M h n w io 1>κίνΐΗ£ΐίΐ;Τΐκο Tiepioaifio

ft f f O t M t t N*---------- ©*S---------- ·

6 Κ Λ Ι Λ 6 Τ λ Ι Me ΤΗΝ Π Ρ Ο Ν Ο Ι λ T O Y C 6 K. Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Μ Τ Ο Υ M Y T I \ H N H C

κ ο γ ι χ κ ω β ο γ

IA.PYTHC: 0 MYTI \ HNHC IXKCDROC ( t ) 1 3 3 3

Λ, Ι6ΥΘΥΝΤΗΟ: λΡΧΙΜ. IXKiDKOC C. Κλ Ρ λ ΜΟΥ^ ΗΟI6 POKHPY1

e T O C O C T ' 0 6 Π Τ 6 Μ Β Ρ Ι 0 0 · 2 0 1 1 · Α Ρ Ι Θ . 9

R ? K Z e \ 0 K K K \ H M \ K C λ θ Η Ν ω Ν

m m 4 Μ Μ »

ΓΡΑΦΕΙΑ: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣΤΗΛ.: 22510 28514 καί 40892,

FAX: 22510 40893 e-mail: immit@otenet.gr,

web: www.immyt.gr

Ιδιοκτήτης:Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

Εκδότης:Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

Διευθυντής Συντάξεως:ΑΡΧΙΜ. ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ

Μ ητροπόλεως 1, Μ υτιλήνη Τ.Κ. 81 100

Τηλ. 22510 45038

Συνεργάτης του περιοδικού:ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ π. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΥΛ ΜΕΣ

Κω δικός Εντύπου: 2595

Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Ε Σ

Ετήσια Εσωτερικού 10€Ετήσια Αμερικής 15$'Άλλων Χωρών Έξωτερ. άνάλογος Γ ιά Νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου έτησία συνδρομή 25€

Θ ερμώ ς παρακαλοΟμε νά μ ά ς γνω ρ ίζετε έγκα ίρ ω ς τή νέα

σας δ ιεύθυνση , ά να φ έρ οντα ς κ α ί τή ν παλαιά, γ ιά νά μ ή ν έτασ τρ έφ ο υ ν άνεπ ίδοτα τά τεύχη.

Γ ραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΑ»570 21 Άσπροβάλτα, Θεσ/νίκη

Τηλ.: 23970 23313, FAX: 23970 21754

Π Ε ΡΙΕ ΧΟ Μ Ε Ν Α

Άπό τόν ΣυναξαριστήΉ Παγκόσμιος Ύψωσις τοΰ Τιμίου καί Ζωο -ποιοΰ Σταυροΰ ......................................... 169

Τοΰ Σωτηρίου Μπαλατσούκα Οικολογική κρίση καί ή αντιμετώπισή της171

Τοΰ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Άγ.Βλασίου κ. Ιεροθέου

Ό άνθρωπος καί ή πτώση τ ο υ ................178Τοΰ Φώτη Κόντογλου

Οι άπλές χαρές τοΰ καλοκαιριοΰ........... 184Τοΰ Παντελή Πάσχου

Ή φωνή τής ερήμου.................................. 188Τοΰ Κωνσταντίνου Χολέβα

Ό Ιωάννης Καποδίστριας τής Ελλάδος καίτής Ε υρώ πης..............................................190

Εις μνημόσυνον αιώνιον Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσώνκυρός Διονύσιος Μ παϊρακτάρης..............193Ευαγγελία Μίληση .................................. 193

Χρονικά Ίερας Μητροπόλεως ................194

sL· & & & & & & & & & iL· sEi sL· sL· sL· £L· sL· iL·w w w- W W- ?E tE f i l l " *E "

1 Φ W t H M t t N 1Jtt -if* -if* Aft Afv -Jfc At¥ At± -if» u ft -if* Afv -if* Aft Aft Aft; Af* Aft Aft At*· Af* Afv

Δ Ι Α Β Α Ζ Ο Ν Τ Α Σ ΤΟ Ν Ε Ο Σ Υ Ν Α Ξ Α Ρ Ι Σ Τ Η

H ΠχΓΚοοΜίοο Υ ψ ω οιο χ ο γ Τ ίμιου και Ζ ω ο π ο ιο γ Ο χαγρογ

Όταν τό 312 ό Μέγας

| Κωνσταντίνος έξε- στράτευσε έναν

τίον του τυράννου της Ρώμης Μαξεντίου, τήν παραμονή της όριστικης μάχης είδε νά σελαγίζη στόν ουρανό, σχηματι­σμένο άπό άπλετο φως ηλιακών άκτίνων, τό σημείο του Σταυρου μέ τήν έπιγραφή «έν τούτω νίκα» (βλ. 21 Μαΐου). 'Ύστερα άπό τήν θαυμαστή αυτή έπι- φάνεια κατεκόσμησε τά πολεμικά του λάβαρα μέ τό τρόπαιο του Σταυρου, καί θέτοντας αυτά έπί κεφαλης τών στρατευμάτων του κέρδισε πε­ρίλαμπρη νίκη, η όποία τόν κατέ­στησε κύριο όλοκλήρου του

ρωμαϊκού κόσμου καί του έπέτρεψε νά έξασφαλίση τόν θρίαμβο του

χριστιανισμοί.Άπό τότε ό ευσεβής βα­

σιλεύς έτρεφε τόν πόθο νά βρη τό τίμιο ξύλο. Ή ευκαιρία του δόθηκε κατά τήν διάρκεια της Λ ' Οίκουμενικης Συ­νόδου (325), όταν πλη- ροφορήθηκε άπό τόν έπίσκοπο Αίλίας (Ιερο­σολύμων) Μακάριο πε­ρί της αγίας Πόλεως.

Στό είκοστό λοιπόν έτος της βασιλείας τους (326)

έστειλε τήν μητέρα του αγία Ελένη στούς Αγίους

Τόπους, μέ σκοπό νά τούς κα- θαρίση άπό τά είδωλα καί νά άνεύρη τόν τίμιο Σταυρό καί τούς τόπους του πάθους του Κυρίου, πού

* Ήμέρα νηστείας, άκόμα καί άν τύχη Κυριακή. Στήν περίπτωσι αυτή γίνεται μόνον κατάλυ- σις οίνου καί ελαίου, όπως καί όταν τύχη Σάββατο.

— 169 ♦ O Π Ο ΙΜ Η Ν

είχαν καλυφθη άπό τόν αυτοκρά- τορα της Ρώμης Άδριανό Αιλιο (117-138).

Ώ ς άντίποινα σέ έξέγερσι τών Ιουδαίων (132-135) ό Άδριανός είχε άνασκάψει ολη τήν αγία Πόλι καί είχε καταχώσει κάτω άπό τίς έπιχω- ματώσεις τά ιερά της, ώστε νά έξα- φανισθη κάθε μνήμη της ’ιουδαϊκής καί χριστιανικής θρησκείας. Στήν νέα πόλι πού άνίδρυσε, τήν Αίλία Καπιτωλίνα, δέσποζε η είδωλολα- τρία μέ κύριους ναούς της τό Καπι­τώλιο, στήν θέσι του ναου του Σολομώντος, καί τόν ναό της Αφρο­δίτης, στήν θέσι του Γολγοθά καί του Παναγίου Τάφου.

Μέ όδηγό τίς πληροφορίες της τοπικής παραδόσεως, οι έργάτες του Μεγάλου Κωνσταντίνου κατεδάφι­σαν τό μυσαρό είδωλείο της Αφροδί­της, έσκαψαν τό έδαφος σέ μεγάλο βάθος καί πέταξαν μακριά άπό τήν πόλι ολα τά χώματα καί τά υλικά, ώς μολυσμένα άπό τίς δαιμονικές θυσίες. Τότε άποκαλύφθηκε ό Γολ­γοθάς καί τό σπήλαιο του Παναγίου Τάφου. Λίγο πιό πέρα βρέθηκαν κα­ταχωμένοι οι τρείς σταυροί, τά τρία καρφιά, πού είχαν χρησιμοποιηθη γιά νά προσηλώσουν έπάνω στόν Σταυρό οι Ιουδαίοι τό ζωοποιό σώμα του Κυρίου, καί η ξύλινη πινακίδα μέ τήν έπιγραφή.

Γιά νά διακρίνη ποιός άπό τούς τρείς σταυρούς ήταν του Σωτηρος, ό σοφώτατος Μακάριος μέ θερμή προσευχή άκούμπησε κάθε ένα χω­ριστά έπάνω σέ βαριά άσθενη γυ­

ναίκα. Ό Σταυρός του Κυρίου άμέ- σως θαυματούργησε χαρίζοντας στήν άσθενη τήν υγεία της.

Ευθύς ό έπίσκοπος, ή βασίλισσα καί ολοι οι άρχοντες της συνοδίας της τόν προσκύνησαν μέ πολλή ευλάβεια καί τόν άσπάσθηκαν. Επειδή δέν ήταν εύκολο νά τόν άσπασθουν ολοι οι χριστιανοί, ζήτη­σαν τούλάχιστον νά δουν άπό μα­κριά τό όργανο της άπολυτρώσεώς μας. Ό μακαριώτατος έπίσκοπος άνέβηκε έπάνω στόν άμβωνα καί υψώνοντας τόν Σταυρό μέ τά δύο του χέρια τόν έδειξε στόν λαό του Θεου, πού έκραύγαζε τό «Κύριε, έλέησον».

Άπό τότε οι θείοι Πατέρες έθέ- σπισαν νά έορτάζεται κάθε χρόνο ή

'Ύψωσις του Τιμίου Σταυρου άπό ολες τίς Εκκλησίες, όχι μόνον είς άνάμνησιν του γεγονότος, άλλά καί γιά νά δειχθη οτι τό σύμβολο αυτό της κατάρας έγινε τό καύχημα καί τό άγαλλίαμά μας.

Σήμερα μέ τήν έπανάληψι της πράξεως αυτης του έπισκόπου Μ α- καρίου-υψώνοντας δηλαδή τόν Σταυρό πρός τά τέσσερα σημεία του όρίζοντος καί ψάλλοντας τό «Κύριε, έλέησον» - όμολογουμε οτι άνεβαί- νοντας ό Χριστός στό Σταυρό ήθελε νά άποκαταλλάξη τά πάντα είς Αυτόν, νά ένώση τά πέρατα της γης, τό πλάτος καί μηκος καί βάθος καί ύψος έν τώ σώματί του, ώστε νά έχουμε δι’ Αυτου τήν προσαγωγή πρός τόν πατέρα (πρβλ. Κολ. 1,20, Έφ. 3, 18).

•---- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν 170 t\SSat—

Οικολογική κρίση καί η αντιμετώπισή της

Οικολογική κρίση καί συνέπειές της

Είναι γεγονός οτι η καλή οικολογική κατάσταση εχει σάν βάση τήν καλή συνεργασία καί αρμονική σχέση τοΰ άνθρώπου μέ τό φυσικό κό­σμο καί μέ τό περ ιβάλλον του. Δέ στη­ρίζεται στήν άνταγωνιστι- κή τάση τοΰ ά ν θ ρ ώ π ο υ , οΰτε στήν έχ- θρική τάση πρός τόν πλησίον καί τό γύρω του κόσμο, πράγματα τά οποία προβάλλουν τή μεταπτωτική κατάσταση τοΰ άνθρώπου καί τήν προώθησή της.

Κατά τή χριστιανική διδασκαλία, οπως άναφέραμε καί σέ προηγούμε­να κεφάλαια, η εΙρήνη καί η αρμονία άποτελοΰν τά βασικά χαρακτηριστι­κά της πρώτης καταστάσεως τοΰ κό­σμου, άλλά καί της τελευταίας πρός τήν οποία κατευθύνεται μέ τήν έν Χριστώ σωτηρία. Ένώ ο άνθρωπος το- ποθετήθηκε στόν Παράδεισο, στόν

οποίο ολα ήταν καλά καί αρμονικά, «καί οίδεν ο Θεός τά πάντα, οσα έποί- ησε, καί Ιδού καλά λίαν»1, δυστυχώς δέν τόν είδε ώς δωρεά καί εύλογία, άλλά ώς άντικείμενο έκμεταλλεύσε-

ως καί κατα- δυναστεύσε- ως γιά νά ικα­νοποιήσει τά πάθη καί τίς έ π ι θυ μ ί ε ς του. Α ποτέ­λεσμα αύτης της έκμεταλ- λεύσεως ήταν νά διαταραχ- θοΰν οι σχέ­σεις άνθρώ­που - φύσεως καί νά δημι- ουργηθεΤ τό

οικολογικό πρόβλημα, τό οποίο έξε- λίχθηκε σέ κρίση καί καταδυναστεύει τήν έποχή μας ώς μάστιγα τοΰ αΙώνα μας.

Ή οικολογική κρίση, οπως παρα­τηρεί κανείς μέσα στούς βίους των Αγίων καί σύμφωνα μέ τήν πατερική διδασκαλία, βασίζεται στήν άλλο- τρίωση καί στήν άποξένωση τοΰ άνθρώπου άπό τόν Δημιουργό Θεό «τοΰτό έστιν τό κακόν, ή τοΰ Θεοΰ άλλοτρίωσις»2. Έ τσι ο άνθρωπος στερείται τήν έλπίδα της παρουσίας

Σωτηρίου Μπαλατσούκα Δρ. Θ. Άν. Καθηγητοΰ

1. Γεν. 1. 31.

— 171 φ- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

τοΰ Θεοΰ στή δημιουργία του, μέ άπο- τέλεσμα νά άπελπίζεται καί νά άπαι- σιοδοξεΐ γιά τό δικό του μέλλον.

Επακόλουθο αύτης της άλλο- τρίωσης είναι νά οδηγεΐται ο άνθρω­πος σέ άντιπαλότητα μέ τή φύση. Ό σύνδεσμος καί ή σχέση μέ τή φύση κλονίζονται κι ετσι μεταξύ τους υπάρ­χει αΰξηση της δυσαρμονίας μέ άπο- τέλεσμα νά έντείνεται ή οικολογική κρίση3. Καί καθώς ο άνθρωπος ερχε- ται σέ έχθρική σχέση μέ τόν φυσικό κόσμο, ερχεται καί πρός τόν ίδιο του τόν εαυτό. ’Άνθρωπος καί κτίση είναι δημιουργήματα τοΰ Θεοΰ καί υπό- κεινται στό Θεό. Ένώ, βέβαια, ο άνθρωπος εχει τήν έλευθερία καί τή δυνατότητα πού δίδεται άπό τό πνεΰμα της θείας Χάριτος, νά προ­σεγγίσει τό Θεό καί νά τελειοποιηθεί. 'Η κτίση στερείται τήν έλευθερία καί περιμένει νά σωθεί άπό τόν άνθρωπο. Δυστυχώς, ομως, ο άνθρωπος άλλο- τριωμένος άπό τόν Δημιουργό καί ζών- τας μετά τήν πτώση στήν αμαρτία, κα- ταχράστηκε τή φύση, διότι λησμόνη­σε τό σκοπό της υπάρξεώς του, πού ήταν νά σωθεί ο ίδιος καί μαζί του νά σωθεί καί ή φύση.

Σήμερα, σχεδόν ολοι συμφωνοΰν

οτι ή οικολογική κρίση είναι πρωτίστως πνευματική καί ηθική κρίση4. Ή φυ­σική καταστροφή καί μόλυνση είναι συνέπεια της έσωτερικης μολύνσεως καί πνευματικης άλλοιώσεως τοΰ άνθρώπου, τέλος της πνευματικης «ρυπάνσεώς»5 του. Ή οικολογική κρίση προκύπτει άπό τήν κρίση πού προκάλεσαν τά πάθη του, ο έγωϊσμός καί ή φιλαυτία, ο έγωκεντρισμός, ή πλεονεξία καί ή κενοδοξία, ή ήδονή καί ή χλιδή, ή άπληστία καί ή σπατάλη. Τά πάθη βοηθοΰν στήν έπιδείνωση τοΰ οίκολογικοΰ. Ό άνθρωπος λόγω των παθών, της άνασφάλειας, τοΰ άγχους καί της άκηδίας, φτάνει σέ παθολογι­κές, ψυχολογικές καί πνευματικές προβληματικές καταστάσεις. Εκβιά­ζει τή φύση καί κατόπιν ή φύση τόν έκδικεΐται καί τόν τιμωρεί.

