weekblad voor HvA en UvA

Folia Magazinenr. 08 31/10/2012

Brave meisjes, falende jongens

Werkt ons onderwijs wel?

(advertentie)

Academisch toptalent Tijdens je studie heb je vast wel eens een Eureka-moment beleefd. Nu je begint aan

je professionele carrière wil je natuurlijk ook dat jouw ideeën een kans krijgen. Dan is het goed om te weten dat

veel van de huidige topbestuurders in Nederland bij Deloitte hebben leren ondernemen. Bij ons werk je al vanaf

dag één aan innovatieve oplossingen voor en met toonaangevende organisaties. Jouw ideeën kun je

daadwerkelijk transformeren naar nieuwe producten of diensten, waardoor je je creativiteit en

ondernemerschap continu ontwikkelt. En je ook bij andere topwerkgevers niet lang onopgemerkt blijft.

Zoek jij de beste start van je carrière? Begin eerst hier: werkenbijdeloitte.nl.

Je ideeën worden pas iets waard als ze de ruimte krijgen.

Ad Folia Magazine 1/1 pagina FC 230 x 285.indd 1 03-10-12 10:52

inhoud #08

en verder de week/het moment/navraag 4-5 op de tong 9 passie 11 drift 17

objectief 18-19 opinie 20-22 Robbert Dijkgraaf 21 Hadjar Benmiloud 22 brieven/promoties 23 lezingenladder 27 overigens 31

Folia maakt kennis 32-33 Robbert Dijkgraaf Essayprijs 34-35 prikbord 38-39 wasdom 40-41 stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43

TussenstapHoewel ze keer op keer ontkende dat ze weg zou gaan, is Jet Bus-semaker vrijwel zeker de nieuwe minister van Onderwijs. Voor haar een begrijpelijke stap, maar voor de HvA desastreus. Na het vertrek van HvA-directeur Jeroen Knigge in 2009 is de HvA lange tijd onbestuurd geweest en het CvB toont zeer beperkt interesse in de hogeschool. Met het tienpuntenplan, leercentrum Floor en de HvA Academie drukte Bussemaker de afgelopen anderhalf jaar haar stempel op de HvA. Maar nu de VU en UvA steeds dichter tot elkaar komen, is het de vraag wat er straks over-blijft voor de hogeschool. Het is dus uitermate belangrijk dat er nu een bestuurder komt voor wie het rectorschap van de HvA meer is dan een tussenstap.

Jim Jansen, hoofdredacteur Folia

Magazine, jim@folia.nl, @jimfjansen

(twitter)

redactioneel

Jet is weg 6HvA-rector Jet Bussemaker wordt minister.

Leuk voor Jet, jammer voor de HvA.

O jongens toch 12De achterstand van jongens wordt in het onderwijs

steeds groter. Wat zijn daarvan de oorzaken?

Belangrijke burgers 24Duurzaamheidshoogleraar Louise Fresco schreef

een boek over hamburgers. En ze eet ze met smaak.

Twitter voor dummies 28De UB leert mensen omgaan met sociale media.

Bijvoorbeeld twitter.

London Calling 36Het popfestival waar bands doorbreken

bestaat twintig jaar. Theo Ploeg kijkt terug.

3Folia Magazine

HBO-raadvoorzitter Thom de Graaf: je moet hem bewonderen om zijn flexibiliteit. Eerst jaren politiek strijd voeren vóór de

gekozen burgemeester om vervolgens zelf – niet gekozen en al – de burgemeestersketting van Nijmegen om je nek te hangen. Maandenlang pleiten tegen de langstudeerboete om, zodra die is afgeschaft ten faveure van het sociaal leenstel-sel, onmiddellijk te pleiten voor de langstudeer-boete. Mocht het sociaal leenstelsel er komen, dan eist De Graaf dat het geld dat in de toekomst niet meer aan stufi wordt uitgekeerd direct wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van het on-derwijs. Want: ‘Een hogere prijs verdient immers een nog betere kwaliteit!’

Een nóg betere kwaliteit? Dat ‘nog’ kan je wel weglaten in het geval van de HvA. De hoge-school scoorde een onvoldoende in de vorige week gepubliceerde Keuzegids HBO 2013. De HvA kreeg slechts 54 van de 100 punten. Alleen de Hogeschool Inholland en de Hogeschool Leiden deden het slechter. Vorig jaar scoorde de HvA nog een punt hoger. Zo zaligmakend lijkt het tienpuntenplanten dat de kwaliteit van het onderwijs bij de haren uit het moeras moet trekken dus niet.

Het tienpuntenplan is, of beter gezegd was, het stokpaardje van HvA-rector Jet Bussemaker. Ze wordt minister van Onderwijs in het nieuwe kabinet. Dit terwijl ze in het radioprogramma Folia maakt kennis nog bij hoog en bij laag beweerde dat ze bij de HvA zou blijven. Blijk-baar is de kwaliteit van de HvA opkrikken zo’n hondenbaan dat ze het na anderhalf jaar alweer voor gezien houdt. De povere kwaliteit schrikt nieuwe studenten overigens niet af. Zowel aan de HvA als de UvA steeg het aantal studenten dit jaar licht.

de week

Ondanks deze toename wil het de opleiding Roemeens maar niet lukken volle collegezalen te trekken. De talenstudie – let wel: de enige in de Benelux – verkeert met ‘anderhalve student per jaar’ al tijden in zwaar weer. De centrale studentenraad die altijd een groot voorstander leek te zijn van behoud van de studie gaf de opleiding deze week de doodsteek door in te stemmen met opheffing. En passant staken ze ook een dolk in de rug van de studentenraad van de Faculteit der Geesteswetenschappen die tot de laatste snik fel strijd voerde voor behoud van Roemeens. Het één zeggen en het ander

Jet had het enorm naar haar zin bij de HvA, zei ze alsmaar weer. Misschien hadden we iets beter op haar lichaamstaal moeten letten. Iets zegt ons namelijk dat ze hier in december 2011 tijdens een debat over de vermeende diplomafraude en andere misstanden aan de HES, niet dacht: gut wat heb ik toch een leuke baan.

doen, draaien: de studentraadsleden weten het politieke spel al feilloos te spelen. Van wie zouden ze dat hebben geleerd? yyy Eva Rooijers

en Gijs van der Sanden

tweet vande week

Sabrina Vernooy@SabrinaVernooy

22 oktober 2012

We zitten met massa’s in een te krap hok zonder daglicht of frisse lucht en eten goed-koop voer. #ub #plofstudenten @FoliaWebhttps://twitter.com/SabrinaVernooy/

(Re)enter langstudeerboete, exit Roemeens en Bussemaker

4 Folia Magazine

foto

Dan

ny S

chw

arz

Het eerste semester zou zijn betaald, voor het tweede is het geld op. Hoe zit dat?‘De Europese Commissie heeft een enorm begrotingstekort, zo’n 5,9 miljard euro. Maar dat levert voor ons nog geen problemen op. Als Nationaal Agentschap verdelen wij dertien miljoen euro aan Erasmusbeurzen. Dat geld krijgen wij in tranches, zeventig procent heb-ben wij al gekregen. De overige dertig procent, simpel gezegd het volgende semester, krijgen wij volgens contract komend jaar.’

Hoe dan ook, dat geld wordt uitbetaald: contract is contract?

‘Vraag me niet hoe, maar de Europese Com-missie zal betalen. Je kunt moeilijk een contract afsluiten en dan zeggen: de kas is leeg. Het is zo frappant dat de hele discussie over het begrotingstekort van de EU zich verengt tot de Erasmusbeurs. Het gaat in Europa om tach-tig miljoen euro, op een tekort van in totaal zes miljard.’

Hoe kan dat geld zomaar opraken?‘Dat is gissen. Het lijkt erop dat het geld opraakt omdat landen financiële problemen hebben. Lidstaten zijn nu niet geneigd geld bij te storten. Sommige landen vragen nu al om die laatste dertig procent en dat is dus het probleem.

Nederland heeft dat geld pas volgend jaar echt nodig en tegen die tijd is er vast wel een oplos-sing gevonden.’

De meerjarenbegroting van de EU wordt binnenkort opgesteld. Is er toe-komst voor de Erasmusbeurs?‘Ja. Een onverminderd ja. Het moet wel heel vreemd lopen wil de beurs sneuvelen. In Eu-ropa ziet iedereen de Erasmusbeurs nog steeds als het vlaggenschip van de EU. De ambitie is zelfs het budget in de toekomst te vergroten. Misschien dat er door de problemen nu volgend jaar wat minder te verdelen is, maar de beurs blijft bestaan.’ yyy Jeff Pinkster

De pot met geld voor de Erasmusbeurs voor Europese studenten zou vrijwel leeg zijn. Daardoor dreigen ruim tienduizend Nederlandse uitwis-selingsstudenten hun Erasmusbeurs te verliezen. Maar zo’n vaart zal het niet lopen, verzekert Sabine Galjé van het Nationaal Agentschap, de instantie die het geld verdeelt.

navraag Sabine Galjé

Zaterdag 27 oktober konden ouders en kinderen genieten van het verhaal van Mowgli en zijn ervaringen in de jungle. Ter ere van het 380-jarig bestaan van de UvA speelde UvA-orkest J.Pzn Sweelinck, samen met Karel Baracs, de ‘stadsverteller’ van de gemeente Amsterdam, The Jungle Book Suite, 1942 van de Hongaars-Amerikaanse componist Miklos Rosza. Ook was er een interactief kinderprogramma, waarbij kinderen samen met de orkestleden muziek konden maken. yyy tekst Harmen van der Meulen / foto Danny Schwarz

5Folia Magazine

6 Folia Magazine

Jet Bussemaker keert terug in de Haagse politiek. Als minister van Onderwijs gaat ze proberen

te doen wat ze deed als rector van de HvA: in hoog tempo onderwijsvernieuwingen doorvoeren.

Welke erfenis laat ze achter? tekst Jeff Pinkster / foto Jet Bussemaker: Jan Maarten Hupkes / kaderfoto’s Danny Schwarz

Het nieuws over de mogelijke val van het kabinet-Rutte verspreidde zich in maart van dit jaar als een lopend vuurtje door de zaal van

Koninklijk Theater Carré. De door de Hoge-school van Amsterdam (HvA) georganiseerde onderwijsconferentie werd er zelfs even voor stilgelegd. Dat er zich voorlopig geen beter en mooier podium zou aandienen had Jet Busse-maker wel door. Dus vertelde ze de aanwezige docenten maar meteen zich geen zorgen te maken. ‘Ik blijf.’ Zes maanden later zijn de kaarten opnieuw

geschud. Jet Bussemaker vertrekt naar Den Haag om minister van Onderwijs te worden in het kabinet-Rutte II. Zelf heeft Bussemaker het nieuws nog niet bevestigd, maar volgens Haagse ingewijden staat vast dat ze gaat. Ze keert terug op de plek die ze in 2010 als staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn & Sport verliet. Slechts anderhalf jaar lang zwaaide ze de scepter op de hogeschool.

EIgEn gEzIcHT‘Ze heeft de HvA weer een eigen gezicht ge-geven,’ zegt Willem Baumfalk, voorzitter van

het Domein Maatschappij & Recht, die nauw samenwerkte met Bussemaker. Destijds zag hij de toegevoegde waarde van een aparte rector voor de hogeschool niet. ‘De komst van Jet Bus-semaker noemde ik een cadeautje waar ik niet om gevraagd had. Ik ben wel teruggekomen op het feit dat de HvA geen rector nodig heeft. Het was goed dat er in een periode waarin het hoger beroepsonderwijs flink onder vuur lag iemand de leiding nam. Dat heeft ze met verve gedaan,’ vervolgt Baumfalk. ‘Met de onderwijsagenda die zij heeft ingezet, heeft zij antwoorden gefor-muleerd op problemen die in het hele hoger-beroepsonderwijs spelen. Maar ze is bepaald niet klaar, ze gaat veel te vroeg weg. Ik heb daar begrip voor, maar het blijft veel te vroeg.’

Jet Bussemaker (1961) trad 1 maart 2011 aan als rector van de HvA. In die functie was ze ook lid van het College van Bestuur van UvA en HvA. Als rector kreeg ze de expliciete opdracht het onderwijs en onderzoek aan de hogeschool naar een hoger plan te tillen. Maar ze zag het ook als haar taak de reputatie van het hbo in zijn geheel op te vijzelen, want die had een flinke deuk opgelopen na alle problemen rondom hoge-school Inholland.Voortvarend ging ze te werk. Dat moest ook wel: ze werd geconfronteerd met een hoge studieuit-val, te weinig studenten die binnen vier jaar hun bachelor halen en een te vrijblijvende onderwijs-cultuur. Een paar maanden na haar aantreden presenteerde ze tijdens de opening van het ho-

Terug naar Den Haag

Sebas Veeke, voorzitter CMRDe Centrale Medezeggenschaps-raad, de spreekbuis van mede-werkers en studenten, noemt het vertrek van Bussemaker een aderlating voor de Hogeschool en Amsterdam. ‘We balen als medezeggenschapsraad van de vele bestuurlijke wissels aan de UvA-HvA. Vorig jaar stapte Karel van der Toorn als voorzitter van het College van Bestuur op, en nu Bussemaker, terwijl ze er net zit,’ aldus voorzitter Sebas Veeke.Persoonlijk denkt Veeke dat Bus-semaker een goede minister kan worden. ‘Jet weet inmiddels hoe

het eraan toegaat bij hogescho-len en universiteiten, ze heeft heel veel dossierkennis en gaat altijd in op de inhoud.’ In de anderhalf jaar dat ze rector is geweest heeft ze volgens Veeke de HvA weer een gezicht gegeven. Met haar vertrekt vreest de student informatica dat de hogeschool afdwaalt van de koers die is inge-zet. ‘Jet heeft een tienpuntenplan voor beter onderwijs ingevoerd. Daarvan kun je zeggen: iedereen is voor beter onderwijs, maar Jet gaf daar concreet invulling aan. Ze voerde verbeteringen door, het is alleen nog lang niet klaar.’

7Folia Magazine

geschooljaar haar verbeterprogramma: Creating Tomorrow. Het plan werd in tien verbeterpunten samengevat en moest voor elke docent en mede-werker leidend worden in het handelen.

Jacomine Ravensbergen, voorzitter van het Domein Bewegen, Sport & Voeding, is vol lof over de manier waarop Bussemaker de boel op-schudde. ‘Toen zij binnenkwam hadden we net het hele Inholland-schandaal gehad. Zij heeft dat heel handig aangegrepen om de kwaliteit van het bacheloronderwijs te verbeteren. Jet is heel hands-on, ze weet visie om te zetten in da-den. Daardoor daalt ze weleens af tot het niveau waarop onze managers opereren. Dat is wel fijn, vind ik zelf. Dan gebeurt er tenminste wat.’De verbeterplannen werden volgens Ravensber-gen in een ongekend hoog tempo doorgevoerd. Het volgens de domeinvoorzitter juiste ritme werd niet door alle collega’s even goed gewaar-deerd. ‘Ik hoop niet dat men nu gaat denken: Jet is weg, we kunnen achteroverleunen. Dat tempo van Jet zou ik er graag inhouden.’

Hoog TEmpoHet tempo hield Bussemaker bewust hoog. Net als andere hogescholen en universiteiten heeft de HvA afspraken moeten maken over de pres-taties die er de komende vijf jaar geleverd zullen worden. Met consequenties: zeven procent van de totale overheidsfinanciering gaat uiteindelijk afhangen van de prestaties op het gebied van studiesucces, kwaliteit van het onderwijs en het niveau van de docenten.Een greep uit de afspraken: het aantal studenten dat na het eerste studiejaar in vier jaar afstu-deert moet over vijf jaar met 10 procent zijn gestegen tot 70 procent; eerstejaarsstudenten zijn voortaan verplicht minimaal 50 van de 60 studiepunten te halen, dat waren er 40; de HvA richt zich nadrukkelijker op de Amsterdamse arbeidsmarkt; en binnen drie jaar moet ruim ze-ventig procent van de docenten beschikken over een masterdiploma, een stijging van 8 procent.De aanpak oogstte ook buiten de HvA lof, zo blijkt uit de beoordeling van de Reviewcom-missie voor Hoger Onderwijs en Onderzoek. De onafhankelijke commissie werd door de overheid ingesteld om de prestatieafspraken van hogescholen en universiteiten afzonderlijk te beoordelen. De plannen van de HvA waren zo

goed, dat ze wat betreft de commissie beloond moesten worden met extra geld.

‘Jet Bussemaker heeft een heel goed gevoel voor hoofd- en bijzaken en is goed in staat anderen verantwoordelijkheden te geven,’ zegt Karel van der Toorn, voormalig voorzitter van het College van Bestuur van UvA-HvA en nauw betrokken bij de aanstelling van de rector in 2011, over haar bestuurstijl. ‘Ze is erop uit anderen beter te laten presteren, dat is precies wat je moet kunnen als bestuurder.’ Dat Bussemaker vertrekt begrijpt Van der Toorn wel. ‘Iemand die zo veel kan en het zo goed doet: ik kan me voorstellen dat het land daar ook veel behoefte aan heeft. In de korte tijd dat zij er zit heeft ze ongelooflijk veel goed werk gedaan. Vooral maatregelen om kwaliteit en onderwijs te verbeteren, maar er is nog een lange weg te gaan. En ze is nog niet eens halverwege haar benoeming.’

