Mga Katangian ng Wika

I.                      BATAYANG KAALAMAN NG WIKA.

A.       Wika Ø               Nabibigyan ng malinaw na katuturan ang wika

B.       Balangkas ng Wika: Ø               Natutukoy ang balangkas ng wika at ang katangian nito.

·          Masistemang balangkas Ø              Natutukoy ang kahalagahan at tungkulin ng wika sa pang-araw-arawa na pakikisalamuha sa lipunang ginagalawan/kinabibilangan.

·          Sinasalitang tunog

·          Pinili at isinaayos

·          Arbitraryo

·          Ginagamit

·          Nakabatay sa Kultura

·          Nagbabago

C.       Kahalagahan ng Wika Ø               Nagagamit ang tamang antas ng wika para sa epektibong pakikipagtalastasan.

D.       Mga Tungkulin ng Wika

·          Pang-interaksyunal

·          Pang-instrumental

·          Panregulatori

·          Pampersonal

·          Pang-imahinasyon

·          Pangheuristiko

·          Pang-impormatib Ø               Natutukoy ang mga teoryang pinagmulan ng wika batay sa mga iskolar.

E.        Antas ng Wika

·          Pormal

1.        pambansa

2.        pampanitikan

Imahinatibo

A. Morpema

3 anyo ng Morpema:

1. salitang-ugat

2.Panlapi

3. binubuo ng isang ponema (A)

·          Impormal

1.        lalawiganin

2.        kolokyal Ø               Natatalakay ang kasaysayan ng Wikang Filipino

3.        balbal Ø               Naiuugnay ang Batas at ang

ating Wika na kapwa sanligan ng ating demokratikong lipunan at bansa.

F.        Mga Teoryang Pinagmulan ng Wika Ø               Natutukoy ang gamit ng wika sa buhay ng tao.

·          Bow- Wow

·          Pooh-pooh

·          Yo-he-ho

·          Ta-ra-ra-boom-de-ay

·          Ta-ta

·          Ding-dong

·          Yum-yum

G.       Ang Kaligirang Pangkasaysayn ng Wika ( mga batas at kautusan)

H.       Mga Gamit ng Wika

·          Instrumental

·          Regulatori

·          Representasyonal

·          Interaksyonal

·          Personal

·          Heuristik

III.      MORPOLOHIYA (Palabuuan) Ø              Pagpapayaman ng talasalitaan (ukol sa kurso)

Ø       Nakikilala ang mga pagbabagong morpoponemiko.

Ø       Nakakalikha/ nakakasulat ng mga salita sa pamamagitan ng paglalapi, ng pag-uul;it at pagtatambal.

B. Mga Pagbabagong Morpoponemiko

Ø       Napapalawak ang bokabularyo at nasasanay sa wastong pagbuo ng mga salita.

Mga Uri:

1. Asimilasyon

2. Pagkakaltas ng Ponema

3. Pagpapalit ng Ponema

4. Paglilipat-diin

5. Metatesis

C. Kayarian ng Salita

Payak

Maylapi

Inuulit

Tambalan

Paglalapi

PAGLALARAWAN

1. Mga katangian ng paglalarawan

2. Uri ng Paglalarawan

- karaniwan

- masining/malikhain

III.                       SEMANTIKA TEKSTWAL 9 na oras (mula sa Ika-6 hanggang ika-8 linggo)

Ø        Napapalawak ang kaalaman at naisasagawa ang kasanayang panggramatika.

·          Konotatib Ø        Nakasusulat at nakapagbibigay ng mga pangungusap na naglalarawan.

·          Denotatib Ø        Nakikilala ang mga tayutay na ginamit sa tula at sanaysay.

·          Interpretatib Ø        Nakapagtatalakay ng akhulugan, uri at mga katangian ng paglalarawan.

·          Klastering Ø        Nakikilala at nakapipili ng mga artikulo, sanaysay at tulang naglalarawan ukol sa kurso.

