Fletore pune Matematika · 2019. 4. 19. · Fletore pune Matematika 6 përmban: • Materiale praktike shtesë për t’u punuar në klasë ose në shtëpi. • Shpjegime të koncepteve

Fletore pune Matematika 6 përmban:• Materiale praktike shtesë për t’u punuar në klasë ose në shtëpi.• Shpjegime të koncepteve kryesore, në mënyrë që nxënësit të

vazhdojnë të punojnë edhe jashtë klasës.• Aktivitete për të kontrolluar të kuptuarit e koncepteve kryesore.

Fletore puneMatematikaPër klasën e gjashtë të arsimit 9-vjeçar

66


Çmimi xxx lekë

Tony Cotton

Tony Cotton

Fletore puneMatematika 6

Për klasën e gjashtë të arsimit 9-vjeçar

Tony Cotton

Përktheu dhe përshtati: Dituri Malaj

© Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Kontaktet:www.mediaprint.alShtëpia Botuese Kutia Postare 7467 - TiranëCel.: 069 40 44 [email protected]

Sektori i Shpërndarjes dhe Marketingut:Cel.: 067 50 05 001Cel.: 069 40 20 [email protected]

Shtypshkronja:Cel.: 069 40 50 380Cel.: 069 20 79 [email protected]

Komente dhe sugjerime janë të mirëpritura në email: [email protected]

Të gjitha të drejtat e autorit lidhur me këtë botim janë ekskluzivisht të zotëruara/rezervuara nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k..Ndalohet çdo prodhim, riprodhim, shitje, rishitje, shpërndarje, kopjim, fotokopjim, përkthim, përshtatje, huapërdorje, shfrytëzim dhe/ose çdo formë tjetër qarkullimi tregtar, si dhe çdo veprim cënues me çfarëdo lloj mjeti apo forme, pjesërisht dhe/ose tërësisht, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k.. Ky botim, në tërësi dhe/ose në pjesë të tij, ndalohet të transmetohet dhe/ose përhapet në çdo lloj forme dhe/ose mjet elektronik, mekanik, regjistrues dhe/ose tjetër, të ruhet, depozitohet ose përdoret në sisteme ku mund të cënohen të drejtat e autorit, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k..Çdo cënim i të drejtave të autorit passjell përgjegjësi sipas legjislacionit në fuqi.

Titulli: Fletore pune Matematika 6Titulli i origjinalit: Oxford International Primary Maths 6Shtëpia Botuese OXFORD University PressAutor: Tony Cotton

Përktheu dhe përshtati: Dituri Malaj

OXFORD International Primary Maths 6 was originally published in English in 2015.�is translation is published by arrangement with Oxford University Press.

Fletore pune Matematikë 6 është botuar �llimisht në gjuhën angleze në vitin 2015.Ky tekst i përkthyer botohet në marrëveshje me Oxford University Press.

Drejtuese botimi: Anila Bisha

Redaktor shkencor: Prof. Dr. Llukan PukaRedaktore: Elona Çali

Dizajni: Elzana AgolliKopertina: Bledar Lame

Shtëpia Botuese MediaprintISBN: 978-9928-08-393-7

Botimi i parë, 2019Shtypi: Shtypshkronja Mediaprint

Përmbajtja

Kapitulli 1 Numri dhe vendvlera1A/B Sistemi i numërimit dhe vendvlera 61C Vetitë e numrave 81D/E Krahasimi i numrave, vlerësimi i përafërt dhe rrumbullakimi 101F Vargje numerike 121 Provo veten 14

Kapitulli 2 Thyesat dhe numrat dhjetorë2A Thyesat e barabarta 162B Thyesat dhe numrat dhjetorë 182C Mbledhja e dy numrave me plotësim (1, 10 dhe 100) 202D Numrat e përzier dhe thyesat më të mëdha se 1 222E Raporti dhe përpjesëtimi 242F Përqindja 262 Provo veten 28

Kapitulli 3 Njehsime me mend3A/F Strategjitë për mbledhjen dhe zbritjen me mend 303B/E Strategjitë për shumëzimin dhe pjesëtimin 323C Veti të shumëzimit dhe pjesëtimit 343D Dyfishi dhe gjysma 363 Provo veten 38

Kapitulli 4 Mbledhja dhe zbritja4A Mbledhja dhe zbritja e numrave 3-shifrorë 404B Mbledhja dhe zbritja e numrave dhjetorë 424C Përdorimi i numrave negativë 444 Provo veten 46

