მართლმსაჯულება და ბავშვის უფლებებიteen.court.ge/appealAllFiles/files/appeal_docs/1550560703__-911651612.pdf@ გაეროს

1

მართლმსაჯულება და ბავშვის უფლებები

სამოქალაქო განათლების დამხმარე მოსწავლეებისთვის

EU4Justice

@ გაეროს ბავშვთა ფონდი, 2018 წელი

წინამდებარე პუბლიკაცია შექმნილია ევროკავშირის დახმარებით. პუბლიკაციის შინაარსის ევროკავშირის პოზიციად აღქმა დაუშვებელია.

პუბლიკაციაში გამოხატული მოსაზრებანი არ ასახავს გაეროს ბავშვთა ფონდის ოფიციალურ თვალსაზრისს.

სახელმძღვანელო მომზადებულია არასამთავრობო ორგანიზაციის ,,პარტნიორობა

ადამიანის უფლებებისთვის“ მიერ პროექტის ,,მართლმსაჯულების მისაწვდომობის

უფლება ბავშვებისათვის“ ფარგლებში, რომელიც განხორციელდა გაეროს

ბავშვთა ფონდის ხელშეწყობით და ევროკავშირის დაფინანსებული პროექტის

,,მართლმსაჯულების ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესება და ბავშვზე მორგებული

მართლმსაჯულების სისტემის განვითარება საქართველოში“ ფარგლებში.

EU4Justice

მართლმსაჯულება და ბავშვის უფლებები

სამოქალაქო განათლების დამხმარე მოსწავლეებისთვის

სარჩევი

ბავშვის ძირითადი უფლებები ��7

დავალება 1.1 ��9



ძალადობა ბავშვთა მიმართ ��17


დავალება 2. 2. ��21

ბავშვის უფლებები პოლიციასთან ურთიერთობისას ��25



დავალება 3.3: ��30




დანაშაული და საგამოძიებო მოქმედებები ��33



მიმართვის უფლება ბავშვთა უფლებების დარღვევის დროს ��39


ბავშვის უფლებების შესახებ კონვენციის მესამე დამატებითი ოქმი შეტყობინებების პროცედურების შესახებ ��43

დავალება 5.2 ��44დავალება 5.3 ��45

5

შესავალიწინამდებარე სახელმძღვანელო

წარმოადგენს დამხმარე მასალას ბავშვის უფლებათა გასაცნობად. ეს წიგნი განკუთვნილია როგორც

თეორიული, ისე პრაქტიკული საკითხების შესასწავლად. თქვენ

გაიგებთ, თუ როგორ უნდა მოიქცეთ კონკრეტულ სიტუაციებში, როცა ადგილი აქვს თქვენი უფლებების

დარღვევის მცდელობას ან ირღვევა თქვენი უფლებები. აგრეთვე, შეძლებთ,

გააცნოთ ეს უფლებები თანატოლებსა და უფროსებს.

წარმატებებს გისურვებთ!

7

გაკ ვე თი ლი 1ბავ შ ვის ძი რი თა დი

უფ ლე ბე ბი

8

ბავშვის ძირითადი უფლებები

ამ თავ ში გა ეც ნო ბით ბავ შ ვის ძი რი თად უფ ლე ბებს. 1989 წელს მი ი ღეს ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა კონ ვენ ცი ა. ეს არის სა ერ თა შო რი სო დო კუ მენ ტი, რო მელ შიც აღ წე რი ლია ბავ შ ვის ყვე ლა უფ ლე ბა. სა ქარ თ ვე ლოს პარ ლა მენ ტ მა მო ახ დი ნა ამ კონ ვენ ცი ის რა ტი ფი ცი რე ბა1, ეს კი იმას ნიშ ნავს, რომ სა ხელ მ წი ფომ აიღო ვალ დე ბუ ლე ბა და იც ვას ბავ შ ვ თა კონ ვენ ცი ა ში აღ წე რი ლი ყვე ლა უფ ლე ბა.

1 რატიფიცირება - პროცესი, რომლის მეშვეობით სახელმწიფოს საკანონმდებლო ორგანო ადასტურებს მთავრობის მიერ შეთანხმების ხელმოწერას; ოფიციალური პროცედურა, რომლითაც სახელმწიფოს ეკისრება ვალდებულება შეთანხმების შესრულებაზე მასთან მიერთების შემდეგ.

სურ.1

სურ.2

9

1და ვა ლე ბა 1.1

და ი ყა ვით ოთხ ჯგუ ფად და გა და ი ნა წი ლეთ ქვე მოთ მოყ ვა ნი ლი და ვა ლე ბე ბი (თითო ჯგუ ფი ას რუ ლებს თი თო და ვა ლე ბას)

ა) მუ სი კა ლურ მა სკო ლამ გა მო აცხა და კონ კურ სი გუნ დ ში მოს წავ ლე თა მი ღე ბა ზე. კონ კურ ს ში მო ნა წი ლე ო ბის მი ღე ბა შე ეძ ლო ყვე ლა მსურ ველს 7დან 14 წლამ დე. აღ მოჩ ნ და, რომ სკო ლა გან თავ სე ბუ ლია სამ სარ თუ ლი ან შე ნო ბა ში, რო მელ საც არც პან დუ სი აქვს და არც ლიფ ტი.

? უქ მ ნის თუ არა მუ სი კა ლუ რი სკო ლა ყვე ლა მსურ ველს თა ნა ბარ პი -რო ბებს კონ კურ ს ში მო ნა წი ლე ო ბის თ ვის? თუ არა, რა ში ხე დავთ გა -მო სა ვალს?

ბ) სკო ლამ უარი უთხ რა ფე რად კა ნი ა ნი ბავ შ ვის მშო ბელს მი სი შვი ლის სკო ლა ში მი ღე ბა ზე იმ მი ზე ზით, რომ ის უცხო ქვეყ ნის მო ქა ლა ქე ა. იმავ დ რო უ ლად მი ი ღო უცხო ქვეყ ნის თეთ რ კა ნი ა ნი მოს წავ ლე.

? სად ხე დავთ ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა დარ ღ ვე ვას ან დაც ვას და კონ კ რე ტუ ლად რო მე ლი უფ ლე ბე ბის?

გ) ერ თ ერთ უღა რი ბეს ქვე ყა ნა ში შე მუ შავ და საკ ვე ბით რამ დე ნი მე სოფ ლის ბავ შ ვ თა დახ მა რე ბის პროგ რა მა. ის ეხ მა რე ბო და ოჯა ხურ მე ურ ნე ო ბებ სა და სას კო ლო ბა ღებს გან ვი თა რე ბა ში. პროგ რა მის ფარ გ ლებ ში გა იყ ვა ნეს სას მე ლი და სარ წყა ვი წყა ლი. მა ნამ დე ბავ შ ვე ბი მშობ ლებ თან ერ თად წყალს შო რი დან ეზი დე ბოდ ნენ. პროგ რა მის მეს ვე უ რებს მი აჩ ნ დათ, რომ ამით ისი ნი ბავ შ ვ თა არა ერთ უფ ლე ბას იცა ვენ.

? თქვე ნი აზ რით, და იც ვეს თუ არა ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბი და თუ და იც ვეს, რო მე ლი?

დ) მე10 კლას ში მოს წავ ლე ებ მა ქი მი ის სწავ ლა მას წავ ლებ ლის მი ერ მი თი თე ბუ ლი სა ხელ მ ძღ ვა ნე ლო თი და იწყეს. რამ დე ნი მე კვი რის შემ დეგ გი ორ გის ხელ ში სხვა სა ხელ მ ძღ ვა ნე ლო ჩა უ ვარ და და ძა ლი ან მო ე წო ნა. მან შეს თა ვა ზა მას წავ ლე ბელს ამ სა ხელ მ ძღ ვა ნე ლო თი ეს წავ ლე ბი ნა. მას წავ ლე ბელ მა უპა სუ ხა, რომ ეს სა კითხი მოს წავ ლე ებს არ ეხე ბათ. გი ორ გიმ იმა ვე წი ნა და დე ბით მი მარ თა სკო ლის დი რექ ტო რის მო ად გი ლეს და გა ნუ მარ ტა, თუ რა ტომ ფიქ რობ და ასე� მო ად გი ლემ მო უს მი ნა და ურ ჩი ა, მი ე მარ თა სა ბუ ნე ბის მეტყ ვე ლო საგ ნე ბის კა თედ რის გამ გის თ ვის, ვი ნა ი დან ის უფ რო უკეთ იც ნობ და ამ სა კითხს. კა თედ რის გამ გემ მო უს მი ნა გი ორ გის, აუხ ს ნა სკო ლის მი ერ სა ხელ მ ძღ ვა ნე ლო ე ბის შერ ჩე ვის წე სი და ის, თუ რა ტომ აირ ჩია სკო ლამ კონ კ რე ტუ ლი სა ხელ მ ძღ ვა ნე ლო. ისიც უთხ რა, რომ გი ორ გის არა ვინ უშ ლი და

10


მის თ ვის მო სა წო ნი წიგ ნის გა მო ყე ნე ბას. გი ორ გის საქ ცი ელ მა გა ა ნაწყე ნა ქი მი ის მას წავ ლე ბე ლი. გი ორ გის დე და საც მი აჩ ნ და, რომ მის შვილს ამ სა კითხის წა მო წე ვის უფ ლე ბა არ ჰქონ და.

? ჰქონ და თუ არა გი ორ გის იმის უფ ლე ბა, რაც გა ა კე თა?

და ვა ლე ბა 1.2

და ი ყა ვით ოთხ ჯგუ ფად (თითო ჯგუ ფი ას რუ ლებს თი თო და ვა ლე ბას). გა ე ცა ნით ტექსტს.

ა) რას და არ ქ მევ დით სა ქარ თ ვე ლოს კა ნო ნი დან ზო გა დი გა ნათ ლე ბის შე სა ხებ2 47ე და 48ე მუხ ლებ ში აღ წე რილ მოს წავ ლე თა საქ მი ა ნო ბას?

მუხ ლი 47. მოს წავ ლე თა თვით მ მარ თ ვე ლო ბა (ადაპტირებული ტექ ს ტი)

1. მოს წავ ლე თა თვით მ მარ თ ვე ლო ბა არის ამ კა ნო ნი სა და სკო ლის წეს დე ბის თა ნახ მად არ ჩე უ ლი ორ გა ნო. იგი წარ მო ად გენს სკო ლის სტრუქ ტუ რულ ერ თე ულს.

2. მე 7 მე9 და მე 1 0 მე12 კლა სე ბის მოს წავ ლე ე ბი ირ ჩე ვენ სა კუ თარ თვით მ მარ თ ვე ლო ბებს.

3. მოს წავ ლე თა თვით მ მარ თ ვე ლო ბის არ ჩევ ნე ბი ტარ დე ბა თა ნას წო რო ბის სა ფუძ ველ ზე, ფა რუ ლი კენ ჭის ყ რით (არ არის ცნო ბი ლი, ვინ ვის მის ცა ხმა), კლა სე ბის მი ხედ ვით წარ მო მად გე ნელ თა თა ნა ბა რი რა ო დე ნო ბით.

2 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/29248

სურ.3

11

14. მოს წავ ლე თა თვით მ მარ თ ვე ლო ბას ხელ მ ძღ ვა ნე ლობს თვით მ მარ თ ვე ლო ბის მი ერ არ ჩე

უ ლი თავ მ ჯ დო მა რე.

მუხ ლი 48. მოს წავ ლე თა თვით მ მარ თ ვე ლო ბის ფუნ ქ ცი ე ბი (ადაპტირებული ტექ ს ტი)

მოს წავ ლე თა თვით მ მარ თ ვე ლო ბა:

1. შე ი მუ შა ვებს რე კო მენ და ცი ებს სკო ლის ში ნა გა ნა წე სის შე სა ხებ;2. შე უძ ლია სა მე ურ ვეო საბ ჭოს წა რუდ გი ნოს წი ნა და დე ბე ბი სკო ლი სათ ვის მნიშ ვ ნე ლო ვან

ყვე ლა სა კითხ თან და კავ ში რე ბით;3. ირ ჩევს თა ვის წარ მო მად გე ნელს (მოსწავლეს) სა მე ურ ვეო საბ ჭო ში;4. სკო ლის წეს დე ბით დად გე ნი ლი წე სით და სა ქარ თ ვე ლოს კა ნონ მ დებ ლო ბის შე სა ბა მი

სად გა მოთ ქ ვამს მო საზ რე ბებს გრან ტის ხარ ჯ ვას თან და კავ ში რე ბით;5. წევ რ თა ერ თი მე ხუ თე დის ინი ცი ა ტი ვით ქმნის სას კო ლო კლუ ბებს.

ბ) გა ნი ხი ლეთ ტექ ს ტი „დისციპლინური კო მი ტე ტი“ (საქართველოს კა ნო ნი დან ზო გა დი გა ნათ ლე ბის შე სა ხებ). მო ი ფიქ რეთ სიტყ ვა, რო მე ლიც ასა ხავს მოს წავ ლე თა აქ ტი ვო ბას დის ციპ ლი ნურ კო მი ტეტ ში. რა ტომ არის გათ ვა ლის წი ნე ბუ ლი მოს წავ ლე თა ყოფ ნა დის ციპ ლი ნურ კო მი ტეტ ში?

