საერთაშორისო ურთიერთობების სასწავლოუნივერსიტეტი

”ი ვ ე რ ო ნ ი”

“ I v e r o n i ”

Teaching University of InternationalRelations

თბილისი 2011

საერთაშოპრისო ურთიერთობების სასწავლოუნივერსიტეტი

”ი ვ ე რ ო ნ ი”

“ I v e r o n i ”

Teaching University of InternationalRelations

თბილისი 2011

უნივერსიტეტის პალიტრა

საერთაშორისო ურთიერთობების სასწავლო უნივერსიტეტი

სამეცნიერო კონფერენციის მასალები2011-2012 სასწავლო წლისთვის

ი ვ ე რ ო ნ ითსუუ გამოდის

სამეცნიერო 2011 ქართულ ენაზეშემეცნებითი წელიწადში

ჟურნალი № 4 ორჯერ

რედაქტორთა საბჭოს თავმჯდომარე:პროფ. ლიანა ჭოველიძე სამეცნიერო-შემეცნებითი

ჟურნალის რედაქციამთავარი რედაქტორი: მოკრძალებით აღნიშნავს:ასოც.პროფესორი მარინე კობალავა არსებული ხარვეზების

შემთხვევაში ავტორებირედაქტორები: მადლიერების გრძნობითნინო ბოჭორიშვილი მიიღებენ ყველა შენიშვნას,კობა წურწუმია რაც გათვალისწინებულ

იქნება შემდგომ საქმიანობაში.კონსულტანტები:ავთანდილ სილაგაძერამაზ მეფარიშვილი

PR სამსახური:მაია ვასაძევიკა კანდელაკი

სამეცნიერო-შემეცნებითი მისამართი:ჟურნალი ”ივერონი” თბილისი,ხელმძღვანელობს კანონით: პოლიტკოვსკაიას ქ. №4”პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის” შესახებ რეკვიზიტები:შემოსული სტატიების ტელ: 36-91-60შინაარსზე და მონაცემთა ფაქსი: 36-61-65სიზუსტეზე პასუხისმგებელია ვებ გვერდი:www.tsuu.edu.geავტორი e-mail: contact@tsuu.edu.ge

უ ნ ი ვ ე რ ს ი ტ ე ტ ი ს გ ა ნ ფ ე ნ ი ლ ო ბ ა

I განყოფილებარექტორის მისალმებაშეხვედრა უნივერსიტეტის პრორექტორთან

II განყოფილებაბიზნესის ადმინისტრირების მიმართულება

1. მ. კობალავა, ლ. ჭოველიძექართული ეკონომიკა და საინვესტიციო პროექტების დაფინანსება

2. მ. კობალავა, ლ. ჭოველიძეაგრომარკეტინგის განვითარების ობიექტური აუცილებლობა

სამართლის მიმართულება1. ა. ჯავახიშვილი

თაღლითობის ჩადენის ძირითადი ხერხები2. ნ. ბოჭორიშვილი

სასამართლო გადაწყვეტილებათა აღსრულებაჰუმანიტარულ მეცნიერებათა მიმართულება

1. კ.წურწუმიაალფრედ ნობელი

2. მ. აღაიაორი განსხვავებული კოგნიტური მექანიზმის –მეტაფორისა დამეტონიმიისშესახებ

3. რ. მეფარიშვილიგალაკტიონის სახისმეტყველება

4. მ. ვასაძეგანათლება დიდ ბრიტანეთში

III განყოფილებასტუდენტთა სამეცნიერო კონფერენციის მასალები

1 . ნათელა რეხვიაშვილიპირადი და ოჯახური ცხოვრების პატივისცემის უფლება

2. გიორგი სართანიანარკოტიკული დანაშაულის ცნება და მისი დახასიათება

3. ნ. ინაშვილიიოჰან ვოლფგანგ გოეთე

4. თ. ლატარიააშშ-ს ფულადი სისტემა

5. ე. კარაპეტიანიამერიკული სიმბოლოები

6. მ. ლიპარტელიანიმარკეტინგული პროდუქტი, ბრენდი - Facebook

რ ე ქ ტ ო რ ი ს მ ი ს ა ლ მ ე ბ ა

ახალი სასწავლო წლის დაწყებისას დიდი ამაღლებულობით გვიხმობს ისაზრი, რომ ათასობით სტუდენტს, პროფესორ-მასწავლებელს ეპატიჟება სასწავლოდაწესებულებისაკენ და მის ხმაში ყველა თაობის ადამიანს ავისი სიყრმის პირველიზარის ხმა ესმის.

სასწაულთა-სასწაულია სწავლა, რადგან პროფესორ-მასწავლებლისხელშეწყობით შენი სული სიბრძნით იტვიფრება. ეს ყველაფერი წიგნით ხდებასაცნაური. ამიტომ ნუ უღალატებთ წიგნს, რადგან იგია საფუძველთა-საფუძველიაზრის განვითარებისა. წიგნს ვერაფერი შეცვლის. წიგნია ერთადერთი გზა ცოდნისშესაძენად და რა პროფესიაც არ უნდა აირციოთ იგი იქნება თქვენი საიმედომრჩეველი.

პირველი სასწაულმოქმედი წიგნია, ქართულ ენაზე დაწერილი დადასტამბული, ურომლისოდაც ვერასდროს ვერაფერს შეძლებ. ქართული ენა გაჩნდაიმიტომ, რომ ”ვეფხისტყაოსანი” და ”მერანი” დაწერილოყო. დაისტამბა იმიტომ, რომსაქართველო არ გადაგვარებულიყო. ერთიც და მეორეც შენი სვეტიცხოვლობაცაა დაბედისწერაც.... შენი კაცობაც აქედან იზომება.

”არ დაივიწყო მამულისა ჩვეულებისამებრ სლვაჲ”! ოღონდ იცოდე, ეს გზა ია-ვარდით მოფენილი არასოდეს ყოფილა. ბრზოლა გექნება უმეცრებასთან,უსამართლობასთან, მეშურნეობასთან... მაგრამ იქნება რწმენაც, იმედი, ყიჟინა და შენაუცილებლად გახვალ საქართველოს სამზეოზე.

შენ - ათონისა და პეტრიწის, იყალთოსა და გელათის, ღვთითკურთხეულიტაძრებისა და მონასტრის გენეტიკურ შვილობილს ლიბო არასდროს მოგერღვევა!

შენ - უნდა იცოდე, ვინც: ”დაივიწყებს წარსულს და მხილოდ აწმყოს იმედითგანაგრზობს ღლაბუცს, ის მომავალზე უფლებას კარგავს”... და კიდევ: ”მგზავრსგარდა გზისა, მიზნისა, სვლისა, ვით მისამართი - საითკენ მიდის, უნდა ახსოვდეს -საიდან მოდის”.

შენ იწყები იქ, სადაც ქართული ენა იწყებაშენ იწყები იქ, სადაც ქართული ტაძარი იწყებაშენ იწყები იქ, სადაც ქართული ვაზი იწყებაშენ იწყები იქ, სადაც ქართული სიმღერა იწყებაშენ იწყები იქ, სადაც ქართული ლექსი იწყებაშენ იწყები იქ, სადაც ქართული მზერა იწყება

იწყები იქ, სადაც ქარტული ხატია და სული სიყვარულითაა გამთბარი.

შეხვედრა უნივერსიტეტისპრორექტორთან

МАКА КПБАЛАЕАსაერთაშორისო ურთი-

ერთობების სასწავლოЦНЙЕДТУЙФДФУАТУДБПБЙУИбЦИМДФЯЛЙАНЙ ЙУФПТЙААШЕУ. АШУФЦГДНФДБЙУИЕЙУУАЧЦЮЕЛЙАНЙВАНАИЛДБЙУ МЙ-УАЩДБАГ

УАЦКДИДУП МЙКТП ГАМАКТПВАТДМП АТУДБПБУ.ЦНЙ-ЕДТУЙФДФУДМУАбЦТДБА МА-ЩАЛКЕАЛЙЧЙЭЙЦТЙАКАГДМЙ-ЦТЙРДТУПНАЛЙ. УАУЯАЕЛПРТПЭДУЙ ГАФЕЙТИЦЛЙАЙУДИЙ ЦАбЛДУЙРТПВТАМДБЙИ, ТП-МДЛЙЭИАЕУДБАГЙА ЯАМЪЕАНЙДЕТПРЦЛЙ ЦМАЩЛДУЙУАУ-ЯАЕЛДБЛДБЙУУАВАНМАНАИ-ЛДБЛПРТПВТАМДБИАН ГАЫДДУАБАМДБАУАШАТИЕДЛПЫЙ МПШМДГИАНАМДГТПЕД УАВАН-МАНАИЛДБПУФАНГАТФДБУ..ЬЕДНЙ ЦНЙЕДТУЙФДФЙАШФЙЦТАГ АТЙУ ЬАრИЦЛЙЪЕДЛА ЙМ УАЙНФДТДУПРТПДШФЫЙ, ТПМД-ЛЙЭУАШАТИЕДЛПЫЙ АбАЛ-ВАЖТГДБЙУЙНФДЛДШФЦАЛЦТЙ ГПНЙУАМАЩЛДБАУА ГА УА-аЙТПЦНАТЬЕДЕДБЙУ ВАМП-МЦЫАЕДБАУ ДМУАбЦТДБА.

ЬЕДНЙ УФЦГДНФДБЙМПНАЯЙЛДПБАУ ЙЩДБДНУАДТИАЫПТЙУП УДМЙ-НАТДБУА ГАКПНЧДТДНЭЙДБЫЙ.УбЕАГАУбЕА РДТЙПГЫЙЦНЙ-ЕДТУЙФДФЙУУФЦГДНФДБЙУИЕЙУУАКМАПГ ЯАТМАФДБЙИМЦ-ЫАПБГА ВАЭЕЛЙИЙУАУЯАЕЛП РТПВТАМДБЙЦЭбПДИЙУ ЦНЙ-ЕДТУЙФДФИАН, ТАЭМПМАЕАЛ-ЫЙЭАЦЭЙЛДБЛАГ ВАВТЮДЛ-ГДБА. АбАЛЙ ДРПШААбАЛ РДТУРДШФЙЕДБУ ГАУФТАФД-ВЙДБУВЕЙУАбАЕУ, ТАЫЙЭАбАЛВАЖТГПБА МИАЕАТЙМАМП-ЮТАЕДБДЛЙТДУЦТУЙА. МАИЙШМДГЙИЦНАТЙАНПБАМбПЛПГ ЭПГНАУ,ЦАбЛДУЙ ФДШНПЛП-ВЙДБЙУ ГАЦЧЛДБАУА ГАМАТ-ИЕАЖДАГАЧЦЮНДБЦЛЙ. ЬЕДНЙЦМАЩЛДУЙ УАУЯАЕЛДБДЛЙЪЕД-ЛА АТУДБЦЛУАЫЦАЛДБДБУ ЙЪДНДБУ,ТАИА МПМАЕАЛЙ ИАП-БАВЛПБАЛЙЖАЭЙЙУРТПЭДУЫЙ ЩЙТУДЦЛАГЬАДТИПУ ГААбАЛВАЖТГДБЙПЭГАМДДТИД УАЦКЦНЙУУФАНГАТФДБЙУ ЫДУА-БАМЙУ РТПЧДУЙПНАЛУРДЭЙА-ЛЙУФДБАГЬАМПЪАЛЙБГНДН.

უნივერსიტეტის მისიაა

მაღალკვალიფიციური საგანმანა-თლებლო პროგრამების შემუშავე-ბა და მატერიალურ-ტექნიკური,საინფორმაციო-საკომუნიკაციოტექნოლოგიების მუდმივი მო-დერნიზაცია.

ეროვნული საგანმანათლებო ინ-ტერესების შერწყმის საფუძველ-ზე, სასწავლო უნივერსიტეტისთითოეული საგანმანათლებლოპროგრამის შესწავლით მისაღწევიკომპეტენციების ფოკუსირებაკონკრეტული მიმართულებისგანვითარებაზე;

განათლების ხარისხის ეფექტუ-რიმართვის მოდელის შემუ-შავებასაგანმანათლებლო პროგ-რამითგათვალისწინებული სწავ-ლისშედეგების მისაღწევად;

განათლების ხარისხის უზრუნ-ველყოფა და შესაბამისი კვალი-ფიკაციის მქონე აკადემიურიპერსონალის შერჩევითობა საქარ-თველოს კანონმდებლობის მოთ-ხოვნებისა და სასწავლო უნივერ-სიტეტის მიერ დადგენილი სა-კონკურსო პირობების გათვალის-წინებით;

აკადემიური პერსონალისა დასტუდენტების კრეატიული ღირე-ბულებების მხარდაჭერა;

სტუდენტებისათვის საგანმანათ-ლებლო პროგრამების თავისუ-ფალი არჩევითობისა და გამჭვირ-ვალე სასწავლო პროცესისუზრუნველყოფა;

ინფორმაციისა და მონაცემებისსაჯაროობის საფუძველზე სტუ-დენტთა მობილობის ხელ-შეწყობა;

სტუდენტთა მაქსიმალური ჩა-რთულობა უნივერსიტეტის მარ-თვაში, ინტელექტუალური განვი-თარებისათვის შესაბამისი გარე-მოს ორგანიზება და ფინანსური

მხარდაჭერა სტუდენტთა შემო-ქმედებით საქმიანობაში;

მაღალი მოქალაქეობრივითვითშეგნების მქონე და შრო-მითი ბაზრისათვის კონკურენ-

ტუნარიანი სპეციალისტებისმომზადება;

P.S. აღსანიშნავია, რომ მიმდინარესასწავლო წელს უნივერსიტეტშიხორციელდება სტუდენტთა მობი-ლობა ბიზნესის ადმინისტრირების,

ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა დასამართლის მიმართულებით.

უნივერსიტეტი მიესალმებადა უსურვებს წარმატებებს

ყველა სტუდენტს!

ქართული ეკონომიკა და საინვესტიციო პროექტებისდაფინანსება

მარინე კობალავაეკონომიკის აკადემიური დოქტორი, ასოცირებული პროფესორი;

ჭოველიძე ლიანაეკონომიკის აკადემიური დოქტორი, სრული პროფესორი;

ქვეყანაში საბაზრო ურთიერთობების დამკვიდრებასთან ერთად შეიქმნასაინვესტიციო პოლიტიკის გააქტიურების აუცილებლობა. იგი არის ერთ-ერთიმთავარი პირობა საქართველოს ეკონომიკური კრიზისიდან გამოსვლისათვის.დაფინანსების ოპტიმალური სქემის შედგენა არის საინვესტიციო პროექტებისშემუშავების უმნიშვნელოვანესი სტადია. სქემის შედგენის მიზანია საინვესტიციოპროექტის ფინანსური უზრუნველყოფა და ფულადი ნაკადების ისეთი სტრუქტურისშექმნა, რომელიც უზრუნველყოფს მათი ანუ ფულადი ნაკადების დადებით სალდოს(შემოსავლების მეტობა ხარჯებთან შედარებით), რომელიც ასახავს რეალურიფულადი ნაკადების მოძრაობას.

ფულადი სახსრების შემოდინება და გადინება სინქრონულად უნდა იყოსდროში განაწილებული. თუ განაწილება სწორად არ მოხდა, მაშინ პროექტშიდროდადრო შეიძლება გაჩნდეს აუთვისებელი ფულადი სახსრები ან პირიქით,პროექტი შეიძლება განიცდიდეს ფულადი სახსრების დეფიციტს, რაც ზედმეტდამატებით დაკრედიტებასთან იქნება დაკავშირებული. ამიტომ, საინვესტიციოპროექტის დაფინანსების სქემის დამუშავებისას გათვლილი უნდა იყოს, რამდენადარის საკმარისი არსებული ფულადი საშუალებები.

საინვესტიციო პროექტები შეიძლება დაფინანსდეს სხვადასხვა მეთოდით.კერძოდ:

საკუთარი ფინანსური რესურსებით (მოგებიდან, საამორტიზაციო ფონდიდან, დაგროვების ფონდიდან და ა.შ.); ნასესხები ფინანსური სახსრებით (ბანკის კრედიტი, ობლიგაციები, სესხები და

ა.შ.); მოზიდული ფინანსური სახსრებით (აქციების გამოშვებით, საწევრო

შენატანებიდა ა.შ.);

გაერთიანებათა ფულადი სახსრებიდან; არასაბიუჯეტო ფონდებიდან მოზიდული ფულადი სახსრებით; უცხოური ინვესტიციების საშუალებებით.

აქვე, ჩვენ შევეხებით ზოგიერთ მათგანს.თანამედროვე მსოფლიო პრაქტიკა მოწმობს, რომ საინვესტიციო პროექტების

შექმნისა და დაფინანსების პროცესში სახელმწიფო არ შეიძლება დარჩეს მხოლოდდამკვირვებლის როლში. რამდენადაც მეტია ეკონომიკური პრობლემების სიმწვავე,

მით მეტი პასუხისმგებლობა ეკისრება სახელმწიფოს. მისი ჩარევა აუცილებელია,თუნდაც გარანტის სახით. უკანასკნელ პერიოდში საქართველოში საკმარისად ბევრიუცხოური ინვესტიციები შემოდის, რაც დაკავშირებულია ქვეყანაში მიმდინარეპრივატიზაციისა და ქონების ყიდვა-გაყიდვის პროცესებთან. უცხოურიინვესტიციების დიდი ნაწილი შემოვიდა ძირითადი კაპიტალის შეძენისათვის დაეკონომიკური საქმიანობისათვის.

ამრიგად, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ დღის წესრიგში დგება მოზიდული უცხოურიინვესტიციების რაციონალური გამოყენება, რაც გულისხმობს ქვეყანაში სწორისაინვესტიციო პოლიტიკის გატარებას. ქვეყანაში შემოსული დიდი კაპიტალი,რომელიც აუცილებელია ეკონომიკის კრიზისიდან თავის დასაღწევად, სწორად უნდაიქნას განაწილებული პრიორიტეტული დარგების აღორძინებისა დაგანვითარებისთვის. ეს ყოველივე ხელს შეუწყობს ენერგეტიკის დარგის სიძლიერეს,მოშლილი და მოძველებული კომუნიკაციების განვითარებას, შრომითი რესურსებისრაციონალურად გამოყენებას, უმუშევართა რიცხვის რადიკალურად შემცირებას,მრეწველობის წამყვანი დარგების აღდგენას და ა.შ.

საბაზრო ეკონომიკის ერთ-ერთ ძირითად ინფრასტრუქტურას წარმოადგენსფასიანი ქაღალდების ბაზარი, რომელიც გეგმიანი ეკონომიკის პირობებშიცარსებობდა (ობლიგაციების, საბანკო ჩეკების და სხვათა სახით). ფასიანი ქაღალდებისბაზარი მიეკუთვნება სასესხო კაპიტალის ბაზარს, რომელიც საქართველოში ჯერკიდევ ჩამოყალიბების პროცესშია. მან ხელი უნდა შეუწყოს ქვეყანაში წარმოებისზრდას, უმუშევრობის შემცირებას და დღეისათვის აქტუალურ ინფლაციის ტემპებისშენელებას.

რაც შეეხება ფასიან ქაღალდებს, მათი მფლობელები გამოდიან, როგორცსაინვესტიციო პროექტების დამფინანსებლები, ხოლო ფასიანი ქაღალდებისმიმწოდებლები (ემიტენტები) გვევლინებიან ამ ფინანსების მომხმარებლებად. ე.ი. ამშემთხვევაში საინვესტიციო პროექტში მონაწილე ორი მხარიდან _ ერთი თანხისმიმწოდებელია, მეორე კი მომხმარებელი. ამიტომ, ფასიან ქაღალდებს დაფინანსებისიმ საინვესტიციო ინსტრუმენტს (წყაროს) უწოდებენ, რომლებიც ადასტურებენსავალო ვალდებულებებს (ობლიგაციების შემთხვევაში) ან მონაწილეობსმესაკუთრის უფლებით (აქციების შემთხვევაში).

ფასიანი ქაღალდების ორგანიზებული ბაზრის შექმნა და ფუნქციონირებაგულისხმობს ფასიანი ქაღალდების საჯარო ვაჭრობაში სამართლიანი წესებისა დათავისუფალი კონკურენციის არსებობას, მოსახლეობის დანაზოგების ინვესტიციებშიგანთავსებას და ინვესტორთა (აქციონერთა) ინტერესების დაცვას და ა.შ.

სახელმწიფო ქონების განსახელმწიფოებრიობის შედეგად გაჩნდამინორიტარული აქციონერები. ისინი ჩვეულებრივ არიან კომპანიის თანამშრომლები,რომელთაც მიღებული აქვთ აქციები პრივატიზების შედეგად და ქმნიანკორპორაციულ საწარმოებს (ფირმებს). ასეთი სახის აქციონერულმა საზოგადოებათასაერთო რიცხვმა 1518-ს გადააჭარბა. შეიქმნა აქციონერთა ფენაც. აღნიშნული სააქციოსაზოგადოებებიდან 60%-ზე მეტი ნორმალურად ვერ ფუნქციონირებს, ობიექტურითუ სუბიექტური მიზეზების გამო ირღვევა აქციონერთა (ინვესტორთა) უფლებები:ხმის, დივიდენდების, ახალი აქციების ყიდვის უპირატესი უფლება, უფლებებიკორპორაციული საწარმოების შექმნისა და მათი ლიკვიდაციის პროცესში და ა.შ.

ფასიანი ქაღალდების ბაზარზე პრაქტიკულად ყველა სახის საქმიანობალიცენზირებას უნდა ექვემდებარებოდეს. საქართველოში დღეისათვისლიცენზირებას ექვემდებარება შემდეგი სახის საქმიანობები:

ფასიანი ქაღალდების გამოშვება; საბირჟო საქმიანობა; უცხო ქვეყნების ემიტენტების ფასიანი ქაღალდების საქართველოს

ტერიტორიაზე

მიმოქცევა; ფასიანი ქაღალდების გამომშვები პოლიგრაფიული საწარმოების

საქმიანობა;საქართველოში დღეისათვის ეკონომიკური საქმიანობის სრულყოფისათვის

მნიშვნელოვანია გარდამავალ პერიოდში სააქციო საზოგადოებებად გარდაქმნილ(ტრანსფორმირებულ) საწარმოთა ამოქმედება და მათი წარმატებული მუშაობა. ამისწინაპირობას კი წარმოადგენს კორპორაციული ფინანსების სწორი მენეჯმენტი,რისთვისაც საჭიროა კვალიფიციური კადრების ჩაბმა და საქმეში გამოცდილიინვესტორების მოზიდვა. ისინი უნდა იყვნენ თავისი საქმის პროფესიონალები დაგააჩნდეთ შესაბამისი კვალიფიკაცია.