Kapitulli 5 Shumëzimi dhe pjesëtimi5A Shumëzimi i numrave dyshifrorë, treshifrorë dhe katërshifrorë 485B Pjesëtimi i numrave treshifrorë me numra dyshifrorë 505C Pjesëtimi me mbetje 525D Vetitë e shumëzimit dhe të pjesëtimit 545 Provo veten 56

3

Kapitulli 6 Figurat gjeometrike6A Klasifikimi i shumëkëndëshave 586B Vetitë e trupave 3D 596C/D Paraqitja e trupave 3D me anë të figurave 2D dhe

këndet në një trekëndësh 606 Provo veten 62

Kapitulli 7 Rrjeti koordinativ7A Leximi dhe plotësimi i koordinatave 647B Pasqyrimi dhe rrotullimi 667 Provo veten 68

Kapitulli 8 Gjatësia masa dhe vëllimi8A Njësitë e gjatësisë, masës dhe vëllimit 708B Kthimi i njësive të matjes 728C Përdorimi i metrit dhe matja me saktësi 748 Provo veten 76

Kapitulli 9 Koha9A Kthimi i njësive të kohës 789B Përdorimi i orës 24-orëshe dhe oraret 809C Llogaritja e intervaleve kohore duke përfshirë dhe zonat kohore 829 Provo veten 84

Kapitulli 10 Syprina dhe perimetri10A Syprina dhe perimetri i figurave drejtvizore 8610B Njehsimi i përafërt i syprinave të figurave jo të rregullta duke numëruar katrorët 8810C Njehsimi i syprinave dhe perimetrave të figurave të përbëra 9010 Provo veten 92

Kapitulli 11 Përpunimi i të dhënave. Statistika dhe probabiliteti11A Përpunimi i të dhënave 9411B Probabiliteti 95

4

Numri dhe vendvlera1

Fjalë kyçemilionë, dhjetë mijë; mijëshe; qindëshe; dhjetëshe; njëshe; të dhjetat; të qindtat; faktor; shumë sh; numër i thjeshtë; faktor i thjeshtë; numër i përbërë; shumë sh i përbashkët; >; më i madh se;

9 Measures: Engage

Engage

Shkruaj numrin e dhënë në secilin ushtrim në tabelën e vendvlerës dhe lexoje atë me zë. Shkruaj

emërtimet e shtyllave në tabelën e vendvlerave para se të shkruash numrin.

Shembull:

Popullsia e Shqipërisë më 1 janar 2018, ishte 2.870.324 banorë.

Mili

onë

Qin

d

-mijë

she

Dhj

etë-

mijë

she

Mijë

she

Qin

dësh

e

Dhj

etës

he

Një

she

. Të

dhje

tat

Të

qind

tat

2 8 7 0 3 2 4 . 0 0

Ky numër i shprehur me fjalë është:

1. Gjatësia e ekuatorit të Tokës është 39 775.71 km.

.

.2. Struktura e popullsisë së Shqipërisë sipas gjinisë, më 1 janar 2018, përbëhej nga 1.438.609 meshkuj dhe

1.431.715 femra. Paraqiti këto të dhëna në tabelat e vendvlerave më poshtë.

a) Meshkuj

.

.

b) Femra

.

.

1A/B Sistemi i numërimit dhe vendvlera

Zbulo dhe praktiko

Dy milionë e tetëqind e shtatëdhjetë mijë e treqind e njëzet e katër

6

9A adfasdfasdfas

Xafadfadsf

1 Num

ri dhe vendvlera


1 Num

ri dhe vendvlera

3. Në një muaj të caktuar numri i makinave të prodhuara është 5 625 429.

.

.

4. Çdo javë shiten 6 227 678 kompjutera.

.

.

5. Çdo minutë dëgjohen 415 151 cicërima zogjsh.

.

.6. Rekordi botëror në atletikë për garën 100 metra është 9.58 sekonda. Ky rekord është arritur nga Usain

Bolt.

.

.

7. Shkruaj numrin që ka 2 milionë 3 qindmijëshe 4 mijëshe dhe 7 njëshe.

8. Përcakto vlerën e shifrës së vijëzuar te numri 732415.


Zbulo dhe praktiko

7

9 Measures: Engage

Engage

Shkruaj numrin e dhënë në secilin ushtrim në tabelën e vendvlerës dhe lexoje atë me zë. Shkruaj

emërtimet e shtyllave në tabelën e vendvlerave para se të shkruash numrin.

Shembull:

Popullsia e Shqipërisë më 1 janar 2018, ishte 2.870.324 banorë.

