1

ააა ღღღ დდდ გგგ ოოო მმმ იიი სსს ტტტ იიი ბბბ იიი კკკ ოოო ნნნ იიი

შშუუააღღაამმიისს ჟჟაამმიი

დიდ შაბათს, ღამის 11 საათზე, პასექის დღესასწაულის დაწყებამდე 1 საათით

ადრე, მნათე რეკავს ზარს. შუაღამის ჟამის დაწყების წინ, მღვდელი ჩვეულებრივი

წესით წაიკითხავს „შესვლის ლოცვებს“.

აღსავლის კარი და კრეტსაბმელი დახურულია.

ოლარით შემოსილი მღვდელი ამბიონზე წარმოსთქვამს:

-კურთხეულ არს ღმერთი ჩვენი ყოვლადვე...

-მედავითნე: ამინ! („მეუფეო ზეცათაო“ არ ითქმის) წმიდაო ღმერთო; ყოვლად

წმიდაო; მამაო ჩვენო.

-მღვდელი: რამეთუ შენი არის...

-მედავითნე: ამინ! უფალო შეგვიწყალენ იბ-გზის. დიდება, აწდა. მოვედით

თაყვანის-ვსცეთ გ-გზის; ფსალმუნი ნ: „მიწყალე მე ღმერთო...“

ერთ-ერთი მღვდელი გარდამოხსნის წინ წაიკითხავს შუაღამის ჟამის

საგალობლებს. (თუ მღვდელი მსახურობს მარტო, ამ საგალობლებს მედავითნე

კითხულობს)

გალობა ა. ძლისპირი

(მე-9 გალობამდე მღვდელი იმოსება სრული შესამოსელით.)

რომელმან დაჰფარა სიღრმესა მდევარი, ესე დღეს დაჰფარეს ქუეყანასა ქუეშე,

შვილთა მათ ზღვისა ჰხსნილთასა, ხოლო ჩვენ შემსხმელთაებრ ხმა ვყოთ, უფალსა

უგალობდეთ რომელიცა დიდებულ არს.

(ბ-გზის)

ჩასართავი ყოველ მუხლზე:

დიდება შენდა ღმერთო ჩვენო, დიდება შენდა.

2

უფალო ღმერთო ჩემო, გალობასა განსვლითსა და ქებასა ეპიტაფიითსა გიგალობ

შენ, დაფლვითა შენითა განმხმელსა, ცხოვრებისა შესავალთასა, და სიკუდილითა

მომკლველსა სიკუდილისა და ჯოჯოხეთისასა.

დ-გზის

ზე საყდართა ზედა, და ქვე საფლავსა შინა, გიხილეს რა ქრისტე ზესთა

სოფლისათა და ქვენათა, განგულის-მსიტყველნი შეირყეოდეს, სიკუდილითა

შენითა, რამეთუ ზესთა ბუნებისა, იხილვებოდი მკვდრად, დასაბამი ეგე

ცხოვრებისა.

დ-გზის

რათა დიდებითა შენითა, აღავსო ყოველივე, შთაჰხედ შენ სიღრმეთა ქვეშე

ქვეყანისათა, რამეთუ არა დაგეფარა შენ ადამის-შინა არსებაჲ ჩემი, და დაფლული

განმაახლე მე, განხრწნილი ესე კაცთ-მოყვარე.

დ-გზის

კატავასია

რომელმან დაჰფარა სიღრმესა მდევარი, ესე დღეს დაჰფარეს ქუეყანასა ქვეშე,

შვილთა მათ ზღვისა ჰხსნილთასა, ხოლო ჩვენ შემსხმელთაებრ ხმა ვყოთ, უფალსა

უგალობდეთ რომელიცა დიდებულ არს.

გალობა გ. ძლისპირი

შენ დამკიდებელი წყალთა ზედა ქუეყანისა, გიხილეს რა შექმნილთა,

დამოკიდებული თხემისა ადგილსა, მრავლისა მიერ განცვიფრებისა, შეირყეოდეს

და გიგალობდეს, არავინ არს წმიდა შენსა გარეშე, არცა მართალ უფალო თვინიერ

შენსა.

ბ-გზის

ხატნი დაფლვისა შენისანი აჩვენენ, და ხილვანი განამრავლენ, ხოლო აწ

დაფარულნი შენნი ღმერთმამაკაცად, მხცინვარე უყვენ ჯოჯოხეთს შინათა მეუფეო,

რომელნი ჰხმობდეს და გიგალობდეს, არავინ არს წმიდა შენსა გარეშე, არცა მართალ

უფალო თვინიერ შენსა.

4-გზის

განირთხენ ნებნი და შეაერთენ, ძველად განშორებულნი, ხოლო საფლავსა შინა

შემოსითა, არმენაკისათა განჰხსნენ კრულნი, რომელნი ჰხმობდეს და გიგალობდეს,

არავინ არს წმიდა შენსა გარეშე, არცა მართალ უფალო თვინიერ შენსა.

3

4-გზის

საფლავისა მიერ და ბეჭედთა, შეპყრობილ იქმენ ნებსით, დაუტევნელო, რამეთუ

ძალი შენი აჩვენე ყოვლად-მოქმედებითა ღმრთივ მოქმედად მგალობელთა მიმართ,

არა ვინ არ წმიდა შენსა გარეშე, არცა მართალ უფალო კაცთ-მოყვარე.

4-გზის

კატავასია

შენ დამკიდებელი წყალთა ზედა ქვეყანისა, გიხილეს რა შექმნილთა,

დამოკიდებული თხემისა ადგილსა, მრავლისა მიერ განცვიფრებისა, შეირყეოდეს

და გიგალობდეს, არავინ არს წმიდა შენსა გარეშე, არცა მართალ უფალო თვინიერ

შენსა.

კვერექსი არ აღესრულება

წარდგომა

მხედარნი რომელნი საფლავსა შენსა ჰსცვიდეს მაცხოვარ, ელვარებითა

ანგელოსისათა მკუდარ იქმნნეს, რომელი დედათა ახარებდა აღდგომასა, და

გადიდებდეს შენ დამხსნელსა ხრწნილებისასა, შენ შეგივრდებით საფლავით

აღდგომილსა ღმერთსა ჩვენსა მხოლოსა, უფალო დიდება შენდა.

დიდება, აწდა. იგივე.

გალობა დ. ძლისპირი

ჯუარსა ზედა რა საღმრთოსა, წარმოცალიერება შენი წინათ იხილა, ამბაკომ

ღაღადყო შიშით, განჰსჭერ სახიერ, შენ ძლიერთა სიმტკიცე მზიარებელმან,

ჯოჯოხეთისა შინათამან, ვითარცა ღმერთმან ყოვლად-ძლიერმან.

ბ-გზის

დღე მეშვიდე განჰსწმიდე დღეს, ძველად რომელიცა იგი კურთხეულ-ჰყავ,

საქმეთა განსუენებითა, რამეთუ ჰსცუალებ ყოველთა და განაახლებ მშაბათებელი

მაცხოვარო ჩემო და აღმგებელი, (სიტყვა მხოლოდშობილი მლხინებელი სოფლისა).

დ-გზის

ძალითა უაღრესითა, შენ ვითარცა ღმრთისა მძლისათა, ხორცთაგან ყოვლად

საღმრთოთა, განეყო ქრისტე, სული შენი და განხეთქნა ორნივე, საკრველნი

სიკუდილისა და ჯოჯოხეთისანი, სიმტკიცითა შენითა სიტყუაო.

4

დ-გზის

მომგებელი სიტყვაო, შენდამი ჯოჯოხეთი განმწარდა, ღმერთ-მამაკაცისა მხედი,

გვემათა მიერ, მოწყლულისა და ყოვლად-ძლიერმოქმედისა, გარნა საშინელითა

ხატითა, წარჰსწყმდა იგი და შეიმუსრა.

დ-გზის

კატავასია

ჯვარსა ზედა რა საღმრთოსა, წარმოცალიერება შენი წინათ იხილა, ამბაკომ

ღაღადჰყო შიშით, განჰსჭერ სახიერ, შენ ძლიერთა სიმტკიცე მზიარებელმან,

ჯოჯოხეთისა შინათამან, ვითარცა ღმერთმან ყოვლად-ძლიერმან.

გალობა ე. ძლისპირი

ღმრთივ განცხადება შენი ქრისტე ჩვენდა მომართ ქმნილი წყალობით, იხილა რა

ისაია, ნათელი იგი მიუმწუხრებელი, ღამითგან აღმსთობილი ჰხმობდა, აღსდგენ

მკუდარნი და ყოველნი, ქუეყანისა ნაშობნი იხარებდენ.

ბ-გზის

ახალ ჰყოფ ქვეყანისათა, შემოქმედო მიწიერ ქმნილნი, და არმენაკი და საფლავი,

ცხად ჰყოფენ შენსა საიდუმლოსა, რამეთუ შვენიერი მზრახველი მოასწავებს

განზრახვასა მამისასა ახალყოფასა ჩემსა.

დ-გზის

სიკუდილითა მოკუდავებასა, და დაფლვითა ხრწნილებასა შეჰსცვალებ, რამეთუ

უხრწნელ ჰყოფ ღმრთივ შუენიერად, უკვდავმყოფელი მიღებულისა, რამეთუ

ხორცთა შენთა ხრწნილება არა იხილეს, არცა სული შენი დატევებულ იქმნა

ჯოჯოხეთს შინა.

დ-გზის

უქორწინებელისაგან, გამოსრულმან და გვერდ-განგმირულმან, მის მიერ ჰყავ

განახლებაი ევასი, ადამ მეორე-ქმნილმან, და დაძინებულმან ძილითა უაღრეს

ბუნებისათა, აღადგინე ცხოვრებად სიკუდილისაგან ყოვლად-ძლიერო.

დ-გზის

კატავასია

ღმრთივ განცხადება შენი ქრისტე ჩვენდა მომართ ქმნილი წყალობით, იხილა რა

ისაია, ნათელი იგი მიუმწუხრებელი, ღამითგან აღმსთობილი ჰხმობდა, აღსდგენ

მკუდარნი და ყოველნი, ქუეყანისა ნაშობნი იხარებდენ.

5

გალობა ვ. ძლისპირი

დაცვულ იქმნა, გარნა არა დაჰშთა, მხეცისა მკერდსა იონა, რამეთუ სახედ შენისა,

ვნებისა და დაფლვისა, ვითარცა სასძლოთ აღმოჰხდა, ვეშაპით და უღაღადებდა იგი,

მხედართა მათ მცველნო, ამაონო ცრუნო, წყალობა თქუენი დაუტევეთ თქვენ დღეს.

ბ-გზის

რაჟამს მოჰკუედ, სიტყუაო ღმრთისაო ნებსით, არავე განეშორე გუამსა,

რომელიცა შეგემოსა, შენ დაღათაცუ დაჰხსნდა, წმიდა ტაძარი შენი, ჟამსა ვნებისა

შენისასა დღეს, ხოლო ღმრთაება და კაცება ერთბამად, განუყოფელად და

შეურწყმელად ეგო.

დ-გზის

ცოდვათათვის ადამ პირველისა, მოკვდა უკვდავი კაცობრივ, ხოლო დაღაცათუ

ივნო ხორცითა, არამედ ეგო ღმრთაება უვნებლად, და განხრწნილი იგი ბუნება

ჩვენი, შეერთებულ ბუნებასა თვისსა, ჰყო იგი უხრწნელ სახიერებით.

