GAEILGE NA SRAITHE SÓISEARAÍ - FolensOnline...Gramadach XX Scrúdú XX Gluais DRÉACHT XX XX Eolaíocht agus na hEalaíona Tar éis an aonaid seo beidh mé in ann: Anailís a dhéanamh

CÚRSA IOMLÁN DON ARDLEIBHÉAL

SEÁN GREIFSÉAMUS Ó FIONNAGÁIN

GAEILGE NA SRAITHE SÓISEARAÍ

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

ClárRéamhrá XX

Aonad 1: Mé féin agus mo chairde nua XX

Aonad 2: An scoil seo agam XX

Aonad 3: Caitheamh aimsire is maith liom XX

Aonad 4: Mo cheantar XX

Aonad 5: Mé féin ar líne XX

Aonad 6: Mise ar laethanta saoire XX

Aonad 7: I mbarr mo shláinte XX

Aonad 8: Cultúr XX

Aonad 9: An timpeallacht XX

Aonad 10: Eolaíocht agus na hEalaíona XX

Gramadach XX

Scrúdú XX

Gluais XX

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

XX

DRÉACHT

XX

XX

DRÉACHT

XX

XX

DRÉACHT

XX

XX

DRÉACHT

XX

XX

DRÉACHT

XX

XX

DRÉACHT

XX

Eolaíocht agus na hEalaíona

DRÉACHT

Eolaíocht agus na hEalaíona XX

DRÉACHT

XX

XX

DRÉACHT

XX

XX

DRÉACHT

XX

XX

DRÉACHT

XX

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Tar éis an aonaid seo beidh mé in ann: Anailís a dhéanamh ar dhán M’ainm, m’áit chónaithe, m’aois agus mo

chuma fhisiceach a chur in iúl Cur síos a dhéanamh ar dhaoine

An chopail ‘is’ a úsáid Urú agus séimhiú a úsáid Blag a scríobh Ríomhphoist a scríobh

Príomhscileanna Cumarsáid A bheith liteartha A bheith uimheartha Obair le daoine eile Fanacht folláin

Mé féin agus mochairde nua1

Cumas cumarsáide Teanga chuí a úsáid le dul i ngleic go criticiúil le litríocht

na Gaeilge Éisteacht agus mé féin a chur in iúl Focail a fhuaimniú go nádúrtha Tuairimí a nochtadh Páirt a ghlacadh in obair ghrúpa Teicneolaíocht dhigiteach a úsáid chun cumarsáid a

dhéanamh

Feasacht teanga agus cultúir Gramadach An chopail ‘is’ An t-urú agus an séimhiú An aidiacht shealbhach

Stór focal Cur síos ar dhaoine Dátaí breithe An teaghlach Airde Peataí

Cultúr Na Ceiltigh Tionchar teangachca iasachta

Féinfheasacht an fhoghlaimeora Cá bhfuil mé? (leathanach XXX) Piarmheasúnú Féinmheasúnú (leathanach XXX) (leathanach XXX)

Punann scileanna Tasc 1.1–1.7

Measúnú rangbhunaithe Punann teanga (punann, leathanach XX–XX) Tasc cumarsáide (punann, leathanach XX-XX)

DRÉACHT

DRÉACHTAn chopail ‘is’ a úsáid

DRÉACHTAn chopail ‘is’ a úsáid

Urú agus séimhiú a úsáid

DRÉACHTUrú agus séimhiú a úsáid

Blag a scríobh

DRÉACHTBlag a scríobh

Ríomhphoist a scríobh

DRÉACHTRíomhphoist a scríobh

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

A bheith uimheartha

DRÉACHT

A bheith uimheartha

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT Obair le daoine eile

DRÉACHT Obair le daoine eile Obair le daoine eile

DRÉACHT Obair le daoine eile

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Fanacht folláin

DRÉACHT

Fanacht folláin

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Teanga chuí a úsáid le dul i ngleic go criticiúil le litríocht

DRÉACHT

Teanga chuí a úsáid le dul i ngleic go criticiúil le litríocht

Éisteacht agus mé féin a chur in iúl

DRÉACHT

Éisteacht agus mé féin a chur in iúl Focail a fhuaimniú go nádúrtha

DRÉACHT

Focail a fhuaimniú go nádúrtha Tuairimí a nochtadh

DRÉACHT

Tuairimí a nochtadh Páirt a ghlacadh in obair ghrúpa

DRÉACHT

Páirt a ghlacadh in obair ghrúpa Teicneolaíocht dhigiteach a úsáid chun cumarsáid a

DRÉACHT

Teicneolaíocht dhigiteach a úsáid chun cumarsáid a dhéanamh

DRÉACHT

dhéanamh

Feasacht teanga agus cultúir

DRÉACHT

Feasacht teanga agus cultúir Gramadach

DRÉACHT

Gramadach An chopail ‘is’

DRÉACHT

An chopail ‘is’

DRÉACHT

An t-urú agus an séimhiú

DRÉACHT

An t-urú agus an séimhiú

DRÉACHT

An aidiacht shealbhach

DRÉACHT

An aidiacht shealbhach

Stór focal

DRÉACHT

Stór focal

DRÉACHT

Cur síos ar dhaoine

DRÉACHT

Cur síos ar dhaoine Cur síos ar dhaoine

DRÉACHT

Cur síos ar dhaoine

DRÉACHT

Dátaí breithe

DRÉACHT

Dátaí breithe Dátaí breithe

DRÉACHT

Dátaí breithe

DRÉACHT

An teaghlach

DRÉACHT

An teaghlach An teaghlach

DRÉACHT

An teaghlach

DRÉACHT

Airde

DRÉACHT

Airde Airde

DRÉACHT

Airde

DRÉACHT

Peataí

DRÉACHT

Peataí Peataí

DRÉACHT

Peataí

Cultúr DRÉACHT

Cultúr DRÉACHT

Na CeiltighDRÉACHT

Na CeiltighDRÉACHT

Tionchar teangachca iasachtaDRÉACHT

Tionchar teangachca iasachta

Féinfheasacht an fhoghlaimeora DRÉACHT

Féinfheasacht an fhoghlaimeora Cá bhfuil mé? (leathanach XXX) DRÉ

ACHT Cá bhfuil mé? (leathanach XXX) Féinmheasúnú (leathanach XXX) DRÉ

ACHT Féinmheasúnú (leathanach XXX)

Punann scileannaDRÉACHT

Punann scileannaDRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Cá bhfuil mé? Freagair na ceisteanna seo os ard. Conas a d’éirigh leat?

Cén saghas duine thú?

Cén dáta breithe atá agat?

Cén aois thú?

Cén airde thú?

Cén saghas gruaige atá ort?

Cé mhéad duine atá i do theaghlach?

An réitíonn tú go maith le do theaghlach?

Cén saghas duine iad do mham agus do dhaid?

Cén saghas daoine é/í do chara?

Cathain a rugadh é/í?

Réamhfhoghlaim

Vlag: AilbheFéach ar vlag Ailbhe atá ar fáil ar líne ag FolensOnline.ie agus freagair na ceisteanna thíos. Ceisteanna1. Cé atá ag vlagáil? 2. Cén aois í?3. Cén saghas daoine í?4. Cé mhéad deartháir atá aici agus cén

aois iad?5. An bhfuil aon deirfi úr aici?

6. An réitíonn sí go maith leo?7. Cén saghas daoine iad?8. Cén saghas peata atá acu?9. Cá n-oibríonn a hathair? 10. Cén post atá ag a mam?

Tú féin a chur in aithneHaigh. Hi. An bhfuil tú go maith? Are you well?

Dia duit/Dia is Muire duit. Hello. Táim ar fheabhas. I’m great.

Cad is ainm duit? What’s your name? Go raibh maith agat. Thank you.

Cén t-ainm atá ort? What’s your name? Níl mé rómhaith. I am not too well.

Cén chaoi a bhfuil tú? How are you? Slán. Bye.

Conas atá tú? How are you? Slán go fóill. Bye for now.

Aon scéal? Any news? Feicfi dh mé ar ball thú. I’ll see you soon.

Diabhal scéil. No news. Go mbeirimid beo ar an am seo arís.

May we live to see this time again next year.

1

2

Mé féin agus mo chairde nua

a dó

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT


DRÉACHT


Réamhfhoghlaim

DRÉACHT

Réamhfhoghlaim

DRÉACHT

DRÉACHT

Vlag: Ailbhe

DRÉACHT

Vlag: AilbheFéach ar vlag Ailbhe atá ar fáil ar líne ag FolensOnline.ie agus

DRÉACHT

Féach ar vlag Ailbhe atá ar fáil ar líne ag FolensOnline.ie agus freagair na ceisteanna thíos.

DRÉACHT

freagair na ceisteanna thíos. Ceisteanna

DRÉACHT

Ceisteanna Cé atá ag vlagáil?

DRÉACHT

Cé atá ag vlagáil? Cén aois í?

DRÉACHT

Cén aois í?3.

DRÉACHT

3. Cén saghas daoine í?

DRÉACHT

Cén saghas daoine í?4.

DRÉACHT

4. Cé mhéad deartháir atá aici agus cén

DRÉACHT

Cé mhéad deartháir atá aici agus cén aois iad?

DRÉACHT

aois iad?5.

DRÉACHT

5. An bhfuil aon deirfi úr aici?

DRÉACHT

An bhfuil aon deirfi úr aici?

6.

DRÉACHT

6.

Tú féin a chur in aithne

DRÉACHT

Tú féin a chur in aithne

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Haigh. DRÉACHT

Haigh. Hi.DRÉACHT

Hi.

Dia duit/Dia is Muire duit.DRÉACHT

Dia duit/Dia is Muire duit.

Cad is ainm duit?DRÉACHT

Cad is ainm duit?

Cén t-ainm atá ort?DRÉACHT

Cén t-ainm atá ort?DRÉACHT

DRÉACHT

Cén chaoi a bhfuil tú?DRÉACHT

Cén chaoi a bhfuil tú?

Conas atá tú?DRÉACHT

Conas atá tú?

Cairde ag labhairtLíon na bearnaí. Beidh na nathanna thuas mar chabhair duit. Mícheál: Haigh. Cad is duit?Nóra: Haigh. Nóra is ainm . Cén t-ainm atá ?Mícheál: Mícheál an t-ainm atá orm. Cén a bhfuil tú? Nóra: Táim ar . Go raibh agat. Cén chaoi a bhfuil tú

?Mícheál: Go maith, le . Aon agat, a

Nóra?Nóra: scéil. bhfuil scéal agat féin?Mícheál: , tá mé ag dul le mo mham an tseachtain seo

chugainn.Nóra: Cá bhfuil tú ag dul?Mícheál: Táimid ag dul go dtí na .Nóra: Ar fheabhas. sé sin iontach . Caithfi dh mé

anois. Caithfi dh mé le mo chara Sorcha ag a trí.Mícheál: go leor. mé ar thú.Nóra: Slán!

1.01

Labhraígí le chéile

Tá Marcus agus Ciara i mbialann. Ullmhaigh comhrá idir Marcus agus Ciara agus iad ina suí sa bhialann.Marcus: Haigh, a Chiara. Cén chaoi a bhfuil tú?Ciara: Táim ceart go leor, a Mharcuis. Tá ocras an domhain orm.

Leideanna comhrá Céard atá ar an mbiachlár inniu? Ar mhaith leat suí anseo? Tá sé an-daor. Breathnaíonn sé sin go deas. Níl sé róchostasach.

An bhfaca tú é seo? Cé mhéad a chosnaíonn sé? Tá sé an-bhlasta. An bhfuil aon scéal agat?

Déan an tasc ar leathanach XX i do phunann scileanna, ‘Éisteacht: Scéal T-Rex’.

1

3


a trí

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Líon na bearnaí. Beidh na nathanna thuas mar chabhair duit.

DRÉACHT

Líon na bearnaí. Beidh na nathanna thuas mar chabhair duit.

DRÉACHT

duit?

DRÉACHT

duit?

DRÉACHT

. Cén t-ainm atá

DRÉACHT

. Cén t-ainm atá

DRÉACHT

Mícheál an t-ainm atá orm. Cén

DRÉACHT

Mícheál an t-ainm atá orm. Cén

DRÉACHT

a bhfuil tú?

DRÉACHT

a bhfuil tú?

DRÉACHT

. Go raibh

DRÉACHT

. Go raibh

DRÉACHT

agat. Cén chaoi a bhfuil tú

DRÉACHT

agat. Cén chaoi a bhfuil tú

DRÉACHT

le

DRÉACHT

le

DRÉACHT

. Aon

DRÉACHT

. Aon

DRÉACHT

DRÉACHT

scéil.

DRÉACHT

scéil.

DRÉACHT

bhfuil scéal agat féin?

DRÉACHT

bhfuil scéal agat féin?

DRÉACHT

, tá mé ag dul

DRÉACHT

, tá mé ag dul

DRÉACHT

le mo mham an tseachtain seo

DRÉACHT

le mo mham an tseachtain seo chugainn.

DRÉACHT

chugainn.Cá bhfuil tú ag dul?

DRÉACHT

Cá bhfuil tú ag dul?Táimid ag dul go dtí

DRÉACHT

Táimid ag dul go dtí

DRÉACHT

na

DRÉACHT

na

DRÉACHT

Ar fheabhas.

DRÉACHT

Ar fheabhas.

DRÉACHT

sé sin iontach

DRÉACHT

sé sin iontach

DRÉACHT

anois. Caithfi dh mé

DRÉACHT

anois. Caithfi dh mé

DRÉACHT

Mícheál:

DRÉACHT

Mícheál:

DRÉACHT

go leor.

DRÉACHT

go leor.

DRÉACHT

Nóra:

DRÉACHT

Nóra: Slán!

DRÉACHT

Slán!

DRÉACHT

DRÉACHT


DRÉACHT


Tá Marcus agus Ciara i mbialann. Ullmhaigh comhrá idir Marcus agus Ciara agus iad ina

DRÉACHT

Tá Marcus agus Ciara i mbialann. Ullmhaigh comhrá idir Marcus agus Ciara agus iad ina suí sa bhialann.

DRÉACHT

suí sa bhialann.Marcus:

DRÉACHT

Marcus: Haigh, a Chiara. Cén chaoi a bhfuil tú?

DRÉACHT

Haigh, a Chiara. Cén chaoi a bhfuil tú?Ciara:

DRÉACHT

Ciara: Táim ceart go leor, a Mharcuis. Tá ocras an domhain orm.

DRÉACHT

Táim ceart go leor, a Mharcuis. Tá ocras an domhain orm.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Leideanna comhrá

DRÉACHT

Leideanna comhrá

DRÉACHT

Céard atá ar an mbiachlár inniu?DRÉACHT

Céard atá ar an mbiachlár inniu?DRÉACHT

Ar mhaith leat suí anseo?DRÉACHT

Ar mhaith leat suí anseo?DRÉACHT

Tá sé an-daor.DRÉACHT

Tá sé an-daor.DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Breathnaíonn sé sin go deas.DRÉACHT

Breathnaíonn sé sin go deas. Níl sé róchostasach.DRÉ

ACHT Níl sé róchostasach.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

Abair é!

Tar éis duit an píosa thuas a léamh, cuir na ceisteanna seo ort féin os ard agus freagair iad.

Ceist

Ar thaitin an dán seo leat? Thaitin an dán liom mar is dán deas é. Thaitin an dán liom mar is dán spéisiúil é.

Níor thaitin an dán liom mar is dán leadránach é.Níor thaitin an dán liom mar ní dán suimiúil é.

An dán cumhachtach é? Is dán cumhachtach é. Ní dán cumhachtach é.

An gceapann tú go bhfuil teachtaireacht láidir sa dán?

Ceapaim go bhfuil teachtaireacht láidir sa dán.

Ní cheapaim go bhfuil teachtaireacht láidir sa dán.

1 Mé féin agus mo chairde nua1 Mé féin agus mo chairde nua

4 a ceathair

Dán: An Ghealach

Déanann an fi le cur síos álainn ar an ngealach. Tá teachtaireacht dhomhain (deep) sa dán. Deir an fi le linn go mbíonn an ghealach léi, mar a bheadh cara inti, nuair a bhíonn sí ag siúl abhaile go déanach san oíche. Tugann an ghealach sólás (comfort) agus dóchas di nuair a bhíonn sí in áit dhorcha nó nuair a bhíonn fadhbanna aici ina saol.

An Ghealach le Caitríona Ní Chléirchín

Sí banríon na spéartha íáilleacht na hoícheréalt rúndaa ritheann romhammo chara ar an bhótharar turassa dorchadas a haghaidh anoisfaoi cheilti gceo thar pháirc is chrainna eitlíonn sí,ag scaipeadh scáileanna.Tá an tír ina baclainn. Mo spéirbhean.Mo chroí rúnda.

queen of the skiesbeautysecret

darkness

hiddenin fog

fl iesscattering shadows

in her armsbeautiful fairy woman

secret loveLe caoinchead an údair agus Coiscéim.

1.02

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Abair é!

DRÉACHT

Abair é!

DRÉACHT

Abair é!

DRÉACHT

Abair é!


DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Ceist

DRÉACHT

Ceist

DRÉACHT

Ceist

DRÉACHT

Ceist

Ar thaitin an dán seo leat?

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

Ar thaitin an dán seo leat? Thaitin an dán liom mar is dán

DRÉACHT

Thaitin an dán liom mar is dán

DRÉACHT


DRÉACHT

Thaitin an dán liom mar is dán deas é.

DRÉACHT

deas é.

DRÉACHT

deas é.

DRÉACHT

deas é. Thaitin an dán liom mar is dán

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

Thaitin an dán liom mar is dán spéisiúil é.

DRÉACHT

spéisiúil é.

DRÉACHT

spéisiúil é.

DRÉACHT

spéisiúil é.

An dán cumhachtach é?DRÉACHT



An dán cumhachtach é?

An gceapann tú go bhfuil DRÉACHT



An gceapann tú go bhfuil teachtaireacht láidir sa dán? DRÉ

ACHTteachtaireacht láidir sa dán? DRÉ



ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTAn Ghealach

DRÉACHTAn Ghealach

DRÉACHTAn Ghealach

DRÉACHTAn Ghealach

le Caitríona Ní Chléirchín

DRÉACHTle Caitríona Ní Chléirchín



banríon na spéartha

DRÉACHTbanríon na spéartha

DRÉACHTbanríon na spéartha

DRÉACHTbanríon na spéartha í

DRÉACHT í

DRÉACHT í

DRÉACHT í

áilleacht

DRÉACHTáilleacht

DRÉACHTáilleacht

DRÉACHTáilleacht na hoíche

DRÉACHT na hoíche

DRÉACHT na hoíche

DRÉACHT na hoíche

réalt

DRÉACHT

réalt

DRÉACHT

réalt

DRÉACHT

réalt rúnda

DRÉACHT

rúnda

DRÉACHT

rúnda

DRÉACHT

rúndaa ritheann romham

DRÉACHT

a ritheann romham

DRÉACHT

a ritheann romham

DRÉACHT

a ritheann romhammo chara ar an bhóthar

DRÉACHT

mo chara ar an bhóthar

DRÉACHT

mo chara ar an bhóthar

DRÉACHT

mo chara ar an bhótharar turas

DRÉACHT

ar turas

DRÉACHT

ar turas

DRÉACHT

ar turassa

DRÉACHT

sa

DRÉACHT

sa

DRÉACHT

sa dorchadas

DRÉACHT

dorchadas

DRÉACHT

dorchadas

DRÉACHT

dorchadasa haghaidh anois

DRÉACHT

a haghaidh anois

DRÉACHT

a haghaidh anois

DRÉACHT

a haghaidh anoisfaoi cheilt

DRÉACHT

faoi cheilt

DRÉACHT

faoi cheilt

DRÉACHT

faoi cheilti gceo

DRÉACHT

i gceo

DRÉACHT

i gceo

DRÉACHT

i gceothar pháirc is chrainn

DRÉACHT

thar pháirc is chrainn

DRÉACHT

thar pháirc is chrainn

DRÉACHT

thar pháirc is chrainna

DRÉACHT

a

DRÉACHT

a

DRÉACHT

a eitlíonn

DRÉACHT

eitlíonn

DRÉACHT

eitlíonn

DRÉACHT

eitlíonn sí,

DRÉACHT

sí,

DRÉACHT

sí,

DRÉACHT

sí,ag

DRÉACHT

ag

DRÉACHT

ag

DRÉACHT

ag scaipeadh scáileanna

DRÉACHT

scaipeadh scáileanna

DRÉACHT

scaipeadh scáileanna

DRÉACHT

scaipeadh scáileannaTá an tír

DRÉACHT

Tá an tír

DRÉACHT

Tá an tír

DRÉACHT

Tá an tír ina baclainn

DRÉACHT

ina baclainn

DRÉACHT

ina baclainn

DRÉACHT

ina baclainnMo

DRÉACHT

Mo

DRÉACHT

Mo

DRÉACHT

Mo spéirbhean

DRÉACHT

spéirbhean

DRÉACHT

spéirbhean

DRÉACHT

spéirbheanMo

DRÉACHT

Mo

DRÉACHT

Mo

DRÉACHT

Mo chroí rúnda

DRÉACHT

chroí rúnda

DRÉACHT

chroí rúnda

DRÉACHT

chroí rúnda

queen of the skies

DRÉACHTqueen of the skies



beauty

DRÉACHTbeauty

DRÉACHTbeauty

DRÉACHTbeauty

secret

DRÉACHT

secret

DRÉACHT

secret

DRÉACHT

secret

Le caoinchead an údair agus Coiscéim.

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT1.02

DRÉACHT1.02

DRÉACHT1.02

DRÉACHT1.02

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Anailís ar an dán: FITT MMSeo dóigh ghlic le cuimhneamh ar conas anailís a dhéanamh ar litríocht.

F friotal language/expression deas, simplí, soiléir, deacair, casta

I íomhánna images álainn, ealaíonta, spéisiúil, suimiúil, fi leata

T téama theme grá don dúlra, cairdeas

T teicníc technique pearsantú, codarsnacht

M mothúcháin feelings brón, eagla, díomá, fearg

M meafair metaphors an ghealach mar chara

Mar shampla:

Úsáideann an fi le friotal deas simplí.

The poet uses nice, simple language.

Mo chara ar an bhóthar

Feictear íomhánna áille sa dán.

Beautiful images are seen in the poem.

Is í banríon na spéartha í

Úsáideann an fi le teicníc an-chliste sa dán.

The poet uses a very clever technique in the poem.

pearsantú

Tá a lán mothúchán sa dán.

There are a lot of emotions in the poem.

grá don nádúrdóchasáthas

Úsáideann an fi le meafar sa dán.

The poet uses a metaphor in the poem.

Seasann an ghealach d’fhórsaí an tsolais (the forces of light) agus don dóchas.

Focail úsáideacha chun cur síos a dhéanamh ar an dán:

suimiúil interesting Is dán suimiúil é.

áilleacht beauty Cruthaítear íomhá álainn den ghealach.

áthas happiness Tá áthas ar an bhfi le ag deireadh an dáin.

grámhar loving Is dán grámhar é. Tá grá ag an bhfi le don dúlra.

dóchas hope Tugann an ghealach dóchas don fhile.

eagla fear Bíonn eagla ar an bhfi le sa dorchadas.

rím rhyme Tá rím dheas sa dán.

rithim rhythm Tá rithim láidir síos tríd an dán.

Tasc scríofaFreagair na ceisteanna seo a leanas.1. Déan cur síos ar an ngealach sa dán seo.2. Déan cur síos ar an oíche sa dán seo.

3. Cén saghas duine í an fi le, dar leat?4. Cruthaigh/Tarraing pictiúr den íomhá is

tábhachtaí atá sa dán seo.

5

1Mé féin agus mo chairde nua

a cúig

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Seo dóigh ghlic le cuimhneamh ar conas anailís a dhéanamh ar litríocht.DRÉ

ACHT


ACHT


ACHT


ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTdeas, simplí, soiléir, deacair, casta




álainn, ealaíonta, spéisiúil, suimiúil, fi leata

DRÉACHTálainn, ealaíonta, spéisiúil, suimiúil, fi leata



grá don dúlra, cairdeas

DRÉACHTgrá don dúlra, cairdeas



pearsantú, codarsnacht

DRÉACHTpearsantú, codarsnacht



brón, eagla, díomá, fearg

DRÉACHTbrón, eagla, díomá, fearg



an ghealach mar chara

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

The poet uses nice, simple

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

The poet uses nice, simple language.

DRÉACHT

language.

DRÉACHT

language.

DRÉACHT

language.Mo chara ar an bhóthar

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT


Beautiful images are seen in

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

Beautiful images are seen in the poem.

DRÉACHT

the poem.

DRÉACHT

the poem.

DRÉACHT

the poem.Is í banríon na spéartha í

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT


Úsáideann an fi le teicníc

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

Úsáideann an fi le teicníc The poet uses a very clever

DRÉACHT

The poet uses a very clever

DRÉACHT

The poet uses a very clever

DRÉACHT

The poet uses a very clever technique in the poem.

DRÉACHT

technique in the poem.

DRÉACHT

technique in the poem.

DRÉACHT

technique in the poem.pearsantú

DRÉACHT

pearsantú

DRÉACHT

pearsantú

DRÉACHT

pearsantú

Tá a lán mothúchán

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

Tá a lán mothúchán There are a lot of emotions in

DRÉACHT

There are a lot of emotions in

DRÉACHT

There are a lot of emotions in

DRÉACHT

There are a lot of emotions in the poem.

DRÉACHT

the poem.

DRÉACHT

the poem.

DRÉACHT

the poem.

Úsáideann an fi le

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

Úsáideann an fi le meafar sa dán.

DRÉACHT

meafar sa dán.

DRÉACHT

meafar sa dán.

DRÉACHT

meafar sa dán.The poet uses a metaphor in

DRÉACHT

The poet uses a metaphor in

DRÉACHT

The poet uses a metaphor in

DRÉACHT

The poet uses a metaphor in the poem.

DRÉACHT

the poem.

DRÉACHT

the poem.

DRÉACHT

the poem.


DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

suimiúil

DRÉACHT

suimiúil

DRÉACHT

suimiúil

DRÉACHT

suimiúil interesting

DRÉACHT

interesting

DRÉACHT

interesting

DRÉACHT

interesting Is dán suimiúil é.

DRÉACHT

Is dán suimiúil é.

