Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
-Exercitationes� -1
Exercices
Ecrisunephrase françaisequirespecte la fonctiondesnomssuivantsetécrisdans lamargelenomducascorrespondantàchaquefonction:
• imbécile(CCM):……………………………………………………………………………………………………………
• poissons(CIV):……………………………………………………………………………………………………………
• voiture(CN):………………………………………………………………………………………………………………..
• camion(CDV):………………………………………………………………………………………………………………
• plumier(attributdusujet):……………………………………………………………………………………………
• télévision(CIV):……………………………………………………………………………………………………………
• borborigme(CCT):…………………………………………………………………………………………………………
• chaise(CN):…………………………………………………………………………………………………………………
• ordinateur(CDV):…………………………………………………………………………………………………………
• tableau(sujet):……………………………………………………………………………………………………………
• cheval(CIV):…………………………………………………………………………………………………………………
• gamin(attributdusujet):………………………………………………………………………………………………
• chas(CCL):…………………………………………………………………………………………………………………..
• château(CN):…………………………………………………………………………………………………………………
• youtubeur(CDV):…………………………………………………………………………………………………………
• chocolat(sujet):……………………………………………………………………………………………………………
• gâteau(CCCause):…………………………………………………………………………………………………………
• maison(CIV):…………………………………………………………………………………………………………………
• soeur(CN):…………………………………………………………………………………………………………………….
• jardin(CDV):…………………………………………………………………………………………………………………
• villa(sujet):…………………………………………………………………………………………………………………
-Exercitationes� -2
Cas et fonctions
Premièreetdeuxièmedéclinaisons
Nomsdéclinés nominatifsing. génitifsing. n°décl. casetnombres
epistolae
campo
famis
horti
initia
fortunam
signis
sagittas
imperium
puerorum
uirum
ianua
stellarum
populis
gladio
tabulis
pericula
pugna
seruis
uitis
equo
socie
ministros
-Exercitationes� -3
Déclinaisons
Troisièmedéclinaison
Nomsdéclinés nominatifsing. génitifsing. n°décl. casetnombres
ciuium
amores
Blumina
timore
uirtuti
pontis
opus
regem
laboribus
leo
matrum
mentibus
animali
patrem
partem
iura
pax
ignes
corporibus
luce
erroris
pes
litora
Binis
mari
lateri
-Exercitationes� -4
Quatrièmeetcinquièmedéclinaisons
Chassel’intrusetjustiBietaréponse:
• equis-libris-urbis-magistris:………………………………………………………………………………………
• magister-mater-minister-puer:…………………………………………………………………………………..
• bella-initia-agricola-fora:…………………………………………………………………………………………….
• ducum-hominum-consulum-capitum:………………………………………………………………………….
• hospes-acies-dolores-noctes:………………………………………………………………………………………
• scuto-Pilia-homo-aqua:………………………………………………………………………………………………..
• gladius-socius-hortus-salus:………………………………………………………………………………………
• ciues-pes-uirtutes-pedes:……………………………………………………………………………………………
• litus-salus-sumptus-corpus:………………………………………………………………………………………
• piscis-laboris-militis-fratris:………………………………………………………………………………………
Nomsdéclinés nominatifsing. génitifsing. n°décl. casetnombres
casui
rei
usus
facies
metibus
sumptuum
spe
Bidebus
impetum
diem
uisu
acierum
manui
spebus
-Exercitationes� -5
Donne le genre des noms suivants et justiBie suivant la règle naturelle ou la règlegrammaticale:
Noms genre justiBication
fons
lux
spes
dolor
uerbum
magister
uilla
agricola
acies
urbs
nauis
rex
templum
uir
Blumen
pax
senex
ignis
iter
timor
sententia
facies
mors
-Exercitationes� -6
Le genre des noms
Idemrienquepourlesnomsen«us»:
Noms genre justiBication
casus
populus
equitatus
equus
opus
ludus
corpus
uirtus
metus
somnus
gladius
usus
tempus
salus
cursus
hortus
litus
impetus
numerus
latus
aditus
-Exercitationes� -7
L’indicatifprésentactif
—>Entourelaterminaisonettraduislesverbessuivants:• amant:
• moneo:
• uincimus:
• audit:
• capitis:
• amas:
• monemus:
• uinco:
• auditis:
• capiunt:
• impero:
• timetis:
• scribis:
• scit:
• facimus:
• exspectas:
• manet:
• disco:
• sentimus:
• fugis:
• ponitis:
• spectamus:
• pares:
• ago:
• ueniunt:
• relinquit:
-Exercitationes� -8
Les temps de conjugaison
L’indicatifprésentpassif
Remarque:Lorsqu’on traduitdesverbesà lavoixpassive, il faut faireattentionà la traductionque l’onchoisit.Ex:ageresigniPie«agir»et«faire»,maisenfrançaisleverbe«agir»neseconjuguepasàlavoixpassive.Ilfautdoncprendrelatraduction«faire».
