სს „ლიბერთი ბანკი“...სს "ლიბერთი ბანკი" 2017 წლის ინდივიდუალური ფინანსური

სს „ლიბერთი ბანკი“

ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგება

2017 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისათვის დამოუკიდებელი აუდიტორის დასკვნასთან ერთად

სს "ლიბერთი ბანკი" 2017 წლის ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგება

შინაარსი

დამოუკიდებელი აუდიტორის დასკვნა

ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგება

ფინანსური მდგომარეობის ინდივიდუალური ანგარიშგება .................................................................................. 1

მოგება-ზარალის ინდივიდუალური ანგარიშგება .................................................................................................... 2

სრული შემოსავლის ინდივიდუალური ანგარიშგება .............................................................................................. 3

კაპიტალში ცვლილებების ინდივიდუალური ანგარიშგება ................................................................................... 4

ფულადი ნაკადების ინდივიდუალური ანგარიშგება .............................................................................................. 5

ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგების განმარტებითი შენიშვნები

1. ძირითადი საქმიანობა ............................................................................................................................................................... 6 2. მომზადების საფუძველი .......................................................................................................................................................... 7 3. სააღრიცხვო პოლიტიკის მიმოხილვა ................................................................................................................................. 8 4. მნიშვნელოვანი სააღრიცხვო შეფასებები და დაშვებები ......................................................................................... 29 5. ინფორმაცია სეგმენტების შესახებ ...................................................................................................................................... 31

6. ფულადი სახსრები და ფულადი სახსრების ეკვივალენტები ................................................................................ 35 7. მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ .............................................................................................. 35 8. კლიენტებზე გაცემული სესხები ......................................................................................................................................... 36 9. საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები .................................................................................................................................. 41 10. ძირითადი საშუალებები ........................................................................................................................................................ 42 11. არამატერიალური აქტივები ................................................................................................................................................. 44 12. გადასახადები............................................................................................................................................................................... 45 13. სხვა აქტივები, ავანსები და სხვა ვალდებულებები ................................................................................................... 48 14. ვალდებულებები საკრედიტო დაწესებულებების წინაშე ...................................................................................... 51 15. ვალდებულებები კლიენტების წინაშე ............................................................................................................................. 51 16. სუბორდინირებული ვალი .................................................................................................................................................... 52 17. საკუთარი კაპიტალი ................................................................................................................................................................. 52 18. პირობითი ვალდებულებები ................................................................................................................................................ 56 19. წმინდა საკომისიო შემოსავალი ........................................................................................................................................... 59 20. სხვა შემოსავალი ......................................................................................................................................................................... 60 21. თანამშრომლებზე გაწეული და სხვა ადმინისტრაციული ხარჯები .................................................................. 60 22. რისკის მართვა ............................................................................................................................................................................. 61 23. სამართლიანი ღირებულების განმარტებითი შენიშვნები ...................................................................................... 81 24. დაკავშირებულ მხარეთა განმარტებითი შენიშვნები ................................................................................................ 91 25. ცვლილებები ფინანსური საქმიანობიდან წარმოშობილ ვალდებულებებში ................................................. 94 26. კაპიტალის მართვა .................................................................................................................................................................... 94 27. ანგარიშგების პერიოდის შემდგომი მოვლენები ......................................................................................................... 97


ფინანსური მდგომარეობის ინდივიდუალური ანგარიშგება

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით

(ათას ლარში)

თანდართული შენიშვნები 6-97 გვერდებზე წარმოადგენს წინამდებარე ინდივიდუალური ფინანსური

ანგარიშგების განუყოფელ ნაწილს.

1

შენიშვნები 2017 2016 2015

აქტივები

ფულადი სახსრები და მათი ეკვივალენტები 6 464,291 462,775 502,238

მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ 7 73,430 96,255 58,502

კლიენტებზე გაცემული სესხები 8 757,065 631,481 641,116

საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები: 9

- სესხები და მისაღები ანგარიშები 152,425 164,139 79,469

- დაფარვის ვადამდე ფლობილი 70,375 82,451 124,321

ძირითადი საშუალებები 10 132,773 133,529 128,128

არამატერიალური აქტივები 11 26,349 21,498 20,257

გადახდილი ავანსები 13 6,814 4,026 4,367

მოგების გადავადებული საგადასახადო აქტივები 12 66 – –

სხვა აქტივები 13 19,408 16,760 16,553

სულ აქტივები 1,702,996 1,612,914 1,574,951

ვალდებულებები

ვალდებულებები საკრედიტო დაწესებულებების

წინაშე 14 6,497 21,800 118,915

ვალდებულებები კლიენტების წინაშე 15 1,346,364 1,292,118 1,244,044

მოგების მიმდინარე საგადასახადო ვალდებულებები 2,375 1,688 547

მოგების გადავადებული საგადასახადო

ვალდებულებები 12 - 581 7,865

სხვა ვალდებულებები 13 25,218 16,793 13,173

სუბორდინირებული ვალი 16 105,753 94,920 58,346

სულ ვალდებულებები 1,486,207 1,427,900 1,442,890

კაპიტალი 17

საწესდებო კაპიტალი 54,405 54,233 53,863

დამატებით შეტანილი კაპიტალი 35,593 35,593 36,179

გამოსყიდული საკუთარი აქციები (10,454) (10,454) (9,712)

კონვერტირებადი პრივილეგირებული აქციები 6,139 6,139 6,139

გაუნაწილებელი მოგება 114,693 82,714 37,310

სხვა რეზერვები 16,413 16,789 8,282

სულ კაპიტალი 216,789 185,014 132,061

სულ ვალდებულებები და კაპიტალი 1,702,996 1,612,914 1,574,951

ხელმოწერილია და ნებადართულია გამოსაცემად ბანკის დირექტორთა საბჭოს მიერ:

გიორგი კალანდარიშვილი გენერალური დირექტორი

ლევან ლეკიშვილი ფინანსური დირექტორი

28 სექტემბერი, 2018 წ.


მოგება-ზარალის ინდივიდუალური ანგარიშგება

2017 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული საანგარიშგებო წლისათვის




2


საპროცენტო შემოსავალი

კლიენტებზე გაცემული სესხები 270,897 247,278 229,010

საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები 18,760 17,493 17,147

მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების

მიმართ 5,652 5,371 4,991

295,309 270,142 251,148

საპროცენტო ხარჯი

ვალდებულებები კლიენტების წინაშე (100,047) (107,612) (110,291)

ვალდებულებები საკრედიტო დაწესებულებების

წინაშე (326) (1,155) (337)

სუბორდინირებული ვალი (13,408) (10,605) (5,780)

(113,781) (119,372) (116,408)

წმინდა საპროცენტო შემოსავალი 181,528 150,770 134,740

სესხის გაუფასურების რეზერვის ხარჯი 8 (37,897) (21,025) (32,332)

წმინდა საპროცენტო შემოსავალი სესხის

გაუფასურების რეზერვის ხარჯის შემდგომ 143,631 129,745 102,408

წმინდა საკომისიო შემოსავალი 19 26,885 27,611 24,861

წმინდა მოგება/(ზარალი) უცხოური ვალუტიდან:

- გარიგებებიდან (34) 6,294 21,479

- საკურსო სხვაობებიდან 1,536 (7,900) (15,626)

სხვა შემოსავალი 20 21,098 16,873 15,345

არასაპროცენტო შემოსავალი 49,485 42,878 46,059

თანამშრომლებზე გაწეული ხარჯი 21 (71,992) (67,553) (58,781)

ზოგადი და ადმინისტრაციული ხარჯები 21 (35,041) (36,229) (34,368)

ცვეთა და ამორტიზაცია 10, 11 (20,894) (19,421) (16,419)

სხვა საოპერაციო ხარჯები (6,795) (3,885) (3,775)

სხვა გაუფასურება და ანარიცხების

ამობრუნება/(დარიცხვა) 13 79 (2,540) 194

არასაპროცენტო ხარჯი (134,643) (129,628) (113,149)

მოგება მოგების გადასახადით დაბეგვრამდე 58,473 42,995 35,318

მოგების გადასახადის (ხარჯი)/სარგებელი 12 (5,786) 3,291 (2,974)

წლის მოგება 52,687 46,286 32,344

მოგება ერთ აქციაზე: 17

- საბაზო და განზავებული შემოსავალი ერთ

აქციაზე (ლარში მთლიანი თანხა) 0.01159 0.01013 0.00580


სრული შემოსავლის ინდივიდუალური ანგარიშგება





3


წლის მოგება 52,687 46,286 32,344

სხვა სრული შემოსავალი

სხვა სრული შემოსავალი, რომელიც შემდეგ მოგებად ან ზარალად არ რეკლასიფიცირდება

შენობების გადაფასება 10 – 7,508 –

მოგების გადასახადით დაბეგვრის გავლენა 12, 17 – 1,343 –

წმინდა სხვა სრული შემოსავალი, რომელიც შემდეგ

მოგებად ან ზარალად არ რეკლასიფიცირდება – 8,851 –

წლის სხვა სრული შემოსავალი, წმინდა – 8,851 –

წლის მთლიანი სრული შემოსავალი 52,687 55,137 32,344


საკუთარი კაპიტალის ცვლილებების ინდივიდუალური ანგარიშგება





4

ბანკის აქციონერთათვის განკუთვნილი

სააქციო კაპიტალი

დამატებით შეტანილი კაპიტალი

გამოსყიდული

საკუთარი აქციები

კონვერტირებადი

პრივილეგი-რებული აქციები

გაუნაწილე-ბელი მოგება

სხვა რეზერვები სულ

31 დეკემბერი, 2014 წ. 53,383 43,852 – 6,139 13,841 8,455 125,670

წლის მთლიანი სრული შემოსავალი – – – – 32,344 – 32,344

გადაფასების რეზერვის ცვეთა

(მე-17 შენიშვნა) – – – – 169 (169) –

გაყიდული გრძელვადიანი

აქტივების გადაფასების რეზერვი

(მე-17 შენიშვნა) – – – – – (4) (4)

ჩვეულებრივ აქციებზე გადახდილი

დივიდენდები (მე-17 შენიშვნა) – – – – (8,000) – (8,000)

კონვერტირებად პრივილეგირებულ

აქციებზე გადახდილი


საკუთარი აქციების გამოსყიდვა (მე-17 შენიშვნა) – (7,673) (9,712) – – – (17,385)

საწესდებო კაპიტალის გამოშვება

(მე-17 შენიშვნა) 480 – – – – – 480

31 დეკემბერი, 2015 წ. 53,863 36,179 (9,712) 6,139 37,310 8,282 132,061

წლის მთლიანი სრული შემოსავალი – – – – 46,286 8,851 55,137


(მე-17 შენიშვნა) – – – – 162 (162) –



(მე-17 შენიშვნა) – – – – – (182) (182)




საკუთარი აქციების გამოსყიდვა (მე-17 შენიშვნა) – (586) (742) – – – (1,328)


(მე-17 შენიშვნა) 370 – – – – – 370

31 დეკემბერი, 2016 წ. 54,233 35,593 (10,454) 6,139 82,714 16,789 185,014

წლის მთლიანი სრული შემოსავალი – – – – 52,687 – 52,687


(მე-17 შენიშვნა) – – – – 336 (336) –



(მე-17 შენიშვნა) – – – – – (40) (40)

ჩვეულებრივ აქციებზე გადახდილი






(მე-17 შენიშვნა) 172 – – – – – 172

31 დეკემბერი, 2017 წ. 54,405 35,593 (10,454) 6,139 114,693 16,413 216,789


ფულადი ნაკადების ინდივიდუალური ანგარიშგება





5


ფულადი ნაკადები საოპერაციო საქმიანობიდან მიღებული პროცენტი 353,985 287,627 240,254

გადახდილი პროცენტი (113,350) (138,784) (108,316)

მიღებული საკომისიო 34,646 34,717 30,231

გადახდილი საკომისიო (7,459) (7,012) (5,326)

უცხოურ ვალუტებში განხორციელებული ოპერაციებიდან

რეალიზებული წმინდა მოგება 5,313 6,541 21,639

ჩამოწერილი აქტივების აღდგენა 8, 13 2,079 1,593 732

სხვა მიღებული შემოსავალი 19,946 16,873 15,345

გადახდილი ხელფასები და თანამშრომლებზე გაწეული ხარჯები (70,151) (65,632) (56,848)

ზოგადი, ადმინისტრაციული და სხვა საოპერაციო დანახარჯები (40,510) (42,579) (36,327)

ფულადი ნაკადები საოპერაციო საქმიანობიდან საოპერაციო აქტივებსა

და ვალდებულებებში ცვლილებებამდე 184,499 93,344 101,384

საოპერაციო აქტივების წმინდა (ზრდა)/კლება

მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ 17,559 (37,990) 3,127

კლიენტებზე გაცემული სესხები (224,388) (30,862) 32,465

გადახდილი ავანსები და სხვა აქტივები (6,245) (1,340) 2,820

საოპერაციო ვალდებულებების წმინდა ზრდა/(კლება)

ვალდებულებები საკრედიტო დაწესებულებების წინაშე (15,488) (97,387) 112,107

ვალდებულებები კლიენტების წინაშე 61,755 30,316 (250,536)

სხვა ვალდებულებები 3,992 3,514 (3,714)

წმინდა ფულადი ნაკადები საოპერაციო საქმიანობიდან მოგების

გადასახადის გადახდამდე 21,684 (40,405) (2,347)

გადახდილი მოგების გადასახადი (5,620) (1,500) –

საოპერაციო საქმიანობაში გამოყენებული წმინდა ფულადი ნაკადები 16,064 (41,905) (2,347)

ფულადი ნაკადები საინვესტიციო საქმიანობიდან

შემოსულობა გასაყიდად არსებული საინვესტიციო ფასიანი

ქაღალდების გამოსყიდვიდან 1,060 – 166

საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდების შეძენა (144,164) (179,767) (176,527)

შემოსულობა საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდების გამოსყიდვიდან 167,768 139,947 174,000

არამატერიალური აქტივებისა და ძირითადი საშუალებების შეძენა (23,323) (20,066) (31,194)

შემოსულობა ძირითადი საშუალებების გაყიდვიდან 115 695 128

შემოსულობა საინვესტიციო ქონების გაყიდვიდან – 2,404 416

შემოსულობა დასაკუთრებული ქონების გაყიდვიდან 400 163 217

საინვესტიციო საქმიანობიდან მიღებული/(გამოყენებული) წმინდა

ფულადი ნაკადები 1,856 (56,624) (32,794)

ფინანსური საქმიანობიდან მიღებული ფულადი ნაკადები საწესდებო კაპიტალის გამოშვებიდან მიღებული შემოსავალი 17 172 370 480

საკუთარი აქციების გამოსყიდვა 17 – (1,328) (17,385)

შემოსულობა სუბორდინირებული სესხის გაყიდვიდან 25 11,331 27,975 34,481

ჩვეულებრივი აქციების მფლობელებისთვის გადახდილი

დივიდენდები 17 (20,000) – (8,000)

კონვერტირებადი პრივილეგირებული აქციების მფლობელებისთვის

გადახდილი დივიდენდები 17 (1,044) (1,044) (1,044)

ფინანსური საქმიანობიდან მიღებული წმინდა ფულადი ნაკადები (9,541) 25,973 8,532

სავალუტო კურსის ცვლილების გავლენა ფულად სახსრებსა და მათ

ეკვივალენტებზე (6,863) 33,093 48,849

ფულადი სახსრების და მათი ეკვივალენტების წმინდა ზრდა/(კლება) 1,516 (39,463) 22,240

ფულადი სახსრები და მათი ეკვივალენტები, პერიოდის დასაწყისში 6 462,775 502,238 479,998

ფულადი სახსრები და მათი ეკვივალენტები, პერიოდის ბოლო 6 464,291 462,775 502,238

სს „ლიბერთი ბანკი“ 2017 წლის ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგების განმარტებითი შენიშვნები


6

1. ძირითადი საქმიანობა

სს „ლიბერთი ბანკი“ (შემდგომში „ბანკი“) არის საქართველოს კანონმდებლობის საფუძველზე 1993 წელს

ჩამოყალიბებული სააქციო საზოგადოება. ბანკი საქმიანობას ახორციელებს საქართველოს ეროვნული

ბანკის (შემდგომში „სებ“) მიერ 1993 წლის 10 თებერვალს გაცემული #3500/10 ზოგადი საბანკო

ლიცენზიის საფუძველზე.

ბანკი იღებს ანაბრებს მოსახლეობისგან, გასცემს სესხებს, ახორციელებს ფულად გადარიცხვებს

საქართველოში და საზღვარგარეთ, აწარმოებს ვალუტის გაცვლით ოპერაციებს და თავის საცალო და

კორპორატიულ კლიენტებს სთავაზობს სხვადასხვა საბანკო მომსახურებას. მისი სათავო ოფისი

მდებარეობს საქართველოში, თბილისში. 2017 წლის 31 დეკემბრისთვის ბანკი მოიცავდა საქართველოში

მოქმედ 645 ფილიალს, სერვისცენტრს, სადისტრიბუციო ცენტრსა და მობილურ სერვის ცენტრს (2016 წ.:

697). ბანკის იურიდიული მისამართია ლიბერთი თაუერი, საქართველო, 0162 თბილისი, ი. ჭავჭავაძის

გამზირი #74.

2017, 2016 და 2015 წლების 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის მიმოქცევაში არსებული ჩვეულებრივი

აქციების 5%-ზე მეტს ფლობდნენ შემდეგი აქციონერები. დანარჩენი აქციონერებიდან თითოეული

ჩვეულებრივ აქციათა 5%-ზე ნაკლებს ფლობდა.

2017 2016 2015

აქციონერი

წილობრივი მონაწილეობა,

%

ხმის უფლება,

%


%


%


%


%

European Financial

Group B.V. 60.46% 74.64% – – – –

ლიბერთი ბანკი

(გამოსყიდული

აქციები) 19.00% – 19.00% – 17.65% –

BNY Limited

(ნომინალური

მფლობელი) 6.96% 8.59% 10.19% 12.59% 10.20% 12.38%

შპს „ლიბერთი

ჰოლდინგი

ჯორჯია“ (ყოფილი

შპს „ლიბერთი

კაპიტალი“) – – 58.18% 71.83% 58.18% 70.65%

სხვა აქციონერები

(რომელთაგან

თითოეული ფლობს

აქციათა 5%-ზე

ნაკლებს) 13.58% 16.77% 12.63% 15.58% 13.97% 16.97%

სულ 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ბანკი წარმოადგენს საფონდო ბირჟაზე რეგისტრირებულ კომპანიას და მისი ჩვეულებრივი აქციები

განთავსებულია საქართველოს საფონდო ბირჟაზე. თავისუფალ მიმოქცევაში არსებულმა აქციებმა

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით 24.0% შეადგინა (2016 წლის 31 დეკემბერი: 23.6%, 2015 წლის 31

დეკემბერი 29.4%).

2017 წლის 13 ოქტომბერს „European Financial Group B.V.“-მა (შემდგომში „EFG“), რომელიც

ნიდერლანდების სამეფოს კანონმდებლობის შესაბამისად დაფუძნებული და მოქმედი კომპანიაა,

შეისყიდა 74.64% სააქციო წილი ბანკში. ბანკის საბოლოო მფლობელები არიან ირაკლი რუხაძე, ბენ

მარსონი და იგორ ალექსეევი.



7

1. ძირითადი საქმიანობა (გაგრძელება)

ბანკი წარმოადგენს ჯგუფის (შემდგომში „ჯგუფი“) მშობელ კომპანიას, რომელიც მოიცავს ფინანსურ

ანგარიშგებაში კონსოლიდირებულ შემდეგ საწარმოებს:

რეგისტრაციის ქვეყანა

ბანკის მფლობელობაში არსებული წილი

სახელწოდება

31 დეკემბერი, 2017 წ.



დაფუძნების თარიღი საქმიანობა

შპს „ბას სტოპ“* საქართველო 100.00% 100.00% 100.00%

27 აგვისტო,

2009 წ. –

LBF Luxembourg S.A.** ლუქსემბურგი 100.00% 100.00% 100.00%

20 ივლისი,

2015 წ.

ფინანსური

შუამავლობის

მომსახურება

სს „სმარტექსი“*** საქართველო 21.47% 21.47% 21.47%

5 იანვარი,

2009 წ.

ადრეულ ეტაპზე

განხორციელებული

ინვესტიციები

სარისკო კაპიტალში

* ამჟამად უმოქმედო.

** ამჟამად უმოქმედო.

*** 21.47%-ს ფლობს ბანკი, ხოლო 78.53%-ის ბენეფიციარული მფლობელი არის ბატონი ლადო გურგენიძე. ჯგუფის ფინანსურ ანგარიშებში ეს აღრიცხულია კაპიტალ-მეთოდით.

2. მომზადების საფუძველი

ზოგადი ინფორმაცია

2017 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლის წინამდებარე ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგება

არის პირველი ანგარიშგება, რომელიც ბანკმა მოამზადა და ის შეესაბამება ბუღალტრული აღრიცხვის

საერთაშორისო სტანდარტების საბჭოს („ბასსს“) მიერ გამოშვებული ფინანსური ანგარიშგების

საერთაშორისო სტანდარტების („ფასს“) და ფინანსური ანგარიშგების ინტერპრეტაციების საერთაშორისო

კომიტეტის („ფაისკ“) ინტერპრეტაციებს, რომლებიც ძალაშია 2017 წლის ანგარიშგებისთვის. ეს

ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგება მომზადდა ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და

აუდიტის ზედამხედველობის სამსახურის 2017 წლის 28 სექტემბრით დათარიღებული #15 ბრძანების

მოთხოვნების შესაბამისად. ბანკმა გამოიყენა ფასს 1-ით გათვალისწინებული გამონაკლისები საკურსო

სხვაობის რეზერვთან მიმართებით, რომელიც, ბანკის აზრით, ფასს-ზე გადასვლის თარიღისთვის ნულს

შეადგენდა.

2018 წლის 10 მარტს ბანკმა მოამზადა 2017 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლის

კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგება ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების

საბჭოს („ბასსს“) მიერ გამოშვებული ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების („ფასს“) და

ფინანსური ანგარიშგების ინტერპრეტაციების საერთაშორისო კომიტეტის („ფაისკ“) ინტერპრეტაციების

შესაბამისად, რომლებიც ძალაშია 2017 წლის ანგარიშგებისთვის. ეს კონსოლიდირებული ფინანსური

ანგარიშგება ხელმისაწვდომია ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე (www.libertybank.ge).

http://www.libertybank.ge/



8

2. მომზადების საფუძველი (გაგრძელება)

ბანკს აღრიცხვის წარმოება და მარეგულირებელი ორგანოებისთვის ფინანსური ანგარიშგების მომზადება

ლარში მოეთხოვება. ეს ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგება მომზადებულია პირვანდელი

ღირებულების მეთოდით, შემდეგი გამონაკლისებით:

ფინანსური აქტივებისა და საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდების, წარმოებული ფინანსური

აქტივებისა და ვალდებულებების, საინვესტიციო უძრავი ქონების სამართლიანი ღირებულებით

შეფასება. სასაქონლო-მატერიალური მარაგების შეფასება თვითღირებულებასა და წმინდა სარეალიზაციო

ღირებულებას შორის უმცირესით.

ფინანსური ანგარიშგება წარმოდგენილია ათას ლარში („ლარი“), თითო აქციის ღირებულების გარდა, და

თუ სხვა რამე არ არის მითითებული.

3. სააღრიცხვო პოლიტიკის მიმოხილვა

ცვლილებები სააღრიცხვო პოლიტიკაში

ბანკმა პირველად გამოიყენა სტანდარტში შესული გარკვეული ცვლილებები, რომლებიც ძალაშია

2017 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული წლიური პერიოდებისთვის. ბანკს ვადაზე ადრე არ მიუღია ისეთი

სტანდარტი, ინტერპრეტაცია თუ ცვლილება, რომელიც გამოშვებულია, მაგრამ ჯერ ძალაში არ არის

შესული. ქვემოთ დაწვრილებით განვიხილავთ თითოეული ცვლილების ხასიათსა და გავლენას:

ცვლილებები ბასს 7-ში „ფულადი ნაკადების ანგარიშგება“: განმარტებითი შენიშვნების ინიციატივა ცვლილებების თანახმად, საწარმოებს ევალებათ ინფორმაციის წარმოდგენა საფინანსო საქმიანობის

შედეგად ვალდებულებებში მომხდარი ცვლილებების შესახებ, როგორც ფულადი ნაკადებით

განპირობებული ცვლილებების, ისე არაფულადი ცვლილებების (როგორიცაა საკურსო სხვაობიდან

მიღებული მოგება ან ზარალი) ჩათვლით. ბანკმა წარმოადგინა აღნიშნული ინფორმაცია მიმდინარე და

შედარებადი პერიოდისთვის 25-ე შენიშვნაში.

ცვლილებები ბასს (IAS) 12-ში „მოგებიდან გადასახადები: გადავადებული საგადასახადო აქტივების აღიარება არარეალიზებულ ზარალთან მიმართებით“

ცვლილებები განმარტავს, რომ საწარმომ უნდა გაითვალისწინოს, ხომ არ ზღუდავს საგადასახადო

კანონმდებლობა დასაბეგრი მოგების წყაროებს, რომლებიდანაც მან შეიძლება მოახდინოს გაქვითვები

არარეალიზებულ ზარალთან დაკავშირებული გამოსაქვითი დროებითი სხვაობის შემობრუნებისას.

ამასთან, ცვლილებები განმარტავს, როგორ უნდა განსაზღვროს საწარმომ მომავალში მისაღები დასაბეგრი

მოგება და განსაზღვრავს გარემოებებს, რომლებშიც დასაბეგრი მოგება შეიძლება მოიცავდეს გარკვეული

აქტივების ამოღებას საბალანსო ღირებულებაზე მეტი ღირებულებით. ცვლილებების გამოყენება

გავლენას არ ახდენს ბანკის ფინანსურ მდგომარეობასა და ეფექტიანობაზე, ვინაიდან ბანკს არ გააჩნია

გამოსაქვითი დროებითი სხვაობები ან აქტივები, რომლებიც ამ ცვლილებების მოქმედების სფეროში

ექცევა.

ცვლილებები ფასს (IFRS) 12-ში „სხვა საწარმოში მონაწილეობის განმარტებითი შენიშვნები: განმარტებითი შენიშვნების მოთხოვნების განმარტება“

ეს ცვლილებები განმარტავს, რომ ფასს 12-ში შესული ინფორმაციის გამჟღავნების გარკვეული

მოთხოვნები ეხება საწარმოს წილს შვილობილ, ერთობლივ ან მეკავშირე კომპანიაში (ან მისი წილის

ნაწილს ერთობლივ თუ მეკავშირე კომპანიაში), რომელიც კლასიფიცირდება გასაყიდად გამიზნულად ან

შედის გასასხვისებელი აქტივების ჯგუფში. ამ ცვლილებებს გავლენა არ მოუხდენია ჯგუფის ფინანსურ

ანგარიშგებებზე.



9

3. სააღრიცხვო პოლიტიკის ძირითადი პრინციპები (გაგრძელება)

კონსოლიდაციის საფუძველი

შვილობილი კომპანიები, ანუ საწარმოები, რომლებიც ჯგუფის მიერ კონტროლდება,

კონსოლიდირებულია. კონტროლი მიიღწევა მაშინ, როდესაც ჯგუფი იღებს, ან უფლება აქვს მიიღოს

ინვესტიციის ობიექტში თავისი მონაწილეობიდან ცვლადი უკუგება და შეუძლია ამ უკუგებაზე

ზემოქმედება ინვესტიციის ობიექტზე თავისი გავლენის გამო. კერძოდ, ჯგუფი აკონტროლებს

ინვესტიციის ობიექტს მხოლოდ მაშინ, როდესაც:

► ჯგუფს აქვს ინვესტიციის ობიექტზე ზეგავლენა (ანუ ამჟამინდელი უფლებები მას საშუალებას

აძლევს, ინვესტიციის ობიექტის რელევანტური საქმიანობა მართოს).

► ჯგუფი იღებს ან უფლება აქვს მიიღოს ინვესტიციის ობიექტში თავისი მონაწილეობიდან ცვლადი

უკუგება.

► შეუძლია უკუგებაზე ზემოქმედება ინვესტიციის ობიექტზე თავისი გავლენის გამო.

გავრცელებული მოსაზრებით, ხმის უფლების მქონე აქციების უმრავლესობა კონტროლის უფლებას

იძლევა. ამ მოსაზრების შესაბამისად, თუ ჯგუფი ინვესტიციის ობიექტში არ ფლობს აქციების

საკონტროლო პაკეტს ან სხვა მსგავსი უფლებების უმრავლესობას, იმის შეფასებისას, ინვესტიციის

ობიექტზე აქვს თუ არა გავლენა, ჯგუფი ყველა აქტუალურ ფაქტს და გარემოებას ითვალისწინებს, მათ

შორის:

► ინვესტიციის ობიექტში ხმის უფლების მქონე აქციების სხვა მფლობელებთან საკონტრაქტო

გარიგება/გარიგებები.

► სხვა საკონტრაქტო გარიგებებიდან მიღებული უფლებები.

► ჯგუფის ხმის უფლებები და პოტენციური ხმის უფლებები;

შვილობილი კომპანიები კონსოლიდირდება ჯგუფის კონტროლის უფლების წარმოშობიდან და მათ აღარ

გააჩნიათ აღნიშნული სტატუსი კონტროლის შეწყვეტისას. ჯგუფის შიდა ტრანსაქციები, ნაშთები და

არარეალიზებული მოგება ამ ტრანსაქციებიდან, ასევე ზარალი ამ ტრანსაქციებიდან გარდა იმ

შემთხვევებისა, როდესაც იგი ასახავს გადაცემული აქტივის გაუფასურებას, კონსოლიდირებული

ანგარიშგების შედგენის მიზნით სრულად გაქვითულია. საჭიროების შემთხვევაში, შვილობილი

კომპანიების სააღრიცხვო პოლიტიკა შეცვლილია ჯგუფის მიერ მიღებულ პოლიტიკასთან შესაბამისობის

უზრუნველყოფის მიზნით.

შვილობილი კომპანიის კაპიტალში წილის შეცვლა, კონტროლის შეცვლის გარეშე წილობრივი გარიგების

სახით აღირიცხება. ზარალი მიეწერება არასაკონტროლო პაკეტს მაშინაც კი, თუ ეს ბალანსის დეფიციტს

იწვევს.

თუ ჯგუფი კარგავს კონტროლს შვილობილ კომპანიაზე, ის ჩამოწერს შვილობილი კომპანიის აქტივებს

(გუდვილის ჩათვლით) და ვალდებულებებს, უმცირესობის წილის საბალანსო ღირებულებას, კაპიტალში

ასახულ ჯამურ საკურსო სხვაობებს; ასახავს მიღებული ანაზღაურების სამართლიან ღირებულებას,

ნებისმიერი ინვესტიციის სამართლიან ღირებულებას და მოგებაში და ზარალში დეფიციტს ან მეტობას,

ასევე მოახდენს მშობელი კომპანიის კომპონენტების წილის რეკლასიფიკაციას მოგებასა და ზარალზე,

რაც უწინ აღიარებული იყო სხვა სრულ შემოსავალში.



10


ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოებში

მეკავშირე საწარმოები წარმოადგენენ კომპანიებს, რომლებშიც ჯგუფი ზოგადად ფლობს ხმის უფლების

20%-დან 50%-მდე, ან სხვაგვარად შესწევს უნარი მოახდინოს მნიშვნელოვანი ზემოქმედება, მაგრამ

რომელსაც ის არ აკონტროლებს ან სხვა პირთან ერთად აკონტროლებს. მეკავშირე საწარმოებში

ინვესტიციები გაიანგარიშება კაპიტალ-მეთოდით და თავდაპირველად აისახება თვითღირებულებით,

გუდვილის ჩათვლით. შემდგომი ცვლილებები საბალანსო ღირებულებაში ასახავს მეკავშირე საწარმოში

ჯგუფის წმინდა აქტივების წილში შესყიდვის შემდგომ მომხდარ ცვლილებებს. მეკავშირე საწარმოების

მოგება-ზარალში ჯგუფის წილი აისახება მოგებაში ან ზარალში, ხოლო რეზერვებში მისი

გადაადგილების წილი აისახება სხვა სრულ შემოსავალში. თუმცა, როდესაც ჯგუფის ზარალის წილი

მეკავშირე საწარმოში უტოლდება ან აღემატება მის წილს მეკავშირე საწარმოში, ჯგუფი არ ასახავს

შემდგომ დანაკარგებს, თუ ის ვალდებული არ არის შემდგომი გადახდების განხორციელებაზე მეკავშირე

საწარმოში ან მისი სახელით.

არარეალიზებული მოგება ჯგუფსა და მის მეკავშირე საწარმოებს შორის ტრანსაქციებზე იქვითება

მეკავშირე საწარმოთა კაპიტალში ჯგუფის წილის მოცულობით. არარეალიზებული ზარალიც იქვითება,

თუ ტრანსაქცია არ ამტკიცებს გადაცემული აქტივის გაუფასურებას.

სამართლიანი ღირებულებით შეფასება

ბანკი ფინანსურ ინსტრუმენტებს, როგორიცაა სავაჭრო და გასაყიდად არსებული ფასიანი ქაღალდები,

წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტები და არაფინანსური აქტივები (მაგალითად, საინვესტიციო

ქონება) აფასებს სამართლიანი ღირებულებით ყოველი საბალანსო ანგარიშის შედგენის თარიღით. გარდა

ამისა, ამორტიზებადი ღირებულებით შეფასებული ფინანსური ინსტრუმენტების სამართლიანი

ღირებულება წარმოდგენილია 23-ე შენიშვნაში.

სამართლიანი ღირებულება არის თანხა, რომელიც მიიღება აქტივის გაყიდვის შედეგად, ან გადაიხდება

ვალდებულების გადაცემის შედეგად ბაზრის მონაწილეებს შორის ჩვეულებრივი გარიგების პირობებში

შეფასების თარიღისთვის. სამართლიანი ღირებულებით შეფასება იმ დაშვებას ეყრდნობა, რომ აქტივის

გაყიდვის ან ვალდებულების გადაცემის გარიგება შედგება:

► აქტივის ან ვალდებულების მთავარ ბაზარზე, ან

► მთავარი ბაზრის არარსებობის შემთხვევაში აქტივის ან ვალდებულებისთვის ყველაზე ხელსაყრელ

ბაზარზე.

მთავარი ან ყველაზე სახარბიელო ბაზარი ბანკისთვის ხელმისაწვდომი უნდა იყოს. აქტივის ან

ვალდებულების სამართლიანი ღირებულების შეფასება ხორციელდება იმ დაშვების საფუძველზე, რომ

ბაზრის მონაწილეები აქტივის ან ვალდებულების შეფასებისას იმოქმედებენ საკუთარი ეკონომიკური

ინტერესების მაქსიმალური გათვალისწინებით. არაფინანსური აქტივის სამართლიანი ღირებულების

შეფასება უნდა ითვალისწინებდეს ბაზრის მონაწილის შესაძლებლობას მიიღოს ეკონომიკური სარგებელი

ამ აქტივის საუკეთესოდ და ეფექტიანად გამოყენებით, ან ბაზრის სხვა მონაწილისათვის მიყიდვით,

რომელიც ამ აქტივს საუკეთესოდ და ეფექტიანად გამოიყენებს.



11


სამართლიანი ღირებულებით შეფასება (გაგრძელება)

ბანკი ირჩევს შეფასების მეთოდებს, რომლებიც შესაფერისია არსებული გარემოებებისთვის და რომელთა

გამოყენებითაც სამართლიანი ღირებულების შესაფასებლად საკმარისი მონაცემები მოიძევება, რომლებიც

მაქსიმალურად იყენებს საბაზრო მონაცემებს და მინიმალურად - არასაბაზრო მონაცემებს.

ყველა აქტივი და ვალდებულება, რომელთა სამართლიანი ღირებულება შეფასებულია ან

წარმოდგენილია ფინანსურ ანგარიშგებაში, დაჯგუფებულია სამართლიანი ღირებულების ქვემოთ

მოცემული იერარქიის მიხედვით, ყველაზე დაბალი დონის მონაცემის საფუძველზე, რომელიც

მნიშვნელოვანია სამართლიანი ღირებულების შეფასებებისას:

► დონე 1 – იდენტური აქტივების ან ვალდებულების კოტირებული (არაკორექტირებული) საბაზრო

ფასები აქტიურ ბაზრებზე.

► დონე 2 – ღირებულების შეფასების მეთოდები, რომელთა მიხედვითაც შესაძლებელია

სამართლიანი ღირებულების შეფასებისთვის აუცილებელი ყველაზე დაბალი დონის ამოსავალი

მონაცემის პირდაპირი ან არაპირდაპირი განსაზღვრა.

► დონე 3 – ღირებულებითი შეფასების მეთოდები, რომელთა მიხედვითაც შეუძლებელია

სამართლიანი ღირებულების შეფასებისთვის აუცილებელი ყველაზე დაბალი დონის ამოსავალი

მონაცემის განსაზღვრა.

ბანკი განსაზღვრავს ფინანსურ ანგარიშგებაში რეგულარულად აღიარებული აქტივებისა და

ვალდებულებების ერთი იერარქიიდან მეორეში გადასვლის ფაქტს კატეგორიზაციის განმეორებითი

შეფასებით (მთლიანი სამართლიანი ღირებულების შეფასებისთვის აუცილებელი ყველაზე დაბალი

დონის მდგენელის საფუძველზე) ანგარიშგების ყოველი პერიოდის ბოლოსთვის.

ფინანსური აქტივები

პირველადი აღიარება

ბასს 39-ის სტანდარტის შესაბამისად, ფინანსური აქტივები კლასიფიცირებულია სამართლიანი

ღირებულებით შეფასებულ და მოგებასა და ზარალში ასახულ ფინანსურ აქტივებად, სესხებად და

მოთხოვნებად, დაფარვის ვადამდე ფლობილ ფასიან ქაღალდებად ან გასაყიდად არსებულ ფინანსურ

აქტივებად. ბანკი განსაზღვრავს ფინანსური აქტივების კლასიფიკაციას თავდაპირველი აღიარების

შემდგომ და მოგვიანებით შეიძლება მოახდინოს ფინანსური აქტივების რეკლასიფიცირება ქვემოთ

მითითებულ შემთხვევებში.

აღიარების თარიღი

ფინანსური აქტივების ყოველგვარი ყიდვა-გაყიდვა ჩვეულებრივი საქმიანობის პირობებში აღიარებულია

გარიგების თარიღით, ანუ იმ თარიღით, როდესაც ბანკმა აქტივის შესყიდვის ვალდებულება იკისრა.

ჩვეულებრივი საქმიანობის პირობებში ყიდვა-გაყიდვა ნიშნავს ფინანსური აქტივების ისეთ ყიდვა-

გაყიდვას, რაც მოითხოვს აქტივების გადაცემას კანონმდებლობით ან საბაზრო პრაქტიკით განსაზღვრულ

ვადაში.



12


დაფარვის ვადამდე ფლობილი საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები

არაწარმოებული ფინანსური აქტივები, რომლებსაც აქვთ ფიქსირებული ან განსაზღვრადი დაფარვების

გრაფიკი და ფიქსირებული ვადა, კლასიფიცირდებიან, როგორც დაფარვის ვადამდე ფლობილი ფასიანი

ქაღალდები, თუ ბანკს აქვს დაფარვის ვადამდე მათი ფლობის სურვილი და შესაძლებლობა. ეს

განსაზღვრება არ მოიცავს განუსაზღვრელი ვადის მქონე ინვესტიციებს. ვადამდე ფლობილი

ინვესტიციები შემდეგ ამორტიზებული ღირებულებით აისახება. მოგებისა და ზარალის აღიარება

მოგებაში ან ზარალში ხდება ინვესტიციების გაუფასურების შემთხვევაში, აგრეთვე ამორტიზაციის

პროცესში.

სესხები და მისაღები ანგარიშები

სესხები და მისაღები ანგარიშები არის არაწარმოებული ფინანსური აქტივები, ფიქსირებული ან

განსაზღვრული გადახდებით, რომლებიც არ არის კოტირებული აქტიურ ბაზარზე. აღნიშნული

ინსტრუმენტები არ არის განკუთვნილი სასწრაფო ან მოკლევადიანი გადაყიდვისთვის, და არ არის

კლასიფიცირებული, როგორც სავაჭრო ფასიანი ქაღალდები ან გასაყიდად არსებული საინვესტიციო

ფასიანი ქაღალდები. აღნიშნული აქტივები აღირიცხება ამორტიზებული ღირებულებით მოქმედი

ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის მეთოდის გამოყენებით. მოგების და ზარალის აღიარება მოგებაში ან

ზარალში ხდება სესხების და მისაღები ანგარიშების აღიარების შეწყვეტის ან გაუფასურების შემთხვევაში,

ასევე ამორტიზაციის პროცესში.

ფულადი სახსრები და მათი ეკვივალენტები

ფული და ფულადი სახსრების ეკვივალენტები შედგება ნაღდი ფულის, ეროვნული ბანკისადმი

მოთხოვნების (სავალდებულო რეზერვების გამოკლებით) და საკრედიტო დაწესებულებებისადმი

მოთხოვნებისაგან, რომელთაც აქვთ გამოცემიდან 90 დღის ვადა და თავისუფალნი არიან საკონტრაქტო

ვალდებულებებისაგან.

მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ

ჩვეულებრივი საქმიანობისას ბანკი სხვადასხვა პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებს ავანსებსა თუ

დეპოზიტებს სხვა ბანკებში. მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ თავდაპირველად

აღიარებულია სამართლიანი ღირებულებით, ხოლო შემდგომ ფასდება ამორტიზებული ღირებულებით

ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის მეთოდის გამოყენებით. საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ

მოთხოვნების თანხა აისახება გაუფასურების რეზერვის გამოკლებით.

წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტები

ჩვეულებრივი ბიზნესსაქმიანობის ფარგლებში ბანკი ახორციელებს წარმოებული ფინანსური

ინსტრუმენტებით ოპერაციებს, რომლებშიც ძირითადი წილი უკავია სავალუტო ფორვარდებსა და

სვოპებს სავალუტო გაცვლით და კაპიტალის ბაზრებზე. ასეთი ფინანსური ინსტრუმენტები ფლობილია

სავაჭროდ და აისახება სამართლიანი ღირებულებით. სამართლიანი ღირებულება განისაზღვრება

კოტირებული საბაზრო ფასდადებით ან ფასწარმოქმნის მოდელის შესაბამისად, სადაც

გათვალისწინებულია ამ ინსტრუმენტის მიმდინარე საბაზრო და საკონტრაქტო ფასი და სხვა ფაქტორები.

წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტები აისახება, როგორც აქტივები, როდესაც მათი სამართლიანი

ღირებულება დადებითია, და როგორც ვალდებულებები, როცა მათი სამართლიანი ღირებულება

უარყოფითია. ამ ინსტრუმენტებიდან მიღებული მოგება და ზარალი აისახება მოგება-ზარალის

ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში, როგორც წმინდა მოგება/(ზარალი) სავაჭრო ფასიანი ქაღალდებიდან ან

როგორც წმინდა შემოსულობა/(ზარალი) უცხოურ ვალუტაში განხორციელებული ოპერაციებიდან

ინსტრუმენტის ხასიათიდან გამომდინარე.



13


ნასესხები სახსრები

გამოშვებული ფინანსური ინსტრუმენტები ან მათი კომპონენტები კლასიფიცირდება ვალდებულებების

სახით მაშინ, როდესაც მფლობელის წინაშე საკონტრაქტო გარიგებების შედეგად ბანკს წარმოეშობა

ვალდებულება, რომ გადაიხადოს ფული ან ფინანსური ინსტრუმენტი ან სხვაგვარად დააკმაყოფილოს ეს

ვალდებულება, გარდა განსაზღვრული ფულადი თანხის ან სხვა ფინანსური ინსტრუმენტის სანაცვლოდ

საკუთარი წილობრივი ინსტრუმენტების განსაზღვრული რაოდენობის მიღებისა. ეს ინსტრუმენტები

მოიცავს ვალდებულებებს საკრედიტო დაწესებულებების და მეანაბრეების წინაშე, გამოშვებულ სასესხო

ფასიან ქაღალდებსა და სუბორდინირებულ ვალს. თავდაპირველი აღიარების შემდგომ, ნასესხები

სახსრების შეფასება ხდება ამორტიზებული ღირებულებით, ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის

გამოყენებით. მოგებისა და ზარალის აღიარება მოგება-ზარალის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში ხდება

ვალდებულების აღიარების შეწყვეტისას, აგრეთვე ამორტიზაციის პროცესში.

თუ ბანკი შეისყიდის საკუთარ სესხს, მას ამოიღებენ ფინანსური მდგომარეობის ინდივიდუალური

ანგარიშგებიდან, ხოლო სხვაობა ვალდებულების საბალანსო ღირებულებასა და გადახდილ საფასურს

შორის აღირიცხება მოგება-ზარალის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში.

იჯარა

i. საოპერაციო იჯარა – ბანკი, როგორც მოიჯარე

აქტივების იჯარა, რომელთან მიმართებაშიც მფლობელობის რისკებიც და სარგებელიც მეიჯარის ხელშია,

კლასიფიცირებულია, როგორც საოპერაციო იჯარა. საოპერაციო იჯარის საიჯარო თანხები აისახება

წრფივი მეთოდით, როგორც ხარჯი იჯარის პერიოდში და შესულია სხვა საოპერაციო ხარჯებში.

ii. საოპერაციო იჯარა – ბანკი, როგორც მეიჯარე

ბანკი საოპერაციო იჯარის აქტივებს წარმოადგენს ინდივიდუალური ფინანსური მდგომარეობის

ანგარიშგებაში აქტივების ხასიათის მიხედვით. საოპერაციო იჯარიდან შემოსავლის აღიარება მოგებაში ან

ზარალში ხდება სხვა შემოსავლის სახით იჯარის ვადის განმავლობაში დარიცხვის წრფივი მეთოდით.

მოიჯარისათვის წამახალისებელ ფაქტორებზე ჯამური დანახარჯის აღიარება ხდება, როგორც საიჯარო

შემოსავლის წრფივი მეთოდით შემცირება იჯარის ვადის განმავლობაში. საოპერაციო იჯარიდან

შემოსავლების მიღების თავდაპირველი პირდაპირი ხარჯები საიჯარო აქტივების საბალანსო

ღირებულებას ემატება.

ფინანსური ინსტრუმენტების შეფასება თავდაპირველი აღიარებისას

ფინანსური ინსტრუმენტების თავდაპირველი აღიარებისას მათი აღრიცხვა ხდება სამართლიანი

ღირებულებით, და ის ფინანსური ინსტრუმენტები, რომლებიც არ არის შეფასებული სამართლიანი

ღირებულებით და ასახული მოგებაში ან ზარალში, კორექტირდება გარიგებასთან პირდაპირ

დაკავშირებული ხარჯებით.

თავდაპირველი აღიარებისას ფინანსური ინსტრუმენტის სამართლიანი ღირებულების საუკეთესო

შეფასება არის გარიგების ფასი. თუ ბანკი გადაწყვეტს, რომ თავდაპირველი აღიარებისას შეფასებული

სამართლიანი ღირებულება განსხვავდება გარიგების ფასისგან, მაშინ:

► თუ სამართლიანი ღირებულება დასტურდება აქტიურ ბაზარზე მსგავსი აქტივის ან

ვალდებულების კოტირებული ფასით (ე. ი. 1 დონის მდგენელი) ან ეყრდნობა შეფასების მეთოდს,

რომელიც გამოიყენებს მხოლოდ საბაზრო ინფორმაციას, მაშინ ბანკი აღიარებს სხვაობას

თავდაპირველი აღიარებისას შეფასებულ სამართლიან ღირებულებასა და გარიგების ფასს შორის,

როგორც მოგებას ან ზარალს.



14


ფინანსური ინსტრუმენტების შეფასება თავდაპირველი აღიარებისას (გაგრძელება)

► ყველა დანარჩენ შემთხვევაში ფინანსური ინსტრუმენტების თავდაპირველი შეფასება

დაკორექტირდება, რომ გადაავადოს სხვაობა თავდაპირველი აღიარებისას შეფასებულ

სამართლიან ღირებულებასა და გარიგების ფასს შორის. თავდაპირველი აღიარების შემდეგ ბანკი ამ

გადავადებულ სხვაობას აღიარებს მოგებას ან ზარალს მხოლოდ მაშინ, როდესაც მონაცემები

გახდება ბაზარზე მოპოვებადი, ან როდესაც ინსტრუმენტების აღიარება შეწყდება.

ფინანსური ინსტრუმენტების ურთიერთგაქვითვა

ფინანსური აქტივები და ვალდებულებები ურთიერთგაიქვითება და წმინდა თანხა აისახება ფინანსური

მდგომარეობის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში, თუ არსებობს აღიარებული თანხების

ურთიერთგაქვითვის იურიდიული უფლება და სურვილი, ან ერთდროულად აქტივის რეალიზაციისა და

ვალდებულებების დაფარვის სურვილი. ეს არ ეხება ძირითად საკლირინგო ხელშეკრულებებს და

დაკავშირებული აქტივები და ვალდებულებები მთლიანად წარმოდგენილია ფინანსური მდგომარეობის

ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში.

ფინანსური აქტივების გაუფასურება

ბანკი თითოეული საანგარიშგებო თარიღით ასახავს ფინანსური აქტივებისა ან ფინანსური აქტივების

ჯგუფის გაუფასურებას. ფინანსური აქტივი თუ ფინანსური აქტივების ჯგუფი გაუფასურებულად

მიიჩნევა მაშინ და მხოლოდ მაშინ, თუ არსებობს რაიმე ფაქტის (ფაქტების) შედეგად გამოწვეული

გაუფასურების არსებობის ობიექტური საფუძველი, რომელსაც (რომელთაც) ადგილი ჰქონდა აქტივის

თავდაპირველი აღიარების შემდგომ (წარმოშობილი „ზარალის ფაქტი“) და ზარალის ფაქტს (ფაქტებს)

გავლენა აქვს ფინანსური აქტივისა თუ ფინანსური აქტივების ჯგუფის სავარაუდო სამომავლო ფულად

ნაკადებზე, რომელთა სარწმუნოდ განსაზღვრაც შესაძლებელია. გაუფასურების არსებობის ობიექტური

ნიშანი შეიძლება იყოს ის ფაქტი, რომ მევალე ან მევალეთა ჯგუფი განიცდის მნიშვნელოვან ფინანსურ

სირთულეებს, არღვევს სესხის პროცენტის ან ძირითადი თანხის გადახდის ვალდებულებას, არსებობს

გაკოტრების ან სხვა სახის ფინანსური რეორგანიზაციის მაღალი ალბათობა და არსებული მონაცემები

მიუთითებს ფულადი სახსრების მოსალოდნელი მომავალი ნაკადების შემცირებაზე, მაგალითად,

როგორიცაა ცვლილებები ვადაგადაცილებული გადახდების დონეში ან ეკონომიკურ პირობებში,

რომლებსაც უკავშირდება ვალდებულებების შეუსრულებლობა.

მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ და კლიენტებზე გაცემული სესხები

საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ ამორტიზებული ღირებულებით აღრიცხული მოთხოვნების და

კლიენტებზე გაცემული სესხების შეფასებისას ბანკი თავდაპირველად ინდივიდუალურად ადგენს

არსებობს თუ არა გაუფასურების ობიექტური საფუძველი ინდივიდუალურად მნიშვნელოვანი

ფინანსური აქტივებისთვის ან კოლექტიურად არამნიშვნელოვნად მიჩნეული ფინანსური

აქტივებისათვის. თუ დადგინდა, რომ ინდივიდუალურად შეფასებული ფინანსური აქტივის

(განურჩევლად იმისა, მნიშვნელოვანია ის თუ არა) გაუფასურების ობიექტური საფუძველი არ არსებობს,

აქტივის ჩართვა ხდება ფინანსური აქტივების ჯგუფში, რომელსაც ახასიათებს ანალოგიური საკრედიტო

რისკები და ამ ფინანსური აქტივების ჯგუფის შეფასება გაუფასურებასთან მიმართებაში ხდება

კოლექტიურად. აქტივები, რომელთა გაუფასურებაც ინდივიდუალურად ფასდება და რომლებზეც ხდება

გაუფასურების ზარალის აღიარება, არ მონაწილეობს გაუფასურებასთან მიმართებაში აქტივების

კოლექტიური შეფასების პროცესში.



15


ფინანსური აქტივების გაუფასურება (გაგრძელება)

თუ არსებობს გაუფასურების ზარალის წარმოშობის ობიექტური საფუძველი, ზარალის თანხა

აღირიცხება, როგორც სხვაობა აქტივის საბალანსო ღირებულებასა და სამომავლო ფულადი ნაკადების

მიმდინარე ღირებულებას შორის (მოსალოდნელი სამომავლო საკრედიტო ზარალის გამოკლებით,

რომელსაც ჯერ ადგილი არ ჰქონია). აქტივის საბალანსო ღირებულება მცირდება გაუფასურების

რეზერვის ანგარიშის მეშვეობით და დანაკარგის თანხის აღიარება ხდება მოგებაში ან ზარალში. სესხები

მათ რეზერვთან ერთად ჩამოიწერება მაშინ, როდესაც მათი ამოღება აღარ არის რეალურად

მოსალოდნელი, ხოლო უზრუნველყოფა მთლიანად რეალიზებულია ან ბანკისათვის არის გადაცემული.

თუ მომდევნო წლის განმავლობაში გაუფასურებით გამოწვეული ზარალი გაიზრდება ან შემცირდება

გაუფასურების აღიარების შემდგომი მოვლენის გამო, მანამდე აღიარებული გაუფასურების ზარალი

იზრდება ან მცირდება გაუფასურების რეზერვის ანგარიშის კორექტირებით. თუ ჩამოწერების ამოღება

მომავალში მოხერხდება, ეს აისახება მოგება-ზარალის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში.

მოსალოდნელი სამომავლო ფულადი ნაკადების მიმდინარე ღირებულება დისკონტირებულია

ფინანსური აქტივის თავდაპირველი ეფექტური საპროცენტო განაკვეთით. თუ სესხს აქვს ცვლადი

საპროცენტო განაკვეთი, დისკონტის განაკვეთს გაუფასურების ზარალის შესაფასებლად წარმოადგენს

მიმდინარე ეფექტური საპროცენტო განაკვეთი. უზრუნველყოფილი ფინანსური აქტივის სამომავლო

ფულადი ნაკადების მიმდინარე ღირებულების გამოთვლა ასახავს ფულად ნაკადებს, რომლებიც

გამომდინარეობს დაგირავებული ქონების გამოსყიდვის უფლების ჩამორთმევიდან, უზრუნველყოფის

მიღებასთან და რეალიზაციასთან დაკავშირებული ხარჯების გამოკლებით, იმისდა მიუხედავად,

მოსალოდნელია თუ არა დაგირავებული ქონების გამოსყიდვის უფლების ჩამორთმევა.

გაუფასურების კოლექტიურად შეფასების მიზნით, ფინანსური აქტივები დაჯგუფებულია ბანკის

პროდუქტების მონიტორინგის შიდა სისტემაზე დაყრდნობით, რომელიც ითვალისწინებს საკრედიტო

რისკის ისეთ მახასიათებლებს, როგორებიცაა აქტივის ტიპი, სექტორი, უზრუნველყოფის ტიპი,

ვადაგადაცილების სტატუსი და სხვა.