Mili

onë

Qin

d

-mijë

she

Dhj

etë-

mijë

she

Mijë

she

Qin

dësh

e

Dhj

etës

he

Një

she

. Të

dhje

tat

Të

qind

tat

2 8 7 0 3 2 4 . 0 0

Ky numër i shprehur me fjalë është:

1. Gjatësia e ekuatorit të Tokës është 39 775.71 km.

.

.2. Struktura e popullsisë së Shqipërisë sipas gjinisë, më 1 janar 2018, përbëhej nga 1.438.609 meshkuj dhe

1.431.715 femra. Paraqiti këto të dhëna në tabelat e vendvlerave më poshtë.

a) Meshkuj

.

.

b) Femra

.

.


Zbulo dhe praktiko

Dy milionë e tetëqind e shtatëdhjetë mijë e treqind e njëzet e katër

6

9A adfasdfasdfas

Xafadfadsf

1 Num

ri dhe vendvlera

1A/B Sistemi i numërimit dhe vendvlera1 N

umri dhe vendvlera

3. Në një muaj të caktuar numri i makinave të prodhuara është 5 625 429.

.

.

4. Çdo javë shiten 6 227 678 kompjutera.

.

.

5. Çdo minutë dëgjohen 415 151 cicërima zogjsh.

.

.6. Rekordi botëror në atletikë për garën 100 metra është 9.58 sekonda. Ky rekord është arritur nga Usain

Bolt.

.

.

7. Shkruaj numrin që ka 2 milionë 3 qindmijëshe 4 mijëshe dhe 7 njëshe.



Zbulo dhe praktiko

7

9 Measures: Engage

Zbulo

Një numër i thjeshtë ka vetëm dy faktorë: vetveten dhe 1.

17 është një numër i thjeshtë, sepse faktorët e tij janë 17 dhe 1.

Një faktor i thjeshtë është një numër i thjeshtë.

Ti mund të përdorësh pemën e faktorëve për të gjetur faktorët e thjeshtë të një numri.

Për shembull:

Gjej faktorët e thjeshtë të 36.

9 dhe 4 nuk janë numra të thjeshtë, por ne mund

t’i ndajmë ata në faktorë të cilët janë numra të thjeshtë.

3 dhe 2 janë të dy numra të thjeshtë, kështu që faktorët e thjeshtë të

36 janë 3 x 3 x 2 x 2.

Vizato pemën e faktorëve për këta numra.

369 4

3 3 2 2

1C Vetitë e numrave

1. 60

2. 28

3. 85

4. 52

5. 36

6. 72

7. 90

8. 64

9. 87

10. 50

11. 39

12. 81

13. 96

14. 63

15. 75

8

9A adfasdfasdfas

Xafadfadsf

1 Num

ri dhe vendvlera


ExplorePraktikoShumëfishat e 3 janë 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, …..

Shumëfishat e 12 janë 12, 24, 36, 48, 60, 72, …..

12 dhe 24 shfaqen në të dyja listat, kështu që ata janë shumëfisha të përbashkët të 3 dhe 12. Më i vogli i

këtyre shumëfishave të përbashkët është 12, kështu që 12 është shumëfishi më i vogël i përbashkët.

Gjej shumëfishin më të vogël të përbashkët në secilin çift numrash duke shkruar listën e shumëfishave.

1. Cili numër është shumëfishi më i vogël i përbashkët i 4 dhe 15?











9

9A adfasdfasdfas

Xafadfadsf

1 Num

ri dhe vendvlera


ExplorePraktikoShumëfishat e 3 janë 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, …..

Shumëfishat e 12 janë 12, 24, 36, 48, 60, 72, …..

12 dhe 24 shfaqen në të dyja listat, kështu që ata janë shumëfisha të përbashkët të 3 dhe 12. Më i vogli i

këtyre shumëfishave të përbashkët është 12, kështu që 12 është shumëfishi më i vogël i përbashkët.

Gjej shumëfishin më të vogël të përbashkët në secilin çift numrash duke shkruar listën e shumëfishave.












9

9 Measures: Engage

EngageZbulo

Përdor shifrat 3, 5, 6 dhe 9 për të formuar një numër 4-shifror. Shkruaje numrin 4-shifror që formove në

një bosht numerik. Pas kësaj rrumbullakoje numrin në mijëshen më të afërt. Përsërite këtë ushtrim në

gjashtë situata të ndryshme.

