FJALA E AUTORIT QELLIMI I PERPILIMIT TE LIBRIT Falenderimi i takon Allahut.Ate e falenderojme dhe prej Tij falje e ndihme kerkojme.Kerkojme mbrojtje nga Allahu prej te keqijave te vetvetes dhe te veprave tona.Ke e udhezon Allahu s’ka kush e lajthit dh eke e largon nga rruga e vertete,s’ka kush e udhezon.Deshmoj se s’ka hyjni tjeter pervecAllahut,i Cili eshte nje dhe deshmoj se Muhammedi eshte rob dhe i Derguar i Tij. ‘’O ju qe keni besuar,keni frike Allahun me nje frike te denje dhe mos vdisni,pos duke qene muslimane!’’(Ali Imran;102) ‘’O ju njerez!Kini frike Zotin tuaj qe ju ka krijuar prej nje njeriu dhe nga ai krijoi palen e tij,e prej atyre u shtuan shume burra e gra.Dhe keni frike Allahun qe me emrin e Tij perbetoheni,ruajeni farefisin,se Allahu eshte Mbikeqyres mbi ju.’’(En-Nisa; 1). ‘’O ju besimtare,keni frike Allahun dhe thoni fjale te drejta.Ai(Alllahu)ju mundeson te beni vepra te mira,ua shlyen mekatet e juaja,e kush respekton Allahun dhe te Derguarin e Tij,ka shpetuar me nje shpetim te madh.(Al-Ahzab;70-71). Thenia me e vertete eshte thenia e Allahut,kurse udhezimi me i mire –udhezimi i Muhammedit,salAllahu alejhi ve selem.Veprat me te keqia jane ato te shpikurat,cdo shpikje eshte bidat dhe cdo bidat eshte lajthitje e cdo lajthitje con ne zjarr… Nuk me ka shkuar asnjehere mendja se do te mundem te ndaje kohe te vecante per te shkruar nje studim sikur ky,por kur Allahu ,subhanehu ve teala,te doje diqka,ia lehteson edhe shkaqet.Ashtu qe,ne ditet e par ate XHumadelUla nga viti 1393H.,kur isha duke recensuar librin’’el-Fet’hul kebir fi dammiz zijadeti ilel xhamiis sagir’’dhe kur beja ndarjen e tij ne dy libra;’’Sahihul xhamiis sagir’’dhe’’Daiful xhamiis sagir’’,arrita te hadithii Ebu Umames radijallahu anhu,net e cilin hadith ResulullahusalAllahu alejhi ve selem,ben terheqjen e verejtjes nga dexhalli ,e pershkruan ate me nje pershkrim qe asnje pejgamber para tij nuke ka bere.Tregon se si Isai alejhi selam,do ta vret ate te dera e Ludd-it(1) ne Palestine,si dhe shume gjera tjera qe kane te bejne rreth Isait,alejhi selam,dhe dexhallit. Duke u bazuar ne metoden e censures qe i bera dy librave te permendur,mu be e pashmangshme studimii zingjirit te ketij hadithidhe veshtrimi ne te.Dola me rezultat se zinxhiri i ketij hadithi eshte I dobet dhe nukmund te mbeshtetemi vetem ne te,vecanerisht per ceshtje te besimit

sikurse kjo.Por,me veshtrimin e pare qe i bera tekstit te hadithit ,mu be e qarte se pjesa me e madhe e hadithit eshte sahih dhe i vertetuar net e dy Sahihet si dhe ne librat e tjere te sunetit. Mirepo,pasi qe dihet mirefilli se vetemme ate veshtrim te shpejte nuk mund ta vleresoj hadithin sit e vertete plotesisht,e as ta permendi te libri’’Sahihul xhamiis sagir’’(2) ,por duhet doemos studimi thelle per cdo paragraph te tij,bile per cdo fjale.Duhet te hulumtohet per te,net e gjitha librat e sunetit dhe net e gjitha hadithet me ate teme,qe kane te bejne me Isain,alejhi selam,dexhallin,Allahu e malkofte dhe me te dyte ne pergjithesi.Me pas,t’ia bejme nje censure te gjate te gjitha zinxhireve ,ashtu si kemi vepruar ne dy librat tjera;’’Silsiletilehadithi sahiha’’ dhe’’silsileti ehadithi daife’’.Qe ne fund,te kemi guxim vendosmerisht te themi se pjesa me e madhe e hadithit apoi teri eshte sahih,si dhe ta vendosim ne librat me hadithe te verteta,varesisht se si do te perfundoje censurimi. Filluan ambiciet per studimin e ketij hadithi,cdo rresht me rend,bile fjale per fjale.Per ta forcuar cdo paragraf te hadithit,kam dhene tere mundin qe te gjej hadithe aq sa kam mundur te gjej,pastaj,te gjitha ato i kam bere tahrixh ,duke folur rreth zingjireve te tyre,nga aspekti se a jane te verteta apote dobeta ,ashtu sin a mesojne rregullat e shkences se hadithit.Sikurse,vleresimi ityre per sahih,hasenapo daif si dhe hulumtimi pas haditheve ndihmese(mutabeat)(3) dhe haditheve –deshmi(shevahid)(4) .Gjera te cilat na ndihmojne ne largimin e dobesise nga atoparagrafe qe kane zinxhire ne vete apoqe kane ardhur ne hadithin e Ebu Umames radijallahu anhu,qe do ta permendim ne vijim. Pas ketij studimi te hollesishem mu be e qarte se ky hadith,me te gjitha paragrafet-pervec pak-eshte sahih ligajrihi(5) ,Bile shume nga atoparagrafe jane mutevatir(6) ,per te cilat themi prere se jane te vertetuara nga Resulullahu salAllahu alejhi ve selem.Sikurse,paragrafet qe tregojne per daljen e dexhallit me sy te verber dhe per zbritjen e Isait alejhi selamper ta vrare ate. Shume e natyrshme eshte qe atohadithe qe ikam bere tahrixh,te perfitoj shume gjera rreth Isait alejhi selam dhe dexhallit te verber,gjera te cilat nukpermenden ne hadithin e Ebu Umames,radijallahu anhu.Egjithe kjo,per shkak se numri iketyre haditheve ka arritur ne tridhjete hadithe nga me shume se njezete sahabe.Ndonje hadith qe e transmetojne ka me teper se nje rruge(zingjir),sidomos hadithiiEbu Hurejres,per te cilin kam gjetur dhjete rruge,ne cdo rruge kam hasur ndonjehere ne shtesa dhe dobi qe nuk gjenden ne rruge tjeter. Mbarova me studimin e ketijhadithine hollesi ,I bera tahrixh hadithet-

