პროექტი

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების

მარეგულირებელი ეროვნული კომისია

დამტკიცებულია კომისიის

2014 წლის 26 მარტის

№12/1 გადაწყვეტილებით

წლიური ანგარიში

2013 წელი

თბილისი

მარტი, 2014 წელი

2

შინაარსი

reziume

გვ.

თავმჯდომარისაგან

3

რეზიუმე

4

1. ელექტროენერგეტიკა

6

1.1 ლიცენზირება

6

1.2 სალიცენზიო პირობების დაცვის მონიტორინგი 6

1.3 სადავო საკითხების განხილვა და გადაწყვეტა 9

1.4 ცვლილებები სატარიფო განაკვეთში 11

1.5 ელექტროენერგეტიკული ბაზარი 14

2. ბუნებრივი გაზის სექტორი 18

2.1 ლიცენზირება 18

2.2 სალიცენზიო პირობების დაცვის მონიტორინგი 19

2.3 სადავო საკითხების განხილვა და გადაწყვეტა 19

2.4 ცვლილებები სატარიფო განაკვეთში 20

2.5 სექტორის ძირითადი მახასიათებლები 21

3. წყალმომარაგება 25

3.1 ლიცენზირება 25

3.2 სადავო საკითხების განხილვა და გადაწყვეტა 25

3.3 ცვლილებები სატარიფო განაკვეთში 25

3.4 სასმელი წყლის მიწოდება 26

4. ინსტიტუციონალური ურთიერთობები 29

4.1 სამართლებრივი საქმიანობა 29

4.2 მეთოდოლოგიური უზრუნველყოფა და მომსახურების ხარისხის კონტროლი 31

4.3 საზოგადოებასთან და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ურთიერთობა 34

5. მმართველობითი ფუნქციები

36

5.1 ბიუჯეტი 36

5.2 ადამიანური რესურსების მართვა და საქმისწარმოება 38

6. დანართები 40

6.1 რეგულირების დარგების სტატისტიკური მონაცემები (დანართი 1-24) 41

6.2 კომისიასთან არსებული მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი

დამცველის ანგარიში (დანართი 25) 67

3

თავმჯდომარისაგან

წილად მხვდა პატივი წარმოგიდგინოთ კომისიის 2013 წლის ანგარიში. მასში

დაწვრილებითაა ნაჩვენები ამ პერიოდში კომისიის საქმიანობა და საქართველოში ენერგეტიკისა

და წყალმომარაგების რეგულირების განვითარების ერთწლიანი მონაკვეთი. მიგვაჩნია, რომ 2013

წელი კომისიისათვის, მიუხედავად სხვადასხვა წინააღმდეგობისა, ბევრ მნიშვნელოვან

საკითხში იყო წარმატებული, ეს კი, საბოლოო შედეგით, ქვეყნის ენერგო- და წყალმომარაგების

ძირეულ გაუმჯობესებაში გამოვლინდა. ცხადია, ამაში მნიშვნელოვანია ამ დარგების

სახელმწიფოებრივი რეგულირების როლი. კომისიამ 2013 წელს ენერგეტიკისა და

წყალმომარაგების საკვანძო საკითხებზე მიიღო 441 ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი.

კომისია მნიშვნელოვან სამუშაოებს გეგმავს 2014 წლისათვის. ვფიქრობთ, ეს წელი საეტაპო

იქნება კომისიის განვითარებაში, რათა გადავდგათ სერიოზული ნაბიჯი კომისიის მთავარი

სტრატეგიული მიზნის განხორციელებაში – უზრუნველვყოთ მომხმარებელთა სტაბილური,

ხარისხიანი და ხელმისაწვდომი ენერგო- და წყალმომარაგება ბაზრის ყველა მონაწილის

ინტერესების დაბალანსების გათვალისწინებით.

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია

განვითარების ახალ ეტაპზე გადადის. საქართველოს ენერგეტიკულ სექტორში არსებული

სიახლეები ითვალისწინებს კომისიის საქმიანობის მოდერნიზებასა და მისი ეფექტიანობის

ზრდას, რაც, თავის მხრივ, განაპირობებს კომისიის განახლებულ ინსტიტუციურ ერთეულად

გარდაქმნას. საქართველომ 2013 წელს გააკეთა განაცხადი ენერგეტიკულ თანამეგობრობაში

გაწევრიანების თობაზე, რაც გულისხმობს რიგი სამუშაოების განხორციელებასა და, პირველ

რიგში, ენერგეტიკის ჩვენი საკანონმდებლო ბაზის შესაბამისობაში მოყვანას ევროკავშირის

მესამე ენერგეტიკულ პაკეტთან.

ჩვენი სამომავლო ხედვა მოიცავს რეგულირებად დარგებში კონკურენციის განვითარებას,

ხელსაყრელი საინვესტიციო გარემოს შექმნას, ეკონომიკური ეფექტიანობის განუხრელ ზრდას,

რეგულირების ეტაპობრივ ლიბერალიზაციას, მათი რეალიზაცია კი დაეფუძნება ისეთ

აღიარებულ ფასეულობებს, როგორიცაა: პროფესიონალიზმი, სამართლიანობა,

დამოუკიდებლობა, გამჭირვალობა და საჯაროობა, თანამშრომლობისათვის მზადყოფნა,

პრობლემის გადაწყვეტის თანმიმდევრობა და სხვა.

ვიმედოვნებ, წინამდებარე წლიური ანგარიში, ინფორმაციული და შინაარსობრივი

თვალსაზრისით, მკითხველისათვის საინტერესო იქნება.

ირინა მილორავა

მარტი, 2014წ.

4

რეზიუმე

ანგარიშში ასახულია საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების

მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (შემდგომში „კომისია“) მიერ 2013 წელს

განხორციელებული სამუშაოები.

ლიცენზირება. საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების სფეროში, 2014 წლის

1 იანვრის მდგომარეობით, მოქმედებს 81 ლიცენზია, მათ შორის 20 – ელექტროენერგეტიკაში,

(13 – წარმოების, 3-3 – გადაცემის და განაწილების, 1– დისპეტჩერიზაციის), 46 – ბუნებრივი

გაზის სექტორში (45 – განაწილების, 1 – ტრანსპორტირების) და 15 – წყალმომარაგებაში.

კომისია სისტემატურად ახორციელებს ლიცენზიატების საქმიანობის მონიტორინგს. ამ

მიზნით მას ლიცენზიატებისგან წარედგინება როგორც ტექნიკური, ისე ფინანსური ანგარიშები.

ჩატარდა სამუშაოები სადავო საკითხების განხილვისა და გადაწყვეტისათვის. 2013 წელს

კომისიამ განიხილა მომხმარებლებსა და კომპანიებს შორის დავის შესახებ 1920 განცხადება-

საჩივარი, რომელთა უმრავლესობა გადაწყდა მომხმარებელთა სასარგებლოდ. საანგარიშო წელს

მომხმარებლებს სულ ჩამოეწერათ არაკანონიერად დარიცხული 1634,3 ათასი ლარი.

ტარიფების დადგენა და რეგულირება. საანგარიშო წელს სამივე რეგულირებად დარგში

განხორციელდა გარკვეული სატარიფო ცვლილებები. პირველ რიგში, აღსანიშნავია ტარიფების

შემცირება მოსახლეობისათვის, კერძოდ, სს „თელასისა“ და სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას“

მომხმარებლებს ელექტროენერგიის შესასყიდი ზღვრული სატარიფო განაკვეთები პირველ და

მეორე საფეხურებზე წლის I კვარტალში შეუმცირდა 3 თეთრით (დღგ-ის გარეშე), ხოლო შემდეგ

პირველი საფეხურის ტარიფი კვლავ შემცირდა სს „თელასის“ მომხმარებლებისათვის 0,39

თეთრით და სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას“ მომხმარებლებისათვის – 0,37 თეთრით კვტ.სთ-ზე.

შემცირდა საყოფაცხოვრებო (მოსახლეობა) მომხმარებლებისათვის ბუნებრივი გაზის მიწოდების

ტარიფებიც 5,0 თეთრით მ3-ზე დღგ-ის ჩათვლით. რაც შეეხება წყალმომარაგებას, აქ შპს

„მარნეულის სოფლის წყლის“ გამრიცხველიანებული საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისათვის

სასმელი წყლის ზღვრული ტარიფი განისაზღვრა 33,3 თეთრით/მ3-ზე, ხოლო

არასაყოფაცხოვრებოებისათვის – 2,652 ლარით/მ3-ზე. გაუმრიცხველიანებლებისათვის ტარიფმა

შეადგინა 1,398 ლარი/სულზე თვეში.

ტარიფები დაუდგინდა ზოგიერთ კომპანიასაც. მაგ., შპს „ენერგოტრანსისთვის“

ელექტროენერგიის გადაცემის ფიქსირებულმა ტარიფმა 500კვ-იან ქსელზე შეადგინა 0,27

თეთრი/კვტ.სთ დღგ-ის გარეშე და ა.შ. ბუნებრივი გაზის სექტორში მიღებული სატარიფო

დადგენილებები ძირითადად დაკავშირებული იყო სტრუქტურულ-ორგანიზაციულ

გარდაქმნებთან.

პარალელურად კომისია საანგარიშო წელს ინტენსიურად აგრძელებდა სამუშაოებს

ტარიფის გამოთვლის ახალ მოდელზე, რომელიც შეესაბამება საუკეთესო საერთაშორისო

პრაქტიკას.

საანგარიშო წელს კომისიაში შემოვიდა 5493 წერილი, გაიმართა 36 სხდომა, სადაც

მიღებულ იქნა 15 დადგენილება და 426 გადაწყვეტილება. გაუმჯობესება შეიმჩნევა

5

მომხმარებელთა მომსახურების ხარისხსა და რეგულირების მეთოდოლოგიური

უზრუნველყოფის სფეროში. მუდმივად ხორციელდებოდა კომისიის თანამშრომელთა

პროფესიული განათლების დონის ამაღლების ღონისძიებები, კომისია აქტიურად

მონაწილეობდა საერთაშორისო მარეგულირებელი ორგანიზაციების მიერ გამართულ

სემინარებსა და სამუშაო ჯგუფების შეხვედრებში როგორც საქართველოში, ისე მის ფარგლებს

გარეთ და ა.შ.

2013 წელს ქვეყანაში წარმოებულ იქნა 9860,6 მლნ კვტ.სთ ელექტროენერგია, ანუ 4,1%-ით

მეტი, ვიდრე წინა წელს, ხოლო მოხმარებამ შეადგინა 9690,1 მლნ კვტ.სთ, წინა წელთან

შედარებით 3,3%-ით მეტი. თითქმის წინა წლის დონეზეა ბუნებრივი გაზის მოხმარება – 1907

მლნ კუბ.მ, 2012 წელთან შედარებით – 1,4%-ით ნაკლები. აღნიშნული შემცირება გამოწვეულია

თბოსადგურებში ელექტროენერგიის წარმოების მნიშვნელოვანი კლებით: 2013 წელს –

1697,1 მლნ კვტ.სთ, 2012 წელს – 2349 მლნ კვტ.სთ. რაც შეეხება წყალმომარაგებას,

მომხმარებლებზე მისი მოწოდება წინა წელთან შედარებით შემცირდა 14,5%-ით, რაც,

ძირითადად, დარგში გამრიცხველიანების სამუშაოების გაფართოებასთანაა დაკავშირებული.

აღნიშნულ წარმატებებთან ერთად ანგარიშში მოტანილი მონაცემები მიუთითებს

სამომავლოდ ქვეყანაში კომუნალური მომსახურების დონის გაუმჯობესების საჭიროებაზე.

ახლა საქართველოში 1 სულ მოსახლეს წლიურად საშუალოდ მიეწოდება მხოლოდ

2161,2 კვტ.სთ ელექტროენერგია, 425,3 კუბ.მ ბუნებრივი გაზი და 76,3 კუბ.მ სასმელი წყალი

(დღე-ღამეში 212 ლიტრი).

წინამდებარე ანგარიშში უფრო დაწვრილებითაა საუბარი ამ და სხვა საკითხებზე. მას თან

ერთვის მდიდარი სტატისტიკური მასალა, აგრეთვე კომისიასთან არსებული მომხმარებელთა

ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის ამავე წლის ანგარიში.

6

1. ელექტროენერგეტიკა

1.1. ლიცენზირება

საქართველოში ელექტროენერგეტიკულ სექტორში 2013 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით ფუნქციონირებს 20 ლიცენზიატი (იხ. დანართი 1), მათ შორის:

- წარმოების – 13;

- განაწილების – 3;

- გადაცემის – 3;

- დისპეტჩერიზაციის – 1.

საანგარიშო წელს კომისიის მიერ ლიცენზირებასთან დაკავშირებით მომზადდა

5 გადაწყვეტილება (სალიცენზიო პირობების და კომისიის გადაწყვეტილებების

შეუსრულებლობისათვის მათი დაჯარიმების გადაწყვეტილებების ჩათვლით), მათ შორის:

კომისიის 2013 წლის 27 აგვისტოს № 20/2 გადაწყვეტილებით შპს „ენერგოტრანსის“

ელექტროენერგიის გადაცემის ლიცენზია №006 (სერიით 12) ამოქმედდა ზესტაფონი-

ახალციხე-გარდაბნის 500 კვ გადამცემი ხაზისა და ახალციხის 500/400/220 კვ

ქვესადგურის 500/220 კვ-ის ნაწილში, ხოლო 400 კვ გადამცემი ხაზისა

(ეგხ „მესხეთი“) და ახალციხის 500/400 კვ სადგურის 400 კვ მუდმივი დენის

ჩანართის ნაწილში ვალდებულების შესრულება გადავადდა მოთხოვნილი

პერიოდით, კერძოდ, 2014 წლის 1 იანვრამდე;

კომისიის 2013 წლის 30 დეკემბრის გადაწყვეტილებით შევიდა ცვლილება კომისიის

2013 წლის 27 აგვისტოს №20/2 გადაწყვეტილებაში და შპს „ენერგოტრანსის“

ელექტროენერგიის გადაცემის ლიცენზია №006 (სერიით 12) ამოქმედდა 400 კვ

გადამცემი ხაზისა (ეგხ „მესხეთი“) და ახალციხის 500/400 კვ სადგურის 400 კვ

მუდმივი დენის ჩანართის ნაწილშიც;

კომისიის 2013 წლის 25 დეკემბრის №35/1 გადაწყვეტილებით შპს „ენერგიის“

სახელზე გაიცა ელექტროენერგიის წარმოების ლიცენზია №081 (სერიით 11)

ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფ. გველეთში, მდინარე თერგზე მდებარე

19-მეგავატიანი სიმძლავრის ჰიდროელექტროსადგურ „ლარსი ჰესზე’’.

1.2. სალიცენზიო პირობების დაცვის მონიტორინგი

კომისიის 2008 წლის 18 სექტემბრის N23 დადგენილებით დამტკიცებული

„ელექტროენერგეტიკის, ბუნებრივი გაზისა და წყალმომარაგების სექტორში საქმიანობის

კონტროლისა და ლიცენზირების წესების“ შესაბამისად, რეგულირებადი კომპანიების და მათ

შორის ლიცენზიატების საქმიანობის კონტროლისა და მონიტორინგისას კომისია იყენებს

დამტკიცებული ფორმით წარმოდგენილ წლიურ და კვარტალურ ანგარიშგებას და ასევე

ახორციელებს მათი კუთვნილი ობიექტების ადგილებზე შემოწმებას. საანგარიშო წელს

ადგილებზე ინსპექტირება ძირითადად დაკავშირებული იყო განაწილების ქსელების

მდგომარეობის და ელექტროენერგიის ხარისხის მაჩვენებლების მოქმედ სტანდარტებთან

7

შესაბამისობის დადგენასთან. აღნიშნული კუთხით კომისიის შესაძლებლობების გაძლიერების

მიზნით საანგარიშო წელს შეძენილ იქნა Elspec-ის G4500 ელექტროენერგიის ხარისხის

გადასატანი ანალიზატორი.

ლიცენზირებულ კომპანიებში 2013 წელს გამოიკვეთა შემდეგი ტენდენციები:

შენარჩუნდა განაწილების ლიცენზიატების ქსელში ელექტროენერგიის დანაკარგების

კლების ტენდენცია (იხ. ნახ. 1.1.). გამონაკლისს შეადგენს სს „კახეთის

ენერგოდისტრიბუცია," სადაც პირიქით, დანაკარგები გაზრდილია, რაც მიუთითებს

კომპანიის ქსელების, აღრიცხვის სისტემების და მენეჯმენტის გაუმართაობაზე და ამ

კუთხით ინვესტიციების განხორციელების აუცილებლობაზე;

გადაცემის ქსელში ელექტროენერგიის დანაკარგების სტაბილური მაჩვენებელი

შენარჩუნდა 2013 წელსაც (ნახ.1.2.). ამჟამად კომისია ამზადებს დანაკარგების

ნორმატივებს ახალი გადაცემის ლიცენზიატ „ენერგოტრანსისათვის“;

ნახ 1.1.

თელასი კახეთი ენერგო–პრო

377.5

38.7

523.80

317.2

61

402.20

307

53

369.8

276

61.2

362.4

203.5

68.2

352.4

155.8

70.6

346.1

გამანაწილებელ კომპანიებში ელექტროენერგიის დანაკარგების დინამიკა 2008 –

2013 წ.წ. (mln.kvt.sT)

2008 წ. 2009 წ. 2010 წ. 2011 წ. 2012 წ. 2013 წ.

8

ნახ. 1.2.

კვლავ პრობლემატურია სადისტრიბუციო ქსელების რეაბილიტაციის საკითხი, რაზეც

მეტყველებს 2013 წლის დეკემბრის თვეში დიდთოვლობის და დაბალი ტემპერატურის

გამო ელექტროენერგიის მასობრივი გათიშვები, კერძოდ, აჭარის რეგიონში, სს “ენერგო-

პრო ჯორჯიას“ არეალში გათიშული იყო 20 000 აბონენტი;

ინდივიდუალური გამრიცხველიანება კვლავ რჩება პრობლემატურ საკითხად,

განსაკუთრებით სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას“ და სს „კახეთის ენერგოდისტრიბუციის

არეალში“, კერძოდ, ინდივიდუალური აღრიცხვის არმქონე აბონენტების სტატისტიკა

შემდეგია: სს „თელასი“ – 1,3%; სს „ენერგო-პრო ჯორჯია“ – 15%; სს „კახეთის

ენერგოდისტრიბუცია“ – 10,7 %;

გენერაციის სექტორში დამაკმაყოფილებლად შეიძლება ჩაითვალოს დადგმული

სიმძლავრეების მზადყოფნის მაჩვენებელი, რომელიც 85 %-ს შეადგენს;

ჯერ კიდევ დაბალია ახალი გენერაციის სიმძლავრეების ამოქმედების ტემპები.

საანგარიშო წელს ექსპლოატაციაში შევიდა 38,9 მვტ ჰიდროგენერაციის სიმძლავრეები.

ლიცენზიატების მიერ სალიცენზიო პირობების შეუსრულებლობის გამო დაჯარიმდა

ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზიატები, კერძოდ:

1. კომისიის 2013 წლის 30 იანვრის №2/4 გადაწყვეტილებით – სს „ენერგო-პრო ჯორჯია“.

2012 წლის 27 დეკემბერს კომისიამ მიიღო № 35/2 გადაწყვეტილება (შპს „გაზ-იმპექსსა“ და სს

„ენერგო-პრო ჯორჯიას“ შორის არსებული დავის შესახებ), რომლის თანახმადაც სს „ენერგო-პრო

ჯორჯიას“ დაევალა, შპს „გაზ-იმპექსის“ მოთხოვნის გათვალისწინებით გაეცა ახალი ტექნიკური

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

314,800

232,200

164,700 173,700

143,400

175,025

195,936 178,985

204,400

saqarTvelos energosistemaSi eleqtroenergiis danakargebis dinamika

2005-2013 ww. (aT. kvt.sT)

9

პირობა. აღნიშნული გადაწყვეტილების შეუსრულებლობის გამო სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას“

დაეკისრა ჯარიმა 5000 ლარის ოდენობით.

2. კომისიის 2013 წლის 30 იანვრის №2/12 გადაწყვეტილებით – სს „თელასი“. კომისიის 2008

წლის 18 სექტემბრის №20 დადგენილებით დამტკიცებული ,,ელექტროენერგიის (სიმძლავრის)

მიწოდებისა და მოხმარების წესების“ მე-13 მუხლის, 2009 წლის 4 ივნისის №9 დადგენილებით

დამტკიცებული „ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზიატის მიერ მომხმარებელთა

ელექტრომომარაგების საიმედოობის მაჩვენებელთა მონიტორინგის ინსტრუქციის“ მე-3

მუხლისა და 2009 წლის აპრილის №3 დადგენილებით დამტკიცებული „ელექტროენერგიის

განაწილების ლიცენზიატის მიერ გაწეული მომსახურების კომერციული ხარისხის

მაჩვენებელთა მონიტორინგის ინსტრუქციის“ მე-6 მუხლით განსაზღვრული ვალდებულებების

შეუსრულებლობისათვის სს „თელასს“ დაეკისრა ჯარიმა 5000 ლარის ოდენობით.

