Elektrotehnički fakultet

Univerzitet u Sarajevu

Odsjek za telekomunikacije

FRAUD MANAGEMENT

Napredna poglavlja u analizi IP saobraćaja

Koca Džemil

Kočan Irvin

Mujačić Lejla

Sarajevo, maj 2014. godine

2

Sadržaj Uvod ...................................................................................................................................................................... 3

1. Prevare u telekomunicijama ......................................................................................................................... 4

1.1 Vrste prevara .............................................................................................................................................. 4

1.2 Detekcija prevara ........................................................................................................................................ 5

1.3 Novi pristupi u detekciji prevara ................................................................................................................. 6

2. Baypass Fraud ............................................................................................................................................... 8

2.1 Šta je Bajpas prevara? .......................................................................................................................... 8

2.2 Onnet & Offnet Bajpas Prevara ............................................................................................................ 9

2.3 Negativni uticaji prevare ............................................................................................................................. 9

2.4 Različite tehnike detektovanja Bajpas Prevare ......................................................................................... 10

3. Pregled problema interne prevare ............................................................................................................. 13

3.1 Kako radi CxB rešenje za internu prevaru ................................................................................................. 13

3.2 Dodatne prednosti CxB rešenja za internu prevaru .................................................................................. 14

4. Kloniranje SIM-a ......................................................................................................................................... 14

4.1 Primer napada kloniranjem SIM-a ............................................................................................................ 14

4.2 Detekcija SIM kloniranja ........................................................................................................................... 15

5. Roaming prevare ........................................................................................................................................ 16

5.1 Proces detekcije i prevencije roaming prevare .................................................................................. 18

6. PBX hakiranje .............................................................................................................................................. 21

6.1 Hakiranje telefona .................................................................................................................................... 21

6.2 PBX Hakiranje ............................................................................................................................................ 21

6.3 Sigurnost PBX sistema ............................................................................................................................... 22

7.Wangiri ............................................................................................................................................................. 24

7.1 Wangiri prevara ........................................................................................................................................ 24

7.2 Pristupi za detekciju i izbjegavanje Wangiri prevare ................................................................................ 25

Zaključak ............................................................................................................................................................. 26

Literatura ............................................................................................................................................................ 27

3

Uvod

Eksponencijalni rast telekomunikacijskog sektora na kraju prošlog vijeka donio je telekom operaterima novi

izazov, prevare. Ne radi se samo o riziku, već o visoko organizovanom globalnom biznisu, koji negativno utiče

na operatore širom svijeta. Da bi se shvatila ozbiljnost problema, CFCA (engl. Communications Fraud Control

Association) organizacija je objavila statističke podatke u kojima se navodi da godišnji gubici od prevara u

telekom sektoru su između 54 i 60 milijardi američkih dolara. Prevare su glavni uzročnik gubitka prihoda

telekom operatera, praveći im gubitke od 3% do 5% ukupnih prihoda. Npr. Afrika je kontinent gdje su u

zadnje vrijeme telekomunikacione prevare sve više izražene. Razlog za to je nagli porast korisnika i

nedostatak mehanizama za detekciju prevara.

Postoji opšta definicija termina prevare u telekom sektoru. Ova prevara se definiše kao krađa usluge ili

namjerna zloupotreba glasovnih i podatkovnih mreža. U takvim slučajevima, cilj onog ko vrši prevaru je da u

potpunosti izbjegne ili da bar smanji naknade za korištenje usluge.

Operatori su svjesni da su prevare problem koji se ne mogu u potpunosti iskorjeniti, pa se ovom problemu

pristupa na način da se minimiziraju gubici. Kako bi to izvršili, telekom operateri su razvili ili kupili gotova

rješenja za detekciju prevara (engl. Fraud detection systems). Međutim, sva ova rješenja su bila dizajnirana

tako da detektuju prevaru tek nakon što se ona dogodi. Detektovanjem prevare operater sprečava dalje

gubitke, ali pošto se prevara već dogodila, postoje određeni gubici. Ovo je veoma važno pitanje za operatera.

Pošto ne mogu da u potpunosti otklone gubitke, veoma je važno da detektuju prevaru što je moguće ranije

kako bi minimizirali gubitke.

4

1. Prevare u telekomunicijama U ovom poglavlju će biti opisane osnovne vrste prevara, načini detekcije prevara i novi trendovi i tehnologije

koje se koriste za detekciju prevara.

1.1 Vrste prevara Nije moguće potpuno pobrojati sve vrste prevara koje postoje danas u telekom sektoru. Zbog brzog razvoja

tehnologije postojeći tipovi prevara se unapređuju i prilagođavaju telekom mreži, dok se također razvijaju i

potpuno novi tipovi prevara. Može se okvirno dati okvir glavnih uzročnika prevara koji danas zadaju najveće

probleme telekom operaterima. To su [1], [2]:

Pretplatničke prevare – jedna od najčešćih prevara ovog tipa je kloniranje SIM kartice. Prevarant

dobija uslugu od operatera i ne plaća korištenje te usluge koristeći lažni identitet. Šteta koju ova

prevara donosi zavisi od namjera prevaranta. S jedne strane, prevarant može koristiti uslugu za lične

potrebe sve dok nije detektovan, dok s druge strane ako prevarant koristi uslugu kako bi dalje

profitirao od nje gubici su znatno veći. Jednostavnost ove prevare leži u tome što prevarant ne mora

da napada mrežne mehanizme za autentifikaciju i šifriranje i što postoje manje šanse za detekciju.

Bypass prevare – lišavanje operatera naplate za pružanje usluga internacionalnih poziva. Ovo se

uglavnom radi koristeći VoIP tehnologije kako bi se zaobišli standardni internacionalni pozivi.

SIM kloniranje – prevarant klonira postojeću regularnu SIM karticu. Softver za kloniranje je javno

dostupan na internetu, tako da ako prevarant ima fizički pristup SIM kartici, sve što mu je potrebno

za kloniranje je računar i čitač kartica.

Interne prevare – podrazumijevaju neželjeno djelovanje osoblja telekom operatora, lošu politiku

naplate usluga i slično. Tipično, zaposlenici imaju znanje i pristup informacionim sistemima, tako da

su u stanju da vrše određene radnje kako bi treća strana imala profit od toga, a operater gubitke.

Interne prevare čine 8.2% svih prevara, ali izazivaju preko 40% gubitaka profita, što je znatno više

nego pojedinačno neke druge prevare. To može biti na primjer: davanje besplatnih minuta,

mijenjanje postavki računa itd.

Prevare na fiksnoj mreži - Najčešći tipovi prevara su line surfing, taped lines, pretplatničke prevare,

PRS, ghosting, PBX hakiranje itd. PRS (engl. Premium Rate Service) prevara se vrši tako što se u drugoj

zemlji postavi „legitimni“ visoko tarifni PRS i onda se kreiraju pozivi na račun telekom operatera.

Također, u Sjedinjenim Američkim Državama se često koristi cramming napad, gdje se korisnici

varaju da prihvate naplatu određenih servisa. Još jedan od značajnih prevara je DoS (engl. Denail of

Service) napad na SS7 signalizaciju.

Roaming prevare – Roaming pretplatnici vrše pozive koristeći mrežu drugog operatera. Računi za

poziv se šalju pomoću TAP do matične mreže pretplatnika. Prevaranti koriste to što podaci vezani za

roaming poziv imaju određeno kašnjenje (u nekim mrežama može iznositi cijeli dan ili više) dok dođu

do matične mreže. CFCA je objavila podatke iz 2003. godine koji pokazaju da gubici zbog roaming

prevara iznose oko 4% ukupnih prihoda operatera. Za mobilne operatere , skoro 25% od svih prevara

su roaming prevare. Jedna od najčešćih metoda za vršenje ovih prevara je lažno predstavljanje (npr.

krađa mobilnih telefona turistima ili kloniranje SIM kartica). Čak i kad matična mreža detektuje

5

prevaru, postoji mogućnost da mreža roaming partnera to ne uradi. Također se mogu koristiti

„rupe“ u mehanizmima za autentifikaciju i šifriranje u mobilnoj mreži.

