Gazeta Mapo

Kryeministri i përgjigjet komenteve të analistit Fatos Lubonja për ndërtimin e hidrocentraleve. E quan eksponent kryesor të opozitës që ka informacionin e duhur. “Pa informacion bie direkt në antiglobalizëm dhe të biesh në antiglobalizëm për llogari të Edi Ramës nuk ka fatkeqësi më të madhe.”

Shtyhet për në fund të tetorit Konven-ta Kombëtare e Lëvizjes Socialiste për Integrim. Këtë fakt e ka bërë ditur nënkryetari i kësaj force, Petrit Vasili, i cili ka sjellë si shkak për këtë ven-

dim një kërkesë të Lëvizjes Rinore për Integrim, e cila ka kërkuar më shumë kohë për t’u përfaqësuar denjësisht në këtë Konventë, ku natyrisht janë parashikuar të zgjidhen... FAQe 3

Drejtor Artur Zheji - KryereDaKtor Arion Sulo - E EnjtE, 30 gusht 2012. numër 672. Viti iii botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mApo.Al e-mAil: [email protected]. AdreSA: blV "gjergj FiShtA"

oborret në përdorim, si do të hipotekohen

vEndimi

Faqe

17

Një paNteoN për FamiljeN mbretërore

Berisha hodhi para do ditësh një sfidë publike. Referendum popul-lor, përderisa nuk ka konsensus për ndryshimet e nevojshme kush-tetuese për heqjen e imunitetit zyr-tarëve të lartë dhe politikanëve. Ishte kjo një shenjë lodhjeje nga dis-kutimet shterpe dhe pafund...

ArturZhEji

Pro çdo Referendumi, pro Demokracisë së drejtpërdrejtë

Mauzoleu i familjes mbretërore do të ngrihet aty ku janë gërmadhat e varrit të Nënës Mbretëreshë, në vendin e quajtur Kodra e Gështenjave

eDitorial/ 19

Shtëpitë për të pastrehët, afatet e reja dhe dokumentet e aplikimit Shkurtohet koha e përzgjed-hjes së përfituesve. Zbardhet vendimi me procedurat që duhet të ndjekin familjet e pastreha në të gjithë vendin, për të përfituar një banesë sipas njërit prej programeve sociale të strehimit

berisha replikë me lubonjën: Ka rënë në antiglobalizëm

për llogari të edi ramës

Faqe 6

Faqe 16Faqe 16NgërÇ Nga bujar Kapexhiuop-eD / 18-19

thatësirë politike

KomeNtmilAZim krASniQi

Çfarë dialogu me Serbinë i duhet Kosovës

Reagimet dhe polemikat ndërmjet zyrtarëve të partive politike...

Demokratizim nëpërmjet planifikimit hapësinor

Një ndër debatet bashkëkohore më interesante dhe të rëndësishëm...

KomeNtgentiAn kAprAtA

ligji i ri, ndëshkim me gjobë avokatëve që zvarrisin gjyqet

FAQe 5

Ministria e Drejtësisë ashpërson masat kundër avokatëve abuzivë, deri në heqjen e licencës.

Konventa e LSI-së do të mbahet në prag të zgjedhjes së kryeprokurorit të ri, i cili synohet nga LSI-ja, dhe një javë pasi Brukseli të ketë dhënë përgjigjen për statusin. Konventa pritet të shpallë qëndrimin për të ardhmen e koalicionit PD - LSI në zgjedhjet e 2103-s. nënkryetari vasili: E shtymë një muaj që t’u japim LRI dhe LGI kohën e domosdoshme për t’u përgatitur e për t’u përfaqësuar në mënyrë dinjitoze

shtyhEt KonvEnta E LsimEta “prEsion” BErishës për proKurorin dhE KoaLicionin

Skema e re e financimit të arsimit të lartëCili është sot tipari themelor i rolit të shtetit shqiptar, i qeverisë shqiptare dhe i politikës në përgjithësi në arsimin e lartë?

Përveç renditjes që ofron Times-i, njihen edhe mjaft renditje të tjera...

Një vështrim mbi renditjen e universiteteve times 2011–2012

www.mapo.al

Sfidat e reformëS dhe diSa interpretimeFormat e qeverisjes dhe administrimit të brendshëm të universiteteve duhet të ndryshoj-në për t’u adaptuar me format e menaxhimit të ri publik. Roli i studentëve duhet të ndryshojë nga përfitues pasiv të sistemit, në rolin e përfituesit vendimmarrës apo klientit të shërbimit.

Klasifikimi i Times për periudhën 2011–2012 është bazuar në një metodologji të përpunuar pas 10 muajve konsultimi me ekspertë të shquar në fushën e arsimit të lartë.

Një doracak i nevojshëmtermashFinancim aktiv: Nënkupton një skemë tjetër financimi, e cila ka për qëllim të motivojë studentin dhe pedagogun shqiptar

fjalor

Një vështrim mbi renditjen e universiteteve Times 2011–2012

Pse MaPo acadeMe?

Ide për skemën e fInancImIt të unIversIteteve

Është në fakt një ‘thyerje’ e gazetarisë së përditëshme, një kalim nga ‘breaking news’ në ‘breaking views’, nga lajmi i parë te pikëpamja, ose pikëpamjet e ekspozuara dhe të debatuara. Është një përpjekje e parë për të shërbyer si urë mes botimeve apo konferencave akademike dhe shtypit të përditshëm. Sigurisht, pa pretendimin e përditësimit të akademikes, kjo do të qe e pamundur, por për njëfarë zbutjeje të hendekut që ekziston mes shkrimit akademik dhe shkrimit për kronikën e së përditëshmes. Në këtë vazhdë, ky numër i parë i mapo academe sjell, me shkurtime, një pjesë të artikujve të revistës ‘Economicus’, periodik i Universitetit Europian të Tiranës, e cila në numrin 8 të saj trajton financimin e universiteteve.

Shteti Shqiptar shpen-zon shumë pak për

arsimin e lartë. Ndërkohë që mesatarja e vendeve të BE-së dhe oECD-së është rreth 1% e pBB-së dhe synohet të rritet më tej. mesatarja e 10 viteve të fundit në Shqipëri është rreth 0,45% e pBB-së. Shumë më e ulët krahasuar edhe me vendet e rajonit.

SuplemeNt

CEZ Shpërndarje kujton klientët se kanë mbetur edhe 2 ditë nga afati i fundit i pagesës së faturës së energjisë për muajin Korrik.Pagesa në kohë e faturës së energjisë elektrike është një detyrim ligjor, dhe mos shlyerja në kohë e detyrimeve mund të çojë deri në ndërprerjen e energjisë elektrike.

CEZ SHPËRNDARJE

rrënojat e varrit të Nënës mbretëreshë

Njoftim

Adresa:Bulevardi “Gjergj Fishta”, Tiranë Tel/Fax +355 42 22 963; Tel +355 42 69 590E-mail [email protected]

Shoqata AAES me shkresën nr. 42 Prot., datë 07.08.2012 ka dërguar në ERE propozimin e saj për amendimin e “Rregullave të Tregut Shqiptar të Energjisë Elektrike”, miratuar me vendimin nr. 68, datë 2306.2008, të Bordit të Komisionerëve të ERE-s.

Për sa më sipër Enti Rregullator i Energjisë në mbështetje të nenit 26, të Rregullave të Praktikës dhe Proçedurave të ERE-s, të miratuara me vendimin e Bordit të Komisionerëve të ERE-s, nr. 21, datë 18.03.2009, të ndryshuar, është në fazën e rishikimit të Rregullave të Tregut Shqiptar të Energjisë Elektrike”.

Të gjithë personat, shoqatat, institucionet, që mendojnë se kanë interes të njihen me këtë propozim, ftohen të shprehin opinionet dhe komentet e tyre me shkrim brenda 15 ditëve nga dita e publikimit të njoftimit.

Me propozimin e shoqatës AAES mund të njiheni në zyrat e ERE-s (në Drejtorinë Juridike dhe Mbrojtjes së Konsumatorit dhe Drejtorinë e Liçensimit) në adresën: Bulevardi “Gjergj Fishta” Nr. 10, pranë Qendrës Gjeofizike, Kati III, Tiranë.

Republika e shqipeRiseEnti rrEgullator i EnErgjisE

KRYEtARiSokol RAmADANi

www.ere.gov.al

politika“…mund t’u them edhe një gjë tjetër këtu, këtyre mjedisorëve, pa mjedis. Cila energji është më e shëndetshme për njeriun? Është energjia e rinovueshme. Sepse pa energji nuk mund të qëndrojmë dot. ata flasin si një i njohuri i imi, i cili ka katër shtëpi dhe flet kundër ndërtimeve. Shkruan artikujt të tërë kundër ndërtimeve dhe për vete ka 4 banesa në katër shpatullat e tiranës”.

Berisha tha se ka qëndrime të bazuara në keqdashje dhe zili lidhur me nismën “Shqipëria, superfuqi energjitike”

TIRANË Edhe pse dy ditë më vonë nga botimi i shkrimit të publicistit Fatos Lubonja për hidrocentralet në vend, kryeministri Sali Berisha për-mendi dje enkas në fillim të mbled-hjes së qeverisë një vendim “Për për-caktimin e autoritetit kontratues për dhënien me koncesion të hidrocen-traleve ‘Qarr’ e ‘Kaltanj’”, për të shprehur zemëratën e vet ndaj përm-bajtjes së këtij shkrimi dhe vetë Lu-bonjës. “Vitin që vjen nis projekti hi-droenergjetik ndër më të mëdhenjtë në Europë, Kaskada e Devollit me rreth 1 miliard euro investim. Pra, nisma “Shqipëria superfuqi e vogël energjetike në rajon po bëhet çdo ditë e më shumë realitet. Ëndrra e Shq-ipërisë superfuqi energjetike të en-ergjisë së rinovueshme në rajon po bëhet çdo ditë e më e vërtetë. Edhe këtu nuk ka sesi të mos kemi qën-drime të bazuara tërësisht në keq-dashje dhe zilira. Mund të imagjino-ni ju që një nga eksponentët me krye-sorë të opozitës shkruante Hidro-centralizmi i Berishës. Mirë që nuk shkruante Hidroberishizmi dhe fat-keq në rastin që kishte marrë, sillte si shembull Ashtën, e cila është një kryevepër e mbrojtjes së mjedisit. Ndaj dhe i them këtij zotërie të Hi-droberishizmit se të gjitha dosjet i ke në dispozicion, merrini dhe shqyr-tojini. Por pa informacion bie direkt në antiglobalizëm dhe të biesh në an-tiglobalizëm për llogari të Edi Ramës nuk ka fatkeqësi më të madhe. Sepse ai i lufton koncesionet dhe ai i zh-villonte teorinë e hidrocentral-izmit”, - tha dje Berisha.

Lubonja Ditën e hënë, në të përditsh-

men “Panorama”, pub-licisti Fatos Lu-b o nj a n ë nj ë shkrim të tijin me titull “Hi-drocentral-izimi i Shq-ipërisë” traj-tonte çështjen e hidrocentra-leve, ku sillte në vëmendje shem-bullin e hidrocen-tralit të ngritur në p l a z h i n e Bunecit, duke e c i l ë s u a r n j ë katastrofë për ambientin. Lu-b o nj a n d ë r radhë shkru-ante: “Shiko-

ni foton që po i bashkëngjis këtij shkrimi. E kam bërë në një nga gjiret më të bukur të Jugut tonë, atë të Bunecit, para ndonjë viti. Kur e pashë për herë të parë, nuk po isha në gjendje të kuptoja se çfarë qe ajo si digë e madhe që kishte betonizuar e çimentizuar një pjesë të madhe të atij plazhi. Ishte pamje krejtësisht absurde, sepse nuk dukej as si ndër-tim pallati. Pastaj u informova dhe më thanë se ai ishte një hidrocentral. Po, po, një hidrocentral! Shikojeni me vëmendje foton. Në mes të digës duket edhe kanali nëpërmjet të cilit derdhen ujërat e hidrocentralit di-rekt në det”- shkruante Lubonja.“E pra, sado i lajthitur të jetë Doktori, - vazhdonte më tej Lubonja, - nuk mund të mos e shohë se kjo është një katastrofë për ambientin, për turiz-min, për peizazhin, për të mos thënë një çmenduri e vërtetë”. Lubonja

shkruante se me projektin e hidrocentralizimit po ndodh e njëjta gjë ashtu

si me industrinë e ndërtimit të banesave, apo ashtu si me ndër-timin e karburan-teve.

Replika N ë a n ë n

tjetër, Berisha vijoi më tej: “ M u n d t ’ u them edhe një gjë tjetër kë-t u , k ë t y r e mjedisorëve, pa mjedis. Ci-

l a e n e r g j i është më e shën-

detshme për njeriun? Është energjia e rin-ovueshme. Sepse pa energji nuk mund të qëndrojmë dot. Ata flasin si një i njohuri i imi, i cili ka katër shtëpi dhe flet kundër ndërtimeve. Shkru-an artikujt të tërë

kundër ndërtimeve dhe për vete ka 4 banesa në katër shpatullat e Tira-nës. U ndala këtu për të theksuar ed-he njëherë vendosmërinë e qeverisë për të bërë gjithçka që ëndrrën për një Shqipëri superfuqi energjetike në rajon po e bëjmë gjithnjë e më shumë realitet dhe do ta bëjmë. Shumë shpe-jt ne do të hartojmë një platformë të re për microhec, ato të nivelit më të vogël. Këtë pasuri Zoti ia ka dhuru-ar shqiptarëve dhe ne do të bëjmë çdo gjë për ta shndërruar në vlerë për ta.”

Hidrocentralet, Berisha-Lubonjës: Je eksponent i PS

2 MAPO e enjte, 30 GUSHt 2012www.mapo.al

“Një i njohuri im që shkruan kundër ndërtimeve ka 4 shtëpi”

Berisha“mund të imagjinoni ju që një nga eksponentët më kryesorë të opozitës shkruante Hidrocentralizmi i Berishës. mirë që nuk shkruante Hidroberishiz-mi dhe fatkeq në rastin që kishte marrë, sillte si shembull ashtën, e cila është një kryevepër e mbrojtjes së mjedisit. ndaj dhe i them këtij zotërie të Hidroberishizmit se të gjitha dosjet i ke në dispozicion, merrini dhe shqyrtojini.”

Lubonja “…Kur e pashë për herë të parë, nuk po isha në gjendje të kuptoja se çfarë qe ajo si digë e madhe që kishte betonizuar e çimentizuar një pjesë të madhe të atij plazhi. Ishte pamje krejtësisht absurde, sepse nuk dukej as si ndërtim pallati. pastaj u informova dhe më thanë se ai ishte një hidrocentral. po, po, një hidrocentral! Shikojeni me vëmendje foton. në mes të digës duket edhe kanali nëpërmjet të cilit derdhen ujërat e hidrocentralit direkt në det…”

Sali Berisha dhe Ilir Meta

Kryeministri Sali Berisha ka akuzuar kreun socialist edi Rama se ai është i vetmi kryetar partie që merr pjesën në Internacionalen Socialiste që mban punimet në afrikën e jugut, që ka bllokuar proceset integruese të vendit të tij. Gjatë fjalës së tij në mbledhjen e përjavshme të qeverisë, kryeministri Berisha, duke folur për dy projektligjet që kanë të bëjnë me disa ndryshime në ligjin për nëpunësin civil dhe tjetri me administratën shtetërore, ka theksuar se miratimi i tyre është kusht për procesin integrues, ashtu si edhe projektligji për Gjykatën e lartë, që gjendet në Kuvend, dhe për të cilin ai gjeti rastin të akuzojë kryesocialistin si bllokues të tij. “janë një seri ligjesh dhe vendimesh të cilat kanë të bëjnë me përmbushjen së pari të detyrimeve të qeverisë dhe të mazhorancës të obligimeve për statusin e anëtarësimit dhe këtu janë dy ligje shumë të rëndësishme me të cilat njëra nga kërkesat plotësohet dhe ky është ligji i nëpunësit civil dhe administratës shtetërore. ndërkohë ligji për Gjykatën e lartë, që është edhe ai një nga kushtet, është dërguar në parlament, por që është bllokuar nga bllokatori konstant i

procesit të integrimit, zoti Rama, që sot merr pjesë në Internacionalen Socialiste, por që e vërteta është që ai sillet sikur merr pjesë në Kominternin apo në Internacionalen Komuniste. Sepse të shkosh atje si bllokator i procese integruese, je i vetmi në këtë forum të nderuar”, - u shpreh Berisha në fjalën e tij. më tej ai ka shfrytëzuar rastin që t’i adresojë Ramës edhe përgjegjësinë për korrupsionin, duke qenë se ai nuk lejoi deputetët e tij që të votonin kufizimin e imunitetit të zyrtarëve të lartë më 6 gusht, akt ky që për mazhorancën do t’i jepte mundësi drejtësisë të bënte punën e saj edhe kur objekt i hetimit do të ishin njerëz që sot gëzojnë paprekshmërinë ligjore. “Shkon natyrisht duke pasur përgjegjësinë e rëndë, duke qene i regjistruar në librin e zi europian dhe botëror të korrupsionit, sepse bllokove dhe imunitetin në datën 6 gusht, por dua të them këtu se qeveria është e vendosur të bëjë gjithçka për kapërcimin, për përmbushjen e detyrimeve të saj në radhë të parë, të cilat janë këto ligje që ne i dërgojmë, ndonëse ligji i nëpunësit civil që ne dërgojmë kërkon 3/5 ”, - tha Berisha.

Berisha: Edi Rama bllokator i statusit

Shtyhet për në fund të tetorit Konven-ta Kombëtare e Lëvizjes Socialiste për Integrim. Këtë fakt e ka bërë ditur nënkryetari i kësaj force, Petrit Vasili, i cili ka sjellë si shkak për këtë vendim një kërkesë të Lëvizjes Rinore për In-tegrim, e cila ka kërkuar më shumë ko-hë për t’u përfaqësuar denjësisht në këtë Konventë, ku natyrisht janë para-shikuar të zgjidhen dhe të gjitha foru-met drejtuese, përveç kryetarit të par-tisë. Por përtej argumentit zyrtar, duket se një vendim i tillë ka të bëjë më shumë me mesazhin që kërkon të për-cjellë kjo forcë politike te dy partitë e mëdha, kryesisht tek aleatja e saj Par-tia Demokratike, për një pozicionim të ri në skenën politike shqiptare, në rast se disa nga synimet e saj deri në atë ko-hë nuk do jenë përmbushur. Bëhet fjalë për pretendimin ende jo publik që ka LSI për postin e kryeprokuror-it, por edhe çështja e statusit të vendit kandidat, të dyja këto çështje që duhet të zgjidhen njëra para mbajtjes së Kon-ventës dhe tjetra fill pas saj.

VasiliDuke folur në shkollën verore të të

rinjve të LRI-së, në kampingun e Jalit, nënkryetari i LSI-së, Petrit Vasili, ka informuar të pranishmit se forumet drejtuese të partisë kanë marrë para-sysh kërkesën e tyre për të shtyrë Kon-ventën kombëtare që ishte e pro-gramuar në muajin shtator. Sipas Vasilit, LSI ka vendosur të shtyjë Kon-ventën për në muajin tetor, me qëllim që t’i japë kohë forumit të rinisë dhe atij të gruas që të organizohet për një përfaqësim më dinjitoz në të. “Ju e di-ni që ka një vendim të rëndësishëm të Kryesisë së Lëvizjes Socialiste për In-tegrim për mbajtjen e Konventës Kom-bëtare të saj në fund të shtatorit. Por, ju e dini që, për herë të parë, dhe kjo është një risi në politikën shqiptare, ne kemi aplikuar një skemë përfaqësimi politik të Lëvizjes Rinore për Integ-rim, por edhe të Lëvizjes së Gruas për Integrim, më të gjerën që ka aplikuar ndonjëherë politika shqiptare në 20 vitet e saj të pluralizmit. Kjo risi është e rëndësishme, por njëkohësisht kërkon edhe një punë shumë të mad-he dhe organizim të përsosur të të gjitha elementeve të saj. LSI-ja e mori në shqyrtim një kërkesë të tillë dhe vendosi ta zgjasë afatin e Konventës për më 27 dhe 28 tetor, duke pranuar propozimin e Lëvizjes Rinore për In-tegrim dhe të Lëvizjes së Gruas për In-tegrim, në mënyrë që t’u japim atyre gjithë kohën e domosdoshme për t’u përgatitur e për t’u përfaqësuar në mënyrë dinjitoze në të”, - tha Vasili.

KonventaMegjithatë, burime nga LSI-ja ka-

në bërë të ditur se ky nuk është i vet-

mi shkak që ka detyruar drejtuesit e partisë për të shtyrë mbajtjen e kon-ventës. Sipas tyre, shtyrja për në tetor ka të bëjë dhe me situatën politike dhe pritshmëritë që ka kjo forcë politike kryesisht nga aleatja e saj në qeveri, Partia Demokratike. Pritshmëri që lidhen me dy momente: zgjedhja e kry-eprokurorit të ri, për të cilin LSI ka shfaqur hapur interes për të zgjedhur një prej përfaqësuesve të saj, dhe së dy-ti çështja e statusit kandidat. Kështu në varësi të këtyre dy momenteve (për të dyja përgjigjja merret në afërsi të datave kur dhe do mbahet Konventa) LSI pritet të përcaktojë dhe qëndrim-in e saj të mëtejshëm, qoftë në lidhje me qëndrimin e saj në koalicionin qe-verisës, por më shumë sa i përket tak-tikave elektorale. Në këtë mënyrë LSI kërkon t’i përcjellë një mesazh të qa-rtë aleates së saj në qeveri, se në rast se nuk plotësohen këto dy çështje, atëherë forumet e larta drejtuese që do

dalin nga Konventa, pse jo dhe vetë Konventa, do të mbajnë një qëndrim në lidhje me vijimin e bashkëpunimit qeverisës dhe paraelektoral me PD. Ndërsa momenti i parë, ai i zgjedhjes së kryeprokurorit, mund të jetë shkaku i vërtetë për një lëvizje politike të LSI-së; momenti i dytë, ai që ka të bëjë me statusin e vendit kandidat, mund të shërbejë si justifikim për të. Ka qenë vetë kreu i LSI-së, Ilir Meta, ai që duke folur vetëm pak ditë para zgjedhjes së presidentit Bujar Nishani, bëri të ditur faktin se do të ishin këto forume që do vendosnin për taktikat elektorale të kësaj force. “Ndërkaq, qëndrimin përfundimtar për taktikat elektorale u takon ta marrin forumet e reja drejtuese të LSI-së, që do të da-lin pas zgjedhjeve që ne do të mbajmë në muajin shtator të këtij viti”, - tha Meta, gjatë një interviste televizive dhënë vetëm tri ditë pas zgjedhjes së Nishanit.