deshmi e tij dhe e vendova hadithin ne librin tim;’’Silsiletul ehadithi sahiha’’(nr.2457).Pas kesaj me erdhi nje ide e bukur,ishte ajo permbledhja e te gjitha atyre dobive,e me pas bashkengjitjae tyre hadithit te EbuUmames,ne vendet e pershtatshme.Ashtu qe,te vije I gjithe hadithi ne nje contest.Kete metode e kamperdorur edhe ne librin ‘’Haxhetun nebijji salAllahu alejhi ve selem,kema revaha Xhabir radijallahu anhu’’,me gjithe dallimin e dukshem qe eshte mes ketyre haditheve.Libri i permendur,eshte i vecante vetem per hadithet e Xhabirit,pa hadithet e sahabeve tjere.Kam hulumtuar cdo transmetim te hadithit te tij,ashtu qe cdo shtese te vertete qe ka pasur ia kam bashkangjitur hadithit dhe keshtu te vije ne nje contest i tere hadithi me transmetim te Muslimit,nga Ebu Xha’fer el-Bakir,nga Xhabiri radijallahu anhu. Ndersa,hadithit te EbuUmames radijallahu anhu,i kam bashkangjitur cdo fjali qe eshte sahih,por nga sahabe tjere,radijallahu anhum,numri ite cileve eshte me teper se njezet,sikurse treguam me pare. Ajo ide vazhdimisht vertitej ne mendjen time,derisa edhe vendosa,ia bera vetes obligim qe ky liber te shohe driten e botimit,per shkak te rendesise se madhe qe ka.Si dhe,eshte mjaft e kerkuar qe ato hadithe t’ua paraqesim njerezve ne keso kontesti te mrekullueshem,ashtu qe ta kene lehte perfitimin nga ky liber te gjithe,pa mare prasysh nivelin dhe kulturen e tyre.Po ashtu ua lehteson arritjen e dobite e shumeta te ketyre haditheve,dobi te cilat jane shperndare neper shume libra,te te cilat nuk mund te arrijne as shume te specializuarit,e lere me njerezit e thjeshte. Gjerat qe me dhane kuraje per te,jane keto; 1.Dyshimii madh i shume njerezve rreth besimit ne zbritjen e Isait alejhi selam,per ta vrare dexhallin.Ky dyshim gjendet te shume njerez te cilet thirren se kane dije apo qe thirren se jane davetxhi ne rruge te Allahut subhanehu ve teala,e te mos flasim per ata intelektuale te cilet nukkane kurfare dije islame,si dhe per njerezit e thjeshte.Saqe,jam bindur se shume nga te diplomuarit e univerzitetit Az’har bejne pjese ne ata qe dyshojne rreth kesaj-nese nuk jane mohues ne teresi-kete e kam kuptuar gjate debatit tim gojor me disa prej tyre,gjate shikimit ne disa fetva te tyre dhe nga shpjegimi i disa librave qe kane bere ata. Me i johur nga ata eshte Muhammed Abduhu.Aiper hadithin e zbritjes se Isait alejhi selam,here thote eshte hadith ahad!(1)Kete e thote ngase aq din e kete shkence,por sipas meje,ne kete kohe ai eshte prej dijetareve qe me se paku e kuptojne kete shkence.E,ndonjehere,zbritjen dhe gjykimin e tij ne toke e komenton,duke thene se eshte per qellim triumfi i shpirtit dhe mesazhit te tij te njerezit.Kjo eshte per shkak te mesimeve qe qe me se tepermi kane theksuarmeshire,dashuri,paqe…kete e tregon Sejjid Reshid Rida ne librin e tij te tefsirit(3\317) I cili pas kesaj,edhe pse ia rrefuzoi kete duke thene;’’Hadithet e transmetuara ne kete teme,refuzojne kete

mendim’’,serish u mundua ta arsyetoje duke thene;’’Ata qe ikomentojne keshtu keto hadithe mund te thone;Keto hadithe jane transmetuar sipas kuptimit transmeton ate qe ka kuptuar ai.Ai(Muhammed Abduhu),kur eshte pyetur per dexhallin dhe vrasjen e tij nga Isa alejhi selam,ka thene;dexhallin eshte simbolizon te keqiat,besetytnite dhe rrenat te cilat do te largohen kur te arrihet sheriati ne toke!....... Eshte per t’u cuditur se kete komentim te gabuar para tij e ka bereedhe pretenduesi ipejgamberllekut,Mirza Gulam Ahmed el-Kadijani nga Indija,gje te cilen e ka perseritur shume ne broshurat dhe librat e tij.Cudi,se sa po i perngjet ky komentim komentimit te tij qe ia beri shume ajeteve te Kur’anit,te cileve ua nderronte kuptimin dhe argumentonte me to se eshte pejgamber.Sikurse shembulli i ketij ajeti; ‘’…dhe jam pergezues per nje te derguar qe do te vije pas meje me emrin Ahmed!’’(Saf;6)Ashtu qe ,pretendoi se me fjalen Ahmed ne kete ajet eshte per qellim vete ai.Gjera sikurse kjo,ai ka shume,qe arrijne kulmin e budallallekut. Keshtu,vete Sejjid Reshidi duke ia kundershtuar keto ide ne vend tjeter te tefsirit te tij (6\58)tha;’’Ky ka trasuar rrugen e njejte,sikur te atyre ne Iran,qe pretendoje se jane Mehdiiste,sikurse Beha-i dhe Bab-i,te cilet me fantazite e tyre nxirrnin argumente nga Kur’ani per t’I perkrahur idete e tyre.Bile,keso argumente ka nxjerr edhe prej sures Fatiha!Ai ka shkruar nje liber-koment per suren Fatiha qe arrin kulmin e budalallekut dhe thote se ai liber eshte prej mrekullive(mu’xhizeve)te tij,dhe se,kjo sure pergezon per paraqitjen e tij dhe se ai eshte mesihu(mehdiu) i ketij ummeti!’ Sejjid Reshidi me pas tha;’’Me kete njeri,ketij ummeti,ai ka hapur nje dere te cuditeshme per ta keqkomentuar Kur’anin,duke ia shtremberuar kuptimet e shume ajeteve ne kuptime te cuditeshme,te cilat aspak nuk jane tye verteta.Keta zindik,mexhuse dhe ndihmesit e tyre jane ata qe kane vere parimet e sekteve te batinijve,gjera te cilat jane perhapur edhe te shume sufij.’’ Them;Cfare dallimi ka mes komentimit te gabuar qe ia bene batinijte e kadijanite Kur’anit dhe komentimit te kote te Muhammed Abduhuse dhe pasuesit te tij qe ia bene haditheve rreth zbritjes se Isait dhe dexhallit?!Si mundi Sejjid Reshidi,rahimehullah, te heshte per kete?!Bile,ka shkuar edhe me tej,duke e arsyetuar se keto hadithe jane transmetuar sipas kuptimit?!Subhanallah!A thua valle,se hadithet e verteta qe jane komentuar sipas kuptimit duhet te refuzohen?! Shembull;nese vjen ne shkalle te hadithit mutevatir hadithi se Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,ka daluar ngrenien e mishit te gomarit shtepiak;ky transmetim,padyshim eshte sipas kuptimit.Athua valle.se,me