1.2 Detekcija prevara

Tokom godina, telekom operateri su razvili ili kupili različite tehnologije za detekciju prevara. Ove tehnologije

se temelje na skupu metoda koje su specijalno dizajnirane za detekciju prevara. Neke od najčešće korištenih

metoda su [1], [2]:

Prekomjerna potrošnja – mjerenje količine saobraćaja koju svaka SIM kartica generiše, čime se mogu

detektovati SIM kartice sa prekomjernom količinom saobraćaja koji može bit rezultat prevare. Ova

metoda se može koristiti za detekciju pretplatničkih prevara. Na primjer, nakon otvaranja računa,

posmatra se potrošnja u prvih 15 do 30 dana. Ako novi korisnik troši znatno više nego prosječno

koliko troše novi korisnici, to može biti indikator pretplatničke prevare.

Kolizije poziva – praćenje prometa u vremenu za svaku SIM karticu; detektuju se neželjeni

preklapajući događaji generisani od same SIM kartice.

IMEI/IMSI stuffing – mapiranje SIM kartica (IMSI identifikator) sa mobilnim uređajima (IMEI

identifikator); detektuju se uređaji koji koristi više SIM kartica.

Brzina poziva – praćenje prometa u vremenu i geografskom prometu za svaku SIM karticu; za razliku

od kolizije poziva, ova metoda ne detektuje neželjene preklapajuće događaje, već fizički nemoguće

događaje. Na primjer, SIM kartica ima poziv koji se završava u 12:00 sati u Sarajevu i drugi poziv koji

započinje u 12:10 sati u Londonu. Iako se ova dva događaja ne preklapaju, fizički je nemoguće preći

distancu Sarajevo-London za 10 minuta.

Omjer korišćenja usluga – praćanje usluga koje koristi svaka od SIM kartica; detektovanje SIM kartica

koje koriste usluge (npr. glas, SMS. MMS itd.) neproporcionalno.

Ove metode se implementiraju i postavljaju se pragovi tolerancije od strane telekom operatera. Ove metode i

saobraćaj za koji su zadužene se stalno prate i vrše se ažuriranja. Kada se pređe prag, detektovana je moguća

prevara. Onda operater odlučuje za svaku takvu situaciju da li se radi o stvarnoj prevari i koje akcije treba

poduzeti dalje.

Ipak, kao što je rečeno u uvodu, operateri i dalje imaju problem. Iako se detektuje prevara, određena šteta se

već desila. Sve gore opisane metode su zasnovane na reakciji, tj. mogu detektovati prevaru tek nakon što se

ona dogodi i nakon toga spriječiti dalje gubitke. Drugi veliki problem u sistemima za detekciju prevara je

nedostatak određenje baze znanja o prevarama. Zbog složenosti telekom sistema, veoma je teško naći

strukturu koja će pohraniti sva znanja o svim prevarama koje su ranije detektovane. Ova baza znanja o

prevarama mogla bi biti veoma korisna za operatera, jer bi mogao bolje da razumije koncept vršenja prevara i

način suzbijanja istih.

6

1.3 Novi pristupi u detekciji prevara

Novi pristupi u detekciji prevara su komplementarni sa aktuelnim rješenjima. Ne zamjenjuju ih, već koriste

podatke obrađene od strane aktuelnih rješenja i detektovane prevarante kako bi ih unapredili. Obrađeni

podaci se koriste kako bi se izgradili profili za svakog pretplatnika koji sadrže informacije o ponašanju i

osobinama pretplatnika. Kada se novi prevarant detektuje pomoću neke od metoda detekcije, dalje se može

koristiti izgrađeni profil za: podaci o identitetu će se iskoristiti kako bi se prevarantu zabranilo ponovno

korištenje mreže operatora; podaci o ponašanju će se iskoristiti za detekciju drugih pretplatnika koji imaju

slično ponašanje kao prethodni prevarant, čime se smanjuje vjerovatnoća dešavanja prevare. Kako bi se

mogli omogućiti ovi novi pristupi potrebno je uraditi sljedeće [1]:

1. Definisati metodu koja će pratiti saobraćaj u mreži i kreirati profile bazirane na stvarnoj potrošnji SIM

kartica. Ovi profili se sastoje od atributa koji opisuju identitet i ponašanje pretplatnika.

2. Definisati metodu koja će pratiti saobraćaj u mreži i detektovati sumnjivo ponašanje upoređujući

atribute koji opisuju ponašanje pretplatnika sa atributima ponašanja prethodno detektovanih

prevaranata (detektovani pomoću regularnih sistema za detekciju prevara).

3. Definisati metodu koja će pratiti saobraćaj u mreži i detektovati prethodno blokirane prevarante koji

pokušavaju da ponovo pristupe mreži koristeći atribute koji opisuju identitete prethodno

detektovanih prevaranata.

4. Definisati bazu znanja o prevarama koja je u stanju da poveže sve informacije dobijene of svih

poznatih slučajeva prevare.

Telekom operateri vode evidenciju o svakom događaju u mreži. Ovi događaji se bilježe u CDR (engl. Call Detail

Records), koji su prvenstveno se koristili za billing, a danas imaju veoma važnu ulogu u detekciji prevara. Svaki

CDR zapis ima informaciju o pretplatnicima koji učestvuju u prenosu podataka, vrijeme tog događaja, vrsti

podataka koji se prenose i njihovoj količini. Informacije iz CDR zapisa služe kao ulazi za dobijanje profila

pretplatnika.

Jedno od prethodno opisanih naprednih rješenja za detekciju i prevenciju prevara je prikazana na slici xxx:

7

Slika 1 MAS napredna rješenje za detekciju prevara [1]

MAS (engl. Multi-Agent Systems) sistem se sastoji iz više inteligentnih agenata koji međusobno komuniciraju

rade i kooperaciji i imaju za cilj izvršenje određenih zadataka (u našem slučaju detekcija i buduća prevencija

prevara). Sa slike se vidi da se MAS sastoji iz tri agenta:

1. Profiling Agent – agent za kreiranje pretplatničkih profila (sa podacima o identitetu i ponašanju)

koristeći CDR zapise.

2. Detection Agent – agent zadužen da detekciju novi sumnjivih prevaranata.

3. KDD agent – agent zadužen za obradu profila detektovanih prevaranata i ažuriranje baze podataka o

prevarama.

Na slici je također prikazan tok ulaznih i izlaznih podataka u ovom sistemu:

1 i 2 – ulazi u MAS sistem iz sistema za detekciju prevara;

3 i 4 – interna razmjena informacija unutar MAS sistema;

5 i 6 – izlazi iz MAS sistema ka sistemu za detekciju prevara.

U prvom koraku, sistem za detekciju prevara šalje sve CDR zapise MAS sistemu, tj. agentu za kreiranje profila.

U drugom koraku, kada sistem za detekciju prevara detektuje sumnjiv događaj i prevaranta koristeći neku od

prethodno opisanih metoda, on obavještava MAS sistem da se pojavio prevarant. Ta informacija se onda

koristi od strane agenta za detekciju prevara i KDD agenta i radi se sljedeće:

Agent za detekciju u trećem koraku kontaktira agenta sa profilima kako bi zatražio profil prevaranta i

kako bi ustanovio da li opet isti prevarant pokušava da pristupi mreži (na osnovu identiteta iz profila)

ili se radi o novom prevarantu koji ima slično ponašanje (na osnovu ponašanja iz profila). Zatim vraća

8

nazad sistemu za detekciju prevara detaljnije informacije o prevari, što na slici predstavlja peti

korak.

KDD agent u četvrtom koraku kontaktira agenta sa profilima kako bi zatražio profil prevaranta.