3MAPOe enjte, 30 GUSHt 2012www.mapo.al

21 27 dhe 28 tetor do të mbahet konventa e lSI, ku pritet të shpallet qëndrimi për koalicionin e zgjed-hjeve të 2013

Fillimi i nëntorit, koha kur presidenti nishani do të emërojë kryeprokurorin e ri që më pas do të kalojë për votim në Kuvend

java e tretë e tetorit, koha kur Be do të japë përgjigjen për statusin e vendit kandi-dat për Shqipërinë3

Meta mesazh Berishës për prokurorin dhe koalicionin e 2013

Shtyhet Konventa e LSI

nënkryetari petrit Vasili tha se Konventa ku do të zgjidhen forumet e lSI-së do të shtyhet me një muaj, për shkak të kërkesës së lRI dhe lGI për t’u përfaqësuar sa më mirë. 28 tetori i Konventës përkon me javën e përgjigjes së statusit dhe zgjedhjen e prokurorit të përgjithshëm

në bazë të statutit të lSI, Konventa Kombëtare është forumi më i lartë vendimmarrës i kësaj force, ekuiva-lent me kongresin e pS-së apo kuv-endin e pD-së. Konventa Kombëtare përbëhet nga anëtarët e Kryesisë, të KDK-së, përfaqësuesit e lSI në Kuvendin e Shqipërisë, kryetarët në rrethe, përfaqësues nga çdo rreth në bazë të kritereve të përcaktuara, ku në çdo rast jo më pak se 20% të anëtarëve të Konventës do të jenë përfaqësues të lëvizjes Rinore për Integrim dhe jo më pak se 20% e anëtarëve të Konventës do të jenë gra etj. Konventa e zakonshme thirret të paktën një herë në vit me vendim të Komitetit Drejtues Kombëtar ose me kërkesë të 1/3 të anëtarëve të Konventës Kombë-tare dhe vendi i mbajtjes, kohëzg-jatja dhe rendi i ditës, njoftohet të paktën një muaj përpara mbajtjes

së saj. Konventa Kombëtare e zakonshme miraton programin dhe Statutin ose ndryshimet në to, cak-ton numrin e anëtarëve të Komitetit Drejtues Kombëtar, zgjedh anëtarët e KDK, miraton kriteret që duhet të plotësojë një anëtar për t’u zgjedhur në forume, miraton kriteret që duhet të plotësojnë përfaqësuesit e lSI-së në qeveri, apo çdo organ-izëm tjetër ku kërkohet përfaqësim i lSI-së, miraton procedurat e zhvillimit të zgjedhjeve në të gjitha nivelet dhe forumet, miraton masën e kuotizacionit, rikonfirmon ose jo mandatin e drejtuesve të lSI-së, që janë emërtesë e saj në rastet e një procedure rikonfirmimi mandati, miraton rregulla mbi kushtet, mëny-rat e kandidimit, të zhvillimit të zgjedhjeve dhe të përfaqësimit në strukturat e lSI-së, zgjedh zëv-endëskryetarin.

Statuti i LSIPetrit Vasili

Organisation for Security and Co-operation in EuropePresence in Albania

Sheraton Tirana Hotel and Towers, 1st FloorSheshi “Italia”, Tirana

A vacancy have arisen in the Headquarters of the OSCE Presence in Albania for an Administrative Assistant (G5), at the Department of Governance in Economic and Environmental Issues (GEEID), OSCE Presence in Albania.

Duties and Responsibilities The incumbents will be under the direct supervision of the Head of the Department of Governance in Economic and Environmental Issues (GEEID) and will perform the following duties:

1. Assist in overseeing the GEEID budget and activities; as well as overseeing the monitoring and implementation of projects’ activities and budget/s;

2. Gather information from the Department’s units, analyze the information, compile and prepare the draft of the Department’s Bi-Weekly Report;

3. Assist in project identification, development and implementation;4. Assist in research on economic and environmental issues, property reform, anti-corruption, anti-trafficking, regional

administrative reform and decentralization process, including those related to principles and practice of democratic government at the local level;

5. Monitor national developments relating to government and donors with regard to economic and environmental reform, property reform, anti-corruption, anti-trafficking, regional administrative reform and decentralization process;

6. Arrange and participate in the meetings as well as provides written summaries of meetings minutes;7. Provide support to the Department’s units for procurement related issues and procedures;8. Provide support with all incoming and outgoing electronic data, paper work and draft correspondence; 9. Maintain and up-date the departmental archives and co-operate in the maintenance of the Presence archives;10. Responsible for the preparation of detailed programs and duty travel itineraries for visiting officials to the Presence;11. Receives visitors and assist them or put them in contact with the staff member concerned;12. Provide translation and interpretation;13. Perform any other duties as assigned.

Qualifications and Skills- Secondary education supplemented by specific studies in economy, social sciences, business administration, regional

planning and development, environmental studies, public administration or other related fields. - Minimum 4 years experience of relevant work in related fields with governmental units, NGOs and/or international

organizations;- Demonstrable translation and interpretation experience; - Experience in office management skills, including an ability to operate all Microsoft Office applications;- Ability to work with minimum supervision;- Ability to organize and to prioritize tasks;- Some project management experience would be an asset;- Professional fluency in English and Albanian, both oral and written - Ability to work with people of different nationalities, religions and cultural backgrounds, whilst maintaining

impartiality and objectivity

RemunerationAccording to the fixed OSCE salary scale, the remuneration is approximately 779 EURO, subject to National Social Security deductions which currently is approximately 70 Euro.

Application Procedure for this position: To apply for this position, please use the OSCE’s online application link or complete the application form offline (RTF), to be found under http://www.osce.org/employment/13108.html and submit it to the following addresses:

1. By e-mail: [email protected] 2. By sending a hard copy to the following address:

OSCE Presence in AlbaniaHuman Resources OfficeSheraton Tirana Hotel, 1st Floor, Sheshi “Italia”, Tirana, AlbaniaTelephone: +355 4 240001/4/5 – 305

THE OSCE DOES NOT CHARGE A FEE AT ANY STAGE OF THE RECRUITMENT PROCESS (APPLICATION, INTERVIEW MEETING, PROCESSING, TRAINING OR ANY OTHER FEES). THE OSCE DOES NOT CONCERN ITSELF WITH INFORMATION ON BANK ACCOUNTS.

Please note that online applications are strongly recommended. Please indicate the vacancy number: VNALBG00226, when applying. APPLICATIONS THAT ARE NOT SUBMITTED THROUGH THE OSCE APPLICATION FORM WILL NOT BE CONSIDERED. All applications are due by 08 September 2012 Only qualified applicants will be contacted and informed when the qualifying written tests and interviews will take place. Please note that this vacancy is open only for Albanian nationals. The OSCE, as an equal opportunity organization, encourages female candidates to apply.


politika Në delegacionin zyrtar vihen re ministra e deputetë nga mazhoranca dhe asnjë përfaqësues nga opozita

Presidenti i Republikës do të takohet me presidenten Atifete Jahjaga, ku më pas është parashikuar edhe një konfer-encë e përbashkët për shtyp, me Kryetarin e Kuv-endit të Kosovës, Jakup Krasniqi, dhe me Kryeministrin e Kosovës, Hashim Thaçi.

Nishani në Kosovë, i shoqëruar nga ministra e deputetë të PD Presidenti i Republikës është nisur dje në Kosovë me ftesë të presidentes kosovare Atifete Jahjaga dhe do të zhvillojë një vizitë zyrtare triditore

TIRANË Ndryshe nga paraardhësi i tij Bamir Topi, i cili në muajt e fun-dit të mandatit të tij nuk u shoqërua në vizitat e tij zyrtare nga asnjë për-faqësues i mazhorancës dhe jo vetëm, Presidenti i Republikës, Bu-jar Nishani, do të startojë vizitën e tij të parë shtetërore në Kosovë në kr-ye të një delegacioni ku vihen re min-istra e deputetë nga mazhoranca dhe sa duket asnjë përfaqësues nga opozita. Të paktën kështu vërehet në njoftimin për shtyp që ka përcjellë Presidenca, ku thuhet se Presidenti i Republikës, Bujar Nishani, së bash-ku me Zonjën e Parë, Odeta Nishani, do të kryesojë delegacionin shqiptar drejt Kosovës, në përbërje të të cilit do të jenë edhe ministri i Arsimit dhe Shkencës, Myqerem Tafaj; ministri i Brendshëm, Flamur Noka; zëvendësministrja e Punëve të Jasht-me, Edith Harxhi; deputeti i Kuven-dit të Shqipërisë, Fatos Hoxha; dhe presidenti i Unionit të Dhomave të Tregtisë, Ilir Zhilla. Nishani është nisur dje në Kosovë me ftesë të pres-identes kosovare Atifete Jahjaga, dhe do të zhvillojë një vizitë zyrtare triditore. Presidenti i Republikës do të takohet me presidenten Atifete Jahjaga, ku më pas është parashi-kuar edhe një konferencë e përbash-kët për shtyp, me Kryetarin e Kuven-dit të Kosovës, Jakup Krasniqi, dhe me Kryeministrin e Kosovës,

Hashim Thaçi. Presidenti i Repub-likës, Bujar Nishani, pritet të zhvil-lojë takime të veçanta edhe me Kry-etarin e Komunës së Prishtinës dhe njëkohësisht Kreun e LDK-së, Isa Mustafa; me zëvendëskryemini-strin dhe Kryetarin e AKR-së, Be-hgjet Pacolli; me zëvendëskryetar-in e AAK-së, Blerim Shala; me dre-jtuesin e Lëvizjes Vetëvendosja, Al-bin Kurti; dhe me autoritete të tjera vendore në Kosovë; si dhe me zëvendëskryeministrin, Sllobodan Petroviç. Gjithashtu, në kuadër të kësaj vizite zyrtare, Kryetari i Shtetit shqiptar do të zhvillojë homazhe në vendprehjen e presidentit Rugova

dhe në varrin e Adem Jasharit, të cilat do të pasohen nga vizita e pres-identit Nishani në familjet respe-ktive të këtyre figurave të shquara historike të Kosovës. Kreu i Shtetit do të vizitojë edhe familjen e Ha-radinajve në Gllogjan, si dhe do të ndalet për të vizituar muzeun e Lidhjes historike të Prizrenit, Kishën Katolike të Binçës, Man-astirin e Deçanit dhe Xhaminë e Sinan Pashës. Presidenti i Repub-likës pritet të mbajë një fjalë në Uni-versitetin AAB, në prani të shumë përfaqësuesve nga bota akademike, të shoqërisë civile kosovare, intele-ktualë, pedagogë dhe studentë.

Fondi i propozuar nga ministri i Financave do të shërbejë për shpenzime korrente dhe do të përballohet nga fondi rezervë i buxhetit të shtetit

TIRANË Brenda një harku kohor të shkurtër, Këshilli i Ministrave ka miratuar një fond të dytë shtesë për institucionin e Presidencës. Me propozimin e ministrit të Financave, Rid-van Bode, Këshilli i Ministrave i akordoi dje Presidencës një shtesë fondi prej 13 000 000 (trembëdhjetë milionë) lekësh, për shpenzime korrente. Edhe pse vendimi i Këshillit të Mi-nistrave nuk ka specifikuar se cilat janë këto shpenzime korrente, në zërin e kësaj katego-rie përfshihen pagat, sigurimet shoqërore, mallra dhe shërbime të tjetra, ndihmë fondi e veçantë etj. Sipas vendimit të qeverisë, shuma prej 13 milionë lekësh do të përballohet nga fondi rezervë i buxhetit të shtetit, i miratuar për vitin 2012. Ndërkohë, pak kohë më parë, Qeveria miratoi vendimin për kalimin e një fondi 51 638 144 lekësh të reja që do të përdoren nga Drejtoria e Shërbimeve Qeveritare për rikonstruktimin e plotë të vilës nr.4, e cila nji-het ndryshe si Vila pranë Pallatit të Brigadave. Dy ish-presidentët e tjerë, Alfred Moisiu dhe Bamir Topi nuk mundën të shijonin Vilën në fjalë për shkak të fondit të madh që nevojitej për rikonstruksionin e saj. Por ndryshe nga

herët e tjera, në një situatë aspak të favorshme ekonomike, Këshilli i Ministrave ka hapur qe-sen duke i lëvruar brenda një harku kohor të shkurtër plot dy fonde të konsiderueshme Presidencës. Deri më tani qëndrimet e Presi-dentit të Republikës, Bujar Nishani, kanë qe-në në harmoni të plotë me lëvizjet e mazho-rancës.

Qeveria i miraton 13 milionë lekë shtesë Presidencës

Nga mbeldhja e djeshme e qeverisëNga mbeldhja e djeshme e qeverisë

Kreu i Shtetit do të vizitojë edhe familjen e Haradinajve në Gllogjan, si dhe do të nda-let për të vizituar muzeun e Lidhjes historike të Prizrenit

Presidenti Bujar Nishani

NjoftimPër orgaNizimiN e koNkurrimit të kaNdidaturave

Për oPeratorë Privatë radiofoNikë aNalogë veNdorë

Këshilli Kombëtar i Radios dhe Televizionit, në mbështetje të ligjit nr.8410, datë 30.09.1998, “Për radion dhe televizionin publik e privat në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar, rregullores “Për licencimin e operatorëve privatë për transmetim radioteleviziv analogjik tokësor në nivel vendor”, dhe rregullores “Mbi kriteret për dhënien e licencave për transmetime televizive dhe radio FM analoge tokësore në nivel vendor”, miratuar me vendimin nr. 355, datë 29.08.2005 dhe rregullores “Mbi procedurat e licencimit dhe rilicencimit të operatorëve privatë radio e televizivë”, miratuar me vendimin nr. 01, datë 29.01.2010, vendimeve nr.106, datë 27.07.2012 të KKRT – së dhe nr. 107, date 27.07.2012, në muajin Tetor 2012, do të organizojë konkurrimin e kandidaturave për subjektet që kërkojnë të licencohen, zgjerojnë apo ndërrojnë zonën e licencimit, për operatorë privatë rediofonikë analogë vendorë për frekuencat e mëposhtme:

Subjektet e interesuara janë të lutur që të depozitojnë aplikimet brenda datës 01.10.2012, ora 10.00, në KKRT, Rr. “Abdi Toptani”, ish-hotel Drini, Tiranë.

Dokumentacioni i aplikimit, i cili duhet të jetë i mbyllur dhe i vulosur, në përputhje me kërkesat e ligjit nr. 8410, datë 30.09.1998, të ndryshuar, duhet të përmbajë:

a) Tabelën e lëndës.b) Emërtimin e subjektit dhe vendndodhjen.c) Ekstraktin e Qendrës Kombëtare të Rregjistrimit.d) Të dhëna mbi kapitalin financiar, i cili mund të jetë në likuiditete dhe/ose asete:- për personat juridikë, kapitali financiar duhet të jetë i pasqyruar dhe i depozituar në zyrën e Regjistrit Tregtar.- për personat fizikë, kapitali financiar duhet të jetë i vërtetuar me ekspert kontabël të autorizuar, bashkëngjitur dokumentacioni që vërteton pronësinë, ose në formë të likuiditeteve të depozituara në bankë, shoqëruar me dokumentacionin përkatës.e) Deklaratë noteriale nëpërmjet të cilës të deklarohet se pronari apo ortakët e shoqërisë nuk zotërojnë licencë të mëparshme për transmetim radio vendore si dhe që nuk kanë aksione në njëshoqëri televizive ose radio kombëtare.f) Planin ekonomiko-financiar për periudhën e vlefshmërisë së licencës.g) Garancinë bankare që vërteton se aplikanti ka ngurtësuar shumën prej 10% të kapitalit financiar.h) Projekin teknik të instalimit dhe shfrytëzimit të aparaturave transmetuese radiotelevizive, zonën e mbulimit.i) Planin e implementimit të projektit, afatin e parashikuar të daljes në transmetim pas marrjes së licencës dhe afatin e instalimit të kapacitetit të plotë.j) Të dhënat mbi programet, ku përfshihen:- Programi javor i transmetimit;- Orë transmetimi në ditë si dhe ora e fillimit dhe mbarimit të transmetimit;- Raporti i kohës së transmetimit që do të zënë emisionet e prodhuara vetë në lidhje me gjithë kohën e transmetimit;-Të dhëna statistikore për llojet e programeve që do të transmetohen, informacion, kulturë – art, argëtim – zbavitje, ekranizime, programe për fëmijë, sport, publicitet etj;- Grila e strukturës programore ;- Përmbajtja e disa programeve që do të transmetohen ;k) Numri i punonjësve që parashikohet të punojnë dhe kualifikimi tyre. (Struktura organizative e subjektit, organigrama, stafi drejtues, anëtarët e Bordit Drejtues dhe CV e tyre);m) Deklarata mbi vërtetësinë e të dhënave të paraqitura.Mosparaqitja e njërit prej dokumentave të mësipërm, deklarimet jo të plota ose të rreme janë kusht skualifikues.

Aplikimet do të hapen më datë 01.102012, ora 10.00, në ambjentet e KKRT-së ku aplikuesit apo përfaqësuesit e autorizuar prej tyre, kanë të drejtë të jenë të pranishëm në momentin e hapjes së dosjeve të aplikimit.

dokumentacioni i plotë i konkurrimit të kandidaturave, që përfshin:• Rregulloren “Për licencimin e operatorëve privatë për transmetim radioteleviziv analogjik tokësor në nivel vendor”;• Rregulloren “Mbi kriteret për dhënien e licencave për transmetime televizive dhe radio FM analoge tokësore në nivel vendor”;• Rregulloren “Mbi procedurat e licencimit dhe rilicencimit të operatorëve privatë radio e televizivë”;• Kushtet teknike të instalimit të pajisjeve transmetuese për secilën zonë të shpallur (Pika e transmetimit, kanali, fuqia e transmetimit, etj);• Pagesat për licencën, taksat etj, të llogaritura për zonën në fjalë.

Mund të tërhiqet në Drejtorinë Juridike dhe të Licencave, pas kryerjes së pagesës në Drejtorinë Ekonomike, nga çdo subjekt që synon të marrë pjesë në konkurrim.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË KËSHILLI KOMBËTAR I RADIOS DHE TELEVIZIONIT

Drejtoria Juridike dhe Licencave

Adresa: Rruga “Abdi Toptani”, Tiranë Tel. +355 4 2233370, Fax. +355 4 2226287, www.kkrt.gov.al j

NJOFTIM

Këshilli Kombëtar i Radios dhe Televizionit, në mbështetje të ligjit nr.8410, datë 30.09.1998, “Për radion dhe televizionin publik e privat në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar, rregullores “Për licencimin e operatorëvë privatë për transmetim radioteleviziv analogjik tokësor në nivel vendor”, dhe rregullores “Mbi kriteret për dhënien e licencave për transmetime televizive dhe radio FM analoge tokësore në nivel vendor”, miratuar me vendimin nr.355, datë 29.08.2005 dhe rregullores “Mbi procedurat e licencimit dhe rilencimit të operatorëve privatë radio e televizive”, miratuar me vendimin nr.01, datë 29.01.2010, vendimit nr.84 datë 25.02.2011 të KKRT-së, në muajin Prill 2011, do të organizojë konkurrimin e kandidaturave për subjektet që kërkojnë të licencohen, zgjerojnë apo ndërrojnë zonën e licencimit, për operatorë privatë radiofonikë analogë vendorë, për frekuencat e mëposhtme:

Subjektet e interesuara janë të lutur që të depozitojnë aplikimet brenda datës 04.04.2011, ora 10.00, në KKRT, Rr.”Abdi Toptani”, ish-hotel Drini, Tiranë.

Dokumentacioni i aplikimit, i cili duhet të jetë i mbyllur dhe i vulosur, në përputhje me kërkesat e ligjit nr.8410, datë 30.09.1998, të ndryshuar, duhet të përmbajë:

a) Tabelën e lëndës.b) Emërtimin e subjektit dhe vendndodhjen.c) Ekstraktin e Qendrës Kombëtare të Rregjistrimit.d) Të dhëna mbi kapitalin fi nanciar , i cili mund të jetë në likuiditete dhe/ose asete: -për personat juridikë, kapitali fi nanciar duhet të jetë i pasqyruar dhe i depozituar në zyrën e Regjistrit Tregtar. -për personat fi zikë, kapitali fi nanciar duhet të jetë i vërtetuar me ekspert kontabël të autorizuar, bashkëngjitur dokumentacioni që vërteton pronësinë, ose në formë të likuiditeteve të depozituarara në bankë, shoqëruar me dokumentacionin përkatës.e) Deklaratë noteriale nëpërmjet të cilës të deklarohet se pronari apo ortakët e shoqërisë nuk zotërojnë licencë të mëparshme për transmetim radio vendore, si dhe që nuk kanë aksione në një shoqëri televizive ose radio kombëtare.f) Planin ekonomiko-fi nanciar për periudhën e vlefshmërisë së licencës.g) Garancinë bankare që vërteton se aplikanti ka ngurtësuar shumën prej 10% të kapitalit fi nanciar.h) Projektin teknik të instalimit dhe shfrytëzimit të aparaturave transmetuese radiotelevizive, zonën e mbulimit.i) Planin e implementimit të projektit, afatin e parashikuar të daljes në transmetim pas marrjes së licences dhe afatin e instalimit të kapacitetit të plotë.j) Të dhënat mbi programet, ku përfshihen: -Programi javor i transmetimit. -Orë transmetimi në ditë si dhe ora e fi llimit dhe mbarimit të transmetimit. -Raporti i kohës së transmetimit që do të zënë emisionet e prodhuara vetë në lidhje me gjithë kohën e transmetimit. -Të dhëna statistikore për llojet e programeve që do të transmetohen. Informacion, kulturë-art, argëtim-zbavitje, ekranizime, programe për fëmijë, sport, publicitet etj. -Grila e strukturës programore. -Përmbajtja e disa programeve që do të transmetohen.k) Numri i punonjësve që parashikohet të punojnë dhe kualifi kimi i tyre. (Struktura organizative e subjektit, organigrama, stafi drejtues, anëtarët e Bordit Drejtues dhe CV e tyre).m) Deklarata mbi vërtetësinë e të dhënave të paraqitura.Mosparaqitja e njërit prej dokumentave të mësipërm, deklarimet jo të plota ose të rreme janë kusht skualifi kues.

Aplikimet do të hapen më datë 04.04.2011, ora 10.00, në ambjentet e KKRT-së ku aplikuesit apo përfaqësuesit e autorizuar prej tyre, kanë të drejtë të jenë të pranishëm në momentin e hapjes së dosjeve të aplikimit.

Dokumentacioni i plotë i konkurimit të kandidaturave, që përfshin:• Rregulloren “Për licencimin e operatorëve privatë për transmetim radioteleviziv analogjik tokësor në nivelin vendor”;• Rregulloren “Mbi kriteret për dhënien e licencave për transmetime televizive dhe radio FM analoge tokësore në nivel vendor”;• Rregulloren “Mbi procedurat e licencimit dhe rilicencimit të operatorëve privatë radio e televizivë”;• Kushtet teknike të instalimit të pajisjeve transmetuese për secilën zonë të shpallur (Pika e transmetimit, kanali, fuqia e transmetimit,

etj);• Pagesat për licencën, taksat etj, të llogaritura për zonën në � alë.

Mund të tërhiqet në Drejtorinë Juridike dhe të Licencave, pas kryerjes së pagesës në Drejtorinë Ekonomike, nga çdo subjekt që synon të marrë pjesë në konkurrim.

PËR ORGANIZIMIN E KONKURRIMIT TË KANDIDATURAVE PËR OPERATORË PRIVATË RADIOFONIKË ANALOGË VENDORË

Nr Zona Licencimit Përcaktimi i operatorit

Pika e transmetimit Frekuenca (MHz)

1. Rrethet Tiranë-Durrës Radio Vendore Fushë-Dajt 88 MHz 2. Rrethet Tiranë-Durrës Radio Vendore Fushë-Dajt 89 MHz

Njoftim për Organizimin e konkurrimit të kandidaturave për operatorë privatë radiofonikë analogë vendorë

Këshilli Kombëtar i Radios dhe Televizionit, në mbështetje të ligjit nr.8410, datë 30.09.1998, “Për radion dhe televizionin publik e privat në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar, rregullores “Për licencimin e operatorëve privatë për transmetim radioteleviziv analogjik tokësor në nivel vendor”, dhe rregullores “Mbi kriteret për dhënien e licencave për transmetime televizive dhe radio FM analoge tokësore në nivel vendor”, miratuar me vendimin nr. 355, datë 29.08.2005 dhe rregullores “Mbi procedurat e licencimit dhe rilicencimit të operatorëve privatë radio e televizivë”, miratuar me vendimin nr. 01, datë 29.01.2010, vendimeve nr.106, datë 27.07.2012 të KKRT – së dhe nr. 107, date 27.07.2012, në muajin Tetor 2012, do të organizojë konkurrimin e kandidaturave për subjektet që kërkojnë të licencohen, zgjerojnë apo ndërrojnë zonën e licencimit, për operatorë privatë rediofonikë analogë vendorë për frekuencat e mëposhtme:

Nr Zona e Licencimit Përcaktimi i Operatorit

Pika e transmetimit

Frekuenca(MHz)

1. Rrethi Tiranë-Durrës Radio Vendore Fushë Dajt 91.7 MHz 2. Qyteti Berat Radio Vendore Berat Kala 100.4 MHz

Subjektet e interesuara janë të lutur që të depozitojnë aplikimet brenda datës 01.10.2012, ora 10.00, në KKRT, Rr. “Abdi Toptani”, ish-hotel Drini, Tiranë.