დ-გზის

ჰმეუფებდა, ჯოჯოხეთი პირველ, ნათესავსა ზედა ჩვენსა, არამედ არა დაადგრა,

რამეთუ რაჟამს იგი დაეფალ ნებსით ქრისტე, და სიკუდილისა მოქლონნი

შეჰმუსრენ, და საუკუნითგანთა მომკუდართა ახარე, რაჟამს იქმენ შენ პირმშო

მკვდართა მხსნელო.

დ-გზის

კატავასია

დაცვულ იქმნა, გარნა არა დაჰშთა, მხეცისა მკერდსა იონა, რამეთუ სახედ შენისა,

ვნებისა და დაფლვისა, ვითარცა სასძლოთ აღმოჰხდა, ვეშაპით და უღაღადებდა იგი,

მხედართა მათ მცუელნო, ამაონო ცრუნო, წყალობა თქვენი დაუტევეთ თქვენ დღეს.

კვერექსი არ აღესრულება

კონდაკი. ხმა ზ

რომელმან დაჰხშნა უფსკრულნი მკვდრად იხილვების, მურითა და ალოჲთა

შემურვილი, საფლავსა დაიდების, წარგრაგნილი სუდარითა, ვითარცა მკვდარი,

6

უკუდავებისა მომცემელი, და დედანი ნელსაცხებლის მომღებელნი, საფლავსა მისსა

ზედა, გოდებით ჰღაღადებდეს, ესე არს დღე, უფროსად კურთხეული, შაბათისა

წმიდა, რომელსა ქრისტესა ღმერთსა, ვითარცა რა, ძილისაგან აღდგომა ჰნებავს,

საფლავთაგან, მესამესა დღესა.

იკოსი

მპყრობელი ყოველთა დაბადებულთა, ჯვარსა ზედა ამაღლდა, და შეძრწუნებულ

იქმნნეს ყოველნი არსნი, იხილეს რა იგი ძელსა ზედა, უმჰსჯავროდ დასჯილი

ხორცითა. მზემან ნათელი თვისი დაიფარა და ქვეყანა, ზარტეხილი შეიმუსრვოდა,

ხოლო ზღვამან დაუტევა საზღვარი და ივლტოდა და კლდენი განიპნეს და,

საფლავნი აღეხვნეს, და მრავალნი გვამნი, შესვენებულთა წმიდათანი აღჰსდგეს,

ჯოჯოხეთი დაირღვა, და დედანი ჰხმობდეს, ესე არს შაბათი, უფროსად

კურთხეული, რომელსა შინა აღჰსდგეს უფალი.

გალობა ზ. ძლისპირი

ჵ სასწაული, სახმილსა შინა გამომხსნელი, ღირსთა ყრმათა ალისაგან, სამარესა

მკვდრად, უსულოდ დაიდების, მაცხოვრად ჩვენდა, რომელსა უღაღადებთ, ღმერთო

მხსნელო ჩვენო კურთხეულ ხარ შენ.

ბ-გზის

იწყლა ქვესკნელი, გულითა შეიწყნარა რა მოწყლული გვერდსა ლახვრითა, და

ექვს ცეცხლითა, საღმრთოჲთა განლეული, მაცხოვრად ჩვენდა, რომელსა

უღაღადებთ ღმერთო, მხსნელო ჩვენო კურთხეულ ხარ შენ.

გ-გზის

ეჰა საფლავი, რამეთუ მის შორის შემცველი, მძინარება შემოქმედისა, საუნჯედ

ჰხსნისა, საღმრთოსა გამოჰსჩნდების, მაცხოვრად ჩვენდა, რომელსა უღაღადებთ,

ღმერთო მხსნელო ჩვენო, კურთხეულ ხარ შენ.

გ-გზის

ჰსჯული მოკვდავი, საფლავსა დადებისა ყოველთა ცხოვრებასა შეიწყნარებს, და

ამას წყაროდ ცხოვრებისად აჩვენებს, მაცხოვრად ჩვენდა, რომელსა უღაღადებთ,

ღმერთო მხსნელო ჩვენო კურთხეულ ხარ შენ.

გ-გზის

ერთივე იყო ჯოჯოხეთს საფლავსა და ედემს და მამისა და სულისა თანა

ღმრთაება განუჭრელი, მაცხოვრად ჩვენდა, რომელსა უღაღადებთ, ღმერთო

მხსნელო ჩვენო კურთხეულ ხარ შენ.

7

გ-გზის

კატავასია

ჵ სასწაული, სახმილსა შინა გამომხსნელი, ღირსთა ყრმათა ალისაგან, სამარესა

მკვდრად, უსულოდ დაიდების, მაცხოვრად ჩვენდა, რომელსა უღაღადებთ, ღმერთო

მხსნელო ჩვენო კურთხეულ ხარ შენ.

გალობა ჱ. ძლისპირი

განჰკრთი განცვიფრებით ცაო და, შეირყიენით მიწისა საფუძველნი, რამეთუ

შეერაცხების, მკვდართა, მყოფი მაღალთა შინა, და კნინსა საფლავსა ესტუმრების,

ყრმანი აკურთხევდით მას, მღვდელნი უგალობდით მას, ერნი უფროსად

ამაღლებდით მას უკუნისამდე.

ბ-გზის

დაჰხსნა უხრწნელი ტაძარი, და აღემართა მხოლო, დამხობილი კარავი, რამეთუ,

ადამ პირველისა მის, შთასრულ იქმნა მეორე, ჯოჯოხეთისა საუნჯეთამდე, ყრმანი

აკურთხევდით მას, მღვდელნი უგალობდით მას, ერნი უფროსად, ამაღლებდით მას

უკუნისამდე.

დ-გზის

დაჰსცხრა კადრი მოწაფეთა, არიმათიელი ჰრჩეული იქმნა იოსებ, რამეთუ,

მკვდრად შიშვლად სახილველი, ყოველთა ზედა ღმერთი, მოითხოვა შემურვად, და

ჰხმობდა, ყრმანი აკურთხევდით მას, მღვდელნი უგალობდით მას, ერნი უფროსად,

ამაღლებდით მას უკუნისამდე.

დ-გზის

ჵ ახალი საკვირველნი, ჵ სახიერება, და უსაზღვრო თავსდება, რამეთუ საფლავსა

დაიბეჭდვის, მყოფი მაღალთა შინა, და მაცთურით ჰხადიან ღმერთსა ბილწნი,

ყრმანი აკურთხევდით მას, მღვდელნი უგალობდით მას, ერნი უფროსად,

ამაღლებდით მას უკუნისამდე.

დ-გზის

კატავასია

განკრთი განცვიფრებით ცაო და, შეირყიენით მიწისა საფუძველნი, რამეთუ

შეერაცხების, მკვდართა, მყოფი მაღალთა შინა, და კნინსა საფლავსა ესტუმრების,

ყრმანი აკურთხევდით მას, მღვდელნი უგალობდის მას, ერნი უფროსად,

ამაღლებდით მას უკუნისამდე.

8

გალობა თ. ძლისპირი

შენიშვნა: გაიღება აღსავლის კარი. მღვდელი სრული შესამოსელით გამოდის

აღსავლის კარით გარდამოხსნასთან და უკმევს 1-გზის (ოთხივე მხრიდან)

ნუ მტირ მე დედაო მხილველი, საფლავსა შინა ძისა, რომელი მუცლად-მიღე,

თვინიერ თესლისა, რამეთუ აღვსდგე და, ვიდიდო მე ღმთაებრ, და მაღალ ვყვნე

დიდებით, სარწმუნოდ და სირვილით, დაუცხრომელად შენნი მგალობელნი.

ბ-გზის

უცხოსა შობასა შენსა, ზესთა ქმნილი ლმობათა, უფროსად ნეტარ ვიქმენ

დაუწყებელო ძეო, და აწ ღმერთო ჩემო, გხედავ მკვდრად უსულოდ, ტკივილთა

ლახვრითა განგმერილი სიმწარით, არამედ აღჰსდეგ რათა, უმეტესად ვიდიდო.

დ-გზის

ქვეყანა დამფარავს ნებსით, გარნა ჯოჯოხეთისა, მე ბჭენი მიძრწიან, მხედვენ რა

შემოსილსა, შეღებულითა მით, შურისძიებისა სამოსლითა დედაო, რამეთუ

დამთრგუნველი, ჯვარითა მტერთა აღუდგე, და გადიდო შენ.

დ-გზის

იხარებდინ აღგებული, და იშვებდინ ყოველნი, ქვეყანისა ნაშობნი, ესერა ტყვე

იქმნების, მტერი ჯოჯოხეთი, დედანო მირონი შემომწირეთ, რამეთუ ადამს

ნაშობითურთ ვიხსნი, და მესამესა დღესა აღვჰსდგები მე.

დ-გზის

(კატავასიის გალობის დაწყებისთანავე მღვდლები გარდამოხსნას გადაასვენებენ

საკურთხეველში)

კატავასია

ნუ მტრი მე დედაო მხილველი, საფლავსა შინა ძინა, რომელი მცულად-მიღე,

თვინიერ თესლისა, რამეთუ აღვდგე და ვიდიდო მე ღმრთაებრ, და მაღალ ვყვნე

დიდებით, სარწმუნოდ და სურვილით, დაუცხრომელად შენნი მგალობელნი.

აღსავლის კარი და კრეტსაბმელი დაიხურება.

წმიდაო ღმერთო; ყოვლად წმიდაო; მამაო ჩვენო.

ასამაღლებელი

9

-მღვდელი: რამეთუ შენი არს სუფევა, ძალი და დიდება, მამისა და ძისა და წმიდისა

სულისა აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე!

-მგალობლები: ამინ!

-მედავითნე: ტროპარი

რაჟამს ჰშთახედ საფლავად, ცხოვრება ეგე უკვდავი, მაშინ ჯოჯოხეთი

შეაძრწუნე, ელვითა მით ღმრთაებისა შენისათა, ხოლო რაჟამს მკვდარნი

ქვესკნელით აღმოიყვანენ, მაშინ ყოველნი ძალნი ცათანი ჰღაღადებდნენ, ცხოვრების

მომცემელო, ქრისტე ღმერთო დიდება შენდა.

მცირე მრჩობლი კვერექსი:

-მღვდელი: შეგვიწყალენ ჩვენ ღმერთო დიდითა ...

-მგალობლები: უფალო შეგვიწყალენ გ-გზის (ყოველ მუხლზე)

ასამაღლებელი

-მღვდელი: რამეთუ მოწყალე და კაცთმოყვარე ღმერთი ხარ...

-მგალობლები: ამინ!

-მღვდელი: დიდება შენდა, ქრისტე ღმერთო, სასოებაო ჩვენო, დიდება შენდა.

-მგალობლები: დიდება, აწდა. უფალო შეგვიწყალენ გ-გზის; სახელითა უფლისათა...

გვაკურთხენ!

მღვდელი ამბიონიდან წარმოსთქვამს:

-ქრისტემან ჭეშმარიტმან ღმერთმან ჩვენმან...

-მგალობლები: ამინ! უფალო შეგვიწყალენ გ-გზის.

ცისკრის დაწყებამდე მომზადდება ჭურჭელი ცეცხლით და საკმევლით

კეთილსურნელებისთვის.

სამღვდელოება შეიმოსება სადღესასწაულო შესამოსლით.

ტაძარს განაწყობენ სადღესასწაულოდ.

10

ცცციიისსსკკკააარრრიიი

აღსავლის კარი დაკეტილია

სადღესასწაულოდ შემოსილი მღვდელი თანაარსით და საცეცხლურით ხელში

უკმევს ტრაპეზსა და მასზე დასვენებულ გარდამოხსნას ოთხივე მხრიდან გალობით

(დაბალი ხმით) - „აღდგომასა შენსა ქრისტე“...