Dobijene profile koristi kako bi ažurirao bazu podataka o prevarama sa novim paternima,

ponašanjima i postupcima prevare, što dalje prosljeđuje sistemu za detekciju prevara u šestom

koraku.

2. Baypass Fraud

Baj-pas obmana se pokazala kao jedna od najefektnijih i najskupljih u današnjoj mobilnoj industriji. Ova vrsta

prevare uzrokuje ogromne gubitke u zaradi na godišnjoj bazi većini mobilnih operatera kao i telekom

regulatora. Naime, radi se o preusmerenju saobraćaja dolaznih internacionalnih poziva sa legalnih

interkonekcijskih gejtveja. Baj-pas obmana je zastupljenija u zemljama gdje je cijena izvršavanja

internacionalnih poziva puno veća od cijene nacionalnih poziva, ili u zemljama gde internacionalni gejtveji

spadaju pod monopol vlade države. Prevaranti (pojedinci ili organizacije), koristeći različite Baj-pas mehanizme,

omogućavaju da se pozivi izvrše jeftinije nego inače u ovim zemljama i na taj način prikupljaju veliki broj

korisnika, na osnovu kojih ostvaruju veliku dobit. [4]

Bajpas se smatra ilegalnim najviše iz razloga što oni koji koriste ove mehanizme prevare, nisu ovlašćeni, tj.

nemaju licencu da pružaju bilo kakve telekomunikacijske usluge. U nekim državama, bajpas dolazećih poziva se

smatra pretnjom za nacionalnu bezbednost po zakonskim odredbama koje su postavljene.

Međutim, razvijeni su i mnogi načini borbe protiv ovakvih prevara koje se uglavnom svode na

praćenje/monitoring poziva. FMS (Fraud Management Systems – Sistemi za kontrolu prevara) i TCG (Test Call

Generators – Generatori testnih poziva) su glavni pristupi u borbi protiv Bajpas prevara. Oba ova pristupa imaju

svoj prednosti u prevazilaženju mehanizama prevare, međutim imaju određene mane koje ih čine nedovoljnim

i koje su novije tehnike Bajpas prevare uspele da iskoriste.

Aproksimativno, negde oko 3 milijarde dolara zarade se izgubi svake godine zbog Bajpas mehanizama prevare.

S obzirom da su internacionalni pozivi jedan od glavnih činioca prihoda telekom operatera, ovakva vrsta

prevare se smatra jednom od najštetnijih u mobilnoj industriji.

2.1 Šta je Bajpas prevara?

U suštini, sam izraz Bajpas Prevara (engl. Bypass fraud) se koristi da opiše više različitih tehnika kao što su SIM

Boxes, Leakey PBXs i dr. Koje smanjuju cijenu poziva zaobilazeći legalne interkonekcije za pozive. Bajpas

Prevare preusmeravaju dolazne internacionalne pozive na 'on' ili 'off' mrežne GSM/CDMA/Fixne pozive

koristeći VoIP ili Satelitski gejtvej (engl. gateway). Na ovaj način se oštećuje prihod od internacionalnih poziva,

na koji operatori i državni regulatori imaju pravo.

9

Slika 2 Bajpas Prevara putem SIMbox-a

2.2 Onnet & Offnet Bajpas Prevara

Konekcije na kojima se najviše sprovodi ova vrsta prevare su one koje imaju najmanje dolazećih poziva u

nacionalnom okviru. Strana na kojoj se vrši preusmerenje poziva (B strana), počiniocima prevare, osigurava

maksimalnu naplatu na internacionalne dolazeće pozive.

Za operatora, ako prevarant koristi svoju mrežu da terminira obilazeće pozive, to se identifikuje kao ONNET

Bajpas Prevara. U slučaju da prevarant koristi konekciju konkurenta, ili bilo kakav drugi način izvršenja

preusmeravanja poziva, to se definiše kao OFFNET Bajpas Prevara. [4]

2.3 Negativni uticaji prevare

Gubitak prihoda zbog preusmerenja poziva

Internacionalni pozivi bivaju presreteni, preusmereni i terminirani i opet izvršeni kroz novu rutu koju kreira

prevarant i na taj način trošak/prihod biva promenjen.

U mnogim ekstremnim slučajevima, smatra se da Bajpas Prevara može da smanji prihod dolazećih

internacionalnih poziva, za čak 50%. Regulatori i operatori (pojedinačno) prijavljuju gubitak prihoda od čak 250

000 $ mesečno i oko 200 miliona $ na godišnjem nivou, samo na osnovu ovakve vrste preusmeravanja poziva.

Gubitak prihoda zbog nedostupnosti servisa i propuštenih povratnih poziva

Bajpas Prevara ima negativan uticaj i na pristupačnost različitih vrsta servisa (npr. Voice mailbox) zbog

preusmerenja koje se izvršava tijekom procesa prevare. Ovo izaziva generalno nezadovoljstvo korisnika zbog

10

kojeg odustaju od operatora pogođenog prevarom. Takođe, zbog preusmerenja, identifikacija osobe koja zove

nije u funkciji, tj. dolazni pozivi bivaju pogrešno identifikovani i nije moguće uspostaviti povratni poziv što

direktno utiče na smanjenje prihoda ovlašćenog operatera.

Preuzimanje poziva i zakonski nedostaci

Pošto se bajpasom poziva na neki način vrši preuzimanje poziva i prevođenje na drugu rutu, ovo predstavlja

preusmeravanje koje je zakonski ilegalno u mnogim zemljama. Upravo zbog toga, nije moguće vršiti kontra

preusmerenje kojim bi se pozivi vratili na originalnu ovlašćenu rutu. Ovakva zakonska odredba, regulatore

dovodi u jedan vid bezizlazne situacije stvarajući im kontradiktornost koja radi protiv njih.

Gubici zbog lošeg QoS-a

Zbog prevođenja poziva na IP konekciju koja biva previše kompresovana, kvalitet glasa znatno opada što ima

veliki uticaj na gubitak QoS-a i predstavlja negativan uticaj na zadovoljstvo korisnika. Takođe, mogu se često

javiti dodatna kašnjenja prilikom rutiranja poziva na IP slojevima što je još jedan od parametara QoS-a koji biva

degradiran Bajpas prevarom. Ovo sve daje utisak niske kvalitete usluge koju pruža domaći operator i na taj

način biva prilično oštećen.

2.4 Različite tehnike detektovanja Bajpas Prevare Postoje dva trenutno popularna načina za otkrivanje Bajpas prevare, koje koriste regulatori i operatori:

TCG pristup

Statističko Profiliranje bazirano na detekciji putem FMS-a ili skripti

TCG - Test Call Generation

Ovaj pristup je baziran na automatskom generisanju kontrolisang saobraćaja koji namenjen poznatim MSISDN-

sovima (engl. Mobile Station International Subscriber Directory Number) u mreži operatora uključujući fixne,

CDMA, GSM, VoIP pozivne kartice. Ovakvi pozovi se kontrolišu i prate i na osnovu takvih informacija pokušava

se utvrditi eventualno prisustvo Bajpas prevare.

Prednosti:

Veoma velik broj uhvaćenih prevara – Nekad čak i više od 90%

Poaktivna identfikacija – Konekcije mogu biti detektovane čak i kad nije bilo Bajpas Paterni poziva u

prošlosti

Mane:

Nedovoljno pokrivanje – Nije moguće pokriti sve VoIP servise širom sveta jer je generisanje testnih

poziva prilično ograničeno

11

Podložan kontranapadima – Nakon par dana, TCG može da postane beskoristan jer su bajpas čvorovi

programirani da prepoznaju TCG pozive nakon nešto iskustva i utvrđenih paterni ove vrste poziva

Minimalno učenje od uhvaćene prevare – U nedostatku CDRa (engl. Call Detail Record), informacije o

prevari su povezane samo sa jednim MSISDN-om. Ovo znači da se tokom testnog poziva može

identifikovati samo jedan prevareni MSISDN

Slika 3 TCG pristup

Fraud Management System

Ovaj pristup borbe protiv prevare Bajpasom je baziran na monitoring složenih paterni poziva (Brojač odlaznih

poziva, odnos različitih destinacija, korišteni sajtovi ćelije, odnos dolaznih i odlaznih poziva itd.) koji su vršeni sa

MSISDN-a koji pripada određenom operatoru ili koji su dolazili na pomenuti MSISDN. Kada se na ovaj način

razotkrije neka prevara, za razliku od TCG-a, to se može iskoristiti za ostale MSISDN-ove nad kojima je

počinjena ista Bajpas prevara.