Dokumentacioni i aplikimit, i cili duhet të jetë i mbyllur dhe i vulosur, në përputhje me kërkesat e ligjit nr. 8410, datë 30.09.1998, të ndryshuar, duhet të përmbajë:

a) Tabelën e lëndës. b) Emërtimin e subjektit dhe vendndodhjen. c) Ekstraktin e Qendrës Kombëtare të Rregjistrimit. d) Të dhëna mbi kapitalin financiar, i cili mund të jetë në likuiditete dhe/ose asete:

- për personat juridikë, kapitali financiar duhet të jetë i pasqyruar dhe i depozituar në zyrën e Regjistrit Tregtar. - për personat fizikë, kapitali financiar duhet të jetë i vërtetuar me ekspert kontabël të autorizuar, bashkëngjitur dokumentacioni që vërteton pronësinë, ose në formë të likuiditeteve të depozituara në bankë, shoqëruar me dokumentacionin përkatës.

e) Deklaratë noteriale nëpërmjet të cilës të deklarohet se pronari apo ortakët e shoqërisë nuk zotërojnë licencë të mëparshme për transmetim radio vendore si dhe që nuk kanë aksione në njëshoqëri televizive ose radio kombëtare.

f) Planin ekonomiko-financiar për periudhën e vlefshmërisë së licencës. g) Garancinë bankare që vërteton se aplikanti ka ngurtësuar shumën prej 10% të

kapitalit financiar.

Ligji i ri ndëshkon avokatët megjobë për zvarritjen e gjyqeve Ministria e Drejtësisë ashpërson masat kundër avokatëve abuzivë, deri në heqjen e licencës. Ligji i ri parashikon edhe ngritjen e një shkolle për të gjithë ata që duan të ushtrojnë profesionin e avokatit

Leonard BaKILLaRI

TIRANË Ministria e Drejtësisë, në bashkëpun-im me misionet e huaja në Shqipëri, kanë pro-pozuar ndryshime në ligjin për avokatinë, duke forcuar masat për të gjithë avokatët që shkelin kodin e etikës. Ndryshimet e miratu-ara dje në qeveri ndër të tjera parashikojnë ndëshkimin me gjobë të avokatëve që bëhen pengesë për zvarritjen e proceseve gjyqësore, apo që kanë kryer shkelje të tjera gjatë ush-trimit të detyrës. Ndryshimet e fundit në ligjin për profesionin e avokatit, të cilat pritet të mi-ratohen edhe nga Kuvendi, parashikojnë ed-he masa të tjera ndëshkimore për avokatët, që nisin nga heqja e licencës deri te pezullimi i ushtrimit të aktivitetit. Ligji i ri gjithashtu parashikon ngritjen e një shkolle për të gjithë kandidatët për avokatë, ndjekjen e trajnime-ve vazhduese nga avokatët që ushtrojnë detyrën si dhe forcimin e organeve adminis-trative brenda Dhomës Kombëtare të Avoka-tisë. Një vëmendje e veçantë në ndryshimet e fundit ligjore u kushtohet procedimeve dis-iplinore ndaj avokatëve që kanë kryer sjellje jo profesionale, të cilat parashikohen nga Ko-di i Etikës. Avokati i nënshtrohet procedimit disiplinor kur ka vepruar në kundërshtim me rregullat e përcaktuara në dispozitat ligjore dhe nënligjore që rregullojnë profesionin e avokatit, Kodin e Etikës së Avokatit apo dhe në kundërshtim me legjislacionin tatimor. Gjithashtu, ligji parashikon ndëshkimin e avo-katëve që kanë kryer akte dhe sjellje të rënda që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e avokatit. Të gjitha këto raste shqyrtohen nga Komiteti Disiplinor, i cili, në rast se gjen fajtor avokatin, e ndëshkon atë me heqje të licencës, pezullimin e lejes për ushtrim aktiviteti nga 3 muaj deri në dy vjet, gjobë nga 2 mijë deri në 50 mijë lekë, si dhe detyrimin e avokatit t’i kthejë klientit pagesën e përfituar prej tij. Ndryshimet ligjore parashikojnë edhe subjek-tet që mund të ankohen për shkelje në detyrë nga avokatit, duke shtuar kështu numrin e tyre. Sipas ndryshimeve të miratuara dje nga qeveria, rezulton se ndaj avokatit mund të paraqes ankesë çdo person që përfaqësohet prej tij, çdo person i interesuar që pretendon se është dëmtuar nga sjellja e avokatit, një avo-kat tjetër, ministri i Drejtësisë si dhe proku-rorë e gjyqtarë. Gjithashtu ligji i ri parashikon edhe rastet kur një avokati mund t’i ndalohet të ushtrojë detyrën duke i hequr licencën. “Komiteti Disiplinor i Dhomës Kombëtare të Avokatisë, ka autoritet të heqë lejen e ushtrim-it të profesionit të avokatit, kur vërtetohet se leja është lëshuar në kundërshtim me kushtet e parashikuara, avokati ka përdorur doku-mente të falsifikuara për të marrë lejen e ush-trimit të profesionit të avokatit; avokati vuan nga një sëmundje, sëmundje mendore ose dëmtime fizike, të cilat bëjnë të pamundur ush-trimin normal të profesionit; avokati është deklaruar i falimentuar; avokati nuk ka paguar kontributin e anëtarësisë, avokati ka shkelur rëndë ose në mënyrë të përsëritur rregullat për ushtrimin e profesionit të avoka-tit apo dhe kur avokati është dënuar nga gjyka-ta për kryerjen e një vepre penale, me përjash-tim të disa veprave penale që nuk kanë rrezik-shmëri të lartë shoqërore, sipas përcaktimeve në ‘Kodin e Etikës së Avokatit’”- thuhet në ligjin e ri.

propozimet e ministrisë së Drejtësisë, në bashkëpunim me misionet e huaja që kontribuojnë për reformën në drejtësi, nuk lënë jashtë vëmendjes as statusin e avokatëve të huaj që ushtrojnë detyrën në Shqipëri. Sipas ligjit, të gjithë këta

avokatë u nënshtrohen dispozitave ligjore mbi bazën e të cilave ushtrojnë detyrën edhe avokatët shqiptarë. të gjitha masat ndëshkimore të parashikuara në ligjin e ri vlejnë edhe për avokatët e huaj që ushtrojnë aktivitetin e tyre në vendin tonë.

ligji specifikon se heqjen e lejes së posaçme për ushtrimin e profesionit të avokatit për të gjithë avokatët e huaj bëhet edhe në rastin kur këtij avokati i është hequr leja e ushtrimit të profesionit në shtetin e tij.

Rishikim statusit të avokatëve të huaj kronikë

për shkeljet që klasifikohen si sjellje joprofesionale, Komiteti Disiplinor jep njërën nga masat disiplinore të mëposht-me:

a) Heqjen e së drejtës së ushtrimit të profesionit të avokatit;

B) pezullimin e lejes për ushtrimin e profesionit të avokatit, për një periudhë prej 3 (tre) muajsh deri në 2 (dy) vjet;

c) Gjobë nga 5 000 deri në 50 000 lekë;

ç) Rikthimin e pagesës ose anulimin e pagesës së shërbimit ndaj të përfaqësuarit;

D) Urdhërimin e avokatit për të bërë provim, brenda një periudhe të caktuar, lidhur me etikën profesionale, sipas rregullave të përcaktuara në statutin e Dhomës Kombëtare të avokatisë;

DH) Urdhërimin e avokatit për të bërë trajnim vazhdues shtesë, përfshirë edhe trajnim në një fushë të veçantë të ligjit;

E) Vërejtje me shkrim;

ë) Këshillim për sjelljen në mënyrën e duhur në të ardhmen;

f) Urdhër për t’i kërkuar ndjesë me shkrim ankuesit.

3. për shkeljet që janë klasifikuar si shërbim i papërshtatshëm profesional, Komiteti Disiplinor jep njërën nga masat disiplinore të mëposhtme:

a) Urdhër për t’i kërkuar ndjesë ankuesit publikisht;

B) Rikthimin e pagesës ose anulimin e pagesës së shërbimit ndaj të përfaqësuarit;

c) pagimin e kompensimit për ankuesin deri në vlerën 100 000 lekë;

ç) Urdhërimin e avokatit për të bërë trajnim vazhdues shtesë, përfshirë edhe trajnim në një fushë të veçantë të ligjit.

Masat ndëshkimore

Sipas ndryshimeve të miratuara dje nga qeveria, rezulton se ndaj avokatit mund të paraqes ankesë çdo person që përfaqësohet prej tij, çdo person i interesuar që pretendon se është dëmtuar nga sjellja e avokatit, një avokat tjetër, ministri i Drejtësisë si dhe prokurorë e gjyqtarë

Minsitri i Drejtësisë, Eduard Halimi


6 MAPO e eNJTe, 30 GUSHT 2012www.mapo.al

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURIMIT

Në përputhje me nenin 13, pika 7 të ligjit Nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i Nëpunësit Civil” si dhe Vendimin e Këshillit të Ministrave Nr. 342, datë 14.07.2000 “Për lëvizjen paralele dhe ngritjen në detyrë ”,

z. Ertus BRAHJA

është fitues i konkursit, për pozicionin PËRGJEGJËS NË SEKTORIN E KOORDINIMIT TË MBROJTJES CIVILE NË DREJTORINË E PLANIFIKIMIT DHE KOORDINIMIT TË EMERGJENCAVE CIVILE NË MINISTRINË E BRENDSHME.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E BRENDSHME

Departamenti i Administratës Publike

Adresa: Sheshi Skënderbej, nr.3, Tiranë, Shqipëri, Kutia Postare Nr.1751 Tel/Fax:+355 4 2 251241, 2 235937 www.pad.gov.al

Policia tha se në dy operacione bllokoi lëndën narkotike, ndërsa ka arrestuar një të dyshuar dhe shpallur në kërkim 5 persona që dyshohet se trafikonin drogën

Rreth 600 kilogramë hashash u bllokuan dje në Gjirokastër, ndërsa është tentuar të trafikohen jashtë Shqipërisë. Policia tha se në dy op-eracione bllokoi lëndën narkotike, ndërsa ka arrestuar një të dyshuar dhe shpallur në kërkim 5 persona që dyshohet se trafikonin drogën. Sa-sia e parë prej 93 kilogramësh u kap mëngjesin e djeshëm, ndërsa 490 ki-logramë u bllokuan në mbrëmje, ndërsa udhëtonin nga Gjirokastra drejt Sarandës.

Operacioni i mëngjesitAntidroga e Gjirokastrës ka godi-

tur sërish një rast të trafikimit të lëndëve narkotike nga fshati Lazarat në drejtim të Greqisë, duke sekue-struar një ngarkesë me 93 kg mari-juanë. Policia ka ndaluar njërin prej transportuesve të ngarkesës me lëndë narkotike si dhe ka shpallur në kërkim 4 të tjerë. Në kërkim është shpallur edhe një tjetër person nga fshati Lazarat, Gjirokastër, i dyshuar si pronari i ngarkesës me marijuanë. Sipas burimeve zyrtare në Drejtori-në e Policisë në Gjirokastër, opera-cioni antidrogë është zhvilluar në zo-nën e Nepravishtës. “Ne disponon-im një informacion sipas të cilit në pyllin me pisha, poshtë fshatit Ne-pravishtë, 4 persona po transporto-nin me 3 çanta shpine të mëdha një sasi lënde narkotike me destinacion kufirin jeshil me shtetin grek”, tho-në agjentët e antidrogës në Gjiro-kastër. Mbështetur mbi këtë infor-macion, efektivat e policisë kanë

iniciuar një operacion të gjerë poli-cor për ndalimin e këtij grupi trans-portuesish të lëndës narkotike dhe ndëshkimin ligjor të tyre. Rreth orës 03.00, duke u gdhirë dita e mërkurë, efektivat e policisë kanë nisur mba-jtjen në vëzhgim nga afër të grupit prej katër personash, të cilët sapo kanë pikasur policinë kanë brakti-sur drogën dhe janë larguar. Për di-sa orë specialistët e antidrogës janë vendosur në ndjekje të grupit të trafikantëve, duke ndaluar njërin prej tyre, 28-vjeçarin Hajri Buci, lin-dur në Dibër dhe banues në Durrës. Në pyllin me pisha të Nepravishtës në tri çantat e braktisura policia ka gjetur 66 pako me lëndë narkotike të mbështjella me letër natriban, di-sa prej tyre edhe me mbishkrime, me peshë të ndryshme nga 1.2 kilogramë deri në 1.5 kilogramë secila, duke sekuestruar në total rreth 93 kilo-gramë marijuanë.

Operacioni i mbrëmjesRreth orës 20.00 të ditës së

djeshme policia ka bllokuar një fur-gon në të cilin transportohej një ngarkesë me marijuanë, ndërkohë që edhe orët e mbrëmjes efektivat blu kanë vazhduar punën për ndalimin e autorëve të kësaj ngjarje. Sipas burimeve zyrtare në policinë e Gjiro-kastrës, aksioni antidrogë është zh-villuar në rrugën kombëtare Jorgu-cat-Muzinë, si bashkëpunim i efek-

tivave të Drejtorisë së Policisë në Gjirokastër, Policisë Kufitare, Një-sisë Rajonale të Sigurisë Rrugore dhe komisariateve të policisë të Del-vinës dhe Sarandës. Si pikënisje e këtij operacioni, në të cilin janë përf-shirë me dhjetëra efektiva policie, ka qenë një informacion që dispononte policia. Sipas burimeve policore au-tomjeti furgon, tip Volksvagen, me targa IEM 6118 është ndjekur për di-sa kilometra në distancë nga policia. Në afërsi të vendit të njohur si miniera e vjetër e kripës, në zonën e Muzinës, policia ka tentuar të ndalojë mjetin e dyshuar. Në këtë situatë personat që ndodheshin në furgon e kanë braktisur atë dhe ja-në fshehur në zonën e pyllëzuar. Gjatë hetimeve të para policia zbu-loi se në furgon ndodheshin disa çanta shpine në të cilat transporto-heshin rreth 490 kg lëndë nar-kotike.

një kambist është sulmuar me leva dhe mjete të forta nga dy persona të maskuar, që i kanë marrë të gjitha paratë që kishte me vete, ndërsa e kanë lënë të plagosur në gjendje të rëndë. Burime nga policia thanë se kambisti Qemal orjea, 50-vjeç, është dërguar në gjendje të rëndë në spitalin e Sarandës, ndërsa ngjarja ka ndodhur në rrugicat e këtij qyteti. policia theksoi se ishte vënë menjëherë në

ndjekje të personave që mund të kenë kryer grabitjen, ndërsa është ende e paqartë shuma që ata kanë marrë. Sipas burimeve, mësohet se dy personat e pajisur me mjete të forta e kanë ndjekur 50-vjeçarin pasi ai kishte lëvizur nga vendi i punës dhe po kthehej për në banesën e tij. policia thotë se ata e kanë ndaluar atë në një pikë të rrugës ku ka qenë e pamundur ndërhyrja e personave të tjerë dhe

e kanë sulmuar me mjetet që kishin në dorë, ndërsa i kanë marrë gjithë shumën e parave që kishte me vete. Sipas të dhënave nga policia, personi i sulmuar u ka bërë rezistencë dy personave të cilët i kanë kërkuar paratë dhe ky është motivi i sulmit mbi të. njerëzit që kanë dëgjuar zhurmën e përleshjes kanë njoftuar policinë dhe pas kësaj 50-vjeçari është dërguar në spital, ku sipas mjekëve gjendja e tij është

e rëndë, ndërsa nuk specifikohet nëse është apo jo në rrezik për jetën. policia ndërkohë ka filluar hetimet për gjetjen e autorëve, që janë larguar menjëherë nga vendi i ngjarjes së bashku me paratë që i morën kampistit. policia tha se ka ngritur postblloqe, duke tentuar të bllokojë çdo të dyshuar, ndërsa ka marrë në pyetje personat që kanë qenë pranë vendit të ngjarjes dhe mund të kenë dijeni rreth grabitjes.

Grabitet me dhunë kambisti, përfundon rëndë në spitalrrethe7MAPOe enjte, 30 GUSHt 2012

www.mapo.al

Një sasi hashashi që dyshohet se kishte si destinacion veriun e Italisë është bllokuar mbrëmjen e djeshme në portin e Durrësit, ndërsa u arrestua trafikuesi i saj dhe është shpallur në kërkim një person tjetër. Lënda narkotike, e cila pas peshimit rezultoi të ishte 186 kg, u zbulua në një kamion frigoriferik gjatë kohës që ai po tentonte të hipte në një nga tragetet e linjës Durrës-Bari. Efektivat e policisë kufitare në portin e Durrësit kanë kryer një kontroll të imtësishëm në kamionin frigoriferik tip Mercedes Benz me targa AA 623 EP, i cili drejtohej nga Ardian Cingi, që dyshohet të

jetë korrieri i rrjetit të trafikut. Sasia e lëndës narkotike ishte paketuar në më shumë se 30 thasë celefani dhe ishte fshehur në pjesën midis kabinës së kamionit dhe dhomës frigoriferike, në një vend të sajuar enkas për këtë qëllim. Zbulimi i lëndës narkotike është bërë pak pas mesnatës në pikën e kontrollit antidrogë në portin e Durrësit. Burime të policisë kanë bërë të ditur se sasia e lëndës narkotike kishte destinacion Italinë, ndërkohë që hetimet po vazhdojnë për të mësuar origjinën e drogës si dhe personat që janë të përfshirë në këtë rrjet trafiku.

30 thasë hashash në kamionin frigorifer, pranga shoferit 1 në kërkim

Kapen 600 kilogramë hashash, policia në kërkim të trafikantëve

Operacioni në Tropojë, gjenden 84 kilogramë drogë në shtëpi të braktisurapolicia e tropojës asgjësoi një ditë më parë disa parcela me kanabis sattiva në fshatin mulaj, në komunën e lekbibajt, ndërkohë që gjatë kontrollit të ushtruar në disa banesa të braktisura, në cilësinë e provës materiale sekuestroi 84 kg lëndë narkotike, të gatshme për treg, ndërsa shpalli në kërkim poseduesit e drogës, të identifi-kuar nga policia. Burime zyrtare nga policia e qarkut të Kukësit, bënë të ditur se gjatë operacionit të uniformave blu u asgjësuan 190 bimë narkotike kanabis sativa. në vijim të operacionit të ditës së djeshme u kontrolluan dhe disa banesa të braktisura të fshatit, ku u gjetën dhe u sekuestruan 84 kilogramë lëndë narkotike kanabis sativa, të paketuara dhe të futura në thasë, një pushkë model 56, një krehër automatiku me 12 fishekë, si dhe një palë dylbi e sende të tjera.

Pranga 59-vjeçares, u kap me gjysmë kile heroinënjë 59-vjeçare u arrestua dje në Vlorë, pasi iu gjetën gjatë një kontrolli 500 gramë heroinë. l. Zharra, 59-vjeçare është kapur pasi kishte 500 gr heroinë në portin e Vlorës. Droga u zbulua nga kontrollorët fizikë të portit. 59-vjeçarja mësohet se e kishte fshehur heroinën në trup. policia ka arrestuar gruan, ndërkohë ka marrë në pyetje 59-vjeçaren për të zbuluar me këtë rast dhe bashkëpunëtorët e saj në Shqipëri dhe vendin fqinj. policia po heton dyshimet se 59-vjeçarja mund të jetë përdorur si trafikuese. 59-vjeçarja ka rënë në pranga të policisë së Vlorës, pasi është kapur në flagrancë teksa tentonte të kalonte nga Vlora në Brindizi.

automjeti furgon, tip Volksvagen, me targa IEM 6118 është ndjekur për disa kilometra në distancë nga policia

Kamioni-frigorifer i sekuestruar

8 MAPO e eNJTe, 30 GUSHT 2012www.mapo.al 8MAPOe DIeL, 29 korrIk 2012

www.mapo.aL

Uji është jeta prandaj dUhet ta mbrojmë atë!

rikujtojmë të gjithë abonentët e “Ujësjellës Kanalizime” sh.a. durrës:

Ujësjellës kanalizime sh.a. Durrës

Uji në këto ditë të nxehta vere është komponenti më i nevojshëm për jetën tonë, mos e shpërdoroni atë!

për t’ju mundësuar një shërbim cilësor dhe të vazhdueshëm, paguani faturën e ujit!

në këtë mënyrë do të na mundësoni rritjen e furnizimit me ujë cilësor, të keni një ambient më të pastër dhe t’i përgjigjemi me korrektësi nevojave e kërkesave tuaja !

sh.a. Ujësjellës-Kanalizime durrës, Lagjia 17, rruga “dalip peza”, durrës, tel. +355 522 38329; email: [email protected] , www.Ukdurres.Com

www.mapo.al

Sfidat e reformëS dhe diSa interpretimeFormat e qeverisjes dhe administrimit të brendshëm të universiteteve duhet të ndryshoj-në për t’u adaptuar me format e menaxhimit të ri publik. Roli i studentëve duhet të ndryshojë nga përfitues pasiv të sistemit, në rolin e përfituesit vendimmarrës apo klientit të shërbimit.

Klasifikimi i Times për periudhën 2011–2012 është bazuar në një metodologji të përpunuar pas 10 muajve konsultimi me ekspertë të shquar në fushën e arsimit të lartë.

Një doracak i nevojshëmtermashFinancim aktiv: Nënkupton një skemë tjetër financimi, e cila ka për qëllim të motivojë studentin dhe pedagogun shqiptar

fjalor

Një vështrim mbi renditjen e universiteteve Times 2011–2012

Pse MaPo acadeMe?

Ide për skemën e fInancImIt të unIversIteteve

Është në fakt një ‘thyerje’ e gazetarisë së përditëshme, një kalim nga ‘breaking news’ në ‘breaking views’, nga lajmi i parë te pikëpamja, ose pikëpamjet e ekspozuara dhe të debatuara. Është një përpjekje e parë për të shërbyer si urë mes botimeve apo konferencave akademike dhe shtypit të përditshëm. Sigurisht, pa pretendimin e përditësimit të akademikes, kjo do të qe e pamundur, por për njëfarë zbutjeje të hendekut që ekziston mes shkrimit akademik dhe shkrimit për kronikën e së përditëshmes. Në këtë vazhdë, ky numër i parë i mapo academe sjell, me shkurtime, një pjesë të artikujve të revistës ‘Economicus’, periodik i Universitetit Europian të Tiranës, e cila në numrin 8 të saj trajton financimin e universiteteve.

Shteti Shqiptar shpen-zon shumë pak për

arsimin e lartë. Ndërkohë që mesatarja e vendeve të BE-së dhe oECD-së është rreth 1% e pBB-së dhe synohet të rritet më tej. mesatarja e 10 viteve të fundit në Shqipëri është rreth 0,45% e pBB-së. Shumë më e ulët krahasuar edhe me vendet e rajonit.

10E ENjTE, 30 gushT 2012www.mapo.al

Për një skemë të re të financimit të arsimit të lartë

Ndërsa e kemi mjaft të qartë se për cilat arsye shteti është shumë i pranishëm në sektorin e edukimit nëpër ciklet parauniversitare, është koha të rikonceptojmë me themel, “pse-të” e angazhimit të shtetit në arsimin e lartë. përveç rolit rregullator dhe garantues të standardeve, shteti është sot investitori më i madh në arsimin e lartë.

henri ÇILI, PhD

Cili është sot tipari themelor i rolit të shtetit shqiptar, i qe-verisë shqiptare dhe i poli-

tikës në përgjithësi në arsimin e lartë, i cili ka një traditë të pandër-prerë, si kur në pushtet kanë qenë parti të majta, ashtu edhe kur kanë qenë ato të djathta? Ka vetëm një konkluzion: të gjitha masat janë ose me natyrë sasiore dhe populiste, ose me natyrë etatiste. Sidoqoftë, prob-lemi i financimit të arsimit të lartë dhe koncepti i tij, duhet të dalë nga dallimi publik dhe privat, dhe duhet konsideruar si një i tërë për të gjithë sistemin.