გაიღება კრეტსაბმელი

მღვდელი ისევ უკმევს ტრაპეზსა და გარდამოხსნას გალობით (წინაზე უფრო

მაღალი ხმით) - „აღდგომასა შენსა ქრისტე“...

გაიღება აღსავლის კარი

და აღარ დაიხურება ბრწყინვალე შვიდეულის გასვლამდე.

მღვდელი კვლავ უკმევს ტრაპეზსა და გადრამოხსნას გალობით (უკვე მაღალი

ხმით) - „აღდგომასა შენსა ქრისტე მაცხოვარ, ანგელოზნი უგალობენ ცათა შინა“.

გუნდი - „და ჩვენცა ღირსმყვენ ქვეყანასა ზედა, წმიდით გულით დიდებად შენდა“.

მღვდელი სახარებით ხატებით და მრევლთან ერთად გადის და შემოუვლის ტაძარს

სამჯერ საათის ისრის მოძრაობის მიმართულების საწინააღმდეგოდ; (ტაძრისგან

გამოსვლისთანავე კეთილსურნელებისთვის მომზადებული ერთი ჭურჭელი

დაიდგმება საკურთხეველში, მეორე -შუა ტაძარში); ლიტანიობის დროს სრულდება

ზარების სადღესასწაულო რეკვა და გამუდმებით იგალობება - „აღდგომასა შენსა

ქრისტე მაცხოვარ, ანგელოზნი უგალობენ ცათა შინა და ჩვენცა ღირს-მყვენ წმიდით

გულით დიდებად შენდა!“

მესამედ შემოვლის შემდეგ დადგებიან დასავლეთის კართან, მღვდელი უკმევს

ხატებს და ხალხს, შებრუნდება მარცხენაში თანაარსით გამოსახავს ჯვარს, თან

წარმოთქვავს – „დიდება წმიდასა და თანაარსსა...“

გუნდი – ამინ!

მღვდელი – „ ქრისტე აღდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილისა

დამთრგუნველი და საფლავების-შინათა ცხოვრების-მიმნიჭებელი!“ გ-გზის

11

გუნდი –„ ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“ გ-გზის

მღვდელი– აღსდეგინ ღმერთი და განიბნინენ ყოველნი...

გუნდი – „ ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“ ა - გზის

მღვდელი – ვითარცა მოაკლდენ კუამლსა...“

გუნდი – „ ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“ ა - გზის

მღვდელი – ესრეთ წარჰსწყმდენ ცოდვილნი...

გუნდი – „ ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“ ა - გზის

მღვდელი – ესე არს დღე რომელ ჰქმნა...

გუნდი - „ ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“ ა - გზის

მღვდელი (მაღალი ხმით) – „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით სიკვდილითა

სიკვდილითა დამთრგუნველი“

გუნდი – „და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი“.

მღვდელი შებრძანდება ტაძარში და კვერექსის დაწყებამდე იგალობება

მღვდელი მრევლთან ერთად შებრძანდება კეთილსურნელებით აღსავსე ტაძარში

(კვერექსის დაწყებამდე იგალობება „ ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“

რამდენიმეჯერ), დადგება ტრაპეზის წინ.

აღესრულება დიდი კვერექსი

იწყება აღდგომის საგალობლები

ყოველი გალობის დროს იქნება კმევა(რამდენიმე მღვდლის მსახურების

შემთხვევაში მორიგეობით აღასრულებენ). კმევის დროს მღვდელს ხელში უნდა

ეჭიროს თანაარსი. ყოვლი გალობის ძლისპირთა დასაწყის სიტყვებს წარმოთქვამს

მღვდელი - შემდეგ სრულად იგალობებს გუნდი ან წაიკითხავს მედავითნე.

გალობა ა. ძლისპირი

აღდგომისა დღე არს, განვბრწინდებოდეთ აწ ერნო, პასხა უფლისა, პასხა,

რომლითა ქრისტემან ღმერთმან სიკვდილისაგან მიხსნნა, და ქვეყანით ცად

აღმიყვანნა სუფევად, ძლევისა მგალობელნი დღეს.

დ-გზის

12

ჩასართავი ყოველ მუხლზე – ქრისტე აღდგა მკვდრეთით! (მხოლოდ ეს სამი

სიტყვა)

განვიწმიდნეთ საცნობელნი და ესრეთ ვიხილოთ ნათელი უხილავი აღდგომისა

ქრისტესისა, განმაბრწყინვებელი და გიხაროდენი სიტყვაი ცხადად ვისმინოთ,

ძლევისა მგალობელნი დღეს.

ვ-გზის

ცანი ყოვლად-ღირსებით მხიარულ-იქმნენ დღეს და ქვეყანა იშვებდინ,

დღესასწაულობდ ყოველი სოფელი ხილული და უხილავი, ცხადად ვისმინოთ

ესრეთ, ძლევისა მგალობელთა დღეს.

ვ-გზის

კატავასია

აღდგომისა დღე არს, განვბრწინდებოდეთ აწ ერნო, პასხა უფლისა, პასხა,

რომლითა ქრისტემან ღმერთმან სიკვდილისაგან მიხსნნა, და ქვეყანით ცად

აღმიყვანნა სუფევად, ძლევისა მგალობელნი დღეს.

გუნდი – „ ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“

გ-გზის

მცირე კვერექსი

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

გალობა გ. ძლისპირი

მოვედით და ვსვათ სასმელი ახალი, არა კლდით მყარით ნაშოვან-ქმნილი,

არამედ უხრწნელებისა, წყარო ქმნილი ქრისტეს საფლავით, რომლითა

განვსძლიერდით.

დ-გზის

აწ ყოვლითურთ აღივსო ნათლითა ცა, და ქვეყანა, და ქვესკნელი, და ყოველივე

ქმნილი დღესასწაულობს აღდგომასა ქრისტესსა, რომლითა განვსძლიერდით.

ვ-გზის

13

გუშინ შენ-თანა ჯვარს-ვეცმოდი ქრისტე, და თანა-აღვსდგები დღეს აღდგომასა

შენსა, გუშინ შენ-თანა დავიფლვვოდი, შენ მადიდე მაცხოვარ, სასუფეველსა შენსა.

ვ-გზის

კატავასია

მოვედით და ვსვათ სასმელი ახალი, არა კლდით მყარით ნაშოვან-ქმნილი,

არამედ უხრწნელებისა, წყარო ქმნილი ქრისტეს საფლავით, რომლითა

განვსძლიერდით.

გუნდი – „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“

გ-გზის

მცირე კვერქსი

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

იპაკო

ცისკარსა მსთუად მოვიდა მარიამ მოყვსებითურთ, და ჰპოვა ლოდი იგი

გარდაგორვებული, და ანგელოზისაგან ესმა ხმა საწადელი, ნათელსა შინა

სამარადისოსა მყოფსა მას, მკვდართა თანა რად ეძიებთ ვითარცა კაცსა, იხილენით

დაფლვისა მისისა სახვეველნი, და ყოველსა სოფელსა უქადაგეთ, ვითარმედ

სიკვდილი მოჰკლა მხსნელმან ჩვენმან, და აღსდგა დიდებით, ვითარცა არს იგი ძე

ღმრთისა, და მაცხოვარი კაცთა ნათესავისა.

გალობა დ. ძლისპირი

საღმრთოსა სახმილავსა ზედა, საღმრთო მეტყველი ამბაკომ ჰსდეგინ ჩვენ-თანა

და გვიჩვენენ ჩვენ ანგელოზი ნათლისა, ბრწყინვალედ მეტყველი ესრეთ, ცხოვრება

არს სოფლისა, რამეთუ აღსდგა ქრისტე ვითარცა ყოვლისა შემძლებელი.

დ-გზის

14

უვნებელად განმღებელად ქალწულებრივისა საშოსა, ითქვა ქრისტე, ხოლო

ვითარცა კაცსა კრავად ეწოდა, ხოლო უბიწო, ვითარცა უცხოსა ბრალთაგან პასექსა

ჩვენთვის, და ვითარცა ჭეშმარიტსა ღმერთსა სრულ სახელ-ედვა.

დ-გზის

ვითარ ტარიგი უბიწო, მაკურთხეველი ჩვენი, გვირგვინი ქრისტე, ნებსით

ყოველთათვის დაიკლა, პასექად წმიდა-მყოფელად, და კვალად შვენიერად

საფლავით, სიმართლისა იგი მზე აღმოგვიბრწყინდა ჩვენ.

დ-გზის

წინაშე აჩრდილებრივისა კიდობნისა ჰროკვიდა დავით მამა ღმრთისა, ხოლო

ჩვენ ერი ღმრთისა, იგავთა აღსრულებითა, ხედვითა, საღმრთოდ ვიშვებთ, რამეთუ

აღსდგა ქრისტე ვითარცა ყოვლისა შემძლებელი.

დ-გზის

კატავასია

საღმრთოსა სახმილავსა ზედა, საღმრთო მეტყველი ამბაკომ ჰსდეგინ ჩვენ-თანა

და გვიჩვენენ ჩვენ ანგელოზი ნათლისა, ბრწყინვალედ მეტყველი ესრეთ, ცხოვრება

არს სოფლისა, რამეთუ აღსდგა ქრისტე ვითარცა ყოვლისა შემძლებელი.

გუნდი – „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“

გ-გზის

მცირე კვერექსი

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

გალობა ე. ძლისპირი

აღვიმსთოთ ჩვენ ცისკარსა მსთუად და მირონთა წილ , გალობა მივუძღვანოთ

მეუფესა, ვიხილოთ სიმართლისა მზედ ცხოვრებისად ქრისტე, ყოვლად

აღმობრწყინვებული.

დ-გზის

15

უზომო იგი მოწყალება შენი ჯოჯოხეთისა კრულთა რაჟამს იხილეს, ნათლად

ისწრაფეს ქრისტე, ფერხითა მოხარულითა, ტყველვიდეს პასქად საუკუნოდ.

ვ-გზის

ლამპარ-შემოსით მივეგებნეთ ქრისტესა, საფლავით გამომავალსა სიძესა,

დავდღესასწაულობდეთ მედღესასწაულეთა წესთა თანა, ცხოვრებისა პასექსა.

ვ-გზის

კატავასია

აღვიმსთოთ ჩვენ ცისკარსა მსთუად და მირონთა წილ , გალობა მივუძღვანოთ

მეუფესა, ვიხილოთ სიმართლისა მზედ ცხოვრებისად ქრისტე, ყოვლად

აღმობრწყინვებული.

გუნდი – „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით…”

გ-გზის

მცირე კვერექსი

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

გალობა ვ. ძლისპირი

შთახედ შენ ქვესკნელთა ქვეშე ქვეყანისათა, და შეჰმუსრენ მოქლონნი,

საუკუნოდ პყრობილთა შებორკილებულთანი, და სამ-დღე მკვდარი, ვითარ იონა

ვეშაპით, ეგრეთ აღჰსდექ საფლავით.

დ-გზის

დაიცვენ ბეჭედნი აღუტეხელად ქრისტე, აღდგომასა საფლავით, რომელმან

კლიტენი ქალწულებისანი არა განჰხრწენ შობისა, და განმიხვენ ბჭენი სამოთხისანი.

ვ-გზის

მაცხოვარ, ცხოველი და დაუკვლველი მსხვერპლი, ვითარცა ღმერთმან, თავი

თვისი ნებსით შეჰსწირე მამისა, და აღადგინე ადამ, ყოვლით ნათესავითურთ,

რაჟამს აღსდეგ საფლავით.