Shembull:

Numri im është 5693 . 5000 5500 60005693

Ai është ndërmjet 5000 dhe 6000 por është më afër me 6000.

Kështu që numri im është 6000 në mijëshen më të afërt.

1. Numri im është ________.

Ai është ndërmjet ______ dhe ______ por është më afër me ______.

Kështu që numri im është ________ në mijëshen më të afërt.


Ai është ndërmjet ________ dhe ________ por është më afër me _____.



Ai është ndërmjet ________ dhe ______ por është më afër me ______.








6. Numri im është ______________.

Ai është ndërmjet ______ dhe _______ por është më afër me ______.

Kështu që numri im është _______ në mijëshen më të afërt.

7. Numri im është ______________.



1D/E Krahasimi i numrave, vlerësimi i përafërt dhe rrumbullakimi

1010

9A adfasdfasdfas

1 Num

ri dhe vendvlera

Praktiko


Përdor shifrat 5, 6 dhe 7 për këtë veprimtari.

1. Shkruaj të gjithë numrat e ndryshëm 3-shifrorë që mund të formosh me këto shifra.

2. Shkruaj në tabelën më poshtë numrat që gjete sipas radhës rritëse, duke filluar nga më i vogli.

Pastaj plotëso tabelën me secilin nga numrat e rrumbullakuar me afërsi 10 dhe 100. Një shembull

është zgjidhur si model për ty. Kujto që ne rrumbullakojmë nga lart në dhjetëshen më të afërt kur

numri mbaron me 5.

NumriNumri i rrumbullakuar me

afërsi 10

Numri i rrumbullakuar me

afërsi 100

567 570 600

3. Plotëso vendet bosh duke

përdorur një nga numrat

e tabelës së mësipërme.

a. __________ > 750 e. __________ < 650 < __________

b. __________ < 580 f. __________ > 700 > __________

c. __________ < 650 g. ______________ > 765 > __________

d. __________ > 695 h. ______________ < 570 > __________

Kujto: < do të thotë më e vogël se

> do të thotë më e madhe se

11

9 Measures: Engage

EngageZbulo

Përdor shifrat 3, 5, 6 dhe 9 për të formuar një numër 4-shifror. Shkruaje numrin 4-shifror që formove në

një bosht numerik. Pas kësaj rrumbullakoje numrin në mijëshen më të afërt. Përsërite këtë ushtrim në

gjashtë situata të ndryshme.

Shembull:

Numri im është 5693 . 5000 5500 60005693

Ai është ndërmjet 5000 dhe 6000 por është më afër me 6000.

Kështu që numri im është 6000 në mijëshen më të afërt.


Ai është ndërmjet ______ dhe ______ por është më afër me ______.



Ai është ndërmjet ________ dhe ________ por është më afër me _____.











6. Numri im është ______________.



7. Numri im është ______________.




1010

9A adfasdfasdfas1 N

umri dhe vendvlera

Praktiko


Përdor shifrat 5, 6 dhe 7 për këtë veprimtari.

1. Shkruaj të gjithë numrat e ndryshëm 3-shifrorë që mund të formosh me këto shifra.

2. Shkruaj në tabelën më poshtë numrat që gjete sipas radhës rritëse, duke filluar nga më i vogli.

Pastaj plotëso tabelën me secilin nga numrat e rrumbullakuar me afërsi 10 dhe 100. Një shembull

është zgjidhur si model për ty. Kujto që ne rrumbullakojmë nga lart në dhjetëshen më të afërt kur

numri mbaron me 5.

NumriNumri i rrumbullakuar me

afërsi 10

Numri i rrumbullakuar me

afërsi 100

567 570 600

3. Plotëso vendet bosh duke

përdorur një nga numrat

e tabelës së mësipërme.

a. __________ > 750 e. __________ < 650 < __________

b. __________ < 580 f. __________ > 700 > __________

c. __________ < 650 g. ______________ > 765 > __________

d. __________ > 695 h. ______________ < 570 > __________

Kujto: < do të thotë më e vogël se

> do të thotë më e madhe se

11

Zbulo

1F Vargje numerike

Krijo një varg numerik. Ndiq këto hapa për të formuar secilin varg.

1. Mendo një numër për të filluar.

2. Mendo një veprim (+, −, ×, ÷).

3. Mendo një numër që duhet ta përdorësh në çdo herë.

Shembull:

Numri i

fillimit

Veprimi Numri që

përdoret

Vargu

15 Zbritje (−) 7 15, 8, 1, −6 −13, 20,...

Shkruaj vargun numerik në tabelën më poshtë. Shkruaj diçka që ti vë re në lidhje me secilin varg.