დის ციპ ლი ნუ რი კო მი ტე ტი.

სა ჯა რო სკო ლა ში დის ციპ ლი ნის დარ ღ ვე ვის გან ხილ ვის მიზ ნით, სა მე ურ ვეო საბ ჭო ირ ჩევს დის ციპ ლი ნურ კო მი ტეტს, რომ ლის შე მად გენ ლო ბა ში, თა ნა ბა რი რა ო დე ნო ბით, შე დის პე და გო გი, მშო ბე ლი და მე 1 0 მე12 კლა სე ბის მოს წავ ლე ე ბი. დის ციპ ლი ნუ რი კო მი ტე ტი გა ნი ხი ლავს ძი რი თა დად ისეთ დარ ღ ვე ვებს, რო მე ლიც ხდე ბა სას წავ ლო დროს ან სკო ლის ტე რი ტო რი ა ზე.

მოს წავ ლეს, რო მელ მაც ჩა ი დი ნა გა დაც დო მა აქვს უფ ლე ბა:

• და ცუ ლი იყოს მი სი თა ვი სუფ ლე ბა და ღირ სე ბა;• მი ი ღოს ინ ფორ მა ცი ა, რა ში ედა ვე ბი ან;• მას თან და კავ ში რე ბუ ლი სა კითხის გან ხილ ვა ზე მი ვი დეს მშო ბელ თან ერ თად; • და ცუ ლი იყოს ისე თი დის ციპ ლი ნუ რი სახ დე ლის გა მო ყე ნე ბის გან, რო მე ლიც ლა ხავს

მის პა ტივ სა და ღირ სე ბას.• ისარ გებ ლოს დუ მი ლის უფ ლე ბით, ანუ არ ისა უბ როს, არ გას ცეს პა სუ ხი არც ერთ დას

მულ შე კითხ ვას. დუ მი ლის უფ ლე ბის გა მო ყე ნე ბა არ ნიშ ნავს იმას, რომ მან და არ ღ ვია დის ციპ ლი ნა.

12


გ) გა ე ცა ნით პი რა დი გა სინ ჯ ვის წე სებს (საქართველოს კა ნო ნი დან ზო გა დი გა ნათ ლე ბის შე სა ხებ). რას ემ სა ხუ რე ბა ეს წე სე ბი?

პი რა დი გა სინ ჯ ვის წე სე ბი.

ხში რად დის ციპ ლი ნის დარ ღ ვე ვის დროს გა მო ყე ნე ბუ ლია რა ი მე სა გა ნი. ამ საგ ნის აღ მო ჩე ნის და მოს წავ ლე თათ ვის ჩა მორ თ მე ვის მიზ ნით ტარ დე ბა მოს წავ ლის პი რა დი გა სინ ჯ ვა, რა საც თა ვი სი წე სე ბი აქვს�

− ვის შე უძ ლია ჩა ა ტა როს პი რა დი გა სინ ჯ ვა?

მოს წავ ლის პი რა დი გა სინ ჯ ვა შე უძ ლია მხო ლოდ სკო ლის დი რექ ტო რის მი ერ გან საზღ ვ რულ სა ა მი სოდ უფ ლე ბა მო სილ პირს ან მან და ტურს.

− რა შემ თხ ვე ვა ში აქვს მან და ტურს უფ ლე ბა ჩა ა ტა როს პი რა დი გა სინ ჯ ვა?

მან და ტურს უფ ლე ბა აქვს ჩა ა ტა როს პი რა დი გა სინ ჯ ვა სკო ლის დი რექ ტო რის ან სკო ლის დი რექ ცი ის წარ მო მად გენ ლის ნე ბარ თ ვით ან / და ზე დამ ხედ ვე ლო ბით.

− შე იძ ლე ბა თუ არა რამ დე ნი მე მოს წავ ლის ერ თობ ლი ვად გა სინ ჯ ვა?

არა�

− შე იძ ლე ბა თუ არა მოს წავ ლის გა უფ რ თხი ლებ ლად გა სინ ჯ ვა?

არა� პირ მა, რო მელ საც გა სინ ჯ ვის უფ ლე ბა აქვს, უნ და გა აფ რ თხი ლოს მოს წავ ლე პი რა დი გა სინ ჯ ვის შე სა ხებ �

დ) წა ი კითხეთ ტექ ს ტი „ორი პრობ ლე მა.“ რა გა დაწყ ვე ტი ლე ბას სთა ვა ზობთ თე ოს მშობ ლებს? ირ ღ ვე ვა თუ არა თქვე ნი გა დაწყ ვე ტი ლე ბის შე დე გად ვინ მეს უფ ლე ბე ბი?

ორი პრობ ლე მა

თე ოს მშობ ლე ბი ფიქ რო ბენ სა მუ შა ოდ წას ვ ლას ერთ და ბალ გან ვი თა რე ბულ ქვე ყა ნა ში ხან გ რ ძ ლი ვად. თეო მეშ ვი დეკ ლა სე ლია და მი სი წაყ ვა ნაც უნ დათ. გო გო ნა საც არ უნ და ნა თე სა ვებ თან დარ ჩე ნა და მშობ ლებ თან ერ თად სურს ყოფ ნა. ოჯა ხის წი ნა შე დად გა ორი პრობ ლე მა: ქვე ყა ნა ში არ არის სკო ლა, სა დაც თეო შეძ ლებს სწავ ლას, კლი მა ტი მე ტის მე ტად ნეს ტი ა ნია და საფ რ თხეს შე უქ მ ნის გო გო ნას ჯან მ რ თე ლო ბას. პირ ვე ლი პრობ ლე მის გა და საჭ რე ლად გა დაწყ და, რომ თე ოს მშობ ლე ბი და ეხ მა რე ბი ან სწავ ლა ში და ყო ვე ლი წლის ბო ლოს ის ექ ს ტერ ნის წე სით ჩა ა ბა რებს გა მოც დებს, მაგ რამ მე ო რე პრობ ლე მის გა დაჭ რის გზა ვერ მო ძებ ნეს.

13

1

დავალება 1.3

გადაიხაზეთ და შეავსეთ მოცემული ცხრილი შესაბამისი დებულებებით ბავშვის უფლებათა კონვენციიდან და საქართველოს კანონმდებლობიდან. რა დასკვნის გამოტანა შეგიძლიათ?

უფლება ბავშვთა უფლებების კონვენციის დებულება

დებულება საქართველოს კანონმდებლობიდან

სურ.4

14


1. მონაწილე სა ხელ მ წი ფო ე ბი პა ტივს სცე მენ და უზ რუნ ველ ყო ფენ მა თი იურის დიქ ცი ის ფარგ ლებ ში მყო ფი ყვე ლა ბავ შ ვის წი ნამ დე ბა რე კონ ვენ ცი ით გათ ვა ლის წი ნე ბულ ყვე ლა უფ ლებას, რა ი მე დის კ რი მი ნა ცი ის გა რე შე, რა სის, კა ნის ფე რის, სქე სის, ენის, რე ლი გი ის, პო ლიტი კუ რი და სხვა შე ხე დუ ლე ბე ბის, ეროვ ნუ ლი, ეთ ნი კუ რი ან სო ცი ა ლუ რი წარ მო მავ ლო ბის, ქო ნებ რი ვი მდგო მა რე ო ბის, ბავ შ ვის ჯან მ რ თე ლო ბის მდგო მა რე ო ბი სა და და ბა დე ბის, მი სი მშობ ლე ბის ან კა ნო ნი ე რი მე ურ ვე ე ბის ან და რა ი მე სხვა გა რე მო ე ბე ბის მი უ ხე და ვად.

მო ნა წი ლე სა ხელ მ წი ფო ე ბი ყვე ლა ზო მას მი მარ თა ვენ ბავ შ ვის, ბავ შ ვის მშობ ლე ბის, კა ნო ნიე რი მე ურ ვე ე ბის ან ოჯა ხის სხვა წევ რე ბის სტა ტუ სის, საქ მი ა ნო ბის, გა მოთ ქ მუ ლი შე ხე დულე ბე ბის ან მრწამ სის სა ფუძ ველ ზე ყვე ლა ფორ მის დის კ რი მი ნა ცი ის ან დას ჯი სა გან ბავ შ ვის დაც ვის უზ რუნ ველ სა ყო ფად. (ბავშვის უფლებათა კონვენცია. მუხლი 2)

2. არასრულწლოვნის სა უ კე თე სო ინ ტე რე სე ბი − არას რულ წ ლოვ ნის უსაფ რ თხო ე ბის, კე თილდღე ო ბის, ჯან მ რ თე ლო ბის დაც ვის, გა ნათ ლე ბის, გან ვი თა რე ბის, რე სო ცი ა ლი ზა ცი ა რე აბი ლი ტა ცი ი სა და სხვა ინ ტე რე სე ბი, რომ ლე ბიც სა ერ თა შო რი სო სტან დარ ტე ბი სა და არას რულ წ ლოვ ნის ინ დი ვი დუ ა ლუ რი მა ხა სი ა თებ ლე ბის შე სა ბა მი სად, აგ რეთ ვე მი სი აზ რის გათ ვა ლის წი ნე ბით გა ნი საზღ ვ რე ბა (არასრულწლოვანთა მარ თ ლ მ სა ჯუ ლე ბის კო დექ სი, მუხ ლი 3. პ.4).

3. საქართველოში აკ რ ძა ლუ ლია ნე ბის მი ე რი სა ხის დის კ რი მი ნა ცი ა. (საქართველოს კა ნო ნი დის კ რი მი ნა ცი ის ყვე ლა ფორ მის აღ მოფხ ვ რის შე სა ხებ. მუხ ლი 2 ).

4. ბავშვების მი მართ ყვე ლა მოქ მე დე ბა ში იმის მი უ ხე და ვად, მი მარ თა ვენ მას სო ცი ა ლუ რი უზრუნ ველ ყო ფის სა კითხებ ზე მო მუ შა ვე სა ხელ მ წი ფო თუ კერ ძო და წე სე ბუ ლე ბე ბი, სა სა მართ ლო ე ბი, ად მი ნის ტ რა ცი უ ლი თუ სა კა ნონ მ დებ ლო ორ გა ნო ე ბი, უპირ ვე ლე სი ყუ რადღე ბა ეთ მო ბა ბავ შ ვის სა უ კე თე სო ინ ტე რე სე ბის უზ რუნ ველ ყო ფას (ბავშვის უფ ლე ბა თა კონ ვენ ცი ა, მუხ ლი 3).

5. მონაწილე სა ხელ მ წი ფო ე ბი უზ რუნ ველ ყო ფენ სა კუ თა რი შე ხე დუ ლე ბე ბის ჩა მო ყა ლი ბების უნა რის მქო ნე ბავ შ ვის უფ ლე ბას, თა ვი სუფ ლად გა მო ხა ტოს ეს შე ხე დუ ლე ბა ნი ბავშ ვ თან და კავ ში რე ბულ ყვე ლა სა კითხ ზე, ამას თან ბავ შ ვის შე ხე დუ ლე ბებს სა თა ნა დო ყურადღე ბა ეთ მო ბა ბავ შ ვის ასა კი სა და მო წი ფუ ლო ბის შე სა ბა მი სად (ბავშვის უფ ლე ბა თა კონ ვენ ცი ა, მუხ ლი12).

6. ყველა ადა მი ა ნი და ბა დე ბით თა ვი სუ ფა ლია და კა ნო ნის წი ნა შე თა ნას წო რია გა ნურჩევ ლად რა სი სა, კა ნის ფე რი სა, ენი სა, სქე სი სა, რე ლი გი ი სა, პო ლი ტი კუ რი და სხვა შეხე დუ ლე ბე ბი სა, ეროვ ნუ ლი, ეთ ნი კუ რი და სო ცი ა ლუ რი კუთ ვ ნი ლე ბი სა, წარ მო შო ბი სა, ქო ნებ რი ვი და წო დებ რი ვი მდგო მა რე ო ბი სა, საცხოვ რე ბე ლი ად გი ლი სა (საქართველოს კონ ს ტი ტუ ცია მუხ ლი 14)�

7� მოს წავ ლეს უფ ლე ბა აქვს გა მოთ ქ ვას სა კუ თა რი აზ რი და მო ითხო ვოს მი სი პა ტი ვის ცე მა

15

1(საქართველოს კა ნო ნი ზო გა დი გა ნათ ლე ბის შე სა ხებ, მუხ ლი 14, პ.2).

8. მოს წავ ლის მი მართ ქმე დე ბის გან ხორ ცი ე ლე ბი სას და ცუ ლი უნ და იქ ნეს მი სი სა უ კე თე სო ინ ტე რე სი (საქართველოს კა ნო ნი ზო გა დი გა ნათ ლე ბის შე სა ხებ, მუხ ლი 11, პ.2)

დაიმახსოვრეთ!

ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა კონ ვენ ცია მო ი ცავს ბავ შ ვის ყვე ლა უფ ლე ბას.

ძი რი თა დი უფ ლე ბე ბი ა: დის კ რი მი ნა ცი ის და უშ ვებ ლო ბა, ბავ შ ვის სა უ კე თე სო ინ ტე რესი, ცხოვ რე ბის თ ვის ადეკ ვა ტუ რი პი რო ბე ბის არ სე ბო ბა.

აქე დან გა მომ დი ნა რე ობს სხვა უფ ლე ბე ბი: ძა ლა დო ბის გან დაც ვის, გა ნათ ლე ბის, გან ვითა რე ბის, მო ნა წი ლე ო ბა და სი ცოცხ ლის და გან ვი თა რე ბის უფ ლე ბა.

ეს უფ ლე ბე ბი და ცუ ლი უნ და იყოს სახ ლ ში, სკო ლა ში, ქუ ჩა ში – ყველ გან, სა დაც ბავ შ ვი შე იძ ლე ბა იყოს. სა ქარ თ ვე ლოს კა ნონ მ დებ ლო ბა ასა ხავს ბავ შ ვის უფ ლე ბებს.

აირჩიეთ დამატებით საკითხავი:

1. ჰექტორ მალო „უსახლკარო“ https://www.scribd.com/document/171113054/2. ჩარლზ დიკენსი „ოლივერ ტვისტის თავგადასავალი“3. ნოდარ დუმბაძე „სისხლი“ http://www.nplg.gov.ge/civil/statiebi/saskolo/sisxli.htm4. ვიქტორ ჰიუგო „გავროში“ , ნაწყვეტი რომანიდან „საბრალონი“

https://www.slideshare.net/samkitxveloonline/ss484777425. ვიქტორ ჰიუგო „კოზეტი“ , ნაწყვეტი რომანიდან „საბრალონი“�

მიაქციეთ ყურადღება ბავშვის უფლებების დაცვას ან დარღვევას. დაფიქრდით: როდის შეიქმნა ეს ნაწარმოები, სად ხდება აღწერილი მოვლენები? რა დასკვნები შეგიძლიათ გააკეთოთ? რატომ შეიქმნა? რით დაგეხმარათ?

16

ძალადობა

ბავშვთა მიმართ

გაკ ვე თი ლი 2

18

ძალადობა ბავშვთა მიმართ

ბავ შ ვ ის უფ ლე ბა თა კონ ვენ ცია იცავს ბავშვს ყვე ლა სა ხის ძა ლა დო ბი სა გან.

ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა კონ ვენ ცი ის მე19 მუხ ლის თა ნახ მად, მო ნა წი ლე სა ხელ მ წი ფო ე ბი ყვე ლა აუცი ლე ბელ ზო მას მი მარ თა ვენ იმ მიზ ნით, რა თა ბავ შ ვი და იც ვან მშობ ლე ბის, კა ნო ნი ე რი წარ მო მად გენ ლის3 ან ბავ შ ვ ზე მზრუნ ვე ლი ნე ბის მი ე რი სხვა პი რის მხრი დან ყვე ლა ნა ი რი ფორ მის ფი ზი კუ რი თუ ფსი ქო ლო გი უ რი ძა ლა დო ბი სა გან, შე უ რაცხ ყო ფი სა თუ ბო რო ტად გა მო ყე ნე ბი სა გან, მზრუნ ვე ლო ბის მოკ ლე ბი სა თუ და უ დე ვა რი მოპყ რო ბი სა გან, უხე ში მოქ ცე ვი სა თუ ექ ს პ ლუ ა ტა ცი ი სა გან, სექ სუ ა ლუ რი ბო რო ტე ბის ჩათ ვ ლით. ეს ზო მე ბი გუ ლის ხ მობს შე სა ბა მი სი დე ბუ ლე ბე ბის შე ტა ნას კა ნო ნებ ში, მო სახ ლე ო ბის ინ ფორ მი რე ბას ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბის და ძა ლა დო ბის გან მა თი დაც ვის თა ო ბა ზე და სხვა.

სა ქარ თ ვე ლოს მთავ რო ბის დად გე ნი ლე ბით4 გან საზღ ვ რუ ლია იმ და წე სე ბუ ლე ბე ბის ვალ დე ბუ ლე ბე ბი, რომ ლე ბიც პა სუ ხის მ გებ ლე ბი არი ან ბავ შ ვის დაც ვა ზე ძა ლა დო ბის გან. ყვე ლა ამ და წე სე ბუ ლე ბის ვალ დე ბუ ლე ბაა და უ ყოვ ნებ ლივ მო ახ დი ნონ რე ა გი რე ბა ბავ შ ვ თა მი მართ ძა ლა დო ბა ზე და აც ნო ბონ სო ცი ა ლუ რი მომ სა ხუ რე ბის სა ა გენ ტოს. გარ და ამი სა, თი თო ე ულ მათ განს თა ვის კონ კ რე ტუ ლი ვალ დე ბუ ლე ბე ბიც გა აჩ ნია ბავ შ ვის მი მართ ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში.

ამ და წე სე ბუ ლე ბებს შო რის არის პო ლი ცი ა, რო მე ლიც ვალ დე ბუ ლი ა, და უ ყოვ ნებ ლივ იმოქ მე დოს, რა თა და ეხ მა როს ბავშვს და და იც ვას ის მომ ხ და რი ან მო სა ლოდ ნე ლი ძა ლა დო ბის გან, სო ცი ა ლუ რი მომ სა ხუ რე ბის სა ა გენ ტო, რო მე ლიც წარ მო ად გენს ბავ შ ვის უფ ლე ბე ბი სა და ინ ტე რე სე ბის დაც ვის მთა ვარ და წე სე ბუ ლე ბას ქვე ყა ნა ში და სკო ლა, რო მე ლიც ვალ დე ბუ ლი ა, მოს წავ ლის მი მართ გან ხორ ცი ე ლე ბუ ლი ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში და უ ყოვ ნებ ლივ მო ახ დი ნოს მას ზე რე ა გი რე ბა.

3 კანონიერი წარმომადგენელი – პირი, რომელიც კანონის მიერ მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილების საფუძველზე მონაწილეობს სამართლებრივ ურთიერთობაში. კანონისმიერი წარმომადგენლობის მაგალითია მშობელი, როგორც არასრულწლოვანი შვილის კანონიერი წარმომადგენელი და მხარდამჭერი, მეურვე ან მზრუნველი – მშობლის არარსებობის შემთხვევაში და ა.შ. კანონიერი წარმომადგენელი არასრულწლოვანის ინტერესების დასაცავად მონაწილეობს სამართლებრივ ურთიერთობებში.

4 საქართველოს მთავრობის 2016 წლის 12 სექტემბრის დადგენილება №437 ბავშვთა დაცვის მიმართვიანობის (რეფერირების) პროცედურების დამტკიცების თაობაზე.

ამ თავში საუბარია ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევებში მათთვის დახმარების აღმოჩენის შესაძლებლობებზე.

19

2და ვა ლე ბა 2.1

და ა ლა გეთ იმ თან მიმ დევ რო ბით, რო გორც მი გაჩ ნი ათ სა ჭი როდ. ამ და ვა ლე ბებს ერ თი სწო რი პა სუ ხი არ გა აჩ ნი ა. მთა ვა რი ა, ახ ს ნათ, თუ რა ტომ ირ ჩევთ ამა თუ იმ თან მიმ დევ რო ბას.

ა) ბავ შ ვ ზე ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში პო ლი ცი ის ვალ დე ბუ ლე ბის ამ სახ ვე ლი წი ნა და დე ბე ბი. პო ლი ცი ე ლი ვალ დე ბუ ლი ა:

• შე ის წავ ლოს და შე ა ფა სოს მდგო მა რე ო ბა;

• თუ ბავშვს ძა ლა დო ბის შე დე გად ესა ჭი რო ე ბა სა მე დი ცი ნო დახ მა რე ბა, ბავ შ ვი გა და ი ყ ვა ნოს სა მე დი ცი ნო და წე სე ბუ ლე ბა ში;

• გა ე სა უბ როს ბავშვს, მო ძა ლა დეს, ოჯა ხის წევ რებს, მე ზობ ლებს და ნა თე სა ვებს;

• ძა ლა დო ბის მსხვერპლ ბავშვს გა ე სა უბ როს გან ცალ კე ვე ბით;

• ძა ლა დო ბის ფაქ ტის შე სა ხებ შეტყო ბი ნე ბის შემ დეგ და უ ყოვ ნებ ლივ უნ და გა მოცხად დეს ად გილ ზე და გა ეც ნოს იქ მყოფ პი რებს;

• იმ შემ თხ ვე ვა ში, თუ ძა ლა დო ბა მოხ და ოჯახ ში და ბავ შ ვის იქ და ტო ვე ბა საფ რ თხეს შე უქ მ ნის მის უსაფ რ თხო ე ბას, ხო ლო სო ცი ა ლუ რი მუ შა კი მი ი ღებს გა დაწყ ვე ტი ლე ბას გა მო იყ ვა ნოს ბავ შ ვი ოჯა ხი დან, პო ლი ცი ე ლი უზ რუნ ველ ყოფს ბავ შ ვის გა დაყ ვა ნას თავ შე სა ფარ ში ან სხვა სპე ცი ა ლურ და წე სე ბუ ლე ბა ში;

• ბავ შ ვის მო ძა ლა დის გან გან ცალ კე ვე ბის შე სა ხებ გა დაწყ ვე ტი ლე ბის მი ღე ბის შემ თხ ვე ვა ში იღებს გა დაწყ ვე ტი ლე ბას დამ ცა ვი ან შე მა კა ვე ბე ლი ორ დე რის5 გა მო ცე მის შე სა ხებ;

• ძა ლა დო ბის მსხვერპლ ბავშვს მი ა წო დოს ინ ფორ მა ცია მი სი უფ ლე ბე ბის შე სა ხებ;

ბ) ბავ შ ვ ზე ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში სო ცი ა ლუ რი სა ა გენ ტოს ვალ დე ბუ ლე ბის ამ სახ ვე ლი წი ნა და დე ბე ბი:

• თუ ძა ლა დო ბის მსხვერპლ ბავშვს არა აქვს პი რა დო ბის და მა დას ტუ რე ბე ლი დო კუ მენ ტი, ეხ მა რე ბა ბავშვს მის მი ღე ბა ში;

• შე ა ფა სოს ბავ შ ვის მდგო მა რე ო ბა და და გეგ მოს აუცი ლე ბე ლი ნა ბი ჯე ბი;

5 დამცავი და შემაკავებელი ორდერები - ძალადობის მსხვერპლი არასრულწლოვანის დაცვის საშუალება, რომელიც გულისხმობს ბავშვის განცალკევებას მოძალადე მშობლისგან, კანონიერი წარმომადგენლისგან და ნებისმიერი სხვა მოძალადისგან. დამცავი ორდერი მოქმედებს 6 თვემდე ვადით, ხოლო შემაკავებელი 1 თვემდე ვადით. დამცავი და შემაკავებელი ორდერის გამოცემის მოთხოვნის უფლება აქვს თავად არასრულწლოვანს.

20


• იმ შემ თხ ვე ვა ში, თუ ბავ შ ვის და ტო ვე ბა ოჯახ ში, ემუქრება მის უსაფ რ თხო ე ბას, მი ი ღოს ბავ შ ვის ოჯა ხი დან გა მოყ ვა ნის გა დაწყ ვე ტი ლე ბა და პო ლი ცი ას თან ერ თად გა და იყ ვა ნოს თავ შე სა ფარ ში ან სხვა სპე ცი ა ლურ და წე სე ბუ ლე ბა ში;

• თუ ბავშვს ძა ლა დო ბის შე დე გად ესა ჭი რო ე ბა სა მე დი ცი ნო დახ მა რე ბა, ვალ დე ბუ ლია ბავ შ ვი გა და იყ ვა ნოს სა მე დი ცი ნო და წე სე ბუ ლე ბა ში;

• შე აგ რო ვოს ინ ფორ მა ცია ძა ლა დო ბის შე სა ხებ, მათ შო რის ინ ფორ მა ცია მი ი ღოს ბავ შ ვის გა ნაც;

გ) ბავ შ ვ ზე ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში სკო ლის ვალ დე ბუ ლე ბის ამ სახ ვე ლი წი ნა და დე ბე ბი:

• სა ა გენ ტოს თან თა ნამ შ რომ ლო ბით ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლი ბავ შ ვის მდგო მა რე ო ბა ზე ზედამ ხედ ვე ლო ბა.