16

ვ-გზის

კატავასია

შთახედ შენ ქვესკნელთა ქვეშე ქვეყანისათა, და შეჰმუსრენ მოქლონნი,

საუკუნოდ პყრობილთა შებორკილებულთანი, და სამ-დღე მკვდარი, ვითარ იონა

ვეშაპით, ეგრეთ აღჰსდექ საფლავით.

გუნდი - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“

გ-გზის

მცირე კვერექსი

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

კონდაკი ხმა ჱ

დაღაცა თუ ნებსით თვისით საფლავად შთაჰხედ უკვდავი, არამედ ჯოჯოხეთისა

იგი ძალი დაარღვიე, და აღჰსდეგ ვითარცა მძლე ქრისტე ღმერთო, ხოლო

მენელსაცხებლეთა დედათა ხარებაჲ მიჰმადლე, და მოციქულთა მშვიდობაჲ

მიანიჭე, რომელმან დაცემულთა მიეც აღდგომაჲ.

იკოსი

უპირატესი მზისა მზე შთაჰხდა ოდესმე საფლავსა შინა, რომელსა ცისკარს

მსთვად ეძიებდეს ვითარცა დღისი მენელსაცხებლენი დედანი, და ურთიერთას

ეტყოდეს, მოვედით ჵ, მეგობარნო, და ვჰსცხოთ ნელსაცხებელი ხორცთა

დაფლულთა, მდებარეთა საფლავსა შინა, გვამისა ადამ დაცემულისა

აღმადგინებელთა, წარვიდეთ და მივისწრაფოთ ვითარცა მოგვნი და თაყვანის-

ვსცეთ, და მიუძღვანოთ სუნნელი, შესამურავი ვითარცა ძღვენი, არა სახვევლითა,

არამედ სუდარითა წარგრაგნილსა და ტირილით ღაღად-ვჰყოთ, აღჰსდეგ ჵ,

მეუფეო, რომელმან დაცემულთა მიეც აღდგომაჲ.

სვინაქსარი

(წაიკითხავს მედავითნე)

17

თვით ცხოველ-შემოსილსა მას აღდგომასა, ვდღესასწაულობთ უფლისა ღმრთისა

და მაცხოვრისა ჩვენისა იესო ქრისტესსა, რომელსა უკვე ფასექად ეწოდების,

რომელი ებრაელთა თანა მზრახველობით წიაღმყვანებლად ითარგმანების. ესე უკვე

დღე არს, რომელსა შინა ღმერთმან სოფელი ესე არა-არსისაგან არსებად მოიყვანა.

ამასვე დღესა ისრაელთა ერნი შორის ზღვასა მას მეწამულსა განიყვანა, და გამოიხსნა

ხელისაგან ფარაოჲსა. კვალად უკვე ამასვე დღესა შინა გარდამოხდა ზეცით და

დაემკვიდრა მუცელსა ქალწულისასა, და აწ ჯოჯოხეთისა მის საუნჯისაგან

ყოველივე კაცთა ბუნებანი გამოიტაცნა, და ზეცად აღიყვანა და პირველსავე მას

უხრწნელებისა პატივსა კვალად ღირს-ყვნა.გარნა შთაჰხდა რა ჯოჯოხეთად, არა

ყოველნი აღმოიყვანა, არამედ იგინი, რაოდენნიცა იყვნენ მორწმუნენი მისნი. ხოლო

სულნი იგი წმიდათანი რაოდენნიცა იყვნენ საუკუნითგან პყრობილნი,

ჯოჯოხეთისა მისგან განათავისუფლნა, და მათ ყოველთავე მიანიჭა აღსლვა ზეცად.

და აწ ამისთვის უმეტეს ბუნებითისა სიხარულისა და ბრწყინვალებისა აღდგომასა

ვდღესასწაულობთ სიხარულისა მჰსგავსებითა, რომლითაცა ბუნებჲ ჩვენი

მოწყალებითა წყალობისა ღმრთისათა განმდიდრდა, და ეგრეთვე მტერობაცა

შეიმუსრა, და კვალად შეერთება ჩვენი ანგელოსთა თანა გვეჩვენნა, ამის-თვისცა

ჩვენცა ჩვეულებისაებრ ვყოფთ ამბორის-ყოფასა გინა მოკითხვასა.

ხოლო აღდგომა უფლისა ესრეთ იყო, ოდესცა ჰსცვიოდენ მხედარნი საფლავსა

მას, იქმნა შუაღამესა ოდენ ძრვა და გარდამოჰხდა ანგელოზი დაგარდააგორვა

ლოდი იგი კარისა მისგან საფლავისა, შეძღწუნდენ მცველნი იგი და ივლტოდენ. და

მირავიდენ მუნ დედანი შაბათსა მწუხრად, ვიდრე შუა-ღამითგან ოდენ შაბათისა,

და პირველად უკვე აღდგომა უფლისა ეუწყა დედასა მისსა, რომელი ჰსჯდა პირის-

პირ საფლავსა მის მაგდალინელის თანა. ვითარცა იტყვის მათე:

არამედ რათა იყოს შეუორგულებელად აღდგომა, ვინათგან დედისა მიახლებითა

იტყვიან მახარებელნი, პირველად ეჩვენა მაგდალინელსა მას მარიამს, და იხილა მან

ანგელოსი ლოდსა ზედა მჯდომარე, და კვალად იხილა მან საფლავი იგი, რომელიცა

უკვე აღდგომასა უფლისასა აუწყებს, და ეტყვის ვითარმედ აღჰსდგა, არა არს აქა, აჰა

ადგილი სადა დასდვეს უფალი. ხოლო ესმა რა ესე მას მიჰრბიოდა უმხურვალესთა

მათ მოწაფეთაგანთა პეტრეს და იოანეს მიმართ, და ახარა მათ აღდგომა. და მოიქცა

მიერითგან მეორისა მარიამისა, შეემთხვია მათ გზასა ზედა ქრისტე და ჰრქვა მათ

გიხაროდენი. ჯერ-იყო უკვე ნათესავისა მის, რომელსა ესმა პირველ მწუხარებით

ჰშვნე შვილნი შენნი, მიგანვე უკვე პირველად სმენა სიხარულისა. ხოლო იგინი

18

სიყვარულითა ძლეულნი მოუხდენ, და ყოვლად-წმიდათა ფერხთა მისთა

შეეხებოდენ მოკრძალვისა გულის-ხმის-ყოფითა. ხოლო მოციქულნი იგი

მირბიოდენ საფლავად, იოანემ შთაჰხედნა საფლავსა მას, და შინა არა შევიდა. ხოლო

პეტრე შევიდა შინაგან და იხილვიდა გულისმოდგინედ, და შეეხო არდაგსა და

სუდარსა. და კვალად მოვიდა მაგდალინელა ცისკარს საფლავსა სხვათა მათ თანა

დედათა და ენებათ ხილვითა დარწმუნება, და დადგნენ გარეშეთა მათ თანა და

ტიროდენ და მარიამ შევიდა შინაგან საფლავსა მას და იხილნა ორნი ანგელოზნი

ბრწყინვალენი, ვითარცა ელვანი და აყენბდენ მას და ეტოდენ, დედაკაცო რასა

ჰსტირ, ვის ეძიებ, იესოს ეძიებთ ნაზარეველსა ჯვარ-ცმულსა, არა არს აქა არამედ

აღსდგა. და მეყვსეულად გამორავიდა მიერ საფლავით იხილეს უფალი. და გარე

უკუნ-იქცა იგი იხილა ქრისტე მდგომარე, და ჰგონებდა მას მემტილესა ვისმე,

ვინათგან იყო საფლავი იგი მტილსა შინა, ჰრვა მას, უფალო, უკეთუ შენ აღიღე იგი,

მითხარ მე სადა დასდევ იგი, რათა მე წარმოვიღო იგი. და კვალად ანგელოზთა

მიმართ მიიხილვიდა მარიამ და ეტყოდა მაგდალინელსა მაცხოვარი:

ხოლო ტკბილი ჩვეულებისა ხმაჲ ქრისტესი რა ესმა, ენება შეხება მისი. და იგი

ეტყოდა მას, ნუ შემომეხები მე, რამეთუ არღა აღსრულ-ვარ მამისა ჩემისა, არამედ

წარვედ ძმათა ჩემთა თანა და არქუ მათ, რაოდენიცა იხილეთ და გესმათ. ხოლო

მაგდალინელმან ესე ჰყო ესრეთ. განთიადსა ოდენ დღისასა, კვალად სხვათა მათ

თანა მივიდა საფლავად ერთბამად იოანესა და სალომეს თანა, აღმოსლვასა ოდენ

მზისასა. და კვალად ვსთქუა, ვითარმედ სხვასა და სხვასა დროსა პირად-პირადად

იყო მისლვა მუნ დედათა მათ საფლავსა მას ზედა, მათ თანავე იყო ღმრთის-

მშობელიცა, ესე იგი არს, რომელსა იტყვის მარიამ იოსესი, ხოლო იყო იოსებ ძე

იოსესი. და აწ არა უწყით, რომელსა ჟამსა აღსდგა უფალი. და იტყვიან რომელნიმე,

ვითარმედ პირველსა მას ქათმის-ხმობასა. ხოლო სხვანი იტყვიან. ოდესცა იყო

ძრვაო, და სხვანი სხვად, და სხვად.

იქმნა რა ესე ესრეთ, აჰა ესერა ვინმე დასისაგანი მივიდა და აუწყა რაოდენნი რა

იქმნა, მღვდელთ-მოძღვართა მათ. ხოლო მათ მოიმადლეს ვეცხლითა და ასწავეს

რათა ესრეთ ჰსთქვან, ვითარმედ მოწაფენი მისნი მოვიდენ და წარიპარეს იგი. ხოლო

მწუხრი პირვესა მას დღესა სადაცა იყვნენ მოწაფენი შეკრებულ შიშისათვის

ჰურიათასა, კართა მტკიცედ დახშულთა შევიდა მათ თანა იესო და იყო იგი

უხრწნელითა ხორცითა, და ახარა მათ, ჩვეულებისაებრ, მშვიდობა. ხოლო მათ

იხილეს რა განიხარეს ფრიად, და შებერვითა ყოვლად-წმიდისა სულისა მოქმედება

19

მიიღეს. და აწ თუ ვითარ იყო სამისა დღისა აღდგომა უფლისა, ესრეთ სცანთ, ღამე

ხუთ-შაბათისა, და დღე პარასკევისა იტყვიან ებრაელნი ერთ-დღე-ღამედ. და

კვალად პარასკევისა ღამისა და შაბათისა დღესა ჰყოფენ დღე-ღამედ, იქმნა ღამე ესე

ორ. და კვალად შაბათისა ღამესა და კვირიაკისა დღესა, რომელ-არს დასაწყისი და

შესაწყნარებელი მესამე დღე-ღამედ. ესრეთ იქმნა დღე სამი. ანუ არს ესრეთ. მესამესა

ჟამსა პარასკევისასა იქმნა ჯვარ-ცმა. ხოლო მეექვსით ჟამითგან ვიდრე მეცხრე

ჟამადმდე იქმნა ბნელი, ესე გულის-ხმა-ჰყავ ღამედ, და ესრეთ იყო ესე, და მესამით

ჟამითგან ვიდრე მეცხრე ჟამადმდე ერთი დღე-ღამე, და ეგრეთვე კვალად

შემდგომად ბნელისა, ერთი დღე და ღამე პარასკევისა, ესე ორი დღე და ღამე, და

კვალად დღე იგი შაბათისა და ღამე მისი, ესე არს მესამე დღე და ღამე. სიტყვისაებრ

სახარებისა, განთიად ერთსა მას შაბათსა. უკუეთუმცა აღგვითქვა ჩვენ მესამედ

კეთილის მოქმედება მაცხოვარმან, უმოსწრაფესად გვექმნა კეთილი. ეგრეთვე

მადლი და დიდება მას უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

სვინაქსარის დასასრული

აღდგომა ქრისტესი ვიხილეთ, თაყვანის-ვჰსცეთ წმიდასა ამას უფალსა

დიდებისასა იესუს, მხოლოსა უცოდველსა ღმერთსა ჩუენსა, და ესრეთ ხმა ვჰყოთ:

ჯვარსა შენსა თაყვანის-ვჰსცემთ ქრისტე მეუფეო, და წმიდასა აღდგომასა შენსა

ვუგალობთ და ვადიდებთ, რამეთუ შენ ხარ ღმერთი ჩვენი და ჩვენ შენსა გარეშე სხვა

ღმერთი არა ვიცით; მოვედით ყოველნი მორწმუნენი, თაყვანის-ვჰსცეთ ქრისტეს

ღმრთისა ჩვენისა აღდგომასა, რამეთუ აჰა ესერა მოიწია ჯვარისა მიერ და

აღდგომისა სიხარული ყოვლისა სოფლისა. მარადის ვაკურთხევდეთ ქრისტესა და

ვუგალობდეთ აღდგომასა მისსა, რამეთუ ჯვარცმა თავს-იდუა ჩუენთვის და

სიკვდილითა სიკვდილი განაქარვა.