Ndërsa e kemi mjaft të qartë se për cilat arsye shteti është shumë i pranishëm në sektorin e edukimit nëpër ciklet parauniversitare, është koha të rikonceptojmë me themel, “pse-të” e angazhimit të shtetit në ar-simin e lartë. Përveç rolit rregulla-tor dhe garantues të standardeve, shteti është sot investitori më i madh në arsimin e lartë. Sipas të gjitha teo-rive, të majta dhe të djathta, janë 3 arsyet për të cilat shteti është i pra-nishëm në arsimin e lartë.

1-“NEED” (Nevoja) Për të përmbushur dëshirën për të kryer studime të lartë të gjithë atyre individëve që vijnë nga shtresa modeste të shoqërisë dhe që nuk mund të financojnë vetë direkt studimet e tyre.

2-“MERIT” (ekselenca) Për të financuar studimet e të gjithë atyre talenteve të cilët posedojnë një kap-ital intelektual të atij niveli sa meri-tojnë të mbështeten nga shoqëria në mënyrë që ata t’ia kthejnë një ditë këtë investim shoqërisë.

3-“DEGET PA TREG”. Mbështet-ja tërësore ose thelbësore e atyre de-gëve apo disiplinave për të cilat tregu privat i edukimit nuk prodhon ofer-të, por që janë degë dhe disiplina për të cilat shoqëria dhe shteti kanë nevojë jetike si mësuesia, historia, gjuhësia, letërsia, arkeologjia etj.

4-“POLITIKA RAJONALE”. Mbështetja e një pranie të arsye-shme universitare në rajone të cak-tuara të vendit, për të inkurajuar zh-villimin rajonal dhe përgatitjen e specialistëve të caktuara që lidhen me rajonin (infermieri, mësuesi, gjuhët e huaja etj.).

Jashtë këtyre 4 kategorive është e pamundur të gjenden arsye të tjera të arsyeshme pse duhen harxhuar

paratë publike për arsimin e lartë. Në bazë të këtyre katër arsyeve, ia vlen të harxhohen paratë publike, duke e dedikuar paranë publike për të përmbushur këto tre qëllime.

Sot sistemi i financimit të arsimit të lartë është tipik “financim pasiv” për tre arsye: a-financimi nuk shkon tek qëllimi i tij final, “studenti”,por tek institucioni i edukimit të lartë.

b-financimi u shpërndahet në mënyrë të barabartë të gjithë stu-dentëve njësoj, dhe kjo përmes insti-tucionit i cili ofron “falas” studimet për të gjithë studentët (taksa e regjistrimit është në sasi të palloga-ritshme), kur jo të gjithë studentët kanë nevoja të barabarta.

c-financimi aktual i trajton njësoj të gjitha degët dhe disiplinat, pa-varësisht se sa i mbulon ato oferta edukative alternative që vjen nga sektori privat. Për shembull, mbi të njëjtat kritere financohet fakulteti histori–filologji, degët e të cilit prak-tikisht nuk ofrohen në asnjë univer-sitet privat në Shqipëri, në të njëjtën mënyrë dhe fakulteti ekonomik apo juridik, kur këto degë i gjejmë në shumë prej universiteteve private.

REFORMA-Kalimi në “financ-imin aktiv”: mbështetja e “kërkesës” në vend të mbështetjes së “ofertës”

1-Ndërrimi i sistemit të financim-it: nga mbështetja për ofertën pub-like të edukimit të lartë (dhënia e subvencionit për institucionin) dhe kalimi te mbështetja e kërkesës për edukimin e lartë, pra dhënia e “bursës” apo financimit studentit di-rekt, jo tërthorazi si deri tani, përmes ofrimit falas të shërbimit për të gjithë.

2-Kalimi në “financimi aktiv” duhet të bëhet përmes parimit “NEED & MERIT”, pra ndarja e stu-dentëve në tri kategori: KATEGO-RIA E PARË: (rreth 30–40 për qind) studentët që vijnë nga shtresa në nevojë shoqërore e numrit total të studentëve. Kjo përkon dhe me të gjitha klasifikimet e shoqërisë, ku rreth 30–40 për qind e popullsisë ka të ardhura modeste. Ky grup mbështetet plotësisht me “bursë”, që do të thotë “tarifa e shkollimit + shu-ma e nevojshme për të jetuar studen-ti gjatë periudhës së studimeve”.

KATEGORIA E DYTË: (5-10 për qind). Studentët e shkëlqyer, e num-rit total të studentëve. Studentët që janë në krye me rezultatet e shkëlq-

yera, çlirohen nga detyrimi për të paguar studimet e tyre. Për të për-caktuar ekselentët përpunohen kritere të sakta akademike. KATE-GORIA E TRETË: (40-50 për qind e studentëve). Pjesa e tretë, nuk bën pjesë në asnjë prej këtyre kategorive të sistemit “NEED–MERIT”, ajo as nuk është e varfër, që të ketë nevojë për paratë e shoqërisë për të studiuar, as nuk është ekselente, të meritojë mar-rjen e parave publik. Kjo kategori i përballon vetë shpenzimet e edu-kimit. Ajo zgjedh vete degën apo uni-versitetin, paguan koston e edukim-it dhe mban përgjegjësinë vetë për rezultatet. Shoqëria nuk ka asnjë ar-sye të financojë edukimin e tyre, ata i kanë mundësitë vetë dhe nga ana tjetër ata nuk hyjnë në kategorinë e studentëve të shkëlqyer, që shoqëria të investojë tek ata.

PËRFITIMI: Shpërndarja e fi-nancimit publik në këtë mënyrë, na bën të mundur “motivimin e to-talitetit të studentëve shqiptarë”. Grupi i parë, ata që kanë nevojë so-ciale, do të përpiqen të justifikojnë gjendjen e tyre në këtë kategori shoqërore; grup tjetër i studentëve që do të paguajnë, do të jenë të mo-tivuar pasi kanë harxhuar paratë e tyre dhe të familjes. Ndërkohë të gjithë studentët së bashku do të luftojnë për të hyrë te “5-10” e stu-dentëve më të mirë, për të përfituar

financimin e studimeve të tyre. Kalimi nga “ZGJERIMI EKS-

TENSIV te ZGJERIMI INTENSIV”1. Stopimi i zgjerimit të “DEGËVE

ME TREG”dhe rakordimi i kuotave të tyre në raport me standardet aka-demike të përcaktuar nga ligji i ar-simit të lartë 3.8m2/student dhe 1 pedagog/ 20 studentë. Kjo do të sillte automatikisht afrimin e këtyre de-gëve në kuota optimale për kapac-itetet e universitetit publik në degë të tilla si: ekonomik, juridik, shken-ca sociale, të cilat gjenden sot të su-perngarkuara dhe disa herë nën stan-dardet e detyrueshme akademike dhe fizike. Nuk ka asnjë nevojë të rriten më pranimet dhe kuotat në këto degë, përtej një numri të arsyeshëm, përderisa këto nevoja i plotëson fare mirë universiteti privat.

2. Drejtimi i financimeve të kurs-yera nga zgjerimi ekstensiv i degëve me treg drejt degëve pa treg dhe mbështetja e tyre përmes formash të ndryshme për t ’ i bërë ato tërheqëse. Kështu për fakultetet e mësuesisë, apo për degët të tilla si arkeologjia, g juhësia, letërsia numri i bursave mund të jetë më i madh për t’i bërë ato më tërheqëse për studentët.

3. Kalimi në parimin e ZGJER-IMIT INTENSIV, (cilësor) që do të thotë paratë që tanimë nuk shkoj-në në “zgjerim ekstensiv” (sasior) do të shkojnë në drejtime të tjera të

Ajo zgjedh vete degën apo universitetin, paguan koston e edukimit dhe mban përgjegjësinë vetë për rezultatet. Shoqëria nuk ka asnjë arsye të financojë edukimin e tyre, ata i kanë mundësitë vetë dhe nga ana tjetër ata nuk hyjnë në kategorinë e studentëve të shkëlqyer, që shoqëria të investojë tek ata.

Kjo do të sillte automatikisht afrimin e këtyre degëve në kuota optimale për kapacitetet e universitetit publik në degë të tilla si: ekonomik, juridik, shkenca sociale, të cilat gjenden sot të superngarkuara dhe disa herë nën standardet e detyrueshme akademike dhe fizike.


universitetit publik: rritje pagash, biblioteka, fonde për kërkim shkencor.

KOMPETICIONI MES UNI-VERSITETEVE. Në qoftë se kjo skemë e sipërpërmendur zgjidh në parim, ose krijon premisa për mo-tivimin e studentëve, kriza e dytë po aq e rëndësishme dhe që madje shkakton në një masë të madhe ed-he të parën, është pikërisht “mo-tivimi financiar i stafeve aka-demike”. Kjo është baza themelore për avancimin e cilësisë së universiteteve tona, kurse konkurrenca mes univer-siteteve publike mes njëri-tjetrit apo me universitetet private, është kushti themelor për përmirësimin e sistemit universitar në tërësi.

Ka nevojë për kalimin nga një sistemit universitar statik në një sistem konkurrencial. Vetëm ven-dosja e të gjithë universiteteve pa përjashtim në “luftën për të fituar studentët”, do të jetë mekanizmi i madh i vendosjes së sistemit univer-sitar në kushte kompeticioni.

GJENDJA AKTUALE. Peda-gogu në universitetet publik është së jashtmi tërësisht i pamotivuar. Përtej motivimit personal dhe shpirtit akademik, thuajse së jasht-mi asnjë mekanizëm nuk e nxit atë të punojë mirë, ose nuk e ndëshkon nëse punon keq. Sipas sistemit ak-tual të financimit të universiteteve ai ka: a-vendin e punës të sigurt, b-

rrogën të përcaktuar, c-studentët e sigurt, pasi deri tani studentët i kanë studimet falas.

Asnjë shtysë nuk ekziston që ai të punojë më mirë, apo asnjë ndëshkim nuk pëson nëse punon pa cilësi. Përveç sistemit të kalimit nëpër tituj dhe grada, ku statusi i tij financiar ndryshon paksa, e gjithë gjendja tjetër paraqitet statike dhe jo moti-vuese.

Sot pedagogët dhe drejtuesit e universiteteve publike nuk kanë as-një pasojë pozitive apo negative në funksion të faktit që universiteti shkoi mirë apo keq. Çdo vit përsëritet financimi publik thuajse në të njëjtat shifra, gjendja është përgjithësisht në vend numëro.

REFORMA PËR MOTIVI-MIN E STAFIT AKADEMIK. Vetëm nëse vendi i punës, paga dhe promovimi financiar i pedagogëve në universitetin publik do të varen nga numri i studentëve dhe për paso-jë nga shuma e të ardhurave që çdo de-partament mbledh, vetëm atëherë do të kemi një motivim nga ana e peda-gogëve. Një liberalizim të arsyeshëm të pagave, shpërblimeve, fondeve për kërkimin shkencor dhe projektet.

Kjo kërkon që: -studentët që për-fitojmë bursën sipas sistemit “NEED”, të mos jenë të detyruar ta marrin dhe ta harxhojnë këtë bursë vetëm në sistemin publik të edukim-it të lartë. Ata duhet të marrin

“BURSËN”, ose “ÇEKUN E STUDI-MEVE” dhe të vendosin vetë se ku do ta harxhojnë atë, në një univer-sitet publik apo privat. Në këto kushte sistemi universitar vendoset në kushte konkurrence në treg për të fituar studentët.

Drejtuesit dhe pedagogët e universitetit publik tanimë, në të njëjtën mënyrë si ata të univer-siteteve private, janë të gjithë të barabartë përpara kërkesës studen-tore. Ata duhet të punojnë gjithnjë e më mirë, për të bërë atraktive kated-rat e tyre, për të tërhequr sa më shumë studentë, qoftë nga KATE-GORIA E PARË: studentët nga sh-tresat në nevojë, të cilët subvencio-nin publik për edukimin e tyre ven-dosin vetë se ku ta harxhojnë, pa i detyruar kush që të vijnë patjetër në universitetin publik, siç është sot. KATEGORIA E DYTË, ata që nuk janë as nevojtarë dhe as ekselentë, tashmë e bën vetë zgjedhjen për ven-din ku do të studiojë, ai paguan vetë dhe e merr vetë përgjegjësinë. Kjo zgjidh dhe problemin e shfryrjes së dyndjes në sektorin publik.

-K AT E G O R I A E T R E T Ë : ekselentët duhet ta përfitojnë skon-timin nga detyrimi financiar qoftë në sektorin publik, qoftë në sektorin privat. Universitetet publike private mund të detyrohen me ligj të mbësh-tesin në masën e 5-10 për qind të numrit të studentëve më të mirë.

idea Vetëm nëse vendi i punës, paga dhe promovimi financiar i pedagogëve në universitetin publik do të varen nga numri i studentëve dhe për pasojë nga shuma e të ardhurave që çdo departament mbledh, vetëm atëherë do të kemi një motivim nga ana e pedagogëve

nga protesta e Lëvizjes LGBt në tiranë, maj 2012

Financim aktiv: Nënkupton një skemë tjetër financimi, e cila ka për qëllim të motivojë studentin dhe pedagogun shqiptar. Kjo nënkupton që përfituesi i subvencionit është direkt studenti dhe jo institucioni i arsimit të lartë publik, siç është sot.

Bursa: nënkupton një grant të caktuar që jep shteti për studentin, në të cilën përfshihet një kosto e përafërt e studimeve të tij plus një shumë parash të përshtatshme për të jetuar gjatë periudhës së studimit.

Ofertë e edukimit të lartë: nënkupton të gjitha institucionet e arsimit të lartë. Ato ndahen në publike dhe jopublike.

Kërkesë e arsimit të lartë: nënkupton të gjitha kërkesat e të rinjve shqiptarë për të studiuar në universitetet brenda vendit.

Degët dhe disiplina pa treg: nënkupton të gjithë ato disiplina për të cilat ose nuk ka ofertë private të edukimit, ose ajo është në një nivel të papërshtatshëm dhe shtetit i duhet të mbajë një prani të domosdoshme për interesa kombëtare, strategjike apo zhvillimit. (arkeologji, mësuesi, sizmologji, gjuhësi etj.)

Degët dhe disiplinat me treg: nënkupton ato degë për të cilat ekziston një ofertë e përshtatshme private dhe për pasojë nuk ekzistojnë arsye që shteti të harxhojë para publike përtej disa kapaciteteve të përshtatshme (drejtësi, mjekësi, ekonomik, informatikë, arkitekturë).

Zgjerim ekstensiv: nënkupton rritjen e kapaciteteve sasiore të arsimit të lartë publik (shtimi i numrit të studentëve, shtimi i numrit të universiteteve, fakulteteve etj. të pashoqëruar me standardet akademike dhe teknike).

Zgjerim intensiv: nënkupton rritjen e kapaciteteve cilësore të universiteteve publike (shtim i pedagogëve, rritja e pagave, shpërblimeve, fondit për kërkimin shkencor, interneti, biblioteka, kualifikime).

DoRaCaK TERmaSh pËR FINaNCImIN E UNIVERSITETEVE

Arbjan Mazniku, MAgjergji Filipi, PhD

Presioni financiar. Shteti Shqiptar shpenzon shumë pak për arsimin e lartë.

Ndërkohë që mesatarja e vendeve të BE-së dhe OECD-së është rreth 1% e PBB-së dhe synohet të rritet më tej. Mesatarja e 10 viteve të fundit në Shqipëri është rreth 0,45% e PBB-së. Shumë më e ulët krahasuar edhe me vendet e rajonit. Arsimi i lartë për-ballet gjithashtu me një konkur-rencë të fortë për financa nga sektorë të tjerë që i marrin të ardhurat nga i njëjti burim, buxheti i shtetit. Sek-torë të tjerë, që prej natyrës së tyre japin rezultate më të shpejta në ko-hë, shtyjnë vendimmarrësit politikë të kanalizojnë më tepër fonde në ato drejtime. Edhe brenda vetë sektorit, Arsimi i lartë ka një presion finan-ciar nga arsimi fillor e ai i mesëm, të cilët gjenden gjithashtu në situatë të vështirë. Presioni financiar ka sjellë gjithashtu një ulje të mëtejshme të cilësisë së mësimdhënies në univer-sitete publike si rrjedhojë e stafit ak-ademik të nënpaguar dhe konkur-rencës në rritje nga sektori privat për të joshur stafin me eksperiencë.

Sfidat e reformës së financim-it të arsimit të lartë. Arsimi i lartë në Shqipëri ka nevojë për një refor-më drastike, e cila jo vetëm duhet ta sjellë këtë sektor në standarde të pranueshme, por ta bëjë atë zhvillue-sin e kapitalit njerëzor si dhe një pro-motor të zhvillimit ekonomik. Duke patur parasysh burimet e limituara që ka vendi në dy burimet kyçe të ekonomisë: TOKA dhe KAPITALI, investimi në burimin me të bollshëm që janë njerëzit në moshë të re do të ndikojë drejt për drejt te burimi i tretë, PUNA. Arsimi i lartë në Shq-ipëri është tërësisht i nënfinancuar, me raportet më të ulëta në rajon në shpenzimet për student, si dhe vuan nga probleme madhore të cilësisë. Ndaj reforma në financim duhet të adresojë pikërisht këto probleme: rritjen e financave që shkojnë drejt sistemit, si dhe rritjen në të njëjtën kohë të cilësisë që sistemi ofron. (Banka Botërore 2010). Rritja e fi-nancimit për sistemin do të krijonte dhe mundësinë për vazhdimin e rritjes së numrit të studentëve, një nevojë thelbësore kjo për vendin, duke patur parasysh numrin e ulët të raportit student për 1000 banorë, si dhe moshën e re mesatare që ka vendi. Sistemi i financimit gjithash-

tu duhet të promovojë aksesin ndaj sistemit për grupet e të rinjve nga familje me të ardhura të ulëta, apo të rinjtë nga zonat rurale. Të dy këta parametra me përqindje mjaft të lartë në Shqipëri.

Universitet publike në të njëjtën kohë nuk duhet të mbeten zgjedhja e vetme për të varfrit, apo për ata që thjesht kërkojnë diplomë e jo dije, por duhet të kthehen në një opsion ndaj emigrimit dhe arsimit privat për nxënësit e shkëlqyer. Sistemi i fi-nancimit duhet gjithashtu të shtyjë përpara autonominë universitare, duke i bërë universitetet institucione realisht të pavarura, që përballen si me avantazhet e autonomisë dhe me përgjegjësitë që ajo sjell. Kontrolli mbikëqyrës i shtetit duhet të zëvendësohet nga mekanizma të menaxhimit të ri publik (new public management), me elemente të kon-trollit të sistemit nëpërmjet rezultat-eve dhe produktit, në vend të kon-trollit nëpërmjet inputeve (bux-hetit).

Format e qeverisjes dhe admin-istrimit të brendshëm të univer-siteteve duhet të ndryshojnë për t’u adaptuar me format e menaxhimit të ri publik. Roli i studentëve duhet të ndryshojë nga përfitues pasiv të sistemit, në rolin e përfituesit ven-dimmarrës apo klientit të shërbimit. Universitetet publike duhet të futen në një sistem konkurrimi, mes tyre, apo me operatorë privatë të sistemit, në mënyrë që të shtyhen për t’u re-formuar dhe të mbajnë standarde që janë vazhdimisht në përputhje me kërkesat e përfituesve.

Arsimi i lartë padyshim që është një e mirë publike, dhe si i tillë ka nevojë për investimin e vazh-dueshëm nga shteti; por ai shfaq dhe një sërë karakteristikash të një të mire private (studentet që mbarojnë studimet, përmirësojnë të ardhurat e tyre dhe cilësinë e jetës). Si e tillë barra e kostos është mëse e drejtë që të ndahet mes shtetit dhe individit përfitues.

Së fundi, sistemi duhet të ofrojë qëndrueshmëri në plan afatgjatë, duke u dhënë mundësinë qeverive të kaheve të ndryshme politike të ra-kordojnë mekanizmat e tij për t’i përqasur me pozicionin e tyre poli-tik (në të majtë apo në të djathtë), pa patur nevojë për të ribërë sistemin.

Skema e propozuar e Finan-cimit. Propozohet financimi i ar-simit të lartë në Shqipëri nëpërmjet kombinimit të tre mekanizmave që

mund të akordohen me kalimin e ko-hës për të kompensuar njëri-tjetrin në bazë të interesave të poli-tikëbërësve. Këta mekanizma janë: 1. Fondi i përgjithshëm. 2. Pagesa për studim që përfshin: a-Fondi i Bur-save, dhe b-Kreditë për studime, si dhe c-Fondi për zhvillim.

1-Fondi i përgjithshëm. Është një fond që alokohet në bazë të një marrëveshjeje mes Ministrisë dhe Institucionit të Arsimit të Lartë (IAL). Ky fond duhet të jetë i tipit ‘financimi ndjek studentin’, por duhet të alokohet në bazë të një for-mule që merr parasysh perfor-macën e IAL-it. Kjo do të lëvizte menaxhimin e arsimit të lartë dre-jt një modeli të menaxhimit të ri publik, të bazuar në rezultate e produkt dhe jo thjesht input, pra numër studentësh.

Elemente potenciale për t’u përf-shirë në formulë do të ishin: Numri

i studentëve; Renditja e Universitetit në vitin paraardhës ose një numër indikatorësh ku mund të përfshi-hen:

Vlera totale e krediteve të akumu-luara nga studentët; Numri i stu-dentëve të diplomuar; Mesatarja e pikëve të maturës shtetërore të stu-dentëve të regjistruar; Numri i pub-likimeve kërkimore; Vlerësimi i pa-varur i kënaqësisë së studentëve për IAL-in; Ecuria e karrierës së të diplomuarve (pas sanksionimit me ligj ose akte të tjera për ndjekjen e studentëve dhe mbledhje informa-cioni); Raporti staf/student; Rapor-ti hapësirë/student; Vazhdimësia e studentëve në nivelet më të larta të arsimit në të njëjtin IAL (kur mund të aplikohet); Numër titujsh n ë l i b r a r i /s t u d e n t ; N u m ë r kompjuterash të lidhur me broad-band/student; Produkti kërkimor me përfshirje të studentëve; Lloji i


Sfidat e reformës për financimin e arsimit të Lartë

Format e qeverisjes dhe administrimit të brendshëm të universiteteve duhet të ndryshojnë për t’u adaptuar me format e menaxhimit të ri publik. Roli i studentëve duhet të ndryshojë nga përfitues pasiv të sistemit, në rolin e përfituesit vendimmarrës apo klientit të shërbimit.

Së fundi, sistemi duhet të ofrojë qëndrueshmëri në plan afatgjatë, duke u dhënë mundësinë qeverive të kaheve të ndryshme politike të rakordojnë me-kanizmat e tij për t’i përqa-sur me pozicionin e tyre politik (në të majtë apo në të djathtë), pa patur nevojë për të ribërë sistemin.

Arsimi i lartë në Shqipëri është tërësisht i nën-financuar, me raportet më të ulëta në rajon në shpenzimet për student, si dhe vuan nga probleme madhore të cilësisë. Ndaj reforma në financim duhet të adresojë pikërisht këto probleme: rritjen e financave që shkojnë drejt sistemit, si dhe rritjen në të njëjtën kohë të cilësisë që sistemi ofron.

degës, çka do të nënkuptonte koe-ficient të veçantë për studentë që gjenden në fazën klinike/laborato-rike të studimeve; Prioritete strat-egjike të vendosura nga poli-tikëbërësit, çka do të nënkuptonte koeficient të veçantë për degë që p ë r b ë j n ë n j ë p r i o r i t e t p ë r zhvillimin e vendit.