გაუფასურებასთან მიმართებაში კოლექტიურად შეფასებული ფინანსური აქტივების სამომავლო

ფულადი ნაკადები განსაზღვრულია მსგავსი საკრედიტო რისკის მახასიათებლების მქონე აქტივების

ისტორიული ზარალის შესაბამისად. ისტორიული ზარალი კორექტირდება ამჟამინდელ მონაცემებზე

დაყრდნობით, რათა გათვალისწინებულ იქნას ამჟამინდელი პირობები, რომლებიც არ მოქმედებდა

ისტორიული ზარალის წლებში, და არ იქნას გათვალისწინებული ისტორიული ზარალის პერიოდის ის

გარემოებები, რომლებიც ამჟამად აღარ არსებობს. სამომავლო ფულადი ნაკადების სავარაუდო

ცვლილებები ასახავს და უკავშირდება წლიდან წლამდე გარკვეული თარიღისათვის მომხდარ

ცვლილებებს. სამომავლო ფულადი ნაკადების შეფასების მეთოდოლოგიის და დაშვებების, რომლებიც

გამოიყენება სამომავლო ფულადი ნაკადების განსაზღვრის მიზნით, გადახედვა ხდება რეგულარულად

განსაზღვრულ და რეალურ ზარალს შორის სხვაობის შემცირების მიზნით.

დაფარვის ვადამდე ფლობილი ფინანსური ინვესტიციები

დაფარვის ვადამდე ფლობილი ინვესტიციებისათვის ბანკი ინდივიდუალურად აფასებს, არსებობს თუ

არა გაუფასურების ობიექტური საფუძველი. თუ არსებობს გაუფასურების ზარალის წარმოშობის

ობიექტური საფუძველი, ზარალის თანხა აღირიცხება როგორც სხვაობა აქტივის საბალანსო

ღირებულებასა და სამომავლო ფულადი ნაკადების მიმდინარე ღირებულებას შორის. აქტივის საბალანსო

ღირებულება მცირდება და ზარალის თანხა აისახება მოგებაში ან ზარალში.



16



თუ მომდევნო წელს სავარაუდო გაუფასურების მოცულობა მცირდება გაუფასურების აღიარების

შემდგომი მოვლენის გამო, მანამდე დარიცხული ნებისმიერი თანხა კრედიტდება მოგება-ზარალის

ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში.

გასაყიდად არსებული ფინანსური აქტივები

გასაყიდად არსებული ფინანსური ინვესტიციების შემთხვევაში, ბანკი ყოველი საანგარიშგებო

თარიღისათვის აფასებს, არსებობს თუ არა ინვესტიციის თუ ინვესტიციათა ბანკის გაუფასურების

ობიექტური საფუძველი.

გასაყიდად არსებული კაპიტალის ინვესტიციების შემთხვევაში, ობიექტური საფუძველი ნიშნავს

ინვესტიციის სამართლიანი ღირებულების მნიშვნელოვან ან გრძელვადიან შემცირებას მის

თვითღირებულებაზე ნაკლებ ოდენობამდე. თუ არსებობს გაუფასურების ნიშანი, კუმულაციური

ზარალი (რომელიც შეფასებულია როგორც სხვაობა შესყიდვის ღირებულებასა და მოგებაში ან ზარალში

აღიარებული ინვესტიციის გაუფასურების ზარალით შემცირებულ მიმდინარე სამართლიან

ღირებულებას შორის), სხვა სრული შემოსავლის მუხლიდან რეკლასიფიცირებულია მოგება-ზარალის

ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში. კაპიტალის ინვესტიციების გაუფასურების ზარალის აღდგენა მოგება-

ზარალის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში ასახვით არ ხდება; გაუფასურების შემდგომ მათი

სამართლიანი ღირებულების ზრდა მთლიანად სხვა სრულ შემოსავალში აისახება.

გასაყიდად არსებული სასესხო ინსტრუმენტების შემთხვევაში, გაუფასურების შეფასება ხდება იმავე

კრიტერიუმებით, როგორც ამორტიზებული ღირებულების მქონე ფინანსური აქტივების შემთხვევაში.

სამომავლო საპროცენტო შემოსავალი ეფუძნება შემცირებულ საბალანსო ღირებულებას და ირიცხება

საპროცენტო განაკვეთით, რომელიც გამოიყენება გაუფასურების ზარალის შეფასების მიზნით სამომავლო

ფულადი ნაკადების დისკონტირებისათვის. საპროცენტო შემოსავალი აღირიცხება მოგება-ზარალის

ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში. თუ მომდევნო წელს სასესხო ინსტრუმენტის სამართლიანი

ღირებულება გაიზრდება და ზრდა ობიექტურად შეიძლება დაუკავშირდეს გაუფასურებით გამოწვეული

ზარალის მოგებაში ან ზარალში აღიარების შემდგომ მოვლენას, გაუფასურებით გამოწვეული ზარალის

შებრუნება ხდება მოგება-ზარალის ინდივიდუალური ანგარიშგების მეშვეობით.

რესტრუქტურიზებული სესხები

საჭიროების შემთხვევაში ბანკი ახდენს სესხების რესტრუქტურიზაციას ნაცვლად იმისა, რომ

დაისაკუთროს უზრუნველყოფის საგანი. აღნიშნული შესაძლოა მოიცავდეს დაფარვის გრაფიკის

გახანგრძლივებას, სესხის ახალ პირობებზე შეთანხმებას და უზრუნველყოფის საგნის გაუმჯობესებას. მას

შემდეგ, რაც მოხდება სესხის პირობებზე ხელახალი შეთანხმება, სესხი აღარ მიიჩნევა

ვადაგადაცილებულად.

რესტრუქტურიზაციის აღრიცხვა 2 ძირითადი სცენარის მიხედვით ხორციელდება: თუ სესხის

რესტრუქტურიზაცია არ უკავშირდება მსესხებლის ფინანსურ სიძნელეებს, მაგრამ ფულადი ნაკადების

პირობები გადაისინჯა, მაშინ სესხი არ მიიჩნევა გაუფასურებულად. ახალი ეფექტური საპროცენტო

განაკვეთი განისაზღვრება სესხის დარჩენილი პერიოდის ფულადი ნაკადების საფუძველზე. თუ

რესტრუქტურიზაციის თარიღისათვის ახალი ეფექტური საპროცენტო განაკვეთი საბაზრო განაკვეთზე

დაბალია, სესხის ახალი საბალანსო ღირებულება გამოითვლება, როგორც მისი სამართლიანი

ღირებულება რესტრუქტურიზაციის შემდეგ. სამართლიანი ღირებულება წარმოადგენს

რესტრუქტურიზაციის თარიღისათვის მოქმედი საბაზრო განაკვეთით დისკონტირებულ სამომავლო

ფულადი ნაკადების მიმდინარე ღირებულებას.



17



ამ შემთხვევაში განსხვავება სესხის რესტრუქტურიზაციამდელ საბალანსო ღირებულებასა და

რესტრუქტურიზაციის შემდეგ მის სამართლიან ღირებულებას შორის აღიარებულია, როგორც სესხის

რესტრუქტურიზაციის შედეგად მიღებული ზარალი:

► თუ სესხის გაუფასურება ხდება რესტრუქტურიზაციის შემდეგ, მაშინ ბანკი სესხის აღდგენადი

ღირებულების გამოსათვლელად ახალი ფულადი ნაკადებისთვის იყენებს თავდაპირველ ეფექტურ

საპროცენტო განაკვეთს. გადაანგარიშებული ახალი ფულადი ნაკადების მიმდინარე ღირებულებას,

რომელიც მოიცავს უზრუნველყოფის რეალიზაციიდან მისაღებ ამონაგებს, და სესხის

რესტრუქტურიზაციამდე მის საბალანსო ღირებულებას შორის სხვაობა შეტანილია მიმდინარე

პერიოდის სესხის გაუფასურების ხარჯებში.

ხელმძღვანელობა მუდმივად ახდენს რესტრუქტურიზებული სესხების მონიტორინგს, რათა

დარწმუნდეს რომ შესრულებულია ყველა პირობა და სამომავლო დაფარვები მოსალოდნელია.

გაუფასურებასთან მიმართებაში სესხები კვლავაც ფასდება ინდივიდუალურად ან კოლექტიურად და

შეფასებისთვის გამოიყენება სესხის თავდაპირველი ეფექტური საპროცენტო განაკვეთი.

ფინანსური აქტივების და ვალდებულებების აღიარების შეწყვეტა

ფინანსური აქტივები

ფინანსური აქტივის (ან, სადაც მისაღებია, ფინანსური აქტივის ნაწილის ან ანალოგიური ფინანსური

აქტივის ჯგუფის ნაწილის) ჩამოწერა ხდება თუ:

► ამოიწურა აქტივიდან ფულადი სახსრების მიღების ვადა;

► ბანკმა დათმო აქტივიდან ფულადი სახსრების მიღების უფლება, ან დაიტოვა ამგვარი უფლება,

მაგრამ აიღო მესამე პირებისათვის თანხების სრულად და დაგვიანების გარეშე გადახდის

სახელშეკრულებო ვალდებულება; და

► ბანკმა (ა) გადასცა აქტივთან დაკავშირებული ყველა რისკი და სარგებელი; (ბ) არც გადასცა და არც

დაიტოვა აქტივთან დაკავშირებული ყველა რისკი და სარგებელი, მაგრამ გადასცა აქტივზე

კონტროლი.

იმ შემთხვევაში, თუ ბანკმა გადასცა აქტივიდან ფულადი ნაკადების მიღების უფლება და არ გადაუცია

ძირითადი რისკები და სარგებელი ან კონტროლი აქტივზე, ბანკის მიერ აქტივის აღიარება ხდება

მონაწილეობის შენარჩუნების პირობით. მონაწილეობის შენარჩუნება, რომელსაც აქვს გადაცემულ

აქტივზე ერთგვარი გარანტიის ფორმა, აისახება აქტივის თავდაპირველ საბალანსო ღირებულებასა და

ბანკის მიერ გადასახდელ მაქსიმალურ თანხას შორის უმცირესით

ფინანსური ვალდებულებები

ფინანსური ვალდებულებების აღიარება წყდება მაშინ, როდესაც ისინი იფარება, ბათილდება

ან ამოიწურება.

როდესაც არსებულ ფინანსურ ვალდებულებას ცვლის მეორე ფინანსური ვალდებულება იმავე

კრედიტორის მიმართ მნიშვნელოვნად შეცვლილი პირობებით, ან თუ მიმდინარე ვალდებულების

პირობები მნიშვნელოვნად იცვლება, ამგვარი ცვლილება თუ მოდიფიკაცია აღირიცხება, როგორც

თავდაპირველი ვალდებულების აღიარების გაუქმება და ახალი ვალდებულების აღიარება, ხოლო

შესაბამისი საბალანსო ღირებულების სხვაობა აისახება მოგებაში ან ზარალში.



18


ფინანსური გარანტიები

ჩვეულებრივი საქმიანობის პროცესში ბანკი გასცემს ფინანსურ გარანტიებს, ძირითადად აკრედიტივებსა

და აქცეპტებს. ფინანსური გარანტიები სამართლიანი ღირებულებით აღირიცხება ინდივიდუალური

ფინანსური ანგარიშგების „სხვა ვალდებულებების“ მუხლში, როგორც მიღებული პრემია. თავდაპირველი

აღიარების შემდგომ, ბანკის ვალდებულებები თითოეული გარანტიისთვის ფასდება ამორტიზებულ

პრემიასა და გარანტიის შედეგად წარმოშობილი ფინანსური ვალდებულების დასაფარად გაწეული

ხარჯების მაქსიმალურად ზუსტ გათვლას შორის უმეტესით.

ყოველი მატება ვალდებულებებში, რაც დაკავშირებულია ფინანასურ გარანტიებთან, აისახება

მოგება-ზარალის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში. მიღებული პრემიის აღიარება ხდება მოგებაში ან

ზარალში დარიცხვის წრფივი მეთოდის გამოყენებით გარანტიის ვადის განმავლობაში.

გადასახადები

მიმდინარე მოგების გადასახადი გამოიანგარიშება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად

და წარმოადგენს მიმდინარე და გადავადებული საგადასახადო ხარჯების ჯამს. ის წარმოადგენს

მიმდინარე და გადავადებული გადასახადის ხარჯების ჯამს.

გადავადებული აქტივებისა და ვალდებულებების დაანგარიშება მიმდინარე სხვაობებთან მიმართებაში

ხდება ვალდებულებების აღრიცხვის მეთოდით. გადავადებული მოგების გადასახადები

გათვალისწინებულია ყველა დროებით სხვაობაზე, რომელიც წარმოიშობა აქტივებისა და

ვალდებულებების საგადასახადო დასაბეგრ საფუძველსა და მათ საბალანსო თანხებს შორის ფინანსური

ანგარიშგების მიზნებისათვის, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც გადავადებული მოგების გადასახადი

წარმოიშობა გუდვილის პირველადი აღიარებიდან ან აქტივისა და ვალდებულებიდან იმ გარიგებაში,

რომელიც არ არის საწარმოთა გაერთიანება და ოპერაციის თარიღისათვის გავლენას არ იქონიებს

სააღრიცხვო მოგებასა თუ საგადასახადო მოგება-ზარალზე.

გადავადებული საგადასახადო აქტივი აღირიცხება მხოლოდ მაშინ, როდესაც მოსალოდნელია დასაბეგრი

მოგების მიღება, საიდანაც შესაძლებელი იქნება დროებითი გამოქვითვადი სხვაობების გაქვითვა.

გადავადებული საგადასახადო აქტივები და ვალდებულებები აღირიცხება საგადასახადო განაკვეთებით,

რომელთა გამოყენებაც მოსალოდნელია აქტივის რეალიზაციისა და ვალდებულების დაფარვის

პერიოდში იმ განაკვეთებზე დაყრდნობით, რომლებიც მოქმედებდა ან არსებითად ამოქმედებული იყო

ანგარიშგების დღეს.

გადავადებული მოგების გადასახადი წარმოდგენილია დროებით სხვაობებზე, რომლებიც წარმოიშობა

ინვესტიციებიდან შვილობილ კომპანიებში, მეკავშირე და ერთობლივ საწარმოებში, გარდა

იმ შემთხვევისა, როდესაც შესაძლოა გაკონტროლებულ იქნას დროებითი სხვაობის აღდგენის დრო და

ახლო მომავალში მათი აღდგენა არ არის მოსალოდნელი.

საქართველოში აგრეთვე მოქმედებს სხვადასხვა საოპერაციო გადასახადი, რომლებიც გავლენას ახდენს

„ბანკის“ საქმიანობაზე. ეს გადასახადები შესულია სხვა საოპერაციო ხარჯებში.



19


ძირითადი საშუალებები

ძირითადი საშუალებები, შენობების გამოკლებით, აღრიცხულია თვითღირებულებით, გარდა

ყოველდღიური მომსახურების ხარჯებისა, რასაც აკლდება აკუმულირებული ცვეთა და გაუფასურება.

ამ თანხაში შედის ძირითადი საშუალების ნაწილის ჩანაცვლების ღირებულება, ამ ხარჯის დადგომისას,

თუ აღიარების კრიტერიუმები დაცულია.

ძირითადი საშუალებების საბალანსო თანხების გადახედვა ხდება გადაფასებასთან მიმართებაში,

როდესაც მოვლენები ან გარემოებათა ცვლილებები მიანიშნებენ, რომ საბალანსო თანხის აღდგენა

შესაძლოა

ვერ მოხერხდეს.

თვითღირებულებით პირველადი აღიარების შემდგომ, შენობა-ნაგებობები აისახება გადაფასებული

ღირებულებით, რაც წარმოადგენს მათ სამართლიან ღირებულებას გადაფასების თარიღისათვის

გამოკლებული შემდგომში დაგროვილი ცვეთისა და გაუფასურებით გამოწვეული ზარალი. შეფასება

ტარდება იმდენად ხშირად, რომ გადაფასებული აქტივის სამართლიანი ღირებულება არსებითად

არ განსხვავდებოდეს მისი საბალანსო ღირებულებისგან.

გადაფასების დღისთვის დაგროვილი ცვეთა აკლდება აქტივის საბალანსო ღირებულებას და წმინდა

თანხა გადაანგარიშდება აქტივის გადაფასებული ღირებულების ოდენობით. გადაფასების ნებისმიერი

მეტობა კრედიტდება სხვა სრულ შემოსავლებში ჩართული ძირითადი საშუალებების გადაფასების

რეზერვზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ხდება მანამდე მოგებაში ან ზარალში აღიარებული ამავე

აქტივის გადაფასებისას მისი ოდენობის შემცირების აღდგენა. ამ შემთხვევაში მატების აღიარება ხდება

მოგებაში

ან ზარალში. გადაფასების დეფიციტის აღიარება ხდება მოგებაში ან ზარალში გარდა იმ შემთხვევისა,

როდესაც დეფიციტი, რომელიც უშუალოდ გაქვითავს ამავე აქტივზე უწინ აღიარებულ მეტობას,

პირდაპირ გაიქვითება ძირითადი საშუალებების გადაფასების რეზერვის მეტობიდან.

ძირითადი საშუალებების გადაფასების რეზერვიდან წლიური გადატანა გაუნაწილებელ მოგებაზე ხდება

აქტივის გადაფასებული საბალანსო ღირებულების ცვეთასა და აქტივის თავდაპირველი ღირებულების

ცვეთას შორის სხვაობით. გაყიდვისას კონკრეტულ აქტივთან დაკავშირებული მთლიანი გადაფასების

რეზერვი გადაიტანება გაუნაწილებელ მოგებაზე.

აქტივის ცვეთა დაირიცხება იმ თარიღიდან, როდესაც ხდება აქტივის ექსპლუატაციაში გაშვება. ცვეთის

დარიცხვა ხდება წრფივი მეთოდით, შემდეგი წლიური განაკვეთებით:

მიწა და შენობა-ნაგებობები 2%-5%

ავეჯი და მოწყობილობები 10%-20%

კომპიუტერული ტექნიკა და საოფისე

აღჭურვილობა 15%-25%

სატრანსპორტო საშუალებები 20%-25%

საიჯარო ქონების გაუმჯობესება 10%-25%

აქტივების ნარჩენი ღირებულების, სასარგებლო მომსახურების ვადისა და მეთოდების გადახედვა

და შესაბამისად კორექტირება საჭიროებისამებრ ხდება ყოველი ფინანსური წლის ბოლოს.

შეკეთება-განახლებასთან დაკავშირებული ხარჯები ირიცხება წარმოშობისას და მათი ჩართვა ხდება სხვა

საოპერაციო ხარჯებში თუ ისინი არ ექვემდებარება კაპიტალიზაციას.



20


ძირითადი საშუალებები (გაგრძელება)

მიწა სამართლიანი ღირებულებით აღირიცხება და ცვეთა არ ერიცხება. საიჯარო ქონების გაუმჯობესება

ამორტიზდება შესაბამისი იჯარით აღებული აქტივის სასარგებლო გამოყენების ვადაზე.

დაუსრულებელი მშენებლობა მოიცავს დანახარჯებს, რომლებიც უშუალოდ უკავშირდება ძირითადი

საშუალების მშენებლობას, მათ შორის მშენებლობის დროს გაწეული შესაბამისად განაწილებული

პირდაპირი ცვლადი ხარჯები და ფიქსირებული ზედნადები ხარჯები. ასეთი აქტივების ცვეთა, მსგავსი

ძირითადი საშუალების ანალოგიურად, იწყება აქტივის ექსპლუატაციაში მიღებიდან.

მესამე მხარეებისგან მიღებული კომპენსაცია ძირითადი საშუალებების იმ ერთეულებისთვის, რომლებიც

გაუფასურდა, დაიკარგა ან გადაცემულ იქნა, შედის სხვა შემოსავალში, როდესაც კომპენსაციის

ვალდებულებას მესამე მხარე აღიარებს.

საინვესტიციო ქონება

ბანკი გარკვეულ ქონებას ფლობს საინვესტიციო ქონების სახით, საიჯარო შემოსავლის მისაღებად,

კაპიტალის ღირებულების ზრდისთვის ან ორივე მიზნით, და მათი გამოყენება ან ფლობა არ ხდება

ჩვეულებრივი საქმიანობის პირობებში გაყიდვის მიზნით. საინვესტიციო ქონების თავდაპირველი

აღიარება ხდება თვითღირებულებით, ტრანსაქციის ხარჯების ჩათვლით და შემდეგ ხელმეორედ

ფასდება სამართლიანი ღირებულებით, რომელიც ასახავს საბაზრო პირობებს საანგარიშგებო პერიოდის

ბოლოსთვის. ბანკის საინვესტიციო ქონების სამართლიანი ღირებულება განისაზღვრება სხვადასხვა

წყაროს საფუძველზე, მათ შორის დამოუკიდებელი შემფასებლების ანგარიშების მიხედვით, რომლებსაც

აქვთ აღიარებული და შესაბამისი პროფესიული კვალიფიკაცია და ანალოგიური ადგილმდებარეობისა

და კატეგორიის ქონების შეფასების გამოცდილება. გამომუშავებული საიჯარო შემოსავალი აღირიცხება

მოგებაში ან ზარალში არასაბანკო საქმიანობიდან მიღებული შემოსავლის ნაწილში. საინვესტიციო

ქონების სამართლიანი ღირებულების შეცვლის შედეგად მიღებული მოგება ან ზარალი აღირიცხება

მოგება-ზარალის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში და მიეკუთვნება სხვა შემოსავლის ან სხვა საოპერაციო

ხარჯების მუხლებს.

არამატერიალური აქტივები

არამატერიალური აქტივები მოიცავს პროგრამულ უზრუნველყოფასა და ლიცენზიებს.

ცალკეული არამატერიალური აქტივი პირველადი აღიარებისას აღირიცხება თვითღირებულებით.

თავდაპირველი აღიარების შემდგომ არამატერიალური აქტივები აღირიცხება თვითღირებულებით,

რასაც აკლდება აკუმულირებული ამორტიზაცია და გაუფასურების ზარალი. არამატერიალური

აქტივების სასარგებლო გამოყენების ვადა განსაზღვრული ვადით ფასდება. ვადიანი არამატერიალური

აქტივები ამორტიზებულია სასარგებლო ეკონომიკური მომსახურების ვადის – 1-10 წლის განმავლობაში

და მათი შეფასება გაუფასურებასთან მიმართებაში ხდება გაუფასურების ნიშნების არსებობისას.

ანარიცხები

ანარიცხების აღიარება ხდება მაშინ, როდესაც ბანკს წარსული მოვლენების გამო აქვს მიმდინარე თუ

პრაქტიკიდან გამომდინარე ვალდებულება და მოსალოდნელია ეკონომიკური სარგებლის მქონე

რესურსების გადინება ვალდებულების დასაფარად. ასევე, შესაძლებელია ვალდებულების თანხის

სანდოდ განსაზღვრა.



21


საპენსიო და სხვა ვალდებულებები

ბანკს არა აქვს ცალკე საპენსიო სქემა საქართველოს სახელმწიფო საპენსიო სისტემის გარდა. ბანკს ასევე

არა აქვს გათვალისწინებული საპენსიო შეღავათები.

საწესდებო კაპიტალი

საწესდებო კაპიტალი და დამატებით შეტანილი კაპიტალი

ჩვეულებრივი აქციები კლასიფიცირებულია, როგორც კაპიტალი. ახალი აქციების გამოშვებასთან

პირდაპირ დაკავშირებული გარე ხარჯები, გარდა საწარმოთა გაერთიანებისთვის გამოშვებული

აქციებისა, აღრიცხულია, როგორც გამოქვითვები კაპიტალის შემოსავლებიდან. გამოშვებული აქციების

ნომინალურ ღირებულებაზე მეტი ნებისმიერი სამართლიანი ღირებულების მქონე მიღებული საფასური

აღირიცხება, როგორც დამატებით შეტანილი კაპიტალი.

გამოსყიდული საკუთარი აქციები

როდესაც ბანკი შეიძენს ბანკის აქციებს, გადახდილი საფასური და ამ ოპერაციასთან დაკავშირებული

ხარჯები (მოგების გადასახადის გამოკლებით) გამოიქვითება მთლიანი კაპიტალიდან, როგორც

გამოსყიდული აქციები მათ გაუქმებამდე ან ხელახლა გამოშვებამდე. შემდგომში ასეთი აქციების

გაყიდვის ან ხელახლა გამოშვების შემთხვევაში ხდება მიღებული საფასურის ჩართვა კაპიტალში.

გამოსყიდული აქციები ასახულია საშუალო შეწონილი ღირებულებით.

დივიდენდები

დივიდენდები აღიარებულია, როგორც ვალდებულება და გამოიქვითება კაპიტალიდან ანგარიშგების

შედგენის თარიღისათვის მხოლოდ მაშინ, თუ ისინი გამოცხადებულია ანგარიშგების შედგენამდე

პერიოდში ან ანგარიშგების შედგენის თარიღით. დივიდენდები ცხადდება, როდესაც მათი შეთავაზება

ანგარიშგების შედგენის თარიღამდე ხდება, ან თუ ისინი შეთავაზებულია ან გამოცხადებულია

ანგარიშგების თარიღის შემდგომ პერიოდში, მაგრამ ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგების

გამოცემამდე.

ანგარიშგება სეგმენტების მიხედვით

სეგმენტების მიხედვით ანგარიშგება ეფუძნება შემდეგ საოპერაციო სეგმენტებს: საცალო საბანკო

მომსახურების, კორპორაციული და მცირე და საშუალო საწარმოების მომსახურების, კერძო საბანკო

მომსახურების და კორპორაციული ცენტრის ფუნქციები.

პირობითი ვალდებულებები

პირობითი ვალდებულებები არ არის აღიარებული ფინანსური მდგომარეობის ინდივიდუალურ

ანგარიშგებაში, თუმცა წარმოდგენილია გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ფულადი ნაკადის გადინების

ალბათობა დაფარვის მიზნით დაბალია. პირობითი აქტივი არ არის აღიარებული ფინანსური

მდგომარეობის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში, თუმცა წარმოდგენილია მაშინ, როდესაც ეკონომიკური

სარგებლის მიღებაა მოსალოდნელი.



22


შემოსავლისა და ხარჯის აღიარება

შემოსავლის აღიარება ხდება მაშინ, როდესაც ეკონომიკური სარგებლის მიღების ალბათობა მაღალია და

შესაძლებელია მისი სანდოდ შეფასება. შემოსავლის აღიარებამდე ასევე აუცილებელია შემდეგი

კონკრეტული აღიარების კრიტერიუმების დაკმაყოფილება:

საპროცენტო და მსგავსი შემოსავალი და ხარჯი

ამორტიზებული ღირებულებით აღრიცხული ყველა ფინანსური ინსტრუმენტისათვის და გასაყიდად

არსებული საპროცენტო სარგებლის მქონე ფასიანი ქაღალდებისათვის, საპროცენტო შემოსავალი და

ხარჯი აღირიცხება ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის მეთოდით. ეფექტური საპროცენტო განაკვეთი

არის

ის განაკვეთი, რომელიც მოსალოდნელ სამომავლო ფულად გადახდებს/შემოსავლებს ფინანსური

ინსტრუმენტის სასარგებლო მომსახურების ხანგრძლივობის, ან სადაც შესაფერისია, უფრო მოკლე ვადის

განმავლობაში ადისკონტირებს ფინანსური აქტივის თუ ვალდებულების წმინდა საბალანსო

ღირებულებამდე. გაანგარიშება ითვალისწინებს ფინანსური ინსტრუმენტის ყველა საკონტრაქტო

პირობას (მაგალითად წინასწარი გადახდის შესაძლებლობას) და მოიცავს ნებისმიერ საკომისიო თანხას

და დამატებით ხარჯს, რომელიც პირდაპირ განეკუთვნება ინსტრუმენტს და წარმოადგენს ეფექტური

საპროცენტო განაკვეთის განუყოფელ ნაწილს, გარდა სამომავლო საკრედიტო ზარალისა. ფინანსური

აქტივისა თუ ფინანსური ვალდებულების საბალანსო ღირებულება კორექტირდება თუ ბანკი გადახედავს

მის მიერ დასაფარი თუ მისაღები სავარაუდო თანხების შეფასებას. კორექტირებული საბალანსო

ღირებულება გამოითვლება თავდაპირველ ეფექტურ საპროცენტო განაკვეთზე დაყრდნობით და

საბალანსო ღირებულების ცვლილება აღირიცხება, როგორც საპროცენტო შემოსავალი თუ ხარჯი.

მიღებული გასამრჯელო და საკომისიო

ბანკი იღებს შემოსავალს გასამრჯელოდან და საკომისიო მოსაკრებლიდან კლიენტებისთვის გაწეული

სხვადასხვა სახის მომსახურების სანაცვლოდ. შემოსავალი გასამრჯელოდან შესაძლოა დაიყოს შემდეგ

ორ კატეგორიად:

► გარკვეულ პერიოდში გაწეული მომსახურებისთვის მიღებული გასამრჯელო

გარკვეულ პერიოდში გაწეული მომსახურებისთვის მიღებული გასამრჯელო დაირიცხება იმავე

პერიოდში. მასში საკომისიო შემოსავალიც შედის. სასესხო ვალდებულებები, რომლებიც

სავარაუდოდ ჩამოიწერება და სხვა საკრედიტო თანხები გადავადებულია (ყველა ზღვრულ

ხარჯთან ერთად) და აღიარებულია, როგორც სესხის ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის

კორექტირება.

► საოპერაციო მომსახურებისთვის მიღებული გასამრჯელო

მოლაპარაკებების წარმოებისთვის ან მესამე მხარისთვის ტრანსაქციის თაობაზე მოლაპარაკებებში

მონაწილეობისთვის (როგორიცაა აქციების ან სხვა ფასიანი ქაღალდების შესყიდვის ან ბიზნესების

ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულებები) მიღებული გასამრჯელო აისახება ამ ტრანსაქციის

დასრულებისთანავე. გასამრჯელო და გასამრჯელოს გარკვეულ სამუშაოებთან დაკავშირებული

კომპონენტები აისახება შესაბამისი კრიტერიუმების დაკმაყოფილების შემდეგ.

შემოსავალი დივიდენდებიდან

დივიდენდის სახით მიღებული შემოსავლის აღიარება ხდება მაშინ, როცა ბანკს განესაზღვრება თანხების

მიღების უფლება.



23


უცხოური ვალუტის კონვერტაცია

ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგება წარმოდგენილია ლარში, რაც ბანკის სამუშაო და წარსადგენი

ვალუტაა. უცხოურ ვალუტაში განხორციელებული ოპერაციები აღირიცხება სამუშაო ვალუტაში,

რომლის კონვერტაცია ხდება გარიგების დღეს არსებული კურსით. უცხოურ ვალუტაში გამოხატული

ფულადი აქტივებისა და ვალდებულებების ხელახლა კონვერტაცია ლარში ხდება ანგარიშგების დღეს

არსებული სამუშაო ვალუტის გაცვლითი კურსით. უცხოურ ვალუტაში განხორციელებული ოპერაციების

კონვერტაციით გამოწვეული მოგება-ზარალი აღიარებულია მოგება-ზარალის ინდივიდუალურ

ანგარიშგებაში, როგორც უცხოური ვალუტის კონვერტაციით გამოწვეულ მოგებას გამოკლებული

ზარალი – საკურსო სხვაობა. იმ არაფულადი მუხლების გადაანგარიშება, რომლებიც პირვანდელი

ღირებულებით აღირიცხება უცხოურ ვალუტაში, ხდება თავდაპირველი გარიგების დღეს არსებული

გაცვლითი კურსით. არაფულადი მუხლები, რომლებიც სამართლიანი ღირებულებით აღირიცხება

უცხოურ ვალუტაში, გადაანგარიშდება იმ დღის გაცვლითი კურსით, როდესაც მოხდა სამართლიანი

ღირებულების დადგენა.

სხვაობები უცხოურ ვალუტაში განხორციელებული ოპერაციის სახელშეკრულებო გაცვლით კურსსა

და სებ-ის გაცვლით კურსს შორის ოპერაციის დღეს შესულია უცხოურ ვალუტაში განხორციელებული

ოპერაციებიდან მიღებულ მოგებას გამოკლებული ზარალის მუხლში.

2017 წლის 31 დეკემბრის, 2016 წლის 31 დეკემბრისა და 2015 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით

ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშგების მომზადებისას ბანკმა შემდეგი გაცვლითი კურსი გამოიყენა:

2017 2016 2015

ლარი / 1 აშშ დოლარი 2.5922 2.6468 2.3949

ლარი / 1 ევრო 3.1044 2.7940 2.6169

სტანდარტები, რომლებიც გამოიცა, მაგრამ ჯერ ძალაში არ შესულა

სტანდარტები და ინტერპრეტაციები, რომლებიც გამოიცა, მაგრამ ბანკის ინდივიდუალური ფინანსური

ანგარიშგების გამოშვების თარიღისთვის ჯერ ძალაში არ შესულა, მოცემულია ქვემოთ. ბანკი ამ

სტანდარტების მიღებას შეძლებისდაგვარად აპირებს მათი ძალაში შესვლისთანავე.

ფასს (IFRS) 9 „ფინანსური ინსტრუმენტები“

2014 წლის ივლისში, ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების საბჭომ (ბასსს) გამოსცა

ფასს 9 „ფინანსური ინსტრუმენტები“, რომელიც ანაცვლებს ბასს 39-ს „ფინანსური ინსტრუმენტები: აღიარება და შეფასება“. ფასს 9 ეხება კლასიფიკაციასა და შეფასებას, გაუფასურებასა და ჰეჯირების

აღრიცხვას. ფასს 9 ძალაში შედის 2018 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული წლიური პერიოდებისთვის.

სავალდებულოა მისი რეტროსპექტულად გამოყენება, გარდა ჰეჯირების აღრიცხვისა, თუმცა შედარებადი

ინფორმაციის გადაანგარიშება სავალდებულო არ არის.

ბანკი ახალი სტანდარტის მიღებას აპირებს გადასვლის კუმულაციური ეფექტის აღიარებით საწყის

გაუნაწილებელ მოგებაზე 2018 წლის 1 იანვარს და არ გადაიანგარიშებს შედარებად ინფორმაციას.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით არსებული მონაცემებისა და განხორციელების მიმდინარე

სტატუსის საფუძველზე, ბანკი ფასს 9-ის მიღების ეფექტის განსაზღვრის პროცესშია.



24


სტანდარტები, რომლებიც გამოიცა, მაგრამ ჯერ ძალაში არ შესულა (გაგრძელება)

(ა) კლასიფიკაცია და შეფასება

ფასს 9-ის მიხედვით, ყველა სავალო ფასიანი ქაღალდი, რომელიც არ აკმაყოფილებს „მხოლოდ

ძირითადი თანხისა და პროცენტის გადახდის“ კრიტერიუმს, თავდაპირველი აღიარებისას

კლასიფიცირდება, როგორც სამართლიანი ღირებულება მოგებაში ან ზარალში. ამ კრიტერიუმის

თანახმად, სავალო ინსტრუმენტები, რომლებიც არ შეესაბამება „დაკრედიტების ძირითად სქემას“,

მაგალითად, ინსტრუმენტები, რომლებიც შეიცავს კონვერტაციის ჩართულ ოფციონს ან „რეგრესის

უფლების არმქონე სესხები“, ფასდება სამართლიანი ღირებულებით მოგებაში ან ზარალში. სავალო

ფინანსური აქტივების შემთხვევაში, რომლებიც აკმაყოფილებს მხოლოდ ძირითადი თანხისა და

პროცენტის გადახდების კრიტერიუმს, თავდაპირველი აღიარებისას მათი კლასიფიკაცია განისაზღვრება

იმ ბიზნესმოდელის საფუძველზე, რომლითაც იმართება ეს ინსტრუმენტები:

► ინსტრუმენტები, რომელთა მართვის საფუძველია „ფლობა ფულადი ნაკადების მიღების მიზნით“,

ფასდება ამორტიზებული ღირებულებით;

► ინსტრუმენტები, რომელთა მართვის საფუძველია „ფლობა ფულადი ნაკადების მიღების და

გაყიდვის მიზნით“, ფასდება სამართლიანი ღირებულებით სხვა სრულ შემოსავალში;

► ინსტრუმენტები, რომლებიც იმართება სხვა საფუძველზე, მათ შორის სავაჭრო ფინანსური

აქტივები, ფასდება სამართლიანი ღირებულებით მოგებაში ან ზარალში.

წილობრივი ფინანსური აქტივები თავდაპირველი აღიარებისას კლასიფიცირებული უნდა იქნეს

სამართლიანი ღირებულებით მოგებაში ან ზარალში, გარდა ისეთი შემთხვევებისა, როდესაც ხდება

ინსტრუმენტების შეუქცევადი კლასიფიცირება სამართლიანი ღირებულებით სხვა სრულ შემოსავალში.

სხვა სრულ შემოსავალში სამართლიანი ღირებულებით კლასიფიცირებული კაპიტალის ინვესტიციების

შემთხვევაში, ყველა რეალიზებული და არარეალიზებული მოგება და ზარალი, გარდა დივიდენდის

სახით შემოსვლისა, აღიარებული უნდა იქნეს სხვა სრულ შემოსავალში, მოგებაში ან ზარალში შემდგომი

გადატანის გარეშე.

ფინანსური ვალდებულებების კლასიფიკაცია და შეფასება მეტწილად უცვლელი რჩება და

არ განსხვავდება არსებული ბასს 39-ის მოთხოვნებისგან. წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტები

კვლავაც შეფასდება სამართლიანი ღირებულებით მოგებაში ან ზარალში.

მოსალოდნელია, რომ ყველა საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდი, რომელიც ამჟამად კლასიფიცირებულია

როგორც სესხები და მისაღები ანგარიშები და მფლობელობაში არსებობს დაფარვის ვადამდე,

დააკმაყოფილებს „მხოლოდ ძირითადი თანხისა და პროცენტის გადახდების“ კრიტერიუმს და კვლავ

შეფასდება ამორტიზებული ღირებულებით. მოსალოდნელია, რომ ყველა სესხი დააკმაყოფილებს

„მხოლოდ ძირითადი თანხისა და პროცენტის გადახდების“ კრიტერიუმს და კვლავ შეფასდება

ამორტიზებული ღირებულებით.

(ბ) გაუფასურება

ფასს 9-ის მიხედვით, ბანკმა მოსალოდნელი საკრედიტო ზარალის რეზერვი უნდა აღრიცხოს თავის

ყველა სავალო ფინანსურ აქტივზე ამორტიზებული ღირებულებით ან სამართლიანი ღირებულებით სხვა

სრულ შემოსავალში, ასევე სასესხო დავალიანებასა და ფინანსურ გარანტიებზე. რეზერვი ეყრდნობა

მოსალოდნელ საკრედიტო ზარალს, რომელიც უკავშირდება მომდევნო თორმეტი თვის განმავლობაში

ვალდებულებების შეუსრულებლობის ალბათობას, თუ სესხის გაცემის შემდეგ საკრედიტო რისკი

მნიშვნელოვნად არ გაზრდილა. ასეთ შემთხვევაში რეზერვი ეყრდნობა მოსალოდნელ საკრედიტო

ზარალს აქტივის არსებობის ვადის განმავლობაში. თუ ფინანსური აქტივი შეესაბამება შესყიდვისას ან

წარმოქმნისას გაუფასურებული ფინანსური აქტივის განმარტებას, მაშინ რეზერვი დაეყრდნობა აქტივის

არსებობის ვადის განმავლობაში მოსალოდნელი საკრედიტო ზარალის ცვლილებას.



25



ფასს 9-ის მიერ შემოღებული გაუფასურების ზარალის აღიარების ახალი მოდელის თანახმად, არსებობს

„სამეტაპიანი მიდგომა“, რომელიც ეყრდნობა ფინანსური აქტივების საკრედიტო ხარისხის ცვლილებას

თავდაპირველი აღიარების შემდეგ. პრაქტიკაში ეს ახალი წესი იმას ნიშნავს, რომ საწარმოებმა მაშინვე

უნდა აღრიცხონ 12-თვიანი მოსალოდნელი საკრედიტო ზარალის ტოლფასი ზარალი იმ ფინანსური

აქტივების თავდაპირველი აღიარებისას, რომლებზეც საკრედიტო გაუფასურება არ ფიქსირდება. თუ

საკრედიტო რისკი მნიშვნელოვნად არის გაზრდილი, გაუფასურება ფასდება აქტივის არსებობის

განმავლობაში მოსალოდნელი საკრედიტო ზარალის, და არა 12-თვიანი მოსალოდნელი საკრედიტო

ზარალის საფუძველზე.

ფასს (IFRS) 15 „შემოსავალი კლიენტებთან გაფორმებული კონტრაქტებიდან“

2014 წლის მაისში გამოშვებული და 2016 წლის აპრილში შეცვლილი ფასს 15 ჩაანაცვლებს ფასს-ის

მიხედვით შემოსავლების აღიარების ყველა არსებულ წესს. სრული რეტროსპექტული გამოყენება

ან მოდიფიცირებული რეტროსპექტული გამოყენება სავალდებულოა 2018 წლის 1 იანვრიდან

დაწყებული წლიური პერიოდებისთვის. ბანკი ახალი სტანდარტის მიღებას აპირებს მოდიფიცირებული

რეტროსპექტული მეთოდით. იგი გადასვლის კუმულაციურ ეფექტს აღიარებს საწყის გაუნაწილებელ

მოგებაზე 2018 წლის 1 იანვარს და არ გადაიანგარიშებს შედარებად ინფორმაციას.

ფასს 15 განსაზღვრავს ხუთეტაპიან მოდელს, რომელიც გამოიყენება კლიენტებთან გაფორმებული

კონტრაქტებიდან მიღებული შემოსავლების ასახვისთვის. ფასს 15-ის მიხედვით, შემოსავლების აღიარება

მოხდება იმ ანაზღაურების ოდენობით, რომელსაც საწარმო მოელის კლიენტისთვის საქონლის

ან მომსახურების მიწოდების სანაცვლოდ. თუმცა, ფინანსური ინსტრუმენტებისა და იჯარის თანმდევი

საპროცენტო და საკომისიო შემოსავალი გასცდება ფასს 15-ის მოქმედებს არეალს და დარეგულირდება

ძალაში მყოფი სხვა სტანდარტებით (ფასს 9-ით და ფასს 16-ით „იჯარა“). ამის შედეგად, ბანკის

შემოსავლის უდიდეს ნაწილზე ამ სტანდარტის მიღება გავლენას არ მოახდენს.

ამ ეტაპზე ბანკი არ მოელის არსებით გავლენას ფასს 15-ის თავდაპირველი გამოყენების შედეგად.

ცვლილებები ფასს (IFRS) 10-სა და ბასს (IAS) 28-ში „აქტივების გაყიდვა ან კაპიტალში შეტანა ინვესტორსა და მის მეკავშირე ან ერთობლივ საწარმოს შორის“

ცვლილება ეხება ფასს 10-ის და ბასს 28-ს შორის არსებულ შეუსაბამობას მეკავშირე ან ერთობლივი

საწარმოსთვის მიყიდულ ან გადაცემულ შვილობილ კომპანიაზე კონტროლის დაკარგვასთან

მიმართებაში. აღნიშნული ცვლილებები განმარტავს, რომ ისეთი აქტივების გაყიდვის ან გადაცემის

შედეგად მიღებული მოგება ან ზარალი, რომელიც ფასს 3-ის თანახმად წარმოადგენს ბიზნესსაქმიანობას

ინვესტორსა და მის მეკავშირე ან ერთობლივ საწარმოს შორის, სრულად უნდა იქნეს აღიარებული.

თუმცა, ისეთი აქტივების გაყიდვის ან გადაცემის შედეგად მიღებული მოგება ან ზარალი, რომელიც არ

წარმოადგენს ბიზნესსაქმიანობას, უნდა იქნეს აღიარებული მხოლოდ დაუკავშირებელი ინვესტორების

წილების ოდენობით მეკავშირე ან ერთობლივ საწარმოში. ბასსს-მა ამ ცვლილებების ძალაში შესვლის

თარიღი განუსაზღვრელი ვადით გადადო, მაგრამ საწარმო, რომელიც ვადაზე ადრე მიიღებს

ცვლილებებს, ისინი პერსპექტიულად უნდა გამოიყენოს. ცვლილება გავლენას არ ახდენს ბანკის

ინდივიდუალურ ფინანსურ ანგარიშგებაზე.

ფასს (IFRS) 2 „წილობრივი ინსტრუმენტებით გადახდის კლასიფიკაცია და შეფასება“ – ცვლილებები ფასს 2-ში



26



ბასსს-მა გამოსცა ცვლილებები ფასს 2-ში „წილობრივი გადახდა“, რომლებიც ეხება სამ ძირითად საკითხს:

უფლების გადაცემის პირობების გავლენას ფულით განსაზღვრული წილობრივი გადახდის გარიგებებზე;

ურთიერთგაქვითვის პირობის მქონე წილობრივი გადახდის გარიგების კლასიფიკაციას დაკავებული

გადასახადის ვალდებულებებისთვის; და ბუღალტრულ აღრიცხვას ისეთ შემთხვევებში, როდესაც

წილობრივი გადახდის გარიგების პირობების შეცვლის შედეგად, იგი ფულით განსაზღვრულის

კატეგორიიდან წილობრივი ინსტრუმენტებით განსაზღვრულ კატეგორიაში გადადის. ცვლილების

მიღებისას საწარმოებს მოეთხოვებათ ცვლილებების გამოყენება წინა პერიოდების გადაანგარიშების

გარეშე, მაგრამ რეტროსპექტულად გამოყენება ნებადართულია იმ შემთხვევაში, თუ საწარმო მას

გამოიყენებს სამივე ცვლილების შემთხვევაში და ასევე დაკმაყოფილდება სხვა კრიტერიუმებიც.

ცვლილებები ძალაში შედის 2018 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული წლიური პერიოდებისთვის.

ნებადართულია ვადაზე ადრე გამოყენება. ბანკი არ მოელის არსებით გავლენას ამ ცვლილებების

გამოყენების შედეგად.

ფასს (IFRS) 16 „იჯარა“

ფასს (IFRS) 16 გამოიცა 2016 წლის იანვარში და ჩაანაცვლებს ბასს (IAS) 17-ს „იჯარა“, ფაისკ (IFRIC) 4-ს „როგორ განვსაზღვროთ, შეიცავს თუ არა შეთანხმება იჯარას“, იმკ (SIC) 15-ს „საოპერაციო იჯარა - სტიმულირება“ და იმკ (SIC) 27-ს „გარიგებების შინაარსის შეფასება, რომელიც შეიცავს იჯარის სამართლებრივ ფორმას“. ფასს (IFRS) 16-ში მოცემულია იჯარის აღიარების, შეფასების, წარდგენისა და

განმარტებითი შენიშვნების პრინციპები და მოიჯარისგან მოითხოვს ყველა იჯარის აღრიცხვას

საბალანსო უწყისზე, ბასს (IAS) 17-ის მიხედვით ფინანსური იჯარის აღრიცხვის ანალოგიურად.

სტანდარტი ითვალისწინებს აღიარების ორ გამონაკლისს მოიჯარეებისთვის - „დაბალი ღირებულები

მქონე“ აქტივების იჯარა და მოკლევადიანი იჯარა (ე. ი. იჯარა 12-თვიანი ან ნაკლები ვადით). საიჯარო

ხელშეკრულების ძალაში შესვლის თარიღისთვის, მოიჯარე აღიარებს ვალდებულებას საიჯარო

გადასახადის გადახდის თაობაზე (ე. ი. საიჯარო ვალდებულება) და აქტივს, რომელიც წარმოადგენს

უფლებას შესაბამისი აქტივის გამოყენებაზე იჯარის ვადის განმავლობაში (ე. ი. აქტივის გამოყენების

უფლება). მოიჯარეები ვალდებულები არიან ცალკე აღიარონ საიჯარო ვალდებულების საპროცენტო

ხარჯი და აქტივის გამოყენების უფლების საამორტიზაციო ხარჯი.

მოიჯარე ასევე ვალდებულია გარკვეული მოვლენების დადგომის შემთხვევაში (მაგ. იჯარის ვადის

შეცვლა, სამომავლო საიჯარო გადასახადებში ცვლილება მათი განსაზღვრისთვის გამოყენებული

ინდექსის ან განაკვეთის ცვლილების გამო) ხელახლა შეაფასოს საიჯარო ვალდებულება. მოიჯარე

ზოგადად საიჯარო ვალდებულების ხელახლა შეფასების თანხას აღიარებს, როგორც აქტივის გამოყენების

უფლების კორექტირებას.

მეიჯარის აღრიცხვა ფასს 16-ის მიხედვით არსებითად არ განსხვავდება ბასს 17-ის თანახმად არსებული

პრაქტიკისგან. მეიჯარე გააგრძელებს ყველა იჯარის კლასიფიცირებას იმავე პრინციპით, როგორითაც

ბასს 17-ის მიხედვით და გამიჯნავს ორი ტიპის იჯარას: საოპერაციოს და ფინანსურს.



27



ფასს 16-ით როგორც მოიჯარეებს, ისე მეიჯარეებს ავალდებულებს უფრო დეტალური განმარტებითი

შენიშვნების წარმოდგენას, ვიდრე ეს ბასს 17-ის თანახმად ხდებოდა.

ფასს 16 ძალაში შედის 2019 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული წლიური პერიოდებისთვის. ნებადართულია

ნაადრევი გამოყენება, თუმცა საწარმოს მიერ ფასს 15-ის გამოყენებაზე ადრე არა. მოიჯარემ შეიძლება

გადაწყვიტოს სტანდარტის გამოყენება მთლიანად რეტროსპექტული ან მოდიფიცირებული

რეტროსპექტული მიდგომით. სტანდარტის გარდამავალი დებულებები გარკვეულ შეღავათებს

ითვალისწინებს. 2018 წელს ბანკი გააგრძელებს თავის ინდივიდუალურ ფინანსურ ანგარიშგებაზე ფასს

16-ის პოტენციური გავლენის შეფასებას.

ფასს (IFRS) 17 „სადაზღვევო ხელშეკრულებები“ 2017 წლის მაისში ბასსს-მა გამოუშვა ფასს 17 „სადაზღვევო ხელშეკრულებები“ (ფასს 17), ამომწურავი

ახალი სააღრიცხვო სტანდარტი სადაზღვევო ხელშეკრულებებისთვის, რომელიც მოიცავს აღიარების და

შეფასების, წარდგენისა და ინფორმაციის გახსნის საკითხებს. ძალაში შესვლის შემდეგ ფასს 17

ჩაანაცვლებს ფასს 4-ს „სადაზღვევო ხელშეკრულებები“ (ფასს 4) რომელიც გამოიცა 2005 წელს. ფასს 17

ეხება ყველა ტიპის სადაზღვევო ხელშეკრულებას (მაგ. სიცოცხლის, არასიცოცხლის, პირდაპირი

დაზღვევა და გადაზღვევა), განურჩევლად იმისა, თუ რა ტიპი საწარმო აფორმებს მათ, ასევე გარკვეულ

გარანტიებს და ფინანსურ ინსტრუმენტებს დისკრეციული მონაწილეობის პარამეტრებით.

მის მოქმედების არეალში არ შედის გარკვეული გამონაკლისები. ფასს 17-ის ზოგადი მიზანია სააღრიცხვო

მოდელის შექმნა სადაზღვევო ხელშეკრულებები, რომელიც უფრო სასარგებლო და თანმიმდევრული

იქნება მზღვეველებისთვის. ფასს 4-ის მოთხოვნებისგან განსხვავებით, რომლებისგანაც მანამდე მოქმედი

ადგილობრივი სააღრიცხვო პოლიტიკები მეტწილად გათავისუფლებულია, ფასს 17 წარმოადგენს

კომპლექსურ მოდელს სადაზღვევო ხელშეკრულებებისთვის, რომელიც ბუღალტრული აღრიცხვის

ყველა შესაბამის ასპექტს მოიცავს.

ფასს 17 ძალაში შედის 2021 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული საანგარიშგებო პერიოდებისთვის, და

სავალდებულოა შედარებადი რიცხობრივი მონაცემების წარმოდგენა. ნებადართულია ვადაზე ადრე

გამოყენებაც, თუ საწარმო ასევე გამოიყენებს ფასს 9-სა და ფასს 15-ს, ფასს 17-ის პირველად გამოყენებამდე

ან გამოყენების დღეს. ბანკი შეაფასებს ფასს 17-ის პოტენციურ გავლენას თავის ინდივიდუალურ

ფინანსურ ანგარიშგებაზე, ბანკის მიერ გაცემული არაფინანსური გარანტიების აღრიცხვის ჩათვლით.

საინვესტიციო ქონების გადატანა - ცვლილება ბასს 40-ში

ცვლილებები განმარტავს, როდის უნდა გადაიტანოს საწარმომ ქონება, მათ შორის სამშენებლო ან

მოწყობითი სამუშაოების პროცესში მყოფი ქონება, საინვესტიციო ქონებაში ან საინვესტიციო ქონებიდან.

ცვლილებების მიხედვით, მიზნობრიობის ცვლილება ხდება მაშინ, როდესაც ქონება აკმაყოფილებს ან

აღარ აკმაყოფილებს საინვესტიციო ქონების განმარტებას და არსებობს დანიშნულების შეცვლის

მტკიცებულება. მხოლოდ ხელმძღვანელობის მიერ ქონების ექსპლუატაციის განზრახვის შეცვლა არ

წარმოადგენს ქონების დანიშნულების შეცვლისთვის საკმარის მტკიცებულებას. საწარმოებმა ეს

ცვლილებები პერსპექტიულად უნდა გამოიყენონ იმ დანიშნულების შეცვლაზე, რომელიც ხდება იმ

წლიური საანგარიშგებო პერიოდის დაწყებისას ან დაწყების შემდეგ, რომელშიც საწარმო პირველად

იყენებს ამ ცვლილებებს. საწარმომ ხელახლა უნდა შეაფასოს ამ თარიღისთვის თავის მფლობელობაში

არსებული ქონების კლასიფიკაცია და, თუ ეს შესაძლებელია, მოახდინოს ქონების რეკლასიფიკაცია, რათა

ასახოს ამ თარიღისთვის არსებული პირობები. რეტროსპექტულად გამოყენება ბასს 8-ის შესაბამისად

ნებადართულია მხოლოდ მაშინ, თუ ის შესაძლებელია წარსული მოვლენების შეფასების გარეშე. ძალაშია

2018 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული წლიური პერიოდებისათვის. ბანკი არ მოელის არსებით გავლენას ამ

ცვლილებების გამოყენების შედეგად.



28



ყოველწლიური გაუმჯობესებები 2014-2016 წ.წ. ციკლი (გამოშვებული 2016 წლის დეკემბერში)

ეს გაუმჯობესებები მოიცავს:

ფასს (IFRS) 1 ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების პირველად გამოყენება - მოკლევადიანი გამონაკლისების გაუქმება მათთვის, ვინც ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტებს პირველად იყენებს მოკლევადიანი გამონაკლისები ფასს 1-ის ე3-ე7 პუნქტებში წაიშალა, რადგან მათ უკვე შეასრულეს

თავიანთი დანიშნულება. ცვლილება ძალაში შედის 2018 წლის 1 იანვრიდან. ეს ცვლილება ბანკზე არ

იმოქმედებს.