გ გზის

აღსდგა რა იესო საფლავით, ვითარცა ჰსთვა პირველად, მოგვანიჭა ჩვენ

ცხოვრება საუკუნო, და დიდი წყალობა.

გ-გზის

გალობა ზ. ძლისპირი

20

რომელმან ყრმანი იხსნა სახმილისაგან, რაჟამს განკაცნა, ივნო ვითარ

მოკვდავმან, და ვნებითა მოკვდავსა, უხრწნელებისა შეჰმოსა სამოსელი მხოლომან

კურთხეულმან, ღმერთმან მამათამან, და ზესთა ამაღლებულმან.

დ გზის

დედანი ღმრთივ-განბრძნობილნი შემდგომად შენსა, სრბით მირონითა

მიგდევდეს ღმერთსა, და რომელსა მოკვდავად გეძიებდეს აღდგომილსა

დაცხოველსა, თაყვანის-გცეს და პასქა ესე საიდუმლოსა, მოწაფეთა ახარეს.

დ გზის

სიკვდილითა სიკვილისა შემუსრვასა ჯოჯოხეთისასა დღეს ვდღესასწაულობთ,

დასაბამსა და მიზეზსა ახლისა ცხოვრებისასა უგალობთ, მხოლოსა კურთხეულსა,

ღმერთსა მამათასა, და ზესთა აღმატებულსა.

დ გზის

ვითარ ჭეშმარიტ წმიდა, და ყოვლად კრება არს მაცხოვარებისა, ესე ღამე, და

ყოვლად ნათლითშემოსილ, დღე აღდგომისა წინა მახარებელი, ვინა საფლავისაგან,

ზესთა ჟამთა ნათელი ხორცითა აღმოგვიბრწყინდა.

დ გზის

კატავასია

რომელმან ყრმანი იხსნა სახმილისაგან, რაჟამს განკაცნა, ივნო ვითარ მოკვდავმან,

და ვნებითა მოკვდავსა, უხრწნელებისა შეჰმოსა სამოსელი მხოლომან

კურთხეულმან, ღმერთმან მამათამან, და ზესთა ამაღლებულმან.

გუნდი - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...”

გ გზის

მცირე კვერექსი

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

გალობა ჱ. ძლისპირი

21

ესე არს წმიდა და ჩინებული დღე, საღმრთო დღე ესე ერთ-შაბათი, და დედოფალ

და უფალ, და დღესასწაული დღესასწაულთა, კრება კრებათა, რომელსა შინა

ვაკურთხევთ ქრისტესა საუკუნოდ.

დ გზის

მოვედის ვეზიარნეთ ახლისა ამის ვენახისა ნაყოფსა, საღმრთოსა მხიარულებასა

ბრწყინვალესა დღესა, აღდგომისა და ქრისტეს-სუფევისასა, ვაქებდეთ ვითარცა

ღმერთსა უკუნისამდე.

დ გზის

აღიხილენ თვალნი გარემოს სიონ, და იხილენ, რამეთუ აჰა მოვიდეს შენდა,

ვითარცა, მნათობნი, და სავალით, ჩრდილოთ და აღმოსავალით, შვილნი შენნი

კურთხევად ქრისტესა საუკუნოდ.

დ გზის

სამების ტროპარი

ამ ტროპარის ოთხჯერ წაკითხვის დროს ქრისტე აღსდა მკვდრეთით-ის ნაცვლად

ჩასართავი ყოველ მუხლზე იქნება: ყოვლად წმიდაო სამებაო, ღმერთო ჩვენო,

დიდება შენდა.

მამაო ყოვლისა-მპყრობელო და სიტყვაო, და სულო სახიერო, ბუნებაო ერთო,

გვამო განყოფილო, ზესთა არსთაო და ზესთა ღმერთთაო, შენდამი ნათელღებულ-

ვართ, და შენ გაკურთხევთ მარადის.

დ გზის

კატავასია

ესე არს წმიდა და ჩინებული დღე, საღმრთო დღე ესე ერთ-შაბათი, და დედოფალ

და უფალ, და დღესასწაული დღესასწაულთა, კრება კრებათა, რომელსა შინა

ვაკურთხევთ ქრისტესა საუკუნოდ.

გუნდი - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“

გ ზის

მცირე კვერექსი

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

22

გალობა თ. ძლისპირი

მე ცხრე გალობის დროს აკმევს (სრული კმევა) დიაკონი სანთლით ხელში.

დიაკონი: ადიდებს სული ჩემი...

განათლდი, განათლდი, ახალო იერუსალიმ, დღეს დიდებაჲ უფლისა შენზედა

გამობრწყინდა, განსცხრებოდე და იხარებდ სიონ, და აწ შენცა იშუებდი, ღმრთის-

მშობელო, აღდგომასა ძისა შენისასა.

ადიდებს სული ჩემი სამისა დღისა საფლავით აღდგომილსა, ქრისტესა

ცხოვრების-მომცემელსა.

განათლდი, განათლდი, ახალო იერუსალიმ, დღეს დიდებაჲ უფლისა შენზედა

გამობრწყინდა, განსცხრებოდე და იხარებდ სიონ, და აწ შენცა იშუებდი, ღმრთის-

მშობელო, აღდგომასა ძისა შენისასა

ადიდებს სული ჩემი, ნებსით ვნებულსა, და დაფლულსა, და აღდგომილსა

სამისა დღისა საფლავით.

განათლდი, განათლდი, ახალო იერუსალიმ, დღეს დიდებაჲ უფლისა შენზედა

გამობრწყინდა, განსცხრებოდე და იხარებდ სიონ, და აწ შენცა იშუებდი, ღმრთის-

მშობელო, აღდგომასა ძისა შენისასა

ადიდებს სული ჩემი, ნებსით ვნებულსა, და დაფლულსა, და აღდგომილსა

სამისა დღისა საფლავით.

განათლდი, განათლდი, ახალო იერუსალიმ, დღეს დიდებაჲ უფლისა შენზედა

გამობრწყინდა, განსცხრებოდე და იხარებდ სიონ, და აწ შენცა იშუებდი, ღმრთის-

მშობელო, აღდგომასა ძისა შენისასა

ქრისტე ახლი პასექი, მსხვერპლი ცხოვრებისა, კრავი ღმრთისა აღმღებელი

ცოდვათა სოფლისათა.

ჵ საღმრთო, ჵ ყოვლად-დიდებული, ჵ ტკბილი ხმა, რომლითა აღმითქუა,

უტყველად ჩვენთანა ყოფა ვიდრე აღსასრულადმდე სოფლისა, რომელი გვქვს

წინდად სასოებისა, მორწმუნეთა და ვიშვებთ მარადის.

ქრისტე ახლი პასექი, მსხვერპლი ცხოვრებისა, კრავი ღმრთისა აღმღებელი

ცოდვათა სოფლისათა.

23

ჵ საღმრთო, ჵ ყოვლად-დიდებული, ჵ ტკბილი ხმა, რომლითა აღმითქუა,

უტყველად ჩვენთანა ყოფა ვიდრე აღსასრულადმდე სოფლისა, რომელი გვქვს

წინდად სასოებისა, მორწმუნეთა და ვიშვებთ მარადის.

ანგელოზი ღაღადებს მიმადლებულო, წმიდაო ქალწულო გიხაროდენ, და

კვალად გიხაროდენ, ძე შენი აღსდგა მესამესა დღესა საფლავით, და კვდარნი

აღადგინნა, ერნო გიხაროდენ.

ჵ საღმრთო, ჵ ყოვლად-დიდებული, ჵ ტკბილი ხმა, რომლითა აღმითქუა,

უტყველად ჩვენთანა ყოფა ვიდრე აღსასრულადმდე სოფლისა, რომელი გვქვს

წინდად სასოებისა, მორწმუნეთა და ვიშვებთ მარადის.

ანგელოზი ჰღაღადებს მიმადლებულო, წმიდაო ქალწულო გიხაროდენ, და

კვალად გიხაროდენ, ძე შენი აღსდგა მესამესა დღესა საფლავით, და კვდარნი

აღადგინნა, ერნო გიხაროდენ.

ჵ საღმრთო, ჵ ყოვლად-დიდებული, ჵ ტკბილი ხმა, რომლითა აღმითქუა,

უტყველად ჩვენთანა ყოფა ვიდრე აღსასრულადმდე სოფლისა, რომელი გვქვს

წინდად სასოებისა, მორწმუნეთა და ვიშვებთ მარადის.

განაღვიძენ პირველ დაძინებულნი მკვდარნი, ვითარცა მეუფემან, და ვითარცა

ლომმან იუდას ძირისამან.

ჵ საღმრთო, ჵ ყოვლად-დიდებული, ჵ ტკბილი ხმა, რომლითა აღმითქუა,

უტყველად ჩვენთანა ყოფა ვიდრე აღსასრულადმდე სოფლისა, რომელი გვქვს

წინდად სასოებისა, მორწმუნეთა და ვიშვებთ მარადის.

მაგდალინელა მარიამ მირბიოდა რა საფლავად, იხილა ქრისტე აღდგომილი

მკვდრეთით, და უკითხვიდა ვითარცა მემტილესა.

ჵ საღმრთო, ჵ ყოვლად-დიდებული, ჵ ტკბილი ხმა, რომლითა აღმითქუა,

უტყველად ჩვენთანა ყოფა ვიდრე აღსასრულადმდე სოფლისა, რომელი გვქვს

წინდად სასოებისა, მორწმუნეთა და ვიშვებთ მარადის.

ანგელოზი ნათლისა დედათა უღაღადებდა, დაჰსცხერით გოდებისაგან, რამეთუ

ქრისტე აღჰსდგა მკვდრეთით.

ჵ პასექო დიდო და დიდებულო ქრისტე, ჵ სიბრძნეო ღმრთისაო, და სიტყვაო და

ძალო, მომეც ჩვენ უსრულესი მოღება მადლთა შენთა დაუღამებელსა მას დღესა

სუფევისა შენისასა.

