ForvarnirForvarnir

Bryndís Arnarsdóttir Fovarnafulltrúi Bryndís Arnarsdóttir Fovarnafulltrúi Akureyrabæjar, KA (knattspyrnufélags Akureyrabæjar, KA (knattspyrnufélags

Akureyrar)og Akureyrarkirkju. Akureyrar)og Akureyrarkirkju.

Forvarnir og forvarnastefnaForvarnir og forvarnastefna

Skilgreining á hugtakinu forvarnir og Skilgreining á hugtakinu forvarnir og hvert stefnum við í forvörnum.hvert stefnum við í forvörnum.

Almenn tvískiptingAlmenn tvískipting

• Forvarnir sem miða að þvi að draga úr framboði og aðgengi að vímuefnum

• Forvarnir sem miða að því að draga úr eftirspurn eftir vímuefnum.

Þrjú stig forvarnaÞrjú stig forvarna

1. Að koma í veg fyrir neyslu eða stuðla að ábyrgri neyslu

2. Neyslan er hafin og þá beinast forvarnirnar að því að draga úr líkum á neikvæðum afleiðingum neyslu

3. Að greina einkenni fíknar og grípa til aðgerða sem geta komið í veg fyrir áframhaldandi þróun vandans - meðferð

Ný þrískipting skv. SÁÁNý þrískipting skv. SÁÁ

1. Almennar forvarnir (Universal Prevention)

2. Sértækar forvarnir (Selective Prevention)

3. Einstaklingsforvarnir (Intended prevention)

Almennar forvarnirAlmennar forvarnir

• Ódýrar og ná til margra

• Almenn fræðsla og valdboð

• Dæmi: Fræðslufyrirlestur í grunnskóla um skaðsemi fíkniefna, aldursmörk á vínveitingahúsum, bann við neyslu ólöglegra fíkniefna

Sértækar forvarnirSértækar forvarnir

• Beinast að tilteknum áhættuhópi

• Krefjast starfsfólks með þjálfun og sérþekkingu

• Sértæk verkefni

Dæmi um hópa: Börn alkaholista, börn greind með ofvirkni og athyglisbrest,

ungir ökumenn

EinstaklingsforvarnirEinstaklingsforvarnir

• Beinast að einstaklingi í áhættu að undangengnu mat (einstaklingi í neyslu)

• Eru kostanðarsamar og krefjast starfsfólks með menntun og þjálfun á sviði meðferðar eða ráðgjafa

Dæmi: Sérkennsla, sérstök uppeldisráðgjöf fyrir foreldra.

Forvarnir í MAForvarnir í MA

1. Að styðja nemendur sem hafa valið sér líf án áfengis, tóbaks og ólöglegra vímugjafa

2. Að fræða nemendur á fordómalausan hátt um andlegar, líkamlegar og félagslegar afleiðingar afneyslu umræddra efna

3. Að aðstoða nemendur sem vilja hætta neyslu

Forvarnastefna og félagsmótunForvarnastefna og félagsmótun

• Komið verði á forvarnalínu í skólakerfinu frá leikskóla til loka framhaldskóla

• Kallar á breytt viðhorf í þjóðfélaginu og nýja forgangsröðun

• Virkja þarf heimilin í hinni nýju línu

• Má líkja við umferðarfræðslu með stigvaxandi verkefnum og ábyrgð (lífsleikni)

Forvarnir – Lífsleikni - UTForvarnir – Lífsleikni - UT

• Upplýsingatækni á grunnskólastigi skilar framhaldsskólanum nemendum með betri tölvufærni

• Það sama ætti að gilda um lífsleikni og allt sem í henni felst, s.s. Félagsmótun og styrking sjálfsmyndar

• Bjartari tímar í forvörnum grunn og framhaldskóla eftir 5-10 ár.

Markmið og áherslurMarkmið og áherslur

• Edrú til átján ára (mörkin í dag eru 20 ár en reyndin c.a. 14 ár) – markviss styrking

• Reykingar fjari út og líðist hvergi

• Eiturlyfjum verði bægt fra með samstilltu eilífðarátaki

• Öfug “böggunarröð” þannig að talsmenn óreglu verði nú frekar fyrir aðkasti

HindranirHindranir

• Tíska og tíðarandi (póstmódernismi)• Frirmyndir o gímyndir• Tvískinningur og sundrung• Uppruni, saga, menning, hefðir og stolt

víkinga• skólabragurinn• Venjur í félagslífinu• Aðstöðuleysi og fjársvelti

Forvarnir í grunnskólumForvarnir í grunnskólum

Forvarnastefna sem allir fara eftir

Nemendavernd

Einstök mál

Stigvaxandi fræðsla með áherslu á sjálfstyrkingu

Foreldrar

Skólafærninámskeið

Fræðsla, áhersla á þáttöku for. í skólastarfi

Viðtöl og ráðgjöf

Námsráðgjafi

Forvarnafulltrúi

Hjúkrunarfræðingur

Lífsleikni, nýta ýmsar námsgreinar, íslensku og fl.

Framkoma, heiðarleiki, einelti fl.

Styrking foreldra sem fyrirmyndir og uppalenda

Úrræði, áhættuhópar Námskeið og stuðningshópar

Öflugt félagslíf

Samvinna kennara, nemenda, foreldra ogfl. ÍTA

Forvarnir í framhaldsskólaForvarnir í framhaldsskóla

Forvarnastefna sem allir fara eftir

Forvarnaráð – nemendavernd einstök mál

Fordómalaus fræðsla –allur skólinn x 2

Samskipti við nýnema- einst. smærri hópa

Einstakling-viðtöl og ráðgjöf

Lífsleikni og forvarnir námsgreina

Jafningja-fræðslan og félög

Öflugt félagslíf og vímulausar skemmtanir

Námskeið og stuðningshópar

Að lokumAð lokum

• Nauðsynlegt að leggja betur rækt við börn 18 ára og yngri og sinna þeim á einstaklingsgrunni eða í smærri hópum

• Nauðsynlegt að skapa hefð fyrir vímulausum skólaskemmtunum til mótvægis við almennt skemmtanahald – en hvergi