J, M. G.DIssERTATIO ACADEMICA

DAVIDEM REGEMmPNUPsrcmm

NON FAVERE,DEMONsTRANs,

Contra HEINIUM Ex OccasionePsalm. VI:

Quam ,

Consentiente Ampliss. Tacuit, Philosoph, in Regio adAuram Lyc<eo ,

sussultus prt:sidioVIRI MAXIME RETERENDI atque CELEBERRIMI

Dw I s A A C IROss,

s. s. L. L. PROFEss. REG. & ORD.'v Fac. Phil. h. t. DECANI Maxime spectabilis

Pro consequendis honoribus AcademicisPublico examini node s!e suhmittit

ARVID FAVORIN, Nk. Filsatacundensis ,

In Aud. Majori Die XXII. Decembr. AnniMDCGL1X.H. A. M. G.

ABOyE, Impressit Dirhct, & Tt ogk. Reg. Magn. Duc,Finiand. JACOB MERCKELL,

s:ec R:a2 M:dsMAXIMAE FIDEI VIRO

Pcrillustri atque Generosillimo DominoDN. JER EMI iE

WALL EN.Provinciarum,

Aboenlis atque Biomeburgensis,Nec non

PrEesesturte Alandiac,Praesidi & Gubernatori

E m i n e n c i ssi m o

NATIBUs

TTV// ancipiti cura cogitationum incertus fluctuaviyJL/ vota mentis veneratione dignitatem Vestram, quaPatriam <&• Rempublicam, Vestra > sermone persequiCerte dubiam immo tremebundam multum detinuit mesi-lit ctst quam maxime cum admiratione omnium , hume•

rat y ne, si ego, infra mediocritatem sojittts homo , liminaque Vestros, ausu vix excitsando , turbare viderer. sedanimum tandem addidit ipja Inclyta Virtutis Vestrae

s:ac R:ae M:tisMAXIMiE FIDEI VIRO

Reverendilsimo Patri ac Domino

D CAR OL OFRIDERICO

MENNAMDER.s.s.Theol.DOCTORI Longe Celeberrimo, DiceceseosAboensis EpIsCOPO Erninentissimo, Acad. Ibid. Pro-

CAllCtLLARlOMagnilicentillimo Venerandi Consisto-rii Ecclesiastici PRAEsIDI Gravissimo, scholarum perDioeceiin I PLORO Adcuratiilimo , Rcg, Acad.scienc,

Holm, MEMBRO Maxime inelvto.• 0

MAXIMIs.

Maecenates, utrum eonsuhius ejjct, tacita , ut solco* de*tot antecellitis mortales , (assicere , au vero Merita, hirepostam animo pietatem publico iestimonie declarare,tem y conjideratio negotiorum gravtsjimcrum , quorum mo-ros t haud inviti sabjicere /oletis i Verendum tamen e•Vestra peterem, temeritatis notam incurrere , circulos•sollicito mthi, ne interpellatione mea Vos offenderem,doria t qua per universum regnum, liniandiam hn.

■primis , cum in soro, tum ecclesia Nomina Vestralate corruscant . Ern/i igitur potius, quam pari tam

sjlendide , tamque grato, pnejentem ego opellam inseri-berew? Prosecto, ut in ambiguo esl, utrum Vos,tibus hominum virus, an obtutui oculorum vultus, in-simet, sio pr<esidium silum ,

/« Vobis, /e inveniJse jibiingenii mei sletus gratulatur j qui ut mentem Dayidisab impia hominum opinione, putantium eheu! animama corporis vinculis solutam vel jomno- jopiri, vel pla-ne ex/? ingui,- alieni(simum demonslrat} ita Vos Maece-nates, de immortalitatis anima luce convitli , negotiisVesinis persiciendis sio vacatis , ut immortalitatis bea't£ candidatos decet, bae que mente nebulas vitiorum exanimis eorum , quibus praepotui e(lis , egregie di(pelleresindetis. Hoc autem jaflorum decore » dum monumen-tum aer eperennius Vobis, exslruitis , Vos, Maecenates,sgo, clientulorum licet minimus , i» nuncupandis vero,votis , pro peremti Vestro flore, nemini secundos ,

yWui (ospites per annos bene multos , vigeatis & flo-reatis, ex imo voveo pefloret quoad vixero perman-jurus