ქრისტე აღდგა მკვდრეთით, სიკვდილი წარმოსტყვევნა, და მკვდარნი

აღადგინნა, ერნო გიხაროდენ.

24

ჵ პასექო დიდო და დიდებულო ქრისტე, ჵ სიბრძნეო ღმრთისაო, და სიტყვაო და

ძალო, მომეც ჩვენ უსრულესი მოღება მადლთა შენთა დაუღამებელსა მას დღესა

სუფევისა შენისასა.

დღეს ყოველნი დაბადებულნი განსცხრებოდით, და იხარებდით, რამეთუ

აღსდგა ქრისტე, და ჯოჯოხეთი წარმოჰსტყვენა.

ჵ პასექო დიდო და დიდებულო ქრისტე, ჵ სიბრძნეო ღმრთისაო, და სიტყვაო და

ძალო, მომეც ჩვენ უსრულესი მოღება მადლთა შენთა დაუღამებელსა მას დღესა

სუფევისა შენისასა.

დღეს მეუფემან წარმოსტყვევნა ჯოჯოხეთი, და ღადგინნა კრულნი, რომელნი

საუკუნითგან ბოროტად პრყობილ იყვნეს მას შინა.

ჵ პასექო დიდო და დიდებულო ქრისტე, ჵ სიბრძნეო ღმრთისაო, და სიტყვაო და

ძალო, მომეც ჩვენ უსრულესი მოღება მადლთა შენთა დაუღამებელსა მას დღესა

სუფევისა შენისასა.

ადიდებს სული ჩემი სამ - გვამოვანსა, და განუყოფელსა ღმრთაებისა

ძლიერებასა.

ჵ პასექო დიდო და დიდებულო ქრისტე, ჵ სიბრძნეო ღმრთისაო, და სიტყვაო და

ძალო, მომეც ჩვენ უსრულესი მოღება მადლთა შენთა დაუღამებელსა მას დღესა

სუფევისა შენისასა.

გიხაროდენ ქალწულო გიხაროდენ, გიხაროდენ კურთხეულო, გიხაროდენ

ყოვლად-დიდებულო, რამეთუ ძე შენი აღსდგა მესამესა დღესა საფლავით.

ჵ პასექო დიდო და დიდებულო ქრისტე, ჵ სიბრძნეო ღმრთისაო, და სიტყვაო და

ძალო, მომეც ჩვენ უსრულესი მოღება მადლთა შენთა დაუღამებელსა მას დღესა

სუფევისა შენისასა.

ადიდებს სული ჩემი , სამისა დღისა საფლავით აღგომილსა, ქრისტესა

ცხოვრების-მომემელსა.

განათლდი, განათლდი, ახალო იერუსალიმ, დღეს დიდებაჲ უფლისა შენზედა

გამობრწყინდა, განსცხრებოდე და იხარებდ სიონ, და აწ შენცა იშუებდი, ღმრთის-

მშობელო, აღდგომასა ძისა შენისასა.

კატავასია

25

განათლდი, განათლდი, ახალო იერუსალიმ, დღეს დიდებაჲ უფლისა შენზედა

გამობრწყინდა, განსცხრებოდე და იხარებდ სიონ, და აწ შენცა იშუებდი, ღმრთის-

მშობელო, აღდგომასა ძისა შენისასა.

გუნდი - „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“

გ გზის

მცირე კვერექსი

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

განმანათლებელი

ხორცითა მიიძინე ვითარცა მოკუდავმან მეუფემან და უფალმან, და მესამესა

დღესა აღსდეგ, და ადამი თანა-აღადგინე ხრწნილებისაგან, და სიკვდილი დაჰხსენ,

პასექო უხრწნელებისაო, სოფლისა მაცხოვარო.

გ გზის

გუნდი:

ყოველი სული აქებდით უფალსა

აქებდით უფალსა ცათაგან, აქებდით მას მაღალთა შინა.

შენ გშვენის გალობა ღმერთო

აქებდით უფალსა ცათაგან, აქებდით მას მაღალთა შინა.

შენ გშვენის გალობა ღმერთო

აქებდით მას ყოველნი ანგელოზნი მისნი, აქებდით მას ყოველნი ძალნი მისნი.

შენ გშვენის გალობა ღმერთო

მედავითნე გააგრძელებს და ჩაურთავს აქებდითსა ზედა დასდებლებს.

აქებდით მას მზე და მთოვარე, აქებდით მას ყოველნი ვარსკვლავნი და ნათელნი.

აქებდით მას ცანი ცათანი და წყალნი ზესკნელს ცათანი. აქებდით სახელსა

უფლისასა, რამეთუ მან თქუა და იქმნეს, თავადმან ბრძანა, და დაებადნეს. და

დაადგინნა იგინი უკუნისამდე და უკუნითი უკუნისამდე; ბრძანებაი დასდვა,

რომელი არა წარხდეს. აქებდით უფალსა ქუეყანით ვეშაპნი და ყოველნი

26

უფსკრულნი; ცეცხლი, სეტყუაი, თოვლი, მყინვარი, სული ნიავქარისაი, რომელნი

ჰყოფენ სიტყუასა მისსა; მთანი და ყოველნი ბორცუნი, ხენი ნაყოფიერნი და

ყოველნი ნაძუნი; მხეცნი და ყოველნი პირუტყუნი, ქუეწარმავალნი და მფრინველნი

ფრთოვანნი; მეფენი ქუეყნისანი და ყოველნი ერნი, მთავარნი და ყოველნი

მსაჯულნი ქუეყანისანი. ჭაბუკნი და ქალწულნი, მოხუცებულნი ყრმათა თანა;

აქებდით სახელსა უფლისასა, რამეთუ ამაღლდა სახელი მისი მხოლოისაი; და

აღსარებაი მისი ზეცასა და ქუეყანასა. და აღამაღლოს უფალმან რქაი ერისა თვისისა

გალობად ყოველთა წმიდათა მისთა ძეთა ისრაელისათა, ერი რომელ მახლობელ არს

მისა.

უგალობდით უფალსა გალობითა ახლითა, ქებაი მისი ეკლესიასა შინა

წმიდათასა. იხარებდინ ისრაელ შემოქმედისა მიმართ თვისისა, და ძენი სიონისანი

უგალობდენ მეუფესა მათსა. აქებდენ სახელსა მისსა განწყობითა, ბობღნითა და

საფსალმუნითა უგალობდენ მას. რამეთუ სთნდა უფალსა ერი თვისი და

აღამაღლნეს მშვიდნი ცხორებითა. იქადოდიან წმიდანი დიდებითა და იხარებდენ

სარეცელსა ზედა მათსა. ამაღლებაი ღმრთისაი პირსა შინა მათსა, და მახვილნი

ორპირნი ხელთა შინა მათთა. ყოფად შურის-გებაი წარმართთა შორის, და

მხილებად ყოვლისა ერისა, შეკრვად მეფენი მათნი ბორკილითა და დიდებულნი

მათნი - ხელბორკილითა რკინისაითა, ყოფად მათ შორის სასჯელი დაწერილი;

დიდებაი ესე არს ყოველთა წმიდათა მისთა.

აქებდით ღმერთსა წმიდათა შორის მისთა, აქებდით მას სამყაროითა ძალისა

მისისაითა.

აქებდით მას ძლიერებითა მისითა, აქებდით მას მრავლითა სიმდიდრითა

მისითა.

უგალობთ შენსა ქრისტე, ცხოველ-მყოფელსა ვნებასა, და ვადიდებთ შენსა

აღდგომასა

აქებდით მას ხმითა ნესტვისაითა, აქებდით მას ფსალმუნითა და ებნითა.

რომელმან ჯვარ-ცმა დაითმინე, და სიკვდილი მოაკვდინე, და აღსდეგ

მკვდრეთით, მშვიდობა ჰყავ ცხოვრებისათვის ჩვენისა, უფალო მხოლო ყოვლად-

ძლიერ ხარ.

აქებდით მას ბობღნითა და მწყობრითა, აქებდით მას ძნობითა და ორღანოითა.

რომელმან ჯოჯოხეთი წარმოსტყვენე, და კაცებაი აღადგინე, აღდგომითა შენითა

ქრისტე, ღირს-მყვენ ჩვენ წმიდით გულითა, გალობად და დიდებად შენდა.

27

აქებდით მას წინწილითა კეთილ-ხმითა, აქებდით მას წინწილითა

ღაღადებისაითა.

ყოველი სული აქებდით უფალსა.

ღმრთივ-შვენიერისა გარდამოსვლისა შენისა მადიდებელნი, გიგალობთ ქრისტე,

რომელი იშევ ქალწულისაგან, და განუშორებელ-იყავ მამისაგან, ივნე ვითარცა

კაცმან, და ნებსით თვისით ჯვარცა დაითმინე, აღსდეგ საფლავით ვითარცა

სასძლოთ გამოსრული, რათა აცხოვნო სოფელი, უფალო დიდება შენდა.

აღსდეგინ ღმერთი, და განიბნინეთ ყოველნი მტერნი მისნი, და ივლტოდიან

მოძულენი მისნი პირისა მისისაგან.

პასექი ბრწყინვალედ შვენიერი აღმოგვიბრწყინდა ჩვენ დღეს, პასქა ახალი წმიდა,

პასქა სამღვდელო, პასქა ყოვლად-ქებული, პასქა საიდუმლო, პასქა საუფლო, პასქა

დიდი, და პასქა უბიწო, პასქა რომელმან სამოთხისა ბჭენი დახშულნი განგვიხვნა

ჩვენ, პასქა ყოველთა წმიდა-მყოფელი.

ვითარცა მოაკლდენ კვამლსა მოაკლდენ, და ვითარცა ცვილი რა დასდნის წინაშე

ცეცხლსა.

ხილვით მოვედით დედანო მახარებელნო, და სიონს არქუთ, მიიღე ხარება

სიხარულისა ჩვენგან აღდგომისათვის, იშვებდ და განსცხრებოდე იერუსალიმ, და

იხილე ქრისტე მეუფე შენი, ვითარცა სიძე სასძლოთ, გამომავალი საფლავით, და

ღმრთივ-ბრწყინვალედ მივეგებოდეთ.

ესრეთ წარსწყმდენ ცოდვილნი პირისაგან ღმრთისა და მართალნი იხარებდენ.

მენელსაცხებლენი დედანი ცოსკარს მოვიდეს საფლავსა ზედა

ცხოვრების0მომცემელისათა, და ჰპოვეს ანგელოზი, ლოდსა ზედა მჯდომარე, და მან

ესრეთ ჰრქვა მათ, რასა ეძიებთ ცხოველსა მას მკვდართა თანა, ანუ რასა ჰსტირთ

უხრწნელსა გვამსა მისსა, წარვედით არქუთ მოწაფეთა მისთა, აღდგომა მისი

დედებული.

ესე-არს დღე რომელ ქმნა უფალმან, ვიხარებდეთ და ვიშვებდეთ ამას შინა.

პასექი საწადელი წმიდა და პასექი უფლისა ყოვლად-ქებული, ესერა

აღმოგვიბწყინდა საღმრთო პასექი, ამბორს-უყოთ ძმანო ურთიერთარს სიწმიდით

და სიხარულით, რამეთუ საფლავით დღეს გამოვიდა ქრისტე, ვითარცა სიძე

სასძლოთ, და დედანი მხიარულ-ჰყვნა, და ჰრქვა მათ, ახარეთ ჩემთა მოციქულთა,

ვითარმედ აღსდგა უფალი.

დიდება. აწდა.