ndonje prej metodave te te’vilit kane te drejte ta refuzojne kete ndalese,dhe te konsiderohet sikurse nuk ka ardhur ndonje ndalese si kjo?!O Zot!Vertete,ky eshte dalaleti i qarte.Lusim Allahun subhanehu ve teala ,ten a ruaje. Urrdhero edhe nje prej shembujve te te’vilit,e cila bela,I ka goditur shume nga ez-heristet e kesaj kohe,Muhammed Fehim Ebu Ubejje ne sqarimin qe ia ka dhene librit;’’Nihajetul bidaje vel nihaje’’(1\71)ka thene; ‘’A thua valle,Isai alejhi selam,ende eshte gjalle?Dhe se do te zbrese personalisht ne toke per ta perterire thirrjen ne rruge te Allahut?Apo me kete eshte qellimi,triumfi i fese se vertete dhe riperhapja e saj me mundin e njerezve te sinqerte,te cilet do te punojne per ta pastruar shoqerine njerezore nga mekatet dhe te keqiat ne pergjithesi?Ka dy mendime!,dhe qe te dy mendimet kane perkrahje prej dijetareve(!). Te njejten gje e themi edhe per dexhallin.Athua valle,eshte person nga gjaku e mishi i cili do ta perhape crregullimin,do t’u kercenohet njerezve dhe do te posedon mjetet e frikesimit,nxitjes dhe crregullimit,derisa ta ballafaqoje Isain alejhi selam,dhe te vritet?Apo,ai eshte vetem simbol per perhapjen e te keqes ,shtimin e fitneve dhe humbjes se nderit.Te ciles do t’i dale balle miresia me simbolin Isa,alejhi selam,e cila do te triumfoje,do te zhduke te keqen dhe do t’i drejtoje njerezit nga e mira,rruga e drejte dhe feja.(1). Them;Ky ez-herist(Fehimi)nuk mjaftohet vetem duke i mohuar dhe keqkomentuar tekstet e sunnetit me simbole,gje qe eshte prej metodologjise se batinijve mohues-sic e beri te qarte edhe Sejjid Reshid Rida-ja-por,tejkalon kufinjte edhe me teper duke dashur t’i mashtroje lexuesit se kete mendim e paska edhe dikush prej dijetareve!Realiteti eshte se askush ,i cili eshte i njohur me dije te hadithit,nuk e ka thene ate fjale.Ate fjale e kane thene disa nga havarixhet dhe mu’tezilite. Kadi Ijadi ka thene;’’Ne keto hadithe ka argument per ehli sunetin,se me te vertete ekziston dexhalli,se ai eshte person konkret me te cilin Allahu subhanehu ve teala,do t’i sprovojenjerezit dhe do t’i jep fuqi mbinatyrore.Sikurse ngjallja e te vdekurit qe ai e ka vrare(shih paragrafet 17 dhe 18)[1],shfaqja e fryteve me bollek,lumenjve,xhennetit,zjarrit,tubimi i thesareve te tokes rreth tij ,urrdherimi i qiellit per shi dhe urrdherimi i tokes per te mbire(shih paragrafet 19-21).Te gjitha keto ndodhin me lejen e Allahut subhanehu ve teala,e pastaj do t’ia merr kete fuqi,nuk do te mund ta vrase askend,do te bjere sundimi i tij dhe do ta vrase Isai alejhi selam. Kete besim e kane kundershtuar disa havarixhe,mu’tezilij dhe xhehmij.Te cilet ,kane mohuar ekzistimin e tij dhe i kane rrefuzuar hadithet e verteta.’’ Them;Kete gje,plotesisht e ka bere ky ez-heristi Fehimidhe disa mesues te tij,duke i pasuar te paret e tyre,havarixhet,mu’tezilijte;dhe se fundi edhe kadijanite.Kete e bejne ne disa metoda,here duke future dyshime ne

