COLLEGESRUIMTELIJKE ORDENING2014 EN 2015

NIEUWDE SERIE WERKCOLLEGES RUIMTELIJKE ORDENING

62 UUR COLLEGE2014 en 2015

PE punten: 62PWO punten: 62Aantal dagen: 15Kosten: EURO 2000,- incl. digitaal studiemateriaal, excl. BTWNiveau: Verdieping & SpecialisatieMax. aantal deelnemers: 27Doelgroep: Wetgevingsjuristen, overheidsjuristen en advocaten

mr. J.J. Hoekstraadvocaat Straatman Koster Advocaten

mr. J.C. Ellermanadvocaat Six Advocaten

jhr. mr. H.C. van Geenadvocaat Allen & Overy LLP

mr. W.J. Bosmaadvocaat Van der Feltz Advocaten

mr. M.G.J. Maas-Cooymansadvocaat Ploum Lodder Princen

prof. dr. G.H. Addinkbijzonder hoogleraar Staats- en Bestuursrecht Universiteit Utrecht

mr. P.P.A. Boddenadvocaat Hekkelman Advocaten N.V.

mr. J. Hoekstrastaatsraad Raad van State

mr. A. ten Veenadvocaat Stibbe N.V.

dr. F.A.G. Groothuijseuniversitair docent/onderzoeker Omgevingsrecht Universiteit van Amsterdam

prof. mr. A.A. Frerikshoogleraar Diergeneeskunde Universiteit Utrecht, advocaat Element Advocaten

mr. T. van der MeulenAdviseur StAB

mr. G.J.K. Elsenadvocaat Wladimirov Advocaten N.V.

mr. G.H.J. Heutinkadvocaat Gijs Heutink Advocaten

mr. A. de Snooadvocaat Houthoff Buruma

mr. dr. M.A.A. Soppeadvocaat Soppe Gundelach Witbreuk Advocaten

prof. mr. P.J.J. van Buurenhoogleraar Staatsrecht, Bestuursrecht en Rechtstheorie Universiteit Utrecht, Staatsraad Raad van State

SPREKERS

INSCHRIJVEN

WABO door prof. dr. Addink (10 oktober 2014)In het college over de Wabo wordt ingegaan op de vergunningen die ophet gebied van de fysieke leefomgeving onder de wet vallen. Aandachtwordt besteed aan activiteiten en projecten, de omgevingsvergunning (deel-vergunning en fasering), het bevoegd gezag, de te volgende procedure, debetekenis van de verklaring van geen bedenkingen en het aanhaken aande omgevingsvergunning. Voor de Wabo relevante ontwikkelingen in dewetgeving worden aan de orde gesteld zoals terzake van het permanentmaken van de Chw, uitvoering afspraken verbetering vergunningverlening,toezicht en handhaving en enkele meer specialistische aanpassingen. Ten-slotte komen de belangrijkste lijnen in de rechtspraak in het kader van deWabo aan de orde.

Webinar: BIBOB, te volgen via www.avdrwebinars.nl door prof. dr. Addink (30 oktober 2014)Het webinar over de Wet Bibob gaat in het bijzonder over de wijziging van deWet Bibob van 1 juli 2013. Eerst wordt kort in ingegaan op de oorspronkelijkeideeën doe aam de Wet Bibob uit 2003 ten grondslag lagen. Daarna komt dewijziging van 2013 aan de orde waarbij de reikwijdte is uitgebreid zodat ookvastgoedtransacties en huisjesmerlkerij getoetst kunnen worden. De admini-stratieve lasten voor ondernemers zouden zijn verminderd en leidt de wet toteen meer uniforme toepassing. Tegelijkertijd hebben de gemeenten meerruimte om de Wet Bibob toe te passen naar de lokale behoeften doordat dewet op iedere gemeentelijke vergunning kan worden toegepast. Voorts zal inhet bijzonder worden ingegaan op de betekenis van de wet voor vastgoed-transacties en welke – nu nog relevante – rechtspraak is verschenen.