Slika 4 Generalni prikaz sistema za kontrolu prevara (FMS)

12

Prednosti FMS-a:

Bolja pokrivenost – Pošto u ovom slučaju postoje CDR-ovi, profili poziva i detekcija na osnovu paterni

kao i napredne analize, ovaj pristup ima potencijal da pokrije sve

Nije potrebna dodatna investicija

Bajpas paterne poziva mogu biti konverovane u određena Pravila za identifikaciju

Mane FMS-a:

Podložan kontra napadima – Sa evolucijom Bajpas mehanizama prevare i razvojem tehnologije,

detekcija prevara putem statističke analize, odnosno FMS-a je postala teža nego ikad

Prepoznatljiv pristup prevarantima – FMS je zbog svoje robusnosti postao puno reaktivniji nego TCGs,

tj. izvršioci mogu lako ustanoviti da je ovaj pristup u primeni i na osnovu toga odlučiti da budu

prikriveni neko vreme ili da razviju algoritme koji će zaobići ovakvu kontrolu prevare. [4]

Kašnjenje u detekciji – S obzirom na to da se primenom FMS-a obrađuje veliki broj podataka i vrše

statistički proračuni, ovaj način detekcije prevare može imati određeno kašnjenje

Naravno, najbolji način zaštite od Bajpas Prevare je kombinacija TCG i FMS pristupa. Pošto oba pristupa imaju

svoje bitne prednosti, a mane se međusobno skoro kompenzuju, integrisanje ova dva pristupa ne daje

apsolutnu zaštitu, ali se pokazalo kao najefikasnije.

Slika 5 Integrisani pristup zaštite

13

3. Pregled problema interne prevare

U zavisnosti od načina nagrađivanja interne usluge, u odnosu na cilj ili vremenski bazirano, neki zaposlenici su

spremni da prevare sistem u cilju ostvarenja dodatnog prihoda. Sa njihovim proširenim znanjem o organizaciji,

postaje jednostavnije da urade sledeće:

Aktiviraju lažne pretplatnike na način da kreiraju ili ukradu identitet od pravih korisnika (prevara lažnie

aktivacije)

Reaktivacija korisnika nakon što su oni prekinuli da koriste usluge

Eksploatišu sistem kako bi aktivirali korisničke račune koji bi pali pod uslovima početnih kriterija

Primenjuju netačni tarifni plan kako bi povećali svoju proviziju

Rasturaju paketsku ponudu i prodaju aparat i SIM karticu odvojeno kako bi povećali cijenu i na taj

način povećali prihod

Koriste opremu namenjenu za demostraciju i testiranje u svrhe ostvarenja provizije

Čak i ako se vrši proveravanje zaposlenika na dnevnoj ili mesečnoj bazi, ovaj proces proveravanja legitimnosti

svake aktivacije je prilično dugotrajan i time-consuming. Takođe, zaposlenici su svesni kada se period

proveravanja završava i nakon toga mogu da se vrate prevarama. CxB rešenje interne prevare je sofisticiran

modul specijalno dizajniran za mobilne operatere kako bi vršili nadgledanje aktivnosti zaposlenika ali je takođe

u mogućnosti da aktivira alarme bazirane na različitim kriterijima koji se unapred postave. Ovakvo CxB rešenje

se zasebno postavlja za svaku kompaniju i ne postoji toliko prepoznatljiv patern. [5]

3.1 Kako radi CxB rešenje za internu prevaru

Kako je pomenuto, svaki mobilni operater ima svoj način rada po kojem se odvaja od ostalih i CxB rešenje je

adaptivno u tom smislu. Ovaj sistem je baziran na način na koji određena firma nagrađuje, odnosno isplaćuje

svoje sektore tako da će biti jedinstven za svaku kompaniju. Takođe, ovo rešenje daje pristup svim dijelovima

na osnovu kojih kompanija može sama da kreira način na koji će da razlikuje lažne korisničke račune od pravih.

Neke od osnovnih funkcija na kojima se može bazirati donošenje pravila validacije su:

Broj dopuna

Vreme odlaznih poziva

Količina dopuna

Specifična granica za cenovni plan

Specifična granica za tip korisnika (pripejd ili postpejd)

14

Na mesečnoj bazi, sistem će da agregira informacije o pravim/lažnim aktivacijama za svakog zaposlenika u

izveštaju i generisaće alarm ako je taj broj manji/veći od unapred postavljene granice o kojoj odlučuje

kompanija na osnovu gore pobrojanih karakteristika. [5]

3.2 Dodatne prednosti CxB rešenja za internu prevaru

Zaposlenici sa tendencijom za prevaru će biti devijantni do te mere da će sigurno držati svoje lažne aktivacije

kao prave koliko je god moguće, čak do kraja perioda proveravanja. Sistem prati na dnevnoj bazi i odustajanja

trgovaca od prevare nakon početka perioda provere. Na mesečnoj bazi, ovakvi podaci su sakupljeni u

konačnom izveštaju i ako je broj odustajanja nakon perioda provere veći od neke zadane granice, zaposlenik

će se smatrati devijantnim, slično kao i kod monitoringa aktivacija.

CxB razrađuje još dvije opcije za razotkrivanje ove vrste prevare:

Savetovanje i konsultacije o internim prevarama i upoznavanju sa istim što detaljnije, kao i načini

spontanih i neočikavanih provera kako bi borba protiv prevara bila što efikasnija.

Implementacija ovog rešenja u svim prostorijama kompanije u vidu standalone softvera koji će biti

instaliran zasebno u odnosu na ostale i trenutne FMS. [5]

4. Kloniranje SIM-a Za razliku od prevara putem SIMbox-a, prevaranti koji vrše klinranje SIM-a mogu bitii sami korisnici sa

minimumom opreme koja uključuje čitač kartica, podmetač kartica, pretragu na Internetu i praznu SIM karticu.

Ovakvi korisnici mogu da izvuku IMSI (engl. International Mobile Subscriber Identity) sa originalne SIM kartice i

da ga prepišu na praznu SIM karticu za manje od 24 časa (nekad je čak potrebno i manje od 10 sati). SIM

kartice tipa COMP128v1 su prilično jednostavne za kloniranje tako da će prevaranti bez ikakve sumnje uspeti

da hakujui v2 i onda v3 tipove kartica. Duplicirana SIM kartica nudi iste funkcionalnosti kao i originalna, ali

može da podrži funkcionalnosti do 16 različitih SIM kartica. Ovo može značajno da poveća saobraćaj u mreži. U

slučaju da vlasnik originalne kartice nije uključen u prevaru, može postati žrtva naplaćivanja ogromnog

saobraćaja koji on nije generisao. Ako otkrije ovu prevaru, korisnik ima pravo da traži veli odštetu koja će

direktno pogoditi kompaniju. Takođe, kompanija ruši svoj ugled kod korisnika i moraće da potroši puno kako bi

na novi marketinčki način povratila poverenje svojih korisnika. [6][7]

4.1 Primer napada kloniranjem SIM-a

SIM A, originalna SIM kartica, vrši poziv prema mobilnom telefonu 'X' u 15:02

Trajanje poziva je 3 minute.

