68
Gaat het nu wat beter, dokter? Oratie prof.dr.ir. Erwin W. Hans Hoogleraar Operations Management in Healthcare CTIT onderzoekscentrum CHOIR

Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Gaat het nu wat beter, dokter?

Oratie prof.dr.ir. Erwin W. Hans

Hoogleraar Operations Management in Healthcare

CTIT onderzoekscentrum CHOIR

Page 2: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Wachtlijsten

2

Page 3: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Heb jij geen wachtlijst??

… dan ben jij vast geen goede dokter!!

3

Page 4: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

4

Page 5: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Toename zorguitgaven

5

Uitgavenontwikkeling in de zorg

tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012)

Page 6: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Vergrijzing tussen nu en 2040

6

65+-ers:van 15% naar

26.5% in 2040

2040: dubbele

“grijze druk”

Page 7: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

7

Bron: www.abvakabofnv.nl

Page 8: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

8

Handhaven van minimaal huidige

kwaliteit van zorg

zonder extra uitgaven of personeel

Page 9: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Operations Management

Het management dat zich richt op

efficiënte en effectieve

procesorganisatie

9

Page 10: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Operations Management in de Zorg

10

Kwaliteit van zorg

Kwaliteit van arbeid

Productiviteit

Het hele proces geoptimaliseerd

Page 11: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

[email protected] 11

Center for Healthcare Operations

Improvement & Research

Page 12: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

12

Page 13: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Al vele mooie resultaten bereikt

13

Duitsland

België

UT

www.utwente.nl/choir

Page 14: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

OVERZICHT

Ontwikkelingen

Wetmatigheden van (zorg)processen

Hoe pakken we het aan?

De UT

14

Page 15: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Ontwikkelingen

&

Uitdagingen voor het onderzoek

15

Page 16: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

ONTWIKKELINGEN

Overheidsmaatregelen: marktwerking

16

Page 17: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

ONTWIKKELINGEN

Overheidsmaatregelen: Specialisatie

17

Page 18: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

18

Page 19: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

ONTWIKKELINGEN

Overheidsmaatregelen: verschuiving

19

Zorgen voorjezelf

MantelzorgGGD

Consultatiebureau

ZiekenhuisGGZ instellingSpecialisten

Verpleeg-Verzorghuizen

Topklinische zorg

HuisartsApotheekTandarts

FysioThuiszorg

Verloskundigen

Page 20: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Optimalisatie van geïntegreerde spoedpost

20

Page 21: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

ONTWIKKELINGEN

Overheidsmaatregelen: verschuiving

21

Zorgen voorjezelf

MantelzorgGGD

Consultatiebureau

ZiekenhuisGGZ instellingSpecialisten

Verpleeg-Verzorghuizen

Topklinische zorg

HuisartsApotheekTandarts

FysioThuiszorg

Verloskundigen

Page 22: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

ONTWIKKELINGEN

Patiënten beter geïnformeerd

22

Page 23: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

23

Page 24: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

ONTWIKKELINGEN

Technologische ontwikkelingen

Vroegere, snellere en effectievere diagnostiek

Betere en snellere communicatie

Zorg op afstand (Tele-Medicine, Tele-monitoring)

Minimaal invasieve interventies

Big data, data visualisatie en data mining

24

Page 25: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

25En vele anderen…

Page 26: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Wetmatigheden van (zorg)processen

26

Page 27: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Natuurlijke vs. onnatuurlijke variatie

27

Blokkenschema Operatiekamers

Page 28: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Invloed van OK op bezetting verpleegafdeling

28

Extra 6e OK met huidige

omvang verplegend personeel

Peter Vanberkel

Page 29: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Invloed van onzekerheidrelatie wachttijd – bezettingsgraad

29

Pollaczek-Khinchine

formule

Bezetting (%)

0.9 0.99

Wachttijd

10

Wachttijd =

10 x servicetijd

Page 30: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Van maximaliseren bezetting

Naar levellen werklast

30

werklast

Tijd

Capaciteit

Page 31: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Tegenstrijdige doelstellingen?