vertetesine e haditheve,duke supozuar se ato jane hadithe ahad,sic ka bere Muhammed Sheltuti ne disa shkrime te tij,i cili e ka pasuar Muhammed Abduhu-ne-sic treguam;e here duke mohuar apo duke i bere te’vil hadithet,sic veproi ky fare Fehimi!Ne fjaline e tij te lartepermendur,edhepse vetem ka bere transmetimin e dy mendimeve te dy dijetareve-sipas tij-duke mos e qartesuar mendimin e tij personal,ne e kundershtojme,sepse me kete ka dashur t’ua maskoje dhe dredhoje te verteten lexuesve.Po ashtu ka dashur qe t’i pergatite lexuesit psikikisht per ta pranuar mendimin qe do te perkrahe ai me vone.Lexo,se cka thote duke e sqaruar kete paragraph te hadithit te Ebu Umames radijallahu anhu;’’Do ta lexoje cdo besimtar,di apo nuk di te shkruaje’’. ‘’Dijetaret jane ndare ne mendime per kuptimin e ‘’shkrimit’’ketu.Aeshte per qellim realiteti I shkrimit apo ajo eshte metonomi per shenjat qe aludojne ne ate person?Ndersa,me fjalen’’do ta lexoje’’ eshte per qellim inspirimi i shpirtit te besimtarit per ta pare realitetin e te keqes,pa kurfare pengese….si duket ky eshte komentimi me I afert dhe me i shendoshe’’.[2]. Pra ,ky fare Fehimi tha ashtu,duke u bere se nuk di cka ka thene Imam Neveviu dhe te tjere kundrejt mendimit te tij,Ibn HAxheri ne’’Fet’hul Bari’’(13\85)ka thene;Imam Neveviu ka thene; E verteta,te cilin mendim e kane dijetaret,eshte se shkrimi i permendur ne hadith eshte shkrim i realte,te cilen e ka bere Allahu shenje te prere per genjeshtrat e dexhallit.Ate,do t’ia beje te mundshme ta shehe besimtari dhe do ta beje te padukshme per jobesimtarin.’’Vazhdon Ibn Haxheri duke thene;’’Kadi Ijadi ka thene se ketu ka mendime,se disa kane thene;ajo eshte alegori per shenjen e daljes se tij ne skene,por ky eshte mendim i dobet.’’ Ky Fehimi,jo qe vetem e perkrah kete komentim te gabuar,por pas disa faqeve(faqe118) tregon prere kete mendim.Ai thote;’’Mospajtimi i haditheve rreth vendit te paraqitjes se dexhallit…aludon se me fjalen dexhall eshte per qellim simboli i te keqes dhe mbisundimit te saj.’’… Kete mendim e ka treguar prere po ashtu ne fillimte librit te tij,(ne faqe 6)ka thene;’’Pastaj,pranuam mendimin se me paraqitjen e Mehdiut dhe zbritjen e Isait alejhi selam,jane per qellim dy simbole per triumfin e miresise ndaj te keqes.Ndersa,dexhalli eshte simbol per perhapjen e fitneve dhe triumfin e te keqes per nje periudhe kohore…’’ Them;Ky Fehimi eshte kryetar I Delegacionitte Ez-herit te Nderuar ne Liban,keshtu shkruan nen emrin e tij ne kopertine te librit. Me sqarimet qe ia ka bere librit te permendur I ka bere shume dem autorit dhe librit ne nje ane,dhe ka demtuar hadithin e Resulullahut salallahu

alejhi ve selem,ne anen tjeter.E gjithe kjo aludon ne injorancen e tij per kete shkence!Sepse ai hadithet e verteta i konsideron te dobeta,vetem per shkak se zemra e tij s’ka mundurt’i pranoje.Kete gjest ky eshte i pari qe e ka bere.Keshtu ka bere me hadithin e Xhesase-s(faqe 6,96 dhe 101),te cilin e transmeton Muslimi;me hadithin e Mehdiut(fq.37)-duke mos i interesuar se autori i librit[3],Ibn Kethiri shume nga ato hadithe i ka vleresuar te verteta(fq.42 dhe 43).Bile,per nje hadith ka thene se eshte I trilluar,I cili gjendet ne Sahihul Muslim(faqe 58-59). Sa i perket demit qe ia ka bere librit dhe autorit,eshte fakti se ai ne mbrendesi te tekstit ka vendosur tituj nga vetja e tij,pa informuar per kete.Disa tituj,jane e kundershtim me metode e vete autorit,i cili eshte nje nga imamet e hadithit,te cilet besojne ne argumentet qe kane te bejne me shenjat e Kijametit,duke mos ua shtremberuar kuptimi aspak.Ato imame nuk veprojne ashtu si veprojne mu’atezilijte dhe bidatgjite tjere.Ndersa,ky Fehimi,prej sqarimeve te tij shihet qarte se trason rrugen e bidatgjive,hap pas hapi.Ja,per shembull,ne faqen 116,nebrendesi te tekstit te autorit,si e ka vendosur kete titull nga vetja e tij; ‘’Hadith,i cili eshte obligim te komentohetndryshe nga ajo qe aludon.’’ Kete e ka vendosur mbi hadithin qe e transmeton Muslimi,ku dexhalli do te vrase nje besimtare dhe do ta ngjalle ate(shih paragrafet 17,18). Po ashtu nje titull tjeter,qe e ka vendosur mbi hadithet per Iben Sajjadin,nje numer i te cileve gjendet ne Sahihul Buhari!Ja titulli; ‘’Transmetime te refuzuara,sepse jane larg mendjes dhe nuk besohet t’i kete thene Resulullahu.’’ Sipas Fehimit,duket se Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,nuk ka pasur te drejte te flase per ceshtjet e padukshme(gajbin),te cilat nuk mund te pranohen nga mendja.Sipas kesaj, besimi ne gajb nuk ekziston!! Per hadithin e denimit te atyre qe vizatojne ka vendosur kete titull(2\50); ‘’Denimi i skulptoreve diten e Kijametit.’’ Keto tituj qe i ka shpikur nga vetja e tij,lere se mohojne besnikerine akademike,por,njekohesisht,tregojne se sa dije ka ky fare Fehimi dhe humbjen konkrete dhe abstrakte te botuesve te ketij libri.Sqarimet e te cilit kane nderruar librin krejtesisht,saqe nuk mund te themi se eshte liber i Ibn Kethirit! Mire do te ishte,sikur ky Fehimi ta kishte ndalur padrejtesine e tij ndaj librit ketu.Por,jo,ky e ka kaluar kete kufi duke hequr shume tekste dhe hadithe nga libri,te cilat nuk i ka pare te hijshme mendja e tij e madhe!Kete e ka treguar ai vete ne fillim te librit(fq.5)duke thene;’’Bile,e pame te domosdoshme te heqim disa transmetime qe I ka vendosur autori ne liber.Kjo,nga shkaku se ato permbanin aso kuptime qe nuk jane ne pajtim