DRÉACHT


DRÉACHT


áilleacht

DRÉACHT

áilleacht

DRÉACHT

áilleacht

DRÉACHT

áilleacht beauty

DRÉACHT

beauty

DRÉACHT

beauty

DRÉACHT

beauty

áthas

DRÉACHT

áthas

DRÉACHT

áthas

DRÉACHT

áthas happiness

DRÉACHT

happiness

DRÉACHT

happiness

DRÉACHT

happiness

grámhar

DRÉACHT

grámhar

DRÉACHT

grámhar

DRÉACHT

grámhar loving

DRÉACHT

loving

DRÉACHT

loving

DRÉACHT

loving

dóchas

DRÉACHT

dóchas

DRÉACHT

dóchas

DRÉACHT

dóchas hope

DRÉACHT

hope

DRÉACHT

hope

DRÉACHT

hope

eagla

DRÉACHT

eagla

DRÉACHT

eagla

DRÉACHT

eagla fear

DRÉACHT

fear

DRÉACHT

fear

DRÉACHT

fear

rím DRÉACHT

rím DRÉACHT

rím DRÉACHT

rím rhymeDRÉACHT

rhymeDRÉACHT

rhymeDRÉACHT

rhyme

rithimDRÉACHT

rithimDRÉACHT

rithimDRÉACHT

rithim rhythmDRÉACHT

rhythmDRÉACHT

rhythmDRÉACHT

rhythmDRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofaDRÉACHT




DRÉACHT

DRÉACHT

Freagair na ceisteanna seo a leanas.DRÉACHT




DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Téama an dáin1. Tasc scríofaLíon na bearnaí thíos. Is é an téama seo. Úsáideann an fi le deas simplí chun an téama seo a chur in iúl. Tá a lán sa dán. Feictear íomhá ag tús an dáin den ghealach ina suí go hard sa cosúil le . Is aoibhinn liom an íomhá seo mar is íomhá álainn í. Cruthaítear íomhá den fhile ag siúl ar an mbóthar faoi . Is meafar

é seo den chumhacht agus den fhuinneamh atá chun cabhrú linn nuair atá sé agus dainséarach. Úsáideann an fi le teicníc an-fhileata agus

anseo. Baineann an fi le úsáid as sa dán. Is í seo ina dtugann an fi le tréithe daonna don ghealach. Feidhmíonn an ghealach mar a bheadh

inti . Tugann cairde cabhair agus dúinn. Deir an file linn gur í an ghealach. Seo íomhá a bhíodh in úsáid sna seandánta fadó. Tá

láidir ag an spéirbhean dúinn. Tugann sí dúinn leanúint ar aghaidh nuair atá againn. Tá an agus an fuinneamh ionainn go léir rudaí iontacha a dhéanamh nuair atá cairde againn.

dóchas spéirbhean spéir ealaíonta fadhbanna spioraddílse friotal íomhánna cúnamh pearsantú teachtaireachtteicníc cliste banríon sholas na gealaí ag an ngealach an dáin

spéisiúil dorcha cara neart chumhachtach

2. Tasc scríofaLíon na bearnaí leis na focail thíos.Ar thaitin an dán ‘An Ghealach’ leat? Tabhair dhá fháth le do fhreagra.Thaitin go mór liom, caithfi dh mé a rá. Thaitin na go mór liom. Is aoibhinn liom an íomhá den mar bhanríon atá cosúil le

nó bean álainn dhathúil. Is íomhá an-ealaíonta agus fileata í, dar liom.


Is é téama an dáin. Is breá liom an tslí ina n-úsáideann an file chun téama a chur in iúl.

atmaisféar sa dán. Tá an fi le ag rá linn go bhfuil an ghealach ag cosaint ó fhórsaí í.

Mo chara ar an bhótharAr turasSa dorchadas

Is dán an- é. Nuair a bhíonn sé scamallach agus nuair a bhíonn agat i do shaol, ná bíodh imní ort mar bíonn an ghealach

amach duit mar a bheadh cara dílis inti. Tugann an dán dóchas duit.

pearsantú an dorchadais spéirbhean ghealach ag faire an dóchais an dándraíochtach fadhbanna mothúcháin dóchas Cruthaítear chumhachtach

6

1 Mé féin agus mo chairde nua

a sé

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTseo. Úsáideann an fi le

DRÉACHTseo. Úsáideann an fi le

DRÉACHT

DRÉACHTsa dán. Feictear

DRÉACHTsa dán. Feictear

ag tús an dáin den ghealach ina suí go hard sa

DRÉACHTag tús an dáin den ghealach ina suí go hard sa

DRÉACHT. Is aoibhinn liom an íomhá seo mar is íomhá álainn í. Cruthaítear

DRÉACHT. Is aoibhinn liom an íomhá seo mar is íomhá álainn í. Cruthaítear

den fhile ag siúl ar an mbóthar faoi

DRÉACHTden fhile ag siúl ar an mbóthar faoi

DRÉACHT. Is meafar

DRÉACHT. Is meafar

é seo den chumhacht agus den fhuinneamh atá

DRÉACHTé seo den chumhacht agus den fhuinneamh atá

DRÉACHTchun cabhrú

DRÉACHTchun cabhrú

agus dainséarach. Úsáideann an fi le teicníc an-fhileata agus

DRÉACHT

agus dainséarach. Úsáideann an fi le teicníc an-fhileata agus anseo. Baineann an fi le úsáid as

DRÉACHT

anseo. Baineann an fi le úsáid as

DRÉACHT

sa dán. Is

DRÉACHT

sa dán. Is

DRÉACHT

í seo ina dtugann an fi le tréithe daonna don ghealach. Feidhmíonn an ghealach mar a bheadh

DRÉACHT

í seo ina dtugann an fi le tréithe daonna don ghealach. Feidhmíonn an ghealach mar a bheadh . Tugann cairde cabhair agus

DRÉACHT

. Tugann cairde cabhair agus

DRÉACHT

dúinn. Deir an file linn

DRÉACHT

dúinn. Deir an file linn í an ghealach. Seo íomhá a bhíodh in úsáid sna seandánta fadó. Tá

DRÉACHT

í an ghealach. Seo íomhá a bhíodh in úsáid sna seandánta fadó. Tá láidir ag an spéirbhean dúinn. Tugann sí

DRÉACHT

láidir ag an spéirbhean dúinn. Tugann sí

DRÉACHT

dúinn leanúint ar

DRÉACHT

dúinn leanúint ar

DRÉACHT

againn. Tá an

DRÉACHT

againn. Tá an

DRÉACHT

agus an fuinneamh ionainn

DRÉACHT

agus an fuinneamh ionainn go léir rudaí iontacha a dhéanamh nuair atá cairde

DRÉACHT

go léir rudaí iontacha a dhéanamh nuair atá cairde

DRÉACHT

againn.

DRÉACHT

againn.

DRÉACHT

dóchas spéirbhean spéir ealaíonta fadhbanna spiorad

DRÉACHT

dóchas spéirbhean spéir ealaíonta fadhbanna spioraddílse friotal íomhánna cúnamh pearsantú teachtaireacht

DRÉACHT

dílse friotal íomhánna cúnamh pearsantú teachtaireachtteicníc cliste banríon sholas na gealaí ag an ngealach an dáin

DRÉACHT

teicníc cliste banríon sholas na gealaí ag an ngealach an dáinspéisiúil dorcha cara neart chumhachtach

DRÉACHT

spéisiúil dorcha cara neart chumhachtach

DRÉACHT

DRÉACHT

2. Tasc scríofa

DRÉACHT

2. Tasc scríofaLíon na bearnaí leis na focail thíos.

DRÉACHT

Líon na bearnaí leis na focail thíos.Ar thaitin an dán ‘An Ghealach’ leat? Tabhair dhá fháth le do fhreagra.

DRÉACHT

Ar thaitin an dán ‘An Ghealach’ leat? Tabhair dhá fháth le do fhreagra.Thaitin

DRÉACHT

Thaitin

DRÉACHT

go mór liom, caithfi dh mé a rá. Thaitin na

DRÉACHT

go mór liom, caithfi dh mé a rá. Thaitin na go mór liom. Is aoibhinn liom an íomhá den

DRÉACHT

go mór liom. Is aoibhinn liom an íomhá den

DRÉACHT

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT


Is é

DRÉACHT

Is é

DRÉACHT

téama an dáin. Is breá liom an tslí ina n-úsáideann an file

DRÉACHT

téama an dáin. Is breá liom an tslí ina n-úsáideann an file

DRÉACHT

chun téama

DRÉACHT

chun téama

DRÉACHT

atmaisféar

DRÉACHT

atmaisféar

DRÉACHT

sa dán. Tá an fi le ag rá linn go bhfuil an ghealach ag cosaint

DRÉACHT

sa dán. Tá an fi le ag rá linn go bhfuil an ghealach ag cosaint ó fhórsaí

DRÉACHT

ó fhórsaí

DRÉACHT

í.

DRÉACHT

í.

DRÉACHT

Mo chara ar an bhótharDRÉACHT

Mo chara ar an bhótharAr turasDRÉ

ACHTAr turasSa dorchadasDRÉ

ACHTSa dorchadas

Is dán an-DRÉACHT

Is dán an-DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

amach duit mar a bheadh cara dílis inti. Tugann an dán dóchas duit.DRÉACHT

amach duit mar a bheadh cara dílis inti. Tugann an dán dóchas duit.

3. Tasc scríofaFreagair na ceisteanna seo a leanas.1. Céard é téama an dáin?2. Cén fáth a bhfuil aghaidh na gealaí faoi cheilt?3. Cá n-eitlíonn an ghealach san oíche?4. Céard atá ina baclainn aici?5. Cén saghas friotail a úsáideann an fi le sa dán seo?6. Mínigh cén saghas íomhánna atá le feiceáil sa dán agus tabhair samplaí ón dán.7. An úsáideann an fi le aon teicníc chun téama an dáin a chur in iúl?8. Cad é an mothúchán is láidre atá sa dán?9. An bhfuil aon mheafar sa dán seo? Céard é? 10. An bhfuil aon teachtaireacht le fáil ón dán seo, meas tú? Céard í?Obair bhreiseScríobh do dhán féin faoin ngealach.Seo roinnt focal chun cabhrú leat:

dubh, tiubh spéir, féar scamall, tamall

ceo, beo, go deo bán, lán fás, bás

binn, thar cionn bealach, gealach grá, fáth

Fanacht folláin

Aithnítear cara i gcruatan. A friend is known in hardship.

Giorraíonn beirt bóthar. Two people shorten a road.

Déan an tasc ar leathanach XX i do phunann scileanna, ‘Léirmheas: An Ghealach’.

7

1Mé féin agus mo chairde nua

a seacht

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT Mínigh cén saghas íomhánna atá le feiceáil sa dán agus tabhair samplaí ón dán.

DRÉACHT Mínigh cén saghas íomhánna atá le feiceáil sa dán agus tabhair samplaí ón dán.

An úsáideann an fi le aon teicníc chun téama an dáin a chur in iúl?

DRÉACHT An úsáideann an fi le aon teicníc chun téama an dáin a chur in iúl?

An bhfuil aon mheafar sa dán seo? Céard é?

DRÉACHT

An bhfuil aon mheafar sa dán seo? Céard é? An bhfuil aon teachtaireacht le fáil ón dán seo, meas tú? Céard í?

DRÉACHT

An bhfuil aon teachtaireacht le fáil ón dán seo, meas tú? Céard í?

Scríobh do dhán féin faoin ngealach.

DRÉACHT

Scríobh do dhán féin faoin ngealach.Seo roinnt focal chun cabhrú leat:

DRÉACHT

Seo roinnt focal chun cabhrú leat:

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

spéir, féar

DRÉACHT

spéir, féar scamall, tamall

DRÉACHT

scamall, tamall

DRÉACHT

bán, lán

DRÉACHT

bán, lán fás, bás

DRÉACHT

fás, bás

bealach, gealach

DRÉACHT

bealach, gealach grá, fáth

DRÉACHT

grá, fáth

DRÉACHT

DRÉACHT

Fanacht folláin

DRÉACHT

Fanacht folláin

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Aithnítear cara i gcruatan.

DRÉACHT

Aithnítear cara i gcruatan. A friend is known in hardship.

DRÉACHT

A friend is known in hardship.

Giorraíonn beirt bóthar.

DRÉACHT

Giorraíonn beirt bóthar. Two people shorten a road.

DRÉACHT

Two people shorten a road.

DRÉACHT

Ceisteanna leis na briathra neamhrialta Briathra neamhrialta

Ceist Freagra

An bhfuil tú? Tá mé. Níl mé.

An raibh tú? Bhí mé. Ní raibh mé.

An mbíonn tú? Bím. Ní bhím.

An mbeidh tú? Beidh mé. Ní bheidh mé.

An ndearna tú? Rinne mé. Ní dhearna mé.

An bhfaca tú? Chonaic mé. Ní fhaca mé.

An ndúirt tú? Dúirt mé. Ní dúirt mé.

An ndeachaigh tú? Chuaigh mé. Ní dheachaigh mé.

An bhfuair tú? Fuair mé. Ní bhfuair mé.

Ar thug tú? Thug mé. Níor thug mé.

Ar chuala tú? Chuala mé. Níor chuala mé.

Ar tháinig tú? Tháinig mé. Níor tháinig mé.

Tasc scríofa Meaitseáil na ceisteanna leis na freagraí.

1. An bhfuil tú ag dul amach anocht? A Ní dhearna mé an cheist.

2. An raibh tú ag an ollmhargadh inné? B Níl mé. Tá mé róthuirseach.

3. An ndearna tú an cheist sin? C Dúirt mé go raibh.

4. An ndúirt tú go raibh scannán nua ar Netfl ix? D Bhí mé.

Foghraíocht fhuncaíÉist go cúramach leis na daoine seo. Tá an fhoghraíocht an-tábhachtach.

1. Ar chuala tú an scéal? Chuala/Níor chuala mé an scéal.

2. An bhfaca tú an cluiche? Chonaic/Ní fhaca mé an cluiche.

3. An ndeachaigh tú ar scoil inné? Chuaigh/Ní dheachaigh mé ar scoil.

4. An mbeidh tú ag dul ar laethanta saoire? Beidh/Ní bheidh mé.

5. An ndearna tú d’obair bhaile? Rinne/Ní dhearna mé.

1.03

Déan an tasc ar leathanach XX i do phunann scileanna, ‘Tasc cumarsáide A: Ról-imirt/Comhrá’.

1

8


a hocht

DRÉACHT

DRÉACHT

Ceisteanna leis na briathra neamhrialta DRÉ

ACHT

Ceisteanna leis na briathra neamhrialta DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTNí raibh mé.

DRÉACHTNí raibh mé.

Ní bhím.

DRÉACHTNí bhím.

Ní bheidh mé.

DRÉACHT

Ní bheidh mé.

Ní dhearna mé.

DRÉACHT

Ní dhearna mé.

Ní fhaca mé.

DRÉACHT

Ní fhaca mé.

Ní dúirt mé.

DRÉACHT

Ní dúirt mé.

Chuaigh mé.

DRÉACHT

Chuaigh mé. Ní dheachaigh mé.

DRÉACHT

Ní dheachaigh mé.

Fuair mé.

DRÉACHT

Fuair mé. Ní bhfuair mé.

DRÉACHT

Ní bhfuair mé.

Thug mé.

DRÉACHT

Thug mé. Níor thug mé.

DRÉACHT

Níor thug mé.

Chuala mé.

DRÉACHT

Chuala mé. Níor chuala mé.

DRÉACHT

Níor chuala mé.

Tháinig mé.

DRÉACHT

Tháinig mé. Níor tháinig mé.

DRÉACHT

Níor tháinig mé.

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofa

DRÉACHT

Tasc scríofa Meaitseáil na ceisteanna leis na freagraí.

DRÉACHT

Meaitseáil na ceisteanna leis na freagraí.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

An bhfuil tú ag dul amach anocht?

DRÉACHT

An bhfuil tú ag dul amach anocht?

2.

DRÉACHT

2. An raibh tú ag an ollmhargadh inné?

DRÉACHT

An raibh tú ag an ollmhargadh inné?

3.

DRÉACHT

3. An ndearna tú an cheist sin?

DRÉACHT

An ndearna tú an cheist sin?

4.

DRÉACHT

4. An ndúirt tú go raibh scannán nua ar Netfl ix?

DRÉACHT

An ndúirt tú go raibh scannán nua ar Netfl ix?

DRÉACHT

DRÉACHT

Foghraíocht fhuncaí

DRÉACHT

Foghraíocht fhuncaíÉist go cúramach leis na daoine seo. Tá an fhoghraíocht an-tábhachtach.

DRÉACHT

Éist go cúramach leis na daoine seo. Tá an fhoghraíocht an-tábhachtach.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

1.DRÉACHT

1. Ar chuala tú an scéal?DRÉACHT

Ar chuala tú an scéal?

2.DRÉACHT

2. An bhfaca tú an cluiche?DRÉACHT

An bhfaca tú an cluiche?

3.DRÉACHT

3. An ndeachaigh tú ar scoil inné?DRÉACHT

An ndeachaigh tú ar scoil inné?

4.DRÉACHT

4. An mbeidh tú ag dul ar laethanta saoire?DRÉACHT

An mbeidh tú ag dul ar laethanta saoire?

5.DRÉACHT

5. An ndearna tú d’obair bhaile?DRÉACHT

An ndearna tú d’obair bhaile?DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

1.03

DRÉACHT

1.03

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Tuairim a nochtadh Labhraígí le chéile

Bain úsáid as na ceisteanna agus na freagraí thíos chun comhrá a dhéanamh leis an dalta in aice leat.

Ceist Freagra

An maith leat an t-ainm … ?Céard a cheapann tú faoin ainm … ?

Is maith liom an t-ainm …Is breá liom an t-ainm …Ní maith liom an t-ainm …

An dtaitníonn an t-ainm …leat?

Taitníonn sé liom.Taitníonn sé go mór liom.Ní thaitníonn sé liom.

Tasc scríofa Cuir Gaeilge ar na habairtí thíos.1. I like the name Sadhbh.2. I don’t like that name.3. Wallace is an interesting name.4. I love the name Eveline.5. I like the name a lot.

Obair bhreise1. Céard iad na hainmneacha is coitianta

i do rang?2. Céard iad na hainmneacha is aistí agus is

iontaí, dar leatsa? Liostaigh cúig cinn.

ÉisteachtÉist leis an gcomhrá agus freagair na ceisteanna thíos.1. Céard a tharla do mháthair Cathy?2. An buachaill nó cailín a rugadh di?3. Cén t-ainm ar a bhfuil máthair Cathy ag

smaoineamh?4. Cad é an t-ainm is fearr, dar le Cathy?

Cén fáth?5. Cad a cheapann Deyor faoin ainm

Eveline?6. Cén t-ainm is fearr le Deyor?7. Cén t-ainm atá ar chara Cathy?8. Cén saghas duine í a cara, dar le Cathy?

1.05

1

9a naoi


DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTIs maith liom an t-ainm …

DRÉACHTIs maith liom an t-ainm …

Is breá liom an t-ainm …

DRÉACHTIs breá liom an t-ainm …

Ní maith liom an t-ainm …

DRÉACHT

Ní maith liom an t-ainm …

Taitníonn sé liom.

DRÉACHT

Taitníonn sé liom.Taitníonn sé go mór liom.

DRÉACHT

Taitníonn sé go mór liom.Ní thaitníonn sé liom.

DRÉACHT

Ní thaitníonn sé liom.

DRÉACHT

DRÉACHT

Cuir Gaeilge ar na habairtí thíos.

DRÉACHT

Cuir Gaeilge ar na habairtí thíos. I like the name Sadhbh.

DRÉACHT

I like the name Sadhbh. I don’t like that name.

DRÉACHT

I don’t like that name. Wallace is an interesting name.

DRÉACHT

Wallace is an interesting name. I love the name Eveline.

DRÉACHT

I love the name Eveline. I like the name a lot.

DRÉACHT

I like the name a lot.

Obair bhreise

DRÉACHT

Obair bhreise1.

DRÉACHT

1. Céard iad na hainmneacha is coitianta

DRÉACHT

Céard iad na hainmneacha is coitianta i do rang?

DRÉACHT

i do rang?2.

DRÉACHT

2. Céard iad na hainmneacha is aistí agus is

DRÉACHT

Céard iad na hainmneacha is aistí agus is iontaí, dar leatsa? Liostaigh cúig cinn.

DRÉACHT

iontaí, dar leatsa? Liostaigh cúig cinn.

DRÉACHT

DRÉACHT

Éisteacht

DRÉACHT

ÉisteachtÉist leis an gcomhrá agus freagair na

DRÉACHT

Éist leis an gcomhrá agus freagair na ceisteanna thíos.

DRÉACHT

ceisteanna thíos.1.

DRÉACHT

1. Céard a tharla do mháthair Cathy?

DRÉACHT

Céard a tharla do mháthair Cathy?2.

DRÉACHT

2. An buachaill nó cailín a rugadh di?

DRÉACHT

An buachaill nó cailín a rugadh di?3.

DRÉACHT

3. Cén t-ainm ar a bhfuil máthair Cathy ag

DRÉACHT

Cén t-ainm ar a bhfuil máthair Cathy ag smaoineamh?

DRÉACHT

smaoineamh?4.

DRÉACHT

4. Cad é an t-ainm is fearr, dar le Cathy?

DRÉACHT

Cad é an t-ainm is fearr, dar le Cathy? Cén fáth?

DRÉACHT

Cén fáth?5.

DRÉACHT

5. Cad a cheapann Deyor faoin ainm

DRÉACHT

Cad a cheapann Deyor faoin ainm Eveline?DRÉ

ACHTEveline?

6.DRÉACHT

6. Cén t-ainm is fearr le Deyor?DRÉACHT

Cén t-ainm is fearr le Deyor?7.DRÉ

ACHT7. Cén t-ainm atá ar chara Cathy?DRÉ

ACHT Cén t-ainm atá ar chara Cathy?

8.DRÉACHT

8. Cén saghas duine í a cara, dar le Cathy?DRÉACHT

Cén saghas duine í a cara, dar le Cathy?DRÉACHT

DRÉACHT

An chopail san aimsir láithreach Is briathar (verb) coitianta í an chopail a chiallíonn (to be). San aimsir

láithreach, ‘is’ atá ann agus ‘ba’ atá ann san aimsir chaite. ‘Ní’ an fhoirm dhiúltach den chopail san aimsir láithreach.

Ceist agus freagra1. Nuair a bhíonn forainm (é, í, iad, mé, tú) tar éis ‘an’, an fhoirm

cheisteach den chopail, bíonn forainm sa fhreagra chomh maith:

Ceist Freagra

An é an t-altra é? Is é./Ní hé.

An iad sin na buachaillí a bhí ag rith? Is iad./Ní hiad.

2. Nuair a bhíonn ainmfhocal (noun) idir ‘an’ agus an forainm (é, í, iad, mé, tú), úsáidtear ‘Is ea’/‘Ní hea’ sa fhreagra:

Ceist Freagra

An damhsóir é Pól? Is ea./Ní hea.

3. Nuair a bhíonn forainm réamhfhoclach (agat, liom, srl.) tar éis ‘an’ nó ‘nach’, bíonn an forainm réamhfhoclach céanna sa fhreagra (ach in amanna bíonn an phearsa difriúil):

Ceist Freagra

An agat atá mo chóipleabhar? Is agam./Ní agam.

Nach dó a thugtar na leabhair? Is dó./Ní dó.

4. Nuair a bhíonn aidiacht díreach tar éis ‘an’ nó ‘nach’, bíonn an aidiacht chéanna sa fhreagra:

Ceist Freagra

Nach deas an cailín í? Is deas./Ní deas.

Nach aoibhinn an lá é? Is aoibhinn./Ní haoibhinn.

Samplaí den chopailIs duine deas mé. Ní duine deas mé.

Is cailín cineálta í. Ní cailín cineálta í.

Is buachaill dathúil é. Ní buachaill dathúil é.

Tasc scríofa Aistrigh na habairtí seo go Gaeilge.1. She is a great person.2. Do you have my phone?3. You are a wonderful student. 4. Isn’t she is a generous person?

Obair bhreiseFreagair na ceisteanna.1. Cén saghas duine thú?2. Cén saghas duine é/í do chara?3. Cén saghas daoine iad do mham agus

do dhaid?

Is múinteoir cantalach é. Ní múinteoir cantalach é.

Is garda maith í. Ní garda maith í.

Is imreoirí iontacha muid. Ní imreoirí iontacha muid.

Tá tuilleadh eolais faoin gcopail le fáil ar leathanach XX.

1

10


a deich

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT Nuair a bhíonn forainm (é, í, iad, mé, tú) tar éis ‘an’, an fhoirm

DRÉACHT Nuair a bhíonn forainm (é, í, iad, mé, tú) tar éis ‘an’, an fhoirm

cheisteach den chopail, bíonn forainm sa fhreagra chomh maith:

DRÉACHTcheisteach den chopail, bíonn forainm sa fhreagra chomh maith:

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

./Ní

DRÉACHT

./Ní hiad

DRÉACHT

hiad.

DRÉACHT

.

idir ‘an’ agus an forainm

DRÉACHT

idir ‘an’ agus an forainm (é, í, iad, mé, tú), úsáidtear ‘Is ea’/‘Ní hea’ sa fhreagra:

DRÉACHT

(é, í, iad, mé, tú), úsáidtear ‘Is ea’/‘Ní hea’ sa fhreagra:

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Freagra

DRÉACHT

Freagra

./Ní

DRÉACHT

./Ní hea

DRÉACHT

hea.

DRÉACHT

.

Nuair a bhíonn forainm réamhfhoclach (agat, liom, srl.) tar éis ‘an’

DRÉACHT

Nuair a bhíonn forainm réamhfhoclach (agat, liom, srl.) tar éis ‘an’ nó ‘nach’, bíonn an forainm réamhfhoclach céanna sa fhreagra

DRÉACHT

nó ‘nach’, bíonn an forainm réamhfhoclach céanna sa fhreagra (ach in amanna bíonn an phearsa difriúil):

DRÉACHT

(ach in amanna bíonn an phearsa difriúil):

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Freagra

DRÉACHT

Freagra

atá mo chóipleabhar?

DRÉACHT

atá mo chóipleabhar? Is

DRÉACHT

Is agam

DRÉACHT

agam./Ní

DRÉACHT

./Ní agam

DRÉACHT

agam.

DRÉACHT

.

a thugtar na leabhair?

DRÉACHT

a thugtar na leabhair? Is

DRÉACHT

Is dó

DRÉACHT

dó./Ní

DRÉACHT

./Ní dó

DRÉACHT

dó.

DRÉACHT

.