·          Webbing

·          Clyning

Ø        Nakikilala at nakagagamit ng iba’t ibang bahagi ng pananalita sa pangungusap at talata.

D. Bahagi ng Pananalita

a. Mga Nominal

- Pangngalan

- Panghalip

b. Pandiwa

c. Mga Panuring

- Pang-uri

- Pang-abay

a. Mga Pang-ugnay

- Pangatnig

- Pang-angkop

- Pang-ukol

b. Mga Pananda

- Pantukoy

- Pangawing

PAGSASALAYSAY

1. Mga Uri ng Pagsasalaysay

2. Mga Batayan sa Pagsasalaysay

KOMUNIKASYON

1. Kahalagahan at Kahulugan

2. Layunin ng Komunikasyon

(Note: Pahapyaw na pagtalakay sa Bahagi ng Pananalita)

1. Mga Salitang Pangnilalaman (Content Words)

Ø        Nakapagsasalaysay ng buod ng binasang akda.

2. Mga Salitang Pangkayarian (Function Words)

·          Salaysay na Nagpapabatid (informative narrative)

1.        Natutukoy ang iba’t ibang halimbawa ng komunikasyon.

·          Masining na Salaysay (artistic narrative)

2.        Naibibigay ang mga Sangkap sa Proseso ng komunikasyon.

3.        Naipapaliwanag ang Kahalagahan ng Komunikasyon sa bawat isa.

3. Mga katangian ng mabuting pagsasalaysay

Ø        Nakagagawa ng isang multimedia presentation, documentary movie at newsletter na nagpapakita ng mga artikulo tungkol sa KOMUNIKASYON

Ø        Nabibigyan ng malinaw na kahulugan ang pakikinig.

·          Pinagmulan ng Komunikasyon 4.5 na oras

Ø        Naipaliliwanag ang proseso at antas ng pakikinig.

3. Proseso ng Komunikasyon

2. Uri ng Komunikasyon

3. Antas ng komunikasyon

MAKRONG KASANAYAN

1.Proseso ng pakikinig

2.Elementong nakaiimpluwensya sa pakikinig

·          Sangkap ng Komunikasyon

Ø        Natutukoy ang mga elementong nakaiimpluwensya sa pakikinig.

A.       Pakikinig 15 oras ( mula sa ika-9 hanggang ika-13 linggo)

a.                        Pangtanggap ng mensahe

b.                    Pagpokus ng atensyon sa tinanggap na mensahe

c.                    Pagpapakahulugan

d.                    Pagtanda sa narinig

e.                    Pagtugon

a.        Oras

b.        Channel

c.        Edad

d.        Kasarian

e.        Kultura

f.         Konsepto sa Sarili

Ø  Natutukoy ang mga pangangailanagn at kasangkapan sa isang mabisang pagsasalita.

VI. SINTAKSIS (Palaugnayan)

1.        Mga Kasanayan sa Pakikinig Ø  Nakapagpapakita at nakagaganap sa ilang kasanayan sa pagsasalita tulad ng pagtatalumpati, newscasting, malayang talakayan,pakikipanayam at pakikipagdebate.

a.        Impormal na Pakikinig

b.        Kritikal at Mapanuring pakikinig

c.        Kritikal at Pahusgang Pakikinig

B.       Pagsasalita

1.        Mga kailangan sa mabisang pagsasalita

a.                    Kaalaman

b.                    Tiwala sa Sarili

c.                    Kasanayan

2.        Kasangkapan ng isang nagsasalita

a.        Tindig

b.        Tinig

c.        Galaw

d.        Kumpas

3.        Kasanayan sa Pagsasalita:

a.        Pagkuha at pagpapaliwanag sa mga isyu at konsepto

b.        Paghahambing sa mga idea

c.        Pagsusuri sa himig, sesura, sub-text ng pananalita

d.        Pagbibigay halimbawa ayon sa konseptong ibinigay

e.        Pagsusuri o opinion o katotohanan

f.         Pagbibigay puna o reaksyon sa inilahad na ideya, paksa o isyu

I. Pangungusap

Bahagi ng pangungusap

Ayos ng Pangungusap

Uri ng pangungusap ayon sa GAMIT:

Uri ng pangungusap ayon sa KAYARIAN:

12 oras (mula sa ika-14 hanggang ika-17 linggo)

Ø              Nasasabi ang kahulugan ng pangungusap.