—>Entourelaterminaisonettraduislesverbessuivants:
• capiuntur:
• audimini:
• moneor:
• amantur:
• uincor:
• uincimur:
• auditur:
• monemur:
• amaris:
• capimini:
• relinquitur:
• monstror:
• audiuntur:
• timemini:
• cognoscor:
• scriberis:
• moueris:
• scitur:
• spectamur:
• facimur:
• ponimini:
• exspectaris:
• acciperis:
• manetur:
• sentimur:
• mittor:
-Exercitationes� -9
L’indicatifimparfaitactif
—>Entourelaterminaisonettraduislesverbessuivants:
• amabant:
• monebam:
• uincebamus:
• audiebat:
• capiebatis:
• amabas:
• monebamus:
• uincebam:
• audiebatis:
• capiebant:
• timebatis:
• imperabam:
• sciebat:
• scribebatis:
• faciebamus:
• relinquebat:
• exspectabas:
• ueniebant:
• manebat:
• discebam:
• cognoscebamus:
• sentiebam:
• fugiebas:
• ponebatis:
• spectabamus:
• parebas:
-Exercitationes� -10
L’indicatifimparfaitpassif
Remarque:Pour ne pas confondre avec d’autres temps (notamment le plus-que-parfait), il faut serappelerdemettreleverbe«être»àl’imparfaitavantdesesoucierduverbeàconjuguer.
—>Entourelaterminaisonettraduislesverbessuivants:
• capiebantur:
• audiebamini:
• monebar:
• amabantur:
• uincebar:
• uincebamur:
• audiebatur:
• monebamur:
• amabaris:
• capiebamini:
• monstrabar:
• audiebantur:
• mouebaris:
• timebamini:
• cognoscebar:
• scribebaris:
• sciebatur:
• spectabamur:
• ponebamini:
• exspectabaris:
• faciebamur:
• accipiebaris:
• tenebatur:
• sentiebamur:
• mittebar:
• relinquebatur:
-Exercitationes� -11
L’indicatifparfaitactif
Remarque:L’indicatifparfaitactiflatinseformesurleradical2.Iln’yadoncplusaucunedistinctionentreles différentes conjugaisons : chaque verbe part de ses propres TP, qu’il faut donc bienconnaîtrepournepasmélangerlesverbes!
—>Entourelaterminaisonettraduislesverbessuivants:
• amauerunt:
• monui:
• uicimus:
• audiuit:
• cepistis:
• amauisti:
• monuimus:
• uici:
• audiuistis:
• ceperunt:
• imperaui:
• timuistis:
• scripsisti:
• sciit:
• fecimus:
• exspectauisti:
• mansit:
• didici:
• sensimus:
• fugisti:
• posuistis:
• dedimus:
• paruisti:
• egi:
• uenerunt:
• reliquit:
-Exercitationes� -12
L’indicatifparfaitpassif
Remarque:L’indicatif parfaitpassif latin se forme sur le radical3. Il n’y adoncplus aucunedistinctionentrelesdifférentesconjugaisons:chaqueverbepartdesespropresTP,qu’ilfautdoncbienconnaîtrepournepasmélangerlesverbes!Deplus,cetemps(etlesautrestempscomposés)ontunevoixpassivequis’écritendeuxmotspuisqu’il y a à chaque fois le verbe « être » précédé du participe. Il est donc assez facile àrepérer.
—>Entourelaterminaisondelapersonneetcelleduparticipe,ettraduislesverbessuivants:
• uictisumus:
• amatisunt:
• monitussum:
• captisunt:
• amatuses:
• auditusest:
• captiestis:
• auditiestis:
• monitisumus:
• uictussum:
• imperatussum:
• uisiestis:
• scriptuses:
• scitaest:
• factisumus:
• exspectatuses:
• iussusest:
• ductasum:
• sensisumus:
• acceptuses:
• positiestis:
• dataesumus:
• parituses:
• cognitasum:
• missisunt:
• relictusest:
-Exercitationes� -13
L’indicatifplus-que-parfaitactif
Remarque:L’indicatif plus-que-parfait actif latin se forme sur le radical 2. Il n’y a donc plus aucunedistinctionentrelesdifférentesconjugaisons:chaqueverbepartdesonpropreTP,auquelilfautrajouterlacaractéristiqueERA.