NOMINUM EMINENTIssIMORUM

culsor st ciens devocistimnsARVID FAV0R1N

VIRO Nobiliss.mo a’que Considiijsimo

D:no JOHANNI WOIVALENIO.Judici, per provinciam saexmakiensem tam superiorem quam

instriorem, yEquissimo, Patreno vEssumatistimoPeriUustri atqui Gsne esijJl*»-) Libero BARONI

D;no GUsTAVO ADOLPHOMELL1N,

'

;Ad s.ae R;ae M:tis Turmaen savolaxiensem Vexillisero strejnuulimo, ut Nutritio quondam Indulgencistimo, ita Pacxot

no quovis honore colendo.,

Perillustri atque Generopjsimo Libero BARONI

D:no GUsTAVO ADOLPHOMELLIN, •••-

Ad Legionem s:ae Erae Mrtis pedesfrem Tairastensem, si-gnisero Dexterrimo, Fautori Certissiroo,

specl tlsme Fidei VIRO

D;no JOHANNI sCHRE1J,Praetori, ad partem inseriorem Territorii saxmakiensis,

Dignissimo, Fautori Optimo,

sN memoriam revocans innumera isla benesicia, quibusPatroni & Fautores PropensIssimi nulio non tem-

pore me cumulare dignati essis, dolore afficior* nihil apudme inveniri, quo iila quadantenus ccmpensari posiins. Ira-

prtmls TUAM LenevoTensiam, Generonstime Liter BARO;bae occasione non reticere possum, quam mulsiplic i rationeexperiri mihi licuit, cum ssutssis, Filii TUI Caristimi, inspem Patriae nati, praeessem. suscipeigitur, NUTRITIE olimPropensissime, Vosque ceteri PATRONI OPT1NI, in melio-rem interpretamini partem munusculum hocce chartaceum. Etquo certius Favorem Vestrum & Gratiam in me prosus per-spexi lingularem, ac spe lactor certissima sore, ut a clientuloVEsTRO nihil praeter pia: mentis Cessimonia , postuletis, eoirajon fiducia Disserrationem hanc Vobis consecratam vo-lo, in tesseram animi grati, indicium Reverenda ingentis,& documentum obseqoii non sucati, quo, quoad spiritus|>os regit artus, obstringor: summum interea Numen pre-cibus nuncupare non desistam, ut per longam annorum seri-em sospites conservemini, in Patria: atque Nobili stimarumFamiliarum Vestrarum emolumenta & sulcra; Me autemquo ccepistis Favore, ut amplecti non dedignerajni, est quodFuaailiii»ts ero. Permaneo.

NOMINUM VEsTRORUM

ARV1D FAVORiN.

PKiEFATIO.

§• I®

Ui priseum orbem sere totum oc-cupavit, insanus error Psychopannychiae, nostra jam aetate

dolor in multorum animispestiseras radices ccepit agere.

: Non miramur olim gentiles, quiquaevis alia somnia sibi singebant,

multa etiam absona de anima somniasTe, eamquetorpore atque somno capi post discessum e corporeinsulse arbitratos suisie. sed eorum plurimos, qui.sacris Chrisiianis iisque interdum purioribus initiatisuerunt, eandem tibiam inflasse, res est indignior;Fidem dictis vel illa, ut alia taceam exempla, faci-unt,quae HEINIUs, Religioni Evangelico-Lutheranaecaeteroquin addictus, in epistola ad Ven. Baumgar-tium Hollensem 1746 data essutit, quae collectaneisTheologicis nou - antiquis, Lipsiae 1748, idiomate