Nuair a bhíonn aidiacht díreach tar éis ‘an’ nó ‘nach’, bíonn an

DRÉACHT

Nuair a bhíonn aidiacht díreach tar éis ‘an’ nó ‘nach’, bíonn an aidiacht chéanna sa fhreagra:

DRÉACHT

aidiacht chéanna sa fhreagra:

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Ceist

DRÉACHT

Ceist Freagra

DRÉACHT

Freagra

Nach

DRÉACHT

Nach deas

DRÉACHT

deas an cailín í?

DRÉACHT

an cailín í? Is

DRÉACHT

Is deas

DRÉACHT

deas./Ní

DRÉACHT

./Ní deas

DRÉACHT

deas

Nach

DRÉACHT

Nach aoibhinn

DRÉACHT

aoibhinn an lá é?

DRÉACHT

an lá é? Is

DRÉACHT

Is aoibhinn

DRÉACHT

aoibhinn

Samplaí den chopail

DRÉACHT

Samplaí den chopail

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Is

DRÉACHT

Is duine deas mé.

DRÉACHT

duine deas mé. Ní

DRÉACHT

Ní duine deas mé.

DRÉACHT

duine deas mé.

Is DRÉACHT

Is cailín cineálta í.DRÉACHT

cailín cineálta í. NíDRÉACHT

Ní cailín cineálta í.DRÉACHT

cailín cineálta í.Ní cailín cineálta í.NíDRÉACHT

Ní cailín cineálta í.Ní

Is DRÉACHT

Is buachaill dathúil é. DRÉACHT

buachaill dathúil é. NíDRÉACHT

Ní buachaill dathúil é. DRÉACHT

buachaill dathúil é. Ní buachaill dathúil é. NíDRÉACHT

Ní buachaill dathúil é. NíDRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofa DRÉACHT

Tasc scríofa Aistrigh na habairtí seo go Gaeilge.DRÉ

ACHTAistrigh na habairtí seo go Gaeilge.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTTá tuilleadh eolais

DRÉACHTTá tuilleadh eolais

faoin gcopail le fáil ar

DRÉACHTfaoin gcopail le fáil ar

leathanach XX.

DRÉACHTleathanach XX.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

SéimhiúLeanann séimhiú na focail seo a leanas má chuirtear roimh chonsan iad.

ar Bhí bród ar Sheán. roimh Chuir an múinteoir fáilte roimh Shiobhán.

de D’fhiafraigh sé de Shinéad. don Thug sé airgead don fhear.

do Thug sé an liathróid do Phól. mo Sin iad mo bhróga.

faoi Bhí siad ag caint faoi Ghearóid. do An bhfuil do chara ag teacht chuig do theach?

ó Fuair mé bronntanas deas ó Sheán. trí Bhí an carr trí thine aréir.

Leanann séimhiú na focail seo a leanas.

Na huimhreacha 1–6

aon pheann, dhá pheann, trí pheann, ceithre pheann, cúig pheann, sé pheann

nuair a Nuair a théim abhaile bíonn cupán tae agam.

má Má dhéanann tú m’obair bhaile, beidh mé an-bhuíoch.

sa Ta crann álainn sa ghairdín.

ró- Tá an cóta sin rómhór duit.

an- Bhí sí an-mhaith ar an bhfi dil.

Tasc scríofa Athscríobh na habairtí seo agus déan pé athrú is gá.1. Thug mo cara an cóipleabhar do Síle.2. Bhí mé ag sú na gréine sa gairdín ar chúl

an tí.3. Fuair mo mam bronntanas ó Daid inné.4. Bhí Siobhán ag caoineadh go fíochmhar

faoi madra a carad nuair a fuair sé bás.5. Chaill mé do cóta trí timpiste.

Obair bhreiseAistrigh na habairtí seo ó Bhéarla go Gaeilge.1. When I go home I am exhausted.2. If you fi nish your homework we will go for

a walk.3. The stadium is very big.4. There is a car in the garage.5. I bought a new t-shirt but it is too big.

Eisceachtaí (exceptions) Má chríochnaíonn focal le d, n, t, l nó s, agus má thosaíonn an chéad fhocal eile le ceann de na litreacha céanna, ní bhíonn séimhiú ar an dara focal.Mar shampla: ar an traein, chuig an teach, ag an doras.

Féach na samplaí ar leathanach xxx.

1

11


a haon déag

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTLeanann séimhiú na focail seo a leanas má chuirtear roimh chonsan iad.

DRÉACHTLeanann séimhiú na focail seo a leanas má chuirtear roimh chonsan iad.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTChuir an múinteoir fáilte

DRÉACHTChuir an múinteoir fáilte roimh

DRÉACHTroimh

S

DRÉACHTSh

DRÉACHThiobhán.

DRÉACHTiobhán.

don

DRÉACHTdon Thug sé airgead

DRÉACHTThug sé airgead don

DRÉACHTdon f

DRÉACHT fh

DRÉACHThear.

DRÉACHTear.

mo

DRÉACHTmo Sin iad

DRÉACHTSin iad mo

DRÉACHTmo b

DRÉACHT bh

DRÉACHThróga.

DRÉACHTróga.

do

DRÉACHTdo An bhfuil

DRÉACHTAn bhfuil do

DRÉACHTdo c

DRÉACHT ch

DRÉACHThara ag teacht

DRÉACHTara ag teacht

chuig

DRÉACHT

chuig do

DRÉACHT

do t

DRÉACHT

th

DRÉACHT

heach?

DRÉACHT

each?

eán.

DRÉACHT

eán. trí

DRÉACHT

trí Bhí an carr

DRÉACHT

Bhí an carr trí

DRÉACHT

trí t

DRÉACHT

ttrí ttrí

DRÉACHT

trí ttrí h

DRÉACHT

hine aréir.

DRÉACHT

ine aréir.


DRÉACHT


DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

eann,

DRÉACHT

eann, dhá

DRÉACHT

dhá p

DRÉACHT

ph

DRÉACHT

heann,

DRÉACHT

eann, trí

DRÉACHT

trí p

DRÉACHT

ptrí ptrí

DRÉACHT

trí ptrí h

DRÉACHT

heann,

DRÉACHTeann, ceithre

DRÉACHT

ceithre p

DRÉACHT

ph

DRÉACHT

heann,

DRÉACHT

eann, eann,

DRÉACHT

eann, sé

DRÉACHT

sé p

DRÉACHT

ph

DRÉACHT

heann

DRÉACHT

eann

Nuair a

DRÉACHT

Nuair a t

DRÉACHT

th

DRÉACHT

héim abhaile bíonn cupán tae agam.

DRÉACHT

éim abhaile bíonn cupán tae agam.

Má

DRÉACHT

Má d

DRÉACHT

dh

DRÉACHT

héanann tú m’obair bhaile, beidh mé an-bhuíoch.

DRÉACHT

éanann tú m’obair bhaile, beidh mé an-bhuíoch.

Ta crann álainn

DRÉACHT

Ta crann álainn sa

DRÉACHT

sa g

DRÉACHT

gh

DRÉACHT

hairdín.

DRÉACHT

airdín.

Tá an cóta sin

DRÉACHT

Tá an cóta sin ró

DRÉACHT

róm

DRÉACHT

mh

DRÉACHT

hór duit.

DRÉACHT

ór duit.

Bhí sí

DRÉACHT

Bhí sí an-

DRÉACHT

an-m

DRÉACHT

mh

DRÉACHT

haith ar an bhfi dil.

DRÉACHT

aith ar an bhfi dil.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofa

DRÉACHT

Tasc scríofa Athscríobh na habairtí seo agus déan pé

DRÉACHT

Athscríobh na habairtí seo agus déan pé athrú is gá.

DRÉACHT

athrú is gá.1.

DRÉACHT

1. Thug mo cara an cóipleabhar do Síle.

DRÉACHT

Thug mo cara an cóipleabhar do Síle.2.

DRÉACHT

2. Bhí mé ag sú na gréine sa gairdín ar chúl

DRÉACHT

Bhí mé ag sú na gréine sa gairdín ar chúl an tí.

DRÉACHT

an tí.3.

DRÉACHT

3. Fuair mo mam bronntanas ó Daid inné.

DRÉACHT

Fuair mo mam bronntanas ó Daid inné.4.

DRÉACHT

4. Bhí Siobhán ag caoineadh go fíochmhar

DRÉACHT

Bhí Siobhán ag caoineadh go fíochmhar faoi madra a carad nuair a fuair sé bás.

DRÉACHT

faoi madra a carad nuair a fuair sé bás.5.

DRÉACHT

5. Chaill mé do cóta trí timpiste.

DRÉACHT

Chaill mé do cóta trí timpiste.

DRÉACHT

DRÉACHT

Eisceachtaí (DRÉACHT

Eisceachtaí (exceptionsDRÉACHT

exceptionsMá chríochnaíonn focal le d, n, t, l nó DRÉ

ACHTMá chríochnaíonn focal le d, n, t, l nó s, agus má thosaíonn an chéad fhocal DRÉ

ACHTs, agus má thosaíonn an chéad fhocal eile le ceann de na litreacha céanna, ní DRÉ

ACHTeile le ceann de na litreacha céanna, ní bhíonn séimhiú ar an dara focal.DRÉ

ACHTbhíonn séimhiú ar an dara focal.Mar shampla: DRÉ

ACHTMar shampla: teach, ag an doras.DRÉ

ACHTteach, ag an doras.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

UrúLeanann urú na focail seo a leanas má chuirtear roimh chonsan iad.

ag an Tá mála ag an mbuachaill. tríd an Rith sí tríd an gcoill.

ar an Tá cóta buí ar an gcailín. thar an Chaith mé an liathróid thar an gclaí.

as an Thóg sé na bréagáin amach as an mbosca.

roimh an Íosfaidh mé oráiste roimh an gcluiche.

chuig an Shiúil sé chuig an mballa. leis an Níor éist sé leis an bhfear.

faoin Thit píosa bia faoin mbord. dá Dá mbeadh sé ann bheadh sé go hiontach.

i Tá sé i mbarr na sláinte. ár Thug an múinteoir ár gcóipleabhair dúinn.

ón Bhí gaoth ag teacht ón bhfarraige.

a Bhí a dteach an-daor.

1. Tasc scríofaAthscríobh na frásaí seo gan na lúibíní.1. Bhí Khalid ag labhairt leis an (bean) aréir.2. Rith sí amach as an (gairdín) nuair a

chonaic sí an fhoiche (wasp).3. An bhfaca tú an fógra ar an (fuinneog)?4. D’éalaigh an gadaí ón (príosún) agus

chuaigh sé i bhfolach sa scioból (barn).

Obair bhreiseAistrigh na habairtí seo ó Bhéarla go Gaeilge.1. The boy has black hair. 2. My father went to the game. 3. The spider ran under the table.4. The cow jumped over the moon. 5. We welcomed the new principal.

Uimhreacha 7–10Cuirtear urú tar éis na n-uimhreacha seo a leanas: seacht, ocht, naoi, deich.

seacht gcarr ocht n-ochtapas

naoi mbinse deich gcóta

2. Tasc scríofaAthscríobh na habairtí seo gan na lúibíní.1. Bhí sé ocht (céim) faoin reophointe aréir.2. Chonaic mé naoi (préachán) ar an gcrann inné.3. Tá an Taj Mahal ar cheann de sheacht (iontas) an

domhain.Téigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo a leanas.1. Cé mhéad contae atá i gCúige Chonnacht?2. Cé mhéad beatha (lives) atá ag cat?3. Cé mhéad imreoir atá ar fhoireann póló uisce?

1

12


a dó dhéag

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTLeanann urú na focail seo a leanas má chuirtear roimh chonsan iad.

DRÉACHTLeanann urú na focail seo a leanas má chuirtear roimh chonsan iad.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTRith sí

DRÉACHTRith sí tríd an

DRÉACHTtríd an

DRÉACHTg

DRÉACHTgcoill.

DRÉACHTcoill.

Chaith mé an liathróid

DRÉACHTChaith mé an liathróid

thar an

DRÉACHTthar an g

DRÉACHTgclaí.

DRÉACHTclaí.

roimh an

DRÉACHTroimh an Íosfaidh mé oráiste

DRÉACHTÍosfaidh mé oráiste

roimh an

DRÉACHTroimh an g

DRÉACHTgcluiche.

DRÉACHTcluiche.

leis an

DRÉACHT

leis an Níor éist sé

DRÉACHT

Níor éist sé leis an

DRÉACHT

leis anbh

DRÉACHT

bhfear.

DRÉACHT

fear.

bord.

DRÉACHT

bord. dá

DRÉACHT

dá Dá

DRÉACHT

Dá m

DRÉACHT

mbeadh sé ann

DRÉACHT

beadh sé ann bheadh sé go hiontach.

DRÉACHT

bheadh sé go hiontach.

barr na sláinte.

DRÉACHT

barr na sláinte. ár

DRÉACHT

ár Thug an múinteoir

DRÉACHT

Thug an múinteoir g

DRÉACHT

gcóipleabhair dúinn.

DRÉACHT

cóipleabhair dúinn.

Bhí gaoth ag teacht

DRÉACHT

Bhí gaoth ag teacht ón

DRÉACHT

ón a

DRÉACHT

a Bhí

DRÉACHT

Bhí a

DRÉACHT

a d

DRÉACHT

dteach an-daor.

DRÉACHT

teach an-daor.

DRÉACHT

DRÉACHT

1. Tasc scríofa

DRÉACHT

1. Tasc scríofaAthscríobh na frásaí seo gan na lúibíní.

DRÉACHT

Athscríobh na frásaí seo gan na lúibíní. Bhí Khalid ag labhairt leis an (bean) aréir.

DRÉACHT

Bhí Khalid ag labhairt leis an (bean) aréir. Rith sí amach as an (gairdín) nuair a

DRÉACHT

Rith sí amach as an (gairdín) nuair a chonaic sí an fhoiche (

DRÉACHT

chonaic sí an fhoiche (wasp

DRÉACHT

wasp).

DRÉACHT

). An bhfaca tú an fógra ar an (fuinneog)?

DRÉACHT

An bhfaca tú an fógra ar an (fuinneog)? D’éalaigh an gadaí ón (príosún) agus

DRÉACHT

D’éalaigh an gadaí ón (príosún) agus chuaigh sé i bhfolach sa scioból (

DRÉACHT

chuaigh sé i bhfolach sa scioból (barn

DRÉACHT

barn).

DRÉACHT

).

Obair bhreise

DRÉACHT

Obair bhreiseAistrigh na habairtí seo ó Bhéarla go

DRÉACHT

Aistrigh na habairtí seo ó Bhéarla go Gaeilge.

DRÉACHT

Gaeilge.1.

DRÉACHT

1.

DRÉACHT

DRÉACHT

Uimhreacha 7–10

DRÉACHT

Uimhreacha 7–10Cuirtear urú tar éis na

DRÉACHT

Cuirtear urú tar éis na n-uimhreacha seo a leanas:

DRÉACHT

n-uimhreacha seo a leanas: seacht, ocht, naoi, deich. DRÉ

ACHTseacht, ocht, naoi, deich. DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

seachtDRÉACHT

seacht gDRÉACHT

gcarrDRÉACHT

carr ochtDRÉACHT

ochtn-DRÉ

ACHTn-ochtapasDRÉ

ACHTochtapas

naoiDRÉACHT

naoi mDRÉACHT

mbinseDRÉACHT

binseDRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Inis dom fút féin Mo ghruaig

gruaig dhonn gruaig liath

gruaig fhada

gruaig fhionn

gruaig bhán

gruaig spíceach

gruaig dhíreach

gruaig dhubh

gruaig bhándearg

maolgruaig ghearr

gruaig rua

gruaig ghlas

gruaig chatach

Ceist Freagra


Tá gruaig dhonn orm. Tá gruaig dhubh orm. Tá gruaig fhionn orm. Tá gruaig rua orm.

Tá gruaig ghearr orm. Tá gruaig chatach orm. Tá gruaig fhada orm.Tá gruaig dhíreach orm.

Mo shúile Ceist Freagra

Cén dath atá ar do shúile?

Ta dath gorm ar mo shúile.Tá dath glas ar mo shúile.Tá dath donn ar mo shúile.

Tá súile gorma agam.Tá súile glasa agam.Tá súile donna agam.

M’aoisCeist Freagra

Cé hé nó hí an duine is óige/sine i do chlann?

Is mise an duine is óige.Is é/í mo dheartháir/dheirfi úr an duine is sine.Tagaim i lár baill.

dath gorm dath glas

dath donn

1

13


a trí déag

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTgruaig liath

DRÉACHTgruaig liath

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

gruaig fhada

DRÉACHT

gruaig fhada

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

gruaig spíceach

DRÉACHT

gruaig spíceach

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

gruaig bhándearg

DRÉACHT

gruaig bhándearg

DRÉACHT

DRÉACHT

gruaig ghearr

DRÉACHT

gruaig ghearr

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTgruaig rua

DRÉACHTgruaig rua

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

gruaig ghlas

DRÉACHT

gruaig ghlas

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

gruaig chatach

DRÉACHT

gruaig chatach

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Freagra

DRÉACHT

Freagra

Cén saghas

DRÉACHT


DRÉACHT

gruaige atá ort?Tá gruaig dhonn orm.

DRÉACHT

Tá gruaig dhonn orm. Tá gruaig dhubh orm.

DRÉACHT

Tá gruaig dhubh orm. Tá gruaig fhionn orm.

DRÉACHT

Tá gruaig fhionn orm. Tá gruaig rua orm.

DRÉACHT

Tá gruaig rua orm.

Tá gruaig ghearr orm.

DRÉACHT

Tá gruaig ghearr orm. Tá gruaig chatach orm.

DRÉACHT

Tá gruaig chatach orm. Tá gruaig fhada orm.

DRÉACHT

Tá gruaig fhada orm.Tá gruaig dhíreach orm.

DRÉACHT

Tá gruaig dhíreach orm.

Mo shúile

DRÉACHT

Mo shúile

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Ceist

DRÉACHT

Ceist Freagra

DRÉACHT

Freagra

Cén dath atá ar do

DRÉACHT

Cén dath atá ar do shúile?

DRÉACHT

shúile?Ta dath gorm

DRÉACHT

Ta dath gorm Tá dath glas

DRÉACHT

Tá dath glas Tá dath donn DRÉ

ACHTTá dath donn

M’aoisDRÉACHT

M’aoisDRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Ceist DRÉACHT

Ceist

Cé hé nó hí an DRÉACHT

Cé hé nó hí an duine is óige/sine i DRÉ

ACHTduine is óige/sine i DRÉ

ACHT

Ag cur síos ar dhuine

Scafl áil don chomhrá

Is duine cairdiúil clistespórtúil craiceáilte (crazy)greannmharcantalachciúin

mé.thú.é.í.


I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo ar a chéile.1. Cén saghas duine thú? 2. Déan cur síos ar do ghruaig.3. Déan cur síos ar do shúile.4. Cé mhéad duine atá i do theaghlach?5. An bhfuil deartháireacha agat? Déan cur síos orthu.6. An bhfuil deirfi úracha agat? Déan cur síos orthu.7. An réitíonn tú go maith le do theaghlach? 8. Déan cur síos ar do mham agus ar do dhaid. Cén saghas daoine iad?9. Cén saghas duine é/í do chara? 10. Céard iad na trí thréith phearsantachta is tábhachtaí duitse?

Leideanna comhrá Is duine cliste mé. Ceapaim gur duine deas

cineálta mé. Bhuel, sin ceist mhaith. Ta sé deacair a rá.

Tasc scríofa Féach ar an bhfíseán ‘Inis dom fút féin T-Rex’ agus freagair na ceisteanna seo thíos. 1. Cá bhfuil cónaí ar T-Rex?2. Cén bhliain ina bhfuil sé ar scoil?3. Céard iad na hábhair scoile atá á ndéanamh aige?4. Céard é an t-ábhar is fearr leis? Cén fáth?5. Cé mhéad deartháir atá aige?6. Cé mhéad deirfi úr atá aige?7. Cé hé nó hí an duine is sine ina theaghlach? 8. Céard iad na cluichí a imríonn sé?9. Cén saghas ceoil a thaitníonn le T-Rex?Obair bhreise1. Ar thaitin an físeán leat? Cén fáth? 3. Scríobh blag fút féin.2. Cén saghas ceoil a thaitníonn leatsa? Cén fáth?

Déan an tasc ar leathanach XX i do phunann scileanna, ‘Blag 1’.

1

14


a ceathair déag

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTmé.

DRÉACHTmé.

thú.

DRÉACHTthú.

é.

DRÉACHTé.

í.

DRÉACHTí.

DRÉACHT

DRÉACHT

I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo ar a chéile.

DRÉACHT



DRÉACHT

Cé mhéad duine atá i do theaghlach? An bhfuil deartháireacha agat? Déan cur síos orthu.

DRÉACHT

An bhfuil deartháireacha agat? Déan cur síos orthu. An bhfuil deirfi úracha agat? Déan cur síos orthu.

DRÉACHT

An bhfuil deirfi úracha agat? Déan cur síos orthu. An réitíonn tú go maith le do theaghlach?

DRÉACHT

An réitíonn tú go maith le do theaghlach? Déan cur síos ar do mham agus ar do dhaid. Cén saghas daoine iad?

DRÉACHT

Déan cur síos ar do mham agus ar do dhaid. Cén saghas daoine iad? Cén saghas duine é/í do chara?

DRÉACHT

Cén saghas duine é/í do chara? Céard iad na trí thréith phearsantachta is tábhachtaí duitse?

DRÉACHT

Céard iad na trí thréith phearsantachta is tábhachtaí duitse?

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofa

DRÉACHT

Tasc scríofa Féach ar an bhfíseán ‘Inis dom fút féin T-Rex’ agus freagair na ceisteanna seo

DRÉACHT

Féach ar an bhfíseán ‘Inis dom fút féin T-Rex’ agus freagair na ceisteanna seo thíos.

DRÉACHT

thíos. 1.

DRÉACHT

1. Cá bhfuil cónaí ar T-Rex?

DRÉACHT

Cá bhfuil cónaí ar T-Rex?2.

DRÉACHT

2. Cén bhliain ina bhfuil sé ar scoil?

DRÉACHT

Cén bhliain ina bhfuil sé ar scoil?3.

DRÉACHT

3. Céard iad na hábhair scoile atá á ndéanamh aige?

DRÉACHT

Céard iad na hábhair scoile atá á ndéanamh aige?4.

DRÉACHT

4. Céard é an t-ábhar is fearr leis? Cén fáth?

DRÉACHT

Céard é an t-ábhar is fearr leis? Cén fáth?5. DRÉ

ACHT5. Cé mhéad deartháir atá aige?DRÉ

ACHT Cé mhéad deartháir atá aige?

6. DRÉACHT

6. DRÉACHT

Cé mhéad deirfi úr atá aige?DRÉACHT

Cé mhéad deirfi úr atá aige?7. DRÉ

ACHT7. Cé hé nó hí an duine is sine ina theaghlach? DRÉ

ACHT Cé hé nó hí an duine is sine ina theaghlach?

8. DRÉACHT

8. Céard iad na cluichí a imríonn sé?DRÉACHT

Céard iad na cluichí a imríonn sé?9. DRÉ

ACHT9. Cén saghas ceoil a thaitníonn le T-Rex?DRÉ

ACHT Cén saghas ceoil a thaitníonn le T-Rex?

Obair bhreiseDRÉACHT

Obair bhreiseDRÉACHT

Ar thaitin an físeán leat? Cén fáth? DRÉACHT

Ar thaitin an físeán leat? Cén fáth?

Míonna na blianaCén mhí inar rugadh thú?

Stór focal

Eanáir January Iúil July

Feabhra February Lúnasa August

Márta March Meán Fómhair September

Aibreán April Deireadh Fómhair October

Bealtaine May Samhain November

Meitheamh June Nollaig December

Dáta breitheRugadh mé ar an:

aonú lá (déag) d’Eanáir 1/11 January aonú lá is fi che de Nollaig 21 December

dara lá (déag) d’Fheabhra 2/12 February dara lá is fi che de Mhárta 22 March

tríú lá (déag) de Mhárta 3/13 March tríú lá is fi che d’Iúil 23 July

gceathrú lá (déag) d’Aibreán 4/14 April gceathrú lá is fi che de Lúnasa 24 August

gcúigiú lá (déag) de Bhealtaine

5/15 May gcúigiú lá is fi che d’Fheabhra 25 February

séú lá (déag) de Mheitheamh 6/16 June séú lá is fi che de Mheitheamh 26 June

seachtú lá (déag) d’Iúil 7/17 July seachtú lá is fi che de Dheireadh Fómhair

27 October

ochtú lá (déag) de Lúnasa 8/18 August ochtú lá is fi che d’Eanáir 28 January

naoú lá (déag) de Mheán Fómhair

9/19 September naoú lá is fi che d’Aibreán 29 April

deichiú lá de Dheireadh Fómhair

10 October tríochadú lá de Mheán Fómhair 30 September

bhfi chiú lá de Shamhain 20 November aonú lá is tríocha de Bhealtaine 31 May

Tasc scríofa Scríobh na dátaí seo thíos i do chóipleabhar.1. Rugadh mé ar an (24 December).2. Rugadh mo dheartháir ar an (1 January).3. Rugadh mo mham ar an (17 July).4. Rugadh m’uncail ar an (30 August).5. Rugadh mo chara ar an (15 October).

Obair bhreise Aistrigh na habairtí seo ó Bhéarla go Gaeilge.1. Joan was born on 1 July.2. My friend was born on 30 September.3. My dad was born on 1 April. 4. My sister Ellie was born on 16 February.

Déan an tasc ar leathanach XX i do phunann scileanna, ‘Phil Lynott’.