Webinar: Geur, te volgen via www.avdrwebinars.nl door mr. Bodden (5 november 2014)Op 5 november 2014 verzorgt Paul Bodden voor de Academie voor deRechtspraktijk een webinar over (de juridische aspecten van) geur. Tijdensdat webinar zullen onder meer de volgende thema’s aan bod komen:- geurbeleid (‘Geurbrief’ Minister van VROM; NeR; Handleiding geur);- geurgevoelige objecten;- (geur)normering; toetsingskader (‘milieuspoor’: omgevingsvergunning en

algemene regels (Activiteitenbesluit milieubeheer));- lex specialis: Wet geurhinder en veehouderijen;- geur en ruimtelijke ordening: omgekeerde werking; Handreiking Ruimte-

lijke ordening en milieu;(tijdelijke) afwijking van geurnormen: Interimwet stad-en-milieubena-dering;Crisis- en herstelwet; de geurverordening.

WRO en planologische instrumenten Chw door mr. Hoekstra en mr. Ellerman (10 november 2014)Jaap Hoekstra (Staatsraad bij de Raad van State) en Hanneke Ellerman (SixAdvocaten) zullen ingaan op de belangrijkste onderwerpen uit de Wro(waaronder inhoud en procedure bestemmings- en exploitatieplannen, deLadder voor duurzame verstedelijking, Rijks- en provinciale interventie-in-strumenten en actuele jurisprudentie). Zij zullen daarbij ook aandacht be-steden aan de planologische instrumenten uit de Crisis- en herstelwet.

Inrichtingenvergunning Wm door mr. Ten Veen (10 november 2014)De vergunning voor de activiteit milieu blijft complex; wat is een inrichting,welke algemene regels gelden als er geen sprake is van een vergunning-plicht, wat is een gpbv-installatie en hoe bepaal ik wat BBT is? Wat is eenomgevingsvergunning met beperkte milieutoets en hoe kan die bestaannaast een melding onder het Activiteitenbesluit? Al deze onderwerpenkomen aan de orde, mede aan de hand van actuele jurisprudentie.

Webinar: Overname en milieu, te volgen via www.avdrwebinars.nldoor mr. Van Geen (14 november 2014)Dit werkcollege geeft inzicht in de wisselwerking tussen milieurecht en con-tractenrecht bij te sluiten koopovereenkomsten en de rol die de milieujuristdaarbij kan spelen. Dat kan worden geïllustreerd aan de hand van de be-drijfsovername, een verschijningsvorm van de koopovereenkomst. Milieu-rechtelijke onderwerpen komen bij bedrijfsovernames vaak op de voorgrondte staan en zijn veelal bepalend voor de te kiezen overnamestrategie. In het kader van het overnameproces zullen verkoper en koper over het al-gemeen een zogenoemd due diligence onderzoek willen doen uitvoeren metbetrekking tot milieu-aandachtspunten rond de over te nemen onderneming.

ONDERWERPEN

Zij zullen zich daarbij onder meer buigen over de vraag welke informatie zijdienen te verstrekken respectievelijk te verlangen over onderwerpen als ver-gunningen, naleving en handhaving, en bodemverontreiniging. Vervolgensmoet worden bepaald hoe met de constateringen wordt omgegaan: Welkecontractuele regelingen komen het beste tegemoet aan de wensen van par-tijen? Wat zijn de consequenties van de overname voor de voor een bedrijfgeldende vergunningen en hoe moet met die vergunningen worden omge-gaan als het bedrijf in verband met de overname wordt gesplitst? Hoe kanworden voorkomen dat bepaalde verplichtingen die de verkoper ingevolgede voor hem geldende regelgeving had, overgaan op de koper?

