3

© Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь © НМУ «Нацыянальны інстытут адукацыі» © Афармленне. ТДА «Аверсэв»

ЗАЦВЕРДЖАНАЗагад Міністра адукацыіРэспублікі Беларусьад 03.12.2014 № 900

Тлумачальная запіска

Абавязковы выпускны экзамен па вучэбным прадмеце «Гісторыя Беларусі» праводзіцца з мэтай вызначэння і ацэнкі ўзроўню засваення вучнямі зместу ву-чэбнага матэрыялу і сфарміраванасці спосабаў вучэбна-пазнавальнай дзейнасці.

Пры правядзенні абавязковага выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце «Гісторыя Беларусі» асаблівую ўвагу трэба звярнуць на авалоданне вучнямі цэ-ласнымі ведамі па айчыннай гісторыі, уменне раскрываць сутнасць і асаблівасці гістарычных з’яў і падзей. Вучні павінны ўмець тлумачыць, аналізаваць, абагуль-няць, ацэньваць гістарычныя факты, выяўляць прычынна-выніковыя сувязі паміж гістарычнымі падзеямі.

Выпускны экзамен праводзіцца па білетах. Экзаменацыйныя білеты распраца-ваны ў адпаведнасці з патрабаваннямі вучэбнай праграмы па гісторыі Беларусі, зацверджанай Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь у 2012 г.

Пры адказе на першае і другое пытанні асаблівая ўвага звяртаецца на авало-данне выпускнікамі тэарэтычнымі і факталагічнымі ведамі аб станаўленні бела-рускай дзяржаўнасці, асноўных этапах і асаблівасцях пабудовы індустрыяльнага грамадства ў БССР, аб укладзе беларускага народа ў Перамогу над нацысцкай Германіяй у гады Вялікай Айчыннай вайны, культурна-гістарычнай спадчыне і дасягненнях беларускага савецкага грамадства, асноўных напрамках грамадска-палітычнага, сацыяльна-эканамічнага, культурнага, знешнепалітычнага развіцця суверэннай Рэспублікі Беларусь і асновах яе дзяржаўнай ідэалогіі.

Трэцяе пытанне арыентавана на вызначэнне ўзроўню сфарміраванас-ці ў выпускнікоў спосабаў вучэбна-пазнавальнай дзейнасці. Заданні трэцяга пытання накіраваны на праверку ўменняў параўноўваць гістарычныя факты і тлумачыць прычынна-выніковыя сувязі паміж імі, суадносіць факты (пра-цэсы) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі, раскрываць змест гістарычных паняццяў (тэрмінаў), даваць характарыстыку дзейнасці гістарычных асоб і творчасці дзеячаў культуры (навукі), аналізаваць змест гістарычных дакументаў, працаваць з гістарычнымі картамі і ілюстрацыямі.

Змест заданняў трэцяга пытання настаўнікі складаюць самастойна або пад-біраюць са зборніка заданняў.

На выпускным экзамене па гісторыі Беларусі вучні могуць карыстацца ву-чэбнымі насценнымі картамі і рэпрадукцыямі мастацкіх твораў (п. 78 Правілаў правядзення атэстацыі навучэнцаў пры засваенні зместу адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыі (Пастанова Міністэрства адукацыі Рэспублікі Бе-ларусь ад 20.06.2011 № 38)).

4

© Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь © НМУ «Нацыянальны інстытут адукацыі» © Афармленне. ТДА «Аверсэв»

Білет № 11. Беларусь напярэдадні Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г.: са цыяльна-эканамічная і палітычная

сітуацыя, бе ла рускі на цыянальны рух.2. Народная гаспадарка БССР у другой палове 1940-х — першай палове 1950-х гг.: пераадоленне на-

ступстваў вайны і выхад на новы ўзро вень развіцця. 3. Характарыстыка творчасці дзеяча культуры.

Білет № 21. Падзеі Кастрычніцкай рэвалюцыі і ўстанаўленне савецкай улады ў Беларусі: асаблівасці і вынікі

пераўтварэнняў у гра мадска-палітыч най і сацыяльна-эканамічнай сферах.2. БССР у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе: кірункі і асаблівасці аднаўлення.3. Аналіз зместу гістарычнага дакумента.

Білет № 31. Беларусь ва ўмовах германскай акупацыі і Брэсцкага міру: су праціўленне насельніцтва і падзел

тэрыторыі.2. Грамадска-палітычнае жыццё БССР у другой палове 1940-х — першай палове 1950-х гг.: асаблівасці

пасляваеннага становішча.3. Суаднясенне падзей (працэсаў) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі.