I gjithë fondi i përgjithshëm do të duhet të alokohet në shumë të përgjithshme (nga ku merr dhe em-rin) dhe do të jetë përgjegjësi e IAL-it për ta detajuar këtë fond në bux-hetin e universitetit. Pjesë e nego-cimit mes IAL-it dhe qeverisë duhet të jetë dhe numri maksimal i prani-meve që çdo universitet mund të marrë përsipër, çka do të ndikojë dhe një nga komponentët bazë të for-mulës. Ky numër sidoqoftë, duhet të bazohet në një plan strategjik të IAL-it, si dhe në mundësitë logjis-tike për ti përballuar ato. Duke mar-

rë parasysh sa më lart, IAL-et duhet të jenë të lira të vendosin kritere pra-nimesh për studentët që do të regjis-trojnë. Ky fond do të përbëjë vetëm një pjesë të buxheti të IAL-it, p.sh. 40%-50%, pasi pjesa tjetër do të për-fitohet nga pagesa për studim e stu-dentëve.

2- Pagesa për studim (tuition)Si rregull, IAL-i do të paguhet për

çdo student. Megjithatë, për një pjesë të mirë të studentëve, arsimi i lartë do të jetë pa pagesë në momen-tin e përdorimit. Qeveria do të ndërhyjë me dy mekanizma për të realizuar këtë gjë. Këto mekanizma janë: Bursat e studimit, dhe Kreditë për studim.

Bursat e studimit. Çdo vit qeveria mund të akordojë një numër të cak-tuar bursash për t’u shpërndarë në bazë të kritereve të meritës, nevojës dhe degës së përzgjedhur, apo një kombinim të këtyre të triave.

Bursat, sidoqoftë, duhet të jenë një mekanizëm, nëpërmjet të cilit shteti ndihmon studentin për të për-balluar studimin dhe jo IAL-in. Madje duhet të krijohet një konkur-rencë e shëndetshme mes IAL-eve publike, apo fakulteteve të ndry-shme për të përfituar bursarë.

Të ardhurat që vijnë nga bursat e studentëve, mund të zinin rreth 10%-15% të të ardhurave të univer-siteteve publike. IAL-et jo-publikë që marrin statusin e institucioneve jo-fitimprurëse mund të bëheshin gjithashtu përfitues nga Fondi i Bur-save. Të gjithë studentët e tjerë të pranuar në universitete do të kenë të drejtën të përfitojnë kredi studen-tore me interesa të subvencionuara.

Kredia për studim. Të gjithë studentët që kanë përfituar të dre-jtën për të studiuar, përfitojnë të dre-jtën për të marrë një kredi për stu-dim që mund të mbulojë pagesën e studimeve dhe ato të jetesës gjatë studimeve. Kjo mund të arrihet nëpërmjet një marrëveshjeje me një numër bankash të nivelit të dytë apo krijimit të një kompanie me fond shtetëror quajtur Shoqëria e Kredive Studentore. Këto kredi, duhet të ga-rantohen nga një prind, apo një per-son tjetër vetëm për periudhën e stu-dimit. Në mungesë të mundësisë për ta realizuar këtë (të rinj jetimë, apo me aftësi të kufizuara), shteti bëhet garant për këta individë.

Pas mbarimit të studimeve, çdo person fillon ta paguajë kredinë në momentin e punësimit të tij, si një përqindje që i shtohet tatimit të të ar-dhurave personale. Pra defakto, pagesa e kredisë mblidhet vetëm në momentin që një i diplomuar fillon të punojë, dhe mblidhet në formën e një takse. Të diplomuarit vazhdojnë ta paguajnë këtë taksë/këst kredie deri në momentin që përmbushin detyrimin e tyre, ose deri në një peri-

udhë 25-vjeçare, për ata të diplo-muar që do kenë të ardhura të ulëta. Një sistem i tillë do ta bënte faktiki-sht arsimin e lartë pa pagesë për stu-dentët, pasi ai në fakt paguhet nga të diplomuarit.

Të ardhurat që vijnë nga pagesat për studim e studentëve, që zgjedhin të përfitojnë ose jo, nga skema e kre-disë, mund të zinin rreth 30%-35% të të ardhurave të universiteteve publike. Skema e Kredive për Stu-dim mund të jetë e hapur edhe për studentët që zgjedhin t’i ndjekin stu-dimet në IAL-et jo publike.

Fondi për zhvillim. Fondi për zhvillim do të jetë një fond i dedikuar për zhvillimin infrastrukturor, apo hapje degësh të reja nga IAL-et pub-like. Ky fond do të mund të merret nëpërmjet konkurrimit me projekte dhe strategji zhvillimi nga IAL-et publike, në përputhje dhe me prior-itetet e politikëbërësit.

Fondi për Kërkim. Kërkimi ba-zë duhet të jetë pjesë strukturore e financimit të IAL-eve publike, dhe si i tillë ai duhet të mbulohet nga Fondi i Përgjithshëm dhe outputi kërkimor i IAL-eve duhet të jetë një k o e f i c i e n t n ë f o r m u l ë n e shpërndarjes së Fondit të Përgjith-shëm. Sidoqoftë, fondet publike (nëpërmjet një agjencie të veçantë për kërkim, apo vetë institucionet e tjera publike) duhet të vazhdojnë të mbështesin kërkime specifike, me një dobi të mirëfilltë shoqërore. Këto fonde duhet të jenë të hapura për konkurrim mes IAL-eve publike, por edhe atyre Jo-Publike.

*Analiza është një version i redaktuar i një studimi më të plotë

të kryer nga Instituti Agenda dhe mbështetur nga Fondacioni

Shoqëria e Hapur për Shqipërinë (SOROS).


Këto kredi, duhet të garantohen nga një prind, apo një person tjetër vetëm për periudhën e studimit

Të ardhurat që vijnë nga bursat e studentëve, mund të zinin rreth 10%-15% të të ardhurave të universiteteve publike. Ial-et jo-publikë që marrin statusin e institucioneve jo-fitimprurëse mund të bëheshin gjithashtu përfitues nga Fondi i Bursave

Pas mbarimit të studimeve, çdo person fillon ta paguajë kredinë në momentin e punësimit të tij, si një përqindje që i shtohet tatimit të të ardhurave personale. Pra defakto, pagesa e kredisë mblidhet vetëm në momentin që një i diplomuar fillon të punojë, dhe mblidhet në formën e një takse.



Prof. Dr. Përparim FugaDr. Tomi Treska

Para pak kohësh Suplementi The Times prezantoi renditjen e universiteteve të vendeve të ndryshme të botës, sipas një

klasifikimi të kryer nga ajo revistë (Times High-er Education World Universiteti Rankings), të cilën e ka tashmë traditë të saj të përvitshme. Ky klasifikim prej kohësh është shndërruar në një industri të tërë dhe bëhet duke i renditur uni-versitetet sipas një vlerësimi mbi cilësinë e tyre. Mjafton të mendojmë sa i madh është interesimi i prindërve dhe studentëve për të ditur se cilit uni-versitet duhet t’i drejtohen për shkollim dhe do e kuptojmë qartë sa e madhe është kërkesa dhe vlera për një shërbim të tillë. Renditjet e kësaj natyre përgjithësisht synojnë klasifikimin e institucione-ve ose të programeve, duke u fokusuar kryesisht në programet bachelor dhe ato master.

Përveç renditjes që ofron Times-i, njihen ed-he mjaft renditje të tjera, që kryen nga organiz-ma të ndryshme ndërkombëtare (The Leiden Ranking; Shanhai Jiao Tong University Rank-ing; The CHE Ranking; Financial Times Rank-ings etj.). Kuptohet se renditja e universiteteve nuk është një detyrë e lehtë po të marrim parasysh se ato janë institucione kompleksë e të larmishëm, për të cilët pa frikë mund të thuhet se i ndryshojnë madje jetën individit nëpërmjet ofrimit të njo-hurive me vlerë për përballimin e jetës në vazhdi-mësinë e saj, dhe që luajnë një rol të madh e të pazëvendësueshëm në zhvillimin njerëzor.

Një vlerësim i universiteteve dhe renditje e tyre sipas cilësisë është e vështirë, pasi cilësia dhe vlerat e asaj që realizojnë univer-sitetet është e vështirë të njihen tërësisht e të vlerësohen saktësisht. Njihen një numër faktorësh që e kushtëzojnë këtë njohje. Së pari, të dhënat mbi arritjet dhe përpjekjet e këtyre institucioneve nuk është e lehtë të mblidhen në një bazë të vetme dhe të anal-izohen. Së dyti, dhe kur ato disponohen, është e vështirë të krahasohen mes tyre për shkak të dallimeve të mëdha si rrjed-hojë e larmisë së dijeve që ata transmeto-jnë, të vendit ku e ushtrojnë aktivitetin e tyre etj. Po ashtu, për të mundësuar një vlerësim të institucioneve universitare dhe krahasim mes tyre, shpesh është e detyrueshme të përdoren përafrime, të cilat në shumë raste rezultojnë të paba-zuara dhe të pasakta.

Klasifikimi i Times për periudhën 2011–2012 është bazuar në një metodologji të përpunuar pas 10 muajve konsultimi me ekspertë të shquar në fushën e arsimit të lartë. Më shumë se 50 prej tyre nga tërë kontinentet kanë dhënë ndihmesën e çmuar për këtë metodologji, të cilën e kanë përcaktuar dhe si një nga ushtrimet më të sofistikuar të ndërmarra ndonjëherë në këtë fushë. Synimi ka qenë i qartë, sigurimi i një transparence, krahasim i

performancës mbi baza rigoroze e të pranueshme, që i ndihmon universitetet, fakultetet, politikëbërësit, drejtuesit strategjikë të arsimit dhe prindërit e studentët që të orientohen drejt në punën dhe në interesat e tyre.

Metodologjia e përdorur për renditjen e universiteteve për vitin 2011–2012 bazo-het në 13 indikatorë, të cilët janë zgjedhur në mënyrë të tillë që të përfshijnë një dia-pazon të gjerë aktivitetesh akademike, nga mësimdhënia dhe kërkimi shkencor te zbulimet fondamentale, transferimi i njohurive, zhvillimi i teknologjisë e bash-këpunimi me sektorin prodhues e atë të shërbimeve etj.

Theksojmë se në vlerësimin për peri-udhën 2011–2012 janë përdorur 2 herë më shumë indikatorë vlerësimi në raport me 6 indikatorët e përdorur për të njëjtin qël-lim në metodologjinë e zbatuar për ren-ditjen e periudhës 2010–2011. Të 13 indi-katorët përfshijnë 5 fusha kryesore: mësimdhënien, kërkimin shkencor, mpa-kin e punimeve të botuara nga personeli akademik (shkalla e citimit), të ardhurat e përftuara nga transferimi i arritjeve shkencore në sferën prodhuese e të shër-bimit si dhe shkalla e ndërkombëtarizim-it të universitetit lidhur me personelin ak-ademik dhe kombësinë e studentëve.

Disa indikatorë kanë një peshë më të madhe se të tjerët, ndër të cilët peshën më të madhe e ka indikatori që vlerëson shkallën e citimit të publikimeve shken-core të trupës akademike të universitetit (32.5%), i ndjekur nga indikatori që vlerë-son nivelin e mësimdhënies dhe ai mbi kërkimin shkencor, secili me peshë statis-tikore prej 30%.

Në listën me 200 universitete që krye-sojnë listën e mijëra universiteteve nga mbarë bota vërehet shumë qartë një dominim i kreut nga ana e universiteteve të ShBA-së, të cilët zënë 75 vende ndër 200 universitetet më të mira të renditura në këtë klasifikimi, pasuar nga Anglia me 33 universitete, Holanda dhe Gjermania me 12 universitete secila, Kanadaja me 9 uni-versitete, Australia dhe Zvicra me 7 univer-sitete secila, Franca dhe Suedia me 5 univer-sitete secila, Japonia me 4 universitete, Danimarka, Belgjika dhe Kina me 3 univer-sitete secila, Norvegjia dhe Izraeli me nga 2 universitete etj.

Instituti i Teknologjisë i Kalifornisë është renditur në krye të kësaj liste, ndërsa në vend të dytë është renditur Universiteti i Harvardit, duke shënuar edhe të parën herë në historinë e tij që ky universitet e humbet kreun e listës së universiteteve më të mira në botë. Pas universiteteve ameri-kane, një grup dinjitoz padyshim zënë uni-versitetet angleze, nga të cilët 3 prej tyre ja-

një vëShtrim mBi renditjen e univerSiteteve tImes 2011–2012

Klasifikimi i Times për periudhën 2011–2012 është bazuar në një metodologji të përpunuar pas 10 muajve konsultimi me ekspertë të shquar në fushën e arsimit të lartë. më shumë se 50 prej tyre nga tërë kontinentet kanë dhënë ndihmesën e çmuar për këtë metodologji, të cilën e kanë përcaktuar dhe si një nga ushtrimet më të sofistikuar të ndërmarra ndonjëherë në këtë fushë.

në mes 10 vendeve të para në listën në fjalë, duke i lënë të 7 vendet e tjera për univer-sitetet amerikane. Grupi i universiteteve an-gleze kryesohet nga Universiteti i Oxfordit, i renditur i katërti mes 200 universiteteve më të mira, ndërsa rivali i tij i përhershëm, Universiteti i Kembrixhit është klasifikuar në vendin e gjashtë.

Kjo renditje për vitin 2010–2011 e reali-zuar nga Times tregon se më shumë se 1/3 e universiteteve më të mira të botës ndodhen në Shtetet e Bashkuara dhe më shumë se gjysma e tyre (108 në 200 universitete) janë universitete amerikane dhe britanike. Me fjalë të tjera, janë universitetet anglo–saksone ato që udhëheqin renditjen e uni-versiteteve dhe, në këto rezultate, pa dys-him një rol pozitiv luan mënyra e financim-it të tyre, politika e rekrutimit të personelit duke thithur vlerat më të mira intelektuale nga mbarë bota, përfshirja e kërkimit shkencor si një përparësi e veprimtarisë akademike si edhe përzgjedhja e ku-jdesshme e studentëve duke u fokusuar në studentë elitarë. Duke e vlerësuar këtë aspekt, përpos nivelit të lartë të zhvillimit, duket se tradita anglo–saksone ka shfaqur ndikimin e saj edhe në renditjen relativ-isht të kënaqshme të universiteteve nga Kanadaja, Australia e Zelanda e Re, që qa-rtazi janë renditur mjaft përpara në kla-sifikim në raport me mjaft shtete të tjera me thuajse të njëjtin nivel zhvillimi e po-tenciale njerëzore.

Një tjetër dukuri që vrojtohet është fak-ti se asnjë universitetet nga vendet postko-muniste nuk është klasifikuar mes 200 in-stitucioneve arsimore elitare, me përjash-tim të Universitetit të Pekinit, i renditur në vendin e 50-të. Madje në këtë listë nuk ren-ditet asnjë universitet nga Rusia, e njohur dikur për shkollat e larta cilësore dhe zhvil-limin e gjithanshëm në shkencë, sidomos në drejtim të shkencave natyrore e teknike. Arsyet mund të jenë disa, një prej tyre lid-het me atë që gjatë periudhës postkomu-niste shumë nga këto vende humbën një pjesë të mirë të elitave të tyre intelektuale, që u përthithën me shpejtësi në perëndim, veçanërisht në ShBA, por edhe gjetkë. Ndi-kim të madh ka pasur edhe kufizimi në fi-nancimin e institucioneve të arsimit të lartë dhe të kërkimit shkencor në këto vende, niveli i ulët i pagës dhe shpërblimet e ulëta financiare për personelin akademik, infra-struktura e dobët në shumë drejtime dhe sigurisht jo pak ka ndikuar edhe politika

dhe ngadalësia në reformat në këtë sferë. Një tjetër fakt interesant është se asnjë

prej universitete të Italisë, të Spanjës dhe të Greqisë, asnjë universitet nga shtetet Afri-kane apo të Amerikës Latine nuk renditet mes 200 universiteteve që udhëheqin kla-sifikimin në fjalë. E pajustifikuar është ed-he frekuenca relativisht e varfër e shfaqjes së universiteteve franceze e gjermane në kr-ye të listës që i rendit universitetet sipas cilë-sisë së tyre.

Renditja e universiteteve tregon se vende të tilla si Holanda, Suedia, Zvicra, Belgjika e Norvegjia përfaqësohen me një numër më të madh universitetesh në kreun e listës në raport me vende me po-pullsi të përafërt me to, si Italia, Spanja e Greqia, dukuri kjo që nuk mund të shpjeg-ohet pa marrë parasysh dallimet mes niveleve që këto vende kanë në zhvillimin e tyre social dhe ekonomik.

Shumë domethënës është rasti i Izraelit, ku renditja e Universitetit të Tel Avivit bren-da grupit të dyqind universiteteve elitarë mund të shpjegohet edhe me faktin e rikth-imit të trurit; tërheqjes së trurit nga vendet e Lindjes dhe orientimi anglo–sakson i shkollës së lartë izraelite. Një fenomen pak a shumë i njëjtë vrojtohet edhe me dy-tre universitete kineze, që mund të shpjegohet njësoj me tërheqjen e trurit dhe programet speciale të shtetit kinez për shkollimin e elitës intelektuale kineze në vendet Perën-dimore, kryesisht në Amerikë, Angli e Ja-poni, me impakt të drejtpërdrejtë në uni-versitetet kineze.

Dhe së fundi, nuk mund të mos përmen-dim se në dominimin anglo–sakson të kreut të renditjes një rol të madh ka luajtur faktori “kërkim shkencor”, i cili përbën ori-entimin kryesor të universitete amerikane e angleze, me zbulime fondamentale në shkencë, me inovacione me interes për zh-villimin social, ekonomik e teknologjik dhe në shërbim të shoqërisë në nivel kombëtar e më gjerë.

Nuk ka dyshim që, nëse renditja e uni-versiteteve bazohet në një tjetër metodologji, me shumë gjasa do të kemi një renditje tjetër, ndoshta me ndonjë universitet tjetër në krye të renditjes, me një ripozicionim tjetër të universiteteve në këtë listë, dikush më lart e dikush më poshtë. Gjithsesi, ka pak gjasa që metodologji të tjera të shpien në ndryshime thelbësore dhe lista e univer-siteteve që i paraprijnë renditjes do ndry-shojë shumë pak.

Në listën me 200 universitete që kryesojnë listën e mijëra universiteteve nga mbarë bota vërehet shumë qartë një dominim i kreut nga ana e universiteteve të ShBA-së, të cilët zënë 75 vende ndër 200 univer-sitetet më të mira të renditura në këtë klasifikimi, pasuar nga Anglia me 33 univer-sitete, Holanda dhe Gjermania me 12 universitete secila, Kanadaja me 9 univer-sitete, Australia dhe Zvicra me 7 universitete secila, Franca dhe Suedia me 5 universitete secila, Japonia me 4 universitete, Danimarka, Belgjika dhe Kina me 3 universitete secila, Norvegjia dhe Izraeli me nga 2 universitete etj.

Oborret në përdorim, si do të hipotekohen Familjet që oborret në përdorim i ka-në nga trashëgimia do të kenë mundë-si të bëhen pronarë të ligjshëm të tyre. Këshilli i Ministrave miratoi në mbled-hjen e djeshme vendimin “Për përcak-timin e procedurës së kalimit në pro-nësi të oborreve në përdorim”. Duke folur për këtë vendim, Kryeministri u shpreh se ai rregullon shumë mangë-si, të cilat burojnë nga absurditete bu-rokratike të periudhës para vitit ’90. “Një vendim tjetër shumë i rëndë-sishëm është ai për regjistrimin e obor-reve. Janë me mijëra familje në Tiranë dhe në qytete, të cilat kanë oborrin në përdorim, tokën e babës dhe të gjyshit të tyre, për absurditete burokratike të para viteve ‘90. Ky vendim përcakton

të gjitha procedurat sesi këto oborre që janë “de fakto” pronë e tyre, bëhen pronë e tyre, por që në statusin aktu-al, ata nuk i përdorin dot për kolater-ale”, - u shpreh Kryeministri. Pjesë e vendimit të miratuar dje do të jenë ato sipërfaqe për të cilat në dokumentin e pronësisë është bërë shënimi “oborr në përdorim”, si dhe regjistrimi i kë-tyre pasurive në regjistrin publik të pasurive të paluajtshme. Në vendim specifikohet edhe kuptimi i termit “oborr në përdorim”, që është sipër-faqja e tokës në pronësi shtetërore, në funksion të një ndërtimi të ligjshëm për qëllime banimi. Kjo sipërfaqe toke përfshin tokën nën ndërtim dhe, sipas rastit, edhe tokën rreth saj. Autoriteti

shtetëror i ngarkuar për tjetërsimin e oborreve në përdorim është Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave (AKKP). “AKKP-ja ngarkohet të krye-jë procedurën paraprake për tjetërsi-min, në pronësi të poseduesve të obor-reve në përdorim, që plotësojnë kush-tet e përcaktuara, si më poshtë vijon: të jenë në posedim, të qetë dhe pa ndër-prerje të pronarit të ndërtimit; brenda tyre ose në lidhje funksionale me to gjendet ndërtim i cili: është i regjistru-ar në regjistrat e ZRPP-së, në pronësi të kërkuesit; është ngritur para datës 10.8.1991; të jenë në pronësi të shtetit, ndonëse të paregjistruara si të tilla, por të pa transferuara në inventarin e pro-nave të organeve të qeverisjes vendore,

në përputhje me ligjin nr.8744, datë 22.2.2001, “Për transferimin e pronave të paluajtshme publike të shtetit në njësitë e qeverisjes vendore”, të ndry-shuar; këto sipërfaqe toke duhet të re-zultojnë fizikisht të lira dhe të pazëna

nga ndërtime pa leje, sipas kuadrit lig-jor përkatës; të jenë të patrajtuara nga legjislacioni përkatës për njohjen, kth-imin apo kompensimin e pronës”, - përcaktohet në vendim. Më tej, në të theksohet se oborret në përdorim, brenda të cilave ose në lidhje funksio-nale me to gjendet vetëm ndërtim in-formal, nuk do të jenë objekt shqyrti-mi nga AKKP-ja, pasi ato do të trajto-hen në përputhje me aktet, ligjore e nënligjore, në fuqi. Sipas vendimit, oborret në përdorim tjetërsohen pa kundërshpërblim, në rastin kur e dre-jta e pronësisë mbi këto sipërfaqe është hequr pa kompensim, për shkak të ligjeve të kohës; me kundërshpërblim, në rastet e tjera.

sociale 3010 ditë nga data e seleksionimit të përfituesve, zyrat e strehimit duhet të njoftojnë familjet që përfitojnë nga programet e strehimit, si dhe ato që nuk kanë përfituar

ditë kalendarike nga data e njoftimit, familjet që nuk kanë përfituar kanë të drejtën e ankimimit pranë organeve të qeverisjes vendore.

