Final Development Plan  જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ રઅહવાલ-૨

એપે ઓથો રટ ( .આઇ.ડ .બી.) યોજનાયોજના ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટર યનલ ડવલપમે ટ ઑથો ર

ડ . એસ. આઈ. આર. ડ . એ.

ડ એસ આઈ આર ડ એર લેુશન

વારા તા.૧૦-૯-૨૦૧૨ ના રોજ મં ુર કરલ િવકાસ

ટ , ગાધંીનગર

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    i

 

અ ુ મઃ

1. યા યાઓ ................................................................................................................................... 1 

૧.૧. કાયદો .................................................................................................................................. 1 

૧.૨. ઉમેરો અને/અથવા ફરફારો ...................................................................................................... 1 

૧.૩. હરખબર સાઈન/હો ડગ ....................................................................................................... 1 

૧.૪. ખેતીલ ી ઉપયોગ ................................................................................................................. 1 

૧.૫. એરક ડશિનગ (વાતા ુ ુલન) ................................................................................................ 1 

૧.૬. િુવધાઓ ............................................................................................................................. 2 

૧.૭. બ ુમાળ એપાટમે ટ અથવા લેટ ........................................................................................... 2 

૧.૮. એ યમ ( બૂ ચાઈ પર બાધંવામા ંઆવતી પારદશક છત) .................................................... 2 

૧.૯. વય ંસચંા લત કલ (છટંકાવ) િસ ટમ .................................................................................. 2 

૧.૧૦. ભ ય ું અથવા સેલર ............................................................................................................ 2 

૧.૧૧. બ ડગ ઈમારત ................................................................................................................. 2 

૧.૧૨. મકાન (િનમાણ) લાઈન ....................................................................................................... 6 

૧.૧૩. બાધંકામ એકમ ................................................................................................................... 6 

૧.૧૪. બાધંકામ િવ તાર ................................................................................................................ 6 

૧.૧૫. સ મ અિધકાર .................................................................................................................. 6 

૧.૧૬. ચમની ............................................................................................................................... 6 

૧.૧૭. છ ુ ંછત ............................................................................................................................. 6 

૧.૧૮. ચૉક ગ ુ ં........................................................................................................................ 7 

૧.૧૯. વલનશીલ સામ ી ............................................................................................................ 7 

૧.૨૦. એક મા લક હક .................................................................................................................. 7 

૧.૨૧. કૉ રડોર (પરસાળ) .............................................................................................................. 7 

૧.૨૨. કૉમન લોટ ........................................................................................................................ 7 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    i i

૧.૨૩. સી આર ઝેડ ....................................................................................................................... 7 

૧.૨૪. ુલ-ડ -સેક (આગવ જવાના ર તા િવનાની બધં ગલી) ........................................................... 7 

૧.૨૫. ડવલપર ............................................................................................................................. 8 

૧.૨૬. ધમશાળા ............................................................................................................................ 8 

૧.૨૭. ઈન ( વાહ કચરાના િનકાલની યવ થા) .......................................................................... 8 

૧.૨૮. રહણાક એકમ (મકાન) ......................................................................................................... 8 

૧.૨૯. દાદર (ચાર તર થી બધં) .................................................................................................... 8 

૧.૩૦ હયાત મકાન ........................................................................................................................ 8 

૧.૩૧. હયાત ઉપયોગ ................................................................................................................... 8 

૧.૩૨. એ ઝટ (બહાર જવાનો ર તો) .............................................................................................. 8 

૧.૩૩. બા દ વાલ ....................................................................................................................... 9 

૧.૩૪. બચવાનો માગ .................................................................................................................... 9 

૧.૩૫. ફામ હાઉસ .......................................................................................................................... 9 

૧.૩૬. આગ અને / અથવા ઈમ સી એલામ િસ ટમ ........................................................................ 9 

૧.૩૭. ફાયર લ ટ ........................................................................................................................ 9 

૧.૩૮. ફાયર ફૂ દરવાજો ............................................................................................................... 9 

૧.૩૯. ફાયર પપં .......................................................................................................................... 9 

૧.૪૦. ફાયર પપં ુ ટર ફાયર પપં ................................................................................................ 9 

૧.૪૧. આગનો િતકાર ................................................................................................................ 10 

૧.૪૨. ફાયર સેપરશન ................................................................................................................. 10 

૧.૪૩. ફાયર સિવસ વેશ માગ ................................................................................................... 10 

૧.૪૪. ફાયર ટાવર ...................................................................................................................... 10 

૧.૪૫. લોર (માળ) .................................................................................................................... 10 

૧.૪૬. લોર એ રયા રિશયો (એફ.એ.આર.)/ લોર પેશ ઈ ડ (એફ.એસ.આઈ) ............................ 10 

૧.૪૭. લોર ુ ં ે ફળ ................................................................................................................. 11 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    i i i

૧.૪૮. ટ (ર તા તરફનો આગળનો ભાગ) ................................................................................... 11 

૧.૪૯. ટગ ............................................................................................................................... 11 

૧.૫૦. ફાઉ ડશન (પાયો) ............................................................................................................. 11 

૧.૫૧. ગામતળ ........................................................................................................................... 11 

૧.૫૨. ાઉ ડ કવરજ .................................................................................................................. 11 

૧.૫૩. ાઉ ડ લેવલ ................................................................................................................... 12 

૧.૫૪. ગરાજ ગત .................................................................................................................... 12 

૧.૫૫. ગરાજ હર ..................................................................................................................... 12 

૧.૫૬. હ બટબલ મ (રહઠાણ લાયક મ) ..................................................................................... 12 

૧.૫૭. જોખમી સામ ી ................................................................................................................. 12 

૧.૫૮. મકાનની ચાઈ ............................................................................................................... 12 

૧.૫૯. મની ચાઈ ................................................................................................................... 13 

૧.૬૦. ભાર ઉ ોગો ...................................................................................................................... 13 

૧.૬૧. હોમ ઓ પેુશન ( હૃ ઉ ોગ) ........................................................................................... 13 

૧.૬૨. હોટલ ............................................................................................................................... 13 

૧.૬૩. નાના ઉ ોગો .................................................................................................................... 13 

૧.૬૪. લ ટ ............................................................................................................................... 13 

૧.૬૫. મા ળ ુ ં............................................................................................................................. 14 

૧.૬૬ એલ. પી. ગૅસ િવતરણ ક ................................................................................................ 14 

૧.૬૭. મા ન / સેટબૅક ............................................................................................................... 14 

૧.૬૮. મેઝનીન લોર .................................................................................................................. 14 

૧.૬૯. મ ટ લે સ કૉ પલે સ ....................................................................................................... 14 

૧.૭૦. નેબર ડૂ સે ટર અને નાગ રક િુવધા ક ........................................................................... 14 

૧.૭૧. ુદરતી જોખમ .................................................................................................................. 14 

૧.૭૨. ુદરતી આપિ ત િવ તાર .............................................................................................. 14 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    i v

૧.૭૩. બન- વલનશીલ .............................................................................................................. 15 

૧.૭૪. કબજો અથવા ઉપયોગ ...................................................................................................... 15 

૧.૭૫. ુ લી જ યા ..................................................................................................................... 15 

૧.૭૬. મા લક ............................................................................................................................. 15 

૧.૭૭. પૅરાપેટ ............................................................................................................................ 15 

૧.૭૮. પા કગની જ યા ................................................................................................................ 15 

૧.૭૯. પા ટશન ........................................................................................................................... 15 

૧.૮૦. પક લેશન વેલ .................................................................................................................. 16 

૧.૮૧. કાયમી ુ લી જ યા .......................................................................................................... 16 

૧.૮૨. પરવાનગી ........................................................................................................................ 16 

૧.૮૩. પે ોલપપં ......................................................................................................................... 16 

૧.૮૪. લ થ (ભ યતળ ુ)ં ......................................................................................................... 16 

૧.૮૫. લ થ એ રયા .................................................................................................................. 16 

૧.૮૭. પોચ (છાપરાવા ં વેશ ાર) ............................................................................................ 17 

૧.૮૮. હર હ ુ......................................................................................................................... 17 

૧.૮૯. ન ધાયેલા આકટ ટ, એ જિનયર, ચરલ ડઝાઈનર, લાક, સાઈટ પુરવાઈઝર, ડવલપર ... 17 

૧.૯૦. રટ શન િૃ ................................................................................................................. 17 

૧.૯૧. રહણાક ઉપયોગ ................................................................................................................ 18 

૧.૯૨. ર તો / શેર ...................................................................................................................... 18 

૧.૯૩. ર તો / શેર લેવલ અથવા ઢાળ .......................................................................................... 18 

૧.૯૪. ર તો / શેર લાઈન ........................................................................................................... 18 

૧.૯૫. ર તો / શેર ની પહોળાઈ ..................................................................................................... 18 

૧.૯૬. ર તા માટની ુલ પહોળાઈ ................................................................................................. 18 

૧.૯૭. િનયમો ............................................................................................................................. 18 

૧.૯૮. સૉ ટ પૅન ......................................................................................................................... 18 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    v

૧.૯૯. ગત ઉપયોગ માટ િવ તરણ ............................................................................................ 19 

૧.૧૦૦. સિવસ રોડ (સહાયક માગ) .............................................................................................. 19 

૧.૧૦૧. સે ટક ટ ક .................................................................................................................... 19 

૧.૧૦૨. ગટર યવ થા ................................................................................................................ 19 

૧.૧૦૩. એુજ ............................................................................................................................ 19 

૧.૧૦૪. ગદંા પાણીના િનકાલની ગટર ........................................................................................... 19 

૧.૧૦૫. શોિપગ સે ટર અથવા કોમિશયલ સે ટર ............................................................................ 19 

૧.૧૦૬. શોિપગ મૉલ ................................................................................................................... 20 

૧.૧૦૭. મુાડો અટકાવવા માટનો દરવાજો ................................................................................... 20 

૧.૧૦૮. સોલર પાક ..................................................................................................................... 20 

૧.૧૦૯. દાદર ઉપરની છત .......................................................................................................... 20 

૧.૧૧૦. મકાનનો માળ ................................................................................................................ 20 

૧.૧૧૧. ર તાનો કામચલાઉ છેડો .................................................................................................. 20 

૧.૧૧૨. પેટા િવભાગો .................................................................................................................. 20 

૧.૧૧૩. ટનામે ટ (મકાન) ............................................................................................................ 20 

૧.૧૧૪. ટનેમે ટ બ ડગ તથા મા લક ના લે સ ........................................................................... 20 

૧.૧૧૫. સુાફર ુ ં તર ............................................................................................................. 21 

૧.૧૧૬. સડંાસ ............................................................................................................................ 21 

૧.૧૧૭. વૉટર કોસ (પાણી વહવાની જ યા) ................................................................................... 21 

૧.૧૧૮. વૉટર કોસ, મેજર (પાણી વહવાની મોટ કનાલ) ................................................................. 21 

૧.૧૧૯. જળ સચંય (પાણીનો સં હ) ............................................................................................. 21 

૧.૧૨૦. પાણીના ટાકંા અથવા તળાવ અથવા જળાશય અથવા સરોવર ............................................ 21 

૧.૧૨૧. વેરહાઉસ અથવા ગોડાઉન ............................................................................................... 21 

૧.૧૨૨. બાર .............................................................................................................................. 21 

૧.૧૨૩. ર તાની પહોળાઈ ............................................................................................................ 22 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    v i

2. ડવલપમે ટ માટ પરવાનગી માગવાની યા .............................................................................. 23 

૨.૧. ડવલપમે ટની પરવાનગી માટ અર ................................................................................... 23 

૨.૨. ચકાસણી ફ ........................................................................................................................ 23 

૨.૩. અર ફોમ ......................................................................................................................... 24 

૨.૪. લાન માટની સામા ય સં ાઓ ............................................................................................. 28 

૨.૫. અર સાથે આપવાના દ તાવેજો .......................................................................................... 28 

૨.૬. મા ય આકટ ટ/એ જિનયર ારા લાન- પેિસ ફકશન તૈયાર કરવા .......................................... 30 

૨.૭. અર નકાર કાઢવી ............................................................................................................ 30 

૨.૮. પરવાનગી રદ કરવી ........................................................................................................... 30 

3.   ડવલપમે ટ માટની ળૂ તૂ જ રયાતો .................................................................................... 31 

૩.૧. મા ન અને / અથવા સેટબૅક ............................................................................................... 31 

૩.૨. ડવલપમે ટ િવ તારમા ંજમીનનો િવકાસ ................................................................................ 31 

૩.૩. િનયમો અ સુાર ડવલપમે ટની કામગીર .............................................................................. 33 

૩.૪. સાઈટ પર ઉપલ ધ દ તાવેજ .............................................................................................. 33 

૩.૫. ઈ પે શન (તપાસ) ............................................................................................................ 34 

૩.૬. જનરલ (અ ય બાબતો) ....................................................................................................... 34 

4.   સ ામડંળનો િનણય .............................................................................................................. 36 

૪.૧. પરવાનગી માગતી અર મં ુર અથવા નામં ુર .................................................................... 36 

૪.૨. પરવાનગી સ પે ડ કરવા ગે .............................................................................................. 37 

૪.૩. ડવલપમે ટ માટ પરવાનગી આપવી ..................................................................................... 37 

૪.૪. જવાબદાર .......................................................................................................................... 38 

૪.૫. અરજદારની જવાબદાર ઓ ................................................................................................... 38 

૪.૬. આગોતર યો ય પરવાનગી િવના ડવલપમે ટ ....................................................................... 38 

૪.૭. િનમાણકાય દરિમયાન ફરફાર ............................................................................................... 39 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    v i i

5.   ઈ પે શન ........................................................................................................................... 40 

૫.૧. ાથિમક જ રયાતો ............................................................................................................. 40 

૫.૨. િનમાણ દરિમયાન ની કાય ણાલી ......................................................................................... 40 

૫.૩. ભોગવટા માણપ ............................................................................................................. 41 

૫.૪. મકાન પર ગેરકાયદ ભોગવટો .............................................................................................. 41 

૫.૫. ગેરકાયદ ડવલપમે ્........................................................................................................... 42 

૫.૬. પરવાનગી િવના ડવલપમે ટ ................................................................................................ 42 

6.   કબ ભોગવટા ુ ં માણપ ................................................................................................. 43 

૬.૧. કબજો ભોગવટો મેળવવા માટની અર ................................................................................ 43 

૬.૨. કબ ભોગવટા ુ ં માણપ ર કર ુ.ં ............................................................................... 43 

7 .  સરકાર વતી હાથ ધરાનાર ડવલપમે ટ .................................................................................... 44 

8.   ોફશન સની ન ધણી ............................................................................................................ 45 

૮.૧. ર જ શન માટ અર ......................................................................................................... 45 

૮.૨. ર જ શન રદ કર ુ ં............................................................................................................. 45 

૮.૩. ફરજો અને જવાબદાર ઓ ..................................................................................................... 45 

૮.૪. કમચાર ઓની િનમ કૂ ......................................................................................................... 53 

9 .  ાથિમક ડવલપમે ટ અને બ ડગની જ રયાતો ....................................................................... 55 

૯.૧. િવકાસ ુ ંિનયમન (િનયં ણ) ................................................................................................ 55 

૯.૨. ુ લી જ યા ....................................................................................................................... 56 

૯.૩. ટકાઉપ ુ ં............................................................................................................................ 56 

૯.૪. લોટના ંલ તુમ માપ .......................................................................................................... 57 

૯.૫. પા કગ ................................................................................................................................ 58 

૯.૬. ૃ ો ુ ંવાવેતર અને ળવણી .............................................................................................. 63 

૯.૭. પાણીના વાહ/જળાશયથી તર ......................................................................................... 64 

૯.૮. નેજ અને રૂ િનયં ણ ....................................................................................................... 64 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    v i i i

૯.૯. પવન અને કંૂપ સહન કર શક તેવી ડઝાઈન ...................................................................... 65 

૯.૧૦. ક પાઉ ડ વૉલ અને ઝાપંા ................................................................................................. 66 

૯.૧૧. મકાનની ાથિમક જ રયાતો ............................................................................................. 67 

૯.૧૨. પાણીને રસાયકલ કર ુ ંઅને નુઃ ઉપયોગ કરવો .................................................................... 79 

10 .  ઝોન ગેના િવિનયમો ........................................................................................................... 80 

૧૦.૧ તાવના .......................................................................................................................... 80 

૧૦.૨. રિસડ શયલ ઝોન (રહણાકં) ............................................................................................... 82 

૧૦.૩ હાઈ એ સેસ કો રડોર ઝોન .................................................................................................. 86 

૧૦.૪ િસટ સે ટર ઝોન ................................................................................................................ 91 

૧૦.૫. નોલેજ અને આઈટ ઝોન ................................................................................................... 96 

૧૦.૬. ઈ ડ યલ ઝોન(ઔ ોગક ે ) ..................................................................................... 101 

૧૦.૭. લો જ ટ સ ઝોન ............................................................................................................. 104 

૧૦.૮. િવલેજ બફર ઝોન( ામ વસાહત બફર ે ) ...................................................................... 107 

૧૦.૯. ર યેશન, પો ્સ અને એ ટરટઈનમે ટ ઝોન .................................................................... 110 

૧૦.૧૦. ીન પેસ .................................................................................................................... 113 

૧૦.૧૧. ૃિષ િવ તાર(એ ીક ચર ઝોન) ...................................................................................... 113 

૧૦.૧૨. સૌર ઉ ાન ે (સોલાર પાક ઝોન) ................................................................................ 117 

૧૦.૧૩. ુ રઝમ અને રસો ્સ .................................................................................................... 117 

૧૦.૧૪. હૂા મક માળખાગત િુવધા( ટ જક ઈ ા ચર) ........................................................ 118 

૧૦.૧૫. પ લક ફિસલટ ઝોન ................................................................................................... 119 

11. જમીન િવકાસ અને સબ- ડિવઝન િવિનયમો ............................................................................... 123 

૧૧.૧ હ ુ................................................................................................................................. 123 

૧૧.૨. સામા ય જ રયાતો ......................................................................................................... 123 

૧૧.૩. લાનની જ રયાતો ......................................................................................................... 125 

૧૧.૪. સા દુાિયક સવલતો અને ુ લી જ યા .............................................................................. 126 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    i x

૧૧.૫. ર તાની રચના માટના ધારાધોરણો ................................................................................... 126 

૧૧.૬. ચો સ જમીનની ડઝાઈનના ધોરણો ................................................................................ 128 

૧૧.૭ કોમન લોટ .................................................................................................................... 129 

12.   ઓછા ખચ મકાન ુ ંબાધંકામ ................................................................................................ 131 

૧૨.૧. આયોજન ........................................................................................................................ 131 

૧૨.૨. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો ........................................................................................ 131 

૧૨.૩. ચરલ જ રયાતો ........................................................................................................ 132 

૧૨.૪. રોડ અને પાથવે .............................................................................................................. 132 

૧૨.૫. મકાનમા ંરહવાની ઓછામા ંઓછ સગવડ .......................................................................... 133 

13. ધણ ટશન અને સિવસ ટશન ............................................................................................... 134 

૧૩.૧. યા યા .......................................................................................................................... 134 

૧૩.૨. ધણ ટશન અને સિવસ ટશનની જ રયાત ................................................................... 134 

૧૩.૩. ા ફક જ રયાત .............................................................................................................. 134 

૧૩.૪. એ અને એ ઝીટ ........................................................................................................... 135 

14 .  હો ડગ અને આઉટડોર ડસ લે ચર તથા પે જગ ટાવર અને ટ લફોન ટાવર તથા આઉટડોર ડસ લે

ચર પર િનયં ણો ..................................................................................................................... 136 

૧૪.૧. મં ૂર ............................................................................................................................ 136 

૧૪.૩. િતબિંધત સાઈનબોડ ..................................................................................................... 136 

૧૪.૪. સામા ય િનયં ણો ........................................................................................................... 136 

૧૪.૫. છત પર હો ડગ ............................................................................................................... 138 

૧૪.૬. વોલ સાઈન .................................................................................................................... 138 

૧૪.૭. ો ટ ગ સાઈન ............................................................................................................ 138 

૧૪.૮. અબન ર અૂલ ો ટ િવ તારોમા ંસાઈનબોડ ................................................................. 139 

૧૪.૯. ઐિતહાિસક ઈમારતો ........................................................................................................ 139 

૧૪.૧૦. ડપોઝીટ અને ફ .......................................................................................................... 139 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    x

૧૪.૧૧. ટલક િૂનકશન ઈ ા ચર (પે જગ, સે લુર મોબાઈલ, ‘વી’ સેટ, એમ.ટ .એન.એલ., વગેર)

............................................................................................................................................... 139 

૧૪.૧૨. કં ોલ સાઈન બોડ ......................................................................................................... 140 

15 .  માઈિનગ, વો રગ અને ક ક ન( ટની ભ ી) ..................................................................... 141 

16 .  લા ુપડતા િવ િનયમો ........................................................................................................ 142 

૧૬.૧. સામા ય .......................................................................................................................... 142 

૧૬.૨. બ ડગમા ંવધારો અથવા િવ તરણ .................................................................................... 142 

૧૬.૩. ુ લી જ યા ઘટાડવા સામે લેવી પડતી કાળ .................................................................. 142 

૧૬.૪. બ ડગની ળવણી (મેઈ ટન સ) .................................................................................... 142 

17.   શાર રક ર તે િવકલાગં લોકો માટની સવલતો .......................................................................... 144 

૧૭.૧. શોટ ટાઈટલ, મા ા અને આરંભ .......................................................................................... 144 

૧૭.૨. યા યા .......................................................................................................................... 144 

૧૭.૩. હ ુ................................................................................................................................ 144 

૧૭.૪. સાઈટ ુ ંબાધંકામ ............................................................................................................ 144 

૧૭.૫. બાધંકામની જ રયાત ....................................................................................................... 145 

૧૭.૬. પ ટ કરણ ન ધ ............................................................................................................. 149 

18.   ઐિતહાિસક વારસાને લગતા િનયમો ....................................................................................... 151 

૧૮.૧. લા ુપાડવાની મતા .................................................................................................... 151 

૧૮.૨.   િવકાસ/ નુ: િવકાસ/ રપે રગ ઉપર િતબધં ................................................................ 151 

૧૮.૩.   ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતો, પ રસર અને ુદરતી પાસાની યાદ ની તૈયાર ઓ ..... 152 

૧૮.૪.   અ ય જનરલ ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશનમા ં ટછાટ કૂવાની, ધુારા વધારા કરવાની

અને બદલાવ કરવાની સ ા ....................................................................................................... 152 

૧૮.૫   ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા પ રસર માટ િવશેષ િનયમો.................................. 152 

૧૮.૬   ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા પ રસર અને બ ડગોના િવકાસની દરખા તને લા ુ

પાડવાની મતા ....................................................................................................................... 153 

૧૮.૭   ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતોનો ો સાહક ઉપયોગ.............................................. 154 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    x i

૧૮.૮   ઐિતહાિસક વારસાની સાચવણી માટ નવા ો સાહકો ુ ંસ ન .......................................... 154 

૧૮.૯   થાપ યને લગતા મેુળ અને ઉપરના આકાશની ળવણી ............................................. 154 

૧૮.૧૦ િતબિંધત કરાર ............................................................................................................ 155 

૧૮.૧૧ ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારતો-પ રસરોનો દર જો .................................... 155 

૧૮.૧૨ વસં/ નુ:િનમાણ/ ફરફાર ........................................................................................... 157 

૧૮.૧૩ બ ડગની બહારની ડઝાઇન અને ચાઈ ........................................................................ 157 

૧૮.૧૪ હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની રચના ................................................................................... 157 

૧૮.૧૫ ટપાલ પેટ ની જોગવાઇ ................................................................................................. 160 

૧૮.૧૬ ..................................................................................................................................... 160 

19. િવશેષ માળખા માટના િવિનયમો ............................................................................................. 161 

૧૯.૧   સામા ય જ રયાત ...................................................................................................... 161 

૧૯.૨   આગ સામેની સલામતી-સામા ય ................................................................................... 164 

૧૯.૩.   આગ દર યાન બહાર નીકળવાનો માગ ......................................................................... 165 

૧૯.૪. યેક માળે આગથી બચવાના અલગ- ય તગત ર તા ...................................................... 166 

૧૯.૫. માળખાક ય સલામતીઃ સામા ય ........................................................................................ 168 

૧૯.૬. બ ડગ સિવિસસ ............................................................................................................ 171 

૧૯.૭. સદંશા યવહારના ંસાધનો ................................................................................................. 172 

૧૯.૮. નુઃ ા ય ( ર એુબલ) ઊ સાધનો ................................................................................ 172 

20 .  ુ ષણ િનયં ણ ................................................................................................................. 173 

૨૦.૧ સામા ય .......................................................................................................................... 173 

૨૦.૨ ુ ષણના િનયં ણ માટના પગલા ં....................................................................................... 173 

૨૦.૩. િવિનયમ ......................................................................................................................... 173 

૨૦.૪ લા ુપડતી બાબત .......................................................................................................... 173 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    x i i

21 .  રુક અને અ ય જોગવાઈઓ ................................................................................................ 174 

૨૧.૧ અથઘટન ........................................................................................................................ 174 

૨૧.૨. િવવેકાધીન સતાઓ ......................................................................................................... 174 

૨૧.૩ અપીલ કિમટ .................................................................................................................. 174 

22 .  દંડ .................................................................................................................................... 176 

23.   ટછાટ .............................................................................................................................. 177 

૨૩.૧ હર મા લક ના ક સામા ં................................................................................................. 177 

૨૩.૨. ખાનગી મા લક ના ક સામા ં.............................................................................................. 177 

૨૩.૩ વતમાન ઈમારત એકમોના ક સામા ં.................................................................................. 177 

24 .  રહણાક વસાહત માટના િવિનયમો ......................................................................................... 178 

૨૪.૧ શોટ ટાઈટલ, િવ તાર અને ારંભ ...................................................................................... 178 

૨૪.૨ ા ંલા ુપડશે ................................................................................................................ 178 

૨૪.૩ યા યા ........................................................................................................................... 178 

૨૪.૪ િનયત અિધકાર ની ફરજો .................................................................................................. 180 

૨૪.૫ રા ય તરની ન ગ કિમટ ઃ ........................................................................................... 180 

૨૪.૫ કોઈપણ િવ તારને િનધા રત કરવાની યા ...................................................................... 180 

૨૪.૭ મં ૂર મેળવવાની યા .................................................................................................. 181 

૨૪.૮ વસાહત દરખા તોની િવષયવ ુ......................................................................................... 181 

૨૪.૯ હર હ ુ ુ ંમાળ ુ ં........................................................................................................... 181 

૨૪.૧૦. સામા જક અને આિથક નબળા વગ માટ િનવાસ(એસઈડબ એુચ) અને અ ય માળખા ........ 182 

૨૪.૧૧ ફઝીકલ લાિનગના માપદંડઃ .......................................................................................... 182 

૨૪.૧૨ વસાહત િવકસાવનારની જવાબદાર ઓ ............................................................................ 184 

૨૪.૧૩ પરવાનગી આપવી / રદ કરવી ....................................................................................... 184 

૨૪.૧૪ લોર એ રયા રિશયો ...................................................................................................... 185 

૨૪.૧૫ બાધંકામનો િવ તાર અને ચાઈ ..................................................................................... 185 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    x i i i

૨૪.૧૬. ઝોિનગ, ાઉ ડ કવરજ અને અ ય િવિનયમો ................................................................... 185 

૨૪.૧૭. બા માળખાનો િવકાસ(ઓફસાઈટ ઈ ા ચર) ............................................................. 186 

૨૪.૧૮ બાધંકામની ણુવ ા ુ ંિનર ણ અને િનયમન કર ુ ં......................................................... 186 

૨૪.૧૯ તકરાર િનવારણ ............................................................................................................ 186 

25 .  પંડપ ીના નુઃ વસન અને નુઃ િનમાણના િવિનયમો ............................................................ 190 

૨૫.૧ ુ ં ુ મથા , યાપેલી જ યા ે - િવ તાર અને આરંભ ....................................................... 190 

૨૫.૨. ા ંલા ુપડશે ............................................................................................................... 190 

૨૫.૩. યા યાઓ ...................................................................................................................... 190 

૨૫.૪. િનયત સ ાિધકાર ........................................................................................................... 192 

૨૫.૫. પંડપ ી નુઃવસન સિમિત (એસઆરસી)ની કામગીર ....................................................... 192 

૨૫.૬. પરવાનગી લેવા માટ કાયવાહ ......................................................................................... 192 

૨૫.૭. પંડપ ી નુઃવસન ઝોન માટ ુ ં હરના ુ ં....................................................................... 193 

૨૫.૮. નુઃવસન યોજનાના ુ ા ................................................................................................. 193 

૨૫.૯. યોજનાના ડવલપરની ફરજો ............................................................................................ 193 

૨૫.૧૦. પરવાનગી મેળવવાની યા ........................................................................................ 194 

૨૫.૧૧. મં ૂર માટની મા યતા ક અસમંિત ................................................................................. 194 

૨૫.૧૨ નુવસવાટ યોજનાના આયોજનના િનયમો ...................................................................... 196 

૨૫.૧૩. નુઃવસન ો ટની ય ત અને અ ય લાયકાત ધરાવતા પંડપ ી િવ તારોના આવાસો પર

પડતી અસર .. 197 

૨૫.૧૪. ફાળવણી માટના િવિનયમો ............................................................................................ 197 

૨૫.૧૫. બા િવકાસ ખચ .......................................................................................................... 198 

૨૫.૧૬. પંડપ ી ુ ં હરના ુ ં(કાયદસરતા) રદ કર ુ.ં ................................................................ 198 

૨૫.૧૭. અ ય ઝોનની અને િનયમોની અસર: ................................................................................. 198 

૨૫.૧૮. બાધંકામની ણુવ ા ગે દખરખ અને િનયં ણ ............................................................. 198 

૨૫.૧૯. ફ રયાદ િનવારણ .......................................................................................................... 199 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    x i v

26.   સીઆરઝેડ તગત િનયં ણ િવિનયમો ................................................................................. 200 

૨૬.૧ યા યા ........................................................................................................................... 200 

૨૬.૨. સીઆરઝેડ ુ ંવગ કરણ .................................................................................................... 200 

૨૬.૩ સીઆરઝેડ ુ ં હરના ુ ં..................................................................................................... 201 

૨૬.૪. એચટ એલની સીમારખા ન કરવી ................................................................................. 202 

૨૬.૫. સીઆરઝેડમા ં િતબિંધત િૃ ........................................................................................ 202 

૨૬.૬. સીઆરઝેડ િવ તારમા ંપરવાનગીપા િૃ માટના િવિનયમો ............................................ 205 

૨૬.૭. કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ લાનની તૈયાર ............................................................................ 208 

૨૬.૮. સીઆરઝેડના અમલ ગે હરના ુ,ં ૨૦૧૧ ...................................................................... 209 

૨૬.૯ આ હરનામા હઠળ મા ય િૃ ઓના િનયં ણ માટના ંધારા-ધોરણો .................................. 210 

27. ગદંા પાણીનો નુઃ ઉપયોગ ...................................................................................................... 230 

૨૭.૧   ધોલેરા પે યલ ઇ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલોપમે ટ ઓથો રટ (ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.) ના ં

પેટાિનયમો (ગદંા પાણીને નુઃ ઉપયોગમા ંલાવી શકાય તે ુ ંબનાવ ુ ંક નુઃ ઉપયોગમા ં લે ુ ંમાટના

પેટાિનયમો) .............................................................................................................................. 230 

૨૭.૨   યા યા ...................................................................................................................... 230 

૨૭.૩. પેટા િવભાગ-૧ :ગદંા પાણીના નુઃ ઉપયોગના પેટાિનયમો .................................................. 234 

૨૭.૪. િવભાગ-૨: પાણીના ફરવપરાશને ો સાહન માટના િવિનયમો ............................................ 238 

28.   ધોલેરા પે યલ રોકાણ ે મા ં ુ િષત પાણી ુ િષત બનજ ર ઔ ોગક પણીને િનયં ણમા ં

રાખવા માટ તૈયાર કરવામા ંઆવેલા િવિનયમો ................................................................................... 241 

29. હો પટલ માટના િવશેષ િવિનયમો ........................................................................................... 248 

૨૯.૧. શોટ ટાઈટલ, એ સટ ટ અને કોમે સમે ટ ........................................................................... 248 

૨૯.૨. ા ંલા ુપડશે ............................................................................................................. 248 

૨૯.3. યા યા ......................................................................................................................... 248 

૨૯.૪. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની ફરજોઃ ................................................................................... 249 

૨૯.૫. મં ૂર મેળવવા માટની યાઃ ......................................................................................... 249 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    x v

૨૯.૬. આયોજન જોગવાઈ ........................................................................................................ 250 

૨૯.૭ માળખાગત સલામતી ........................................................................................................ 253 

૨૯.૮. અ ય જોગવાઈઓ ............................................................................................................ 253 

૨૯.૯. ૪.૦ ક વ ુએફ.એ.આર. મં ૂર કરાયા હોય યા ં પે યલ લાિનગ દરખા તો (એસ.પી.પી.) .... 254 

30.   હોટલ માટના ...................................................................................................................... 263 

૩૦.૨. કોને લા ુપડ ................................................................................................................. 263 

૩૦.૩. યા યા .......................................................................................................................... 263 

૩૦.૪. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની ફરજોઃ .................................................................................... 264 

૩૦.૫. મં ૂર મેળવવા માટની યાઃ .......................................................................................... 264 

૩૦.૬. આયોજન સબંિંધત જોગવાઈ .............................................................................................. 264 

૩૦.૭. માળખાગત સલામતી ....................................................................................................... 268 

પ રિશ ઠ ...................................................................................................................................... 275 

પ રિશ ટ એ:  ઉ ોગો ુ ંવગ કરણ ............................................................................................... 275 

પ રિશ ટ બી: જોખમી જમીનના િવ તારમા ંબ ડગ, માળખા અને તરમાળખા ુ ંર ણ .................. 281 

પ રિશ ઠ સીઃ ઔ ોગક લોટ ુ ંકદ ન કરવા માટ માગદિશકા ................................................... 283 

પ રિશ ઠ ડ : ફોમ ....................................................................................................................... 284 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    x v i

આ ૃિતઓની ૂચ

આ ૃિત ૧૦.૧ રોડની હાયરાક (ચડતા-ઉતરતા મ) માણે થળ ુ ંિવકાસ આયોજન ................................... 81આ ૃિત ૨૭.૧: કાયદા કય ર તે ગદંા પાણી પર યા િસ ટમના તાવ ગે ુ ંક પના ચ …………………. 239

કો ટકોની ૂચ

કો ટક ૯.૧: મકાનો માટ લ તુમ લોટ

માપ…………………………………………………………………………… 57

કો ટક ૯.૨: (ઈ વીલ ટ કાર પેસ)……………………………………………...........……………………………….. 58

કો ટક ૯.૩: બ ડગ ઉપયોગ હઠળ પા કગ માટની લ તુમ જ રયાતના ંધોરણોઃ……………………………….. 59

કો ટક ૯.૪. ર તાઓ પર ૃ ો ઉગાડવા માટ લા ટગ પની જ રયાતોઃ……………………………………… 63

કો ટક ૯.૫: ટ ના બનાવવાની દવાલ માટની પહોળાઇ……………………………………………………………. 68

કો ટક ૯.૬: બ ડગમા ંપરસાળ માટ ઓછામા ંઓછ પહોળાઇ……………………………………………………. 70

કો ટક ૯.૭: હ તગત કરવામા ંઆવેલી િમ કતના હર દાદરા/ પરસાળની ઓછામા ંઓછ પહોળાઇ ………. 75

કો ટક ૧0.૧: રિસડ શયલ ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના

િવિનયમો……………………………………………… 84

કો ટક ૧0.૨: હાઈ એ સેસ કો રડોર માટ બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો………………………………………….. 88

કો ટક ૧0.૩: િસટ સે ટર ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો ……………………………………………… 93

કો ટક ૧0.૪: નોલેજ અને આઈટ ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો…………………………………….. 98

કો ટક ૧૦.૫: ઔ ોગક લોટ માટ છોડવી પડતી જમીન(બફર)…………………………………………………… 101

કો ટક ૧0.૬: ઈ ડ યલ ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો………… 102

કો ટક ૧0.૭: લો જ ટ સ પાક માટ બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો…………………………………………….. 105

કો ટક ૧0.૮: ગામતળ માટ બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો……………………………………………… 108

કો ટક ૧0.૯: ર એશન, પો ્સ અને એ ટરટઈનમે ટ ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો…………… 111

કો ટક ૧0.૧0: ીન પેસ અને એ ીક ચર માટ બાધંકામ િનયં ણના

િવિનયમો……………………………….. 113

કો ટક ૧0.૧૧: સોલાર પાક, ુ રઝમ અને રસોટ, હૂા મક માળખાગત િુવધા અને હર સવલતોના

ઝોનમા ંબાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો…………………………………………………………………………………. 120

કો ટક ૧૧.૧: રાહદાર માગના ધારાધોરણો……………………………………………………………………………. 125

કો ટક ૧૪.૧: હો ડગ માટ મા ન પેસ ……………………………………………………………………………….. 136

કો ટક ૧૪.૨: હો ડગ ુ ંકદ ( .ડ .સી.આર. જુબ)………………………………………………………………….. 136

કો ટક ૧૪.૩: કં ોલ સાઈન બોડ ……………………………………………………………………………………….. 139

કો ટક ૧૮.૧: હ રટજ બ ડ સ માટ ના ેડ અને માગદિશકા………………………………………………………. 154

 

 

 

 

 

 

 

જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લેુશન

(સામા ય િવકાસ િનયં ણ િનયમનો સુ ો)

( .ડ .સી.આર.)  

 

ન ધઃ જુરતીમા ંઅ વુાિધત િવિનયમો ના ંઅથઘટનમા ં conflict થાય તો ે મા ં ઉપલ ધ ‘General 

Development Control Regulations’ જોવા િવનતંી. અને તેનો અ્થઘટન આખર ગણાશે. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1

1. યા યાઓ

આ િવિનયમોમા ં પા રભાિષક શ દોનો ઉપયોગ કરવામા ંઆ યો છે તે ખાસ સજંોગોમા ંજ ર ન હોય યા ં ધુી

યથાવ ્રહશે . 

આ િવિનયમોમા ંઅહ શ દોની યા યા કરવામા ંન હ આવી હોય તેના અથ ખાસ સજંોગોમા ંજ ર ન હોય યા ં

ધુી ૧૯૭૬ના ધી જુરાત ટાઉન લાિનગ અને શહર િવકાસ કાયદામા ંઅથવા થાિનક કાયદામા ંઆપવામા ં

આવેલા અને તેના હઠળ ઘડવામા ંઆવેલા કાયદા અથવા નેશનલ બ ડગ કોડ ( એન બી સી)મા ં અથમા ં

આપવામા ંઆ યા હશે તેવા જ રહશે.

1.1. કાયદો

જુરાત પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યન કાયદો ,૨૦૦૯ તથા –ધી જુરાત નગર રચના અને શહર િવકાસ

કાયદો ,૧૯૭૬ હવેથી અહ અ ુ મે કાયદો ,૨૦૦૯ અને કાયદો ,૧૯૭૬ તર ક ઓળખાશે . 

1.2. ઉમેરો અને/અથવા ફરફારો

કાયદસરના વતમાન મકાનમા ં કોઈપણ ફરફાર અથવા ઉપયોગના હ મુા ં ફરફાર, અથવા ે ફળ ક ચાઈ

વધારવા વા માળખાક ય ફરફાર, અથવા મકાનનો એક ભાગ ૂર કરવો, અથવા માળખામા ં ફરફાર મ ક –

બાધંકામ અથવા કપાત અથવા દ વાલ, પા ટશન, કોલમ, બીમ, મોભ, મેઝનીન લોર સ હત કોઈપણ માળ અથવા

અ ય કોઈ ટકો અથવા અવર-જવરના ર તા બધં કરવા અથવા ફ સસ ક અ ય સાધનોમા ં ફરફાર, નો આ

િવિનયમોમા ંસમાવેશ થતો હોય. કોઈપણ હયાત માળખામા ંઉમેરો કરવાની પરવાનગી મા એ શરતે આપવામા ં

આવશે ક તેને લગતી જોગવાઈ .ડ .સી.આર.ની વતમાન જોગવાઈઓમા ંહોવી જોઈએ.  

1.3. હરખબર સાઈન/હો ડગ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના નો ટફાઈડ િવ તારમા ંસમાિવ ટ કોઈપણ લખાણ, અ ર અથવા ચ – ને યા ં

હરખબરના ઈરાદાથી દશાવવામા ંઆ ુ ંહોય, નો ઈરાદો મા હતી આપવાનો હોય અથવા કોઈ થળ, ય ત,

હર કાય મ, વ ુક વેપાર માટની ચીજ, અને તે કોઈ સરફસ ક માળખા સાથે જોડાયે ુ ંહોય, કોઈ મકાનના કોઈ

ભાગ સાથે જોડાયે ુ ંહોય, અથવા ઝાડ સાથે ક જમીન પર ક પછ થાભંલા, પડદા, હો ડગ અથવા પાણી ભરલી

જ યાની દર ક આસપાસ જોડાયે ુ ંહોય.  

1.4. ખેતીલ ી ઉપયોગ

ખેતીલ ી ઉપયોગ અથાત ખેતી, બાગાયત, રશમના ક ડાનો ઉછેર, પ ુપાલન, મરઘા ંપાલન, લા ટ નસર ,

ુ ર ઉછેર, ડર ફાિમગ, શાકભા ઉછેર તથા ૃિષ ક ૂધ ચલગ લા ટને લગતી કોઈપણ િૃ ના હ ુમાટ

જમીનનો ઉપયોગ.  

1.5. એરક ડશિનગ (વાતા ુ ુલન)

બધં જ યાના વાતાવરણની હવા ુ ંતાપમાન, ભેજ, વ છતા ારા એક સાથે િનયં ણ કર ુ ંતથા િવતરણ કર ુ.ં 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2

1.6. િુવધાઓ

ર તા, શેર , ુ લી જ યા, પાક, મનગમતી િૃ કરવા માટની જ યાઓ, રમતના ંમેદાન, બગીચા, પાણી રુવઠો,

વીજ રુવઠો, ટ લાઈટ, નેજ, એુજ, હર કામો તથા અ ય ઉપયોગી બાબતો, સદંશા યવહાર નેટવક, સફસ

તથા હર િુવધાઓ, વગેર. 

1.7. બ મુાળ એપાટમે ટ અથવા લેટ

બ મુાળ એપોટમે ટ અથવા લેટ અથાત વતં અથવા િશક- વતં ર તે િનમાણ કરલા રહણાક મકાનો. તેની

ડઝાઈન ાઉ ડ લોર ઉપરાતં ઉપર વ ુ લોર હોય. તે ુ ંબાધંકામ અલગ રહણાક એકમ તર ક હોય અને સં ુ ત

દાદર હોય. 

1.8. એ યમ ( બૂ ચાઈ પર બાધંવામા ંઆવતી પારદશક છત)

એ યમ અથાત ુ લી િવશાળ જ યા, નાથી મકાનને ુ લી જ યા સાથે અજવા ં મળે. તે સામા ય ર તે કટલાક

માળ ચે બાધંવામા ંઆવે છે અને તેના ઉપર એવી હળવી છત તૈયાર કરવામા ંઆવે અને / અથવા કોઈપણ એવી

સામ ીનો ઉપયોગ કરવામા ંઆવે નાથી વાતાવરણ સામે ર ણ મળે. પરં ુઆવી છત ઉપર કોઈપણ કારની

િૃ થઈ ન શક. આ કાર ુ ં િનમાણ મોટાભાગે ઑફસ બ ડગ, શોિપગ આકડ, શોિપગ સે ટરમા ંહોય છે અને

સામા ય ર તે તે તે મકાનના વેશ ાર પછ તરત જ હોય છે.  

1.9. વય ંસચંા લત કલ (છંટકાવ) િસ ટમ

પાઈપ અને વારાની આ એવી યવ થા છે ગરમીને કારણે આપોઆપ ચા ુથઈ ય અને આગ લાગી હોય યા ં

પાણીનો મારો કર અને તે સાથે જ દરક જણ સાભંળ શક તે ુ ંએલામ પણ વગાડ.  

1.10. ભ ય ું અથવા સેલર

અથાત મકાનનો નીચેનો માળ, જમીનના સરરાશ તરથી નીચે ઓછામા ંઓછા અડધા હ સા ટલા લોરની

જ યા ુ લી હોય.  

1.11. બ ડગ – ઈમારત

અહ નીચે (એ) થી (આર)મા ં જણાવવામા ં આવેલી તમામ કારની કાયમી ઈમારતો, પરં ુ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.ની પરવાનગીથી ઉ સવ-ઉજવણીના હ ુમાટ ઊભા ંકરવામા ંઆવેલા ંકામચલાઉ માળખા ં

વા ક, ટ ટ, છાપરા ંક શાિમયાણા ‘ઈમારતો’ ન હ ગણાય.  

(એ) “એસે બલી બ ડગ” 

એવી ઈમારત અથવા તેનો એક ભાગ યા ંલોકો આનદં મોદ માટ એક થાય,

(i) મનોરંજનઃ નાટક અથવા િસનેમા િથયેટર, ટાઉન હૉલ, ઑડટો રયમ, દશન હૉલ

(ii) સામા જકઃ લ ન હૉલ, ખાણીપીણી અથવા રહણાક ઘર, ડા સ હૉલ અને લબ

(iii) ધાિમકઃ મં દર, દરાસર, ગર ઘર, મ જદ, ચચ, ુ ુ ારા, અગયાર વગેર

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3

(એ  i) ધાિમક મકાન અથાત એ ુ ંસં ુલ યા ંઈ રને લગતી અથવા એવી અ ય ધાિમક

િૃ અને સેવા થતી હોય. અલગ અલગ ધમમા ં તેની અલગ અલગ પ રભાષા વી ક,

મં દર, મ જદ, ચૉક, ુ ુ ારા, સાઈનાગોગ – તથા તેમા ંઆ મ, નાન કરવાનો ઘાટ, મ સા

અને ગૌશાલા વી િુવધાઓ હોઈ શક.

(બી) “બઝનેસ બ ડગ”

કોઈપણ ઈમારત અથવા તેનો હ સો નો ઉપયોગ દ તાવેજોની કામગીર , ઑફસ, બક, તમામ

યવસાિયક કામગીર ની સં થાઓ, બઝનેસ બ ડગ તર ક વગ ૃત કોટ હાઉસીસ- મની ુ ય

કામગીર બઝનેસ અને / અથવા ુ તકો, રકોડ રાખવાની હોય.

(સી) “અલગ મકાન””

એ ુ ંમકાન ની દ વાલો અને છત બી કોઈપણ મકાન કરતા ં વતં હોય અને તમામ બા ુએ

ુ લી જ યા હોય. િવલા અને બગંલો એ રહણાક હ ુમાટના અલગ મકાન કહવાય.

(ડ ) “ િશક અલગ બ ડગ”

મકાન એક અથવા વ ુબા ુએથી દ વાલ અને છતથી બી મકાન સાથે જોડાયે ુ ંહોય. ટરસ /

રોહાઉસ એ રહણાક હ ુમાટના િશક અલગ મકાન ગણાય.

(ઈ) “શૈ ણક મકાન””

િશ ણ બોડ અથવા િુનવિસટ અથવા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા મા યતા ા ત શાળા અથવા

કૉલેજના જ ખાસ ઉપયોગમા ંલેવા ુ ંમકાન. એ થળે શૈ ણક િૃ ને લગતી માગદશન, િશ ણ

અથવા નવસ નને લગતી િૃ ઓ થતી હોય. આવા મકાનનો ઉપયોગ લાઈ ેર અથવા

સશંોધન સં થા તર ક પણ થઈ શક. તેમા ં શૈ ણક સં ુલની દર રહ શક તેવા જ ર ટાફ

વાટસનો પણ સમાવેશ થાય છે, અને એ ુ ંમકાન નો ઉપયોગ એક એવી શૈ ણક સં થાની

હો ટલ તર ક થાય સં થા એ જ સં ુલમા ંહોય અથવા ન પણ હોય.

(એફ) “જોખમી મકાન”, અથાત એ ુ ંમકાન અથવા તેના હ સાનો ઉપયોગ –

ર ડયો એ ટવ પદાથ અથવા અ યતં વલનશીલ અથવા િવ ફોટક સામ ીના સં હ, હરફર,

ઉ પાદન અથવા ોસેિસગ માટ થતો હોય અ યતં ઝડપથી સળગી ઊઠ અને / અથવા ઝેર ગૅસ

ક િવ ફોટક સામ ી પેદા કર.

અ યતં ઘાતક ઝેર પદાથ , આ કલાઈઝ, એિસડ અથવા અ ય વાહ , ગૅસ ક રસાયણો

વાળા, મુાડો અને િવ ફોટકો એક સાથે પેદા થતા હોય અથવા તેને પ રણામે તેના કણો અલગ

પડ ય અને ભડકો થાય; એિવ સામ ીના સં હ, હરફર, ઉ પાદન અથવા ોસેિસગ માટ

વપરાતા ંમકાનો.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4

( ) “ઔ ોગક બ ડગ”

એવી ઈમારત અથવા તેનો હ સો ક યા ં િવિવધ સામ ી ુ ંઉ પાદન ફ કશન, એસે બલ અથવા

ોસેસ થ ુ ંહોય વી ક એસે બલી લા ટ, લેબોરટર , વીજ મથકો, રફાઈનર , ગૅસ લા ટ, િમલ,

ડર અને કારખાના.

(એચ) “સં થાક ય બ ડગ”

સરકાર, .આઈ.ડ .બી., ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ., હર ે ની કંપનીઓ, ન ધાયેલા ચૅ રટબલ

ટ ારા બાધંવામા ંઆવે ુ ંમકાન યા ંિશ ણ, તબીબી, મનોરંજન અને સાં ૃિતક કાય મો વી

હર િૃ ઓ થાય, નોક રયાત મ હલાઓ અથવા ુ ુષો માટની હૉ ટલ અથવા સાં ૃિતક અને

તેના વી િૃ ઓ માટ ઑડટો રયમ અથવા કૉ પલે સ, ધમશાળા, અનાથ આ મ, ય તા

મ હલાઓ, બાળકો, નવ ત િશ ઓુ, બીમાર, રોગી અથવા ૃ ય તઓ માટ આ ય, સ

અથવા ધુારણાલ ી અટકાયત મા ંરહનારાઓ માટ મયા દત ુ ત હોય, સામા ય ર તે મા

વૂા ટલી જ યા આપવામા ં આવે, ઉપરાતં તેમા ં ધમશાળાઓ, હૉ પટલો, વા થય હૃ,

સ કારક સં થાઓ વી ક લ, કદ, મનોરોગીઓની હૉ પટલ, ધુારણાલ ી મકાનો, અટકાયત

અને ધુારાની િૃ માટના ંમકાનો, તથા વાસનને ો સાહન આપવા માટ ટાર હોટલો, લબ,

ગો ફ કોસ, રમતગમત ુ ં ટ ડયમ અને સરકાર ારા સમયાતંર હર કરવામા ંઆવતી વાસન

એકમની તમામ િૃ ઓ.

(આઈ) “વેપારલ ી બ ડગ”

એવી ઈમારત અથવા તેનો હ સો યા ંજ થાબધં ક ટક વ ઓુ વેચાણ માટ ુ કાનો, ટોર

અથવા બ ર હોય અથવા વેપારલ ી િુવધાઓ વી ક ઑફસ, ટોરજ અને સેવાઓ એક જ

જ યાએ ઉપલ ધ હોય.

( ) “લો રાઈઝ બ ડગ” (ઓછ ચાઈ ુ ંમકાન)

૧૬.૫૦ મીટરની ચાઈ અને ાઉ ડ લોર ઉપરાતં ચાર માળ હોય તે ુ ંમકાન. જોક, ૨.૮ મીટર

ધુીની ુ લી લ થ (ભ યતળ ુ)ં તથા ૧.૫ મીટરની પેરાપેટ ગણતર મા ંલેવામા ંન હ આવે.

(ક) “હાઈ-રાઈઝ બ ડગ” (બ ુમાળ મકાન)

લો-રાઈઝ બ ડગ (૧.૪ - )મા ંદશાવવામા ંઆવેલા ંધોરણ કરતા ંઅલગ. અલબ , મહ મ મા ય

ચાઈ ૧૫૦ મીટર કરતા ંવધવી જોઈએ ન હ.

(એલ) “ઑફસ બ ડગ”

એવી ઈમારત અથવા તેનો હ સો નો એકમા અથવા ાથિમક ઉપયોગ ઑફસ તર ક અથવા

ઑફસના હ ુમાટ અથવા લે રકલ કામ માટ થતો હોય. ‘ઑફસના હ ઓુ’મા ંવહ વટ કામ,

લે રકલ કામગીર , નાણાક ય યવહારો, ટલફોન, ટ લ ાફ અને ક ટૂર કામગીર નો સમાવેશ

થાય છે, ‘ લે રકલ કામગીર ’મા ંલેખન, કુ- કિપગ, કાગળો ુ ં િવષયવાર વગ કરણ, ફાઈલગ,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5

ુ લક ટગ, કાડ પંચગ, મશીનોની ગણતર , કાશન માટ મૅટર ુ ં ો ગ તથા લેખન સામ ીની

તૈયાર નો સમાવેશ થાય છે.

‘ ેડ-એ ઑફસ પેસ’મા ં એવા મકાનનો સમાવેશ થાય છે યા ં સમ બા દ વાલ કાચથી

શણગારલી હોય, વૈભવી રાચરચી ુ,ં આસપાસ ુ ંલે ડ કિપગ ે ઠ હોય, અસરકારક મે ટન સ હોય,

પાવર બૅકઅપ તેમજ સાર ટન ટ ોફાઈલ વી બાબતો યાનમા ં લેવામા ં આવશે અને તે

બી.એફ.એ.આર.  વા ંસિવસ સે ટરના ંતથા રયલ એ ટટ ે માટ અનામત રાખવામા ંઆવશે.

‘નોન ેડ-એ ઑફસ પેસ’મા ંબાક ની સિવસ ઈ ડ ઝની ઑફસ તૈયાર થઈ શકશે.

(એમ) “ હર મકાન”

સરકાર , અધસરકાર સં થાઓ, હર ે ના ં એકમો, ન ધાયેલા ચે રટબલ ટ અથવા અ ય

સગંઠનો ારા તેમની બન-નફાકારક હર િૃ ઓ માટ બાધંવામા ંઆવેલી ઈમારત.

(એન) “રહણાક મકાન”

એક સવસામા ય રહણાક હ ુ માટ ુ ં મકાન યા ંઆરામની િુવધા હોય, તેમા ં રસોઈ અથવા

જમવાની િુવધા હોય ક ન પણ હોય. આવા મકાનોમા ંએક અથવા વ ુપ રવારો રહ શક તેવી

યવ થા, હોટલ, ડોમટર , એપાટમે ટ, લેટ તથા ય તગત ગરાજ હોઈ શક.

(ઓ) “િવશેષ ઈમારતો””

i. એવી ઈમારત નો એકમા ઉપયોગ નાટક અથવા િસનેમા િથયેટર, મોશન િપ ચર, ાઈવ-

ઈન િથયેટર, એક થવાનો હૉલ અથવા ઑડટો રયમ, ટાઉન હૉલ, દશન હૉલ, સં હાલય,

ટ ડયમ, સા દુાિયક હૉલ, લ ન હૉલ વા હ ઓુ માટ થતો હોય.

ii. જોખમી મકાન,

iii. સવ ાહ યવ થાના ભાગ પ મકાન,

iv. સે લી એર-ક ડશ ડ મકાન અને જો ટ ટ પર બાધંવામા ંઆવે ુ ંહોય તો તેની ચાઈ ૧૫

મીટરથી વ ુહોય.  

(પી) “ ટોરજ બ ડગ”

ાથિમક ર તે નો ઉપયોગ માલ-સામાન રાખવા માટ થતો હોય તે ુ ંમકાન અથવા તેનો હ સો.

એ મકાનનો ઉપયોગ વેરહાઉસ (ગોદામ), કો ડ ટોરજનો સામાન રાખવાની જ યા, હરફર માલ-

સામાન કૂવાની જ યા, ટોર હાઉસ, હર ગરાજ, કમા ં અનાજ ચઢાવવા માટ ુ ં થાન,

અનાજનો કોઠાર, તબેલો વગેર માટ પણ થઈ શક.

( )ુ “અસલામત મકાન”

સરંચના મક( કચરલી) ર તે અસલામત હોય તે ુ ંમકાન,

i. બન-આરો ય દ હોય,

ii. યા ંકચરાના િનકાલના રૂતા સાધનો ન હોય,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6

iii. આગ લાગી શક તેવી સભંાવના હોય,

iv. માનવ વન માટ જોખમી હોય,

v. અ રૂતી ળવણી, ખં ડયેર અથવા ઉપે ત જ યા હોવાને કારણે હર સલામતી, આરો ય

અને ક યાણના સદંભમા ં મકાનનો ઉપયોગ જોખમી હોય.

(આર) “હૉલસેલ એ ટા લશમે ટ”

એવી જ યા સં ણૂ ર તે અથવા િશક ર તે જ થાબધં વેપાર માટ વપરાતી હોય, તથા

ગોડાઉનની િુવધા, ક ા સપોટ, ક ા સપોટ ુ કગ સ હત િવિવધ જ થાબધં વેપારની

કામગીર થતી હોય.

1.12. મકાન (િનમાણ) લાઈન

ટાઉન લાિનગ ક સ અથવા ડવલપમે ટ યોજનામા ં એવી લાઈન યા,ં બા ુમાથંી પસાર થતો ર તો ક

ર તાના એક ભાગ ધુી મકાનની લ થને લબંાવી શકાય,

1.13. બાધંકામ એકમ

અથાત જમીન / લોટ અથવા જમીન / લોટનો એક હ સો અથવા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા મં ૂર

કરવામા ંઆવેલા એક કરતા ંવ ુ લોટ / જમીન ુ ંએકમ. જોક, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા કોઈપણ ર તા ુ ં

િનિ ત એલાઈનમે ટ (લાઈનદોર ) િનધા રત કરવામા ં આવી હોય યા ં એ એલાઈનમે ટને બાદ કર ને

બાધંકામ એકમ ગણવામા ંઆવશે.

1.14. બાધંકામ િવ તાર

અથાત એવો િવ તાર ગડર (ક ટલીવર) પર બાધેંલા ભાગ સ હત તમામ માળના બાધંકામને આવર લેતો

હોય, િસવાય ક એવા િવ તારો ખાસ કર ને આ િનયમો હઠળ બાકાત રાખવામા ંઆ યા હોય.

1.15. સ મ અિધકાર

અથાત યવ થાના સચંાલન માટ સવ ચ ઑથો રટ  ( .આઈ.ડ .બી .( / ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ . ારા સ ા

આપવામા ંઆવી હોય તેવી કોઈપણ ય ત અથવા ય તઓ અથવા ઑથો રટ અથવા િવિવધ ઑથો રટ .

અલગ અલગ કામગીર માટ અલગ અલગ ય ત ક ઑથો રટ ની િનમ કૂ થઈ શક . 

1.16. ચમની

બાધંકામનો એવો હ સો યાથંી મુાડો ઘરની બહાર નીકળ હવામા ંભળ ય. તેમા ં ચમની તેમજ મુાડો

જવાની પાઈપનો સમાવેશ થાય છે.

1.17. છ ુ ં– છત

હવામાન સામે ર ણ માટ બા દ વાલ ઉપર કરવામા ંઆવે ુ ંિનમાણ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7

1.18. ચૉક – ગ ુ ં

મકાનની દર કોઈપણ તર કાયમી ુ લી જ યા સં ણૂ અથવા િશક ર તે ઘેરાયેલી હોય. મકાનની

વ ચે હોય તે ચાર બા ુથી બધં હોય પરં ુઉપરથી ુ લી હોય અને બહાર હોય તે એક બા ુથી બધં હોય અને

બાક ની તમામ દશા ુ લી હોય.

1.19. વલનશીલ સામ ી

બ ડગ સામ ીની વલનશીલતા ુ ંપર ણ, નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી) આઈએસ-૩૮૦૮-૧૯૬૬,

અ સુાર એવી સામ ી ને સળગાવવામા ંઆવે તો તે આગની વાળામા ંઉમેરો કર.

1.20. એક મા લક હક

જમીનનો એક ુકડો અલગ અલગ કાડ હઠળ ર જ ટર થયો હોય – અિધકારના રકોડ હોય તેમ છતા ં તેનો

મા લક હક એક જ હોય.

1.21. કૉ રડોર (પરસાળ)

કૉમન પૅસેજ અથવા સ લુેશન જ યા મા ંકૉમન એ સ હૉલનો પણ સમાવેશ થાય.

1.22. કૉમન લોટ

અથાત જમીનથી ચે ન હ એવી બધી બા ુથી ુ લી તથા અવરજવર થઈ શક તેવી જ યા. મા લક એવી

બાયંધર આપવાની રહશે ક કૉમન લોટનો ઉપયોગ બ ડગના તમામ રહવાસીઓ િનઃ ુ ક કર શકશે.

ડવલપમે ટની પરવાનગી મ યા પછ કૉમન લોટ સોસાયટ / એસોિસયેશનના રહવાસીઓને આપવાનો

રહશે. સોસાયટ / એસોિસયેશનની રચના ન થઈ હોય તો એ થાય યા ં ધુી કૉમન લોટની મા લક / ક ટડ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પાસે રહશે. કૉમન લોટ અ ય કોઈપણ ય તને વેચી શકાશે ન હ તેમજ

રહવાસીઓના કૉમન ઉપયોગ િસવાય તેનો બીજો કોઈ ઉપયોગ થઈ શકશે ન હ.

1.23. સી આર ઝેડ

હાઈ ટાઈડ લાઈન (એચ ટ એલ) અને લો ટાઈડ લાઈન (એલ ટ એલ)ની વ ચે આવતી જમીન યા ં

દ રયાઈ ભરતીથી (જમીન તરફ) હાઇ ટાઇડ લાઇન બાદ ૫૦૦ મીટર ધુીના અસર પામતા દ રયાકાઠંા

િવ તારો, ખાડ , નદ નો ાવ િવ તાર તથા બૅકવૉટરને ૧૯૮૬ના પયાવરણ (સરં ણ) િનયમોના િનયમ ૫ ના

પેટા િનય ્(૩) હઠળ કો ટલ ર લુેશન ઝોન (સીઆરઝેડ) હર કરવામા ંઆ યા છે.

1.24. ુલ-ડ -સેક (આગવ જવાના ર તા િવનાની બધં ગલી)

અવર-જવર માટ એક જ તરફ ઝાપંો અને દરના છેડ અધ-ગોળાકાર વળાકં હોય તેવો ર તો. આવા ુલ-ડ -

સેકની ડઝાઈન દરરોજના સરરાશ ા ફકની ગણતર અ સુાર બનાવી શકાય તેમજ વળાકં પણ જ રયાત

માણે બનાવી શકાય, મ ક રહણાક િવ તારનો ર તો હોય તો કારના ધોરણો અ સુાર ડઝાઈન બનાવી

શકાય અને બન-રહણાક િવ તારના ર તા પર બસો અને કોના ા ફક અ સુાર ડઝાઈન તૈયાર થઈ શક.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8

1.25. ડવલપર

એવી ય ત ને બ ડગ બાધંવાનો ક તે માટની કામગીર કરાવવાનો કાયદસર અિધકાર મ યો હોય, અથવા

યા ંકોઈ પણ ય તને આવી સ ા આપવામા ંઆવી ન હોય યા ંબ ડગના મા લક ડવલપર ગણાય.

1.26. ધમશાળા

એ ુ ં મકાન નો ઉપયોગ ધાિમક મેળાવડા માટ, ર ટ હાઉસ તર ક, ધાિમક અને સામા જક હ ઓુ સાથે

સેવાક ય િૃ ઓ માટ થતો હોય, અથવા એ ુ ં થળ યા ંચો સ સ દુાયના લોકોને કોઈ ખચ િવના અથવા

સાવ ન વા ખચ રહવાનો અિધકાર મળતો હોય અથવા રહવા માટ મં ૂર આપવામા ંઆવતી હોય.

1.27. ઈન ( વાહ કચરાના િનકાલની યવ થા)

એક એવી િસ ટમ અથવા પાઈપોની લાઈન તથા મેનહોલ, ઈ પે શન ચે બર, પ ગલી, લોર પ સાથેની

યવ થા ના મારફત તે ઈમારત અથવા વેપાર સં ુલના વાહ કચરાનો િનકાલ થતો હોય. જમીનની

સપાટ પર ુ ં વધારા ુ ં પાણી ક અ ય વાહ વહાવી દવા માટ સાકંડ - ુ લી ચૅનલ પણ ઈન તર ક

ઓળખાય છે.

1.28. રહણાક એકમ (મકાન)

એક એ ુ ંઆ ય થાન યા ંએક પ રવાર રહ શક. આ ુ ંરહણાક એકમ ઓછામા ંઓછા એક મ ુ ંહોય, નો

લ તુમ કાપટ એ રયા ૯ ચોરસ મીટર હોય અને તેમા ંલે નની યવ થા હોય.

1.29. દાદર (ચાર તર થી બધં)

બ ડગમા ંઆગ સામે રુ ત દ વાલો અને દરવા થી અલગ રાખવામા ંઆવેલો દાદર.

1.30 હયાત મકાન

એ ુ ંમકાન અથવા હયાત માળ ુ ં આ ડવલપમે ટ કં ોલ િનયમો અમલમા ંઆ યા તે પહલાથંી અ ત વ

ધરાવ ુ ંહોય.

1.31. હયાત ઉપયોગ

આ િનયમો અમલમા ંઆ યા તે પહલા ંવતમાન મકાન અથવા માળખાના ઉપયોગનો અિધકાર મ યો હોય.

1.32. એ ઝટ (બહાર જવાનો ર તો)

કોઈપણ ઈમારતમાથંી અથવા માળ પરથી ર તા પર અથવા કોઈપણ સલામત જ યાએ પહ ચવા માટનો

ર તો. આવા ર તાના ણ અલગ કાર છે – હો રઝો ટલ એ ઝટ, આઉટસાઈડ એ ઝટ અને વ ટકલ એ ઝટ,

તેની સમ ૂતી નીચે માણે છેઃ

“હો રઝો ટલ (આડો ર તો) એ ઝટઃ”:- અથાત એવો ર તો રુ ત ુ લો ભાગ હોય અથવા બે મકાન

વ ચે લુ ુ ંબાધંકામ હોય યાથંી નીકળ શકાય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9

“આઉટસાઈડ એ ઝટઃ”:- અથાત ઈમારતમાથંી સીધા હર ર તા ઉપર નીકળવાનો માગ, એવો ુ લો

િવ તાર હર માગ ઉપર નીકળતો હોય અથવા આગથી બચી શકાય તેવો મકાનને સમાતંર ર તો યાથંી

હર ર તા ઉપર પહ ચી શકાય.

“વ ટકલ (ઊભો ર તો) એ ઝટઃ”:- અથાત દાદર, મુાડાથી રુ ત ટાવર, ર પ, એ કલેટર વા બે અથવા

વ ુમાળની વ ચે ઉપર-નીચે જવા માટના સલામત માગ .

1.33. બા દ વાલ

ઈમારતની બા દ વાલ, અ ય મકાનની દ વાલની ન ક હોવા છતા ંતે તેનો ભાગ ગણાય ન હ, તથા તેનો

અથ એ પણ થાય ક આવી દ વાલ તે ઈમારતના દરના ભાગને ઢાકંતી હોય.

1.34. બચવાનો માગ

હવા-ઉ શની યો ય િુવધાવાળો કૉ રડોર અથવા દાદર અથવા આવો કોઈપણ માગ અથવા માગ ુ ં િમ ણ

ુ લામા ંહોય અને સલામત હોય, ના મારફત ભ યતળયા ઉપર સલામત ર તે પહ ચી શકાય.

1.35. ફામ હાઉસ

ફામ હાઉસ અથાત બાધંકામ સાથેની જમીનનો એવો લોટ ઑથો રટ ારા ખેતીલ ી ઉપયોગ માટ

ડઝાઈન કરવામા ંઆ યો હોય.

1.36. આગ અને / અથવા ઈમ સી એલામ િસ ટમ

અથાત આગ લાગે યાર આપોઆપ અથવા મે અુલી ભયજનક સકંતો આપતા અને સા રત કરતા સાધનો.

1.37. ફાયર લ ટ

આગ અથવા અ ય કટોકટ ની ણે અ નસેવાના જવાનો ારા ઉપયોગમા ંલેવા માટ બનાવવામા ંઆવેલી

ખાસ લ ટ.

1.38. ફાયર ફૂ દરવાજો

દ વાલને સમાતંર લૂે એવો દરવાજો અથવા શટર, અને તે ુ ં િનમાણ એક ચો સ સમય ધુી આગ અને

તેનાથી પેદા થયેલી ગરમીને ફલાતી રોકવા માટ કરવામા ંઆ ુ ંહોય.

1.39. ફાયર પપં

યો ય એ જન અથવા મોટર માટ ઊ ને વાહ મા ં પાતંર કર ુ ંબા વીજળ થી ચાલ ુ ં મશીન, તેની

આઉટ ટુ મતા અલગ અલગ હોઈ શક, પરં ુબ મુાળ મકાનોની ટોચ ધુી ૩.૨ ક /સીએમ( ુ) ુ ં ેશર

વહન કરવાની તેની મતા હોવી જોઈએ.

1.40. ફાયર પપં – ુ ટર ફાયર પપં

એ ુ ંયાિં ક / ઈલે કલ સાધન બ મુાળ મકાનોની ટોચ ધુી પાણી ુ ંદબાણ ફક શક તથા તે સૌથી

ન કના પોઈ ટ ખાતે ૩.૨ ક / સીએમ( ુ) ુ ં ેશર ધરાવ ુ ંહોય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0

1.41. આગનો િતકાર

ઈમારતમા ંઆગ લાગે તે સમયે આગ અને તેમાથંી પેદા થતી ગરમીના સજંોગોમા ંિનધા રત સમય ધુી તેનો

સામનો કર શક તેવી સામ ી અથવા સાધનો. આગનો િતકાર કર શક તેવા ંસાધનો ુ ંપર ણ આઈએસઃ

૩૮૦૯-૧૯૬૬ ફાયર ર ઝ ટ સ ટ ટો ઑફ ચર અ સુાર થ ુ ંજોઈએ.

1.42. ફાયર સેપરશન

સાઈટ પરની અ ય ઈમારત અથવા અ ય સાઈટ અથવા ર તાની સામે પારથી અથવા અ ય હર જ યાએથી

મીટરમા ંમાપવામા ંઆવેલી બ ડગ ુ ં તર.

1.43. ફાયર સિવસ વેશ માગ

ુ ય ફાયર અિધકાર ની ભલામણ અ સુાર ઈમારતના ભ યતળયે આપવામા ંઆવે ુ ંજોડાણ ના મારફત

પાણીને પપં કર ઉપર ધુી લઈ જઈ શકાય.

1.44. ફાયર ટાવર

બ ડગની બહારનો એવો દાદર યા ંમા અલગ અલગ માળથી દૂ ને અથવા બ ડગથી અલગ હોય તેવી

લૉબી મારફત પહ ચી શકાય, અને આ દાદર આગ સામે ર ણ આપી શક તેવા દરવા થી રુ ત હોય.

1.45. લોર (માળ)

મકાનનો નીચેનો ભાગ યાથંી સામા ય ર તે લોકો ચાલીને મકાનમા ં ય, પરં ુ તેમા ં મેઝિનન લોરનો

સમાવેશ થતો નથી.

ર તા પર ક ુ લી જ યામા ંસીધો વેશ થઈ શક તેને ાઉ ડ લોર – ભ ય તળ ુ ંકહવાય, તેથી ઉપરના

માળને લોર-૧, યાર પછ લોર-૨ એ માણે મ વધતો ય.

1.46. લોર એ રયા રિશયો (એફ.એ.આર.)/ લોર પેશ ઈ ડ (એફ.એસ.આઈ)

અથાત તમામ દ વાલો સ હત તમામ માળના સં ુ ત ુલ િવ તારના ભાગાકાર ારા મળતો સરરાશ િવ તાર,

પણ તેમા ંઆ િનયમો હઠળ ખાસ કર ને બાકાત રાખવામા ંઆવેલા િવ તારોનો સમાવેશ ુલ લોટ િવ તારમા ં

ન હ થાય.

લોર એ રયા રિશયો = તમામ લોર / લોટ ે ની દ વાલો સ હત ુલ લોર િવ તાર

અલબ , નીચે જણાવેલી બાબતો એફ.એ.આર. ની ગણતર મા ંલેવામા ંન હ આવેઃ

i. કોઈ વાડ ક ભાગ પાડ ા િવનાની પા કગની જ યા, મા ંકોઈ અવરોધ િવના ૨.૪ મીટરની ચાઈ

હોવી જોઈએ અને બીમ સાથેના લેબ હોય તો તેવા સજંોગોમા ં ચાઈ ૨.૮ મીટરથી વધવી ન

જોઈએ.

ii. મા રહણાક મકાનોમા ં (રહણાક અને કોમિસયલ સાથે હોય યા ંન હ) ુ લી લ થની જ યામા ં

ભ ય તળયે બીમ સાથે લ તુમ ચાઈ ૨.૮ મીટરથી વ ુન હ, તેમા ં કોઈ વાડ – દ વાલનો

સમાવેશ થવો ન જોઈએ.

iii. આ િનયમો હઠળ જ ર ત રક ુ લી જ યાઓ તથા ડ સ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1

iv. જ ર પા કગ માટ ઉપયોગમા ંલેવાનાર ભ ય ું, ની બીમને બાદ કરતા ચો ખી ચાઈ ૨.૬ મીટર

હોવી જોઈએ.

v. ચૉક દારની ક બન, ચાર ચોરસ મીટર ધુીની.

vi. વેધર શેડ, ૦.૦૬ મીટરની પહોળાઈ ધુીનો.

vii. દાદર, ની વ ચેના ભાગે મહ મ પહોળાઈ દાદરની પહોળાઈ ટલી હોવી જોઈએ, અને નીચેના

છેવાડ મહ મ પહોળાઈ દાદરની પહોળાઈ કરતા ંબેવડ હોવી જોઈએ.

viii. લ ટ, લ ટની હલનચલનની જ યા, ટર ક બન અને પાણીની ટાકં .

ix. ુ લી જ યા / ચૉક / ગ ુ.ં

x. .ઈ.બી. અથવા અ ય સ ાવાર વીજ એજ સી ારા િનધા રત ઈલે ક મ.

1.47. લોર ુ ં ે ફળ

દ વાલોના ે ને બાદ કરતા બાધંકામ કરલો િવ તાર.

1.48. ટ (ર તા તરફનો આગળનો ભાગ)

તે લોટને લા ુ ંપડ તેવો ટ, અથાત ર તા તરફનો ભાગ અને જો કોઈ લોટ ફરતે એક કરતા ંવ ુર તા

હોય અથવા ર તાની પહોળાઈ ૨૦ મીટર કરતા ં વ ુ હોય તો ટનો િનણય લોટની ઉપયો ગતા, તેના

વતમાન અને ભાિવ િવકાસની સભંાવના અ સુાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ન કરવામા ંઆવશે.

1.49. ટગ

િવશાળ ે નો ભાર વહચી દવાના હ થુી દ વાલની કોલમના છેડા નીચે ટ, પ થર અથવા ક ટથી તૈયાર

કરવામા ંઆવે ુ ંફાઉ ડશન.

1.50. ફાઉ ડશન (પાયો)

અથાત ઈમારતનો એવો ભાગ તેના સીધા સપંકમા ંહોય અને જમીન પરના ભારને વહચી દ.

1.51. ગામતળ

એટલે ક જમીન મહ લૂ કાયદાની જોગવાઈ હઠળ સરકાર અથવા કલે ટર ારા ગામ, નગર અથવા શહરની

હદમા ં હર કરવામા ંઆવેલી તમામ જમીન

1.52. ાઉ ડ કવરજ

લોટની દર સીધી ઈમારતની હઠળ આવતી જમીનનો હ સો, અથવા ગડરના ક સામા ંતરત જ આવતા

અપર લોરની નીચેની મહ મ ટિ ટ, ુલ લોટની ટકાવાર ,

% ાઉ ડ કવરજ = (બ ડગ ટિ ટની નીચેનો િવ તાર / ુલ લોટ િવ તાર) X ૧૦૦

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2

1.53. ાઉ ડ લેવલ

અથાત સૌથી ન કનો બાધેંલા હયાત રોડની ટોચ અથવા હયાત ાઉ ડ લેવલ ુ ં તર, ક રૂ ુ ં તર – એ

તમામ પૈક ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ન કરવામા ંઆવે તે ચાઈ.

ન ધઃ – રૂ ુ ંમહ મ તર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનધા રત કરવામા ંઆવશે.

1.54. ગરાજ – ગત

અથાત બ ડગ અથવા તેનો ભાગ ની ડઝાઈન અને ઉપયોગ વાહનો પાક કરવા માટ હોય.

1.55. ગરાજ – હર

એ ુ ં બ ડગ અથવા તેનો ભાગ ની ડઝાઈન ગત ગરાજ કરતા ં ુદ હોય, લાભ માટ તે ુ ંસચંાલન થ ુ ં

હોય, વાહનો ુ ં રપે રગ, સિવસ, ભાડ આપવા, વેચાણ કરવા અથવા ટોરજ અથવા પા કગ માટ તેની

ડઝાઈન અને/અથવા ઉપયોગ થતો હોય.

1.56. હ બટબલ મ (રહઠાણ લાયક મ)

એવો મ નો માનવીય રહઠાણ તર ક ઉપયોગ થતો હોય અથવા એવી ડઝાઈન કરવામા ંઆવી હોય,

પછ થી તેનો ાસ ંગક ઉપયોગ લિવગ મ તર ક થતો હોય તો રસોડા તર ક કર શકાય પરં ુબાથ મ,

લે ન, લો , સિવગ અને ટોરજ, પે , કૉ રડોર, સેલર, ટોર મ, ૂ મ તર ક ન થઈ શક, આવા મની

ચાઈ ફિન ડ લોરથી ફિન ડ િસ લગની વ ચે ૨.૮૦ મીટરથી ઓછ ન હોવી જોઈએ.

1.57. જોખમી સામ ી

તેમા ંનીચેની બાબતોનો સમાવેશ થાય છે,

i. ર ડયોએ ટવ પદાથ

ii. અ યતં વલનશીલ અથવા િવ ફોટક સામ ી અને/અથવા ઝેર મુાડો પેદા કર એવી સામ ી, અથવા

એવી વ ઓુનો સં હ, હરફર અથવા ઉ પાદન થ ુ ંહોય મા ંઅ યતં ઝેર રસાયણ, ુ ગધજનક

આ કલાઈઝ અથવા એિસડ અથવા અ ય વાહ નો સમાવેશ થતો હોય.

iii. અ ય વાહ અથવા રસાયણો વાળા, મુાડો, િવ ફોટકો, ઝેર -બળતરા કર તેવા ક ાર ઉ પ

કર તેવા ગેસ અથવા માથંી કૂો અથવા નાના કણો પેદા થતા હોય એકાએક આગ પકડ શક.

1.58. મકાનની ચાઈ

અથાત સરરાશ જમીનના તર / રૂ ુ ંમહ મ તર / લોટ લેવલથી માપવામા ંઆવ ુ ંઊ ુ ં તર

લેટના ક સામા ંસૌથી ટોચના માળના લેબના રૂા થયેલા લેવલની ટોચ ધુી ુ ંતથા ઢળતી છત હોય તો

ચાઈના ક બ ુ ધુી, પણ તેમા ંદાદરની ક બન, પાણીની ટાકં અને લ ટ મનો સમાવેશ ન થાય.

ઢળતી છતની ચાઈને સબંિંધત માળની સરરાશ ચાઈ ગણવી.

ન ધઃ રૂ ુ ંમહ મ તર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનધા રત કરવામા ંઆવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3

1.59. મની ચાઈ

મના ફિનશ થયેલા તળયાની સપાટ થી ફિનશ થયેલી છત- લેબની સપાટ ધુી ુ ંઊ ુ ંમાપ. છતની સાથે

મની ચાઈ અથાત તળયાની િતમ સપાટ તથા છાજલીના સૌથી નીચેના છેડા વ ચેની સરરાશ ચાઈ.

1.60. ભાર ઉ ોગો

એવા ંઉ ોગો/ઉ પાદન િુતઓ મોટા માણમા ંકાચા અથવા િશક તૈયાર માલમાથંી ઊચી કમતની

ચીજો ુ ં િનમાણ કર. આવા ઉ ોગો ુ ં મશીનર મા ં મો ુ ં ુડં રોકણ તેમજ વ ુ ઉ વપરાશ તેમજ િતમ

ઉ પાદનની પર એકમ દ ઠ કમત માણમા ઘણી ઓછ થાય છે. આવા ઉ ોગો ભાર ૂષણ ફલાવે છે.

1.61. હોમ ઓ પેુશન ( હૃ ઉ ોગ)

એવો પરંપરાગત હૃ ઉ ોગ મા ંઅ ય જનોને ખાણી-પીણીની સેવા આપવાનો સમાવેશ થતો ન હોય,

સામા ય ર તે નાણા ંઆપીને બહારથી કોઈની સેવા લીધા િવના એ જ યાએ જ રહતા પ રવારના સ ય ારા

કરવામા ંઆવતી કામગીર , તથા એ સમ જ યા અથવા તેનો એક હ સો રહઠાણ િસવાય અ ય કોઈ હ ુમાટ

ઉપયોગમા ંલેવામા ંઆવે છે તે ુ ંદશાવ ુ ંક હર કર ુ ંકોઈ બોડ બહાર લગાવવામા ંઆ ુ ંન હોય, તથા તે

જ યાએ ઉ પા દત થતી ન હોય તેવી કોઈ સેવા ક વ ુ ુ ંવેચાણ થ ુ ંન હોય, વેચાણ થતી વ ુઘરમા ંરહતા

લોકો માટ તેમજ આસપાસના લોકો માટ જોખમી ન હોવી જોઈએ, તથા સં ણૂપણે ઘર-વપરાશ માટની ચીજો

અને / અથવા કા નૂી ર તે મા ય વ ઓુ િસવાય કોઈ મશીનર નો ઉપયોગ થતો હોવો ન જોઈએ. એ હ ુમાટ

વીજળ નો ઉપયોગ થતો હોય તો ુલ વીજ વપરાશ ૦.૭૫ ક.વી. થી વધવો જોઈએ ન હ. ‘હોમ ઓ પેુશન’મા ં

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનધા રત કરવામા ંઆવે તેવા યવસાય સામેલ કર શકાશે, િનયમો અને

શરતોને આિધન હશે.

1.62. હોટલ

અથાત લોકોને રહવા માટ મો તથા અ ય િુવધાઓ સાથે ુ ંસં ુલ યા ંનાણા ં કૂવીને રહ શકાય. તેમા ં

લૉ , કાફટ રયા, ર ટોર ટ, વિમગ લુ, બે વેટ હૉલ, ક વે શન હૉલ વી િુવધાઓનો સમાવેશ થઈ શક.

‘નોન- ટાર હોટલ’ અથાત ટાર ે ડગ મેળવવા પા હોય તે િસવાયની હોટલો.

1.63. નાના ઉ ોગો

અથાત એવા ઉ ોગો ઘ ઘાટ, વાઈ ેશન, ુ ઘધ, મુાડો, રાખ, રજકણો, ળૂ, મેશ વગેર વા ંકારણોથી

પડોશી િવ તારોને કોઈ અસર કયા િવના ચાલતા હોય.

1.64. લ ટ

માણસો તથા સામ ીને બે અથવા વ ુ ચાઈવાળા તર લાવવા-લઈ જવા માટની યાિં ક કાર.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4

1.65. મા ળ ુ ં

બે માળ વ ચેના મ યમ માળ ની વ મુા ંવ ુ ચાઈ ૧.૨ મીટર હોય અને ુ ં િનમાણ વ ઓુ કૂવાના

હ થુી થ ુ ંહોય. મની દર મા ળ ુ ંઆપવામા ંઆ ુ ંહોય તો તે મના લોર િવ તારથી ૩૦ ટકા કરતા ં

વધાર ે કવર કર ુ ંન હો ુ ંજોઈએ.

1.66 એલ. પી. ગૅસ િવતરણ ક

અથાત ાહકો માટ ગૅસના બાટલા ુ ં ુ કગ, ટોરજ તથા િવતરણ કરવા માટ ુ ં થળ.

1.67. મા ન / સેટબૅક

અથાત બ ડગના છેડાથી લોટ લેવલે રાખવામા ંઆવતી ુ લી જ યા, યા ંઆ િનયમ હઠળ ખાસ મં ૂર

આપવામા ંઆવી ન હોય યા ં ધુી કોઈપણ બાધંકામ થઈ શકશે ન હ.

1.68. મેઝનીન લોર

અથાત બે માળ વ ચે મ યમા ંઆવેલો માળ યાથંી નીચેના માળે જોઈ શકાય.

1.69. મ ટ લે સ કૉ પલે સ

અથાત ૩૩૪૪ ચો.મી. (૪૦૦૦ ચો. વાર) ે ફળમા ંબાધંવામા ંઆવે ુ ંમનોરંજન અને ખર દ માટ ુ ંસં ુ ત

સે ટર/કૉ પલે સ, યા ં ુલ મળ ને ૧૦૦૦ લોકોની બેઠક મતા સાથેના ઓછામા ંઓછા ણ િસનેમા હૉલ

હોય. મ ટ લે સમા ં ટક વ ઓુના વેચાણની ુ કાનો, શો મ, ર ટોર ટ, ફા ટ ડની ુ કાનો, વી ડયો ગેમ

પાલર, બો લગની રમતનો િવભાગ, પા સે ટર તેમજ અ ય મનોરંજન િૃ ઓ માટ િુવધા હોઈ શક.

1.70. નેબર ડૂ સે ટર અને નાગ રક િુવધા ક

નેબર ડૂ સે ટર અને નાગ રક િુવધા ક મા ં– ેિ ય શોિપગ સે ટર, બ ર, ઑફસ બ ડગ, િસનેમા, નાની

હૉ પટલ, રમત ુ ંમેદાન, વિમગ લુ, ટાઉન હૉલ, ઓપનએર િથયેટર, નાગ રક અને સાં ૃિતક િુવધાઓ,

લાઈ ેર , ઉ ચતર મા યિમક શાળા, પા કગ લોટ, હર બાથ મ, ઉપરાતં પો ટ ઑફસ, ફાયર ટશન,

પોલીસ ટશન, ધાિમક થળ તેમજ ના ઉપયોગ માટના મકાનનો સમાવેશ થઈ શક.

1.71. ુદરતી જોખમ

કોઈ ચો સ સમયમા ં િનિ ત િવ તારમા ં ુદરતી ઘટનાની સભંાવના, ને કારણે કુસાન થવાની સભંાવના

હોય.

1.72. ુદરતી આપિ ત િવ તાર

એવા િવ તારો યા ંસામા ય કંૂપથી લઈ મોટા ધરતીકંપ થવાની અથવા વાવાઝો ુ ંઆવવાની અથવા રૂની

ક પછ જમીન ધસી પડવી/કાદવ ધસી આવવો/બરફ ુ ંતોફાન વગેરમાથંી કોઈ એક અથવા વ ુઆફતોની

સભંાવના હોય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5

ન ધઃ સામા યથી માડં મોટા ધરતીકંપની સભંાવનાવાળા િવ તારો આઈએસઃ ૧૮૯૩ના કંૂપ સભંાવના ઝોન

(3), (4) તથા (5) મા ં દશાવવામા ં આ યા છે. સામા યથી માડં િવનાશક વાવાઝોડાની સભંાવનાવાળા

િવ તારોમા ંભારતમા ંદ રયાકાઠંા િવ તારોનો સમાવેશ થાય છે યા ંપવનની તી તા ૩૯ એમ/એસ હોઈ શક

અને તેની િવગતો આઈએસઃ ૮૫૭ (ભાગ ણ)મા ંઆપવામા ંઆવેલી છે, તથા રૂની સભંાવનાવાળા િવ તારો

નદ ના પટ િવ તારો (અ રુ ત અને રુ ત) હોઈ શક ની િવગતો ક ીય જળ પચં ારા તૈયાર કરવામા ં

આવેલા લડ એટલાસ ઑફ ઈ ડયામા ંઆપવામા ંઆવી છે.

1.73. બન- વલનશીલ

આઈએસ-૩૮૦૮-૧૯૬૬ ની બ ડગ સામ ીની વલનશીલતાના પર ણ માટની પ િત અ સુાર આગના

સમયે સળગી ન ઊઠ અથવા તી ગરમી ન પકડ તેવી પર ણ કરલી સામ ી.

1.74. કબજો અથવા ઉપયોગ

બ ડગ અથવા તેનો હ સો ઉપયોગ માટ હોય અથવા ઉપયોગનો હ ુહોય તે માટ ુ ય વે વપરાશ,

તેમા ં પેટા-વપરાશકતાઓનો પણ સમાવેશ થાય છે, િમ વપરાશનો અથ એ ક મકાનના અલગ અલગ

ભાગમા ંએક કરતા ંવ ુવપરાશકતા હોય.

1.75. ુ લી જ યા

લોટની સાથે સકંળાયેલો એક ભાગ, ઉપરથી કાયમ માટ ુ લો હોય.

1.76. મા લક

કોઈપણ િમલકતના સદંભમા ં ‘મા લક’, મા ંકોઈપણ ય ત િમલકત ુ ંભા ુ ંઅથવા નફો મેળવવા પોતાની

ર તે અથવા બી વતી, પોતાના લાભ માટ ક અ યના લાભ માટ, અથવા કોઈ ધાિમક સખાવતી સં થાના

એજ ટ તર ક ક પછ ટ , ગા ડયન, મેનેજર અથવા રિસવર તર ક હકદાર હોય, અને તેમા ંએ િમલકતને

મોટગેજ કરવાનો પણ સમાવેશ થાય છે.

1.77. પૅરાપેટ

માળની છતના છેડાને સમાતંર ફિન ટ લોર લેવલથી ઓછામા ંઓછ ૦.૯ મી. ની ચાઈએ બનાવવામા ં

આવેલી નીચી દ વાલ ક ર લગ.

1.78. પા કગની જ યા

વાહનો પાક કરવા માટ બ ડગની સાથે જોડાયેલી અથવા અલગ હોય અને કવર થયેલી હોય અથવા ુ લી

હોય. પા કગની જ યા ર તા સાથે અથવા શેર સાથે જોડાયેલી હોય અને તેમા ંવાહનોને દર આવવા તથા

બહાર જવાની પરવાનગી હોય.

1.79. પા ટશન

દરના ભાગે લોડબે રગ િવનાની દ વાલ ચાઈમા ંએક માળ ટલી અથવા તેનાથી ઓછ હોઈ શક.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6

1.80. પક લેશન વેલ

પક લેશન વેલ એટલે ગૂભ જળ ૃિ મ ર તે રચા થાય તે માટ જમીનમા ંબોર કર ને અથવા અ ય

પ િતથી બનાવવામા ંઆવતી નાની (૧૫૦ મીલી મીટર)ની ૂંડ . આ ૂંડ એટલી ડાઈએ હોવી જોઈએ થી

(પ થર, કાકંર, ળૂ વગેર ભળે ન હ એ ર તે) ઉપયોગી પાણી મેળવી શકાય. રચા ૂંડ /પક લેશન વેલમા ં

પ થરો, ળૂ અથવા કપચીની ઉપર લ પણ કર શકાય અને જો માટ મા ંરહલી આ બધી ચીજોને ચ ટાડવા ુ ં

શ ન હોય તો એ ૂંડ મા ં ળ નાખી શકાય. કટલાક ક સાઓમા ંએક જ બોરવેલમા ંએક કરતા ંવધાર

રચા ૂંડ બનાવી શકાય. આવી રચા ૂંડ ઓ મા એવા િવ તારોમા ંજ શ છે યા ંજમીનના થર અને

પ થર-કપચીવાળ જ યા વ ચે ુ ંઅભે લેયર અ ત વમા ંહોય.

1.81. કાયમી ુ લી જ યા

એવી જ યાઓ કાયમી ુ લી ગણાય...

i. જો તે ર તો હોય,

ii. જો યા ંકાયદા ારા અથવા કરાર ારા કાયમી દબાણ સામે ર ણ હોય થી યાનંી જમીન કાતંો ર તો

હોય અથવા તે કાયમી અને અિનવાયપણે ુ લી જ યા તર ક મા ય હોય.

મકાનના બાધંકામ માટ જ ર ુ લી જ યા ન કરતી વખતે કોઈપણ જ યાએ વતમાનમા ંમાળ ુ ંહયાત

હોય અને તે છેવટ કાયમી ુ લી જ યા થવાની હોય તો તેને આવા થળ તર ક ગણી શકાય.

1.82. પરવાનગી

અથાત િવિનયમો માણે ડવલપમે ટ અથવા કામગીર કરવા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા લે ખતમા ંમળેલી

મા ય પરવાનગી અથવા અિધકાર.

1.83. પે ોલપપં

અથાત વાહનચાલકો માટ જ ર એવા પે ોલ, ડઝલ, મોટર ઑઈલ તથા અ ય પે ો લયમ પેદાશોના ટક

વેચાણ માટ ુ ં થળ.

1.84. લ થ (ભ યતળ ુ)ં

લ થ અથાત જમીનના તરથી ઉપર, ર તા અને માળની વ ચેનો બા દ વાલનો ભાગ.

1.85. લ થ એ રયા

અથાત ભ યરાના તળયાના તર અથવા કોઈપણ માળના ાઉ ડ લેવલે માપીને કવર કરલો બાધેંલો

િવ તાર.

1 .8 6. પો ડયમ 

લોઅર ચર (મહ મ ાઉ ડ+1) ટાવર લોકના પાયાની આસપાસ (મહ મ 40 ટકા) ાઉ ડ કવરજ સાથે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7

1.87. પોચ (છાપરાવા ં વેશ ાર)

બ ડગમા ંચાલીને અથવા વાહન ારા પહ ચવાના હ થુી િપલર ઉપર અથવા અ ય ર તે બાધંીને કવર

કરવામા ંઆવેલી ખાસ જ યા.

1.88. હર હ ુ

‘ હર હ ’ુ શ દમા ંનીચેની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ-

i. ા ય હર થળો અથવા વતમાન હર થળો ુ ં િવ તરણ, આયો જત િવકાસ અથવા ધુારાની

જોગવાઈ,

ii. નગર અથવા ા ય આયોજન માટ જમીનની જોગવાઈ,

iii. કોઈ યોજના અથવા સરકારની નીિત અ સુાર ના નાણામંાથંી આયો જત િવકાસ માટ જમીનની

જોગવાઈ અને યારબાદ આયોજન જુબ તેના વ ુ ડવલપમે ટ માટ અલગ અલગ હ સામા ં ક

આખેઆખે જમીન ભાડાપ , એસાઈનમે ટ અથવા સીધેસીધા વેચાણ ારા અમલ,

iv. કોપ રશનની મા લક અથવા રા યના િનયં ણ માટ જમીનની જોગવાઈ,

v. ગર બ અથવા જમીન િવહોણા અથવા ુદરતી આફતને કારણે િવ થાિપત થયેલા લોકો અથવા સરકાર

ક થાિનક સ ામડંળ ક રા યના િનયં ણ હઠળના કોઈ કોપ રશન ારા હાથ ધરવામા ંઆવેલી કોઈ

યોજનાને કારણે િવ થાિપત થયેલા લોકો માટ રહઠાણના હ થુી જમીનની જોગવાઈ,

vi. સરકાર અથવા સરકાર ારા થાિપત અ ય કોઈ સ ાવાર એજ સી અથવા થાિનક સ ામડંળ ક પછ

૧૮૬૦ના સોસાયટ ન ધણી કાયદા હઠળ ન ધાયેલી સોસાયટ અથવા રા ય ારા અમલમા ંલાવવામા ં

આવતા સલં ન કાયદા અથવા એ કાયદા હઠળ સહકાર સં થા ક પછ કો-ઓપર ટવ સોસાયટ ારા

શૈ ણક, આવાસના હ થુી અથવા પંડપ ીની જ યા ુ ં નવીનીકરણ કરવા વી યોજનાઓ માટ

જમીનની જોગવાઈ.

vii. સરકાર ારા ાયો જત કોઈ િવકાસ યોજના અથવા સરકારની વૂ મં ૂર થી થાિનક વરાજની સં થા

ારા કોઈ યોજના માટ જમીનની જોગવાઈ.

viii. સરકાર કચેર માટ કોઈ સં ુલ અથવા ઈમારતની જોગવાઈ, પરં ુ તેમા ં કંપનીઓ માટ જમીન

સપંાદનનો સમાવેશ થતો નથી.

1.89. ન ધાયેલા આકટ ટ, એ જિનયર, ચરલ ડઝાઈનર, લાક, સાઈટ પુરવાઈઝર, ડવલપર

આ કાયદાના હ ુમાટ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા આ િવિનયમો હઠળ અથવા તે િવ તારના અ ય કોઈ

વતમાન કાયદા હઠળ ન ધવામા ં આવેલા યવસાિયકો – અ ુ મે આકટ ટ, એ જિનયર, ચરલ

ડઝાઈનર, લાક,ઓફસ વકસ, સાઈટ પુરવાઈઝર, ડવલપર.

1.90. રટ શન િૃ

બા ુના ક આસપાસના િવ તારોમા ં િૃ ક ઉપયોગના હ ુમાટ પરવાનગી આપવામા ંઆવી હોય તે

માણે ન હોય તેમ છતા ં તે િૃ અથવા ઉપયોગ ચા ુરહવા દવો.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8

1.91. રહણાક ઉપયોગ

વેપાર હ ુમાટની હોટલો િસવાય મા માનવ વસાહત માટ કોઈ બ ડગ એકમનો ઉપયોગ.

1.92. ર તો / શેર

કોઈપણ હાઈવે, શેર , લેન, સાકંડ ગલી, દાદરો, પૅસેજ, વાહનો માટનો ર તો, પગે ચાલવાનો ર તો, ચાર

ર તા અથવા લુ, યાથંી આરપાર નીકળા ુ ંહોય ક ન હોય, યાથંી ને ચો સ સમય માટ કોઈ અવરોધ

િવના પસાર થવાનો અિધકાર હોય, કોઈ કમમા ં હયાત હોય અથવા ૂચત હોય, અને તેમા ંબધં, ખાડા,

વરસાદ પાણી જવાની જ યાઓ, નીક, સાઈડવૉક, ા ફક આઈલૅ ડ, ર તાની બનેં તરફ આવેલા ં ૃ ો તથા

માગ પર છોડવા ંસાચવવા માટની વાડ, ફ સ, અવરોધ તથા ર લગ.