Het is de voornaamste kritiek op het vertrek van Bussemaker. Ze is nog geen twee jaar bezig en heeft weliswaar flink wat plannen gemaakt, maar wat heeft ze objectief nu eigenlijk bereikt? Afgemeten naar de jaarlijkse Keuzegids HBO, waarin hogescholen onderling worden ver-geleken, is het onder leiding van Bussemaker alleen maar slechter gegaan. De HvA scoort

dit jaar een 5,4, vorig jaar was dat nog een 5,5. Volgens het hogeschoolbestuur kun je ook niet verwachten dat verbeterplannen een-twee-drie worden doorgevoerd.Maar de plannen zijn er wel, die hoeven alleen maar uitgevoerd worden, zeggen anderen. Het vertrek van Bussemaker hoeft daarvoor geen probleem te zijn, meent Willem Baumfalk: ‘Persoonlijk denk ik dat Jet veel neuzen dezelfde kant op heeft weten te zetten. Daarmee is er geen discussie meer over de manier waarop de kwaliteit moet worden aangepakt de komende

jaren.’ Sterker, misschien heeft de hogeschool wel meer aan Jet Bussemaker in Den Haag. Als rector liep haar hogeschool met ruim 45.000 studenten tegen de grenzen van de groei aan. ‘Groter dan 50.000 studenten willen we niet worden,’ zei ze in mei van dit jaar tegenover Folia. ‘De dominante onderwijscultuur waarin groei centraal stond is niet meer het hoogste doel.’ Maar Bussemaker liep daarbij tegen het probleem aan dat hogescholen wettelijk geen studenten mogen weigeren. En daar is maar een oplossing voor: politiek Den Haag. yyy

marriëte (Jet) Bussemaker (Capelle aan de IJssel, 1961)Volgde het atheneum-B aan het Rijnlands Lyceum in Oegstgeest. Studeerde vervolgens politicologie aan de UvA, waar ze in 1993 promoveerde. Daarna werkte ze enige jaren als wetenschappelijk medewerker aan zowel de UvA als de VU. Ze was bijna tien jaar lid van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer, toen ze in 2007 staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn & Sport werd in het vierde kabinet-Balkenende. Daarna was ze korte tijd voorzitter van werkgeversorganisatie MOgroep, waarna ze toetrad tot het CvB van UvA en HvA. Bussemaker is getrouwd met psycholoog Garth Sylbing. Samen hebben ze een dochter.

8 Folia Magazine

Astrid de Jager, docent en voormalig CMR-voorzitterAls oud-voorzitter van de Cen-trale Medezeggenschapsraad was De Jager al snel onder de indruk van Bussemaker. Ze noemt haar een ‘uitzonderlijk bestuurster’, omdat ze beschikt over de vaardigheid snel te over-zien wat er speelt binnen een organisatie en daar vervolgens beleid op weet af te stemmen. Het vertrek verbaast haar niet, kwalijk vindt De Jager het even-min. ‘Als het kabinet niet was gevallen dan had ze hier nog jaren gezeten, dat is misschien onze pech als hogeschool. In

Den Haag kan ze echt het lands-belang dienen.’De plannen van Bussemaker om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en het aantal studen-ten dat in vier jaar tijd afstudeert te verhogen staan volgens De Jager als een huis. ‘Daarom ben ik ook niet bang dat de verbeter-plannen die zij heeft ingezet voor de hogeschool worden losgela-ten als zij vertrekt. Bij het vinden van een opvolger geeft het tien-puntenplan voor beter onderwijs dat zij heeft opgesteld juist hele goede handvatten.’

Michiel Stapper, voorzitter studentenbond AsvaIn de korte tijd dat Michiel Stap-per voorzitter is van studen-tenbond Asva heeft hij goede ervaringen gehad met Jet Bus-semaker. Ze is volgens hem een bestuurster die luistert en niet om de ‘hete soep’ heen draait. ‘Zij heeft van de HvA werkelijk een instelling weten te maken in plaats van een verzameling van losse domeinen. Ze was echt het boegbeeld van de HvA.’ Volgens Stapper moet er daarom ook snel een nieuwe rector aangesteld worden. ‘Hoewel de UvA en de HvA officieel één instelling zijn verschillen ze ontzettend en heb-

ben ze ook andere bestuurlijke aandacht nodig.’Een advies voor de nieuwe minister heeft Stapper ook al paraat. De studentenaantallen stijgen volgens de voorzitter al jaren, terwijl het budget voor onderwijs niet meegroeit. ‘Als wij in Nederland blijven bezuinigen op het hoger onderwijs gaat het mis. De marktwerking in de zorg is fataal geweest en dat zal het ook zijn in het onderwijs.’ De voorzitter zegt daarom te hopen dat Bussemaker de financiële ruimte krijgt om het onderwijs écht te verbeteren.

.

9Folia Magazine

Ooit volgde ik met enkele andere giechelende groupies een stel acteurs van Toneelgroep Am-sterdam vanuit de Schouwburg

naar hun stamkroeg. Dat leidde slechts tot meer gegiechel, maar was wel een vondst op drinkge-

bied – nu maar eens kijken hoe het is om er te eten. Dat wordt in De Smoeshaan vooral op de bovenverdieping gedaan, zo blijkt. Iets minder gezellig verlicht, maar met uitzicht op de wc’s waar Pierre Bokma hele avonden in en uit glipt (over het waarom verschillen de meningen).

De keuken is klassiek: op de kaart (en boven ons budget) prijken een fazantenboutje met risotto, en gamba’s, aan de andere kant van het spectrum kan de aan lagerwal geraakte acteur een dagpastaatje krijgen – alsnog voor € 15,50. Dan maar die paar euro extra lappen voor wat lekkers, want we hebben zin in een schransmaal. De confit de canard (€ 19,00) is heel zacht, smaakvol en niet vettig. Heerlijk. De lamsspies (€ 18,50) is eveneens mals, rosé, en overgoten met een kruidenboter die ons wel erg aan de fabriek doet denken. Beide komen op een groot bord met veel smaakvolle, donkere saus. Fijn, al moeten we heel hard proeven om een klein verschil in onze sauzen te ontdekken – afstam-melingen van dezelfde demi-glace, beweert mijn tafelgenoot wijs. Verder lekkere frites en een parade van broccoli, peultjes, worteltjes en zelfs venkel – absoluut het betere eetcaféwerk. Het is de tiramisu die verbaast. Altijd een risico, want zelden smeuiig en in drank gedrenkt, maar hier maakt men het wel erg bont: wat lange vingers op een bordje gegooid, met iets mascarponigs eroverheen plus cacao. Als ik een lange vinger wil die nog kraakt ga ik wel bij mijn oma op visite. yyy Bob van Toor

op de tong

De smoeshaan Leidsekade 90 (Centrum)

DeMi-glAceEen klassieker van Escoffier, maar meer eentje om te kennen dan om te kunnen. Zelfs op hotelscholen wordt te-genwoordig vaak slechts

lippendienst bewezen aan de diepbruine, rijke vleessaus die duidelijk toebehoort aan het tijdperk van eeuwigbrandende kolenfor-nuizen en het speciale beroep van saucier. Het recept beslaat enkele tientallen uren en moet hier dan ook achterwege blijven, maar trek er eens een herfstvakantie voor uit – of een potje open.

BelleVueDe Smoeshaan is, op zijn zachtst gezegd, handig gelegen als theatercafé. Naast de artiesteningang van het De la Mar en met

een eigen doorgang naar Bellevue is er altijd wel een kleinkunstklasje, een doorrookte corifee of verwachtingsvol publiek te vinden. Bovendien kent het personeel de aanvangs-tijden van Bellevue uit zijn hoofd, dus over de moeilijke vraag of er nog tijd is voor een toetje wordt behulpzaam meegedacht.

confitHet betekent niet meer dan ‘houdbaar gemaakt’, en daarom kan onge-veer alles confit zijn. De overeenkomst is dat het voedsel in een vloeistof

is verhit, en vaak ook daarin wordt bewaard. Geconfijte vruchten zijn de oudst bekende vorm, maar ook bijvoorbeeld knoflook wordt op deze manier ingemaakt. Voor Fransen zijn alleen confit de canard en confit d’oie (eend en gans, beide langzaam in eigen vet gaargestoofd) de real deal: kip kan ook wel, maar heet dan poulet en confit.

foto

Dan

ny S

chw

arz

Folia Magazine ontvangt graag je restaurant recensie

en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 270 woorden,

(suggesties voor de) kaders zijn welkom, maar niet

verplicht. Mail je recensie naar redactie@folia.nl. Stuur

je bon naar Folia Magazine, t.a.v. Stephanie Gude,

Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD, Amsterdam.

Van de regen in de drup: de onderwijs-bezuinigingen houden niet op! Na het langstudeerboete-fiasco, het beper-ken van het OV-reisrecht en de gedwongen profilering van onderwijsinstellingen wil-len de VVD en de PvdA nu een leenstelsel invoeren. De onderwijsbezuinigingen gaan gewoon door. De invoering van een “soci-aal leenstelsel” betekent het verdwijnen van de studiefinanciering en de introduc-tie van een leenstelsel dat alles behalve sociaal te noemen valt.

Hoewel de formatie nog in volle gang is en er sinds het herfstakkoord nog niets of-ficieel naar buiten is gekomen, lekte half oktober uit dat de formatiepartners VVD en PvdA van plan zijn voor studenten een leenstelsel in te voeren. Voor ASVA kwam dit niet uit de lucht vallen; beide partijen hadden de invoering van een leenstel-sel in hun verkiezingsprogramma staan. De partijen proberen het leuk te brengen: door het leenstelsel ‘sociaal’ te noemen lijkt het alsof er voor arme studenten wei-nig zal veranderen. Alleen wanneer je heel veel geld gaat verdienen zal je iets moeten terug betalen, toch?

Niet dus. Als de basisbeurs wordt omgezet in een lening betekent dat in de praktijk

dat zo goed als elke afgestudeer-de jongere meteen minstens 62 euro euro per maand af moet

betalen. Als je studie uitloopt of je een dure kamer hebt kan dit

al snel oplopen tot honderden euro’s per maand. Zelfs lera-ren en verpleegsters, toch zeker geen grootverdieners, zullen na hun opleiding meteen een schuld van mini-

maal 13.000 euro direct en volledig moeten terugbe-talen. Met een langstu-

deerboete moesten lang-studeerders eenmalig 3.000

euro betalen, nu krijgt elke student een dreun van 3.000 euro per jaar. Het lijkt er op dat de staatsschuld die de vorige gene-ratie heeft veroorzaakt nu wordt opgelost door studenten op te zadelen met toren-hoge schulden!

Een recent onderzoek van de HBO-raad heeft aangetoond dat na de invoering van een leenstelsel tussen de 15.000 en 25.000 studenten minder aan een opleiding aan een hoger onderwijsinstelling zullen be-ginnen. Het invoeren van een leenstelsel zal dus zorgen voor minder toegankelijk hoger onderwijs. Ook zal dit het eind be-tekenen van een heleboel opleidingen; wanneer studenten gedwongen worden te kiezen voor een opleiding die hen de zeker-heid biedt van een goedverdienende baan zullen veel opleidingen niet meer kunnen voldoen aan de strenge rendementseisen die Zijlstra heeft ingevoerd.

Een leenstelsel zorgt dus voor ontoegan-kelijk onderwijs, een verschraling van het aanbod van opleidingen en is vooral niet sociaal. ASVA is dan ook fel tegen de af-schaffing van de studiefinanciering! Daar-om gaat ASVA samen met zowel studie-verenigingen als studentenverenigingen en zoveel mogelijk andere studenten pro-beren door middel van ludieke acties aan politici duidelijk te maken dat hun plannen rampzalig zijn voor het hoger onderwijs en de toekomst van Nederland. De stelselma-tige afbreuk van de toekomst van Neder-land moet stoppen!

Ook jij kunt ons hier bij helpen, 6 novem-ber om 17.00 uur in het Crea-gebouw is er een actie-vergadering van de ASVA. Tijdens de actie-vergadering bespreken wij welke acties de Amsterdamse student gaat ondernemen om de poltiek te dwin-gen om te kiezen voor onderwijs! Hou ook www.ASVA.nl in de gaten voor de manier waarop jij in actie kunt komen tegen dit oneerlijke en asociale leenstelsel.

De centrale belangenbehartiger van Amsterdamse studenten

31102012 peper.indd 1 25-10-2012 15:47:30

(ingezonden mededeling)

11Folia Magazine

passieLacrosseDe Amerikaanse uitwisselings-studente politicologie Caroline Stanton (21) heeft een passie voor Lacrosse. Haar stick is een verlengde van haar lichaam geworden. ‘Sterk en stoer, zo voel ik me als ik Lacrosse speel. Het spel lijkt een beetje op hockey. Met de stick werp je de bal met enorme snel-heid naar je teamgenoot. Op het veld gaat het er vaak ruig aan toe. Duwen, sticks op je lichaam, een bal in je gezicht. Het hoort er allemaal bij. Mijn bovenarmen zijn vaak bont en blauw. Op mijn wang heb ik een litteken. Een bal kwam keihard tegen mijn beschermende bril aan. Het plastic sneed in mijn gezicht. Ach, zolang je er een pleister op kan plakken, is er niets aan de hand. Het zou pas echt erg zijn als ik mijn enkel zwaar zou kneuzen, want dan kan ik niet meer spelen. Verschrikkelijk. Mensen zouden gek van me worden, omdat ik mijn energie dan niet kwijt kan. Tijdens een wedstrijd ren je het veld wel honderd keer op en neer. Je moet dus ook snel zijn en behendig. Mijn stick voelt inmid-dels als een deel van mijn lichaam.Daarnaast vind ik het mooi dat je een hele sterke band opbouwt met je teamgenoten. Ook al zit je er helemaal doorheen, als een tegenstander recht met de bal op je teamge-noot afkomt, kan je haar niet laten zitten. Ik speel pas een maand met mijn Nederlandse teamgenoten, maar ik hou nu al van ze. In de VS speel ik op hoog niveau. Daar train ik zes keer per week twee uur. Daar komt ook nog eens drie keer per week krachttraining bij omdat je heel sterke armen moet hebben. In Nederland train ik maar twee keer per week. Ik mis het vele trainen wel. Daarom oefen ik zo vaak als ik kan in mijn vrije tijd. Als ik niemand heb om mee te spelen, dan oefen ik buiten op de muur.’ yyy tekst Eva Rooijers / foto

Fred van Diem

11Folia Magazine

12 Folia Magazine

De achterstand van jongens ten opzichte van meisjes in het onderwijs wordt steeds groter.

Jongens blijven vaker zitten, presteren slechter en stoppen vaker met studeren. Bert de

Reuver en Carine Ex willen weten hoe dat komt. ‘We maken het onze jongens niet makkelijk

hun draai te vinden op school.’ tekst Marieke Buijs / illustraties Pascal Tieman / foto’s Danny Schwarz

Het gaat niet goed met jongens op de middelbare school en in het hoger onderwijs. Op bijna alle vlakken scoren ze slechter dan

meisjes. Jongens blijven vaker zitten, zakken va-ker af naar een lagere opleiding, halen slechtere cijfers, doen langer over hun studie en verlaten de studie vaker zonder diploma. In Nederland wordt vijfenvijftig procent van de bachelordi-ploma’s aan meisjes overhandigd. In Amerika is dat zelfs zestig procent.

nooDklokBert de Reuver, docent en manager bij het Instituut voor Interdisciplinaire Studies aan de UvA, luidt de noodklok. Volgens hem moeten we de ernst van de situatie niet onderschatten. De Reuver: ‘Je kunt die cijfers bagatelliseren en denken: ja gut, nu doen de meisjes het beter, vroeger was het andersom. Maar dan ga je voorbij aan het leed dat hiermee gemoeid is. Allereerst natuurlijk voor die jongens zelf. Het is helemaal niet leuk om je doelloos te voelen en thuis een beetje blowend op de bank te han-gen en computerspelletjes te spelen. Maar ook voor gezinnen is het een drama en werkt het ontwrichtend.’ De Reuver merkt dat bij zijn col-

lega’s. ‘Dit speelt vooral in academische families. Dat is logisch, als je vader hoogleraar is ligt de lat natuurlijk erg hoog. Die vaders schamen zich voor hun zonen. En moeders liggen er wakker van. Daarnaast hebben broertjes of zusjes er last van, omdat het zorgenkind alle aandacht krijgt.’De Reuver vindt het een schande dat de univer-siteit zich niet over deze problematiek ontfermt. ‘De universiteit hanteert een Spartaans opvoed-

model; ze gooien dertig leerlingen in het water en zijn er eigenlijk alleen in geïnteresseerd de drie beste zwemmers aan zich te binden. De rest moet zichzelf maar zien te redden. Maar ik denk dat de universiteit de maatschappelijke verant-woordelijkheid heeft zich ook te bekommeren om die andere jongens.’ Carine Ex, hoofddocent bij pedagogiek aan de HvA, merkt dat de hogeschool meer aandacht besteedt aan zijn leerlingen: ‘Op de hogeschool worden studenten meer persoonlijk begeleid en

in de gaten gehouden.’ Toch is ook daarde uitval hoog. ‘Het is tijd voor onderwijs-instellingen om de hand in eigen boezem te steken. Wat doen wij verkeerd? Hoe komt het dat zo veel jongens over de rand vallen?’De Reuver en Ex besloten een eerste aanzet te geven in het beantwoorden van die vraag en organiseren een collegereeks om het thema op de agenda te zetten. Tijdens die colleges brengen ze onderzoekers uit verschillende disciplines bijeen in de hoop tot een gezamenlijke aanpak te komen.

nEgaTIEVE aanDacHTEen van de disciplines die zich met de jongens-problematiek bezighoudt is de pedagogiek zelf. Zijn de lesmethoden wel prikkelend genoeg? En zijn de leraren adequaat opgeleid? Louis Tavecchio, emeritus hoogleraar pedagogiek aan de UvA en lector aan de HvA, is een van de grondleggers van het onderzoek naar de achterblijvende jongens. Hij zoekt de oorzaak van de problemen in het hoger onderwijs in de vroege schoolcarrière van jongens, waar volgens hem een gebrek aan positieve aandacht voor jongens is. Tavecchio: ‘Veel jongens raken al op de basisschool gedemotiveerd. Jongens hebben een experimentele leerstijl, van gewoon maar

‘De universiteit hanteert een Spartaans opvoedmodel’

Waarom verliezen de jongens?