Білет № 41. Беларускі нацыянальны рух у снежні 1917 — сакавіку 1918 г. Абвя шчэнне Беларускай Народнай

Рэспублікі.2. Развіццё адукацыі і навукі БССР у другой палове 1940-х — пер шай палове 1950-х гг. як састаўная

частка працэсу пасля ваеннага аднаўлення.3. Характарыстыка сацыяльна-эканамічнага (знешнепалітычна га) стано вішча Беларусі з апорай на

гістарычную карту.

Білет № 51. Утварэнне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі і Са цыя лістычнай Савецкай Рэспублікі

Літвы і Беларусі: асаблівасці афарм лення беларускай савецкай дзяржаўнасці.2. Развіццё літаратуры і мастацтва БССР у другой палове 1940-х — першай палове 1950-х гг.: асаблі-

васці і тэмы творчасці.3. Параўнальная характарыстыка падзей (працэсаў) гісторыі Бе ла русі па прапанаваных або самастойна

вызначаных прыкметах.

Білет № 61. Беларусь ва ўмовах польска-савецкай вайны 1919–1920 гг. Другое абвяшчэнне Савецкай Сацыя-

лістычнай Рэспублікі Бе ларусі. Рыжскі мірны дагавор.2. БССР у другой палове 1950-х — 1980-я гг.: асноўныя этапы і на прамкі рэфармавання грамадства.3. Суаднясенне гістарычнай падзеі ў Беларусі з грамадска-гіста рычным працэсам.

Білет № 71. Беларусь у міжваенны перыяд: асноўныя напрамкі станаўлення са вецкага сацыялістычнага гра-

мадства.2. Удзел БССР у заснаванні і дзейнасці ААН.3. Раскрыццё зместу гістарычных паняццяў (тэрмінаў).

Білет № 81. БССР у гады новай эканамічнай палітыкі: асаблівасці сацыяль на-эканамічнага становішча.2. Грамадска-палітычнае жыццё БССР у другой палове 1950-х — першай палове 1960-х гг.: асноўныя

кірункі дэмакратызацыі.3. Тлумачэнне прычынна-выніковых сувязей паміж гістарычны мі фактамі (працэсамі).

5

© Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь © НМУ «Нацыянальны інстытут адукацыі» © Афармленне. ТДА «Аверсэв»

Білет № 91. Грамадска-палітычнае жыццё БССР у 1920-я гг.: дэмакра ты зацыя і ўдзел у стварэнні СССР.2. Сацыяльна-эканамічнае развіццё БССР у другой палове 1950-х — першай палове 1960-х гг.: фар-

міраванне прамыслова га і сель скагас падарчага комплексаў.3. Характарыстыка дзейнасці гістарычнай асобы.

Білет № 101. Палітыка беларусізацыі: асаблівасці нацыяналь ных адносін і ас ноў ныя мерапрыемствы.2. Курс на паскарэнне сацыяльна-эканамічнага развіцця БССР у дру гой палове 1980-х гг.: асноўныя

кірункі і спробы рэалізацыі.3. Параўнальная характарыстыка падзей (працэсаў) гісторыі Бе ларусі па прапанаваных або самастойна

вызначаных прыкметах.

Білет № 111. Адукацыя, навука і культура БССР у 1920-я гг.: умовы развіц ця і дасягненні.2. Народная гаспадарка БССР у другой палове 1960-х — першай палове 1980-х гг.: асноўныя напрамкі

і шляхі развіцця.3. Характарыстыка гістарычнай тэматыкі ў творы беларускай лі таратуры.

Білет № 121. Індустрыялізацыя ў БССР: асаблівасці правядзення і вынікі.2. Грамадска-палітычная сістэма БССР у другой палове 1960-х — першай палове 1980-х гг.: характэр-

ныя рысы і асаблівасці.3. Аналіз зместу гістарычнага дакумента.

Білет № 131. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі ў БССР: прычыны, асаб лівасці, вынікі.2. Беларуская літаратура ў другой палове 1950-х — 1980-я гг.: умо вы развіцця і тэматыка творчасці.3. Аналіз гістарычнай з’явы на падставе статыстычных даных.