—>Entourelaterminaisonettraduislesverbessuivants:
• ceperant:
• audiueratis:
• uiceram:
• monueramus:
• amaueras:
• ceperatis:
• audiuerat:
• uiceramus:
• monueram:
• amauerant:
• reliquerat:
• uenerant:
• cognoueram:
• parueras:
• dederamus:
• posueratis:
• fugeras:
• senseramus:
• didiceram:
• manserat:
• exspectaueras:
• feceramus:
• scierat:
• scripseras:
• timueratis:
• imperaueram:
-Exercitationes� -14
L’indicatifplus-que-parfaitpassif
Remarque:L’indicatif plus-que-parfait passif latin se forme sur le radical 3. Il n’y a donc plus aucunedistinctionentrelesdifférentesconjugaisons:chaqueverbepartdesespropresTP,qu’ilfautdoncbienconnaîtrepournepasmélangerlesverbes!Deplus,cetemps(etlesautrestempscomposés)ontunevoixpassivequis’écritendeuxmotspuisqu’il y a à chaque fois le verbe « être » précédé du participe. Il est donc assez facile àrepérer.
—>Entourelaterminaisondelapersonneetcelleduparticipe,ettraduislesverbessuivants:
• relictuserat:
• cognitaeram:
• dataeeramus:
• acceptuseras:
• ductaeram:
• exspectatuseras:
• scitaerat:
• uisieratis:
• uictuseram:
• auditieratis:
• audituserat:
• captierant:
• amatierant:
• uictieramus:
• monituseram:
• amatuseras:
• captieratis:
• monitieramus:
• imperatuseram:
• scriptuseras:
• factieramus:
• iussuserat:
• sensieramus:
• positieratis:
• parituseras:
• missierant:
-Exercitationes� -15
Lessubjonctifsimparfaitetplus-que-parfaitactifs
Reconnaissables à leur caractéristique, RE ou ISSE, ces deux temps du subjonctifs sedifférencientsurtoutparleurradical.N’hésitepasàallervoirdanslagrammairesibesoinest.
Encequiconcerneleurtraduction,ilssetraduisentlaplupartdutempspardesindicatifsdetemps équivalent. Un subjonctif imparfait se traduira donc par un indicatif imparfait, idempourlesubjonctifplus-que-parfaitquisetraduiraparunindicatifplus-que-parfait.
—>Entourelacaractéristiquetemporelleettraduislesverbessuivants:
• caperent:
• monuissemus:
• audiuisset:
• amaret:
• egissem:
• poneretis:
• didicissem:
• faceremus:
• timuissetis:
• imperarem:
• sciret:
• mansisset:
• fugeres:
• paruisses:
• reliquisset:
• uinceremus:
• amauisses:
• audiretis:
• uicissem:
• caperetis:
• monerem:
• uenirent:
• dedissemus:
• sentiremus:
• exspectauisses:
• scripsisses:
• haberetis:
-Exercitationes� -16
Lessubjonctifsimparfaitetplus-que-parfaitpassifs
Encequiconcernelatraductiondestemps,lefonctionnementestlemêmequ’àlavoixactive.
En ce qui concerne la traduction de la voix passive, la règle générale fonctionne commed’habitude, à savoir qu’il faut conjuguer le verbe être au temps du verbe concerné (ici,imparfaitouplus-que-parfait)etajouterleparticipepasséduverbeàconjuguer.
Attentionévidemmentànepasconfondrelesdeuxtemps!!!
—>Entourelacaractéristiquetemporelleettraduislesverbessuivants:
• haberemini:
• expectatusesses:
• datiessemus:
• monerer:
• uictusessem:
• amatusesses:
• relictaesset:
• mittereris:
• sciretur:
• tentaeessetis:
• ductusessem:
• cognitaessem:
• auditusesset:
• caperentur:
• monitiessemus:
• amaretur:
• poneremini:
• faceremur:
• imperarer:
• quaesitusesset:
• paritusesses:
• uinceremur:
• sentiremini:
• scriptiessent:
• actaesset:
• accipereris:
-Exercitationes� -17
Lapremièreclasse
—>Reliechaqueadjectifaunomauquelilestaccordé.UNnompourUNadjectif!
—>L’équilibredesbalances:identiPielescas,genreetnombrecommunsauxgroupessuivantscomposésd’unnometd’unadjectif.
adjectifs noms adjectifs noms
nouo epistolam paruis consulem
carum milites albam gentes
longam uinum incerti cubiculis
clari equiti aequae temporis
multis montium Romanum agricolas
altarum amicis bonos lucem
magnos duces noui scuti clarum regem Romani milites
uxoris pulchrae paruo ponti longis epistolis incerta bella
-Exercitationes� -18
Les classes d’adjectifs
—>Complèteletableausuivantenregardantl’analysedunometdel’adjectif:
—>Reliechaqueadjectifsoulignéaunomqu’ilqualiPie.—>Précisesil’adjectifestépithèteouattributdecenom.