me mendjen e as me fene.’’ Ai qe I lexon sqarimet e tij ne kete liber-ne shume faqe te librit-do ta vereje mirte se ai ka hequr cdo tekst qe ka dashur,por nuk ka treguar se cka ka hequr.E udhes eshte qe lexuesit te dine se cka eshte hequr nga libri,kjo eshte besnikeri akademike.Elere me,se ai nuk ka pasur te drejte te heqe dicka prej librit. Ja p.sh.ai thote(2\285);’’Ketu kemi hequr disa tekste,prej te cilave turperohet edhe turpi…’’ Me e cuditeshmja qe kam pare te ky,eshte heqja e kater faqeve te plota nga libri ne vellimi i dyte!Faqet98,99,101 dhe 102! Une-vallahi-kam pare lloje te ndryshme te atyre qe pretendojne se jane dijetare,por nuk kam pare asnje prej tyre te kete padituri,vetemashtrim dhe guxim sikurse ky fare Fehimi!Po te mos ishte ashtu si them,atehere,pashe Zotin,me thuaj;Si ia lejon ky njeri vetes kete sjellje te shemtuar dhe kete tradhti akademike ndaj librit te Hafidh Iben Kethirit.Duke shtuar tituj nga vetja e tij,duke hequr faqe te plota nga libri,duke konsideruar hadithet e verteta sit e dobeta dhe duke ua prishur kuptimin haditheve ne emer te logjikes dhe te’vilit?! Nuk e di se si eshte mashtruar me te botuesi i librit?!I cili ne fillim te librit ka thene;’’Sa i perket shqyrtimit dhe recensimit te librit,falenderojme Allahun,i cili na inspiroi qe ato t’ia besojme dijetarit te nderuar Muhammed Fehim Ebu Ubejje,njeri nga mesuesit e Ez-herit te nderuar,dhe…dhe…ky dijetar ka dhene mund te konsiderueshem ,per ta pastruar librin prej…gabimeve gjuhesore,shtremberimeve te shumeta ne emrat e koloseve si dhe I ka permiresuar shume tekste. Cudi-vallahi-qe ky fare Fehimi cilesohet me keto cilesi,ndersa ne liber ka me qindra deshmi qe aludojne se aij njeriut aspak nuk i pershtaten ato cilesi!Ai ka prishur shume tekste si dhe,Brenda nje faqe,ka bere gabime gjuhesore dhe shtremberime tye shumeta!Gje,e cila aludon se shteti Saudit ka mendim shume te mire per keta ez-herista..Kjo ma kujton fjalen e urte;’’Zogu I vogel ne vendin tone shtirret shqiponje’’. Ja disa gabimeqe I kam gjetur ne vellimin e pare te librit; 1.Ne faqen 114;’’Do te zhduket helmi(-xhummeti) nga cdo gje e cila permban helm’’.Duhet te jete;(-hummetu),pra me’’h’’ e jo me’’xh’’ dhe ne fund me’’u’’e jo me’’i’’. Kete gabim e ka perseritur edhe ne faqen 169,bile eshte munduar ta sqaroje,gje qe aludon se vertete eshte gabim akademik.Ka thene;’’Xhummeti d.m.th. tufa e flokeve ne pjesen e perparme te

kokes.Qellimi i zhdukjes se saj,me siguri eshte pastrami i shoqerise nga krehjet e ndryshme te flokeve, gjera te cilat krijojne lidhje mes femrave dhe syve kureshtare dhe shpirtrave epshore….dhe dihet mirefilli se fjala’’dhate xhummeti-cdo tufe e flokeve’’[1] ne kete hadith eshte cilesi per te cilesuar qe eshte leshuar nga kontesti(mirepo qe nenkuptohet)…’’dhe keshtu deri ne fund te gjepurave te tij.[2] Shkurte;Censura dhe sqarimet ne kete liber tregojne qarte se ky njeri nuk eshte kompetente te recensoje as ndonje brochure te vogel prej dijetareve te selefit,e lere me recensimin e ketij libri te madh te Iben Kethirit.Dhe aty,hadithet e verteta t’i numeroje per te dobeta ose te dobetat per te verteta dhe assesi t’i merr parasysh rregullat e shkences se hadithit xherh dhe ta’dilit[3].Po ashtu,duke i komentuar ndryshe nga komentimi i dijetareve. Nuk mund ta paramendoje askush se sa i paditur eshte ky njeri!Cka mund te thote nje njeri i mencur per dike i cili nuk e kupton hadithin i cili flet per ata qe do te hyjne ne Xhennet pa llogari,ku thote;-la jesterkune d.m.th.nuk kerkojne lexim nga te tjeret,per sherim.Ky e ka sqaruar keshtu(2\66);’’Nuk spiunojme me veshet…kjo veper quhetpervjedhje ne degjim. I ngrati Fehim nuk e di se kjo folje ka kuptimin e rukjes(leximit-fryrjes)e jot e vjedhjes. [1]Por,sipas tij,sepse nuk ka ditur te beje vokalizimin e sakte te fjales –hummetu [2]Sid he shume gabime tjera,te cilat i ka permendur shejkh Albani ne vazhdim.Ne nuk do t’i perkthejme ato per shkak te pamundesise se pershtatjes se tyre ne gjuhen shqipe.Gabime te atilla shejkh Albani ka permendur se gjenden ne faqet;114(tre rreshta pas gabimit te permendur)115,117(dy here),133,142,144,146(dy here),154,180,202,214,2\58.Ai qe deshiron t’I sheh keto gabime mund te sheh librin ne arabisht prej rreshtit te peste ne faqen 18 deri te rreshti 12 ne faqen 21(sh.p.) Kthehemi ne teme per te thene;Keto komentime te shtremberuara ishin prej shkaqeve me te forta qe me dhane kuraje per paraqitjen e hadithit te Ebu Umames se bashku me shtesat prej sahabeve tjee,ne nje contest.Me qellim,qe secili qe ka sy,ta kete te qarte,se ato komentime jane te paverteta dhe ne kundershtim me hadithet e verteta.Po ashtu e verejme se,qellimi i atyre qe i shtremberojne kuptimet e haditheve eshte refuzimi i atyre hadithevedhe refuzimi i besimit ne te,por ne nje metode mashtruese.Ashtu qe,njerezit e thjeshte te mendojne se keta besojne ne ato gjera.Por,ne realitet, ata I besojne vetem si tekste,ndersa refuzojne