Meán Fómhair

1

15


a cúig déag

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTAugust

DRÉACHTAugust

September

DRÉACHTSeptember

Deireadh Fómhair

DRÉACHTDeireadh Fómhair October

DRÉACHTOctober

November

DRÉACHT

November

December

DRÉACHT

December

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

1/11 January

DRÉACHT

1/11 January aonú lá is fi che de Nollaig

DRÉACHT

aonú lá is fi che de Nollaig

2/12 February

DRÉACHT

2/12 February dara lá is fi che de Mhárta

DRÉACHT

dara lá is fi che de Mhárta

3/13 March

DRÉACHT

3/13 March tríú lá is fi che d’Iúil

DRÉACHT

tríú lá is fi che d’Iúil

gceathrú lá (déag) d’Aibreán

DRÉACHT

gceathrú lá (déag) d’Aibreán 4/14 April

DRÉACHT

4/14 April gceathrú lá is fi che de Lúnasa

DRÉACHT

gceathrú lá is fi che de Lúnasa

gcúigiú lá (déag) de

DRÉACHT

gcúigiú lá (déag) de 5/15 May

DRÉACHT

5/15 May gcúigiú lá is fi che d’Fheabhra

DRÉACHT

gcúigiú lá is fi che d’Fheabhra

séú lá (déag) de Mheitheamh

DRÉACHT

séú lá (déag) de Mheitheamh 6/16 June

DRÉACHT

6/16 June séú lá is fi che de Mheitheamh

DRÉACHT

séú lá is fi che de Mheitheamh

seachtú lá (déag) d’Iúil

DRÉACHT

seachtú lá (déag) d’Iúil 7/17 July

DRÉACHT

7/17 July seachtú lá is fi che de Dheireadh

DRÉACHT

seachtú lá is fi che de Dheireadh Fómhair

DRÉACHT

Fómhair

ochtú lá (déag) de Lúnasa

DRÉACHT

ochtú lá (déag) de Lúnasa 8/18 August

DRÉACHT

8/18 August

naoú lá (déag) de Mheán

DRÉACHT

naoú lá (déag) de Mheán Fómhair

DRÉACHT

Fómhair9/19 September

DRÉACHT

9/19 September

deichiú lá de Dheireadh

DRÉACHT

deichiú lá de Dheireadh Fómhair

DRÉACHT

Fómhair10 October

DRÉACHT

10 October

bhfi chiú lá de Shamhain

DRÉACHT

bhfi chiú lá de Shamhain 20 November

DRÉACHT

20 November

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofa DRÉACHT

Tasc scríofa Scríobh na dátaí seo thíos i do DRÉ

ACHTScríobh na dátaí seo thíos i do chóipleabhar.DRÉ

ACHTchóipleabhar.1.DRÉ

ACHT1. Rugadh mé ar an (DRÉ

ACHT Rugadh mé ar an (

2.DRÉACHT

2. Rugadh mo dheartháir ar an (DRÉACHT

Rugadh mo dheartháir ar an (3.DRÉ

ACHT3. Rugadh mo mham ar an (DRÉ

ACHT Rugadh mo mham ar an ( Rugadh m’uncail ar an (DRÉ

ACHT Rugadh m’uncail ar an (DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTMeán

DRÉACHTMeán

Fómhair

DRÉACHTFómhairFómhair

DRÉACHTFómhair

DRÉACHT

Aoiseanna agus bliantabliain amháin d’aois 1 year old aon bhliain déag d’aois 11 years old

dhá bhliain d’aois 2 years old dhá bhliain déag d’aois 12 years old

trí bliana d’aois 3 years old trí bliana déag d’aois 13 years old

ceithre bliana d’aois 4 years old ceithre bliana déag d’aois 14 years old

cúig bliana d’aois 5 years old cúig bliana déag d’aois 15 years old

sé bliana d’aois 6 years old sé bliana déag d’aois 16 years old

seacht mbliana d’aois 7 years old seacht mbliana déag d’aois 17 years old

ocht mbliana d’aois 8 years old ocht mbliana déag d’aois 18 years old

naoi mbliana d’aois 9 years old naoi mbliana déag d’aois 19 years old

deich mbliana d’aois 10 years old fi che bliain d’aois 20 years old


I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo a leanas ar a chéile.1. Cén aois thú?2. Cén aois an cara is fearr leat?3. Cén aois do dheartháir?4. Cén aois do dheirfi úr?5. Cén aois do dhaid?6. Cén aois do mham?7. Cén aois do mhamó?8. Cén aois do dhaideo?

Leideanna comhrá Níl mé ró-chinnte. Níl tuairim agam. Ceapaim go bhfuil sé caoga bliain d’aois.

Thar na bliantanaoi déag fi che 1920 naoi déag fi che a dó 1922

naoi déag tríocha 1930 naoi déag tríocha a trí 1933

naoi déag daichead 1940 naoi déag daichead a ceathair 1944

naoi déag caoga 1950 naoi déag caoga a cúig 1955

naoi déag seasca 1960 naoi déag seasca a sé 1966

naoi déag seachtó 1970 naoi déag seachtó a seacht 1977

naoi déag ochtó 1980 naoi déag ochtó a hocht 1988

naoi déag nócha 1990 naoi déag nócha a naoi 1999

naoi déag nócha a haon

1991 dhá mhíle 2000

1

16


a sé déag

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTaon bhliain déag d’aois

DRÉACHTaon bhliain déag d’aois 11 years old

DRÉACHT11 years old

dhá bhliain déag d’aois

DRÉACHTdhá bhliain déag d’aois 12 years old


trí bliana déag d’aois

DRÉACHTtrí bliana déag d’aois 13 years old


ceithre bliana déag d’aois

DRÉACHTceithre bliana déag d’aois 14 years old


cúig bliana déag d’aois

DRÉACHTcúig bliana déag d’aois 15 years old


sé bliana déag d’aois

DRÉACHTsé bliana déag d’aois 16 years old


seacht mbliana déag d’aois

DRÉACHTseacht mbliana déag d’aois 17 years old

DRÉACHT

17 years old

ocht mbliana déag d’aois

DRÉACHT

ocht mbliana déag d’aois 18 years old

DRÉACHT

18 years old

naoi mbliana déag d’aois

DRÉACHT

naoi mbliana déag d’aois 19 years old

DRÉACHT

19 years old

fi che bliain d’aois

DRÉACHT

fi che bliain d’aois 20 years old

DRÉACHT

20 years old

DRÉACHT

DRÉACHT

I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo a leanas ar a chéile.

DRÉACHT

I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo a leanas ar a chéile.

Cén aois an cara is fearr leat?

DRÉACHT

Cén aois an cara is fearr leat? Cén aois do dheartháir?

DRÉACHT

Cén aois do dheartháir? Cén aois do dheirfi úr?

DRÉACHT

Cén aois do dheirfi úr? Cén aois do dhaid?

DRÉACHT

Cén aois do dhaid? Cén aois do mham?

DRÉACHT

Cén aois do mham? Cén aois do mhamó?

DRÉACHT

Cén aois do mhamó? Cén aois do dhaideo?

DRÉACHT

Cén aois do dhaideo?

DRÉACHT

Leideanna comhrá

DRÉACHT

Leideanna comhrá

DRÉACHT

Níl mé ró-chinnte.

DRÉACHT

Níl mé ró-chinnte.

DRÉACHT

Níl tuairim agam.

DRÉACHT

Níl tuairim agam.

Thar na blianta

DRÉACHT

Thar na blianta

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

naoi déag

DRÉACHT

naoi déag fi che

DRÉACHT

fi che 19

DRÉACHT

1920

DRÉACHT

20

naoi déag

DRÉACHT

naoi déag tríocha

DRÉACHT

tríocha 19

DRÉACHT

1930

DRÉACHT

30

naoi déag

DRÉACHT

naoi déag daichead

DRÉACHT

daichead 19

DRÉACHT

1940

DRÉACHT

40

naoi déag

DRÉACHT

naoi déag caoga

DRÉACHT

caoga 19

DRÉACHT

1950

DRÉACHT

50

naoi déag

DRÉACHT

naoi déag seasca

DRÉACHT

seasca 19

DRÉACHT

1960

DRÉACHT

60

naoi déagDRÉACHT

naoi déag seachtóDRÉACHT

seachtó 19DRÉACHT

1970DRÉACHT

70

naoi déagDRÉACHT

naoi déag ochtóDRÉACHT

ochtó

naoi déagDRÉACHT

naoi déag nóchaDRÉACHT

nócha

naoi déagDRÉACHT

naoi déag nócha DRÉACHT

nócha haonDRÉ

ACHThaon

dhá mhíle is a haon (a haon déag) 2001 (2011)

dhá mhíle is a dó (a dó dhéag) 2002 (2012)

dhá mhíle is a trí (a trí déag) 2003 (2013)

dhá mhíle is a ceathair (a ceathair déag) 2004 (2014)

dhá mhíle is a cúig (a cúig déag) 2005 (2015)

dhá mhíle is a sé (a sé déag) 2006 (2016)

dhá mhíle is a seacht (a seacht déag) 2007 (2017)

dhá mhíle is a hocht (a hocht déag) 2008 (2018)

dhá mhíle is a naoi (a naoi déag) 2009 (2019)

dhá mhíle is fi che/fi che a haon 2020/2021

dhá mhíle is fi che a dó/fi che a trí 2022/2023

dhá mhíle is fi che a ceathair/fi che a cúig 2024/2025

dhá mhíle is fi che a sé/fi che a seacht 2026/2027

dhá mhíle is fi che a hocht/fi che a naoi 2028/2029

Tasc scríofa Freagair na ceisteanna seo a leanas i do chóipleabhar.1. Rugadh mo chara ar an tríú lá déag de Bhealtaine, 2005. Cén aois é?2. Rugadh mo mham ar an gcúigiú lá is fi che de Nollaig, 1968. Cén aois í?3. Rugadh mo dhaid ar an gceathrú lá de Lúnasa, 1966. Cén aois é?4. Rugadh mó dheirfi úr Fiona ar an gcéad lá de Mhárta, 1999. Cén aois í?5. Rugadh mo mhamó ar an gcúigiú lá déag de Shamhain, 1936. Cén aois í?6. Rugadh mo dhaideo ar an naoú lá de Bhealtaine, 1935. Cén aois é?

TaighdeTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo thíos.1. Cathain a rugadh Bono? Cén aois é?2. Cén bhliain inar rugadh Saoirse Ronan?

Cén aois í?3. Cathain a rugadh Barack Obama? Cén

aois é?4. Cén bhliain inar rugadh Phil Lynott? Cén

aois a bhí sé nuair a fuair sé bás?5. Cén bhliain inar sheinn The Beatles san

Adelphi i mBaile Átha Cliath?

Déan an tasc ar leathanach XX i do phunann scileanna, ‘Cur i láthair: Réalta cháiliúil’.

1

17


a seacht déag

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT17)

DRÉACHT17)

20

DRÉACHT2018)

DRÉACHT18)

200

DRÉACHT

2009 (

DRÉACHT

9 (20

DRÉACHT

2019)

DRÉACHT

19)

20

DRÉACHT

2020/

DRÉACHT

20/20

DRÉACHT

2021

DRÉACHT

21

20

DRÉACHT

2022/

DRÉACHT

22/20

DRÉACHT

2023

DRÉACHT

23

20

DRÉACHT

2024/

DRÉACHT

24/20

DRÉACHT

2025

DRÉACHT

25

20

DRÉACHT

2026/

DRÉACHT

26/20

DRÉACHT

2027

DRÉACHT

27

fi che a hocht/fi che a naoi

DRÉACHT

fi che a hocht/fi che a naoi 20

DRÉACHT

2028/

DRÉACHT

28/20

DRÉACHT

2029

DRÉACHT

29

DRÉACHT

DRÉACHT

Freagair na ceisteanna seo a leanas i do chóipleabhar.

DRÉACHT

Freagair na ceisteanna seo a leanas i do chóipleabhar. Rugadh mo chara ar an tríú lá déag de Bhealtaine, 2005. Cén aois é?

DRÉACHT

Rugadh mo chara ar an tríú lá déag de Bhealtaine, 2005. Cén aois é? Rugadh mo mham ar an gcúigiú lá is fi che de Nollaig, 1968. Cén aois í?

DRÉACHT

Rugadh mo mham ar an gcúigiú lá is fi che de Nollaig, 1968. Cén aois í? Rugadh mo dhaid ar an gceathrú lá de Lúnasa, 1966. Cén aois é?

DRÉACHT

Rugadh mo dhaid ar an gceathrú lá de Lúnasa, 1966. Cén aois é? Rugadh mó dheirfi úr Fiona ar an gcéad lá de Mhárta, 1999. Cén aois í?

DRÉACHT

Rugadh mó dheirfi úr Fiona ar an gcéad lá de Mhárta, 1999. Cén aois í?

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Rugadh mo mhamó ar an gcúigiú lá déag de Shamhain, 1936. Cén aois í?

DRÉACHT

Rugadh mo mhamó ar an gcúigiú lá déag de Shamhain, 1936. Cén aois í? Rugadh mo dhaideo ar an naoú lá de Bhealtaine, 1935. Cén aois é?

DRÉACHT

Rugadh mo dhaideo ar an naoú lá de Bhealtaine, 1935. Cén aois é?

DRÉACHT

DRÉACHT

Taighde

DRÉACHT

TaighdeTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna

DRÉACHT

Téigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo thíos.

DRÉACHT

seo thíos.1.

DRÉACHT

1. Cathain a rugadh Bono? Cén aois é?

DRÉACHT

Cathain a rugadh Bono? Cén aois é?2.

DRÉACHT

2. Cén bhliain inar rugadh Saoirse Ronan?

DRÉACHT

Cén bhliain inar rugadh Saoirse Ronan? Cén aois í?

DRÉACHT

Cén aois í?3.

DRÉACHT

3. Cathain a rugadh Barack Obama? Cén

DRÉACHT

Cathain a rugadh Barack Obama? Cén aois é?DRÉ

ACHTaois é?

4.DRÉACHT

4. Cén bhliain inar rugadh Phil Lynott? Cén DRÉACHT

Cén bhliain inar rugadh Phil Lynott? Cén aois a bhí sé nuair a fuair sé bás?DRÉ

ACHTaois a bhí sé nuair a fuair sé bás?

5.DRÉACHT

5. Cén bhliain inar sheinn The Beatles san DRÉACHT

Cén bhliain inar sheinn The Beatles san Adelphi i mBaile Átha Cliath?DRÉ

ACHTAdelphi i mBaile Átha Cliath?DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Déan an tasc ar leathanach XX i do DRÉACHT

Déan an tasc ar leathanach XX i do DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Casadh na mblianta Dhá mhíle go dhá mhíle is a naoi (2000–2009)

2000 Bhí an t-amhránaí Samantha Mumba i mbarr a réime. ‘Gotta Tell You’ an singil is cáiliúla a bhí aici. Tháinig an scannán Harry Potter and the Philosopher’s Stone amach agus thuill an scannán os cionn ocht milliún dollar.

2001 Rinneadh ionsaí sceimhlitheoireachta ar Nua-Eabhrac sna Stáit Aontaithe agus sheol Apple an iPod.

2002 Bhuaigh Will Young Pop Idol.

2003 Bhuaigh Cill Chainnigh Craobh na hÉireann san iománaíocht in aghaidh Chorcaí, 1–14 go 1–11. Bhuaigh Tír Eoghain Craobh na hÉireann sa pheil in aghaidh Ard Mhacha, 0–12 go 0–9.

2004 Tháinig Facebook ar an bhfód agus sheinn Bryan Adams i mBaile Shláine.

2005 Tháinig Spéirling (hurricane) Katrina go Meiriceá Thuaidh.

2006 Cheannaigh Google YouTube ar 1.65 billiún dollar.

2007 D’eisigh (released) Apple an iPhone.

2008 Tháinig an scannán Slumdog Millionaire amach.

2009 Rinneadh Barack Obama a inshealbhú mar uachtarán sna Stáit Aontaithe.


I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo ar a chéile.1. Cén bhliain inar tháinig an scannán Harry Potter and the Philosopher’s Stone amach?2. Cé a bhuaigh Pop Idol in 2002?3. Cé a sheinn i mBaile Shláine? Cén bhliain inar sheinn sé ann?4. Cén t-ainm a bhí ar an spéirling a tháinig go Meiriceá Thuaidh?5. Cén bhliain inar tháinig an iPhone amach den chéad uair?6. Céard iad na rudaí is fearr agus is measa a tharla sna deich mbliana thuas, dar leat?

Na nóchaidí (1990–1999)

1990 Scaoileadh Nelson Mandela saor as príosún san Afraic Theas tar éis 27 bliain.

1991 Thosaigh Cogadh na Murascaille.

1992 Osclaíodh McDonald’s den chéad uair i mBéising sa tSín.

1993 Ba í Kim Campbell an chéad phríomh-aire mná ar Cheanada.

1994 Bhuaigh an Bhrasaíl Corn an Domhain sna Stáit Aontaithe.

1995 Tháinig an scannán Clueless amach agus bhí rath mór air.

1996 Bhain The Spice Girls uimhir a haon amach leis an amhrán ‘Wannabe’.

1997 Chuir J.K. Rowling amach an chéad leabhar sa tsraith Harry Potter.

1998 Tháinig an bréagán Furby ar an margadh.

1999 Bhí Spongebob Squarepants ar an teilifís den chéad uair.

1

18


a hocht déag

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTBhí an t-amhránaí Samantha Mumba i mbarr a réime. ‘Gotta Tell You’ an singil

DRÉACHTBhí an t-amhránaí Samantha Mumba i mbarr a réime. ‘Gotta Tell You’ an singil

Harry Potter and the Philosopher’s Stone

DRÉACHTHarry Potter and the Philosopher’s Stone

Rinneadh ionsaí sceimhlitheoireachta ar Nua-Eabhrac sna Stáit Aontaithe agus sheol Apple an iPod.

DRÉACHTRinneadh ionsaí sceimhlitheoireachta ar Nua-Eabhrac sna Stáit Aontaithe agus sheol Apple an iPod.

Bhuaigh Cill Chainnigh Craobh na hÉireann san iománaíocht in aghaidh Chorcaí, 1–14 go 1–11.

DRÉACHTBhuaigh Cill Chainnigh Craobh na hÉireann san iománaíocht in aghaidh Chorcaí, 1–14 go 1–11.

Bhuaigh Tír Eoghain Craobh na hÉireann sa pheil in aghaidh Ard Mhacha, 0–12 go 0–9.

DRÉACHTBhuaigh Tír Eoghain Craobh na hÉireann sa pheil in aghaidh Ard Mhacha, 0–12 go 0–9.

Tháinig Facebook ar an bhfód agus sheinn Bryan Adams i mBaile Shláine.

DRÉACHT

Tháinig Facebook ar an bhfód agus sheinn Bryan Adams i mBaile Shláine.

) Katrina go Meiriceá Thuaidh.

DRÉACHT

) Katrina go Meiriceá Thuaidh.

Cheannaigh Google YouTube ar 1.65 billiún dollar.

DRÉACHT

Cheannaigh Google YouTube ar 1.65 billiún dollar.

Slumdog Millionaire

DRÉACHT

Slumdog Millionaire amach.

DRÉACHT

amach.

Rinneadh Barack Obama a inshealbhú mar uachtarán sna Stáit Aontaithe.

DRÉACHT

Rinneadh Barack Obama a inshealbhú mar uachtarán sna Stáit Aontaithe.

DRÉACHT

DRÉACHT


DRÉACHT



DRÉACHT

I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo ar a chéile. Cén bhliain inar tháinig an scannán

DRÉACHT

Cén bhliain inar tháinig an scannán Harry Potter and the Philosopher’s Stone

DRÉACHT

Harry Potter and the Philosopher’s StonePop Idol

DRÉACHT

Pop Idol in 2002?

DRÉACHT

in 2002?Pop Idol in 2002?Pop Idol

DRÉACHT

Pop Idol in 2002?Pop Idol Cé a sheinn i mBaile Shláine? Cén bhliain inar sheinn sé ann?

DRÉACHT

Cé a sheinn i mBaile Shláine? Cén bhliain inar sheinn sé ann? Cén t-ainm a bhí ar an spéirling a tháinig go Meiriceá Thuaidh?

DRÉACHT

Cén t-ainm a bhí ar an spéirling a tháinig go Meiriceá Thuaidh? Cén bhliain inar tháinig an iPhone amach den chéad uair?

DRÉACHT

Cén bhliain inar tháinig an iPhone amach den chéad uair? Céard iad na rudaí is fearr agus is measa a tharla sna deich mbliana thuas, dar leat?

DRÉACHT

Céard iad na rudaí is fearr agus is measa a tharla sna deich mbliana thuas, dar leat?


DRÉACHT


DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

1990

DRÉACHT

1990 Scaoileadh Nelson Mandela saor as príosún san Afraic Theas tar éis 27

DRÉACHT

Scaoileadh Nelson Mandela saor as príosún san Afraic Theas tar éis 27 bliain.

DRÉACHT

bliain.

1991

DRÉACHT

1991 Thosaigh Cogadh na Murascaille.

DRÉACHT

Thosaigh Cogadh na Murascaille.

1992

DRÉACHT

1992 Osclaíodh McDonald’s den chéad uair i mBéising sa tSín.

DRÉACHT

Osclaíodh McDonald’s den chéad uair i mBéising sa tSín.

1993

DRÉACHT

1993 Ba í Kim Campbell an chéad phríomh-aire mná ar Cheanada.

DRÉACHT

Ba í Kim Campbell an chéad phríomh-aire mná ar Cheanada.

1994 DRÉACHT

1994 Bhuaigh an Bhrasaíl Corn an Domhain sna Stáit Aontaithe.DRÉACHT

Bhuaigh an Bhrasaíl Corn an Domhain sna Stáit Aontaithe.

1995 DRÉACHT

1995 Tháinig an scannán DRÉACHT

Tháinig an scannán CluelessDRÉACHT

Clueless

1996 DRÉACHT

1996 Bhain The Spice Girls uimhir a haon amach leis an amhrán ‘Wannabe’.DRÉACHT

Bhain The Spice Girls uimhir a haon amach leis an amhrán ‘Wannabe’.

1997 DRÉACHT

1997 Chuir J.K. Rowling amach an chéad leabhar sa tsraith Harry Potter.DRÉACHT

Chuir J.K. Rowling amach an chéad leabhar sa tsraith Harry Potter.

Tháinig an bréagán Furby ar an margadh.DRÉACHT

Tháinig an bréagán Furby ar an margadh.

Bhí Spongebob Squarepants ar an teilifís den chéad uair.DRÉACHT

Bhí Spongebob Squarepants ar an teilifís den chéad uair.DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT


1. Cé a scaoileadh saor as an bpríosún tar éis 27 bliain?2. Cén tír a bhuaigh Corn an Domhain i 1994?3. Cérbh í an chéad phríomh-aire mná ar Cheanada?4. Cén bréagán a tháinig amach i 1998?5. Cén t-ainm a bhí ar an gclár teilifíse a tháinig amach i 1999?6. Cad iad na rudaí is fearr agus is measa a tharla sna blianta

thuas, dar leat?

Cén airde mé?Féach ar an ngreille thíos agus faigh amach cén airde thú.

méadar metre

ceintiméadar centimetre

méadar agus ceintiméadar 1m 1cm

méadar agus dhá/trí/ceithre/cúig/sé cheintiméadar 1m 2/3/4/5/6cm

méadar agus seacht/ocht/naoi/deich gceintiméadar 1m 7/8/9/10cm

méadar agus aon/dhá/trí/ceithre/cúig/sé cheintiméadar déag

1m 11/12/13/14/15/16cm

méadar agus seacht/ocht/naoi gceintiméadar déag 1m 17/18/19cm

méadar agus fi che/tríocha/daichead/caoga/seasca/seachtó/ochtó/nócha ceintiméadar

1m 20/30/40/50/60/70/80/90cm

dhá mhéadar 2m

Tasc scríofa Athscríobh na habairtí seo thíos gan na lúibíní. Scríobh na huimhreacha i bhfocail.1. Tá Mary Anne (1m 17cm) ar airde.2. Tá Oilibhéar (1m 32cm) ar airde.3. Tá Gertrude (1m 58cm) ar airde.4. Tá Calum (1m 81cm) ar airde.5. Tá Lisa (1m 49cm) ar airde.Céard í an airde fhoirfe (perfect), dar leatsa?

Obair bhreiseCruthaigh cairt ranga agus faigh amach: Dáta breithe Aois D’airde féin Airde gach duine sa rang Meánairde an ranga

1

19


a naoi déag

Tá mé aon mhéadar, trí cheintiméadar is seachtó ar airde.

Tá mé aon mhéadar, trí cheintiméadar is seachtó ar airde.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT Cén t-ainm a bhí ar an gclár teilifíse a tháinig amach i 1999?

DRÉACHT Cén t-ainm a bhí ar an gclár teilifíse a tháinig amach i 1999?

Cad iad na rudaí is fearr agus is measa a tharla sna blianta

DRÉACHT Cad iad na rudaí is fearr agus is measa a tharla sna blianta

Féach ar an ngreille thíos agus faigh amach cén airde thú.

DRÉACHT

Féach ar an ngreille thíos agus faigh amach cén airde thú.Féach ar an ngreille thíos agus faigh amach cén airde thú.

DRÉACHT

Féach ar an ngreille thíos agus faigh amach cén airde thú.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

metre

DRÉACHT

metre

centimetre

DRÉACHT

centimetre

1m 1cm

DRÉACHT

1m 1cm

méadar agus dhá/trí/ceithre/cúig/sé cheintiméadar

DRÉACHT

méadar agus dhá/trí/ceithre/cúig/sé cheintiméadar 1m 2/3/4/5/6cm

DRÉACHT

1m 2/3/4/5/6cm

méadar agus seacht/ocht/naoi/deich gceintiméadar

DRÉACHT

méadar agus seacht/ocht/naoi/deich gceintiméadar 1m 7/8/9/10cm

DRÉACHT

1m 7/8/9/10cm

méadar agus aon/dhá/trí/ceithre/cúig/sé cheintiméadar

DRÉACHT

méadar agus aon/dhá/trí/ceithre/cúig/sé cheintiméadar 1m 11/12/13/14/15/16cm

DRÉACHT

1m 11/12/13/14/15/16cm

méadar agus seacht/ocht/naoi gceintiméadar déag

DRÉACHT

méadar agus seacht/ocht/naoi gceintiméadar déag

méadar agus fi che/tríocha/daichead/caoga/seasca/

DRÉACHT

méadar agus fi che/tríocha/daichead/caoga/seasca/seachtó/ochtó/nócha ceintiméadar

DRÉACHT

seachtó/ochtó/nócha ceintiméadar

dhá mhéadar

DRÉACHT

dhá mhéadar

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofa

DRÉACHT

Tasc scríofa Athscríobh na habairtí seo thíos gan na lúibíní. Scríobh na huimhreacha i bhfocail.

DRÉACHT

Athscríobh na habairtí seo thíos gan na lúibíní. Scríobh na huimhreacha i bhfocail.1.

DRÉACHT

1. Tá Mary Anne (1m 17cm) ar airde.

DRÉACHT

Tá Mary Anne (1m 17cm) ar airde.2.

DRÉACHT

2. Tá Oilibhéar (1m 32cm) ar airde.

DRÉACHT

Tá Oilibhéar (1m 32cm) ar airde.3.