ASTERIX heros noster est, qui subiit haec pericula. Ei uiro bellicoso humili statura
ingenioque callido omnia periculosa mandata sine ulla dubitatione commi7untur. Vim
plus quam humanam ex potione magica Panoramigis Druidae trahit...
OBELIX inseparabilis Asterigis amicus est. Munus eius est ingentes cippos comportare,
ualde amat carnem aprorum. Obelix semper paratus est omnia ex manibus demi7ere, ut
Asterigem ad nouum periculum subeundum sequantur, dummodo apri et acerrimae rixae
appareant.
Nomsetadjectifsaccordés
casetnombre genre nominatif
singulier traduction
militummiserorum
urbiumparuarum
poetambonum
iterincertum
spesmagnae
ponteslongos
senummultorum
metuparuo
uirmale
lateraalta
-Exercitationes� -19
Lasecondeclasse
—>Reliechaqueadjectifaunomauquelilestaccordé.UNnompourUNadjectif!
—>L’équilibredesbalances:identiPielescas,genreetnombrecommunsauxgroupessuivantscomposésd’unnometd’unadjectif.
adjectifs noms adjectifs noms
omnia uictores tristi ducis
breuis gladii acribus bellum
potens rei felix uoci
similem ira humilis exercitu
graues pericula facile soror
ingenti nomen audaci montibus
potentium ducum grauis scuti rei ueteri ingens iter
silua ingenti ueterem fratrem mortales fructus spebus leuibus
-Exercitationes� -20
Lespremièreetsecondeclasses
Nomsetadjectifsaccordés
casetnombre genre nominatif
singulier traduction
clarimilites
omniaincepta
uestramsagittam
faciliuminitiorum
fortesmagistros
doctomulieri
pulchrisuxoribus
magnumcorpus
careserue
leuipisce
leonobilis
mearumdentium
paruocani
paruocane
difBicileopus
ueteresserui
tristesBiliae
-Exercitationes� -21
—>Traduislepetittextesuivantendifférenciantbienlesparticipesetlesindicatifs
Au début de la conquête de la Gaule, après avoir repoussé les Helvètes, César fut appelé par les Gaulois pourrepousserAriovisteetsonarmée.
Heluetiisrepulsis,CaesardealteropericuloaGallismonitusest.GallienimabAriouistoterriti
adcastraRomanalegatummiserunt.Legatoaudito,CaesarcopiassuasadAriouistumduxitet
asperumbellumcontraGermanosgessit.AriouistusuictusinGermaniamrediit.
Participesaccordésàunnom PPPouPPA? caset
nombre genre traduction
puermonente
mulieresinterfectas
militecurrente
magistratuumpugnantium
litusuisum
dieicognito
patremcastigantem
animalicapto
puellasscribentes
manuicta
-Exercitationes� -22
Les participes (présent/parfait)
PPP/PPA? Traductiondebase Traductionsoignée
urbibuscaptis:
Piliisamantibus:
regeducente:
militibusuincentibus:
Caesaremittente:
legentibuspueris:
seruocapto:
auditomilite:
magistrisscribentibus:
amantePilio:
uxoreducta:
uictishostibus:
Piliisamatis:
missaepistola:
epistolislectis:
capienteseruo:
dominauidente:
captaurbe:
-Exercitationes� -23
L’ablatif absolu
—>Traduislesphrasessuivantesenindiquantdanslaphraseoùsetrouvel’ablatifabsolu—>Essayedetrouverunetraductionunpeuplusélégantequelenometl’adjectifseuls
• Oppidocaptomultihominesinterfectisunt:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
• MaterepistolaadsuamPiliamscriptaepistolammisit:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
• Proeliofactocopiaeincamposuenerunt:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
• InItaliamCaesarGermanisuictisrediit:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
• AmicitiacumpopuloRomanoconPirmataGalliaCaesareauxiliumpetiuerunt:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
• Dominorumciboparatocenauerunt:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
• ProeliisignodatoGalliimpetumfecerunt:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
• MilitibusdepericulomonitisCaesarishominesinoppidaueniebant:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
• ACaesareGallorumauxiliisacceptishostiumcopiaeuictaesunt:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Quelquesmotsdevocabulaire:- redire,redeo,redii,reditum:revenir,rentrer- amicitia,ae:l’amitié- Gallus,i:leGaulois- Caesar,Caesaris:César- auxilium,i:l’aide- parare,o,paraui,paratum:préparer
-Exercitationes� -24