31

Personeel:

minimaliseer overwerk

Management:

maximaliseer bezetting

Patiënten:

minimaliseer toegangstijd /

wachttijd

Page 32: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Planning is variabiliteitsmanagement!

32

werklast

Tijd

Capaciteit

Hogere bezetting én minder kans op overwerk!

Voorbeeld:

Leeftink, A.G. (UMC Utrecht, pathologie) – From rapid diagnostics to a rapid diagnosis

Page 33: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Wet van Little (1961)

33

Gem.

aantal

patiënten in het

systeem

Gem.

productiviteit

Gem.

doorlooptijdX

Bijv.

9 patiënten

Bijv.

6 patiënten

per uur

9/6=1.5 uur

Page 34: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Wet van Little (1961)

34

Capaciteitsuitbreiding

in de keten

STAP 1 STAP 2

Meer onderhanden werk

Lagere productiviteit

Doorlooptijd groeit extra snel!

Meer patiënten

Gem.

aantal

patiënten in het

systeem

Gem.

productiviteit

Gem.

doorlooptijdX

Page 35: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Lokale optimalisatie in de keten

Variaties in een keten zorgen voor bullwhip effect

35

Page 36: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Lokale optimalisatie

Eed van Hippocrates (ca. 4 eeuwen BC):

36

Manuscript uit 12e eeuw

Page 37: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

37

Page 38: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Hoe pakken we het aan?

38

Page 39: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Hoe optimaliseer je processen

in een organisatie?

39

Page 40: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

BOTTOM UP:

Logistieke paradigma’s

40

Page 41: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

TOP DOWN:

Optimaliseren planning en besturing

Integraal model van alle besturingsfuncties

omvat het gehele proces (ketenperspectief)

omvat alle besturingsgebieden

omvat alle besturingsniveaus (hiërarchisch)

41

Page 42: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

42

Hiërarchisch besturingsraamwerk

Strategisch

Operationeel

offline

Tactisch

Resource

capaciteitsplanning

Materiaal

planningMedische

planning

Financiële

planning

Operationeel

online

besturingsgebieden

H

iëra

rchis

che d

ecom

positie

Page 43: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

43

Onderbelicht: tactische planning

Strategisch

Operationeel

offline

Tactisch

Resource

capaciteitsplanning

Materiaal

planningplanning

Financiële

planning

Operationeel

online

ONDERBELICHT

besturingsgebieden

H

iëra

rchis

che d

ecom

positie

Medische

Page 44: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

44

Page 45: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Onderbelicht: financiële planning

45

Page 46: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Zonder prestatie geen verbetering

Maar wat is prestatie?

46

Page 47: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Integrale kijk op prestatie

47

Doelmatigheid

Kwaliteit van zorg

Kwaliteit van arbeid Patiënt-

gerichtheid

Eerlijke

verdeling

Veiligheid

Page 48: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Valorisatie

48

Page 49: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

49

De zorg

De UT

Page 50: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

OnderwijslogistiekReal-time overzicht zalenbezetting

50

Page 51: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Professionele organisatie?

51

Page 52: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

52

Page 53: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

53

Page 54: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

54

Page 55: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden
Page 56: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Hier ga ik het leren!

Page 57: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden
Page 58: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

IEBIS collega’s

Page 59: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

TBK / IEM opleidingsmanagement

Page 60: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

(Oud-) Promovendi

Page 61: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Afstudeerders

e.v.a.

Page 62: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden
Page 63: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Ingrid Vliegen en Richard Boucherie

Page 64: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

IRMA

Page 65: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Mark van Houdenhoven

Page 66: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden
Page 67: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden
Page 68: Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012) Vergrijzing tussen nu en 2040 6 65 +-ers: ... Wetmatigheden

Dank voor uw komst!

Prof.dr.ir. Erwin W. Hans

Hoogleraar Operations Management in de Zorg

www.utwente.nl/choir