13Folia Magazine

eens proberen en fouten maken. Ze zoeken de grenzen op en hebben minder ontzag voor regels. Dat kan tot mooie dingen leiden, denk maar aan grote componisten, kunstenaars of wetenschappers. Maar in een klas met dertig leerlingen wordt dat niet gewaardeerd. Ze krijgen dus veel aandacht in de klas, maar vaak

negatief. “Zit stil! Hou op! Dat mag niet!”’ Volgens Tavecchio wordt dat effect versterkt doordat het onderwijs steeds taliger is geworden. ‘Zelfs rekenopgaven, die jongens juist goed lig-gen, zijn tegenwoordig een soort verhaaltjessom-men. En uit neuropsychologisch onderzoek blijkt dat jongens qua taalontwikkeling een paar jaar

achterlopen. Zo vormt taal een sta-in-de-weg voor jongens die het in principe wel snappen.’ Ook het feit dat juffen in de afgelopen twintig jaar het basisonderwijs steeds meer domineren, komt de schoolpret van jonge jongens volgens Tavecchio niet ten goede. Tavecchio: ‘Begrijp me niet verkeerd. Ik ben heel blij dat die juf-

14 Folia Magazine

fen er zijn, anders bestond het basisonderwijs niet meer. Maar feit is wel dat nogal wat juffen minder goed kunnen omgaan met het “ruwe” jongensgedrag en een meer taalgerichte aanpak hebben in het lesgeven.’

maaTScHappElijkE omSlagAndere onderzoekers vinden de puur pedago-gische verklaring te simplistisch en wijzen naar maatschappelijke veranderingen als grondslag voor het jongensprobleem. Bowen Paulle, universitair docent bij sociologie, onderzocht jeugdcultuur in de Bronx en de Bijlmer en ont-wikkelde een eigen theorie over de jongenscri-sis. Paulle: ‘Stel je de leefwereld van je opa eens voor. Die zat iedere zondag netjes aangekleed

en gekapt op een houten bank in de kerk. Daar moest hij stilzitten en luisteren. Thuis diende hij respect te tonen voor zijn ouders en zich te gedragen, anders kreeg hij er van langs van zijn strenge vader. Op straat werd hij in de gaten gehouden door de buurman of de postbode. En ook op school werd hem, al dan niet met de stok, discipline opgelegd. En kijk nu eens om je heen. Niemand gaat meer naar de kerk. Thuis en op straat is de sociale controle enorm afgeno-men. Je moet niet onderschatten hoe die maat-schappelijke omslag van de afgelopen zestig jaar zijn weerslag heeft op de jongens van nu.’Maar Paulle pleit er niet voor de tuchtstok weer in te voeren op scholen en alle jongens naar de mis te sturen. ‘We moeten een nieuw evenwicht vin-den tussen warmte en discipline. Met een visie om kinderen te leren beheerst te reageren en vooruit te kijken. “We gaan nu rustig de aandacht naar binnen brengen” of “Dit moet je over een halfuur af hebben, anders krijg je straf ” is wat je af en toe tegen kinderen zegt als je genoeg om ze geeft.’Overigens wijst Paulle erop dat jongens zich op latere leeftijd herpakken. ‘De moeilijkhe-den spelen alleen bij jongens tussen de tien en

vijfentwintig jaar, daarna halen ze de achterstand alsnog in. Zowel in het hoger onderwijs als op de arbeidsmarkt. Mannen krijgen gemiddeld meer betaald en stoten nog altijd vaker door naar topfuncties. Bovendien, stel dat de meisjes het inderdaad overnemen in de maatschappij, dat zal een minder agressieve, meer empathische sa-menleving opleveren. Dat lijkt mij niet verkeerd.’

TragEr BrEInTen slotte wordt de oorzaak van de jongenscrisis ook in het brein gezocht. Het jongensbrein rijpt trager dan dat van meisjes. Vooral de regio’s die verantwoordelijk zijn voor planning en het on-derdrukken van impulsen komen later tot was-dom. Die tragere rijping zou zijn weerslag vinden in moeite met plannen en impulsief gedrag, en zo de schoolprestaties drukken. Biopsychologe Martine Delfos denkt dat neurologische verschil-len inderdaad een rol spelen. Maar ze zoekt de verklaring voor de huidige problematiek in een wisselwerking tussen die neurologische verschil-len en psychologische en maatschappelijke eigen-schappen. Delfos: ‘We maken het onze jongens niet makkelijk hun draai te vinden op school. Jongens willen zich neerzetten en zijn op zoek naar een aangenaam gevoel. Buiten school gaat dat gemakkelijk. Ik ken bijvoorbeeld een jongen van veertien die meedeed aan het junior song-festival. Nog voordat zijn groepje de halve finale bereikte had die jongen al zevenduizend volgers op Twitter. Ze zongen vals, maar bereikten toch de finale. Nou, die jongen oogstte waanzinnige bewondering. Op school is dat moeilijker te bewerkstelligen en is het resultaat nooit zo orgas-tisch. Jongens zoeken het dus elders. Op internet, met gamen, in surfen of in een bandje. Als ze zich maar kunnen onderscheiden.’

TE oppErVlakkIg conTacTVolgens Delfos nemen scholen momenteel precies de verkeerde beslissingen om het weer ‘leuk’ te maken. ‘Ze introduceren meer computers en iPads in de klas. Alsof jongens daar behoefte aan hebben, die hebben ze toch gewoon thuis of op zak. De enige manier om jongens er weer bij te trekken is door het sociaal contact tussen klasgenoten te bevorderen. Alleen in vriendschap

‘Veel jongens raken al op de basisschool gedemotiveerd’

kay creyghton (22)‘De mavo haalde ik met twee vingers in mijn neus. Maar de havo ging daarna niet zo vanzelfsprekend. Ik zakte voor mijn eindexamen. Een jaar later haalde ik het net. Geschiedenis en gym vond ik het leukst en ik besloot lichamelijke opvoeding te gaan doen in Den Haag. Dat beviel niet. Ik vond het onzin om al die Latijnse termen te leren, alsof je later tegen een kind zegt: “Strek je arm eens wat beter bij die draaiing in het sagittale vlak.” Ik ben na een paar maanden gestopt en gaan werken. Dat beviel, het is relaxed om iedere maand duizend euro op je rekening te krijgen en als je ’s avonds thuiskomt ben je ook echt vrij. Toch had ik zin om weer te gaan studeren, dan heb je toch iets meer vrije tijd. Ik vond het moeilijk een studie te kiezen. Het is niet zo dat ik van jongs af aan weet wat ik wil worden en daar een enorme drive voor heb. Ik zocht dus maar een brede studie waar ik later goed geld mee kan verdienen. Het werd bedrijfskunde MER. Maar de studie kon me het eerste semester eigenlijk niet boeien. Over de eerste tentamens dacht ik te laconiek. Die haalde ik dus niet. Zo begon ik met een flinke achterstand. Uiteindelijk had ik genoeg punten voor een positief studieadvies, maar ik had twee verplichte vakken niet gehaald. Ik moest dus alsnog stoppen.Dat het niet lukte bij bedrijfskunde MER vond ik wel kut. Nu ben ik aan m’n derde studie begonnen. Sport, management & ondernemen, dit moet ik halen van mezelf. Ik heb ook wel geleerd van eerdere ervaringen. Volgende week heb ik tentamens, dus donderdag ga ik niet naar de borrel van mijn studentenvereniging. Ik weet dat het dan niet bij één biertje blijft.’

15Folia Magazine

kunnen jongens die drive vinden en wordt school weer boeiend. In jaargangen van vijfhonderd leer-lingen, zoals ze bij sommige studies bestaan, en in onderwijs met steeds wisselende groepjes blijft contact oppervlakkig en leren leerlingen geen langdurige relaties aan te gaan met klasgenoten.’ Overigens lijden meisjes volgens Delfos ook onder het gebrek aan contact op school. Alleen leidt dat bij hen niet tot slechte schoolpresta-ties, omdat meisjes zich willen verbinden en onaangename gevoelens vermijden. Ze zijn bereid moeite te doen om bijvoorbeeld een goede relatie met leerkrachten te onderhou-den en proberen daarom ook onvoldoendes te vermijden. Delfos: ‘Jongens zijn daar echt niet mee bezig. Die zijn zelfs in staat om niet te leren om te vermijden dat ze een onvoldoende halen, terwijl ze wél hebben geleerd.’

Initiatiefnemers Carine Ex en Bert de Reu-ver zien in al deze theorieën wel een deel van de verklaring voor het slechte presteren van

jongens op school, maar ze hopen tijdens de collegereeks een aanzet te geven voor meer overkoepelend onderzoek. Ex: ‘Alleen als je een compleet beeld hebt van de omvang en oorzaak

van de problematiek, kun je bedenken wat voor onderwijshervormingen jongens een eerlijke kans geven in hun schoolcarrière.’ yyy

De collegereeks ‘Jongens, wat is er aan de hand?’ wordt georganiseerd door het UvA-Instituut voor Interdisciplinaire Studies en HvA-Domein Onderwijs & Opvoeding. De colleges zijn op woensdagavonden van 20.00 tot 21.30 uur, met borrel na afloop, nog tot en met 19 december. Zie ook www.jongenswatiseraandehand.nl.

olivier van Dijk (21)‘Ik heb me nooit op mijn plek gevoeld op school. Ik bleef zitten in de derde en in de zesde stond ik er zo slecht voor dat ik niet verwachtte te slagen. Toen dat toch lukte, voelde het alsof ik was ontsnapt. Ik besloot een jaar te gaan werken. Toch wilde ik wel graag studeren om een eigen kijk op de wereld ontwikkelen. Ik koos uiteindelijk psychologie. Wat in mensen omgaat vond ik altijd al interessant. Het eerste tentamen haalde ik niet. En het tweede ook niet. Na een halfjaar had ik nog geen studiepunten. Toch bleef ik erin geloven. Ik zou gewoon meer tijd aan mijn studie besteden en toch een positief bindend studieadvies krijgen. Maar uiteindelijk moest ik alle herkansingen halen om dat nog voor elkaar te krijgen. En een heel studiejaar in een week, dat gaat niet. Ik moest stoppen.Ik heb geen spijt van dat jaar. Achteraf bezien had ik eerder kunnen bedenken dat ik niet op mijn plek was, maar ik wilde het een kans geven. Ik maakte me wel zorgen: “Hoe kan het dat ik het onderwerp boeiend vind, maar me er toch niet toe kan zetten?” Gedeeltelijk is dat een disciplinekwestie. Ik kan geen nee zeggen tegen een dagje kitesurfen met dispuutgenootjes om te gaan zitten lezen. En dat was psychologie in de praktijk: lezen, lezen, lezen. Zonder studentenvereniging had ik misschien mijn studieadvies wel gehaald, maar dan was ik alsnog niet op mijn plek geweest. Nu heb ik me ingeschreven voor een opleiding die me te gek lijkt. Audiodesign, een hbo-opleiding. De keuze was moeilijk, het hbo voelde als een stap terug. Maar nu ik de knoop heb doorgehakt ben ik opgelucht. Ik heb er vertrouwen in dat de hbo-aanpak van eerst doen en daarna reflecteren mij beter ligt. En muziek maken, dat is toch lang leve de lol?’

‘We moeten een nieuw evenwicht vinden tussen warmte en discipline’

(advertenties)

Dag van De Dialoog 1 november, 13.00 en 16.00 uur, Arena en Broedplaatsen Voor de 2e keer organiseert Floor samen met de minor Ethiek in de Beroepspraktijk de Dag van de Dialoog bij Floor. Ga in gesprek met studenten, docenten, mede-werkers en buurtbewoners. Meedoen? Mail naar floorleercentrum@hva.nl

gratis theaterworkshops bij Floor vanaf november 2012 Samen met professionele theatermakers en musici werk je via verschillende work-shops naar een voorstelling. De workshops beginnen in november en zijn voor alle studenten van de HvA. Interesse? Meldt je dan nu aan op floorleercentrum@hva.nl.

Floor is een intermediair platform voor studenten, docenten en de rest van de wereld. Je kunt er activiteiten bijwonen maar ook organiseren.

Facebook www.facebook.com/floorHvA Twitter @floorHvA

FLOOR AGENDA KOHNSTAMMHUIS, WIBAUTSTRAAT 2-4 | WO 31 OKTOBER - DI 13 NOvEMBER

CREATING TOMORROW

(advertenties)

17Folia Magazine

Brad (22), masterstudent sociologie: ‘Bij de eerste e-mail dacht ik nog dat het spam was. Ook aan de tweede mail besteedde ik weinig aandacht.

Maar de volgende dag zat er een brief op de buitenkant van mijn raam geplakt. Het was een cryptisch verhaal, een soort gedicht met mijn naam erboven. De brief wilde me waarschuwen: ik was omgeven door leugens, degene die het dichtst bij mij stond zou een beest zijn. Ik schrok me dood. De brief was ondertekend met “de Valk”, getypt in kalligrafieletters. Ik her-innerde me de “spammails”: daarin stond ook iets over een valk. Deze persoon wist wie ik was, waar ik woonde, mijn e-mailadres. Dit gebeurde toch alleen in films?Natuurlijk liet ik de brief aan mijn vriendje zien, het ging overduidelijk over hem. In de laatste zin stond iets over “Steele your heart”. Waarom was het zo gespeld? Tim had geen idee. Ik infor-meerde bij al mijn vrienden. Wilde iemand een grap met me uithalen? Na een week zei een ken-nis: Tim is naar bed geweest met Shane Steele.Toen ik het Tim op de man af vroeg, gaf hij toe.

Noem het naïef, maar ik had het niet verwacht, echt niet. Ik was zo ontzettend verdrietig. Dat hij had gedaan alsof hij van niks wist, terwijl ik een week lang in paniek was om die brief, vond ik misschien nog wel het ergst. Ik heb het uitgemaakt, en ben er nooit achtergekomen wie die brief had gestuurd.Anderhalve maand later was het weer aan. Hij had me gesmeekt hem nog een kans te geven. Hij deed al de stomme beloftes die je doet als

je iemand terugwilt. Ik zette oogkleppen op, ik wilde het geloven. Ik wilde niet alleen zijn – dat wil toch eigenlijk niemand?Een triootje maakte onze relatie pas echt kapot. Het was niet gepland. We waren in een bar, dronken. Er was een jongen met hetzelfde T-shirt en dezelfde naam als ik. Ik weet niet meer van wie het idee kwam, maar we dachten alle-bei: whatever, let’s do it. Het was leuk omdat het

spannend was, en nieuw. Ik dacht de hele tijd: hierover kan ik later opscheppen tegen anderen. Maar het was de verkeerde beslissing. We pro-beerden met andere mensen naar bed te gaan, terwijl we nog bij elkaar waren – daar kwam het op neer. Het trio deed me inzien dat er geen vertrouwen was, alleen onverschilligheid.Ik maakte het weer uit. Het leek me een goed moment, want ik zou ver weg gaan studeren in Oostenrijk, we woonden in de States. Toch zei ik – stomme romanticus – dat hij me mocht komen opzoeken in Wenen als hij wilde. Wie weet welke uitwerking zo’n stad op onze relatie kon hebben. Na een maand kwam hij langs. Eerst was ik blij, maar de derde dag ontdekte ik dat hij nog steeds sms’te met Shane Steele. “Maar ik kom de halve wereld overgevlogen om je te tonen dat ik van je hou!” wierp hij tegen. De maat was vol. Voor de derde keer was het uit.’ yyy Catrien Spijkerman

drift

‘Noem het naïef, maar ik had het niet verwacht’

Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een

korte motivatie naar redactie@folia.nl.

In bed met een beest

illust

ratie

Den

ise

van

Leeu

wen

18 Folia Magazine

objectiefMiep 2.0Een eigen cabrio. Je bent zeventien en je wilt wat. Voor HvA-student elektrotechniek Fons Molenaar (17) bleef het niet bij dromen en verre toekomstplannen. Samen met vriend Stephan Burghouts (17) sleutelde hij maandenlang in de garage van Stephans oma aan hun grootse pro-ject. Het resultaat: een houten cabriolet met vier versnellingen en zelfs ingebouwde verwarming. Jammer genoeg gaat het leven van een cabrio-

19Folia Magazine

objectiefMiep 2.0

letknutselaar niet over rozen. Nadat de eerste Miep was gecrasht, werden de jongens tijdens een rondje in Miep 2.0 door de Edammer politie van de weg geplukt. Het houten racemonster bleek niet aan de veiligheidseisen – want geen richtingaanwijzers en geen kreukelzone – te vol-doen en de zelfbouwcabrio was niet verzekerd. Bovendien beschikten beide jongens met hun zeventien jaar nog niet over een rijbewijs.

De jongens kwamen er niet met een waarschu-wing vanaf. Na hun arrestatie hing de jongens een boete van enkele duizenden euro’s boven het hoofd voor het rijden zonder rijbewijs, verzekeringspapieren en keuringsbewijs. Er bleek één andere optie: afstand doen van hun triplex bolide. Gelukkig blijft de cabrio na inname ongeschon-den. De politie besloot dat het zonde was om

de cabrio te vernietigen en heeft voorgesteld om de auto tentoon te stellen en te gebruiken als studieobject voor studenten voertuigtech-niek. Aan welke opleiding de houten vierwieler wordt toevertrouwd is nog niet bekend. Fons en Stephan zitten niet bij de pakken neer. Fons laat via twitter weten: ‘ons volgende project een hovercraft of een boot???’. yyy tekst Vera Lentjes /

foto Martin Mooij

20 Folia Magazine

Omdat ik me kennelijk met een voor jongeren interessant on-derwerp bezighoudt, namelijk mediahypes, krijg ik vrijwel iedere

week e-mail van scholieren en studenten die mij willen interviewen voor hun profielwerkstuk, artikel of scriptie. Jarenlang heb ik dat braaf gedaan, altijd bereid om jongeren op weg te helpen, maar de laatste tijd is het me steeds meer tegen gaan staan. Waarom?Het begint al met de aanhef, die is doorgaans informeel en kent de volgende varianten: ‘Hoi’, ‘Hallo’, ‘Hallo Peter’, ‘Hallo Vasterman’, ‘Hallo Peter Vasterman’, ‘Beste Vasterman’, en ‘Beste meneer Vasterman’. Het hoeft niet per se ‘Weledelzeergeleerde’ te zijn (de aanspreektitel voor doctor), maar het adequate ‘Geachte heer Vasterman’ krijg ik niet vaak onder ogen. Menig auteur begint de eerste zin met ‘Ik’ en gaat mij vervolgens tutoyeren.Na een korte introductie (‘wij zijn drie athe-neum leerlingen’) wordt duidelijk dat ze iets met hypes moeten doen voor hun werkstuk en dat ze al googelend op internet mijn naam tegen zijn gekomen. Sommigen vermelden zelfs dat ik er een boek over heb geschreven en dat ze me daarom een paar vragen willen stellen.