1.93. ર તો / શેર લેવલ અથવા ઢાળ

લોટની સામે ર તો આવેલો હોય તે ુ ંસ ાવાર ર તે િનધા રત કર ુ ં તર અથવા ધોરણ, અને જો આ ુ ં

કોઈ ધોરણ િનધા રત કરવામા ંઆવે ુ ંન હોય તો મ યમા ંરહ ુ ંહાલ ુ ંધોરણ મા ય ગણાશે.

1.94. ર તો / શેર લાઈન

ટપાથ તથા ર તાની ુલ પહોળાઈની અ ય બાબતો સ હત ર તા / શેર ની સાઈડની મયાદા ન કરતી

લાઈન.

1.95. ર તો / શેર ની પહોળાઈ

િસટ સવ અથવા ડવલપમે ટ યોજનાના સુ ામા ં િનધા રત કરવામા ંઆવેલી નવા ર તા/ શેર ની સરહદમા ં

આવતી સમ જ યા અથવા કોઈ કાયદા ારા િનિ ત કરવામા ંઆવેલી રોડ લાઈન તથા આવા ર તાના

િનધા રત સચોટ ગલ ક દશા ુ ં ૂચત માપ.

1.96. ર તા માટની ુલ પહોળાઈ

ખાસ ર તો, શેર , ચાલીને જવાના ર તા માટ અથવા અ ય હર ક ખાનગી ઉપયોગ માટ અનામત રાખવામા ં

આવેલી ક િનધા રત કરવામા ંઆવેલી ુલ પહોળાઈ.

1.97. િનયમો

જુરાત નગર રચના અને શહર િવકાસ િનયમો - ૧૯૭૯, નો અહ હવે પછ િનયમો - ૧૯૭૯ તર ક ઉ લેખ

કરાશે

1.98. સૉ ટ પૅન

અથાત મી ુ ં (નમક) તથા અ ય ખનીજોથી ુદરતી ર તે છવાયે ુ ંમેદાન, આવા થળે પાણીની મ મી ુ ં તથા

ખનીજો પથરાયેલા હોય છે, તે જમીની દર ઉતરતા નથી તેમજ તે ુ ંબા પીભવન પણ થ ુ ંનથી. એ ુ ં

માનવસ ત જળાશય યા ંમીઠાના ઉ પાદનની યા દરિમયાન પાણી ુ ંબા પીભવન થાય છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9

1.99. ગત ઉપયોગ માટ િવ તરણ

મા લક ારા તેના પોતાના ઉપયોગ માટ હાથ ધરવામા ંઆવ ુ ંડવલપમે ટ-િવ તરણ.

1.100. સિવસ રોડ (સહાયક માગ)

ુ ય વે હાઈવે અથવા ુ ય ર તાને સમાતંર તૈયાર કરવામા ંઆવતો સાકંડો ર તો યાથંી કોઈપણ લોટમા ં

સરળતાથી વેશી શકાય. આવો સિવસ રોડ લોટની આગળ અથવા પાછળ અથવા બા ુમા ંહોઈ શક.

1.101. સે ટક ટ ક

ડોમે ટક વાહ કચરાના ુ કરણ માટ પાણી બહાર ન નીકળ શક તેવી ૂ ત યવ થાવાળ ગૂભ ટાકં

મા ંએક અથવા બે િવભાગ હોઈ શક, મા ંમળ ૂ તથા અ ય ઘન કચરાની ટમે ટ થાય છે. સે ટક ટ ક

સડ ય તેવી, કટાઈ ય તેવી અથવા ફાટ ય તેવી, વી ક ક ટ, રાળ ક ફાઈબર લાસ વી

સામ ીમાથંી ન બની શક. આવી ટ ક તેની ઉપરની જમીનનો ભાર તથા દરના વાહ ુ ંવજન ઝીલી શક

તેવી સ મ હોવી જોઈએ. સે ટક ટ ક સામા ય ર તે ય તગત રહણાક મકાનો, શહર-નગરથી ૂર ઊભી

કરવામા ંઆવેલી સં થાઓ તથા શાળા, લ, મૉલ, મેળાના મેદાન, બગીચા અથવા મનોરંજન િુવધાઓ વા

કોમિશયલ કૉ પલે સમા ંબનાવી શકાય. શહર િવ તારોમા ંસે ટક ટ કનો ઉપયોગ અ યતં મયા દત છે કમક

યા ંમોટ ગટરો તથા િુનિસપલ ટમે ટ લા ટ હોય છે.

ગૂભમા ં કૂવામા ંઆવતી આ ટાકં મા ંઘરનો તમામ વાહ કચરો વહ ને જતો હોય છે અને તેમા ંરહલા

ક ટા ઓુને કારણે ઘણોખરો કચરો યા ંજ નાશ પામી જતો હોય છે, સે ટક િસ ટમના ુ ય હ સામા ં વાહ

અને ઘન કચરો એક થતો હોય છે, યા ંઑ સજનની ગેરહાજર મા ંક ટા રુ હત સડો પેદા થાય છે.

1.102. ગટર યવ થા

અથાત વાહ કચરો એક કરવાની, તે ુ ંપ રવહન કરવાની તથા આખર િનકાલ માટની પાઈપો, પપં, અ ય

સાધનો સાથેની યવ થા.

1.103. એુજ

અથાત રહણાક િવ તારો, યવસાયી ઈમારતો તથા સં થાઓ ઉપરાતં ઔ ોગક એકમોમાથંી વાહ તેમજ

વાહ કચરાના િનકાલ માટની યવ થા, અને તેમા ં ગૂભ જળ, જમીન પર ુ ંપાણી તેમજ વરસાદ પાણી

પણ જઈ શક.

1.104. ગદંા પાણીના િનકાલની ગટર

અથાત ગદંા પાણીના િનકાલ માટની પાઈપ, નીક અથવા કનાલ.

1.105. શોિપગ સે ટર અથવા કોમિશયલ સે ટર

બ ર-ઑફસ સં ુલના વ પમા ં ડઝાઈન કર ુ ં ુ કાનો, ઑફસો અને / અથવા ટૉ સ ુ ં ૂથ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0

1.106. શોિપગ મૉલ

અથાત એક એવી ઈમારત અથવા વધાર ઈમારતો ુ ં ૂથ યા ં મોટ સં યામા ં ુ કાનો હોય, ઉપરાતં

લુાકાતીઓ અને ાહકોને અવરજવર માટ એકમાથંી બી ઈમારતમા ં જવા માટ સરળતા હોય તથા

પા કગની રૂતી િુવધા હોય.

1.107. મુાડો અટકાવવા માટનો દરવાજો

(આગ લાગે તે સજંોગોમા)ં એક ે માથંી બી ે મા ં મુાડો ફલાતો અટકાવવા માટનો દરવાજો.

1.108. સોલર પાક

વીજળ પેદા કરવાના હ થુી યૂમાથંી ઊ મેળવવા માટના ંસાધનો લગાવવા િનધા રત કરવામા ંઆવેલો

િવ તાર. આવા િવ તારનો એક અથવા વ ુ ય તઓ ારા ઉપયોગ થઈ શક.

1.109. દાદર ઉપરની છત

હવામાન સામે બચાવ માટ દાદરને ઢાકંવા ુ ંમાળ ુ.ં આવી જ યા માનવ વસવાટ માટ ઉપયોગી ન હોય.

1.110. મકાનનો માળ

બાધંકામનો એવો હ સો તળયા અને છતની વ ચ બાધંવામા ંઆવેલો હોય, અને જો તેની ઉપર માળ ન

હોય તો તળ ુ ંઅને યારપછ ની છતની વ ચેની જ યા.

1.111. ર તાનો કામચલાઉ છેડો

ર તાનો અથવા ર તા સાથે જોડાયેલી શેર નો છેડો, યા ંભિવ યમા ં ર તો બની શક. આવા છેડાને ોપટ

લાઈન ધુી લબંાવી શકાય થી પેટાિવભાગોની શેર ઓ સાથે જોડાણની પરવાનગી આપી શકાય.

1.112. પેટા િવભાગો

જમીનના કૂડા ુ ંબે અથવા વ ુ હ સામા ં િવભાજન અથવા નુઃ િવભાજન કર ુ,ં મા ંઆ હ ુમાટ ત કાળ

અથવા ભિવ યમા ંભાડાપ આપવા માટ અથવા વારસદારો ક દાવેદારો વ ચે વહચી આપવા માટ અદાલતના

આદશ અ સુાર ક પછ મા લક પ રવતન અથવા બાધંકામ ક અ ય ડવલપમે ટ માટ ફરફારો થઈ શક છે,

જોક આમછતા,ં ખેતીવાડ ના હ થુી ૧૦ એકર કરતા ંવ ુજમીનનો ુકડો ભાડાપ આપવામા ંઆ યો હોય અને

તેમા ંકોઈ શેર ક આવન વન માટનો ર તો ક પછ રહણાક મકાન બાધંવામા ંન આ ુ ંહોય તો તે પેટા

િવભાગો ગણાશે ન હ.

1.113. ટનામે ટ (મકાન)

રસો ુ ંઅથવા રસોઈ કરવાની અલગ િુવધા સાથે ુ ં વતં રહણાક એકમ.

1.114. ટનેમે ટ બ ડગ તથા મા લક ના લે સ

એક બ ડગમા ં િશક-અલગ ર તે બાધંવામા ં આવે ુ ં રહણાક મકાન, યેક રહણાકની ડઝાઈન અને

બાધંકામ અલગ અલગ મા લક માટ થ ુ ંહોય તથા તેમા ંબાથ મ-લે નની અલગ જોગવાઈ હોય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1

1.115. સુાફર ુ ં તર

મકાનના સૌથી છેવાડાના થળેથી સલામત થળ ધુી પહ ચવા ુ ં તર. એ ઝટની આ યવ થા ઊભી, આડ

અથવા બહારની તરફ હોઈ શક તેને તરમા ંમાપવામા ંઆવે છે.

1.116. સડંાસ

લશ ારા સફાઈ કરવાની યવ થા ધરાવ ુ ંલે ન, પરં ુતેમા ંબાથ મનો સમાવેશ થતો નથી.

1.117. વૉટર કોસ (પાણી વહવાની જ યા)

વરસાદ પાણી અથવા નકામા પાણીનો િનકાલ થતો હોય તેવી કનાલ. આવી કનાલ ુદરતી ર તે બનેલી હોઈ

શક અથવા ૃિ મ ર તે તૈયાર કરલી હોઈ શક.

1.118. વૉટર કોસ, મેજર (પાણી વહવાની મોટ કનાલ)

૧૬૦ હ ટર કરતા ંવ ુ િવ તારના વરસાદ પાણીના િનકાલ માટની કનાલ, તેમા ંવ ુ િવ તારોના સમાવેશ

ગેનો િનણય ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા લેવામા ંઆવી ર ો છે. આવી મોટ કનાલની ય યામા ં ન

આવતી હોય તે નાની કનાલ અથવા માઈનોર વૉટર કોસ તર ક ઓળખાશે.

1.119. જળ સચંય (પાણીનો સં હ)

વહ જતા અથવા રૂના પાણીનો જમીનમા ંઅથવા ટાકં મા ંસં હ કરવાની અલગ અલગ પ િતઓને જળ

સચંય તર ક ઓળખવામા ંઆવે છે. આ પાણીનો ઉપયોગ ખેતી, ૃ ો અથવા ખાતરના ઉ પાદન માટ કર

શકાય. વહ જતા પાણીનો કરવામા ંઆવેલો જળ સચંય માણસો તથા પ ઓુને પણ ઉપયોગમા ંઆવી શક.

1.120. પાણીના ટાકંા અથવા તળાવ અથવા જળાશય અથવા સરોવર

જમીનના નીચાણવાળા િવ તારમા ં ુદરતી ર તે થયેલો પાણીનો સં હ અથવા યા ંવરસાદ પાણી એક થ ુ ં

હોય અને / અથવા ડવલપમે ટ યોજનાના નવા સુ ા અ સુાર ક પછ અ ય સ ાવાર રકોડ જુબ તળાવ

તર ક મા ય થયેલા લોટ.

1.121. વેરહાઉસ અથવા ગોડાઉન

માલ-સામાનના સં હ માટ ઉપયોગમા ંલેવા ુ ંઅથવા તે હ ુમાટ ુ ંસમ બ ડગ અથવા તેનો હ સો. આ

સામાન સં હ માટ હોઈ શક અથવા વેચાણ માટ હોઈ શક અથવા તેના વા અ ય કોઈ હ ુમાટ હોઈ શક. તે

ન તો ઘરના હ ુમાટ હોઈ શક ક ના તે હર ઈમારત ગણાય, અને સં હનો હ ુન હોય તો તે મા ુ કાન

પણ ન ગણાય.

1.122. બાર

દરવા િસવાય મકાનની બહારની તરફ લૂતી યવ થા, જ ર વે ટલેશન ૂ ું પાડ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2

1.123. ર તાની પહોળાઈ

અથાત બ ડગ અથવા લોટ લાઈનની સરહદ િનિ ત કરવામા ંઆવી હોય મા એવા જ ર તા તથા

ટપાથની ુ લી સરરાશ પહોળાઈ. સરરાશ પહોળાઈની ગણતર બ ડગની સરહદ પર ર તાના બે િતમ

છેડાની લબંાઈને ગણતર મા ંલઈને િનધા રત કરવામા ંઆવશે, પરં ુતે પહલા ંદાદર, ગ ુ,ં મકાનની બહાર

રાખવામા ંઆવેલી ક રાખવાનો ઈરાદો હોય તેવી અ ય ુ લી જ યાને યાનમા ંલેવામા ંઆવશે. આમછતા ં

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા શેર ની લાઈન િનધા રત કરવામા ંઆવશે યા ંમકાનની ચાઈને ગણતર મા ં

લઈને પહોળાઈ ન કરવામા ંઆવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3

2. ડવલપમે ટ માટ પરવાનગી માગવાની યા 

2.1. ડવલપમે ટની પરવાનગી માટ અર

કાયદા ,૧૯૭૬ મા ંઆપેલી સમ ૂતી અ સુાર કોઈપણ ય ત ડવલપમે ટ યોજનાના સુ ાની દરખા તો

માણે ડવલપમે ટ િવ તારની હદમા ંકોઈ મકાનમા ંક જમીન પર કોઈપણ કાર ુ ંડવલપમે ટ કરવા માગતી

હશે તો – ચકાસણી ફ ,ડવલપમે ટ માટના ચા ,બેટરમે ટ ચા ,મં ૂર થયેલી ફાઈનલ લો ટગ અને જમીન

હ ફુર માટની જ ર ફ તથા કાયદો અને િનયમો હઠળ આવતા અ ય દરો ભરવાની સાથે ફોમ ન ં.સી અથવા

સી(એ) ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.ને લે ખતમા ંઅર કરવાની રહશે . 

2.2. ચકાસણી ફ

કોઈપણ કાર ુ ં ડવલપમે ટ કરવા માટ ય ત પરવાનગી માગવા અર કરશે તેમણે

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.ને અર ની સાથે ચકાસણી ફ કૂવવી પડશે, ના દરો નીચે માણે છેઃ-  

2.2.1. બ ટ અપ એ રયા માટ

ઓછ ચાઈના મકાનમા ંરહણાકના હ થુી ડવલપમે ટ કર ુ ંહોય તો તમામ માળના બ ટ અપ એ રયા અ સુાર

િત ચોરસમીટરના . ૩.૦૦, પરં ુલ તુમ ચકાસણી ફ . ૩૦૦.૦૦ થશે.  

2.2.2. કોમિસયલ અને િમ ડવલપમે ટ

બ મુાળ ઈમારત, કોમિસયલ તથા િમ ડવલપમે ટ અને રહણાક ઉપયોગ િસવાયના અ ય બ ડગ માટ તમામ

લોરના બ ટ અપ એ રયા પૈક ૂચત ડવલપમે ટ માટ િત ચોરસમીટરના . ૫.૦૦, પરં ુલ તુમ ચકાસણી ફ

. ૩૦૦.૦૦ થશે.  

2.2.3. પેટા િવભાગ તથા જમીન ુ ં ૂથ

(એ) પેટા િવભાગ તથા તમામ કારના સં ુ ત ડવલપમે ટ માટ મકાન / લોટ િવ તારના િત ચો.મી. .

૧.૫૦. 

(બી) પેટા િવભાગ તથા સં ુ ત ખેતીલ ી ઉપયોગ માટ િુનટ / લોટ િવ તારના િત ચો.મી. . ૦.૫૦. 

(સી) ઓછામા ંઓછ ચકાસણી ફ . ૩૦૦.૦૦ કરતા ંઓછ ન હોવી જોઈએ.  

2.2.4. શહર િવ તાર, ા ય િવ તાર તથા શહર બહારના િવ તાર અને મા ૃિષ ઝોનમા ંઆવતા

િવ તાર

સબંિંધત ઉપયોગો અને રહણાક એકમના કારમા ંઆવતા એકમો માટ િવિનયમ ન.ં ૨.૨.૧, ૨.૨.૨ તથા ૨.૨.૩ મા ં

અ ુ મે જણાવવામા ંઆવેલી ચકાસણી ફ ના ૫૦%, પરં ુલ તુમ ચકાસણી ફ . ૩૦૦.૦૦ રહશે.  

2.2.5. ડવલપમે ટની પરવાનગી ર ુકરાવવી

કામ શ કરવા માટ ુ ં માણપ / ડવલપમે ટ માટની પરવાનગી આ યાના એક વષની દર જો કામ શ

ન હ થાય તો આ િવિનયમ હઠળ પરવાનગી ગેરમા ય ઠર શક છે. જોક, ઉપરો ત સમય (એક વષ) રૂો થયા

પહલા ંસમયગાળો વધારવા માટ અર કરવામા ંઆવે તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. . ૩૦૦.૦૦ ની ફ લઈને

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4

પરવાનગી ર ુકર શકશે. વધારાનો સમયગાળો કોઈપણ સજંોગોમા ં ણ વષ કરતા ંવ ુઆપવામા ંન હ

આવે.

2.2.6. હર સખાવતી ટ

હો પટલ, દવાખાના, શાળા અથવા કૉલેજના ૂચત ડવલપમે ટ માટ અથવા ૧૯૫૦ના હર સખાવતી ટ

કાયદા હઠળ ન ધાયેલા ચે રટબલ ટ ારા બાધંવામા ંઆવેલા ધાિમક થળ, ધમશાળા, હો ટલ વગેરમા ં

ડવલપમે ટ કરવા ુ ંહોય તો, અથવા સ ાિધકાર ારા સામા ય ક િવશેષ ુકમ ારા અ ય કોઈ હ ુ હર

કરવામા ંઆવે તે માટ . ૫૦૦.૦૦.

2.2.7. ખાણ, વોર તથા ટોની ભ ી વી કામગીર ઓના ડવલપમે ટ માટ પરવાનગી

ખાણકામ, વોર તથા ટોની ભ ી વી કામગીર ઓના ડવલપમે ટના ક સાઓમા ં અનામત ફ નીચે

જણા યા અ સુાર રહશે.

i. ખાણ, વોર અને ટોની કામગીર માટઃ યેક ૦.૪ હ ટર અથવા તેના હ સા માટ . ૫૦૦.૦૦ અને

મહ મ . ૨૫૦૦.૦૦.

ii. ચીમની િવના ટની ભ ીઃ યેક ૦.૧ હ ટર અથવા તેના હ સા માટ . ૨૫.૦૦ અને મહ મ .

૫૦૦.૦૦.

iii. બાધંકામ િવના નૂાના પ થર વગેરની કામગીર ઃ યેક ૦.૧ હ ટર અથવા તેના હ સા માટ .

૨૫.૦૦ અને મહ મ . ૨૫૦.૦૦.

iv. માઈિનગ, વોર કામની ર અુલ પરવાનગી માટ એક વષના . ૫૦.૦૦.

v. ટની ભ ી (ચીમની િવનાની)ની ર અુલ પરવાનગી, એક વષના . ૨૫.૦૦.

vi. બાધંકામ િવના સગોળ, નૂાના પ થરની કામગીર -એક વષ માટ . ૧૦.૦૦.

ન ધઃ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ફ ગેનો િનણય સમયાતંર લેવામા ંઆવશે.

2.3. અર ફોમ

કાયદાની સબંિંધત કલમ હઠળ નો ટસ આપનાર યેક ય તએ આ ઠરાવોમા ંજણાવવામા ંઆવેલા ફોમ,

ફોમટ તેમજ યા અ સુાર તેમજ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા વખતોવખત ધુારા કરવામા ંઆવે તે

જુબ તમામ િવગતો આપવાની રહશે. અર સાથે નીચે જણા યા માણેની િવગતો અને દ તાવેજો પુરત

કરવાના રહશે. i.

iએ. અરજદાર સવાલવાળ જમીન ઊપર ડવલપમે ટ કરવા માટના તેમના અિધકાર અથવા જમીનને

લગતા િસટ સવ માટના ોપટ ર જ ટરની િવગતો અથવા જમીન રવ મુા ંરહલા અિધકાર માટના

દ તાવેજ અથવા વેચાણ દ તાવેજની ઈ ડ સની નકલ – લા ુ ં પડતા હોય તેવા ં સતંોસકારક

કા નૂી દ તાવે રુાઓ ર ૂ કરવાનો રહશે.

ii

iબી. તેમણે પેટા િવભાગોની મા ય મા ણત નકલ / સબંિંધત સ ાવાળા પાસેથી ફાઈનલ લોટનો

લે-આઉટ અથવા િસટ સવનો મા ય સબ ડિવઝન / લે-આઉટ અથવા સબંિંધત રુાવો પણ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5

ર ૂ કરવાનો રહશે મા ં ૂચત ડવલપમે ટ માટ લોટ અથવા જમીનની ગણતર દશાવવામા ં

આવેલી હોય ( લોટ સબ- ડિવઝનની માગદિશકા ૂઓ – કરણ ૧૧), અલબ , આ

જ રયાતમાથંી સ ામડંળ એ સજંોગોમા ં રાહત આપી શક જો તેમને જમીનની મા લક સદંભ

અરજદાર ારા ર ૂ કરવામા ંઆવેલા રુાવાથી સતંોષ થાય.  

ii. આ ડવલપમે ટ િનયં ણ િવિનયમો હઠળ ૂચત બ ડગના સદંભમા ં લાઈસ સધારક ચરલ

ડઝાઈનર ુ ં માણપ ર ૂ કરવા ુ ંરહશે.  

iii. યા ંજ ર હોય યા ં ૂચત ડવલપમે ટ માટના િવ તારની નીચે જણાવેલી િવગતો દશાવતો સાઈટ

લાન (જ ર નકલો) ૧:૫૦૦ ના કલમા ંર ૂ કરવાનો રહશે, યા ં લોટ ુ ંમાપ ૧૦ હ ટર કરતા ંવ ુ

હોય યા ં કલ ૧:૧૦૦૦ કરતા ંઓછો ન હોવો જોઈએ.  

એ. ન કના રોડના લેવલના સદંભમા ં લોટ અને લોટ લેવલની હદો.

બી. આ ુબા ુની શેર ઓના સદંભમા ં લોટની થિત.

સી. લોટ આવેલો હોય તે ર તા ુ ંનામ.

ડ . સાઈટ ખાતેના તમામ વતમાન મકાનો તથા અ ય ડવલપમે ટ.

ઈ. અરજદાર ઊભા કરવા માગતા હોય તેવા મકાનો તથા અ ય તમામ મકાનો અને બાધંકામની

થિત.

એફ. ુ ત ર તે હવા, કાશ તથા અવરજવરની યવ થા માટ મકાનની આસપાસ

છોડવામા ંઆવનાર યાડ તથા ુ લી જ યા.

. બ ડગની આગળ તેમજ આ ુબા ુમા ંશેર ની પહોળાઈ.

એચ. બ ડગના લાનમા ંઉ ર દશાની િવગત.

આઈ. ૃ ો, વૂા, ગટર, પાઈપલાઈન, વીજળ ના વાયરોની હાઈટ શન લાઈન, રલવે લાઈન વગેર

પૈક હોય તેની િવગત.

.

એ. તમામ દશામા ંઆવેલા ર તા અને શેર ઓ, મા ંએ બાબતનો પ ટ ઉ લેખ હોવો

જોઈએ ક ૧૯૭૬ના કાયદામા ંજણા યા અ સુાર, અને આ ડવલપમે ટ આયોજન સુ ા

અથવા અ ય પેટા ુ ા અ સુાર મકાન પાસેથી પસાર થતા ર તો.

બી. લોટમા ંમકાન ુ ંલોકશન, સં ણૂ દશા ચૂન સાથે.

સી ુ ય ર તા પર િવ તાર આવતો હોય યા ંબાધંકામ ન હ, પરં ુતેમા ંઉમેરો

કરતો હોય એ બાબતને માપ સાથે લીલા રંગથી દશાવ ુ.ં

ક. બ ટ અપ એ રયાની ગણતર માથંી બાકાત રાખવામા ંઆવેલો િવ તાર.

એલ. આ ઠરાવો હઠળ જો જ ર હોય તો પા કગની જ યા દશાવતો લાન.

એમ. ૂચત ડવલપમે ટની તદન ન ક આવેલા ંમકાનોની થિત.

એન. િવગતવાર લાનમા ંદશા યા ઉપરાતંની બ ડગ સાથે જોડાયેલી અ ય બાબતો વી ક,

લે ન, બાથ મ, પેશાબખા ુ,ં સેસ લુ, ુ ંડ અથવા ટાકં ુ ંજોડાણ વગેરની થિત.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6

ઓ. બ ડગની નેજ લાઈનો, તે ુ ંકદ, ડાઈ તથા ઢોળાવ અને તેમાથંી વે ટલેશનની જોગવાઈ

માટના ંસાધનો.

પી. ઈનના આઉટફૉલની થિત અને લેવલ.

.ુ નેજ ુ ંજોડાણ યા ંઆપવા ુ ંહોય તે ુ ય ગટરલાઈનની થિત.

આર. આ ડવલપમે ટ િનયં ણ િવિનયમો અ સુાર જ ર ુ લી જ યાઓ.

એસ. આ ડવલપમે ટ યોજનાના સુ ામા ં િનધા રત કરવામા ંઆવેલા ંધોરણો અ સુાર જ ર ૃ ા

રોપણ.

iv. િવગતવાર લાન (ચાર કૉપી) મા ં ૂચત ડવલપમે ટ કામના લાન, સે શન અને એલવેશન –

૧:૧૦૦ ના કલમા ંઆપવાનો રહશે મા ંલાગે વળગ ુ ંહોય યા ંનીચે જણા યા માણેની િવગતો

દશાવવામા ંઆવેલી હોય.

અ. કવર કરલા િવ તારનો તમામ માળનો લોર લાન, િમગના સાધનોના ં કદ અને પેસ,

મોની સાઈઝ તથા દાદર, ર પ અને લ ટની જ યાની થિત.

બ. મકાનના તમામ ભાગોનો ઉપયોગ.

ક. દવાલો, તળયા અને છત લેબમા ંવપરાયેલી સામ ી સાથે તેની ડાઈ. આ િવભાગમા ં

મકાનની ચાઈ, મોની ચાઈ, પેરાપેટ, નેજ તેમજ છતના ઢાળની ચાઈ જણાવવી.

ઓછામા ંઓછો એક િવભાગ દાદર મારફત હોવો જોઈએ. પાયો, દવાલ, માળ, છત, ચીમની

તથા બ ડગની અ ય બાબતોની થિત, વ પ અને ડાઈમે શનનો ઉ લેખ ઉપરાતં

વે ટલેશનના સાધનો, મકાનના અલગ અલગ હ સામા ં અવરજવરની યવ થા વગેર

બાબતોની િવગતો દશાવવી.

ડ. ુ ય ર તાથી મકાન ુ ંએલવેશન.

ઈ. બ ડગ સાઈટ ુ ંલેવલ, ન કથી પસાર થતા ર તાના સદંભમા ંમકાન ુ ંસૌથી ની ુ ંલેવલ

તથા કટલીક ણીતી હક કત અથવા ર તા ુ ંઉ ચ લેવલ.

એફ. સલામતી ગાડની ક બન, જો આયોજન ક ુહોય તો.

. લાનના સદંભમા ંઉ ર દશા દશાવતો પોઈ ટ.

એચ. બ ડગના સદંભમા ંબાધંવામા ંઆવનાર લે ન, બાથ મ, ુ રનલ, સેસ લુ, ુ ંડ અને ટાકં ના

વ પ અને માપ.

આઈ. મં ૂર થયેલા બ ડગ લાનના આધાર પર ચરલ ડઝાઈનની ગણતર અને િવગતો

સ હત િવગતવાર ો ગની એક નકલ મા હતી અને રકોડ માટ સાઈટ ઉપર બાધંકામ શ

થયાના સાત દવસ પહલા ં કૂવાની રહશે.

v. બ મુાળ મકાનો માટ તથા પે યલ બ ડગ મક સા દુાિયક હૉલ, સં થા માટ ુ ંમકાન, ઔ ોગક

માલના સં હ માટ ુ ંમકાન તથા જોખમી ચીજો ધરાવતા મકાન માટ િવિનયમ ૨.૩.મા ંજણા યા

માણેની િવગતો ઉપરાતં નીચે જણા યા માણેની વધારાની મા હતી ર ૂ કરવાની રહશે,

એ. આગ હોલવવાના સાધનો / વાહનોની ઉપલ ધ તેમજ મકાનની આસપાસ વાહન જઈ શક

તેવો ુ લો ર તો અને વાહન વાળ શકાય તે ુ ંસકલ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7

બી. બા કની, કો રડોર અને વે ટલેટડ લૉબીમાથંી પહ ચી શકાય તેવા ુ ય દાદર ુ ં કદ

(પહોળાઈ).

સી. લ ટના થાન અને તેની િવગતો.

ડ . ફાયર લ ટ ુ ં થાન અને કદ.

ઈ. મુાડાને અટકાવતી લૉબી / દરવાજો, જોગવાઈ હોય યા.ં

એફ. કચરાના િનકાલ માટનો ઢોળાવ, િનકાલની ચૅ બર, કચરો વહ જવા માટની નીક વગેર,

જોગવાઈ હોય યા.ં

. વાહનોના પા કગની જ યા.

એચ. આ ય થાન, જો હોય તો.

આઈ. મકાનની સેવાઓની િવગતો, એર-ક ડશિનગ િસ ટમ-તેની જ યાની મા હતી સાથે, યાિં ક

વે ટલેશન યવ થા, વીજ સેવા, બોઈલર, ગેસ પાઈપ વગેર,

. હો પટલો માટ ર પની જોગવાઈ સાથે કટોકટ ના સમયે બહાર નીકળવાના ર તા.

ક. જ ર હોય યા ંજનરટર, ા સફોમર તથા વચગીયર ુ ંલોકશન.

એલ. મુાડો બહાર નીકળવાની યવ થા, જો હોય તો.

એમ. આગ લાગે યાર ચેતવણી આપતા નેટવકની િવગતો.

એન. ક ીય કં ોલ તમામ એર, ુ ટ, બ ટઈન ફાયર ોટ શન યવ થા તથા પ લક એ સ

િસ ટમ વગેરને સાકંળતી હોય તે ુ ંલોકશન, જ ર હોય યા.ં

ઓ. પાણીની ટાકં તથા પપં મના લોકશન તથા માપ.

પી. કલ વેટ રાઈઝર, હોઝ ર લ, ચસ, સીઓ૨ ઈ ટોલેશન વગેર આગ સામે ર ણ આપતા

ફ સ સાધનોના ંલોકશન તેમજ િવગતો.

.ુ ાથિમક સારવાર, ફાયર ફાઈ ટગ સાધનો / ઈ ટોલેશ સના ંલોકશન અને િવગતો.

આર. ઈલે ક ા સફોમર માટ ુ ંલોકશન.

vi. જમીન અથવા લોટના લેઆઉટના ક સામા ં-

એ. માણપ ઃ િનધા રત ફોમ ન.ં ૨ (એ), ૨ (બી), ૨ (સી) તથા ૨ (ડ ), ર જ ટડ આકટ ટ /

એ જિનયર / ચરલ ડઝાઈનર / લક ઓફ વકસ / ડવલપર / મા લક.

બી. લાનની સાથે જ રયાત માણે ફોમ ન.ં ૩ અને ફોમ ન.ં ૪ મા ંસં ણૂ મા હતી આપવાની

રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8

2.4. લાન માટની સામા ય સં ાઓ

લાનનો કલમ ન.ં ૨.૩ (iii); (iv); (v) તથા (vi) મા ંઉ લેખ છે તે સદંભમા ંસામા ય ર તે નીચે જણાવેલી

સં ાઓનો ઉ લેખ થશે.

મ ન.ં  િવગત  સાઈટ લાન  બ ડગ લાન 

૧  લોટ લાઈન  ઘાટો કાળો  ઘાટો કાળો 

૨  હયાત ર તો  લીલો  લા ુપડ ુ ંનથી

૩  ભાિવ ર તાની જોગવાઈ,જો હોય તો  ટપકાવંાળો લીલો  લા ુપડ ુ ંનથી 

૪  પરવાનગી લાયક લાઈનો  ટપકાવંાળો ઘાટો કાળો  લા ુપડ ુ ંનથી 

૫  ુ લી જ યાઓ  કોઈ રંગ ન હ  કોઈ રંગ ન હ 

૬  હાલ ુ ંકામ  ુ(વાદળ )   ુ(વાદળ ) 

૭  તોડ પાડવા ુ ંહોય તે કામ  પીળા પ ા   પીળા પ ા 

૮  ૂચત કામ  લાલ   લાલ 

૯  સાઈટ પર પરવાનગી િવના શ કર ુ ંકામ  ે (રાખોડ )  ે (રાખોડ ) 

૧૦  નેજ અને એુજ કામ  ટપકાવંાળો લાલ  ટપકાવંાળો લાલ 

૧૧  પાણી રુવઠાની યવ થા  ટપકાવંાળો કાળો  ટપકાવંાળો કાળો 

2.5. અર સાથે આપવાના દ તાવેજો

2.5.1.

૧૯૭૬ના કાયદાની સબંિંધત કલમ અ સુાર એ જ ર છે ક કોઈપણ લાન / સે શ સ ક લે ખત િવગતો ર ૂ

કરવામા ં આવે તો તેના ઉપર યો ય સ ા ધરાવનાર અિધકાર અથવા અિધ ૃત ર જ ટડ આકટ ટ,

એ જિનયર, ડવલપર વગેર – સુગંત હોય તેમની સહ હોવી જોઈએ. આવી ય તએ ક પછ આકટ ટ,

એ જિનયર, ડવલપર તેમની અિધ ૃતતાનો દ તાવે રુાવો ર ૂ કરવાનો રહશે. જો આવી નો ટસ ક અ ય

દ તાવેજ ઉપર અિધ ૃત ર જ ટડ આકટ ટ, એ જિનયર, ડવલપર ારા હ તા ર કરવામા ંઆ યા હોય તો

ય ત વતી હોય તેમ ુ ંનામ તથા સરના ુ ંલખ ુ ંજ ર છે.

2.5.2

કોઈપણ નો ટસ ક દ તાવેજો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની ઓફસે ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનધા રત

કરવામા ંઆવેલા કામના કલાકો દરિમયાન પહ ચાડવાના રહશે.

2.5.3.

આ ડવલપમે ટ િનયં ણ િવિનયમો હઠળ પુરત કરવામા ંઆવનાર યેક ફોમ, લાન, સે શન તથા િવગતો

ઉપર નીચે જણાવેલી ય તઓ ારા હ તા ર કરવાના રહશેઃ

1. ડવલપમે ટ પરવાનગી માટ અર કરનાર ય ત

2. િવગતો સાથે લાન તથા સે શ સ તૈયાર કરનાર ય ત, ર જ ટડ એ જિનયર અથવા આકટ ટ

હોઈ શક

3. ૂચત બાધંકામના પુરિવઝન માટ ય તની સેવા લેવાની હોય

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9

4. બાધંકામની ચરલ ડઝાઈન માટ જવાબદાર ય ત, અથાત ચરલ ડઝાઈનર / એ જિનયર

5. બાધંકામના રો જદા પુરિવઝન માટ રાખવામા ંઆવેલા લાક.

6. ડવલપર.

2.5.4.

ય ત કાતંો લાન તૈયાર કરવા સાથે અથવા ચરલ ડઝાઈન તૈયાર કરવા સાથે અને ચરલ રપોટ

અથવા બ ડગના પુરિવઝન સાથે સકંળાયેલી હોય તેમણે આ ડવલપમે ટ િનયં ણ િવિનયમો હઠળ

િનધા રત ફોમ ન.ં ૨(એ), ૨(બી), ૨(સી) તથા ૨(ડ ) મા ંબાહધર ( ડરટ કગ) આપવાની રહશે.

અર ની સાથે ચરલ ગણતર ઓ તથા દાજો ઉપરાતં જમીન અને ચરલ થરતાના અહવાલો પુરત

કરવાના રહશે અને તે િન ુ ત ચરલ એ જિનયર મા ણત કરલા હોવા જોઈએ.

2.5.5.

આ કાયદાની સબંિંધત કલમોની જોગવાઈઓ અ સુાર યેક ય તએ કોઈપણ લાન અથવા અ ય

દ તાવેજોની નકલો (જ ર સં યામા)ં માગવામા ં આવે યાર ર ૂ કરવી જ ર છે. આવા લાન અને

દ તાવેજને મં ૂર કરવામા ં અને ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના અિધ ૃત અિધકાર ારા હ તા ર કરવામા ં

આ યા બાદ યેકની એક નકલ પરત કરવામા ંઆવશે.

2.5.6.

મના લાન મં ૂર કરવામા ંઆ યા છે તે તેમના મકાનની િનમાણ કામગીર દરિમયાન બ ટ અપ એ રયા,

એફ,એસ.આઈ., મકાનની ચાઈમા ંવધારો કરવા માગે અથવા લાનમા ંફરફાર કરવા માગે તો એવા કોઈ

ફરફાર કરતા ંપહલા ંિનધા રત યા અ સુાર ધુારલો લાન ર ૂ કરવો જ ર છે.

2.5.7.

મના લાન મં ૂર કરવામા ંઆ યા હોય તે દરક માટ બ ડગના િનમાણ અથવા નુઃ િનમાણની આખર

થિત દશાવતા લાનની ુ લકટ નકલ અથવા જ ર નકલો ર ૂ કરવી જ ર છે, અને મં ૂર બાદ લાનની

એક નકલ અરજદારને પરત કરવામા ંઆવશે.

2.5.8.

ો ગને આપવામા ંઆવેલી મં ૂર તથા કોઈ િનવેદન, દ તાવેજ, ચરલ રપોટ, ચરલ ો ગ, કામની

ગિતનો અહવાલ અથવા મકાન ણૂ થયાના માણપ ોનો વીકાર થવાથી મા લક, એ જિનયર, આકટ ટ,

લાક તથા ચરલ ડઝાઈનર, ડવલપર, મા લક ૧૯૭૬ના કાયદા, ડવલપમે ટ િનયં ણ િવિનયમો તથા

અ ય થાિનક કાયદા હઠળની તેમની જવાબદાર ઓમાથંી ુ ત થઈ શકશે ન હ.

2.5.9.

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની વૂ મં ૂર િવના જો કોઈ અનાિધ ૃત બાધંકામ, વધારો ક ફરફાર કરવામા ંઆવશે

તો તે માટ જમીન મા લક જવાબદાર રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0

2.6. મા ય આકટ ટ/એ જિનયર ારા લાન- પેિસ ફકશન તૈયાર કરવા

ઉપર િનયમ ન.ં ૨.૩.મા ંજણા યા અ સુાર લાન તથા અ ય િવગતો મા ય આકટ ટ / એ જિનયર ારા

તૈયાર કરવાના રહશે. આકટ ટ / એ જિનયર માટ ર જ શનની યા આ િવિનયમોમા ંઠરાવવામા ંઆવશે.

2.7. અર નકાર કાઢવી

િવિનયમ ન.ં ૨.૧, ૨.૨ અને ૨.૩ અ સુાર આપવામા ંઆવેલા લાન અને મા હતી ડવલપમે ટ પરવાનગી

અર ના સદંભમા ંજો અ રૂ અને સતંોષજનક ન હ હોય તો અર નકાર કાઢવાને પા ગણાશે.

2.8. પરવાનગી રદ કરવી

કોઈપણ ય ત ારા કોઈ ખોટ ર ૂઆત કર ને અથવા ખોટા દ તાવેજો ર ૂ કર ને ડવલપમે ટ પરવાનગી

મેળવવામા ંઆવી હશે તો આવી પરવાનગી રદ / પાછ ખચેલી ગણવામા ંઆવશે.

 

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 1

3. ડવલપમે ટ માટની ળૂ તૂ જ રયાતો 

3.1. મા ન અને / અથવા સેટબૅક

કોઈપણ ચર ક બ ડગ ક તેના કોઈ હ સાના બાધંકામ માટના લાનમા ં લોટ અથવા રોડ લાઈન

લા ુ પડ તેની સરહદથી સેટબૅક અને મા નની જોગવાઈ કરવી આ િનયમો અ સુાર જ ર છે. ા ટ

ડવલપમે ટ લાનની દરખા તો અથવા ટાઉન લાિનગ યોજનાઓ અથવા અ ય કોઈ થાિનક કાયદાઓ હઠળ

ર તો અથવા શેર ની મહ મ પહોળાઈ અ સુાર રોડ લાઈન ન કરવામા ંઆવશે.

3.2. ડવલપમે ટ િવ તારમા ંજમીનનો િવકાસ

3.2.1. અ ય કાયદા અને િનયમો સાથે સુગંતતા

એ. ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનતથા પચંાયતના ે મા ં આવતા કોઈપણ વગ ૃત રોડ ુ ં

િનયમન અને િનયં ણ સરકાર ઠરાવ િવભાગ ારા િનધા રત અને વખતોવખત કરવામા ંઆવેલા

ધુારા અ સુાર બ ડગ લાઈન અને કં ોલ લાઈન ારા કરવામા ંઆવશે.

બી. િવભાગના ઉપરો ત િવિનયમમા ંિનધા રત બ ડગ લાઈન માટના સેટબૅક તથા રોડ તરફથી મા ન ુ ં

તર ુ ુ ંરાખવા ગે ક સેટબૅકની જોગવાઈ માટ ડવલપમે ટ કં ોલ િવિનયમો ક ટાઉન લાિનગ

યોજનાના િવિનયમો – એ બેમાથંી મા ંવધાર હોય તેનો અમલ થશે.

સી. પે ો લયમ પાઈપલાઈ સ (એ વઝશન ઑફ રાઈટ ઑફ ઝુર ઈન લે ડ) કાયદો, ૧૯૬૨ તેમજ

સમયે સમયે કરલા ધુારા હઠળ ને અિધકાર મળેલા છે તે આ િનયમો ઉપરાતં ઉપરો ત કાયદાની

જોગવાઈ અ સુાર િનયમન અને િનયં ણ કરશે.

ડ . તેલ અને ુદરતી ગેસ કિમશન (ઓ.એન. .સી.) ારા એ ે મા ં થાપવામા ંઆવેલા ઑઈલના

વૂા ુ ં િનયમન અને િનયં ણ આ િનયમો ઉપરાતં ઈ ડયન ઑઈલ માઈ સ ર લુેશ સ, ૧૯૮૪

અ સુાર થશે.

ઈ. ીડ લાઈન હઠળ ઉ ર જુરાત વીજ કંપની લ. ( .ુ .વી.સી.એલ.), જુરાત એનજ ા સિમશન

કિમશન લ. ( .ઈ.ટ .સી.ઓ.) તથા અ ય સ ામડંળ / કંપની ારા એ ે મા ં થાપવામા ંઆવેલી

ીડ લાઈનો ૧૯૫૬ના ભારતીય ઈલે ક િનયમો અ સુાર ુ લી રાખવાની રહશે અને હાઈ ટ શન

ીડ લાઈન નીચે આડ લાઈનમા ંજમીનની ફાળવણી કરવામા ંન હ આવે.

એફ. િવમાનમથક ન ક િતબિંધત / સવેંદનશીલ ઝોનમા ં નાગ રક ઉ યન િવભાગની જોગવાઈઓ

અ સુાર મકાન બાધંકામ ુ ંિનયં ણ થશે.

. આ ે મા ંરલવેની હદ આવેલી હશે તો તે ુ ં િનયમન અને િનયં ણ રલવે સ ાવાળાઓના થાયી

આદશ – ચૂનાઓ અ સુાર તથા તેમા ંવખતોવખત થતા ફરફાર અ સુાર થશે.

એચ. ડવલપમે ટ િવ તારમા ં કોઈપણ થળે ૧૯૬૩ના જુરાત મોક સુ સ કાયદાની જોગવાઈઓનો

અમલ થશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 2

આઈ. ડવલપમે ટ િવ તારમા ંકોઈપણ થળે ૧૯૭૪ના પાણી ( ૂષણ અટકાયત અને િનયં ણ) કાયદાની

જોગવાઈઓનો અમલ થશે.

. ડવલપમે ટ િવ તારમા ં કોઈપણ થળે ૧૯૮૧ના હવા ૂષણ િનયં ણ કાયદાની જોગવાઈઓનો

અમલ થશે.

ક. આ િવ તારમા ંઆવેલી લ ુ ંિનયમન અને િનયં ણ લ સ ાવાળાઓના થાયી આદશ / ચૂનાઓ

/ મે અુલ અ સુાર તથા સમયે સમયે તેમા ંથતા ફરફાર અ સુાર થશે.

એલ. ડવલપમે ટ િવ તારમા ં કોઈપણ થળે સદંશા યવહાર, ઈસરો, રુાત વ તથા મારકોની ળવણી

ગેના કાયદાની જોગવાઈઓનો અમલ થશે.

એમ. કોઈપણ દ તાવેજ / એન.ઓ.સી. (N.O.C.) ના આધાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા આપવામા ં

આવેલી પરવાનગી આખર ન હ ગણાય. આ સ ામડંળ પાસે ડવલમે ટ પરવાનગી માટની કોઈ

કા નૂી સ ા નથી.

એન. ડવલપમે ટ િવ તારમા ંકોઈપણ થળે રુ ત મારકોને લગતા કાયદાની જોગવાઈઓ અમલમા ંરહશે

અથવા ા ટ ડવલપમે ટ લાનની દરખા તો યાનમા ંલેવામા ંઆવશે.

3.2.2. સાઈટની જ રયાતો

મકાન બનાવવા માટ અ કુ સજંોગોમા ંજમીનનો સાઈટ તર ક ઉપયોગ થઈ શકશે ન હ, મક...

(એ) જો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને લાગે ક સાઈટ બન-આરો ય દ િવ તારમા ંછે અથવા એ જ યા

પર મકાન બાધંવા ુ ંજોખમી છે અથવા મોટાભાગના સમય માટ પાણી રુવઠો ઉપલ ધ થઈ શક

તેમ નથી,

(બી) જો સાઈટ પર ઈનની યો ય યવ થા ન હોય અથવા તે માટની યો ય યવ થા કરવા ુ ંશ

ન હોય,

(સી) જો બ ડગની દરખા ત ગદંવાડ, મળ ૂ , બન-આરો ય દ અથવા મુલાની શ તાવાળા

િવ તાર માટ હોય તો એ જ યા આરો ય અને સલામતીની ટએ યો ય છે તે ુ ં

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા માણપ જ ર રહશે,

(ડ ) કોઈ સાઈટના ઉપયોગ બાબતે જો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને એ ુ ંલાગે ક ૂચત થળ માનવ

વસાહતના આરો ય અને સલામતી માટ જોખમી છે,

(ઈ) જો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સતંોષ ન થાય ક મકાનના મા લક બાધંકામમા ંસલામતી માટના ં

જ ર પગલા ંલીધા નથી,

(એફ) જો સાઈટ ુ ં થળ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનધા રત થાિનક ભૌગો લક અને નેજના

લેવલની સરખામણીમા ં વી ૃત લેવલ કરતા ંની ુ ંહોય,

( ) ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. તથા સ મ પોલીસ ઑથો રટ ારા પરવાનગી મળ ન હોય તો,

સાઈટનો ઉપયોગ લોકોને એક થવા માટ, િસનેમા, િથયેટર િૃ ઓ માટ, હર ધાિમક થળ,

હોટલ, લો જગ અને બો ડગ હાઉસ માટ,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 3

(એચ) આ િનયમોમા ંજણા યા જુબ મા ય ર તો / અવરજવરનો માગ િનધા રત કરવામા ંન આ યો

હોય યા ં ધુી,

(આઈ) ઔ ોગક થાન માટની નીિતના અિધ ૃત અિધકાર તરફથી ના-વાધંા માણપ મ ુ ંન હોય

યા ં ધુી સેવાલ ી ઉ ોગને બાદ કરતા ંઔ ોગક ઉપયોગ માટ,

( ) જો ૂચત ડવલપમે ટ શહર વાતાવરણને કુસાનકતા, ક તેના ઉપર અવળ અસર પાડનાર

હોય અથવા તેનાથી પયાવરણ અને / અથવા ઐિતહિસક / થાપ યલ ી / કલા મક મકાનોને

કુસાનકારક હોય અથવા હર હતમા ંન હોય,

(ક) જો ડવલપમે ટ સાઈટની જમીન ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. માણે કંૂપની તી તાની અસર હ ળ

લકવીફકશન ત થઇ ય, િસવાય ક ભાગમા ંઆ અસર સામે રૂતા ં પગલા ં લેવામા ં

આવેલા હોય.

(એલ) જો ડવલપમે ટ સાઈટની જમીન ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. માણે વાવાઝોડાની અસર હ ળ

લકવીફકશન ત થઇ ય, િસવાય ક ભાગમા ંઆ અસર સામે રૂતા ં પગલા ં લેવામા ં

આવેલા હોય.

3.3. િનયમો અ સુાર ડવલપમે ટની કામગીર

(અ) ડવલપમે ટની તમામ કામગીર ા ટ ડવલપમે ટ લાનની દરખા તો તેમજ આ િનયમોમા ં

કરવામા ંઆવેલી જોગવાઈઓ અ સુાર હોવી જોઈએ. આ િનયમો હઠળની જ રયાતો અને

ટાઉન લાિનગ યોજનાના િનયમો હઠળની જ રયાતો વ ચે જો કોઈ િવવાદનો ુ ો ઊભો થશે

તો આ િનયમો હઠળની જ રયાતો અમલમા ંરહશે.

િસવાય ક ફાઈનલ લોટની બાબતમા ં કોઈ ટછાટ / િવશેષ જોગવાઈનો ઉ લેખ હશે તો

તેને અ સુરવામા ંઆવશે.

ૂચત રોડના ક સામા ંટાઉન લાિનગમા ંદશાવવામા ંઆવેલો રોડ યથાવ ્રહશે.

(બ) હ ફુર – સ ાવાળાઓની લે ખતમા ં વૂ મં ૂર િવના ઉપયોગ માટ મકાનની પરવાનગી

આપવામા ંઆવી હશે તે િસવાયના ઉપયોગમા ંપ રવિતત કર શકાશે ન હ. હ ફુર કરવા ુ ંઆ

િનયમોને અ ુ પ ન હ હોય તો પરવાનગી આપવામા ંન હ આવે.

3.4. સાઈટ પર ઉપલ ધ દ તાવેજ

i) ડવલપમે ટની પરવાનગીઃ મને ડવલપમે ટની પરવાનગી આપવામા ંઆવી હોય તેમણે બાધંકામ

દરિમયાન –

(એ) સાઈટ માટ પરવાનગી આપવામા ં આવી હોય યા ં તરત નજર પડ એ ર તે

ડવલપમે ટ પરવાનગીની નકલ રાખવી

(બી) સાઈટ માટ પરવાનગી આપવામા ં આવી હોય તે ગે િવિનયમ ન.ં ૨.૫મા ં

જણા યા જુબના મા ય થયેલા ો ગ અને િવગતોની નકલ રાખવાની રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 4

3.5. ઈ પે શન (તપાસ)

1) િવિવધ તબ ે ઈ પે શન

બ ડગના િનમાણ દરિમયાન અથવા કોઈપણ કામ ક ડવલપમે ટ દરિમયાન ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

અગાઉથી ણ કયા િવના કોઈપણ સમયે એ થળ ુ ંઈ પે શન-ચકાસણી કરશે.

2) ફાયર િવભાગ ારા ઈ પે શન

તમામ બ ુમાળ તથા િવશેષ મકાનોના કામ ુ ં ુ ય ફાયર અિધકાર અથવા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

ારા િનર ણ-ઈ પે શન કરવામા ંઆવશે યારબાદ જ ચીફ ફાયર ઑફસર/ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

ારા ઓ પુ સી સ ટ ફકટ આપવામા ંઆવશે.

3) અસલામત બ ડગ

ગેરકાયદ ડવલપમે ટના ક સામા,ં ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. –

(એ) ૨૦૦૯ અને ૧૯૭૬ ના કાયદાઓ અ સુાર યો ય પગલા ંલેશે મા ંગેરકાયદ બાધંકામ

તોડ પાડવાનો પણ સમાવેશ થાય છે.

(બી) ડવલપર ર લુેશન કલમમા ંજણા યા અ સુાર ર જ ટડ આકટ ટ / એ જિનયર, ડવલપર

તથા અ યો િવ યો ય પગલા ંલેશે.

3.6. જનરલ (અ ય બાબતો)

૧) િતમ યા, ક તાન વગેર.

િતમ યા, તૃદહ દાટવાના થાન, ક તાન વગેર વા હ ઓુ માટ લાનમા ં લીલા રંગથી

જ યાઓ િનધા રત કરવામા ંઆવી હોય યા ંકોઈ બાધંકામની પરવાનગી આપવામા ંન હ આવે અને

કાયમ માટ ુ લી રાખવામા ંઆવશે.

૨) શૈ ણક સં થા

બાળમં દર, ાથિમક, મા યિમક અને ઉ ચ મા યિમક શાળાઓ િસવાય કોઈ શૈ ણક સં થાને િવલેજ

બફર ઝોન મા ંપરવાનગી આપવામા ંન હ આવે.

૩) ધુારા યોજના

ધુારા યોજના તર ક િનધા રત કરવામા ંઆવેલા િવ તારમા ં ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા આવી

યોજના તૈયાર કર ને તેને આખર વ પ આપવામા ંન આવે યા ં ધુી અ ય કોઈ ડવલપમે ટ માટ

પરવાનગી આપવામા ંઆવશે ન હ.

૪) સહ-મા લકોની મં ૂર

સહ-મા લકાનો િનયમો અ સુાર મકાનના બાધંકામના ક સામા ંપરવાનગીના સમયે અથવા કબજો

મેળવવાના સમયે સહ-મા લકો પૈક કોઈ મં ૂર ન આપે તો એ સજંોગોમા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

સહ-મા લકોની ર ૂઆતો સાભંળ ને યેક કસની ણુવ ા અ સુાર પરવાનગી ર કરશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 5

૫) જ ખાતે અ ોચની પહોળાઈ

ઓવર જના અ ોચની ન ક અથવા નીચે બાધંકામ માટની ચાઈ તથા મકાનના વપરાશની

પરવાનગી આપતી વખતે ઓવર જના અ ોચ રોડની પહોળાઈ,ર તાની પહોળાઈમા ં ગણવામા ં

યાને લેવામા ંઆવશે ન હ.

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 6

4. સ ામડંળનો િનણય 

4.1. પરવાનગી માગતી અર મં ુર અથવા નામં ુર

ડવલપમે ટની પરવાનગી માટ અર મ યા પછ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. (ર યનલ ડવલપમે ટ

ઑથો રટ ફૉર ધ ડ એસઆઈઆર) મકાનની સલામતી માટ જ ર જણાય યા ં િન ણાત ારા તપાસ અને

મં ૂર મેળ યા પછ શરતો સાથે અથવા શરતો િવના તેના િનણયની ણ કરશે, અને તેમા ંકામ શ થતા ં

પહલા કામગીર ુ ં િવગતવાર ો ગ / ચરલ ો ગ જમીન (માટ ) તપાસ અહવાલ સાથે ર ુ કરવાની

શરતનો પણ સમાવેશ થાય છે, અથવા ૧૯૭૬ના કાયદાની જોગવાઈઓ અ સુાર પરવાનગી નકાર શક છે.

જોક, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને લાગે ક ૂચત લોટ ડવલપમે ટ માટની પરવાનગી માગવામા ંઆવી છે

તે િવ તારના અગાઉ કોઈએ આવા જ રપોટ ર ુ કરલા હોય અને તેનાથી ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સતંોષ

હોય તો અને લોટની સાઈઝ ૫૦૦ ચો.મી. થી વ ુન હોય તો અને મહ મ ણ માળ ધુી ુ ંમકાન બાધંવા

માટ પરવાનગી માગનારને કામગીર ુ ં ો ગ, ચરલ ો ગ ક જમીન (માટ ) તપાસ અહવાલ ર ુ

કરવામાથંી ુ ત આપી શક છે.

જમીન પર ણની માગદિશકા અ સુાર સાઈટની થાિનક થિતને યાનમા ંલઈને જમીન ુ ંપર ણ કરવાની

આવ ય તા ન હોય, અથવા જમીનના પર ણનો અહવાલ એવો હોય ક કોઈ િવશેષ ચરલ ડઝાઈનની

જ ર નથી તો ાઉ ડ ઉપરાતં એક ક બે માળના મકાન લોડ બે રગ ચર સાથે બાધંી શકાય. જો ૂચત

ના ુ ંમકાન લોડ બે રગ ટાઈપ ક ડયાકામની પ િતથી બાધંવામા ંઆ ુ ંહોય, યા ં ચરલ ડઝાઈન સામેલ

ન હોય તો ચરલ ડઝાઈનર તરફથી માણપ ની જ ર નથી. લોડ બે રગ સાથે ક ડયાકામની પ િતથી

બાધંવા ુ ંહોય તો તે માટ ડૉ. આનદં વ પ આય ારા તૈયાર કરવામા ંઆવેલી અને જુરાત રા ય ડઝા ટર

મેનેજમે ટ સ ામડંળ ારા કાિશત માગદિશકાને અ સુર ુ.ં

30 મીટર કરતા ં વ ુ ચાઈના મકાનો માટ સમ માળખાક ય ડઝાઈન – મા ં પાયાની ડઝાઈન તથા

પુર ચરનો સમાવેશ થાય છે તે અ ભુવી અને સ મ જઓટકિનકલ તથા ચરલ એ જિનયર ારા તૈયાર

કરવાની રહશે. ડઝાઈનની ગણતર ઓ અને સાથે .એફ.સી. ( ડુ ફોર ક શન) ના ં ો ગ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા મા યતા ા ત સં થા ારા વતં ર તે ચકાસવાની / ફુ ચકાસવાના ંરહશે. આ

ચકાસેલા ો ગ અને ડઝાઈન મં ૂર માટ ર ૂ કરવાના રહશે.

ડવલપમે ટની પરવાનગી માટ અર મ યા પછ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. યો ય તપાસ કયા પછ ૨૦૦૯

તથા ૧૯૭૬ ના કાયદાઓની જોગવાઈઓ અ સુાર પરવાનગી આપવા અથવા ન હ આપવાની ણ

અરજદારને કરશે. આ પરવાનગી શરતો સાથે અથવા શરતો િવના અથવા

.આઈ.ડ .બી./ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા આ સદંભમા ં કોઈ સવસામા ય અથવા િવશેષ આદશ સાથે

પરવાનગી આપી શક છે. ડવલપમે ટ પરવાનગી ફોમ ન.ં ડ , કાયદો ૧૯૭૬ અ સુાર હોવી જોઈએ અને તે

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 7

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના આ માટ અિધ ૃત અિધકાર ારા ર થવી જોઈએ. પરવાનગી આપતો દરક

આદશ શરતોને આિધન રહશે અથવા પરવાનગી નકારવામા ંઆવશે તો તે માટના ંકારણો આપવામા ંઆવશે.

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. તેને મળેલા લાનની ાથિમક તપાસ કર ને મા લક પાસેથી સોગદંના ુ ંલીધા પછ

ારં ભક ડવલપમે ટ માટ કદાચ પરવાનગી આપી શક. આ ારં ભક પરવાનગી લ થ (ભ યતળ ુ)ં લેવલ

ધુીની રહશે અને યારબાદ મા ન, સેટબૅક, ાઉ ડ કવરજ, બ ટ અપ એ રયા, ત રક ર તા, ુ લી

જ યાઓ, પા કગ, કૉમન લોટ વગેર .ડ .સી.આર. માણે રાખવા ુ ંરહશે અને લાનની આખર તપાસ કયા

પછ ફાઈનલ ડવલપમે ટ પરવાનગી આપવામા ંઆવશે. લ થ લેવલથી ઉપરના લેવલે બાધંકામ કરવા

માટ આખર પરવાનગી લેવી જ ર છે અ યથા એવા બાધંકામન ેગેરકાયદ બાધંકામ ગણવામા ંઆવશે.

4.2. પરવાનગી સ પે ડ કરવા ગે

કોઈપણ લાઈસ સધારક રા ના ુ ં આપે તો તે સજંોગોમા ં ૧૯૭૬ના કાયદાની સબંિંધત કલમ હઠળ

ડવલપમે ટની પરવાનગી નવી િનમ કૂ ન થાય યા ં ધુી – સ પે ડ ગણવા ુરહશે.કરવામા ંઆવશે .આ ગાળા

દરિમયાન સાઈટ ઉપર બાધંકામ ન હ થઈ શક .આ ગાળા દરિમયાન સાઈટ ઉપર કોઈપણ કામ થશે તો તે

પરવાનગી િવના ુ ંગેરકાયદ બાધંકામ ગણાશે . 

4.3. ડવલપમે ટ માટ પરવાનગી આપવી

4.3.1. ડવલપમે ટ માટ પરવાનગી આપવી

ડવલપમે ટ માટ પરવાનગી અથાત સ ામડંળ ારા નીચે જણાવેલી આવ ય તાઓનો વીકારઃ

એ. મા ય બ ટ અપ એ રયા.

બી. મા ય લોર પેસ ઈ ડ સ.

સી. મકાન અને તેના િવિવધ માળની ચાઈ.

ડ . િવિનયમો અ સુાર મા ય ુ લી જ યા, કૉમન લોટ, મા ન, અ ય ુ લી જ યા, સેટબૅક,

ાઉ ડ કવરજ વગેર.

ઈ. મા ય જમીનનો ઉપયોગ અને બાધંકામની જ યા.

એફ. દાદર, લ ટ, કૉ રડોર, પા કગની યવ થા.

. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. / આઈડ બી ારા િન ુ ત ફાયર ઑફસર / ફાયર સલામતી

ક સલટ ટ ારા એન. ઓ. સી. સ હત બ મુાળ મકાનોની લ તુમ જ રયાતો.

એચ. વ છતાની િુવધાઓ તથા અ ય કૉમન િુવધાઓની લ તુમ જ રયાતો.

આઈ. જ ર કાશ અને વે ટલેશન.

ન ધપા છે ક વીકાર,મા યતા, મં ૂર અથવા બહાલી આપવાનો અથ એ નથી ક નીચે જણાવેલી બાબતોના

સદંભમા ંસ ામડંળ જવાબદાર ક બધંાયે ુ ંહોયઃ

• જમીન અથવા મકાન ુ ંટાઈટલ.

• અવરજવરના અિધકાર.

• લોટ અથવા બ ડગના ન ધેલા િવ તારોમા ંફરફાર.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 8

• ચરલ અહવાલો અને ચરલ ો ગ.

• મકાનના િનમાણ દરિમયાન થયેલી કામગીર અને વપરાયેલી સામ ી.

• લોટ ુ ંલોકશન અને હદ.

4.3.2. સેવાઓ અને િુવધાઓની ફ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા કામગીર માટ સેવાઓ અને િુવધાઓની ફ લઈને જ કોઈપણ ડવલપમે ટ

કામગીર કરવાની પરવાનગી આપવામા ંઆવશે, ની િવગતો ૧૯૭૬ના કાયદાની કલમ ૨૩ની પેટા કલમ

(૧)ની લોઝ [(vi)‐a] આપવામા ંઆવી છે. ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ રજનના ા ટ ડવલપમે ટ લાનમા ં

અ ય સેવાઓ અને િુવધાઓ માટના દર નીચે માણે છેઃ  

ફ તથા મે ટન સ દરોની ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા વખતોવખત સમયે સમયે સમી ા થશે.  

1. ૃિષ ઝોન તથા ગામતળને બાદ કરતા ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ રજનમા ંકોઈપણ ડવલપમે ટ

માટ નીચે જણા યા અ સુાર સેવાઓ અને િુવધાઓની ફ લેવામા ંઆવશે. 

તમામ ઉપયોગના ૂચત ડવલપમે ટ માટ બ ટ અપ એ રયાના . ૧૦૦.૦૦ િત ચો.મી. 

શાળા, કૉલેજ, શૈ ણક સં થા, સખાવતી ટ, સરકાર અને અધ સરકાર મકાન માટ . ૫૦.૦૦ િત

ચો.મી.  

આ િનયમો ટાઉન લાિનગ યોજનાના િવ તારમા ંમા ય હયાત મકાનો માટ લા ુન હ પડ. ટાઉન

લાિનગ યોજના હર થયા પછ ઉપર જણા યા જુબની ફ વ લુવામા ંઆવશે ન હ.  

2. જોક આ સેવાઓ અને િુવધાઓની ફ ને ટાઉન લાિનગ યોજનામા ંમા લક ારા કૂવવામા ંઆવેલી

ુલ રકમ સાથે એડજ ટ કરવામા ંઆવશે.  

4.4. જવાબદાર

૨૦૦૯ તથા ૧૯૭૬ના કાયદાઓ તથા આ િનયમો હઠળ આપવામા ંઆવેલી કોઈપણ ડવલપમે ટ પરવાનગી

છતા ં તે િવ તારની દર અથવા આસપાસ બાધંકામની િૃ દરિમયાન કોઈ ઈ ક કુસાન થાય તો તે

માટ સં ણૂ જવાબદાર રહશે અને આ સદંભમા ંસ ામડંળની કોઈ જવાબદાર રહશે ન હ.

4.5. અરજદારની જવાબદાર ઓ

ડવલપમે ટની પરવાનગી અથવા લાન, નકશા ક િવગતોને મં ૂર મળ જવાનો અથ એ નથી ક આ

િવિનયમો હઠળ જ ર જવાબદાર ઓ રૂ કરવામાથંી અરજદાર કોઈપણ ર તે ુ ત થઈ શક.

4.6. આગોતર યો ય પરવાનગી િવના ડવલપમે ટ

ક સાઓમા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પાસેથી લે ખતમા ંપરવાનગી મેળ યા િવના સાઈટ પર કામગીર શ

થઈ ગઈ હશે, પરં ુએ િનમાણ કાય આ િવિનયમોને સુગંત હશે તો તે સજંોગોમા ં યેક કસને તેની

લાયકાત ઉપર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ડવલપમે ટની પરવાનગી આપવા ગે યો ય કાયવાહ કર

શકશે.

આવા ડવલપમે ટ કામો માટ િનધા રત ફ અને દરો ઉપરાતં બ ટ અપ એ રયા અ સુાર વધારાની ફ વ લુ

કરવામા ંઆવશે ના દરો નીચે માણે રહશે,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 9

1. ડવલપમે ટ માટ અર કરવામા ંઆવી હોય પરં ુપરવાનગી િવના કામ શ કર દવામા ંઆ ુ ં

હોય તો - િવિનયમો ન.ં ૨.૨.૧.થી ૨.૨.૪. કરતા ંપાચં ગણી વ ,ુ

2. અર કરવામા ંઆવી હોય અને કામગીર શ કર દવામા ંઆવી હોય પરં ુતે લાન અ સુાર ન

હોય તો - િવિનયમ ન.ં ૨.૨.૧.થી ૨.૨.૪. કરતા ંદસ ગણી વ ,ુ

3. ડવલપમે ટ પરવાનગી માટ અર કરવામા ંન આવી હોય અને કામ શ કર દવામા ંઆ ુ ંહોય તો

- િનયમ ન.ં ૨.૨.૧.થી ૨.૨.૪. કરતા ં૧૫ ગણી વ ,ુ

4. પરવાનગી િવના જમીનના લે આઉટ અને પેટા િવભાગ સ હતના અ ય તમામ ઉપયોગો માટ -

િવિનયમ ન.ં ૨.૨.૧.થી ૨.૨.૪. કરતા ંબે ગણી.

ન ધ – વધારાની લ તુમ રકમ રહણાક માટ . ૧૦૦૦.૦૦ તથા અ યો માટ . ૫૦૦૦.૦૦ રહશે.

4.7. િનમાણકાય દરિમયાન ફરફાર

ઉપરો ત િવિનયમોમા ં કંઈ કહવામા ંઆ ુ ંહોય તે ઉપરાતં મના લાન મં ૂર થયા હોય એવી તમામ

ય ત માટ એ જ ર છે ક તેઓ તેમના મકાનના બાધંકામ દરિમયાન અગાઉ કરલી દરખા ત િસવાય

લાનમા ંકોઈપણ ફરફાર કરવા માગે તો એ ધુારા સાથેનો લાન સ ામડંળ સમ ર ૂ કરવો જ ર છે.

૪.૧ થી ૪.૭ માટ લુાસોઃ

આ જોગવાઈઓથી મા લકને અથવા તેમના પુરવાઈઝર ૨૦૦૯ તથા ૧૯૭૬ ના કાયદાઓ અને આ

િવિનયમોની જોગવાઈઓ ુ ંઉ લઘંન કર શકશે ન હ.

 

 

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 0

5. ઈ પે શન 

5.1. ાથિમક જ રયાતો

ઈમારત ડવલપ કરવાનો ઈરાદો હોય તે િવિનયમ ન.ં ૩.૨.૨.ને અ ુ પ હોવી જોઈએ. સામા ય ર તે

પરવાનગી જ ર હોય તેવી તમામ ડવલપમે ટ કામગીર ુ ંડ એસઆઈ-આરડ એ ારા ઈ પે શન કરવામા ં

આવશે.

એ. અરજદાર સાઈટ માટ ડવલપમે ટ પરવાનગી માગી હોય યા ંિનયમોના યો ય અમલના હ થુી

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના સબંિંધત અિધકાર ઓને કોઈપણ સમયે ચકાસણી-ઈ પે શનના હ થુી

વેશવા દવા પડશે.

બી. અરજદાર ડવલપમે ટની કામગીર દરિમયાન બ ડગ માટ પરવાનગી માગી હોય તેને લગતા

મં ૂર થયેલા લાનની નકલ તે થળે રાખવી પડશે.

સી. અરજદાર સાઈટ ઉપર બોડ રાખ ુ ંપડશે ના ઉપર સવ નબંર, િસટ સવ નબંર, લોક ન.ં,

ફાઈનલ લોટ ન.ં, સબ- લોટ ન.ં વગેર ઉપરાતં મા લક ુ ંનામ, આકટ ટ, એ જિનયર, ડવલપર,

ચરલ ડઝાઈનર, લાકના નામો લખેલા હોય.

5.2. િનમાણ દરિમયાન ની કાય ણાલી

5.2.1. કામની ગિતની તપાસ અને માણપ માટના મા ય તબ ા

યેક મકાનના િનમાણ અથવા યેક કામના અમલમા ંનીચે માણે મા ય તબ ા રહશે,

1. લ થ અથવા બેઝમે ટ, બેઝમે ટ લેબ લગા યા પહલાના બેઝમે ટના ક સામા.ં

એ. પહલો માળ.

બી. બ મુાળ મકાનના ક સામા ંવ ચેનો માળ.

સી. છે લો માળ.

ઉપરો ત યેક તબ ે મા લક / ડવલપર આ ડવલપમે ટ િનયં ણ િનયમો અ સુાર િનધા રત વ પમા ં(ફોમ

ન.ં ૬ (એ) – ૬ (ડ ) મા ંકામગીર ની ગિત ુ ં માણપ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના સબંિંધત અિધકાર ને

પુરત કરવા ુ ંરહશે. આ સ ટ ફકટ ઉપર આકટ ટ તથા પુરવાઈઝગ એ જિનયર હ તા ર કરવાના રહશે.

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની વૂ લે ખત મં ૂર િવના કોઈ ય ત આ ડવલપમે ટ િનયં ણ િનયમો અ સુાર

કોઈપણ અગાઉના તબ ાની કામગીર ની જ રયાતો રૂ કયા િવના અને તે ગેની ણ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને કયા િવના નવા તબ ાની કામગીર શ કર શકશે ન હ.

કામની ગિત ુ ં માણપ નીચેના ક સાઓમા ંજ ર ન હ રહ –

એ. મકાનના ચરલ ભાગમા ંકોઈ ફરફાર ન હોય તે ર તે બ ડગની દર ફરફાર.

બી. હયાત રહણાક મકાનમા ંભ ય તળયે વ મુા ંવ ુ૧૫ ચો.મી. િવ તારમા ંિવ તરણ.

2. મા લક / ડવલપર તરફથી કામની ગિત ુ ં માણપ મ યા પછ ડ એસઆઈઆર-ડ એની એ ફરજ

રહશે ક તેને જ ર જણાય તો ચકાસણી કર ને મં ૂર થયેલા લાનમા ંકોઈ ફરફાર થયા છે ક ન હ તેની

ખાતર કર અને એ ુ ં કંઈ જણાય તો તે ગેના િનયમોને અ સુરવા મા લક – ડવલપરને સાત

દવસમા ં ણ કર.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 1

3. કામગીર ણૂ થયાનો અહવાલ

એ. મના લાન મં ૂર થયા હોય એ દરકની ફરજ છે ક કામ ણૂ થયાનો અહવાલ ફોમ ન.ં ૭ મા ં

ર ૂ કરવો.

બી. આ િનયમો હઠળ સકંળાયેલા દરકની એ પણ ફરજ છે ક મકાનના િનમાણ – નુઃ િનમાણ ુ ં

પુરિવઝન કર તથા તે ણૂ થયાનો અહવાલ ફોમ ન.ં ૭ મા ંર ૂ કર.

સી. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા કામ ણૂ થયાના લાનને મં ૂર આપવામા ંન આવે યા ં ધુી

ણૂતાનો કોઈ અહવાલ વીકારવામા ંઆવશે ન હ.

4. કામ ણૂ થયાની નો ટસ મ યા તાર ખથી ૨૧ દવસમા ં ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા કામગીર ુ ં

આખર ઈ પે શન – ચકાસણી કરવામા ંઆવશે.

5.3. ભોગવટા માણપ

ઈમારતની કામગીર ણૂ થયા પછ તેનો કબજો લેતા ં પહલા ંઅથવા તેનો ઉપયોગ શ કરતા પહલા ં

અરજદાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પાસેથી કબ ુ ં માણપ મેળવવા ુ ંરહશે.

5.4. મકાન પર ગેરકાયદ ભોગવટો

1. અ ય કોઈ કાયદાની જોગવાઈથી િવ લાગે તેમ છતા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. લે ખત નો ટસ ારા

કોઈપણ મકાન અથવા તેના હ સાને ત કાળ અથવા ચો સ સમય મયાદામા ંખાલી કરવા માટ

આદશ કર શક જો –

એ. આવા કોઈ મકાન અથવા તેના હ સા પર આ િવિનયમોથી િવ ગેરકાયદ કબજો મેળવવામા ં

આ યો હોય.

બી. આવા મકાન અથવા તેના હ સામા ંજ ર ફરફાર અથવા નુઃિનમાણ કરવા નો ટસ આપવામા ં

આવી હોય છતા ંતેનો અમલ થયો ન હોય.

સી. જો મકાન અથવા તેનો કોઈ હ સો જોખમી બની ગયો હોય પડ જવાની, તે યથાવ ્

રાખવાથી ક પછ યાથંી પસાર થનાર કોઈને અથવા તેમા ંરહતી કોઈ ય તને કુસાન થવાની

શ તા હોય.

2. આ ુ ંમકાન અથવા તેનો કોઈ હ સો ખાલી કરવા માટના જ ર કારણો આવી કોઈપણ નો ટસમા ં

પ ટ ર તે જણાવવા.

3. આવી લે ખત નો ટસ આવી ઈમારતના કોઈપણ ભાગમા ંલગાવવી એ તેમા ં રહનાર ય તઓના

યાનમા ંલાવવા માટ રૂ ુ ંછે.

4. આવી નો ટસ ર થયા બાદ મકાન અથવા તેના હ સામા ંરહનાર કોઈપણ ય તએ તે ખાલી કર ુ ં

જ ર છે અને નો ટસ પાછ ન ખચાય યા ં ધુી તેમા ં વેશ કર શકાશે ન હ, િસવાય ક કુસાન રપેર

કરવા માટ પરવાનગી આપવામા ંઆવી હોય.

5. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ચૂના આપી શક છે ક કોઈ ય ત ઉપરો ત જોગવાઈથી િવ મા ંવતન

કર અથવા આ િવિનયમો હઠળ લેવામા ંઆવતા ંપગલામંા ંઅવરોધ ઊભો કર તો તેને પોલીસ મારફત

અથવા યો ય ર તે બળનો યોગ કર ને પણ એ સં ુલમાથંી એ ય તને ૂર કરવી.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 2

6. આ જોગવાઈ હઠળ કોઈ પગલા ંલેવામા ંઆવે તે માટ કંઈ ખચ થાય તે મા લક / ડવલપર

પાસેથી વ લુ કરવામા ંઆવશે.

5.5. ગેરકાયદ ડવલપમે ્

1. જો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. મા ણત કર ક કોઈ મકાન ુ ં િનમાણ અથવા તેના વી કોઈ કામગીર

ગેરકાયદ છે અથવા તે સં ુલમા ંગેરકાયદ ર તે હાથ ધરવામા ંઆવી છે તો તે લે ખત નો ટસ ારા

સબંિંધત ય તને એ કામગીર ત કાળ અટકાવવા ચૂના આપી શકશે

2. જો આ ુ ં િનમાણ અથવા કામગીર ત કાળ ન હ અટક તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. આવી ય તને

યાથંી ૂર કરવા માટ પોલીસની મદદ લેવાની ચૂના આપી શકશે તથા ફર એ થળે તે ય તને

આવતી અટકાવવા માટ જ ર પગલા ંલઈ શકશે.

3. પેટા ુ ા (૨) હઠળ લેવાનાર કોઈપણ પગલાનંો ખચ સબંિંધત ય તએ કૂવવાનો રહશે.

5.6. પરવાનગી િવના ડવલપમે ટ

આ કાયદો અથવા અ ય કોઈ કાયદા – િવિનયમોની જોગવાઈઓ હઠળ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. -ની

પરવાનગીની આવ ય તા હોય છતા ં કોઈ ય તએ પરવાનગી લીધા િવના િનમાણ હાથ ધ ુ હોય અને

યારબાદ કોઈપણ કારણસર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા એ કામ રદ-સ પે ડ કરવામા ંઆ ુ ંહોય તો, આ ુ ં

કામ ગેરકાયદ ગણાશે અને ૧૯૭૬ના કાયદાની જોગવાઈને આિધન ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. લે ખત નો ટસ

ારા આવા બાધંકામને ૂર કરવા, તોડ પાડવા અથવા એ જ યાને પહલાનંી થિતએ લાવી દવા આદશ

આપી શકશે. આવી નો ટસ આપવામા ંઆવે તે સમયે કામગીર કરનાર ય ત પોતે મા લક ન હોય તો

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના આદશો ુ ંપાલન કરવા મા લક જવાબદાર રહશે.

આવી લે ખત નો ટસના ચો સ સમયગાળામા ં તે ય ત અથવા મા લક ારા તેમને આપવામા ંઆવેલી

ચૂના જુબના ં પગલા ં લેવામા ં ન હ આવે તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પોતે આવા ગેરકાયદ અથવા

વધારાના બાધંકામને ૂર કર શકશે અને તે માટનો ખચ તે ય ત અથવા મા લક કૂવવાનો રહશે.

 

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 3

6. કબ ભોગવટા ુ ં માણપ  

6.1. કબજો ભોગવટો મેળવવા માટની અર

િનયમ ૫.૨.૧. (૩) હઠળ કામગીર ણૂ થયાનો અહવાલ મ યાની તાર ખથી ૨૧ દવસમા ં

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. િનયમ ન.ં ૫.૩.મા ં જણા યા અ સુાર જ ર ઈ પે શન-િનર ણ કર ને પોતાના

િનણયની ણ કરશે.

કબજો મેળવવા ુ ં માણપ આપનાર સ ામડંળ તે ર કરતા ંપહલા ં તે મકાનમા ંઆગ સામે ર ણ તથા

તેના વા ં અ ય જ ર રુ ાના ં પગલા ં લેવામા ં આ યા છે ક ન હ તેની ખાતર કરવા

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. / આઈડ બીનો સપંક સાધશે અને આ બાબતમા ંજો કોઈ ખામી દખાય તો કબ

માટ ુ ં માણપ ર કરતા ંપહલા ંયો ય સ ામડંળને સતંોષ થાય એ ર તે જ ર ફરફાર, ધુારા કરવા

અરજદારને ચૂના આપશે.

6.2. કબ ભોગવટા ુ ં માણપ ર કર ુ.ં

કબ ુ ં માણપ ર કરનાર સ ામડંળે તે ુ ંકરતા ંપહલા ંખાતર કરવી પડશે ક,

1. સાઈટ પર ૃ ો ઉગાડવામા ંઆ યા છે ક કમ અથવા એ માટ જ ર ડપો ઝટ લીધી છે ક ન હ, ગે

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનણય લેવામા ંઆ યો હોય.

2. મં ૂર થયેલા લાન જુબ પા કગની જ યા યો ય ર તે ફાળવવામા ંઆવી છે ક કમ. વેશ અને બહાર

નીકળવાના ર તા તથા અલગ અલગ વાહનોના સકંત સાથેના પા કગના થળ વગેરને લગતા

સાઈનબોડ તે મકાનમા ંસૌની નજર પડ એ ર તે લગાવવા અને કાયમ માટ તેની યો ય ળવણી

કરવી.

3. મા લક લ ટ ઈ પે ટર ુ ં માણપ ( જુરાત સરકાર) મેળવવા ુ ંઅને ર ૂ કરવા ુ ં રહશે મા ં

લ ટ સતંોષકારક ર તે ચાલે છે તેનો ઉ લેખ હોય.

4. એનબીસીની જોગવાઈ અ સુાર લ ટના િનયિમત ળવણીની યો ય યવ થા કરવાની રહશે.

5. આ િનયમો અ સુાર આગ સામે ર ણ માટના ં યો ય પગલા ંલેવામા ંઆ યા ં છે તે ગે મા લક

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. અથવા ફાયર િવભાગ પાસેથી મેળવીને ર ૂ કરવા ુ ંરહશે.

6. આગ સામે ર ણ આપતી સેવાઓના િનયિમત ળવણીની એનબીસી તથા આ િનયમો અ સુાર યો ય

યવ થા કરવી.

7. ૧૫૦૦ ચો.મી. કરતા ંવ ુજ યા ધરાવતા બ ડગમા ંપક લે ટગ વેલ હોવો જોઈએ.

8. જો કોઈ ો ટમા ંએક કરતા ંવધાર અલગ અથવા િશક ર તે અલગ મકાનનો સમાવેશ થતો હોય

અને યારબાદ કોઈ મકાન ક મકાનો ડ સીઆરની જોગવાઈઓ ( મ ક પા કગ, કૉમન લોટ,

ત રક ર તા, મકાનની ચાઈ, માળખાક ય િુવધાઓ, લ ટ અને આગ સામે ર ણના ંપગલા)ં

ણૂ કર હોય તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. આવી ઈમારતના એક અલગ અથવા િશક ર તે અલગ

હ સા માટ કામ ણૂ થયા ુ ં માણપ ર કર શકશે. અલબ મા લક તથા એ જિનયર / આકટ ટ

ારા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનધા રત યા જુબ મા હતી રૂ પાડવામા ંન હ આવે યા ં ધુી

કબ ભોગવટા ુ ં માણપ ર કરવામા ંન હ આવે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 4

7 .  સરકાર વતી હાથ ધરાનાર ડવલપમે ટ 

કાયદા, ૧૯૭૬ ની કલમ ૩૯ તથા િનયમ ૧૫ની જોગવાઈઓ અ સુાર સરકાર િવભાગના ઈન-ચા

અિધકાર એ ડવલપમે ટ કરવાના સરકારના ઈરાદાની ણ સ ામડંળને લે ખતમા ંકરવાની રહશે –

1. ડવલપમે ટ કામગીર અથવા કોઈ આવ યક બાધંકામની સં ણૂ િવગતો સાથે સબંિંધત સરકાર

િવભાગે સ ામડંળને સબંોધીને સ ાવાર પ તે અિધકાર ને લખવાનો રહશે.

2. ડવલપમે ટ િનયં ણ િવિનયમો તથા ા ટ ડવલપમે ટ લાનની જોગવાઈઓ અ સુાર ૂચત

ડવલપમે ટ કામ ૧:૧૦૦ કરતા ંઓછા કલમા ંબ૯ડ ગ લાન ન હો ુ ંજોઈએ.

3. ૧૯૭૬ના કાયદાની કલમ ૨ની લોઝ (xvii) મા ંજણા યા અ સુાર ઓપરશનલ બાધંકામની સં ણૂ

િવગતો વી ક, િવગતવાર એલાઈનમે ટ, લેઆઉટ, લોકશન તથા તેના વી અ ય બાબતો દશાવતા

લાન.

4. મા ય લે ડ ઝુ ઝોનમા ં જમીનના ઉપયોગને સમથન આપ ુ ં િનવેદન, ની દરખા ત સરકાર

િવભાગ ારા ડવલપમે ટ કામગીર કરવા માટ કરવાની રહશે.

5. ા ટ ડવલપમે ટ લાન અથવા જમીનને અસર કરતી લે ડ ૂલગ / ર-એડજ ટમે ટ યોજનાની

દરખા તો.

6. ૧:૫૦૦ ના કલ કરતા ંઓછ ન હ એ ર તે ૂચત ડવલપમે ટ િવ તારનો સાઈટ લાન (જ ર

સં યામા ંનકલો સાથે).

7. િવગતવાર લાન (જ ર સં યામા ંનકલો સાથે) મા ં ૂચત ડવલપમે ટ કામગીર ના ૧:૧૦૦ ના

કલ સાથે લાન, િવભાગો તેમજ એલવેશ સ દશાવવામા ંઆ યા હોય.

8. જમીન અથવા લોટના લેઆઉટના ક સામા ં–

• ૧:૫૦૦ ના કલમા ં દોરવામા ંઆવેલો સાઈટ લાન (જ ર સં યામા ં નકલો સાથે) મા ં

આસપાસની જમીન તથા લેઆઉટ સ હત જમીન ધુી પહ ચવાનો વતમાન ર તો દશાવાયો

હોય.

• ૧:૫૦૦ ના કલ કરતા ંઓછો ન હ તેવો દોરલો લેઆઉટ લાન (જ ર સં યામા ંનકલો સાથે)

મા ં દશાઓ સાથે જમીન અથવા લોટના પેટાિવભાગો દશાવવામા ંઆ યા હોય અને યેક

ૂચત પેટાિવભાગ અને તેના ઉપયોગનો િવ તાર. અલબ આવી કોઈ ૂચત કામગીર

સરં ણ મં ાલયના થાિનક લ કર સ ાવાળાઓ ારા હાથ ધરાવાની હોય તો લોઝ (૧)

અને (૨)ની જોગવાઈઓ લા ુ ન હ પડ અને સ ાવાળાઓએ મા લેઆઉટ લાન ર ૂ

કરવાના રહશે.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 5

8. ોફશન સની ન ધણી 

8.1. ર જ શન માટ અર

આકટ ટ, એ જિનયર, ચરલ ડઝાઈનર, લાક ઓફ વકસ, સાઈટ પુરવાઈઝર તથા ડવલપસની

ન ધણી ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.કરશે. તમામ જ ર ોફશન સની ન ધણી માટની અર ફોમ ન.ં ૧૦મા ં

કરવાની રહશે. આ ન ધણી પાચં વષ માટ અથવા તેના થી ઓછા ગાળા માટ રહશે અને ર ુકરાવી શકાશે.

8.2. ર જ શન રદ કર ુ ં

ર જ ડ થયેલી ય ત જવાબદાર રૂ કરવામા ંિન ફળ જશે અથવા ફરજમા ંગાફલ રહવા ુ ં યાનમા ંઆવશે

અથવા આ િવિનયમો ુ ંકોઈ ઉ લઘંન થયા ુ ં યાનમા ંઆવશે તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા તેમની ન ધણી

કામચલાઉ અથવા કાયમી ધોરણે રદ કર દવામા ંઆવશે, જોક તેમને કારણદશક દશાવો નો ટસ આપવામા ં

આવશે અને ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા તેમને સાભંળવાની યો ય તક આપવામા ંઆવશે.

8.3. ફરજો અને જવાબદાર ઓ

8.3.1. તમામ માટ સામા ય ફરજો અને જવાબદાર ઓ

i. તેમણે ૨૦૦૯ તથા ૧૯૭૬ ના કાયદાઓની જોગવાઈઓ તથા તેની હઠળ કરવામા ંઆવેલા અ ય

િનયમો અને ધોરણો, નીિત િવષયક આદશ, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના થાયી આદશો તથા

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની અ ય ચૂનાઓ, તથા િનધા રત અર અને પરવાનગી ફોમની સાથે

કાિશત કર ને વખતોવખત અમલમા ંઆવતી અ ય ચૂનાઓનો અ યાસ કર ને તેનાથી સાર ર તે

પ રચત થવા ુ ંરહશે.

ii. તેમણે તેમના કોઈપણ કામ માટના એ પલોયમે ટ/એસાઈ મે ટ/રા નામા બાબતે સાત દવસની દર

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને ણ કરવાની રહશે.

iii. તેમણે યાર જ ર પડ યાર નવા અથવા રવાઈઝ, તમામ લાન તૈયાર કરવાના અને ર ૂ કરવાના

રહશે. જ ર ર દ તાવેજો તથા અ ય િવગતો યો ય વ છ વ પમા ંઅને ટકાઉ કાગળમા ં યવ થત

ર તે ગોઠવીને તથા જ ર ફો ડ કર ને ર ૂ કરવાની રહશે.

iv. તેમણે લાન, દ તાવેજો અને િવગતો કોઈ છેકછાક િવના ર ૂ કરવા જ ર છે. મા નાનકડા-સામા ય

ધુારા ચલાવી લેવામા ંઆવશે, પણ યા ંસહ કરલી હોવી જોઈએ. તેમણે હયાત ૃ ોની સં યા સ હત

સાઈટની તમામ થિત સાચી ર તે ર ૂ કરવાની રહશે.

v. તેમણે તે જ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.તરફથી માગવામા ં આવેલી તેમના હાથ નીચે થઈ રહલા

કામોની િવગતો તેમજ કરવામા ંઆવેલા ોના એક જ સાથે જવાબો આપવાના રહશે. જો કોઈ

જ ર યાતો અથવા સવાલો સાથે તેઓ સમંત ન હોય તો તે ગે િનધા રત સમયમા ંલે ખતમા ંર ૂઆત

કરવાની રહશે, અ યથા િનયમ ુ ંપાલન કરવામા ંનથી આ ુ ં તેમ માનીને તેમણે ર ૂ કરલા લાન

તથા અર ઓની ફાઈલ બધં કર દવામા ંઆવશે અને તે ફર ખોલવામા ંઆવશે ન હ.

vi. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની જ રયાતો અથવા સવાલો અ સુાર લાન, દ તાવેજો તથા અ ય

િવગતોમા ં ધુારા અને ફરફાર કરવા પડ તો ત કાળ તેની ણ તેમણે મા લકને કરવાની રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 6

vii. તેમણે યેક લાન, દ તાવેજ અને સબિમશનમા ંતેમના હો ાની િવગતો મ ક, ર જ ટડ એ જિનયર,

ર જ ટડ ચરલ ડઝાઈનર વગેરનો પ ટ ઉ લેખ કરવો મા ં સહ ની નીચે તાર ખ સાથેનો

ર જ શન નબંર, ૂ ું નામ તથા સરના ુ ંઆવ ુ ંહોય.

viii. જો કોઈપણ કામ થાિનક કાયદા, ૧૯૭૬ના કાયદા, તેના હઠળ બનાવવામા ંઆવેલા િનયમો અને

ઠરાવોની િવ મા ં હોય તો તેમણે અથવા તેમના મા ય એજ ટ અથવા કમચાર એ એવા કામના

લાન, દ તાવેજો અને પુરિવઝનની કામગીર વીકારવી ન હ.

ix. ર જ ટડ ય તએ કોઈ ચો સ કામગીર ની જવાબદાર લીધી હોય તો તેની મં ૂર માટ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનધા રત કરવામા ંઆવેલા ફોમમા ંઅર કરવાની રહશે.

x. ર જ ટડ ય તએ પોતે હાથ પર લીધેલા કામ ગેની મા હતી તથા અ ય િવગતો

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા કાિશત િવિવધ ફોમમા ંવખતોવખત આપવાની રહશે.

xi. ઈમારત ક બાધંકામનો કાર કોઈ હોય તે પરં ુતેનો બ ટ અપ એ રયા ૧૦૦૦ ચો.મી. કરતા ંવ ુ

હોય તો લાકની િનમ કૂ કરવી ફર જયાત છે. લાક ઓફ વકસ ની િન ુ ત કરવામા ંઆવી હોય

તે સાઈટ પર િનમાણ કામગીર ની સતત દખરખ રાખશે અને આવી િન ુ ત ય ત એક સમયે એક

કરતા ંવધાર સાઈટ ુ ં પુરિવઝન કર શકશે ન હ.

xii. ‘ઈ ડયન ટા ડડ પેિસ ફકશન’ની જ ર અને વતમાન જોગવાઈઓ ુ ંપાલન કરવાની જવાબદાર

આકટ ટ તથા ચરલ ડઝાઈનરની રહશે. અલબ ઈ ડયન ટા ડડ પેિસ ફકશનમા ંજણાવતા

ડઝાઈન ટા ડડ કરતા વ ુઅસરવાળ , ુદરતી હોનારતને કારણે ઈમારતને ગભંીર કુસાન થાય

અને ટૂ પડ તો તે માટ તેમને જવાબદાર ઠરવવામા ંઆવશે ન હ.

8.3.2. આકટ ટ

એ. લાયકાત અને અ ભુવ

૧૯૭૨ના આકટ ટ કાયદાની જોગવાઈ હઠળ આકટ ટ તર ક ર જ ટડ થયેલી ય ત અથવા આકટ ચરમા ં

બેચલસ ડ ી ધરાવનાર ક બી. આક.ને સમક ડ લોમા ધરાવનાર અને સાથે બે વષનો અ ભુવ ધરાવનાર

અને કાઉ સલ ઑફ આકટ ચરમા ંન ધણી કરાવેલી હોય.

બી. કામનો કાર, કાય ે અને સ મતા

i. તમામ કારના લેઆઉટ- ો ગ તૈયાર કરવા અને લાિનગ કર ુ ંતથા બ ડગ િનયમોની

જોગવાઈઓ અ સુાર પુરિવઝન, કામની ગિતના અહવાલ ર ુ કરવા તેમજ તમામ કારના મકાન

માટ ણૂતા માણપ ર ૂ કર ુ.ં

ii. સ ાવાર ર જ ટડ ચરલ ડઝાઈનર તથા એ જિનયર ારા તૈયાર કરવામા ંઆવેલા ો ગ ઉપરાતં

િનયમ અ સુાર બાધંકામની કામગીર ુ ં પુરિવઝન અને અમલ કરવો.

સી. ફરજો અને જવાબદાર ઓ

i. મકાન ુ ં િનમાણકાય મં ૂર થયેલા લાન અ સુાર થાય તે જોવાની જવાબદાર આકટ ટની છે, તે

ઉપરાતં સલામત અને મજ તૂ બાધંકામ માટ તેમજ મકાનમા ંસામેલ કરવામા ંઆવેલી સેવાઓ કોઈ

જોખમ િવના ચા ુરહ તે માટના નેશનલ બ ડગ કોડ (એન બી સી) તથા આઈ.એસ.આઈ. ધોરણો ુ ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 7

પાલન થ ુ ંછે ક કમ તે જોવાની પણ તેમની જવાબદાર છે. મકાનોમા ંસેવાઓ તેમજ સાધનો ુ ંએન

બી સી ધોરણો જુબ આગથી ર ણ થાય તે જોવાની જવાબદાર પણ આકટ ટની છે તથા તેમણે

કબ ુ ં માણપ મેળવવા માટ અર કરતા પહલા ં ચીફ ફાયર ઑફસર અથવા િન ુ ત

સ ાિધકાર / ક સલટ ટ પાસેથી ના-વાધંા માણપ મેળવવા ુ ંરહશે.

ii. િનયમો અ સુાર મા લક વતી આકટ ટ કામની ગિતના માણપ ો, કામ ૂ ું થયાના માણપ ો

ર ૂ કરશે તથા તે મેળવશે.

iii. જો ર જ ટડ આકટ ટની સેવાઓ રદ કર દવામા ંઆવે તો તેમણે કામગીર ના કયા તબ ે તેમની

સેવાઓ રદ કરવામા ંઆવી છે તેની િવગતો સાથે તરત જ તે ગેની ણ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને

કરવાની રહશે. અગાઉના આકટ ટના થાને નવા આકટ ટની િનમ કૂ થાય તેમણે પણ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને ણ કરવાની રહશે અને સાઈટ ઉપર મં ૂર થયેલા ો ગના સદંભમા ં

કોઈ ફરફાર થયા છે ક કમ તેમજ પોતે બાધંકામના કયા તબ ે ચા લે છે તે પણ જણાવવા ુ ંરહશે.

નવા આકટ ટના અહવાલના આધાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.સાઈટ ુ ં િનર ણ કર યારબાદ જ એ

નવિન ુ ત આકટ ટ કામ શ કરવા ુ ંરહશે.

iv. િન ુ ત થનાર ર જ ટડ આકટ ટ તે સાઈટ પરથી ર જ ટડ ચરલ ડઝાઈનર, બાધંકામ

કો ટર, લાક ઓફ વકસ, સાઈટ પુરવાઈઝર, લ બર, ઈલે િશયન વગેરમાથંી કોઈની પણ

સેવાઓ રદ કર દવામા ંઆવે તો તેની ણ તરત જ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને કરવાની રહશે અને

નવી ય તની િનમ કૂ ન થાય અને એ ય તની િનમ કૂ ગે ુ ં માણપ ડ એસઆઈ-આરડ એને

પુરત કરવામા ંન આવે યા ં ધુી કામ ચા ુરાખવા દ ુ ંન હ.

v. તેમણે સબંિંધત એજ સીને એ ચૂના આપવાની રહશે ક મકાન માટ ખોદકામ અને બાધંકામ

દરિમયાન કામદારો તથા અ ય લોકોની સલામતી માટ રૂતી યવ થા કરવામા ંઆવે.

vi. તેમણે સબંિંધત એજ સીને એવી ચૂના આપવાની રહશે ક બાધંકામ અને ડવલપમે ટ માટ જ ર

સલામત અને રૂતા માણમા ંકામચલાઉ માળખાની યવ થા કરવામા ંઆવે.