Ή οίκολογική κρίση δέν είναι πρω­τογενές φαινόμενο, άλλά έκφράζει τήν κρίση της άνθρώπινης υπόστασης. Ό σκοτισμός τοΰ νοΰ πού εγινε μέ τήν πτώση είχε φοβερές οίκολογικές συ­νέπειες. Μέσα άπό τήν ψυχή τοΰ άνθρώπου άκτινοβολοΰσε ή Χάρη τοΰ Θεοΰ, μέ τήν πτώση ομως αύτή υποχώρησε, μέ άποτέλεσμα ολη ή κτί­ση νά πάσχει. Ό λη ή κτίση έπανα-

2. Μ. Βασιλείου. Ό τ ι ούκ εστιν αίτιος των κακών ο Θεός. PG 31.348Α.3. Βλ. σχετικά O tto Schafer - G uignier. Et dem ain la terre ... G eneve 1990, σ. 11-19,

οπου γίνεται μιά άναφορά στή μή αρμονική σχέση άνθρώπου φύσεως καί στίς συνέπει­ες της σέ παγκόσμιο έπίπεδο. Βλ. έπίσης σχετικά Γ Μ αντζαρίδη - Β. Γιούλτση - 1. Πέ­τρου - Ν. Τζουμάκα, Θ έματα Χριστιανικης Ή θικης Γ ' Λυκείου. ΟΕΔΒ. Άθήνα 1994, σ. 90-91 καί Σ. Μ παλατσούκα. «Ά ναφορά στήν οίκολογική κρίση», στό Εκκλησία 13 (1993): 496-497.

4. Βλ. σχετικά π. Θ. Ζήση. ’Ο ρθοδοξία καί Ο’ικολογία, εκδ. «Β ρυένιος», Θεσσαλονί­κη 1994, σ. 11-12 καί Γ Μ αντζαρίδη. Ή εμπειρική θεολογία στήν Ο’ικολογία καί τήν Πο­λιτική, έκδ. Π. Πουρναρα, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 94 κ.ε.

5. Βλ. σχετικά Εύθυμίου Στύλιου. Ε π ισ κόπου Άχελώου, Ά νθρω πος καί Φυσικό Πε­ριβάλλον, έκδ. Άποστολικης Διακονίας. Ά θήνα 1987, σ. 35 κ.ε.

•---- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν 172 t\SSat—

στάτησε, εγινε αγρια, γιατί διασπά­στηκε ή έπικοινωνία Θεοΰ καί άνθρώ­που.

Ή εΙκόνα τοΰ φυσικοΰ κόσμου καταγράφει καί τήν εΙκόνα τοΰ άνθρώ­που, γιατί ο κόσμος είναι ή εύρύτερη εΙκόνα τοΰ άνθρώπου. Είναι τό ίδιο του τό σώμα, ή σάρκα πού εχει άνάγ- κη της Ιδιαίτερης έπιμέλειας καί άγά- πης «ούδείς ποτέ τήν εαυτοΰ σάρκα έμίσησεν, άλλ’ έκτρέφει καί θάλπει

' Λ Τ-1 9 9 / C ? /αύτήν»6. 1ι αύτό ή άντιμετώπιση της οίκολογικης κρίσεως δέν μπορεΐ καί δέν πρέπει νά περιορίζεται μόνο σέ ορισμένες περιοχές, άλλά άποτελεΐ έπιτακτική άνάγκη γιά γενικότερη ένεργοποίηση πρός ολες τίς κατευ­θύνσεις, γιατί εχει οίκουμενικό χαρα­κτήρα καί διαστάσεις καί συνδέεται τόσο μέ τό παρελθόν οσο καί μέ τό παρόν καί τό μέλλον. Προέχει, ομως, ή συνειδητοποίηση της καταστάσεως αύτης, ή οποία έγγίζει ολους τούς το­μείς της Επιστήμης, της Πολιτικης, της Βιομηχανίας, της Οίκονομίας, της Δικαιοσύνης, της Ήθικης καί είδικότερα της έσωτερικης κρίσεως τοΰ άνθρώπου. Γι’ αύτόν άκριβώς τόν λόγο, μέ τή μελέτη καί τήν ερευνα τοΰ θέματος αύτοΰ άσχολήθηκαν καί άσχολοΰνταιέπιστήμονες ά π ’ ολους τούς χώρους της έπιστήμης, οπως πο­λιτικοί, οίκονομολόγοι, φυσικοί, νομι­κοί, ιστορικοί, κοινωνιολόγοι, θεολό­γοι, καί αλλοι άπό αλλες παρεμφερείς η μή είδικότητες.

Τό πρόβλημα της άλλοιώσεως τοΰ

περιβάλλοντος πάντα υπηρχε ως ενα σημείο. Οίκολογικές καταστροφές πάντα συνέβαιναν στή γη, άλλά σέ πε­ριορισμένη κλίμακα. Έχουμε έκδή- λωση διαφόρων φυσικών φαινομέ­νων, καταιγίδων, πλημμύρων, ξηρα­σιών, τά οποία προκάλεσαν καινούρ­γιες οίκολογικές Ισορροπίες.

Ό άνθρωπος, θέλοντας νά προ­σαρμόσει τίς άνάγκες του στό περι­βάλλον, έπενέβαινε σ’ αύτό καί τό διαφοροποιοΰσε. Στούς σύγχρονους, ομως, καιρούς μέ τή Βιομηχανική Επανάσταση καί τήν έξέλιξη της Έπιστήμης καί της Τεχνολογίας, ή οίκολογική κρίση παίρνει τραγικές δια­στάσεις. Τήν τραγικότητα της κατά­στασης κάνουν εκδηλη άρχικώς καί τά παρακάτω ένδεικτικά στοιχεία της οίκολογικης κρίσεως, τά οποία πρέπει ν ’ άναφερθοΰν, γιατί καί αύτά άπο- τελοΰν άπόρροια της πνευματικης διαβρώσεως τοΰ άνθρώπου.

Εξάντληση πηγών ένέργειας ορυ- κτοΰ πλούτου καί συσσώρευση άπορ- ριμμάτων. Οι γαιάνθρακες καί τό πε­τρέλαιο έξαντλοΰνται καί μάλιστα αύτό τό τελευταίο, στό οποίο στηρί­ζεται κατά μεγάλο μέρος ο σύγχρονος πολιτισμός. Σήμερα οι πλούσιες χώρες μέ τό 20% τοΰ παγκόσμιου πληθυ- σμοΰ χρησιμοποιοΰν τό 80% τών φυ­σικών πόρων, μέ άποτέλεσμα τά πλούσια κράτη νά ζοΰν σέ βάρος τών φτωχών χωρών7. Τά άποθέματα με­τάλλων σπαταλώνται άλόγιστα καί με­τατρέπονται σέ διάφορες μορφές

6. Έ φ. 5, 29.7. Βλ. σχετικά Άθ. Κανελλόπουλου. «Τό Ο’ικολογικό πρόβλημα ώς καθολική κρίση τοΰ

πολιτισμού», Ε’ισήγηση στό συνέδριο «Ο ρθοδοξία καί περιβάλλον», Καβάλα 1994, σ. 31 κ.ε.

— 173 φ- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

Απορριμμάτων, πλαστικών, Αλουμι­νίων, μετατρέποντας ετσι τό γύρω χώρο, Αλλά καί σέ μεγαλύτερη Ακτί­να τόν πλανήτη μας σ’ εναν Απέραντο σκουπιδότοπο.

Τό φαινόμενο τοΰ «θερμοκηπί­ου» τό οποίο δημιουργεΐται Απ’ τήν παρουσία διαφόρων Αερίων όπως με­θανίου (CH4), διοξειδίου τοΰ ανθρα- κα (CO2). Ή ραγδαία αύξηση τοΰ διο­ξειδίου τοΰ ανθρακα καθώς έπίσης καί οι πετρελαιοπηγές τοΰ Κουβέιτ κατά τή διάρκεια τοΰ πολέμου στόν «κόλ­πο», πού έπιβάρυναν ιδιαίτερα τίς ολικές συνέπειες τοΰ φαινομένου τοΰ «θερμοκηπίου» σέ ολόκληρο τόν πλανήτη, συμβάλλουν σέ μέγιστο βαθμό στήν υπερθέρμανσή του, μέ Αποτέλεσμα νά καταστρέφεται τό ευεργετικό γιά τή γη στρώμα τοΰ οζον- τος. Τά «νέφη» καί οι «οξινες βρο­χές» συνθέτουν τήν εΙκόνα της δρα­ματικής Αέριας Απειλης πού δηλητη­ριάζει κάθε μορφή ζωης καί είδικότερα τή ζωή καί τήν υγεία τοΰ Ανθρώπου. Παράλληλα υπάρχει καί ή λεγόμενη «ηχορρύπανση» πού στά μεγάλα Αστικά κέντρα δέν είναι απλώς έκνευ- ριστική, Αλλά καταντα Αφόρητη.

Ταυτόχρονα ή Ατμόσφαιρα, τό νερό, τό εδαφος, τό υπέδαφος, ή γη δέχονται συνέχεια τά δηλητηριώδη λύ­ματα τών έργοστασίων, τών πλοίων, τών κατοικήσιμων περιοχών, τά τοξι- κά, οργανικά καί βιομηχανικά Από­

βλητα , καθώς καί τά φυτοφάρμακα πού υπερκαταναλώνονται στή σύγ­χρονη κοινωνία. Καί αυτό συμβαίνει είδικά τά τελευταία χρόνια, αν λάβει κανείς υπόψη του δτι τό 1910 στήν πο­σότητα τών Απορριμμάτων σέ παγ­κόσμια κλίμακα, πού εφταναν στούς 250 εκατομμύρια τόνους (έκ τών οποίων μόνο τά 2/3 συλλέχθηκαν ως τώρα), προστέθηκαν αλλα 4 δισεκα­τομμύρια τόνοι μετάλλων καί Αγρο­τικών Ακαθάρτων πού θεωροΰνται ώς ακρως έπικίνδυνα γιά τήν υγεία τοΰ Ανθρώπου8. Επίσης ή υδάτινη έπι- βάρυνση, ή οποία έλαχιστοποιεΐ τά Αποθέματα ποσίμου νεροΰ, έπί παγ­κοσμίου έπιπέδου, Από τίς κατα­στροφές πού δημιουργοΰν οι Αποξη­ράνσεις υδροβιότοπων Αλλά καί οι Αλλοιώσεις πού προκαλοΰν οι κατα­σκευές τεραστίων φραγμάτων9.

Σ } </λ / / ν /δλα τά παραπάνω ερχεται νά προστεθεί καί ή Ανεπανόρθωτη δια­τάραξη τοΰ φυσικοΰ οίκοσυστήματος, πού έκδηλώνεται στήν έξαφάνιση τών φυσικών καί ζωικών είδών, δια- ταράσσοντας τίς βιολογικές καί πο­λιτιστικές Ισορροπίες. Μέσα στόν 20ό αί., έξαφανίστηκαν 132 είδη ζώων καί υπολογίζεται δτι αλλα 635 περί­που Αντιμετωπίζουν κίνδυνο έξαφά- νισης στά Αμέσως επόμενα χρόνια. Έτσι, τό 2000 προβλέπεται νά εχουν έξαφανιστεΐ αλλα 350 είδη10. Κάθε χρόνο σ’ δλο τόν κόσμο 2 εκατομμύ-

8. Βλ. σχετικά Μ. Καραγκούνη «Ο ι έπιπτώ σεις της ρύπανσης ύδάτων καί περιβάλ­λοντος στήν υγεία». Είσήγηση στό συνέδριο, « ’Ο ρθοδοξία καί περιβάλλον», Καβάλα σ. 71 κ.ε. καί Β. Ν ικολόπουλου, Οίκολογικά: πρίν φθάσουμε στό χείλος της Αβύσσου, Θεσ­σαλονίκη 1992.

9. Βλ. σχετικά Brown Lester R. Facimg W ater Scarcity. State of the W orld 1993. Earth- scan P ublication Lim ited. London 1993, σ. 22-32.

•---- O Π 0 ΙΜ Η Ν -# 174

ρια θαλασσοπούλια καί 100 χιλιάδες θηλαστικά σκοτώνονται άπό τά σκου­πίδια πού πετιοΰνται στή θάλασσα11. Παρθένα δάση ύλοτομοΰνται, καί­γονται καθημερινώς καί άποψιλώ- νονται άνελέητα η χρησιμοποιούνται γιά τήν άνέγερση πολεοδομικών συγ­κροτημάτων, μέ άποτέλεσμα ο ένάλιος πλούτος της γης ν ’ άποκερματίζεται καί ν’ άποδεκατίζεται μέ γοργούς ρυθ­μούς12. "Υπολογίζεται δτι μέσα στά τε­λευταία 40 χρόνια καταστράφηκαν τό 50% τών δασών τοΰ πλανήτη μας13.

Επίσης, ή κατασκευή διαφόρων συστημάτων μέ τή χρήση πυρηνικης ένέργειας καί ραδιενέργειας (γιά ειρη­νικούς σκοπούς, έπιστημονική ερευ- να - ιατρική κ.λπ.), άλλά κυρίως ή χρησιμοποίηση τών ένεργειών αύτών γιά στρατωτικούς έξοπλισμούς, εχει ηδη ρυπάνει τό γήϊνο χώρο. Ή συσ­σώρευση πυρηνικών δπλων καί ρα­διενεργών άποβλήτων στίς ονομαζό-

/ — r ν c-μενες πυρηνικές χώρες, ή αύξηση πυ­ρηνικών άντιδραστήρων14, άποτελοΰν τή μεγαλύτερη άπειλή γιά τήν άνθρω- πότητα καί δλη τή δημιουργία. Πρό­σφατο παράδειγμα ή ολέθρια συνέ­

πεια τοΰ Τσερνομπίλ τό 1986.Πέρα άπ ’ αύτά δέν ύπάρχει άμφι-

βολία δτι ή ραγδαία πληθυσμιακή εκρηξη έντείνει τή ζήτηση καί τή με­γαλύτερη άνάλωση πόρων καί ίδιαί-

/ c / ·> / r- r /τερα στίς ύπό άνάπτυξη εύρισκόμε- νες χώρες. Ό σο αύξάνεται ο πληθυ­σμός χρειάζονται περισσότερα τρό­φιμα, νερό, γη καί περισσότερες πρώτες ΰλες, ιδιαίτερα στίς μεγα- λουπόλεις, λόγω τοΰ φαινομένου της άστυφιλίας15. Παρατηροΰμε δτι κάθε 10 χρόνια εχουμε 1 δισεκατομμύριο αύξηση τοΰ πληθυσμοΰ, ένώ πρίν μερικές δεκαετίες ο ρυθμός αύξησης ήταν κατά πολύ βραδύτερος16. Σέ πολ­λές ά π ’ αύτές τίς ύπό άνάπτυξη πε­ριοχές οι ανθρωποι έπιδίδονται γιά νά έπιβιώσουν, στό κυνήγι καί στήν έξα- φάνιση αγριων είδών φυτών καί ζώων. Παράλληλα, γίνεται καί παράνομο έμπόριο αγριων είδών. Ή λαθροθηρία αγριων ζώων, πτηνών καί φυτών, θη­λαστικών καί ερπετών γιά γοΰνες, γιά ιατρικές ερευνες, χαυλιόδοντες, άκό- μα καί ώς συλλεκτικά άντικείμενα, άποτελοΰν μιά βασική αίτία γιά τήν έξαφάνιση κάθε ζωντανοΰ οργανι-

10. Βλ. σχετικά Σ. Τσιτσίγκου, « Ό άνθρωπος καί τό φυσικό περιβάλλον», στό Γρη- γόριος Παλαμας, τεΰχ. 747 (1993), σ. 209.