ბასს (IAS) 28 „ინვესტიციები მეკავშირე და ერთობლივ საწარმოებში“ - განმარტება, რომ ინვესტიციის ობიექტების სამართლიანი ღირებულებით შეფასება მოგებაში ან ზარალში ასახვით თითოეული ინვესტიციის შემთხვევაში ინდივიდუალურად უნდა მოხდეს

ცვლილებები განმარტავს, რომ:

► საწარმოს, რომელიც არის სარისკო კაპიტალის ორგანიზაცია ან სხვა ნებადართული საწარმო,

თითოეული ინვესტიციის თავდაპირველი აღიარებისას მათი ინდივიდუალურად განხილვის

საფუძველზე, შეუძლია შეაფასოს თავისი ინვესტიციები მეკავშირე და ერთობლივ საწარმოებში

სამართლიანი ღირებულებით, მოგებაში ან ზარალში ასახვით.

► თუ საწარმო, რომელიც თვითონ არ არის საინვესტიციო საწარმო, ფლობს წილს მეკავშირე ან

ერთობლივ საწარმოში, რომელიც საინვესტიციო საწარმოა, მას შეუძლია, კაპიტალ-მეთოდის

გამოყენებისას არჩიოს სამართლიანი ღირებულებით შეფასების შენარჩუნება, რომელსაც იყენებს ეს

საინვესტიციო მეკავშირე თუ ერთობლივი საწარმო საინვესტიციო მეკავშირე თუ ერთობლივი

საწარმოს წილის მიმართ შვილობილ კომპანიებში. ეს არჩევანი კეთდება ინდივიდუალურად

თითოეული საინვესტიციო მეკავშირე ან ერთობლივი საწარმოს შემთხვევაში, მომდევნო

თარიღებიდან უგვიანესით: (ა) ხდება საინვესტიციო მეკავშირე ან ერთობლივი საწარმოს

თავდაპირველი აღიარება; (ბ) მეკავშირე ან ერთობლივი საწარმო ხდება საინვესტიციო საწარმო; და

(გ) საინვესტიციო მეკავშირე ან ერთობლივი საწარმო პირველად ხდება მშობელი კომპანია.

ეს ცვლილებები გამოყენებული უნდა იქნეს რეტროსპექტულად და ძალაში შედის 2018 წლის

1 იანვრიდან. ბანკი არ მოელის არსებით გავლენას აღნიშნული ცვლილებების გამოყენების შედეგად.

ფასს 9-ის „ფინანსური ინსტრუმენტები“ გამოყენება ფასს 4-თან ერთად „სადაზღვევო კონტრაქტები“ - ცვლილებები ფასს 4-ში

ცვლილებები ეხება საკითხებს, რომლებიც წამოიჭრა ფინანსური ინსტრუმენტების შესახებ ახალი

სტანდარტის - ფასს 9-ის დანერგვის შედეგად, ფასს 17-ის „სადაზღვევო ხელშეკრულებები“ დანერგვამდე,

რომელიც ჩაანაცვლებს ფასს 4-ს. ეს ცვლილებები საწარმოებს სადაზღვევო კონტრაქტების გაფორმების

ორ ვარიანტს სთავაზობს: დროებითი გამონაკლისი ფასს 9-ის გამოყენებიდან და „გადაფარვის“ მიდგომა.

დროებითი გამონაკლისის გამოყენება შესაძლებელია 2018 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული საანგარიშგებო

პერიოდებისთვის. საწარმოს შეუძლია გადაფარვის მიდგომის არჩევა, როდესაც იგი პირველად

გამოიყენებს ფასს 9-ს და ამ მიდგომის გამოყენება რეტროსპექტულად იმ ფინანსურ აქტივებთან

მიმართებით, რომლებზეც მოქმედებს ფასს 9-ზე გადასვლა. კომპანია გადაფარვის მიდგომის ამსახველ

შედარებად ინფორმაციას მხოლოდ და მხოლოდ მაშინ გადაიანგარიშებს, თუ საწარმო გადაიანგარიშებს

შედარებად ინფორმაციას ფასს 9-ის გამოყენებისას. ეს ცვლილებები ბანკზე გავლენას არ ახდენს.



29



ფაისკ (IFRIC) ინტერპრეტაცია 22 „უცხოური ვალუტაში განხორციელებული ოპერაციები და წინასწარი გადახდა“

ინტერპრეტაციის თანახმად, წინასწარ გადახდასთან დაკავშირებული არაფულადი აქტივის ან

არაფულადი ვალდებულების აღიარების შეწყვეტისას შესაბამისი აქტივის, ხარჯის ან შემოსავლის (ან

მისი ნაწილის) თავდაპირველი აღიარების დროს გამოყენებული სპოტ სავალუტო კურსის განსაზღვრისას

ოპერაციის თარიღად ჩაითვლება ის თარიღი, რომლითაც საწარმო თავდაპირველად აღიარებს წინასწარი

გადახდით მიღებულ არაფულად აქტივს ან არაფულად ვალდებულებას. ინტერპრეტაცია ძალაში შედის

2018 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული წლიური პერიოდებისთვის. ვინაიდან ბანკის არსებული პრაქტიკა

შეესაბამება ინტერპრეტაციას, ბანკი არ მოელის, რომ ის რამე გავლენას მოახდენს თავის ინდივიდუალურ

ფინანსურ ანგარიშგებაზე.

ფაისკ (IFRIC) 23-ის ინტერპრეტაცია - „მოგების გადასახადით დაბეგვრასთან დაკავშირებული გაურკვევლობა“

ინტერპრეტაცია ეხება მოგებიდან გადასახადების აღრიცხვას ისეთ შემთხვევებში, როდესაც

საგადასახადო დაბეგვრა შეიცავს გაურკვევლობას, რაც გავლენას ახდენს ბასს 12-ის გამოყენებაზე. იგი არ

ვრცელდება ბასს 12-ის მოქმედების არეალის მიღმა მყოფ გადასახადებზე და მოსაკრებლებზე, ამასთან

იგი არ მოიცავს კონკრეტულ მოთხოვნებს გაურკვევლობის შემცველ საგადასახადო დაბეგვრასთან

დაკავშირებული ჯარიმებისა თუ საურავების შესახებ.

საწარმომ უნდა განსაზღვროს, გაურკვევლობის შემცველი თითოეული საგადასახადო დაბეგვრის

შემთხვევა ცალკე განიხილოს, თუ გაურკვევლობის შემცველ ერთ ან მეტ საგადასახადო დაბეგვრასთან

ერთად. ამას უნდა მოჰყვეს მიდგომა, რომელიც უკეთესად ახდენს გაურკვევლობის გადაწყვეტის

პროგნოზირებას. ინტერპრეტაცია ასევე ეხება დაშვებებს, რომლებსაც საწარმო აკეთებს საგადასახადო

ორგანოების მიმართ დარიცხული გადასახადების გადამოწმებისას, აგრეთვე იმას, თუ როგორ

განიხილავს ის ფაქტებისა და გარემოებების ცვლილებებს.

ინტერპრეტაცია ძალაში შედის 2019 წლის 1 იანვრიდან დაწყებული წლიური საანგარიშგებო

პერიოდებისთვის, თუმცა მასზე გადასვლის გარკვეულ შეღავათებს ითვალისწინებს. ბანკი

ინტერპრეტაციას გამოიყენებს მისი ძალაში შესვლის თარიღიდან. ვინაიდან ბანკი საქმიანობს რთულ

საგადასახადო გარემოში, ინტერპრეტაციის გამოყენებამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს მის

ინდივიდუალურ ფინანსურ ანგარიშგებასა და სავალდებულო განმარტებით შენიშვნებზე. გარდა ამისა,

ბანკს შეიძლება დასჭირდეს პროცესებისა და პროცედურების შემუშავება ისეთი ინფორმაციის

მისაღებად, რომელიც საჭიროა ინტერპრეტაციის დროულად გამოყენებისთვის.

4. მნიშვნელოვანი სააღრიცხვო შეფასებები და დაშვებები

ბანკის ინდივიდუალური ფინანსური ანგარიშების მომზადება ხელმძღვანელობისგან მოითხოვს ისეთ

შეფასებებსა და დაშვებებს, რომლებიც გავლენას ახდენს საბალანსო ანგარიშგებაში წარმოდგენილი

აქტივებისა და ვალდებულებების ოდენობაზე და წლის ბოლოს ფინანსურ ანგარიშგებაში წარმოდგენილ

შემოსავალსა და ხარჯებზე. შეფასებებისა და დაშვებების გადახედვა ხდება უწყვეტად. ეს შეფასებები და

დაშვებები ეყრდნობა წარსულ გამოცდილებასა და მრავალ სხვა ფაქტორს, რომლებიც გარემოებათა

გათვალისწინებით მიზანშეწონილად მიიჩნევა. ფაქტობრივი შედეგები შესაძლოა განსხვავდებოდეს

ამგვარი შეფასებებისგან სხვადასხვა დაშვებებისა თუ პირობების მიხედვით. ქვემოთ მოცემულია

შეფასებები და დაშვებები, რომლებიც მნიშვნელოვანია ბანკის ფინანსური მდგომარეობისთვის.



30

4. მნიშვნელოვანი სააღრიცხვო შეფასებები და დაშვებები (გაგრძელება)

სესხების გაუფასურების რეზერვი

ბანკი რეგულარულად ახდენს სესხების გაუფასურების შეფასებას. ბანკი ადგენს სესხების გაუფასურების

რეზერვებს, რათა აღიაროს სესხებისა და მისაღები ანგარიშების პორტფელის გაუფასურება. ბანკი

სესხებისა და მისაღები ანგარიშების გაუფასურების რეზერვის სააღრიცხვო შეფასებებს განიხილავს,

როგორც შეფასების უზუსტობის ძირითად წყაროს, რადგან (i) ეს შეფასებები დამოკიდებულია

პერიოდიდან პერიოდამდე მომხდარ ცვლილებებზე, რადგან დაშვებები მომავალში ვალდებულებების

შეუსრულებლობაზე და სესხებსა და მისაღები ანგარიშების გაუფასურების გამო მოსალოდნელი

დანაკარგების შეფასება ეყრდნობა ბოლოდროინდელ გამოცდილებას, და (ii) ბანკის მოსალოდნელ და

რეალურ დანაკარგებს შორის ნებისმიერი მნიშვნელოვანი სხვაობის გამო ბანკს მოუწევდა რეზერვების

შექმნა, რაც არსებითად იმოქმედებდა მისი სამომავლო პერიოდების ინდივიდუალურ ფინანსურ

ანგარიშგებაზე.

ბანკი დროდადრო ამოწმეს თავის სესხებს, რომ შეაფასოს მათი გაუფასურება და განსაზღვროს

გაუფასურების ზარალის ოდენობა საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით ისეთ შემთხვევებში,

როდესაც მსესხებელს აქვს ფინანსური სირთულეები და მსგავს მსესხებლებთან მიმართებაში

ისტორიული მონაცემები რთულად მოიპოვება. ანალოგიურად, ბანკი სამომავლო ფულად ნაკადებში

ცვლილებებს იმ მოპოვებად მონაცემებზე დაყრდნობით განსაზღვრავს, რომლებიც მიუთითებენ, რომ

მსესხებლების გადახდის სტატუსი გაუარესდა. ხელმძღვანელობა ალბათობებს განსაზღვრავს

მსესხებლებთან ურთიერთობის წარსულ გამოცდილებაზე დაყრდნობით, რა დროსაც ითვალისწინებს

დეფოლტის შემთხვევების მსგავსებასა და დეფოლტის შემთხვევაში მიღებულ დანაკარგებს. ერთნაირი

სესხების შემთხვევაში, ბანკი გამოცდილების მიხედვით იღებს გადაწყვეტილებას დაკვირვებადი

მონაცემების არსებული გარემოებების შესაბამისად დაკორექტირებაზე.

უზრუნველყოფილი სესხებისა და მისაღები ანგარიშების ოდენობის განსაზღვრისას ბანკი

ითვალისწინებს უზრუნველყოფის საგნის სამართლიან ღირებულებას. ხელმძღვანელობა

რეგულარულად ამოწმებს უზრუნველყოფის საგნის საბაზრო ღირებულებას. ხელმძღვანელობა

სამართლიან ღირებულებას არსებული საბაზრო პირობების მიხედვით აკორექტირებს, რისთვისაც იგი

გამოცდილების საფუძველზე მიღებულ გადაწყვეტილებებს ან დამოუკიდებელი ექსპერტის აზრს

ეყრდნობა. საჭირო უზრუნველყოფის ოდენობა და ტიპი დამოკიდებულია კონტრაგენტის საკრედიტო

რისკის შეფასებაზე.

ინდივიდუალურ ფინანსურ ანგარიშგებაში ფინანსური აქტივების გაუფასურების რეზერვის განსაზღვრა

ხდება არსებული ეკონომიკური და პოლიტიკური ვითარების საფუძველზე. ბანკს არ შეუძლია წინასწარ

განსაზღვროს, რა ცვლილებები მოხდება საქართველოში და რა გავლენა ექნება ასეთ ცვლილებებს

მომავალ პერიოდებში ფინანსური აქტივების გაუფასურების რეზერვის ადეკვატურობაზე.

საინვესტიციო ქონების და შენობების სამართლიანი ღირებულების განსაზღვრა

საინვესტიციო ქონება და შენობები სამართლიანი ღირებულებით აღირიცხება. სამართლიანი

ღირებულება არის ის თანხა, რომლითაც შეფასების დღეს შეიძლება აქტივი გაიცვალოს საქმის მცოდნე და

გარიგების მსურველ მხარეებს შორის „გაშლილი ხელის მანძილის პრინციპით“ შეფასების საერთაშორისო

სტანდარტების კომიტეტის სტანდარტების შესაბამისად.

ბანკის შენობები სისტემატურად გადაფასდება. ბოლო გადაფასების თარიღი 2016 წლის 31 დეკემბერი

იყო. იხილეთ მე-10 შენიშვნა.



31

4. მნიშვნელოვანი სააღრიცხვო შეფასებები და დაშვებები (გაგრძელება)

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, საინვესტიციო ქონების სამართლიანი ღირებულება

განისაზღვრა შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე დამოუკიდებელი პროფესიონალი შემფასებლების მიერ.

სამართლიანი ღირებულება განისაზღვრა შემოსავლის მეთოდის გამოყენებით, დისკონტირებული

ფულადი ნაკადების მეთოდზე დაყრდნობით. აღნიშნული ითვალისწინებს ნებისმიერი მიმდინარე

იჯარის ხელშეკრულების და სხვა ხელშეკრულებების პირობებს და როდესაც ეს ხელმისაწვდომია, ისეთ

მტკიცებულებებს, როგორებიცაა ანალოგიური ძირითადი საშუალებების იჯარის მიმდინარე საბაზრო

ფასი, შესადარისი ადგილმდებარეობა და პირობები. გამოიყენება დისკონტირების განაკვეთები,

რომლებიც ასახავს ფულადი ნაკადების მოცულობისა და პერიოდულობის გაურკვევლობის საბაზრო

შეფასებებს. სამომავლო ფულადი ნაკადების დაშვებები მოიცავს მიწის იჯარასთან თუ შესყიდვასთან

დაკავშირებით ფულადი სახსრების გადინების პროგნოზს.

ზემოაღნიშნული შეფასებები ექვემდებარება შემდგომ ცვლილებას ახალი გარიგებების შესახებ

მიღებული ინფორმაციისა და ახალი საბაზრო მონაცემების საფუძველზე.

გადასახადები

საქართველოში მოქმედი საგადასახადო კანონმდებლობა ხშირად იცვლება და სხვადასხვაგვარი

ინტერპრეტაციის საშუალებას იძლევა. ხელმძღვანელობის მიერ ბანკის ოპერაციებთან და საქმიანობასთან

დაკავშირებული კანონმდებლობისა და ცვლილებების ინტერპრეტაცია შეიძლება შესაბამისმა

ორგანოებმა ეჭვქვეშ დააყენონ. შემოწმებისას შეიძლება ადგილი ჰქონდეს დამატებით გადასახადებს,

ჯარიმებს ან საურავებს. ფისკალური პერიოდები ექვემდებარება უფლებამოსილი ორგანოების მიერ

საგადასახადო კუთხით შემოწმებას სამი წლის განმალობაში, შემოწმების წლის ჩათვლით.

ხელმძღვანელობას მიაჩნია, რომ 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით მის მიერ შესაბამისი

კანონმდებლობის ინტერპრეტაცია ჯეროვანია და რომ ბანკის საგადასახადო სტატუსი უცვლელი

დარჩება.

5. ინფორმაცია სეგმენტების შესახებ

მართვის მიზნებისათვის ბანკი დაყოფილია შემდეგ საოპერაციო სეგმენტებად პროდუქტებისა

და მომსახურების მიხედვით:

საცალო საბანკო მომსახურება ძირითადად მართავს ფიზიკური პირების დეპოზიტებს, გასცემს სამომხმარებლო

სესხებს, ოვერდრაფტებს, საკრედიტო ბარათებს და უზრუნველყოფს ფულადი

სახსრების გადარიცხვისა და ელექტრონული ბანკინგის მომსახურებას.

კორპორაციული და მცირე და

საშუალო ზომის საწარმოების


ძირითადად გასცემს სესხებსა და სხვა საკრედიტო პროდუქტებს კორპორაციულ და

ინსტიტუციონალურ მომხმარებლებზე, ასევე მართავს მათ დეპოზიტებსა და

მიმდინარე ანგარიშებს.

კერძო საბანკო მომსახურება ძირითადად ეწევა მაღალშემოსავლიანი ფიზიკური პირების კერძო საბანკო და

ქონების მართვის მომსახურებას.

კორპორაციული ცენტრი ძირითადად ბანკის ყველა საოპერაციო სეგმენტს უწევს სახაზინო და ბექ-ოფისის

მომსახურებას.

სხვა სეგმენტები, რომლებიც ზემოთ მოყვანილ კლასიფიკაციაში არ მოხვდა, მოიცავს

არასაბანკო ოპერაციებს.

ხელმძღვანელობა აკვირდება ბიზნეს ერთეულების საოპერაციო შედეგებს განცალკევებულად, რათა

გადაწყვეტილება მიიღოს სახსრების განაწილებასა და შედეგების შეფასებაზე. სეგმენტის საქმიანობის

შედეგი, რომელიც ქვემოთ მოყვანილ ცხრილშია განმარტებული, ინდივიდუალური ფინანსური

ანგარიშგების მოგება-ზარალისგან განსხვავებულად ფასდება. მოგების გადასახადის მართვა ხდება

ჯგუფურ საფუძველზე და არ ნაწილდება საოპერაციო სეგმენტებზე.



32

5. ინფორმაცია სეგმენტების შესახებ (გაგრძელება)

ბანკი ოპერირებს გეოგრაფიულ ბაზარზე - საქართველოში. ვინაიდან ბანკის აქტივები განთავსებულია

ერთ გეოგრაფიულ ერთეულში, ბანკის გარე შემოსავალი, მთლიანი აქტივები და კაპიტალის

დანახარჯებიც ამავე ერთეულშია განთავსებული.

2017

საცალო საბანკო



საშუალო ზომის საწარმოების მომსახურება

კერძო საბანკო მომსახურება

კორპორაციული ცენტრი სულ

წმინდა საპროცენტო შემოსავალი 153,233 10,840 3,246 14,209 181,528

წმინდა საკომისიო შემოსავალი 21,373 3,764 538 1,210 26,885

უცხოური ვალუტებიდან

მიღებული წმინდა მოგება 901 376 75 150 1,502

სხვა შემოსავალი 13,291 6,330 1,055 422 21,098

სულ შემოსავალი 188,798 21,310 4,914 15,991 231,013

სესხის გაუფასურების რეზერვის

(ხარჯი)/ამობრუნება (38,625) 807 (79) – (37,897)

თანამშრომლებზე გაწეული

ხარჯი (53,282) (10,799) (712) (7,199) (71,992)

ცვეთა და ამორტიზაცია (14,419) (3,132) (209) (3,134) (20,894)

სხვა გაუფასურება და

ანარიცხების

ამობრუნება/(დარიცხვა) 46 27 2 4 79

ზოგადი, ადმინისტრაციული და

სხვა საოპერაციო ხარჯები (28,900) (8,117) (635) (4,184) (41,836)

შედეგები სეგმენტების

მიხედვით 53,618 96 3,281 1,478 58,473

მოგების გადასახადის ხარჯი – – – – (5,786)

წლის მოგება – – – – 52,687

სეგმენტის აქტივები 1,373,869 6,664 5,730 316,733 1,702,996

ვალდებულებები სეგმენტების

მიხედვით 975,002 298,530 212,675 – 1,486,207

სხვა ინფორმაცია სეგმენტების

შესახებ

ინვესტიციები მეკავშირე

საწარმოებში – – – 257 257



33


2016




საშუალო ზომის საწარმოების მომსახურება

კერძო საბანკო მომსახურება

კორპორაციული ცენტრი სულ

წმინდა საპროცენტო შემოსავალი 119,741 15,724 2,587 12,718 150,770


წმინდა ზარალი უცხოური

ვალუტიდან (964) (401) (80) (161) (1,606)

სხვა შემოსავალი 10,630 5,062 844 337 16,873

სულ შემოსავალი 151,358 24,251 3,903 14,136 193,648

სესხის გაუფასურების რეზერვის

ხარჯი (20,467) (481) (77) – (21,025)


ხარჯი (49,997) (10,133) (668) (6,755) (67,553)



რეზერვები (1,491) (859) (60) (130) (2,540)

ზოგადი, ადმინისტრაციული და

სხვა საოპერაციო ხარჯები (27,711) (7,783) (609) (4,011) (40,114)

შედეგები სეგმენტების მიხედვით 38,289 2,084 2,295 327 42,995

მოგების გადასახადის

სარგებელი – – – – 3,291

წლის მოგება – – – – 46,286



მიხედვით 914,206 290,644 205,549 17,501 1,427,900




საწარმოებში – – – 293 293



34


2015



კორპორაცი-ული და მცირე

და საშუალო ზომის

საწარმოების მომსახურება

კერძო საბანკო მომსახურე-ბა

კორპორაცი-ული ცენტრი სულ

წმინდა საპროცენტო

შემოსავალი 107,550 12,429 2,269 12,492 134,740


უცხოური ვალუტებიდან

მიღებული წმინდა

შემოსულობა 3,512 1,463 293 585 5,853

სხვა შემოსავალი 9,667 4,604 767 307 15,345

სულ შემოსავალი 140,493 21,977 3,826 14,503 180,799

სესხის გაუფასურების

რეზერვის

(ხარჯი)/ამობრუნება (6,732) (13,799) (136) (11,665) (32,332)


ხარჯი (43,504) (8,817) (582) (5,878) (58,781)



ანარიცხების

ამობრუნება/(დარიცხვა) 113 66 5 10 194

ზოგადი, ადმინისტრაციული

და სხვა საოპერაციო ხარჯები (26,350) (7,400) (579) (3,814) (38,143)

შედეგები სეგმენტების

მიხედვით 52,689 (10,434) 2,370 (9,307) 35,318

მოგების გადასახადის ხარჯი – – – – (2,974)

წლის მოგება – – – – 32,344



მიხედვით 789,435 390,002 144,042 119,411 1,442,890




საწარმოებში – – – 1,861 1,861



35

6. ფულადი სახსრები და ფულადი სახსრების ეკვივალენტები

ფულადი სახსრები და მათი ეკვივალენტები მოიცავს:

2017 2016 2015

ნაღდი ფულის ნაშთი სალაროში 156,962 133,742 140,589

მიმდინარე ანგარიშები სებ-ში 60,533 174,852 333,099

მიმდინარე ანგარიშები სხვა საკრედიტო

დაწესებულებებში 231,796 154,181 28,550

90 დღემდე ვადიანი დეპოზიტი საკრედიტო

დაწესებულებები 15,000 – –

ფულადი სახსრები და მათი ეკვივალენტები 464,291 462,775 502,238

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, 209,128 ლარი (2016 წლის 31 დეკემბერი: 136,437 ლარი, 2015

წლის 31 დეკემბერი 13,299 ლარი.) იყო განთავსებული მიმდინარე ანგარიშებზე ეგთოს (OECD)

საერთაშორისო დონეზე აღიარებულ ბანკებში, რომლებიც კონტრაგენტებად გამოდიან ბანკის მიერ

განხორციელებულ საერთაშორისო ანგარიშსწორების ოპერაციებში.

სხვა საკრედიტო დაწესებულებებში განთავსებული მიმდინარე ანგარიშების საკრედიტო რეიტინგი

ასეთია:

2017 2016 2015

A- – 136,322 11,323

BBB+ 209,111 95 85

BBB – – 1,877

BBB- 838 673 1,256

BB+ 18 – –

BB – 4 3

BB- 19,465 15,993 12,482

B+ 27 38 132

B 5 – 24

CCC – 23 8

შეფასების გარეშე 2,332 1,033 1,360

სულ 231,796 154,181 28,550

საკრედიტო დაწესებულებებში 90 დღემდე ვადიანი დეპოზიტის საკრედიტო რეიტინგი ასეთია:

2017 2016 2015

BB- 15,000 – –

სულ 15,000 – –

ცხრილებში მოცემულია საერთაშორისო სარეიტინგო სააგენტო Fitch Ratings-ის მიერ მინიჭებული

რეიტინგები

7. მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ

მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ მოიცავს:

2017 2016 2015

სავალდებულო რეზერვები სებ-ში 61,098 82,558 53,894

90 დღეზე მეტი ვადის მქონე ანაბარი 12,332 13,697 4,608

მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ 73,430 96,255 58,502



36

7. მოთხოვნები საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ (გაგრძელება)

საკრედიტო დაწესებულებებს მოეთხოვებათ საქართველოს ეროვნულ ბანკში საპროცენტო სარგებლის

მქონე დეპოზიტების (სავალდებულო რეზერვი) გახსნა, რომლის ოდენობაც დამოკიდებულია

საკრედიტო დაწესებულებების მიერ მოზიდული თანხების მოცულობაზე. კანონმდებლობის შესაბამისად

ბანკს შეზღუდული აქვს დეპოზიტზე არსებული თანხების გამოტანის უფლება. 2017 წლის სექტემბერსა

და ნოემბერში, Standard&Poor-ისა და Fitch-ის რეიტინგებმა ხელახლა დაადასტურეს საქართველოს,

როგორც ქვეყნის, მათი შესაბამისი რეიტინგები „BB“ – „სტაბილური“ კატეგორიაზე, ხოლო 2017 წლის

სექტემბერში Moody-მა ქვეყნის რეიტინგი ერთი საფეხურით ზევით - „Ba2“ კატეგორიაში აწია.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით 11,413 ლარი (2016 წლის 31 დეკემბერი: 12,625 ლარი, 2015 წლის

31 დეკემბერი 0 ლარი) იყო განთავსებული საგარანტიო დეპოზიტის სახით სვოპ გარიგებების

დასაფინანსებლად გაფორმებული სვოპ დილერთა საერთაშორისო ასოციაციის (ISDA) ჩარჩო

ხელშეკრულების „კრედიტის უზრუნველყოფის შესახებ დანართით“ განსაზღვრული ვარიაციული და

საიმედოობის მარჟებისთვის. ვარიაციული მარჟა დროდადრო იცვლება ფორვარდულ კონტრაქტებში

საბაზრო კოტირებების მიხედვით გადაფასებისას. დამატებითი დეტალები წარმოდგენილია მე-13 შენიშვნაში.

8. კლიენტებზე გაცემული სესხები

კლიენტებზე გაცემული სესხები მოიცავს:

2017 2016 2015

საცალო კლიენტებზე გაცემული სესხები, რეგულარული

შენატანებით 403,368 331,120 366,410

სამომხმარებლო სესხები 261,063 184,801 156,957

მიკროსესხები 117,203 108,673 94,638

სალომბარდო სესხები 60,583 54,726 50,805

იპოთეკური სესხები 19,998 16,595 17,633

კორპორაციული და მცირე და საშუალო ზომის საწარმოების

სესხები 4,336 8,649 12,017

კლიენტებზე გაცემული სესხები, მთლიანი 866,551 704,564 698,460

გამოკლებული - სესხების გაუფასურების რეზერვი (109,486) (73,083) (57,344)

კლიენტებზე გაცემული სესხები 757,065 631,481 641,116

რეგულარული შემოსავლის მქონე საცალო კლიენტებზე სესხები გაიცემა ისეთი პირებისთვის,

რომლებსაც საბანკო ანგარიშზე ხელფასის, სახელმწიფო პენსიის ან სოციალური დახმარების სახით

რეგულარულად (როგორც წესი, ყოველთვიურად) ერიცხება გარკვეული თანხა.



37

8. კლიენტებზე გაცემული სესხები (გაგრძელება)

კლიენტებზე გაცემული სესხების გაუფასურების რეზერვი

კლიენტებზე გაცემული სესხების გაუფასურების რეზერვი შემდეგ კატეგორიებად იყოფა:

საცალო კლიენტებზე

გაცემული სესხები,

რეგულარული

შენატანებით

სამომხმარ-ებლო

სესხები მიკრო-სესხები

სალომბა- რდო სესხები

იპოთეკური სესხები

კორპორატიული და

მცირე და საშუალო

საწარმოებზე გაცემული

სესხები სულ

2017 წლის 1 იანვრის

მდგომარეობით 28,030 34,870 4,663 2,528 292 2,700 73,083

დარიცხვა/(შემობრუნება)

წლის განმავლობაში 10,326 26,149 2,497 (396) 128 (807) 37,897

აღდგენები 726 777 39 – 56 266 1,864

ჩამოწერილი თანხები (1,171) (450) (36) (850) – (851) (3,358)

2017 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით 37,911 61,346 7,163 1,282 476 1,308 109,486

ინდივიდუალური

გაუფასურება – – – 1,244 – 740 1,984

კოლექტიური

გაუფასურება 37,911 61,346 7,163 38 476 568 107,502

37,911 61,346 7,163 1,282 476 1,308 109,486

ინდივიდუალურად

გაუფასურებულად

შეფასებული სესხის

მთლიანი თანხა,


გაუფასურების


გამოქვითვამდე – – – 1,926 – 2,560 4,486



38

8. კლიენტებზე გაცემული სესხები (გაგრძელება) კლიენტებზე გაცემული სესხების გაუფასურების რეზერვი (გაგრძელება)





სამომხმარე-ბლო


სალომბა- რდო სესხები


კორპორატიული და

მცირე და საშუალო




მდგომარეობით 19,974 27,717 3,548 3,464 422 2,219 57,344

დარიცხვა/(შემობრუნება)

წლის განმავლობაში 8,739 11,357 1,222 (670) (104) 481 21,025

აღდგენები 1,051 534 8 – – – 1,593

ჩამოწერილი თანხები (1,734) (4,738) (115) (266) (26) – (6,879)


მდგომარეობით 28,030 34,870 4,663 2,528 292 2,700 73,083


გაუფასურება – – – 2,345 – 1,462 3,807


გაუფასურება 28,030 34,870 4,663 183 292 1,238 69,276

28,030 34,870 4,663 2,528 292 2,700 73,083








გამოქვითვამდე – – – 3,257 – 3,957 7,214



39

8. კლიენტებზე გაცემული სესხები (გაგრძელება) კლიენტებზე გაცემული სესხების გაუფასურების რეზერვი (გაგრძელება)



რეგულარუ-ლი


სამომხმარ-ებლო


სალომბა-რდო სესხები


კორპორატიუ-ლი და მცირე და საშუალო




მდგომარეობით 20,328 19,692 1,808 434 267 5,123 47,652

დარიცხვა წლის

განმავლობაში 11,590 14,112 2,007 3,032 155 1,436 32,332

აღდგენები 447 184 17 – – 26 674

ჩამოწერილი თანხები (12,391) (6,271) (284) (2) – (4,366) (23,314)

2015 წლის 31

დეკემბრის

მდგომარეობით 19,974 27,717 3,548 3,464 422 2,219 57,344


გაუფასურება – – – 3,464 – 1,427 4,891


გაუფასურება 19,974 27,717 3,548 – 422 792 52,453

19,974 27,717 3,548 3,464 422 2,219 57,344








გამოქვითვამდე – – – 7,607 – 6,166 13,773

ინდივიდუალურად გაუფასურებული სესხები

იმ სესხებზე დარიცხული საპროცენტო შემოსავალი, რომელთათვისაც აღიარებულია ინდივიდუალური

გაუფასურების რეზერვი, 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით იყო 876 ლარი (2016 წ.: 1,083 ლარი,

2015 წ.:1,254 ლარი). შესაბამისი დანარიცხები აღიარებულ იქნა როგორც 2017, 2016 ისე 2015 წელს და

აღრიცხულია მოგება-ზარალის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში, როგორც პროცენტიან აქტივებზე

დარიცხული გაუფასურების წმინდა ხარჯი.

სესხის უზრუნველყოფა

უზრუნველყოფის საგნის საჭირო მოცულობა და ტიპი დამოკიდებულია მსესხებლის საკრედიტო რისკის

შეფასებაზე. შემუშავებულია უზრუნველყოფის საგნის ტიპებისა და შეფასების პარამეტრების

ინსტრუქციები.



40

8. კლიენტებზე გაცემული სესხები (გაგრძელება)

სესხის უზრუნველყოფა (გაგრძელება)

მიღებული უზრუნველყოფის ძირითადი ტიპებია:

► იურიდიული პირების სესხებისთვის - უძრავი ქონების იპოთეკა, სასაქონლო მატერიალური

მარაგები და სავაჭრო დებიტორული დავალიანება;

► ფიზიკური პირების სესხებისთვის – საცხოვრებელი ფართის იპოთეკა და ოქრო (სალომბარდო

სესხებისთვის)

ხელმძღვანელობა ახდენს უზრუნველყოფის საბაზრო ღირებულების მონიტორინგს, მოითხოვს

დამატებით უზრუნველყოფას სესხის ხელშეკრულების თანახმად და თვალყურს ადევნებს სესხის

გაუფასურების რეზერვის ადეკვატურობის გადახედვისას მიღებული უზრუნველყოფის საბაზრო

ღირებულებას.

კლიენტებზე გაცემული სესხების კონცენტრაცია

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის ათ უმსხვილეს მესამე მხარე მსესხებელზე გაცემული

სესხების კონცენტრაცია შეადგენდა 4,632 ლარს, ანუ ბანკის მთლიანი სასესხო პორტფელის 0.5%-ს

(2016 წ.: 6,666 ლარი და 0.9%, 2015 წ.: 8,508 ლარი და 1.2%, შესაბამისად). აღნიშნული სესხებისთვის

შეიქმნა რეზერვი 999 ლარის (2016 წ.: 2,523 ლარი, 2015 წ.: 2,905 ლარი) ოდენობით.

კლიენტებზე გაცემული სესხები კლიენტების ტიპების მიხედვით:

2017 2016 2015

ფიზიკური პირები 862,722 695,804 683,506

კერძო საწარმოები 3,829 8,760 14,954

კლიენტებზე გაცემული სესხები, მთიანი 866,551 704,564 698,460


კლიენტებზე გაცემული სესხები, ნეტო 757,065 631,481 641,116

სესხები საქართველოს ფარგლებში, ძირითადად შემდეგ დარგებზეა გაცემული:

2017 2016 2015

ფიზიკური პირები 862,722 695,804 683,506

ვაჭრობა და მომსახურება 2,470 4,914 10,996

მშენებლობა 2 686 392

სხვა 1,357 3,160 3,566

კლიენტებზე გაცემული სესხები, მთიანი 866,551 704,564 698,460


კლიენტებზე გაცემული სესხები, ნეტო 757,065 631,481 641,116



41

9. საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები

სესხები და მისაღები ანგარიშები მოიცავს შემდეგს:

2017 2016 2015

საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სახაზინო თამასუქები 83,207 132,898 6,371

საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სახაზინო ობლიგაციები 69,218 21,638 22,152

სადეპოზიტო სერთიფიკატები სებ-ში – 9,603 50,946

სესხები და მისაღები ანგარიშები 152,425 164,139 79,469

2014 წლის შემდგომ შეძენილი სახაზინო ფასიანი ქაღალდებისა და საქართველოს ეროვნული ბანკის

სადეპოზიტო სერთიფიკატების აქტიური ბაზრის არარსებობის გამო, ბანკმა 2015 წელს და შემდგომ

შესყიდული სახელმწიფო ფასიანი ქაღალდების კლასიფიცირება მოახდინა ამორტიზებული

ღირებულებით სესხებსა და მისაღები ანგარიშებში ისე, რომ ამან გავლენა არ მოახდინა მოგება-ზარალის

ინდივიდუალურ ანგარიშგებაზე. 2015 წლამდე შესყიდული ფასიანი ქაღალდები კლასიფიცირებულია,

როგორც დაფარვის ვადამდე ფლობილი საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდების.

დაფარვის ვადამდე ფლობილი საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები მოიცავს:

2017 2016 2015

საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სახაზინო ობლიგაციები 70,375 82,451 124,321

დაფარვის ვადამდე ფლობილი ფასიანი ქაღალდები 70,375 82,451 124,321

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები არ ყოფილა გამოყენებული

უზრუნველყოფის საგანის სახით (2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, 17,863 ლარის საბალანსო

ღირებულების მქონე საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები გამოყენებული იქნა სებ-ისგან მიღებული

მოკლევადიანი სესხის უზრუნველყოფისთვის, 2015 წლის 31 დეკემბრისთვის: 127,756 ლარის). იხილეთ

მე-14 შენიშვნა.



42

10. ძირითადი საშუალებები

ძირითადი საშუალებების მოძრაობა ასეთია:

მიწა და შენობა-

ნაგებობები

ავეჯი და მოწყობილო

ბები

კომპიუტერული

ტექნიკა და საოფისე

აღჭურვი-ლობა

სატრანსპო-რტო

საშუალე-ბები

საიჯარო გაუმჯობესე

ბები

დაუმთავრ-ებელი

მშენებლობა სულ

თვითღირებულება ან

გადაფასებული

ღირებულება 31 დეკემბერი, 2016 წ. 81,537 70,355 27,442 13,839 9,305 132 202,610

შემოსვლები 1,105 8,554 2,402 1,482 298 – 13,841

გასვლები (82) (1) – (197) (875) (132) (1,287)

31 დეკემბერი, 2017 წ. 82,560 78,908 29,844 15,124 8,728 – 215,164

დარიცხული ცვეთა და

გაუფასურება 31 დეკემბერი, 2016 წ. – 33,550 19,942 11,641 3,948 – 69,081

ცვეთის დანარიცხი 1,642 7,020 3,325 1,126 804 – 13,917

გასვლები – – – (182) (425) – (607)

31 დეკემბერი, 2017 წ. 1,642 40,570 23,267 12,585 4,327 – 82,391

წმინდა საბალანსო

ღირებულება

31 დეკემბერი, 2016 წ. 81,537 36,805 7,500 2,198 5,357 132 133,529

31 დეკემბერი, 2017 წ. 80,918 38,338 6,577 2,539 4,401 – 132,773



ავეჯი და მოწყობილო

ბები

კომპიუტერული


აღჭურვილ-ობა

სატრანსპორტო

საშუალე-ბები

საიჯარო გაუმჯობესე

ბები

დაუმთავრე-ბელი




ღირებულება 31 დეკემბერი, 2015 წ. 76,601 63,676 25,788 13,783 8,696 – 188,544

შემოსვლები 1,030 6,755 2,830 739 1,301 132 12,787

გასვლები (416) (76) (1,176) (683) (692) – (3,043)

გადაფასება 4,322 – – – – – 4,322

31 დეკემბერი, 2016 წ. 81,537 70,355 27,442 13,839 9,305 132 202,610


გაუფასურება 31 დეკემბერი, 2015 წ. 1,505 27,004 17,566 10,700 3,641 – 60,416


გასვლები (13) (77) (1,176) (589) (618) – (2,473)

გადაფასება (3,028) – – – – – (3,028)

31 დეკემბერი, 2016 წ. – 33,550 19,942 11,641 3,948 – 69,081



31 დეკემბერი, 2015 წ. 75,096 36,672 8,222 3,083 5,055 – 128,128

31 დეკემბერი, 2016 წ. 81,537 36,805 7,500 2,198 5,357 132 133,529



43

11. ძირითადი საშუალებები (გაგრძელება)



ავეჯი და მოწყობილო-

ბები

კომპიუტ-ერული


აღჭურვი-ლობა

სატრანსპო-რტო

საშუალებები

საიჯარო გაუმჯობესე-

ბები

დაუმთავრე-ბელი





31 დეკემბერი, 2014 წ. 73,903 49,325 21,905 12,538 7,936 – 165,607

შემოსვლები 2,734 14,351 3,883 1,269 1,053 – 23,290

გასვლები (36) – – (24) (293) – (353)

31 დეკემბერი, 2015 წ. 76,601 63,676 25,788 13,783 8,696 – 188,544


გაუფასურება

31 დეკემბერი, 2014 წ. – 21,460 14,299 8,625 3,052 – 47,436


გასვლები (1) – – (7) (239) – (247)

31 დეკემბერი, 2015 წ. 1,505 27,004 17,566 10,700 3,641 – 60,416



31 დეკემბერი, 2014 წ. 73,903 27,865 7,606 3,913 4,884 – 118,171

31 დეკემბერი, 2015 წ. 75,096 36,672 8,222 3,083 5,055 – 128,128

ბანკის მიწა და შენობა-ნაგებობები სისტემატურად გადაფასდება. ბოლო გადაფასების თარიღი 2016 წლის

31 დეკემბერი იყო. მიწისა და შენობა-ნაგებობების გადაფასების შედეგად, მათი ღირებულება გაიზარდა

7,350 ლარით. აქედან 7,508 ლარი და 158 ლარი აღიარებულია სხვა სრულ შემოსავალსა და სხვა

საოპერაციო ხარჯებში მოგების სახით, შესაბამისად.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით ბანკმა მოახდინა თავისი შენობა-ნაგებობების საბაზრო ფასების

ანალიზი და დაასკვნა, რომ მათი საბაზრო ფასი არსებითად არ განსხვავდებოდა მათი საბალანსო

ღირებულებისგან.

სრულად გაცვეთილი, მაგრამ ჯერ კიდევ ექსპლუატაციაში მყოფი ძირითადი საშუალებების მთლიანი

საბალანსო ღირებულება ასეთია:

ავეჯი და მოწყობილობები

კომპიუტერული ტექნიკა და

საოფისე აღჭურვილობა

ავტოსატრანსპორტო

საშუალებები საიჯარო ქონების

გაუმჯობესება სულ


გადაფასებული ღირებულება 31 დეკემბერი, 2017 წ. 11,786 16,276 10,305 230 38,597

31 დეკემბერი, 2016 წ. 7,516 12,300 8,020 230 28,066

31 დეკემბერი, 2015 წ. 3,644 11,578 3,839 - 19,061

ბანკის შენობები სამართლიანი ღირებულების იერარქიის მესამე დონეს მიეკუთვნება. 2017 წელს

სამართლიანი ღირებულების იერარქიის დონეებს შორის გადატანები არ მომხდარა.



44

10. ძირითადი საშუალებები (გაგრძელება)

შენობა-ნაგებობები თვითღირებულების მეთოდით რომ შეფასებულიყო, მათი საბალანსო ღირებულება

იქნებოდა:

2017 2016 2015

თვითღირებულება 51,901 50,878 51,639

დარიცხული ცვეთა და გაუფასურება (9,411) (8,373) (7,355)

ნარჩენი საბალანსო ღირებულება 42,490 42,505 44,284

11. არამატერიალური აქტივები

არამატერიალური აქტივების, მათ შორის კომპიუტერული პროგრამებისა და ლიცენზიების დინამიკა

ასეთია:

პროგრამული უზრუნველყოფა და ლიცენზიები

თვითღირებულება 31 დეკემბერი, 2016 წ. 36,331

შემოსვლები 11,828

31 დეკემბერი, 2017 წ. 48,159

დაგროვილი ამორტიზაცია 31 დეკემბერი, 2016 წ. 14,833

ამორტიზაციის დანარიცხი 6,977

31 დეკემბერი, 2017 წ. 21,810

წმინდა საბალანსო ღირებულება

31 დეკემბერი, 2016 წ. 21,498

31 დეკემბერი, 2017 წ. 26,349

პროგრამული

უზრუნველყოფა და

ლიცენზიები



31 დეკემბერი, 2016 წ. 36,331



31 დეკემბერი, 2016 წ. 14,833


31 დეკემბერი, 2015 წ. 20,257

31 დეკემბერი, 2016 წ. 21,498



45

11. არამატერიალური აქტივები (გაგრძელება)

პროგრამული უზრუნველყოფა და ლიცენზიები



31 დეკემბერი, 2015 წ. 29,835



31 დეკემბერი, 2015 წ. 9,578


31 დეკემბერი, 2014 წ. 11,269

31 დეკემბერი, 2015 წ. 20,257

12. გადასახადები

მოგების გადასახადის ხარჯი ასეთია:

2017 2016 2015

მიმდინარე წლის გადასახადის ხარჯი 6,433 2,650 1,081

გადავადებული საგადასახადო სარგებელი - წარმოშობა და

დროებითი სხვაობების შებრუნება (647) (5,941) 1,893

მოგების გადასახადის ხარჯი/(სარგებელი) 5,786 (3,291) 2,974

2016 წლის ივნისში საქართველოს საგადასახადო კანონში ცვლილებები შევიდა მოგების გადასახადთან

დაკავშირებით. ცვლილებები ძალაში შედის 2017 წლის 1 იანვრიდან და ვრცელდება საქართველოში

მოქმედ ყველა კომპანიაზე, გარდა ბანკებისა, სადაზღვევო კომპანიებისა და მიკროსაფინანსო

ორგანიზაციებისა, რომლებისთვისაც ძალაში შესვლის თარიღი 2019 წლის 1 იანვრით განისაზღვრა.

ახალი ნორმატიული აქტების თანახმად, მოგების გადასახადით დაიბეგრება დივიდენდების სახით იმ

აქციონერებზე განაწილებული მოგება, რომლებიც არიან ფიზიკური პირები ან არარეზიდენტები

საქართველოში, და არა მოგება, რომელიც მიღებული იქნა არსებული ნორმატიული აქტების შესაბამისად.

დივიდენდების განაწილებაზე დასარიცხი გადასახადის ოდენობა დაანგარიშდება განაწილებულ

თანხაზე (1/85% *15%) ოდენობის დარიცხვით. კომპანიებს უფლება ექნებათ ჩაითვალონ 2008-2016

წლებში მიღებული მოგებიდან განაწილებულ დივიდენდებთან დაკავშირებული მოგების გადასახადის

ვალდებულება, არსებული ნორმატიული აქტების მიხედვით შესაბამისი პერიოდისთვის გადახდილი

მოგების გადასახადის ოდენობით. საქართველოს რეზიდენტ კომპანიებს შორის დივიდენდის განაწილება

არ დაიბეგრება მოგების გადასახადით.

ამ ცვლილებების ამოქმედების შემდეგ, 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკმა თავისი

გადავადებული საგადასახადო აქტივები და ვალდებულებები ხელახლა შეაფასა საგადასახადო

განაკვეთებით, რომელთა ამოქმედებაც მოსალოდნელია იმ პერიოდში, როდესაც აქტივის რეალიზაცია და

ვალდებულების გასტუმრება ხდება. ბასს 12-ის „მოგების გადასახადი“ თანახმად, ბანკმა გაუნაწილებელი

მოგებისთვის გამოიყენა 0%-იანი საგადასახადო განაკვეთი იმ აქტივებისა და ვალდებულებების

შემთხვევაში, რომელთა რეალიზაცია ან გასტუმრება მოსალოდნელია 2019 წლის 1 იანვრიდან

ცვლილების ამოქმედების პერიოდებში.



46

12. გადასახადები (გაგრძელება)

საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობაში ზემოაღნიშნული ცვლილებები ასევე ითვალისწინებს

მოგების გადასახადით გარკვეული ოპერაციების დაბეგვრას, რომლებიც შეიძლება ჩაითვალოს მოგების

განაწილებად, როგორიცაა მაგალითად, არასაბაზრო ფასებით აღრიცხული გარიგებები,

ბიზნესსაქმიანობასთან დაუკავშირებელი ხარჯები, ან საქონლისა და მომსახურების უსასყიდლო

მიწოდება. ასეთი ოპერაციების დაბეგვრა სცდება ბასს 12-ის „მოგებიდან გადასახადები“ მოქმედების

არეალს და 2019 წლის 1 იანვრიდან აღირიცხება საოპერაციო საქმიანობასთან დაკავშირებული

გადასახადების მსგავსად. საგადასახადო ცვლილებები, რომლებიც უკავშირდება მსგავსი მოგების

განაწილებას, არ ახდენს გავლენას ბანკის 2017 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლის ფინანსურ

ანგარიშგებაზე.

2017, 2016 და 2015 წლებში მოგების გადასახადის განაკვეთი, გარდა სახელმწიფო ფასიანი

ქაღალდებიდან მიღებული მოგებისა, 15% იყო. სახელმწიფო ფასიანი ქაღალდებიდან და საქართველოს

ეროვნული ბანკის დეპოზიტებიდან მიღებულ საპროცენტო შემოსავლებზე გადასახადის განაკვეთი 0%-ს

შეადგენს.

მოგების გადასახადის ეფექტური განაკვეთი განსხვავდება კანონმდებლობით გათვალისწინებული

მოგების გადასახადის განაკვეთისგან. ქვემოთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული განაკვეთების

მიხედვით მოგების გადასახადის ხარჯი შესაბამისობაშია მოყვანილი გადასახადის რეალურ

ოდენობასთან:

2017 2016 2015

მოგება მოგების გადასახადით დაბეგვრამდე 58,473 42,995 35,318

კანონმდებლობით გათვალისწინებული გადასახადის

განაკვეთი 15% 15% 15%

თეორიული მოგების გადასახადის ხარჯი

კანონმდებლობით გათვალისწინებული გადასახადის

განაკვეთით 8,772 6,449 5,298

სებ-ში 0%-ად განთავსებული სახელმწიფო ფასიანი

ქაღალდებიდან და დეპოზიტებიდან მიღებული

შემოსავლის

საგადასახადო ეფექტი (3,125) (2,792) (2,680)

მოგების გადასახადის ნაწილში კანონმდებლობის

ცვლილების ეფექტი (202) (7,436) (30)

საგადასახადო მიზნებისთვის გამოუქვითავი ხარჯები 341 488 386

მოგების გადასახადის ხარჯი/(სარგებელი) 5,786 (3,291) 2,974



47

12. გადასახადები (გაგრძელება)

გადავადებული საგადასახადო აქტივები და ვალდებულებები 31 დეკემბრის მდგომარეობით და მათი

მოძრაობა შესაბამის წლებში შემდეგია:

დროებითი სხვაობების წარმოშობა

და შებრუნება

დროებითი სხვაობების წარმოშობა და

შებრუნება

დროებითი სხვაობების წარმოშობა

და შებრუნება

2014

მოგება-

ზარალის ანგარიშგ-

ებაში

სრული შემოსა-ვლის

ანგარიშგებაში

ცვლილე-ბის ეფექტი 2015

მოგება-


ებაში

სრული შემოსა-ვლის

ანგარიშგებაში

ცვლილე-ბის ეფექტი 2016

მოგება-


ებაში 2017

გამოსაქვითი დროებითი

სხვაობების

საგადასახადო ეფექტი

საგადასახადო ზარალის

გადატანა

525 (525)

კლიენტებზე გაცემული

სესხები

4,091 (1,609)

– 2,482 (2,007) – 475 (475) –

ინვესტიციები აქციებში 275 - – 275 (275) – – – –

სხვა აქტივები 836 174 – 1,010 (978) – 32 (24) 8

სხვა ვალდებულებები 624 148 – 772 490 – 1,262 832 2,094

მთლიანი გადავადებული

საგადასახადო აქტივები 6,351 (1,812) – 4,539 (2,770) – 1,769 333 2,102

გამოუყენებელი

საგადასახადო აქტივი (525) 525

გადავადებული

საგადასახადო აქტივი 5,826 (1,287) – 4,539 (2,770) – 1,769 333 2,102

დასაბეგრი დროებითი

სხვაობების

საგადასახადო ეფექტი


სესხები – – – – – – – (747) (747)

ძირითადი საშუალებები

და არამატერიალური

აქტივები (11,798) (606) –

(12,404

) 8,711 1,343 (2,350) 1,061 (1,289)

გადავადებული

საგადასახადო

ვალდებულებები (11,798) (606) –

(12,404

) 8,711 1,343 (2,350) 314 (2,036)

წმინდა გადავადებული

საგადასახადო აქტივები/

(ვალდებულებები) (5,972) (1,893) _ (7,865) 5,941 1,343 (581) 647 66



48

13. სხვა აქტივები, ავანსები და სხვა ვალდებულებები

სხვა აქტივებს მიეკუთვნება:

2017 2016 2015

მოთხოვნები ფულადი გადარიცხვების სისტემის

ოპერატორების მიმართ 7,116 4,523 3,855

საინვესტიციო ქონება 2,597 2,729 4,665

განთავსებული საგარანტიო დეპოზიტები 2,310 2,345 2,119

სასაქონლო-მატერიალური მარაგები 2,061 2,001 1,879

წინასწარ გადახდილი გადასახადები მოგების გადასახადის

გარდა 902 843 533

დასაკუთრებული ქონება 906 1,306 1,443

გადახდილი გარანტიებიდან მისაღები ანგარიშები 899 899 899

ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოებში 3,775 3,811 3,809

წარმოებული აქტივი 104 1,195 58

სხვა 5,010 3,003 4,334

სულ 25,680 22,655 23,594

გამოკლებული - სხვა აქტივების გაუფასურების რეზერვი (6,272) (5,895) (7,041)

სხვა აქტივები 19,408 16,760 16,553

საინვესტიციო ქონება ძირითადად მოიცავს „ბ“ კლასის საოფისე ფართს ზუგდიდის საქმიან ნაწილში,

რომლის საერთო საიჯარო ფართიც 1,582 კვ. მ.-ია, ასევე თბილისის გარეთ მდებარე რამდენიმე შენობა-

ნაგებობას.

საინვესტიციო ქონება სამართლიანი ღირებულებით აღირიცხება. სამართლიანი ღირებულება არის

თანხა, რომელიც მიიღება აქტივის გაყიდვის შედეგად შეფასების თარიღისთვის ბაზრის მონაწილეებს

შორის შემდგარი ჩვეულებრივი გარიგების პირობებში. ბოლო გადაფასების თარიღი 2017 წლის

31 დეკემბერი იყო. შეფასება ჩაატარა აკრედიტებულმა დამოუკიდებელმა შემფასებელმა, რომელსაც აქვს

აღიარებული და შესაბამისი პროფესიული კვალიფიკაცია და ასევე აქვს გამოცდილება შესაფასებელი

საინვესტიციო ქონების ანალოგიური კატეგორიისა და ადგილმდებარეობის ქონების შეფასებაში.

გამოყენებულია შეფასების საერთაშორისო სტანდარტების კომიტეტის მიერ რეკომენდებული შეფასების

მოდელები და შეფასება შეესაბამება ფასს 13-ის პრინციპებს. დეტალური ინფორმაციისათვის იხილეთ

23-ე შენიშვნა.

სამართლიანი ღირებულების გადაფასების გარდა, საინვესტიციო ქონებაში მნიშვნელოვანი მოძრაობა არ

ყოფილა.

ბანკის საინვესტიციო ქონება სამართლიანი ღირებულების იერარქიის მესამე დონეს მიეკუთვნება.

2017 წელს სამართლიანი ღირებულების იერარქიის დონეებს შორის გადატანები არ მომხდარა.

