1

ΠΠΕΕΡΡΙΙΦΦΕΕΡΡΕΕΙΙΑΑΚΚΗΗ ∆∆ΙΙΕΕΥΥΘΘΥΥΝΝΣΣΗΗ ΠΠΡΡΩΩΤΤΟΟΒΒΑΑΘΘΜΜΙΙΑΑΣΣ && ∆∆ΕΕΥΥΤΤΕΕΡΡΟΟΒΒΑΑΘΘΜΜΙΙΑΑΣΣ ΕΕΚΚΠΠΑΑΙΙ∆∆ΕΕΥΥΣΣΗΗΣΣ ΚΚΕΕΝΝΤΤΡΡΙΙΚΚΗΗΣΣ ΜΜΑΑΚΚΕΕ∆∆ΟΟΝΝΙΙΑΑΣΣ

ΕΕ ΥΥ ΕΕ ΛΛ ΙΙ ΚΚ ΤΤ ΗΗ ΖΖ ΩΩ ΝΝ ΗΗ

ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ΆΆννοοιιξξηη

ΠΠΕΕΡΡΙΙΦΦΕΕΡΡΕΕΙΙΑΑΚΚΗΗ ∆∆ΙΙΕΕΥΥΘΘΥΥΝΝΣΣΗΗ ΠΠΡΡΩΩΤΤΟΟΒΒΑΑΘΘΜΜΙΙΑΑΣΣ && ∆∆ΕΕΥΥΤΤΕΕΡΡΟΟΒΒΑΑΘΘΜΜΙΙΑΑΣΣ ΕΕΚΚΠΠΑΑΙΙ∆∆ΕΕΥΥΣΣΗΗΣΣ

ΚΚΕΕΝΝΤΤΡΡΙΙΚΚΗΗΣΣ ΜΜΑΑΚΚΕΕ∆∆ΟΟΝΝΙΙΑΑΣΣ

2

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Είναι η τρίτη σχολική χρονιά (2003-2004) που εφαρµόζεται το πρόγραµµα Ευέλικτη Ζώνη στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Η ιδιαιτερότητα αυτής της περιόδου έγκειται και στο γεγονός ότι για πρώτη φορά οργανώθηκε και διεξήχθη από τις Περιφερειακές ∆ιευθύνσεις Πρωτοβάθµιας και ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης µέσω των Τµηµάτων Επιστηµονικής – Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης. Εξάλλου το Τµήµα Επιστηµονικής – Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, συνεργαζόµενο µε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για την επίτευξη των στόχων του προγράµµατος Ευέλικτη Zώνη, συγκρότησε τις οκτώ Τοπικές Επιτροπές Στήριξης (Τ.Ε.Σ) Οι Επιτροπές αυτές αποτελούµενες από οκτώ µέλη η καθεµιά (ανώτερα στελέχη της Α/θµιας Εκπαίδευσης και δασκάλους) έφεραν όλη την ευθύνη της οργάνωσης και διεξαγωγής των δειγµατικών και εργαστηριακών διδασκαλιών µε βάση Σχέδια Εργασίας και πρωτότυπο διαθεµατικό υλικό. Με τον τρόπο αυτό επιχειρήσαµε να προσφέρουµε στα σχολεία µας 179 νηπιαγωγεία και 294 δηµοτικά σχολεία νέους διδακτικούς τρόπους προσέγγισης της γνώσης, και σε τελική ανάλυση, να καταφέρουµε τελικά να ενθουσιάσουµε τα παιδιά. Αυτό τουλάχιστον µπορούµε να υποστηρίξουµε βασισµένοι στα µηνύµατα που λάβαµε από τους επτά νοµούς της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Το πρόγραµµα Ευέλικτη Ζώνη ευνοείται από τον νέο τρόπο έρευνας στα πλαίσια της διαθεµατικής και διεπιστηµονικής προσέγγισης, διότι συµβάλλει καθοριστικά στη λύση σηµαντικών κοινωνικών προβληµάτων, όπως είναι αυτά που αφορούν στο περιβάλλον, στις διαπροσωπικές σχέσεις στο σχολείο, στη δυναµική των οµάδων κτλ. Ενασχόληση µε τέτοια κοινωνικά προβλήµατα σηµαίνει προσπάθεια προσέγγισής τους στις πραγµατικές πολύπλοκες και περίπλοκες διαστάσεις τους, οι οποίες δεν µπορούν να περιοριστούν στα στενά όρια και στους τρόπους θεώρησης ενός και µόνον ειδικού µαθήµατος (κλάδου). Η έκδοση αυτού του περιοδικού δίνει τη δυνατότητα, από τη µια, να αναδειχθεί το εκπαιδευτικό έργο που παρήγαγαν οι Εκπαιδευτικές Περιφέρειες, παρά τις δυσκολίες τις οποίες συνάντησαν, και από την άλλη, να αποτελέσει το παραγόµενο αυτό διδακτικό υλικό, ένα διαρκές κίνητρο, ένα ερέθισµα για ανάληψη πρωτοβουλιών σ’ αυτή την κατεύθυνση και από άλλα σχολεία που δεν είναι ακόµη ενταγµένα σ’ αυτό το πρόγραµµα. Θέλουµε να εκφράσουµε από τη θέση αυτή τις θερµότατες ευχαριστίες µας σε όλα τα µέλη των Τοπικών Επιτροπών Στήριξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα στους δασκάλους και στους Σχολικούς Συµβούλους οι οποίοι είχαν την ευθύνη της οργάνωσης και διεξαγωγής των διδασκαλιών.

∆ρ. Θεόδωρος Τελόπουλος Προϊστάµενος του Τµήµατος

Επιστηµονικής – Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας

Θεσσαλονίκη άνοιξη 2004

3

ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ

1. 11ο ∆.Σ. Βέροιας 2. 1ο ∆.Σ.. Νάουσας 3. 7ο ∆.Σ.. Βέροιας 4. 4ο ∆.Σ.. Βέροιας 5. ∆.Σ. Επισκοπής 6. 3ο ∆.Σ..

Αλεξάνδρειας 7. ∆.Σ. Πατρίδας 8. 10ο ∆.Σ.. Βέροιας 9. ∆.Σ. Πλατέος 10. 1ο ∆.Σ.. Μελίκης 11. 2ο ∆.Σ.. Μελίκης 12. ∆.Σ. Ν.

Νικοµήδειας Ν. Λυκόγιαννης Π. Λυκόγιαννης Λαζοχωρίου - Ταγαροχωρίου

13. 14ο ∆.Σ. Βέροιας 14. ∆.Σ.

Πολυπλάτανου

15. ∆.Σ. Άνω & Παλαιού Ζερβοχωρίου

16. 2ο ∆.Σ. Αλεξάνδρειας

17. 6ο ∆.Σ. Αλεξάνδρειας

18. 7ο ∆.Σ. Αλεξάνδρειας

19. ∆.Σ. Καβάσιλας 20. ∆.Σ. Καψόχωρας

Νησελίου 21. ∆.Σ. Κλειδίου 22. ∆.Σ. Κορυφής 23. ∆.Σ. Λιανοβεργίου

Άραχου 24. ∆.Σ. Λουτρού 25. ∆.Σ. Τρικάλων 26. ∆.Σ. Βεργίνας

Παλατιτσίων 27. 1ο Ν/Γ Βέροιας

28. Ν/Γ Αγ. Μαρίνας 29. Ν/Γ Αγ. Βαρβάρας 30. 5ο Ν/Γ Βέροιας 31. 11ο Βέροιας 32. Ν/Γ Κουλούρας 33. 2ο Ν/Γ

Μακροχωρίου 34. 3ο Ν/Γ

Μακροχωρίου 35. Ν/Γ Ν. Λυκόγιαννης 36. Ν/Γ Νησελίου 37. Ν/Γ Σταυρού 38. Ν/Γ Επισκοπής

Νάουσας 39. 4ο Ν/Γ Νάουσας 40. 7ο Ν/Γ Νάουσας 41. Ν/Γ Αγκαθιάς 42. Ν/Γ Λουτρού 43. Ν/Γ Νεοκάστρου 44. Ν/Γ Ξεχασµένης

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

1. 1ο ∆.Σ. Καλαµαριάς 2. 13ο ∆.Σ. Καλαµαριάς 3. 11ο ∆.Σ. Καλαµαριάς 4. 20ο ∆.Σ. Καλαµαριάς 5. 11ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 6. 12ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 7. 7ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 8. 89ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 9. 9ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 10. 15ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 11. 69ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 12. ∆.Σ. Ταγαράδων 13. 80ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 14. 36ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 15. 43ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 16. 40ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 17. 4ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης

18. 88ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 19. 85ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 20. 1ο ∆.Σ. Μαντουλίδη 21. 2ο ∆.Σ. Μαντουλίδη 22. 2ο ∆.Σ. Πανοράµατος 23. 1ο ∆.Σ. Πανοράµατος 24. 24ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 25. 105ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 26. 53ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 27. 1ο ∆.Σ. Αγ.Παύλου 28. 65ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 29. 63ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 30. 61ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 31. 67ο ∆.Σ. Θεσ/νίκης 32. ∆.Σ. Ν.Επιβατών 33. ∆.Σ. Κ.Σχολαρίου 34. 3ο ∆.Σ. Περαίας

35. ∆.Σ. Τριλόφου 36. 1ο ∆.Σ. Μηχανιώνας 37. 2ο ∆.Σ. Περαίας 38. 1ο ∆.Σ. Επανοµής 39. ∆.Σ. Πλαγιαρίου 40. 103ο Ν/Γ Θεσ/νίκης 41. 14ο Ν/Γ Θεσ/νίκης 42. 5ο Ν/Γ Θέρµης 43. 74ο Ν/Γ Θεσ/νίκης 44. 73ο Ν/Γ Θεσ/νίκης 45. 86ο Ν/Γ Θεσ/νίκης 46. 1ο Ν/Γ Τριαδίου 47. 16ο Ν/Γ Καλαµαριάς 48. 23ο Ν/Γ Θεσ/νίκης 49. 20ο Ν/Γ Ευόσµου 50. 16ο Ν/Γ Θεσ/νίκης 51. 106ο Ν/Γ Θεσ/νίκης

4

52. 1ο Ν/Γ Θέρµης 53. 4ο Ν/Γ Περαίας 54. Ν/Γ Κ.Σχολαρίου 55. Ν/Γ Μεσηµερίου

56. 1ο Ν/Γ Μαντουλίδη 57. 2ο Ν/Γ Μαντουλίδη 58. 9ο Ν/Γ Κορδελιού 59. Πειραµατικό

60. 2ο Πειραµατικό 61. 1ο Πειραµατικό

∆ΥΤΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

1. 4Ο ∆.Σ. Συκεών 2. 8Ο ∆.Σ. ∆.Σ.

Συκεών 3. 10Ο ∆.Σ. Συκεών 4. 11Ο ∆.Σ. Συκεών 5. 1Ο ∆.Σ. Πεύκων 6. 2Ο ∆.Σ. Πεύκων 7. ∆.Σ. Ασβεστοχωρίου 8. ∆.Σ. Ιδιωτικό

∆ελασάλ 9. 1Ο ∆.Σ. Πολίχνης 10. 4Ο ∆.Σ. Πολίχνης 11. 7Ο ∆.Σ. Πολίχνης 12. 10Ο ∆.Σ. Πολίχνης 13. ∆.Σ. Φίλυρο 14. 1Ο ∆.Σ. Σταυρούπολης 15. 14Ο ∆.Σ. Πολίχνης 16. 1Ο ∆.Σ. Νεάπολης 17. 2Ο ∆.Σ. Νεάπολης 18. 3Ο ∆.Σ. Νεάπολης 19. 5Ο ∆.Σ. Νεάπολης 20. 8Ο ∆.Σ. Νεάπολης 21. 3Ο ∆.Σ. Πολίχνης 22. ∆.Σ. Χορτιάτη 23. ∆.Σ. Εξοχής 24. 2Ο ∆.Σ.

Σταυρούπολης 25. 13Ο ∆.Σ.

Σταυρούπολης 26. 14Ο ∆.Σ.

Σταυρούπολης

27. 18Ο ∆.Σ. Σταυρούπολης

28. 1Ο ∆.Σ. Αµπελοκήπων 29. 2Ο ∆.Σ. Αµπελοκήπων 30. 5Ο ∆.Σ. Αµπελοκήπων 31. 7Ο ∆.Σ. Αµπελοκήπων 32. 12Ο ∆.Σ.

Αµπελοκήπων 33. 13Ο ∆.Σ.

Αµπελοκήπων 34. 14Ο ∆.Σ. Ευόσµου 35. 19Ο ∆.Σ. Ευόσµου 36. 3Ο ∆.Σ. Μενεµένης 37. 4Ο ∆.Σ. Μενεµένης 38. 5Ο ∆.Σ. Μενεµένης 39. 4Ο ∆.Σ. Ελευθερίου –

Κορδελιού 40. 6Ο ∆.Σ. Ελευθερίου –

Κορδελιού 41. 9Ο ∆.Σ. Ελευθερίου –

Κορδελιού 42. 4Ο ∆.Σ. Ευόσµου 43. 8Ο ∆.Σ. Ευόσµου 44. 9Ο ∆.Σ. Ευόσµου 45. 10Ο ∆.Σ. Ευόσµου 46. 12Ο ∆.Σ. Ευόσµου 47. 13Ο ∆.Σ. Ευόσµου 48. 15Ο ∆.Σ. Ευόσµου 49. 17Ο ∆.Σ. Ευόσµου 50. 20Ο ∆.Σ. Ευόσµου 51. ∆.Σ. Βαθύλακου 52. 2Ο ∆.Σ. Ιωνίας

53. 3Ο ∆.Σ. Ιωνίας 54. 1Ο ∆.Σ. Κουφαλίων 55. 2Ο ∆.Σ. Κουφαλίων 56. ∆.Σ. Πενταλόφου 57. ∆.Σ. Χαλκηδόνας 58. ∆.Σ. Αδένδρου 59. ∆.Σ. Ανατολικού 60. ∆.Σ. Ελεούσας 61. 2Ο ∆.Σ. Καλοχωρίου 62. 1Ο ∆.Σ. Κυµίνων 63. 2Ο ∆.Σ. Κυµίνων 64. ∆.Σ. Λουδία 65. ∆.Σ. Μ.Μοναστηρίου 66. ∆.Σ. Ν.Μαλγάρων 67. 1Ο ∆.Σ. Σίνδου 68. 2Ο ∆.Σ. Σίνδου 69. 3Ο ∆.Σ. Σίνδου 70. 1Ο ∆.Σ. Χαλάστρας 71. 2Ο ∆.Σ. Χαλάστρας 72. 3Ο ∆.Σ. Χαλάστρας 73. 1o Ωραιοκάστρου 74. 2Ο ∆.Σ.

Ωραιοκάστρου 75. ∆.Σ.Ανάληψης

Λαγκαδά 76. ∆.Σ Κρυονερίου

Λαγκαδά 77. ∆.Σ.Προφήτη

Λαγκαδά 78. ∆Σ.Ηρακλείου

Λαγκαδά 79. ∆.Σ. Αγ.Βασιλείου

5

80. ∆.Σ. Ασσήρου 81. ∆.Σ. Γερακαρούς 82. 4Ο Ν/Γ Νεάπολης 83. 1ο Ν/Γ Ευκαρπίας 84. Ν/Γ Μελισσοχωρίου 85. 19ο Ν/Γ

Σταυρούπολης 86. 3ο Ν/Γ Αγ.Αθανασίου 87. Ν/Γ Αγ.Βασιλείου 88. Ν/Γ Αδένδρου 89. 1ο Ν/Γ

Ασβεστοχωρίου

90. 2ο Ν/Γ Ασβεστοχωρίου

91. 3ο Ν/Γ Ιωνίας 92. Ν/Γ Ν. Απολλωνίας 93. Ν/Γ Ν.Φιλαδέλφειας 94. 12ο Ν/Γ Νεάπολης 95. 14ο Ν/Γ Νεάπολης 96. 1ο Ν/Γ Νεάπολης 97. 2ο Ν/Γ Π.Σταυρού 98. 13ο Ν/Γ Πολίχνης 99. 14ο Ν/Γ

Σταυρούπολης

100. 17ο Ν/Γ Σταυρούπολης

101. 18ο Ν/Γ Σταυρούπολης

102. 2ο Ν/Γ Σταυρούπολης

103. 11ο Ν/Γ Συκεών 104. 4ο Ν/Γ Συκεών 105. Ν/Γ Χορτιάτη

ΚΙΛΚΙΣ

1. ∆.Σ. Βάθης 2. ∆.Σ. ∆ροσάτου 3. ∆.Σ. Ευκαρπίας 4. 2ο ∆.Σ. Κιλκίς 5. 7ο ∆.Σ. Κιλκίς 6. ∆.Σ. Μ. Βρύσης 7. ∆.Σ. Σ.Σ. Μουριών 8. ∆.Σ. Χέρσου 9. ∆.Σ. Γαλλικού 10. ∆.Σ. Καµπάνη

11. 6ο ∆.Σ. Κιλκίς 12. ∆.Σ. Χωρυγίου 13. ∆.Σ. Ν. Σάντας 14. ∆.Σ. Ν.

Γυναικοκαστρου 15. 1ο ∆.Σ. Αξιούπολης 16. 2ο ∆.Σ. Αξιούπολης 17. 3. ∆.Σ. Αξιοχωρίου 18. 2ο ∆.Σ. Γουµένισσας 19. ∆.Σ. Ευρωπού

20. ∆.Σ. Πλατανιάς 21. Ν/Γ Άγ.Παντελεήµονα 22. Ν/Γ Γαλλικού 23. Ν/Γ ∆ροσάτου 24. Ν/Γ Καµπάνη 25. Ν/Γ Ν. Σάντας 26. 1ο Ν/Γ

Πολύκαστρου 27. 3ο Ν/Γ

Πολύκαστρου

ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΑΣ

1. ∆.Σ. Αγίου Γεωργίου 2. ∆.Σ. Αγίας Φωτεινής 3. ∆.Σ. Άσπρου 4. ∆.Σ. ∆άφνης 5. 1ο ∆.Σ. Έδεσσας 6. 5ο ∆.Σ. Έδεσσας 7. 6ο ∆.Σ. Έδεσσας 8. 7ο ∆.Σ. Έδεσσας 9. ∆.Σ. Καλυβίων 10. ∆.Σ. Κ. Γραµµατικού 11. ∆.Σ. Μαυροβουνίου 12. ∆.Σ. Πετραίας

13. ∆.Σ. Ριζού 14. ∆.Σ. Σεβαστιανών 15. 1ο ∆.Σ. Σκύδρας 16. 2ο ∆.Σ. Σκύδρας 17. ∆.Σ. Φλαµουριάς 18. ∆.Σ. Άγρα 19. 4ο ∆.Σ. Έδεσσας 20. 8ο ∆.Σ. Έδεσσας 21. ∆.Σ. Καλλίπολης 22. ∆.Σ. Λιποχωρίου 23. ∆.Σ. Μανδάλου 24. ∆.Σ. Μεσηµερίου

25. ∆.Σ. Πρ. Ηλία 26. ∆.Σ. Αψάλου 27. 1ο ∆.Σ. Αριδαίας 28. 3ο ∆.Σ. Αριδαίας 29. ∆.Σ. Γαρεφείου 30. ∆.Σ. Εξαπλατάνου 31. ∆.Σ. Κωνσταντίας 32. ∆.Σ. Χρύσας –

Τσάκων 33. ∆.Σ. Αγροσυκιάς 34. ∆.Σ. Αρχοντικού 35. ∆.Σ. Αθύρων

6

36. ∆.Σ. Αµπελειών 37. ∆.Σ. Αξού 38. 1ο ∆.Σ. Γιαννιτσών 39. 2ο ∆.Σ. Γιαννιτσών 40. 5ο ∆.Σ. Γιαννιτσών 41. ∆.Σ. ∆αµιανού 42. ∆.Σ. ∆υτικού 43. ∆.Σ. Καρυώτισσας 44. ∆.Σ. Λεπτοκαρυάς 45. ∆.Σ. Μελισσίου 46. ∆.Σ. Μεσιανού 47. ∆.Σ. Ν. Πέλλας 48. ∆.Σ. Παραλίµνης 49. ∆.Σ. Πενταπλατάνου 50. ∆.Σ. Ραχώνας 51. ∆.Σ. Γυψοχωρίου 52. ∆.Σ. Γαλατάδων 53. 4ο ∆.Σ. Γιαννιτσών 54. 7ο ∆.Σ. Γιαννιτσών

55. 1ο ∆.Σ. Κρύας Βρύσης 56. ∆.Σ. Λάκκας 57. ∆.Σ. Ν. Μυλοτόπου 58. ∆.Σ. Π. Μυλοτόπου 59. ∆.Σ. Πλαγιαρίου 60. Ν/Γ Αγ. Αθανασίου 61. Ν/Γ Αµπελειών 62. 1ο Ν/Γ Αριδαίας 63. 2ο Ν/Γ Αριδαίας 64. 3ο Ν/Γ Αριδαίας 65. 4ο Ν/Γ Αριδαίας 66. Ν/Γ Άρνισσας 67. 3ο Ν/Γ Γιαννιτσών 68. 4ο Ν/Γ Γιαννιτσών 69. 11ο Ν/Γ Γιαννιτσών 70. 12ο Ν/Γ Γιαννιτσών 71. Ν/Γ ∆αµιανού 72. 3ο Ν/Γ Έδεσσας 73. 7ο Ν/Γ ‘Εδεσσας

74. 9ο Ν/Γ Έδεσσας 75. Ν/Γ Καλυβίων 76. Ν/Γ Καρυώτισσας 77. 4ο Ν/Γ Κρύας Βρύσης 78. Ν/Γ Λουτρακίου 79. Ν/Γ Λουτροχωρίου 80. Ν/Γ Μεγαπλατάνου 81. Ν/Γ Μελισσίου 82. Ν/Γ Μεσσιανού 83. Ν/Γ Ν. Μυλοτόπου 84. Ν/Γ Παλαιφύτου 85. Ν/Γ Πλατάνης 86. Ν/Γ Πολυκάρπης 87. Ν/Γ Ραχώνας 88. Ν/Γ Ριζαρίου 89. Ν/Γ Σεβαστειανών 90. 1ο Ν/Γ Σκύδρας 91. 3ο Ν/Γ Σκύδρας 92. Ν/Γ Χρύσας – Τσάκων

ΝΟΜΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ

1. 1ο ∆.Σ. Κολινδρού 2. 2ο ∆.Σ. Κολινδρού 3. 2ο ∆.Σ. Αιγινίου 4. 3ο ∆.Σ. Αιγινίου 5. ∆.Σ. Π.

Ελευθεροχωρίου 6. ∆.Σ. Κορινού 7. 14ο ∆.Σ. Κατερίνης 8. 15ο ∆.Σ. Κατερίνης 9. ∆.Σ. Κονταριώτισσας 10. ∆.Σ. Νέου Κεραµιδίου 11. ∆.Σ. Παραλίας

12. ∆.Σ. Αγ. ∆ηµητρίου 13. ∆.Σ. Μεσαίας Μηλιάς 14. ∆.Σ. Φωτεινών 15. ∆.Σ. Χράνης 16. Ν/Γ Παντελεήµονας 17. Ν/Γ Εξοχής 18. Ν/Γ Π.

Ελευθεροχωρίου 19. Ν/Γ Αγ. ∆ηµήτριου 20. Ν/Γ Κίτρου 21. Ν/Γ Ράχης 22. Ν/Γ Ελατοχωρίου

23. Ν/Γ Ν. Τραπεζούντας 24. Ν/Γ Παλιοστάνης 25. Ν/Γ Σφενδάµης 26. Ν/Γ Αλωνίων 27. Ν/Γ Ρητίνης 28. Ν/Γ 1ο Λιτόχωρου 29. Ν/Γ 3ο Λιτόχωρου 30. Ν/Γ 1ο Αιγινίου 31. Ν/Γ 2ο Αιγινίου 32. Ν/Γ 3ο Αιγινίου 33. Ν/Γ Κονταριώτισσας

ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ

1. 23ο ∆.Σ. Σερρών 2. ∆.Σ. Άνω Βροντούς

3. ∆.Σ. Ν. Σκοπού 4. 10o ∆.Σ. Σερρών

5. 24o ∆.Σ. Σερρών 6. ∆.Σ. Στρυµονικού

7

7. ∆.Σ. Άνω Μητρουσίου

8. ∆.Σ. Προβατά 9. ∆.Σ. Αµµουδιάς 10. ∆.Σ. Λιθοτόπου 11. ∆.Σ. Καρπερής 12. ∆.Σ.

Χρυσοχωράφων 13. ∆.Σ. Αγκιστρου 14. ∆.Σ. Βυρωνειας 15. ∆.Σ. Καµαρωτου 16. ∆.Σ. Καστανουσας 17. ∆.Σ. Κερκινης 18. ∆.Σ. Λιβαδιας -

Νεοχ. 19. ∆.Σ. Ροδοπολης 20. ∆.Σ. 2ο Σιδ/Στρου 21. ∆.Σ. 3ο Σιδ/Στρου 22. ∆.Σ. Χαροπού 23. ∆.Σ. Ν. Ζίχνης 24. ∆.Σ. Γαζώρου 25. ∆.Σ. Ν. Σουλίου 26. ∆.Σ. Παλαικόµης 27. ∆.Σ. Πρώτης -

Κρηνίδας 28. Πειραµατικό ∆.Σ.

Ροδολίβους 29. Ν/Γ Αγ. Ιωάννη 30. 1ο Ν/Γ Σερρών 31. 19ο Ν/Γ Σερρών

32. 16ο Ν/Γ Σερρών 33. 18ο Ν/Γ Σερρών 34. 22ο Ν/Γ Σερρών 35. 28ο Ν/Γ Σερρών 36. 21ο Ν/Γ Σερρών 37. 12ο Ν/Γ Σερρών 38. 32ο Ν/Γ Σερρών 39. 29ο Ν/Γ Σερρών 40. Ν/Γ Λευκώνα 41. Ν/Γ Κ.∆ένδρων 42. Ν/Γ Νεοχωρίου 43. Ν/Γ Ψυχικού 44. Ν/Γ Πεθελινού 45. Ν/Γ Βαλτοτοπίου 46. Ν/Γ Μονόβρυσης 47. Ν/Γ Πεντάπολης 48. Ν/Γ Παλαιοκώµης 49. Ν/Γ Τούµπας 50. Ν/Γ Κορµίστας 51. Ν/Γ Ροδολίβους 52. Ν/Γ Τερπνής 53. Ν/Γ ∆ηµητριτσίου 54. Ν/Γ Τριανταφυλλιάς 55. Ν/Γ Πεπονιάς 56. Ν/Γ Ιβήρων 57. Ν/Γ

Μαυροθάλασσας 58. Ν/Γ 2ο Νιγρίτας 59. Ν/Γ 1ο Νιγρίτας 60. Ν/Γ Ακριτοχωρίου

61. Ν/Γ Ροδόπολης 62. Ν/Γ Βυρώνειας 63. Ν/Γ Χορτερού 64. Ν/Γ Μεγαλοχωρίου 65. Ν/Γ Καστανούσας 66. Ν/Γ Σιδηροκάστρου

4ο 67. Ν/Γ Σιδηροκάστρου

2ο 68. Ν/Γ Καµαρωτού 69. Ν/Γ Αγκίστρου 70. Ν/Γ Ν.Πετριτσίου 71. Ν/Γ Κερκίνης 72. Ν/Γ Νεοχωρίου

Σιντικής 73. Ν/Γ Στρυµονικού 74. Ν/Γ Λιθοτόπου 75. Ν/Γ Αµµουδιάς 76. Ν/Γ Παλαιοκάστρου 77. Ν/Γ Καρπερής 78. Ν/Γ Ηράκλειας 2ο 79. Ν/Γ Ηράκλειας 1ο 80. Ν/Γ Ποντισµένου 81. Ν/Γ Καλοκάστρου 82. Ν/Γ Σκοτούσας 83. Ν/Γ Βαµβακιάς 84. Ν/Γ

Χρυσοχωράφων 85. Ν/Γ Κ. Μητρουσίου

ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ

1. ∆.Σ. Ολύνθου 2. ∆.Σ. 2ο Πολυγύρου 3. ∆.Σ. Ν. Μαρµαρά 4. ∆.Σ. Νικήτης 5. ∆.Σ. 1ο Πολυγύρου 6. ∆.Σ. Συκιάς 7. ∆.Σ. Βραστάµων

8. ∆.Σ. Ορµύλιας 9. ∆.Σ. Σάρτης 10. ∆.Σ. Ταξιάρχη 11. ∆.Σ. Αφύτου-Καλλιθέας 12. ∆.Σ. Ν.Φώκαιας 13. ∆.Σ. Ν.Φλογητών-

Ν.Πλαγίων

14. ∆.Σ. Πευκοχωρίου 15. ∆.Σ. 1ο Ν.Μουδανιών 16. ∆.Σ. 2ο Ν.Μουδανιών 17. ∆.Σ. 2ο Ν.Τρίγλιας 18. ∆.Σ. Ν.Ποτίδαιας 19. ∆.Σ. Παραλίας

∆ιονυσίου

8

20. ∆.Σ. Αµµολιανής 21. ∆.Σ. Βαρβάρας 22. ∆.Σ. 2ο Ιερισσού 23. ∆.Σ. Νεοχωρίου 24. ∆.Σ. Ολυµπιάδας 25. ∆.Σ. Παλαιοχωρίου 26. ∆.Σ. Στανού 27. Ν/Γ Αρναίας 28. Ν/Γ Αγ. Μάµα

29. Ν/Γ 1ο Γαλάτιστας 30. Ν/Γ 2ο Γαλάτιστας 31. Ν/Γ Λακκώµατος 32. Ν/Γ 1ο Ν.Μαρµαρά 33. Ν/Γ 2ο Ν.Μαρµαρά 34. Ν/Γ Ν.Ποτίδαιας 35. Ν/Γ 1ο Σηµάντρων 36. Ν/Γ 2ο Σηµάντρων

37. Ν/Γ 2ο Ν.Καλλικράτειας

38. Ν/Γ Στανού 39. Ν/Γ 2ο Ιερισσού 40. Ν/Γ Ουρανούπολης 41. Ν/Γ 2ο Πολυγύρου 42. Ν/Γ Παλαιοχωρίου 43. Ν/Γ Ν.Φλογητών

9

Α. ΟΡΙΣΜΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ : « Σωστή διατροφή – Σίγουρα και υγιεινά » Το θέµα επιλέχτηκε µε αφορµή µια τυχαία συζήτηση γύρω από τις διατροφικές συνήθειες όλων µας, ένα µεσηµέρι που αργούσε να κτυπήσει το κουδούνι… καθώς όλοι πεινούσαν επόµενο ήταν να ονειρεύονται …βασιλικά τραπέζια!!

Έτσι αποφασίστηκε να προσεγγίσουµε αυτό το σηµαντικό για όλους µας θέµα στην ώρα της Ευέλικτης Ζώνης.

Β. ΒΑΣΙΚΗ ΕΠΙ∆ΙΩΞΗ

• Βασική επιδίωξη είναι να γίνει διεπιστηµονική προσέγγιση µε παράλληλη διαθεµατική εξακτίνωση του θέµατος σε όλα τα µαθήµατα µε βάση τα προσωπικά και µαθητικά ενδιαφέροντα αλλά και το αναλυτικό πρόγραµµα .

Γ. ΜΕΘΟ∆ΟΣ – ΟΡΓΑΝΩΣΗ

• Προετοιµασία δασκάλας και µαθητών. • Εισαγωγικό µάθηµα που θα προετοιµάσει τους µαθητές και θα προγραµµατίσει την

εµπλοκή τους στο σχέδιο εργασίας . • Οµαδικός προγραµµατισµός. • Καταµερισµός δραστηριοτήτων σε οµάδες. • Συγκέντρωση πληροφοριών και υλικού • Παρουσίαση των οµάδων στην τάξη – συζήτηση • Ατοµικές εργασίες • Καταγραφή συµπερασµάτων

∆ . ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ

• Τα παιδιά υποχρεώνονται να βρουν τρόπους συνεργασίας στην οµάδα • Οι καλοί µαθητές έχουν την ευκαιρία να βοηθούν τους πιο αδύνατους και εκείνοι να

βοηθιούνται από τους πιο ικανούς . • Ωθούνται στη χρήση εξωσχολικών βιβλίων , εγκυκλοπαιδειών , περιοδικών ,

εφηµερίδων , P.C.

63ο ∆ηµοτικό Σχολείο Θεσ/νίκης ∆ασκάλα: Αναγνωστοπούλου Βούλα

Σχ. Σύµβουλος: Βαρσαµίδης Αθανάσιος Τάξη Γ΄

10

• Μαθαίνουν να επιλέγουν τις πληροφορίες και να οργανώνουν την καθηµερινή τους δουλειά

• Μαθαίνουν πώς να ρωτούν και πώς να παρουσιάζουν αυτό που θέλουν . • Εκδηλώνονται ικανότητες µαθητών που είναι αδύνατοι στα µαθήµατα και έτσι

αυτοεκτιµώνται και αναγνωρίζονται από τους άλλους . • Ενισχύεται η περιέργεια και µετατρέπεται σε δηµιουργικότητα . • Αναλαµβάνουν πρωτοβουλίες και συνειδητοποιούν πως χρειάζεται προσωπική

προσπάθεια και υπευθυνότητα για το καλό αποτέλεσµα . • Αναπτύσσονται δεξιότητες επικοινωνίας , έρευνας , κατασκευών και µαθηµατικών

δεξιοτήτων • Καλλιεργείται η κριτική σκέψη . • Γνώση . • Ψυχαγωγία .

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ελέγχονται οι γνώσεις που αποκτήθηκαν από τους µαθητές µε µικρά ευχάριστα φυλλάδια αξιολόγησης-τεστακια και εντοπίζονται σηµεία που τυχόν δεν έγιναν κατανοητα. Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις συνεργατικές σχέσεις και στην αξία της µάθησης µεσα από τις συλλογικές εργασίες . ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Στο τέλος του προγράµµατος θα γίνει εκδήλωση παρουσίασης και στους άλλους µαθητές του Σχολείου ,αλλά και στους γονείς .Θα προσπαθήσουµε να ανεβάσουµε ένα µικρό σατιρικό σκετσάκι για την Υγιεινούλα-οµορφούλα και τον Ασχηµούλη - αρρωστούλη ,που θα γραφεί από τα παιδιά .Θα καλέσουµε τις µητέρες να µαγειρέψουν για µας µε υγιεινές τροφές και θα στήσουµε ένα µπουφέ για όλους .