Scholieren en studenten die iets willen leren over mediahypes

zouden zelf de literatuur in moeten duiken, in plaats van gemak-

zuchtige vragen mailen aan expert Peter Vasterman. illustratie Marc Kolle

opinie

‘Gezeik met hetonderwijbureau’

Vraag 1 is meestal: ‘Wat is een hype?’ Vraag 2 is dan: ‘Is X een voorbeeld van een hype?’ Vraag 3 tot slot: ‘Is dat slecht?’ Uit ervaring weet ik dat vrijwel nooit iemand mijn boek heeft ingekeken. Soms stellen ze ook voor om met z’n drieën

21Folia Magazine

langs te komen om de vragen rustig te bespreken. Of het goed is dat het opgeno-men wordt en of ik contact wil opnemen voor een afspraak, liefst aanstaande dinsdag om 14.00 uur. Andere verzoeken benadruk-ken juist dat het maar een paar minuten hoeft te duren, het gaat toch maar om ‘een korte reactie’.Studenten van de School voor Journalistiek en andere hbo-opleidingen die ‘iets’ met media doen, komen meestal met een stel-ling over hypes – of een andere willekeurig media-onderwerp – waar ik dan op moet reageren. Mijn reactie is dringend nodig, want ‘mijn begeleider vindt dat er nog een expert bij moet’. Er is meestal grote haast bij, want ook in het onderwijs bestaan kennelijk onverbid-delijke deadlines. Een studente journalis-tiek mailde me: ‘Ik was benieuwd of u hier misschien een mening over hebt en of ik u dan nog deze week kan interviewen, want mijn deadline is aanstaande maandag. Sorry dat ik zo laat pas een bericht stuur, maar ik had gezeik met het onderwijbureau en mijn punten waardoor ik een krabbe afstudeerpe-riode heb.’ Spel- en taalfouten zijn trouwens niet bepaald schaars in dit soort mailtjes.Sinds ik een twitteraccount heb, bereiken mij ook langs die route verzoeken: ‘Je zou me er enorm mee helpen, de eerlijkheid gebiedt me wel te zeggen dat er enorme haast achter zit.’ Omdat ik toen nog niet zo thuis was op Twitter, zag ik dat privébe-richt te laat. Intussen weet ik dat het ook gebruikelijk is om dat met openbare tweets te doen. Zo probeerde laatst een student zo

een stuk of tien parlementaire journalisten te strikken voor vragen over ‘rol journalis-tiek in democratie’.Soms krijg ik ook, het moet gezegd, hele serieuze e-mails met een batterij vragen waarvan de beantwoording makkelijk een werkdag zou kunnen vullen. Ik vraag me dan altijd af waarom ik het werk zou moe-ten doen van de scriptieschrijver. Het meest verbaasd sta ik over het gemak waarmee de mailtjes verstuurd worden en over de gemakzucht die eruit spreekt. Even snel een paar ‘quotes’ halen van een expert, het lijken wel journalisten! Zou het soms komen door de babbelcultuur op televisie? Zo zag ik laatst een bekende schrijver in een talkshow die de vraag kreeg of hij zijn boek even kort kon samenvat-ten. Of komt het door de lage drempels van internet, waardoor alles en iedereen mak-kelijk beschikbaar en bereikbaar lijkt te zijn? Of ligt het toch aan het onderwijs met die nadruk op snel te fabriceren werkstukjes? Waarom, beste scholieren en studenten, waarom lezen jullie niet zélf de literatuur over het onderwerp? Waarom denken jullie toch dat een kort interview meer inzichten zou opleveren dan zelf lezen en zelf nadenken?Maar geen misverstand: serieuze verzoeken zal ik altijd beantwoorden, want ik doe uiteraard niets liever dan over hypes praten, ook met studenten. yyy

Peter Vasterman is universitair docent media & journalistiek aan de UvA en gespeciali-seerd in mediahypes.

‘Gezeik met hetonderwijbureau’ ‘Wetenschap is natuurkunde of postzegels

verzamelen.’ Dat waren de gevleugelde woorden van de fysicus Ernest Rutherford die een eeuw geleden de atoomkern ontdekte. Rutherford beledigde niet alleen alle andere wetenschappers, hij schoffeerde ook de postze-gelverzamelaars. Opvallend genoeg was het een wiskundige die mij hierop moest wijzen. Hij was als jongetje met postzegels verzamelen begonnen en had na een lange analyse zijn onderwerp be-paald: Tasmanië – vanuit westers perspectief zo’n beetje het verst weg gelegen en klein genoeg om de verzameling zo compleet mogelijk te maken.Mijn collega was door de jaren heen blijven verzamelen tot zijn collectie zo waardevol werd dat hij er een huis van kon kopen. Bij die verkoop kwam een bijzonder stuk naar boven. Een brief uit 1843, verstuurd vanuit Ierland en gericht aan ene Mary Walsh, een gevangene in het beruchte Van Diemensland. Australië was in die tijd vooral een bestemming voor veroordeelden uit het Britse rijk en op Tasmanië lag een gevreesde vrouwenkolonie. Velen van deze ongelukkige zielen waren arm en jong. Het kleinste vergrijp was genoeg om jaren-lang verbannen te worden. Zo ook Mary. Ze was dertig jaar, had drie jonge kinderen en had een stukje kasjmierwol gestolen. Voor dat vergrijp werd ze met haar jongste kind naar Tasmanië gestuurd. De brief van haar man James is hartver-scheurend. Hij mist haar verschrikkelijk, heeft de andere kinderen uit huis moeten plaatsen en kan onmogelijk een reis betalen.We weten niet of deze brief haar ooit heeft bereikt. Omdat hij nog keurig in de envelop met de waar-devolle postzegel zat, is het niet waarschijnlijk. De kans dat dit jonge paar ooit nog verenigd is, lijkt nog kleiner. Maar postuum zijn Mary en James Walsh iconen van het getormenteerde verleden van dit verre eiland geworden. En dat alles dankzij een postzegel. Rutherford kwam trouwens uit Nieuw-Zeeland. yyy Robbert Dijkgraaf

Postzegels

Folia Magazine

Dijkgraaf

22 Folia Magazine

Maandag 22 oktober stemde het hoogste medezeggenschapsor-gaan van onze universiteit, de gezamenlijke vergadering, in

met de opheffing van de opleiding Roemeense taal & cultuur. Veertig jaar na oprichting wordt een kleine, goede opleiding binnen een uur om zeep geholpen door mensen die hun controlerende en vertegenwoordigende taak niet serieus nemen.Schrijnender dan het feit dat twaalf van de der-tig leden thuis bleven en zeven zich onthielden van stemming waren de argumenten die over tafel gingen. Zo verkondigde een bestuurslid van de centrale studentenraad, die betaald krijgt om voltijds bezig te zijn voor de studentenraad, dat ze het dossier niet had gelezen. Een ander lid vond dat hij iets beters te doen had; als de vergadering zou besluiten wederom niet in te stemmen, zou er een juridische procedure ko-men. Dat zou zonde van de tijd zijn. Een derde lid ging het verst: de procedure was weliswaar slecht verlopen en de argumentatie voor ophef-fing was ondermaats, maar dit kon het beste duidelijk worden gemaakt door in te stemmen. Een boze brief erbij, dat maakt wel indruk op het College van Bestuur. Dat de opleiding dan wel is afgeschaft was een bijkomstigheid.De opleiding zelf werd niet besproken. Nie-mand noemde dat de kwaliteit van de opleiding goed is en dat het onderzoek volgens de accre-ditatiecommissie een goede bijdrage levert aan de mondiale ontwikkeling van het vakgebied. Slechts twee leden spraken over het gebrek aan

argumenten van het bestuur, dat na twee jaar nog steeds niet kan zeggen hoeveel geld met opheffing bespaard wordt. Andere deelnemers vonden dat niet relevant: de geringe schaal van de opleiding (twee tot veertien studenten per vak) was al voldoende voor afschaffing. Niemand stelde zich de vraag of die besparing wel doorslaggevend mag zijn. Ook de overige argumentatie van de facultaire studentenraden van de afgelopen twee jaar en die door de vorige centrale studentenraad beargumenteerd werd overgenomen, werd niet meegewogen door de leden van de gezamenlijke vergadering.De studentenvertegenwoordigers hebben het ken-nelijk zo druk met borrels, voorlichting en het regelen van studieplekken, dat ze geen gaatje in hun agenda kunnen vinden voor de toekomst van de universiteit. Deze mensen pretenderen de stu-dentenbelangen op centraal niveau te behartigen, maar maken zich, door zonder enige argumenta-tie in te gaan tegen de mening van hun voorgan-gers en hun medestudentenvertegenwoordigers op facultair niveau, volkomen ongeloofwaardig. Deze ‘studentenvertegenwoordigers’ zouden er goed aan doen hun functie neer te leggen, zodat de studentenbelangen behartigd kunnen worden door studenten die die taak begrijpen. yyy

Jaap Oosterwijk (voorzitter FSR FGw ’11-’12), ook namens Birk Jonker (voorzitter FSR FEB ’11-’12), Jasper Bendermacher (FSR FGw ’10-’12), Si-nead Wendt (FSR FGw ’11-’12), Léonie Mol (FSR FGw ’10-’11) en Ilios Willemars (CSR ’11-’12).

Door zonder argumentatie in te stemmen met de opheffing

van Roemeens heeft de centrale studentenraad zich volkomen

ongeloofwaardig gemaakt, betoogt Jaap Oosterwijk.

opinie

Falende raadsleden:stap op!

60 minuten voor college: Altijd kom ik te laat, maar vandaag niet. De nodige maatregelen zijn genomen. Ik had mijn wekker extra vroeg gezet. Ik ben al volledig gewassen, gekleed en gekoffied. Mijn aantekeningen zitten in mijn tas en mijn ontbijt in mijn buik. Mijn fiets staat in het rek en ikzelf ben al op de locatie van het college. Kortom: niks kan er nog voor zorgen dat ik te laat kom. Het enige probleem dat ik nu heb, is dat ik nog 60 mi-nuten te vullen heb, want alles wat gedaan moest worden is al gedaan.40 minuten voor college: Tijdens de laatste twin-tig minuten maakte ik een lijstje van alle dingen die ik nog even snel zou kunnen doen voordat het college begint. Readers uitprinten, een samenvat-ting zoeken en lezen, alvast boodschappenlijstje maken voor thuis, m’n belasting doen. Allemaal te saai. Mijn tas leegschudden, de belangrijke spul-len uit de grijze massa kapotte tissues, uitgerekte elastiekjes en gebroken zakjes suiker vissen, en de rest weggooien. Dat lijkt me alweer leuker. Eerst nog even koffie halen.20 minuten voor college: Ik zit van kruin tot hiel onder de koffie verkeerd en het is een kwestie van minuten voordat ik naar zure meuk zal beginnen te ruiken. Wat er is gebeurd: ik zat op mijn hurken buiten te multitasken (lees: tas herinrichten, koffie drinken en roken) toen de uitstekende heuptas van een snelwandelende student – die blijkbaar erg bang was om te laat te komen – me keihard omverbeukte. Met mijn gezicht nog net niet in het plasje koffie en één knie op wijlen mijn iPhone, concludeer ik dat mijn leven Kwalitatief Uitermate Teleurstellend is. Na 10 minuten college: De dameswc’s was ik ingevlucht om de koffie uit mijn haar te spoelen, vervolgens heb ik mezelf geprobeerd te föhnen met de handdroger en nu zie ik eruit als een post-kernbomversie van Margaret Thatcher. Ach, ik kan maar beter naar huis gaan. Eerst nog even koffie halen... yyy Hadjar Benmiloud

Laatkomersziekte

Benmiloud

23Folia Magazine 23Folia Magazine

promotieswoEnSDag 7/1111.00 uur: Siert Jan Vos – EconomieEssays in Pension Economics and Intergenerational Risk Sharing (Aula)

14.00 uur: Peter Groen – ScheikundeStructural and Thermodynamic Investigations of Lanthanide Halide Species in Metal Halide Discharge Lamps (Agnietenkapel) 

DonDErDag 8/1110.00 uur: Julia Dewald-Kaufmann – PsychologieChronic Sleep Reduction in Adolescents (Agnietenkapel)

12.00 uur: Maja Nenadović – PoliticologieInstalling Democracy in the Balkans? Analysis of Political Party Assistance in Bosnia-Herzegovina and Kosovo (Agnietenkapel)

14.00 uur: Roy de Kinkelder – GeneeskundeOptical Diagnostic Techniques in Ophthalmology (Agnietenkapel)

VrijDag 9/1110.00 uur: Ze Yi Yong – GeneeskundeClinical and Hemodynamic Effects of Transcatheter Aortic Valve Implantation (Agnietenkapel)

11.00 uur: Ad Stijnman – KunstgeschiedenisA History of Engraving and Etching Techniques: Developments of Manual Intaglio Printmaking Processes, 1400-2000 (Aula)

12.00 uur: Marieke van Eijk – AntropologieGender, Sex, and Institutions: The Making of Transgender Care in the United States (Agnietenkapel)

13.00 uur: Menke Hazewinkel – GeneeskundePelvic Floor Function After Gynaecological Cancer Treatment (Aula)

14.00 uur: Joep Vissers – GeneeskundeRegulation of Histone H2A Ubiquitination in the Maintenance of Genome Stability (Agnietenkapel)

oraties VrijDag 9/1116.00 uur: Dhr. prof. dr. Joost Jonker, bijzonder hoogleraar bedrijfsgeschiedenisAlle ogen gericht op Kwatta? De relevantie van de bedrijfsgeschiedenis (Aula)

Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/nieuws-agenda.

@anneverkuijlannemiek Verkuijl

@Jet_Bussemaker Jammer voor de #HvA! Wel fijn dat we nu een #onderwijsminister krijgen die uit ervaring weet wat er speelt in het #onderwijs

tweet van:@doekle_terpstradoekleterpstra 

Gesprek met Jet Bussemaker, nu nog gewaardeerde collega. Deze week ook voor mij excellentie en mevrouw de minister. Het kan verkeeren!!

tweet van:

@radboudradboud winkels 

Bussemaker 10 okt 2012: "Ik word geen minister" (@Foliaweb). Dan weet je het eigenlijk vaak wel. Nu in @Parool: Minister van Onderwijs.

tweet van:@avanlankveldannemarievanlankveld

@FoliaWeb @wbk500 Mooie stap voor Jet vind ik. Vrouw aan de top. Uiteraard jammer voor de HvA.

tweet van:

@koekaburramenno woudt

Ik had Bussemaker op Verkeer gezet.

tweet van:@floorterFloor Terra

@Radboud @FoliaWeb @parool Ik zeg al heel lang dat ik geen minister word, maar het lijkt niet te werken. Ik ga nog even door...  

tweet van:

In Den Haag heerste lange tijd radiostilte. Totdat naar buiten

kwam dat Jet Bussemaker minister van Onderwijs wordt. Toen

barstten de reacties los.

@marceljmarcel jongsma 

Ben benieuwd voor welke functie Jet Bus-semaker de politiek verlaat de komende vier jaar.

tweet van:@thomasvanaaltenthomasvanaalten 

Ton Elias zal qua onderwijs een opera lager moeten zingen als Jet Bussemaker minister wordt. #groovylady

tweet van:

#onderwijsminister

24 Folia Magazine

Universiteitshoogleraar duurzaamheid Louise Fresco schreef een boek over de geschiedenis

en toekomst van ons voedsel: Hamburgers in het paradijs. Zelf bijt ze graag in een vegetari-

sche burger. ‘Het is zonde als-ie koud wordt.’ tekst Fien Veldman / foto’s Bob Bronshoff

Hamburgers eten met Louise Fresco

In restaurant de Burgermeester zijn de koks druk bezig met het flippen van ham-burgers op de sissende grill. Hier heb ik afgesproken met Louise Fresco om te pra-

ten over hamburgers, E-nummers, pink slime, en een toekomstig ministerie van Duurzaamheid.Fresco is universiteitshoogleraar op het gebied van duurzame ontwikkeling, columnist van NRC en auteur van zowel fictie als non-fictie. We spreken over haar net verschenen magnum opus, Hamburgers in het paradijs, over de geschiedenis en de toekomst van ons voedsel en de productie

daarvan, terwijl we kiezen welke – vegetarische – hamburger we willen. De Burgermeester is een ‘eerlijke tent’, en dat is een trend, volgens Fresco. ‘De voormalig directeur van McDonald’s is zelfs een “groene” fastfoodketen begonnen.’ We bestellen een spinazieburger met kikkererwten en portobello, en een geitenkaasburger, die gecombineerd wordt met roquefort en rabarber-compote. Terwijl ze een glas groene thee aan-gereikt krijgt, complimenteert ze de serveerster met de theesoort. Die heeft namelijk een zijden zakje, waardoor de thee meer ruimte krijgt om

op smaak te komen. Wanneer de hamburgers op tafel komen, snijdt ze onmiddellijk een stukje van de hare: ‘Wil je deze ook proeven?’ Vervol-gens ontleedt ze haar gerecht. ‘Wat zit er bij jou op?’ Voedsel is Fresco’s passie – dat is te merken.