Water door dr. Groothuijse (21 november 2014)In deze serie werkcolleges kan het waterrecht niet ontbreken. In de praktijkvan het ruimtelijke ordeningsrecht speelt het waterrecht immers een belang-rijke rol. Die relatie is wederkerig, want ook het waterbeheer kan niet los ge-zien worden van de ruimtelijke ordening. Die relatie tussen beide komtmisschien wel het meest nadrukkelijk naar voren bij de bescherming tegenwateroverlast en overstromingen. Op het raakvlak tussen beide rechtsgebie-den doen zich interessante juridische vragen en ontwikkelingen voor. In ditwerkcollege zal daaraan aandacht worden besteed. Na een inleiding op hetwaterrecht, zal de doorwerking daarvan naar de planologische besluitvorming(o.m. de watertoets) en de betekenis van het ruimtelijk bestuursrecht voor deaanleg van en wijziging waterstaatswerken, zoals de versterking van water-keringen en de aanleg van bergingsgebieden, aan de orde komen. Daarnaastwordt ingegaan op de uit het waterrecht voortvloeiende beperkingen (en/ofvoorwaarden) voor gebiedsontwikkeling en de gemeentelijke zorgplichten tenaanzien van grondwater en afvloeiend hemelwater. Bij al deze onderwerpenspeelt de taak- en bevoegdheidsverdeling tussen waterschappen en gemeen-ten een belangrijke rol, zodat ook daar aandacht voor zal zijn.

Natuurbescherming door prof. dr. Freriks (18 december 2014)Het natuurbeschermingsrecht is sterk in beweging. Wetswijzigingen en ont-wikkelingen in de jurisprudentie volgen elkaar in hoog tempo op. Dit levertknelpunten op in de uitvoeringspraktijk. Het opstellen van ruimtelijke plannen

waar natuur een rol speelt, vergunningprocedures op grond van de Natuur-beschermingswet en ontheffingsprocedures op grond van de Flora- en fau-nawet worden vaak als een juridisch risico gezien. Datzelfde geldt indiennatuurwetgeving een rol speelt bij de omgevingsvergunning. De komendejaren staan nieuwe ontwikkelingen op stapel: een herziene wettelijke regelingvoor de PAS, de inwerkingtreding van de PAS, herijking van de natuurwet-geving als gevolg van de in voorbereiding zijnde Wet natuurbescherming ende Omgevingswet. Deze ontwikkelingen veranderen het speelveld voor over-heden en maatschappelijk veld. Tijdens deze cursus worden de belangrijksteontwikkelingen besproken en komt aan de orde op welke wijze met de inde praktijk gesignaleerde knelpunten kan worden omgegaan.

Geluid, bodem en lucht door mr. Bosma (13 januari 2015)Luchtkwaliteit, geluidhinder en bodembescherming zijn technische onder-werpen die in vrijwel ieder milieu- of ruimtelijke ordeningsdossier in meerof mindere mate aan bod komen. Basiskennis hiervan is essentieel om inde milieu- of ruimtelijke ordeningspraktijk werkzaam te zijn.

In deze cursus wordt de wettelijke systematiek, aan de hand van praktijk-voorbeelden, op praktische wijze toegelicht. Verder wordt uitgebreid aan-dacht geschonken aan actualiteiten, waaronder nieuwe rechtspraak.Daarnaast wordt ook alvast een doorkijkje gemaakt naar de wettelijke sys-tematiek onder de toekomstige Omgevingswet.Geluid

- Wet geluidhinder- gezoneerde industrieterreinen- wegverkeerslawaai- hogere grenswaarden- Activiteitenbesluit

Luchtkwaliteit- titel 5.2 Wet milieubeheer- NSL- fijn stof en stikstofdioxide- niet in betekenende mate bijdragen- saldering

Bodem- Wet bodembescherming- zorgplicht- Sanering- kostenverhaal

Afval door mr. T. van der Meulen (13 januari 2015)