DRÉACHT

3. Tá Gertrude (1m 58cm) ar airde.

DRÉACHT

Tá Gertrude (1m 58cm) ar airde.4.

DRÉACHT

4. Tá Calum (1m 81cm) ar airde.

DRÉACHT

Tá Calum (1m 81cm) ar airde.5.

DRÉACHT

5. Tá Lisa (1m 49cm) ar airde.

DRÉACHT

Tá Lisa (1m 49cm) ar airde.Céard í an airde fhoirfe (

DRÉACHT

Céard í an airde fhoirfe (perfect

DRÉACHT

perfectdar leatsa?DRÉ

ACHTdar leatsa?DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Tá mé aon mhéadar, DRÉACHT

Tá mé aon mhéadar,

Mo theaghlach Stór focal

mamó granny an duine is sine the oldest person

daideo grandad an duine is óige the youngest person

mam mum leasmháthair stepmother

daid dad leasathair stepfather

deirfi úr sister leasdeirfi úr stepsister

deartháir brother leasdeartháir stepbrother

aintín aunt i lár baill in the middle

uncail uncle tuismitheoirí parents

ard tall cancrach cranky

beag small taitneamhach pleasant

tanaí thin spórtúil sporty

ramhar fat leisciúil lazy

dathúil handsome/pretty cliste clever

cainteach talkative suimiúil interesting

ciúin quiet leadránach boring

sona happy tuisceanach understanding

brónach sad fi al generous


I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo ar a chéile.1. Cé hé nó hí an duine is óige i do theaghlach agus cén saghas duine é nó í?2. Cé hé nó hí an duine is sine sa teaghlach agus cén saghas duine é nó í?3. Cén saghas daoine iad do mham agus do dhaid?4. Cén saghas duine é nó í do chara is fearr?5. Déan cur síos ort féin. Úsáid trí aidiacht sa chur síos.6. Déan cur síos ar an duine atá ina aice leat.

1

20


fi che

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTan duine is sine

DRÉACHTan duine is sine the oldest person

DRÉACHTthe oldest person

an duine is óige

DRÉACHTan duine is óige the youngest person

DRÉACHTthe youngest person

leasmháthair

DRÉACHTleasmháthair stepmother

DRÉACHTstepmother

leasathair

DRÉACHTleasathair stepfather

DRÉACHTstepfather

leasdeirfi úr

DRÉACHT

leasdeirfi úr stepsister

DRÉACHT

stepsister

leasdeartháir

DRÉACHT

leasdeartháir stepbrother

DRÉACHT

stepbrother

i lár baill

DRÉACHT

i lár baill in the middle

DRÉACHT

in the middle

tuismitheoirí

DRÉACHT

tuismitheoirí parents

DRÉACHT

parents

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

cancrach

DRÉACHT

cancrach cranky

DRÉACHT

cranky

taitneamhach

DRÉACHT

taitneamhach pleasant

DRÉACHT

pleasant

thin

DRÉACHT

thin spórtúil

DRÉACHT

spórtúil

fat

DRÉACHT

fat leisciúil

DRÉACHT

leisciúil

handsome/pretty

DRÉACHT

handsome/pretty cliste

DRÉACHT

cliste

talkative

DRÉACHT

talkative

DRÉACHT

suimiúil

DRÉACHT

suimiúil

quiet

DRÉACHT

quiet leadránach

DRÉACHT

leadránach

happy

DRÉACHT

happy tuisceanach

DRÉACHT

tuisceanach

brónach

DRÉACHT

brónach sad

DRÉACHT

sad fi al

DRÉACHT

fi al

DRÉACHT

DRÉACHT


DRÉACHT



DRÉACHT

I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo ar a chéile.1.

DRÉACHT

1. Cé hé nó hí an duine is óige i do theaghlach agus cén saghas duine é nó í?

DRÉACHT

Cé hé nó hí an duine is óige i do theaghlach agus cén saghas duine é nó í?2.

DRÉACHT

2. Cé hé nó hí an duine is sine sa teaghlach agus cén saghas duine é nó í?

DRÉACHT

Cé hé nó hí an duine is sine sa teaghlach agus cén saghas duine é nó í?3.

DRÉACHT

3. Cén saghas daoine iad do mham agus do dhaid?

DRÉACHT

Cén saghas daoine iad do mham agus do dhaid?4.

DRÉACHT

4. Cén saghas duine é nó í do chara is fearr?

DRÉACHT

Cén saghas duine é nó í do chara is fearr?5.

DRÉACHT

5. Déan cur síos ort féin. Úsáid trí aidiacht sa chur síos.

DRÉACHT

Déan cur síos ort féin. Úsáid trí aidiacht sa chur síos.6. DRÉ

ACHT6. Déan cur síos ar an duine atá ina aice leat.DRÉ

ACHT Déan cur síos ar an duine atá ina aice leat.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

Cé mhéad duine atá i do theaghlach?duine/deartháir/deirfi úr amháin

seisear

beirt

seachtar

triúr

ochtar

ceathrar

naonúr

cúigear

deichniúr

Tasc scríofaFreagair na ceisteanna thíos.1. Cé mhéad duine atá i do theaghlach?2. Cé mhéad deartháir atá agat?3. Cé mhéad deirfi úr atá agat?4. Cé mhéad deartháir agus deirfi úr atá

ag do dhaid?5. Cé mhéad deartháir agus deirfi úr atá

ag do mham?6. Cé mhéad uncail/aintín atá agat?7. Cé mhéad cara atá agat?8. Cé mhéad cailín/buachaill atá sa rang?

Obair bhreiseTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo a leanas.1. Cé mhéad páiste atá ag Uachtarán na

hÉireann, Mícheál D. Ó hUigínn? 2. Cé mhéad duine atá ar fhoireann

cispheile?3. Cé mhéad ball atá sa bhanna ceoil U2?4. Cé mhéad imreoir a imríonn ar fhoireann

daorchluiche (baseball)?

1

21


fi che a haon

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTnaonúr

DRÉACHTnaonúr

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

deichniúr

DRÉACHT

deichniúr

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT


DRÉACHT

Cé mhéad duine atá i do theaghlach? Cé mhéad deartháir atá agat?

DRÉACHT

Cé mhéad deartháir atá agat? Cé mhéad deirfi úr atá agat?

DRÉACHT

Cé mhéad deirfi úr atá agat? Cé mhéad deartháir agus deirfi úr atá

DRÉACHT

Cé mhéad deartháir agus deirfi úr atá

Cé mhéad deartháir agus deirfi úr atá

DRÉACHT

Cé mhéad deartháir agus deirfi úr atá ag do mham?

DRÉACHT

ag do mham? Cé mhéad uncail/aintín atá agat?

DRÉACHT

Cé mhéad uncail/aintín atá agat? Cé mhéad cara atá agat?

DRÉACHT

Cé mhéad cara atá agat? Cé mhéad cailín/buachaill atá sa rang?

DRÉACHT

Cé mhéad cailín/buachaill atá sa rang?

Obair bhreise

DRÉACHT

Obair bhreiseTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna

DRÉACHT

Téigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo a leanas.

DRÉACHT

seo a leanas.1.

DRÉACHT

1. Cé mhéad páiste atá ag Uachtarán na

DRÉACHT

Cé mhéad páiste atá ag Uachtarán na hÉireann, Mícheál D. Ó hUigínn?

DRÉACHT

hÉireann, Mícheál D. Ó hUigínn? 2.

DRÉACHT

2. Cé mhéad duine atá ar fhoireann

DRÉACHT

Cé mhéad duine atá ar fhoireann cispheile?

DRÉACHT

cispheile?3.

DRÉACHT

3. Cé mhéad ball atá sa bhanna ceoil U2?

DRÉACHT

Cé mhéad ball atá sa bhanna ceoil U2?4.

DRÉACHT

4. Cé mhéad imreoir a imríonn ar fhoireann

DRÉACHT

Cé mhéad imreoir a imríonn ar fhoireann

DRÉACHT

DRÉACHT

Tori agus AndyTori ZhouÉist le Tori ag labhairt faoina teaghlach agus freagair na ceisteanna seo thíos.1. Cén aois Tori?2. Cathain a rugadh í?3. Déan cur síos ar Tori. Cén saghas duine í?4. Cárb as dá tuismitheoirí?5. Cé mhéad duine atá ina teaghlach?6. Cén saghas duine é Kenji?7. Cén saghas duine í Seirka?8. Cá bhfuil sí ina cónaí?9. Cén club ina bhfuil sí? 10. Cén saghas peata atá ag Tori? 11. Cá mbíonn an peata? 12. Cá mbeidh Tori ag dul an samhradh seo chugainn?

1.06

Andy as Sasana

Léigh an t-alt thíos agus freagair na ceisteanna ina dhiaidh. Andy Ó Braonáin is ainm dom. Tá mé ceithre bliana déag d’aois. Is duine cineálta agus greannmhar mé. Tá mé ard agus tanaí. Tá mé méadar agus aon cheintiméadar is ochtó ar airde. Is as Sasana mé ó dhúchas. Rugadh mé i Londain ach tógadh mé i Luimneach. Tá mé i mo chónaí i gcathair Luimnigh anois. Is aoibhinn liom cathair Luimnigh. Bhuamar Craobh na hÉireann san iománaíocht in 2018. Bhí gach duine sa chontae ag ceiliúradh. Tá súile gorma agam. Tá mo ghruaig dubh agus catach. Is breá liom sacar. Imrím faoi chúig déag le mo chlub sacair, Luimneach. Leanaim Chelsea. Chuaigh mé go Stamford Bridge i mí Mheán Fómhair le mo dhaid. Bhí Chelsea ag imirt in aghaidh Learphoill. Bhuaigh Chelsea 2–1. Fuair Emerson Palmieri agus Eden Hazard na cúil. Is aoibhinn liom Hazard. Is peileadóir den scoth é. Is as Kensington i Londain mo dhaid. Is duine an-ghreannmhar é. Tá mo mhamó agus mo dhaideo fós ina gcónaí ann. Tá leasdeirfi úr amháin agam. Lindsey is ainm di. Tá sí fi che bliain d’aois. Tá madra aici. Bugsy is ainm dó. Tá sé go hálainn. Is madra an-chineálta é. Tá a lán cairde agam. Is é Keelin mo chara is fearr. Is duine craiceáilte é. Imríonn sé rugbaí. Bímid ag imirt cluichí ríomhaire le chéile ar líne go minic.

1. Cén aois Andy?2. Cár rugadh Andy?3. Cá bhfuil Andy ina chónaí?4. Cén dath atá ar a shúile?5. Cén saghas gruaige atá ar Andy?6. Cén airde é?7. Céard a bhuaigh foireann iománaíochta

Luimnigh in 2018?8. Cén club sacair a leanann sé?9. Cá ndeachaigh sé lena dhaid i mí Mheán

Fómhair?

10. Cé a bhí ag imirt agus cé a bhuaigh an cluiche? 11. Cén aois Lindsey? 12. Cén t-ainm atá ar a madra? 13. Cén saghas duine é Keelin? 14. Cén spórt a imríonn sé? 15. Céard a bhíonn Andy

agus Keelin ag imirt ar líne?

1

22


fi che a dó

Cé a bhí ag imirt agus cé a bhuaigh an cluiche? Cén aois Lindsey? Cén t-ainm atá ar a madra? Cén saghas duine é Keelin? Cén spórt a imríonn sé? Céard a bhíonn Andy agus Keelin ag imirt ar líne? DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTÉist le Tori ag labhairt faoina teaghlach agus freagair na ceisteanna seo thíos.

DRÉACHTÉist le Tori ag labhairt faoina teaghlach agus freagair na ceisteanna seo thíos.

Cá mbeidh Tori ag dul an samhradh seo chugainn?

DRÉACHT

Cá mbeidh Tori ag dul an samhradh seo chugainn?

DRÉACHT

DRÉACHT

Andy as Sasana

DRÉACHT

Andy as Sasana

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Léigh an t-alt thíos agus freagair na ceisteanna ina dhiaidh.

DRÉACHT

Léigh an t-alt thíos agus freagair na ceisteanna ina dhiaidh. Andy Ó Braonáin is ainm dom. Tá mé ceithre bliana déag d’aois. Is duine cineálta agus greannmhar

DRÉACHT

Andy Ó Braonáin is ainm dom. Tá mé ceithre bliana déag d’aois. Is duine cineálta agus greannmhar mé. Tá mé ard agus tanaí. Tá mé méadar agus aon cheintiméadar is ochtó ar airde. Is as Sasana mé

DRÉACHT

mé. Tá mé ard agus tanaí. Tá mé méadar agus aon cheintiméadar is ochtó ar airde. Is as Sasana mé ó dhúchas. Rugadh mé i Londain ach tógadh mé i Luimneach. Tá mé i mo chónaí i gcathair Luimnigh

DRÉACHT

ó dhúchas. Rugadh mé i Londain ach tógadh mé i Luimneach. Tá mé i mo chónaí i gcathair Luimnigh anois. Is aoibhinn liom cathair Luimnigh. Bhuamar Craobh na hÉireann san iománaíocht in 2018.

DRÉACHT

anois. Is aoibhinn liom cathair Luimnigh. Bhuamar Craobh na hÉireann san iománaíocht in 2018. Bhí gach duine sa chontae ag ceiliúradh. Tá súile gorma agam. Tá mo ghruaig dubh agus catach. Is

DRÉACHT

Bhí gach duine sa chontae ag ceiliúradh. Tá súile gorma agam. Tá mo ghruaig dubh agus catach. Is breá liom sacar. Imrím faoi chúig déag le mo chlub sacair, Luimneach. Leanaim Chelsea. Chuaigh

DRÉACHT

breá liom sacar. Imrím faoi chúig déag le mo chlub sacair, Luimneach. Leanaim Chelsea. Chuaigh mé go Stamford Bridge i mí Mheán Fómhair le mo dhaid. Bhí Chelsea ag imirt in aghaidh Learphoill.

DRÉACHT

mé go Stamford Bridge i mí Mheán Fómhair le mo dhaid. Bhí Chelsea ag imirt in aghaidh Learphoill. Bhuaigh Chelsea 2–1. Fuair Emerson Palmieri agus Eden Hazard na cúil. Is aoibhinn liom Hazard.

DRÉACHT

Bhuaigh Chelsea 2–1. Fuair Emerson Palmieri agus Eden Hazard na cúil. Is aoibhinn liom Hazard. Is peileadóir den scoth é. Is as Kensington i Londain mo dhaid. Is duine an-ghreannmhar é. Tá mo

DRÉACHT

Is peileadóir den scoth é. Is as Kensington i Londain mo dhaid. Is duine an-ghreannmhar é. Tá mo mhamó agus mo dhaideo fós ina gcónaí ann. Tá leasdeirfi úr amháin agam. Lindsey is ainm di. Tá sí

DRÉACHT

mhamó agus mo dhaideo fós ina gcónaí ann. Tá leasdeirfi úr amháin agam. Lindsey is ainm di. Tá sí fi che bliain d’aois. Tá madra aici. Bugsy is ainm dó. Tá sé go hálainn. Is madra an-chineálta é. Tá a

DRÉACHT

fi che bliain d’aois. Tá madra aici. Bugsy is ainm dó. Tá sé go hálainn. Is madra an-chineálta é. Tá a lán cairde agam. Is é Keelin mo chara is fearr. Is duine craiceáilte é. Imríonn sé rugbaí. Bímid ag imirt

DRÉACHT

lán cairde agam. Is é Keelin mo chara is fearr. Is duine craiceáilte é. Imríonn sé rugbaí. Bímid ag imirt cluichí ríomhaire le chéile ar líne go minic.

DRÉACHT

cluichí ríomhaire le chéile ar líne go minic.

1.

DRÉACHT

1. Cén aois Andy?

DRÉACHT

Cén aois Andy?2.

DRÉACHT

2. Cár rugadh Andy?

DRÉACHT

Cár rugadh Andy?3. DRÉ

ACHT3. DRÉ

ACHT Cá bhfuil Andy ina chónaí?DRÉ

ACHT Cá bhfuil Andy ina chónaí?

4. DRÉACHT

4. Cén dath atá ar a shúile?DRÉACHT

Cén dath atá ar a shúile?5. DRÉ

ACHT5. Cén saghas gruaige atá ar Andy?DRÉ

ACHT Cén saghas gruaige atá ar Andy?

6. DRÉACHT

6. Cén airde é?DRÉACHT

Cén airde é?7. DRÉ

ACHT7. Céard a bhuaigh foireann iománaíochta DRÉ

ACHT Céard a bhuaigh foireann iománaíochta

Luimnigh in 2018?DRÉACHT

Luimnigh in 2018? Cén club sacair a leanann sé?DRÉ

ACHT Cén club sacair a leanann sé? Cá ndeachaigh sé lena dhaid i mí Mheán DRÉ

ACHT Cá ndeachaigh sé lena dhaid i mí Mheán DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

PeataíJiff pom

Tá peataí ag go leor daoine. Bíonn siad cosúil le cairde. Bíonn cion againn orthu mar bíonn siad cairdiúil agus cineálta linn.Rugadh Jiff pom ar an séú lá is fi che d’Fheabhra 2010. Tá leathmhilliún leantóir aige ar Facebook agus 8.9 milliún leantóir ar Instagram. Is aisteoir agus mainicín é.Rinne Jiff pom a chéad scannán i mí na Bealtaine 2013 – Adventures of Bailey: A Night in Cowtown. Bhí ról aige i gcuid mhór fógraí teilifíse le haghaidh comhlachtaí éagsúla, ina measc Target, Banana Republic agus Crannchur Nua-Eabhrac. Is as Chicago é ach bhog sé go Cathair na nAingeal chun a dhualgais mar aisteoir a chomhlíonadh. Tá físeáin Jiff pom ar YouTube agus tá siad feicthe breis agus 500,000 uair. Tá cleasanna éagsúla ag an madra beag. Bíonn sé ag siúl ar an dá chos chúil agus ar an dá chos tosaigh agus déanann sé damhsa chomh maith.

he movedLos Angeles

Jiff pom ar YouTubeTá Jiff pom le feiceáil ar YouTube. Cuardaigh ‘Jiff pom Doing a Handstand’ chun breathnú ar fhíseán dá chuid.

Tasc foclóraBain úsáid as foclóir crua nó foclóir ar líne chun Béarla a chur ar na focail seo thíos. Scríobh na focail i do chóipleabhar.

crannchur fógra

mainicín dualgas

leantóir aisteoir

cleas comhlíon

Tasc scríofa1. Cathain a rugadh Jiff pom?2. Cén aois é?3. Cé mhéad leantóir atá ag Jiff pom ar Facebook agus Instagram?4. Cén tslí bheatha/post atá aige?5. Cén t-ainm a bhí ar an gcéad scannán ina raibh sé?6. Cá bhfuil sé ina chónaí?7. Cén fáth ar bhog sé go Cathair na nAingeal?8. Luaigh cleas amháin a dhéanann sé.

68,652257,652

Is mise Maru Taro. Cónaím sa

tSeapáin agus tá 2.6 milliún

leantóir agam ar Instagram.

Breathnaigh cé chomh

Insta-cháiliúil is atá mé!

150,458

Insta-cháiliúil is atá mé!

22,302

Tardar Sauce is ainm dom. Tá 2.4 milliún leantóir agam agus níl mé sásta.

1

23


fi che a trí

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTTá peataí ag go leor daoine. Bíonn siad cosúil le cairde. Bíonn cion againn

DRÉACHTTá peataí ag go leor daoine. Bíonn siad cosúil le cairde. Bíonn cion againn

Rugadh Jiff pom ar an séú lá is fi che d’Fheabhra 2010. Tá leathmhilliún leantóir aige

DRÉACHTRugadh Jiff pom ar an séú lá is fi che d’Fheabhra 2010. Tá leathmhilliún leantóir aige

ar Facebook agus 8.9 milliún leantóir ar Instagram. Is aisteoir agus mainicín é.

DRÉACHTar Facebook agus 8.9 milliún leantóir ar Instagram. Is aisteoir agus mainicín é.

Rinne Jiff pom a chéad scannán i mí na Bealtaine 2013 –

DRÉACHTRinne Jiff pom a chéad scannán i mí na Bealtaine 2013 – Adventures of Bailey: A

DRÉACHTAdventures of Bailey: A

. Bhí ról aige i gcuid mhór fógraí teilifíse le haghaidh comhlachtaí

DRÉACHT. Bhí ról aige i gcuid mhór fógraí teilifíse le haghaidh comhlachtaí

éagsúla, ina measc Target, Banana Republic agus Crannchur Nua-Eabhrac. Is as

DRÉACHT

éagsúla, ina measc Target, Banana Republic agus Crannchur Nua-Eabhrac. Is as chun a dhualgais mar aisteoir

DRÉACHT

chun a dhualgais mar aisteoir a chomhlíonadh. Tá físeáin Jiff pom ar YouTube agus tá siad feicthe breis agus

DRÉACHT

a chomhlíonadh. Tá físeáin Jiff pom ar YouTube agus tá siad feicthe breis agus 500,000 uair. Tá cleasanna éagsúla ag an madra beag. Bíonn sé ag siúl ar an dá

DRÉACHT

500,000 uair. Tá cleasanna éagsúla ag an madra beag. Bíonn sé ag siúl ar an dá chos chúil agus ar an dá chos tosaigh agus déanann sé damhsa chomh maith.

DRÉACHT

chos chúil agus ar an dá chos tosaigh agus déanann sé damhsa chomh maith.

he moved

DRÉACHT

he movedLos Angeles

DRÉACHT

Los Angeles

DRÉACHT

DRÉACHT

Jiff pom ar YouTube

DRÉACHT

Jiff pom ar YouTubeTá Jiff pom le feiceáil ar YouTube.

DRÉACHT

Tá Jiff pom le feiceáil ar YouTube. Cuardaigh ‘Jiff pom Doing a

DRÉACHT

Cuardaigh ‘Jiff pom Doing a Handstand’ chun breathnú ar

DRÉACHT

Handstand’ chun breathnú ar fhíseán dá chuid.

DRÉACHT

fhíseán dá chuid.

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc foclóra

DRÉACHT

Tasc foclóraBain úsáid as foclóir crua nó foclóir ar líne

DRÉACHT

Bain úsáid as foclóir crua nó foclóir ar líne chun Béarla a chur ar na focail seo thíos.

DRÉACHT

chun Béarla a chur ar na focail seo thíos. Scríobh na focail i do chóipleabhar.

DRÉACHT

Scríobh na focail i do chóipleabhar.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

crannchur

DRÉACHT

crannchur fógra

DRÉACHT

fógra

mainicín

DRÉACHT

mainicín dualgas

DRÉACHT

dualgas

leantóir

DRÉACHT

leantóir aisteoir

DRÉACHT

aisteoir

cleas

DRÉACHT

cleas comhlíon

DRÉACHT

comhlíon

DRÉACHT

DRÉACHT


Tasc scríofa1.DRÉ

ACHT1. Cathain a rugadh Jiff pom?DRÉ

ACHT Cathain a rugadh Jiff pom?

2.DRÉACHT

2. Cén aois é?DRÉACHT

Cén aois é?3.DRÉ

ACHT3. Cé mhéad leantóir atá ag Jiff pom ar Facebook agus Instagram?DRÉ

ACHT Cé mhéad leantóir atá ag Jiff pom ar Facebook agus Instagram?

4.DRÉACHT

4. Cén tslí bheatha/post atá aige?DRÉACHT

Cén tslí bheatha/post atá aige?5.DRÉ

ACHT5. Cén t-ainm a bhí ar an gcéad scannán ina raibh sé?DRÉ

ACHT Cén t-ainm a bhí ar an gcéad scannán ina raibh sé? Cá bhfuil sé ina chónaí?DRÉ

ACHT Cá bhfuil sé ina chónaí?DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

68,652

DRÉACHT

68,652

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Suaitheantas teaghlaigh Cárb as duit?


I mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo ar a chéile.1. Cén sloinne atá ort?2. An bhfuil do shloinne le feiceáil thíos?

3. Cén contae is mó ina bhfuil do shloinne le fáil?

Na sloinnte is coitianta in Éirinn

Gaeilge Béarla Brí

1. Ó Murchú Ní Mhurchú Uí Mhurchú Murphy son/daughter of the sea warrior

2. Ó Ceallaigh Ní Cheallaigh Uí Cheallaigh Kelly bright-headed

3. Ó Súilleabháin Ní Shúilleabháin Uí Shúilleabháin O’Sullivan dark-eyed

4. Breathnach Bhreathnach Bhreathnach Walsh Welshman/woman

5. Mac Gabhann Nic Gabhann Mhic Gabhann Smith son/daughter of the smith

6. Ó Briain Ní Bhriain Uí Bhriain O’Brien high, noble

7. Ó Broin Ní Bhroin Uí Bhroin Byrne raven

8. Ó Maoilriain Ní Mhaoilriain Uí Mhaoilriain Ryan king

9. Ó Conchobhair Ní Chonchobhair Uí Chonchobhair O’Connor patron of warriors

10. Ó Néill Ní Néill Uí Néill O’Neill from Niall of the Nine Hostages

TaighdeTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo thíos.1. Céard iad na contaetha is coitianta ina

bhfeictear na hainmneacha thuas?2. Cad is brí le do shloinne?3. An bhfuil mana ag baint le do

shloinne? Céard é?4. Céard iad na sloinnte is sine in Éirinn?5. Céard a chiallaíonn Mac/Ní/Nic agus Ó/

Uí roimh shloinne?

Ó Conchúir

Ó Dálaigh Ó Loingsigh

Ó Dónaill

Ó Dochartaigh

Ó Cléirigh

Mag Uidhir

Ó hUigínn

Ó Néill

Mac Uidhilín

Ó hEaghra

Ó Raghallaigh

Ó Ceallaigh

Ó Broin

Mac Gearailt

Ó Murchú

Ó Maoilriain

Breathnach

de Buitléir

Ó Conaill

Ó Ceallacháin

Mac Cárthaigh

Ó Cinnéide

de Barra

Ó BriainMac Conmara

Mac Murchadha Mac Mathúna

Ó Súilleabháin

Seoighe

de Búrca

Mac Uidhir

Mac Craith

Ó Conchúir

Ó Dálaigh Ó Loingsigh

Ó Dónaill

Ó Dochartaigh

Ó Cléirigh

Mag Uidhir

Ó hUigínn

Ó Néill

Mac Uidhilín

Ó hEaghra

Ó Raghallaigh

Ó Ceallaigh

Ó Broin

Mac Gearailt

Ó Murchú

Ó Maoilriain

Breathnach

de Buitléir

Ó Conaill

Ó Ceallacháin

Mac Cárthaigh

Ó Cinnéide

de Barra

Ó BriainMac Conmara

Mac Murchadha Mac Mathúna

Ó Súilleabháin

Seoighe

de Búrca

Mac Uidhir

Mac Craith

1

24


fi che a ceathair

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT Cén contae is mó ina bhfuil do shloinne le fáil?