28

აღდგომისა დღე არს, განვბრწყინდებოდეთ დღესასწაულსა ამას, და

ურთიერთარს შევიტკბოთ, და ვჰრვათ ძმათ ჩვენთა, მოძულეთაცა ჩვენთა შეუნდოთ

ყოველი აღდგომასა, და ესრეთ ღმრთივ-ბრწყინვალედ ღაღად-ვყოთ. ქრისტე

აღსდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილი დასთრგუნა, და მყოფთა

საფლავისათა ცხოვრება მიჰმადლა.

მგალობლები - „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“

გ გზის

მღვდელი გამოდის ამბიონზე და მრევლი ემთხვევა ჯვარს, და ამავდროულად

იგალობება - „ქრისტე აღდგა...“

მღვდელი წაიკითხავს იოანე ოქროპირის სიტყვას.

ტროპარს იოანე ოქროპირისა:

პირისა შენისა მადლი, ვითარცა ოქრო გამობრწყინდა, და სოფელი განანათლა

უპოვარებისა საუნჯენი სოფელსა შინა განამრავლნა, და სიმაღლე სიმდაბლისა

გვიჩუენა ჩუენ: არამედ ვითარცა იგი სიტყვითა შენითა განმჰსწავლენ ჩუენ, ეგრეთვე

სიტყვასა ქრისტე ღმერთსა ევედრე მამაო ოქრო-პირო შეწყალებად სულთა

ჩუენთათვის.

მრჩობლი კვერექსი.

თხოვნითი კვერექსი.

მღვდელი - სიბრძნით!

მგალობლები - გვაკურთხენ!

მღვდელი - „რომელი კურთხეულ არს ქრისტე ღმერთი...“

მგალობლები – ამინ! - „დაამტკიცე ღმერთო...“

მღვდელი - თანაარსით ხელში - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“

მგალობლები - „და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი“.

29

მღვდელი – ჩამოლოცვა - „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით სიკვდილითა

სიკვდილისა დამთრგუნველი, ჭეშმარიტმან ღმერთმან ჩვენმან...“

მღვდელი ამბიონზე გამოდის და სამჯერ იტყვის -„ქრისტე აღდგა!“ და ყოველ

ჯერზე მრევლი პასუხობს - „ჭეშმარიტად აღდგა!“.

მგალობლები – „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“

გ გზის

დასრულდება გალობით:

და ჩვენ მოგუანიჭა ცხოვრება საუკუნო, თაყუანის–ვცემთ მისსა მესამისა დღისა

აღდგომასა.

პირველი ჟამი

მღვდელი – იწყებს კვეთას – „კურთხეულ არს ღმერთი ჩვენი...“

მედავითნე - ამინ.

ქრისტე აღსდგა მკუდრეთით, სიკუდილითა სიკუდილისა დამთრგუნველი და

საფლავების-შინათა ცხოვრებისმიმნიჭებელი.

გ-გ ზი ს

აღდგომაჲ ქრისტესი ვიხილეთ, თაყუანის-ვსცეთ წმიდასა ამას უფალსა

დიდებისასა იესუს, მხოლოსა ღმერთსა ჩუენსა, და ესრეთ ჴმა-ვყოთ: ჯუარსა შენსა

თაყუანის-ვსცემთ, ქრისტე მეუფეო, და წმიდასა აღდგომასა შენსა უგალობთ და

ვადიდებთ, რამეთუ შენ ხარ ღმერთი ჩუენი და ჩუენ შენსა გარეშე სხუაჲ ღმერთი

არა ვიცით; მოვედით ყოველნი მორწმუნენი, თაყუანის-ვსცეთ ქრისტჱს, ღმრთისა

ჩუენისა, აღდგომასა, რამეთუ აჰა ესერა მოიწია ჯუარისა მიერ და აღდგომისა

სიხარული ყოვლისა სოფლისაჲ. მარადის ვაკურთხევდეთ ქრისტესა და

უგალობდეთ აღდგომასა მისსა, რამეთუ ჯუარცუმაჲ თავს-იდვა ჩუენთჳს და

სიკუდილითა სიკუდილი განაქარვა.

გ-გ ზი ს

30

ი ბ ა კ ოჲ , ჴ მ ა ჲ დ

ცისკარსა მსთუად მოვიდა მარიამ მოყუსებითურთ და ჰპოვა ლოდი იგი

გარდაგორვებული და ანგელოზისაგან ესმა ჴმაჲ საწადელი: ნათელსა შინა

სამარადისოსა მყოფსა მას მკუდართა თანა რად ეძიებთ ვითარცა კაცსა? იხილენით

დაფლვისა მისისა სახუეველნი, წარვედით და ყოველსა სოფელსა უქადაგეთ,

ვითარმედ სიკუდილი მოკლა მჴსნელმა ჩუენმან და აღდგა დიდებით, ვითარცა არს

ძე ღმრთისაჲ და მაცხოვარი კაცთა ნათესავისაჲ.

კ ონ დ ა კ ი , ჴ მ ა ჲ ჱ

დაღაცათუ ნებსით თჳსით საფლავად შთაჰჴედ, უკუდავო, არამედ ჯოჯოხეთისა

იგი ძალი დაარღჳე და აღსდეგ, ვითარცა მძლე, ქრისტე ღმერთო, ხოლო

მენელსაცხებლეთა დედათა ხარებაჲ მიჰმადლე და მოციქულთა მშჳდობაჲ მიანიჭე,

რომელმან დაცემულთა მიეც აღდგომაჲ.

ტროპ ა რი .

საფლავად ჴორცითა შეხუედ, ხოლო ჯოჯოხეთს სულითა, ვითარცა ღმერთი, და

სამოთხეს ავაზაკისა თანა და საყდართა მამისა და სულისა თანა განუშორებელ იყავ,

ქრისტე, რომელი ყოველსავე აღავსებ, გარეშემოუწერელო უფალო, დიდებაჲ შენდა.

დიდებაჲ მამასა და ძესა და წმიდასა სულსა.

ვითარცა ცხოვრებაშემოსილსა და ვითარცა უშუენიერესსა სამოთხისასა, ესრეთ

გიცნობთ შენ, რომელი გამოჩნდი მჴსნელად ყოვლისა სოფლისა, აღსდეგ

უბრწყინვალესი ყოველთა ნათელთაჲ, ქრისტე ღმერთო ჩუენო, და გამოჩნდა

საფლავი შენი, ვითარცა წყაროჲ ჩუენისა აღდგომისაჲ.

აწ და მარადის და უკუნითი-უკუნისამდე. ამინ.

ღმ რთ ი ს მ შ ობ ე ლ ი ს ა ჲ :

ზეგარდმო განწმედილ იქმენ, ღმრთისა სამკჳდრებელო; გიხაროდენ, რამეთუ შენ

მიერ მიეცემის სიხარული ყოველთა, ღმრთისმშობელო, რომელნი გიღაღადებენ შენ

სიხარულით: კურთხეულ ხარ შენ დედათა შორის, ყოვლადუბიწოო დედოფალო.

უფალო შეგჳწყალენ მ

დიდებაჲ მამასა და ძესა და წმიდასა სულსა აწ და მარადის და უკუნითი-

უკუნისამდე. ამინ.

31

უპატიოსნესსა ქერუბიმთასა და აღმატებით უზეშთაესსა სერაფიმთასა,

განუხრწნელად მშობელსა სიტყჳსა ღმრთისასა, მხოლოსა ღმრთისმშობელსა

გალობით გადიდებდეთ.

უფალო შეგჳწყალენ გ-გ ზი ს

სახელითა უფლისათა... გვაკურთხენ!

მესამე და მეექვსე ჟამი იკითხება ზუსტად ისე, როგორც პირველი ჟამი.

ლიტურგია (იოანე ოქროპირისა)

მღვდელი – „კურთხეულ არს მეუფება“...

გუნდი – ამინ.

მღვდელი – ტრაპეზის წინ - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“ 3-გზის

გუნდი - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“ 3-გზის

მღვდელი– „აღსდეგინ ღმერთი და განიბნინენ...“

გუნდი– „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“ 1 გზის

მღვდელი – „ვითარცა მოაკლდენ კუამლსა...“

გუნდი - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“ 1 გზის

მღვდელი – „ესრეთ წარჰსწყმდენ ცოდვილნი“...

გუნდი - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“ 1 გზის

მღვდელი – „ესე არს დღე რომელ ჰქმნა...“

გუნდი- „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“ 1 გზის

მღვდელი – დიდება მამასა და ძესა და წმიდასა სულსა.

გუნდი - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“ 1 გზის

მღვდელი - აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე ამინ.

გუნდი - „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით...“ 1 გზის

მღვდელი – „ქრისტე აღდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილისა

დამთრგუნველი“.

გუნდი – „და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი“.

დ ი დ ი კ ვ ე რ ე ქ ს ი

32

I აღსავალი

მუხლი 1

მედავითნე: ღაღადებდით ღმრთისა მიმართ ყოველი ქვეყანა.

გუნდი: მეოხებითა ღვთის–მშობელისათა მაცხოვარ გვაცხოვნენ ჩუენ.

მუხლი 2

მედავითნე: ღაღადებდით ღმრთისა მიმართ ყოველი ქვეყანა, უგალობდით

სახელსა მისსა, მიეცით დიდება ქებულებასა მისსა.

გუნდი: მეოხებითა ღმრთისმშობელისათა მაცხოვარ გვაცხოვნენ ჩვენ.

მუხლი 3

მედავითნე: არქუთ ღმერთსა, ვითარ საშინელ-არიან საქმენი შენნი, მრავლითა

ძალითა შენითა გეცრუვნეს მტერნი შენნი.

გუნდი: მეოხებითა ღმრთისმშობელისათა მაცხოვარ მაცხოვნენ ჩვენ.

მუხლი 4

მედავითნე: ყოველი ქვეყანა თაყვანის-გცემდენ შენ, და გიგალობდენ, და

უგალობდენ სახელსა შენსა მაღალო.

გუნდი: მეოხებითა ღმრთისმშობელისათა მაცხოვარ მაცხოვნენ ჩვენ.

დიდება. აწდა.

მეოხებითა ღმრთისმშობელისათა მაცხოვარ მაცხოვნენ ჩვენ.

მ ც ი რ ე კ ვ ე რ ე ქ ს ი.

II აღსავალი

მუხლი 1

მედავითნე: ღმერთო მიწყალენ ჩვენ და მაკურთხენ ჩვენ.

გუნდი : გვაცხოვნენ ჩუენ ძეო ღმრთისაო, აღდგომილო მკუდრეთით,

მგალობელნი შენნი ალილუია.

მუხლი 2

მედავითნე: ღმერთო მიწყალენ ჩვენ და მაკურთხენ ჩვენ, გამოაჩინე პირი შენი

ჩვენზედა და შემიწყალენ ჩვენ.

33

გუნდი : გვაცხოვნენ ჩუენ ძეო ღმრთისაო, აღდგომილო მკუდრეთით,

მგალობელნი შენნი ალილუია.

მუხლი 3

მედავითნე: ცნობად ქვეყანასა ზედა გზა შენი, და ყოველსა თესლებსა შორის

მაცხოვარება შენი.

გუნდი : გვაცხოვნენ ჩუენ ძეო ღმრთისაო, აღდგომილო მკუდრეთით,

მგალობელნი შენნი ალილუია.

მუხლი 4.

მედავითნე: აღგიარებდედ შენ ერნი ღმერთო, აღგიარებდედ შენ ერნი ყოველნი.