1.3. სადავო საკითხების განხილვა და გადაწყვეტა

ელექტროენერგეტიკის სფეროში 2013 წელს კომისიაში განხილულ და გადაწყვეტილ იქნა

შემდეგი სახის დავები:

- განაწილების ლიცენზიატებსა და საცალო მომხმარებლებს შორის;

- განაწილების ლიცენზიატებსა და განაწილების ქსელის ფრაგმენტების მფლობელ

იურიდიულ პირებს შორის;

- საცალო მომხმარებლებსა და სხვა კვალიფიციურ საწარმოებს შორის;

- წარმოების, გადაცემისა და განაწილების ლიცენზიატებს შორის.

სადავო საკითხები შინაარსობრივად შეიძლება დაჯგუფდეს შემდეგი პრიორიტეტების

მიხედვით:

ელექტროენერგიის ხანდაზმული დავალიანების ჩამოწერა;

აღრიცხვის კვანძის (მრიცხველის, დენის ტრანსფორმატორისა და აღრიცხვის წრედების)

შემოწმების (ადგილზე ან ლიცენზიატების ლაბორატორიებში) აქტების საფუძველზე

აღურიცხავი ელექტროენერგიის დარიცხვა;

განაწილების ლიცენზიატის დეპოზიტზე შესატანი თანხის ოდენობა;

კომპანიების მიერ განაწილების ქსელთან ახალი მომხმარებლის მიერთებისათვის

დადგენილი ვადების დარღვევა;

სიმძლავრის გაზრდასთან დაკავშირებული პრობლემები, როდესაც არ დადგინდა

ობიექტის მიერ წინა პერიოდში გამოყენებული სიმძლავრე;

გამანაწილებელი ელექტრული ქსელიდან მიწოდებული ელექტროენერგიის ხარისხის

მაჩვენებლების შესაბამისობის დარღვევა და მომხმარებელთა კუთვნილი

ტერიტორიიდან კომპანიის გამანაწილებელი ქსელის გადატანა სხვა ტერიტორიაზე;

კვალიფიციურ საწარმოებს შორის დავები, რომლებიც ეხება ელექტროენერგიის

მიწოდებისა და მოხმარების პროცესში მომსახურების საფასურის გადანაწილებას.

10

ელექტროენერგეტიკის სექტორის სადავო საკითხების განხილვა ხდებოდა სამუშაო

შეხვედრებზე, მოდავე მხარეების, მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის

სამსახურისა და კომისიის აპარატის თანამშრომელთა მონაწილეობით, მხარეების მიერ

წარმოდგენილი და კომისიის აპარატის მიერ მოპოვებული მტკიცებულებების განხილვის

საფუძველზე. დავების დიდი უმრავლესობა დამთავრდა მხარეთა მორიგებით. დავები,

რომლებიც აღნიშნული პროცედურებით არ დასრულდა, კომისიამ განიხილა სხდომებზე და

მიიღო შესაბამისი გადაწყვეტილებები.

2013 წლის სადავო საკითხების სტატისტიკა

ცხრილი 1.1.

დავების

რაოდენობა

გადაწყვეტილებით

დარეგულირებული

დავების რაოდენობა

სამუშაო შეხვედრებზე

დარეგულირებული

დავების რაოდენობა

განხილვის პროცესში

მყოფი დავების

რაოდენობა

542 32 484 26

გამანაწილებელ კომპანიებსა და აბონენტებს შორის დავების უმეტესი ნაწილი გადაწყდა

აბონენტთა სასარგებლოდ. 2013 წელს ელექტროენერგეტიკის სექტორში მათ ჩამოეწერათ

კომპანიების მიერ უკანონოდ დარიცხული თანხები, დაახლოებით 1 231 720 ლარის ოდენობით.

სადავო საკითხების დინამიკა 2010–2013 წწ. ნახ. 1.3

11

ნახ.1.3.-ზე მოცემულია სადავო საკითხების განხილვისა და გადაწყვეტის დინამიკა.

როგორც გრაფიკებიდან ჩანს, რაოდენობრივ მაჩვენებლებს (წერილების რაოდენობა, სადავო

საკითხების რაოდენობა, მომხმარებლებისათვის ჩამოწერილი თანხების მოცულობა) აქვს

მკვეთრი ზრდის ტენდენცია, რაც კომპანიების მომხმარებლებთან ურთიერთობის საქმიანობის

მნიშვნელოვან ნაკლოვანებებზე მიუთითებს, თუმცა აქვე უნდა აღინიშნოს მომხმარებელთა

აქტიურობისა და კომისიის ცნობადობის ზრდაც. ასევე დადებითი ტენდენციაა დავების

არაფორმალური განხილვისა და მათი მორიგების გზით დასრულება, რაც გამოიხატება იმით,

რომ მიუხედავად დავების რაოდენობის ზრდისა ფორმალურად, კომისიის გადაწყვეტილებით

საანგარიშო წელს გადაწყდა 32 დავა, რაც წინა წლის მაჩვენებელზე 16%-ით ნაკლებია.

1.4. ცვლილებები სატარიფო განაკვეთში

2013 წლის 19 ივნისს კომისიას სატარიფო განაცხადით მომართა შპს „ენერგოტრანსმა” და

მოითხოვა მის საკუთრებაში არსებულ მაღალი ძაბვის ელექტროგადამცემ საშუალებებზე (500 კვ

ეგხ: „ვარძია” და „ზეკარი”, 400 კვ ეგხ „მესხეთი” და 500/400/220 ახალციხის ქვესადგური

(მუდმივი დენის ორი ჩანართი), რომელთა გამოყენება გამიზნულია ელექტროენერგიის

გადასაცემად როგორც თურქეთის რესპუბლიკაში ექსპორტის, ასევე ქვეყნის შიდა

მოხმარებისათვის) ელექტროენერგიის გადაცემის ტარიფების დადგენა საპროგნოზო 2014

წლისათვის.

შპს „ენერგოტრანსი” დაარსდა 2002 წლის 12 სექტემბერს. მისი წილის

100%-იანი მფლობელია სს „საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემა”.

ინფრასტრუქტურული პროექტები განხორციელდა „შავი ზღვის ელექტროგადამცემი ქსელის”

პროექტის ფარგლებში. კომპანიის მიზანია მაღალი ძაბვის ელექტროგადამცემი ხაზებით

ელექტროენერგიის გადაცემა თურქეთის რესპუბლიკაში (ტრანსპორტირება, ტრანზიტი) და

აგრეთვე ქვეყნის შიდა ელექტროგადამცემი ქსელის საიმედო ფუნქციონირება.

კომისიის 2013 წლის 27 აგვისტოს გადაწყვეტილებით განისაზღვრა კომისიის მიერ 2010

წლის 11 ნოემბერს შპს „ენერგოტრანსზე” გაცემული ელექტროენერგიის გადაცემის წინასწარი

ლიცენზიის ამოქმედება 500კვ-იანი უჯრედების მქონე აქტივების გამოყენებაზე, ხოლო 400კვ-

იანი უჯრედის მქონე აქტივებთან მიმართებაში წინასწარი ლიცენზია გადავადდა 2014 წლის

1 იანვრამდე ანუ განესაზღვრა დამატებითი ვადა 500/400/220 კვ ქვესადგურ „ახალციხის”

400კვ-იანი ნაწილის მუდმივი დენის ორი ჩანართისა და ახალციხე-ბორჩხა-თურქეთის

დამაკავშირებელი 400კვ ეგხ „მესხეთის” ექსპლუატაციაში მიღებისა და შესაბამისი

დოკუმენტების კომისიაში წარმოსადგენად.

აღნიშნულის გათვალისწინებით, კომისიაში განხორციელებული კანონშესაბამისი

სატარიფო საქმისწარმოებისა და გაანგარიშების (განისაზღვრა რეგულირებადი აქტივების ბაზა,

კაპიტალური და საოპერაციო დანახარჯები, ხარჯების ალოკაციის პრინციპები ძაბვის

საფეხურების მიხედვით) საფუძველზე, კომისიის 2013 წლის 29 აგვისტოს N8 დადგენილებით

შპს „ენერგოტრანსისთვის” დადგენილ იქნა ელექტროენერგიის გადაცემის ფიქსირებული

12

ტარიფი 500კვ-იანი ელექტროგადამცემი ქსელის საშუალებებზე – 0,27 თეთრი/კვტ.სთ-ზე

დღგ-ის გარეშე.

ცნობილია, რომ საქართველოს მთავრობასა და სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას” შორის და

საქართველოს მთავრობას, სს „საპარტნიორო ფონდს”, ღსს „ინტერრაოეეს”-ს, სს „თელასს”, შპს

„მტკვარი ენერგეტიკას”, სს „ხრამჰესი-1”-სა და სს „ხრამჰესი-2”-ს შორის გაფორმებული

მემორანდუმების საფუძველზე, რომელიც მოწონებულ იქნა, შესაბამისად, საქართველოს

მთავრობის 2012 წლის 24 დეკემბრის N2044 და N2047 განკარგულებებით, კომისიის 2012 წლის

27 დეკემბრის N23 დადგენილებით ცვლილება შევიდა „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ”

კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში და 2013 წლის 1 იანვრიდან 2013 წლის

31 მარტის ჩათვლით სს „თელასისა” და სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას” განაწილების საშუალო

ზღვრული ტარიფები (დღგ-ის გარეშე) საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისათვის 220/380ვ

ძაბვაზე განისაზღვრა, შესაბამისად, 6,891 თეთრი/კვტ.სთ-ზე და 5,19 თეთრი/კვტ.სთ-ზე, ხოლო

ამავე გამანაწილებელი კომპანიების საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისათვის

(მოსახლეობისათვის) 220/380ვოლტ ძაბვაზე მოხმარებული ელექტროენერგიის რაოდენობის

მიხედვით ელექტროენერგიის შესასყიდი ზღვრული სატარიფო განაკვეთები პირველ და მეორე

საფეხურებზე შემცირდა 3 თეთრით (დღგ-ის გარეშე).

ზემოაღნიშნული ტარიფების მოქმედების ვადის დასრულებისთანავე იმავე მხარეებს

შორის გაფორმებული ახალი ურთიერთგაგების მემორანდუმების საფუძველზე, რომელიც ასევე

მოწონებულ იქნა საქართველოს მთავრობის 2013 წლის 28 მარტის N299 და 29 მარტის N300

განკარგულებებით, კომისიის 2013 წლის 3 აპრილის N3 დადგენილებით (ცვლილება

„ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ” კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33

დადგენილებაში) განისაზღვრა სს „თელასისა” და სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას” განაწილების

საშუალო (საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისათვის) და მოსახლეობისათვის 220/380ვოლტ

ძაბვაზე მოხმარებული ელექტროენერგიის რაოდენობის მიხედვით ელექტროენერგიის

შესასყიდი ზღვრული ახალი სატარიფო განაკვეთები (დღგ-ის გარეშე), ამასთან, განისაზღვრა

ტარიფების მოქმედების პერიოდები, კერძოდ, სს „თელასისთვის”: 01/04/2013-31/12/2016

პერიოდზე განაწილების ტარიფი შემცირდა კიდევ 0,036 თეთრით და მოსახლეობისთვის

ელექტროენერგიის შესასყიდი პირველი საფეხურის ტარიფი – 0,39 თეთრით, ხოლო

01/01/2017-31/12/2025 პერიოდზე ტარიფები დადგინდა 2013 წლის პირველ

იანვრამდე მოქმედი ამ ტიპის სატარიფო განაკვეთების დონეზე; სს „ენერგო-პრო ჯორჯიასთვის”

განაწილების ტარიფი შემცირდა კიდევ 0,154 თეთრით და მოსახლეობისთვის

ელექტროენერგიის შესასყიდი პირველი საფეხურის ტარიფი – 0,37 თეთრით, ტარიფების

მოქმედების პერიოდი კი განისაზღვრა 2013 წლის პირველი აპრილიდან 2014 წლის პირველ

სექტემბრამდე.

13

ცხრილი 1.2.

საფ

ეხუ

რებ

ი სს „თელასი” (თბილისის მოსახლეობა)

სს „ენერგო-პრო ჯორჯია”,

პერიოდი

მოქმედების პერიოდი

01/04/2013 –

– 31/12/2016

01/01/2017 –

– 31/12/2025

01/04/2013 –

– 31/08/2014 <101 კვტ.სთ 8.034თ/კვტსთ 11.424 თ/კვტსთ 7.63თ/კვტსთ

101 – 301 კვტ.სთ 10.56 თ/კვტსთ 13.56 თ/კვტსთ 11.0 თ/კვტსთ

301 კვტ.სთ> 14.998 თ/კვტსთ 14.998 თ/კვტსთ 14.83 თ/კვტსთ

ელექტროენერგიის მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგიისა და ასევე „საქართველოს

ელექტროენერგეტიკულ სისტემაში გარანტირებული სიმძლავრისა და გარანტირებული

სიმძლავრის წყაროების განსაზღვრის შესახებ” საქართველოს მთავრობის 2010 წლის 15

ივლისის N193 დადგენილების შესაბამისად, 2013 წელს განხორციელდა გარანტირებული

სიმძლავრის წყაროების (თბოელექტროსადგურები): შპს „მტკვარი ენერგეტიკას” (თბილსრესის

მე-9 ენერგობლოკი), შპს „საქართველოს საერთაშორისო ენერგეტიკული კორპორაციის”

(თბილსრესის მე-3 და მე-4 ენერგობლოკები) და შპს „ჯი ფაუერის” (გაზტურბინები) სატარიფო

რეგულირება, რის შედეგადაც კომისიის 2013 წლის 4 ოქტომბრის N12 და 25 დეკემბრის N13

დადგენილებებით ცვლილება შევიდა 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში და

შესაბამისად, აღნიშნული ლიცენზიატებისათვის განისაზღვრა გარანტირებული სიმძლავრის

საფასურის ახალი საბაზისო განაკვეთები და გარანტირებული სიმძლავრის წყაროს

ელექტროენერგიის წარმოების ახალი ზღვრული ტარიფები, გარანტირებული სიმძლავრის

საფასურისა და ელექტროენერგიის წარმოების ზღვრული ტარიფის მოქმედების პერიოდი შპს

,,საქართველოს საერთაშორისო ენერგეტიკული კორპორაციისათვის“ და შპს ,,მტკვარი

ენერგეტიკისათვის“ – 2013 წლის 1 სექტემბრიდან 2014 წლის 1 სექტემბრამდე, ხოლო შპს „ჯი

ფაუერისთვის” – 2014 წლის 1 იანვრიდან 31 დეკემბრის ჩათვლით.

აქვე განისაზღვრა გარანტირებული სიმძლავრით უზრუნველყოფის მაქსიმალური

პერიოდები, არა უმეტეს: 303 დღისა – „მტკვარი ენერგეტიკისთვის” (მე-9 ენერგობლოკი),

300-300 – დღისა შპს „საქართველოს საერთაშორისო ენერგეტიკული კორპორაციისთვის” (მე-3

და მე-4 ენერგობლოკები) და 335 დღისა – შპს „ჯი ფაუერისთვის” (გაზტურბინები).

აღნიშნულის გათვალისწინებით სააქციო საზოგადოება „ელექტროენერგეტიკული სისტემის

კომერციული ოპერატორისათვის” სავალდებულო გახდა დადგენილი წესით და ტარიფების

მოქმედების პერიოდზე გარანტირებული სიმძლავრის წყაროებისათვის გარანტირებული

სიმძლავრის საფასურის ანაზღაურების უზრუნველყოფა.

14

თბოელექტროსადგურების (გარანტირებული სიმძლავრის წყაროები) ორგანაკვეთიანი

ტარიფები დღგ-ის გარეშე

ცხრილი 1.3.

მაჩვენებლები

შპს „მტკვარი

ენერგეტიკა”

(თბილსრესის

N9 ბლოკი)

შპს „საქართველოს

საერთაშორისო ენერგეტიკული

კოორპორაცია”:

შპს

„ჯი

ფაუერი”

(გაზტურბ

ინები)

თბილსრესის

N3 ბლოკი

თბილსრესის

N4 ბლოკი

გარანტირებული სიმძლავრის საფასური,

ლარი/დღე 58 919

41 460 24 644

20210 21 250

გარანტირებული სიმძლავრის წყაროს

ელექტროენერგიის წარმოების

ზღვრული ტარიფი, თეთრი/კვტ.სთ

7.021 7.492 7.18

1.5. ელექტროენერგეტიკული ბაზარი

1.5.1. 2013 წლის ძირითადი საწარმოო შედეგები

ელექტროენერგიის წარმოების მოცულობა (ნახ.1.4) 2013 წელს უმნიშვნელოდ განსხვავდება

2012 წლისაგან. სალტეზე გაცემულმა ენერგიამ შეადგინა 9 860,6 მლნ კვტ.სთ, რაც წინა წლის

მონაცემზე 4.1%-ით მეტია, ხოლო 2011 წლის მონაცემზე 0.5%-ით ნაკლებია. მიმდინარე წელს

გამომუშავებულ ელექტროენერგიაში თბოელექტროსადგურებზე გამომუშავებული

ელექტროენერგიის წილის ზრდის ტენდენცია შეჩერდა (2010 წ. – 7%; 2011 – 21%, 2012 – 28 %,

2013-17%), (ნახ.1. 5).

ნახ. 1.4

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

6880,4 7419,9

8169,5 8279,1 8278,1

9919,2 9912,2 9471,7 9860,6

7842,7 7882,6 7812,6 8074,7

7640,1

8441,9

9256,6 9379,4 9690,2

ელექტროენერგიის წარმოება (სალტეზე გაცემა) და მოხმარება 2005-2013 წ.წ.

(მლნ. კვტ.სთ)

წარმოება მოხმარება

15

სტაბილურად იზრდება ელექტროენერგიის მოხმარება (ნახ.1.4). ელექტროენერგიის

მოხმარებამ 2013 წელს შეადგინა 9 690.1 მლნ კვტ.სთ, 3,3%-ით მეტი, ვიდრე წინა წელს, ხოლო

2012 წელს ზრდა წინა წელთან შედარებით შეადგენდა 1.3%-ს. ელექტროენერგიის მოხმარებაში

კვლავ შემცირების ტენდენცია აქვს საბოლოო მომხმარებელზე პირდაპირ მიწოდებული

ელექტროენერგიის წილს (20-დან 16%-მდე, 2011-დან 2013 წლის ჩათვლით ), რაც მიუთითებს

ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზიატების საბაზრო ძალაუფლების ზრდაზე

განაწილების არეალში.

ნახ.1.5

საანგარიშო წელს კვლავ ნეგატიური სალდო დაფიქსირდა ელექტროენერგიის იმპორტ-

ექსპორტში (ნახ.1.6). 2013 წელს ელექტროენერგიის იმპორტმა შეადგინა 484,1 გვტ.სთ, რაც

21%-ით ნაკლებია წინა წლის მაჩვენებელზე, ხოლო 2011 წლის მაჩვენებელს აღემატება 2.8%-ით.

რაც შეეხება ექსპორტს, 2013 წელს ექსპორტირებულ იქნა 450.4 გვტ.სთ ელექტროენერგია, რაც

წინა წლის მაჩვენებელზე – 14.7 %-ით, ხოლო 2011 წლის მაჩვენებელზე თითქმის 2-ჯერ

ნაკლებია.

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

5321.6

6724.5 7053.6 7314.6

9263.3

7788.7 7122.1

8163.5

2103.8 1445 1225.5

963.5 655.9

2123.4 2349.8 1697.1

საქართველოს ჰიდროელექტროსადგურებისა და თბოსადგურების მიერ სალტეზე

გაცემული ელექტროენერგია 2005-2013 წწ.

ჰესი

თესი

16

ნახ.1.6

2013 წლის ელექტროენერგიის წარმოება-მოხმარების შედეგების ანალიზის საფუძველზე

შეიძლება დავასკვნათ, რომ მნიშვნელოვანი ყურადღება უნდა მიექცეს გენერაციის ახალი

სიმძლავრეების მშენებლობას ადგილობრივი ენერგორესურსების გამოყენებით და ასევე

ჰიდრორესურსებთან ერთად ათვისებული უნდა იქნეს სხვა ადგილობრივი

ნახშირწყალბადოვანი და განახლებადი რესურსები, მათ შორის, პირველ რიგში – ქარის

ენერგორესურსები.