11

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ • Συγκέντρωση πληροφοριών • Χρησιµοποίηση πηγών • Ανάγνωση-Μελέτη

κειµένων • Ενίσχυση ανάπτυξη

διαλόγου • Παραγωγή προφορικού και

γραπτού λόγου • Συζητήσεις –τοποθετήσεις

–αντιπαραθέσεις • Παραγωγή κειµένων-

περίληψη • Λεξιλόγιο –λεξικό –ορισµοί • Έκφραση γνώσεων και

συναισθηµάτων • Ερωτηµατολόγια . • ∆ηµιουργία καταλόγων –

πίνακες • Λίστες τροφίµων • Σταυρόλεξα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ • Χρήµα – ΕΥΡΩ • Τιµές προϊόντων • Έρευνα αγοράς (

∆ιαφορά στις τιµές- ακριβά φθηνά προϊόντα )

• Αγορά - πώληση • Προβλήµατα λογαριασµοί • Βάρος –ύψος – χωρητικότητα • Σύγκριση µεγεθών • Κατάσταση οικονοµίας

ΙΣΤΟΡΙΑ • Ιστορική γραµµή • Προϊστορία – Αρχαία Ελλάδα –

Ρωµαϊκή Εποχή – Βυζαντινά χρόνια – Τουρκοκρατία – Νεώτερα χρόνια ( µετά το 1821 ) Κατοχή –Σήµερα

• Από τον τροφοσυλλεκτη στο προµαγειρεµενο φαγητό και στο φούρνο µικροκυµάτων

• Αθήνα –Αθηνά ( µύθος ελιάς ) • Ολυµπιακοί αγώνες κότινος • ∆ήµητρα Περσεφόνη ( εποχές ) • Φαγητό των Θεών • Παραγωγή προϊόντων ( Μινωική Κρήτη

- Θήρα - Μυκήνες ) • Μεταφορές αποθήκευση προϊόντων

(πιθάρια-αµφορείς ) ανταλλαγές. • Αρχαιολογικά ευρήµατα • Πολιτιστική κληρονοµιά - έθιµα

12

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ • Εξορµήσεις στη γειτονιά • Super market, χασάπης , φούρνος • Περίπατος στη λαϊκή • Επίσκεψη στο φαρµακείο • Σπήλαιο Πετραλώνων ( αρχάνθρωπος) • Βιοµηχανία ΜΕΒΓΑΛ • Αγρόκτηµα Γεωργικής Σχολής • Ο.Τ.Α. Ανακύκλωση • Αποθήκη βιβλίων ΓΕΩΡΓΙΟΥ • Ζωολογικός κήπος • Συνεντεύξεις • Το Νηπιαγωγείο και η Φρουτοπόλη • Κατασκευή του Φρουτανθρώπου • Πρωινό στην τάξη • Στρώσιµο τραπεζιού • Μαγείρεµα στην αίθουσα µας • Μέρα γλυκού και µαρµελάδας • Έκδοση βιβλίου σπιράλ και φωτογραφικό υλικό

του προγράµµατος

13

1ο Ολοήµερο Νηπιαγωγείο Θέρµης

Νηπιαγωγoí: Γεωργιάδου Ελισάβετ, Παπουλίδου Γαλήνη Σχολική Σύµβουλος: Βοζίκη Αγγελική

Θέµα: « Υπόγειος χώρος στάθµευσης στην πλατεία της Θέρµης"

Πορεία του Σχεδίου ∆ράσης: Πώς ξεκινάµε 1.Το θέµα προέκυψε κατά τη διάρκεια παρατήρησης των αλλαγών της φύσης το χειµώνα, που έγινε έξω κι όπου δόθηκε στα παιδιά η ευκαιρία να εντοπίσουν την κατασκευή, που γίνεται δίπλα τους. Έτσι δηµιουργήθηκε µια κοινή εµπειρία στα παιδιά, η οποία προκάλεσε το ενδιαφέρον τους. Η επιλογή αυτού του θέµατος ανταποκρίνεται στα βασικά κριτήρια, που είναι οι εµπειρίες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών, το πολιτισµικό τους υπόβαθρο, η δυνατότητα που δίνει για επισκέψεις σε διάφορους χώρους κ.α. 2. Κατά τον προγραµµατισµένο σχεδιασµό έγινε επισήµανση χώρων που µπορούµε να επισκεφτούµε (το εργοτάξιο, γραφείο πολιτικού µηχανικού, το γραφείο του ∆ηµάρχου, κατάστηµα µε σχετικά είδη κ.α.). Επίσης έγινε και η σύνδεση µε το αναλυτικό πρόγραµµα λαµβάνοντας υπόψη τις σχετικές προεκτάσεις που µπορεί να πάρει (γεωγραφία, ιστορία, φυσικές επιστήµες, µαθηµατικά κ.α.). 3.Για τη δηµιουργία κοινής γνωστικής βάσης έγιναν διάφορες δραστηριότητες (βιβλία

µε πληροφορίες για το θέµα, σχετικά αντικείµενα ή κατασκευές µε οικοδοµικό υλικό, θεατρικό παιγνίδι και συζητήσεις για τα όσα είδαν τα παιδιά στο εργοτάξιο -τους εργάτες να βάζουν λάδι στα ξύλα, να καλουπώνουν, να βάζουν σίδερα κ.α. και για τις εµπειρίες που είχαν από τέτοιου είδους δραστηριότητες,) Στο κοµµάτι αυτό της δηµιουργίας κοινών εµπειριών εντάσσεται και η δεύτερη επίσκεψη, όπου είδαν διάφορες εργασίες. Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων τα παιδιά ζωγράφιζαν αυτά που παρατηρούσαν.

4.Έγινε σε έναν κατάλογο, κατά τη διάρκεια όλων αυτών των δραστηριοτήτων, η καταγραφή των αρχικών γνώσεων των παιδιών. 5.Το διάγραµµα σχεδιασµού έγινε µετά τη δεύτερη επίσκεψη και γι αυτό αν και το θέµα µας είναι γενικά ο υπόγειος χώρος στάθµευσης οι ερωτήσεις των παιδιών στρέφονταν κυρίως γύρω από την κατασκευή. 6.Oργανώσαµε την αίθουσα για τη διεξαγωγή της έρευνας (δηµιουργία γωνιάς project και χώρου στον πίνακα για την ανάρτηση σχετικών µε το θέµα υλικών.

14

Προετοιµασία για τη διερεύνηση του θέµατος 1.Επανεξετάσαµε το διάγραµµα σχεδιασµού, όπου δεν προέκυψε αλλαγή στον αρχικό σχεδιασµό που έγινε. 2.Για την εµπλοκή γονέων στο σχέδιο δράσης έγινε ενηµέρωση για το θέµα και τις κατηγοριοποιηµένες ερωτήσεις των παιδιών και δόθηκαν στοιχεία για την κατανόηση του τρόπου µε τον οποίο µπορούν να βοηθήσουν-επέκταση της µάθησης στο σπίτι. 3.Προχωρήσαµε στην τελική επιλογή των χώρων που θα επισκεφθούµε και στην αξιολόγηση τους ως προς την ασφάλεια, τη δυνατότητα που προσφέρουν για έρευνα από τα παιδιά, για επενέργεια µε αντικείµενα και για ξενάγηση από κάποιον ειδικό. 4.Προετοιµάσαµε τα παιδιά για την έρευνα καλλιεργώντας δεξιότητες, όπως η διατύπωση ερωτήσεων, η παρατήρηση, η ζωγραφική µε παρατήρηση, η κατασκευή και χρήση υλικών όπως κολλητική ταινία-κόλλα-συρραπτικό κ. α.) Πριν από την επίσκεψη καθορίζονταν από τα παιδιά το ερωτηµατολόγιο. Για να µην ξεχάσουν τις ερωτήσεις και µπερδευτούν στο ποιος θα ρωτήσει τι, µοιράζονταν τις ερωτήσεις και το καθένα κατέγραφε τη δική του όπως µπορούσε σ’ ένα χαρτί και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης συγκρατούσε και αν µπορούσε κατέγραφε την απάντηση. ∆ραστηριότητες παρατήρησης και ζωγραφικής έγιναν µέσα στο εργοτάξιο. Οι άλλοι χώροι δεν προσφέρονταν για ζωγραφική. ∆εν έγιναν µέχρι τώρα, οι προγραµµατισµένες επισκέψεις στο ∆ήµαρχο, στο αρχείο του ∆ήµου και στο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής. Έρευνα 1. Προχωρήσαµε στις επισκέψεις στο χώρους που έχουν επιλεγεί. Πριν γίνουν όµως, προηγήθηκαν συναντήσεις µε τον υπεύθυνο του κάθε χώρου για να ενηµερωθεί για το τι κάνουµε µε τα παιδιά και ποιες πληροφορίες θέλαµε να µας δώσει. Φροντίσαµε για την ασφάλεια των παιδιών, κυρίως κατά την επίσκεψη µέσα στο εργοτάξιο. Ζητήσαµε να µας δείξουν τα αντικείµενα της δουλειάς τους και σε κάποιες περιπτώσεις πήραµε κάποια (π.χ. σχέδια από τον µηχανικό, σίδερα από το εργοτάξιο κ.α.). Έγινε δηµιουργία από τα παιδιά οµάδων:παρατήρησης- υποβολής ερωτήσεων- καταγραφής µε διάφορους τρόπους. Στην τάξη κάναµε δραστηριότητες παίρνοντας αφορµή από τις επισκέψεις π.χ. είδαµε στο εργοτάξιο ένα πλαστικό υλικό, που το έβαλαν στον τοίχο για µόνωση από τα νερά της βροχής. Έτσι προέκυψε η υδροπερατότητα των υλικών που είχαµε επεξεργαστεί (φυσικές επιστήµες). Έγιναν δραστηριότητες µελέτης και σχεδιασµού σπιτιού µε διάφορους τρόπους. Γράψαµε επίσης το πώς γίνεται το µπετόν, δηµιουργήσαµε το λεξικό του project, όπου τα παιδιά ζωγράφισαν, έγραψαν και εξήγησαν τις καινούριες λέξεις και γενικά τα παιδιά µπλέχτηκαν σε δραστηριότητες που είχαν µεν δυσκολία, αλλά είχαν και ενδιαφέρον. 2.Έγιναν κατά τη διάρκεια προγράµµατος αναπαραστάσεις του τι έµαθαν µε διάφορους τρόπους (ζωγραφική, κατασκευές, θεατρικού παιχνιδιού) µεταφέροντας τις αντιλήψεις τους σε δισδιάστατα ή τρισδιάστατα αντικείµενα(µακέτα µε πραγµατικά υλικά), καλλιεργώντας έτσι τη δεξιότητα που αφορά στην οικοδόµηση νοητικών µοντέλων που σχετίζονται µε µία κατάσταση. Έγιναν παράλληλα και

15

συζητήσεις για το τι είδαµε, συνδέοντας γνώσεις που αποκτήθηκαν και επιλύνοντας προβλήµατα που τέθηκαν. Αξιολόγηση- Παρουσίαση Σε αυτή τη φάση έγινε ο απολογισµός της πορείας του σχεδίου δράσης και σχεδιάστηκε µαζί µε τα παιδιά, ο τρόπος µε τον οποίο θα γίνει η παρουσίαση αυτού του προγράµµατος στους γονείς τους και σε φορείς της τοπικής κοινωνίας (∆ήµαρχος)..Μετά την παρουσίαση θα πραγµατοποιηθεί η τελική εξέταση του σχεδίου δράσης και αξιολόγηση της επίτευξης ή µη των στόχων.

16

Τι ξέρω ; Τι θέλω να µάθω; Πώς θα το µάθω; Πώς θα το

παρουσιάσω;

Στόχοι α. Γλώσσα Κατανόηση διαφορετικών µορφών γραπτού λόγου. ∆ιατύπωση ερωτηµατολογίου.

85o ∆ηµ. Σχολείο

∆ασκάλα : Σταυρούλα Ν. Τσερτσή

Σχολική Σύµβουλος : κα Κανταρτζή Ευαγγελία

Θέµα : ‘‘ Θεσσαλονίκη και Ποδόσφαιρο ’’

Τάξη Στ΄

17

Καλλιέργεια της ικανότητας να συλλέγουν πληροφορίες και να τις παρουσιάζουν. β. Αγωγή Κατανόηση των σχέσεων παιχτών – φιλάθλων –παραγόντων, όπως αυτές αναπτύσσονται ή πρέπει να αναπτύσσονται στο χώρο του ποδοσφαίρου. γ. Ιστορία Μικρασιατική καταστροφή – συνθήκες δηµιουργίας των οµάδων. δ. Γυµναστική Κανόνες του αγωνίσµατος - τεχνική. Ε. Τέχνες Μουσική Εικαστικά ∆ΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ

Αγωγή

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟ∆ΟΣΦΑΙΡΟ

Γυµναστική

ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ

• Κείµενα βιβλίων, πρωτοσέλιδα και άρθρα εφηµερίδων. • Ενηµερωτικό υλικό που µας παραχώρησαν οι ΠΑΕ, φωτογραφίες, λευκώµατα,

επισκέψεις στους αθλητικούς χώρους, συνεντεύξεις, CD, βίντεο, δηµ. Μαγνητόφωνο, εικαστικό υλικό.

Ιστορία

Τέχνες

18

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ * Παραγωγή προφορικού λόγου

ανάγνωση κειµένων σχολιασµός κειµένων κατάθεση εµπειριών σύγκριση κειµένων: λογοτεχνικών – άρθρα εφηµερίδων συνεντεύξεις ποδοσφαιριστών στους χώρους άθλησης συνάντηση µε παλαίµαχους ποδοσφαιριστές στο σχολείο

* Παραγωγή γραπτού λόγου

επιστολές προς τις ΠΑΕ σύνταξη ερωτηµατολογίου αποµαγνητοφωνηµένη συνέντευξη δηµιουργία ποδοσφαιρικού λεξικού γλωσσικά παιχνίδια αντιστοιχία ελληνικών και ξένων ποδοσφαιρικών όρων

συνθήµατα

σκίτσα κατά της βίας βιβλιοπαρουσιάσεις

Ενδεικτικά κείµενα Ο Μικρός Νικόλας ( Ρ.Γκοσινί – Σαντιέ ) Αρχίζει το µατς ( Αγγ. Βαρελά ) Το Βρώµικο Ποδόσφαιρο ( Εξωφρενική Βιβλιοθήκη ) Πριν από το τέρµα ( Γαλάτεια Σουρέλη ) Ιστορία του ΑΡΗ ( ΠΑΕ ΑΡΗΣ ) Ηρακλή Σαλονικιέ µου…Ένας αιώνας ιστορικής πο- ρείας ( Γ.Καραδάλη ) ΠΑΟΚ ( Cd.) Αθλητικές εφηµερίδες Β. Ελλάδος

19

ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ • Γνωριµία µε τους κανόνες του αθλήµατος. • Επισκέψεις στα γήπεδα των οµάδων και παρακολούθηση προπονήσεων. • Παρακολούθηση ενός ποδοσφαιρικού αγώνα (Κυριακή – 29/2/2004 ).

ΤΕΧΝΕΣ Μουσική

γνωριµία µε τους ύµνους των οµάδων, τραγούδια σχετικά µε το ποδόσφαιρο

Κολλάζ – Κατασκευή µακέτα Ζωγραφική

παιχνίδια µε τα χρώµατα οµορφαίνουµε µε αφίσες τα γήπεδα

Κινηµατογράφος προβολή και συζήτηση της ταινίας

‘‘ Κάν’ το όπως ο Μπέκαµ ’’ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Στο τέλος κάθε δραστηριότητας τα παιδιά παρουσίαζαν τη δουλειά τους στις άλλες οµάδες. Ακολουθούσε συζήτηση για το περιεχόµενο της εργασίας, µε ερωτήσεις, καθώς και για τον τρόπο που δούλεψαν, τη συµµετοχή των µελών των οµάδων και για το πώς παρουσίασαν τη δουλειά τους. Σ’ όλη τη διάρκεια του προγράµµατος τα παιδιά είχαν φάκελο εργασιών, τον οποίο ενηµέρωναν. Έκαναν ταµπλώ, ένα για κάθε οµάδα που εκπροσωπούσαν, στα οποία παρουσίαζαν τις δραστηριότητές τους.

ΙΣΤΟΡΙΑ Μικρασιατική καταστροφή Συνθήκες δηµιουργίας των ποδοσφαιρικών οµάδων µε τις οποίες ασχολούµαστε

Πρόσφυγες Ξεκίνηµα των οµάδων Συνέχιση της παράδοσης στη καινούρια πατρίδα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Συζήτηση άρθρων και σχολιασµός εικόνων και σκίτσων σχετικών µε τη συµπεριφορά παιχτών και φιλάθλων µέσα και έξω από τους αγωνιστικούς χώρους.

20

53ο ∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ∆άσκαλος τµήµ.: Νίκου Αναστάσιος

Σχ. Σύµβουλος: Αναγνωστοπούλου Μαρία

Σχολικό έτος : 2003-04 Τάξη: ΣΤ΄ Τµήµα: 1ο

.

ΘΕΜΑ: « Φ Ω Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α » ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Η επιλογή του θέµατος έγινε µέσα από συζήτηση, που προέκυψε µε αφορµή το µάθηµα «Μια απλή Φωτογραφική µηχανή»,από το µεγάλο κεφάλαιο της Φυσικής «ΦΩΣ».Άλλωστε µια πρώτη νύξη είχε γίνει από πέρσι όταν η τάξη επισκέφθηκε την ΄Εκθεση του µεγάλου Ελβετού Φωτογράφου-περιηγητή Fred Boissonnas στο Τελλόγλειο Ίδρυµα. Εκεί, πραγµατι κά, όλοι µας, θαυµάσαµε αυτά τα έργα Τέχνης, που ανέδειξαν την Ελλάδα του 19ου αιώνα. Εδώ τέθηκαν και τα πρώτα ερωτήµατα γύρω από τη Τέχνη της Φωτογραφίας. Πώς άραγε αποτυπώνεται πάνω στο χαρτί αυτό που βλέπουµε µε το µάτι; Εδώ µάλιστα ήταν, που κατανοήθηκε από τα ίδια τα παιδιά η αναγκαιότητα της αποτύπωσης πάνω στο χαρτί των όσων βλέπουµε. Παρουσιάστηκε µπροστά τους µια άλλη Ελλάδα, που δεν θα µπορούσαµε ποτέ να τη δούµε αν δεν είχε καταγραφεί µε τόση ζωντάνια και ρεαλιστικότητα από το φακό του Boissanas.Εδώ φάνηκε καθαρά η αξία αυτών των εικόνων-πλάνων της καθηµερινής ζωής των Ελλήνων του 19ου αιώνα σε µας τους µεταγενέστερους. ΄Ετσι τους δόθηκε και η πρώτη υπόσχεση από µέρους µου, ότι την επόµενη σχολική χρονιά, στα πλαίσια της Ευέλικτης ζώνης, θα είχαµε µια λεπτοµερή ενασχόληση. ∆ιάρκεια Προγράµµατος : 5/12/2003 έως

2/4/2004

21

∆Ι∆ΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ-ΣΚΟΠΟΙ:

1. Να ανακαλύψουν οι µαθητές το µαγικό κόσµο της Φωτογραφίας. 2. Να έρθουν σε επαφή και να κατανοήσουν όσο το δυνατό περισσότερο, όλα τα στάδια της φωτογραφικής τέχνης, από τη σύλληψη µέχρι την

αποτύπωση πάνω στο χαρτί. 3. Να ικανοποιηθεί η ανάγκη τους να εκφράσουν τον εσωτερικό τους κόσµο. 4. Να µάθουν να εκφράζονται όχι µόνο µε το γραπτό και προφορικό λόγο, αλλά

και µε άλλες µορφές έκφρασης.

∆ Ρ Α Σ Τ Η Ρ Ι Ο Τ Η Τ Ε Σ Το Πρόγραµµα περιλαµβάνει τις παρακάτω φάσεις: 1η ΦΑΣΗ : ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΤΙΚΑ- ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑ∆ΡΟΜΗ. Αφού χωρίστηκαν τα παιδιά σε τέσσερις οµάδες των επτά [7] ατόµων (η ∆΄ Οµάδα µε έξι [6] µαθητές),έγινε συζήτηση για τους τρόπους που θα συγκεντρώσουν Πληροφορίες για την Ιστορία της Φωτογραφίας και την Ιστορική της εξέλιξη,από Εγκυκλοπαίδειες και άλλα έντυπα ηλεκτρονικής µορφής.Λόγω της εξειδίκευσης του θέµατος,ανάγκαστηκα να δώσω ο ίδιος σε κάθε µαθητή ένα 28σέλιδο τευχίδιο από το βιβλίο του Φωτογράφου του John Hebgecoe των εκδόσεων «ΜΩΡΕΣΟΠΟΥΛΟΣ». Ορίστηκε ο συντονιστής και ο γραµµατέας κάθε οµάδας και έτσι η κάθε οµάδα συγκεντρώνει τις πληροφορίες στην τάξη,επικοινωνούν οι οµάδες µεταξύ τους και αλληλοενηµερώνονται. 2η ΦΑΣΗ : ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ – ΕΡΕΥΝΑ. Μοιράστηκε σ΄όλα τα µέλη των οµάδων ένα µονοσέλιδο ερωτηµατολόγιο µε 10 ερωτήµατα σχετικά µε τη κτήση και χρησιµοποίηση Φωτογραφικής µηχανής από τα ίδια τα παιδιά και της οικογένειάς τους. Για τη συµπλήρωση των ερωτηµατολογίων οι µαθητές ενηµερώθηκαν προσωπικά και σε συνεργασία µε τους Γονείς τους µπόρεσαν να απαντήσουν αρκετά ικανοποιητικά. Στη συνέχεια επεξεργάστηκαν τα απαντηµένα ερωτηµατολόγια σε επίπεδο οµάδας αρχικά και σε επίπεδο τµήµατος αργότερα, µετέφρασαν τις απαντήσεις σε ποσοστά και τις κατέγραψαν σε πίνακες. Τέλος, λόγω της ενασχόλησης σε µεγάλο ποσοστό [16/27] µε τους Η/Υ , τα αποτελέσµατα καταγράφηκαν στο Excel (Windows) και εκτυπώθηκαν µε τα αντίστοιχα διαγράµµατα.

22

3η ΦΑΣΗ : ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΕΠΙ∆ΕΙΞΗ. Η τρίτη φάση του όλου εγχειρήµατος είναι εκ των πραγµάτων ∆ασκαλοκεντρική. Γίνεται λεπτοµερής παρουσίαση-επίδειξη αναλυτικά όλων Φωτ.µηχανών, αρχίζοντας από την πιο απλή µέχρι και την πλέον σύνθετη. Η συλλογή µου είναι αρκετά πλούσια και περιλαµβάνει: δεκαπέντε(15) Φωτ.µηχανές, σαράντα επτά (47) φωτ.φακούς και διακόσια πενήντα επτά (257) εξειδικευµένα αξεσουάρ απαραίτητα στην εφαρµογή ακόµη και των πιο δύσκολων περιπτώσεων. Η όλη επίδειξη περιλαµβάνει: [α] Φωτογραφικές µηχανές 120 και 135. [β] Φακούς (υπερευρυγώνιους ,νορµάλ,τηλεφακούς,macro). [γ] Φιλµ (Τύποι,µεγέθη[φορµά] ). [δ] Φωτόµετρα,φλασόµετρα,κελβινόµετρα. * Στη φάση αυτή εκτός από τη λειτουργία τους,δίνεται προσοχή στη κατανόηση των µε- τρήσεων και τη µεγάλη σηµασία σε διάφραγµα/ταχύτητα /βάθος πεδίου. [ε] ∆ουλεύοντας µε το φως(λήψεις σε φυσικό φωτισµό ,φωτισµό µε φλας και άλλες ειδικές τεχνικές φωτισµού). [στ] Τεχνικές στούντιο. και [ζ] Σύνθεση [βασικές αρχές,θέση λήψης,καδράρισµα,πορτραίτο]. Στη φάση αυτή γίνεται αναφορά στις συλλογές παλαιών Φωτογραφικών Μηχα- νών και συνδυάζεται µε την προγραµµατισµένη επίσκεψή µας,στο Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, στην περιοχή της Σίνδου.Εκεί,θα θαυµάσουµε τη σπάνια συλλογή Περίπου 200 Φωτ.Μηχανών «ρετρό»,που δώρισε στο Μουσείο ο Αρχιτέκτονας και Συλλέκτης,Νίκος Μελετίου,από την Κύπρο. [βλ.ένθετο Εφηµ.»ΑΓΓΕΛΙΟ- ΦΟΡΟΣ» (13/1/2001) ]. 4η ΦΑΣΗ: ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΛΗΨΗΣ. Μετατροπή της τάξης σε στούντιο µε φόντα, τρεις(3) ανακλαστήρες ,τρίποδες και λήψη από τους ίδιους τους µαθητές των πορτραίτων τους κάτω από πλήρως ελεγχόµενες συνθήκες.[λήψη µε Α/Μ φιλµ 135 mm]. 5η ΦΑΣΗ: ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ Α/Μ ΦΙΛΜ. Εµφάνιση στην τάξη όλων των ασπρόµαυρων φιλµ της προηγούµενης φάσης,µε- σα στα ειδικά φωτοστεγανά τανκ εµφάνισης και χρησιµοποιώντας εµφανιστές και στερεωτές παρασκευασµένους στο χώρο του τµήµατος από τις οµάδες των µαθη- των.Πλύσιµο και στέγνωµα αυτών ώστε να προχωρήσουµε απρόσκοπτα στην επό- µενη φάση.

23

6η ΦΑΣΗ: ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ. Μετατροπή της τάξης σε ένα πλήρως εξοπλισµένο σκοτεινό θάλαµο, όπου ο κάθε µαθητής θα τυπώσει το δικό του πορτραίτο και θα πάρει µια πρώτη γεύση από το µαγικό κόσµο της φωτογραφικής αποτύπωσης. 7η ΦΑΣΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΛΗΣ ∆ΙΕΡΓΑΣΙΑΣ. Συγκέντρωση των φωτογραφιών, ανάλυση και κριτική σε επίπεδο οµάδας αρχικά και προσπάθεια για µια γενική ανασκόπηση. Εντυπώσεις, συµπεράσµατα, δυσκολίες καταγραφή όλων των φάσεων. 8η ΦΑΣΗ: ΛΟΙΠΕΣ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. ∆ηµιουργία Λεξικού φωτογραφίας, κρυπτόλεξων, σταυρόλεξων, κουίζ, αινιγµά- των, σε επίπεδο οµάδας και τµήµατος. 9η ΦΑΣΗ: ΕΚΘΕΣΗ. ΄Εκθεση Φωτογραφίας µε τα έργα των µαθητών στο διάδροµο του Σχολείου για να µπορέσουν και υπόλοιποι µαθητές και Γονείς να θαυµάσουν από κοντά τα αποτελέσµατα της όλης προσπάθειας των µικρών µας δηµιουργών. ΣΥΝ∆ΕΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ “ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ” ΜΕ ΑΛΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΘΕΜΑ: ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Φυσικές Επιστήµες κεφ. Οπτικής –«Φως»

Μαθηµατικά Αναλογίες, Στατιστική

Ελληνική Γλώσσα Σταυρόλεξα, ακροστιχίδες, παιχνίδια λέξεων

Αγγλική γλώσσα Λέξεις, ορολογίες

Αισθητική αγωγή Ζωγραφική, Σχεδίαση

24

1ο ∆ηµοτικό Σχολείο Καλαµαριάς ∆ασκάλα : Φτουχίδου ∆ιαλεκτή

Σχ. Σύµβουλος: Κανταρτζή Ευαγγελία Τάξη: ∆΄

Θέµα σχεδίου εργασίας : Το δάσος Στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης φέτος , τη σχολική χρονιά 2003-2004 η Τετάρτη τάξη του σχολείου µας , που αποτελείται από τρία τµήµατα , µελετά και ερευνά το θέµα: «Το δάσος είναι η ζωή µας, ας το γνωρίσουµε ». Στο σηµερινό δίωρο του προγράµµατος της Ε.Ζ. θα ασχοληθούµε µε την παρακάτω ενότητα :

Θεµατική ενότητα: «Ταξινόµηση φύλλων »

ΥΛΙΚΑ Φύλλα αποξηραµένα, χαρτόνι, κόλλα, µεγεθυντικός φακός, χάρακας, µολύβι, ξυλοµπογιές.

ΣΤΟΧΟΙ

• Ανάπτυξη ικανοτήτων παρατήρησης, συσχέτισης και σύγκρισης, καταγραφής και διατύπωσης των παρατηρήσεων και των συµπερασµάτων µε εκφραστική πληρότητα.

• Ταξινόµηση των φύλλων ανάλογα µε το σχήµα, το µέγεθος, την υφή τους και τις νευρώσεις τους.

• Ανάπτυξη κλίµατος φιλίας και συνεργασίας µεταξύ των ίδιων και µεταξύ δασκάλου -µαθητών.

• Άσκηση στην ελεύθερη δηµιουργική έκφραση και την καλλιτεχνική εργασία.

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ • ∆ίνονται διάφορα φύλλα σε κάθε οµάδα, τα οποία συλλέξανε και αποξήραναν τα ίδια τα

παιδιά σε παλαιότερες εξορµήσεις. • Η κάθε οµάδα αφού επιλέξει το είδος του φύλλου που επιθυµεί να ασχοληθεί,( απλά-

σύνθετα-βελονοειδή, καθώς και βρύα-λειχήνες-µύκητες ) διαλέγει από τα φύλλα, που είναι διάφορα, το είδος που την ενδιαφέρει.

• Ένας µαθητής από κάθε οµάδα δίνει τα φύλλα που περίσσεψαν διαδοχικά στις άλλες οµάδες , οι οποίες κρατούν µε τη σειρά της αυτά που θέλουν να παρατηρήσουν.

• Αφού παρατηρήσουν το κάθε φύλλο µε µεγεθυντικό φακό, το µετρήσουν µε το χάρακά

τους, το πιάσουν µε τα δάκτυλα, για να καταλάβουν την υφή του, το κατατάσσουν µε βάση τα χαρακτηριστικά του γνωρίσµατα, χρησιµοποιώντας για το σκοπό αυτό οποιαδήποτε πληροφορία υπάρχει στο φάκελό τους ή σε κάποιο βιβλίο σχετικό.

• Καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους : σχήµα-µέτρηση, χρώµα, είδος νευρώσεων, τυχόν αρρώστιες και όποια πληροφορία έχουν από βιβλία.

25

• Αν αναγνωρίσουν το φυτό από το οποίο προέρχεται το φύλλο,γράφουν την ονοµασία του φυτού. Εδώ µπορεί να βοηθήσει και ο δάσκαλος επιβεβαιώνοντας ή βοηθώντας τους µαθητές.

• Κολλούν τα φύλλα τους σε κανσόν χαρτόνι, γράφουν τυχόν παρατηρήσεις, ζωγραφίζουν αν θέλουν το φυτό από το οποίο προέρχεται και αν έχουν χρόνο γράφουν µια µικρή ιστοριούλα για το φύλλο τους

• Τέλος παρουσιάζουν τη δουλειά στους συµµαθητές τους και αναρτούν το καλλιτέχνηµά τους στον πίνακα ανακοινώσεων.

Συνοπτικό Οργανόγραµµα σχεδίου εργασίας Θέµα σχεδίου εργασίας : « Το δάσος είναι η ζωή µας, ας το γνωρίσουµε »

Χρόνος έναρξης της Ευέλικτης ζώνης : Σεπτέµβριος 2003 Αριθµός σχεδίων εργασίας ανά τµήµα ∆ιάρκεια σχεδίων εργασίας

1. Το δάσος γενικά 4η εβδοµάδα του Σεπτέµβρη 2. Το πράσινο στο σχολείο µας 1η εβδοµάδα του Οκτώβρη 3. ∆άσος Σέιχ Σου -Χορτιάτη

Εθνικοί δρυµοί- Είδη δασών 2η, 3η, και 4η εβδοµάδα του Οκτώβρη

4. Κλίµα –ζώνες της γης 1η εβδοµάδα του Νοέµβρη 5. Φυτά-Τα δέντρα του δάσους ( οξιά,

καστανιά, βελανιδιά, έλατο, πεύκο κ.ά.) Θάµνοι- Αρωµατικά φυτά

2η, 3η εβδοµάδα του Νοέµβρη

6. Το πράσινο της γειτονιάς µας. Φύλλα- Είδη φύλλων-αποσύνθεση τους Μύκητες- Βρύα -Λειχήνες

4η εβδοµάδα του Νοέµβρη 1η εβδοµάδα του ∆εκέµβρη

7. Θεατρικό για τα Χριστούγεννα ∆1 : « Η γελαστή πολιτεία » ∆2: « Ο µπαρµπα- Πανώφ» ∆3 : « Τα δέντρα επαναστατούν »

2η, 3η εβδοµάδα του ∆εκέµβρη

8. Πανίδα- Ζώα του δάσους Φυτοφάγα -σαρκοφάγα –παµφάγα Πουλιά- Ερπετά-Έντοµα

2η, 3η, και 4η εβδοµάδα του Γενάρη 2004

9. Καιρός 1η εβδοµάδα του Φλεβάρη 10. Ταξινόµηση φύλλων 2η εβδοµάδα του Φλεβάρη

11. Ισορροπία στη φύση Τροφική αλυσίδα-ανακύκλωση θρεπτικών ουσιών.

3η εβδοµάδα του Φλεβάρη

26

12.Έδαφος- διάβρωση εδάφους Όξινη βροχή-Φαινόµενο θερµοκηπίου Τρύπα του όζοντος- ερηµοποίηση

4η εβδοµάδα του Φλεβάρη και 1η του Μάρτη

13. Κίνδυνοι που απειλούν τα δάση Πυρκαγιές- υλοτόµηση- υπερβόσκηση- Τροπικά δάση

2η, 3η, και 4η εβδοµάδα του Μάρτη

14. Ωφέλειες του δάσους ∆ασικά προϊόντα

1η εβδοµάδα του Απρίλη

15. Απειλούµενα µε εξαφάνιση ζώα και φυτά.Καφέ αρκούδα.