• სა ჭი რო ე ბის შემ თხ ვე ვა ში (ძალადობის და დას ტუ რე ბის ან სა ფუძ ვ ლი ა ნი ეჭ ვის არ სე ბო ბის შემ თხ ვე ვა ში), პო ლი ცი ი სა თუ სა ა გენ ტოს ინ ფორ მი რე ბა;

• ად გილ ზე შემ თხ ვე ვის გა ა ნა ლი ზე ბა (სკოლის ად მი ნის ტ რა ცი ა, მათ შო რის მან და ტუ რის სამ სა ხუ რი სწავ ლობს ბავ შ ვის მი მართ ძა ლა დო ბას ფაქტს)

• სკო ლა ში უნ და იყოს პი რი, ვი საც მოს წავ ლემ შე იძ ლე ბა მი მარ თოს ძა ლა დო ბის შემ თხ ვევა ში.

დ) ბავ შ ვ ზე ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში სა მე დი ცი ნო და წე სე ბუ ლე ბის (მათ შო რის სოფ ლის ექიმის) ვალ დე ბუ ლე ბის ამ სახ ვე ლი წი ნა და დე ბე ბი:

• აც ნო ბოს სა ა გენ ტოს ტე რი ტო რი ულ ერ თე ულს ტე ლე ფო ნით იმა ვე დღეს ან, თუ გან თავ სება მოხ და არა სა მუ შაო სა ა თებ ში, მომ დევ ნო სა მუ შაო დღეს;

• და ა რე გის ტ რი როს ბავ შ ვი სა რე გის ტ რა ციო ჟურ ნალ ში;• აღ მო უ ჩი ნოს ბავშვს სა მე დი ცი ნო დახ მა რე ბა.

ბავშვს, რომ ლის მი მართ მოხ და ძა ლა დო ბა, შე უძ ლია მი მარ თოს სო ცი ა ლუ რი მომ სა ხუ რე ბის სა ა გენ ტოს, პო ლი ცი ას ან სხვა და წე სე ბუ ლე ბებს.

ქვე მოთ (გვ. 23) მო ცე მუ ლია იმ და წე სე ბუ ლე ბა თა ტე ლე ფო ნის ნომ რე ბი, ვი საც შე უძ ლი ათ მიმარ თონ სა ჭი რო ე ბის შემ თხ ვე ვა ში.

21

2დავალება 2. 2.

1. დამსვენებლები ისვენებენ ბათუმის პლაჟზე. რამდენიმე მათგანმა ყურადღება მიაქცია ოჯახს (დედა, მამა, შვილი). მათ დაინახეს, რომ მამამ რამდენჯერმე უყვირა ბავშვს და ერთხელ შეაჯანჯღარა ის. დამსვენებლებს შორის გაიმართა კამათი, საჭირო იყო თუ არა ჩაერევა�

− რა არგუმენტებს მოიყვანს ჩარევის მომხრე?

− კონკრეტულად რა ფორმით შეიძლება ჩაერიოს ჩარევის მომხრე?

− რა შედეგს ელოდება ჩარევის მომხრე?

− რა არგუმენტებს მოიყვანს ჩაურევლობის მომხრე?

− რა შედეგს ელოდება ჩაურევლობის მომხრე?

− შეგიძლიათ გადაინაწილოთ მომხრეების და მოწინააღმდეგეების როლები.

2. დაჩი სწავლობს ქუთაისის სკოლაში. გაკვეთილების შემდეგ მას ყოველდღე ხვდებიან მასზე ცოტა უფროსი ბიჭები და სძალავენ ფულს. რა უნდა მოიმოქმედოს დაჩიმ? რა შედეგს შეიძლება მიაღწიოს მან?

3. თბილისის ერთერთ ქუჩაზე მეათე კლასელი ეკა შეესწრო სურათს: ქალს ძალით სადღაც მიჰყავს 4 წლის ბიჭი, რომელიც ტირის და ცდილობს წინააღმდეგობა გაუწიოს� ეკამ არ იცის, ვინ არიან ისინი ერთმანეთისთვის� მოიმოქმედებს თუ არა ეკა რამეს? თუ მოიმოქმედებს რას?

4. მარიამი ცხოვრობს კახეთის ერთერთ სოფელში� თანაკლასელმა გოგონამ გაანდო მას თავისი წუხილი იმის შესახებ, რომ მშობლები მე9 კლასის დამთავრების შემდეგ გათხოვებას უპირებენ� შეუძლია თუ არა მარიამს მისი დახმარება? თუ შეუძლია, როგორ?

22


და ი მახ სოვ რეთ!

სა ხელ მ წი ფოს აქვს ვალ დე ბუ ლე ბა და იც ვას ყვე ლა ბავ შ ვი ფი ზი კუ რი, ფსი ქო ლო გი უ რი, ეკო ნო მი კუ რი, სექ სუ ა ლუ რი ძა ლა დო ბის გან და უგუ ლე ბელ ყო ფი სა გან.

ბავ შ ვ ზე ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში, ნე ბის მი ერ პირს შე უძ ლია მი მარ თოს სო ცი ა ლუ რი დაც ვის სა ა გენ ტოს, არა სამ თავ რო ბო ორ გა ნი ზა ცი ას, რო მე ლიც ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა საკითხებ ზე მუ შა ობს ან პო ლი ცი ას (იხ. სია გვ. 23). ამ ორ გა ნი ზა ცი ე ბის თ ვის მი მარ თ ვა თვით ძა ლა დო ბის მსხვერპლ ბავ შ ვ საც შე უძ ლი ა.

ძა ლა დო ბის შე სა ხებ შეტყო ბი ნე ბის მი ღე ბის თა ნა ვე პო ლი ცია ვალ დე ბუ ლია გა მოცხადდეს შემ თხ ვე ვის ად გილ ზე, გა ე სა უბ როს ბავშვს (განცალკევებით), მო ძა ლა დეს, ოჯა ხის წევ რებს, მე ზობ ლებს და ნა თე სა ვებს, ძა ლა დო ბის მსხვერპლ ბავშვს მი ა წო დოს ინ ფორ მაცია მი სი უფ ლე ბე ბის შე სა ხებ, შე ა ფა სოს მდგო მა რე ო ბა, სა ჭი რო ე ბის შემ თხ ვე ვა ში გა და იყ ვა ნოს ბავ შ ვი სა მე დი ცი ნო და წე სე ბუ ლე ბა ში. თუ ბავ შ ვის და ტო ვე ბა ოჯახ ში, ემუქრება მის უსაფ რ თხო ე ბას, სო ცი ა ლუ რი მუ შა კის გა დაწყ ვე ტი ლე ბით, უზ რუნ ველ ყოფს ბავ შ ვის გა დაყ ვა ნას თავ შე სა ფარ ში ან სხვა სპე ცი ა ლურ და წე სე ბუ ლე ბა ში; ამ შემ თხ ვე ვა ში იღებს გა დაწყ ვე ტი ლე ბას შე მა კა ვე ბე ლი ან დამ ცა ვი ორ დე რის გა მო ცე მის შე სა ხებ.

ბავ შ ვის უფ ლე ბე ბი სა და ინ ტე რე სე ბის დაც ვის მთა ვა რი და წე სე ბუ ლე ბა ქვე ყა ნა ში არის სო ცი ა ლუ რი მომ სა ხუ რე ბის სა ა გენ ტო. ბავ შ ვ ზე გან ხორ ცი ე ლე ბუ ლი ძა ლა დო ბის დროს ის ვალ დე ბუ ლი ა: შე აგ რო ვოს ინ ფორ მა ცია ძა ლა დო ბის შე სა ხებ, მათ შო რის ინ ფორ მა ცია მი ი ღოს ბავ შ ვის გა ნაც, შე ა ფა სოს ბავ შ ვის მდგო მა რე ო ბა. თუ ბავშვს ძა ლა დო ბის შე დე გად ესა ჭი რო ე ბა სა მე დი ცი ნო დახ მა რე ბა, ვალ დე ბუ ლია ბავ შ ვი გა და იყ ვა ნოს სა მე დი ცი ნო დაწე სე ბუ ლე ბა ში, თუ ბავ შ ვის და ტო ვე ბა ოჯახ ში, ემუქრება მის უსაფ რ თხო ე ბას, მი ი ღოს ბავ შ ვის ოჯა ხი დან გა მოყ ვა ნის გა დაწყ ვე ტი ლე ბა და პო ლი ცი ას თან ერ თად გა და იყ ვა ნოს თავ შე სა ფარ ში ან სხვა სპე ცი ა ლურ და წე სე ბუ ლე ბა ში; თუ ძა ლა დო ბის მსხვერპლ ბავშვს არა აქვს პი რა დო ბის და მა დას ტუ რე ბე ლი დო კუ მენ ტი, და ეხ მა როს ბავშვს მის მი ღე ბა ში.

ბავ შ ვ ზე ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში სკო ლა ვალ დე ბუ ლია ად გილ ზე გა ა ნა ლი ზოს ძა ლადო ბის ფაქ ტი, სა ჭი რო ე ბის შემ თხ ვე ვა ში, მი ა წო დოს ინ ფორ მა ცია პო ლი ცი ა სა და სა აგენ ტოს. სა ა გენ ტოს თან თა ნამ შ რომ ლო ბით და ა წე სოს ზე დამ ხედ ვე ლო ბა ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლი ბავ შ ვის მდგო მა რე ო ბა ზე.

სა მე დი ცი ნო და წე სე ბუ ლე ბის (მათ შო რის სოფ ლის ექი მის) ვალ დე ბუ ლე ბაა ბავ შ ვ ზე ძალა დო ბის გან ხორ ცი ე ლე ბის დროს აღ მო უ ჩი ნოს მას სა მე დი ცი ნო დახ მა რე ბა, და ა რე გისტ რი როს და აც ნო ბოს სო ცი ა ლუ რი დაც ვის სა ა გენ ტოს.

23

2სასარგებლო ბმულები/საკონტაქტო ინფორმაციააღნიშნულ თავში მოცემულია ყველა მნიშვნელოვანი ორგანიზაციის შესახებ საკონტაქტო ინფორმაცია, რომელიც შესაძლოა ბავშვს გამოადგეს უფლებების დაცვის პროცესში.

1. საქართველოს სახალხო დამცველის აპარატი

თბილისინინო რამიშვილის 6, თბილისი, 0179ტელეფონი: 032234499 / 2913814 / 2913815 / 2913841 / 2913842 / 2913843 / 2913875ფაქსი: +99532 2913841ელფოსტა: [email protected] ცხელი ხაზი: 1481

ოზურგეთიდავით აღმაშენებლის ქ. 9ტელეფონი: 0496273053მობილური: 593444427

მარნეულირუსთაველის ქ. 51ტელეფონი: 0357221970მობილური: 595525357

ახალქალაქიჭავჭავაძის ქ. 4ტელეფონი: 0362223283მობილური: 577122770 / 591968882

გორისამების ქ.1ტელეფონი: 0370270549მობილური: 551661477ზუგდიდიკოსტავას ქ. 58ტელეფონი: 0415223611მობილური: 595525356

ქუთაისირუსთაველის გამზირი 18ტელეფონი: 0431253350მობილური: 577553381

ბათუმიმაზნიაშვილის 9ტელეფონი: 0422270544მობილური: 595807843

თელავიჩოლოყაშვილის 3ტელეფონი: 0350279927მობილური: 591883538

2. იურიდიული დახმარების სამსახური

უფასო იურიდიული დახმარების მიღება

შესაძლებელია შემდეგი საკონტაქტო ინფორმაციის გამოყენებით:

თბილისის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: თამარ მეფის გამზირი 14, თბილისი, 0112ტელეფონი: 0322954474 / 2954475მობილური: 595364410ელფოსტა: [email protected]

მცხეთა-მთიანეთის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: მცხეთა, დ. აღმაშენებლის ქ. 51ტელეფონი: 0322513873მობილური: 595901405ელფოსტა: [email protected]

კახეთის-თელავის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: თელავი, ვარდოშვილის ქ. 7ტელეფონი: 0350271538მობილური: 595901707ელფოსტა: [email protected]

კახეთის-სიღნაღის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: სიღნაღი, აღმაშენებლის ქ. 7ტელეფონი: 0355231082მობილური: 599937973ელფოსტა: [email protected]

ქვემო ქართლის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: რუსთავი, ბათუმის ქ. 17ტელეფონი: 0341241425მობილური: 595901706ელფოსტა: [email protected]

შიდა ქართლის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: გორი, სამეფოს ქ. 54ტელეფონი: 0370279556მობილური: 595901704ელფოსტა: [email protected]

სამცხე-ჯავახეთის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: ახალციხე, თაბუკაშვილის ქ. 17ტელეფონი: 0362220735მობილური: 599722176ელფოსტა: [email protected]

იმერეთის-ზესტაფონის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: ზესტაფონი, წერეთლის ქ. 11ტელეფონი: 0492253637მობილური: 595364441ელფოსტა: [email protected]

იმერეთის-ქუთაისის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: ქუთაისი, სადგურის მოედანი 3

24


ტელეფონი: 0431253411/253412მობილური: 595901700ელფოსტა: [email protected]

სამეგრელოს იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: ზუგდიდი, კოსტავას ქ. 24ტელეფონი: 0415253472მობილური: 595901702ელფოსტა: [email protected]

სამეგრელოს იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: ფოთი, გორგასლის წ. 22ტელეფონი: 0493223234მობილური: 595901703ელფოსტა: [email protected]