DRÉACHT Cén contae is mó ina bhfuil do shloinne le fáil?

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Béarla

DRÉACHT

Béarla Brí

DRÉACHT

Brí

Uí Mhurchú

DRÉACHT

Uí Mhurchú Murphy

DRÉACHT

Murphy son/daughter of the sea warrior

DRÉACHT

son/daughter of the sea warrior

Uí Cheallaigh

DRÉACHT

Uí Cheallaigh Kelly

DRÉACHT

Kelly bright-headed

DRÉACHT

bright-headed

Ní Shúilleabháin

DRÉACHT

Ní Shúilleabháin Uí Shúilleabháin

DRÉACHT

Uí Shúilleabháin O’Sullivan

DRÉACHT

O’Sullivan dark-eyed

DRÉACHT

dark-eyed

Bhreathnach

DRÉACHT

Bhreathnach Bhreathnach

DRÉACHT

Bhreathnach Walsh

DRÉACHT

Walsh Welshman/woman

DRÉACHT

Welshman/woman

Nic Gabhann

DRÉACHT

Nic Gabhann Mhic Gabhann

DRÉACHT

Mhic Gabhann Smith

DRÉACHT

Smith son/daughter of the smith

DRÉACHT

son/daughter of the smith

Ní Bhriain

DRÉACHT

Ní Bhriain Uí Bhriain

DRÉACHT

Uí Bhriain O’Brien

DRÉACHT

O’Brien high, noble

DRÉACHT

high, noble

Ní Bhroin

DRÉACHT

Ní Bhroin Uí Bhroin

DRÉACHT

Uí Bhroin Byrne

DRÉACHT

Byrne

Ní Mhaoilriain

DRÉACHT

Ní Mhaoilriain Uí Mhaoilriain

DRÉACHT

Uí Mhaoilriain Ryan

DRÉACHT

Ryan

Ó Conchobhair

DRÉACHT

Ó Conchobhair Ní Chonchobhair

DRÉACHT

Ní Chonchobhair Uí Chonchobhair

DRÉACHT

Uí Chonchobhair O’Connor

DRÉACHT

O’Connor

Ní Néill

DRÉACHT

Ní Néill Uí Néill

DRÉACHT

Uí Néill O’Neill

DRÉACHT

O’Neill

DRÉACHT

DRÉACHT

Taighde

DRÉACHT

TaighdeTéigh ar líne agus freagair na

DRÉACHT

Téigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo thíos.

DRÉACHT

ceisteanna seo thíos.1.

DRÉACHT

1. Céard iad na contaetha is coitianta ina

DRÉACHT

Céard iad na contaetha is coitianta ina bhfeictear na hainmneacha thuas?

DRÉACHT

bhfeictear na hainmneacha thuas?2.

DRÉACHT

2. Cad is brí le do shloinne?

DRÉACHT

Cad is brí le do shloinne?3.

DRÉACHT

3. An bhfuil mana ag baint le do

DRÉACHT

An bhfuil mana ag baint le do shloinne? Céard é?

DRÉACHT

shloinne? Céard é?4.

DRÉACHT

4. Céard iad na sloinnte is sine in Éirinn?

DRÉACHT

Céard iad na sloinnte is sine in Éirinn?5. DRÉ

ACHT5. Céard a chiallaíonn Mac/Ní/Nic agus Ó/DRÉ

ACHT Céard a chiallaíonn Mac/Ní/Nic agus Ó/

Uí roimh shloinne?DRÉACHT

Uí roimh shloinne?DRÉACHT

Ó hUigínnDRÉACHT

Ó hUigínnDRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Mo chraobh ghinealaigh ÉisteachtÉist le Niall ag labhairt faoina chraobh ghinealaigh.1. Cathain a pósadh seanathair agus seanmháthair Niall?2. Cárb as dóibh?3. Cén aois a sheanathair?4. An bhfuil a sheanathair fós beo?5. Cé hé an duine is sine sa chlann?6. Cén saghas duine é Niall?7. An réitíonn Niall go maith lena theaghlach?

1.07

Tasc scríofaObair bhreise1. An réitíonn tú go maith le do mham agus do dhaid? Cén fáth?2. An réitíonn tú go maith le do dheartháir/do dheirfi úr? Cén fáth?3. An réitíonn tú go maith leis na daoine atá i do rang? Cén fáth?4. An réitíonn tú go maith leis na múinteoirí atá i do scoil? Cén fáth?5. Dear do chraobh ghinealaigh féin.

ÉilisNí Fhaogáin

SEANMHÁTHAIRSEANMHÁTHAIR SEANATHAIR

SéamusÓ Súilleabháin

SEANATHAIR

Mary Bannon TomásMac Mánais

Tomás

BreandánÉilis

Séamus Christine

SeánMéabhNiall

TUISMITHEOIRÍ

INĺONACHA

MIC

1

25


fi che a cúig

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

An réitíonn Niall go maith lena theaghlach?

DRÉACHT

An réitíonn Niall go maith lena theaghlach?

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofa

DRÉACHT

Tasc scríofaObair bhreise

DRÉACHT

Obair bhreise1.DRÉ

ACHT1. An réitíonn tú go maith le do mham agus do dhaid? Cén fáth?DRÉ

ACHT An réitíonn tú go maith le do mham agus do dhaid? Cén fáth?

2.DRÉACHT

2. An réitíonn tú go maith le do dheartháir/do dheirfi úr? Cén fáth?DRÉACHT

An réitíonn tú go maith le do dheartháir/do dheirfi úr? Cén fáth?3.DRÉ

ACHT3. An réitíonn tú go maith leis na daoine atá i do rang? Cén fáth?DRÉ

ACHT An réitíonn tú go maith leis na daoine atá i do rang? Cén fáth?

4.DRÉACHT

4. An réitíonn tú go maith leis na múinteoirí atá i do scoil? Cén fáth?DRÉACHT

An réitíonn tú go maith leis na múinteoirí atá i do scoil? Cén fáth?5.DRÉ

ACHT5. Dear do chraobh ghinealaigh féin.DRÉ

ACHT Dear do chraobh ghinealaigh féin.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

H

DRÉACHT

HÁ

DRÉACHT

ÁT

DRÉACHT

TH

DRÉACHT

HA

DRÉACHT

AI

DRÉACHT

IR

DRÉACHT

R

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

S

DRÉACHT

SE

DRÉACHT

EA

DRÉACHT

AN

DRÉACHTNA

DRÉACHT

AT

DRÉACHT

TH

DRÉACHT

HA

DRÉACHT

AI

DRÉACHT

IR

DRÉACHT

R

M

DRÉACHT

Ma

DRÉACHT

ar

DRÉACHT

ry

DRÉACHT

y B

DRÉACHT

Ba

DRÉACHT

an

DRÉACHT

nn

DRÉACHT

no

DRÉACHT

on

DRÉACHT

n T

DRÉACHTTo

DRÉACHT

oToT

DRÉACHTToT m

DRÉACHT

má

DRÉACHT

ás

DRÉACHT

sM

DRÉACHT

Ma

DRÉACHT

ac

DRÉACHTc M

DRÉACHT

Má

DRÉACHT

án

DRÉACHT

na

DRÉACHT

ai

DRÉACHT

is

DRÉACHT

s

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Breand

DRÉACHT

Breandá

DRÉACHT

án

DRÉACHT

n

DRÉACHT

DRÉACHT

S

DRÉACHT

Sé

DRÉACHT

éamus

DRÉACHT

amus

DRÉACHT

DRÉACHT

M

DRÉACHT

Mé

DRÉACHT

éabh

DRÉACHT

abh

DRÉACHT

DRÉACHT

T

DRÉACHT

TU

DRÉACHT

UI

DRÉACHT

IS

DRÉACHT

SM

DRÉACHT

MI

DRÉACHT

IT

DRÉACHT

TH

DRÉACHT

HE

DRÉACHT

EO

DRÉACHT

OI

DRÉACHT

I

DRÉACHT

Mo ghinealachÓ Murchú

Haigh. Is mise Tadhg Ó Murchú. Tá mé cúig bliana déag d’aois. Is duine éirimiúil agus aclaí mé. Tá mé i mo chónaí i gCorcaigh. Is as Ciarraí do mo dhaid. Bhogamar go Baile an Easpaig i gCorcaigh nuair a fuair mo dhaid post le GlobeTech an bhliain seo caite. Is é Ó Murchú an sloinne is coitianta in Éirinn. Deirtear go dtagann an sloinne Ó Murchú ón seanainm Gaelach Ó Murchadha. Ciallaíonn an t-ainm Ó Murchadha ‘mac laoch na farraige’, son of the sea warrior. Is é fortis et hospitalis an mana atá ag mo theaghlach. Ciallaíonn sé sin cróga agus fl aithiúil. Is mana iontach é.

we movedBishopstown

most common

the name means

brave; hospitable

1. Tasc scríofa Freagair na ceisteanna.1. Cén aois Tadhg?2. Cén saghas duine é?3. Cá bhfuil Tadhg ina chónaí?4. Cárb as dá dhaid?

5. Cén fáth gur bhog siad go Corcaigh?6. Céard é an sloinne is coitianta in Éirinn?7. Céard a chiallaíonn an sloinne Ó Murchú?8. Cén mana atá ag muintir Uí Mhurchú?

Ó Broin

Sorcha Ní Bhroin is ainm dom. Rugadh mé ar an gceathrú lá de Lúnasa, 2004. Tá deartháir amháin agus beirt deirfi úracha agam. Rugadh mé i mBaile Átha Cliath ach bhogamar go dtí an Tobar i gContae Uíbh Fhailí an bhliain seo caite. Is breá liom a bheith i mo chónaí faoin tuath ach airím uaim mo chairde i mBaile Átha Cliath. Is duine cairdiúil, spórtúil mé. Imrím peil Ghaelach le mo club, an Tobar. Bunaíodh an club i mí Aibreáin 1979. Bhuail mé le go leor cairde nua sa chlub. Tagann an sloinne Ó Broin ó Chill Dara, áit a raibh áit a raibh Bran mac Máelmórda, rí Laighean, i réim. Fuair an rí seo bás sa bhliain 1052. Certavi et vici – ‘throid mé agus bhuaigh mé’ – an mana atá againn. Is aoibhinn liom an mana sin mar is duine cróga mé.

was founded

in power

2. Tasc scríofa Cum do cheisteanna féin (cúig cheist) faoin alt thuas, ag baint úsáide as na ceisteanna seo thíos mar chabhair duit.

Cathain? Cé mhéad? Cá bhfuil? Cén saghas? Cár rugadh?

Ó MURCHÚ

Ó BROIN

1

26


fi che a sé

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Ó Murchadha ‘mac laoch na farraige’,

DRÉACHT

Ó Murchadha ‘mac laoch na farraige’, an mana atá ag

DRÉACHT

an mana atá ag fl aithiúil.

DRÉACHT

fl aithiúil. Is

DRÉACHT

Is

we moved

DRÉACHTwe moved

Bishopstown

DRÉACHTBishopstown

most common

DRÉACHTmost common

the name means

DRÉACHT

the name means

brave; hospitable

DRÉACHT

brave; hospitable

DRÉACHT

DRÉACHT

Cén saghas duine é?

DRÉACHT

Cén saghas duine é? Cá bhfuil Tadhg ina chónaí?

DRÉACHT

Cá bhfuil Tadhg ina chónaí? Cárb as dá dhaid?

DRÉACHT

Cárb as dá dhaid?

5.

DRÉACHT

5. Cén fáth gur bhog siad go Corcaigh?

DRÉACHT

Cén fáth gur bhog siad go Corcaigh?6.

DRÉACHT

6. Céard é an sloinne is coitianta in Éirinn?

DRÉACHT

Céard é an sloinne is coitianta in Éirinn?7.

DRÉACHT

7. Céard a chiallaíonn an sloinne Ó Murchú?

DRÉACHT

Céard a chiallaíonn an sloinne Ó Murchú?8.

DRÉACHT

8. Cén mana atá ag muintir Uí Mhurchú?

DRÉACHT

Cén mana atá ag muintir Uí Mhurchú?

DRÉACHT

DRÉACHT

Ó Broin

DRÉACHT

Ó Broin

DRÉACHT

DRÉACHT

Sorcha Ní Bhroin is ainm dom. Rugadh mé ar an gceathrú lá de Lúnasa,

DRÉACHT

Sorcha Ní Bhroin is ainm dom. Rugadh mé ar an gceathrú lá de Lúnasa, 2004. Tá deartháir amháin agus beirt deirfi úracha agam. Rugadh mé i

DRÉACHT

2004. Tá deartháir amháin agus beirt deirfi úracha agam. Rugadh mé i mBaile Átha Cliath ach bhogamar go dtí an Tobar i gContae Uíbh Fhailí an

DRÉACHT

mBaile Átha Cliath ach bhogamar go dtí an Tobar i gContae Uíbh Fhailí an bhliain seo caite. Is breá liom a bheith i mo chónaí faoin tuath ach airím

DRÉACHT

bhliain seo caite. Is breá liom a bheith i mo chónaí faoin tuath ach airím uaim mo chairde i mBaile Átha Cliath. Is duine cairdiúil, spórtúil mé. Imrím

DRÉACHT

uaim mo chairde i mBaile Átha Cliath. Is duine cairdiúil, spórtúil mé. Imrím peil Ghaelach le mo club, an Tobar.

DRÉACHT

peil Ghaelach le mo club, an Tobar. Bunaíodh

DRÉACHT

BunaíodhBhuail mé le go leor cairde nua sa chlub. Tagann an sloinne Ó Broin ó

DRÉACHT

Bhuail mé le go leor cairde nua sa chlub. Tagann an sloinne Ó Broin ó Chill Dara, áit a raibh áit a raibh Bran mac Máelmórda, rí Laighean, i

DRÉACHT

Chill Dara, áit a raibh áit a raibh Bran mac Máelmórda, rí Laighean, i Fuair an rí seo bás sa bhliain 1052.

DRÉACHT

Fuair an rí seo bás sa bhliain 1052. mé’ – an mana atá againn. Is aoibhinn liom an mana sin mar is duine

DRÉACHT

mé’ – an mana atá againn. Is aoibhinn liom an mana sin mar is duine cróga mé.DRÉ

ACHTcróga mé.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

2. Tasc scríofa DRÉACHT

2. Tasc scríofa Cum do cheisteanna féin (cúig cheist) faoin alt thuas, ag baint úsáide as na ceisteanna seo DRÉ

ACHTCum do cheisteanna féin (cúig cheist) faoin alt thuas, ag baint úsáide as na ceisteanna seo thíos mar chabhair duit.DRÉ

ACHTthíos mar chabhair duit.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Ó MURCHÚDRÉ

ACHT

Ó MURCHÚÓ MURCHÚDRÉ

ACHT


ACHT


ACHT

Ó MURCHÚ

Ainmneacha ó thíortha eileBukowski

Haigh. Cén chaoi a bhfuil sibh? Is mise Amelia Bukowski. Rugadh mé sa Pholainn ach tá mé i mo chónaí in Inis Córthaidh i gContae Loch Garman. Tá mé cúig bliana déag d’aois. Is as an bPolainn do mo dhaid agus do mo mham. Bhog siad go hÉirinn sa bhliain 2002. Téim ar laethanta saoire go dtí an Pholainn i rith an tsamhraidh. Buailim le mo sheanathair agus le mo sheanmháthair. Tá siad ina gcónaí in Krakow. Is aoibhinn liom iad. Tá siad an-fhial. Níl aon deirfi úr ná deartháir agam. Is páiste aonair mé. Táim ag freastal ar Choláiste Bríde in Inis Córthaidh. Tá os cionn 700 scoláire sa scoil. Is scoil mhór í. Tá a lán cairde agam. Is í Aoibhinn mo chara is fearr. Tá sí an-ghreannmhar agus réitímid go maith le chéile.

very generousonly child

1. Tasc scríofaFreagair na ceisteanna.1. Cá bhfuil Amelia ina cónaí?2. Cathain a bhog a tuismitheoirí go hÉirinn?3. Céard a dhéanann sí i rith an tsamhraidh?

4. An bhfuil aon deirfi úr nó deartháir aici?5. Cén scoil ina bhfuil Amelia?6. Cé mhéad scoláire atá sa scoil?

Mwangi

Dia duit. Tujuka Mwangi is ainm dom. Tugann mo chairde TJ orm. Tá mé ceithre bliana déag d’aois. Tá gruaig dhubh, chatach orm. Gakaeri is ainm do mo mham. Is duine álainn í. Jaali is ainm do mo dhaid. Is duine fl aithiúil é. Is tiománaí bus é. Is as an gCéinia iad. Labhraím Svahaílis sa bhaile le mo thuismitheoirí. Tá beirt deartháireacha agus deirfi úr amháin agam. Réitím go maith le mo dheartháireacha ach ní réitím ar chor ar bith le mo dheirfi úr. Bíonn sí i gcónaí ag goid mo chuid éadaí. Táimid inár gcónaí in Áth Luain i gContae na hIarmhí. Cónaímid in eastát tithíochta. Tá sé deas ciúin. Freastalaím ar Phobalscoil Áth Luain. Is scoil iontach í. Tá a lán cairde agam sa scoil. Tá mana ag mo theaghlach: harambee. Ciallaíonn sé ‘coinnigí buille’. Tá sé cosúil leis an seanfhocal ‘ní neart go cur le chéile.’

generous

2. Tasc scríofa Freagair na ceisteanna.1. Cén leasainm atá ar Tujuka?2. Cén saghas gruaige atá uirthi?3. Cén saghas daoine iad a mam agus

a daid?4. Cén post atá ag a daid?

5. Cárb as dá tuismitheoirí?6. Cén teanga a labhraíonn sí sa bhaile?7. Cá bhfuil sí ar scoil?8. An réitíonn sí go maith lena deirfi úr?

Cén fáth?

MWANGI

BUKOWSKI

1

27


fi che a seacht

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTHaigh. Cén chaoi a bhfuil sibh? Is mise Amelia Bukowski. Rugadh mé sa Pholainn

DRÉACHTHaigh. Cén chaoi a bhfuil sibh? Is mise Amelia Bukowski. Rugadh mé sa Pholainn

ach tá mé i mo chónaí in Inis Córthaidh i gContae Loch Garman. Tá mé cúig

DRÉACHTach tá mé i mo chónaí in Inis Córthaidh i gContae Loch Garman. Tá mé cúig

bliana déag d’aois. Is as an bPolainn do mo dhaid agus do mo mham. Bhog siad

DRÉACHTbliana déag d’aois. Is as an bPolainn do mo dhaid agus do mo mham. Bhog siad

go hÉirinn sa bhliain 2002. Téim ar laethanta saoire go dtí an Pholainn i rith

DRÉACHTgo hÉirinn sa bhliain 2002. Téim ar laethanta saoire go dtí an Pholainn i rith

an tsamhraidh. Buailim le mo sheanathair agus le mo sheanmháthair. Tá siad

DRÉACHTan tsamhraidh. Buailim le mo sheanathair agus le mo sheanmháthair. Tá siad

an-fhial

DRÉACHTan-fhial. Níl aon deirfi úr ná

DRÉACHT. Níl aon deirfi úr ná

mé. Táim ag freastal ar Choláiste Bríde in Inis

DRÉACHT

mé. Táim ag freastal ar Choláiste Bríde in Inis Córthaidh. Tá os cionn 700 scoláire sa scoil. Is scoil mhór í. Tá a lán cairde agam.

DRÉACHT

Córthaidh. Tá os cionn 700 scoláire sa scoil. Is scoil mhór í. Tá a lán cairde agam. Is í Aoibhinn mo chara is fearr. Tá sí an-ghreannmhar agus réitímid go maith

DRÉACHT

Is í Aoibhinn mo chara is fearr. Tá sí an-ghreannmhar agus réitímid go maith

very generous

DRÉACHTvery generous

only child

DRÉACHT

only child

DRÉACHT

DRÉACHT

Cá bhfuil Amelia ina cónaí?

DRÉACHT

Cá bhfuil Amelia ina cónaí? Cathain a bhog a tuismitheoirí go hÉirinn?

DRÉACHT

Cathain a bhog a tuismitheoirí go hÉirinn? Céard a dhéanann sí i rith an tsamhraidh?

DRÉACHT

Céard a dhéanann sí i rith an tsamhraidh?

4.

DRÉACHT

4. An bhfuil aon deirfi úr nó deartháir aici?

DRÉACHT

An bhfuil aon deirfi úr nó deartháir aici?5.

DRÉACHT

5. Cén scoil ina bhfuil Amelia?

DRÉACHT

Cén scoil ina bhfuil Amelia?6.

DRÉACHT

6. Cé mhéad scoláire atá sa scoil?

DRÉACHT

Cé mhéad scoláire atá sa scoil?

DRÉACHT

DRÉACHT

Mwangi

DRÉACHT

Mwangi

DRÉACHT

DRÉACHT

Dia duit. Tujuka Mwangi is ainm dom. Tugann mo chairde TJ orm. Tá mé ceithre bliana

DRÉACHT

Dia duit. Tujuka Mwangi is ainm dom. Tugann mo chairde TJ orm. Tá mé ceithre bliana déag d’aois. Tá gruaig dhubh, chatach orm. Gakaeri is ainm do mo mham. Is duine

DRÉACHT

déag d’aois. Tá gruaig dhubh, chatach orm. Gakaeri is ainm do mo mham. Is duine álainn í. Jaali is ainm do mo dhaid. Is duine

DRÉACHT

álainn í. Jaali is ainm do mo dhaid. Is duine fl aithiúil

DRÉACHT

fl aithiúilgCéinia iad. Labhraím Svahaílis sa bhaile le mo thuismitheoirí. Tá beirt deartháireacha

DRÉACHT

gCéinia iad. Labhraím Svahaílis sa bhaile le mo thuismitheoirí. Tá beirt deartháireacha agus deirfi úr amháin agam. Réitím go maith le mo dheartháireacha ach ní réitím ar

DRÉACHT

agus deirfi úr amháin agam. Réitím go maith le mo dheartháireacha ach ní réitím ar chor ar bith le mo dheirfi úr. Bíonn sí i gcónaí ag goid mo chuid éadaí. Táimid inár

DRÉACHT

chor ar bith le mo dheirfi úr. Bíonn sí i gcónaí ag goid mo chuid éadaí. Táimid inár gcónaí in Áth Luain i gContae na hIarmhí. Cónaímid in eastát tithíochta. Tá sé deas

DRÉACHT

gcónaí in Áth Luain i gContae na hIarmhí. Cónaímid in eastát tithíochta. Tá sé deas ciúin. Freastalaím ar Phobalscoil Áth Luain. Is scoil iontach í. Tá a lán cairde agam sa

DRÉACHT

ciúin. Freastalaím ar Phobalscoil Áth Luain. Is scoil iontach í. Tá a lán cairde agam sa scoil. Tá mana ag mo theaghlach:

DRÉACHT

scoil. Tá mana ag mo theaghlach: harambee

DRÉACHT

harambeeleis an seanfhocal ‘ní neart go cur le chéile.’

DRÉACHT

leis an seanfhocal ‘ní neart go cur le chéile.’

DRÉACHT

DRÉACHT

2. Tasc scríofa DRÉACHT

2. Tasc scríofa Freagair na ceisteanna.DRÉ

ACHTFreagair na ceisteanna.1.DRÉ

ACHT1. Cén leasainm atá ar Tujuka?DRÉ

ACHT Cén leasainm atá ar Tujuka?

2.DRÉACHT

2. Cén saghas gruaige atá uirthi?DRÉACHT

Cén saghas gruaige atá uirthi?3.DRÉ

ACHT3. Cén saghas daoine iad a mam agus DRÉ

ACHT Cén saghas daoine iad a mam agus

a daid?DRÉACHT

a daid?DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

BUKOWSKIDRÉ

ACHT

BUKOWSKIBUKOWSKI

DRÉACHT

BUKOWSKIBUKOWSKI

DRÉACHT

BUKOWSKIBUKOWSKI

DRÉACHT

BUKOWSKIBUKOWSKI

DRÉACHT

BUKOWSKIBUKOWSKI

DRÉACHT

BUKOWSKIBUKOWSKI

DRÉACHT

BUKOWSKIBUKOWSKI

DRÉACHT

BUKOWSKIDRÉ

ACHT

An aidiacht shealbhachSeo na rialacha a bhaineann leis an aidiacht shealbhach.