საქართველოს კანონში ,,ფასიანი ქაღალდების შესახებ’’ მითითებულსაქმიანობათა რეგულირების მიზნით სახელმწიფოებრივი ხელშეწყობისათვისაუცილებელია: ფასიანი ქაღალდების ბაზრის საკანონმდებლო უზრუნველყოფა;მასტიმულირებელი საგადასახადო პოლიტიკის განხორციელება; ფასიანიქაღალდების ემისიის ზრდა; ფასიანი ქაღალდების ბაზრის ინფრასტრუქტურისჩამოყალიბება და ფუნქციოირების ხელშეწყობა.

ფასიანი ქაღალდების ბაზრის ცენტრალური რგოლის ,,საფონდო ბირჟების’’ჩამოყალიბებისა და ნორმალური ფუნქციონირებისათვის გათვალისწინებული უნდაიქნას შემდეგი გარემოებები:

ფასიანი ქაღალდების ბაზრის ცენტრალური რგოლი _ ,,საფონდო ბირჟა’’არ უნდა მოვიდეს წინააღმდეგობაში ბაზარში მონაწილე სხვასტრუქტურებთან (ბანკებთან, საფინანსო-სამრეწველო ჯგუფებთან),რომლებიც ასევე ეწევიან ფინანსებისა და ინვესტიციების მოზიდვას,რათა მათ შორის უნდა იყოს თავისუფალი კონკურენცია;

ბანკების მიმართ მოსახლეობის ნდობის ზრდა, რაც შესაბამისადგამოიწვევს დეპოზიტების ზრდას;

სანდოობის თვალსაზრისით საფონდო ბირჟების საქმიანობამაქსიმალურად გამჭვირვალე უნდა იყოს, რისთვისაც საბაზროინფრასტრუქტურა (შემადგენელი ობიექტების ერთობლიობა) იმართებათვით მონაწილეთა და აქციონერთა ფართო წრის მიერ. რაც გამორიცხავსსახელმწიფოს ან სხვა სტრუქტურის მხრიდან რაიმე ზეწოლას;

საფონდო ბაზრის მაკონტროლებელი და მარეგილირებელი უნდა იყოსსახელმწიფო კომისია - ეროვნული კომისიის სახით;

ფართო მასების გათვითცნობიერება ფასიანი ქაღალდების ბაზრის რაობისშესახებ და მათი სახსრების სწორი გამოყენება, საკუთარი კაპიტალისეფექტურად განკარგვისათვის;

ინვესტორებისათვის სწორი, უტყუარი ინფორმაციის მიწოდება; ფასიანი ქაღალდების ემისიისა და ემიტენტი ორგანიზაციების

რაოდენობის ზრდა.ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორი ფასიანი ქაღალდების ბაზრის

წარმატებული ფუნქციონირებისათვის არის საკრედიტო და საინვესტიციოსტრუქტურების, სახელმწიფო და კომერციული სტრუქტურების შეთანხმებულიმუშაობა. მათი ინტერესების თანხვედრა (მაგ: საფონდო ბირჟის და კომერციულიბანკის) ინვესტორებისათვის გარკვეული გარანტიების წყაროსაც წარმოადგენს.

საინვესტიციო პროექტების დაფინანსების პროცესი თავისი ხანგრძლივობისმიხედვით იყოფა სამ დონედ: მოკლევადიანი დაფინანსება (მოკლევადიანი საბანკოკრედიტები), საშუალო ვადიანი დაფინანსება (ლიზინგი) და გრძელვადიანიდაფინანსების ინსტრუმენტად (იპოთეკური კრედიტი). აქცენტი, თანამედროვეეტაპზე სალიზინგო ურთიერთობების განვითარებაზე ხდება. ამიტომ, ლიზინგი არისსაინვესტიციო პროექტების დაფინანსების ერთ-ერთი ფორმა, როცა სალიზინგო

კომპანია რომელიმე სხვა ორგანიზაციის თხოვნით შეიძენს რომელიმე მესამეორგანიზაციისაგან გარკვეულ თანხად აღნიშნულ ქონებას (მანქანა-მოწყობილობა,სატრანსპორტო საშუალება, შენობა-ნაგებობა და ა.შ.), შემდეგ გააქირავებს მასგარკვეულ თანხაში, რითაც ფარავს ხარჯებს და იღებს მოგებას. ლიზინგის გამცემიინარჩუნებს საკუთრების უფლებას სალიზინგო ქონებაზე ხელშეკრულებითგათვალისწინებული სალიზინგო ვადის განმავლობაში, ხოლო ლიზინგის მიმღებივალდებულია ამ პერიოდში გადაიხადოს სალიზინგო გადასახდელი.

ამ სფეროში მოქმედმა საზღვარგარეთის ქვეყნების საფინანსო ინსტიტუტებმაკარგა ხანია გადაწყვიტეს, რომ უმჯობესია კლიენტს შესთავაზო კრედიტი არაფულადი სახით, არამედ ის ქონება რომლის ყიდვასაც იგი აპირებს ამ ფულით.ფაქტიურად, ლიზინგიც კრედიტია, მხოლოდ სასაქონლო კრედიტი.

აღსანიშნავია, რომ საქართველოში ლიზინგი ჯერ-ჯერობით სათანადოდ არარის განვითარებული. საქართველოში პოტენციური ბაზრის გამოკვლევის შედეგადდადგინდა, რომ ლიზინგზე მოთხოვნა არსებობს და იგი 15,3 მლნ დოლარს შეადგენს.ეს გამოლვლევა ჩატარდა საერთაშორისო საფინანსო კორპორაციის (IEჩ) დასაქართველოს საზოგადოებრივი აზრისა და მარკეტინგული კვლევების ასოციაცია,,გორბი’’-ს მიერ ქვეყანაში ბიზნესის განვითარების პროექტის ფარგლებში (GBDP).

ყოველივე ზემოთქმულიდან და მსოფლიოს განვითარებული ქვეყნებისგამოცდილებიდან გამომდინარეობს, რომ საზოგადოებრივი წარმოების ეფექტურობაწარმოუდგენელია საინვესტიციო პროექტების გარეშე და მათი დაფინანსებისსწორად შერჩეული ინსტრუმენტების ანუ წყაროების გარეშე.

გამოყენებული ლიტერატურა

1. Бузов И.А., Маховиков Г.А., Терехов В.В. – ,,Коммерческая оценка инвестиций,,М. 2004 г

2. ვ.კიკუტაძე. ,,ლიზინგის განვითარება საქართველოში მსოფლიოგამოცდილების ფონზე’’. ჟურნ. ,,ეკონომიკა’’. #10 2005. გვ. 32

3. მეწარმეობა საქართველოში. სტატისტიკური წელიწდეული. თბ. 2005 გვ.1044. ჟურნალი ,,საქართველოს ეკონომიკა” 2007 # 9, 10. 2008 #15. საქართველოს სტსტისტიკური დეპარტამენტის მონაცემები6. საგაზეთო სტატიები.

რეზიუმექართული ეკონომიკა და საინვესტიციო პროექტების დაფინანსება

ნაშრომში წარმოდგენილია პირობები, რომლებიც განაპირობებენ ქვეყანაშისაინვესტიციო დაბანდებების მოზიდვის აუცილებლობას. ნებისმიერი საინვესტიციოგადაწყვეტილება ეფუძნება ფულადი ნაკადების, როგორც დაფინანსებისინსტრუმენტის (წყაროს) შეფასებას.

მოცემულია საინვესტიციო პროექტების და მისი დაფინანსებისინსტრუმენტების განსაზღვრებები. ზოგიერთი მათი სახეობის ანალიზისსაფუძველზე კეთდება შესაბამისი დასკვნები. კერძოდ, საუბარია უცხოურინვესტიციებზე ძირითად კაპიტალში, ფასიან ქაღალდებზე, სალიზინგო კომპანიებისმუშაობაზე და ქვეყნის საინვესტიციო პროექტების დაფინანსების ეფექტურობისამაღლების წინადადებებზე.

ResumeFinancing of investments projects in Georgia

In the article are given necessary conditions for financing investments projects inGeorgia. Any investments decision is based on sources of investments and make estimate thissources of investments.

There are given definitions of investments project and sources of investments. Togetherwith analysis there are makes correspond conclusions. There are also mentioned about offoreign investments, securities markets, about leasing company and effectiv financ ofinvestments. There are also given ways to attract foreign investments.

მარინე კობალავაეკონომიკის აკადემიური დოქტორი, ასოცირებული პროფესორი;

ჭოველიძე ლიანაეკონომიკის აკადემიური დოქტორი, სრული პროფესორი;

აგრომარკეტინგის განვითარების ობიექტური აუცილებლობა

თანამედროვე ეტაპზე, ეროვნულ ეკონომიკაში რესტრუქტურიზაციისპროცესი მწვავე კრიზისულ ფონზე მიმდინარეობს. იგი მოიცავს ეკონომიკის ყველასფეროსა თუ დარგს და მათ შორის აგრარულ სექტორსაც. აგრომარკეტინგისკონცეფციის ჩამოყალიბება თანმიმდევრული პროცესია. აგრომარკეტინგი, თავისმხრივ, ეკონომიკის ერთ-ერთი სპეციფიკური დარგია და შეიძლება ითქვას, რომეროვნულ ეკონომიკაში აგრომარკეტინგი შეუსწავლელია. აღსანიშნავია ის ფაქტიც,რომ ნაციონალურ ბაზარზე მარკეტინგმა, ყველაზე მეტად არამატერიალური სფეროსდარგებში ჰპოვა განვითარება და განსაკუთრებით მომსახურების სფეროში, რადგანაცმომსახურების სფერო, თავის მხრივ, მოიცავს საქმიანობის ფართო სპექტრს და იგიწარმოადგენს დინამიურად განვითარებად ბაზარს.

ეკონომიკური ეფექტიანობის მაჩვენებელთა შედარებით დაბალმა დონემ,სამეწარმეო საქმიანობის სტიმულირებისა და რესურსების გადანაწილებისსრულყოფილი მექანიზმის არარსებობამ - ეკონომიკის აგრარულ სექტორშიაქტუალური გახადა აგრომარკეტინგის თეორიის ჩამოყალიბება. უნდა აღინიშნოს,რომ განვითარებულ ქვეყნებში აგრომარკეტინგის პრობლემების კვლევაგანმსაზღვრელი და პრიორიტეტულია.

აგრომარკეტინგის საკითხისადმი სამეცნიერო ინტერესი საწარმოთამოქმედების ფართო მასშტაბურ სურათს იძლევა. იგი წარმოადგენს მიზანმიმართულსაქმიანობას, რომელიც თავის მხრივ მოიცავს სოფლის მეურნეობის,გადამამუშავებელი მრეწველობის მართვას, დაგეგმვასა და ორგანიზაციასმომხმარებელთა მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად (საქონელსა თუ მომსახურებაზეაგრობიზნესის მასშტაბით). აგრომარკეტინგის მართვის ეფექტურობა მთლიანადდამოკიდებულია მარკეტინგულ ანალიზზე, დაგეგმვაზე, ორგანიზაციასა დაკონტროლზე.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, წარმოდგენილი კონცეფცია შესაძლებელსგახდის განისაზღვროს აგრომარკეტინგის პოტენციალი და აგრეთვე შემუშავებულიქნეს ის პრიორიტეტები, რომელიც განსაზღვრავს ეროვნული ბაზრის სოფლისმეურნეობის პროდუქტით გაჯერებას. მარკეტინგის ტექნოლოგიური ასპექტებისანალიზიდან გამომდინარე აღსანიშნავია, რომ დღემდე არ არსებობსაგრომარკეტინგის თავისებურებების გამიჯვნა ეროვნული ეკონომიკის აგრარულსექტორში. აღსანიშნავია, რომ აგრომარკეტინგის მეცნიერულად დამუშავებულიკონცეფცია მოიცავს მოდელირებულ სტადიებს, ოპერაციებს, ტექნოლოგიებსა დაფუნქციებს.

ცალსახაა, საკვლევი პრობლემისადმი მეცნიერული ინტერესი, რომელიცკონკრეტული თემისადმი წარმოიშვა. სასოფლო-სამეურნეო მარკეტინგი,აგრომარკეტინგი და აგრეთვე აგრობიზნესის მარკეტინგი არის ის პერსპექტიულიმოცემულობა, რომელიც ჯერ კიდევ ასათვისებელი და შესასწავლია.აგრომარკეტინგული საქმიანობის უფრო დაბალი დონის აღიარების ეტაპი დასწორად შერჩეული კონცეფცია, ჩვენი აზრით, წინ გადადგმული ნაბიჯი იქნებასაქართველოს მდგრადი განვითარების ეკონომიკაში - „ახალი ეპოქის“დასამკვიდრებლად.

ალექსანდრე ჯავახიშვილისაერთაშორისო ურთიერთობათა სასაწავლო

უნივერსიტეტის სამართლის დოქტორი,სრული პროფესორი

თაღლითობის ჩადენის ძირითადი ხერხები

საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის XXV – ე თავში – “დანაშაულისაკუთრების წინააღმდეგ’’ დადგენილია სისხლისსამართლებლივი პასუხისმგებლობამისაკუთრების მიზნით სხვისი ნივთის დაუფლება ან ქონებრივი უფლების მიღებამოტყუებით.

აღნიშნული სახის დანაშაული სხვა დანაშაულებისგან განსხვავდება პირველრიგში მისი ჩადენის ხერხით, სახელდობრ, თაღლითი კანონსაწინააღმდეგოდეუფლება მოქალაქეთა პირად ქონებას (სხვა ნივთს) ან ქონებრივ უფლებასმოტყუებით.

ამის შესაბამისად განვიხილოდ თაღლითობის ჩადენის ძირითადი ხერხი –მოტყუება, ე.ი დაზარალებულის წინასწარ განზრახულად შეცდომაში შეყვანაგარკვეული ფაქტების , გარემოებებისა და ხდომილებების შესახებ, მისი საკუთარინებას (ნებაყოფლობით) ქონებას თაღლითისათვის გადაცემას წაქეზებით. ასეთიხერხით თაღლითი ეუფლება ამ ქონებას , როგორც საკუთარს,სამუდამოდ დაუსასყიდლოდ. სწორედ, ამიტომ უნდა დადგინდეს ჭეშმარიტების განზრახდამახინჯება , წინააღმდეგ შემთხვევაში თაღლითობის შემადგენლობას ადგილი არექნება .

მოტყუებაში უნდა განვასხვავოთ მისი შინაარსი და ფორმა. შინაარსიასხვადასხვა გარემოებები, რომლებითაც თაღლითს შეჰყავს შეცდომაშიდაზარალებული. მოტყუება შეიძლება შეეხოს საგნებს, პიროვნებებს, მოქმედებებს,ხდომილებების, მათ ფაქტობრივ და იურიდიულ თვისებებს. აღსანიშნავია, რომ მათშინაარს შეადგენს როგორც ობიექტური, ასე სუბიექტური ხასიათის გარემოებები.ფორმის თვალსაზრისით ნებისმიერი სიცრუე შეიძლება მიეკუთვნოს ორიდან ერთ-ერთ კატეგორიას: ჭეშმარიტების დამახინჯებას ან ჭეშმარიტების დამალვას.თვით კანონი არ შეიცავს სიცრუის განზრახვას, მაგრამ სისხლის სამართლისთეორიითა და პრაქტიკის მიხედვით, სიცრუედ ითვლება როგორც ჭეშმარიტებისდამახინჯება (სიცრუის აქტიური ფორმა), როდესაც დამნაშავე, ანუ თაღლითიგანზრახ ამახინჯებს გარემოებებს და შეჰყავს დაზარალებული შეცდომაში მათიჭეშმარიტების შესახებ, ატყობინებს მას აშკარად მცდარ ცნობებს, ასე ჭეშმარიტებისდამალვა ( სიცრუის პასიური ფორმა), როდესაც დამნაშავე სარგებლობს მისგანდამოუკიდებლად წარმოქმნილი დაზარალებულის მცდარი ინფორმირებით.

არსებობს ასევე თაღლითური სიცრუის ცალკე სახეები, რომლებიც შინაარსისმიხედვით მიზანშეწონილია დაჯგუფდეს შემდეგნაირად:

ა) სიცრუე პიროვნების შესახებ ( მისი არსებობის, იგივეობის, განსაკუთრებულითვისებებისა და ხასიათის, პროფესიის, კვალიფიკაციის).ბ) სიცრუე სხვადასხვა საგნის შესახებ ( მათი არსებობას, იგივეობას, ზომის,ხარისხის, ღირებულების);გ) სიცრუეს სხვადასხვა, ხდომილებების ფაქტებისა და მოქმედებების შესახებ;დ) სიცრუე განზრახვების შესახებ (ცრუ დაპირებები);სიცრუე პიროვნების შესახებ, რომელიც შეიცავს “სიცრუეს პიროვნებაში”, რაც ძალზეხშირად გვხდება თაღლითობის საქმეებში, როდესაც თაღლითი იძლევა ცრუცნობებს, როგორც საკუთარი პიროვნების, ასე თავისი თანამონაწილის შესახებ.

მაგალითად, ერთ-ერთი მსჯავრებული, რომელიც მუშაობდა მშენებლობისსამინისტროში და თავს ისაღებდა ამ სამინისტროს თანამდებობის პირად,ირწმუნებოდა, რომ მას თითქოს შეეძლო დახმარება გაეწია ოროთახიანი ბინისაშენების მსურველთათვის და ამ ხერხით მან ორი წლის განმავლობაში არაერთხელგამოართვა სხვადსახვა კლიენს ფული – საერთო ჯამში 47 000 $ ამერიკული დოლარი,დანაპირები კი არ შეუსრულა. სასამართლომ მის მოქმედებაში სცნო დანაშაულისშემადგენლობა, რომელიც გათვალისწინებულია საქართველოს სისხლის სამართლისკოდექსის თანახმად 180-ე მუხლის ნაწილით. ზემოთ მოყვანილ მასალაში დამნაშავეთავს ასაღებდა თანამდებობის პირად, არწმუნებდა დაზარალებულს, რომ აქვსსაშუალება გაუწიოს მას სამსახური, რითაც თავის მხრივ იწვევდა დაზარალებულისცნობიერებაში ქონების გადაცემის განზრახვას.

სიცრუე შეიძლება ასევე ეხებოდეს მესამე პირსაც, განსაკუთრებით მაშინ,როდესაც ლაპარაკია ამა თუ იმ პიროვნების არსებობის შესახებ. მაგალითად,თაღლითი დაარწმუნებს დაზარალებულს, რომ მისი ნათესავი ან ახლობელი,რომელიც გარდაცვლილათ ითვლებოდა, ცოცხალია და ამ გზით ღებულობს ქონებას,ვითომ ამ პირისათვის გადასაცემად.

პიროვნებასთან დაკავშირებულ სიცრუეთა შორის შეიძლება გამოვყოთსიცრუე “იგივეობაში” , როდესაც დამნაშავე წარმოადგენს თავის ან თავისთანამონაწილეს როგორც სხვა პირს, რათა მიისაკუთროს სხვა პირისუფლებამოსილება, ანდა გამოიწვიოს განსაკუთრებული ნდობა თავის მიმართ.

მოტყუების ამ ჯგუფს შეიძლება მიეკუთვნოს, აგრეთვე, მოტყუება ,,პიროვნულთვისებებში”, რაც ნიშნავს იმას, რომ სუბიექტი აჯერებს ან ანიჭებს თავის მონაწილესიმ თვისებებს, რომელიც მას არ გააჩნია და ამ შემთხვევას შეიძლება მიეკუთვნოსდამნაშავის ცრუ განცხადება იმის თაობაზე, რომ თითქოს იგი იცნობს ან ნათესაურკავშირში იმყოფება ისეთ პირებთან, რომლებსაც შეუძლიათ გარკვეული სამსახურიგაუწიონ მოტყუებულს ( დაზარალებულს) ანდა თავდებათ დაუდგნენ მას.მაგალითად, თითქოს და თანამდებობის პირებისათვის ქრთამის გადასაცემადფულის მიღებისას თაღლითი ხშირათ ატყუებს დაზარალებულს ამ თანამდებობისპირებთან ნაცნობობის ფაქტის გამო.

სიცრუე დანაშაულის საგნის შესახებ - ცრუ ცნობები სხვადასხვა საგნისარსებობს, მათი რაოდენობის ფასის შესახებ. ჩვეულებრივ ამგვარი მოტყუება ხდება,როდესაც დამნაშავე გამყიდველის ხოლო დაზარალებული მყიდველის როლშია.გარიგებას საგნის შესახებ ცრუ ცნობების მიწოდების საშუალებით დამნაშავეღებულობს საფასურს,რომელიც არ შეესაბამება გაყიდული საგნის ნამდვილღირებულებას და სწორედ არატოლფასოვანი გასამრჯელოს მიღებაშია ქონებრივიხელყოფის ხასიათი.

სიცრუე საგნის არსებობის შესახებ ჩვეულებრივ უთავსდება სიცრუესგანზრახვაში. დამნაშავე ღებულობს ფულს ისეთი საგნის გაყიდვის დაპირებით, რაცმას არ გააჩნია და ამასთან ბუნებრივია წინასწარ იცის, რომ დანაპირებს ვერშეუსრულებს. სიცრუე შეიძლება ეხებოდეს საგნების რაოდენობას ან ზომას, როდესაცდამნაშავე გადასცემს დაზარალებულს გარიგების საგანს, დაპირებულზე

რიცხვით,ზომით ან წონით ნაკლებს და სწორედ ასეთი მოტყება ატარებს ყველაზეხშირად ყიდვა – გაყიდვის დროს მოტყუების ფორმას.