16. Χαρτί – Ανακύκλωση 17. Παρουσίαση της δουλειάς µας

3η , 4η εβδοµάδα του Απρίλη Μάϊος 2004 Ιούνιος 2004

27

1ο 12/θεσιο Ν. Μηχανιώνας

Ταξη Β ∆ασκάλα: Ματζόλη Σουλτάνα

Σχ. Σύµβουλος: Παπαστεργιόπουλος Στέφανος

ΘΕΜΑ: ΞΕΡΟΥΜΕ ΤΙ ΤΡΩΜΕ; ΣΧΕ∆ΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: Στο διάλειµµα τα παιδιά έτρωγαν τροφές µικρής θρεπτικής αξίας. Κάποιοι µάλιστα παρασύρθηκαν και άρχισαν και αυτοί να φέρνουν ακατάλληλες τροφές π.χ. γαριδάκια, αναψυκτικά κ.α Γράφω στον πίνακα τη λέξη τροφή. ΣΚΟΠΟΙ: Να ευαισθητοποιηθούν οι µαθητές και οι γονείς τους στο θέµα της καλής και υγιεινής διατροφής. Να ευαισθητοποιηθούν στα σύγχρονα προβλήµατα διατροφής (τρελές αγελάδες). Να αξιοποιήσουν τις υπάρχουσες γνώσεις και δεξιότητες και να αποκτήσουν νέες. ΣΤΟΧΟΙ:

Να προβληµατιστούν τα παιδιά για τις διατροφικές τους συνήθειες. Να µάθουν ποιες τροφές βοηθούν στη σωστή ανάπτυξή τους. Να µάθουν σε ποια τρόφιµα θα βρουν τις βιταµίνες, τις πρωτεΐνες, τους υδατάνθρακες κ.α

Να αποκτήσουν γνώσεις για τις οµάδες τροφών και τη διατροφική τους αξία. Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας, έρευνας, κατασκευών και µαθηµατικές δεξιότητες, πρωτοβουλία και κριτική σκέψη.

∆ΙΑΡΚΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Β ΤΡΙΜΗΝΟ ∆εκέµβριος – Μάρτιος ΜΕΘΟ∆ΟΣ PROJECT ΟΜΑ∆ΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ Τα παιδιά εργάστηκαν οµαδικά αλλά και ατοµικά. Χωρίστηκαν σε οµάδες έχοντας η κάθε οµάδα τον γραµµατέα της για να κρατά τις σηµειώσεις. Κάθε οµάδα έχει το δικό της ταµπλό όπου παρουσιάζει τα αποτελέσµατα των εργασιών της. Σε συνεργασία µε τη δασκάλα οργανώνουν παρουσιάσεις των θεµάτων τους. Έτσι εµπλέκονται ενεργά και παιδιά που δεν έχουν καλή επίδοση στα µαθήµατα αλλά έχουν κάποιο ταλέντο π.χ ζωγραφική. Το θέµα διδάσκεται διαθεµατικά µέσα από την Γλώσσα, τα Μαθηµατικά, την Μελέτη Περιβάλλοντος, τη µουσική, την Αισθητική Αγωγή, τη Γυµναστική.

28

ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Ενηµέρωση των γονέων (κίνητρα-σκοπός-στόχοι) για το θέµα που επιλέχθηκε. Συνεργασία και ευαισθητοποίηση τους για καλύτερα αποτελέσµατα. Ερωτηµατολόγιο µε εβδοµαδιαίο πρόγραµµα διατροφής (πρωϊνό- µεσηµεριανό- βραδινό )

Εργασία όπου κάθε µαθητής πρέπει να καταγράψει 5 αγαπηµένα του φαγητά. Επεξεργασία αποτελεσµάτων & εξαγωγή συµπερασµάτων. Ενηµέρωση των γονέων και των παιδιών από γιατρό διατροφολόγο και οδοντίατρο µε βάση τα αποτελέσµατα της έρευνας. Επισηµαίνεται η ανάγκη λήψης πρωινού.

Τα παιδιά φέρνουν στο σχολείο υγιές πρωινό κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής και συναγωνίζονται ποιος θα φέρει το καλύτερο.

∆ηµιουργία ταµπλό µε φωτογραφίες από τις κατηγορίες τροφίµων (Φρούτα- Λαχανικά- Κρέατα – Γαλακτοµικά-∆ηµητριακά- λίπη)

Γνωριµία µε τη Μεσογειακή ∆ιατροφή. Συζητάµε στην τάξη για το ελαιόλαδο, τα όσπρια, το ψωµί κ.α

Τα παιδιά φέρνουν στο σχολείο παραδοσιακές συνταγές της γιαγιάς. Επίσκεψη σε super market Μασούτης, γνωριµία µε τα τυποποιηµένα προϊόντα (ηµεροµηνία λήξης-παραγωγής). Επισηµαίνεται ο ρόλος της καλής και της κακής διαφήµισης και της συσκευασίας.

Τα τρόφιµα εξετάζονται κατά κατηγορίες ΦΡΟΥΤΑ:

• ∆ιαβάζουµε παραµύθια µε φρούτα • Τα παιδιά φέρνουν φωτογραφίες, κάνουν κολλάζ. • Παίζουν παιχνίδια µε φρούτα χωρισµένα σε οµάδες όπως «φρουτοτυφλόµυγα»,

«γίνοµαι κι εγώ ένα φρούτο µε το σώµα µου» κ.α. • Μαθαίνουν τραγούδια και χορό ,όπως «το µήλο µου κόκκινο», «Νεραντζούλα»

κ.α. • Κάνουν χειροτεχνίες, (αποκριάτικες µάσκες µε φρούτα ) ζωγραφική • Επισκέπτονται τη λαϊκή αγορά. • Βρίσκουν παροιµίες και ανέκδοτα για τα φρούτα. • Γράφουν ποιήµατα µε φρούτα και παίζουν θέατρο. ΛΑΧΑΝΙΚΑ: • ∆ιαβάζουµε παραµύθια µε λαχανικά • Φυτεύουµε, κάνουµε κολλάζ, µαθαίνουµε τραγούδια όπως «Ο χορός των

µπιζελιών» • Έκθεση ζωγραφικής µε τυπώµατα λαχανικών. • Συνέντευξη µε παραγωγό στη λαϊκή αγορά. Ραντίσµατα και βιοκαλλιέργειες. • Βρίσκουν λαχανικά µέσα στη γη, στην επιφάνεια της και πιο ψηλά • Βρίσκουν παροιµίες και ανέκδοτα.

29

∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΑ – ΟΣΠΡΙΑ – ΡΥΖΙ: • ∆ιαβάζουµε το µύθο της ∆ήµητρας και της Περσεφόνης. • Φέρνουν στο σχολείο δηµητριακά (σιτάρι, κριθάρι, καλαµπόκι, βρώµη) και

ποκιλίες ψωµιού. • Επισκέπτονται τον φούρνο της γειτονιάς. Παρακολουθούν το ζύµωµα. • Έρχεται στο σχολείο µια γιαγιά και µας µαθαίνει τα µυστικά του ψωµιού. • Συζητάµε για την διατροφική αξία του ψωµιού. • Κάνουµε κολλάζ µε δηµητριακά. • Κατασκευάζουν ανεµόµυλους • Επίσκεψη στην ΑΒΕΖ. Γνωριµία µε τον τρόπο παραγωγής των ζυµαρικών. • Συζητάµε στο σχολείο για γνωστά παραµύθια µε όσπρια π.χ Κοντορεβιθούλης, η

πριγκίπισσα και το ρεβίθι • Φέρνουν συνταγές µε όσπρια και κάνουν συλλογές µ΄αυτά , κολλάζ • Πληροφορίες για τον τρόπο παραγωγής του ρυζιού • Κατάλογος των φαγητών µε ρύζι.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

• Ζητάµε από τα παιδιά να συµπληρώσουν την Πυραµίδα ∆ιατροφής • Συζητάµε για τις επιπτώσεις των τροφικών συνηθειών στην υγεία (δόντια,

καρδιοπάθειες, παχυσαρκία κ.α) • Φτιάχνουµε κανόνες της σωστής διατροφής. • Φτιάχνουµε το επιτραπέζιο παιχνίδι «Το Φιδάκι της διατροφής» • ∆ίνεται ερωτηµατολόγιο στα παιδιά και στους γονείς και τους ζητείται η γνώµη

τους για το πρόγραµµα • Στο τέλος παρουσιάζεται το Θεατρικό Έργο «Ο Χορός των Βιταµινών» και τα

παιδιά χωρισµένα σε οµάδες χορεύουν «Το χορό των Μπιζελιών» από το CD «Εδώ Λιλιπούπολη»

30

36ο ∆ηµοτικό Σχολείο Θεσ/νίκης ∆ασκάλα: ∆ιαµαντοπούλου Μαρία

Σχ. Σύµβουλος: Καραγκούνης Ελευθέριος Τάξη Α΄

Θεµατική Ενότητα: «Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο λύκος που αλλάζει» .

Το συγκεκριµένο σχέδιο εργασίας στοχεύει στη διαθεµατική προσέγγιση της γλώσσας µέσα από την επαφή µε τη λογοτεχνία(παραµύθι).Ξεκινήσαµε µε µια βιβλιογραφία ,µε την οποία οι µαθητές – µαθήτριες ασκούνται στην ακρόαση και ανάγνωση λογοτεχνικού κειµένου και στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου . Μέσα από συγκεκριµένες δραστηριότητες που αναπτύξαµε, τα παιδιά αποδέχονται αρχές και αξίες και εκφράζονται µε εικαστικά και δραµατοποίηση .Με τη διαθεµατική διδασκαλία, η γλώσσα συνδέεται µε τη µελέτη και τα µαθηµατικά. Τέλος αναπτύσσονται δραστηριότητες που υπηρετούν στόχους των ∆.Ε.Π.Σ. Τα παιδιά συνεργάζονται σε δυαδικές οµάδες. Συνοπτικά ακολουθήσαµε το παρακάτω σχέδιο 1.Επιλογή του παραµυθιού <Η Κοκκινοσκουφίτσα>. 2.Αφήγηση του παραµυθιού από τα παιδιά .Ηχογράφηση της αφήγησης . 3.Ακρόαση της ηχογράφησης. Οµοιότητες-διαφορές . 4.Ανάγνωση παραµυθιού από τη δασκάλα . 5.Χωρισµός του παραµυθιού σε 4 ή 5 ενότητες .Κάθε οµάδα ζωγραφίζει µια φάση. Παραγωγή γραπτού λόγου (Ποίηµα η Κοκκινοσκουφίτσα).Εικαστική προσέγγιση-Αφίσα της Κοκκινοσκουφίτσας. Φίλοι και εχθροί της Κοκκινοσκουφίτσας. Αναδεικνύεται η µορφή του λύκου. Παραγωγή προφορικού λόγου. Εικαστική προσέγγιση - Αφίσα του Λύκου. Αναφέρονται άλλα παραµύθια µε το λύκο .(Τα τρία γουρουνάκια. Τα επτά κατσικάκια .Ο Πέτρος και ο λύκος .) 7.Παραγωγή προφορικού λόγου µε θέµα Αν ο λύκος ήταν καλός . Ανάγνωση παραµυθιού<Τα τρία µικρά γλυκάκια >.Εικαστική προσέγγιση – Ο καλός λύκος . 8.Παραγωγή γραπτού λόγου - Το παραµύθι <Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο καλός λύκος>. Υλικά που θα χρειαστούν: 1.Μαγνητόφωνο. 2.Υλικά ζωγραφικής. 3.Χαρτί του µέτρου-κόλλες .

31

Εµείς περάσαµε καλά. Η Α τάξη είναι από τη φύση της δύσκολη, καθώς είναι πρώτη συνάντηση .Τα παιδιά συναντιούνται µε το δάσκαλο και µε τα άλλα παιδιά σ’ένα χώρο που είναι σαν καινούργιο διαµέρισµα .Σ’ αυτό θα κατοικήσουν µαζί µε τις προσδοκίες τους. Μαζί τους θα κουβαλήσουν µια τσάντα µε χρώµατα, ένα µπλοκ µε λευκές σελίδες και όλα τα παραµύθια που έχουν ακούσει . Η δική µας συνάντηση ήταν γεµάτη συγκίνηση καθώς ήταν ταυτόχρονα η επιστροφή µου µετά από δυο χρόνια σε τάξη υποδοχής. Αυτή είναι η µοίρα του δασκάλου, µια ζωή γεµάτη αποχωρισµούς. Η χρονιά άρχισε γεµάτη έννοιες ,πώς τόσα αγόρια θα συνυπάρξουν µε λιγότερα κορίτσια ,πώς αρκετοί µαθητές από άλλες χώρες θα στηριχθούν σ’ αυτό το ταξίδι στη γλώσσα και τη συνύπαρξη. Το ταξίδι ξεκίνησε . Η αναρρίχηση στη σκαλωσιά της Αλφαβήτας συναρπαστική. Kάθε γράµµα ένα παραµύθι. Η δασκάλα διαβάζει τα παιδιά ακούνε. Γύρω στα Χριστούγεννα έχουν κατακτήσει το µηχανισµό ανάγνωσης και γραφής. Ανακαλύπτουν τον καινούργιο ρόλο του αναγνώστη. Τώρα πια διαβάζουν το καθένα το δικό του παραµύθι. Ύστερα ζωγραφίζουν, γράφουν, συζητούν. Γίνονται ηχογραφήσεις. Τα παιδιά χαίρονται ν' ακούνε τη φωνή τους. Αυτό τους ωφελεί στη βελτίωση της ανάγνωσης. Η ηρωίδα µας . Μέχρι που µπήκε στη ζωή µας η Κοκκινοσκουφίτσα. Κ ,κ ...Κοκκινοσκουφίτσα. Τα παιδιά ξέρουν καλά το παραµύθι. Θέλουν να το διηγηθούν. Ο καθένας τη δική του εκδοχή. Η δασκάλα καταγράφει. Κορίτσι ο ήρωας του παραµυθιού. Παρ' όλα αυτά τους γοητεύει όλους µε τον κατακόκκινο σκούφο της. Όλοι βγάζουν τον κόκκινο µαρκαδόρο. Μια, δυο, τρεις, πολλές κοκκινοσκουφίτσες. Τα παιδιά σκαρώνουν το ποιηµατάκι. Η Κοκκινοσκουφίτσα φορά κόκκινη σκουφίτσα κάπα κόκκινη φορά και χορεύει και γλεντά παπούτσια κόκκινα φορά και στο δάσος περπατά. Κοκκινοσκουφίτσα µου καλή Πρόσεχε πολύ , γιατί ο λύκος είναι εκεί. Μεγάλο ενδιαφέρον προκαλεί στα παιδιά το καλάθι της Κοκκινοσκουφίτσας. Αφού συζητάµε τι µπορεί να περιέχει, τα παιδιά αποφασίζουν να ζωγραφίσουν το καλάθι µε το περιεχόµενο. Ύστερα γράφουν τις λέξεις.

32

Άλλες γλωσσικές ασκήσεις αφορούν σύνθετες λέξεις µε τη λέξη κόκκινο, όπως κοκκινοφουστίτσα, κοκκινοµπλουζίτσα, κοκκινοµαγουλίτσα ή κίτρινο ή πράσινο Στο σηµείο αυτό χωρίζουµε τα παιδιά σε οµάδες. Μετά από τέσσερις µήνες γνωριµίας. Κι αρχίζει η ανάγνωση. Η δασκάλα διαβάζει από το βιβλίο του Περό. Προχωρά την ιστορία µέχρι ενός σηµείου. Το κρίσιµο σηµείο είναι <Ο Λύκος χτυπά την πόρτα>. Εδώ αρχίζει η συζήτηση, όπου ακούγονται διάφορες απόψεις και εκδοχές. Επίσης εκδηλώνεται και µια διάθεση από τα παιδιά ν' αλλάξουν την εξέλιξη των πραγµάτων.(∆ηµιουργική αφήγηση) Με παραγωγή προφορικού λόγου τα παιδιά αλλάζουν τη στερεότυπη αντίληψη του κακού λύκου. ∆ιαβάζοντας τη βιβλιογραφία και συζητώντας, τα παιδιά ανατρέπουν το παραµύθι της Κοκκινοσκουφίτσας. Σ' αυτή τη φάση η δασκάλα µοιράζει ένα αντίτυπο της Κοκκινοσκουφίτσας σε κάθε ζευγάρι παιδιών. Τα παιδιά διαβάζουν το παραµύθι. Έχει αποφασίσει η δασκάλα να χωρίσει το κείµενο σε πέντε ενότητες. Αντίστοιχα αναθέτει σε κάθε οµάδα να ζωγραφίσει µια φάση της ιστορίας. Οι ενότητες είναι 1.Η Κοκκινοσκουφίτσα και η µαµά ετοιµάζουν το καλάθι (Μαθηµατικά). 2. Η Κοκκινοσκουφίτσα στο δάσος (Μελέτη). 3.Η συνάντηση µε το λύκο (∆ιάλογοι). 4.Ο λύκος χτυπά την πόρτα (∆ραµατοποίηση ,διάλογοι). 5.Ο λύκος παριστάνει τη γιαγιά (∆ραµατοποίηση ,διάλογοι). Η εικαστική έκφραση συνδυάζεται µε την παραγωγή γραπτού λόγου. Στο πάτωµα απλώνουµε κόλλα του µέτρου. Τα παιδιά τοποθετούν τις ζωγραφιές σε µια σειρά (Πρότερο-Ύστερο). Η ιστορία µας έχει εικονογραφηθεί και γραφτεί. Βοηθούµε όλοι ν' αναρτηθεί στον τοίχο της τάξης .

33

Φίλοι και εχθροί Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο λύκο ,καθώς µας απασχολούν οι φίλοι και οι εχθροί στην ιστορία µας. Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον κακό λύκο. Βγαίνει µια ολόκληρη στρατιά κακών λύκων ,που γίνονται κολλάζ µε τίτλο <Ο Λύκος ξαναχτυπά>. Τα παιδιά θυµούνται όλα τα παραµύθια που ο Λύκος είναι κακός. Αρχίζει τότε µια διήγηση όλων των παραµυθιών και µια δραµατοποίηση των ηρώων ,τα επτά κατσικάκια ,τα τρία γουρουνάκια ,ο Πέτρος και ο Λύκος. Γίνονται διασκεδαστικές ηχογραφήσεις που τις απολαµβάνουν τα παιδιά . Τότε αναρωτιούνται τα παιδιά ,αν ο Λύκος ήταν καλός . Σ’ αυτή τη φάση η δασκάλα διαβάζει τα παραµύθια <Ο τελευταίος Λύκος>, <Η επιστροφή του λύκου > και τα παιδιά συζητούν πώς θα βοηθήσουν το λύκο να φτιάξει τη σχέση του µε τα ζώα. Τα παιδιά βοηθούν το λύκο να γράψει γράµµα στα τρία γουρουνάκια ,στην Κοκκινοσκουφίτσα ,στα επτά κατσικάκια και τον Πέτρο και να εκφράσει τα συναισθήµατά του. Τα παιδιά εκφράζονται καταπληκτικά ,διατυπώνουν τα συναισθήµατά τους εκτιµούν την περίσταση και συνειδητοποιούν ότι ο λύκος κινδυνεύει .Καθώς εξελίσσεται η διαδικασία η τάξη µεταµορφώνεται σ’ ένα σκηνικό .Μια τεράστια αφίσα –πάζλ της Κοκκινοσκουφίτσας µέσα στο δάσος και µια αφίσα του Λύκου σχεδόν σε πόζα χορευτική (οµαδική εργασία)και άλλες ατοµικές (το καλάθι ,τα γράµµατα του Λύκου , ο διάλογος της Κοκκινοσκουφίτσας µε το Λύκο σε µορφή κόµιξ, το κολάζ µε την υπόθεση εικονογραφηµένη από τα παιδιά κ.α.),δηµιουργούν ατµόσφαιρα και µας συνδέουν ακόµη περισσότερο µε τους ήρωες .

34

Η Πρόσκληση του λύκου. Ο Λύκος αποφασίζει να κάνει πάρτυ. Έτσι τα παιδιά γράφουν προσκλήσεις. Η δασκάλα µοιράζει φακέλους µε σχέδιο πρόσκλησης µε τα τρία απαραίτητα στοιχεία που είναι η µέρα, η ώρα και η διεύθυνση. Τα παιδιά γράφουν το κείµενο και ύστερα βάζουν την πρόσκληση στο φάκελο και γράφουν παραλήπτη και αποστολέα .

Το επόµενο βήµα είναι η συνταγή της τούρτας. Τα παιδιά θα βοηθήσουν το λύκο να κατανοήσει τη συνταγή. Η δασκάλα µοιράζει φύλλα εργασίας και εξηγεί στα παιδιά πως για να διευκολύνουν το λύκο πρέπει να λογαριάσουν τα υλικά. Τα παιδιά κάνουν προσθέσεις (3+2 αυγά ,2+2 ποτήρια γάλα, 2+1 φλιτζάνια ζάχαρη

κ.ά.)

Ο επίλογος του Σχεδίου Εργασίας που προηγήθηκε είναι ένα καινούριο παραµύθι,<Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο καλός Λύκος >.Τα παιδιά συζητούν εκδοχές για να γράψουν το δικό τους παραµύθι σε µορφή θεατρικού έργου .Ίσως κλείσει η φετινή χρονιά µε µια θεατρική παράσταση, ποιός ξέρει !

35

7ο ∆ηµ. Σχολείο Θεσ/νίκης ∆άσκαλος: Καρφής Ευάγγελος

Σχ. Σύµβουλος: Ταπουρίδης Χαράλαµπος Τάξη Ε΄ - Τµήµα 1ο

ΘΕΜΑ: «Ένα σχολείο για όλα τα παιδιά – Ελληνική Νοηµατική Γλώσσα»

ΣΧΕ∆ΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ :

Το θέµα επιλέχθηκε : 1. Μέσα από συζητήσεις σχετικά µε τη στάση µας απέναντι γενικά στη

διαφορετικότητα (άτοµα µε ειδικές ανάγκες, χρήστες ναρκωτικών, µετανάστες, ανθρώπους άλλων θρησκευµάτων κ.ά), µε αφορµή κείµενα λογοτεχνικά ή γεγονότα από την καθηµερινή σχολική ζωή.

2. Μετά από συζητήσεις σχετικά µε την Νοηµατική Γλώσσα, µια και ο δάσκαλος της τάξης παρακολουθεί µαθήµατα Ε. Ν. Γ. στο Εθνικό Ίδρυµα Κωφών Πανοράµατος.

3. Με αφορµή το οµώνυµο κείµενο που βρήκαν τα παιδιά, ερευνώντας το βιβλίο της Ευέλικτης Ζώνης «Βλέπω το σηµερινό κόσµο – Πολυθεµατικό βιβλίο του ∆ηµοτικού Σχολείου για την Ευέλικτη Ζώνη».

4. Τέλος ο «Οδηγός για την εφαρµογή της Ευέλικτης Ζώνης – Βιβλίο για το δάσκαλο» πρότεινε την ενασχόληση µε θέµατα σχετικά µε την Νοηµατική Γλώσσα.

36

ΣΤΟΧΟΙ :

1. Τα παιδιά θα µεταβάλουν τυχόν αρνητικές συµπεριφορές απέναντι σε άτοµα µε ειδικές ανάγκες.

2. Οι ακούοντες µαθητές και µαθήτριες θα αποκτήσουν κάποιες βασικές επικοινωνιακές δεξιότητες στην Ελληνική Νοηµατική Γλώσσα.

3. Θα έρθουν σε επαφή µε Κωφούς συµµαθητές και συµµαθήτριές τους και θα αναπτυχθεί µια γόνιµη αλληλεπίδραση.

4. Οι ακούοντες µαθητές και µαθήτριες θα αποκτήσουν βασικές γνώσεις για την κοινότητα των Κωφών και θα αναπτύξουν µια θετική στάση προς αυτήν.

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ :

30/9 : Γενική συζήτηση µε τα παιδιά σχετικά µε την έννοια, τους σκοπούς και τους στόχους της Ευέλικτης Ζώνης και µια πρώτη γνωριµία µε τα καινούρια βιβλία. 7/10 : Παρουσιάζονται προτάσεις για τα θέµατα που θα µπορούσαµε και θα θέλαµε να ασχοληθούµε. Τελικά τα παιδιά, µαζί µε το δάσκαλο, συναποφασίζουν το θέµα µε αφορµή και σχετικό οµώνυµο κείµενο και δραστηριότητες που βρήκαν στο βιβλίο της Ευέλικτης Ζώνης («Ένα σχολείο για όλα τα παιδιά» - σελ. 16). 14/10 : Γίνεται συζήτηση σχετικά µε τις δραστηριότητες και αποφασίζεται µετά από πολλές προτάσεις, δασκάλου και µαθητών, ένας αρχικός προγραµµατισµός. 21/10 : Ανάγνωση µέρους του κειµένου «Ένα σχολείο για όλα τα παιδιά» από το βιβλίο «Βλέπω το σηµερινό κόσµο – Πολυθεµατικό βιβλίο του ∆ηµοτικού Σχολείου για την Ευέλικτη Ζώνη» (σελ. 16 – Ενότητα «Σχολική Ζωή»). Γίνεται µια πρώτη συζήτηση και ακούγονται πολλές απόψεις. 22/10 : Συνέχιση της ανάγνωσης και της συζήτησης του παραπάνω κειµένου. Προτείνεται στα παιδιά να συγκεντρώσουµε κείµενα δικά τους µε τις απόψεις τους ή τις εµπειρίες τους πάνω στα θέµατα ατόµων µε ειδικές ανάγκες. Παράλληλα αποφασίζουµε να µάθουµε το όνοµά µας και κάποιες ερωτήσεις γνωριµίας στη Νοηµατική Γλώσσα. 29/10 : ∆ιαβάζονται και σχολιάζονται κάποιες εµπειρίες παιδιών και συγκεντρώνεται σε οµαδικό φάκελο το υλικό των παιδιών. 30/10 : Ασχολούµαστε µε την εκµάθηση του αλφαβήτου Ε. Ν. Γ. και την εξάσκηση στη χρήση του για να λένε το όνοµά τους. Επίσης, τους δίνονται και οι ηµέρες της εβδοµάδας για περισσότερη

37

εξάσκηση, αφού έγινε παρουσίαση από το δάσκαλο. Τα παιδιά κάνουν τη δραστηριότητα 9 ( Ακροστιχίδα «ΣΥΝΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ», σελ. 29) από το βιβλίο των ∆ηµιουργικών διαθεµατικών δραστηριοτήτων Τέλος ασχολούνται µε την εργασία 8 (ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ∆ΙΑΣΗΜΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΜΕ ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ, σελ. 8) και αποφασίζεται, σύµφωνα µε την παραπάνω εργασία να συγκεντρώσουν βιογραφικά στοιχεία από βιβλία ή το διαδίκτυο και να τα φέρουν στο σχολείο. 5/11 : Συζήτηση σχετική µε τα βιογραφικά που έφεραν τα παιδιά. Εντοπισµός κάποιων λεπτοµερειών που µπορούν να αποτελέσουν αφορµή για άντληση συµπερασµάτων σχετικών µε τη στάση µας απέναντι σ’ αυτά τα άτοµα. 6/11 : Τα παιδιά επισκέπτονται το Ελληνικό Κέντρο Χαρτών (Εθνική Χαρτοθήκη) στα πλαίσια του µαθήµατος της Γεωγραφίας. Εκεί µέσα από τη γενική ενηµέρωση που µας γίνεται µαθαίνουµε λεπτοµέρειες για την ύπαρξη και την κατασκευή χαρτών για τυφλούς. Μας δίνεται και σχετικό υλικό. 7/11 : Τα παιδιά διαβάζουν κείµενα µέσα από το «Εγχειρίδιο Νοηµατικής Γλώσσας» του Ε. Ι. Κωφών Θεσσαλονίκης. Μαθαίνουµε πράγµατα όπως είναι : Ιστορικά στοιχεία για τη Νοηµατική Γλώσσα, Προκαταλήψεις σχετικές µε τη γλώσσα αυτή κ.ά. ∆ίνεται στα παιδιά και µια πρώτη οµάδα λέξεων για εθελοντική, πάντα, εξάσκηση. (Οι λέξεις έχουν επιλεγεί από δασκάλους της Νοηµατικής Γλώσσας του Ε. Ι. Κ. Θεσσαλονίκης.) 10/11 : Παίρνουµε στοιχεία από το βιβλίο «Η ένταξη και η συµµετοχή των κωφών / βαρήκοων µαθητών σε σχολεία µε ακούοντες µαθητές» της Μονάδας Αγωγής Κωφών του Πανεπιστηµίου Πατρών. Μαθαίνουµε για την εκπαίδευση των κωφών, για τη φοίτησή τους σε κοινά σχολεία, για την κοινότητα των Κωφών κ.ά. Παρουσιάζεται στα παιδιά και µια δεύτερη οµάδα λέξεων. 12/11 : Τα παιδιά διαβάζουν αναλύουν και συζητούν πάνω στο κείµενο «Έλεν Κέλερ» από το βιβλίο Γλώσσας της Γ΄ τάξης (3ο µέρος, σελ. 84). Μιλάµε για τη ζωή της και το έργο της χρησιµοποιώντας και βιογραφικά κείµενα που είχαν φέρει τα παιδιά. Παρουσιάζεται στα παιδιά µια τρίτη οµάδα λέξεων. 20/11 : Στην τάξη µας έρχονται να µας επισκεφτούν τα παιδιά της Ε΄ και ΣΤ΄ τάξης του ∆ηµοτικού Σχολείου Κωφών και Βαρήκοων Πανοράµατος Θεσσαλονίκης. Τα παιδιά γνωρίζονται , παίζουν µαζί στο διάλειµµα, κάνουν κοινό µάθηµα (Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή). Τις επόµενες µέρες µιλούν µε ενθουσιασµό

38

για αυτή την εµπειρία και φέρνουν κείµενα µε τις εντυπώσεις τους, τις οποίες και συζητάµε στο σχολείο. 2/12 : Βλέπουµε βιντεοκασέτα για την ελληνική κοινότητα των Κωφών. Παρουσιάζεται στα παιδιά και µια τέταρτη οµάδα λέξεων. 3/12 : Τα παιδιά γράφουν τις εντυπώσεις τους και µιλάµε για τα στοιχεία που πήραµε από την παραπάνω προβολή. 9/12 : Ασχολούµαστε µε ένα εκπαιδευτικό CD – ROM του Πανεπιστηµίου Πατρών και του Παιδαγωγικού Τµήµατος ∆ηµοτικής, σχετικό µε τη διδασκαλίας του βιβλίου της γλώσσας της Α΄ τάξης. Τα παιδιά εξερεύνησαν, στο χρόνο, που είχαν το CD-ROM και είδαν το γραπτό λόγο να µετατρέπεται σε εικόνα µε τη βοήθεια της τεχνολογίας. 11/12 : Συζητήσαµε για το πρόγραµµα που, σε γενικές γραµµές. ολοκληρώσαµε και αποφασίσαµε όταν υπάρχει χρόνος να συνεχίσουµε την εκµάθηση λεξιλογίου της Ε.Ν.Γ.

39

105ο ∆ηµ. Σχολείο Θες/νίκης ∆ασκάλα: Κωστούδα Σµαράγδω

Σχολικός Σύµβουλος: Τασόπουλος Χρήστος Ταξη: ∆2

ΧΡΟΝΙΚΗ ∆ΙΑΡΚΕΙΑ:1Ο ΤΡΙΜΗΝΟ ΘΕΜΑ: «Το όνειρο και το ταξίδι στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη» ΣΤΟΧΟΙ:

Να εµπλακούν οι µαθητές /τριες µε «παιχνιώδη τρόπο» στην προσέγγιση ενός λογοτεχνικού κειµένου, να το απολαύσουν αισθητικά και να ταξιδέψουν µε µέσο τις λέξεις.

Να αναγνωρίσουν την ιδιαιτερότητα του ποιητικού λόγου, να αναπτύξουν τη φαντασία τους και την κριτική τους σκέψη, να εµπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους.

Να παράγουν κείµενα καταθέτοντας τα προσωπικά τους βιώµατα (προφορικού και γραπτού λόγου)

Να εµπλουτίσουν τις γνώσεις τους µέσα από τη διαθεµατικότητα που προσφέρει η χρήση κάθε ποιήµατος

Να ασκηθούν στην κατανόηση αφηγηµατικών τεχνικών και στη σύγκριση κειµένων Να εθιστούν στην οµαδική εργασία και στη συνεργατικότητα και Να έρθουν σε επαφή και µε άλλες µορφές της τέχνης π.χ. να ακούσουν τα ποιήµατα

µελοποιηµένα, να ζωγραφίσουν, να ασκηθούν στην τεχνική του κολλάζ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ (Πρωτοβουλία-πρόταση) Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από τα βιώµατα των παιδιών (που µόλις είχαν επιστρέψει από τις καλοκαιρινές τους διακοπές και ήταν ακόµη νωπές οι ευχάριστες µνήµες ταξιδιών) και τέθηκε σε συζήτηση από τη δασκάλα της τάξης , να προσεγγίσουµε δηλαδή την έννοια «ταξίδι» µέσα από έναν διαφορετικό, ονειρώδη και ποιητικό λόγο. Το θέµα φάνηκε να ενδιαφέρει τα παιδιά και να τα µαγεύει, προσφέρεται για ερευνητικές δραστηριότητες, ικανοποιεί και τους τρεις γενικούς τοµείς των διδακτικών στόχων (γνωστικό, συναισθηµατικό, ψυχοκινητικό), έχει ελάχιστο κόστος, και εµπλέκει και άλλα διδακτικά αντικείµενα.

∆ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΧΕ∆ΙΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο δάσκαλος/α είναι υπεύθυνος για τη δηµιουργία του κατάλληλου παιδαγωγικού κλίµατος ξεκινώντας από τα βιώµατα των παιδιών. Βασική προϋπόθεση υπήρξε η συµµετοχή µου ως ισότιµου συνοµιλητή και όχι σαν αλάνθαστου µεταδότη γνώσεων. Η όλη διαπραγµάτευση στόχευε στην εµπλοκή των παιδιών µε το υλικό που τους παρείχα και συγκέντρωναν. Επιλέξαµε τρία ποιήµατα του Οδυσσέα Ελύτη, την «Ποδηλάτισσα» και τη «Μάγια» από τη συλλογή «Τα ρω του Έρωτα» και το απόσπασµα «Ήλιος και Άνεµοι» από την ποιητική σύνθεση «Ο Ήλιος ο ηλιάτορας όπως το παρουσιάζει το Ανθολόγιο της Ε΄ και ΣΤ΄ ∆ηµοτικού, «Με λογισµό και όνειρο». Μέσα διδασκαλίας ήταν τα ποιητικά κείµενα, κασέτες ή

40

CD µε τα ποιήµατα µελοποιηµένα, παραµύθια, γεωγραφικοί χάρτες, βιβλία µυθολογίας, διαφηµιστικό υλικό από τουριστικά γραφεία, βιντεοταινίες µε θέµα τόπους της Ελλάδας καθώς και το υλικό έρευνας που συγκέντρωναν οι µαθητές σε κάθε ποίηµα. ∆ΙΕΞΑΓΩΓΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Πραγµατοποιήθηκαν δραστηριότητες κοινές για όλα τα ποιήµατα και ειδικές για το καθένα χωριστά. a) Οι κοινές δραστηριότητες και για τα τρία ποιήµατα ήταν: 1. Ανάγνωση, κατανόηση, προσέγγιση και αισθητική απόλαυση των κειµένων 2. Τα παιδιά διηγήθηκαν προφορικά ό,τι τους εντυπωσίασε (παραγωγή προφορικού λόγου),

έγραψαν κείµενα που σχετίζονταν µε ό,τι προσέλαβαν από το κάθε ποίηµα (παραγωγή γραπτού λόγου), υπογράµµισαν στίχους, που φανέρωναν το ταξίδι και το όνειρο.