11. Πρακτικά συνεδρίου Κρήτης 1991, σ. 139 καί βλ. σχετικά Κ. Φυτιανοΰ - Σαμανί- δου, Ή ρύπανση τών θαλασσών. Θεσσαλονίκη 1988.

12. Βλ. σχετικά B row n Lester R., δπ. παρ. σ. 73-75.13. Βλ. σχετικά Γ. Στεργιάδη, «Φυσικό Περιβάλλον, Δάσος καί Οικολογική κρίση».

Εισήγηση στό συνέδριο, « ’Ο ρθοδοξία καί περιβάλλον», Καβάλα 1994, σ. 58 κ.ε.14. «Αύξηση πυρηνικών άντιδραστήρων άπό 115 περ ίπου σέ 428» . Βλ. σχετικά πε-

ρισ. Rene Coste et Jean - P ierre R ibaut, «Les n o u v eau x horizons de l’ ecologie», Paris 1993, σ. 52. Βλ. έπίσης περισ. Ζ. Ζερεφοΰ. Είγαγωγή στή φυσική της άτμόσφαιρας. Θεσ­σαλονίκη 1981.

15. Βλ. Πρίγκιπος Φ ιλίππου [Δούκα τοΰ Εδιμβούργου. Διεθνούς Προέδρου τοΰ Παγ­κοσμίου Ταμείου γιά τή Φύση (W W F)]. « Ό ρόλος της θρησκείας στήν διατήρηση της φύσεως». Πρακτικά Συνεδρίου Κρήτης, Νοέ. 1991. Οίκουμενικό Πατριαρχείο. Κων­σταντινούπολη σ. 7 κ.ε.

— 175 ·■ O Π Ο ΙΜ Η Ν

σμοΰ.Επιπρόσθετα, στά προηγούμενα

αίτια τά οποία εχουν πολιτικοοικονο­μικό, πολιτιστικό καί κοινωνικό χα­ρακτήρα, έπειδή κατά βάση τό πρό­βλημα είναι πνευματικό, οπως προ- αναφέρθηκε, είναι προφανές οτι τά βαθύτερα αίτια της οίκολογικης κρί­σεως είναι πνευματικά.

Ή πτώση δημιουργεί στόν άνθρω­πο έσωτερικό κενό καί άνασφάλεια μέ άποτέλεσμα ο άνθρωπος νά βλέπει τό φυσικό κόσμο μέ προκατάληψη καί ένδοιασμούς καί νά διακρίνει σ’ αύτό μιά πολεμική έναντίον του. Οι φόβοι του βλέπει νά άντικατοπτρίζονται στό φυσικό περιβάλλον. Σ ’ αύτό συ­νέβαλαν καί έπείσακτα στοιχεία πού είσχώρησαν στήν άνθρώπινη φύση μετά τήν πτώση, τά οποία σάν συνέ­πεια είχαν νά σκοτισθεΐ ή εΙκόνα τοΰ Θεοΰ στόν ανθρωπο καί νά χαθεί ή άρχική της λαμπρότητα17.

Ό άνθρωπος άλλά καί τό περι­βάλλον άλλοιώθηκαν όντολογικά καί ηθικά, στήν προσπάθειά του ο ίδιος νά πετύχει τήν αύτοκατάφασή του. Έτσι ο πεπτωκώς άνθρωπος μέ τήν άλλοι- ωμένη άνθρώπινη φύση καί τήν έγωϊ- στική θηριωδία του κατέστρεψε τή δυ­

νατότητα γιά εΙρηνική συμβίωση μέ τό φυσικό περιβάλλον του καί κατα­στρατήγησε τή θεϊκή έντολή «κατα- κυριεύσατε της γης» συμπεριφερό- μενος καί ένεργώντας μέ τρόπο λαν­θασμένο, καταδυναστευτικό καί σφε­τεριστικό.

Έκτός τούτου ή άποστασιοποίηση τοΰ άνθρώπου άπό τόν Θεό καί γενι­κότερα ή άλλοτρίωση τοΰ άνθρώπου18, οπως άρχικά εΙπώθηκε, άποτελεΐ εναν ά π ’ τούς παράγοντες έπιδείνωσης της κατάστασης, γιατί ο άνθρωπος είδε τά πράγματα ορθολογιστικά καί έκκοσμικευμένα. Έ τσι ο σύγχρονος άνθρωπος, τόσο στήν Άνατολή, οσο καί στήν Δύση, άντί της πίστεως στό Θεό, δημιουργεί τή «θρησκεία της οίκονομικης καί της υλικης άναπτύ- ξεως». Τή θέση της λατρείας τοΰ Θεοΰ άντικατέστησε ή λατρεία καί ή «παλίρροια» της ΰλης καί τοΰ χρή­ματος 19.

Ό άνθρωπος έθελοτυφλεΐ μπροστά στήν μεγάλη έπιθυμία οτι ο φυσικός κόσμος δόθηκε άπό τό Θεό μέ ίσα καί ίδια δικαιώματα σ’ ολους τούς άνθρώ- πους μέ άποτέλεσμα νά θέλει πάντα νά υπερέχει καί νά βλέπει ίδιοτελώς τόν γύρω του κόσμο. Ή έξουσιαστική

16. Βλ. σχετικά Ά. Βλυσίδη «Βιομηχανικά άπόβλητα καί Περιβάλλον», Ε’ισήγηση, στό συνέδριο, «Ο ρθοδοξία καί περιβάλλον». Καβάλα οπ.παρ. σ. 91 καί Rene Coste et Jean P ierre R ibaut. Les N ouveaux horizons d e l’ ecologie. Paris 1993. σ. 52, έδώ συγκεκρι­μένα άναφέρει οτι άπό τό 1972 (πρακτικά συνεδρίου Στοκχόλμης) εως τό 1992 (πρακτι­κά συνεδρίου Ρίου) παρατηρεΐτα ι πληθυσμιακή αΰξηση άπό 4 δισ. περ ίπου σέ 5,5 δισ.

17. Βλ. σχετικά Δ. Τσάμη, Ά νθρω πος καί περιβάλλον στή σκέψη τών Τριών 'Ιεραρχών. Θεσσαλονίκη 1977, σ. 7.

18. Βλ. σχετικά Ά. Κεσελόπουλου, Ά νθρω πος καί φυσικό περιβάλλον. Θεσσαλονίκη 1989, σ. 117-133. Ή ενότητα αύτή άναφέρεται στίς μορφές παράχρησης τοΰ κόσμου, στίς οποίες ο άνθρωπος εφτασε λόγω τοΰ έσωτερικοΰ του κενοΰ, πού τό προκάλεσε ή άπο­στασιοποίηση καί ή άπομάκρυνσή του άπό τόν Θεό.

•---- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν -# 176

έπέμβαση οχι μόνο πάνω στό περι­βάλλον, Αλλά καί στήν έλευθερία καί τήν προσωπικότητα τοΰ ίδιου τοΰ Ανθρώπου είναι συνέπεια της έπιθυ- μίας της έξουσίας καί της ίδιοτέλειας τοΰ Ανθρώπου. Οι δύο κόσμοι, τόσο ο κόσμος της Άνατολης, δσο καί ο κό­σμος της Δύσεως, βρίσκονται μεταξύ τους σέ συνεχή Ανταγωνισμό γιά τό ποιός θά έπικρατήσει. Χαρακτηρι­στικό γνώρισμα οι πολεμικοί έξοπλι- σμοί20.

Τέλος, ο Ανθρώπινος τρόπος ζωης εγινε καθαρά ωφελιμιστικός καί υλι­στικός. Ό ανθρωπος διψα γιά κέρδος, ανεση, καί υλική Απόλαυση, μέ Απο­τέλεσμα τήν Απειλή καί τόν Αφανισμό τών φυσικών πόρων ζωης Απ’ τήν υπε- ρεκμετάλλευση. Γενικότερα έπικρα- τεΐ ο ευδαιμονιστικός τρόπος ζωης, μέ τίς ποικίλες μορφές κινδύνου της οίκολογικης κρίσεως, τόν οποίον θά δοΰμε Αναλυτικώτερα στήν παρακά­τω ενότητα.

Σάν κατακλείδα θά μπορούσαμε ν’ Αναφέρουμε δτι αυτή ή τραγική κα­τάσταση είναι κατ’ ουσίαν Αποτέλε­σμα της διασπάσεως της κοινωνίας τοΰ Ανθρώπου μέ τόν Τριαδικό Θεό.

Ό ανθρωπος καταχράστηκε τίς προ­νομιακές του ικανότητες καί δυνάμεις καί οδηγήθηκε σέ βιασμό καί σέ «παρά φύσιν» καταστάσεις Απένατι στή φύση. Με τόν Ανθρωποκεντρισμό του Από προστάτης καί οίκονόμος της φύσεως κατέληξε σέ «στυγνό» δυ­νάστη της.

Ό μακαριστός Οίκουμενικός Πα­τριάρχης κ.κ. Δημήτριος ο Α ' σέ μή­νυμά του «Ή Ορθοδοξία καί τό Οίκολογικό Πρόβλημα» Αναφέρει τά εξης:

«Ή Ανταρσία, ή φιλαυτία καί ή Απληστία τοΰ Ανθρώπου διέλυσαν τήν Αρχέγονη σχέση τοΰ Άδάμ μέ τή φύση. Ή Αντίληψη της Εκκλησίας περί τοΰ ρόλου μας ώς ιερέων της φύ­σεως Αγνοήθηκε ή περιφρονήθηκε. Καί συμπεριφερόμεθα τώρα εναντι της δημιουργίας ληστρικά ώς στυγνοί έκμεταλλευτές. Κι ετσι καταφέραμε ν ’ Αφανίσουμε οχι μόνο μεμονωμένα είδη, Αλλά καί ολόκληρα οίκοσυστή­ματα. Ό κόσμος Αντιμετωπίζει τώρα τόν κίνδυνο της υλικης καταστροφης καί φθορας σέ σημείο πρωτοφανέ­ρωτο»21.

Ά πό τό βιβλίο « Ο ί Ά γιο ι κ α ί τό φυσ ικό περ ιβάλλον» , Θ εσσαλονίκη 2009.

19. Ό άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος έπεκτεινόμενος περισσότερο μας λέει, δτι ο ανθρω­πος εφθασε στό σημείο νά θεοποιήσει ολόκληρη τήν κτίση καί νά τήν λατρεύσει, Αφοΰ πρώτα τή γέμισε ρύπους καί τήν εφθειρε: «Π ασα ή κτίσις παρά τών Ανθρώπων θεοποι- ηθείσα καί προσκυνηθείσα κατερρυπώθη καί είς τελείαν κατήχθη φθοράν». Συμεών Ν. Θεολόγου, Λόγοι Η θικοί Α ' κεφ. 2, SC 122. σ. 194.

20. Βλ. σχετικά Άρχιμ. Μ ακαρίου Φιλοθέου, Άρχιμ. Άντων. Άβραμιώτη, Άρχιμ. Σε­ραφείμ Ρίβιου, Διακ. Κυρίλλου Μισιακούλη. «Τό οίκολογικό πρόβλημα μέσα Από τά π ο ­ρίσματα δύο ομάδων», στό Εκκλησία τ. Ο Α ' (1994) σ. 115.

21. Βλ. σχετικά, Πρακτικά συνεδρίου Κρήτης. δπ .παρ. σ. 13.

— 177 Φ- O Π Ο ΙΜ Η Ν

Γνωριμία μέ τήν πίστη μας

Ό άνθρωπος καί δ πΤώση ΤουΤ ο ν Σ εβ . Μ η τρο π ο λίτο υ Ν α υ π ά κ το υ

κ α ίΆ γ . Β λασίου κ . ΙΕ Ρ Ο Θ Ε Ο Υ

Τρίτη Κατήχηση

Υ στερα άπό τήν θεολογική άνάλυση της παραβολης τοΰ άσώ- του υΐοΰ, δηλαδή ύστερα άπό δσα είπαμε πού άναφέρονται στόν Θεό, είναι άνάγκη νά προχωρή­σουμε καί στήν άνθρωπολογική άνάλυση της παραβολης αύτης. Θά μας δείξη τήν άξία τοΰ άνθρώπου καί ποιά είναι ή άλη- θινή ζωή.

Ό πατέρας της παραβολης είχε δύο υΙούς. Αύτό προϋποθέτει γέννηση καί συγγένεια μεταξύ τους. Καί τά δύο παιδιά παρέμει­ναν στήν οίκία καί χαίρονταν τά άγαθά τοΰ πατέρα τους.

Ό Θεός λέγεται Πατήρ έν σχέ- σει μέ τόν Υΐό Του τόν μονογενη, άλλά καί πατήρ έν σχέσει μέ τόν ανθρωπο. Υπάρχει δμως τερά­στια διαφορά μεταξύ αύτών τών δύο. Ό Πατήρ γέννησε τόν Υΐό πρό πάντων τών αίώνων, ένώ δη­μιούργησε τόν ανθρωπο έν χρόνω. Καί ο ανθρωπος είναι παιδί τοΰ Θεοΰ, άλλά κατά Χάριν, ένώ τό Δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος είναι Υΐός κατά φύσιν.

Μποροΰμε νά χρησιμοποι­ήσουμε ενα παράδειγμα γιά νά γίνη αύτό κατανοητότερο. Κά­ποιος ζωγράφος κατασκευάζει ενα ζωγραφικό πίνακα, πού είναι πνευματική του δημιουργία, δικό του εργο, κατά κάποιο τρόπο παιδί του, γιατί έκφράζει τίς σκέ­ψεις του καί τά χαρίσματά του. Ταυτόχρονα δμως γεννα καί παι­διά. Έ τσι, τόν πίνακα τόν κατα­σκευάζει, ένώ τό παιδί τό γεννάει. Τό ίδιο, μέ τίς κατάλληλες άνα- λογίες, συμβαίνει καί μέ τόν Θεό Πατέρα έν σχέσει μέ τόν Λόγο καί τούς άνθρώπους.

Ό Θεός δημιούργησε δλο τόν κόσμο. Στήν άρχή δημιούργησε τούς άγγέλους, τόν λεγόμενο νοερό κόσμο, στήν συνέχεια δημι­ούργησε σέ πέντε ήμέρες δλον τόν αίσθητόν κόσμο, τήν κτίση, τά πετεινά, τά ψάρια, τά ζώα, τά φυτά κ.λπ. καί επειτα κατά τήν εκτη ήμέρα δημιούργησε τόν ανθρωπο, πού άποτελείται άπό νοερό καί αίσθητό, δηλαδή ψυχή καί σώμα. Ό πω ς λέγουν οΐ Πατέ­

Ο Π Ο ΙΜ Η Ν 178

ρες της Έκκλησίας, πρώτα δημι­ούργησε τά Βασίλεια, τά άνά- κτορα καί στήν συνέχεια δημιούργησε τόν Βασιλέα, τόν ανθρωπο. Ό άνθρωπος άπό τήν δημιουργία του κλήθηκε νά είναι βασιλεύς τοΰ κόσμου.

Στήν Αγία Γραφή λέγεται οτι ο ανθρωπος πλάστηκε άπό τόν Θεό κατ’ εΙκόνα καί καθ’ ομοίωσή Του. Τό κατ’ εΙκόνα άναφέρεται στό νοερό καί τό αυτεξούσιο, δη­λαδή στό οτι εχει νοΰ καί έλευθε-

/ / c\ ? c / ?/ρία, ένώ τό καθ ομοίωση οτι δημιουργήθηκε γιά νά γίνη κατά Χάριν ο,τι ο Θεός είναι κατά φύσιν, δηλαδή νά γίνη κατά Χάριν Θεός. Βέβαια, κατά τούς άγίους Πατέρας, τό κατ’ εΙκόνα άναφέ­ρεται στήν τριαδική φύση της

ψυχης. Ό πω ς ο Θεός είναι Νοΰς, Λόγος καί Πνεΰμα, ετσι καί ο ανθρωπος εχει νοΰ, πού είναι τό κέντρο της προσωπικότητος, λόγο, πού είναι ο εναρθρος καί προφορικός λόγος, πού διατυπώ­νεται μέ τήν λογική, καί πνεΰμα, πού είναι ο νοερός ερως τοΰ άνθρώπου, ή δύναμη πού εχει μέσα του γιά νά φθάση στήν θέωση.