მოტყუება რაოდენობაში ახლოსაა ხარისხში მოტყუებასთან. მოტყუებადრაოდენობაში უნდა ჩაითვალოს აგრეთვე ყიდვა - გაყიდვის პროცესში გარიგებითდადგენილი ფულადი თანხის დაზარალებულისათვის შემცირებული ოდენობისგადაცემა .

იგივეობასა და ხარისხში მოტყუებას ადგილი აქვს მაშინ, როდესაც განსაზღვრულინივთის მაგიერ კონტრაგენტს გადაეცემა სხვა არატოლფასი ნივთი. იგივეობაშიმოტყუება შეიძლება განვიხილოთ როგორც ხარისხში მოტყუებს ის კერძო შემთხვევა.განსხვავება მოტყუებას ამ ორ სახეს შორის მხოლოდ იმაშია, რომ იგივეობისდარღვევის შესახებ ჩვენ ვლაპარაკობთ მაშინ, როდესაც სიცრუე ეხება საგნისყველაზე მნიშვნელოვან თვისებებს, მათ არსს. ასეთი მოტყუება გამოისახებაუბრალოდ სიტყვიერი რწმენით, რომ საგანი სწორედ ისეთია, როგორიდაც მასასაღებენ გადაცემის მომენტში ერთი საგნის მეორეთი შეცვლას, ანდაფალსიფიკაციის გზით. საქართველოს სსკ -ის 197-ე მუხლის თანახმად,ფალსიფიკაცია გულისხმობს, მოტყუებით ნივთის თვისობრივ შეცვლასმწარმოებლის ან გამსაღებლის მიერ, ჩადენილი ანგარებით‘’. აღსანიშნავია, რომ ამმუხლის არსებობა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის თვისებურებაა დააქედან გამომდინარე, ჩდება საკითხი იმის თაობაზე, თუ როდის უნდა იქნეს ქმედებადაკვილიფიცირებული ფალსიფიკაციათ და როდის თაღლითობათ. ჩვენი აზრით,ფალსიფიკაცია თაღლითობაა ვინაიდან გამყიდველი აქაც ატყუებს მყიდველს,მაგრამ მას მაინც აქვს თავისებურება.

საგნის ფალსიფიკაცია ყოველთვის ხარისხის გაფუჭებას ნიშნავს (გამყიდველიღვინოში , თაფლში ან რძეში ხმარობს წყალს და ა.შ) , მაგრამ თუკი გამყიდველი არაფუჭებს პროდუქტს, მხოლოდ უცვლის მას ეტიკეტს ( მაგალითად მე-2 ხარისხისნაცვლად ასაღებს უმაღლეს ხარისხად ) და ამ გზით ითვისებს ფულს, მაშინდანაშაული უნდა დაკვალიფიცირდეს არა როგორც ფალსიფიკაცია, არამედ, როგორცთაღლითობა. მაგალითად, თაღლითობისათვის სსკ-ის 180 – ე მუხლის პირველინაწილით მსჯავრდებული იქნა პირი იმის გამო , რომ იყიდა ალუმინის, ყვითელიფერის 4 ლარად ღირებული ჩვეულებრივი ბეჭედი და ვითომ ოქროსიაო მიჰყიდასხვას. სასამართლომ ეს ქმედება სცნო, როგორც გასაყიდი ნივთის იგივეობსი სიცრუე.შესაძლებელია ასევე რაიმე საგნის დამზადება, რომელიც სხვა ნივთს ჰგავს.მაგალითად, ე. წ.,, კუკლა “ - ,, თოჯინა” – ქაღადის შეკვრა, რომელიც ფულის შეკვრასწააგავს ( ზოგჯერ მას ზემოდან ადებენ ნამდვილ ფულის 1-2 ფულის კუპიურას , ე.წ ,,ვერხუშკას” ). Qქალაქის სასამართლოს მიერ თაღლითობისათვის მსჯავრლებელნიიქნენ პირები 180-ე მუხლის მე-2 ნაწილით. ერთმა მათგანმა გაიცნო მოქალაქე დამასთან ერთად საუბრით სადგურზე გაყვა გზას. ამ დროს წინასწარ მოფიქრებულიგანზრახვით მათ გაუსწრო თანამგზავრმა, რომელმაც განგებ დააგდო ასფალტზეწინასწარ გამზადებული და ცვირსახოცში გახვეული ფულის შეკვრა , ზემოდანდატანებული ათლარიანით. ამ ორმა პირმა გადაწყვიტეს ნაპოვნი ფულის გაყოფა დაამ მიზნით შევიდნენ იქვე სკვერში, სადაც მათ უეცრად და მოულოდნელადმიუახლოვდა თანამზრახველი და განუცხადა, რომ ახლახან მათ გვერდით ჩავლისასგაუვარდა ფულის შეკვრა 950 ლარის ოდენობით და ეჭვი მაქვს, რომ ეს ფული თქვენაიღეთ. მან ყასიდად ჯერ თანამზრახველი გაჩხრიკა, შემდეგ კი ორივემ ერთადუცნობი მოქალაქე, რომელსაც ერთ- ერთ ჯიბიდან მალულად ამოაცალეს საფულე,რომელშიც შემდგომში აღმოჩნდა 250 ლარი, რაც შეუმჩნევლად მიისაკუთრეს დამყისვე მიიმალნენ შემთხვევის ადგილიდან.

სასამართლოს მიერ მიცემული კვალიფიკაცია მცდარად მოგვეჩვენა, რადგანმოქალაქის ქონების მითვისებისას უშუალო ხერხი იყო ქურდობა და კონკრეტულშემთხვევაში მოტყუება, დამნაშავეებმა გამოიყენეს მხოლოდ ქურდობისათვისხელსაყრელი პირობების შესაქმნელად. ასეთი ქმედება, ჩვენი აზრით უნდადაკვალიფიცირებულიყო სსკის 177-ე მუხლის მე-2 ნაწილის და მე – 180-ე მუხლის მე– 2 ნაწილის ერთობლიობით.

სიცრუე ხდომილებებსა და მოქმედებების შესახებ შეიძლება იყოს რაიმესამუშაოს შესრულების ფაქტი , რომელიც ფაქტობრივად არ შესრუელბულა, ანშესრულდა მცირე მოცულობით –კვალიფიცირდება როგორც თაღლითობა. შიცრუეშეიძლება იყოს სათანადო გასამრჯელოს უკანონოდ მიღების მიზნით გაწეულიხარჯების შესახებ ყალბ მტკიცებაში. მაგალითად მსჯავრდებული იყო პირი,რომელმაც სასაფლაოზე მუშად მუშაობის დროს მოტყუების გზით მიიღომოქალაქესგან 800 ლარი და შეპირდა მას მამას საფლავზე ბეტონის საძირკველის (ცოკოლის) მოწყობას, მოზაიკური ფილეიბს და კარნიზების დაყენებას, მაგრამგააკეთა მხოლოდ საძირკველი, ე.ი პრეისკურანტის მიხედვით შესრულდა მხოლოდ317 ლარის სამუშაო , ხოლო დანარჩენი 483 ლარი კი მითვისებული იქნა.

უნდა შევნიშნოთ, რომ ხდომილობებისა და მოქმედებების მხრივ სიცრუისსახეებს ამომწურავი ნუსხის მოცემა შეუძლია, რადგან თაღლითური მოტყუებებისშინაარსი შეიძლება შეადგინოს ნებისმიერმა მოქმედებამ აუხდომილებამ. თუამგვარი მოტყუების შედეგად დამნაშავე დაზარალებულის ქონებას მიისაკუთრებს.

სიცრუე განზრახულობის შესახებ ( ცრუ დაპირებები). Eე.ი დამნაშავედაპირებას იძლევა შეასრულოს ესა თუ ის მოქმედება ქონების გამღები პირისსასარგებლოდ, ხოლო დაზარალებულის ქონების მიღების შემდეგ იყენებს მასსაკუთარი თავის სასარგებლოდ. Aაქედან გამომდინარეობს, რომ ცნობები ,, სიცრუეგანზრახულობის შესახებ ‘’ და ,, ცრუ დაპირებები’’ იდენტურია, ანუ ერთი და იგივეა.ცრუ დაპირებების შინაარსია მომავალი დროის გარემოებები _ თაღლითი დაპირებასიძლევა ,, იშოვოს’’ დეფიციტური საქონელი გადასცეს ფული დანიშნულებისამებრ,გადაიხადოს ვალი. ცრუ დაპირებები არის ყველაზე ტიპიური მოტყუება იმგარემოებებში, რომლებიც მომავალს ეხება.

თაღლითური სიცრუის მეორე ფორმაა ჭეშმარიტების დამალვა, ე.ი როცათაღლითი მხოლოდ მალავს ცნობებს ისეთი გარემოებების შესახებ, რომელთა ცოდნათავს შეაკავინებდა დაზარალებულს ქონების გადაცემისაგან და ამიტომ სხვისიშეცდომის შეგნებული გამოყენება და ამ გზით სხვისი ქონების მითვისება სხვაარაფერია თუ არა თაღლითობა.

აღსანისნავია ის გარემოება, რომ თაღლითობის განხილვის დროს ზოგიერთიიურისტი მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ დანაშაულის ჩადენის დროს აუცილებელიაგანხილული იყოს ასევე, მოტყუების კიდევ ერთ-ერთი სახე, როგორიცაა ნდობისბოროტულად გამოყენება ( მიუხედავად იმისა, რომ ადრინდელი სისხლისსამართლის კოდექსში თაღლითობის მუხლში ნდობის ბოროტად გამოყენებაიხილებოდა, როგორც თაღლითობის ჩადენის მეორე ხერხი), რომელიც არისმატერიალური სარფის უკანონოდ მიღების მიზნით დამნაშავესა და დაზრალებულსშორის შექმნილი განსაკუთრებული მიმნდობი დამოკიდებულების გამოყენება.დამნაშავეს გაცნობიერებული აქვს, რომ იგი ბოროტულად იყენებს მის მიმართგამოხატულ ნდობას, რათა ამ გზით კანონსაწინააღმდეგოდ, უსასყიდლოდ დასამუდამოდ იგდოს ხელთ სხვისი ქონება.

ნდობის ურთიერთობათა საფუძველი შეიძლება უყოს ნებისმიერიფაქტობრივი გარემოება: დაზარალებულის დამნაშავესთან ნაცნობობა, კონკრეტულიგარემო პირობები, დაზარალებულის განსაკუთრებული მიმნდობლობა( ურთიერთობები მეზობლებს შორის, ნათესაური კავშირი, საერთო ნაცნობობა)

მიმნდობილობის ბოროტად გამოყენებაში უნდა ვიგულისხმოთ მეორე პირისგამოუცდელობა, მიმნდობლობა, განუვითარებლობა რომელიც მის მიერ დადებულგარიგებას გაუცნობიერებლობისას გამოიყენება.

უნდა აღინიშნოს, რომ ნდობის ბოროტულად გამოყენების სახესხვაობაადაზარალებულის მიმნდობლობის ბოროტად გამოყენებაც, მაგრამ ნდობის ბოროტადგამოყენება არის მინდობილობის ბოროტად გამოყენების იდენტური, რადგან ესცნობები სხვადასხვა შინაარს გამოხატავენ, ვინაიდან ნდომა საერთო წესით

გულისხმობს ადამიანებს შორის ურთიერთობის არსებობას. Nნდობა ესყოველთვის ნებაა ვინმესი ან რაიმის მიმართ, მიმნდობლობა კი ადამიანის ხასიათისთვისებათაგანია.

მიმნდობლობა, როგორც ადამიანის ხასიათის თვისება შეიძლება იყოს ნდობისურთიერთობის საფუძველი, მაგრამ ამ შემთხვევაშიც კი უნდა გამოიხატოს,გამოვლინდეს რაიმე მოქმედების სახით, რომ ნდობის ბოროტად გამოყენება გახდესქონების ხელყოფის დამოუკიდებელი საშუალება. Mმიმნდობლობის გამოყენება ასევედამახასიათებელია მოტყუების გზით ჩადენილი თაღლითობისათვის მეტიც,დაზარალებულთა მიმნდობლობით დამნაშავეები ხშირად სარგებლობენ ქურდობისადა სხვა დანაშაულების ჩადენის დროს.

ზემოთაღნიშნულიდან გამომდინარე, შეიძლება დავასკვნათ, რომ მოტყუებისერთ-ერთ და განსაკუთრებულ სახეს წარმოადგენს ნდობის ბოროტულად გამოყენება– ნდობის მოტყუება და ამიტომ მჭიდროდ არიან ერთმანეთში გადახლართული დამათ შორის მკაფიო ზღვარის გატარება ყოველთვის არ ხერხდება.

მაშასადამე, აღნიშნულიდან გამომდინარე, ჩვენ მივდივართ იმ დასკვნამდე,რომ თაღლითობა, როგორც მართლსაწინააღმდეგო და კანონსაწინააღმდეგო ქმედებადღესდღეობით განეკუთვნება იმ დანაშაულთა კატეგორიას , რომელიც აქტუალურიადა მრავალფეროვანია თავისი ჩადენის ხერხით და წარმოადგენსსაზოგადოებისათვის (პატიოსანი, წესიერი და გულუდრყვილო Aადამიანებისათვის)დიდ საფრთხეს და საშიშროებას.

ლიტერატურა:1.ა. ჯავახიშვილი- თაღლითობის ხერხები,სადისერტაციო ნაშრომი თბ. 1993 წ2.ა. ჯავახიშვილი- თაღლითობის ხერხები ჟურნალი,, სამართალი’’ #34 1991წ3.ა. ჯავახიშვილი- ,,თაღლითობა’’ – სამეცნიერო ძიებანი თბ. 2006 წ

ნინო ბოჭორიშვილი

საერთაშორისო ურთიერთობებისსასწავლო უნივერსიტეტის

სამართლის ფაკულტეტის დეკანი

სასამართლო გადაწყვეტილებათა აღსრულება

სასამართლო გადაწყვეტილებათა აღსრულების სავალდებულოობაგანმტკიცებულია უზენაესი კანონით - საქართველოს კონსტიტუციით. კერძოდ,საქართველოს კონსტიტუციის 82-ე მუხლის მეორე პუნქტის თანახმად,“სასამართლოს აქტები სავალდებულოა ყველა სახელმწიფო ორგანოსა დაპირისათვის ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე.1“

ყველა ადამიანს უფლება აქვს თავის უფლებათა და თავისუფლებათა დასაცავადპირადად ან წარმომადგენლის მეშვეობით მიმართოს სასამართლოს. ყველა პირიუნდა განსაჯოს იმ სასამართლომ, რომლის იურისდიქციასაც ექვემდებარება მისისაქმე.2 იხილავს რა სასამართლო სისხლის, სამოქალაქო და ადმინისტრაციულისამართლის საქმეს, მას განაჩენი ან გადაწყვეტილება გამოაქვს საქართველოსსახელით. სასამართლოს გადაწყვეტილებათა და განაჩენთა შეუსრულებლობა იწვევსპასუხისმგებლობას. სასამართლოს მოთხოვნათა და განკარგულებათა შესრულებასავალდებულოა საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ყველა ფიზიკური დაიურიდიული პირის, სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობისორგანოებისათვის.

კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ სასამართლოს გადაწყვეტილებასავალდებულოა საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ყველასათვის და უნდაშესრულდეს. სხვანაირად გადაწყვეტილების ამ შედეგს ”გადაწყვეტილებისსავალდებულოობას” უწოდებენ.3

სასამართლო ხელისუფლების ეფექტურობა მის მიერ მიღებულიგადაწყვეტილებების აღსრულებაში გამოიხატება.

გადაწყვეტილება მოსამართლეს გამოაქვს წერილობითი ფორმით,საქართველოს სახელით და დიდი მნიშვნელობა ენიჭება იმის დადგენას, თუ როდისშედის სასამართლოს გადაწვეტილება კანონიერ ძალაში, ანუ როდის შეიძლება რომიგი იძულებით იქნეს აღსრულებული, თუკი ის მხარე ვის წინააღმდეგაც არისსასამართლოს გადაწყვეტილება გამოტანილი სასამართლოს გადაწყვეტილება,ნებაყოფლოლბით არ აღასრულებს მას. აქედან გამომდინარე, სასამართლო

1 იხ. საქართველოს კონსტიტუცია, მიღებული 1995 წლის 24 აგვისტოს.2 იხ. აპოლონ ფალიაშვილი, საქართველოს სამართალდამცავი ორგანოები, გამომცემელი ”მერიდიანი”,თბ. 1998 წ. გვ. 21.3 იხ. თენგიზ ლილუაშვილი, სამოქალაქო საქმეთა წარმოება სასამართლოში, თბ. 1999 წელი. გვ. 123.

გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლა იწვევს მთელ რიგ სამართლებრივშედეგებს, რომელთა შორისაც აღსანიშნავი და უმთავრესია სასამართლოგადაწყვეტილების უზენაესობა და სავალდებულოობა, რადგან ის სავალდებულოდშესასრულებელია საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე, ყველა ფიზიკური თუიურიდიული პირისათვის, ყველა სახელმწიფო თუ ადგილობრივითვითმმართველობის ორგანოსათვის.4

1999 წლის 16 აპრილს საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებულ იქნა კანონი,,სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“5, რომელმაც დაარეგულირა სასამართლოგადაწყვეტილებათა აღსრულების საკითხი.

"სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ" საქართველოს კანონში შესულიცვლილებების შედეგად, ახალი ინსტიტუტი გაჩნდა - კერძო აღსრულება. კერძოაღმასრულებლის ინსტიტუტი 2009 წლის 1 ივლისიდან ამუშავდა და საქართველოსმოქალაქეებს თავისუფალი არჩევანის და ალტერნატიული სამსახურითმომსახურების უფლება მიეცათ - მათ შეუძლიათ სასამართლო გადაწყვეტილებისაღსასრულებლად, ან სახელმწიფო აღმასრულებელი აირჩიონ ან - კერძო.კრედიტორი სურვილის მიხედვით ამას თავად გადაწყვეტს.

კრედიტორი და კერძო აღმასრულებელი გადასახადზე ხელშეკრულებისსაფუძველზე შეთანხმდებიან. ამ მხრივ მათ სრული თავისუფლება ექნებათ. თუმცა,მოვალის ინტერესებიდან გამომდინარე, შეზღუდვა მაინც დაწესდა. კრედიტორსა დაკერძო აღმასრულებელს შორის დადებული შეთანხმების მიუხედავად, კერძოაღმასრულებელი მოვალისგან იმაზე მეტ საზღაურს ვერ აიღებს, რაც "სააღსრულებოწარმოებათა შესახებ" კანონით არის დადგენილი. ამავე კანონით ხელმძღვანელობენსახელმწიფო აღმასრულებლებიც.

ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართლის თანახმად, კონვენციისმე-6 მუხლით გარანტირებული უფლება ვრცელდება არა მარტო სასამართლოგანხილვასა და მის წინასწარ ეტაპებზე, არამედ თანმდევ ეტაპებზეც (როგორიც არისსასამართლო განხილვის შედეგად გამოტანილი გადაწყვეტილების აღსრულება).აღნიშნული მიდგომა სასამართლომ პირველად დააფიქსირა სამოქალაქოსამართალწარმოებასთან დაკავშირებით საქმეში ”ჰორნსბი საბერძნეთისწინააღმდეგ”6. მსგავსი მიდგომა გამოამჟღავნა ევროპულმა სასამართლომ საქმეში“ბურდოვი რუსეთის წინააღმდეგ”7. ანალოგიური მიდგომა გამოამჟღავნა ადამიანისუფლებათა ევროპის სასამართლოს დიდმა პალატამ საქმეზე ”ასანიძე საქართველოსწინააღმდეგ”, რომელიც ეხებოდა ჩვენი ქვეყნის უზენაესი სასამართლოს მიერსისხლის სამართალწარმოების საქმეზე გამოტანილი გამამართლებელი განაჩენისაღუსრულებლობას თითქმის 3 წლის მანძილზე.

ადამიანის უფლებათა ევროპის სასამართლომ, 2006 წლის 28 ნოემბრისგადაწყვეტილებაში „აპოსტოლი საქართველოს წინააღმდეგ“, იმსჯელა„სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონის ზოგიერთი ნორმის

4 იხ. თენგიზ ლილუაშვილი, სამოქალაქო საქმეთა წარმოება სასამართლოში, თბ. 1999 წელი. გვ. 122.5 იხ. საქართველოს კანონი ”საღსრულებო წარმოებათა შესახებ”, №1908, სსმ I, №13(20), 01.05.1999 წ.,მუხ. 52.6 იხ. Hornsby v. Greece ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს 1997 წლის 19 მარტისგადაწყვეტილება. კ. კორკელია, ნ. მჭედლიძე, ა. ნალბანდოვი, საქართველოს კანონმდებლობისშესაბამისობა ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციისა და მისი ოქმების სტანდარტებთან,თბილისი, 2005 წ. გვ. 1317 იხ. Burdov v. Russia, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს 2002 წლის გადაწყვეტილება.ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპული და ეროვნული სისტემები, სტატიათა კრებული, რედ.

კონსტანტინე კორკელია, თბილისი, 2007 წ. გვ. 166

შესაბამისობაზე საერთაშორისო სამართლის ნორმებთან და ცალსახად მიუთითა,რომ საქართველოს მთავრობამ ვერ უზრუნველყო, შეესრულებინა ადამიანისუფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა ევროპული კონვენციის მე–6 მუხლისპირველი პუნქტით გათვალისწინებული ვალდებულება და აღესრულებინა კანონიერძალაში შესული 2001 წლის 21 ნოემბრის ბათუმის საქალაქო სასამართლოსგადაწყვეტილება. შესაბამისად, ევროპულმა სასამართლომ დაადგინა კონვენციის მე–6 მუხლის პირველი პუნქტის დარღვევა.

კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო გადაწყვეტილებებისაღუსრულებლობის გამო, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათაევროპული კონვენციის მე–6 მუხლის პირველი პუნქტის დარღვევა დაადგინაევროპის სასამართლომ შემდეგ საქმეებში: შპს „იზა“ და მაკრახიძე საქართველოსწინააღმდეგ8 და შპს „ამატ–ჯი“ და მებაღიშვილი საქართველოს წინააღმდეგ9. ორივესაწარმოს სასარგებლოდ მიღებული სასამართლო გადაწყვეტილებები 2001 წლიდანკანონიერ ძალაში იყო შესული, მაგრამ 2006 წლამდე იყო აღუსრულებელი.

2004 წლიდან დღემდე10, ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ,საქართველოს წინააღმდეგ განიხილა და გადაწყვეტილება გამოიტანა 60 საქმეზე.აქედან, ევროსასამართლომ წარმოებაში არ მიიღო 12 საქმე, არ დაადგინა ევროპულიკონვენციის და/ან მისი დამატებითი ოქმების დარღვევა 6 საქმეში, ხოლოგანსახილველ საქმეთა სიიდან სხვადასხვა მოტივით ამოიღო 15 განაცხადი, მათშორის, 3 განაცხადი დასრულდა მთავრობასა და განმცხადებელს შორის მეგობრულიმორიგებით. ამავე პერიოდში, ევროპულმა სასამართლომ საქართველოს წინააღმდეგგადაწყვეტილება გამოიტანა 28 საქმეზე.11

და ბოლოს, შეიძლება ითქვას, რომ ევროპული სასამართლოს პრაქტიკისშესწავლის საფუძველზე ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტითგათვალისწინებული პროცესუალური გარანტიების მოქმედების სფერო და პირობებიბოლომდე ნათლად არ არის ასახული საქართველოს კანონმდებლობაში, რაცევროპული სასამართლოს მიერ საქათველოს წინააღმდეგ გამოტანილი უარყოფითიგადაწყვეტილებების დადგენის რეალურ შანსს კიდევ უფრო ზრდის.

8 იხ. CASE of “IZA” Ltd and MAKRAKHIDZE v. GEORGIA, ევროპული სასამართლოს 2005 წლის 27სექტემბრის გადაწყვეტილება, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს განჩინებათაკრებული საქართველოს საქმეებზე, კრებულის შემდგენელი თინათინ ბეჟანიშვილი, საქართველოსუზენაესი სასამართლო ადამიანის უფლებათა ცენტრი, თბ. 2010 წ. გვ. 56.9 იხ. CASE of “AMAT-G” and MEBAGHISHVILI v. GEORGIA, ევროპული სასამართლოს 2005 წლის 27სექტემბრის გადაწყვეტილება, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს განჩინებათა კრებულისაქართველოს საქმეებზე, კრებულის შემდგენელი თინათინ ბეჟანიშვილი, საქართველოს უზენაესისასამართლო ადამიანის უფლებათა ცენტრი, თბ. 2010 წ. გვ. 49.10 2010 წლის აპრილამდე;11 იხ. საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს ოფიციალურ ვებ–გვერდი, www.justice.gov.ge

კობა წურწუმიასაერთაშორისო ურთიერთობათა სასწავლო

უნივერსიტეტი, სრული პროფესორი

ალფრედ ნობელი

ნობელის პრემიის დამფუძნებელი, საუკუნის მულტიმილიონერი, 93 ქარხნის

მეპატრონე, დინამიტისა და სხვა ფეთქებად ნივთიერებათა გამომგონებელი, 350

გამოგონების პატენტის მფლობელი, მკვლევარი და მეწარმე შვედი ქიმიკოსი და

ინჟინერი, ნოვატორი, ალფარედ ბერნჰარდ ნობელი დაიბადა 1833 წლის 21

ოქტომბერს, სტოკჰოლმში, მეწარმის - ემანუელ ნობელის ოჯახში. ნობელების ძველი

გვარი შვედი ფერმერისა და ნიჭიერი მუსიკოსის პადერ ოლუფსონისგან მოდის,

რომელიც შვედეთის სამხრეთში ნობელის ლენეში / ოლქში / დაიბადა და 1684 წელს

უნსალის უნივერისტეტში შესვლისას, პეტრუს ოლან ნობელიუსად დაეწერა, ხოლო

ალფრედ ნობელის პაპამ - იმანუელ ნობელმა 1775 წელს ნობელად შეიცვალა გვარი.

1842 წელს ალფრედ ნობელი ოჯახთან ერთად სანქტ-პეტერბურგში გადადის,

სადაც მამამისი მოღვაწეობდა. ნობელის მამა იმანუელი ”გაუნათლებელი გენიოსი”

ყოფილა, სამაგიეროდ აღსავსე ყოფილა ფანტასტიკური იდეებითა და გეგმებით. მის

სახელთანაა დაკავშირებული წყალქვეშა ნაღმების გამოგონება. მამის მსგავსად,

ალფრედ ნობელსაც არც სასკოლო და არც უმაღლესი განათლება მიუღია. თუ არ

ჩავთვლით სტოკჰოლმის იაკობის ლიცეუმში სწავლის პერიოდს 1841 წლის

შემოდგომიდან, 1842 წლის გაზაფხულამდე. მიუხედავად ამისა, მან ზედმიწევნით

იცოდა მათემატიკა, ქიმია, ფიზიკა. ფლობდა შვედურ, რუსულ, გერმანულ,

ინგლისურ, ფრანგულ, იტალიურ ენებს. დაინტერესებული იყო ლიტერატურით,

თეატრით, ფილოსოფიით, მედიცინით.

ალფრედ ნობელი ამერიკაში, ოჯახთან ერთად დაბრუნების შემდეგ,

ინტენსიურად მუშაობს ასაფეთქებელ ნივთიერებებზე. რამდენიმე აფეთქება

გაზეთშიც იქნა გამოქვეყნებული, რომელიც იუწყებოდა ნობელის ერთ-ერთ

ქარხანაში მომხდარ ტრაგიკულ ამბავს. მორიგი საცდელი ექსპერიმენტის დროს 1864

წელს დაიღუპა ალფრედის უმცროსი ძმა ემილი და რამდენიმე მუშა.

1867 წლის 7 მაისს ნობელმა ინგლისში დინამიტის წარმოების პატენტი მიიღო.

იმავე წელს დინამიტი დააპატენტეს შვედეთში, შემდეგ მსოფლიოს თითქმის ყველა

ქვეყანაში. ამით საფუძველი ჩაეყარა აქამდე არნახულ ფეთქებად ნივთიერებათა

ნობელისეულ ”კაცობრიობის ახალ უბედურებას”. მაგრამ ალფრედ ნობელმა თავისი

”ანდერძით” მოინანია ცოდვები კაცობრიობის წინაშე. მან მთელი თავისი ქონება

საზოგადოებას უანდერძა.

ნობელის ”დინამიტის იმპერია” დღითი - დღე იზრდებოდა. მისი კაპიტალი

დაბანდებული იყო ინგლისის, ავსტრიის, იტალიის, საბერძნეთის, ბრაზილიის,

იაპონიის, ნორვეგიის, ფინეთის, სამხრეთ აფრიკის, ესპანეთის, შვედეთის, აშშ-ის,

შვეიცარიის საწარმოებში. თავის ძირითად საქმიანობასთან ერთად ნობელი

მოღვაწეობდა ნავთობმომპოვებელ მრეწველობაში, ელქტროქიმიაში, ოპტიკის

სფეროში, მანქანათმშენებლობაში, ფიზიკაში, ბიოლოგიაში და მედიცინაში.

პრემიების გაცემის ძირითადი დებულება ფაქტიურად თვით ალფრედ

ნობელის ანდერძშია გადმოცემული. ნობელმა დააწესა ხუთი პრემია: ფიზიკის,

ქიმიის, ფიზიოლოგიისა და მედიცინის, მხატვრული ლიტერატურისა და მშვიდობის

დარგში, მნიშვნელოვანი და უახლესი მიღწევებისათვის. 1968 წლიდან შვედეთის

სახალხო ბანკმა დააწესა ნობელის მეექვს პრემია - ეკონომიკაში.

ნობელის პრემია არ არის დანიშნული მათემატიკის დარგში. გადმოცემის

თანახმად, ნობელმა მათემატიკის დარგში პრემია იმიტომ არ დააწესა, რომ

ქალ,რომელსაც იგი ეტრფოდა, მათემატიკოსი ამჯობინა. ნობელი უცოლო კაცი

გახლდათ.თავის ”ბიოგრაფიაში” იგი წერდა: ”მთავარი ნაკლი: არა აქვა ოჯახი, აქვს

ცუდი ხასიათი და საჭმლის ცუდი მონელების უნარი.”

ნობელის პრემიის გადაცემის საზეიმო ცერემონიალი იმართება სტოკჰოლმსა

და ოსლოში, ყოველი წლის 10 დეკემბერს, ნობელის გარდაცვალების დღეს, რომელიც

ნობელის დღედაა გამოცხადებული.

ნათესაობის უმრავლესობას სურდა გაეპროტესტებინა ანდერძი,რომელიც არც

იურიდიული წესების დაცვით იყო შედგენილი და არც ნოტარიუსით დამოწმებული.

ეს ქაღალდის ნაგლეჯი დოკუმენტად ვერ გამოდგება და ნებისმიერ სასამართლოს

შეეძლო მისი ბათილად ცნობა, მაგრამ 1900 წელს შვეციის მეფემ სპეციალური

ედიქტით დაამტკიცა ნობელის ანდერძი და უზარმაზარი ქონება სტოკჰოლმის

უნივერსიტეტს გადაეცა და ამით შეიქმნა ”ნობელის ფონდი”. 1901 წლიდან

მოყოლებული გაიცემა ნობელის პრემია, რომელიც ყველა ქვეყნისა და ერების

წარმომადგენლებს ეძლევათ.

გადაწყვეტილება პრემიის მინიჭების შესახებ არ ექვემდებარება გასაჩივრებასა

და ჩამორთმევას. წესდების მეცხრე პუნქტის თანახმად, ნობელიანტი ვალდებულია

პრემიის მიღებიდან ექვს თვეში წაიკითხოს თავის თემატიკაში პოპულარული

ლექციები სტოკჰოლმში და ოსლოში.

ნობელიანტს ეძლევა ოქროს მედალი ნობელის გამოსახულებით, დიპლომი და

დადგენილი ფულადი ჯილდო შესაბამისი ჩეკით. თანხის რაოდენობა ცვალებადია

იმისდა მიხედვით, თუ რამდენია ნობელის ფონდის მოგება.

ნობელის ანდერძი

”მე, ქვემო ხელისმომწერი, ალფრედ ბერნჰარდ ნობელი, მოფიქრების შემდეგ

ვაცხადებ ჩემს საბოლოო ანდერძს იმ ქონების მიმართ, რომელიც შევიძინე ჩემი

გარდაცვალების დროისთვის.

მთელი ჩემი დარჩენილი ქონება უნდა განაწილდეს შემდეგნაირად: ჩემმა

ანდერძის აღმსრულებლებმა კაპიტალი ფასიან ქაღალდებად უნდა აქციონ და შექმნან

ფონდი, რომლის პროცენტებიც გაუნაწილდება პრემიების სახით მათ, ვინც გასული

წლის განმავლობაში ყველაზე მეტი სარგებელი მოუტანა კაცობრიობას.

აღნიშნული პროცენტები უნდა გაიყოს ხუთ ტოლ ნაწილად, რომლის ერთი

ნაწილი მიეკუთვნება მას, ვისაც ყველაზე მნიშვნელოვანი აღმოჩენა ან გამოგონება

ეკუთვნის ფიზიკის დარგში; მეორე ნაწილი მას, ვინც განსაკუთრებით გამოიჩინა

თავი ქიმიის დარგში; მესამე მას, ვისაც ყველაზე დიდი წვლილი მიუძღვის

ფიზიოლოგიის ან მედიცინის დარგში; მეოთხე - ვინც შექმნის იდეალისტური

მიმართულების განსაკუთრებულ ნაწარმოებს და მეხუთე - ვინც ყველაზე

მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს ერების შემჭიდროებაში, მონობის მოსპობის ან

არსებული არმიების შემადგენლობის შემცირებაში და ხელს შეუწყობს სამშვიდობო

კონფერენციების ჩატარებას.

ფიზიკოსებსა და ქიმიკოსებს პრემიებს მიანიჭებს შვეციის მეცნიერებათა

აკადემია, ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში - კაროლინის ინსტიტუტი სტოკჰოლმში,

ლიტერატურაში - აკადემია სტოკჰოლმში, მშვიდობისთვის მებრძოლებს კი ხუთი

კაცისაგან შემდგარი კომიტეტი, რომელსაც ნორვეგიის სტორტინგი აირჩევს. ჩემი

დაბეჯითებითი სურვილია, რომ პრემიების მინიჭებისას ყურადღება არ მიექცეს

კანდიდატების ეროვნებას, რათა პრემია ყველაზე ღირსეულმა მიიღოს,

დამოუკიდებლად იმისა, სკანდინავიელია იგი თუ არა.

ეს ანდერძი უკანასკნელი და საბოლოოა. მას კანონიერი ძალა აქვს და იგი

აუქმებს ჩემს ყველა წინა ანდერძს, თუკი გამოჩნდება ჩემი სიკვდილის შემდეგ.

და ბოლოს, ჩემი აუცილებელი სურვილი, რომ გარდაცვალების შემდეგ

გამოცდილმა ექიმმა დაადგინოს ჩემი სიკვდილის ფაქტი და მხოლოდ შემდეგ

დაიწვას გვამი”.

ალფრედ ბერნჰარდ ნობელი

პარიზი, 27 ნოემბერი, 1895 წ.

გამოყენებული ლიტერატურა

1.კ.კუდავა,ნობელის პრემიის ლაურიატები,1990 წელი2.ლ.გედევანიშვილი,ნობელის პრემია და მისი ლაურიატები,1984წელი3.რ.დავიდოვი,როგორ ჩნდებიან გენიოსები,ჟურ,”პრეს-კურიერი,”1997წელი, #3-4.

Maia Aghaia

Georgian Technical University

About Two Different Cognitive Mechanisms – Metaphor and Metonym

In the English language, figures of speech have played an essential role. These figuresof speech have a distinct meaning and help us understand and express the language in a moresimple and better way. Figure of speech is a use of a word diverging from its usual meaning,or a special repetition, arrangement or omission of words with literal meaning, or a phrasewith a specialized meaning not based on the literal meaning of the words. They are a modeof expression in which words are used out of their literal meaning or out of their ordinaryuse in order to add beauty or emotional intensity or to transfer the poet's sense impressionsby comparing or identifying one thing with another that has a meaning familiar to thereader. Figures of speech are used as poetic devices. We use figures of speech in "figurativelanguage" to add colour and interest, and to awaken the imagination.

Metaphor and Metonymy are part of the English vocabulary that confuses a lot ofpeople. Metaphor and Metonymy are ubiquitous phenomena in everyday life. They seemto be an essential ingredient of language and consequently of cognition, too. Figurativelanguage, such as metaphor and metonymy, is very common in daily language use. Itsunderlying cognitive processes are sometimes viewed as lying at the interface of languageand thought.

The interest in metaphor has been considerable for almost thirty years now, and thisis connected with the development of cognitive linguistics, a central part of theinterdisciplinary field of cognitive science. An important source of inspiration was Lakoffand Johnson’s now classic book Metaphors We Live By, published in 1980. By comparison,metonymy has received more attention only recently. For centuries, metaphor has been seenas a kind of cognitive frill, a pleasant but essentially useless embellishment to "normal"thought. Now, the frill is gone. New research in the social and cognitive sciences makes itincreasingly plain that metaphorical thinking influences our attitudes, beliefs, and actions insurprising, hidden, and often oddball ways. Metaphor has finally leapt off the page andlanded with a mighty splash right in the middle of our stream of consciousness. The wavesrippling out from that impact are only just beginning to reach us.

Metaphor is most familiar as the literary device through which we describe one thingin terms of another. Though metaphor is much more than a mere literary device employedby love-struck poets when they refer to their girlfriends as interstellar masses ofincandescent gas. It is also intensely yet inconspicuously present in everything from ordinaryconversation and commercial messaging to news reports and political speeches. Metaphor is

at work in all fields of human endeavor, including economics, business, science, andpsychology. Metaphor is a way of thought long before it is a way with words.

Metaphor systematically disorganizes the common sense of things—jumbling togetherthe abstract with the concrete, the physical with the psychological, the like with theunlike—and reorganizes it into uncommon combinations.

Metaphorical thinking shapes our view of the world, and is essential to how wecommunicate, learn, discover, and invent.

Since metaphors are first of all ways of thinking about topics, they are not onlyinformative about how speakers or writers conceive of a given issue. Especially in text-typessuch as newspaper articles and political speeches, they can be and certainly sometimes areused consciously to influence the hearers' or readers' perception of certain issues. Thelanguage chosen to talk about something thus also has effects on the addressees' minds,whose current metaphorical structures are therefore continuously updated by linguisticinput.

Metaphor is a substitution and makes use of another word to describe the subject. It isalso an expression which shows the similarity or closeness of two things, subjects or events.In simpler terms, metaphor is an expression. In other words, a word that is describing aparticular aspect is being used to describe a far different aspect. Metaphorical language makeswriting more vivid, imaginative, thought provoking, and meaningful.

As we have said earlier metonymy has received more attention only recently. Thereason for this is presumably that it seems typically more inconspicuous, or not as obviouslyfigurative and poetic as especially novel metaphors. Metonymy is a figure of speech where aname of one thing is replaced with the name of something that is closely associated with it.Metonymy in Greek language literally means "a change of name" and is taken from 'meta'meaning change and 'onoma' which means name. It is also known as transmutation ormisnomer. Metonymy is an expressive style for describing something in an indirect way byusually referring to things associated with it. The artistic features of metonymy depend onthe author, the culture, and the literary style.

Metonymy is a kind of descriptive shortcut, and such compacted representations aremade possible by the presupposed shared knowledge of encoders and decoders on differentoccasions of language use. Metonymy has been explained as a strategy for changing thereferential capacity of lexical items or expressions, but it is rather an abbreviated way ofmentioning something when speakers or writers know that their addressees also have therequired background knowledge

Metonymy tends to be a local descriptively abbreviating device, and it does notextend over a longer stretch of text. Ordinarily a metonymic shortcut constitutes just asyntactic phrase.

Through metaphorical extension we understand more abstract matters or newphenomena by identifying them in some respects with parts of another, usually concrete,source domain. Metaphorisation involves using just certain, more general, source features,while rejecting others, especially more specific, source characteristics. A metonymicmeaning, on the other hand, focuses on semantic qualities that are not part of the source.

Metonymy is a figure of speech. It is used in rhetoric where a thing is not referred byits name but with the associated word. A metaphor is an expression. This expression showsthe similarity between two things on some aspects. In metonymy, the association of theword is based on contiguity, while in a metaphor; the substitution is based on similarity. Ifmetaphor can be used to define the transference of relation between set of things to another,

metonymy is used to define a word. Metonymy uses a single characteristic for theidentification of a complex entity.

Another difference between metaphor and metonymy is that a metaphor acts bysuppressing an idea while metonymy acts by combining ideas. But both metaphor andmetonymy are used to express ideas which are greatly different from the original meaning inthe psychic realm. When a person uses a metonymy, the qualities are not transferred fromthe original word to the metonymy. But in metaphor, when there is a comparison, the

comparison is based on the qualities and some qualities are transferred from the original tothe metaphor, in the process.

Metaphor is an extension to a word’s meaning on the account of similarity andmetonymy is a way of extending the meaning of a word based on its association to another.Metaphor can be used to refer to a word in an object category to make it in the abstractsemantic category. Metonymy can be used in informal or insulting situations as well. Forexample, the association of brain to a person means he is intelligent, and asshole is ametonymy for an idiotic person in an insulting manner.

As Lakoff and Johnson recognize in their keystone study of these tropes, metonymsare "more grounded in our experience" than metaphors, since they "involve directassociations;" they don't require the "transpositive leap" on the part of the interpreting that ametaphor does. Metonyms operate logically; in semiotic terms, they are based on indexicalrelationships, as in the substitution of cause for effect, or the evocation of a part for thewhole. Moreover, a metonymic signifier naturally foregrounds the signified; a metaphoricsignifier, on the other hand, foregrounds the signifier.

Metaphors are often a way of describing an abstract concept with accessible tools. It isfor this reason that a diverse array of scholars and thinkers have argued that, for one,language was first born as metaphor, and for another, that metaphor continues to be the lifeforce of language, the thing that keeps it alive and useful for a species in the constant flux ofadvancement.

Of course, all language works through both metaphor and metonymy, so they areboth going to be present in some, even if masked or downplayed, form.

Words themselves are metaphorical, and language is metonymical. So both metaphorand metonymy are used by all of us all the time in art and in general conversation.

This article outlines differences between metaphor and metonymy. The approachlends support to the views of Lacoff and Johnson [1980] that metonymy and metaphor arequite different phenomena.

Metaphor and metonymy are two fundamentally different cognitive devices, withmetaphor involving things from two different domains and metonymy involving theproperties of something and its special relations with other things. Metaphor is cognitivelymore useful since people often create metaphors to understand a relatively less well-knowndomain of things in terms of things from relatively better-known domains. As metonymybasically involves using a special property of something or its special relationship with otherthings to refer to it, its major function is to help the hearer to locate or recognize the referentand its special characteristics.

In briefly the basic differences between metaphor and metonymy are the following:• Metaphor is used by substitution whereas metonymy is by association.• Metaphor suppresses thoughts and limits them while metonymy uses a combination ofideas.

• In metaphor, there is transference of ideas and characteristics while in metonymy there isnone.

The main goal of this paper has been to show how metaphor and metonymy are quitedifferent cognitive mechanisms.

References:

1. Lakoff, G. and Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. Chicago and London.Chicago University Press.2. Computing Research Laboratory, New Mexico State University, Las Cruses,Metonymy and Metaphor: What’s the Difference?3. Christina Alm – Arvius, University of Stockholm, Metaphor and Metonymy.4. Dirven R. [1993]: “Metonymy and metaphor, different mental strategies ofconceptualization”, Leuvense Bijdragen,.5. Dirven, Rene. 2003. “Metonymy and metaphor: Conceptualization strategies”. InDirven Ans porings [2003].