Handhaving door mr. Maas - Cooymans (22 januari 2015)

Strafrecht door mr. Elsen (22 januari 2015)Of het nu gaat om vergunningen, afval, gevaarlijke stoffen, verontreinigingvan bodem en water, of om “ongewone voorvallen”, strafrechtelijke hand-having van ordeningsrecht is aan de orde van de dag. Regelmatig blijkt eenbestuurlijke toezichtactie (ongemerkt) het begin van een strafrechtelijk on-derzoek te zijn geweest.De impact van een strafrechtelijk onderzoek en van een eventuele strafrech-telijk vervolging is groot. Het is daarom goed enig inzicht te hebben in destrafrechtelijke handhaving van ordeningsrecht. In vogelvlucht worden devolgende thema’s behandeld; - strafbaarstelling en sanctionering ordeningsdelicten; - strafbaarheid van rechtspersonen (privaat en publiekrechtelijk) en van

management; - opsporingsbevoegdheden en samenhang met toezicht; - voorlopige maatregel (artt. 28-29 Wed); - praktische aandachtspunten voor strafrechtelijk onderzoek (do’s en

dont's bij een inval, het verhoor en het incidentenonderzoek).

Bestuursrecht door prof. dr. Addink (19 februari 2015)Het bestuursrecht heeft betrekking op verschillende verhoudingen tussen deoverheidsbestuur en de burgers en tussen de bestuursonderdelen onderling.De belangrijkste rechtsverhouding vormt daarbij het besluit maar zijn meer-

dere relevante verhoudingen die daarbij aan de orde kunnen zijn en waarvoorhet bestuursrecht normen bevat. De belangrijkste regels van het algemenebestuursrecht staan in de Algemene wet bestuursrecht die in principe op iederbeleidsterrein en de daarbij aan de orde zijnde rechtsverhouding met de over-heid aan de orde zijn. De Awb bestaat uit drie delen: a. de definities, b. denormen voor bestuursorganen, c. het bestuursprocesrecht. Ingegaan wordtop de actualiteiten op ieder van deze drie onderdelen. Ten aanzien van denormen voor bestuursorganen komen met name de beslistermijnen aan deorde. Er hebben zich de laatste ingrijpende vernieuwingen in het bestuurs-procesrecht voorgedaan die onder meer betrekking hadden op definitieve ge-schilbeslechting. Deze vernieuwingen in het (procedurele) bestuursrecht enhet bestuursprocesrecht worden aan de hand van rechtspraak geïllustreerd.

Privaatrecht door mr. Heutink (25 februari 2015)Overheidsaansprakelijkheid (inclusief onrechtmatige besluiten) bodem, be-voegdhedenovereenkomsten, eventueel burenrecht en zakelijke rechtenBoek 5. Overheid & privaatrecht: privaatrechtelijke overeenkomsten met deoverheid, tweewegen- en doorkruisingsleer. De bevoegdhedenovereen-komst, voorwaardelijke verplichtingen in bestemmingsplannen. Overheids-aansprakelijkheid, onrechtmatige besluiten, schadebesluiten.

Wvg grondexploitatie planschade door mr. De Snoo (2 maart 2015)"Op deze dag ligt de nadruk op de financiële kant van gebiedsontwikkeling.Deze wordt allereerst bepaald door het soort grondbeleid dat de overheidvoert. Daarom wordt ingegaan op de instrumenten die de overheid daarinheeft, waaronder met nadruk de Wvg. En omdat iedere nieuwe ontwikkelingkosten met zich brengt, en soms ook opbrengsten, moet worden stilgestaanbij de verschillende mogelijkheden voor het verhaal van kosten. In de praktijkblijkt de juiste vormgeving van het kostenverhaal een van de belangrijkstefactoren voor het al dan niet slagen van een project. Daarom zullen de ver-schillende mogelijkheden uitvoerig worden besproken en vergeleken. Eenlaatste financiële component betreft de eventuele planschade die moet wor-den vergoed. Hiervan zullen zowel de actuele stand van zaken als de mo-gelijkheden om deze te beperken of te vermijden worden behandeld.”