Αύτό σημαίνει οτι τό άρχέτυπο της δημιουργίας του, θά λέγαμε τό πρωτότυπο της δημιουργίας τοΰ άνθρώπου, είναι ο Θεός καί Ιδιαιτέρως ο Λόγος τοΰ Θεοΰ, τό Δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Ό ανθρωπος δέν εγινε μόνος του, άλλά εχει πρωτότυπο. Ό πω ς εχουμε ενα φίλμ καί άπό

— 179 φ- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν ----·

αύτό τυπώνουμε πολλές φωτο­γραφίες, ετσι μποροΰμε νά ποΰμε καί γιά τόν ανθρωπο. Τό φίλμ αύτό είναι ο Χριστός καί οV C\ ~ ? ·) / ~ανθρωπος είναι κατ εικόνα τοΰ Λόγου, φωτογραφία τοΰ Λόγου. Γι’ αύτό πρέπει νά ομοιάζη μέ τό άρχικό του πρωτότυπο, πρέπει νά διατηρη τήν φωτογραφία του κα­θαρή, διότι διαφορετικά δέν άνταποκρίνεται στήν δημιουργία του, καί, αρα, χάνει καθ’ ολοκλη­ρίαν τήν άξία του.

Τό κατ’ είκόνα δείχνει τήν οντολογία του, δηλαδή τήν πραγ­ματικότητα της φύσεώς του, τό δέ καθ’ ομοίωση δείχνει ποΰ πρέπει νά πορεύεται καί ποιός είναι ο σκοπός του. Αύτό σημαίνει δτι ο ανθρωπος πάντα πρέπει νά εχη ύ π ’ οψη του τήν μεγάλη καί ύψηλή οίκογένεια, καθώς έπίσης δτι πρέπει νά άγωνίζεται νά άντα- ποκριθη σέ αύτήν τήν μεγάλη άποστολή. Ό σκοπός τοΰ άνθρώ- που δέν έξαντλείται στόν εαυτό του. Δηλαδή, δέν πρέπει νά άπο- βλέπη μόνον στό φαγητό, τό ποτό, τό ενδυμα καί τήν ψυχαγω­γία, άλλά πρέπει νά εχη ύψηλούς στόχους. Οΰτε βέβαια, στόχος τοΰ άνθρώπου είναι νά σπουδάζη, νά έργάζεται, νά παντρεύεται κ.λπ. Αύτά θά τά κάνη γιά νά οίκο- νομηται καί νά έξυπηρετηται στήν έδώ ζωή, άλλά τελικά ο βα­θύτερος σκοπός του είναι νά γίνη Θεός κατά Χάριν. Ό άγιος Γρηγό-

ριος ο Θεολόγος θά ορίση κατα­πληκτικά τόν σκοπό τοΰ άνθρώ­που. Ό ανθρωπος, λέγει, είναι «ζώον ένταΰθα οίκονομούμενον καί άλλαχοΰ μεθιστάμενον καί πέρας τοΰ μυστηρίου τη πρός Θεόν νεύσει θεούμενον». Ό ανθρωπος, δηλαδή, εχει ζωή καί οίκονομείται στόν βίο αύτό, άλλά πορεύεται πρός τήν αλλη ζωή. Αύτή ή πορεία άπό τήν βιολογική ζωή στήν πνευματική ζωή λέγεται μυστήριο. Καί, βέβαια, τό τέλος τοΰ μυστηρίου είναι νά γίνη μέ τήν Χάρη τοΰ Θεοΰ θεούμενος.

Στήν παραβολή πού μελετάμε φαίνεται δτι τά δύο παιδιά παρέ­μειναν στήν οίκία τοΰ Πατέρα τους. Αύτό, κατά τήν ερμηνεία τών άγίων Πατέρων δείχνει δτι άμέσως μετά τήν δημιουργία του ο ανθρωπος παρέμεινε στήν οίκία τοΰ Θεοΰ, δηλαδή στόν Παρά­δεισο, καί είχε άληθινή κοινωνία μέ τόν Θεό. Ό Παράδεισος αύτός ήταν αίσθητός καί νοητός, δη­λαδή ενας ίδιαίτερος χώρος, άλλά καί προσωπική σχέση μέ τόν Θεό. Στήν Παλαιά Διαθήκη, ίδιαιτέρως στό βιβλίο της Γενέσεως, βλέ­πουμε δτι ο Άδάμ άμέσως μετά τήν δημιουργία του είχε Χάρη άπό τόν Θεό, γι’ αύτό τόσο αύτός δσο καί ή Εΰα ζοΰσαν δπως άκριβώς οΐ αγγελοι στόν Ούρανό.

Ό νεώτερος υΐός της παρα­βολης ζήτησε τό μέρος της περι­ουσίας πού τοΰ άνηκε:

•— - Ο Π Ο ΙΜ Η Ν ---------------- · 180

«δός μοι τό έπιβάλλον μέρος της ουσίας. καί διεΐλεν αύτοΐς τόν βίον, καί μ ετ’ ού πολλάς ημέρας συναγαγών άπαντα ο νεώτερος υιός άπεδήμησεν εις χώραν μακράν καί έκεΐ διεσκόρπισεν τήν ούσίαν αύτοϋ ζων άσώτως. δαπανήσαντος δέ αύτοϋ πάντα έγένετο λιμός ισχυ­ρός κατά τήν χώραν έκείνην καί αυτός ηρξατο ύστερεΐσθαι. καί πο­ρευθείς έκολλήθη ένί των πολιτων της χώρας έκείνης, καί επεμψεν αυτόν εις τούς άγρούς αύτοϋ βό- σκειν χοίρους. καί έπεθύμει γεμί- σαι τήν κοιλίαν αύτοϋ άπό των κερατίων ών ησθιον οι χοίροι, καί ούδείς έδίδου αύτω» (Λουκ. ιε ' 12-16).

Ή παραβολή στό σημείο αυτό προσαρμόζεται πλήρως πρός τήν πτώση τοΰ Ανθρώπου καί τή Απο­μάκρυνσή του Από τόν Θεό. Θά δοΰμε τά κεντρικότερα σημεία.

Κατά τόν άγιο Γρηγόριο τόν Παλαμα, ο νεώτερος υιός ζήτησε τήν Ανάλογη περιουσία Από τόν πατέρα του, πού σημαίνει δτι ή άμαρτία είναι νεωτέρα, ένώ ή Αρετή είναι πρωτογενής. Ό ανθρωπος πλάσθηκε Από τόν Θεό καθαρός, μέ τήν δυνατότητα νά φθάση στήν θέωση. Ό μως ή άμαρτία είναι νεωτέρα, «υστερο­γενές εύρημα», Αποτέλεσμα της κακης προαιρέσεως τοΰ Ανθρώ­που. Μέ τήν έλευθερία του ο ανθρωπος έπέλεξε τήν Αποστασία Από τό Θεό καί τήν Απομάκρυνσή

του Από Αυτόν. Τό αμάρτημα τοΰ Ανθρώπου ήταν δτι ζήτησε τήν ίδιοποίηση τών εργων τοΰ Θεοΰ καί έπεδίωξε νά συνεχίση τήν ζωή του κατά τό δικό του θέλημα καί οχι κατά τό θέλημα τοΰ Θεοΰ. Ό πω ς φαίνεται στήν Παλαιά Δια­θήκη θέλησε νά κάνη υπακοή στόν εαυτό του καί τίς έπιθυμίες του καί οχι τόν Θεό. Αυτή είναι ή ουσία της τραγικότητος της προ- γονικης αμαρτίας, Αλλά καί πάσης αλλης αμαρτίας.

Διαβάζοντας τήν παραβολή τοΰ Ασώτου υίοΰ παρατητοΰμε τίς βαθμίδες της πτώσεως, Αλλά καί τήν τραγικότητα τοΰ νεωτέρου υιοΰ. Μποροΰμε νά τίς διαγρά­ψουμε ώς εξης: ίδιοποίηση της περιουσίας, Αποδημία, διασκορ­πισμός της ουσίας, στέρηση καί υποδούλωση. Μέσα στά πλαίσια αυτά πρέπει νά δοΰμε τήν τραγι­κότητα της αμαρτίας τών προπα­τόρων, Αλλά καί κάθε αλλης αμαρτίας πού διαπράττει ο ανθρωπος.

Ό ταν προσπαθη κανείς νά έξαντλήση δλη τήν ζωή του στά δρια της βιολογικης του ζωης καί νά τήν ερμηνεύση λογικά, τότε συνιστα Απομάκρυνση Από τόν Θεό. Ό ανθρωπος Αποδημεί είς χώραν μακράν, χάνει τήν κοινωνία καί ενότητα μέ τόν Θεό. Άπό τήν δημιουργία του ο ανθρωπος εχει ψυχή καί σώμα, αρρηκτα συνδε- δεμένα μεταξύ τους. Ή ψυχή

— 181 φ- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

είναι ή ζωή τοΰ σώματος, άλλά ή ζωή της ψυχης είναι τό 'Άγιον Πνεΰμα. Έτσι, ο ανθρωπος χωρίς τό Άγιον Πνεΰμα είναι πνευμα­τικά νεκρός. Είναι πολύ χαρακτη­ριστικό δτι ο πατήρ της παραβολης είπε μετά τήν έπι- στροφή τοΰ υΐοΰ του: «ούτος ο υΐός μου νεκρός ήν καί άνέζησε» (Λουκ. ιε' , 24). Αύτό σημαίνει δτι ή άπομάκρυνση άπό τό Θεό δημι­ουργεί τήν νέκρωση. Πραγματικά, χωρίς Θεό ο ανθρωπος είναι πνευματικά νεκρός. Μ πορεί νά κινηται, νά έργάζεται, νά εχη ύψηλή θέση στήν κοινωνία, άλλά χωρίς Θεό τά πάντα είναι νεκρά καί ή ζωή άνούσια.

Ό άγιος Ιωάννης ο Δαμασκη­νός, άναφερόμενος στήν πτώση τοΰ Άδάμ καί της Εΰας, λέγει δτι ο ανθρωπος μέ τήν άμαρτία εχασε τήν θεία χάρη, σκοτίσθηκε τό κατ’ είκόνα του, γυμνώθηκε άπό τήν θεία Χάρη, μέ άποτέλε- σμα νά αίσθανθη γυμνός καί στό σώμα. Οΐ συνέπειες ήταν φοβε­ρές. Άφοΰ εχασε τήν θεία Χάρη ήλθε ο θάνατος, πρώτα ο πνευ­ματικός, δηλαδή ή άπομάκρυνσή του άπό τόν Θεό, καί επειτα ο σω­ματικός, δηλαδή οΐ άρρώστιες, ή θνητότητα καί τελικά, άργότερα, ο χωρισμός της ψυχης άπό τό σώμα.

Ή ζωή τοΰ άνθρώπου χωρίς Θεό, ο Όποίος τόν δημιούργησε, είναι πραγματική στέρηση. Τότε,

τίποτε δέν εχει νόημα στήν ζωή του. Δέν τόν εύχαριστεί άπολύ- τως τίποτε, άφοΰ εχασε τό άρχέ- τυπό του, τόν Θεό. Χάνει τήν πραγματική άγάπη, στερείται άκόμη καί τήν άληθινή έλευθερία. Αύτό σημαίνει δτι ύποδουλώνεται στούς πολίτας της χώρας έκείνης πού είναι μακράν της οίκίας τοΰ πατέρα του, καί αύτοί οΐ πολίτες της Κολάσεως είναι ο διάβολος. Γίνεται ύποχείριος τοΰ διαβόλου. Αύτή είναι ή πραγματική στέρηση καί ύποδούλωση τοΰ άνθρώπου. Πλάστηκε γιά νά είναι άρχοντό- πουλο, νά μένη στά βασιλικά άνά- κτορα καί αύτός προτίμησε νά παραμένη γυμνός, ρακένδυτος, βοσκός χοίρων, δηλαδή έξαντλεί- ται μόνον στίς βιολογικές του δυ­νάμεις καί στήν ΐκανοποίηση τών αίσθήσεών του.

Λέγαμε προηγουμένως δτι χωρίς τό Άγιον Πνεΰμα ο ανθρω­πος είναι πνευματικά νεκρός. Ό άγιος Μακάριος ο Αίγύπτιος χρη­σιμοποιεί δύο είκόνες γιά νά κάνη αύτήν τήν πραγματικότητα κατα­νοητή. Ή μία είκόνα είναι τοΰ κρέατος χωρίς τό άλάτι. Σ ’ αύτήν τήν κατάσταση γρήγορα σαπίζει καί άναδίδει δυσοσμία φοβερή. Ή αλλη είκόνα είναι τοΰ νομίσματος πού δέν εχει τήν είκόνα τοΰ Βασι- λέως έπάνω του. Έ να τέτοιο νό­μισμα είναι κίβδηλο καί δέν εχει άπολύτως καμμία άξία. Τό ίδιο συμβαίνει καί μέ τόν ανθρωπο

•---- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν 182

πού δέν εχει μέσα του τήν ένέρ- γεια τοΰ Παναγίου Πνεύματος. Δέν είναι φυσικός ανθρωπος καί δέν εχει τήν άληθινή ζωή.

Ό άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης θά πη εναν χαρακτηριστικό λόγο: «ού γάρ άληθώς ζη, ο τήν άληθη μή εχων ζωήν· τών αμαρτωλών ή ζωή ούκ άληθώς εστιν ο λέγεται, άλλ’ ονομάζεται μόνον». Αύτό σημαίνει οτι ό Θεός είναι ή ζωή τών άνδρώπων.’Άλλωστε, ό Ιδιος ό Χριστός είπε: «εγώ είμι ή οδός καί ή άλήδεια καί ή ζωή»(Ίω. ιδ' , 6). Όποιος ζή μακρυά άπό τόν Θεό δέν έχει πραγ­ματική ζωή. Γι ’ αύτό ή ζωή τών αμαρτωλών ονο­μάζεται απλώς ζωή, άλλά στήν πραγματικότητα δέν είναι άληθινή ζωή. Αύτό σημαίνει οτι είναι τραγική. Βρίσκεται φυλακι­σμένος μέσα στήν φυλακή τών αίσθήσεων, της θνητότητος καί της φθορας. Δέν μπορεΐ νά άτε- νίση τόν καθαρό ούρανό της έλευ- θερίας. Βασανίζεται άπό ολα τά τραγικά προβλήματα της ζωης. Δέν βρίσκει καμμία διαφυγή. Είναι έξόριστος σέ ενα έρημονήσι καί δέν υπάρχει έλπίδα σωτηρίας, αν δέν έπιστρέψη μέ τήν θέλησή

του στόν Θεό.Ό ανθρωπος μακρυά άπό τόν

Θεό είναι ασωτος, χάνει τήν άξία του καί τήν ομορφιά του. Δέν εχει πατέρα, δέν εχει ο’ικία, δέν εχει άγάπη, δέν εχει φίλους. Όλοι τόν έκμεταλλεύονται. Γι’ αύτό κά­ποτε μέσα στήν πίκρα του καί τήν τραγωδία του άναζητα τόν Θεό.

Ή έπιθυμία τοΰ Βαπτίσματος βρίσκεται άκριβώς σ’

αυτήν τήν προοπτική. Θέλει νά άποκτήση τήν ζωή, πού είναι ό Θεός καί νά έχη προσωπικές σχέ­σεις μέ τόν Θέο, πού είναι τό άρχέ-

τυπό του. Ή άναζή- τηση τοΰ

Βαπτίσματος δέν έχει κοινωνικό χαρακτήρα, δέν

πρέπει νά έμπνέεται άπό έξωτε- ρικές καί άνθρώπινες άναζητή- σεις, άλλά πρέπει νά ένταχθη

/ 5 ·> / / /μέσα σ αύτήν τήν προοπτική. Θέλει κάποιος νά βαπτισθη γιά νά έπανέλθη άπό τήν νέκρωση στήν ζωή, άπό τήν άπώλεια στήν εύρεση, άπό τήν τραγικότητα στήν ε’ιρήνη, άπό τήν μακράν χώρα στήν πατρική ο’ικία, άπό τήν στέρηση στήν πλησμονή, άπό τήν όρφάνια στόν πατέρα.