ფულადი გადარიცხვებიდან 7,116 ლარის (2016 წ.: 4,523 ლარი, 2015 წ.: 3,855 ლარი) ოდენობის მისაღები

ანგარიშები წარმოადგენს საცალო კლიენტების მისამართით წინასწარ შესრულებულ ფულად

გადარიცხვებს პერიოდის ბოლოსთვის, რაც შემდეგ რამდენიმე დღეში გადაიხადეს სისტემების

ოპერატორებმა მომსახურების ხელშეკრულებების შესაბამისად.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით განთავსებული საგარანტიო დეპოზიტები ძირითადად

წარმოადგენს დაგირავებულ სახსრებს „ვიზა ინკ.“-ში 924 ლარის, ხოლო „მასტერ ქარდ ინკ.“-ში 1,386

ლარის ოდენობით (2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით: „ვიზა ინკ.“-ში 937 ლარი, „მასტერ ქარდ

ინკ.“-ში 1,408 ლარი, 2015 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით: „ვიზა ინკ.“-ში 845 ლარი, „მასტერ ქარდ

ინკ.“-ში 1,274 ლარი).



49

13. სხვა აქტივები, ავანსები და სხვა ვალდებულებები (გაგრძელება)

ქვემოთ მოყვანილი ცხრილი გვიჩვენებს წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტების სამართლიან

ღირებულებებს, რომლებიც აღრიცხულია აქტივებად და ვალდებულებებად მათ პირობით თანხებთან

ერთად. ჯამურად აღრიცხული პირობითი თანხა წარმოადგენს წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტის

შესაბამისი აქტივის, განაკვეთის ან ინდექსის თანხას და საფუძველს, რომელზე დაყრდნობითაც ფასდება

წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტის ღირებულების ცვლილება. პირობითი თანხები ასახავს

ოპერაციათა მოცულობას წლის ბოლოსთვის და არ მოიცავს საკრედიტო რისკს.

2017 2016 2015

პირობითი თანხა სამართლიანი

ღირებულებები პირობითი თანხა სამართლიანი

ღირებულებები პირობითი თანხა სამართლიანი ღირებულება

აქტივი ვალდე-ბულება აქტივი

ვალდე-ბულება აქტივი

ვალდებ-ულება აქტივი

ვალდებულება აქტივი

ვალდე-ბულება აქტივი

ვალდე-ბულება

სავალუტო

ხელშეკრუ

ლებები

ფორვარდები

და სვოპები

- ადგილო-

ბრივ

ვალუტაში – (2,651) – (34) 1,505 (1,290) 15 (107) 1,800 – 58 –

ფორვარდები

და სვოპები

- უცხოურ

ვალუტაში 17,741 (51,922) 104 (5,608) 19,859 (45,697) 1,180 (1,279) – – – –

სულ

წარმოებულ

ი აქტივები/

ვალდებ-

ულებები 17,741 (54,573) 104 (5,642) 21,364 (46,987) 1,195 (1,386) 1,800 - 58 -

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკი ფლობს შემდეგი სახის წარმოებულ ფინანსურ

ინსტრუმენტებს:

ფორვარდული ხელშეკრულებები

ფორვარდული ხელშეკრულებები წარმოადგენს სპეციალური ფინანსური ინსტრუმენტის კონკრეტულ

ფასად სამომავლო თარიღით ყიდვასთან ან გაყიდვასთან დაკავშირებულ ხელშეკრულებებს.

ფორვარდული ხელშეკრულებებით ოპერაციები ხდება არასაბირჟო ბაზარზე.

ბანკის ფორვარდული ხელშეკრულებები სამართლიანი ღირებულების იერარქიის მეორე დონეს

მიეკუთვნება. 2017 წელს სამართლიანი ღირებულების იერარქიის დონეებს შორის გადატანები არ

მომხდარა.

ავანსები მოიცავს შემდეგს:

2017 2016 2015

ძირითადი საშუალებებისა და არამატერიალური

აქტივებისთვის გადახდილი ავანსები 4,987 1,103 654

პროფესიული მომსახურებისთვის გადახდილი ავანსი 608 944 511

წინასწარ გადახდილი დაზღვევა 362 415 446

სხვა 857 1,564 2,756

სულ გადახდილი ავანსები 6,814 4,026 4,367



50


სხვა ვალდებულებები მოიცავს შემდეგს:

2017 2016 2015

დარიცხული პრემია 10,021 8,180 6,261

წარმოებული ვალდებულება 5,642 1,386 -

დაუფარავი თანხები 2,320 1,564 1,516

სხვადასხვა კრედიტორები 743 963 1,238

საგადასახადო დავალიანება, მოგების გადასახადის გარდა 386 360 337

სხვადასხვა პირობითი ვალდებულების, მათ შორის

თავდებობებისა და ნაკისრი ვალდებულებების ანარიცხები 215 461 482

სხვა 5,891 3,879 3,339

სხვა ვალდებულებები 25,218 16,793 13,173

გაუფასურების რეზერვის და ანარიცხების დინამიკა ასეთია:

სხვა აქტივები

სხვადასხვა პირობითი

ვალდებულების, მათ შორის

თავდებობებისა და ნაკისრი

ვალდებულებების ანარიცხები სულ

31 დეკემბერი, 2016 წ. 5,895 461 6,356

დანარიცხი/(გაუქმება) 382 (461) (79)

ჩამოწერა (5) – (5)

აღდგენები – 215 215

31 დეკემბერი, 2017 წ. 6,272 215 6,487






31 დეკემბერი, 2015 წ. 7,041 482 7,523

დანარიცხი/(გაუქმება) 2,561 (21) 2,540

ჩამოწერა (3,707) – (3,707)

31 დეკემბერი, 2016 წ. 5,895 461 6,356



51







31 დეკემბერი, 2014 წ. 5,998 1,661 7,659

დანარიცხი/(გაუქმება) 985 (1,179) (194)

ჩამოწერა (1) – (1)

აღდგენები 59 – 59

31 დეკემბერი, 2015 წ. 7,041 482 7,523

მოთხოვნების, გარანტიების და ვალდებულებების ანარიცხები აღირიცხება სხვა ვალდებულებებში.

14. ვალდებულებები საკრედიტო დაწესებულებების წინაშე

ვალდებულებები საკრედიტო დაწესებულებების წინაშე მოიცავს:

2017 2016 2015

მიმდინარე ანგარიშები 5,703 3,859 2,959

ვადიანი ანაბრები და სესხები 794 17,941 115,956

ვალდებულებები საკრედიტო დაწესებულებების წინაშე 6,497 21,800 118,915

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკს სებ-ისგან სესხი არ მიუღია (2016 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით, ვადიანი ანაბრები და სესხები მოიცავდა სებ-ისგან მიღებულ 17,000 ლარის (2015 წლის

31 დეკემბრის მდგომარეობით: 115,000 ლარი) ოდენობის მოკლევადიან სესხს. 17,863 ლარის (2015 წლის

31 დეკემბრის მდგომარეობით: 127,756 ლარი) საბალანსო ღირებულების მქონე გარკვეული საინვესტიციო

ფასიანი ქაღალდები გამოყენებული იქნა ამ სესხის უზრუნველსაყოფად).

15. ვალდებულებები კლიენტების წინაშე

ვალდებულებები კლიენტების წინაშე მოიცავს შემდეგს:

2017 2016 2015

მიმდინარე ანგარიშები 669,329 615,216 625,546

ვადიანი დეპოზიტები (სადეპოზიტო სერტიფიკატების

ჩათვლით) 677,035 676,902 618,498

ვალდებულებები კლიენტების წინაშე 1,346,364 1,292,118 1,244,044

გაცემული გარანტიების უზრუნველყოფა (მე-18 შენიშვნა) 814 1,319 1,258

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, კლიენტების მიმართ ვალდებულებები 140,272 ლარის (10.4%)

ოდენობით მოდიოდა ათ უმსხვილეს მეანაბრეზე (2016 წლის 31 დეკემბერი: 130,592 ლარი (10.1%), 2015

წლის 31 დეკემბერი: 178,069 ლარი (14.3%)).



52

15. ვალდებულებები კლიენტების წინაშე (გაგრძელება)

ვალდებულებები კლიენტების წინაშე მოიცავს ანგარიშებს კლიენტების შემდეგ ტიპებთან:

2017 2016 2015

ფიზიკური პირები 1,035,010 980,090 847,873

სახელმწიფო და საბიუჯეტო ორგანიზაციები 187,204 206,828 272,417

კერძო საწარმოები 124,150 105,200 123,754


ვალდებულებები კლიენტების წინაშე ეკონომიკის სექტორების მიხედვით:

2017 2016 2016

ფიზიკური პირები 1,035,010 980,090 847,873

სახელმწიფო და საბიუჯეტო ორგანიზაციები 187,204 206,828 272,417

ვაჭრობა 28,547 30,576 26,880

უძრავი ქონების მშენებლობა 2,584 2,458 1,883

ტრანსპორტი და კომუნიკაცია 919 1,998 11,885

ენერგეტიკა 876 4,016 10,588

სოფლის მეურნეობა 332 275 469

სხვა 90,892 65,877 72,049


16. სუბორდინირებული ვალი

2014 წლის ნოემბერში ბანკმა დაიწყო არაუზრუნველყოფილი სუბორდინირებული სესხის

ხელშეკრულებების გაყიდვა მაღალშემოსავლიან ფიზიკურ და იურიდიულ კლიენტებზე.

სუბორდინირებული სესხის ხელშეკრულებების გამოშვების ძირითადი მიზანი იყო მეორადი კაპიტალის

მოზიდვა ბანკის კაპიტალიზაციის მხარდასაჭერად.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკს ჰქონდა 105,753 ლარის დაუფარავი სუბორდინირებული

ვალი (2016 წლის 31 დეკემბერი: 94,920 ლარი, 2015 წლის 31 დეკემბერი: 58,346 ლარი). აქედან, სებ-ის

ამჟამინდელი და ბაზელ II/III-ის საფუძველზე სებ-ის მოთხოვნების თანახმად, მეორადი კაპიტალისთვის

შეიძლებოდა, შესაბამისად, 51,415 ლარისა და 51,415 ლარის (2016 წლის 31 დეკემბერი: 54,611 ლარი და

60,818 ლარი, 2015 წლის 31 დეკემბერი: 44,198 ლარი და 44,198 ლარი) მიკუთვნება.

17. საკუთარი კაპიტალი

საწესდებო კაპიტალი

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის ნებადართული საწესდებო კაპიტალი შედგებოდა

7,500,000,000 ჩვეულებრივი აქციისგან. აქედან 5,502,254,354 გამოშვებული იყო, ხოლო

5,440,480,024 ჩვეულებრივი აქცია სრულად იყო განაღდებული 1,045,428,327 გამოსყიდული აქციის

ჩათვლით (2016 წლის 31 დეკემბერი: ნებადართული საწესდებო კაპიტალი შედგებოდა

7,500,000,000 ჩვეულებრივი აქციისგან, რომელთაგან 5,502,254,354 იყო გამოშვებული, ხოლო

5,423,313,907 სრულად იყო განაღდებული 1,045,428,327 გამოსყიდული აქციის ჩათვლით, 2015 წლის

31 დეკემბერი: ნებადართული საწესდებო კაპიტალი შედგებოდა



53

17. საკუთარი კაპიტალი (გაგრძელება)

საწესდებო კაპიტალი (გაგრძელება)

7,500,000,000 ჩვეულებრივი აქციისგან, რომელთაგან 5,502,254,354 იყო გამოშვებული, ხოლო

5,386,315,867 სრულად იყო განაღდებული 971,234,382 გამოსყიდული აქციის ჩათვლით). თითოეული

აქციის ნომინალური ღირებულებაა 0.01 ლარი. გამოშვებული ჩვეულებრივი აქციების მთლიანი

რაოდენობიდან 59,926,012 აქცია გადავადებული გადახდის პრინციპით არის მიყიდული Stichting Liberty

ESOP-ისთვის (2016 წ.: 78,940,447, 2015წ.: 115,938,487) და მიეკუთვნება თანამშრომელთა წილობრივი

ინსტრუმენტებით კომპენსაციის პროგრამას.

მთლიანად განაღდებული და გამოსყიდული ჩვეულებრივი და კონვერტირებადი პრივილეგირებული

აქციების მოძრაობა აღწერილია ქვემოთ:

აქციების რაოდენობა ნომინალური თანხა

სულ

კონვერტირე-ბადი

პრივილეგირებული ჩვეულებრივი

კონვერტირე-ბადი

პრივილეგირებული ჩვეულებრივი

31 დეკემბერი, 2014 წ. 6,139,064 5,338,298,249 6,139 53,383 59,522

საწესდებო კაპიტალის გაზრდა – 48,017,618 – 480 480

საკუთარი აქციების გამოსყიდვა – (971,234,382) – (9,712) (9,712)

31 დეკემბერი, 2015 წ. 6,139,064 4,415,081,485 6,139 44,151 50,290


საკუთარი აქციების გამოსყიდვა – (74,193,945) – (742) (742)

31 დეკემბერი, 2016 წ. 6,139,064 4,377,885,580 6,139 43,779 49,918


31 დეკემბერი, 2017 წ. 6,139,064 4,395,051,697 6,139 43,951 50,090

აქციონერებმა ბანკის სააქციო კაპიტალში შენატანი განახორციელეს ლარში და ისინი უფლებამოსილი

არიან დივიდენდები და კაპიტალის ნებისმიერი განაწილება მიიღონ ლარში.

საწესდებო კაპიტალის გაზრდა წარმოადგენს ESOP-ის აქციებთან დაკავშირებული უფლების

გამოყენებას. 2017 წელს ESOP-ის აქციების ჯამური რაოდენობა, რომლებთან დაკავშირებითაც უფლება

გამოყენებულ იქნა, შეადგენს 17,166,117-ს, საიდანაც ნაღდი ფულის შენატანები განხორციელდა 17,166,117

აქციაზე; დარჩენილი 1,848,318 აქციაზე თანხა გადახდილ იქნა 2018 წლის იანვარში (2016 წელს ESOP-ის

აქციების ჯამური რაოდენობა, რომლებთან დაკავშირებითაც უფლება გამოყენებულ იქნა, შეადგენდა

36,998,0400ს, რომლებზეც თანხა სრულად გადახდილ იქნა 2016 წლის განმავლობაში). 2017, 2016 და 2015

წლების განმავლობაში ახალი ჩვეულებრივი აქციები არ გამოშვებულა და არ გაყიდულა.

2017, 2016 და 2015 წლების 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ერთი ჩვეულებრივი აქციის საბალანსო

ღირებულება შეადგენდა 0.0474 ლარს, 0.0402 ლარსა და 0.0275 ლარს შესაბამისად.

გამოსყიდული საკუთარი აქციები

2015 წლის 12 ნოემბერს ბანკმა დაიწყო ჩვეულებრივი აქციების გამოსყიდვა (შემდგომში „გამოსყიდვა“),

რა დროსაც თითო ჩვეულებრივ აქციაში გადაიხადა 0.0179 ლარი, და ჩვეულებრივი აქციების

მაქსიმალურმა რაოდენობამ შეადგინა 1,045,428,327 ლარი, ანუ გამოშვებული და მიმოქცევაში არსებული

ჩვეულებრივი აქციების მთლიანი რაოდენობის 19.00%.



54

17. კაპიტალი (გაგრძელება)

გამოსყიდული საკუთარი აქციები (გაგრძელება)

გამოსყიდვის პერიოდი განისაზღვრა 90 კალენდარული დღით გამოცხადების თარიღიდან 2016 წლის

10 თებერვლამდე. 2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკმა გამოისყიდა და მთლიანად მოახდინა

ანგარიშსწორება 1,045,428,327 ჩვეულებრივ აქციაზე (გამოშვებული და მიმოქცევაში არსებული აქციების

მთლიანი რაოდენობის 19.00%).

გადახდილი საფასური და გარიგების დანახარჯები გამოიქვითება მთლიანი კაპიტალიდან, როგორც

გამოსყიდული აქციები მათ გაუქმებამდე ან ხელახლა გამოშვებამდე. გამოსყიდული აქციები ასახულია

საშუალო შეწონილი ღირებულებით.

გამოსყიდვის პერიოდში გამოსყიდული ნებისმიერი აქცია, რომელიც არ გაყიდულა 2018 წლის

27 ივლისამდე, ჩაითვლება გაუქმებულად და ხელმძღვანელობა ვალდებულია დაარეგისტრიროს

გაუყიდავი გამოსყიდული აქციები ბანკის აქციათა რეესტრში, რომელსაც აწარმოებს დამოუკიდებელი

რეგისტრატორი.

კონვერტირებადი პრივილეგირებული აქციები

2012 წლის აგვისტოში ბანკმა გამოუშვა და საქართველოში საჯარო შეთავაზების მეშვეობით

საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი გახადა 10,000,000 კონვერტირებადი პრივილეგირებული აქცია,

რომლებიც გამოსყიდვას არ ექვემდებარება. თითო კონვერტირებადი პრივილეგირებული აქციის

განთავსების მთლიანი ფასი იყო 1 ლარი (საჯარო შეთავაზების ნებადართული ოდენობა შემდეგ

გაიზარდა 30,000,000 კონვერტირებად პრივილეგირებულ აქციამდე), რომელთაგან 6,139,064 იყო

მიმოქცევაში და

2017 წლის 31 დეკემბრისთვის სრულად განაღდებული (2016 წ.: 6,139,064, 2015 წ.: 6,139,064). საჯარო

შეთავაზების ვადა 2015 წლის 31 დეკემბერს ამოიწურა. კონვერტირებადი პრივილეგირებული აქციები

მუდმივია და მათი კონვერტირება, მფლობელის სურვილისამებრ, შეიძლება ბანკის ჩვეულებრივ

აქციებად კონვერტაციის ფასით, რომელიც წარმოადგენს წინა კალენდარული წლის ბოლოსთვის ბანკის

ფასს-ის შესაბამისად აუდიტის მიხედვით ჩვეულებრივი აქციების საბალანსო ღირებულების 1.05-ზე

გამრავლებულ ოდენობას, მიმოქცევაში არსებულ ერთ ჩვეულებრივ აქციაზე (გამოსყიდული აქციების

გამოკლებით).

კონვერტირებად პრივილეგირებულ აქციებზე დივიდენდების განაკვეთი წელიწადში 17%-ია,

გადაიხდება ყოველწლიურად და ექვემდებარება აქციონერთა საერთო კრების მიერ დამტკიცებას ყოველ

წელს. დივიდენდები არ არის კუმულაციური. კონვერტაციის ოფციონი თავდაპირველი აღიარების

თარიღისთვის კაპიტალის კომპონენტის სახითაა კლასიფიცირებული.

დივიდენდის გადახდა დამოკიდებულია ბანკის ფინანსურ მდგომარეობაზე და საქმიანობის შედეგზე და

კაპიტალის ადეკვატურობის გონივრულ მოთხოვნებზე და შეიძლება, სხვა მიზეზებთან ერთად,

შეიზღუდოს არსებული კანონმდებლობითა და ნორმატიული აქტებით, ასევე საქართველოს ეროვნული

ბანკის მიერ.

საბაზო/განზავებული შემოსავალი ერთ აქციაზე

ბანკი წარმოადგენს მონაცემებს ერთ აქციაზე საბაზო და განზავებული შემოსავლის შესახებ თავისი

ჩვეულებრივი აქციებისთვის. საბაზო შემოსავალი ერთ აქციაზე გამოითვლება ბანკის ჩვეულებრივი

აქციების მფლობელთა წმინდა მოგების ან ზარალის შეფარდებით პერიოდის განმავლობაში მიმოქცევაში

არსებული ჩვეულებრივი აქციების რაოდენობის საშუალო შეწონილთან (გამოსყიდული აქციების

გამოკლებით).



55


საბაზო/განზავებული შემოსავალი ერთ აქციაზე (გაგრძელება)

განზავებული შემოსავალი ერთ აქციაზე განისაზღვრება ჩვეულებრივი აქციების მფლობელების მოგების

ან ზარალის და მიმოქცევაში არსებული ჩვეულებრივი აქციების საშუალო შეწონილი რაოდენობის

დაკორექტირებით, პოტენციური ჩვეულებრივი აქციების განზავების ეფექტის გათვალისწინებით (მაგრამ

გამოსყიდული აქციების გათვალისწინების გარეშე), რომლებიც მოიცავს თანამშრომლებისთვის გაცემულ

ოფციონებს და კონვერტირებად პრივილეგირებულ აქციებს.

2017 წელს ბანკის ჩვეულებრივი აქციების მფლობელთა კუთვნილმა წმინდა მოგებამ შეადგინა 53,014

ლარი (2016 წ.: 47,714 ლარი, 2015 წ.: 32,146 ლარი), ხოლო წლის განმავლობაში მიმოქცევაში მყოფი

აქციების საშუალო შეწონილი რაოდენობა იყო 4,456,826,027 (2016 წ.: 4,465,137,370, 2015 წ.: 5,400,007,513),

შესაბამისად, შემოსავალი აქციაზე 2017 წელს შეადგენდა 0.01166 ლარს (2016 წ.: 0.01045 ლარი, 2015 წ.:

0.00576 ლარი).

2017 წლის 31 დეკემბერს კონვერტირებად პრივილეგირებულ აქციებს არ ჰქონდა განზავების ეფექტი,

რადგან 0.050 ლარის კონვერტაციის ფასი აღემატებოდა აღნიშნული პერიოდის კოტირებულ საშუალო

შეწონილ საბაზრო ფასს - 0.033 ლარს. ამრიგად, 2017 წლის 31 დეკემბრისთვის პოტენციურ განზავებაში

არ მონაწილეობდა 6,139,064 კონვერტირებადი პრივილეგირებული აქციის ჩვეულებრივ აქციებად

კონვერტაციის პოტენციური ეფექტი (2016 წლის 31 დეკემბრისთვის კონვერტირებად პრივილეგირებულ

აქციებს არ ჰქონდა განზავების ეფექტი, რადგან 0.042 ლარის კონვერტაციის ფასი აღემატებოდა

აღნიშნული პერიოდის კოტირებულ საშუალო შეწონილ საბაზრო ფასს - 0.017 ლარს).

დივიდენდები

2017 წელს ბანკმა ჩვეულებრივ აქციებზე გადაიხადა დივიდენდები 20,000 ლარის ოდენობით

(2016 წ.: ნული, 2015 წ.: 8,000 ლარი). 2017 წელს ბანკმა კონვერტირებად პრივილეგირებულ აქციებზე

გადაიხადა დივიდენდები 1,044 ლარის ოდენობით (2016 წ.: 1,044 ლარი, 2015 წ.: 1,044 ლარი,).

სხვა რეზერვები

სხვა რეზერვების დინამიკა ასეთია:

ძირითადი საშუალებების გადაფასების

რეზერვი სულ

2014 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით 8,455 8,455

გაყიდული აქტივის გადაფასების რეზერვი, გადასახადის

გათვალისწინებით (4) (4)

ქონების გადაფასების რეზერვის ცვეთა მოგების გადასახადის



შენობების გადაფასება, გადასახადის გათვალისწინებით 8,851 8,851













56


სხვა რეზერვების ხასიათი და დანიშნულება

ძირითადი საშუალებების გადაფასების რეზერვი

ძირითადი საშუალებების გადაფასების რეზერვი გამოიყენება შენობა-ნაგებობების სამართლიანი

ღირებულების გაზრდის და შემცირებების აღრიცხვისათვის, იმ პირობით, თუ ამგვარი შემცირება

უკავშირდება კაპიტალში ადრე ასახული იმავე აქტივის ზრდას.

18. პირობითი ვალდებულებები

საოპერაციო გარემო

2017 წლის სექტემბერსა და ნოემბერში, Standard & Poor-ისა და Fitch-ის რეიტინგებმა ხელახლა

დაადასტურეს საქართველოს, როგორც ქვეყნის, მათი შესაბამისი რეიტინგები „BB“ კატეგორიაზე

სტაბილური პერსპექტივით, ხოლო 2017 წლის სექტემბერში Moody-მა ქვეყნის რეიტინგი ერთი

საფეხურით ზევით - „Ba2“ კატეგორიაში აწია. ბოლო წლებში, საქართველომ განახორციელა და

მეტწილად შეინარჩუნა ფართომასშტაბიანი სტრუქტურული რეფორმები. 2017 წელს საქართველო

ბიზნესის წარმოების სიმარტივის მიხედვით ქვეყანა მსოფლიო ბანკის რეიტინგში მე-9 ადგილზე

(წინსვლა 2016 წლის განსაზღვრული მე-16 ადგილიდან, 2015 წლის განსაზღვრული მე-24 ადგილიდან),

ხოლო, ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსის მიხედვით, მე-13 ადგილზე გავიდა. მიუხედავად ამისა,

იგი კვლავაც მცირე ზომის ღია ეკონომიკის მქონე ქვეყანაა და მასზე გავლენას ახდენს გარე ტენდენციები

და ზეწოლა. 2017 წელს სავაჭრო დეფიციტი ცოტათი, 1.5%-ით, გაიზარდა. აღსანიშნავია, რომ გარდა

ნოემბრის თვეში თვითმფრინავის ერთჯერადი იმპორტისა, სავაჭრო დეფიციტი არ შეცვლილა

საანგარიშგებო პერიოდის განმავლობაში (2016 წლის 5.12 მილიარდი აშშ დოლარის მაჩვენებლიდან 2017

წლის 5.20 მილიარდი აშშ დოლარის მაჩვენებლამდე). 2016 წელს სავაჭრო დეფიციტი ცოტათი, 7.2%-ით

შემცირდა (2015 წლის 5.5 მილიარდი აშშ დოლარის მაჩვენებლიდან 2016 წლის 5.1 მილიარდი აშშ

დოლარის მაჩვენებლამდე). ფულადი გადარიცხვების წმინდა შემოდინება გაიზარდა 22.3%-ით (2016

წლის 957 მილიონი აშშ დოლარის მაჩვენებლიდან 2017 წლის 1,171 მილიონი აშშ დოლარის

მაჩვენებლამდე), 2016 წელს ფულადი გადარიცხვების წმინდა შემოდინება გაიზარდა 5.3%-ით (2015 წლის

909 მილიონი აშშ დოლარის მაჩვენებლიდან 2016 წლის 957 მილიონი აშშ დოლარის მაჩვენებლამდე),

საერთაშორისო ტურისტების შემოსვლამ 19.0%-ით იმატა (2016 წლის 6.4 მილიონიანი მაჩვენებლიდან

2017 წლის 7.6 მილიონის მაჩვენებლამდე). 2016 წელს საერთაშორისო ტურისტების შემოსვლამ 7.7%-ით

იმატა (2015 წლის 5.5 მილიონიანი მაჩვენებლიდან 2016 წლის 6.4 მილიონის მაჩვენებლამდე). 2017 წლის

განმავლობაში, წმინდა პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები 16.2%-ით გაიზარდა (2016 წელს 1.6

მილიარდი აშშ დოლარის მაჩვენებლიდან 2017 წელს 1.9 მილიარდი აშშ დოლარის მაჩვენებლამდე). 2016

წელს წმინდა პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები 5.2%-ით გაიზარდა (2015 წლის 1.56 მილიარდი აშშ

დოლარის მაჩვენებლიდან 2016 წლის 1.65 მილიარდი აშშ დოლარის მაჩვენებლამდე) ამის შედეგად,

ადგილობრივი ვალუტა 2.1%-ით გაუფასურდა (აშშ დოლართან მიმართებაში, ნომინალურ

გამოხატულებაში), წინა წლის 10.5%-იან გაუფასურებასთან შედარებით; ხოლო რეალური სავალუტო

კურსი (ნომინალური გაცვლითი კურსი, რომელიც დაკორექტირებულია მოვაჭრე ქვეყნების ინფლაციის

მიხედვით) მხოლოდ 0.1%-ით გაუფასურდა მაშინ, როცა წინა წელს გაუფასურებამ 3.6% შეადგინა. 2017

წელს რეალური მშპ 4.8%-ს გაუტოლდა; შედარებისთვის, 2016 წელს ამ მაჩვენებელმა 2.7%, ხოლო 2015 და

2014 წლებში, შესაბამისად, 2.8% და 4.6% შეადგინა.



57

18. პირობითი ვალდებულებები (გაგრძელება)

საოპერაციო გარემო (გაგრძელება)

2017 წელს საბიუჯეტო დეფიციტი მშპ-ის 3.9%-მდე შემცირდა; აღნიშნული მაჩვენებელი 2016 წელს 4.1%-

ს შეადგენდა. სათანადო ფისკალური და საკრედიტო-ფულადი ზომების ურთიერთქმედებისა და საბანკო

სექტორის გონივრული ზედამხედველობის შედეგად ფინანსურმა სექტორმა და საკრედიტო რისკებმა

დადებითი დინამიკა შეინარჩუნა, რის შედეგადაც საბანკო სექტორის საკრედიტო პორტფელი 17.9%-ით

(სავალუტო კურსის ეფექტის მიხედვით დაკორექტირებული) გაიზარდა და, ამავდროულად, უმოქმედო

სესხები (ანუ 90 დღეზე მეტად ვადაგადაცილებული სესხები) შედარებით დაბალ დონეზე შენარჩუნდა

(3%-ზე ნაკლები) მთლიანი საბანკო სექტორისთვის. 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, სესხისა და

დეპოზიტის დოლარიზაციის კოეფიციენტმა ასევე დაიწია 56.9%-მდე და 65.6%-მდე 2016 წლის

31 დეკემბრისთვის არსებულ მაჩვენებლებთან შედარებით, რაც 65.4%-სა და 72.4%-ს შეადგენდა,

შესაბამისად.

პერიოდის ინფლაციის საშუალო მაჩვენებელი, რომელიც 2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით 2.1%

იყო, გაიზარდა და 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით 6.7% შეადგინა. ფასის თითქმის 40%-იანი

ზრდა გამოწვეული იყო აქციზის გადასახადთან დაკავშირებული ზრდით, ხოლო ძირითადი ინფლაციის

მაჩვენებელი საკმაოდ ახლოს დარჩა სებ-ის მიერ განსაზღვრულ 4.0%-თან 2017 წლის განმავლობაში.

სახელმწიფოს სასესხო კაპიტალი უცვლელი რჩებოდა 44.7%-ის ოდენობით, როგორც 2017 წლის მშპ-ის

წილი. სახელმწიფო და სებ-ი საკმარის ლიკვიდურობას ინარჩუნებენ სებ-ში სახელმწიფო ფულადი

დეპოზიტებისა და სებ-ის საერთაშორისო რეზერვების სახით (სებ-ის საერთაშორისო რეზერვები გაიზარდა

10.2%-ით და 2017 წელს 3,039 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა მაშინ, როდესაც 2016 წელს იგივე

მაჩვენებელი 2,757 მილიონ აშშ დოლარს უტოლდებოდა). 2018 წელს შეინიშნება ფუნდამენტალური

ეკონომიკური ფაქტორების გაუმჯობესება რეგიონში და მოსალოდნელზე მაღალი ზრდის იმპულსი

საქართველოს ძირითად სავაჭრო პარტნიორებს შორის (2017 წელს ექსპორტში დაფიქსირდა 29.1%-იანი

ზრდა წლიდან წლამდე); სწრაფზრდადი ტურიზმის სექტორი (2017 წელს ტურიზმიდან მიღებული

შემოსავალი გაიზარდა 27.0%-ით და 2.8 მილიარდი აშშ დოლარი, ანუ მშპ-ის 18.2%, შეადგინა); მსხვილი

საინვესტიციო პროექტების დაწყება და მთავრობის მიერ განხორციელებული ზრდის გაძლიერებაზე

ორიენტირებული რეფორმების პოზიტიური გავლენის დაჩქარება.

ხელმძღვანელობას მიაჩნია, რომ ბანკი მზად არის ფეხი აუწყოს მომავალ ტრენდს, რადგან მას გააჩნია

საკმაოდ დივერსიფიცირებული საცალო სესხების პორტფელი, დაბალი კონცენტრაცია საერთო

საკრედიტო პორტფელში და ფინანსური რესურსების ბაზა; მაღალი კაპიტალიზაცია და საკმაოდ

სტაბილური ლიკვიდურობის ბუფერი. ამასთან, ბანკის რეფინანსირების რისკი არსებითად დაბალია

ფიქსირებული განაკვეთის მქონე საცალო ვადიანი ანაბრებისა და სადეპოზიტო სერტიფიკატების

მნიშვნელოვანი წილის გამო.

იურიდიული საკითხები

საქმიანობის ჩვეულებრივი მსვლელობისას, ბანკის წინააღმდეგ შესაძლოა აღიძრას სარჩელები.

ხელმძღვანელობას მიაჩნია, რომ ამ სარჩელებიდან გამომდინარე საბოლოო ვალდებულებას (ასეთის

არსებობის შემთხვევაში) არ ექნება არსებითი უარყოფითი გავლენა ბანკის ფინანსურ მდგომარეობაზე ან

სამომავლო ფუნქციონირებაზე.

ბანკის პირობითი ვალდებულებები შემდეგია:



58

18. პირობითი ვალდებულებები (გაგრძელება) იურიდიული საკითხები (გაგრძელება)

2017 2016 2015

საკრედიტო ვალდებულებები

გარანტიები 840 849 2,268

გამოუყენებელი სასესხო ვალდებულებები 32,312 31,101 29,094

33,152 31,950 31,362

ვალდებულებები საოპერაციო იჯარიდან

არაუგვიანეს 1 წლისა 7,445 8,438 7,079

1 წელზე გვიან, მაგრამ არაუგვიანეს 5 წლისა 20,959 26,440 20,360

5 წელზე გვიან 8,104 12,093 9,940

36,508 46,971 37,379

პირობითი ვალდებულებები კაპიტალური დანახარჯებიდან 2,330 259 213

გამოკლებული - ანარიცხები – (1) (22)

პირობითი ვალდებულებები (უზრუნველყოფის

გამოქვითვამდე) 71,990 79,179 68,932

გამოკლებული - გამოშვებული გარანტიების და

აკრედიტივების უზრუნველსაყოფად ფლობილი ნაღდი

ფული (მე-15 შენიშვნა) (814) (1,319) (1,258)

პირობითი ვალდებულებები 71,176 77,860 67,674

2017 წლის, 2016 წლისა და 2015 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკს ჰქონდა ბანკების

კომპლექსური დაზღვევა, დირექტორებისა და თანამშრომლების პასუხისმგებლობის, ასევე ქონებისა და

ავტოტრანსპორტის დაზღვევა.

დავები

2013 წლის ოქტომბერ-ნოემბერში ბანკის რამდენიმე ყოფილმა აქციონერმა - ირინა ჯინჭარაძემ, ელენა

კოვალენკომ და თამარ მარშანიამ და ანა გერბიაკმა (შემდგომში „მოსარჩელეები“) თბილისის საქალაქო

სასამართლოში სარჩელი შეიტანეს მოპასუხეების - შპს „ევროოილის“, ბანკის, შპს „ლიბერთი ჰოლდინგ

ჯორჯიას“, სს „ლიბერთი კაპიტალისა“ და „ლიბერთი ინვესტმენტს ჰოლდინგ ბი.ვი-ს“ წინააღმდეგ

(შემდგომში „მოპასუხეები“). თავიანთ სარჩელებში მოსარჩელეები დავობდნენ, რომ მათ აიძულეს

შპს „ევროოილისთვის“ მიეყიდათ მათ მფლობელობაში არსებული ბანკის შესაბამისი აქციები, და, რომ

შპს „ევროოილი“ და მოპასუხეები დაკავშირებულნი იყვნენ ერთმანეთთან ან/და ერთობლივად და

შეთანხმებულად მოქმედებდნენ. შესაბამისად, მოსარჩელეები მოითხოვდნენ წილის ნასყიდობის

ხელშეკრულების ნაწილობრივ გაუქმებას. მოსარჩელეებმა ჯამში გაყიდეს ბანკის 914,827,300

ჩვეულებრივი აქცია. მოსარჩელეები მოითხოვდნენ ბანკში შპს „ლიბერთი ჰოლდინგ ჯორჯიას“

კუთვნილი ჩვეულებრივი აქციების 58.18%-იანი წილისა და სს „ლიბერთი ბანკის“ კუთვნილი უძრავი

ქონების ცხრა ობიექტის დაყადაღებას სასამართლო ბრძანების საფუძველზე. თბილისის საქალაქო

სასამართლომ ნაწილობრივ დააკმაყოფილა მოსარჩელეების მოთხოვნა და დააყადაღა ბანკის მიმოქცევაში

არსებული ჩვეულებრივი აქციების 58.18%-იანი წილი, რომელიც შპს „ლიბერთი ჰოლდინგ ჯორჯიას“

საკუთრებაში იყო.



59

18. პირობითი ვალდებულებები (გაგრძელება)

იურიდიული საკითხები (გაგრძელება)

ამასთან, 2016 წლის 8 ივნისს თბილისის სააპელაციო სასამართლო თავისი გადაწყვეტილებით

დააკმაყოფილა European Financial Group B.V.-ის სარჩელი შპს „ლიბერთი ჰოლდინგ ჯორჯიას“,

Elvin Solutions Limited-ისა და Olive Capital Management-ის (ბანკის უმცირესობის წილის მფლობელები)

წინააღმდეგ, ზემოაღნიშნულ მხარეებს შორის ლონდონის საერთაშორისო საარბიტრაჟო სასამართლოში

საარბიტრაჟო პროცესთან დაკავშირებით და სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიების სახით აუკრძალა

შპს „ლიბერთი ჰოლდინგ ჯორჯიას“, Elvin Solutions Limited-სა და Olive Capital Management-ს ბანკში

თავ-თავიანთი 3,326,488,049 ჩვეულებრივი აქციის გასხვისება ან დაგირავება (შპს „ლიბერთი ჰოლდინგ

ჯორჯია“ - 3,326,488,049 ჩვეულებრივი აქცია; Elvin Solutions Limited - 72,584,672 ჩვეულებრივი აქცია; და,

Olice Capital Management - 52,581,749 ჩვეულებრივი აქცია). ლონდონის საერთაშორისო საარბიტრაჟო

სასამართლოში წარმოებული დავა ზემოაღნიშნულ საქმესთან დაკავშირებით მხარეთა შორის მორიგებით

დასრულდა.

შესაბამისად, 2017 წლის 20 სექტემბერს თბილისის საქალაქო სასამართლომ დაამტკიცა მოსარჩელეებსა

და შპს „ლიბერთი ჰოლდინგ ჯორჯიას“ შორის მორიგება წილის ნასყიდობის ხელშეკრულების გაუქმების

შესახებ დავასთან დაკავშირებით. საქმე დაიხურა და ყველა შესაბამისი დაყადაღებული აქცია

განთავისუფლდა ყადაღისგან.

19. წმინდა საკომისიო შემოსავალი

წმინდა შემოსავალი გასამრჯელოდან და საკომისიო მოსაკრებლიდან მოიცავს შემდეგს:

2017 2016 2015

ოპერაციები პლასტიკური ბარათებით 10,157 10,567 8,296

საანგარიშსწორებო ოპერაციები 6,020 6,222 6,055

ფულადი გადარიცხვები 4,750 5,073 5,440

კომუნალური გადახდებიდან მიღებული საკომისიო

შემოსავალი 3,517 2,905 1,801

საკასო ოპერაციები 3,370 4,220 3,444

გარანტიები და აკრედიტივები 26 42 97

სხვა 6,769 5,655 5,165

მიღებული გასამრჯელო და საკომისიო 34,609 34,684 30,298

ოპერაციები პლასტიკური ბარათებით (6,160) (5,403) (4,117)

კომუნალურ გადახდებზე გაწეული საკომისიო ხარჯი (755) (806) (419)

საანგარიშსწორებო ოპერაციები (798) (854) (884)

საკასო ოპერაციები (11) (10) (15)

გარანტიები და აკრედიტივები – – (2)

საკომისიო ხარჯი (7,724) (7,073) (5,437)

წმინდა საკომისიო შემოსავალი 26,885 27,611 24,861



60

20. სხვა შემოსავალი

სხვა შემოსავალი მოიცავს შემდეგს:

2017 2016 2015

შემოსავალი კლიენტთა სესხების და ავანსების დაფარვის

დაგვიანებასთან დაკავშირებული ჯარიმებიდან 18,371 14,581 13,331

გასაყიდად გამიზნულ ინვესტიციაში აქციების გაყიდვიდან

მიღებული შემოსავალი 1,026 231 –

მოგება აქტივების გაყიდვიდან 379 375 363

შემოსავალი იჯარიდან 344 497 762

აქტივების გადაფასების შედეგად მიღებული მოგება 46 47 62

სხვა 932 1,142 827

სხვა შემოსავლები, სულ 21,098 16,873 15,345

21. თანამშრომლებზე გაწეული და სხვა ადმინისტრაციული ხარჯები

თანამშრომლებზე გაწეული და სხვა საოპერაციო ხარჯები მოიცავს შემდეგს:

2017 2016 2015

ხელფასები 53,390 50,910 45,224

ცვალებადი ყოველთვიური პრემია 7,785 7,285 5,778

სამუშაოს შესრულებასთან დაკავშირებული პრემიალური

თანხები 9,057 7,766 6,062

სუბორდინირებული ვალის კონტრაქტების თანამშრომლების

შენარჩუნება 1,760 1,592 1,717

თანამშრომლებზე გაწეული ხარჯი 71,992 67,553 58,781

2017 2016 2015

იჯარა და ქირა 8,865 8,756 7,564

მარკეტინგი და რეკლამა 3,937 3,829 2,912

იურიდიული და სხვა პროფესიული მომსახურება 3,861 4,715 4,635

საკომუნიკაციო მომსახურება 3,707 3,896 3,785

საოფისე მარაგები 2,648 3,181 3,375

კომუნალური ხარჯი 2,286 2,281 1,982

შეკეთება და ტექნიკური მომსახურება 1,347 1,345 1,145

საოპერაციო გადასახადები 1,327 1,374 1,331

დაცვა-უსაფრთხოება 1,095 1,231 1,187

მგზავრობის ხარჯი 865 986 1,116

დაზღვევა 836 913 926

კორპორაციული წამახალისებელი ღონისძიებები 405 645 676

აუდიტი, აუდიტთან დაკავშირებული და სხვა

მომსახურების ხარჯები

380 429 617

სხვა 3,482 2,648 3,117

ზოგადი და ადმინისტრაციული ხარჯები 35,041 36,229 34,368



61

22. რისკის მართვა

შესავალი

ბანკის საქმიანობისთვის გარკვეული რისკებია დამახასიათებელი, და მათი მართვა ხორციელდება

გამოვლენის, შეფასებისა და კონტროლის უწყვეტი პროცესით, რისკების ლიმიტებისა და კონტროლის

სხვა მექანიზმების მეშვეობით. რისკის მართვას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ბანკის

რენტაბელურობისათვის და ბანკის თითოეული თანამშრომელი პასუხისმგებელია რისკების

გამომჟღავნებასა და აღმოჩენაზე თავისი საქმიანობის ფარგლებში. ბანკის საქმიანობისთვის

დამახასიათებელი ძირითადი რისკებია საკრედიტო, ლიკვიდურობის, საბაზრო, საოპერაციო რისკები და

სხვა არაფინანსური რისკები. ბანკის მიერ დანერგილი რისკის მართვის სისტემა საქმიანობის თითოეული

მიმართულებისთვის თითოეული ტიპის რისკის დასაშვებ დონეს აწესებს და უზრუნველყოფას მის

დაცვას.

რისკის მართვაზე პასუხისმგებელი პირების მოვალეობაა, უზრუნველყონ, რომ ბანკი აკმაყოფილებდეს

სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დამტკიცებულ პოლიტიკას რისკის დასაშვები დონის შესახებ. მასთან

შესაბამისობას უზრუნველყოფა ხდება რისკის დასაშვები დონის მაჩვენებლების მუდმივი

მეთვალყურეობითა და, გარემოებების შეცვლის შემთხვევაში, ამ პარამეტრების შეცვლის წინადადებების

წამოყენებით. რისკის დასაშვები დონის შესახებ სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დამტკიცებული

პოლიტიკის მონიტორინგზე საბოლოო პასუხისმგებლობა აკისრია საწარმოს რისკის მართვის

დეპარტამენტს. პოლიტიკა რისკის დასაშვები დონის შესახებ აწესებს რისკის გამომწვევი მოვლენების

დადგომისა და ლიმიტების დარღვევის ესკალაციის სცენარებს იმისათვის, რომ დროულად და

ეფექტურად დაიწყოს და განახორციელოს რისკის შემცირებისკენ მიმართული წინასწარ განსაზღვრული

ზომები. ბანკის ყოველდღიურ საქმიანობაში ეფექტურად ჩართვის მიზნით, რისკის დასაშვები დონის

შესახებ პოლიტიკის პარამეტრები უფრო დაწვრილებითი სახითაა წარმოდგენილი ბიზნესერთეულებისა

და ოპერაციების დონეებზე. დირექტორთა საბჭოს აქტიური მონაწილეობით, რისკის მართვის ფუნქციები

უზრუნველყოფს სათანადო კომუნიკაციას და სიცხადეს ყველა დონეზე, რისკის ამოცანებთან

მიმართებაში, რისკის პროფილის მუდმივ მონიტორინგს და მისი შესაბამისობის შემოწმებას რისკის

დასაშვები დონის შესახებ პოლიტიკასთან, ასევე რისკების დროულად აღმოჩენასა და მათ

შესამცირებლად ზომების შემუშავებას.

რისკების მართვის სისტემა და სტრუქტურა

ბანკის რისკის მართვის სისტემის დანერგვასა და ზედამხედველობაზე საბოლოო პასუხისმგებლობა

ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს ეკისრება. სამეთვალყურეო საბჭოს დაფუძნებული აქვს კომიტეტები,

რომლებსაც ევალებათ შესაბამის კონკრეტულ სფეროში ბანკის რისკის მართვის სხვადასხვა პოლიტიკის

შედგენა და კონტროლი, რომლებიც აისახება პოლიტიკაში რისკის დასაშვები დონის შესახებ.

ბანკის რისკის მართვის პოლიტიკა შეიქმნა იმისთვის, რომ მოხდეს ბანკის წინაშე მდგარი რისკების

გამოვლენა და გაანალიზება, რისკის სათანადო ლიმიტების დაწესება და კონტროლის მექანიზმების

შემუშავება, და რისკებისა და მათი ლიმიტების დაცვის ზედამხედველობა. რისკის მართვის პოლიტიკა

და სისტემები რეგულარულად გადაიხედება, რომ მასში აისახოს საბაზრო პირობებში და ბაზარზე

შეთავაზებულ პროდუქტებსა და მომსახურებებში მომხდარი ცვლილებები. ბანკს, თავისი მართვის

სტანდარტებით, პროცედურებითა და ტრენინგებით, აქვს დისციპლინირებული და კონსტრუქციული

კონტროლის გარემო, რომელშიც თანამშრომლებს კარგად აქვთ გააზრებული თავიანთი როლები და

მოვალეობები.



62

22. რისკის მართვა (გაგრძელება)

რისკების მართვის სისტემა და სტრუქტურა (გაგრძელება)

აუდიტის კომიტეტი

აუდიტის კომიტეტი პასუხს აგებს ბანკის რისკის მართვის პოლიტიკასა და პროცედურებთან

შესაბამისობის ზედამხედველობაზე, ასევე რისკის მართვის სისტემის ადეკვატურობის შემოწმებაზე

ბანკის წინაშე მდგარ რისკებთან მიმართებაში. კომიტეტი პასუხისმგებელია რისკის ძირითად

საკითხებზე და მართავს და ამოწმებს რისკთან დაკავშირებულ შესაბამის გადაწყვეტილებებს. აუდიტის

კომიტეტს ამ ფუნქციების შესრულებაში შიდა აუდიტი ეხმარება.

შიდა აუდიტი

ბანკში რისკების მართვის პროცესებს მეთვალყურეობს ბანკის შიდა აუდიტი, რომელიც სისტემატური და

არასისტემატური შემოწმებებით ადგენს პროცედურების ადეკვატურობასა და ბანკის შესაბამისობას

პროცედურებთან. შიდა აუდიტი ყველა შეფასების შედეგს განიხილავს დირექტორთა საბჭოსთან და

აუდიტის კომიტეტს შედეგებსა და რეკომენდაციებს მოახსენებს.

სხვა სტრუქტურული ერთეულები

რისკების იდენტიფიკაციასა და კონტროლს ძირითადად ახორციელებს სამეთვალყურეო საბჭო, თუმცა

რისკების მართვა და მონიტორინგი ასევე ხორციელდება ბანკის დამოუკიდებელი განყოფილებების მიერ.

რისკის დასაშვები დონის ზღვარს აწესებს სამეთვალყურეო საბჭო, ხოლო მონიტორინგი ევალებათ

შემდეგ კომიტეტებს და სტრუქტურულ ერთეულებს, დირექტორთა საბჭოს აქტიური მონაწილეობით:

► საკრედიტო რისკს მართავენ საკრედიტო რისკის კომიტეტები;

► ლიკვიდურობის რისკს მართავს აქტივ-პასივების კომიტეტი;

► საბაზრო რისკს მართავს აქტივ-პასივების კომიტეტი;

► საოპერაციო რისკს მართავს საოპერაციო რისკის მართვის დეპარტამენტი დირექტორთა საბჭოსთან

მჭიდრო თანამშრომლობით;

► საინფორმაციო უსაფრთხოებისა და ტექნოლოგიებთან დაკავშირებულ რისკებს მართავს

საინფორმაციო უსაფრთხოების დეპარტამენტი.

კომიტეტები დაკომპლექტებულია ყველა შესაბამისი ბიზნესერთეულის წამომადგენლებით

და რეგულარულად წარუდგენს ანგარიშს დირექტორთა საბჭოს.

ბანკში ყოველდღიური საქმიანობისა და ოპერაციების თანმდევი რისკების მართვა ბანკის საქმიანობის

შესაბამისი მიმართულებების ამოცანაა. ბიზნესპროცესებს ახლავს მაკონტროლებელი ღონისძიებები,

რომლებსაც ახორციელებენ შესაბამისი რისკის განყოფილების წარმომადგენლები. რისკის მართვის

ფუნქციის მქონე სტრუქტურული ერთეულები დაცვის მეორე ხაზს წარმოდგენენ. საკრედიტო,

ლიკვიდურობის, საბაზრო, საოპერაციო და სხვა ფინანსური რისკების ყოველდღიურ მართვაზე

პასუხისმგებლები არიან შემდეგი დეპარტამენტები:

► საწარმოს რისკის მართვა;

► საკრედიტო ანდერაიტინგი;

► კრედიტების ადმინისტრირება;

► საკრედიტო კონტროლი;

► დავალიანების ამოღება;

► საოპერაციო რისკის მართვა;



63

► საინფორმაციო უსაფრთხოება.


რისკების მართვის სისტემა და სტრუქტურა (გაგრძელება)

უკანონო შემოსავლების ლეგალიზაციის რისკი და შესაბამისობის რისკი იმართება საოპერაციო რისკის

მართვის დეპარტამენტის მიერ. დავალიანების ამოღების ფუნქცია გაყოფილია ორ მსხვილ ქვეფუნქციად,

რომელთაგან თითოეული პასუხისმგებელია დავალიანების ამოღების პროცესის წარმართვასა

და მონიტორინგზე, დაუფარავი დებიტორული დავალიანების ტიპების მიხედვით.

ბანკში ყოველდღიური საქმიანობისა და ოპერაციების თანმდევი რისკების მართვა ბანკის საქმიანობის

შესაბამისი მიმართულებების ამოცანაა. ბიზნესპროცესები მოიცავს რისკის მართვის წარმომადგენლების

ყოველდღიურ ჩართულობას, რა დროსაც ყურადღება მახვილდება რისკის გამოვლენაზე, ანალიზზე,

შეფასებასა და შემცირებაზე.

რისკის შეფასებისა და ანგარიშგების სისტემა

ბანკის რისკები ფასდება ისეთი მეთოდით, რომელიც განიხილავს როგორც ჩვეულებრივი საქმიანობის

პირობებში მოსალოდნელ დანაკარგს, ისე გაუთვალისწინებელ დანაკარგს, რომელიც წარმოადგენს

სტატისტიკური მონაცემების საფუძველზე პროგნოზირებულ რეალურ ზარალს. მეთოდი ალბათობებს

იყენებს ისტორიულ გამოცდილებაზე დაყრდნობით.

რისკების მონიტორინგი და კონტროლი უმთავრესად ხორციელდება რისკის დასაშვები დონის

პოლიტიკით დადგენილ ლიმიტებზე დაყრდნობით. ეს ლიმიტები ასახავს ბანკის ბიზნეს სტრატეგიას,

საბაზრო გარემოს და მისთვის მისაღებ რისკის დონეს.

ყველა საქმიანობიდან მიღებული ინფორმაცია მოწმდება და მუშავდება, რათა უზრუნველყოფილ იქნას

ადრეული რისკების განსაზღვრა, ანალიზი და კონტროლი. ამ ინფორმაციის წარდგენა და განმარტება

ხდება დირექტორთა საბჭოსთვის და თითოეული ბიზნეს განყოფილების ხელმძღვანელისთვის.

ხელმძღვანელობა ყოველთვიურად აფასებს სესხებზე შესაძლო დანაკარგების რეზერვის ადეკვატურობას.

რისკების შესახებ სპეციალურად მომზადებული ანგარიშები მზადდება და ვრცელდება ბანკის ყველა

დონეზე, რათა ყველა განყოფილებას ჰქონდეს წვდომა ამომწურავ, სათანადო და განახლებულ

ინფორმაციაზე.

რისკის შემცირება

საკრედიტო რისკის შემცირების მიზნით ბანკი მიმართავს უზრუნველყოფას და დივერსიფიკაციას.

რისკის ჭარბი კონცენტრაცია

კონცენტრაცია წარმოიქმნება, როდესაც მთელი რიგი მონაწილე მხარეები ჩართულნი არიან ანალოგიურ

საქმიანობებში, ერთსა და იმავე გეოგრაფიულ ერთეულში საქმიანობენ, ან აქვთ მსგავსი ეკონომიკური

მახასიათებლები, რის გამოც მათ მიერ საკონტრაქტო ვალდებულებების შესრულების უნარზე

ერთნაირად მოქმედებს ეკონომიკური, პოლიტიკური და სხვა პირობების ცვლილებები. კონცენტრაცია

მიგვანიშნებს ბანკის საქმიანობის მეტ მგრძნობელობაზე იმ გარემოებების მიმართ, რომლებიც

ზემოქმედებას ახდენენ კონკრეტულ დარგზე ან გეოგრაფიულ მდებარეობაზე. ბანკის რისკის მართვის

ფუნქციები უზრუნველყოფს იმას, რომ რისკის კონცენტრაციის პოტენციური უარყოფითი გავლენა

დროულად გამოვლინდეს, შესაბამისი რისკები სათანადოდ შეფასდეს და, საბოლოოდ, დაიგეგმოს და

განხორციელდეს საპასუხო ზომები. პოლიტიკა რისკის დასაშვები დონის შესახებ აწესებს ლიმიტებს

საკრედიტო, ლიკვიდურობისა და საბაზრო რისკების ჭარბ კონცენტრაციაზე.



64


საკრედიტო რისკი

საკრედიტო რისკი არის რისკი იმისა, რომ ბანკმა შესაძლოა განიცადოს ზარალი, თუ მისმა კლიენტებმა ან

მონაწილე მხარეებმა ვერ შეძლეს საკონტრაქტო ვალდებულებების შესრულება. ბანკი საკრედიტო რისკს

მართავს და აკონტროლებს რისკის მოცულობაზე მისთვის მისაღები ლიმიტის დაწესებით ცალკეული

მონაწილე მხარეების, ასევე გეოგრაფიული და დარგობრივი კონცენტრაციებისთვის

და რისკების ამ ლიმიტებთან შესაბამისობის მონიტორინგით.