We zitten in een hamburgertent naar aanleiding van de titel van uw nieuw-ste boek, Hamburgers in het paradijs. Waarom heeft u gekozen voor deze titel?Fresco: ‘Het boek gaat over de veranderingen in de voedselketen: aan de hand van de geschiede-

25Folia Magazine

nis van de hamburger zijn allerlei tendensen duidelijk te zien. Het is heel lang het voedsel geweest voor de stedelijke middenklasse, en vanaf de jaren tachtig werd de hamburger een symbool van westerse vrijheid. Na de val van de muur stond men in Moskou in de rij voor de McDonald’s. Daarna kwam de kritiek: in India

werd een vestiging kort en klein geslagen door mannen, net als Ghandi slechts gekleed in een lendendoek, omdat ze wilden protesteren tegen het opleggen van Amerikaanse normen. In tegenstelling tot wat je misschien zou denken, heeft McDonald’s zich deze kritiek aangetrok-

ken. Ze hebben gekeken naar lokale aanpassin-gen, zoals de McKroket hier. De eerste ontwik-keling was dus die Amerikaanse dominantie, de tweede ontwikkeling bestond uit kritiek en aanpassing. De derde fase van de geschiede-nis van de hamburger is nu de upgrading van het gerecht: nu komt de hamburger in allerlei Michelinrestaurants voor. Je ziet aan zo’n ding hoeveel veranderingen voedsel ondergaat, daarom heb ik het voor het boek gebruikt.’Tussen de vragen door neemt ze af en toe een hapje van haar burger. ‘Het is zonde als-ie koud wordt.’ Nadat ze de chef heeft gecomplimen-teerd, vervolgt ze haar verhaal, om uit te leggen waarom ‘het paradijs’ in de titel voorkomt.Fresco: ‘Voedsel is altijd iets van verleiding ge-weest. We zijn er biologisch op ingesteld om veel te eten. De mens kiest dus vaak voor calorische

BiologiSch? lieVer nietHamburgers in het paradijs behandelt uiteenlopende zaken die gerelateerd zijn aan voedsel en het productieproces ervan. Fresco spreekt onder andere over slow food, landbouw, gentechnologie en klimaatver-andering. Hoe gaan we om met de aarde in deze tijd van overvloed, groei en mondiali-sering? De oplossing ligt volgens haar niet in een overstap naar biologisch geproduceerd voedsel. Fresco stelde in de Volkskrant: ‘Alles biologisch kost zes keer zo veel land’.

dingen, voedsel waar vetten, koolhydraten, suikers en eiwitten in zitten. Wanneer ik spreek over het paradijs, bedoel ik een plek waar we niet hoeven te werken voor ons eten – waar de gebraden duifjes zo onze mond in vliegen, bij wijze van spreken. Dat was eeuwenlang een belangrijk ideaal, omdat we uit honderdduizenden jaren van schaarste komen. Het grote probleem van de mensheid was het verdelen van die schaarste. Nu leven we niet meer in die schaarste, waardoor we vervreemd zijn van ons voedselproces. Waar men vroeger voedsel uit de eigen omgeving haalde, en dus wist waar het vandaan kwam, eten wij nu producten die aan de andere kant van de wereld worden verbouwd of geproduceerd, waarvan we soms geen idee hebben hoe het precies wordt gemaakt. Door die ver-vreemding van het productieproces, weten we ook niet meer wat gezond of ongezond is. Daarvoor hebben we te weinig kennis van de samenstelling van ons voedsel. Die vervreemding leidt tot heel veel misverstanden en heel veel mythes.’

Maar we moeten toch uitkijken dat we geen gevaarlijke e-nummers, aspartaam of kalium binnenkrijgen?

‘De voedselveiligheid was nog nooit zo hoog’

26 Folia Magazine

‘De voedselveiligheid was nog nooit zo hoog als nu, maar het gaat uiteindelijk om het vertrou-wen van de consument. Het is bijvoorbeeld heel positief dat jij en ik weten dat we morgen te eten hebben. Dat betekent dat we vertrouwen hebben dat er iemand aan de andere kant van de wereld bezig is ons voedsel te produceren. Maar we worden zo ook afhankelijk, omdat we niet ons eigen brood bakken. Die afhankelijkheid brengt onzekerheid. Zodra mensen daarnaast ook nog eens, door de vervreemding van het productie-proces, niet meer weten hoe iets op hun bord is gekomen, groeien de gelegenheden om angstig te worden des te meer.’

Wat moeten we weten?‘Mijn motto is “eten is weten, en eten is gewe-ten”. Door kennis over voedsel kun je beter waarderen op welke manier het gemaakt is. Iedere keuze die je maakt, heeft consequenties. De keuze om een bepaald soort voedsel te eten, maar ook de keuze om iets weg te gooien – er zijn andere mensen die niets te eten hebben.’ Fresco spreekt in haar boek veel over de gewetenskant van onze kennis over voedsel, maar benadrukt ook de economische visie op het voeden van de gehele wereldbevolking. In 2009 vertelde ze bij de TED-conferentie in Palm Springs (VS), waar ze de eerste Nederlandse spreker op het hoofdpodium was, dat we meer

respect moeten hebben voor wit brood. Een massaproduct dat niet erg gezond is, waarom zouden we dat moeten waarderen?Fresco: ‘Uiteindelijk is de massaproductie van wit brood heel essentieel voor mensen die in arme landen in steden wonen: door massaproductie wordt het brood goedkoper, en wordt er genoeg van geproduceerd om veel mensen te voeden.’Fresco kijkt naar voedsel op een vernieuwende manier. Deze positieve houding ten opzichte

van witbrood is daar al een voorbeeld van. Als we het daarna over ‘pink slime’ hebben (vlees-resten die met ammoniak worden bewerkt, tot een slijmerig goedje worden gemaakt en in goedkope hamburgers worden gebruikt), knikt ze eveneens goedkeurend.Fresco: ‘Het goede van de hamburger zit in dat gebruik van dat roze slijm: zo hoef je vleesresten die je anders niet zou gebruiken, niet weg te gooien. Vanuit een ecologisch perspectief is die hamburger dus eigenlijk heel goed.’

in Trouw las ik dat u vond dat er een mi-nister van Duurzaamheid moet komen. hier en daar wordt u daarvoor zelf zeer

geschikt geacht.‘O leuk, dat wist ik niet. Als je nu kijkt naar partijprogramma’s roepen ze allemaal wel dat ze duurzaamheid willen, maar de uitwerking is belabberd. Duurzaamheid is iets waarmee je de hele samenleving op z’n kant moet gaan zetten. Het “de vervuiler betaalt”-principe kan bijvoorbeeld sterker worden uitgewerkt.’

Moet er dus een vleestaks worden inge-voerd?‘Nee. Ik denk dat dat slecht is voor de armen: het leidt alleen tot een verschuiving naar nog slechtere – en dus goedkopere – vormen van vleesproductie. Wel zou je een differentiatie in btw-tarief kunnen maken voor dingen die al of niet duurzaam geproduceerd zijn. Juist in tijden van crisis kun je hervormen, en is het de moeite waard om dat te gaan proberen.’

Dus u wordt minister van Duurzaamheid? ‘Ik wil helemaal geen minister worden van iets. Ik kan wel adviseren, maar ik ben onafhanke-lijk, ik ben ook geen lid van een partij. In mijn positie kan ik blijven praten met iedereen, en ik denk dat de meeste mensen hun weg naar mij wel vinden.’ yyy

louise o. Fresco: Hamburgers in het paradijs,

Bert Bakker, 528 blz.,€ 24,95

‘Voedsel is altijd iets van verleiding geweest’

27Folia Magazine

WWW.CREA.UVA.NL

het cultureel studentencentrum

van de UvA & HvA

CREA RoeterSeiland Adres: Nieuwe Achtergracht 170Bereikbaar via de Sarphatistraat en de

Plantage Muidergracht

theater en Muziekdo 1 / 20.00 uur

Winnaarsfestival - ASFOp het Winnaarsfestival van het ASF’12 krijgen alle studenten die in april 2012 in de prijzen vielen, nog een keer de kans om te laten zien waar ze goed in zijn!Met: Mama Franko, Rectum Raiders, Thomas van Huut, Valerie Gianni, Rij7, Droomschap door Luke Shirock, Plek door Derk Stenvers, Mijn Oma Jan door Coco en Veralyn Plooijer. Zie www.amster-damsstudentenfestival.nl. Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang: E 4,-. Kaartenverkoop: aan de deur.

lezingvr 2 / 16.00 uur

Sissy Men and the Masculine Man in the MirrorHow do gay men deal with effeminacy? In his lecture Carlos Alvarez will look at gay men’s perception of gender through the analysis of data from his theses on the behaviour of gay men in public spaces in Costa Rica. Alvarez will discuss individual experiences and backgrounds of his respondents, as well as the con-text of LGBT emancipation in Costa Rica. Location: CREA Theater. Admission: students/AUV pas/UvA employees: free, others: E 5,-. No reservations.

lezing, debat en feeStdi 6 / 20.00 uur

All American Election NightAmerika kiest vandaag haar nieuwe president. Deze man zal niet alleen Amerika regeren, maar ook de machtigste op aarde zijn. De campagnestrijd tussen de twee kandidaten kent een hoge inzet en is dan ook ongekend fel. Het belooft een spannende nek-aan-nek race te worden. Vanavond debatteren verschillende Amerika-ex-perts over de standpunten beide kandidaten, houdt dr. Uwe Becker (Politicologie UvA) een lezing over de verkiezingen, kan je de geneurtenissen in de VS volgen op een livestream, doet het publiek mee aan een interactieve kennis-activiteit en daarna is er na-tuurlijk Real American Entertainment! I.s.m. SIB. Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang: studenten/AUV pas gratis, anderen E 5,-. Reserveren: niet mogelijk.

lezingenladder

Totalitaire verleidingDe Balie WO 31/10, 20.00 uurProf. dr. Afshin Ellian (Universiteit Leiden) zal uitleggen waar we het over hebben als we praten over totalitarisme.

Ignite Amsterdam 21mediamatic Bank WO 31/10, 20.30 uurTwaalf presentaties van vijf minuten van o.a. filmmakers, grafisch vormgevers, animators en een milieu-antropoloog.

Letteren &ceteraSpui25 VR 2/11, 17.00 uurLiteraire talkshow met schrijvers Thomas Rosenboom, Graa Boomsma en literair vertaler Guido Golüke. Gespreksleiding: directeur van het Nederlands Letterenfonds Pieter Steinz.

Avond van de PolemiekDe Balie VR 2/11, 20.00 uurOp de sterfdag van Theo van Gogh een avond om het belang van polemiek te benadrukken.

Premselalezingparadiso ZO 4/11, 11.00 uurEco-ondernemer Gunter Pauli over welke rol ontwerpers spelen in de hervorming van pro-ductieprocessen, de manier waarop we consu-meren en hoe we over design nadenken.

André Kuipersplanetarium artis ZO 4/11, 11.00 uurAstronaut André Kuipers komt vertellen over zijn ruimtereis, hoe de aarde er uitziet vanuit de ruimte en wat voor werk hij in de ruimte heeft gedaan.

Lichtheid & melancholieDe nieuwe liefde ZO 4/11, 16.00 uurAvond met en over (de poëzie van) Remco Cam-pert, ondersteund door passende jazzmuziek.

Olympisch sportenBieb olympisch kwartierMA 5/11, 20.00 uurKirsten van der Kolk, olympisch kampioen roei-en, samenwerken, ambitie, doorzettingsvermogen en de manier waarop zij aan de top is gekomen.

Hemelmonstersplanetarium artis DI 6/11, 20.00 uurRalph A.M.J Wijers, directeur sterrenkundig instituut Anton Pannekoek, over ontploffende sterren, zwarte gaten en andere extreme objec-ten in het heelal.

What’s Up 51pakhuis de zwijger DI 6/11, 20.00 uurShow & Talk over het beste dat Amsterdam in huis heeft aan creatie en innovatie. Met dit keer Max Kisman, Mwah, het Stiefcollectief en Radio Romantiek.

Wat is wijsheid?De nieuwe liefde DI 6/11, 20.00 uurAvond over het ontstaan van en omgaan met rancune, een gevoel van onvrede dat zich vertaalt in boosheid, beschuldigingen en een houding van slachtofferschap.

Bijlmer Boekt!Bijlmer parktheater DI 6/11, 20.00 uurGevarieerde avond met schrijvers, dichters, the-atermakers, comedians, acteurs, zangers, rappers en muzikanten in een avondvullend revue-ach-tig programma. Met o.a. Adriaan van Dis.

Voor een ieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine lezingenladder.

Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek

te verzamelen.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee

graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje

naar harmen@folia.nl onder vermelding van ‘Aanmel-

ding lezingenladder’.

28 Folia Magazine28 Folia Magazine

‘Sms’en jullie weleens?’ vraagt Noor Breuning, informatiespecialist bij de Universiteitsbibliotheek (UB), aan haar cursisten. Ze draagt een

lila fleecetrui en heeft zojuist de powerpointpre-sentatie geopend. De vier aanwezigen knikken instemmend.Ja, zij sms’en weleens.‘Nou, Twitter lijkt een beetje op sms’en,’ zegt Breuning. ‘Maar dan met maar 140 tekens.’De cursisten – alle vier vrouw – schrijvendriftig mee.

De UB van de UvA is vorig jaar begonnen met het geven van workshops over sociale media en webtools, zoals Google Docs en Dropbox. ‘Veel van deze applicaties spelen een belangrijke rol bij het vinden van informatie,’ vertelt Alice Doek, hoofd van de afdeling Informatiediensten van de UB, later op de dag aan de telefoon – normaal geeft zij zelf deze cursus, maar omdat ze ziek is neemt haar collega het vandaag even over. Doek vindt het een logische taak van de UB om studenten en werknemers te helpen om te leren gaan met moderne hulpmiddelen.

‘Sommige mensen moeten even een drempel over. Die bieden wij dan praktische begeleiding.’Praktisch is de workshop op deze donderdag-middag in de kelder van het PC Hoofthuis zeker. ‘Is het jullie allemaal gelukt een account aan te maken?’ vraagt Breuning aan de aanwe-zigen. Zo te zien heeft dat onder de cursisten geen problemen opgeleverd. ‘Mooi, dan zal ik

eerst wat basisbegrippen met jullie doornemen. Daarna kunnen jullie zelf aan de slag.’

‘TwEEpS’Breuning laat haar eigen account zien: 33 tweets, 26 volgers, 28 volgend. ‘Kijk, dit noem je de tijdlijn,’ legt ze uit. ‘Hier komen de berichten binnen van de mensen die ik volg. Die berichten worden “tweets” genoemd. De mensen die actief zijn op Twitter noem je “tweeps”.’ Er verschijnt een twinkeling in haar ogen. ‘Je merkt het al: Twitter heeft echt een eigen taaltje.’

Een van de aanwezigen heeft een vraag. ‘Dus die tweets krijg je dan vanzelf binnen?’ ‘Ja, je hoeft mensen alleen maar te volgen. Dan stroomt je tijdlijn vanzelf vol.’‘Maar houd je dan wel overzicht?’‘Nou, sommige tweeps twitteren wel erg veel,’ geeft Breuning toe. ‘Die kun je dan “ontvol-gen”, zoals dat met een grappig woord wordt genoemd. Daar ben je helemaal vrij in: je kunt iemand volgen of ontvolgen wanneer jij dat wilt.’ Zelf heeft ze bijvoorbeeld weleens een politicus ontvolgd, vertelt ze. ‘En,’ voegt Breuning toe, ‘als iemand jou gaat volgen mag je best even de kat uit de boom kijken voordat je hem of haar terug volgt.’Nadat Breuning het verschil heeft uitgelegd tussen een tweet, een direct message, een reply en een hashtag, laat ze zien hoe je je profiel kunt personaliseren. ‘Het kan heel handig zijn om wat informatie over jezelf te vermelden, dan kunnen mensen je makkelijker vinden.’ Ze wijst ook op de mogelijkheid je achtergrond te veranderen. ‘Ik heb bijvoorbeeld vogeltjes, maar je kunt natuurlijk ook voor iets anders kiezen.’Tijd voor de cursisten om zelf aan de slag te

‘Sommige mensen moeten even een drempel over’

Van mens tot tweepin 120 minutenVoor studenten en medewerkers die willen weten hoe sociale media en andere webapplica-

ties precies werken, organiseert de Universiteitsbibliotheek sinds vorig jaar workshops. Hoe

je moet twitteren, bijvoorbeeld. ‘Dus die tweets komen vanzelf binnen als je iemand volgt?’

tekst Gijs van der Sanden / foto Danny Schwarz

29Folia Magazine

gaan. ‘Kijk maar gewoon eens wat achter al die knoppen zit,’ zegt de cursusleider. De aanwezi-gen draaien zich om, richting hun computer, en gaan geconcentreerd aan de slag. Een van hen is Yinneke de Hoop, met haar twintig jaar de jongste van het gezelschap. Ze zit in het bestuur van SIB Amsterdam, de studievereniging voor internationale betrekkingen. ‘Ik doe de externe zaken binnen de vereniging,’ vertelt ze. ‘We wil-len op een professionelere manier naar buiten treden via Twitter. Daarom heb ik me opgege-ven.’ Ze denkt er ook over om naar de workshop LinkedIn te gaan die de UB aanbiedt. ‘Het is een handige introductie.’

Eveline (‘ergens in de vijftig’) werkt bij de afde-ling slavistiek. Zij wilde weleens wat meer weten over Twitter. ‘Ik ben vooral geïnteresseerd in de praktische kanten van het medium. Zo’n cursus is dan toch leuk om dingen te ontdekken. Maar ik weet ook hoe verslavend dit soort dingen kunnen zijn.’

BEScHEIDEn ExpErTISE Ondertussen loopt Breuning rond om de cursis-

ten waar nodig van ondersteuning te voorzien. De opdracht die ze hebben gekregen: volg een aantal mensen en verstuur je eerste tweet. Twee cursisten ondervinden nog een beetje moeilijkheden. ‘Ik heb jou nu toch een reply gestuurd?’‘Echt? Ik zie niks hoor.’‘Hoe kan dat nou?’

‘Volgens mij heb je deze nu naar iedereengetweet.’‘O, dan verwijder ik ’m snel.’Het roept de vraag op: kan iedereen je tweets eigenlijk zien? ‘In principe wel,’ zegt Breuning. ‘Maar je kunt je ze ook afschermen. Dat doen niet zo veel tweeps, omdat het de drempel om iemand te volgen wat hoger maakt. Maar in het begin kan het je misschien een veilig gevoel geven.’Aan de workshops van de UB doen meestal zo tussen de acht en de twintig mensen mee, vertelt

Doek aan de telefoon. ‘Superjonge mensenzien we weinig, maar dat spreekt voor zich: die zijn opgegroeid met deze media. Het zijn meestal de iets oudere medewerkers die zich aanmelden.’ Doek vertelt dat de workshops geen corebusiness van de UB zullen worden. ‘We willen gewoon onze bescheiden expertise op dat gebied delen met onze studenten en medewerkers.’