მნიშვნელოვანი პროგრესია მიღწეული საქსელო დანაკარგების შემცირების

თვალსაზრისით, კერძოდ, 2013 წელს ქსელში სრული მიღებიდან დანაკარგებმა 500–400–330–

220–110–35–10–6–04 კვ ქსელში შეადგინა 7.5% (776.7 გიგავატსაათი), ნაცვლად 2006 წელს

დადგენილი ნორმატივისა – 13.2%-ისა. აღნიშნული განაპირობა გადამცემ და გამანაწილებელ

ქსელში (აღრიცხვიანობის მოწესრიგება, ქსელების რეაბილიტაცია და ა.შ) მნიშვნელოვანი

ინვესტიციების განხორციელებამ, რომელიც დანაკარგებისა და კომპანიების ტარიფების

გადახედვის ძირითადი საფუძველი გახდა.

1.5.2. ელექტროენერგეტიკული ბაზრის მონიტორინგის მახასიათებლები

საქართველოს კანონში „ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის შესახებ“ 2013 წლის

27 დეკემბერს შესული ცვლილებების თანახმად, კომისიას ენიჭება ენერგეტიკული ბაზრების

მონიტორინგის უფლება. მარეგულირებელი კომისიის მიერ ბაზრის მონიტორინგის მიზანია

ბაზრის დიზაინის ნაკლოვანებების შეფასება, საბაზრო ძალაუფლების გამოყენების

შესაძლებლობების, აგრეთვე გადამცემი და გამანაწილებელი ქსელის ლიცენზიატების მიერ

დისკრიმინაციული მოქმედებების განხორციელების პოტენციალის დადგენა.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

1,398,6

777,6

433,3

649,1

254,8 222,1

470,9

614,6 484,1

121,8 82,642

629,5 679,6 749,4

1524,28

930,6

460,2 450,4

ელექტროენერგიის იმპორტი და ექსპორტი 2005-2013 წწ.

(მლნ.კვტსთ)

იმპორტი ექსპორტი

17

კომისიაში ჩატარებული კვლევების საფუძველზე განისაზღვრა საქართველოში

ელექტროენერგეტიკული ბაზრის მონიტორინგის ძირითადი მაჩვენებლები (საბაზრო წილი,

ჰერფინდალ-ჰირშმანის ინდექსი, ძირითადი მიმწოდებლის, აგრეთვე საბაზრო ძალაუფლების

გამოყენების და ბაზრის ლიბერალიზაციის მახასიათებლები) საანგარიშო წლისათვის.

საქართველოს ელექტროენერგეტიკული ბაზრის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი

საკანონმდებლო-ნორმატიული ნაკლოვანებაა ელექტროენერგიის მიწოდების საქმიანობის

განაწილების (დისტრიბუციის) საქმიანობისაგან გაუმიჯნაობა, რაც ართულებს ბაზარზე

ალტერნატიული მიმწოდებლების გაჩენას.

ბაზრის გახსნის საპროგნოზო (თეორიული) და ფაქტობრივი მახასიათებლები მოცემულია

ნახ. 1.7.-ზე, საიდანაც ჩანს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ საანგარიშო წელს კვალიფიციური

საწარმოებისათვის დადგენილი შეზღუდვა შემცირდა წელიწადში 3 მილიონ კვტ.სთ-მდე, ამას

პირდაპირი მომხმარებლების რიცხვი და პირდაპირი კონტრაქტებით შეძენილი ენერგიის

მოცულობა არ შეუცვლია. არასაკმარისად ეფექტურია აგრეთვე საცალო მომხმარებლების მიერ

მცირე ჰესებიდან პირდაპირი ხელშეკრულებით ელექტროენერგიის შეძენის ნორმა.

ელექტროენერგეტიკული ბაზრის გახსნის ფაქტობრივი მაჩვენებელი 2012 წელს

შეადგენდა 17%-ს, ხოლო 2013 წელს – 19%-ს.

ნახ. 1.7

გენერაციის სექტორში საბაზრო წილები შემდეგნაირად განაწილდა:

– 2012 ენგური – 33%; მტკვარი – 11,8%; თბილსრესი – 11,7%;

– 2013 ენგური – 36%; მტკვარი – 8,8%; ვარციხე – 8,4%;

– ჰერფინდალ–ჰირშმანის ინდექსი:

2012 – HHI = 1365;

2013 – HHI = 1445,

ანუ ბაზარი დარჩა ზომიერად კონცენტრირებული: 1001 <HHI< 1800.

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

25.6

30.3 28.5

31

24.6

19.4 19.7

24.9 26.3

22.3

24.5

19.4

17 19

ბაზრის გახსნის მაჩვენებლები

საპროგნოზო ფაქტიური

18

2. ბუნებრივი გაზის სექტორი

2.1. ლიცენზირება

კომისიის 2013 წლის 18 დეკემბრის №34/2 გადაწყვეტილებით ბუნებრივი გაზის

სექტორში გაიცა ერთი ლიცენზია – განაწილების ლიცენზია სს ,,საქორგგაზზე”. ამასთანავე, ათ

გაზის კომპანიას, რომლებიც შეერწყა სს ,,საქორგგაზს”, გაუუქმდა განაწილების ლიცენზია. სს

,,საქორგგაზის”, სს ,,გორიგაზის”, სს ,,ბოლნისიგაზის”, სს ,,ქუთაისიგაზის”,

სს ,,თეთრიწყაროგაზის”, სს ,,რუსთავიგაზის” და სს ,,კასპიგაზის” აქციონერთა საერთო კრების

გადაწყვეტილების, აგრეთვე შპს ,,თერჯოლის ბუნებრივი აირის”, შპს ,,ვანიგაზის”,

შპს ,,სამტრედიაგაზისა” და შპს ,,ბორჯომიგაზის” პარტნიორთა კრების გადაწყვეტილებების

თანახმად, ეს გაზის კომპანიები შეერწყა სს ,,საქორგგაზს”. შერწყმისთანავე ხსენებულმა

საზოგადოებებმა შეწყვიტა არსებობა, ხოლო სს ,,საქორგგაზი” გახდა ამ საზოგადოებების

უფლებამონაცვლე და მას სრულად გადაეცა აღნიშნული საზოგადოებების მთელი ქონება.

შესაბამისად, სს ,,საქორგგაზის” ბუნებრივი გაზის განაწილების საქმიანობა გავრცელდა

ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი ქსელის იმ ფარგლებში, რომელზეც კომისიის მიერ ადრე

გაცემული იყო ზემოხსენებული გაზის კომპანიების ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი

ლიცენზიები.

კომისიის 2013 წლის 13 თებერვლის №3/2 გადაწყვეტილებით შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი-

იმერეთის” მფლობელობაში არსებულ ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელ ქსელს დაემატა დაბა

ხარაგაულში აშენებული ახალი გამანაწილებელი ქსელი.

კომისიის 2013 წლის 30 ოქტომბრის №27/2 გადაწყვეტილებით შპს ,,სახალხო ექსპრეს

სერვისის” ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელ ქსელს დაემატა სამხედრო გზის მე-13

კილომეტრზე, ყოფილი დიღმის მევენახეობის საცდელი მეურნეობის ტერიტორიაზე მდებარე

შპს ,,ცისკარას” ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი ქსელი (იჯარის ხელშეკრულების

საფუძველზე).

კომისიის 2013 წლის 6 ნოემბრის №28/1 გადაწყვეტილებით გაუქმდა შპს ,,ნინიკას”

განაწილების ლიცენზია მისივე განცხადების საფუძველზე (ლიცენზიის სერია 23, №061,

გაცემული კომისიის მიერ 19.11.2003 წ., გადაწყვეტილება №44/4). მის საკუთრებაში არსებული

ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი ქსელი უძრავი ქონების ნასყიდობის ხელშეკრულების

საფუძველზე საკუთრებაში გადაეცა შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი – კახეთს”.

ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი კომპანიების განაწილების ლიცენზიაში შეტანილი

ცვლილებები იხილეთ დანართში 8.

2013 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, საქართველოში მსხვილი და მცირე ბუნებრივი

გაზის 45 გამანაწილებელი კომპანიაა, მათ შორის უმსხვილესია შპს „ყაზტრანსგაზ-თბილისი”.

ბუნებრივი გაზის ტრანსპორტირების ლიცენზიატი მხოლოდ ერთია – შპს ,,საქართველოს

გაზის ტრანსპორტირების კომპანია”. სულ ბუნებრივი გაზის სფეროში მოქმედებს 46 ლიცენზია

(დანართი 9).

2005 წლიდან ბუნებრივი გაზის მიწოდების ლიცენზია აღარ გაიცემა. ამჟამად ბუნებრივი

გაზის ძირითადი მომწოდებლებია: შპს ,,საქართველოს ნავთობისა და გაზის კორპორაცია”, შპს

,,სოკარ ჯორჯია გაზი”, შპს ,,საერთაშორისო ენერგეტიკული კორპორაცია”, სს ,,ვისოლ

19

პეტროლიუმ ჯორჯია”, სს ,,სოკარ ჯორჯია გაზ დისტრიბუშენი” და შპს ,,სოკარ გაზ ექსპორტ-

იმპორტი”.

ცხრილში 2.1 ნაჩვენებია 2000-2013 წლებში განაწილების ლიცენზიატების რაოდენობა

საქართველოში.

ცხრილი 2.1

2000-2013 წლებში განაწილების ლიცენზიატების რაოდენობა საქართველოში

2.2. სალიცენზიო პირობების დაცვის მონიტორინგი

,,ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის შესახებ” საქართველოს კანონის თანახმად,

ბუნებრივი გაზის ლიცენზიატების რეგულირების სფეროში შედის მათი მუდმივი

მონიტორინგი. კომისია სისტემატურად აწარმოებს ლიცენზიატებისაგან ინფორმაციის მიღებას

მათ მიერ ჩატარებული საქმიანობის შესახებ. ლიცენზიატები ყოველწლიურად წარუდგენენ

კომისიას წლიურ ანგარიშს (როგორც ტექნიკურს, ასევე ფინანსურს). ამ ანგარიშების ანალიზის

მიხედვით მზადდება სათანადო დასკვნები.

ბუნებრივი გაზის განაწილების ლიცენზიატებს, მიმწოდებლებსა და მომხმარებლებს

შორის ურთიერთობის რეგულირების გაუმჯობესების მიზნით კომისიაში ტარდება მუშა

შეხვედრები სხვადასხვა ორგანიზაციებთან და ლიცენზიატებთან, ლიცენზიატებს უტარდებათ

კონსულტაციები.

2.3. სადავო საკითხების განხილვა და გადაწყვეტა

საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად, კომისიის ერთ-ერთ ძირითად ფუნქციას

წარმოადგენს ლიცენზიატებს შორის, ასევე ლიცენზიატებსა და მომხმარებლებს შორის

წარმოქმნილი სადავო საკითხების განხილვა და გადაწყვეტა თავისი კომპეტენციის ფარგლებში.

2013 წელს გაზის სექტორში სადავო საკითხების სტატისტიკა ნაჩვენებია ცხრილში 2.2.

კომისიაში შემოსული 427 სადავო საკითხიდან 246 ანუ 57,61% ეხებოდა შპს ,,ყაზტრანსგაზ-

თბილისს”, 174 ანუ 40,75% კი – შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი – იმერეთს”. საჩივრების

უმრავლესობა ძირითადად ეხებოდა გაზის მრიცხველებთან დაკავშირებულ პრობლემებს

(მათ შორის მრიცხველის დაზიანებას, შეცვლას), დარიცხული თანხების სამართლიანობას,

ბუნებრივი გაზის უკანონო მოხმარებას და ა.შ.

20

2013 წელს გაზის სექტორში სადავო საკითხების სტატისტიკა

ცხრილი 2.2

დავების

რაოდენობა

გადაწყვეტილებით

დარეგულირებული

დავების რაოდენობა

სამუშაო შეხვედრებზე

დარეგულირებული

დავების რაოდენობა

განხილვის პროცესში

მყოფი დავების

რაოდენობა

427 147 159 121

დავების განხილვისას მოკვლეულ მასალებზე ხდებოდა შესაბამისი რეაგირება. 2013 წელს

ბუნებრივი გაზის სექტორში მომხმარებელს სულ ჩამოეწერა უსაფუძვლოდ დარიცხული თანხა

77656.93 ლარის ოდენობით.

2.4. ცვლილებები სატარიფო განაკვეთში

საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსა და ბუნებრივი

გაზის მიმწოდებლებს (საბითუმო და საცალო) შორის 2013 წლის 1 მარტს დადებული

მემორანდუმის თანახმად, საყოფაცხოვრებო (მოსახლეობა) მომხმარებლებისთვის ბუნებრივი

გაზის მიწოდების ტარიფები შემცირდა 5.0 თეთრით/მ3-ზე დღგ-ის ჩათვლით. შესაბამისად,

გაზგამანაწილებელი კომპანიების ბუნებრივი გაზის განაწილების ქსელზე მიერთებული

საყოფაცხოვრებო (მოსახლეობა) მომხმარებლებისთვის შემცირდა მოხმარების ტარიფებიც.

2013 წლის მდგომარეობით, საქართველოში სამომხმარებლო (საყოფაცხოვრებო) ტარიფის

საშუალო დონე კვლავ მნიშვნელოვნად დაბალია აღმოსავლეთ ევროპისა და ყოფილი საბჭოთა

კავშირის ზოგიერთ ქვეყანაში მოქმედ ტარიფებთან შედარებით (იხ. დანართი 10)

საანგარიშო წელს ბუნებრივი გაზის სექტორში მიღებული სატარიფო დადგენილებები

ძირითადად დაკავშირებული იყო, ერთი მხრივ, სტრუქტურულ-ორგანიზაციულ

გარდაქმნებთან და, მეორე მხრივ, გაზგამანაწილებელი ლიცენზიატის შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი

– იმერეთის“ განაწილების არეალის გაფართოებასთან, კერძოდ, აღნიშნული კომპანიის მიერ

განხორციელდა ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის გაზიფიცირება, რომელსაც დაუდგინდა

საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისთვის ბუნებრივი გაზის ტარიფები დღგ-ის გარეშე

(თეთრი/მ3), (იხ. ცხრილი 2.3).

ცxrili 2.3

ტარიფის მოქმედების არეალი

მიწოდების ზღვრული

(ზედა ზღვარი) ტარიფი

განაწილება–

გატარების ტარიფი

მოხმარების ზღვრული

(ზედა ზღვარი) ტარიფი

ტრანსპორტირების

ტარიფის

გათვალისწინებით

ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის

მომხმარებლებისთვის 29.271 12,312 42,966

21

2.5. ბუნებრივი გაზის სექტორის ძირითადი მახასიათებლები

ქვეყანაში მაგისტრალური გაზსადენების სისტემას ექსპლუატაციას უწევს საქართველოს

გაზის ტრანსპორტირების კომპანია. ამ სისტემით ხორციელდება საქართველოს მომხმარებელთა

ბუნებრივი გაზით მომარაგება, ასევე გაზის ტრანზიტი რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიიდან

სომხეთის ტერიტორიაზე, რომლისთვისაც კომპანია იღებს სატრანზიტო შემოსავალს ბუნებრივი

გაზის სახით.

2013 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, კომპანიის მფლობელობაშია 1794.0 კმ საერთო

სიგრძის მაგისტრალური გაზსადენი (მათ შორის – განშტოებები 452,76 კმ), 282

გაზგამანაწილებელი სადგური (მათ შორის – 84 ნავთობისა და გაზის კორპორაციის ბალანსზე

არსებული, 28 – საქართველოს გაზის ტრანსპორტირების კორპორაციის და 170 – გარეშე

ორგანიზაციების), 5 გაზის აღრიცხვის კვანძი. გაზსადენები გაყვანილია რთულ რელიეფურ და

კლიმატურ პირობებში.

მაგისტრალური გაზსადენები დაპროექტებულია 5.5 მეგაპასკალ სამუშაო წნევაზე.

გაზსადენების მთლიანი საპროექტო წარმადობა შეადგენს 55 მლნ.მ3-ს დღე-ღამეში, ანუ 20

მლიარდ მ3 ბუნებრივ გაზს წელიწადში. გაზსადენების მთლიანი გეომეტრიული მოცულობაა

548,4 ათასი მ3.

საქართველოს გაზმომარაგება ხორციელდება რუსეთიდან და აზერბაიჯანიდან.

საქართველოში გაზის ტრანზიტი ორი მილსადენით ხორციელდება – სამხრეთ-კავკასიური

მილსადენით და ჩრდილოეთ-სამხრეთის მაგისტრალური გაზსადენით.

სამხრეთ-კავკასიური მილსადენით (დანართში 23, სქემა 2), რომელიც ცნობილია, როგორც

ბაქო-თბილისი-ერზრუმის გაზსადენი, აზერბაიჯანში, შაჰ-დენიზის საბადოდან მოპოვებული

გაზის თურქეთში ტრანზიტი ხორციელდება. გაზსადენის სიგრძეა 692 კმ, საქართველოს

მონაკვეთის სიგრძე კი – 249 კმ. სამხრეთ-კავკასიური გაზსადენი, უმეტესწილად, ბაქო-

თბილისი-ჯეიჰანის ნავთობსადენის პარალელურად არის გაყვანილი. სატრანზიტო

გადასახადის სახით საქართველოს აქვს ოფცია აზერბაიჯანიდან თურქეთში

ტრანსპორტირებული გაზის 5%-მდე მოცულობა შეისყიდოს შეღავათიან ფასად. გარდა ამისა,

გაზსადენის ფუნქციონირების (2007 წ.) დაწყებიდან 20 წლის განმავლობაში საქართველო

ბუნებრივი გაზის დამატებით მოცულობას – წელიწადში ნახევარ მილიარდ კუბურ მეტრ გაზს

სპეციალურ ფასში შეისყიდის.

საქართველოს მაგისტრალური გაზსადენები ნაჩვენებია დანართში 24 (სქემა 3).

2013 წელს ბუნებრივი გაზის მოწოდებამ სულ შეადგინა 3 863 351 514 მ³, მათ შორის:

ტრანზიტით სომხეთს მიეწოდა 1 956 325 000 მ3, საქართველოს – 1 907 026 514 მ3 (იხ. ნახაზი 2.2).

22

ნახ. 2.2

ცხრილში 2.4 და ასევე გრაფიკზე ნაჩვენებია 2000-2013 წლებში საქართველოსათვის

მოწოდებული ბუნებრივი გაზის მოცულობები (მლნ. მ3 წელიწადში).

23

2000-2013 წლებში საქართველოსათვის მოწოდებული ბუნებრივი გაზის

მოცულობები (მლნ. მ3 წელიწადში)

ცხრილი 2.4

ბუნებრივი გაზის ტრანსპორტირების კომპანია ერთადერთია საქართველოში, რომელიც

გაზის ტრანსპორტირების ლიცენზიით სარგებლობს.

საქართველოს მაგისტრალური გაზსადენის სისტემა 1959 წლიდან ფუნქციონირებს.

მაგისტრალური გაზსადენის ექსპლუატაციას ახორციელებენ ქვეშეთის, საგურამოსა და

თერჯოლის სახაზო-საექსპლუატაციო ფილიალები და ყაზბეგისა და გურჯაანის სახაზო-

24

საექსპლუატაციო სამსახურები. საქართველოს მაგისტრალური გაზსადენის სისტემა

9 გაზსადენს მოიცავს: ჩრდილოეთ კავკასია-ამიერკავკასია, ყაზახ-საგურამო, ყარადაღ-თბილისი,

ვლადიკავკაზ-თბილისი, საგურამო-ქუთაისი, ქუთაისი-სოხუმი, რუსთავი-თელავი-ჟინვალი,

წითელი ხიდი-წალკა-ალასტანი და გომი-ხაშური-ბაკურიანი.

საქართველოში ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი ქსელის სიგრძე შეადგენს

17236.181 კმ-ს.

ქ. თბილისს ემსახურება ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი კომპანიები:

შპს ,,ყაზტრანსგაზ-თბილისი”, შპს ,,დიდი დიღომი”, შპს ,,ვარკეთილაირი”, სს ,,ენერგოკავშირი”,

შპს ,,გამა” და შპს ,,ყამარი მ”. 2013 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, თბილისში

გამრიცხველიანებულია სულ 401479 აბონენტი, მათ შორის საყოფაცხოვრებო – 388237 და

არასაყოფაცხოვრებო – 13242. 2013 წელს ქსელზე მიერთებული ახალი მომხმარებლების

რაოდენობამ შეადგინა 9612, მათ შორის საყოფაცხოვრებოა 8550 და არასაყოფაცხოვრებო – 1062

(დანართი 11).

2013 წელს თბილისის გაზის კომპანიებში მიღებული ბუნებრივი გაზის ოდენობა და

დანაკარგები, ასევე აბონენტთა რაოდენობა, დიაგრამების სახით ნაჩვენებია დანართში 12.