ડ . ર જ શન – ન ધણી

i. ર જ શન માટની જો કોઈ ફ હશે તો તે ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા વખતોવખત િનધા રત કરવામા ં

આવે તે જુબ ભરવાની રહશે.

ii. આકટ ટ તેમની ફરજમા ં જો કોઈ ગભંીર લૂ કરશે અથવા વારંવાર લૂ કરશે તો

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.તેમને લેક લ ટ કર શક છે અને તે ગેની ણ ભારતની કાઉ સલ ઓફ

આકટકચર ને કરવામા ંઆવશે થી ૧૯૭૨ના આકટ ટ કાયદાની જોગવાઈઓ હઠળ આવી ય ત

સામે પગલા ંલઈ શકાય. લૂ અથવા ફરજ કૂના ક સામા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.કામચલાઉ અથવા

કાયમ માટ ર જ શન રદ કર શક છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 8

8.3.3. એ જિનયર

એ. લાયકાત અને અ ભુવ

એ જિનયર માટની જ ર લાયકાત - િસિવલ એ જિનય રગમા ં ડ ી અથવા એસોિસયેટ મે બરિશપ (િસિવલ

એ જિનય રગ) ઑફ ધ ઈ ટટ શુન ઑફ એ જિનયસ, ઈ ડયા (એએમઆઈઈ) અથવા બ ડગ ક શન

અથવા તેને સમક શૈ ણક લાયકાત ઑલ ઈ ડયા બોડ ઑફ ટકિનકલ એ કુશન ારા મા યતા ા ત

હોય અથવા કોઈપણ રા યના ટટ બોડ ઑફ ટકિનકલ એ ઝાિમનેશન ારા મા યતા ા ત ડ લોમા ઈન

િસિવલ એ જિનય રગ અથવા ડ લોમા ઈન બ ડગ ક શન. ઉપર જણાવેલી શૈ ણક લાયકાત ઉપરાતં

અરજદાર જો ડ લોમા ઈન િસિવલ એ જિનય રગ અથવા એએમઆઈઈ ધારક હોય તો ોફશનલ કામનો

પાચં વષનો અ ભુવ હોવો જોઈએ.

બી. કામનો કાર,કાય ે અને સ મતા

i. તમામ કારના લેઆઉટ- ો ગ તૈયાર કરવા અને લાિનગ કર ુ ંતથા તમામ કારના મકાનના

પુરિવઝન, કામની ગિતના અહવાલ સબિમટ કરવા. જોક ય ત ડ લોમા ઈન િસિવલ એ જિનયર

હોય તો તેમને મા લો રાઈઝ બ ડગ માટ જ પરવાનગી મળશે.

ii. સ ાવાર ર જ ટડ ચરલ ડઝાઈનર ારા તૈયાર કરવામા ંઆવેલા ો ગ અ સુાર બાધંકામની

કામગીર ુ ં પુરિવઝન અને અમલ કરવો.

iii. તેઓ લોડ બે રગ માળખાના બ ડગ માટ માળખાક ય િવગતો અને ગણતર ઓ તૈયાર કર શકશે અને

ર ુ કર શકશે.

સી. ફરજો અને જવાબદાર ઓ

એ જિનયરની ફરજો અને જવાબદાર ઓ ૮.૩.૨ (સી) મા ં દશાવી છે તે માણે જ રહશે અને તેમા ં

‘આકટ ટ’ના બદલે ‘એ જિનયર’ વાચંવા ુ ંરહશે.

ડ . ર જ શન – ન ધણી

ર જ શન માટની જો કોઈ ફ હશે તો તે ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા વખતોવખત િનધા રત કરવામા ંઆવે તે

જુબ ભરવાની રહશે.

જો તે તેમની ફરજમા ં લૂ કરશે તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.એ જિનયર તર ક તેમને લેક લ ટ કર શક છે

અને ગભંીર લૂ ક વારંવાર થતી લૂના ક સામા ંઈ ટટ ટૂ ઑફ એ જિનયસ, ઈ ડયાને ણ કરવામા ં

આવશે થી આવી ય ત સામે પગલા ં લઈ શકાય. લૂ અથવા ફરજ કૂના ક સામા ં

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.કામચલાઉ અથવા કાયમ માટ ર જ શન રદ કર શક છે.

8.3.4 ચરલ ડઝાઈનર

એ. લાયકાત અને અ ભુવ

ચરલ ડઝાઈનર માટ જ ર લાયકાત – િસિવલ એ જિનય રગમા ં ડ ી અથવા ઑલ ઈ ડયા કાઉ સલ

ઑફ ટકિનકલ એ કુશન અથવા ઈ ટટ ટૂ ઑફ એ જિનયસના એસોિસયેટ મે બર (િસિવલ એ જિનયર)ની

મા યતા ા ત કોઈ સમક શૈ ણક લાયકાત. ઉપરો ત લાયકાત ઉપરાતં અરજદારને ચરલ ડઝાઈનનો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    4 9

પાચં વષનો અ ભુવ હોવો જ ર છે મા ંબે વષ ચરલ ડઝાઈનર તર ક જવાબદાર ભય હો ો સભંાળેલો

હોવો જ જોઈએ.

અથવા

મા ય સં થામાથંી ચરલ એ જિનય રગમા ંઅ ુ નાતક (મા ટસ) ડ ી તથા ચરલ ડઝાઈનના કામનો

ઓછામા ંઓછો બે વષનો અ ભુવ.

અથવા

મા ય સં થામાથંી ચરલ ડઝાઈનમા ંડૉ ટરલ ડ ી તથા ચરલ ડઝાઈનના કામનો ઓછામા ંઓછો એક

વષનો અ ભુવ.

બી. કામનો કાર,કાય ે અને સ મતા

i. તમામ કારના બ ડગ,

ii. પે યલ ચસ

માટ ચરલ િવગતો તૈયાર કરવી અને ર ુ કરવી.

સી. ફરજો અને જવાબદાર ઓ

i. ચરલ ડઝાઈનનો અહવાલ તૈયાર કરવો.

ii. િવગતવાર ચરલ ડઝાઈન તૈયાર કરવી તથા તેનો અમલ કરવા માટ નેશનલ બ ડગ કોડ

(એન બી સી) અથવા સુગંત ભારતીય ટા ડડના માપદંડ જુબની પ િત અને ટકિનક ુ ં ચૂન

કર ુ.ં

iii. િનમાણના હ થુી િવગતવાર ચરલ ો ગ તૈયાર કરવા મા ં ડઝાઈન લાઈવ લોડ, જમીનની

સલામતીની મતા, સામ ીની િવગતો, ડઝાઈનમા ંકરવામા ંઆવેલી ધારણાઓ, એ ધારણાઓને

આધાર કો ટર ારા લેવા વી ખાસ તકદાર ઓ વગેર કંઈ લા ુપડ ુ ંહોય તેનો ઉ લેખ

કરવો.

iv. ચલર ો ગની બે નકલો સાઈટ પુરવાઈઝરને આપવી.

v. તમામ મહ વના તબ ે કામ ુ ંિનર ણ કર ુ ંતથા કામ થઈ ર ુ ંછે તેનાથી આકટ ટ/

એ જિનયરને સતંોષ છે તે ુ ં માણપ આપ ુ.ં

vi. ચરલ સલામતી તથા બ ડગની સમ તયા મજ તૂીથી આકટ ટ/ એ જિનયરને સતંોષ છે

તે ુ ં માણપ આપ ુ.ં

vii. ડઝાઈન ગે િવચારણા અને સમી ા માટ જમીન તથા બ ડગ સામ ી ુ ંપર ણ તથા તેનો

અહવાલ મેળવવા માટ યવ થા કરવા મા લક/ આકટ ટ/ એ જિનયરને સલાહ આપવી.

viii. અગાઉ ર ૂ કરવામા ંઆવેલા ો ગ અથવા ડઝાઈનમા ંકદાચ કોઈ ફરફાર હોય તો ચરલ

ડઝાઈનર નવેસરથી ગણતર ઓ કર ને ો ગ તૈયાર કરવા.

ix. માળખાક ય સલામતી તથા બ ડગની સમ તયા મજ તૂી ગે ુ ં માણપ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને પુરત કર ુ.ં

x. કામગીર દરિમયાન તેમને િનમ કૂમાથંી / જવાબદાર માથંી ુ ત કરવામા ંઆવે તો સાત

દવસમા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને લે ખતમા ં ણ કરવી.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 0

xi. િનમાણ કામગીર મા ંિનયમો ુ ંપાલન થ ુ ંન હોય અથવા તે ડ સીઆર અ સુાર ગેરકાયદ

હોય તો એ ડવલપમે ટને આગળ વધવા કોઈ િુવધા ન આપવી.

ડ . ર જ શન – ન ધણી

ચરલ ડઝાઈનર ુ ં ર જ શન ૮.૩.૨ (ડ ) અ સુાર રહશે, પરં ુ તેમા ં ‘આકટ ટ’ના બદલે ‘ ચરલ

ડઝાઈનર’ શ દ વપરાશે.

8.3.5. લાક ઓફ વકસ / સાઈટ પુરવાઈઝર

એ. લાયકાત અને અ ભુવ

લાક ઓફ વકસ અથવા સાઈટ પુરવાઈઝર માટ જ ર લાયકાત – િસિવલ એ જિનય રગમા ં ડ ી અથવા

ઑલ ઈ ડયા બોડ ઑફ ટકિનકલ એ કુશન અથવા કોઈપણ રા યના ટટ બોડ ઑફ ટકિનકલ

એ ઝાિમનશન ારા મા યતા ા ત ડ લોમા ઈન િસિવલ એ જિનય રગ.

- ઉપરો ત લાયકાત ઉપરાતં અરજદાર જો િસિવલ એ જિનય રગ ડ લોમા અથવા આકટ ચર કર ુ ંહોય તો

યવસાયી કામનો ઓછામા ં ઓછો ણ વષનો અ ભુવ હોવો જોઈએ અથવા િસિવલ એ જિનય રગ-

આકટ ચરની ડ ી હોય તો ઓછામા ંઓછો એક વષનો અ ભુવ હોવો જોઈએ.

અથવા

મા ય સં થામાથંી ડ લોમા ઈન બ ડગ ક શન તથા બ ડગ િનમાણ કામગીર મા ંઓછામા ંઓછો પાચં

વષનો અ ભુવ.

અથવા

મા ય સં થામાથંી મકાન િનમાણ અને ટકનોલો મા ં નાતકની ડ ી તથા િનમાણ કામગીર નો ઓછામા ંઓછો

બે વષનો અ ભુવ.

બી. કામગીર નો કાર (કાય ે )

મ ચરના ંતમામ બ ુમાળ મકાનો, હર મકાનો, બેઝમે ટ/સૅલર સાથેના ંમકાનો, તથા ઉપર જણા યા

જુબના ંમકાનો / બાધંકામ ઉપરાતં એવી તમામ ઈમારતો નો બ ટ અપ ે ૧૦૦૦ ચો.મી. કરતા ંવ ુ

હોય.

સી. ફરજો અને જવાબદાર ઓ

i. ચરલ ડઝાઈનર તથા આકટ ટ/ એ જિનયર ારા તૈયાર થયેલી ચરલ ો ગની િવગતો

તથા લે ખત ચૂનાઓ ુ ંકડકપણે પાલન કર ુ.ં

ii. સામ ી, સાધનો, ણુવ ા િનયં ણ તથા બાધંકામ યાના સદંભમા ં એન.બી.સી અથવા

આઈ.એસ.ના ંધોરણોની જોગવાઈઓનો અમલ કરવો.

iii. ખોદકામ, બાધંકામ તથા િનમાણ દરિમયાન કામદારો તથા બી ઓની સલામતી માટ યવ થા

કરવી.

iv. બાધંકામ અને િનમાણ માટ જ ર સલામત અને રૂતા કામચલાઉ માળખાની જોગવાઈ કરવી.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 1

v. કોઈ પ ર થિત ક સજંોગો િનમાણાિધન મકાન માટ જોખમી છે એ ુ ં તેમને લાગે તો તે ગે

ચરલ ડઝાઈનર તથા આકટ ટ/ એ જિનયર ુ ં યાન દોર ુ.ં

vi. કોઈપણ નવા તબ ા ુ ં કામ શ કરતા ં પહલા ં કામગીર ના ો ગના એક સેટ સાથે કામની

ગિતના માણપ ો ડ એસઆઈઆરડ મા ંજમા કરાવવા.

vii. તે સાઈટના ચા મા ંરહશે તથા કામના સવ ાહ પુરિવઝન માટ જવાબદાર રહશે.

viii. તેમણે એ બાબતની કાળ લેવી પડશે ક તેમની દખરખ હઠળ થતી કામગીર ર જ ટડ આકટ ટ/

એ જિનયર ારા આપવામા ંઆવેલા મં ૂર થયેલા ો ગ તથા અ ય િવગતોને અ ુ પ હોય.

ix. તેમણે એ બાબતની ખાસ કાળ રાખવી પડશે ક િનમાણની કામગીર દરિમયાન બાધંકામ

હઠળના મકાનને તેમજ તેની બા ુના કોઈ મકાનને કોઈ કુસાન ન થાય.

x. તેમણે એ વાતની પણ કાળ લેવી પડશે ક બાધંકામની કામગીર દરિમયાન આસપાસના લોકોને

કોઈ ખોટ ર તે અગવડ ન પડ.

xi. તેમણે એ બાબતની પણ કાળ લેવી પડશે ક તેમની સાઈટ પર કામગીર દરિમયાન ઘ ઘાટ,

ળૂ, ુ ગધ, વાઈ ેશન ( ુ ર ) વગેરને કારણે ા ફક તથા આસપાસના લોકો માટ કોઈ

અ િુવધા ઊભી ના થાય.

ડ . ર જ શન – ન ધણી

લાક ઓફ વકસ અથવા સાઈટ પુરવાઈઝરની ન ધણી ૮.૩.૨.(ડ ) અ સુાર રહશે.

8.3.6. ડવલપર

એ. લાયકાત અને અ ભુવ

ય ત ક કંપની ડવલપર તર ક કામગીર કરતી હોય તેની પાસે યો ય ણુવ ા અને અ ભુવ હોવો

જોઈએ.

બી. ફરજો અને જવાબદાર ઓ

ડવલપરની જવાબદાર ઓ આ માણે રહશે,

i. ડવલપમે ટ પરવાનગી માટની અર ની સાથે કામની ગિતનો રપોટ તથા ઓ પેુશન સ ટ ફકટ

માટની અર મેળવવી તથા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને આપવી.

ii. ર જ ટડ આકટ ટ/ એ જિનયર તથા ચરલ ડઝાઈનરની િનમ કૂ કરવી.

iii. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. મા ંસબિમશન કરવા માટ તેમની પાસેથી યેક તબ ે માણપ ો

મેળવવા તથા ડ સીઆરમા ંજણાવવામા ંઆવેલી શરતો અ સુાર ડવલપમે ટની કામગીર થતી

હોય તેની કાળ લેવી.

iv. ર જ ટડ સાઈટ પુરવાઈઝરની િનમ કૂ કરવી.

v. ર જ ટડ સાઈટ પુરવાઈઝર ારા તૈયાર કરવામા ંઆવેલી ણુવ ા ુ ત યાની ખાતર લેવી

અને તે ુ ંપાલન કર ુ.ં

vi. સાઈટ પુરવાઈઝર તેની જવાબદાર ઓ રૂ કર તે ુ ંવાતાવરણ આપ ુ.ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 2

vii. સાઈટ પુરવાઈઝરની સાથે મળ ને એ બાબત ુ ં માણપ આપવા ુ ંરહશે ક રયલ એ ટટ

ડવલપમે ટ ુ ં બાધંકામ થઈ ર ુ ંછે તે આકટ ટ/ એ જનયર તથા ચરલ ડઝાઈનર ારા

આપવામા ંઆવેલી ડઝાઈન, િવગતવાર ો ગ તેમજ પેિસ ફકશન અ સુાર થાય છે.

viii. રયલ એ ટટ ડવલપમે ટ ુ ંિનમાણ શ કરતા ંપહલા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.પાસેથી ડવલપમે ટ

પરવાનગી મેળવવી.

ix. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની જ રયાતો અ સુાર કામની ગિતના અહવાલો તથા માણપ ો

િનયિમત ર તે ર ૂ કરવા.

x. કોઈ કારણોસર તેઓ ડવલપર તર ક કામ બધં કર અથવા તેમને ડવલપર તર કની

જવાબદાર માથંી ુ ત કરવામા ંઆવે તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સાત દવસની દર તે ગે

લે ખતમા ં ણ કરવી.

xi. કોઈ કારણોસર તેમના ારા િન ુ ત યવસાિયકોને તેમની જવાબદાર માથંી ુ ત કરવામા ંઆવે

તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સાત દવસની દર તે ગે લે ખતમા ં ણ કરવી.

xii. ર જ ટડ આકટ ટ / એ જિનયરની િનમ કૂનો અથ એ છે ક તેમણે તેમને ો ટ માટ ડઝાઈન,

નકશા તથા અ ય િવગતો તૈયાર કરવા માટ તેમજ િનમાણ કામગીર દરિમયાન યાન રાખવા માટ

લાક, સાઈટ પુરવાઈઝરની િનમ કૂ કરવા માટ તથા મા લક વતી ો ટની કામગીર માટ

જ ર િન ણાતોને કામ સ પવાની તેમને સ ા આપી છે.

xiii. ો ટની કામગીર દરિમયાન તે આકટ ટ / એ જિનયર / સાઈટ પુરવાઈઝર / લાક ઓફ

વકસ / ચરલ ડઝાઈનરની ચૂનાઓથી િવ ની કામગીર કરશે ન હ અથવા ચલાવી લેશે ન હ

તથા ના માટ મં ૂર મેળવવામા ંઆવી છે તે બ ડગ અથવા તેના કોઈ હ સાના ઉપયોગ તેમજ

કામગીર મા ંકોઈ ગેરર િત થશે તો તે ગે તમામ જવાબદાર વીકારશે.

xiv. યાર કોઈ બાધંકામ કો ટર અથવા સાઈટ પુરવાઈઝરની િનમ કૂની જ ર ન હોય અને એવી

િનમ કૂ કરવામા ંન આવી હોય યાર િનયમો અ સુાર તેમની ફરજો અને જવાબદાર ઓ માટ

ડવલપર જવાબદાર રહશે.

xv. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.પાસેથી કબ ભોગવટા ુ ં માણપ મેળ યા િવના તે બ ડગનો ઉપયોગ

શ ન હ કર અથવા કોઈપણ ય તને મકાનનો કબજો લેવા દશે ન હ.

xvi. તે વીજળ ના ઉપકરણો, લ બગ, નેજ, વ છતા, પાણી રુવઠો વી સેવાઓના ઈ ટોલેશન

દરિમયાન ઊભા થનાર સભંિવત જોખમો તથા માળખાક ય થરતા માટ સલામતીના રૂતા ંપગલા ં

લેશે.

xvii. તે સાઈટ પર મા ર જ ટડ ય તઓના નામો જ દશાવશે અને વધારાના કોઈ નામો દશાવશે ક

કૂશે ન હ.

xviii. બાધંકામ હઠળના સં ુલમા ંઆવનાર સભંિવત ાહક સમ તે મા મં ૂર થયેલા લાન અ સુાર

જ બાધંકામની ડઝાઈન તથા તેના િનધા રત ઉપયોગ િવશે ણકાર આપશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 3

સી. ર જ શન – ન ધણી

ડવલપર ુ ંર જ શન ૮.૩.૨. (ડ )મા ંજણા યા અ સુાર થશે.

8.3.7. મા લકોની જવાબદાર ઓ

એ. મા લકની જવાબદાર ઓ આ માણે રહશે –

i. ર જ ટડ આકટ ટ/ એ જિનયર તથા ચરલ ડઝાઈનરની િનમ કૂ કરવી.

ii. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. મા ંસબિમશન કરવા માટ તેમની પાસેથી યેક તબ ે માણપ ો

મેળવવા તથા ડ સીઆરમા ંજણાવવામા ંઆવેલી શરતો અ સુાર ડવલપમે ટની કામગીર થતી

હોય તેની કાળ લેવી.

iii. ર જ ટડ સાઈટ પુરવાઈઝરની િનમ કૂ કરવી.

iv. ર જ ટડ સાઈટ પુરવાઈઝર ારા તૈયાર કરવામા ંઆવેલી ણુવ ા ુ ત યાની ખાતર લેવી

અને તે ુ ંપાલન કર ુ.ં

v. સાઈટ પુરવાઈઝર તેની જવાબદાર ઓ રૂ કર તે ુ ંવાતાવરણ આપ ુ.ં

vi. સાઈટ પુરવાઈઝરની સાથે મળ ને એ બાબત ુ ં માણપ આપવા ુ ંરહશે ક રયલ એ ટટ

ડવલપમે ટ ુ ં બાધંકામ થઈ ર ુ ંછે તે આકટ ટ/ એ જનયર તથા ચરલ ડઝાઈનર ારા

આપવામા ંઆવેલી ડઝાઈન, િવગતવાર ો ગ તેમજ પેિસ ફકશન અ સુાર થાય છે.

vii. ડવલપમે ટ શ કરતા ંપહલા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.પાસેથી ડવલપમે ટ પરવાનગી મેળવવી.

viii. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની જ રયાતો અ સુાર કામની ગિતના અહવાલો તથા માણપ ો

િનયિમત ર તે ર ૂ કરવા.

ix. ડવલપમે ટ કરવામા ંઆ ુ ંહોય તેનો ઉપયોગ શ કરતા ંપહલા ંડ એસઆઈ-આરડ એ પાસેથી

કબ ુ ં માણપ મેળવ ુ.ં

x. કોઈ કારણોસર તેઓ મા લક તર ક કામ બધં કર તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સાત દવસની

દર તે ગે લે ખતમા ં ણ કરવી.

xi. કોઈ કારણોસર તેમના ારા િન ુ ત યવસાિયકોને તેમની જવાબદાર માથંી ુ ત કરવામા ંઆવે

તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સાત દવસની દર તે ગે લે ખતમા ં ણ કરવી.

8.4. કમચાર ઓની િનમ કૂ

8.4.1. કમચાર ઓની સેવા સમા તી

િનયમો અ સુાર િન ુ ત કરવામા ંઆવેલા કોઈ કમચાર ની સેવા સમા ત કરવામા ંઆવે તો તે કમચાર ની

એ ફરજ બને છે ક તેમણે પોતે બાધંકામના કયા તબ ા ધુી કામગીર કર હતી તેના પ ટ ઉ લેખ સાથે

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને ત કાળ લે ખતમા ં ણ કરવી. આવી કોઈ ચૂના આપવામા ંન હ આવે તથા યા ં

ધુી આવી ચૂના ન હ મળે યા ં ધુી ય ત કામ સાથે સકંળાયેલી હશે તે જ કામગીર તે કર છે તેમ

માની લેવામા ંઆવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 4

8.4.2. કમચાર ના ૃ નુા ક સામા ં

આ િનયમો હઠળ કામ પર રાખવામા ંઆવેલી તથા ો ટના અમલ માટ જ ર હોય એવી કોઈ ય ત ુ ં તે

િનમાણાિધન બ ડગ ુ ંકામ ણૂ થાય તે પહલા ં ૃ ુથાય અથવા તેને ફરજમાથંી ુ ત કર દવામા ંઆવે તો

યા ં ધુી આ િનયમો હઠળ જ ર અ ય ય તની િનમ કૂ ન થાય અને તે ગે ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને

યો ય ર તે ણ કરવામા ંન આવે યા ં ધુી કામ ચા ુહશે તે અટકાવી દવામા ંઆવશે.  

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 5

9 . ાથિમક ડવલપમે ટ અને બ ડગની જ રયાતો 

9.1. િવકાસ ુ ંિનયમન (િનયં ણ)

જમીન ઉપયોગ માટના તમામ ઝોનમા ંએફ. એસ. આર., મકાનની ચાઈ તથા સેટબૅકના સદંભમા ંકોઈપણ

ડવલપમે ટ ર તા પર લોટ આવેલો હોય તે ર તાની પહોળાઈને અ ુ પ જ થઈ શકશે. આ માટના

િવિનયમો કરણ ૧૦- ઝોિનગના િવિનયમોમા ંજણાવવામા ંઆ યા છે.

આ કરણમા ંપા કગ, ૃ ો ઉગાડવા તથા તેની ળવણી, ઉપલ ધ ોતોની કાય મતા, જળ સં હ તથા

મકાનની અ ય સામા ય જ રયાતો વગેર અ ય તમામ સવસામા ય ડવલપમે ટ િવશે મા હતી આપવામા ં

આવી છે. 9.1.1. એફ. એસ. આર. મા ં ટછાટ અથવા અ ય ડવલપમે ટ િનયમનો (િનયં ણો)

એ. ર તો પહોળો થવાને કારણે અથવા નવો ર તો બાધંવાની જ રયાતને કારણે જમીન મા લક જો તેમની

જમીન કોઈપણ ત ુ ંવળતર મા યા િવના આપી દશે તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ . કોઈપણ જમીન/

લોટ ક બ ડગને તેના ળૂ ે ફળના આધાર એફ. એસ. આર. તથા બ ટ અપ એ રયા માટની મં ૂર

આપી શક છે, જો ક આ માટ બાક ની તમામ શરતો ુ ંપાલન થયે ુ ંહો ુ ંજોઈશે.

રોડ પહોળો થવાને કારણે અસર પામનાર જમીન/ લોટની નવી સરહદથી સેટબૅક/ મા નની લ તુમ

જ રયાત રૂ કરવાની રહશે.  

બી. મં ૂર થયેલા ા ટ ડવલપમે ટ લાનની જોગવાઈઓ અ સુાર નવા બાધંકામના ક સામા,ં યા ંમા ય

એફ. એસ. આર. માણે િનમાણ કરવા છતા ંપરવાનગીની મયાદા ધુીની ચાઈ હાસંલ ન થઈ હોય તો

િનયમની અ ય જોગવાઈને આિધન રહ વધારાની ૨૫% એફ. એસ. આર. માટ કદાચ પરવાનગી

આપવામા ંઆવી શક છે.  

આવા બાધંકામ માટની જોગવાઈ અ સુાર મા ય ચરલ એ જિનયર વતમાન તથા નવા િનમાણ માટ

માળખાક ય થરતા ુ ં માણપ આપ ુ ંપડશે. આ વધારાની એફ. એસ. આર. ની પરવાનગી માટ િત

ચો.મી. . ૧૫૦૦.૦૦ના દરથી વધારાનો ઈ ા ચર ચા કૂવવાનો રહશે.

  સી.   જ રયાત જુબ અથવા જો જ રયાત હશે તો – ડવલપમે ટ લાનમા ંિનધા રત કરલી ઝોિનગ ડઝાઈન

િસવાય પણ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.  હર હતમા ંકોઈપણ ઝોનમા ં હરા િુવધાઓ (સી.ઈ.ટ .પી.,

એસ.ટ .પી. ,સબ ટશન) વગેર ની પરવાનગી આપશે. 

  ડ .   ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.  િવશેષ ઈમારતો ) ટાર  હોટલો,  હો પટલો  વગેર (માટ ચાઈ ,એફ. એસ.

આર. , ાઉ ડ કવરજ માટ િવશેષ પરવાનગી આપી શક છે કમક આવા ં િવશેષ મકાનોને ) સમયાતંર

હર થયેલી િવિવધ સરકાર નીિતઓ હઠળ (િવશેષાિધકાર ા ત થયેલા છ .)   હો પટલો માટના િવશેષ

િવિનયમો અને હોટલો માટના િવશેષ(િવિનયમો)ના સદંભમા.ં 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 6

9.2. ુ લી જ યા

જમીન ઉપયોગના તમામ ઝોન માટ કોઈપણ લેઆઉટ અથવા પેટા િવભાગમા ં – કરણ ૧૧મા ંજણા યા

અ સુાર લોટ િવ તારનો અ કુ હ સો પાક, રમતગમત અથવા મનોરંજનની િૃ ઓ માટ ુ લો રાખવાનો

રહશે, અને શ હોય યા ં ધુી આવી િુવધાઓ એક જ જ યાએ તથા ધારણ જુબના આકારમા ં હોવી

જોઈએ.

લ તુમ ુ લી જ યા પૈક ઓછામા ંઓછ ૫૦ ટકા જ યામા ંકોઈ પા ુ ં બાધંકામ ન હ કર ુ લી રાખવી. આમ

છતા ંજો આ ુ ંકોઈ બાધંકામ (પેવમે ટ) કરવામા ંઆવે તો તે ળ અથવા િસમે ટના લૉકની હોવી જોઈએ

થી પાણી જમીનની દર ઉતર શક.

ુ લી જ યામા ંતથા ુ લી જ યાના મોટા પ ાઓમા ં ૃ ારોપણને ો સાહન આપવામા ંઆવે છે અને તે

થળે ળૂ વન પિત ઊગેલી હોય તેને તેના ુદરતી વ પમા ંરહવા દવી જોઈએ.

9.3. ટકાઉપ ુ ં

એવી ભલામણ કરવામા ંઆવે છે ક નવા બધંાનાર મકાનો ીન ર ટગ ફૉર ઈ ટ ેટડ હ બટટ એસેસમે ટ (

આર આઈ એચ એ) ારા િનધા રત કરવામા ંઆવેલી ટકાઉપણાની માગદિશકાઓ ુ ંપાલન કર. ણુવ ા

માટની આ ર ટગ િસ ટમ ભારત સરકારના ર એુબલ ઊ મં ાલય તથા ઊ સશંોધન સં થા

(ટ ઈઆરઆઈ) ારા િવકસાવવામા ંઆવી છે.

આરઆઈએચએ ર ટગ િસ ટમમા ં માપદંડ આપવામા ંઆ યા છે તે અ સુાર નીચે જણાવેલી બાબતો આ

ડવલપમે ટ િનયમો માટ મહ વની છેઃ-

1. બાધંકામ / વૈક પક ૃ ારોપણ દરિમયાન લે ડ કપની ળવણી કરવી તથા તે ુ ંર ણ કર ુ.ં

2. જમીનની ળવણી (બાધંકામ પછ )

3. સાઈટની અગ યની બાબતોને સાકંળ લેતી ડઝાઈન.

4. સાઈટ પર ન ર પેિવગમા ંઘટાડો

5. જ ર સેવાઓ ુ ંઅસરકારક લાિનગ તથા ઈનસાઈટ સ લુેશનની કાય મતા વધારવી

6. બાધંકામમા ંરોકાયેલા કામદારોને વ છતા અને સલામતીની લ તુમ િુવધાઓ રૂ પાડવી.

7. બાધંકામ દરિમયાન હવા ુ ં ૂષણ ઘટાડ ુ ં

8. લે ડ કપ માટ પાણીની જ રયાત ઘટાડવી

9. મકાન િનમાણમા ંપાણીની જ રયાત ઘટાડવી

10. િનમાણ દરિમયાન પાણીનો યુો ય ઉપયોગ

11. પરંપરાગત ઊ ની માગ ઘટાડવા બ ડગ ડઝાઈનનો મહ મ ઉપયોગ

12. ર એુબલ ઊ નો ઉપયોગ

13. ર એુબલ ઊ આધાર ત ગરમ પાણીની યવ થા

14. પાણી ુ ં રસાઈકલગ અને નુઃ ઉપયોગ (વરસાદ પાણી સ હત)

15. કચરાનો એક જ યાએ સં હ અને િનકાલ

16. ઓઝોનને કુસાન કર તેવા ંત વોનો ઉપયોગ ઘટાડવો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 7

17. પાણીની ણુવ ા િુનિ ત કરવી

18. તમા ુ અને ૂ પાન િનયં ણ

19. ઈલે ક તથા યાિં ક સાધનો ુ ંસચંાલન અને મે ટન સ

20. નવીનીકરણ

એ ુ ંઈ છિનય છે ક નવા િનમાણ થાય તેમણે .આર.આઈ.એચ.એ. હઠળ માણપ મેળવવાનો લ યાકં

રાખવો, ના માટ ઓછામા ંઓછો ૫૦નો કોર હોવો જોઈએ.

9.4. લોટના ંલ તુમ માપ

સામા ય

મકાનો માટ લોટના ંલ તુમ માપ નીચે કો ટક ન.ં ૯.૧ અ સુાર રહશે.

કો ટક 9-1: મકાનો માટ લ તુમ લોટ માપ

રહણાકં મકાન કાર લોટ ુ ંલ તુમ માપ

લો રાઇઝ અપાટમે ટ ૫૦૦ ચોમી

બ મુાળ અપાટમે ટ ૨૦૦૦ ચોમી

રો હાઉસ ૨૦૦ ચોમી

િવલા ૩૦૦ ચોમી

રન બસેરા ધમશાળા ૫૦૦ ચોમી

ધાિમક મકાનો ૧૦૦૦ ચોમી

યવસાિયક મકાન કાર  લોટ ુ ંલ તુમ માપ 

ટાર હોટલ ૪૦૦૦ ચોમી

નીચલા ેડની હોટલ ૩૦૦૦ ચોમી

ઓગનોઇ ડ ર ટલ મોલ ૮૦૦૦ ચોમી

અન ા ડડ મોલ ૨૦૦૦ ચોમી

નોન ેડ એ ઓફસ ૮૦૦૦ ચોમી

ેડ એ ઓફસ ૧૨૦૦૦ ચોમી

પે ોલ/ સીએન / એલપી પપં સિવસ ટશન સાથે ૨૦૦૦ ચોમી

પે ોલ/ સીએન / એલપી પપં સિવસ ટશન િસવાય ૧૨૦૦ ચોમી

સિવસ એ ટા લશનમે ટ વકશોપ ૫૦૦ ચોમી

ક િુનટ હોલ/થીયેટર/મ ટ લે સ/પાટ લોટ ૩૦૦૦ ચોમી

ઉપયોગી મકાનો હર િુવધા ૫૦૦ ચોમી

૩૦૦ ચોરસ મીટરથી ઓછો િવ તાર ધરાવતા  લોટમા ં ણ બા ુએ (આગળ ‐ પાછળ ‐ કોઇપણ એક બા ુએ) સેટબેક 

જ યા છોડવી અને ૩૦૦ ચોરસ મીટરથી વધાર  િવ તાર ધરાવતા  લોટમા ંચારય બા ુએ (આગળ  ‐ પાછળ  ‐ બનેં 

બા ુએ) સેટબેક જ યા છોડવી જોઇએ.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 8

9.5. પા કગ

9.5.1. જનરલ

પા કગ માટના ંધોરણોનો ુ ય હ ુએ બાબત િુનિ ત કરવાનો છે ક ડવલપમે ટ દરખા તોની સમી ા કરતી

વખતે સાઈટ પર આવતા વાહનો માટ રૂતી જ યા આપવાની િવચારણા કરવાનો છે. આમ બસ અને ામ

વી હર પ રવહનની િુવધાના વ ુટકાઉ વ પોને ો સાહન મળે તેવી સમ શહરની યવ થા ગોઠવાય.

યા ં ડવલપમે ટમા ં જમીનના એક કરતા ં વધાર સમાતંર ઉપયોગ હોય, મ ક િવશાળ ઑફસ સાથે ુ ં

ગોડાઉન અથવા બ ુમાળ રહણાક મકાન સાથે ર ટોર ટ તો બનેંના ઉપયોગ માટના સં ુ ત કડા લા ુ

પડશે. વા તવમા ંબ િુવધ ઉપયોગી ઈમારત યા ંએ ુ ં દશાવી શકાય ક દવસ દરિમયાન અલગ અલગ

સમયે અલગ અલગ ઉપયોગ થાય છે તો પા કગ માટની હૂરચના ઘડવામા ંવ ુ લે સબલ અભગમ

િવચાર શકાય.

તમામ કારના બ ડગમા ંપા કગની જ રયાતોની િવગતો કો ટક ન.ં ૯.૨.મા ંઆપવામા ંઆવી છે, એક

કારની જ યાની ગણતર ના અ સુધંાનમા ંછે.

પા કગ માટ ઓછામા ંઓછ ટલી જ યાની જ રયાત રહશે તે આ માણે છેઃ-

કાર પા કગ માટ સમાન જ યા:  

• ઓપન પા કગ માટ િત ઈ.સી.એસ. ૧૮ ચો.મી. (૩મી. x ૬મી.) 

• ભ યતળયે બધં પા કગ માટ િત ઈસીએસ ૨૩ ચો.મી. (૩.૫ મી. x ૬.૫ મી.) 

• બેઝમે ટ (ભ યરા) માટ ૨૮  િત ચો.મી.  િત ઈસીએસ (૪મી. x ૭મી.) 

• ક/બસઃ ૩.૭૫ મી. x ૭.૫ મી.

કો ટક 9.2: (ઈ વીલ ટ કાર પેસ)

વાહનનો કાર  એક કારની જ યાને સમક  

કાર / ટ સી ૧ 

ીચ વાહન  ૦.૨૫ 

ઑટો ર ા  ૦.૫ 

સાઈકલ  ૦.૧ 

ક   ૨.૨૫ 

બસ  ૨.૨૫ 9.5.2. ઑફ- ટ પા કગ

યેક નવા બધંાતા મકાન માટ જ ર લ તુમ ઑફ- ટ પા કગ જ યા રૂ પાડવાની રહશે, ની િવગતો

કો ટક ન.ં ૯.૩મા ંછે.

તમામ લોટમા ંનીચે જણા યા માણેની અનામત જ યા રાખવાની રહશે,

• ુલ પા કગ જ યાનો ૨૫% િવ તાર ીચ વાહનો માટ અનામત રહશે

• ુલ પા કગ જ યાનો ૫% િવ તાર સાઈકલો માટ અનામત રહશે

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    5 9

કો ટક 9.3: બ ડગ ઉપયોગ હઠળ પા કગ માટની લ તુમ જ રયાતના ંધોરણોઃ

(વતામાન ગામતળ તથા કોટની દરના શહર સ હત) તમામ િવ તારો માટ –

બ ડગનો કાર ઓછામા ંઓછ કાર ટલી

જ યાની જ રયાત એકમ 

ન ધ  ( લુાકાતીઓ માટ

પા કગ) 

હર જ યાઓ 

ધાિમક થળ  ૧  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

ઑડટો રયમ, િસનેમા

હૉલ/મ ટ લે સ ૨  ૨૦ બેઠકો  

લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

હર બગીચો/બ ુ હ કુ

મેદાન ૦.૫ 

લોટ િવ તારના ૧૦૦

ચો.મી. 

લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

હો પટલ  ૨  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. ૫૦%  લુાકાતીઓ માટ

પા કગની જ યા અનામત 

ક િુનટ હૉલ  ૦.૫  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

રોજગાર ક ો 

સરકાર ઓફસ,

આઈટ /બઝનસે પાક,

કોમિસયલ ઓફસ અને

બે ક 

૨  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

િમ કોમિસયલ ઓફસ

અને રટલ ૨  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. 

૫૦%  લુાકાતીઓ માટ

પા કગની જ યા અનામત 

ઉ ોગો 

ઔ ોગક એકમો  ૧  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી.  લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

કોમિસયલ રટલ અને હો પટા લટ  

ર ટોરા/ં કાફ  ૨  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

મોલ  ૨  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

હોટલ  ૨  ૧૫૦ િત ચો.મી.  of  gross BUA 

લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

જ થાબધં

વેપાર/માલસામાન

રાખવા ુ ંગોડાઉન 

૨.૫  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

વનજ ર ચીજો ુ ં

શોિપગ સે ટર ૧  ુલ બાધંકામના ૭૫ ચો.મી. 

લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 0

બ ડગનો કાર ઓછામા ંઓછ કાર ટલી

જ યાની જ રયાત એકમ 

ન ધ  ( લુાકાતીઓ માટ

પા કગ) 

રહણાક 

રહણાક સં ુલ  

૨.૫ 

૧૫૦ ચો.મી.થી વ નુા યેક

ટનામે ટ માટ બાધંકામ ુ ં

ે ફળ 

૨૫%  પા કગની જ યા

લુાકાતીઓ માટ અનામત 

૧.૫ 

૧૦૦થી ચો.મી.થી  વ ુ અને

૧૫૦  િત ચો.મી. ધુીના

યેક ટનામે ટ માટ

બાધંકામ ુ ં ે ફળ  

૨૫%  પા કગની જ યા

લુાકાતીઓ માટ અનામત 

૧ 

૬૦ ચો.મી.થી વ ુઅને ૧૦૦

ચો.મી. ધુીના યેક બે

ટનામે ટ માટ બાધંકામ ુ ં

ે ફળ  

૨૫%  પા કગની જ યા

લુાકાતીઓ માટ અનામત 

૦.૫ 

૬૦ ચો.મી. ધુીના યેક

ટનામે ટ માટ બાધંકામ ુ ં

ે ફળ  

૨૫%  પા કગની જ યા

લુાકાતીઓ માટ અનામત 

િમ ઉપયોગ માટના

એપાટમે ટમા ં રટલ માટ

પા કગ  (રહણાક માટના

પા કગ ઉપરાતં) 

૨ ચો ખી રટલ જ યાના ૧૦૦

ચો.મી. 

લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

ઘરડા ંઘર/  િવકલાગંો માટ

સભંાળ ક  ૧.૨૫  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. 

લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

નોકર માટ આવાસ /

ડોમટર  ૦.૩૩  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. 

લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

િશ ણ 

શાળા*  ૨.૨૫  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. ૫૦%  લુાકાતીઓ માટ

પા કગની જ યા અનામત parking 

યવસાયલ ી કૉલેજ તથા

િુનવિસટ ક પસ ૨.૨૫  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. 

૨૫%  પા કગની જ યા

લુાકાતીઓ માટ અનામત 

તાલીમ/સશંોધન ક   ૦.૭  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. લુાકાતીઓ માટ પા કગ

નહ  

કો ચગ ક   ૨.૨૫  ુલ બાધંકામના ૧૦૦ ચો.મી. ૨૫%  પા કગની જ યા

લુાકાતીઓ માટ અનામત 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 1

ન ધઃ

1. ઈમારત / લોટ ૯.૦૦ મીટર અથવા તેથી વ ુપહોળાઈ ધરાવતા ર તાના છેડ હોય તેમણે નીચે

જણા યા અ સુાર પા કગની જોગવાઈ કરવી પડશે.

ુ લી લ થ િવના ભ યતલયાના બ ટ અપ એ રયા માટ પા કગની જોગવાઈ કોમિસયલ ધોરણો

અ સુાર કરવાની રહશે તથા અ ય માળના બ ટ અપ એ રયા માટ િનયમો અ સુાર પા કગની

જોગવાઈ કરવાની રહશે.

2. ર તા પરથી પા કગની જ યાએ વાહનોને પહ ચવા માટ રૂતી િુવધા ઉપરાતં ઉપર જણા યા

જુબની જ યાની જોગવાઈ કરવાની રહશે.

3. પા કગ માટ ૩.૦ મીટર અથવા વ ુમા નની જ યા એ સજંોગોમા ંરાખવા દવામા ંઆવશે જો તે આ

િવભાગની નીચે જણાવેલી જ રયાત અ સુાર પા કગ લેઆઉટનો ભાગ હશે.

4. િમ કારના ડવલપમે ટમા ં પા કગની જ રયાતની ગણતર એફએસઆઈમા ં જતી જ યાઓને

અ લુ ીને કરવાની રહશે.

5. જો પા કગની જ યાનો ુ ુપયોગ થતો હોવા ુ ં યાનમા ંઆવશે તો સમ ઈમારતનો ઉપયોગ બધં

કરાવી દવામા ંઆવશે અને વાહનોના પા કગની યો ય યવ થા કરવામા ંઆવશે યાર પછ જ

ઉપયોગની પરવાનગી આપવામા ંઆવશે. ટલો સમય ધુી પા કગની જ યાનો ુ ુપયોગ કરવામા ં

આ યો હશે તથા એ ુ ુપયોગથી ગેરલાભ ઉઠાવવામા ં આ યો હતો તેની સામે

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ન કરવામા ંઆવે તે અ સુાર ભાર દંડ વ લુવામા ંઆવશે.

6. યા ંપા કગની વ ુજ યાની જ ર હશે તેવા ક સાઓમા ંસ ાવાળાઓ ચો સ િવનતંીને યાનમા ંલઈ

ભ યરામા ંઅથવા ટૉપ લોર પર કટલીક શરતો સાથે પા કગ માટ પરવાનગી આપી શકશે.

7. લુાકાતીઓ માટ અલગ પા કગની યવ થા મા ભ યતળયે કરવાની રહશે.

8. ખાસ આપવામા ંઆવેલા પા કગની ગણતર એફએસઆઈમા ંન હ થાય. પા કગ લેઆઉટમા ંનીચે માણેની શરતો પ ર ણૂ થવી જોઈએ.

(1). પા કગની જ યાથી ર તા પર જવા માટ લ તુમ પહોળાઈ આ માણે હોવી જોઈએઃ

(એ) ીચ વાહનો માટ - ૨.૦ મી.

(બી) કાર માટ - ૩.૦ મી.

(સી) હળવા વાહનો માટ (મીની બસ વગેર) - ૪.૫ મી.

(ડ ) ભાર વાહનો માટ (બસ, ક વગેર) - ૬.૦ મી.

(2). ઉપરો ત (એ) તથા (બી) ના સદંભમા ં િવ તારની મતા જો ૫૦૦ ચો.મી. કરતા ંવધાર હોય તો

ીચ વાહનો તેમજ કાર પા કગ માટ આવવા અને જવાના ર તા અલગ રહશે, િસવાય ક એક જ

ર તાની લ તુમ પહોળાઈ ૬ મીટર હશે તો તેને પરવાનગી આપવામા ંઆવશે.

(3). ભ યરાના ક સામા ં૧૦૦૦ ચો.મી. ના વધારાના પા કગ િવ તાર માટ વધારાના બે વતં અવર-

જવરના માગ ને પરવાનગી આપવામા ંઆવશે, ની પહોળાઈ ઉપરો ત (એ) તથા (બી) જુબ રહશે.

ર પના જ ં શનો પર નીચે જણા યા અ સુાર ખાચંાવાળ લાઈનોની જોગવાઈ કરવામા ંઆવશે –

i. વાહનને પસાર થવાની પહોળાઈ ૨.૦ મી. હશે તો ૧.૫ મીટર િ યાની,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 2

ii. વાહનને પસાર થવાની પહોળાઈ ૩.૦ મી. હશે તો ૨ મીટર િ યાની,

iii. વાહનને પસાર થવાની પહોળાઈ ૬.૦ મી. હશે તો ૪.૫ મીટર િ યાની.

(4). ઉપરો ત (સી) તથા (ડ ) – પેટા ુ ો (૧) ના સદંભમા ં ે ની મતા ૧૫૦૦ ચો.મી. કરતા ંવધાર

હશે તો હળવા અને ભાર વાહનોની પા કગ જ યા માટ ર તા તરફ જતા બે વતં અવર-જવરના

દરવા રાખવામા ંઆવશે.

(5). જો પા કગની જ યા ર તાના લેવલે ન હોય તો પા કગ ધુી જતો ર પ ૧:૭ કરતા ંવ ુન હોવો

જોઈએ, અથાત ૭ મીટરના આડા તર માટ ઊભો ઢોળાવ ૧ મીટર કરતા ંવધાર ન હોવો જોઈએ.

(6). પા કગ તરફ જતા દરક ર તા તેમજ પા કગના થળે ઓછામા ંઓછ ચાઈ ૨.૪ મીટર હોવી જોઈએ.

(7). પા કગ લેઆઉટની સવસામા ય યવ થા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા સમયે સમયે ર ચૂનાઓને

અ ુ પ હોવી જોઈએ.

9.5.3. ુ લા પા કગના ક સામા ં ૃ ારોપણ

પા કગની જ યા ુ લી હોય તો યેક ૧૦ કારની જ યા દ ઠ એક ૃ ઉગાડ ુ.ં ણૂ િવકિસત ૃ નો યાસ ૮

ચ તથા જમીનથી ચાઈ ૧.૫ મીટર હોવી જોઈએ.

9.5.4. સાઈકલ પા કગ

રહણાક અને રોજગાર ના ક ો ખાતે સાઈકલ પા કગની યવ થા એ ર તે હોવી જોઈએ થી તે બાર ઓમાથંી

તેમજ દરવા માથંી વેશતા તરત જોઈ શકાય.

ધા ું થયા પછ એ જ યાએ રૂતા માણમા ંલાઈટ હોવી જોઈએ ય તગત તથા સાઈકલ ુ ંર ણ થાય.

વધાર સલામતી માટ પા કગમા ં સાઈકલ ઢકંાય એવી યવ થા કરવી જોઈએ તેમજ જો શ હોય તો

સાઈકલના બનેં પૈડા ંન ર પદાથ સાથે બાધંવા જોઈએ.

9.5.5. પા કગ એ રયા લેઆઉટ

પા કગ એ રયા લેઆઉટમા ંનીચે જણા યા જુબની શરતો પ ર ણૂ થવી જોઈએ –

• પા કગ થાનથી ર તા પર પહ ચવાના માગની લ તુમ પહોળાઈ ૩ મીટર હોવી જોઈએ

• કાર પા કગની જ યાની મતા ૩૦૦ ચો.મી. કરતા ંવ ુહોય તો ર તા પર પહ ચવાના બે અલગ

અલગ માગ રાખી શકાય, પણ જો એ માગની પહોળાઈ લ તુમ ૬ મીટર હોય તો એક માગને

પરવાનગી આપી શકાશે.

• જો પા કગની જ યા ર તાના લેવલે ન હોય તો પા કગ ધુી જતો ર પ ૧:૧૦ કરતા ંવ ુન હોવો

જોઈએ, અથાત ૧૦ મીટરના આડા તર માટ ઊભો ઢોળાવ ૧ મીટર કરતા ંવધાર ન હોવો જોઈએ.

• પા કગ તરફ જતા દરક ર તા તેમજ પા કગના થળે ઓછામા ંઓછ ચાઈ ૨.૪ મીટર હોવી જોઈએ.

• પા કગ માટ ભ યરાનો ઉપયોગ થતો હોય તેવા ક સામા ંભ યરા તરફ જતા ર પની લ તુમ પહોળાઈ

૩ મીટર હોવી જોઈએ, અને ભ યરાનો ઉપયોગ મા ીચ વાહનોના પા કગ માટ થતો હોય તો

યેક દશામા ંર પની લ તુમ પહોળાઈ ૨ મીટર હોવી જોઈએ.

• પા કગ લેઆઉટની સવસામા ય યવ થા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા સમયે સમયે ર ચૂનાઓને

અ ુ પ હોવી જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 3

9.6. ૃ ો ુ ંવાવેતર અને ળવણી

9.6.1. તમામ િનમાણકાય માટ ત રક ૃ ારોપણ યોજના

મકાન અથવા ડવલપમે ટની પરવાનગી માગતી યેક અર મા ં ૃ ારોપણની યોજનાનો સમાવેશ થવો

જોઈએ. આ ૃ ારોપણ યોજના લે ખત અથવા ડઝાઈન વ પે ર ૂ કર શકાશે તથા તેમા ંઆ િવભાગની

સામા ય જોગવાઈનો સમાવેશ થવો જોઈએ ઉપરાતં ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ર માગદિશકાના

અમલનો ઉ લેખ હોવો જોઈએ.

એ. ઔ ોગક ઝોન િસવાયના તમામ ઝોન માટ ડવલપમે ટ

• બન-ઔ ોગક બાધંકામના ક સામા ં ુલ બ ટ અપ િવ તારમા ં યેક ૧૦૦ ચો.મી.મા ંલ તુમ ૫ સી.

મી. યાસ ધરાવતા ઓછામા ંઓછા એક ૃ ુ ં લા ટશન.

• ૃ ોની ુલ સં યા પૈક ઓછામા ંઓછા ૬૦ ટકા ૃ ો એવા ંહોવા ંજોઈએ ના છાયંડાની છ છાયા ૫

મીટર કરતા ંવ ુહોય.

બી. ઔ ોગક ઝોનમા ંિનમાણ

• ઔ ોગક બાધંકામના ક સામા ં ુલ બ ટ અપ િવ તાર/ઔ ોગક શેડ ે મા ં યેક ૧૦૦ ચો.મી.મા ં

લ તુમ ૫ સી.મી. યાસ ધરાવતા ઓછામા ંઓછા બે ૃ ુ ં લા ટશન.

• ૃ ોની ુલ સં યા પૈક ઓછામા ંઓછા ૬૦ ટકા ૃ ો એવા ંહોવા ંજોઈએ ના છાયંડાની છ છાયા ૫

મીટર કરતા ંવ ુહોય.

સી. ૫૦૦૦ ચો.મી. કરતા ંવ ુ બ ટ અપ ધરાવતા તમામ કોમિસયલ તેમજ હર ઈમારતોમા ં ોપટ

ફરતે સતત ૃ ારોપણ થ ુ ંજોઈએ, ના માપદંડ નીચે માણે છે.

• ૫ મીટર કરતા ંવધાર છાયંડાની છ છાયા ધરાવતા મોટા ણૂ િવકિસત ૃ ો માટ – સે ટરથી સે ટર

૧૨ મીટર થી ૧૫ મીટર.

• ૨ મીટર થી ૫ મીટર છાયંડાની છ છાયા ધરાવતા નાના િવકિસત ૃ ો માટ સે ટરથી સે ટર ૯ મીટર

થી ૧૨ મીટર.

9.6.2. હર ર તાના કનાર ૃ ારોપણની યોજના

ર તાઓની િવિવધ કટગર માટ ર તા અને ટપાથની વ ચે કો ટક ૯.૪.મા ંજણા યા જુબ ૃ ો ુ ં િનયિમત

વાવેતર આવ યક છે, માટ જ યા ( પેિસગ)ની જ રયાત પેટા િવભાગ ૯.૫.૩. અ સુાર રહશે. કો ટક 9.4. ર તાઓ પર ૃ ો ઉગાડવા માટ લા ટગ પની જ રયાતોઃ

ર તાની પહોળાઈ  લ તુમ યાસ  બે ૃ ો વ ચે જ યાની લ તુમ પહોળાઈ 

૫૫ મી.  ૮ સે. મી.  ૨.૫ મી. 

૪૦ મી.  ૮ સે. મી.  ૨.૦ મી. 

૩૦ મી.  ૫ સે. મી.  ૧.૫ મી. 

૨૦ મી.  ૫ સે. મી.  ૧ મી. 

૧૫ મી.  ૫ સે. મી.  ૧ મી. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 4

9.7. પાણીના વાહ/જળાશયથી તર

જળાશય હોય તેની આસપાસ રુાણ કર ને અથવા અ ય ર તે કોઈ ડવલપમે ટ કર ુ ં ન હ, આ માટના

તરની િવગતો નીચે માણે છેઃ

1. પાળ બાધેંલી ન હોય તેવી નદ ના કાઠંાથી ૧૫૦ મી. ૂર,

2. પાળ બાધેંલી નદ ના કાઠંાથી ૩૦ મી. ૂર, અને

3. નાળા, કનાલ, તળાવ, સરોવર અથવા અ ય કોઈ જળાશયથી ૧૮ મી. ૂર

અપવાદઃ

િવ તારોમા ંનીચાણવાળ જમીનમા ં કનારા ક ચૅનલ િવના કોઈ ચો સ દશા વગર પાણી વહ ુ ંહોય તો

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. અરજદારને સ ામડંળ ન કર એ માણે પાણીનો વાહ અટકાવવાની ક તેને

વાળવાની મં ૂર આપશે.

9.8. નેજ અને રૂ િનયં ણ

9.8.1. સામા ય જ રયાત

ડવલપમે ટ પરવાનગી માટની અર ઓ સાથે નેજ અને ઢોળાવનો લાન હોવો જોઈએ. લોટની ન કના

માગ પર વરસાદ પાણીના િનકાલની લાઈન તૈયાર કરવામા ં ન હ આવે યા ં ધુી એવા લોટ પર

ડવલપમે ટની પરવાનગી ન હ અપાય. િવશાળ ટાઉનિશપ, ઔ ોગક િવકાસ તથા િવશાળ જમીનના પેટા

િવભાગમા ંડવલપમે ટ માટની અર ની સાથે વરસાદ પાણીના િનકાલનો લાન હોવો જોઈશે.

9.8.2. િુવધાઓ

લોટ અથવા પેટા િવભાગના ડવલપર જમીન પરના પાણીના યો ય િનકાલ માટ, પાણીના િનકાલની ુદરતી

યવ થાને ળવવા માટ તથા ભિવ યમા ંજો જ ર પડ તો પાણીના િનકાલ માટ યવ થાની જોગવાઈ કરવા

માટ ગૂભ પાઈપલાઈન, વેશ માગ, કચ બે ઝન અથવા ુ લી નેજના ખાડા વગેર સ હત તમામ જ ર

જોગવાઈ કરવાની રહશે. ઉપરાતં મ છર તથા હર આરો યને કુસાનકારક બી બાબતોની કાળ લેવા

માટ અ ય ધુારા વા ક, વહતા પાણીની ખાઈ પહોળ અથવા ડ કરવી, તે વ છ રાખવી, ઢાકંવાની

યવ થા વગેરની જોગવાઈ પણ ડવલપર થાિનક સ ામડંળના કાયદા તથા િનયમો અ સુાર કરવાની રહશે.

9.8.3. નેજ તથા ઢોળાવ લાનની િવગતો

નેજ તથા ઢોળાવ લાનમા ંસાઈટ બાબતે નીચે જણાવેલી િવગતોનો સમાવેશ કરવોઃ

1. સાઈટ પર અને તેની આસપાસથી સપાટ પરના પાણીને વહ જવાની યવ થા.

2. ૦.૫ મી. ના તર વતમાન અને ૂચત પરખા.

3. ટકા માટની વતમાન અને ૂચત દ વાલો.

4. ૂચત ધુારાને કારણે સ નાર વતમાન અને વધેલા ઢોળાવનો દાજ.

5. સં ણૂ ઢોળાવ લાન મા ં ડટ શન અને રટ શન િુવધાઓ, બે પાળ વ ચેની ુ લી જ યા તથા

નેજના માળખાની િવગતોનો સમાવેશ થતો હોય. યેક લોટમાથંી વાહ કચરો સરળતાથી મોટ

ગટર લાઈનમા ંવહ ય તે માટ લ તુમ એક ટકો ઢોળાવ હોવો જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 5

6. વરસાદ પાણીની ૂચત લાઈનો ુ ંકદ તથા થળ સ હત તમામ ૂચત પાઈિપગ, તેમજ તમામ

ૂચત ધુારા માટના લાન અને ાફાઈલ.

7. નેજના ે માથંી તેમજ સાઈટ પર યા ં યા ંજ ર હોય યાથંી વાહ કચરો ગમે યા ંન ફલાય તે

માટ નેજની િુવધાની જોગવાઈ. ઉપરાતં, નેજની િુવધાઓમા ંઆ બાબતોનો સમાવેશ થવો

જોઈએ –

એ. શહરના ુ ટ લટ િવભાગના ંધોરણો અ સુાર ડઝાઈન અને િનમાણ થ ુ ંજોઈએ

બી. ટકાઉ, સરળતાથી મે ટન સ થઈ શક તે ુ,ં વાહ ની નીચે મતા કચરાની મા ા ઘટાડવી

તેમજ ધોવાણ અટકાવી શક તેવી યવ થા.

સી. આ િુવધાઓથી હર આરો ય અને સલામતી પર જોખમ ન થ ુ ંજોઈએ અથવા િમલકતને

મો ુ ં કુસાન ન થ ુ ંજોઈએ.

ડ . આ લાઈનની જોગવાઈ શહરના ુ ટ લટ િવભાગના ંધોરણો અ સુાર એવી રૂતી મા ામા ં

હોવી જોઈએ થી ડવલપમે ટ બાદ સાઈટ પરથી તેમજ ઉપરવાસના િવ તારમા ંઆવેલા

તમામ િવ તારોમાથંી વાહ કચરો વહ જઈ શક.

ઈ. શહરના ુ ટ લટ િવભાગના ંધોરણો અ સુાર વાહ કચરાના સં ણૂ િનકાલની જોગવાઈ.

એફ. પાણીના વતમાન માગ અથવા કનાલોમા ં રુાણ કર ુ ંન હ, તેને યો ય યવ થા કર ને

ુદરતી જળાશયો તરફ વાળ ુ.ં

9.8.4. ુદરતી નેજ યવ થા નબળ હોય તેવી સાઈટ ુ ંડવલપમે ટ

ૂચત સાઈટ રૂના પાણીની અસરવાળા િવ તારની ન ક હોય, નેજના પાણીનો વાહ એક જ તરફ

આવતો હોય તેવા િવ તારમા ંહોય, નેજની કાયમી સમ યાવાળો િવ તાર હોય, કો ુઅર લાઈન (એક સરખી

ચાઈવાળ જ યા)નો િવ તાર હોય તો તેના નેજ લાનની સઘન સમી ા કરવી આવ ય રહશે. આ

િવ તારોના સાઈટ લાનમા ંવધારાના નેજ લાન ર ૂ કરવા પડશે મા ંમકાનના આખર લોર એલવેશન

એ િવ તારથી ઓછામા ંઓછા ૬૦ સેમી. ઉપર હોવા જોઈશે, થી એક સો વષ ધુી આવનાર રુ સામે

રુ ા ુ ંઆયોજન હોય. સ ામડંળ ારા સૌથી ન કના િવ તાર માટ ધોરણ િનધા રત કરવામા ંઆ ુ ંહોય

તેનો આધાર લેવાનો રહશે.

9.9. પવન અને કંૂપ સહન કર શક તેવી ડઝાઈન

ડ એસઆઈઆરની દર તમામ ડપલપમે ટની ડઝાઈન ઈ ડયન ટા ડડ (આઈએસ ૧૮૯૩, ૨૦૦૨)ના

કંૂપ ઝોન-૩ માટ િનધા રત કંૂપ ફૂ ડઝાઈન માટના ંધોરણોની જ રયાતો જુબ હોવી જોઈએ. જ ર િવ ડ

લોડ તથા અ ય પ રબળો ઈ ડયન ટા ડડ (આઈએસ ૮૭૫- ભાગ ૩, ૧૯૮૭, નુઃ ઘોિષત ૧૯૯૭) મા ં

િનિ ત કરવામા ંઆ યા છે તે જુબ હોવા ંજોઈએ. યેક ડવલપમે ટ અર ની સાથે િવગતવાર ચરલ

ગણતર ઓ તથા દાજો હોવા જોઈએ અને તેને િન ુ ત ચરલ એ જિનયર મા ણત કરલા હોવા જોઈએ. મકાનોની માળખાક ય ડઝાઈન તૈયાર કરતી વખતે ઈ ટટ ટૂ ઓફ િસ મોલો જકલ રસચ, ગાધંીનગર ારા

ચૂવવામા ંઆવેલી માગદિશકાઓ અ સુરવાની રહશે..

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 6

9.10. ક પાઉ ડ વૉલ અને ઝાપંા

9.10.1. સબિમશનની જ રયાત

ડવલપમે ટની પરવાનગી માટની અર ની સાથે ઝાપંા અને ક પાઉ ડ વૉલના િવગતવાર ો ગ ર ૂ કરવાના

રહશે. ડવલપમે ટ િવ તારના કોઈપણ ભાગમા ં લોટની સરહદ-છેડા ઉપર ક ટસની વાડ લગાવવાની

પરવાનગી કોઈપણ સજંોગોમા ંઆપવામા ંન હ આવે. પાણીના ુદરતી વહાવના ર તા રાખવા જ ર છે.

9.10.2. ક પાઉ ડ વૉલની ચાઈ

ર તા તરફ પડતી ક પાઉ ડ વૉલની ચાઈ ર તાની ટોચની સપાટ થી ૧.૫ મીટર કરતા વધાર રાખી શકાશે

ન હ, યાર મકાનના બી છેડ ક પાઉ ડ વૉલની મહ મ ચાઈ ૧.૮ મીટર રાખી શકાશે.

બે ક વધાર ર તા ભેગા મળતા હોય તેવા થળે લોટના ક સામા ંફ સ લની નીચે બાઉ વૉલ ( મા ં

લ તુમ ૫૦% િછ ો સાથે) ર તા તરફ હોય તો ર તાઓના જકંશનથી ૯ મીટર ના તર ટપાથની પગથીથી

૦.૮ મીટર થી વધાર ચાઈની રાખી શકાશે ન હ.

ર તાઓના જકંશન િસવાય ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા મા ય કરવામા ંઆવેલી ક પાઉ ડ વૉલની ડઝાઈન

અ સુાર ચાઈ ચૂવવામા ં આવશે. િમલ, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના બ ડગ, િુનિસપા લટ તથા

સરકાર મકાનોના ક સામા ંસ ામડંળ ર તા તરફની ક પાઉ ડ વૉલની ચાઈ ૩ મીટર ધુી પરવાનગી

આપશે, પણ તેમા ંશરત એટલી રહશે ક ૧.૫ મીટર થી ઉપરની ક પા ડ વૉલ લ તુમ ૫૦% િછ ો સાથેની

ફ સ લ રાખવી પડશે.

9.10.3. પા ટશન દ વાલો

મકાનના મા નની દર ાયં પા ટશન દ વાલને પરવાનગી આપવામા ંઆવશે ન હ, અલબ િશક ર તે

અલગ મકાન તથા બે મકાન વ ચે તર હશે યા ંકૉમન સરહદ ૧.૫. મીટર ચાઈની પા ટશન દ વાલ

બનાવી શકાશે.

9.10.4. મશાન અને ક તાન

રહણાક િવ તારમા ં ુ ય ર તા પર મશાન અને ક તાનના લોટ મા લકો ારા ફાળવવામા ંઆવશે, અને

તેની ક પાઉ ડ વૉલની ચાઈ ુ ય ર તાની મહ મ સપાટ થી ૧.૫ મીટર કરતા ંઓછ ન હ રાખી શકાય.

9.10.5. ઝાપંા

ક પાઉ ડ વૉલના કોઈપણ ઝાપંા બહારની તરફ લૂતા રાખી શકાશે ન હ, એટ ુ ંજ ન હ પરં ુઝાપંાની

યવ થા એવી ર તે કરવાની રહશે થી તે બહારની દશામા ં ટપાથ ક ર તા તરફ લૂે ન હ.

9.10.6. વેશ

૧૨ મીટર અથવા વ ુપહોળાઈ ધરાવતા ર તાના જકંશન પર આવેલા લોટમા ં વેશવાનો અને બહાર

જવાનો ર તો આવા જકંશનના ણૂાથી ઓછામા ંઓછો ૧૫ મીટર ૂર હોવો જોઈએ. આવા લોટની સાઈડ

ઉપર ચૂવેલા માપ કરતા ંઓછ હોય તો એ સજંોગોમા ં વેશ અને બહાર જવાનો ર તો જકંશનથી ૂર

લોટના છેક છેવાડ હોવો જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 7

9.11. મકાનની ાથિમક જ રયાતો

9.11.1. એલવેટર – લ ટ

તમામ બ ડગમા ંઅહ જણા યા અ સુાર લ ટની જોગવાઈ કરવાની રહશેઃ

1. મકાનની ચાઈ જો જમીન તરથી ૧૩.૦ મીટર કરતા ંવ ુહોય તો.

2. રહણાક બ ડગમા ંતમામ માળના ૨૦ મકાનો અથવા તેના હ સા માટ એક લ ટ.

3. બન-રહણાક મકાનો માટ બ ટ અપ એ રયા અથવા તેના હ સા માટ યેક ૧૦૦૦ ચો.મી. દ ઠ

એક લ ટ.

4. ટનેમે ટ તથા ાઉ ડ લોર અને તેની ઉપર બે માળ ધુીના બ ડગને ઉપર જુબની

જ રયાતોમાથંી બાકાત રાખવામા ંઆવશે.

5. લ ટની જોગવાઈ ભ યતળયેથી કરવાની રહશે અને તેની લ તુમ મતા છ ય તની હોવી

જોઈએ. નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)ની જોગવાઈઓની ગણતર ના આધાર લ ટની સં યા

અલગ અલગ હોઈ શક.

6. ડવલપમે ટ િનયં ણ િનયમોમા ંકોઈ ઉ લેખ કરવામા ંઆ યો હોય ક ન હોય છતા ં૨૧ મીટર અથવા

તેથી વ ુ ચાઈના મકાનો માટ ઓછામા ંઓછ બે લ ટની જોગવાઈ કરવાની રહશે.

9.11.2. આગ સામે ર ણ

બ મુાળ બ ડગના સદંભ, આગ સામે બ ડગની સલામતી માટ નીચેના પગલા ંલેવા જ ર છે:

1. નેશનલ બ ડગ કોડ(એન.બી.સી)ના કાયદામા ં પ ટ કયા અ સુાર, એક આગ સામે ર ણ આપતી

લ ટ િવિનયમ ૯.૧૧.૧ અ સુાર ઉમેરવી જ ર છે.

2. નેશનલ બ ડગ કોડ(એનબીસી)મા ંજણા યા અ સુાર, બ ડગમા ંએક દાદરાને આગ સામે ર ણ

આપતા દાદરા તર ક તૈયાર કરવો. જો બે તરફ દાદરાને બાહરની તરફ એકદમ ૂ લી જ યામા ં

રાખવામા ંઆ યા હોય તો આ િનયમ લા ુપડશે નહ .

3. જો િન ણાતંોની કિમટ ારા આગ સામે ર ણ માટ િનિ ત ચૂના આપવામા ંઆવી હોય તો પાણીની

યવ થા માટ ફાયર ટ ક તર ક જમીનની દર પાણીની ટાકં બનાવવાની રહશે.

4. બ મુાળ બ ડગના સદંભ, નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)ના િનયમો અ સુાર, ત રક આગ

ઠારવા માટનો મોટા પાઇપ સાથે જોડાયેલ નળ રાખવા જ ર છે અથવા ઇ ડયન ટા ડડ કોડ

(આઇએસ ૧૪૬૬૫, ૧૪૬૭૧, ૧૫૨૫૯, ૧૫૩૩૦, ૪૫૯૧ અને ૮૨૧૬)મા ં દશા યા અ સુાર,

બ મુાળ બ ડગમા ં ત રક આગ ઠારવા માટનો મોટા પાઇપ સાથે જોડાયેલ નળ રાખવો જ ર છે.

સં ણૂ િવગત ધરાવતા લાનમા ંઅલગ-અલગ માળ પર પાઇપલાઇનની સમ ગોઠવણ, ુ ટર પપં

અને પાણીની ટાકં ની િવગત દશાવવામા ંઆવી હોય છે તે લાન અને બ ડગના િવભાગો સાથે

તેની મં ૂર માટની ર ૂઆત પણ અિધકાર પાસે કરવામા ંઆવી હોય. આ બ ુબ ડગના દરક તર

પણ દશાવ ુ ંજ ર છે.

5. બ મુાળ બ ડગ સદંભ, બ ડગ સાઇટની સીમારખામા ં પણ બહારની તરફ આગ સામે ર ણ

મેળવવા માટ મોટા પાઇપ સાથે જોડાયેલો નળ રાખવો જ ર છે અને તે ુ ંજોડાણ િુનિસપલ

પાણીની ુ ય લાઇન સાથે ૧૦૧.૬ મી.મી.થી ઓ ં ડાયમીટર ન ધરાવતા હોય તેવા નળ સાથે

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 8

જોડાણ આપ ુ.ં વધારામા,ં આગ સામે ર ણ મેળવવા માટનો મોટો પાઇપ સાઇટ પર સતત પાણીનો

રૂવઠો રૂો પાડતા ુ ટર પપં સાથે પણ જોડાયેલો હોવો જ ર છે.

6. બ મુાળ બ ડગ સદંભ, લ ટની માટ, પેસેજમા ંલાઇટ માટ, કોર ડોર અને દાદરા માટ અલગ

ઇલે ક સ કટની યવ થા કરવી અને આગ સામે ર ણ મેળવવા માટ તર ક મોટા પાઇપ સાથે

જોડાયેલા નળની યવ થા રાખવી.

7. ઉપરો ત િનયમોમા ંઆપેલા સં ણૂ જ રયાતોને લાનમા ંદશાવીને મા લક ારા અને ય તએ

લાન તૈયાર કય છે તેની સહ કરાવી. જો જ રયાત હોય તો , ઉપરો ત િનયમો ુ ંપાલન કરવામા ં

આ ુ ંછે તે જોવા માટ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા મા લકને તેના આગળના ો ગ પણ ર ૂ કરવા

માટ કહ શક છે.

8. બ ડગની ચાઈ ૨૫ મીટરથી વ ુહોય તેને પાવર બધં થાય તો વૈક પક ઉપાય માટ ડઝલ

જનરટરની િુવધા રૂ પાડવી જ ર છે.

9. નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)ના િનયમો અ સુાર, દાદરો અને એલામ િસ ટમ પણ રૂ પાડવી

જ ર છે.

10. બ મુાળ બ ડગમા ંદરક માળ પર યાપક ર તે ફલાયે ુ ંહોય તેવી આગ હોલાવી શકાય અને ૫

ક. ા. કૂા પાવડરની યવ થા રાખવી જ ર છે.

9.11.3. બ ડગની સલામતી

1. દરક બા દવાલો નેશનલ બ ડગ કોડ(એનબીસી) અને ઇ ડયન ટા ડડ પેિશ ફકશનના િનયમો

અ સુાર તૈયાર કરવાની રહશે.

2. જો પ થરોની બનાવવાની હોય તો તેને યાને રાખીને વજન સહન કર શક તે માટ તેની પહોળાઇ

નીચે આપેલા કો ટક અ સુાર રાખવાની રહશે:

કો ટક 9.5: ટ ના બનાવવાની દવાલ માટની પહોળાઇ

બ ડગના માળ દવાલની પહોળાઇ (સે.મી.મા)ં

ભ યતળ ુ ં થમ માળ બીજો માળ ીજો માળ

ભ યતળ ુ ં+ ૧ ૨૩ ૨૩ - -

ભ યતળ ુ ં+ ૨ ૨૩ ૨૩ ૨૩ -

ભ યતળ ુ ં+ ૩ ૩૫ ૨૩ ૨૩ ૨૩

જો ભ યતળયાની બા દવાલ ફ ત આર.સી.સી.ની જ બનાવવામા ંઆવી હોય તો તેની ઓછામા ંઓછ

પહોળાઇ ૦.૨૩ મી. ક જો ટ ુ ંકામકાજ કરવામા ંઆ ુ ંહોય તો ૦.૪૬ મી. રાખવી જ ર છે.

3. જો કોઇપણ ય ત બ ડગ ુ ં બાધંકામ હાથમા ં લે અને/અથવા તો ણે માળખા કય ડઝાઇન

બનાવેલી છે તેમાનંા એક સ ય છે તો, ઉપરો ત કોઇપણ બાધંકામ માટ નેશનલ બ ડગ કોડ

(એનબીસી)ના િનયમોને સં ણૂપણે આધીન કામ કરવા ુ ં રહશે અને સમયે- સમયે હર કરવામા ં

આવતા ઇ ડયન ટા ડડ પેિશ ફકશનના િનયમોને પણ ાધા ય આપવા ુ ંરહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    6 9

4. ય ત બ ડગના બાધંકામ ુ ંકામ રાખશે ક ડર ટ કરશે ક પુરિવઝન કરશે તેને બ ડગના દરક

માલસામનની ણુવ ા બૂ જ સાર છે અને ુ છે એવી પ ટતા કરવી પડશે સાથોસાથ સારામા ં

સાર સલામ ીની પણ ખાતર આપવાની રહશે. જો કોઇપણ કાર િનયમોનો ભગં થાય તો તેને માટ

તે ય ત સ પા ઠરશે.

9.11.4. લ થ

1. રહવા માટ કરવામા ંઆવેલા મ માટ ભ યતળયેથી ઓછામા ંઓછ ઓટલીની ચાઈ ૦.૬ મી.ની

હોવી જ ર છે.

2. પા કગ ક ગેરજને ઓટલીની જ રયાત નથી.

3. બ ડગના ભ યતળયાને મજ તૂ ઓટલીની થાને કદાચ િપલર પર બનાવવાની મં ૂર આપવામા ં

આવે તો, તેની ચાઈ ૨.૪મી. હોવી જોઇએ અને જો બીમ સાથે લેબ ભરવાનો હોય તો તેની ચાઈ

૨.૮મી.થી વ ુના હોવી જોઇએ અને આ જ યા આગળ પણ ફ ત દાદરાને બાદ કરતા બી કોઇપણ

ર તે ઉપયોગમા ંના લેવામા ંઆવે તે ુ ં યાન રાખ ુ ંજ ર છે. એફ.એસ.આઇ.ને ગણતર મા ંના લઇએ

તો, આ િવ તારની ઓછામા ંઓછ ઓટલી ૦.૩ મી.ની રાખવામા ંઆવે અને વ મુા ંવ ુબાધંકામ ૧૫

ચોરસ મીટરમા ંકરવામા ંઆવે તો આ જ યામા ંઇલે ક મીટર મ, ટલફોન ડ .બી. માટ મ, પાણીનો

મ, દાદરા માટનો મ, પપં- મ, નોકર માટનો મ, િસ ુ રટ કબીન વગેર માટ કદાચ મં ૂર

મળવાની શ તા છે.

9.11.5 ભ ય ું / ભ યતળ ુ ં

બ ડગના એકમમા ંનીચેની શરતોને આિધન ભ યરાની મં ૂર મળ શક છે:

1. િવ તાર અને ે : ભ યરા (ભ યતળયા)નો ુલ િવ તાર બ ડગના ઓટલીના િવ તારના અથવા

લોટના િવ તાર બે માથંી પણ ઓ ંહોય તેના બે ગણાથી વ ુના હોવો જોઇએ. આ કદાચ એક ક

બે તરમા ંહોઇ શક. બ ડગના લોટની સીમા રખામા ં ઓછામા ંઓછ માજ નલ જ યા જ ર હોય

તેમા ંકોઇ ભ યરાની મં ૂર આપવામા ંઆવશે નહ .

2. કોમન લોટ, તર ક ર તા અને તર ક માજ નલ જ યા ક ફ ત પા કગ માટ જ ઉપયોગમા ં

લેવામા ંઆવતી હોય તે થળે ભ યરાની મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

3. ભ યરાની ચાઈ ઉપરના લોર ગ કરતા ચો ખી ૨.૬મી. કરતા ઓછ ના હોવી જોઇએ અને સૌથી

નીચા બાધંકામના માળખા કરતા નીચી પણ ના હોવી જોઇએ. યાર ઉપરના માળ સાથે જોડતા

દાદરાના પગથીયાનંી ચો ખી પહોળાઇ પણ દરક અ ય પગથીયા ં ટલી જ હોવી જોઇએ.

4. આ િનયમ હઠળ કોઇપણ દાદરો લાકડાનંો નહ બનાવી શકાય.

5. વે ટલેશનની સં ણૂ િુવધા ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા આપવામા ં આવેલા િનદશ અ સુાર

રાખવાની રહશે. બાધંકામના માલસામન અને ભ યરામા ંજડલી તમામ વ ઓુ આગ સામે ર ણ

મેળવતી હોવી જોઇએ. જો ભ યરામા ંમાળખા કય ભાગ તર ક કોઇ લાકડાનંી વ ુજડવામા ંઆવી હોય

તો આ િનયમમા ં ટ મળ શકશે. ના માટ ભ યતળયાનો ઉપયોગ કરવામા ંઆ યો છે તેને સલં ન

જો વ ુ વે ટલેશનની જ રયાત હોય તો તે કુ ુ.ં નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)ની કલમ-૧,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 0

લાઇટ અને વે ટલેશનના પાટ- ૮ બ ડગ સિવસના િનયમો અ સુાર, જો મશીનની િસ ટમમા,ં

લોઅરમા,ં એ ઝો ટ પખંામા,ં એર કં ડશનર િસ ટમમા ંકોઇ ખામી હોય તો તેને ધુાર ુ ંપણ જ ર છે.

6. ભ યરામા ંકોઇ પાણી ુ ંજોડાણ ક ગદંાપાણીના િનકાલની યવ થાને મં ૂર આપવામા આવશે નહ .

7. ભ યરામા ંસામા ય ગદંાપાણીના િનકાલની લાઇન સાથે જોડાણ આપવા મં ૂર આપવામા ંઆવશે નહ .

8. આ દરક ક સામા ંપાણીના િનકાલ માટ પાણી ભરાય એ કારના ડા ખાડાની યવ થા ક પપં ારા

િનકાલની યવ થા કરવાની રહશે.

9. સિંમતીથી વપરાશ:- પા કગ, સે ફ ડપો ઝટ વો ટ, એ.સી. લા ટ, આગ ના લાગે તેવા માલસામનનો

સં હ ( ન ધ: િવ તારનો પા કગ તર ક ઉપયોગમા ંકરવામા ંઆવે તે િવ તારને એફ.એ.આર. ારા

ગણતર મા ંલેવામા ંઆવશે)

10. ભ યતળયે કરવામા ંઆવતા પા કગમા ંઓછ જ યા હોય અને થમ માળ પર પણ જો રૂતા ં

માણમા ં પા કગ ના હોય તો બી ભ યરામા ં પા કગ માટ વ ુ મં ૂર જોઇતી હોય તો,

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. પાસે લે ખતમા ંઅર કરવી.

9.11.6. મા ળ ુ ં

મા ળયા ુ ં થાન લોર લેવલથી ઓછામા ંઓ ં૨ મી.ની ચાઈએ હો ુ ંજોઇએ અને જો કોઇ મમા ં તેની

મં ૂર આપવામા ંઆવી હોય તો લોરના િવ તારનો ૩૦%થી વ ુ હ સામા ંના હો ુ ંજોઇએ.

9.11.7 દાદરો, લ ટ, લોબી અને પરસાળ

બ ડગમા ંલોબી ક પરસાળની પહોળાઇ નીચે જણા યા અ સુાર હોવી જોઇએ:

રહણાકં ક બીનરહણાકં બ ડગમા,ં અલગ વતં બ ડગને બાદ કરતા પરસાળની ઓછામા ંઓછ પહોળાઇ

નીચે જણા યા અ સુાર હોવી જોઇએ:

કો ટક 9-6: બ ડગમા ંપરસાળ માટ ઓછામા ંઓછ પહોળાઇ

પરસાળની લબંાઇ (મી.) પરસાળની પહોળાઇ

રહણાકં બીનરહણાકં

૬ ધુી ૧ ૧.૨

૯ ધુી ૧.૨ ૧.૫

૧૫ ધુી ૧.૨ ૨

૧૫થી વ ુ ૧.૫ ૨.૫

ન ધ:-

એ. દરક વધારાની ૯ મી.ની લબંાઇ ક પરસાળના ભાગ પે તેમા ં૦.૩૦મી.નો વધારો કર શકાય છે

વ મુા ંવ ુ૩ મી. ધુી કર શકાય.

બી. મોટ હોટ સમા ંપરસાળની પહોળાઇ માટ મોટ હોટ સના માણ તૂ માપદંડને અ સુાર ન કરવાની

રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 1

સી. જો રહણાકં માટ ુ ંઘર કોઇ એક પ રવાર ારા ખર દવામા ંઆ ુ ંહોય અને ૩ માળ ધુી બાધંકામ

કરવામા ંઆવે તો દાદરાની પહોળાઇ ૧.૦મી.થી ઓછ ના હોવી જોઇએ.

ડ . દરક બનરહણાકં અને બ મુાળ બ ડગના સદંભ, દાદરાની ચો ખી પહોળાઇ અને પારાપેટની બા ૂની

જ યા ૧.૫મીથી ઓછ ના હોવી જોઇએ.

ઈ. જો દરક માળ પર ૬ ટનેમે ટ હોય તો દાદરાની પહોળાઇ ઓછામા ંઓછ ૧.૫મી. રાખવી જોઇએ.

એફ. દરક માળ પર દાદર ક લ ટને એવી ર તે ગોઠવવી ક માળ પરના કોઇપણ ટનેમે ટના દરવા થી

તે ુ ં તર ૨૫ મી.થી વ ુના હો ુ ંજોઇએ.

. બ ડગમા ં લ ટની ક દાદરાના દરક પગિથયાનંી વ ચેની જ યા વગેર નેશનલ બ ડગ કોડ

(એનબીસી)ના કાયદાને યાને રાખીને તૈયાર કરવા ુ ંરહશે.

એચ. અલગ રહણાકં એકમને બાદ કરતા વાઇ ડરની મં ૂર આપવામા ંઆવશે નહ .

9.11.8. આરો ય િવષયક સગવડ

યાર કોઇ બ ડગને ન ુ ંબાધંવામા ંઆવે ક તેમા ંકોઇ ફરફાર કરવામા ંઆવે અથવા તો તેના માળમા ંવધારો

કરવામા ંઆવે તો તેમા ંઓછામા ંઓછ આરો ય િવષયક િુવધા તો ઉભી કરવી જ ર જ છે.

1. જો બ ડગનો ઉપયોગ ઓફસ માટ અને સીનેમા, થીએટર, બેઠક ક ભાષણ માટના હોલને માટ બાદ

કરતા તૈયાર કરવામા ંઆ ુ ંહોય તો નીચે જુબ આરો ય િવષયક સગવડ રૂ પાડવી:

એ. દરક ઓફસ બ ડગ ક હર બ ડગની ઓફસમા ંઓછામા ંઓછામા ંઓછા એક ટોઇલેટની

યવ થા રાખવી જ ર છે.

બી. દરક િત માટ ટોઇલેટની યવ થા અને દરક બ ડગમ ંદરક માળ પર એક સમયે વ મુા ંવ ુ

કોઇપણ િતના ય તઓ ઉપયોગ કર શક એટલા ટોઇલેટની યવ થા કરવી જ ર છે.

સી. ૧૦૦ લોકોમાથંી દરક ૨૫ ૂ ષ માટ એક હર તૂરડ ની યવ થા ક દરક ૨૫ ીઓ માટ

એક ટોઇલેટની યવ થા કરવાની રહશે. જો સં યા ૧૦૦થી વધી શક તેટલી હોય તો, દરક ૫૦

ય તએ એક તૂરડ ની યવ થા કરવાની રહશે.

ડ . ૫૦૦ લોકો થવાની શ તા હોય તો, દરક ૫૦ ય ત દઠ દરક િતના લોકો માટ એક

ટોઇલેટની યવ થા કરવી જ ર છે જો ૫૦૦ લોકોથી વ ુ ય તઓ ભેગા મળવાની શ તા

હોય તો, દર ૧૦૦ ય તએ દરક િતના લોકો માટ એક ટોઇલેટની યવ થા કરવી જ ર છે.

જો ક, બ ડગમા ં કામ કરતા કમચાર ઓની સં યા ક લોકોની સં યા ૨૦ થી વ ુના હોવી

જોઇએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 2

ઈ. કદાચ તૂરડ રૂ પાડવામા ંના આવે તો દરક િતના ય ત માટ એક ટોઇલેટ રૂ ુ ંછે.

એફ. બ ડગને હ તગત કરવા માટ માળ દઠ ખર દનાર ય ત ક કમચાર ને દરક ય ત દઠ ૫

ચો.મી.નો હ સો ફાળવવામા ંઆવશે. આરો ય િવષયક િુવધા કમચાર ઓની સં યા ક િમ કત

ધરાવનાર ય તની સં યાને યાને રાખીને રૂ પાડવામા ંઆવશે.

. ટોઇલેટ ક તૂરડ એવી જ યાએ હોવી જોઇએ ક યા ંસહલાઇથી પહ ચી શકાય તથા તેના પર

યો ય સાઇન કૂવામા ંઆવી હોવી જ ર છે ઉપરાતં કઇ િત માટ છે પણ દશાવ ુ ંજ ર છે.

2. ઔ ોગક બ ડગ અને વખાર:

દરક કારના ઔ ોગક બ ડ ગે નીચે દશા યા અ સુાર ઓછામા ંઓછ આરો ય િવષયક સેવાઓ

રૂ પાડવી જ ર છે:

એ. દરક બ ડગમા ંઓછામા ંઓછ એક ટોઇલેટની યવ થા હોવી જ ર છે:

બી. બ ડગમા ં કામગીર કરતા િતના લોકોને દરક માળ પર વ મુા ંવ ુ ટોઇલેટ ક સડંાસની

િુવધા દરક િત માટ રૂ પાડવી જ ર છે.

સી. દરક સડંાસ. માટ ટોઇલેટ ક સડંાસની યવ થા નીચે દશાવેલા કલ અ સુાર રૂ પાડવી જ ર

છે:

i. યા ં ી કમચાર ઓ હોય યા ંદરક ૨૫ ી કમચાર ઓ માટ એક ટોઇલેટ ક એક સડંાસની

યવ થા હોવી જ ર છે.

ii. યા ં ુ ષ કમચાર ઓ હોય યા ંદરક ૨૫ ુ ષ કમચાર ઓ માટ એક ટોઇલેટ ક એક

સડંાસની યવ થા હોવી જ ર છે.

iii. યા ં ૂ ષ કમચાર ઓની સં યા ૧૦૦થી વ ુહોય યા ં યાન રાખ ુ ંક ૨૫થી થમ ૧૦૦

ુ ષ ધુી એક ટોઇલેટ ક સડંાસની યવ થા કરવી અને યારબાદ દરક ૫૦ ુ ષ દઠ એક

ટોઇલેટ ક એક સડંાસની યવ થા કરવી.

iv. જો કોઇપણ કમચાર ઓની સં યા ૨૫ ક ૫૦થી ઓછ હોય તો ટોઇલેટ ક સડંાસની

જ રયાતને યાને લેવી જ ર છે, કારણક ૨૫ ક ૫૦ની ગણતર કરવામા ંઆવી છે તે

દવસ એક સમય દરિમયાન કદાચ સૌથી વ ુન ધાયેલા કમચાર હોઇ શક છે.

ડ . કોઇપણ ફ ટર મા ંદરક િતના ય ત માટ દરક ૧૦૦ ય તએ ક એનાથી ઓછ સં યા હોય

તો એક ટોઇલેટ ૂ ું પાડ ુ ંજ ર છે.

ઈ. કોઇપણ ફ ટર મા ંફ ટક ના િનયમોને આિધન એક ૩.૬ ચો.મી.ની કપડા ંધોવાની જ યા પણ

હોવી જ ર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 3

એફ. કોઇપણ વખાર માટ દરક ૫૦ ુ ષોએ ક તેનાથી ઓછ સં યામા ંલોકોની સં યા સામે એક

ટોઇલેટની યવ થા કરવી જ ર છે અને દરક ૫૦ ીઓએ ક તેનાથી ઓછ સં યામા ં ીઓની

સં યા સામે એક ટોઇલેટની યવ થા કરવી જ ર છે. યારબાદ દરક ૭૦ ય ત દઠ એક

ટોઇલેટની િુવધા રૂ પાડવી જ ર છે.

. વખારને યાને રાખીને બનાવવામા ં આવેલા દરક બ ડગમા ં દરક િતના લોકોને યાને

રાખીને દરક ૧૦૦ ય ત દઠ એક ુ રનલ ૂ પાડ ુ ંજ ર છે.

એચ. કોઇ એક ય ત ારા યાર હ તગત કરવામા ંઆ ુ ં યાર બ ડગના માળની ુલ જ યામાથંી

૩૦ ચો.મી.મા ંટોઇલેટ ક ુ રનલની યવ થા કરવી જ ર છે.

આઈ. ટોઇલેટ ક ુ રનલ એવી જ યાએ હોવી જોઇએ ક યા ંસહલાઇથી પહ ચી શકાય તથા તેના પર

યો ય સાઇન કૂવામા ંઆવી હોવી જ ર છે ઉપરાતં કઇ િત માટ છે પણ દશાવ ુ ંજ ર છે.

3. શૈ ણક બ ડગ

એ. બ ડગનો ઉપયોગ શૈ ણક સં ુલ તર ક થતો હોય તેને નીચે દશા યા અ સુાર ઓછામા ં

ઓછ આરો ય િવષયક િુવધા રૂ પાડવી જ ર છે:

બી. દરક િતના િવ ાિથઓ માટ ઓછામા ંઓછા ૨ ટોઇલેટ અને પાચં ુ રનલની િુવધા રૂ

પાડવી જ ર છે, યારબાદ દરક ૨૦૦ િવ ાિથ ક તેનાથી વ ુસં યા સામે એક ટોઇલેટ અને ૪

ુ રનલની િુવધા રૂ પાડવી જ ર છે.

સી. ઉપરો ત આરો ય િવષયક િુવધા બ ડગના દરક માળ પર રૂ પાડવમા ંઆવે એવો આ હ

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા કરવામા ંઆવશે.

ડ . બ ડગ િવ ાિથઓ ારા ઉપયોગ કરવામા ંઆવનાર છે તે ુ ંમાનીને િત િવ ાથ એ માળ દઠ

દરક ૧ ચો.મી.નો િવ તાર ન કરવામા ંઆવશે, લાસ- મ અને આરો ય િવષયક િુવધા

િવ ાથ ઓની સં યાને યાને રાખીને રૂ પાડવામા ંઆવશે.

4. રહણાકં બ ડગ ક રહણાકં ટનામે ટ

દરક રહણાકં બ ડગ ક રહણાકં ટનામે ટમા ંઓછામા ંઓ ંએક ટોઇલેટ હો ુ ંજ ર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 4

9.11.9. વે ટલેશન

1. મ ુ ં વે ટલેશન: લિવગ મ ક રસો ુ ંકોઇપણ મ હોય ક કોઇપણ મ પરં ુ તે ુ ંબાધંકામ એવી

ર તે કર ુ ંજ ર છે ક તેમા ંવે ટલેશન માટ જ યા હોવી જોઇએ:

એ. બાર ક બાર ઓ અને/ક વે ટલેટસને એક એવી મમા ંતૈયાર કરવી ક તે ુ લી જ યા વી ક

વરંડા ક ગેલેર મા ંબાહરની બા ૂ ક દરની બા ૂ લૂે એ ર તે મના એકંદર લૂતા ંદરવા ના

ુલ િવ તારના એક દશાશં ભાગ કરતા ઓછ જ યા ના હોવી જોઇએ, બાર અને વે ટલેટસની

જ યા મના ુલ જમીન િવ તારના એક સ તાશં ભાગ કરતા ઓછ ના હોવી જોઇએ.

બી. ારક બેઠક ખડં, જમવાના મ ક ટનેમે ટના અ ય કોઇપણ ી ક તેનાથી વ ુ મ ક કોઇ મ

લગભગ વરંડા ક ગેલેર મા ં લૂતો હોય તેમા ંબાર , વે ટલેટસ ક દરવાજો કૂવો.

2. ફ ટર અને વખાર ુ ં બ ડગ: કોઇપણ બ ડગના દરક મમા ં લાઇટ અને વે ટલેટ માટ રૂતા ં

માણમા ંબાર , વે ટલેટસ અને સીધો બહારનો કાશ આવી શક એ ર તે દરવા હોવા જ ર છે

ખોલવા માટની જ યા ુલ લોરના એક સ તાશંથી ઓછ ના હોવી જોઇએ અને ુ લી જ યા માટ

બ ડગના હ સાની ચાઈના એક િૃતયાશં કરતા ઓ ંના હો ુ ંજોઇએ.

3. જો માનવસ ત લાઇટ અને વે ટલેશનની યો ય િુવધા હોય અને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના

િનયમોને સં ુ ટ થાય તો િનયમોમા ં ટછાટ મળવાની શ તા છે.

4. પગિથયા ંપર ુ ંવે ટલેશન: દરક પગથીયા પર ઉપરની છતને યાને રાખીને અિધકાર સં ુ ટ થાય

એ કાર લાઇટ અને વે ટલેશન ૂ પાડ ુ ંઅને ૂ લી જ યા ૧ ચો.મી.થી ઓછ ના હોવી જોઇએ.

5. પગિથયા ંપરના ઝ ખાનંી બાર ઓ: પગિથયા ંપરની બાર ક બાર ઓ માટ સં ણૂપણે ૧.૨ ચો.મી.

ટલી જ યા દરક માળે રાખવી જ ર છે. માથંી લગભગ ૧ ચો.મી ટલી જ યા પગિથયા ંપર

લાઇટ અને વે ટલેટ માટ રાખવી જ ર છે.

6. ઉપરથી અને બહારના કાશ ારા વે ટલેશન: લાઇટ અને વે ટલેશન માટ એક ૂ લી દવાલ,

રાખવી જ ર છે. આ જ યામા ંદાદરા સાથે તેને ઉતારવાની યવ થા પણ કરવાની રહ છે. કલમ (સી)

અને (ડ )મા ંદશા યા અ સુાર, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને સં ુ ટ થાય એ ર તે સીડ પર સીધા અને

પગિથયાથંી બે ગણી પહોળાઇ ધરાવતી જ યા છોડ ને બહારનો કાશ દર આવી શક એ ર તે

વે ટલેશનની ગોઠવણી કરવી. બહારના કાશ માટની કાચની છતનો િવ તાર ૩.૭ ચો.મીથી ઓછો ના

હોવો જોઇએ. આ પગિથયાનંા િવ તારમા ં લ ટ ક અ ય કોઇ આ કારના સાધનો ુ ંબાધંકામ પણ

કર ુ ંજોઇએ નહ .

9.11.10. ુ લી જ યા

બ ડગ બનાવનાર કોઈપણ ય તએ ુ લી જ યા માટની જોગવાઈ કરવાની રહશે, અને આવી ુ લી જ યા

તળયાની લાદ થી ૯૦ સેમી. કરતા ંઓછ ન હોવી જોઈએ.

જોક, આવો ુ લો ભાગ રાખવામા ંઆવે યાર તેના તળયાના તરથી ટોચ ધુી એટલે ક ૯૦ સેમી. ધુી

સળયા, લ અથવા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સતંોષ થાય એવા કોઈ સાધન (ટકા) કૂવા પડશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 5

9.11.11. દાદર

દાદરા બનાવવામા ં નીચે માણેની જોગવાઈઓ જ ર છે. ઉપરાતં, આગના સમયે બચવા માટ દાદરનો

ઉપયોગ થતો હોય છે યાર આ િનયમોમા ંદશા યા અ સુાર, દાદરાના ર તે આગથી ર ણ મેળવવા માટ

જ ર સાધનો સરળતાથી ઓળખાય તેમ હોય તે જ ર છે.