ბანკმა შეიმუშავა საკრედიტო რეიტინგის გადახედვის პროცესი, რათა უზრუნველყოს გარიგებაში

მონაწილე მხარეების კრედიტუნარიანობაში სავარაუდო ცვლილებების ადრეული გამოვლენა. მათ

შორისაა უზრუნველყოფის რეგულარული შემოწმებაც. საკრედიტო რეიტინგის გადახედვის პროცესი

ბანკს საშუალებას აძლევს შეაფასოს რისკებით გამოწვეული პოტენციური ზარალი და მიიღოს

მაკორექტირებელი ზომები.

მსესხებლის მიერ ლიმიტების დარღვევის მონიტორინგი ხდება გაცემულ სესხებზე. საკრედიტო

კომიტეტი შეიძლება ამ ლიმიტების შეცვლის ინიციატივით გამოვიდეს.

საჭიროების შემთხვევაში ბანკი ითხოვს გირაოს და კომპანიის თავდებობას. საკრედიტო რისკების

მონიტორინგი ხდება უწყვეტად, ხოლო მათი გადახედვა ხდება ყოველწლიურად ან უფრო ხშირად.

საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებების რისკი

ბანკი თავის კლიენტებს სთავაზობს გარანტიებს, რომელთა მიხედვითაც ბანკს შესაძლოა მოუწიოს მათი

სახელით გადახდა. ასეთი თანხების ამოღება კლიენტებისგან ხდება აკრედიტივის პირობების მიხედვით.

ამ შემთხვევაში, ბანკი დგას სესხის გაცემისთვის დამახასიათებელი რისკების წინაშე,

ამ რისკების შემცირება ხდება სესხებზე გამოყენებული პოლიტიკისა და კონტროლის პროცესების


საკრედიტო ხარისხი ფინანსური აქტივების კლასების მიხედვით

ფინანსური აქტივების საკრედიტო ხარისხი იმართება ბანკის შიდა საკრედიტო პოლიტიკით. ცხრილში

მოცემულია საკრედიტო ხარისხი აქტივების ტიპების მიხედვით ფინანსური მდგომარეობის

ინდივიდუალურ ანგარიშგების სასესხო მუხლებისთვის, ცხრილში მოყვანილ კატეგორიებზე

დაყრდნობით.



65


საკრედიტო რისკი

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით შენიშვნები

არც ვადაგადაცილებული და არც

გაუფასურებული

ვადაგადაცილებული, მაგრამ არა




გაუფასურებული სულ

მაღალი შეფასება

სტანდარტული შეფასება

სტანდარტულზე

დაბალი შეფასება

ფულადი სახსრები და

მათი ეკვივალენტები,

გარდა ნაღდი ფულის

ნაშთისა სალაროში 6 307,329 – – – – 307,329

მოთხოვნები საკრედიტო

დაწესებულებების

მიმართ 7 73,430 – – – – 73,430


სესხები 8




შენატანებით 360,795 4,744 1,760 36,069 – 403,368

სამომხმარებლო სესხები 187,036 3,949 3,298 66,780 – 261,063

მიკროსესხები 106,337 814 190 9,862 – 117,203

სალომბარდო სესხები 57,238 – 4 1,415 1,926 60,583

იპოთეკური სესხები 18,672 262 210 854 – 19,998

კორპორატიული, მცირე

და საშუალო


სესხები 968 115 68 625 2,560 4,336

731,046 9,884 5,530 115,605 4,486 866,551

საინვესტიციო ფასიანი

ქაღალდები 9

- სესხები და მისაღები

ანგარიშები 152,425 – – – – 152,425

- დაფარვის ვადამდე

ფლობილი 70,375 – – – – 70,375

222,800 – – – – 222,800

სულ 1,334,605 9,884 5,530 115,605 4,486 1,470,110



66


საკრედიტო რისკი (გაგრძელება)


არც ვადაგადაცილებული და არც


ვადაგადაცილებული, მაგრამ არა




გაუფასურებული სულ


სტანდარტული შეფასება

სტანდარტულზე

დაბალი შეფასება







მიმართ 7 96,255 – – – – 96,255






შენატანებით 293,149 6,699 1,575 29,697 – 331,120


მიკროსესხები 100,168 846 188 7,471 – 108,673

სალომბარდო სესხები 50,160 – – 1,309 3,257 54,726

იპოთეკური სესხები 15,958 – 181 456 – 16,595




სესხები 2,677 431 118 1,466 3,957 8,649

592,817 13,443 5,865 85,225 7,214 704,564




ანგარიშები 164,139 – – – – 164,139


ფლობილი 82,451 – – – – 82,451

246,590 – – – – 246,590

სულ 1,264,695 13,443 5,865 85,225 7,214 1,376,442



67



არც ვადაგადაცილებული და არც გაუფასურებული



სტანდარ-ტული

შეფასება

სტანდარტულზე დაბალი

შეფასება

ვადაგადაცი-ლებული, მაგრამ არა

ინდივიდუ-ალურად

გაუფასურე-ბული

ინდივიდუ-ალურად

გაუფასურე-ბული სულ







მიმართ 7 58,502 – – – – 58,502






შენატანებით 331,848 6,938 2,174 25,450 – 366,410


მიკროსესხები 89,223 673 100 4,642 – 94,638

სალომბარდო სესხები 41,087 – – 2,111 7,607 50,805

იპოთეკური სესხები 16,861 – 95 677 – 17,633




სესხები 4,809 227 22 793 6,166 12,017

596,570 14,858 6,847 66,412 13,773 698,460




ანგარიშები 79,469 – – – – 79,469


ფლობილი 124,321 – – – – 124,321

203,790 – – – – 203,790

სულ 1,220,511 14,858 6,847 66,412 13,773 1,322,401



68



ბანკის საკრედიტო რიკების შეფასების პოლიტიკის მიხედვით ვადაგადაუცილებელი და

არაგაუფასურებული ფინანსური აქტივები განისაზღვრება შემდეგნაირად:

► ფინანსური აქტივი, რომელიც საანგარიშგებო თარიღისთვის არც ვადაგადაცილებული

და არც გაუფასურებულია, მაგრამ წარსულში ყოფილა მაქსიმუმ 30 დღით ვადაგადაცილებული,

ფასდება, როგორც მაღალი ხარისხის ფინანსური აქტივი;


და არც გაუფასურებულია, მაგრამ წარსულში ყოფილა 30-ზე მეტი და 90-ზე ნაკლები დღით

ვადაგადაცილებული, ფასდება, როგორც სტანდარტული ხარისხის ფინანსური აქტივი;


და არც გაუფასურებულია, მაგრამ წარსულში ყოფილა 90-ზე მეტი დღით ვადაგადაცილებული,

ფასდება, როგორც ქვე-სტანდარტული ხარისხის ფინანსური აქტივი.

ბანკის პოლიტიკა ითვალისწინებს მთლიანი საკრედიტო პორტფელის რისკების ზუსტ და სისტემატურ

შეფასებას. ეს ამარტივებს არსებული რისკების ეფექტურ მართვასა და საკრედიტო რისკის გავლენის

შედარებას საქმიანობის ყველა სფეროსა და პროდუქტის მიხედვით. რეიტინგის სისტემა დამყარებულია

სხვადასხვა ფინანსურ ანალიზზე, აგრეთვე დამუშავებულ საბაზრო მონაცემებზე, რაც წარმოადგენს ერთ-

ერთ უმთავრეს აუცილებელ კომპონენტს კონტრაგენტის რისკის შეფასებისთვის. სხვადასხვა კატეგორიის

რისკებისთვის შესაბამისი შიდა რეიტინგი არსებობს. რისკის რეიტინგები ექვემდებარება მუდმივ

შეფასებასა და განახლებას.

ქვემოთ მოცემულია ვადაგადაცილებული, მაგრამ არა ინდივიდუალურად გაუფასურებული სესხების

ანალიზი ხანდაზმულობის მიხედვით.

ხანდაზმულობის ანალიზი ვადაგადაცილებულ სესხებზე გარდა ინდივიდუალურად გაუფასურებული სესხებისა, ფინანსური აქტივების კლასიფიკაციის მიხედვით: 2017 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით შენიშვნები 3 თვეზე ნაკლები

31 დღიდან 60 დღემდე


მეტი მეტი სულ






შენატანებით 3,675 1,683 1,165 29,546 36,069

სამომხმარებლო სესხები 8,799 2,888 2,757 52,336 66,780

მიკროსესხები 1,635 509 395 7,323 9,862

სალომბარდო სესხები 780 375 260 – 1,415

იპოთეკური სესხები 216 58 5 575 854

კორპორატიული, მცირე და

საშუალო საწარმოებზე

გაცემული სესხები 9 – 25 591 625

სულ 15,114 5,513 4,607 90,371 115,605



69




3 თვეზე ნაკლები



მეტი მეტი სულ






შენატანებით 3,983 1,673 1,153 22,888 29,697


მიკროსესხები 1,257 465 483 5,266 7,471

სალომბარდო სესხები 771 375 159 4 1,309




გაცემული სესხები – 118 90 1,258 1,466

სულ 13,671 5,519 4,314 61,721 85,225





90 დღეზე მეტი სულ






შენატანებით 4,701 2,050 1,190 17,509 25,450


მიკროსესხები 1,004 341 275 3,022 4,642

სალომბარდო სესხები 773 407 306 625 2,111




გაცემული სესხები 6 – 84 703 793

სულ 11,806 5,428 3,865 45,313 66,412

კლიენტებზე გაცემული სესხების გაუფასურების რეზერვის შესახებ უფრო დეტალური

ინფორმაციისათვის იხილეთ მე-8 შენიშვნა.

რესტრუქტურიზებული ფინანსური აქტივების საბალანსო ღირებულება კატეგორიების მიხედვით:

ქვემოთ მოცემული ცხრილი გვიჩვენებს რესტრუქტურიზებული ფინანსური აქტივების საბალანსო

ღირებულებას კატეგორიების მიხედვით:

2017 2016 2015

კლიენტებზე გაცემული სესხები

საცალო კლიენტებზე გაცემული სესხები, რეგულარული

შენატანებით 9,494 9,734 7,356

სამომხმარებლო სესხები 1,870 3,469 8,475

მიკროსესხები 3,346 1,572 755

იპოთეკური სესხები 78 – 134

სულ 14,788 14,775 16,720



70



გაუფასურების შეფასება

სესხების გაუფასურების შეფასებისას ითვალისწინებენ, მოხდა თუ არა ძირითადი თანხის ან პროცენტის

ვადაგადაცილება, ან არსებობს თუ რამე სირთულე კონტრაგენტის ფულადი ნაკადების მოძრაობაში

ან ხელშეკრულების თავდაპირველი პირობების დარღვევის ფაქტი. გაუფასურებული სესხების შეფასებას

ბანკი ახორციელებს ინდივიდუალურად და კოლექტიურად შეფასებული რეზერვების მიხედვით.

ინდივიდუალურად შეფასებული რეზერვები

თითოეული ინდივიდუალურად მნიშვნელოვანი სესხისთვის ბანკი ადგენს შესაფერის რეზერვს.

ინდივიდუალურად შეფასებისას, ყველა სესხზე ძირითადად ითვალისწინებენ, მოხდა თუ არა ძირითადი

თანხის ან პროცენტის ვადაგადაცილება 90 დღეზე მეტი ვადით. რეზერვის ოდენობის განსაზღვრისას

მხედველობაში იღებენ კონტრაგენტის ბიზნესგეგმის მდგრადობას, მის უნარს გადალახოს ფინანსური

სირთულეები, დაგეგმილ მისაღებ თანხებსა და მოსალოდნელ დივიდენდებს გაკოტრების შემთხვევაში,

სხვა ხელმისაწვდომ ფინანსურ მხარდაჭერას, უზრუნველყოფის რეალიზებად ღირებულებასა

და მოსალოდნელი ფულადი ნაკადების მიღების დროს. გაუფასურების ზარალი ფასდება ფინანსური

ანგარიშგების შედგენის თითოეული თარიღისათვის, თუ გაუთვალისწინებელი გარემოებები არ მიიქცევს

ყურადღებას.

კოლექტიურად შეფასებული რეზერვები

რეზერვები ფასდება თითოეული საანგარიშგებო თარიღისთვის. გაანგარიშება ხდება ერთნაირი

პროდუქტების მიხედვით, რაც იმას ნიშნავს, რომ ყველა სტატისტიკური მონაცემი და პარამეტრი

თითოეული პროდუქტისთვის ინდივიდუალურად გროვდება და გამოითვლება. დეფოლტის ალბათობის

განსაზღვრისთვის ბანკი იყენებს ზღვრული გაუფასურების კოეფიციენტს (MMR) იმისათვის, რომ

განსაზღვროს სხვადასხვა სასესხო პროდუქტის დეფოლტის ალბათობა მათი ხანდაზმულობის მიხედვით

(სესხის გაცემიდან საანგარიშგებო თარიღამდე გასული თვეების რაოდენობა: მაქსიმუმ 36 თვიანი და

მინიმუმ 24 თვიანი ისტორია, სასესხო პროდუქტის მიხედვით). უმოქმედო (ანუ 90 დღეზე მეტი ხნით

ვადაგადაცილებული) სესხების ამოღების კოეფიციენტი (RR) მოიცავს სესხის დეფოლტის თარიღიდან

საანგარიშგებო თარიღამდე გადახდილ ჯამურ თანხას. გადახდილი თანხების დისკონტირება ხდება

მოცემული სასესხო პროდუქტის საშუალო შეწონილი ეფექტური საპროცენტო განაკვეთით. დანაკარგები

დეფოლტის შემთხვევაში (LGD), უდრის 1 - ამოღების კოეფიციენტი (RR) გაანალიზებული პერიოდის

განმავლობაში ჩამოწერილი სესხები აღირიცხება უმოქმედოდ და მონაწილეობს როგორც დეფოლტის

ალბათობის, ისე დეფოლტის შემთხვევაში დანაკარგების განსაზღვრაში. საკრედიტო პორტფელი

საანგარიშგებო თარიღისთვის სამ კატეგორიად იყოფა: სტანდარტული პორტფელი დეფოლტის

ალბათობით მომდევნო 12 თვის განმავლობაში; არასტანდარტული პორტფელი დეფოლტის ალბათობით

თავისი მთლიანი ვადის განმავლობაში და უმოქმედო პორტფელი.

► სტანდარტული პორტფელის შემთხვევაში, სესხებზე შესაძლო დანაკარგების რეზერვი უტოლდება

მთლიანი დავალიანების ანარიცხებს 12-თვიანი დეფოლტის ალბათობისა და დეფოლტის

შემთხვევაში დანაკარგების ოდენობით.

► არასტანდარტული პორტფელის შემთხვევაში, სესხებზე შესაძლო დანაკარგების რეზერვი

უტოლდება მთლიანი დავალიანების ანარიცხებს მთლიანი ვადის დეფოლტის ალბათობისა

და დეფოლტის შემთხვევაში დანაკარგების ოდენობით.

► უმოქმედო პორტფელის შემთხვევაში, სესხებზე შესაძლო დანაკარგების რეზერვი უტოლდება

მთლიანი დავალიანების ანარიცხებს მხოლო დეფოლტის შემთხვევაში დანაკარგების ოდენობით.



71



ბანკის აქტივების და ვალდებულებების გეოგრაფიული კონცენტრაცია მოცემულია ქვემოთ:

2017 2016 2015

საქართველო ეგთო

დსთ და სხვა

ქვეყნები სულ საქართვე-

ლო ეგთო


ქვეყნები სულ საქართვე-

ლო ეგთო


ქვეყნები სულ

აქტივები 1,850 ფულადი

სახსრები და

მათი

ეკვივალენტები 253,313 209,128 1,850 464,291 324,602 136,437 1,736 462,775 486,182 13,299 2,757 502,238

მოთხოვნები

საკრედიტო

დაწესებულებე

ბის მიმართ 73,430 – – 73,430 96,255 – – 96,255 54,910 3,592 – 58,502

კლიენტებზე

გაცემული

სესხები 757,065 – – 757,065 631,481 – – 631,481 641,116 – – 641,116

საინვესტიციო

ფასიანი

ქაღალდები:

- სესხები და

მისაღები

ანგარიშები 152,425 – – 152,425 164,139 – – 164,139 79,469 – – 79,469

- დაფარვის

ვადამდე

ფლობილი 70,375 – – 70,375 82,451 – – 82,451 124,321 – – 124,321

ყველა სხვა

აქტივი 175,081 5,642 4,687 185,410 169,165 3,538 3,110 175,813 166,452 1,421 1,432 169,305

1,481,689 214,770 6,537 1,702,996 1,468,093 139,975 4,846 1,612,914 1,552,450 18,312 4,189 1,574,951




დაწესებულებე

ბის წინაშე 6,479 – 18 6,497 21,782 – 18 21,800 118,759 – 156 118,915


კლიენტების

წინაშე 1,237,430 68,472 40,462 1,346,364 1,177,767 65,377 48,974 1,292,118 1,169,313 30,307 44,424 1,244,044

სუბორდინირებუ

ლი ვალი 53,641 36,720 15,392 105,753 53,007 33,657 8,256 94,920 38,303 17,561 2,482 58,346

ყველა სხვა

ვალდებულება 21,206 6,387 – 27,593 17,387 1,675 – 19,062 21,585 – – 21,585

1,318,756 111,579 55,872 1,486,207 1,269,943 100,709 57,248 1,427,900 1,347,960 47,868 47,062 1,442,890

წმინდა აქტივები/

(ვალდებულ-

ებები) 162,933 103,191 (49,335) 216,789 198,150 39,266 (52,402) 185,014 204,490 (29,556) (42,873) 132,061

ლიკვიდურობის რისკისა და დაფინანსების მართვა

ლიკვიდურობის რისკის მართვა და ზედამხედველობა

ლიკვიდურობის რისკი არის რისკი იმისა, რომ ბანკს გაუჭირდება ფინანსური ვალდებულებების

შესრულება, რაც გულისხმობს მათ დაფარვას ფულადი სახსრებით ან სხვა ფინანსური აქტივით.

ლიკვიდურობის მართვის მიმართ ბანკის მიდგომაა, შეძლებისდაგვარად იმის უზრუნველყოფა, რომ

ყოველთვის ჰქონდეს ვადაგასული ვალდებულებების დაფარვისთვის საკმარისი ლიკვიდურობა როგორც

ნორმალურ, ისე სტრესულ პირობებში, დაუშვებელი დანაკარგების განცდისა და ბანკის რეპუტაციისთვის

საფრთხის შექმნის გარეშე.



72


ლიკვიდურობის რისკი და ფინანსების მართვა (გაგრძელება)

ლიკვიდურობის რისკის მართვის მთავარი ამოცანაა იმის უზრუნველყოფა სანდოობის მაღალი

ხარისხით, რომ ბანკს შეეძლოს დაფაროს თავისი ყოველდღიური ლიკვიდურობის ვალდებულებები და

ამასთანავე გაუძლოს ლიკვიდურობის სტრესის პერიოდს, რისი წყაროც შეიძლება იყოს ბანკისთვის

სპეციფიკური ან მოიცავდეს მთელ ბაზარს. სხვა მიზნებში შედის ბანკის საქმიანობის დაფინანსების

წყაროების დაბალანსება, სებ-ის სტანდარტების დაკმაყოფილება, კრიზისული სიტუაციების მართვა და

დაფინანსების დანახარჯების გაკონტროლება.

ლიკვიდურობის რისკის შემცირების ძირითადი ხერხებია ლიკვიდურობის რეზერვების შექმნა,

დაფინანსების წყაროების დივერსიფიცირება და დაფინანსების ვადების გახანგრძლივება. თუმცა,

სავალდებულო მოთხოვნებზე მნიშვნელოვნად მეტი ლიკვიდურობა მოულოდნელი წმინდა ფულადი

ნაკადების შემოდინების გამო თავიდან უნდა იქნეს აცილებული და დირექტორთა საბჭომ უნდა

განიხილოს და შეარჩიოს ლიკვიდურობის სათანადო დონემდე დაყვანის ზომები.

ხაზინის განყოფილებას ევალება ლიკვიდურობისა და დაფინანსების რისკების მართვა და მათი

შენარჩუნება იმ ზღვრებსა და ლიმიტებში, რომლებიც დაწესებულია პოლიტიკით რისკის დასაშვები

დონის შესახებ. ხაზინის განყოფილება ცენტრალიზებულად მართავს ლიკვიდურობის რისკს და მინიმუმ

კვირაში ერთხელ წარუდგენს ანგარიშს დირექტორთა საბჭოს. ლიკვიდურობის რისკის მართვასა და

მონიტორინგთან დაკავშირებულ უმნიშვნელოვანეს გადაწყვეტილებებს აქტივ-პასივების კომიტეტი

იღებს. აქტივებ-პასივების მართვის კომიტეტს ანალიზისთვის ამოსავალ მონაცემებს წარუდგენს

სახაზინო და საწარმოს რისკის მართვის დეპარტამენტები. საწარმოს რისკის მართვის დეპარტამენტი

დამატებით ატარებს ბანკის ლიკვიდურობის პოზიციის ყოველთვიურ სტრესგამძლეობის ანალიზს და

შედეგებს აქტივებ-პასივების მართვის კომიტეტს ამცნობს.

ბანკს აქვს აღდგენის გეგმა, რომელიც ითვალისწინებს ზეწოლას ლიკვიდურობის გამომწვევ მოვლენებზე

და აღდგენის გეგმის სტრატეგიას. რადგან სტრესის მოვლენის ხასიათის ზუსტად განსაზღვრა წინასწარ

შეუძლებელია, შემუშავებულია გეგმები, რომლებიც მოქნილია სტრესის მოვლენის სხვადასხვა ხასიათისა

და სიმძიმის მიმართ და შეიცავს მოქმედებათა არჩევანს, რომელიც საჭირო დროს შესაბამისად

გამოიყენება. ლიკვიდურობის გამომწვევ მოვლენებს ყოველდღიურად აკონტროლებს სახაზინო და

საწარმოს რისკის მართვის დეპარტამენტები. ნებისმიერი პოტენციური გამომწვევი მოვლენა ეცნობება

დირექტორთა საბჭოს და განიხილება აქტივებ-პასივების მართვის კომიტეტის მიერ. აღდგენის გეგმა

მოიცავს დამატებითი ლიკვიდურობის წარმოქმნის ეტაპობრივ ნაბიჯებს მძიმე სტრესის დასაძლევად.

გეგმას, აქტივებ-პასივების მართვის კომიტეტისა და დირექტორთა საბჭოს ზედამხედველობით,

ახორციელებს ხაზინის დეპარტამენტის უფროსი.

ბანკი მიმართავს სტრესულ ტესტირებას და სცენარულ ანალიზს, რომ შეაფასოს მოულოდნელი და მძიმე

სტრესის მოვლენების გავლენა მის ლიკვიდურობის პოზიციაზე. სცენარები მოიცავს როგორც ბანკისთვის

სპეციფიკურ, ისე ბაზართან დაკავშირებულ რისკის დადგომის შემთხვევებს.

სავალდებულო მოთხოვნები

სებ-ი საქართველოში მოქმედი ყველა ბანკისგან მოითხოვს, რომ დაიცვან მინიმუმ 30.0%-იანი საშუალო

ლიკვიდურობის კოეფიციენტი, რომელიც იანგარიშება, როგორც საშუალო ლიკვიდური აქტივების

თანაფარდობა შესაბამისი თვის საშუალო ვალდებულებებთან, ფინანსური დაწესებულებებისგან

ნასესხები სახსრებისა და გარებალანსური ვალდებულებების ნაწილის (ექვს თვემდე დარჩენილი ვადით)

ჩათვლით. 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის თვიური საშუალო ლიკვიდურობის

კოეფიციენტი იყო 61.7% (2016 წლის 31 დეკემბერი: 68.2%, 2015 წლის 31 დეკემბერი: 59.9%). 2017 წლის 31

დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის წლიური საშუალო ლიკვიდურობის კოეფიციენტი იყო 64.9% (2016

წლის 31 დეკემბერი: 64.6%).



73



2017 წლის 15 მაისს სებ-ის მიერ დამტკიცებული და გამოცემული რეგულაცია ლიკვიდურობის

გადაფარვის კოეფიციენტის შესახებ (დადგენილება #70/04) ძალაში შევიდა 2017 წლის 1 სექტემბერს.

ლიკვიდურობის გადაფარვის კოეფიციენტი გამოითვლება ბაზელ III-ის პრინციპების თანახმად, თუმცა

უფრო მაღალი კოეფიციენტებიც დასაშვებია. სებ-ი ყველა ბანკს ავალდებულებს, რომ ყოველდღიურად

შეინარჩუნონ 75.0%-იანი მინიმალური ლიკვიდურობის დაფარვის კოეფიციენტი ლარში, და 100%-იანი

კოეფიციენტი უცხოურ ვალუტაში და მთლიანობაში. 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის

მთლიანი ლიკვიდურობის გადაფარვის მინიმალური კოეფიციენტი შეადგენდა 287.3%-ს. იგივე

კოეფიციენტი ლარში იყო 285.9%, ხოლო უცხოურ ვალუტაში 289.0% (2016 წ.: მთლიანი ლიკვიდურობის

გადაფარვის მინიმალური კოეფიციენტი იყო 292.2%, იგივე კოეფიციენტი ლარში იყო 262.8%, ხოლო

უცხოურ ვალუტაში 330.9%; 2015წ.: მთლიანი ლიკვიდურობის გადაფარვის მინიმალური კოეფიციენტი

იყო 232.6%, იგივე კოეფიციენტი ლარში იყო 141.3%, ხოლო უცხოურ ვალუტაში 441.2%;).

დარჩენილი საკონტრაქტო ვადების ანალიზი

ქვემოთ მოცემულ ცხრილებში შეჯამებულია 2017 წლის 31 დეკემბრისა და 2016 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით ბანკის ფინანსური ვალდებულებების ვადიანობის ანალიზი ხელშეკრულებით

გათვალისწინებული არადისკონტირებული დაფარვის ვალდებულებების მიხედვით. დაფარვები,

რომლებიც ექვემდებარება შეტყობინებას, აღრიცხულია იმგვარად, თითქოს შეტყობინება დაუყოვნებლივ

მოხდა. თუმცა, ბანკი მოელის, რომ მეანაბრეთა უმრავლესობა დაფარვას იმაზე ადრე არ მოითხოვს,

ვიდრე ეს ბანკს მოეთხოვება. ცხრილი არ ასახავს მოსალოდნელ ფულად ნაკადებს, რომლებიც გაწერილია

ბანკის დეპოზიტების ფლობის ისტორიაში.


მდგომარეობით 3 თვეზე ნაკლები

3-დან 12 თვემდე

1-დან 5 წლამდე

5 წელზე 5 წლამდე სულ

არაწარმოებული ფინანსური


ვალდებულებები საკრედიტო

დაწესებულებების წინაშე 6,303 194 – – 6,497

ვალდებულებები კლიენტების წინაშე 831,936 399,710 180,491 1,273 1,413,410

სუბორდინირებული ვალი 4,016 10,576 111,191 22,306 148,089

სულ არადისკონტირებული

ფინანსური ვალდებულებები 842,255 410,480 291,682 23,579 1,567,996

დაფარული წარმოებული ფინანსური

ინსტრუმენტები,

მთლიანი

წარმოებული ფინანსური

ინსტრუმენტების დადებითი

სამართლიანი ღირებულება

(შემოდინება) – – (17,898) – (17,898)

გადინება – – 17,741 – 17,741





ინსტრუმენტების უარყოფითი


(შემოდინება) (1,303) (1,160) (44,552) – (47,015)

გადინება 1,303 1,348 51,922 – 54,573



74


ლიკვიდურობის რისკი და ფინანსების მართვა (გაგრძელება) 2016 წლის 31 დეკემბრის



















(შემოდინება) (1,520) – (21,218) – (22,738)

გადინება 1,505 – 19,859 – 21,364





ინსტრუმენტების უარყოფითი


(შემოდინება) – (1,045) (43,778) – (44,823)

გადინება – 1,290 45,697 – 46,987





5 წელზე მეტი სულ










ინსტრუმენტები, მთლიანი




(შემოდინება) (816) (921) – – (1,737)

გადინება 818 982 – – 1,800



75



ქვემოთ მოცემული ცხრილი გვიჩვენებს საკონტრაქტო ვადის ამოწურვას ბანკის პირობითი ფინანსური

ვალდებულებების ვადიანობის მიხედვით. თითოეული გამოუყენებელი სესხის პირობითი ვალდებულება

შეტანილია იმ ყველაზე ადრეული თარიღით, როდესაც შესაძლებელი გახდება მისი გამოყენება.

გამოშვებული ფინანსური საგარანტიო კონტრაქტების შემთხვევაში, გარანტიის მაქსიმალური თანხა

ნაწილდება იმ ყველაზე ადრეულ პერიოდზე, როდესაც შესაძლებელი იქნება გარანტიის გამოთხოვა.





2017 36,380 6,329 21,127 8,154 71,990

2016 33,841 6,603 26,593 12,143 79,180

2015 32,693 5,719 20,552 9,990 68,954

ბანკის ვარაუდით, შესაძლოა ყველა პირობითი ვალდებულება ან უზრუნველყოფა არ იქნას

გამოყენებული ვალდებულებების ვადის ამოწურვამდე.

ვადიანობის ანალიზი არ ასახავს მიმდინარე ანგარიშების ისტორიულ სტაბილურობას. მათი ლიკვიდაცია

წარსულში უფრო მეტი დრო სჭირდებოდა, ვიდრე ეს ცხრილებშია ნაჩვენები. ეს ნაშთები ზედა

ცხრილებში გათვალისწინებულია სამ თვეზე ნაკლებ პერიოდში გადასახდელ თანხებში.

აქტივებისა და ვალდებულებების ვადიანობის ანალიზი

ხაზინის განყოფილება მართავს აქტივებისა და ვალდებულებების ვადიანობის ანალიზს. აქტივებისა და

ვალდებულებების მოდელირება საჭიროა, როდესაც საკონტრაქტო ვადა ადეკვატურად არ ასახავს

ლიკვიდურობის რისკის პოზიციას. ბანკის შემთხვევაში ამის ყველაზე მნიშვნელოვანი მაგალითი

იქნებოდა საცალო, კორპორატიული და მუნიციპალური თუ სხვა სახელმწიფო ორგანიზაციების

მიმდინარე და შემნახველი ანგარიშები. მართალია, ხელშეკრულებების მიხედვით, მიმდინარე

ანგარიშები მოთხოვნამდე იფარება და შემნახველი ანგარიშები მცირე ხნით ადრე მოთხოვნისას,

მომხმარებლების ფართო ბაზა - რიცხობრივი თვალსაზრისითაც და მეანაბრეების ტიპების მიხედვითაც -

ეხმარება ბანკს ნაშთების მოულოდნელი მერყეობისგან თავის დასაცავად. ასეთი ანგარიშები ქმნის

ფინანსური რესურსების სტაბილურ ბაზას ბანკის ოპერაციებისა და ლიკვიდურობის საჭიროებებისთვის.

ქვემოთ ცხრილი გვიჩვენებს ბანკის ფულადი აქტივებისა და ვალდებულებების ვადიანობის ანალიზს

იმისდა მიხედვით, თუ როდის არის მოსალოდნელი მათი ამოღება ან დაფარვა.



76


ლიკვიდურობის რისკი და ფინანსების მართვა (გაგრძელება) 2017 2016 2015

ერთი წლის განმავლო-

ბაში ერთ წელზე მეტ ვადაში სულ





ფულადი

სახსრები და

მათი

ეკვივალენტე

ბი

464,291 – 464,291 462,775 – 462,775 502,238 – 502,238

მოთხოვნები


დაწესებულე

ბების

მიმართ

73,430 – 73,430 96,255 – 96,255 58,502 – 58,502

კლიენტებზე

გაცემული

სესხები

500,093 256,972 757,065 458,907 172,574 631,481 442,408 198,708 641,116






ანგარიშები

95,888 56,537 152,425 146,004 18,135 164,139 72,677 6,792 79,469



ფლობილი 6,120 64,255 70,375 14,783 67,668 82,451 44,831 79,490 124,321

სულ 1,139,822 377,764 1,517,586 1,178,724 258,377

1,437,101 1,120,656 284,990 1,405,646

ვალდებულებ

ები


დაწესებულე

ბების წინაშე

6,497 – 6,497 21,800 – 21,800 118,915 – 118,915

ვალდებულებ

ები

კლიენტების

მიმართ:

645,036 701,328 1,346,364 577,427 714,691

1,292,118 540,722 703,322 1,244,044

- მიმდინარე

ანგარიშები 120,129 549,200 669,329 24,375 590,841 615,216 25,036 600,510 625,546

- ვადიანი

ანაბრები

(სადეპო-

ზიტო

სერტიფიკატ

ების

ჩათვლით)

524,907 152,128 677,035 553,052 123,850 676,902 515,686 102,812 618,498

სუბორდინირე

ბული ვალი – 105,753 105,753 – 94,920 94,920 – 58,346 58,346

სულ 651,533 807,081 1,458,614 599,227 809,611

1,408,838 659,637 761,668 1,421,305

წმინდა 488,289 (429,317) 58,972 579,497 (551,234) 28,263 461,019 (476,678) (15,659)



77



აქტივების ვადიანობა დამოკიდებულია მათ საბალანსო თანხებზე და შესაბამისი წლის

31 დეკემბრისთვის, იურიდიული თვალსაზრისით, ყველაზე ადრე გამოყენებად ვადაზე.

ვალდებულებების ვადიანობა დამოკიდებულია ხელშეკრულების მიხედვით უადრეს ვადაზე, ან

პირველივე მოთხოვნაზე. მიმდინარე და შემნახველი ანგარიშების ნაწილი წარმოდგენილია ერთ წელზე

მეტი ვადის დიაპაზონში მათი სტაბილური ხასიათის გამო. კლიენტთა დეპოზიტების დივერსიფიცირება

დეპოზიტორთა რაოდენობისა და ტიპის მიხედვით და ბანკის გამოცდილება იმაზე მიუთითებს, რომ

აღნიშნული ანგარიშები და დეპოზიტები წარმოადგენს დაფინანსების გრძელვადიან და სტაბილურ

წყაროს, აქედან გამომდინარე ისინი განთავსებულია გეპის ანალიზის ცხრილში მითითებული სახსრების

გადინების სავარაუდო დროის მიხედვით ბანკის მიერ წინა პერიოდების დროს დაგროვილი

სტატისტიკური მონაცემისა და მიმდინარე ანგარიშების ნაშთების „მუდმივ“ ნაწილთან დაკავშირებით

გამოთქმული ვარაუდების საფუძველზე.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, კლიენტების მიმართ ვალდებულებებმა შეადგინა

1,346,364 ლარი (2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით: 1,292,118 ლარი; 2015 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით: 1,244,044 ლარი). აქედან, მიმდინარე ანგარიშებზე მოდიოდა 669,329 ლარი (2016 წლის

31 დეკემბრის მდგომარეობით: 615,216 ლარი; 2015 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით: 625,546 ლარი).

ბანკი ყოველდღიურად ატარებს მიმდინარე ანგარიშების ნაშთების სტაბილურობის ანალიზს წინა ორი

წლის პერიოდისთვის. წინა 24 თვის შესაბამის პერიოდებში ეს ნაშთები 549,200 ლარზე ნაკლები არ

ყოფილა

(2016 წ.: 590,841 ლარი; 2015 წ.: 600,510 ლარი). ამიტომ, ზედა გრაფიკში ეს თანხები ასახულია, როგორც

ვალდებულებები კლიენტების მიმართ ერთ წელზე მეტი ვადის დიაპაზონში. კლიენტების მიმართ

ვალდებულებების ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვადები რომ გაგვეთვალისწინებინა,

კუმულაციური ლიკვიდურობის გეპი ერთ წელიწადში, 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით,

უარყოფითი იქნებოდა და შეადგენდა 60,724 ლარს (2016 წლის 31 დეკემბერი: უარყოფითი 11,167 ლარი;

2015 წლის 31 დეკემბერი: უარყოფითი 139,368 ლარი).

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით ბანკს საკმარისი ლიკვიდური უზრუნველყოფა ჰქონდა, რათა

შეტყობინებისთანავე მოეზიდა სებ-იდან 209,245 ლარი (2016 წ.: 217,941 ლარი, 2015წ.: 67,845 ლარი).

2017 წლის 4 მაისს სარეიტინგო სააგენტო Fitch Ratings-მა დაადასტურა ბანკის უცხოური ვალუტის

ემიტენტის დეფოლტის გრძელვადიანი „B+“ რეიტინგი სტაბილური პერსპექტივით; უცხოური ვალუტის

ემიტენტის დეფოლტის მოკლევადიანი „B“ რეიტინგი; Support Rating – „4“ და Support Rating Floor – „B“.

2017 წლის 30 მაისს Standard & Poor’s-მა დაადასტურა ბანკის კონტრაგენტის გრძელვადიანი საკრედიტო

რეიტინგი „B“ და კონტრაგენტის მოკლევადიანი საკრედიტო რეიტინგი „B“ და სტაბილური პერსპექტივა

პოზიტიური პერსპექტივით ჩაანაცვლა.



78


საბაზრო რისკი

საბაზრო რისკი არის რისკი იმისა, რომ ფინანსური ინსტრუმენტების ფულადი ნაკადების მოძრაობა ან

სამართლიანი ღირებულება შეიცვლება ისეთი საბაზრო ცვლილებების შედეგად, როგორიცაა

საპროცენტო განაკვეთები, უცხოური ვალუტის კურსი და კაპიტალის ფასები. ბანკის სტრატეგიაა, არ

მიიღოს მონაწილეობა ტრეიდერულ საქმიანობაში ან სასაქონლო ინვესტიციებში. შესაბამისად, ბანკის

საბაზრო რისკი წარმოდგენილია მხოლოდ საპროცენტო განაკვეთისა და სავალუტო რისკებით.

საპროცენტო განაკვეთის რისკი

საპროცენტო განაკვეთის რისკი წარმოიქმნება შესაძლებლობიდან, რომ საპროცენტო განაკვეთის

ცვლილებები გავლენას იქონიებს ფინანსური ინსტრუმენტების ფულადი ნაკადების მომავალ დინამიკაზე

ან სამართლიან ღირებულებებზე.

მოგება-ზარალის ანგარიშგების მგრძნობელობა წარმოადგენს ფინანსური ინსტრუმენტების განაკვეთების

გადასინჯვის ან დაფარვის ვადის თავისებურებების გამო ერთი წლის წმინდა საპროცენტო შემოსავალზე

საპროცენტო განაკვეთებში ნავარაუდევი ცვლილებების ეფექტს. ბანკს ექნება საპროცენტო განაკვეთის

რისკი, თუ კონკურენტები მკვეთრად შეამცირებენ საპროცენტო განაკვეთებს სასესხო პროდუქტებზე ან

გაიზრდება ფულადი სახსრების მოზიდვის ხარჯი მაკროეკონომიკური, და კონკრეტულად ბანკთან

დაკავშირებული, მოვლენების გამო.

სავალუტო რისკი

სავალუტო რისკი წარმოიშობა მაშინ, როდესაც სავალუტო კურსის ცვლილებამ შესაძლოა გავლენა

იქონიოს ბანკის ფინანსური ინსტრუმენტების ღირებულებაზე. სებ-ის მოთხოვნით, ბანკს ევალება

ბალანსური და მთლიანი აგრეგირებული (გარებალანსურის ჩათვლით) ღია სავალუტო პოზიციების

მონიტორინგი და ამ უკანასკნელის შენარჩუნება ბანკის მთლიანი საზედამხედველო კაპიტალის 20.0%-ის

ოდენობით. 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკმა შეინარჩუნა აგრეგირებული ღია სავალუტო

პოზიცია საზედამხედველო კაპიტალის 1.9%-ის ოდენობით (2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით:

1.3%; 2015 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით: 2.4%).

ბანკს დამტკიცებული აქვს სავალუტო რისკი მართვის პოლიტიკა, რომლის მიზანიც არის ბანკისთვის

სავალუტო რისკების მართვის პარამეტრების დაწესება.

სავალუტო რისკის მართვის პროცესი, სხვებთან ერთად, შემდეგსაც მოიცავს:

► ადეკვატური მეთოდოლოგიის შერჩევა სავალუტო რისკის გამოვლენასა და რაოდენობრივ

შეფასებაზე;

► ღია სავალუტო პოზიციის ყოველდღიური მონიტორინგი;

► სავალუტო რისკის მინიმუმამდე დაყვანა დადგენილი ლიმიტების დაცვით;

► გაზრდილი სავალუტო რისკის არსებული და მოსალოდნელი უარყოფითი ტენდენციების

გამოვლენა და ამის მიზეზებისა და შესაძლო შედეგების ანალიზი;

► რეკომენდაციების შემუშავება სავალუტო რისკის მართვის სტრატეგიაზე;

► სავალუტო რისკის ოპერაციებში გამოყენებული ინსტრუმენტების ტიპებისა და ლიმიტების

განსაზღვრა.



79


საბაზრო რისკი (გაგრძელება)

აქტივ-პასივების კომიტეტი აწესებს რისკის დონის ლიმიტებს ვალუტების მიხედვით და ასევე

აგრეგირებული რისკის პოზიციების ლიმიტებს, რომლებიც უფრო კონსერვატიულია, ვიდრე სებ-ის მიერ

დაწესებული ლიმიტები. ბანკის მხრიდან ამ ლიმიტების დაცვა ყოველდღე კონტროლდება ხაზინისა და

საწარმოს რისკის მართვის დეპარტამენტების მიერ.

ქვემოთ ცხრილებში წარმოდგენილია ბანკისათვის ყველაზე მაღალი რისკის მატარებელი ვალუტები,

რომლებშიც ძირითადად გამოხატულია ბანკის არასავაჭრო ფინანსური აქტივები და ვალდებულებები

31 დეკემბრის მდგომარეობით. ანალიზის დროს ფასდება უცხოური ვალუტის ლარის მიმართ კურსის

ცვლილების ეფექტი, როდესაც მოგება-ზარალის ანგარიშგების ყველა სხვა პირობა უცვლელია

(სავალუტო კურსის მიმართ მგრნობიარე ფინანსური აქტივებისა და ფინანსური ვალდებულებების

სამართლიანი ღირებულების გამო). კაპიტალზე ეფექტი არ განსხვავდება მოგება-ზარალის

ანგარიშგებაზე ეფექტისგან. ცხრილში უარყოფითი მაჩვენებელი ასახავს პოტენციურ წმინდა შემცირებას

მოგება-ზარალის ანგარიშგებასა ან კაპიტალში, ხოლო დადებითი მაჩვენებელი კი ასახავს პოტენციურ

წმინდა ზრდას.

ვალუტა

ლარის გაცვლითი ლარის კურსის (გაუფასურება)

შესაბამის ვალუტასთან

მიმართებაში, %-ული

გამოხატულებით 2017

ეფექტი დასაბეგრ მოგებაზე

2017

ლარის გაცვლითი ლარის კურსის (გაუფასურება)

შესაბამის ვალუტასთან

მიმართებაში, %-ული

გამოხატულებით 2016


2016

ლარის გაცვლითი ₾ -ის კურსის

(გაუფასურება) შესაბამის

ვალუტასთან მიმართებაში,

%-ული გამოხატულებით

2015


2015

აშშ

დოლარი 2.06% (76) -10.52% 200 -28.51% 974

ევრო -11.11% (15) -6.77% 29 -15.51% (27)

საოპერაციო რისკი

საოპერაციო რისკი განისაზღვრება, როგორც ფინანსური ზარალის განცდის საფრთხე, რომელსაც

განაპირობებს შიდა პროცესების, სისტემების, ან ადამიანების არაადეკვატურობა ან უმოქმედობა, ან

გამიზნული, შემთხვევითი, თუ ბუნებრივი გარე მოვლენები. გარე მოვლენებს, სხვებთან ერთად,

მიეკუთვნება თაღლითობა, წყალდიდობა, ხანძარი, მიწისძვრა, ტერორისტების თუ ჰაკერების თავდასხმა.

საკრედიტო ან საბაზრო მოვლენები, როგორიცაა გადაუხდელობა ან ღირებულების მერყეობა საოპერაციო

რისკის ფარგლებში არ ექცევა. საოპერაციო რისკის ნაწილია შესაბამისობის რისკიც. შესაბამისობის რისკი

არის იმის შესაძლებლობა, რომ ბანკს მარეგულირებელი ორგანოსგან დაეკისროს სანქციები, განიცადოს

ფინანსური ზარალი და/ან საფრთხე შეექმნას მის რეპუტაციას იმის გამო, რომ მან ვერ შეასრულა მოქმედი

კანონმდებლობა, კანონქვემდებარე აქტები და ნორმები. საოპერაციო რისკი არ მოიცავს რეპუტაციის

რისკს.

საოპერაციო რისკის მართვის ზოგად მიზანს წარმოადგენს იმ რისკების გამოვლენა, რომლებიც

გამოწვეულია შეუსაბამო (არაადეკვატური) და წარუმატებელი შიდა პროცესებით, ადამიანებითა და

სისტემებით ან გარე ფაქტორების გავლენით, და შესაძლებლობის შემთხვევაში ამ რისკების შემცირება

ეკონომიკური გონივრულობის ფარგლებში.



80


საოპერაციო რისკი (გაგრძელება)

ბანკმა შექმნა საოპერაციო რისკის მართვის ჩარჩო და იღებს ყველა შესაძლო ზომას, რათა დაადგინოს

ბიზნესის მგრძნობელობა სხვადასხვა საოპერაციო რისკების მიმართ, რომლებიც გამოწვეულია შეუსაბამო

(არაადეკვატური) და წარუმატებელი შიდა პროცესებით, ადამიანებითა და სისტემებით ან გარე

ფაქტორების გავლენით. საოპერაციო რისკის მართვის ჩარჩოს მიზანია, შესაძლებლობა მისცეს ბანკს

ეფექტურად და ეფექტიანად შეაგროვოს, შეაფასოს, მართოს ინფორმაცია და განაცხადოს საოპერაციო

რისკის შესახებ.

საოპერაციო რისკის მართვის ჩარჩოში ჩართული საოპერაციო რისკის მართვისა და საწარმოს რისკის

მართვის დეპარტამენტების, შიდა აუდიტისა და ბიზნესის მფლობელების ფუნქციები და

პასუხისმგებლობები გაწერილია საოპერაციო რისკის მართვის პოლიტიკაში.

ბანკს, როგორც წესი, ნაკლებად არის მზად საოპერაციო რისკებისთვის და მიზნად ისახავს რისკის

მოვლენებით გამოწვეული ზარალის შემცირებაზე იმ დონემდე, რომ ამ მოვლენებმა არსებითი გავლენა

არ მოახდინონ მასზე. ბანკი არ არის მზად თაღლითობასთან, საინფორმაციო უსაფრთხოებასთან (მათ

შორის, საინფორმაციო ტექნოლოგიებთან) და კანონშესაბამისობის დარღვევებთან დაკავშირებული

საოპერაციო რისკებისთვის. შესაბამისად, იგი ყველა ღონეს ხმარობს, რათა აღმოფხვრას ამ ტიპის

რისკები.

რისკის მოვლენების მონაცემთა ბაზა შემუშავებულია და მოქმედებს იმ მიზნით, რომ მოახდინოს ყველა

ინციდენტის, ზარალისა და თითქმის წარუმატებელი ოპერაციის დოკუმენტირება (მტკიცებულებების

შეგროვება) და მათზე სათანადო რეაგირება. მონაცემთა ბაზა წარმოადგენს ბანკის ტექნიკურ საშუალებას,

სისტემატურად მიიღოს ინფორმაცია რეალიზებული და პოტენციური რისკის მოვლენების შესახებ. ამ

ინფორმაციას იყენებენ რისკების გამოვლენისა და მათი მართვის შესაბამისი მიდგომების დახვეწის

მიზნით. მონაცემების შეგროვებასა და შესაბამისი ანალიზის ჩატარებას ცენტრალიზებულად

ახორციელებს საოპერაციო რისკის მართვის დეპარტამენტი. რისკის მოვლენების მონაცემთა ბაზაში

დაფიქსირებული იმ საოპერაციო რისკის მოვლენების შესახებ, რომლებმაც არსებითი გავლენა იქონიეს,

გამოიწვიეს პირდაპირი და არაპირდაპირი ზარალი, ინფორმაცია უნდა წარედგინოს დირექტორთა

საბჭოს.

ბანკის სტანდარტებთან შესაბამისობას ხელს უწყობს შიდა აუდიტის მიერ განხორციელებული

პერიოდული შემოწმებების პროგრამა. შიდა აუდიტის შემოწმებების შედეგები განიხილება შესაბამისი

მიმართულებების ხელმძღვანელებთან და შედეგები წარედგინება აუდიტის კომიტეტსა და

სამეთვალყურეო საბჭოს.

ბანკის ხელთ არსებული რისკის შემცირების ძირითადი კონტროლის მექანიზმები გამომდინარეობს მისი

საოპერაციო რისკის პროფილიდან და რისკის დასაშვები დონის შესახებ სამეთვალყურეო საბჭოს

პოლიტიკიდან. ბანკი აქტიურად იყენებს კორპორატიულ დაზღვევა თავისი საოპერაციო რისკის

შესამცირებლად.



81

23. სამართლიანი ღირებულების განმარტებითი შენიშვნები

სამართლიანი ღირებულებით შეფასების პროცედურა

ისეთ მნიშვნელოვან აქტივებს, როგორიცაა ძირითადი საშუალებები, გარე შემფასებლები აფასებენ. გარე

შემფასებლების დაქირავების თაობაზე ხელმძღვანელობა ყოველწლიურად იღებს გადაწყვეტილებას

ბანკის აუდიტის კომიტეტთან შეთანხმებით. შერჩევის კრიტერიუმებში შედის ბაზრის ცოდნა,

რეპუტაცია, დამოუკიდებლობა და პროფესიული სტანდარტების დაცვა. შემფასებლების როტაცია ყოველ

სამ წელიწადში ერთხელ ხდება. ხელმძღვანელობა, ბანკის გარე შემფასებლებთან გამართული

განხილვების შემდეგ გადაწყვეტს, თითოეულ შემთხვევაში შეფასების რომელი მეთოდები და მონაცემები

გამოიყენოს.

ანგარიშგების თითოეული თარიღისთვის ბანკი აანალიზებს იმ აქტივებისა და ვალდებულებების

ღირებულებების ცვლილებას, რომელთა ხელახლა შეფასებაც აუცილებელია ბანკის სააღრიცხვო

პოლიტიკიდან გამომდინარე. ამ ანალიზისთვის ხელმძღვანელობა ამოწმებს ბოლო შეფასებაში

გამოყენებულ ძირითად მონაცემებს, რისთვისაც შეფასების გაანგარიშებაში გამოყენებულ ინფორმაციას

უდარებს ხელშეკრულებებსა და სხვა შესაბამის დოკუმენტებს. ხელმძღვანელობა, ბანკის გარე

შემფასებლებთან ერთად, ასევე ადარებს ყოველ ცვლილებას თითოეული აქტივისა და ვალდებულების

სამართლიან ღირებულებაში შესაბამის გარე წყაროებთან, რათა განსაზღვროს ეს ცვლილება

კანონზომიერია, თუ არა. ხელმძღვანელობა და ბანკის გარე შემფასებლები შეფასების შედეგებს

წარუდგენენ აუდიტის კომიტეტსა და ბანკის დამოუკიდებელ აუდიტორებს. ამასთან, ხდება შეფასებაში

გამოყენებული ძირითადი დაშვებების განხილვაც.

სამართლიანი ღირებულების იერარქია

სამართლიანი ღირებულების შესახებ ინფორმაციის წარმოდგენის მიზნით, ბანკმა განსაზღვრა აქტივებისა

და ვალდებულებების კლასები მათი დანიშნულების, მახასიათებლების და რისკების, ასევე სამართლიანი

ღირებულების იერარქიაში მათი დონის საფუძველზე.



82

23. სამართლიანი ღირებულების განმარტებითი შენიშვნები (გაგრძელება)

სამართლიანი ღირებულების იერარქია (გაგრძელება)

სამართლიანი ღირებულების შეფასება:


შეფასების თარიღი (1-ლი დონე) (მე-2 დონე) (მე-3 დონე) სულ

სამართლიანი ღირებულებით

შეფასებული აქტივები

სავალუტო ფორვარდები და სვოპები

31 დეკემბერი,

2017 წ. – 104 – 104



2017 წ. – – 2,597 2,597

ძირითადი საშუალებები - მიწა და

შენობა-ნაგებობები

31 დეკემბერი, 201

წ. – – 80,918 80,918

– 104 83,515 83,619

აქტივები, რომელთა სამართლიან

ღირებულებაზეც განმარტებითი

შენიშვნებია წარმოდგენილი

საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები:


2017 წ.

- სესხები და მისაღები ანგარიშები – 153,286 – 153,286

- დაფარვის ვადამდე ფლობილი – 75,409 – 75,409

– 228,695 – 228,695


შეფასებული ვალდებულებები



2017 წ. – 5,642 – 5,642

– 5,642 – 5,642

ვალდებულებები, რომელთა

სამართლიან ღირებულებაზეც

განმარტებითი შენიშვნებია

წარმოდგენილი

სუბორდინირებული ვალი


2017 წ. – 108,874 – 108,874

– 108,874 – 108,874



83










2016 წ. – 1,195 – 1,195



2016 წ. – – 2,729 2,729




2016 წ. – – 81,537 81,537

– 1,195 84,266 85,461






2016 წ.



– 250,146 – 250,146


შეფასებული ვალდებულებები



2016 წ. – 1,386 – 1,386

– 1,386 – 1,386

ვალდებულებები, რომელთა

სამართლიან ღირებულებაზეც

განმარტებითი შენიშვნებია

წარმოდგენილი



2016 წ. – 95,410 – 95,410

– 95,410 – 95,410



84










2015 წ. – 58 – 58



2015 წ. – – 4,665 4,665




2014 წ. – – 75,096 75,096

– 58 79,761 79,819






2015 წ.



– 191,368 – 191,368

2017 და 2016 წლებში სამართლიანი ღირებულების იერარქიის დონეებს შორის გადატანები არ მომხდარა.



85


ფინანსური აქტივების და ვალდებულებების სამართლიანი ღირებულება, რომელიც არ აღირიცხება


წინამდებარე ცხრილში გაწერილია ბანკის იმ ფინანსური ინსტრუმენტების საბალანსო ღირებულებებისა

და სამართლიანი ღირებულებების შედარება კატეგორიების მიხედვით, რომლებიც აღირიცხება

ფინანსური მდგომარეობის ინდივიდუალურ ანგარიშგებაში. ცხრილი არ მოიცავს არაფინანსური

აქტივებისა და ვალდებულებების სამართლიან ღირებულებებს.

საბალანსო ღირებულე

ბა 2017

სამართლიანი


2017

აუღიარებელი მოგება/(ზარა

ლი) 2017


ბა 2016



2016

აუღიარებელი მოგება/(ზარა

ლი) 2016


ბა 2015



2015

აუღიარებელი მოგება/ (ზარალი)

2015


აქტივები






ანგარიშები 152,425 153,286 861 164,139 164,088 (51) 79,469 78,227 (1,242)



ფლობილი 70,375 75,409 5,034 82,451 86,058 3,607 124,321 113,141 11,180



- სუბორდინირებ

ული ვალი 105,753 108,874 (3,121) 94,920 95,410 (490)

არარეალიზებული


ღირებულების


უღიარებელი

ცვლილება 2,774 3,066

12,422

შეფასების მეთოდები და დაშვებები

ქვემოთ აღწერილია სამართლიანი ღირებულების განსაზღვრისას გამოყენებული მეთოდოლოგიები და

დაშვებები ინდივიდუალურ ფინანსურ ანგარიშგებაში სამართლიანი ღირებულებით შეფასებული

აქტივებისა და ვალდებულებებისთვის და იმ მუხლებისთვის, რომელთა სამართლიანი ღირებულების

შესახებ ინფორმაცია წარდგენილია მიუხედავად იმისა, რომ ისინი არ არიან შეფასებული სამართლიანი

ღირებულებით ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში.