Ø              Natutukoy ang bawat bahagi at ayos ng pangungusap.

·          Simuno/Paksa Ø              Naiisa-isa ang mga uri ng pangungusap ayon sa kayarian at gamit nito.

·          Panaguri Ø              Nakabubuo ng mga mga pangungusap sa iba’t ibang uri ukol sa kurso.

·          Karaniwang Ayos

·          Di-karaniwang Ayos

·          Paturol

·          Pautos

·          Patanong

·          Padamdam

·          Payak (deep structure)

·          Paimbabaw (surface structure)

Ø              Nasasabi ang kahulugan at kahalagahan ng pagbasa.

A.       Pagbasa Ø              Nagagamit ang kakayahan at kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan,pagsusuri at pagpapahalaga sa mga akdang nabasa.

1.        Kahalagahan ng pagbasa Ø              Naisasadula ang mga binasang artikulo.

2.        Pagkuha ng kahulugan sa pamamagitan ng:

Ø              Nakapagbabasa at nakapagbibigaks ng mga payak na pagtatalo.

a.        context clues

b.        kasingkahulugan/ kasalungat

c.        homonyms, hectefronyms

d.        structural clues

e.        kaalaman sa kayarian ng salita

D. Pagsulat

PANGANGATWIRAN

f.         denotasyon/ konotasyon Ø              Natutukoy ang kahulugan at kahalagahan ng pagsulat.

3.        Katangiang taglay ng mga salita Ø              Nakapagsusulat ng isang diyalogo.

a.        salitang maraming kahulugan Ø              Nakabubuo ng isang poraml na talata.

b.        salitang may naililipat na kahulugan Ø              Nakagagawa ng isang balangkas mula sa mga akdang nabasa.

c.        patayutay na pananalita

d.        idyomatikong pahayag

1.        Kasanayan sa Pagsulat Ø              Nakangangatwiran sa pamamagitan ng talumpati upang makapanghikayat at makapagpakilos.

a.        pagbuo ng balangkas Ø              Nakapangangatwiran ukol sa mga paksang napapanahon.

b.        pagbuo ng tanong mula sa sa binasang teksto mula sa panayam

Ø              Naipapahayag ang kahulugan ng pangangatwiran at naipaliliwanag ang kaibahan ng dalawang uri nito.

c.        pagbuo ng mga halaw/ abstrak ng binasa

d.        pagbuo ng talataan ayon sa nais ipahayag.