(Άπό τό βιβλίο Κατήχηση γιά βάπτιση τών ένηλίκων, Άθήνα 1998).

— 183 ·■ Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

ΟΙ ΑΠΛΕΣ ΧΑΡΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

τοΰ Φώτη Κόντογλου

να καλοκαίρι είχα πάγει σ’ ενα ψαραδοχώρι καί κά- θησα εναν δυό μηνες έκει-

πέρα. τά σπίτια ειτανε χτισμένα Απάνου σέ μιάν Αγκάλη της θά­λασσας δλο αμμος ψιλός, Ανά­μεσα σέ δυό κάβους χαμηλούς κ’ ήμερους. Τίς πιό πολλές φορές ή θάλασσα ειτανε ’ίσια καί γυαλι­στερή σάν τζάμι. Άνοιχτά ειτανε φουνταρισμένα καμμιά σαραν­ταριά ψαροκάικα καί πεντέξη φελοΰκες, δλο ομορφοβαμμένα. Ειτανε στό γιαλό Αραγμένες καί κάποιες παληόβαρκες πισσωμέ-

Β '

νες, κ’ ενα δυό σαράβαλα τρα­βηγμένα εξω, μπαταρισμένα στό ενα πλευρό, μέ τό σωτρόπι ξε­καρφωμένο, μέ τήν τρύπια κοιλιά τους γεμάτη αμμο.

Κάθε πρωΐ γυρίζανε Από τό ψάρεμα τά καΐκια. Τά ψάρια τά στέλνανε στήν πολιτεία μέ τίς ψαροποΰλες. Τινάζανε τά δίχτυα στήν Ακρογιαλιά, καί γέμιζε ή Αμμουδιά Αθερίνες κι αλλα μι- κρόψαρα. Αυτό τό ξέρανε Αν- θρώποι καί ζώα, καί κατεβαίνανε Από πολύ πρωΐ οι πιό φτωχοί γιά νά μαζέψουνε κανένα ψαράκι.

•---- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν 184 t\sssϊ—

Άλλά κάθε πρωΐ εβλεπες καί κα­τεβαίνανε στό κατάγιαλο οχι μο­νάχα οΐ γάτες τοΰ χωριού, άλλά κ’ οΐ κότες. Τό κάθε ζωντανό είτα- νε ψαροφάγο σ’ αύτό τό χωριό, άπό τούς άνθρώπους ίσαμε τά πουλιά.

Έγώ είχα δλα τά σάρτια μου, γιά νά περνώ τήν ωρα μου άπλά

9 C/ ΓΤ Τ ' ~κ ήσυχα. Η μέρα περνούσε χω­ρίς νά τήν βαρεθώ σάν τό νερό στό στόμα τοΰ διψασμένου. Κ ’ ή νύχτα τό ίδιο· ο ύπνος μου είτα- νε σάν τοΰ Ιακώβ πό ’βλεπε στό ονειρό του ν ’ άνεβοκατεβαίνου- νε οΐ άγγέλοι. Μακάρια ζωή, ήμε­ρη, μέ τό τίποτα γίνεται εύτυχι- σμένος ο ανθρωπος, καί δέν τό ξέρει, γιατί δέ θέλει φτηνή εύτυ- χία, παρά θέλει άκριβοπληρω- μένη δυστυχία.

Άμα ψήλωνε ο ήλιος δυό - τρία μπόγια, πιάνανε καί τραβούσανε τά νερά, ως πού εβλεπες τά καΐ­κια πού είτανε φουντουρισμένα σέ μιά τουφεκιά άπόσταση άπό τή στερηά, νά γέρνουνε άπάνω στήν μπάντα τους, έπειδή ή κα- ρίνα εβρισκε στόν πάτο της θά­λασσας. Γιατί έκείνος ο κόρφος είτανε ολότελα ρηχός, μπορούσες νά περπατήξεις εκατό - διακόσες οργυιές, τήν ωρα πού είτανε ξέρα, καί νά ’ναι τό νερό ίσαμε τό γόνατό σου. Ό πάτος της θά­λασσας είτανε γεματος τρύπες λογιών-λογιών, αλλες ψ ιλές,

αλλες χοντρύτερες, αλλες τρι- γυρισμένες μ ενα άλώνι άπό ψιλόν αμμο, είτε σκουλήκι, είτε μπουρλήθρα, είτε χυβάδα, είτε σουλήνα, είτε καραβίδα. Είχα μιά σουληνόβεργα κ’ εβγαζα σουληνες, κίτρινες σάν κεχριμ­πάρι.

Είτανε ενας γέρος καπετά­νιος άπό τά μπουγάζια της Πόλης κ’ είχε ενα καφενεδάκι στήν άκρογιαλιά, μ’ ενα τσαρδάκι ά π ’ εξω. Έ κειπέρα ετρυγα καί ξε­κουραζόμουνα. Μ αγείρευε ή γυ­ναίκα του. Παρέα μου είτανε ο καπτάν Μανώλης κ’ οΐ ψαράδες.CT Τ / ν / ? /Ή χαρά μου ειτανε πού χα γίνει κ’ έγώ σάν ψαρας, ήλιοκαμένος, άλισαχνιασμένος, άμπαρμπέρι- στος κι άγράμματος, τόσο πού νά μήν ξεχωρίζω άπό δαύτους. Τά γράμματα καί τ ’ αλλα τά στολί­δια τά είχα παρατήσει στήν Άθή- να. Άμα βολεύανε καμμιά βάρκα, η τήν καλαφατίζανε, βοηθούσα κ’ έγώ. Καραβομαραγκός, καλα­φάτης, καί στό τέλος ζωγράφιζα καί καμμιά γοργόνα στή μάσκα τοΰ καϊκιού. Τόν καφενέ τόν λέ­γανε «τό Χρυσοΰν Ά πίδιον». Πολλοί ψαράδες είτανε πρωτύ­τερα γεμιτζήδες, δηλαδή θαλασ­σινοί, καραβίσιοι, καί γνωρίζανε πολλές καλές ΐστορίες. Έ να ς είτανε πηγαιμένος πολλές φορές στόν Κίτρινο Ποταμό της Κίνας μέ τά παπόρια. Μ ’ αύτούς τούς

185 Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

Ανθρώπους εζησα Αγαπημένα κ’ ήσυχα. Τό μονάχο γλέντι μας ειτανε ενα παληό φωνόγραφο πό ’παιζε τραγούδια Ανατολίτικα καί ενα δυό τροπάρια Από τήν έκκλησιά, Από τόν πρωτοψάλτη τό Ναυπλιώτη, πού ειτανε ζω­γραφισμένος Απάνω στήν πλάκα μέ τό μετζίτ-φέσι.

* * *Μοΰ ειχανε δοσμένη μιά βάρ-

/ / 9 ·> / / Ο /κα καί γίνηκα κ’ έγώ καραβοκύ--γ- o ' c/ / *\ / 9 c /ρης. Είχε ενα πανι λατίνι κ εναν

φλόκο, κι Αγαντάριζε στή φουρ­τούνα, γιατί ειτανε τό σκαρί της χοντροκομμένο, φαρδύ καί θα- λασσομάχο. Έ κα να τήν κουμ- πάνια μου Από φαγί καί νερό, ίσάριζα τό πανί κ’ εβγαινα στό πέλαγο μέ φρέσκον Αγέρα. Άντί- κρυ στό χωριό δυό - τρία μίλια Ανοιχτά Από τή στερηά, ειτανε δυό νησάκια καί πήγαινα πότε στό ’να πότε στ’ αλλο γιά νά πιά- σω γαρίδες, έπειδή καί στά δυό νησιά ειχανε Από ενα λιμανάκι, πού ειτανε σάν πελεκημένο μέσ’ στό βράχο. Έκεί μέσα είχε κολη- φάδες, μύδια, κοροχΰλες, καμμιά φορά επιανα καί κανένα μεγάλο καβοΰρι, πού ’ναι ενας μεγάλος κι αγριος κάβουρας, πού τό φαγί του είναι πιό γλυκό Από τόν Αστακό. Καμμιά φορά επαιρνα μαζί μου καί τόν Παναγιώτη, τόν έγγονό τοΰ καπτάν Μανώλη,

Αλλά τίς πιό πολλές φορές πή-/ 9 ν / /γαινα μοναχός κ ειμουνα σάν τό

Ροβινσώνα. Μάζευα καί κρίταμα, κάπαρη, πού ’χε πολλή σέ κείνα τά ξερόνησα είχε καί σαλιγκάρια Απάνου στίς Ασφάκες. 'Ύστερα Από τή δουλειά μου, κάθιζα νά φάγω. Έ κα να τό σταυρό μου κ’ ετρωγα μέ πολλή ορεξη δ,τι μοΰ βρισκότανε. Κανένας λόρδος δένV / 9 9 / C/T7 Vετρωγε σάν κ έμένα. Ενα αγριο δενδράκι μέ Απόγκιαζε. Κεί πού ετρωγα, σεριάνιζα ολόγυρα τό νησί μου, πού μοσκοβολούσανε τά σκοίνα κοίταζα τή βάρκα μου πού τήν είχα Αραγμένη μέσα στό λιμανάκι, τήν κοίταζα μέ πολλή Αγάπη σάν νά ’τανε παιδί μου, καί κείνη σιγοκουνοΰσε τ ’ αλμπουρό της, λές καί μοΰ κου­βέντιαζε. Ή θάλασσα μοσκοβο- λοΰσε, κι ανοιγε περισσότερο τήν ορεξή μου. Έ να-δυό θαλασ­σοπούλια καθόντανε Απάνω στά μαΰρα βράχια καί μοΰ βαστού- σανε συντροφιά Από μακρυά, περιμένοντας νά Αποφάγω γιά νά φανε κι αυτά δσα θά Απομνή- σκανε Από τό βασιλικό τραπέζι μου. Παρεκτός Απ’ αυτές τίς ψυχές, αλλη Ανασαμιά δέν υπηρ- χε Απάνω στό ρημονησι. Μονάχα τά κύματα βογκούσανε μακρυά, Από τή βορεινή μεριά τοΰ νησιοΰ. Σάν τελείωνα τό φαγητό μου, ξά-

9 V C/ (/ 'πλωνα κ επαιρνα ενα υπνο πότε

•---- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν 186 an—

στή στερηά, πότε μέσα στή βάρ­κα, κάτω άπό τήν τέντα πού εκανα μέ τό φλόκο, άναλόγως τό κέφι μου. Τό άλαφροκούνημα της βάρκας μέ γλυκοκοίμιζε, ή βουή της θάλασσας μέ νανούρι-

/ 9 ν / ·> /ζε, λές κ είμουνα κανένας άφέν- της. Σάν ξύπναγα, ο ήλιος είχε

/ / / /Ο /«\ ? ργείρει κατά τό βασίλεμα, κ ή δροσιά τοΰ πελάγου μοΰ καθά­ριζε σάν καντηλι τό πνεΰμα μου. Ένοιωθα κάποια καθαρή χαρά κι άγάπη πολλή γιά τούς άνθρώ- πους καί γιά τά ζωντανά τά καϋ-

/ 9 9 ' / /μένα, κ εύγνωμοσύνη γιά τόν πα­τέρα μας πού μας δώρισε τά ώραΐα της γης καί της θάλασσας. Έ π α ιρ να ενα παλιό ψαλτήρι,

/ / 9 ' 9 V ·\πού τό χα μέσα σ ενα ντουλα- πάκι κάτω άπό τήν πλώρη, κον­τά στό εΙκόνισμα τοΰ ’Άη-Νικόλα, καί διάβαζα άπό μέσα καί δά­κρυζα.

*38Γ

Άπό τό βιβλίο, Εύλογημένο Καταφύγιο, Έκδ. ΑΚΡΙΤΑΣ, Άθήνα 1990.

187 ·-------------------------------Ο Π Ο ΙΜ Η Ν ---- ·

Τό Δεκαπενταύγουστο ακουγα/ / / 9 9 ' ' 'τήν καμπάνα πέρ άπό τό χωριό,

πού καλοΰσε τούς χριστιανούς, γιά τήν παράκληση. Έ κανα μιά βόλτα άπάνω στό βασίλειό μου. Ή κάθε πέτρα, τό κάθε χορτάρι, ο κάθε μέρμηγκας, ή κάθε άκρί- δα, σάν νά μέ γνώριζε, σάν νά μοΰ μιλοΰσε. Ά ναβα ενα τσιγάρο, μάζευα τά καλάθια μου, τά σύ­νεργά μου, τά πλούτη μου, τόν ίδρωτά μου, τά οαζα μέσα στήν βάρκα, επαιρνα άπάνω τήν αγκυ- ρα, ανοιγα τό πανί καί καθόμου­να στό τιμόνι. Ό άγέρας μέ κα- τρακυλοΰσε κατά τό χωριό, δευ- τερόπρυμα. Ή χοντροκαμωμένη βάρκα μου εσκιζε τό νερό σάν δελφίνι, λές κ’ είμουνα καβαλ- λικεμένος άπάνω σέ κανένα φτε­ρωτό ατι της Χαλιμας.

Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ 6ΡΗΜΟΥΓιά τήν ακτημοσύνη καί τή φυλαργυρία

α. Έ νας αδελφός είχε αφήσει τόν κόσμο, γιά νά γίνει μοναχός, καί μοίρασε τά υπάρχοντά του στούς φτωχούς, κρατώντας λίγα χρήματα γιά τόν εαυτό του. Έπι- σκέφθηκε, λοιπόν, τόν μεγάλο γέ­ροντα Αντώνιο καί του είπε τήν άπόφασή του. Ό ταν ό Γέροντας τόν άκουσε, του λέει:

- ’Άν θέλεις νά γίνεις μοναχός, φύγε τώρα καί πήγαινε στό τάδε χωριό· έκεϊ, άγόρασε κρέας καί δέσε το μέ σκοινιά πάνω στό γυμνό σώμα σου, κ’ ετσι περπα­τώντας νά ελθεις πάλι έδώ.

Έ φυγε ό άδελφός κ ’ εκαμε όπως τόν συμβούλεψε ό Γέροντας. Όμως, καθώς πήγαινε πρός τό μοναστήρι τά σκυλιά καί τ ’ άγρια όρνια επεσαν έπάνω του καί, τρώγοντας τό δεμένο κρέας, άρχι­σαν νά ξεσκίζουν καί τό γυμνό κορμί του. Σάν εφτασε στόν αγιο Γέροντα, έκείνος τόν ρώτησε άν εκαμε δ,τι τόν συμβούλεψε. Καί όταν ό άδελφός του εδειξε τό κα­τασπαραγμένο κορμί του, ό άββας Αντώνιος του είπε:

- Όσοι άφήνον τόν κόσμο γιά νά γίνουν μοναχοί, άλλά θέλουν νά εχουν καί χρήματα γιά τίς άνάγκες τους, ετσι άκριβώς κατα­σπαράζονται άπό τούς δαίμονες, οί όποιοι τούς πολεμούν άδυσώ- πητα.

β. Μιλώντας γιά τόν μεγάλο Γέ­ροντα Αρσένιο, ό άββας Δανιήλ ελεγε πώς ήρθε κάποτε ένας άνώ- τερος άξιωματουχος του μαγί- στρου καί του εφερε τή διαθήκη ένός συγκλητικου, πού ήταν συγ­γενής του Αρσενίου καί του άφηνε μιά πολύ σημαντική κλη­ρονομιά. Μόλις τήν είδε ό άββας Αρσένιος, θέλησε νά τή σκίσει. Καί τότε επεσε στά πόδια του ό άξιωματουχος, πού εφερε τή δια­θήκη, λέγοντάς του:

- Σέ ικετεύω, Γέροντα, μήν τή σκίσεις, γιατί κινδυνεύω νά χάσω τό κεφάλι μου!