Shtëpitë për të pastrehët, afatet e reja dhe dokumentet e aplikimitShkurtohet koha e përzgjedhjes së përfituesve. Zbardhet vendimi me procedurat që duhet të ndjekin familjet e pastreha në të gjithë vendin, për të përfituar një banesë sipas njërit prej programeve sociale të strehimit

Jonida TaSHI

Familjet në nevojë që do të përfitojnë strehim nga shteti do të përzgjidhen në bazë të një sistemi të standardizuar pikësimi, që do të marrë parasysh kushtet e tyre të strehimit, familjare, sociale dhe ekonomike. Pas miratim-it të ligjit të ri për strehimin, qeveria ka përcaktuar dokumentacionin që duhet të paraqesin familjet e pastre-ha në të gjithë vendin, për të përfitu-ar një banesë sipas njërit prej pro-grameve sociale të strehimit. Vendi-mi është marrë dje nga qeveria, e cila ka vendosur edhe afatet e procedur-ave të miratimit të kërkesave për stre-him nga organet e qeverisjes vendore. Ndryshe nga më parë, kur dosjet me emrat e të pastrehëve kanë mbetur “stok” në zyrat e bashkive, sipas afat-eve të reja, do të shkurtohet jo vetëm koha e përzgjedhjes së përfituesve nga komisionet e strehimit, por edhe ajo e njoftimit të aplikantëve. Sipas ven-dimit, individët që kanë mbushur moshën 18 vjeç dhe familjet e regjis-truara në zyrat e gjendjes civile në njësinë e qeverisjes vendore për-katëse, të cilat, në momentin e apli-kimit, plotësojnë kushtet e përcaktu-ara në pikat 1, 2 e 3, të nenit 4, të ligjit nr.9232, datë 13.5.2004, “Për pro-gramet sociale të strehimit të banorëve të zonave urbane”, të ndryshuar, ka-në të drejtë të paraqesin kërkesë për strehim në njësinë vendore, ku ata ja-në të regjistruar. Po kështu, edhe familjet, të cilat kanë përfituar sta-tusin e të pastrehut, sipas akteve lig-jore në fuqi, para hyrjes në fuqi të ligjit nr.9232, datë 13.5.2004, të ndryshuar, e që nuk janë trajtuar me strehim, duhet të paraqesin dokumentacionin, në përputhje me kërkesat e këtij ven-dimi. Familja ka të drejtë ta paraqesë kërkesën për t’u trajtuar me strehim në çdo kohë, sipas formularit tip. Pas kësaj, zyrat e strehimit në njësitë e qe-verisjes vendore bëjnë seleksionimin e formularëve të vlefshëm dhe i regjis-trojnë në një sistem elektronik, i cili i

jep mundësi filtrimit të të dhënave, si më poshtë vijon: emri, atësia, mbiem-ri, data e aplikimit, përbërja familjare në momentin e aplikimit, statusi i pu-nësimit, statusi social, statusi i strehi-mit, statusi ekonomik.

afatet e reja Klasifikimi i kërkesave për strehim

do të bëhet nëpërmjet sistemit të pikëzimit, i cili miratohet nga këshil-li i njësisë së qeverisjes vendore për çdo projekt më vete. “Komisioni i stre-himit shqyrton kërkesat dhe doku-mentacionin brenda 10 ditëve nga da-ta e marrjes në dorëzim të tij nga zyra përkatëse e njësisë së qeverisjes ven-dore dhe vendos pikët për secilin ap-likues. Komisioni i strehimit harton listën e familjeve përfituese mbështe-tur në klasifikimin e kërkesave, të cilën ia paraqit zyrës së strehimit në njësinë e qeverisjes vendore. Zyrat e strehimit në njësitë e qeverisjes ven-dore, brenda 10 ditëve nga data e seleksionimit të përfituesve, njoftoj-në familjet, që përfitojnë nga pro-gramet specifike të strehimit, si dhe ato që nuk kanë përfituar”, - thuhet në vendim. Ndërsa familjet që nuk ka-në përfituar, brenda 30 ditëve kalen-darike nga data e njoftimit, kanë të drejtën e ankimimit pranë organeve të qeverisjes vendore. Sipas vendim-it, familjet mund ta refuzojnë formën e strehimit dhe të mbeten përsëri në listën e pritjes, vetëm kur nuk u janë plotësuar kushtet e strehimit, sipas normave në fuqi. Në rast të kundërt, u hiqet e drejta për aplikim dhe u fshi-het emri nga lista e pritjes. Kryetari i njësisë së qeverisjes vendore ose per-soni i autorizuar prej tij, brenda 10 ditëve nga përfundimi i afatit 30-ditor për ankimim, trajton ankesat e paraq-itura dhe komisioni i strehimit harton listën përfundimtare të familjeve për-fituese, të cilën ia paraqet zyrës së strehimit. Pas kësaj, zyra e strehimit në njësinë e qeverisjes vendore bën verifikimin e dokumentacionit dhe të informacionit për të ardhurat e familjes, brenda 10 ditëve nga data e dorëzimit. Nëse vërtetohet se deklar-imi, dhënia e informacionit dhe fak-tet janë të rreme, familjes i hiqet e dre-jta për t’u trajtuar me programe soci-ale strehimi. Pas miratimit të familjeve përfituese për strehim, zyra përkatëse në njësinë e qeverisjes vendore ia dër-gon listën përfundimtare për mira-tim këshillit të njësisë së qeverisjes vendore, i cili e miraton atë, brenda 30 ditëve nga data e marrjes në dorëzim.

1. Certifikatën e lindjes së aplikantit dhe certifikatën e gjendjes familjare.2. Vërtetimin për vendbanimin në bashkinë ku kërkohet strehimi ose lejen e banimit, për familjet që kanë lëvizur nga zona të tjera të vendit.3. Vërtetimin e të ardhurave neto të familjes.4. Dokumentacionin përkatës nga punëdhënësi për detyrën dhe të ardhurat e aplikantit e të personave të tjerë të familjes, që janë në marrëdhënie pune.5. Dokumentin nga organet tatimore dhe ato të sigurimeve shoqërore për derdhjen e kontributeve, për të gjithë anëtarët e vetëpunësuar të familjes.6. Vërtetimin nga zyra e ndihmës dhe përkujdesjes pranë njësive të qeverisjes vendore për anëtarët e familjes, të përfshirë në programin e ndihmës ekonomike dhe të pagesës për personat me aftësi të kufizuar.7. Vërtetimin nga zyra e punësimit e njësisë vendore përkatëse për personat e përfshirë në programin e pagesës së papunësisë.8. Vërtetimin nga organet e sigurimeve shoqërore për personat në pension.9. Vërtetimin nga zyra e regjistrimit të pasurive të paluajtshme, se familja apo ndonjë anëtar i saj nuk disponojnë në pronësi banesë a ndonjë mjedis, që mund të përdoret si e tillë.10. Vërtetimin nga Zyra e Regjistrimit të pasurive të paluajtshme për sipërfaqen e pronës, që zotëron familja apo ndonjë anëtar i saj, kur banesa është me sipërfaqe nën normat në fuqi të strehimit.11. Vërtetimin nga Zyra e Regjistrimit të pasurive të

paluajtshme të vendit të origjinës se nuk figuron e regjistruar asnjë pronë, e cila mund të përdoret edhe për strehim, për familjet, që kanë ndryshuar vendbanim për efekt punësimi.12. Dokumentin zyrtar të celebrimit dhe certifikatat personale, për efekt të llogaritjes së moshës, për çiftet e reja.13. Vendimin e gjykatës, që i lë në ngarkim fëmijën ose fëmijët për çiftet e divorcuara.14. Vërtetimin përkatës nga institucioni ku ka qenë i strehuar dhe librezën e jetimit, dhënë nga institucioni shtetëror i autorizuar, për individët me statusin e jetimit.15. Vërtetimin e Komisionit mjekësor të përcaktimit të aftësisë së Kufizuar, për individë me aftësi të kufizuara, që trajtohen sipas shkronjës “i”, të shkronjës “c”, të nenit 5, të ligjit nr.9232, datë 13.5.2004, “për programet sociale për strehimin e banorëve të zonave urbane”, i ndryshuar.16. Dokumentin e lëshuar nga institucionet përkatëse shtetërore për personat që kanë statusin “emigrant”, punëtor emigrant” dhe “azilkërkues”. 17. Dokumentin e lëshuar nga institucionet përkatëse shtetërore për familjet e punonjësve të rënë në detyrë, që u përkasin policisë së Shtetit, Gardës së Republikës, Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm, policisë së mbrojtjes nga Zjarri dhe të Shpëtimit, të Forcave të armatosura, të Shërbimit Informativ Shtetëror dhe policisë së Burgjeve.18. Dokumentin e lëshuar nga institucionet përkatëse për viktimat e dhunës në familje.

Dokumentacioni i aplikimit për strehim


Ish-varri i Nënës Mbretëreshë, i ndërtuar në vitin 1934 me një projekt të arkitektit Qemal Butka dhe i shkatërruar nga komunistët e sapoardhur në pushtet më 1945, do të rindër-

tohet sërish. Aty ku dikur preheshin eshtrat e Sadi-je Toptanit , nënës së Ahmet Zogut, tani kanë mb-etur vetëm gërmadhat. Por mbi gërmadhat e var-rit të Nënës Mbretëreshë në këtë 100-vjetor të Pa-varësisë do të ndërtohet panteoni i familjes së Ah-met Zogut. Këshilli i ministrave me një vendim të posaçëm vendosi financimin e ndërtimit të Mau-zoleut të familjes mbretërore. “Dihet se në një akt barbar Enver Hoxha urdhëroi minimin e varrit të Nënës Mbretëreshë, për fajin e vetëm se i kishte dhënë kombit burrin që u ndërtoi shtetin shqip-tarëve, Ahmet Zogun. Mauzoleu do të jetë më i madh sesa ishte varri i Nënës Mbretëreshë, sepse aty do të prehen Mbreti vetë, do të prehet mbretëre-sha Geraldinë, Leka i Parë dhe bashkëshortja e tij, pra tani do të jetë një varrezë mbretërore.”- tha kry-eministri Sali Berisha dje në mbledhjen e qeverisë. Mauzoleu i familjes mbretërore do të ngrihet aty ku janë gërmadhat e varrit të Nënës Mbretëreshë, në vendin e quajtur Kodra e Gështenjave, pranë rrugës Tiranë-Elbasan. Sipas kryeministrit Beri-sha, mauzoleu i familjes mbretërore ngrihet në tokën që ata kanë pasur, kanë blerë në përputhje me të gjitha rregullat civile. “Do të ketë një Pante-on për të gjitha personalitet më të shquara të kom-bit”- tha Berisha. Sot nuk ka mbetur asnjë foto e varrit të Nënës Mbretëreshë, e projektuar nga Qa-mil Butka, por ky i fundit cilësohej shpesh si “i preferuari i Mbretërisë”. Butka sapo ishte diplo-muar për arkitekturë, kur u bë pjesë e një konkur-si ndërkombëtar që u çel nga Mbretëria Shqiptare, ku merrnin pjesë arkitektë nga Anglia, Italia dhe Gjermania. Projekti i tij u shpall dhe fitues. Qemak

Butka është dhe projektues i Monumentit të Lir-isë, që u vendos në qendër të Tiranës edhe ky i shkatërruar nga pushtuesit italianë. Ai gjithashtu ishte dhe autor i zgjidhjes urbanistike të qendrës së Tiranës. Po dje Këshilli i Ministrave vendosi dhe kthimin e përkrenares dhe shpatës së Skënder-beut, me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë, në Shq-ipëri. Armët e heroit kombëtar, sipas një mar-rëveshjeje me qeverinë austriake, do të qëndrojnë të ekspozuara 3-6 muaj në Muzeun Historik Kom-bëtar. Iniciativa për të sjellë për herë të parë në Shq-ipëri përkrenaren dhe shpatën e Skënderbeut ka qenë e ministrit të Jashtëm austriak, Mikael Spin-deleger, gjatë një takimi që zhvilloi me kryemini-strin Sali Berisha në samitin e përvitshëm të Du-brovnikut, që u mbajt në Kroaci. Kërkesa për të sjellë në Shqipëri armët e Skënderbeut janë bërë disa herë, që në kohën e Zogut, së fundi edhe në kuadër të 600-vjetorit të lindjes së Skënderbeut, por për shkak të kushteve dhe të mungesës së sig-urisë përgjigjet kanë qenë gjithmonë negative.

Edhe një herë për historinë“Ka një keqkuptim, në të gjithë përpjekjen tonë,

ne nuk bëjmë gjë tjetër vetëm të nxjerrim në shesh të vërtetat e mëdha dhe në qoftë se një figurë e bal-tosur në mënyrën më të pamerituar dhe e nxjer-rë jashtë historisë kombëtare, hyn në histori, kjo nuk do të thotë aspak se të tjera figura errësohen.”- u është përgjigjur nga faltorja e qeverisë kryemi-nistri Berisha disa historianëve që së fundmi ka-në mbajtur shpesh një qëndrim të tillë ndaj ndërhyrjeve të Kryeministrit për rishikimin e his-torisë. “Çdo figurë ka vendin e vet në histori, por e vërteta është që Ahmet Zogu ishte një figurë e nda-luar në historinë tonë kombëtare, derisa Parlamen-ti me një sërë vendimesh historike i hapi rrugën zgjidhjes së këtij problemi.”- tha Berisha.

Një panteon për familjen mbretërore

“Kodi i jetës” një histori e vërtetë e luftës në KosovëNë Festivalin e Filmit Veror në Durrës i vetmi film në gjuhën shqipe është “Kodi i jetës”, me regji dhe skenar të Ekrem Kryeziut. Regjisori kosovar pas shfaqjes së filmit në teatrin “Aleksandër Moisiu” tregoi disa detaje të realizimit të tij. “Kodi i jetës” është frymëzuar nga një histori e vërtetë, ajo e nxjerrjes nga dheu të një vajze të plagosur kosovare, e cila është gjallë dhe sot. Kjo ka qenë spunto që unë kam marr për skenarin, të cilin e kam shkruar disa herë deri në variantin përfundimtar.”- tha Kryeziu, i cili dhe ai vetë ka qenë një ndër dëshmitarët e tmerreve të Luftës në Kosovë. “Sigurisht që në këtë film kam dhe përjetime personale nga ai eksod, ku për 15 minuta serbët na kërkonin të dilnim nga shtëpia dhe ta bastisnim. Unë bashkë me familjen time, tre djemtë dhe mbesat, kemi ikur, ndërsa djali im nuk e di sesi ka shpëtuar nga ekzekutimi”- gjatë këtij rrëfimi regjisori Kryeziu nuk i ka mbajtur lotët, ndërsa bën fajtor institucionet e Kosovës, të cilat duket se duan t’i harrojnë tmerret e luftës në Kosovë. “Populli nuk harron. Bota nuk para e honeps atë dhimbje, por unë filmin e kam bërë për shqiptarët, jo për botën. Ne kemi qenë viktima të një gjenocidi shtetëror që ka vijuar. Në asnjë sekondë unë nuk denoncoj popullin serb, por akuzoj platformat shtetërore”. Regjisori Ekrem Kryeziu, edhe pse filmi i tij u prit mirë nga publiku i festivalit, e ka një peng. “Ndihem i zhgënjyer që ambasadori i Kosovës në Tiranë nuk e gjeti kohën për të qenë prezent në shfaqjen e këtij filmi, ndryshe nga ç’ka ndodhur me ambasadorin serb, francez etj., të cilët kanë ardhur për të përkrahur filmat e tyre në konkur-rim”.

Elitojna Doko

Filmi kosovar “Kodi i jetës”, u shfaq premierë në Festivalin Veror të Filmit në Durrës. ekrem Kryeziu, regjisori dhe skenaristi i filmit rrëfen detajet e skenarit, bazuar në një histori të vërtetë

“Ka një keqkuptim, në të gjithë përpjekjen tonë, ne nuk bëjmë gjë tjetër vetëm të nxjerrim në shesh të vërtetat e mëdha dhe në qoftë se një figurë e baltosur në mënyrën më të pamerituar dhe e nxjerrë jashtë historisë kombëtare, hyn në histori, kjo nuk do të thotë aspak se të tjera figura errësohen.”- tha kryeministri Berisha


mauzoleu i familjes mbretërore do të ngrihet aty ku janë gërmadhat e varrit të nënës mbretëreshë, në vendin e quajtur Kodra e Gështenjave, pranë rrugës tiranë-elbasan. Kjo tokë është pronë e familjes, ndërsa ndërtimi i panteonit do të financohet nga qeveria

familja mbretërore

Regjisori Ekrem Kryeziu

REGJISORI KRyEzIu:

kjo gjendje e Kosovës është edhe sot e do të jetë edhe pas 10 shtatorit, që do të thotë se motivimi për negociata të qeta, larg presionit të opinionit, nuk i konvenon Serbisë. Përkundrazi, Serbisë i konve-non që të bëhet sa më shumë hallakamë politike, sa më shumë zhurmë mediale, sa më shumë çorientim i opinionit pub-lik në Kosovë, sepse të gjitha këto së bashku e dobësojnë kohezionin politik e shoqëror dhe e dëmtojnë imazhin e shtetit të Kosovës. Meqë për bisedimet e ardhshme me Serbinë ka muaj që është duke u zhvilluar hallakamë politike, zhurmë mediale dhe çorientim i opinion-it, është e qartë se e gjitha i konvenon pozicionit negociator të Serbisë. Në Ser-bi tema e bisedimeve të ardhshme është margjinale, brenda një jave a përmendet një herë a nuk përmendet fare nga par-titë e nga mediet. Sigurisht që institucio-net e Serbisë (Kuvendi, qeveria e presi-denti) e bëjnë punën e vet përgatitore, duke e përgatitur platformën konsen-suale, por ata nuk janë në presionin e opozitës e as të medieve. Rrjedhimisht, edhe qytetarët e Serbisë janë më të qetë e më kontribues për pozicionimin sa më të fortë të qeverisë së tyre në bisedimet e ardhshme me qeverinë e Prishtinës. Kjo në dukje të parë është paradoksale: qe-veria e shtetit humbës është më komode, ndërsa fitimtari është në siklet, në depre-sion pothuajse kolektiv. Kjo gjendje kushtëzohet nga papjekuria që e karak-terizon politikën në Kosovë, ku domini-mi i reagimit emocional, zbulimi i padi-turisë dhe optimizmi pa mbulesë i jep shpresë humbësit se mund të rikupero-jë humbjen e para trembëdhjetë viteve. Pra, Serbia e dëshiron dialogun, me shpresë se do t’i shfrytëzojë dobësitë e shoqërisë dhe të qeverisë sonë, e jo pse ka adute të forta në duar. Të gjithë në Ser-bi e dinë se Kosova është bërë shtet i pa-varur me intervenimin e NATO-s e nën sponsorizimin e ShBA-së dhe se kjo pa-varësi nuk mund të zhbëhet përderi sa është e njohur nga shtete si Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania e Mad-he, Franca e Gjermania. Është e qartë se gjeopolitika e Perëndimit ndaj Ballkanit e ka sjellë intervenimin e NATO-s dhe se mbetja e Kosovës nën ombrellën e saj mbrojtëse (bashkë me Shqipërinë që tashme është anëtare e NATO-s, po edhe me Maqedoninë, Malin e Zi e me Kro-acinë) është e pakthyeshme. Megjithatë, Serbia luan lojën e vet, gjasme nuk i ka të mirënjohura këto fakte dhe shpreson se në të ardhmen mund të ketë ndry-shime të raportit të forcave ndërmjet Perëndimit dhe Rusisë. Projektet serioze të shtetndërtimit (edhe me pretendimet e veta imperiale a koloniale) nuk janë se-

zonale, po të qëndrueshme dhe presin kohë të përshtatshme për finalizim ose për revansh. Edhe nga ky aspekt, pra i favoreve të tashme gjeopolitike, Kosova më shumë ka arsye të ngutet që të arrijë marrëveshje të negociuara e të qën-drueshme me Serbinë, sesa Serbia. Por, edhe në planin praktik, Kosova ka arsye më të mëdha që të kërkojë dialogun dhe arritjen e marrëveshjeve me Serbinë, ngase është nën presionin ngulfatës të Serbisë, e cila ka kontroll mbi një pjesë të territorit të Kosovës, me të cilin sa herë dëshiron e lëkundë stabilitetin e shtetit tonë. Kosova nuk ka kapacitetet e nevo-jshme për ta ndryshuar vetë këtë gjend-je, (raporti i forcave është në favor të Ser-bisë), po as mandatin e mirëfilltë shtetëror nuk e ka, meqë KFOR-i është autoriteti kryesor për sigurinë në kufijtë e Kosovës (intervenimi do të shkaktonte konflikt ndëretnik dhe involvim të Ser-bisë në konfliktin brenda Kosovës.) Prandaj, Kosovës i duhet dialogu, i duhen bisedimet e ndërmjetësuara, në mënyrë që disi ta lehtësojë edhe presio-nin e orkestruar nga serbët lokalë të Veri-ut dhe nga shteti serb.

Çfarë kornize duhet të kenë bisedimet e ardhshme?

Por, Kosovës nuk i duhen çfarëdo bisedimesh. Korniza tematike e bisedi-meve duhet të fiksohet qartë dhe të mi-ratohet nga Kuvendi i Kosovës, si organi më i lartë i pushtetit të popullit në vendin tonë. Formati mund të jetë bisedime poli-tike për çështjet e hapura ndërmjet Kosovës e Serbisë, por që si kufi nistor e kanë vendimin e Gjykatës së Hagës për pavarësinë e Kosovës dhe rezolutën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, që e pasoi atë vendim. Vendimi i Gjykatës vetvetiu përfshin brenda vetes edhe rezolutën 1244, meqë ka konstatuar se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk ka qenë në kundërshtim me atë rezolutë. Nëse temat shkojnë përtej vendimit të Gjykatës , kurrë nuk mund të krijohet një kornizë e pranueshme e tyre. Ndërsa, brenda kësaj kornize (pra vendimit të Gjykatës sipas të cilit pavarësia e Kosovës nuk është në kundërshtim me rezolutën 1244 dhe të drejtën ndërkombëtare), mund të bisedohet edhe për serbët e Veriut edhe për çfarëdo teme tjetër. Kur kufijtë janë të garantuar, duke respektuar kornizën e kr-ijuar nga vendimi i Gjykatës së Hagës, kjo nënkupton se involvimi i Serbisë nuk mund të jetë në çështje që janë të brend-shme. Rrjedhimisht, problemet e serbëve të Veriut do të adresoheshin në një dialog të veçantë të tyre me qeverinë e Kosovës, me çka edhe qeveria e Serbisë do të mund t’i lante duart e të mos dukej e turpëruar në sytë e qytetarëve të vet.

MAPO18 E EnjtE, 30 gusht 2012www.mapo.al

OpEdnëse kritikët e mi më shohin duke ecur mbi ujërat e lumit tamiz, do thonë se nuk mund të notoj.

ti dhe unë vijmë me makinë ose tren, ekonomistët udhëtojnë me infrastrukturë. Ka ende njerëz në partinë time që besojnë në politikë konsensuale. I konsideroj ata kuislingë, tradhtarë…e kam me gjithë mend.

Margaret Thatcher

01

02

03Opinione dhe Editoriale

Thatësirë politike

Nga Bujar Kapexhiu

Çfarë dialogu me Serbinë i duhet KosovësReagimet dhe polemikat ndërm-

jet zyrtarëve të partive politike të shqiptarëve të Kosovës, se a

duhet të zhvillohen bisedime me Serbi-në, përditë e më shumë e zbulojnë papjekurinë e këtyre partive si përfaqë-suese të interesave të qytetarëve të këtij vendi. Së pari, niveli emocional i reagi-meve ka të bëjë me mungesë përvojash, me papjekuri për t’u ballafaquar me tema e përmbajtje serioze, që në fakt janë testi kryesor me të cilin mund të matet përgjegjshmëria e tyre. Së dyti, niveli i ulët i njohurive lidhur me nevojën e bisedimeve ndërmjet shteteve që kanë konteste të hapura, ose që janë në gjen-dje konflikti të ngrirë, sikundër është në të vërtetë gjendja ndërmjet Kosovës e Serbisë, e bën edhe më të qartë krizën e përfaqësimit të qytetarëve të Kosovës, jo vetëm në bisedimet eventuale, po edhe në institucionet ekzistuese.

Dy qasje të ndryshme - por që bëj-në dëm njësoj

Sa i përket nivelit emocional të reagi-meve, ai tashmë e ka deformuar komu-nikimin e qytetarëve me partitë politike dhe zyrtarët politikë, aq sa ata mund të shkulin flokët, të çjerrin fytyrën, por te qytetarët nuk arrijnë të krijojnë as emo-cion e as opinion. Duke gulçuar për gjëra të vogla, duke u bërë histerikë për gjithç-ka, shumica tashmë janë bërë të pabe-sueshëm për çfarëdo që të thonë, gjë që është keq për cilësinë e komunikimit politik dhe për kohezionin në shoqërinë tonë. Pak a shumë janë bërë si ai bariu gënjeshtar, të cilit nuk i besoi askush kur ujku vërtet i ra në kope, sepse më herët kishte ulëritur “ujku, ujku”, duke gën-jyer. Ndërsa, sa i përket nivelit të ulët të njohurive politike, kjo tashmë është aq e qartë, saqë opinioni më i përhapur është se shumica e politikanëve janë njerëz të padijshëm, që kanë hyrë në politikë si zh-vatës, e jo si njerëz të vendosur e të di-jshëm, që angazhohen me dijen dhe me autoritetin e tyre, që t’i mbrojnë interesat e shtetit dhe të popullit që e përfaqësoj-në. Edhe ky perceptim e ka tagrin e vet, sepse pengon identifikimin e qytetarëve me institucionet dhe me shtetin e tyre.