2

germanico editiss inserta deprehenditur. Movet isomnem lapidem pro incrustando errore Ftypnopsy-chias in animis hominum , idque ea audacia ut nedidis quidem s, sacr® parcat, quin plurima eorumad corroborandam, si Diis placer, suam sententiamobtorto coito rapiar. Non jam est nostrum vindi-cias omnium locorum sacrorum dare, qus hypno*psychita pessime torquet, sed quorumdam tantumeorum > ex quibus perverse explicatis Piissirao RegiDavidi hypnopsychias maculam impingit, inter quaeinprimis in sensum nobis venit Psalmi 6: v. 6. Quoadijeremus quoque breves adnotationes cum in Psal.88: v* 13. tum 146: v. 4. quibus pariter abutitur ITEINI-Us. Id aurem ita b. c. DEO prassiabimus ut luno postbrevem erroris Historiam ejus resutandi sontes ad-periamus, deinde mediis Philologicis ad essata hasc-ce divina applicatis summam Davidi ab Heinio fieriinjuriam evincamus. Quod dum facimus, tuum e*rit L. B. innocuos nostros ausus in mitiorem iater-pretari partem.

§. II.nos omnia sallunt, natales Tuos inde repetit

i l erronea haec opinio, quod animam, soluto cumcorpore vinculo, sublatisque sensuum instrumentis,homines vim animas ad cogitandum nullo modoserri, putarent posIe, proinde mentem separatamvel asterno, vel temporali somnio sopitam esse de*'bere: qui illo modo delirant, secundum eos, qui hicaceurratius distinguere volunt, Plychopannychitas,

3

sinalus ssimso vocabulo» cum caeteroquin latius u-tramque herum somniarorum catervam comprehen*dat, nuncupantur, nec incommode» deseendit e»uim a graecis rpvw anima, omnis, nox, un-de item pernocto; itaque apti.li-me hac voce eum denor.re queas, qui perpetuamquasi noctem animarum credat: qui vero hoc, seuposteriori modo delirant, Hvpnopsychirae audiunt.Hinc nihil frequemiori modulamine aliud Poetastorquere notura est, quam lethenim poculum , quogustaro, singunt mortuis, rerum omnium oblivio-nem obrepere, cui adjungunt noctem longam omni-bus dormiendam, Propagata deinde mali hujuscontagione ad ecdesiam, sunt qui Patres quos-dam Ecclesiae, quod mirandum, ejus errorisvel reos faciant» vel saltem incautius circahanc materiam locutos esIe contendant, animadver-tente id inter alios Vernsdorsio in Disputatione De(latu anima separau Imprimis ecdesiam Graecam,tam hodiernam, quam antiquam ab hac lue nonpenitus esTe immunera ex historia utriusque aevi deliatu ecclesiae orientali colligi polle haud pauci exi-stimant. De Anabaptista sive Memnonistis noto estnotius, quod omnium crallissime in hac parte ine-ptiant ; consiat enim ex illorum consesiione pag,160 seq. ipsos somniare animas a corporum socie-tate disiunctas, in cavernis terrae alto sepnltas so-mno, jacere, omnisque operationis, intelligentiae &

cupiditatis expertes esTe. Quare ipsis praeter alios plu-res CALVINUs tractatum de psychopannychia oppo-