2013 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზის” გამანაწილებელი

კომპანიების აბონენტთა რაოდენობაა სულ 257047, მათ შორის საყოფაცხოვრებოა 250147 და

არასაყოფაცხოვრებო – 6900. 2013 წელს ქსელზე მიერთებული ახალი მომხმარებლების

რაოდენობამ შეადგინა 39224, მათ შორის საყოფაცხოვრებოა 38342 და არასაყოფაცხოვრებო –

882 (დანართი 13).

2013 წელს შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზის” კომპანიებში მიღებული ბუნებრივი გაზის

ოდენობა და დანაკარგები, ასევე აბონენტთა რაოდენობა დიაგრამების სახით ნაჩვენებია

დანართში 14.

სს ,,საქორგგაზის” აბონენტთა რაოდენობაა სულ 167063, მათ შორის საყოფაცხოვრებოა

162552 და არასაყოფაცხოვრებო – 4511. 2013 წელს ქსელზე მიერთებული ახალი

მომხმარებლების რაოდენობამ შეადგინა 6152, მათ შორის საყოფაცხოვრებოა 5727 და

არასაყოფაცხოვრებო – 425.

2013 წელს საქართველოში ქსელზე მიერთებულ იქნა სულ 62829 ახალი მომხმარებელი,

მათ შორის 60293 – საყოფაცხოვრებო (მოსახლეობა) და 2536 – არასაყოფაცხოვრებო. სულ

ბუნებრივი გაზის აბონენტთა რაოდენობა შეადგენს 891117-ს, მათ შორის საყოფაცხოვრებო –

864947-ს და არასაყოფაცხოვრებო – 26170-ს.

25

3. წყალმომარაგება

3.1. ლიცენზირება

საანგარიშო წელს წყალმომარაგებაში ახალი ლიცენზია არ გაცემულა. შესაბამისად, 2014

წლის 1 იანვრისათვის კვლავინდებურად ლიცენზირებულია წყალმომარაგების 15 საწარმო

(იხ. დანართი 15).

3.2. სადავო საკითხების განხილვა და გადაწყვეტა

საანგარიშო წელს წყალმომარაგების საკითხებზე კომისიაში შემოვიდა სხვადასხვა

შინაარსის 420 განცხადება/საჩივარი და საინფორმაციო ხასიათის წერილი, რომელთა

უმრავლესობაც შეეხებოდა წყალმომარაგებასთან დაკავშირებულ პრობლემებს,

არამართებულად დარიცხული დავალიანებების კორექტირებას, უძრავი ქონების ახალი

მფლობელისთვის ძველი დავალიანების დაკისრებას. მათი ნაწილი დაკმაყოფილდა მორიგებით

სრულად. აბონენტებზე სასმელი წყლის მორიგებით ჩამოწერილი თანხის ოდენობამ შეადგინა

37500 ლარი. ცალკეულ შემთხვევებში მომხმარებლები ჩაერთნენ დებიტორული დავალიანების

რესტრუქტურიზაციის პროგრამაში და არსებული დავალიანებები გადაუნაწილდათ არანაკლებ

24 თვეზე.

ბოლო დროს თავი იჩინა წყალმომარაგების ქსელზე მიერთებებთან დაკავშირებულმა

პრობლემებმა. კომპანიები ქსელზე მიერთების მსურველებს სთხოვდნენ მიერთების საფასურის

გადახდას, მიუხედავად იმისა, ეკუთვნოდათ თუ არა მათ ამ საფასურის გადახდა. აღნიშნულთან

დაკავშირებით კომპანიებმა მიიღეს შესაბამისი განმარტებები.

20 საკითხზე კომისიამ მიიღო შესაბამისი გადაწყვეტილებები. 16 გადაწყვეტილების

შედეგად აბონენტებს დამატებით ჩამოეწერათ არამართებულად დარიცხული თანხები 65500

ლარის ოდენობით. არ დაკმაყოფილდა 4 საჩივარი, თუმცა კომისიის რეკომენდაციით

აბონენტებს დარიცხული თანხები გადაუნაწილდათ რამდენიმე თვეზე.

ჯამში აბონენტებზე ჩამოწერილი თანხების ოდენობამ შეადგინა 103 000 ლარი.

3.3. ცვლილებები სატარიფო განაკვეთში

წყალმომარაგების სექტორში 2013 წელს მხოლოდ ერთი ლიცენზიატის სატარიფო

რეგულირება განხორციელდა, კერძოდ, შპს „მარნეულის სოფწყალს” (საკუთრების ფორმა და

პარტნიორული მონაწილეობა – 100 % მარნეულის მუნიციპალიტეტი), რომელიც

წყალმომარაგებას ახორციელებს მარნეულის მუნიციპალიტეტში, წარმოდგენილი სატარიფო

განაცხადის საფუძველზე, კომისიის მიერ 2012 წლის 27დეკემბრის N22 დადგენილებით

(ცვლილება შევიდა 2010 წლის 17 აგვისტოს N17 დადგენილებაში) განესაზღვრა მის სამოქმედო

არეალში მყოფი მომხმარებლებისათვის სასმელი წყლის მიწოდების ზღვრული ტარიფები დღგ-

26

ის გარეშე, მომხმარებელთა კატეგორიების მიხედვით (კომპანიას წყალარინების სერვისი არ

გააჩნია):

გამრიცხველიანებული საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისათვის – 33,3 თეთრი/მ3;

გაუმრიცხველიანებელი საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისათვის – 1,398

ლარი/სულზე/თვეში;

არასაყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისათვის – 2,652 ლარი/მ3.

3.4. სასმელი წყლის მიწოდება

კომისიის მიერ დამტკიცებული სალიცენზიო პირობების მიხედვით, სასმელი წყლის

მიმწოდებელთა ერთ-ერთი ვალდებულებაა უზრუნველყონ მომხმარებელთა უწყვეტი,

ხარისხიანი წყალმომარაგება და დროულად მოაწესრიგონ ამ კუთხით წარმოქმნილი

პრობლემები.

წყალმომარაგებასთან დაკავშირებული პრობლემების თაობაზე შემოსულ განცხადებასა

თუ სატელეფონო შეტყობინებაზე დაუყოვნებლივ რეაგირებს კომისია და ავალებს კომპანიებს

მაქსიმალურად მოკლე დროში უზრუნველყონ აბონენტთა წყალმომარაგება და არსებული

ხარვეზების აღმოფხვრა.

იმ შემთხვევაში, როცა დროულად არ ხდება კომისიის მითითებების შესრულება, დგება

კომპანიების ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობის საკითხი.

კომისიის მოთხოვნის შეუსრულებლობის გამო საანგარიშო წლის თებერვალში

შპს „საქართველოს გაერთიანებული წყალმომარაგების კომპანია“ დაჯარიმდა 5 ათასი ლარით.

საანგარიშო წელს მნიშვნელოვანი სამუშაოები ჩატარდა წყალმომარაგების გაუმჯობესების

მიზნით, თუმცა გარკვეულ პრობლემად ზოგიერთ რეგიონში კვლავ რჩება ამორტიზებული

ქსელები, არამდგრადი სათავე ნაგებობები, საფილტრეები, რეზერვუარები და წყალმომარაგების

გრაფიკი.

წარმატებით ხორციელდება აბონენტთა ინდივიდუალური გამრიცხველიანების პროგრამა,

რაც ხელს შეუწყობს სასმელი წყლის რაციონალურად ხარჯვას და გააუმჯობესებს

წყალმომარაგების გრაფიკსა და ხარისხს. 2013 წლის მონაცემებით, საქართველოს მასშტაბით

გამრიცხველიანებულია 254 166 აბონენტი (იხ. დანართი 16) ანუ აბონენტთა საერთო

რაოდენობის (832 111) 30,5%.

შპს „ჯორჯიან უოთერ ენდ ფაუერის“ მიერ 2013 წელს ყურადღება გამახვილდა

ვალდებულების – „მტკვარი ჩამდინარე წყლების გარეშე“ – შესრულებაზე. ამასთან, წყლის

მიწოდებასთან დაკავშირებით კომპანიამ განახორციელა მნიშვნელოვანი ღონისძიებები:

წყალმომარაგების ქსელის რეაბილიტაცია 24 ქუჩაზე, მუხრანის ველზე 30 ჭაბურღილის ტუმბოს

ექსპლუატაციაში მიღება, წყლის გაფილტვრა არაგვის ხეობაში, სამგორში, ღრმაღელეში და

დამატებითი სალექარი ავზის მონტაჟი მისაქციელში, გარდაბნის საქლორატორო სადგურის

განახლება, 32 ერთეული წნევის რეგულატორის მონტაჟი თბილისში, უმთავრესად ისანი-

27

სამგორში, ახალი სატუმბი სადგურის მონტაჟი ხუდადოვის ქუჩაზე, აღჭურვილი 3 ტუმბოთი

და 4 გამაძლიერებლით, თბილისში დასრულდა 7 ტუმბო აგრეგატის კაპიტალური რემონტი.

საანგარიშო წელს თბილისში იმატა წყალმომარაგების შეფერხებებმა, რაც ძირითადად

გამოწვეული იყო ზამთარში ამინდის გაუარესებით. დღე-ღამის ტემპერატურათა შორის

მკვეთრი სხვაობა დიდ ზეგავლენას ახდენს ყველა ტიპის მასალის მილზე, რის გამოც იმატა

დაზიანებებმა. მილების დაზიანების საერთო რაოდენობა 2013 წლის დეკემბერში წინა წელთან

შედარებით 10%-ით გაიზარდა. აღნიშნული პრობლემის მოსაგვარებლად კომპანია მუშაობს სამი

მიმართულებით: 1. მილების რეაბილიტაცია და რკინის მილების პლასტმასის მილებით

შეცვლა, რომლებზეც ნაკლებ ზეგავლენას ახდენს ამინდის ცვალებადობა; 2. ქსელის შიგნით

არსებული წნევის რეგულირება წნევის რეგულატორების ინსტალაციით; 3. ურდულების

შეცვლა/დამონტაჟება, რაც შესაძლებელს გახდის დაზიანებული ტერიტორიის ლოკალურ

გამორთვას და წყალმომარაგების შეუფერხებლობას, კონკრეტული ავარიების გამო.

შპს „ჯორჯიან უოთერ ენდ ფაუერის“ აბონენტთა რაოდენობაა 471464, მათგან

გამრიცხველიანებულია 91182 აბონენტი (19,3%).

შპს „საქართველოს გაერთიანებული წყალმომარაგების კომპანიამ“ 2013 წელს

წყალმომარაგების ქსელზე აღმოფხვრა 25498 დაზიანება, შეასრულა 496 ახალი აბონენტის

წყალმომარაგების ქსელზე დაერთების სამუშაოები, შეცვალა 50 და კაპიტალურად შეაკეთა 65

ტუმბო აგრეგატი. კომპანიაში არსებული 301 რეზერვუარიდან გაირეცხა და სადეზინფექციო

სამუშაოები ჩაუტარდა ყველა რეზერვუარს, გარემონტდა 76 რეზერვუარი. შეიცვალა სხვადასხვა

დიამეტრის 38 000 გრძ/მ წყალმომარაგების ქსელი. აბონენტთა საერთო რაოდენობაა 295 844,

საიდანაც უკვე გამრიცხველიანებულია 129 312 აბონენტი (43,7%)

საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით, უკვე მე-6 წელია, ქ. ბათუმში

მიმდინარეობს ქალაქის წყალმომარაგების სისტემის სარეაბილიტაციო ფართომასშტაბიანი

სარემონტო-სამონტაჟო სამუშაოები, რომელსაც საქართველო-გერმანიის ფინანსური

თანამშრომლობის ფარგლებში საჭირო კრედიტით უზრუნველყოფს გერმანიის

რეკონსტრუქციის და განვითარების სახელმწიფო ბანკი ქ. ბათუმის მერიის თანამონაწილეობით.

2013 წელს დამთავრდა წყალმომარაგების სისტემის სარეაბილიტაციო სამშენებლო-

სამონტაჟო სამუშაოები, რომელიც მოიცავს ქალაქის მთელ ტერიტორიას, გარდა „გოროდოკისა“

და თამარის დასახლებისა. ამ უბანში დამონტაჟდა 93 კმ წყალსადენის ქსელი. მოქმედი

მეორადი და წნევის ტუმბოების რიცხვი 176-დან შემცირდა 10-მდე, რამაც ელექტროენერგიის

ხარჯი საგრძნობლად შეამცირა.

აღსანიშნავია, რომ საყოფაცხოვრებო აბონენტების ახალ ქსელზე გადართვა, სასმელი

წყლის აღრიცხვის ინდივიდუალური კვანძის მოწყობა (მრიცხველის ხარჯების ჩათვლით)

ხდება ქ. ბათუმის მერიის მიერ ამ დანიშნულებით გამოყოფილი ფინანსებით.

მრავალსართულიან სახლებზე დაყენებულია საერთო მრიცხველები, რომელთა

მონაცემების ანალიზმა აჩვენა, რომ სახლები, სადაც ინდივიდუალური გამრიცხველიანება არ

არის, გამოირჩევა წყლის დიდი ხარჯით, რაც განპირობებულია წყლის უყაირათო ხარჯვითა და

გაუმართავი სანტექნიკური მოწყობილობებით.

შპს `ბათუმის წყლის~ გადაწყვეტილებით გამრიცხველიანდა და მომავალშიც

გაგრძელდება მრავალსართულიანი სახლების ინდივიდუალური გამრიცხველიანება. წინასაწარ

ჩატარებული შეხვედრების, საუბრებისა და საინფორმაციო კამპანიის მიუხედავად,

28

მოსახლეობის მხრიდან მაინც არის წინააღმდეგობა კორპუსებში ინდივიდუალურ

გამრიცხველიანებასთან დაკავშირებით.

შპს `ბათუმის წყლის~ აბონენტთა რაოდენობაა 50771, მათგან გამრიცხველიანებულია

24996 (49,2%).

საანგარიშო წელს ქობულეთში მუნიციპალიტეტის დაკვეთით განხორციელდა

წყალმომარაგების ქსელის რეაბილიტაცია და აბონენტთა გამრიცხველიანება. პრობლემად რჩება

რამდენიმე ქუჩის წყალმომარაგების ქსელის შეცვლა და გამრიცხველიანება. შპს „ქობულეთის

წყალს“ ჰყავს 5195 აბონენტი, მათგან გამრიცხველიანებულია 4553 (87,6%).

შპს „საჩხერის წყალკანალი“ ახორციელებს 24-საათიან წყალმომარაგებას. ვინაიდან

წყალმომარაგების ქსელი არის მთლიანად ახალი, მნიშვნელოვანი პრობლემები და ავარიები არ

დაფიქსირებულა. წყალმომარაგების ქსელში მაღალი დანაკარგების აღმოსაფხვრელად 2013

წლის დასაწყისიდან დაიწყო ქსელის მთლიანი გამრიცხველიანება. აბონენტთა საერთო

რაოდენობაა 4126, საიდანაც გამრიცხველიანებულია 3845 აბონენტი (93,2%).

შპს „მარნეულის სოფწყალმა“ განახორციელა სარეაბილიტაციო სამუშაოები. შედეგად,

რამდენიმე სოფელში შეიცვალა ამორტიზებული წყალმომარაგების ქსელი და ტუმბოები.

პრობლემად რჩება იმ სოფლების ხარისხიანი წყალმომარაგება, სადაც ვერ განხორციელდა

სარეაბილიტაციო სამუშაოები, რის გამოც დიდია წყლის დანაკარგები. აბონენტთა საერთო

რაოდენობაა 4711, აქედან გამრიცხველიანებულია 278 აბონენტი (5,9%).

2013 წლის მონაცემებით, სასმელი წყლის მიწოდებამ ქვეყნის მასშტაბით შეადგინა,

დაახლოებით, 342 მლნ მ3, რაც 14,5%-ით ნაკლებია 2012 წლის მაჩვენებელზე და

განპირობებულია წყალმომარაგების ქსელის რეაბილიტაციითა და აბონენტთა

ინდივიდუალური გამრიცხველიანებით (იხ. დანართი 17).

29

4. ინსტიტუციონალური ურთიერთობები

4.1. სამართლებრივი საქმიანობა

კომისიის საქმიანობის დროს გამოვლენილი სამართლებრივი უზუსტობებისა და

ჩამოყალიბებული პრაქტიკის განზოგადების შედეგად, AGაგრეთვე კომისიის ნორმატიული

აქტების კანონმდებლობაში შეტანილ ცვლილებებთან შესაბამისობაში მოყვანის მიზნით

ნორმატიული აქტების შესწავლა და მათში შესატანი ცვლილებების შესახებ პროექტების

მომზადება, ასევე სატარიფო რეგულირებიდან გამომდინარე, შესაბამისი ცვლილებების შეტანა,

2013 წლის განმავლობაშიც გრძელდებოდა.

კომისიის მიერ 2013 წელს მიღებულ იქნა 15 ნორმატიული ადმინისტრაციულ-

სამართლებრივი აქტი – დადგენილება, მათ შორის – ერთი ახალი ნორმატიული

ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი და მოქმედ ნორმატიულ ადმინისტრაციულ-

სამართლებრივ აქტებში შეტანილ იქნა 14 ცვლილება. მათგან 9 ცვლილება შეეხებოდა

ტარიფებს და დანარჩენი – „ელექტროენერგეტიკის, ბუნებრივი გაზისა და წყალმომარაგების

სექტორში საქმიანობის კონტროლისა და ლიცენზირების წესებს“, ,,ელექტროენერგიის

ტარიფების დადგენის მეთოდოლოგიას~, `ელექტროენერგეტიკის, ბუნებრივი გაზისა და

წყალმომარაგების სექტორში რეგულირების საფასურის გაანგარიშების და გადახდის წესებს“,

„სასმელი წყლის მიწოდებისა და მოხმარების წესებს“ და კომისიის დებულებას.

საანგარიშო წლის განმავლობაში კომისიამ მიიღო 11 გადაწყვეტილება მის კომპეტენციაში

შემავალ სფეროში ლიცენზირებასთან დაკავშირებით. აღნიშნული გადაწყვეტილებებით

ამოქმედდა ელექტროენერგიის გადაცემის წინასწარი ლიცენზია, გაიცა ელექტროენერგიის

წარმოების ერთი ლიცენზია, შევიდა ცვლილება ბუნებრივი გაზის განაწილების

8 ლიცენზიაში, გაიცა ერთი ახალი და გაუქმდა 10 ბუნებრივი გაზის განაწილების ლიცენზია.

ამავე პერიოდში მიღებულ იქნა 1 გადაწყვეტილება – სალიცენზიო პირობების დამრღვევ

საწარმოს ბიუჯეტის სასარგებლოდ დაეკისრა 5 ათასი ლარის გადახდა.

კომისიის მოთხოვნის აღსრულების უზრუნველსაყოფად, იმ პირების მიმართ, რომლებიც

არ არიან ლიცენზიატები, მაგრამ თავიანთ საქმიანობას ახორციელებენ ელექტროენერგეტიკის,

ბუნებრივი გაზისა და წყალმომარაგების სფეროში, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული

კოდექსის თანახმად, მიღებულ იქნა 2 გადაწყვეტილება დაჯარიმების შესახებ (დაკისრებული

ჯარიმის საერთო თანხამ შეადგინა სულ 10 ათასი ლარი).

2013 წლის განმავლობაში კომისიამ მისი კომპეტენციის სფეროში არსებულ საწარმოებს,

ელექტროენერგიის გადაცემისა და განაწილების ლიცენზიატებს შორის დავების კატეგორიიდან

განიხილა გადაცემისა და განაწილების ლიცენზიატს შორის არსებული ერთი დავა.

ამავე პერიოდში განხილულ იქნა მომხმარებელთა სხვადასხვა სახის პრეტენზია სასმელი

წყლის მიმწოდებლების, ელექტროენერგიის და ბუნებრივი გაზის განაწილების

ლიცენზიატების მიმართ.

სულ 2013 წელს კომისიამ მიიღო 426 ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-

სამართლებრივი აქტი – გადაწყვეტილება, მათ შორის – დავებთან, ნორმატიული

30

ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოსაცემად ადმინისტრაციული წარმოების

დაწყებასთან დაკავშირებით და ასევე – „ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის შესახებ“

საქართველოს კანონის მოთხოვნიდან და კომისის მიერ მიღებული ნორმატიული აქტებიდან

გამომდინარე.

2013 წლის განმავლობაში არ გასაჩივრებულა კომისიის მიერ მიღებული არც ერთი

ნორმატიული აქტი.

2013 წელს კომისიის მიერ სასამართლოში წარდგენილ იქნა შუამდგომლობა ბუნებრივი

გაზის ლიცენზიატ საწარმოში სპეციალური მმართველობის ერთი წლით გაგრძელების შესახებ

(რომელიც სასამართლოს მიერ დაკმაყოფილდა) და ერთი შუამდგომლობა მოქმედი

სპეციალური მმართველის განთავისუფლებისა და ახლის დანიშვნის შესახებ.