1. પહોળાઇ: આગ સમયે િનકળવા માટના િવક પ િસવાય દાદરાની ઓછામા ંઓછ પહોળાઇ નીચે આપેલા

કો ટક અ સુાર હોવી જ ર છે:

કો ટક 9.7: હ તગત કરવામા ંઆવેલી િમ કતના હર દાદરા/ પરસાળની ઓછામા ંઓછ પહોળાઇ

મ

નબંર િમ કતનો કાર

પગિથયા/ંદાદરો/પરસાળની ઓછામા ં

ઓછ પહોળાઇ (મીટરમા)ં

૧  રહણાકં ુ ંબ ડગ

ની ુ ંબ ડગ ૧.૨

ુ ંબ ડગ ૧.૫

૨ હોટ સ ૧.૫

૩ શૈ ણક બ ડગ

૨૪ મી.ની ચાઈ ધુી ૧.૫

૨૪ મી.થી વ નુી ચાઈ ૨

૪ સં થા કય બ ડગ- હો પટલ

૧૦ ખાટલા ં ધુી ૧.૫

૧૦ ખાટલાથંી વ ુ ૨

૫ સમેંલન માટ ુ ંબ ડગ ૨

૬ ધધંા, વેપાર, ઔ ોગક સં હ, જોખમી બ ડગ

ની ુ ંબ ડગ ૧.૫

ુબ ડગ ૨

2. િનસરણી: એક િનસરણીમા ં૧૨ થી વ ુપગિથયા ંના હોવા જોઇએ, પરં ુરહણાકં બ ડગમા,ં ઓછ જ યા

ધરાવતા લોટ અને વ ુ ગીચતા ધરાવતા ઘરોમા ંઆ કારની એક િનસરણીની મં ૂર આપવામા

આવશે.

3. બે પગિથયા ંવ ચે ુ ંઊ ુ ંચણતર: રહણાકં બ ડગમા ંબે પગિથયા ંવ ચેના ઊભા ચણતરની વ મુા ંવ ુ

ચાઈ ૦.૧૯મી.ની અને અ ય િમ કત સદં ભત હ તગત કરવામા ંઆવેલા હ તગતમા ં બ ડગમા ંઆ

ચાઈ ૦.૧૬મી.ની રાખવી જ ર છે. જો ક રહણાકં માટ બનાવવામા ંઆવેલા ઘરમા ં ત રક દાદરા પર

બે પગિથયા ંવ ચેના ઊભા ચણતરની ચાઈ લગભગ ૦.૨૫મી. ધુી રાખી શકાય છે.

4. પગિથયાનંો ઉપરનો ભાગ: રહણાકં બ ડગના આગથી બચવા માટના દાદર િસવાય પગિથયાનંા ઉપરનો

ભાગ (પગથી) લગભગ ૦.૨૫મી. રાખવો જ ર છે. યાર અ ય ઈમારતોમા ંપગિથયાનંા ઉપરના ભાગની

પહોળાઇ ઓછામા ંઓછ ૦.૩મી. રાખવી જ ર છે. અને તે પગથી લપસી ન પડાય તેવી હોવી જોઈએ

અને એ જ થિતમા ંતેની ળવણી જ ર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 6

5. ઉપરનો મ: દાદરાની નીચે પરસાળમા ંકરવામા ંઆવેલા ઉપરના મની ઓછામા ંઓછ જ યા ૨.૨મી.

ટલી હોવી જ ર છે.

6. માળ દશાવ ુ ંબોડ: દરક માળના નબંરને રંુત જ નજર પડ એ ર તે કડામા ંદશાવેલા હોવા જોઇએ

અને લગભગ ૦.૧૫મી. મોટા હોવા જોઇએ.

7. િનસરણી પર ચડતા- ઉતરતા પકડવામા ંઆવતો કઠડો: િનસરણી પર ચડતા- ઉતરતા પકડવામા ંઆવતા

કઠડાની ચાઈ પગિથયાના ંઉપરના ભાગના મ યથી ઓછામા ંઓછ ૦.૯મી.ની હોવી જ ર છે. 9.11.12. ઢાળવાળો ર તો

1. ચાલતા જવા માટ ઢાળવાળો ર તો:

એ. સામા ય: િનયમો દાદરાને માટ લા ુપડ છે એ જ િનયમ ઢાળવાળા ર તા માટ લા ુપડ છે.

હો પટલમા ંકરવામા ંઆવેલો ઢાળવાળો ર તો ૨.૨૫મીથી ઓછ પહોળાઇનો ના હોવો જોઇએ. અને

વધારામા ંઆગ સામે સલામત પણ હોવો જ ર છે.

બી. ઢાળ: ઢાળવાળા ર તાનો ઢાળ ૧:૧૦ના માણથી વ નુો ના હોવો જોઇએ, અને તે લપસ ુ ંના હોય

તેવા મ ટ રયલથી બનાવેલો હોવો જોઇએ.

સી. ઢાળ ચડતા- ઉતરતા પકડવામા આવતો કઠડો: ઢાળવાળા ર તાની બનેં બા ૂ ચડતા- ઉતરતા પકડ

શકાય એ માટ કઠડા કૂવા જ ર છે.

2. િવકલાગં લોકો માટ કરવામા ંઆવેલો ઢાળવાળો ર તો: નવા આવેલા નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)ના

િનયમો અ સુાર, દરક હર ે ના બ ડગમા ભ યતળયે િવકલાગં લોકો માટ ફર જયાત કઠડા સાથે

ઢાળવાળો ર તો બનાવવો જ ર છે.

3. ભ યતળયા ક માળ ધરાવતા પા કગ માટ ઢાળવાળો ર તો: ભ યતળયે અને ઉપરના માળ પર પા કગની

િુવધા યાર આપવામા ંઆવી હોય યાર એકબી ની િવ ુ એવા બે જ ર રૂતી પહોળાઇ અને

ઢાળવાળા ર તાઓ રૂા પાડવા અને આવા ઢોળામા ંબનેં તરફ અને પાછળની શતઃ જ યા ૂ લી જોવા

મળે એ ર તે મં ૂર આપવી. સાથોસાથ આગ સામે સલામતીના પણ સાધનો હોય છે.

9.11.13. મકાનની છત

પાણીના િનકાલની અસરકારક યવ થા: બ ડગની છત ુ ંમાળ ુ ંક બાધંકામ એ ુ ંહો ુ ંજોઇએ ક વરસાદના

પાણીનો િનકાલ બૂ જ સરળતાથી પાણીના પાઇપ ારા થઇ શક. પાણીના પાઇપને પણ એવી ર તે ગોઠવવા,

જોઇ ટ કરવા ક ફ સ કરવા જોઇએ ક પાણી તેમાથંી િનકળ ને બ ડગની દવાલ ક અ ય પાયાને કુસાન ના

કર.

વરસાદના પાણીના િનકાલ માટ પાઇપ ફ સ કરવાની ર ત: વરસાદના પાણીના િનકાલ માટના પાઇપ

બ ડગમા ં બહારની દવાલ પર લગાડવા જોઇએ ક પછ તેને દવાલમા ં કુસાન ના થાય એ ર તે

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા મં ૂર મેળવીને પાઇપ ફ સ કર ને તૈયાર કરવા જોઇએ.

9.11.14. આગાસી

અગાસી, કોઇપણ પણ કારની દવાલથી ુ ત હોવી જોઇએ અને દાદરા ારા સરળતાથી યા ંજઇ શકાય તે ુ ં

હો ુ ંજોઇએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 7

9.11.15. પેરાપેટ

છત, અગાસી, બા કની વગેરની ફરતે પેરાપેટની દવાલ ક કઠડા કૂવા જ ર છે પરં ુતે લોરના તરથી

૧.૧૫મી.થી ઓછ ના હોવી જોઇએ અને લોરના તરથી ચાઈ ૧.૩મી.થી વ ુના હોવી જોઇ. પારાપેટ ુ ં

બાધંકામ બ ડગના વપરાશકતા/મા લકને વ મુા ં વ ુ સલામતી રૂ પાડ એ ર તના મ ટ રયલ અને

ડઝાઇનવા ં હો ુ ંજોઇએ.

9.11.16. મ છરોથી સલામત પાણીની ટાકં

પાણીનો સં હ કરતી ટાકં ને સં ણૂર તે મ છરોથી સલામત હોય એ ર તે રાખવી જ ર છે, માટ બૂ જ

યો ય સં ણૂ ફ ટ બેસે તે ુ ંકવર અને મેલે રયા સામે ર ણ મેળવતા ટાફ ારા ગમે યાર ચકાસણી કરવા

સ મ હોય એ ર તે દરક ટાકં મા ં૧.૫૦મી.ની ચાઈ ધરાવતી કાયમી લોખડંની િનસરણી ફ સ કરાવવી.

9.11.17. ઘન કચરાના િનકાલ માટનો િવ તાર

યાર પણ કોઇ નવી િમ કત બાધંવામા ંઆવે ક તેમા ંફરફાર કરવામા ંઆવે તો, યાનંા લોકો માટ કચરાની

િનકાલ માટ ર તાની આ ુબા ુ જ ૂ લી જ યામા ં મોટ કચરાપેટ ની િુવધા રૂ પાડવામા ં આવે છે.

મા લક/િમ કત હ તગત કરનાર ય તએ નીચેના ધારા-ધોરણને યાને રાખીને હવા ુ ત કવર સાથે મોટ

કચરાપેટ ની િુવધા રૂ પાડવી જ ર છે:

1. રહણાકં િવ તારના બ ડગ માટ જો મોટ કચરાપેટ (ક ટનર) કૂવામા ંઆવે તો તેને ટનેમે ટ/ઘર દઠ

૧૦ લટરની મતાના દર ગણીને કૂવામા ંઆવશે. યાર વ મુા ંવ ુ૮૦ લટરની મતા ધરાવ ુ ં

ક ટનર ૂ પાડ ુ ંજ ર છે. ડ બાની સં યાને ઘર/ટનેમે ટની ુલ સં યાને આધાર ગણતર કરવાની

રહશે. કચરો ભેગો કર ને એમ.એસ.ડબ .ુ ૨૦૦૦ના િનયમોને આિધન રૂા પાડવામા ં આવેલા

ડ બામા ંનાખવામા ંઆવશે. ર સાયકલ કર શકાય તેવા ક િવઘટન થઇ શક તેવા કચરાને અલગથી

ભેગો કરવામા ં આવશે અને એમ.એસ.ડબ .ુ ૨૦૦૦ના િનયમોને આિધન તેનો િનકાલ કરવામા ં

આવશે.

2. કચરાપેટ (ક ટનર) ુ ંકદ તેના લોર િવ તારના દરક ૧૦૦ ચો.મી. માટ ૨૦ લટરની મતાને દર

ગણતર કરવામા ંઆવશે, જો બ ડગનો ઉપયોગ બન-રહણાકં િવ તાર તર ક કરવામા ંઆ યો હોય

તો, તેમા ંવ મુા ંવ ુ૮૦ લટરની મતા ધરાવ ુ ંક ટનર ૂ ું પાડ ુ ંજ ર છે. ુલ ઘરની સં યા/

ટનેમે ટની સં યાને યાને રાખીને કચરાપેટ ની સં યા ન કરવામા ંઆવશે. કચરો ભેગો કર ને

એમ.એસ.ડબ .ુ ૨૦૦૦ના િનયમોને આિધન રૂા પાડવામા ંઆવેલા ડ બામા ં નાખવામા ંઆવશે.

ર સાયકલ કર શકાય તેવા ક િવઘટન થઇ શક તેવા કચરાને અલગથી ભેગો કરવામા ંઆવશે અને

એમ.એસ.ડબ .ુ ૨૦૦૦ના િનયમોને આિધન તેનો િનકાલ કરવામા ંઆવશે.

3. હો પટલ, હોટ સ, ર ટોર ટ વા થળોના કચરાના િનકાલ માટ સ ાિધકારો ારા સમયાતંર ન

કરવામા ંઆવેલા િનયમોને આધાર કચરાનો િનકાલ કરવાનો રહશે.

9.11.18. વરસાદના પાણીનો િનકાલ કરવો.

કોઇપણ છત ક અગાસી સં ુ ત ર તે વરસાદના પાણીના િનકાલ માટ હર ર તા પર સીધો પાઇપ કૂ શકશે

નહ . વરસાદના પાણીને ખાલી કરવા માટ પાઇપ ફ સ કરવામા ં આવશે તે ુ ં તર શેર ના તરથી

૦.૬મી.થી વ ુ ચાઈએ ના હો ુ ંજોઇએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 8

9.11.19 સે ટક ટાકં

i) થળ અને જમીનની નીચે િવઘટન- જમીનની નીચે કરવામા ંઆવેલી િવઘટનની યવ થા પીવાના

પાણીના કોઇપણ ોતની આ ુબા ુ ૧૨મી.ના િવ તારથી ૂર હોવી જોઇએ, થી પાણીના રૂવઠામા ં

બે ટ રયા ુ ં ૂષણ ફલાવવાની શ ા ઓછ થાય. ઉપરાતં માળખા કય ુ શાનીથી બચવા માટ

કોઇપણ રહણાકંથી ૨મી.થી વ ુન ક ના હો ુ ંજોઇએ.

ii) િવ તાર વગેર. iii)

એ. પાણીના તરથી નીચે ડાઈ ૧મી. અને સે ટક ટાકં ની ુલ દર ુ ંકદ ૭૫ સે.મી. અને િત ટાકં

વાહ મતા ઓછામા ંઓછ ૮૫ લટરની હોવી જ ર છે. ટાકં ની લબંાઇ તેની પહોળાઇના બેગણા

ટલી હોવી જોઇએ.

બી. સે ટક ટાકં ુ ંબાધંકામ ટકામ, પ થરો, ક ટ ક અ ય ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા મા યતા

ા ત મ ટ રયલ ારા કર ુ ંજ ર છે.

સી. જ ર પગલા ં લીધા વગર સીધી િનકાલની યવ થા ક ગટરમા ં સે ટક ટાકં માથંી િનકાલની

યવ થા માટની મં ૂર આપવામા ંઆવશે નહ .

ડ . પાઇપનો ઓછામા ં ઓછો સામા ય ડાયાિમટર ૧૦૦મી.મી.નો હોવો જોઇએ. ગટરમા ં માણસને

ઉતારવા માટ મો ુ ં છ બનાવવામા ંઆ ુ ંહોય યા,ં વહણ માટ ૪૫ ડ ીથી વ ુ ગલ ુ ં

શાખા ુ ંજોડાણ ુ ય પાઇપ સાથે ના હો ુ ંજોઇએ.

ઈ. નકામા પાણીના િનકાલની નહર, નેજ નીચે ુ ંઉપરાતં શોષખાડા ુ ંિવઘટન માટની જ યા ૧:૩૦૦

અને ૧:૧૪૦૦ની વ ચે હો ુ ંજોઇએ.

એફ. દરક સે ટક ટાકં સાથે ૫૦ મીલી મીટર ડાયાિમટર ધરાવતા વે ટલે ટગ પાઇપ ુ ંજોડાણ ૂ

પાડ ુ ં જ ર છે. પાઇપની સૌથી ઉપર મ છરથી બચાવી શકાય એવી ળ હોવી જ ર છે.

વે ટલેશન પાઇપ એટલી ચાઈએ હોવો જોઇએ ક યાથંી કોઇને વાસ ના આવે ક બ ડગ

િવ તારમા ંઉપ વ પણ ના બની શક. સામા ય ર તે, વે ટલેશન પાઇપ બ ડગ સે ટક ટાકં ના

લગભગ ૨મી. ઉપર લગાવવામા ંઆવે છે યાર તે ુ ં થાન ૧૫મી. ન ક હોય છે.

. સે ટક ટાકં માથંી વાહ ના િનકાલની યવ થા કરવા માટના ખાડાના પાઇપ ુ ં ત રક તર ુ ં

ડાયમે શન ૯૦ સે.મી. રાખી શકાય અને તે ુ ં ડાણ ૧૦૦ સે.મી.થી ઓ ંન હો ુ ંજોઇએ. ખાડામા ં

પ થર, ટ તથા ક ટ ારા ચણતર કર શકાય તથા તેના જોઇ ટ ુ લા રાખીને યા ંલગભગ

૭.૫ સે.મી.ની વ છ કપચી ુ ં થર કર શકાય. દર તરફ જતી લાઈ ુ ં કદ ઘટાડ ને તેને

આર.સી.સી. લેબવના થર ટ ુ ંરાખ ુ.ં ખાસ કર ને ૃ ો પાસે, યા ંકોઇ પાળ રાખવામા ંન આવે

યા ંપોચા પ થરો ુ ં ફલગ કર ુ.ં રૂના સમય દરિમયાન ખાડામા ંકોઇ કુસાન ના થાય એ માટ

પ થરની નળાકાર રગ ઉપર બનાવીને તે ુ ંર ણ કર શકાય. ખાડાના પાઇપની ડાઈ મ છરથી

ર ણ મળે તે માટ ઉપરથી તેની ડાઈ ૯૦ સે.મી. ટલી નીચી રાખી શકાય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    7 9

એચ. યાર સે ટક ટાકં ના િનકાલ માટના િવઘટક ખાડાની યવ થા કરવામા ંઆવે તો આ િવઘટક ખાડો

૫૦થી ૧૦૦ સે.મી.ની પહોળાઇમા ંસહજ ાસંમા ંનહરની મ ખોદવામા ંઆવો જોઇએ અને તેમા ં

ડ રત ક તોડલા પ થર ુ ંએક તર પણ ૂ ું પાડ ુ ંજોઇએ. ખાડાની દર જોડાયેલા ૂ લા

પાઇપ અન લે ડ ક માટ ના બનાવેલા હોવા જોઇએ ુ ંઓછામા ંઓ ં ત રક ડાયાિમટર ૭૦થી

૧૦૦મી.મી. ટ ુ ંહો ુ ંજોઇએ. દરક િવઘટક ખાડો ૩૦મી.થી લાબંો ના હોવો જોઇએ અને ૧.૮મી.

થી વ ુએક બી ની ન ક થત કરવામા ંના આ યા હોવા જોઇએ.

ઉપરો ત જણાવવામા ં આવેલા િનયમોમા ં જુરાત ૂષણ િનયં ણ બોડ/ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા

સમયાતંર ફરફાર કરવામા ંઆવે તેવી શ તા છે.

9.11.20. વરસાદના પાણીના સં હ અને રસાયકલ િુવધા માટ પાણી િનતરણ વૂો

જો બ ડગનો િવ તાર ૫૦૦ ચો.મીથી વ ુઅને ૧૫૦૦ ચો.મી ધુીનો હોય તો મા લક/િવકિસત કરનાર ય તએ

અિધકાર ારા િનદશ કરવામા ંઆવેલા પાણીના સં હ િસ ટમને યાને લેવી. 

જો બ ડગ ુ ંબાધંકામ ૧૫૦૦ ચો.મીથી વ ુઅને ૪૦૦૦ ચો.મી ધુી ુ ંહોય તો મા લક/િવકિસત કરનાર ય તએ

બ ડગના એકમમા ંવરસાદના પાણીના સં હ સાથે પાણી િનતરણ વૂાની પણ યવ થા કરવાની રહશે અને દર

૪૦૦૦ ચો.મી. માટ એક પાણી િનતરણ ૂવાની યવ થા કરવાની ક બ ડગનો હ સો બનાવવાનો. 

i. બ ડગમા ંવરસાદના પાણીનો સં હ અને સાચવણી

૮૦ ચો.મી. ક વ મુા ંછોબધં ભ યતળ ુ ંબાધં ુ,ં દરક બ ડગમા ંજ ર િુવધા રૂ પાડવી અને

વરસાદના પાણીના સં હ અને સાચવણી માટ માળખા કય રચના કરવી.

ii. પાણી િનતારવા માટનો ખાડો

iii. ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની જ રયાત અ સુાર, બ ડગ સાઇટની આ ુબા ૂની જમીનમા ંવરસાદના

પાણી િનતારવાનો ખાડો ક રચા થઇ શક તેવો બોર બનાવવો. આવા ખાડા કાકંરા ક ટની લી ક

નદ ની રતીથી ભરવો અને તેને ક ટ લેબ ભર ને કવર કર ુ.ં

iv. અગાસી પરના પાણીને ભે ુ ંકર ુ ં

v. અગાસીને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા મા યતા ા ત પીવીસી પાઇપ ારા ફ ટર ગ ટાકં સાથે ક

બોર સાથે જોડ ુ.ં આ ઉપરાતં એક વા વ કૂવો થી જો પહલા વરસાદ ુ ંપાણી ગં ુ હોય તો તેને

જમીનની બહાર ફક શકાય.

9.12. પાણીને રસાયકલ કર ુ ંઅને નુઃ ઉપયોગ કરવો

9.12.1 રસાયકલ કરલા ક ઉ ોગો માટ ાર વગરના પાણીનો ઉપયોગ

ઉ ોગોમા ં િત દન ૫૦૦૦ મીટર બુ થી વ ુપાણીની જ રયાત હોય, તેને ઇ ડ યલ ેડ રસાયક ડ વોટર

ક ાર વગરના પાણીનો ઉપયોગ કરવો ફર જયાત છે. આ માટ તેમને રસાયકલ લા ટ ક ાર ૂર કરવા માટનો

લા ટ ક નાનો રસાયકલ લા ટ ક નાનો ાર ૂર કરવાનો લા ટ તૈયાર કરવો જ ર છે. જો કોઇ અ ય

કાયદા/િનયમ/ધારા અ સુાર, રસાયક ડ પાણી ક ાર વગરના પાણીનો ઉપયોગ કરવા માટ મં ૂર ા ત ના હોય

તો ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા કોઇ વાધંો નથી (નો ઓ શન) એ ુ ં માણપ મેળવી લે ુ.ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 0

10 . ઝોન ગેના િવિનયમો  

10.1 તાવના

ડ એસઆઇઆર માટ તૈયાર કરવામા ં આવેલા ા ટ ડવલપમે ટ લાનમા ં ૧૫ જમીન વપરાશ ઝોનનો

સમાવેશ કરવામા ંઆ યો છે. જમીન વપરાશ ઝોનમા ં િવકાસ માટના િનયમોને આધાર ર તા પર આપવામા ં

આવેલા વેશ ારને અ ુ પ િવભાગને આધાર કરવામા ંઆવશે. ચ ૧૦.૧મા ંઆ ૃિતમા ં જમીનનો ઝોન

અ સુાર વપરાશ અને ા ટ ડવલપમે ટ લાનનો યવ થત ર તા દશાવતો લાન દશાવવામા ંઆ યો છે.

આ િવભાગમા ં મં ૂર ધરાવ ુ ં જમીન ુ ં વપરાશ અને દરક ઝોનની જમીનના વપરાશ ગે ડવલપમે ટ

ક ોલના લા ુપડતા િનયમોની વગત આપવામા ંઆવી છે.

10.1.1. િવશેષ જોગવાઈ 

જ રયાત જુબ અથવા જો જ રયાત હશે તો – ડવલપમે ટ લાનમા ં િનધા રત કરલી ઝોિનગ

ડઝાઈન િસવાય પણ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. હર હતમા ં કોઈપણ ઝોનમા ં હરા િુવધાઓ

(સી.ઈ.ટ .પી., એસ.ટ .પી., સબ ટશન વગેર)ની પરવાનગી આપશે. 

10.1.2. િનધા રત જગંલ િવ તાર ગેની જોગવાઈ  

  િનધા રત જગંલ િવ તારમા ંિનયમો અને પરવાનગી ૧૯૮૦ના વન સરં ણ અિધિનયમ અ સુાર રહશે.

વનિવભાગના ંસ મ સતાિધકાર    પાસેથી એનઓસીના ંવાધંા માણપ મેળ યા બાદ પરવાનગી આપવામા ં

આવશે.  

 

 

   

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 1

 

 

આૃિત

10.

1 રોડન

ી હાયરાક

(ચડત

ા-ઉતરત

ા મ

) માણે

થળ

ુ ંિવકાસ

આયોજન

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 2

10.2. રિસડ શયલ ઝોન (રહણાકં)

10.2.1. હ ુ

રિસડ શયલ ઝોન થાપવાનો હ ુનીચે જુબ છે -

• વતમાન અિવકિસત જમીન પર િવિવધ ર જના રહણાક મકાનો ુ ં િનમાણ કર ને રહણાક િવ તારના

િવકાસને ો સાહન આપ ુ ં

• સમાજના દરક વગ માટ જ ર આનદં મોદની સવલતો, ધાિમક અને શૈ ણક સવલતો િવકસાવવી

• િવ તારના ુ ુપયોગથી થતા ઉપ વ સામે રહણાક િવ તારના લોકો ુ ંર ણ કર ુ ં 10.2.2 મં ૂર પા સવલતો

એ. રહણાક િવ તાર નીચે જુબની ઈમારતોના હ થુી છે -

• રહણાક બ મુાળ એપાટમે ટ

• અગાસી/રો હાઉસ

• િવલા/બગંલો

• સાઈટ અને સિવસ/ઈડ એુસ માટ અ ય હાઉિસગ ક મ

• ૃ ા મ

બી. રહણાકં િવ તારના િવકાસમા ં રૂક બને તેવા બન-રહણાક બ ડગના ઉપયોગની મં ૂર

• બે વેટ/ક િૂનટ હોલ

• ુ તકાલય

• બગીચો/રમતગમત ુ ંમેદાન

• મનોરંજન માટ લબહાઉસ

• ધાિમક થળો

• રાિ વસવાટ માટ આ ય થાન

• ન કમા ં રટલ ુ કાનો

10.2.3 બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો

કો ટક ૧૦.૧. ડવલપમે ટ ડ સટ (એફએસઆઈ), ુ લી જ યા માટની જ ર જોગવાઈ, સેટબે સ અને મં ૂર

સાથેની અ ય સવલતો માટ બાધંકામ િનયં ણ િનયમો દશાવે છે. આ િવિનયમ ૩ હ ટર ક તેનાથી નાના ે ફળના

લોટ માટ લા ુપડ છે. ૩ હ ટરથી વ ુ ે ફળના લોટ માટ સબ ડિવઝન માગદિશકા(ચે ટર ૧૧) જુબ લા ુ

પડશે. તેમા ંરોડની લ તુમ પહોળાઈ ૧૮ મીટર હોવી જ ર છે.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 3

10.2.4 બાધંકામની સામા ય જ રયાતો

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ંપાલન

(ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ 

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ 

• પા કગ( ુઓ કો ટક ૯.૩) 

• નાનામા ંનાના લોટ ુ ંકદ ( ુઓ કો ટક ૯.૧) 

• ૃ ો ઉગાડવા અને તેનો ઉછેર 

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણીનો િનકાલ 

• કંૂપની અસર ર હત-િસ મીક ડઝાઈન 

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર 

• બ ડગની સામા ય જ રયાતો  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 4

કો ટક 10-1: રિસડ શયલ ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો

મ

ન.ં 

લ તુમ રોડની

હરોળ(મીટર) 

મહ મ

એફ.એ.આર.

ુલ લોટના

િવ તારના

મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

ઈમારતની

મહ મ ચાઈ 

લ તુમ સેટબે સ 

(આગળ-પાછળ

બનંે સાઈડ)  

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

રિસડ શયલ ઝૉન

૧. ૫૫મી. અને

વધાર ૨  ૬0% 

+૫ અથવા

૧૮મી. પૈક

ઓ ંહોય તે 

૫મી.-૬મી.- 

૬મી. -૬ મી. 

(૧) િસનેમા હોલ, રટલ મોલ, પે ોલ/ 

સીએન / એલપી પપં , બે ક,

હો પટલ એ અને બી તથા નીચે (૨)

અને (૩)મા ંઆપેલા તમામ ઉપયોગો 

નીચે પૈક ના ઉપયોગો િવશેષ મં ૂર ને આધીન

મં ૂર પા ગણી શકાય 

• મશાન/ક તાન ુ ંમેદાન 

• ોડકા ટગ ટાવર અને ટ લફોન, ર ડયો ક

ટ વી માટની સારણ ડવાઈસ 

આ વ ઓુને એ વુલ લાનમા ંચો સ થાન

અને િવ તાર સાથે દશાવવામા ંઆવી હોય તો તેને

આ ષુાંગક ઉપયોગ તર ક િનમાણની મં ૂર આપી

શકાય છે. 

૧. રહણાકના ભાગને વક લો, ચાટડ એકાઉ ટ સ,

ડો ટર, એ જિનયસ, વગેર માટ યાવસાિયક

ઓફસ તર ક ઉપયોગ કરવાની મં ૂર મળ

શક. નાના પાયે વકશોપ માટ ઉપયોગ ગે પણ

મં ૂર મળ શક માટ નીચેની શરતો ુ ંપાલન

જ ર છે. 

• બ મુાળ એપાટમે ટમા ંતે ન હો ુ ંજોઈએ 

• કમચાર ઓની સં યા ૧0થી વ ુન હોવી

૨. 

 ૨૫મી. થી 

વધાર અને ૫૫

મી.થી ઓછ  

૧.૫  ૬0% 

+૩ ક ૧૫મી

પૈક ઓ ં

હોય તે 

૫મી.-૫મી.-૫મી.

-૫મી. 

(૨) ન કમા ં રટલ/સિવસ શોપ ,

ર ટોર ટ/કાફ, હોકર ઝોન ,

શાકભા બ ર/બ ર, પે ોલ/ 

સીએન / એલપી પપં,

કોમિશયલ સે ટર, ાથિમક અને

મા યિમક શાળા; ૫ હ ટરથી વ ુ

િવ તાર ુ ંમ ટપરપઝ મેદાન;

૧000 ચોરસ મીટરથી વ ુ

લોટમા ંધાિમક થળ / રપેર શોપ;

પ ુહો પટલ; પ લક

ફિસલીટ /ઈ ા ચર/ ુ ટ લટ

બ ડ સ અને નીચે (૩)મા ંઆપેલા

તમામ ઉપયોગો  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 5

મ

ન.ં 

લ તુમ રોડની

હરોળ(મીટર) 

મહ મ

એફ.એ.આર.

ુલ લોટના

િવ તારના

મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

ઈમારતની

મહ મ ચાઈ 

લ તુમ સેટબે સ 

(આગળ-પાછળ

બનંે સાઈડ)  

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

રિસડ શયલ ઝૉન

૩.  ૨૫મી. અને

તેનાથી ઓછ  ૧  ૫0% 

+૨ ક

૧0મીટર પૈક

ઓ ંહોય

તે 

૩મી.-૩મી.-૩મી.

-૩મી. 

(૩) બ મુાળ એપાટમે ટ અને તેની

આસપાસનો િવ તાર, રો-હાઉસ,

િવલા/બગંલો; 

૫ હ ટરથી ના ુ ંમ ટપરપઝ

મેદાન; અગાશી/રો હાઉસ; 

િવલા/બગંલો; EWS માટ હાઉિસગ,

રાિ િવસામો, ઘરડાઘર- ૃ ા મ 

મેટરિનટ હોમ, નિસગ હોમ,

બાલમં દર, ડ-કર, દવાખા ુ,ં પ ુ

ચ ક સાલય, હ થ લબ, ૧000

ચોરસમીટરથી નાના લોટ પર

ધાિમક થળ, ક િૂનટ હોલ,

વિમગ લૂ 

જોઈએ 

• તેમા ંભાર મશીનો ુ ંઈ ટોલેશન ન હો ુ ં

જોઈએ અને ઘ ઘાટ, ધણધણાટ, મુાડા ક ળૂ

ન હોવા જોઈએ 

• કમચાર ઓ માટ અલગ સવલતો હોવી જોઈએ

અને લુાકાતીઓ માટ અલગ પા કગ યવ થા

હોવી જોઈએ લાનમા ંદશાવવી જ ર  

૨.  સોલાર પેનલ, િવ ડ પાવર વી

બનપરંપરાગત ઊ ના ોત- ડવાઈસ 

૩. ચોક દાર ક િસ ો રટ ટાફ માટ રહવા ુ ં

વાટર ક જમવા-ખાવાની સવલત 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. િવશેષ ઈમારતો ( ટાર 

હોટલો, હો પટલો વગેર) માટ ચાઈ,

એફ.એ.આર., ાઉ ડ કવરજ માટ િવશેષ

પરવાનગી આપી શક છે કમક આવા ંિવશેષ

મકાનોને (સમયાતંર હર થયેલી િવિવધ સરકાર

નીિતઓ હઠળ) િવશેષાિધકાર ા ત થયેલા છે. 

(ટાઉનશીપ, હો પીટલ માટના િવશેષ િવિનયમો,

હોટ સ માટના િવિશ ટ િવિનયમોના સદંભમા)ં. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 6

10.3 હાઈ એ સેસ કો રડોર ઝોન

10.3.1. હ  ુ

હાઈ એ સેસ કો રડોર ઝોન થાપવાનો હ ુઆ જુબ છે -  

• હર પ રવહન માગ ની ન ક હાલની અિવકિસત જમીન પર વ ુલોકો ઉપયોગ કર શક તેવી

પ રવહન યવ થા િવકસાવવી અને હર પ રવહનના ઉપયોગને ો સાહન આપ ુ ં

• લોકોને અને લુાકાતીઓને રોજગારના ક ો, સેવાક ય િૃ અને ફરવાલાયક થળે જવા-આવવા

માટની મહ મ િુવધા ઊભી કરવી અને તે માટ વ ુપસદંગી રૂ પાડવી 

• વ ુરહણાકં િવ તાર િવકસાવવો 

• હર પ રવહન થળની ન ક લોકોને ચાલી શક તે માટ યવ થા ઊભી કરવી અને ઉ ચ

ણુવ ા ુ ત હર યવ થા ઊભી કરવી 

10.3.2 મં ૂર પા ઉપયોગો 

એ. હાઈ એ સેસ કો રડોર ઝોન ુ ય વે નીચે જુબના પ રસરો માટ છેઃ  

• બ મુાળ રહણાક એપાટમે ટ  

• િમકો માટની રહણાકં યવ થા/ સા ુ હક ર તે રહવા માટની સવલત 

• ઘરડાઘર 

• િવસામા હૃ / ધમશાળા 

બી. નીચે જુબના નોન-રિસડ શયલ ઉપયોગ માટના પ રસરની મં ૂર મળશે -  

સા દુાિયક સવલતોઃ  

• બે વેટ હૉલ / ક િૂનટ હૉલ 

• લાઈ ેર  

• બગીચો / રમત ુ ંમેદાન 

• ર યેશનલ લબ હાઉસ 

• મં દર (ધાિમક થળો) 

• હ થ લબ / વિમગ લૂ 

• ઘો ડયાઘર / ડ કર સે ટર 

િશ ણ  

• ગણવાડ /બાલમં દર 

• ાથિમક અને મા યિમક શાળા 

• શાર રક અનેમાનિસક ર તે પડકારજનક બાળકો માટ શાળા 

• કો ચગ/ િનગ સે ટર 

• ૂિનયર, િસિનયર અને ોફશનલ કોલેજ 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 7

સિવસ / કોમિસયલ

• ન કમા ં રટલ શોપ 

• કોમિસયલ સે ટર 

• બ ર/ ફ રયાઓ માટની જ યા 

• સિવસ / રપેર શોપ 

• ૫૦  ચોરસમીટરથી નાના ે ફળના લાઈટ

ઈ ડ યલ વકશોપ 

• ઓટો સિવસ ટશન 

• ર ટોર ટ 

• બે ક 

• હોટલ 

• િસનેમાઘર / મ ટ લે સ 

• મોલ 

• મ ટલેવલ પા કગ ગેરજ 

• હ થ 

• દવાખા ુ ં

• નિસગ હોમ અને મેટરિનટ હોમ(૨૫ બેડ

ધુીની મતાની) 

• હો પટલ સી (૧૦૦ બેડ ધુીની) અને ડ  

(૨૦૦ બેડ ધુીની) 

• િનદાન ક /  ર ડયોલો સે ટર/  લડ બે ક

• પ ુદવાખા ુ ંઅને હો પટલ   

10.3.3. ડવલપમે ટ કં ોલ ર લેુશન(બાધંકામ િનયં ણ િવિનયમો) 

કો ટક ૧૦.૨ ડવલપમે ટ ડ સટ (એફ.એ.આર.), ુ લી જ યા માટની જ ર જોગવાઈ, સેટબે સ અને મં ૂર

સાથેની અ ય સવલતો માટ બાધંકામ િનયં ણ િનયમો દશાવે છે. આ િવિનયમ ૩ હ ટર ક તેનાથી નાના

ે ફળના લોટ માટ લા ુપડ છે. ૩ હ ટરથી વ ુ ે ફળના લોટ માટ સબ ડિવઝન માગદિશકા(ચે ટર ૧૧)

જુબના િનયમો લા ુપડશે. તેમા ંરોડની લ તુમ પહોળાઈ ૧૮ મીટર હોવી જ ર છે.  

10.3.4 બાધંકામની સામા ય જ રયાતો  

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન)ચે ટર ૯ (કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છે  

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ 

• પા કગ( ુઓ કો ટક ૯.૩) 

• લોટની લ તુમ સાઈઝ( ુઓ કો ટક ૯.૧) 

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ 

• િસ મીક( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન 

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર 

• બ ડગની સામા ય જ રયાતો 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 8

કો ટક 10-2: હાઈ એ સેસ કો રડોર માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો 

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

હાઈ એ સેસ કો રડોર 

૧. ૫૫મી. અને

વધાર 

૫૦૦૦** 

ચો.મી. 

૫  ૦‐૧૦%  ૧૫૦મી. ૧૦મી.‐૮મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

બ મુાળ એપાટમે ટ અને તેની

આસપાસનો િવ તાર; સિવ ડ

એપાટમે સ; સા ુ હક

શયન હૃ(ડોિમટર )/ િમકો માટના

મકાન;ધમશાળા;િસનેમા હોલ, મોલ

, પે ોલ/ સી.એન. ./ એલ.પી. .

પપં, ઓટો સિવસ ટશન, ૫0

ચોરસ મીટરથી નાના ે ફળમા ં

લાઈટ ઈ ડ યલ

વકશોપ;હો પટલ C અને D, સ તી

અને ી ટાર હોટલ, ૂિનયર,

િસિનયર તથા ોફશનલ કોલેજ; 

મ ટલેવલ પા કગ, અને નીચે વગ

મા ંઆપેલ બધી ઉપયોગ 

નીચે પૈક ના ઉપયોગો િવશેષ  મં ૂર ને આધીન

મં ૂર પા ગણી શકાય ◌ઃ  

• મશાન/ક તાન ુ ંમેદાન 

• ોડકા ટગ ટાવર અને ટ લફોન, ર ડયો ક

ટ વી માટની સારણ ડવાઈસ 

આ વ ઓુને એ વુલ લાનમા ં ચો સ થાન

અને િવ તાર સાથે દશાવવામા ંઆવી હોય તો

તેને આ ષુાંગક ઉપયોગ તર ક િનમાણની

મં ૂર આપી શકાય છે.

૧.  રહણાકના ભાગને વક લો,  ચાટડ

એકાઉ ટ સ, ડો ટર, એ જિનયસ, વગેર

માટ યાવસાિયક ઓફસ તર ક  

  ઉપયોગ કરવાની મં ૂર મળ શક.  

  નાના પાયે વકશોપ માટ ઉપયોગ  

  ગે પણ મં ૂર મળ શક માટ  

૪ ૧૦% થી વ ુ૨૦%

ધુી ૧૨૬મી. 

૯મી.‐૭મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

૩ ૨૦% થી વ ુ૩૦%

ધુી ૩૨મી. 

૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

૨. 

૨૫મી. અને

૫૫ મી.થી

ઓછ  

૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨.૫  ૪૦%  ૨૦મી. ૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

બ મુાળ એપાટમે ટ અને તેની

આસપાસનો િવ તાર; સિવ ડ

એપાટમે સ; સા ુ હક

શયન હૃ(ડોિમટર )/ િમકો માટના

મકાન;ધમશાળા; મ ટલેવલ

પા કગ, દવાખા ુ,ં મેટરિનટ

હોમ/નિસગ હોમ,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    8 9

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

હાઈ એ સેસ કો રડોર 

ડાય નો ટક/ર ડયોલો

સે ટર/ લડ બે ક, ૧000

ચોરસમીટરથી મોટા લોટમાધંાિમક

થળ, કોમિશયલ સે ટર, પ લક

ફિસ લટ /ઈ ા ચર/ ુ ટ લટ

બ ડગ, વ કગ ોફશન સ માટ

હોટલ, ર ટોર ટ, ડ લાઝા અને

ડ ટ(ખાણીપીણી બ ર),

પે ોલ/ સી.એન. ./ એલ.પી. .

પપં 

  નીચેની શરતો ુ ંપાલન જ ર છે ◌ઃ  

• બ મુાળ એપાટમે ટમા ંતે ન હો ુ ં

જોઈએ 

• કમચાર ઓની સં યા ૧0થી વ ુન

હોવી જોઈએ 

• તેમા ંભાર મશીનો ુ ંઈ ટોલેશન ન

હો ુ ંજોઈએ અને ઘ ઘાટ, ધણધણાટ,

મુાડા ક ળૂ ન હોવા જોઈએ 

• કમચાર ઓ માટ અલગ સવલતો હોવી

જોઈએ અને લુાકાતીઓ માટ અલગ

પા કગ યવ થા હોવી જોઈએ

લાનમા ંદશાવવી જ ર  

૨. સોલાર પેનલ, િવ ડ પાવર વી

બનપરંપરાગત ઊ ના ોત- ડવાઈસ 

૩. ચોક દાર ક િસ ો રટ ટાફ માટ રહવા ુ ં

વાટર ક જમવા-ખાવાની સવલત

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. િવશેષ ઈમારતો ( ટાર 

હોટલો, હો પટલો વગેર) માટ ચાઈ,

એફ.એ.આર., ાઉ ડ કવરજ માટ િવશેષ

૩. ૨૫મી.થી

ઓછ   ૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨  ૪૦%  ૧૬મી. 

૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

બ મુાળ એપાટમે ટ અને તેની

આસપાસનો િવ તાર; સિવ ડ

એપાટમે સ; સા ુ હક

શયન હૃ(ડોિમટર )/ િમકો માટના

મકાન; 

ન કમા ં રટલ શોપ, ૧000

ચોરસમીટરથી નાના ં લો મા ં

ધાિમક થળ, ૨૫ ચોરસમીટરથી

નાની સિવસ અને રપેર શોપ,

બગીચો 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 0

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

હાઈ એ સેસ કો રડોર 

પરવાનગી આપી શક છે કમક આવા ંિવશેષ

મકાનોને (સમયાતંર હર થયેલી િવિવધ

સરકાર નીિતઓ હઠળ) િવશેષાિધકાર ા ત

થયેલા છે. (ટાઉનશીપ, હો પીટલ માટના િવશેષ

િનયમો, હોટ સ માટના િવિશ ટ િનયમોના

સદંભમા)ં. 

  * મકાનની ચાઈ, લા ુથતી ફાયર રુ ા ધોરણો માણે રહશે અને એની જોડ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પાસેથી મં ૂર ને પણ લેવી પડશે   

**5000 ચોરસ મીટર અને ઉપરના લોટમા ં– જો મકાન પો ડયમ અને ટાવર સાથે હોય તો, મહ મ 8 મીટરની ચાઈ માટ મહ મ ૪૦ ટકા ાઉ ડ કવરજ આપવામા ંઆવશે, મા ં ાઉ ડ અથવા

ાઉ ડ+1 માથંી ઓછા હોય તેની મં ૂર આપવામા ંઆવશે. પો ડયમની ઉપરના માળ આયો જત િવ તારના મહ મ 10 ટકાનો િવ તાર ધરાવી શકશે. આ ક સામા ંમહ મ પાચં એફ.એ.આર. આપવામા ં

આવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 1

10.4 િસટ સે ટર ઝોન

10.4.1 હ ુ 

િસટ સે ટર ઝોન થાપવા પાછળનો હ ુનીચે જુબ છે -  

• કોમિસયલ ઓફસ અને રટલને સં થાગત, આરો યલ ી, નાગ રક િુવધાઓ અને મ યમથી વ ુ

ઘ તામા ંરહણાક ઉપયોગ માટ ો સાહન આપ ુ ં

• હર અને ખાનગી ે વ ચે જમીનની સં લુીત વહચણી કર ને ધબકતા શહર માહૉલ ુ ં િનમાણ

કર ુ,ં પગપાળા જતા લોકો માટ સા ુ ળૂ એવા મહો લાના ર તા અને હર કો લે સ તૈયાર કરવા  

• પગપાળા ચાલતા લોકો, સાઈકલ ચલાવતા લોકો અને હર પ રવહનનો ઉપયોગ કરતા લોકોને

મદદ પ થાય તેવી િવકાસની પેટન રૂ પાડવી 

10.4.2. મં ૂર સાથેના ઉપયોગો 

એ. નીચે જુબના નોન-રિસડ શયલ(બનરહણાકં) ઉપયોગોની મં ૂર મળશે -  

કોમિસયલ  

• ઈ ટ ેટડ કોમિસયલ ઓફસ અને રટલ કો લે સ 

• બે કગ અને ફાઈના સયલ ઈ સ ટટ શૂ સ 

• હોટલ 

• િસનેમાઘર / મ ટ લે સ 

• મોલ 

• ર ટોર ટ 

• તમામ રટલ ટોસ 

• મોટા ડપાટમે ટલ ટોર 

• મ ટ-લેવલ પા કગ યવ થા 

હર ઈમારતો 

• શહર વહ વટ સં ુલ 

• પોલીસ વડામથકો 

• શહર અદાલત 

• ે ીય પો ટ ઓફસ 

• ટલફોન એ સચે જ 

• સશંોધન/તાલીમ ક  

• ઈ ટ ેટડ મ ટ-નોડલ વાસી પ રવહન ક (ઈ ટ ેટડ મ ટ-નોડલ પેસે જર ા સપોટ હબ) 

હર સવલતો 

• સમેંલન અને દશન ક  

• હર ુ તકાલય 

• ઝૂીયમ / આટ ગેલેર  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 2

• ઓડટો રયમ / રંગમચં 

• ઈ ટ ેટડ પો ્સ સં ુલ 

• ર યનલ પાક / થાિનક બાગ 

• ર યેશનલ લબ  

• મં દર 

• હ થ- લબ / વિમગ લૂ 

• ઘો ડયાઘર / ડ કર સે ટર 

• િશ ણ 

• ૂિનયર, િસિનયર અને ોફશનલ કોલેજ 

આરો ય  

• પો લ લિનક

• હો પટલ એ, બી, સી અને ડ

• ડાય નો ટક / ર ડયોલો સે ટર

• અ ય આરો ય / પ રવાર ક યાણ ક ો

બી.  નીચે જુબના રહણાક ઉપયોગના પ રસર િવકાસના િનયમોને આધીન આ માણેના પ રસર માટ છે -  

• રહણાક બ ુમાળ એપાટમે ટ/સિવસ એપાટમે ટ 

10.4.3. બાધંકામ િનયં ણ િનયમો  

કો ટક ૧૦.૩ ડવલપમે ટ ડ સટ (એફ.એ.આર.), ુ લી જ યા માટની જ ર જોગવાઈ, સેટબે સ અને મં ૂર

સાથેની અ ય સવલતો માટ બાધંકામ િનયં ણ િવિનયમો દશાવે છે. આ િનયમન ૩ હ ટર ક તેનાથી નાના

ે ફળના લોટ માટ લા ુપડ છે. ૩ હ ટરથી વ ુ ે ફળના લોટ માટ સબ ડિવઝન માગદિશકા(ચે ટર

૧૧) જુબના િવિનયમો લા ુપડશે. તેમા ંરોડની લ તુમ પહોળાઈ ૧૮ મીટર હોવી જ ર છે.  

10.4.4 બાધંકામની સામા ય જ રયાતો 

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન (ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ 

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ 

• પા કગ ( ુઓ કો ટક ૯.૩) 

• લોટની લ તુમ સાઈઝ ( ુઓ કો ટક ૯.૧) 

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ 

• િસ મીક ( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન 

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર 

• બ ડગની સામા ય જ રયાતો 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 3

કો ટક 10-3: િસટ સે ટર ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો  

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

િસટ સે ટર 

૧. ૫૫મી. અને

વધાર 

૫૦૦૦** 

ચો.મી. 

૫  ૦‐૧૦%  ૧૫૦મી. ૧૦મી.‐૮મી.‐

૬મી.‐૬મી. ક વે શન અને એ ઝબશન સે ટર,

પો ્સ કો લે સ, ઓડટો રયમ,

ઈ ટ ેટડ મ ટમોડલ પેસે જર

ા સપોટ હબ, ુ ઝયમ, પુર

પે ય ટ હો પટલ, રહણાકં

બ મુાળ એપાટમે ટ, સિવ ડ

એપાટમે ટ, , પે ોલ/સી.એન. ./

એલ.પી. . પપં અને નીચે વગ

મા ંઆપેલ બધી ઉપયોગ 

નીચે પૈક ના ઉપયોગો િવશેષ મં ૂર ને આધીન

મં ૂર પા ગણી શકાય 

મશાન/ક તાન ુ ંમેદાન 

- ોડકા ટગ ટાવર અને ટ લફોન, ર ડયો ક ટ વી

માટની સારણ ડવાઈસ 

આ વ ઓુને એ વુલ લાનમા ંચો સ થાન

અને િવ તાર સાથે દશાવવામા ંઆવી હોય તો તેને

આ ષુાંગક ઉપયોગ તર ક િનમાણની મં ૂર

આપી શકાય છે. 

૧.રહણાકના ભાગને વક લો, ચાટડ

એકાઉ ટ સ, ડો ટર, એ જિનયસ, વગેર માટ

યાવસાિયક ઓફસ તર ક ઉપયોગ કરવાની

મં ૂર મળ શક. નાના પાયે વકશોપ માટ

ઉપયોગ ગે પણ મં ૂર મળ શક માટ

નીચેની શરતો ુ ંપાલન જ ર છે  

-બ મુાળ એપાટમે ટમા ંતે ન હો ુ ંજોઈએ 

૪ ૧૦% થી વ ુ૨૦%

ધુી ૧૨૬મી. 

૯મી.‐૭મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

૩ ૨૦% થી વ ુ૩૦%

ધુી ૩૨મી. 

૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

૨. 

૨૫મી. અને

૫૫ મી.થી

ઓછ  

૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨.૫  ૪૦%  ૨૦મી. ૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

મ ટલેવલ પા કગ, ઓફસ

કો લે સ, રટલ મોલ, િસનેમા

હોલ, કોમ યલ કો લે સ,

ર ટોર ટ, ડ લાઝા અને ખાણી-

પીણી બ ર, અ ય રટલ શોપ,

હર/સરકાર ઈમારતો, તાલીમ

ક ો, આટ ગેલેર , ડાય નો ટક/

ર ડયોલો સે ટર, હો પટલ C અને

D, આરો ય/ક યણ ક , ૧000

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 4

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

િસટ સે ટર 

ચોરસમીટરથી નાના ં લોટમા ં

ધાિમક થળ,પ લક

ફિસ લટ /ઈ ા ચર/ ુ ટ લટ

બ ડગ, પે ોલ/સી.એન. ./

એલ.પી. . પપં 

-કમચાર ઓની સં યા ૧0થી વ ુન હોવી જોઈએ 

-તેમા ંભાર મશીનો ુ ંઈ ટોલેશન ન હો ુ ંજોઈએ

અને ઘ ઘાટ, ધણધણાટ, મુાડા ક ળૂ ન હોવા

જોઈએ 

-કમચાર ઓ માટ અલગ સવલતો હોવી જોઈએ

અને લુાકાતીઓ માટ અલગ પા કગ યવ થા

હોવી જોઈએ લાનમા ંદશાવવી જ ર  

૨.સોલાર પેનલ, િવ ડ પાવર વી

બનપરંપરાગત ઊ ના ોત- ડવાઈસ 

૩. ચોક દાર ક િસ ો રટ ટાફ માટ રહવા ુ ં

વાટર ક જમવા-ખાવાની સવલત

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. િવશેષ ઈમારતો ( ટાર 

હોટલો, હો પટલો વગેર) માટ ચાઈ,

એફ.એ.આર., ાઉ ડ કવરજ માટ િવશેષ

પરવાનગી આપી શક છે કમક આવા ંિવશેષ

મકાનોને (સમયાતંર હર થયેલી િવિવધ

સરકાર નીિતઓ હઠળ) િવશેષાિધકાર ા ત

થયેલા છે. (ટાઉનશીપ, હો પીટલ માટના િવિશ ટ

૩. ૨૫મી.થી

ઓછ   ૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨  ૪૦%  ૧૬મી. 

૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

ર ટોર ટ, ડ લાઝા અને

ખાણીપીણી બ ર, ન કમા ં રટલ

શોપ, ક િૂનટ હોલ, હ થ લબ,

દવાખા ુ,ં ૧000 ચોરમીટરથી

નાના ં લોટમા ંધાિમક થળ 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 5

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

િસટ સે ટર 

િનયમો, હોટ સ માટના િવશેષ િનયમોના

સદંભમા)ં.  * મકાનની ચાઈ, લા ુથતી ફાયર રુ ા ધોરણો માણે રહશે અને એની જોડ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પાસેથી મં ૂર ને પણ લેવી પડશે   

**5000 ચોરસ મીટર અને ઉપરના લોટમા ં– જો મકાન પો ડયમ અને ટાવર સાથે હોય તો, મહ મ 8 મીટરની ચાઈ માટ મહ મ ૪૦ ટકા ાઉ ડ કવરજ આપવામા ંઆવશે, મા ં ાઉ ડ અથવા

ાઉ ડ+1 માથંી ઓછા હોય તેની મં ૂર આપવામા ંઆવશે. પો ડયમની ઉપરના માળ આયો જત િવ તારના મહ મ 10 ટકાનો િવ તાર ધરાવી શકશે. આ ક સામા ંમહ મ પાચં એફ.એ.આર. આપવામા ં

આવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 6

10.5. નોલેજ અને આઈટ ઝોન

10.5.1. હ ુ

નોલેજ અને આઈટ ઝોન થાપવા પાછળનો હ ુનીચે જુબનો છે -

• બઝનેસ/આઈટ પા સ અને શૈ ણક ક પસના િવકાસ માટ સા ુ ળૂ માહોલ તૈયાર કરવો

• ક પસમા ંરહવા માટ ગે ટ હાઉસ, ટાફ વાટર અને િવ ાથ ઓ માટની હો ટલ અને અ ય સબંિંધત

સવલતો રૂ પાડવી

• તાિવક બઝનેસ/ આઈટ પાક અને શૈ ણક ક પસમા ંજ તમામ સબંિંધત કોમિસયલ રટલ, સિવસીઝ

અને નાગ રક હ નુી સવલતો રૂ પાડવી

10.5.2. બાધંકામની ાથિમક જ રયાત

આ ઝોનના ભાગ પે થનારા કોઈપણ બાધંકામ માટ ક પસ મા ટર લાનની મં ૂર અિનવાય છે સબ ડિવઝન

માગદિશકા(ચે ટર ૧૧)ને આધીન રહશે. આ મા ટર લાનમા ંઓછામા ંઓછ આટલી િવગતો જ ર છે -

• ઝોનમા ંથનાર િૃ / બ ડગના ઉપયોગ ુ ંસચ વણન

• ા ફક અને પ રવહનનો અ યાસ

• લે ડ કપ મા ટર લાન

• પગપાળા જવા માટ અને વાહનોના માગની યવ થા

• શહર ડઝાઈન માગદિશકા

• માળખાગત િુવધા અને અિનવાય સવલતોનો લાન

10.5.3. સવલતોનો ઉપયોગ કરવાનો હક

એ. નીચે જુબના બન રહણાક પ રસરના ઉપયોગનો હક રહશે -

ઓફસ

• ઓફસ કો લે સ

• બઝનેસ / આઈટ પાક ક પસ

શૈ ણક સવલતોના ઉપયોગનો અિધકાર

• સવ ાહ િશ ણ, વહ વટ િવભાગ, રહણાક ઈમારત અને સબંિંધત સવલતો સાથે ુ ંશૈ ણક ક પસ

• ૂિનયર, િસિનયર અને ોફશનલ કોલેજ

• મે ડકલ કોલેજ અને હો પટલ

• સશંોધન અને િવકાસ(આર એ ડ ડ ) માટ ટકિનકલ ઈ ટટટ ટૂ

• વૈ ાિનક સશંોધન ક

• યાવસાિયક તાલીમ ક

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 7

• ક-૧૨ ઈ ટ ેટડ લૂ(હો ટલ િવના ક હો ટલ સાથે)

કોમિસયલ

• હોટલ

• આસપાસમા ં રટલ આઉટલે સ

• ર ટોર ટ / ભોજન માટની યવ થા

સા દુાિયક સવલતો

• થાિનક બગીચો

• ર યેશનલ લબ

• ધાિમક થળ

• હ થ- લબ / વિમગ લૂ

• ઘો ડયાઘર / ડ કર સે ટર

આરો ય

• પો લ લિનક

• મે ડકલ કોલેજ અને હો પટલ

• ડાય નો ટક/ ર ડયોલો સે ટર

• અ ય આરો ય ક યાણ/ ુ ુ ંબ ક યાણ ક

બી. નીચે જુબની રહણાક ઉપયોગની સવલતોનો ઉપયોગ મા ક પસ મા ટર લાનના ભાગ પે જ કરવા

દવાશે. સમ િવ તાર ક પસ ડ ટ/ઝોન તર ક હર કરાયો હોય અથવા ુ ય વે શૈ ણક ક આઈટ

ક પસ હ ુ માટ જ સવ ાહ મા ટર લાનની માગદિશકા હઠળ તે િવ તાર આવતો હોય તો -તે

સવલતનો અલગ ઉપયોગ કરવાની મં ૂર મળતી નથી.

• હો ટલ

• સિવસ એપાટમે ટ

• અગાશીવા ં મકાન ક રો હાઉસ

• િવલા/બગંલો

10.5.4. બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો

કો ટક ૧૦.૪ ડવલપમે ટ ડ સટ (એફ.એ.આર.), ુ લી જ યા માટની જ ર જોગવાઈ, સેટબે સ અને મં ૂર

સાથેની અ ય સવલતો માટ બાધંકામ િનયં ણ િવિનયમો દશાવે છે. આ િવિનયમ ૩ હ ટર ક તેનાથી નાના

ે ફળના લોટ માટ લા ુપડ છે. ૩ હ ટરથી વ ુ ે ફળના લોટ માટ સબ ડિવઝન માગદિશકા(ચે ટર ૧૧)

જુબના િવિનયમો લા ુપડશે. તેમા ંરોડની લ તુમ પહોળાઈ ૧૮ મીટર હોવી જ ર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 8

10.5.5 બાધંકામની સામા ય જ રયાતો

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન(ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છે -

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ

• પા કગ( ુઓ કો ટક ૯.૩)

• લોટની લ તુમ સાઈઝ( ુઓ કો ટક ૯.૧)

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ

• િસ મીક( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર

• બ ડગની સામા ય જ રયાતો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    9 9

કો ટક 10-4: નોલેજ અને આઈટ ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

નોલેજ અને આઈટ ઝોન 

૧. ૫૫મી. અને

વધાર 

૫૦૦૦** 

ચો.મી. 

૫  ૦‐૧૦%  ૧૫૦મી. ૧૦મી.‐૮મી.‐

૬મી.‐૬મી. િુનવિસટ ક પસ, ફોર ટાર અને

ફાઈવ ટાર હોટલ, બ મુાળ સિવસ

એપાટમે ટ, હો ટલ અને (૨) તથા

(૩)મા ંદશાવેલી તમામ

સવલતો(િવલા/બગંલો અને

અગાસી/રો હાઉસ િસવાય), 

પે ોલ/સી.એન. ./ એલ.પી. . પપં 

નીચે પૈક ના ઉપયોગો િવશેષ મં ૂર ને

આધીન મં ૂર પા ગણી શકાય  

િુનવિસટ ના િવ ાથ ઓ અને ટાફ માટ

ર યેશન સે ટરમા ંઓડટો રયમ/િસનેમા

હોલ. આ બ ડગનો મોલની મ તમામ લોકો

માટ ઉપયોગ કરવાની મં ૂર નહ મળે.

નીચે પૈક ના ઉપયોગો િવશેષ મં ૂર ને આધીન

મં ૂર પા ગણી શકાય :

• મશાન/ક તાન ુ ંમેદાન

• ોડકા ટગ ટાવર અને ટ લફોન, ર ડયો

ક ટ વી માટની સારણ ડવાઈસ

આ વ ઓુને એ વુલ લાનમા ંચો સ થાન

અને િવ તાર સાથે દશાવવામા ંઆવી હોય તો

તેને આ ષુાંગક ઉપયોગ તર ક િનમાણની

મં ૂર આપી શકાય છે.

૪ ૧૦% થી વ ુ૨૦%

ધુી ૧૨૬મી. 

૯મી.‐૭મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

૩ ૨૦% થી વ ુ૩૦%

ધુી ૩૨મી. 

૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

૨. 

૨૫મી. અને

૫૫ મી.થી

ઓછ  

૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨.૫  ૪૦%  ૨૦મી. ૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

બઝનેસ પાક, કોમિશયલ ઓફસ,

આઈટ પાક, ોફશનલ કોલેજ, ૩

ટાર હોટલ, કોમિશયલ રટલ શોપ,

ર ટોર સ, ડ લાઝા અને

ખાણીપીણી બ ર, િસનેમા

હોલ/મ ટ લે સ, બ મુાળ સિવ ડ

એપાટમે ટ અને (૨) તથા (૩)મા ં

દશાવેલી તમામ

સવલતો(િવલા/બગંલો અને

અગાસી/રો હાઉસ િસવાય), 

પે ોલ/સી.એન. ./ એલ.પી. . પપં 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 0

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

નોલેજ અને આઈટ ઝોન 

૩. ૨૫મી.થી

ઓછ   ૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨  ૪૦%  ૧૬મી. 

૮મી.‐૬મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

૧00થી ઓછા કમચાર ઓ સાથે ુ ં

ઓફસ બ ડગ, પરવડ તેવી હોટલ,

ર ટોર ્ , ડ લાઝા અને ખાણીપીણી

બ ર, ન કમા ં રટલ શોપ,

દવાખા ુ,ં ક િૂનટ હોલ, ુ તકાલય,

હ થ લબ, ડ કર સે ટર, પ લક

ફિસ લટ /ઈ ા ચર/ ુ ટ લટ

બ ડગ, િવલા/બગંલો, ટરસ/રો

હાઉસ, પે ોલ/સી.એન. ./

એલ.પી. . પપં 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. િવશેષ ઈમારતો

( ટાર હોટલો, હો પટલો વગેર) માટ ચાઈ,

એફ.એ.આર., ાઉ ડ કવરજ માટ િવશેષ

પરવાનગી આપી શક છે કમક આવા ંિવશેષ

મકાનોને (સમયાતંર હર થયેલી િવિવધ

સરકાર નીિતઓ હઠળ) િવશેષાિધકાર ા ત

થયેલા છે. (ટાઉનશીપ, હો પીટલ માટના

િવિશ ટ િવિનયમો, હોટ સ માટના િવશેષ

િવિનયમોના સદંભમા)ં. 

 * મકાનની ચાઈ, લા ુથતી ફાયર રુ ા ધોરણો માણે રહશે અને એની જોડ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પાસેથી મં ૂર ને પણ લેવી પડશે   

**5000 ચોરસ મીટર અને ઉપરના લોટમા ં– જો મકાન પો ડયમ અને ટાવર સાથે હોય તો, મહ મ 8 મીટરની ચાઈ માટ મહ મ ૪૦ ટકા ાઉ ડ કવરજ આપવામા ંઆવશે, મા ં ાઉ ડ અથવા

ાઉ ડ+1 માથંી ઓછા હોય તેની મં ૂર આપવામા ંઆવશે. પો ડયમની ઉપરના માળ આયો જત િવ તારના મહ મ 10 ટકાનો િવ તાર ધરાવી શકશે. આ ક સામા ંમહ મ પાચં એફ.એ.આર. આપવામા ં

આવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 1

10.6. ઈ ડ યલ ઝોન(ઔ ોગક ે )

10.6.1. હ ુ

1. ઔ ોગક ે થાપવા માટનો ુ ય હ ુનીચે જુબ છે -

નીચે જુબના સે ટરની ાથિમકતાને યાનમા ંલઈને ઔ ોગક િવકાસ માટ સા ુ ળૂ માહોલ રૂો પાડવો

• ઓટોમોબાઈલ અને ઓટો એ સીલર

• હાઈ-ટક અને ઈલે ોિન સ

• જનરલ મે ફુ ચ રગ

• હવી એ જિનય રગ

• મેટલ અને મેટલ કલ ોડ સ

• એ ો/ ડ ોસેિસગ

• ફામા અને બાયોટક

2. ઐ ો ગક એકમોને મદદ પ થાય તેવી રટલ સવલતો ગોઠવી આપવી

3. ઔ ોગક િૃ ને કારણે આસપાસના િ◌બન-ઔ ોગક િવ તારો પર િવપર ત અસર થાય તેને ઓછ

કરવી

10.6.2. સવલતોના ઉપયોગનો હક

એ. ક ીય પયાવરણ અને વન મં ાલય ારા ઔ ોગક એકમોને ઓર જ અને ીન કટગર હઠળની

યાદ મા ંરાખવામા ંઆ યા છે તેની સવલોતોના ઉપયોગની મં ૂર મળશે. રડ કટગર હઠળ દશાવાયેલા

ઉ ોગો અથવા કોઈ જ કટગર મા ંન દશાવાયા હોય તેવા ઉ ોગોના ક સામા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

ની સબંિંધત સિમિતની િવશેષ મં ૂર લેવાની રહશે.

બી. નીચે જુબની સવલતોના ઉપયોગનો હક મળશે

• હળવા અને સિવસ ઉ ોગ / વકશોપ

• પે ોલ / સી.એન. . / એલ.પી. . ટશન, તેમના સિવસ ટશન

• ક ટિમનલ અને તેને સબંિંધત સવલતો

• વેરહાઉસ / ગોડાઉન અને ટોરજ સવલતો

• ફાયર ટશન

• ર ટોર સ / ડકોટ / ક ટ ન

• ઔ ોગક સા ુ ળૂતા ક

• ઔ ોગક ે ને મદદ પ થતા રટલ એકમો

• ઘન કચરાને અલગ કરવાની િુવધા

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 2

• બે ક

10.6.3. ઔ ોગક િવકાસ માટ િવશેષ િવિનયમો

બનઔ ોગક ે ની પાસે આવેલા ઔ ોગક લોટના ક સામા ંકો ટક ૧૦.૫મા ંદશા યા જુબ બ ે લોટની

હદ યા ંમળતી હોય તે તમામ ણૂા પાસે ચો સ જ યા છોડવાની રહશે. આ વધારાની જ યા(બફર)મા ં યેક ૬

ચોરસ મીટર દ ઠ ૬ ચની ડાઈ ુ ંએક ૃ ઉગાડવા ુ ંરહશે. બનઓ ોગક હ નુી જમીન ન ક ઔ ોગક

એકમના ક સામા ંલ તુમ સેટ-બેકની જ રયાત છે તે આ વધારાની જ યા ારા સરભર થઈ જશે.

કો ટક 10-5: ઔ ોગક લોટ માટ છોડવી પડતી જમીન(બફર)

ઔ ોગક કટગર લ તુમ બફર(છોડવી પડતી જમીન)

ીન ઈ ડ ૧૦મી

ઓર જ ઈ ડ ૧૫ મી

રડ ઈ ડ ૨૦મી

ન ધઃ ીન, ઓર જ અને રડ ઈ ડ ની યાદ માટ ુઓ પ રિશ ટ-એ

10.6.4. બાધંકામ િનયં ણ

કો ટક ૧૦.૬ ડવલપમે ટ ડ સટ (એફ.એ.આર.), ુ લી જ યા માટની જ ર જોગવાઈ, સેટબે સ અને મં ૂર

સાથેની અ ય સવલતો માટ બાધંકામ િનયં ણ િનયમો દશાવે છે. આ િનયમ ૩ હ ટર ક તેનાથી નાના

ે ફળના લોટ માટ લા ુપડ છે. ૩ હ ટરથી વ ુ ે ફળના લોટ માટ સબ ડિવઝન માગદિશકા(ચે ટર

૧૧) જુબના િનયમો લા ુપડશે. તેમા ંરોડની લ તુમ પહોળાઈ ૧૮ મીટર હોવી જ ર છે.  

10.6.5. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન (ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ

• પા કગ( ુઓ કો ટક ૯.૩)

• લોટની લ તુમ સાઈઝ( ુઓ કો ટક ૯.૧)

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ

• િસ મીક ( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર

• બ ડગની સામા ય જ રયાતો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 3

કો ટક 10-6: ઈ ડ યલ ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ

માપ 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ

ાઉ ડ કવરજ 

મકાનની

મહ મ

ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-

પાછળ બનંે

સાઈડ) 

સં ુલના ઉપયોગની મં ૂર  શરતી ઉપયોગ, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આિધન 

ઈ ડ યલ ઝોન

૧ ૫૫  મી.  અને

વધાર 

૧૦૦૦

ચો.મી. 

૧.૮  ૫૦%  ૨૫મી. ૮મી.‐૮મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

ક પા કગ; તથા નીચે (૨) અને

(૩)મા ંજણાવેલા તમામ ઉપયોગ 

નીચે માણેના ઉપયોગને મં ૂર મળ શક છે પણ તે માટ

યેક કસમા ંિવશેષ પરવાનગી જ ર છે : 

• ટ લફોન, ર ડયો અથવા ટલીિવઝન માટ સારણના ટાવર

તથા સારણના ંસાધનો. 

મકાનના ુ ય ઉપયોગને સહાય પ નીચે માણનેા

વધારાના ઉપયોગને મં ૂર મળ શક, પણ તે માટ મં ૂર

માટ ર ૂ કરવામા ંઆવેલા સાઈટ લાનમા ંતેના નામ, થળે

અને કદ (જો લા ુપડ તો)નો ઉ લેખ થયેલો હોવો જોઈએ : 

૧. સોલર પેનલ, પવન ચ વા ંબન-પરંપરાગત ઊ

ઉ પ કરતા ંસાધનો.  

૨. રખેવાળ/પગી માટ રહવાની યવ થા 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.  િવશેષ ઈમારતો ( ટાર  હોટલો, 

હો પટલો વગેર) માટ ચાઈ, એફ.એ.આર., ાઉ ડ કવરજ

માટ િવશેષ પરવાનગી આપી શક છે કમક આવા ં િવશેષ

મકાનોને (સમયાતંર હર થયેલી િવિવધ સરકાર નીિતઓ

હઠળ) િવશેષાિધકાર ા ત થયેલા છે. (ટાઉનશીપ, હો પીટલ

માટના િવશેષ િવિનયમો, હોટ સ માટના િવિશ ટ

િવિનયમોના સદંભમા)ં. 

૨ 

૫૫ મી.થી

ઓછ  

૩૦મી. ધુી 

૧.૬  ૫૦%  ૨૫મી. ૮મી.‐૮મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

ઔ ોગક િુવધા ક ; પે ોલ/ 

સી.એન. ./ એલ.પી. . પપં; 

વાહન સિવસ ટશન; વજનકાટંો; 

ફાયર ટશન; ઘન કચરાને અલગ

પાડવાની િુવધા;  હર

િુવધા/માળખાક ય

િુવધા/ ુ ટ લટ બ ડ ગ; 

નીચે (૩)મા ંજણાવેલા તમામ

ઉપયોગ 

૩ ૩૦ મી.

ઓછ  ૧.૨  ૫૦%  ૨૫મી. 

૮મી.‐૮મી.‐

૬મી.‐૬મી. 

તમામ ઔ ોગક એકમો,ઔ ોગક

શેડ,  ુ ટ લટ બ ડ ગ, ઔ ોગક 

લા ટ; હળવા ઉ ોગ; સેવા

વકશોપ; કાફ/ર ટોરા/ં ક ટ ન; બક; 

વેરહાઉસ/ગોડાઉન/ ટોરજની

િુવધા; પે ોલ/ સી.એન. ./ 

એલ.પી. . પપં 

* મકાનની ચાઈ, લા ુથતી ફાયર રુ ા ધોરણો માણે રહશે અને એની જોડ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પાસેથી મં ૂર ને પણ લેવી પડશે   

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 4

10.7. લો જ ટ સ ઝોન

10.7.1. હ ુ

લો જ ટ સ ઝોન થાપવાનો હ ુનીચે જુબ છેઃ

• અ યતં આ િુનક અને સકં લત સવલત િવકસાવવી તમામ ઔ ોગક િવ તારો માટ સા ુ ૂળ એવા

થળે હોય અને મા ં ોડ ગેજ રલવે લાઈનની સીધી યવ થા હોય.

10.7.2. બાધંકામની વૂશરત

દરક બાધંકામ માટની મં ૂર મેળવવા માટ -તે સાઈટનો લાન અને તેને સબંિંધત ા ફક અને અવરજવરના

અ યાસની િવગતો આપવાની રહશે.

10.7.3. સવલતોના ઉપયોગનો હક

એ. નીચે જુબની સવલતોનો ઉપયોગ કર શકાશે.

• સે લ વેરહાઉિસગ અને ટોરજ ફિસલટ

• લો જ ટ સ પાક

• મ ટ-મોડલ ઈટ ા સપોટ ટશન

• ક ટનર ઈટ ટશન

• ઈનલે ડ ક ટનર ડપો

• ક ટિમનલ

• ક સિવસ ટશન

• રલ યાડ

• પે ોલ / સી.એન. . / એલ.પી. . ટશન

• માકટ યાડ( ૃિષ ઉ પાદન વેચાણ બ ર)

10.7.4. બાધંકામ િનયં ણ િવિનયમ

કો ટક ૧૦.૭ ડવલપમે ટ ડ સટ (એફ.એ.આર.), ુ લી જ યા માટની જ ર જોગવાઈ, સેટબે સ અને મં ૂર

સાથેની અ ય સવલતો માટ બાધંકામ િનયં ણ િવિનયમો દશાવે છે. આ િનયમ ૩ હ ટર ક તેનાથી નાના

ે ફળના લોટ માટ લા ુપડ છે. ૩ હ ટરથી વ ુ ે ફળના લોટ માટ સબ ડિવઝન માગદિશકા (ચે ટર ૧૧)

જુબના િવિનયમો લા ુપડશે.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 5

10.7.5. લો જ ટ સ ઝોન માટ િવશેષ િવિનયમો

બનઔ ોગક જમીનની ન ક આવેલા લો જ ટ સ ઝોનના લોટના ક સામા ં લોટની હદ યા ંમળતી હોય તે

તમામ ણૂા પાસે ૧૦ મીટરનો બફર(જ યા છોડવાની) રહશે. આ વધારાની જ યા(બફર)મા ં યેક ૬ ચોરસ

મીટર દ ઠ ૬ ચની ડાઈ ુ ંએક ૃ ઉગાડવા ુ ંરહશે.

10.7.6. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન(ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ

• પા કગ ( ુઓ કો ટક ૯.૩)

• લોટની લ તુમ સાઈઝ ( ુઓ કો ટક ૯.૧)

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ

• િસ મીક ( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર

• બ ડગની સામા ય જ રયાતો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 6

કો ટક 10-7: લો જ ટ સ પાક માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો

મ

ન.ં 

લ તુમ

રોડની

હરોળ(મીટર) 

મહ મ

એફ.એ.આર.

ુલ લોટના

િવ તારના

મહ મ ાઉ ડ

કવરજ 

ઈમારતની

મહ મ ચાઈ 

લ તુમ સેટબે સ 

(આગળ-પાછળ બનંે

સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

 

લો જ ટક પાક 

૧. ૧૮ મી  અને 

વ  ુ૧  ૩0 %  ૨૫ મી. ચારય બા ુએ ૬ મીટર 

ઈ ટ ેટડ લો જ ટ સ હબ,

ક ટનર ઈટ ટશન, વેરહાઉસ,

ગોડાઉન, ઈનલે ડ ક ટનર

ડ પો,પે ોલ,

સી,એન. ,એલ.પી. ટશન

નીચે પૈક ના ઉપયોગો િવશેષ મં ૂર ને આધીન

મં ૂર પા ગણી શકાય 

• ોડકા ટગ ટાવર અને ટ લફોન, ર ડયો ક

ટ લિવઝન ક િૂનકશન માટની સારણ

ડવાઈસીસ 

નીચે પૈક ની સવલતો લાનમા ંચો સ થાન

અને િવ તાર સાથે દશાવવામા ંઆવી હોય તો

તેને આ ષુાંગક ઉપયોગ તર ક િનમાણની મં ૂર

આપી શકાય છે.  

1. સોલાર પેનલ, િવ ડ પાવર વી

બનપરંપરાગત ઊ ના ોત- ડવાઈસ 

2. ચોક દાર ક િસ ો રટ ટાફ માટ રહવા ુ ં

વાટર ક જમવા-ખાવાની સવલત 

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 7

10.8. િવલેજ બફર ઝોન( ામ વસાહત બફર ે )

10.80.1. હ ુ

ામ વસાહતની આસપાસ કટલીક જમીન છોડવા પાછળનો હ ુનીચે જુબ છે -

• જમીન વહચણી ક ટાઉન લાિનગ યોજનાઓના અમલ માટ જ ર સીમાકંન

• ામ વસાહત આસપાસ સતત ચાલતી ૃિષ આધાર ત િૃ ઓ ુ ંર ણ

• હયાત ામ િવ તારનો તેની આ ુબા ુના શહર જમીન વપરાશ સાથે કાળ મે િવલય કરવો.

• ામવાસીઓને ગામની આસપાસની જમીન તેમની મા લક ની અને તેમના જ િનયં ણ હઠળ હોવાનો

અહસાસ કરાવવો

• ગામની ન ક વ ુપડ ુ ંબાધંકામ અટકાવ ુ ં

• સા દુાિયક સવલતો વધાર ને રહણાક િવ તારોમા ંબાધંકામ કર ુ ં

10.8.2. સવલતોના ઉપયોગની મં ૂર

એ. નીચે જુબની રહણાક સવલતોનો ઉપયોગ કરવાની ટ મળશે -

• ટાઉનહાઉસ / રો હાઉસ

• વતં મકાન / િવલા

બી. નીચે જુબના બન રહણાક સવલતો-જમીનોનો ઉપયોગ થઈ નહ શક -

• ન કમા ં રટલ શોપ

• ર ટોર ટ / કાફ / ભોજનની યવ થા

• ફ રયાઓને વેપાર માટની જ યા

• શાકભા બ ર

• શાળા

• મેદાન

• સિવસ/ રપેર શોપ

• હર સેવા માટની ઈમારતો

• િૂત હૃ, નિસગ હોમ

• દવાખા ુ ં

• પ ુદવાખા ુ ં

• હ થ લબ

• ૧૦૦ ચોરસમીટરથી નાના લોટ પર ધાિમક થળ

• ક િૂનટ હૉલ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 8

• રમત ુ ંમેદાન / બગીચો

• પે ોલ / સી.એન. . / એલ.પી. . ટશન

10.8.3 ય તગત લોટ માટના બાધંકામ િનયં ણ િવિનયમો

કો ટક ૧૦.૮ ડવલપમે ટ ડ સટ (એફ.એ.આર.), ુ લી જ યા માટની જ ર જોગવાઈ, સેટબે સ અને મં ૂર

સાથેની અ ય સવલતો માટ બાધંકામ િનયં ણ િવિનયમો દશાવે છે. આ િવિનયમ જમીન વહચણી ક ટાઉન

લાિનગ યોજનાઓ તગત ન કરાયેલા ય તગત લોટ માટ લા ુપડ છે.  

10.8.4. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન(ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ

• પા કગ ( ુઓ કો ટક ૯.૩)

• લોટની લ તુમ સાઈઝ ( ુઓ કો ટક ૯.૧)

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ

• િસ મીક ( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર

• બ ડગની સામા ય જ રયાતો

10.8.5. બાધંકામની સામા ય જ રયાતોમા ંરાહત

િવલેજ બફર ઝોનમા ંઆવતા લોટ માટ સબ સેકશન ૯.૫. મા ં દશાવેલી બાધંકામની સામા ય જ રયાતો

તગત પા કગની જોગવાઈમા ં૫૦ ટકા ધુીરાહત મેળવી શકશે.

10.8.6. સીઆરઝેડ તગત આવતા િવ તારો

સીઆરઝેડ ર લુેશન ઝોન તગત આવતા િવલેજ બફર િવ તારો ુ ંસચંાલન સીઆરઝેડના બાધંકામ િનયં ણ

િવિનયમો હઠળ થાય છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 0 9

કો ટક 10-8: ગામતળ માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો

મ

ન.ં 

ર તાની લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ

ાઉ ડ કવરજ 

મકાનની મહ મ

ચાઈ 

લ તુમ સેટબેક 

(આગળ-પાછળ‐બનંે

સાઈડ) 

સં ુલના ઉપયોગની મં ૂર  શરતી ઉપયોગ, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

ની િવશેષ મં ૂર ને આિધન 

િવલેજ બફર ઝોન 

૧  ૯ મી.થી ૧૨ મી.  ૧  ૭૦% 

.+ ૨ અથવા ૧૦

મી.  ઓ ંહોય

તે 

૨મી. – ૨મી. –

૧.૫મી. ‐ ૧.૫મી. 

રહણાક: ટાઉનહાઉસ/રો હાઉસ,  વતં

બગંલો/ િવલા 

બન-રહણાક:  તે િવ તારમા ં રટલ

ટોર, ર ટોરા /કાફ/ખાણીપીણીની

લાર ઓ; શાળા; બ -ુહ કુ મેદાન; 

સેવા/ રપે રગની ુ કાન;  હર સેવાના

મકાનો;  િૂત હૃ, નિસગ હોમ; ડ-

કર, દવાખા ુ;ં પ ુદવાખા ુ;ં હ થ

લબ; ૧૦૦ ચો.મી.કરતા ંઓછા

િવ તારમા ંધાિમક થળ; 

ક િુનટ હૉલ; રમત ુ ંમેદાન/ 

બગીચો, પે ોલ/ સી,એન. / 

એલ.પી. પં પ 

નીચે માણેના ઉપયોગને મં ૂર મળ

શક છે પણ તે માટ યેક કસમા ંિવશેષ

પરવાનગી જ ર છે : 

• ટ લફોન, ર ડયો અથવા ટલીિવઝન

માટ સારણના ટાવર તથા સારણના ં

સાધનો. 

મકાનના ુ ય ઉપયોગને સહાય પ

નીચે માણેના વધારાના ઉપયોગને

મં ૂર મળ શક, પણ તે માટ મં ૂર

માટ ર ૂ કરવામા ંઆવેલા સાઈટ

લાનમા ંતેના નામ, થળે અને કદ (જો

લા ુપડ તો)નો ઉ લેખ થયેલો હોવો

જોઈએ : 

૧. સોલર પેનલ, પવન ચ વા ંબન-

પરંપરાગત ઊ ઉ પ કરતા ંસાધનો.  

૨. રખેવાળ/પગી માટ રહવાની યવ થા 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 0

10.9. ર યેશન, પો ્સ અને એ ટરટઈનમે ટ ઝોન

10.9.1. હ ુ

એ ટરટઈનમે ટ ર યેશન અને પો ્સ ઝોન થાપવાનો હ ુ િવશેષ અને મોટાપાયે વાસન િૃ ને

ો સાહન આપવાનો છે, જમીનલ ી છે અને યા ંમોટા પાક છે તથા પો ્સ સબંિંધત િૃ થાય છે.

10.9.2. બાધંકામ માટની વૂશરતો

આ કારના ઝોનના ભાગ પે થનારા કોઈપણ બાધંકામ માટ મા ટર લાનની મં ૂર જ ર છે,

સબ ડિવડઝનની માગદિશકા(ચે ટર-૧૧)ને આધીન રહશે. મા ટર લાનમા ંનીચે જુબની િવગતો હોવી જ ર

છેઃ

• ઝોનમા ંથનાર િૃ / બ ડગના ઉપયોગ ુ ંસચ વણન

• ા ફક અને પ રવહનનો અ યાસ

• લે ડ કપ મા ટર લાન

• પગપાળા જવા માટ અને વાહનોના માગની યવ થા

• શહર ડઝાઈન માગદિશકા

• માળખાગત િુવધા અને અિનવાય સવલતોનો લાન

10.9.3. મં ૂર પા સવલતો

એ. નીચે જુબની સવલતોની મં ૂર મળ શકશે –

• થીમ પાક

• આઉટડોર એડવે ચર પો ્સ

• ફ મ િસટ

• પો ્સ કો લે સ

• ટ ડયમ

• પાક

• વન પિત ઉ ાન(બોટિનકલ ગાડન)

• ાણીસં હાલય

• ા ૃિતક ઉ ાન(નેચર પાક)

10.9.4. બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો

કો ટક ૧૦.૯ ડવલપમે ટ ડ સટ (એફ.એ.આર.), ુ લી જ યા માટની જ ર જોગવાઈ, સેટબે સ અને મં ૂર

સાથેની અ ય સવલતો માટ બાધંકામ િનયં ણ િવિનયમો દશાવે છે. આ િવિનયમ ૩ હ ટર ક તેનાથી નાના

ે ફળના લોટ માટ લા ુપડ છે. ૩ હ ટરથી વ ુ ે ફળના લોટ માટ સબ ડિવઝન માગદિશકા(ચે ટર

૧૧) જુબના િવિનયમો લા ુપડશે.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 1

10.9.5. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન(ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ

• પા કગ ( ુઓ કો ટક ૯.૩)

• લોટની લ તુમ સાઈઝ ( ુઓ કો ટક ૯.૧)

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ

• િસ મીક( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર

• બ ડગની સામા ય જ રયાતો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 2

કો ટક 10- 9: ર એશન, પો ્સ અને એ ટરટઈનમે ટ ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો

મ

ન.ં 

લ તુમ રોડની

હરોળ(મીટર) 

મહ મ

એફ.એ.આર.

ુલ લોટના

િવ તારના મહ મ

ાઉ ડ

કવરજ(ટકા) 

ઈમારતની

મહ મ ચાઈ 

લ તુમ સેટબે સ 

(આગળ-પાછળ

બનંે સાઈડ) 

મં ૂર પા ીમાઈસીસ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને આધીન

શરતી ઉપયોગ 

ર એશન, પો ્સ અને એ ટરટઈનમે ટ ઝોન 

૧. ૫૫ મી.થી ૧૨

મી. 0.૫  ૨૫%  ૨૫ મી.

૬મી-૫મી-૩મી‐

૩મી 

થીમ પાક, આઉટડોર

એડવે ચર પો ્સ, ફ મ

િસટ , ર ટોર ટ, ડ લાઝા

અને ખાણીપીણી બ ર,

પો ્સ કો લે સ, ટ ડયમ,

ઉ ાન, વન પત ઉ ાન,

ાણીસં હાલય, નેચર પાક, પે ોલ, સી,એન. ,એલ.પી.

પં પ 

નીચે પૈક ના ઉપયોગો દરક ક સામા ંિવશેષ મં ૂર ને

આધીન મં ૂર પા ગણી શકાય 

ોડકા ટગ ટાવર અને ટ લફોન, ર ડયો ક ટ લિવઝન

ક િૂનકશન માટની સારણ ડવાઈસીસ 

• થીમપાકમા ંમનોરંજન માટ ક આઉટડોર એડવે ચર

પો ્સ માટ િવશેષ બનરહણાક માળ ુ ં

નીચે પૈક ની સવલતો લાનમા ંચો સ થાન અને

િવ તાર સાથે દશાવવામા ંઆવી હોય તો તેને

આ ષુાંગક ઉપયોગ તર ક િનમાણની મં ૂર આપી

શકાય છે. 

1.   સોલાર પેનલ, િવ ડ પાવર વી બનપરંપરાગત

ઊ ના ોત- ડવાઈસ 

2. ચોક દાર ક િસ ો રટ ટાફ માટ રહવા ુ ં વાટર

ક જમવા-ખાવાની સવલત 

*ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. તરફથી શરતોને આધીન ઉપયોગ માટની મં ૂર મળે તો બાધંકામની મહ મ ચાઈમા ંરાહત મળ શક છે. આવા ક સામા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. તરફથી ફાયર

સેફટ સબંિંધત િવશેષ મં ૂર મેળવવી જ ર છે.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 3

10.10. ીન પેસ

10.10.1. હ  ુ

ીન પેસ થાપવાનો હ ુઆ જુબ છે -  

• નદ ના ુદરતી વાહ પાસે ૨૦૦ મીટર પહોળા ર ણા મક બફર ઝોન(ખાલી જ યા)ની જોગવાઈ 

• પયાવરણની ટએ સવેંદનશીલ િવ તારો પાસે ુદરતી વાતાવરણની ળવણી 

• આ ઝોનમા ંકોઈપણ કારના બાધંકામ ક િનમાણ િૃ પર િતબધં  

10.10.2. સવલતોના ઉપયોગની મં ૂર  

એ.  નીચે જુબની સવલતોનો હક મળશે -  

• ુ લા ઉ ાન, મા ંકોઈ કાયમી બાધંકામ નહ હોય 

• ા ૃિતક સ દય ધરાવતો માગ (નેચર ઈલ) 

• વન પિત ઉ ાન 

10.11. ૃિષ િવ તાર(એ ીક ચર ઝોન)

10.11.1. હ  ુ

એ ીક ચર ઝોન થાપવાનો હ ુવતમાન ખેતીલાયક જમીન ુ ંર ણ કરવાનો છે, સતત ૃિષ િૃ માટ

સા ુ ળૂ છે. આસપાસના શહર કરણને કારણે ૃિષ ે ે ઊભા થયેલા દબાણની પ ર થિતમા ંતે જ ર છે.  

10.11. સવલતોનો હક  

એ.  ખેતીલાયક જમીનનો ભાગ ગણાતી નીચે જુબની સવલતોની મં ૂર મળશે -  

• ૃિષ િમકો ક ખેતરના મા લકો માટ ૃિષ-શેડ ક ફામહાઉસ ુ ંબાધંકામ ૩૦૦ ચોરસમીટરથી વધાર

ન હો ુ ંજોઈએ 

 

 

   

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 4

કો ટક 10-10: ીન પેસ અને એ ીક ચર માટ બાધંકામ િનયં ણના િનયમો 

મ

ન.ં 

લ તુમ રોડની

હરોળ(મીટર) 

મહ મ

એફ.એ.આર.

ુલ લોટના

િવ તારના મહ મ

ાઉ ડ કવરજ(ટકા) 

ઈમારતની મહ મ

ચાઈ મં ૂર પા ીમાઈસીસ 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

ીન પેસ 

૧.  લા ુપડ ુ ંનથી લા ુપડ ુ ંનથી લા ુપડ ુ ંનથી લા ુપડ ુ ંનથી ુ લા ઉ ાન, મા ંકોઈ કાયમી બાધંકામ ન હોય 

નીચે પૈક ના ઉપયોગો દરક ક સામા ંિવશેષ

મં ૂર ને આધીન મં ૂર પા ગણી શકાય 

- ોડકા ટગ ટાવર અને ટ લફોન, ર ડયો ક

ટ લિવઝન ક િૂનકશન માટની સારણ ડવાઈસીસ 

નીચે પૈક ની સવલતો લાનમા ંચો સ થાન અને

િવ તાર સાથે દશાવવામા ંઆવી હોય તો તેને

આ ષુાંગક ઉપયોગ તર ક િનમાણની મં ૂર આપી

શકાય છે. 

1. સોલાર પેનલ, િવ ડ પાવર વી

બનપરંપરાગત ઊ ના ોત- ડવાઈસ 

2. ચોક દાર ક િસ ો રટ ટાફ માટ રહવા ુ ં

વાટર ક જમવા-ખાવાની સવલત 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 5

મ

ન.ં 

લ તુમ રોડની

હરોળ(મીટર) 

મહ મ

એફ.એ.આર.

ુલ લોટના

િવ તારના મહ મ

ાઉ ડ કવરજ(ટકા) 

ઈમારતની મહ મ

ચાઈ મં ૂર પા ીમાઈસીસ 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

એ ીક ચર ઝોન ( ૃ િષ ે ) 

૧  લા ુપડ ુ ંનથી  લા ુપડ ુ ંનથી  લા ુપડ ુ ંનથી  લા ુપડ ુ ંનથી 

મરઘા ંઉછેર, ડર િવકાસ, મ ય, ાણી ઉછેર અને

સવંધન, કૂા ખાતરના ુ લામા ં સં હ બાતોના

મં ાલય તરફથી ન કરવામા ંઆવેલા િનયમો

અને આપવામા ંઆવેલી એનઓસી અથવા

મજંર ને આિધન બાગાયતી, મરઘા ંઉછેર, ૪૦૦૦

ચોમીથી ઓછા િવ તારમા ંઆવેલા ફામહાઉસ,

કોઇપણ કારના ુદરતી ોત અથવા

અભયાર યના મનોરંજન ક પ, રસ ક, ટૂ ગ

ર જ, ાણી સં હાલય, નસર , ટ ડયમ,

બોટોિનકલ ગાડન, ખેતીના સાધનો, ખેતીના

વપરાશના સાધનોના સમારકામ, ચમઉ ોગ, સો

મીલ, લાટ , ૃ િષ અથવા ખેત અથવા ૂધની

બનાવટોના ોસેિસગને લગતી, સં થાક ય

ઉપયોગ, યાવસાિયક તા લમ ક , ખેતીના

ઉપયોગ માટ ર તા પર આવેલી ુ કાનો, ર ટોરા,ં

બરફ ુ ંકારખા ુ,ં ગોડાઉન અને વેરહાઉસ વગેર

વેરહાઉિસગ કોપ રશન, એફસીઆઇ, યો ય સરકાર

અથવા અધ સરકાર િવભાગ ારા આપવામા ં

આવેલી એનઅઓસી અથવા મં ૂર અને ન

કરવામા ંઆવેલી શરતોને આિધન, ચેપી રોગી

હો પીટલ, માનિસક રોગની હો પીટલ અને

સેનેટર યમ િસિવલ સ નની એનઓસી અથવા

મં ૂર અને ન કરવામા ંઆવેલી શરતોને

િસનેમા, ાઈવ ઈન િસનેમા, વલનસીલ પદાથ

તથા ફોટકસામ ી ના સં હ માટ લાગતા

વળગતા િવભાગ/સ ામડંળના વાધંા

માણપ /મં ુર સહ.

ુ ષણ િનયં ણ િવભાગના ધારાધોરણ જુબ

ઔધોગક ઘન કચરાનો સં હ.

સં થા,સરકાર ,અધસરકાર ,મકાનો,બાધંકામ,પ લીક

સે ટર આિધન મકાનો,ગાડન હાઉસ,પે ોલ

પપં,શૈ ણક તથા આરો ય સં થાઓ ( ચેપી તથા

માનસીક તા લમી તથા રસચ સં થાઓ, રોગોની

હો પીટલ િસવાય).

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 6

મ

ન.ં 

લ તુમ રોડની

હરોળ(મીટર) 

મહ મ

એફ.એ.આર.

ુલ લોટના

િવ તારના મહ મ

ાઉ ડ કવરજ(ટકા) 

ઈમારતની મહ મ

ચાઈ મં ૂર પા ીમાઈસીસ 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ મં ૂર ને

આધીન શરતી ઉપયોગ 

આિધન. પે ોલ અથવા સીએન અથવા

એલપી પપં િસવસ ટશન સાથે ક િસવાય,

ગેરજ અને વકશોપ, ુ ડયો, ફગ ટાઇ સ અને

િસમે ટ પાઇ સ, ટ ભ ા, ખાણ અને વોર ,

મશાન અને ક તાન, લ. ક પ, કોઇપણ

કારના મનોરંજન, લબ, માછલીઘર,

નભોમ◌ંંડળ, મન રજન પાક. સરકારના વાસન

િવભાગ ારા ાયો જત અથવા ભલામણ કરાયેલી

વાસન સબંિંધત િવકાસ િૃ ઓ. ૧)કોઇપણ

કારના મનોરંજન, રહણાકં યવ થા અને

ના તાની ુ કાનો, માછલીઘર, ુદરતી ોત અને

અભયાર ય, રસ ક, ટૂ ગ ર જ, ાણી

સં હાલય, નસર , ટ ડયમ, બોટોિનકલ ગાડન,

નભોમડંળ, મનોરંજન પાક, વિમગ લૂ, દશન

અને મેળા, ાઇવ-ઇન-િસનેમો, ચલચ હોલ,

િસનેમા, ર ટોરા,ં પાટ લોટ, વોટરપાક, ર સોટ,

હોટ સ ને મોટ સ વગેર જુરાત વાસન િનગમ

ારા હર કરવામા ંઆવેલા િનયમોને આધાર. 

 

 

   

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 7

10.12. સૌર ઉ ાન ે (સોલાર પાક ઝોન)

10.12.1 હ  ુ

સોલાર પાક ઝોન થાપવાનો હ ુઆ જુબ છે -  

• બનપરંપરાગત ઊ ના ઉ પાદન માટ મોટાપાયે સલાર પાક માટ જમીનની જોગવાઈ 

• આસપાસમા ંઝડપથી થતા શહર કરણને કારણે બાધંકામના ંદબાણ સામે આ ઝોનના ં િવ તાર ુ ંર ણ

કર ુ ં

10.12.2. સવલતોની મં ૂર (મં ુર પા ઉપયોગ) 

એ. નીચે જુબની સવલતો સલાર પાકનો જ એક ભાગ હોવાથી તેના ઉપયોગની મં ૂર મળશે. આ માટ -તે

લોટ સોલાર પાકના લાન પર પ ટપણે દશાવેલો હોવો જોઈએ. 

• વહ વટ લોક 

• મેઈ ટન સ ઈ વપમે ટ રાખવાની યવ થા 

• કામગીર માટ અને મેઈ ટન સ માટ જ ર અ ય કોઈ માળ ુ,ં લાનમા ંદશાવે ુ ંહો ુ ંજ ર  

10.12.3. બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો 

કો ટક ૧૦.૧૧. વન નકશામા ંઊભી થનાર સવલત, ઓછામા ંઓછ ુ લી જ યા અને બાધંકામ થનાર

ઈમારતની મહ મ ચાઈ માટના બાધંકામના િનયં ણના િવિનયમ દશાવે છે.  