Καί ό άββας Αρσένιος του άπαντα:

- Έγώ εχω πεθάνει πολύ πιό πρίν άπό έκεινον!

Καί τόν εδιωξε, χωρίς νά δεχθεί νά κρατήσει τίποτε.

γ. Έτυχε ν’ άρρωστήσει κάποτε ό άββας Αρσένιος τής Σκήτης καί χρειάστηκε νά βρει λίγο άσπρο ψωμί (σιμιγδαλένιο). Μή εχοντας, δμως, πώς νά τό άγοράσει, κά­ποιος του τό εδωκε ώς έλεημο- σύνη. Καί τότε είπε ό Γέροντας:

- Σ’ εύχαριστώ, Κύριε, γιατί μέ άξίωσες, γιά τ ’ ονομά σου, νά λάβω άγάπη ώς έλεημοσύνη.

O Π Ο ΙΜ Η Ν 188

δ. Διηγούνται γιά τόν άββά Άγάθωνα, πώς εκαμε άρκετόν καιρό γιά νά χτίσει, μαζί μέ τούς μαθητάς του, μοναστικό κελλί. Ό ταν τελείωσε τό χτίσιμο του κελλιου, λοιπόν, καί ηρθαν νά μεί­νουν σ’ αυτό, ό Γέροντας είδε - άπό τήν πρώτη κιόλας εβδο­μάδα - κάτι πού δέν θά τούς ώφε- λουσε στή μοναστική διαμονή τους, καί λέει στούς μαθητάς του:

- Σηκωθείτε καί πάμε νά φύ­γουμε άπό τόν τόπο τουτο.

Άκούγοντας οΐ μοναχοί τουτα τά λόγια στενοχωρήθηκαν πολύ, καί του είπαν:

- ’Άν είχες καί τόν παραμικρό λογισμό νά έγκαταλείψουμε τουτο τόν τόπο, γιατί κάναμε τόσον κόπο νά χτίσουμε τό κελλί; Καί οΐ άνθρωποι, πού θά τό μάθουν, θ ’ άρχίσουν νά σκανδαλίζονται καί νά λένε: «νά ’τους, άλλάζουν τόπο πάλι, οΐ άκάθιστοι»!

Ό Γέροντας, βλέποντάς τους νά λυπουνται τόσο βαθιά, τούς λέει:

- Κι άν τύχει νά σκανδαλι- στουν άπό αυτό μερικοί, άλλοι πάλι θά οίκοδομηθουν πνευμα­τικά καί θά πουν: «είναι πράγματι μακάριοι οΐ μοναχοί έτουτοι, γιατί, άπό άγάπη πρός τό Θεό, άλλαξαν τόπο καί δέν λογάριασαν κόπους καί θυσίες»! Ωστόσο, οποιος θέλει νά μέ άκολουθήσει, άς ελθει· έγώ, έν τω μεταξύ, φεύγω.

Τότε οΐ μαθηταί του εκαναν

έμπρός του έδαφιαία μετάνοια ζη­τώντας τον νά τούς συγχωρήσει καί νά τούς έπιτρέψει νά φύγουν κι αυτοί μαζί του.

ε. Ένας Γέροντας, μάς είπε, οτι κάποιος άπό τούς άδελφούς είχε ενα Ευαγγέλιο μονάχα· τό πού­λησε, λοιπόν, τουτο τό μοναδικό κτήμα του καί μοίρασε τά χρή­ματα στούς φτωχούς, λέγοντας τουτο τόν άξιομνημόνευτο λόγο:

- Πούλησα αυτόν τό λόγο, πού λέει: «πούλησε τά υπάρχοντά σου καί μοίρασέ τα στούς φτωχούς»!

στ. Ό άββάς Θεόδωρος τής Φέρμης είχε στήν κατοχή του τρία ώραία βιβλία. Όταν έπισκέφθηκε, λοιπόν, τόν άββά Μακάριο, τόν ρωτάει:

- Γέροντα, ε'χω τρία καλά βι­βλία κ’ έγώ ώφελουμαι διαβάζον- τάς τα· τό ’ίδιο καί οΐ άδελφοί μοναχοί πού τά χρησιμοποιουν καί πού ώφελουνται κι αυτοί. Πές μου, λοιπόν, τί θά επρεπε νά κάμω;

Τότε ό Γέροντας του άποκρί- θηκε, λέγοντας:

- Καλές είναι, βέβαια, καί οΐ πράξεις άρετής, άλλά πάνω ά π ’ ολα είναι ή άκτημοσύνη.

Άκούοντας τουτον τό λόγο ό άββάς Θεόδωρος, πήγε καί πού­λησε τά τρία βιβλία κ’ ε'δωσε τά χρήματα πού πήρε σ’ αυτούς πού είχαν άνάγκη ά π ’ αυτά.

(Άπό τόν βιβλίο του Π. Πάσχου «Ό Πόλεμος των πειρασμών», Άθήνα 2006)

— 189 ♦ O Π Ο ΙΜ Η Ν

Ο Ι Ω Α Ν Ν Η Σ Κ Α Π Ο Δ Ι Σ Τ Ρ Ι Α Σ

Τ Η Σ Σ Λ Λ Α Δ Ο Σ Κ Α Ι Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ

Στίς 27 Σεπτεμβρίου 1831 - άκριβώς πρίν άπό 180 χρό­νια — δολοφονήθηκε άπό

ελληνικό χέρι ο Ιωάννης Καποδί- στριας, ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος. Ήταν ξημέρωμα, τήν ωρα πού ο εύλαβής πολιτικός πή­γαινε άπό Ό ρθρου βαθέος στόν Ναό τοΰ Αγίου Σπυρίδωνος στό Ναύπλιο. Ώ ς ενα σύντομο πολι­τικό μνημόσυνο στόν δημιουργό καί άνορθωτή της Νεωτέρας Ελλάδος ας θυμηθοΰμε ορισμένα στοιχεία άπό τή ζωή καί τήν προσφορά του.

Ό Κερκυραΐος κόμης Καποδί- στριας πίστευε οτι ο Ελληνισμός θά άναγεννηθεΐ μόνον αν παρα­μείνει ριζωμένος στίς διαχρονικές ελληνορθόδοξες άξίες. Διάβαζε κάθε μέρα τήν Αγία Γραφή καί άρχαίους συγγραφείς, οπως ο Πλούταρχος. Είχε πάντα μαζί του τήν εΙκόνα της Παναγίας της Πλα­τυτέρας καί μετά τή δολοφονία του έτάφη στή Μονή της Πλατυτέρας στήν Κέρκυρα. Τόνιζε τήν άνάγκη νά διδαχθεί ή Ορθόδοξη Πίστη καί ή συνέχεια τοΰ Έλληνισμοΰ στά ελληνόπουλα. Ό ταν εγραφε πρός τούς ξένους διπλωμάτες υπο­γράμμιζε τά θεμελιώδη χαρακτη-

Κων/νου Χολέβα Πολιτικοΰ έπιστήμονος

ριστικά τοΰ Έ θνους μας: «Τό Έλληνικόν Έ θνος σύγκειται άπό τών άνθρώπων, οΐτινες άπό της Άλώσεως της Κωνσταντινουπόλε­ως δέν επαυσαν ομολογοΰντες τήν Ο ρθόδοξον Πίστιν καί τήν γλώσσαν τών Πατέρων αύτών λα- λοΰντες».

Ό ταν έκλήθη νά άναλάβει τήν δημιουργία της Έλλάδος έκ τοΰ μηδενός οί ΑΙγύπτιοι τοΰ Ιμπραήμ λεηλατοΰσαν άκόμη τήν Πελο­πόννησο καί οι Τοΰρκοι κατείχαν πολλά σημεΐα της Στερεας. Πί­στευε άκράδαντα οτι γιά νά πας στό διπλωματικό τραπέζι επρεπε πρώτα νά εχεις Ισχυρό στρατό καί νά εχεις κερδίσει στό πεδίο τών μαχών. Άπό τό 1828 εως τό 1831 εδινε τίς διπλωματικές του μάχες γιά τήν άνεξαρτησία της μικρης Έλλάδος, ή οποία έξήρχετο άπό 400 χρόνια δουλείας καί παράλ­ληλα οργάνωσε τακτικό στρατό, ο οποίος κατεδίωξε τούς Τούρκους. Ή λαμπρή διπλωματική του δρά­ση σέ διεθνές έπίπεδο τόν είχε κά­νει φίλο της Γαλλίας καί ετσι τό γαλλικό ιππικό μέ τόν Στρατηγό Μαιζόν άνέλαβε τήν έκδίωξη τοΰ Ιμπραήμ άπό τόν Μωριά.

•---- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν 190 t\sss*—■

Ό Καποδίστριας είχε μάθει από τήν εμπειρία του ώς συνυπουργός Εξωτερικών τής τσαρικής Ρω­σίας - μαζί μέ τόν Νέσσελροντ - ότι χρειάζεται συνεχώς νά πιέζεις γιά τό εθνικό συμφέρον, νά διεκ- δικεΐς περισσότερα ώστε νά κερ­δίσεις τελικά εστω καί τά μισά. Γνώριζε ότι μία μικρή χώρα πρέπει διαρκώς νά επαναδιαπραγμα- τεύεται. ’Άν άφηνε τά πράγματα όπως αρχικώς τά ήθελαν οί Με­γάλες Δυνάμεις καί ο Σουλτάνος, ή Ελλάδα πού απελευθερώθηκε θά είχε χάσει τή μισή Στερεά καί θά ήταν φόρου υποτελής στούς Όθωμανούς τούρκους. Μέ συνεχή επαναδιαπραγμάτευση επέτυχε τήν απελευθέρωση όλης τής Στε- ρεάς καί τήν κατάργηση τής εξάρ­τησης από τόν Σουλτάνο. Χρήσιμο

μάθημα καί γιά σήμερα, όταν ή επαναδιαπραγμάτευση τών όρων τής δανειακής σύμβασης καθί­σταται αδήρικτη ανάγκη.

Ή διπλωματική του δράση δέν περιορίστηκε μόνο στό πλευρό τοΰ Ρώσου Τσάρου, τόν οποΐο πίε­ζε συνεχώς γιά τά δίκια τών υπο­δούλων Ελλήνων. Έπεκτάθηκε καί στή διοργάνωση εκ βάθρων τής Ελβετικής Συνομοσπονδίας, γε­γονός πού αναγνωρίζουν καί σή­μερα οί Ελβετοί. Αύτό μάλιστα τό πρότυπο θεωροΰν ορισμένοι με­λετητές ώς τό πρόπλασμα τής Ενωμένης Εύρώπης, γι’ αύτό καί χαρακτηρίζουν τόν Καποδίστρια ώς εναν οραματιστή τής εύρω- παϊκής ένοποιήσεως. Ό Καποδί- στριας είχε κατανοήσει τήν ανάγ­κη γιά ισορροπία δυνάμεων μετα-

— 191 ♦ Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

ξύ των ισχυρών τής εποχής γιά τή διατήρηση τής εΰθραυστης εΐρή- νης. Ό ταν ήττήθηκε οριστικά ο Ναπολέων, οί ’Άγγλοι κι Αυστρια­κοί πρότειναν τόν κατακερματι­σμό τής Γαλλίας. Ό Κερκυραΐος σύμβουλος τοΰ Τσάρου πρότεινε στή ρωσική διπλωματία νά μήν υποστηρίξει αυτή τή πρόταση, διότι ή πλήρης αποδυνάμωση τής Γαλλίας δά οδηγοΰσε σέ κηδε­μονία τής Ευρώπης από τούς Άγγλους ή από αλλη δύναμη. Μέ τήν επιμονή του ή Γαλλία απέ­φυγε τή διάλυση καί σέ ένδειξη ευγνωμοσύνης οί Γάλλοι έστειλαν τόν Μαιζόν κατά τοΰ Ίμπραήμ, όπως προαναφέραμε.

Ό Ιω άννης Κ αποδίστριας παρά τήν παραμονή καί τήν επι­τυχή δράση του στούς θαλάμους καί τούς διαδρόμους τής αδίστα­κτης διπλωματίας τών Μεγάλων Δυνάμεων, προσπάθησε νά είσα- γάγει τό ήδος στή διπλωματία. Άντιτάχδηκε στά σχέδια τής Ίερας Συμμαχίας γιά τήν κατά- πνιξη τών απελευθερωτικών κι­νημάτων διαφόρων λαών. Έ χον­τας τόν πόνο γιά τήν Ιδιαίτερη πα­τρίδα του τήν Ελλάδα διαφώνη­σε μέ Ισχυρούς ανδρες τής εποχής, όπως ο Αυστριακός Καγ- κελλάριος Μέττερνιχ. Ό Χένρι Κίσσιγκερ, Υ πουργός Εξω τε­ρικών τών ΗΠΑ κατά τήν είσβο- λή τοΰ Άττίλα στήν Κύπρο, στή

διδακτορική του διατριβή γιά τήν περίοδο εκείνη διαπιστώνει: Δύο είδών διπλωμάτες υπάρχουν στήν παγκόσμια ιστορία. Οί Μέττερνιχ καί οί Καποδίστριες! Έννοεΐ, δη­λαδή, ότι ο πρώτος εκφράζει τόν κυνισμό καί τήν αδικία είς βάρος τών αδυνάτων καί ο δεύτερος τήν ανάγκη νά υπάρχουν ορισμένες αρχές καί αξίες στίς διεθνείς σχέσεις.

Οί σώφρονες Έ λληνες τής μεταναστατικής Ελλάδος, όπως ο Θ. Κολοκοτρώνης, κατανοοΰσαν ότι γιά νά δημιουργηθεΐ κράτος μέ νόμο καί τάξη έπρεπε νά αφεθεΐ ο Καποδίστριας νά κυβερνήσει μέ κάποια δόση αυταρχισμοΰ. Οί αγγλόφιλοι, πού εφοβοΰντο τήν κυριαρχία τοΰ έλληνικοΰ εμπο- ρικοΰ ναυτικοΰ στήν Μεσόγειο, βρήκαν αφορμή νά τόν κατηγο­ρήσουν γιά «αντιδημοκρατικές μεθόδους». Τό πνεΰμα τών ξενό­δουλων Μαυροκορδάτων οδήγη­σε τό χέρι τοΰ Ναυάρχου Μια- ούλη νά... κάψει τόν έλληνικό στό­λο στήν Ύ δρα ώς ένδειξη δια­μαρτυρίας κατά τοΰ Καποδί- στρια. Άν καί τόν αφησαν νά κυ­βερνήσει μόνο τριάμισυ χρόνια, ο Καποδίστριας πρόλαβε νά αφή­σει τεράστιο αναγεννητικό έργο. Γιατί ήταν έντιμος, ίκανός καί πα­τριώτης. Τιμώντας τή μνήμη του ας διδαχθοΰμε από τό έργο του.

(Άπό τό διαδίκτυο)

•----Ο Π Ο ΙΜ Η Ν 192

Etc ΡΗ Ι,Μ ΥΙΓΝ * t“ NI°NΜητροπολίτης Χίου, Φαρών καί Οίνουσών κυρός Διονύ­

σιος Μπαϊρακτάρης

Έκοιμήθη εν Κυρίω στίς 17 Ιουλίου καί σέ ηλικία 84 ετών ό Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών καί Οίνουσών κυρός Διονύσιος Μπαϊρακτάρης, ό όποιος τόν τελευταίο καιρό νοσηλευόταν στό νοσοκομείο ΝΙΜΙΤΣ

Ό άείμνηστος Μητροπολίτης γεννήθηκε στούς Καλημεριά- νους Ευβοίας. Σπούδασε Θεο­λογία καί νομικά στό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Χειρο- τονήθηκε Διάκονος τό 1952 καί Πρεσβύτερος τό 1960. Δια- κόνησε στίς τάξεις τού Πολεμι­κού Ναυτικού, όπου δίδαξε στίς Παραγωγικές Σχολές του καί στή συνέχεια τοποθετήθηκε στήν θέση τού Δ/ντού Θρη­σκευτικού Ενόπλων Δυνάμεων. Μητροπολίτης δέ Χίου χειρο- τονήθηκε στίς 11 Νοεμβρίου 1979 (επέτειο τών Ελευθερίων της Χίου). Διετέλεσε άκόμη το- ποτηρητής της ' Ιεράς Μητροπό- λεώς μας καί τοποτηρητής της Ίεράς Μητροπόλεως Σάμου καί Ικαρίας.