ამ პერიოდში კომისიის მიერ მიღებული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-

სამართლებრივი აქტებიდან გასაჩივრდა 41 გადაწყვეტილება, რომლებიც შეეხებოდა

ლიცენზიატებსა და მომხმარებლებს შორის არსებულ დავას.

მოსარჩელის, მოპასუხის ან მესამე პირის სტატუსით 2013 წლის განმავლობაში კომისიამ

მონაწილეობა მიიღო 62 სასამართლოს სხდომაზე, მათ შორის, 55 სხდომაზე – მოპასუხის

სტატუსით, 3 სხდომაზე – აპელანტის სახით, 3 სხდომაზე – მოსარჩელის სახით და ერთ საქმეზე

– სპეციალური მმართველის დანიშვნის მოთხოვნით.

გასაჩივრებული საქმეებიდან 2013 წლის განმავლობაში სასამართლომ მიიღო

გადაწყვეტილება კომისიის 11 გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ,

2 გადაწყვეტილება ცნობილ იქნა ბათილად საქმის გადაუწყვეტლივ და ხელახალი

შესწავლისათვის დაუბრუნდა კომისიას, ხოლო სხვადასხვა ინსტანციის სასამართლომ

19 საქმეზე გამოიტანა გადაწყვეტილება კომისიის გადაწყვეტილებების ძალაში დატოვების

თაობაზე.

31

4.2. მეთოდოლოგიური უზრუნველყოფა და მომსახურების ხარისხის კონტროლი

მეთოდოლოგიური უზრუნველყოფისა და მომსახურების ხარისხის კონტროლის კუთხით

კომისიამ 2013 წელს მიიღო 3 ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი –

დადგენილება:

1. 2013 წლის 30 დეკემბრის N15 დადგენილება „მესამე პირების მფლობელობაში არსებულ

ქსელში ელექტროენერგიის, ბუნებრივი გაზისა და სასმელი წყლის გატარების საფასურის

გაანგარიშების წესების“ დამტკიცების შესახებ (ამ დადგენილების მიზანია ელექტროენერგიის,

ბუნებრივი გაზის და სასმელი წყლის სფეროებში მესამე პირების მფლობელობაში არსებულ

ქსელში გატარების საფასურის გაანგარიშების წესების დადგენა. იგი არეგულირებს

ურთიერთობას, ერთი მხრივ, განაწილების ლიცენზიატს, მცირე სიმძლავრის

ელექტროსადგურს, პირდაპირ მომხმარებელს, წყალმომარაგების ლიცენზიატსა და, მეორე

მხრივ, ქსელის მფლობელს (ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც ფლობს ელექტრულ,

ბუნებრივი გაზის ან სასმელი წყლის ქსელს და არ არის განაწილების, გადაცემის ან

წყალმომარაგების ლიცენზიატი) შორის. დადგენილებაში ასევე ასახულია მეთოდოლოგია,

რომლის მიხედვითაც უნდა გაანგარიშდეს ქსელის მფლობელისთვის საანგარიშო პერიოდში

გატარების მომსახურებისათვის გადასახდელი გატარების საფასური);

2. ,,სასმელი წყლის მიწოდებისა და მოხმარების წესების” დამტკიცების შესახებ“

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008

წლის 26 ნოემბრის N32 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე (დადგენილება N4;

22.05.2013);

3. ,,სასმელი წყლის მიწოდებისა და მოხმარების წესების” დამტკიცების შესახებ“

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008

წლის 26 ნოემბრის N32 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე (დადგენილება N11;

29.09.2013).

მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად, საწარმოები ვალდებული არიან, კომისიაში

წარმოადგინონ ერთიანი რეესტრები ყოველი კვარტლის დამთავრებიდან ერთი თვის

განმავლობაში. ინფორმაციის საფუძველზე მომზადდა სათანადო დასკვნები და, შესაბამისად,

ერთიანი რეესტრები:

1. მიმწოდებლის მიერ წყალმომარაგებისა და მომსახურების;

2. ბუნებრივი გაზით მომარაგებისა და მომსახურების;

3. ელექტროენერგიის განაწილებისა და მცირე სიმძლავრის ელექტროსადგურების

(რომლებიც ახორციელებენ საცალო მომხმარებელზე ელექტროენერგიის რეალიზაციას)

მიერ ელექტროენერგიით მომარაგებისა და მომსახურების.

მომხმარებლებსა და განაწილების ლიცენზიატებს შორის ინტერესების დაბალანსების

მიზნით კომისია განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს მომხმარებლების მომსახურების

ხარისხს. განაწილების ლიცენზიატებისთვის მომხმარებელთა მომსახურების ხარისხი

განისაზღვრება შემდეგი მაჩვენებლებით:

32

1. ელექტრომომარაგების საიმედოობა (უწყვეტობა), რომელიც განსაზღვრავს

განაწილების ლიცენზიატის შესაძლებლობას, დააკმაყოფილოს მომხმარებელთა

მოთხოვნა უწყვეტი ელექტრომომარაგებით.

2. მომსახურების კომერციული ხარისხი, რომელიც ხასიათდება განაწილების

ლიცენზიატსა და მომხმარებელს შორის ურთიერთობებით (აბონენტად აყვანა, ახალი

მომხმარებლის მიერთება და სხვა).

ელექტრომომარაგების საიმედოობის (უწყვეტობა) ხარისხის განსაზღვრისათვის

შემოტანილია ორი ინდექსი: 1. ერთ მომხმარებელზე ელექტრომომარაგების გამორთვების

საშუალო ხანგრძლივობა (SAIDI წუთი/მომხ.) და 2. ერთ მომხმარებელზე გამორთვების საშუალო

სიხშირე (SAIFI გამორთ./მომხ.).

საანგარიშო პერიოდში გამანაწილებელი კომპანიების (სს „თელასი“, სს „ენერგო-პრო

ჯორჯია“, სს „კახეთის ენეგროდისტრიბუცია“) ელექტრომომარაგების 2012-2013 წლების

საიმედოობის მაჩვენებლები მოცემულია დანართებში 19-21. თუ შევადარებთ გამანაწილებელი

კომპანიების 2013 წლის მაჩვენებლებს 2012 წლისას, მივიღებთ შემდეგ სურათს:

სს „თელასის“ ქალაქის SAIDI-ის მაჩვენებელი გაუმჯობესებულია 14,9%-ით, SAIFI-ის –

15,1%-ით. დაბის SAIDI-ის მაჩვენებელი გაუმჯობესდა 55,2%-ით, SAIFI-ის – 44,3%-ით

(დანართი 19). 2013 წელს სს „თელასის“ მიერ მომხმარებლებისათვის მიუწოდებელმა

ელექტროენერგიამ შეადგინა 5 310 406 კვტ.სთ (გეგმური წყვეტა – 193 7873 კვტ.სთ, არაგეგმური

– 3 372 533). საანგარიშო პერიოდში დაფიქსირდა ელექტროენერგიის 4 365 მიწოდების შეწყვეტა.

სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას“ ქალაქის SAIDI-ის მაჩვენებელი გაუარესებულია 46%-ით, SAIFI

-ის – 45%-ით. დაბის SAIDI-ის მაჩვენებელი გაუმჯობესებულია 54%-ით, SAIFI-ის – 30%-ით.

სოფლის SAIDI-ის მაჩვენებელი გაუარესდა 61%-ით, ხოლო SAIFI-ის – 45%-ით (დანართი 20).

მიუწოდებელმა ელექტროენერგიამ შეადგინა 20 557 975 კვტ.სთ. დაფიქსირდა

ელექტროენერგიის მიწოდების წყვეტის 21 462 შემთხვევა (გეგმური – 14 350, არაგეგმური –

7 122).

სს „კახეთის ენერგოდისტრიბუციის“ ქალაქის SAIDI-ის მაჩვენებელი გაუმჯობესდა

29%-ით, SAIFI-ის გაუარესდა 4%-ით. სოფლის SAIDI-ის მაჩვენებელი გაუმჯობესდა 44%-ით,

SAIFI-ის – 11%-ით (დანართი 21). მიუწოდებელმა ელექტროენერგიამ შეადგინა 2 861 273

კვტ.სთ. საანგარიშო პერიოდში დაფიქსირდა ელექტროენერგიის მიწოდების 5 984 შეწყვეტა

(გეგმური – 3025, არაგეგმური – 2959).

მომსახურების კომერციული ხარისხი ითვალისწინებს 8 სახის მომსახურებას.

გარანტირებული სტანდარტით განსაზღვრული რომელიმე მოთხოვნის შეუსრულებლობის

შემთხვევაში ელექტროენერგიის გამანაწილებელი კომპანია ვალდებულია უზრუნველყოს

მომხმარებლებისთვის დადგენილი კომპენსაციის გადახდა. კომპენსაცია ერიცხება

მომხმარებელს სააბონენტო ბარათზე კრედიტის სახით.

კომერციული ხარისხის მაჩვენებლების კონტროლი ინტერნეტ კავშირის საშუალებით

ჯერჯერობით ვერ ხორციელდება, რადგან პროგრამული უზრუნველყოფა დამუშავების

სტადიაშია. ამის გამო მაჩვენებლების კონტროლი ხდება კომისიის მიერ მოთხოვნილი და

კომპანიების მიერ წარდგენილი ინფორმაციის საფუძველზე. ამ მხრივ კომპანიებში საანგარიშო

წელს ასეთი მდგომარეობა იყო:

33

1. სს „თელასში“ კომერციული ხარისხის მოთხოვნების შეუსრულებლობის 431 შემთხვევა

დაფიქსირდა, რის გამოც კომპანიას მოუხდა კომპენსაციის სახით მომხმარებლისთვის

გადაეხადა 322 300 ლარი. სს „თელასის“ ქოლ-ცენტრს წლის განმავლობაში მიმართა 419 444

მომხმარებელმა;

2. სს ,,ენერგო-პრო ჯორჯიაში“ დაფიქსირდა მოთხოვნის შეუსრულებლობის ერთი

შემთხვევა. მომხმარებელზე გაიცა 220 ლარი კომპენსაციის სახით. ქოლ-ცენტრს მიმართა 42 606

მომხმარებელმა;

3. სს „კახეთის ენერგოდისტრიბუციაში“ კომერციული ხარისხის მოთხოვნის არც ერთი

შემთხვევა არ დაფიქსირებულა. შესაბამისად, არ გაცემულა კომპენსაცია. წლის განმავლობაში

ქოლ-ცენტრს მიმართა 176 მომხმარებელმა.

34

4.3. საზოგადოებასთან და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ურთიერთობა

კომისიამ 2013 წელს აქტიური თანამშრომლობა დაიწყო არასამთავრობო სექტორთან.

გაიმართა ორი შეხვედრა სექტორის წარმომადგენლებთან, სადაც შეხვედრის მონაწილეებმა

იმსჯელეს კომისიის საქმიანობასა და განვითარების შემდგომ ეტაპებზე. ასევე კომისიის

ორგანიზებით მოეწყო ჟურნალისტების შეხვედრა კომისიის თავმჯდომარესთან, სადაც

თავმჯდომარემ ჟურნალისტებს გააცნო ბოლო 6 წლის განმავლობაში განხორციელებული

პროექტები.

ქვეყნის ფარგლებს გარეთ გასულ წელს განხორციელდა 22 მივლინება.

ერთ-ერთ მნიშვნელოვან საერთაშორისო პროექტს წარმოადგენს პარტნიორობის პროგრამა

კომისიასა და აშშ-ის კომუნალური საწარმოების მარეგულირებელ კომისიათა ეროვნულ

ასოციაციას შორის (NARUC), რომელიც აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს

(USAID)-ის დაფინანსებით უკვე რამდენიმე წელია ხორციელდება. აღნიშნული პარტნიორობის

ფარგლებში გასულ წელს პარტნიორობის რიგით მე-7 შეხვედრა გაიმართა. კომისიის

წარმომადგენლებმა აშშ-ის კენტუკისა და ოჰაიოს შტატების მარეგულირებელ კომისიებში

გამართეს შეხვედრები, რომელთა მიზანს წარმოადგენდა აშშ-ის მარეგულირებელთა მხრიდან

გამოცდილების გაზიარება, ახალი ტექნოლოგიური მიღწევების დანერგვა და პრაქტიკაში

განხორციელება.

გარდა ამისა, აღნიშნული პროგრამის ფარგლებში განხორციელდა კომისიის

წარმომადგენლის სტაჟირება მოლდოვაში ტარიფების რეგულირების მიმართულებით.

საანგარიშო წელს კვლავ ერთ-ერთ პრიორიტეტად რჩებოდა „ენერგეტიკის რეგულირების

რეგიონალურ ასოციაციასთან“ (ERRA) თანამშრომლობა, ამიტომ კომისიის თანამშრომლები

ხშირად მონაწილეობენ ERRA-ს ეგიდით გამართულ კონფერენციებსა და ტრენინგ კურსებში.

კომისიის წარმომადგენლებმა გასულ წელს ორჯერ მიიღეს მონაწილეობა ERRA-ს

თავმჯდომარეთა სესიაში, ასევე, ტარიფებისა და ლიცენზირების კომიტეტების, იურიდიული

ჯგუფის სამუშაო სხდომებში. 2013 წელს „ენერგეტიკის რეგულირების რეგიონალური

ასოციაციის“ ინიციატივით შეიქმნა წყლის რეგულირების სამუშაო ჯგუფი, რომლის პირველ

სხდომაშიც მონაწილეობა მიიღეს კომისიის წარმომადგენლებმა. საანგარიშო წელს კომისიის

წარმომადგენლებმა გაიარეს ERRA-ს სასწავლო კურსები, სახელწოდებით ,,ენერგეტიკული

ბაზრების სტრუქტურა,“ ,,ენერგეტიკის რეგულირება განვითარებად ქვეყნებში,“ ასევე

ზაფხულის სკოლა – ,,ენერგეტიკის რეგულირების საფუძვლები“.

2013 წელს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან მიმართულებას წარმოადგენდა თანამშრომლობა

„ენერგეტიკულ თანამეგობრობასთან“ (Energy Community). კომისიის წარმომადგენლებმა

მონაწილეობა მიიღეს სამუშაო შეხვედრაში, რომელიც განახლებადი ენერგიების

განხორციელების საკითხზე ევროკავშირის 2009/28/EC დირექტივის განხორციელებას მიეძღვნა.

აგრეთვე კომისიის წარმომადგენლებმა მონაწილეობა მიიღეს „ენერგეტიკული თანამეგობრობის

მარეგულირებელი საბჭოს“ ელეტროენერგეტიკული და გაზის სამუშაო ჯგუფის შეხვედრებში.

გარდა ამისა, 2013 წელს ჩატარდა „ენერგეტიკის რეგულირების რეგიონალური ასოციაციის”

(ERRA), „ევროპის ენერგორეგულატორთა საბჭოსა“ (CEER) და „ენერგეტიკული

35

თანამეგობრობის“ (Energy Community) გაერთიანებული კონფერენცია, რომელიც შეეხებოდა

ლიბერალიზებული ბაზრის პირობებში და ბაზრების მშენებლობის პროცესში საყოფაცხოვრებო

მომხმარებლების როლის გაძლიერებას.

გასულ წელს პროგრამა „თვინინგ“-ის ფარგლებში კომისიის წარმომადგენლები

მონაწილეობდნენ სასწავლო ტურებში, რომლებიც ავტრიაში, სლოვენიაში, იტალიასა და

საფრანგეთში გაიმართა. აღნიშნული ღონისძიებების ფარგლებში კომისიის წარმომადგენლები

გაეცნენ ევროპის წამყვან ქვეყნებში ენერგეტიკის რეგულირების თვალსაზრისით არსებულ

სიტუაციას, თანამედროვე ელექტროენერგეტიკულ ბაზარსა და მისი ფუნქციონირებისათვის

საჭირო სტრუქტურების მუშაობას. პროექტი „ელექტროენერგიის წამახალისებელი სატარიფო

მეთოდოლოგია“ მიზნად ისახავს საქართველოში ენერგეტიკის რეგულირების გაუმჯობესებას.

იგი ეხმარება კომისიას წამახალისებელი სატარიფო მეთოდოლოგიის დანერგვაში. პროექტი

ასევე ამზადებს ნიადაგს ევროსტანდარტებთან შესაბამისობის მისაღწევად. პროექტი

ხორციელდება კომისიისა და ავსტრიის ენერგეტიკის მარეგულირებელი ორგანოს E-Control-ის

მიერ. აღნიშნული პროექტის ფარგლებში არაერთი სასწავლო შეხვედრა გაიმართა კომისიის

ოფისში ევროპის წამყვანი ექსპერტებისა და კომისიის წარმომადგენლების მონაწილეობით.

კომისიის თანამშრომელთა კვალიფიკაციის ამაღლებისა და გადამზადების კუთხით

განსაკუთრებული როლი დაეკისრა სასწავლო კურსებს, რომლებიც საერთაშორისო

ურთიერთობათა ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიმართულებაა და პარტნიორი ორგანიზაციების

ეგიდით ჩატარდა.

ასევე გასულ წელს პროგრამა INOGATE-ის ფარგლებში გაიმართა რამდენიმე სასწავლო

კურსი, რომლებიც შეეხებოდა მდგრადი ენერგეტიკული პოლიტიკის გატარებას,

ენერგეტიკული რეგულირების პრობლემურ საკითხებს და სატარიფო მეთოდოლოგიას.

36

5. მმართველობითი ფუნქციები

5.1. ბიუჯეტი

კომისიის 2012 წლის 26 სექტემბრის #27/1 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული 2013 წლის

საპროგნოზო ბიუჯეტით განისაზღვრა როგორც შემოსავლების (9700.0 ათასი ლარი), ისე

ხარჯვითი ნაწილი (10554,270 ათასი ლარი). 2013 წლის მანძილზე კომისიის ბიუჯეტმა

გარკვეული სტრუქტურული ცვლილება განიცადა. შესაბამისად, დამტკიცდა 2013 წლის

კორექტირებული ბიუჯეტი, რომლის შემოსავლების ნაწილიც გაიზარდა 770.0 ათასი ლარით

და შეადგინა 10470.0 ათასი ლარი, ასევე გაიზარდა დანახარჯების ნაწილიც 1790,750 ათასი

ლარით და შეადგინა 12345,020 ათასი ლარი.

ქვემოთ მოცემულია კომისიის 2013 წლის ბიუჯეტის გეგმური და ფაქტობრივი

მაჩვენებლების ცხრილი:

(ლარი)

2013 წლის 2013 წლის

გეგმა ფაქტობრივი

1 ელექტროენერგეტიკა 4 150 000 4 432 678

2 ბუნებრივი გაზი 5 940 000 7 415 855

3 წყალმომარაგება 380 000 632 990

სულ: 10 470 000 12 481 523

4 საოპერაციო ხარჯი სულ 12 345 020 9 427 206

ძირითადი საშუალება 611 990 168 722

არამატერიალური

აქტივები 100 000 0

ინვენტარი 27 310 12 762

საქონელი 331 990 104 016

გაწეული მომსახურება 594 230 334 674

საწევრო 21 000 13 869

შრომის ანაზღაურება 8 938 500 7 199 210

მივლინება 170 000 86 176

37

მეთოდოლოგიური

მასალები 10 000 0

სასყიდლიანი

უზუფრუქტი 1 500 000 1 500 000

გასული წლის

დავალიანება 10 000 7 777

გაუთვალისწინებელი

ხარჯი 30 000 0

დაგეგმვისას შემოსავლებსა და ხარჯებს შორის არსებული სხვაობა დაიფარა გასული წლის

საბანკო ნაშთიდან. დაგეგმილი შემოსავლების ფაქტობრივთან შეპირისპირებით მიღებული

სხვაობა შეადგენს მეტობით 2 011 523 ლარს. რაც შეეხება ხარჯვით ნაწილს, უმეტეს მუხლებში

მიღწეულია ეკონომია, საერთო ჯამში 2 917 814 ლარი. 2013 წლის განმავლობაში კომისიას

საბანკო სესხით არ უსარგებლია.

38

5.2. ადამიანური რესურსების მართვა და საქმისწარმოება

2014 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით, კომისია შედგება 4 წევრისგან. საქართველოს

პრემიერ-მინისტრის 2013 წლის 17 სექტემბრის N 172 ბრძანებით, კომისიის თავმჯდომარედ

დაინიშნა ირინა მილორავა. უფლებამოსილების ვადის გასვლის გამო თანამდებობიდან

გათავისუფლდნენ კომისიის თავმჯდომარე გურამ ჩალაგაშვილი და კომისიის წევრი ზურაბ

გაბელაია.

საანგარიშო წლის ბოლოს კომისიის აპარატში მუშაობდა 87 თანამშრომელი. ეს მონაცემი

გარკვეულწილად ნაკლებია 2008-2010 წლების ანალოგიურ მაჩვენებელზე (იხ. ნახაზი 5.1).