აჭარის იურიდიული დახმარების ბიურომისამართი: ბათუმი, პუშკინის 145ტელეფონი: 0422222489მობილური: 595901701ელფოსტა: [email protected]

ოზურგეთის საკონსულტაციო ცენტრიმისამართი: ოზურგეთი, კოსტავას ქ. 1, პირველ სართულიტელეფონი: 0496275992მობილური: 595308850ელფოსტა: [email protected]

ამბროლაურის საკონსულტაციო ცენტრიმისამართი: ამბროლაური, აღმაშენებლის ქ. 24მობილური: 595308847ელფოსტა: [email protected]

ახალქალაქის საკონსულტაციო ცენტრიმისამართი: ახალქალაქი, თამარ მეგის 44მობილური: 591996597ელფოსტა: [email protected]

წალკის საკონსულტაციო ცენტრიმისამართი: წალკა, არისტოტელეს 22მობილური: 599090091ელფოსტა: [email protected]

მარნეულის საკონსულტაციო ცენტრიმისამართი: მარნეული, რუსთაველის 73მობილური: 551424400

მესტიის საკონსულტაციო ცენტრიმისამართი: მესტია, სეტის მოედანი 19მობილური: 551201947/599294477ელფოსტა: [email protected]

საჩხერის საკონსულტაციო ცენტრიმისამართი: საჩხერე, თავისუფლების ქ. 4მობილური: 551449633ელფოსტა: [email protected]

3. სოციალური მომსახურების სააგენტოსაქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ცხელი ხაზი 1505;ელექტრონული ფოსტა: [email protected]

5. პერსონალურ მონაცემთა დაცვის ინსპექტორიარასრულწლოვანს შეუძლია მიმართოს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის ინსპექტორს, თუ ფიქრობს, რომ ადგილი ჰქონდა მისი პერსონალური მონაცემების გამჟღავნებას მისი ნებართვის გარეშე. მისამართი: თბილისი, ნ. ვაჩნაძის 7, 0105ტელეფონი: 0322421000ელფოსტა: [email protected]

6. პოლიციის მიერ უფლებების დარღვევის შემთხვევაში არასრულწლოვანს შეუძლია:

● გაასაჩივროს პოლიციის ქმედება ზემდგომ თანამდებობის პირთან, პროკურორთან ან სასამართლოში;

● დარეკოს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციის ცხელ ხაზზე 126;

● მიმართოს საქართველოს სახალხო დამცველს განცხადებით ან დაუკავშირდეს ცხელი ხაზის საშუალებით 1481;

● მიმართოს ბავშვის უფლებების თემაზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციებს.

7. ბავშვის უფლებებზე მომუშავე ადგილობრივი საზოგადოებრივი და საერთაშორისო ორგანიზაციები

არასრულწლოვანს შეუძლია კონსულტაციებისა და სამართლებრივი დახმარების მიღების მიზნით მიმართოს ბავშვის უფლებების თემაზე მომუშავე საზოგადოებრივ და საერთაშორისო ორგანიზაციებს:

1. ,,პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის“ (PHR)მისამართი: ქ. თბილისი, ალექსიძის ქ. 1, კორპუსი 2, სადარბაზო 1, ბინა 26;ტელეფონი: 0322331356ელფოსტა: [email protected]

2. კოალიცია ბავშვებისა და ახალგაზრდებისათვისტელეფონი: 0322390071ელფოსტა: [email protected]


ბავშვის უფლებები

პოლიციასთან

ურთიერთობისას

გაკ ვე თი ლი 3

26

ბავშვის უფლებები პოლიციასთან ურთიერთობისას

პო ლი ცი ის მო ვა ლე ო ბებ ში, ბავ შ ვ თა ძა ლა დო ბის გან დაც ვას თან ერ თად, შე დის ისე თი ღო ნისძი ე ბის გა ტა რე ბა, რო მე ლიც სა ზო გა დო ე ბას, ან ცალ კე ულ პირს თა ვი დან აარი დებს ძა ლა დობას. ამ თავ ში გა ეც ნო ბით სა კუ თარ უფ ლე ბებს იმ შემ თხ ვე ვა ში, თუ პო ლი ცი ას თან ურ თი ერთო ბა მო გი წი ათ .

გამოკითხვა

პო ლი ცი ელ მა შე იძ ლე ბა გა ა ჩე როს ქუ ჩა ში არას რულ წ ლო ვა ნი და გა მო კითხოს. ეს ხდე ბა მაშინ, რო ცა პო ლი ცი ელს აქვს ამის სა ფუძ ვე ლი (მაგალითად, არას რულ წ ლო ვა ნი მი ამ ს გავ სა ძებ ნილს, ან აქვს ინ ფორ მა ცი ა, რომ არას რულ წ ლო ვან მა ჩა ი დი ნა და ნა შა უ ლი). გა მო კითხ ვი სას პო ლი ცი ე ლის უფ ლე ბა მო სი ლე ბე ბი გარ კ ვე უ ლი წე სე ბით შე მო ი ფარ გ ლე ბა. არას რულ წ ლო ვანს აქვს გარ კ ვე უ ლი უფ ლე ბე ბი. მან ეს უფ ლე ბე ბიც უნ და იცო დეს და პო ლი ცი ე ლის უფ ლე ბა მოსი ლე ბე ბიც.


პო ლი ცი ელ მა გა ა ჩე რა არას რულ წ ლო ვა ნი. მო ნიშ ნეთ, თქვე ნი ვა რა უ დით, ის ქმე დე ბე ბი, რომლის უფ ლე ბაც აქვს პო ლი ცი ელს და არას რულ წ ლო ვანს. კლას თან ერ თად პა სუ ხე ბის გან ხილვის შემ დეგ, თი თო ე უ ლი შემ თხ ვე ვის თ ვის ჩა მო ა ყა ლი ბეთ ბავ შ ვის უფ ლე ბე ბი.

I ფორ მი ან მა პო ლი ცი ელ მა გა ა ჩე რა არას რულ წ ლო ვა ნი და-თო. პო ლი ცი ე ლი: გა მარ ჯო ბა, მითხა რი შე ნი გვა რი და სა ხე ლი! და თო: რა შია საქ მე? რა ტომ მე კითხებით?პო ლი ცი ე ლი: არ არის ეგ ბავ შ ვის საქ მე!და თო: არ გი პა სუ ხებთ!

სურ.5

27

3ბავშვის უფლებები პოლიციასთან ურთიერთობისას

I I სამოქალაქო ტან საც-მელ ში ჩაც მუ ლი კა ცი აჩე რებს ბავშვს.

კა ცი: გა მარ ჯო ბა, მე პო ლი ცი ე ლი ვარ. მითხა რი შე ნი სა ხე ლი და გვა რი!ბავ შ ვი: თუ შე იძ ლე ბა, თქვე ნი პი რადო ბა მაჩ ვე ნეთ!კა ცი: აი, სა ბუ თი, ინე ბე!ბავ შ ვი იღებს სა ბუთს და კითხულობს.პო ლი ცი ე ლი: რამ დე ნი წლის ხარ? ბავ შ ვი: 13ის.პო ლი ცი ე ლი: ახ ლა მითხა რი სა ხე ლი, გვა რი და მი სა მარ თი.ბავ შ ვი: დე დას და ვუ რე კავ და რო ცა მო ვა, მა შინ გეტყ ვით.

I II ფორ მი ან მა პო ლი ცი ელ მა გა ა ჩე რა 16 წლის მო ზარ დი.

პო ლი ცი ე ლი: გა მარ ჯო ბა, მითხა რი სა ხე ლი და გვა რი.მო ზარ დი: შე იძ ლე ბა გა ვი გო რა შია საქ მე?პო ლი ცი ე ლი: ერთ ბიჭს ვე ძებთ, რო მე ლიც შენ გგავს.მო ზარ დი: ლე ვან გი ორ გა ძე.პო ლი ცი ე ლი: პი რა დო ბის და მა დას ტუ რებე ლი სა ბუ თი გაქვს?.მო ზარ დი: დი ახ, ინე ბეთ ! ბავ შ ვი: დე დას და ვუ რე კავ და რო ცა მო ვა, მა შინ გეტყ ვით.

სურ.6

სურ.7

28


პირის იდენტიფიცირება

პი რის იდენ ტი ფი ცი რე ბა არის პი რის შე სა ხებ ისე თი ინ ფორ მა ცი ის მო პო ვე ბა, რო მე ლიც საჭი რო ე ბის შემ თხ ვე ვა ში იძ ლე ვა პი რის მოკ ვ ლე ვი სა და მი სი სხვა პი რე ბის გან გა მორ ჩე ვის სა შუ ა ლე ბას. სხვა სიტყ ვე ბით რომ ვთქვათ, პი რის ვი ნა ო ბის და სად გე ნად უტყუ ა რი ნიშ ნების მო ძებ ნა.

არის შემ თხ ვე ვე ბი, რო ცა პო ლი ცი ას აუცი ლებ ლად ესა ჭი რო ე ბა პი რის იდენ ტი ფი ცი რე ბა. ეს ხორ ცი ელ დე ბა პო ლი ცი ის გან ყო ფი ლე ბა ში. იდენ ტი ფი ცი რე ბის დროს პო ლი ცი ას გა აჩ ნია თავი სი უფ ლე ბა მო სი ლე ბე ბი, არას რულ წ ლო ვანს კი –თა ვის უფ ლე ბე ბი.


ა) ქ ვე მოთ მოყ ვა ნი ლი სუ რა თე ბის მი ხედ ვით ჩა მო წე რეთ იდენ ტი ფი ცი რე ბის ღო ნის ძი ე ბა ნი:

IV ფორმიანმა პოლიციელმა გააჩერა ბავშვი.პოლიციელი: გამარჯობა, პირადობის დამადასტურებელი საბუთი მაჩვენე.ბავშვი: ინებეთ!პოლიციელი: სად მუშაობენ შენი მშობლები?ბავშვი: დამიბრუნეთ პირადობა. მე უარს ვაცხადებ პასუხზე!

სურ.8

29


ბ) რო გორ გეს მით არას რულ წ ლო ვა ნის უფ ლე ბე ბი იდენ ტი ფი ცი რე ბის დროს?

იდენ ტი ფი ცი რე ბის დროს არას რულ წ ლო ვანს უფ ლე ბა აქვს:

• პო ლი ცი ე ლის გან მი ი ღოს გო ნივ რუ ლი ვა და, რომ თა ვად, ნე ბა ყოფ ლო ბით და ა დას ტუროს სა კუ თა რი ვი ნა ო ბა;

• უარი თქვას იდენ ტი ფი ცი რე ბის ღო ნის ძი ე ბე ბის შე სა ხებ შედ გე ნი ლი ოქ მის ხელ მო წერა ზე, თუ არ ეთან ხ მე ბა მას ში მი თი თე ბულ ინ ფორ მა ცი ას.

პი რის მოწ ვე ვა

არის შემ თხ ვე ვე ბი, რო დე საც პო ლი ცი ელს სჭირ დე ბა გა სა უბ რე ბა არას რულ წ ლო ვან თან. მას შე უძ ლია გა უგ ზავ ნოს შეტყო ბი ნე ბა არას რულ წ ლო ვანს და მი იწ ვი ოს ის პო ლი ცი ის გან ყო ფი ლე ბა ში. ამ შემ თხ ვე ვა შიც არ სე ბობს პო ლი ცი ის უფ ლე ბა მო სი ლე ბე ბი და არასრულ წ ლო ვა ნის უფ ლე ბე ბი.

სურ.9

30


სურ.10

– რო გორ ხდე ბა პი რის პო ლი ცი ა ში მიწ ვე ვა?

სურ.10

სურ.11

სურ.12

– ვინ ახლავს არასრულწლოვანს მიწვევით გასაუბრებისას?

სურ.13

– რამდენ ხანს შეიძლება გაჩერდეს არასრულწლოვანი პოლიციაში?

– პირველ რიგში რა უნდა განემარტოს მიწვეულ პირს?

და ვა ლე ბა 3.3:

გაეცით პასუხი თითოეული სურათის ქვეშ დასმულ კითხვას

31


ზედაპირული შემოწმება და დათვალიერება

ზოგ შემ თხ ვე ვა ში პო ლი ცი ის თ ვის მნიშ ვ ნე ლო ვა ნია პი რის ზე და პი რუ ლი შე მოწ მე ბა, რაც გუ ლის ხ მობს ტან საც მ ლის გა რე ზე და პი რის დათ ვა ლი ე რე ბას, შე ხე ბას ხე ლით ან სპე ცი ალუ რი ხელ საწყო თი. ამ მიზ ნით ბავ შ ვი შე იძ ლე ბა შე ა ჩე რონ არა უ მე ტეს 30 წუ თი სა. ზე დაპი რუ ლი შე მოწ მე ბის და დათ ვა ლი ე რე ბის შე სა ხებ დგე ბა ოქ მი.