რეზიუმე

ორი განსხვავებული კოგნიტური მექანიზმის –მეტაფორისა და მეტონიმიის შესახებ

მეტაფორა და მეტონიმია წარმოადგენენ ენისა და შემეცნების აუცილებელ დაგანუყოფელ ნაწილს. სიტყვები თავად მეტაფორულია და აქედან გამომდინარე, ენაცმეტაფორულია. მეტაფორა და მეტონიმია გამოიყენება როგორც ხელოვნების,ასევე ზოგადი ტიპის საუბარშიც. ამიტომ დღეს მათი ყოველდღიურ საუბარშიგამოყენება წარმოადგენს ჩვეულებრივ მოვლენას. მეტონიმია, ისევე როგორცმეტაფორა, წარმოადგენს მხატვრული გამოხატვის საშუალებას. ორივე მათგანიგამოიყენება სხვადასხვა სახის იდეების გამოსახატავად, რომლებიც ძალიანგანსხვავდება მათი თავდაპირველი მნიშვნელობისაგან.წარმოდგენილი ნაშრომი ხაზს უსვამს იმ განსხვავებას, რომელიც არსებობსმეტაფორასა და მეტონიმიას შორის. მიგვაჩნია, რომ მეტაფორა და მეტონიმია არისორი ფუნდამენტალურად განსხვავებული კოგნიტურ–შემეცნებითი მხატვრულიგამოხატვის საშუალება. ჩვენი მიდგომა ემყარება ლაკოფისა და ჯონსონისმოსაზრებას, რომლის მიხედვითაც მეტონიმია და მეტაფორა წარამოადგენენ ორსაკმაოდ განსხვავებულ მოვლენებს.მეტაფორასა და მეტონიმიას შორის არსებული განსხვავება შეიძლება

ჩამოვაყალიბოთ შემდეგი სახით:1. მეტაფორა გამოიყენება ჩანაცვლებისთვის, ხოლო მეტონიმიაასოციაციებისთვის.2. მეტონიმიაში სიტყვის ასოციაცია ეფუძნება მომიჯნავეობას, ხოლომეტაფორაში ჩანაცვლება ეფუძნება მსგავსებას.3. მეტაფორა თრგუნავს აზრებს და ზღუდავს მათ, ხოლო მეტონიმია იყენებსიდეების კომბინაციებს.4. მეტაფორაში არსებობს იდეებისა და მახასიათებლების გადაცემა, ხოლომეტონიმიაში არაა.

რამაზ(ისაკო) მეფარიშვილი

საერთაშორისო ურთიერთობების სასწავლო უნივერსიტეტიფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი

გალაკტიონის სახისმეტყველება

გალაკტიონის პოეზია ადამიანის სულს შიგნიდან ხედავს და სულითაა საცნაური.ისაა პოეზია , რომელიც ესთეტიკურთან ერთად ზეესთეტიკურ სულიერებასგვაზიარებს. მასში სულიერება თუ ვერ დავინახეთ გაუგებარი დარჩება მისი არსი,რადგან ესაა პოეზია სულიერების სულთმოფენისა. უამისოდ მხოლოდ იმასდგავიგებთ თუ როდისაა დაწერილი ან რომელ ხელნაწერშია ესა თუ ის ლექსიგანთავსებული. ამის ცოდნა კარგია ისტორიულ-ფილოლოგიური კუთხით, მაგრამსადღაა სახისმეტყველება? როგორ მივეახლოთ ისეთ მხატვრულ სახეებს, როგორიცაა,,იისფერი თოვლი“ ან ,,ივლისსისფერი ყინვა“? პოეზიის უდიდებულესობა ხომმხატვრულ სახეთა ფიქრთა-ფიქრით განისაზღვრება, ანუ სახისმეტყველებით და თუჩვენ გვსურს ამგვარი თავისუფალი ფიქრი ახალგაზრდობისა, მაშინდღევანდელობისათვის ქართული მწერლობის გააზრებას სახისმეტყველებისგანფენილობაში განუსაზღვრელი მნიშვნელობა ჰქონია.

გალაკტიონთან სახისმეტყველებით უნდა მიხვიდე და ელაპარაკო, ,თუ ასეთიმიმართებით საუბრობ მაშინ სიკეთე ქვედამდაბლებულა შენში. შეიძლება ადამიანსბევრი რამ ასწავლო, მაგრამ ვერასოდეს ასწავლი სახისმეტყველებით სურვილს დასაერთოდ სურვილს. ის თავად უნდა მოვიდეს. გავიხსენოთ შოთა რუსთაველისსტრიქონები: ,,ავთანდილს კლავდა სურვილი, სურვილი სიყვარულისა“... ჯერსურვილი და მერე სიყვარული. გამოდის რომ ეს თავად ადამიანმა უნდა ინებოს.მთელი სამყარო რომ დაგადგეს თავზე ვერაფერს გახდება, რადგან სურვილიგალაკტიონის პოეზიის გათავისებისა ამა თუ იმ პიროვნების შინაგან სისავსეობაზეადამოკიდებული.

გალაკტიონის სახისმეტყველება უამრავ მხატვრულ სახეებშია განფენილი, ჩვენმოკლედ შევეხებით ზოგიერთ მათგანს.

პოეტს ლექსში ,,ალვები თოვლში“ არისტოკრატული მზერით აქვს დანახულიმთვარისა და დათოვლილი ალვების შეხვედრა. ეს ისეთი პაემანია, რომელისაცმისისვე სიტყვებით რომ ვთქვათ თრობა მოჰყვება ,,ივლისისფერი ყინვის თასებით“.,,ივლისისფერი ყინვა“ ( ივლისმა იცის კი ყინვა?) საოცრად ამაღლებული სახეა. ესისეთი სახეა, რომელიც უეცრად მოგიჩრდილავს და უმალვე ქრება. თითქოსდაწამისმიერია, რომელიც მაშინვე უნდა იგრძნო, თორემ შემდგომ სახტად რჩები დაბოლოს თუ მოახერხე ეკითხები საკუთარ თავს: რა მოხდა?! არ იცი. ალბათ, ეს ,, არვიცია“ გალაკტიონის პოეზიის საიდუმლო.

ზემოაღნიშნული ლექსის სახისმეტყველება ასე გვესმის. შესაძლოა, აქ ვაჟისა დაქალწულის შეხვედრაა, რაც ხალხურ სიმღერაში ასეა გაშინაარსებული: ,, იაგუნდისმარანშია, შიგ ღვინო და ლალი ბჭვისო, შიგ ალვის ხე ამოსულა, ნორჩია და შტოსაშლისო“... აქ ალვა ქალწულია, რასაც ზემორე სიმღერის ტექსტიც ადასტურებს.მთვარე კი მოგეხსენებათ მამაკაცის სიმბოლოა. ამავდროულად ალვა სიცოცხლეა,რომელიც ღვთიშობლის კარზე ამოსულა. იგი სურნელებითაა განთქმული და ,,ქალწულებრივი სიყვარულითაა აღვსილი“. მისი ეს ,,სურნელება“ ვაჟში გადადის დაის ათრობს კაცს. ,,მათ სითეთრე შვენის“ რაც სიწმინდესთან, ნათელთან

ასოცირდება. ,, ქალწული სითეთრეში“ , ,,ქალწული ნათელში“ გალაკტიონისსახისმეტყველების პარადიგმული სახეა.

ლექსი ,,თოვლი“ ასე იწყება: ,, მე ძლიერ მიყვარს იისფერ თოვლის ...“იისფერ თოვლში პოეტი, რომ ქალწულს გულისხმობს მომდევნო სტრიქონებიდანჩანს:,, ქალწულებივით ხიდიდან ფენა“... გალაკტიონისათვის ,, ქალწულებრივი“სიყვარულია მისაღები, რადგან ის ,,თოვლივით მკრთალია“. ალბათ, ამის გამოუყვარს მას ,, დაღლილი ფიფქი“, ,, თეთრი ტყეები“, რაც სათნოებასთან, უბიწობასთანსაცნაურებს ქალს. მისთვის ხომ ქალი თვალსმიღმისეული მშვენიერებაა.

ლექსი ,, ცა თოვლით ფენილი“ ზეცა შედარებულია გაქანებულ თვალებს: ,, ცავარსკვლავების თოვლით ფენილი აქანებს თვალებს“ ... მათრობელია ასეთითვალები, რადგან იგი ეფემერული სევდისაა. ახლა იტყვიან : განა ქალწულის გარდასხვას არ შეიძლება ჰქონდეს ასეთი თვალები? როგორ არა, რამდენსაც გინდა! მერედა,როგორ ,,აქანებენ“... თუმცა განსხვავება ისაა, რომ ასეთი ( ,,გაქანებული“) თვალები არიხედებიან ზეცისკენ და ვარსკვლავების ხომლს ფიფქებში არ დაეძებენ. ,,ფიფქიანვარსკვლავეთს“ სიქალწულე ესწრაფვის.

გალაკტიონს კარგად ესმოდა წმინდა გრიგოლ ღვთისმეტყველის სიტყვები:,,მრუში აფუჭებს თავის მოდგმას“, რადგან ერის ზნეობრიობას ქალი განსაზღვრავსდა ამიტომაა პოეტისათვის მისაღები ქალწულებრივი სიყვარული. ,, თოვლისსიქალწულე“ გალაკტიონის სახიმეტყველებაში- ეს არის ფერთა უდიდესი აღრევამიწიერებიდან ზენაარამდე.

მეტად ამაღლებული მხატვრული სახეა: „შენ ერთი მაინც, არ იტყვი იმას...“,რომელშიც შვიდივე ფერია. თუმცა ის გაცდა შვიდივე ფერს და რაღაც ბუნდოვანიმერვე ფერი წარმოსახა. თუ რაიმე ბუნდოვანია და თუნდაც ის მერვე ფერი, მაშინ ესსიყვარულის ფერთა მეტყველების ფერი ყოფილა. ყოველ შემთხვევაში, ასევფიქრობთ და იცით რატომ?! შეიძლება ბევრი რამ გადახდეს ადამიანს ცხოვრებაში,ყველამ კარი მიგიხუროს, ყველამ იჭორიკნოს, მაგრამ „ერთი“ არასოდეს დაემსგავსებასხვას. ამიტომაცაა ის ერთი. ღირს ცხოვრება იმისთვის, რომ ასეთი „ერთი“ გყავდესყოველგვარი ჭეშმარიტი „ერთი“ მარადამოუხსნელი სიყვარულის ნაყოფია.

პიროვნება იმით ფასდება, რომ მან შეიძლება ყველაფერი დაკარგოს, ყველაფერიწაართვან, მაგრამ არ დათმობს „ერთს“. სწორედ ამ ერთისათვის არა აქვსმნიშვნელობა ვინ ხარ, საიდან მოდიხარ ან საითკენ მიდიხარ! მისთვის მთავარია, რომშენ ხარ და ეს სულითაა საცნავი.

„ის“ არ სვამს კითხვებს, რადგან შენითაა სავსე.„ის“ არ შეგახსენებს წარსულს, რადგან შენი წარსულიც მისია.„ის“ არ მოგაბეზრებს თავს, რადგან ყველაზე მეტად იცის მისი უფასურება.

„ის“ მშვენიერობს შენთვის, რადგან მშვენიერია თავად.„ის“ ილოცებს შენთვის, რადგან ყოველთვის იქცეოდა ასე.

რამდენი მესამე პირის „ის“ ნაცვლსახელი ერთიანდება, თუმცა თუ არსებობსმესამე პირის „ის“, არსებობს პირველი პირიც „მე“. ალბათ, „მე–ის“ ან „ის–მე“მიმართებაა უმთავრესი. ეს საოცარი გადასვლაა: ეს ორი ადამიანის ერთიანობაა. ესაა,როცა სულმა თავისი სწორი იპოვა, ესაა სიცოცხლის მოწყურება, ესაა მზისაკენსწრაფვა. სწორედ ასეთი „ერთი“ : „არ იტყვის იმას , რასაც იტყვიან სხვები“...

ვინ იცის გალაქტიონის ეს „ერთი“ ასაცნაურებს ამ ქვეყანაზე ჩვენი მოსვლისმიზეზსა და მიზანსა, სიკვდილისა და სიცოცხლის საზრისს.

თავად გალაკტიონი გახლდათ - პოეზიის სვეტიცხოველი, ანუ მარადიულისიცოცხლე, რომლის სულიერ „ზეშთასოფელს“ უზენაესის ხელდასმის კვალიამჩნევია.

ResumeSymbol and concept Galaction

Seeind the symbol is not the explanation of the phenomenon, but the giving of thesymbolic context takes our attention to the deepness of the phenomenon. It moods person tosearch the deep law govern.

Simbolic thought makes art image that inner image of the person, his inner essence isdivine. Exactly this is raccourcir of that panorama on which goes the simbol and concept ofGalaction.

გამოყენებული ლიტერატურა:1. რევაზ სირაძე, სახიმეტყველება, თბ. 1982წ.2. გალაქტიონ ტაბიძე, რჩეული, თბ. 1973 წ.3. ქართული ხალხური პოეზია, ტ.V. 1976 წ.

Maia VasadzeTeaching University of International Relations

Faculty of Humanities

Education in Great Britain

Great Britain does not have a written constitution, so there are no constitutionalprovisions for education. The system of education is determined by the National EducationActs.Education in Britain mirrors the country’s social system and has much in common with thatin Europe.

Full-time education is compulsory for all children in the middle teenage years. The academic year begins at the end of summer.

Compulsory education is free charge, though parents may choose aprivate school and spend their money on education their children.

There are three stages of schooling with children, moving from primary school tosecondary school. The third stage provides further and higher education, technicalcollege of higher education and universities.

There is, however, quite a lot that distinguishes education in Britain from the way itworks in other countries. The most important distinguishing features are the lack ofuniformity and comparatively little central control. The government departments managingeducation do not prescribe a detailed program of learning, books and materials to be used,nor does it dictate the exact hours of the school day, the exact days of holidays, school’sfinance management and such lick. As many details possible are left to the discretion of theindividual institution.

SchoolingChildren receive full-time education, which is compulsory in the country, at school

or elsewhere, between the ages of 5 and 16 in England, Scotland and Wales; 4 and 16 inNorthern Ireland.

About 93% of pupils receive free education from public funds, while the others attendindependent schools financed by fees paid by parents.

The majority of schools in Britain are supported by public funds and the educationprovided is free. They are maintained schools, but there are also a considerable number ofpublic schools. Parents have to pay fees to send their children to these schools. The fees arehigh. As matter of fact, only very rich families can send their children to public schools. In

some parts of Britain they still keep the old system of grammar schools, which are selective.But most secondary schools in Britain, which are called comprehensive schools, are notselective – you don’t have to pass an exam to go there.

In some of England cities there are nursery schools for children under 5 years of age.Some children between two and five receive education in nursery classes or in infants’classes in primary schools

Secondary Education.The majority of state secondary school pupils in England and Wales attend

comprehensive schools. These largely take pupils without reference to ability or aptitude andprovide a wide range of secondary education for all or most children in a district. Schoolstake those, who are the 11 to 18 age-range, middle schools (8 to 14), and schools with an age-range from 11 to 16. Most other state-educated children in England attend grammar orsecondary modern schools, to which they are allocated after selection procedures at the ageof 11.

There are some grant-maintained or voluntary aided schools, called City TechnologyColleges. These are non-fee-paying independent secondary schools created by a partnershipof government and private sector sponsors.

So, today three types of state schools mainly provide secondary education: secondarymodern schools grammar schools and comprehensive schools. There should also bementioned another type of schools, called specialist schools. The specialist schoolprogrammer in England was launched in 1993. Specialist schools are state secondary schoolsspecializing in technology, science and mathematics; modern foreign languages; sports; arts.

Higher education.As has been mentioned above, there is a considerable enthusiasm for post-school

education in Britain. The aim of the government is to increase the number of students whoenter into higher education. The driving force for this has been mainly economic. It isassumed that the more people who study at degree level, the more likely the country is tosucceed economically.

Higher education in Britain is traditionally associated with universities, thougheducation of University standard is also given in other institutions such as colleges andinstitutes of higher education, which have the power to award their own degrees.

The only exception to state universities is the small University of Buckingham whichconcentrates on law, and which draws most of its students of overseas.

All universities in England and Wales are state universities (this includes Oxford andCambridge).

English universities can be broadly classified into three types. First come the ancientuniversities of Oxford and Cambridge that date from the 12th century and that until 1828were virtually the only English universities.

College and UniversityThe academic year in Britain' s universities, Polytechnics, Colleges of Education is

divided into three terms, which usually run from the beginning of October to the middle ofDecember, from the middle of January to the end of March, and from the middle of April tothe end of June or the beginning of July.

There are about one hundred universities in Britain. The oldest and best-knownuniversities are located in Oxford, Cambridge, London, Leeds, Manchester, Liverpool,Edinburgh, Southampton, Cardiff, Bristol, Birmingham.

Oxford and Cambridge Universities -date from the twelfth and thirteenth centuries.The Scottish universities of St. Andrews, Glasgow, Аberdeen and Edinburgh date from thefifteenth and sixteenth centuries.

In the nineteenth and the early part of the twentieth centuries the so-calledRedbrick universities were founded. These include London, Manchester, Leeds, Liverpool,Sheffield and Birmingham. During the late sixties and early seventies some 20 'new'universities were set up. Sometimes they are called 'concrete and glass' universities. Amongthem are the universities of Sussex, York, East Anglia and some others.

The two intellectual eyes of Britain:

OxfordThe first

written record ofthe town of Oxforddates back to theyear 912. OxfordUniversity, theoldest and mostfamous universityin Britain, wasfounded in the

middle of the 12th century and by 1300 there were already 1,500 students. At that timeOxford was a wealthy town, but by the middle of the 14th century it was poorer, because of adecline in trade and because of the terrible plague, which killed many people in England.The relations between the students and the townspeople were very unfriendly and there wasoften fighting in the streets.

Nowadays there are about 12,000 students in Oxford and over 1000 teachers.Outstanding scientists work in the numerous colleges of the University teaching and doingresearch work in physics, chemistry, mathematics, cybernetics, literature, modern andancient languages, art and music, psychology.

Oxford University has a reputation of a privileged school. Many prominent politicalfigures of the past and present times got their education at Oxford.

The Oxford English Dictionary is well-known to students of English everywhere. Itcontains approximately 5,000,000 entries, and there are thirteen volumes, including asupplement.

Oxford University Press, the publishing house which produces the Oxford EnglishDictionary has a special department called the Oxford Word and Language Service.

CambridgeCambridge

University startedduring the 13thcentury and grewuntil today. Nowthere are more thanthirty colleges.

On the banksof the Cam'4 willowtrees drown their

branches into the water. The colleges line the right bank. There are beautiful college gardenswith green lawns and lines of tall trees. The oldest college is Peterhouse, which was foundedin 1284, and the most recent is Robinson College, which was opened in 1977. The mostfamous is probably King' s College" because of its magnificent chapel, the largest and themost beautiful building in Cambridge and the most perfect example left of English fifteenth-century architecture. Its choir of boys and undergraduates is also very well known.The University was only for men until 1871, when the first women' s college was opened. Inthe 1970s, most col- leges opened their doors to both men and women. Almost all collegesare now mixed.

Мапу great men studied atCambridge, among them DesideriusErasmus", the great Dutch scholar, RogerBacon", the philosopher, Milton, the poet,Oliver Cromwell", the soldier, Newton,the scientist, and Kapitza, the famousRussian physicist.

The university has over а hundredsocieties and clubs, enough for every interest one could imagine. Sport is part of students'life. The most popular sports are rowing and punting.

The Cambridge Folk Festival. Every year, in summer, one of the biggest festivals offolk music in arrive in Cambridge for the Festival. Many of the fans put up their tents to stayovernight. The Cambridge Folk Festival is always very well organized and there is alwaysgood order. However, some people who live nearby do not like Festival. They say that thereis too much noise, that too much rubbish is left on the ground, and that many of the fanstake drugs. On the other hand, local shopkeepers are glad, because for them the Festivalmeans a big increase in the number of customers.

The second group of universities comprises various institutions of higher education,usually with technical study, that by 1900 had sprang up in new industrial towns and citiessuch as Birmingham, Manchester, Sheffield and Leeds. They got to be know as civic or‘redbrick’ universities. Their buildings were made of local material, often brick, in contrast tothe stone of older universities, hence the name, ‘redbrick’. These universities catered mostlyfor local people. At first they prepared students for London University degree, but later theywere given the right to award their own degrees, and so became universities themselves. Inthe mid-20th century they started to accept students from all over the country.

The third group consists of new universities founded after the Second World War andlater in the 1960s, which saw considerable expansion in new universities. These are purpose-built institutions located in the countryside but close to towns. Examples are East Anglia,Sussex and Warwick. From their beginning they attracted students from all over the country,and provided accommodation for most of their students in site (hence their name, ‘campus’universities). They tend to emphasise relatively ‘new’ academic disciplines such as socialscience and make greater use than other universities of teaching in small groups, oftenknown as ‘seminars’.

Among this group there are alsouniversities often called ‘never civic’ universities.These were originally technical colleges set up bylocal authorities in the first half of this century.Their upgrading to university status took place intwo waves. The first wave occurred in the mid-1960s, when ten of them were promoted in thisway.

Higher education in England and Wales ishighly selective; i.e. entrance to British

universities is via a strict selection process is based on an interview. Applications for firstdegree courses are usually made through the Universities and Colleges Admission Service(UCAS), in Cheltenham, Gloucestershire. After the interview a potential student is offered aplace on the basis of GCE A-level exam results. If the student does not get the gradesspecified in the offer, a place can not be taken up. Some universities, such as Oxford andCambridge, have an entrance exam before the interview stage.

This kind of selection procedure means that not everyone in Britain with A-levelqualifications will be offered the chance of a university education. Critics argue that thiscreates an elitist system with the academic minority in society whilst supporters of thesystem argue that this enables Britain to get high-quality graduates who have specializedskills. The current system will be modified by the late 90s and into the 21st century, sincesecondary system is moving towards a broader-based education to replace the specialized ‘A’level approach. The reasons for this lie in Britain’s need to have a highly skilled and educatedworkforce, not just an elite few, to meet the needs of the technological era.