4

sulc. Nec ab hoc desicto alieni snnt soclni asseciHi concedunt quidem animas post mortem non in-terire, tamen dum praeter expressia verba, de qui-bus mox, illas in insernum detrudunt, qui sit lo-cus oblivionis sc siienrii, satis aperte ipsas agere in-siciantur. Interdum quidem hac de re ita loquuntur,ut putares illos non tam negare actiones animaepost mortem, quam de istis tantum dubitare. VA-LENTINUs sCHMALC1Us in exam. err. p. 49.an post reditum illum, inquit, ad DEum aliquid,,„rentians, (animae ) ? vel aliqua voluptate fruancur,quia scriptura non testatur, jure dubitari dicimus,„Er contra Franzium pag. 409. An spiritus ille,„qui ad DEum redit, & a corpore separatus est, sert-,,su aiiquo praeditus sit, & an voluptate aliqua frua-„tur ante adventum Christi, & ante conjunctionemj,istam novam cum corpore glorificato, quod Deus„o!im daturus est credentibus? valde dubitamus.sed nihil familiarius socini gregalibus» quam dequo dubitant, id eodem sere momento expresTenegare. Id ejusdem illius schmalcii exemplo disei-rous* Nam vix dubitationem suam verbis, quaeprotulimus, significaverat, cum mox ad ipsius rei„ negationem prolabitur, ita pergens : Imo aliter se„re.m habere credimus: nempe quemadmodum cor-,, pus sine spiritu cadaver est i sic vicissim spiritumj, sine corpore nullas actiones excercere posse. Pa-riter alibi, seri, de erroribus Arianorum Lib. I. Cap.„14; pag. i4s. haec invenies ab ilio prolata:,, Vi-wvere animam ambigue dicitur, eatenus enim

5tantum vivere dici potest, quatenus est aliquid in- „corruptibile natura suaj vel quod osim reddenda sit,,sidelibus in adventu Christi •, rursus vero, quia actio-,,nes nullas sine corpore excercere, nec ulla volupta-,,te frui potesi:, non isso modo vivere dici pocest, >,

quo ea vivnnr, qua; per se consistunt, ut Angeli. ,,

Illi enim substantiae sunr spirituales, integra & per- ,,

sectas -

7 anima vero pars integri est. Et si ea vi-„•vendi ratione anima; mortuorum viverent post „mortem, cerre mortui non haberent, quod valde,,caperent ex mortuis resuscirari. Nam ut Angeli „in corpore suo spirituali fruuntur perfectrisiimis „

voluptatibus; sie ct: animce fruentur. Hisce erro- „

ribus quodam modo appropinquant Armeniana? se-cta; addicti, quippe qui eos stultitia? postulant, qui•liac in causa qnidquam certi determinare velint,cum rem quandam scrutari cupiant, cujus cogno-scendi nobis nulla suppetat facultas. sic sIMONEP1sGOPIUs haud cognosci posle putat, num ani-ma, licet superstes maneat, extra se quid agat aucsentiat, nec ne ? Faretur tamen illam neutiquam dormi-re ac probabile clse, quod in se ipsum conversa,ea posiit intelligere, quae antea perceperit. CUR-CELLAEUs ex scripturis sacris haud explicandumesse censet: Num animae cognitionem quandam re-tineant <3c aliquid agant, nec ne? PHILIP, a LIM»BORCH censultius omnino elle pronunciat de hocargumento silere, quam de eo multis disputare. Ni*

' mis longum omnino soret, & a propoiito alienum,catalogum eorum omnium pertexere, qui animam

6

separatam quocunque modo dormituram scmniarunt,id tamen praeterire haud postumus, tempore anceHEINIUM bene multo in Eccsesia Lutherana inven-tum suisse virum doctum, quem Tectius Lect. insyU p. 199 seq, nos docet Joh. Christoph. ARTO-PssiUM suisse, Historiarurn & Eloquenti* Prosessb-rem Argentoratensem, qui Anno 1670. in lucempublicam prodire jussit; „ Anonymi cujnsdam (e- „

riam disquijhiouem de slatu. , loco & vita anima•rum , posi quam dijcejjerunt a corporibus „ In quaAuctor statuit omnes moriencium animas in inser-num, qui sit locus subterraneus, descendere, quo& Christi anima sine corpore descenderit: porro a-nimas quodam modo dormire quumque sint repara-tae, ordinarie nullos actus vitae secundos habere, li-cet primus vitae actus illis minime denegandus sit*Prodiit A;o 1691. Tractatus curiosus , qui continetvariorum eruditorum commentationes de morte, sta-tu atque immortalitate animarum, in quo memora-ta disquilirio. exstat. Notat autem Laudatus BeatusD:n FEGTIUs ibidem non modo resutatam esse eamin eadem Academia Argentoratensi a BEBELIO, ignaroCollogam se silum resellere, nec quemquam dum u-terque viveret reseire potuisTe ARTOPAEUM scripti au-ctorem esse; suisIe enim eum virum mansvetudine& pietate incomparabilem, qui adeo non curarit, a-crem admodum & mordacem stilum a BEBELIO adhi-bitum ; Verum etiam ARTOPsstUM id tantum pro sco-po habuisse, animos eruditorum excitare, ut huicargumento meditationem accuratiorem adponerent,