Bescheiden expertise of niet, aan het eind van de workshop hebben de cursisten toch maar mooi hun eerste tweet de wereld in gestuurd, voorzien van de speciaal voor deze cursus in het leven geroepen hashtag #ubatweet. Breu-ning laat op de PowerPointpresentatie zien dat deze tweets nu vindbaar zijn op Twitter. Op het scherm verschijnen de tweets van de deelne-mers, zoals ‘Even uitproberen #ubatweet’ en ‘Dit is een testbericht #ubatweet’. Tevreden lopen de cursisten de zaal uit. Missie volbracht. yyy

Ga naar uba.uva.nl/diensten/cursussen-en-workshops/cursussen-en-workshops.html om te zien welke workshops de universiteitsbibliotheek nog meer aanbiedt.

‘Superjonge mensenzien we weinig’

(advertenties)

232x297 Advertentie Folia_DEF.indd 3 26-10-12 16:18

Folia het platform voor hoger opgeleid AmsterdamAmsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

Folia maakt kennis ......met MichielStapper voorzitter van ASVA studentenunie en student wijsbegeerte UvAWoensdag 31 oktober tussen 16.00 en17.00 uur in de OBA (Oosterdokskade 143)

Live te beluisteren op AmsterdamFM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel)

Vanaf 1 november terug te luisteren opwww.foliaweb.nl7 november • Eduard van de Bilt(universitair docent Amerikaanse geschiedenis UvA)

Luister naarRadio AmsterdamFM:De stem van de hoofdstad!Van 07:00 tot 19:00 uur op 103.3 op de kabel,106.8 in de ether.

En 24 per dag op www.amsterdamfm.nl

Als het in Amsterdam gebeurt, hoor je het hier!

Radio AmsterdamFM:De stem van de hoofdstad!is de publieke radio van Amsterdam. Nieuws, kunst en cultuur en politiek: als het in Amsterdam gebeurt hoor je het op AmsterdamFM.

Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

En maak kans op 5x gratis lunchen.

Vind ons leuk op

Facebook...

Eurest is met haar Campus formule de universiteits-cateraar van de UvA.

House of Sales is in de regio A’dam op zoek naar:

Account Executives (m/v)

Functie omschrijvingIn deze functie maak jij kansrijke new business afspraken voor

vermogensbeheerders en/of private banks. Ben je commercieel, 2 dagen beschikbaar en heb je affiniteit met de financiële dienst-

verlening? Dan is dit je baan!

Wij bieden:Een salaris van 11,- per uur (ex bonus);

Een werkplek op kantoor bij gerenommeerde opdrachtgevers;Bellen met en op niveau.

Meer info? Bel 0294-490970 of kijk op www.house-of-sales.nl

folia-callsupport 121026.indd 1 26-10-12 14:00

31Folia Magazine 31Folia Magazine

overigens

Jesse weltevreden‘Oneens. Allereerst vraag ik me af of de voorspel-ling wel echt “fout” was. Het kan natuurlijk zijn dat de wetenschappers terecht voorspelden dat de kans op een grote aardbeving klein was, maar dat die zich toch voordeed. Dat is iets anders dan willens en wetens een “foute” voorspelling doen.  Bij de Italiaanse seismologen denk ik dat het probleem meer in de communicatie zit. Aard-bevingen vallen sowieso niet te voorspellen. Die onzekerheid moet je goed voor het voetlicht brengen, want mensen zijn geneigd zekerheid te zoeken in een verklaring van experts en hun handelen daarop te baseren. In het geval van de aardbeving ziet het ernaar uit dat te stellig naar buiten is gebracht dat er geen gevaar was. Op basis van die verklaring heeft een deel van de in-woners geen voorzorgsmaatregelen getroffen en is omgekomen. Ik weet niet zeker in hoeverre de onderzoekers invloed hadden op die verklaring, maar als ze daar invloed op hadden dan mag je ze daar wel verantwoordelijk voor houden. Al vind ik zes jaar gevangenisstraf een buitenpro-portionele strafmaat.’

Ed van den Heuvel‘Helemaal mee eens. Slechts enkele zaken zijn nauwkeurig van tevoren voorspelbaar, bijvoor-beeld een zonsverduistering of de samenstand van planeten. De meeste zaken, zoals aardbevin-gen, wervelstormen, epidemieën en economische crises, hebben zeer complexe oorzaken en zijn daarom niet nauwkeurig voorspelbaar. We-tenschappers proberen naar eer en geweten de risico’s op dat soort gebeurtenissen in te schatten, het is absurd om hen te veroordelen als deze schattingen niet uitkomen. Zo’n veroordeling schrikt wetenschappers af zitting te nemen in commissies die de risico’s van mogelijke rampen beoordelen. Dat is nadelig voor de maatschappij, die is er bij gebaat dat mensen bijvoorbeeld pro-beren een griepepidemie te zien aankomen zodat voorzorgsmaatregelen kunnen worden getroffen. In het geval van de seismologische voorspellin-gen in Italië valt het de wetenschappers wel aan te rekenen dat ze de ambtenaar in hun com-missie niet hebben teruggefloten toen die met een te boude verklaring naar buiten trad. Maar daarvoor gooi je ze toch niet in de gevangenis?!’

 Irene de jong‘Eens. De gedachte dat je een toekomstvoorspel-ling kunt eisen van wetenschappers is idioot. Dat merk je bijvoorbeeld bij economen, die kunnen economische ontwikkelingen vaak niet voorzien, maar dat geldt natuurlijk ook voor seismologen. Ik heb het idee dat deze rechtszaak dient als doekje voor het bloeden en dat vind ik stuitend. De overheid heeft niet adequaat gehandeld na de aardbeving, het centrum van L’Aquila ligt nog steeds in puin. Na zo’n ramp vloeit er veel Europees geld richting Italië, maar dat verdwijnt in de zakken van de maffia. Dat duidt op falend bestuur en de rechtszaak leidt de aandacht van de bevolking daar even van af.Misschien hadden de seismologen wel beschei-dener moeten zijn in hun verklaring, door bij-voorbeeld te zeggen dat ze niet zeker wisten of er wel of geen aardbeving zou komen. Het is goed als wetenschappers eerlijk zijn over de beperkte mogelijkheden die zij hebben om de toekomst te voorspellen. Ook economen zijn inmiddels heel wat bescheidener over de voorspellende waarde van hun modellen.’ yyy Marieke Buijs

Ed van den Heuvelhoogleraar sterrenkunde

Jesse weltevredenlector online ondernemen

Wetenschappers bestraffen voor foute voorspellingen is schandalig, wetenschap biedt nooit zekerheid.

Irene de Jonghoogleraar Griekse

taal & letterkunde

Italiaanse wetenschappers kregen celstraf opgelegd omdat zijvoorafgaand aan een dodelijke aardbeving verklaarden dat de kans daarop gering was.

32 Folia Magazine

Asva Studentenunie-voorzitter Michiel Stapper is iemand die de wereld beter wil maken: ontwik-kelingssamenwerking lijkt een

ijkpunt in zijn leven. Wie door zijn cv struint struikelt over de derde wereld-ngo’s en -activitei-ten waaraan Michiel meewerkt of aan mee heeft gewerkt: producent van de documentaire Sewing Machines Must Run over een kledinglabel in Ne-pal, vrijwilligerswerk in een weeshuis in India, een studiereis naar Zimbabwe, een onderzoek naar vennootschapsbelasting in sub-Sahara Afrika en lid van de derde kamer, het schaduw-parlement voor ontwikkelingssamenwerking. Competitief is hij trouwens ook: in 2007 won hij de Millennium Battle, een wedstrijd voor studenten die zich betrokken voelen bij, jawel: ontwikkelingssamenwerking.Michiel Stapper (Alphen aan den Rijn, 1988) volgt een master sociale geografie en een master wijsbegeerte. Sinds afgelopen zomer is hij voorzit-ter van Asva Studentenunie. Eerder was hij voor-zitter van de studievereniging van planologen Het Groene Hart, die tijdens Michiels bestuursjaar fuseerde met de studievereniging van sociaal geografen tot studievereniging Sarphati. Ook was hij lid van de onderwijscommissie van sociale

geografie, planologie en internationale ontwik-kelingsstudies. Namens de UvA was hij project-leider studentenhuisvesting, waarbij hij lobbyde voor meer studentenwoningen in Amsterdam. Momenteel is hij druk bezig met het maken van een nieuw beleidsplan voor Asva, waarin studen-tenhuisvesting een belangrijke rol speelt.‘Michiel is een koersbepalende voorzitter,’ zegt

medebestuurslid en vriend Keje Boersma. ‘Hij wil de lijnen uitzetten en dingen doen, aanpak-ken en veranderen. Hij is enthousiast, kan goed stukken schrijven en weet een boodschap kern-achtig te vertolken. Hij neemt zo’n voorzitter-schap echt niet op zich om zijn cv op te poetsen. Zo is hij niet. Als hij bevangen is door een idee gaat hij er ook echt voor. De plannetjes die hij daarvoor heeft houdt hij niet voor zich, maar hij lanceert ze gewoon op kantoor en wacht op onze reactie. Dat is heel inspirerend.’ Naast zijn bestuurswerk moet er natuurlijk ook

nog gestudeerd worden. Volgens Keje Boersma is Michiel ‘een heel ijverige student, die zeker niet voor een zesje gaat’. Een doorzetter is Michiel ook: hij stroomde aan de UvA in na een hbo-propedeuse ruimtelijke ordening & plano-logie in Utrecht. Nu doet hij twee masters. Als onderzoeker lijkt hij precies op zijn plek, vertelt docent Nicky Pouw. ‘Michiel heeft een breed blikveld en een onderzoekende, nieuwsgierige geest,’ zegt ze. ‘Kijk maar naar de twee masters die hij doet: sociale geografie en filosofie, een combinatie die niet veel studenten hem nadoen. Maar hij is leergierig. We hebben eens samenge-werkt aan een artikel en toen zag ik zijn onder-zoekende houding in de praktijk: hij probeert dingen uit en gaat zelf op onderzoek uit.’Zijn sociaalgeografische interesse was ook al vroeg herkenbaar, vertelt goede vriendin en filmmaakster Dorien Pfauth, maakster van de film Sewing Machines Must Run, waarvan Michiel producent was. ‘Michiel en ik kennen elkaar al vanaf groep 1 van de basisschool. Ik herinner me dat Michiel vroeger boswachter wilde worden, later trouwens president. In die tijd speelden we vaak samen. Ik tekende dan een boot en Michiel besliste dan waar we met die boot heen zouden varen: de hele wereld over

‘Een van zijn credo’s is “het systeem moet kapot”’

Deze week in Folia maakt kennis: Michiel Stapper, voorzitter van Asva Studentenunie. Ontwikkelingssamenwerking is de rode draad in zijn leven. tekst Dirk Wolthekker / foto Danny Schwarz

Een ijverige landkaartenfreak

33Folia Magazine

Folia maakt kennis

natuurlijk, want hij kende de wereldkaart al op jonge leeftijd uit zijn hoofd. Hij wil andere lan-den en culturen leren kennen. Dat heb ik met hem meegemaakt toen we samen een reis maak-ten naar Zuid-Afrika. Daar spraken en werkten we ook met inwoners van een township. Michiel wil dan precies weten wat de problemen zijn, hoe er een oplossing kan komen en hoe hij daaraan kan bijdragen.’Volgens Michiels zus Renee ging Michiel zelfs veel verder dan alleen het tekenen van be-staande landen. ‘Hij zat de hele dag te neuzen in atlassen. De landkaarten tekende hij dan na. Soms verzon hij gewoon een land, met alles erop en eraan; dorpen, steden, wegen, bergen, alles. Dat hij iets met planologie zou gaan doen was dus voorspelbaar.’‘Maar dat hij er ook filosofie bij heeft genomen verbaast mij helemaal niet,’ zegt Dorien Pfauth. ‘Hij heeft zo zijn eigen ideeën over hoe de wereld in elkaar zit. Dat wil hij afzetten tegen bestaande filosofische stromingen. Een van zijn credo’s is “het systeem moet kapot”. Dat gaat over het kapitalistisch systeem, want daar is Michiel niet erg blij mee. Hij wil nadenken over hoe dat systeem dan “kapot” moet gaan en wat het alternatief is. Links, geëngageerd, kritisch, zo is Michiel.’ yyy

Folia Radio zendt op 31 oktober een interview uit

met Michiel Stapper. Aan de orde zullen komen

kwesties als studentenhuisvesting, ontwikkelings-

samenwerking, de toekomst van de Asva én van

het kapitalisme. Te beluisteren via Amsterdam FM, in

de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen

16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug

te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op

zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV.

Daarna via salto.nl.

De s

mar

tpho

ne als

modern panopticum

Er was eens een

jongen uit Roosendaal, die nam vol spanning de trein

naar Centraal. Hoezeer hij zich ook beheerste, hij wilde per se de eerste, en wachtte daarvoor bijkans een heel etmaal.

Het is vrijdag 28 september in alle vroegte al druk op het Leidseplein. De mensenmassa begint bij het bruggetje op het Max Euweplein en ein-

digt honderden meters verder bij de Apple Store. Sommigen liggen al vanaf donderdagochtend te wachten, anderen sluiten net aan voordat de rij gesloten

wordt. Vandaag gaat de verkoop van de iPhone 5 van start. George uit Roosen-daal koopt de eerste en straalt van geluk zijn tanden bloot. Veel meer uitbrengen

dan dat hij ‘superblij, echt súperblij’ is lukt hem even niet meer.

De laatste maanden zijn er echter ook andere geluiden te horen. Er valt steeds vaker te lezen over de ambivalente

gevoelens die mensen koesteren ten opzichte van hun smartphone. Ze willen er vanaf, of toch niet, maar

eigenlijk wel, maar ze doen het niet. Of kunnen het niet. Op 25 augustus schreef een zelfbenoemde

iPhone-addict in de Volkskrant hoe zijn ‘vrijheid aan gort is’ als gevolg van zijn verslaving. Twee

weken eerder werd in Vrij Nederland beschreven hoe de smartphone maakt dat we tegenwoordig niet meer kunnen wachten, nietsdoen of rusten. Desondanks zijn er tot dusver verrassend wei-nig pogingen ondernomen om de invloed van de smartphone op ons gedrag te duiden.

Met het altijd en overal faciliteren van toegang tot social media heeft de smartphone onze rela-tie met plaats en tijd ingrijpend veranderd. Eén hier en nu heeft plaatsgemaakt voor meerdere hieren en nu’s. Eerder waren plaats en tijd onlos-makelijk met elkaar verbonden door middel van fysieke aanwezigheid. Je was op een bepaald mo-ment op een bepaalde plek, en daarmee vanzelf-sprekend niet ergens anders. De smartphone heeft

het belang van deze fysieke aanwezigheid doen afne-men. Zonder je daadwerkelijk te verplaatsen, kun je op

hetzelfde moment op verschillende plekken zijn. Tijd is daarmee eveneens een fluïde begrip geworden.

Op het eerste gezicht lijkt het juist bevrijdend dat plaats en tijd niet langer directe invloed uitoefenen op de mogelijkheid tot communicatie en interactie.

Waar gaat het dan mis? Wat, inherent aan smartphones en het gebruik ervan, maakt dat we niet alleen vrijheid in fysieke aan- of afwezigheid winnen,

maar blijkbaar ook een andersoortige vrijheid dienen in te leveren? Het antwoord wordt duidelijk wanneer we een parallel trekken naar het

panopticum van de Engelse filosoof Jeremy Bentham.

Het panopticum is een architectonisch principe dat het mogelijk maakt om groepen mensen te controleren

en te disciplineren. De bekendste toepassing van deze surveillancemachine bestaat

binnen het gevangeniswe-zen. Het ont-

34 Folia Magazine

Anouk kootStrAAnouk Kootstra (Enschede, 1987) deed de researchmas-ter Social Sciences aan de UvA en begon tijdens het tweede jaar met lesge-ven bij algemene sociale wetenschappen. Lesgeven is volgens Anouk het leukste wat er is. Haar droom is om iedere paar jaar aan een andere universiteit te werken en dan weer verder te gaan. San Francisco, New York, Londen, Melbourne – in die volgorde. Haar essay kwam voort uit haar overtuiging dat de meeste technologi-sche vernieuwingen van nu het leven gemakkelijker ma-ken, maar niet per se leuker.

De s

mar

tpho

ne als

modern panopticum

werp, waarbij een cipier vanuit een centrale positie alle omringende cellen kan zien, maar waarbij de gevangenen niet we-ten of en wanneer zij bekeken worden, suggereert continu de mogelijkheid van observatie. Dit maakt de machtsrelatie met de cipier asymmetrisch: de gevangene kan altijd gezien worden, maar ziet zelf nooit, terwijl de bewa-ker altijd ziet, maar nooit gezien wordt. Zelfs wanneer er niemand observeert, veroorzaakt de suggestie van observatie al een aanpassing van het gedrag van gevangenen. Zonder dat zij dit daadwerkelijk in de ga-ten hebben en zonder dat de situatie voor hen als onderdrukkend aanvoelt, verliezen gevangenen hierbij hun vrijheid.

Als smartphonegebruikers vervullen we afwisselend de rol van ge-vangene en cipier. We kijken en worden bekeken. We laten zien

waar en met wie we waren, zijn en zullen zijn. Werkelijk alleen zijn we niet meer, want de ogen van de opzichter

prikken immer in onze rug. Dit leidt tot disciplinering. Ongeacht of er iemand kijkt, zijn we bezig met wat

er gezien zou worden op het moment dat er iemand zou kijken. We vertonen het gedrag waarvan we ge-

acht worden het te vertonen en construeren daar-mee een beeld van onszelf voor de buitenwereld, voor de cipier, zonder te weten wie dat eigenlijk is.