10.12.4. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો  

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન (ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ  

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ 

• પા કગ ( ુઓ કો ટક ૯.૩) 

• લોટની લ તુમ સાઈઝ ( ુઓ કો ટક ૯.૧) 

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ 

• િસ મીક ( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન  

10.13. ુ રઝમ અને રસો ્સ

10.13.1. હ ુ 

રસોટ ઝોન થાપવાનો હ ુ   િનધાર ત સી આર ઝેડ ‐ ૩ િવ તારમા ંબીચ રસોટ અને હોટલના િનમાણ માટ

મં ૂર આપવાનો છે નો લુાકાતીઓ- વાસીઓ હગંામી ધોરણે ઉપયોગ કર શક. આ િનમાણ પયાવરણ

અને વન મં ાલયની આગોતરા મં ૂર ને આધીન રહશે. 

   

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 8

10.13.2. સવલતોના ઉપયોગની મં ૂર  

તમામ િૃ ઓ / સવલતોની સી આર ઝેડ -૩ તગત દશાવાયેલા િવિનયમો અને શરતોને આધીન મં ૂર

મળશે 

10.13.3. બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો 

કો ટક ૧૦.૧૧.મા ંદશા યા અ સુાર આ ઝોનમા ંતમામ કાર ુ ંબાધંકામ સી આર ઝેડ- ૨ અને ૩મા ંદશાવેલા

બાધંકામ િનયં ણના િનયમો(ચે ટર ૨૬) જુબ રહશે.  

10.13.4. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો 

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન(ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ  

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ 

• પા કગ ( ુઓ કો ટક ૯.૩) 

• લોટની લ તુમ સાઈઝ ( ુઓ કો ટક ૯.૧) 

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ 

• િસ મીક( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન 

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર 

• બાધંકામની સામા ય જ રયાતો 

10.14. હૂા મક માળખાગત િુવધા( ટ જક ઈ ા ચર)

10.14.1. હ  ુ

ટ જક ઈ ા ચર ઝોન થાપવાનો હ ુઆ જુબ છેઃ 

- વોટર ટમે ટ લા ટ, એુજ ટમે ટ લા ટ, વીજમથક, સો લડ વે ટ મેનેજમે ટ સાઈટ, વગેર હૂા મક

માળખાગત િુવધાઓ માટ જમીનની જોગવાઈ. 

10.14.2. સવલતોના ઉપયોગની મં ૂર  

એ.  ટ જક ઈ ા ચર ફિસ લટ ને મદદ પ થાય તેવા નીચે જુબના બાધંકામની મં ૂર મળશેઃ 

• એડિમિન ટવ લોક 

• મેઈ ટન સ માટના ઉપકરણો રાખવાની યવ થા( ટોરજ) 

• ઓપરશન અને મેઈ ટન સ માટ જ ર તમામ ચર, મં ૂર માટના લાનમા ંદશાવેલા હોવા

જોઈએ 

10.14.3. બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો 

કો ટક ૧૦.૧૧. ટ જક ઈ ા ચર ઝોન માટના બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો દશાવે છે.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 1 9

10.14.4. મં ૂર પા સવલતો અને ચર  

• સારસભંાળ લેનારા અને િસ ુ રટ ટાફ માટ લો જગ(જમવા-ખાવાની) ફિસલટ  

10.14.5. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો  

ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ં

પાલન (ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ંનીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ  

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ 

• પા કગ ( ુઓ કો ટક ૯.૩) 

• લોટની લ તુમ સાઈઝ ( ુઓ કો ટક ૯.૧) 

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ 

• િસ મીક( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન 

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર 

• બાધંકામની સામા ય જ રયાતો  

10.15. પ લક ફિસ લટ ઝોન

10.15.1. હ ુ 

પ લક ફિસ લટ ઝોન થાપવાનો હ ુઆ જુબ છેઃ  

• આરો ય, િશ ણ, સાં ૃિતક, સરકાર , રમતગમત સબંિંધત અને ુ લા મેદાન વી સવલતોની બાબતે

ડ એસઆઈઆરને વય ંપયા ત કરવી 

• શહર તરની સવલતો માટ મહ વની જમીન ળવી રાખવા માટ ‘જમીનનો સસંાધન તર ક’

ઉપયોગ કરવાની હૂા મકનીિત અને ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની મદદથી બાધંકામને ો સાહન 

એક વાત ન ધવી જ ર છે ક શહર તરની, લોકો માટની સવલતો અલગ જમીનના ઉપયોગ તગત નથી

ઊભી કરાતી, પરં ુતે ળૂ તૂ જમીન અને િવ તારમા ંજ થપાતો અલગ ઝોન છે.  

10.15.2. સવલતોના ઉપયોગની મં ૂર  

આ ઝોનમા ંમં ૂર પા સવલતો સામા ય ર તે ળૂ તૂ જમીન અને તેના ઉપયોગના ઝોન જુબની હોય છે.

તેમ છતા ં ો ટની જ રયાતોને ાથિમકતા અપાશે.  

10.15.3. બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો 

કો ટક ૧૦.૧૧ ટ જક ઈ ા ચર ઝોન માટ બાધંકામ િનયં ણના િવિનયમો દશાવે છે.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 0

10.15.4. ઉપર દશાવેલા બાધંકામ િનયં ણ

િનયમન ઉપરાતં તમામ બાધંકામો માટ કટલીક સામા ય જોગવાઈઓ ુ ંપાલન(ચે ટર ૯) કર ુ ંજ ર છે મા ં

નીચે જુબની બાબતોનો સમાવેશ થાય છે -  

• મજ તૂ-ટક શક તે ુ ંબાધંકામ 

• પા કગ( ુઓ કો ટક ૯.૩) 

• લોટની લ તુમ સાઈઝ( ુઓ કો ટક ૯.૧) 

• ૃ ઉગાડવા અને તે ુ ંજતન કર ુ ં

• ગટર યવ થા અને રૂના પાણી સામે ર ણ 

• િસ મીક( કંૂપ સબંિંધત) ડઝાઈન 

• ક પાઉ ડ દ વાલ અને ાર 

• બાધંકામની સામા ય જ રયાતો 

 

 

   

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 1

કો ટક 10-11: સોલર પાક, ુ રઝમ અને રસોટ, હૂા મક માળખાગત િુવધા અને હર સવલતોના ઝોનમા ંબાધંકામ િનયં ણના િનયમો

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

મકાનની

મહ મ ચાઈ 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ

ાઉ ડ કવરજ 

લોટ ુ ંલ તુમ

માપ સં ુલના ઉપયોગની મં ૂર  

શરતી ઉપયોગ, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ

મં ૂર ને આિધન 

સોલર પાક ઝોન 

૧ લા ુપડ ુ ં

નથી ૦.૨ 

.+ ૨ અથવા 

૧૦મી.  ઓ ં

હોય તે 

૨૦%  ‐ વહ વટ ઓફસ અથવા અ ય ટોરજ

બ ડગ 

નીચે માણેના ઉપયોગને મં ૂર મળ શક છે પણ તે

માટ યેક કસમા ંિવશેષ પરવાનગી જ ર છે : 

• ટ લફોન, ર ડયો અથવા ટલીિવઝન માટ સારણના

ટાવર તથા સારણના ંસાધનો. 

મકાનના ુ ય ઉપયોગને સહાય પ નીચે માણેના

વધારાના ઉપયોગને મં ૂર મળ શક, પણ તે માટ

મં ૂર માટ ર ૂ કરવામા ંઆવેલા સાઈટ લાનમા ં

તેના નામ, થળે અને કદ (જો લા ુપડ તો)નો

ઉ લેખ થયેલો હોવો જોઈએ : 

૧. સોલર પેનલ, પવન ચ વા ંબન-પરંપરાગત

ઊ ઉ પ કરતા ંસાધનો.  

૨. રખેવાળ/પગી માટ રહવાની યવ થા 

વાસન અને રસોટ

૧ લા ુપડ ુ ં

નથી ૦. ૩૩ 

૯ મી. અને

ા.+ ૧ ૩૩%  ૪૦૦૦ ચો.મી. 

િનધા રત સી આર ઝેડ III હઠળ િનિ ત

કરવામા ંઆવેલા ધોરણો અને િનયમો

અ સુાર તમામ િૃ ઓ /ઉપયોગને

પરવાનગી 

િનધા રત સી આર ઝેડ III હઠળ િનિ ત કરવામા ં

આવેલા ધોરણો અને િનયમો અ સુાર તમામ

િૃ ઓ / ઉપયોગને પરવાનગી 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 2

મ

ન.ં 

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

મહ મ

એફ.એ.આર. 

મકાનની

મહ મ ચાઈ 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ

ાઉ ડ કવરજ 

લોટ ુ ંલ તુમ

માપ સં ુલના ઉપયોગની મં ૂર  

શરતી ઉપયોગ, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવશેષ

મં ૂર ને આિધન 

હૂા મક માળખાક ય િુવધા 

૧ લા ુપડ ુ ં

નથી 

લા ુપડ ુ ં

નથી 

લા ુપડ ુ ં

નથી લા ુપડ ુ ંનથી  ‐ 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા હર

હતમા ંન કરવામા ંઆવેલા તમામ

મં ૂર પા ઉપયોગ  

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા હર હતમા ંન

કરવામા ંઆવેલા તમામ મં ૂર પા ઉપયોગ 

હર િુવધા ઝોન 

૧ લા ુપડ ુ ં

નથી ૧ 

લા ુપડ ુ ં

નથી ૫૦%  ‐ 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ન

કરવામા ંઆવેલા તમામ મં ૂર પા

ઉપયોગ 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ન કરવામા ંઆવેલા

તમામ મં ૂર પા ઉપયોગ 

 

 

   

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 3

11. જમીન િવકાસ અને સબ- ડિવઝન િવિનયમો 

11.1 હ ુ

આ િવભાગ કોઈપણ સબ ડિવઝન લાનની ડઝાઈન, સમી ા અને મં ૂર માટની સામા ય જ રયાતો દશાવે

છે અને આ કારના ડવલપમે ટ સાથે સકંળાયેલા કોઈપણ ખાનગી ડવલપરને તથા સરકાર એજ સીઓને

લા ુપડ છે.સબ ડિવઝન દરખા તના બાધંકામમા ંઆ સબસે શન(પેટા િવભાગો)ના અથઘટન ગેના ોની

ચચા ચો સ સમયમયાદમા ં અને વહલી તક ધોલેરા િવિશ ટ ડૂ રોકાણ િવ તાર િવકાસ સ ામડંળના

આયોજન િવભાગના ટાફ સાથે કરવી જોઈએ.  

11.2. સામા ય જ રયાતો

11.2.1. વી ૃત લે ડ- ઝુ લાન સાથે સુગંતતા 

આ ચે ટર તગત મં ૂર થયેલી તમામ લે-આઉટ સાથેની સબ ડિવઝન જમીન વી ૃત લે ડ- ઝુ લાન સાથે

અને લા ુપડતા િવિનયમો સાથે સુગંત હોવી જોઈએ. તેમા ં હર સવલતો માટના ચો સ િવ તાર વા ક

મહો લા, બગીચા, ુ લી જ યા, લૂ અને એવી અ ય સવલતોનો સમાવેશ છે.  

11.2.2. અમલ 

તાિવત ટ િસ ટમ દરક શેર -મહો લાને એકબી સાથે જોડ તે કાર તેની ડઝાઈન તૈયાર થશે થી

આસપાસના સમ િવ તારનો સૌથી આ િુનક િવકાસ શ બનશે. શ હોય યા ં નાની-નાની શેર

આસપાસની ોપટ ને ઉપલ ધ કરાવવી થી સમ િવ તારનો િવકાસ થાય.  

તાિવત ટ િસ ટમ(મહો લા ણાલી) વતમાન મહો લાનો યાપ તેની યો ય પ રક પના જુબ આગળ

ધપાવશે. એક બા ુથી બધં હોય તેવી શેર ક મહો લાનો વતમાન શેર સાથે જોડાણ અટકાવવા ક ભિવ યમા ં

તેનો યાપ ન વધે તે માટ ઉપયોગ નહ કર શકાય. આવી શેર ક અ ય કાયમને માટ બધં હોય તેવી શેર ના

ક સામા ંનીચે જુબની થિતમા ંફરફારની મં ૂર મળે છે -  

1) થાિનક ભૌગો લક પ ર થિત 

2) પયાવરણની પ ર થિત 

3) ોપટ નો આકાર  

4) ોપટ ની લુભતા- ા યતા 

5) અસગંત જમીનનો ઉપયોગ 

11.2.3. ા ફકની ગીચતા ુ ંિનવારણ 

રહણાકં મહો લાની ણાલી એવી ર તે તૈયાર થવી જોઈએ થી આડા-ંઅવળા માગ ને બદલે એક િુનયો જત

સર લુર ટ તૈયાર થાય. ટ ડઝાઈન તગત એકબી ને જોડતા અનેક માગ વતમાન અને ભિવ યને

યાનમા ંલઈને િનમાણ કરાશે થી ા ફકની િવપર ત અસર ખાળ શકાય અને ઝડપ ઘટાડ શકાય. શ

હોય યા ંનવા તમામ બાધંકામના િવ તારના િવકાસ વખતે તેમા ં વેશ માટ અને બહાર જવા માટ એક કરતા ં

વધાર ર તા હોવા જોઈએ.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 4

11.2.4. રલવે – ર તા માટ ુ ંઆયોજન 

સબ ડિવઝન ન કના રલ માગની પાસે હોય તો સબ ડવાઈડર ભિવ યમા ં શેર અને રલમાગના ોિસગને

અલગ કર શકાય તે કારની પેટન જુબ શેર ની રચના કરવાની રહ છે.  

11.2.5. પ રપ વ ૃ ો અને ુદરતી વન પિત 

શેર અને મહો લાની રચના એવી ર તે કરાશે થી પ રપ વ ૃ ો અને વતમાન ુદરતી વન પિતની શ

એટલી ળવણી કર શકાય.

11.2.6. ઉ ાન, શાળા અને ુ લી હ રયાળ જ યાની સવલત

ર તા એ ર તે તૈયાર કરવા જોઈએ થી બાગ-બગીચા, શાળા અને ુ લી હ રયાળ જ યા તથા મોટ સં યામા ં

યા ંલોકો એક થતા હોય તેવા અ ય થળે સરળતાથી પહ ચી શકાય. ર તાની પહોળાઈ તેના મેઈ ટન સ

હ ુમાટ સિવસ હ કલ પસાર થઈ શક તેટલી હોવી જોઈએ.

11.2.7. સાવજિનક માગને સમાતંર ર તા

હાઈવે,ધોર ર તા,પેટાધોર માગ અડ આવેલી જમીન ુ ં િવભાજન કરવા ુ ંહોય તો તેવા ક સામા ંડવલપર

હાઈવેને સમાતંર એક રોડ કુવો જ ર છે. કોઈ િમ કતને વેશ ત પ લીક ર તાઓથી જ મળ શકશે.

િમ કતને સીધો વેશ હાઈવે,ધોર માગ ક પેટા ધોર માગથી મળશે ન હ.ધોલેરા સ ામડંળ હર હ ુમાટના

તથા મોટા ડવલપમે ટ માટ િવિશ ટ ક સામા ંઆપી શકશે.

11.2.8. સાવજિનક લૂ અને બગીચા

જો કોઈ વી ૃત લાનમા ં દશાવાયેલો જમીનનો ભાગ ભિવ યમા ંઆકાર લેનાર સાવજિનક શાળા, હર

ઉ ાન, મેદાન ક ુ લી જ યા તર ક દશાવાયેલો હોય અને તે પેટાિવભાજન થનારા િવ તારમા ંઆવતી હોય

તો લાિનગ િવભાગના કમચાર ઓ સબંિંધત ય ત ક એજ સીને આવા પેટાિવભાજન અને તેની પડનાર

અસર ગે તાક દ કરશે. લાિનગ િવભાગ ારા અપાયેલી ચો સ સમય મયાદામા ંએજ સી એ બાબતનો

િનણય કરશે ક આ સાઈટ અનામત રાખવી ક કમ. જો તે ન ઈ છે તો પેટાિવભાજનને મં ૂર મળશે નહ .

ાથિમક મં ૂર ની તાર ખથી ખર દ ની તાર ખ ધુીનો ટાઈમ એજ સી પાસે રહશે.

11.2.9. હર સવલતો

વી ૃત લાન ક નીિતગત દ તાવેજમા ંચો સ જમીનના ભાગ પર ભિવ યમા ંપોલીસ ટશન અને ફાયર

ટશન, ુ તકાલય, હર મકાનો ક અ ય હર સવલત ઊભી કરવાની દરખા ત દશાવાયેલી હોય અને તે ુ ં

સબ ડિવઝન(પેટાિવભાજન) કરવા ુ ં હોય તો આયોજન િવભાગના કમચાર સબંિંધત એજ સીને ભિવ યમા

થનારા આ પેટાિવભાજનની અસર ગે તાક દ કરશે. એજ સી આયોજન િવભાગે આપેલી ચો સ

સમયમયાદામા ંએ બાબતનો િનણય કરશે ક આ સાઈટ અનામત રાખવી ક કમ. જો એજ સી આ સાઈટ

અનામત રાખવા ન ઈ છે તો પટાિવભાજનને મં ૂર આપી શકાય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 5

11.2.10. ઈઝમે ટ

બાધંકામના થળે ઈજનેર અથવા તરમાળખા િવભાગ વારા જ ુર અથવા પાણીનો સ લાય, ુ લી ક

ક સી ડ ગટરલાઈન માટ ૩ મીટરથી ઓછ નહ તેવી જ યા છોડવી જ ર છે. ચો સ લોટના સબ ડિવઝન

વખતે ઈ ટોલ કરાયેલી ગટરલાઈન માટ અથવા ભિવ યમા ંથનાર ગટરલાઈન માટ પણ આ જ યા છોડવી

અિનવાય છે.

11.3. લાનની જ રયાતો

કોઈપણ લોટ ુ ંસબ ડિવઝન કરવા માટ લાન મં ૂર માટ કૂવાનો હોય તેમા ંનીચે જુબની િવગતો

સચ દશાવવી જ ર છે અને અહ દશા યા જુબની તમામ બાબતોની મા હતી પણ સાથે ર ૂ કરવી જ ર

છે. જો આ તમામ િવગતો નહ હોય તો ાથિમક લાનની યા ક સમી ા આગળ ધપશે નહ .

1) સબ ડિવઝન ો ટ ુ ંનામ, મા લક અથવા મા લકના એજ ટ ુ ંનામ અને તેની સહ , સવયર,

એ જિનયર ક ડઝાઈનર ુ ંનામ, તાવીત ર તા-શેર ુ ંનામ, પાસેના સબ ડિવઝન થયેલા લોટના

મા લકના ંનામ

2) ૨) લાનની માપણી, ૧:૧૦૦૦થી ઓછ ન હોવી જોઈએ, નોથ પોઈ ટ, તાર ખ.

3) લોટ ુ ંપેટાિવભાજન થવા ુ ંછે તેની હદ અને ચો સ થળ તથા તેને અડ ને આવેલા માગ,

રલરોડ લાઈન, જળ ોત, ઈઝમે ટ ક અ ય મહ વના થળની િવગત

4) સબ ડિવઝન ુ ંચો સ થળ અને ોપટ તથા તેની આસપાસના ર તા-િવ તાર દશાવતો મોલ- કલ

લોકશન મેપ(નકશો)

5) સબ ડિવઝન થનારા સં ણૂ િવ તાર-જમીન પર ૧ મીટર ક તેથી વ ુ તર રખાકંન કર ુ ંહો ુ ં

જોઈએ અને લોટ પાસેની ોપટ અને ર તાને પશતો હોય યા ં૧૦૦ મીટરના તર રખાકંન

દશાવ ુ ંજ ર . આ રખાકંન ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ન કરાયેલી માપણીનો સદંભ બનશે.

યા ંબાધંકામનો યાપ વધવાનો હોય તે તમામ િવ તાર આ તાિવત રખાકંનમા ંદશાવવા જ ર

છે. સબ ડિવઝન થનારા લોટ ક િવ તાર ુ ંકદ એટ ુ ંહોય ક યા ંઆ મા હતી બનજ ર બની

ય યા ંતેની જ ર નથી.

6) ગટર યવ થા ુ ં થાન, કદ અને તેની આસપાસની યવ થા

7) તમામ તાિવત સવલતો ુ ંએ રયા ટટમે ટ

8) જો સબ ડિવઝનમા ંરહણાક સવલતોનો સમાવેશ થતો હોય તો આ ક િૂનટ ફિસ લટ ની યાદ

દશાવવી જ ર છે.

9) તાિવત માગ, સાકંડ ગલી, ઈઝમે ટ, ખાલી જમીન, ઉ ાન ક અ ય ુ લી જ યા, અનામત જ યા

અ ય ોપટ લાઈન અને બ ડગ સેટબેક લાઈન ુ ં થળ લોટ ુ ંપ રમાણ અને બ ડગ ર શન

ડૂલાઈન ુ ં થળ દશાવ ુ ંજ ર .

10) તમામ તાિવત ગટર અને અ ય ુ ટ લટ , તે ુ ંકદ, ગટરલાઈન સ હતની િવગતો અને નકશો,

નેજની પાઈપ તથા ચર ુ ંકદ ન કરતી િવગતો, રૂ સામે ર ણની યવ થા. પાણી રુવઠા

અને કચરો તથા ગટરનાપાણીના િનકાલની પ િત- યવ થા.

11) તાિવત ર તા, તેની પહોળાઈ અને રોડ ુ ં તાિવત બાધંકામ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 6

12) સબ ડિવઝનમા ંર તાનો સમાવેશ હોય ની મા ા ૧-૨૦ હોય, તેવા ક સામા ંર તાની સં ણૂ

િવગત સચ દશાવવી જ ર છે. તેમા ં૩૦ મીટરના વતમાન રોડ અને ગટરલાઈન સ હતની િવગતો

દશાવવી પડશે. સબ ડિવઝનમા ંઆવતો ર તો સબ ડિવઝન થનારા લોટની પાસેની જમીનને અડ ને

આવેલો હોય અને તે ર તો પાસેના લોટ ધુી લબંાવવાનો હોય તો ૩૦ મીટરના ર તા ધુીની

િવગત દશાવવાની રહશે.

13) સમ ો ટ રૂો થવા ુ ંસમયપ ક ાથિમક લાનમા ંદશાવવા ુ ંરહશે.

11.4. સા દુાિયક સવલતો અને ુ લી જ યા

સબ ડિવઝન લાનમા ંસા દુાિયક સવલતો અને ુ લી જ યાની રૂતી જોગવાઈ ા ટ ડવલપમે ટ લાનના

સે શન ૫.૨, ચે ટર ૫ જુબ જ ર છે.  

11.5. ર તાની રચના માટના ધારાધોરણો

આ સે શનમા ંર તા કવા હોવા જોઈએ તેના ધારાધોરણો દશાવાયા છે ુ ંસબ ડિવઝનની યામા ંપાલન જ ર

છે. 

11.5.1. રાહદાર માગ

તાિવત રાહદાર માગ આસપાસના માગને યાનમા ંલઈને રૂતી પહોળાઈ સાથેનો હોવો જ ર છે. જોક ચો સ

અને િનધાર ત રાહદાર માગ નીચે જુબના ધારાધોરણો જુબનો જ હોવો જોઈએ. અપવાદ પ ક સામા ં

ર યનલ ડવલપમે ટ ઓથો રટ ના એ જિનયર એ ુ ં મા ણત કર ક -તે રાહદાર માગ બનજ ર છે અથવા

અ યવહા છે તો જ આ ધારાધોરણોમા ં ટછાટ શ છે.  

કો ટક 11-1 - રાહદાર માગના ધારાધોરણો

માગનો કાર  લ તુમ રાહદાર માગ (મીટર) 

એ સેસ ક ો ડ એ સ ેસવે  ૨૫૦ 

ઉ ોગોને ાથિમકતા આપતો ુ ય-ધોર માગ  ૭૦ 

ુ ય ધોર માગ  ૫૫ 

પેટા-ધોર માગ  ૪૦ 

કલે ટર રોડ  ૩૦ 

ક કો રડોર  ૨૫

લોકલ રોડ  ૨૦ 

સાકંડા માગ   ૧૫, ૧૨ 

ઈ ટરચે જ, ઈ ટરસે શન, કટ/ ફલ એ રયાના ક સામા ંવધારાનો રાહદાર માગ જ ર છે.

યાર ડવલપર વ ચેથી િવભા જત રોડ થાપવા ુ ંપસદં કર યાર રાહદાર માગની પહોળાઈ ઓછામા ંઓછ

તે વ ચેના માગ વ ા ૧૫ મીટરની હોવી જ ર છે. ૧૨ મીટર પહોળો માગ મા નીચેની શરતોને આધીન જ

ઉપયોગમા ંલઈ શકાશે -

1. તે માગનો ૫૦થી વ ુરહણાક મકાનોના લોકો ારા ઉપયોગ થતો ન હોવો જોઈએ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 7

2. રોડને પશતી તમામ જમીન ુ ંસબ ડિવઝન એવી ર તે થયે ુ ંહો ુ ંજોઈએ ક થી તે ર તાને વ ુ

પહોળો કરવો શ ન હોય.

3. તે કાયમને માટ રૂો થઈ ગયેલો માગ હોવો જોઈએ અથાત તેને જોડતા મહો લામા ંવ ુિવ તરણ

શ ન હોય.

11.5.2. ધોર માગને અડ ને આવેલો રાહદાર માગ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના આયોજન િવભાગે મં ૂર કરલા રાહદાર માગના લાનમા ં દશાવાયેલો પેટા

માગનો સબ ડિવઝન થનારા લોટમા ંસમાવેશ થતો હોય તો રાહદાર માગ ચો સ થળે અને લાનમા ં

દશા યા જુબની પહોળાઈ સાથેનો અનામત રાખવો જ ર છે.

૩૦ મીટર પહોળા(મ યરખાની બ ે બા ુ ૧૫ મીટર) રાહદાર માગ માટ જ યા રાખવાની ડવલપરની

જવાબદાર રહશે. ભિવ યમા ં૩૦ મીટરથી વ નુા રાહદાર માગ માટની જ ર અનામત જ યા િતમ લે-

આઉટ લાનમા ંદશાવવાની રહશે. લ ુ મ લોટના ંમાપ આ કરણમા ંદશાવેલ ઝોન ગ ર લુેશન જુબ

રાહદાર માગના ણૂાથી ન થશે.

૨૦ મીટર પહોળા ક ૧૨ અથવા ૧૫ મીટર પહોળા રાહદાર માગને િવકાસના અિધકારની ગણતર મા ંલઈ

શકાય છે, પરં ુ તેને લોટના િવ તાર, ુ લી જ યા, જ ર પા કગ, ટોમ-વોટર રટ શનની ગણતર મા ંક

અ ય અિનવાય જ રયાતોની ગણતર મા ંલેવાતા નથી.

11.5.3. ટ ઈ ટરસે શન યોમે

યા ંએક કરતા ંવ ુરોડ અલગ થતા હોય તે મ યરખા ૩૦ મીટરથી ઓછ ન હોવી જોઈએ.

11.5.4. લોકની લબંાઈ

નાના લોકની લબંાઈ ૧૪૦મીટરથી ૧૮૦ મીટર વ ચે હોવી જોઈએ, પરં ુ કોઈપણ સજંોગોમા ં તે ૩૦૦

મીટરથી વધાર ન હોવી જોઈએ. નીચે જુબની શરતો ુ ં પાલન થાય તો તેવા ક સામા ં

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. લોકની લબંાઈ ૩૦૦ મીટરથી વ ુકરવાની મં ૂર આપી શક છે -

1) આસપાસની પ ર થિત

2) પયાવરણની થિત

3) ોપટ નો આકાર

4) ોપટ આસપાસની માગ સ હતની સવલતો

5) વૈક પક જમીનનો ઉપયોગ

લોકની પહોળાઈ બે લોટના િવભાજન માટ રૂતી હોવી જ ર છે. રહણાક અને બનરહણાક બાધંકામને

અલગ કરવા માટ તથા રહણાક બાધંકામને રાહદાર માગથી અલગ કરવા માટ તે જ ર છે.

11.5.5. બધં ગલી અથવા ર તો

માગ એક તરફથી ુ લો અને બી તરફથી કાયમને માટ બધં હોય તે માગ ૧૫૦ મીટરથી લાબંો ન હોવો

જોઈએ. આયોજન િવભાગ વ ુલાબંા ર તાની મં ૂર આપી શક છે. આ માગ બે માગને જોડતી મ યરખાથી તે

માગના મ યબ ુ ધુી માપવામા ંઆવે છે. આવા એક તરફથી જ ુ લા માગને ૨૫ મીટરના યાસ ધરાવતા

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 8

રાહદાર માગ ારા બધં કરવામા ંઆવે છે. એ જિનયર ારા વી ૃત વૈક પક ડઝાઈન ગે િવચારણા થઈ

શક છે. જો વાહન ુ ંકને શન અ યવહા હોય તો પગપાળા જતા લોકો માટ ક સાઈકલ મારફતે અ ય ર તા ક

શેર સાથે ુ ંજોડાણ જ ર છે.

11.5.6. સાકંડ શેર /ગલી

ચો સ સજંોગોમા ં૧૫ મીટર પહોળા રાહદાર માગ ુ ંિનમાણ કર શકાય ૯ મીટરના રોડને જોડ. શેર મા ં

૫૦ ક તેનાથી ઓછા રહણાકંના મકાનો હોય અને તે એક બા ુથી બધં હોય યાર આવા નાના માગ ુ ંિનમાણ

કર શકાય. આ ચે ટરના અ ય તમામ ધારાધોરણો આ કારના માગના િનમાણમા ંલા ુપડ છે.

11.5.7. કલે ટર ટ ડ ઝ નેશન

કલે ટર ટ ન કરવાનો અથવા કલે ટર ટની જ રયાત ન કરવાનો િનણય નીચે જુબના ધોરણો

આધાર ત છે. જો આ પૈક બે ધોરણો ુ ંપાલન થ ુ ંહોય તો તેવા ક સામા ંતેન કલે ટર ટ તર ક હર કર

શકાય છે ુ ંિનમાણ કલે ટર ટના ંબાધંકામના િનયમો જુબ કરવા ુ ંરહશે -

• ુ ય માગને કાપતો હોય અને હ ટરદ ઠ પાચંથી વ ુરહણાકંની ઘનતા ધરાવતા િવ તારને જોડતો

હોય અથવા ૧૨૫ રહણાક મકાનોના િવ તારને જોડતો હોય.

• ર તો સામા ય પરખા જુબ, એ િવ તારમા ંહાલના બાધંકામને સુગંત કલે ટરની કામગીર ની ગરજ

સારતો હોય

• એ માગ અિવકિસત િવ તારમા ંએવી ર તે લબંાવાય થી તે િવ તારમા ંભિવ યના કલે ટરની

કામગીર બ વે.

• આ માગ ખા સા એવા બન રહણાક, સં થાગત ક ર યેશનલ સવલતો ધુી પહ ચતો હોવો જોઈએ

અને રહણાક િવ તાર પણ યાથંી સરળ બનતો હોવો જોઈએ.

11.6. ચો સ જમીનની ડઝાઈનના ધોરણો

11.6.1. ર તાની આગળનો ભાગ

સબ ડિવઝન થતો દરક લોટ ર તાની આગળની તરફ પશતો હોવો જોઈએ. જોક અનેક પ રવારો માટ

રહણાકંનો લાન હોય તો ર તાની આગળની તરફ પશતો હોવો જ ર નથી. જોક તે માટ તાિવત રહણાક

મકાન હર માગ ક ખાનગી માગથી ૧૦૦ મીટરના તરમા ંજ આવેલા હોવા જોઈએ. દરક મકાન ધુી

રાહદાર માગ ક ખાનગી વાહન ારા ક પગપાળા પહ ચી શકાય તેવી યવ થા હોવી જોઈએ.

એક ુ ુ ંબ માટના નાના રહણાકંના દરક લોટ માટ આગળની તરફ રોડ હોવો જ ર નથી. આવા રહણાકંોના

એક ૂથના ંઓછામા ંઓછા એક જ િુનટ માટ તે જ ર છે. બાક ના દરક રહણાકં મકાન ધુી રાહદાર માગ ક

ખાનગી વાહન મારફતે ક પગપાળા જઈ શકાય તેવી યવ થા હોવી જોઈએ.

મોટા બન રહણાક બાધંકામનો ભાગ હોય તેવા લોટ ક બ ડગ( વા ક શોિપગ સે ટર) માટ લાબંો ર તો

જ ર નથી કારણ ક આ સમ સાઈટ ર તાની ન ક એવી ર તે હોય છે થી તમામ ત રક ભાગ ધુી

સરળતાથી જઈ શકાય છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 2 9

11.6.2. સાઈડલાઈન

સાઈટ લોટ લાઈન , યવહા ૃ ટએ ન ક અને ર તાથી યો ય ણૂે ક િ યા પર હોવી જોઈએ. યા ંસાઈડ

લોટ લાઈન પાછળની તરફ એકબી ને પશતા હોય યા ં૬૦ ડ ીથી ઓછો ણૂો ન હોવો જોઈએ.

11.6.3. બ ડગ લાઈન

બ ડગ લાઈન ઝોનના યો ય વગ કરણ જુબ તમામ લોટ પર રચાવી જોઈએ. જ ર સેટબેક પર બ ડગ

લાઈન ુ ંઅિત મણ ન હો ુ ંજોઈએ અને સેટબેકની જ રયાત રાહદાર માગ સબંિંધત કોઈપણ બાધંકામના

િનયમો ુ ંપાલન કરતી હોવી જોઈએ.

11.6.4. ઘરથી રાહદાર માગ ધુીનો ખાનગી ર તો

હર રાહદાર ર તામા ંઘર પાસેથી ખાનગી ર તાના ં િનમાણ પહલા ર યનલ ડવલપમે ટ ઓથો રટ ના

આયોજન િવભાગ પાસેથી મં ૂર લેવી જ ર છે.

11.7 કોમન લોટ

િવકાસ માટ કોમન લોટની નીચે માણે ફાળવવાની રહશે: 

11.7.1 રહણાક અને વેપારલ ી ઉપયોગ માટ:  

(અ) ૨૦૦૦ ચો.મી. અથવા વ ુ ે ફળના મકાનમા ંકોમન લોટની જોગવાઈ કરવાની રહશે. 

(બ) કોમન લોટનો લ તુમ  િવ તાર મકાનના  ૧૦% અ સુાર હોવો જોઈએ અને તેની જોગવાઈ

કરવી પડશે.  

(ક) બ ુમાળ ઈમારતોના ક સામા ંમકાનનો િવ તાર ગમે તેટલો હોય તેમ છતા ંકોમન લોટની 

જોગવાઈ કરવાની રહશે. 

11.7.2 ઔ ોગક ઉપયોગ માટ:  

(અ) ૫૦૦૦ ચોરસ મીટર ક વધાર ે ફળ ધરાવતા મકાન એકમ માટ કોમન લોટ ફાળવવો. 

(બ) ૫૦૦૦ ચોરસ મીટર થી ૨૦૦૦૦ ચોરસ મીટર ે ફળ ધરાવતી ઈમારતોમા ં ે ફળના ૮ %

લેખે કોમન લોટની જોગવાઈ કરવાની રહશે. 

(ક) ૨૦,૦૦૦  ચો.મી.  કરતા ં વ ુ બાધંકામવાળ ઈમારતમા ં ૧૬૦૦  ચો.મી. ઉપરાતં ૨૦,૦૦૦ 

ચો.મી.થી ટ ુ ંવ ુબાધંકામ હોય તેના ૫% લેખે કોમન લોટની જોગવાઈ કરવાની રહશે.  

11.7.3 રહણાક, વેપાર અને ઔ ોગક િસવાય   

૨૦૦૦ ચો.મી. અથવા વ ુ ે ફળના મકાનમા ંકોમન લોટની જોગવાઈ લોટ િવ તારના ૨૦ % 

લેખે કરવાની રહશે.   

  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 0

11.7.4 સામા ય જ રયાતો  

1. કોમન લોટમા ં પહ ચવા માટ ર તા અને મા ન હોવા જોઈએ.  કોમન લોટમા ં કોઈ ભાિવ

બાધંકામ માટની યોજનાને પરવાનગી આપવામા ંનહ આવે. 

2. કોમન લોટ ુ ંલ તુમ માપ ૨૦૦ ચો.મી. હો ુ ંજ ર છે, ને ફરતે ૧૦.૫૦ મી..થી ઓછ જ યા ન

હોવી જોઈએ. 

3. કોમન લોટમા ંકોઈ કારના બાધંકામને મં ૂર આપવામા ંનહ આવે. મા ઈલે ક સબ ટશન,

ઓવરહડ ટાકં , ગૂભ ટાકં , પગી માટ મ,  પેટા લોટ અથવા ટનેમે ટ અથવા લેટના

રહવાસીઓ માટ ક િુનટ હૉલ, ટ બૂવેલ તથા વરસાદ પાણીના રચા ૂવા માટ િનયમો

અ સુાર છોડલા મા ન અ સુાર અથવા કોમન લોટના ુલ િવ તારના વ મુા વ  ુ૧૫% લેખે

બાધંકામને મં ૂર અપાશે.  

4. કોમન લોટનો લ તુમ િવ તાર ૨૦૦ ચો.મી. હશે અને તેને ફરતે ૧૦.૫૦ મી.થી ઓછ જ યા

નહ હોય તો જ કોમન લોટમા ંિવભાજનને મં ૂર આપવામા ંઆવશે.   

સા ૂહક આવાસ માટ જોગવાઈ કર શકાશે  ( મા ં ુ લી લ થ િવના ાઉ ડ લોર ઉપરાતં

ઉપર બે માળનો સમાવેશ થાય છે)  કોમન લોટના આ િસવાય વ ુ પેટા-િવભાજનને સ મ

સ ામડંળ મં ૂર આપી શક છે.  

5. બ ડ ગ એકમના લોર પેસ ઈ ડ સની ગણતર માથંી આ કોમન લોટનો  િવ તાર બાદ કરવો

નહ . 

6. (અ) “રહણાક િસવાય તમામ ઉપયોગ માટના ક સામા”ં આખા કોમન લોટનો ઉપયોગ પા કગ

અને વાહનોની અવરજવર તથા વ ચે ચાલવાના માગ માટ મં ૂર આપવામા ંઆવશે.  

(બ)  રહણાકના ઉપયોગ માટના ક સામા ં ુલ કોમન લોટની  ૫૦%  જ યાને પા કગ અને

વાહનોની અવરજવર તથા વ ચે ચાલવાના માગ માટ મં ૂર આપવામા ંઆવશે.   

7. બ ડ ગ એકમના લેઆઉટમા ંકોમન લોટની જોગવાઈ સાથે પેટા િવભાગને મં ૂર આપવામા ં

આવી હોય તેવા ક સાઓમા ંએવા પેટા િવભાગના વ ુ િવભાજનના ક સામા ંઅને / અથવા

આવા પેટા લોટોના સ હૂ માટ અને / અથવા નવા મકાનના આવા પેટ િવભાગના વ ુ

ડવલપમે ટ માટ કોમન લોટો માટ આ હ રાખવો જોઈએ નહ .  

િસવાય ક, રહણાક ઉપયોગ િસવાયના હ ુમાટ બ ડ ગ તૈયાર કરવામા ંઆવ ુ ંહોય તો આ

િનયમો હઠળ જ ર પા કગની જોગવાઈ ઉપરાતં લોટના 5% લેખે રોડ તરફ લુાકાતીઓ માટ

પા કગની જોગવાઈ કરવાની રહશે. આ પા કગ માટ બ ડ ગથી જ ર મા ન છોડવા ુ ંરહશે. 

 

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 1

12. ઓછા ખચ મકાન ુ ંબાધંકામ 

સામા જક અને આિથક ર તે પછાત વગના લોકો માટ, સમાજના આિથક ર તે નબળા વગના લોકો માટની

યોજનાઓ તગત મા હર ે ની એજ સીઓ, સહકાર મડંળ ઓ ક અધ સરકાર સં થાઓ અને ર જ ટડ

ડવલપસ ારા થતા બાધંકામ માટ આ િનયમો લા ુપડ છે.

12.1. આયોજન

સ તા દર મકાનના બાધંકામમા ંનીચે જુબની શરતો ુ ંપાલન કરવા ુ ંરહશે :

1. એક હ ટરના િવ તારમા ંમહ મ ૨૨૫ રહણાક મકાનો હોવા જોઈએ.

2. લોટ ુ ંલ તુમ કદ ૧૮ ચોરસમીટર અને મહ મ કદ ૪૦ ચોરસ મીટર હો ુ ંજોઈએ અને બ ટ અપ

એ રયા લોટના ે ફળના ૭૦ ટકાથી વધ ુ ંન જોઈએ. આગળ અને પાછળની તરફ ૧.૫ મીટર ુ ં

તર છોડવા ુ ંરહશે.

3. લોટની આગળની તરફ ઓછામા ંઓ ં૩ મીટર ુ ં તર છોડવા ુ ંરહશે.

4. આવા સળંગ ૨૦ લોટ પછ ૨.૦ મીટરની ુ લી જ યા (ઓપન કાય પેસ) છોડવાની રહશે.

5. લોટ પર ાઉ ડ લોર વ ા તેની ઉપર એક માળ ુ ંજ મહ મ બાધંકામ થઈ શકશે.

6. રહવાસીઓ માટ ુ લી જ યા ક ક િૂનટ હોલ સ હતની િુવધા માટ સમ િવ તારના ૧૦ ટકા

ટકાના દર ફાળવવામા ંઆવશે. એ ોચ રોડ(ઉપમાગ), ળૂ માગ ક તેની આસપાસની જ યા િસવાય

આ ુ લી જ યા માટ ફાળવાશે.

12.2. બાધંકામની સામા ય જ રયાતો

1. લ થની લ તુમ ચાઈ એ ોચ રોડ ક પાથવે( ળૂમાગ)ની ટોચની સપાટ થી ૩૦ સેમી હોવી

જોઈએ.

2. મહ મ લોર પેસ ઈ ડ સ -તે લે ડ ઝોન(જમીનના ઉપયોગના ે ) જુબ ન કરાયેલા

બાધંકામ િનયં ણના િનયમો જુબ રહશે.

3. મ ુ ંકદ નીચે જુબ રહશે -

એ. ુ ય મ(લિવગ મ), બેડ મ ુ ં કદ ૮ ચોરસમીટરથી ના ુ ંન હો ુ ંજોઈએ અને પહોળાઈ

ઓછામા ંઓછ ૨.૪ મીટર હોવી જોઈએ.

બી. અલગ બાથ મ અને જ ુ ંકદ ૦.૯ ચોરસમીટર અને પહોળાઈ ઓછામા ંઓછ ૦.૯ મીટર

હોવી જોઈએ

સી. સં ુ ત બાથ મ- જ ુ ંકદ ૧.૮ ચોરસમીટર અને પહોળાઈ ૧મીટર હોવી જોઈએ.

4. મની લ તુમ ચાઈ નીચે જુબ હોવી જોઈએ -

એ. લિવગ મ - ૨.૪ મીટર

બી. રસો ુ ં- ૨.૪ મીટર

સી. બાથ મ/ડ સુી - ૨.૧ મીટર

ડ . કો રડોર - ૨.૧

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 2

5. ઢાળવાળ છત હોય તો મની લ તુમ ચાઈ -

એ. છતની સરરાશ ચાઈ ૨.૧ મીટર

બી. છતના બહારના છેડા ધુીની ચાઈ ૨.૪ મીટર

સી. છતનો ઢાળ .આઈ. શીટ, એ બે ટોસ શીટ ક ટાઈ ડ મ માટ ઓછામા ંઓછો ૩૦૦ હોવો

જોઈએ, યાર આરસીસી લોિપગ ફ(છત) માટ ઢાળ ઓછામા ંઓછો ૧૨૦ હોવો જોઈએ.

6. બાર , વે ટલેટર અને ઘરમા ં કાશ અને વાતાયન માટની રચના નીચે જુબ હોવી જોઈએ

એ. મના લોર એ રયા(ભ યતળયા ુ ં ે ફળ)ના ૧૦મા ભાગ ુ ંહો ુ ંજોઈએ

બી. ડ સુી અને બાથ મ માટ ૦.૨. ચોરસમીટર

7. સીડ -દાદરા-પગિથયા

એ. યેક ૧૨ મકાન દ ઠ એક દાદરા-િનસરણી રહશે

બી. દાદરાની લ તુમ પહોળાઈ ૦.૭૫ મીટર હોવી જોઈએ

સી. પગિથયાની મહ મ ચાઈ ૦.૨ મીટર હોવી જોઈએ

ડ . પગિથયાની લ તુમ પહોળાઈ ૦.૨૨૫ મીટર હોવી જોઈએ

ઈ. સૌથી ઉપરના પગિથયા-છત પાસેના- ુ ંલ તુમ કદ ૨.૧૦ મીટર

12.3. ચરલ જ રયાતો

1. બ ડગની લોડ બે રગ દ વાલો ટની ક ી કા ટ લોકની હોવી જોઈએ. જોક ડ ચર ઈ છનીય

છે

2. આર.સી.સી. ડ ચર ક લાકડાની મ સાથે ુ ં ચર હોય તો -

એ. ફલર વોલ સા ુ ળૂ એવા થાિનક મટ રયલ ુ ંહોઈ શક.

બી. બ ડગની છત ગે વેનાઈ ડ આયન શીટ, ટાઈ સ ફ ક આરસીસી ફની હોવી જોઈએ.

ઊપરના માળના બાધંકામમા ંમ યમ ભ યતળ ુ ં ડૂન ક આરસીસી ુ ંઅને બાક ુ ંપસદંગી

જુબ ુ ંહો ુ ંજોઈએ.

3. દરવા અને બાર કોઈપણ મટ રયલની ચાલે.

4. એ બે ટોસ શીટના ઉપયોગની પરવાનગી નથી

5. મકાનના બાક ના બાધંકામમા ં થાિનક મટ રયલ અને ોતનો ઉપયોગ કર શકાય.

12.4. રોડ અને પાથવે

1. આવા હાઉિસગ ો ટમા ંરોડ અને પાથવે(પગપાળા જવાનો સાકંડો માગ) હઠળનો િવ તાર સામા ય

ર તે ો ટના ુલ િવ તાર- ે ફળના ૨૦ ટકાથી વધાર ન હોવો જોઈએ

2. આવા મકાનોમા ંસામા ય ર તે કાર નથી હોતી થી વ ચેનો માગ પે ડ ટપાથ હોય છે મા ં૬

મીટરનો રાહદાર માગ અને બે મીટરનો પાથવે હોવો જોઈએ. રાહદાર માગ અને પાસેની ગટરલાઈન

તથા ૃ ારોપણ એ કાર હોવા જોઈએ થી ઈમરજ સી વાહન પસાર થઈ શક.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 3

3. યા ંમોટર વા વાહનો ન જઈ શક અને મા પગપાળા જ જવા માટની યવ થા હોય તેવા માગની

ઓછામા ંઓછ પહોળાઈ ૪.૦ મીટર હોવી જોઈએ અને આ માગ ૫૦ મીટરથી વ ુલાબંો ન હોવો

જોઈએ.

12.5. મકાનમા ંરહવાની ઓછામા ંઓછ સગવડ

1. દરક મકાનમા ંઓછામા ંઓછો એક લિવગ મ(બેઠકક ) અને જ હોવા જોઈએ. યા ંગટર યવ થા

છે યા ંઆ િવ તારનો િવકાસ કરતી એજ સીએ ત રક ગટરલાઈનની યવ થા કરવાની અને તેની

ળવણી કરવાની રહશે. યા ંગટર યવ થા ન હોય યા ંનેશનલ બ ડગ કોડ(એનબીસી)ની

જોગવાઈ અ સુાર ખાળ- વૂાની યવ થા હોવી જોઈએ.

2. મમા ંઉપલ ધ કરાવાયેલી મા ળયા ભ યતળયાના ે ફળના ૩૦ ટકાથી વધાર ન હોવી જોઈએ.

 

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 4

13. ધણ ટશન અને સિવસ ટશન 

13.1. યા યા

ફ અૂલ ફ લગ અને સિવસ ટશન એ ઓટોમોબાઈલની આવ યક અને સામા ય જ રયાત રૂ કરવા માટના

રટલ બઝનેસ ુ ં થળ છે. તેમા ં ગેસ અને ઓઈલ, ટાયર ુ ં વેચાણ અને સિવસ, બેટર અને અ ય

ઓટોમોબાઈલ એસેસર તથા ર લેસમે ટ આઈટમ અને વોિશગ તથા ુ ક સનો સમાવેશ થાય છે. તેમા ં

ટ ડર વક બોડ , પેઈ ટગ ક અ ય મોટા કારના મોટર રપે રગ ક સં ણુ મરામત નો સમાવેશ નથી.

13.2. ધણ ટશન અને સિવસ ટશનની જ રયાત

ફ લગ ટશન અને ફલગ કમ સિવસ ટશનના થળ ુ ંલ તુમ કદ નીચે જુબ હોવા જોઈએ -

1. ફ લગ ટશન(પે ોલ-ડ ઝલ-ગેસ ટશન) - ૩૦મીટર X ૩૬.૫ મીટર( યાપક ર તે િવકિસત િવ તારમા ં

ટશન માટ આગળની તરફ છોડવી પડતી જ ર જ યામા ંઓથો રટ ની મં ૂર થી અને રૂ તપાસ

પછ ટછાટ મળ શક છે.)

2. પે ોલ/ગેસ ટશન કમ સિવસ ટશન ૨૦૦૦ ચોરસ મીટર ુ ંહો ુ ંજોઈએ મા ંઆગળની તરફ ૩૦

મીટર ક તેથી વ ુજ યા છોડલી હોવી જોઈએ.

3. લોટ સમતલ જમીન પર હોવો જોઈએ.

4. દરક ફ લગ ટશન ખાતે ચાર કમચાર ઓ માટ પા કગ યવ થા અને ઓછામા ંઓછ બે કારની

પા કગ યવ થા હોવી જ ર છે.

5. ફ લગ અને સિવસ ટશન સાથે હોય તો દરક સિવસ ટશન દ ઠ એક પા કગ પેસ જુબ વધારાની

પા કગ યવ થા હોવી જોઈએ.

13.3. ા ફક જ રયાત

1. પે ોલ પપં કમ સિવસ ટશન ખાતે મોટાપાયે ા ફક થાય છે અને તે રોડ પર આવે ુ ંહોય તે રોડ

પર જોખમ ઊ ુ ંથાય છે. આ ા ફકના જોખમને આધાર -તે રોડ પર ક હાઈવે પર ક શહરના

ચો સ ભાગમા ંકટલા ટશન(પપં)ની મં ૂર આપવી તેનો આધાર રહલો છે. ુ ય હ ુ ા ફકની

સમ યા ઓછામા ંઓછ થાય તેવો છે.

2. ર તો યા ંફંટાતો હોય યા ંક લુતો હોય યા ંપે ોલ પપં ન હોવો જોઈએ, કારણ ક તેને કારણે રોડ

ોસ કર ને પે ોલ-ડ ઝલ ક ગેસ રૂાવવા આવતા વાહનને લીધે ા ફકની સમ યા સ ય છે.

3. ુ ય રોડની ન ક અ ય રોડ કાપતો હોય યા ંપે ોલ પપં ન હોવો જોઈએ. ા ફક મ થતો હોય ક

બે રોડ ભેગા થતા હોય તેનાથી ઓછામા ંઓછા ૮૦ મીટરના તેર પે ોલ પપં હોવો જોઈએ.

4. સિવસ રોડ ક અ ય રોડ સાથે ુ ય રોડ મળતો હોય તો તેવા ક સામા ંપે ોલ પપં આ સિવસ રોડ ક

અ ય રોડથી પે ોલ પપં ુ ં તર યાનમા ંલે ુ ંજોઈએ, ુ ય રોડથી નહ .

5. ભાર ા ફક રહતો હોય તેવા રોડ પર બ ે તરફ પે ોલ પપંની જોગવાઈ ફાળવવી જોઈએ થી

વાહનોને રોડ ોસ ન કરવો પડ. એવા રોડ ક યા ંબ ે તરફ પે ોલ પપંને બઝનેસ મળે તેટલો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 5

ા ફક ન હોય તેવા રોડમા ંગમે તે એક બા ુ એવી ર તે પપં ફાળવવો જોઈએ મા ંસાઈટ જકંશનની

ન ક ન હોય અને ઉપરો ત (૩) નબંરની જ રયાત સતંોષતી હોય.

6. રોડ પરના પે ોલ પપંનો વળાકં સલામતીની ૃ ટએ જોખમી છે અને તે ટાળ ુ ંજોઈએ.

7. પે ોલ પપંની ોપટ લાઈ ુ ં તર રોડની મ યરખાથી ૧૫ મીટરથી ઓ ંન હો ુ ંજોઈએ અથવા

રાહદાર માગથી અડ ુ ંન હો ુ ંજોઈએ. રા ય ધોર માગ હોય અથવા શહર િવ તારોમા ંમોટો-

મહ વનો રોડ હોય તો તેને હાઈવેના રાહદાર માગની બહાર થાપવા જોઈએ.

8. તેમ છતા ંિવશેષ સજંોગોમા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. તપાસ કર ને મં ૂર આપે તો તેમા ંફરફાર થઈ

શક છે.

13.4. એ અને એ ઝીટ

1. પે ોલ પપંની એ અને એ ઝીટનો ળૂ િસ ાતં ધમધમતા રોડ પર ા ફકનો વાહ રાબેતા

જુબનો જળવાઈ રહ તે જોવાનો છે.

2. ા ફક રાબેતા જુબનો જળવાઈ રહ તે માટ આગળની તરફ ૩૦ મીટર જ યા સાથે સરળ વેશમાગ

અને બહાર જવાનો માગ હોવો જોઈએ. ુ ય માગ પરથી જ પે ોલ પપંનો વેશ માગ અને બહાર

જવાનો માગ પ ટ ર તે દખાવો જોઈએ.

3. પે ોલ પપં અને રોડની વ ચે કોઈ અડચણ દખાતી હોવી ન જોઈએ.

4. પે ોલ પપંમા ં વેશ ગે નીચે જુબની ઓછામા ંઓછ જ રયાત યાનમા ંલેવી જોઈએ

એ. ર તાની બા ુમા ં પગપાળા ચાલવા માટના માગ પાસે વાહન હકંારવા માટના માગની

પહોળાઈઃ ૫મી

બી. બે ર તા ભેગા થતા હોય યા ંઓછામા ંઓછો ૬૦ ડ ી ણૂો પડવો જોઈએ

સી. બહારની કોઈ ોપટ લાઈનથી ઓછામા ંઓ ં તરઃ ૬મી

ડ . ત રક લોટલાઈનથી ઓછામા ંઓ ં તરઃ ૩ મી

ઈ. રોડની બા ુ પરની પ થરની કનાર થી ઓછામા ંઓ ં તરઃ ૯મી c/c

 

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 6

14 . હો ડગ અને આઉટડોર ડસ લે ચર તથા પે જગ ટાવર અને ટ લફોન ટાવર તથા

આઉટડોર ડસ લે ચર પર િનયં ણો  

14.1. મં ૂર

મા મં ૂર પા સાઈનબોડ(હો ડગ) પે જગ ટાવર અને ટલફોન ટાવર કૂવાની મજંર મળશે.

14.2. ડઝાઈન અને કદ

દરક હો ડગ એવી ર તે તૈયાર કરાયે ુ ંહો ુ ંજોઈએ થી તે પવન, કંૂપ અને અ ય ુ ઘટના સામે ટક શક

અને એનબીસીની બાધંકામ ગેની અ ય જ રયાતો સતંોષે.

કોમિશયલ િવ તારોમા ંઅથવા રિસડ શ.યલ કમ કોમિશયલ શોિપગ િુનટના ક સામા ં ડ લે બોડ શોિપગ

આકડની ઉપર એટલી જ ચાઈ ુ ંહો ુ ંજોઈએ અને સામા ય ર તે તે ૪૫.૫ સેમીથી ૬૧ સેમીની ચાઈ ુ ં

હો ુ ંજોઈએ. સાઈનબોડ ુ ં થાન અને કદ બ ડગની મં ૂર નો જ ભાગ રહશે અને તેમા ંકોઈ ફરફારની મં ૂર

મળશે નહ તથા તેમા ંકોઈ વધારા ુ ંસાઈનબોડ પણ ડસ લે કરવાની મં ૂર મળશે નહ .

િવિવધ માગ પર હો ડગના ં કદની મં ૂર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ન કર તે િનયમ જુબ મળશે.

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. થાિનક પ ર થિત અને જ રયાતને યાનમા ંલઈને હો ડગ ુ ંકદ ન કર છે.

14.3. િતબિંધત સાઈનબોડ

૧૮ મીટરથી વ ુપહોળાઈ હોય તેવા મેજર રોડ પર નીચે જુબના સાઈનબોડ લગાવવા પર િતબધં છેઃ

એ) સ ાવાર ા ફક સાઈન ક િસ નલ સાથે ુચંવણ ઊભી કર તેવા આકાર, થાન ક રંગ ધરાવ ુ ં

કોઈપણ સાઈનબોડ

બી) ‘અટકો’, ‘ ૂઓ’, ‘જોખમ’ ક તેના વા અ ય શ દ દશાવતા સાઈનબોડ ક પસાર થતા

સુાફરોમા ંગેરસમજ ઊભી કર

સી) પ થર ક અ ય ુદરતી વ ુપર ચપકાવેલા ક િ ટ કરલા કોઈપણ સાઈનબોડ

ડ ) રાહદાર માગમા ં જ લગાવાચે ુ ં સાઈનબોડ,શેર ના નામ, ા ફક સાઈન/સી નલ અથવા

અિધકાર સં ાના ંસાઈનબોડ િસવાય.

14.4. સામા ય િનયં ણો

1) બ ડગની કનાર પર કોઈ જ હો ડગની મં ૂર નથી

2) થાિનક પ ર થિત અને જ રયાતને યાનમા ંલઈને જમીન પર સીધા જ સાઈનબોડ ઊભા કર

શકાશે નહ . કાશ, કાશના ંપ રવતનમા ંસાઈનબોડ અવરોધ પ ન બન ુ ંજોઈએ.

3) જમીન પરના ં સાઈનબોડને જમીન પર મજ તૂ સપોટ હોવો જોઈએ. આ મજ તૂ આધાર

યવ થત લાકડાનો અથવા કાટ ન ખાય તેવી મેટલનો અથવા ચણતર કરલો ક કો ટનો હોવો

જોઈએ.

4) જમીન પર ુ ં સાઈનબોડ કોઈપણ બ ડગમાથંી જતા આવતા લોકો માટ અડચણ પ ન બન ુ ં

જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 7

5) કોઈપણ સાઈનબોડ બ ડગની ન ક હોય તેના કરતા ંર તાની વ ુન ક ન હો ુ ંજોઈએ.

6) રોડના જ ં શનથી તર; રોડની આગળ કોઈ સાઈનબોડ સલામત ા ફક યવહારને અડચણ પ ન

બને તે ર તે જ મં ૂર મળ શકશે

7) સ ાિધકાર ના મતે કોઈ હો ડગ બનસ ાવાર ા ફક સાઈન ક િસ નલ સાથે ુચંવણ ઊભી કર ુ ં

હોય તો તેની મં ૂર નહ મળે.

8) ૧૦ મીટરથી ઓછા પહોળા રોડ પર કોઇપણ હો ડગની મં ૂર આપવામા ન આવે

9) ‘અટકો’, ‘ ૂઓ’, ‘જોખમ’ ક તેના વા અ ય શ દ દશાવતા સાઈનબોડ ક પસાર થતા

સુાફરોમા ંગેરસમજ ઊભી કર તેવા કોઈ હો ડગની મં ૂર નહ મળે.

10) હર ઉ ાન(બગીચા)થી ચો સ તરમા ંહો ડગની મં ૂર નહ મળે.

11) ર જ ટડ ચરલ એ જિનયર પાસેથી હો ડગની થરતા, સલામતી ુ ં માણપ મળે તે પછ જ

હો ડગની તમામ મં ૂર મળશે.

12) હો ડગ માટ બ ડગ અને છતની ઉપર ની મા ન ની જોગવાઈ નીચે માણે રહશે કો ટક 14-1 - હો ડગ માટ મા ન પેસ

િસર યલ

ન.ં થળ હો ડગ ુ ંમહ મ કદ

મા ન

રોડ સાઈડ બ ડગ અને

હો ડગ વ ચ ેબે હો ડગ વ ચ ે

૧ રોડને સમાતંર ૬મી x ૩મી

(પહોળાઈx ચાઈ) ૧.૫મી ૪.૫મી ૪.૫મી

૨ રોડ પાસેનો કાટ ણૂો .ડ .સી.આર. જુબ ૧.૫ મી

૪.૫મી

હો ડગ

બ ડગલાઈનને

ોસ કર ુ ંન હો ુ ં

જોઈએ

૪.૫મી

૩ છતની ઉપર .ડ .સી.આર. જુબ      

કો ટક 14-2 - હો ડગ ુ ંકદ ( .ડ .સી.આર. જુબ)

રોડની પહોળાઈની ર જ(મી.) હો ડગની ચાઈ(પહોળાઈ) હો ડગની મહ મ લબંાઈ

૧૮.૦મી અને ૩૦.૦મીથી ઓછ ૪.૫મી ૯.૦મી

૩૦.૦મીટર અને વ ુ ૯.૦મી ૨૭.૦મી

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 8

14.5. છત પર હો ડગ

છત પરના હો ડગ માટ નીચે જુબની જોગવાઈ કરવાની રહ છે.

એ) થાનઃ સં ણૂ છત ુ ંબાધંકામ નોન-ક બ ટબલ(સળગે નહ તેવા) મટ રયલમાથંી થ ુ ંન હોય તેવી છત

પર સાઈનબોડ કુ ન શકાય. સાઈનબોડ યા ં કુવા ુ ંહોય તે બ ડગ િનયમ અ સુારની ચાઈ ુ ંહો ુ ં

જોઈએ.

બી) બહાર નીકળતો ભાગ( ો શન)- બ ડગની વતમાન બ ડગલાઈનથી વ ુમો ુ ં સાઈનબોડ ન હો ુ ં

જોઈએ અને તેનાથી વ ુતેનો યાપ કોઈપણ દશામા ંવધવો ન જોઈએ.

સી) સપોટ-આધારઃ સાઈનબોડ ના પર કુવા ુ ં હોય તે દરક છત બૂ જ મજ તૂ અને સલામત હોવી

જોઈએ. બ ડગના આધાર એવા દરક ભાગ પર તે સલામત ર તે િવભા જત હો ુ ંજોઈએ.

14.6. વોલ સાઈન

વોલ સાઈન માટ નીચે જુબની જોગવાઈ જ ર છે -

એ) પ રમાણ-કદ - સાઈનબોડ ુ ં ુલ ે ફળ તે ના પર કુવામા ંઆ ુ ં હોય તે બ ડગના આગળના

ભાગના ુલ ે ફળના ૨૫ ટકાથી વધાર ન હો ુ ંજોઈએ. બ ડગનો આગળનો ભાગ સરખી ચાઈના

લોકમા ં િવભા જત કરવામા ંઆવે છે અને તે યેક લોક પર સાઈનબોડનો ભાગ -તે લોકના ૨૫

ટકાથી વધવો ન જોઈએ.

બી) ો શન(બહાર નીકળતો ભાગ) - વોલ સાઈન દ વાલ સાથે જોડાયે ુ ંહોય તેનાથી ઉપર ન હો ુ ં

જોઈએ અથવા તેના ણૂાથી બહાર ન હો ુ ંજોઈએ. યા ંદ વાલ પાસેથી પગપાળા લોકો ચાલતા હોય

તેવા કોઈપણ વોલ સાઈન તેના લેવલથી ૨.૫મીટરની ચાઈમા ં૭.૫મીટરથી વધાર બહાર ન નીકળ ુ ં

જોઈએ.

સી) આધાર - દરક વોલ સાઈન દ વાલ સાથે સલામત ર તે જોડાયે ુ ંહો ુ ંજોઈએ. લાકડાની દ વાલ ન હોય

તો તેમા ંલાકડાના લોક , ટપલ ક ખ લીથી જોડલા હોય તે યો ય નથી.

ડ ) ર લે ટર - લાઈ ટગ ર લે ટર દ વાલની આગળની તરફ ૨.૪ મીટર િવ તર શક છે. જોક ર લે ટર

ટપાથના લેવલથી ઓછામા ંઓછા ૪ મીટર ઉપર હોવા જ ર છે, પરં ુ ટપાથની કનાર થી દર એક

મીટર ધુી ન િવ તારવા જોઈએ

14.7. ો ટ ગ સાઈન

ો ટ ગ સાઈન ( ો ટની મા હતી આપ ુ ંબોડ) બ ડગની આગળની બા ુ પર લગાવા ુ ંહોય તેનાથી

બે મીટરથી વ ુતેનો કોઈ જ ભાગ બહાર ન હોવો જોઈએ. આવા પા ટયાની નીચેથી લોકો પગપાળા પસાર

થતા હોય તેવા ક સામા ંઉપરની તરફ ૨.૫ મીટર ધુી કંઈ જ ન હો ુ ંજોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 3 9

કો ીહ સીવ સાઈન ડઝાઈન - ખાસ કર ને નવા ચરમા ં િનયમોમા ં થયેલા ધુારાને કારણે નવા

સાઈનબોડ માટ અગાઉ કરતા ં બ ડગનો આગળનો ઓછો ભાગ મળે છે. આથી સાઈનબોડની ડઝાઈન એવી

હોવી જોઈએ બ ડગની આગળની તરફની ઓછ જ યા રોક અને તેમ છતા ંતે ુ ંમહ વ પણ જળવાઈ રહ.

14.8. અબન ર અૂલ ો ટ િવ તારોમા ંસાઈનબોડ

આવા સાઈનબોડ માટ -તે ઝોન સબંિંધત િનયમો અને અબન ર અૂલ લાનના િનયમો ક -તે િવ તારના

િનયં ણો ુ ંપાલન જ ર છે.

14.8.1. બેનર, સાઈનબોડ, વગેર

બેનર, સાઈનબોડ અને બી અનેક કારના(ઓન-િ માઈસ સાઈનબોડ િસવાયના) સાઈનબોડ માટ મા

હગંામી ધોરણે જ મં ૂર મળશે.

બગીચા ક અ ય સં થાગત ઈમારતના વેશ ારથી ૩૦ મીટરના તરમા ંકોઈ સાઈનબોડની મં ૂર મળશે

નહ .

14.9. ઐિતહાિસક ઈમારતો

હ રટજ બ ડગ અને મં દર સ હતના ધાિમક થળ અને તેની આસપાસમા ં સાઈનબોડ કુવાની

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. મનાઈ ફરમાવી શક છે.

14.10. ડપોઝીટ અને ફ

1) હો ડગ ફ ટ કરવાની અને તેની ળવણી માટની ફ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા સમયાતંર ન

થાય તે જુબ આપવાની રહશે.

2) અરજદાર હો ડગની ફ -તે નાણાક ય વષ માટ અથવા યોજના જુબ એડવા સમા ં કુવવાની રહશે.

14.11. ટ લક િૂનકશન ઈ ા ચર (પે જગ, સે લુર મોબાઈલ, ‘વી’ સેટ, એમ.ટ .એન.એલ.,

વગેર)

1) ૂરસચંાર માળખાગત િુવધાઓ માટ નીચે જુબની જોગવાઈ રહશે.

એ) થાન - ટલકોમ ઈ ા ચર બ ડગની છત પર અથવા ાઉ ડ પર(નીચે) અથવા તેના

પ રસરમા ંજ ુ લી જ યામા ંઅ ય િવિનયમો ને આિધન હો ુ ંજોઈએ.

બી) ચરનો કાર 

(i) ટ લ ફ કટડ ટાવર અથવા થાભંલા પર એ ટના

(ii) બ ડગની છત/અગાસી પર કુલા ઈ વપમે ટ માટ ફાઈબર લાસ ુ ં ી-ફ કટડ શે ટર ક

પીવીસી

(iii) નીચે-જમીન પર કુલા ઈ વપમે ટ માટ ચણતર અથવા અ ય ર તે તેને ઢાકંવાની યવ થા

(iv) સાઉ ડ ફુ કવર સાથે ડ . . સેટ, થી અવાજ ુ ં માણ ઘટાડ શકાય

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 0

સી) જ રયાત -

(i) દરક અરજદાર ટલકોમ મં ાલય ારા ર કરાતી ર ડયો વ સી એલોકશન (SACF A)

ગે થાયી સલાહકાર સિમિત પાસેથી જ ર મં ૂર મેળવવાની રહશે.

(ii) દરક અરજદાર ર જ ટડ ચરલ એ જિનયર પાસેથી ચરલ ટબલટ સ ટ ફકટ

મેળવવા ુ ંરહશે બ ે પ ોની જવાબદાર રહશે.

(iii) અરજદાર સાઈનબોડ કઈ ર તે ા ં કુવા ુ ં છે તેનો ચર ગેનો લાન ર ૂ કરવાનો

રહશે.

ડ ) ો શન - પેજર અને/ક ટલફોન ટાવર બ ડગમા ં કૂવામા ંઆ યા હોય તેની બ ડગ

લાઈનની બહાર તેનો કોઈ ભાગ જવો જોઈએ નહ .

2) ટકલ ઈ ા ચર સાઈટ -

એ) દરક બ ડગે ટલકોમ ર લુેટર ઓથો રટ ( ાઈ)/ડોટના િનયમો ુ ંપાલન કરવા ુ ંરહશે, થી

સિવસ ોવાઈડર એક જ પોઈ ટ ારા કને શન મેળવનારા તમામ લોકોને ોડબે ડ અને કબલ

સિવસ ોવાઈડ કર શક.

બી) સં ુ ત કાયકાર ૂથ/સં ુ ત કાયકાર સિમિત ારા નો ટફાઈ કરાયેલી સાઈટમા ં જ ટલકોમ

ટાવર થાપવાની મં ૂર સ ાિધકાર આપી શકશે.

સી) દરક સિવસ ોવાઈડર/ઈ ા ચર ોવાઈડર ખાતર આપવાની રહશે ક -તે સાઈટનો

ઓછામા ંઓછ ણ સિવસ ોવાઈડર ઉપયોગ કરશે.

3) ડપોઝીટ અને ફ - ટ લક િૂનકશન ઈ ા ચર થાપવાની અને તેની ળવણી માટની ફ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા સમયાતંર ન કરાશે જુબ તે કુવવાની રહશે.

14.12. કં ોલ સાઈન બોડ

કો ટક 14-3 - કં ોલ સાઈન બોડ

થળની પહોળાઈ કલર કોડ

સાઈનબોડ માટ અ ર-લખાણ માટ બ ડગ માટ

૧) ૯મી. ધુી ખૂરો-લાલ રંગ(મ ન)/

ખૂરો( ે) સફદ સફદ

૨) ૯મી થી ૧૮ મી ખૂરો-લાલ રંગ(મ ન)/

ખૂરો( ે) સફદ/ લુાબી લુાબી

૩) ૧૮મી થી ૪૦મી લાલ/ ખૂરો સફદ/ લુાબી આઈવર

૪) ૪૦મીથી વ ુ ખૂરો( ે) સફદ આછો લીલો

ન ધ -

1) સાઈનબોડની લબંાઈ ુ કાનની બા ુના રોડની લબંાઈ જુબ હોવી જોઈએ

2) સાઈનબોડની ચાઈ ુ કાનની લબંાઈને અ ુ પ ૦.૬મી થી ૧.૦ મી હોવી જોઈએ

3) સાઈનબોડ પરના લખાણના અ રની સાઈઝ સાઈનબોડની સાઈઝને અ ુ પ ૦.૨મી થી ૦.૪મી હોવી

જોઈએ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 1

15 . માઈિનગ,  વો રગ અને ક ક ન( ટની ભ ી) 

માઈિનગ, વો રગ અને ક ક ન ઓપરશ સ માટ નીચે જુબના િનયમો ુ ંપાલન જ ર છે -  

15.1.

માઈિનગ, વો રગ અને ટની ભ ીમા ં િવ ફોટ કરવાની જ ુર હોય તેને કોઈપણ હર માગ, રલવે લાઈન,

નહર, ા સિમશન લાઈન ક અ ય કોઈ બ ડગની હદથી ૫૦ મીટરના તરમા ંમં ૂર અપાશે નહ .  

15.2.

લોટ પર માઈિનગ, વો રગ અને ક ન ઓપરશ સની મં ૂર અપાઈ હોય તે લોટ પર સ ાવાર મં ૂર િવના

કોઈ બાધંકામ થઈ શકશે નહ .  

15.3.

માઈિનગ, વો રગ અને ટની ભ ીની મં ૂર બાધંકામની મં ૂર ની તાર ખથી મહ મ ણ વષ ધુીની મળશે અને

તેમા ંપણ ચો સ બાધંકામની જ મં ૂર મળશે.  

15.4.

માઈિનગ, વો રગ અને ક ક ન( ટની ભ ીના) ઓપરશ સ માટ અને બાધંકામ માટ નીચે જુબની

શરતો ુ ંપાલન કરવા ુ ંરહશે -

1) માઈિનગ, વો રગ અને ક ક ન ઓપરશ સથી આસપાસમા ંરહતા લોકોને કોઈ ાસ ન થવો

જોઈએ

2) સરરાશ ાઉ ડ લેવલથી ઓછા માઈિનગ, વો રગ અને ક ક ન ઓપરશ સની મા એ સ શન

માટ જ મં ૂર મળશે.  

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 2

16 . લા ુપડતા િવ િનયમો  

16.1. સામા ય

િનયમ ૧૬.૪.ને બાદ કરતા તમામ િવિનયમો તામ કારના ક શન માટ લા ુ પડશે અને વતમાન

બાધંકામમા ંકોઈપણ કારના ફરફાર ક વધારાના ક સામા ંતથા વતમાન બ ડગનો ઉપયોગ બદલવો હોય

તો પણ તે લા ુપડશે. િવિનયમ ૧૬.૨. પણ હાલના બ ડગને લા ુપડશે.

16.2. બ ડગમા ંવધારો અથવા િવ તરણ

તાિવત વધારાના બાધંકામ ક િવ તરણના સમયે બ ડગની સાઈટને લા ુપડતા જ ર િનયમો અ સુાર

લી થથી સં ણૂ બ ડગ ુ ંબાધંકામ થ ુ ંહોય અને આસપાસમા ંજ ર ુ લી જ યા હોય તો સં ણૂ બ ડગ ુ ં

નવેસર ુ ંકામ લી થથી થ ુ ંહોય અને જ ર િનયમ જુબ આસપાસમા ં ુ લી જ યા રાખવામા ંઆવી હોય

તો તાિવત વધારા ુ ંબાધંકામ ક િવ તરણ મં ૂર પા નહ હોય તો તેની મં ૂર નહ મળે. અને બ ડગમા ં

વધારાના બાધંકામથી ક િવ તરણથી હવાની અવરજવર માટના લ તુમ િનયમો ુ ંપાલન ન થ ુ ંહોય તો

તેની મં ૂર નહ મળે.

16.3. ુ લી જ યા ઘટાડવા સામે લેવી પડતી કાળ

બ ડગમા ં એવા કોઈપણ બાધંકામની મં ૂર નહ મળે નાથી તે બ ડગની બા ુમા ં તે જ બ ડર ક

ડવલપરના અ ય બ ડગ માટ જ ર ુ લી જ યા ુ ં માણ તે સમયના લા ુ િનયમોમા ં ચુ યા કરતા ં

ઘટ ય. આવી ુ લી જ યા ુ ં માણ અગાઉથી જ ઓ ંહોય તો પણ આવા બાધંકામની મં ૂર મળશે નહ .

16.4. બ ડગની ળવણી (મેઈ ટન સ)

16.4.1. ચરલ (બાધંકામ સબંિંધત)

આ િનયમો માટ બ ડગને નીચે જુબના વગમા ંિવભા ત કર શકાય -

વગ-૧ - તમામ કારના ડ ચર, ફ ટર બ ડગ, િસનેમા, ઓડટો રયમ અને અ ય હર ઈમારતો,

શાળા અને કોલેજની ઈમારત, હો ટલ

વગ-૨ - ચણતર કરલી દ વાલો સાથેની રહણાક ઈમારતો મા ં ાઉ ડ લોર ઉપરાતં બે માળ ુ ંચણતર થ ુ ં

હોય. બ ડગના બાધંકામની ર જ ટડ ચરલ ડઝાઈનર ારા સમયાતંર ચકાસણી કરાવવાની જવાબદાર -તે

બ ડગના મા લકની રહશે અને તેણે ફોમ ન.ં૧૧ જુબ નીચે દશાવેલી િવગતો સાથે ચરલ ઈ પે શન

રપોટ ર ૂ કરવાનો રહશે - એ) આ િવિનયમો અમલમા ંઆવે યારથી ણ વષમા ંઅને યારપછ થમ રપોટ ર ૂ કયાની તાર ખથી

દર ૧૫ વષના સમયાતંર. વગ-૧ની ઈમારતો આ િનયમો લા ુથયાના ૧૫ વષ પહલા િનમાણ પામી

હોવાથી તે ુ ંપર ણ િનયમો લા ુથયાના પાચં વષમા ંકરવા ુ ંરહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 3

બી) આ િનયમો લા ુપડ ા તેના પાચં વષમા ંઅને યારપછ થમ અહવાલ ર ૂ કયાની તાર ખથી દર ૧૫

વષના સમયાતંર. વગ-૨ની ઈમારતો ુ ંિનમાણ આ િનયમો લા ુથયા તેના ૧૫ વષ પહલા િનમાણ

પામી હોવાથી યારપછ ના ૧૫ વષ પછ પર ણ કરવા ુ ંરહશે. 16.4.2. ફાયર સેફટ

ફાયર સેફટ ના િનયમો એનબીસી ૨૦૦૩ (ભાગ-૪) જુબ અ સુરવાના રહશે. આગ લાગે તો તેવી થિતને

પહ ચી વળવા માટ ફાયર હાઈ સ, ફાયર-લ ટ અને ફાયર- ટર(વૈક પક િનસરણી) ઉપલ ધ કરાવવાની

બ ડરની ફરજ રહશે. એક વષથી ઓછા સમયાતંર તેણે ર જ ટડ એવા ફાયર ડપાટમે ટ ક ફાયર ક સ ટ ટ ુ ં

માણપ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. સમ ર ૂ કરવા ુ ંરહશે. ઈ ટરનલ ફાયર હાઈ ટ, ફાયર લ ટ અને

ફાયર ટર તથા અ ય જ ર બાબતોની િનયમ જુબ ળવણી થઈ રહ છે અને તે સાર થિતમા ંછે તે ુ ં

માણપ ર ૂ કરવા ુ ંરહશે.  

 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 4

17. શાર રક ર તે િવકલાગં લોકો માટની સવલતો 

17.1. શોટ ટાઈટલ, મા ા અને આરંભ

17.1.1. લા ુપડતા િનયમો

હર જનતા ારા ઉપયોગમા ંલેવાતી તમામ ઈમારતો અને સવલતો માટ આ િનયમો લા ુપડશે. તે ખાનગી

અને રહણાક ઈમારતોને લા ુપડતા નથી.

આ િનયમો ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ રજન(સર)ને લા ુપડશે.

17.2. યા યા

17.2.1. હલચ-ચલન ન થઈ શક તેવી શાર રક અ મતા

તમામ યવહાર ક હ ુમાટ હ લચેરનો ઉપયોગ કરવો પડ તેવી િત.

17.2.2. િશક હલન-ચલન થઈ શક તેવી શાર રક અ મતા

ય તને ચાલવામા ં ુ કલી પડ ક અસલામતી અ ભુવે તેવી િત ક અ મતા. પ ો ક કાખઘોડ , ૃિ મ

અવયવ, આથ ર ટ સ, પા ટ સનો ઉપયોગ કરતા હોય અને ફફસા તથા દય સબંિંધત બમાર ધરાવતા

હોય તે સેમી એ લુેટર ( િશક હલન-ચલન થઈ શક તેવી શાર રક અ મતા)ની આ કટગર મા ંઆવે છે.

17.2.3. વણશ તની અ મતા

બહરાશ હોવી ક ઓ ંસભંળા ુ ં ને કારણે ય ત હર િવ તારોમા ંજતા અસલામતી અ ભુવે છે કારણ ક

ચેતવણી પ સકંતો ક આદશ સાભંળવા માટ અસ મ છે.

17.2.4. ૃ ટની અ મતા

સં ણૂ ધાપો( ાચ )ુ ક જોવામા ંતકલીફ થતી હોય તેવી અ મતા ને કારણે ય ત હર િવ તારોમા ં

અસલામતી અ ભુવે ક જોખમ અ ભુવે.

17.2.5. હ લ ચેર

શાર રક ર તે અ મતા ધરાવતા લોકો ારા એક જ યાએથી બી જ યાએ જવા માટ ઉપયોગમા ંલેવાતી

રુશી. હ લ ચેરની ટા ડડ સાઈઝ ૧.૦૫મીx ૦.૭૫મી છે.

17.3. હ ુ

આ િનયમો હર જનતા ારા ઉપયોગમા ંલેવાતી તમામ ઈમારતો અને સવલતો માટ લા ુપડ છે. ખાનગી

અને હર રહણાક ઈમારતો માટ તે લા ુપડતા નથી.

17.4. સાઈટ ુ ંબાધંકામ

રોડ ુ ંલેવલ, ન કના ર તા અને પા કગ િવ તાર ચો સ મટ રયલની જ રયાત સાથે લાનમા ંદશાવવા

પડશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 5

17.4.1. વેશનો માગ/ચાલવાનો માગ

બ ડગમા ં વેશવાના ુ ય માગ અને વેશ ાર પાસે પા કગ ઓછામા ંઓ ં૧.૮ મીટર પહો ં હો ુ ંજોઈએ

અને સમતલ હો ુ ં જોઈએ. જો કોઈ ઢાળ હોય તો તે પાચં ટકાથી વ ુ ન હોવો જોઈએ. ભ યતળયામા ં

ઉપયોગમા ંલેવાનાર મટ રયલ ૃ ટ નબળ હોય તેવા ય તને સા ુ ળૂ હોય અથવા તેને તકલીફ ન પડ

તે ુ ંહો ુ ંજોઈએ.(પા કગ પેસના લોરનો રંગ અને ચમક આસપાસના અ ય લોરથી અલગ હોવા જોઈએ

ના પર પગ પડ તો અલગ અવાજ આવતો હોવો જોઈએ). ગાઈ ડગ લોર મટ રયલ તર ક ઉપયોગમા ં

લેવાતા મટ રયલથી સમ િનમાણ થ ુ ંજોઈએ. તેની સપાટ લપસી ન જવાય તેવી અને હ લચેર ારા જઈ

શકાય તેવી હોવી જોઈએ. નાની આડશ(તકતી ક પાળ) સામા ય લેવલ ધુીની હોવી જોઈએ.

17.4.2. પા કગ -

િવકલાગં લોકોના વાહન પા કગ માટ નીચે જુબની જોગવાઈ જ ર છે -

1. શાર રક ર તે િવકલાગં ય ત માટ વેશ ાર ન ક બે કારની જ યા ટ ુ ંપા કગ હો ુ ંજોઈએ અને

યાથંી બ ડગમા ંજવા માટ ુ ંમહ મ તર ૩૦ મીટર હો ુ ંજોઈએ.

2. પા કગ ઓછામા ંઓ ં૩.૬૦ મીટર પહો ં હો ુ ંજોઈએ.

3. હ લચેરધારક ય ત માટ અનામત જ યા ગેની મા હતી પ ટપણે અને તરત જ યાનમા ંઆવે તે

કાર કુલી હોવી જોઈએ.

4. ગાઈ ડગ લોર મટ રયલ ઉપલ ધ કરાવવા ુ ંરહશે અથવા ઓછ ૃ ટ મતા હોય તેમને અવાજ

ારા સકંત કરતી ડવાઈસ ક એ જ હ ુમાટની અ ય ડવાઈસ ઉપલ ધ કરાવવાની રહશે.

17.5. બાધંકામની જ રયાત

શાર રક ર તે િવકલાગં ય તઓ માટના બ ડગ માટ િવશેષ સવલતો જ ર છે આ જુબ છે

1. લ થ લેવલની ન કનો માગ

2. િવકલાગંો માટ વેશ ાર/બહાર જવાના ર તાને જોડતી પરસાળ

3. દાદરો-સીડ -પગિથયા

4. લ ટ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 6

5. ટોઈલેટ

6. પીવા ુ ંપાણી

17.5.1. લ થ લેવલની ન કનો માગ

દરક બ ડગમા ંઓછામા ંઓ ંએક વેશ ાર િવકલાગંો અવરજવર કર શક તે માટ હો ુ ંજોઈએ અને તે

યો ય બોડ ારા દશાવ ુ ંજોઈએ. વેશ ાર પગિથયાવાળા વેશ ાર સાથે ઢાળવાળા માગને જોડ ુ ં હો ુ ં

જોઈએ. એ. ઢાળવાળો માગ - વેશ ારા ખાતે ર પ અથાત ઢાળવાળો ર તો લપસી ન જવાય તેવા મટ રયલથી

બનાવેલો હોવો જોઈએ અને ઢાળ ૧૮૦૦ મીમીથી વધાર પહોળો ન હોવો જોઈએ. ૧:૧૨ના મહ મ

ઢોળાવ સાથે ર પની લબંાઈ ૯.૦ મીટરથી વ ુન હોવી જોઈએ. બ ે તરફ ૮૦૦ મીલીમીટર હાઈ હ ડ

રલ ર પની ટોચ અને નીચલી સપાટ ની બ ે તરફ ૩૦૦ મીમી ધુી િવ તર શક. હ ડ રલની પાસેની

દ વાલ સાથે ુ ંઓછામા ંઓ ં તર ૫૦મીમી હો ુ ંજોઈએ.

બી. પગિથયા સાથેનો માગ - પગિથયાવાળા માગ માટ પગિથયા ુ ંકદ ૩૦ મીમીથી ના ુ ંન હો ુ ંજોઈએ અને

પગિથયાની ચાઈ ૧૫૦ મીમીથી વધાર ન હોવી જોઈએ. પગિથયાની બ ે બા ુ ૮૦૦ મીમીની

ચાઈનો કઠડો હોવો જોઈએ.

સી. બહાર નીકળવાનો/ વેશ માટનો દરવાજો( ાર) - વેશ ાર ુ ં ખુ ઓછામા ંઓ ં૯૦૦ મીમી હો ુ ંજોઈએ

અને તેમા ં હ લચેરવાળ ય તને અડચણ પ બને તે ુ ંપગિથય ુ ંન હો ુ ંજોઈએ. બરો ૧૨ મીમીથી

વધાર ચો ન હોવો જોઈએ.

ડ . એ સ લે ડગ બ૨ - ઢાળની ન કમા ંએ સ લે ડગ ઉપલ ધ કરાવાશે ુ ં લ તુમ

પ રમાણ ૧૮૦૦ x ૨૦૦૦ મીમી હશે. ઢાળની ઉપરની તરફ ુ ં એ સ લે ડગની લોર

મટ રયલ સાથે જોગવાઈ રહશે થી ૃ ટ મતા ઓછ હોય તેવી ય ત ુ ં યાન જઈ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 7

શક.(પા કગ પેસના લોરનો રંગ અને ચમક આસપાસના અ ય લોરથી અલગ હોવા જોઈએ

ના પર પગ પડ તો અલગ અવાજ આવતો હોવો જોઈએ). ગાઈ ડગ લોર મટ રયલ તર ક

ઉપયોગમા ં લેવાતા મટ રયલથી સમ િનમાણ થ ુ ંજોઈએ. તેની સપાટ લપસી ન જવાય

તેવી અને હ લચેર ારા જઈ શકાય તેવી હોવી જોઈએ. નાની આડશ(તકતી ક પાળ) સામા ય

લેવલ ધુીની હોવી જોઈએ.

17.5.2. િવકલાગં માટ વેશ ાર અને બહાર નીકળવાના માગને જોડવો

િવકલાગં માટ વેશ ાર અને બહાર નીકળવાના માગને જોડતો કો રડોર એ કાર તયૈાર કરવાનો રહ

છે, યા ંચો સ બ ડગના ઉપયોગની તમામ મા હતી ૃ ટ મતા ઓછ હોય તેવી ય તને કોઈ

ય ત ારા ક કોઈ સકંત ારા ઉપલ ધ કરાવવાની રહશે. આ મા હતી નીચે જુબની રહશે - એ. ‘ગાઈ ડગ લોર મટ રયલ’ ઉપલ ધ કરાવવા ુ ં રહશે અથવા ઓછ ૃ ટ મતા હોય તેમને

અવાજ ારા સકંત કરતી ડવાઈસ ક એ જ હ ુમાટની અ ય ડવાઈસ ઉપલ ધ કરાવવાની

રહશે.

બી. ઓછામા ંઓછ પહોળાઈ ૧૫૦૦ મીમી હોવી જોઈએ

સી. ઢાળ-ઢોળાવમા ંફરફાર હોય તો ૧-૧૨ના લોપ જુબ ઉપલ ધ કરાવવાનો રહશે

ડ . ર પ/ઢાળવાળા માગ માટ કઠડો(ઉપર ચઢતી વખતે ક નીચે ઊતરતી વખતે ટકા માટ પકડવાની

પ ી) ઉપલ ધ કરાવવાનો રહશે

17.5.3. દાદરા-િનસરણી

િવકલાગંો માટ વેશ ાર ક એ ઝટ ન ક એક દાદરો રહશે માટ નીચે જુબની જોગવાઈ

કરવાની રહશે -

એ. ઓછામા ંઓછ પહોળાઈ ૧૩૫૦ મીમી.

બી. પગિથયાની ચાઈ ૧૫૦ મીમીથી વધાર ન હોવી જોઈએ અને તેની(પગિથયા પર યા ંપગ

કુ એ તે ભાગ)ની પહોળાઈ ૧૫૦ મીમીથી વધાર ન હોવી જોઈએ. પગિથયા િુનયો જત

હોવા જોઈએ, આડધડ ન હોવા જોઈએ.

સી. િનસરણીમા ંસળંગ મહ મ ૧૨ પગિથયા હોવા જોઈએ.

ધોલેરા પે

ડ એસ આ

ડ . િન

ત

17.5.4.

િનયમ ુ

મતા

હોવી જોઈ

એ.

બી.

સી.

ડ .

ઈ.

એફ.

.

17.5.5.

ુલ ટોઈ

િવકલાગં

એ.

બી.

સી.

ડ .

17.5.6.

િવકલાગંો

પે યલ ઈ વે ટ

આઈ આર ડ એ

િનસરણીની

તરફ પણ એ

લ ટ

જુબ યા ં લ

રૂો ઓફ ઈ

ઈશે.

પ ટ ત

પ ટ ત

વેશ ારની

કં ોલ પેનલ

આપવાનો

લ ટ લોબી

દરવાજો આ

અને દરવા

પાજંરા વ

છે ક -તે

ટોઈલેટ

ઈલેટ હોય તે

ગ માટ વોશ બે

ઓછામા ંઓ

વેશ ાર

દ વાલથી ૫

ડ .ુસી.ન

પીવા ુ ંપાણ

ગો માટના પે

ા ટ જન

ટમે ટ ર યન

એ 

બ ે તરફ

એટલો જ િવ

લ ટની જ ર

ઈ ડયન ટા

ત રક િવ તાર

ત રક પહોળાઈ

ની પહોળાઈ -

લની ન કમ

રહશે.

બી દરથી ૧

આપોઆપ બધં

ાજો બધં થવ

વી આ જ યા

ાર(દરવાજો

તેમા ં િવકલાગં

બેઝીન પણ હ

ઓ ંકદ ૧૦૦

લુી શક તે મ

૫૦ મીમી લ

ની સીટ ભોયત

ણી

પ યલ ટોઈલેટ

રલ ડવલપમે

નલ ડવલમે ટ

કઠડો હોવો

વ તાર શકાય

હોય યા ંઓ

ડ ્સ ારા ન

- ૧૩૦૦ મી

ઈ - ૨૦૦૦ મ

- ૯૦૦ મીમી

મા ં૬૦૦મીમી

૮૦૦ x ૧૮૦

ધ થઈ ય

વાની ઝડપ ૦

સાથે એક

જો) બધં છે ક

ગ માટ એક

હો ુ ંજોઈએ.

૦૦ x ૧૭૫૦

માટ તેની પા

લીયર સ સાથે

તળયેથી ૫૦

ટ પાસે તેમન

મે ટ કં ોલ ર

ટ ઑથો રટ , ગ

જોઈએ અને

ય છે.

ઓછામા ંઓછ

ન કરાયેલ

મીમી

મીમી

ી

ી લબંાઈ અને

૦૦ મીમી અથ

તે વ ચેનો

.૨૫ મીટર

ડવાઈસ ઉપ

ુ લો.

િવશેષ ડ

મીમી

ાસે ૯૦૦મીમી

થે સા ુ ળૂ હો

૦૦મીમી હોવી

ના માટ પીવા

લુેશન (ડ

ગાધંીનગર

ને ઉપરની

એક લ ટ

લી ૧૩ ય

ને લોર લેવલ

થવા તેનાથી

સમયગાળો ઓ

િત સેક ડ ર

પલ ધ કરાવા

.ુસી. રાખવ

મી ુ લી જ ય

ોય તે જુબ

ી જોઈએ.

ાના પાણીની

ડ સી આ

તરફ ૩૦૦

હ લચેર ધ

તની મતા

લથી ૧૦૦૦મ

મોટ જોઈશે

ઓછામા ંઓછ

હશે.

ાઈ છે, સાં

વી જ ર છે

યા અને દરવ

કઠડો ટોઈલે

સા ુ ળૂ ય

આર)

મીમી ધુી

ધારક માટ હોવ

જુબના પ

મીમી ચાઈ

શે.

છો પાચં સેક

ાભંળવાની ૃ

. તે માટ

વાજો કતો

લેટમા ંહોવો જો

યવ થા કરવા

1 4

ી અને નીચે

વી જોઈએ

પ રમાણની લ

ઈ ધરાવતો ક

ડ હોવો જોઈ

ટએ સકંત

વેશ ાર પ

હોવો જોઈએ

જોઈએ.

ની રહ છે.

4 8

ચેની

ની

લ ટ

ઠડો

ઈએ

કર

પાસે

એ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 4 9

17.5.7. બાળકો માટ ડઝાઈિનગ

ઈમારતનો બાળકો ારા ખા સો ઉપયોગ થવાનો હોય તેમા ંકઠડાની ચામા ંફરફાર કરવાનો રહશે અને

અ ય ફ ટગ તથા ફ સચરમા ંપણ ફરફાર કરવાના રહશે.

17.6. પ ટ કરણ ન ધ

17.6.1. ગાઈ ડગ/વોિનગ લોર મટ રયલ

ૃ ટ મતા ઓછ હોય તેવા લોકોને યાલ આવે અથવા તેમને ચેતવે તે ુ ં લોર મટ રયલ ક આસપાસના

બાક ના લોર મટ રયલથી પ ટપણે અલગ પડ ુ ંહોય તેને ગાઈ ડગ ક વોિનગ લોર મટ રયલ કહ છે.

ાચ ુક ઓછ ૃ ટ મતાવાળ ય ત યાર લાકડ વડ આ સપાટ પરથી પસાર થાય યાર તેને ચો સ

કારના અવાજ તથા પશ સાથે સકંત મળે તે કારની તેની ડઝાઈન હોય છે. ગાઈ ડગ/વોિનગ લોર

મટ રયલ આવી ય તને કઈ દશામા ંજ ુ ંતેનો સકંત કર છે, તે ુ ંમાગદશન કર છે અથવા કોઈ વ ુસાથે

અથડાઈ જવા સામે ચેતવણી આપે છે. આ ુ ં લોર મટ રયલ નીચે જુબના િવ તારોમા ંઉપલ ધ કરાવવા ુ ં

રહશે -

એ. બ ડગના વેશ ાર પાસે અને પા કગની જ યામા ં

બી. મા હતી માટ ુ ંબોડ, રસે શન, લ ટ, સીડ (દાદરા) અને ટોઈલેટ પાસે

સી. યા ંવાહનોની આવન- વન હોય યા ંચાલવા માટના ર તાની શ આતમા ંઅને તે ર તો રૂો થતો

હોય યા ં

ડ . સીધા માગમા ં યા ંપગિથયા ક આડશ ક ઢાળ-ઢોળાવ આવે યા ં

ઈ. વેશ ાર અને બહાર નીકળવાના માગ પાસે અને બે દાદરા વ ચેની જ યા(રમ ુ)ં પાસે

17.6.2. સાઈનેજ (નામ ુ ંપા ટ ુ)ં

િવકલાગં લોકો માટ બ ડગમા ંજ રહલી ચો સ સવલતોની યો ય ઓળખ થઈ શક તે માટના સાઈનેજ

અથાત નામ લખેલા પા ટયા યો ય ર તે લખાયેલા અને કુલા હોવા જોઈએ. ૃ ટહ ન લોકો સાભંળ ુ,ં પશ

કરવો વગેર અ ય મતાનો ઉપયોગ કરતા હોય છે. એ જ ર તે મની વણશ ત ઓછ હોય તેમને

િવઝ અુલ સકંતો લાભ કરતા હોય છે. સાઈનબોડના અ ર(૨૦ મીમીથી નાની સાઈઝના ન હોવા જોઈએ)

યો ય ર તે વચંાય તેવા અને પ ટ હોવા જોઈએ અને યો ય થાન પર કુલા હોવા જોઈએ. ૃ ટ હન લોકો

માટ દ વાલ પર ુ ંસાઈનબોડ ેઈલ લીપીમા ંસા ુ ૂળ ચાઈ પર કુ ુ ંહો ુ ંજોઈએ.

સલામત ર તે ચાલી શકાય તે માટ વ ચે કોઈ અડચણ ન હોવી જોઈએ. ય ત હર િવ તારોમા ં હર

સરનામા- થળની મા હતીની પણ યો ય પ િત હોવી જોઈએ. ચો સ થળના િતક ક તેની મા હતી અલગ

પડ તેવા રંગમા ંહોવી જોઈએ અને યો ય ર તે ચમકતી હોવી જોઈએ કારણ ક ની ૃ ટ મતા ઓછ હોય

તેઓ અ ય રંગથી અલગ હોય તેને સરળતાથી વાચંી ક યાનમા ંલઈ શક છે. હ લચેર માટ નીચે ચ મા ં

દશા યા જુબના તરરા ય તીક છે િવકલાગંો માટ ફાળવાયેલા લ ટ, ટોઈલેટ, દાદરા-સીડ , પા કગ

િવ તાર, વગેર પાસે કુલા હોવા જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 0

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 1

18.     ઐિતહાિસક વારસાને લગતા િનયમો 

18.1. લા ુપાડવાની મતા

ઇમારતો, કલાના ન નુા, માળખા, ે , ક થાપ ય, પયાવરણીય સાં ૃિતક, મહ વ અને સ દય ધરાવતા

પ રસર ( નો હવેથી અહ ઔિતહાિસક વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારતો અથવા તો ન ધાયેલા પ રસર

તર ક ઉ લેખ કરવામા ંઆવશે), અને જગંલનો િવ તાર, ુ લો િવ તાર ( નો હવેથી અહ ુદરતી પાસા તર ક

ઉ લેખ કરવામા ંઆવશે), જળાશયો, ટકર ઓ, ુ ગંર, પિવ ઉપવનો (અને તેની આસપાસનો િવ તાર) ધુી

મયા દત નહ પરં ુ ંતે સ હતના નૈસ ગક સ દય ધરાવતા ુતદરતી િવ તારો ની જુરાત સરકાર ારા બહાર

પડનારા હરનામામા ંન ધણી થવાની હશે તેને આ િનયમો લા ુપડશે.