Numri i

fillimit

Veprimi Numri që

përdoret

Vargu

1.Unë vë re që

2.Unë vë re që

3.Unë vë re që

4.Unë vë re që

5.Unë vë re që

6.Unë vë re që

7.Unë vë re që

8.Unë vë re që

9.Unë vë re që

10.Unë vë re që

12

1 Num

ri dhe vendvlera

Praktiko

1F Vargje numerike

Shiko këta numra të njëpasnjëshëm.

3 4 5 6

Vendos + dhe − ndërmjet numrave. Gjej të gjitha përfundimet e mundshme.

Shembull: 3 + 4 − 5 − 6 = −4

3 4 5 6 =

3 4 5 6 =

3 4 5 6 =

3 4 5 6 =

3 4 5 6 =

3 4 5 6 =

Përsërite këtë veprimtari me numrat 5, 6, 7, 8.

5 6 7 8 =

5 6 7 8 =

5 6 7 8 =

5 6 7 8 =

5 6 7 8 =

5 6 7 8 =


1 2 8 9 =

1 2 8 9 =

1 2 8 9 =

1 2 8 9 =

1 2 8 9 =

1 2 8 9 =


3 6 8 9 =

3 6 8 9 =

3 6 8 9 =

3 6 8 9 =

3 6 8 9 =

3 6 8 9 =

13

9 Measures: Engage1 Provo veten

Shkruaj pesë fakte rreth secilit numër më poshtë. Për kuti të paktën një herë.

milion dhjetëmijë mijëshe qindëshe njëshe të dhjetat

të qindtat

faktor numër i thjeshtë faktor i thjeshtë

rbashkët është më i madh se është më i vogël se afërsisht në mes

38

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7 654 321

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9.52

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

17.65

71

14

Fjalë kyçepjesë, e plotë, thyesë, thyesë e barabartë, numër i përzier, thyesë e parregullt, numërues, emërues, gjysmë, e treta; e katërta, e pesta, e gjashta, e shtata, e teta, e nënta, e dhjeta, forma e thjeshtë, numër dhjetor, përqindje, raport përpjesëtim

Thyesat dhe numrat dhjetorë2

HyrjeKoncepti më i rëndësishëm që nxënësit duhet të kuptojnë rreth thyesave është ‘barazia’. Ata duhet të kuptojnë që thyesat janë ‘zona të barabarta’ ose ‘ndarje të barabarta’. Kjo do të thotë që kur kryejmë veprime me thyesa kemi bërë ndarje në pjesë të barabarta. Nga njohuritë e mëparshme nxënësit e dinë se si shkruhen thyesat.

Te thyesa 2 quhet numërues dhe na tregon numrin e pjesëve te thyesa. 9 quhet emërues dhe na tregon në sa pjesë të barabarta është ndarë njësia e plotë.

Ky kapitull zhvillon te nxënësit kuptimin e thyesave të parregullta, të cilat janë më të mëdha se 1. Këto thyesa mund të shkruhen si thyesa të parregullta ose si numra të përzier. Për

shembull: 74 është një thyesë e parregullt. Numri i përzier i barabartë me të është 1

34 .

Në këtë kapitull gjithashtu nxënësit përdorin njohuritë e thyesave për të njehsuar raportet dhe përpjesëtimet. Raporti krahason pjesët midis tyre. Për shembull: 1 me 4 është një raport.

Në një ekskursion shkollor ka një të rritur për çdo katër fëmijë. Raporti i të rriturve me fëmijët është 1:4. Raporti i fëmijëve me të rriturit është 4:1. Përpjesëtimi krahason një pjesë me njësinë e plotë. Për shembull: 1 nga 5 është një përpjesëtim. Një nga çdo pesë njerëz në ekskursion është i rritur.

Katër nga pesë njerëz në ekskursion janë fëmijë. Raportet mund të shkruhen si thyesa. 15

e njerëzve

në ekskursion janë të rritur. 45 e njerëzve në ekskursion janë fëmijë. Raportet shpesh herë shprehen

me përqindje. Nëse 15

e njerëzve janë të rritur ne duhet ta kthejmë 15

si përqindje. 15

e 100 është 20

kështu që 15

është 20%. (Për të kthyer një thyesë në përqindje, e pjesëton 100 me emëruesin dhe

përfundimin që merr e shumëzon me numëruesin.)