permbajtjen e tyre. Vallahi,t’i besosh tekstet sikur simbole,apo t’ua ndryshosh kuptimin,kjo eshte nje besim i pavlere i cili nuk ben kurfare dobie te Allahu subhanehu ve teala. Valle!C’eshte dallimi mes atyre qe thirren se jane ehli sunne,te cilet I refuzojne hadithet e verteta lidhur me daljen e dexhallit dhe zbritjen e Isait per ta vrare ate,dhe mes besimit te batinijve dhe sekteve te humbura,te cilet ne shikim te pare u besojne teksteve Kur’anore dhe sunnetit,por u bejne komentime te cilat perfundojne ne mohimin e realitetit te atyre teksteve.Sikurse shembulli i atyre qe mohojne argumentet lidhur me te shikimin e Allahut ne Ahiret,duke thene se eshte per qellim te paret e begative te Allahut.Apo,sikurse kadijanite te cilet besojne-ua merr mendja ne ajetin; ‘’Eshte i derguar dhe unaze(vule) e pejgambereve’’.(Ahzab 40) Por ,serish thone se mund te kete pejgamber edhe pas Muhammedit salAllahu alejhi ve selem,sikurse qe ishte Mirza Gulam Ahmed el –Kadijani.E nese ua permend ajetin ,at ate pergjigjenkeshtu;Natyrisht se e besojme kete ajet,por kuptimi i tij nuk eshte ashtu si e keni kuptuar ju.Kuptimi i’’hatemun nebijjin-unaze e pejgambereve’’d.m.th. stolia e pejgambereve,sikurse eshte unaza per gishtin.’’ Pra,a thua, ky besim do t’u beje ndonje dobi te Allahu subhanehu ve teala?! Andaj,ai besim,i atyre dijetareve ne hadithet per dexhallin dhe Isain alejhi selam,qe u kane dhene kuptim simbolik nuk do t’ju beje kurfare dobie per shkak se komentimi i tyre bie ne kundershtim me mendimin e prere te secilit dijetare qe s’i nenshtrohet epshit,kur ai i lexon hadithet ne fjale. Ka te tjere,te cilet nuk thone se i komentojne keto hadithe si simbole.Perdorin metoden e futjes se dyshimeve ne transmetimet e haditheve,duke thene se ato jane hadithe ahad!Prej tyre eshte shejkh Mahmud Sheltuti.Me heret,pata lexuar nje fetva te tij rreth jetes se Isait alejhi selam,ne qiell dhe zbritjes se tij.Kjo ishte ne revisten’’er-Risale’’.Aty pashe cudira te medha,pashe se sa i paditur ishte ai ne hadithet qe flasin per Isain alejhi selam.Cudia me e madhe ishte supozimi i tij se te gjitha hadithet per kete teme jane prej transmetimeve te Uehb iben Munebbih dhe Ka’b el-Ahbar.Kjo m’u duk jo e mire,per shkak se ,se pari here degjoja kete.Por,thashe ne vete;Ndoshta ka per qellim transmetime tjera ,mirepo shejkhu hiperbolizon!Per ta vertetuar ate,fillova hulumtimin e haditheve rreth zbritjes se Isait alejhi selam, nga burimet baze te sunnetit,ku transmetohen hadithet me zingjire,Sikurse gjashte librat e njohura dhe te

tjera.Dhe,ashtu,tubova nje numer te madh hadithesh;me zingjire mutevatir nga me shume se katerdhjete as’habe.Ketu me ndodhi cudia me e madhe,kur verejta ne asnje zingjir permendjen e Uehb iben Munebbih dhe Ka’ab el-Ahbar,bile as ne ato zingjire qe ishin te dobet.Aty m’u be e qarte se shejkhi-Allahu e falte-kishte folur nga koka e tij,pa mare per reference asnje prej librave te sunnetit. Atebote ,shkrova nje shkrim te gjate-reagim ndaj fetvase se tij.Vendosa qe kete shkrim t’ia postoj revistes ‘’er-Risale’’,por njeri prej shokeve tane te nderuar qe shpesh shkojne ne Egjipt me keshilloi te mos e postoj,sepse ata nuk do ta botojne.Per shkak se eshte e gjate fillimisht dhe per shkak se shejkh Mahmudd Sheltuti ne Egjipt eshte mbi ate pozite per te pranuar kritika,sidomos, prej dikujt. Qe nuk eshte egjiptian dhe I panjohur ne mesin e tyre. Shoku ,pastaj me tha;Nese vertete do ta dergosh ate shkrim,atehere shkurtoje sa me teper,pastaj postoje tye revista,ndoshtae botojne,por,nuk besoj.Keshtu edhe ndodhi,e bera shkrimin ne nje faqe e gjysme dhe ua postova,por nuk e botuan!! Per t’i bere replike me te gjate atyre qe perdorin kete metode ka tjeter rast.Mjafton per replike pajtimi i dijetareve te hadithit se hadithet qe flasin per dexhallin dhe zbritjen e Isait alejhi selam,jane mutevatir.Kete mendim e ka Iben Kethiri,Iben Haxheri etj.Bile Imam Shevkaniu ka shkruar nje broshure te vecante ne kete teme,me titull’’et-Teudih fi tevaturima xhae fil muntedhari ued dexhalli uel mesih’’. Une personalisht,prej kur kam shkruar shkrimin e lartepermendur,jam bindur se hadithet rreth dexhallit dhe Isait alejhi selam,jane mutevatir.Zingjiret,qe atebote i kam permbledhur kane arritur me teper se katerdhjete zingjire nga afer katerdhjete as’habe.Ca prej tyre arrijne kushtin e hadithit sahih dhe shume prej rrugeve tjera jane te konsiderueshme.Por,per fat te keq,tani nuk e di se ku gjendet ai shkrim ,per shkak te shpernguljes se madhe prej ne shtepie ne tjeter. Me pas,serish u binda se duhet te filloj me studimin e hadithit,per te cilin po flasim ne kete hyrje,per hadithin e Ebu Umames radijallahu anhu.. Urrdhero emrat e sahabeve te cilet kane transmetuar hadithet per dexhallin,hadithet e te cileve i kam bere tahrixh ne kete studim.Me verejtje se,ato hadithe nuk permbledhin cdo gje qe eshte transmetuar ne kete teme,per shkak te mospershtatshmerise me kete studim; 1.Hashem iben Amir 2.Abdullah iben Mugaffel