આ િનયમોના હ સુર હવેથી હ પ રસરનો ઇમારતો-અને અથવા લોટ લાઇન-અને અથવા ર વે લાઇન-અને

અથવા જળાશો-અને અથવા રોડ-અને અથવા ર તા ારા ચાર બા ુએથી ઘરેાયેલા તથા પયાવરણીય,

સાં ૃિતક તથા થપ યને લગ ુ ંમહ વ અને સ દય ધરાવતા ઐિતહાિસક કલાના ન નુા, માળખા, ે ક

ન ધાયેલી ઇમારતો ધરાવતા કોઇપણ િવ તાર ક ુ ંડ એસઆઇઆરમા ંવણન કર ુ ંહશે અને ના માટ કોઇ

ખાસ િનયમો િવચાર કઢાયા હશે એવા કોઇપણ િવ તાર તર ક ઉ લેખ કરવામા ંઆવશે.

18.2. િવકાસ/ નુ: િવકાસ/ રપે રગ ઉપર િતબધં

i. ન ધાયેલા ુદરતી પાસા, ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા પ રસર અને ઐિતહાિસક વારસો

ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારતોના કોઇપણ ભાગને તોડ પાડવો, તેના ઉપર લા ટર કરાવ ુ,ં િવશેષ

ખાિસયતો ધરાવતી ચીજવ ઓુને બદલવી ક ઇમારત ુ ં રંગરોગાન કરાવવા સ હતના સમારકામ,

રપે રગ, ધુારા-વધારા, ઉમેરો, એ જિનય રગ કામકાજ, નુિવકાસ ક િવકાસ કરવાની િૃ

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની વૂ મં ૂર િવના હાથ ધર શકાશે નહ .

ii. આવી કોઇપણ કારની મં ૂર આપતા ંપહલા ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. હ રટજ ક ઝવશન કિમટ (ક

નો હવેથી અહ હ રટજ ક ઝવશન કિમટ તર ક ઉ લેખ કરવામા ંઆવશે) નો સપંક કરશે અને આ

કિમટ ની સલાહ જુબ ની ન દિશત શરતોએ કામ કરશે.

iii. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી કોઇપણ બ ડગ (અથવા ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા

પ રસરમા ંઆવેલી કોઇપણ બ ડગં),મા ંતોડફોડ, ધુારા-વધારા ક ઉમેરો કરવા માટ, ક ન ધાયેલા

કોઇપણ ુદરતી પાસામા ંબાધંકામ કરવા ક તેની સરહદમા ંફરફાર કરવા માટની કોઇપણ કારની

મં ૂર આપતા પહલા ં હર ના વાધંા- ચૂનો મગંાવવા પડશે અને હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ારા

તેના ઉપર િવચારણા થયેલી હોવી જોઇશે.

iv. ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. લે ખત પમા ં ન ધેલા કારણો સ હત કટલાકં અપવાદ પ ક સાઓને નુ

િવચારણા માટ હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ને પરત મોકલશે.

v. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતોના મા લકો અને ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા પ રસરમા ંઆવેલી

ઇમારતોની એ જવાબદર રહશે ક તેઓએ પોતાના ખચ ઇમારતોની ળવણી અને સમયસર રપે રગ

કરાવવા ુ ંરહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 2

vi. જો ક તમામ િવચારણાના તે છેવટ હ રટજ ક ઝવશન કિમટ નો િનણય જ છેવટનો ગણાશે.

18.3. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતો, પ રસર અને ુદરતી પાસાની યાદ ની તૈયાર ઓ

ઇમારતો, કલાના ન નુા, માળખા, ે અને પ રસર અથવા ઐિતહાિસક અને અથવા સ દય અને અથવા

થાપ ય અને અથવા સાં ૃિતક અને અથવા પયાવરણીય મહ વ ધરાવતા િવ તારો, અને ે ોની યાદ અને

ને આ િનયમો લા ુપડ છે એવા વનરા ના િવ તારો, ુ લા િવ તારો, જળાશયો (અને તેની આસપાસના

િવ તારો), ુ ગંરો, ટકર ઓ અને ઉપવનો સ હતના નૈસ ગક સ દય અને અથવા પયાવરણીય મહ વ ધરાવતા

ુદરતી પાસાઓની યાદ ધારો, ૧૯૭૬ની પેટાકલમ ૧૯ના હ સુર આ િનયમનો હ સો બની શકશે નહ .

આ યાદ ને રૂક બના યા બાદ, બદ યા બાદ, તેને ૂર કયા બાદ, તેમા ં ધુારા-વધારા કયા બાદ તે યાદ ના

ધુારા-વધારા સ ાવાર ગેઝેટમા ંઅથવા તો હર ના વાધંા- ચૂનો મગંાવતી નો ટસમા ં િનધા રત કરલી

પ િતએ િસ કરવાની શરતે સરકાર અને અથવા હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ જુબ

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા, અથવા તો સરકારને કાયદાક ય ર તે મળેલી સ ાની એ, અથવા

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને કાયદા ારા મળેલી સ ાની એ અથવા હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ને મળેલી સ ાની

એ વખતોવખત તે યાદ ને રૂક બનાવી શકાશે, તેમા ંબદલાવ લાવી શકાશે, તેમા ંફરફાર કર શકાશે અથવા

તો તેને ૂર કર શકાશે. પાસેથી મગંાવવામા ં આવેલા વાધંા- ચૂનો ઉપર સરકાર અથવા તો

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને તા કા લક િવચારણા કરવાની રહશે અને છે લે હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ારા તે

યાદ ને આખર ઓપ આપવામા ંઆવશે અને હર કરવામા ંઆવશે. પેટા માળ ુઅને ક પાઉ ડ સ હતની સમ સપંિ તે યાદ મા ંઆવતી નથી એમ જો સકંત નહ કરાયો હશે તો

તે ઇમારત અથવા તો ઇમારતોના ૂથનો આપોઆપ તે યાદ મા ંસમાવેશ થઇ જશે.

18.4. અ ય જનરલ ડવલપમે ટ ક ોલ ર લેુશનમા ં ટછાટ કૂવાની, ધુારા વધારા કરવાની

અને બદલાવ કરવાની સ ા

ન ધાયેલા ુદરતી પાસાઓની ળવણી માટ અને અથવા ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા પ રસર અને

અથવા ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારતોની ઐિતહાિસક અને અથવા સ દયને લગતી અને

અથવા સાં ૃિતક ક થાપ યને લગતી ણુવ ાના ળવણી, સાચવણી અને સરં ણ માટ જ ર હશે તો

હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ જુબ અને લે ખતમા ં ન ધવાલાયક કારણોસર અને સુ ા ુ ં વ પ

ધરાવતી અને મં ૂર માટ પે ડગ પડ હશે એવી કોઇપણ યાદ ને િવકાસની મં ૂર ના હ સુર વચગાળાના

સમય દર યાન ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી યાદ નો એક ભાગ ગણી લવેાની શરતે ડ સઆઇઆરડ એ ઔડા

માટના ા ટ ડવલપમે ટ લાન ( ક નો હવેથી અહ ઉ ત ર લુેશન તર ક ઉ લેખ કરવામા ંઆવશે)ના

અ ય જનરલ ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશનમા ં ટછાટ કૂ શકશે, બદલાવ કર શકશે અને તેમા ં ધુારા

વધારા કર શકશે.

18.5 ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા પ રસર માટ િવશેષ િનયમો

હ રટજ ક ઝવશન ર લુેશન ન.ં ૧૭.૨૦.૨ જુબ હર કરાયેલા ુદરતી પાસાના ક ઐિતહાિસક વારસો

ધરાવતા પ રસરના ( યા ંહ રટજ ક ઝવશન કિમટ ને જ ર જણાય યા)ં ક સામા ંસબંિંધત ુદરતી પાસા અને

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 3

પ રસર માટ ન કરાયેલા િવશેષ િનયમો તગત ઉપરો ત િવકાસની મં ૂર આપવાની રહશે, અને આ

િનયમો હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ જુબ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા ઘડવામા ંઆવશે.

પ રસર- ુદરતી પાસા માટના િવશેષ િનયમોને આખર ઓપ આપતા ંપહલા ં હર પાસેથી વાધંા- ચૂનો

મગંવવાના હ સુર તે સુ ાને અ ીણી અખબારો અને સ ાવાર ગેઝેટમા ં િસ કરવાનો રહશે. તે સુ ો

સ ાવાર ગેઝેટમા ં િસ થયાના ૬૦ દવસમા ં પાસેથી આવેલા વાધંા- ચૂનો ઉપર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.-હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ારા િવચારણા કરવાની રહશે.

આ વાધંા- ચૂનો ઉપર ચચા-િવચારણા કયા બાદ હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ જુબ

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ુદરતી પાસા-પ રસર માટના ઉ ત ા ટ પે યલ ર લુેશનમા ં ફરફાર (જો જ ર

જણાશે તો) કરશે અને તે ગે આવેલા પે ડગ વાધંા- ચૂનો અને તેને સરકાર તરફથી મળનાર પે ડગ

પડલી આખર મં ૂર ઉપર ડ એસઆઇઆરડ -હ રટજ ક ઝવશન કિમટ એ સબંિંધત પ રસર- ુદરતી પાસાના

િવકાસ ક નુ:િવકાસની અર ઉપર િવચારણા કરતી વખતે ઉ ત ા ટ પે યલ ર લુેશનને બાર કાઇથી

ચકાસી લેવાનો રહશે એ શરતે મં ૂર માટ તેને સરકારને મોકલી આપવાના રહશે.

18.6 ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા પ રસર અને બ ડગોના િવકાસની દરખા તને લા ુ

પાડવાની મતા

i. ધારો, ૨૦૦૯, ધારો, ૧૯૭૬ ની કલમ ૧૨ (૨) (ડ ) અને અથવા કલમ ૪૦ (૩) (સી) અથવા અ ય કોઈ

ધારા હથળ જો રોડને પહોળો કરવાની રખા દશાવવામા ંઆવી હશે તો તે એટલા માટ આપવામા ંઆવી

હશે ક તે ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા પ રસર- ુદરતી પાસા ુ ંર ણ કર અને તેની બાદબાક થતી

રોક.

ii. ડવલપમે ટ લાનમા ંજો કોઇ રોડ અથવા રોડને પહોળો કરતા સીમાકંનની દરખા ત કરવામા ંઆવી

હશે તો પ રસરોમા ં િવકાસની મં ૂર માગંતી અર ઉપર િવચારણા કરતી વખતે

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને પયાવરણીય પાસા અને ઐિતહાિસક વારસાને લગતા િવિવધ પાસાઓને

યાનમા ં લેવાના ં રહશે અને તદઅ સુાર ડવલપમે ટ લાનમા ં ફરફાર કરવા માટ જ ર પગલા ં

લેવાના રહશે. આ કારના પગલા ંલેવામા ંજો િવલબં થશે તો રોડનો પહોળો કરવા ુ ંક નવો રોડ

બાધંવા ુ ંકામ શ કર શકાશે નહ .

iii. ડ એસઆઇઆરના ડવલપમે ટ લાનમા ંદશાવેલા હયાત રોડને ુદરતી પાસા ક ઐિતહાિસક વારસો

ધરાવતી ઇમારતો (ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા પ રસરોની યાદ મા ં સમાિવ ટ ન હોય તેમ છતા ં

પણ)ને કુસાન પહ ચાડ એવી કોઇપણ પ િતએ પહોળો કરવા ુ ંકામ હાથ ધર શકાશે નહ .

iv. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતો ક ન ધાયેલા ુદરતી પાસામા ંડવલપમે ટ લાન માટ અલગ

દશ ક જ યા દશાવેલી હશે તો પણ તેનો અમલ કર શકાશે નહ , તે માટ જ ર જણાશે તો હ રટજ

ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ જુબ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. તે અલગ દશ ક જ યાને ૂર કરાવવા ક

તેમા ં ધુારા વધારા કરાવવા સરકારનો સપંક કરશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 4

18.7 ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતોનો ો સાહક ઉપયોગ

આ િનયમના પ રિશ ટ ૧૦ અને ૧૧મા ંએવા િવ તારોની યા યા કરવામા ંઆવી છે નો ધધંાક ય ર તે,

ઓફસ માટ ક હોટલ માટ ઉપયોગ કર શકાશે નહ . તેમ છતા ં ઇમારતો હ રટજ ક ઝવશનની યાદ મા ં

સમાિવ ટ હશે અને જો તે ઇમારતોના મા લક-મા લકો ક ભાડ આપનાર ય ત ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી તે

ઇમારતો ુ ંયો ય રપે રગ કરાવીને તેની ળવણી કરવા અને સાચવણી કરવા સમંત હોય તો અને તે મા લક-

મા લકો ક ભાડ આપનાર ય ત તે જુબની લે ખત બાહંધર આપતા હોય તો હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની

સલાહ જુબ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. તે ઇમારતોની યો ય ળવણી થતી ન હોય અથવા તો તેના ઐિતહાિસક

ૂ યો નાશ થઇ ય તેમ હોય તો જ તે ઇમારતોના કટલાક હ સાને ક આખી ઇમારતને ધદંાક ય ઉપયોગ

માટ- ઓફસ બાધંવા ક હોટલ બાધંવા બન ધધંાક ય િવ તારમા ંતબદ લ કરવાની તે મા લક-મા લકો ક ભાડ

આપનાર ય તને મં ૂર આપી શકશે.

18.8 ઐિતહાિસક વારસાની સાચવણી માટ નવા ો સાહકો ુ ંસ ન

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ જુબ ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી

ઇમારતો અને પ રસરોની ળવણી માટ ો સાહક યોજના ક િનયમો બનાવી શકશે. ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના

ડવલપમે ટ લાનના ક ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારતો અને પ રસરોના િવશેષ િનયમોના

જનરલ ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશનનીજોગવાઇઓ તગત યા ં લા ુ પડ ુ ં હોય યા ં આ કારના

ો સાહનોમા ં િવકાસના અિધકારોની તબદ લી, રપેર ફડં ઊ ુ ં કર ુ ં ક કર રાહતો વી બાબતોને સમાવી

શકાશે.

આ કારના ો સાહનોની િવશેષ જોગવાઇઓ ઐિતહાિસક વારસાની ળવણી માટ ુબંઇ અને હ ાબાદ ારા

બનાવવામા ં આવેલા આદશ િનયમોના પગલે હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ જુબ

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા ઘડવામા ંઆવશે અને મં ૂર માટ તેને સરકારને મોકલી આપવાના રહશે.

18.9 થાપ યને લગતા મેુળ અને ઉપરના આકાશની ળવણી

ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા પ રસરોની દર આવેલી ઇમારતો ક ઐિતહાિસક વારસો ધારવી

ન ધાયેલી ેડ-૧ કારની ઇમારતો ક ુદરતી પાસાના સાિન યમા ંઆવેલી ઇમારતોએ ઉપરના આકાશની

લવણી કરવાની રહશે અને થાપ યની પ િતને અ સુરવા ુ ંરહશે થી કર ને ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા

ન ધાયેલા પ રસરોનો દખાવ, સ દય ક ૂ યોના નાશ થાય નહ ક તેમા ંસહજપણ ઘટાડો થાય નહ .“સાિન ય”

શ દની યા યા હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ારા કરવામા ંઆવશે. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા

પ રસરોની દર આવેલી ઇમારતો ક ઐિતહાિસક વારસો ધારવી ન ધાયેલી ેડ-૧ કારની ઇમારતો ક ુદરતી

પાસાના સાિન યમા ંઆવેલી ઇમારતોની દરના ભાગમા ંિવકાસના કામો હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ારા ઘડ

કાઢવામા ંઆવેલી માગદશક રખાઓ જુબ જ કર શકાશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 5

18.10 િતબિંધત કરાર

સરકાર, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ક ામ પચંાયત ારા ભાડ રાખેલી િમલકતો માટ બહાર પડાયેલા

હરનાનાની તાર ખના દવસથી હયાત તમામ િતબધંો જનરલ ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન ઉપરાતં

લા ુપડલા જ રહશે.

તેમ છતા ંપયાવરણીય સાચવણીને લગતા ં ક ઐિતહાિસક વારસાને લગતા હતોને કુસાન થ ુ ં હશે એવા

ક સામા ંઐિતહાિસક વારસાને લગતા િનમયો જ લા ુપડશે.

18.11 ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારતો-પ રસરોનો દર જો

િવકાસની મં ૂર માટની પાયાની માગદશક રખાઓ અને આ ેડનો અથ નીચે જુબ છે.

કો ટક 18.1: હ રટજ બ ડ સ માટ ના ેડ અને માગદિશકા

ેડ‐૧  ેડ ‐ ૨  ેડ‐૩ 

(એ) યા યા 

ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા  ેડ‐૧મા ં

રા ય અને ઐિતહાિસક મહ વ 

ધરાવતી, મ ટ રયલ અને અથવા 

સ દયશા  ક  થાપ યને લગતી 

પ િત, ડ ઝાઇન ક ટકનોલો ને 

તૂ વ પ આપતી ઇમારતો ક 

પ રસરોનો સમાવેશ થાય છે. તેઓ 

કદાચ ઐિતહાિસક ઘટનાઓ, ચળવળ, 

ય ત ક સં થા સાથે સકંળાયેલા હોઇ 

શક છે. તેઓ   તે  દશના મહ વના 

થળો હતા અને હાલમા ંપણ છે.  

તમામ નૈસ ગક  થાનોનો સમાવેશ 

ેડ‐૧મા ંકરવામા ંઆવશે.  

ેડ‐૨ (એ અને બી)  કારના 

ઐિતહાિસક વારસામા ં ેડ‐૧  કારના 

ઐિતહાિસક વારસાની  લુનાએ ઓછ  

હોય તેમ છતા ંઐિતહાિસક અને 

સાં ૃિતક મહ વ ધરાવતી તથા 

થાપ ય અ સ દયને લગતી  ણુવ ા 

ધરાવતી  થાિનક ક  ાદિશક મહ વ 

ધરાવતી ઇમારતો અને પ રસરોનો 

સમાવેશ થાય છે. તે એવા મહ વના 

થળો છે    દશની ઓળખ અને 

િત ઠામા ંપોતા ુ ંયોગદાન આપે છે. 

તે કદાચ િન ણાત  થપિતની કલા હોઇ 

શક છે અથવા તો  શુોભન ક િમ ણનો 

આદશ ન નુો હોઇ શક છે અથવા કોઇ 

ચો સ હવામાનને અ ુ પ ડ ઝાઇન 

કરલી ઇમારત હોઇ શક છે. 

ેડ‐૩  કારના ઐિતહાિસક વારસામા ં

નગરના દખાવ ુ ંમહ વ ધરાવતા 

પ રસરો ક ઇમારતોનો સમાવેશ થાય છે. 

અલબ   ેડ‐૨  કાર  ટલો નહ  તેમ 

છતા ંતેઓ  થાપ ય, સ દય અને 

સમાજના  હતોને લગતો ભાવ જગાવે છે. 

તેઓ  થાિનક  ે ના ચા ર યને ઘડવામા ં

પોતા ુ ંયોગદાન આપે છે અને કોઇ 

ચો સ સ દુાય અથવા તો  દશની 

વનશૈલી ુ ં િતિનિધ વ કર  શક છે 

અને શેર ના ઊભા ભાગ, મોખરાના 

ભાગની િવશેષ ખાિસયત અને માપ, 

પહોળાઇ અને  ચાઈના  મેુળના  પમા ં

તેને અલગ પાડ  શકાય છે. 

(બી)   હ  ુ

ેડ‐૧  કારના ઐિતહાિસક વારસા 

કાળ વૂકની  ળવણીને લાયક છે. 

ેડ‐૨  કારના ઐિતહાિસક વારસાને 

બૌ ક  ળવણીની જ ર છે. 

ેડ‐૩  કારના ઐિતહાિસક વારસાને 

બૌ ક  ળવણીની જ ર છે (અલબ  

ેડ‐૨  કારના વારસાની  લુનાએ 

ઓછ ) અને તેની અસાધારાણ 

લા ણકતાઓ  કારણો ુ ંર ણ કરવાની 

જ ર છે. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 6

ેડ‐૧  ેડ ‐ ૨  ેડ‐૩ 

(સી)   ફરફાર કરવાની તક 

બ ડગ ક પ રસર ક તેના કોઇ ભાગ ક 

પાસા ુ ંઆ ુ ય વધારવા અને વ  ુ

મજ તૂ બનાવવા માટ જો જ ર  ન 

હોય તો ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી 

ઇમારતો ક પ રસરોના  દરના ક 

બહારના ભાગમા ંકોઇપણ  કારના 

હ ત ેપ ક દર યાનગીર  કર  શકાશે 

નહ . તે હ  ુમાટ ઓછામા ંઓછા 

ફરફારને મં ૂર  આપવામા ંઆવશે 

અને તે ફરફાર પણ તેના અસલ 

વ પને અ ુ પ હોવો જોઇશે. 

ેડ - ૨ (એ)

અ યતં કડક ચકાસણી કરવાની શરતે 

ત રક ફરફાર, અ ુ ુલનશીન 

નુ:ઉપયોગ અને બા  ફરફારને 

મં ૂર  આપી શકાશે.  ના માટ આ 

ઇમારતોને  ેડ‐૨ અને  ેડ ૨ (બી) 

કારના ઐિતહાિસક વારસામા ં

સમાવવામા ંઆવી છે તે િવશેષ પાસા ક 

ખાિસયતોની સાચવણી  િુનિ ત 

કરવાની કાળ  લેવાની રહશે.  

ઉપરો ત ફરફાર ઉપરાતં ઇમારત ક 

લબંાવેલો ભાગ જમીન સાથે  મેુળ 

ખાય છે અને ઇમારતના મોખરાના 

ભાગ અને  ચાઈના સદંભમા ંતે ભાગ 

ક વધારાની ઇમારત ઐિતહાિસક 

વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારત ક 

પ રસરની બહાર નીકળ   ય નહ  તે 

શરતે કટલાક સજંોગોમા ંસમાન  લોટ 

ક ક પાઉ ડમા ંવધારાની ઇમારત ઉભી 

કરવાની મં ૂર  આપી શકાશે 

ત રક ફરફાર, અ ુ ુલનશીન 

નુ:ઉપયોગ અને બા  ફરફારને મં ૂર  

આપી શકાશે. તે ફરફારમા ંસમાન  લોટ ક 

ક પાઉ ડમા ંવધારાના બાધંકામ ક 

વધારાની ઇમારતો સમાવેશ થાય છે. જો 

ક તે ફરફાર આસપાસના િવ તાર સાથે 

મેુળ ખાતા હોવા જોઇશે અને તે 

ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા હયાત 

પ રસરો ક ઇમારતોની બહાર નીકળ  જતા 

ન હોવા જોઇએ. 

(ડ )   યા 

સરકાર  ારા િન ુ ત થનાર  હ રટજ 

ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ  જુબ 

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ફરફાર 

કરવા માટ િવકાસની મં ૂર  આપશે. 

સરકાર  ારા િન ુ ત થનાર  હ રટજ 

ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ  જુબ 

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ફરફાર કરવા 

માટ િવકાસની મં ૂર  આપશે. 

સરકાર  ારા િન ુ ત થનાર  હ રટજ 

ક ઝવશન કિમટ ની સલાહ  જુબ 

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ફરફાર કરવા 

માટ િવકાસની મં ૂર  આપશે. 

(ઈ)   દખાવ‐આસપાસના િવ તારનો િવકાસ 

ેડ‐૧  કારના ઐિતહાિસક વારસાની 

આસપાસની િવ તારમા ંતમામ 

કારના િવકાસ કાય  િનયિં ત અને 

ુ િશત કરવાના રહશે અને તેમ 

કરતી વખતે એવી િવશેષ કાળ  

લેવાની રહશે ક તે વારસાની ભ યતા 

બગડ   ય નહ  ક તેનો દખાવ બગડ 

નહ . 

   

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 7

18.12 વસં/ નુ:િનમાણ/ ફરફાર

હ રટજ ક ઝવશન કિમટ એવો અભ ાય ધરાવતી હોય ક આ કારનો વસં/ નુ:બાધંકામ/ ફરફાર

અિન છનીય છે તો ન ધાયેલા ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા પ રસરોમા ંઆવેલી ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી

ન ધાયેલી ઇમારત/ઇમારતોમા ં ફરફાર કરવાનો/ નુ:બાધંકામ કરવાનો ક તેનો વસં કરવાનો લોટના

ક દાર/મા લકનો અિધકાર સમ લેવામા ંઆવશે.

18.13 બ ડગની બહારની ડઝાઇન અને ચાઈ

ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા પ રસરો-ઇમારતો ુ ંસ દય ળવવા માટ હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ને, િવશેષ

કર ને તેના ારા હર કરાયેલા ે મા,ં એવો આદશ કરવાની સ ા રહશે ક ઇમારતોની બહારની ડઝાઇન ક

ચાઈ ગે તેની વૂમં ૂર લેવાની રહશે.

18.14 હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની રચના

એ. સરકાર હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની રચના કરશે અને તેની શરતો - િનયમો પણ ન કરશે.

બી. કિમટ ની રચના અને લાયકાતના ધારાધોરણો નીચે જુબ રહશે.

નબંર હો ો લાયકાત

૧ ચેરમેન સુગંત અ ભુવ ધરાવતા  િુનિસપલ કોપ રશનના િન ૃ િુનિસપલ કિમશનર અથવા

જુરાત સરકારના િન ૃ સચવ 

૨ સ ય  સબંિંધત  ે મા ં૧૦ વષનો અ ભુવ ધરાવતા  ચરલ એ જનયર 

૩ ૨ સ ય 

ડઝાઇનના ે મા ં૧૦ વષનો અ ભુવ ધરાવતા અને કાઉ સલ ઓફ આકટ ટ ુ ંસ યપદ

ધરાવતા બે આકટ ટ 

i. શહર ડઝાઇનર

ii. થાપ યની સાચવણીનો અ ભુવ ધરાવતો આકટ ટ

૪ સ ય ભારતીય રુાત વ ખાતાનો ટકિનકલ ઓફસર (આિસ. ડાયર ટર ના હો ાથી નીચા હો ાનો

નહ )

૫ સ ય રા યના રુાત વ ખાતાનો ટકિનકલ ઓફસર (આિસ. ડાયર ટર

ના હો ાથી નીચા હો ાનો નહ )

૬ સ ય સબંિંધત િવષયની બાબતમા ં ડાણ વૂક ુ ં ાન અને ૧૦ વષનો અ ભુવ ધરાવતો

પયાવરણિવ ્

૭ સ ય  સબંિંધત ે મા ં૧૦ વષનો અ ભુવ ધરાવતો થાપ ય-શહર ઇિતહાસકાર

૮ સ ય જુરાત સરકારનો ચીફ ટાઉન લાનર અથવા િસિનયર ટાઉન લાનરના હો ાતી નીચો

હો ો ન ધરાવતો તેનો િતિનિધ

૯ સ ય  ચીફ એ ઝ ુટવ ઓથો ર ટ, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ 

૧૦ સ ય  ડ એસઆઇઆરડ ઓના િસિનયર ટાઉન  લાનર 

૧૧ સ ય સચવ  ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના હ રટજ સેલના સલાહકારોના વડા 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 8

સમાન ય ત સ ય તર ક િનમ કૂ પામવા લાયક છે એ શરતે ઉપરો ત મ (૨), (૩), (૬) અને (૭)મા ં

દશાવેલા સ યોનો કાયકાળ યેક ણ વષ બદલાશે.

કોઇ િવશેષ હ ુમાટ અથવા હ રટજ ક ઝવશન કિમટ ની પેટા કિમટ ના હ ુમાટ વધારાના સ યો કો-ઓ ટ

કર શકાશે એ શરતે કિમટ ને ઓછો અ ભુવ ધરાવતા હોય પરં ુ સબંિંધત િવષય ુ ં ુ ં ાન ધરાવતા

વધારાના ણ સ યોને કો-ઓ ટ કરવાની સ ા રહશે.

સી. કિમટ એ તેની શરતો અને િનયમો ુ ંપાલન કરવાની સાથે સાથે

i. િવકાસની મં ૂર આપવી જોઇએ ક નહ અને તે મં ૂર ની શરતો ગે ડ એસઆઇ-આરડ એને સલાહ

આપવાની રહશે.

ii. સ દય અને થાપ યને લગતા તથા ઐિતહાિસક, સાં ૃિતક અને પયાવરણીય મહ વ ધરાવતા પ રસર

ે , માળખા, કલાના ન નુા અને ઇમારતોની રૂક યાદ તૈયાર કરવાની રહશે અને ને િનયમો

(પેટા િવિનયમ ૧૮.૩) લા ુપડતા હોય એવા જગંલોના િવ તારો, ુ લા િવ તારો, જળાશયો (અને

તેની આસપાસના િવ તારો), ુ ગંરો, ટકર ઓ અને પિવ ઉપવનો સ હતના ૃ ય સ દય અને

પયાવરણીય મહ વ ધરાવતા ુદરતી પાસોની રૂક યાદ તૈયાર કરવાની રહશે.

iii. જનરલ ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશનના કોઇપણ િનયમમા ંકોઇપણ કારની િવસગંતા, બદલાવ,

ધુારો, ક ટછાટની જ ર છે ક નહ તે ગે સલાહ આપવી (પેટા િવિનયમ ૧૮.૪)

iv. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતા ન ધાયેલા પ રસરો માટ િવશેષ િનયમો-િવિનયમો ઘડવામા ં

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને સલાહ આપવી (પેટા િવિનયમ ૧૮.૫)

v. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારતો અને પરસરોને અસર કરતી િવકાસ દરખા તોને

કટલા શે લા ુપાડ શકાય તેમ છે તે ગે અને તેમા ં ધુારા-વધારા કરવા સરકાર સમ જવા

બાબતે ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને સલાહ આપવી (પેટા િવિનયમ ૧૮.૬)

vi. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતો અને પ રસરોમા ંધધંાક ય, ઓફસ અને હોટલના ઉપયોગને

મં ૂર આપવી ક નહ તે ગે અને તેને ાર ના દૂ કરવો તે ગે ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને સલાહ

આપવી (૧૮.૭)

vii. ઐિતહાિસક વારસાની ળવણી અને સાચવણી માટ િવિવધ ો સાહકો હર કરવા બાબતે

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને સલાહ આપવી. (પેટા િવિનયમ ૧૮.૮)

viii. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતો અને પ રસરોની દર અથવા અ ય જ યાએ આવેલા હર

ચોક ક થાનોએ સ દય યોજનાઓ હર કરનાર સરકાર ક ખાનગી એજ સીઓ અને ખાનગી

પાટ ઓ માટ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને માગદશક રખાઓની ભલામણ કરવી.

ix. ઇમારતોના મોખરાના ભાગમા ંઆવેલા ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી અ ય અિનવાય ચીજવ ઓુ

અને િવશેષ કારની બા કનીઓની ળવણી કરવા વી ખાિસયતો અને ચાઈ ઉપર ુશ અને

ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ઇમારતો માટ કાશનો-માગદશક રખાઓ અને િવશેષ ડ ઝાઇન તૈયાર

કરવી તથા ૂના વ પને શ હોય એટલી હદ ળવી રાખતા ર લેસમે ટના યો ય મ ટ રય સને

અપનાવતી યો ય ડ ઝાઇન ુ ં ચૂન કર ુ.ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 5 9

x. ને ુ ત ર તે વળગી રહવા ુ ંછે તે સાચવણી અ ળવણીના િસ ાતંો અને ડ ઝાઇનના ત વોની

માદશક રખાઓ તૈયાર કરવી.

xi. આ િનયમોના હ ુમાટ અ ય માદશક રખાઓ તૈયાર કરવી

xii. પયાવરણીય સાચવણી અને િતહાિસક વારસાના સવ ાહ હતમા ંઅ િવકાસની મં ૂર ની ચકાસણીના

સમયગાળા દર યાન વખતોવખત જ ર પડ એવા કોઇપણ ુ ે ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને સલાહ

આપવી

xiii. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી ન ધાયેલી ઇમારતો અને પ રસરો સબંધંી થયેલી અપીલના કસમા ં

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા અથવા તેના વતી થવા વતં ર તે સરકાર સમ ઉપ થત થ ુ.ં

xiv. ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી જ યાઓ માટના ધારા-ધોરણો નીચે જુબ રહશે.

  સં ત પ 

1.

થાપ યને લગતા ઐિતહાિસક અથવા સાં ૃિતક કારણોના  ૂ યો  એ 

  થાપ યને લગ ુ ં એ (એઆરસી) 

  ઐિતહાિસક  એ (એચઆઇએ) 

  સાં ૃિતક  એ (સી એુલ) 

2

ઇમારતો અથવા કલાના ન નુાના અસાધારણ ઉપયોગ અને અથવા ડ ઝાઇન અને

અથવા તાર ખ બી 

  સમયગાળો  બી (પીઇઆર) 

  ડ ઝાઇન  બી (ડ ઇએસ) 

  ઉપયોગ  બી ( ુ )ુ 

3 સામા ક અને આિથક ઇિતહાસ સાથે  સુગંતા યાતનામ  ય તઓ અથવા ઘટનાઓ 

સાથે ુ ંજોડાણ  સી (એસએચઇ) 

4 ઇમારત‐ઇમારતો ુ ં ૂથ અને  થાપ યને લગતી િવિશ ઠ ડ ઝાઇન  અને અથવા  ટાઇલ 

ધરાવતા િવ તારો, ઐિતહાિસક સમયગાળો ડ  (બીઆઇઓ) 

5

સામા જક  હતો અને અથવા સ દુાયના  ૂ યો ધરાવતી  વનસૈલી હ તકલાના

ન નુા અથવા થાપ યને લગતી ખાિસયતો અથવા ઇમારતો ઇ 

  ટાઇલ  ઇ (એસટ વાય) 

  ઐિતહાિસક  ઇ (એચઆઇએસ) 

6 ઇમારતોના અસાધારાણ  ૂ યો અને અથવા જો  મુ થઇ ગયા હોત તો  ટૂ  ગયા હોત 

એવા  થાપ યને લગતા િવકાસની ખૃલંાનો એક ભાગ એફ 

7 ઇમારતોના  ૂથના એક ભાગ તર ક તે ુ ં ૂ ય   ( આરપી) 

8 ટકનોલો કલ િવકાસના  વ પ ુ ં િતિનિધ વ કર ુ ં વ પ  એચ (ટ ઇસી) 

9

નૈસ ગક સ દય ુ ં ૃ ય અથવા વોટર ટ િવ તાર સ હતના હતો ુ ુ ંઆકાશ,

શેર ઓની લાઇન, ૃ યની આયો ત રખાઓ અથવા લા ણકતાઓ, કોઇ િવશેષ

થળ ુ ંિવગતવાર વણન ધરાવતા અને લા ણક વન શૈલી ધરાવતા ુ લા

િવ તારો,

આઇ (એસઇસી) 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 0

  સં ત પ 

10

ઘણી વાર આ કારના િવ તારો તેઓની સાથે સકંળાયેલા િવ તારો સ હત પ ર ણૂ

ર તે આયો ત કરલા હોય છે. આ  કારની  વન શૈલી મનોરંજનની  ુ કળ  મતા 

ધરાવે છે 

 

11 ઐિતહાિસક વારસો ધરાવતી  ુદરતી જ યાઓ  એનએચ 

12 ૃ ય સ દયની જ યા  (એસઇસી) 

18.15 ટપાલ પેટ ની જોગવાઇ

ાઉ ડ લોર સ હત બે માળ કરતા ંવ ુમાળ ધરાવતી ઇમારતોના ક સામા ં ાઉ ડ લોર ઉપર ટપાલ પેટ

એવી ર તે કૂવાની રહશે થી કર ને ટપાલી સરળતાથી તેના ટપાલ નાખંી શક

18.16

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા િનણય કરાયા જુબ નવી બધંાયેલી ઇમારતોની બહારની બા ુના રંગ, સાઇન

બોડની સાઇઝ અને રંગ અને નવી બધંાયેલી ુ કાનો અને ઇમારતોના સાઇનબોડના અ રોની સાઇઝ અને રંગ

નવેસરથી ઉમેરાયેલા ગણાશ.ે

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 1

19.  િવશેષ માળખા માટના િવિનયમો 

19.1 સામા ય જ રયાત

જનરલ બ ડગં ર લુેશન (ભાગ-૯.૧૧) તગત દશાવેલી ચો સ જ રયાતો ઉપરાતં િસનેમા, િથયેટર,

સભા હૃ, લે ચર મ અ ટાઉન હોલ વા ને એકઠા થવાના હર થળો માટ નીચેના િનયમો લા ુપડશે.

19.1.1. થળ

ઉપરો ત હ ુમાટની બ ડગ ઝોિનગ ર લુેશનના પ રિશ ટ-૧૦મા ંદશાવેલ જમીન ઉપયોગ ઝોનને લા ુ

પડતા િવિનયમની જ રયાત જુબ ઓછામા ંઓછ જમણી બા ુ ધરાવતા ર તા ઉપર સીધી આવેલી હોવી

જોઇશે.

19.1.2 ુ લી જ યા

ઉપર દશાવેલા ઉપયોગના ક સામા ંનીચે દશા યા જુબ ુ લી જ યા છોડવાની રહશે.

1. આગળના ભાગની ુ લી જ યા રોડના છેડથી ૧૨ મીટરની પહોળાઇ સાથે છોડવાની રહશે. આ

કારની ુ લી જ યા જમીનના લેવલથી ૩ મીટરથી ઓછ ન હોય એવી ચાઈએ આવેલા દા ત

પાટડાના માળખા સાથેની બ ડગ લાઇનથી ૬ મીટર ધુી કવર કરવાની મં ૂર આપી શકાશે.

2. આ ુબા ુ અને પાછળના ભાગે ૬ મીટરની પહોળાઇ ધરાવતી ુ લી જ યા છોડવાની રહશે. ઉપરો ત

િનયમો ઉપરાતં ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. અને .આઇ.ડ .બી. ારા િસનેમા અને જનતા િથયેટર માટ

અપનાવેલા બો બે િસનેમા સ પણ લા ુપડશે.

19.1.3 લ તુમ જ રયાત

નીચે દશા યા જુબની જ રયાતો રૂ પાડવાની રહશે.

1. વેશ હોલની ઓછામા ંઓછ પહોળાઇ ૪.૫ મીટરની રાખવાની શરતે અને બેઠક દ ઠ ૦.૧ ચો. ટના

દર યે સીટ ગ લેવલ ઉપર તમામ ર તાઓને બાદ કરતા વેશ હોલની એકદંર જ યા છોડવાની

રહશે.

2. વેશ અને બહાર નીકળવાનો ર તો ઓછામા ંઓછ ૩ મીટરની પહોળાઇ ધરાવતો રાખવો પડશે.

3. પાણીના મ અને ના તાનો મ રૂો પાડવાનો રહશે.

4. કુ ગ ઓફસ એવી જ યાએ રાખવાની રહસે થી કર ને ટ ક ટ ખર દનારને ુ લી જ યામા ંલાબંી

લાઇન લગાવવી પડ નહ .

5. લી થ- લી થ ુ ંમાપ હોલની લેવલથી લેવા ુ ંરહશે અને તે ૪૫ સેમીથી ઓ ંન હો ુ ંજોઇશે.

6. ર તાવાળ પરસાળ- બહાર નીકળવાના ર તાના ઉપયોગ માટ બેઠકોની હારની આરપાર ક ત રક

ર તાની વ ચેના ભાગ તર ક ન હોય એવી એવી કોઇપણ ઉતરવાની જ યા, લોબી, ર તો ક ર તો

ધરાવતી પરસાળની પહોળાઇ ૩ મીટરથી ઓછ ન હોવી જોઇએ, અને આ ર તો ક ર તો ધરાવતી

પરસાળની દવાલમા ંજમીનના લેવલથી ૧.૮ મીટરની ચાઈ ધુી કોઇપણ કારનો ગોખલો ક બહાર

નીકળ આવેલો ભાગ હોવો જોઇએ નહ .

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 2

19.1.4 દરવા

નાટ સભા હૃના દરવા યેક ૧૫૦ અથવા તેનાથી ઓછ બેઠક હોવા જોઇશે અને તેની પ ટ ચાઈ ૨.૧

મીટર અને પહોળાઇ ૧.૫ મીટરથી ઓછ હોવી જોઇએ નહ .

ના પયોગ માટના બહારની બા ુના તમામ દરવા બહારની બા ુએ લુવા જોઇએ અને તે એવી ર તે

ફ ટ કરલો હોવા જોઇશે ક તે યાર લુે યાર બેઠકોની હાર વ ચે આવેલા ર તામા,ં સામા ય ર તામા ંસીડ ના

ર તામા ંક ઉતરવાની જ યા વ ચે અવરોધ ઊભો કર નહ . આ દરવા અહ દશાલેવા િનયમોમા ં જુબ

બઠેકોની વ ચે રહલા ર તામા ંક તેની આરપાર લુવા જોઇએ.

19.1.5. બા કની

બા કની, તેની ચાઈ, નાટ સભા હૃનો માળ અને બેઠકોની યવ થા

1. ગેલેર ની નીચેની બા કનીની ચાઈ નાટ સભા હૃના માળથી ૩ મીટરથી ઓછ હોવી જોઇએ નહ .

2. મમા ંવતી બે હારની પાછળના ભાગ વ ચે ુ ંચો ુ ં તર ૧૦૦ સેમીથી ઓ ંન હો ુ ંજોઇએ પરં ુ

આગળ-પાછળ થતી બેઠકોના ક સામા ંતે તર ૯૦ સેમીતી ઓ ંન હો ુ ંજોઇએ.

3. બા કનીના આગળના અને પાછળના પગિથયા ુ ં તર ૯૦ સેમી ુ ંરાખવા ુ ંરહશે તે શરતે બા કનીના

પગિથયાની ઓછામા ંઓછ પહોળાઇ ૮૦ સેમ . રહશે.

4. બા કનીની સૌથી ટોચ ઉપર આવેલા પગિથયાની ઉપરના છાપરા ક છતની લ તુમ ચાઈ ૩.૦ મીટર

રહશે અને કોઇપણ જ યાએ લતા ભાગ અને નીચેથી બહાર નીકળ આવેલા ભાગ વ ચે ુ ં તર ૨.૪

મીટરથી ઓ ંન હો ુ ંજોઇએ.

5. બેઠકોના આઘાતને સરભર કરવા ુલ બેઠકના ૨૫ ટકા બેઠકોમા ં૪૫ સેમી. ધુીની પહોળાઇ રાખવાની

મં ૂર આપવાની રહશે એ શરતે બેઠકોની લ તુમ પહોળાઇ ૫૦ સેમી. રાખવાની રહશે. બેઠકોની

પહોળાઇ કઠરાના એક ક થી બી ક ધુીની માપવાની રહશે.

19.1.6. બેઠકોની બે લાઈન વ ચેનો માગ

1. ૧.૨ મીટરથી વ ુપહોળાઇનો બેઠકોની હાર વ ચેનો માગ બેઠકોની જમણી બા ુના ણૂે એવી ર તે

હોવો જોઇએ ક કોઇપણ બેઠક કોઇપણ માગથી ૩.૮ મીટરથી વ ુ ૂર ન હોવી જોઇએ.

2. બે બેઠકોની વ ચેના તમામ માગ સીધે સીધા બહાર જવાના માગ સાથે મળતા ન હોવા જોઇએ યાર

આરપારનો માગ એવી ર તે બનાવેલો હોવો જોઇએ ક બેઠકની કોઇપણ હાર તે માગથી ૭ મીટરથી વ ુ

ૂર હોવી જોઇએ નહ .

3. બેઠકોની હાર વ ચેના માગની ગણતર કરતી વખતે પરસાળ સાથેના માગને જોડતા દરવા ને

આરપારના માગ તર ક ગણી લેવાનો રહશે. આ કારના ક સામા ં થમ આરપારનો થમ માગ

દરવા થી ૧૪મી હાર પછ બનાવાનો રહશે.

4. બેઠકોની બે હાર વ ચેના આરપારના માગની પહોળાઇ ૧.૨ મીટ હોવી જોઇશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 3

19.1.7. આરો યને લગતી િુવધાઓ

1. યેક સીટ ગ લેવેલે યેક ૧૦૦ બેઠકોએ અથવા તેના ભાગ માટ ફલશ જ ુ અને યેક ૭૫

બેઠકોએ અથવા તેના ભાગ માટ એક તુરડ ની યવ થા કરવાની રહશે.

2. યેક ૨૦૦ બેઠકોએ અથવા તેના ભાગ માટ એક વોશ બેસીનની યવ થા કરવાની રહશે.

3. ઉપરો ત િુવધાઓ ી- ુ ુષના માણમા ંસરખી હોવી જોઇશે.

4. પાણીનો મ અને તુરડ સરળતાથી પહ ચી શકાય એવા થળે હોવા જોઇશે અને તેનો ઉપયોગ

દશાવતી પ ટ િનશાની તથા તે ી માટ છે ક ુ ુષ માટ તે દશાવતી િનશાની હોવી જોઇશે.

19.1.8 ૃ ય જોવાની મતા સબંધંી જ રયાતો

1. પડદાની સૌથી ન કની સીટ સામા ય ચ ની સરકારક પહોળાઇની લુનામા ંન ક ન હોવી જોઇએ.

( ણુો ર-૧:૧.૩૩). િસનેમા કોપ અને વાઇડ એ ગલ વી અ ય ટકિનક હોય તો આ તર ૩/૪ ટ ુ ં

અને ૭૦ મીલી મીટરનો પડદો હોય તો તર અડ ુહો ુ ંજોઇશે.

2. બા કનીની સીટોની ચાઈ એવી ર તની હોવી જોઇએ ક આડ ર તે જોતા ં તે ૩૦ શથી વ ુવળ

ય નહ .

3. બેઠકોની આગલી હરોળના સદંભમા ંસીટો સીધી રખામા ંનહ પરં ુ ંસહજ બા ુએ આવતી ન હોવી

જોઇએ થી કર ને કોઇપણ સીટમા ંબેઠલો ે ક ુ ંમા ુ ંનડ નહ .

4. પડદાની ચાઈ અને થાન વી ર તે િનયિં ત કરલ હોવો જોઇએ ક પડદાની ટોચથી આગલી હરોળ

ધુી ૃ ટની સીધી રખાનો મહ મ ણુો ૫૦ શથી વ ુહોવો જોઇએ નહ .

19.1.9. વે ટલેશન

1. યેક ઓડટો રયમના દરવા ઉપર વે ટલેશન અને લાઇટો હોવી જોઇશે, ઓટો રયમ વાતા ુ ુ લત

હોય અથવા તેમા ંએ ઝો ટ ફન લાગેલા હોય તો વે ટલેશન ક બાર ઓની બહાર ક દરની બા ુની

ુ લી જ યા તળયાના ુલ ે ફળથી ૧/૫ ભાગથી ઓછ ન હોવી જોઇએ. જો ક આ િનયમમા ં

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. યો ય ર તે ફરફાર કર શકશે.

2. હાલના વાતા ુ ુ લત િસનેમા િથયેટરને બન વાતા ુ ુ લત િથયેટરમા ંતબદ લ કરવાની મં ૂર આપી

શકાશે નહ .

19.1.10 એર કં ડશન ગ

િસનેમા િથયેટરનો હોલ નીચે દશાવેલી ટતા જુબ વાતા ુ ુ લત કરલો હોવો જોઇશે.

1. તાપમાનની ર જ ૭૨° ફરનહ ટ થી ૮૦° ફરનહ ટ

2. હવાની ફરબદલી દર કલાક દા ૧૦ વખત

3. ભેજ ુ ંસાપે માણ ૫૦ પી.સી. થી ૬૦ પી.સી.

4. ચો ખી હવાની જ રયાત ય કત દ ઠ દા ૭.૫ સી.એફ.એમ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 4

19.1.11 દાદર

1. આ િનયમ-પેટા િનયમ તગત ઊભા કરાયેલા સીડ -દાદરને બાદ કરતા બાક ના તમામ દાદરની

લ તુમ પ ટ પહોળાઇ ૧.૫ મીટર ટલી હોવી જોઇશે.

2. કોઇપણ દાદરના ( લાઈટ)પગિથયાનંી સં યા ૧૫ થી વ ુનહ અને ૩ થી ઓછ ન હોવી જોઇએ, અને

બે પગિથયા વ ચે ઉતરવાની જ યાની પહોળાઇ સમાન દાદર ટલી જ હોવી જોઇએ અને પગિથયાં ુ ં

પગ ુ ં૩૦ સે.મી.થી ઓ ંન હો ુ ંજોઇએ.

3. બે પગિથયા ંવ ચે ુ ંચણતર સે.મી.થી ુ ંન હો ુ ંજોઇએ.

4. ઓડટો રયમના તળયાની નીચે ૨.૪ મી.થી ઓછ ચાઈવાળ કોઇ જ યાને મં ૂર આપવામા ંઆવશે

નહ .

5. બે માળના િસનેમા અથવા િથયેટરને બાદ કરતા ંજો ઓડટો રયમ ઉપલા માળે હોય અથવા થાભંલા

ઉપર હોય તો ાઉ ડ લોરથી ઓડટો રયમ ણ દાદરથી ઓ ૂર હો ુ ંજોઇએ નહ અને આ ણ

પૈક બે દાદર બહાર નીકળવા માટના હોવા જોઇએ, બી દાદરની પ ટ પહોળાઇ ૨ મીટરથી ઓછ

ન હોવી જોઇએ.

6. ઓડટો રયમના માળથી બા કનીના માળ વ ચે ુ ં તર ણ દાદરથી ઓ ન હો ુ ંજોઇએ અને આ

ણ પૈક ના બે દાદર બહાર નીકળવા માટના હોવા જોઇએ.

7. બહાર નીકળવાના બે દાદરના બદલે એક દાદર ઊભો કરવામા ંઆવશે તો તેની લ તુમ પહોળાઇ ૨.૪

મીટરની રાખવાની રહશે

એ શરતે બે માળના િસનેમા અથવા િથયેટરના ક સામા ં

8. ાઉ ડ લોરથી અપર લાસના ઓડટો રયમ વ ચે ુ ંઓછામા ંઓ તર ણ દાદર ટ ુ ં હો ુ ં

જોઇશે અને આ ણ દાદર પૈક બે દાદર પ ટ ૨ મીટરની પહોળાઇ સાથેના બહાર નીકળવાના દાદર

રહશે.

9. ાઉ ડ લોરથી લોઅર લાસના ઓડ ટો રયમ વ ચે ુ ં તર ઓછામા ંઓછા બે દાદર ટ ુ ંહો ુ ં

જોઇશે અને તે બે દાદર પૈક નો એક દાદર બહાર નીકળવાના માગ તર કનો હોવો જોઇશે.

19.2 આગ સામેની સલામતી-સામા ય

1. કોઇપણ બ ડગં ુ ંબાધંકામ અને લાિનગ ડઝાઇન આગની સામે સલામતી ૂ ું પાડ એ ુ ંહો ુ ંજોઇએ.

આ િવિનયમોમા ંજો દશાવવામા ંન આ ુ ંહોય તો ભાગ-૪ ફાયર ોટ શન ચે ટર, નેશનલ બ ડગં

કોડ (એનબીસી) લા ુ ંપડશે.

2. બ મુાળ , ગગન ૂબંી અને િવશેષ ઇમારતોના ક સામા ં ફાયર ોટ શનને લગતી વધારાની

જોગવાઇઓ પણ લા ુપડશે. બ ડગ ધુી પહ ચવાનો માગ અને ૬ મીટર ધુી તમામ બા ુની

ુ લી જ યા અને તેનો લેઆઉટ ચીફ ફાયર ઓફસરની જ રયાતો ુ ંપાલન કરતો હોવો જોઇશે.

3. તેઓ ૧૫ ટન ધુી ુ ંવજન ધરાવતા ફાયર એ જન પસાર થઇ શક એવી મતા ધરાવતા હોવા

જોઇએ. આ ુ લી જ યા કોઇપણ તના અવરોધ િવનાની હોવી જોઇએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 5

19.3. આગ દર યાન બહાર નીકળવાનો માગ

માણસોને રહવા માટ બનાવેલી યેક બ ડગમા ંઆગ ક અ ય કોઇ તાક દની પ ર થિતમા ંસલામત ર તે

ભાગી ટવા બહાર નીકળવાનો રૂતો માગ બનાવેલો હોવો જોઇએ અને બહાર નીકળવાનો માગ નીચે

દશા યા જુબનો હોવો જોઇએ.

19.3.1 બહાર નીકળવાના માગના િવિવધ કાર

1. બહાર નીકળવાનો માગ આડો ક ઊભો હોવો જોઇએ.

2. બહાર નીકળવાનો આડો ર તો પરસાળ, દર ક બહારની સીડ ને, અથવા બા ુની ઇમારત, ઢાળ, વરંડો

ક ધાબા સાથે જોડાયેલો હોવો જોઇએ યાથંી શેર ક કોઇ ઇમારતની છત ધુી પહ ચી શકાય.

3. બહાર નીકળવાનો ઊભા માગ તર ક લ ટ નહ પરં ુઢાળ ક દાદર હોવો જોઇએ.

19.3.2 સામા ય જ રયાતો

સામા ય ના ઉપયોગ માટ ન હોય તેને બાદ કરતા ં ઇમારતના તમામ ભાગોમા ં બનાવેલા બહાર

નીકળવાના માગમા ં

1. ઇમારતની બહાર ક શેર ને જોડતી ુ લી જ યામા ંસતત બહાર નીકળવાની િુવધા હોવી જોઇશે.

2. તે એવી ર તે બનાવેલો હોવો જોઇએ ક રહણાકં ઇમારતોને બાદ કરતા કોઇપણ ઘરને ઓળં યા િવના

તેના ઉપર પહ ચી શકાય

3. તેની વ ચે કોઇપણ તનો અવરોધ હોવો જોઇએ નહ .

4. તેના ઉપર લાઇટ અને કાશની સં ણૂ યવ થા કરલી હોવી જોઇએ.

5. પ ટ દશા િનદશ સાથે તથા કોઈપણ માળના લોકોને માગદશન મળ રહ તેવા સકંતો સાથે ર તા

પ ટ ર તે દખાય તેવા હોવા જોઈએ.

6. જો જ ર હોય તો આગ હોલવવાના ંસાધનો યો ય જ યાએ ફ ટ કર શકાય પરં ુતે કોઈને અવરોધ પ

ન બનવા જોઈએ, અને આવા ંસાધનોની જ યા િવશે બહાર જવાના ર તાની બનેં તરફ પ ટ સકંત

હોવો જોઈએ.

7. જો મકાન વધાર માળ ુ,ં બ મુાળ અથવા કોઈ ખાસ બ ડગ હોય તો લોકો ઝડપથી બહાર નીકળ

શક તે માટ ફાયર એલામ સાધન લગાડ ુ ંહો ુ ંજોઈએ.

8. તેની સં યા, પહોળાઈ, મતા તથા રુ ાને લાગે વળગે છે યા ં ધુી મકાનના કોઈપણ ભાગમા ં

કોઈપણ કારના ફરફારને અસર થશે ન હ.

9. રહણાક, શૈ ણક સં થા તથા જોખમી ચીજો હોય એવા ક સાઓમા ંકોઈપણ માળ પરથી બચવાના

ર તા ધુી પહ ચવા ુ ં તર ૨૨.૫ મીટર કરતા ંવ ુન હો ુ ંજોઈએ.

10. લોકોને એક થવાની જ યા ક પછ બઝનેસ, વેપાર િૃ , ઔ ોગક અથવા ટોરજ માટના ં

બ ડગ હોય તો લોર પરથી બચવા માટના ર તા ધુી પહ ચવા ુ ં તર ૩૦ મીટર કરતા ંવ ુન

હો ુ ંજોઈએ.

ન ધઃ કોઈપણ કૉ રડોરના િતમ છેડથી બચવા માટના માગ ધુી પહ ચવા ુ ં તર ઉપર જણાવેલા તરથી

અડધા કરતા ંવધ ુ ંન જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 6

કોઈ માળ પર એક કરતા ંવધાર એ ઝટની જ ર હોય તો તે એકબી થી શ તેટલા ૂર હોવા જોઈએ.

ચા ક બ ુમાળ મકાનો ક પછ ખાસ ઈમારતોના ક સામા ંએ જ ર છે ક બે દાદરની જોગવાઈ કરવામા ં

આવે અને તે પૈક એક દાદર સીધો મકાનની બહારની તરફ અથવા કોઈ ુ લી સલામત જ યામા ંપહ ચતો

હોવો જોઈએ.

19.4. યેક માળે આગથી બચવાના અલગ- ય તગત ર તા

યેક માળે આગથી બચવાના અલગ- ય તગત ર તાની જ રયાતો નીચે માણે રહશે –

19.4.1. કૉ રડોર – પરસાળ

1. એ ઝટ કૉ રડોરની પહોળાઈ એ ઝટ દરવા ની પહોળાઈ કરતા ંઓછ ન હોવી જોઈએ.

2. યા ંદાદર ધુી પહ ચવા માટ કૉ રડોરનો ઉપયોગ કરવો પડ તેમ હોય યા ંકૉ રડોરની ચાઈ ૨.૪.

મીટરથી ઓછ ન હોવી જોઈએ.

3. બ ડગમા ંએક કરતા ંવ ુદાદર હોય યા ંદાદરોની વ ચે ઓછામા ંઓછો એક દરવાજો એવો હોવો

જોઈએ આગ ક અ ય મુાડો અટકાવી શક.

19.4.2. દરવા

1. એ ઝટનો યેક દરવાજો દાદરામા,ં અ ય સમાતંર એ ઝટમા ં અથવા કૉ રડોર ક પછ બહાર

નીકળવાના કાયમી અને રુ ત માગમા ં લૂતો હોવો જોઈએ.

2. એ ઝટનો દરવાજો બહાની તરફ લૂતો હોવો જોઈએ પરં ુતેનાથી અ ય કોઈ દરવા માથંી આવતા

લોકો માટ અવરોધ થવો ન જોઈએ. કોઈપણ દરવાજો ખોલવામા ંઆવે યાર તેનાથી દાદર ક બહાર

જવાના અ ય માગની પહોળાઈ ૯૦ સેમી. કરતા ંઓછ થવી ન જોઈએ.

3. એ ઝટનો દરવાજો સીધેસીધો પરસાળ ક દાદરમા ં લૂવો ન જોઈએ, યેક દરવાજો દાદરમા ં લૂે

પછ રૂતી જ યા રહવી જોઈએ, વળ દાદરમાથંી બચવા માટ યા ંનીકળવા ુ ંહોય તે ુ ં તર અને

લોર ુ તર એક સર ુ ંહો ુ ંજોઈએ.

4. એ ઝટ માટના દરવા ચાવીનો ઉપયોગ કયા િવના સરળતાથી લૂે તેવા હોવા જોઈએ.

19.4.3. રવો વગ (ગોળ ફરતા) દરવા

કોઈપણ કારની ઈમારતમા ં આગના સમયે બચીને ભાગવા માટના માગ મા ં રવો વગ (ગોળ ફરતા)

દરવા રાખવા ન હ.

19.4.4. ત રક દાદરા

1. દાદરા ુ ંિનમાણ સં ણૂપણે આગથી રુ ત સામ ીથી કર ુ.ં

2. મકાનની દરના દાદર ુ ંએક વતં એકમ તર ક િનમાણ કર ુ ંઅને તેની ઓછામા ંઓછ એક

સાઈડ બહારની દ વાલ સાથે જોડાયેલી હોય અને તે સં ણૂ બધં હોવા જોઈએ.

3. લ ટની રચના જો સં ણૂપણે આગ સામે રુ ત સામ ીથી કરલી ન હોય તો એ સજંોગોમા ંદાદરની

રચના લ ટને ફરતે કરવી ન હ. બ મુાળ મકાનો, ગગન ુબંી ઈમારતો તથા િવશેષ કારના ં

મકાનોમા ંદાદરની જ યા ુ ય ફાયર અિધકાર ને સતંોષ થાય એ ર તે હોવી જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 7

4. બ મુાળ મકાનો, ગગન ુબંી ઈમારતો તથા િવશેષ મકાનોમા ં ુ ય દાદરની જ યામા ંઆગ સામે

ર ણ આપી શક તેવા ઑટોમે ટક દરવા બધં થઈ ગયા પછ ઓછામા ંઓછો અડધો કલાક ધુી

યા ંસલામત ર તે રહ શકાય તેવી આગ ફૂ યવ થા હોવી જોઈએ. આવા દાદરના દરવા લતા

હોય તેવી થિતના અને બહારની તરફ લૂે એવા હોવા જોઈએ.

5. આગ ુ ંજોખમ હોય તેવી કોઈ રહઠાણની જ યા, ટોર મ ક અ ય જ યામાથંી દાદરમા ંજવાનો સીધો

ર તો ન હોવો જોઈએ.

6. દાદર ઉતર ને ભ યતળયે મકાનમાથંી બહાર જવાનો ર તો હોય યા ંદરવાજો સીધો બહારની તરફ

લૂતો હોવો જોઈએ અથવા (બી શ દોમા)ં ુ લી જ યાએ પહ ચવા માટ દરવાજો કૂવામા ં

આ યો હોય તે િસવાય બી કોઈ દરવા નો અવરોધ ન હોવો જોઈએ.

7. બ મુાળ ઈમારતો અને િવશેષ મકાનોમા ંબચીને ભાગવા માટ ર તો બતાવતા સકંતો ચળતકા રંગોમા ં

હોવા જોઈએ અને તે દ વાલો ઉપર તળયેથી ૧.૫ મી. કરતા ંવધાર ઉપર ન હોવા જોઈએ. બહાર

નીકળવાના ર તાના આ સકંતો દ વાલ સાથે જડલા હોવા જોઈએ અને તેની ડઝાઈન એ માણેની

હોવી જોઈએ થી ફિનચર ક અ ય કોઈ ભાર સાધનોની હરફર સમયે આ સકંતોને કોઈ કુસાન ન

થાય.

8. બ ડગમા ંએક જ દાદર હોય તે ભ યતળયે જ રૂો થઈ જવો જોઈએ અને ભ યરામા ંજવા માટ

અલગ દાદર હોવો જોઈએ.

9. ઈમારતમા ંએક કરતા ંવ ુદાદર હોય યા ંએક દાદર ભ યરા ધુી જતો હોવો જોઈએ અને એ

યવ થામા ંએ વાતની કાળ લેવી જોઈએ ક ભ યરા ધુીના દાદરમા ં વે ટલેશનવાળ લૉબી હોય

અથવા દ વાલ ુ લી ન થઈ ય તે ર તનો કટઑફ ન હોય તથા એ જ યાએ ઓછામા ંઓછા બે

કલાક ધુી આગ સામે ર ણ મળે તેવી યવ થા હોવી જોઈએ અને બે અલગ અલગ છેડથી બહાર

નીકળ શકા ુ ંજોઈએ.

19.4.5. બા દાદર

બ મુાળ / ચી ઈમારતો અને િવશેષ મકાનોમા ંઆગના સમયે બચીને નીકળવા માટના ખાસ દાદરની

જોગવાઈ હોવી જોઈએ, ની ગણતર એફ.એ.આર. મા ંન થવી જોઈએ, તથા આ માટ નીચે જણાવેલી બાબતો

યાનમા ંલેવાવી જોઈએઃ- 

1. તેની ગણતર બ ડગ ખાલી કરવાના સમયમા ંન થવી જોઈએ.

2. આવા દાદર મારફત સીધા જમીન ધુી પહ ચી શકા ુ ંજોઈએ.

3. આવા દાદરના વેશમાગ અલગ અને મકાનની દરના દાદરથી ૂર હોવા જોઈએ.

4. આગ સમયે બચીને જવા માટના ર તા હમેંશા કોઈપણ અવરોધ િવના ુ લા જ રહવા જોઈએ, િસવાય

ક યા ં ધુી પહ ચવા માટનો દરવાજો, આગ ફૂ હોવો જોઈએ.

5. આવા દાદર ુ ંિનમાણ સળગી ન ઊઠ એવી સામ ીમાથંી કર ુ.ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 8

6. આવા દાદરની સળંગ પહોળાઈ ૭૫ સે.મી.થી ઓછ ન હોવી જોઈએ, તેની પગથીની પહોળાઈ ૧૫

સે.મી. હોવી જોઈએ અને બે પગિથયા ંવ ચે ૧૯ સે.મી. કરતા ંવધાર ચાઈ ન હોવી જોઈએ. તેનો

યેક હ સો ૧૬ દાદરથી વધાર લાબંો ન હોવો જોઈએ.

7. આવા દાદરમા ંપગથીથી ઓછોમા ંઓછ ૯૦ સે.મી.ની ચાઈએ હાથેથી પકડ ને ઊતર શકાય એવી

ર લગ હોવી જોઈએ.

19.4.6. ર પ (ઢાળ વાળો ર તો)

1. ૧૯.૪.૪. ( ત રક દાદર) ને લગતી તમામ જ રયાતો ર પને લા ુપડશે.

2. ર પ સીધેસીધા ભ યતળયે ુ લી જ યામા ં અથવા ગણામા ં અથવા અ ય સલામત થળોએ

પહ ચતા હોવા જોઈએ.

3. બ મુાળ , ચી ઈમારતો તેમજ િવશેષ મકાનોમા ંકોઈપણ માળ પર ર પ ધુી આગ સામે રુ ત

એવા દરવા મારફત પહ ચવાની યવ થા હોવી જોઈએ.

19.4.7. આ ય થાન

1. બ મુાળ મકાનો અને ચી ઈમારતોમા ં યેક ૧૫ મી.ની ચાઈએ ઓછામા ંઓછા એક આ ય

થાનની જોગવાઈ હોવી જોઈએ.

2. આવી જ યા બા દ વાલો સાથે જોડાયેલી હોવી જોઈએ.

3. આવી જ યાનો ઓછામા ંઓછો િવ તાર ૧.૫ ચો.મી. હોવો જોઈએ તથા લ તુમ પહોળાઈ ૦.૭૫ મી.

હોવી જોઈએ.

19.5. માળખાક ય સલામતીઃ સામા ય

પાયા, પ થરના અલગ અલગ કાર, લાક ુ ,ં ટો ક ટ તથા ક ટમાથંી તૈયાર કરલા િવિવધ ચર, ટ લ

(સળયા) વગેરની માળખાક ય ડઝાઈન- ભાગ-૬ -માળખાક ય ડઝાઈન િવભાગ-૧ લો સ, િવભાગ-૨ પાયા,

િવભાગ-૩ લાક ુ ,ં િવભાગ-મેસનર , િવભાગ-૫ ક ટ, િવભાગ-૬ ટ લ, નેશનલ બ ડગ કોડ ઑફ ઈ ડયા

(એન બી સી) ની જોગવાઈઓ અ સુાર હોવી જોઈએ, તથા તેમા ંનીચે જણા યા માણે ઈ ડયન ટા ડ ્સ

તેમજ જોખમ સામે સલામતીની માગદિશકા યાનમા ંલેવી પડશે –

19.5.1. કંૂપ સામે ર ણ

1. આઈ.એસ. :૧૫૯૩-૧૯૮૪ “ કંૂપ સામે રુ ત માળખાના માપદંડ (ચોથો ધુારો)”

2. આઈ.એસ. :૧૩૯૨૦-૧૯૯૩ “ કંૂપના પ રબળો - અમલના િનયમો અ સુાર સળયા સાથેના ક ટના

માળખાની રચના”

3. આઈ.એસ. :૪૩૨૬-૧૯૯૩ “ કંૂપ સામે ટક શક તેવા ંમકાનોની ડઝાઈન અને બાધંકામ – અમલના

િનયમો (બીજો ધુારો)”

4. આઈ.એસ. :૧૩૮૨૮ – ૧૯૯૩ “નબળા ક ડયાકામથી બનેલા મકાનોની કંૂપ સામે ટકવાની મતા

વધારવી - માગદિશકા”

5. આઈ.એસ.:૧૩૮૨૭ – ૧૯૯૩ “માટ ના મકાનોની કંૂપ સામે ટકવાની મતા વધારવી - માગદિશકા”

6. આઈ.એસ. :૧૩૯૩૫ – ૧૯૯૩ “મકાનો ુ ંસમારકામ અને કંૂપમા ંટકાઉપ ુ ં- માગદિશકા”

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 6 9

7. િન ણાતોના ૂથ, ભારત સરકાર, શહર બાબતો અને રોજગાર મં ાલય ારા તૈયાર થયે ુ ંઅને

બ ડગ મ ટ રય સ તથા ટકનોલો મોશન કાઉ સલ, ૧૯૯૮ ારા કાિશત “ઈ િૂવગ અથ વેક

રઝ ટ સ ઑફ બ ડ સ-ગાઈડલાઈ સ ( કંૂપ સામે ટકવાની મકાનોની મતા વધારવી-માગદિશકા)”

8. નેશનલ બ ડગ કોડ (એન બી સી)ની માગદિશકાઓ.

19.5.2. વાવાઝોડા સામે ર ણ

1. આઈ.એસ. – ૮૭૫ (૩)-૧૯૮૭ “કોડ ઑફ ટસ ફૉર ડઝાઈન લો સ (ધરતીકંપ િસવાય અ ય) ફૉર

બ ડ સ એ ટ ચસ, ભાગ-૩, િવ ડ લો સ”

2. િન ણાતોના ૂથ, ભારત સરકાર, શહર બાબતો અને રોજગાર મં ાલય ારા તૈયાર થયે ુ ંઅને

બ ડગ મ ટ રય સ તથા ટકનોલો મોશન કાઉ સલ, ૧૯૯૮ ારા કાિશત “ઈ િૂવગ િવ ડ/

સાઈ લોન ર ઝ ટ સ ઑફ બ ડ સ-ગાઈડલાઈ સ (વાવાઝોડા સામે ટકવાની મકાનોની મતા

વધારવી-માગદિશકા)”

ન ધઃ નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)મા ંઉ લેખ હોય તેવા ઈ ડયન ટા ડડ યા ંલા ુપડ અથવા યા ં

પણ નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)નો ઉ લેખ હોય યા ંતેના છે લામા ંછે લા ધુારા લા ુપડશે.

૧૯.૫.૧. તથા ૧૯.૫.૨.મા ંદશાવેલી જ રયાતોના અ સુધંાનમા ં બ ડગના લાન/ ો ગ તથા તેને લગતી

અ ય મા હતીની સાથે ફોમ ૨(ડ ) અ સુાર માણપ ર ૂ કરવા ુ ંરહશે.

19.5.3. ણુવ ા િનયં ણ

1. તમામ સામ ીની ણુવ ા અને કામગીર ઈ ડયન ટા ડડ પેિસ ફકશન તથા બ ડગ મ ટ રયલ

ભાગ-૫ અને ક શનલ ે ટિસસ એ ડ સે ટ ભાગ-૭, નેશનલ બ ડગ કોડ (એન.બી.સી.) ઑફ

ઈ ડયાના િનયમોમા ંજણાવેલા ંધોરણો અ સુાર હોવી જોઈએ.

2. મકાનોના િનમાણ અથવા રપે રગ દરિમયાન ખોદવામા ંઆવેલા ખાડા, તેની દર દ વાલો ુ ંિનમાણ

એ બ ુ ંજ ુ ંઅને એકબી સાથે એ ર તે જોડાયે ુ ંહો ુ ંજોઈએ થી ઈનની રચના સૌથી નીચલા

તર તરફની થાય અને એ બ ુ ંનદ , નાળા ક મોટ ગટરમા ંઠાલવવા માટ યો ય દશા આપી શકાય.

વળ કોઈપણ ય તએ કોઈ કારના જોડાણ િવનાનો સાવ અલગ ખાડો ન ખોદવો ને કારણે

પાણીનો સં હ થાય અને મ છરો પેદા થાય.

3. વૈક પક સામ ી, ડઝાઈનની પ િત, બાધંકામ તેમજ પર ણઃ િનયમોની જોગવાઈઓનો ઈરાદો કોઈ

સામ ીનો ઉપયોગ અથવા બાધંકામની ડઝાઈનની પ િતને અટકાવવાનો નથી, પરં ુશરત મા

એટલી છે ક આ િવક પો મા ય હોવા જોઈએ. આ િનયમોની કોઈપણ જોગવાઈઓનો ઈરાદો એક

સવ ાહ ડવલપમે ટ યોજના માટ કંઈક નવી ડઝાઈન ક યોજના અટકાવવાનો નથી.

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. આવા કોઈપણ ફરફારને મં ૂર આપશે જો તે સામ ી, ડઝાઈન, બાધંકામ

વી બાબતોમા ં નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)ની સબંિંધત જોગવાઈઓને અ ુ પ હશે, તથા

ણુવ ા, મતા, અસરકાર તા, આગ અને રૂ સામે ર ણ, ટકાઉ અને સલામતી વી બાબતો આ

િનયમોમા ં ચૂવવામા ંઆવી છે તેને સમક હશે.

4. તમામ મકાનો ુ ંિનમાણ ણુવ ા િનયં ણ જ રયાતોને અ ુ પ હો ુ ંજોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 0

5. બ ડગની મં ૂર આપવામા ંઆવી હોય તેના હઠળ જો કોઈ વતમાન મકાન હશે તેવા ક સામા ં

ચરલ સલામતીની જ રયાતો ુ ં યાન રાખ ુ ં પડશે. જોક, મકાનને મજ તૂ કરવાની ક તે ુ ં

રપે રગ કરવાની યાની ચરલ કામગીર દરિમયાન મકાનની આગળ ક પાછળ જમીનનો હ સો

ક મા ન ઓ ંથ ુ ંહશે તો ય તગત કસની ચકાસણીના આધાર િનણય લેવામા ંઆવશે.

19.5.4. પર ણો

વૈક પક સામ ી વાપરવાના દાવાના ક સામા ં યા ંઆ િવિનયમોની જોગવાઈઓના અમલ ગે રૂતા

રુાવા ન હ હોય અથવા કોઈપણ સામ ી ક ડઝાઈન-બાધંકામની પ િત આ િવિનયમોની જ રયાતોને

અ ુ પ નથી તેવા રુાવા હશે તો એ સજંોગોમા ં ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. તેની ચકાસણી માટ પર ણનો

આ હ રાખશે. આ પર ણો મા લકના ખચ મા ય એજ સી ારા કરવામા ંઆવશે.

1. પર ણની પ િત િનમાણની સામ ી અથવા ડઝાઈન અથવા બાધંકામ માટ હશે તે આ

િવિનયમોમા ંજણા યા અ સુાર થશે. આ િનયમોમા ંજો કોઈ ચો સ પર ણની પ િતનો ઉ લેખ ન હ

હોય તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પર ણની યા ન કરશે. બ ડગની સામ ીના પર ણની

પ િતના સદંભમા ં રુો ઑફ ઈ ડયન ટા ડ ્સ ારા કાિશત નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)મા ં

જણાવવામા ંઆવેલા સબંિંધત ઈ ડયન ટા ડ ્સને યાનમા ંલેવામા ંઆવશે.

2. વૈક પક સામ ીનો વીકાર કયા બાદ આવા ંપર ણોના ંપ રણામોની નકલો ડ એસઆઈઆર-ડ એ

ઓછામા ંઓછા બે વષ ધુી સાચવી રાખશે.

3. ભારતીય ટા ડડ જુબ સામ ી ુ ંપર ણ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા મા ય યોગશાળાઓ ારા

કરવામા ંઆવશે.

4. લેબોરટર / એજ સી બાધંકામ એજ સીની સાથે વાતચીત કર ને િસમે ટ, ટ લ તથા ક ટની

ણુવ ા અને મતા ુ ંપર ણ બાધંકામ સાઈટ ઉપર તેમજ લેબોરટર મા ંકરશે.

5. આ યા િનયમો અ સુાર પાયાથી શ કર ને કામ ણૂ થાય યા ં ધુીના િવિવધ તબ ાને આવર

લેશે. લેબોરટર - યોગશાળા તેનો અિધ ૃત અહવાલ યો ય ર જ ટરમા ં ળવી રાખશે અને તેની નકલ

બાધંકામ એજ સીને આપશે એ નકલ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને પુરત કરશે.

19.5.5. હયાત મકાનોની માળખાક ય થરતા અને આગ સમયે સલામતી

1. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. હયાત કુસાન પામેલા અથવા ન હ પામેલા મકાનોની માળખાક ય અને /

અથવા આગના સમયે સલામતી ગે પોતે પસદં કરલા િન ણાતોની પૅનલમાથંી કોઈ એક અથવા

વધાર િન ણાતો ારા સમયે સમયે સમી ા કરશે.

2. મા લક / ડવલપર / કબ દાર આવા િન ણાત ક િન ણાતોની સલાહને આધાર નેશનલ બ ડગ કોડ

(એનબીસી) તથા ઈ ડયન ટા ડ ્સમા ં િનધા રત કરવામા ંઆવેલા ંસલામતીના ંધોરણો ળવવા

જ ર હશે તે જુબ રપે રગ / નુઃ િનમાણ અને મજ તૂાઈ માટ ુ ંકામ કરાવવા ુ ંરહશે.

3. જો મા લક / ડવલપર / કબ દાર સલાહ જુબના ંઆવા ંકોઈ પગલા ંન હ લે તો ડ એસઆઈ-આરડ એ

પોતે અથવા તેના ારા મા ય કોઈ એજ સી મા લક / ડવલપર / કબ દારના ખચ એ કામ કરશે.

4. આવી રપે રગ – નુઃિનમાણની કામગીર કટલા સમયમા ં કરવી તે ગેનો િનણય ડ એસઆઈ-

આરડ એ લેશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 1

5. આ ુ ંકામ ૂ ું ન થાય યા ં ધુી મા લક / ડવલપર / કબ દાર એ મકાનમા ંરહ ુ ંક ન હ તે ગેનો

િનણય પણ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા લેવામા ંઆવશે.

6. બ ડગની મં ૂર આપવામા ંઆવી હોય તેના હઠળ જો કોઈ વતમાન મકાન હશે તેવા ક સામા ં

ચરલ સલામતીની જ રયાતો ુ ં યાન રાખ ુ ં પડશે. જોક, મકાનને મજ તૂ કરવાની ક તે ુ ં

રપે રગ કરવાની યાની ચરલ કામગીર દરિમયાન મકાનની આગળ ક પાછળ જમીનનો હ સો

ક મા ન ઓ ંથ ુ ં હશે તો ય તગત કસની ચકાસણીના આધાર િવશેષ પરવાનગી આપવામા ં

આવશે.

19.6. બ ડગ સિવિસસ

19.6.1. વીજળ ના ંઉપકરણો ુ ંઈ ટોલેશન

વીજળ ના ંઉપકરણો ુ ંઈ ટોલેશન, એર ક ડશન તથા હ ટરની કામગીર – નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)ના

બ ડગ સિવિસસ ભાગ – આઠ, ઈલે કલ ઈ ટોલેશ સ િવભાગ-૨, એર ક ડશિનગ અને હ ટગ િવભાગ-૩, ની

જોગવાઈઓ અ સુાર હોવી જોઈએ.  

19.6.2. લ ટ

લ ટની સં યા, કાર અને ઈમારતમા ંરહતા લોકોની સં યાના માણમા ંતેની મતા સ હત ુ ંઆયોજન અને

ડઝાઈન નેશનલ બ ડગ કોડ (એનબીસી)ના િવભાગ-૫, ઈ ટોલેશન ઑફ લ સ એ ડ એ કલેટસ, અ સુાર

હો ુ ંજોઈએ.

ઈ ટોલ કરવામા ંઆવેલી લ ટની ળવણી માટ નીચે જણા યા માણેના ંપગલા ંલેવા પડશેઃ

1. કારની લ ટ લગાવવામા ંઆવી હોય અને તે માટ િનયિમત સમયાતંર સિવસની જ ર હોય તે

અ સુાર લ ટની િનયિમત સફાઈ, ુ કશન (ઓઈલગ) તથા અ ય જ ર સિવસ આ માટના

સ ાવાર અને લાયકાતવાળ ય તઓ ારા કરાવવાની રહશે. લ ટ લગાવવામા ંઆવી હોય તે

કાયમ માટ સલામત રહ તે માટ લ ટના ઉ પાદક સાથે મસલતો કર ને સિવિસગ ુ ં ચો સ

ટાઈમટબલ બનાવવા ુ ં રહશે અને તેને ૂ તપણે વળગી રહ ુ ં પડશે. સિવિસગ અને િનર ણને

લગતી તમામ બાબતોની એક લે ખત ન ધ ળવવી પડશે. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સતંોષ થાય

એ ર તે લ ટ ુ ંઈલે કલ વાય રગ તથા અ ય સાધનો અને સામ ી સિવિસગ માટ જવાબદાર

ય તને સરળતાથી ઉપલ ધ થાય તેની કાળ લેવાની રહશે.

2. લ ટની ળવણી-મે ટન સની કામગીર દરિમયાન કોઈ અક માત થાય તો ત કાળ તેની ણ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને કરવાની રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 2

19.7. સદંશા યવહારના ંસાધનો

સદંશા યવહાર માટ ઊભી કરવામા ંઆવેલી િુવધાઓમા ંનીચે માણેની જોગવાઈઓ લા ુપડશેઃ

19.7.1. લોકશન – થળ

સદંશા યવહાર ુ ંમાળ ુમકાનના ધાબા ઉપર ભોયતળયે અથવા િમલકત દરની ુ લી યામા ંધારા

ધોરણ (િવિનયમ) જુબ કુ શકાશે.

19.7.2 માળખાના કારો

નીચે જણા યા માણેના માળખાને પરવાનગી આપવામા ંઆવશે –

1. લોખડંથી બનાવેલો ટાવર અથવા એમ.એસ. થાભંલા ઉપર એ ટના.

2. સાધન માટ મકાનની છત – ટરસ ઉપર ફાઈબર લાસ – પીવીસી ુ ંછાપ ું.

3. સાધન માટ ભ યતળયે ઓરડ ક છાપ ું.

4. ઘ ઘાટ ન થાય તે માટ યો ય બધં માળ ુ ંહશે તો જ યા ં ડઝલ જનરટર (ડ )ને પરવાનગી

આપવામા ંઆવશે.

19.7.3. સામા ય જ રયાતો

યેક અરજદાર સદંશા યવહાર મં ાલયના ને હઠળની ર ડયો વ સી એલોકશન ગેની થાયી

સલાહકાર સિમિત પાસેથી જ ર પરવાનગી મેળવવાની રહશે.

દરક અરજદાર ર જ ટડ ચરલ એ જિનયર પાસેથી માળખાક ય થરતા માણપ મેળવવા ુ ંરહશે, અને

આ બનેં પ કારની જવાબદાર રહશે.

માળ ુ ંઊ ુ ંકરવા ુ ંહોય તેના લાન અરજદાર ર ૂ કરવાના રહશે.

19.7.4. થાપના

સદંશા યવહાર ુ ંસાધન કોઈપણ દશામા ંવતમાન બ ડગ લાઈનથી બહાર લગાવી નહ શકાય.

19.7.5. ડપો ઝટ અને ફ

આવા ંસાધનોની થાપના અને તેની ળવણીની ફ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા વખતોવખત ન કરવામા ં

આવે તે અ સુાર રહશે.

19.8. નુઃ ા ય ( ર એુબલ) ઊ સાધનો

19.8.1. થળ

ફોટો વો ટક સેલ, પવન ટબાઈન, પાણી માટ સોલર હ ટર, યૂ ૂકર વા ં બનપરંપરાગત ઊ મેળવવાના

સાધનો કાતંો મકાનની છત ઉપર અથવા સં ુલની દર ુ લી જ યામા ંરાખવા.ં

19.8.2. સામા ય જ રયાતો

કોઈપણ પેજર અને / અથવા ટલફોન ટાવર વતમાન બ ડગ લાઈનથી કોઈપણ દશામા ંબહારની તરફ

ઊભો કર શકાશે ન હ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 3

20 . ુ ષણ િનયં ણ 

20.1 સામા ય

ઔ ોગક વાહ કચરાનો િનકાલ અથવા તો તેને એવી ર તે ુ લો ના રાખવો જોઈએ થી જન આરો યને

કુસાન થાય. 

20.2 ુ ષણના િનયં ણ માટના પગલા ં

ઉપરો ત જોગવાઈઓની પ ટતાને અસર પહ ચાડ ા િવના ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ઔ ોગક એકમો ારા

હવામા ંઉ સ ત થનારા અને વાહ કચરાના િનયં ણ માટ કટલીક ચો સ શરતો અથવા પગલા ં િનયમો

લા ુકર શક છે.

આ પગલા ંિવકાસ ગેની મં ૂર ની શરતો તર ક મા ય રહશે.

20.3. િવિનયમ

યા ં ધુી ઉ ોગો ારા િનકાલ કરાતો વાહ અને વા ુ વ પનો કચરો જુરાત પો શુન કં ોલ બોડ અને/

અથવા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ુ કરણ લા સ માટના િનધા રત માપદંડ અ સુાર ુ નહ કરવામા ં

આવે અને તે હર આરો ય માટ બનહાિનકારક નહ કરવામા ંઆવે યા ં ધુી વાહ અને વા ુ વ પે

કચરા ુ ંઉ સ ન કરતા ઉ ોગોને આ કારના કચરાનો િનકાલ કરવા નહ દવાય

20.4 લા ુપડતી બાબત

તમામ િવકાસલ ી અને નુઃિવકાસલ ી કાય ને ુ ષણ િનયં ણ બોડ( .પી.સી.બી.)/

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા સમયાતંર િનધા રત કરાયેલા િનયં ણો લા ુપડશે. મા ંસમયાતંર ધુારો

કરવામા ંઆવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 4

21 . રુક અને અ ય જોગવાઈઓ 

21.1 અથઘટન

આમાથંી કોઈપણ િનયમોના અથઘટનથી જો કોઈપણ િવવાદ ક ઉભો થાય તો તેવા સજંોગોમા ં

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. નો િનણય િતમ રહશે.  

21.2. િવવેકાધીન સતાઓ

એ. આ િનયમોના ઉદ ય અને હ નુા પાલન સદંભ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. એવી બાબતો ગે િનણય લેશે

માઃ 

i. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા કરાયેલ િવિનયમોમા ં કરાયેલી સ ાની સ પણી અથવા આ

િવિનયમોના અમલીકરણના અથઘટન ગેના આદશ, આવ ય તા, િનણય ક િનધારણમા ંખામી

હોવાનો આ ેપ હોય.  

ii. થળની થિત અ સુાર માગની લાઈનદોર ુ ંઅથઘટન જ ર હોય.  

iii. જો ે ની લાઈન લોટને બે ુદા ુદા ે મા ંવહચતી હોય તો મં ૂર નહ ધરાવતા ે મા ં

આવતી જમીનને સબંિંધત મં ૂર ધરાવતા ે મા ંમહ મ ૧૦૦૦ વેર મીટર ધુી ૨૫ ટકા

જમીન ધુીની મં ૂર આપવી.  

iv. જમીન વપરાશના કોઈપણ વગ કરણમા ંમં ૂર ના હોવા છતા ંએવા સજંોગોમા ંઈમારત ઊભી

કરવાની અિધ ૃતતા અથવા હર વપરાશ માટ જ યાના હર સેવાના ઉપયોગ ગેની

બાયંધર ની આવ ય તા રહશે યાર તેને લાગશે ક આ કારની અિધ ૃતતા એ હર

અ ુ ળૂતાને અને ક યાણ માટ જ ર છે.  

બી. કોઈ ચો સ ક સાઓમા ં યા ં દખીતી પ ટ ુ કલી સ ઈ હોય, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. િવશેષ

મં ૂર થી આ િવિનયમોમા ં િનદિશત પ રમાણમા ં ધુારો કરવાની મં ૂર આપશે, ના કારણોની લેખીત

ન ધ લેવાની રહશે. િસવાય ક આ ુ ાઓ લોર પેસ ઈ ડસીસને લગતા ંહોય અથવા તો તે આ િનયમો

તગત મા ય હોય. જો ક આ ટછાટ ઈમારતના રહવાસીઓ અને આડોસપડોસના રહવાસીઓના

આરો ય, રુ ા, ફાયર સે ટ , માળખાક ય રુ ા અને હર રુ ાને અસર કરતી ના હોવી જોઈએ.  

21.3 અપીલ કિમટ

સ ામડંળ નીચે દશાવેલા લોકોને સમાવતી અપીલ કિમટ ની રચના કરશેઃ 

1. ચેરમેન આર.ડ .એ 

2. આર.ડ .એના ચીફ એ ઝ ુ ટવ ઓથો રટ (સ ય સચવ) 

3. આર.ડ .એના ચીફ ટાઉન લાનર  

4. .આઈ.ડ .બી. ના િતિનિધ 

5. સી.ઈ.પી.ટ , અમદાવાદના િતિનિધ 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 5

આ સિમિત િવકાસ િનયં ણ િવિનયમોના અથઘટનમાથંી ઊભા થનારા િવવાદોના ઉકલ માટ કાય કરશે. જો કોઈ

ય ત પોતાનો કસ આ સિમિત સમ ર ૂ કરશે તો તેણે અપીલ માટ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને ચકાસણી માટ

આપેલી ફ ટલી અપીલ ફ કુવવાની રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 6

22 . દંડ 

ઉપરો ત િવિનયમો અથવા તો ા ટ ડવલપમે ટ લાનની જોગવાઈઓ ુ ંઉ લઘંન કરનાર ય ત કાયદા,

૨૦૦૯ ના અને કાયદા, ૧૯૭૬ અને તે િનયમોની વખતોવખત થયેલ ધુારા સાથેની જોગવાઈઓ અ સુાર

દંડને પા ઠરશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 7

23. ટછાટ 

23.1 હર મા લક ના ક સામા ં

જો લોટની મા લક નીચે દશાવેલી સં થાઓમાથંી કોઈ એકની હોય તેવા સજંોગોમા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

હર હ તમા ંિવિનયમોમા ંમાફ અથવા તો ટછાટ આપી શક છે ના કારણોની લેખીત ન ધ કરવાની રહશે.

જોક આ માટ આ િવિનયમોમા ં પ ટ જોગવાઈ કર ના હોય તે િસવાય કોઈપણ મજલા પર મહ મ બ ટ-

અપ એ રયા, કોમન લોટ, સીઓપી, મા નલ ઓપન પેસ, બ મુાળ ઈમારતોની જોગવાઈઓ,

એફ.એસ.આઈ અને પા કગને લગતા િવકાસલ ી િનયમોમા ંકોઈ ટછાટ ક માફ નહ આપવામા ંઆવે.

1. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ,

2. સરકાર,

3. હાઉિસગ બોડ અને

4. કાયદા હઠળ રચાયેલ કોઈપણ િનગમ

23.2. ખાનગી મા લક ના ક સામા ં

મા લકોએ તેમના વતમાન મકાનમા ં કોઈ પણ વધરા િસવાય ફરફાર કરવા માટ કરલી અર ઓ સદંભ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ણુવતાના ધોરણે ચકાસણી કર િવકાસ યો નાના િવિનયમોમા ં ટછાટ આપી

શકશે. ના કારણો લે ખતમા ંર ુ કરવા પડશે અલબ , બ મુાળ મકાનોમા ંઆવી કોઈ ટછાટ આપવામા ં

આવશે ન હ.

23.3 વતમાન ઈમારત એકમોના ક સામા ં

વતમાન ઈમારત એકમો ના લેઆઉટ અને સબ ડિવઝનને ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા મં ૂર અપાઈ હોય

અથવા તો માગ પહોળા કરવાના કારણે ઈમારતોને અસર થઈ હોય અને ા ટ ડવલપમે ટ લાનમા ં

દરખા તો કરવામા ં આવી હોય અને જો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. એવો મત ધરાવતી હોય ક સબંિંધત

િનયમોમા ં િશક ટ અથવા માફ વગર આવી ઈમારતોનો િવકાસ શ નથી તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

ઉપર જણાવેલ િનયમોમા ં ટ આપી શક છે, ના કારણોની લે ખત ન ધ લેવાની રહશે. જોક , િનયમોમા ંઆવી

કોઈ ટછાટ બ મુાળ મકાનો માટ આપવામા ંન હ આવે. ૦.૬ ધુીની અથવા ઓછ એફએસઆઈ ધરાવતા

મં દર, ચચ, મ જદ ક અગયાર વી ધાિમક ઈમારતોના િવકાસ માટ પેટાકલમ ૨૩.૧, ૨૩.૨ અને ૨૩.૩ની

જોગવાઈને યાનમા ંલીધા વગર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ચી ઈમારત માટ િવશેષ જોગવાઈઓમા ંમાફ

આપી શક છે ના કારણોની લેખીતમા ંન ધ લેવાની રહ છે. જોક, મા ન, પા કગ, ુ લી જ યા, કોમન લોટ

અને મહ મ બ ટ-અપ એ રયા ગેના િનયમોમા ંકોઈ ટ અપવામા ંઆવશે નહ .  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 8

24 . રહણાક વસાહત માટના િવિનયમો 

24.1 શોટ ટાઈટલ, િવ તાર અને ારંભ

આ િવિનયમો 2009 અને 1976ના કાયદાઓ હઠળ િનિ ત કરવામા ં આવેલા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.ના

અિધકાર ે હઠળના િવ તારોમા ંલા ુપડશે.  

24.2 ા ંલા ુપડશે

આ િવિનયમો હઠળ તાિવત કોઈપણ રહણાકં વસાહતોને લા ુપડશે

24.3 યા યા

24.3.1 “કાયદો”

નો અથ જુરાત પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર જયન એ ટ, ૨૦૦૯ અને ધી જુરાત ટાઉન લાિનગ

અને   શહર િવકાસ કાયદો, ૧૯૭૬ એવો થશે 

24.3.2 “યો ય સ ામડંળ” 

નો અથ કાયદા હઠળ યા યાિયત સ ામડંળ એમ થશે 

24.3.3 “વસાહત િવકસાવનાર” 

નો અથ તેમા ંમા લક/ ય ત/ ય તઓ/ન ધાયેલ સહકાર સોસાયટ /સગંઠન/પેઢ / કંપની/ સં ુ ત

સાહસો/સં થા/ સ કોઈપણ વસાહત િવકસાવવા માટ અર કર શક છે, અલબત સી ુ ં િવદશી

રોકાણ (એફડ આઈ) ધરાવતી રહણાકં વસાહતો ુ ંિનયમન ભારત સરકારના િનયમો અ સુાર થશે.

24.3.4 “ ુલ લોટ િવ તાર”

નો અથ વસાહતના ુલ િવ તારમાથંી હર હ નુા માળખા માટની જમીનને બાદ કરતા વધેલો

િવ તાર

24.3.5 “સાવિ ક એફએસઆઈ”

નો અથ કોઈપણ ઝોનમા ંઆ િવિનયમ હઠળ મળવાપા એફએસઆઈ

24.3.6 “રહણાકં વસાહત” 

આ િવિનયમો અ સુાર તેનો અથ વસાહત િવકસાવનારની મા લક નો જમીનનો ભાગ નીચે

જણાવેલી બાબતોને અિધન રહશે, 

(એ) હર હતના માળખા માટ ઉપયોગમા ંલેવાયેલી જમીનને બાદ કયા બાદ નૂતમ ૬૦

ટકા જમીન િવકાસકાય માટ લાયક ગણાશે 

(બી) ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના ક સામા ં નૂતમ િવ તાર અથવા ૪૦.૦ હ. કરતા ઓ .ં ન

હો ુ ંજોઈએ. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 7 9

24.3.7. “િનધા રત િવ તારો” 

નો અથ એવો િવ તાર ના સં ુલત િવકાસને યાનમા ંલેતા તેની પર િવશેષ યાન આપવાની

આવ ય તા હોય અને તે આ િવિનયમો હઠળ િનધા રત કરાયેલ હોય.  

24.3.8 “માળ ુ”ં 

તેમા ંમાગ, શેર ઓ, ુ લી જ યાઓ, બગીચા, રમતના મેદાનો, મનોરંજનના મેદાનો, પાણી અને

વીજ રુવઠો, ટ લાઈ ટગ, ગટર યવ થા, ઈનેજ, ટોમ વોટર ઈનેજ, હર કામ અને અ ય

ઉપયોગી સેવાઓ અને હર શૌચાલયનો સમાવેશ થાય છે. 

24.3.9 “ ોસ ઓવર ઈ ા ચર”

એ વસાહતની આસપાસના િવ તારોને િુવધા મળ રહ તે માટ વસાહતમાથંી પસાર થતા

માળખાનો ભાગ રહશે.

24.3.10. હર હ ુમાટ ુ ંમાળ ુ ં(પીપીઆઈ)

નો અથ િનયમ અ સુાર ૂ ું પડાયેલ માળ ુ ં ને ડવલપરઃ

• િનધા રત માગદિશકા અ સુાર િવકસાવસે અને ણૂ કયા બાદ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને

તબદ લ કરશે,

• મે ટન સ સમયગાળા ધુી તે ુ ંસચંાલન અને ળવણી કરશે,

• ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા મા ય િવગતો અ સુાર િવકાસકાય હાથ ધરવા ુ ંરહશે,

• વહ વટ હ ુમાટ પીપીઆઈ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. હ તક રહશે

24.3.11. “ ે ”

નો અથ વતમાન મં ૂર કરાયેલ ા ટ ડવલપમે ટ લાનમા ંિન દ ટ ે

24.3.12. “ ડ સીઆર” 

નો અથ સબંિંધત ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને લા ુપડતા વતમાન જનરલ ડવલપમે ટ ક ોલ

ર લુેશન.  