The independence of Britain’s educational institutions is most noticeable inuniversities. They make their own choices of who to accept on their courses and normally dothis on the basis of a student’s A-level results and an interview. Those with better examgrades are more likely to be accepted. Virtually all degree courses last three years, howeverthere are some four-year courses and medical and veterinary courses last five or six years.The British University year is divided into three terms, roughly eight to ten weeks each. Theterms are crowded with activity and the vacations between the terms – a month atChristmas, a month at Easter, and three or four months in summer – are mainly periods ofintellectual digestion and private study.

The courses are also ‘full-time’ whichreally means full-time: the students are notsupposed to take a lob during term time. Unlesstheir parents are rich, they receive a state grant ofmoney, which covers most of their expensesincluding the cost of accommodation. Grants andloans are intended to create opportunities forequality in education. A grants system was set upto support students through university. Grants arepaid by the LEA on the basis of parental income.

In the late 80s (the Conservative) government decided to stop to increase these grants, whichwere previously linked to inflation. Instead, students were able to borrow money in the formof a low-interest loan, which then had to be paid back after their course had finished. Criticsargue that students from less affluent families had to think twice before entering the course,and that this worsened the trend which saw a 33% drop in working-class student numbers inthe 1980s.Students studying for the first degree are called undergraduates. At the end of the third yearof study undergraduates sit for their examinations and take the bachelor’s degree. Thoseengaged in the study of arts such subjects as history, languages, economics or law takeBachelor of Arts (BA). Students studying pure or applied sciences such as medicine,dentistry, technology or agriculture get Bachelor of Science (BSc). When they have beenawarded the degree, they are known as graduates. Most people get honours degrees, awardedin different classes. These are: Class I (known as ‘a first’), Class II, I (or ‘an upper second’),Class II, II (or ‘a lower second’), Class III (‘a third’). A student who is below one of these getsa pass degree (i.e. not an honours degree).

Students who obtain their Bachelor degree can apply to take a further degree course,usually involving a mixture of exam courses and research. There are two different types ofpost-graduate courses – the Master’s Degree (MA or MSc), which takes one or two years, andthe higher degree of Doctor of Philosophy (PhD), which takes two or three years. Fundingfor post-graduate courses is very limited, and even students with first class degrees may beunable to get a grant. Consequently many post-graduates have heavy bank loans or areworking to pay their way to a higher degree.The university system also provides a national network of extra-mural or ‘ContinuingEducation’ Departments which offer academic courses for adults who wish to study – oftenfor the sheer pleasure of study – after they have left schools of higher education.

One development in education in which Britain can claim to lead the world is theOpen University. It was founded in 1969 in Milton Keynes, Buckinghamshire and is so calledbecause it is open to all – this university does not require any formal academic qualificationsto study for a degree, and many people who do not have an opportunity to be ‘ordinary’students enroll. The university is non-residential and courses are mainly taught by specialwritten course books and by programmes on state radio and television. There are, however,short summer courses of about a week that the students have to attend and special part-timestudy centers where they can meet their tutors when they have problems.

As mentioned above, the British higher education system was added to in the 1970s,which saw the creation of colleges and institutions of higher education, often by mergingexisting colleges or by establishing new institutions. They now offer a wide range of degree,certificate and diploma courses in both science and art, and in some cases have specificallytaken over the role of training teachers for the schools.

There are also a variety of other British higher institutions, which offer highereducation. Some, like the Royal College of Arts, the Cornfield Institute of Technology and

various Business Schools, have university status, while others, such as agricultural, dramaand arts colleges like the Royal Academy of Dramatics Arts (RADA) and the Royal college ofMusic provide comparable courses. All these institutions usually have a strong vocationalaspect in their programmes, which fills a specialized role in higher education.

ნათელა რეხვიაშვილისამართლის ფაკულტეტის IV კურსის სუდენტი

პირადი და ოჯახური ცხოვრების პატივისცემის უფლება

ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა ევროპული კონვენციისმე-8 მუხლი ჩამოყალიბებულია ორ პუნქტად. პირველი ნაწილი, მე-8 მუხლის 1-ლიპუნქტი, ადგენს ნათლად განსაზღვრულ უფლებებს, რომლებიც გარანტირებულუნდა იქნეს ინდივიდისთვის სახელმწიფოს მიერ. ეს არის პირადი და ოჯახურიცხოვრების პატივისცემის უფლება, საცხოვრებელი და მიმოწერა. მეორე ნაწილი, მე-8მუხლის მე-2 პუნქტი, აცხადებს, რომ ხსენებული უფლებები არ არის აბსოლუტური,რაც იმაში გამოიხატება, რომ გარკვეულ შემთხვევებში შესაძლოა დასაშვები გახდესსაჯარო ხელისუფლების მიერ მე-8 მუხლით გათვალისწინებული უფლებებისშეზღუდვა. მე-8 მუხლის მე-2 პუნქტი ასევე ადგენს პირობებს, როდესაც საჯაროხელისუფლებას მართლზომიერად შეუძლია ჩაერიოს მე-8 მუხლის 1-ლი პუნქტითგანსაზღვრულ უფლებებში; სახელმწიფოს მიერ მე-8 მუხლით გაცხადებულიინდივიდის უფლებების დასაშვებ შეზღუდვად ჩაითვლება მხოლოდ და მხოლოდიმგვარი შეზღუდვები, რომლებიც დაშვებულია კანონით და აუცილებელიადემოკრატიულ საზოგადოებაში მე-8 მუხლის მე-2 პუნქტში ჩამოყალიბებული ერთიან მეტი კანონიერი მიზნის განსახორციელებლად. ინდივიდის მიერ კონვენციის მე-8მუხლის შესაბამისად შეტანილი საჩივრის განხილვის პროცესი მოიცავსორსაფეხურიან ტესტს. პირველი საფეხური ეხება მე-8 მუხლის გამოყენებას; სხვასიტყვებით რომ ვთქვათ, მოხდა თუ არა იმ უფლების შეზღუდვა, რომლისდარღვევასაც ინდივიდი ასაჩივრებს, უფლება, რომელიც კონვენციის მე-8 მუხლის 1-ლი პუნქტით გარანტირებულია. ხშირ შემთხვევაში, ხსენებული ხდება მსჯელობისსაკითხი, მაგალითად, რას წარმოადგენს პირადი ცხოვრება ან საცხოვრებელი მე-8მუხლის 1-ლი პუნქტის მნიშვნელობით. იმ შემთხვევაში, თუ ევროპულისასამართლოს პრაქტიკაზე დაყრდნობით მოსამართლე ჩათვლის, რომ ინდივიდისმიერ გამოყენებული უფლება (მაგალითად, უფასო საცხოვრებლითუზრუნველყოფის უფლება) ფაქტობრივად არ მოიცავს მე-8 მუხლის 1-ლი პუნქტითგარანტირებულ უფლებას, მე-8 მუხლი არ გამოიყენება და საჩივრის განხილვაც იქვეშეწყდება.

თუმცა, იმ შემთხვევაში, თუ აღმოჩნდა, რომ მე-8 მუხლის გამოყენებაშესაძლებელია, სასამართლო გადავა შეფასების მეორე საფეხურზე. ყველაზეშესაფერის სიტუაციად გამოგვადგება შემდეგი: როდესაც განმცხადებელი ამბობს,

რომ სახელმწიფოს ქმედებამ, მისი აზრით, დაარღვია მე-8 მუხლით გაცხადებულიუფლებები, სასამართლო განიხილავს, შესაძლებელია თუ არა მე-8 მუხლითგაცხადებული უფლებების შეზღუდვა გამართლებული იყოს მე-8 მუხლის მე-2პუნქტის მოთხოვნებთან დაკავშირებით. განმცხადებლები (თუმცა, არცთუ ისეხშირად) ასევე ასაჩივრებენ _ სახელმწიფოს ან საჯარო ხელისუფლებას უნდაემოქმედა, მაგრამ მათ ეს არ გააკეთესო, რაც, განმცხადებლების მტკიცებით, მე-8მუხლით გაცხადებული უფლებების `პატივისცემის~ აღიარებას ნიშნავს. ასეთშემთხვევაში, სასამართლო განიხილავს, ჰქონდა თუ არა სახელმწიფოს ამშემთხვევაში პოზიტიური ვალდებულება, ემოქმედა მე-8 მუხლის `პატივისცემის~ელემენტის შესაბამისად. მაშინ, როდესაც პირის ფიზიკური ხელშეუხებლობისგარკვეულმა შეზღუდვებმა შესაძლოა გამოიწვიოს ინდივიდის პირადი ცხოვრებისუფლების დარღვევა, ყველა სახის ამგვარი ქმედება არ გამოიწვევს ხსენებულს. საქმეეხებოდა პატარა ბიჭუნას სხეულებრივი სასჯელის შესაბამისობის საკითხს მე-8მუხლთან. ამ საქმეში სასამართლომ აღნიშნა შემდეგი: განათლების დარგშიგატარებულმა ღონისძიებებმა, შესაძლოა, გარკვეულ გარემოებებში ზიანი მიაყენოსპირადი ცხოვრების პატივისცემის უფლებას, მაგრამ არა ყველა ქმედება. ღონისძიება,რომელიც ნეგატიურად მოქმედებს პირის ფიზიკურ თუ მორალურხელშეუხებლობაზე, აუცილებლად იწვევს ამგვარ შეზღუდვას.

შეზღუდვის ფაქტის მტკიცების ტვირთი ეკისრება განმცხადებელს.მაგალითად, საქმეში მთავრობამ განაცხადა, რომ პატიმრის საჩივარი, რომელშიცგანმცხადებელი მისი მიმოწერის პატივისცემის უფლების შეზღუდვას ასაჩივრებდა,დაუსაბუთებელი იყო. მან ვერ დაამტკიცა, რომ რომელიმე კონკრეტული წერილიგახსნილი იყო. თუმცა, სასამართლომ დაადგინა, რომ ამ საქმეში ადგილი ჰქონდაშეზღუდვას კონვენციის მიზნებისათვის, ვინაიდან არსებული ციხის რეჟიმიიძლეოდა წერილების გახსნისა და წაკითხვის საშუალებას. ასეთ გარემოებებში,განმცხადებელს შეეძლო, თავი გამოეცხადებინა მე-8 მუხლის ჭრილში მისიმიმოწერის პატივისცემის უფლების შეზღუდვის მსხვერპლად. ამრიგად, მაშინ,როდესაც განმცხადებელი ვერ ახერხებს დაზიანებული მასალის სიცხადის დადგენას,რაც, შესაძლოა, წარმოადგენდეს შეზღუდვას, საკმარისია, მან მოახდინოსშესაძლებლობის დემონსტრირება, რომ ადგილი ჰქონდა შეზღუდვას. საქმეშიგანმცხადებელი ასაჩივრებდა, რომ კანონმდებლობა, რომელიც ახდენდაჰომოსექსუალური ურთიერთობის კრიმინალიზაციას, არამართლზომიერადზღუდავდა მისი პირადი ცხოვრების პატივისცემის უფლებას მე-8 მუხლის ჭრილში.იმის გამო, რომ ურთიერთ თანხმობით სრულწლოვანი მამაკაცების წინააღმდეგგამოძიების აღძვრას გარკვეული დროის განმავლობაში ადგილი არ ჰქონდა,სამართალდარღვევასთან დაკავშირებით განმცხადებლისთვის მსჯავრი არ დაუდიათდა მის წინააღმდეგ სისხლის სამართლებრივი დევნა არ უწარმოებიათ, მთავრობაამტკიცებდა, რომ განმცხადებლის პირადი ცხოვრების პატივისცემის უფლებაშეზღუდულ იქნა კანონმდებლობის არსებობის გამო. თუმცა, სასამართლომდაადგინა _ იმის საშიშროება, რომ ასეთ ქმედებას შეიძლება ადგილი ჰქონოდა, არცილუზიური იყო და არც თეორიული. ამიტომაც განმცხადებლის პირადიგარემოებების გათვალისწინებით, ამ კანონმდებლობის არსებობა პირდაპირ ეხებოდამის პირად ცხოვრებას. სატელეფონო საუბრების მოსმენა, ისევე როგორცსატელეფონო საუბრების სხვაგვარი მიყურადება, პირადი ცხოვრებისა და მიმოწერისუფლების განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი შეზღუდვაა და ამიტომ უნდაემყარებოდეს კანონს, რომელიც განსაკუთრებით ზუსტია. მნიშვნელოვანია ზუსტი,დეტალური წესების არსებობა ამ საკითხზე, განსაკუთრებით იმისგათვალისწინებით, რომ ტექნოლოგია, რომელიც შეიძლება გამოყენებულ იქნეს,განუწყვეტლივ ვითარდება. მოპასუხე სახელმწიფოს ეკისრება, განსაზღვროსშეზღუდვის მიზანი ან მიზნები. ის ფაქტი, რომ დაშვებული შეზღუდვის საფუძველი

ფართოა (მაგალითად, ეროვნული უშიშროების ინტერესებისას), იმას ნიშნავს, რომსახელმწიფოს შეუძლია, ხშირად გააკეთოს საქმე შეზღუდვის გასამყარებლად.განმცხადებელი ხშირ შემთხვევაში ასაჩივრებს, რომ სახელმწიფოს მიერწარმოდგენილი მიზეზი არ არის შეზღუდვის მოტივირების `რეალური~ მიზეზი,თუმცა სასამართლომ оо არ მიიღო ეს საჩივარი. ფაქტობრივად, სასამართლოსშეეძლო, მცირე ყურადღება მიექცია სახელმწიფოს მიერ წარმოდგენილიმიზნებისათვის, როგორც მისი ქმედების საფუძვლისთვის, რომელიც ხშირადწარმოდგენილი მიზნების კონდენსირებას (როგორიცაა ჯანმრთელობისა და ზნეობისდა სხვათა უფლებათა და თავისუფლებათა დაცვა) ერთ მიზანში ახდენს.

გიორგი სართანიასამართლის ფაკულტეტის IV კურსის სუდენტი

ნარკოტიკული დანაშაულის ცნება და მისი დახასიათება

ნარკოტიკულ საშუალებას კაცობრიობა უძველესი დროიდან იყენებდასხვადასხვა მიზნით: გასართობად, რელიგიური რიტუალის ჩასატარებლად,მრეწველობაში, სამედიცინო დანიშნულებისათვის.ნარკოტიკული საშუალების ცნება მოიცავს ორ საპექტს: სამედიცინო და იურიდიულასპექტს. სს კოდექსში იგულისხმება ამ ცნების იურიდიული ასპექტები. კერძოდ,ნარკოტიკულ საშუალებაში იგულისხმება სინთეტიკური ან ბუნებრივი წარმოშობისნივთიერება, პრეპარატი, მცენარე, რომლებიც გაეროს კონვენციის დებულებათაშესაბამისად შეტანილია საქართველოში სპეციალურ კონტროლს დაქვემდებარებულნივთიერებათა ჩამონათვალში.

ნარკოტიკული საშუალების ანალოგებში იგულისხმება საქართველოშიბრუნვისათვის აკრძალული ნივთიერებები, რომლებიც არ არიან შეტანილიკონტროლს დაქვემდებარებულ ნივთიერებათა სიებში, მაგრამ მათი ორგანიზმზეფსიქოაქტიური მოქმედება მსგავსია კონტროლს დაქვემდებარებული ნივთიერებებისჩამონათვალში შეტანილი ნარკოტიკული საშუალების ორგანიზმზე მოქმედებისა.“ნარკოტიკი” ბერძნული სიტყვაა და ნიშნავს გაშტერებას, გაშეშებას, ე.ინარკოტიკული საშუალების მიღება იწვევს პირის უგონო მდგომარეობას.

სხვადასხვა ნარკოტიკული საშუალება სხვადასხვაგვარად ზემოქმედებსადამიანის ორგანიზმზე. ზოგი იწვევს სტიმულირებას ან აღზნებას, ახდენსდამთრგუნველ ზემოქმედებას, ხოლო ნაწილი განაპირობებს ჰალუცინაციებისწარმოშობას.

ნარკომანიით გამოწვეული ზიანის ობიექტურად შეფასებისთვის საჭიროასრულყოფილად იქნეს შესწავლილი, თუ რა ზეგავლენას ახდენს ნარკოტიკიადამიანის ორგანიზმზე და მის ცენტრალურ სისტემაზე.

ნარკოტიკული საშუალების მიღება ადამიანში იწვევს ეიფორიულმდგომარეობას, ხოლო თანდათან იზრდება ტოლერანტობა ამ ნივთიერებებისადმი;უფრო მოგვიანებით კი ვითარდება “ნარკოტიკული შიმშილი” (ამ ნივთიერებისადმიფიზიკური დამოკიდებულება).

ნარკოტიკული საშუალების პოტენციური მომხმარებლები არიან უნებისყოფო,სასოწარკვეთილი ადამიანები ან სიამოვნების მაძიებელი ეგოისტები.Nნარკოტიკულ დანაშაულთა აღმსრულებელი ძირითადად არის ნებისმიერიშერაცხადი 14 წელს მიღწეული პირი, მაგრამ გვხვდებიან სპეციალური

ამსრულებლებიც. კერძოდ ისინი ვინც ბოროტად იყენებენ სამსახურებრივმდგომარეობას. დღესდღეობით საქართველოში ნარკომანიით დაავადებულ პირთარაოდენობა 250 000-ს აღემატება.საქართველოში წელიწადში მოძრაობს 9-10 ტონა ჰეროინი. როგორც სხვაგანვითარებული თუ განვითარებად ქვეყნებში, ისევე საქართველოშიც მრავალიადამიანი იღუპება ქიმიურად აქტიური ნივთიერებებისაგან. რომელიც სპეციფიურგავლენას ახდენს ადამიანის ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე და რაც სამწუხაროა,დაღუპულთა შორის არიან მოზარდები. სამედიცინო დაწესებულებებში აღრიცხულნარკომანთა 78% მისი მომხმარებელია. ეს მარტო ერთი ნარკოტიკული საშუალებისგავრცელების სტატისტიკაა.სსკ-ით გათვალისწინებულია ნარკოტიკულ საშუალებებთან დაკავშირებით სისხლისსამართლის პასუხისმგებლობა.აღნიშნულ ამოცანათა წარმატებით გადაწყვეტაში დიდი როლი ეკუთვნისკრიმინალისტიკურ მეცნიერებას, რომლის მთავარი მიზანია შეიმუშაოს და დანერგოსდამნაშავეობის წინააღმდეგ მებრძოლ ორგანოების პრაქტიკაში მეცნიერულადდასაბუთებული მეთოდები, ხერხები და საშუალებები მტკიცებულებათა დადანაშაულის კვალთა აღმოჩენის, ფიქსირებისა და გამოკვლევის დარგში, ხელიშეუწყოს გამოძიების ორგანოებსა და სასამართლოს დამნაშავეობის წინააღმდეგეფექტურ ბრძოლაში. ორგანიზებული გახადოს სისხლის სამართლის საქმეთაგამოძიება და იმ პირობებისა და მიზეზების აღმოფხვრა, რაც იწვევს ან ხელს უწყობსდანაშაულის ჩადენას.ნარკომანია გლობალური პრობლემაა და ყველა სახელმწიფოს ზრუნვის საგანსწარმოადგენს. ნარკოტიკული საშუალებების/ფსიქოტროპული ნივთიერებებისმოხმარების შედეგები საქართველოსათვის უმძიმესია. ბოლო პერიოდში ჩვენსსაზოგადოებაში, განსაკუთრებით ახალგაზრდებში ნარკომანია სწრაფად ვრცელდება.ამ ფაქტს ხელს უწყობს ჩვენს ქვეყანაში არსებული გარემოება.ნარკოტიკული საშუალებების/ფსიქოტროპული ნივთიერებების უკანონო ბრუნვისწინააღმდეგ სახელმწიფო და საზოგადოებრივი კონტროლი შესაძლებელია მხოლოდკომპლექსური დაბალანსებული და თანმიმდევრული ანტინარკოტიკულიპოლიტიკით, რომლის პრიორიტეტებია: ნარკოტიკულსაშუალებებზე/ფსიქოტროპულ ნივთიერებებზე მოთხოვნის შემცირება და მათიმიწოდების შეზღუდვა, ნარკოტიკული საშუალებების/ფსიქოტროპულინივთიერებებზე მოთხოვნის შემცირება და მათი მიწოდების შეზრუდვა,ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარების პირველადი პრევენცია, ნარკომანიითდაავადებულ პირთა მკურნალობა და რეაბილიტაცია, ნარკოტიკულისაშუალებების/ფსიქოტროპული ნივთიერებების მოხმარებით გამოწვეული ზიანისშემცირება, ნარკომანიის პრობლემასთან დაკავშირებული სიტუაციის ანალიზი დაკვლევა, საზოგადოებასთან ეფექტიანი მუშაობა, კვალიფიციური კადრებისმომზადება, საერთაშორისო თანამშრომლობის გაფართოება და შესაბამისისაკანმომდებლო ბაზის სრულყოფა.სოციოლოგების თვალსაზრისით, ნარკომანია დევიანტური ქცევის ერთ-ერთიფორმაა, ანუ ქცევა რომელიც საყოველთაოდ მიღებული მორალურ-ზნეობრივნორმებისგან იხრება.დასკვნის სახით შეიძლება ითქვას, რომ ნარკომანია XXI საუკუნის “შავი ჭირია”,რომელიც არის არამარტო ინდივიდების არამედ ჩვენი, მთლიანად საზოგადოებისპრობლემა.ნარკომანიის წინააღმდეგ ბრძოლაში აქტიურად ჩაბმულია სამართალდამცავიორგანოები, რომელთა მთავარ საზრუნავს წარმოადგენს საქართველოშიგავრცელებული ნარკოსიტუაციის აღმოფხვრა, საზოგადოების ინტეგრირება.