კომისიის აპარატი, ძირითადად, დაკომპლექტებული იყო ინჟინრებით (ენერგეტიკოსებით,

თბო- და ჰიდროტექნიკოსებით), ეკონომისტებით, ფინანსისტებით, იურისტებით,

კომპიუტერული ტექნოლოგიებისა და სოციალური მეცნიერებების სპეციალისტებით.

ნახ. 5.1

საანგარიშო წლის განმავლობაში კომისიაში სულ მომზადდა თავმჯდომარის 516 ბრძანება.

კომისია უზრუნველყოფდა თავისი კომპეტენციის ფარგლებში შემავალ საკითხებზე

სხვადასხვა სახელმწიფო და არასახელმწიფო დაწესებულებების, აგრეთვე მოქალაქეთა

განცხადებებისა და წერილების დადგენილი წესით განხილვას და მათზე რეაგირებას.

ყოველდღიურად ხორციელდებოდა საკადრო სისტემის ერთიანი მონაცემთა ბაზის –

პერსონალის საქმიანობის მართვის სრულყოფილი საინფორმაციო-პროგრამული

უზრუნველყოფა, რომელიც შეეხებოდა პერსონალთა პირადი საქმეების, ნამსახურობის

ნუსხების, თანამდებობაზე დანიშვნისა და გათავისუფლების, შრომითი ხელშეკრულებების,

შვებულებების, მივლინებებისა და სხვა დოკუმენტების შესახებ მონაცემებს.

0

20

40

60

80

100

120

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

კომისიის აპარატში დასაქმებულთა რაოდენობა წლების

მიხედვით

39

მუდმივად ხორციელდებოდა კომისიის თანამშრომელთა პროფესიული განათლების

დონის ამაღლების ღონისძიებები. კომისიის თანამშრომლები აქტიურად მონაწილეობდნენ

საერთაშორისო ორგანიზაციების, კერძოდ, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს

(USAID) ფინანსური მხარდაჭერით, აშშ-ის კომუნალური საწარმოების მარეგულირებელ

კომისიათა ეროვნული ასოციაციისა (NARUC) და ენერგეტიკული საზოგადოების (ENERGY-

COMMUNITY) ორგანიზებით, ევროკავშირის, შავი და კასპიის ზღვის სახელმწიფოებსა და

მათ მეზობელ ქვეყნებს შორის საერთაშორისო თანამშრომლობის ხელშემწყობი პროგრამის

(INOGATE), ენერგეტიკის რეგულირების რეგიონალური ასოციაციისა (ERRA) და ავსტრიის

ენერგეტიკის მარეგულირებელ კომისიასთან (E-CONTROL) დაძმობილების

(TWINING) პროგრამის (მასში ჩართულია კომისიის 40 თანამშრომელი) ფარგლებში

სემინარებსა და სამუშაო ჯგუფების შეხვედრებში. განხორციელდა კომისიის საარქივო

საქმისწარმოებისა და არქივის ორგანიზაცია. ჩატარდა კომისიაში ვაკანტურ თანამდებობათა

დასაკავებელი 6 (ექვსი) კონკურსი. კომისიისა და თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის

ეკონომიკის საერთაშორისო სკოლის (ISET) თანამშრომლობიდან გამომდინარე,

განხორციელდა სტუდენტთა სტაჟირება.

უზრუნველყოფილი იყო კომისიის აპარატში საქმიანი დოკუმენტბრუნვის, კომისიის

სხდომებისა და სამუშაო თათბირების გამართვის ორგანიზება, კომისიის ერთიანი

საქმისწარმოება, მიღებული დადგენილებებისა და გადაწყვეტილებების საჯაროობა, საჯარო

ინფორმაციის დროულად გაცემა, მოქმედი კანონმდებლობის გათვალისწინებით,

კონფიდენციალურ ინფორმაციასთან დაკავშირებით საიდუმლოების რეჟიმის დაცვა,

კომისიის საარქივო საქმისწარმოება, მკაცრი აღრიცხვის ფორმებისა და აღრიცხვა-

ანგარიშგებების, კომისიის სხდომის ოქმების, ლიცენზიატების შერჩევითი შემოწმების

აქტების რეესტრის, კომისიის სამართლებრივი აქტების უწყებრივი რეესტრის, უწყებრივი

სალიცენზიო რეესტრის წარმოება, უწყებრივი სალიცენზიო რეესტრის მონაცემების

სახელმწიფო სალიცენზიო რეესტრში შეტანა და „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში”

გამოქვეყნება, კონტროლი კომისიის სხდომების საოქმო გადაწყვეტილებების შესრულებაზე.

2013 წელს კომისიაში შემოვიდა 5493 წერილი. გაიმართა 36 სხდომა, რომლებზეც

მიღებულ იქნა 15 დადგენილება და 426 გადაწყვეტილება.

40

6. დანართები

დანართი 1

ელექტროენერგიის

წარმოების, განაწილების, გადაცემისა და დისპეტჩერიზაციის

ლიცენზიატთა სია

# ლიცენზიატის დასახელება ლიცენზიის

ნომერი

ლიცენზიის

სერია

წარმოება

1 სს „ხრამჰესი 1” 001 11

2 სს „ხრამჰესი 2” 002 11

3 შპს „ჯორჯიან უოთერ ენდ ფუერი” (ჟინვალჰესი) 007 11

4 შპს „ვარდნილჰესების კასკადი” 008 11

5 შპს „ენგურჰესი” 011 11

6 შპს „აღმოსავლეთის ენერგოკორპორაცია”

(ხადორჰესი)

059 11

7 შპს „მტკვარი ენერგეტიკა” 060 11

8 შპს „ვარციხე-2005” 062 11

41

9

სს „ენერგო-პრო ჯორჯია”

- რიონჰესი

- ლაჯანურჰესი

- ძევრულჰესი

- აწჰესი

- გუმათჰესების კასკადი

- შაორჰესი

- საცხენჰესი

- ჩითახევჰესი

- ორთაჭალჰესი

075 11

10 სს „ზაჰესი” 077 11

11 შპს „საქართველოს საერთაშორისო ენერგეტიკული

კორპორაცია” (თბილსრესი) 078 11

12 შპს „ჯიფაუერი” 079 11

13 შპს „ენერგია” 081 11

განაწილება

1 სს „თელასი~ 3/01

2 სს „კახეთის ენერგოდისტრიბუცია“ 052 14

3 სს „ენერგო-პრო ჯორჯია” 057 14

გადაცემა

1 სს „საქრუსენერგო” 001 12

2 სს „საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემა” 004 12

3 შპს „ენერგოტრანსი” 006 12

დისპეტჩერიზაცია

1 სს „საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემა” 004 13

42

დანართი 2

ელექტროსადგურების მიერ გამომუშავებული (სალტეზე გაცემა)

ელექტროენერგია 2013 წელს

№ ელექტროსადგურების

დასახელება

ელექტროენერგია

(მლნ.კვტსთ)

ელექტროსადგურის

დადგმული

სიმძლავრე (მვტ)

1 ენგურჰესი 3577.4 1300

2 ვარდნილჰესი 648.8 220

3 ხრამჰესი 1 184.1 112.8

4 ხრამჰესი 2 295.4 114.4

5 ჟინვალჰესი 389.9 130

6 ვარციხეჰესების კასკადი 847.6 184

7 რიონჰესი 303.2 48

8 გუმათჰესი 343.5 68.8

9 ლაჯანურჰესი 444.7 112.5

10 ძევრულჰესი 120.5 80

11 შაორჰესი 107.2 38.4

12 ზაჰესი 166.3 36.8

13 ორთაჭალჰესი 82.9 18

14 აწჰესი 79.3 16

15 ჩითახევი 90.8 21

16 საცხენჰესი 17.6 14

17 ხადორჰესი 142.5 24

18 დანარჩენი ჰესები 321.7 118.41

ჰიდროსადგურები სულ

8 163.5 2657.11

19 მტკვარი 854.5 300

20 თბილსრესი 816.8 272

21 ჯიფაუერი 25.9 110

თბოსადგურები სულ 1697.1 682

მთლიანი გენერაცია 9 860.6 3339.11

43

დანართი 3 საქართველოს ელექტრობალანსი

2005 -2013 წწ.

მლნ.კვტ.სთ

№ დასახელება 2005 წ. 2006 წ. 2007 წ. 2008 წ. 2009 წ. 2010 წ. 2011 წ. 2012 წ. 2013 წ.

1. წარმოება (სალტედან გაცემა) 6 880,8 7 419,8 8 169,5 8 279,1 8 278,1 9 919,2

9 912,2 9 471,9

9 860,6

მათ შორის:

2. ჰესი 5 850.2 5 321,6 6 724,5 7 053,6 7 314,6 9 263,3

7 788,7

7 122,1 8 163,5

3. თესი 1 030.6 2 103,8 1 445,0 1 225,5 963,5 655, 9 2 123,4

2,349,8 1 697,1

4.

იმპორტი

– რუსეთიდან

– სომხეთიდან

– თურქეთიდან

– აზერბაიჯანიდან

1 398,6

615.7

752.9

9.3

20.7

777,6

465,0

185,7

106,7

7,1

433,3

176,9

-

149,0

107,4

649,0

560,1

-

54,3

34,6

254,8

223,3

-

0,0006

31,5

222,1

211,9

-

0,00014

10,1

470,9

447,6

-

2,8

23,4

614,6

517,05

408,0

629,0

97,54

484,1

460,5

0,001014

0

23,6

5. ექსპორტი

– რუსეთი

– აზერბაიჯანი

– თურქეთი

– სომხეთი

121,8

–

–

121,8

-

82,4

–

–

82,4

-

625,5

–

300,3

215,6

109,6

679,6

–

432,7

30,9

216,0

749,4

525, 8

21,5

182,3

19,8

1 524, 2

1 117,1

14,3

303,4

89,5

930,6

588,6

5,9

218,6

117,5

528,2

369,43

11,79

79,0

67,9

450,4

370,6

6,6

0,000005

73,2

6. კარგვები

314,8

3,8%

232,5

2,84%

164,7

1,91%

173,7

1,95%

143,4

1,68%

175,1

1,73%

195,93

1,89%

178,9

1,77%

204,1

1,97

7.

მოხმარება

7 842,8

7 882,6

7 812,6

8 074,8

7 640,1

8 442,0

9 256,6

9 379,4

9 690,1

44

დანართი 4

ელექტროენერგიის დანაკარგები გამანაწილებელი კომპანიების ქსელში 2013 წელს

დანაკარგები

კომპანიები

სს „თელასი” სს „ენერგო-პრო

ჯორჯია”

სს „კახეთის

ენერგოდისტრიბუცია”

ნორმატიული, %-ში

12,4 14,97 10,5

ფაქტობრივი, %-ში

6,5 8,3 24,6

ფაქტობრივი, მლნ.

კვტსთ

155,8 346,1 70,6

45

დანართი 5

გამრიცხველიანება გამანაწილებელ კომპანიებში 2014 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით

№ კომპანიები

აბონენტების რაოდენობა

სულ ინდ. მრიცხველი მქონე

აბონენტების რაოდენობა

ინდ. მრიცხველის არმქონე

აბონენტების რაოდენობა

1

სს „თელასი”

492 813

485 921

6 892

2

სს „ენერგო-პრო ჯორჯია”

952 228

809 445

142 783

3

სს „კახეთის ენერგოდისტრიბუცია”

138 872 117 872 21 000

46

დანართი 6

ელექტროენერგიის სამომხმარებლო ტარიფების

დონე და დინამიკა საქართველოში 2000 – 2013 წწ

(თეთრი/კვტ.სთ), დღგ-ის ჩათვლით

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1999-00 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04 2004-06 2006-10 2010-12 2013

9

9.8

12.4

13.7

12.7

13.7

16

14.55

8.3 8.4 8

16

12.4

8.5 8.1

8.5 8.5

13.804

8.5

7.62

13.81 13.81

Tbilisi danarCeni

regionebi

aWara kaxeTi

47

დანართი 7

ენერგეტიკის მარეგულირებელთა რეგიონალური ასოციაციის (ERRA) წევრი

ზოგიერთი ქვეყნის

ელექტროენერგიის სამომხმარებლო ტარიფები დღგ-ის ჩათვლით, 2013 წლისათვის

(აშშ ცენტი/კვტსთ)

0

5

10

15

20

25

6.22 6.5 6.96

7.58 8.38

9.55 9.94 10.58

11.14

12.51 12.79 12.83 13.09 14.11

15.56 16.21

16.96 17.49

19.78 20.7

somxeTi azerbaijani monRoleTi saqarTvelo

serbeTi ukraina bosnia hercogovina bulgareTi

albaneTi rumineTi montenegro moldova

makedonia TurqeTi ungreTi poloneTi

xorvatia litva estoneTi slovakeTi

48

დანართი 8

ბუნებრივი გაზის სექტორში

2013 წელს მოდიფიცირებული ლიცენზიების

ს ი ა

№

ლიცენზიატის

დასახელება

მოდიფი-

ცირების

მიზეზი

გადაწყვე-

ტილების

თარიღი და

ნომერი

შენიშვნა

1 2 3 4 5

1. შპს ,,სოკარ

ჯორჯია გაზი -

იმერეთი”

არეალის

გაფართოება

გადაწყვეტი-

ლება №3/2,

13.02.2013 წ.

შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი-

იმერეთის” მფლობელობაში

არსებულ ბუნებრივი გაზის

გამანაწილებელ ქსელს დაემატა

დაბა ხარაგაულში აშენებული

ახალი გამანაწილებელი ქსელი.

2. შპს ,,სახალხო

ექსპრეს სერვისი”

არეალის

გაფართოება

გადაწყვეტი-

ლება №27/2,

30.10.2013 წ.

შპს ,,სახალხო ექსპრეს სერვისის”

ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელ

ქსელს დაემატა სამხედრო გზის მე-

13 კილომეტრზე, ყოფილი დიღმის

მევენახეობის საცდელი მეურნეობის

ტერიტორიაზე მდებარე შპს

,,ცისკარას” ბუნებრივი გაზის

გამანაწილებელი ქსელი (იჯარის

ხელშეკრულების საფუძველზე).

3. შპს ,,სოკარ

ჯორჯია გაზი –

კახეთი”

არეალის

გაფართოება

გადაწყვე-

ტილება

№28/1,

06.11.2013 წ.

შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი-კახეთის”

მფლობელობაში არსებულ

ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელ

ქსელს დაემატა შპს ”ნინიკას”

კუთვნილი სოფელ შილდის

გამანაწილებელი ქსელი.

49

დანართი 9

ბუნებრივი გაზის ტრანსპორტირების და განაწილების ლიცენზიატები

I. ტრანსპორტირების ლიცენზიატი

1. შპს „საქართველოს გაზის ტრანსპორტირების კომპანია” - ქ. თბილისი, კახეთის

გზატკეცილი 21

II. ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი კომპანიების

ს ი ა

1. სს ,,საქორგგაზი” - ქ. თბილისი, ქიზიყის ქ. № 13

2. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი-ქართლი” - ქ. მცხეთა, ვაჟა ფშაველას №1

3. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი – კახეთი” - ქ. ყვარელი, აღმაშენებლის ქ. №66

4. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი – იმერეთი” - ქ. ქუთაისი, ლომოურის ქ. №2

5. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი–გურია” - ქ. ოზურგეთი, ყაზბეგის მე-3 შესახვევი, №9

6. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი–სამეგრელო” - ქ. ზუგდიდი, კრილოვის მე-2 შესახვევი, №4

7. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი აჭარა” - ქ. ბათუმი, ბარათაშვილის ქ. №20

8. შპს ,,ყაზტრანსგაზ-თბილისი ” - ქ. თბილისი, მიცკევიჩის ქ. №18ა

9. შპს ,,დიდი დიღომი” - ქ. თბილისი, დიდი დიღომი, II მ/რ, დ. თავდადებულის ქ. №22

10. შპს ,,ვარკეთილაირი ” - თბილისი, ვარკეთილი 3, დვალის ქ. № 11

11. სს ,,ენერგოკავშირი ” - თბილისი, მუხიანის I მ/რ, კორპუსი №13

12. შპს ,,ყამარი ” - ქ. თბილისი, მუხიანი 2, გამარჯვების ქ. №2

13. შპს ,,გამა”- ქ. თბილისი, გამრეკელის ქ. №19

14. სს ,,საჩხერეგაზი ” - ქ. საჩხერე, თამარ მეფის ჩიხი №8

15. შპს ,,აჭარის ბუნებრივი აირი” - ქ. ბათუმი, ფარნავაზ მეფის ქ. №57

16. სპს ,, მღებრიშვილი” - გურჯაანის რაიონი, სოფ. ველისციხე, 9 აპრილის ქ. №31

17. შპს ,,ორუჯევი და ჯანმრთელობა” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. ყარათაკლა

18. შპს ,,სართიჭალის გაზი” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. სართიჭალა, მერაბ კოსტავას ქ. №145

19. შპს ,,გოგოჭური და კომპანია” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. გამარჯვება

20. შპს ,,არზუ-გაზი ” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. ვახტანგისი

21. შპს ,,ტაბა ” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. ტაბახმელა

22. შპს ,,ამბროლაურიგაზი ” - ქ. ამბროლაური, ვაჟა-ფშაველას №3

23. შპს ,,ენერგია+ ” - ქ. ქუთაისი, რაზმაძის ქ. №44

24. შპს ,,გასკო ” - ქ. სენაკი, წმინდა ნინოს ქ. №1

25. შპს ,,აკრიანი – 2006” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. მარტყოფი

26. შპს ,,ვერსალი ” - სიღნაღის რაიონი, სოფ. ბოდბე

27. შპს ,,ჩირაღდანი-XXI საუკუნე” - ქ. თბილისი, ქებურიას ქ. №59

28. შპს ,,ჩირაღდანი ” - ლაგოდეხის რაიონი, სოფ. ცოდნისკარი

29. სპს ,,ზაზა და გიორგი მათიაშვილები” - გურჯაანის რაიონი, სოფ. ჩალაუბანი

30. შპს ,,წალკაგაზი ” - ქ. წალკა, ხრამჰესის ქ. №8

50

31. სს ,,ვისოლ პეტროლიუმ ჯორჯია” - ქ. თბილისი, ჭავჭავაძის გამზირი №74ბ

32. შპს ,,ბორჩალო+ ” - ქ. თბილისი, თემქა, XI მ/რ, კორპ. 16ბ, ბინა 13

33. შპს ,,ლ-ნ ” – ქ. ახალციხე, ნათენაძის ქ. №2

34. შპს ,,განთიადი ” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. ყარაჯალარი

35. შპს ,,ეს ჯი გაზ-კომპანი” - ქ. ნინოწმინდა, თავისუფლების ქ. №57

36. შპს ,,დი-ვი-ეს ” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. ყარაჯალარი

37. შპს ,,სახალხო ექსპრეს სერვისი” - ქ. თბილისი, პუშკინის ქ. №6

38. შპს ,,მამედ ” - მარნეულის რაიონი, სოფ. ყიზილაჯლო.

39. შპს ,,ვაკე ” - ქ. თეთრიწყარო, დავით აღმაშენებლის №35

40. შპს ,,გიო” - გარდაბნის რაიონის სოფ. ნორიო

41. შპს ,,ნტმ” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. თაზაქენდი

42. შპს ,,გაზმშენი ” - ქ. თბილისი, კაიროს ქ. №2

43. შპს ,,სთს ” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. გამარჯვება

44. შპს ,,დიდგორი ” - ქ. რუსთავი, მე-8 მ/რ, კორპ. №9, ბინა 54

45. შპს ,,ლემშვენიერა ” - გარდაბნის რაიონი, სოფ. ლემშვენიერა

51

დანართი 10

ენერგეტიკის მარეგულირებელთა რეგიონალური ასოციაციის (ERRA) წევრი

ზოგიერთი ქვეყნის ბუნებრივი გაზის საყოფაცხოვრებო მოხმარების ტარიფები

დღგ-ის ჩათვლით, 2013 წლისათვის (აშშ ცენტი/მ3)

82.08 81.04

71.12

50.22

34.1 31.46

26.59

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1

latvia estoneTi slovakeTi moldaveTi rumineTi somxeTi saqarTvelo

52

დანართი 11

ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი კომპანიები,

რომლებიც ემსახურებიან ქ. თბილისს (2013 წ.)