7& sententiam communem ab objectionibus a se sa-ctis liberarent.

§. III.

OUantum ad sontes , unde argumenta petere licetdogma hoc non salsum minus, quam noxium

resellendi, ut brevissimis nos expediamus, fieri idpotest cum ex sana ratione, tum scriptura Divina•

ilia ‘dum animae vindicat immortalitatem, idque par-tim ex natura ejus propria, quo & desiderium boniinfinitum jure resertur, partim perfectionibus Dei,imprimis Justitia Divina, hujus modi deliramenta insumum facile abire jubet, hac scripuram innuo sa-cram, sicut senrentiam orthodoxam firmissimo mu-nit praesodio, ita errorem oppositum de somno ani-marum evidentilTimis prostigat teiiimoniis. Huc per-tinent, quae piis stanni post mortem transitum pro-mittunt ad aeternam felicitatem, quaeque magno nu-mero adducit, praeter alios Theologos, Abr. Caloviusin socinismo prostigato pag. 1040 seqq. Inter illaspeciatim .notare lubet verba Pauiina 2. Cor. 5: 6 , 8-

&aps>a ,7is st irdrmt. eicsctte on e*ssiu£ns( i»T« cdsitcLiiy ixZtiuhpxw diri ts

&ctpp5uci is, sviaxUvet udtiKov ezfripricm in rsluuar®*) Hgi ivinunimi irioo ts» Kl^io».Duplex sane hic piorum proponitur slatus,

prior, quosunt prasentes in corpore, jed absentes a Deo ,

dura animae nondum admisIae sunt ad vssionemDei beatificam : posterior vero, quo sunt abjentes acorpore , en slarum animarum separatum a corpore,sed tamen prasentes ad Dominum , quo, vi opposico-

8rum, non potest non intelligi visio Dei felicissima*Confirmant idem exempla scripturae e. g. Latronisqnicum Chrisio crucifixus est, Luc- 23:43. Frivoleenim exciperes, si, quod quidam faciunt vel propurgatorio, vel etjam causa sociniana, diceres verbaEvangelistae dividenda esse hoc modo; Amen dico ti-bi hodie i eris meam in paraciiso. Nam eo die loquiChristum, non latro minus quam reliqui perspicie-bant, non praetento aut futuro; ideoqne w hodienecessario cum « eris conjungendum esl. Pluraargumenta-vide apud stock, in hunc locum. Lazari*cujus anima statim a morte deportata suit in sinumAbrahae Luc. 16J 29. Commenta patrum quorun-dam de sinu Abrahae & Praradiso non reformidamus.Pariter statim a morte ad locum aeternorum crucia-tuum deserri impias animas, nullo interposito so-mno, sandior testatur pagina, quod vel epulonisnos condocent sata Luc. 16: 23. Exceptiones, quae ur-geri solent coram elidemus. Addi .posIunt innume-ra verbi revelati loca, v. c. Joh. s: 24. 2. Cor.5:1. Phil. 1: 23. Apoc. 14; 13. Matth. 7:. 2* Joh.3 : 16. &c. In quibus duo tantum post hanc vitamcommemorantur status. Nec objici potest hisce Jocisduplicem tantum poli resiirrectionem designari sta-tum ; Nam responderi potest: spiritum sanctum haudobscure innuere istum duplicem statum, non post re-surrectionem, sed statim post mortem, expectan-dum esse.