Metoda ndihmëseSi në njohuritë e mëparshme, nxënësit kanë ende nevojë t’i shikojnë thyesat të modeluara praktikisht. Nxënësit mund të bëjnë ‘murin’ e thyesave si modeli më poshtë për ta vendosur në një tabelë edhe në shtëpi. Ata mund të shkruajnë numrin dhjetor të barabartë me thyesën dhe përqindjen në vendin përkatës te muri i thyesave.

29

13—

14—

14—

14—

14—

15—

15—

15—

15—

15—

16—

16—

16—

16—

16—

16—

18—

18—

18—

18—

18—

18—

18—

18—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

13—

11—

12—

12—

13—

15

Fjalë kyçepjesë, e plotë, thyesë, thyesë e barabartë, numër i përzier, thyesë e parregullt, numërues, emërues, gjysmë, e treta; e katërta, e pesta, e gjashta, e shtata, e teta, e nënta, e dhjeta, forma e thjeshtë, numër dhjetor, përqindje, raport përpjesëtim

Thyesat dhe numrat dhjetorë2

HyrjeKoncepti më i rëndësishëm që nxënësit duhet të kuptojnë rreth thyesave është ‘barazia’. Ata duhet të kuptojnë që thyesat janë ‘zona të barabarta’ ose ‘ndarje të barabarta’. Kjo do të thotë që kur kryejmë veprime me thyesa kemi bërë ndarje në pjesë të barabarta. Nga njohuritë e mëparshme nxënësit e dinë se si shkruhen thyesat.

Te thyesa 2 quhet numërues dhe na tregon numrin e pjesëve te thyesa. 9 quhet emërues dhe na tregon në sa pjesë të barabarta është ndarë njësia e plotë.

Ky kapitull zhvillon te nxënësit kuptimin e thyesave të parregullta, të cilat janë më të mëdha se 1. Këto thyesa mund të shkruhen si thyesa të parregullta ose si numra të përzier. Për

shembull: 74 është një thyesë e parregullt. Numri i përzier i barabartë me të është 1

34 .

Në këtë kapitull gjithashtu nxënësit përdorin njohuritë e thyesave për të njehsuar raportet dhe përpjesëtimet. Raporti krahason pjesët midis tyre. Për shembull: 1 me 4 është një raport.

Në një ekskursion shkollor ka një të rritur për çdo katër fëmijë. Raporti i të rriturve me fëmijët është 1:4. Raporti i fëmijëve me të rriturit është 4:1. Përpjesëtimi krahason një pjesë me njësinë e plotë. Për shembull: 1 nga 5 është një përpjesëtim. Një nga çdo pesë njerëz në ekskursion është i rritur.

Katër nga pesë njerëz në ekskursion janë fëmijë. Raportet mund të shkruhen si thyesa. 15

e njerëzve

në ekskursion janë të rritur. 45 e njerëzve në ekskursion janë fëmijë. Raportet shpesh herë shprehen

me përqindje. Nëse 15

e njerëzve janë të rritur ne duhet ta kthejmë 15

si përqindje. 15

e 100 është 20

kështu që 15

është 20%. (Për të kthyer një thyesë në përqindje, e pjesëton 100 me emëruesin dhe

përfundimin që merr e shumëzon me numëruesin.)

Metoda ndihmëseSi në njohuritë e mëparshme, nxënësit kanë ende nevojë t’i shikojnë thyesat të modeluara praktikisht. Nxënësit mund të bëjnë ‘murin’ e thyesave si modeli më poshtë për ta vendosur në një tabelë edhe në shtëpi. Ata mund të shkruajnë numrin dhjetor të barabartë me thyesën dhe përqindjen në vendin përkatës te muri i thyesave.

29

13—

14—

14—

14—

14—

15—

15—

15—

15—

15—

16—

16—

16—

16—

16—

16—

18—

18—

18—

18—

18—

18—

18—

18—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

110—

13—

11—

12—

12—

13—

15

Fletore pune Matematika 6 përmban:• Materiale praktike shtesë për t’u punuar në klasë ose në shtëpi.• Shpjegime të koncepteve kryesore, në mënyrë që nxënësit të

vazhdojnë të punojnë edhe jashtë klasës.• Aktivitete për të kontrolluar të kuptuarit e koncepteve kryesore.


66


Çmimi xxx lekë

Tony Cotton

Tony Cotton

Documents

Fletore pune Matematika · 2019. 4. 19. · Fletore pune Matematika 6 përmban: • Materiale praktike shtesë për t’u punuar në klasë ose në shtëpi. • Shpjegime të koncepteve