წარმოიდგინეთ, რომ თქვენ უნდა ჩაატაროთ პირის ზედაპირული შემოწმება და დათვალიერება და შედეგი დააფიქსიროთ წერილობით. როგორ ფიქრობთ, რის უფლება აქვს ამ დროს არასრულწლოვანს?

ადმინისტრაციული დაკავება

ად მი ნის ტ რა ცი ულ და კა ვე ბას შე იძ ლე ბა ად გი ლი ჰქონ დეს არას რულ წ ლო ვა ნის მი ერ წვრილ მა ნი ხუ ლიგ ნო ბის ჩა დე ნის შემ თხ ვე ვა ში. თუ პო ლი ცი ე ლი შე ეს წ რო ხუ ლიგ ნო ბას, სა ზო გა დო ებ რი ვი წეს რი გის აღ სად გე ნად მას შე უძ ლია წა იყ ვა ნოს არას რულ წ ლო ვა ნი პოლი ცი ის გან ყო ფი ლე ბა ში.


დღი სით, სკო ლის მახ ლობ ლად, სკვერ ში ბევრ ხალხს მო ე ყა რა თა ვი. იქ თა მა შობ დ ნენ პატა რა ბავ შ ვე ბი, რომ ლე ბიც მშობ ლებ თან, ძი ძებ თან ან ბე ბი ებ თან ერ თად იყ ვ ნენ მო სულ ნი, ხან ში შე სუ ლი ადა მი ა ნე ბი, რომ ლე ბიც ერ თ მა ნეთ ში სა უბ რობ დ ნენ და ხუ თი არას რულ

– რა შემთხვევაში არ აწერს ხელს გასაუბრების შესახებ შედგენილ ოქმს პირი?

სურ.14

32

წ ლო ვა ნი ბი ჭი, რომ ლე ბიც რა ღა ცა ზე კა მა თობ დ ნენ. კა მა თი შე ლა პა რა კე ბა ში, ხო ლო შემ დეგ ლან ძღ ვა გი ნე ბა ში გა და ი ზარ და. და თომ და ან დ რომ ერ თ მა ნეთ ზე გა ი წი ეს, და ნარ ჩე ნე ბი კი მათ გაშ ვე ლე ბას ცდი ლობ დ ნენ. პო ლი ცი ამ და ა კა ვა 16 წლის და თო და ან დ რო და წა იყ ვა ნა განყო ფი ლე ბა ში. და ნარ ჩე ნე ბი გა იქ ც ნენ.

რას ურჩევდით მათ საკუთარი უფლებების დასაცავად?


და ფიქ რ დით და გა ე ცით პა სუ ხი კითხ ვებ ზე: რა ვის წავ ლე? რა მინ და ვის წავ ლო?


გა მო კითხ ვა და მოწ ვე ვა ზე მის ვ ლა ნე ბა ყოფ ლო ბი თი ა.

14 წლამ დე არას რულ წ ლო ვა ნის გა მო კითხ ვა შე იძ ლე ბა მხო ლოდ მშობ ლის ან სხვა კა ნონი ე რი წარ მო მად გენ ლის მო ნა წი ლე ო ბით.

პო ლი ცი ის მი ერ ყვე ლა სხვა ღო ნის ძი ე ბის გა ტა რე ბი სას მო ითხო ვეთ მშობ ლის დას წ რე ბა. ყვე ლა შემ თხ ვე ვა ში ყუ რადღე ბით წა ი კითხეთ ოქ მი და ნუ მო ა წერთ მას ზე ხელს, თუ არ ეთან ხ მე ბით მას ში მი თი თე ბულ ინ ფორ მა ცი ას.

გაკ ვე თი ლი 4დანაშაული და

საგამოძიებო მოქმედებები

34

დანაშაული და საგამოძიებო მოქმედებები


გა ე ცა ნით ტექსტს „სპორტულ მა ღა ზი ა ში“. მო ი ფიქ რეთ, რო გორ გა ი თა მა შებთ თქვენ თ ვის მოცე მულ სცე ნას თქვე ნი რო ლი დან გა მომ დი ნა რე.

სპორტულ მაღაზიაში

თე დო სპორ ტულ მა ღა ზი ა ში შე ვი და ჩაფხუ ტის სა ყიდ ლად. მის კვალ დაკ ვალ მა ღა ზი ა ში შე მოვი და ანი. ანი თე დოს ნაც ნო ბი იყო, თუმ ცა არ მი სალ მე ბი ა, რად გან დი ლით უკ ვე ნა ნა ხი ჰყავდა. ვიდ რე თე დო ჩაფხუტს ირ ჩევ და და გამ ყიდ ველს ესა უბ რე ბო და, და ი ნა ხა, რომ ანი ჩო განს ათ ვა ლი ე რებ და. ანი მა ღა ზი ი დან გა ვი და. თე დო კი დევ ეცა და ჩაფხუ ტის მორ გე ბას, მაგ რამ ვერ მო ირ გო. მა ღა ზი ი დან გას ვ ლი სას შე ამ ჩ ნი ა, რომ ჩო გა ნი თა რო ზე აღარ იყო.


გა ე ცა ნით ტექსტს „დანაშაული და პა სუ ხის მ გებ ლო ბა“

კო ტე და ნი კა 17 წლის მო ზარ დე ბი არი ან. ერთ დღეს მათ ორი მა ღა ზი ი დან თი თო ბოთ ლი ძვი რადღი რე ბუ ლი სას მე ლი მო ი პა რეს. იმ სა ღა მოს მა თი მე გობ რის და ბა დე ბის დღე იყო და გადაწყ ვი ტეს, იქ წა ე ღოთ. კო ტე მთე ლი სა ღა მო ცუდ გუ ნე ბა ზე იყო, შემ დეგ რა ღაც საქ მე მო ი მიზე ზა და ად რე და ტო ვა წვე უ ლე ბა. ნი კაც თან გაჰ ყ ვა. ჩა დე ნი ლი და ნა შა უ ლი ორი ვეს აწუ ხებ და,

ამ თავ ში გა ეც ნო ბით რა უფ ლე ბე ბი აქვს არას რულ წ ლო ვანს და ნა შა უ ლის გა მო ძი ე ბის დროს. და ნა შა უ ლად ით ვ ლე ბა სა ქარ თ ვე ლოს სის ხ ლის სა მარ თ ლის კო დექ სით გათ ვალის წი ნე ბუ ლი ქმე დე ბე ბი. მა გა ლი თად, ქურ დო ბა, მკვლე ლო ბა, ძარ ც ვა, ცე მა და სხვა.

და ნა შა უ ლის სა ვა რა უ დო ჩა დე ნის შემ თხ ვე ვა ში იწყე ბა გა მო ძი ე ბა. სა გა მო ძი ე ბო მოქმე დე ბე ბი ა: გა მო კითხ ვა, მოწ მედ და კითხ ვა, ამო ღე ბა, ჩხრე კა და სხვა. ყვე ლა ამ მოქ მედე ბას არას რულ წ ლო ვა ნის შემ თხ ვე ვა ში ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბი დან გა მომ დი ნა რე გან საკუთ რე ბუ ლი წე სე ბი აქვს� აუცი ლე ბე ლია ამ წე სე ბი სა და უფ ლე ბე ბის ცოდ ნა, ვი ნა ი დან შე იძ ლე ბა და ირ ღ ვეს არას რულ წ ლო ვ ნის უფ ლე ბე ბი�

არას რულ წ ლო ვა ნი შე იძ ლე ბა იყოს მოწ მე, და ზა რა ლე ბუ ლი ან ბრალ დე ბუ ლი.

სა გა მო ძი ე ბო მოქ მე დე ბე ბის დროს არას რულ წ ლო ვა ნის უფ ლე ბე ბის დამ ცავი წე სე ბი მო ცე მუ ლია „არასრულწლოვანთა მარ თ ლ მ სა ჯუ ლე ბის კო დექ ს ში“. https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2877281

4დანაშაული და საგამოძიებო მოქმედებები

მაგ რამ გა მო სა ვალს ვე რა ფერ ში ხე დავ დ ნენ. რამ დე ნი მე დღე ში ნი კაც და კო ტეც და ა კა ვეს. აღ მოჩ ნ და, რომ კა მე რებს და უ ფიქ სი რე ბი ათ ქურ დო ბა.

თქვე ნი აზ რით, რა გაგ რ ძე ლე ბა მოჰ ყ ვა ამ ამ ბავს? შე გახ სე ნებთ, რომ ქურ დო ბა სის ხ ლის სა მარ თ ლის და ნა შა უ ლია და არას რულ წ ლო ვანს სის ხ ლის სა მარ თ ლის და ნა შა ულ ზე პა სუხის მ გებ ლო ბა 14 წლი დან ეკის რე ბა.

სისხლის სამართლის პროცესი და ბავშვის უფლებები

არას რულ წ ლო ვანს სის ხ ლის სა მარ თ ლებ რი ვი პა სუ ხის მ გებ ლო ბა შე იძ ლე ბა და ე კის როს 14 წლი დან, ხო ლო ად მი ნის ტ რა ცი უ ლი პა სუ ხის მ გებ ლო ბა 16 წლი დან. სა ქარ თ ვე ლოს სის ხლის სა მარ თ ლის კო დექ სის თა ნახ მად და ნა შა უ ლად ით ვ ლე ბა ქურ დო ბა, მკვლე ლო ბა, ძარც ვა, ცე მა და სხვა.

არას რულ წ ლო ვან თა მარ თ ლ მ სა ჯუ ლე ბის კო დექ სით გან საზღ ვ რუ ლია არას რულ წ ლო ვანის უფ ლე ბე ბი სა გა მო ძი ე ბო საქ მი ა ნო ბის მიმ დი ნა რე ო ბი სას და წე სე ბი, რო მელ თა დაც ვა უზ რუნ ველ ყოფს არას რულ წ ლო ვა ნის უფ ლე ბე ბის დაც ვას, პო ლი ცი ას თან, ად ვო კა ტებ თან, სო ცი ა ლურ მუ შაკ თან, მო სა მარ თ ლეს თან, პრო კუ რორ თან, გა მომ ძი ე ბელ თან და სის ხ ლის სა მარ თ ლის პრო ცეს ში ჩარ თულ სხვა პირ თან ურ თი ერ თო ბის დროს.

36

დანაშაული და საგამოძიებო მოქმედებები

და ნა შა უ ლის სა ვა რა უ დო ჩა დე ნის შე სა ხებ ინ ფორ მა ცი ის მი ღე ბის შემ თხ ვე ვა ში იწყე ბა გა მო ძიე ბა, რო მე ლიც მო ი ცავს შემ დე გი სა ხის მოქ მე დე ბებს: გა მო კითხ ვა, მოწ მედ და კითხ ვა, ამო ღე ბა, ჩხრე კა და სხვა.


არას რულ წ ლო ვა ნის და კა ვე ბის შე სა ხებ გა დაწყ ვე ტი ლე ბას იღებს სა სა მარ თ ლო პრო კუ რო რის მი მარ თ ვის შემ დეგ. თუმ ცა, შე საძ ლე ბე ლი ა, სა სა მარ თ ლოს გა დაწყ ვე ტი ლე ბის გა რე შეც მოხ დეს არას რულ წ ლო ვა ნის და კა ვე ბა თუ:

• წა ას წ რეს და ნა შა უ ლის ჩა დე ნი სას ან ჩა დე ნის თა ნა ვე;• ბავ შ ვი და ი ნა ხეს და ნა შა უ ლის ჩა დე ნის ად გი ლას;• ბავ შ ვ ზე ან მის ტან საც მელ ზე აღ მოჩ ნ და ჩა დე ნი ლი და ნა შა უ ლის აშ კა რა კვა ლი;• და ნა შა უ ლის ჩა დე ნის შემ დეგ ბავ შ ვი მი ი მა ლა, მაგ რამ შემ დეგ თვით მ ხილ ველ მა

ამო იც ნო;• ბავ შ ვი შე საძ ლოა მი ი მა ლოს;• ბავ შ ვი ძებ ნი ლი ა.