აქტივები, რომელთა სამართლიანი ღირებულება უახლოვდება მათ საბალანსო ღირებულებას

ითვლება, რომ ფულადი სახსრებისა და მათი ეკვივალენტების, საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ

მოთხოვნების, მომხმარებლებზე გაცემული სესხების, საკრედიტო დაწესებულებების მიმართ

ვალდებულებებისა და კლიენტების მიმართ ვალდებულებების (მიმდინარე და შემნახველი ანგარიშების)

საბალანსო ღირებულებები უახლოვდება მათ შესაბამის სამართლიან ღირებულებებს მათი

მოკლევადიანი ხასიათის და ლიკვიდურობის გამო, და გრძელდება მათი საბაზრო პირობების მიხედვით

გადაფასება. ფულადი სახსრები და მათი ეკვივალენტები, მათი ბუნებიდან და მახასიათებლებიდან

გამომდინარე, კლასიფიცირდება სამართლიანი ღირებულების იერარქიის პირველ დონეზე.



86


შეფასების მეთოდები და დაშვებები (გაგრძელება)

წარმოებული ინსტრუმენტები

წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტები, რომლებიც შეფასებულია აქტიური ბაზრის მონაცემების

გამოყენებით, ძირითადად წარმოადგენს საპროცენტო სვოპებს, სავალუტო სვოპებს და ფორვარდულ

სავალუტო კონტრაქტებს. შეფასებებისთვის ყველაზე ხშირად გამოყენებული მეთოდიკა მოიცავს

ფორვარდულ ფასწარმოქმნას, სვოპის მოდელებს, რომლებისთვისაც გამოიყენება მიმდინარე

ღირებულების გაანგარიშება. მოდელები შეიცავს სხვადასხვა მონაცემს მხარეთა საკრედიტო რეიტინგის,

სავალუტო სვოპების და ფორვარდული კურსისა და საპროცენტო განაკვეთის მრუდის ჩათვლით.

ამორტიზებული ღირებულებით აღრიცხული ფინანსური აქტივები და ვალდებულებები

კოტირებული თამასუქების და ობლიგაციების სამართლიანი ღირებულება ეყრდნობა ფასების კოტირებას

საანგარიშგებო თარიღისთვის და მიეკუთვნება სამართლიანი ღირებულების იერარქიის მე-2 დონეს.

არაკოტირებული ინსტრუმენტების, კლიენტებზე გაცემული სესხების, კლიენტთა ანაბრების, საკრედიტო

დაწესებულებების მიმართ მოთხოვნების, სებ-ისთვის და საკრედიტო დაწესებულებებისთვის

გადასახდელი თანხების და სხვა ფინანსური აქტივებისა და ვალდებულებების სამართლიანი

ღირებულება განისაზღვრება მომავალი ფულადი ნაკადების დისკონტირებით ანალოგიური პირობების,

საკრედიტო რისკის და ვადის მქონე სესხის მიმდინარე განაკვეთების გამოყენებით.

საინვესტიციო ქონება და შენობა-ნაგებობები

უძრავი ქონების შეფასების სამი ძირითადი მეთოდი არსებობს:

საბაზრო მიდგომა

განსაზღვრავს უძრავი ქონების საბაზრო ფასის ზღვარს, რისთვისაც ამოწმებს მყიდველების მიერ

შესაფასებელი ქონების ანალოგიურ ობიექტებში გადახდილ ფასებს. ხდება ყიდვის გარიგების

საფუძვლიანი შემოწმება, რათა დაზუსტდეს, რომ გარიგების მხარეები სათანადოდ იყვნენ

მოტივირებულები. არ განიხილება ისეთი გასაყიდი ფასები, რომლებშიც გარიგების მხარეს აქვს ბაზრის

ტიპური მონაწილისგან განსხვავებული მოტივაცია, მაგ. სპეციფიკური ყიდვა-გაყიდვის გარიგებები,

სადაც მყიდველი მზადაა ზედმეტი გადაიხადოს გარკვეულ ქონებაში. ამ მეთოდის მიხედვით ხდება

შედარების ერთეულების, მაგალითად შენობის მთლიანი ფართობის ერთი კვადრატული მეტრის ფასის

გაანალიზება. გაყიდვების/კოტირების კორექტირებები ხდება ადგილმდებარეობის, ზომის, სიძველისა და

მდგომარეობის, დაფინანსებისა და ბევრი სხვა ფაქტორის მიხედვით, რომლებმაც შეიძლება რამე გავლენა

მოახდინონ ღირებულებაზე.

შესაფასებელი ქონების საბაზრო ღირებულების გაყიდვების შედარებითი (საბაზრო მონაცემების)

მეთოდით ანალიზისას გამოიყენება საუკეთესო ხელმისაწვდომი, უახლესი და მსგავსი ობიექტების

გასაყიდი/კოტირებული ფასები საანგარიშგებო თარიღისთვის.

შესადარისი ობიექტების გაყიდვისა და კოტირების ფასების შესახებ ინფორმაცია მიიღება საბროკერო

კომპანიებისგან, შუამავლებისა და ბროკერებისგან, ასევე საჯარო წყაროებიდან, მათ შორის

ვებგვერდებზე განთავსებული საბროკერო მომსახურების განცხადებებიდან და გამოქვეყნებული

მონაცემებიდან. შემდეგ ხდება ამ ინფორმაციის გადამოწმება ობიექტების მფლობელებთან და/ან

აღნიშნულ გარიგებებში მონაწილე პრინციპალებთან თუ ბროკერებთან.



87

23. სამართლიანი ღირებულების განმარტებითი შენიშვნები (გაგრძელება) შეფასების მეთოდები და დაშვებები (გაგრძელება)

დანახარჯების მიდგომა

უძრავი ქონების ღირებულებას განსაზღვრავს ანალოგიური დანიშნულებით მიწის შესყიდვისა და ახალი

შენობის აშენების ან ძველი შენობის განახლების ხარჯის გამოანგარიშებით, დაგვიანებით გამოწვეული

დამატებითი ხარჯების გარეშე. მიწისა და მშენებლობის ხარჯებს, ჩვეულებრივ, ემატება მეწარმის

წამახალისებელი ანაზღაურება ან დეველოპერის მოგება/ზარალი. ძველი შენობების შემთხვევაში

დანახარჯების მეთოდი გამოიყენება ცვეთის ხარჯის გამოსათვლელად, ფიზიკური ცვეთისა და

ფუნქციონალური ცვეთის ჩათვლით.

ხარჯის ჩანაცვლების მეთოდის ძირითადი მიდგომა იმას გულისხმობს, რომ არავინ გადაიხდის მოცემულ

ქონებაში იმაზე მეტს, ვიდრე დაუჯდებოდა მისი აშენება.

დანახარჯების მეთოდი შემდეგ ეტაპებს მოიცავს:

► მიწის სავარაუდო ღირებულების გაანგარიშება;

► გაუმჯობესების აღდგენითი ან ჩანაცვლების ხარჯის გაანგარიშება;

► ყველა წყაროდან (ფიზიკური, ფუნქციონალური ცვეთა, გარეგანი და ეკონომიკური დაძველება)

დარიცხული ცვეთის გაანგარიშება;

► აღდგენითი ან ჩანაცვლების ხარჯიდან დარიცხული ცვეთის გამოკლება, ცვეთის დარიცხვის

შემდგომი გაუმჯობესების ხარჯის გამოსათვლელად;

► აღჭურვილობის ხარჯის გაანგარიშება და ცვეთის გამოკლება;

► ცვეთის დარიცხვის შემდგომი გაუმჯობესების ხარჯის დამატება ცვეთის დარიცხვის შემდგომ

აღჭურვილობის ხარჯისა და მიწის ღირებულებისთვის, ქონების მთლიანი ღირებულების

მისაღებად.

შემოსავლის კაპიტალიზაციის მეთოდი

შემოსავლების წარმოქმნის მეთოდოლოგია ეყრდნობა შესაფასებელი ქონების ექსპლუატაციის შედეგად

მიღებულ ჰიპოთეტურ შემოსავალს. უძრავი ქონების საბაზრო ღირებულების მიახლოებითი

გაანგარიშება ხდება კაპიტალიზაციის კოეფიციენტზე დაყრდნობით, რომელიც გამოითვლება

ალტერნატიული საინვესტიციო მეთოდოლოგიის გრძელვადიანი განაკვეთის საფუძველზე.

დისკონტირებული ფულადი ნაკადები

დასრულებული საინვესტიციო ქონების სამართლიანი ღირებულება განისაზღვრება დისკონტირებული

ფულადი ნაკადების მეთოდით. რეალური და პროგნოზირებული საბაზრო მოთხოვნის, საწარმოებელი

საქონლის/გასაწევი მომსახურების ტიპების, ფასწარმოქმნის პოლიტიკისა და ბაზარზე მოსალოდნელი

კონკურენციის საფუძველზე, შემუშავდება ბიზნესის სტრატეგიული ფინანსური პროგნოზი.

დისკონტირებული ფულადი ნაკადების მეთოდით, ქონების სამართლიანი ღირებულების გაანგარიშგება

ხდება ექსპლუატაციის ვადის განმავლობაში მისი საკუთრების შედეგად მისაღები სარგებლისა და

ვალდებულების დაშვებების საფუძველზე, გასვლის და საბოლოო ღირებულების ჩათვლით.

დისკონტირებული ფულადი ნაკადების მეთოდი შემოსავლის მეთოდით შეფასების ფარგლებში ფართოდ

გამოიყენება და ნიშნავს უძრავ ქონებაზე ფულადი ნაკადების პროგნოზირებას. შემდეგ ხდება ამ

პროგნოზირებული ფულადი ნაკადების დისკონტირება საბაზრო დისკონტირების განაკვეთით, რათა

დადგინდეს უძრავ ქონებასთან დაკავშირებით შემომავალი ფულადი ნაკადების დღევანდელი

ღირებულება.



88


ფულადი ნაკადების ვადიანობასა და შემოდინება-გადინების დროებზე მოქმედებს ისეთი მოვლენები,

როგორიცაა იჯარის გადასინჯვა, საიჯარო ხელშეკრულების განახლება და მოიჯარეების მოზიდვის,

ხელახლა გაქირავების, ხელახლა განვითარების ან განახლების შესაბამისი პერიოდები. მიზანშეწონილ

ვადას განსაზღვრავს ანალოგიური უძრავი ქონებისთვის დამახასიათებელი საბაზრო ქცევა.

საინვესტიციო ქონების შეთხვევაში, პერიოდული ფულადი ნაკადი ჩვეულებრივ გამოიანგარიშება

შემდეგნაირად: ერთობლივ შემოსავალს აკლდება შენობის უქმად მოცდენის ხარჯი, ხარჯები, რომლებიც

ამოღებას არ ექვემდებარება, ამოუღებელი საიჯარო დავალიანების ზარალი, იჯარის სტიმულირების,

ტექნიკურ-სამეურნეო მომსახურების ხარჯები, შუამავლის ანაზღაურებისა და საკომისიო ხარჯები, და

სხვა საოპერაციო და მართვის ხარჯები. შემდეგ ხდება პერიოდული წმინდა ფულადი ნაკადების

შემოდინების დისკონტირება, საპროგნოზო პერიოდის ბოლოსთვის მოსალოდნელ საბოლოო

ღირებულებასთან ერთად.

მოძრაობა სამართლიანი ღირებულებით შეფასებულ მე-3 დონის აქტივებსა და ვალდებულებებში

ქვემოთ წარმოდგენილ ცხრილში მოცემულია სამართლიანი ღირებულებით აღრიცხული მე-3 დონის

აქტივებსა და ვალდებულებებში საინვესტიციო ქონების საწყისი და საბოლოო თანხების შეჯერება.

ძირითადი საშუალებების – შენობების შეჯერება მოცემულია მე-10 შენიშვნაში:


მდგომარეობით

მოგებაში ან ზარალში

აღრიცხული მთლიანი

მოგება/(ზარალი) შესყიდვები/ შემოსვლები გაყიდვები


აქტივები საინვესტიციო ქონება 2,729 (132) – – 2,597

2,729 (132) – – 2,597







აქტივები საინვესტიციო ქონება 4,665 47 55 (2,038) 2,729

4,665 47 55 (2,038) 2,729







აქტივები საინვესტიციო ქონება 5,017 62 – (414) 4,665

5,017 62 – (414) 4,665



89


ქვემოთ ცხრილში წარმოდგენილია რაოდენობრივი ინფორმაცია მნიშვნელოვანი არასაბაზრო

მონაცემების (მდგენელების) შესახებ, რომლებიც გამოიყენება სამართლებრივ ღირებულებათა იერარქიის

მე-3 დონის სამართლიანი ღირებულების შეფასებისთვის:


საბალანსო ღირებუ-

ლება შეფასების მეთოდები არასაბაზრო მონაცემები

დიაპაზონი (საშუალო შეწონილი)


ნაგებობები – სათავო

ოფისი

45,540 - შემოსავლების

კაპიტალიზაციის

მეთოდი

(დისკონტირებული

ფულადი ნაკადები)

- საიჯარო ღირებულების 10%-იანი

ზრდა/კლება

- დატვირთვის მაჩვენებლის 10%-იანი


(11.49%)-დან 8.05%-

მდე





მეთოდი







(13.18%)-დან

13.57%-მდე



4,396 - დანახარჯების

მეთოდი

- მიწის ღირებულების 10%-იანი


- ჩანაცვლების ღირებულების 10%-იანი


(6.49%)-დან 6.36%-

მდე



17,932 - საბაზრო მეთოდი; - ფასის მერყეობის კორექტირება:

საბაზრო ფასების 10%-იანი


(9.31%)-დან 9.63%-

მდე


- კომერციული

დანიშნულების

შენობა

777 - დანახარჯების

მეთოდი





(3.33%)-დან 10%-

მდე




შენობა

1,763 - საბაზრო მეთოდი; - ფასის მერყეობა/კორექტირება:



(10.30%)-დან

10.03%-მდე




შენობა

57 - საბაზრო მეთოდი; - ფასის მერყეობის კორექტირება:



(9.1%)-დან 9.1%-

მდე



90








ოფისი



მეთოდი







(11.49%)-დან 8.05%-

მდე





მეთოდი







(13.18%)-დან

13.57%-მდე




მეთოდი





(6.49%)-დან 6.36%-

მდე






(9.31%)-დან 9.63%-

მდე




შენობა


მეთოდი





(6.31%)-დან 6.31%-

მდე




შენობა




(9.91%)-დან 10.06%-

მდე




შენობა




(9.09%)-დან 9.09%-

მდე



91








ოფისი



მეთოდი

(დისკონტირებუ-

ლი ფულადი

ნაკადები)





(9.98%)-დან 9.36%-

მდე





მეთოდი

(დისკონტირებუ-

ლი ფულადი

ნაკადები)





(12.46%)-დან

11.21%-მდე




მეთოდი





(8.37%)-დან 8.71%-

მდე






(8.59%)-დან 9.87%-

მდე









შენობა

2,038 - საბაზრო მეთოდი; - ფასის მერყეობის კორექტირება: -


ზრდა/კლება (10.0%)-დან 10.0%-

მდე




შენობა


მეთოდი





(4.85%)-დან 5.15%-

მდე




შენობა



ზრდა/კლება (10.0%)-დან 10.0%-

მდე




შენობა



ზრდა/კლება (11.1%)-დან 7.4 %-

მდე

24. დაკავშირებულ მხარეთა განმარტებითი შენიშვნები

ბასს (IAS) 24-ის „დაკავშირებულ მხარეთა განმარტებითი შენიშვნები“ მიხედვით მხარეები ითვლება

დაკავშირებულად, თუ ერთ მხარეს აქვს უნარი, გააკონტროლოს მეორე მხარე ან მნიშვნელოვანი გავლენა

მოახდინოს მეორე მხარის ფინანსურ და საოპერაციო გადაწყვეტილებებზე. დაკავშირებულ მხარეების

ყოველი შესაძლო ურთიერთობის განხილვისას, ყურადღება ექცევა ურთიერთობის შინაარსს და არა

მხოლოდ სამართლებრივ ფორმას.



92

24. დაკავშირებულ მხარეთა განმარტებითი შენიშვნები (გაგრძელება)

დაკავშირებულმა მხარეებმა შეიძლება დადონ ისეთი გარიგებები, როგორსაც არ დადებდნენ

დაუკავშირებელი მხარეები და დაკავშირებულ მხარეებს შორის დადებული გარიგებები შეიძლება არ

დაიდოს იმავე პირობებითა და თანხებით, როგორითაც დაიდებოდა გარიგებები დაუკავშირებელ

მხარეებს შორის.

პერიოდის ბოლოსთვის დაუფარავი ნაშთები და დაკავშირებულ მხარეებთან გარიგებებიდან მიღებული

შესაბამისი შემოსავალი და ხარჯი ასეთია:

2017 2016

მშობელი კომპანია

საერთო კონტროლს დაქვემდებარებული

საწარმოები უმაღლესი რანგის ხელმძღვანელობა მშობელი კომპანია


საწარმოები უმაღლესი რანგის ხელმძღვანელობა

1 იანვრის მდგომარეობით

დასაფარი საერთო სესხი – – 233 – – 227

წლის განმავლობაში

გაცემული სესხი – – 25 – – 13

სესხის დაფარვა წლის

განმავლობაში – – (40) – – (7)

31 დეკემბრის

მდგომარეობით დასაფარი

საერთო სესხი – – 218 – – 233

გამოკლებული:

გაუფასურების რეზერვი


მდგომარეობით – – (4) – – (5)


მდგომარეობით დასაფარი

სესხი, წმინდა – – 214 – – 228

საპროცენტო შემოსავალი

სესხებზე – – 32 – – 32

სესხის გაუფასურების

რეზერვის ხარჯი /

(ამობრუნება) – – (1) – – 2

ანაბრები* 1 იანვრის

მდგომარეობით – – 101 – – 101


მიღებული ანაბრები – – 365 – – –


დაფარული ანაბრები – – (112) – – –

ანაბრები 31 დეკემბრის

მდგომარეობით – – 354 – – 101


1 იანვრის მდგომარეობით – 1,226 2,288 – 996 798


მიღებული

სუბორდინირებული ვალი – 111 904 – 230 1,490


გადახდილი

სუბორდინირებული ვალი – (1,337) (1,149) – – –

სუბორდინირებული ვალი 31

დეკემბრის მდგომარეობით – – 2,043 – 1,226 2,288

მიმდინარე ანგარიშები 31

დეკემბრის მდგომარეობით – 1,748 5,382 42 3,099 3,135

ანაბრებსა და მიმდინარე

ანგარიშებზე საპროცენტო

ხარჯი 20 90 325 14 58 262

სუბორდინირებული ვალის

საპროცენტო ხარჯი – 111 264 – 142 118

გაცემული გარანტიები – – –

მიღებული გასამრჯელო და

საკომისიო შემოსავალი – 1,091 9 – 769 7

სხვა საოპერაციო ხარჯები – 336 1 – 463 25



93


2015

მშობელი კომპანია


საწარმოები უმაღლესი რანგის ხელმძღვანელობა

1 იანვრის მდგომარეობით დასაფარი საერთო

სესხი – – 321

წლის განმავლობაში გაცემული სესხი – 393 4

სესხის დაფარვა წლის განმავლობაში – (393) (98)

31 დეკემბრის მდგომარეობით დასაფარი საერთო

სესხი – – 227

გამოკლებული: გაუფასურების რეზერვი 31

დეკემბრის მდგომარეობით – – (5)

31 დეკემბრის მდგომარეობით დასაფარი სესხი,

წმინდა – – 222

საპროცენტო შემოსავალი სესხებზე – 3 41

სესხის გაუფასურების რეზერვის ხარჯი /

(ამობრუნება) – – (1)

ანაბრები* 1 იანვრის მდგომარეობით – 827 1,934

წლის განმავლობაში მიღებული ანაბრები – – –

წლის განმავლობაში დაფარული ანაბრები – (827) (1,833)

ანაბრები 31 დეკემბრის მდგომარეობით – – 101

სუბორდინირებული ვალი 1 იანვრის

მდგომარეობით –– – –

წლის განმავლობაში მიღებული

სუბორდინირებული ვალი – 996 798

წლის განმავლობაში გადახდილი

სუბორდინირებული ვალი – – –

სუბორდინირებული ვალი 31 დეკემბრის

მდგომარეობით – 996 798

მიმდინარე ანგარიშები 31 დეკემბრის

მდგომარეობით 75 3,557 1,813

ანაბრებსა და მიმდინარე ანგარიშებზე

საპროცენტო ხარჯი 6 121 230

სუბორდინირებული ვალის საპროცენტო ხარჯი – 59 2

გაცემული გარანტიები – 830 –

მიღებული გასამრჯელო და საკომისიო

შემოსავალი – 271 14

სხვა საოპერაციო ხარჯები – 582 21

* ანაბრებში შედის ვადიანი ანაბრები და სადეპოზიტო სერტიფიკატები, ასევე შემნახველი ანგარიშები.

საერთო კონტროლს დაქვემდებარებულ სამეურნეო ერთეულებს მიეკუთვნებიან ის ორგანიზაციები,

რომლებზეც ბანკის მფლობელები გარკვეულ კონტროლს ახორციელებენ და რომლებიც ბანკთან

დაკავშირებულ მხარეებს წარმოადგენენ. ვინაიდან ბანკის კონტროლში ცვლილება 2017 წლის

31 ოქტომბერს მოხდა (იხ., 1-ლი შენიშვნა), წლის დასასრულს გადაუხდელი ნაშთი წლის ბოლოსთვის

წარმოდგენილ ურთიერთობას დაკავშირებულ მხარეებთან, ხოლო ხარჯები და შემოსავალი მოიცავს

ყველა ოპერაციას დაკავშირებულ მხარეებთან 2017 წლის განმავლობაში.



94


2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით ძირითადი თანამშრომლების რაოდენობა შეადგენდა 8-ს

(2016 წ.: 9) და მათი ანაზღაურება მოიცავდა შემდეგს:

2017 2016 2015

ხელფასები, პრემიები და სხვა მოკლევადიანი სარგებელი 9,498 8,358 6,992

სუბორდინირებული ვალის კონტრაქტების შესყიდვისთვის

გადახდილი ფულადი პრემია 1,760 1,593 1,717

ხელმძღვანელი პირების ანაზღაურება, სულ 11,258 9,951 8,709

25. ცვლილებები ფინანსური საქმიანობიდან წარმოშობილ ვალდებულებებში

შენიშვნა


ფინანსური საქმიანობიდან

მიღებული ვალდებულებები,

სულ

საბალანსო ღირებულება 2015 წლის 31 დეკემბრისთვის 58,346 58,346

გაცემულ სესხზე მიღებული შემოსავალი 16 27,975 27,975

უცხოური ვალუტის კონვერტაცია 16 8,453 8,453

სხვა 16 146 146


გაცემულ სესხზე მიღებული შემოსავალი 16 11,331 11,331

უცხოური ვალუტის კონვერტაცია 16 (571) (571)

სხვა 16 73 73


„სხვა“ მოიცავს სუბორდინირებულ ვალზე დარიცხული, მაგრამ ჯერ კიდევ გადაუხდელი პროცენტების

ეფექტს. გადახდილი პროცენტი ბანკმა დააკლასიფიცირა, როგორც საოპერაციო საქმიანობიდან

მიღებული ფულადი ნაკადები

26. კაპიტალის მართვა

ბანკის კაპიტალის მართვის მიზანია მუდმივად უზრუნველყოს თავისი გადახდისუნარიანობა,

დააკმაყოფილოს საზედამხედველო და შიდა კაპიტალის მოთხოვნები და შეინარჩუნოს კაპიტალის

გონივრული მარაგი ბანკის ცნობილი (და, გარკვეულწილად, უცნობი) რისკებისგან დასაცავად.

ბანკის მიერ თავისი მთლიანი კაპიტალის მართვა ეყრდნობა კაპიტალის ადეკვატურობის შეფასების შიდა

პროცესს, რომელიც წარმოადგენს მისი კაპიტალის მართვის ძირითად ინსტრუმენტს. გარდა ამისა,

კაპიტალის სამართავად ბანკი ასევე იყენებს აღდგენის გეგმას, რომელიც შეიცავს საზედამხედველო

კაპიტალის კრიტიკულ ზღვრებსა და აღდგენის სტრატეგიებს.

ბანკი ინარჩუნებს და აქტიურად განაგებს კაპიტალის ბაზას ბიზნესთან დაკავშირებული რისკების

მართვის მიზნით. ბანკის კაპიტალის ადეკვატურობის შემოწმება ხდება სხვადასხვა კრიტერიუმებით, მათ

შორის საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი კოეფიციენტების მიხედვით.



95

26. კაპიტალის მართვა (გაგრძელება)

სებ-ის კაპიტალის ადეკვატურობის კოეფიციენტი

კაპიტალთან მიმართებაში სებ-ის მიერ დაწესებული მოთხოვნების თანახმად, 2017 წლის განმავლობაში

ბანკებმა უნდა შეინარჩუნონ რისკის მიხედვით შეწონილი აქტივების 9.6%-იანი მინიმალური კაპიტალის

ადეკვატურობის კოეფიციენტი (2016 წ.: 10.8%), და ასევე რისკის მიხედვით შეწონილი აქტივების

პირველადი კაპიტალის ადეკვატურობის 6.4%-იანი მინიმალური კოეფიციენტი (2016 წ.: 7.2%), რომელიც

გამოითვლება სებ-ის მოთხოვნების მიხედვით მომზადებული ბანკის ინდივიდუალურ ფინანსურ

ანგარიშებზე დაყრდნობით.

კაპიტალის ადეკვატურობის გამოთვლის არსებული მეთოდი ძალაში იყო 2017 წლის 31 დეკემბრამდე და

შემდგომ პერიოდში ძალაში დარჩება მხოლოდ #100/04 დადგენილება (ახალი მეთოდოლოგია,

ბაზელ II/III ჩარჩო) (იხ., ქვემოთ: სებ-ის კაპიტალის ადეკვატურობის კოეფიციენტი

ბაზელ II/III-ის მიხედვით).

2017 წლის 31 დეკემბრისა და 2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის კაპიტალის

ადეკვატურობის კოეფიციენტები იყო:

2017 2016 2015

პირველადი კაპიტალი 118,497 109,222 90,597

მეორადი კაპიტალი 118,497 102,049 76,947

გამოკლებული: გამოქვითვები კაპიტალიდან (110) (112) (1,560)

სულ კაპიტალი 236,884 211,159 165,984

რისკის მიხედვით შეწონილი აქტივები 1,140,371 903,312 849,311

პირველადი კაპიტალის ადეკვატურობის

კოეფიციენტი 10.4% 12.1% 10.67%

კაპიტალის ადეკვატურობის კოეფიციენტი 20.8% 23.4% 19.54%

სებ-ის კაპიტალის ადეკვატურობის კოეფიციენტი ბაზელ II/III-ის მიხედვით

2017 წლის 18 დეკემბერს, სებ-მა გამოსცა და დაამტკიცა ცვლილებები კაპიტალის ადეკვატურობის

შესახებ რეგულაციაში (დადგენილება #100/04), რომლითაც გადაიხედა მინიმალური კაპიტალის

ადეკვატურობის კოეფიციენტები, მოიცვა პილარ I-ის მოდელი და განისაზღვრა კაპიტალის

კონსერვაციის, სისტემური რისკისა და კონტრციკლური ბუფერები (პილარ I-ის ბუფერები).

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, საერთო პირველადი საკუთარი კაპიტალის, პირველადი

კაპიტალისა და საერთო კაპიტალის კოეფიციენტები განისაზღვრებოდა 4,50%-ით, 6.00%-ითა

და 8.00%-ით, შესაბამისი თანმიმდევრობით.

სისტემური რისკის ბუფერი შემუშავებულია იმგვარად, რომ მისი განაწილება მოხდეს ეტაპობრივად

მომდევნო სამი წლის განმავლობაში. 2018 წლის 31 დეკემბრიდან, პირველ წელს კოეფიციენტი

განისაზღვრება 0.6%-ით და განიცდის წლიურ ზრდას 0.3%-ით 2021 წლის 31 დეკემბრამდე. კაპიტალის

კონსერვაციის ბუფერის განაკვეთი 2.50%-ით, ხოლო კონტრციკლური ბუფერის 0.00%-ით განისაზღვრა.

პილარ I-ის ბუფერების ნებისმიერი ცვლილება სებ-ის დისკრეციას წარმოადგენს.

2017 წლის 18 დეკემბერს, პილარ I-ის ბუფერებზე დამატებით, სებ-მა ასევე გამოსცა და დაამტკიცა პილარ

II-ის მოთხოვნები. პილარ II-ის მოთხოვნები მოიცავს შემდეგ კაპიტალის ბუფერებს: არაჰეჯირებული

სავალუტო საკრედიტო რისკის ბუფერი (CICR), წმინდა GRAPE ბუფერი, საკრედიტო პორტფელის

კონცენტრაციის რისკის ბუფერი და წმინდა სტრეს-ტესტის ბუფერი.



96

26. კაპიტალის მართვა (გაგრძელება)

სებ-ის კაპიტალის ადეკვატურობის კოეფიციენტი

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკს მოუწია არაჰეჯირებული სავალუტო საკრედიტო რისკის

ბუფერის განაკვეთის შენარჩუნება 0.06%-ზე, რომელიც პირველადად გამოიყენება მომხმარებლებზე

გაცემული უცხოურ ვალუტაში გამოხატული სესხების პროცენტული წილის მიმართ. ყველა სხვა პილარ

II-ის ბუფერის განაკვეთი ნოლით განისაზღვრა.

2017 წლის 31 დეკემბრისთვის, ბაზელი II/III სრული მოთხოვნების შესაბამისად, ბანკს მოეთხოვებოდა

შეენარჩუნებინა რისკის მიხედვით შეწონილი აქტივების მთლიანი კაპიტალის ადეკვატურობის

მინიმალური კოეფიციენტი – 10.56%-ის ოდენობით, ასევე რისკის მიხედვით შეწონილი აქტივების

პირველადი კაპიტალის ადეკვატურობის მინიმალური კოეფიციენტი – 8.54%-ის ოდენობით, და რისკის

მიხედვით შეწონილი აქტივების ძირითადი პირველადი კაპიტალის ადეკვატურობის კოეფიციენტი -

7.03%-ის ოდენობით, რაც გამოითვლება ბანკის მიერ სებ-ის მოთხოვნების მიხედვით მომზადებულ

ინდივიდუალურ ფინანსურ ანგარიშგებაზე დაყრდნობით (2016 წლის 31 დეკემბრისთვის, ბანკმა

შეინარჩუნა კაპიტალის მინიმალური მოთხოვნები სებ-ის მიერ 28 ოქტომბერს გამოცემული და

დამტკიცებული კაპიტალის ადეკვატურობის შესახებ რეგულაციის (დადგენილება #100/04) შესაბამისად

და დააკორექტირა სებ-ის დისკრეციულ მუხლებზე, რომელიც ძალაში 2014 წლის 30 ივნისს შევიდა.

2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, მთლიანი კაპიტალის ადეკვატურობის მინიმალური

კოეფიციენტი – 10.50%-ის ოდენობით, პირველადი კაპიტალის ადეკვატურობის მინიმალური

კოეფიციენტი – 8.50%-ის ოდენობით, და საერთო პირველადი კაპიტალის ადეკვატურობის კოეფიციენტი

- 7.00%-ის ოდენობით განისაზღვრა.

ბანკის კაპიტალის ადეკვატურობის კოეფიციენტები, სებ-ის ბაზელ II/III-ის მოთხოვნების თანახმად,

შემდეგნაირად გამოითვლება:

2017 2016 2015

ძირითადი პირველადი კაპიტალი 162,444 136,025 102,374

დამატებითი პირველადი კაპიტალი 6,139 6,139 6,139

პირველადი კაპიტალი 168,583 142,164 221,503

მეორადი კაპიტალი 63,911 72,275 56,495

სულ საზედამხედველო კაპიტალი 232,494 214,439 165,008

რისკის მიხედვით შეწონილი აქტივები 1,355,391 1,149,962 1,188,509

ძირითადი პირველადი კაპიტალის კოეფიციენტი 12.0% 11.8% 8.61%

პირველადი კაპიტალის კოეფიციენტი 12.4% 12.4% 9.12%

სულ მინიმალური საზედამხედველო კაპიტალის

კოეფიციენტი 17.2% 18.6% 13.87%



97

27. ანგარიშგების პერიოდის შემდგომი მოვლენები

სავალდებულო ტენდერი

2017 წლის ნოემბერში, სრული ხმის უფლების მქონე აქციების ნახევარზე მეტის შესყიდვის გზით ბანკზე

კონტროლის მოპოვების შემდეგ, მეწარმეთა შესახებ საქართველოს კანონის 532-ე მუხლის შესაბამისად,

EFG-მა გამოაცხადა სავალდებულო ტენდერი ბანკის დანარჩენი ჩვეულებრივი და პრივილეგირებული

აქციების შესყიდვასთან დაკავშირებით. 2017 წლის 25 ნოემბერს დაწყებული სავალდებულო ტენდერი

დასრულდა 2018 წლის 25 იანვარს და მოიცავდა შემდეგს:

• სავალდებულო ტენდერისთვის დაწესებული გადაყიდვის ფასი განისაზღვრა დამოუკიდებელი

აუდიტორული კომპანია „ბიდიო საქართველოს“ მიერ. განსაზღვრული ფასის ოდენობა

არანაკლები იყო EFG-ის მიერ ბანკის სრული დარჩენილი ხმის უფლების მქონე ჩვეულებრივი

აქციების

74.64%-ისთვის გადახდილი ფასისა;

• გადაყიდვის ფასი ლიბერთი ბანკის თითოეული ჩვეულებრივი აქციისთვის 0.03723611724 ლარს,

ხოლო პრივილეგირებული აქციისთვის 1.22272172210 ლარს შეადგენდა.

სავალდებულო ტენდერის ფარგლებში EFG-მა შეიძინა 8,253,442 ჩვეულებრივი

და 2,257,840 პრივილეგირებული აქცია. შესაბამისად, შემდგომ პერიოდში EFG-ის წილობრივი

მონაწილეობა ხმის უფლებით გაიზარდა 74,82%-მდე.

2016 წლის მაისში საქართველოს პარლამენტმა დაამტკიცა ცვლილება მოგების გადასახადით დაბეგვრის

არსებულ მოდელში. აღნიშნული ცვლილებები ძალაში შედის 2017 წლის 1 იანვრიდან ყველა

საწარმოსთვის, გარდა გარკვეული ფინანსური ინსტიტუტებისა, მათ შორის ბანკებისა და სადაზღვევო

ორგანიზაციებისა (ცვლილებები შეეხება ფინანსურ ინსტიტუტებს, მათ შორის ბანკებსა და სადაზღვევო

კომპანიებს 2019 წლის 1 იანვრიდან). 2018 წლის ივნისში საქართველოს პარლამენტმა დაამტკიცა

ფინანსური ინსტიტუტებისთვის ცვლილების ამოქმედების ახალი თარიღი - 2023 წლის 1 იანვარი. ეს

ცვლილება გავლენას მოახდენს გადავადებულ საგადასახადო აქტივებსა და ვალდებულებებზე და 2018

წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის დარიცხულ შესაბამის გადასახადზე.

სარჩევი

მმართველობის ანგარიშგების წარდგენა და ხელმძღვანელობის პასუხისმგებლობა

1 შესავალი ............................................................................................................................................... 1

1.1 მმართველობის ანგარიშგების მიზანი .....................................................................................................1

1.2 შემოწმება .......................................................................................................................................................1

1.3 მომზადების საფუძველი ............................................................................................................................1

2 საქმიანობის მიმოხილვა ....................................................................................................................... 2

2.1 ბანკის ძირითადი მაჩვენებლების მიმოხილვა .......................................................................................2

2.1.1 ბანკის კონკურენტული მდგომარეობა ბაზარზე ........................................................................... 4

2.1.2 ჯგუფის სტრუქტურა .......................................................................................................................... 5

2.2 განვითარების გეგმები ................................................................................................................................5

2.3 ინფორმაცია ფილიალების საქმიანობის შესახებ ...................................................................................6

2.4 კვლევების მიმოხილვა ................................................................................................................................8

2.5 გამოსყიდული საკუთარი აქციები ............................................................................................................8

2.6 საკრედიტო, საბაზრო, ლიკვიდობის და სხვა რისკების მიმოხილვა .................................................8

2.6.1 რისკების მართვის მექანიზმები ........................................................................................................ 9

2.6.1.1 აუდიტის კომიტეტი ................................................................................................................... 11

2.6.1.2 საკრედიტო რისკის კომიტეტი ................................................................................................. 11

2.6.1.3 აქტივების და ვალდებულებების მართვის კომიტეტი ........................................................ 12

2.6.1.4 საწარმო რისკების მართვის დეპარტამენტი .......................................................................... 12

2.6.2 დოკუმენტი რისკის დასაშვები დონის შესახებ ........................................................................... 13

2.6.2.1 რისკის დასაშვები დონე ............................................................................................................ 13

2.6.2.2 მონიტორინგი, ანგარიშგება და გადახედვა ........................................................................... 14

2.6.3 რისკის ტიპები .................................................................................................................................... 14

2.6.3.1 საკრედიტო და კონტრაგენტის რისკი .................................................................................... 14

2.6.3.2 საბაზრო რისკი ............................................................................................................................ 15

2.6.3.3 საოპერაციო რისკი ...................................................................................................................... 15

2.6.3.4 ლიკვიდობის რისკი ................................................................................................................... 15

2.6.3.5 კონცენტრაციის რისკი ............................................................................................................... 15

3 კორპორაციული მართვის ანგარიშგება .............................................................................................. 18

3.1 აქციონერთა და აქციონერთა საერთო კრების უფლებების და მათი განხორციელების წესების

მიმოხილვა .......................................................................................................................................................... 18

3.1.1 აქციონერთა წლიური საერთო კრების მოწვევა ........................................................................... 18

3.1.2 აქციონერთა წლიური საერთო კრების ფუნქციები ..................................................................... 19

3.1.3 2017 წელს ჩატარებული აქციონერთა საერთო კრება და მიღებული გადაწყვეტილებები ..... 19

3.1.4 კომუნიკაცია და მედია განცხადებები ........................................................................................... 20

3.2 მმართველი საბჭო ..................................................................................................................................... 20

3.2.1 მმართველი საბჭოს შემადგენლობა ............................................................................................... 20

3.2.2 მმართველი საბჭოს განათლება და გამოცდილება ...................................................................... 21

3.2.3 მმართველი საბჭოს ფუნქციები ...................................................................................................... 23

3.2.4 მმართველი საბჭოს საქმიანობა და კრებები ................................................................................. 24

3.2.5 მმართველი საბჭოს საქმიანობის შეფასება ................................................................................... 24

3.3 სამეთვალყურეო საბჭო ............................................................................................................................ 24

3.3.1 სამეთვალყურეო საბჭოს შემადგენლობა ...................................................................................... 24

3.3.2 სამეთვალყურეო საბჭოს განათლება და გამოცდილება ............................................................. 25

3.3.3 სამეთვალყურეო საბჭოს დივერსიფიკაცია და დამოუკიდებლობა ......................................... 27

3.3.4 სამეთვალყურეო საბჭოს ფუნქციები ............................................................................................. 27

3.3.5 სამეთვალყურეო საბჭოს საქმიანობა და კრებები ........................................................................ 30

3.3.6 სამეთვალყურეო საბჭოს საქმიანობის შეფასება .......................................................................... 30

3.4 სავალდებულო სატენდერო შეთავაზება .............................................................................................. 31

3.5 ფინანსური ანგარიშგების შედგენის პროცესთან დაკავშირებული შიდა კონტროლისა და

რისკების მართვის სისტემების მიმოხილვა ................................................................................................. 31

4 არაფინანსური ანგარიშგება ................................................................................................................ 32

4.1 სოციალური და დასაქმების საკითხები ................................................................................................ 32

4.1.1 სოციალური პასუხისმგებლობა ...................................................................................................... 32

4.1.2 დასაქმების საკითხები ...................................................................................................................... 32

4.2 გარემოს დაცვასთან დაკავშირებული საკითხები............................................................................... 33

4.3 ადამიანის უფლებები ............................................................................................................................... 33

4.4 კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლა .......................................................................................................... 33

4.5 ბიზნეს მოდელის მიმოხილვა................................................................................................................. 34

მმართველობის ანგარიშგების წარდგენა

ანგარიშგება მომზადებულია „ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის შესახებ“

საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის საფუძველზე.

ხელმძღვანელობის პასუხისმგებლობა

ბანკის ხელმძღვანელობა ადასტურებს მოცემულ მმართველობის ანგარიშგებაში ასახული ყველა

მონაცემისა და ინფორმაციის უტყუარობასა და სიზუსტეს. ანგარიშგება მომზადებულია

სამეთვალყურეო საბჭოსთან შეთანხმებული შიდა კონტროლის პროცესების სრული დაცვით.

ანგარიშგება აკმაყოფილებს „ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის შესახებ“

საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მოთხოვნებს.

_____________________________ __________________________

გიორგი კალანდარიშვილი ლევან ლეკიშვილი

გენერალური დირექტორი ფინანსური დირექტორი

28 სექტემბერი, 2018 წ.

1 შესავალი

1.1 მმართველობის ანგარიშგების მიზანი

წინამდებარე დოკუმენტის მიზანია დაინტერესებულ პირებს გააცნოს და მიაწოდოს ინფორმაცია სს

ლიბერთი ბანკის („ბანკი“) საქმიანობასთან, განვითარებასა და მდგომარეობასთან დაკავშირებით,

რომელიც მოითხოვება „ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის შესახებ“

საქართველოს კანონით. მმართველობის ანგარიშგება მოიცავს ბანკის საქმიანობის მიმოხილვას,

კორპორაციული მართვის ანგარიშგებას და არაფინანსურ ანგარიშგებას. მმართველობის ანგარიშგება

შეგიძლიათ იხილოთ ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ-გვერდზე: saras.gov.ge.

1.2 შემოწმება

მმართველობის ანგარიშგებაში წარმოდგენილი ინფორმაცია შემოწმდა და დამტკიცდა სს ლიბერთი

ბანკის მმართველი საბჭოს და სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ. აუდიტორის მოსაზრება მმართველობის

ანგარიშგების მარეგულირებელ ნორმატიულ აქტებთან შესაბამისობაში და იმავე საანგარიშგებო

პერიოდის ფინანსურ ანგარიშგებასთან თანხვდენილობის თაობაზე მოცემულია ინდივიდუალურ

ფინანსურ ანგარიშგებაში.

1.3 მომზადების საფუძველი

წინამდებარე დოკუმენტში მოცემული ყველა რაოდენობრივი მაჩვენებელი აღრიცხულია ფინანსური

აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების (“IFRS”) შესაბამისად კონსოლიდირებულ დონეზე, თუ

სხვაგვარად არ არის მითითებული.

https://saras.gov.ge/

2 საქმიანობის მიმოხილვა

2.1 ბანკის ძირითადი მაჩვენებლების მიმოხილვა

სს ლიბერთი ბანკი („ბანკი“), რომლის სათაო ოფისი მდებარეობს თბილისში, საქართველოს მესამე

უმსხვილესი ბანკია მთლიანი აქტივების მიხედვით (სებ-ის სტატისტიკის შესაბამისად), რომლებმაც

1,703 მილიონი შეადგინა 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით. ბანკი საქმიანობას ეწევა მხოლოდ

საქართველოში და აქვს ყველაზე დიდი საცალო ქსელი, რომელშიც შედის 645 ფილიალი და სერვის

ცენტრი.

ბანკის 2017 წლის მოგებამ შეადგინა $ 53 მილიონი, რაც 11%-ით მეტია 2016 წლის მაჩვენებელზე.

წმინდა საპროცენტო შემოსავალი 2017 წელს 20%-ით გაიზარდა ($ 150.8 მილიონიდან $ 181.5

მილიონამდე), რაც აიხსნება ასევე 20%-იანი ზრდით კლიენტებზე გაცემულ სესხებში. მთლიანი

საოპერაციო შემოსავლის ზრდამ შეადგინა 19% და მიაღწია $ 231.4 მილიონს. მთლიანი აქტივები 2017

წლის განმავლობაში გაიზარდა 6%-ით, ხოლო მთლიანი კაპიტალი - 17%-ით. საბალანსო ღირებულება

ერთ ჩვეულებრივ აქციაზე 0.0402-დან 0.0474-მდე გაიზარდა.

ძირითადი ფინანსური ინფორმაცია

დასრულებული წლისათვის

მილიონი $, თუ სხვაგვარად არ არის მითითებული 31 დეკემბერი

2017

31 დეკემბერი

2016 ცვლილება

წმინდა საპროცენტო შემოსავალი 181.5 150.8 20%

მთლიანი საოპერაციო შემოსავალი(1) 231.4 193.9 19%

წლის მოგება 53.0 47.7 11%

მოგება ერთ აქციაზე, $ 0.01166 0.01045 12%

შემოსავალი საშუალო მთლიან კაპიტალზე(2) 27.0% 31.7%

შემოსავალი საშუალო მთლიან აქტივებზე(3) 3.3% 3.1%

მთლიანი აქტივები 1,703.5 1,613.1 6%

კლიენტებზე გაცემული სესხები 757.1 631.5 20%

მთლიანი ვალდებულებები 1,486.1 1,427.9 4%

მთლიანი კაპიტალი 217.3 185.2 17%

საბალანსო ღირებულება ერთ ჩვეულებრივ აქციაზე, $ 0.0474 0.0402 18% (1) მთლიანი საოპერაციო შემოსავალი არ მოიცავს სესხის გაუფასურების რეზერვის ხარჯს.

(2) შემოსავალი საშუალო მთლიან კაპიტალზე (Return on Average Equity - „ROAE“) შეადგენს იმ პერიოდის წმინდა მოგებას,

რომელიც იყოფა საშუალო მთლიან სააქციო კაპიტალზე იმავე პერიოდის განმავლობაში.

(3) შემოსავალი საშუალო მთლიან აქტივებზე (Return on Average Assets - „ROAA”) შეადგენს იმ პერიოდის წმინდა მოგებას,

რომელიც იყოფა საშუალო მთლიან აქტივებზე იმავე პერიოდის განმავლობაში.

2017 წლის განმავლობაში, ბანკმა გააგრძელა თავისი კაპიტალიზაციის დონის გაძლიერება.

ძირითადმა პირველადმა კაპიტალმა, დივიდენდების გადახდის შემდეგ ბანკის ჩვეულებრივ და

პრივილეგირებულ აქციებზე, (Common Equity Tier 1 - “CET1”) შეადგინა $ 162 მილიონი, 19%-იანი

ზრდით წინა წელთან შედარებით. ყოველივე ზემოაღნიშნული ასახავს ბანკის შიდა კაპიტალის

გენერირების ძლიერ უნარს.

რისკის მიხედვით შეწონილი პოზიციები (Risk Weighted Exposure - “RWE”) გაიზარდა $ 1,355

მილიონამდე, რაც განაპირობა მთლიანი აქტივების ზრდამ და სებ-ის რეგულაციებში შესულმა

ცვლილებებმა. შეცვლილი რეგულაციებით მოითხოვება უფრო მაღალი რისკის მიხედვით შეწონვა

საოპერაციო რისკისა და არაუზრუნველყოფილი სესხებისათვის.

$

$ მილიონი

ის $

შენიშვნა: ზემოთ 4 ცხრილში წარმოდგენილი მონაცემები აღრიცხულია სებ-ის ბუღალტრული სტანდარტების შესაბამისად.

2017 წლის 4 მაისს, სარეიტინგო სააგენტო Fitch Ratings-მა დაადასტურა ბანკის გრძელვადიანი

უცხოური ვალუტის ემიტენტის დეფოლტის რეიტინგი (Issuer Default Rating - “IDR”) - ‘B+’ სტაბილური

პროგნოზით, მოკლევადიანი უცხოური ვალუტის IDR - ‘B’, მხარდაჭერის რეიტინგი - ‘4’ და

მხარდაჭერის რეიტინგის დონე - ‘B’.

2017 წლის 30 მაისს, Standard & Poor’s-მა დაადასტურა ბანკის გრძელვადიანი კონტრაგენტის

საკრედიტო რეიტინგი - ‘B’ და მოკლევადიანი კონტრაგენტის საკრედიტო რეიტინგი - ‘B’ და

გააუმჯობესა მისი პროგნოზი სტაბილურიდან - დადებითამდე.

ბანკის ლიკვიდურობის პოზიციამ სტაბილურობა შეინარჩუნა 2017 წლის განმავლობაში. 2017 წლის

მდგომარეობით, ლიკვიდურობის გადაფარვის კოეფიციენტი (სებ-ის მეთოდოლოგიით) და

ლიკვიდურობის კოეფიციენტი (სებ-ის მეთოდოლოგიით) შეადგენდა 287%-ს და 62%-ს, შესაბამისად.

შენიშვნა: ზემოთ 2 ცხრილში წარმოდგენილი მონაცემები აღრიცხულია სებ-ის ბუღალტრული სტანდარტების შესაბამისად.

2.1.1 ბანკის კონკურენტული მდგომარეობა ბაზარზე

ბანკის მთლიანი აქტივების საბაზრო წილმა 2017 წლის მდგომარეობით შეადგინა 5.2%. კლიენტებზე

გაცემული სესხების 20%-იანმა ზრდამ ბანკის მთლიანი სესხების საბაზრო წილი 3.9%-დან 4.3%-მდე,

ხოლო წმინდა სესხების საბაზრო წილი 3.7%-დან 4.0%-მდე გაიზარდა. კლიენტების მიერ

განთავსებული დეპოზიტების საბაზრო წილმა 2017 წლის მდგომარეობით შეადგინა 6.7%.

წყარო: საქართველოს ეროვნული ბანკი

2.1.2 ჯგუფის სტრუქტურა

ბანკი არის მშობელი კომპანია ქვემო ცხრილში მითითებული საწარმოებისა, რომლებიც

კონსოლიდირებულია აუდიტის მიერ შემოწმებულ ფინანსურ ანგარიშგებებში (ფასს-ის შესაბამისად).

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, მთლიანმა წმინდა ინვესტიციებმა აღნიშნულ საწარმოებში

შეადგინა $ 0.8 მილიონი (31 დეკემბერი 2016 წ: $ 0.5 მილიონი).

ბანკის საკუთრების წილი

ბანკის საკუთრების წილი

სახელწოდება

რეგისტრაციის

ქვეყანა 31 დეკემბერი

2017

31 დეკემბერი

2016

დაფუძნების

თარიღი საქმიანობები

შპს Bus Stop(1) საქართველო 100.00% 100.00% 27 აგვისტო 2009 –

LBF Luxembourg S.A.(2) ლუქსემბურგი 100.00% 100.00% 20 ივლისი 2015


შუამავლობის


სს სმარტექსი(3) საქართველო 21.47% 21.47% 5 იანვარი 2009

ადრეულ ეტაპზე

განხორციელებული

ინვესტიციები

სარისკო კაპიტალში

(1) ამჟამად უმოქმედო.

(2) ამჟამად უმოქმედო.

(3) 21.47%-ს ფლობს ბანკი და 78.53%-ის ბენეფიციარია ბ-ნი ვლადიმერ გურგენიძე.

2.2 განვითარების გეგმები

მმართველი საბჭო მიზნად ისახავს მაქსიმალურად გაზარდოს სააქციო ღირებულება საქართველოში

ბანკის წამყვან კომერციულ ბანკად გარდაქმნის გზით - მასობრივ საცალო ბაზარსა და კორპორატიულ

სეგმენტებზე აქცენტირებით. ბანკს გააჩნია მრავალმხრივი სადისტრიბუციო ქსელი, რომელიც

მოიცავს სრული სერვისის მქონე ფილიალებს, სერვის ცენტრებს, გაყიდვების წერტილებს

(PAYExpress), მობილურ ბანკებს (Liberty Express), ბანკომატებს, დისტანციურ ბანკინგს და სხვა მცირე

ზომის სავაჭრო ობიექტებს.

2018 წელს ბანკი გეგმავს ყურადღება გაამახვილოს ურთიერთობაზე ორიენტირებულ უნივერსალურ

საბანკო დაწესებულებად ეტაპობრივ ტრანსფორმაციაზე კორპორატიული დაკრედიტების ბაზარზე

შესვლის გზით. ეს გადაწყვეტილება განპირობებულია ბანკის ჩვეულებრივი აქციების 60.5%-ის

ყადაღის მოხსნით, რის შემდგომაც ბანკმა განაახლა საბითუმო დაფინანსებისა და კაპიტალის ბაზრის

ინსტრუმენტებზე წვდომა. აღნიშნული საშუალებას იძლევა არსებითად შემცირდეს სახსრების

არსებული ღირებულება, რაც შესაძლებლობას მისცემს ბანკს შეუერთდეს კონკურენტუნარიან

კორპორატიულ სექტორს, შემდეგ კი მიიღოს დამატებითი მოგება ჯვარედინი გაყიდვებიდან ახალი

სახელფასე კლიენტებისთვის და ასევე გაზარდოს უცხოური ვალუტისგან მიღებული შემოსავალი.

ბანკი გეგმავს IT სისტემებსა და ინფრასტრუქტურაში ინვესტირებას. ძირითადი პროგრამული

უზრუნველყოფის გაუმჯობესება და განახლება დაგეგმილია 2018 წლის ბოლოსთვის. შეიქმნება

დამატებითი მოდულები და მონაცემთა სრულყოფილი საწყობი, რომელიც მოიცავს კონკრეტულ

ბიზნეს ერთეულებზე ორიენტირებული მონაცემების ცენტრებს.

ბანკი ავითარებს ავტომატური სესხის გაცემის პროცესს. დღეისათვის ხდება მთლიანი სესხის 60%-ის

ავტომატური გადახდა ისეთი სხვადასხვა წინასწარ დარეგულირებული და მყისიერი რეჟიმებით,

როგორიცაა ბანკომატები, ნაღდი ანგარიშსწორების ტერმინალები (cash payment terminal - "CPT"), გარე

გაყიდვების ტაბლეტების გუნდები და ფილიალის წარმომადგენლები, მათ შორის, გამავალი ზარების

ცენტრი. 2018 წელს დაგეგმილია სამომავლო ეფექტურობის გაზრდა და ბიზნეს ხაზების - როგორიცაა

მიკრო დაკრედიტება და სახელფასო სამომხმარებლო სესხების - გადატანა სრულად

ავტომატიზირებული გაყიდვების ნიმუშში.