მაჩვენებლები

შპს

,,ყაზტრანს

გაზ-

თბილისი”

შპს

,,დიდი

დიღომი”

შპს

,,ვარკეთილ-

აირი”

სს

,,ენერგო-

კავშირი”

შპს

,,ყამარი

მ”

შპს ,,გამა”

გამანაწილებელი ქსელის სიგრძე,

სულ (კმ)

3858.529

20.840

38.725

226.641

28.020

4.020 მ.შ. წნევის საფეხურების მიხედვით

- მაღალი 214.308 0 0 0.300 0 0

- საშუალო 768,271 0 6.549 13.365 7.495 0

- დაბალი 2875.950 20.840 32.176 212.976 20.525 4.020

მ.შ. მიწის მიმართ განლაგებაში:

- მიწისზედა 2483.347 20.500 37.700 226.091 22.284 2.762

- მიწისქვეშა 1375.182 0.340 1.025 0.550 5.736 1.258

მიღებული გაზის რაოდენობა

(ათასი მ3)

535022.202 8789.300 11348.942 8367.000 1074.621 16199.250

დანაკარგები, სულ (ათასი მ3) 73142.374 408.100 487.133 840.100 90.830 368.056

დანაკარგები (%) 13.67 4.6 4.29 10.00 8.45 2.27

მ.შ. – ნორმატიული (ათასი მ3) 48151.998 408.100 487.133 418.300 42.985 166.157

- ზენორმატიული (ათასი მ3) 24990.376 0 0 421.800 47.845 201.899

მომხმარებელთა რაოდენობა,

სულ (აბონენტი)

367356 8877 13912 10150 1134 50

მ.შ. – საყოფაცხოვრებო 354718 8669 13737 9994 1119 0

- არასაყოფაცხოვრებო 12638 208 175 156 15 50

ახალი მომხმარებლების ქსელზე

მიერთება, სულ

8685 357 165 248 157 0

მ.შ. – საყოფაცხოვრებო 7665 346 148 242 149 0

- არასაყოფაცხოვრებო 1020 11 17 6 8 0

ავარიების რაოდენობა, სულ 1260 8 7 0 15 0

მ.შ. ლეტალური შედეგით 0 1 0 0 0 0

მოსახლეობის საჩივართა

რაოდენობა

3331 3 11 2 0 0

53

დანართი 12

2013 წელს თბილისის გაზის კომპანიებში მიღებული ბუნებრივი გაზის ოდენობა და

დანაკარგები (ათასი მ3)

თბილისის გაზის კომპანიების აბონენტთა რაოდენობა სულ და მ.შ. 2013 წელს ქსელზე

მიერთებული ახალი მომხმარებლები

1. შპს ,,დიდი დიღომი”, 2. შპს ,,ვარკეთილაირი”, 3. სს ,,ენერგოკავშირი”, 4. შპს ,,ყაზტრანსგაზ-თბილისი”,

5. შპს ,,ყამარი მ”, 6. შპს ,,გამა”

54

დანართი 13

შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზის” გამანაწილებელი კომპანიების ტექნიკური მონაცემები

(2013 წ.)

მაჩვენებლები

შპს

,,სოკარ

ჯორჯია

გაზი -

ქართლი”

შპს

,,სოკარ

ჯორჯია

გაზი -

სამეგრელო”

შპს

,,სოკარ

ჯორჯია

გაზი -

კახეთი”

შპს ,,სოკარ

ჯორჯია

გაზი -

იმერეთი”

შპს

,,სოკარ

ჯორჯია

გაზი -

გურია”

შპს

,,სოკარ

ჯორჯია

გაზი -

აჭარა”

გამანაწილებელი ქსელის სიგრძე,

სულ (კმ)

1670.300 278.953 1620.990 515.600 270.138 343.600

მ.შ. წნევის საფეხურების მიხედვით

- მაღალი 0.900 0.612 0 0 0.980 0

- საშუალო 695.800 211.057 826.610 188.700 158.992 252.600

- დაბალი 973.600 67.284 794.380 326.900 110.166 91.000

მ.შ. მიწის მიმართ განლაგებაში:

- მიწისზედა 1156.400 182.117 712.300 249.030 163.406 122.300

- მიწისქვეშა 513.950 96.836 908.690 266.570 106.732 221.300

მიღებული გაზის რაოდენობა

(ათასი მ3)

46271.589 5737.739 25156.090 29959.100 4294.223 44926.200

დანაკარგები, სულ (ათასი მ3) 1492.720 314.887 1365.350 1436.300 127.602 2090.300

დანაკარგები (%) 3.23 5.49 5.40 4.80 2.97 4.65

მ.შ. – ნორმატიული (ათასი მ3) 1189.978 218.034 1257.810 1436.300 127.602 564.700

- ზენორმატიული (ათასი მ3) 302.742 96.853 107.540 0 0 1525.600

მომხმარებელთა რაოდენობა,

სულ (აბონენტი)

58385 11277 46017 102888 8739 29741

მ.შ. – საყოფაცხოვრებო 56759 11097 44953 100318 8459 28561

- არასაყოფაცხოვრებო 1626 180 1064 2570 280 1180

ახალი მომხმარებლების ქსელზე

მიერთება, სულ

12145 5377 10005 4242 1419 6036

მ.შ. – საყოფაცხოვრებო 11911 5282 9898 4034 1363 5854

- არასაყოფაცხოვრებო 234 95 107 208 56 182

ავარიების რაოდენობა, სულ 4203 2563 9780 7811 141 58

მ.შ. ლეტალური შედეგით 0 0 3 0 0 0

მოსახლეობის საჩივართა

რაოდენობა

47 0 14 220 0 0

55

დანართი 14

2013 წელს შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზის” კომპანიებში მიღებული ბუნებრივი გაზის

ოდენობა და დანაკარგები (ათასი მ3)

შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზის” კომპანიების აბონენტთა რაოდენობა სულ და მ.შ. 2013 წელს

ქსელზე მიერთებული ახალი მომხმარებლები

1. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი – ქართლი”, 2. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი – სამეგრელო”, 3. შპს ,,სოკარ

ჯორჯია გაზი –კახეთი”,4. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი – იმერეთი”, 5. შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი –გურია”,6.

შპს ,,სოკარ ჯორჯია გაზი - აჭარა”

56

დანართი 15

წყალმომარაგების ლიცენზიატთა სია 2014 წლის 1 იანვრის მონაცემებით

ლიცენზიატები მისამართი შპს „ჯორჯიან უოთერ ენდ ფაუერი” ქ. თბილისი, კოსტავას I შეს. N 33 შპს „მცხეთის წყალი” ქ. მცხეთა, მუხრანისქ. N21

შპს „რუსთავის წყალი” ქ. რუსთავი, წმინდა ნინოს ქ. N5

შპს „საქართველოს გაერთიანებული

წყალმომარაგების კომპანია” ქ. თბილისი, ვაჟა-ფშაველას გამზ. N76ბ

შპს „ბათუმისწყალი” ქ. ბათუმი, წერეთლისქ. N2 შპს „ქობულეთის წყალკანალი” ქ. ქობულეთი, გ. კაიკაციშვილის ქ. N52 შპს „ქედის წყალკანალი” დაბა ქედა, აბუსერიძის ქ. N5

შპს „ხულოს წყალკანალი” დაბა ხულო, ჭავჭავაძისქ. N1 შპს „ხელვაჩაურის წყალკანალი” ბათუმი, ფრიდონ ხალვაშის ქ. N501 შპს „ქობულეთის სოფლის წყალი” ქ. ქობულეთი, პოპოვის ქ. N7

შპს „საჩხერის წყალკანალი” ქ. საჩხერე, თამარ მეფისქ. N 4

შპს „შუახევის წყალკანალი” დაბა შუახევი, თამარ მეფის ქ. N 17

სს „სანატორიუმი ლიკანი” ქ. ბორჯომი, მესხეთის ქ. N63 შპს „სოგური” ქ. თბილისი, ზესტაფონის ქ. N27 შპს „მარნეულის სოფწყალი” ქ. მარნეული, რუსთაველის ქ. N73

57

დანართი 16

წყალმომარაგებაში გამრიცხველიანებულ აბონენტთა რაოდენობა საქართველოში

წლები აბ. რაოდენობა

2012 158 000

2013 254 166

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

2012 2013

ab. raodenoba

58

დანართი 17

სასმელი წყლის მიწოდება საქართველოში

წლები მთლიანად მლ.მ3

2000 530.7

2001 594.4 2002 606.5 2003 605.0

2004 560.0 2005 536.0

2006 595.0

2007 630.0 2008 659.632

2009 697.132 2010 449.760

2011 420.0

2012 400.0 2013 342.0

0

100

200

300

400

500

600

700

800

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

სასმელი წყლის მიწოდება საქართველოში

მთლიანად მლნ. კუბ.მ

59

დანართი 18

წყალმომარაგების საშუალო სამომხმარებლო ტარიფები ქვეყნების მიხედვით

2013 წლისათვის, დღგ-ის ჩათვლით (აშშ დოლარი/მ3)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

98.83

5.78

5.36

4.56 4.27

3.63

3.14 3.12 2.98

2.6 2.56 2.27 2.14 2.13

1.81

1.06 1 0.76 0.69

0.48 0.46 0.33 0.23 0.15

dania avstralia germania safrangeTi inglisi CexeTi

kanada poloneTi aSS latvia iaponia portugalia

TurqeTi espaneTi italia ukraina ruseTi samxreT korea

meqsika somxeTi CineTi yazaxeTi saqarTvelo indoeTi

60

დანართი 19

„თელასი“

AIDI წთ/მომხმ. SAIFI გამორთ/მომხმ.

155,63

132,5

87.07

38,99

1,66

0,61 1.41 0,34

2012 2012 2013 2013 2012 2012 2013 2013

ქალაქი დაბა ქალაქი დაბა ქალაქი დაბა ქალაქი დაბა

61

დანართი 20

სს „ენერგო–პრო ჯორჯია“

SAIDI წთ/მომხმ. 630,9 SAIFI გამორთ/მომხმ.

221,5

135

92,4 101 1017

1,52 1,98

0,61 4,29 0,89 6,25

2012 2012 2012 2013 2013 2013 2012 2012 2012 2013 2013 2013

ქალაქი დაბა სოფელი ქალაქი დაბა სოფელი ქალაქი დაბა სოფელი ქალაქი დაბა სოფელი

62

დანართი 21

სს „კახეთის ენერგოდისტრიბუცია“

SAIDI წთ/მომხმ. SAIFI გამორთ/მომხმ.

560

395

322,6

179,9

9,7 10,9

5 5,2

2012 2012 2013 2013 2012 2012 2013 2013

ქალაქი სოფელი ქალაქი სოფელი ქალაქი სოფელი ქალაქი სოფელი

63

varcixehesebi

soxumhesi

soxumi

al

averdi

azenergo

xofa

lajanurhesi

vardnilhesi

IV III II I

gumaThesi

I II

rionhesi

Saorhesi

Zevrulhesi

alazanhesi

awhesi

wyaltubo

qsani

Tbilsresi

varcixehesi

IV III II I

tyvarCelsresi

engurhesi

zugdidi

menji

d. quTaisi Jinvalhesi

baTumi

gurjaani

gori

xaSuri

d. zestafoni

d. navTluRi

didube

lisi 220

rusTavi 220

gldani

marneuli

orTaWalhesi

xramhesi I

xramhesi II

zahesi

gardabani

110kv -java

java

yazbegi

110kv -darial

i

lalvari

kavkasioni

qarTli I

qarTliII

imereTi

pirobiTi aRniSvnebi:

500kv qvesadgurebi

220kv qvesadgurebi

110kv qvesadgurebi

Tbosadgurebi

hidrosadgurebi

500kv egx-ebi

500kv egx-ebi perspeqtiva

400kv egx-ebi perspeqtiva

330kv egx

220kv egx-ebi

110kv egx-ebi

aWara

varZia

zekari

mesxeT

i400 kv

sadaxlo

weva 110

Nninowmimda 110ninowminda

borCxa

400kv egx

muratl

i

ს ა ქ ა რ თ ვ ე ლ ო ს ე ლ ე ქ ტ რ ო ს ი ს ტ ე მ ი ს 2 2 0 – 5 0 0 კ ვ ქ ს ე ლ ი ს რ უ ქ ა - ს ქ ე მ ა დ ა ნ ა რ თ ი

2 2

ს ქ ე მ ა 1

64

დანართი 23

სქემა 2

65

დანართი 24 სქემა 3

66

დანართი 25

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელ

ეროვნულ კომისიასთან არსებული

მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის

2013 წლის ანგარიში

თავი I. ზოგადი ნაწილი

1. ანგარიშის შესახებ

წინამდებარე დოკუმენტი წარმოადგენს კომისიასთან არსებული მომხმარებელთა

ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურის 2013 წლის ანგარიშს, რომელიც ასახავს

მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურის მიერ ამ წლის

განმავლობაში გაწეული საქმიანობის შედეგებს და საქართველოს ტერიტორიაზე

ელექტროენერგიის, ბუნებრივი გაზისა და სასმელი წყლის მომხმარებელთა უფლებების დაცვის

მდგომარეობას.

ანგარიშში მიმოხილულია საანგარიშო პერიოდში მომხმარებელთა წინაშე არსებული

პრობლემები, მომხმარებელთა უფლებების დარღვევის ფაქტები, ელექტროენერგიის, ბუნებრივი

გაზისა და სასმელი წყლის სექტორში არსებული კომპანიების, კომისიის, სხვა სახელმწიფო და

სასამართლო ორგანოების საქმიანობა, ასევე, მომხმარებელთა უფლებების დაცვასთან

დაკავშირებული სხვა მნიშვნელოვანი საკითხები.

აქვე წარმოდგენილია ინფორმაცია მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი

დამცველის სამსახურის შექმნის, სტრუქტურისა და საზოგადოებრივი დამცველის ძირითადი

უფლებამოსილებების შესახებ. ,,ეროვნული მარეგულირებელი ორგანოების შესახებ“

საქართველოს კანონის 154 მუხლის თანახმად, ანგარიში წარედგინება კომისიასა და

საზოგადოებას.

2. სამსახურის შექმნა და უფლებამოსილება

2003 წელს მომხმარებელთა ინტერესების დაცვის დამატებითი გარანტიების შექმნის

მიზნით, კომისიასთან მისი აპარატისაგან დამოუკიდებლად შეიქმნა მომხმარებელთა

ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახური, რომლის ძირითადი ფუნქციაა

ელექტროენერგიის, ბუნებრივი გაზისა და სასმელი წყლის მომხმარებელთა ინტერესების დაცვა.

თავისი ფუნქციების განხორციელებისას საზოგადოებრივი დამცველი უფლებამოსილია:

- მარეგულირებელ ორგანოში მომხმარებელთა სახელით გამოვიდეს მხარედ;

- გაეცნოს ყველა იმ დოკუმენტაციასა და მასალას, რომლებიც კანონმდებლობით

ნებადართულია მარეგულირებელი კომისიის მიერ გასაცნობად;

67

- წარმოადგინოს ინდივიდუალური მომხმარებელი მომსახურე კომპანიასთან დავაში.

მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახური განთავსებულია

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის

შენობაში და მისი მისამართია: ქ. თბილისი, მიცკევიჩის ქუჩა N 19.

თავი II. ინფორმაცია საანგარიშო წელს გაწეული საქმიანობის შესახებ

ელექტროენერგეტიკის, ბუნებრივი გაზისა და წყალმომარაგების სექტორებში დღეისათვის

მოქმედებს სათანადო ნორმატიული აქტები (წესები), რითაც კომპანიებსა და მომხმარებლებს

შორის ურთიერთობა მკაცრ ნორმატიულ ჩარჩოებშია მოქცეული.

მომხმარებელთა განცხადებების, აგრეთვე საჯაროდ ცნობილი ინფორმაციის შესწავლის

შედეგად გამოიკვეთა, რომ მომხმარებლების ელექტროენერგიით, ბუნებრივი გაზით და ასევე

სასმელი წყლით მომარაგებისას დღეისათვის არსებობს პრობლემები.

მთლიანად კომისიის და, ცხადია, მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი

დამცველის სამსახურის საქმიანობის დიდი ნაწილი მომხმარებლებსა და კომპანიებს შორის

არსებული დავების განხილვას ეთმობა. მომხმარებლებსა და კომპანიებს შორის წარმოქმნილი

დავები ძირითადად გამოწვეულია მომხმარებლებისათვის ზედმეტად დარიცხული თანხებით,

არაკანონიერად შედგენილი ე.წ. „აქტებით” (რომელთა საფუძველზეც მომხმარებლებს

ერიცხებათ გარკვეული ვალდებულებები), ხანდაზმული დავალიანების მოთხოვნით,

უსაფუძვლოდ დარიცხული დეპოზიტების თანხებით, ინდივიდუალური მრიცხველების

ღირებულებისა და აღრიცხვის კვანძის შემადგენელი სხვა ნაწილების ხარჯების არაკანონიერად

დარიცხვებით და სხვადასხვა დარღვევით.

2013 წლის განმავლობაში მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის

სამსახურმა მიიღო მომხმარებელთა 678 განცხადება. აქედან 280 განცხადება ეხებოდა

ელექტროენერგიის, 277 – ბუნებრივი გაზისა და 121 – წყალმომარაგების საკითხებს (ნახ.1).

გარდა ამისა, სამსახურმა სხვადასხვა სახის კონსულტაცია გაუწია იმ მოქალაქეებს, რომლებიც

მას ტელეფონისა და ელექტრონული ფოსტის საშუალებით დაუკავშირდნენ.

2010 წლის მეორე ნახევრიდან კომისიას დაეკისრა ადმინისტრაციული

სამართალდარღვევების საკითხების განხილვის ფუნქცია. მსგავსი კატეგორიის საქმეებზე

0

50

100

150

200

დიაგრამა 1

ელექტროენერგია

ბუნებრივი გაზი

წყალმომარაგება

ნახაზი 1

68

საზოგადოებრივი დამცველის სამსახური კომისიის სხვა სამსახურებთან ერთად

უზრუნველყოფს მომხმარებელთა საჩივრების, სამართალდარღვევების დოკუმენტაციის

შესწავლასა და სათანადო დასკვნების მომზადებას, ასევე მომხმარებლების, როგორც მხარის,

წარმოდგენას კომისიის სხდომებზე.

მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის მიმართვის (განცხადების)

საფუძველზე 2013 წელს კომისიამ მთლიანობაში ამ სფეროში მიიღო 110 გადაწყვეტილება.

აქედან მომხმარებელთა სასარგებლოდ მიღებულ იქნა 74 გადაწყვეტილება, ანუ 67,3%.

ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა 32 და არ დაკმაყოფილდა 4 განცხადება (ნახ.2).

მთლიანობაში ამ სფეროში კომისიის გადაწყვეტილებების, სამსახურის მიერ გაცემული

რეკომენდაციებისა და მიმართვების, ასევე სასამართლო პროცესების საფუძველზე

მომხმარებლებს ჩამოეწერა 221939,34 ლარი, როგორც არაკანონიერად და უსაფუძვლოდ

დარიცხული, მათ შორის – ბუნებრივი გაზის სექტორში – 77 109.10 ლარი,

ელექტროენერგეტიკის სექტორში – 93 888.48 ლარი და წყალმომარაგების სექტორში – 50 941.76

ლარი. მთელი თანხიდან, კომისიის გადაწყვეტილებებით, ჩამოწერილია 78 193. 10 ლარი;

სამსახურის რეკომენდაციით – 143 746.24 ლარი (64,8%).

ქვემოთ მოცემულია სამსახურის საქმიანობა რეგულირებადი დარგებისა და სხვადასხვა

ორგანიზაციების მიხედვით.

1. ელექტროენერგეტიკა

საქართველოში მომხმარებლებზე ელექტროენერგიის განაწილებას ახორციელებს

ელექტროენერგიის განაწილების სამი ლიცენზიატი: სააქციო საზოგადოება „თელასი,” რომლის

განაწილების არეალიც მოიცავს ქალაქ თბილისს; სააქციო საზოგადოება „ენერგო-პრო ჯორჯია,”

რომლის განაწილების არეალიც მოიცავს ყველა ქალაქსა და დასახლებულ პუნქტს თბილისის

ზოგიერთი რაიონის ჩათვლით, გარდა კახეთის რეგიონისა, და სააქციო საზოგადოება „კახეთის

ენერგოდისტრიბუცია,” რომლის განაწილების არეალიც მოიცავს კახეთის რეგიონს.

სს „ენერგო-პრო ჯორჯიასა” და სს „თელასის“ მხრიდან ხშირია შემთხვევები, როდესაც

ელექტროენერგიის მრიცხველის დაზიანების მოტივით მომხმარებლებს დამატებით ერიცხებათ

0

10

20

30

40

50

60

70

დიაგრამა 2

დაკმაყოფილდა

ნაწილობრივ

დაკმაყოფილდა

არ დაკმაყოფილდა

ნახაზი 2

69

გარკვეული თანხები. დარიცხვის საფუძველს წარმოადგენს კომპანიის წარმომადგენლების მიერ

შედგენილი აღრიცხვის კვანძის შემოწმების აქტები, სადაც მითითებულია, რომ მრიცხველი

დაზიანებულია ან არ აღრიცხავს მოხმარებულ ელექტროენერგიას. კომპანიის მიერ

განხორციელებულ ნებისმიერ ქმედებას უნდა გააჩნდეს სათანადო სამართლებრივი საფუძველი

და, მოქმედი კანონმდებლობით, აუცილებელია ჩატარდეს მრიცხველის სრულყოფილი

ლაბორატორიული გამოკვლევა. შესაბამისად, უფლებამოსილი ორგანოს მიერ უნდა დადგინდეს

მრიცხველის დაზიანების გამომწვევი რეალური მიზეზი, მისი ცდომილება და სხვა

მნიშვნელოვანი გარემოებები.