და კა ვე ბის დროს არას რულ წ ლო ვანს უფ ლე ბა აქვს:

• და უ ყოვ ნებ ლივ გა აც ნონ სა კუ თა რი უფ ლე ბე ბი;

• მო ითხო ვოს და და უ კავ შირ დეს ად ვო კატს; გა დახ დის უუნა რო ბის შემ თხ ვე ვა ში საად ვო კა ტო მომ სა ხუ რე ბას უფა სო იური დი უ ლი სამ სა ხუ რი გა წევს;

• და კა ვე ბის შე სა ხებ ინ ფორ მა ცია და უ ყოვ ნებ ლივ მი ა წო დონ მშობ ლებს, კა ნო ნი ერ წარ მო მად გენ ლებს ან ახ ლობ ლებს;

• არ და იბ რა ლოს და ნა შა უ ლი; თა ვი შე ი კა ვოს კითხ ვებ ზე პა სუ ხის გა ცე მი სა გან, გამო ი ყე ნოს დუ მი ლის უფ ლე ბა;

• სა ჭი რო ე ბის შემ თხ ვე ვა ში, და უ ყოვ ნებ ლივ მი ი ღოს სა მე დი ცი ნო დახმარება და მიი ღოს შე სა ბა მი სი წე რი ლო ბი თი დას კ ვ ნა. მი სი ეს უფ ლე ბა და უ ყოვ ნებ ლივ უნ და გან ხორ ცი ელ დეს. მას უფ ლე ბა აქვს ნე ბის მი ერ დროს, სა კუ თა რი ხარ ჯით, და უ ყოვნებ ლივ ჩა ი ტა როს სა მე დი ცი ნოო შე მოწ მე ბა მის მი ერ არ ჩე უ ლი ექ ს პერ ტის მი ერ;

4დანაშაული და საგამოძიებო მოქმედებები

• სა ჭი რო ე ბის შემ თხ ვე ვა ში მო ითხო ვოს და ისარ გებ ლოს თარ ჯიმ ნის მომ სახუ რე ბით;

• არ მი ი ღოს მო ნა წი ლე ო ბა სა გა მო ძი ე ბო მოქ მე დე ბებ ში, რაც ვერ შე ფას დე ბა მი სი ბრა ლე უ ლო ბის და მა დას ტუ რე ბელ მტკი ცე ბუ ლე ბად;

• დრო ე ბი თი მო თავ სე ბის იზო ლა ტორ ში გან თავ სე ბის შემ თხ ვე ვა ში სრულ წლო ვა ნე ბის გან გან ცალ კე ვე ბით მო თავ ს დეს.

თუ არას რულ წ ლო ვ ნის მი ერ ჩა დე ნი ლი და ნა შა უ ლი არ არის ძა ლი ან მძი მე და ის აღი ა რებს და ნა შა ულს, შე საძ ლე ბე ლი ა, პრო კუ რორ მა შეს თა ვა ზოს გან რი დე ბა. ამით არას რულ წ ლო ვანს ეძ ლე ვა შან სი, გარ კ ვე უ ლი მოთხოვ ნე ბის შეს რუ ლე ბის სა ნაც ვ ლოდ ცხოვ რე ბა გა აგ რ ძე ლოს ნა სა მარ თ ლე ო ბის, სას ჯე ლის გა რე შე, და იწყოს კა ნონ მორ ჩი ლი ცხოვ რე ბა. გან რი დე ბა მაქ სი მა ლუ რად ით ვა ლის წი ნებს არას რულ წ ლო ვა ნი დამ ნა შა ვი სა და და ზა რა ლე ბუ ლის ინ ტე რე სებს. მი სი მი ზა ნია არას რულ წ ლო ვნის სა თა ნა დო გან ვი თა რე ბა და სა ზო გა დო ე ბა ში ინ ტეგ რა ცი ა.

გან რი დე ბის პროგ რა მით სარ გებ ლო ბა შე უძ ლი ათ არას რულ წ ლოვ ნებს 14დან 18 წლამ დე და ასე ვე 18დან 21 წლამ დე ახალ გაზ რ დებს თუ მათ ჩა დე ნი ლი აქვთ ნაკ ლე ბად მძი მე ან მძი მე და ნა შა უ ლი.

38

გაკ ვე თი ლი 5მი მარ თ ვის უფ ლე ბა

ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბის

დარ ღ ვე ვის დროს

40

მი მარ თ ვის უფ ლე ბა ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბის დარ ღ ვე ვის დროს

ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბის დარ ღ ვე ვის თა ო ბა ზე ბავ შ ვ მა შე საძ ლოა მი მარ თოს სა სა მარ თ ლოს. ეს ხდე ბა მი სი მშობ ლე ბის ან კა ნო ნი ე რი წარ მო მად გენ ლის ან მე ურ ვე ო ბი სა და მზრუნ ვე ლო ბის ორ გა ნოს6 მეშ ვე ო ბით. რა ი ო ნუ ლი (ქალაქის) სა სა მარ თ ლოს გა დაწყ ვე ტი ლე ბა შე იძ ლე ბა გა სა ჩივ რ დეს სა ა პე ლა ციო სა სა მარ თ ლო ში და შემ დეგ უზე ნა ეს სა სა მარ თ ლო ში. ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა დარ ღ ვე ვის შე სა ხებ, აგ რეთ ვე, შე იძ ლე ბა, ეც ნო ბოს სა ხალ ხო დამ ც ველს. ქვეყ ნის შიგ ნით ყვე ლა სა შუ ა ლე ბის ამო წურ ვის შემ დეგ, შე იძ ლე ბა სა ჩივ რის შე ტა ნა გაეროს ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა კო მი ტეტ ში, რო მე ლიც სა ერ თა შო რი სო ორ გა ნოს წარ მო ად გენს.

სა ხალ ხო დამ ც ვე ლის აპა რა ტი რა ი ო ნუ ლი (ქალაქის) სა სა მარ თ ლო სა ა პე ლა ციო სა სა მარ თ ლო უზე ნა ე სი სა სა მარ თ ლო ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბის კო მი ტე ტი


გა ნი ხი ლეთ ჯგუ ფებ ში თი თო ტექ ს ტი და წარ მო ად გი ნეთ კლა სის წი ნა შე.

1. სა სა მარ თ ლოს თ ვის მი მარ თ ვის უფ ლე ბა.

სა ქარ თ ვე ლო ში ბავ შ ვის უფ ლე ბე ბის დარ ღ ვე ვის შემ თხ ვე ვა ში მი სი მშობ ლე ბი ან სხვა კა ნო ნი ე რი წარ მო მად გენ ლე ბი სა ჩივ რით მი მარ თა ვენ სა სა მარ თ ლოს.

თუ საქ მე ეხე ბა ბავშვს, რო მელ საც ჯერ არ შეს რუ ლე ბია 7 წე ლი და სა სა მარ თ ლო სა ჭი როდ ჩათ ვ ლის, მას შე უძ ლია ჩარ თოს ბავ შ ვი საქ მის გან ხილ ვა ში.

თუ საქ მე ეხე ბა ბავშვს, რომ ლის ასა კი 717 წე ლი ა, სა სა მარ თ ლო ვალ დე ბუ ლია ჩა ა ბას ბავ შ ვი საქ მის გან ხილ ვა ში (ბავშვის რო მე ლი უფ ლე ბის თა ნახ მად?).

თუ ბავ შ ვის უფ ლე ბებს არ ღ ვე ვენ მი სი მშობ ლე ბი ან სხვა კა ნო ნი ე რი წარ მო მად გე ნე ლი, მე ურ ვე ო ბი სა და მზრუნ ვე ლო ბის ორ გა ნოს შე უძ ლია მი მარ თოს სა სა მარ თ ლოს.

არ სე ბობს ორი გა მო ნაკ ლი სი, რო ცა ბავშვს თვი თონ აქვს სა სა მარ თ ლოს თ ვის მი მარ თ ვის უფ ლე ბა:

– თუ ბავშვს კა ნო ნი ე რი წარ მო მად გენ ლის მი ერ 16 წლის ასა კი დან მი ნი ჭე ბუ ლი აქვს საკუ თა რი ქო ნე ბის გან კარ გ ვის უფ ლე ბა, მას შე უძ ლია თა ვად მი მარ თოს სა სა მარ თ ლოს ქო ნე ბას თან და კავ ში რე ბუ ლი უფ ლე ბე ბის და სა ცა ვად.

– 14 წლის ასა კი დან ბავშვს შე უძ ლია მი მარ თოს სა სა მარ თ ლოს თუ მი სი მშობ ლე ბი ან კანო ნი ე რი წარ მო მად გენ ლე ბი არ ღ ვე ვენ მის უფ ლე ბებს.

სქე მა ტუ რად სა სა მარ თ ლოს თ ვის მი მარ თ ვა შე იძ ლე ბა ასე წარ მო ვად გი ნოთ:

6 მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანო - სოციალური მომსახურების სააგენტო

41

5მიმართვისუფლებაბავშვთაუფლებებისდარღვევისდროს

2. საქმის განხილვა სასამართლოში

პირ ვე ლი ინ ს ტან ცი ის სა სა მარ თ ლო არის რა ი ო ნუ ლი (საქალაქო) სა სა მარ თ ლო. სა სა მარ თ ლო საქ მეს გა ნი ხი ლავს იმ შემ თხ ვე ვა ში, თუ სარ ჩე ლი შედ გე ნი ლია სწო რად, ფორ მის მიხედ ვით. არას რულ წ ლო ვან მა ან მის მა მშო ბელ მა უნ და მი მარ თონ უფა სო იური დი უ ლი დახ მა რე ბის სამ სა ხურს ან სა ზო გა დო ებ რივ ორ გა ნი ზა ცი ას, რო მე ლიც ბავ შ ვ თა უფ ლე ბებზე მუ შა ობს.

პირ ვე ლი ინ ს ტან ცი ის სა სა მარ თ ლოს გა დაწყ ვე ტი ლე ბა შე საძ ლე ბე ლია გა სა ჩივ რ დეს სა აპე ლა ციო სა სა მარ თ ლო ში, ხო ლო სა ა პე ლა ციო სა სა მარ თ ლოს გა დაწყ ვე ტი ლე ბა – უზე ნა ეს სა სა მარ თ ლო ში.

სარ ჩე ლის შე ტა ნი სას მო ქა ლა ქე ე ბი იხ დი ან გა და სა ხადს, რო მელ საც ჰქვია ბა ჟი. თუ სარ ჩელი შე აქვს არას რულ წ ლო ვანს (თვითონ ან მის კა ნო ნი ერ წარ მო მად გე ნელს) ის თა ვი სუფ ლ დე ბა ბა ჟის თან ხის გა და სა ხა დის გან.

ს ა ს ა მ ა რ თ ლ ო

ბ ა ვ შ ვ ი

მშობელი ან კანონიერიწარმომადგენელი

მეურვეობისა და მზრუნველობის

ორგანო

სასამართლოსთვის მიმართვის უფლების სქემა.

42


3. სასამართლო პროცესში მონაწილეობის უფლება და ფორმები

სა სა მარ თ ლო პრო ცეს ში ბავ შ ვის მო ნა წი ლე ო ბა ხდე ბა იმ სა კითხე ბის გან ხილ ვის დროს, რომ ლე ბიც ეხე ბა ბავ შ ვის უფ ლე ბე ბი სა და ინ ტე რე სე ბის დაც ვას. მა გა ლი თად, მშობ ლე ბის გან ქორ წი ნე ბის დროს ბავ შ ვის საცხოვ რე ბე ლი ად გი ლის გან საზღ ვ რი სას სა სა მარ თ ლომ უნ და მო ის მი ნოს ბავ შ ვის აზ რი.

არას რულ წ ლო ვა ნი შე იძ ლე ბა სა სა მარ თ ლო პრო ცეს ში მო ნა წი ლე ობ დეს მოწ მის სა ხით. თუ მას ჯერ არ შეს რუ ლე ბია 16 წე ლი, და კითხ ვის შემ დეგ ის ტო ვებს დარ ბაზს. თუმ ცა, შე საძ ლე ბე ლი ა, რომ სა სა მარ თ ლომ სა ჭი როდ ჩათ ვა ლოს მი სი დარ ბაზ ში ყოფ ნა.

თუ მოწ მე 16 წლი საა ან მე ტის, მან უნ და და დოს ფი ცი ჩვე ნე ბის მი ცე მამ დე. ასა კით უფ რო პა ტა რა მოწ მე თა ვი სუ ფა ლია ფი ცის და დე ბის გან. არას რულ წ ლო ვან თა მო ნა წი ლე ო ბი სას სა სა მარ თ ლო პრო ცე სი მიმ დი ნა რე ობს და ხუ რულ სხდო მებ ზე.

4. საქართველოს სახალხო დამცველი

სა ქარ თ ვე ლოს სა ხალ ხო დამ ც ვე ლი ზე დამ ხედ ვე ლო ბას უწევს ადა მი ა ნის უფ ლე ბე ბის დაც ვას სა ქარ თ ვე ლოს მთელ ტე რი ტო რი ა ზე და ყვე ლა ტი პის და წე სე ბუ ლე ბა ში. ის ავ ლენს დარ ღ ვე ვის ფაქ ტებს და ხელს უწყობს დარ ღ ვე ულ უფ ლე ბა თა აღ დ გე ნას. სა ხალ ხო დამ ც ვე ლის აპა რატ ში არის ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა ცენ ტ რი, რო მე ლიც ბავ შ ვის უფ ლე ბებს იცავს. სა ხალ ხო დამ ც ვე ლის აპა რატს შე იძ ლე ბა მი მარ თოს ნე ბის მი ერ მა არას რულ წ ლო ვან მა. ამი სათ ვის მან უნ და და რე კოს ცხელ ხაზ ზე – 1481 ან და წე როს გან ცხა დე ბა სა ხალ ხო დამ ც ვე ლის აპა რა ტის მო ქა ლა ქე თა მისა ღებ ში. გან ცხა დე ბა სა ხალ ხო დამ ც ვე ლის აპა რატს, აგ რეთ ვე, შე იძ ლე ბა გა ეგ ზავ ნოს ფოს ტით ან ელექ ტ რო ნუ ლი ფოს ტით.