24.3.13. “મે ટન સનો સમયગાળો”

નો અથ નૂતમ સાત વષનો ગાળો, આ સમયગાળા બાદ ડવલપર માળ ુ ંતથા જમીન હર

હ ુમાટ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને સ પી દશે. આ સમયગાળો ઈમારત માટ વપરાશની મં ૂર

ર કયાના સમયથી ગણવાનો રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 0

24.3.14. “િનયત અિધકાર ”  

1. નીચે જણા યા માણે રહશે :

  અિધકાર ે   િનયત અિધકાર  

1 ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ુ ંઅિધકાર ે ૨૦૦૯ના

કાયદાની કલમો - ૮, ૯, ૧૦ અને ૧૫ અ સુાર1

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. અને આઈડ બીના

ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર અને ચીફ ટાઉન

લાનર2 

24.4 િનયત અિધકાર ની ફરજો

આ િનયમોના હ સુર સ ાિધકાર ઃ 

1. અર મ યાના ૩૦ દવસની દર રા ય સરકારને કારણસ હત દરખા ત વીકારવા અથવા તો

નકારવા ભલામણ કરશે 

2. કામની ગિત ુ ં ૂ યાકંન કર તેને મં ૂર કરશે 

3. જો વસાહતની દરખા ત િનધા રત જળાશય અથવા તો કોઈ ુ કલ િવ તારને આવર લેતી હોય તો

લેખીતમા ંકારણો આપી દરખા તને નકાર શક છે. 

4. રા ય અથવા ક સરકારની કોઈ યોજના હઠળના લાભો ઉપલ ધ બનાવવા સરકારને ભલામણ કર

શક છે 

5. આ િવિનયમો હઠળ કોઈપણ િવ તારને ચો સ લાભો ઉપલ ધ બનાવવા માટ સવ ણ અને અ યાસ

હાથ ધર તે િવ તારને િનધા રત િવ તાર તર ક હર કરવા સરકારને ભલામણ કરશે.  

24.5 રા ય તરની ન ગ કિમટ ઃ

રા ય તરની િનગ કિમટ નીચે જણાવેલા સ યો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. /િન દ ટ સ ામડંળ ારા

મોકલાવાયેલ અથવા અ યથા દરખા તોની સમી ા કરશે અને મં ૂર માટ સરકારને ભલામણ કરશે.

સિમિતના સ યો3

1 અ સચવ, ઉ ોગ અને ખાણ િવભાગ-  ચેરમેન 

2 અ સચવ, નાણા િવભાગ  સ ય 

3 સીઈઓ, આઈડ બી,  સ ય 

4 સીઈઓ, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.   સ ય સચવ 

                                                            1,2,3  આ િવભાગમા ંફરફારો કરવામા ંઆ યા છે અને તે ુ ંઅથઘટન એસઆઈઆર કાયદો, 2009 અ સુાર થશે.  

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 1

24.6. કોઈપણ િવ તારને િનધા રત કરવાની યા

1) આ િવિનયમોની જોગવાઈઓ અને ડ સીઆર હઠળ રા ય સરકાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. અથવા

અ યની ભલામણ બાદ કોઈ િવ તારને િનધા રત કરશે ને આ િવિનયમો હઠળ િવિશ ટ લાભો

મળવાપા રહશે. 

2) સરકાર ારા િનધા રત િવ તાર તર ક ૂચત થનારા સબંિંધત િવ તારની િવગતોને સરકાર

મા હતીપ મા ં હર કરવામા ંઆવશે. 

3) ગ ુ તા માટ સરકાર ઓછામા ંઓછા બે થાિનક દિનક સમાચાર પ ોમા ંતેને કાિશત કરશે. 

24.7 મં ૂર મેળવવાની યા

1) આ િવિનયમોની જોગવાઈઓ અને ડ સીને અિધન વસાહત િવકસાવવા ઈ છતા કોઈપણ ડવલપર

૨૦૦૯ અને ૧૯૭૬ના કાયદાની કલમ ૨૯(૧)(ii) હઠળ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને જ ર દ તાવેજો

સાથે સ ાિધકાર ને અર કરવાની રહશે.

2) િન દ ટ કરાયેલા જ ર દ તાવેજો સ હતની અર અને ો સના ોટોકો સ ર ૂ કરવાના રહશે, જ ર

ફરફાર સાથે ડ સીઆરની જોગવાઈઓ લા ુપડશે.

24.8 વસાહત દરખા તોની િવષયવ ુ

દરખા તમા ંનીચે દશાવેલી બાબતોનો સમાવેશ કરાવો જોઈએ

1) િવ તારનો મા ટર લાન

(એ) હર હ નુા માળખા,

(બી) ાથિમક માળખા

(સી) બાક ના વપરાશ માટની જમીનના સમ ભાગ ુ ં પ ટ સીમાકંન

2) ૮.૧મા ંદશા યા અ સુાર જમીનના તમામ ભાગ ુ ંિવગતવાર વણન, એફ.એ.આર. ગણતર ,

3) િનયમા સુાર ઈમારત અને માળખાનો લેઆઉટ

4) ઈમારત અને માળખાનો િવગતવાર લાન

5) ોસઓવર ઈ ા ચર અને અ ય ઈ ા ચરના િવકાસ માટ ખચનો અલાયદો દાજ

6) ો ટના િધરાણની િવગતો

7) ળવણી અને િનભાવ સ હતનો મેનેજમે ટ લાન

8) આવા ો ટ િવકસાવવાની અને તેની ળવણીની મતા દશાવતી દરખા ત

24.9 હર હ ુ ુ ંમાળ ુ ં

24.9.1 ોસ ઓવર ઈ ા ચર અને માગ

ોસઓવર ઈ ા ચર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની િવગતો અ સુાર ૂ ું પાડવા ુ ંરહશે અને તેઃ

1) ન કમા ંટ .પી./ડ .પી.ને અ ુ પ હો ુ ંજોઈએ.

2) તેમા ંહદના ભાગે ઓછામા ંઓછો ૩૦ મીટર પહોળો ર તો હોવો જોઈએ અને ટ .પી./ડ .પી માગ હદને

સલં ન ના હોવો જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 2

3) ૪૦.૦ હ ટરની વસાહતમા ં ોસઓવર ઈ ા ચરનો ુલ િવ તાર ૧૦ ટકા હોવો જોઈએ અને વધારના

દરક ૨૦.૦ હ ટરના િવ તાર માટ ૧૨ ટકા ોસ ઓવર ઈ ા ચર રાખવા ુ ંરહશે.

24.9.2 અ ય િુવધાઓ 

1) શાળા, હો પટલ અને હર િુવધા માટ ૫ ટકા અને 

2) ઉ ાન, બગીચા, પડોશમા ંઆવાગમનના હર ઉપયોગ માટ ૫ ટકા. આવા લો સનો નૂતમ િવ તાર

૩૦૦૦ વેર મીટરથી ઓછો ના હોવો જોઈએ. 

જો વસાહતમા ં૪૦મીટરથી ચી ઈમારત હોય તો ડવલપર ફાયર ગેડ સેવાઓ માટ જ યા ફાળવવી પડશે.

આવી સેવાઓની કામગીર અને ળવણી વસાહત િવકસાવનાર કરવાની રહશે પરં ુ તેનો વ હવટ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા કરવામા ંઆવશે.  

24.10. સામા જક અને આિથક નબળા વગ માટ િનવાસ(એસઈડબ એુચ) અને અ ય માળખા

24.10.1 સામા જક અને આિથક નબળા વગ માટ િનવાસ(એસઈડબ એુચ)

1) એસઈડબ એુસ વસાહત ૫ ટકા જમીન સામા જક અને આિથક ર તે નબળા વગના મકાનો માટ

ફાળવશે અને ૫ ટકા વપરાશની એફ.એ.આર.ને અ થાયી લોર પેસ તર ક રૂ પાડશે. નોકર,

ાઈવર વગેરના મકાનો માટ ઉપયોગમા ંલેવાની રહશે.

2) વસાહત િવકસાવનાર પ રિશ ઠ-૧મા ં દશાવેલ િનયમો અ સુાર એસઈડબ એુચ તૈયાર કરવાના

રહશે.

3) વસાહત િવકસાવનાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના પરામશ અ સુાર આવી વસાહત િવકસાવી

સ પવાની રહશે.

24.10.2 ર તાઓ

1) ોસઓવર ઈ ા ચર માગને બાદ કરતા ંર તાનો નૂતમ િવ તાર ૧૫ ટકા હોવો જોઈએ.

2) ર તાઓ ુ ંનેટવક યો ય તર ુ ંઅને ર તાની માણ તૂ પહોળાઈ અ સુાર ુ ંહો ુ ંજોઈએ

24.10.3. અ ય માળખા 

1) ોસઓવર ઈ ા ચર રોડને બાદ કરતા બગીચા સ હતની ુ લી જ યાનો િવ તાર ઓછામા ંઓછો ૫

ટકા હોવો જોઈએ. 

24.11 ફઝીકલ લાિનગના માપદંડઃ

1) નીચા, ભેજવાળા અથવા બનતં ુ ર ત િવ તારોમા ં રુાણ કર ુ ંઅથવા જ રયાત માણે જમીનને

સમતળ કરવી 

2) તમામ ક સાઓમા ંનવી શેર ઓ, ર તાઓ, બાધંકામ, ડાયવઝન, િવ તરણ, ફરફાર, ધુારા અને

શેર ઓ અને ર તા બધં કરવા અને મા હતીની આપ-લે બધં કરવા ગે યોજના ઘડવી. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 3

3) હાલ જો કોઈ વસાહત અ ત વમા ંહોય તો તેમા ંઅથવા વસાહતની કોઈ ભાિવ યોજનામા ંનવી શેર

/ ર તો / સાઈટલ કની જોગવાઈનો લે-આઉટ. આવા ર તાઓની પહોળાઈ અને લાઈનદોર

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના ચૂન જુબ રહશે.

4) ર તાની સાથે સાથે સાઈકલ માટના ક રૂા પાડવા 

5) પગપાળા સુાફરો અને વાહનચાલકો, વેશ િનયં ણ, તમામ લોક ખાતે ઈમ સી વાહનો ધુીની

પહ ચ, રુતી પા કગ યવ થા વગેરના સમાવેશ માટ યો ય પ ર મણ પ િત તૈયાર કરવી. 

6) રુ ા ગેની જ રયાતો સ હત આસપાસના િવ તારમા ંપ ર મણ પ િત સબંિંધત લાન અને

ડ ઝાઈન તૈયારક કરવી, ુ ં સચંાલન બીઆઈએસ અથવા સબંિંધત સં થાના િનયમો અ સુાર

કરવામા ંઆવશે.  

7) પાણીના નુઃવપરાશ અને  ૂ ય ઉ સ ન માટ ગટર યવ થાની ડ ઝાઈન તૈયાર કરવી અને

કાયમી ધોરણે ચલાવવાની યવ થા કરવી 

8) વરસાદ પાણીના સં હ માટ ુ ંતં તૈયાર કર ુ ં ટોમ વોટર ઈનેજનો ત રક ભાગ હોય

અથવા તો તેની અલાયદ યવ થા ગોઠવવી. 

9) ડવલપર ૧૪૦એલપીસીડ ુ ુ પાડવા ુ ંઆયોજન કર ુ ં

10) વસાહત િવ તારમા ં ુ િષત પાણી એક કર તેને ુ કર તેના િનકાલની યવ થા કરવી. જોક

ભિવ યમા ંતેને શહરની ગટર યવ થા સાથે જોડવા માટ ુ ંઆયોજન કર ુ.ં

11) સતત અને રુતો વીજ રુવઠો મળ રહ તેવી યવ થા કરવી 

12) ન કના ૩૦ મીટર પહોળા માગ ધુી જોડાણ આપ ુ ં

13) ુદરતી જળિનકાસ યવ થાને કોઈપણ અવરોધ વગર ળવી રાખવી. કોઈપણ ધુારા માટની

મં ૂર તેની કાય મતામા ંવધારો કરવાના હ થુી જ મળવી જોઈએ. 

14) આવાગમન માટની જ યા તથા બાયો ડ ેડબલ અને નુઃઉપયોગમા ંલઈ શકાય તેવા ઘન કચરાને

અલગ કરવાની િુવધા રૂ પાડવી 

15) વીજ રુવઠાના િવતરણ માટ િનયમા સુાર જ યા અને અલાયદ વેશ યવ થા કરવાની રહશે.

16) હર િવ તારો અને કોમિશયલ ઈમારતો માટ બને યા ં ધુી બનપરંપરાગત ોત ારા ઊ રૂ

પાડવી.

17) શેર ઓમાનંા વીજળ ના થાભંલા સૌર ઊ થી ચાલે તેવી યવ થા કરવી.

18) વરસાદ પાણીના સં હ અને રચા જગ માટ યવ થા કરવી.

19) ર તાની કોઈપણ એકબા ુએ ૩.૦ મીટરના તર ૃ ો રોપવા અને તેની યો ય સમય ધુી

ળવણી કરવી.

20) હ ટર દ ઠ યો ય િતના ઓછામા ંઓછા ૨૦૦ ૃ ોની વાવણી કર તેની યો ય સમય ધુી

ળવણી કરવી.

21) ુ લી જ યા અને બગીચાઓ માટ યો ય જ યા ફાળવવી.

22) શહર ડ ઝાઈન અને ઐિતહાિસક વારસા ુ ંજતન કરવા ુ ંરહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 4

24.12 વસાહત િવકસાવનારની જવાબદાર ઓ

વસાહત િવકસાવનાર નીચેની જવાબદાર ઓ િનભાવવાની રહશે 

1) જમીનની ખર દ /મા લક વખચ કરવાની રહશે. 

2) આ િવભાગની ખડં ન.ં 8 અને 9 મા ંજણાવેલી િુવધાઓ તેઓ પોતાના ખચ રૂ પાડશે.. 

3) મં ૂર અ સુાર વસાહત તેના ખચ િવકસાવવાની રહશે 

4) મં ૂર અ સુાર હર હ નુા માળખા માટ વસાહતમા ંજ જમીન અને ઈમારત તૈયાર કરવી 

5) માળખાની ળવણી અને સભંાળ માટની શરતો અને િનયમો ુ ંપાલન કરવા ગેની બાયંધર

આપવી પડશે.

6) લાભાથ ઓને અસર કરતી તમામ બાબતો ઉપરાતં સં ણૂ િવગતવાર લાન, ડ ઝાઈન, કરાર વગેર

હર કરવાના રહશે. 

7) મે ટન સના સમયગાળા દરિમયાન બાયંધર અ સુાર લોકોપયોગના માળખા િસવાયના માળખાની

ળવણી અને સભંાળ રાખવાની રહશે. 

8) મે ટન સના સમયગાળા દરિમયાન હર હ નુા ઉપયોગમા ં લવેાતા માળખાની જમીન અને

સપંિ ની ળવણી અને સભંાળ રાખવી. 

9) અિધ ૃત સિમિત ારા િનધા રત કરાયેલ િવગતો અ સુાર લોકોપયોગ માટના માળખાનો િવકાસ

કરવો. 

10) બ ડ ગ ઝુ પરમીશન(ઈમારતના વપરાશ ગની મં ૂર ) માટ વસાહત િવકસાવનાર સમ

માળ ુ ંિવકસાવવા થયેલ ખચના ૨ ટકા ટલી બે ક ગેર ટ આપવાની રહશે. માળખાની ળવણી

માટ જ ર પડ સ ાિધકાર આ બે ક ગેર ટ રદ કર શક છે. ળવણીનો સમયગાળો ણૂ થયા

બાદ આ ગેર ટ ને સહકાર મડંળ ના સ યો માટના ભડંોળમા ંતબદ લ કરવાની રહશે.

11) ળવણીનો સમયગાળો ણૂ થયા બાદ તે હર ઉપયોગના માળખાને તમામ ગીરો, દવામાથંી

ુ ત કર ને ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને તબદ લ કર દશે. આ માટ વસાહત િવકસાવનાર બાયંધર

આપવી પડશે.

12) બ ડ ગ ઝુ પરમીશનના ુ ે, તમામ લાભાથ ઓની બનેલી એક ર જ ટડ કો-ઓપર ટવ સોસાયટ

બનાવી મોટર/અ ય ની ૂટંણી કરશે અને તમામ લાભાથ ઓને શેર ડૂ ર કરશે.

13) યોજના િવકસાવનાર ખડં ન.ં૮ની જોગવાઈઓ( હર હ ુ માટ ુ ં માળ ુ)ંઅ સુાર સ હયાર

િુવધાઓ તથા સા દુાિયક ઉપયોગની િુવધાઓ િવકાસાવી તેને ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને

સ પવાની રહશે. 

24.13 પરવાનગી આપવી / રદ કરવી

1) સ ાિધકાર ની ભલામણ મ યા બાદ અથવા અ યથા આઈડ બી/ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ૨૦૦૯

અને ૧૯૭૬ના કાયદાની કલમ ૨૯(૧)(ii) હઠળ દરખા તને મં ૂર આપવા ક નકાર કાઢવા માટ

ડ સીઆરમા ં ટ આપી શક છે.

2) પરવાનગીની કાયદસરતા અને રદ થવાની બાબત ૧૯૭૬ના કાયદાની કલમ ૩૨ અ સુાર રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 5

3) બાધંકામ માટની મં ૂર અથવા તો એનએ ઓડર એ બેમાથંી પહ ુ ં હોય તે ર કયાના એક

વષની દર કામગીર શ કર દવાની રહશે.

4) આ િવિનયમો ુ ંઅથઘટન

એ) આ િનયમોના અથઘટનમાથંી જો કોઈ િવવાદ સ ય તો તેવા ક સાઓમા ંસરકારનો િનણય

િતમ રહશે.

બી) આ િવિનયમોના ઉદ ય અને હ નુા પાલન સદંભ જ ર પડ સરકાર કટલાક યો ય ક સાઓમા ં

જ ર પડ િવવેકાિધકારનો ઉપયોગ કરશે.

24.14 લોર એ રયા રિશયો

કોઈપણ ઝોન માટ એફ.એ.આર. િનધા રત કરાઈ હોવા છતા ંઆ િનયમોનો અમલ નીચે જણા યા માણે થવો

જોઈએ.

1) ુલ લોટ િવ તાર માટ મં ૂર કરાયેલ ુલ એફએસઆઈ અને તે લોબલ એફ.એ.આર. અને વધારાની

એફ.એ.આર.ના સરવાળા ટલી હોવી જોઈએ

એ) લોબલ એફ.એ.આર. ( .એફ.એ.આર.) ૧.૦ હોવી જોઈએ

બી) એ ડ લ ીિમયમ એફએસઆઈની મં ૂર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને નીચે દશા યા માણે

કૂવણી કર ને મેળવી શકાશે.

મ ન.ં  વધારાની એફએસઆઈ  ીિમયમ દરો 

૧  એફ.એ.આર.ના ૨૫%  જ ં ી કરતા ં૪૦% વ  ુ

૨  એફ.એ.આર.ના એડ શનલ ૨૫%  જ ં ી કરતા ં૫૦% વ  ુ

મહ મ ઉપયોગની પરવાનગી ૧.૫ એફ.એ.આર.  

24.15 બાધંકામનો િવ તાર અને ચાઈ

1) બાધંકામના િવ તાર ુ ંિનયમન નીચે જણા યા માણે કરવામા ંઆવશે

ઓછ ચાઈ ધરાવતી ઈમારતો(લો રાઈઝ)ના ક સામા ં૪૫ ટકા અને બ મુાળ ઈમારતના ક સામા ં

૩૦ ટકા

2) ડ સીઆરની જોગવાઈઓ અ સુાર ઈમારતની ચાઈને મં ૂર આપવામા ંઆવશે. જોક વધારાની

મહતમ ૭૦ મી. ધુીની ચાઈ માટની મં ૂર જ ં ીના ૭ટકાની કૂવણીના ક સામા ંઆપી શકાશે.

24.16. ઝોિનગ, ાઉ ડ કવરજ અને અ ય િવિનયમો

1) વસાહતમા ં ઝોન કોઈપણ હોય પરં ુઅર મા ં તાિવત વપરાશની મં ૂર આ િવિનયમો હઠળ

આપવામા ંઆવશે. અલબત સરકાર રુ ાના કારણોસર આ મં ૂર આપવાનો ઈનકાર કર શક છે.

2) કોઈ થળે ઉ લેખ ના હોય યા ં ડ સીઆરની જોગવાઈઓ જ ર ધુારાવધારા સાથે લા ુપડશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 6

3) આ િવિનયમો હઠળ મં ૂર મ યા પછ પણ એરપોટ ઓથો રટ ઓફ ઈ ડયા, ઈઆઈએ મં ૂર માટ

વન અને પયાવરણ િવભાગની મં ૂર વગેર વી સબંિંધત િવભાગોની આવ યક મં ૂર ઓ

ફર જયાતપણે લેવાની રહશે.

24.17. બા માળખાનો િવકાસ(ઓફસાઈટ ઈ ા ચર)

વસાહત િવકસાવનાર નીચે જણા યા માણે ુ ંઓફસાઈટ ઈ ા ચર ૂ ું પાડવા ુ ંરહશે.

1) વતમાન ર તા ધુી અથવા તો ા ટ ડવલપમે ટ લાન રોડ અથવા ટાઉન લાિનગ ક મ રોડ ધુી

૩૦મી. થી ઓછ પહોળાઈ ના હોય તેવા ર તા ાર જોડાણ ૂ ું પાડવા ુ ંરહશે.

2) વસાહત િવકસાવનાર પોતાની ર તે પાણીનો રુવઠો રૂો પાડવાનો રહશે અથવા તો શહરના પાણી

રુવઠા તં ુ ંજોડાણ ૂ ું પાડવા ુ ંરહશે.

3) વસાહત િવ તારમા ં ુ િષત પાણી એક કર તેને ુ કર તેના િનકાલની યવ થા કરવી. જોક

ભિવ યમા ંતેને શહરની ગટર યવ થા સાથે જોડવા માટ ુ ંઆયોજન કર ુ.ં

4) વીજ રુવઠા માટ યવ થા કરવી

5) બા માળખાનો તમામ ખચ ભોગવવો

24.18 બાધંકામની ણુવ ા ુ ંિનર ણ અને િનયમન કર ુ ં

1) લોકોપયોગના માળખાના બાધંકામની ણુવ ાની ચકાસણી માટ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. િન ણાતની

િનમ કૂ કર શક છે આ કાયની ણુવ ા અને તેની સમયસર કામગીર ુ ંિનર ણ કરશે.

2) યોજના િવકસાવનાર િનર ણ માટ લોકોપયોગના માળખાના દા ત ખચની ૨ ટકા રકમ જમા

કરાવવાની રહશે. િન ણાત ારા કાય સમયસર ણૂ થયા ુ ં માણપ આ યા બાદ આ રકમ પરત

કરવામા ંઆવશે.

24.19 તકરાર િનવારણ

1) કોઈપણ ઈમારતના કબ દારો ક ઓ િુવધાઓનો ઉપયોગ કરવાનો અિધકાર ધરાવે છે તેઓ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. સમ પોતાની ફ રયાદ ન ધાવી શક છે.

2) ુ ાની ગભંીરતાને આધાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. તેનો ઉકલ લાવવાઃ

એ) વસાહત િવકસાવનારને તેનો ઉકલ લાવવા િનદશ આપશે,

બી) વસાહત િવકસાવનારના ખચ નુઃરચના અથવા તો રપે રગ ારા ુ ાનો ઉકલ લાવશે

3) ઉપરો ત ખડં અ સુાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. કામ માટ થયેલ ખચ પેટ બે ક ગેર ટ જ ત કર

લેશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 7

પ રિશ ઠ – 1

સામા જક અને આિથક ર તે નબળા વગ માટ વસાહત િનમાણના િનયમો

1. આયોજન સામા જક અને આિથક ર તે નબળા વગ માટ વસાહત િનમાણ નીચે દશા યા માણે થ ુજોઈએ

1) િન દ ટ જમીન પર મં ૂર મકાનોની મહ મ સં યા હ ટર દ ઠ ૨૨૫ છે.

2) મકાનનો કાપટ એ રયા નૂતમ ૨૫ વેર મીટર અને અ ય શહરો માટ લી થ એ રયા(બ ટ અપ

એ રયા) નૂતમ ૨૫ વેર મીટર હોવો જોઈએ.

દરક મકાનની ડ ઝાઈનમા ંનીચે જણાવેલી બાબતો હોવી જોઈએ.

એ) અલાયદા વેશ સાથેના બે મ. ુમના અલાયદા ઉપયોગ માટ લાઈ ડગ દરવા રૂા પાડવા

જ ર છે. મ ુ ંકદ નીચે જણા યા અ સુાર ુ ંહો ુ ંજોઈએ.

  3>UKI બા ુ  (મી.) િવ તાર (મી.)  ચાઈ (મી.) 

રહવાનો મ/બ હુ કુ મ  ૨.૫ ૯  ૨.૬ 

બેડ મ  ૨.૧  ૬.૫  ૨.૬ 

રસો ુ  ં ૧.૫  ૩.૩.  ૨.૬ 

બાથ ુમ, સડંાસ,પરસાળ  ૧ અને ૦.૯  ૧.૨ અને ૦.૯  ૨.૧ 

બી) રસો ુ એલ (L)આકાર ુ ં ૂ કગ લેટફોમ ધરાવ ુ ં હોય, વ ઓુ કુવા માટ કબાટ, ૂંડ ,

એ ઝો ટ પખંો લગાવવા માટ ૧ ટx૧ ટની બાર , રસોડાની બાર ૂંડ ની ઉપરની બા ુએ હોય

તે આવકાય છે. 

સી) વતં બાથ મ અને ડબ સુી, ડબ સુીમા ં૧ ટx૧ ટની બે શટસવાળ બાર ( ળ અને કાચ

માટ) થી વપરાશકતા ભિવ યમા ંએ ઝો ટ પખંો લગાવી શક.

ડ ) ઓછામા ંઓછ ૦.૯ મી.ની અગાસી અને મમા ંતૈયાર કબાટની જોગવાઈ. ુ ંકદ ઓછામા ંઓ ં

૬૦૦એમએન હો ુ ંજોઈએ. દવાન ખડં/રહવાના મમા(ંબેડ મ િસવાયના) ૪૫૦* મીલી મીટર ુ ં

ઓછામા ંઓ ં ડાણ યાનમા ંરાખ ુ ંજોઈએ.  

ઈ) આરો યની ૃ ટએ મકાન રોગ ુ ત હો ુ ંજોઈએ. આ માટ મકાનના ુ ય દરવા ને ડબલ ડોર

શટર હોવા જોઈએ મા ં ળ અને પરંપરાગત દરવાજો હોય. બાર ઓ પણ ળ ના શટસ

લગાવી શકાય તેવી હોવી જોઈએ.

એફ) પગિથયા ુ ંચઢાણ

વાઇ ડગ ૨ મજલા,ં ૩ મજલા અને ઉપર  ૦.૯ મીટર 

રાઈઝર  ૧૮૦ મીલી મીટર મહ મ 

ડ  ૨૫૦ મીલી મીટર મહ મ 

હડ મ  ૨.૧ મીટર 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 8

) મજલાની નૂતમ ચાઈ ૨.૭ મીટર લેવી 

એચ) લી થની નૂતમ ચાઈ એ ોચ રોડ અથવા પગદંડ ના તરથી ૩૦સે.મી. હોવી જોઈએ.

આઈ) મહ મ લોર એ રયા રિશયો મં ૂર .ડ .સી.આર.ને જુબની રહશે.

3) ૧૫ મીટર ધુીની ઈમારતમા ં લ ટ રૂ પાડવાની જ ર નથી. યેક ૧૨ મકાન બાદ એક

િનસરણી બનાવવાની રહશે.

2. માળખાક ય જ રયાતોઃ-

i. આર.સી.સી. અથવા લાકડાની મવાળા માળખામા ંલોડ બે રગ દ વાલ ટોની અથવા નૂા િમિ ત

લોકની હોવી જોઈએ, યાર ફ લર દ વાલોમા ંકોઈપણ થાિનક સામ ી વાપર શકાશે.

ii. મકાનની છત લોખડંના ગે વેનાઈઝ પતરા,ં એ બે ટોસના પતરા,ં ટાઈ સ અથવા આર.સી.સી.ની હોવી

જોઈએ, યાર ઉપર માળવાળા મકાનોમા ંમ યમા ંઆવ ુ ં લો રગ લાકડા ુ ંઅથવા આર.સી.સી. ુ ં

હો ુ ંજોઈએ અને બાક ના લો રગ પસદંગી માણે કર શકાય.

iii. મકાનના દરવા અને બાર ઓ કોઈપણ સામ ીની રાખી શકાય.

iv. મકાનની બાક ની જ રયાતો થાિનક તર ઉપલ ધ સામ ી અથવા પસદંગી અ સુાર રાખી શકાય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 8 9

3. સામા જક િુવધાઓ

સામા જક િુવધાઓ નીચે જણા યા અ સુાર રૂ પાડ શકાયઃ

ડવલપર અહ જણા યા અ સુાર સામા જક માળખાક ય િુવધાઓ આપવાની રહશેઃ

i. ગણવાડ , બાળમં દર – ૦.૧ એચએ./૧૦૦૦ પી.

આદશ ર તે િવ તાર દ ઠ શાળા

૦.૮ હકટર

ii. ાથિમક શાળા (વગ ૧ થી ૫) યેક ૫૦૦૦ પી. માટ ૧

લૂની સાઈટનો િવ તાર

લૂના મકાનનો િવ તાર

રમતના મેદાનનો િવ તાર ૧૮ મીટર. X ૩૬ મીટર હોવો જોઈએ.

૦.૨૦ હકટર

૦.૨૦ હકટર

iii. ાથિમક-મા યિમક શાળા (વગ ૬ થી ૧૨) યેક ૭૫૦૦ પી. માટ ૧

લૂ સાઈટનો િવ તાર

લૂના મકાનનો િવ તાર

રમતના મેદાનનો િવ તાર ૬૮ મીટર. X ૧૨૬ મીટર હોવો જોઈએ.

પા કગ િવ તાર

૧.૮૦ હકટર

૦.૬૦ હકટર

૧.૦૦ હકટર

૦.૨૦ હકટર

iv. આરો ય િુવધાઓ ( યેક ૧૫૦૦૦ પી. માટ ૧) ૦.૦૮ – ૦.૧૨ હકટર

v. સામા જક – સાં ૃિતક િુવધાઓ

અ) સા દુાિયક િુવધાઓ ( યેક ૫૦૦૦ માણસો માટ ૧)

બ) હૉલ, ક યાણ ક , લાઈ ેર ( યેક ૧૫૦૦૦ માણસો માટ ૧)

૭૫૦ ચો.મી.

૨૦૦૦ ચો.મી.

શાળા તથા આરો ય ક ોના ંલોકશન એવી ર તે હોવા જોઈએ થી યા ંપગે ચાલીને પહ ચી શકાય અને

ઓછામા ંઓછા ુ ય ર તા પસાર કરવા પડ. ઉપરાતં તે હર બગીચા, રમતના મેદાનો વગેરની બા ુમા ં

પણ હોવા જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 0

25 .  પંડપ ીના નુઃ વસન અને નુઃ િનમાણના િવિનયમો  

25.1 ું ુ મથા , યાપેલી જ યા ે - િવ તાર અને આરંભ

1) આ િવિનયમો ‘ પંડપ ીના નુઃ વસન અને નુઃ િનમાણના િનયમો’ તર ક ઓળખાશે.

2) આ િનયમો ૨૦૦૯ના કાયદા હઠળ રચાયેલા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના અિધકાર ે હઠળ લા ુ

પડશે.

3) તે રા ય સરકારના આદશ ારા તાર ખ ન કરવામા ંઆવે યારથી અમલમા ંઆવશે.

25.2. ા ંલા ુપડશે

મા લક હકના દાવા છતા ંઆ િનયમો જમીન, લોટ ક તેના હ સા પરના પંડાને લા ુપડશે.

25.3. યા યાઓ

25.3.1. ‘લાભા વત’

અથાત એવી ય ત આ િનયમો હઠળ કોઈપણ પંડપ ી નુઃવસન યોજનાનો લાભ લેતી હોય.

આવા લાભા વતમા ં પંડાવાસી અથવા કોઈ યોજનાના અસર ત ય ત હોઈ શક.

25.3.2. ‘સ મ સ ાિધકાર ’

અથાત ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ન કરવામા ંઆવેલી એવી ય ત ક ય તઓ ક સ ામડંળ

ક સ ાિધકાર ઓ, આ િવિનયમો હઠળ િનધા રત કરવામા ંઆ યા હોય તે કામ કરશે.

25.3.3. ‘રહણાક એકમ’

અથાત પંડપ ી નુઃવસન યોજના હઠળ બાધંવામા ંઆવે ુ ંરહણાક એકમ.

25.3.4. ‘મા ય પંડાવાસી’

અથાત એવો પંડાવાસી િવદશી ન હોય અને ઓછામા ંઓછા ૧૦ વષથી પંડ મા ંરહતો હોય

તથા ૨૫ વષથી તે અથવા તેમના વશંજો જુરાતના વતની હોય.

ય ત એ પંડામા ંવષ થી રહ છે તે દશાવવા માટ નીચે જણા યા પૈક કોઈપણ બે દ તાવેજ

રુાવા તર ક ર ૂ કરવાના રહશેઃ

અ. રશનકાડની નકલ,

બ. વીજળ ના બલની નકલ,

ક. મતદાર યાદ મા ંસમાવેશનો રુાવો,

ડ. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા ન કરવામા ંઆવે તેવો બીજો કોઈપણ રુાવો.

25.3.5. ‘ ડ સીઆર’

અથાત ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. માટ મા ય વતમાન જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશ સ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 1

25.3.6. ‘િન દ ઠ ( હર કરલી) પંડપ ી’

અથાત સરકાર ારા જુરાત લમ એ રયા (ઈ વૂમે ટ, લયર સ અને રડવલપમે ટ) કાયદો,

૧૯૭૩ ના િવભાગ ૩ હઠળ સ ાવાર ગેઝેટમા ં કાિશત િન દ ઠ ( હર કરલી) પંડપ ી.

25.3.7. ‘િનયત સ ાિધકાર ’

તે નીચે જણા યા માણે રહશેઃ

  અિધકાર ે િનયતમ

૧  ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ુ ંઅિધકાર ે ૨૦૦૯ના

કાયદાની કલમો - ૮, ૯, ૧૦ અને ૧૫ અ સુાર 

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.ના ચીફ

એ ઝ ુટવ ઓફસર  

આ િવિનયમોને બહાલી મ યા બાદ રા ય સરકાર સ ાવાર ગેઝેટમા ં હરના ુ ંબહાર પાડ ને જુરાત

લમ એ રયા (ઈ વૂમે ટ, લયર સ અને રડવલપમે ટ) કાયદો, ૧૯૭૩ ની કલમ ૨( ) હઠળ

ડ એસઆઈઆરની િન ુ ત કરશે.

25.3.8. ‘યોજના અસર ત ય ત’

અથાત એવા પંડાવાસી કોઈ ટાઉન લાિનગ યોજના, ર તા અથવા ા ટ ડવલપમે ટ લાન

અથવા ર તો પહોળો કરવાની યોજનાના અમલ િવ તારમા ંઆવતા પંડામા ંરહતા હોય.

25.3.9. ‘ ગત જમીન’

અથાત હર િસવાયની કોઈપણ જમીન.

25.3.10. ‘ હર જમીન’

અથાત એવી જમીન ની મા લક થાિનક શહર સ ામડંળ અથવા સરકાર અથવા ૨૦૦૯ અને

૧૯૭૬ના કાયદા હઠળ રચાયેલા સ ામડંળની મા લક ની હોય.

25.3.11. ‘ પંડપ ી િવ તાર’

અથ અને તેમા ંસમાવેશ થાય છે –

• પંડા ં િતબિંધત છે અથવા િતબિંધત હર કરાયા ંછે અથવા િુનિસપલ કોપ રશન ક

નગરપા લકા ારા નો ટફાય કરવામા ંઆ યા છે.

25.3.12. ‘યોજનાના ડવલપર’

અથાત લોટ, અથવા સં થા, અથવા સહકાર સં થા અથવા કંપની અથવા જુરાત હાઉિસગ બોડ

અને તેના વી સં થાના મા લક અથવા મા લકો અથવા એવા કોઈપણ ડવલપર ને ડ એસઆઈ-

આર એ ારા ડવલપમે ટ માટ પરવાનગી આપવામા ંઆવી હોય.

25.3.13. ‘ પંડપ ી નુઃવસન યોજના (એસઆરએસ)’

અથાત આ િનયમો હઠળ મા ય રાખવામા ંઆવેલી કોઈપણ નો ટફાઈડ પંડપ ી.

25.3.14. ‘ પંડપ ી નુઃવસન લોટ (એસઆરપી)’

અથાત એવો કોઈપણ લોટ યા ં પંડપ ીવાસીઓ ુ ં નુઃવસન કરવા ુ ંહોય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 2

25.3.15. ‘ પંડપ ી લોટ (એસપી)’

અથાત નો ટફાઈડ પંડપ ી િવ તારમા ંકોઈપણ લોટ પંડપ ી નુઃવસન યોજનાનો ભાગ હોય.

25.3.16. ‘ પંડપ ી નુઃવસન ઝોન (એસઆરઝેડ)’

અથાત એવો િવ તાર પંડપ ી નુઃવસન સિમિત ારા ન કરવામા ંઆવશે.

અ. પંડપ ી નુઃવસન ઝોનમા ંપણ .ડ .સી.આર.ને સમક એફ.એ.આર. રહશે.

બ. આ ઝોનની દર નીચેની બાબતોને પરવાનગી મળશેઃ-

i. યેક પંડપ ી નુઃવસન યોજનામા ંબે અથવા વ ુ લોટ ુ ંજોડાણ.

ii. યોજનાની દર એક લોટમા ંબચેલી એફ.એ.આર.નો અ ય લોટમા ંઉપયોગ.

25.3.17. ‘ પંડપ ી નુઃવસન સિમિત (એસઆરસી)’

આ સિમિતની રચના આ માણે હશેઃ-

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. –

મ ન.ં   અિધકાર /ઈનચા હો ો 

૧  અ ય , ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.   અ ય  

૨  ચીફ એ ઝ ુટવ ઑફસર, આઈડ બી  સ ય 

૩  સવ ચ સ ામડંળ / આઈડ બીના ચીફ ટાઉન લાનર અથવા તેમના

િતિનિધ 

વ ર ઠ ટાઉન લાનરથી નીચેના હો ાના ન હ હોય

સ ય 

૪  કલે ટર, અમદાવાદ  સ ય 

૫  જ લા િવકાસ અિધકાર , અમદાવાદ  સ ય 

૬  ચીફ એ ઝ ુટવ ઑફસર, ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.   સ ય સચવ 

25.4. િનયત સ ાિધકાર

1) જુરાત લમ એ રયા (ઈ વૂમે ટ, લયર સ અને રડવલપમે ટ) કાયદો, ૧૯૭૩ હઠળ ા ત

તમામ સ ા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને આપવામા ંઆવશે.

2) એસઆરસી ારા ભલામણ કરવામા ંઆવે તે કોઈપણ નુઃવસન અને નુઃ િવકાસની યોજનાની

ચકાસણી અને અમલની તમામ સ ાનો ઉપયોગ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. કરશે.

3) જ યા ખાલી કરવાની કામગીર મા ંડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. યોજનાના ડવલપરને મદદ કરશે.

4) પંડપ ી નુઃવસન સિમિત ારા િનધા રત કરવામા ંઆવે તે િવ તારને ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.

પંડપ ી નુઃવસન ઝોન (એસઆરઝેડ) તર ક નો ટફાય કરશે.

25.5. પંડપ ી નુઃવસન સિમિત (એસઆરસી)ની કામગીર

1) પંડપ ી િવ તાર િનધા રત કરવો,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 3

2) એ િવ તારને લમ એ રયા હર કરવા રા ય સરકારને ભલામણ કરવી.

3) પંડપ ી નુઃવસન ઝોન િનધા રત કરવો,

4) પંડપ ી નુઃવસન યોજનાઓ માટની દરખા તોની સમી ા કરવી અને મં ૂર આપવી,

5) રા ય અથવા ક સરકારની કોઈપણ યોજના બાબતે મા હતી હર કરવી અને આપવી,

6) રા ય અથવા ક સરકારની કોઈપણ યોજનાઓ હઠળ મળતા લાભો આપવા માટ સરકારને ભલામણ

કરવી,

7) મહ લુ તથા અ ય તમામ સબંિંધત િવભાગો સાથે સકંલન કર ુ,ં

8) કામચલાઉ છાવણી ુ ં થળ મં ૂર કર ુ ંતથા યા ં િુવધાઓ રૂ પાડવી,

9) િવચારણા હઠળના લોટો માટ જ ં ી ન કરવી.

25.7. પંડપ ી નુઃવસન ઝોન માટ ુ ં હરના ુ ં

પંડપ ી નુઃવસન સિમિતની ભલામણના આધાર ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. સ ાવાર ગેઝેટમા ં પંડપ ી

નુઃવસન ઝોન ગે હરના ુ ંબહાર પાડશે.

25.8. નુઃવસન યોજનાના ુ ા

1) નુઃવસન યોજનામા ંનીચેની બાબતોનો સમાવેશ થશેઃ

એ જ લોટ પર અથવા ભેગા કરલા બી લોટ પર લાભા વતોને સમાવવા માટ રહણાક એકમો

માટની દરખા તોઃ-

i. યેક રહણાક મકાન માટ પાણી, ગટર અને વીજ રુવઠાની જોગવાઈ,

ii. યેક ૫૦૦ રહણાક એકમો માટ –

• લ તુમ ૧૦૦ ચો.મી.ના િવ તારમા ંપાચં મની શાળા,

• લ તુમ ૫૦ ચો.મી.ના િવ તાર માટ એક સ દુાય ક ,

• લ તુમ ૫૦ ચો.મી.ના િવ તાર માટ એક ગણવાડ અથવા આરો ય ક .

iii. રહણાક મકાનોની સં યા ૫૦૦ કરતા ઓછ હશે તો તેવા સજંોગોમા ંસ દુાય ક , શાળા,

ગણવાડ અથવા આરો ય ક વી િુવધાઓ પંડપ ી નુઃવસન સિમિત ન કર તે

જુબ રૂ પાડવાની રહશે.

2) કોમિસયલ અથવા રહણાક અથવા બી કોઈપણ હ ુમાટ બ ડગ િનમાણની દરખા ત કર શકાશે

અને યોજનાના ડવલપર તે વેચી શક અથવા િનકાલ કર શક અથવા ભાડ ક લીઝ પર આપી શકશે.

25.9. યોજનાના ડવલપરની ફરજો

યોજનાના ડવલપર:

1) કાતંો મા લક ારા અથવા ઓછામા ંઓછા ૯૯ વષના સમયગાળા માટ લીઝ પર જમીન મેળવીને

ડપલપમે ટના અિધકાર મેળવવાના રહશે,

2) ડવલપર સરકાર જમીન પર લમનો િવકાસ કરવા માગતા હોય તેનો વેપાર હ ુમાટ ઉપયોગ

થવાનો હોય તો ૧૦૦ % લેખે વતમાન જ ં ીના દરો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને કૂવવાના રહશે,

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 4

3) તમામ લાયક પંડાવાસીઓ માટ ર જ ટડ કો-ઓપર ટવ હાઉિસગ સોસાયટ અથવા એસોિસયેશનની

ન ધણી કરાવવાની રહશે,

4) પંડપ ીને નુઃવસન યોજના હઠળ લેવાની હોય તેના ઓછામા ંઓછા ૭૫ ટકા રહવાસીઓની

મં ૂર લેવાની રહશે. આ મં ૂર મા ં તેમની પંડપ ી નુઃવસન યોજનામા ં જોડાવાની તૈયાર નો

સમાવેશ થશે તથા તેઓ એક ઠરાવ ારા કો-ઓપર ટવ હાઉિસગ સોસાયટ રચવા તૈયાર દશાવશે.

આ ઠરાવમા ંનીચેના ુ ાઓનો સમાવેશ થશેઃ-

એ. ુ ય મોટરની ૂટંણીનો ઠરાવ.

બી. કો-ઓપર ટવ હાઉિસગ સોસાયટ ના નામની ન ધણી કરાવવા માટ અર કરવા ચીફ મોટરને

સ ા આપતો ઠરાવ.

સી. લમ સોસાયટ ના યેક સ ય પાસેથી સ ય ફ પેટ . ૫૦/- તથા વેશ ફ પેટ . ૧૦/- એક

કરવા તથા કોઈપણ રા ય ૃત બકમા ંખા ુ ંખોલાવ ુ.ં

5) ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની ચૂનાને આધાર યોજનાના ડવલપર યોજનાના અસર ત લોકો

(પીએપી) નો કો-ઓપર ટવ હાઉિસગ સોસાયટ મા ંસમાવેશ કરશે તથા તેમને રહણાક મકાન તથા જ ર

શૅર ફાળવશે.

6) પંડપ ી નુઃવસન યોજના રુ થઈ હોવા ુ ં માણપ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા આપવામા ંઆવે

યારબાદ ડવલપર સેવાઓના મે ટન સની જવાબદાર ર જ ટડ કો-ઓપર ટવ હાઉિસગ સોસાયટ ને

સ પી દશે.

25.10. પરવાનગી મેળવવાની યા

આ િનયમો તથા ડ સીઆરની જોગવાઈઓને આિધન કોઈપણ લમ ડવલપર હર થયેલા પંડપ ી

િવ તારમા ંડવલપમે ટ કરવા માગતા હશે તો તે માટ મા લક પણાની િવગતો સાથે એસઆરસીને અર કરવાની

રહશે.

25.11. મં ૂર માટની મા યતા ક અસમંિત

1) તાવને મં ૂર આપવી ક નહ તે ગેનો હ એસઆરસીને આપવામા ંઆ યો છે. એસઆરસીએ

ન કરવા ુ ંછે ક:

i. અર ની રિસ ટ મ યાના ૩૦ દવસમા ંજ ાટં માટ ભલામણ કરવી અને તેના િનણય ગે

સરકાર સાથે વાતચીત કરવી.

ii. પંડપ ીવાળા િવ તાર માટ આ પહલા બી કોઇ અર પડ નથી એ યા બાદ જ તેના પર

િવચારણા કરવી.

iii. પંડપ ીવાળા િવ તાર માટ તેના નુવસવાટના લોટ જો કોઇ લ કર ક ક ટોનમે ટ ક રલવે,

એરપોટ ઓથો રટ ક કોઇ ન ધણી કરાયેલી પાણીની બોડ મા ંક કોઇ ાસદાયક િવ તારમા ંહશે

તો તાવને નકારવામા ંઆવશે.

2) સરકાર ારા એસઆરસીના િનણયની ચકાસણી કરવામા આવશે ક જો જ રયાત હશે તો

એસઆરસીના િનણયને યો ય માગદશન પણ આપશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 5

3) અર મા ંઆપેલા િનયમોના ધૈય ણૂ પાલન માટ સરકાર, ખતં વૂક અને િવવેક ણૂ ગણતર કર ને,

િનયમો પરના હ ો કદાચ જતા ંકર ને એસઆરસીને યો ય માગદશન આપી શક છે.

4) આ િનયમ હઠળ કોઇપણ મં ૂર માટ મા યતા આપવામા ંઆવે તેનો અથ એ છે ક નીચેની શરતોને

પણ વકારવામા ંઆવે છે:

i. આ યોજના હઠળ લાભ પણ આવકાય

ii. એસઆરપીમા ંબ ડગ ુ ંલે-આઉટ

iii. પરવાનગી પા બાધંકામ િવ તાર

iv. પરવાનગી પા લોર એ રયા રિશયો

v. બ ડગની ચાઈ અને તેના અલગ-અલગ માળ

vi. ન કરલા િનયમો હઠળ પરવાનગીપા ૂ લી જ યા, સામા ય મા નલ જ યા, અ ય ૂ લી

જ યા, િવ ન વગેર.

vii. પરવાનગી પા જમીનનો તથા બાધંકામ થળનો ઉપયોગ

viii. દાદરા, લ ટ, પરસાળ અને પા કગની યવ થા

ix. બ મુાળ બ ડગને સબંિંધત ઓછામા ંઓછ શરતો મા ંઅિધકાર પાસેથી એન.ઓ.સી ક

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા િનમ કૂ કરવામા ંઆવેલા આગ સામે ર ણ માટના પગલા ંકવી

ર તે લેવા તે સમ વતા અિધકાર .

x. આરો ય િવષયક િુવધા અને અ ય સામા ય િુવધાની ઓછામા ંઓછ જ રયાત.

xi. જ ર લાઇટ અને અ ય વે ટલેશનની િુવધા

આ બ ુ ૂ ુ પાડવાનો અથ એ નથી ક તેને સં ણૂ મં ૂર ા ત થઇ ગઇ છે અને જો કંઇ પણ

જવાબદાર તરફ યાન આપવામા ં ના આવે તો તેના બદલામા ં િનયં ણ પણ કૂવાની

શ તા છે:

• જમીન ક બ ડગ ુ ંટાઇટલ

• બી ની િમ કતમાથંી ચાલવાનો હ

• ન ધાયેલા લોટ ક બ ડગના િવ તારને બદલે િવ તારમા ંફરફાર

• માળખા કય અહવાલ અને માળખા કય ો ગ

• બ ડગના બાધંકામ માટ ઉપયોગમા ંઆવતા મ ટ રયલનો અવાજ અને લોકોની

કામગીર

• લોટ ુ ં થાન અને તેની સીમારખા

5) આ િવિનયમની સમ ૂતી

i. જો કોઇપણ િનયમ ગે કોઇપણ ક મતભેદ ઊભો થાય તો સરકારનો િનણય આખર રહશે.

ii. જો આ િનયમોના હ ુક પાલનમા ંકોઇપણ કારનો ફરફાર થાય તો કોઇપણ સજંોગોમા ંસરકાર

ારા તેની સ ાનો ઉપયોગ કર ને િવસ ન પણ કર શકાશે.

6) પંડપ ીવાળા િવ તારને િવકાસ કરવા માટનો તાવ કૂવામા ંઆ યો હોય તો, સરકાર ારા તે

તાવને કાયદા કય ર તે ચકાસીને તેની કલમોમા ંજ ર માણે ફરફાર કરવો જ ર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 6

7) આ િનયમ હઠળ પંડપ ીવાળા િવ તારમા ંકોઇપણ િવકાસ માટ હ ુક પાલમા ંકોઇપણ કારના ચેડા ં

કયા વગર લોકોને િુવધા ક ુ શાનની ભરપાઇ પેટ રકમ કૂવવાની રહશે.

25.12 નુવસવાટ યોજનાના આયોજનના િનયમો

જો કોઇ યોજના નુવસવાટ માટ કરવામા ંઆવી હોય તો તેના લાન અને ડઝાઇન માટ નીચેના િનયમોને

અ સુરવા જ ર છે:

1) ચાલવાનો ર તો ક ર તાની સપાટ ની ચાઈએથી ભ યતળયાની પરથારની ચાઈ ઓછામા ંઓછ

૪૫ સે.મી. હોવી જોઇએ.

2) સામા ય િવ તારને બાદ કરતા કોઇપણ રહણાકં એકમનો બાધંકામ િવ તાર ૩૬ ચો.મી.નો હોવો જોઇએ.

3) રહણાકં એકમમા ંદાદરાની જ યા વગેર વા સામા ય િવ તારને બાદ કરતા તેમા ંબે મ, રસો ુ ંઅને

બાથ મ તથા ટોઇલેટની િુવધા હોવી જ ર છે.

4) યાર નુવસવાટના હ થુી આ િનયમ હઠળ પરવાનગી પા બાધંકામ માટ અ કુ જ યા છોડવા

માટના માજ ન પછ ના િવ તારનો સમાવેશ થાય છે.

5) લોર એ રયા રિશયો (એફ.એ.આર.)

6) આ િનયમને યાને રાખીને, લોર પેસની ગણતર નીચે માણે કરવામા ંઆવશે:

i. ુલ બ ડગ/ લોટ િવ તારના આધાર બાક રહતા લોટને એફ.એ.આર. ારા .ડ .સી.આર.ના

િનયમ હઠળ મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

ii. એફ.એ.આર.ની મં ૂર નીચેના િનયમો હઠળ આપવામા ંઆવશે:

• એફ.એ.આર. ારા સં ુ ત લોટના ુલ િવ તારની ગણતર કરવામા ંઆવશે.

• પંડપ ીના નુવસવાટ માટ ક અ ય વપરાશ માટ લોટને એક કર ને મં ૂર આપશે.

• પંડપ ીના વુસવાટમા ંઉપયોગમા ંલેવામા ંઆવતા િવ તારના ટલો જ િવ તાર

એફ.એ.આર. ારા રૂો પાડવામા ંઆવશે.

• એક કરલા લોટની દર, એક લોટમાથંી બી લોટમા ંએફ.એ.આર. ારા ફરબદલ

કરવાની મં ૂર આપવામા ંઆવે તો તેની કમત જ ં ી અ સુાર હશે.

7) િનયમો હઠળ મા ન નીચે દશા યા અ સુાર લા ુપડશે:

મા ન નીચા બ ડગ બ મુાળ બ ડગ

રોડ સાઇડ મા ન ૪.૫૦ મીટર ૬.૦૦ મીટર

રોડ સાઇડ િસવાય ુ ંમા ન ૩.૦૦ મીટર ૬.૦૦ મીટર

બ ડગથી બ ડગ ુ ંમા ન ૪.૫૦ મીટર ૬.૦૦ મીટર

સામા ય લોટથી બ ડગ ુ ંમા ન ૩.૦૦ મીટર ૩.૦૦ મીટર

8) પંડપ ીના નુવસન િસવાયના અ ય િવકાસ માટ ડ સીઆરના િનયમો લા ુ પડશે. યાર

એફએસએલના તાવ માટ લોટને એક લોટ તર ક માનવામા ંઆવશે.

9) નુઃવસન યોજનાની મં ૂર ૯મી ક વ નુી પહોળાઇ ધરાવતા રોડ પર જ આપવામા ંઆવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 7

10) પા કગ, ચાઈ, કોમન લોટ અને અ ય રુવઠો વગેરનો િનયમોમા ંસમાવેશ કરવામા ંઆવતો નથી

તે ડ સીઆર તર ક રૂા પાડવામા ંઆવશે. જો ક, આ િનયમોમા ંપા કગને સામા ય લોટમા ંમં ૂર

આપવામા ંઆવી નથી.

11) ુ કાનો ુ ંકદ ાઉ ડ લોર પર ૨૫% ધુી ાઉ ડ કવર કરતી હોવી જોઇએ અને તે ુ ંવ મુા ંવ ુકદ

૨૫ ચો.મી. ુ ંહો ુ ંજોઇએ. ક મના આયોજક જો ઇ છે તો ૂકાન ધારકોને એસપી ક અ ય કોઇર તે

ફાળવણી કર શક છે.

25.13. નુઃવસન ો ટની ય ત અને અ ય લાયકાત ધરાવતા પંડપ ી િવ તારોના આવાસો

પર પડતી અસર

આ િવકાસીત યોજના હઠળ જો કોઇ પંડપ ી િવ તારના નુવસનનો ો ટ હોય તો,

1) નુવસની યામા ંજો વધારાના આવાસોની જ રયાત ઉભી થાય તો મા લક પંડામા ંરહતા લોકોને

ૂચત કરવા ુ ં રહ છે ના અ સુાર, તેમને પીએપીએસના િનયમ હઠળ ુલ આવાસોના ઓછામા ં

ઓછા ૧૦ ટકા વ ુઆવાસો રૂા પાડવા જ ર છે.

2) આ કારના આવાસોને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને કોઇપણ કમત લધા વગર સ પી દો.

25.14. ફાળવણી માટના િવિનયમો

1) લાભ લેનાર લોકોની જ રયાતને આધાર િવકસીત યોજનામા ંમાગની બનેં બા ૂ આવાસની િુવધા

રૂ પાડવાની છે.

2) નવા િવકસીત કરલા આવાસોને લાયકાત ધરાવતા ગર બ રહવાસીઓને ક ટૂર ારા એમ જ ો

કર ને આવાસ ફાળવવામા ંઆવે છે અથવા તો સવસમંિતથી યો યતા ધરાવતા ગર બોને આવાસની

ફાળવણી કરવી.

3) યોજના િવકસીત કરનાર મા લક ના સં ણૂ હ ો આવાસ ધારકોને આપી દવા જ ર છે અને તે માળ ુ ં

કો-ઓપર ટવ સોસાયટ મા ંગર બ મકાન ધારકો માટ ુ તમા ંછે તેમ ન ધાયે ુ ંતથા કોઇપણ કારના

ગીરોખતથી ુ ત હો ુ ંજોઇએ.

4) ને આવાસ ફાળવવામા ંઆ ુ ંછે તે ક તેના વારસદાર ફાળવણીની તાર ખથી ઓછામા ંઓછા ૨૦

વષ ધુી આ આવાસની મા લક બી કોઇને આપી શકશે નહ . અને જો ઉપરો ત આપેલા

સમયગાળામા ંઆવી કોઇ ફાળવણી કરવામા ંઆવી તો તેને ર -બાતલ ગણવામા ંઆવશે. આવા ર -

બાતલ કરલા એકમોને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની િમ કત ગણવામા ંઆવશે.

5) ય તગત આવાસ ધારકો તેના આવાસ માટ સમયે-સમયે સરકારને તથા િુનિસપલ ટ સની

કૂવણી માટ તેની જવાબદાર રૂ કરશે.

6) નુવસનના આવાસ માટ ઘરની ુલ કમતના ઓછામા ંઓછા ૧૦ ટકા કમત

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.મા ં ડપો ઝટ કરવી જ ર છે થોડા ંસમયમા ંકો-ઓપર ટવ હાઉિસગ

સોસાયટ મા ંફરબદલ કરવામા ંઆવશે.

7) યોજના િવકસાવનારને નુવસનના બ ડગના બાધંકામ ણૂ કયા બાદ જ અ ય કોઇપણ બ ડગના

બાધંકામની મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 8

8) વનસાથી સાથેની સં ુ ત મા લક : પંડ ના મા લક અને તેના વનસાથીને સં ુ ત ર તે નવા

બાધંકામ કરલા ટનેમ ટની મા લક આપવામા ંઆવશે, થી તેની પણ કો-ઓપર ટવ હાઉિસગ

સોસાયટ ના રકોડમા ંગણવામા ંઆવે છે, મા ંશેર સ ટ ફકટ અને અ ય સુગંત દ તાવેજોનો પણ

સમાવેશ થાય છે.

9) જો કોઈપણ સમયે એ ુ ં ણવા મ ુ ંક, ગર બ આવાસ ધારક ારા તેને ફાળવવામા ંઆવેલા આવસ

યોજનામા ંકોઇની જ યા પર દબાણ કરવાનો ય ન કય તો યોજના હઠળની તેની ફાળવણી ર

કરવામા ંઆવશે અને તે ુ ંઆવાસ જ ત કરવામા ંઆવશે અને આ આવાસ પર તેની મા લક રહશે

નહ .

25.15. બા િવકાસ ખચ

1) યોજના િવકસાવનાર બા િવકાસ માટ એક રકમ કૂવવાની રહશે, વતમાન અને િુવધા ફ ના

દર ટલી જ હશે.

2) ધુારા ચા , િુવધા ફ , ચકાસણીની ફ વગેર ગર બ નુવસન કરતા લોકો માટ માણસર હો ુ ં

જોઇએ.

25.16. પંડપ ી ુ ં હરના ુ ં(કાયદસરતા) રદ કર ુ.ં

1) ગર બ નુવસન કિમ ટ ારા નુવસન કામગીર ની ઝીણવટ વૂક તપાસ કર અને સં ુ ટ થાય તો તે

કોઇપણ ગર બ િવ તારની ન ધણી રદ કરવા માટ રા ય સરકારને અર કર છે.

2) રા ય સરકાર ગર બ નુવસન કિમ ટની ગર બ િવ તારની ન ધણી રદ કરવાની અર ગે

િવચારણા કર શકાશે.

25.17. અ ય ઝોનની અને િનયમોની અસર:

1) વતમાન કાયદા હઠળ આવતા દરક િનયમો તથા, આ િનયમો હઠળ આવતા િનિ ત દશાવેલા ધારા-

ધોરણોને બાદ કરતા િનયમોમા ંફરફાર માટ ડ સીઆરમા ંઅર કર શકાય છે.

2) આ િનયમોના હ ુમાટ ડ સીઆરમા ંઝોિનગની કોઈપણ જોગવાઈઓ છતા ં નુઃવસન ઉપયોગને

પરવાનગી આપવામા ંઆવશે.

25.18. બાધંકામની ણુવ ા ગે દખરખ અને િનયં ણ

1) આ ો ટની મં ૂર સાથે, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા એક સલાહકારની િનમ કૂ કરવામા ંઆવે છે

ો ટની કામગીર ની ણુવ ાની સમયાતંર ચકાસણી કરતા ંરહ છે.

2) યોજના િવકસાવનાર ુલ દા જત ો ટની કમતનો ૫ ટકા હ સો સલામતી પાછળ ડપોઝીટ

કરવાનો રહશે.

3) ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ., સલાહકારની ચૂનાને અ સુર ને ડપોઝીને હર કર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    1 9 9

25.19. ફ રયાદ િનવારણ

1) આ યોજના હઠળ ા ય લાભ સદંભ કોઇપણ ગર બી આવાસ ધરાવતો ધારક તેના લાભ ગેની

ફ રયાદ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. સમ કર શક છે.

2) ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ફ રયાદને એક પછ એક ચકાસીને િવકસીત કરનાર ય તને તેના ઉકલ

માટ હર કર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 0

26. સીઆરઝેડ તગત િનયં ણ િવિનયમો

26.1 યા યા

26.1.1. હાઇ ટાઇડ લાઇન

એટલે ક, ચામા ં ચી ભરતી સમયે યા ંપાણી પહ ચ ુ ંહોય તેવી જમીનની સીમારખા.

26.1.2. દ રયાકાઠંો િનયમન ઝોન (કો ટલ ર લેુશન ઝોન)

દ રયા, ખાડ , નદ ના ખુ પાસેની ખાડ , ક, નદ અને ભરતી સમયે (જમીન તરફ) આવેલા પાણીના

કનારાની રખા હાઇ ટાઇડ લાઇન(એચટ એલ)થી ૫૦૦મી. ચી હોવી જોઇએ અને લો ટાઇડ

લાઇન(એલટ એલ) અને એચટ એલ વ ચેની જમીનને પયાવરણ (સરં ણ) કાયદા, ૧૯૮૬ના િનયમ ૫ હઠળ

િનયમ કો ટલ ર લુેશન ઝોનની પેટા િનયમ(૩)ની કલમ (ડ ) હઠળ ભરતી માટ ભાવક િવ તાર

હર કરવો જ ર છે.

26.2. સીઆરઝેડ ુ ંવગ કરણ

કનારાના િવ તાર અને દ રયાઇ પાણીની દખરખ રાખવા અને તે ુ ંર ણ કરવા માટ સીઆરઝેડ િવ તાર ારા

નીચેના વગ કરણ કરવામા ંઆ યા છે:-

અ. િવ તાર વવૈ ાિનક ર તે સવેંદનશીલ અને કનારાના સાચવણી માટ ૂ ત રય માળ ુ ંમહ વનો

ભાગ ભજવે છે.

i. સીઆરઝેડ - 1

એ. ઉ ણ ક ટબધંના ૃ ોના સદંભ આ િવ તાર લગભગ ૧૦૦૦ ચો.મી.નો હોય છે માથંી ૫૦

મી.નો અનામત િવ તાર રાખવામા ંઆવશે.

બી. પરવાળા અને પરવાળાના ખડકો અને તેને સલં ન વ વૈિવ યતા

સી. રતીના વૂા

ડ . કાદવની જમીનો ક મા ં િવક યા ચાલતી હોય

ઈ. વ ય ાણી (સરં ણ) કાયદા, ૧૯૭૨ (૧૯૭૨ની ૫૩), વન (સરં ણ) કાયદો, ૧૯૮૦

(૧૯૮૦ની ૬૯) ક પયાવરણ (સરં ણ) કાયદો, ૧૯૮૬ (૧૯૮૬ની ૨૯) મા ં ૃ વીના

ખનીજના બચાવનો પણ સમાવેશ થાય તે તે કાયદા હઠળ રા ય ઉ ાન, દ રયાઇ

ઉ ાન, અ યારણ, અનામત વન, જગંલી ાણીઓના િનવાસ થાન અને િવ તારને

બચાવવા ં

એફ. મી ુ ં ધરાવતી જ યા

. કાચબાના ંમાળા માટના મેદાનો

એચ. ઘોડાનંી નાળ વા કરચલા ંમાટ રહવાની જ યા

આઈ. દ રયાઇ ઘાસ માટ ાર ઓ

. પ ીઓના માળા બનાવવા માટ મેદાન

ક. રુાત વ કય અગ યતા ધરાવતો ક હ રટજ સાઇટ ધરાવતો િવ તાર ક માળ ુ ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 1

બ. લો ટાઇડ લાઇન અને હાઇ ટાઇડ લાઇન વ ચેનો િવ તાર

ii. સીઆરઝેડ-2

િવ તાર દ રયા કનારા પર ક તેની ન ક િવકસીત કરવાનો હોય.

હરના ુ:ં કોઇપણ િવ તારને યાર “િવકિસત િવ તાર” તર ક હર કરવા માટ આવે તો તે

પહલા તે િુનિસપલની હ મા ંછે ક નહ ઉપરાતં તેની ડઝાઇન શહર િવકાસને અ સુાર છે ક

નહ એટલે ક, તેમા ંગદંાપાણીના િનકાલ માટ રૂતી યવ થા અને પહ ચવા માટ યો ય ર તા,

પાણીનો રુવઠો અને ગટર યવ થા વી ુ ય માળખા કય િુવધાની ચકાસણી કરવામા ંઆવે

છે.

iii. સીઆરઝેડ-3

િવ તાર ક મા ંહ કોઇના ારા ખલેલ કરવામા ંઆવી નથી અને સીઆરઝેડ ૧ અને ૨ ના

િનયમોમા ંનથી આવતા તે કનારાના િવ તારના ા ય િવ તારમા ં (િવકિસત ક બનિવકિસત)

સમાવેશ કરવામા ંઆવે છે અને ઉપરાતં એવા પણ િવ તાર ક િુનિસપલની હ મા ંઆવતા ક

અ ય કાયદા કય ર તે ડઝાઇન કરલા શહર િવ તારો બૂ જ ચો સાઇ વૂક બાધંવામા ંના

આ યા હોય.

iv. સીઆરઝેડ- 4

એ. લો ટાઇડ લાઇનથી દ રયા તરફ ૧૨ નો ટકલ માઇલ ધુીનો પાણીનો િવ તાર.

બી. ભરતીની શ તા ધરાવતા પાણીના િવ તારથી વષની સૌથી કૂ ઋ ુદરિમયાન િત

એક હ ર પાચં હ સા ધરાવતો િવ તાર માપી શકાય તેટલો દ રયાઇ ભરતીનો િવ તાર

26.3 સીઆરઝેડ ુ ં હરના ુ ં

સીઆરઝેડને યાને રાખીને ક ીય સરકાર ારા નીચેની હરાત કરવામા ંઆવી છે અને તે (૬ આુર ,

૨૦૧૧)થી અમલમા ંઆવી કૂવામા ંઆવી છે. સીઆરઝેડ િવ તારોમા ંકોઇપણ ઉ ોગની થાપના ક િવ તરણ

પર િતબધં કૂવામા ંઆ યો છે.

i. હાઇ ટાઇડ લાઇન (અહ અને પછ આગળ એચટ એલ તર ક ઓળખવામા ંઆવશે)ની સ ુ ના ં

િવ તારથી જમીનની બા ૂ ૫૦૦ મીટર ધુી

ii. સીઆરઝેડનો િનયમ એચટ એલથી ૧૦૦ મીટરનો િવ તાર ક કનો િવ તાર ની પહોળાઇ

જમીનની તરફ ઓછ હશે તેમા ંથશે. મા ંભરતીની શ તા ધરાવતી પાણીની બોડ દ રયા સાથે

જોડાઇ હોય અને તેના માટ એક યો ય તર રાખ ુ ંજ ર છે, ઉપરાતં આ તર માટ ખારાશ

ધરાવતા િવ તાર સદંભ પણ વષના ગરમી ક કૂાવાના સમયગાળા દરિમયાન િત હ ર ૫

હ સા(પીપીટ ) ુ ં િનયં ણ કર ુ ં જ ર છે અને ભરતીની અસરને ચો સાઇ વૂક કો ટલ ઝોન

મેનેજમે ટ લાન (અહ અને પછ આગળ સી.ઝેડ.એમ.પી.એસ. તર ક ઓળખવામા ં આવશે)

અ સુાર ચકાસણી કરવી જ ર છે. પ ટતા- ભરતીની અસર ધરાવતી પાણીની બોડ નો તાવના પેટા પોઇ ટ તર ક ભરતીની અસર ધરાવતી

પાણીની બોડ મા ં દ રયાથી, ખાડ થી, નદ ના ખુ આગળની ખાડ , નદ , ક, પાછા ફરલા પાણી ક

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 2

ખારાપાણીના સરોવર, દ રયા સાથે જોડાયે ુ ંતળાવ ક ક અને તેના ુ ંવગેરને કારણે થયેલી ભરતીનો

સમાવેશ કરવામા ંઆવે છે.

iii. દ રયાની સામેના કસમા ંજમીન તરફથી જોખમી િવ તાર અને એચટ એલથી ૫૦૦મીટર ધુી પડતો

જમીનનો િવ તાર અને ભરતીની અસર ધરાવતી પાણીની બોડ ના સદંભ જોખમી િવ તાર અને ૧૦૦

મીટર લાઇન વ ચેનો િવ તાર. “જોખમી લાઇન”ના સદંભ ભરતી, મો ં, દ રયાઇ લેવલ અને

કનારાની રખામા ંથતા ફરફારને યાને લઇને સવ ઓફ ઇ ડયા(અહ અને પછ આગળ એસઓઆઇ

તર ક ઓળખવામા ંઆવશે)મા,ં પયાવરણ અને વન મં ાલય(અહ અને પછ આગળ એમઓઇએફ

તર ક ઓળખવામા ંઆવશે) ારા ૂચત કયા અને િસમાકંન કયા અ સુાર ન કરવામા ંઆવશે.

iv. એચટ એલ અને લો ટાઇડ લાઇન(અહ અને હવે પછ એલટ એલ તર ક ઓળખવામા ં આવશે)

વ ચેનો જમીન િવ તાર, ને ઇ ટર-ટાઇડલ ઝોન તર ક ઓળખી શકાય.

v. દ રયાના સદંભ ન કરવામા ંઆવેલી પાણીની સીમારખા (૧૨ એનએમ)થી એલટ એલ વ ચેનો

પાણી અને ાર અને ભરતીની અસર હઠળ આવેલી પાણીની બોડ મા ં કનારાની િવ ુ દશામા ં

એલટ એલના કનારથી એલટ એલ વ ચેનો ાર નો િવ તાર અને પાણી

26.4. એચટ એલની સીમારખા ન કરવી

આ હરાતના હ ુસદંભ, એચટ એલનો અથ છે, ચોમાસાની ઋ ુદરિમયાન પાણી સૌથી વ ુજમીનના

લેવલ ધુી પહ ચે તે સીમારખા અને આ સીમારખા દશના સમ હ સામા ંએમઓઇએફના અિધકાર ઓ ારા

ન કરવામા ંઆવી હોય છે. ગે ુ ંસામા ય માગદશન પ રિશ ટ-૧મા ં હર કરવામા ંઆ ુ ં છે. આ

હરાત િસ કયાના ૧ વષના સમયગાળામા ંએચટ એલની સીમારખા ન કરવી જ ર છે.

26.5. સીઆરઝેડમા ં િતબિંધત િૃ

નીચે આપેલી િૃ ઓને સીઆરઝેડમા ં િતબિંધત હર કરવામા ંઆવી છે,

i. અપવાદને બાદ કરતા નવા ઉ ોગની થાપના ક કાયરત ઉ ોગો ુ ંિવ તરણ,

એ. સી ુ ંપાણીની સાથે જોડાયે ુ ંહોય ક ભરતી અને ઓટની સીધી િુવધાની જ રયાત હોય;

પ ટતા: “ભરતી અને ઓટની િુવધા”નો અથ છે ક, આ હરાનામા હઠળ આ િૃ પરવાનગી

પા છે અને તેમને તેમની કામગીર માટ પાણીની સાથે જોડાયે ુ ંહોય તેવી યવ થા મક, પોટ,

હાબર, ી, ુ િ મ ડ ો, હવસ, જમીન ુ ંધોવાણ અટકાવવા માટના પગલા,ં મો ુ ંજોર ઓ ં

કરવા બાધેંલી દવાલ, પાઇપલાઇન, વીજળ ઘર, નૌકાયાન સલામતી િુવધા, કનારાના પો લસ

ટશન અને તેના ુ ંબી ુ ંઘ ુ.ં

બી. અ ઊુ િવભાગનો કોઇ ો ટ

સી. બન-પરંપરાગત ઊ ોત ારા ઊ ઉ પાદન ક અને સામા જક અસરનો દાજ જોઇને

સીઆરઝેડ-૧મા ંવગ કરણ નહ પામેલા િવ તારમા ંપાણીના ારને ૂર કરવા માટનો લાન.

ડ . થાિનક લોકોના આવાસો ુ ંફર થી બાધંકામ ક રપેર કામ મા ંમાછ મારોના થાિનક ટાઉન અને

દશના લાિનગ ર લુેશનનો પણ સમાવેશ કરવામા ંઆવે છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 3

ii. તેલના સં હો ુ ં ઉ પાદન ક સચંાલન ક પયાવરણ અને વન મં ાલય ારા તાર ખ ૨૮મી ુલાઇ

૧૯૮૯ના રોજ હર કરવામા ંઆવેલા હરનામા નબંર. એસ.ઓ.૫૯૪(ઇ), તાર ખ ૨૭મી નવે બર,

૧૯૮૯ના રોજ હર કરવામા ંઆવેલા હરનામા નબંર. એસ.ઓ.૯૬૬(ઇ) અને તાર ખ ૫મી ડસે બર,

૧૯૮૯ના રોજ હર કરવામા ંઆવેલા હરનામા નબંર. એસઆર ૧૦૩૭(ઇ)ને બાદ કરતા જોખમી

વ નુો નાશ કરવાની યા

અ. જોખમી પદાથ ને પોટ, ટિમનલ અને રફાઇનર પરથી વહાણમા ંફરબદલ કરવા ક તેનાથી ઉ ું.

બ. પયાવરણને ુ શાન ના થાય એ સદંભ ઓઇલ ઉ ોગ માટ પે ો લયમ અને નેચરલ ગેસ મં ાલય

ારા હર કરવામા ં આવેલી માગદિશકા અને એમઓઇએફ ારા હર કરવામા ં આવેલી

માગદિશકા અ સુાર, પ રિશ ટ-૨મા ં હર કરલા સલામતીના િનયમોના અમલ માટ સીઆરઝેડ-

૧મા ં કરવામા ં આવેલા વગ કરણ અ સુાર, લ વીફાઇડ નેચરલ ગેસ (અહ અને હવે પછ

એલએન તર ક ઓળખવામા ંઆવશે)ના ર ગેસી ફકશનની િુવધા ઉપરાતં પે ો લયમ ોડ ટ

અને લ વીફાઇડ પે ો લયમ ગેસને લાવવા અને સં હ કરવાની િુવધા.

સીઆરઝેડ-૧(૧)મા ંવગ કરણ નહ પામેલા િવ તારમા ંખાતરને લાવવા અને તેના સં હ કરવા ઉપરાતં

એમોિનયા, ફો ફ રક એિસડ, સ ફર, સ ફ ુ રક એિસડ, નાઇ ટ એિસડ અને તેના વા કાચા માલની

જ રયાતની િુવધા રૂ પાડવા પણ મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

iii. માછલીઓ ુ ં યા એકમ મા ં ક લખા ુ ં અને ુદરતી માછલીઓની કુવણીને બાદ કરતા

વેરહાઉસનો મં ૂર ા ત િવ તારમા ંસમાવેશ કરવામા ંઆવે છે.

iv. જમીનને ખેતીલાયક બનાવવી, દ રયાના ુદરતી પાણીને ભે ુ ંકર ને તે ુ ંિવતરણ કર ુ ંપરં ુનીચેનાને

બાદ કરતા,

એ. પોટ, હાબર, ી, હવસ, ુ િ મ ડ ો, હવસ, ઢાળવાળા ર તા, લૂ, સી-લક, જમીનથી થોડ

ઉપર ચાલવા બનાવેલો લાકડાનંો ર તો વગેર વી ફોરશોર િુવધા ુ ંઆ િુનક કરણ, બાધંકામ ક

તૈયાર કરવી. ઉપરાતં હરનામા ં તગત સલામતી અને ર ા સબંિંધત જ ર હોય તેવી િુવધા

પરવાનગી પા છે.

બી. જમીન ુ ંધોવાણ અટકાવવા માટના પગલા ં મા ંપયાવરણ અસર આકારણી (અહ અને હવે પછ

ઇઆઇએ તર ક ઓળખવામા ંઆવશે) અ યાસ હઠળ વૈ ાિનક ર તે ચકાસણી

સી. ઇઆઇએ અ યાસના અધાર, પાણીના ર તાઓ ુ ં ળવણી અને તેની વ છતા

ડ . એમઓઇએફ ારા ન કરવામા ં આવેલી એજ સી ારા રતીના તરાયોને બચાવવા માટ

પગલા,ં ભરતીને અટકાવવાના ંપગલા,ં વાવાઝોડાનંા પાણીના િનકાલ માટની યવ થા ઉપરાતં

ચો ખા પાણીના રચા ની યવ થામાટના પગલા ંલેવા.

v. કચરાના િનકાલ માટ એકમની થાપના કરવી ક તે ુ ંિવ તરણ કર ુ ંઅને બહાર ફકવાની િુવધા તૈયાર

કરવી,

એ. વોટર (િ વે શન એ ડ ક ોલ ઓફ પો શુન) કાયદા. ૧૯૭૪ (૧૯૭૪ના ૬)ની મં ૂર હઠળ

ગદંાપાણીનો િનકાલ વહતા પાણીમા ંકરવો

બી. વાવાઝોડાનંા પાણીનો િનકાલ અને પપં ગ માટ ુ ંઆ સુગંીક માળ ુ ંતૈયાર કર ુ.ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 4

સી. સીઆરઝેડ-૧ના બદલે સીઆરઝેડ િવ તારમા ં થાયી થયેલા હોટ સ, બીચ રસોટ અને માનવ

વસવાટના થળોના કચરા અને ગદંા પાણી પર યાની યવ થા અને યા પામેલા પાણીના

િનકાલની યવ થા.

vi. ઉ ોગો, શહરો ક ટાઉન ક અ ય માનવ વસવાટના થળોએથી યા નહ કરવામા ંઆવેલા કચરાનો

િનકાલ. જો આ હરના ુ ં હર કયાના બે વષના સમયગાળામા ંકોઇ પણ કારનો િનકાલ કરવામા ં

ના આ યો હોય તો સલં ન અિધકાર ારા તેના ુદરતી િનકાલ માટ યોજનાનો અમલ કરવો જ ર છે.

vii. જો આ હરના ુ ં હર કયાના એક વષના સમયગાળામા ંકોઇ પણ કારનો િનકાલ કરવામા ંના

આ યો હોય તો સલં ન અિધકાર ારા તેના ુદરતી િનકાલ માટ યોજનાનો અમલ કરવો જ ર

છે.બાધંકામનો કચરો, ઓ ોગક ઘન કચરો, જમીનમા ંભરવા માટ રાખ અને તેના ુ ંબી ઘણા

વગેર વા શહર ક ટાઉનના કચરાને ફકવા માટ પાટ માટ કોઇ યોજના હર કરવી જ ર છે.

ન ધ- િનયમ (v), (vi) અને (vii)ના સદંભ, સમય મયાદાને અ ુ પ, િનયમોના પાલન માટ અને તેની

દખરખ માટ એમઓઇએફ ારા પણ રા ય સરકાર અને ક શાિસત સ ા માટ અલગ-અલગ આદશ

હર કરવામા ંઆવશે.

viii. એમઓઇએફ ારા થત વૈ ાિનક અ યાસને આધાર, તથા રા ય સરકાર અને ક શાિસત સ ાની

સાથે ચચા િવચારણા ારા ન કરવામા ંઆવેલા ઇઆઇએ હરનામા, ૨૦૦૬ અ સુાર, ન

કરવામા ંઆવેલા આવ યક સરં ણ સબંિંધત ો ટના વગ કરણને બાદ કરતા કનારાના ઘસારા

લાગી શક તેવા થળે થાપવામા ંઆવેલા પોટ અને હાબર ો ટ.

ix. ખેતીલાયક જમીન ુ ંકોમિશયલાઇઝેશનમા ંશોિપગ અને હાઉિસગ કો પલે , હોટ સ અને મનોરંજનની

િૃ નો તાવ

x. રતી, પ થર અને અ ય પાયાના મ ટ રયલના ખોદકામને બાદ કરતા-

એ. સીઆરઝેડ િવ તારની બહાર અ ા ય હોય તેવા ખનીજ ત વો,

બી. ઓઇલ અને ુદરતી ગેસની તપાસ અને ઉપયોગ

xi. એચટ એલના ૨૦૦ મીટરના િવ તારમાથંી જમીનના પાણીને બહાર કાઢ ુ ંઅને બાધંકામ સબંિંધત

ઉપયોગ કરવો; નીચેનાને બાદ કરતા:-

એ. એવા િવ તારોમા ંક યા ં થાિનક લોકો રહ છે અને તે તેમના ંઉપયોગ માટ જ રાખવા ુ ંછે.

બી. પીવાના ંપાણી માટ સામા ય ૂવા, બાગાયત, ૃિષ અને માછ માર ક અ ય કોઇપણ પાણીના

ોત ા ય ના હોય યાર જ ૨૦૦એમ- ૫૦૦એમ ઝોન ધુીનો ડ લ જમીનના પાણી

ખચવા માટ કરવાની મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

ન ધ:- દ રયાઇ પાણી ારા અસકારક િવ તારમા ંરા ય સરકાર અને ક શાિસત સ ા અિધકાર

ારા ારક જમીનમાથંી પાણી ખચવા માટ લ કરવા પર િતબધં પણ કૂ શક છે.

xii. હરનામામા ં િનિ ત કરવામા ંઆવેલી કલમ ૨૬.૯ને બાદ કરતા સીઆરઝેડ-૧ બાધંકામ િૃ કર

શકાશે.

xiii. રતીના ં ૂંવા, ટકર , ુદરતી દખાવમા ંફરફાર કરવો મા ંવ ુસા ું દખાય એ માટ થાનમા ંફરફાર,

ફર થી તૈયાર કર ુ ંઅને અ ય કોઇ હ ુથંી જમીનમા ંફરફાર કરવો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 5

xiv. દ રયાઇ ક કનારાના પો લસ ટશન માટ પે ો લગ અને અ ય તકદાર ના પગલા ંમાટ જ ર િુવધા

રૂ પાડવી.

26.6. સીઆરઝેડ િવ તારમા ંપરવાનગીપા િૃ માટના િવિનયમો

26.6.1. ફ ત ઉપરો ત સે શન 26.5ને બાદ કરતા નીચેની િૃ િનયિં ત છે i.

એ. જો જ ર વોટર ટ અને ફોરશોર િુવધા રૂ પાડવામા ંઆવશે તો જ સીઆરઝેડ હઠળ કોઇપણ

િૃ ની મં ૂર આપવામા ંઆવશે;

બી. એવા ો ટ ક આ હરનામા ંહઠળ ન ધાયેલા છે અને ઇઆઇએના હરનામા,ં ૨૦૦૬

(એસ.ઓ.૧૫૩૩(ઇ), તાર ખ ૧૪મી સ ટ બર, ૨૦૦૬)ને પણ આકિષત કર છે, આવા ો ટ

માટ ઇઆઇએના હરનામા ંહઠળ પરવાનગી મળ હોવી જ ર છે ઉપરાતં રા ય ક ક શાિસત

સ ા કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ ઓથો રટ (અહ અને હવે પછ આગળ સીઝેડએમએ તર ક

ઓળખવામા ંઆવશે) ારા ચૂવ ુ ંજ ર છે.

સી. હરનામાનંી કલમ ૨૬.૯મા ંિનિ ત કરલી હાઉિસગ યોજના

ડ . સીઆરઝેડ-૨મા ંકરવામા ંઆવે ુ ં૨૦,૦૦૦ ચો.મી. ટ ુ ંબાધંકામ ઇઆઇએના હરનામા,ં

૨૦૦૬ અ સુાર કરવામા ંઆવશે અને જો ો ટ ૨૦,૦૦૦ ચો.મીથી નાના િવ તારમા ં

િવકસાવવામા ંઆ યો હશે તો તેની મં ૂર રા ય ક ક શાિસત સ ાના આયોજન અિધકાર ારા

આપવામા ંઆવશે જો ક તેની સાથે સીઝેએમએ ુ ંપણ ચૂન હો ુ ંજ ર છે અને પહલાની પણ

સીઝેડએમએ સબંિંધત ચૂન જ ર છે થી ઇઆઇએ હરનામા,ં ૨૦૦૬ અ સુાર પયાવરણ

સદં ભત પરવાનગી મળે ક સલં ન લાિનગ અિધકાર ારા પરવાનગી મળ હો ુ ંજ ર છે.

ઈ. િનિ ત ો ટ માટ એમઓઇએફ હઠળ િનિ ત ક સામા ય ઓડર ો ટ લોકોને અસરકતા

હોય તો તેની હર નુવણી જ ર છે.

એફ. પોટ, હાબર, ી, હવસ, ુ િ મ ડ ો, હવસ, ઢાળવાળા ર તા, વહાણ બાધંકામ યાડ, જમીનથી

થોડ ઉપર ચાલવા બનાવેલો લાકડાનંો ર તો વગેર વી વુીધા માટ બાધંકામ ક તૈયાર કરવી.

ii. iનીચેની િૃ માટ એમઓઇએફની મં ૂર મળવી જ ર છે, ના નામ છે:-

એ. એવી િૃ ક ઇઆઇએ હરનામા, ૨૦૦૬મા ંન ધાયેલી નથી.

બી. અ ઊુ ક ર ા િવભાગની જ રયાત માટ કરવામા ંઆવતી બાધંકામ િૃ ક મા ંપોટ,

હાબર, ી, હવસ, ુ િ મ ડ ો, હવસ, ઢાળવાળા ર તા, લૂ, સી-લક, જમીનથી થોડ ઉપર

ચાલવા બનાવેલો લાકડાનંો ર તો વગેર ઓફશોર િુવધાની જ રયાત હોય છે. ર ા િવભાગના

ભાગ પે વગ કરણ કરવામા ંઆવેલા ો ટને બાદ કરતા. ઇઆઇએ હરનામા,ં ૨૦૦૬ની

શરતો અ સુાર, રહણાકં બ ડગ, ઓફસ બ ડગ, હો પટલ કો લે સ, ર ા ો ટના

નીિતલ ી વકશોપ.

સી. વીજળ ઘર ુ ંબાધંકામ ક કામગીર

ડ . પાઇપલાઇન, વહન કરતી િસ ટમ, ા સિમશન લાઇન પર થત.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 6

ઈ. તેલ અને ુદરતી ગેસ તથા તેની સાથે સકંળાયેલ િૃ અને િુવધાની તપાસ કરવી અને

પેટાળમાથંી ખોદ કાઢ ુ.ં

એફ. કાઠંા િવ તારમા ંકાચામાલના ફરબદલની િુવધા, ઠંડાપાણીને દર લેવાની િુવધા અને

ઉપયોગમા ંલેવાયેલા ગદંા પાણીના િનકાલની યવ થા ક થમલ પાવર લા ટમાથંી ઠંડાપાણીની

યવ થા. એમઓઇએફ ારા પેટા કલમ ૨૬.૬.૧.ના ુ ા (એફ),( ) અને (એચ) હઠળ ો ટનો

વગ ન કર શક.

. અ ઊુ િવભાગ ારા ન ધાયેલા બ ુઓછા જોવા મળતા ખનીજો માટ ખાણકામ

એચ. બન-પરંપરાગત ઊ ોત ારા વીજળ ઉ પ કરવાની િુવધા, કઠણ પાણીને સા ુ ં બનાવવા

માટના લા ટ અને હવામાન રડાર

આઈ. તોડ ને ફર થી બાધંકામ કર ુ ં(એ) રૂાત વ ક ઐિતહાિસક મહ વ ધરાવતા બ ડ ગો (બી)

વારસો ધરાવતા બ ડગ અને ૂ , િશ ણ, દવાખા ુ ંતથા અ ય સાં ૃિતક િૃ માટ

બનાવવામા ંઆવતા હર બ ડગ. 26.6.2. પરવાનગીપા િૃ ની મં ૂર માટની યા- દરક ો ટ આ હરનામાને આકષ છે,

સીઆરઝેડની મં ૂર માટ િવચાર કરતી હોય તેને માટ નીચેની યા છે ુ ંનામ છે:-

i. સીઆરઝેડ હરનામા હઠળ સલં ન રા ય ક ક શાિસત દશના કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ

ઓથો રટ ની મં ૂર માટ ો ટ તાવકાર નીચેના દ તાવેજો સાથે અર કરવી જ ર છે,

એ. ફોમ-૧ ( હરનામા ગે ુ ંપ રિશ ટ-૪);

બી. સીધો ઇઆઇએ ર પોટ મા ંમ રન અને ધરતી પરના બનેં િવભાગોનો સમાવેશ કરવામા ંઆવે છે

પરં ુબાધંકામ ો ટ ુ ંલ ટગ ૪(સી) અને (ડ ) હઠળ બાદ કરવામા ંઆવતા.

સી. એમઓઇએફ ારા વૈ ાિનક અ યાસ અને સાથોસાથ રા ય તથા ક શાિસત સ ા અિધકાર ઓ

ારા કરવામા ંઆવ ુ ંનીચા અને મ યમ વગ કરણને ૂર કર ને કરવામા ંઆવેલો ઇઆઇએ સાથે

ો ટ માટ યાપક અ યાસ.

ડ . ડઝા ટર મેનેજમે ટ રપોટ, ર ક એસેસમે ટ રપોટ અને મેનેજમે ટ લાન;

ઈ. સીઆરઝેડ ન શામા ંએચટ એલ અને એલટ એલની સીમારખા પણ કોઇ ઓથોરાઇ ડ

એજ સી(કલમ ૨૬.૪મા ંદશા યા અ સુાર) ારા ૧:૪૦૦૦ કલ પર હોવી જ ર છે.

એફ. ઉપરો ત (ઇ)મા ંદશા યા અ સુાર, ો ટ લેઆઉટને પણ ઉપરના ન શામા ંએકદમ દખાય એ

ર તે કૂ ુ.ં

. સીઆરઝેડ ન શો સામા ય ર તે ો ટ સાઇટનો ૭ ક.મી. ધુીનો િવ તાર આવર લે છે.

એચ. સીઆરઝેડ ન શામા ંસીઆરઝેડ-૧,૨,૩ અને ૪ વગેર િવ તારને દશાવવામા ંઆવે છે મા ંઅ ય

િવક ર તે સવેંદનશીલ િવ તારની પણ ન ધ આપવામા ંઆવે છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 7

આઈ. ો ટ ારા ફકવામા ંઆવતા ઘન કચરા, ગદંાપાણીના િનકાલ વી યવ થા માટ રા ય

ુ ષણ િનયં ણ બોડ ક ક શાિસત ુ ષણ િનયં ણ બોડ ારા નો ઓ શન સ ટ ફકટ.

ii. સલં ન સીઝેડએમએ ઉપરો ત દ તાવેજોને ચકાસીને તેને અ ુ પ સી.ઝેડ.એમ.પી મં ૂર કરશે અને

સીઆરઝેડ હરનામા માટ મં ૂર આપશે સાથોસાથ અર રૂ કરવા માટ રિસ ટની તાર ખથી ૬૦

દવસનો સમયગાળો પણ આપશે.

એ. એમઓઇએફ ક રા ય પયાવરણ અસર આકારણી ઓથો રટ ( હવે અને આગળ એસઇઆઇએએ

તર ક ઓળખવામા ં આવશે) ારા ન કરવામા ં આવશે ક ો ટ ઇઆઇએ હરનામા,

૨૦૦૬ને આકષ શકશે.

બી. ઇઆઇએ હરનામા ુ ંકવર એમઓઇએફ ો ટને ના મળે પરં ુસીઆરઝેડ હરનામાની પેટા

કલમ ૨૬.૬.૧(૨)ને આકષ શક છે.

iii. એમઓઇએફ ક એસઇઆઇએએ ારા આ ો ટને યો ય માનીને મં ૂર આપવામા ં આવે તો

સીઝેડએમએ સલં ન મં ૂર માટ બી ૬૦ દવસની મયાદા ુ ં ચૂન કરવામા ંઆવશે.

iv. સીઆરઝેડ હરનામા ં હઠળ જો ો ટને મં ૂર આપવામા ંઆવે તો તેની સમય મયાદા યારથી

મં ૂર આપવામા ંઆવે યારથી ૫ વષની હોય છે. આ સમયગાળામા ંબાધંકામ અને ઓપરશ સની

સપંણ કામગીર રૂ કર આપવાની હોય છે.

v. મં ૂર બાદ દખરખની યા:

એ. પયાવરણના સદંભને યાને રાખીને હાડ અને સો ટ કોપીમા ંસલં ન અિધકાર ને કલે ડર વષની

દરક તા. ૧લી ૂન અને ૩૧મી ડસે બરના રોજ ો ટ તાવકાર દર છ માસના

સમયગાળામા ંકટલો ો ટ રૂો કય છે તેની િવગત અિધકાર ને આપવી જ ર છે અને કટલી

કામગીર રૂ થઇ છે તેનો સં ણૂ ર પોટ હર જનતા જોઇ શક તે ર તે હર કરવો તથા

સલં ન સીઝેડએમએ અિધકાર ને પણ આપવો પણ જ ર છે.

બી. કામગીર રૂ કયાનો ર પોટ સલં ન ઓથો રટ ની વેબસાઇટ પર પણ કૂવો જ ર છે.

vi. સીઝેડએમએની કામગીર મા ંપારદશ તા ળવવા માટ એક વેબસાઇટ બનાવવાની અને તેમા ંએજ ડા,

િમિન સ, કોઇપણ લેવાયેલા િનણયની િવગત, મં ૂર પ , અવગણના, અવગણના સામે પગલા ંલેવામા ં

આ યા હોય અને કાયદા કય ોની િવગત આપવાની જવાબદાર સીઝેડએમએની રહશે. મા ંરા ય

સરકાર ક ક શાિસત દશને આભાર સી.ઝેડ.એમ.પી ારા મા યતા ા ત માનિનય કોટના ઓડરનો

પણ સમાવેશ કરવામા ંઆવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 8

26.7. કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ લાનની તૈયાર

i. એમઓઇએફ, રા ય સરકાર ક ક શાિસત સ ાની મદદથી સી.ઝેડ.એમ.પીની સપંાદ ત તૈયાર કર

શક છે.

ii. કનારાની રા ય સરકાર ક ક શાિસત સ ા ારા યાત અને અ ભુવી યો ય સં થા ારા

સી.ઝેડ.એમ.પી તૈયાર કરવામા ં આવે ક એમઓઇએફની નેશનલ સે ટર ફોર સ ટનેબલ કો ટલ

મેનેજમે ટ (અહ અને હવે પછ આગળ એનસીએસસીએમ તર ક ઓળખવામા ંઆવશે) સ હતની

એજ સીઓ અને શેરના ભાગીદારોના સદંભ સલાહકારની િનમ કૂ કરવામા ંઆવશે.

iii. જોખમની રખાનો ન શો એસઓઆઇથી એમઓઇએફ ારા તૈયાર કરવામા ંઆવશે, મા ંસમ દશની

કનારાની સીમારખા દશાવવામા ંઆવશે અને જોખમી રખાઓ ભરતી, મો ં દ રયા ુ ં તરમા ંવધારો

અને શોરલાઇનમા ંફરફાર ને ન કરતી વખતે યાને લેવામા ંઆવશે.

iv. ભરતી, મો ં અને દ રયાના તરને આગામી ૫૦ અને ૧૦૦ વષના સમયગાળાને યાને રાખીને તે ુ ં

ચ તૈયાર કર ુ.ં યાર દ રયા કનારાની પરખાને પણ ૦.૫એમમા ંદશાવવી.

v. જમીનની તરફ એચટ એલમા ં તરો સામા ય ર તે ૭ ક.મી.ના કૂવા અને ૂના સેટલાઇટ ચ ોને

જોઇને ઐિતહાિસક ડટાને યાને રાખીને તેને હાલના સેટલાઇટ ચ સાથે સરખાવીને કનારાની રખા

તૈયાર કરવી

vi. જોખમની રખા ન શામા ંનાનામા ંનાના તર લાિનગ કરવા માટ ૧:૨૫,૦૦૦ના કલ પર દશાવવી

જ ર છે અને આકારણી માટ નાનામા ંનાના તર જમીનનો ન શો ૧:૧૦,૦૦૦ના કલ પર બનાવવો

જ ર છે અને કનારાના િવ તારની જમીનને યાર વપારાશ માટ ઉપયોગમા ંલેવામા ંઆવે યાર

જોખમની રખા ન કરવી જ ર છે.

vii. કનારાના રા યો અને ક શાિસત સ ા હરના ુ ંબહાર પાડ ા બાદ ૨૪ માસના સમયગાળામા ં

તૈયાર કર છે, સી.ઝેડ.એમ.પી ા ટ ૧:૨૫,૦૦૦ના કલ પર ન કરવામા ંઆવે છે યાર સીઆરઝેડ

િવ તાર ુ ં વગ કરણ િનિ ત સ ા હઠળ પ રિશ ટ-૧મા ં આપવામા ં આવેલા માગદશન અ સુાર

કરવામા ંઆવે છે, હર સલાહકારને પણ સમાવેશ કર છે.

viii. સી.ઝેડ.એમ.પી ા ટ સીઝેડએમએમા ંબઢતી માટ રા ય સરકાર ક ક શાિસત સ ાને ર ૂ કરવામા ં

આવે છે, મા ંયો ય સલાહ અને ચૂનનો પણ સમાવેશ કરવા ંઆવે છે આ યા પયાવરણ (ર ણ)

કાયદા, ૧૯૮૬ની યા આધાર ત હોય છે.

ix. રા ય સરકાર ક ક ીય સ ા સી.ઝેડ.એમ.પી ા ટ સીઝેડએમએ મં ૂર માટ એમઓઇએફ સામે ર ૂ

કર છે. મા ંસી.ઝેડ.એમ.પી પર ૬ માસના સમયગાળા ુ ં ચૂન હોય છે અને યારબાદ તે ચૂના

સામે જો કોઇ હ સેદાર ારા વાધંો ઉઠાવવામા ંઆવે તો પગલા ંલઇ શકાય છે.

x. સી.ઝેડ.એમ.પી રૂ થયાની રિસ ટ મેળ યા બાદ ચાર માસમા ંએમઓઇએફ ારા સી.ઝેડ.એમ.પીની

મા યતા માટની તૈયાર કર છે.

xi. હરનામામંા ં દશાવવામા ં આવેલી દરક િવકાસની િૃ પર રા ય સરકાર, ક શાિસત સ ા

અિધકાર , થાિનક ઓથો રટ ક અ ય સીઝેડએમએ ારા દખરખ રાખવામા ંઆવે છે ક કામગીર

સી.ઝેડ.એમ.પી ારા મા યતા ા ત ર તે થઇ રહ છે ક નહ .