Είχε τό χάρισμα της καλλι- φωνίας καί διακρινόταν γιά

τήν ευθύτητα, τήν ειλικρίνεια καί τήν απλότητα. Έζησε λιτά καί ταπεινά, άποφεύγοντας συ­στηματικά τίς δημόσιες σχέσεις καί τά φώτα της δημοσιότητος

’Άς είναι αίωνία η μνήμη του!

Ευαγγελία Μίληση(τό γένος Μπαϊρακτάρη)

Πρίν, όμως, λίγους μηνες άφησε τόν πεπερασμένο καί φθαρτό αυτόν κόσμο καί η προσφιλής άδελφή του Ευαγ­γελία Μίληση (τό γένος Μπαϊ- ρακτάρη).

Ή άείμνηστος ζώντας μαζί μέ τόν επίσης άείμνηστο σύ­ζυγό της άληθινά τήν χριστια­νική ζωή, άγαπούσε ιδιαίτερα τόν άδελφό της μακαριστό Μη­τροπολίτη Χίου. Άλλά καί εκείνος υπερβαλλόντως προσέ- φερε τήν άγάπη του στό πρό­σωπό της, τονίζοντας ιδιαίτερα αυτό στόν επικήδειο λόγο του ό Μητροπολίτης Σύρου κ. Δω­ρόθεος.

Ό Άναστάς Κύριός μας, λοι­πόν, άς άναπαύει καί τή δική της ψυχή!

— 193 φ- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

ΧΡΟΝΙΚΑ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣΜΗΝΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ (ΥΠΟΛΟ ΙΠΑ) & ΣΕΠ ΤΕΜ ΒΡΙΟΥ 2011

Κατά τόν μήνα ’Ιούλιον, ό Σε- βασμιώτατος Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ.κ. Ιάκωβος, έτέ- λεσε τήν θ. Λειτουργίαν ή έχο- ροστάτησεν εις αλλας L Ακο­λουθίας, ώς κατωτέρω:❖ Τήν 3ην Ιουλίου, εις τήν

Ίεράν Μονήν του Αγίου Ρα­φαήλ, έτέλεσε τήν θείαν Λειτουργίαν ό Σεβ. Μητρο­πολίτης Ίεραπύτνης Κρήτης, κ. Εύγένιος. Τήν αύτήν ήμέ- ραν έτελέσθη ή Ακολουθία του Πανηγυρικού Εσπερι­νού εις τόν ί. Ναόν Αγίου Άνδρέου Κρήτης εις τήν Σκάλαν ΈρεσοΟ, του Μη­τροπολίτου μας συμπρο- σευχομένου άπό του ί. Βή­ματος.

❖ Τήν έπομένην, 4ην του μη- νός, εις τόν αύτόν Ί. Ναόν, τήν θείαν Λειτουργίαν έτέ­λεσε ό Σεβ. Μητροπολίτης Ίεραπύτνης κ. Εύγένιος, κα­θώς καί τήν Λιτανείαν πέριξ του τάφου του Αγίου Άνδρέ­ου, συμπροσευχομένου του Μητροπολίτου μας άπό του ί. Βήματος, ό όποιος παρη- κολούθησε καί τήν ίεράν Λι­τανείαν.

❖ Τήν 2αν Ιουλίου εις τόν ί. Ναόν Αγίου Γ εωργίου Πολι- χνίτου έτελέσθη ό γάμος του Χαραλάμπους Ταλασλό- γου μετά της Βασιλικής Κα- τρακάζα, τέκνου του ίερέως

π. Σάββα Κατρακάζα.❖ Τήν 17ην του ίδίου μηνός ό

Μητροπολίτης μας έτέλεσε εις τό Ναΰδριον του Νητρο- πολιτικου Οι'κου έπιμνημό- συνον δέησιν διά τόν μετα- στάντα Μητροπολίτην Χίου, κυρόν Διονύσιον.

❖ Τήν 24ην του ίδίου, έτελέ­σθη ή θεία Λειτουργία είς τόν ί. Ναόν Παναγίας Αγιά­σου, άπό τόν Μητροπολίτην Μιχαλουπόλεως κ. Γεώρ­γιον, του Μητροπολίτου μας συμπροσευχομένου άπό του ί. Βήματος.

❖ Τήν 31ην του μηνός, ό Σεβ. Μητροπολίτης Μιχαλουπό­λεως έτέλεσε τήν θείαν Λει­τουργίαν είς τήν Ί. Μονήν Αγίου Ραφαήλ, του Μητρο­πολίτου μας συμμετέχοντος άπό του ί. Βήματος.

❖ Τήν 23ην Ιουλίου έτελέσθη ό γάμος του Ίωάννου Κων- σταντάρα, τέκνου του π. Εύ- στρατίου Κωνσταντάρα, μετά της Ελπινίκης Ψαρου είς Παπάδο.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΙΟΥΛΙΟΥ 2011Ό Σεβ. Μητροπολίτης

Ίεραπύτνης είς ΜυτιλήνηνΤό έσπέρας της 1ης Ίουλίουηλθεν είς Μυτιλήνην ό Σεβ.Μητροπολίτης Ίεραπύτνης κ.Εύγένιος καί τήν έπομένην τό

DΟ Π Ο Ι Μ Η Ν -φ 194

πρωί οί ιερείς καί τά λαϊκά μέλη της συνοδείας του, έν συνόλω 110 άτο­μα. Ό Σεβασμιώτατος είχε τήν εύκαιρίαν νά έπισκεφθη τόν Μη­τροπολίτην μας καί νά περιέλθη τά Προσκυνήματα, τήν Ίεράν Μονήν Αγίου Ραφαήλ, τόν Ταξιάρχην Μαν- ταμάδου, τήν Παναγίαν Αγιάσου κ. ά.Τήν Κυριακήν 3 Ιουλίου έτέλεσε τήν θείαν Λειτουργίαν εις τήν Ί. Μονήν του Άγ. Ραφαήλ καί τήν 4ην Ιουλίου είς τόν έορτάζοντα Ί. Ναόν του Επισκόπου Κρήτης, Αγί­ου Άνδρέου, εύρισκομένου είς τήν Σκάλαν ΈρεσοΟ, καί τήν Λιτανείαν του Άγίου είς τόν τάφον του, ένθα καί άνέγνωσε τήν εύχήν των κολ- λύβων.Τήν 17ην του αύτοΟ μηνός Ιουλίου άπεβίωσεν ό Μητροπολίτης Χίου κυρός Διονύσιος καί έκηδεύθη τήν 19ην ίδίου είς τόν Μητροπολιτικόν Ναόν Χίου. Ό Μητροπολίτης μας, αμα τω άκούσματι αύτοΟ έτέλεσεν Τρισάγιον, είς τό Παρεκκλήσιον του ΜητροπολιτικοΟ Οι'κου, του άειμνήστου Μητροπολίτου Χίου κυρου Διονυσίου, Τοποτηρητου διατελέσαντος είς τήν Μητρόπολίν μας. Τοποτηρητής έτοποθετήθη ό Σεβ. Μητροπολίτης Μηθύμνης κ. Χρυσόστομος.Τήν 21ην Ιουλίου τόν Μητροπολί­την μας είς τήν Ί. Μητρόπολιν έπε- σκέφθησαν οί Σεβ. Μητροπολίται Ίκονίου κ. Θεόληπτος, Καμερούν κ. Γρηγόριος καί Ταμιάθεως κ. Ίωα- κείμ.

Έπίσης τήν 21ην Ίουλίου τόν Μη­τροπολίτην μας έπεσκέφθησαν είς τήν Ίεράν Μητρόπολιν ό Περιφε­ρειάρχης Βορείου Αίγαίου κ. Νίκος Γιακαλης, ό Δήμαρχος Λέσβου κ. Δημήτριος Βουνάτσος καί ό κ. Πα­ναγιώτης Βερναρδάκης καί συνε- ζήτησαν διά τό θέμα της Βιβλιο­θήκης του Δημητρίου Βερναρδάκη καί διά τά 100 χρόνια άπό της άπε- λευθερώσεως της Πόλεώς μας τό 1912 καί άλλα θέματα.

Ό Σεβ. Μητροπολίτης Μιχαλουπόλεως είς Μυτιλήνην.

Τήν μεσημβρίαν της 22ας Ίουλίου, άφίχθησαν άπό Θεσ/νίκην είς Μυ­τιλήνην ό Σεβ. Μιχαλουπόλεως κ. Γ εώργιος, άπό τήν Σλοβακίαν καί οί συνοδοί του ιερείς π. Bohaslau Sa- nic, π. Vasil Bardzak, μαζί μέ τίς πρε­σβυτέρες τους καί τά παιδιά τους.Αμέσως μετά τήν άφιξίν των, ό Μη­τροπολίτης μας τούς παρέθεσε γευμα καί έν συνεχεία μέ τόν π. Νε­κτάριο καί τόν διάκονο Νικόλαο έφθασαν στήν Άγιάσο καί τακτο- ποιήθηκαν στό κατάλυμα πού τούς είχε έτοιμάσει ή Διοικουσα Επι­τροπή του Προσκυνήματος.Κατά τήν διάρκειαν της παραμονής των είς τό Νησί μας, οί Έπισκέπται μας είχαν τήν εύκαιρίαν νά έπι- σκεφθουν τά Προσκυνήματά μας, τά άξιοθέατα του Νησιου μας, νά τελέσουν τήν θεία Λειτουργία είς τήν Παναγίαν Άγιάσου, είς τήν Ί. Μονήν του Άγίου Ραφαήλ, συμ- προσευχομένου του Μητροπολί­του μας.

195 Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

Ό Σεβ. Μιχαλουπόλεως έτέλεσε άκόμη τήν θείαν Λειτουργίαν είς τόν Ί. Ναόν της Άγ. Παρα­σκευής Πλωμαρίου καί Άγίου Παντελεήμονος Περάματος, επί τη έορτη αύτών.Άκόμη, επεσκέφθησαν τόν Μη- τροπολιτικόν Οικον της Ί. Μη- τροπόλεώς μας, τόν Μητροπολι- τικόν Ναόν μας, τήν Ί. Μονήν Πι- θαρίου, όπου καί διενυκτέρευ- σαν, τόν ί. Ναόν Άγίου Άνδρέου Κρήτης καί τόν Τάφον του Άγίου μας, τό Σίγρι καί τό Μουσεΐον Φυ­σικής Ιστορίας.

Κατά τόν μήνα Σεπτέμβριον, ό Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ.κ. ’Ιάκωβος, έτέλε­σε τήν θ. Λειτουργίαν ή έχορο- στάτησεν είς αλλας L Ακολου­θίας, ώς κατωτέρω:❖ Τήν 1ην Σεπτεμβρίου ετελέ-

σθη θεία Λειτουργία είς τό Ναΰδριον Άγίου Λουκά, Κάμ­που ΈρεσοΟ. Ό Μητροπολίτης μας συμπροσευχήθη άπό τοΟ ί. Βήματος.

❖ Τήν 3ην τοΟ αύτοΟ μηνός, ό Σεβασμιώτατος ετέλεσε τήν θείαν Λειτουργίαν είς τό Ναΰ­δριον Άγίου Λουκά, Κάμπου ΈρεσοΟ, καί τό μνημόσυνον τοΟ άειμνήστου Παναγιώτου Βαμβουρέλλη.

❖ Τήν 11 ην ίδίου, ετελέσθη θεία Λειτουργία είς τήν Ίεράν Μο­νήν Άγίου Ραφαήλ, ίερουρ- γοΟντος τοΟ Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Γορλίτσε, της Εκκλησίας της Πολωνίας, κ.

Παϊσίου, συμπροσευχομένων των Σεβ. Μητροπολιτών Μι­χαλουπόλεως Σλοβακίας καί Μυτιλήνης. Τήν αύτήν ήμέ- ραν, ό Σεβ. Μητροπολίτης Μι­χαλουπόλεως ετέλεσε τήν Ακολουθίαν τοΟ Γάμου τών Γεωργίου Νικολοπούλου καί της Ξένης, είς τόν ί. Ναόν Πα­ναγίας Τρουλωτής Πύργων Θερμης.

❖ Τήν 13ην Σεπτεμβρίου, ό Θε­οφιλ. Έπίσκοπος Γορλίτσε κ. Παΐσιος, ετέλεσε είς τόν Ί. Ναόν Παναγίας Άγιάσου τόν Έσπερινόν, συγχοροστατούν- των τών Σεβ. Μητροπολιτών Μιχαλουπόλεως καί Μυτιλή­νης.

❖ Τήν 14ην τοΟ μηνός, ετελέσθη ή θεία Λειτουργία καί ή Λιτα­νεία επί τη Υψώσει τοΟ Τ ιμίου ΣταυροΟ, είς τόν ί. Ναόν Πα­ναγίας Άγιάσου, ίερουργούν- των τών Σεβ. Μητροπολιτών Μιχαλουπόλεως, Γορλίτσε καί Μυτιλήνης.

❖ Τήν 18ην ίδίου, είς τήν Ί. Μο­νήν ΎψηλοΟ ετελέσθη θεία Λειτουργία, συμπροσευχομέ- νου τοΟ Μητροπολίτου μας άπό τοΟ ί. Βήματος.

❖ Τήν 25ην ίδίου, είς τήν Ί. Μο­νήν ΎψηλοΟ ετελέσθη ή θεία Λειτουργία, τοΟ Μητροπολί­του μας συμπροσευχομένου άπό τοΟ ί. Βήματος. Τό Εσπέ­ρας είς τήν αύτήν Μονήν ετε- λέσθη ό Εσπερινός, χορο- στατοΟντος τοΟ Μητροπολί­του μας.

-# 196

❖ Τήν 26ήν ίδίου, είς τόν Ί. Μονήν Ύψηλου έτελέσθη Θεία Λει­τουργία ίερουργουντος του Σεβ. Μητροπολίτου Μυτιλήνης.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011❖ Τήν 7ην Σεπτεμβρίου τόν Μη­

τροπολίτη μας έπεσκέφθη ό έκ Ξυλοτύμπου Κύπρου κ. Λειβαδί- της Έλευθέριος μετά της συζύ­γου του Κρυστάλλως καί των δύο έγγονων των.

❖ Τήν 8ην του μηνός, τόν Μητρο­πολίτην μας έπεσκέφθη έθιμο- τυπικως ό νέος Διοικητής του Ναυτικου Κλιμακίου Λέσβου, κ. Δημητρίου Ίωάννης.

❖ Τήν 9ην ίδίου, άφίχθη άπό τό Σίδ- νεϋ της Αύστραλίας, τό δέμα πού περιείχε 4 μηχανές καθαρι- σμου, δωρον του έξ Άγιάσου όμογενους μας, κ. Ταμβακέλλη Εύριπίδη. Οί μηχανές έδόθησαν, κατά τήν έπιθυμίαν του δωρη- του, 1 είς τήν Ίεράν Μητρόπολιν, 1 είς τήν Ί. Μονήν Άγ. Ραφαήλ, 1 είς τό Προσκύνημα Άγιάσου καί 1 είς τόν Ίερόν Ναόν Άγίας Τριά- δος Άγιάσου. Ό Μητροπολίτης μας εύχαρίστησε έγγράφως τόν δωρητή καί του άπέστειλε διά­φορα σχετικά εύχαριστήρια.