5. იურიდიული დახმარების სამსახური

იური დი უ ლი დახ მა რე ბის სამ სა ხუ რი არის სა ხელ მ წი ფო ორ გა ნი ზა ცი ა, რო მე ლიც უფა სო სამარ თ ლებ რივ დახ მა რე ბას უწევს მო სახ ლე ო ბას. მთელ სა ქარ თ ვე ლო ში არის მი სი ბი უ რო ე ბი და სა კონ სულ ტა ციო ცენ ტ რე ბი.

უფა სო იური დი უ ლი დახ მა რე ბა გუ ლის ხ მობს შემ დეგ მომ სა ხუ რე ბას:

– უფა სო კონ სულ ტა ცია ნე ბის მი ერ სა მარ თ ლებ რივ სა კითხ ზე;– სა მარ თ ლებ რი ვი დო კუ მენ ტე ბის შედ გე ნა;– ად ვო კა ტის მომ სა ხუ რე ბა სის ხ ლის სა მარ თ ლის პრო ცეს ში, ბრალ დე ბუ ლი და და ზა რა

ლე ბუ ლი არას რულ წ ლოვ ნე ბის თ ვის, გა დახ დი სუ უ ნა რო ბის შემ თხ ვე ვა ში, მოწ მე არასრულ წ ლოვ ნე ბის თ ვის, ასე ვე, გა მო ნაკ ლის შემ თხ ვე ვებ ში, სა მო ქა ლა ქო და ად მი ნის ტ რაცი ულ საქ მე ებ ზე.

43


ბავ შ ვის უფ ლე ბე ბის შე სა ხებ კონ ვენ ცი ის მე სა მე და მა ტე ბი თი ოქ მი

შეტყო ბი ნე ბე ბის პრო ცე დუ რე ბის შე სა ხებ

გავ ლი ლი გაკ ვე თი ლე ბის გან მავ ლო ბა ში თქვენ გა ი გეთ, თუ რა უფ ლე ბე ბი აქვს ბავშვს და ვის უნ და მი მარ თოს არას რულ წ ლო ვან მა თა ვი სი უფ ლე ბე ბის და სა ცა ვად. ყვე ლა სა ფე ხუ რი გან საზღ ვ რუ ლია სა ქარ თ ვე ლოს კა ნონ მ დებ ლო ბით და გუ ლის ხ მობს მი მარ თ ვი ა ნო ბის უფ ლე ბას სა ქარ თ ვე ლოს ფარ გ ლებ ში.

2011 წლის 19 დე კემ ბერს გა ე როს გე ნე რა ლურ მა ასამ ბ ლე ამ მი ი ღო ბავ შ ვის უფ ლე ბე ბის შე სა ხებ კონ ვენ ცი ის მე სა მე და მა ტე ბი თი ოქ მი შეტყო ბი ნე ბის პრო ცე დუ რე ბის შე სა ხებ https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3580102

ეს ოქ მი ძა ლა ში შე ვი და 2014 წლის 14 აპ რილს. მას ში გან საზღ ვ რუ ლი ა, თუ რო გორ მი მარ თოს ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბის კო მი ტეტს ბავ შ ვ მა პი რა დად და მის მა დამ ც ველ მა ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა დაც ვის მიზ ნით. კონ ვენ ცი ის და მა ტე ბი თი ოქ მის მოქ მე დე ბა ვრცელ დე ბა მხო ლოდ იმ შემ თხ ვე ვა ში, თუ სა ხელ მ წი ფოს რა ტი ფი ცი რე ბუ ლი აქვს აღ ნიშ ნუ ლი და მა ტე ბი თი ოქ მი. სა ქარ თ ვე ლომ მე სა მე და მა ტე ბი თი ოქ მის რა ტი ფი ცი რე ბა მო ახ დი ნა 2016 წლის დე კემ ბერ ში, რაც ნიშ ნავს იმას, რომ ოქ მი იური დი უ ლი ძა ლის მქო ნეა და ოქ მით გათ ვა ლის წი ნე ბუ ლი მი მარ თ ვი ა ნო ბის / გა სა ჩივ რე ბის მე ქა ნიზ მი შე უძ ლია გა მო ი ყე ნოს სა ქარ თ ვე ლოს ტე რი ტო რი ა ზე მცხოვ რებ მა/ მ ყოფ მა ნე ბის მი ერ მა ბავ შ ვ მა. და მა ტე ბი თი ოქ მის გა მო ყე ნე ბით, ბავშვს უფ ლე ბა აქვს მი მარ თოს კო მი ტეტს მი სი უფ ლე ბე ბის დარ ღ ვე ვის შემთხვევაში, რა დრო საც მო პა სუ ხე მხა რე იქ ნე ბა სა ქარ თ ვე ლოს სა ხელ მ წი ფო. მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი ა, ვი ცო დეთ, რომ კო მი ტეტს შე იძ ლე ბა წა რედ გი ნოს სარ ჩე ლი მხო ლოდ იმ დარ ღ ვე ვებ ზე, რო მე ლიც ჩა დე ნი ლია მე სა მე და მა ტე ბი თი ოქ მის მი ღე ბის შემ დეგ, გარ და ისე თი შემ თხ ვე ვე ბი სა, რო ცა დარ ღ ვე ვა გან გ რ ძო ბა დი ა.

კო მი ტე ტი 18 და მო უ კი დე ბე ლი ექ ს პერ ტის გან შემ დ გა რი ჯგუ ფი ა, რო მე ლიც ამოწ მებს სახელ მ წი ფო ებ სა და მთავ რო ბებს, თუ რამ დე ნად უზ რუნ ველ ყო ფენ ისი ნი ბავ შ ვის უფ ლება თა კონ ვენ ცი ით გან საზღ ვ რუ ლი უფ ლე ბე ბის დაც ვას. ეც ნო ბი ან სა ხელ მ წი ფო ე ბის მი ერ წარ დ გე ნილ ან გა რი შებს. მე სა მე და მა ტე ბი თი ოქ მის ძა ლა ში შეს ვ ლის შემ დეგ შე საძ ლებე ლი გახ და არას რულ წ ლო ვან მა (ან მის მა კა ნო ნი ერ მა წარ მო მად გე ნელ მა) მი მარ თოს კომი ტეტს სარ ჩე ლით / გან ცხა დე ბით უფ ლე ბა თა დარ ღ ვე ვის შე სა ხებ. კო მი ტეტ მა შე ი მუ შა ვა გარ კ ვე უ ლი წე სე ბი მი მარ თ ვი ა ნო ბას თან და კავ ში რე ბით.

– სარ ჩე ლი კო მი ტეტ ში შე საძ ლოა წა რად გი ნოს კერ ძო პირ მა ან პირ თა ჯგუფ მა, რომლე ბიც თვლი ან, რომ არი ან ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა კონ ვენ ცი ის ან / და და მა ტე ბი თი ოქმე ბით გა რან ტი რე ბუ ლი უფ ლე ბე ბის დარ ღ ვე ვის მსხვერ პ ლე ბი.

– სარ ჩე ლი უნ და იყოს შეს რუ ლე ბუ ლი წე რი ლო ბი თი ფორ მით და ხელ მო წე რი ლი მო სარ ჩე ლის ან მი სი კა ნო ნი ე რი წარ მო მად გენ ლის მი ერ.

44


– ყვე ლა ში და სა შუ ა ლე ბა (სახალხო დამ ც ვე ლის თ ვის მი მარ თ ვა, სა სა მარ თ ლოს ყვე ლა ინ ს ტან ცი ის თ ვის მი მარ თ ვა) უნ და იყოს ამო წუ რუ ლი;

– ში და სა შუ ა ლე ბე ბის ამო წურ ვი დან არ უნ და იყოს გა სუ ლი ერთ წე ლი წად ზე მე ტი;

– კო მი ტე ტი არ გა ნი ხი ლავს გან მე ო რე ბით მი მარ თ ვას.

– კო მი ტეტს შე უძ ლია მო ითხო ვოს და მა ტე ბი თი ინ ფორ მა ცი ა.

– სა ჩი ვა რი/ გა ნაცხა დი წარ დ გე ნი ლი უნ და იყოს ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა კო მი ტე ტის სამ დივნო ში შემ დეგ მი სა მარ თ ზე:

ბავ შ ვის უფ ლე ბა თა კო მი ტე ტი (СRC)ადა მი ა ნის უფ ლე ბა თა ხელ შეკ რუ ლე ბე ბის გან ყო ფი ლე ბა (HRTD)ადა მი ა ნის უფ ლე ბე ბის უმაღ ლე სი კო მის რის ოფი სი (OHCHR)UNOGOHCHRCH1211 Geneva 10 (Switzerland) TEL.: +41 22 917 91 41FAX: +41 22 917 90 08EMAIL: [email protected]

კო მი ტე ტის გა დაწყ ვე ტი ლე ბე ბი არ არის სა ვალ დე ბუ ლო. ისი ნი სა რე კო მენ და ციო ხა სი ა თი სა ა.

თუ კო მი ტეტ მა და ა დას ტუ რა უფ ლე ბა თა დარ ღ ვე ვის ფაქ ტი, გა დაწყ ვე ტი ლე ბა ში ის გა ნუ მარ ტავს სა ხელ მ წი ფოს უფ ლე ბა თა ში ნა არსს და აზუს ტებს მის ვალ დე ბუ ლე ბებს. ამ გა დაწყ ვე ტი ლე ბის აღ ს რუ ლე ბა კი სა ხელ მ წი ფოს თ ვის პო ლი ტი კუ რად მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი ა. მე3 და მა ტე ბი თი ოქ მის თა ნახ მად, კო მი ტე ტი აკ ვირ დე ბა გა დაწყ ვე ტი ლე ბის აღ ს რუ ლე ბას სა ხელ მ წი ფო ში.


ვი სი საქ მე იქ ნე ბა მი ღე ბუ ლი კო მი ტე ტის მი ერ გან სა ხილ ვე ლად?

ა) თა მა რი თვლის, რომ სა ქა ლა ქო სა სა მარ თ ლოს მი ერ მი ღე ბუ ლი გა დაწყ ვე ტი ლე ბა მას ზედ რომ მი სი უფ ლე ბე ბი არ დარ ღ ვე უ ლა, უსა მარ თ ლო ა. მან გა დაწყ ვი ტა მი მარ თოს კო მი ტეტს.

ბ) 2014 წლის იან ვარ ში უზე ნა ეს მა სას მარ თ ლომ არ სცნო გი ორ გი უფ ლე ბა თა დარ ღ ვე ვის მსხვერ პ ლად. გი ორ გის მშობ ლებ მა გა დაწყ ვი ტეს კო მი ტეტ ში სარ ჩე ლის შე ტა ნა 2014 წლის აგ ვის ტო ში.

გ) 2017 წლის აპ რილ ში, უზე ნა ეს მა სა სა მარ თ ლომ არ ჩათ ვა ლა საკ მა რი სად წარ მოდ გე ნი ლი მტკი ცე ბუ ლე ბე ბი და არ ჩათ ვა ლა უფ ლე ბა თა დარ ღ ვე ვის მსხვერ პ ლად არას რულ წ ლო ვან

45


თა სა მი ჯგუ ფი. მათ შე ი ტა ნეს სარ ჩე ლი კო მი ტეტ ში 2017 წლის ივ ნის ში.

ე) მას შემ დეგ, რაც ყვე ლა ში და სა შუ ა ლე ბა ამო ი წუ რა, 2016 წლის აგ ვის ტო ში კო მი ტეტ ში გაგ ზავ ნი ლი იქ ნა სარ ჩე ლი.


დაფიქრდი, რა ისწავლე და რა კითხვებზე დაგრჩა პასუხი გაუცემელი.


არას რულ წ ლო ვანს შე უძ ლია მშობ ლის ან მე ურ ვე ო ბი სა და მზრუნ ვე ლო ბის ორ გა ნოს მეშ ვე ო ბით მი მარ თოს სა სა მარ თ ლოს მი სი უფ ლე ბე ბის დარ ღ ვე ვის შემ თხვე ვა ში.

არას რულ წ ლო ვანს შე უძ ლია მი მარ თოს სა ხალ ხო დამ ც ველს მი სი უფ ლე ბე ბის დარღ ვე ვის შემ თხ ვე ვა ში.

გა ე როს ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბის დაც ვის კო მი ტე ტი მი ი ღებს სა ქარ თ ვე ლო დან გან სახილ ვე ლად საქ მეს, რო მე ლიც ეხე ბა დარ ღ ვე ვას, ჩა დე ნილს 2016 წლის დე კემ ბ რის შემ დეგ, გან ხი ლუ ლია ყვე ლა ად გი ლობ რივ ინ ს ტან ცი ა ში და ბო ლო გან ხილ ვო დან არ არის გა სუ ლი 1 წე ლი წად ზე მე ტი.

46

48

Documents

მართლმსაჯულება და ბავშვის უფლებებიteen.court.ge/appealAllFiles/files/appeal_docs/1550560703__-911651612.pdf@ გაეროს