e.        proseso sa pagbuo ng sulating pananaliksik

f.         pagsulat ng buong teksto

g.        Ebalwasyon sa teksto ng kaklase o pangkat ng kaklase

1.        Uri ng pangangatwiran

a.        Pabuod

b.        Psaklaw

Takdang-aralin

Ø        Hand outs

Ø        Lektyur Ø    Pagsubok Ø        Visual aids

Ø        Talakayan Ø    Seat work Ø        Hinimay-himay na mga papel

Ø        Board work Ø    Oral Drills Ø        Mga Larawan

Ø        Pares na Gawain Ø    Role Playing

Ø        Pagkukwento Ø    Takdang-aralin

Ø        Group Dynamics

Ø        Dayalogo

Ø        Picture Analysis

Ø        Hand outs

Ø        Visual aids

Ø    Pagsubok Ø        Hinimay-himay na mga papel

Ø        Lektyur Ø    Seat work Ø        Mga Larawan

Ø        Talakayan Ø    Oral Drills

Ø        Board work Ø    Role Playing

Ø        Pares na Gawain

Ø        Pagkukwento

Picture Analysis

Takdang-aralin

Picture Analysis

Ø        Group Dynamics

Ø        Dayalogo

Ø       Lektyur Ø    Pagsubok Ø       Hand outs

Ø       Talakayan Ø    Seat work Ø       Visual aids

Ø       Board work Ø    Oral Drills Ø       Hinimay-himay na mga papel

Ø       Pares na Gawain Ø    Role Playing Ø       Mga Larawan

Ø       Pagkukwento

Ø       Group Dynamics

Ø       Dayalogo

Takdang-aralin

Picture Analysis

Ø        Lektyur Ø    Pagsubok Ø        Hand outs

Ø        Talakayan Ø    Seat work Ø        Visual aids

Ø        Board work Ø    Oral Drills Ø        Hinimay-himay na mga papel

Ø        Pares na Gawain Ø    Role Playing Ø        Mga Larawan

Ø        Pagkukwento

Ø        Group Dynamics

Ø        Dayalogo

Takdang-aralin

Picture Analysis

Ø        Hand outs

Ø        Visual aids

Ø        Hinimay-himay na mga papel

Ø        Lektyur Ø    Pagsubok Ø        Mga Larawan

Ø        Talakayan Ø    Seat work

Ø        Board work Ø    Oral Drills

Ø        Pares na Gawain Ø    Role Playing

Ø        Pagkukwento

Ø        Group Dynamics

Ø        Dayalogo

Ø        Talakayan

Ø        Board work

Takdang-aralin

Ø        Pagsasadula

Ø        Pagkukwento

Ø        Group Dynamics

Ø        Dayalogo

Ø        Picture Analysis

Ø        Hand outs

Ø        Visual aids

Ø        Hinimay-himay na mga papel

Ø        Mga Larawan

Ø    Pagsubok

Ø    Seat work

Ø    Oral Drills

Ø    Role Playing

Takdang-aralin

Picture Analysis

Ø        Lektyur Ø    Pagsubok Ø        Hand outs

Ø        Talakayan Ø    Seat work Ø        Visual aids

Ø        Board work Ø    Oral Drills Ø        Hinimay-himay na mga papel

Ø        Pares na Gawain Ø    Role Playing Ø        Mga Larawan

Ø        Pagkukwento

Ø        Group Dynamics

Ø        Dayalogo

Takdang-aralin

Picture Analysis

Ø        Hand outs

Ø        Lektyur Ø        Visual aids

Ø        Talakayan Ø        Hinimay-himay na mga papel

Ø        Board work Ø    Pagsubok Ø        Mga Larawan

Ø        Pares na Gawain Ø    Seat work

Ø        Pagkukwento Ø    Oral Drills

Ø        Group Dynamics Ø    Role Playing

Ø        Dayalogo

Ø        Bernales< Rolando A. et Al. Komunikasyon sa M\akabagong Panahon (Batayan at Sanayang Aklat sa Fil.I).Mutya Publishing House, Inc.: Balubaran, Valenzuela City, 2002.

Ø        Tumangan, Alcomtiser P. et. Al. Sining ng Pakikipagtalastasan (Pandalubhasaan). Mutya Publishing House: Balubaran, Valenzuela City, 2000.

Ø        Tanawan-Sunga, Dolores et Al. Sining ng MAbisang Komunikasyon. Trinitas Publishing Inc.: Manila, 2004

Ø        Tumangan, Alcomtiser P. et. Al. Sining ng Pakikipagtalastasan (Pandalubhasaan). Mutya Publishing House: Balubaran, Valenzuela City, 2000.

Ø        Belvez, Paz M. et Al. Sining ng Komunikasyon (Pangkolehiyo) rex Book Store: Manila, Phillipines, 2003

Ø        Tumangan, Alcomtiser P. et. Al. Sining ng Pakikipagtalastasan (Pandalubhasaan). Mutya Publishing House: Balubaran, Valenzuela City, 2000.

Ø        Bernales< Rolando A. et Al. Komunikasyon sa M\akabagong Panahon (Batayan at Sanayang Aklat sa Fil.I).Mutya Publishing House, Inc.: Balubaran, Valenzuela City, 2002