ნინი ინაშვილისაერთაშორისო ურთიერთობების სასწავლო უნივერსიტეტი

ჰუმანიტარული ფაკულტეი

იოჰან ვოლფგანგ გოეთე

იოჰან ვოლფგანგგოეთე გერმანელიმწერალი და მოაზროვნედაიბადა1749 წელს ქალაქფრანკფურტში,შეძლებულ

ი ბიურგერის ოჯახში. მისიმამა, იოჰან გასპარ გოეთე,ფრანკფურტის საიმპერიომრჩევლად ითვლებოდა.პოეტის დედა, კატერინაელისაბედი გულკეთილიადამიანი იყო, იგი

განსაკუთრებულიყურადღებით ეკიდებოდამომავალი პოეტისაღრზდას, არასოდესერეოდა ბავშვისსაქმიანობაში. გოეთე

სწავლობდა ლაიფციგისა და სტრასბურგის უნივერსიტეტებში. სტრასბურგშიდაუახლოვდა “ქარიშხლისა და შეტევის” მოძრაობას და მალე მისი აღიარებულითავკაცი გახდა. “ქარიშხლისა და შეტევის” პერიოდის გოეთესეულ გმირებში ერთი-მეორეს ერწყმის თავისუფლების პათოსი და უკიდურესი ინდივიდუალიზმი.

“ქარიშხლისა და შეტევის” პერიოდში გოეთე წერდა ფილოსოფიურ ჰიმნებს(“პრომეთე”, “მეეტლე კრონოსი”, “განიმედი” და სხვ.). მათ გასდევს გოეთესეული“ნათელი ერესის” კადნიერი იდეა, ღმერთთან ადამიანის სწორფერობის ტენდეცია.მძაფრი პანთეისტური მსოფლგანწყობითვეა გაპირობებული ამ ჰიმნთა სალექსოფორმა: თავისუფალი, შინაგან ექსპრესიას დაქვემდებარებული, რითმისუგულვებელმყოფელი რიტმიკა.

გოეთემ ყველა სხვა კლასიცისტზე უკეთ შეძლო ანტიკური ხელოვნებისსახეთა მოდერნიზაცია, მათი შევსება საკუთარი შინაარსით (“იფიგენია ტავრიდაში”,“პანდორა”). იტალიაში დაწერა გოეთემ ციკლი “რომაული ელეგიები”. ამ პერიოდშიშეიქმნა ნაშრომი “იტალიური მოგზაურობა”. 1788 წელს გოეთე იტალიიდანდაბრუნდა. გოეთეს ყველაზე ტრაგიკული, თავისი ჩანაფიქრით შემზარავი პიესაა“ტორკვატო ტასო”. გენიალური ხელოვანი ტასო, რომელსაც სასახლის კარზეიახლოვებენ, არ სჯერდება მასხარად ყოფნას და ჰერცოგის დასაც კი შეიყვარებს. ესაამისი ტრაგიკული დანაშაული, რომლის არსს გამოხატავს პირფერი კარისკაცისანტონიოს “სიბრძნე”: ყველამ თავისი ადგილი უნდა იცოდეს. დრამას ქვეტექსტადგასდევს: გოეთე მხოლოდ მწარე გამოცდილების კარნახით ეთანხმება ანტონიოს,გულით კი ტასოს თანაუგრძნობს, რომლის კადნიერ პრეტენზიას მისივე ადამიანურიდიდბუნებოვნობა ასაზრდოებს. მაღალი ტრაგიკული პათოსი, რითაც გაგიჟებულიტორკვატო საკუთარ დანაშაულს ცნობს, ააშკარავებს, თუ რა მწვავედ განიცადაგოეთე-გენიოსმა ვაიმარის კარისკაცად თავისი გარდასახვის აუცილებლობა. 1789წლის საფრანგეთის რევოლუცია საკუთარ ფილოსოფიურ-მეცნიერულ ძიებასთანერთად გოეთეს მსოფლმხედველობრივი მრწამსის წყაროდ იქცა.

გოეთემ რევოლუციურ თემას უძღვნა ნაწარმოებები: “მოქალაქე გენერალი”(1793 წ), “აჯანყებულნი”, “ვენეციური ეპიგრამები” (1796 წ), “ჰერმანი და დოროთეა”(1798 წ), “რაინეკე მელა” (1794 წ), “უკანონო ასული” (1799-1803 წწ) და სხვ.ყოფიერების რევოლუციის რიტმის ტრაგიკულ ხასიათს გამოხატავს გოეთეს“ფაუსტის” ძირითადი კონცეფციის შემცველი ექსპოზიცია “პროლოგი ცაში” (1797-1800 წწ). გოეთეს დამოკიდებულება რევოლუციისადმი არც აპოლოგეტურია და არცნიჰილისტური. იგი მოვლენის ანალიტიკურ-კრიტიკულ განსჯას ემყარება დასაბოლოოდ პოზიტიურია. გოეთეს რწმენით, ყოველი დიდი იდეა ტირანულადმოქმედებს თავისი დამკვიდრების პროცესში. “იაკობინურ ძალდატანებას” იგიპრინციპულად არ უარყოფდა. გოეთე მის მიმართ კრიტიკულად განეწყო 90-იანწლებში, როცა იაკობინელთა საქმიანობა რევ. ამაღლებულ იდეათა პროფანაციადაღიქვა. 1796წ გოეთემ შილერთან ერთად გამოაქვეყნა ეპიგრამების ციკლი “ქსენიები”.ამ პერიოდში დაწერა რომანი “ვილჰელმ მაისტერი” ორ ნაწილად: “ვილჰელმმაისტერის განსწავლის წლების” (1796წ) გმირი ინდივიდუალიზმითაა შეპყრობილიდა ობიექტურ სინამდვილესთან გადაუჭრელი წინააღმდეგობის გამო სულიერიკრახის წინაშე დგება; “ვილჰელმ მაისტერის მგზავრობის წლები, ანუ ხელის ამღებნი”(1829წ) გვიჩვენებს ეგოისტის გარდასახვას ჭეშმარიტ ადამიანად, კაცურ კაცად.

”ფაუსტი”

გოეთეს შემოქმედების მწვერვალია “ფაუსტი”( I ნაწ. 1801 წ, გამოქვეყნდა 1808წ, II ნაწ. 1832 წ), რომელსაც იგი თითქმის მთელი სიცოცხლე წერდა. “ფაუსტში”გარდამავალი ეპოქის მრავალსაუკუნოვანი კულტურული მემკვიდრეობაც ჯამდებადა მომავალ ისტორიულ ეტაპთა პროფილიც ისახება. მსოფლიო პოეზიის ერთ-ერთიუღრმესი რეალისტური ქმნილება სიმბოლურ-ალეგორიული სტილის ნაწარმოებია;სახეთა და ეპოზოდთა უმეტესობა სიმბოლური ხასიათისაა და ორ აზრს შეიცავს -პირდაპირსა და გადატანითს, რომელიც ღრმა ფილოსოფიურ აზრს გამოხატავს.ჭარბად გვხვდება ალეგორიული, ქარაგმული სახეები, რომლებიც უზოგადესიდეებსა და მოვლენებს მიანიშნებენ (მაგ., ტრაგედიის ექსპოზიცია და ფინალი,რომელთა ერთიანობა ნაწარმოების დედააზრს გამოხატავს); ფაუსტი განასახიერებსადამიანის სულის კადნიერ ლტოლვას თავისი ემპირიული ყოფის შეზღუდულობათადასაძლევად. მაღალი ჰუმანისტური იდეალისათვის, ახლისათვის ჭიდილიმიმდინარეობს “უკანასკნელ საზღვარზე”, “ყოფიერების კიდეზე”.

ფაუსტის გენიალური ძალთახმევა მოქმედებს ყოველგვარი კომპრომისისგარეშე, მთელი სისრულით, აბსოლუტური მასშტაბებით. ფაუსტისანტაგონისტურად გვევლინება ბოროტი სული მეფისტოფელი. მისი სამყაროცინიზმისა და უნაყოფო გონებამახვილობის, ნიჰილიზმისა და უსულგულობისნიშნითაა დადაღული. მეფისტოფელის ერთადერთი ღირებულება ისაა, რომ მისინეგატიურობა ფაუსტს იმპულსად ექცევა პოზიტიურისაკენ სწრაფვაში. ნაწარმოების Iნაწილში ფაუსტი ინდივიდუალისტად გვევლინება, რომელიც თვითდადგინებისაკენსწრაფვას საკუთარი სურვილით საზღვრავს. II ნაწილში ფაუსტს ცდომილებათადაძლევის გზაზე თანდათანობით მოთხოვნილებად ექცევა “საზოგადოთავისუფლების” პრინციპი. მას ბუნებისა და საზოგადოების გარდაქმნის იდეამოიცავს. ამ “დიადი საქმის” განხორციელების ჟამს ფაუსტს აუცილებლობად ექცევარადიკალური ზომების მიღება (ბავკიდასა და ფილემონის ეპიზოდი).

ფაუსტის “მშვენიერი წამის” პოტენციურ არსად გვევლინება “თავისუფალმიწაზე თავისუფალი შრომის” დამკვიდრება.

ტრაგედიის I ნაწ. ხალასი პოეზიით, ემოციურობითა და დინამიკით აღსავსეშედევრია ხელოვნებისა; II ნაწილი, თ. მანის თქმით, სანახევროდ ფეერიასწარმოადგენს და სანახევროდ მსოფლიო ეპოსს, რომელშიც გერმანული ენის ყველაწყარო ჩქეფს. მისი ყოველი ეპიზოდი გასაოცარია და ბრწყინვალე, ღრმა აზრითა დადიდებულებით გამორჩეული. სცენა ფარსალიის ველებზე და პენეისზე, ელენესლეგენდის ჰუმორისტული წარმოდგენა ისეთი მხიარულებითა და სიმსუბუქითბრწყინავს, რომ ამ ნაწარმოებთან ყოველი შეხება აღგვაფრთხოვანებს, ხელოვნებისწყურვილს გვიღვიძებს.

მწერალს არაერთი სასიყვარულო რომანი ჰქონდა. 14 წლის გოეთეს,თავდავიწყებით შეუყვარდა 16 წლის გრეთჰენი, რომელიც მას მთელი სიცოცხლისმანძილზე ახსოვდა. ლაიბციგში მას უყვარდება ანა ეკატერინე, მაგრამ გოეთე მეტადეჭვიანი მიჯნური აღმოჩნდა, რის გამოც ისინი დაშორდნენ. სასოწარკვეთილმაგოეთემ დარდის გასაქარვებლად უმატა ქეიფსა და სმას. მალე მწერალმა გაიცნომდიდარი ბანკირის ქალიშვილი, 17 წლის ლილ. მან დაავიწყა გოეთეს ძველისიყვარული. ისინი მალევე დაინიშნენ, მაგრამ მწერლის მშობლები მას თვლიდნენშეუფერებლად თავიანთი ოჯახისათვის. ამ დიდ სიყვარულს მწერალმა მიუძღვნა”სტელა” და “ლილის პარკი”

1788 წელს გოეთეს ცოლად მოჰყავს ხელოვნური ყვავილების ფაბრიკაშიმომუშავე ქრისტიანე ვულპიუსი. მათ შეეძინათ ვაჟი ავგუსტი. ამ ფაქტით საშინლადაღშფოთდა სასახლის კარი, მაგრამ მწერალმა ყურადღება არ მიაქცია ამას და გვიან,მაგრამ მაინც 1806 წელს ოფიციალურად გააფორმა ქრისტიანესთან ქორწინება. ამითარ დასრულებულა მისი სასიყვარულო რომანები. 65 წლის გოეთეს თავდავიწყებითშეუყვარდა 35 წლის ფრანკფურტელი ბანკირის მეუღლე-მარიანა ვილმარი. 1821წელს 72 წლის მწერალს ასევე თავდავიწყებით შეუყვარდა 17 წლის ულრიკელევეცოვი,რომელიც იყო მისი უკანასკნელი დიდი სიყვარული.1832 წელს დიდი ბრძენი გოეთე გარდაიცვალა ვაიმარში. მისი უკანსკნელი სიტყვებიიყო: ”მეტი სინათლე.”

“მართალია გოეთე ქორწინებისათვის შეიძლება დაბერებული იყო, მაგრამკაცობრიობისათვის იგი არასოდეს დაბერებულა.”

”ახალი სიყვარული......ახალი სიცოცხლე”

“გულო, გულო, რა ზვირთები გაწყდებიან,რას მიიწევ, ფრთაშესხმული მაღლა-მაღლა,

ეს რა უცხო, რა ახალი განცდებია,გიცნობდი და ვეღარა გცნობ ახლა უკვე,

ვეღარ ვიხნი ამ გულს ვატყობ სატიალეს,სულ ამ მისნურ წრეში უნდა მატრიალოს,

სიყვარულო! რა დიდია ჯადო შენი,შემიბრალე და ჯვარიდან ჩამომხსენი...”

Teona LatariaTaeching University of International Relations

Faculty of Humanities

United States Currency

The United States dollar (sign: $; code: USD; also abbreviated US$) is the officialcurrency of the United States of America. It is divided into 100 smaller units calledcents.

The U.S. dollar is the currency most used in international transactions and is one ofthe world's reserve currencies. Several countries use it as their official currency, inmany others it is the de facto currency, and it is also used as the sole currency insome British Overseas Territories (Bermuda, British Virgin Islands and Turks andCaicos).

The colloquialism "buck" (much like the British word "quid" for the poundsterling) is often used to refer to dollars of various nations, including the U.S.dollar. This term, dating to the 18th century, may have originated with the colonial

fur trade. "Greenback" is another nickname originally applied specifically to the19th century Demand Note dollars created by Abraham Lincoln to finance thecosts of the Civil War for the North. The original note was printed in black andgreen on the back side. It is still used to refer to the U.S. dollar (but not to thedollars of other countries). Other well-known names of the dollar as a whole indenominations include "greenmail", "green" and "dead presidents" (the lastbecause late presidents are pictured on some of the bills).

List of U.S. Presidents on U.S. currency

This is a complete list of United States Presidents by currency appearances. ThePresident of the United States has appeared on official banknotes, coins forcirculation and commemorative coins in the United States, the Confederate Statesof America, the Philippine Islands, the Commonwealth of the Philippines andaround the world.

George Washington

Thomas Jefferson

Abraham Lincoln

Alexander Hamilton

Andrew Jackson

Ulysses S. Grant

Franklin D. Roosevelt

Ella KarapetyanTaeching University of International Relations

Faculty of Humanities

AMERICAN SYMBOLS

The united States of America is a federal constitutional republic comprising fifty states and afederal district. The country is situated mostly in central North America, where its forty-eight contiguous states and Washington D.C., the capital district, lie between The Pacific andAtlantic Oceans, bordered by Canada to the north and Mexico to the south. The state ofAlaska is in the northwest of the continent, with Canada to the east and Russia to the westacross the Bering Strait. The state of Hawaii is an archipelago in the mid-Pacific.The countryalso possesses several territories in the Caribbean and Pacific.At 3.79 million square miles and with over 310 million people, the United States is the thirdof the fourth largest country by total area, and the third largest both by land area andpopulation. It is one of the world’s most ethnically diverse and multicultural nations, theproduct of large-scale immigration from many countries. The U.S. economy is the world’slargest national economy, with an estimated 2010 GDP of $14.780 trillion.

There are many symbols of America. Let’s describe some ofthem.The Statue of Liberty is a huge sculpture that is located onLiberty Island in New-York Harbor. This monument was a giftto the USA from the people of France in recognition of theFrench-American alliance during the American Revolution.The formal name of the Statue is “Statue Enlightening theWorld”. It pictures a woman who has escaping the chains oftyranny. Liberty’s right hand holds a torch that is a symbol ofliberty. Liberty was designed by the French sculptor FredericAuguste Bartholdi. The hollow copper statue was built in France

– it was finished in July, 1884. It was brought to the USA in 350 pieces on a French shipcalled the “Isere”. The statue was re-assembled in the USA and was completed on October28, 1886. There are 354 steps inside the statue and its pedestal. There 25 viewing windows inthe crown. The seven rays of Liberty’s crown symbolize the seven seas and seven continentsof the world. Liberty holds a tablet in her left hand thatreads “July,4 1776”, Independence day of the USA.The Liberty Bell is a huge brozne bell that symbolizes freedomin th USA. The historic bell is located in Philadelphia. Thebell was originally cast in 1752 in London, England. It wascommissioned as a bell for the Pennsylvania State House. Thebell was cracked during a test ringing. After cracking, the bellwas recast twice in 1753 in Philadelphia by John Pass andJohn Strow. The restored bell was probably rung at the firstpublic reading of the Declaration of Independence inPhiladelphia on July 8, 1776. It rang to announce manyimportant events in early American history, includingPresidential elections and deaths. The bell cracked again onJuly 8, 1835, while being rung at the funeral of John Marshall, the fourth Chief Justice of theSupreme Court and one of the signers of the Declaration of Independence.The White House is the official residence of the President of the USA, and has been over 200years. It is located at 1600 Pennsylvania Avenue in Washington D.C., the capital city of theUSA. The White House was designed by the Irish-American architect James Hoban, who had

won an architectural design competition in 1792. YheWhite House was originally built from 1792 to 1800; itwas constructed by paid and slave laborers, includingstonemasons brought in from Scotland. It was burneddown by British soldiers during the War of 1812, butwas rebuilt from 1815 to 1817.The national Flag of the United States of Americaconsists of thirteen equal horizontal stripes of redalternating with white, with blue rectangle in the

canton bearing fifty small,white, five-pointed stras arranged innine offset horizontal rows of six stars alternating with rows offive stars. The fifty stars on the flag represent the 50 states andthe 13 stripes represent the thirteen coloies that rebelled againstthe British monarchy and became the first states in the Union.Nicknames for the flag include the “Stars and Stripes”, “OldGlory”, and “The Star – Spangled Banner”.

The Great Seal of the USA. The design of first seal of the Presidentof the United States of America was designed by Benjamin Franklin,John Adams and Thomas Jefferson at the request of the ContinentalCongress. The design was approved on June 20, 1782. The sealpictures an American bald eagle holding a ribbon in its beak; theribbon has the motto of the USA, “E PLURIBUS UNUM”, meaning“Out of many, one.” The eagle is clutching an olive branch (with 13

olives and 13 leaves) in one foot (symbolizing peace) and 13 arrows in the other (the 13stands for the original 13 colonies and the arrows symbolize the acceptance of the need to goto war to protect the country).

M mariam liparteliani

მარკეტინგული პროდუქტიბრენდი - Facebook

რენდი მომხმარებლის შთაბეჭდილელებების კრებულია მოცემულ პროდუქტზე.ბრენდი არ არის ლოგო, სარეკლამო განცხადება თუ თავად პროდუქტი. ბრენდისკონკურენტუნარიანობას წარმოშობს ბაზარზე, ის უადვილებს მომხმარებელსგაარკვიოს რომელი პროდუქტია მისთვის სხვასთან შედარებით უკეთესი. ბრენდიგანასხვავებს მსგავს პროდუქტებს, ახდენს პროდუქტის ღირსების ფორმულირებასდა მომხმარებელს პროდუქტის მიმართ დამოკიდებულების გარკვევაში ეხმარება.ბრენდირება კი რაიმეს ღირებულების გაზრდას ნიშნავს, მისი საშუალებითშესაძლებელია პროდუქტის, მომსახურების ,კომპანიის, მოვლენის, პიროვნებისფასეულობის გაზრდა. შვედი მკვლევარის თომას გედის თქმით ბრენდი სავაჭრო

ffaacceebbooookk?? ooddnnookkllaassssnniikkii?? MMssnn?? YYaahhoooo TTuusskkyyppee??

ნიშნის სხვადასხვა მცნებებია. სავაჭრო ნიშნის დადგენა მისი ცნობადობის გაზომვითდგინდება. ცნობადობა მართლაც რომ ნებისემიერი კომპანიის ოცნებაა, რომელიცრათქმაუნდა რეკლამასთანაა დაკავშირებული, ხოლო რეკლამა დიდი სახსრებსმოითხოვს, რისი არქონის გამოც ხშირად პროდუქცია წარუმატებელია. ოქსფორდისმიერ გამოშვებულ ლექსიკონში ბრენდგინგი განიმარტება ასე - ბრენდი წარმოადგენსიდეის, სახის, ასოციაციის და ა.შ ერთობლიობას კონკრეტულ პროდუქციაზე,რომელიც მათ ეუბნება: ,,დიახ, ეს სწორედ ის არის რაც უნდა ვიყიდო მე”. ხშირადადამიანები ბრენდსა და პრესტიჟულ მარკას ერთმანეთში ურევენ, რაცსპეციალისტთა თქმით არ არის მართებული. ბრენდინგი არის საქონლისგრძელვადიანი უპირატესობის შექმნისკენ მომართული საქმიანობა, რომელიცეფუძვნება ერთობლივი გაძლიერებული მოქმედების მიმართვის სასაქონლო ნიშნისმომხმარებელზე, შეფუთვაზე, სარეკლამო მიმართვებზე და რეკლამის სხვაელემენტებზე, რომელიც გაერთიანებულნი არიან განსაზღვრული იდეითა დაერთგავროვანი გაფორმებით, რაც გამოყოფს საქონელს კონკურენტებისგან და ქმნისმის სახეს. ბრენდის პოზიციონირების წარმატება შემდეგი მახასიათებელებისჭირდება: აქტუალურობა, სიმარტივე, თანმიმდევრობა და მუდმივი ხასიათი.ნებისმიერი ბრენდისთვის არის საჭირო ცნობადობა, ცოდნა იმისა თუ რამდენადკონკურენტუნარიანია, მის მსგავს პროდუქტებს შორის, რას ანიჭებს უპირატესობასმომხმარებელი, ბრენდის სახელწოდება, მიზანი, გაუმჯობესებისკენ სწრაფვა,მომხმარებლის დაინტერესება სიახლით, მოზიდვა და მრავალი სხვა.

ბრენდინგის მაგალითებია: facebook, odnoklassniki, skype,msn, yahooda a.S. facebook-i, რის საფუძველზეც, advili SesaZlebelia brendingis

rogorc virtualuri magaliTებis ganxilva.