Nga ana tjetër, edhe ata që flasin me lehtësi të padurueshme për dialogun e bisedimet, si diçka që qysh në start e ka të garantuar triumfin e Kosovës, shkak-tojnë të njëjtin dëm e të njëjtat pasoja, si për cilësinë e komunikimit me qytetarët ashtu edhe për dobësimin e kohezionit shoqëror. Nga negociatat e Vjenës e deri te dialogu teknik, është bërë shumë e qa-rtë se dialogu e bisedimet me Serbinë ja-në të vështira, me shumë rreziqe dhe nuk e kanë të garantuar zbatimin, as kur ar-rihen marrëveshjet nominalisht. Pran-daj, nuk mund të flitet me lehtësi për bisedimet që do të pasojnë, edhe për fak-

tin se tash Serbia e ka pozitën negocia-tore më të fortë se kurrë më përpara. Përderisa qeveria e Boris Tadiçit ka pa-sur përballë vetes një opozitë të fuq-ishme nacionaliste, qeveria e tashme e Nikoliçit/ Daqiçit, ka përballë një opoz-itë të dobët e në krizë të thellë. Qeveria e tashme ka edhe një favor tjetër: mosz-batimi i marrëveshjeve është një gjë e trashëguar nga qeveria e mëhershme, prandaj, edhe nëse nuk do të zbatohen marrëveshjet e reja, qeveria e tashme serbe nuk do të mund të penalizohet nga Bashkimi Europian si nismëtare e bllo-kimit të tyre, sepse këtë praktikë e pati instaluar qeveria “properëndimore” e Tadiçit. Po ashtu, qeveria e Tadiçit, e ud-hëhequr nga një teknokrat, Mirko Cvet-koviçi, ka qenë shumë më pak e moti-vuar që të nxjerrë favore nga dialogu, ndërsa qeveria e Nikoliçit dhe e Daqiçit, ka motiv jetësor që të kryejë revansh ndaj Kosovës, meqë partitë e tyre kanë qenë në pushtet kur NATO-ja pati detyruar për kapitullim qeverinë serbe. Analiza e mirëfilltë e këtij konteksti të ri në të cilin gjendet qeveria serbe dhe shteti serb, është e domosdoshme, sepse bisedimet e ardhshme nuk janë ru-tinore, nuk janë teknike, po janë për-pjekje që Serbia të nxjerrë sa më shumë koncesione nga Kosova. E vetmja digë kufizuese e kësaj ambicie të shfrenuar të qeverisë së tashme serbe është kushtëzi-mi i integrimit europian të Serbisë me kooperativitetin në bisedime dhe mod-eracionin që të arrihen marrëveshje dhe që të zbatohen. Po të mos ishte kjo digë kufizuese, bisedimet më parë do të të

mund të prodhonin pretekst të ri kon-flikti, sesa marrëveshje të reja. Megjithatë, as kjo digë nuk është e mjaf-tueshme për ta ndalë turrin e ambicieve revanshiste të qeverisë së re të Serbisë, prandaj edhe në këtë aspekt institucio-net e Kosovës duhet të jenë të vëmend-shme e të caktojnë vijat e kuqe edhe në raport me kërkesat e Bashkimit Europi-an. Kjo edhe për arsye se Bashkimi Eu-ropian në përpjekjet e tij që ta largojë sa më shumë Serbinë nga përqafimi i “ariut rus”, është në gjendje të bëjë edhe konc-esione të reja ndaj ambicieve e pretendi-meve serbe.

Kosova ka nevojë për mar-rëveshje që i jep fund konfliktit të ngrirë

Por, përtej këtyre dy qasjeve të ska-jshme dhe jorealiste të politikanëve të vendit tonë, është e qartë se Kosova ka shumë nevojë për dialog e bisedime me Serbinë, në mënyrë që çështjet e hapura, që janë si gur në qafë për shtetin tonë, të zgjidhen me marrëveshje. Parimi themelor në kontestet e mbetura ndër-mjet shteteve që kanë qenë në luftë është që shteti fitimtar të ofrojë nisma për zgjidhjen e kontesteve të mbetura dhe ar-ritjen e marrëveshjes paqësore. Nëse Kosova ka fituar nga lufta me Serbinë, (nga një krahinë autonome është bërë shtet), atëherë Kosova ka nevojë më shumë sesa Serbia që të mbyllë kontestet dhe që të çlirohet nga barra e gjendjes së luftës, të cilën e ka me Serbinë aktualisht. Fatkeqësisht, gjendja e luftës ndërmjet Kosovës e Serbisë është vetëm e ngrirë, por jo e hequr. (Pra, konflikti i ngrirë është ndërmjet Kosovës e Serbisë e jo ndërmjet Kosovës dhe serbëve në veriun e saj.) Marrëveshja e Kumanovës e obli-gon Serbinë në raport me NATO-n, por jo në raport me institucionet e Kosovës. Kosova nuk e ka zgjidhur konfliktin me Serbinë në vitin 1999, sikundër pohojnë disa politikanë ndër ne, sikundër që nuk e ka të zgjidhur atë konflikt as në vitin 2012. Kosova që nga viti 1999 është nën mbrojtjen e NATO-s, por kjo është e përkohshme. Prandaj Kosova ka nevojë për një marrëveshje të vetën me Serbinë, e cila do t’i jepte fund kontestit territori-al dhe konfliktit potencial.

Më së miri do të kishte qenë po qe se dialogu do të zhvillohej në kuadër të di-plomacisë së fshehtë, (pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës.) Por, kjo nuk ka qenë e mundur që të imponohet nga një shtet i brishtë si Kosova, i cili efektivisht është nën mbikëqyrje civile dhe ushta-rake. Prandaj as Serbia nuk ka pasur ndonjë interes të zhvillojë negociata të fshehta me një shtet që nuk është plotë-sisht sovran dhe nuk është i aftë të zba-tojë marrëveshjet eventuale, si produkt i diplomacisë së fshehtë. Fatkeqësisht,

MilaziM KRaSNiQi

KoMeNt

Pak a shumë janë bërë si ai bariu gënjeshtar, të cilit nuk i besoi askush kur ujku vërtet i ra në kope, sepse më herët kishte ulëri-tur “ujku, ujku”, duke gënjyer

Nëse në rastin e procesit të zgjedhjes presidenciale, Meta parashtronte korrektësisht parime të kuptueshme dhe legjitime, dhe duhej mbështetur, në këtë qerthull të sotshëm ai, Meta, duket i keqkëshilluar. Është pra, një Meta kundër Metës.

— arTur Zheji

MAPO 11MAPO 11MAPOE EnjtE, 30 gusht 2012www.mapo.al 19

Berisha hodhi para do ditësh një sfidë publike. Referendum pop-ullor, përderisa nuk ka konsen-

sus për ndryshimet e nevojshme kush-tetuese për heqjen e imunitetit zyrtarëve të lartë dhe politikanëve. Ishte kjo një shenjë lodhjeje nga diskutimet shterpe dhe pafund, apo një blof, apo një skemë e re elektorale e Doktorit, këtë askush nuk e di. Alkimia e këtyre vendimeve mbahet e fshehtë.

Mirëpo, me sa duket, kjo zgjidhje e Berishës, që përbën një zgjedhje mjaft të përshtatshme për ndryshimet kush-tetuese, duket se ka trembur ‘dynjanë’. I pari reagoi Rama, i cili, tutshëm, u tha shqiptarëve se edhe ai, se edhe Partia So-cialiste, nuk është kundër heqjes së imu-niteteve, por kjo duhet shoqëruar me kushte. Dhe Rama edhe mund të ketë të drejtën e vet, sepse dihet, Imuniteti është çështje që ndan dy koncepte të ndry-shme politike dhe të filozofisë politike. Personalisht jam shprehur jo entuziast ndaj heqjes së Imunitetit të zyrtarëve dhe sidomos deputetëve, pasiqë duhet të kesh një demokraci shumë të kon-soliduar dhe funksionale, sepse duhet të kesh një shtet ligjor pothuajse perfekt, që të ‘dorëzosh pambrojtje’ deputetët në duart e Drejtësisë.

Mirëpo Rama, që nuk kuptohet se kush e këshillon, nuk e thotë dot as këtë. Nuk do, nuk mundet, apo nuk di të thotë hapur një ‘Jo!’ të prerë dhe, po të jetë nevoja, edhe të ‘grindet’ publikisht me Brukselin, që e imponon si standard të detyrueshëm këtë procedurë anti-imu-nitare.

Nga ana tjetër Berisha ngutet e thotë se ai, Rama, kërkon të mbrojë ‘klubin e miliarderëve’ dhe pra i ‘bishtnon’ dhe ndërlikon dhe kushtëzon votën sociali-ste në Kuvend, të domosdoshme për ndryshimin përkatës kushtetues.

Për arsye krejt të tjera, për arsye të pakuptueshme, Meta rend edhe ai, në të njëjtin rrafsh konceptual, të kundërsh-tojë Referendumin. Heqja e imunitetit të shtrohet në Kuvend, të votohet në Ku-vend dhe të gjendet një kompromis në Kuvend, replikon publikisht ai. E parë dhe e gjykuar ashtu si thuhet, parashtri-mi i Metës është një opcion më eko-nomik, pa shpenzim energjish dhe, nëse i dilet mbanë, një zgjidhje racionale.

Mirëpo dihet, edhe Meta e di, se Ra-ma parashtron kushte, qofshin këto ed-he të arsyeshme, por jo detyrimisht të pranueshme nga Mazhoranca, ose, së paku, jo të pranueshme nga Berisha dhe Partia Demokratike. Dhe kushti kryesor lidhet me pjesëmarrjen e Opozitës në zgjedhjen e Prokurorit të Përgjithshëm. Që do të thotë: një Prokuror i Përgjith-shëm ‘konsensual’, një garant i palëve. Mirëpo edhe kjo mund të lexohet në dy mënyra që përjashtojnë njëra-tjetrën:

1. Të zgjidhet një Prokuror i Përgjith-shëm, jo persekutues me prapavijë poli-tike apo personale.

2. Të zgjidhet një Prokuror i Përgjith-shëm, ‘i padëmshëm’, që do të vazhdojë të ruajë de facto imunitetet e hequra me ligj kushtetues.

Me sa duket, Kryeministri nuk do të hyjë në një komplikacion të tillë, ku Me-ta dhe pesha e numrave të tij do t’i krijo-

nin jo pak kokëçarje. Referendumi, pra pyetja dhe referenca e drejtpërdrejtë po-pullore, shprehet Berisha, kjo është for-ma që ndan shapin nga sheqeri.

E ka seriozisht Berisha?Për demokracinë e një Vendi, refer-

endumi është një ‘festë’ e shumëpritur. Kundër ndryshimeve kushtetuese të vitit 2008, Meta dhe, së bashku me Metën, shumë nga ne, ishim për ta hed-hur në referendum, nëse duhej ose jo ndryshuar Kushtetuta. Sepse ndryshi-met brenda natës të Kushtetutës dhe hartimi konspirativ i Kodit të ri zgjedhor, nga Rama dhe Berisha, ishin ndryshime substanciale dhe diskriminuese. Dhe ng-jallnin sindromën e një kaste, që donte, de facto, të përjashtonte çdo subjekt tjetër politik nga konkurrimi elektoral.

Dhe Meta, asokohe kishte dhe kry-ente një rol të mrekullueshëm dhe të suksesshëm publik dhe politik, kundër një tentative të tillë. Kundër të ‘Mëdhen-jve’ pra, që po bënin asokohe një politikë të vogël dhe meskine.

Ndërsa sot, edhe ai, Meta, i këshilluar s’dihet nga kush, del artificialisht në krah të Ramës, versus Berisha, kundër frymës për zgjidhje direkte dhe de-mokratike të dilemës formale të imu-niteteve.

‘Lepuri fle gjetkë’, do të thoshte pop-ulli, ai popull që po rrallohet së fundmi. Me sa duket, ndoshta qëllimi është dobësimi i Kryeministrit dhe kapitullimi i tij pa kushte.

Mirëpo çështja është për çfarë? Për çfarë më mirë? Për çfarë më ndryshe?

Nëse Berisha, ndonëse është pak e be-sueshme, vendos të ecë përpara me sfidën e Referendumit, gjykuar nga shqetësimi i Ramës dhe Metës, duket se ai është në një rrugë të vështirë, por të drejtë.

Të drejtë në disa rrafshe:Së pari, si taktikë elektorale, teza ref-

erendare, me sloganin ‘Më pak imunitet, më pak korrupsion!’, prek ‘telat’ e zem-rave të etura për drejtësi të drejtë, të opinionit publik. Pra, një tezë ‘populiste’, hedhur në popull, me një probabilitet të lartë fitoreje.

Së dyti, kush do të mund ta kundër-shtonte në mënyrë bindëse në publik dhe në forumet popullore? Rama apo Meta? Nëse do të bënin këtë, sigurisht që do të gabonin dhe do të mbeteshin në një

pakicë të qartë. Kuptueshëm ogur i keq elektoral, nëse Referendumin Berisha do të mund ta mbante përpara zgjed-hjeve të përgjithshme politike. Rama dhe Meta do të bashkoheshin natyrshëm bashkë. Do të bashkoheshin në një bete-jë të humbur, ende pa filluar.

Së treti, kush do të kish moral e të thosh, se të pyesësh popullin, se ‘çfarë të bëjmë?’ me imunitetet, e pra me korrupsionin teo-rik, të mbrojtur nga Kushtetuta, është e gabuar dhe kundër interesave të popullit? Do të ishte një gafë e hatashme.

Prandaj, dhe me sa duket, zëvendëskryeministri Haxhinasto, i ud-hëzuar nga Meta, foli si të ishte edhe funksionar i Partisë Socialiste. Duke përdorur, sidhe Meta, një terminologji mbi palët, si për shembull: ‘politika duhet të…’; ai, sidhe Meta, vetëpozicionohen si jashtë kësaj politike, ndërkohë që janë kre-jt brenda funksioneve më të larta shtetërore dhe politike.

Nëse në rastin e procesit të zgjedhjes presidenciale, Meta parashtronte kor-rektësisht parime të kuptueshme dhe legjitime, dhe duhej mbështetur, në këtë qerthull të sotshëm ai, Meta, duket i keqkëshilluar.

Është pra, një Meta kundër Metës. Një politikan antireferendum, i cili

nga beteja publike për një referendum padrejtësisht të mohuar, mbijetoi me këllqet e veta në politikë, si shtojcë e Ramës, rrezikon të vetëdëmtohet në mënyrë të pakorrigjueshme.

Por më e rëndësishmja është: A e ka seriozisht Berisha, fuqinë dhe

vullnetin për të bërë një Referendum?

një ndër debatet bashkëkohore më interesante dhe më të rëndë-sishëm të shkencave politike

është debati mbi ‘demokracinë përfaqë-suese v. demokracinë e drejtpërdrejt’. pa hyrë në thellësi/saktësi të përku-fizimit, mund të thuhet se demokracia e përfaqësuar është mënyra sipas së cilës populli shprehet për çështjet politike në vend, nëpërmjet përfaqësuesve, kurse demokracia e drejtpërdrejt është mënyra e drejtpërdrejtë (pa ndërmjetës) e ush-trimit të kësaj të drejte/detyre qytetare. sigurisht, shumica e politologëve mendojnë se demokracia e drejtpërdrejtë është ‘demokracia e vërtetë’, por pa-mundësia fizike për të grumbulluar gjithë komunitetin/votuesit në një shesh, për t’u dhënë mundësi të gjithëve për të folur, dhe pas diskutimeve pa limite për të arritur në një vendimmarrje të vetme mbështetur në shumëllojshmërinë e pafundme të men-dimit etj. etj., janë arsyet pse demokracia përfaqësuese është vlerësuar si forma më e mirë e mundshme -të paktën në kontek-stin e sotëm- e aplikimit të demokracisë. megjithatë, kërkues të ndryshëm trajtojnë mundësi konkrete të aplikimit të demokra-cisë së drejtpërdrejtë në komponentë të mënyrës sonë -jo vetëm perëndimore- të të jetuarit, një nga të cilat është përfshirja dhe angazhimi qytetar në planifikim.për konsekuencë, gjerësisht në botë kanë evoluar aplikime për përfshirjen qytetare në planifikimin hapësinor. Qasje

interaktive dhe bashkëpunuese apo të planifikimit pjesëmarrës janë prezantuar në shtetet e Bashkuara, Itali, mbretëri e Bashkuar, Belgjikë, vendet skandinave, madje edhe në Brazil e Kinë. në holandë disa tentativa janë bërë që nga vitet 1960 për të përfshirë qytetarët, që në fillesë, në procesin e zhvillimit hapësinor. synimi i këtyre praktikave është bashkëveprimi ndërmjet agjencive qeveritare, sipërmar-rësve dhe organizatave civile, si një qasje multiaktorëshe në planifikim. së fundmi, ideja e qytetarisë aktive i është shtuar kësaj qasje. ajo përfshin, në disa domene të kërkimit hapësinor, planifikimit, shfrytëzimit dhe menaxhi-mit, duke zgjedhur pjesëmarrjen aktive të qytetarëve dhe ndarjen e përgjegjë-sive për mjedisin hapësinor ndërmjet qeverisjes publike dhe komuniteteve qytetare. pavarësisht kriticizmit ndaj planifikimit interaktiv, në ekspansion vitet e fundit, katër argumente pro përfshirjes qytetare në planifikim duket se janë shumë kokëfortë dhe të pa anash-kalueshëm.

argumenti i parë është social. Është e pritshme që përfshirja qytetare do të kontribuojë fuqishëm në koherencën sociale, të një shoqërie të fragmentarizuar dhe të sekularizuar, si shoqëria shqiptare e pas vitit 1990. për shembull, në politikat për lagjet e privuara (me mungesa) në qytete, mungesa e kohezionit social, integrimit të rezidentëve të rinj dhe diversiteti kulturor shihen si formues të pengesave madhore për rigjenerim. në këtë kontekst, pjesëmarrja dhe përfshirja qytetare mund të përdoret si një instrument për të përmirësuar kushtet sociale në dy mënyra. E para është përmes fuqizimit të komuniteteve. nëpërmjet pjesëmarrjes, qytetarët mësojnë të artikulojnë më mirë nevojat, dëshirat si dhe këndvështrimet e tyre, aftësi kjo gjithashtu e nevojshme në karrierën dhe marrëdhëniet e tyre sociale. përveç kësaj, shoqëruar me financime të pjesëmarrjes, qytetaria aktive stimulon kohezion social dhe integrim të minoriteteve në shoqëri. Këto minoritete do të gjejnë shqetësimet e tyre të integruara në propozimet e reja (planet, programet dhe projektet) në rastin kur gjatë planifikimit pjesëmarrës ata i kanë artikuluar këto shqetësime. në kuptim të përfshirjes në takime -për këtë tematikë- do të krijohen rrjete të reja sociale me interesa të përbashkëta. Dhe, sigurisht që do të rritet besimi ndërmjet rezidentëve dhe do të zhvillohet një

përgjegjshmëri e re për kushtet sociale në lagjet e tyre. sipas argumentit të dytë, supozohet se përfshirja e qytetarëve stimulon një llogaridhënie të re për kondicionet hapësinore/mjedisore të zonave/lagjeve. Është e pritshme se qytetarë të përfshirë dhe aktivë do të kontribuojnë në përmirësimin e kualitetit hapësinor në mjediset tyre të punës dhe të jetesës. pjesëmarrja mund të ndihmojë në krijimin e një mjedisi më të mirë, sepse mund të rrisë nivelin e marrëdhënies së banorëve me mjedisin e tyre, por edhe sepse mund të përforcojë një sens përkatësie dhe komunitare të qytetarëve. ajo mund të rrisë ‘ngulitjen’ e ndërhyrjeve hapësinore në komunitetin lokal dhe kështu që të përmirësojë suportin dhe angazhimin në planifikimin e ndërhyrjeve të tilla. në këtë kuptim, edhe gjatë përdorimit të përditshëm të kësaj hapësire/mjedisi të përbashkët, qytetarët e përfshirë do të jenë më të ndjeshëm.argumenti i tretë, mbështet pritsh-mërinë se pjesëmarrja dhe përfshirja qytetare jo vetëm gjeneron kursim në terma afatshkurtër (kohezioni social dhe angazhimi mund të shkurtojnë procedurat e planifikimit dhe në këtë kuptim edhe kostot e tij financiare), por edhe të rrisë qëndrueshmërinë ekonomike në terma afatgjatë. mirë-funksionimi i shoqërisë civile (në terma të iniciativës vullnetare) në shërbim

të shtetit dhe ekonomisë, angazhimi i drejtpërdrejtë i qytetarëve në procesin planifikues ka si kuptim të parë njohjen e nevojave, mundësive dhe produkteve të kërkuara/synuara. në kuptim të njohjes së tyre, angazhimi social gjeneron një diversitet iniciativash dhe vetëpunësimi dhe gatishmërinë për të investuar në komunitetin lokal. në terma evolutiv, disa ekonomistë argumentojnë se rrjete të tilla mund të përforcojnë relacionet ndërmjet varieteteve ekonomike dhe për konsekuencë të përforcojnë elasticitetin e ekonomisë për të ndryshuar rrethanat (gjendjen ekzistuese). për më tepër, pjesëmarrja dhe angazhimi qytetar mund të përmirësojë lidhjen e këtyre rrjeteve me mirëqenien publike dhe për shembull të përmirësojë shkallën e punësimit në lagjet e privuara, apo të territoreve dhe mjediseve të përbashkëta dhe publike.Dhe së fundi, ka gjithashtu edhe një argument politik. Qeveritë synojnë të transformojnë mirëqenien e shtetit në një mirëqenie që është më e përputhshme me kërkesat dhe nevojat qytetare. ato, gjithashtu, kërkojnë të mbështesin rritjen e bazamentit social në vetëmotivim, iniciativa qytetare dhe punë vullnetare. Kjo është pjesë e debatit të gjerë në hendekun e perceptuar ndërmjet qeverisjes dhe qytetarëve. pjesëmarrja mund të ndihmojë në mbushjen e këtij hendeku, sepse ajo sjell qeverisjen dhe qytetarët së bashku në diskutimin e çështjeve prioritare.

Pro çdo Referendumi, pro Demokracisë së drejtpërdrejtë

Demokratizim nëpërmjet planifikimit hapësinor

për demokracinë e një Vendi, referendumi është një ‘festë’ e shumëpritur. Kundër ndryshime-ve kushtetuese të vitit 2008, meta dhe, së bashku me metën, shumë nga ne, ishim për ta hedhur në referendum, nëse duhej ose jo ndryshuar Kushtetuta.

aRtuR zheji

geNtiaN KapRata

KoMeNt

editoRial


Drejtuesit vjollcë kishin dalë në aeroport për të pritrur bullgarin, por ky i fundit ka qëndruar në Mynih sepse Juventusi e Fulhami ishin futur në tratativë

Jeton SELIMI

Juventusi ka siguruar shërbimet e Berbatov pas një lufte të ashpër me Fiorentinën dhe Fulhamin, Ndonëse Mançester Junajtid kishte vendosur që të pranonte propozimin e skuadrës vjollcë, Berbatov nuk u bë një lojtar i Fiorentinës. Pasi është pranuar pro-pozimi prej 5 mln euro nga ana e dre-jtorit sportiv Prade, u prit vetëm OK nga ana e agjentëve të lojtarëve. Për sulmuesin ishte gati një kontratë prej 1.8 mln eurosh në sezon deri në vitin 2015. Por, situata ka ngecur sepse orët e fundit në tratativë ishte futur edhe Juventusi dhe Fulham. Goditja që nevojitej, goditja që Dela Vale u kishte premtuar tifozëve të tij, nuk ishte bullgari. Juventusi, duke mos qenë në gjendje për të arritur te Jorente ose Xeko, ishte kthyer in-extremis nga bullgari duke e joshur me 2.5 milionë euro në sezon. Ferguson, nga ana e tij, është bindur që të pranojë ofer-tën prej 5 milionë eurosh dhe pak i intereson se për kë do të firmoste Berbatov, që në fund ka zgjedhur Torinon.