SIM A, klonirana verzija, vrši poziv prema mobilnom telefonu 'Y' u 15:04

Trajanje poziva je 4 minute.

15

Dva poziva se preklapaju na jednu minutu i locirana su kao razdvojena oko 55 milja. Pravi pretplatnik, SIM A, je

žrtva prevare i biće mu naplaćeni pozivi koje on nije napravio.

Slika 6 Kloniranije SIM-a

Kloniranje SIM-a se može vršiti i na osnovu skeniranja radio frekventnog spektra i traženja CDMA (engl. Code

Devision Multiple Access) para. CDMA telefoni sadrže ESN (engl. Electronic Serial Number) koji je sličan IMEI-u i

MIN (engl. Mobile Identification Number). Pomoću uređaja DDI (engl. Digital Data Interface) ovi parovi (ESN i

MIN) se kupe sa skeniranog spektra i instaliraju u novi CDMA telefon čime se dobija klonirani pretplatnik. [6][7]

4.2 Detekcija SIM kloniranja

Ovaj način prevare je suptilan ali nije težak za identifikovanje. Na osnovu statistike poziva koji se preklapaju

može se otkriti prevara kloniranjem SIM-a. Takođe, algoritmom izračunavanja udaljenosti između ćelije

trenutnog poziva i ćelije prošlog poziva može se utvrditi eventualna prisutnost kloniranog SIM-a. Ako je ova

udaljenost veća od date granice (logično, ako je udalenost između ćelija veća od nule) onda postoji sigurna

mogućnost detektovanja prevare, odnosno klonirane SIM kartica. Ukoliko je udaljenost jednaka ili približna

nuli, može se tvrditi da pazivi dolaze sa istog mobilnog uređaja. Još jedan od načina odbrane od ove vrste

prevare je instaliranje PIN-a, broja koji se može aktivirati kod mobilnog operatera u slučaju sumnje klonirane

SIM kartice. [6][7]

16

5. Roaming prevare

Roaming je mogućnost da mobilni pretplatnici ostvaruju pozive ili šalju i primaju podatke kada su izvan

oblasti pokrivanja svoje domaće mreže koristeći resurse mreže koju posjećuju. Učesnici u roaming-u su:

mobilni pretplatnik, domaća mreža HPMN (engl. Home Public Mobile Network), i posjećena mreža VPMN

(engl. Visitor Public Mobile Network. Nakon što korisnik pokuša da ostvari poziv (korak 1) kontaktirajući

gostujući MSC (engl. Mobile Switching Center), gostujući MSC šalje zahtjev domaćoj mreži za provjeru

pretplate korisnika (korak 2). Ukoliko je pretplata ispravna korisniku se pruža usluga (korak 3). Scenario

roaming-a je prikazan na slici:

Slika 7 Roaming scenario [3]

Kako bi se izvršila naplata korištenja usluge, VPMN mora poslati domaćoj mreži izvještaj o pozivu (CDR zapis)

ili prenosu podataka koje je obavio korisnik. Nakon toga gostujuća mreža naplaćuje od domaće mreže iznos

koji je definisan njihovim ugovorima o naplati usluga. S druge strane, domaća mreža naplaćuje roaming

saobraćaj korisniku na osnovu roaming tarife. Prevara se ogleda u tome što prevarant koristi roaming usluge,

a domaća mreža nije u stanju da adekvatno izvrši naplatu tog korišćenja. Glavne karakteristike ovih prevara

su [3]:

Duže vrijeme potrebno za detekciju – Pošto se prevara vrši na gostujućoj mreži, vrijeme potrebno za

detekciju je znatno više, pogotovu zato što moraju postojati komunikacioni protokoli između

partnerskih mreža koji često nisu efikasni.

Duže vrijeme odziva – Nakon što se prevara detektuje, tehničke i administrativne poteškoće za

sprečavanje daljih prevara su veće nego u slučaju prevara u domaćoj mreži.

Rad sistema za detekciju i prevenciju prevara i automatsko rješavanje problema nije u potpunosti

sinhronizovan između partnerskih mreža, što može rezultovati većom vjerovatnoćom za pojavu

prevara.

Najčešća tehnika koja se koristi pretplatnička prevara. Prevarant koristi tuđe pretplatničke brojeve i račune i

onda obavlja pozive iz roaming-a, i to najčešće veoma skupe pozive.

U odnosu na metodu koja se koristi za vršenje prevare, roaming prevare se mogu podijeliti u skladu sa slikom:

17

Slika 8 Vrste roaming prevara [3]

Tip 1: Prevare koje nastaju zbog tehničkih propusta u mreži – Koriste propuste u konfiguraciji, dizajnu i

arhitekturi mreže. Najčešći uzroci su:

Tip 1.A Propusti i kvarovi u interoperabilnosti – To su najčešče neočekivani kvarovi u funkcionisanju

komunikacije izmežu operatera. Najčešći uzrok su to što partnerski operatori koriste različite

tehnologije i opremu različitih proizvođača.

Tip 1.B Kašnjenje u transmisiji podataka – Ovaj tip prevare koristi vrijeme potrebno da se detektuje

prevara i izvrše kontra-mjere. Ovo vrijeme se odnosi na trajanje prenosa CDR zapisa od gostujuće do

domaće mreže i vrijeme potrebno domaćoj mreži da započne proces detekcije i borbe protiv prevare.

Gubici koji nastaju su srazmjerni dužini vremena koje je potrebno za prenos podataka između mreža.

Tip 1.C Propusti u konfiguraciji mreže – Jedan od primjera su mreže gdje SMSC (engl. Short Message

Service Center) nisu dovoljno zaštićeni. Kada SMSC koji nisu pravilno konfigurisani prime SMS poruku

od roaming pretplatnika, procesiraju je, ali nisu u stanju da ih naplate. Drugi primjer je dozvoljavanje

roaming pretplatnicima korištenje skupih premium servisa. U normalnim slučajevima premium

servisi nisu dozvoljeni u interkonekcijskim roaming ugovorima između operatera.

Tip 2 Prevare koje nastaju zbog netelekomunicijskih oblasti i koje nemaju veze sa tehničkom konfiguracijom

mreže. Najčešće vrste su:

18

Tip 2.A Pretplatničke prevare – Već dosta puta ranije pominjane, kod ovih prevara prevarant koristi

tuđe pretplatničke brojeve i račune i onda obavlja pozive iz roaming-a, i to najčešće veoma skupe

pozive, internacionalne pozive, premium pozive i slično.

Tip 2.B Interne prevare – Vrše se od strane osoblja partnerskih mreža.

Tip 2.C Prevare u M-trgovanju – Mobilno trgovanje je jedna od varijanti elektronskog trgovanja.

Prisustvo 3G mreža pruža platformu za M-trgovinu. Lažne ili ukradene kartice se mogu koristiti za za

trgovinske prevare. Još ako se vrše u roaming-u, gubici operatora su znatno veći.

Prevare vezane za autorska prava – Novi download servisi stvaraju operatoru troškove koji mora da

plaća autorska prava kako bi omogućio korisnicima ovu uslugu. Neplaćeni download autorski

zaštićenih podataka iz roaming-a može operateru da donese ozbiljne gubitke.

5.1 Proces detekcije i prevencije roaming prevare

A. Faza prevencije prevare

Ova faza sadrži određene preventivne mjere koje pokušavaju sprijčiti počinjenje prevare. U tu svrhu,

predložene su mnoge mjere, od kojih neke su:

- Restrikcija usluge kada je pretplatnik u roaming-u.

Ova mjera ima namjeru da implementira strategiju koja se sastoji od postepene aktivacije usluga ako

se pretplatnik pokaze vjerodostojnim. Postoje različite mogućnosti: od postepene aktivacije usluga,

aktivacije usluga selektivno, u zavisnosti, od i ka kojem operateru pozivi u roaming-u idu, do

zabranjivanja slanja poziva ka premium brojevima, zabrane proslijeđivanja internacionalnih poziva,

pa i limitiranja trajanja poziva, isl. Treba napomenuti da ovakve mjere, iako pomažu prevenciji

prevara, imaju direktnu posljedicu na QoS usluge pružene korisniku.