Roimh chonsanmo + séimhiú mo chara

do + séimhiú do chara

a (his) + séimhiú a chara

a (her) a cara

ár + urú ár gcara

bhur + urú bhur gcara

a (their) + urú a gcara

An séimhiú

bh ch dh fh gh mh ph sh th

Samplaí

mo dhoras my door m’fhuinneog my window mo phóca my pocket

do bhabhla your bowl do gharáiste your garage do sholas your light

a chara his friend a mhála his bag a theach his house

An t-urú

mb gc nd bhf ng bp dt n-(guta)

Samplaí

ár mbillí our bills ár bpáipéar our paper ár bhfuinneog our window

bhur ndeirfi úr your sister bhur dteach your house bhur n-úlla your apples

a bhfuinneog their window a gcairde their friends a n-athair their father

Tasc scríofaCuir Gaeilge ar na nathanna seo a leanas.1. her bag2. your (pl.) socks

3. our friends4. their pets

5. my brother6. your (s.) parents

7. his grandfrather8. my house

1

28


fi che a hocht

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

p

DRÉACHT

ph

DRÉACHT

h s

DRÉACHT

sh

DRÉACHT

h t

DRÉACHT

th

DRÉACHT

h

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

my door

DRÉACHT

my door m’f

DRÉACHT

m’fh

DRÉACHT

huinneog

DRÉACHT

uinneog my window

DRÉACHT

my window mo p

DRÉACHT

mo p

your bowl

DRÉACHT

your bowl do g

DRÉACHT

do gh

DRÉACHT

haráiste

DRÉACHT

aráiste your garage

DRÉACHT

your garage

his friend

DRÉACHT

his friend a m

DRÉACHT

a mh

DRÉACHT

hála

DRÉACHT

ála his bag

DRÉACHT

his bag

An t-urú

DRÉACHT

An t-urú

DRÉACHT

b

DRÉACHT

b g

DRÉACHT

gc

DRÉACHT

c n

DRÉACHT

nd

DRÉACHT

d bh

DRÉACHT

bhf

DRÉACHT

f n

DRÉACHT

ng

DRÉACHT

g b

DRÉACHT

bp

DRÉACHT

p d

DRÉACHT

dt

DRÉACHT

t n-

DRÉACHT

n-(guta)

DRÉACHT

(guta)

Samplaí

DRÉACHT

Samplaí

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

ár

DRÉACHT

ár m

DRÉACHT

mbillí

DRÉACHT

billí our bills

DRÉACHT

our bills ár

DRÉACHT

ár b

DRÉACHT

bpáipéar

DRÉACHT

páipéar

bhur

DRÉACHT

bhur n

DRÉACHT

ndeirfi úr

DRÉACHT

deirfi úr your sister

DRÉACHT

your sister

a DRÉACHT

a bh DRÉACHT

bhfuinneogDRÉACHT

fuinneog their windowDRÉACHT

their windowDRÉACHT

DRÉACHT


Tasc scríofaCuir Gaeilge ar na nathanna seo a leanas.DRÉ

ACHTCuir Gaeilge ar na nathanna seo a leanas.

her bagDRÉACHT

her bagDRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

An aidiacht shealbhachRoimh ghuta

m’ m’aintín

d’ d’aintín

a (his) a aintín

a (her) + h a huncail

ár + urú ár n-aintín

bhur + urú bhur n-aintín

a (their) + urú a n-aintín

Samplaím’athair my father m’úll my apple

d’athair your father d’úll your apple

a athair his father a úll his apple

a hathair her father a húll her apple

ár n-athair our father ár n-úll our apple

bhur n-athair your (pl.) father bhur n-úll your (pl.) apple

a n-athair their father a n-úll their apple

Tasc scríofaAthscríobh na habairtí seo a leanas agus déan pé athrú is gá.1. Is tiománaí tacsaí é mo dhaid.2. Chaill mé mo tiachóg (wallet) inné nuair a bhí mé sa phictiúrlann.3. Tá do mhúinteoir Fraincise iontach deas.4. Bhí mo cara Helen ag an dioscó aréir agus bhí a cara Brónagh léi.5. Tá bhur éadaí sa mheaisín níocháin.6. Thug ár bainisteoir peile íde béil dúinn ag leath-am sa chluiche ceannais.7. Ní fhaca Superman a cába faoin gcathaoir. Obair bhreiseAistrigh na habairtí seo ó Bhéarla go Gaeilge.1. My sister has brown hair.2. His dog is crazy.3. Our house in the middle of the street is very old.4. My friend Tomás is very funny.5. Your (pl.) friends were at the supermarket.

1

29


fi che a naoi

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

m’úll

DRÉACHT

m’úll my apple

DRÉACHT

my apple

your father

DRÉACHT

your father d’úll

DRÉACHT

d’úll your apple

DRÉACHT

your apple

his father

DRÉACHT

his father a úll

DRÉACHT

a úll

her father

DRÉACHT

her father a húll

DRÉACHT

a húll

our father

DRÉACHT

our father ár n-úll

DRÉACHT

ár n-úll

your (pl.) father

DRÉACHT

your (pl.) father bhur n-úll

DRÉACHT

bhur n-úll

their father

DRÉACHT

their father a n-úll

DRÉACHT

a n-úll

DRÉACHT

DRÉACHT

Tasc scríofa

DRÉACHT

Tasc scríofaAthscríobh na habairtí seo a leanas agus déan pé athrú is gá.

DRÉACHT

Athscríobh na habairtí seo a leanas agus déan pé athrú is gá.1.

DRÉACHT

1. Is tiománaí tacsaí é mo dhaid.

DRÉACHT

Is tiománaí tacsaí é mo dhaid.2.

DRÉACHT

2. Chaill mé mo tiachóg (

DRÉACHT

Chaill mé mo tiachóg (wallet

DRÉACHT

wallet) inné nuair a bhí mé sa phictiúrlann.

DRÉACHT

) inné nuair a bhí mé sa phictiúrlann.wallet) inné nuair a bhí mé sa phictiúrlann.wallet

DRÉACHT

wallet) inné nuair a bhí mé sa phictiúrlann.wallet3.

DRÉACHT

3. Tá do mhúinteoir Fraincise iontach deas.

DRÉACHT

Tá do mhúinteoir Fraincise iontach deas.4.

DRÉACHT

4. Bhí mo cara Helen ag an dioscó aréir agus bhí a cara Brónagh léi.

DRÉACHT

Bhí mo cara Helen ag an dioscó aréir agus bhí a cara Brónagh léi.5.

DRÉACHT

5. Tá bhur éadaí sa mheaisín níocháin.

DRÉACHT

Tá bhur éadaí sa mheaisín níocháin.6.

DRÉACHT

6. Thug ár bainisteoir peile íde béil dúinn ag leath-am sa chluiche ceannais.

DRÉACHT

Thug ár bainisteoir peile íde béil dúinn ag leath-am sa chluiche ceannais.7.

DRÉACHT

7. Ní fhaca Superman a cába faoin gcathaoir.

DRÉACHT

Ní fhaca Superman a cába faoin gcathaoir. Obair bhreiseDRÉ

ACHTObair bhreiseAistrigh na habairtí seo ó Bhéarla go Gaeilge.DRÉ

ACHTAistrigh na habairtí seo ó Bhéarla go Gaeilge.1.DRÉ

ACHT1. My sister has brown hair.DRÉ

ACHT My sister has brown hair.

2.DRÉACHT

2. His dog is crazy.DRÉACHT

His dog is crazy.3.DRÉ

ACHT3. Our house in the middle of the street is very old.DRÉ

ACHT Our house in the middle of the street is very old.

4.DRÉACHT

4. My friend Tomás is very funny.DRÉACHT

My friend Tomás is very funny.5.DRÉ

ACHT5. Your (pl.) friends were at the supermarket.DRÉ

ACHT Your (pl.) friends were at the supermarket.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Cultúr na gCeilteachTháinig cuid mhór, dár nósanna, dár n-ainmneacha agus dár dteanga féin, an Ghaeilge, ó na Ceiltigh. Tá ár bhféiniúlacht bunaithe orthu.

Na Ceiltigh

Léigh an t-alt thíos agus freagair na ceisteanna ina dhiaidh.Is treibh iad na Ceiltigh a bhí i gceannas ar chuid mhór den Eoraip roimh theacht chun cinn na Rómhánach. Sa tríú haois Roimh Chomh-Ré bhí na Ceiltigh i mbarr a réime. Bhí siad lonnaithe in Éirinn, sa Bhreatain, sa Fhrainc, i ndeisceart na Spáinne agus sa Tuirc fi ú. Ní raibh aon rí faoi leith i gceannas orthu ach bhí grúpaí éagsúla lena ríthe féin ann agus bhí an teanga agus an cultúr céanna acu go léir.Nuair a bhí na Ceiltigh i mbarr a réime i ndeisceart na Fraince agus na Gearmáine, thosaigh siad ag scaipeadh ar fud na hEorpa. Bhí siad an-chróga ar fad. Bhí a lán nósanna agus scileanna ag na Ceiltigh. Thug siad na scileanna éagsúla sin leo go hÉirinn. Ar ndóigh, is iad na Ceiltigh a thug an Ghaeilge go hÉirinn.Feirmeoirí ba ea na Ceiltigh. D’fhás siad barra, mar shampla coirce agus cruithneacht. Choimeád siad a lán ainmhithe, mar shampla ba, gabhair, muca agus caoirigh. Thaitin feoil, cáis agus bainne leo. Chaith siad bróistí áille ar a gcuid éadaí. Bhí uirlisí agus airm na gCeilteach déanta as iarann. Ní raibh a fhios ag a lán treibheanna eile san Eoraip conas iarann a úsáid i gceart. Bhí cré-umha fós in úsáid ag na treibheanna eile agus mar gheall air sin, bhí buntáiste mór ag na Ceiltigh orthu. Bhí siad i bhfad níos cumhachtaí nuair a bhí siad ag troid mar bhí an t-iarann níos láidre ná an cré-umha. Mar gheall air sin, bhí clú agus cáil orthu mar throdaithe. Bhí a fhios acu conas uirlisí agus airm a dhéanamh as iarann. Ní bhíodh aon eagla orthu roimh a naimhde. Bhíodh claimhte agus sleánna in úsáid acu agus iad i mbun catha. Bhí a gcuid claimhte agus na sleánna déanta as iarann. Bhaineadh na Ceiltigh úsáid as carbaid freisin nuair a bhí siad ag troid.Thaitin ceol go mór leo agus bhí siad an-cheolmhar ar fad. Ba bhreá leo a bheith ag casadh ceoil agus ag insint scéalta san oíche agus iad ina suí timpeall na tine. Thug siad a gcultúr leo go hÉirinn agus tá an cultúr sin fós le feiceáil ar fud na tíre sa lá atá inniu ann.

spreading; very brave

as fi ghters

swords and spearschariots

Freagair na ceisteanna.1. Cárbh as do na Ceiltigh?2. Cathain a tháinig siad go hÉirinn?

3. Cén saghas nósanna a bhí acu?4. Cén buntáiste mór a bhí ag

na Ceiltigh ar threibheanna eile?

Cén saghas nósanna a bhí acu? Cén buntáiste mór a bhí ag

na Ceiltigh ar threibheanna eile?

TaighdeTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo thíos.1. Cén saghas éadaí a chaith na Ceiltigh?2. Déan cur síos ar thithe na gCeilteach.3. An Ceilteach thú? Cén fáth?4. Tarraing pictiúr i do chóipleabhar de na huirlisí

troda a bhí in úsáid ag na Ceiltigh.

claimhte sleánna carbaid

1

30


tríocha

DRÉACHT

DRÉACHTTháinig cuid mhór, dár nósanna, dár n-ainmneacha agus dár dteanga féin, an Ghaeilge, ó na Ceiltigh. Tá ár

DRÉACHTTháinig cuid mhór, dár nósanna, dár n-ainmneacha agus dár dteanga féin, an Ghaeilge, ó na Ceiltigh. Tá ár

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTLéigh an t-alt thíos agus freagair na ceisteanna ina dhiaidh.

DRÉACHTLéigh an t-alt thíos agus freagair na ceisteanna ina dhiaidh.

Is treibh iad na Ceiltigh a bhí i gceannas ar chuid mhór den Eoraip roimh

DRÉACHTIs treibh iad na Ceiltigh a bhí i gceannas ar chuid mhór den Eoraip roimh

theacht chun cinn na Rómhánach. Sa tríú haois Roimh Chomh-Ré bhí na

DRÉACHTtheacht chun cinn na Rómhánach. Sa tríú haois Roimh Chomh-Ré bhí na

Ceiltigh i mbarr a réime. Bhí siad lonnaithe in Éirinn, sa Bhreatain, sa Fhrainc,

DRÉACHT

Ceiltigh i mbarr a réime. Bhí siad lonnaithe in Éirinn, sa Bhreatain, sa Fhrainc, i ndeisceart na Spáinne agus sa Tuirc fi ú. Ní raibh aon rí faoi leith i gceannas

DRÉACHT

i ndeisceart na Spáinne agus sa Tuirc fi ú. Ní raibh aon rí faoi leith i gceannas orthu ach bhí grúpaí éagsúla lena ríthe féin ann agus bhí an teanga agus an

DRÉACHT

orthu ach bhí grúpaí éagsúla lena ríthe féin ann agus bhí an teanga agus an

Nuair a bhí na Ceiltigh i mbarr a réime i ndeisceart na Fraince agus na

DRÉACHT

Nuair a bhí na Ceiltigh i mbarr a réime i ndeisceart na Fraince agus na ar fud na hEorpa. Bhí siad

DRÉACHT

ar fud na hEorpa. Bhí siad an-chróga

DRÉACHT

an-chrógaar fad. Bhí a lán nósanna agus scileanna ag na Ceiltigh. Thug siad na scileanna

DRÉACHT

ar fad. Bhí a lán nósanna agus scileanna ag na Ceiltigh. Thug siad na scileanna éagsúla sin leo go hÉirinn. Ar ndóigh, is iad na Ceiltigh a thug an Ghaeilge go

DRÉACHT

éagsúla sin leo go hÉirinn. Ar ndóigh, is iad na Ceiltigh a thug an Ghaeilge go

Feirmeoirí ba ea na Ceiltigh. D’fhás siad barra, mar shampla coirce agus

DRÉACHT

Feirmeoirí ba ea na Ceiltigh. D’fhás siad barra, mar shampla coirce agus cruithneacht. Choimeád siad a lán ainmhithe, mar shampla ba, gabhair, muca

DRÉACHT

cruithneacht. Choimeád siad a lán ainmhithe, mar shampla ba, gabhair, muca agus caoirigh. Thaitin feoil, cáis agus bainne leo. Chaith siad bróistí áille ar a

DRÉACHT

agus caoirigh. Thaitin feoil, cáis agus bainne leo. Chaith siad bróistí áille ar a

Bhí uirlisí agus airm na gCeilteach déanta as iarann. Ní raibh a fhios ag a lán

DRÉACHT

Bhí uirlisí agus airm na gCeilteach déanta as iarann. Ní raibh a fhios ag a lán treibheanna eile san Eoraip conas iarann a úsáid i gceart. Bhí cré-umha fós in

DRÉACHT

treibheanna eile san Eoraip conas iarann a úsáid i gceart. Bhí cré-umha fós in úsáid ag na treibheanna eile agus mar gheall air sin, bhí buntáiste mór ag na

DRÉACHT

úsáid ag na treibheanna eile agus mar gheall air sin, bhí buntáiste mór ag na Ceiltigh orthu. Bhí siad i bhfad níos cumhachtaí nuair a bhí siad ag troid mar

DRÉACHT

Ceiltigh orthu. Bhí siad i bhfad níos cumhachtaí nuair a bhí siad ag troid mar bhí an t-iarann níos láidre ná an cré-umha. Mar gheall air sin, bhí clú agus cáil

DRÉACHT

bhí an t-iarann níos láidre ná an cré-umha. Mar gheall air sin, bhí clú agus cáil mar throdaithe

DRÉACHT

mar throdaithe. Bhí a fhios acu conas uirlisí agus airm a dhéanamh as

DRÉACHT

. Bhí a fhios acu conas uirlisí agus airm a dhéanamh as iarann. Ní bhíodh aon eagla orthu roimh a naimhde. Bhíodh

DRÉACHT

iarann. Ní bhíodh aon eagla orthu roimh a naimhde. Bhíodh sleánna

DRÉACHT

sleánna in úsáid acu agus iad i mbun catha. Bhí a gcuid

DRÉACHT

in úsáid acu agus iad i mbun catha. Bhí a gcuid sleánna

DRÉACHT

sleánna déanta as iarann. Bhaineadh na Ceiltigh úsáid as

DRÉACHT

déanta as iarann. Bhaineadh na Ceiltigh úsáid as nuair a bhí siad ag troid.

DRÉACHT

nuair a bhí siad ag troid.Thaitin ceol go mór leo agus bhí siad an-cheolmhar ar fad. Ba bhreá leo

DRÉACHT

Thaitin ceol go mór leo agus bhí siad an-cheolmhar ar fad. Ba bhreá leo a bheith ag casadh ceoil agus ag insint scéalta san oíche agus iad ina suí

DRÉACHT

a bheith ag casadh ceoil agus ag insint scéalta san oíche agus iad ina suí timpeall na tine. Thug siad a gcultúr leo go hÉirinn agus tá an cultúr sin fós le

DRÉACHT

timpeall na tine. Thug siad a gcultúr leo go hÉirinn agus tá an cultúr sin fós le feiceáil ar fud na tíre sa lá atá inniu ann.

DRÉACHT

feiceáil ar fud na tíre sa lá atá inniu ann.

spreading; very

DRÉACHT

spreading; very brave

DRÉACHT

brave

Freagair na ceisteanna.

DRÉACHT

Freagair na ceisteanna.1.

DRÉACHT

1. Cárbh as do na Ceiltigh?

DRÉACHT

Cárbh as do na Ceiltigh?2. DRÉ

ACHT2. Cathain a tháinig siad go hÉirinn?DRÉ

ACHT Cathain a tháinig siad go hÉirinn?DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

TaighdeDRÉACHT

TaighdeTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo thíos.DRÉ

ACHTTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo thíos.1. DRÉ

ACHT1. Cén saghas éadaí a chaith na Ceiltigh?DRÉ

ACHT Cén saghas éadaí a chaith na Ceiltigh? Déan cur síos ar thithe na gCeilteach.DRÉ

ACHT Déan cur síos ar thithe na gCeilteach.DRÉ

ACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Cultúr: Teangacha CeilteachaSa mhílaois dheireanach Roimh Chomh-Ré, bhí na teangacha Ceilteacha á labhairt ar fud na hEorpa.Tá an Ghaeilge fós á labhairt, ach tá líon na gcainteoirí i ndiaidh laghdú go mór le cúpla céad bliain anuas. Mar a deir an seanfhocal, ‘Tír gan teanga, tír gan anam.’ Is teangacha Ceilteacha iad seo a leanas.

An Ghaeilge Irish Coirnis Cornish

Breatnais Welsh Gaeilge na hAlban Scottish Gaelic

Briotáinis Breton Gaeilge Mhanann Manx

Tionchar teangacha iasachta ar an nGaeilge (Infl uence of foreign languages on Irish)Tá an Ghaeilge á labhairt ar fud an domhain ach an raibh a fhios agat go mbíonn tionchar ag teangacha eile ar ár dteanga féin?

Na Rómhánaigh Bhí tionchar mór ag na Rómhánaigh (the Romans) ar an nGaeilge. Thug na manaigh go leor focal ón Laidin isteach sa Ghaeilge leis na manaigh freisin. Féach ar an liosta seo thíos.

Laidin Gaeilge Béarla

scribo scríobh write

liber leabhar book

infernus ifreann hell

peccatum peaca sin

corpus corp body

Na Francaigh Bhí tionchar ag na Francaigh (the French) ar an nGaeilge. Tá cuid mhór focal againn sa Ghaeilge a tháinig ó Fhraincis.

Fraincis Gaeilge Béarla

bouteille buidéal bottle

jardin gairdín garden

chapelle séipéal chapel

garçon garsún boy

église eaglais church

Na LochlannaighD’fhág na Lochlannaigh (the Vikings) a rian ar an teanga chomh maith. Bhain formhór na bhfocal a tháinig uathu le cúrsaí tráchtála (commerce) agus loingseoireachta (seafaring).

Sean-Lochlainnis Gaeilge Béarla

bátr bád boat

penningr pingin penny

brók bróg shoe

markaðr margadh market

akkeri ancaire anchor

TaighdeTéigh ar líne agus freagair na ceisteanna seo thíos.1. Cén t-ainm a thug na Rómhánaigh ar Éirinn? 3. Cathain a tháinig na Lochlannaigh go hÉirinn?2. Ar ionsaigh na Rómhánaigh Éire? 4. Déan cur síos ar cheann amháin de na

treibheanna seo.

Déan an tasc ar leathanach XX i do phunann scileanna, ‘Punann teanga – Ábhair thaifeadta: Ríomhphoist’.

ALBA

MANNIN

ÉIRE

BREIZH

KERNOW

CYMRU

ALBA

MANNIN

ÉIRE

BREIZH

KERNOW

CYMRU

ALBA

MANNIN

ÉIRE

BREIZH

KERNOW

CYMRU

ALBA

MANNIN

ÉIRE

BREIZH

KERNOW

CYMRU

ALBA

MANNIN

ÉIRE

BREIZH

KERNOW

CYMRU

ALBA

MANNIN

ÉIRE

BREIZH

KERNOW

CYMRU

1

31


tríocha a haon

DRÉACHT

Cultúr: Teangacha CeilteachaDRÉ

ACHT

Cultúr: Teangacha CeilteachaSa mhílaois dheireanach Roimh Chomh-Ré, bhí na teangacha Ceilteacha á labhairt ar fud na hEorpa.

DRÉACHTSa mhílaois dheireanach Roimh Chomh-Ré, bhí na teangacha Ceilteacha á labhairt ar fud na hEorpa.

Tá an Ghaeilge fós á labhairt, ach tá líon na gcainteoirí i ndiaidh laghdú go mór le cúpla céad bliain anuas.

DRÉACHTTá an Ghaeilge fós á labhairt, ach tá líon na gcainteoirí i ndiaidh laghdú go mór le cúpla céad bliain anuas.

Mar a deir an seanfhocal, ‘Tír gan teanga, tír gan anam.’ Is teangacha Ceilteacha iad seo a leanas.

DRÉACHTMar a deir an seanfhocal, ‘Tír gan teanga, tír gan anam.’ Is teangacha Ceilteacha iad seo a leanas.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTScottish Gaelic

DRÉACHTScottish Gaelic

Manx

DRÉACHTManx

Tionchar teangacha iasachta ar an

DRÉACHT

Tionchar teangacha iasachta ar an Infl uence of foreign languages on Irish

DRÉACHT

Infl uence of foreign languages on Irish)

DRÉACHT

)Tá an Ghaeilge á labhairt ar fud an domhain ach an raibh a fhios agat go mbíonn tionchar ag

DRÉACHT

Tá an Ghaeilge á labhairt ar fud an domhain ach an raibh a fhios agat go mbíonn tionchar ag

Bhí tionchar mór ag na Rómhánaigh (

DRÉACHT

Bhí tionchar mór ag na Rómhánaigh (the Romans

DRÉACHT

the Romans) ar

DRÉACHT

) ar an nGaeilge. Thug na manaigh go leor focal ón Laidin

DRÉACHT

an nGaeilge. Thug na manaigh go leor focal ón Laidin isteach sa Ghaeilge leis na manaigh freisin. Féach ar

DRÉACHT

isteach sa Ghaeilge leis na manaigh freisin. Féach ar

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Béarla

DRÉACHT

Béarla

write

DRÉACHT

write

leabhar

DRÉACHT

leabhar book

DRÉACHT

book

ifreann

DRÉACHT

ifreann hell

DRÉACHT

hell

peaca

DRÉACHT

peaca sin

DRÉACHT

sin

corp

DRÉACHT

corp body

DRÉACHT

body

Na Francaigh

DRÉACHT

Na Francaigh Bhí tionchar ag na Francaigh (

DRÉACHT

Bhí tionchar ag na Francaigh (an nGaeilge. Tá cuid mhór focal againn sa

DRÉACHT

an nGaeilge. Tá cuid mhór focal againn sa Ghaeilge a tháinig ó Fhraincis.

DRÉACHT

Ghaeilge a tháinig ó Fhraincis.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Fraincis

DRÉACHT

Fraincis

bouteille

DRÉACHT

bouteille

jardin

DRÉACHT

jardin

chapelle

DRÉACHT

chapelle

Na Lochlannaigh

DRÉACHT

Na LochlannaighD’fhág na Lochlannaigh (

DRÉACHT

D’fhág na Lochlannaigh (the Vikings

DRÉACHT

the Vikings) a rian ar an teanga chomh maith. Bhain formhór na bhfocal

DRÉACHT

) a rian ar an teanga chomh maith. Bhain formhór na bhfocal a tháinig uathu le cúrsaí tráchtála (

DRÉACHT

a tháinig uathu le cúrsaí tráchtála (commerce

DRÉACHT

commerce

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Sean-Lochlainnis

DRÉACHT

Sean-Lochlainnis Gaeilge

DRÉACHT

Gaeilge

bátr

DRÉACHT

bátr bád

DRÉACHT

bád

penningr

DRÉACHT

penningr pingin

DRÉACHT

pingin

brók DRÉACHT

brók brógDRÉACHT

bróg

markaðrDRÉACHT

markaðr

akkeriDRÉACHT

akkeriDRÉACHT

DRÉACHT

TaighdeDRÉACHT

TaighdeDRÉACHT

DRÉACHTDéan an tasc ar

DRÉACHTDéan an tasc ar

leathanach XX i do

DRÉACHTleathanach XX i do

phunann scileanna,

DRÉACHTphunann scileanna,

‘Punann teanga –

DRÉACHT‘Punann teanga –

Ábhair thaifeadta:

DRÉACHTÁbhair thaifeadta:

Ríomhphoist’.

DRÉACHT

Ríomhphoist’.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Léamh ar mhaithe le taitneamh

The Wizard of Oz as Gaeilge

Tá leagan Gaeilge den leabhar cáiliúil Béarla The Wonderful Wizard of Oz, a ndearnadh ceolscannán mór de, The Wizard of Oz, i 1939, curtha ar fáil ag Colin Parmar agus foilsithe ag an gcomhlacht Evertype. (Alt 1) Tá Gaeilge bhreá curtha i mbéal Dorataí, an Choillteora Stáin, an Bhabhdáin agus Asarlaí Iontach Oz féin ag Parmar agus tá an leabhar ar fáil anois i siopaí leabhar agus ar líne. (Alt 2)An Meiriceánach L. Frank Baum a scríobh The Wonderful Wizard of Oz sa bhliain 1900, agus na 13 leabhar leanta sa tsraith, chomh maith le scéalta, dánta, scripteanna agus ábhar eile do pháistí agus do dhaoine fásta araon. Cóiríodh an leabhar don ardán, faoin teideal The Wizard of Oz, sa bhliain 1902, agus d’éirigh go han-mhaith leis an gceoldráma ar Broadway. Is minic a fhoilsítear leaganacha nua den leabhar faoin teideal céanna. (Alt 3)Tá an ealaín chéanna a bhí sa chéad eagrán sin i 1900, a mhaisigh an t-ealaíontóir W.W. Denslow, sa leagan nua Gaeilge seo. Tá 24 pictiúr ann agus 150 maisiúchán téacs a cuireadh in oiriúint don aistriúchán Gaeilge nuair ba ghá. Tá an clóchur ar aon dul le leagan amach an chéad eagráin Bhéarla freisin, ach tá roinnt feabhsúchán déanta air sin in áiteanna, ar mhaithe le léitheoirí an lae inniu. (Alt 4)Scéal an chailín bhig Dorataí a insítear in Asarlaí Iontach Oz, a sciobann tornádó, in éineacht lena madra Tótó, í ó stát Kansas i Meiriceá go tír darb ainm Oz. Tá uirthi turas a thabhairt ar phríomhchathair na tíre aistí, Cathair na Smaragaidí, le castáil le rialóir mistéireach na tíre, Oz Asarlaí, chun go n-iarrfaidh sí air í a chur abhaile go Kansas arís. (Alt 5)Castar uirthi agus í ar an mbealach Babhdán atá ag lorg inchinne, Coillteoir Stáin a bhfuil croí ag teastáil uaidh, agus Leon Meata nach bhfuil uaidh ach crógacht. Cé go mbuaileann an grúpa beag le mórán contúirtí agus eachtraí iontacha, éiríonn leo Cathair na Smaragaidí a shroicheadh go slán sábháilte, ach má éiríonn is de bharr intleacht an Bhabhdáin, cineáltacht an Choillteora agus sárchrógacht an Leoin é. (Alt 6)Ní mar a chéile an leagan ardáin, an leagan scannáin agus an bunleabhar agus bainfi dh léitheoirí na Gaeilge nach bhfuil an bunleagan Béarla léite acu taitneamh as codanna ‘nua’ den scéal nach bhfuil ar eolas acu óna bheith ag breathnú ar an mórscannán cáiliúil. (Alt 7)Le caoinchead NÓS (https://nos.ie/cultur/leabhair/the-wizard-of-oz-foilsithe-i-ngaeilge/)

published; company

was adapted

text decorations

improvements

bravery; dangers

Ceisteanna1. Cén bhliain inar tháinig an ceoldráma cáiliúil

The Wizard of Oz amach den chéad uair? (Alt 1)2. Cá bhfuil an leabhar Gaeilge ar fáil anois? (Alt 2)3. Cé a scríobh The Wonderful Wizard of Oz? (Alt 3)4. Cén t-ainm atá ar mhadra Dhorataí? (Alt 5)5. Cé a casadh ar Dhorataí nuair a bhí sí ar an

mbealach go Cathair na Smaragaidí? (Alt 5)

Obair bhreiseI mbeirteanna, cuirigí na ceisteanna seo ar a chéile.6. Ar thaitin an t-alt leat? Cén fáth?7. An bhfaca tú an scannán The Wizard of Oz

riamh?8. Cé hé nó hí an carachtar is fearr leat sa

scannán?9. Déan cur síos ar an gcarachtar is fearr leat.