3. Ζωγράφισαν ό,τι τους άρεσε από κάθε ποίηµα, έκαναν κολλάζ, άκουσαν τα ποιήµατα µελοποιηµένα, τα τραγούδησαν και δηµιούργησαν ακροστιχίδες, ανακάτεψαν στίχους από τα τρία ποιήµατα µε δικούς τους στίχους και έγιναν µικροί ποιητές. Με αυτές τις δραστηριότητες επιτεύχθηκε η εξακτίνωση στη Γλώσσα, στη Λογοτεχνία, στην Αισθητική Αγωγή, στη Μουσική.

b) Ειδικές δραστηριότητες για κάθε ποίηµα. Η ποδηλάτισσα: 1. Τα παιδιά έφεραν πρόθυµα υλικό για το ποδήλατο, συζήτησαν τον τρόπο λειτουργίας του,

τους κανόνες κυκλοφορίας του ποδηλάτη από τον Κ.Ο.Κ., έµαθαν και σχεδίασαν τα µέρη του ποδηλάτου

2. Μίλησαν για το οικολογικό µήνυµα της χρήσης του ποδηλάτου, έκαναν αφίσες µε οικολογικά µηνύµατα, προσκόµισαν υλικό από αγώνες ποδηλασίας, πληροφορίες για τις ασιατικές χώρες που χρησιµοποιούν ποδήλατο και για τις Ευρωπαϊκές όπου γενικεύεται όλο και περισσότερο η χρήση του, κατέγραψαν τους λόγους για τους οποίους πρέπει να γενικεύεται η χρήση του που συµβάλλουν στη λύση του κυκλοφοριακού προβλήµατος. Με αυτές τις πρωτοβουλίες επιτεύχθηκε η εξακτίνωση στη Γεωγραφία και στις Φυσικές Επιστήµες

Η Μάγια: Τα παιδιά ονόµασαν αυτή τη διαδικασία ‘Ένα ταξίδι στα αστέρια’

1. Βρήκαν πληροφορίες για τους αστερισµούς και τους πλανήτες καθώς και µύθους από τη µυθολογία και λαϊκές παραδόσεις για την Πούλια και τον Αυγερινό.

2. Έκαναν συλλογή δηµοτικών τραγουδιών, όπου αναφέρονται η Πούλια και ο Αυγερινός 3. ∆ιάβασαν το παραµύθι του Γ. Μέγα «ο Αυγερινός και η Πούλια», έγινε σύγκριση µε άλλες

παραλλαγές παραµυθιών, έγραψαν και ζωγράφισαν ένα δικό τους παραµύθι µε τη Μάγια και την Πούλια

4. ∆ραµατοποίησαν το ποίηµα και τα παραµύθια που έγραψαν. Με αυτές τις δραστηριότητες επιτεύχθηκε η εξακτίνωση στη Κοσµογραφία και τις Φυσικές Επιστήµες, στη Μυθολογία, στη Λαογραφία και στη Θεατρική Αγωγή.

Ο ήλιος-Οι άνεµοι:

41

1. Τα παιδιά έκαναν το ταξίδι των ανέµων µέσα από τους γεωγραφικούς χάρτες και επέλεξαν έναν τόπο από αυτούς που αναφέρονται στο ποίηµα και δηµιουργώντας αφίσες η κάθε οµάδα τον διαφήµισαν και τον παρουσίασαν

2. Έφεραν πληροφορίες για τον ήλιο και τη δηµιουργία των ανέµων 3. Συνέλεξαν µύθους από τη µυθολογία για τον ήλιο και παραµύθια και ποιήµατα για τον ήλιο

και τους ανέµους 4. Έκαναν σύνθετες λέξεις µε τη λέξη ήλιος και κατέγραψαν ονόµατα των ανέµων. Με αυτές τις δραστηριότητες επιτεύχθηκε η εξακτίνωση στη Μυθολογία, Γεωγραφία, Φυσικές Επιστήµες.

42

2ο ∆ηµοτικό Σχολείο Αµπελοκήπων Θεσσαλονίκης

Τάξη: Γ’ Σχολική Σύµβουλος: Κωτσακώστα Μαρία

Θεµα: ∆ιατροφικές συνήθειες και κατανάλωση Εισαγωγή

Τα θέµα µας επιλέχτηκε µε αφορµή την πρώτη µέρα συνάντησής µας, όπου συζητήσαµε τι τρώµε στα διαλείµµατα, τι αγοράζουµε από το κυλικείο για να φάµε, τι τρώµε κατά τη διάρκεια του Ολοηµέρου.

Θέλαµε να µάθουµε ποιες τροφές είναι κατάλληλες για την ηλικία µας και τι πρέπει να προσέχουµε όταν ψωνίζουµε από το κυλικείο, το περίπτερο, το µαγαζάκι ψιλικών ή το Super Market µε τους γονείς µας.

∆εύτερη αφορµή ήταν το πρώτο µάθηµα της Ιστορίας µε τον άνθρωπο τροφοσυλλέκτη, όπου δείξαµε ενδιαφέρον για τις διατροφικές συνήθειες του πρώτου ανθρώπου.

Στόχοι και σκοποί του θέµατος.

Να µάθουν τα παιδιά να έχουν σωστές διατροφικές συνήθειες. Να γνωρίσουν χώρους παραγωγής (π.χ. εργοστάσιο Γαλακτοκοµικών) και χώρους πώλησης προϊόντων. Να συζητήσουν µε το προσωπικό (χρήση διαλόγου, προτάσεις ευγενείας που είναι αντικείµενο σπουδής στην ύλη της Γλώσσας).

Να κάνουν οι ίδιοι εµπορικές συναλλαγές και να υπολογίσουν το κόστος των αγορών τους, τα ρέστα που πρέπει να πάρουν.

Να µάθουν πώς ψάχνουµε από εφηµερίδα, περιοδικό ή βιβλίο για το θέµα που µας ενδιαφέρει, πώς ταξινοµούµε το υλικό που βρίσκουµε και πώς το αξιολογούµε.

Να αναπτύξουν την φαντασία τους. Να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Να ασκηθούν στο να συντάσσουν ερωτηµατολόγια, να σχεδιάζουν πίνακες και να καταγράφουν τα αποτελέσµατα της δράσης τους.

Να αλληλογραφήσουν µε σχολεία άλλων περιοχών και να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά µε θέµατα διατροφής.

Να αναπτύξουν το λεξιλόγιο τους, (προφορική και γραπτή ευχέρεια), την εκφραστική τους ικανότητα.

Να µάθουν να συνεργάζονται και να δουλεύουν οµαδικά. Μέθοδος Αρχικά οι οµάδες ήταν 10 και αποτελούνταν από 2 ή 3 µαθητές. Οι µαθητές διάλεξαν

από µόνοι τους µε ποιον ήθελαν να συνεργαστούν. Έτσι είχαµε οµάδες αµιγώς αλλοδαπών και οµάδες παιδιών του ίδιου µαθησιακού επιπέδου.

Στην πορεία όµως, διαπιστώσαµε ότι οι ιδέες και η παραγωγή έργου δεν ήταν ποικιλόµορφη και έτσι κάναµε ανασύσταση των οµάδων, των 5 και 6 ατόµων. Αυτό όµως καθιστούσε την ανάγκη να µιλήσουµε για δηµοκρατία και να αποφασίσουν ποιοι µαθητές ήταν καλοί στα µαθηµατικά ή στη γλώσσα κτλ. και να διασκορπιστούν µέσα στις οµάδες. Σίγουρα όλοι ήταν καλοί σε κάποιο τοµέα. Έτσι δεν υπήρχε οµάδα που θα κατηγορούσε

43

µια άλλη ότι τα κατάφερνε καλύτερα (π.χ. ήταν όλοι τους καλοί για παράδειγµα στα εικαστικά).

Στη δηµιουργία ποιηµάτων κάποιοι δούλεψαν ατοµικά. ∆ιδακτικό υλικό

Συλλογή πληροφοριών από: περιοδικά, εφηµερίδες, βιβλία (λογοτεχνικά, θεατρικά, µαγειρικής), εγκυκλοπαίδειες

το διαδίκτυο Επισκέψεις: οι µαθητές είχαν άµεση επαφή, απέκτησαν βιωµατικά τις πληροφορίες

Επιµέρους Ενότητες του θέµατος:

Γνωρίζω τον εαυτό µου και τους συµµαθητές µου: Μαθαίνω τι µε ευχαριστεί και τι όχι, τι µε χαρακτηρίζει, τι αγαπώ στο σώµα µου, πώς νιώθω. Μέτρηση ύψους και βάρους µας- συσχέτιση των προσωπικών µας δεδοµένων µε τις καµπύλες ανάπτυξης, για να δούµε αν είµαστε υπέρβαροι ή όχι.

Γλωσσολογική έρευνα-δηµιουργία: 1. Καταγραφή σχετικών φράσεων µε το θέµα µας µέσα από λογοτεχνικά κείµενα, θεατρικές παραστάσεις. Για παράδειγµα:

«Πάω αέρα, πάω νερό και λουλούδια ένα σωρό» Ρένα Καρθαίου «Μας φιλεύει και σταφύλια σε καλάθια σε µαντίλια» Βασίλης Ρώτας

Φράσεις από θεατρικά έργα Κάθε φορά που παρακολουθούσαµε µια θεατρική παράσταση, καταγράφαµε στο τετράδιό µας

τις φράσεις που πιστεύαµε ότι ήταν σχετικές µε φαγητά. Όταν γυρνούσαµε στο σχολείο, ανακοινώναµε όλοι το υλικό που είχαµε καταγράψει.

“Το µαγικό µαργαριτάρι” Θα σε έτρωγα µε 1 µπουκιά, µα µόλις γευµάτισα.

∆εν έχω καµιά όρεξη να κουβεντιάζω µε άµυλα παιδιά. Βρήκα ένα θαυµάσιο κολατσιό για κάθε µεδουσάκι. ∆εν το ήξερες ότι το ρήµα για τα ψάρια είναι κολυµπώ; Αυτά σας µαθαίνουν στο σχολείο; Η θάλασσα είναι αρκετά αλµυρή και χωρίς τα δικά σου δάκρυα. Να του πούµε ένα τραγούδι να του ανοίξει η όρεξη; ∆εν είχε κουκούτσι µυαλό, ένα χταπόδι στο βυθό. Γαύρος είσαι και φαίνεσαι!

44

2. ∆ηµιουργία ποιηµάτων. Σύνθεση ποιηµάτων (συνολικά 10), εδώ παραθέτουµε ενδεικτικά 1. Προσευχή Αχ! Θεέ µου σε παρακαλώ Πρόσεχε όλα τα παιδάκια Από τον κόσµο αυτό!

Να µην κλαίνε Να µην πεινάνε, Μονάχα να γελάνε!

Όχι πείνα, Όχι δάκρυ στον κόσµο να υπάρχει µονάχα αγάπη!!!

3. ∆ηµιουργία παραµυθιού «ο Λιχούδης» 4. Συνέντευξη: Ρωτήσαµε τα παιδιά του σχολείου µας, αλλά και ανθρώπους διαφορετικής ηλικίας τι περιλαµβάνει το καθηµερινό πρόγραµµα διατροφής τους και πόσα χρήµατα δαπανούν εβδοµαδιαίως για την αγορά τους.. 5. Παροιµίες: βρήκαµε 60 παροιµίες σχετικές µε τροφές. 6. Ανέκδοτα: Καταγραφή σχετικών ανεκδότων, τα οποία τα κολλούσαµε στη στήλη «Το ανέκδοτο της ηµέρας», (ένας εµφανής χώρος στον τοίχο της τάξης) για να είµαστε χαµογελαστοί όλη µέρα. 7. Γλωσσοδέτες

8. Συνθήµατα Σε όλη τη διάρκεια του προγράµµατος, εµψυχώναµε τους εαυτούς µας µε συνθήµατα που

είχαµε ακούσει από αλλού. Κάποια συνθήµατα δηµιουργήθηκαν στην προσπάθειά µας να µελοποιήσουµε ορισµένες φράσεις του θεατρικού παιχνιδιού.

Μαθηµατικές πράξεις: Απλές καθηµερινές εµπορικές συναλλαγές αγοροπωλησίας προϊόντων (µέσα από προβλήµατα). ∆ηµιουργία στατιστικών πινάκων: τι µας αρέσει να τρώµε το πρωί και ποια είναι τα αγαπηµένα µας φαγητά, ποιες διαφηµίσεις προβάλλονται συχνότερα, πόσα χρήµατα δαπανά η οικογένειά µας εβδοµαδιαίως για τρόφιµα. Σύνολα-Υποσύνολα –Κατηγορίες τροφών.

Μαγειρική : Κατασκευή του δικού µας υγιεινού γλυκού (µελοµακάρονα µε µέλι και ελαιόλαδο, αντί ζάχαρης και βουτύρου).

45

Θεατρική παράσταση: ««Οι Λιλιχούδιοι και οι Ανυφαγούδιοι» Το Θεατρικό έργο το βρήκαµε στο σχετικό βιβλίο «Παιδική Σκηνή» Β. Αναστασιάδη

Η µελοποίηση των τραγουδιών έγινε από τους µαθητές.

Φανταστικός Χώρος: Απόψεις µαθητών µε θέµα: «πώς θα τρέφεται ο άνθρωπος του επόµενου αιώνα, λόγω της οικολογικής καταστροφής που συντελείται σήµερα».

46

∆ηµ. Σχολείο Χορτιάτη

∆ασκάλα: Παπαγεωργίου Όλγα. Σχολική Σύµβουλος: Βασδέκη Αθανασία

Τάξη: Β1΄

ΘΕΜΑ: Καραγκιόζης ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ Μέθοδος -Σχέδιο εργασίας (οµαδοσυνεργατική) Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 5 οµάδες των τεσσάρων ατόµων. ΣΤΟΧΟΙ Α) Να γνωρίσουν τα παιδιά την ιστορία και καταγωγή του καραγκιόζη που έχει τόσο ενδιαφέρον. B) Να σκιαγραφήσουν τους χαρακτήρες των ηρώων. Γ) Στενή γνωριµία των παιδιών µε τις φιγούρες χαρακτήρες,τόπος προέλευσης ενδυµασία. ∆) Να µάθουν τη λειτουργία του θεάτρου σκιών.Μπερντές,καραγκιοζοπαίκτες,ρεκλάµα,λόγος ,µουσική. Ε) Να ασχοληθούν µε το γλωσσάριο και την ορολογία.Να παράγουν γραπτό και προφορικό λόγο του καραγκιόζη. ΣΤ)Τέλος το πιο σηµαντικό να διασκεδάσουν και να γίνουν τα ίδια καραγκιοζοπαίκτες. Ζ) Να το εκλαϊκεύσουν. ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Πρώτη Φάση: Παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου. Α΄ οµάδα φιγούρες,υλικό,τρόπος κατασκευής Β΄ οµάδα: Μπερντές, λειτουργία Γ΄ οµάδα: Ο λόγος ∆΄ οµάδα: Μουσική Ε΄ οµάδα: Ιστορία, καταγωγή καραγκιόζη(Γεωγραφία, Γλώσσα, Άγνωστες λέξεις, Γλωσσάρι καραγκιόζη) ∆ΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ Σκιαγράφηση Χαρακτήρων Α΄ οµάδα: Καραγκιόζης πασάς Β΄ οµάδα: Χατζηαβάτης Εβραίος Σολοµών Γ΄ οµάδα: Σταύρακας Μπαρµπαγιώργος ∆΄ οµάδα: Μορφονιός, Βεληγκέκας ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ Αναπαράσταση του µπερντέ µέσα στην τάξη µε σκηνικά(Ρεκλάµα και τίτλος έργου) ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ

47

ΤΕΤΑΡΤΗ ΦΑΣΗ Κατασκευή σε ατοµικό επίπεδο των φιγούρων. ΠΕΜΠΤΗ ΦΑΣΗ Α)Ακούσµατα µουσικής από την ελληνική παράδοση(Τσάµικα, καλαµατιανά, χασάπικα, αµανέδες, ρεµπέτικα. Β)Εκµάθηση παραδοσιακών χορών. Γ)Πρόβες για την παράσταση. Τα παιδιά µαθαίνουν το ρόλο τους και γίνονται καραγκιοζοπαίκτες. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Α)Η αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων θα γίνει κύρια από τη διαδικασία παρουσίασης της εργασίας µέσα στην τάξη, από τις οµάδες. Β)Η αξιολόγηση θα γίνει σε επίπεδο οµάδας µε ειδικό έντυπο µε ζωγραφιές και ερωτήσεις πάνω στο θέατρο σκιών. ∆ΙΑΘΕΜΑΤΙΚΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ 1)Χειροτεχνία 2)Ιστορία(Μέγας Αλέξανδρος και άλλοι ήρωες) 3)Αριθµητική 4)Θεατρική αγωγή 5)Παραδοσιακοί χοροί 6)Λαογραφία 7)Μουσική 8)Γλώσσα παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου, εξήγηση στο γλωσσάριο άγνωστες λέξεις ορολογία του θεάτρου σκιών. 9)Γεωγραφία Παρατηρούµε συνέχεια στο χάρτη τους τόπους που ξεκίνησε ο Καραγκιόζης και τους τόπους που κατάγεται κάθε φιγούρα. 10)Επίσκεψη ενός καραγκιοζοπαίκτη στην τάξη, συνεργάτη του Ευγένιου Σπαθάρη, που µε τη βοήθεια του κάναµε τις φιγούρες και το σκηνικό σε διαφάνεια και ένα µικρό µπερντέ από ριζόχαρτο. Υποβολή ερωτήσεων από όλες τις οµάδες και καταγραφή των Απαντήσεων(ερωτηµατολόγιο).Τέλος παρακολούθηση παράστασης Καραγκιόζη.

48

9ο ∆ηµοτικό Σχολείο Ελευθερίου-Κορδελιού

∆άσκαλος: Βασίλειος Παπαδόπουλος Σχ. Σύµβουλος: Ζιάκης Κων/νος

Τάξη: ΣΤ’

Σχέδιο εργασίας µε θέµα «Ευρωπαϊκή Ένωση» Εισαγωγικά Θέµα: «Ευρωπαϊκή Ένωση» Το θέµα επιλέχτηκε ανάµεσα σε έντεκα υποψήφια θέµατα που είχαν προταθεί από τους ίδιους τους µαθητές και το παρόν σχέδιο εργασίας εκπονήθηκε στο Β’ τρίµηνο του σχολικού έτους 2003/2004. Από την πλευρά των µαθητών και µαθητριών καθοριστικό ρόλο «έπαιξε» η επικαιρότητα µε το Ενιαίο Ευρωπαϊκό Νόµισµα, την ελληνική προεδρεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Α’ εξάµηνο του 2003, τη ∆ιεύρυνση και κυρίως µε την ένταξη της Κύπρου σ’ αυτή. Βασικοί στόχοι του σχεδίου εργασίας Με τις δραστηριότητες του σχεδίου εργασίας επιδιώκεται οι µαθητές και οι µαθήτριες:

• να εµπεδώσουν το ιστορικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα θεσµικά της όργανα και την πορεία της προς τη ∆ιεύρυνση.

• να γνωρίσουν τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα κράτη που εντάσσονται το 2004.

• να έρθουν σε επαφή µε στοιχεία του πολιτισµού κάθε κράτους της Ευρώπης των 25.

Μεθοδολογία Το σχέδιο εργασίας απαιτεί τη σύσταση οµάδων ανοµοιογενών, ώστε να επιτυγχάνεται η οµαδική εργασία, η εργασία κατά ζεύγη, αλλά και κατά µόνας. Ενδεικτικές θεµατικές ενότητες 1ο διδακτικό δίωρο: Επίσκεψη στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Επικοινωνίας, Πληροφόρησης και Πολιτισµού (ΕΚΕΠΠ). Οι µαθητές και οι µαθήτριες εφοδιάζονται δωρεάν µε πληροφοριακό υλικό σχετικό µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, χάρτες, βιβλία και ειδικό παιδαγωγικό υλικό. Έπειτα ξεφυλλίζουν και επιλέγουν τις πηγές πληροφόρησής τους, το υλικό που θα χρησιµοποιηθεί κατά την εφαρµογή του σχεδίου εργασίας. Έρχονται συνάµα σε µια πρώτη επαφή µε το ιστορικό της

49

Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη ∆ιεύρυνση µέσω ενός βίντεο που προβάλλεται και µε τη συζήτηση που ακολουθεί µε το ∆ιευθυντή του ΕΚΕΠΠ. 2ο διδακτικό δίωρο: α) Επεξεργασία των πληροφοριών από τη επίσκεψη στο ΕΚΕΠΠ, αλλά και από το έντυπο υλικό. β) Ιστορικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. γ) Θεσµικά όργανα και λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υλικά και Μέσα Οι µαθητές/-ριες χρησιµοποιούν χάρτες, άτλαντες, βιβλία από τη σχολική βιβλιοθήκη, τη δηµοτική η την προσωπική τους, βιβλία µε συνταγές, πληροφοριακό υλικό του ΕΚΕΠΠ, φύλλα εργασίας, χαρτόνια, χαρτί µιλιµετρέ, χάρακες, µοιρογνωµόνια, ψαλίδια και κόλλα, αφίσες και το διαδίκτυο. ∆ιαθεµατική εξακτίνωση Οι δραστηριότητες διασυνδέουν τα µαθήµατα της Γλώσσας, των Μαθηµατικών, της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, των Εικαστικών και των Αγγλικών, εξυπηρετώντας ειδικότερους διδακτικούς στόχους: Γλώσσα Επικοινωνιακή προσέγγισή της µε τη συλλογή του έντυπου υλικού σχετικού µε το θέµα, τη µελέτη και την επεξεργασία αυτού, την καταγραφή λέξεων, παραγράφων, κειµένων συνοπτικών, συνταγών, τη νοηµατική διερεύνηση κειµένου, βάζοντας σε λογική σειρά παραγράφους (ως φύλλο εργασίας από τον εκπαιδευτικό), την άσκηση στην παραγωγή ουσιαστικών, επιθέτων και ρηµάτων. Μαθηµατικά Στόχος είναι οι µαθητές/-ριες µέσω των φύλλων εργασίας από το εκπαιδευτικό υλικό του ΕΚΕΠΠ να εξοικειωθούν µε τα διεθνή σύµβολα των κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να καταγράψουν πληθυσµούς, µετατρέποντας δεκαδικούς σε ακέραιους αριθµούς, να γνωρίσουν την απεικόνιση πληθυσµών µε γραφική παράσταση, να µάθουν να χρησιµοποιούν στατιστικούς πίνακες και χαρτί µιλιµετρέ, κατασκευάζοντας ραβδογράµµατα, να µετρούν µήκη µε µονάδα µέτρησης το εκατοστόµετρο και το χιλιοστόµετρο, να εξασκηθούν στην εύρεση της µέσης πυκνότητας πληθυσµού, αλλά και στην κατασκευή κυκλικού διαγράµµατος µε τη χρήση ποσοστών και γωνιών. Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Στόχος είναι οι µαθητές/-ριες να εµπεδώσουν τα θεσµικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να εκτιµήσουν τις δηµοκρατικές διαδικασίες στην άσκηση εξουσιών, να κοινωνικοποιηθούν πολιτικά και να είναι σε θέση να χρησιµοποιούν ορισµένους δύσκολους όρους.

50

Εικαστικά-Χειροτεχνία Ζωγραφίζουν χάρτες, τις σηµαίες των κρατών µελών, κόβουν χαρτόνια και κατασκευάζουν ραβδογράµµατα και κυκλικά διαγράµµατα. Παράλληλα συνθέτουν κολλάζ µε στοιχεία και φωτογραφίες µνηµείων χαρακτηριστικών για κάθε κράτος και ζωγραφίζουν. Αγγλικά Σε συνεργασία µε την καθηγήτρια αγγλικής γλώσσας το συνοπτικό ιστορικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ονοµασία των κρατών µελών και των πρωτευουσών τους επεξεργάζεται στην αγγλική γλώσσα. Αξιολόγηση –Ανατροφοδότηση Η αξιολόγηση επιτυγχάνεται µε την ενεργητική συµµετοχή των µαθητών και µαθητριών µέσα στην οµάδα τους σε όλα τα στάδια εφαρµογής του σχεδίου εργασίας και των δραστηριοτήτων του, καθώς και µε την ανατροφοδότηση και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων και δεξιοτήτων των παιδιών κατά την ερευνητική διαδικασία.

51

7ο ∆ηµ. Σχολείο Πολίχνης Τάξη: Β’

∆ασκάλα: Περιστέρα Παρδάλη Σχ. Σύµβουλος: Πούδη Ειρήνη

∆ιάρκεια: Οκτώβριος 2003 – Μάρτιος 2004 Τίτλος σχεδίου εργασίας: ΤΑΞΙ∆Ι ΣΤΟΥΣ ΠΛΑΝΗΤΕΣ

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όσο ασυνήθιστο κι αν ακούγεται, το «Ταξίδι στους πλανήτες» έγινε µε είκοσι δύο

µαθητές της ∆ευτέρας ∆ηµοτικού, στα πλαίσια του µαθήµατος της ευέλικτης ζώνης. Η πρόταση να ασχοληθούµε µε το διάστηµα έγινε από τους ίδιους τους µαθητές και αποφασίστηκε µε συντριπτική πλειοψηφία, κατόπιν ψηφοφορίας, ανάµεσα σε άλλα θέµατα που είχαν προτείνει πάλι οι ίδιοι. Β. ΣΤΟΧΟΙ Να µάθουν τα παιδιά για: -τις διαφορές µεταξύ πλανητών, άστρων, κοµητών, δορυφόρων -την ελληνική µυθολογία σε σχέση µε τους πλανήτες -τον ήλιο ως πηγή ενέργειας -τον πλανήτη µας, τη γη (πως είναι φτιαγµένος, πώς λειτουργεί, από τι απειλείται , τις εναλλαγές µέρας – νύχτας, των εποχών, του κλίµατος) -την παιδική λογοτεχνία για το διάστηµα -Τα παιδιά να ασχοληθούν µε κάτι που επέλεξαν τα ίδια, ώστε να υπάρχει ενδιαφέρον και πρωτοβουλία. - Να δουλέψουν οµαδικά και µε τη συνεργασία να ενεργοποιηθούν όλοι οι µαθητές.

Γ. ΜΕΘΟ∆ΟΣ ∆ουλέψαµε µε την µέθοδο project . Οι µαθητές ανέλαβαν πρωτοβουλίες , εργάστηκαν οµαδικά, έψαξαν για να βρουν τις πληροφορίες που τους ενδιέφεραν και παρουσίασαν την εργασία τους στην τάξη. Ξεκινήσαµε συγκεντρώνοντας στη βιβλιοθήκη της τάξης βιβλία για το διάστηµα. Άλλα από αυτά ήταν επιστηµονικά γραµµένα κι άλλα γραµµένα για παιδιά της ηλικίας τους. Επίσης συγκεντρώσαµε και ανάλογα λογοτεχνικά βιβλία. Στην αρχή δουλέψαµε όλη η τάξη µαζί για να µάθουµε και να κατανοήσουµε κάποια βασικά πράγµατα για το διάστηµα. Αποφασίσαµε να επικεντρώσουµε τη δουλειά µας στο δικό µας ηλιακό σύστηµα. Στη συνέχεια δουλέψαµε οµαδικά: έντεκα υπο-οµάδες δυο παιδιών για επιµέρους θέµατα ενώνονταν στις τέσσερις αρχικές οµάδες των 5-6 ατόµων. Ασχοληθήκαµε µε έντεκα ουράνια σώµατα του ηλιακού µας συστήµατος: Ήλιος, Ερµής, Αφροδίτη, Γη, Σελήνη, Άρης, ∆ίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας και Πλούτωνας.

52

∆. ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ 1η: Πληροφορίες για τα ουράνια σώµατα από διάφορες πηγές και κατασκευή τους µε διάφορα υλικά. 2η: Μυθολογία και πλανήτες. 3η: Λογοτεχνία και πλανήτες.

Ε. ∆ΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ. ΓΛΩΣΣΑ : Ασχολήθηκαν µε κείµενα βιβλίων για το διάστηµα και την ελληνική µυθολογία, ποιήµατα, λογοτεχνικά βιβλία. Έγραψαν φανταστικές ιστορίες, διάλογους µεταξύ των πλανητών, ποιήµατα, γλωσσοδέτες, συνεντεύξεις, σκέφτοµαι και γράφω. Συµπλήρωσαν ακροστιχίδες και το αλφαβητάρι του διαστήµατος, σχεδίασαν και έγραψαν ονόµατα αστερισµών, έψαξαν λέξεις µέσα στο κρυπτόλεξο του διαστήµατος. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ: ∆ιατύπωση προβληµάτων µε πρόσθεση ή αφαίρεση δορυφόρων των πλανητών και ενασχόληση µε µαθηµατικές έννοιες όπως η σειρά των πλανητών (πρώτος κοντά στον ήλιο, δεύτερος, τρίτος κ.λπ.), κλάσµατα (ολόκληρο, µισό κύκλου) µε βάση στο σχήµα της Σελήνης. Ένωση αριθµών (0-100) για να σχηµατιστούν εικόνες σχετικές µε το θέµα µας (αστροναύτης, διαστηµόπλοιο). ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ: Συνδέθηκαν µε το θέµα µας και κατανοήθηκαν καλύτερα οι έξης ενότητες: Οικογένεια ( Έκαναν το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας των πλανητών µε βάση τη συγγένεια µεταξύ των θεών της ελληνικής µυθολογίας),Εδώ και σ’ άλλους τόπους, Γνωρίζουµε τον τόπο µας - άλλοι τόποι στον κόσµο, Ο καιρός από τόπο σε τόπο, Ταξίδια και µεταφορές – Πώς συνεννοούµαστε, Ζηµιές που κάνουµε στη φύση –Προστατεύουµε το περιβάλλον µας, Η µέρα και η νύχτα: ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Εικαστική: Κατασκευή µε χαρτόνια κάνσον, βελουτέ και λαδοπαστελ του ηλιακού συστήµατος, κατασκευές µε πλαστελίνη και µε αλουµινόχαρτο αστροναυτών, εξωγήινων, διαστηµόπλοιων και άλλων πλανητών στο σύµπαν. Κολλάζ. Μόµπιλ µε τους πλανήτες. Ηµερολόγιο. Κατασκευή παιχνιδιού µνήµης (µέµορι). Κατασκευή τριών φανταστικών πλανητών: «Ο πλανήτης των Χριστουγέννων», «Ο πλανήτης της Πρωτοχρονιάς» και «Ο πλανήτης της Αποκριάς». Ζωγράφισαν φανταστικά ζώα, φυτά και πράγµατα που ζουν σε άλλους πλανήτες καθώς και έναν δικό τους «Άγνωστο πλανήτη». Μουσική :Ακούγοντας την µουσική ορχήστρας “The Planets” που συνέθεσε ο Custau Holst, αποτύπωσαν στο χαρτί πως µπορεί να είναι ο κάθε πλανήτης. Χριστουγεννιάτικα τραγούδια που µιλάνε για το µεγάλο αστέρι των Χριστουγέννων. Γνωστά τραγούδια για το φεγγάρι , τη γη, τον ήλιο και τα αστέρια.

53

Θεατρική: Στη χριστουγεννιάτικη γιορτή της τάξης παίχτηκε το θεατρικό «Οι πλανήτες και το αστέρι των Χριστουγέννων» (διασκευή δύο βιβλίων) . Έγινε δραµατοποίηση σκηνών των λογοτεχνικών βιβλίων που διάβασαν και των δικών τους διαλόγων µεταξύ των πλανητών που έγραψαν. Παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης του Κ.Θ.Β.Ε. «Ο µικρός πρίγκιπας». ΑΛΛΕΣ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: Παρατήρηση της Σελήνης µε τηλεσκόπιο. Καταγραφή του σχήµατος της Σελήνης για ένα µήνα. Προβολή σλάιτς µε αποστολές και εικόνες στο φεγγάρι και στους πλανήτες. Παρακολούθηση των προβολών «Ελληνική µυθολογία» και «Αστρικό και πλανητικό σύστηµα» του κινητού πλανητάριου Starlab στο σχολείο. Παρακολούθηση DVD, CD-ROM και βιντεοταινιών µε θέµατα: το σύµπαν, το ηλιακό µας σύστηµα, ο ήλιος, η γη, το αστέρι των Χριστουγέννων. Χάρτης ηλιακού συστήµατος. Παιχνίδι µε δυο παζλ σχετικά µε το θέµα µας. Λειτουργία δανειστικής βιβλιοθήκης στην τάξη.

ΣΤ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ολόκληρη η δουλειά µας παρουσιάστηκε µέσα στην τάξη.

Στο τέλος έγινε αξιολόγηση από τους ίδιους τους µαθητές. Απάντησε ο καθένας σε ένα έντυπο µε ερωτήσεις.

Οι εργασίες του κάθε παιδιού και της οµάδας του, τα τραγούδια κ.λπ. συλλέγονταν σ’ έναν ατοµικό φάκελο µε διαφάνειες. Στο τέλος κάθε παιδί πήρε τον δικό του για να θυµάται «Το ταξίδι µας στους πλανήτες».

54

18ο ∆ηµοτικό Σχολείο Σταυρούπολης

∆άσκαλος: Απόστολος Νικηφόρου

Σχολική Σύµβουλος: Ιωάννα Αρβανίτη

Σχέδιο Εργασίας: «Το νερό»

Τάξη: ∆΄ Σύνολο µαθητών: 34 ∆ιάρκεια: Οκτώβριος 2003 – Φεβρουάριος 2004 Α. Επιλογή Θέµατος

Πριν από την έναρξη του προγράµµατος της «Ευέλικτης ζώνης» στα δύο (2) τµήµατα της τέταρτης (∆΄) τάξης, έγινε ενηµέρωση των παιδιών, στο βαθµό που ήταν δυνατό, για το καινούριο πρόγραµµα µε το οποίο θα ασχοληθούν και για το ότι θα έπρεπε να γίνει η επιλογή του προς διαπραγµάτευση θέµατος από εκείνους που θα συµµετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία, δηλαδή τα παιδιά και το δάσκαλο.