- Optimizacija ugovora o roaming-u.

Bitno je da su unutar ugovora o roaming-u razmotreno sve što može iskrsnuti u dostavi usluge, s

ciljem da se eliminišu svi naknadni problemi. U tu svrhu, bitno je primjeniti preporuke od stranih

pojedinih ogranizacija tipa GSMA (GSM Association) ili CDG (CDMA Development Group) koje se tiču

ovih ugovora.

- Sprovođenje temeljitih roaming testova.

Ova vrsta testa utiče na smanjenje mogućnosti prevara. To su testovi koji ne uključuju samo dostavu

usluga u roamingu, nego i procesiranje podataka o naplati, interoperabilnosti, isl.

- Prevencija pretplatničke prevare.

Da bi se izbjegla ovakva vrsta prevare, postoji više preporuka uglavnom usmjerenih ka optimizaciji

poslovnih procesa vezanih za krajnjeg korisnika i distribuciju. Neke do tih preporuka odnose se na

validaciju informacija, pruženih od strane korisnika, koje potiču iz nekih zvaničnih baza podataka.

19

Preporuke se odnose i na ponašanje nakon potpisivanja pretplatničkog ugovora, a uključuju

povremeni kontakt s pretplatnikom u formi razgovora ili čestitke.

B. Faza prikupljanja podataka

Optimizacija ove faze krucijalna je u smanjenju prosječnog vremena potrebnog za rješavanje problema, Tr. To

vrijeme trudimo se smanjiniti što je više moguće, jer ono je obrnuto proporcionalno sa odgodom u razmjeni

informacija.

To se, danas, u CDMA sistemima, postiže razmjenom podataka o pozivu (CDR – Call Detail Record), skoro u

realnom vremenu. Neprocesirani CDR-ovi su pokupljeni od strane mreže korištene za vrijeme roaming-a

(VPMN - Visiting Public Mobile Network) i odmah proslijeđeni ka odgovarajućoj domaćoj mreži (HPMN -

Home Public Mobile Network).

U GSM svijetu, s druge strane, predložene su, ispitane i implementirane mnoge tehnike. Neke od njih su:

- HUR – High Usage Report

Sastoji se od VPMN praćenje podataka o naplati vezanih za pretplatnike u roaming-u. Ako pretplatnik

pređe neku troškovnu granicu, prag, šalje se notifikacija ka HPMN-u, koji će napraviti istragu koristeći

upravljanje prevarama. Troškovni prag je određen međusobnim dogovorom između operatora. Prvi

nedostatak ovog pristupa je predugo vrijeme koje prođe do samog kreiranja izvještaja, jer je on

baziran na izvještajima o naplati, čiji ciklusi kreacije idu i do 36 sati. Veliki nedostatak je i oraničenost

informacija koje potiču iz tih izvještaja.

- FIGS – Fraud Information Gathering System

Ovo rješenje bazira se na razmjeni CAMEL (Customized Applications For Mobile Enhanced Logic)

signalizacije između operatora, tako da VPMN može poslati CDR određenog broja pretplatnika ka

HPMN. Nedostak ovog pristupa je ograničen broj preplatnika koji se mogu pratiti, te ne u potpunosti

definisan način kako odlučiti koje pretplatnike posmatrati a koje ne.

- Praćenje signalizacije

Praćenje signalizacije pruža informacije koje omogućavaju pronalaženje i definisanje uzoraka

malicioznog ponašanja. Ove informacije najčešće potiču od komunikacije između VLR i HLR-a. Ova

metoda se koristi u kombinacijama s a drugim metodama.

- NRTRDE – Near Real Time Roaming Data Exchange

Svrha ove tehnike je transmitovanje CDR-ova ka HPMN u skoro pa realnom vremenu. Konkretno, u

roku od 4 sata. To vrijeme se, zbog napretka tehnologije, sve više smanjuje. Prednost je i činjenica da

se informacije o naplati šalju stream-om različitim od TAP (engl. Transfer Account Procedure)

podataka, jer to čini mogućim uporediti ih sa CDR-ovima u svrhu detekcije nekozistencija i provjere

integriteta. S druge strane, u interesu VPMN je da ovu thniku zamijeni nekom drugom, jer je osnovni

dobitnik u cijeloj priči HPMN. Također, primanje i CDR i TAP stream-a, zahtijeva investiciju u sisteme

procesiranja i čuvanja podataka. NRTRDE zahtijeva i dodatno procesiranje informacija iz tog razloga.

20

Konačno, za ovu fazu mora biti indicirano da, iako operator koristi sisteme za razmjenu podataka sa drugim

operatorom, u realnom vremenu, od momenta kad potpiše ugovor o roaming-u, s operaterm koji nema

implementiran taj sistem, on postaje ranjiv na sve već spomenute probleme. [3]

C. Faza detekcije

Faza detekcije prima sve informacije generisane u fazi prikupljanja podataka i mora odlučiti da li je ponašanje

aomalno ili ne. U ovoj fazi, takozvani Fraud Management System (FMS) obavlja krucijalnu ulogu. To su

automatski sistemi koji procesiraju obračunske informacije da bi našli patern prevare. Najjednostavnija metoda

koju primenjuju se oslanja na detekciji baziranoj na pravilima određivanja praga. Neki od njih omogućavaju

korištenje profila za različite grupe pretplatnika ili za individualne pretplatnike i primenjuju pravila posebno za

pretplatnike koji se razmatraju. Napredniji algoritmi FMS-a koriste učenje na principu neuralnih mreža i na taj

način uspevaju da detektuju promene u ponašanju pretplatnika, tj. negovog računa. Takođe, potrebno je istaći

da se koriste real-time načini praćenja saobraćaja kako bi detekcija prevare bila što efikasnija. [3]

D. Faza prismotre

Navodni incidenti prevare, koji su detektovani u prethodnoj fazi, moraju u fazi prismotre biti detaljnije

razmotreni pre nego se donese konačni zaključak o identifikaciji prave prevare. Ova faza se sprovodi od strane

dojela za prevare određene kompanije ili od strane neke druge kompanije koja je specijalizovana za

razotkrivanje i borbu brotiv prevara. Ova faza nailazi na poteškoće koje se javljaju zbog kašnjenja koje nastaje

zbog same istrage prevare. Naime, zbog ciljanja na primarnost ostalih faza, kompanije nisu predvidele dovoljno

efikasan plan akcije u ovim slučajevima. [3]

E. Faza odziva

Ako je u fazi prismotre potvrđeno da je prevara prisutna, potrebno je da se deluje u cilju prekidanja akcije

prevare. Na samom početku, najbitnije da se ukinu pozivi ili servisi koji su korišćeni ili se trenutno koriste u

akciji prevare i samim tim da se spreči dalji opstanak postojeće prevare. Dodatna opcija može biti upozoravanje

korisnika da prestane da koristi usluge čak i kad nije prisutna prevara.