დარიცხვის საფუძვლის არსებობის შემთხვევაში კომპანიამ ზედმიწევნით უნდა დაიცვას

კომისიის 2008 წლის 18 სექტემბრის N20 დადგენილებით დამტკიცებული „ელექტროენერგიის

(სიმძლავრის) მიწოდებისა და მოხმარების წესების” მე-11 მუხლის მე-13 პუნქტის მოთხოვნები,

ზუსტად უნდა გაიანგარიშოს დასარიცხი თანხა დარიცხვის პერიოდის, დასარიცხი საშუალო

მნიშვნელობის ან კანონმდებლობით დადგენილი რომელიმე სხვა მოთხოვნის განსაზღვრის

საფუძველზე.

სს „თელასის” მიმართ შემოსულ განცხადებათა დიდი ნაწილი ისევ ეხება გასულ წლებში

ელექტროენერგიის გადასახადების გადაუხდელობის შედეგად წარმოქმნილი დავალიანებების

პრობლემას. ხშირ შემთხვევებში დავალიანებები დაგროვილია სამი წლის წინ არსებულ

პერიოდზე და საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის შესაბამისად, წარმოადგენს ხანდაზმულ

დავალიანებებს. შესაბამისად, სამსახურის მოთხოვნით, სს „თელასმა” ხანდაზმული

დავალიანებები ჩამოაწერა იმ მოქალაქეებს, რომელთაც წერილობით არ ჰქონდათ ვალი

აღიარებული კომპანიის მიმართ.

2013 წელს სს „ენერგო-პრო ჯორჯიას“ მხრიდან ადგილი ჰქონდა არასაყოფაცხოვრებო

მომხმარებლებისათვის დეპოზიტების არასწორად დარიცხვას, კერძოდ, იმ აბონენტებს,

რომლებიც სამეწარმეო საქმიანობას ახორციელებდნენ დროებით სარგებლობაში არსებულ

ფართში, დეპოზიტების ოდენობა დაერიცხათ არა მათ მიერ პირველი თვის გახარჯული

ელექტროენერგიის ოდენობის შესაბამისად, არამედ მათ მფლობელობაში არსებული

დადგმული ელექტროდანადგარების სიმძლავრეების ჯამით, რამაც გამოიწვია დეპოზიტების

ოდენობის გაზრდა. სამსახურის რეკომენდაციით დაკორექტირდა 100–მდე არასაყოფაცხოვრებო

მომხმარებლისთვის დარიცხული დეპოზიტი. სამსახურში შემოსულმა განცხადებებმა და

სატელეფონი შეტყობინებებმა აჩვენა, რომ ჯერ კიდევ არის შემთხვევები, როდესაც კონკრეტულ

უბნებზე ხდება არასათანადო ხარისხის ელექტროენერგიის (დაბალი ძაბვა, ელექტროენერგიის

ხშირი წყვეტა და სხვა) მიწოდება. მითითებული პრობლემების თაობაზე შემოსულ განცხადებასა

თუ სატელეფონო შეტყობინებაზე დაუყოვნებლივ რეაგირებს სამსახური და ავალებს კომპანიებს

მაქსიმალურად მოკლე დროში უზრუნველყონ არსებული ხარვეზების აღმოფხვრა.

საერთო მრიცხველებით ელექტროენერგიის აღრიცხვის მხრივ ისევ მძიმე მდგომარეობაა

სს „კახეთის ენერგოდისტრიბუციის” განაწილების არეალში. 2010 წლის დასაწყისში კომისიის

გადაწყვეტილებით დამტკიცდა კახეთის რაიონებისა და სოფლების ინდივიდუალური

გამრიცხველიანების გეგმა, რომლის მიხედვითაც ძირითადი სამუშაოები 2011-2012 წლებში

უნდა შესრულებულიყო, თუმცა 2011 წლის დასაწყისიდან ინდივიდუალური

70

გამრიცხველიანების პროცესი შეჩერდა და დაირღვა გადაწყვეტილებით დამტკიცებული

გრაფიკი.

თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2011 წლის 5 აგვისტოს განჩინებით სს „კახეთის

ენერგოდისტრიბუციის” მიმართ დაიწყო გადახდისუუნარობის საქმისწარმოება. ცნობილი

გახდა, რომ კომპანიას გააჩნია სერიოზული ფინანსური პრობლემები და ასეთ პირობებში

საკმაოდ რთულია გამრიცხველიანების გეგმით დაკისრებული ვალდებულებების შესრულება.

მომხმარებლების განცხადებების შესწავლამ აჩვენა, რომ რიგ შემთხვევებში დროებით

მრიცხველებზე ყოველთვიურად აღრიცხული ელექტროენერგიის რაოდენობა მნიშვნელოვნად

ჩამოუვარდება ე.წ. „გადანაწილებულ ნაშთებს,” რაც მომხმარებლების დიდ უკმაყოფილებას

იწვევს. საერთო მრიცხველებით აღრიცხული ელექტროენერგიის მომხმარებლებზე განაწილება

ხშირად ქმნის პრობლემებს, რომელთა თავიდან ასაცილებლად მთავარია კომპანიამ ზუსტად

შეასრულოს საერთო მრიცხველებით ელექტროენერგიის განაწილებაზე კომისიის მიერ

დადგენილი მოთხოვნები და გამოავლინოს გამანაწილებელ ქსელზე ელექტროენერგიის

უკანონო მოხმარების ან/და თვითნებურად ჩართვის ფაქტი, თუ ასეთს ადგილი აქვს საერთო

მრიცხველებით ელექტროენერგიის მოხმარების დროს.

2. ბუნებრივი გაზის სექტორი

მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურში 2013 წლის

განმავლობაში ბუნებრივი გაზის განაწილების ლიცენზიატების მიმართ შემოვიდა

მომხმარებელთა განცხადებები, რომელთა რაოდენობა გასულ წლებთან შედარებით

მნიშვნელოვნად გაზრდილია.

შემოსული განცხადებების უმეტესობა უკავშირდება ბუნებრივი გაზის განაწილების

ლიცენზიატების მიერ მომხმარებლებისათვის ადმინისტრაციული სამართალდარღვევების

ოქმების უსაფუძვლოდ შედგენას და ბუნებრივი გაზის უკანონო მოხმარებისათვის თანხების

დარიცხვას, მომხმარებლებისათვის ბუნებრივი გაზის მიწოდების უკანონოდ შეწყვეტას და

მომხმარებლებისათვის კანონმდებლობით გაუთვალისწინებელი ვალდებულებების

დაკისრებას, მრიცხველების ღირებულებების დარიცხვას, ახალი მომხმარებლის ქსელზე

მიერთებას.

2010 წლის 16 ივლისს საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში

განხორციელდა ცვლილებები, რომლებითაც 2010 წლის პირველი სექტემბრიდან ამავე კოდექსის

961 მუხლით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის საკითხების განხილვისა და სახდელის

დადების უფლებამოსილება მიენიჭა ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის სექტორის

სათანადო ლიცენზიატებს ან მათ მიერ უფლებამოსილ ფიზიკურ და იურიდიულ პირებს. მათვე

დაეკისრათ სათანადო გადაწყვეტილებების (დადგენილებების) იძულებითი აღსრულების

უზრუნველყოფაც.

2013 წელს ბევრი საჩივარი შემოვიდა ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევებთან

(კერძოდ, ბუნებრივი გაზის დატაცებასა და უკანონო მოხმარებასთან) დაკავშირებით. კომისიაში

გასაჩივრდა კომპანიების უფლებამოსილი პირების მიერ ადმინისტრაციული

სამართალდარღვევების საკითხებზე მიღებული ასობით დადგენილება. გასაჩივრებული

დადგენილებების უდიდესი ნაწილი გამოტანილია შპს „ყაზტრანსგაზ-თბილისის”

71

უფლებამოსილი წარმომადგენლების (პირების) მიერ. ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის

საკითხების შესწავლისას თავი იჩინა არასაკმარისი მტკიცებულებებისა და დაუსაბუთებელი

გადაწყვეტილებების საფუძველზე მომხმარებლების სამართალდამრღვევად ცნობამ და

ბუნებრივი გაზის უკანონო მოხმარებისათვის მათთვის თანხების დარიცხვის პრობლემამ.

უკანონოდ მოხმარებისათვის დარიცხული თანხებიდან 75% გაუქმდა და მომხმარებლები

გათავისუფლდნენ დაკისრებული თანხების გადახდისაგან. სამართალდარღვევების საკითხებზე

ამგვარი გადაწყვეტილებების მიღებას, ჩვენი აზრით, ერთი მხრივ, განაპირობებს კომპანიის

თანამშრომლების (შემმოწმებლების) მიერ სათანადო დოკუმენტებისა და სამართალდარღვევის

მასალების კანონდარღვევით შედგენა, მეორე მხრივ კი, დადგენილებების მიღების

უფლებამოსილებით აღჭურვილი პირების მიერ არასაკმარისი მტკიცებულებების საფუძველზე,

დაუსაბუთებელი და უსაფუძვლო გადაწყვეტილებების (დადგენილებების) მიღება.

მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს ადმინისტრაციული სამართალდარღვევების

საკითხებზე გადაწყვეტილების მიმღები პირებისაგან მიღებული დადგენილებების დასაბუთება.

დადგენილებების დიდი ნაწილი შაბლონურია დასაბუთების ნაწილში და შინაარსობრივად

ფაქტობრივად არ განსხვავდება ერთმანეთისაგან. ამასთანავე, არ ხორციელდება

მტკიცებულებათა სრულყოფილი გამოკვლევა.

ბოლო დროს თავი იჩინა ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელ ქსელზე მიერთებასთან

დაკავშირებულმა პრობლემებმა, კერძოდ, სამსახურში შემოსული განცხადებების შესწავლის

შედეგად გაირკვა, რომ კომპანიები უარს ეუბნებოდნენ ქსელზე მიერთების მსურველებს,

მიერთება განხორციელებულიყო კომისიის შესაბამისი წესების 191 მუხლის მიხედვით.

აღნიშნულთან დაკავშირებით კომპანიებმა მიიღეს შესაბამისი განმარტებები, რის შემდეგაც

განხორციელდა მოსახლეობის ქსელზე მიერთება კანონით გათვალისწინებული წესით.

საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურში საანგარიშო წლის დეკემბერში მოქალაქეთა

მიერ წარმოდგენილი ქვითრებით დადასტურდა, რომ 2013 წლის სექტემბრის შემდეგ, შპს

„სოკარ ჯორჯია გაზი – იმერეთი“ და სს „რუსთავიგაზი“ ბუნებრივი გაზის გადასახადის

დარიცხვას ახორციელებდა ტემპერატურული კორექტირების კოეფიციენტის გამოყენებით.

კომისიის გადაწყვეტილებებით თანხმობა მიეცა შპს „სოკარ ჯორჯია გაზი – იმერეთსა“ და

სს „რუსთავიგაზს“, ტემპერატურული კორექტირების მოწყობილობის არმქონე მრიცხველების

სრულად შეცვლამდე, მაგრამ არა უმეტეს 2013 წლის 1 სექტემბრისა, იმ მრიცხველებით

აღრიცხული ბუნებრივი გაზის ოდენობა, რომლებიც კონსტრუქციულად არ შეიცავს

ტემპერატურული კორექტირების მოწყობილობას და განთავსებულია ნორმალურისაგან

განსხვავებულ პირობებში, დააკორექტიროს ტემპერატურული კორექტირების კოეფიციენტით.

ზემოთ მითითებული გადაწყვეტილება ბუნებრივი გაზის ოდენობის ტემპერატურული

ცდომილების კოეფიციენტით კორექტირების გამოყენებაზე თანხმობის შესახებ მიღებული იყო

გარკვეული ვადით, ამ ვადის ამოწურვისთანავე იგი ითვლება ძალადაკარგულად, რის გამოც

2013 წლის პირველი სექტემბრის შემდეგ კომპანიის მიერ ამ კოეფიციენტის გამოყენებით

მოხმარებული ბუნებრივი გაზის დარიცხვა მომხმარებელზე დაუშვებელი იყო. აღნიშნული

დარღვევის გამოვლენისთანავე სამსახურმა მოითხოვა ამ მომხმარებლებზე ტემპერატურული

შესწორების კოეფიციენტით დარიცხული თანხების ჩამოწერა, რის საფუძველზეც შესწორდა

არასწორად დარიცხული გადასახადები.

72

3. წყალმომარაგების სექტორი

2007 წლის 20 ნოემბერს „ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის შესახებ”

საქართველოს კანონში შევიდა დამატებები, რომელთა საფუძველზეც კომისიას დაევალა

სასმელი წყლის მიწოდებისა და წყალარინების საკითხების რეგულირება. შესაბამისად,

მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურმა შეითავსა

წყალმომარაგების მომხმარებელთა უფლებების დაცვის ფუნქცია.

წყალმომარაგების სექტორში მომხმარებლების პრეტენზიების გარკვეული ნაწილი

დაკავშირებულია სასმელი წყლის მიწოდების საკითხთან. არსებობს სასმელი წყლის

მომხმარებელთა კატეგორია, რომელსაც სხვადასხვა მიზეზის (მათ შორის, ტექნიკური

მიზეზების) გამო წყალმომარაგების კომპანიები ვერ უზრუნველყოფენ სასმელი წყლის

მიწოდებით, მოსახლეობის დიდი ნაწილის წყალმომარაგება კი დროგამოშვებით (გრაფიკით)

ხორციელდება. წყალმომარაგებასთან დაკავშირებით 2013 წელს მომხმარებელთა ინტერესების

საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურის ელექტრონულ ფოსტაზე განსაკუთრებით მოიმატა

შემოსული განცხადებებისა და შეტყობინებების რაოდენობამ. წყალმომარაგებასთან

დაკავშირებული პრობლემების თაობაზე შემოსულ განცხადებასა თუ სატელეფონო

შეტყობინებაზე დაუყოვნებლივ რეაგირებს სამსახური და ავალებს კომპანიებს მაქსიმალურად

მოკლე დროში უზრუნველყონ აბონენტთა წყალმომარაგება და არსებული ხარვეზების

აღმოფხვრა. იმ შემთხვევაში, როცა დროულად არ ხდება მითითებების შესრულება,

საზოგადოებრივი დამცველის სამსახური მიმართავს კომისიას კომპანიების ადმინისტრაციული

პასუხისმგებლობის საკითხთან დაკავშირებით. აღსანიშნავია, რომ სალიცენზიო პირობების

დარღვევის გამო 2013 წლის თებერვალში შპს „საქართველოს გაერთიანებული წყალმომარაგების

კომპანია“ დაჯარიმდა 5 ათასი ლარით.

წყალმომარაგების კომპანიებთან მიმართებაში იკვეთება მომხმარებელთა პრეტენზიები

ხანდაზმულ დავალიანებებთან დაკავშირებით, ხშირ შემთხვევებში დავალიანებები

დაგროვილია სამი წლის წინ არსებულ პერიოდზე და საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის

შესაბამისად, წარმოადგენს ხანდაზმულ დავალიანებებს. შესაბამისად, სამსახურის მოთხოვნით,

კომპანიებმა ხანდაზმული დავალიანებები ჩამოაწერეს იმ მოქალაქეებს, რომელთაც წერილობით

არ ჰქონდათ ვალი აღიარებული კომპანიის მიმართ.

წყალმომარაგების სექტორში ხშირია განცხადებები წყალმომარაგების გადასახადის

სულადობის საფუძველზე დარიცხვასთან დაკავშირებით. კერძოდ, კონკრეტულ მისამართზე

რეგისტრირებულ პირთა არასწორი რაოდენობის მიხედვით წყალმომარაგების გადასახადების

დარიცხვაზე. ვინაიდან, მოქმედი კანონმდებლობით, კონკრეტულ მისამართზე

რეგისტრირებულ პირთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია გაიცემა სსიპ “სამოქალაქო

რეესტრის ეროვნული სააგენტოს” მიერ, მომხმარებლებს მომხმარებელთა ინტერესების

საზოგადოებრივი დამცველის სამსახური აქტიურად უწევდა კონსულტაციას, მიემართათ

აღნიშნული ორგანოსათვის სულადობის დაზუსტებისა და სათანადო ცნობის მოპოვების

მიზნით, მიღებული ინფორმაცია კი წარედგინათ სასმელი წყლის მიმწოდებლებისათვის.

73

4. სამსახურის ურთიერთობა მომხმარებლებთან, კომპანიებთან, საზოგადოებრივ და

სახელმწიფო დაწესებულებებთან

2013 წელს მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურს ასობით

მომხმარებელმა მიმართა განცხადებითა და საჩივრით საკუთარი უფლებებისა და კანონიერი

ინტერესების დაცვისათვის. მომხმარებელთა აქტიურობა საზოგადოებრივი დამცველის

სამსახურის ყოველდღიური საქმიანობის განხორციელებისას ვლინდება. საკმაოდ მრავლადაა

საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურისადმი მომხმარებელთა მასობრივი ხასიათის

მიმართვები როგორც დარღვეული უფლების აღსადგენად, ასევე იურიდიული კონსულტაციის

მისაღებად და საკუთარ უფლება-მოვალეობებში გასარკვევად.

მომხმარებელთა მიღება ხორციელდება ყოველდღიურად (გარდა უქმე და დასვენების

დღეებისა) და არ არის შეზღუდული რაიმე ფორმით. გარდა ამისა, ელექტროენერგიის,

ბუნებრივი გაზისა და სასმელი წყლის ყველა მომხმარებელს უფლება აქვს წერილობითი

განცხადებით მიმართოს საზოგადოებრივ დამცველს, სამსახურის ელექტრონულ ფოსტაზე

გაუგზავნოს შეტყობინება, შეკითხვა და განცხადება (საჩივარი), ასევე დაუკავშირდეს სამსახურს

სატელეფონო ცხელი ხაზით (ტელ: 0 32 290 01 42).

2008 წლიდან კომისიის მიერ მიღებული „მოხმარების წესების“ მიხედვით, სავალდებულო

გახდა ელექტროენერგიის, ბუნებრივი გაზისა და წყლის ქვითრებზე მომხმარებელთა

ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურის საკონტაქტო მონაცემების აღნიშვნა.

შესაბამისად, სამსახურის ადგილმდებარეობა, ელექტრონული ფოსტა, ვებგვერდის ინტერნეტ

მისამართი და ტელეფონის ნომერი განთავსებულია კომპანიებთან საანგარიშსწორებო

ქვითრების მეორე მხარეს.

მომხმარებელთა კომენტარების ანალიზის საფუძველზე გამოიკვეთა, რომ

მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურის შესახებ

უმრავლესობისათვის ცნობილი გახდა სწორედ ელექტროენერგიის ქვითარზე დატანილი

მონაცემებიდან. სატელეფონო კავშირის მიხედვით, მომხმარებელთა ინტერესების

საზოგადოებრივი დამცველის სამსახურს ხშირად უხდება მომხმარებლებისათვის

კონსულტაციის გაწევა, რათა ნებისმიერმა მომხმარებელმა შეძლოს თავისი უფლებების დაცვა.

2011 წლის ნოემბრიდან ამოქმედდა მომხმარებელთა ინტერესების საზოგადოებრივი

დამცველის სამსახურის ვებგვერდი - http://www.pdci.ge. სამსახური შეეცადა ვებგვერდზე

განეთავსებინა ელექტროენერგიის, ბუნებრივი გაზისა და სასმელი წყლის

მომხმარებლებისათვის აუცილებელი ინფორმაცია: კანონმდებლობა მომხმარებელთა

უფლებების შესახებ, ელექტროენერგეტიკის, ბუნებრივი გაზისა და წყალმომარაგების

სექტორში მოქმედი კომისიის ძირითადი ნორმატიული აქტები (წესები), აღნიშნულ სექტორებში

მოქმედი ყველა სამომხმარებლო ტარიფი, სამსახურის რეკომენდაციები, ინფორმაცია

კომპანიების და სხვა უფლებადამცავი ორგანიზაციების შესახებ, მარეგულირებელი კომისიის

სხდომისათვის მომზადებული საკითხები (განაცხადები) და სხვა. სამსახურის ვებ გვერდის

საბოლოოდ ჩამოყალიბებასა და მის სრულყოფაზე მუშაობა დღესაც მიმდინარეობს და

სამსახური იმედოვნებს, რომ ვებგვერდის ამოქმედება მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს

მომხმარებელთა ინფორმირების დონის ამაღლებას. მომხმარებლებისათვის კონსულტაციის

გაწევას, რათა ნებისმიერმა მომხმარებელმა შეძლოს თავისი უფლებების დაცვა.