De overeenkomst lijkt spaak te lopen op de para-doxale rol van communicatie. Waar binnen het klassieke panopticum immers geen enkele vorm van interactie mogelijk was, kletsen we nu via de smartphone heel wat af. Maar ook binnen dit ge-babbel vindt er een survival of the fittest plaats: alleen de kortste en snelste boodschap kan onze

aandacht vasthouden en overleeft. De kwantiteit van dit vluchtige contact draagt echter niet bij aan

de kwaliteit ervan. We verwarren communicatie met observatie. En daarmee verschilt de pseudo-

interactie in ons panopticum niet eens zo van het gebrek aan communicatie in dat van Bentham.

De crux van het antwoord op eerdergenoemde vraag is de duale rol van de smartphonegebruiker van zowel

gevangene als cipier. Omdat we de rol van cipier niet willen verliezen – we willen en kunnen niet stoppen met het observe-

ren van anderen – zijn we bereid om eveneens in de rol van gevan-gene te kruipen, laten we onszelf ook bekijken, en nemen we het verlies van

onze vrijheid op de koop toe. Kortom, het is de rol van cipier die ons het meest pleziert, en we bekopen onze observatieverslaving met het vervullen van de rol van gevangene.

Het principe van het panopticum is amper veranderd sinds 1791, toen het door Bentham geïntroduceerd werd. Nog steeds ervaren ge-vangenen nauwelijks onderdrukking en hebben zij niet door hoe hun vrijheid wordt ingeperkt. Het enige verschil is dat opsluiting tegenwoordig vrijwillig is. Sterker nog, we staan letterlijk in de rij voor de Apple Store op het Leidseplein om het panopti-cum binnen te mogen. yyyAnouk Kootstra

35Folia Magazine

roBBert DiJkgrAAf eSSAypriJSDe Robbert Dijkgraaf Essayprijs is in het leven geroepen door Folia en Het Parool en wordt jaarlijks toegekend aan een student, medewerker of alumnus van een van de instellin-gen voor hoger onderwijs in Amsterdam. De jury bestond dit jaar uit Barbara van Beukering (hoofdre-dacteur van Het Parool), Erik Verlinde (hoogleraar theoretische fysica), Corina de Boer (personal assistant van Robbert Dijkgraaf) en Jim Jansen (hoofdredacteur Folia Magazine). Het win-nende essay is ook gepubli-ceerd in Het Parool. Anouk Kootstra mocht daar-naast op 29 oktober een kunstwerk van de jonge, veelbelovende kunstenaar Geir Nustad in ontvangst nemen, uit de handen van Robbert Dijkgraaf.

‘Daar versta je niets van,’ mop-pert een vriend van me. ‘Dat is een band uit Hamburg met Duitse teksten,’ leg ik ’m

geïrriteerd uit. ‘Dat je nog nooit van Tocotronic hebt gehoord, zegt genoeg over jouw popken-nis,’ bijt ik hem toe. Klap op mijn schouder. Een Opscene-collega schudt me de hand. Hij lacht: ‘Nu pikken die Amsterdammers ook al onze bandjes.’ Tocotronic was van ons, van Opscene. Het blad ging z’n elfde jaargang in in 2000. Ik zat in de redactie. Vergaderingen vonden elke twee weken op dinsdagavond plaats in Dor-drecht. De laatste trein halen naar Amsterdam was een flinke beproeving. Maar dat hoorde er bij; redacteur zijn bij Opscene was meer dan een baan, het was een levensfilosofie. Opscene stond voor ondergronds, voor onbekend, voor expe-rimenteel. Eigenlijk voor alles waar muziekblad OOR – onze grote concurrent, vonden we – niet voor stond. Een jaar later maakte ik de overstap naar OOR. Opscene was failliet. Dat zat er aan te komen. De neergang van ‘ons’ underground-blad en de zegetocht van London Calling zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Begin

deze eeuw werd alternatieve popmuziek immers definitief mainstream.

Voor DE DoorBraakMisschien dat ik daarom de warmste herin-neringen koester aan de beginjaren van het festival dat relatief onbekende Britse popmuziek naar Amsterdam wilde halen. Dat deed London Calling goed. In 1994 danste ik uitgelaten op ‘Girls & Boys’ van Blur, net voor de grote doorbraak, met een mij onbekend donkerharig meisje met groene ogen. Voor haar liet ik het optreden waar ik voor gekomen was, van mijn

destijds favoriete britpopband Beatnik Filmstars, lopen. Toch raakten we elkaar in de mensenmas-sa kwijt. Daarna was ik elke week in Paradiso te vinden. Op zoek naar haar. Tevergeefs. Mobiele telefoons en e-mail bestonden nog niet.

Gedurende de jaren negentig miste ik vrijwel geen editie van London Calling. Het festival gold als belangrijke plek voor het spotten van nieuwe bandjes. Bij Opscene liepen we voorop, hadden we meestal al geschreven over de bandjes die het podium van Paradiso mochten betreden. Misplaatst arrogant pochte ik tijdens de London Calling-avonden dat de organisatie ons blad goed las. Ach, misschien klopte dat ook wel.

Opscene schreef slechts tweemaal in bijna tien jaar over het festival. In 1996 wordt Placebo afgedaan als het ‘zoveelste powertrio’ en in 1998 besluit Jaks Schuit zijn recensie met ‘Een Nederlandse kroket uit de muur, is het enige waar ik aan denk als ik Paradiso uitloop.’

Onterecht. De kracht van London Calling zat ’m in het introduceren van nieuwe muziek bij de doorsnee liefhebber van alternatieve mu-ziek. Dat deed het festival in de eerste tien jaar van zijn bestaan uitstekend. Franz Ferdinand, Editors, Kaiser Chiefs: ze braken in Nederland door op het podium van London Calling.

Het festival heeft de tijdgeest altijd perfect aangevoeld

London Calling,al twintig jaar

36 Folia Magazine

Op 2 en 3 november viert popfestival London Calling zijn twintigste verjaardag in Paradiso. HvA-

docent en popjournalist voor OOR Theo Ploeg volgt het festival vanaf het prille begin. De strakke

broeken van The Darkness brachten hem terug naar zijn jeugd, terwijl hij voor het meisje met de

groene ogen het optreden van zijn favoriete band liet schieten. tekst Theo Ploeg / foto londoncalling.nl

Toen in 1996 voorzichtig gesproken werd over de dood van britpop, ging London Calling gewoon door. Verlegde langzaam het werkveld naar andere landen. Naar Duitsland, Zweden en de VS. Zonder in te boeten aan kwaliteit. Vanaf dat moment ging het bij London Calling om een, eh, soort gevoel: dat van de opwinding die om nieuwe bandjes hangt die op het punt staan furore te maken, ongeacht waar ze van-daan komen. Ook de plotselinge opkomst van electroclash – indiebandjes die met batterijen synthesizers kwamen aanzetten – doorstond het festival zonder kleerscheuren. Elektroni-sche popmuziek werd gedeeltelijk in de armen gesloten. Sneaker Pimps in de bovenzaal van Paradiso in 1999 is me bijgebleven als een van de beste concerten die ik ooit zag. Het meest hilarische? Dat van The Darkness. Een Britse band die een hardrockband naspeelt. En dat verdomde goed doet. Tussen de flitsende gi-taarsolo’s, dubbele spagaten, ontblote boven-lijven en spandexbroeken kreeg ik visioenen van mijn jeugd in de jaren tachtig. Die eerste knullige kus op het feestje van een klasgenoot-

je, de eerste stomp op mijn oog nadat ik een voetbaltegenstander kaaskop had genoemd, de eerste keer dat ik een stel blote borsten zag in het zwembad van de achterburen. Dat soort herinneringen, zeg maar. En het publiek ging helemaal los.

oVErVloED aan popmUzIEkHet optreden van The Darkness in 2003 markeert een verandering van toonzet-tend naar meer volgend, zonder negatieve bijsmaak. London Calling heeft de tijdgeest

altijd perfect aangevoeld. In het internetloze tijdperk van de jaren negentig mat het festival zich de rol van het introduceren van tot dan toe onbekende bandjes aan, nu pikt het de artiesten op die dankzij het internet furore

hebben gemaakt – Jessie Ware op de komen-de editie is een goed voorbeeld – en brengt ze naar Amsterdam. In deze tijd is er geen be-hoefte meer aan obscure poptijdschriften als Opscene, wel aan festivals als London Calling. De popliefhebbers doen het voorwerk: inter-net afstruinen op zoek naar goede muziek. London Calling doet de rest: ze neerzetten in Paradiso. En er is altijd die belofte dat een van de acts heel groot gaat worden. Voor de komende editie zet ik mijn geld op Jessie Ware, Chromatics, Cloud Nothings of Haim. Toch: het kan net zo goed gebeuren met een van de twintig andere bands. In een wereld waar popmuziek in overvloed aanwezig is, zit zelfs de beste popjournalist er weleens naast. Martijn ter Haar, tegenwoordig hoofdredac-teur van muziekwebsite KindaMuzik, wordt in 2003 niet bepaald enthousiast van het op-treden van Franz Ferdinand. Tja. Zelf schrijf ik Mansun in 1997 de hemel in. Te gekke band, maar verzuimde door te breken. Enige troost? HvA-collega Thomas van Aalten is ook fan. yyy

Franz Ferdinand, Editors, Kaiser Chiefs: ze braken door op London Calling

37Folia Magazine

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.nl

DG SymposiumStudenten mogen gratis deelnemen aan het openings-symposium ‘Samen Werken aan Werk’ tijdens de ‘Week Chronisch Zieken’ op 9 november in Schouw-burg De Meerse in Hoofddorp. Er zal worden ingegaan op de vraag hoe chronisch zieken of mensen met een beperking duurzaam aan het

werk kunnen. Voorafgaand aan het symposium wordt er in de ochtend het seminar ‘Patiënten aan het werk’ georganiseerd. Daarin komt de sa-menwerking tussen patiëntenorganisaties, UWV, reïntegratiebedrijven en bedrijfsartsen aan bod. Aanmelden op www.chronischziek.nl.

DBSV Open dagHet domein is op zoek naar studenten die willen helpen tijdens de open dag op zaterdag 10 november in het Dr. Meurerhuis. Gedurende de open dag krijgen bezoekers rondleidingen en proeflessen. Het werk be-staat uit het opvangen en rondleiden van de bezoekers. Ook worden er studenten gezocht voor de demonstra-

tielessen dans, martial arts, spel of turnen. De werktijden zijn van 9.00 tot 15.00 uur. Voor het werk wordt veertig euro uitgekeerd. Meer informatie is te vinden op het intranet.

DOO DialoogRuim duizend Amsterdammers gaan op 1 november in gesprek over het thema ‘Crisis, wat kun je ermee?’ Hoe ga jij om met crisis? Wat speelt er voor jou in deze tijd? Amsterdam Dialoog gelooft ‘in de kracht van het delen van echte verhalen van echte mensen’. Ook het Domein Onderwijs & Opvoeding doet mee. Nodig

collega’s, studenten en medewerkers uit voor een mooi gesprek. In het Kohnstamm huis zullen in het leercentrum Floor gesprekstafels staan. Zie ook www.amsterdamdialoog.nl.

prikbord HvADEM Bedrijvenmarkt

Voor studenten die komend semester op zoek zijn naar een stage-, afstudeer- of werkplek, wordt woensdag 14 november een bedrijvenmarkt georganiseerd op de locatie Wenckebachweg. Zo’n twintig organisaties zullen zich presenteren voor studenten van verschil-lende opleidingen. Tijdens de bedrijvenmarkt kun je

ideeën opdoen of je voorbereiden op het sollicitatieproces. Studenten zijn van harte welkom van 14.00 tot 17.00 uur, locatie Wenckebachweg in col-legezaal A0.11 op de begane grond (toren A).

HvA RhijnspoorgebouwOp de kop van de Wibautstraat start de HvA in 2014 met de bouw van het Rhijnspoorgebouw. Het pand op het Rhijnspoorplein vormt het sluitstuk van de Amstelcampus. Het gebouw wordt ontworpen door de combinatie de Architekten Cie. / Powerhouse Company in samenwerking met Marc Koehler

Architects. Het pand zal verrijzen op het braakliggende stuk grond naast het Kohnstamm huis en Theo Thijssenhuis en wordt de thuisbasis van de zesduizend studenten van de techniekopleidingen. Het gebouw kan waar-schijnlijk in 2018 in gebruik worden genomen.

DMCI ShoppersDe HvA is op zoek naar mysteryshoppers voor de open dag van 10 november: medewerkers die aan de hand van een checklist kijken hoe opleidingen voorlichting geven en of dit volgens het beleid van de hogeschool verloopt. Tijdens de open dagen bezoeken en beoor-delen de mysteryshoppers de voorlichtingsrondes van

de opleidingen. Met de feedback die zij verzamelen wordt de voorlichting vervolgens verbeterd. Interesse om een tweetal voorlichtingen af te lopen? Kijk op intranet.

DT BijlesVind je het leuk om je medestudenten te helpen én wat bij te verdienen? Het Domein Techniek is op zoek naar studenten die goed zijn in het geven van bijles wiskun-de, natuurkunde en/of mechanica. Het is de bedoeling dat je per kwartaal drie à vier propedeusestudenten bijles geeft die moeite hebben met een of meer van de

genoemde vakken. De verdiensten zijn tien euro per uur, per periode mag je maximaal twaalf uur bijles geven per groepje.

DMR LectoraatHet lectoraat Outreachend Werken & Innoveren is begin deze maand van start gegaan. Onder leiding van lector Martin Stam zal onderzoek gedaan worden naar sociaal werk dat zich richt op ‘zorgwekkende burgers’: burgers die zelf niet om hulp vragen, maar wel degelijk zorg nodig hebben. Hoe kunnen outreachende werkers

de draagkracht en participatie van deze mensen versterken? Stam promo-veerde in 2008 op het onderzoek ‘Leren door innoveren’ aan de Universi-teit van Amsterdam.

38 Folia Magazine

prikbord UvAFMG & FEB Excellentie

Drie projecten ontvangen een NWO-subsidie voor onderzoek naar excellentie op scholen. De onderzoe-ken richten zich op de identificatie en kenmerken van excellente leerlingen en studenten. Twee projecten worden uitgevoerd door de afdeling pedagogiek, onderwijskunde & lerarenopleiding (onderdeel van

de FMG), het derde project door de Faculteit Economie & Bedrijfskunde (FEB). Bij pedagogiek worden de projecten uitgevoerd door Carla van Boxtel en Thea Peetsma en door Ineke van der Veen en Thea Peetsma. Erik Plug voert het FEB-onderzoek uit.

Medewerkers GriepprikDeze week en nog tot en met 7 november kunnen UvA-medewerkers een griepvaccinatie halen bij de Arbodienst AMC, locatie Roeterseiland. De prik beschermt voor tachtig procent tegen griep. Voor de overige twintig procent wordt de griep niet voorko-men, maar zorgt de prik er wel voor dat een eventuele

griep minder ernstig verloopt. Vooral de kans op complicaties wordt verminderd. Data: donderdag 1, dinsdag 6 en woensdag 7 november van 9.00-12.00 uur. Locatie: Plantage Muidergracht 14. Vragen? Bel of mail Patty Boers: 020 - 525 5545 / p.boers@amc.uva.nl.

Studenten MasterweekVan 5 tot en met 9 november vindt weer de halfjaarlijk-se Masterweek plaats voor potentiële masterstudenten die een reguliere master, een onderzoeksmaster of een duale master willen volgen. Naast voorlichtingsbijeen-komsten zijn er informatiemarkten waar je kunt spre-ken met onder meer studenten en docenten. Een groot

deel van de 223 masteropleidingen en de lerarenopleidingen presenteren zich, van geesteswetenschappen tot geneeskunde en van communicatie-wetenschap tot economie & bedrijfskunde en rechtsgeleerdheid. Info via www.uva.nl/onderwijs/master.

AUC Open dagOp zaterdag 17 november organiseert het AUC een open dag voor aanstaande studenten en hun ouders. Tijdens deze dag kun je van alles te weten komen over het studie-programma, huisvesting, je krijgt een rondleiding door het gloednieuwe AUC-gebouw op Science Park, dat in september in gebruik is genomen. Je kunt tijdens de dag

eveneens deelnemen aan een Q&A-sessie over de toelatingscriteria voor het AUC. Ook is het mogelijk te praten met studenten, docenten en staf. De dag begint om 10.00 en duurt tot 18.00 uur. Aanmelden? Ga naar www.auc.nl.

FNWI Rens BodHet boek De vergeten wetenschappen van hoogleraar computationele geesteswetenschappen Rens Bod staat in de lijst ‘25 boeken over wetenschap die je gelezen moet hebben’, een lijst samengesteld door de weten-schapsredactie van NRC Handelsblad, Spui25 en lezers. In het boek laat Bod zien dat veel ontdekkingen die op

het conto zijn geschreven van de bètawetenschappen terug te voeren zijn naar inzichten uit de alfahoek. Zo leidde de ontdekking dat Indo-Europe-se talen aan elkaar verwant zijn tot het blootleggen van verwantschapsre-laties tussen volkeren.

FEB DocentendagOp 10 november organiseert de FEB de eerste editie van de UvA Docentendag Economie & Bedrijfskunde, vooral bedoeld voor docenten economie, wiskunde en management & organisatie in het voortgezet onder-wijs. Met deze studiedag wil de FEB zowel de binding met docenten in het voortgezet onderwijs als de

bekendheid van de faculteit vergroten. Sprekers zijn onder meer: Arnoud Boot, Erik Plug, Nachoem Wijnberg, Peter Boswijk en Cars Hommes. De dag wordt afgesloten met een bijeenkomst van Room for Discussion. Deelnemen? Mail Sanne Landhuis: s.landhuis@uva.nl.

Erfgoed The living deadOp 1 november nodigt het UvA ErfgoedLab je uit voor een seminar met internationale gasten over de toepassing van nieuwe natuurwetenschappelijke technieken in het grafveldenonderzoek. De toepassing daarvan maakt het mogelijk een geheel nieuwe kijk te ontwikkelen op oude vraagstellingen met betrek-

king tot migratie, sociale organisatie, handel en productie. M.m.v. onder meer Jonathan Scheschkewitz, Raphael Panhuysen en Line van Wersch. Locatie: Allard Pierson Museum, Nina van Leerzaal. Oude Turfmarkt 127. Inschrijven via reserveren@uvaerfgoedlab.nl.