Da bi se sprečila bilo kakvo korištenje usluga, prevarenom korisniku se savetuje da spreči generisnaje SMS

poruka, poziva kao i primanje poziva u romingu, dakle prekidanje svih vrsta usluga koje mu se mogu naplatiti i

ovo se uz određene okolnosti može izvesti real-time. [3]

21

6. PBX hakiranje

PBX (engl. Private Branch Exchange) odnosi se na telefonski sistem koji služi neku privatnu organizaciju na

način da obezbjeđuje komunikaciju između velikog broja telefonskih jedinica organizacije putem privatnih

telefonskih linija. [8]

Nešto proširena definicija PBX-a je da je to privatna telefonska mreža koja se koristi unutar kompanije i

preusmjerava pozive između pripadnika organizacije koristeći lokalne linije, sa malim udjelom i vanjskih

telefonskih linija. [9]

Uglavnom, PBX može biti posmatrana kao “kućna centrala”, kojom upravlja organizacija u čijem je vlasništvu,

a ne telefonska kompanija. Prednosti koje ovako kreiran sistem nudi su raznolike, npr. dozvoljava

zaposlenicima da komuniciraju jedni s drugima putem PBX-a iako nisu u prostorijama firme, omogućava

ostavljanje glasovnih poruka, omogućava udaljeni pristup telefonskoj mreži, preusmjeravanje poziva na

različite lokale, isl. [9]

6.1 Hakiranje telefona Hakiranje telefona predstavlja neovlaštenu, na prevaru poduzetu aktivnost putem telefonskog sistema koja

može potencijalno koštati kompanije značajne svote i novca, i resursa. Obično vlasnik PBX telefonskog

sistema nije svjestan što se događa, dok ne dobije ogroman telefonski račun, ili dok ne bude obavješten o

malicioznim radnjama koje potiču sa njegovog telefonskog sistema. Nažalost, odgovornost, i finansijska i

zakonska, ne leži na strani pružatelja usluga, nego upravo na strani vlasnika spomenutog PBX sistema. [10]

6.2 PBX Hakiranje Telefonski hakeri mogu infiltrirati ranjive PBX sisteme i napraviti internacionalne pozive, preslušati govornu

poštu, prisluškivati, preusmjeriti ili pratiti pozive. Žrtve hakiranih PBX sistema neznajući “dozvoljavaju”

hakerima da prodaju korištenje telefonskog sistema drugima i daju priliku hakerima da isti zloupotrijebe. [10]

PBX hakiranje započinje neovlaštenim pristupom hakera PBX telefonskom sistemu. Lakoća pristupa zavisi o

stepenu sigurnosti samog PBX sistema. Tako, sistemu se najčešće pristupa putem porta ostavljenog za

održavanje - maintenance port, glasovne pošte (u slučaju da joj se može pristupiti sa udaljene lokacije),

putem direktnog pristupa sistemu iznutra (DISA – Direct Inward System Access), te čak i primjenjujući osobine

socijalnog inženjeringa. [9]

Maintenance port, je port koji koriste PBX administratori za rekonfiguraciju opreme putem modema sa

udaljenih lokacija. U slučaju i najmanjeg propusta u konfigurisanju istog, ostavlja se prilika hakerima da

također ostvare pristup sa udaljene lokacije. Tako, kontrolišući ovaj port, hakeri mogu da promijene

konfiguraciju preusmjeravanja poziva, lozinke, dodaju ili izbrišu ekstenzije, ili pak ugase čitav PBX sistem.

Svaka od ovih akcija negativno se odražava na vlasnika sistema.

Nekim sistemima za govornu poštu može se također pristupiti sa udaljene lokacije i reprogramirati ih tako da

mogu praviti odlazne pozive. Haker im pristupa tražeći korisnike kod kojih je lozinka govorne pošte još uvijek

22

fabrička (default-na), ili one kod kojih je lozinka jednostavna za pogoditi, npr. 123456. Koriste reprogramiranu

opciju pravljenja odlaznih poziva, prosljeđujući ih na “fantomski” sandučić koji im daje ton za biranje. U tom

trenutku haker može slobodno koristiti liniju. Isti efekat se postiže mijenjajući broj, do tada zadužen za

govorne poruke, na broj koji haker želi.

DISA je osobina omogućuje udaljenim korisnicima pristup vanjskoj liniji putem PBX-a sa autorizacijskim

kodovima. To je vrlo korisna mogućnost za zaposlenike koji su na putu puno i koji često čine međugradske

pozive ili međunarodne konferencijske pozive nakon radnog vremena. Sticanjem pristupa ovoj osobini, hakeri

mogu pristupiti vanjskoj liniji i napraviti domaće i međunarodne pozive na račun poslovanja vlasnika PBX

telefonskog sistema.

Korištenje socijalnog inženjeringa se očituje u slučaju kad haker kontaktira broj unutar kompanije, tražeći da

ga se trasferira nazad ka operatoru, koji taj poziv kao internacionalni i omogućava dalji, za hakera povoljan,

razvoj situacije. [10]

6.3 Sigurnost PBX sistema U slučaju propusta u sigurnosti, te nakon što je haker već ostvario pristup PBX sistemu, sljedeća bitna stvar, je

primjetiti da je sistem hakiran što je moguće prije. To može učiniti jedino korisnik, jer samo on može znati koji

poziv su legitimni, a koji ne. Pružatelju usluga nemaju pristup ni dozvolu praćenja aktivnosti unutar PBX

sistema.

Stvari na koje treba obratiti pažnju i ne treba ih odbaciti su npr. lampice telefonskih linija koje su upaljene

iako niko ne koristi sistem, ili notifikacija od strane pružatelja usluga o sumnjivom, netipičnom korištenju

linija PBX-a. Najgori slučaj, normalno, je saznati o hakiranju tek prilikom prijema telefonskog računa, jer

odgovornost da se sistem osigura i spriječi od neovlaštenog korištenja leži na strani vlasnika PBX sistema, pa

tako on mora taj račun i da plati. Pružatelji usluga ne otpisuju ove račune i insistiraju na plaćanju iz razloga što

se ti, internacionalni, pozivi ne odvijaju samo preko njihove infrastrukture i mreže, nego oni moraju da plate

cijenu korištenja stranih mreža. To je trošak koji oni nisu željni prihvatiti.

S druge strane, najbolji način da do ovog ne dođe je da se sigurnost sistema osigura od početka. [9]

U nastavku će biti navedeni neki savjeti i smjernice koji mogu pomoći u zaštiti PBX sistema i sprečavanju

zloupotrebe istih:

Edukacija

1. Upoznati se s opasnostima telefonskog hakiranja i financijske odgovornosti ka svom pružatelju

usluga. Zapamtiti, vlasnik telefonskog sistema je odgovoran za neovlaštene upotrebe i vezane

troškove, ne pružatelj usluga.

2. Educirati osoblje o PBX sigurnosnim procedurama i važnosti implementacije istih.

3. Uspostaviti kontakt – protokol za korištenje sistema nakon radnog vremena, tako da se

odgovarajuće osoblje može biti obaviješten pravovremeno.

4. Procijeniti trenutne postavke sistema i onemogućiti bilo kakve opcije koje nisu u uporabi.

23

Lozinka

1. Ne koristiti fabrički zadane kodove i lozinke . Promijeniti default-ne postavke što prije, i ažurirati

ih što češće moguće.

2. Odabrati složene, slučajne lozinke duge od najmanje šest do osam cifi. Tako će ih haker teže

pogoditi.

3. Ne koristiti očite lozinke, kao što su adresa, datum rođenja , broj telefona , ili ponavljajuće ili

uzastopne brojeve, tj. 000000 , 123456 . Ne koristiti sekvencijalne, uzlazne ili silazne kombinacije

brojeva, ili dijelove telefonskog broja.

4. Sprovoditi povremeno mijenjanje lozinke i autorizacijskih kodova zposlenika.

5. Samo pouzdanim administratorima sistema odoriti pristup administratorskoj lozinci i svakako

promijeniti lozinke brzo nakon bilo kakve kadrovske promjene . Eliminirati oglašavanje ili

objavljivanje default-ne lozinke.

DISA

1. Ograničiti poznavanje DISA pristupnog broja i autorizacijskih kodova samo na zaposlenike koji

imaju stvarnu potrebu za tim.

2. Ako je moguće, osigurati da se prvih nekoliko znamenki pristupnog broja DISA-e se razlikuje

brojeva vezanih za telefonske linije.

Govorna pošta

1. Onemogućiti opciju preusmjerenja eksternih poziva za govornu poštu, ako to nije izuzetno

neophodno.