1

32


tríocha a dó

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTThe Wonderful Wizard of Oz

DRÉACHTThe Wonderful Wizard of Oz, a

DRÉACHT, a

, i 1939, curtha ar fáil ag

DRÉACHT, i 1939, curtha ar fáil ag

Evertype. (Alt 1)

DRÉACHT Evertype. (Alt 1)

Tá Gaeilge bhreá curtha i mbéal Dorataí, an Choillteora Stáin, an Bhabhdáin

DRÉACHTTá Gaeilge bhreá curtha i mbéal Dorataí, an Choillteora Stáin, an Bhabhdáin

agus Asarlaí Iontach Oz féin ag Parmar agus tá an leabhar ar fáil anois i siopaí

DRÉACHT

agus Asarlaí Iontach Oz féin ag Parmar agus tá an leabhar ar fáil anois i siopaí

The Wonderful Wizard of Oz

DRÉACHT

The Wonderful Wizard of Oz sa

DRÉACHT

sa bhliain 1900, agus na 13 leabhar leanta sa tsraith, chomh maith le scéalta,

DRÉACHT

bhliain 1900, agus na 13 leabhar leanta sa tsraith, chomh maith le scéalta, dánta, scripteanna agus ábhar eile do pháistí agus do dhaoine fásta araon.

DRÉACHT

dánta, scripteanna agus ábhar eile do pháistí agus do dhaoine fásta araon. an leabhar don ardán, faoin teideal

DRÉACHT

an leabhar don ardán, faoin teideal The Wizard of Oz

DRÉACHT

The Wizard of Oz, sa bhliain

DRÉACHT

, sa bhliain 1902, agus d’éirigh go han-mhaith leis an gceoldráma ar Broadway. Is minic a

DRÉACHT

1902, agus d’éirigh go han-mhaith leis an gceoldráma ar Broadway. Is minic a fhoilsítear leaganacha nua den leabhar faoin teideal céanna. (Alt 3)

DRÉACHT

fhoilsítear leaganacha nua den leabhar faoin teideal céanna. (Alt 3)Tá an ealaín chéanna a bhí sa chéad eagrán sin i 1900, a mhaisigh an

DRÉACHT

Tá an ealaín chéanna a bhí sa chéad eagrán sin i 1900, a mhaisigh an t-ealaíontóir W.W. Denslow, sa leagan nua Gaeilge seo. Tá 24 pictiúr ann agus

DRÉACHT

t-ealaíontóir W.W. Denslow, sa leagan nua Gaeilge seo. Tá 24 pictiúr ann agus a cuireadh in oiriúint don aistriúchán Gaeilge nuair

DRÉACHT

a cuireadh in oiriúint don aistriúchán Gaeilge nuair ba ghá. Tá an clóchur ar aon dul le leagan amach an chéad eagráin Bhéarla

DRÉACHT

ba ghá. Tá an clóchur ar aon dul le leagan amach an chéad eagráin Bhéarla feabhsúchán

DRÉACHT

feabhsúchán déanta air sin in áiteanna, ar mhaithe le

DRÉACHT

déanta air sin in áiteanna, ar mhaithe le léitheoirí an lae inniu. (Alt 4)

DRÉACHT

léitheoirí an lae inniu. (Alt 4)Scéal an chailín bhig Dorataí a insítear in

DRÉACHT

Scéal an chailín bhig Dorataí a insítear in Asarlaí Iontach Oz

DRÉACHT

Asarlaí Iontach Oz, a sciobann

DRÉACHT

, a sciobann tornádó, in éineacht lena madra Tótó, í ó stát Kansas i Meiriceá go tír darb

DRÉACHT

tornádó, in éineacht lena madra Tótó, í ó stát Kansas i Meiriceá go tír darb ainm Oz. Tá uirthi turas a thabhairt ar phríomhchathair na tíre aistí, Cathair

DRÉACHT

ainm Oz. Tá uirthi turas a thabhairt ar phríomhchathair na tíre aistí, Cathair na Smaragaidí, le castáil le rialóir mistéireach na tíre, Oz Asarlaí, chun go

DRÉACHT

na Smaragaidí, le castáil le rialóir mistéireach na tíre, Oz Asarlaí, chun go n-iarrfaidh sí air í a chur abhaile go Kansas arís. (Alt 5)

DRÉACHT

n-iarrfaidh sí air í a chur abhaile go Kansas arís. (Alt 5)Castar uirthi agus í ar an mbealach Babhdán atá ag lorg inchinne, Coillteoir

DRÉACHT

Castar uirthi agus í ar an mbealach Babhdán atá ag lorg inchinne, Coillteoir Stáin a bhfuil croí ag teastáil uaidh, agus Leon Meata nach bhfuil uaidh ach

DRÉACHT

Stáin a bhfuil croí ag teastáil uaidh, agus Leon Meata nach bhfuil uaidh ach crógacht

DRÉACHT

crógacht. Cé go mbuaileann an grúpa beag le mórán

DRÉACHT

. Cé go mbuaileann an grúpa beag le mórán iontacha, éiríonn leo Cathair na Smaragaidí a shroicheadh go slán sábháilte,

DRÉACHT

iontacha, éiríonn leo Cathair na Smaragaidí a shroicheadh go slán sábháilte, ach má éiríonn is de bharr intleacht an Bhabhdáin, cineáltacht an Choillteora

DRÉACHT

ach má éiríonn is de bharr intleacht an Bhabhdáin, cineáltacht an Choillteora agus sárchrógacht an Leoin é. (Alt 6)

DRÉACHT

agus sárchrógacht an Leoin é. (Alt 6)Ní mar a chéile an leagan ardáin, an leagan scannáin agus an bunleabhar

DRÉACHT

Ní mar a chéile an leagan ardáin, an leagan scannáin agus an bunleabhar agus bainfi dh léitheoirí na Gaeilge nach bhfuil an bunleagan Béarla léite acu

DRÉACHT

agus bainfi dh léitheoirí na Gaeilge nach bhfuil an bunleagan Béarla léite acu taitneamh as codanna ‘nua’ den scéal nach bhfuil ar eolas acu óna bheith ag

DRÉACHT

taitneamh as codanna ‘nua’ den scéal nach bhfuil ar eolas acu óna bheith ag breathnú ar an mórscannán cáiliúil. (Alt 7)

DRÉACHT

breathnú ar an mórscannán cáiliúil. (Alt 7)Le caoinchead NÓS (https://nos.ie/cultur/leabhair/the-wizard-of-oz-foilsithe-i-ngaeilge/)

DRÉACHT

Le caoinchead NÓS (https://nos.ie/cultur/leabhair/the-wizard-of-oz-foilsithe-i-ngaeilge/)

published; company

DRÉACHTpublished; company

was adapted

DRÉACHT

was adapted

CeisteannaDRÉACHT

Ceisteanna1. DRÉ

ACHT1. Cén bhliain inar tháinig an ceoldráma cáiliúil DRÉ

ACHT Cén bhliain inar tháinig an ceoldráma cáiliúil

The Wizard of Oz DRÉACHT

The Wizard of Oz amach den chéad uair? (Alt 1)DRÉACHT

amach den chéad uair? (Alt 1)2. DRÉ

ACHT2. DRÉ

ACHT Cá bhfuil an leabhar Gaeilge ar fáil anois? (Alt 2)DRÉ

ACHT Cá bhfuil an leabhar Gaeilge ar fáil anois? (Alt 2) Cé a scríobh DRÉ

ACHT Cé a scríobh The Wonderful Wizard of OzDRÉ

ACHTThe Wonderful Wizard of Oz

Cén t-ainm atá ar mhadra Dhorataí? (Alt 5)DRÉACHT

Cén t-ainm atá ar mhadra Dhorataí? (Alt 5) Cé a casadh ar Dhorataí nuair a bhí sí ar an DRÉ

ACHT Cé a casadh ar Dhorataí nuair a bhí sí ar an DRÉ

ACHT

DRÉACHT

Spraoi leis an teanga!Cluiche 1 – Stop an bus!Tá gutaí in easnamh sna focail thíos. Scríobh amach an focal ceart i ngach cás. Baineann gach focal leis an aonad seo.

Tá 60 soicind agat!

1. GR _ _ _ G FH _ _ NN 2. T _ _ S M _ TH _ _ _ R 3. S _ _ M _ _ L 4. T _ _ GHL _ CH

5. L _ _ S _ TH _ _ R6. SP _ RT _ _ L7. P _ _ STE _ _ N _ _ R8. C _ _ RD _ _ _ L

Cluiche 2 – Cathlonga Oibrígí i mbeirteanna.Roghnaíonn an chéad dalta cúig long/fhocal ón ngreille thíos ar dheis agus cuireann sé nó sí iad isteach sa ghreille mór thíos ar chlé.Glaonn an dara dalta amach comhordanáidí as Gaeilge – mar shampla, G7.Má tá long ansin, caithfi dh an chéad dalta a rá cé acu a buaileadh nó nár buaileadh an long.

A B C D E F G H I J

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Cluiche 3 – Sudoku Líon isteach na cearnóga folmha leis na focail ón liosta thíos. Ní féidir an focal céanna a chur díreach in aice leis féin.

clann súile deirfi úr cara deartháir dán

deartháir súile dán

cara deirfi úr clann súile

súile cara deartháir

deirfi úr deartháir clann

clann deirfi úr dán

súile clann cara

Long 1: aois Long 6: súile

Long 2: athair Long 7: fi le

Long 3: iníon Long 8: fi le

Long 4: fi onn Long 9: tanaí

Long 5: cara Long 10: dán

1

33


tríocha a trí

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTTá gutaí in easnamh sna focail thíos. Scríobh amach an focal ceart i ngach cás. Baineann

DRÉACHTTá gutaí in easnamh sna focail thíos. Scríobh amach an focal ceart i ngach cás. Baineann

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT GR _ _ _ G FH _ _ NN

DRÉACHT GR _ _ _ G FH _ _ NN

T _ _ S M _ TH _ _ _ R

DRÉACHTT _ _ S M _ TH _ _ _ R

4. T _ _ GHL _ CH

DRÉACHT4. T _ _ GHL _ CH

5. L _ _ S _ TH _ _ R

DRÉACHT5. L _ _ S _ TH _ _ R

6. SP _ RT _ _ L

DRÉACHT6. SP _ RT _ _ L

7. P _ _ STE _ _ N _ _ R

DRÉACHT7. P _ _ STE _ _ N _ _ R

8.

DRÉACHT8. C

DRÉACHTC _

DRÉACHT_ _

DRÉACHT_ RD

DRÉACHTRD _

DRÉACHT_ _

DRÉACHT_ _

DRÉACHT_ L

DRÉACHTL

Roghnaíonn an chéad dalta cúig long/fhocal ón ngreille thíos ar dheis agus cuireann

DRÉACHT

Roghnaíonn an chéad dalta cúig long/fhocal ón ngreille thíos ar dheis agus cuireann sé nó sí iad isteach sa ghreille mór thíos ar chlé.

DRÉACHT

sé nó sí iad isteach sa ghreille mór thíos ar chlé.Glaonn an dara dalta amach comhordanáidí as Gaeilge – mar shampla, G7.

DRÉACHT

Glaonn an dara dalta amach comhordanáidí as Gaeilge – mar shampla, G7.Má tá long ansin, caithfi dh an chéad dalta a rá cé acu a buaileadh nó nár buaileadh an long.

DRÉACHT

Má tá long ansin, caithfi dh an chéad dalta a rá cé acu a buaileadh nó nár buaileadh an long.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

F

DRÉACHT

F G

DRÉACHT

G H

DRÉACHT

H I

DRÉACHT

I J

DRÉACHT

J

8

DRÉACHT

8

9

DRÉACHT

9

10

DRÉACHT

10

Cluiche 3 – Sudoku

DRÉACHT

Cluiche 3 – SudokuLíon isteach na cearnóga folmha leis na focail ón liosta thíos. Ní féidir an

DRÉACHT

Líon isteach na cearnóga folmha leis na focail ón liosta thíos. Ní féidir an focal céanna a chur díreach in aice leis féin.

DRÉACHT

focal céanna a chur díreach in aice leis féin.

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

clann

DRÉACHT

clann súile

DRÉACHT

súile

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

deartháirDRÉACHT

deartháir súileDRÉACHT

súile

caraDRÉACHT

cara

deirfi úrDRÉACHT

deirfi úr

clannDRÉACHT

clann

súileDRÉACHT

súileDRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Ceisteanna samplacha scrúdaithe

w

Mé féin agus mo chairde nua1

34 tríocha a ceathair


DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Ceisteanna samplacha scrúdaitheDRÉ

ACHT


ACHT


ACHT

Ceisteanna samplacha scrúdaithe

1

35tríocha a cúig


Measúnú leanúnach1. PiarmheasúnúA. Litriú (20 marc)

Iarr ar an dalta in aice leat na focail seo a litriú. Cuir tic nó x in aice le gach focal.

1. ceathrar 11. grámhar

2. greannmhar 12. suimiúil

3. cantalach 13. craiceáilte

4. fi al 14. ár gcairde

5. méadar agus ocht gceintiméadar

15. teachtaireacht

6. iarsmalann 16. cineálta

7. gruaig chatach 17. teaghlach

8. cumhachtach 18. páiste aonair

9. áilleacht 19. ceanndána

10. diabhal scéil 20. cúthaileach

B. Labhairt 1 (20 marc)Abair na nathanna seo i nGaeilge.1. My name is Síle. I am a kind and funny person.2. My brother Senna is 1 m 83 cm in height.3. My dad was born on 8 October, 1966. 4. Siobhán is a quiet and interesting person.5. Siobhán comes in the middle of the family.6. Do you get on with your family?7. She has long, blonde, curly hair.8. He has short, brown, straight hair.9. I like the poem because the poet uses lots of

images. 10. The poet uses nice simple language.

C. Labhairt 2 (20 marc)Cuir an dalta in aice leat faoi agallamh.1. Cén saghas duine thú? 2. Cén dáta breithe atá agat?3. Cén aois thú?4. Cén airde thú?5. Cén saghas gruaige atá ort? 6. Cé mhéad duine atá i do theaghlach? 7. An réitíonn tú go maith le do theaghlach?8. Cén saghas daoine iad do mham agus

do dhaid?9. Cén saghas duine é nó í do chara? 10. Cathain a rugadh é nó í?

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTIarr ar an dalta in aice leat na focail seo a litriú. Cuir tic nó x in aice le gach focal.




DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHTgrámhar

DRÉACHTgrámhar

DRÉACHTgrámhar

DRÉACHTgrámhar

12.

DRÉACHT12.

DRÉACHT12.

DRÉACHT12. suimiúil

DRÉACHTsuimiúil

DRÉACHTsuimiúil

DRÉACHTsuimiúil

13.

DRÉACHT

13.

DRÉACHT

13.

DRÉACHT

13. craiceáilte

DRÉACHT

craiceáilte

DRÉACHT

craiceáilte

DRÉACHT

craiceáilte

14.

DRÉACHT

14.

DRÉACHT

14.

DRÉACHT

14. ár gcairde

DRÉACHT

ár gcairde

DRÉACHT

ár gcairde

DRÉACHT

ár gcairde

15.

DRÉACHT

15.

DRÉACHT

15.

DRÉACHT

15. teachtaireacht

DRÉACHT

teachtaireacht

DRÉACHT

teachtaireacht

DRÉACHT

teachtaireacht

16.

DRÉACHT

16.

DRÉACHT

16.

DRÉACHT

16. cineálta

DRÉACHT

cineálta

DRÉACHT

cineálta

DRÉACHT

cineálta

17.

DRÉACHT

17.

DRÉACHT

17.

DRÉACHT

17. teaghlach

DRÉACHT

teaghlach

DRÉACHT

teaghlach

DRÉACHT

teaghlach

18.

DRÉACHT

18.

DRÉACHT

18.

DRÉACHT

18. páiste aonair

DRÉACHT

páiste aonair

DRÉACHT

páiste aonair

DRÉACHT

páiste aonair

19.

DRÉACHT

19.

DRÉACHT

19.

DRÉACHT

19. ceanndána

DRÉACHT

ceanndána

DRÉACHT

ceanndána

DRÉACHT

ceanndána

20.

DRÉACHT

20.

DRÉACHT

20.

DRÉACHT

20. cúthaileach

DRÉACHT

cúthaileach

DRÉACHT

cúthaileach

DRÉACHT

cúthaileach

B. Labhairt 1 (20 marc)

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

B. Labhairt 1 (20 marc)Abair na nathanna seo i nGaeilge.

DRÉACHT

Abair na nathanna seo i nGaeilge.

DRÉACHT

Abair na nathanna seo i nGaeilge.

DRÉACHT

Abair na nathanna seo i nGaeilge. My name is Síle. I am a kind and funny person.

DRÉACHT

My name is Síle. I am a kind and funny person.

DRÉACHT

My name is Síle. I am a kind and funny person.

DRÉACHT

My name is Síle. I am a kind and funny person. My brother Senna is 1 m 83 cm in height.

DRÉACHT

My brother Senna is 1 m 83 cm in height.

DRÉACHT

My brother Senna is 1 m 83 cm in height.

DRÉACHT

My brother Senna is 1 m 83 cm in height. My dad was born on 8 October, 1966.

DRÉACHT

My dad was born on 8 October, 1966.

DRÉACHT

My dad was born on 8 October, 1966.

DRÉACHT

My dad was born on 8 October, 1966. Siobhán is a quiet and interesting person.

DRÉACHT

Siobhán is a quiet and interesting person.

DRÉACHT

Siobhán is a quiet and interesting person.

DRÉACHT

Siobhán is a quiet and interesting person.5.

DRÉACHT

5.

DRÉACHT

5.

DRÉACHT

5. Siobhán comes in the middle of the family.

DRÉACHT

Siobhán comes in the middle of the family.

DRÉACHT

Siobhán comes in the middle of the family.

DRÉACHT

Siobhán comes in the middle of the family.6.

DRÉACHT

6.

DRÉACHT

6.

DRÉACHT

6. Do you get on with your family?

DRÉACHT

Do you get on with your family?

DRÉACHT

Do you get on with your family?

DRÉACHT

Do you get on with your family?7.

DRÉACHT

7.

DRÉACHT

7.

DRÉACHT

7. She has long, blonde, curly hair.

DRÉACHT

She has long, blonde, curly hair.

DRÉACHT

She has long, blonde, curly hair.

DRÉACHT

She has long, blonde, curly hair.8.

DRÉACHT

8.

DRÉACHT

8.

DRÉACHT

8. He has short, brown, straight hair.

DRÉACHT

He has short, brown, straight hair.

DRÉACHT

He has short, brown, straight hair.

DRÉACHT

He has short, brown, straight hair.9.

DRÉACHT

9.

DRÉACHT

9.

DRÉACHT

9. I like the poem because the poet uses lots of

DRÉACHT

I like the poem because the poet uses lots of

DRÉACHT

I like the poem because the poet uses lots of

DRÉACHT

I like the poem because the poet uses lots of images.

DRÉACHT

images.

DRÉACHT

images.

DRÉACHT

images. 10.

DRÉACHT

10.

DRÉACHT

10.

DRÉACHT

10. The poet uses nice simple language.

DRÉACHT

The poet uses nice simple language.

DRÉACHT


DRÉACHT


C. Labhairt 2 (20 marc)

DRÉACHT


DRÉACHT


DRÉACHT

C. Labhairt 2 (20 marc)Cuir an dalta in aice leat faoi agallamh.

DRÉACHT

Cuir an dalta in aice leat faoi agallamh.

DRÉACHT


DRÉACHT


Measúnú leanúnach 2. FéinmheasúnúA. Gramadach: An aidiacht shealbhach (20 marc)

Athscríobh na habairtí seo gan na lúibíní.1. Téim ar scoil le mo (cara) gach lá.2. Bhí a (cóipleabhar) caillte aige.3. Bhí Bríd ag an gcluiche agus chonaic mé a (aintín) léi.4. Ní dhearna sé a (aiste) don lá inniu.5. Tá ár (gruaig) go léir donn, an gcreidfeá?6. Tá sibh in bhur (cónaí) ina eastát tithíochta.7. Rith do (madra) síos an bóthar ar nós na gaoithe.8. Níor chóirigh siad a (leapacha) ar maidin.9. Tá do (teach) ag breathnú go hálainn. 10. Chaill siad a (airgead).

B. Foclóir (20 marc)Scríobh amach an t-alt seo agus cuir Gaeilge ar an mBéarla.

Ciara is ainm dom. Tá mé (14 years old). Cónaím i gCeatharlach. Tá (four people) i mo theaghlach. Tá (sister) amháin agam. Síofra is ainm di. Is cúpla muid. Táimid (tall) agus (skinny). Tá (blonde hair) orainn. Tá (blue eyes) againn. Réitímid go maith le chéile. Jacqueline is ainm do mo (mother). Is duine (kind) í. Tony is ainm do mo (dad). Is duine greannmhar é. Is rúnaí scoile í mo mham. Níl aon phost ag mo dhaid faoi láthair ach tá agallamh aige an tseachtain seo chugainn.

ScórCuid Marc

Litriú /20

Labhairt 1 /20

Labhairt 2 /20

Gramadach /20

Foclóir /20

Iomlán: /100

1

36


tríocha a sé

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT Bhí Bríd ag an gcluiche agus chonaic mé a (aintín) léi.

DRÉACHT Bhí Bríd ag an gcluiche agus chonaic mé a (aintín) léi.

Tá sibh in bhur (cónaí) ina eastát tithíochta.

DRÉACHT

Tá sibh in bhur (cónaí) ina eastát tithíochta. Rith do (madra) síos an bóthar ar nós na gaoithe.

DRÉACHT

Rith do (madra) síos an bóthar ar nós na gaoithe. Níor chóirigh siad a (leapacha) ar maidin.

DRÉACHT

Níor chóirigh siad a (leapacha) ar maidin. Tá do (teach) ag breathnú go hálainn.

DRÉACHT

Tá do (teach) ag breathnú go hálainn.

Scríobh amach an t-alt seo agus cuir Gaeilge ar an mBéarla.

DRÉACHT

Scríobh amach an t-alt seo agus cuir Gaeilge ar an mBéarla.

DRÉACHT

Ciara is ainm dom. Tá mé (

DRÉACHT

Ciara is ainm dom. Tá mé (14 years old

DRÉACHT

14 years old). Cónaím i gCeatharlach. Tá (

DRÉACHT

). Cónaím i gCeatharlach. Tá (four people

DRÉACHT

four people). Cónaím i gCeatharlach. Tá (four people). Cónaím i gCeatharlach. Tá (

DRÉACHT

). Cónaím i gCeatharlach. Tá (four people). Cónaím i gCeatharlach. Tá (sister

DRÉACHT

sister) amháin agam. Síofra is ainm di. Is cúpla muid. Táimid (

DRÉACHT

) amháin agam. Síofra is ainm di. Is cúpla muid. Táimid (blonde hair

DRÉACHT

blonde hair) orainn. Tá (

DRÉACHT

) orainn. Tá (blue eyes

DRÉACHT

blue eyes) againn. Réitímid go maith le chéile. Jacqueline

DRÉACHT

) againn. Réitímid go maith le chéile. Jacqueline is ainm do mo (

DRÉACHT

is ainm do mo (mother

DRÉACHT

mother). Is duine (

DRÉACHT

). Is duine (kind

DRÉACHT

kind) í. Tony is ainm do mo (

DRÉACHT

) í. Tony is ainm do mo (dad

DRÉACHT

dadIs rúnaí scoile í mo mham. Níl aon phost ag mo dhaid faoi láthair ach tá agallamh aige an

DRÉACHT

Is rúnaí scoile í mo mham. Níl aon phost ag mo dhaid faoi láthair ach tá agallamh aige an tseachtain seo chugainn.

DRÉACHT

tseachtain seo chugainn.

Scór

DRÉACHT

Scór

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

DRÉACHT

Cuid

DRÉACHT

Cuid Marc

DRÉACHT

Marc

Litriú

DRÉACHT

Litriú

DRÉACHT

/20

DRÉACHT

/20

Labhairt 1

DRÉACHT

Labhairt 1

DRÉACHT

/20

DRÉACHT

/20

Labhairt 2

DRÉACHT

Labhairt 2

DRÉACHT

/20

DRÉACHT

/20

Gramadach

DRÉACHT

Gramadach

DRÉACHT

/20

DRÉACHT

/20

Foclóir

DRÉACHT

Foclóir

DRÉACHT

/20

DRÉACHT

/20

Iomlán: DRÉACHT

Iomlán:

Documents

GAEILGE NA SRAITHE SÓISEARAÍ - FolensOnline...Gramadach XX Scrúdú XX Gluais DRÉACHT XX XX Eolaíocht agus na hEalaíona Tar éis an aonaid seo beidh mé in ann: Anailís a dhéanamh