UvA US Election NightOp 6 november is het zover: de strijd tussen Barack Obama en Mitt Romney wordt beslecht. ’s Avonds orga-niseert Crea in samenwerking met SIB vanaf 20.00 uur de All American Election Night. Tijdens deze avond is er een lezing over de verkiezingen van politicoloog Uwe Becker, een debat tussen verschillende Amerika-experts,

een livestream uit de VS, een interactieve kennisactiviteit met het publiek en ‘Real American Entertainment, Music and Food’. Locatie: Crea Muziekzaal, Nieuwe Achtergracht. Toegang: studenten/AUV-pas gratis, anderen € 5,-.

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.nl

39Folia Magazine

wasdom

Eveline Stoelleeftijd: 41 (28 maart 1971)Beroep: Journalist en schrijver van het boek Asta’s ogenStudie: Culturele studies, met een propedeuse Spaans (UvA)afgestudeerd: 1997Docent: ‘Peter Douma gaf gastcolleges in journalistiek schrijven. Hij was zo ontzettend enthousiast dat journalistiek niet meer zwaar, maar juist leuk en toegankelijk leek.’ locatie: ‘Het P.C. Hoofthuis, ook al is het een spuuglelijk gebouw. Ik woonde er om de hoek, dus ik kon lang uitslapen en dan vijf minuten voor college opstaan en binnenlopen. Ik vond het er altijd erg gezellig.’café: ‘Het Paleis en Koffiehuis De Hoek, waar eigenaar Harry nog steeds gewone broodjes kaas en ei serveert, voor gewone prijzen.’afknapper: ‘Voor mijn scriptie deed ik onder-zoek naar de cultuurpolitiek van de Catalaanse regering na de dood van Franco aan de hand van strips. Er was nog nauwelijks onderzoek gedaan naar die cultuurpolitiek, dus mijn on-derwerp was best bijzonder. Jammer genoeg dacht de beoordelingscommissie dat mijn scriptie “maar” over stripverhalen ging.’

Het delenvan verhalen

40 Folia Magazine

stage

Vera van der Sluis (25)Studie Media, informatie & communicatie Stage Paulien Design Verdiensten € 250,- per maandBeoordeling JJJJJ

‘Paulien Design is een grafisch designbedrijf. Het is een eenmanszaak, dus ik kreeg veel verantwoor-delijkheid en zelfstandigheid tijdens mijn stage. De eigenaresse, Paulien Tempelman, was bezig met het ontwerpen van een boek over Dalfsen – de plek waar het bedrijf is gehuisvest, en waar ik vandaan kom – om meer bezoekers naar het dorp te trekken. Daar heb je sponsors en content voor nodig, daarom werd ik aangenomen als stagiair. Ik was al twee maanden op zoek naar een stage; via via kwam ik bij Paulien Design terecht. Ik mocht veel schrijven en beeldmateriaal schieten: dat was erg leuk. Als ik ergens mee zat of problemen had, gaf Paulien me allerlei tips. Zij vond het merkbaar heel leuk om me verder te helpen met mijn oplei-ding, dat was fijn. Vooral aan het einde van mijn twee maanden durende stage voelde ik me op mijn plek. In het begin is het altijd even aftasten; de laatste twee weken had ik veel lol met Paulien. Van tevoren had ik niet gedacht dat ik een stage zo leuk zou vinden: ik had het wat formeler in-geschat. Het enige nadeel van mijn stage vond ik het commerciële aspect. Een deel van mijn stage hield in dat ik bezig was met pr: dan ging ik langs bedrijven om te vragen of ze wilden adverteren. Dat vond ik maar niks, ik schrijf liever. Als ik dat niet had hoeven doen, had ik deze stage vijf ster-ren gegeven.’ yyy Fien Veldman

Zij studeerde culturele studies en werd journalist en

schrijver: Eveline Stoel. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘Ik wist zeker dat ik wilde studeren, maar had geen idee wat ik moest kiezen. Omdat ik na de middel-bare school een jaar in Barcelona

had gewoond, besloot ik om te beginnen aan een studie Spaans. Ik sprak de taal al en wilde meer weten over de Spaanse kunst, cultuur en geschiedenis. Na mijn propedeuse bezocht ik een voorlichting van culturele studies. Tijdens het praatje van de docent gingen bij mij alle bellen rinkelen: dit was wat ik wilde doen! Het was op dat moment best een houtje-touwtjestudie, in de zin dat je overal keuzevakken mocht volgen. Sommige mensen verzopen in die vrijheid. Als je niet wist wat je wilde doen, dan ging je dat bij culturele studies zeker niet uitvinden. Maar als je het wel wist, zoals ik, dan was het te gek. De studie paste mij als een oude jas. Ik koos voor de richting publicistiek, omdat ik graag wilde schrijven en daarnaast volgde ik vakken in allerlei onderwerpen die mij interesseer-den zoals kunstgeschiedenis, vrouw & islam, Europese cultuurgeschiedenis, renaissance-studies en Catalaans.Zonder culturele studies was ik niet gaan schrijven. Bij docent journalistiek Peter Dou-ma leerde ik dat je niet per se de school voor journalistiek hoeft te doen, maar dat je er ook op andere manieren kan komen. Zijn enthou-siasme werkte aanstekelijk. Ik ging schrijven voor faculteitsblad Babel en werd hoofdre-dacteur van het studiekrantje van Spaans. Toch beschouw ik mezelf als autodidact als het om journalistiek gaat. Ik heb aan de UvA natuurlijk wel journalistieke vakken gevolgd, maar we kregen van alles maar een beetje. Dingen als interviewen en artikelen schrijven heb ik mezelf later in de praktijk eigen moe-ten maken. Tijdens mijn studie heb ik stage

gelopen bij het tijdschrift Elle. Ik had weinig met mode, maar het was heel leerzaam om te zien hoe zo’n blad in elkaar wordt gezet. Bovendien heb ik er ontzettend veel mensen ontmoet, die ik nog steeds ken en waar ik la-ter ook veel werk door heb gekregen. Toen na een paar maanden mijn stage erop zat, heb ik alle bureaus volgezet met vergeet-mij-nietjes en ben ik meteen stukken op gaan sturen naar andere bladen. Zo kon ik vrij moeiteloos aan de slag als freelancer bij onder meer Het Parool, HP/De Tijd en NRC Handelsblad.Ik zie mijn studie als een kickstart in en-thousiasme voor journalistiek. Pas bij het schrijven van mijn boek, Asta’s ogen, ruim tien jaar na mijn afstuderen, had ik voor het eerst het gevoel: “Dit is waarvoor ik ben opgeleid.” Ik deed weer echt onderzoek, inclusief het lezen van een halve bibliotheek en het bijhouden van een notenapparaat. Het was één grote flashback naar de tijd waarin ik mijn scriptie schreef. Asta’s ogen gaat over negentig jaar Nederlands-Indische geschie-denis, vervlochten in een familieverhaal. Dat leest veel makkelijker weg dan een taai, historisch onderzoek. Eigenlijk is dat de les die ik bij culturele studies heb geleerd; weten-schap hoeft niet altijd serieus en droog te zijn, het is maar net hoe je informatie presenteert. Inmiddels heb ik de smaak van het boeken schrijven flink te pakken. Het is heel bevre-digend om een verhaal in je hoofd te hebben en dat vervolgens te kunnen delen. Voor mijn volgende boek doe ik nu onderzoek naar een Catalaanse kunstenaar, mocht ik daarmee verder gaan, dan zou ik echt full circle komen met mijn studie.’ yyy

Wil je een exemplaar van Asta’s ogen winnen? Ga dan naar foliaweb.nl/prijsvraag.

41Folia Magazine

Weekblad voor de HvA en UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en Havana (1996).Redactieadres Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: redactie@folia.nlHoofdredacteur Jim JansenChef redactie Mirna van DijkArt director Pascal TiemanRedactie (print/web) Marieke Buijs, Luuk Heezen, Wim de Jong, Vera Lentjes, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden, Danny Schwarz, Rosa van Toledo, Fien Veldman, Annemarie Vissers, Dirk Wolthekker Aan dit nummer werkten mee Hadjar Benmiloud, Bob Bronshoff, Fred van Diem, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Bas Kocken, Marc Kolle, Denise van Leeuwen, Theo Ploeg, Catrien Spijkerman, Won Tuinema, Tjebbe Venema Eindredactie Harmen van der MeulenCorrectie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl ZevenboomUitgever Stichting Folia CivitatisRedactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas VeekeSecretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider)Zakelijke leiding Paul van de WaterDrukker Roularta Printing, Roeselare BelgiëAdvertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, zandvoort@bureauvanvliet.nl

colofon

42 Folia Magazine

weekblad voor HvA en UvAweekblad voor HvA en UvA

Folia Magazinenr. 08 31/10/2012

Brave meisjes,falende jongens Werkt ons onderwij s wel?

toehoorders

Hoorcollege ‘Inleiding Communicatiewetenschap’ door Hans Beentjes,

woensdag 24 oktober, 9.00 uur, Oudemanhuispoort. tekst en foto’s Vera Lentjes.

Marcel Fels (21, communicatiewetenschap)

‘Chill vak, ook op deze vroege ochtend. Ik vind de stof interes-sant. De docent, Hans Beentjes, is een intelligente man. Hij weet waar hij over praat, geeft veel voorbeelden en vertelt een goed en duidelijk verhaal. Ik geloof wat

hij zegt. Overtuigingskracht is belangrijk voor iemand die lesgeeft. Als een docent zijn verhaal niet weet te brengen haak ik af.’

Yari Magnee (20, communicatiewetenschap)

‘Vandaag ben ik echt niet op mijn best. Ik ben moe en het college gaat heel erg langzaam. Daar word ik nog slomer van. Het gaat allemaal een beetje langs me heen. Dit vak wordt ook twee keer per week om 9.00 uur gegeven. Als

het nou om 11.00 uur begon was ik misschien al een beetje wakker. Ik heb al eerder les gehad over dit onderwerp op mijn middelbare school. Ik vind het zeker interessant, maar nu kan ik gewoon niet wakker blijven.’

Sabina Rekers (19, communicatiewetenschap)

‘In het begin was dit vak nog wel te doen, maar het wordt echt steeds saaier. Twee keer per week wordt college gegeven. Naar het andere college van donderdag van Richard van den Wurff ga ik niet meer. Vandaag moest ik van

mezelf gaan, maar echt interessant vond ik het niet. Hans Beentjes praat overal omheen. Wat ik van de film vond? Welke film? O, dat vieze fragment. Dat hoef ik echt niet te zien ’s ochtends.’

aantal laptops op tafel: 54 meest openstaande pagina op laptops: Facebook leren jasjes: 24 Scrabblewoorden: Elaboration likelihood model, altering, reinforcing

Bij aanvang klinken er flarden van typische eerstejaarsgesprekken over studentenverenigingen en kamerzoek-tochten door de collegezaal. Professor

Hans Beentjes kijkt vertwijfeld in de techniekkast. De beamer werkt niet. Een technische man schiet te hulp met de afstandsbediening. Aanzetten blijkt in-derdaad te werken. De zaal kucht, hoest en niest in afwachting. ‘Duidelijk de periode van de verkoud-heid,’ volgens Beentjes. Vandaag gaat het college over cognities. Beentjes laat een fragment zien uit de film The Champ over een huilend, blond jongetje aan het bed van zijn stervende vader, een bokser. ‘Ik houd nou eenmaal van B-films.’ De studenten zien hun gelegenheid schoon, overal klinkt geroezemoes. Ouderejaars weten het maar al te goed, op de eerste rij ben je niet veilig. Een blonde jongen, onderuitge-zakt in zijn stoel, krijgt de microfoon voor zijn neus en wordt gevraagd te vertellen waar de film volgens hem over gaat. Tot zijn eigen verbazing geeft hij het perfecte antwoord. Beentjes legt uit hoe dat kan: ‘Dat heet inductie. Door onze ervaring met B-films weten we wat gaat komen.’ Niet alleen inductie is een belangrijk concept bij het kijken naar televisie. Na een piepje onderbreekt Beentjes plots zijn verhaal: ‘Zat dat ge-luid in mijn hoofd? Of hoorden jullie dat ook?’ De zaal lacht. Beentjes vertelt enthousiast verder over een onderzoek naar identificatie van kijkers met de karakters in de serie Friends. Mensen geloven meer als ze zich identificeren met karakters, zo vertelt Beentjes. ‘Daarom denken wij dat wij een enorm appartement in New York kunnen betalen.’ Een meisje in de zaal fluistert: ‘Nou, ik vind Amster-dam al duur genoeg’. Eerstejaars hebben duidelijk belangrijkere zaken aan hun hoofd. yyy

coverPascal Tieman

Deze week op Folia Web

Vaas EssayprijsFolia TV filmde de making of de schitterende vaas die werd uitgereikt aan de winnares van de eerste Robbert Dijkgraaf Essayprijs.

de lezerIn de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via redactie@folia.nl.

mark DE SmET (22), pSycHologIE, Uva‘Het eerste wat me opvalt is de cover, die oogt vrouwelijk. Het is een mooie foto en een interes-sant verhaal, maar ik denk dat jongens het blad minder snel zullen pakken. De verdere lay-out vind ik stijlvol. De foto’s stralen professionaliteit uit. Het verhaal ‘Asiel gezocht’ trok direct mijn aandacht. Een heftig verhaal en het doet je afvragen waar de grenzen van het asielbeleid moe-

ten liggen. Ook het artikel ‘Duur wonen’ vond ik interessant. Ik schrok echt van de hoge schulden van de studenten met een koopstudio. Na het lezen van het artikel weet ik weer zeker dat ik nog even ga wach-ten met het kopen van een huis. De rubrieken en artikelen zijn mooi verdeeld. Het blad leest lekker door. Een aantal rubrieken vind ik minder interessant. “Passie” is een muts op een dak en ik vind “Drift” een zeikerig meisjesding. De opinies vind ik wel boeiend. Al was ik

het totaal niet eens met de opinie over het sociaal leenstel. Er moet op dit moment iets gebeuren met financiering van stu-deren. Afstuderen en zorgeloos aan het werk, zoals in het artikel staat, is achterhaald. Alleen al door de crisis op de banenmarkt. Het tekort aan vrouwelijke wetenschappers verbaast me. Jongens zijn in de minderheid bij psycholo-gie. Dat er maar zo weinig vrouwen hoogleraar worden is me nooit opgevallen. Een goed artikel met een duidelijke schematische weergave van de getallen. Ik vind de illustra-ties meestal erg geslaagd.’ yyy tekst en foto Vera Lentjes

deining‘Als jij in de middeleeuwen op straat met je mobieltje zou gaan bellen, zou je op de brand-stapel belanden.’ Astronaut anDré kUIpErS bedoelt maar te zeggen dat we in de toekomst dingen uitvinden waarbij we ons nu nog niets kunnen voorstellen, inVolkskrant Magazine.

‘In het begin werden papieren boeken één op één vertaald naar e-books. Dat terwijl je er zoveel meer mee kunt. Eigenlijk vraagt het om het herdefiniëren van het boek.’ Schrijver HEnk rijkS ziet een belangrijke rol voor e-books in de toekomst, in Het Parool.

‘Jezelf wegcijferen voor het grote geheel, zo zie ik het.’ Uva-studente zaHra rUnDErkamp heeft haar studie op een laag pitje gezet voor het voorzitterschap van het Europese Jeugd Parlement waar zij met driehonderd jongeren debatteert over een oplossing voor de crisis, in Het Parool.

‘Ik ben digibeet en daar ga ik ook niets meer aan doen. Mijn harde schijf heet “boek” en ik ben een printjunkie.’ Oud-VVD-voorman FrITS BolkESTEIn houdt het bij papieren in zijn drie enorme boekenkasten, in de Volkskrant.

‘Kijk nou naar Senseo. Er is de laatste jaren ge-woon koffie uit die pads gehaald! Er zat 7,5 gram in, ze haalden er een halve gram uit.’ maar-TEn HErkEmij, bestuursvoorzitter D.E. Master Blenders, geeft ruiterlijk toe dat de klant jarenlang is belazerd, in de Volkskrant.

‘Ik zie dit als een onvermijdelijke ontwikkeling: het roer moet om.’ AMC-bestuursvoorzitter marcEl lEVI vindt dat de zorg beter en goedkoper kan, bijvoorbeeld als artsen meer praten met patiënten en minder snel ingrijpen, in Trouw.

Opvallende quotes uit de afgelopen week van

(voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien,

mail het naar redactie@folia.nl.

43Folia Magazine

meer Folia

Geheid overlastOmdat op de bouwplaats van de Amstelcam-pus weer wordt geheid, krijgen studenten bij het Benno Premselahuis deze week tussen twee tentamens een smoothie en de klanken van een dj aangeboden.

Volgende week in Folia Magazine

In de kantineWe maakten een rondgang langs de kanti-nes en vroegen de studenten ter plaatse naar hun ideeën over studeren en hun toekomst.

WisselbankPit Dehing promoveerde op de Amsterdamse Wisselbank, die het mogelijk maakte om geld op een rekening te zetten. Een revolutie, die sterk bijdroeg aan de Gouden Eeuw.

foliaweb.nltwitter.com/foliawebfacebook.com/FoliaWeb.en.Magazine

Audio aus Berlin.

STUDENTENKORTINGOntvang nu 10% korting. Gebruik de actiecode FOLIA-10. Code geldig t/m 20.11.2012

Laat je niet meer afleiden! Met de Aureol Fidelity heb je hifi direct in je oor. Hoor zowel de bas, de hoge tonen en alles daar tussenin tot in detail. Ook handig voor onderweg naar de uni!

Voor je studentenkamer! Met de Concept B 200 USB heb je perfect stereogeluid, direct aan je computer. Je kunt ook je MP3-speler, iPhone dock of tablet aansluiten. Da‘s pas lekker studeren.

Op zoek naar het juiste studieritme?