ONDERWERPEN (VERVOLG)

Onteigening door mr. Hoekstra (11 maart 2015)* de administratieve onteigeningsprocedure* zelfrealisatie en andere verweren tegen onteigening* minnelijke verwerving ter voorkoming van onteigening* de gerechtelijke onteigeningsprocedure (procedure aspecten)* volledige schadeloosstelling, onder meer:* werkelijke waarde onteigende* waardevermindering overblijvende* bijkomende schaden* kosten en rente

MER door mr. Soppe (26 maart 2015)Het instrument milieueffectrapportage (m.e.r.) kan onder meer bij de be-sluitvorming in het kader van de ruimtelijke ordening een (voorname) rolspelen. Met het opstellen van een milieueffectrapport (MER) wordt niet al-leen zorg gedragen voor voldoende onderzoek naar de te verwachten mi-lieueffecten van de voorgenomen activiteit, maar ook worden daarmeemogelijke alternatieven systematisch in kaart gebracht en eveneens op hunmogelijke milieugevolgen bezien. Een juiste uitvoering van de m.e.r.-regel-geving is zeker ook in de ruimtelijke ordeningspraktijk niet zelden een lastigeopgave.Tijdens dit werkcollege wordt ingegaan op de volgende onderwerpen: - doel en (communautaire) achtergrond van m.e.r. - werkingssfeer m.e.r.-regelgeving (wanneer moet er voor welk type

ruimtelijke ordeningsbesluit een MER worden gemaakt?), waarbij wordtingegaan op de salamitactiek

- koppeling m.e.r.-regelgeving en Natuurbeschermingswet 1998 - onderscheid plan-MER en besluit-MER (= project-MER) - inhoudseisen MER (o.a. alternatieven) - m.e.r.-procedures - doorwerking MER in de ruimtelijke ordeningsbesluitvorming - actuele ontwikkelingen in de jurisprudentie voorgestelde regeling mi-

lieueffectrapportage in de in voorbereiding zijnde Omgevingswet

Overzicht jurisprudentie door mr. Hoekstra en prof. mr. Van Buuren (12 mei 2015)