გუნდი : გვაცხოვნენ ჩუენ ძეო ღმრთისაო, აღდგომილო მკუდრეთით,

მგალობელნი შენნი ალილუია.

დიდება. აწდა.

„მხოლოდღობილო ძეო და სიტყვაო ღმრთისაო...“

მ ც ი რ ე კ ვ ე რ ე ქ ს ი.

III აღსავალი

მუხლი 1

მედავითნე: აღსდეგინ ღმერთო და განიბნინედ ყოველნი მტერნი მისნი.

გუნდი: ქრისტე აღდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილისა ამთრგუნველი,

და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი.

მუხლი 2

მედავითნე: აღსდეგინ ღმერთი და განიბნინედ ყოველნი მტერნი მისნი და

ივტოდენ მოძულენი მისნი პირისაგან მისისა.

გუნდი: ქრისტე აღდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილისა ამთრგუნველი,

და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი.

მუხლი 3

მედავითნე: ვითარცა მოაკლდენ კვამლსა მოაკლდენ, და ვითარცა ცვილი რა

დასდნის წინაშე ცეცხლსა.

გუნდი: ქრისტე აღდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილისა ამთრგუნველი,

და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი.

მუხლი 4

34

მედავითნე: ესრეთ წარსწყმდენ ცოდვილნი პირისაგან ღმრთისა და მართალნი

იხარებდენ და განსცხრებოდიან წინაშე ღმრთისა.

გუნდი: ქრისტე აღდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილისა ამთრგუნველი,

და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი.

დიაკონი: სახარებით გამოსვლა (მცირე)

სიბრძნით აღემართენით!

გუნდი - შესვლა – ეკლესიასა შინა აკურთხევდით, ღმერთსა და უფალსა

წყაროთაგან ისრაილისათა.

მედავითნე: ტროპარი - ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“

იპაკო

ცისკარსა მსთუად მოვიდა მარიამ მოყვსებითურთ, და ჰპოვა ლოდი იგი

გარდაგორვებული, და ანგელოზისაგან ესმა ხმა საწადელი, ნათელსა შინა

სამარადისოსა მყოფსა მას, მკვდართა თანა რად ეძიებთ ვითარცა კაცსა, იხილენით

დაფლვისა მისისა სახვეველნი, და ყოველსა სოფელსა უქადაგეთ, ვითარმედ

სიკვდილი მოჰკლა მხსნელმან ჩვენმან, და აღსდგა დიდებით, ვითარცა არს იგი ძე

ღმრთისა, და მაცხოვარი კაცთა ნათესავისა.

დიდება. აწდა.

კონდაკი

დაღაცათუ ნებსით თჳსით საფლავად შთაჰჴედ, უკუდავო, არამედ ჯოჯოხეთისა

იგი ძალი დაარღჳე და აღსდეგ, ვითარცა მძლე, ქრისტე ღმერთო, ხოლო

მენელსაცხებლეთა დედათა ხარებაჲ მიჰმადლე და მოციქულთა მშჳდობაჲ მიანიჭე,

რომელმან დაცემულთა მიეც აღდგომაჲ.

დიაკონი: უფალო აცხოვნე კეთილმსახურნი და ისმინე ჩვენი.

გუნდი: უფალო აცხოვნე კეთილმსახურნი და ისმინე ჩვენი.

დიაკონი: უფლისა მიმართ ვილოცოთ!

გუნდი: უფალო შეგვიწყალენ!

35

მღვდელი:

ასამაღლებელი

რამეთუ წმიდა ხარ...

გუნდი: ამინ!

წმიდაო ღმერთოს წილ

იგალობება

„რაოდენთა ქრისტეს მიერ ნათელ გვიღებიეს...“

დიაკონი: მოხედენ, მშვიდობა ყოველთა.

მედავითნე: და სულისაცა შენისათანა.

დიაკონი: სიბრძნით!

მედავითნე: წარდგომა ფსალმუნი დავითისი ხმა მე-8, ესე არს დღე, რომელ ჰქმნა

უფალმან, ვიხარებდეთ და ვიშუებდეთ ამას შინა.

გუნდი: „ესე არს დღე, რომელ ჰქმნა უფალმან, ვიხარებდეთ და ვიშუებდეთ ამას

შინა“ .

მედავითნე: ესე არს დღე, რომელ ჰქმნა უფალმან.

გუნდი: ვიხარებდეთ და ვიშუებდეთ ამას შინა.

სამოციქულო - საქმე მოციქულთა 1. 1-8.

ალილუია - შენ აღსდგე და შეიყალო სიონი!

გუნდი: ალილუია - 3 გზის

მუხლი: უფალმან ზეცით ქვეყანად გარდამოიხილა.

გუნდი: ალილუია - 3 გზის

მღვდელი: სიბრძნით აღემართენით და ისმინეთ წმიდა სახარება.

(ყველა მღვდელი თუ დიაკონი გაიმეორებს ამას უპირატესობის მიხედვით)

მშვიდობა ყოველთა!

გუნდი: და სულისაცა შენისათანა!

მღვდელი: იოანესაგან წმიდისა სახარებისა საკითხავი! (ამავე გაიმეორებენ

უპირატესობის მიხედვით)

36

გუნდი - დიდება შენდა უფალო დიდება შენდა!

მღვდელი: მოხედენ! (უპირატესობის მიხედვით)

სახარება - (იოან. 1. 1-5, 6- 13, 14- 17)

(უპირატესი გაყოფს სახარებას სამ ნაწილად და თითოეულ ნაწილს პირველად

თვითონ წაიკითხავს, შემდეგ სხვანი უპირატესობის მიხედვით. პირველი ნაწილის

ბოლოს დაირეკევა ჯერ პატარა და შემდეგ დიდი ზარი თითოჯერ, მეორე და მესამე

ნაწილის ბოლოს, შესაბამისად, ორ-ორჯერ და სამ-სამჯერ და ბოლოს დარეკავენ

გრძლად)

გუნდი: დიდება შენდა უფალო, დიდება შენდა.

კ ვ ე რ ე ქ ს ი

(გუნდი: პირველი 2 მუხლზე, უფალო შეგვიწყალენ - ერთჯერ. დანარჩენებზე -

სამჯერ.)

კ ა თ ა კ მ ე ვ ე ლ თ ა კ ვ ე რ ე ქ ს ი.

კ ვ ე რ ე ქ ს ი

გუნდი – „რომელი ქერუბიმთა...“

მღვდელი – გამოსვლა ბარძიმით

გუნდი - „და ვითარცა მეუფისა...“

თ ხ ო ვ ნ ი თ ი კ ვ ე რ ე ქ ს ი.

მღვდელი – „მშვიდობა ყოველთა“

გუნდი – „და სულისაცა შენისათანა“

მღვდელი – ვიყვარებოდეთ ურთიერთარს...“

გუნდი – „მამასა და ძესა , და წმიდასა სულსა...“

მღვდელი – „კარნი , კარნი...“

გუნდი – მრწამსი

მღვდელი – „ვსდეგ კეთილად...“

გუნდი – „წყალობა მშვიდობა შესაწირავი ქებისა“.

მღვდელი – „ზე გვაქნდინ გული“.

37

გუნდი – „გვაქვს უფლისა მიმართ“.

მღვდელი – „ვმადლობდეთ უფალსა“.

გუნდი – „ღირს არს და მართალ...“

მღვდელი – „ძლევისა გალობისა...“

გუნდი – „წმიდაო , წმიდაო , წმიდაო უფალო საბაოთ...“

მღვდელი –„სუთ ამისგან...“

გუნდი – ამინ

მღვდელი – „შენნი შენთაგან...“

გუნდი – „შენ გიგალობთ ,შენ გაკურთხევთ...“

მღვდელი – „უმეტესად ყოვლადწმიდისა...“

გუნდი – ღირს არსის წილ - ანგელოზი ღაღადებს, მიმადლებულო, წმიდაო

ქალწულო გიხაროდენ, და კუალად გიხაროდენ, ძე შენი აღსდგა მესამესა დღესა

საფლავით, და მკუდარნი აღადგინა, ერნო გიხაროდენ.

განათლდი განათლდი ახალო იერუსალიმ, დღეს დიდება უფლისა შენ ზედა

გამობრწყინდა, განსცხრებოდე და იხარებდ სიონ, და აწ შენცა, იშუებდი ღმთის–

მშობელო, აღდგომასა ძისა შენისასა.

მღვდელი – „პირველად მოიხსენე...“

გუნდი – „ყოველთა და ყოვლისათვის“.

მღვდელი – „და მომეც ჩუენ, უფალო“

გუნდი – ამინ!

მღვდელი – „და იყვნენ წყალობანი დიდისა...“

გუნდი – „და სულისაცა შენისა თანა!“

თ ხ ო ვ ნ ი თ ი კ ვ ე რ ე ქ ს ი.

მღვდელი – „და ღირს მყუენ ჩუენ უფალო...“

გუნდი – „მამო ჩვენო...“

მღვდელი – ასამაღლებელი - „რამეთუ შენი არს...“

გუნდი – ამინ.

მღვდელი – „მშვიდობა ყოველთა“

გუნდი – „და სულისაცა შენისათანა „

38

მღვდელი - „თავნი ჩვენნი უფალსა მოუდრიკნეთ“.

გუნდი – შენ უფალო

მღვდელი - ასამაღლებელი - „მადლითა და წყალობითა...“

გუნდი - ამინ.

მღვდელი - „წმიდაა წმიდათა“.

გუდნი - განიცადე – „ერთ არს წმიდა, ერთ არს უფალი, იესო ქრისტე,

სადიდებელად ღმრთისა მამისა ამინ, ხორცი ქრისტესი მოვიხოთ, და უკვდავებისა

წყაროსა გემო ვიხმიოთ“ - ალილუია 3 გზის

მღვდელი – ბარძიმით – შიშითა ღმრთისა...

გუნდი – „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“ 1 გზის

გუნდი – ზიარებისას მგალობლები– „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“

მ ც ი რ ე კ ვ ე რ ე ქ ს ი.

მღვდელი – „მშვიდობით წარვიდეთ“.

გუნდი – „სახელითა უფლისათა“.

მღვდელი – „უფლისა მიმართ ვილოცოთ“

გუნდი – „უფალო შეგვიწყალენ“ – ამინ!

არტოსის კურთხევა.

ამ დღისთვის მომზადებულ არტოსს (პური) რომელზეც გამოსახული ჯვარი

(ზემოდან) შეიტანენ საკურთხეველში.

მღვდელი – არტოსი შეაქვს საკურთხეველში – უფლისა მიმართ ვილოცოთ!

გუნდი – უფლო შეგვიწყალენ!

მღვდელი – „ღმერთო ყოვლისა მპყრობელო“ –„აწდა მარადის და უკუნითი

უკუნისამდე ამინ“.

შემდეგ ასხურებს წმიდა აიაზმის წყალს სიტყვებით :

„ იკურთხების და განიწმიდების...“ 3-გზის.

39

შემდეგ გამოდის ამბიონზე და არტოსს დებს მაცხოვრის ხატის წინ.

გუნდი – „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“ 3-გზის

გუნდი - 33 ფსალმუნის წილ. – „ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით...“ - 12-გზის

მღვდელი – „კურთხევა უფლისა...“

გუნდი – ამინ!

მღვდელი – „ქრისტე აღსდგა მკუდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილითა

დამთრგუნველი...“

გუნდი – „...და საფლავების შინათა, ცხოვრების მიმნიჭებელი“

მღვდელი ჩამოილოცავს!

მოამზადა ბიძინა გუნიამ