Білет № 141. Грамадска-палітычная сістэма БССР у канцы 1920-х — 1930-я гг.: асноўныя напрамкі фарміра вання.2. Развіццё адукацыі і навукі БССР у другой палове 1950-х — 1980-я гг.: уклад у фарміраванне інду-

стрыяльнага грамадства.3. Раскрыццё зместу гістарычных паняццяў (тэрмінаў).

Білет № 151. Развіццё адукацыі і навукі БССР у канцы 1920-х — 1930-я гг.: асноў ныя дасягненні на шляху куль-

турнай рэвалюцыі.2. Палітыка перабудовы ў БССР у другой палове 1980-х гг.: рэформы ў грамадска-палітычнай сферы,

іх вынікі.3. Суаднясенне падзей (працэсаў) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі.

Білет № 161. Літаратура і мастацтва БССР у канцы 1920-х — 1930-я гг.: умо вы развіцця і асноўныя напрамкі

творчасці.2. Станаўленне суверэннай Рэспублікі Беларусь: асноўныя этапы і кірункі развіцця.3. Характарыстыка сацыяльна-эканамічнага (знешнепалітычна га) становішча Беларусі з апорай на

гістарычную карту.

Білет № 171. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы: палітычная і сацыяль на-эканамічная сітуацыя.2. Тэатральнае, музычнае і выяўленчае мастацтва БССР у другой палове 1950-х — 1980-я гг.: адлюс-

траванне нацыянальна-куль турных асаблівасцей і гістарычнага мінулага.3. Аналіз зместу гістарычнага дакумента.

6

© Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь © НМУ «Нацыянальны інстытут адукацыі» © Афармленне. ТДА «Аверсэв»

Білет № 181. Стан культуры ў Заходняй Беларусі ў 1920–1930-я гг.: ха рак тэрныя рысы і асаблівасці.2. Сацыяльна-эканамічнае і грамадска-палітычнае становішча ў Рэс публіцы Беларусь у першай па-

лове 1990-х гг.3. Характарыстыка дасягненняў дзеяча навукі.

Білет № 191. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з БССР: геапалітычныя ўмовы і гіс тарычнае значэнне.2. Грамадска-палітычная сістэма Рэспублікі Беларусь у другой пало ве 1990-х гг. — пачатку ХХІ ст.3. Суаднясенне гістарычнай падзеі ў Беларусі з грамадска-гіста рычным пра цэсам.

Білет № 201. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны, абарончыя баі на тэрыто рыі Беларусі і іх вынікі.2. Асновы дзяржаўнага ладу Рэспублікі Беларусь і дзяржаўнай ідэалогіі: выбар мадэлі кіравання

і арыенціраў развіцця.3. Характарыстыка гістарычнай тэматыкі ў творы беларускага мастацтва.

Білет № 211. Германскі акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.2. Асноўныя напрамкі сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэс публі кі Беларусь. Беларуская мадэль

сацы яльна арыен таванай рыначнай эканомікі.3. Характарыстыка творчасці дзеяча культуры.

Білет № 221. Станаўленне партызанскага і падпольнага руху супраць ня мецка-фашысцкіх акупантаў на тэры-

торыі Беларусі.2. Знешняя палітыка Рэспублікі Беларусь: фарміраванне і рэа лізацыя шматвектарнага супра цоў ніцтва.3. Аналіз гістарычнай з’явы на падставе статыстычных даных.

Білет № 231. Масавая народная барацьба супраць нямецка-фашысцкіх акупантаў на тэрыторыі Беларусі: формы,

метады, асаблівасці су праціў лення.2. Стварэнне і развіццё нацыянальнай сістэмы адукацыі і навукі ў Рэспубліцы Беларусь.3. Раскрыццё зместу гістарычных паняццяў (тэрмінаў).

Білет № 241. Вызваленне тэрыторыі Беларусі ад германскіх захопнікаў. Апе рацыя «Баграціён» і яе стратэгічнае

значэнне.2. Дасягненні беларускага мастацтва і спорту на міжнародным узроўні.3. Тлумачэнне прычынна-выніковых сувязей паміж гістарычны мі фактамі (працэсамі).

Білет № 251. Уклад беларускага народа ў Перамогу над нацысцкай Гер ма ніяй: вынікі і ўрокі Вялікай Айчыннай

вайны.2. Развіццё літаратуры і мастацтва ў Рэспубліцы Беларусь: адлю страванне культурна-гістарычнай

спадчыны і сучасныя да сягненні.3. Характарыстыка дасягненняў дзеяча навукі.