2018 წლის საპროცენტო შემოსავლები 8%-ით გაიზრდება, ძირითადად კორპორატიული საკრედიტო

პორტფელის მიერ გენერირებული საპროცენტო შემოსავლებით და გაზრდილი საცალო ვაჭრობის

პორტფელიდან მიღებული დამატებითი საპროცენტო შემოსავლებით. საკრედიტო პორტფელის

მოცულობის ზრდა ნაწილობრივ დაფინანსდება ჭარბი ლიკვიდურობის ხარჯზე, თუმცა მოზიდული

იქნება დამატებითი სახსრები საცალო და კორპორატიული კლიენტებისგან, რის შედეგადაც

გაიზრდება საპროცენტო ხარჯები. ბოლო 3 წლის განმავლობაში ბანკმა მოახერხა მსხვილი

კორპორატიული მიმდინარე ანგარიშებიდან დივერსიფიკაცია და თანდათან გადავიდა მცირე ზომის

და საკმაოდ დივერსიფიცირებული სტაბილური საცალო დეპოზიტების ბაზაზე (ფიქსირებული

ვადის მქონე პირობებით). ვალდებულების მხარის ოპტიმიზაციისა და საპროცენტო ხარჯების

შემცირების მიზნით, 2018 წლის მარტში ბანკმა დაიწყო თავისი ძვირადღირებული

სუბორდინირებული ვალის ჩანაცვლება დაბალშემოსავლიანი სუბორდინირებული ვალით, რაც

გამოიწვევს წელიწადში $ 5 მილიონზე მეტის ეკონომიას.

2017 წელს ბანკის კლიენტებზე გაცემული სესხების ფარდობა მთლიან აქტივებთან 2016 წლის 39.1%-

იანი მაჩვენებლიდან 44.4%-მდე გაიზარდა, ხოლო კლიენტებზე გაცემული სესხების მოცულობის

ფარდობა კლიენტების წინაშე ვალდებულებებთან (amounts due to customers) 2016 წლის 48.9%-იანი

მაჩვენებლიდან 56.2%-მდე გაიზარდა. 2018 წლის ბანკის სტრატეგია მიზნად ისახავს ჭარბი

ლიკვიდურობის ბუფერის ოპტიმიზაციას (ისტორიულად შექმნილი მსხვილი კლიენტების ნაშთების

კონცენტრაციიის უზრუნველსაყოფად) საცალო და კორპორატიული საკრედიტო პორტფელების

ზრდის ხარჯზე. საერთო ჯამში, ბანკი ითვალისწინებს საკუთარი საკრედიტო დაბანდების 50% -ზე

მეტით ზრდას.

2.3 ინფორმაცია ფილიალების საქმიანობის შესახებ

ბანკი წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე ფართო ფილიალების ქსელის მფლობელს საქართველოში.

ბანკი მთელი საქართველოს მასშტაბით წარმოდგენილია 645 ფილიალით, რომელიც

ყოველთვიურად ემსახურება 1.5 მილიონ კლიენტზე მეტს. 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით

ბანკის ფილიალები და სერვის ცენტრები ნაწილდება შემდეგნაირად:

ფილიალები და სერვის ცენტრები – 145

სპეციალიზირებული სერვის ცენტრები (Specialize Outlet) – 120

გაყიდვების წერტილები (Pay Express Network) – 266

მობილური ფილიალები (LX Mobile Branches) – 114

ფილიალები და სერვის ცენტრები მდებარეობს საქართველოს ყველა ქალაქში, დაბასა და რაიონული

ცენტრში. სპეციალიზირებული სერვის ცენტრები ემსახურება საქართველოს მოსახლეობას ისეთ

სტრატეგიულ ლოკაციებზე, როგორიც არის: სასაზღვრო-გამშვები პუნქტები, შსს მომსახურების

სააგენტოები, იუსტიციის სახლები, შემოსავლების სამსახურები, სახელმწიფო სერვისების

განვითარების სააგენტოები და სხვა სტრატეგიული ლოკაციები.

ბანკი გაყიდვების წერტილებიით წარმოდგენილია ყველა დასახლებულ პუნქტსა და სოფელში, სადაც

მოსახლეობას საშუალება აქვს მიიღოს სრული საბანკო მომსახურება. მობილური ფილიალი არის

მოძრავი ბანკი (ავტომობილი აღჭურვილი ტექნიკით), რომლითაც ბანკი სრულ საბანკო

მომსახურებას უწევს საქართველოს მოსახლეობას ნებისმიერ ადგილას, მათ შორის მაღალმთიან

რეგიონებში.

2.4 კვლევების მიმოხილვა

2017 წლის განმავლობაში ჩატარდა კომპანია TNS-ის მიერ სინდიკატური კვლევის რამდენიმე ტალღა.

ეს არის საცალო საბანკო სექტორის საიმიჯო და მომხმარებლის კვლევა, რომელიც ზომავს საცალო

საბანკო მომხმარებლის განწყობას, მის წარმოდგენებს ბანკის მომსახურებასა და პროდუქტებზე.

ასევე, აანალიზებს ცვლილებებსა და ტრენდებს საბანკო პროდუქტებსა და მომსახურებაში. კვლევა

ჩატარდა მთლი ქვეყნის მასშტაბით, 2,500 რესპოდენტზე. კვლევის სახით ბანკმა მიიღო გარკვეული

რეკომანდაციები ბაზრის მოთხოვნებთან და საჭიროებებთან დაკავშირებით, რასაც მომავალ

სტრატეგიაში გაითვალისწინებს.

2.5 გამოსყიდული საკუთარი აქციები

2015 წლის 12 ნოემბერს ჯგუფმა დაიწყო ჩვეულებრივი აქციების გამოსყიდვა (შემდგომში

„გამოსყიდვა“), რა დროსაც თითო ჩვეულებრივ აქციაში გადაიხადა 0.0179 ლარი, და ჩვეულებრივი

აქციების მაქსიმალურმა რაოდენობამ შეადგინა 1,045,428,327, ანუ გამოშვებული და მიმოქცევაში

არსებული ჩვეულებრივი აქციების მთლიანი რაოდენობის 19.00%. გამოსყიდვის პერიოდი

განისაზღვრა 90 კალენდარული დღით გამოცხადების თარიღიდან 2016 წლის 10 თებერვლამდე. 2016

წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ჯგუფმა გამოისყიდა და მთლიანად მოახდინა ანგარიშსწორება

1,045,428,327 ჩვეულებრივ აქციაზე (გამოშვებული და მიმოქცევაში არსებული აქციების მთლიანი

რაოდენობის 19.00%). გადახდილი საფასური და გარიგების დანახარჯები გამოიქვითება მთლიანი

კაპიტალიდან, როგორც გამოსყიდული აქციები მათ გაუქმებამდე ან ხელახლა გამოშვებამდე.

გამოსყიდული აქციები ასახულია საშუალო შეწონილი ღირებულებით. 2017 წლის განმავლობაში

ბანკს არ გაუკეთებია საკუთარი აქციების გამოსყიდვა და 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით

ბანკს გამოსყიდული ჰქონდა ისევ იგივე რაოდენობა - 1,045,428,327 ჩვეულებრივი აქცია.

2.6 საკრედიტო, საბაზრო, ლიკვიდობის და სხვა რისკების მიმოხილვა

რისკი დამახასიათებელია საბანკო საქმიანობისთვის, თუმცა რისკის მართვა ხორციელდება

გამოვლენის, შეფასების და მონიტორინგის უწყვეტი პროცესის მეშვეობით, რისკის ლიმიტების და

კონტროლის სხვა მექანიზმების გამოყენებით. რისკის მართვის პროცესი უმნიშვნელოვანესია ბანკის

უწყვეტი მომგებიანობისთვის და ბანკის თითოეული პირი ანგარიშვალდებულია რისკის

პოზიციებზე მის მიერ აღებულ პასუხისმგებლობებთან დაკავშირებით. ბანკი დგას საკრედიტო

რისკის, ლიკვიდურობის რისკის, საბაზრო რისკის, საოპერაციო რისკის და სხვა არაფინანსური

რისკების წინაშე. ბანკის მიერ მიღებული რისკის მართვის სტრუქტურა ადგენს დასაშვები რისკების

ლიმიტების ფარგლებს თითოეულ რისკთან და ბიზნეს ხაზთან მიმართებაში და უზრუნველყოფს მის

შესაბამისობას. დამატებითი ინფორმაციის მიღება შესაძლებელია ბანკის მიერ გამოქვეყნებულ 2017

წლის პილარ 3-ის ანგარიშში რომელიც ხელმისაწვდომია ბანკის ვებ-გვერდზე:

https://www.libertybank.ge/file.helix?i=4a0b6ca4-a633-4432-a97c-cdc14662ac6e&r=P

და სებ-ის ვებ-გვერდზე: https://www.nbg.gov.ge/uploads/pilar/annual/2017/geo/11._lb__geo.pdf

2.6.1 რისკების მართვის მექანიზმები ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს ეკისრება საერთო პასუხისმგებლობა ბანკის რისკის მართვის

სტრუქტურის შექმნასა და ზედამხედველობაზე.

ბანკის რისკის მართვის პოლიტიკა ითვალისწინებს ბანკის რისკების დადგენასა და ანალიზს,

შესაბამისი რისკის ლიმიტების და კონტროლის მექანიზმების განსაზღვრის და რისკების

მონიტორინგის და ლიმიტების დაცვის მიზნით. რეგულარულად ხდება რისკის მართვის პოლიტიკის

და სისტემების გადახედვა ბაზრის პირობების, პროდუქტების და შეთავაზებული მომსახურებების

ცვლილებების ასახვის მიზნით. ბანკს, მართვის სტანდარტების, პროცედურების და ტრენინგების

მეშვეობით აქვს დისციპლინირებული და კონსტრუქციული კონტროლის საშუალებები, სადაც ყველა

თანამშრომელმა იცის თავისი ფუნქციები და ვალდებულებები.

რისკის მართვაზე ანგარიშვალდებული პირების პასუხისმგებლობა ითვალისწინებს ბანკის

შესაბამისობის უზრუნველყოფას ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ განსაზღვრულ რისკის

აპეტიტთან (Risk Appetite Statement – “RAS”). შესაბამისობა უზრუნველყოფილია RAS პარამეტრების

უწყვეტი მონიტორინგით. მმართველი საბჭოს აქტიური ჩართულობით რისკის მართვის ფუნქციები

უზრუნველყოფს სათანადო კომუნიკაციას და გამჭვირვალობას ყველა დონეზე, რისკის მიზნობრივ

მაჩვენებლებთან, რისკის მიღების დონესთან, რისკის პროფილის უწყვეტ მონიტორინგთან, რისკთან

დაკავშირებული გაფრთხილებების დროულ ესკალაციასთან და შემარბილებელი ზომების

დაგეგმვასთან დაკავშირებით.

ბანკის რისკის მართვის სტრუქტურა მოიცავს შემდეგ ოთხ კომპონენტს:

1. რისკის მართვის პრინციპები ითვალისწინებს რისკის მართვის სტრუქტურის რაოდენობრივ

საფუძველს, ესენია:

რისკების მართვის ეფექტური კულტურის ხელშეწყობა;

რისკზე ანგარიშვალდებულება ბიზნეს ხაზების მიხედვით;

რისკების დამოუკიდებელი ცენტრალური ზედამხედველობა;

გადაჭარბებული კონცენტრაციების თავიდან აცილება და/ან შემცირება;

უზრუნველყოფა იმისა, რომ რისკები იყოს მკაფიოდ გამოვლენადი, შეფასებადი და

მართვადი.

2. სტრატეგიული პრინციპები ითვალისწინებს ხარისხობრივ მაჩვენებლებს, რომლითაც

იხელმძღვანელებს ბანკი საზედამხედველო ფინანსური მიზნების მიღწევისას და რომლითაც

იზომება ახალ ინიციატივებსა და ბანკის მიერ რისკის მიღების დონეს შორის შეთანხმების

ხარისხი. სტრატეგიული პრინციპები მოიცავს შემდეგს:

ყურადღების გამახვილება მოგების მრავალფეროვნებაზე, ხარისხსა და სტაბილურობაზე;

ორიენტირება ძირითად საქმაინობაზე ბანკის კონკურენტუნარიანი უპირატესობების

ეფექტური გამოყენებით;

დისციპლინირებული და შერჩევითი სტარტეგიული ინვესტიციების განხორციელება.

3. საზედამხედველო ფინანსური მიზნები ორიენტირებულია აქციონერთა ღირებულების და

ბანკის საქმიანობის ფრანჩაიზინგის მდგრადობის გრძელვადიან პერსპექტივებზე. აღნიშნული


https://www.nbg.gov.ge/uploads/pilar/annual/2017/geo/11._lb__geo.pdf

მიზნები ორიენტირებულია კაპიტალის შიდა გენერირებაზე მოგების მდგრადი ზრდის

საფუძველზე, რომელიც ხელს უწყობს ბანკის წვდომას კაპიტალზე სათანადო კომერციული

პირობებით და, ადეკვატური კაპიტალის შენარჩუნება ბანკის რისკის პროფილთან

დაკავშირებით.

4. რისკის აპეტიტის შეფასებები ითვალისწინებს ობიექტურ მაჩვენებლებს, რომელიც ზომავს

რისკს და ახდენს ბანკის მისაღები რისკის დონის ფორმულირებას. ასეთი მაჩვენებლები

უზრუნველყოფს კავშირს რისკის მიღების ფაქტობრივ ოპერაციებსა და რისკის მართვის

პრინციპებს, სტრატეგიულ პრინციპებს და საზედამხედველო ფინანსურ მოთხოვნებს შორის.

აღნიშნული მაჩვენებლები მოიცავს კაპიტალის და შემოსავლების კოეფიციენტებს, საბაზრო

და ლიკვიდობის რისკის ლიმიტებს და საკრედიტო და საოპერაციო რისკის მიზნებსა და

ლიმიტებს.

სამეთვალყურეო საბჭო ერთპიროვნულად პასუხისმგებელია რისკების დადგენასა და კონტროლზე;

თუმცა არსებობს ცალკე დამოუკიდებელი ორგანოები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან რისკების

მართვასა და მონიტორინგზე. ბანკის ძირითადი რისკების მართვას ახორციელებს ქვემოთ

მითითებული კომიტეტები და ერთეულები, მმართველი საბჭოს აქტიური ჩართულობით:

საკრედიტო რისკს მართავს საკრედიტო რისკის კომიტეტი;

ლიკვიდობის რისკს მართავს აქტივებისა და ვალდებულებების მართვის კომიტეტი (“ALCO”);

საბაზრო რისკს მართავს ALCO;

საოპერაციო რისკს მართავს საოპერაციო რისკის მართვის დეპარტამენტი (Operational Risk Management - “ORM”);

ინფორმაციის უსაფრთხოებას და ტექნოლოგიურ რისკებს მართავს ინფორმაციის

უსაფრთხოების დეპარტამენტი.

ბიზნეს ხაზები წარმოადგენენ მთავარ პასუხისმგებელ ერთეულებს იმ რისკებზე, რომლებიც

გავლენას ახდენენ ყოველდღიურ საქმიანობებსა და ოპერაციებზე. სამუშაო პროცესები მოიცავს

რელევანტური რისკის ერთეულის წარმომადგენლების მიერ შესრულებული საქმიანობების

კონტროლს. რისკის მართვის ფუნქციების მქონე ერთეულები, რომლებიც დამოუკიდებლები არიან

ძირითადი საქმიანობებისგან, მონაწილეობენ რისკების მართვასა და შიდა კონტროლში. ისინი

წარმოადგენენ კონტროლის და დაცვის მეორე ხაზს, პირველი ხაზი უზრუნველყოფილია ბიზნეს

ფუნქციების მქონე ერთეულებით. ქვემოთ ჩამოთვლილი დეპარტამენტები პასუხისმგებელნი არიან

საკრედიტო, ლიკვიდობის, საბაზრო, საოპერაციო და სხვა ფინანსური და არაფინანსური რისკების

ყოველდღიურ მართვაზე:

საწარმო რისკების მართვა (Enterprise Risk Management – “ERM”);

ხაზინა;

საკრედიტო ანდერრაიტინგი;

კრედიტების ადმინისტრაცია;

კრედიტების კონტროლი;

ORM;

ინფორმაციის უსაფრთხოება.

ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლის (Anti-money laundering - “AML”) და კანონმდებლობის

დარღვევის რისკებს მართავს ORM დეპარტამენტი. საზედამხედველო რისკს მართავს ERM

დეპარტამენტი.

2.6.1.1 აუდიტის კომიტეტი

აუდიტის კომიტეტი პასუხისმგებელია ბანკის რისკის მართვის პოლიტიკის და პროცედურების

შესრულების მონიტორინგზე და რისკის მართვის სტრუქტურის ადეკვატურობის გადახედვაზე

ბანკის რისკებთან მიმართებაში. ეს კომიტეტი პასუხისმგებელია მნიშვნელოვან რისკებთან

დაკავშირებულ საკითხებზე.

აუდიტის კომიტეტი ეხმარება სამეთვალყურეო საბჭოს რისკის მართვასა და შიდა ფინანსურ

კონტროლთან დაკავშირებით კონკრეტული ტიპის საოპერაციო რისკის და ფინანსური

ანგარიშგებების კონტროლის მექანიზმების ადეკვატურობის და ეფექტურობის გადახედვის მიზნით.

აუდიტის კომიტეტი ასევე აკონტროლებს ბანკის მიერ კორპორაციული მართვის პოლიტიკის და

პროცედურების შესრულებას მექრთამეობის და კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლასთან, ინტერესთა

კონფლიქტთან და ასეთი ფაქტების მხილებასთან დაკავშირებით. ზემოხსენებულის

გათვალისწინებით, აუდიტის კომიტეტი თვლის, რომ თავისი საერთო შიდა კონტროლის

სტრუქტურა ეფექტურია.

აუდიტის კომიტეტის მთავარი ფუნქციები და პასუხისმგებლობებია:

ბანკისთვის ბუღალტრული აღრიცხვის და ანგარიშგების წესების დადგენა, ასეთი წესების

დაცვის ზედამხედველობა და ბანკის ბუღალტრული აღრიცხვების და ჩანაწერების

შემოწმება ბანკის შიდა აუდიტორული მომსახურების მეშვეობით.

ბანკის მიერ მოქმედი კანონმდებლობის დაცვის ზედამხედველობა;

შიდა აუდიტორული ფუნქციის ზედამხედველობაზე პასუხისმგებლობა, რომელიც

წარმოადგენს ბანკის დამოუკიდებელ გარანტიას რისკის მართვის და კონტროლის

პროცესების და სისტემების ადეკვატურობასთან და ეფექტურობასთან დაკავშირებით

ბანკში;

რეგულაციების დამტკიცება, რომელიც არეგულირებს შიდა აუდიტორულ მომსახურებებს და

უზრუნველყოფს მათ დამოუკიდებლობას ბანკის მმართველი საბჭოსგან.

შიდა აუდიტორული მომსახურების კვარტალური / ნახევარ წლიური ანგარიშების გადახედვა,

სამეთვალყურეო საბჭოსთვის და მმართველი საბჭოსთვის აუდიტორული შემოწმებების და

რეკომენდაციების დამტკიცება და წარდგენა;

შიდა აუდიტორული სამსახურის მიერ მომზადებული წლიური საოპერაციო გეგმის

დამტკიცება და გეგმის კვარტალური გადახედვა;

შიდა აუდიტორული სამსახურის თითოეული თანამშრომლის საქმიანობის შეფასება მათი

პროფესიული უნარებისა და ეფექტურობის გათვალისწინებით და სათანადო

გადაწყვეტილებების მიღება.

2.6.1.2 საკრედიტო რისკის კომიტეტი

საკრედიტო რისკის კომიტეტს ეკისრება საერთო პასუხისმგებლობა საკრედიტო რისკების მართვაზე

ყველა ტიპის ბიზნეს საქმიანობასთან დაკავშირებით საწარმოს დონეზე. კომიტეტი ასრულებს მთავარ

როლს ბანკის პორტფელში შესაძლო მნიშვნელოვანი საკრედიტო რისკების იდენტიფიკაციაში და

აქვს საბოლოო გადაწყვეტილების მიღების უფლებამოსილება შეთავაზებული საკრედიტო რისკთან

დაკავშირებული გარიგებების დამტკიცების ან უარყოფის შესახებ. საკრედიტო რისკის კომიტეტმა

შეიმუშავა საკრედიტო რისკის შეფასების პოლიტიკა და პროცედურები, რომლებიც შეესაბამება

ბანკის მოქმედი რისკის პროფილს და მომავალი ზრდის გეგმებს. სხვადასხვა საკრედიტო რისკის

განყოფილებები და დეპარტამენტები წარმოადგენენ საკრედიტო რისკის კომიტეტის პროვაიდერებს.

არსებითი საკრედიტო რისკის გარემოს უზრუნველყოფის მიზნით დაინერგა ყოვლისმომცველი

კონტროლის და მონიტორინგის სისტემები, რომელშიც მკაფიოდ არის განსაზღვრული საკრედიტო

რისკის მართვაში ჩართული პერსონალის და საწარმოების ფუნქციები და პასუხისმგებლობები.

საკრედიტო რისკის კომიტეტის მთავარი პასუხისმგებლობებია:

რისკის მართვის სტრუქტურის და პოლიტიკის გადახედვა და დამტკიცება;

საკრედიტო რისკების დამტკიცება დადგენილი ლიმიტების ფარგლებში;

საბალანსო და ბალანსგარეშე საკრედიტო და კონცენტრაციის რისკების მართვა და

ზედამხედველობა;

საკრედიტო ლიმიტების განსაზღვრა კლიენტის კატეგორიის და ოპერაციის ტიპის მიხედვით;

საკრედიტო რისკთან დაკავშირებული შესაძლო ზარალის წინასწარ დადგენა;

კრედიტების სათანადო ადმინისტრაციის, შეფასების და მონიტორინგის პროცესის წარმოება

ყველა ბიზნეს ხაზზე.

2.6.1.3 აქტივების და ვალდებულებების მართვის კომიტეტი

ALCO-ს ძირითადი ფუნქციებია კაპიტალის, ლიკვიდობის, საპროცენტო და დაფინანსების რისკების

მართვა. ხმის უფლებების მქონე კომიტეტის წევრები არიან: CEO, CFO, ოპერაციების დირექტორი,

მთავარი კონსულტანტი და ინვესტორებთან ურთიერთობის ხელმძღვანელი. მოწვეული წევრები

ხაზინის, ERM და ფინანსური დეპარტამენტებიდან წარმოადგენენ რელევანტურ ანალიტიკურ

მონაცემებს ეფექტური გადაწყვეტილების მიღების პროცესში. ALCO-ს კრებები ტარდება

ყოველთვიურად ან ნებისმიერ დროს, როდესაც საჭიროდ ჩაითვლება.

ALCO-ს ძირითადი მიზნებია:

მოკლევადიანი და გრძელვადიანი დაფინანსების გეგმის შემუშავება ბანკის საინვესტიციო

შესაძლებლობების გათვალისწინებით, ჭარბი ლიკვიდური სახსრების თავიდან აცილების

მიზნით;

დასაშვები ლიკვიდობის რისკის დონის განსაზღვრა რისკის მისაღების დონის ანგარიშგების

ფარგლებში;

საპროცენტო განაკვეთების და საპროცენტო განაკვეთის პოზიციის მართვა;

ადრეული გაფრთხილების ინდიკატორების კონტროლი ყოველთვიურ ლიკვიდობის სტრეს-

ტესტებთან ერთად და მოქმედებს მისი შედეგების შესაბამისად;

ლიკვიდობის რისკის შერბილების ინსტრუმენტების და აქტივების და ვალდებულებების

დაფარვის ვადის დარღვევის მართვა;

ბანკთაშორისი კონტრაგენტის რისკის ლიმიტების დამტკიცება;

აღდგენის გეგმის განხორციელება ლიკვიდობის კრიზისული სიტუაციების შემთხვევაში.

კომიტეტი თავისი ძირითადი პასუხისმგებლობების შესრულებით, უზრუნველყოფს შესაბამისი

აქტივების და ვალდებულებების მართვის პოლიტიკის შემუშავებას და განხორციელებას.

აღნიშნული პოლიტიკა არის მთავარი სახელმძღვანელო ბანკის საბალანსო ანგარიშგებასთან და მის

მაჩვენებლებთან დაკავშირებით სრული მონიტორინგის და ღრმა ანალიზის შესრულებისთვის.

2.6.1.4 საწარმო რისკების მართვის დეპარტამენტი

ბანკის საერთო სტრატეგიის ფარგლებში, რომელიც ითვალისწინებს რისკის მართვის სტრუქტურის

გაძლიერებას, 2015 წლის ბოლოს დაფუძნდა ERM დეპარტამენტი. ERM დეპარტამენტის ფუნქცია

ხელს უწყობს რისკთან დაკავშირებულ საქმიანობებს, როგორებიცაა გაერთიანება და ანალიტიკა,

რისკების დაჯგუფებულად ანგარიშგება და იმ პრობლემებზე ყურადღების გამახვილება, რომელიც

კონკრეტულად არ უკავშირდება რისკის ერთ ტიპს. ERM დეპარტამენტის მთავარი რისკის მართვის

ფუნქციები ჩამოთვლილია ქვემოთ:

პასუხისმგებლობა კაპიტალის ადეკვატურობის შიდა შეფასების პროცესზე (Internal Capital

Adequacy Assessment Process - “ICAAP”) და აღდგენის გეგმის (Recovery Plan) დოკუმენტებზე;

მმართველი საბჭოს და სამეთვალყურეო საბჭოს დახმარება RAS განხილვის პროცესის

კოორდინაციაში და RAS დაცვის მონიტორინგში, კონტროლსა და ანგარიშგებაში;

საერთო საწარმოო (Enterprise-wide), ლიკვიდობის და სხვა დამატებითი სტრეს-ტესტების

ჩატარება;

ყოველდღიური კომუნიკაცია ხაზინის დეპარტამენტთან და დამატებითი ინფორმაციის

მიმწოდებელი ALCO-სთვის;

საზედამხედველო რისკის მართვა და ანგარიშგება.

2.6.2 დოკუმენტი რისკის დასაშვები დონის შესახებ

2.6.2.1 რისკის დასაშვები დონე

ბანკის სამეთვალყურეო საბჭო პასუხისმგებელია შექმნას სტრუქტურა და განსაზღვროს ბანკის

რისკის დასაშვები დონე. ბანკის რისკის დასაშვები დონე განსაზღვრულია რისკის აპეტიტის

დოკუმენტში (Risk Appetite Statement - “RAS”). რისკის დასაშვები დონე ფართოდ განისაზღვრება იმ

რისკის ტიპების და დონის სახით, რომლის მიღებისთვის ბანკი მზად არის თავისი აქციონერების და

მეანაბრეების სახელით მის სტარტეგიულ, ტაქტიკურ და ტრანზაქციულ ბიზნეს ოპერაციებში.

რისკის დასაშვები დონე გამოხატულია, როგორც კონკრეტული, რაოდენობრივი ფარგლების პაკეტი

სხვადასხვა სარისკო საქმიანობებზე, რომლის კროსირებაც არ უნდა მოახდინოს ბანკმა. RAS ასევე

განსაზღვრავს სხვადასხვა ლიმიტებს კონტრაგენტებზე კონცენტრაციის რისკების თავიდან

აცილებისთვის. რისკის მიღების შესაძლებლობა წარმოადგენს ბანკის საერთო შესაძლებლობას

მიიღოს პოტენციური ზარალი. რისკის პროფილი არის ბანკის რისკის პორტფელის მოკლე ასახვა

დროის კონკრეტულ ეტაპზე (წარსული, აწმყო ან მომავალი). რისკის დასაშვები დონე არ არის ბანკის

მიერ რისკის მიღების შესაძლებლობა (და უნდა იყოს მასზე ნაკლები) და ასევე შესაძლოა

განსხვავდებოდეს ბანკის რისკის პროფილისგან. რისკის პროფილი ზოგადად დაბალი უნდა იყოს

რისკის დასაშვებ დონეზე, თუმცა არის გამონაკლისი შემთხვევებიც (მაგალითად, ბანკის რისკის

დასაშვები დონის გამოხატული ცვლილების და გარე იმპულსების გამო) დროის შეზღუდულ და

მოკლე პერიოდებში.

ბანკის დასაშვები დონის ზომები განსაზღვრულია ბანკის სტრატეგიული მიზნების მიღწევის და

გაუმჯობესების სახელმძღვანელო მითითებების და უსაფრთხოების ზომების უზრუნველყოფის

მიზნით. მიზნები:

კაპიტალის ადეკვატურობის უზრუნველყოფა ნებისმიერ დროს;

ლიკვიდობის და დაფინანსების რისკის სათანადო მართვის უზრუნველყოფა, რომელიც

მოიცავს: LCR და ლიკვიდობის კოეფიციენტის შენარჩუნებას საზედამხედველო მოთხოვნილ

მინიმუმზე ზემოთ. შეზღუდვებს ერთი კლიენტის რისკის პოზიციებზე; კონცენტრაციის

ლიმიტებს; სტრეს-ტესტების ჩაბარებას (საბაზო, რბილი და მძიმე შემთხვევები) და

სათანადოდ დივერსიფიცირებული დაფინანსების სტრუქტურის მიღწევას და

შენარჩუნებას;

წინასწარი შეფასება მითითებულ რისკის დასაშვებ დონესთან დაკავშირებით უნდა

წარედგინოს სამეთვალყურეო საბჭოს მნიშვნელოვანი ახალი პროექტების / ინვესტიციების,

ახალი პროდუქტების თვალსაზრისით, და ბაზრის ახალ სეგმენტში ან ბიზნეს ხაზებში

შესვლისთვის;

მდგრადი ეკონომიკური სარგებლის შესაბამისობის შენარჩუნება აღებულ მოვალეობებთან;

მნიშვნელოვანი ზარალის აცილება მცირე ან პერიფერიული ბიზნესებიდან, რომლებსაც არ

აქვთ გადამწყვეტი მნიშვნელობა ბანკის სტრატეგიული წარმატებისთვის.

იმ შემთხვევაში, თუ ბანკის რისკის პროფილი აღემატება სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დადგენილ

რისკის დასაშვებ დონეს, უნდა არსებობდეს ზომების კონკრეტული პაკეტი მმართველი საბჭოს

დავალებებთან ერთად, რომელშიც შედის აღნიშნული ზომების განხორციელება ბანკის რისკის

პროფილის შესაბამისობაში მოყვანის მიზნით რისკის დასაშვებ დონესთან დროის განსაზღვრულ

პერიოდში.

მმართველი საბჭო და დეპარტამენტების ყველა ხელმძღვანელი პასუხისმგებელია შეასრულოს და

დაიცვას რისკის დასაშვები დონის შესახებ დოკუმენტი.

2.6.2.2 მონიტორინგი, ანგარიშგება და გადახედვა

სამეთვალყურეო საბჭოს ეკისრება საბოლოო პასუხისმგებლობა ბანკის საერთო რისკის პროფილის

მართვაზე. საკრედიტო რისკის კომიტეტი, ALCO და ინფორმაციის უსაფრთხოების, ORM და ERM

დეპარტამენტები პასუხისმგებელნი არიან რისკების მონიტორინგზე და რისკის დასაშვები დონის

შესაბამისობის უზრუნველყოფაზე. ERM დეპარტამენტს ეკისრება საერთო პასუხისმგებლობა RAS

პარამეტრების და ლიმიტების უწყვეტ მონიტორინგზე და RAS შესრულების შესახებ ანგარიშგებაზე

სამეთვალყურეო საბჭოსთვის ყოველკვარტალურად.

RAS შესრულების ანგარიში გამოიცა 2016 წლის მე-2 კვარტალში. RAS შესრულების ანგარიში

წარმოადგენს რაოდენობრივ მაჩვენებლებს და ზომებს, ასევე ხარისხობრივ ინფორმაციას ბანკის მიერ

RAS პარამეტრების შესრულებასთან დაკავშირებით. ERM დეპარტამენტი პასუხისმგებელია RAS

შესრულების ანგარიში წარუდგინოს მმართველ და სამეთვალყურეო საბჭოს ყოველკვარტალურად.

რისკის დასაშვები დონის შესახებ დოკუმენტი გადაიხედება მინიმუმ წელიწადში ერთხელ ან ბანკის

საოპერაციო გარემოს მნიშვნელოვანი ცვლილების დროს, რა შემთხვევაშიც გადახედვის პროცესს

ახორციელებს სამეთვალყურეო საბჭო. მმართველ საბჭოს შეუძლია მიუთითოს სამეთვალყურეო

საბჭოს, რომ RAS საჭიროებს გადახედვას, თუმცა სამეთვალყურეო საბჭო იღებს გადაწყვეტილებას

როდის დაიწყოს აღნიშნული პროცესი. გადახედვის კოორდინაციას ახორციელებს ERM

დეპარტამენტი. მმართველი საბჭო უგზავნის სამეთვალყურეო საბჭოს, შეთავაზებულ ცვლილებებს

რისკის დასაშვები დონის შესახებ დოკუმენტში, რის შემდეგაც იმართება დისკუსია დამტკიცებასთან

დაკავშირებით.

2.6.3 რისკის ტიპები

ბანკი თავისი საქმიანობის ფარგლებში სხვადასხვა რისკის წინაშე დგას, მათგან ყველაზე

მნიშვნელოვანი მითითებულია ქვემოთ.

2.6.3.1 საკრედიტო და კონტრაგენტის რისკი

საკრედიტო რისკი არის კონტრაგენტის (დებიტორები და სხვა) ან მსესხებლის მიერ შეთანხმებული

პირობების შესაბამისად ვალდებულების შეუსრულებლობით ან გაკოტრებით გამოწვეული რისკი.

აღნიშნული ვალდებულებები წარმოადგენს ბანკის ტრადიციული არასავაჭრო სასესხო

საქმიანობების, ძირითადად სესხების ნაწილს. დეფოლტის რისკი, საკრედიტო რისკის ყველაზე

მნიშვნელოვანი ელემენტი მიუთითებს კონტრაგენტის მიერ ვალდებულების შეუსრულებლობით

გამოწვეული ზარალის რისკს. ბანკი გამოყოფს ქვეყნის რისკს საკრედიტო რისკის ცალკე სახედ.

ქვეყნის რისკი ბანკისთვის არის რისკი, რომელიც წარმოიქმნება ქვეყნის კრედიტუნარიანობის

მოულოდნელი გაუარესების ან დეფოლტის შედეგად, რომელიც გამოწვეულია სოციალური

არეულობით, პოლიტიკური არასტაბილურობით, ომით ან სხვა არახელსაყრელი მოვლენებით

ქვეყანაში.

2.6.3.2 საბაზრო რისკი

საბაზრო რისკი არის საბაზრო ფასის ან განაკვეთების, მათ შორის საპროცენტო განაკვეთების და

გაცვლითი კურსის უარყოფითი ცვლილებით და მათი არასტაბილურობით გამოწვეული

გაუფასურების ზარალის რისკი. საბაზრო რისკი ძირითადად წარმოიქმნება სავაჭრო

საქმიანობებიდან. ბანკი არ დგას სავაჭრო საქმიანობებთან დაკავშირებული რისკის ქვეშ, რადგან

ბანკი რისკის დასაშვებ დონის შესაბამისად არ მონაწილეობს სავაჭრო საქმიანობებში. საბაზრო რისკი,

რომელიც დაკავშირებულია საბანკო საქმიანობებთან, მოიცავს ზარალის რისკს აქციების ფლობასთან

დაკავშირებით, და საპროცენტო განაკვეთი და გაცვლითი კურსი მიიღება საბანკო საშუამავლო

საქმიანობებიდან. საბანკო ოპერაციების სააღრიცხვო ჟურნალის მიხედვით ბანკი ექვემდებარება

საპროცენტო განაკვეთის და გაცვლითი კურსის რისკებს.

2.6.3.3 საოპერაციო რისკი

საოპერაციო რისკი შეიძლება წარმოიშვას შიდა პროცესების, სისტემების ან ადამიანების, გარეშე

განზრახული, შემთხვევითი ან ბუნებრივი მოვლენების, არაადეკვატურობის ან დარღვევის შედეგად.

გარეშე მოვლენებში შედის თაღლითობა, წყალდიდობა, ხანძარი, მიწისძვრა და ტერორისტის ან

ჰაკერის შეჭრა. საკრედიტო ან საბაზრო შემთხვევები, როგორებიცაა დეფოლტი ან ღირებულების

რყევები, რომლებიც შედის საოპერაციო რისკის ფარგლებში. კანონმდებლობასთან შეუსაბამობის

რისკი შედის საოპერაციო რისკში. კანონმდებლობასთან შეუსაბამობის რისკი არის პოტენციალი

იმისა, რომ ბანკმა შესაძლოა მიიღოს საზედამხედველო სანქციები, ფინანსური ზარალი და/ან ზიანი

მიადგეს მის რეპუტაციას, ბანკის მიერ მოქმედი კანონმდებლობის, წესების და რეგულაციების

შეუსრულებლობის გამო. საოპერაციო რისკი არ მოიცავს რეპუტაციის დაკარგვის რისკს.

2.6.3.4 ლიკვიდობის რისკი

ლიკვიდობის რისკი არის რისკი, რომელიც წარმოიშობა ბანკის პოტენციური უუნარობის შედეგად

შეასრულოს ყველა გადახდის ვალდებულება, მათი დაფარვის ვადის დადგომისას ან მოახდინოს

აღნიშნული ვალდებულებების შესრულება ზედმეტი ხარჯის გაწევით.

2.6.3.5 კონცენტრაციის რისკი

კონცენტრაციის რისკი ძირითადად წარმოიქმნება აქტივების და ვალდებულებების სტრუქტურის

არასათანადო დივერსიფიკაციის შედეგად. არსებითი მნიშვნელობა აქვს გონივრული შიდა

მონიტორინგის და მართვის პროცედურების განსაზღვრას კონცენტრაციის რისკის დადგენის და

შერბილების მიზნით, რადგან პოტენციური უარყოფითი ეფექტები ერთი შეხედვით შესაძლოა

უმნიშვნელო იყოს, მაგრამ შესაძლოა ზიანი მიაყენოს ბანკის სტაბილურ ფინანსურ მდგომარეობას,

კაპიტალის ადეკვატურობას და ლიკვიდურობას სხვადასხვა სტრესულ სცენარებში.

აქტივის მხრივ, ბანკი ექვემდებარება ორი ტიპის კონცენტრაციის რისკს. პირველი ტიპი -

სახელობითი კონცენტრაცია - დაკავშირებულია იდიოსინკრატიკული რისკის არასრულ

დივერსიფიკაციასთან პორტფელში, მისი ფართო დაქვემდებარებულობის გამო კონკრეტულ

ინდივიდუალურ დებიტორებზე ან აქტივის ტიპზე. მეორე ტიპი, სექტორული კონცენტრაცია,

უკავშირდება არასრულ დივერსიფიკაციას რისკის სისტემურ კომპონენტებთან, კერძოდ სექტორულ

ფაქტორებთან დაკავშირებით, რომლებიც ძირითადად გამოწვეულია კონკრეტულ ეკონომიკურ

სექტორებზე ჭარბი დამოკიდებულებით. ვალდებულებების მხრივ, დაფინანსების სტრუქტურამ

შესაძლოა გავლენა მოახდინოს ბანკის მოკლევადიან და გრძელვადიან ლიკვიდობის პოზიციებზე.

კონკრეტულ პირებზე, საწარმოებზე ან დარგებზე დამოკიდებულებამ შესაძლოა გამოიწვიოს

გაუთვალისწინებელი გადინებები, როდესაც ბანკმა შესაძლოა ვერ შეძლოს თავისი გადახდის

ვალდებულებების შესრულება გონივრულ ვადებში.

ბანკი იყენებს სხვადასხვა შიდა პროცედურებს და პოლიტიკას კონცენტრაციის რისკის მართვისთვის

და ასრულებს კონცენტრაციის რისკის საზედახმედველო მოთხოვნებს. რისკის დასაშვები დონის

სტრუქტურის ფარგლებში, ბანკი ადგენს ზომებს და ლიმიტებს საკრედიტო, დაფინანსების და

საინვესტიციო ოპერაციებისთვის, რომლებმაც შესაძლოა გამოიწვიოს არასასურველი კონცენტრაციის

რისკები. იმ შემთხვევაში, თუ ბანკის კონცენტრაციის ლიმიტები აღემატება სამეთვალყურეო საბჭოს

მიერ დადგენილ რისკის დასაშვებ დონეს, წინასწარ განისაზღვრება მოქმედებების კონკრეტული

გეგმა, რომლის მიზანია ბანკის რისკის პროფილის შესაბამისობაში მოყვანა რისკის დასაშვებ

დონესთან გონივრულ ვადაში.

2017 წლის ბოლოს, სებ-მა შემოიღო სახელობითი და სექტორული კონცენტრაციის რისკის ბუფერები,

პილარ 2-ის ჩარჩოს ფარგლებში. კონცენტრაციის რისკის გამოთვლა ხორციელდება ჰერფინდალ-

ჰირშმანის ინდექსის (Herfindahl-Hirschman Index - “HHI”) მეთოდოლოგიის საფუძველზე და

ექვემდებარება ყოველთვიურ ანგარიშგებას.

მმართველობის ანგარიშგება 2017

კორპორაციული მართვის ანგარიშგება

3 კორპორაციული მართვის ანგარიშგება

ბანკის კორპორაციული მმართვის ჩარჩო სრულ შესაბამისობაშია მეწარმეთა შესახებ და კომერციული

ბანკების საქმიანობის შესახებ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან.

ბანკს გააჩნია მკაფიოდ განსაზღვრული ორგანიზაციული სტრუქტურა, რომელიც უზრუნველყოფს

პასუხისმგებლობების განსაზღვრას, რისკების ეფექტიანი იდენტიფიცირების, მართვის,

მონიტორინგისა და ანგარიშგების პროცესებს, ადეკვატურ შიდა კონტროლის მექანიზმებს, მათ

შორის ჯანსაღ ადმინისტრირებისა და სააღრიცხვო პროცედურებს, რისკების ეფექტიანი მართვის

შესაბამის საინფორმაციო სისტემებსა და კონტროლებს. აღნიშნული ასევე ექვემდებარება

რეგულარულ შიდა გადახედვას წელიწადში ერთხელ და საჭიროებისამებრ განახლებას.

ბანკის მმართველობის უმაღლეს ორგანოს წარმოადგენს აქციონერთა საერთო კრება. ბანკის

საქმიანობაზე ზედამხედველობას ახორციელებს სამეთვალყურეო საბჭო, რომლის წევრებსაც ირჩევს

აქციონერთა საერთო კრება. ბანკის საქმიანობის ყოველდღიური მართვა და ადმინისტრირება

ხორციელდება სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დანიშნული დირექტორატის მიერ, რომელსაც

ხელმძღვანელობს გენერალური დირექტორი. ბანკის შიდა აუდიტის და გარე აუდიტორების

ფუნქციონირების ხელშეწყობის მიზნით ბანკში შექმნილია აუდიტის კომიტეტი.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით ბანკი სრულ შესაბამისობაშია საქართველოს

კანონმდებლობით გათვალისწინებული კორპორაციული მართვის მოთხოვნებთან. 2018 წლის 1

ივნისს განხორციელებულ საკანონმდებლო ცვლილებებთან შესაბამისობაში მოყვანისთვის ბანკმა და

მისმა აქციონერებმა უნდა უზრუნველყონ ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოში დამატებით ერთი

დამოუკიდებელი წევრის არჩევა. ამჟამად, მიმდინარეობს სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის შესაბამისი

კანდიდატურის ძიება. ამასთან, საქართველოს ეროვნული ბანკი მუშაობს კორპორაციული მართვის

კოდექსზე, პროექტზე, რომლის დამტკიცების შემთხვევაშიც ბანკი გარკვეული პერიოდის

განმავლობაში სრულ შესაბამისობაში მოვა კორპორაციული მართვის კოდექსით დადგენილ

მოთხოვნებთან.

3.1 აქციონერთა და აქციონერთა საერთო კრების უფლებების და მათი

განხორციელების წესების მიმოხილვა

აქციონერთა წლიური საერთო კრება (Annual General Meeting - “AGM”) არის ბანკის დაინტერესებული

აქციონერების სავალდებულო ყოველწლიური შეკრება. აქციონერთა წლიურ საერთო კრებაზე

სამეთვალყურეო საბჭო წარმოადგენს წლიურ ანგარიშს, რომელიც მოიცავს ინფორმაციას

აქციონერებისთვის კომპანიის საქმიანობის, შედეგების და სტრატეგიის შესახებ. ხმის უფლებების

მქონე აქციონერები ხმას აძლევენ ისეთ აქტუალურ საკითხებზე, როგორებიცაა დანიშვნა

სამეთვალყურეო საბჭოში, ხელმძღვანელობის ანაზღაურება, დივიდენდის გადახდა და

აუდიტორების შერჩევა.

3.1.1 აქციონერთა წლიური საერთო კრების მოწვევა



წლიური საერთო კრება ტარდება წელიწადში ერთხელ. ბანკის წესდების შესაბამისად, წლიურ

საერთო კრებას სამეთვალყურეო საბჭო იწვევს ბანკის ბუღალტრული აღრიცხვების გარე აუდიტის

დასრულებიდან ორი თვის განმავლობაში და ნებისმიერ შემთხვევაში წინა ფინანსური წლის

დასრულებიდან ექვსი თვის განმავლობაში. ის საკითხები, რომლებიც არ იქნა განხილული წლიური

საერთო კრების მიერ და შედის წლიური საერთო კრების პასუხისმგებლობის ფარგლებში,

განიხილება და გადაწყდება რიგგარეშე საერთო კრებებზე (Extraordinary General Meetings - “EGM”).

საგანგებო საერთო კრებების რაოდენობა წლის განმავლობაში არ არის შეზღუდული და შესაძლოა

შეიცვალოს წლიდან წლამდე. EGM შეიძლება მოიწვიოს სამეთვალყურეო საბჭომ, მმართველმა საბჭომ

ან წერილობითი მოთხოვნით აქციონერებმა, რომლებიც ფლობენ ბანკის ხმის უფლების მქონე

აქციების მინიმუმ 5%–ს. აქციონერებს, რომლებიც არ ესწრებიან წლიურ საერთო კრებას, უფლება

აქვთ ხმა მისცენ მინდობილობის საფუძველზე, რომელიც შეიძლება მიწოდებულ იქნას ფოსტით.

3.1.2 აქციონერთა წლიური საერთო კრების ფუნქციები

წლიური საერთო კრების მთავარი ფუნქციები აღწერილია ქვემოთ:

1. კორპორაციული მართვა

წესდების მიღება, დამტკიცება და ცვლილება;

ბანკის კონსოლიდაცია, გაერთიანება, დაშლა, ლიკვიდაცია, რეორგანიზაცია და/ან

ტრანსფორმაცია.

სამეთვალყურეო საბჭოს წევრების არჩევა და გათავისუფლება.

ბანკის საწესდებო კაპიტალის გაზრდა ან შემცირება.

2. დამტკიცების უფლებამოსილებები

სამეთვალყურეო საბჭოს და მმართველი საბჭოს ანგარიშების დამტკიცება ან უარყოფა;

წლიური ანგარიშის და ანგარიშგებების დამტკიცება.

დამოუკიდებელი აუდიტორების შერჩევა, დანიშვნა და გათავისუფლება;

სამეთვალყურეო საბჭოს და/ან მმართველი საბჭოს წინადადების დამტკიცება მოგების

განაწილების შესახებ ან მოგების განაწილების თაობაზე გადაწყვეტილების მიღება იმ

შემთხვევაში, თუ აღნიშნული ორგანოები არ წარმოადგენენ საერთო წინადადებას.

3. კონტროლის უფლებები

გადაწყვეტილებების მიღება ბანკის ქონების შეძენასთან, გაყიდვასთან, გადაცემასთან,

გაცვლასთან (ან დაკავშირებულ გარიგებებთან) ან სხვა დატვირთვასთან დაკავშირებით,

რომლის ღირებულება აღემატება ბანკის კაპიტალის ღირებულების 10%–ს.

3.1.3 2017 წელს ჩატარებული აქციონერთა საერთო კრება და მიღებული გადაწყვეტილებები

AGM ჩატარდა 2017 წლის 15 მაისს. AGM-ზე დამტკიცდა:

2016 წლის აუდიტორულად შემოწმებული კონსოლიდირებული ფასს ფინანსური

ანგარიშგებები;

დივიდენდის გადახდა ჩვეულებრივ აქციებზე $ 20.0 მილიონის ოდენობით;

დივიდენდის გადახდა კონვერტირებულ პრივილეგირებულ აქციებზე $ 1.0 მილიონის

ოდენობით.

ახალი მომსახურების ხელშეკრულება, მოცემული მომენტისთვის მოქმედ აღმასრულებელ

თავმჯდომარესთან - ვლადიმერ გურგენიძესთან.



საკონტროლო პაკეტის წილის მფლობელების ცვლილებამ, რომელიც განხორციელდა 2017 წლის

მეორე ნახევარში, მნიშვნელოვანი ცვლილებები განაპირობა პოლიტიკის შემუშავებასა და

პრიორიტეტების განსაზღვრაში. პოლიტიკის ცვლილებების და განვითარების სტრატეგიების

შედეგად, 2017 წლის აგვისტოში ჩატარდა რიგგარეშე საერთო კრება და არჩეულ იქნენ

სამეთვალყურეო საბჭოს ახალი წევრები, კერძოდ: ირაკლი ოთარ რუხაძე, გიორგი კალანდარიშვილი

და დავით შონია.

3.1.4 კომუნიკაცია და მედია განცხადებები

როგორც წლიური საერთო კრების, ასევე რიგგარეშე საერთო კრების ჩატარების დრო, ადგილი და

დღის წესრიგი გამოქვეყნდა ბეჭდურ მედიაში კრების ჩატარების თარიღამდე მინიმუმ 20 დღით

ადრე. გარდა ამისა, უმცირესობის უფლებების დაცვის უზრუნველსაყოფად დამატებითი ზომების

სახით, აქციონერებს, რომლებიც ფლობენ ბანკის აქციების მინიმუმ 1%–ს, პირადად ეცნობებათ კრების

და დღის წესრიგის შესახებ რეგისტრირებული ან ელექტრონული ფოსტით.

3.2 მმართველი საბჭო

ბანკის ყოველდღიურ საქმიანობებს ახორციელებს მმართველი საბჭო, რომლის წევრები დანიშნულია

სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ. ბანკი აცნობიერებს მმართველი საბჭოს მნიშვნელობას, რომელიც

მოიცავს კვალიფიკაციების, გამოცდილების და მრავალფეროვნების სწორ ბალანსს, რაც

შესაძლებლობას აძლევს მათ ეფექტურად შეასრულონ მოვალეობები და პასუხისმგებლობები.

3.2.1 მმართველი საბჭოს შემადგენლობა

საქართველოს კანონი კომერციული ბანკების საქმიანობების შესახებ და საქართველოს კანონი

მეწარმეთა შესახებ განსაზღვრავს მთავარ პრინციპს, რომ კომპანიის საქმიანობის

განხორციელებისთვის მკაფიოდ უნდა გაიმიჯნოს პასუხისმგებლობები კომპანიის

ზედამხედველობის და აღმასრულებელ პასუხისმგებლობებს შორის. მმართველი საბჭოს

შემადგენლობაში შედიან: გენერალური დირექტორი (Chief Executive Officer - “CEO”) და

დირექტორები. გენერალური დირექტორი და თითოეული დირექტორი დანიშნულია

სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ.

მმართველ საბჭოს ხელმძღვანელობს გენერალური დირექტორი, რომელიც პასუხისმგებელია

მართვის ყველა საკითხზე, რომელიც ეხება ბანკს. ყველა დირექტორი ანგარიშს პირდაპირ

გენერალურ დირექტორს აბარებს. გენერალური დირექტორი პასუხისმგებელია წარმოადგინოს,

შეიმუშაოს და ზედამხედველობა გაუწიოს ბანკის სტრატეგიას და საერთო კომერციულ მიზნებს,

რომლებსაც ის განახორციელებს სამეთვალყურეო საბჭოსთან მჭიდრო კომუნიკაციით. გენერალური

დირექტორი და მმართველი საბჭოს დანარჩენი წევრები პასუხისმგებელნი არიან სამეთვალყურეო

საბჭოს და შესაბამისი კომიტეტების გადაწყვეტილებების შესრულებაზე.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის მმართველი საბჭოს შემადგენლობაში შედის

გენერალური დირექტორი და ექვსი დირექტორი:

გენერალური დირექტორი – ბ-ნი გიორგი კალანდარიშვილი(1);

ფინანსური დირექტორი – ბ-ნი დავით მელიქიძე;



საცალო საბანკო მომსახურების დირექტორი – ბ-ნი არმენ მათევოსიანი.

კორპორაციული საბანკო საქმიანობის დირექტორი – ბ-ნი დავით ვერულაშვილი;

მთავარი კონსულტანტი, დირექტორი – ბ-ნი ტარასი ჩანტლაძე(2);

ფილიალის ქსელის დირექტორი – ბ-ნი ზურაბ წულაია(2);

საკრედიტო რისკების დირექტორი – ბ-ნი ალექსანდრე ლიპარტელიანი(2).

(1) 2017 წლის ოქტომბერში ბანკის საკონტროლო პაკეტის წილის მფლობელის ცვლილების გამო, ბ-ნი გიორგი

კალანდარიშვილი ბანკის გენერალური დირექტორის პოსტთან ერთად ასევე იყო სამეთვალყურეო საბჭოს

წევრი. თუმცა, ახალი საზედამხედველო მოთხოვნების შესაბამისად, რომელიც ძალაში შედის 2018 წლის 1

ივნისიდან, ბანკს სურს სამეთვალყურეო საბჭოს და მმართველი საბჭოს შემადგენლობის ოპტიმიზაცია და ბ-

ნი გიორგი კალანდარიშვილი აღარ იქნება სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი და გააგრძელებს საქმიანობას

მხოლოდ ბანკის გენერალური დირექტორის პოსტზე.

(2) ბ-ნი ტარასი ჩანტლაძე, ბ-ნი ზურაბ წულაია და ბ-ნი ალექსანდრე ლიპარტელიანი გავიდნენ მმართველი

საბჭოდან 2018 წლის აპრილში. ბ-ნი ლევან თხელიძე დაინიშნა საოპერაციო დირექტორად და ბ-ნი მამუკა

კვარაცხელია დაინიშნა რისკების მართვის დირექტორად.

3.2.2 მმართველი საბჭოს განათლება და გამოცდილება

მმართველი საბჭოს წევრები ფლობენ სხვადასხვა სფეროს ცოდნასა და გამოცდილებას, მათ შორის,

ფინანსებისა და ბუღალტერიის, რისკების მართვის, სტრატეგიული დაგეგმვის, საგადასახადო და

სამართლებრივი საკითხების, მენეჯმენტის და ხელმძღვანელობის, კორპორატიული მართვისა და

მარკეტინგის კუთხით. ისინი ადგილობრივი და რეგიონალური ეკონომიკური და საბაზრო

პირობების გონივრული გააზრების უნარებით გამოირჩევიან, სიღრმისეულად ესმით

სამართლებრივი და მარეგულირებელი გარემო. მათი ცოდნისა და უნარ-ჩვევების მრავალფეროვნება

მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ბანკში გრძელვადიანი აქციონერის ღირებულების შექმნის კუთხით.