$. iv.17 Ix autem satis mirari postumus audaciam HEINII,

9

pavidem in erroris societatem rapientis. Namfl mediaHermeneutica (ut jam brevisiime pojlerius quod inPraesatione promisimus, attingamus) ad oracula iliasacra, quae pro somnio ssio de somno animarum adducit,rite applicentur, ne umbra quidem ejus levissima apparet,sed contraria potius omnia. Textus autem authenticuspsalmi 6:ti vertes 6: sic habet yoi pslsca.pw*]b — mV 'D i»TN'vi72, quo rite perpenib facile evin-citur hic agi de homine in conscientiae terroribusgravissimis constituto, nec audiendos csse sive He-braeos, Regium Psialten in aegrotatione corporis hic pre-cantem inducentes, sive Coccejum» qui eum deChristo vaticinari putat, cum cuilibet sideli, haecpatienti, singula competant, ut icite jam suo tem-pore monuit Lutherus , nec peculiaria adsint indiciaChristum arguentia. Quae omnia ad convictionemnsque adstrui poffent, si permitteret institutum; sednec necesTe est, cum si vel maxime j concedere-mus , loqui hic Psalten de morbo tantum cor-poris ejusque morte metuenda, omnia tamen sicexponi posIint, ut ne hilara quidem inde pro sua o-pinione lucretur HEIN1Us. sed nil attinet istis im-morari. Verba potius nostra consideremus. Pepmo vix aliam sane mortem intelligere potesl, quamqualem timet & persentisdt conserentia de peccatisanxia. Illa autem non tam est ; temporalis quamspiritualis & stertui. Porra quod ad *pD s, in quoomne caulae siliae praesidium locant Hypnopsychirae’}reperiuntur, qui omnino negent illud recte intel-tigi de memoria, quatenus est potentia animae ejns-

10que operationibus, sed hanc vocem verti' debere

memoriale, monimentum, vestigium alicujus rei. Verumsi vel maxime retineam,receptam versionem: memoria,recordatio tui , nil sane inde nostrae sententiae timen-dum i Nam notissimum est, verba memoriae He-braeis non natare nudam recordationem (ed simul id,quod eam sequitur, adaeque hoc loco memoriamcum laude & celebratione beneficiorum divinorumconjunctam, irem cum aliorum inssitutione , sicWalm.sI : is. Es, 38: 13, 19. Quod confirmant verba insequenti membro ~ HP' iD Quis consitebitur tibiid est» laudes ruas ad alios in aeclesia propagabit?Unde id modo innuit hiero-Psaltes, in statu postmortem infelici nullam dari celebrationem nominisDivini; Quis autem inde, nisi sanum qui perdiditsincipnr» inserat, nullas plane exstare operationesanima? post mortem.

§. V.

HtEc suere L. B. qus contra HEINsUM circa pr*sen-sem mareriam observasse lubuic ; muita quidem teligio-

ni & pietati adversa alioquin essutivit, qus in adversarioril nisi male sanam memtem testantur, ut non opus sit illaattingere. Propius tamen scopum serire videtur illud, quodVATTIO IHustri A Theologo obijeie , quo cum, nos eandem egimuscausara in desendendo Uavidc abexprobacionibus hypnopsychiricis: quia tamen,

prxtcr sarcafrnos >nu: ' J a ‘‘a '<l onca tela in Vattium vibrat; ere non

c/sc duximus,- quidquam ulterius moliri adveisus militem tam levis armaturas.Et licet ex ceteris Dicti* Davidicis utpote Psal. gg: v. 1$, & 146: v. 4.nihil accedat HEINIO in savorem lua; causas, gtatisiimum tamen nobis

suiHet laudata illa loca hic (ub incudem vocasle, nisi ob angniliam tem-

-pons ademta nobis suislet occasio, tam ea, quam quar a ias sidius medi-tati sumus circa prarientem materiam, prario snbijciendi. Quare hic silum

abrumpimus, & ut nos excusatos habeas. Lector , majoremin modum contendimus !

sit soli summo gloria summa DEo!