Έγιναν πολλές προτάσεις, όπως τα ζώα, τα φυτά κλπ, και στο τέλος καταλήξαµε ότι το θέµα µας θα είναι «Το νερό». Β. Προγραµµατισµός- οργάνωση του Σχεδίου Εργασίας

Μετά από συζήτηση µε τα παιδιά και µε βάση τις απόψεις, τις γνώσεις, και τις απορίες τους για το νερό τέθηκαν οι στόχοι του σχεδίου εργασίας και δηµιουργήθηκε ο εννοιολογικός χάρτης του θέµατος (θεµατικές ενότητες). Στη συνέχεια τέθηκαν οι στό-χοι της κάθε θεµατικής ενότητας και έγινε η εξακτίνωση στα εµπλεκόµενα µαθήµατα του αναλυτικού προγράµµατος. Γ. Κοινωνική οργάνωση της τάξης / ∆ιαµόρφωση Οµάδων

Έκρινα σκόπιµο να δηµιουργήσω οκτώ (8) οµάδες: επτά (7) οµάδες των τεσσάρων (4) παιδιών και µία (1) οµάδα των πέντε (5) παιδιών. Τα παιδιά διάλεγαν µε ποιους/ποιες θα ήθελαν να δουλέψουν µαζί και ανά τέσσερα (4) άτοµα δηµιουργούνταν µια οµάδα. Θεµατική Ενότητα: “Μύλος είναι και γυρίζει” ΣΤΟΧΟΙ • Να κατανοήσουν τη µεγάλη σηµασία της κινητικής ενέργειας του νερού στην οικονο-

µική ζωή της Βόρειας Ελλάδας ως την έλευση του ηλεκτρισµού. • Να γνωρίσουν παλαιά υδροκίνητα µηχανήµατα και επαγγέλµατα που έχουν σχέση µε

αυτά και τείνουν να εκλείψουν. • Να αναπτύξουν κατασκευαστικές ικανότητες και να ενθαρρυνθούν στην οµαδική ερ-

γασία. ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Τεχνολογία / Μελέτη / Μαθηµατικά / Μουσειακή εκπαίδευση ΥΛΙΚΑ ξυλεία, εργαλεία ξυλουργού – σχεδιαστού (πριόνι, σφυρί, διαβή-της, χάρακας κλπ), υδραυλική άσβεστος

55

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Επίσκεψη στην οµώνυµη έκθεση του Λαογραφικού Μουσείου. Εργαστήριο Κατασκευή λειτουργικού αρχαίου ελληνικού νερόµυλου. Οι οµάδες βλέποντας το πρότυπο που κατασκεύασε ο δάσκαλός τους έκαναν τις εξής εργασίες: α) Μέτρησαν και έκοψαν τα σηµεία εκείνα του άξονα όπου θα κατασκευαζόταν η φτερωτή. β) Έκοψαν στις σωστές τους διαστάσεις τα πτερύγια της φτερωτής και τα εφάρµοσαν στον ξύλινο άξονα. γ) Έµαθαν να βρίσκουν τη διάµετρο του κύκλου, το κέντρο του τετραγώνου και του παραλληλογράµµου φέρνοντας τις διαγώνιες για να κοπούν τα δύο πατάρια του νερόµυλου ώστε να τοποθετηθεί ο άξονας της φτερωτής. δ) Μέτρησαν, έκοψαν και κάρφωσαν τα στηρίγµατα των δύο παταριών. ε) Σχεδίασαν και λάξευσαν τις τσιµεντένιες µυλόπετρες ώστε να γίνει η επιφάνειά τους τραχιά και να αλέθεται καλύτερα το σιτάρι. στ) Συναρµολόγησαν και ένωσαν την πάνω µυλόπετρα µε τον άξονα της φτερωτής ώστε να παίρνει κίνηση κατά την περιστροφή της από το νερό. Με την ολοκλήρωση της κατασκευής του ο νερόµυλος τέθηκε σε λειτουργία στην αυλή του σχολείου µε τη βοήθεια πιεστικού µηχανήµατος Κατά τη διάρκεια αυτής της θεµατικής ενότητας έγινε σε µία διδακτική ηµέρα δειγµατική παρουσίαση σε συναδέλφους στα πλαίσια της επιµορφωτικής συνάντησης «Ενδοσχολική στήριξη της εφαρµογής της Ευέλικτης Ζώνης». Παρουσίαση Τα παιδιά αποφασίζουν µε ποιους τρόπους θα παρουσιάσουν τις εργασίες τους που φυλάσσονται στο φάκελο της οµάδας και στον ατοµικό τους φάκελο σε εκδήλωση του σχολείου στο τέλος της σχολικής χρονιά στους συµµαθητές και τους γονείς τους. Αξιολόγηση Η αξιολόγηση του προγράµµατος ήταν συνεχής καθ’ όλη την διάρκειά του. Αξιολογούνταν µε την λήξη κάθε θεµατικής ενότητας τόσο οι οµάδες όσο και κάθε µαθητής ξεχωριστά . Με τη λήξη του προγράµµατος δόθηκε ερωτηµατολόγιο µε το οποίο αξιολογούνταν συνολικά το όλο πρόγραµµα. Σύµφωνα µ΄ αυτό οι µαθητές έµειναν ενθουσιασµένοι από την όλη προσπάθεια , γιατί έµαθαν καινούρια πράγµατα, ασχολήθηκαν µε καλλιτεχνικές δηµιουργίες, επισκέφθηκαν εκθέσεις και µουσεία, πραγµατοποίησαν και οργάνωσαν πειράµατα, απέκτησαν τεχνικές και κατασκευαστικές δεξιότητες µε την κατασκευή του αρχαίου ελληνικού νερόµυλου και ζήτησαν να ασχοληθούν ξανά µε ένα άλλο θέµα στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης

56

13ου ∆ηµ.Σχολείο Ευόσµου, ∆άσκαλοι: Λιάπης Ηλίας και Χάµος Κωνσταντίνος

Σχ. Σύµβουλος: Παπαδόπουλος Παύλος τάξη Ε΄.

Θέµα: Κυκλοφοριακή Αγωγή

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

1. Η θέση του σχολείου. Οι περισσότεροι µαθητές µένουν µακριά από το σχολείο και

διανύουν µεγάλη απόσταση για να φτάσουν σ’ αυτό. 2. Η συνεχώς αυξανόµενη κίνηση κοντά στο σχολείο. 3. Προσωπικές εµπειρίες τροχαίων ατυχηµάτων από τους µαθητές. 4. Η δηµιουργία ¨Πάρκου Κυκλοφοριακής Αγωγής¨ κοντά στο σχολείο.

ΣΚΟΠΟΙ - ΣΤΟΧΟΙ Σκοπός: Να µάθουν οι µαθητές να κυκλοφορούν σωστά και να αποφεύγουν τους

κινδύνους στο δρόµο.

Ειδικότερα 1) Να αναγνωρίζουν τις κυριότερες καταστάσεις κυκλοφορίας και να

συνειδητοποιήσουν τους κινδύνους που διατρέχουν εξαιτίας των τροχαίων ατυχηµάτων.

2) Να εξοικειωθούν µε συγκεκριµένες καταστάσεις κυκλοφορίας, να

ασκηθούν και να τις αντιµετωπίζουν. 3) Να ενδιαφέρονται για τους άλλους τόσο για την ασφάλεια και προαγωγή

της υγείας τους όσο και για την συναισθηµατική τους στήριξη σε ένα περιβάλλον σεβασµού και αποδοχής.

ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ - ΕΡΕΥΝΑ Το θέµα προσεγγίζεται µε τη µέθοδο project και τη βιωµατική µάθηση. Γίνονται

προσεγγίσεις συναισθηµατικού τύπου και δίνονται δραστηριότητες ανακαλυπτικής µάθησης. Αξιοποιήσαµε το υλικό που συγκέντρωσαν οι µαθητές από περιοδικά, εφηµερίδες,

εγκυκλοπαίδειες, διαδίκτυο και εποπτικό υλικό που µας έφεραν τροχονόµοι, γονείς παιδιών του σχολείου µας.

Οι µαθητές χωρίστηκαν σε οµάδες των 4 ατόµων. Κάθε οµάδα διάλεξε το όνοµα της. Προτίµησαν µάρκες αυτοκινήτων.

Στη συνέχεια φτιάξαµε το σχέδιο εργασίας πάνω στο οποίο θα δουλεύαµε. Έγινε διαθεµατική προσέγγιση.

57

ΕΞΟ∆ΟΙ – ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ

Γνωριµία µε τους γύρω δρόµους του σχολείου. (περπατούν στους γύρω δρόµους και σχολιάζουν).

Επίσκεψη στο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής.

Επίσκεψη στην Τροχαία.

∆ΙΑΡΚΕΙΑ Οκτώβριος 2003 – Μάρτιος 2004

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Θα αξιολογηθούν το ενδιαφέρον, η συµµετοχή και η προσπάθεια των παιδιών τόσο από

τα ίδια και τους γονείς τους, όσο και από το δάσκαλό τους και τους άλλους δασκάλους του σχολείου.

Θα αξιολογηθούν στάσεις και διαθέσεις τόσο στην αρχή του προγράµµατος όσο και στο τέλος.

58

7ο ∆ηµ. Σχολείο Βέροιας ∆άσκαλος: Αργύριος Κουτρής

Τάξη Ε΄

ΧΡΟΝΙΚΗ ∆ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το πρόγραµµα θα υλοποιηθεί σε 10 δίωρα, όπως φαίνεται αναλυτικά παρακάτω:

Βασικοί διδακτικοί στόχοι Καλλιέργεια αναγνωστικής ευχέρειας και ικανότητας ακρόασης. Γνωριµία µε τη συνέντευξη και την τεχνική της. Καλλιέργεια ορθογραφικής ικανότητας. Γνωριµία µε την ποίηση. Να γνωρίσουν τα παιδιά την ιστορία του σχολείου τους. Να έρθουν σε επαφή µε τις διάφορες µορφές τέχνης (ζωγραφική, µουσική, θέατρο) και να εκφραστούν µέσα από αυτές.

Να εξασκηθούν στα µαθηµατικά λύνοντας προβλήµατα βγαλµένα µέσα από πραγµατικές καταστάσεις της σχολικής ζωής.

Να έρθουν σε επαφή µε τον αθλητισµό. Να βρουν παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά άλλων σχολείων και να τα παίξουν. Να µάθουν τη χρήση του Η/Υ και πώς µπορούν να τον χρησιµοποιήσουν ως µέσο άντλησης πληροφοριών και ανταλλαγής απόψεων µε παιδιά απ’ όλον τον κόσµο.

∆ΙΩΡΑ

1o Αναζήτηση και σ’ αυτό και καταγραφή των πτυχών του θέµατος που θα ερευνηθούν.

2o Χωρισµός της τάξης σε οµάδες εργασίας και επιλογή των πτυχών του θέµατος που θα ερευνήσει η καθεµιά.

3o Επιλογή µεθόδων – Σχεδιασµός δραστηριοτήτων. ∆ιάλειµµα ενηµέρωσης, προβληµατισµού, ανατροφοδότησης.

4o Συλλογή και επεξεργασία δεδοµένων. 5o Συλλογή και επεξεργασία δεδοµένων.

∆ιάλειµµα ενηµέρωσης, προβληµατισµού, ανατροφοδότησης. 6o Συλλογή και επεξεργασία δεδοµένων. 7o Συλλογή και επεξεργασία δεδοµένων.

∆ιάλειµµα ενηµέρωσης, προβληµατισµού, ανατροφοδότησης. 8o Παρουσίαση εργασίας κάθε οµάδας στην υπόλοιπη τάξη.

9o Σύνθεση των επιµέρους εργασιών και δηµιουργία συνολικής παρουσίασης.

10o Παρουσίαση της εργασίας στο σχολείο και στην ευρύτερη κοινωνία.

59

Aκολουθεί το διαθεµατικό σχέδιο εργασίας.

Για να µπορέσουµε να ερευνήσουµε καλύτερα το θέµα «ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ» είναι απαραίτητο να χωριστούν οι µαθητές σε οµάδες και κάθε οµάδα να αναλάβει να

ερευνήσει ορισµένες πτυχές του θέµατος. Έτσι οι µαθητές αφού συζήτησαν µεταξύ τους για αρκετή ώρα χωρίστηκαν σε οµάδες. Μετά το χωρισµό των µαθητών σε οµάδες άρχισε η επιλογή των πτυχών του θέµατος που θα ερευνήσει η κάθε οµάδα. Μ’ αυτόν τον τρόπο η κάθε οµάδα επέλεξε τα παρακάτω θέµατα: 1η Οµάδα

Καταγραφή των µαθητών του σχολείου µας κατά τάξη και φύλο και εύρεση των επιµέρους συνόλων καθώς και του γενικού συνόλου.

∆ιερεύνηση για το αν µειώθηκε ή αυξήθηκε ο µαθητικός πληθυσµός σχετικά µε τα προηγούµενα χρόνια και πόσο.

Εύρεση του εµβαδού της αίθουσας διδασκαλίας και πόση επιφάνεια αντιστοιχεί σε κάθε µαθητή.

60

2η Οµάδα Εύρεση ιστοριών σχετικών µε το σχολείο και τη σχολική ζωή. Φωτογραφίζω το σχολείο µου. Συγγραφή προσωπικών βιωµάτων από τη ζωή στο σχολείο.

3η Οµάδα Έρευνα ιστορίας σχολείου µας. Γνωριµία άλλων σχολείων της πόλης µας. Συνεργασία και κοινή χρήση εφαρµογών µε άλλα σχολεία µέσα από το διαδίκτυο. Μελοποίηση ποιηµάτων σχετικών µε το σχολείο και τη σχολική ζωή.

4η Οµάδα Συνέντευξη από έναν µαθητή ή µια µαθήτρια του σχολείου. Καταγραφή παιχνιδιών που παίζονται στην αυλή του σχολείου. ∆ιερεύνηση µέσα από το διαδίκτυο των παιχνιδιών που παίζουν στην αυλή του σχολείου τα παιδιά άλλων σχολείων.

5η Οµάδα

Εντοπισµός στο σχεδιάγραµµα της πόλης του σχολείου µας. Προσανατολισµός στο χάρτη για το πού βρίσκεται σχετικά µε το σχολείο η Βιβλιοθήκη, το ∆ηµαρχείο, ο Σταθµός Αστικών Λεωφορείων.

Χαράσσω στο σχεδιάγραµµα της πόλης µου το δρόµο που θα ακολουθήσω από το σχολείο για να πάω στη Βιβλιοθήκη, στο ∆ηµαρχείο, στο Σταθµό Αστικών Λεωφορείων.

ΕΥΡΕΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

Στο σηµείο αυτό οι µαθητές άρχισαν να εργάζονται οµαδικά. Να συγκεντρώνουν πληροφορίες, να τις ταξινοµούν, να τις επεξεργάζονται και να βγάζουν συµπεράσµατα από αυτές. Στη συνέχεια έγραψαν µια σύντοµη έκθεση για το πώς δούλεψαν. Τέλος η κάθε οµάδα παρουσίασε στην υπόλοιπη τάξη την εργασία της.

61

62

63

64

Αφού τελείωσε η παρουσίαση της εργασίας κάθε οµάδας στην τάξη, στη συνέχεια τα παιδιά εργάστηκαν όλα µαζί και δηµιούργησαν µια συνολική παρουσίαση της εργασίας τους µε σκοπό αυτή να παρουσιαστεί στο υπόλοιπο σχολείο και ένα µέρος της να δηµοσιευτεί στο διαδίκτυο. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Στους µαθητές και τις µαθήτριες της Ε΄ τάξης άρεσε πάρα πολύ το πρόγραµµα της Ευέλικτης Ζώνης. ∆ούλεψαν µε όρεξη, ξεπερνώντας πολλές φορές τον ίδιο τους τον εαυτό. ∆ιασκέδασαν και είδαν το πρόγραµµα σαν παιχνίδι, έχοντας όµως ταυτόχρονα συναίσθηση της σοβαρότητας του θέµατος και της δουλειάς που επιτελείται και αυτό γίνεται φανερό από την ποιότητα της εργασίας που δηµιούργησαν. Εξέφρασαν την επιθυµία να ασχοληθούν και µε άλλα θέµατα στα πλαίσια του προγράµµατος αυτού.

65

1/θ ∆ηµοτικό Σχολείο Αξιοχωρίου

Ν. Κιλκίς ∆άσκαλος: Αν. Τζουµέρκας

Σχολ. Σύµβουλος: Χρήστος Ίντος

Να ενηµερωθούµε για το ρόλο των γονιών και τη δική µας θέση µέσα στην οικογένεια. Να γίνουµε ικανοί για πιο ουσιαστική επικοινωνία µέσα στην οικογένεια.

Για την επίτευξη των στόχων του Προγράµµατος προτείναµε και αποφασίσαµε µια σειρά από δραστηριότητες και τον τρόπο υλοποίησής τους.

Παιχνίδι ρόλων Μπορώ και να το ζωγραφίσω Χριστουγεννιάτικη Ζαχαροπλαστική µε τους γονείς µας

Χωριστήκαµε σε 2 οµάδες των 6 ατόµων. Οι µαθητές των ∆΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεων σχηµάτισαν την 1η Οµάδα και οι µαθητές των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων αποτέλεσαν τη 2η Οµάδα. Οι οµάδες ασχολήθηκαν µε τις παραπάνω δραστηριότητες. Το παραπάνω Σχέδιο Εργασίας Ευέλικτης Ζώνης συνδέθηκε και µε άλλα µαθήµατα του Α.Π., όπως:

• Γλώσσα: Ο µικρός µου αδερφός (Α΄ ∆ηµ.), Μια οικογένεια πολύ πεισµατάρα (Β΄ ∆ηµ.), Η µάνα (∆΄ ∆ηµ.), Μάνα και ψυχοµάνα (Ανθολόγιο Γ΄ ∆ηµοτικού).

66

• Μαθηµατικά: Μέτρηση διαστάσεων, περιµέτρου, εµβαδού χώρων του σπιτιού µας. • Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή: Η κοινωνική ζωή των ανθρώπων, Τα δικαιώµατα

του παιδιού (ΣΤ΄ ∆ηµοτικού) • Μελέτη Περιβάλλοντος: Η οικογένειά µας, Γιατί έχουµε οικογένεια, Η µέρα µιας

οικογένειας, Τι µας χρειάζεται το σπίτι, Τι χρειάζεται µια οικογένεια, Και οι άνθρωποι έχουν την ιστορία τους, Άλλες οικογένειες στον κόσµο, Τα σπίτια µας, Ένας άνθρωπος γεννιέται και µεγαλώνει.

• Θεατρική Αγωγή: Παιχνίδι ρόλων. • Αισθητική Αγωγή: Μπορείς και να το ζωγραφίσεις.

Οι µαθητές συλλέξανε πληροφορίες µέσα από σχολικά βιβλία, περιοδικά, εφηµερίδες, εγκυκλοπαίδειες, συζητήσεις, συνεντεύξεις, διαδίκτυο κ.ά. Το υλικό αυτό συγκεντρώθηκε και ταξινοµήθηκε.

Ζαχαροπλαστική µε τους γονείς µας!

Μια διασκεδαστική δραστηριότητα που θα µας

µείνει αξέχαστη! Οι γονείς µας έφεραν τα

υλικά. Εµείς ανασκουµπωθήκαµε. Κάτω

από τις οδηγίες τους φτιάξαµε διάφορα

χριστουγεννιάτικα γλυκά και κουλουράκια. Και ήταν

τόσο νόστιµα!

67

Την Πέµπτη 11-12-03 έγινε η Παρουσίαση του Προγράµµατος <<Οικογένεια>>. Οι µαθητές του Σχολείου παρουσίασαν στους γονείς τους την εργασία τους ολοκληρωµένη, έπαιξαν θεατρικό δρώµενο σχετικό µε τα προβλήµατα στην οικογένεια και πρόσφεραν στη µητέρα τους σαν ένα µικρό δείγµα αγάπης λίγα λουλούδια κι ένα γλυκό φιλί! Με την ολοκλήρωση του Προγράµµατος δάσκαλος και µαθητές αξιολογήσαµε το έργο µας από κοινού.

Οι δραστηριότητες υλοποιήθηκαν όπως είχαν προγραµµατισθεί. Αποκτήσαµε σηµαντικές εµπειρίες και ικανότητες. Ήρθαµε πιο κοντά στους γονείς µας. Η πιο σηµαντική δυσκολία που αντιµετωπίσαµε ήταν η έλλειψη χρόνου, γιατί το σχολείο µας είναι µονοθέσιο.

68

3ο Νηπιαγωγείο Πολυκάστρου

Υπεύθυνες νηπιαγωγοί ׃ Ηλιάδου Θεανώ –Γιαννή ∆έσποινα Σχ. Σύµβουλος : Κάκαλη Αναστασία

Σχέδιο εργασίας :΄Ηλιος – πηγή ζωής ΓΕΝΙΚΟ ΘΕΜΑ Ήλιος, πηγή ζωής. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΘΕΜΑΤΑ α)- Ηλιακό σύστηµα β)- Θερµότητα γ)- Φωτισµός ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ׃ Οι προβληµατισµοί των παιδιών σχετικά µε τον ήλιο είναι σχεδόν καθηµερινοί, απ’ την αρχή της χρονιάς γιατί «εµπλέκεται »στις δραστηριότητες των παιδιών είτε άµεσα είτε έµεσα. Συµπληρώνουν καθηµερινά τον πίνακα καιρού, δε βγαίνουν στην αυλή για παιχνίδι τις βροχερές, κρύες ηµέρες, ανάβουν το φως στην αίθουσα µια συννεφιασµένη µέρα για να µπορούν να δουλέψουν, κ.λ.π. Η αφορµή για την εµπλοκή τους στο παρόν σχέδιο εργασίας ήταν το ποίηµα της Ντίνας Χατζηνικολάου «Ο χιονάνθρωπος».

1ο Βήµα Τι ξέρετε για τον ήλιο; -Ο ήλιος µας ζεσταίνει. -Ο ήλιος είναι στρογγυλός. -Έχει πολλές ακτίνες πορτοκαλί και κίτρινες. -Ο ήλιος είναι λαµπερός. -Ο ήλιος µας φωτίζει. -Ο δυνατός ήλιος µας πειράζει στα µάτια. -Ο ήλιος βοηθάει να µεγαλώνουν τα φυτά, τα ζώα και τα παιδιά. -Ο ήλιος λιώνει τους πάγους και το χιόνι. -Ο ήλιος µας δίνει ζωή.

Με την ερώτηση αυτή διαπιστώνουµε τις γνώσεις των παιδιών σχετικά µε το θέµα.Οι απαντήσεις τους γράφονται σε µια κόλα χαρτί και αναρτούνται στον πίνακα της γωνιάς συγκέντρωσης. Στη συνέχεια φτιάχνουν πάνω σε γαλάζιο κάνσον , οµαδικά έναν µεγάλο χρυσό ήλιο γράφουν τ’όνοµά τους και εµείς γράφουµε δίπλα ό,τι λένε για τον ήλιο.

69

2ο Βήµα Τι άλλο θέλετε να µάθετε για τον ήλιο; Γιατί καίει ο ήλιος; Γιατί µας πειράζει στα µάτια; Πού κρύβεται στο διάστηµα και δύει ο ήλιος; Γιατί έχει τόσες πολλές ακτίνες και είναι στρογγυλός; Γιατί φωτίζεται όλη η χώρα; Πώς µπορεί να βρίσκεται εκεί πάνω αφού δεν έχει φτερά; Πώς φέγγει από τόσο ψηλά; Μπορούµε να ζήσουµε χωρίς ήλιο; Τι άλλο µας ζεσταίνει; Τι άλλο µας φωτίζει; (Οι ερωτήσεις των παιδιών γράφονται απ’ τη νηπιαγωγό σε χαρτί Α4) 3ο Βήµα Εξακτίνωση του θέµατος Οι νηπιαγωγοί µε βάση τις ερωτήσεις των παιδιών ετοιµάζουν το ιστόγραµµα Σε χαρτί του

µέτρου ζωγραφίζουµε ένα µεγάλο ήλιο µε τόσες ακτίνες όσες και οι ερωτήσεις των παιδιών. Οι ερωτήσεις που σχετίζονται µε την ίδια επιστήµη φροντίζουµε να είναι κοντά. Αυτός είναι ο ακτινωτός ήλιος της τάξης µας που έχει πολλές απορίες και περιµένει από εµάς να του τις απαντήσουµε. ¨Έτσι παρουσιάζουµε τον ακτινωτό ήλιο στα παιδιά και αφού τον αναρτήσουµε µαζί τους προχωράµε στο επόµενο βήµα.

4ο Βήµα Πώς µπορούµε να µάθουµε περισσότερα για τον ήλιο ; -Από βιβλία. -Να κάνουµε πειράµατα. -Να τον παρατηρήσουµε. -Να τον ζωγραφίσουµε, να φτιάξουµε ήλιους µε πλαστελίνη,να κάνουµε χειροτεχνίες. -Να τον φωτογραφίσουµε. -Να παίξουµε ιστορίες µε τον ήλιο. -Να παίξουµε καινούρια παιχνίδια όλοι µαζί. Οι τρόποι που προτείνονται απ’τα παιδιά γράφονται σε Α4 και αναρτούνται στον πίνακα της γωνιάς συγκέντρωσης. Ο λόγος που γίνεται αυτό , είναι για να υπενθυµίζουµε σ’αυτά τους τρόπους µάθησης που έχουν προτείνει, όταν καλούνται ν’απαντήσουν στις ερωτήσεις που τα ίδια έχουν θέσει.

Οργάνωση γωνιών Στη συνέχεια µαζί µε τα παιδιά οργανώνουµε τη γωνιά της βιβλιοθήκης ψάχνοντας στα ήδη υπάρχοντα βιβλία του νηπιαγωγείου µας. Η γωνιά είναι πολύ φτωχική και θέτουµε το ερώτηµα στα παιδιά <<-Πώς µπορούµε να την εµπλουτίσουµε;>> Προτείνουν να φέρουν βιβλία απ’τα σπίτια τους, ν’αγοράσουµε ή να δανειστούµε. Ενηµερώνουµε τους γονείς για το

70

θέµα που θα διαπραγµατευτούµε και τους ζητάµε να <<ανακαλύψουν>> µε τα παιδιά τους ό,τι βιβλίο ή περιοδικό έχουν στα σπίτια τους. Τις επόµενες µέρες έχουµε αποκτήσει µια πλούσια σε βιβλία και έντυπο υλικό βιβλιοθήκη.

Με τον ίδιο τρόπο οργανώνεται και η γωνιά των φυσικών επιστηµών , η οποία περιέχει υδρόγειο σφαίρα, φακούς, φωτιστικά, κεριά, φανάρια, εποπτικό υλικό µε το ηλιακό µας σύστηµα, θερµόµετρα χώρου , σώµατος κ.λ.π.

Η γωνιά εγγραµµατισµού περιέχει πίνακες αναφοράς, καρτέλες µε λέξεις σχετικές µε το θέµα, τα αινίγµατα και τα ποιήµατα ,που διδάχθηκαν .Ο εµπλουτισµός της γίνεται βήµα βήµα.

∆ιαθεµατικός και διεπιστηµονικός προγραµµατισµός Με βάση τον ενδοοµαδικό προγραµµατισµό που έγινε παραπάνω και λαµβάνοντας υπόψη τις ερωτήσεις των παιδιών οι νηπιαγωγοί προγραµµάτισαν τους σκοπούς , τους στόχους και τις διδακτικές ενέργειες που θα πραγµατοποιήσουν.

Σκοποί και στόχοι 1) Προφορική επικοινωνία ׃ Να βελτιώσουν και να εµπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο. 2) Ανάγνωση ׃ Ν’ αποµνηµονεύουν µικρά κείµενα. 3)Ανάγνωση ׃ Να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της γλώσσας και η εικόνα αναπαράσταση του κόσµου. 4) Γραφή ׃ Να γράφουν πράγµατα που για τα ίδια έχουν νόηµα και που συνδέονται µε τη θεµατική µας ενότητα. 5) Μαθηµατικά ׃ Να συγκρίνουν, να ταξινοµούν, να διατάσσουν υλικά και να παρουσιάζουν δεδοµένα. 6)Να κατανοούν βασικές χωροχρονικές έννοιες. 7) Φυσικές επιστήµες׃ Να κατανοούν τη σηµασία των πειραµάτων για τη µελέτη υλικών και φαινοµένων. 8)Φυσ.Επισ.׃ Να εξοικειωθούν µε το χειρισµό διαφόρων οργάνων και να ανακαλύψουν τη χρησιµότητα τους . 9) Βιολογία ׃ Να διευρύνουν τη γνώση τους για το περιβάλλον και να µάθουν βασικούς κανόνες υγιεινής και προστασίας. 10) Γεωγραφία׃ Να προσανατολίζονται σε σχέση µε σταθερά σηµεία αναφοράς. 11)Φυσική Αγωγή׃ Να αναπτύσουν τη

∆ιδακτικές ενέργειες • Αινίγµατα σχετικά µε τον ήλιο׃

α)Κλειδώνω µανταλώνω κι ο κλέφτης είναι µέσα.

• Β)¨Ένα ταψάκι βούτυρο όλο τον κόσµο αλείφει.

• Λέξεις µε αντίθετο νόηµα .Π.χ.κρύο-ζεστό,φως- σκοτάδι κ.λ.π.

• Ο Φαέθωνας (µυθολογία) • Ο ήλιος και ο αέρας (µυθολογία) • Ο χιονάνθρωπος που δεν ήθελε

να λιώσει. (Μάνος Κοντολέων) • Πειράµατα ׃ • Α)Τι θα γίνει το νερό στην

κατάψυξη; • Β)Πότε λιώνει γρηγορότερα ο

πάγος; • Γ)Πότε παράγεται θερµότητα; Με

ποιους άλλους τρόπους µπορεί να παραχθεί θερµότητα; (Χτύπηµα ,τριβή)

• ∆)Θερµόµετρα σώµατος και χώρου. Μετρήσεις, συγκρίσεις θερµοκρασιών.

• Ε)Φωτιστικό (ήλιος)-Μπάλα (γη).Πώς φωτίζεται; Πώς γίνεται µέρα – νύχτα;

• Στ)Το σκοτεινό κιβώτιο. Πώς µπορούµε να δούµε την εικόνα

71

φυσική τους δραστηριότητα και να προάγουν τη σωµατική τους υγεία. 12)Εικαστική Αγωγή ׃ Να χρησιµοποιούν µε φαντασία διάφορα υλικά για κατασκευές και να προάγουν τη δηµιουργικότητα τους. 13)Μουσική Αγωγή ׃ Να απολαµβάνουν τη µουσική και να ασκηθούν ώστε να τραγουδούν µε ευχαρίστηση. 14) Θεατρική Αγωγή ׃ Να εκφράζονται µε το δηµιουργικό δράµα και να αναπτύσσουν τη γλώσσα. Να καλλιεργούν την επικοινωνία.

στο κιβώτιο; • Ζ)∆ιαφανή-αδιαφανή αντικείµενα.

Καταγραφή σε λίστες. • Η)φως-σκιά • Οµαδικές και ατοµικές

κατασκευές µε θέµα τον ήλιο. Υλικά ׃ χαρτόνια, σύρµα πίπας ,µανταλάκια, πλαστελίνη, όσπρια, καλαµάκια κ.λ.π.

• ¨Ήλιος –Γη σε καρτέλες. Εικόνα και λέξη. Σταµατώ και κινούµαι αναλόγως.

• Η γη γυρίζει γύρω απ’τον ήλιο. Μέρα-νύχτα. Ζευγάρια-βιωµατική αναπαράσταση.

• Ο ήλιος και τα σύννεφα.(παραµύθι)

• Τα µέσα φωτισµού (ποιήµα) • Τραγούδια׃ Ο ήλιος (Καψάσκη Α.)

¨Ήλιε ήλιε αρχηγέ (Σαββόπουλος ∆.)

Οι παραπάνω δραστηριότητες τις περισσότερες φορές κάλυπταν δυο και τρεις στόχους. Προβλεπόµενος χρόνος 15 ηµέρες.

72

2ο ∆ηµοτικό Σχολείο Κολινδρού

Ν. Πιερίας ∆άσκαλος: ∆ηµήτριος Χλεµές

Σχ. Σύµβουλος ∆αραής Κων/νος Τάξη: ΣΤ΄

ΘΕΜΑ: «Τα επαγγέλµατα»

Η µέθοδος εργασίας στην Ευέλικτη Ζώνη ∆ιαθεµατικών ∆ηµιουργικών ∆ραστηριοτήτων

Τα σχέδια εργασίας

Παράδειγµα σχεδίου εργασίας ( project)

Επιλογή του θέµατος

Η επιλογή του θέµατος αποτελεί και το πρώτο στάδιο, δηλαδή την ανάπτυξη της πρωτοβουλίας που είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της µεθόδου.

Μεθοδολογία Μετά την επιλογή του θέµατος καλό είναι, να ορίζεται ένας µαθητής από την οµάδα, (ιδιαίτερα όταν πρόκειται για µαθητές µεγάλων τάξεων), ως «συντονιστής». Αν αυτό είναι αδύνατο το ρόλο του συντονιστή τον αναλαµβάνει ο δάσκαλος. Ο ρόλος του συντονιστή είναι ιδιαίτερα καταλυτικός και σ’ αυτόν οφείλεται η πιστή τήρηση του χρονικού σχεδιασµού. Ο χρόνος διεξαγωγής του project έχει µεγάλη σηµασία γιατί το σχέδιο εργασίας διέρχεται από πολλές φάσεις, χρειάζεται χρόνος για να τεθούν οι στόχοι, να σχεδιαστούν οι διαδικασίες που θα ακολουθηθούν, να οργανωθούν και να υλοποιηθούν. Κάποιες από τις διαδικασίες µπορεί να τροποποιηθούν µε σύµφωνη γνώµη του συντονιστή και των οµάδων εργασίας.

Στόχος: Να µπορούν οι µαθητές να καταγράφουν επαγγέλµατα των κατηγοριών του σήµερα, να διακρίνουν τα προσόντα που απαιτούνται για το καθένα, τη χρησιµότητά τους και την ενδεχόµενη εξέλιξη τους στο αύριο µέσα σε καθορισµένο χρόνο.