3.Hudhejfe ibnul Jeman 4.Xhabir iben Abdullah 5.Abdullah iben Omer 6.Enes iben Malik 7.Ebu Hurejre 8.en-Nevas iben Sem’an 9.Nufejr iben Malik 10.Ajshe 11.Ummu Seleme 12.Disa shoke te Resulullahut salAllahu alejhi ve selem 13.Ubadetu iben Samit 14.Abdullah iben Abbas 15.Ebu Bekrete eth-Thekafij 16.Njeri prej shokeve te Resulullahut salAllahu alejhi ve selem 17.Sefineja,sherbetorja e Resulullahut salAllahu alejhi ve selem 18.Ebu Seid el-Hudriu 19Fatime bint Kajs 20.Ummu Shurejk 21.Abdullah iben Mes’ud 22.Abdullah iben Amer. Ka edhe as’habe tjere nga te cilet jane transmetuar hadithe rreth dexhallit me zingjir qe mund te meren parasysh si hadithe-deshmi. 23.Ebu Umame

24Sa’d iben Ebi Vekas 25.Abdullah iben Magnem 26.Esma bintJezid el-Ensarije 27.Mihxhen iben Edra’ 28.Uthman iben EbilAs 30.Semure iben Xhundub 31.Esma’ bint Umejs Tani ,urrdhero emrat e sahabeve qe transmetojne zbritjen e Isait .alejhi selam; 1.Abdullah iben Mugaffel 2.Ebu Hurejre 3.en-Nevas iben Sem’an 4.Nufejr iben Malik 5.Ajshe 6Xhabir iben Abdullah 7.Ebu Hurejre 8.Hudhejfe iben Esid 9.Abdullah iben Amer Ndersa,keto jane emrat e sahabeve nga te cilet kane transmetuar hadithe rreth zbritjes se Isait me zingjir qe mund te meren parasysh si hadithe –deshmi. 10.Ebu Umame el-Bahilij 12.Disa shoke te Resulullahut salallahu alejhi ve selem 13.Semure 14Muxhemma iben Xharije el-Ensarij

Kjo permendje e shpejte e zingjireve te haditheve per dexhallin dhe Isain alejhi selam,dhe e transmetuesve nga as’habet e sinqerte,e bent e qarte per secilin qe ka sy se ky hadith eshte mutevatir.Secili qe dysho ne kete gje,ai ka dyshim net ere fene,-apo me se paku- eshte ne rrezik te bije ne ate dyshim,sepse ky njeri,tekstet qe jane mutevatir-sikur Kur’ani dhe disa hadithe-shume lehte mund t’i mohoje duke u bazuar ne te’vil.Ndersa,tekstet qe nuk jane mutevatir,shume lehte mund te ndodhe qe t’i mohoje,duke u bazuar ne metoden e dyshimit,se jane te transmetuar nga Resulullahu salAllahu alejhi ve selem. Nga ketu,e kuptojme se te gjithe muslimanet,nese fene e tyre nuk e mesojne prej dijetareve,pauses te hadithit,imani i tyre do te jete ne rrezik.Keta dijetare e dine me se miri se cka ka thene apo jo i derguari.Keta dijetare me se miri i kuptojne fjalet dhe qellimet e tij.Per shkak se keto gjera,ata i kane perfituar nga Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,nepermjet metodave shkencore te verteta,pa te cilat metoda assesi nuk mund te mesohet feja.Pa ato shkenca feja do te ishte vetem epsh I pasuar. Kjo eshte semundja e madhe,qe sot e ka perfshire boten islame.Nga ajo ka shpetuar vetem grupi i ndihmuar,te cilet i ka pergezuar Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,ne shume hadithe mutevatir.Ai ka thene;’’Cdo here ne ummetin tim,do te kete nje grup,I cili do te luftoje ne rruge te drejte,fitimtar ndaj atyre qe kundershtojne dhe keshtu derisa I fundit I tyre do ta luftoje dexhallin.’’[1] Them;Kjo qe permendem rreth metodologjise te dyshimteve,besoj se eshte shkaku pse Omeri radijallahu anhu,dhe sahabe te tjere ishin shume te vrazhde me ata qe e pergenjeshtronin daljen e dexhallit.Me zingjir te vertete,Jusuf iben Mehrani transmeton nga Iben Abbasi radijallahu anhuma, i cili thote;Kam degjuar Omerin radijallahu anhu,ne minber duke thene;’’Ne mes jush do te paraqiten njerezit te cilet do ta pergenjeshtrojne denimin me gurezim dhe do ta pergenjeshtrojne daljen e dexhallit,lindjen e diellit nga perendimi,denimin ne varr,shefatin dhe nuk do te besojne se do te kete njerez te cilet do te nxirren prej xhehennemit pasiqe te jene djegur.Po t’i takoja.do t’i kasha vrare,ashtu si i ka vrare Allahu popujt Ad dhe Themud’’. E ka transmetuar ed-Dani ne librin’’el-Fiten’’(doreshkrim 23\2)dhe Ahmedi(1\23)shkurtimisht.Me zinxhir hasen. Gjeja e dyte e cila me frymezoi ne perpilimin e ketij libri eshte se njerezit-te gjithe-pervec dikujt,nuk jane duke folur aspak rreth daljes se dexhallit dhe zbritjes se Isait alejhi selam.Kjo perputhet me hadithin ne ‘’Zevaid