2. Ukloniti neaktivnie poštanske sandučiće.

3. Provjeravati redovno snimljenu poruku kako bi bili sigurni da je autentična.

4. Onemogućiti daljinsko obavještavanje, automatske odgovore, preusmjeravanja poziva i odlazne

pozive, ako se te opcije ne koriste dovoljno.

Pozivi sa specijalnim tarifama

1. Ograničiti set međunarodnih ili međugradskih destinacija na koje vaša tvrtka ne zahtijeva

pristup.

2. Što se tiče blokiranja međunarodnih poziva, važno je biti u dosluhu sa pružateljem usluga.

Održavanje i praćenje sistema

1. Upoznati se da obrascem ponašanja svojih zaposlenika, i redovno ga pratiti.

2. Potražiti sumljive aktivnosti i pozive nakon radnog vremena, uključujući i vikende i praznike, koji

se ne uklapaju u obrazac ponašanja.

Pristup prostorijama sa opremom

1. Čuvati PBX sistem na osiguranom mjestu, kojem samo ovlašteni korisnici imaju pristup.

2. Provjeravati idedentitet svakog tehničara koji ima ili zahtijeva pristup PBX opremi. [10]

24

7. Wangiri

Riječ wangiri u bukvalnom prevodu znači “jedno zvono i gotovo”. Riječ je preuzeta iz japanskog jezika, jer se

prva ovakva prevara desila u Japanu. [12] Wangiri, ili prevara propuštenog poziva, je telekomunikacijska

prevara bazirana na CLI spoofing-u, spamming-u, obmani i IRSF (engl. International Revenue Share Fraud) i u

većini slučajeva, mete su krajnji korisnici mobilne mreže neke zemlje i/ili ciljani pretplatnici specifičnog,

ciljanog mobilnog operatera. [11]

Slika 9 Wangiri prevara

7.1 Wangiri prevara

Izvršitelji prevare, putem mašine, pozivaju mobilne korisnike neke zemlje ili operatora. Njihov cilj je generisati

pozive hiljadama/milionima korisnika (u najekstremnijim slučajevima – i do 300 000 korisnika po danu),

pozivajući ih, te prekidajući poziv nakon jednog zvonjenja. Isti efekat se postiže generišući i šaljući SMS

poruke umjesto poziva.

Prevarant koristi isti broj za sve pozive, najčešće otet (hijacked) broj ili broj koji spada u grupu visoko

tarifiranih brojeva.

Cilj prevare je postignut u trenutku kad kontaktirani mobilni korisnik primjeti propušten poziv ili poruku, te

odluči da nazove taj broj nazad. Prilikom tog poziva korisnik će najčešće dobiti automatizovani odgovor o

osvojenoj nagradnoj igri ili nečemu sličnome, bilo čemu što će ga što duže zadržati na liniji. Prevareni korisnik

nije svjestan da je pozvao ekstremno skup broj koji će se, po njega nepovoljno, odraziti na računu. To će bez

25

sumnje dovesti do osporavanja fakture sa korisnikovim operaterom. Takvi sporovi mogu tog operatera

dovesti i pred sud, u slučaju da su se radi o internacionalnim pozivima.

Svaki dio ovog scenarija je problematičan. Samo slanje tolikog broja poruka i poziva, u kratkom vremenskom

periodu, iskorištava ogroman procenat raspoloživog kapaciteta. Tako da i u slučaju da samo mali broj

korisnika odluči nazvati nazad, izvršitelj prevare je već dovoljno oštetio ciljanog operatera/zemlju.

Prevarant za inicijalni poziv koristi može da koristi različite pružatelje usluga (npr. 10000 pokušaja putem

pružatelja usluga A, 15000 putem B, i 5000 putem C). To mu osigurava da će prouzrokovati štetu čak i ako

neki od pružatelja usluga na vrijeme registruju prevaru. Generalno, prilikom generisanja tih poziva, prevarant

nema značajnih troškova kako u principu ne dolazi do uspostave poziva, tj. nema se šta naplatiti jer se poziv

prekida prije nego korisnik stigne da odgovori na njega.

7.2 Pristupi za detekciju i izbjegavanje Wangiri prevare

Kako detektovati prevaru:

Monitoring-om prometa – da bi se mogla otkriti velika kretanja telekomunikacijskog saobraćaja koji

potiče sa sumljivih brojeva koje odlikuje veoma nizak procenat uspješno odgovorenih poziva (ASR -

Answer Seizure Ratio), ili veliki broj poziva, a mala srednja vrijednost trajanja poziva (ACD – Average

Call Duration).

Traženjem povratnih poziva koji potiču iz mreže ciljanog operatera a završavaju na sumljivim

brojevima.

Kako izbjeći prevaru:

Zatvorenim praćenjem prometa

Pravovremenim kontaktiranjem korisnika koji je potencijalno prevaren

Blokiranjem lažnih brojeva u mobilnim mrežama, tako da je drugi dio scenarija prevare onemogućen

[11]

26

Zaključak

Veličina telekomunikacijskog tržišta je jedna od razloga za sve veću pojavu prevara. Ovom doprinosi sve veći

broj poslovnih transakcija koje se obavljaju preko različitih distribucijskih mreža (npr. IP mreže, LAN, VPN,

bežične itd.). Pretplatnicima se pružaju različite pristupne tehnologije (ADSL pristup, kablovski, bežični,

satelitski itd.) Sumarno, dolazi do konvergencije mreža i stvaranje NGN mreža (engl. Next Generation

Network). Od NGN-a mreža se zahtjeva poboljšanje kvaliteta usluga na IP baziranom prenosu. Sve navedeno

povlači za sobom novi način billing-a i potrebu za evolucijom sistema za detekciju telekomunikacijskih

prevara.

Ovaj rad je imao za cilj da opiše osnovne vrste prevara i veličinu štete koje te prevare uzrokuju telekom

operaterima. Istaknuta je važnost borbe operatera u suzbijanju prevara i data su neka od mogućih rješenja za

detekciju i prevenciju prevara. Neki od tih rješenja su osnovna uputstva za konfiguraciju mreže ili uputstva

kako bi se trebali ponašati korisnisi ili zaposlenici operatora. Također, postoje i kompletni gotovi sistemi za

detekciju i prevenciju prevara.

Upoređujući prihode operatora sa ukupnim gubicima koje izazivaju prevare, može se zaključiti da se

operatorima isplati ulaganje u opremu za detekciju i prevenciju prevara, jer u nekim slučajevima gubici od

prevara iznose i čak do 5% ukupnih prihoda.

27

Literatura [1] Eugenio Rosas and Cesar Analide; Telecommunications Fraud: Problem Analysis an Agent-based KDD

Perspective; Department of Informatics, University of Minho, Braga, Portugal

[2] Stephen Brown; Telecommunication Fraud Management; Januar 2005.

[3] Gabriel Macia-Fernandez; Roaming Fraud: assault and defense strategies; University of Granada, Spain;

Mart 2008.

[4] SUBEX White paper; “Bypass Fraud – Are You Getting It Right” http://www.subex.com/pdf/bypass-

fraud.pdf

[5] “Telecom Dealer Fraud” http://www.cxbsolutions.com/html/dealer_fraud.html

[6] “SIM Cloning Detector” http://www.cxbsolutions.com/html/sim_card_cloning.html

[7] “Phone Cloning Technology” http://www.slideshare.net/jagjitsingh2010/cloning-4

[8] http://en.wikipedia.org/wiki/Private_branch_exchange#Private_branch_exchange

[9] http://www.makeitsecure.org/en/pbx-security.html

[10] TDS - PBX Fraud Information http://www.tdsbusiness.com/resources/additional-resources-beware-of-

phone-system-fraud.pdf

[11] i3 Forum Proprietary Document - Fraud classification and recommendations on dispute handling:

Release 2.0, May 2013.

[12] http://en.wikipedia.org/wiki/Wangiri