Ακολούθησε χρόνος περίπου 25΄ (συζήτηση για την ανάληψη της πρωτοβουλίας), όπου η οµάδα προσδιόρισε τις κατηγορίες των επαγγελµάτων, µε κριτήριο τη σηµερινή πραγµατικότητα. Οι κατηγορίες που τελικά ορίστηκαν ήταν οι παρακάτω: Κατηγορίες επαγγελµάτων 1) Επαγγέλµατα πρωτογενούς παραγωγής 2) Επαγγέλµατα επεξεργασίας – µεταποίησης και πώλησης προϊόντων 3) Επαγγέλµατα προσφοράς υπηρεσιών

73

Ο προσδιορισµός των κατηγοριών των επαγγελµάτων ήταν το κριτήριο διαχωρισµού των οµάδων. Χωρίστηκαν τρεις οµάδες (5 ατόµων η καθεµιά), µία για κάθε κατηγορία επαγγελµάτων. Η κάθε οµάδα όρισε τον υπεύθυνο και τον γραµµατέα της. Στην επόµενη φάση έγινε από κάθε οµάδα ο προγραµµατισµός-σχεδιασµός, των δραστηριοτήτων που θα ακολουθήσουν.

Από κοινού διαµόρφωση των πλαισίων δράσης Παρουσιάζουµε παρακάτω τον τρόπο εργασίας και το πρόγραµµα δραστηριοτήτων κάθε οµάδας ξεχωριστά:

1η οµάδα Πρωτογενής τοµέας

- Επίσκεψη στο χώρο εργασίας και γνωριµία µε τον επαγγελµατία, τα εργαλεία και µέσα που χρησιµοποιεί (επιτόπια παρατήρηση). - Παρακολούθηση του τρόπου εργασίας του, για να γίνει η καταγραφή µε συνεντεύξεις,

φωτογραφίες, βιντεοσκόπηση. - Σύγκριση των µέσων που χρησιµοποιούσαν σε παλαιότερες εποχές και χρησιµοποιούν και

σήµερα. - Συλλογή προϊόντων-σύγκριση -δοκιµή γεύσης. - Συσκευασία προϊόντων. - Σύνδεση των επαγγελµάτων πρωτογενούς παραγωγής µε τις τέχνες, (ποίηση, ζωγραφική,

τραγούδι κ.ά.). - Σύνδεση µε τον πολιτισµό, (Μυθολογία, παραµύθι, εικαστικά, εποχές του χρόνου). - Πρακτική εφαρµογή (κήπος, περιβόλι, κοτέτσι κ.ά.) των όσων παρατήρησαν.

2η οµάδα ∆ευτερογενής τοµέας παραγωγής και επαγγέλµατα Επεξεργασία –Μεταποίηση- πώληση προϊόντων

Η οµάδα έκρινε σκόπιµο να χωρίσει σε δύο υποοµάδες τη θεµατική που επεξεργάστηκε: Α. Επεξεργασία – µεταποίηση προϊόντων Β. ∆ιακίνηση και πώληση προϊόντων και αγαθών Έγινε κατανοµή αρµοδιοτήτων για κάθε µέλος και σχεδιάστηκαν επισκέψεις σε: Α. Επιχειρήσεις: Πολυεθνικές - Ιδιωτικές- Κρατικές - Συνεταιριστικές Β.- Μέσα µεταφοράς –διακίνησης αγαθών (πλοία-φορτηγά- φορτηγά ψυγεία) -Καταστήµατα –Βιοτεχνίες πώλησης χονδρικής -Πώλησης λιανικής (µικροµεσαίες επιχειρήσεις) Στις επισκέψεις προγραµµατίζονται συνεντεύξεις σχετικά µε τη µορφή της εργασίας, τις δυσκολίες, τα προσόντα που απαιτούνται για διάφορες θέσεις, τις αµοιβές και τις προοπτικές διαφόρων επαγγελµάτων στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

74

3η οµάδα Προσφορά υπηρεσιών

Για καλύτερη επικοινωνία µεταξύ των µελών των οµάδων, κρίθηκε σκόπιµο να γίνει µια καταγραφή – κατηγοριοποίηση των επαγγελµάτων αυτής της οµάδας. Έτσι έχουµε: Κατηγορίες επαγγελµάτων προσφοράς υπηρεσιών α) Εκπαιδευτικός, ιερέας β) Οικονοµικός υπάλληλος γ) Υπάλληλος σε σχέση µε τον πολιτισµό δ) ∆ικαστικός, δικηγόρος, γιατρός ε) Υπάλληλοι στρατιωτικοί και σωµάτων ασφαλείας στ) Τεχνικοί (υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, τεχνικοί Η/Υ κ.ά.) ζ) Εργαζόµενοι στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας ∆ραστηριότητες 1) Επίσκεψη στον τόπο εργασίας, σε κοντινά σηµεία 2) Προβολή slides µε σκηνές από δηµόσιες υπηρεσίες, τράπεζες κ.ά. 3) Συλλογή εικόνων και πληροφοριών από βιβλία, περιοδικά, εφηµερίδες 4) Επαφή µε επαγγελµατίες από κάθε τοµέα, πρόσκληση στην τάξη 5) Συµβολικό παιχνίδι- ∆ραµατοποίηση 6) Εικαστικές τέχνες 7) Κουκλοθέατρο 8) Αινίγµατα-γλωσσοδέτες - ποιήµατα σχετικά µε τα επαγγέλµατα Στη φάση αυτή η κάθε οµάδα προσδιόρισε το χρόνο που θα χρειαστεί για την διεκπεραίωση του project, ανατέθηκαν στα µέλη της κάθε οµάδας αρµοδιότητες από τους ίδιους και ιεραρχήθηκαν οι ανάγκες και οι προτεραιότητες. Μετά το πέρας του προγραµµατισµένου χρόνου ο συντονιστής ζήτησε από κάθε οµάδα, να ανακοινώσει τον προγραµµατισµό της δράσης της. Για την δραστηριότητα αυτή χρειάστηκαν 5΄ για κάθε οµάδα .

∆ιάλειµµα ενηµέρωσης

Κατά την πορεία εξέλιξης του προγράµµατος απαιτείται και ορισµένος χρόνος για αλληλοενηµέρωση, ενθάρρυνση, επισήµανση προβληµάτων που τυχόν θα δυσκολέψουν την εξέλιξη του, ενδοεπικοινωνία των οµάδων αλλά και χαλάρωση που είναι απαραίτητη για τη συνέχεια. Έτσι αφού υποβλήθηκαν κάποια ερωτήµατα και δόθηκαν οι απαντήσεις, οι οµάδες προχώρησαν στην επόµενη φάση, της υλοποίησης και ανάπτυξης του project.

Υλοποίηση – ανάπτυξη του Project Σ’ αυτό το στάδιο γίνονται πράξη όλα όσα προηγούµενα είχαν σχεδιάσει και αποφασίσει να ερευνήσουν. Είναι η διαδικασία κατά την οποία η κάθε οµάδα συλλέγει, επεξεργάζεται και ταξινοµεί το υλικό.

75

Συµπεράσµατα

Μετά την ενηµέρωση και κοινοποίηση των αποτελεσµάτων της εργασίας της κάθε οµάδας, ζητήθηκε από τον συντονιστή να γράψουν σε χρόνο 10΄, συµπεράσµατα που σχετίζονται µε τη θεµατική που ασχολήθηκε η κάθε οµάδα.

76

Νηπιαγωγείο Εξοχής Ν. ΠΙΕΡΙΑΣ Σχολική Σύµβουλος 34ης Περιφέρειας Ν. Πιερίας Πάτρα Ουρανία.

Σχ. Έτος 2003-2004 Νηπιαγωγός: Τζητηρίδου Ελευθερία

ΣΤΑ∆ΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Κριτήρια επιλογής του προγράµµατος

1) Η δυνατότητα πολλαπλών εφαρµογών του υπολογιστή στο Νηπιαγωγείο 2) Η χρήση του υπολογιστή ως εποπτικού µέσου διδασκαλίας 3) Ο Η/Υ ως εργαλείο αλληλεπίδρασης µε τους µαθητές στο Νηπιαγωγείο 4) Ο Η/Υ ως ψυχαγωπαιδαγωγικό µέσο στο Νηπιαγωγείο.

ΚΥΡΙΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 1) Εξοικείωση των παιδιών στο υπολογιστικό περιβάλλον 2)Γνωριµία µε τη χρήση και τη λειτουργία των κυριοτέρων µονάδων του Η/Υ 3) Η συνειδητοποίηση των παιδιών ότι ο Η/Υ βοηθάει τον άνθρωπο στην εργασία του και ότι µπορεί να χρησιµοποιηθεί για παιχνίδι και ψυχαγωγία 4)Ατοµική επεξεργασία θεµάτων στον υπολογιστή µε σκοπό την επίλυση οµαδικών προβληµάτων.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

Η εκτυπωµένη εικόνα µε πρόσωπα του Disney από υπολογιστή που µας έφερε ένα νήπιο, ο Μιχάλης, αποτέλεσε το έναυσµα για την επιλογή του θέµατός µας. Η µεγάλη εντύπωση που προξένησε, το αποτέλεσµα της εκτύπωσης αυτής, φάνηκε από το γεγονός ότι κάθε παιδί εξέφρασε την έντονη επιθυµία του να αποκτήσει µια τέτοια εικόνα.. Αναρωτηθήκαµε πώς θα αποκτήσουµε έναν υπολογιστή για να πετύχουµε το στόχο µας. Η απάντηση δόθηκε άµεσα από το ∆ηµοτικό Σχολείο, µε το οποίο είµαστε στην ίδια αυλή, ότι είναι στη διάθεσή µας η χρήση του υπολογιστή που µόλις αποκτήθηκε. Βεβαιωθήκαµε για την επιτυχή επιλογή του θέµατος, όταν ένα νήπιο, η Μαρία, στο πλαίσιο µελέτης των σχηµάτων παρουσίασε στο νηπιαγωγείο ένα εκτυπωµένο χρωµατιστό ανθρωπάκι σχεδιασµένο µε κύκλους. Τα παιδιά εντυπωσιασµένα από τις δυνατότητες του υπολογιστή άρχισαν να ζητούν επίµονα το νέο φίλο τους, τον υπολογιστή. «Κυρία, πότε θα µάθουµε ηλεκτρονικό υπολογιστή;», «Εγώ έχω στο σπίτι µου», «Κυρία, εγώ µπαίνω στο ίντερνετ».

ΦΑΣΗ Α΄ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

∆ιερευνήθηκαν οι υπάρχουσες γνώσεις και εµπειρίες των παιδιών σχετικά µε το θέµα µας και καταγράφηκαν όπως ακριβώς ειπώθηκαν.

77

ΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙ∆ΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ Ανέστης: - Να γράφω, να ζωγραφίζω Μαργαρίτα: - Να ζωγραφίζω ∆ηµήτρης: - Να παίζω παιχνίδια Χρήστος: - Να παίζω παιχνίδια Σάκης: - Να ζωγραφίζω Μαρία, Κεράσα, Μαράκι, Κώστας: Να γράφω Μιχάλης: - Να κάνω παζλ

Στη συνέχεια διατυπώσαµε τους προβληµατισµούς µας µε ερωτήµατα αναφερόµενα στο θέµα µας, για την επιτυχή ανάλυση και επεξεργασία του. Πάνω σ’ ένα απλό άσπρο χαρτί καταγράψαµε τα ερωτήµατα µε µορφή ιστογράµµατος και το αναρτήσαµε στον πίνακα µε τα λειτουργικά κείµενα. Τέθηκε θέµα για την µεθοδολογία που θα ακολουθήσουµε και καταλήξαµε να εργαστούµε σε τρεις οµάδες, όπως ήµασταν χωρισµένοι για τα καθήκοντα της ηµέρας στο νηπιαγωγείο. Μοιράσαµε τις ερωτήσεις κατά την προτίµηση των παιδιών και αποφασίσαµε να συλλέξουµε όποιες άλλες πληροφορίες ή υλικό σχετίζεται µε το θέµα µας.

Β΄ ΦΑΣΗ ∆ΙΕΞΑΓΩΓΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Στο νηπιαγωγείο άρχισαν οι µικροί δηµοσιογράφοι να συγκεντρώνουν τις απαντήσεις µας καθώς και βιβλία µε πληροφοριακό υλικό. Έτσι ανέκυψε ένας νέος προβληµατισµός για τον τόπο έκθεσης του υλικού αυτού. Ακούστηκαν όλες οι απόψεις και καταλήξαµε στην καταλληλότερη πρόταση για τα δικά µας δεδοµένα. Αποφασίσαµε όλες οι οµάδες να εκθέσουν το υλικό τους στη γωνιά των εικαστικών, που είναι σε εµφανές σηµείο, τοποθετώντας το σε διαφορετικές θέσεις. Όταν πλέον συγκεντρώθηκαν όλες οι απαντήσεις και το έντυπο υλικό, αρχίσαµε κατά οµάδα την επεξεργασία του. Πρώτα µεταφέραµε το ιστόγραµµα του θέµατός µας σ’ ένα µεγάλο χαρτόνι, το οποίο τοποθετήσαµε στο τραπέζι του υπολογιστή, εγκαινιάζοντας και επισηµοποιώντας έτσι το πρόγραµµά µας. ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΗ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ ΤΙΣ

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΜΟΝΑ∆ΕΣ ΤΟΥ Η πρώτη οµάδα µας οδήγησε στο χώρο όπου είχε εκθέσει το υλικό της. ∆ιαβάσαµε τις απαντήσεις στα ερωτήµατα που είχαν αναλάβει. Τι είναι υπολογιστές; Ποιος τους εφεύρε; Από ποια µέρη αποτελείται ο υπολογιστής; Απλοποιήθηκαν οι απαντήσεις ώστε να µπορούν να γίνουν κατανοητές από τα παιδιά. Έδειξαν µεγάλο ενδιαφέρον όταν παροµοιάσαµε τον υπολογιστή µε το δικό µας εγκέφαλο. Ο υπολογιστής είναι µια µηχανή που µπορεί να υπολογίζει, να αποθηκεύει πληροφορίες που χρειάζεται ο άνθρωπος και να βοηθάει παιδιά στις σπουδές τους. Όπως εµείς καταγράφουµε στον εγκέφαλό µας κάθε γνώση που µαθαίνουµε, ακούµε, έτσι και ο υπολογιστής έχει την κεντρική µονάδα όπου συγκεντρώνει τις πληροφορίες του. Ο Αµερικανός Τζών Φον Νιούµαν εφεύρε τους υπολογιστές και

78

πραγµατικά έφερε την επανάσταση στην τεχνολογία. Ειπώθηκε ότι ο πρώτος υπολογιστής δεν είχε τη σηµερινή µορφή, αλλά καταλάµβανε ένα ολόκληρο δωµάτιο. Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν ακούγοντας αυτή την πληροφορία.

∆ΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ

Η πρώτη οµάδα ανέλαβε να δραµατοποιήσει τον εγκέφαλο όπως ονοµάσαµε την κεντρική µονάδα, η δεύτερη την οθόνη, το πληκτρολόγιο και η τρίτη το ποντίκι µε εκτυπωτή. Οι πληροφορίες: παιδιά µε το άκουσµα απαλής µουσικής λικνίζονται ελεύθερα στο χώρο του νηπιαγωγείου, αναπαριστώντας τις γνώσεις που περιέχονται σ’ ένα βιβλίο. Στο σταµάτηµα της µουσικής οι πληροφορίες εγκαθίστανται µέσα στον εγκέφαλο, που στο παιχνίδι µας είναι ένα τραπέζι. Τα παιδιά της δεύτερης οµάδος άρχισαν τότε να πληκτρολογούν και στη συνέχεια να κουνούν τα χέρια, τα πόδια τους, να πηδούν µιµούµενοι τις πληροφορίες που εµφανίζονται στην οθόνη. Η τρίτη οµάδα µιµήθηκε τις κινήσεις του ποντικιού, πάνω - κάτω, δεξιά – αριστερά µε µουσική επένδυση. Μετά κάθισαν κάτω και σιγά -σιγά ξεδίπλωναν το σώµα τους µέχρι που σηκώθηκαν σε όρθια στάση αναπαριστώντας έτσι την κίνηση του εκτυπωµένου χαρτιού από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ – ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙ∆ΙΑ Προετοίµασαν την τάξη για να την υποδοχή των νηπιαγωγών που συµµετέχουν στην Ευέλικτη ζώνη΄΄. Κόλλησαν τις φωτογραφίες τους σε πολύχρωµα χαρτόνια που ανάρτησαν στους τοίχους του νηπιαγωγείου. Τακτοποίησαν το τραπέζι του Η/Υ που πλέον είχε αποκτήσει παλιά πληκτρολόγια και ποντίκια για την εξάσκησή τους. Μετά από προτάσεις και συζητήσεις αποφασίστηκε να καλέσουν τους γονείς, τους οποίους πρότειναν να ετοιµάσουν µπουφέ για τους καλεσµένους ενώ τα παιδιά ανέλαβαν το ψυχαγωγικό µέρος του προγράµµατος µε δραστηριότητες. Παιχνίδια µε τα συναισθήµατά τους Χωρίστηκαν στις οµάδες τους και άκουσαν τη µαγνητοφωνηµένη κασέτα από την επίσκεψή στο ραδιόφωνο που πραγµατοποιήθηκε. Κατόπιν εξέφρασαν τα συναισθήµατα που τους δηµιουργήθησαν Τα καταγράψαµε σε διαφορετικού χρώµατος χαρτόνια για την κάθε οµάδα .Για να αποφευχθεί η αναρχία των παιδιών κατά τη διάρκεια των παιχνιδιών, είχαν µοιραστεί στους παίχτες των οµάδων κόκκινες και πράσινες καρτέλες , ανάλογα µε τις προτιµήσεις τους. Όποιο µέλος της οµάδας ήθελε να παίξει σήκωνε την κάρτα του για να εκφράσει το συναίσθηµά του. Στη συνέχεια η κάθε οµάδα καλέστηκε να βρει τα αντίθετα συναισθήµατα απ’αυτά που καταγράφηκαν. Για κάθε σωστή απάντηση οι οµάδες κέρδισαν πόντους. Σε περίπτωση που δεν γνώριζαν την απάντηση επιτρεπόταν η συνεργασία µεταξύ των οµάδων .Ακόµα εάν δεν τα κατάφερναν µόνοι τους , είχαν τη δυνατότητα να ζητήσουν τη βοήθεια του κοινού, που στην προκειµένη περίπτωση ήταν οι συνάδελφοι νηπιαγωγοί. Οι οµάδες διάλεξαν από ένα συναίσθηµα µε το οποίο δηµιούργησαν προτάσεις. Συνεχίστηκαν οι δραστηριότητες µε το παιχνίδι του εκατοµµυριούχου. Στην οθόνη ενός Η/Υ από χαρτόνι εµφανίστηκαν τα ονόµατα των εφευρετών[Μορς, Μαρκόνι, Γκράχαµ Μπελ, Τζον Φον Νιούµαν], τα οποία µε τη σειρά η κάθε οµάδα αναγνώρισε και τοποθέτησε δίπλα τους κινητές καρτέλες, πρώτα µε τις εικόνες των εφευρέσεων τους και κατόπιν µε τις

79

ονοµασίες των εφευρέσεων. Για κάθε σωστή απάντηση κέρδισαν πόντους και για τις βοήθειες ίσχυσαν τα παραπάνω. Τα παιδιά καθώς και όλοι οι παρευρισκόµενοι χάρηκαν πολύ µε τα παιχνίδια και τον αυθορµητισµό των παιδιών στις συνεργασίες τους και ενθουσιάστηκαν ακόµη περισσότερο στη συνέχεια π, που καλέστηκε η κάθε οµάδα να επιλέξει την εφεύρεση που δραµατοποίησε. Τα µέλη των οµάδων συζήτησαν και οι οµαδάρχες ανακοίνωσαν τις αποφάσεις της πλειοψηφίας. Η οµάδα τίγρης δραµατοποίησε τον Η/Υ και το Τριαντάφυλλο το σήµα Μορς.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙ∆ΙΩΝ Κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του σχεδίου εργασίας τα παιδιά διατύπωσαν αρκετές ιστορίες τις οποίες βιβλιόδεσαν και τοποθέτησαν στη βιβλιοθήκη, Αναφέρουµε την ιστορία που σχετίζεται µε το ραδιόφωνο, όπου φαίνεται πως τα παιδιά χρησιµοποιούν τις γνώσεις που αποκόµισαν από την ενεργή συµµετοχή τους στο πρόγραµµα. Ο τίτλος της ιστορίας είναι ΄΄Ο Νίκος και το Ραδιόφωνο΄΄

Γ΄ ΦΑΣΗ

ΠΕΡΑΤΩΣΗ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλησίασε η εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου. ∆ιαβάστηκε η Ειρήνη του Αριστοφάνη στα παιδιά. Το θέµα κέντρισε το ενδιαφέρον των παιδιών, το χαρακτήρισαν ευχάριστο και το επέλεξαν σε σχέση µε τα παραδοσιακά θεατρικά , για να το παρουσιάσουν στη γιορτή µας. Ήθελαν να δώσουν ένα µήνυµα σε όλους, ότι τάσσονται υπέρ της ΕΙΡΗΝΗΣ που τόσο κινδυνεύει στην εποχή µας µε την ανάπτυξη και κακή χρήση των Η/Υ. Όταν όλα ετοιµάστηκαν, σκέφτηκαν ότι πρέπει να στείλουν προσκλήσεις στους καλεσµένους της γιορτής. Η οµάδα τριαντάφυλλο ανέλαβε την πληκτρολόγηση του κειµένου στον Η/Υ ενώ η οµάδα του τίγρη ετοίµασε τα άσπρα περιστέρια και τα κλαδιά ελιάς που κόλλησαν πάνω στο γαλάζιο κάνσον της πρόσκλησης.

80

∆ηµ. Σχ. Νέου Κεραµιδίου ∆ασκάλα: Χαιλατζίδου Θεοδοσία

Νοµός Πιερίας Σχ. Σύµβουλος: Καραίσκος Νικόλαος

ΘΕΜΑ: «Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑ∆Α»

Π Ε Ρ Ι Γ Ρ Α Φ Η

Στο µάθηµα της ιστορίας η τετάρτη τάξη έχει ήδη συζητήσει και χωρίσει τα αρχαία χρόνια σε τέσσερις υποπεριόδους µε πρώτη αυτήν των γεωµετρικών χρόνων. Οι µαθητές ήταν προετοιµασµένοι να συζητήσουν γι αυτήν την περίοδο είχαν ψάξει στο σπίτι αλλά και στο σχολείο και έφεραν στην τάξη το κατάλληλο υλικό .

1. Τα βιβλία της ιστορίας της ∆ ΄τάξης και τα βιβλία των εργασιών τους. 2. Τον Β τόµο της ιστορίας του ελληνικού έθνους . 3. Τους 5 τόµους της µυθολογίας – Ελληνική Εκδοτική Αθηνών 4. Μουσεία του κόσµου (Βρετανικό και Λούβρο) – Εκδόσεις Ελευθεροτυπία Ανοίξαµε όλοι µαζί ένα ένα τα βιβλία που φέραµε και βρήκαµε αγγεία και αγαλµατίδια της γεωµετρικής εποχής. Τα παρατηρήσαµε και ανακαλύψαµε τα γεωµετρική σχήµατα που υπήρχαν σε αυτά καθώς και τα χρώµατα. Στον υπολογιστή του σχολείου µπήκαµε στο διαδίκτυο στο «κυκλαδικό µουσείο» και είδαµε κάποιες εικόνες από τις µόνιµες συλλογές του .Εκτυπώσαµε κάποιες από αυτές. Μετά από αυτά έγινε συζήτηση σχετικά µε ότι είδαµε και ότι µάθανε οι µαθητές από το µάθηµα της ιστορίας. Κατανοήθηκε καλύτερα το γιατί ονοµάστηκε η εποχή «γεωµετρική». Τα επόµενα 30 λεπτά συζητήθηκε η ποίηση στα γεωµετρικά χρόνια , ο Όµηρος και τα έπη του .Οι µαθητές αποφάσισαν για το επόµενο 2ωρο να φέρουν ότι µπορούν σχετικά µε τη ζωή του. Επίσης οργανώθηκε µέσα από συζήτηση το πώς θα δουλέψουµε τα έργα του. Αποφασίστηκαν τα παρακάτω: Για την Ιλιάδα ,επειδή στην Τρίτη τάξη όλοι είχαν διαβάσει και δουλέψει κάποιους µήνες την Ιλιάδα των εκδόσεων Στρατίκη, χωρίστηκαν σε δυο οµάδες των τριών ατόµων (δε συµπεριέλαβαν τους µικρούς µαθητές) και αποφάσισαν να εργαστούν στο σπίτι και να παρουσιάσουν στην τάξη τις εργασίες τους. Η πρώτη οµάδα να παρουσιάσει σε περίληψη τις πρώτες 12 ραψωδίες και η δεύτερη τις υπόλοιπες. Οι οµάδες χωρίστηκαν µε κριτήρια

81

που οι µαθητές έθεσαν: να είναι κοντά τα σπίτια και να υπάρχει σε κάθε οµάδα κάποιος που να γράφει καλά . Αποφασίστηκε ακόµη στην ώρα της αισθητικής αγωγής να ζωγραφίσουν κάποια σκηνή και να δραµατοποιήσουµε όποια σκηνή θα τους αρέσει περισσότερο . Για την Οδύσσεια αποφασίστηκε να φέρει κάθε µαθητής όποια έκδοση της έχει στο σπίτι . Το ίδιο να κάνει και η δασκάλα από κάποιο βιβλιοπωλείο ώστε την επόµενη φορά να επιλέξουµε ποια έκδοση µας αρέσει . Κατόπιν να δουλέψουµε µε τον ίδιο τρόπο που κάναµε και στην Ιλιάδα , αφού προµηθευτούν όλοι το βιβλίο και το διαβάσουν σε κάποιο χρονικό διάστηµα που θα ορίσουµε εκτιµώντας το µέγεθος και τη δυσκολία του βιβλίου που θα επιλέξουµε . Στη συνέχεια ανακεφαλαιώσαµε ότι µάθαµε για τις µορφές τέχνης που γνωρίσαµε και δηµιούργησαν την παρακάτω κατασκευή σε µεγάλο χαρτόνι .Το χαρτόνι τοιχοκολλήθηκε στον ειδικό πίνακα της ευέλικτης ζώνης. Γ Ε Ω Μ Ε Τ Ρ Ι Κ Α Χ Ρ Ο Ν Ι Α 1100 π.Χ. - 800 π.Χ. -Αγγειοπλαστική : αγγεία µε γεωµετρικά σχήµατα - Γλυπτική : µικρά αγαλµατίδια από πηλό και µπρούντζο - Ποίηση : ΟΜΗΡΟΣ 1. Ιλιάδα 2. Οδύσσεια

Τα τελευταία 30 λεπτά η οµάδα της πρώτης ασχολήθηκε µε την κατασκευή ενός αγγείου µε µακαρονάκια ,ενώ η οµάδα της τετάρτης τάξης σχεδίασαν και ζωγράφισαν ένα µεγάλο αγγείο σε οµαδική κατασκευή . ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Το ενδιαφέρον των µαθητών αρχικά ήταν µεγάλο. Τόσο οι εικόνες των βιβλίων ,όσο και στον υπολογιστή προκάλεσαν συζητήσεις και σχόλια . Τα παιδιά της πρώτης τάξης βαρέθηκαν σύντοµα και γι αυτό τους δόθηκε περισσότερος χρόνος ,τον οποίο και χρειαζόταν , για την κατασκευή τους . Επίσης δε συµµετείχαν στην οργάνωση του σχεδίου εργασίας για τον Όµηρο και τα έργα του . Στην οργάνωση και την κατανοµή καθηκόντων υπήρξαν και µαθητές της τετάρτης τάξης που δε συµµετείχαν αρχικά και χρειάστηκε η παρέµβαση της δασκάλας. Γενικά το 2ωρο πέρασε ευχάριστα και δηµιουργικά .

82

2ο ∆ηµ.Σχολ.Σιδηροκάστρου ∆ασκάλα: ∆ήµητρα Νώτα

Τάξη Β΄ Θέµα: Οι µήνες του Φθινοπώρου

Σχ. Σύµβουλος: Καραγκούνης Ελευθέριος

Προγραµµατισµός:

∆ιάρκεια 12 διδακτικά δίωρα

Υλικά

Χαρτόνια διάφορα – χαρτί γκοφρέ Ξυλοµπογιές Τέµπερες Φύλλα δέντρων Φωτογραφίες Ζωγραφιές Γλυκό κουταλιού σταφύλι Σταφύλια Μουστοκούλουρα Σταφίδες Ελαιόλαδο Φύλλα Ελιάς Ελιές Αντικείµενα λαϊκού πολιτισµού(εξαρτήµατα αργαλειού-εργόχειρα) Μήλα Ρόδια Σπόροι σιταριού-καλαµποκιού

Οµάδες Τα παιδιά χωρίζονται σε τρεις οµάδες των 7 παιδιών (σύνολο µαθητών τάξης 21)

Υλοποίηση:

1ο δίωρο Ανάγνωση του παραµυθιού «Η κυρά Καλή και οι δώδεκα µήνες». Συζήτηση για τις εποχές του χρόνου και τους µήνες. Τα παιδιά εκφράζουν τα βιώµατά τους από όλες τις εποχές.

2ο δίωρο Με αφορµή την αλλαγή του καιρού, µιλήσαµε για τα πρωτοβρόχια. Έγινε σύνδεση µε τη γεωργία και τις τοπικές καλλιέργειες.

83

3ο δίωρο

Μιλήσαµε για το αµπέλι, τον τρύγο, τον τρόπο καλλιέργειας του σταφυλιού καθώς και για τα προϊόντα του. Κάναµε ιστορική αναδροµή ξεκινώντας από το θεό ∆ιόνυσο, αναφερθήκαµε στους δρόµους του κρασιού και τις εµπορικές συναλλαγές των αρχαίων Ελλήνων, τα πήλινα αγγεία που χρησιµοποιούσαν για την αποθήκευση του κρασιού.

4ο δίωρο

Φάγαµε σταφύλια στη τάξη, γλυκό κουταλιού σταφύλι, µουστοκούλουρα, σταφίδες και συνδέσαµε αβίαστα τα αµπελόφυλλα µε την µαγειρική στην Ελληνική κουζίνα.

5ο δίωρο Φτιάξαµε βήµα-βήµα το γλωσσάρι του τρύγου. ∆ιαβάσαµε ιστορίες και παραµύθια από το βιβλίο «Σεπτέµβριος» της σειράς του Μαλλιάρη που πραγµατεύεται τους δώδεκα µήνες του χρόνου.

6ο δίωρο

Επισκεφτήκαµε το οινοποιείο του Κου Καρύδα στο Σιδηρόκαστρο, όπου τα παιδιά ήρθαν σε επαφή µε όλη τη διαδικασία παρασκευής κρασιού και τσίπουρου και µύρισαν το µούστο. Είδαν τα ξύλινα βαρέλια, τα καζάνια, τα τόξα που ενώνουν τα καζάνια. Τέλος είδαν το κρασί και το τσίπουρο σαν τελικό προϊόν. Τέλος ο Κος Καρύδας µας εξήγησε αναλυτικά όλη την πορεία παραγωγής του κρασιού.

7ο δίωρο

Αξιοποιώντας την επίσκεψη στο οινοποιείο, προχωρήσαµε στην παραγωγή γραπτού λόγου, όπου τα παιδιά έγραψαν τις εντυπώσεις τους. ∆ιαβάσαµε ιστορίες και παραµύθια από το βιβλίο «Οκτώβριος» της σειράς του Μαλλιάρη που πραγµατεύεται τους δώδεκα µήνες του χρόνου.

8ο δίωρο

Συζητήσαµε για τον Οκτώβρη το «Σποριά». Αναφερθήκαµε στις γεωργικές εργασίες που γίνονται το µήνα αυτό ( Όργωµα-σπορά-λίπανση). Τα παιδιά µίλησαν για τα βιώµατά τους. Συγκρίναµε τα µέσα που έχουν στη διάθεσή τους οι σύγχρονοι αγρότες µε αυτά των προγενέστερων (ξύλινο αλέτρι-ζυγός µε τρακτέρ και τα διάφορα εξαρτήµατά του).

9ο δίωρο Κάναµε έναν καταιγισµό ιδεών µε κοµβικό σηµείο την ελιά και τις χρήσεις της σε όλους τους τοµείς της ζωής µας.

10ο δίωρο

Επισκεφθήκαµε το ελαιοτριβείο του Κου Λυγερά έξω από το Σιδηρόκαστρο. Παρακολουθήσαµε όλα τα στάδια της παρασκευής του λαδιού. Κατόπιν πήγαµε σε τοπικό Σούπερ Μάρκετ και είδαµε από κοντά τα προϊόντα της ελιάς και µιλήσαµε για τις συσκευασίες του τυποποιηµένου ελαιόλαδου.

11ο δίωρο

∆ιαβάσαµε ιστορίες και παραµύθια από το βιβλίο «Νοέµβριος» της σειράς του Μαλλιάρη που πραγµατεύεται τους δώδεκα µήνες του χρόνου. Από το βιβλίο «Τα λαογραφικά-οι δώδεκα µήνες» της Άλκης Νέστορος-Κυριακίδου επιλέξαµε τα ωραιότερα κοµµάτια που µιλάνε για ήθη και έθιµα σε πολλές περιοχές της πατρίδας µας κατά τους Φθινοπωρινούς µήνες.

12ο δίωρο

Με αφορµή την παροιµία του λαού «Τον Άγιο Αντρέα αντρειεύει το κρύο ή το χιόνι» κάναµε συζήτηση για την διαδοχή των εποχών (µετάβαση από το Φθινόπωρο στο Χειµώνα).

Αξιολόγηση:

84

∆ιαθεµατική Προσέγγιση

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας τα παιδιά κινήθηκαν διαθεµατικά σε αρκετές γνωστικές περιοχές όπως : Γλώσσα: κατανόησαν τι είναι πεζό κείµενο και τι ποίηµα. Με τη βοήθεια της ανάγνωσης των παραµυθιών από το δάσκαλο µεγαλόφωνα , στη τάξη, εξασκήθηκαν στην αντίληψη µε ακουστικό ερέθισµα πριν προχωρήσουν στη νοηµατική διερεύνηση. Μαθηµατικά: κατανόησαν την έννοια του πλήθους, του συνόλου, της δεκάδας, οπότε µε ευκολία έφτιαξαν απλά προβλήµατα πρόσθεσης και αφαίρεσης. Μελέτη περιβάλλοντος: έµαθαν µέσα από τις δραστηριότητές τους ότι είναι και οι ίδιοι µέρος της φύσης , οπότε πήραν µηνύµατα για την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος.