Facebook-is Seqmnis istoria 2004 wlis4Tebervals ukavSirdeba, harvardis erTpatara oTaxSi, sadac mark cukerbergi damisi megobrebi dastin moskoviCi, eduardsevereni da kris hagisi muSaobdnen mis

sisruleSi moyvanaze. es idea marks Philipsexter Acadamy-Si yofnis dros daebada.yovelwliurad qveyndeboda saxelmZRvanelosadac mocemuli iyo studentTa monacemebida foto, am saxelmZRvanelos piar-wignaki

erqva da swored aqedan warmoiSva saxelowodeba facebook(saxewignaki), amsaitis Sesaqmnelad marks harvardis monacemTa bazis gatexva dasWirdaris gamoc mas gagdebas upirebdnen, magram studentTa TxovniT isdatoves da man SeZlo servsis aRdgena da qselSi gaSveba, saitiTandaTan popularuli xdeboda da studentTa TiTqmis naxevaridaregistrirda. cukerbergi ukve iRebda SekveTebs sxvadasxvaunivsersitetebidan:kolumbiis, stefordis da ielis. markma roca naxamisi proeqti warmatebas aRwevda gadawyvita biznesi wamoewyo da saitisgafarToeba gadawyvita, daxmareba ki mis megobars dastin moskoviCssTxova isini erTad gaemgzavrenen kaliforniaSi palto-altoSi sadacpatara oTaxi iqiraves da ofisad gamoiyenes. 2004 wels gaicno markma

Pay-pal-is angariSsworebis sistemis damaarsebeli, romelmacmolaparakebidan 4 saaTSi naxevarmilioniani investicia ganaxorciela,miuxedavad imisa rom didi investicia ar iyo markma gonivruladgamoiyena is da facebook gaafarTova. 20004 wlis monacemebiTmomxmarebelTa raodenoba milions aWarbebs. ramdenime xnis Semdeg markma

Accel partners-isgan 12.7 milioni investicia miiRo da 2005 wlidan

momxmarebelTa raodenoba Facbook-ze 5 milions aRwevs. misi pirveliklientebi xdebian ,,makdonaldsi”da ,,ceeru”. aseve sainteresoa is faqti

rom mark cukerebergi saitis gayidvas apirebda da Yahoo-m erTimiliardi dolari SesTavaza marks, magram bolo momentSi man

gadawyvetileba Secvala. facebook-komapniis Stabბina palto-altosiakaliforniaSi, xolo filialebi did qalaqebSi rogoricaa magaliTad:niuorki, moskovi da sxva.

2010 wlis monacemebiT mark cukerebergi 4 miliardi dolarismflobelia ,kompaniiis 27% flobs da miliarderebs Soris yvelazeaxalgazrda miliardelia,xolo TviT kompania ki kuluaruli cnobebiT

15 miliardis Rirebulebisaa. kompaniis 1.6% Microsoft-s ekuTvnis,romelic 240 milionad SeiZina. facebook-is SeqmnasTan dakavSirebiTfilmic gadaiRes, sadac cnobadi saxe jastin Temberleikic monawileobsda cnobadoba ki brendis erTgvari reklamirebacaa, misi biujeti 47

milions aRwevs da igi Columbia-pictures-is mieraa gadaRebuli asevebrendi kompaniis mier.

Facebook-is profili albaT umravlesobisTvis aris cnbili.aRniSnul saitze SesaZlebelia sasurveli suraTebis, videobis,leqsebisa Tu moTxrobebis ganTavseba, .misi meSveobiT SesaZlebeliacnobili adaminebisa Tu brendebis Sesaxeb informaciebis gageba da

gacnoba. xSirad momxmarebeli sargeblobs facebook-games (TamaSebiT)rac maTTvis saxalisoa da sainteresocaa. am saitis meSveobiT mravalmwerals Tu poets eZleva saSualeba ufasod gaacnos TavianTi

Semoqmedeba momxmarebels da gaxdes populruli. facebook-i TiTqmisyvela enaze arsebobs rac marTlac, rom mosaxerxebelia yvela qveynismomxmareblisTvis. aq SesaZlebelia sayvareli adaminis fan-klubSigawevrianeba da sayvarel Temebze sauabari, aseve sxavdasxva kompaniebs,

stumarTa mipatiJeba SeuZuliaT facebook-is meSveobiT. es CamonaTvali

facebook-is dadebiT Tvisebebs mowmobs rac mas marTlac mravlad aqvs,

margam mis uaryofiT Tvisebad SeiZleba CaiTvalos is rom chat room(slaparako oTaxi) mouxerxebelia momxmareblisTvis da gaumjobesebaesaWiroeba, aseve ar aris emociebis aRmniSvneli simboloebi.

brendingis ganmartebidan gamomdinare albaT calsaxaa is rom facebook-s aRniSnuli moTxovnebi gaaCnia da yvelaze metad ki aqtivoba dapopularizacia ar aklia da aseve mzardi brendia virtulaur sivrceSi.

Facebook არის ერთ ერთი ყველაზე სტუმრობადი საიტი ვებსაიტებს შორის,მილიონი ვიზიტორით დღეში. თუ თქვენ ფიქრობთ თქვენს ვებზე მოძარაობისგაზრდის გზებზე, თქვენ არ უნდა დატოვოთ მხედველობის მიღმა Facebook–ისმარკეტინგი. ის ძალიან პოპულარულია დღეისათვის და საუკეთესო გზაა ბაზრისმონაწილეთათვის ააშენონ ბრენდი და გაზარდონ საერთო მოძრაობა.

ქვემოთ მოცემულია რამოდენიმე საშუალება Facebook–ის მეშვეობით საიტზემოძრაობის გასაზრდელად:

Facebook-ის სოციალური რეკლამები. Facebook–ის სოციალური რეკლამაარის სრულიად იგივე, რასაც ნახულობთ საძიებო სისტემებზე. თქვენშეგიძლიათ აირჩიოთ Pay per click advertising ან pay-for-viewsმოდელი. Facebook–ს ყავს მილიონი წევრი და სოციალური რეკლამასაშუალებას გაძლევთ, რომ გამიზნოთ თქვენი რეკლამები სპეციფიკურაუდიტორიაზე, დემოგრაფიულ და გეოგრაფიულ არეებზე დაყრდნობით.თქვენი რეკლამების გამიზვნით იმ აუდიტორიაზე, რომლებიც დაინტერესებასგამოხატავენ თქვენდამი თავინთ პროფილში, შეგიძლიათ მოელოდოთ უკეთესROI–ს თქვენი სოციალური რეკლამირების კამპანიიდან.პროფილის გვერდი. თქვენი პროფილის გვერდზე შეგიძლიათ განათავსოთ

თქვენი ვების ლინკები, ან სტატიები, რომლებიც თქვენ დაწერეთ. ასევეშეგიძლიათ დაწეროთ მეტი ინფორმაცია თქვენი ბიზნესის შესახებ და ასეთქვენი გვერდის ვიზიტორებს შეუძლიათ გაიგონ რა სერვისს თუ პროდუქტსაწარმოებთ.სოციალური ჯგუფი. შეგიძლიათ შექმნათ სოციალური ჯგუფი Facebook–ზეთქვენი ბიზნესისათვის და დაპატიჟოთ ადამიანები შემოუერთდნენ მას. ესარის ძალიან კარგი ,,ვირუსული“ მარკეტინგის ტაქტიკა და თქვენაუცილებლად გჭირდებათ მასში კაპიტალდაბანდება. თქვენი სოციალურიჯგუფების მეშვეობით შეგიძლიათ დაპოსტოთ ლინკები, ბიზნეს სიახლეები დაივენთები ისე რომ თქვენს ჯგუფის წევრებს ყოველთვის შეეძლოთ მიიღონსიახლეები თქვენი საქმიანობის შესახებ.Facebook–ის გვერდი თქვენი ვებსაიტისათვის. Facebook–ის გვერდითქვენი ვებსაიტისათვის იგივეა რაც თქვენი პროფილის გვერდი. თქვენსFacebook–ის გვერდზე შეგიძლიათ დაპოსტოთ ლინკები, ინფორმაცია დაგაზარდოთ თქვენი ბიზნესის გულშემატკივართა რაოდენობა.Facebook–ის აპლიკაციები. Facebook–ზე შეგიძიათ იპოვოთ უთვალავიაპლიკაცია, ,,ვირუსული“ მარკეტინგის ერთ–ერთი ხელსაწყო, რომელსაცშეუძლია დაგეხმაროთ გაზარდოთ მოძრაობა თქვენს ვებზე. თუ არ იცითროგორ დააპროგრამოთ Facebook აპლიკაცია, შეგიძლიათ გამოიყენოთ გარერესურსი, შეუკვეთოთ ფრილანსერს თქვენთვის მისაღებ ფასად.

anketa

1. ramdenad xSirad iyenebT facebook-s? dReSi ramdenjerme

dReSi erTjer

kviraSi ramdenjerme

kviraSi erTjer

TveSi erTjer

2. ra mizniT/risTvis iyenebT facebook-s? (SesaZlebelia ramdenime

varianti)

sakontaqtod megobrebTan, Cati, mimowera.

TamaSebisTvis da aplikaciebisTvis.

suraTebis asatvirTad, sanaxavad.

megobrebis SesaZenad.

sxva ----------------------

3. ramdeni megobari gyavT facebook-ze? 50 - mde

50 _ 75

76 _ 100

101 _ 150

151 da meti

4. ramden megobars ekontaqtebiT yvelaze xSirad facebook-iT? 10 - mde

11 _ 30

31 _ 50

51 _ 100

101 da meti

5. ra gavlenas axdens facebook Tqvens realur cxovrebaze?

araferi ar Secvlila, igivea, rac aqamde iyo.

naklebad vxedav megobrebs, magram ufro meti informacia

maqvs maT Sesaxeb, maT pirad cxovrebaze.

ufro meti megobari myavs da amiT mdidari var cxovrebaSi.

sxva _________________

6. facebook-ze Tqveni profilis Seumowmeblad gaZlebdiT:

ramdenime saaTs

erT dRes

ramdenime dRes

erT kviras

kviraze mets

7. warmogidgeniaT cxovreba facebook-is gareSe? diax

ara

8. yofila Tu ara iseTi SemTxveva, rodesac facebook-iTsargeblobisas uari giTqvamT raime saqmeze/samuSaoze?

diax, xSirad

iSviaTad

arasodes

9. Tqveni azriT, samsaxurSi/samuSao adgilze unda aikrZalos Tu

ara facebook-iT sargebloba?

diax

diax, Tu aferxebs samuSao process

ara

10. iyenebT Tu ara mobilur telefons facebook-ze Sesasvlelad?

diax

ara

11. sargeblobT Tu ara virtualuri fuliT - facebook credits?

diax

ara

ar vici amis Sesaxeb

12. gamogiyenebiaT Tu ara ufaso reklama facebook-ze?(Facebook Ads) diax

ara

ar vici amis Sesaxeb

13. sargeblobT Tu ara sxva socialuri qselebiT?

(Tu ki, miuTiTeT)

myspace.com twitter.com odnoklassniki.ru orkut.com forumebi

blogi

sxva ________

saerTod ar vsargeblob

14. ojaxuri mdgomareoba

daojaxebuli

dasaojaxebeli

Svilebis raodenoba ( )

15. Tqveni ojaxis Semosavali erTi Tvis ganmavlobaSi

500 – 999 l-mde

1000 – 1999 l-mde

2000 – 2999 l-mde

3000 – zeviT.

16. sqesi

mdedrobiTi

mamrobiTi

17. asaki

13 - 17

18 - 25

26 - 34

35 - 54

55 da zeviT

Facebook ნამდვილად გრანდიოზული მარკეტინგული არხია ყველა ბიზნესისმფლობელისა და ბაზრის მონაწილეთათვის. თუ არ ხართ Facebook–ზე,აუცილებლად უნდა შექმნათ ანგარიში ახლავე.

”პოეზია უპირველეს ყოვლისა”

2011 წლის 14 აპრილს საერთაშორისო ურთიერთობების სასწავლოუნივერსიტეტში შედგა პოეზიის საღამო სახელწოდებით ”რანდევუ გაზაფხულთან”.

უნივერსიტეტს პატივი ხვდა წილად ემასპინძლა იოანე პეტრიწის სიტყვებით რომვთქვათ ”ტრფიალებით” გამსჭვალული ადამიანებისათვის.

პოეზია ხომ ზედროულია და მისი უდიდებულესობა მხატვრულ სახეთამიმართებით განისაზღვრება. პოეყი კალამს მელანში კი არა, გულიდან მომდინარესისხლში აწებებს და ისე იწერება ზენაარი სტრიქონები.

ამ ზემოაღნიშნულ ჭეშმარიტებას კიდევ ერთხელ გვაზიარა ისეთმა პოეტებმა,რომელთა სახელებიც ესოდენ ახლობელია ყველა ჩვენთაგანისათვის. აი, ისინიც:მიხეილ ღანიშასვილი, სევარიონ ნადირაძე, ბაღათურ არაბული, ელგუჯა მარღია,ბათუ დანელია, ანდრო ბუაჩიძე.

შესანიშნავი პოეტური სულთმოფენა დამთავრდა პოეტებსა და სტუდენტ-ახალგაზრდობას შორის. ერთმანეთს ცვლიდა სცენაზე მათი ლექსები და იღვრებოდაპოეზიის ღვთაებრივი სურნელი, რომელსაც ემატებოდა დარბაზში მსხდომთაგულები და ეს გულები ნათლით ბრწყინავდა.

რუბრიკის სტუმარია უნივერსიტეტის კურსდამთავრებული გიორგი ბოგველი

წამ(ებ)ი წვეთავს

რითმებს დავეძებ წელშიმოხრილ ბერიკაცივით,მინდა ცხოვრება ლექსის სტროფად კვლავ ავამღერო,მაგრამ ფიქრები სადღაც მიდის არაკაცივითდა შეშლილივით ვათამაშებ კალამთა ღეროს.

ვცდილობ სიხშირეს მოვუმატო თვალის დახუჭვის,რომ წამიერი გაელვება წარსულზე ფიქრისწუთებად იქცეს, მოგონებამ კვლავ შემაწუხოსდა დავასრულო დაწყებული სტროფების კვალი.

მახსოვს ბავშვობა, უდარდელი აზრების კონა,ფიქრები მხოლოდ არსებულზე და სანატრელზე,ახლა კი დავრჩი უსუსური ფანდების მონადა გადავყურებ საკუთარ თავს მორბენალს ველზე.

ქუჩებს დავეძებ უფრო მეტი იმედის სხივით,მინდა მივაგნო საოცნებო მთათა ხეივანს,სადაც მხოლოდ, ღრუბლიანი ცა იტირებს ჩემთვისდა სიგიჟეთი ვემგვანები ფიქრთა ხეიბარს.

წვიმის წვეტები ისევ ცრიდეს გაზრდილ სახეზე,ერთ დროს შხეფების რომ ვიყავი მიჯნური ურცხვად.ახლა ქუჩაშიც ბალახები აზრდილა ხეზედა მოგონების მოსავალიც იქნება უხვად.

მეც გავიზარდე, აღარ მყოფნის ჩემი სხეული,მინდა ვიპოვო ის მეორე რომ გავნაწილდე,მივისაკუთრო, ვით ნაპოვნი უცხო სხეულიდა ამ სიჭრელის მონაპოვრით გადავარწივდე,

როგორც ჩანს მუზას მოენატრა ჩემი რვეული,გაცრეცილ ფურცლებს მელნის სუნად რომ კვლავ აქოთებსდა ამ სიტყვების ნაყარ-ნუყარ არტაშანებშიგზააბნეული უგზოუკვლოდ რომ დააბოტებს.

უკვე დაღამდა, ის კი ჯერაც მიგრძელებს სათქმელს,წამ(ებ)ი წვეთავს, მუზას მუზა დაუფლებიადა ნიავქარის ატაცებულ რითმათა რაზმებსჩემს გონებაში სევდის ზღვები დაუშრეტია.

მინდა ვიყვირო, რომ გაიგოს მთელმა მსოფლიომდა ვარსკვლავებმა არ დაზოგონ ცაზე ჭორფლები,ჯერ ადრე არის, ჩემს ქელეხში ჭამოთ კოლიო,რომ ფარისევლურ თქვენ სიტყვების გახდეთ ორბები.

წამ(ებ)ი წვეთავს და ოდესღაც ვიყავი ბავშვიახლა კი ჩემი ცხოვრებისთვის ვიკვალავ ჭალებს,რომ არ დავეცე და მოვექცე ამ სუფრის თავში,რომ სამუდამოდ ვემახსოვრო ამ დროთა თვალებს.

შენ ჩემი მგონე

იცით, მომწონხართ..... და რატომღაც მეუცხოებით,არადა ჩემი ხელებიც კი თქვენი მგონია,დაგმგვანებივართ არეული ჩემი ცხოვრებით,უკიდეგანოს თურმე ორი კიდე მქონიათქვენც დაიბენით? მე შეგატყეთ - თმა გაისწორეთ

მერე რა მოხდა თუ ეს გული თქვენი მგონია.რა გაიფიქრეთ? მეც მითხარით.... ის არის სწორედჩემი ფიქრებიც, ახლა მივხვდი, თქვენი ტოლია.არა, გაჩერდით. სად მიდიხართ? ფეხებს დაიღლით.აი, ხომ ხედავთ, ეგენიც კი სხვისი გქონიათდა ასე ნაწილ-ნაწილობით როდემდე ივლით?ჩემი სხეულით დააბიჯებთ, თქვენ რა გგოგიათ.

----ვეღარ გავიგე ეს სხეული თქვენ ხართ თუ მე ვარ?ჩემი ჰაერით თქვენ სუნთქავთ თუ სწორედ მე გსუნთქავთ.....ჩემი ტუჩებიც დრო და დრო მკოცნის..... არა, ეს თქვენ ხართ.რა დაგემართათ?! ასწიეთ თავი..... ტყუილად სწუხხართ....

სენტენციები

მე არ შემიძლია უთქვენოდ და თქვენც არ შეგიძლიათ უჩემოდ. /ილია IIსაქართველოს კათოლიკოს–პატრიარქი/

მე ვარ მწყემსი კეთილი. მე ვიცნობ ჩემსას და ჩემი მიცნობს მე. /იოანე 10.14/ ვისაც არ უყვარს, მას არ შეუცნია ღმერთი, ვინაიდან ღმერთი სიყვარულია. /1

იოანე 4.8/ დააფასეთ სიცილი. რამდენიც არ უნდა იყოს ქვეყნად სიცილი, ის ზედმეტი

არასოდეს იქნება. /სოკრატე/ ხუმრობაც ზომაზე იხმარე, როგორც მარილი. /პითაგორა/ ჩემთვის ერთი უდრის ათი ათასს, თუ იგი საუკეთესოა. /ჰერაკლიტე/ სიბერეს ნუ დასცინი –შენც ხომ იქით მიდიხარ. /მენანდრე/ არაფერი არ ვნებს ადამიანს ისე, როგორც უვიცობა. /სოფოკლე/ მთელი მსოფლიო თეატრია. თითეული კაცი და ქალი მსახიობები არიან

მხოლოდ. /შექსპირი/ ტანისამოსი შეიკერე ჯიბის შესაფერისი /შექსპირი/ საკმარისზე მეტია დაწერილი. ნაკლებ წიგნებს და საღ აზრს მოვისურვებდი.

/ნაპოლეონ ბონაპარტი/

უპრეტენზიო ადამიანი ვარ. მაკმაყოფილებს ყველაფერი საუკეთესო. /ოსკარუაილდი/

დიდი პიროვნება რომ იცნო, თვითონაც რამეს უნდა წარმოადგენდე. /გოეთე/ ომი დამთავრდა. მშვიდობის გეშინოდეთ. /ბერტოლტ ბრეხტი/ ბევრი უნდა ვისწავლოთ, რომ ცოტა მაინც ვიცოდეთ. /მონტესკიე/ ნურასოდეს გაუმართავ ხელს იმას, ვინც დახმარებას არ ითხოვს. /ბალზაკი/ რა არის იმაზე მავნებელი, როცა ტეტია მშვენიერების შემფასებელი და ესთეტია.

/გალაკტიონის უბის წიგნაკიდან/ კაცი მონაა, თუ მას საკუთარი აზრი არა აქვს. /ს. დანელია/ მლიქვნელობა არის ის, როცა უთხრა სხვას ის სიტყვები, რომლებსაც საკუთარი

თავის შეფასებისათვის ინახავ გულში. /მლიქვნელობის განმარტება/

ადამიანი, რომელსაც გაღიმება არ შეუძლია, მაღაზია არ უნდა გახსნას. /ჩინურიანდაზა./

ადამიანი ან კეთილი უნდა იყოს, ანდა ბაძავდეს კეთილს. /დემოკრიტე/ ქალს ამშვენებს სიტყვაძვირობა და მორთულობის უბრალოება. /დემოკრიტე/ ქაღალდი ყველაფერს ითმენს. არ წითლდება. /ციცერონი/ თავისუფლების ადგილი მხოლოდ იმ საზოგადოებაშია, სადაც უზენაესი

ძალაუფლება ხალხს ეკუთვნის. /ციცერონი/ ვერავინ ამჩნევს როგორ გადის სიჭაბუკე, მაგრამ როცა გასულია, ყველა ამჩნევს.

/სენეკა/ ადამიანი ვარ და არაფერი ადამიანური ჩემთვის უცხო არ არის. /ტერენციუსი/

მოამზადა კობა წურწუმიამ

საერთასორისო ურთიერთობების სასწავლო უნივერსიტეტისმიმართულებები

ბიზნესის ადმინისტრირების მიმართულება/ბაკალავრიატი, მაგისტარტურა/

ფინანსები

სამართლის მიმართულება/ბაკალავრიატი, მაგისტარტურა/

სამართალმცოდნეობა

ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა მიმართულება/ბაკალავრიატი/

ფილოლოგია (ინგლისური ენა და ლიტერატურა)

Taeching University of International RelationsFaculties

Business Administration/Bachelor, Master/

Finances

Law/Bachelor, Master/

Law

Humanities/Bachelor/

English Language and Literature

შ ე მ ო გ ვ ი ე რ თ დ ი თ F a c e b o o k - ზე!

სუსუ სასწავლო უნივერსიტეტი

მისამართი:თბილისი, პოლიტკოვსკაიას (ჯიქიას) 4

ტელ.: 36 – 91 – 6031 – 66 – 77

ვებ-გვერდი: www.tsuu.edu.gee-mail: contact@tsuu.edu.ge