mr. dr. M.A.A. Soppe mr. A. de Snoo

mr. A. ten Veen jhr. mr. H.C. van Geen

dr. F.A.G. Groothuijse mr. G.H.J. Heutink

mr. G.J.K. Elsen mr. J. Hoekstra

mr. J.C. Ellerman mr. J.J. Hoekstra

mr. M.G.J. Maas-Cooymans mr. P.P.A. Bodden

mr. W.J. Bosma

prof. mr. A.A. Freriks

prof. mr. P.J.J. van Buuren

prof. dr. G.H. Addink mr. T. van der Meulen

LEERGANG CONTRACTENRECHT2014 - 2015, Jaargang 2

Sprekers:• mr. G.J. Visser, senior raadsheer Hof Amsterdam, rechter-plaatsvervanger Rechtbank Noord-Holland• mr. E.J. Zippro, advocaat De Brauw Blackstone Westbroek N.V.• mr. G.J. Rijken, senior raadsheer Hof Arnhem-Leeuwarden• prof. mr. K.F. Haak, emeritus hoogleraar Handelsrecht Erasmus Universiteit Rotterdam• mr. dr. H. Wammes, raadsheer Hof Arnhem-Leeuwarden• mr. K.J.O. Jansen, advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V. • prof. mr. J.H.M. van Erp, hoogleraar Vermogensrecht en Europees Privaatrecht Maastricht University• mr. P. Glazener, advocaat Allen & Overy LLP• mr. W.L. Valk, vice-president Hof Arnhem-Leeuwarden, redacteur Tekst & Commentaar Burgerlijk Wetboek en Vermogensrecht, bestuurslid Vereniging Burgerlijk Recht• prof. mr. J.G.J. Rinkes, hoogleraar Privaatrecht Open Universiteit Amsterdam, bijzonder hoogleraar Europees Consumentenrecht Universiteit Maastricht, raadsheer-plaatsvervanger Hof Arnhem- Leeuwarden, rechter-plaatsvervanger Rechtbank Rotterdam, verbonden aan ACIS• mr. drs. J.H.M. Spanjaard, advocaat La Gro Advocaten• prof. mr. J.B. Spath, hoogleraar Burgerlijk recht Radboud Universiteit Nijmegen• mr. A.P. Groen, advocaat Hofhuis Alkema Groen Advocaten• prof. dr. F.J.M. De Ly, hoogleraar Internationaal Privaatrecht en Rechtsvergelijking Erasmus Universiteit Rotterdam• mr. J.J. Dammingh, universitair hoofddocent Burgerlijk Recht Radboud Universiteit Nijmegen• H. Swaffield, barrister and owner Helen Swaffield Associates Ltd• mr. L. Reurich, raadsheer-plaatsvervanger Hof Den Haag• mr. dr. T.J. de Graaf, advocaat NautaDutilh N.V., onderzoeker en universitair docent Universiteit Leiden

INSCHRIJVEN

W E B I N A R S

48

49

PROGRAMMA & ALGEMENE INFO

10 oktober 201413:00 uur - 17:15 uur WABO door prof. dr. AddinkLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

30 oktober 201415:00 uur - 17:15 uur Webinar BIBOB door prof. dr. Addink,www. avdrwebinars.nlLocatie: Achter de computer

5 november 201412:00 uur - 14:15 uur Webinar Geur door mr. Bodden,www.avdrwebinars.nlLocatie: Achter de computer

10 november 201413:00 uur - 17:15 uur Wro en planologische instrumentenChw door mr. Hoekstra en mr. EllermanLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

10 november 201417:15 uur - 20:00 uur Inrichtingenvergunning Wmdoor mr. Ten VeenLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg, tijden zijn inclusief diner

14 november 201412:00 uur - 14:15 uur Webinar Overname en Milieudoor mr. Van Geen www.avdrwebinars.nlLocatie: Achter de computer

21 november 201413:00 uur - 17:15 uur Water door dr. GroothuijseLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

18 december 201413:00 uur - 17:15 uur Natuurbescherming door prof. dr. FreriksLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

INSCHRIJVEN

13 januari 201513:00 uur - 17:15 uur Geluid, bodem en lucht door mr. BosmaLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

13 januari 201517:15 uur - 20:00 uur Afval door mr. Van der MeulenLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg, tijdenzijn inclusief diner

22 januari 201513:00 uur - 17:15 uur Handhaving door mr. MaasLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

22 januari 201517:15 uur - 20:00 uur Strafrecht door mr. ElsenLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg, tijdenzijn inclusief diner

19 februari 201513:00 uur - 17:15 uur Bestuursrecht door prof. dr. AddinkLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

25 februari 201513:00 uur - 17:15 uur Privaatrecht door mr. HeutinkLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

2 maart 201510:00 uur - 17:15 uur Wvg grondexploitatie planschadedoor mr. De SnooLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg, tijden zijninclusief lunch

11 maart 201513:00 uur - 17:15 uur Onteigening door mr. HoekstraLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

26 maart 201513:00 uur - 17:15 uur MER door mr. SoppeLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

12 mei 201513:00 uur - 17:15 uur Overzicht jurisprudentie mr. Hoekstra& prof. mr. Van BuurenLocatie: Kasteel Waardenburg te Waardenburg

Academie voor de Rechtspraktijk

Postbus 13346 | 3507 LH Utrecht | T 030 - 220 10 70 | E info@avdr.nl

A V D R . N L