გიორგი კალანდარიშვილი

გიორგი 2017 წლის ოქტომბერში არჩეულ იქნა სამეთვალყურეო საბჭოს წევრად და დაინიშნა სს

"ლიბერთი ბანკის" აღმასრულებელი დირექტორის თანამდებობაზე. ბანკში მუშაობის დაწყებამდე,

გიორგი გახლდათ Hunnewell Partners Georgia–ს პროექტების დირექტორი (2015 წლიდან). 2010-2015

წლებში გიორგი შპს Standard Group Ltd–ის პარტნიორი იყო; შპს "Standard Group" -ში გაწევრიანებამდე

– 2008-2009 წლებში – იგი შპს "Forward Capital Ltd"-ის პროექტის მენეჯერი გახლდათ; 2005-2007

წლებში გიორგი სს "სტანდარტ ბანკის" აღმასრულებელი დირექტორის თანამდებობას იკავებდა. 2001

წელს გიორგიმ მუშაობა დაიწყო სს „აგრობიზნესბანკში“ საკრედიტო განყოფილების უფროსად,

ხოლო 2003 წელს დაინიშნა აღმასრულებელი დირექტორის თანამდებობაზე. სს „აგრობიზნესბანკში“

მუშაობის დაწყებამდე გიორგი გახლდათ აუდიტორული კომპანია NACON-ის პარტნიორი. 1998-1999

წლებში იგი წარმოადგენდა სს "თბილკრედიტბანკის" საინვესტიციო სამმართველოს უფროსს. 1997

წელს გიორგი თიბისი ბანკის საინვესტიციო განყოფილების მენეჯერი იყო. გიორგიმ დაამთავრა

იესემ თბილისის უმაღლესი სკოლა (ESM-Tbilisi) ბიზნესის ადმინისტრირების ბაკალავრის ხარისხით.

დავით მელიქიძე

დავითი 2015 წლის იანვარში სს „ლიბერთი ბანკის“ ფინანსური დირექტორის თანამდებობაზე

დაინიშნა – რამდენიმე წლის მანძილზე დირექტორის მოადგილედ მუშაობის შემდეგ, როდესაც იგი

ფინანსურ განყოფილებას უწევდა ზედამხედველობას. მისი ძირითადი მოვალეობები მოიცავს

წლიური ბიუჯეტის და ყოველთვიური სამოქმედო გეგმების მომზადებას, სამეთვალყურეო

კაპიტალის მოთხოვნების მართვას, სამუშაო ფულადი ბალანსების მონიტორინგს, შესაბამის

ანგარიშებს, ფულადი თანხების პროგნოზირებას, სარეზერვო მოთხოვნებს და ხაზინის ოპერაციებს,



უზრუნველყოფს რა ბანკის მიერ ყველა მარეგულირებელ მოთხოვნასა და სხვა დათქმების ჯეროვნად

შესრულებას. ბანკში მუშაობის დაწყებამდე დავითი გახლდათ Ernst & Young–ის კონსალტინგისა და

საკონსულტაციო მომსახურების უფროსი აუდიტორი, სადაც ახორციელებდა ყოველწლიურ აუდიტს

(IFRS, US GAAP), კვარტალურ მიმოხილვებსა და შესაბამისობის დაცვას. დავითმა ბაკალავრის

ხარისხით დაამთავრა კავკასიის ბიზნესის სკოლა ეკონომიკისა და ფინანსების სპეციალობით.

ამასთან, იგი აშშ–ის სერტიფიცირებული ბუღალტერი და CFA-ის II დონის კანდიდატია.

არმენ მატევოსიანი

არმენი სს "ლიბერთი ბანკის" საცალო ბანკინგის დირექტორად 2010 წელს დაინიშნა. მისი ძირითადი

მოვალეობებია: საცალო საბანკო არხებისა და პროდუქტების განვითარება და გაფართოება. არმენი

მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ბანკის მუშაობაში საცალო საბანკო ბაზარზე მის ერთერთ წამყვან

კონკურენტად გარდაქმნაში. ბანკში მუშაობამდე არმენი იკავებდა დირექტორის მოადგილის

თანამდებობას - საცალო პროდუქტი და მარკეტინგი როსბანკში (Rosbank), მოსკოვი, რუსეთი. 2009

წელს იგი გახლდათ ჯგუფ სოსიეტე ჟენერალის (Societe Generale) წევრი და ზედამხედველობდა

ფილიალებს ალბანეთში, მონტენეგროსა და სერბიაში. ამასთან, 2005-2009 წლებში არმენი იკავებდა

სხვადასხვა მნიშვნელოვან თანამდებობას სოსიეტე ჟენერალის გუნდში, კერძოდ, საბჭოს მრჩეველი,

კომერციული დირექტორის მოადგილე, შიდა აუდიტის ხელმძღვანელი და ფინანსთა და IT-ის

დირექტორი. არმენმა დაამთავრა მენეჯმენტის ევროპული სკოლა (თბილისი, საქართველო), ფლობს

ბიზნეს ადმინისტრირების ბაკალავრის ხარისხს; ამასთან, იგი პროფესიონალური საბუღალტრო

ანგარიშგების მაგისტრი და ACCA-ის დიპლომირებული ბუღალტერია.

დავით ვერულაშვილი

დავით სს "ლიბერთი ბანკის" კორპორატიულ საბანკო დირექტორად 2014 წელს დაინიშნა– რამდენიმე

წლის მანძილზე კორპორატიული და სავაჭრო საბანკო საქმის დეპარტამენტის თანახელმძღვანელად

მუშაობის შემდგომ. მისი ძირითადი მოვალეობები მოიცავს კორპორატიული ბიზნესის

განვითარებასა და გაფართოებას, კორპორატიული კლიენტების სხვადასხვა მომსახურებითა და

პროდუქტებით უზრუნველყოფას და კომუნიკაციებისა და პარტნიორობის დამყარებას სახელმწიფო

სექტორის სხვადასხვა სუბიექტებთან. ბანკში მუშაობის დაწყებამდე დავითი გახლდათ სს

პროკრედიტ ბანკის კორპორატიული საბანკო განყოფილების უფროსი. მას, ასევე, ეკავა სს

"საქართველოს ბანკის" კორპორატიული და საინვესტიციო საბანკო განყოფილების დირექტორის

მოადგილის თანამდებობა. ამასთან, დავითს აქვს საბანკო სექტორში სხვადასხვა საკრედიტო და

კორპორატიული დაფინანსების პოზიციაზე 2000 წლიდან მუშაობის დიდი გამოცდილება. დავითმა

დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი ინფორმატიკისა და საწარმოთა მართვის

ბაკალავრისა და მაგისტრის დიპლომებით.

ტარასი ჩანტლაძე

ტარასი (ტატო) სს "ლიბერთი ბანკის" გენერალური დირექტორის გენერალური მრჩევლის

თანამდებობაზე 2015 წელს დაინიშნა – იურიდიული დეპარტამენტის უფროსად რამდენიმე წლიანი

მუშაობის შემდეგ. მისი ძირითადი მოვალეობები მოიცავს ბანკის მენეჯმენტის სამართლებრივი და

შესაბამისობის საკითხების კუთხით სტრატეგიულ რჩევებს, ბანკის წარმომადგენლობას

კომპლექსური კორპორატიული დაფინანსების ტრანსაქციების მოლაპარაკებებში, კორპორატიული

მართვის საკითხების ზედამხედველობას, მარეგულირებელი ცვლილებების და შიდა

სამართლებრივი და სადავო საკითხების მართვის ანალიზს. ბანკში მუშაობის დაწყებამდე ტატო

წარმოადგენდა DLA Piper-ის უცხოელ იურისტს ნიუ-იორკში, აშშ-ში, სადაც მისი სამუშაო

ვალდებულებები მოიცავდა დაცვითი სახის არგუმენტების მომზადებას საარბიტრაჟო



გადაწყვეტილებების აღსრულებისას, უცხო ქვეყნების კანონების შესახებ მემორანდუმების შედგენას.

ტატო ასევე მუშაობდა DLA Piper-ის თბილისის ოფისის იურისტად. ტატო გახლავთ ჯორჯ

ვაშინგტონის უნივერსიტეტის სამართლის სკოლის – ვაშინგტონი – და თბილისის სახელმწიფო

უნივერსიტეტის კურსდამთავრებული, ფლობს საერთაშორისო და შედარებითი სამართლის

მაგისტრის ხარისხს და, შესაბამისად, სამართლის მაგისტრის ხარისხს. ამასთან, ტატო ნიუ-იორკისა

და ქართული ადვოკატთა ასოციაციის წევრია.

ალექსანდრე ლიპარტელიანი

ალექსანდრე სს "ლიბერთი ბანკის" კრედიტების რისკის დირექტორის თანამდებობაზე 2013 წელს

დაინიშნა – კორპორატიული და სავაჭრო ბანკინგის აღმასრულებელი დირექტორის მოადგილედ

2009 წლიდან მოყოლებული რამდენიმე წლიანი მუშაობის შემდეგ. ბანკში მუშაობის დაწყებამდე,

ალექსანდრე იკავებდა სს Liberty Consumer–ის (ამჟამად Galt and Taggart Capital) აღმასრულებელი

დირექტორის მოადგილის თანამდებობას ინვესტიციების განხრით. იგი ასევე იკავებდა სს Caucasus

Agro Development–ის აღმასრულებელი დირექტორის თანამდებობას 2009 წელს, ხოლო 2005-2008

წლებში – სს "საქართველოს ბანკის“ კორპორატიული და საინვესტიციო საბანკო განყოფილების

თანა–დირექტორის თანამდებობას. წარმოადგენდა რამდენიმე ცნობილი კომპანიის საბჭოს წევრს –

როგორიცაა თელიანი ველი, ინფო ჯორჯია, Prime Fitness, და მუშაობდა რამდენიმე მსხვილ

პროექტზე. ალექსანდრე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულია, ფლობს

მათემატიკის განხრით ასპირანტურის დიპლომს.

3.2.3 მმართველი საბჭოს ფუნქციები

ბანკის ყოველდღიური საქმიანობების განხორციელების გარდა, მმართველი საბჭოს მთავარი

ფუნქციები წარმოდგენილია ქვემოთ:

აქციონერთა საერთო კრების და სამეთვალყურეო საბჭოს დღის წესრიგში მონაცემების შეტანა;

სამეთვალყურეო საბჭოსთვის წლიური ბიზნეს გეგმის, მათ შორის ბიუჯეტის, მოგების და

ზარალის პროგნოზის და ბანკის საინვესტიციო გეგმის წარდგენა;

სესხების გაცემის, ანგარიშსწორებების, დაფინანსების, სალარო მომსახურებების,

უზრუნველყოფის, ბანკის ფულადი სახსრების და ფასეულობების აღრიცხვის და

ანგარიშგების, შიდა კონტროლის და აღრიცხვის ორგანიზება და ზედამხედველობა, რომელიც

უზრუნველყოფს ბანკის სათანადო მომსახურებას კლიენტებისთვის;

ბანკის ფილიალების და სერვის ცენტრების ფუნქციონირების ორგანიზება და

ზედამხედველობა, რომელიც უზრუნველყოფს, რომ ასეთი ფილიალების და სერვის

ცენტრების მენეჯერებმა შეასრულონ თავიანთი დავალებები და ფუნქციები;

შიდა აუდიტიდან ან გარე შემოწმებებიდან მიღებული ინფორმაციის გადახედვა, ასევე

ფილიალის მენეჯერების და სერვის ცენტრების მენეჯერების მიერ წარდგენილი ანგარიშების

გადახედვა და სათანადო გადაწყვეტილებების მიღება ზემოაღნიშნულ ინფორმაციაზე

დაყრდნობით;

აქციონერთა საერთო კრების და/ან სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ მიღებული

გადაწყვეტილებების შესრულების უზრუნველყოფა;

პოლიტიკის, ოფისის წესების და ნებისმიერი სხვა რეგულაციის შემუშავება და მათი

სამეთვალყურეო საბჭოსთვის წარდგენა დასამტკიცებლად;

გადაწყვეტილების მიღება პერსონალის შერჩევის, გათავისუფლების, ტრენინგის და

ანაზღაურების შესახებ (იმ პირობით, რომ მმართველი საბჭო ვალდებულია გაითვალისწინოს

სამეთვალყურეო საბჭოს რეკომენდაციები კონკრეტულ ტოპ მენეჯერეთან დაკავშირებით);



სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დადგენილი რისკის მართვის პრინციპების მონიტორინგი და

ბანკის რისკის პროფილის რისკის აპეტიტის უწყისში (Risk Appetite Statement – „RAS“)

განსაზღვრული ლიმიტების ფარგლებში მოქცევის უზრუნველყოფა.

მმართველი საბჭო ასევე არის გადაწყვეტილების მიმღები ორგანო ყველა იმ საქმიანობასთან

დაკავშირებით, რომელიც სპეციალურად არ არის განსაზღვრული სამეთვალყურეო საბჭოსთვის

და/ან აქციონერთა საერთო კრებისთვის.

3.2.4 მმართველი საბჭოს საქმიანობა და კრებები

მმართველი საბჭოს საქმიანობებს ხელმძღვანელობს გენერალური დირექტორი. გენერალური

დირექტორი უფლებამოსილია ინდივიდუალურად წარმოადგინოს ბანკი ნებისმიერი პირის წინაშე,

სამეთვალყურეო საბჭოსთვის განსაზღვრული კომპეტენციის მქონე საკითხების საფუძველზე.

ნებისმიერი გარიგება ან ბანკის ნებისმიერი შიდა რეგულაცია, ბრძანება ან ინსტრუქცია, შეიძლება

დამოწმდეს გენერალური დირექტორის ხელმოწერით ან მმართველი საბჭოს ყველა დანარჩენი

წევრების ხელმოწერებით. სამეთვალყურეო საბჭოს თანხმობის საფუძველზე გენერალურ

დირექტორს შეუძლია მინდობილობა მიანიჭოს სხვა დირექტორებს დამოუკიდებლად

წარმოადგინონ ბანკი სხვადასხვა გარიგებებთან და ვალდებულებებთან დაკავშირებით.

მმართველი საბჭო იღებს გადაწყვეტილებებს მმართველი საბჭოს კრებებზე ბანკის შენობებში.

მთლიანობაში მმართველი საბჭო შეიკრიბა 65-ჯერ 2017 წლის განმავლობაში და გადაწყვიტა

სხვადასხვა საკითხი ახალი პროდუქტების შემუშავების, პერსონალის რეორგანიზაციის,

კონკრეტული მომსახურების საფასურის და ბანკის სხვა საქმიანობების შესახებ.

3.2.5 მმართველი საბჭოს საქმიანობის შეფასება

სამეთვალყურეო საბჭო მუდმივად აფასებს მმართველი საბჭოს საქმიანობებს ბანკის საერთო

მიზნების მიღწევის თვალსაზრისით და ღრმად სწამს, რომ მმართველი საბჭო ეფექტურად

გააგრძელებს საქმიანობას და ექნება გამოცდილების და ცოდნის სათანადო ბალანსი და კომბინაცია.

3.3 სამეთვალყურეო საბჭო

სამეთვალყურეო საბჭო პასუხისმგებელია ხელი შეუწყოს ბანკის კორპორაციული მართვის უმაღლესი

სტანდარტების დაცვას. სამეთვალყურეო საბჭო თავისი ქმედებებით ხელს უწყობს ბანკის წარმატებას

აქციონერთა სასარგებლოდ და ანგარიშვალდებულია აქციონერების წინაშე შექმნას და

უზრუნველყოს მდგრადი ღირებულება. სამეთვალყურეო საბჭო პასუხისმგებელია უზრუნველყოს,

რომ ხელმძღვანელობამ არა მხოლოდ შეასრულოს მოკლევადიანი მიზნები, არამედ ხელი შეუწყოს

ბანკის გრძელვადიან ზრდას. სტრატეგიების დასახვის და მისი განხორციელების მეთვალყურეობის

გარდა, სამეთვალყურეო საბჭო ასევე პასუხისმგებელია უზრუნველყოს, რომ ხელმძღვანელობამ

შეინარჩუნოს შიდა კონტროლის ეფექტური სისტემა. შიდა კონტროლის ეფექტური სისტემა უნდა

იძლეოდეს ეფექტური ოპერაციების, შიდა ფინანსური კონტროლის მექანიზმების და კანონისა და

რეგულაციის დაცვის გარანტიას.

3.3.1 სამეთვალყურეო საბჭოს შემადგენლობა



წესდების შესაბამისად, სამეთვალყურეო საბჭოს შემადგენლობაში შედის აქციონერთა საერთო

კრების მიერ არჩეული მინიმუმ სამი და მაქსიმუმ შვიდი წევრი. 2017 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით, მმართველი საბჭოს წევრი შეიძლება ამავდროულად იყოს სამეთვალყურეო საბჭოს

წევრი იმ პირობით, რომ მმართველი საბჭოს წევრები არ შეადგენენ სამეთვალყურეო საბჭოს

უმრავლესობას. თუმცა, სებ–ის ახალი რეგულაციის შესაბამისად, რომელიც ძალაში შედის 2018 წლის

1 ივნისიდან, სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი არ უნდა იყოს მმართველი საბჭოს შემადგენლობაში და

არ უნდა დაეკისროს ადმინისტრაციული მოვალეობები.

სამეთვალყურეო საბჭო ირჩევს თავმჯდომარეს, რომელიც მოიწვევს სამეთვალყურეო საბჭოს

კრებებს, განსაზღვრავს დღის წესრიგს და ხელს აწერს შესაბამის კრების ოქმებს, კრების მდივანთან

ერთად. სამეთვალყურეო საბჭოს კრება შეიძლება ჩატარდეს სატელეფონო ან ვიდეო კონფერენციის

მეშვეობით სამეთვალყურეო საბჭოს ნებისმიერი წევრის მიერ მოთხოვნის შემთხვევაში.

2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, სამეთვალყურეო საბჭო შედგებოდა თავმჯდომარისა და

ორი წევრისაგან:

თავმჯდომარე – ბ-ნი ირაკლი ოთარ რუხაძე;

საბჭოს წევრი – ბ-ნი დავით შონია;

საბჭოს წევრი – ბ-ნი გიორგი კალანდარიშვილი(1).

(1) 2017 წლის ოქტომბერში ბანკის საკონტროლო პაკეტის წილის მფლობელის ცვლილების გამო, ბ-ნი გიორგი

კალანდარიშვილი, რომელიც ბანკის გენერალური დირექტორის პოსტთან ერთად ასევე იყო

სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი. თუმცა, ახალი საზედამხედველო მოთხოვნების შესაბამისად, რომელიც

ძალაში შედის 2018 წლის 1 ივნისიდან, ბანკს სურს სამეთვალყურეო საბჭოს და მმართველი საბჭოს

შემადგენლობის ოპტიმიზაცია და ბ-ნი გიორგი კალანდარიშვილი აღარ იქნება სამეთვალყურეო საბჭოს

წევრი და გააგრძელებს საქმიანობას მხოლოდ ბანკის გენერალური დირექტორის პოსტზე.

3.3.2 სამეთვალყურეო საბჭოს განათლება და გამოცდილება

სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებს ფინანსური ანალიზის, კაპიტალის ბაზრების, ფინანსური

ანგარიშგების, ინფორმაციული ტექნოლოგიების, სტრატეგიული დაგეგმარების, რისკის მართვის,

კომპენსაციის, რეგულაციების, კორპორატიული მართვის და მენეჯმენტის ფართო სპექტრის ცოდნა

და გამოცდილება აქვთ და, ამასთან, შეხედულებათა მრავალფეროვნების ხელშეწყობისათვის საჭირო

მრავალგვარ უნარებს ფლობენ. ისინი გამოირჩევიან ადგილობრივი, რეგიონული და გლობალური

ეკონომიკური და საბაზრო ძალებისა და სამართლებრივი თუ მარეგულირებელი გარემოს

სიღრმისეული გააზრებით. მათი გამოცდილებისა და უნარების მრავალფეროვნება მნიშვნელოვან

როლს თამაშობს ბანკის დაინტერესებულ მხარეთა სასარგებლოდ რისკების შემცირებაში.

ირაკლი ოთარ რუხაძე

უნარები და გამოცდილება:

ირაკლი ოთარ რუხაძე სს "ლიბერთი ბანკის" სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარედ 2017 წლის

ოქტომბერში იქნა არჩეული. 2011 წლიდან იგი გახლდათ შპს Hunnewell Partners (UK) LLP–ის

პარტნიორი ლონდონში. ირაკლი წარმოადგენდა Salford Capital Partners–ის LP Salford Georgia–ს

მმართველ დირექტორსა და პარტნიორს თბილისში. მმართველი დირექტორის რანგში ირაკლი

რუხაძე ხელმძღვანელობდა Salford–ის ქართულ ოპერაციებს და, ამავე დროს, გლობალურად

პასუხისმგებლობას ინარჩუნებდა კონკრეტულ სფეროებზე (ტელეკომუნიკაცია, უძრავი ქონება). მან

წარმატებით განახორციელა რიგი მიმზიდველი გარიგებები საქართველოში. მისი



ზედამხედველობითა და ხელმძღვანელობით, საქართველოს ეკონომიკამ დაახლოებით $ 150

მილიონის ინვესტიცია მიიღო. 2001-2003 წლებში ირაკლი გახლდათ შპს Argo Ventures–ის

დამფუძნებელი და პარტნიორი – ბოსტონი, მასაჩუსეტსი. კომპანია ორიენტირებული იყო კერძო

კომპანიების მიმართ კონსულტაციების გაწევაზე – მეზანინური კაპიტალის საკითხებზე

კონსულტაციების ჩათვლით. კლიენტთა რიგებში შედიოდა მსოფლიო უძრავი ქონების

აუთსორსინგი - აშშ-ს უძრავი ქონების ანალიზის სფეროში წარმატებული კომპანია, რომლის

ინვესტორთა სიაში ამჟამად ირიცხებიან Citigroup და First Union Securities. გარდა აღნიშნულისა,

ირაკლი წარმოადგენდა შპს Caucasus Advisors LLC–ის დამფუძნებელსა და აღმასრულებელ დირექტორს

– ბოსტონი, მასაჩუსეტსი, და მისი პასუხისმგებლობის ფარგლებში შედიოდა მრავალმილიონიანი

საინვესტიციო ფონდის მართვა კავკასიის რეგიონში არსებულ კომპანიებში ინვესტირების მიზნით.

ირაკლი ასევე იკავებდა ჩართულობის მენეჯერის პოზიციას McKinsey & Company Inc.–ში ბოსტონში,

მასაჩუსეტსა და დიუსელდორფში, გერმანიაში, სადაც იგი უძღვებოდა კონსულტაციებს და

ჩართული იყო პრობლემების მოგვარების კუთხით კლიენტი კომპანიის საქმიანობის

გასაუმჯობესებლად.

განათლება:

ირაკლი ოთარ რუხაძემ ბიზნესის ადმინისტრირების მაგისტრის ხარისხით დაამთავრა Dartmouth

College-ის Tuck ბიზნესის სკოლა (Tuck School of Business); იგი ასევე გახლავთ თბილისის სახელმწიფო

უნივერსიტეტის კურსდამთავრებული – მათემატიკისა და ეკონომიკის მეცნიერებათა მაგისტრის

ხარისხით.

დავით შონია


დავით შონია სს "ლიბერთი ბანკის" სამეთვალყურეო საბჭოს წევრად 2017 წლის ოქტომბერში იქნა

არჩეული. 2012 წლიდან დავითი Hunnewell Partners Georgia–ს აღმასრულებელი დირექტორის

თანამდებობას იკავებს. მისი ძირითადი მოვალეობები მოიცავს სტაბილური ფულადი ნაკადების

მართვის პოლიტიკისა და პროცედურების ჩამოყალიბებას, ფინანსური ანგარიშების მონიტორინგსა

და კონტროლს. დავითი 2007-2011 წლებში Salford Georgia–ს ფინანსური დირექტორი გახლდათ; მისი

პასუხისმგებლობის ფარგლებში შედიოდა Salford Georgia–ს კონტროლის ქვეშ მყოფ კომპანიებში

ეფექტური და მოქნილი ფინანსური სტრუქტურების მომზადება და შენარჩუნება, ასევე ფინანსური

ანგარიშების მონიტორინგი და კონტროლი. 2005-2007 წლებში დავითი ტელეკომპანია "იმედის"

(სამაუწყებლო კომპანია) ფინანსური დირექტორის თანამდებობას იკავებდა.


დავითმა დაამთავრა ევროპული მართვის სკოლა (ქართულ-ფრანგული ერთობლივი ინსტიტუტი) –

თბილისი, საქართველო; ფლობს ბიზნეს ადმინისტრირების ბაკალავრის ხარისხს.

გიორგი კალანდარიშვილი


გიორგი კალანდარიშვილი 2017 წლის ოქტომბერში არჩეულ იქნა სამეთვალყურეო საბჭოს წევრად და

დაინიშნა სს "ლიბერთი ბანკის" აღმასრულებელი დირექტორის თანამდებობაზე. ბანკში მუშაობის

დაწყებამდე, გიორგი გახლდათ Hunnewell Partners Georgia–ს პროექტების დირექტორი (2015 წლიდან).

2010-2015 წლებში გიორგი შპს Standard Group Ltd–ის პარტნიორი იყო; შპს "Standard Group" -ში

გაწევრიანებამდე – 2008-2009 წლებში – იგი შპს "Forward Capital Ltd"-ის პროექტის მენეჯერი



გახლდათ; 2005-2007 წლებში გიორგი სს "სტანდარტ ბანკის" აღმასრულებელი დირექტორის

თანამდებობას იკავებდა. 2001 წელს გიორგიმ მუშაობა დაიწყო სს „აგრობიზნესბანკში“ საკრედიტო

განყოფილების უფროსად, ხოლო 2003 წელს დაინიშნა აღმასრულებელი დირექტორის

თანამდებობაზე. სს „აგრობიზნესბანკში“ მუშაობის დაწყებამდე გიორგი გახლდათ აუდიტორული

კომპანია NACON-ის პარტნიორი. 1998-1999 წლებში იგი წარმოადგენდა სს "თბილკრედიტბანკის"

საინვესტიციო სამმართველოს უფროსს. 1997 წელს გიორგი თიბისი ბანკის საინვესტიციო

განყოფილების მენეჯერი იყო.


გიორგიმ დაამთავრა იესემ თბილისის უმაღლესი სკოლა (ESM-Tbilisi) ბიზნესის ადმინისტრირების

ბაკალავრის ხარისხით.

3.3.3 სამეთვალყურეო საბჭოს დივერსიფიკაცია და დამოუკიდებლობა

სამეთვალყურეო საბჭო თვლის, რომ კვალიფიკაციების, ბიოგრაფიის, ცოდნის და გამოცდილების

მრავალფეროვნება მნიშვნელოვანია საქმიანობის ეფექტურად მართვისათვის. სამეთვალყურეო საბჭო

მუშაობს რათა უზრუნველყოს კვალიფიკაციების, გამოცდილების, დამოუკიდებლობის და საჭირო

ცოდნის სათანადოდ დაბალანსება აღებული პასუხისმგებლობების შესასრულებლად.

სამეთვალყურეო საბჭო თვლის, რომ საბჭოს მოცულობა და შემადგენლობა შესაფერისია, თუმცა

საკონტროლო პაკეტის წილის მფლობელის ცვლილების გათვალისწინებით, რომელიც

განხორციელდა 2017 წლის ოქტომბერში, საბჭო ახალი რეგულაციის შესაბამისად, რომელიც ძალაში

შედის 2018 წლის 1 ივნისიდან, აპირებს სამეთვალყურეო საბჭოს დამოუკიდებელი წევრების

დამატებას და უფლებამოსილებების გამიჯვნას სამეთვალყურეო საბჭოს და მმართველ საბჭოს

შორის. ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს თითოეულ წევრს, რომელსაც უკავია და/ან მანამდე ეკავა

მაღალი თანამდებობა სხვადასხვა ასოცირებულ სფეროში, თავისი გამოცდილებით და ხედვით

ღირებული კონცეფციები შეაქვს სამეთვალყურეო საბჭოს საქმიანობაში, რაც შესაძლებლობას აძლევს

მას მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანოს გადაწყვეტილების მიღების პროცესში. არცერთ ფიზიკურ

პირს ან ფიზიკურ პირთა ჯგუფს არ აქვს შესაძლებლობა აკონტროლოს გადაწყვეტილების მიღების

პროცესი და შესაბამისად მათზე არ არის დამყარებული მნიშვნელოვანი იმედები.

3.3.4 სამეთვალყურეო საბჭოს ფუნქციები

იმის უზრუნველყოფისთვის, რომ სამეთვალყურეო საბჭომ შეასრულოს აღებული

პასუხისმგებლობები, კონკრეტული ძირითადი გადაწყვეტილებები, რომლებიც განსაკუთრებულ

კომპეტენციას საჭიროებს, უნდა დაამტკიცოს სამეთვალყურეო საბჭომ. ქვემოთ განსაზღვრულია და

ფორმულირებულია სამეთვალყურეო საბჭოსთვის განსაკუთრებული კომპეტენციის საკითხები:

1. სტრატეგია და მართვა

პასუხისმგებლობა ბანკის საერთო მართვაზე;

ბანკის კომერციული და საინვესტიციო სტრატეგიების დამტკიცება;

წლიური საოპერაციო და კაპიტალური ხარჯების ბიუჯეტების დამტკიცება;

გადაწყვეტილებების დამტკიცება, რომლებიც მოიცავს მნიშვნელოვან ცვლილებას ბანკის ან

მისი საქმიანობის ან საწარმოს საიდენტიფიკაციო მონაცემებში ან დახასიათებაში, მათ შორის

ბანკის ყველა ან არსებითად ყველა საკუთრების ან აქტივების არსებითი ნაწილის გადაცემას.

რისკის მართვის სტრატეგიის ფორმულირება ან ცვლილება;



ანგარიშების მოთხოვნა ბანკის საქმიანობების შესახებ მმართველი საბჭოდან და შიდა

აუდიტის ან გარე ინსპექტირების შედეგად წარმოდგენილი ინფორმაციის გადახედვა.

2. ფინანსური ანგარიშგება და კონტროლი

ბანკის სხვადასხვა პოლიტიკის გადახედვა და დამტკიცება იმის უზრუნველსაყოფად, რომ

ბანკი მუშაობს მაქსიმალური ეფექტურობით: სააღრიცხვო პოლიტიკა და პრაქტიკა,

ჯანდაცვის და უსაფრთხოების დაცვის პოლიტიკა, გარემოსდაცვითი პოლიტიკა, შიდა

პოლიტიკა და პროცედურები სესხის გაცემასთან, ინვესტიციასთან, უცხოურ ვალუტასთან,

აქტივებისა და ვალდებულებების მართვასთან, მათ კლასიფიკაციასთან და ადეკვატურ

უზრუნველყოფასთან დაკავშირებით;

აქციებთან დაკავშირებული ხმის მიცემის უფლებების გამოყენება ბანკის ნებისმიერ ძირითად

შვილობილ კომპანიაში და მათი ბიუჯეტის მიღება;

შვილობილი კომპანიის ბიუჯეტის მიღება და ნებისმიერი შიდა ცვლილებები ასეთ

ბიუჯეტში;

ბანკის ფინანსური დოკუმენტაციის, აღრიცხვების და აქტივების შემოწმება, მათ შორის ბანკის

ფულადი სახსრების, ფასიანი ქაღალდების და საქონლის შემოწმება, პირდაპირ ან

ინდივიდუალური წევრების ან მოწვეული ექსპერტების მეშვეობით;

დებიტორული დავალიანებების ფაქტორინგი, რომლის წლიური ღირებულება აღემატება

500,000 აშშ დოლარს ან ანგარიშ-ფაქტურის დისკონტირების ან მსგავსი შეთანხმებების

გაფორმება, რომლის წლიური ღირებულება აღემატება 500,000 აშშ დოლარს.

3. რისკების ფარგლები და მისაღები რისკის დონე

პასუხისმგებელი ბანკის ყველა მნიშვნელოვანი რისკის დადგენასა და კონტროლზე;

რისკის მართვის სტრუქტურის განსაზღვრა;

ბანკის რისკისადმი მიდრეკილების შესახებ ანგარიშის განსაზღვრა და რისკისადმი

მიდრეკილების ზომების და საწყისი მაჩვენებლების დადგენა;

კონკრეტული ეტაპების და ზომების დადგენა იმ შემთხვევაში, თუ ბანკის რისკის პროფილი

გადააჭარბებს მისაღები რისკის დონეს.

4. შიდა კონტროლის მექანიზმები

სამეთვალყურეო საბჭოს რეგულაციების ან მსგავსი წესების მიღება, შეწყვეტა ან ცვლილება

სამეთვალყურეო საბჭოს შიდა ორგანიზაციასთან დაკავშირებით. ასევე ელექტრონული

საშუალებებით სამეთვალყურეო საბჭოს კრებების ორგანიზებასთან დაკავშირებული

რეგულაციების მიღება, შეწყვეტა ან ცვლილება.

სამეთვალყურეო საბჭოს კომიტეტ(ებ)ის შექმნა.

5. კონტრაქტები

კაპიტალური დანახარჯების პროექტების დამტკიცება, რომლის ღირებულება აღემატება

500,000 აშშ დოლარს;

მნიშვნელოვანი გარიგებების დამტკიცება ან იმ ხელშეკრულებების ან შეთანხმებების

გაფორმება, რომლის ღირებულება აღემატება 500,000 აშშ დოლარს და სცილდება

კომერციული ბანკების ჩვეულებრივი საქმიანობების ფარგლებს;

ნებისმიერი აქტივის ან ბანკის ნებისმიერი ბიზნესის მთლიანი ან მნიშვნელოვანი ნაწილის ან

არსებითი ნაწილის გასხვისება (რომელიც არ ხორციელდება საქმიანობის ჩვეულებრივ

რეჟიმში), თითოეულ შემთხვევაში იმ ფასად ან ღირებულებით, რომელიც აღემატება 1,000,000

აშშ დოლარს ან როდესაც ასეთი გასხვისების შედეგად ნებისმიერი ერთი ფინანსური წლის



განმავლობაში ყველა გასხვისების მთლიანი ღირებულება გადააჭარბებს 2,500,000 აშშ

დოლარს;

სესხის ან ნებისმიერი დავალიანების აღება, რომლის თანხა აღემატება 1,000,000 აშშ დოლარს,

საქმიანობის ჩვეულებრივი რეჟიმის და სათანადო სამუშაო კაპიტალის მოთხოვნების გარეშე;

სხვა იურიდიულ პირთან ან კომპანიასთან გრძელვადიანი თანამშრომლობის გაფორმება ან

შეწყვეტა, თუ ეს ითვალისწინებს მომავალი გადახდის უფლებებს ან ვალდებულებებს,

რომელიც აღემატება 1,000,000 აშშ დოლარს წლიურად;

ბანკის მორატორიუმის გამოყენება დავალიანების დაფარვაზე ან ნებისმიერი სხვა მსგავსი

ქმედება კრედიტორისთვის ფასდაკლების ზომებთან დაკავშირებით, რომელსაც მსგავსი

იურიდიული ძალა აქვს, მოქმედი კანონის შესაბამისად;

ბანკის მიერ წარდგენილი სესხების დამტკიცება, რომლის თანხა აღემატება 2,500,000 აშშ

დოლარს;

დაკავშირებული მხარის გარიგებების დამტკიცება ბანკის ინტერესთა კონფლიქტის

პოლიტიკის შესაბამისად.

6. კომუნიკაცია

გადაწყვეტილებების და შესაბამისი დოკუმენტაციის დამტკიცება, რომელიც უნდა

წარედგინოს აქციონერებს საერთო კრებაზე;

კაპიტალის ან კაპიტალთან დაკავშირებული ინსტრუმენტების ნებისმიერი საჯარო

შეთავაზების დამტკიცება, საკუთარი აქციების გაყიდვის და ჩვეულებრივ რეჟიმში ბაზრის

შექმნის საქმიანობების გარდა ბანკის აქციებში;

ბანკის აქციების შემცირება (მათ შორის სავალდებულო შემცირება).

7. დანიშვნები და ანაზღაურება

ცვლილებები მმართველი საბჭოს სტრუქტურაში, ზომასა და შემადგენლობაში;

პირთა დანიშვნები ან გათავისუფლებები მმართველ საბჭოში;

ბანკის ნებისმიერი ძირითადი შვილობილი კომპანიის უმაღლესი რგოლის პერსონალის

დანიშვნა, კანდიდატურის დაყენება ან გათავისუფლება;

სავაჭრო წარმომადგენლების დანიშვნა ან გათავისუფლება;

მმართველი საბჭოს ანაზღაურების პოლიტიკის განსაზღვრა;

აუდიტის კომიტეტის წევრების დანიშვნა და გათავისუფლება;

ბანკის აქციების დამოუკიდებელი რეგისტრატორის შერჩევა, მიღება და გათავისუფლება.

8. კორპორაციული მართვა

მმართველი საბჭოს საქმიანობების ზედამხედველობა და მისი კომიტეტების და მმართველი

საბჭოს ცალკეული წევრების საქმიანობის ოფიციალური და დეტალური განხილვა;

მმართველი საბჭოსთვის ინსტრუქციების მიცემა ფინანსური, სოციალური, ეკონომიკური და

საკადრო პოლიტიკის საერთო მიმართულებების შესახებ;

ბანკის საერთო კორპორაციული მართვის სისტემის ანალიზი;

აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევა, მოთხოვნის შემთხვევაში ბანკის

ინტერესებისთვის;

წლიური ანგარიშების და მმართველი საბჭოს წინადადებების განხილვა მოგების განაწილების

შესახებ;

ახალი შვილობილი კომპანიის ან საწარმოს რეგისტრაცია ან წილის შეძენა ნებისმიერი

კორპორაციის კაპიტალის აქციებში ან ნებისმიერ ინსტრუმენტში, რომელიც კონვერტირდება



ნებისმიერი კორპორაციის სააქციო კაპიტალში ან ნებისმიერი სხვა წილის შეძენა კომპანიაში

ან სხვა კომერციულ საწარმოში.

9. სხვა

ნებისმიერი დავის წამოწყება, წარმოება ან გადაწყვეტა, როდესაც დავის თანხა აღემატება

500,000 აშშ დოლარს, და დაკავშირებულია სისხლის სამართლის საქმეებთან ან სასამართლო

წარმოებებთან დაკავშირებულ პირებთან, რომლებსაც ბანკის ხელმძღვანელი პოზიციები

უკავიათ;

ნებისმიერ პირთან ან საწარმოსთან პარტნიორობის ან ერთობლივი საწარმოს შეთანხმებების

გაფორმება;

ნებისმიერი პოლიტიკური შეწირულობის ან პოლიტიკური დონაციის განხორციელება;

ბანკის კაპიტალის გაყიდვა ან რეკაპიტალიზაცია და ნებისმიერი აქციის გადაცემის ან

დატვირთვის დამტკიცება (მათ შორის ნებისმიერი აქციის შეძენის უფლებების მინიჭება),

ისეთი საფუძველის გარდა, როგორიცაა პერსონალის მოტივაციის დამტკიცებული გეგმა.

სამეთვალყურეო საბჭო ასევე არის გადაწყვეტილების მიმღები ორგანო ყველა სხვა საკითხთან

დაკავშირებით, რომელიც შესაძლოა მნიშვნელოვანი იყოს ბანკისთვის მათი სტრატეგიული,

ფინანსური ან რეპუტაციული რისკების ან შედეგების გამო.

3.3.5 სამეთვალყურეო საბჭოს საქმიანობა და კრებები

სამეთვალყურეო საბჭოს კრებები („კრება“) ტარდება მინიმუმ კვარტალში ერთხელ ბანკის

იურიდიულ მისამართზე ან სამეთვალყურეო საბჭოს ნებისმიერი წევრის მოთხოვნით ნებისმიერ სხვა

ადგილას. ყველა სხვა წევრთან შეთანხმებით, თავმჯდომარეს (თავად ან ნებისმიერი წევრის

მოთხოვნით) შეუძლია მოიწვიოს კრება ზეპირი ფორმით ან სხვაგვარად დროის მოკლე პერიოდში.

სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები შეიძლება წარმოდგენილ იქნან სამეთვალყურეო საბჭოს სხვა

წევრების მიერ. თითოეულ წევრს უფლება აქვს წარმოადგინოს სამეთვალყურეო საბჭოს მხოლოდ

ერთი სხვა წევრი. საკითხები, რომლებიც მოითხოვს გადაწყვეტილების მიღებას დაგეგმილი კრების

ფარგლებს გარეთ, განიხილება სპეციალურ დამატებით კრებებზე და სატელეფონო კონფერენციით.

მთლიანობაში, სამეთვალყურეო საბჭო ოფიციალურად შეიკრიბა ცხრაჯერ 2017 წლის განმავლობაში

და გადაწყვეტილებები მიღებულ იქნა პირადად ან სატელეფონო კონფერენციაზე. კრებების დროს

სამეთვალყურეო საბჭო იღებს განახლებულ მონაცემებს შიდა საოპერაციო ფუნქციებიდან

კონტროლის და რისკის მართვის, შესაბამისობის, შიდა აუდიტის, ადამიანური რესურსების,

ძირითადი კონტრაქტების შესახებ, რომლებიც განსაზღვრულია სამეთვალყურეო საბჭოსთვის და

სხვა კორპორაციულ საკითხებთან დაკავშირებით. გარდა ამისა, ასევე არსებობს დღის წესრიგის

საკითხების წლიური განრიგი იმის უზრუნველყოფისთვის, რომ ყველა საკითხს დაეთმოს სათანადო

ყურადღება და განხილულ იქნას შესაბამის ნაწილში ფინანსურ და ნორმატიულ ციკლში. ეს მოიცავს

ბიუჯეტს, სავალდებულო ანგარიშგებებს, მართვის ანგარიშებს და აქციონერთა წლიური საერთო

კრების მოწვევას. კრებების გარეთ, თავმჯდომარეს და CEO-ს ხშირი კონტაქტი აქვთ ერთმანეთთან და

სამეთვალყურეო საბჭოს სხვა წევრებთან წლის განმავლობაში.

3.3.6 სამეთვალყურეო საბჭოს საქმიანობის შეფასება

სამეთვალყურეო საბჭო მუდმივად ისწრაფვის გააუმჯობესოს თავისი ეფექტურობა და აღიარებს, რომ

მისი შეფასების პროცესი მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია ამ მიზნის მისაღწევად. მთლიანობაში

სამეთვალყურეო საბჭო ითვლება ძლიერ ორგანოდ, რომელიც წარმოადგენს კომპეტენციის და



გამოცდილების სათანადო ბალანსს და სთავაზობს მოსაზრებების და პერსპექტივების რეალურ

მრავალფეროვნებას.

3.4 სავალდებულო სატენდერო შეთავაზება

2017 წლის ოქტომბერში, მას შემდეგ რაც ბანკში განხორციელდა კონტროლის ცვლილება და Georgian

Financial Group B.V.-მა (ყოფილი European Financial Group B.V.) იყიდა ბანკის განთავსებული აქციების

74.64% და შესაბამისად გახდა ბანკის მაჟორიტარი აქციონერი, საქართველოს მეწარმეთა შესახებ

კანონით გათვალისწინებული წესით, Georgian Financial Group B.V.-მ (“GFG”) გამოაცხადა

სავალდებულო სატენდერო შეთავაზება ყველა დარჩენილი აქციის გამოსყიდვის თაობაზე.

სავალდებულო სატენდერო შეთავაზება დასრულდა 2018 წლის თებერვალში, რომლის ფარგლებშიც

გამოსყიდულ იქნა დაახლოებით 8.25 მილიონი ჩვეულებრივი აქცია და 2.25 მილიონი

პრივილეგირებული აქცია. ზემოაღნიშნული აქციების გამოსყიდვის მიზნით GFG-ის მიერ

გადახდილმა ჯამურმა თანხამ შეადგინა დაახლოებით $ 3.1 მილიონი.

კანონმდებლობის შესაბამისად, სატენდერო შეთავაზების დასრულებამდე GFG-ს შეზღუდული

ჰქონდა მის კონტროლ ქვეშ არსებული, 50%-ზე მეტი ხმების საერთო კრებაზე გამოყენების უფლება.

GFG-ის ბენეფიციარ მფლობელებს წარმოადგენენ ფიზიკური პირები ირაკლი ოთარ რუხაძე, იგორ

ალექსეევი და ბენჯამინ ალბერტ მარსონი, რომლებიც 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით

არაპირდაპირ ჯამურად ფლობდნენ ბანკის განთავსებული აქციების 74.64%-ს.

3.5 ფინანსური ანგარიშგების შედგენის პროცესთან დაკავშირებული შიდა

კონტროლისა და რისკების მართვის სისტემების მიმოხილვა

ბანკში შემუშავებულია სააღრიცხვო პროცედურა და შიდა კონტროლის სისტემა. ბანკის ფინანსური

აღრიცხვის პოლიტიკის და სტანდარტების სახელმძღვანელო მოიცავს მონაცემების შეყვანის,

დამუშავების, ამოღების, კონტროლისა და გავრცელების პროცესებს. შიდა კონტროლის სისტემა

შემუშავებულია და დანერგილია იმგვარად, რომ თავიდან აიცილოს და დროულად გამოავლინოს

უზუსტობები ფინანსურ ანგარიშგებაში. პერიოდულად რისკების და შიდა აუდიტის

დეპარტამენტების მიერ კონტროლდება პროცესების შესაბამისობა აღნიშნულ შიდა

კონტროლის/პროცედურებსა და პოლიტიკასთან მიმართებაში.

ბანკი ფინანსური ანგარიშგების დახურვას და წარდგენას ყოველდღიურად ახდენს როგორც ფასს-ის,

ისე სებ-ის მოთხოვნების მიხედვით. ყოველდღიურად ინფორმაციის წარდგენა ხორციელდება

როგორც ბანკის შიდა სტრუქტურულ ერთეულებსა და მენეჯმენტისადმი, ასევე სავალდებულო

წესით იგზავნება სებ-ში შესაბამისი ახსნა განმარტებებით. გარდა ამისა, სამეთვალყურეო საბჭოსა და

სებ-ისთვის მზადდება ფასს-ის და სებ-ის მოთხოვნების მიხედვით მომზადებული თვიური

კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგება. ყოველწლიურად ბანკი ვალდებულია მოიწვიოს გარე

აუდიტი და ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით ჩაატაროს გარეაუდიტორული შემოწმება

ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად.


არაფინანსური ანგარიშგება

4 არაფინანსური ანგარიშგება

ამჟამად, ბანკში გარემოს დაცვის, სოციალური, დასაქმების, ადამიანის უფლებების დაცვისა და

კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის საკითხები რეგულირდება სხვადასხვა შიდა დოკუმენტებით და

პროცესებით, მათ შორის ბანკის კორპორატიული სახელმძღვანელოთი, ინტერესთა კონფლიქტის

მართვის დებულებით და KYC და AML პოლიტიკებით. ბანკი აქტიურად მუშაობს გარემოს დაცვის,

სოციალური, დასაქმების, ადამიანის უფლებების დაცვისა და კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის

საკითხებზე ახალი კომპლექსური პოლიტიკების შემუშავებაზე.

4.1 სოციალური და დასაქმების საკითხები

4.1.1 სოციალური პასუხისმგებლობა

2014 წლიდან ბანკი მონაწილეობს სოლიდარობის ფონდის მხარდაჭერის პროგრამაში, რომლის

ფარგლებშიც ფონდის ანგარიშზე 2017 წლის 31 დეკემბრის მონაცემებით 600,000 ლარზე მეტი

გადარიცხა ლეიკემიით დაავადებულ ბავშვთა და მოზარდთა მკურნალობის ხარჯების დასაფარად.

2017 წლის დეკემბერში ბანკსა და “First Step Georgia”-ს შორის დაიდო თანამშრომლობის

ხელშეკრულება, რომლის თანახმად, ბანკი დახმარებას უწევს 4 ოჯახის აუტისტური სპექტრით

დაავადებულ ბავშვებს.

ბანკის მუდმივმოქმედი სოციალური პასუხისმგებლობის პროგრამის ფარგლებში 2017 წლის მარტში

გაფორმდა მემორანდუმი სოციალური მომსახურების სააგენტოსთან, რომლის ფარგლებშიც 50-ზე

მეტი მიუსაფარ ბავშვთა სახლისა და მოხუცებულთა თავშესაფრის ელექტროენერგიისა და

ბუნებრივი აირის საფასურის სრულ ანაზღაურებას ბანკი უზრუნველყოფს მთელი წლის

განმავლობაში.

2017 წლის 11 აპრილს ბანკის სათაო ოფისში ხელი მოეწერა მემორანდუმს Educare Georgia-სთან,

რომლის ფარგლებშიც ბანკი ონლაინ განათლების ხელშეწყობის პროგრამაში ჩაერთო.

განხორციელდა 700-მდე სოციალურად დაუცველი ოჯახის მატერიალური მხარდაჭერა, მათი

ინტერნეტთან წვდომის მიზნით - კამპანია ‘ჩართეს’ ფარგლებში.

დამატებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ 2017 წლის სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ანგარიშის

ინფოგრაფიკი: https://libertybank.ge/ge/CSR2017

4.1.2 დასაქმების საკითხები

ბანკში დასაქმებულთა საერთო რაოდენობა 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით 5,494

თანამშრომელი იყო, აქედან 1,549 მამრობითი და 3,945 მდედრობითი სქესის წარმომადგენელი.

ორგანიზაციაში გენდერული თანასწორობაა, თანაბარი მოპყრობა დასაქმებასა და პროფესიულ

სფეროში. ბანკში დასაქმებულია 11 შეზღუდული შესაძლებლობის თანამშრომელი (არ ექვითებათ

საშემოსავლო გადასახადი), მოქმედებს კერძო დაზღვევა.

https://libertybank.ge/ge/pizikuri-pirebistvis/siakhleebi?n=2325&i=2

https://libertybank.ge/ge/pizikuri-pirebistvis/siakhleebi?n=2328&i=2

https://libertybank.ge/m/u/ck/files/CSR%20infographic(3).pdf

https://libertybank.ge/m/u/ck/files/CSR%20infographic(3).pdf

https://libertybank.ge/ge/CSR2017



ბანკი ზრუნავს დასაქმებულთა კვალიფიკაციის ამაღლებასა და განვითარებაზე, რაც თავისმხრივ

ზრდის თანამშრომელთა მოტივაციას, ხელს უწყობს მიმდინარე პროცესების დახვეწას,

ავტომატიზაციას და მომხმარებელთან ურთიერთობის გაუმჯობესებას.

ბანკში მოქმედებს კორპორატიული სახელმძღვანელო, რომელშიც დაწვრილებითაა გაწერილი

დასაქმებულის უფლება-მოვალეობები, კორპორატიული ეთიკა, კონფიდენციალურობა,

უსაფრთხოების და დასაშვები ქმედებების პოლიტიკა, დასაქმებულის სამუშაო და დასვენების დრო,

დეკრეტული და სხვადასხვა სახის შვებულებით სარგებლობის წესები.

4.2 გარემოს დაცვასთან დაკავშირებული საკითხები

ბანკის სათაო ოფისის ყველა სართულზე განთავსებულია სპეციალური მწვანე ყუთები, სადაც

თანამშრომლებს შეუძლიათ ჩაყარონ უკვე გამოყენებული და გამოუსადეგარი ფურცლები.

აღნიშნული აქტივობით ბანკი ახორციელებს ორმაგ დახმარებას: 1. უფრთხილდება ბუნებას და

ზრუნავს, რომ რაც შეიძლება ნაკლები ხე მოიჭრას ქაღალდის დამზადების მიზნით და 2.

მაკულატურის ჩაბარებით მიღებული ფულით, ბანკი ეხმარება მიუსაფარ ბავშვთა სახლებს.

4.3 ადამიანის უფლებები

ადამიანის უფლებების დაცვა ბანკის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი პრინციპია. ბანკი

ზედმიწევნით იცავს დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ საქართველოს კანონის

მოთხოვნებს. ბანკში არსებული შიდა პროცედურები და პოლიტიკები სრულ შესაბამისობაშია

ანტიდისკრიმინაციულ კანონმდებლობასთან. სავარაუდო დისკრიმინაციის ნებისმიერ ფაქტზე

ხდება სწრაფი და ეფექტიანი რეაგირება, ხოლო დისკრიმინაციის ფაქტის გამოვლენის შემთხვევაში

ბანკი უზრუნველყოფს დამრღვევი პირის სანქცირებას და დისკრიმინაციის შედეგების აღმოფხვრას,

მესამე პირის უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების შეულახავად.

4.4 კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლა

ბანკისთვის მნიშვნელოვანია აწარმოოს საქმიანი ურთიერთობა სამართლიანი, ეთიკური და

კანონშესაბამისი ფორმით. ბანკის ანტი-კორუფციული პოლიტიკის ელემენტები მოცემულია

„კორპორატიულ სახელმძღვანელოში“ და სტანდარტულ შრომით ხელშეკრულებებში. დოკუმენტები

განსაზღვრავს ბანკის თანამშრომელთა/დირექტორთა ქცევის წესებს და არეგულირებს, საჩუქრის ან

სარგებლის მიღების საკითხებს, რომელიც შესაძლებელია უკავშირდებოდეს მათ საქმიანობას.

ბანკი კორუფციულ რისკებს ასევე აკონტროლებს შესყიდვების პროცესშიც. ბანკის შესყიდვები

ხორციელდება სატენდერო პროცედურის დაცვით, რომლის შედეგადაც გადაწყვეტილება მიიღება

მიმწოდებლის შესწავლის, ინტერესთა კონფლიქტის ან/და კორუფციული რისკების გამოვლენის და

აღმოფხვის საფუძველზე.



4.5 ბიზნეს მოდელის მიმოხილვა

ბანკი იღებს ანაბრებს მოსახლეობისგან, გასცემს სესხებს, ახორციელებს ფულად გადარიცხვებს

საქართველოში და საზღვარგარეთ, აწარმოებს ვალუტის გაცვლით ოპერაციებს და თავის საცალო და

კორპორატიულ კლიენტებს სთავაზობს სხვადასხვა საბანკო მომსახურებას.

2017 წლის განმავლობაში ბანკის ძირითადი სტრატეგია იყო მასობრივ საცალო სესხების სეგმენტზე

ოპერირება. 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, ბანკის მთლიანი სესხების 99%-ზე მეტი

გაცემულია ფიზიკურ პირებზე, ასევე გაცემული სესხების უმრავლესობა არ აღემატება 10,000 ლარს,

რაც მიუთითებს პორტფელის კარგ დივერსიფიკაციაზე. 2017 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით,

ბანკის ათ უმსხვილეს მესამე მხარე მსესხებელზე გაცემული სესხების კონცენტრაცია შეადგენდა $ 4.6

მილიონს, ანუ ბანკის მთლიანი სასესხო პორტფელის 0.5%-ს. 2018-ში და მომდევნო წლებში

მმართველი საბჭო მიზნად ისახავს მაქსიმალურად გაზარდოს სააქციო ღირებულება ბანკის წამყვან

კომერციულ ბანკად გარდაქმნის გზით - მასობრივ საცალო ბაზარსა და ასევე კორპორატიულ

სეგმენტებზე აქცენტირებით.

ბანკის ძირითადი შემოსავლის წყარო წარმოადგენს კლიენტებზე გაცემული სესხებიდან მიღებულ

საპროცენტო შემოსავალს (მთლიანი შემოსავლის 78.5%). წმინდა საკომისიო შემოსავალი და

საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდებიდან შემოსავალი შეადგენს მთლიანი შემოსავლის 7.8% და 5.4%


ბანკის საქმიანობის რისკების ანალიზზე დეტალური ინფორმაციის მიღება შესაძლებელია ბანკის

2017 წლის პილარ 3-ის ანგარიშში რომელიც ხელმისაწვდომია ბანკის ვებ-გვერდზე: https://www.libertybank.ge/file.helix?i=4a0b6ca4-a633-4432-a97c-cdc14662ac6e&r=P

და სებ-ის ვებ-გვერდზე: https://www.nbg.gov.ge/uploads/pilar/annual/2017/geo/11._lb__geo.pdf


https://www.nbg.gov.ge/uploads/pilar/annual/2017/geo/11._lb__geo.pdf

Documents

სს „ლიბერთი ბანკი“...სს "ლიბერთი ბანკი" 2017 წლის ინდივიდუალური ფინანსური