musnedi Ahmed’’nga Rashid iben Sa’di,thote;’’Kur u clirua vendi Istahar,dikush tha;Sikur jut e kishit folur per dexhallin, une do t’u tregoja se e kam degjuar Resulullahun salAllahu alejhi ve selem,duke thene;’’Dexhalli nuk do te del perderisa njerezit nuk harojne te permendin ate dhe derisa imamet te mos e braktisin permendjen e tij neper minbere.’’[2] Ky hadith sot,pershtatet shume me imamet e xhamive,te cilet krejtesisht e kane braktisur permendjen e dexhallit neper ligjeratat e tyre,te cilet jane njerez te vecante.Valle,cka mund te themi per njerezit e thjeshte?! Allahu subhanehu ve teala,me urtesine e Tij per cdo gje ka bere shkak.Une, nuk dyshoj se shkaku i kesaj braktisjeje te dukshme-edhepse Resulullahu salAllahu alejhi ve selem, ka patur nje kujdes te madh ndaj kesaj,sic do ta veresh e fillim te tregimit-eshte dyshimi I disa dijetarevene hadithet qe flasin per dexhallin.Here dyshojne ne vertetimin e vete haditheve-sic treguam-e here ne domethenien e tyre. Ashtu qe,ishte obligim qe dijetaret ta kryejne obligimin e tyre dhe t’ua bejne te qarte muslimaneve se cka ka treguar Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,per dexhallin dhe si Isa alejhi selam,do ta vrase ate.Por,kete obligim duhet kryer me te njejten metode,me te cilen ummeti i meson te gjitha dispozitat e fese,duke filluar nga besimi e deri te ibadetet,maredheniet ndernjerezore,sjelljet etj.Pra,me metoden e pranimit te mesimeve nga hadithet. Me kete metode,i japim fund ketij problemi.Atehere,njerezit,do ta permendin dexhallindhe sprovat e tij,do t’i mesojne shkaqet per t’u mbrojtur nga ai dhe nuk mashtrohen me shtremberimet dhe sprovat e tij.Te cilat sprova,vetem besimtari i vertete beson se do te ndodhin nga dexhalli,ky besimtar assesi uk dfyshon ne ndonje fjale te Resulullahut salAllahu alejhi ve selem.Sepse ky besimtar e di,se Sllahu subhanehu ve teala,roberve te Tij u con cfaredo sprove qe do Ai. ‘’Zoti yt krijon cka te doje dhe zgjedh ke te doje,atyre nuk u takon zgjedhja.I paster dhe I Larte eshte Allahu nga cka i pershkruajne per shok.’’ Kur besimtari eshte i bindur e keto gjera,atehere do t’i veproje shkaqet te cilat e mbrojne nga ato sprova. Ato shkaqe jane; 1.Te luturit e shumte Allahun subhanehu ve teala,per mbrojtje nga e keqja e sproves se tij,sidomos ne uljen e fundit ne namaz.Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,ka thene;’’Kur tem baron dikush prej juve teshehhudin le te

kerkoje mbrojtje prej Allahut nga kater gjera,le te thote;’’O Zot,kerkoj mbrojtje nga Ti prej denimit te xhehenemit,prej denimit ne varr,prej sprovave te jetes dhe te vdekjes dhe nga e keqja e sproves se dexhallit,’’[1] Sid he ne dy Sahihet dhe librat tjere eshte vertetuar prej Ajshes radijallahu anh,dhe shume sahabeve se Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,kerkonte mbrojtje nga sprova e dexhallit. Saqe ka dhene urrdher te pergjithshem per te kerkuar mbrojtje nga dexhalli.Ne hadithin qe e transmeton Zejd iben Thabiti qendron;’’Derisa Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,,njehere,rinte mbi mushken e tij,ne nje kopsht te fisit beni Nexhxhar,papritmas mushka u tremb dhe gati e rrezoi.Aty pame kater-pese apo gjashte varre.Resulullahu salAllahu alejhi ve selem,pyeti;Kush e di se kush eshte i varosur ketu?Njeri tha;Une.Tha;Kur kane vdekur keta?Tha;Kane vdekur duke qene mushrike(ne nje transmetim tjeter ne kohen e injorances).Tha;Njerezit sprovohen ne varre.Sikur te mos i kishit ikur varrimit ,do ta lutja Allahun t’ua beje te mundshme degjimin e denimit te varrit,te cilin une e degjo.’’Pastaj u kthye kah ne dhe tha;’’Kekoni strehim tek Allahu nga denimi i zjarrit.’’thane;;Kerkojme strehim tek Allahu nga denimi i zjarrit.Tha;’’Kerkoni strehim tek Allahu nga denimi i varrit’’,thane;Kerkojme strehim tek Allahu nga denimi i varrit.Tha;Kerkoni strehim tek Allahu nga fitnet e dukshme dhe te padukshme.’’thane;’’Kerkojme strehim tek Allahu nga fitnet e dukshme dhe te padukshme’’Tha;’’Kerkoni strehim tek Allahu nga sprova e dexhallit’’,thane;’’Kerkojme strehim tek Allahu nga sprova e dexhallit.’’[2] 2.Memorizimi i dhjete ajeteve te par ate sures Kehf. Resulullahu salAllahu alejhi ve selem.ka thene;’’Kush I meson permendesh dhjete ajetet e par ate sures el-kehf,do te kete mburoje nga dexhalli.Transmeton Muslimi dhe te tjere nga Ebu Derdaja.’’[3] 3.Te largohet nga dexhalli dhe te mos ballafaqohet me te.Pervec,nese e ndien veten te sigurte se nuk und t’i ndodhe gje,per shkak te meshtetjes qe ka te Allahu subhanehu ve teala,dhe per shkak te dijes qe ka rreth shenjave te tij,te cilat i ka treguar Resulullahu salAllahu alejhi ve selem.Resulullahu salAllahu alejhi ve selem ka thene;’’Kush degjon se eshte paraqitur dexhalli,le te largohet,se vallahi,dikush duke menduar se eshte besimtar i forte,i afrohet,por do ta pasoje ate,per shkak te dyshimeve qe do t’i futen.’’ E transmeton Ahmedi dhe te tjere nga Imran iben Husajni.’’[4] 4.Te banoje ne Meke apo Medine,sepse ato jane dy hareme te sigurta

nga ai.Resulullahu salAllahu alejhi ve selem ka thene;’’ ‘’Do te vije dexhalli,do ta shkele token,pervec Mekkes e Medines,do t’i afrohet Medines,por ne cdo dalje te saj do te takoje rreshta te melekeve.’’Transmetojne Buhariu,Muslimi dhe te tjere nga Enes iben Maliku radijAllahu anhu.’’[5] Njejte sikur keto dy qytete jane edhe Mesxhidul Aksa dhe Turi,sic vijon e paragrafin 24-nga kontesti.