Del Piero-Sion, ndërhyn SidnejAleks Del Piero është në dilemë

për të zgjedhur skuadrën e tij të re. Ish-kapiteni legjendar i Juventusit prej disa ditësh është në bisedime me skuadrën zvicerane Sion, drejtuesit e së cilës zbulohet se i kanë ofruar një kontratë 2-vjecare, në bazë të së cilës Pinturikio do të përfitonte pak më shumë se 1 milionë euro në sezon. Dhe ditën kur do t’i kthente përgjigjen

përfundimtare Sionit, ku luan edhe ish-mesfushori i Milanit, Xhenaro Gatuzo, del në skenë një tjetër pistë: kampionati australian. Skuadra e Sidnejt, sipas mediave australiane, ka ndëryrë në tratativat mes Sionit dhe Del Pieros me një ofertë konkrete dhe tashmë pret përgjigjen e 37-vjeçarit. Shtypi australian citon drejtorin ekzekutiv të Sidnejt, Toni Pigata, sipas të cilit këshilli adminis-trativ i këtij klubi mbështet fort pro-jektin serioz për të blerë Alesandro Del Pieron, duke e konsideruar fut-bollistin italian ideal për Sidnein. Tashmë vendimi mbetet në dorë të Aleks, që duhet të vendosë për t’i thë-në po ofertës së Sionit, apo të provo-jë një aventurë të re në Australi, para se t’i varë këpucët në gozhdë.

Sezar: Lamtumirë InterZhulio Sezar nuk është më një lo-

jtar i Interit. Portieri brazilian ka prishur kontratën që e lidhte me zi-kaltërit për dy sezonet e ardhshme dhe tashmë është i lirë të firmosë me skuadrën e tij të re QPR-në, të cilët i kanë ofruar një kontratë 3-vjeçare. Sezar ka folur menjëherë pas prishjes së kontratës duke filluar me falënderimet për të gjithë dhe në veçanti për presidentin e Interit. “Falenderoj Moratin për këto 7 vitë të mrekullueshëm, përpara ndeshjes Inter-Roma do të përshëndesë të gjithë tifozët dhe skuadrën.” Më pas ish numri një i portës së Interit apo edhe portieri i tripletës zikaltër, ash-tu siç njihet ndryshe, tregoi edhe de-tajet e divorcit me klubin italian.

“Sinqerisht në fillim isha pak i habi-tur, por jam i kënaqur me këtë mundësi që po më jepet në Angli. Gjithçka lindi gjatë pushimeve të verës, kur Interi më komunikoi se do të jepnin një pagë më të ulët. Nuk dua të bëhem hipokrit, por asnjë fut-bollist në vendin tim nuk do ta kishte pranuar. Kështu lindi disi kjo situata pak e mërzitshme, fola me avokatin tim dhe morëm këtë ven-dim. Mendoj se me QPR do të kem më shumë punë se tek Interi, por unë dua të vazhdojë të luajë edhe për Brazilin”. Portieri 32-vjeçar brazil-ian, që e ka veshur fanellën e vendit të tij 64 herë, mendohet se do të ketë një pagë prej 80 mijë paundësh në ja-vë në një kontratë që do të skadojë në verën e vitit 2015.

Pritej në firence, por Berbatovndërron kursin, është i Juves

10 muaj para fillimit të Kupës së Konfederatave dhe numërimit së prapthi për Kampionatin botëror 2014, zyrtarët brazilianë janë zotuar se nuk do të tolerojnë dhunën e tifozëve. Shteti, që për herë të fundit ishte nikoqir i Botërorit 1950, ka përgatitur një qendër hetuese policore për t’u marrë me rastet e huliganizmit, ka njoftuar sekretarja e çështjeve të brendshme e të sigurisë

për Rio, Zhoze mariano Beltrame. lajmi vjen pas shpërthimit të dhunës mes tifozëve në shkallën e klubeve me 21 përkrahës të Fluminenses të arrestuar të dielën, pas përleshjeve me dy tifozë të skuadrës rivale Vasko de Gama. “nuk mund të tolerojmë më dhunën, ky nuk është shembull që duam të japim në Kampionatin botëror. ne duhet të veprojmë me masa të rrepta”, deklaroi marta

Rosha, zyrtare e policisë civile për të përditsh-men o Dia. Kolonel lejtnant i policisë, Zhoao Fiorentini, shpjegoi se 21 të arrestuarit janë vënë prapa grilave “menjëherë pas sulmit”. javën e kaluar një tifoz i Vascos, Diego leal u vra nga përkrahësit e skuadrës rivale Flamengo, kurse në prill një tifoz i Flamengos, Bruno Saturnino u rrah për vdekje nga përkrahësit e rivalit nga Vasko.

Brazil, masa të rrepta kundër dhunës në futboll

34

sportINcIDENTET

Shumë shpejt pritet të zyrtarizohet kalimi i Havi Martinez nga Atletik Bilbao te Bajern Mynih. Gjermanët më në fund janë bindur dhe kanë siguruar mesfushorin e talentuar spanjoll duke paguar klauzolën e prishjes së kontratës 40 milion euro. Transferimi i lojtarit bask në Bavari është më i shtrenjti i të gjitha kohërave në Bundesligë. Pasi ka kryer vizitat mjekësore të martën në mbrëmje në fshehtësi, Havi Martinez pritet të bëhet zyrtarisht një lojtar i Bayern në orët në vazhdim. 23-vjeçari ishte lënë jashtë skuadrës në 2 javët e parë të La Ligës ku Atletik Bilbao ka pësuar dy humbje. Me këtë blerje sigurisht që Bajern tashmë kandidohet si një nga skuadrat më të forta në Europë. Pas humbjes së finales së Champions ndaj Çelsit, bavarezët po mundohen të ringrihen duke

arritur një tjetër goditje të rëndësishme në merkato. Nënshkrimi me Havi Martinez vazhdon një merkato që ka nisur me emra të tjerë impresivë si Shaqiri, Manxukiç, Pizarro dhe Dante pa harruar të rinjtë Veiser dhe portierin Starke.

BundeSLIgaSuperMario hyn në club me tre femra,del prej andej me një tufë të tërë!Mario Baloteli është mësuar me tri-pleta, duke qenë se në fushën e lojës arrin t’i shënojë shpesh. Kësaj rad-he, sulmuesi i Mançester Sitit, arrin të shënojë jashtë fushës së lojës, duke u peshkuar nga fotografët me tre vajza, të cilat i takoi rastësisht në një restorant. Në fund të fundit, Su-perMario është single pas mbarim-it të historisë me Rafaela Fikon (e ci-la, sipas asaj që thotë, pret një fëmi-jë nga futbollisti) ndaj ka liri të plotë për argëtime si t’ia ketë qejfi dhe me kë t’i dojë qejfi. Jo rastësisht e kaloi verën e tij post-Euro mes motorëve të ujit, festave dhe femrave të buku-ra mes San Tropes dhe Ibizas. E kështu, pas shkoi në Panacea club (lokali më në modë në Mançester) me Joleon Leskot, Gareth Berri, Ed-in Xeko, Kolo Ture, Najxhëll de Jong dhe Xho Hart të dielën, Balo ka bërë bis një natë më parë duke dalë në

orën 2.20 nga Sakura club.Por, për të qetësuar Daily Mail, që

ishte tallur me faktin se shokët e skuadrës nuk ishin të shoqëruar nga femrat, sulmuesi është kaput nga Sun me tre bukuroshe vendëse, që

kishin dalë për me veshje prvokative për të gjuajtur (rroba të shkurtra dhe taka të ekzagjeruara), ndërsa ai ishte veshur pak a shumë si në netët e mëparshme, por ajo që binte më shumë në sy sesa veshja e tij, ishte cigarja.

Sipas rrëfenjës së tabloidit, duket se në të vërtetë Baloteli kishte shkuar në restorant vetëm me shokun e tij (edhe ai në fotografi) dhe këtu kishte takuar rastësisht vajzat dhe që i ka shoqëruar në lokalet e natës duke i futur të treja në Bentley GT të tij ngjyrë të bardhë (dakort, të shkretat po rrinin ngucur aty bren-da, por gjithçka bëhet si sakrificë në emër të jetës në stilin e lartë). Por, me kalimin e orëve, numri i vajzave në kortezhin e tij u rrit aq shumë, sa Balotelit iu desh të merrte me qera një furgon për t’i dërguar të gjitha në shtëpitë e tyre.

Përfundon telenovela,Havi Martinez është i Bajernit

zhulio Sezar nuk është më një lojtar i Interit. Portieri brazilian ka prishur kontratën që e lidhte me zikaltërit për dy sezonet e ardhshme dhe tashmë është i lirë të firmosë me skuadrën e tij të re QPR-në

Baloteli i shoqëruar nga femrat

Havi Martinez

Dimitar Berbatov


t

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:015, 033, 195, 214, 251, 258, 342, 401, 426, 444, 451, 452, 458, 512, 552, 621, 658, 835, 855, 897.Numra me 4 shifra:1548, 2012, 2127, 2515, 2632, 5290, 5462, 5698.Numra me 5 shifra:04552, 05468, 09587, 10991, 15515,

16434, 21562, 26598, 32015, 38505, 41563, 51889, 54815, 55115, 55851, 58965, 59574, 65813, 88182, 96521.Numra me 6 shifra:032164, 071575, 192082, 361245, 515293, 847401, 922211, 952151.

Numërkryq

Shah | nivel mesatar

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Përg

jIgj

et N

r të

dje

Shëm

gjeN

I 10

Ndry

ShIm

et

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën Koha e fillimit ____:____

Koha e mbarimit ____:____

MAPO22

LUANI (23/VII-22/VIII)

ShIgjetArI (22/XI-21/XII)

dAShI (20/III-20/IV)

VIrgjereShA (23/VIII-22/IX)

BrICjAPI (22/XII-20/I)

demI (21/IV-20/V)

PeShOrjA (23/IX-22/X)

UjOrI (20/I-19/II)

BINjAKet (21/V-20/VI)

AKrePI (22/X-21/XII)

PeShQIt (20/II-19/III)

gAFOrre (21/VI-22/VII)

A keni qene duke lëvizur me shume shpejtësi kohet e fundit? Është plotësisht e mundur – por edhe nëse ju mund te jeni te frustruar me mungesën e progresit, ju përsëri duhet te ngadalësoni ritmin sot. Një ritëm i shpejt thjesht bene qe ju te digjeni.

Dikush behet paksa si pre-dikues sot, por jo aq shume sa ju te ndiheni te përjashtuar. Ju duhet te gjeni se energjia juaj është me e mire për te dëgjuar sesa për te rezistuar, dhe ju aktualisht mund te ndi-heni disi te lëkundur!

Natyra juaj ambicioze është tejet e motivuar sot, kjo mund te thotë se ju jeni duke punuar me rr-jetin tuaj për te pare për koncerte te reja, duke i dhënë shkëlqim risisë tu-aj ose planeve për një plan përfundimtar biznesi.

Ju keni dike i cili ka nevoje për ndihmën tuaj ne një mënyrë te madhe – pran-daj jepini një dore. Edhe nëse ju nuk keni kohe apo energji për te, ju duhet te gjeni se është ajo është tepër e vlefshme ne një ko-he afatgjate.

Ju nuk jeni duke u ndier te qarte rreth udhëzi-meve tuaja – ose rreth asaj qe shoku juaj është duke u përpjekur qe te përçoje nëpërmjet jush. Lajmi me i keq është se qartësia jo gjithmonë mund te ndihmoje.

Ana juaj e bute është plotë-sisht e angazhuar sot, por kjo mund t’ju zvarrisë juve poshtë ne balte. Përpiquni qe te mos shqetësoheni shume nëse ajo qe po bëni është e drejte ose jo – thjesht bëni atë qe ju bene te ndiheni me mire për momentin.

Shkaku dhe efekti duket krejtësisht i shkëputur tani, por kjo nuk do te thotë se je-ta është bere e rastësishme – thjeshte e paparashikue-shme! Shijojeni udhëtimin, por thjesht mos u shqetëso-ni shume rreth asaj se për ku jeni drejtuar.

Madje edhe kushërinjtë dhe shokët tuaj mete ngushte kane një kohe te vështire pet tu kuptuar juve sot, por kjo nuk do te thotë se ju jeni krejtësisht pa fat. Qëndroni përkrah atyre qe ju i njihni rastësisht nëse ju doni qe te kuptoheni.

Ju ndiheni mjaft te qën-drueshëm për te marr një kuptim te pothuajse çdo marrëveshje sot, prandaj shikoni nëse mund te shtyni përpara me atë firmosje te madhe apo marrëveshje le-gale qe ka qene për shume kohe ne mendjen tuaj.

Lidershipi jo gjithmonë ndihet si një gjë natyrale për ju, por ne një dite si e sotmja, është me e lehte se kurrë për marr vendin e shefit. Mënyra juaj me njerëzit dhe me natyrën emfatike duhet te garan-toje rezultate te mira.

hOrOSKOPI I dItëS

horizoNtalisht:1. Perëndia greke e detit. 7. Aparat për të parë kanalet me pagesë. 12. Shkronjë dyshe. 13. Boka, këngëtare. 15. E kundërta, ngrije! 16. Ndodhi e papritur, zakon-isht e padëshirueshme. 19. Pamja e fytyrës së një njeriu kur shikohet brinjazi. 20. I sëmurë, i pamundur. 21. Mënyra si zhvillohet një veprimtari,. 24. Italia në tabelën elektronike. 25. Personazhi që luan aktori. 26. Sali, këngëtar popullor. 28. Goditje dënimi në futboll. 30. Baba. 31. Blunt, aktore angleze. 33. Trup gjeometrik. 34. Ndërmarrje Industriale. 35. Rrasë mbi të cilën në kohët e lash-ta u bëheshin flijime perëndive. 36. Pohim për bullgarët. 37. Bimë barishtore që përdoret si ushqim për kafshët. 40. Mjet për të mbyllur diçka. 41. Jo i vjetër, i ... 42. Lumë në Shkodër. 43. Kafshë e shkretëtirës. 44. Një e katërta. 46. Përemër pronor. 48. Rreth me ngjyra të ndryshme, që gjendet nën kornenë e syrit. 50. Gjeneratë. 51. E përzier. 52. Mënyra se si shprehet dikush.

Vertikalisht:1. Qytet në Kosovë. 2. Çdo njeri, gjithkush. 3. Lidhje a bashkim qelizash të njël-lojta. 4. Tokë e papunuar. 5. Legalizimi i dokumenteve. 6. Institut Letrar. 7. I ka parada në fund. 8. Shtresë mbrojtëse prej çeliku a prej metali të fortë, që vesh anijet luftarake. 9. Mllefi, ose... 10. Pjesa më e privilegjuar e shoqërisë. 11. Që varet a kushtëzohet nga diçka tjetër. 14. Nuk ka shumë budallai. 17. Campbell, top-modele e njohur. 18. Institut Financiar. 19. Poet i njohur i letërsisë antike greke. 22. Kush? 23. Formë e organizimit të shoqërisë në një etapë të caktuar të zhvillimit të saj. 26. Njësi ushtarake në Perandorinë Osmane. 27. Ashpërsim i marrëdhënieve. 29. Njeri me dije të gjera. 32. Zog i vogël sa një harabel që rri livadheve. 38. Jupi, specialist futbolli. 39. Në formë vezake. 40. Kafshë me brirë. 42. Qendrim i qenit me dy këmbë. 44. Çeta e Beratit. 45. Kolonja në makina. 47. Juria Kombëtare. 49. Repart Special.

Fjalëkryqi klasikFjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkry-qet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

Koha e fillimit ____:____


Sudoku | nivel mesatar

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat

nga 1-9.

Koha e fillimit ____:____


I ShKON të dAShUrëS dhUrAtë Në PAKO, POr...Një mashkull romantik për pak sa nuk ka vdekur nga frymëzë-nia kur është paketuar dhe pakon ia ka dërguar të dashurës – çështja është përkeqësuar kur pakoja është humbur. Hu Seng nga qyteti kinez Chongqing, e ka paguar një kompani që t’ia dërgojë të dashurës së tij, Li Wang, një pako, në të cilin kishte hyrë vet me dëshirën për ta befasuar. Por, ideja e tij ka mundur të shndërrohet në tragjedi, pasi që korrierët e kanë ngatërruar adresën – dhe në vend se të qëndronte gjysmë ore, ai ka qëndruar tre orë në pako. Kur ka arritur pakoja në vendin e duhur, Hu veçmë e kishte humbur edhe vetëdijen dhe në skenë është shfaqur ndihma e shpejtë. “Nuk kam menduar se do të zgjasë kaq shumë. U përpoqa që të bëj një vrimë në karton, por ishte shumë i trashë”, ka deklaruar Hu.

E ENJTE, 30 GUSHT 2012WWW.MAPO.AL

Mund te jete koha qe ju te pushoni pak dhe te q ë n d r o n i n e p j e s ë n tjetër te arritjeve. Perse jo? Ju jeni afër asaj ku ju dëshironi te jeni, dhe ju keni te ngjare qe te pu-noni nesër po aq shume sa punuat dhe sot.

PASANIKët ANgAzhOjNë zëVeNdëSUeS Për të ShKUAr Në BUrgKinezët e pasur dhe të fuqishëm angazhojnë zëvendësues për të shërbyer dënimet me burg në vend të tyre.Zëvendësuesit në kinezisht quhen “ding zui”, që në përkthim do të thotë “fajtori rezervë”. Në vend se “të humbin kohë” prapa grilave, kinezët e pasur i paguajnë të tjerët që ta kryejnë këtë “punë”. Kjo praktikë është pjesë e kulturës kineze me shekuj, ndërsa në publik është rishfaqur në vitin 2009, kur për këtë temë u diskutua në internet. Është i njohur rasti i një drejtori spitali, i cili shkaktoi aksident komunikacioni me pasoja fatale, kurse më pas angazhoi një të punësuar në spital për ta vuajtur dënimin në vend të tij.

Gjerat janë paksa te çudit-shme sot, por jo aq shume sa ju nuk mund ti bëni ato qe te funksionojnë ne rregull. Thjeshte përpiquni qe te merrni ndihme kur ju ofrohet dhe kërkoni për te kur nuk ju ofrohet – gjerat nuk janë aq keq.

Kjo po, që është, me sak një ide e shkëlqyer-një artist shqiptar po krijon botën e tij në miniaturë dhe po e fikson brenda llam-bave elektrike. Adrian Limani, 21 vjeç, nga Presheva, ka prod-

huar një seri fotografish risi, të cilat ai beson se japin të njëjtin efekt si të anijeve futur në shishe.

Adriani që tani jeton në Serbi, ka futur brenda një prej atyre poçeve edhe Kullën Eifel apo Kullën e anuar të Pisës, ndërsa një llambë tjetër shfaq pamjen e një peme apo të dy zogjve përgjatë një dueli ajror.

“Fotografova disa llamba elektrike, pa ndonjë efekt special, vetëm foto të thjesh-ta me aparat”, thotë Adriani. Më pas, sqaron ai, “papritur zbulova se më pëlqente shumë forma e tyre. Do të vazhdoj me idenë e llambave, sepse më pëlqen të jem i veçantë”.

Për të krijuar një pamje me gjithë mend të bukur, nuk është e lehtë, sepse duhet të kesh shumë ide, shumë imagjinatë dhe një stil të veçantë pune, shton ai.

“Idetë apo frymëzimet e mia zakonisht vijnë nga muzika, filmat, librat dhe situatat e jetës së përditshme. U gëzova shumë kur dëgjova se njerëzit i pëlqenin fotot dhe punën time. Gjithmonë përpiqem të jem origjinal.”

Për të krijuar imazhet, Adriani ndërthur dy ose tri fotografi. “Gjithmonë kur mbaroj një prej punëve përgatis dy apo tre variante ngjyrash dhe më pas zgjedh më të mirën.

Kur kam kohë të lirë dal dhe bëj shumë foto, në vende të ndry-shme dhe gjërave të ndryshme, në mënyrë që të kem sa më shumë materiale për të nxjerrë diçka vërtet të mirë. Jam fotograf autodi-dakt dhe fillova seriozisht me fotografinë kur isha 17-vjeçar dhe më bëri të ndihesha shumë mirë. Pasioni im për fotografinë fil-loi duke kërkuar në internet.”

*Marrë nga britanikja Daily Mail. Titulli është i redaksisë.

MAPO 23E EnjtE, 30 gusht 2012www.mapo.alfaqja e fundit

SOtFanny Kaplan qëllon dhe plagos rëndë liderin bolshevik Vladimir Iliç lenin. Ky akt, bashkë me vrasjen e zyrtarit të lartë bolshevik moisei uritsky pak ditë më parë, çoi në shpalljen e terrorit të Kuq. sipas të dhënave zyrtare, më 30 gusht lenini po fliste në një fabrikë në moskë, të quajtur Drapër e Çekan. Kur ai po dilte nga ndërtesa për të shkuar te makina e tij, Fanny

Kaplan e thirri në emër. Kur lenini u kthye, ajo e qëlloi tri herë. njëri nga plumbat i shpoi kapotën, dy të tjerët e goditën në shpatullën e majtë dhe në nofull. lenini u dërgua në rezidencën e tij në Kremlin dhe, meqë ai kishte frikën e atenta-torëve të tjerë, refuzoi të shkonte në spital për t’u mjekuar. mjekët erdhën në Kremlin, por e kishin të pamundur për t’ia hequr plum-

bat në kushte të tilla. pavarësisht plagëve të rënda, lenini mbijetoi. megjithatë, shëndeti i tij kurrë nuk u rikuperua plotësisht dhe besohet se plagët e marra në këtë atentat kontribuan në atakët e zemrës, që më vonë edhe i morën jetën. Fanny Kaplan, pasi refuzoi të jepte emrat e bashkëpunëtorëve të saj, u pushkatua më 3 shtator 1918.

30 gusht

1918

MAPOGAZETA

[email protected] cel: 068 20 55 [email protected] cel: 068 20 55 477

Drejtor: artur Zheji Kryeredaktor: arion Sulo. Zv/kryeredaktor: alfred lela, aleksandra Bogdani. Politika: nevila përndoj, Fejzi BrauShi. Kronika: leonard BaKillari, dashamir BiçaKu Rrethe: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina hoxha. Sociale: jonida TaShi. Kultura: aida Tuci. Sporti: jeton Selimi. Komentatorë&Analistë: gentian eleZi, arjan VaSjari, prof. asoc. dr. adrian ciVici. Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc eleZi. ilir driZari, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çili. Korrektore: lila plasari, Brunilda meno. Adresa: Bulevardi gjergj Fishta pranë ueT

në emër të popullit, Vladimir iliç

Kur kam kohë të lirë dal dhe bëj shumë foto, në vende të ndryshme dhe gjërave të ndryshme, në mënyrë që të kem sa më shumë materiale për të nxjerrë diçka vërtet të mirë. jam fotograf autodidakt dhe fillova seriozisht me fotografi-në kur isha 17-vjeçar dhe më bëri të ndihesha shumë mirë.

aladini i llambësAdriAn LimAni


CmYK

DEPOZITA

MIQTË

Përmes Depozitës Miqtë, JU për�toni rritje të normës së interesit. Nëse sillni një mik tëri që të çelë një depozitë, JU dhe miku juaj do të keni një rritje të normës së interesit.

Për të për�tuar nga kjo ofertë, JU duhet patjetër të keni ose të çelni një depozitë me afat si dhe të sillni një mik të ri për të çelur një të tillë.

Bonusi që ju për�toni është 0.5% më shumë se normat e publikuara por në çdo rast norma e depozitës nuk mund të jetë më e lartë se 7% në monedhën lek, 4% në euro dhe 3% në dollarë.

Depozita Miqtë ofrohet në afatet 6 mujore dhe 12 mujore.

Kush sjell një mikpërfiton një thesar

Depozita Miqtë është e vlefshme deri më datë 15 Shtator 2012

Documents

Gazeta Mapo