❖ Τήν 9ην ίδίου, άφίχθησαν είς Μυτιλήνην, διά νά λαμπρύνουν μέ τήν παρουσίαν των τάς έορ- τάς της Άγιάσου ό Σεβ. Μητρο­πολίτης Μιχαλουπόλεως κ. Γε­ώργιος άπό τήν Σλοβακίαν, καί ό

Θεοφιλ. Επίσκοπος Γορλίτσε κ. Παίσιος, άπό τήν Πολωνίαν. Κατά τήν παραμονήν των είς τήν Άγιά- σον είχαν τήν εύκαιρίαν νά έπι- σκεφθουν τά ίερά Προσκυνήμα­τα καί τάς ί. Μονάς μας καί νά τε­λουν τήν θείαν Λειτουργίαν είς διαφόρους Ναούς. Ουτω τήν Κυ­ριακήν 11 Σεπτεμβρίου, ό Θεο­φιλ. Επίσκοπος Γορλίτσε κ. Παί­σιος έτέλεσε τήν θείαν Λει­τουργίαν είς τήν Ίεράν Μονήν του Άγ. Ραφαήλ, συμπροσευχο- μένων των Σεβ. Μητροπολιτών Μιχαλουπόλεως καί Μυτιλήνης. Τό έσπέρας της ίδίας ήμέρας, ό Σεβ. Μητροπολίτης Μιχαλουπό- λεως κ. Γεώργιος, έκπροσωπων τόν Μητροπολίτην μας, έτέλεσε τό μυστήριον του Γάμου είς τούς Πύργους Θερμης, του Γε­ωργίου Νικολακοπούλου, υίου του πρώην Διοικητου της Πυρο- σβεστικης Μυτιλήνης, καί της Ξένιας.

❖ Τήν 13ην Σεπτεμβρίου, είς τόν ί. Ναόν Παναγίας Άγιάσου, έχο- ροστάτησεν κατά τόν Έσπερινόν ό Θεοφιλ. Έπίσκοπος Γορλίτσε κ. Παίσιος, συγχοροστατούντων των Μητροπολιτων Μιχαλουπό­λεως καί Μυτιλήνης. Είς τό τέ­λος του Έσπερινου έγένοντο προσφωνήσεις άπό τόν Θεοφι­λέστατο κ. Παΐσιο καί τόν Μη­τροπολίτην μας, μεταφράζον- τος του Σεβ. Μιχαλουπόλεως. Τήν έπομένην, 14ην Σεπτεμβρί­ου, έορτή της Ύψώσεως του Τ ι- μίου Σταυρου, έτελέσθη ή θεία Λειτουργία, ίερουργούντων των

— 197 φ- Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

ίδίων Αρχιερέων καί ή Λιτανεία είς τάς όδούς της Αγιάσου. Οί Αρχιερείς άνεχώρησαν τήν 15ην Σεπτεμβρίου.

❖ Τήν 20ήν ίδίου, ό Μητροπολί­της μας έπεσκέφθη είς τό Στρατηγείον τόν Στρατηγόν κ. Μανώλην καί τόν νέον Δι­οικητήν του Ναυτικου Κλιμα­κίου Λέσβου κ. Δημητρίου.

❖ Τήν 22αν ίδίου, ό Σεβ. Μη­τροπολίτης μας παρέδωσεν είς τόν πρωτοπρεσβύτερον π. Νικόλαον Παπαγεωργίου, Άρχιερατικόν Επίτροπον Αγιά­σου, διά τήν Βιβλιοθήκην του ί. Ναου Αγίας Τριάδος Αγιά­σου, 43 τόμους (1-43) της Βι­βλιοθήκης Ελλήνων Πατέρων καί Εκκλησιαστικών Συγγρα­φέων, δωρεά της έριτίμου κυ­ρίας Λέλας Πανταζη, είς μνή­μην του άειμνήστου συζύγου της Γεωργίου Πανταζη, Κα- θηγητου του Πανεπιστημίου Άθηνών καί Άκαδημαϊκου.

❖ Τήν 25ην Σεπτεμβρίου, ό Μη­τροπολίτης μας έτέλεσε τόν Αγιασμόν είς τήν άνακαινι- σθείσαν νέαν οίκίαν της οίκο- γενείας του κ. Παναγιώτου Παπάμαλη, μέλους του Μη- τροπολιτικου Συμβουλίου, καί τήν 26ην ίδίου είς τήν άνα- καινισθείσαν οίκίαν της κ. Λαμ- προθέας Παπάμαλη.

❖ Τήν 25ην καί 26ην ίδίου, έπί τη έορτη του Αγίου Ίωάννου του Θεολόγου, καθ’ ην έορτάζει ή Ί. Μονή Ύψηλου, ό Μητροπο­λίτης μας έχοροστάτησεν είς

τήν Ακολουθίαν του Έσπερι- νου καί έτέλεσε τήν θείαν Λειτουργίαν είς τόν έορτά- ζοντα ί. Ναόν της Μονης. Κατά τήν θείαν Λειτουργίαν έτέλε­σε τήν είς διάκονον χειροτο- νίαν του Νικολάου Μαυρουδη, υίου του ίερέως Άκινδύνου Μαυρουδη, ό όποίος θά ύπη- ρετήση είς τόν Ίερόν Ναόν τών Ταξιαρχών.

❖ Τήν 28ην ίδίου, είς τά Γ ραφεία της Μητροπόλεώς μας πραγ- ματοποιήθηκε σύναξις διά τά μέλη της Ί. Μητροπόλεως Μυ­τιλήνης καί του Σωματείου «Οί φίλοι της Μητροπόλεως Μυτιλήνης».

Συνεδριάσεις Φιλανθρωπικών Καταστημάτων

❖ Τήν 6ην Σεπτεμβρίου, ό Σε- βασμιώτατος Μητροπολίτης μας προήδρευσε της συνε- δριάσεως του Συμβουλίου του Κληροδοτήματος Σημαντήρη, καθώς καί τών Φιλ. Καταστη­μάτων της Μητροπόλεως.

❖ Τήν 12ην ίδίου ό Σεβασμιώτα- τος προήδρευσε της Συνε- δριάσεως του Μητροπολιτι- κου Συμβουλίου της Ί. Μη­τροπόλεως Μυτιλήνης.

ΠροσφορέςΣτό Όρφανοτροφείο-Οίκοτροφείο Θηλέων Α.Π. Κατσακούλη κατά τόν μήνα Ίούλιο προσέφεραν οί κάτωθι:

Ή οίκ. κ. Μελανθίας Χατζη- γιάννη 50€ είς μνήμην του Ίατροΰ

198

Βασιλείου ΜελαχρινοΟ. · Ό κ. C. TRI- ZIS 150€ διά ενα γεΟμα τών παι­διών. · Ό Ί. Ναός Γενεθλίου Θεοτό­κου (Παναγιούδα) 200€ διά δύο γεύ­ματα παιδιών. · Ό κ. Παναγιώτης Κα- τέλλης (Άμερική) 693,50€ διά εξι γεύματα τών παιδιών επί τη έορτη τών 85ων γενεθλίων του. · Ή κ. Can- dira A. Mangi (Άμερική) 18,74 € διά ενα γεΟμα τών παιδιών επί τη έορτη τών 85ων γενεθλίων τοΟ κ. Πανα- γιώτου Κατέλλη. · Ή κ. Lynne R. Ash (Άμερική) 36,50 διά ενα γεΟμα τών παιδιών επί τη έορτη τών 85ων γε­νεθλίων τοΟ κ. Παναγιώτου Κατέλλη.• Ό κ. John T. Deorley (Άμερική) 36,50 διά ενα γεΟμα τών παιδιών επί τη έορτη τών 85ων γενεθλίων τοΟ κ. Πα­ναγιώτου Κατέλλη. · Ό κ. Brent G. Kit- chins (Άμερική) 36,50 € διά ενα γεΟμα τών παιδιών επί τη έορτη τών 85ων γενεθλίων τοΟ κ. Παναγιώτη Κατέλ­λη. · Ό κ. Payl L. Ciranlo (Άμερική) 73,50€ διά ενα γεΟμα τών παιδιών επί τη έορτη τών 85ων γενεθλίων τοΟ κ. Παναγιώτου Κατέλλη. · Ό κ. Steren Kyriakos (Άμερική) 73,50€ διά ενα γεΟμα τών παιδιών επί τη έορτη τών 85ων γενεθλίων τοΟ κ. Παναγιώτου Κατέλλη. · Ή κ. Venetia Kyriakos (Άμερική) 73,50€ διά ενα γεΟμα τών παιδιών επί τη έορτη τών 85ων γε­νεθλίων τοΟ κ. Παναγιώτου Κατέλλη.• Ή κ. Margaret Sicorsune (Άμερική) 55€ διά ενα γεΟμα τών παιδιών έπί τη έορτη τών 85ων γενεθλίων τοΟ κ. Πα­ναγιώτου Κατέλλη. · Ό κ. Emilio E. Dadia καί κ. Demetrios E. Detia (Άμε- ρική) 73,50€ διά ενα γεΟμα τών παι­διών, επί τη έορτη τών 85ων γενε­θλίων τοΟ κ. Παναγιώτου Κατέλλη. ·

Ή κ. Χαραλαμπία Άνδρεαδέλλη 100€ διά ενα γεΟμα τών παιδιών είς μνή­μην της άειμνήστου θυγατρός της Εύγενίας Παπανικολάου. · Τα Φ.Κ.Μ. 3.000€ διά επιχορήγηση μηνός Ιου­λίου 2011.· Ή οίκ. Τάκη καί κ. Βίκυς Παπάμαλλη 30€ άντί στεφάνου στήν κηδεία Μυρσίνης Καμιναρδέλλη. · Ή οίκ. κ. Π. ’Ιωάννου 40€ είς μνήμην Άνδρέα Παναγιωτόπουλου (εκ Πατρών) άντί στεφάνου. • Ή οίκ. κ. 'Ιωάννου καί κ. Κων/νας ΌρφανοΟ Άγιάσος 50€ άντί στεφάνου είς μνή­μην τοΟ άειμνήστου Πρωτοπρ. Νε­κταρίου Χατζηπροκοπίου. · Ή κ. Άντι- γόνη Χατζηαποστόλου καί ό κ. Ιγνά­τιος Μπαρούτης (Άγιάσος) 50€ άντί στεφάνου είς μνήμην τοΟ άειμνήστου πρωτοπρ. Νεκταρίου Χατζηπροκοπί­ου. · Ή κ. Χρυσούλα Χατζηαποστό­λου, Άγιάσος 50€ άντί στεφάνου είς μνήμην άειμνήστου πρωτοπρ. Νε­κταρίου Χατζηπροκοπίου. • Ή κ. Καλ­λιρρόη καί κ. Φανή Τσοκάρου 50€ άντί στεφάνου είς μνήμην τοΟ άει­μνήστου πρωτ. Νεκταρίου Χατζη­προκοπίου. · Ό κ. Ιωάννης 'Άνεμος καί ή κ. Μαρία Καλογερα (Άγιάσος) 50€ άντί στεφάνου είς μνήμην τοΟ άειμνήστου πρωτοπρ. Νεκταρίου Χα­τζηπροκοπίου. · Ή οίκ. κ. Προκοπίου Βαλιάνου (Άγιάσος), 50€ άντί στε­φάνου είς μνήμην τοΟ άειμνήστου Πρωτοπρ. Νεκταρίου Χατζηπροκοπί­ου. · Ό π. Νεκτάριος Ε. Χάϊδος (Άγιά­σος), 50€, άντί στεφάνου είς μνήμην τοΟ άειμνήστου πρωτοπρ. Νεκταρίου Χατζηπροκοπίου. · Ό κ. Εύάγγελος Ε. Λιάκατος (Άγιάσος), 50€ άντί στε­φάνου είς μνήμην τοΟ άειμνήστου πρωτοπρ. Νεκταρίου Χατζηπροκοπί-

199 Ο Π Ο ΙΜ Η Ν

ου. · Ό κ. Νικόλαος 'Ορφανός, είς μνήμην Παναγιώτη Βαμβουρέλλη 100€ άντί στεφάνου. · Ό κ. Δη- μήτριος Καμαρός (Άγιάσος), 300€ διά τρία γεύματα των παιδιων είς μνήμην γονέων καί άδελφων του. · Ή κ. Μάρθα Κουτλη, 50€ άντί στεφάνου είς μνήμην του άειμνήστου Κων/νου Παπουτσά- νη.

Κατά τόν μήνα Αύγουστο προ- σέφεραν οί κάτωθι:Ή κ. Είρήνη Μαστραντωνα (Αύστραλία) 75,55 € διά ενα γευμα των παιδιων είς μνήμην Γ ονέων καί λοιπων συγγενων. · Ή κ. Λεμονιά Εύαγγέλου-Μαχαιρα 1000€ διά δωρεά στά παιδιά του ίδρύματος καί είς μνήμην γονέ­ων καί άδελφης της. · Ή κ. 'Άννα Κουτλη 50€ διά ενα γευμα των παιδιων. · Ή κ. Καγλατζη Βαρβά­ρα 300€ διά τρία γεύματα των παιδιων είς μνήμην του άειμνή­στου συζύγου Ελευθερίου Κα- γλατζη. · Ό κ. Δημήτριος Στου- κίδης, Ίατρός, 50€ άντί στεφάνου είς μνήμην της άειμνήστου Μα- γδαληνης Μαλιαρου. · Ό κ. Δη­μήτριος Κουντουρέλλης Άγιά­σος 100€ διά ενα γευμα των παι- διων είς μνήμη της άειμνήστου μητρός του Καλλιόπης Κουντου- ρέλλη. · Ή κ. Μαρία Εύαγ. Λιά- κατου 100€ διά ενα γευμα των παιδιων έπί τή ονομαστική έορτή της. · Τό Εκκλησιαστικό Συμ­βούλιο Άγ. Μαρίνας 50€ άντί στεφάνου στήν κηδεία Αίκατερί- νης Μαμουνη. · Τά Φ.Κ.Μ. 3000€ διά έπιχορήγηση μηνός Αύγού-

στου 2011. · Ό κ. Εύάγγελος Θυ- μιατζης 20€ είς μνήμην του π. Δη- μητρίου Γανώση. · Ό κ. Βασίλει­ος καί ή κ. Ταξιαρχούλα Εγγλέ­ζου 15€ είς μνήμην του π. Δημη- τρίου Γανώση. · Ή κ. Χριστίνα Δη- μητριάδου 100€ διά ενα γευμα των παιδιων.

Κατά τόν μήνα Σεπτέμβριο προ- σέφεραν οί κάτωθι:Ή κ. Προκοπία Πέτρου άπό Ξυ­λοτύμβου Κύπρου 100€ γιά ενα γευμα των παιδιων είς μνήμην Σολωμου. · Ή κ. Μάρθα Κουτλη 50€ άντί στεφάνου στή μνήμη Παναγιώτου Βαμβουρέλλη καί 100€ γιά ενα γευμα των παιδιων είς μνήμην του άειμνήστου άδελ- φου της Εύσταθίου άντί έτησίου μνημοσύνου. · Ή οίκ. Αναστα­σίου καί Αντωνίας Δημητρίου 20€, άντί στεφάνου στήν κη­δεία του πατρός της ίερέως Δημητρίου Γανώση. · Ανώνυ­μος 250€ γιά δύο γεύματα των παιδιων. Ή κ. Χαραλαμπία Άνδρεαδέλλη 100€ γιά ενα γευμα των παιδιων είς μνήμην της άδελφης της Εύαγγελίας Άνδρεαδέλλη-Μπεκιάρη. · Ή κ. Έλένη Ζουλαμόγλου 200€ γιά δύο γεύματα των παιδιων. · Ό κ. Εύρυπίδης Ταμβακέλλης άπό Αύστραλία 445,90€ γιά τέσ­σερα γεύματα των παιδιων. · Ό κ. Δημήτρης Αρβανίτης άπό Βοστώνη 362,40€ γιά τρία γεύ­ματα των παιδιων.

Τό Διοικητικό Συμβούλιο, τό προσωπικό καί τά παιδιά εύχαρι- στουν θερμά.

-# 200

&πό τόν Πανηγυρικό £σπερινό τοΰ Τιμίου Σταυρού στό προσκύνημα τής 'Αγιάσου(13-9-2011).

&πό τήν τρισαρχιερατική θ. Λειτουργία στό Παλλεσβιακό προσκύνημα (14-9-2011)