Σχόλια:

Είναι εξαιρετικά εντυπωσιακός ο τρόπος µε τον οποίο έγινε δεκτή από τους µαθητές η ανακοίνωση του θέµατος της ευέλικτης ζώνης. Η συµµετοχή τους στάθηκε καθολική, οι πιο "αδύνατοι" µαθητές βρήκαν την ευκαιρία να αποδώσουν σχεδόν το ίδιο µε τους "καλούς". Το γράψιµο της εκθεσούλας µε θέµα "Μία επίσκεψη στο πατητήρι" στάθηκε µια ευχάριστη έκπληξη, καθώς το θέµα ήταν βιωµατικό και ενδιαφέρον. Μαθητές που σε άλλα "Σκέφτοµαι και γράφω" είχαν σχετικά χαµηλές επιδόσεις, στο συγκεκριµένο θέµα απέδωσαν πολύ περισσότερο τόσο σε εκφραστικά όσο και σε περιγραφικά µέσα. Αναφορικά µε το κοινωνικό στόχο της ανάπτυξης συνεργασίας µεταξύ των παιδιών, το αποτέλεσµα ήταν αρκετά ικανοποιητικό, λαµβάνοντας υπ΄οψιν την ηλικία τους.

85

10ο & 24ο ∆ΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΕΡΡΩΝ

∆άσκαλος: Φασούλας ∆ηµήτριος Σχ. Σύµβουλος : Ζησίδης Παναγιώτης

Τάξη Γ1

ΘΕΜΑ: Αµπέλι-Σταφύλι-Κρασί Α) ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Η επιλογή του θέµατος έγινε από τα βιβλία της Γλώσσας της Γ’ τάξης και το θέµα πρότεινε το Γ3. Μετέφερα στα παιδιά µου την πρόταση τους και αυτά δέχτηκαν. Αποφασίσαµε να συγκεντρώσουµε υλικό. Ήδη από την περσινή τους επίσκεψη στην ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη γνώριζαν την διαδικασία δανεισµού και είχαν τα πιο πολλά την κάρτα δανεισµού. Β) ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΕΝΟΤΗΤΩΝ Ορίστηκαν 3 βασικές ενότητες (Αµπέλι-Σταφύλι-Κρασί) Γ) ∆ΙΕΞΑΓΩΓΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Συγκεντρώθηκαν βιβλία, φωτογραφίες παραγωγών σταφυλιών που ήταν και οι γονείς, παραµύθια, βιντεοκασέτες. Συνταγές, σύγχρονα καλλιεργητικά περιοδικά. ∆) ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ Επισκεφθήκαµε µεγάλο αµπέλι στην Μεσολακιά Σερρών Επισκεφθήκαµε τα αποστακτήρια Στεργίου στο Λευκώνα και είδαµε την παραγωγή τσίπουρου. Επισκεφθήκαµε µεγάλες µονάδες παραγωγής ούζου ώστε να αντιληφθούν τα παιδιά την διαφορά τσίπουρου ούζου. Ε) ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 1η Ενότητα: Αµπέλι Η ενότητα χωρίστηκε στις υποενότητες

• Καλλιέργεια Αµπελιού • Ασθένειες και καταπολέµησή τους • Περιποίηση του αµπελιού

Στην ενότητα αυτή είχαµε την σύνδεση µε την Ιστορία (Αργείοι-γιορτές-οι γάϊδαροι έφαγαν κλήµατα-δίδαξαν κλάδεµα) Οι υποενότητες µοιράστηκαν στις τρεις τάξεις. Έγινε συλλογή των πληροφοριών κρατήσαµε τις αξιόλογες. Τέλος ενότητας µε ανασκόπηση και αναφορά στις γνώσεις που αποκοµίσαµε σε συγκέντρωση και των τριών τµηµάτων. ∆ηµιουργία Φακέλου µε τα σχετικά της ενότητας και φωτογραφίες στο Αµπέλι της Μεσολακκιάς.

86

2η Ενότητα:ΣΤΑΦΥΛΙ Η δεύτερη ενότητα χωρίστηκε στις υποενότητες:

• Ποικιλίες σταφυλιού • ΣΤΑΦΙ∆Α, χρήση-εµπορία-εξαγωγή • Συνταγές µε βάση το σταφύλι για παραγωγή γλυκών • Μαρµελάδες-Ριτσέλια • Το σταφύλι στην κατοχή και η διατροφική του αξία • Μουσταλευριές σουτζούκια και παιδικά χρόνια των γονιών µας. • Το σταφύλι στην τέχνη και την θρησκεία ∆ηµιουργία φακέλου- ∆ιανοµή υποενοτήτων κατά τµήµα συλλογή ουσιωδών πληροφοριών-εικόνων-πινάκων. Τρόπος εργασίας οµαδικός και κατά τµήµα. Συγκέντρωση σε δίωρο και των τριών τµηµάτων για διατύπωση και ανακεφαλαίωση των αποκτηθέντων γνώσεων. Παρασκευή γλυκού στην τάξη (γλυκό σταφύλι). Βάκχος: Πίνακας του Καραβάντζο (1596-1597). Ο θεός Βάκχος του Θεόφιλου. Μελανόµορφος κύλικας µε παράσταση ∆ιονύσου σε καράβι (Μουσείο Μόναχου) κτλ. Σύνδεση Ενότητας µε Ιστορία και Καλλιτεχνική Κουλτούρα. 3η Ενότητα:ΚΡΑΣΙ Στην ενότητα αυτή βοήθησαν πάρα πολύ οι παραγωγοί γονείς οι οποίοι µας έµαθαν να εµφιαλώνουµε, µας είπαν µυστικά για την παραγωγή κρασιού και ούζου. Οι καταθέσεις τους βρίσκονται σε φάκελο και ανακοινώθηκαν σε όλα τα τµήµατα. Χωρίσαµε την ενότητα στις υποενότητες.

• Το κρασί στα αρχαία χρόνια • Το κρασί στην θρησκεία µας • Το κρασί και ο ∆ιόνυσος • Το κρασί στην κατοχή • Υπερβολική κατανάλωση συνέπειες αλκοτέστ. Στην τρίτη ενότητα εντάξαµε και δυο ιστορίες για το αµπέλι και το κρασί. Την πρώτη έγραψε το Γ3 «∆ΥΟ ΚΑΛΟΙ ΦΙΛΟΙ» Και την δεύτερη το Γ1. Η δεύτερη παρουσιάστηκε δραµατοποιηµένη στην δειγµατική διδασκαλία του Φεβρουαρίου στο 10ο-24ο ∆ηµ. Σχολείο στους δασκάλους και είχε τίτλο: «Το αµπέλι σώζει την οικογένεια» ΣΤ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

• Συγκέντρωση και θεµατοποίηση όλων των φακέλων όλων των τµηµάτων • ∆ηµιουργία βιβλίου • Έκθεση εργασιών και ιστοριών • Εικονογράφηση ιστοριών

87

3ο ∆ηµ. Σχολείο Νιγρίτας

∆άσκαλος: Ιωάννης Μαντζιάρης Σxολικός Σύµβουλος: Λαρίσης Ελευθέριος

Στ΄Τάξη

ΓΕΝΙΚΟ ΘΕΜΑ: Τοπική Ιστορία. ΕΙ∆ΙΚΟ ΘΕΜΑ: Απελευθέρωση της Νιγρίτας.

ΣΤΟΧΟΙ: 1. Να αναπτύσσει την παρατηρητικότητα και την ερευνητική ικανότητα γιατί έχει την

ευκαιρία να µελετάει άµεσες ιστορικές πηγές. 2. Να συνειδητοποιεί την συµβολή των ανθρώπων του άµεσου περιβάλλοντός του και

κατ΄ επέκταση και τη δική του συµµετοχή στη δηµιουργία της ιστορίας. 3. Να αποκτήσει ο µαθητής πιο ολοκληρωµένη προσωπική κοινωνική και εθνική

ταυτότητα.

Μετά από συζήτηση, καταλήξαµε στον παρακάτω σχεδιασµό. ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ 1. Έρευνα σε βιβλιοθήκες. 2. Έρευνα στο διαδίκτυο. 3. Συνεντεύξεις από ιστορικούς και από ντόπιους µεγάλης ηλικίας. 4. Επισκέψεις σε µουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, λέσχες παλαιών πολεµιστών. 5. Να καταγράψουµε αγάλµατα, ονοµασίες δρόµων κ.λ.π που έχουν σχέση µε την απελευθέρωση της Νιγρίτας. 6. Να ερευνήσουµε αν το γεγονός αυτό επηρέασε την λαϊκή µούσα και γεννήθηκαν τραγούδια, θρύλου, παραδόσεις κ.λ.π.. 7. Έρευνα σε τοπικές εφηµερίδες. 8.Σε αρχεία του ∆ήµου και των γύρω κοινοτήτων. 9.Συλλογή φωτογραφιών της εποχής εκείνης. 10. Επίσκεψη σε µουσεία µε όπλα της εποχής εκείνης

ΟΜΑ∆ΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Οι µαθητές χωρίστηκαν σε επτά οµάδες µε βασικότερο κριτήριο τον ελεύθερο χρόνο που είχαν τις απογευµατινές ώρες και τον τόπο κατοικίας τους. (Έχουµε µαθητές και από το χωριό Φλάµπουρο, το σχολείο του οποίου συγχωνεύτηκε µε το δικό µας.).

88

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΚΑΛΟΥΜΑΣΤΕ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΟΥΜΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ

ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΣ 1. Τι ήταν µακεδονικός αγώνας. 2. ∆ιάρκεια του Μακεδονικού αγώνα. 3. Μεταξύ ποίων ήταν (διεξήχθη) ο Μακεδονικός αγώνας. 4. Ποιος ήταν ο στόχος των Βουλγάρων. 5. Ποιος ήταν ο στόχος των Ελλήνων. 6. Τι ήταν οι κοµιτατζήδες και ποιος ο ρόλος τους. 7. Γλωσσικά προβλήµατα. 8. ∆ηµογραφική κατάσταση περιοχής. 9. Ένοπλα σώµατα και λειτουργία τους. 10. Η στάση της Τουρκίας. 11. Ένοπλα σώµατα στη Νιγρίτα. 12. ∆ηµοτικά τραγούδια για πρόσωπα ή γεγονότα της περιόδου εκείνης. 13. Ο ρόλος των Ευρωπαϊκών δυνάµεων. 14. Τα γεγονότα της απελευθέρωσης της Νιγρίτας.

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ - ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (Ερευνήσαµε για πληροφορίες σε βιβλία σχετικά µε το θέµα µας) Αναζητήσαµε πληροφορίες από internet! Επισκεφθήκαµε την τοπική εφηµερίδα «Η Φωνή της Βισαλτίας»

ΠΗΡΑΜΕ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Κ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟ

Ο κ. Παπαθανασίου Ευάγγελος, µας έκανε την τιµή και ήρθε στο σχολείο µας για µία συνέντευξη. Απάντησε στις ερωτήσεις των µαθητών µε απλά λόγια και από τις απαντήσεις του αντλήσαµε σηµαντικές πληροφορίες.

89

Όλο το περιεχόµενο της συνέντευξης του κ. Παπαθανασίου θα περιλαµβάνεται στην ηλεκτρονικής µορφής έκδοση της εργασίας µας (c d). Τον ευχαριστούµε θερµά.

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΑΜΕ ΤΟ ∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥ∆Ι «Ο ΓΚΙΟΡΚΑΣ» Το δηµοτικό τραγούδι «Ο Γκιόρκας» αναφέρεται στον πρώτο αντάρτη της Νιγρίτας που αντιστάθηκε στους τούρκους. Στο τραγούδι ο κ. Σκεφαλές Θεοχάρης, στο βιολί ο κ. Ζαφειρίου Κων/νος και στο λαούτο ο κ. Φουρλάκης Αναστάσιος. Την Τετάρτη 21-1-2004 πήγαµε στον ραδιοφωνικό σταθµό της Νιγρίτας ΗΧΩ FM και ηχογραφήσαµε ξανά τον Γκιόρκα και τον καπετάν Γιαγκλή. Ο κ. Γιαγκλής ήταν ο οπλαρχηγός που απελευθέρωσε τη Νιγρίτα από τους Τούρκους. Τους ευχαριστούµε θερµά, όπως και τα παιδιά του σταθµού που µας δέχτηκαν µε µεγάλη

ευχαρίστηση και έκαναν εξαιρετική δουλειά. Τα ηχογραφηµένα τραγούδια θα περιλαµβάνονται στην ηλεκτρονική έκδοση της εργασίας µας.

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΑΡΤΣΙ∆Η ΣΤΟ ΣΙ∆ΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Στο µουσείο µας ξενάγησε ο κ. Σπύρος Τσαρτσίδης. Είδαµε και ακούσαµε αρκετά και σηµαντικά πράγµατα.(Όπλα, ενδυµασίες, οικιακά σκεύη και εργαλεία της εποχής εκείνης.)

90

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Στις 16-12-2003 επισκεφθήκαµε το Μουσείο Μακεδονικού αγώνα στη Θεσσαλονίκη και αντλήσαµε σηµαντικό υλικό. Υπάλληλος του µουσείου µας ξενάγησε, µας έδειξε τα εκθέµατα και µας εξηγούσε συγχρόνως για τη σχέση τους µε τον Μακεδονικό αγώνα. Το αποµαγνητοφωνηµένο κείµενο θα υπάρχει στην ηλεκτρονική µορφή έκδοσης της εργασίας µας.

ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ∆ΗΜΟΥ ΝΙΓΡΙΤΑΣ

Κάναµε έρευνα στα αρχεία του δήµου Νιγρίτας και βρήκαµε απόφαση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου του 1950 µε την οποία στήθηκε ο ανδριάντας του Αθανασίου Αργυρού και εδόθησαν οι σχετικές τιµές στον Νιγριτινό που πάλεψε στην Αθήνα τα δύσκολα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα για να βοηθήσει την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την ένωσή της µε την υπόλοιπη Ελλάδα. ΤΑΣΚΟΥ∆ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ στη Νικόλκεια (γειτονικό χωριό της Νιγρίτας) γιος του Μακεδονοµάχου και συνεργάτη του κ. Γιαγκλή Τασκούδη Γιώργη. Στις 9-1-2004 επισκεφθήκαµε τον κ. Τασκούδη Χρήστο στο χωριό Νικόκλεια. Ο κ. Τασκούδης Χρήστος είναι γιος του µακεδονοµάχου Τασκούδη Γιώργη ο οποίος ήταν συνεργάτης του κ. Γιαγκλή. Ο κ. Τασκούδης µας µίλησε για τον πατέρα του για αυτά που του είχε πει και στο τέλος αφού µας έδειξε διάφορες φωτογραφίες, µας έδωσε και ένα αντίγραφο από ένα χειρόγραφο του πατέρα του που αναφέρεται σε δύσκολα χρόνια του αγώνα.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΜΑΚΕ∆ΟΝΟΜΑΧΩΝ ΝΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

Την Τετάρτη 21-1-2004 επισκεφθήκαµε τα γραφεία του συλλόγου των απογόνων των µακεδονοµάχων στις Σέρρες. Μας υποδέχτηκε ο πρόεδρος του συλλόγου κ. Νίκος Τζελέπης µε τον αντιπρόεδρο και µας ενηµέρωσαν για τις δραστηριότητες του συλλόγου. Επίσης βρήκαµε αρκετά στοιχεία για την έρευνά µας. Ο πρόεδρος µας υποσχέθηκε ότι θα µας δώσουν και τρεις στολές Μακεδονοµάχων για τη θεατρική παράσταση που ετοιµάζουµε. Τους ευχαριστούµε θερµά.

91

Καταγράψαµε τα αγάλµατα και τις οδούς της Νιγρίτας που έχουν σχέση µε την απελευθέρωσή της.

Θεατρική παράσταση.

Ετοιµάσαµε θεατρική παράσταση µε θέµα «Η απελευθέρωση της Νιγρίτας». Το σενάριο έγραψε ο δάσκαλος Μαντζιάρης Γιάννης και έπαιξαν όλοι οι µαθητές της τάξης. Τα σκηνικά ζωγράφισαν και κατασκεύασαν οι ίδιοι οι µαθητές .

Παρουσίαση εργασίας. Την εργασία µας την παρουσιάσαµε στο κλειστό γυµναστήριο της Νιγρίτας την 21η Φεβρουαρίου 2004 ηµέρα απελευθέρωσης της Νιγρίτας στα πλαίσια των ελευθερίων της πόλης µας που διοργάνωσε ο ∆ήµος Νιγρίτας. Η παρουσίαση έγινε σε δύο µέρη: 1. Παρουσίαση µε οπτικοακουστικό υλικό 2.Θεατρική παράσταση µε το έργο «Η απελευθέρωση της Νιγρίτας».

Εικόνες από τη θεατρική παράσταση! ΕΝ∆ΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Η εργασία παρουσιάστηκε σε εκπαιδευτικούς της περιφέρειάς µας που υλοποιούν προγράµµατα ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΖΩΝΗΣ µε πρωτοβουλία του σχολικού συµβούλου κ. Λαρίση

Ελευθέριου.

∆ΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Εκτός από το κυρίως θέµα που ήταν η τοπική ιστορία και συγκεκριµένα «Η απελευθέρωση της Νιγρίτας» τα παιδιά ασχολήθηκαν και µε: Νέες τεχνολογίες. Έρευνα στο διαδίκτυο, δακτυλογράφηση εργασιών σε Η/Υ, χρήση του φωτοτυπικού, φωτογράφηση µε ψηφιακή φωτογραφική µηχανή, χρήση µαγνητοφώνου στις συνεντεύξεις κ.λ.π. Μουσική: Μάθαµε να τραγουδάµε τα δηµοτικά τραγούδια του Γκιόρκα και του καπετάν Γιαγκλή τραγούδια τα οποία ηχογραφήσαµε από ντόπιους παραδοσιακούς µουσικούς. Ασχοληθήκαµε µε ζωγραφική φτιάχνοντας τα σκηνικά του θεατρικού µας. Χορός. Χορέψαµε τα δηµοτικά τραγούδια.

92

Γλώσσα: Το διάστηµα αυτό επεξεργαζόµαστε ασκήσεις για εµπέδωση τις οποίες φτιάχνουν τα ίδια τα παιδιά.(σταυρόλεξα, ακροστιχίδες, σωστό λάθος κ.λ.π.). Επίσης ολοκληρώνουµε την ηλεκτρονική έκδοση της εργασίας µας µέρος της οποίας είναι και αυτό το δείγµα. Θα επιδιώξουµε να εκδώσουµε και βιβλίο (αν µας το επιτρέψουν τα οικονοµικά του σχολείου κι αν µας βοηθήσουν κι άλλοι φορείς ∆ήµος κ.λ.π.) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Γενικά τα παιδιά έδειξαν ζωηρό ενδιαφέρον και συµµετείχαν µε διάθεση και ενθουσιασµό. Αναπτύχθηκε µεταξύ των µαθητών πνεύµα συνεργασίας, υπευθυνότητας και οµαδικότητας. Η όλη πορεία και η παρουσίαση της εργασίας στην τοπική κοινωνία, γέµισε τους µαθητές µε συναισθήµατα ικανοποίησης, χαράς και αποτέλεσε κίνητρο για την παραπέρα συνέχιση της προσπάθειας. Νοµίζω ότι οι στόχοι που τέθηκαν επιτεύχθηκαν στο µεγαλύτερο δυνατό βαθµό.

93

6/Θ ∆ηµοτικό Σχολείο Πρώτης – Κρηνίδας.

∆ασκάλα: Οικονόµου Αθανασία Σχ. Σύµβουλος: Σαµολαδάς Μόσχος

Τάξη: ∆΄

ΘΕΜΑ: «Αρχαίο – Σηµερινό Σχολείο» 1η Φάση: Κοινός Προβληµατισµός Σ’ αυτή τη Φάση ακολουθήσαµε τα παρακάτω βήµατα: Α) Επιλογή – Κριτήριο Θέµατος: Οι µαθητές της ∆΄ Τάξης αφού διάβασαν το κείµενο « Μια σηµαντική ηµέρα για τον Ιφικράτη» Προβληµατίστηκαν και έδειξαν ενδιαφέρον για το παραπάνω θέµα. Β) ∆ιατύπωση σκοπού: Οι µαθητές µε δική µου καθοδήγηση διατύπωσαν τους παρακάτω λόγους που επέλεξαν το θέµα:

1) Να γνωρίσουν το αρχαίο σχολείο και να το συγκρίνουν µε το σηµερινό. 2) Να γνωρίσουν το κοντινό στην περιοχή τους Γυµνάσιο της Αµφίπολης. Στο στάδιο αυτό ορίστηκε και ο συντονιστής του προγράµµατος που ήταν ο εκπαιδευτικός της τάξης.

2η Φάση : Προγραµµατισµός Α) Συγκρότηση οµάδων – Χωρισµός σε υποθέµατα. Οι εννέα µαθητές χωρίστηκαν σε δυο οµάδες ( 4 και 5 µελών) και όρισαν τους κανόνες της οµαδικής εργασίας. Οι µαθητές εξέφρασαν την επιθυµία να διερευνήσουν το προτεινόµενο θέµα σε διαφόρους τοµείς.

94

Γυµνάσιο Αµφίπολης Σχολικά είδη Αρχαία παιχνίδια Αρχαίο – Σηµερινό Σχολείο Τι µαθήµατα είχαν Τι έγραφαν ∆ασκάλους που είχαν Στους τοίχους Αριθµητική -Γεωµετρία Τιµωρία Στη συνέχεια η κάθε οµάδα επέλεξε τα υποθέµατα που ήθελε να επεξεργαστεί . Β) ∆ιαµόρφωση πλαισίου δράσης. Οι οµάδες προβληµατίστηκαν πως θα ερευνήσουν το θέµα και καταλήξανε στα παρακάτω:

1) Με µελέτη από το τετράδιο της Αρχαίας Αµφίπολης. 2) Με επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αµφίπολης. 3) Με κατασκευή και µε δραµατοποίηση

3η Φάση : Υλοποίηση του προγράµµατος Α) Οργάνωση δραστηριοτήτων και µεθοδολογία. Β) ∆ιαλείµµατα ενηµέρωσης – ανατροφοδότηση. Στη φάση αυτή τα µέλη της οµάδας ασχολήθηκαν µε ένα τοµέα της δικής τους επιλογής π.χ. Αριθµητική – Γεωµετρία , αφού προηγουµένως είχαν αντλήσει πληροφορίες από το τετράδιο της Αρχαίας Αµφίπολης. Σε αρκετές περιπτώσεις κρίθηκε ωφέλιµο να γίνει κατανοµή των εργασιών στα µέλη της οµάδας π.χ. η 1η υποοµάδα ασχολήθηκε µε τα αρχαία παιχνίδια και η 2η υποοµάδα µε τα σηµερινά. Επίσης κάποιες φορές τα µέλη εργαζόταν ατοµικά. Στη φάση αυτή υπήρξαν διαλείµµατα ενηµέρωσης και ανατροφοδότησης. Στη συνέχεια µε βάση την εργασία των υποοµάδων έγινε η σύνθεση του τελικού έργου. 4η Φάση : ∆ραστηριότητες

95

5η Φάση : Αξιολόγηση

Μ α θ η µ α τ ι κ ά • Αραβική και ελληνική γραφή των αριθµών • Μέθοδοι δ/λίας αρίθµησης του τότε…και του σήµερα • Ασκήσεις του χώρου προσανατολισµού • Αναζήτηση πληροφοριών

Γ λ ώ σ σ α • Λεξιλογικές ασκήσεις • Ασκήσεις εµπέδωσης • Αντιστοιχίζω αυτά που ταιριάζουν • Σκέφτοµαι και γράφω • Ασκήσεις γραφής • Ερωτήσεις τύπου: σκέψου, ερεύνησε και σύγκρινε • Ακροστιχίδες

Τ ε χ ν ι κ ά • Κατασκευή πήλινων παιχνιδιών • Αναδιπλούµενη εικόνα µε τους νέους στο Γυµνάσιο Αµφίπολης

Αρχαίο – Σηµερινό Σχολείο

Θ ε α τ ρ ι κ ή Α γ ω γ ή • ∆ραµατοποίηση • Παιχνίδια ρόλων ( στάδιο προετοιµασίας για την επίσκεψη της Αµφίπολης )

Μ ο υ σ ι κ ή • Άκουσµα αρχαίας ελληνικής µουσικής µε τον τίτλο ‘’ Άβατων’’ και αναπαράσταση των εφήβων την ώρα της θυσίας στο βωµό • Τραγούδι

Τ ο π ι κ ή Ι σ τ ο ρ ί α • Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Αµφίπολης.

• Εκεί οι οµάδες δουλεύουν στο συγκεκριµένο θέµα

96

Παρουσίαση προγράµµατος. Η 1η οµάδα παρουσίασε µε δραµατοποίηση ένα περιστατικό από το αρχαίο σχολείο και η 2η από το σηµερινό

97

2/θ Νηπιαγωγείο Στρυµονικού

Νηπιαγωγός Κουλακίδου Βασιλική Σχολική Σύµβουλος Χατζοπούλου Ελένη Π.Α

« Η Ελιά ».

ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης το θέµα που επεξεργαζόµαστε στο Νηπιαγωγείο µας είναι « η ελιά ». Το θέµα επιλέχθηκε αυθόρµητα από τα νήπια από τις πρώτες κιόλας ηµέρες της σχολικής χρονιάς µιας και υπήρχαν ακόµη οι «κότινοι» από τις περυσινές µας εκδηλώσεις (πρόγραµµα Ολυµπιακής Παιδείας. Προβληµατισµός

Τα µεγάλα νήπια συζητούν µε περηφάνια και ενηµερώνουν τους µικρούς « συµµαθητές» τους για τη συµµετοχή τους στη δράση : Η Ολυµπιακή ιδέα στο πέρασµα του χρόνου – Ολυµπιακή Εκεχειρία . Η χαρά τους ήταν απερίγραπτη , όταν κράτησαν στα χέρια τους το βιβλίο µέσα στο οποίο είναι τυπωµένη και η δική τους προσπάθεια . Ζήτησαν να κρατήσουν ξανά στα χέρια τους «κότινους», αλλά διαπίστωσαν πως είχαν ξεραθεί . Συζητούν , ρωτούν , ανταλλάσσουν ιδέες και προτείνουν να πάµε στο γειτονικό ελαιώνα για να κόψουµε καινούργια , φρέσκα κλαδιά . Η νηπιαγωγός παρακολουθεί το αµείωτο ενδιαφέρον των παιδιών και προτείνει να οργανωθεί και να γίνει επίσκεψη εκείνη κιόλας την στιγµή .

Τα παιδιά διαπιστώνουν πως τα λιόδεντρα δεν είναι όπως ήταν πριν το καλοκαίρι. Τώρα έχουν καρπούς . Η νηπιαγωγός προκαλεί συζητήσεις και νέους προβληµατισµούς . Σχεδιάζει τρόπους υποστήριξης της έρευνας που πιθανόν να ακολουθήσει και προβλέπει πιθανές κατευθύνσεις και γραµµές.

Το θέµα που ορίζεται για διερεύνηση από τα παιδιά και τη νηπιαγωγό είναι : « Οι ελιές του τόπου µας » . Τα παιδιά ζωγραφίζουν τις ιδέες και τις γνώσεις τους και κατασκευάζουµε το βιβλίο «Μνήµες και εµπειρίες » .

98

Σκοπός του σχεδίου δράσης

Η βιωµατική προσέγγιση και απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων και η σύνδεσή τους µε προηγούµενες εµπειρίες από το φυσικό και κοινωνικοπολιτιστικό περιβάλλον . Η ευαισθητοποίηση των νηπίων και η θετική τους στάση απέναντι στον « πολιτισµό του λαδιού » .

Επίτευξη στόχων σε τρεις φάσεις Α΄ φάση: Σχεδιασµός του σχεδίου εργασίας. Προετοιµασία µέσα στην τάξη. Προτάσεις από τα

παιδιά και τη Νηπιαγωγό-ιδέες παιδιών-τι γνωρίζουµε-θέλουµε να µάθουµε περισσότερα – υποθέσεις – ερωτηµατολόγιο - ενηµέρωση γονέων – ευαισθητοποίηση κοινότητας . Προσχέδιο εργασίας .

Καταγράφουµε όλες τις ιδέες , όλες τις προτάσεις των παιδιών και τις οµαδοποιούµε ανάλογα µε τις υποενότητές τους και στη συνέχεια φτιάχνουµε το ιστόγραµµα σ’ ένα χαρτί µε όλες τις προτάσεις . Το ιστόγραµµα εµπλουτίζεται , γιατί τα παιδιά συζητούν µε τους γονείς τους και προτείνουν µαζί και άλλους τρόπους και δραστηριότητες στο προσχέδιο εκπαιδευτικής δράσης .

Το πρώτο ιστόγραµµα έχει ολοκληρωθεί . Η νηπιαγωγός φτιάχνει µαζί µε τα παιδιά ένα δεύτερο που εξυπηρετεί τη διαθεµατική προσέγγιση των γνωστικών αντικειµένων .

ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΙΑ * Η ελιά είναι δέντρο και από τα κλαδιά της κάνουµε κότινους. * Οι ελιές (καρποί) είναι πικρές . Έχουν κουκούτσια. * Οι ελιές δεν τρώγονται µόλις τις κόψουµε από το δέντρο. * Οι άνθρωποι (ελαιοκαλλιεργητές) έχουν πολλές δουλειές στους ελαιώνες. * Τις ελιές τις ραβδίζουν (και µετά τις τρώνε ή τις κάνουν λάδι). * Το λάδι το κάνουν στο λιοτρίβι. * Το λάδι το τρώµε και ανάβουµε το καντήλι. * Όταν βαπτίζουν τα παιδιά τα λαδώνουν. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (ερωτήµατα των παιδιών για δραστηριότητες της επόµενης φάσης) Σπέρνουµε τα κουκούτσια και φυτρώνουν τα δέντρα

(Το σποράκι , πηγή ζωής) ; * Γιατί δεν είναι ίδιες όλες οι ελιές (καρποί) ;

* Πονάνε οι ελιές , όταν τις ραβδίζουν ; * Πώς γίνονται λάδι οι ελιές ;

* Γιατί µερικές ελιές έχουν µεγάλες τρύπες (κουφάλες) στον κορµό ;

* Γιατί βάζουν λάδι σε όλα τα φαγητά ;

99

100

Με αφορµή δηµοσιεύµατα του τοπικού τύπου για νοθευµένα λάδια , σηµειώσαµε στο Σχεδιάγραµµα νέα δραστηριότητα (προγραµµατισµός σε συνεργασία µε τους µαθητές του ∆ηµοτικού Σχολείου µιας ενηµέρωσης από ειδικούς Αγωγής Καταναλωτή για όλους τους κατοίκους του ∆ήµου ) .

Λέγοντας το τετράστιχο : Περάσαν οι Απόκριες πάνε κι οι µασκαράδες ήρθε και η Σαρακοστή µ’ ελιές και ταραµάδες βγήκαµε από την αυλή του σχολείου µας στη λαϊκή αγορά . Η µία οµάδα προµηθεύτηκε

ελιές και τα υλικά τα αναγραφόµενα στη συνταγή για την παρασκευή του ελιόψωµου . Γ΄ φάση: Το πρόγραµµα είναι σε εξέλιξη , ωστόσο η αξιολόγηση γίνεται από την αρχή του

προγράµµατος από όλους τους εµπλεκόµενους και πρώτα απ’ όλους από τα ίδια τα νήπια , αφού το ενδιαφέρον τους είναι αµείωτο. Οι εµπειρίες τους γίνονται οργανωµένη γνώση. Ο γενικός σκοπός κι οι επιµέρους στόχοι στο µεγαλύτερό τους µέρος έχουν επιτευχθεί.

Συλλέχθηκαν πολλά και ποικίλα καλλιτεχνικά δηµιουργήµατα µε αποτέλεσµα. τον πλούτο της αισθητικής καλλιέργειας των νηπίων. Μαζέψαµε ελιές παρέα µε τον Θεόφιλο.

Αποφασίσαµε να φτιάξουµε ένα βιβλίο µε τις φωτογραφίες που βγάζουµε σ’ όλη τη διάρκεια του προγράµµατος . Τα παιδιά τις βάζουν σε χρονική σειρά , επαναφέροντας στη µνήµη τους ολόκληρο το σχέδιο εργασίας. Γράφουν όπως µπορούν ή υπαγορεύουν λεζάντες για την κάθε µια φωτογραφία .

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΑ ΦΥΛΛΑ

101

∆ηµ. Σχολείο Νέου Μαρµαρά Χαλκιδικής

∆άσκαλος : Ορφανίδης Σάββας Σχ. Σύµβουλος: Αριστείδης Τσακαλίδης

Στ΄ταξη Θέµα: Κινηµατογράφος

ΠΑΛΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΣΤΟΧΟΙ

Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων, οι µαθητές πρέπει να είναι ικανοί να : • γνωρίζουν τη διαδικασία παραγωγής ,τους συντελεστές καθώς και τα µηχανήµατα που

χρειάζονται για να γίνει µια κινηµατογραφική ταινία. • ανατρέχουν σε γραπτές και ηλεκτρονικές πηγές γνώσης • δηµιουργούν κινηµατογραφικά σενάρια και να φτιάχνουν ταινίες µικρού µήκους • χρησιµοποιούν τις νέες τεχνολογίες ( ηλεκτρονικούς υπολογιστές , ψηφιακές

φωτογραφικές µηχανές και βιντεοκάµερες κ.ά.) • χρησιµοποιούν το διαδίκτυο (internet) ως πηγή ψυχαγωγίας, γνώσης, αγοράς,

επικοινωνίας • εκτιµήσουν τον «παλιό ελληνικό κινηµατογράφο»

Εργασία 1η : Έρευνα ταινιών Για να διαπιστώσουν οι µαθητές ότι οι ελληνικές ταινίες αποτελούν µεγάλο κοµµάτι του

προγράµµατος της τηλεόρασης και συµπερασµατικά να καταλήξουν ότι, για να συµβαίνει αυτό, πρέπει να έχουν και µεγάλη θεαµατικότητα ,έγινε από τις οµάδες έρευνας σε δύο διαφορετικά τηλεπεριοδικά, για δύο εβδοµάδες και καταγράφηκαν όλες οι ελληνικές ταινίες καθώς και το έτος παραγωγής και οι κυριότεροι συντελεστές. Τα αποτελέσµατα της έρευνας παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν στην τάξη. ∆ιαπιστώθηκε ότι είναι ταινίες παραγωγής δεκαετίας ’60 και ’70 .

Εργασία 2η : Έρευνα δηµοτικότητας ηθοποιών Με σκοπό να βρεθούν οι πιο δηµοφιλείς ηθοποιοί έγινε έρευνα στους µαθητές του

σχολείου µας που καταγράφηκε σε ειδικό έντυπο που δηµιουργήθηκε µέσα στην τάξη χρησιµοποιώντας πρόγραµµα κειµενογράφου (MWord). Τα αποτελέσµατα της έρευνας οµαδοποιήθηκαν και δηµιουργήθηκε µια γραφική παράσταση που παρουσίαζε τα αποτελέσµατα της έρευνας.

102

Εργασία 3η : Ιστορία του Σινεµά Αναζητώντας την απαρχή του κινηµατογράφου , καταγράφηκαν οι σηµαντικότερες στιγµές

της ιστορίας του και των πρωτοπόρων κινηµατογραφιστών. Η αναζήτηση έγινε από το Cd – Rom « Η µαγεία του Σινεµά». Συζητήθηκαν οι πρώτες ταινίες καθώς και η εποχή που γυρίστηκαν.

Εργασία 4η : Είδη ταινιών Καταγράφηκαν τα διαφορετικά είδη ταινιών ανάλογα µε την υπόθεση, την εποχή, τη δράση

κ.ά. ∆ιαπιστώθηκε ότι υπήρχε µεγάλη σύγχυση ανάµεσα στα διάφορα είδη. Εργασία 5η : Ορισµός και επεξήγηση των διαφορετικών ειδών κινηµατογράφου. Η

προηγούµενη εργασία δηµιούργησε την ανάγκη για διευκρίνιση κάποιων ειδών. Έτσι µε συζήτηση µέσα στην τάξη δηµιουργήθηκε ένας κατάλογος που επεξηγεί το κάθε είδος σινεµά µε τα µάτια των παιδιών.

Εργασία 6η : Συντελεστές Καταγράφηκαν οι συντελεστές µιας ταινίας. Συζητήθηκε και καταγράφηκε ο ρόλος του

καθενός καθώς και τα τεχνικά µέσα που χρησιµοποιεί. ∆ιαπιστώθηκε µε έκπληξη των µαθητών πόσο µεγάλος αριθµός ανθρώπων πρέπει να εργαστεί για να φτιαχτεί µια ταινία.

Εργασία 7η : ∆ηµιουργία σεναρίου Παρακολούθησαν οι µαθητές την ταινία «Χριστίνα». Η προβολή της διακόπηκε 15 λεπτά

πριν το τέλος και ζητήθηκε από την κάθε οµάδα να δηµιουργήσει το δικό της σενάριο. ∆ιαβάστηκαν τα σενάρια και των 4 οµάδων και συζητήθηκε το πιθανότερο.

Εργασία 8η : Επίσκεψη στο Μουσείο

Κινηµατογράφου Θεσσαλονίκης Αναζητώντας τα τεχνικά µέσα και τους τρόπους κινηµατογράφησης επισκεφτήκαµε το Μουσείο Κινηµατογράφου Θεσσαλονίκης όπου ειδικοί του κινηµατογράφου συζήτησαν µε τους µαθητές και έλυσαν αρκετές απορίες που είχαν. Είδαν και µελέτησαν µηχανές λήψης και προβολής παλιές και σύγχρονες , αφίσες κινηµατογράφου, φιλµ κ.ά.Μετά την επιστροφή στο σχολείο κατασκεύασαν κινούµενα σχέδια σύµφωνα µε τις οδηγίες που είχαν από το µουσείο. Εργασία 9η : Παράλληλες δράσεις Α. ∆ηµιουργία κινηµατογραφικού λεξικού. Στον πίνακα της τάξης αναρτήθηκε ένα χαρτόνι

χωρισµένο σε 15 µέρη, όσοι και οι µαθητές. Κάθε µαθητής είχε το δικαίωµα να γράφει κάθε µέρα µια λέξη στο χώρο του που όµως δεν θα υπήρχε στο χώρο των άλλων µαθητών. Οι δύο µαθητές µε τις περισσότερες λέξεις ανέλαβαν να δηµιουργήσουν το ψηφιακό λεξικό.

103

Β. Παράλληλα µε τις άλλες δράσεις δηµιουργήθηκαν δύο κολάζ µε µάτια και χείλη ηθοποιών από περιοδικά και φωτογραφίες.

Εργασία 10η : ∆ηµιουργία µουσικού CD Αναγνωρίζοντας την αξία των τραγουδιών του κινηµατογράφου αναζητήθηκαν δίσκοι που

έχουν µέσα τέτοια τραγούδια. Από τους δίσκους που βρέθηκαν επιλέχτηκαν από τους µαθητές τα πιο αγαπηµένα και δηµιούργησαν ένα νέο cd στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου που να απηχεί τις προτιµήσεις τους. Τα 2 πιο δηµοφιλή τραγούδια του δίσκου έµαθαν να τα τραγουδάνε.

Εργασία 11η : Έρευνα εισιτηρίων Από το cd-rom « Η µαγεία του Σινεµά », βρήκαν οι µαθητές τις ταινίες µε τα

περισσότερα εισιτήρια, τις κατέγραψαν, συζήτησαν για τους συντελεστές και ανακάλυψαν ότι οι πρωταγωνιστές και οι παραγωγοί σε αυτές τις ταινίες είναι κοινοί.

Εργασία 12η : Έρευνα Ιστοσελίδων Χρησιµοποιώντας το διαδίκτυο (internet) ως ψηφιακή βιβλιοθήκη , κατέγραψαν

χρησιµοποιώντας µηχανές αναζήτησης (googol.com) ιστοσελίδες που περιέχουν κείµενα. Φωτογραφίες, βίντεο από ταινίες.

Εργασία 13η : Επιλογή – Αγορά Χρησιµοποιώντας το διαδίκτυο σαν κατάστηµα (www.shop21.gr) , αναζήτησαν κάποια

ταινία σε dvd , την αξιολόγησαν, είδαν τους συντελεστές, διάβασαν την περίληψη της υπόθεσης, είδαν την τιµής και τα έξοδα αποστολής και την παράγγειλαν µε αντικαταβολή.

Εργασία 14η : ∆ραµατοποίηση, κινηµατογράφηση Η κάθε οµάδα παρακολουθεί µια ελληνική ταινία . Επιλέγει ένα τµήµα της και γράφει το

σενάριο. Το δραµατοποιεί, χρησιµοποιώντας σκηνικά, κοστούµια και το παρουσιάζει στις υπόλοιπες οµάδες. Η δραµατοποίηση καταγράφεται µε ψηφιακή βιντεοκάµερα από άλλη οµάδα που έχει εκπαιδευτεί στη χρήση της. Η ταινία µετατρέπεται σε svcd και προβάλλεται . Γίνεται συζήτηση για τις δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήµατος .

Εργασία 15η : Κρυπτοσταυρόλεξο Παιχνίδι µε κρυµµένα τα ονόµατα των ηθοποιών που απεικονίζονται στο φυλλάδιο.

104

Εργασία 16η : Παζλ Παιχνίδι µε πλαστικοποιηµένα

κοµµάτια της µορφής της Α. Βουγιουκλάκης. Η οµάδα που θα φτιάξει πιο γρήγορα το παζλ κερδίζει.

Εργασία 17η : Ντοκιµαντέρ ( δεν έχει γίνει ακόµη)

Θα γυριστεί από την οµάδα µιας µαθήτριας που ο πατέρας της έχει τράτα ψαρέµατος , µε δύο ψηφιακές βιντεοκάµερες, η ζωή των ψαράδων µια ολόκληρη εργάσιµη ηµέρα. Το υλικό που θα µαγνητοσκοπηθεί θα περαστεί στον υπολογιστή και θα γίνει µοντάζ από τους µαθητές.

Εργασία 18η : Εργασία σε Cd-Rom (δεν έχει γίνει ακόµη) Θα δηµιουργηθεί Cd-rom µε όλη την

εργασία µέσα από το πρόγραµµα Power-Point και θα µοιραστεί στους µαθητές. Εργασία 19η : Θα παρουσιαστεί η εργασία της τάξης µέσα από το Internet

.

105

∆ηµ. Σχολείο Πευκοχωρίου ∆άσκαλος: Ευστάθιος Θεοδωρίδης

Σχ. Σύµβουλος: Στυλιανός Τσιπούρας

ΘΕΜΑ: Η ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ΠΕΥΚΟΧΩΡΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

Η επιλογή του θέµατος εργασίας έγινε µετά από συζήτηση µε τις οµάδες των µαθητών ( τρεις οµάδες των πέντε µαθητών και δυο των έξι µαθητών ).

Η κάθε οµάδα πρότεινε ένα θέµα : η ελιά, το σταφύλι, η Χαλκιδική και το χωριό µας, πεπτικό σύστηµα, το νερό πηγή ζωής . ΚΙΝΗΤΡΟ

Τα παιδιά όταν κλήθηκαν να επιλέξουν ποιο από τα πέντε θέµατα θα τα ενδιέφερε περισσότερο για να ασχοληθούν ιδιαίτερα τη µισή φετινή χρονιά, ψήφισαν «διά ανατάσεως της χειρός» το θέµα που πρότεινε η τρίτη οµάδα για τους εξής λόγους:

Ήθελαν να µάθουν περισσότερα για τον τόπο στον οποίο διαµένουν και γενικότερα για τη Χαλκιδική

Θα πραγµατοποιούσαν το γύρο του πρώτου και δεύτερου ποδιού και περίπλου του Αγίου Όρους

Για την ελιά και το νερό τους είχε δοθεί η ευκαιρία να µιλήσουν σχετικά σε προηγούµενες τάξεις.

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Πληροφορίες και χάρτες χρησιµοποιήσαµε από το βιβλίο της Γεωγραφίας της Ε΄ τάξης , από εγκυκλοπαίδειες , εφαρµογές πολυµέσων , από το διαδίκτυο και από τοπικά ήθη και έθιµα .

Επειδή όµως η πλειοψηφία των µαθητών είναι αλλοδαποί και η εύρεση και επεξεργασία των πληροφοριών ήταν δύσκολη , βρήκαµε τη λύση στο διαδίκτυο .( στο σχολείο υπάρχει δίκτυο δέκα υπολογιστών , projector ,scanner , εκτυπωτής )

Από επιλεγµένες σελίδες στο διαδίκτυο επιλέξαµε τις πληροφορίες που µας ενδιέφεραν και αφού τις αποθηκεύσαµε τις εκτυπώσαµε . Η κάθε οµάδα ( πέντε οµάδες ) ανέλαβε την επεξεργασία των πληροφοριών .

106

ΕΡΕΥΝΑ ΠΕ∆ΙΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΜΑ∆ΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Ο∆ΟΙΠΟΡΙΚΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ- ΠΕΥΚΟΧΩΡΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ∆ΙΑΦΟΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΧΕ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ

ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ . ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΣΣΑΝ∆ΡΑ ΠΕΥΚΟΧΩΡΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΛΕΞΕΩΝ ΑΚΡΟΣΤΙΧΙ∆ΕΣ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Η κάθε οµάδα ανακοίνωσε στις υπόλοιπες το κείµενο , στο οποίο είχε καταλήξει και αφού κάναµε διορθώσεις όπου χρειάζονταν , γράψαµε το κείµενο στον κειµενογράφο του υπολογιστή Word . Επιλογή εικόνων – χαρτών σχετικών µε το θέµα εργασίας από την κάθε οµάδα , σκανάρισµα και αποθήκευση για να προστεθούν στο τελικό κείµενο παρουσίασης . Σύνθεση του τελικού κειµένου παρουσίασης

Κάθε µαθητής της οµάδας διαβάζει το κοµµάτι που του αντιστοιχεί από το τελικό κείµενο παρουσίασης , µαγνητοφωνείται στο αντίστοιχο κείµενο παρουσίασης το οποίο προβάλλεται µε τη βοήθεια του projector στην αίθουσα των υπολογιστών .

Η εργασία ολοκληρωµένη προβλήθηκε στην τάξη για να γίνουν οι τελευταίες διορθώσεις .

∆ΙΑΧΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Παρουσίαση της εργασίας στους µαθητές των υπολοίπων τάξεων του σχολείου. Παρουσίαση της εργασίας σε συγκέντρωση των γονέων .

107

2ο ∆ηµ. Σχολείο Σκύδρας Ταξη: Στ1΄

∆άσκαλος: Θοδωρής Παπαϊωάννου Σχ. Σύµβουλος: Αντώνης Ι. Παππού

Σχέδιο Εργασίας: “ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ” Μέρη του σχεδίου εργασίας:

Επιλογή θέµατος µε την µέθοδο της «ιδεοθύελλας» Ορισµός στόχων του θέµατος. Οργάνωση της τάξης –χωρισµός σε οµάδες. Σχεδιασµός δραστηριοτήτων και επισκέψεων. Συγκέντρωση- σύνθεση υλικού και πληροφοριών. ∆ιερεύνηση του θέµατος Έλεγχος – ανατροφοδότηση. Περάτωση του σχεδίου –αξιολόγηση- παρουσίαση.

Στόχοι:

Να γνωρίσουν οι µαθητές καλύτερα τους πλανήτες και τη δοµή του ηλιακού µας συστήµατος.

Να κάνουν µια πρώτη προσέγγιση µε τις θεωρίες για τη δηµιουργία του σύµπαντος. Να ανακαλύψουν τη µαγεία των ταξιδιών στο διάστηµα και µέσα απ’ αυτή να εξασκήσουν τη φαντασία τους.

Να εργαστούν οµαδικά και να συνεργαστούν. Να προσεγγίσουν διαθεµατικά το θέµα µε το οποίο διάλεξαν να ασχοληθούν

∆ραστηριότητες-επισκέψεις.

Προβολή DVD του ∆. Σιµόπουλου. Επίσκεψη στο νέο ψηφιακό πλανητάριο στην Αθήνα και στο µουσείο Γουλανδρή. Επίσκεψη στη βιβλιοθήκη του Βαφοπούλειου ιδρύµατος –δανεισµός βιβλίων. Αναπαράσταση του ηλιακού µας συστήµατος µε απλά υλικά. Επισκέψεις στην αίθουσα των υπολογιστών Προβολή DVD του BBC µε θέµα την ιστορία της ανακάλυψης του διαστήµατος. Μουσική-χορός – θεατρικό παιχνίδι.

108

Μέθοδος Οµαδοσυνεργατική –βιωµατική

Υλικά:

DVD -CD Rom, ψηφιακή φωτογραφική µηχανή υπολογιστές- διαδίκτυο βιβλία – περιοδικά -υλικά κατασκευών-χρώµατα.

Η διαθεµατική εξακτίνωση του θέµατος στα µαθήµατα του Α.Π. έγινε ως εξής:

Γλώσσα: Ο Καραγκιόζης αστροναύτης, Ο µικρός πρίγκιπας, «Σπίτι µε κήπον».( παραλλαγή του ποιήµατος µε τίτλο: « διάστηµα µε κήπον») Συγγραφή παραµυθιού- ποιήµατος. Μαθηµατικά: Οι αποστάσεις και τα στοιχεία των πλανητών µε τη µορφή δυνάµεων. Προβλήµατα µε …πλανήτες. Ιστορία: Τα ονόµατα των πλανητών και το δωδεκάθεο των αρχαίων Ελλήνων. Ιστορική αναδροµή στις θεωρίες που διατυπώθηκαν για το ηλιακό µας σύστηµα. Θρησκευτικά: Οι πλανήτες και ο ήλιος στις θρησκείες των λαών. Φυσική και Γεωγραφία: ∆ιδάχτηκαν τα σχετικά κείµενα. Τεχνικά: Κατασκευή του ηλιακού συστήµατος µε µπάλες, εφηµερίδες και ξυλόκολλα, κόµικς, γελοιογραφίες. Μουσική-Θεατρικό παιχνίδι: Τραγούδια για τ’ αστέρια, τον ήλιο και το φεγγάρι. Φτιάχνουµε µε το σώµα τους πλανήτες και το ηλιακό µας σύστηµα. Αγγλικά: Μελέτη πληροφοριών και ονοµατολογία στην Αγγλική γλώσσα. ∆ηµιουργία ερωτηµατολογίου, κόµικς µε θέµα το διάστηµα, επιτραπέζιο παιχνίδι, κατασκευή µε οδηγίες στα Αγγλικά.

109

Αξιολόγηση- Παρουσίαση

∆ηµιουργία σχετικού ερωτηµατολογίου. Συζήτηση -έλεγχος –επανατροφοδότηση –στόχοι που θέσαµε. ∆ηµοσίευση στην εφηµερίδα του σχολείου. Παρουσίαση στους συµµαθητές µας στους γονείς και σε µαθητές άλλων σχολείων. Αντίγραφα του σχεδίου εργασίας για όλους

Από την προετοιµασία και την παρουσίαση

Το παραπάνω σχέδιο εργασίας πραγµατοποιήθηκε από τον Οκτώβριο του 2003 έως τον Ιανουάριο του 2004. Οι µαθητές δούλεψαν µε κέφι και µεράκι. Οι περισσότεροι από τους στόχους που τέθηκαν πραγµατοποιήθηκαν χάρη και στη βιωµατική µέθοδο που ακολουθήθηκε. Η δουλειά των παιδιών παρουσιάστηκε µε ηλεκτρονική µορφή ( power point) και δραµατοποίηση από τους ίδιους τους µαθητές , στους συµµαθητές τους, στους γονείς, στους δασκάλους των Ε και ΣΤ τάξεων της 1ης Περιφέρειας ∆.Ε. Ν. Πέλλας, καθώς και στους µαθητές του ∆ηµοτικού Σχολείου Κοπανού. Η περίληψη του σχεδίου εργασίας δηµοσιεύτηκε στην εφηµερίδα του σχολείου «Επικοινωνία». Τέλος δηµιουργήθηκε ένα έντυπο µε τις κυριότερες πληροφορίες και δραστηριότητες το οποίο δόθηκε σε όλους τους µαθητές.

110

∆ηµοτ. Σχολείο Ν. Πέλλας ∆ηµοτ. Σχολείο Γαλατάδων

Τάξεις Β1 & Β2 ∆ασκάλες: Ζωγράφου Μαρία, Παπαδοπούλου ∆έσποινα

Σχ. Σύµβουλος: ∆ηµήτριος Αδαµίδης

Σχέδιο Εργασίας: “ΣΕ ΜΙΑ ΡΩΓΑ ΑΠΟ ΣΤΑΦΥΛΙ”

Κριτήρια επιλογής του θέµατος :

• Η έναρξη µαθηµάτων συνέπεσε µε την εποχή του τρύγου • Θέµα προσιτό για επεξεργασία από τους µαθητές λόγω ηλικίας και προσωπικών

βιωµάτων. Στόχοι :

1. Απόκτηση γνώσεων για το φυτό , τον καρπό , και τα παράγωγά του . 2. ∆ιαπίστωση της επίδρασης του αµπελιού στην οικονοµική, πολιτιστική και κοινωνική

ζωή του τόπου . 3. Ανάπτυξη δεξιοτήτων : παρατήρησης , καταγραφής και επεξεργασίας πληροφοριών

κ.λ.π. 4. Γνωριµία µε το περιβάλλον , συνυπευθυνότητα για την προστασία του .

∆ιαµόρφωση πλαισίων δράσης ~ Χωρισµός σε οµάδες ίσης περίπου δυναµικότητας ~ Συλλογή πληροφοριών , ανάπτυξη πρωτοβουλιών ~ Ανάλυση : επεξεργασία πληροφοριών , ερωτήσεις , σχολιασµοί ~ Σύνθεση : γνώσεων και δεξιοτήτων µέσα από ποικίλες δράσεις : γραπτή έκφραση , µουσική , ζωγραφική κ.λ.π. ~ Αξιολόγηση του προγράµµατος Γνωστικοί τοµείς που εµπλέκονται στο Σ. Ε . ΓΛΩΣΣΑ

Πεζά που επεξεργαστήκαµε : « Ο τρύγος » από το πρόγραµµα Μελίνα « ένα τσαµπί σταφύλι » της Μ. Γουµενοπούλου

111

« Ο ∆ιόνυσος και το αµπέλι » γλώσσα Γ τάξης « Πώς πουλήθηκε µια νταµιτζάνα κρασί » γνωριµία µε τοπική διάλεκτο. « Ο γεωργός και τα παιδιά του » µύθος Αισώπου - γνωριµία µε την τέχνη του

µεγάλου παραµυθά. « Οι δώδεκα µήνες και το βαρέλι τους »γλώσσα Β τάξης « Γλυκό τσαµπί σταφύλι » της Μ Γουµενοπούλου

Ποιήµατα :

« Σταφυλοπόλεµος » της Ρένας Καρθαίου « Τσιριτρό » του Ζ. Παπαντωνίου « Καλοκαίρι » του Γ. Ρίτσου. Μοντέρνα ποίηση , όπου ο στίχος αποδεσµεύεται από τα

στεγανά της οµοιοκαταληξίας σε αντιδιαστολή µε τα προηγούµενα ποιήµατα που επεξεργαστήκαµε όπου εκεί η οµοιοκαταληξία αναδεικνύεται ως αναγκαιότητα.

« Η αλεπού και τα σταφύλια » του Χ. Σακελαρίου « Ο παππούλης » του Β. Ρώτα « Αµπέλι µου πλατύφυλλο » ( δηµοτικό) – Ο προφορικός λόγος του λαού µας όπως µας

κληροδοτήθηκε στο πέρασµα του χρόνου. Απόσπασµα της « Ιλιάδας » του Οµήρου, µετάφραση – Πρώτη επαφή των παιδιών µε

την τεχνοτροπία του οµηρικού λόγου. Απόσπασµα από την « Ειρήνη » του Αριστοφάνη (µετάφραση) – Ειδική µνεία στον

Τρυγαίο – Πρώτη προσέγγιση µε τη γλώσσα της αρχαίας κωµωδίας. « Γλυκό τσαµπί σταφύλι » της Μ. Γουµενοπούλου

«Το άτακτο και το ζηλιάρικο σταφυλάκι» - Γραµµατικό παιχνίδι κεφαλαίων και µικρών

γραµµάτων. Γλωσσάρι του τρύγου – Ανάρτηση στην τάξη – ∆ιερεύνηση γραµµατικών φαινοµένων µε

τη χρήση αυτών των λέξεων καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Σταυρόλεξο

Γραπτή έκφραση

« Η ιστορία του κρασιού » (σκέφτοµαι και γράφω) - καταγραφή της επίσκεψης στο οινοποιείο – το βίωµα µετατρέπεται σε αφηγηµατικό κείµενο.

« Η αλεπού και τα σταφύλια » - Σκέφτοµαι και γράφω µε τη χρήση εικόνων – η εικόνα ως πρόκληση για γραπτή έκφραση.

Γραπτή περιγραφή πινάκων µε θέµα το αµπέλι Ευχαριστήριο γράµµα στην κεραµίστρια – Γνωριµία µε την ιδιαίτερη µορφή γραπτού

λόγου που είναι η επιστολή.

Παροιµίες , αινίγµατα ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

o Προσθέσεις και αφαιρέσεις µε ρώγες σταφυλιού o Προβλήµατα πολλαπλασιασµού µε σταφύλια

112

ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Κατασκευή µακέτας της Μακεδονίας µε υλικά του αµπελιού (δρόµοι του κρασιού της Μακεδονίας)

Συνάντηση µε γεωπόνο Παραδοσιακά επαγγέλµατα (Επισκέψεις: γωνιά του αµπελουργού στο Λαογραφικό Μουσείο Γιαννιτσών , σε κατασκευαστή βαρελιών και σε τεχνίτη καλαθοπλεκτικής για την κατασκευή των δικών µας καλαθιών µε κληµατόβεργες.)

Παραδοσιακή µαγειρική : Παρασκευάσαµε µουστοκούλουρα στην τάξη τον Οκτώβρη , το Μάη διοργανώσαµε την ‘’Ηµέρα του παππού και της γιαγιάς’’ , όπου µε τη βοήθεια των γιαγιάδων φτιάξανε τα παιδιά ντολµαδάκια . Μέχρι να ετοιµαστούν ήρθαν οι παππούδες κουβαλώντας τις αναµνήσεις από τους τρύγους της νεότητάς τους , τις οποίες και µοιράστηκαν µαζί µας. Στήθηκε έτσι ένα ωραίο γλέντι µε τσίπουρο και εδέσµατα από τα παράγωγα του αµπελιού. Συνάµα µάθαµε πώς να διαβάζουµε µία συνταγή και χρειάστηκε να συντάξουµε , να τυπώσουµε και να στείλουµε προσκλήσεις. Προσεγγίσαµε έτσι µια επιπλέον µορφή γραπτού λόγου , όπου το περιεχόµενο του πρέπει να είναι σύντοµο , ελκυστικό και πειστικό για τον αποδέκτη.

Ιστορία – Μυθολογία: Ιστορική αναδροµή στην καλλιέργεια και τη χρήση του αµπελιού από την αρχαιότητα έως τις µέρες µας.

Θρησκεία: Επίσκεψη στην εκκλησία την ηµέρα του Αγίου Τρύφωνα , ενηµέρωσή µας από τον ιερέα για τη χρήση του κρασιού στη Θεία Κοινωνία και στο Μυστήριο του Γάµου , καθώς και αναφορά στο Μυστικό ∆είπνο και στο ξύδι που έδωσαν στον Εσταυρωµένο. Επισήµανση της ύπαρξης της αµπέλου σε διάφορες παραστάσεις του ναού , στα άµφια και στα εκκλησιαστικά σκεύη και εξήγηση της φράσης του Ευαγγελίου:’’Εγώ ειµί η άµπελος’’ Μας δόθηκε έτσι η ευκαιρία να ανακαλύψουµε πόσο διαφορετική και ιδιαίτερη είναι η γλώσσα της Θρησκείας µας.

Προβολή βιντεοταινιών : «∆ιόνυσος ο θεός της αµπέλου» , «Πώς γίνεται το κρασί»

∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

Ζωγραφίσαµε: • Εντυπώσεις από την επίσκεψη στο οινοποιείο • Χρωµατίσαµε αγγεία κρασιού της αρχαιότητας • Βάψαµε το θεό ∆ιόνυσο µε κάνθαρο στο χέρι • Ζωγραφίσαµε τσαµπί σταφύλι µε τα παιδιά όλου του κόσµου • Βάψαµε τον «Βάκχο» του Θεόφιλου • Ζωγραφίσαµε µπουκάλια κρασιού • ∆ηµιουργήσαµε τη δική µας αφίσα • Τέλος , φτιάξαµε το ηµερολόγιο του αµπελουργού , παρακολουθώντας και

συµµετέχοντας κάθε µήνα στις εργασίες του.

113

Τραγουδήσαµε :

• Πού πας αφέντη µέρµηγκα • Μπαίνω µες στ’ αµπέλι • Γλυκό τσαµπί σταφύλι • Ο τρύγος και Ο Σεπτέµβρης

Θεατρική αγωγή : • ∆ραµατοποιήσεις : «Τσιριτρό» , «Οι δώδεκα µήνες και το βαρέλι τους» • Θεατρικά : «Ο τρύγος» και «Γλυκό τσαµπί σταφύλι»

Παιχνίδια

Πηλοπλαστική

Χειροτεχνία : Φτιάξαµε τσαµπιά σταφυλιών µε :

- γκοφρέ χαρτί - καπάκια αναψυκτικών - σταφίδες µαύρες και ξανθές - κοµµάτια φελλού

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Σταυρόλεξο για αξιολόγηση αποκτηθέντων γνώσεων Ερωτηµατολόγιο για διερεύνηση στάσεων απέναντι στο σχέδιο εργασίας που εκπονήθηκε

114

Ολοήµερο Νηπιαγωγείο Χρύσας – Τσάκων Αλµωπίας

Νηπιαγωγοί : Τσορτανίδου Ανθούλα Τσούνη Ζεµπουλιώ Σχολική Σύµβουλος: Μαρία Ζωγράφου –Τσαντάκη

Σχέδιο Εργασίας: Η ΦΩΤΙΑ

Αφορµή για την επιλογή θέµατος Το θέµα προέκυψε από µια συζήτηση µε τα παιδιά για τα χόρτα που έκαιγαν οι αγρότες στα γύρω χωράφια του χωριού µας. Φάση 1: Προβληµατισµός Καταγράψαµε τι ακριβώς ήθελαν τα παιδιά να διερευνήσουν για τη φωτιά

Τι µπορεί να κάψει;

Πώς από το ηλ.ρεύµα µπορούµε να πάρουµε φωτιά;

Φωτιά και χώµα. Φωτιά και νερό.

Φωτιά και αέρας. Τι πρέπει να προσέχουµε; Σε τι µας χρησιµεύει;

Πώς ανάβει; Πώς σβήνει; Τι φοράει ο πυροσβέστης; Πυροσβεστική υπηρεσία.

Για την καλύτερη διερεύνηση των υποθεµάτων:

Χωριστήκαµε σε οµάδες. 4 οµάδες και η κάθε οµάδα ανέλαβε 3 υποθέµατα. Οι οµάδες πήραν τα ονόµατά τους από τα χρώµατα της φωτιάς. Γράψαµε τις ερωτήσεις κάθε οµάδας µε το αντίστοιχο χρώµα σε χωριστό χαρτί. Αποφασίσαµε να ζητήσουµε τη βοήθεια των γονιών. Συµφωνήσαµε να φέρουµε στο νηπιαγωγείο µας ό,τι σχετικό βρίσκαµε

ΦΩΤΙΑ

115

Φάση 2: Ανάπτυξη σχεδίου Γωνιά φωτιάς

•∆ηµιούργησαν τη γωνιά της φωτιάς. •Τα παιδιά συνέλεξαν ποικίλο υλικό σχετικά µε τη φωτιά και τo έφεραν στο νηπιαγωγείο. •Ταξινόµησαν και οµαδοποίησαν το υλικό. •Πρότειναν να συµπεριλάβουµε στη γωνιά και τα βιβλία της βιβλιοθήκης µε σχετικό θέµα . •Απαρίθµησαν την ποσότητα των υλικών σε κάθε οµάδα Παρουσίαση των αποτελεσµάτων της έρευνάς τους

•Παρουσίασαν επίσηµα σαν οµάδες τα αποτελέσµατα της έρευνάς τους και το υλικό που είχαν συλλέξει. •∆ιαβάσαµε κάθε έντυπο που είχαν φέρει. •Η κάθε οµάδα δεχόταν και απαντούσε σε ερωτήσεις. Επίσης:

•Έπαιζαν µε τις καρτέλες-λέξεις από τον πίνακα αναφοράς (Παρέµβαση νηπιαγωγού). Προσπαθούσαν να διαβάσουν τη λέξη της καρτέλας και να την εντοπίσουν µέσα στις ερωτήσεις. •Απαριθµούσαν πόσες φορές την εντόπιζαν. •Κάθε φορά που συναντούσαν µια «καινούρια» λέξη, την καταγράφαµε σε ένα χαρτί Α4 και την εξηγούσαµε µε τη βοήθεια του λεξικού. Πείραµα

•Φωτιά και αέρας-οξυγόνο. Ανάψαµε ένα κερί. Όσο είχε οξυγόνο η φλόγα υπήρχε, όταν όµως το σκεπάσαµε µε ένα ποτήρι η φλόγα έσβησε. Μύθος Προµηθέα

•Κάποιο από τα παιδιά ανέφερε το µύθο του Προµηθέα, που έδωσε τη φωτιά στους ανθρώπους. Μάλιστα έφερε και την ανάλογη βιντεοκασέτα. •Παρακολουθήσαµε τη βιντεοκασέτα. •Συζητήσαµε για την ανακάλυψη της φωτιάς από τους ανθρώπους και τη χρησιµότητά της. ∆ραµατοποίηση :

•Τα παιδιά είχαν την ιδέα να µιµηθούν τη φωτιά. •Μοιράστηκαν κορδέλες γυµναστικής και άρχισαν τη δραµατοποίηση. •Εµπλούτιζαν διαρκώς µε τις ιδέες τους. Πρόσθεσαν πυροσβέστες, πυροσβεστικά οχήµατα κ.ά. •Επηρεασµένα από την σειρήνα πρόσθεσαν και ήχους. Επίσκεψη πυροσβεστικής:

•Τα παιδιά εξέφρασαν την επιθυµία να επισκεφτούµε την πυροσβεστική. Κάποια παιδιά γνώριζαν πυροσβέστες και προθυµοποιήθηκαν να τους καλέσουµε. Με τη βοήθεια µιας µητέρας καλέσαµε τους πυροσβέστες.

116

•Προετοιµάστηκαν για την επίσκεψη. •Επιθεώρησαν τη γωνιά της φωτιάς. •Αποφάσισαν ποιες ερωτήσεις θα έθεταν στους πυροσβέστες. •Καθόρισαν τον τρόπο που θα τους υποδέχονταν και τι θα τους κερνούσαν. •Έφτιαξαν άλµπουµ µε ζωγραφιές µε θέµα τη φωτιά για να τους το προσφέρουν. Η Επίσκεψη

•Τα παιδιά υποδέχτηκαν τους πυροσβέστες µε µεγάλη χαρά και τους συστήθηκαν. •Οι πυροσβέστες ξεκίνησαν την ξενάγηση στο πυροσβεστικό όχηµα. •Έδειξαν, την στολή τους, το ειδικό κράνος, τις ειδικές µπότες, τη φιάλη και τη µάσκα οξυγόνου. •Ξετύλιξαν ένα σωλήνα και έθεσαν σε λειτουργία την αντλία. •Έδειξαν τους χώρους αποθήκευσης του νερού, το αλυσοπρίονο, τις σκάλες , τη σειρήνα και το φανό. •Τα παιδιά τους κάλεσαν στην τάξη µας και τους «ξενάγησαν» στη γωνιά της φωτιάς. •Ακολούθησε συζήτηση. •Τέλος τους έδωσαν το αναµνηστικό άλµπουµ. Φάση 3: Εκτίµηση του προγράµµατος •Υιοθέτησαν πιο ώριµη και προσεχτική στάση απέναντι στη φωτιά. •Κατανόησαν πόσο εύκολα εξελίσσεται σε πυρκαγιά. •Αναγνώρισαν τους κινδύνους που κρύβει. •Αναγνώρισαν τη χρησιµότητά της. •Γνώρισαν τις προφυλάξεις που πρέπει να πάρουµε. •Γνώρισαν ακόµα ένα επάγγελµα και την αξία του. •Έµαθαν το τηλεφωνικό νούµερο 199. •Το λεξιλόγιό τους εµπλουτίστηκε µε καινούριες λέξεις και σηµασίες. Εικόνα1:Παρουσίαση από κάποιες οµάδες

Εικόνα 2:

∆οκιµάζοντας το κράνος των πυροσβεστών