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 0 9

xii. સી.ઝેડ.એમ.પીમા ંસામા ય ર તે પાચંવષના સમયગાળા પહલા કોઇ ફરફાર કરવામા ંઆવતો નથી.

યારબાદ, રા ય સરકાર ક ક શાિસત સ ા ારા જો ન શામા ં કોઇ ફરફાર કરવામા ં આવે તો

ઉપરો ત યાને અ સુરવી રહ.

xiii. સી.ઝેડ.એમ.પી જો સીઆરઝેડ હરના ુ,ં ૧૯૯૧ હઠળ મં ૂર થઇ ગ ુ ંહોય તો તેની મં ૂર ૨૪ માસ

ધુી ચા ુ રહશે. જો એમઓઇએફ ારા કોઇ િનિ ત હરનામા ં હઠળ તેની શરતોમા ં કોઇ ફરફાર

કરવામા ંનહ આવે તો આ સમયગાળામા ંવધારો થઇ શક છે.

26.8. સીઆરઝેડના અમલ ગે હરના ુ,ં 2011

એ. અમલીકરણ અને દબાણના ગેના આ િનયમો તથા ફ રયાદોને યાને રાખીને સાથે આવ યક ઠરાવ

પસાર કરવા માટનો હ ુઆ કાયદાનો છે. આ ગેની સમ સ ા એમઓઇએફ, રા ય સરકાર ક

ક શાિસત દશના સચંાલકોના એનસીઝેડએમએ અને એસસીઝેડએમએસ સાથે ળૂ તૂ અથવા તો

પયાવરણ (સરં ણ) કાયદા ૧૯૮૬ની સ ા હઠળ આપવામા ંઆવશે. બી. એનસીઝેડએમએ તથા રા ય સરકાર ક ક શાિસત દશના સીઝેડએમએની રચના, દુ અને

સ ાની બાબતો રટ િપ ટશન ન.ં ૬૬૪, ૧૯૯૩ના કસમા ંનામદાર ુ ીમ કોટના આદશ અ સુાર

એમઓઇએફ ારા નો ટફાય કરવામા ંઆવેલી જ છે. સી. ાથિમક તર તે કામગીર ના િનર ણ તથા ફરજ પાડવા માટ રા ય સરકાર ક ક શાિસત

દશના સીઝેડએમએ જવાબદાર રહશે. રા ય સરકાર ક ક શાિસત દશ ારા જ લા તર એક

કિમટ ની રચના કર શકાશે. જ લા મે જ ટના ખુપદ નીચે કામગીર કરશે, આ કિમટ મા ં

માછ મારો સ હત તે િવ તારના ક ાતંના અને દ રયાકાઠંા િવ તારના સ દુાયના ણ

િતિનિધને પણ સામેલ કરવામા ંઆવશે. ડ . દ રયાકાઠંા િવ તારના પારંપ રક માછ મારો ક આદ તીના લોકોના ઘરોને ૧૯૯૧ના સીઆરઝેડ

હરનામા હઠળ મં ૂર આપવામા ંઆવશે. પરં ુ ય તએ તે સ ાિધશ પાસેથી િનયમોને

આિધન મં ૂર લીધી ન હોય તે ય તએ ક શાિસત દશના સીઝેડએમએના ુ ય િનયમોને

આિધન નીચેની શરતો માણે મં ૂર આપવામા ંઆવશેઃ-

i. આ િમલકત કોઇપણ યાપાર િૃ માટ ઉપયોગમા ંલેવામા ંઆવતી ન હોય.

ii. આ િમલકત કાઠંા િવ તારની કોઇપણ બીન-પારંપરાગત િતને વેચવામા ંક ફરબદલ કરવામા ં

નહ હોય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 0

26.9 આ હરનામા હઠળ મા ય િૃ ઓના િનયં ણ માટના ંધારા-ધોરણો

i. સીઆરઝેડની અલગ-અલગ ેણીમા ંથનાર ુ દ - ુ દ બાધંકામની ક િવકાસની િૃ ને સીઝેડએમએ

ારા ચો સ ધારા-ધોરણોને આિધન મં ૂર આપવામા ંઆવશે, મા ંનીચેની બાબતોનો સમાવેશ થાય

છેઃ-

ન ધઃ અહ હવે પછ ‘વતમાન’ શ દનો ઉપયોગ કરવામા ંઆ યો છે તે ૧૯.૨.૧૯૯૧મા ં સીઆરઝેડ ુ ં

હરના ુ ં િસ કરવામા ં આ ુ ં તે અ સુધંાને છે, મતલબ ક, આ બાબત, િનયમો, ઠરાવો ક ધોરણો

અગાઉના એ હરનામા અ સુાર છે.

I. સીઆરઝેડ-1

i. નીચે આપેલી યાદ ને બાદ કરતા સીઆરઝેડ-૧મા ંકોઇ નવા બાધંકામને મં ૂર આપવામા ંઆવશે નહ -

એ. અ ુઊ સબંિંધત ખાતા સાથે સકંળાયેલા ો ટ,

બી. પાઇપલાઇન ક એ જ કાર ુ ંબી ુ ંકંઇપણ વહન કરતી િસ ટમ મ ક ા સિમશન લાઇન,

સી. સીઆરઝેડ-૧ હઠળ મં ૂર આપવામા ંઆવતી િૃ માટ જ ર િુવધા ઊભી કરવા માટ,

ડ . ભારતીય હવામાન ખાતા ારા વાવાઝોડાની થિતને ણવા માટ હવામાન રડારની થાપના

કરવા માટ,

ઈ. એલટ એલ અને એચટ એલની વ ચે પાણીની ભરતીને અસર કયા વગર બે બદંર વ ચે એક સી-

લકના બાધંકામ માટ,

એફ. ફ ત નવી ુબંઇ ખાતે મં ૂર કરવામા ંઆવેલા ીન ફ ડ એરપોટના િવકાસ માટ,

ii. એલટ એલ અને એચટ એલ વ ચે આવતા િવ તારો વિવ ાનના સદંભમા ંસવેંદનશીલ ન હોય યા ં

જ ર સાવચેતીના પગલા ંલઈને નીચે માણેની કામગીર ને મં ૂર આપવામા ંઆવશે, -

એ. ુદરતી ગેસની શોધખોળ અને તે ુ ંસારકામ,

બી. સબંિંધત સીઝેડએમએની મં ૂર બાદ પરંપરાગત માનવ વસાહત માટ જ ર દવાખાના, શાળાઓ,

વરસાદથી બચવા હર આ ય થળ, હર શૌચાલય, લુ, ર તાઓ, ી, પાણી રૂવઠો ૂ

પાડવા માળ ુ,ં ગદંાપાણીનો િનકાલ કરવા માટ માળ ુ,ં ગટર યવ થા વગેર ુ ંબાધંકામ,

સી. જોખમી ે મા ંઆવતા િવ તારમા ંકોઇ નવી બાધંકામ િૃ શ કરવામા ંઆવે તો એ ગેના

સલામતી પગલા ંલેવા જ ર છે,

ડ . દ રયાના પાણી ારા મીઠાં ુ ંઉ પાદન કર ુ,ં

ઈ. દ રયાના પાણીમાથંી મી ુ ં ૂર કરવાનો લા ટ,

એફ. ન ધાયેલા પોટ પર ખા તેલ, ખાતર અને અનાજ વા બીન જોખમી કાગ નો સં હ કરવો,

. દ રયાની ભરતીને અસર કયા વગર કોલમ ક પીલર પર બે બદંરને જોડતા ર તા ક લૂ

બનાવવા.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 1

II. સીઆરઝેડ-2

i. કોઇપણ તૈયાર ર તા ક પછ હાલના સ ાવાર માળખાથી જમીન તરફની દશામા ંજ બ ડગ

બનાવવાની મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

ii. કોઇપણ બાધંકામ માટ “ વતમાન” થાિનક તા કુા ક ટાઉનિશપના આયોજનના િનયમો અ સુાર,

લોર પેસ ઇ ડ અને લોર એ રયા રિશયો ારા તૈયાર ર તા ક પછ મા યતા ા ત માળખાની

આ ુબા ુમા ંજ બ ડગની મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

iii. કોઇપણ વતમાન ર તા પર દ રયાની દશામા ંજો કોઇ નવો ર તો શ કરવામા ંઆવે તો યા ં

જમીનની દશામા ંનવા બ ડગની મં ૂર આપવામા ંઆવશે નહ .

iv. હાલના ઉપયોગમા ંકોઇપણ કારના ફરફાર કયા વગર વતમાન લોર પેસ ઇ ડ ક લોર

એ રયા રિશયોના ધોરણોને યાનમા ંરાખીને મા યતા ા ત બ ડગને ફર થી બાધંકામની મં ૂર

આપવામા ંઆવશે.

v. પે ો લયમ ોડ ટ અને લ વીફાઈડ નેચરલ ગેસને મેળવવા અને તેના સં હ કરવા માટની િુવધા

મેળવતા પહલા લ વીફાઇડ નેચરલ ગેસના ફર થી મેળવવાની ચૂના અને િુવધાનો ઉમેરો કરવા

માટ પ રિશ ઠ-૨ની કલમ ૨૬.૫ના દરના પોઇ ટ (૨)ને આધાર ર ૂ કરવો જ ર છે.

vi. દ રયાના પાણીમાથંી મી ુ ં ૂર કરવાનો લા ટ અને તેને સલં ન િુવધા

vii. ન ધાયેલા પોટ પર ખા તેલ, ખાતર અને અનાજ વા બીન જોખમી કાગ નો સં હ કરવો

viii. બનપારંપ રક ર તે ઊ ઉ પાદન કરવાની િુવધા ગે ુ ંબાધંકામ ક પછ તેને સલં ન િુવધાઓ

I. સીઆરઝેડ-3

એ. દ રયા કનારાની સામેના િવ તાર તરફ એચટ એલથી જમીન તરફ ૨૦૦ મીટર ધુીનો િવ તાર

અને ભરતીના પાણીની અસર થતી હોય તેનો ૧૦૦ મીટરનો િવ તાર ક નાની ખાડ નો િવ તાર

આમાથંી કાઇં પણ સૌથી ઓ ં હોય તેને “નો ડવલપમે ટ ઝોન(એનડ ઝેડ)” તર ક

ઓળખવામા ંઆવશે.

i. કોઇ િન દ ટ પોટ લિમટ િવ તારમા ંએનડ ઝેડનો િનયમ લા ુપડશે નહ .

ii. એન.ડ .ઝેડ. િવ તારમા ંકોઇપણ કારના બાધંકામને મં ૂર આપવામા ંઆવશે નહ , ફ ત

ૂના લોર એ રયા રિશયો ના િનયમોને યાને રાખીને જો કોઇ વધારાનો ફરફાર ક ર પેર

કરવા ુ ંક ફરમાળ ુ ંકરવાની યા, ભ યતળયાના િવ તાર, ઉપરાતં તેની ઘનતા તથા

કોઇપણ િૃ સાથે િુવધાને વધારવા માટના ો ટને જ મં ૂર આપવામા ંઆવશે;

માછ માર વી કોઇપણ પારંપ રક કનારાના િવ તારની ને એચટ એલ સાથે

દ રયા કનારાના િવ તારમા ં૧૦૦ મીટરથી ૨૦૦ મીટરના િવ તારમા ંરહઠાણંના બાધંકામ ક

બાધંકામના માળખામા ંફરફારની મં ૂર આપવામા ંઆવશે પરં ુતે ગેનો લાન

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા પારંપ રક કનારાના િવ તારની ની સાથે ચચા કર ને એક

યાપક આયોજન કર ુ ંપડશે મા ંમાછ મારો અને સાથોસાથ સલં ન રા ય ક ક શાિસત

દશના સી.ઝેડ.એમ.એ. થી એન.સી.ઝેડ.એમ.એ. ારા એમ.ઓઇ.એ.ફ. મા યતા ા ત હોવી

જ ર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 2

iii. જો ક, એન.ડ .ઝેડ.મા ંનીચેની િૃ ને મં ૂર આપવામા ંઆવી છે.

એ. ૃિષ, બાગાયત, બગીચાઓ, ગાયોને ચરવા માટ ચારા ુ ંવાવેતર, પાક, રમત-ગમત

માટ ુ ં થળ અને જગંલો

બી. અ ુઊં સબંિંધત કોઇ ો ટ

સી. અસાધારણ ખનીજોના ઉ પાદન માટ ખાણકામ

ડ . દ રયાના પાણી ારા મીઠા ુ ંઉ પાદન

ઈ. પ રિશ ઠ-૨મા ંઆપવામા ંઆવેલા િનયમો અ સુાર, પે ો લયમ ોડ ટ અને લ વીફાઇડ

નેચરલ ગેસને મેળવવા અને તેના સં હ કરવાની િુવધા માટ

એફ. કલમ ૨૬.૫ના નીચેનો પોઇ ટ (૨) અ સુાર, ન કરવામા ંઆવેલી અને ન ધાયેલા

લ વીફાઇડ નેચરલ ગેસના ફર થી ગેસ બનાવવાની યામા ં પાતંરણ માટની િુવધા

ઊભી કરવી

. બનપારંપ રક ર તે ઊ ઉ પાદન કરવાની િુવધા માટ

એચ. ભરતી અને ઓટ વ ચેની જ યામા ંદ રયાના પાણીમાથંી મી ુ ં ૂર કરવાનો ઉ પાદન

લા ટ ુ ંબાધંકામ અને તેને િુવધાઓ

આઈ. હવામાન રડાર

. દવાખાના, શાળાઓ, વરસાદથી બચવા હર આ ય થળ, હર શૌચાલય, લુ,

ર તાઓ, ઓવારો, પાણી રૂવઠો ૂ પાડવા માળ ુ,ં ગદંાપાણી ુ ંિનકાલ કરવા માટ

માળ ુ,ં ગટર યવ થા વી રહણાકં િવ તારને વ ુઉપયોગી બને એ કારની સેવાઓ

માટ તે સીઝેડએમએ પાસેથી મં ૂર લેવી જ ર છે.

ક. તે ૂષણ િનયં ણ બોડ ક કિમટ ારા મં ૂર કરલા સમયગાળા માટ ઘર ુ ંકચરાના

િનકાલ, યા ક નાશ માટની યવ થા માટ ુ ંબાધંકામ

એલ. પારંપ રક માછ માર તીના લોકો માટ માછલી કૂવણી માટના યાડ, લલામી હોલ,

ળ બનાવા માટના યાડ, પારંપ રક હોડ બનાવવાના યાડ, બરફની પાટ રાખવાની

યવ થા, બરફ તોડવા માટના એકમો, માછલીની ળવણીના એકમો અને એ ુ ંઘણી

બધી િુવધા માટ

એમ. ફ ત નવી ુબંઇ ખાતે આપવામા ંઆવેલી ીન ફ ડ એરપોટના િવકાસ માટ

બી. ૨૦૦ મીટરથી ૫૦૦ મીટરના િવ તારની વ ચે

ઉપરો ત િવ તારમા ંનીચેની િૃ ને મં ૂર આપવામા ંઆવશે

i. ખાલી પડલી જ યામા ંપ રિશ ઠ-૩મા ંઆપેલી ચૂીને અ સુાર, િનિ ત િનયમોને આિધન

લુાકાતીઓ ક ફરવા આવેલા લોકો માટ હોટલ ક કનારા પરના રસોટ ુ ંબાધંકામ માટની

ડઝાઇન તૈયાર કરવી

ii. પ રિશ ઠ-૨મા ંઆપવામા ંઆવેલા િનયમો અ સુાર, પે ો લયમ ોડ ટ અને લ વીફાઇડ

નેચરલ ગેસને મેળવવા અને તેના સં હ કરવાની િુવધા માટ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 3

iii. કલમ ૨૬.૫ના નીચેનો પોઇ ટ (૨) અ સુાર, ન કરવામા ંઆવેલી અને ન ધાયેલા

લ વીફાઇડ નેચરલ ગેસના ફર થી ગેસ બનાવવાની યામા ં પાતંરણ માટની િુવધા ઊભી

કરવી

iv. ન ધાયેલા પોટ પર ખા તેલ, ખાતર અને અનાજ વા બીન જોખમી કાગ નો સં હ કરવો

v. ભરતી અને ઓટ વ ચેની જ યામા ંદ રયાના પાણીમાથંી મી ુ ં ૂર કરવાનો ઉ પાદન લા ટ ુ ં

બાધંકામ અને તેને િુવધાઓ

vi. બનપારંપ રક ર તે ઊ ઉ પાદન કરવાની િુવધા માટ

vii. માછ મારો ક ગોવાળોના હાલના ઘરો ુ ંબાધંકામ ક બાધંકામમા ંફરફાર તેના પારંપ રક હ

ક પછ ઢ ગત ઉપયોગીતાની હદને યાને રાખીને કરવાના હોય છે. આ કારના બાધંકામ

ક ફર થી થતા બાધંકામના બનાવવાની મં ૂર તે તા કુા ક દશના આયોજનના િનયમોને

આિધન કરવાની રહશે. આ કારના બાધંકામની ચાઈ સં ુ ત ર તે બે માળ(ભ યતળયાનો

માળ + થમ માળ) એટલે ક ૯ મીટરથી વ ુનહ હોવી જોઇએ.

viii. વરસાદથી બચવા હર આ ય થળ, હર શૌચાલય, ગદંાપાણી ુ ંિનકાલ કરવા માટ

માળ ુ,ં લુ, ર તાઓ, ગટર યવ થા વી રહણાકં િવ તારને વ ુઉપયોગી બને એ

કારની સેવાઓ માટ તે સીઝેડએમએ પાસેથી મં ૂર લેવી ઉપરાતં જો સીઆરઝેડના

અ ય િવ તારમા ંબાધંકામની િુવધા ના હોય તો તે તેના ારા તે પચંાયતના િવ તારોના

રહવાસીઓને ઉપયોગી એવા શાળા અને દવાખાનાના બાધંકામને પણ મં ૂર આપે છે.

ix. નીચેના પોઇ ટ(૭)(૮)ના નીચે આવતા િનયમો હઠળ િનિ ત તૈયાર થયેલા માળખા ુ ંફર થી

બાધંકામ ક તેના ંિવક પ ુ ંબાધંકામ કર ુ ં

x. ફ ત નવી ુબંઇ ખાતે આપવામા ંઆવેલી ીન ફ ડ એરપોટના િવકાસ માટ IV. સીઆરઝેડ-4

દ રયા અને ભરતીના િવ તારમા ંવાધંાજનક િૃ પાણીની કામ કરતા લોકો પર ભાવ પાડ છે ુ ં

િનર ણ પારંપ રક ર તે માછ માર કરતા અને તેને સલં ન િૃ કરતા લોકોને બાદ કરતા

પારંપ રક રહવાસીઓ ારા હાથ ધરવામા ંઆવે તે નીચે માણે છેઃ-

એ. વપરાશ ન થતો હોય તેવી ગટરો, ઔ ોગક વપરાશ થયે ુ ંગં ુ પાણી, ભાર પાણી, વહાણોને

ધોયે ુ ં પાણી, ઉડલી રાખો ક અ ય કોઇ કચરો ઉપરાતં પાણીની દર કોઇપણ કારની

કામગીર કરવામા ંઆવેલી હોય તો તેનો છોડાયલેા કચરાનો પણ સમાવેશ થાય છે. પારંપ રક

કનારાના િવ તારના રહવાસીઓ ક પારંપ રક માછ મારો સાથે ચચા િવચાણા કર ને ા ય

િવ તારમા ંક શહરમા ં યાપક માણમા ંકચરાના િનકાલ માટની યવ થા કરવા માટ ભાગીદારો

સાથે ચચા કર ને િવચારણાના એક વષના સમયગાળામા ંતેનો અમલ કરવો.

બી. તેલ અને ગેસના િનર ણ અને ખોદકામ, લગ અને બોટ હાઉસ તથા િશિપગ ારા ફલાતા

ૂષણ

સી. પારંપ રક માછ માર પર કોઇપણ કારના બધંન હોવા જોઇએ નહ અને તેની સાથે સકંળાયેલી

િૃ માટ પારંપ રક રહવાસીઓ ારા બાહંધર આપવામા ંઆવેલી હોય

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 4

પ રિશ ઠ -1

કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ લાન બવાનવા માટની માગદિશકા

I. એ. હાઇ ટાઇડ લાઇનની સીમારખા ન કરવી

૧. નેશનલ સે ટર ફોર સ ટનેબલ કો ટલ મેનેજમે ટ(એનસીએસસીએમ) ારા ચૂીત કરલી હોય તેવી

એમઓઇએફ ારા મા યતા ા ત એજ સી ારા હાઇ ટાઇડ લાઇન(એચએલટ ) અને લો ટાઇડ

લાઇન(એલટ એલ)ની સીમારખા ન કરવાની હોય છે.

૨. હાઇ ટાઇડ લાઇન અને એલટ એલની સીમારખા, એમઓઇએફ ારા ન કરવામા ંઆવેલી એજ સી

ારા ૧:૨૫,૦૦૦ના કલ પર ન શાના આધાર કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ (સીઝેડએમ) ારા

બનાવવામા ંઆવે છે.

૩. થાિનક તરનો સીઝેડએમ ન શો તે થળના થાિનક ૂથને ક સં થાના અિધકાર ઓને

સીઆરઝેડની સીમારખા તૈયાર કરવા માટ ઉપયોગી થાય તે માટ તૈયાર કરવામા ંઆવે છે.

૪. થાિનક તરના સીઝેડએમ ન શા આકારણી ક જમીનની મા લક ના તરને યાને રાખીને તૈયાર

કરવામા ંઆવે છે ક સરકાર ારા મા યતા ા ત સીઝેડએમ ન શા સાથે પણ સુગંતતા

ધરાવે છે. બી. સીઝેડએમ ન શો તૈયાર કરવો

૫. ૧:૨૫,૦૦૦નો ુ ય ન શો સવ ઓફ ઇ ડયા(એસઓઆઇ) પાસેથી લેવામા ંઆ યો છે અને યાર

૧:૨૫,૦૦૦નો ુ ય ન શો ા ય ન હોય યાર ૧:૫૦,૦૦૦નો ન શો મેળવીને ૧:૨૫,૦૦૦ ધુી

મોટો કર ને તેને ુ ય ન શા તર ક ઉપયોગ કર શકાય છે અને આ ન શા ુ ંિનિ ત માપદંડ નીચે

આપે ુ ંછેઃ

િુનટઃ ૭.૫ િમિન સ X ૭.૫ િમિન સ

નબંરઃ સવ ઓફ ઇ ડયામા ંઆપેલા કાગળ પરના નબંર

સમ તર ય અિધ ૃત મા હતીઃ એવર ટ ક ડબ ુ એસ ૮૪

ઊભી અિધ ૃત મા હતીઃ એટલે ક દ રયા ુ ંસપાટ ુ ં તર(એમએસએલ)

ટોપો ાફ ઃ એસઓઆઇ ન શામા ંટોપો ાફ નો ઉપયોગ સેટલાઇટમા ં

તા તર ુ ંચ કુવા માટ ક પછ આવકાશી ચ લેવા

માટ થાય છે.

૬. ુ ય ન શામા ં હાઇ વોટર લેવલ(એચડબ એુલ) અને લો વોટર લેવલ(એલડબ એુલ)

ન ધાયે ુ ંહોય તે ન શો સીઝેડએમ ન શાને મોકલવામા ંઆવશે.

૭. કોઇપણ કનારાની જમીનની યો ય ગોઠવણ માટ માટ -ૂઆ ૃિતક પ િત ક સેટલાઇટ ચ ક

અવકાશી ચ નો ઉપયોગ કર શકાય છે, એચટ એલ ક એલટ એલની સીમારખાના ુ યાકંન માટ

એચડબ એુલ ક એલડબ એુલ ન કરવા સીઆરઝેડ સાથે ન ધણી કરવી જ ર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 5

૮. એચટ એલ ક એલટ એલની સીમારખા ન કરતી વખતે નીચેના -ૂઆ ૃિતક પ િતને યાને

રાખવામા ંઆવે છેઃ

એ. જો રતી વાળો કનારો હોય તો ભેજવાળ ક પાણીવાળ જમીનમા ંબીમથી ચાઈ લેવી

બી. પ થર, િૂશર િવ તાર, દ રયા કાઠંા પરની કરાડ

સી. દ રયાના પાણીથી બચવા બનાવેલી દવાલ ક બાધં ક લૂ

૯. એચટ એલના સદંભ ૫૦૦ મીટર અને ૨૦૦ મીટરની લાઇન ગે સીમારખા ન કરવી

૧૦. -ૂઆ ૃિતક પ િતની મદદથી એચટ એલ(સીઆરઝેડના માપદંડ અ સુાર) અને એલટ એલ

સીમારખા સીઝેડએમમા ંન ધાયા સાથોસાથ કનારા પરની ભરતીનો ભાવ જમીન પરની પાણી

ગેની શાખાઓની સીમારખા ન કરવી.

૧૧. ૂદા-ં ૂદા ંકાઠંાળા િવ તાર ુ ંસીઆરઝેડ માપદંડ અ સુાર વગ કરણ

૧૨. કોઇપણ િવગતના નીચેના વગ કરણ દશાવવા માટ િનિ ત રા ય અને તરરા ય કલર કોડનો

પણ ઉપયોગ કર શકાય છે.

સી. થાિનક તરનો સીઝેડએમ ન શો

જો કોઇ કંપની ક એજ સી કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ લાનમા ં કંઇ નવી િુવધાનો અમલ કરવા માટ યોજન

કરતી હોય તો તેને થાિનક તરનો સીઝેડએમ ન શો ઉપયોગમા ંઆવે છે.

૧૩. ા ય િવ તારના ન શામા ંઆકારણી માટ જમીનનો ૧:૩૯૬૦ ક પછ તેની ન કનો કોઇ કલ

ુ ય ન શા તર ક ઉપયોગમા ંઆવે છે.

૧૪. આ ન શો િનિ ત ધારા-ધોરણો અ સુાર તૈયાર કય હોવાથી મહ લૂ અિધકાર પાસે પણ હોય છે.

૧૫. ક સરકાર ારા મા યતા ા ત સીઝેડએમ ન શામા ંઆપેલી િવગતો અ સુાર, ા ય િવ તારના

-ૂઆ ૃિતક પ િતની મદદથી ક ચ ારા કાયદા કય ર તે એચટ એલ (સીઆરઝેડના માપદંડ

અ સુાર) અને એલટ એલના સીમારખા ન કરવી.

૧૬. એચટ એલના મ જ ૫૦૦ મીટર અને ૨૦૦ મીટરની લાઇન ગે સીમારખા ન કરવી

૧૭. -ૂઆ ૃિત પ િતની મદદથી એચટ એલ(સીઆરઝેડના માપદંડ અ સુાર) અને એલટ એલ

સીમારખા કનારા પરની ભરતીનો ભાવ જમીન પરની પાણી ગેની શાખાઓની સીમારખા ન

કરવી.

૧૮. સીઝેડએમ લાનમાથંી થાિનક તરના ન શામા ંપણ આ વગ કરણને ફરબદલ કર શકાય છે.

૧૯. સીઝેડએમ ન શામાથંી સાકંિતક ચ હોને પણ લઇ શકાય છે.

૨૦. સીઝેડએમ ન શામા ંદશા યા અ સુાર કલર કોડનો પણ ઉપયોગ કર શકાય છે.

૨૧. કનારાના િવ તારની આકારણી કરલી જમીનની સીમારખા ન કરવાની ક સરકારની મં ૂર થી

કામગીર થાિનક સં થાઓ ારા કરવામા ં આવે છે. થાિનક સં થાઓ, ક સરકાર ક પછ

ક શાિસત દશના કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ ઓથો રટ ના માગદશન હઠળ કામગીર કર છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 6

ડ . તરાય ુ ંઆલેખન

II. સીઆરઝેડ િવ તાર ુ ંવગ કરણ

1. સીઆરઝેડની ન ધના આધાર કલમ ૨૬.૭ની હઠળ સીઆરઝેડ ૧,૨,૩,૪ અને ૫ના સીમારખા સાથે

મા યતા મેળવીને સીઝેડએમ ન શો તૈયાર કરવામા ંઆવશે.

2. સીઝેડએમ ન શો બૂ જ ચો સતાથી સીઆરઝેડ-૧ િવ તારમાથંી સીમારખા ારા દશાવેલ લાન

માટની જમીન અને િવ તારને દશાવતો હોવો જોઇએ. દરક સીઆરઝેડ-૧ િવ તાર કલમ ૨૬.૨ એ

અને બીની હઠળ ચો સાઇ વૂક દશાવેલો હોવો જોઇએ અને સીઆરઝેડ-૧ િવ તારમા ંકલર કોડ પણ

આપેલો હોવો જોઇએ થી સરળતાથી ઓળખી શકાય.

3. ૧૦૦૦ ચોરસ ક.મી.છ વ નુો વન િવ તાર સાથેનો થોડો વધારાનો ખાલી રહતા િવ તાર માટ પણ

ઠરાવમા ંવન િવ તારથી અલગ કલરમા ંદશાવવો જ ર છે.

4. વધારાના ખાલી િવ તારને પણ સીઆરઝેડ-૧ િવ તાર તર ક વગ કરણ કર શકાય છે.

5. તરાય રખા એમઓઇએફ ારા કવામા ંઆવે છે, સીઝેડએમ ન શામા ં૧:૨૫,૦૦૦ના તરની

ઉપર દોર શકાય છે તથા આકારણી માટના જમીનના તરના ન શામા ંપણ દોર શકાય છે.

6. સીઆરઝેડ-૨ િવ તાર એટલે એવો િવ તાર ક એક સરખી ર તે તૈયાર કરવામા ંઆ યો હોય ના

લોટ ુ ં ણુો ર પણ તૈયાર કરલા ુલ લોટની લુનામા ં૫૦%થી વ ુહોય.

7. સીઆરઝેડ િવ તારમા ંમાછ મારો ુ ંગામ, માછ માર િતઓની સ હયાર િમલકત, માછ માર નો

ઓવારો, બરફના લા ટ, માછલી કૂવવાના ખેતરો ક માછ માર માટ િુવધા રૂ પાડતી

માળખા કય િુવધાઓનો િવ તાર અને ઉપરાતં દવાખાના, ર તાઓ, શાળાઓ અને તેના વી

અનેક થાિનક િુવધાઓને આકારણી માટના જમીનના ન શા પર દશાવવામા ંઆવે છે. માછ માર

કરતા કનારાના લોકોની લાબંાગાળાના રહઠાણંની જ રયાત ઉપરાતં ુ ય સેવા વી ક હર

શૌચાલય, સલામતી અને ુ ઘટના વગેર ુ ંરા ય ારા િવગતથી આયોજન કરવા ુ ંરહ છે.

8. ઉપરો ત િવગતમા ંદશા યા િસવાયની બી કોઇપણ િવકાસની િૃ આ તરાય રખા તથા ૫૦૦

મીટરની ક ૧૦૦ મીટરની દ રયા કનારાની ખાડ મા ંકરવાની મં ૂર નથી. માછ મારો સ હતના

અ ય થાિનક રહવાસીઓને પણ તરાય િવ તારની હદમા ંઆવતા દ રયા તરફના હ સોમા ંપણ

ફર થી રહઠાણં બનાવવા માટ મં ૂર આપવામા ંઆવતી નથી. ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા

થાિનક રહવાસીઓને તેના મકાનોને ુદરતી આફતોથી બચવા માટ જ ર સલામતી રૂ પાડવામા ં

આવે છે.

9. દ રયો, રતી ક પરવાળાના ટકરા, બિંધયાર પાણી, કનારાની ખાડ , ખાડ િવ તાર, નદ ના ખુ

આગળની ખાડ અને તેના વા વગ કરણમા ંઆવતી પાણી ુ ં ૂથ હોય તો હોય તો સીઆરઝેડ-૪નો

પાણીનો િવ તારની સીમારખા અને ચો ખી સીમારખાનો આધાર નેવલ હાઇ ો ા ફક ઓફસની

યા યા પર આધર ત હોય છે.

10. પાણીના ૂથમા ંમાછ માર નો િવ તાર અને માછલીના ઉ પાદનનો િવ તાર ચો સતા વૂક

કવામા ંઆવેલો હોવો જોઇએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 7

11. પાણીની ણુવ ાને આધાર સે લ પો શુન ક ોલ બોડ (ક ીય ૂષણ િનયં ણ શાખા) ારા

પાણીના િવ તારમા ંસીમારખાઓ પર ૂષણ ુ ં તર પણ દશાવવામા ંઆવે છે.

12. સીઆરઝેડ-૫ િવ તારમા ંવપરાશી જમીનના ન શાને કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ લાનને આધાર

દશાવવામા ંઆવે છે અને તે ચો સાઇ વૂક સીઆરઝેડ ૧,૨,૩,૪ની સીમારખા દશાવે છે.

13. દ રયા કનારાના િવ તારમા ં વતમાન અિધ ૃત િવકાસને પણ ચો સાઇ વૂક સીમારખા

ૂ યાકંનમા ંદશાવ ુ ંજ ર છે.

14. વાવાઝોડા, તોફાની વરસાદ, નુામી વી ુદરતી આફતોથીમા ંબચાવ કામગીર મા ંમદદ કર

શકાય તે માટ વાવાઝોડાથંી બચવા માટ ુ ંઆ ય, વરસાદથી બચવાનો આ ય, હલીપેડ અને

ર તાઓ ુ ંઅ ય માળખા કય બાધંકામ પણ સીઝેડએમ ન શામા ંચો ુ ંદશાવ ુ ંજ ર છે.

III. એમઓઇએફ ારા સીઆરઝેડ ન ધ, 1991 અ સુાર, કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ લાનો ને

(સી.ઝેડ.એમ.પી.)એસને મા યતા

1. યાર સીઆરઝેડની ચૂના,૨૦૧૧ અ સુાર, સી.ઝેડ.એમ.પીએસને તૈયાર કરવામા ં આવે યાર

સી.ઝેડ.એમ.પીએસને સીઆરઝેડ ચૂના,૧૯૯૧ અ સુાર ા ત મા યતાની લુના કરવી.

સી.ઝેડ.એમ.પીને જો સીઆરઝેડ ચૂના, ૧૯૯૧ની મા યતા હઠળ તૈયાર કરવામા ંઆ ુ ંહોય તો પછ

સીઝેડએમએના સદંભ સી.ઝેડ.એમ.પીએસને સીઆરઝેડ ચૂના, ૨૦૧૧ની હઠળ તૈયાર કરવામા ંઆવે

તો યો ય મા યતા ા ત થાય. IV. સી.ઝેડ.એમ.પી પર હર મતં ય

એ. પયાવરણ (સરં ણ)કાયદા, ૧૯૮૬ સાથે સુગં ા કર ને સી.ઝેડ.એમ.પી.એસની તૈયાર કરવી એ

એક મોટ હરાત છે અને તેના સદંભ ચૂન ક વાધંો પણ થતો હોય છે. સીઝેડએમએના સદંભ

સી.ઝેડ.એમ.પીએસની હર જ લા તર રાખવામા ંઆવશે.

બી. ર તે ચૂનો અને વાધંાઓ આવતા જશે ર તે સી.ઝેડ.એમ.પીએસમા ંફરફાર કર ને

એમઓઇએફની મા યતા મેળવવામા ંઆવશે.

સી. મા યતા ા ત સી.ઝેડ.એમ.પીને એમઓઇએફની વેબસાઇટ પર કૂવામા ંઆવશે, ઉપરાતં રા ય,

ક શાિસત દશની પણ સીઝેડએમએની સલં ન વેબસાઇટ પર ઉપરાતં પચંાયતની ઓફ સ અને

જ લા કલે ટરની ઓફસ અને તેના વી અ ય ઓફસ પર તે િ ટમા ંમળ શકશે. V. કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ લાનની ધુારલી આ િૃ

૧. યાર પણ રા ય ક ક શાિસત દશની કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ ઓથો રટ સદંભ કંઇપણ ુ કલી

હોય તો તે િવગતને નેશનલ સે ટર ફોર ટનેબલ કો ટલ મેનેજમે ટ પાસે લઇ જવામા ંઆવે છે

સેટલાઇટ ચ ો અને જમીનની સાચી હક કતોને આધાર સીઝેડએમપીના ુ ય ુ ાને તપાસે છે.

૨. ધુારલો ન શો ફર થી એમઓઇએફને તેની ન ધ માટ પુરત કરવામા ંઆવે છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 8

પ રિશ ઠ -2 

(સીઆરઝેડ-૧(એ)ને બાદ કરતા સીઆરઝેડમા)ં સં હ કરવા માટ મં ૂર થયેલા પે ો લયમ અને કિમકલ

ોડ ટ ુ ંલ ટ

i. ડતેલ

ii. લ વીફાઇડ પે ો લયમ ગેસ

iii. મોટર પ રટ

iv. કરોિસન

v. િવમાનમા ંબળતમ તર ક વપરા ુ ં ધણ

vi. હાઇ- પીડ ડઝલ

vii. યં મા ં રૂવામા ંઆવ ુ ંતેલ ( ૂ ક ટગ ઓઇલ)

viii. ધણ તર ક વાહ પમા ંવપરાતો હાઇ ોકાબન ગેસ ( ટુન)

ix. પેર ફન મા લકા ુ ંહાઇ ોકાબન- ( ોપેન)

x. ક ે ડ નેચરલ ગેસ

xi. ને થા

xii. ધા ુગાળવાની ભ ીમા ંવપરા ુ ંતેલ (ફનશ ઓઇલ)

xiii. લો સ ફર હવી ટોક

xiv. લ વીફાઇડ નેચરલ ગેસ

xv. ખાતરના ઉ પાદકો માટ ખાતરનો કાચો માલ અને ખાતર પ રિશ ઠ-3 સી.આર.ઝેડ.-3 અને સી.આર.ઝેડ.-2મા ંન ધાયેલા િવ તારમા ંવન અને પયાવરણ મં ાલયની મં ુર મેળવી

સહલાણીઓ અને લુાકાતીઓ માટ બીચ રસોટ ક હોટલ બનાવવા ગેની માગદિશકા

I. સીઆરઝેડ-૩ અને સીઆરઝેડ-૨મા ંન ધાયેલા િવ તારમા ંએમઓઇએફની વુ મં ુર સાથે સહલાણીઓ

અને લુાકાતીઓ માટ બીચ રસોટ ક હોટલ બનાવવા ગેની મેળવેલ મં ૂર માટની શરતો નીચે માણે

છેઃ-

એ. ો ટના તાવકાર ારા બાધંકામનો તાવ હાઇ ટાઇડ લાઇન તરફની જમીનના ૨૦૦મીટરના

િવ તારમા ંન હોવો જોઇએ તથા લો ટાઇડ લાઇન અને હાઇ ટાઇડ લાઇનની વ ચેનો િવ તાર પણ

ન હોવો જોઇએ.

બી. તાિવક બાધંકામ માટ તરાય લાઇનની મયાદાથી બહાર ક હાઇ ટાઇડ લાઇનથી ૨૦૦ મીટર

ૂર બે માથંી વ ુહોય તેને યાને રાખવામા ંઆવશે.

સી. જો હર જનતાને તરાય પ ના હોય તો કદાચ ખાનગી િમ કતોને બીચ પર વતં વાયર તથા

કાટંાળા તાર ુ ંફ સ ગ વન પિત વા કવર સાથે કરવા માટ મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

ડ . રતીના ઢગલા થયા હોય તેને સપાટ કરવાની મં ૂર આપવામા ંઆવશે નહ .

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 1 9

ઈ. ગોલ પો ટ, નેટ પો ટ અને લે પ પો ટ િસવાય બી કોઇપણ કારની રમત-ગમતની િુવધા ુ ં

માળ ુ ંકાયમી ર તે બાધંવામા ંનહ આવે.

એફ. બેઝમે ટના બાધંકામને યાર જ મં ૂર આપવામા ંઆવશે યાર ટટ ાઉ ડ વોટર ઓથો રટ ારા

“નો ઓ શન સ ટ ફકટ” આપવામા ંઆવશે, ક આ કારના બાધંકામથી ાઉ ડવોટરના વહણને

કોઇ કુસાન થવાની શ તા નથી.

. ટટ ાઉ ડ વોટર ઓથો રટ પણ “નો ઓ શન સ ટ ફકટ” હર કરવામા ં ક સરકારની

માગદિશકાને યાને લેશે.

એચ. “નો ડવલપમે ટ ઝોન”મા ંકોઇપણ બાધંકામને મં ૂર આપવામા ંઆવી નથી પરં ુ લોર એ રયા

રિશયો ના તાવને તેમા ંગણતર મા ંલેવામા ંઆવશે, સમ િવ તારને યાને લેવામા ંઆવશે

ઉપરાતં િવ તાર “નો ડવલપમે ટ ઝોન”મા ંઆવશે તેની પણ ગણતર કરવામા ંઆવશે.

આઈ. ુલ લોટની સાઇઝ ૦.૪ હ ટરથી નાની ના હોવી જોઇએ અને દરક લોરનો િવ તાર ુલ

િવ તારના ૩૩ ટકા િવ તારથી વ ુના હોવો જોઇએ. દા.ત. લોર પેસ ઇ ડ ૦.૩૩ ટકાથી વ ુ

ના હોવો જોઇએ અને ૂ લા રહતા િવ તારમા ંપણ યો ય બગીચો સાથે સં ણૂ દવાલ કરવાની

રહશે.

. બાધંકામ સં ણૂપણે યો ય બગીચા ક ૂ લી જમીન તથા થાિનક બાધંકામની શૈલીને અ સુર ુ ં

હો ુ ંજોઇએ.

ક. બાધંકામની સં ણૂ ચાઈ ૯ મીટરથી વ ુના હોવી જોઇએ મકાનના છત ક છાપરાની પાળની

ચાઈનો પણ ૯ મીટરમા ંસમાવેશ કરવામા ંઆવશે અને બાધંકામ માટ બે માળ(જમીન પર ુ ં

બાઘંકામ અને યારબાદ તેની ઉપરનો એક માળ)થી વ નુી મં ૂર નથી.

એલ. જમીન ુ ંપાણી હાઇ ટાઇડ લાઇનની ૨૦૦ મીટરના િવ તારમા ંઉતારવાની મં ૂર આપવામા ંઆવશે

નહ . ઉપરાતં જો સે લ ક ટટ ાઉ ડ વોટર બોડ ારા જો સહમતી આપવામા ંઆવશે તો જ

૫૦૦ મીટરના િવ તારમા ંપાણી જમીનમા ંઉતારવાની મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

એમ. બ ડગ ુ ંમાળ ુ ં થાપવા માટ તથા વિમગ લૂ બનાવવાના કારણને બાદ કરતા હાઇ ટાઇડ

લાઇનના ૫૦૦ મીટરના િવ તારમા ં રતીને ૂર કરવા, તેને સમ થળ કરવા ક ખોદવાની મં ૂર

આપવામા ંઆવશે નહ .

એન. ો ટ િવ તારમા ં કામગીર માટ ઉપયોગમા ં લેવાયે ુ ં ગં ુ પાણી, કચરો તેનો િનકાલ તથા

અવાજ ુ ં માણ અને એવા ૂષણ વધાર શક તેવી બાબતો ગે સં ણૂ િનયમ સે લ ક ટટ

પો શુન ક ોલ બોડ અને પયાવરણ(બચાવ) કાયદા, ૧૯૮૬ની હઠળ, અિધ ૃત અિધકાર ારા

હર કરાયેલા િનિ ત માપદંડના િનયમો ુ ંપાલન કરવા ુ ંરહશે.

ઓ. ઉપયોગમા ંલેવાયે ુ ંગં ુ પાણી અને કચરાની િનકાલ માટ પણ યો ય આયોજન કર ુ ંજ ર છે

ઉપરાતં કોઇપણ કાર ુ ંઉપયોગમા ંલેવાયે ુ ંગં ુ પાણી ક કચરાનો િનકાલ પાણી ક કનારા પર

કરવામા ંઆવશે નહ તેની પણ ખાતર આપવાની રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 0

પી. હર જનતાને બીચ પર પહ ચવા માટ કોઇપણ બે હોટલ ક બીચ રસોટ પર જવા માટ ૨૦

મીટરની પહોળાઇની જ યા હોવી જ ર છે અને કોઈપણ સજંોગોમા ં ગૅ સ (વ ચેની જ યા) ૫૦૦

મીટર કરતા ંવધાર ન હોવી જોઈએ.

.ુ જો ો ટમા ંવનની જમીનને જો બી ર તે ફાળવીને વન તર ક ઉપયોગમા ંના લઇને અ ય

હ થુી ઉપયોગમા ંલેવામા ંઆવે તો, આ માટ વન(સરં ણ) કાયદા, ૧૯૮૦ મં ૂર પણ મેળવવી

જ ર છે અને એ ઉપરાતં જો ો ટમા ંકોઇ અ ય ક ીય અને રા યના પણ કાયદા લા ુપડતા

હોય તો તેની પણ મં ૂર લેવી જ ર છે અને

આર. રા ય ક ક શાિસત દશના ુ રઝમ ડપાટમે ટની મં ૂર મેળવવી પણ અગ યની છે. II. સ વો માટ સવેંદનશીલ િવ તારમા ં( મ ક, મર ન પાક, મેન ો સ, પરવાળાના ખડકો, માછલીઓના

ઉછેર ક ો, વ ય વોના આવાસો અને આ કારના ઘણા િવ તારો ક ક ક રા ય સરકાર અને ક

શાિસત દશો ારા ન ધવામા ંઆ યા છે.) બીચ રસોટ ક હોટલના બાધંકામ માટ મં ૂર આપવામા ં

આવશે નહ . પ રિશ ઠ - 4

સીઆરઝેડ હરનામાના આકષણ સાથે ો ટની મં ૂર માટ ફોમ-૧ I. ાથિમક મા હતી:

ો ટ ુ ંનામ:

થળ ક સાઇટનો વૈક પક િવચારઃ

ો ટનો િવ તાર( ુલ િવ તારના સદંભ):

િવ તાર ુ ંસીઆરઝેડ અ સુાર વગ કરણ:

ો ટની અપે ત કમત:

કો ટ ટ િવગત:

II. િૃ

૧. બાધંકામ, કામગીર ક ો ટમા ંકોઇપણ કારની િૃ સાથે સકંળાયેલા ફરફાર થળની દાશિનક

થિતમા ંબદલાવ લાવી શક ( મ ક, ટોપો ાફ , જમીનનો ઉપયોગ, પાણીની ન રતામા ંફરફાર અને

એ ુ ંબી ુ )ં

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૧.૧ હમેંશ માટ ક ુ ંક સમય માટ જમીનના

ઉપયોગમા ંબદલાવ, લે ડ કવર ક ટોપો ાફ

મા ંજમીનના વપરાશમા ંવધારો થવો ( થાિનક

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 1

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

જમીનના લાનમા ંવધારના સદંભમા)ં

૧.૨ કો ટલ ઝોન મેનેજમે ટ લાન ારા મા યતા

ા ત સીઆરઝેડ વગ કરણની િવગત?

૧.૩ ુ ંસીઆરઝેડ-૧ િવ તારમા ં થત છે?

૧.૪ સીઆરઝેડ-૧ િવ તારથી તર

૧.૫ પયાવરણ અને વન મં ાલય ક નેશનલ

ડઝા ટર મેનેજમે ટ ઓથો રટ ારા આપવામા ં

આવેલા ન શામા ંજોખમી િવ તારમા ંઆવે ુ ંછે?

૧.૬ ુ ંઆ િવ તાર, ચ વાત, નુાિમ, ભરતી વાળા

િવ તાર ક કંૂપના િવ તારમા ંઆવે છે?

૧.૭ ુ ંિવ તાર ખારા પાણીના િવ તારમા ંઆવે છે?

૧.૮ હાલની જમીનની, તેને આ ુબા ુ જો કોઇ

વન પિત હોય ક બ ડગ હોય તો તેની મં ૂર ?

૧.૯ નવી જમીન વપરાશ ુ ંિનમાણ કર ુ?ં

૧.૧૦ બાધંકામ પહલાની ચકાસણી દા.ત. કોઇ બોર

માટનો હોલ ક પછ જમીનની ચકાસણી?

૧.૧૧ બાધંકામ ુ ંકામ?

૧.૧૨ તોડ પાડવા ુ ંકામ?

૧.૧૩ બાધંકામની કામગીર ક ઘરના બાધંકામની

કામગીર કરનારા કાર ગરો માટ કામચલાઉ

સાઇટ?

૧.૧૪ જમીનથી થોડ ચાઈ પર ુ ંબ ડગ, માળ ુ ંક

પાળો બનાવવી, મા ંસાકં ુ ંઅને સીધા માળખા

તથા કાપ ુ ંક ભર ુ ંક ખોદકામ કરવાનો

સમાવેશ થાય છે.

૧.૧૫ ટનલ ક ખાણકામ ુ ંજમીનની નીચે ુ ંકામ?

૧.૧૬ ખારવાળ ક વેરાન જમીનને ખેતીલાયક

બનાવવા ુ ંકામ?

૧.૧૭ જમીન પર માટ નાખવી/ખારવાળ જમીનન ે

ખેતીલાયક બનાવવી/જમીનમા ંમાટ ભરવી/ક

વધારાની નાખલેી માટ ને ૂર કરવા ુ?ં

૧.૧૮ દ રયા કનારા ુ ંમાળ ુ?ં

૧.૧૯ ઉ પાદન ક િનમાણની યા?

૧.૨૦ માલ ક મહ વના પદાથના સં હ કરવાની

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 2

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

િુવધા?

૧.૨૧ ગદંા પાણી ક કચરાના િનકાલની િુવધા ક યો ય

પ િતની િુવધા?

૧.૨૨ કામગીર માટ રોકાયેલા મ ૂરો માટ

લાબંાગાળાના રહણાકંની યવ થા?

૧.૨૩ બાધંકામ ક કામગીર વખતે નવા ર તા, રલ ક

દ રયાઇ ર તે માલસમાનની અવર-જવર?

૧.૨૪ નવા ર તા, રલ, પાણીમા ંક હવા ારા ક અ ય

વાહન યવહાર ુ ંમાળ ુ ં મા ંનવા ક વૈક પક

ર તાઓ ક ટશન, પોટ, એરપોટ વગેરની

િુવધા?

૧.૨૫ હાલના વાહન યવહારના ર તામા ંકોઇ ર તાને

બધં કરવો ક તે ુ ંડાઇવઝન કર ુ ંક

વાહવ યવહારમા ંફરફાર માટ કોઇ માળખા કય

બદલાવ કરવો?

૧.૨૬ પાઇપલાઇન ક ા સિમશનલાઇનમા ંનવી કર ુ ં

ક ફરફાર કરવો?

૧.૨૭ પાણી માટ તળાવ, ડમ ક નહર ુ ંઆયોજન કર ુ ં

કનાલ ક પાણીની િવતરણ યવ થામા ંમદદ

કર?

૧.૨૮ પાણીના વહણ ક નદ ને ઓળંગવાની યવ થા?

૧.૨૯ જમીનમાથંી બહાર પાણીને લાવવાની યા?

૧.૩૦ પાણી િનકાલ યવ થાને અસર કરતા હોય તેવા

થળે પાણીની લાઇન ક જમીનના ૃ થકરણની

યામા ંબદલાવ કરવો?

૧.૩૧ બાધંકામ, કામગીર ક તોડવાની યા માટ

માલ ક માણસો માટ વાહન યવહારની

યવ થા?

૧.૩૨ લાબંાગાળા ુ ંતોડફોડ ુ ંક તોડવાની યા ુ ંક

ફર થી બાધંકામની કામગીર ?

૧.૩૩ તોડવાની કોઇ સતત ચાલતી યા ક ના

ારા વાતાવરણ પર કોઇ અસર થતી જોવા મળે

છે?

૧.૩૪ કામચલાઉ ક કાયમી ર તે લોકોને એક

િવ તારમાથંી બી િવ તારમા ંફરવવા?

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 3

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૧.૩૫ કોઇ નવી વગને ર ૂ કર ુ ં?

૧.૩૬ પારંપ રક વ નુી કુસાની ક તર ક

કુસાની?

૧.૩૭ કોઇ અ ય પગલા?ં

2. ો ટના બાધંકામ ક કામગીર માટ ુદરતી સપંતીનો ઉપયોગ (દા.ત. જમીન, પાણી, ઊ ક

માલસામાન, ખાસ કર ને એવી ુદરતી સપંતી ક ુ ંફર થી ઉ પાદન કર ુ ંશ નથી ક રૂવઠો ઓછ

મા ામા ંહોય):

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૨.૧ જમીન ખાસ કર ને અિવકસીત ક ખેતીની

જમીન(હ ટરમા)ં

૨.૨ પાણી (અપે ીત ોત અને હ રફ

વપરાશકારો) એકમ: કએલડ

૨.૩ ખિનજો (એમટ )

૨.૪ બાધંકામની સામ ી- પ થરો, ક ટ, રતી

(અપે ીત ોત- એમટ )

૨.૫ ૃ ો ક ઇમારતી લાક ુ ં( ોત- એમટ )

૨.૬ ઇલે િસટ અને ધણ સ હતની િવ તુ

( ોત, હ રફ વપરાશકારો) એકમ: ધણ

(એમટ ), િવ તુ (એમડબ )ુ

૨.૭ અ ય કોઇ ુદરતી ોત( માણ તૂ એકમનો

ઉપયોગ કરો

S. 3. માનવીની તં ુ ર તી ક પયાવરણ માટ હાનીકારક હોય તેવા ક માનવીની ઇ યોને કુસાન કર શક તેવા

હાનીકારક માલસામન ક ત વો ુ ંઉ પાદન, વપરાશ, સં હ, વાહન યવહાર ક તેના સચંાલનની યવ થા. મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૩.૧ (એમએસઆઇએચસીના િનયમો અ સુાર)

માનવીની તં ુ ર તી ક પયાવરણને

(વન પિત, પાણી ૃ ટ ક પાણીના રૂવઠા

માટ) જોખમી વ ુક ત વનોનો ઉપયોગ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 4

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૩.૨ રોગની કોઇ ઘટના ક રોગ ુ ંવાહક હોય તેવી

અસર કરના ું (દા.ત. કોઇ વજ ં ુક

પાણીજ ય રોગ)

૩.૩ વન વવાની શૈલીમા ંફરફાર કરવામા ં

આવતા લોકોની વનશૈલીને અસર

૩.૪ આ ોજ ટથી સભંિવત અસર પામનાર

લોકો ુ ં ૂથ, દા.ત. હો પટલના દદ ઓ,

બાળકો, વયો ૃ લોકો, વગેર

૩.૫ કોઇપણ અ ય કારણો, થાિનક લોકોને,

માછ મારો, તેમના જુરાનને, પારંપ રક

થાિનક લોકોના રહણાકંને અસર કર

4. બાધંકામ ક કામગીર ક તોડફોડ દરિમયાન થતા કચરા ુ ંઉ પાદન (એમટ /માસ) મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૪.૧ ખોદકામ, ખાણમાથંી પ થર ક રતીનો ક

ખાણનો કચરો

૪.૨ ધુરાઇનો કચરો (ઘર ુ ંક હર કચરાનો

િનકાલ)

૪.૩ જોખમી કચરો (હઝાડસ વે ટ મેનેજમે ટ સ

અ સુાર)

૪.૪ અ ય ઔ ોગક યા ારા ઉ પ થતો

કચરો

૪.૫ બાક રહલી વ ઓુ

૪.૬ ગદંાપાણીના િનકાલની યા ારા કાદવ ક

કુસાનકારક વાહ નો િનકાલ

૪.૭ બાધંકામ ક તોડફોડનો કચરો

૪.૮ બીનજ ર મશીનર ક સાધનો

૪.૯ જમીનને ૂ િષત કરવી ક અ ય સામ ીને

અસર કરવી

૪.૧૦ ખેતીવાડ ને લગતો કચરો

૪.૧૧ અ ય કચરો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 5

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 6

5. હવામા ંઝેર ક હાનીકારક, જોખમી ક ુ િષત પદાથનો ફલાવો ( ક. ા./કલાક)

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૫.૧ થર ક ગિતશીલ ોત ારા નકા ુ ં

વલનશીલ ધણનો ુ િષત પદાથનો

ફલાવો

૫.૨ ઉ પાદન યા ારા ુ િષત પદાથનો

ફલાવો

૫.૩ માલસામનની ફરબદલની યા વી ક,

સં હ ક વાહન યવહાર ારા ુ િષત

પદાથનો ફલાવો

૫.૪ લા ટ અને સાધનો વી બાધંકામની િૃ

ારા ુ િષત પદાથનો ફલાવો

૫.૫ બાધંકામની સામ ી, ગદંાપાણી અને કચરા

વી સામ ીના િનકાલથી રજ ક ૂ િષત

વાસનો ફલાવો

૫.૬ કચરાને બાળવાથી થ ુ ં ૂષણ

૫.૭ ૂ લી હવામા ંકચરો(નકામો માલ ક

બાધંકામના કાટમાળને)ને બાળવાથી ફલા ુ ં

ૂષણ

૫.૮ અ ય કોઇપણ ોત ારા ૂષણનો ફલાવો

6. ઘ ઘાટ અને ુ ર ુ ંઉ પાદન તથા કાશ અને ગરમીને બહાર કાઢવી:

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૬.૧ દા.ત. એ જન, હવાને ફરવવા માટનો લાન,

શર વગેર વા સાધનોના ઉપયોગથી

૬.૨ ઔ ોગક ક તેને સલં ન યા ારા

૬.૩ બાધંકામ ક તોડવાની યા ારા

૬.૪ િવ ફોટ ક િપ લગ ારા

૬.૫ બાધંકામ ક કામગીર ના ા ફક ારા

૬.૬ લાઇટની ક વાતાવરણને ઠં ુ રાખવાની યા

ારા

૬.૭ અ ય કોઇ ોત ારા

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 7

7. જમીન ક ગટરોમા,ં બહારના પાણી ક જમીનના પાણી ક કનારાના પાણી તથા દ રયામા ં ુ િષત પાણી

છોડવામા ંઆવતા જમીન ક પાણીમા ં ૂષણ ુ ંજોખમ:

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય

તે) મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૭.૧ જોખમી સામ ીના સચંાલનમા,ં સં હમા ંઉપયોગમા ંક

ઢોળાવાથી થ ુ ંજોખમ

૭.૨ ગદંાપાણી ક કોઇ નકામા કચરાના જમીન ક પાણીમા ં

િનકાલ ારા ફલા ુ ં ૂષણ (અપે ત ર તે અને

િનકાલના થળે)

૭.૩ ૂષણને હવામા ંફલાવાને બદલે જમીન ક પાણીમા ં

ફલાવામા ંઆવતા

૭.૪ કોઇપણ અ ય ોત ારા

૭.૫ ુઆ ોતને બનાવવામા ંઆવતા લાબંાગાળે

વાતાવરણમા ં ૂષણ ફલાવવા ુ ંજોખમ છે?

8. ો ટમા ંબાધંકામ ક કામગીર દરિમયાન અક માત ુ ંજોખમ, માણસની તં ુ ર તી ક પયાવરણને

કુસાન કર શક છે.

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૮.૧ જોખમી વ ઓુના ઉ પાદન ક ઉપયોગ,

સં હ ક સામ ીના સચંાલનમા ંિવ ફોટ ક

આગ લાગવાથી ક ઢોળાવાથી થતો અક માત

૮.૨ કોઇપણ બી કારણોસર

૮.૩ ુ ં ો ટમા ં ુદરતી આફત ( રૂ, કંૂપ,

જમીન ધસી પડવી, અસાધારણ વરસાદ)ના

લીધે પણ પયાવરણને કુસાન થવાની

શ તા છે?

9. પર બળ ( મ ક તેને સલં ન િવકાસ) યાનમા ંલેવામા ંઆવે છે તે પયાવરણની અસરને દોર છે ક

ઉ રોતર વધારો થઇને એક અસર ઉભી કરવાની મતા ધરાવે ક તે થાિનક જ યાની િૃ ુ ં

આયોજન કર છે મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

૯.૧ સલં ન િવકાસને પણ ો સાહન આપ ુ.ં

ો ટ ારા વાતાવરણને આ વુિંશક િવકાસ

ક િવકાસ ુ ં ો સાહન ા ત થાય છે, દા.ત.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 8

મ

નબંર મા હતી/તપાસ ચૂી િનવેદન હા/ના

( દા જત જ થો/ભાવ, શ હોય તે)

મા હતીના ોત સાથેની િવગત

માળખા કય સલં ન િવકાસ, (ર તા, વીજળ નો

રૂવઠો, કચરો તથા ગદંાપાણીના િનકાલની

યવ થા વગેર) રહણાકંનો િવકાસ ઉ ોગોને

તથા રૂવઠો રૂો પાડતા ઉ ોગોનો પણ

િવકાસ થાય

૯.૨ સાઇટ પછ નો પણ વપરાશ વધે,

વાતાવરણને અસર કર છે

૯.૩ ભિવ યના િવકાસ માટ પાયા પ છે

૯.૪ અ ય લાનને પણ આ સાિ ય ારા સાર

અને વ ુઅસર થાય છે

III. વાતાવરણની સા ૂ ુળતા

મ

નબંર િવ તાર

નામ/ઓ

ળખ

એ રયલ તર (૧૫ ક.મી.ના

િવ તારમા)ં ા તાિવક

ો ટની ન કરલી

સીમારખા

૧ િવ તાર તરરા ય િનયમોથી થાિપત છે ઉપરાતં વ

િવ ાન, જમીનના િવ તારના દખાવ, સં ૃિત ક અ ય

સબંિંધત ૂ યો માટ રા ય ક થાિનક કાયદા ઘડાયેલા છે

૨ દા.ત. ભેજવા ં, પાણીના વાહ ક અ ય પાણી સાથે

જોડાયે ુ,ં કનારાનો િવ તાર, બાયો ફાયર, પવતો, વન વા

િવ તાર ક વ િવ ાન સદંભ બૂ જ સવેંદનશીલ છે

૩ એવા િવ તાર ક માછલીઓના ક તે િવ તારની

ાણી ૃ ટ માટ ઉછેરક , માળા માટ ુ ં થળ, ઘાસચારા માટ,

આરામ માટ, િશયાળામા ંર ણ માટ ક ઋ અુ સુાર એક

થળેથી બી થળે જવા માટ અગ ય ુ ંક સવેંદનશીલ ક

સલામત છે

૪ દ રયા કનારાથી ૂર ુ,ં કનારા ુ,ં દ રયાઇ ક જમીન હઠળ ુ ં

પાણી

૫ રા ય ક દશની સીમા

૬ વાસી ક ુ ર ટ માટ કરવામા ંઆવેલા ર તાઓ તથા અ ય

િુવધાઓ

૭ સરં ણની થાપના

૮ ગીચ વ તીવાળો ક તૈયાર કરલો િવ તાર

૯ (હો પટલ, શાળા, ાથના માટના થળ, સામા જક િુવધા)

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 2 9

મ

નબંર િવ તાર

નામ/ઓ

ળખ

એ રયલ તર (૧૫ ક.મી.ના

િવ તારમા)ં ા તાિવક

ો ટની ન કરલી

સીમારખા

વા લોકોએ ઊભા કરલા સવેંદનશીલ થાનો

૧૦ અગ યતા ધરાવતા િવ તાર ક ચી ણુવ ા ક બૂ જ

મહ વ ધરાવતા સપંતી ધરાવે છે(દા.ત. જમીનમા ંપાણીનો

જ થો, સાર જમીન, વન સપંતી, ૃિષ, માછ માર માટ,

ુ રઝમ માટ ક ખનીજ માટ)

૧૧ એવા િવ તાર ક ૂષણ ક પયાવરણને કુસાન કરતા

હોય (દા.ત. એવા િવ તાર ક હાલમા ંપયાવરણ

ળવણીના તમામ કાયદાઓને ઓળંગી ગયા હોય)

૧૨ એવા િવ તાર ક ુદરતી ર તે જોખમી હોય હાલના

વાતાવરણના ફરફારને લીધે ો ટને અસર કર શક( દા.ત.

કંૂપ, પાણી ઓસર જ ુ,ં જમીન ધસી પડવી, જમીન ુ ં

ધોવાણ, રૂ ક અ ય બૂ જ િવપર ત હવામાનની થિત)

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 0

27. ગદંા પાણીનો નુઃ ઉપયોગ 

27.1 ધોલેરા પે યલ ઇ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલોપમે ટ ઓથો રટ (ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.) ના ં

પેટાિનયમો (ગદંા પાણીને નુઃ ઉપયોગમા ંલાવી શકાય તે ુ ંબનાવ ુ ંક નુઃ ઉપયોગમા ં લે ુ ંમાટના

પેટાિનયમો)

ના હઠળ કટલીક િૃ ઓ િનધા રત કરવામા ંઆવે છે, મ ક -

એ. ગદંા પાણીનો લાબંાગાળા માટ, વચગાળા માટ ક હગંામી ધોરણે નુઃ ઉપયોગ કરવો અને/અથવા ગદંા

પાણી ક ગટર યવ થામા ંતેનો િનકાલ કરવો.

બી. ગદંા પાણીના માપદંડ ન કરવા

સી. ઘર ુ/ં ઓ ૌગક પાણીના િનકાલ માટ યો ય માપદંડ ન કર ને તે ુ ંવગ કરણ કર ુ ં

ડ . પીવા િસવાયના ઉપયોગમા ંલઈ શકાય તે માટ ગદંા પાણીને નુઃ ઉપયોગમા ંલેતા પહલા તેના પર

કરવામા ંઆવતી યા.

ઈ. ગદંા પાણી ુ ં માણ અને જ થો માપવા માટ લો િમટર, સે પલર ક અ ય સાધનોની થાપના

કરવી.

એફ. ગટર યવ થામા ંિનકાલ કરતા પહલા ગદંા પાણીના િનિ ત માપદંડ માટની ચકાસણી કરવી.

. પીવામા ંઉપયોગમા ંન આવે તે ુ ંઅને પીવામા ંઉપયોગમા ંલઇ શકાય તેવા પાણી માટ અલગ-

અલગ નળની યવ થા કરવી.

એચ. કાયદા કય ર તે થિત અ સુાર, ફ રયાદની સામે ર ણ મેળવવા માટ ગદંા પાણીના િનકાલની યો ય

સે પ લગ અને દખરખ રાખવી.

આઈ. ગદંા પાણીના િનકાલ ક વીકાર ગેનો િનણય ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. લેશે.

. વહન, યા અને/અથવા ગદંા પાણીના િનકાલની યવ થા અને તેના સચંાલન ક િનયં ણ

સબંિંધત ખચ માટ કૂવામા ંઆવેલી કમતની ભરપાઇ કરવા માટ ટ સની કૂવણી કરવી.

ક. કચરામા ં ઘટાડો થાય તે ગે જ ર પગલા ં લેવા અને ઔ ોગક કચરાના િનકાલ તથા ઘર ુ ં

કચરાના િનકાલ માટ યો ય યવ થા કરવી.

એલ. પીવામા ંઉપયોગી ના હોય અને સીધા પશમા ંન આવ ુ ંહોય તેવા થળે ગદંા પાણી પર યા

કર ને નુઃ ઉપયોગમા ંલેવામા ંઆવે એ કારના પાણીના વપરાશને વ ુ ો સાહન આપ ુ.ં

27.2 યા યા

આ પેટા-િનયમો અ સુારઃ

27.2.1. ુ ય બ ુ

એટલે ક, એક એવી જ યા ક યાથંી ખાનગી ગટર યવ થા બનાવવાની તપાસ ( મા ંન નૂા અને માપનો

પણ સમાવેશ થાય છે) જ ર છે, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના િનયમો અ સુાર, તેની વ છતા ક ળવણી

યો ય ર તે થતી હોય અને ઉપરાતં “િનકાલ” પહલા શ આતના યો ય િનયમો.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 1

27.2.2. ‘મા યતા’

એટલે ક, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના અિધ ૃત અિધકાર ારા લે ખતમા ંઆપવામા ંઆવેલી મા યતા

27.2.3. ‘અિધ ૃત અિધકાર ’

એટલે ક, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા સં થાના િનયમો અ સુાર કરવામા ંઆવતી કામગીર માટ િનમવામા

આવેલા અિધ ૃત અિધકાર .

27.2.4. ‘લા ણ તા’

એટલે ક, ઔ ોગક ક ઘર ુ ં કચરા (ગદંા પાણી)માથંી ય, રસાયણ ક િવક કચરામાથંી કોઇપણની

લા ણ તા ણવી.

27.2.5. ‘િનકાલ સચંાલન લાન’

એટલે ક, એક લાન યા કરલા (ગદંા પાણી)ના કચરાના િનકાલને િનયિં ત, આયોજન અને દખરખ રાખે

અને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની ગટર યવ થામા ંયો ય ર તે િનકાલ થાય તે ુ ં યાન રાખે.

27.2.6. ‘િનકાલ’ ક ‘કચરાનો િનકાલ’

એટલે ક, મકાનમાથંી કચરાનો િનકાલ કોઇપણ ર તે ગદંા પાણીમા ંક કોઇપણ અ ય િસ ટમમા ંકરવો.

27.2.7. ‘િવભાજન કર ુ’ં

એટલે ક, નકામા પાણીની િસ ટમમાથંી ખાનગી ગટર યવ થા સાથે પદાથને કાપીને અને/ ક જોડ ુ.ં

27.2.8. ‘ઘર ુ ંગં ુ પાણી’

એટલે ક, સામા ય ર તે ઘરની િૃ મા ં નુઃ ઉપયોગમા ંઆવતા ગદંા પાણીનો િનકાલ ક આ જ કારના

નકામા પાણીનો િનકાલ અ ય કોઇપણ મકાનમાથંી.

27.2.9. ‘ગં ુ પાણી’

એટલે ક, િસક, ટ બુ, નાહવા ુ,ં ધોવા ુ ંક રસોઇમા ંઉપયોગમા ંઆવ ુ ંપાણી ક મા ં ાણીઓ ક માનવીઓના

મળ ુ નો િનકાલ ના થયો હોય.

27.2.10. ‘ યવસાિયક જ યા’

એટલે ક, વેપાર, બઝનેસ, િશ ણ, રસચ ક સં થા કય કામગીર ની િૃ કરતી હોય એ કારની જ યા ક

હાલમા ંઉપયોગમા ંઆવતી હોય ક ઉપયોગમા ંલેવાની શ તા હોય( પછ તે નફો કરતી હોય ક નહ ).

27.2.11. ‘ઔ ોગક કચરો’ ક ‘કચરો’

ઔ ોગક જ યામાથંી ક અ ય કોઇ જ યામાથંી ૂર કરવામા ંઆવેલો કચરો ક કોઇપણ કારના વાહ

વ પમા ંહોય મા ંતરતા ંકણો ક કોઇપણ કાર ુ ંસો શુન હોય ક ના હોય. કદાચ તેનો િનકાલ કોઇ વેપાર

થળ ારા પણ કરવામા ંઆ યો હોય.

27.2.12. ‘િન ર ક’

કાયદાઓને અમલમા ં કૂવાના સદંભ દખરખ રાખવા માટ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા િનમવામા ંઆવેલા

અિધકાર નો સમાવેશ થાય છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 2

27.2.13. ‘આઇ.એસ.ઓ. 5667’

એટલે ક, છે લી થિત અ સુાર, મા ં તરરા ય માપદંડ આઇએસઓ ૫૬૬૭:૧૯૯૪ના પાણીની ણુવ ા-

સે પ લગના કોઇપણ પ રિશ ઠનો સમાવેશ થાય છે.

ભાગ-૧ : ૧૯૮૦ ન નૂાની કામગીર ના કાય મની ડઝાઇન પર માગદશન

ભાગ-૨ : ૧૯૯૧ ન નૂાની ટકનીક પર માગદશન

ભાગ-૩ : ૧૯૯૪ ન નૂાઓની ળવણી અને તેના સચંાલન પર માગદશન

ભાગ-૧૦ : ૧૯૯૨ ગદંાપાણીના ના નૂાઓ પર માગદશન

27.2.14. ‘આઇએસઓ ટ આર 9824’

એટલે ક, આ િુનક આ િૃત, મા ં તરરા ય માપદંડ આઇએસઓ ટ આર ૯૮૨૪: ના િનયમો અધા રત

ૂ લી ચેનલોમા ં વાહ ના િનકાલ માટ ુ ંમાપ

• ભાગ-૧ : ૧૯૯૦ બધં નહરમા ં ુ ત વાહ ના િનકાલ માટનો માપ- પ િત

• ભાગ-૨ : ૧૯૯૦ બધં નહરમા ં ુ ત વાહ ના િનકાલ માટનો માપ- સાધનસામ ી

27.2.15. ‘ યોગશાળા’

એટલે ક, એક એવી એજ સી ક ને નકામા પાણી ક કચરાના ન નૂા પર યોગ કરવા માટ મં ૂર આપવામા ં

આવી છે.

27.2.16. ‘પરવાનો’

એટલે ક, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા કાયદાને અ સુર ને કચરાના િનકાલ માટ વાિષક ધોરણે લે ખતમા ં

આપેલી મં ૂર અને/ક તેને ફર થી ચા ુપણ કર શકાય છે.

27.2.17. ‘માસ લિમટ’

એટલે ક, ૨૪ કલાકના સમયગાળા દરિમયાન િનકાલ માટ નકામા પાણીની યવ થા સમ જનતાને રૂ

પાડવામા ંઆવે છે િનકાલના અલગ-અલગ થળેથી એક ુ ં કર ને કોઇ એક થળેથી િનકાલ માટ યવ થા

કરવી.

27.2.18. ‘મહ મ સાવધાની’

એટલે ક, નકામા પાણીમા ંકોઈ ચો સ કારના ંત વો ુ ં માણ વધી ન ય તેની મહ મ સાવધાની રાખવી.

27.2.19. ‘કબજો ધરાવનાર ય ત’

ઔ ોગક લા ટના કો લે ના હ થુી ક કોઇપણ મકાન ક ઔ ોગક હ ુક તેનો હ સો હોય તેના મા લક ક

તેને લઝ ક અ ય કોઇપણ ર તે લીધી હોય તે ય ત.

27.2.20. ‘ ય ત’

મા ં કોપ રટ પુ અને કોઇપણ ય તનો પણ સમાવેશ થાય છે, કોઇપણ કોપ રટ ક નોન-કોપ રટ ક

ભાગીદાર પેઢ નો પણ સમાવેશ થાય છે.

27.2.21. ‘િનકાલ માટનો પોઇ ટ’

એક એ ુ ં થળ ક યા ંિનકાલ કરલો કચરો નકામા પાણીના િનકાલ િસ ટમમા ંદાખલ થાય છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 3

27.2.22. ‘પહલાની તૈયાર ’

એટલે ક, નકામા પાણીની િનકાલ િસ ટમ ક તેના નુઃ ઉપયોગમા ંલેતા પહલા યા કરવામા ંઆવે ુ ંગં ુ

પાણીને એવી ર તે ડઝાઇન કરવામા ંઆ ુ ંછે ક, ના પગલે કચરાની કોઇપણ લા ણ તામા ંઘટાડો થાય.

27.2.23. ‘નો ટસ’

એટલે ક, લે ખત િવગત ક ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા ક તેના અિધ ૃત અિધકાર ારા તે થળ માટ

રસાયકલ િુવધાનો ઉપયોગ કરવા માટ િમલ તના મા લકને હર કરવામા ંઆવી હોય.

27.2.24. ‘ થળ’

એટલે ક, નીચેમાથંી કોઇપણ િવક પ

• એક િમ કત ક અલગ જ નામ હઠળ લેવામા ંઆવી હોય છે ક પછ ને એક અલગ કાડ આપવામા ં

આ ુ ંહોય અને બ ડ ગ લાન તર ક પણ કદાચ હર કરવામા ંઆ ુ ંહોય અથવા

• એક બ ડ ગ એટલે ક, મોટાભાગે લઝ પર લીધે ુ,ં િુનટ ટાઇટલ ક કંપની લઝ પર લેવામા ં

આવે ુ ંએક અલગ એકમ હોય, ના ટાઇટલ ગે ુ ં માણપ ા ય હોય અથવા

• જમીન ક હર મા લક ની હોય, કોઇ ખાસ હ ુમાટ અથવા

• ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના ટ સ હઠળ અલગ ર તે જ આકારણી કરવામા ંઆવી હોય, અને બ ડ ગના

એક અલગ એકમ તર ક જ મા યતા ા ત હોય.

27.2.25. ‘ખાનગી ગટર’

એટલે ક, તે થળ અને ગટર યવ થા વ ચેનો હ સો

27.2.26. ‘ િતબિંધત ઔ ોગક કચરો’

એટલે ક, અહ કાયદા કય ર તે આપેલા કચરાના સદંભ ય, રસાયણ ક િવક કચરામાથંી કોઇપણ

લા ણ તા ધરાવતો ઔ ોગક કચરો.

27.2.27. ‘ હરના ુ’ં

એટલે ક, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ાતંના અખબારમા ંઓછામા ંઓ ંએક વખત હરના ુ,ં અથવા આપિ ના

સમયે સૌથી વ ુયો ય ક યવહા સાધનો મારફત હરના ુ.ં

27.2.28. ‘પાણી મેળવ ુ’ં

એટલે ક, ા ય િવ તાર ક અ ય કોઇ ુદરતી ર તે પાણી મેળવ ુ,ં કચરા પરની યા માટ મેળવવા ુ ં

રહશે.

27.2.29. ‘ગટર યવ થા’

એટલે ક, દરક કારની ગટરો, નકામો કચરો, પ પગ ટશન, સં હ કરવાની ટાકં , નકામા પાણી પર કરવામા ં

આવતી યાની િુવધા રૂ પાડતા લા ટસ, દ રયાને મળતી નદ ુ ં ખુ અને અ ય સબંિંધત માળખાઓ

શહરના થાિનક ૂથ ક ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા હ તગત કરવામા ંઆ યા હોય અને તેનો ઉપયોગ

યા ક નકામા પાણીના િનકાલ માટ કરવામા ંઆવતો હોય અને તેને ‘નકામા પાણીની િસ ટમ’ તર ક પણ

ઓળખવામા ંઆવ ુ ંહોય છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 4

27.2.30. ‘પાણી અને નકામા પાણીને ચકાસવાની મા ય પ િત’

એટલે ક, ુ ષણ િનયં ણ બોડ ારા હર કરવામા ંઆવેલા સૌથી નવા િનયમોને અ સુારતી પ િત હોવી

જોઇએ.

27.2.31. ‘વરસાદ પાણી’

એટલે ક, જમીન ઉપર પડતા વરસાદને વહ જ ુ ંબચાવ ુ.ં

27.2.32. ‘કામચલાઉ િનકાલ’

એટલે ક, થોડા સમય માટ ક ૂંકાગાળા માટ િનકાલની યવ થા. આ કારના િનકાલ માટ તે થળમાથંી

ૂંકાગાળા માટ અસામા ય કચરાના િનકાલ માટ આપવામા ંઆવેલી મં ૂર અને ૂના કચરાના િનકાલની પણ

મં ૂર આપવી.

27.2.33. ‘શહર થાિનક સ ાિધકાર’

એટલે ક, તા કુાની થાિનક િુનિસપલ સ ાિધકાર, ાિંતય કાઉ સલ ક તા કુા ક શહરના િુનયન

ભારતના બધંારણના ૨૪૩ નૂા આટકલને અ સુરતા હોય.

27.2.34. ‘કચરો’

એટલે ક, એ ુ ંપાણી ક મા ંસો શુન ક કોઇપણ પદાથના કણો હોય, ઘર ુ ંનકા ુ ંપાણી, (ગં ુ નકા ુ ંપાણી) ક

અ ય વાહ કચરો, પરં ુઆ કાયદા અ સુાર, તેમા ંગટરનો ક ઉ ોગોના નકામા પાણીનો સમાવેશ થતો નથી.

27.2.35. ‘કચરામા ંઘટાડો’

એટલે ક, વેપારની જ યા પર યો ય ર તે સચંાલન કર ને િતબિંધત કચરાની મા ા અને તેની દરના ઝેર

ત વોને યો ય ર તે ઘટાડવવા

27.2.36. ‘નકામા પાણીની િનકાલ િસ ટમ’

એટલે ક, દરક કારની ગટરો, નકામો કચરાનો િનકાલ, પ પગ ટશન, સં હ ટાકં , નકામા પાણી પર કરવામા ં

આવતી યાની િુવધા/ લા ટ, દ રયાને મળતી નદ ુ ં ખુ અને અ ય સબંિંધત માળખાઓ શહરના

થાિનક ૂથ ક ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા હ તગત કરવામા ંઆ યા હોય અને તેનો ઉપયોગ યા ક

નકામા પાણીના િનકાલ માટ કરવામા ં આવતો હોય અને તેને ‘નકામા પાણીની િસ ટમ’ તર ક પણ

ઓળખવામા ંઆવ ુ ંહોય છે.

27.2.37. ‘ઝોન’

એટલે ક, પાણીના િનકાલ માટ ો ટનો કાઠંાનો િવ તાર અલગ નકામા પાણી ક ગટર યવ થાના લા ટ

સાથે ર ૂ કરવામા ંઆ યો હોય.

27.3. પેટા િવભાગ-1 :ગદંા પાણીના નુઃ ઉપયોગના પેટાિનયમો

27.3.1. પેટાિનયમોનો અમલ

નીચેનામાથંી કોઇપણ એક ેણીમા ંઆવતા યાપાર ક અને ઔ ોગક થળો પર આ કાયદાઓ લા ુપડશે.

• ેણી- ૧: ી ટાર ક તેનાથી વ ુ ચી ેણીની હોટલ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 5

• ેણી- ૨: યાપાર ક, ઔ ોગક અને દરક અ ય થાપનાઓ ( મા ંઘરનો સમાવેશ કરવામા ંઆવતો

નથી) નો બાધંકામનો િવ તાર ૨૦૦૦ ચો.મી. ક તેથી વ ુહોય.

27.3.2. ગદંા પાણીને અલગ કર ુ ંઅને તેનો નુઃ ઉપયોગ કરવો

બાથ મ, િસક, ટબ ક રસોઇમાથંી િનકાલ કરવામા ંઆવે ુ ંપાણીને ગદંા પાણી તર ક ઓળખવામા ંઆવે છે. દરક

થળે ટોઇલેટમાથંી િનકાલ કરવામા ંઆવતા ગદંા પાણીને અલગ કર ને તેને જમીનમા ં િનકાલની િસ ટમ

ગોઠવવામા ંઆવશે. આ અલગ કરલા ગદંા પાણીને દરક થળએ રૂા પાડવામા ંઆવેલા રસાઇક લગ ટમે ટ

લા ટમા ં નુઃ વપરાશ લાયક બનાવવામા ંઆવશે અને યા કર ુ ંગં ુ પાણી પીવા માટ નહ તથા સી ુ ં

ઉપયોગમા ંન આવે એ ર તે તેનો ઉપયોગ કરવામા ંઆવશે. એક ચો સ અલગ ટાકં મા ંગદંા પાણીનો સં હ

કયા બાદ તેને પપલ રંગના લ બગ પાઇપ ારા નીચે લઇ જવામા ંઆવશે. પાણીનો વપરાશ કરતા હોય

અને તેના થળો પર એ કોઇપણ કચરાનો િનકાલ કરતા હોય તેવા દરક ય તઓ, ઔ ોગક એકમો, યા

એકમો અને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. િવ તારમા ં િવકિસત થયેલા અ ય એકમો ારા આ યા કરવામા ં

આવશે.

વધારામા,ં ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના દરક ય તઓ, ઔ ોગક એકમો, યા એકમો અને િવ તારમા ં

િવકિસત થયેલા અ ય એકમોએ તેના થળોએ પીવા લાયક ઉપયોગમા ંના આવે અને સી ુ ંઉપયોગમા ંના

આવે તે ર તે અલગ કરવામા ંઆવેલા અને યા કરવામા ંઆવેલા ગદંા પાણીનો ઉપયોગ કરવાનો રહશે ક

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. પાસેથી આ કારના ગદંા પાણીના િનકાલ માટ જો તેની ણુવ ા સાર હોય તો

િસચાઇ માટ તેના િવતરણ યવ થામા ં નુઃ ઉપયોગ કરવા માટ મં ૂર લેવી પડશે. ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના િનયમો અ સુાર, જો નીચેના કોઇ કારણો હોય તો તેમા ં ુ ત ા ત છે:

• જો હાલના થળે યા કરલા ગદંા પાણીના નુઃ ઉપયોગ માટ વધારાની ટાકં કૂવા માટ જો મં ૂર

આપવામા ંના આવી હોય.

• જો હાલના માળખામા ંગદંા પાણીની યાની િુવધાની યવ થા કરવા માટ કોઇ યો ય જ યા ના

હોય અને કલે શન ચે બર ના હોય.

27.3.3. ગદંા પાણીનો િનકાલ

મા લક ક થળ હ તગત કરનાર ય તએ તેની જ યામા ંશ તેટ ુ ંગદંા પાણીનો નુઃ ઉપયોગ કરવાનો

રહશે. જો આ શ ના હોય તો, તેને ગદંા પાણીનો િનકાલ ગટર યવ થામા ંકરવાનો રહશે અને/અથવા આ જ

કારનો કોઇપણ નકામો કચરો આ જ િસ ટમમા ંઅ ય કોઇ ય તને તેના થળેથી િનકાલ માટ મં ૂર

આપવામા ંઆવશે નહ .

કત આ કાર, જ થો, ક ણુવ ા ગટર યવ થાને ક ગદંા પાણીના િનકાલને ક યાની પ િતને

કુસાન નહ કર ક પાણીના રૂવઠામા ંપણ વધારો નહ કર.

ફ ત કાયદસરની મં ૂર સાથે, મા લકને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની ગટર યવ થામા ંકાયદા કય ર તે િનકાલ

માટ મં ૂર આપવામા ંઆવશે. ુદરતી ક િવિશ ટ ર તે ક ગેસનો ફલાવો ના થાય તે ર તે ક હરમા ંજોખમ ના ફલાય તે ર તે ક અ ય કોઇ

કાયદા કય કારણોસર જો ફ રયાદ કરવામા ંઆવી હોય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 6

યા કરવામા ંઆવેલા પાણીનો નુઃ ઉપયોગ પીવાના પાણી તર ક ઉપયોગ ક થળો પર સીધા સપંકમા ં

આવે એ ર તે ઉપયોગમા ં લેવામા ં આવશે નહ , ઉપરાતં તેને ગટર સાથે સીધા સપંકમા/ં

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની નકામા પાણીની િસ ટમમા ં સપંકમા ં આવશે નહ . મં ૂર વગર,

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા રૂ પાડવામા ંઆવેલી ગદંા પાણીની ણુવ ાને મં ૂર રાખવામા ંઆવશે. જો ક,

વી ૃિત ા ત ણુવ ા ધરાવતો હોય તેવા કચરાને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની ગટર યવ થામા ં િનકાલ

કરવા માટ મં ૂર આપવામા ંઆવશે.

27.3.4.  કાયદા ુ ંકડક ર તે પાલન કર ુ ં

હાલની િમલ તના સદંભ,  ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ક તેના મા ય અિધકાર ારા મા લકને નો ટસ હર

કરવામા ંઆવશે.  ને પગલે મા લક િનિ ત સમયગાળા દરિમયાન ગદંા પાણીનો નુઃ ઉપયોગ થઇ શક તે

માટ યો ય યવ થા કરવાની રહશે.  

તાવ/  હ /ુ ફર થી િવકસાસવવામા ં આવતી િમ કતના સદંભ,  મા લક/ ડવલોપર/ બ ડર  ારા યો ય

સલાહકાર ારા ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને ‘િનકાલ સચંાલન લાન’ના  તાવ સદં ભત એક સીધી એક અર

કરવાની રહશે મા ંપાણીની માગં અને ગદંા પાણીના િનકાલને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની ગટર યવ થામા ં

િનકાલ માટ મં ૂર  મેળવવા ગેની િવગત આપવાની રહશે.

27.2.5 મા યતા આપવી.

જો,  યા કરલા ગદંા પાણીને મા યતા આપવામા ં આવે અને કાયદા કય શરતો રૂ કરતા હોય તો, 

 ડ એસઆઇઆડ એની ગટર યવ થામા ંઘર ુ ંકચરો ક કચરાના િનકાલ માટ દરક થળને મા યતા આપવામા ં

આવશે.

27.3.6. ગદંા પાણીની ચકાસણી અને તેના પ રણામો 

લા ટ  ક થળ પરથી ચકાસણી કરલા ઔ ોગક કચરાના િનકાલ માટ વષ એક વાર ઓ ોગક લા ટના

મા લક ક થળ ારા ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ક તેના મા ય આિધકાર પાસેથી જ ર પરવાનગી મેળવવાની

રહશે. 

કાયદા ૨૭.૨.૫ ની કલમના ૂ યને ઘટાડ ા વગર, મા લક ક થળ ારા લા ટ ક  થળના સચંાલન માટ

પરવાનગી મેળવવા જો અર કરવામા ં આવશે તો યાર પણ  ય તને જ રયાત અ સુાર, 

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ને લે ખતમા ંઅર કરશે યાર  ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા ઔ ોગક કચરો અને

કચરાના િનકા માટ લા ટ ક થળ પર જ ચકાસણી અને તેના પ રણામની િુવધા રૂ પાડવામા ંઆવશે.

કચરાની  ચકાસણી અને તેના પ રણામને ર ૂ કરવા ુ ં એ બનેંને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ક તેના મા ય 

અિધકાર ારા હર કરવામા ંઆવેલા શરતોને આિધન કરવા ુ ંરહશે. 

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના અિધકાર ક તેના એજ ટ ક મા ય અિધકાર ારા યો ય સમયે કાયદા કય ર તે

લા ટ/ થળની લુાકાત પણ લેવામા ંઆવશે. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 7

27.3.7  ગદંા પાણીના િનકાલની ચકાસણી ગેની નો ટસ 

જો અિધકાર ને એ ુ ંલા ુ ંક,  લા ટ ક થળ મા લક ારા તપાસ માટ યો ય ખચ કૂવવામા ંઆ યો નથી તો, 

તેઓ કલમ ૨૭.૩.૬. ના હઠળ ઔ ોગક કચરો ક ગટર ક ગદંા પાણીના િનકાલ માટ લે ખતમા ંનો ટસ આપીને

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના િનદશ અ સુાર ફર થી ચકાસણીનો ુકમ આપી શક છે. 

  લા ટના મા લકને કલમ ૨૭.૩.૬. ની કલમ અ સુાર, નો ટસ આપવામા ંઆવી છે તેને ૨૭.૨.૫  મા ંદશાવેલી

જોગવાઇ અ સુાર કામગીર ણૂ કરવાની રહશે.

27.3.8.  યા કરલા ગદંા પાણીની ળવણી માટની કામગીર ની મં ૂર  

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.  ારા કચરાની ચકાસણી કર ને ખાતર કયા બાદ કચરા પર કામગીર કરવામા ંઆવશે, 

જો ગદંા પાણીનો લા ટ બધી જ રયાતને ણૂ કરતો હશે તો જ તેના મા લકને લા ટ માટ કાયમી ધોરણે

લે ખતમા ંમં ૂર આપવામા ંઆવશે. 

મા લક આ લા ટ ુ ંસચંાલન િવિશ ટ ધોરણે કર શકશે.

27.3.9. ગદંા પાણીને અલગ કર ુ ં

િનકાલ  િસ ટમમા ંઅલગ-અલગ કરવા માટ બાથ મમાથંી અને રસોઇમાથંી િનકળતા ગદંા  પાણીને અલગ

કરવામા ંઆવશે ઉપરાતં ટોઇલેટમાથંી િનકળતા કચરાને ગદંા પાણીમાથંી અલગ કરવામા ંઆવશે. યા

કરલા ગદંા પાણીનો નુઃ ઉપયોગ યા  લા ટમા ંકરવામા ંઆવશે અને પપલ રંગના પાઇપમા ંલઇ ગયા

બાદ તેનો નુઃ ઉપયોગ પીવાના પાણી તર ક ક સીધા ઉપયોગમા ંઆવે એ હ થુી કરવામા ંઆવશે નહ . આ 

પાણીની ણુવ ાને માપદંડ અ સુાર પીવાના ઉપયોગમા ંના લઇ શકાય તેવા પાણી તર ક હર કરવામા ં

આવશે. નુઃ ઉપયોગમા ં લેવામા ં આવતા ગદંા પાણીની ચકાસણી  દર ૬  માસે કરવામા ં આવશે અને

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ક તેના મા ય અિધકાર ારા  યાર જ ર લાગશે યાર તે ુ ંપ રણામ હર કર

શકશે. 

27.3.10. નકામા પાણીના િનકાલની શરતી મં ૂર

કચરાના િનકાલ માટ શરતી મં ૂર પર પાણીની યા માટ શરતી લા ટ કારની મં ૂર આપવામા ંઆવશે

અને ગદંા પાણીની િુવધાનો નુઃ ઉપયોગ અને તેની  લિમટને .પી.સી.બી./ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના

િનયમો અ સુાર વધાર શકાશ ેનહ . 

27.3.11. ખચ સદં ભત ફર જયાત નો ટસ 

  તે થળના મા લકએ તેના લા ટ ક થળ પરના નકામા પાણીના િનકાલની  ણુવ ા, જ થો અને ણુ-

દોષમા ંજો કોઇપણ કારના ફરફાર થાય,  િનકાલની  યામા ંફરફાર થાય ક કલમ અ સુાર,  હર કરલા

પરવાનામા ં કોઇપણ  કારના ફરફાર ક ભગં કર ને ગદંા પાણીના િનકાલ માટ તા કા લક વ ુ પાણીના 

રૂવઠાની જ ર પડ તો ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ક તેના મા ય અિધકાર ને ણ કરવી. 

27.3.12.  પરવાનગીમા/ં નો ટસની શરતોમા ંફરફાર કરવાનો અિધકાર 

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ક તેના મા ય અિધકાર ઓને લે ખતમા ંનો ટસ ક પરવાનગી આપવાની કાયદા કય

ર તે સ ા આપવામા ંઆવી છે, જો તપાસ દરિમયાન લા ટ ક થળ ક ચકાસણી અહવાલમા ંતેઓ સં ુ ટ ના

થાય તો, પરવાનગી ક નો ટસની શરતોને તેઓ ર કર  શક છે ક તેમા ંફરફાર કર શક છે. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 8

27.3.13. સ ામડંળ સાથે હ ત ેપ 

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના અિધકાર ક તેના એજ ટ ક તેના અિધ ૃત અિધકાર ની કામગીર મા ંદખલગીર મા ં

હ ત ેપ િતબધં છે. 

27.3.14.  વહચણીની નો ટસની વહચણી/મં ૂર

નો ટસ/ મં ૂર જ ર છે આ કાયદા હઠળ મા યતા મેળવવા કાયદા કય ર તે કામગીર કરવી જ ર છે. જો

અિધ કના હાથમા ંચકાસણી માટ આપવામા ંઆવે તો તે વીકાર કયા ગેની પહ ચ તેના ઘરના સરનામા ંપર

મોકલવામા ંઆવે અથવા તો તેના કામગીર ના થળ પર ક અ ય કોઇ થળ મોકલવામા ંઆવશે ક ર જ ટડ

મેઇલ  ારા તે ય ત ારા મોકલવામા ંઆવી હોય તો તેના ઘર પર ક હાલમા ંકામગીર કરતા ંહોય તે થળ

પર મોકલવામા ંઆવશે થી પહ ચાડવામા ં કઇ  ુ કલી ના થાય અને જો નો ટસ ઉપરો તમાથંી કોઇપણ

અ તા મ ધરાવતા થળે પહ ચાડવામા ંઆવે તો કાયદા કય ર તે નો ટસ મળ ગઇ છે તે મં ૂર થાય. 

27.3.15.  ધુારા મક પગલા ં

જો કોઇપણ ય ત આ કાયદાઓ ુ ંપાલન નહ કર તો પડકાયાના દવસે જ તેને . ૫૦૦૦નો દંડ કૂવવો

પડશે અને ભિવ યમા ંપણ જો કાયદાની અવગણના ચા ુરહશે તો મા ય અિધકાર ારા યા ં ધુી લે ખતમા ં

નો ટસ આપવામા ંના આવે યા ં ધુી રોજના . ૧૦૦ લેખે દંડ કૂવવાનો રહશે.  ર સાયકલ  લા ટના સચંાલાનમા ં િન ફળતા (િન ર ક/ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના મા ય અિધકાર   ારા

િનર ણમા ંચકાસણીના પ રણામો/ક યોમા ંફરફાર આ યો તો) િત  દવસ . ૫૦૦નો દંડ કૂવવાનો રહશે

અને/ અથવા પાણી ુ ંજોડાણ અને/ક ગટર ુ ંજોડાણ કાપવામા ંઆવશે

27.3.16. અિધકાર ઓને અિધ ૃત કરવા ગે 

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. તેના અિધકાર ક િનર કને આ કારની કામગીર માટ જ ુર સ ાઓ આપશે. 

27.4. િવભાગ-2: પાણીના ફરવપરાશને ો સાહન માટના િવિનયમો

27.4.1. ગદંા પાણી માટ અલગ લ બગ (પપલ રંગમા)ં અને નવા બ ડ ગ માટ ર સાયક લગના િનયમો

દરક ડવલોપર/ બ ડર નવા બાધંકામમા ંગદંા પાણી માટ (પપલ રંગમા)ં, ગદંા પાણીને નુઃ ઉપયોગમા ંલઇ

શકાય તે માટનો યા લા ટ, સં હ અને છત અને બ ડ ગ પહલા તેના નુઃ ઉપયોગ માટ યો ય ફ ટગની

યવ થા નીચેની તરફ કર ને એક અલગ લ બગ કરાવવાનો િનયમ છે. 

27.4.2. ગદંા પાણી માટ અલગ લ બગ (પપલ રંગમા)ં અને હાલના બ ડ ગ માટ ર સાયકલગના િનયમો

દરક હાલના કાયરત બ ડ ગ માળખામા ંપણ ગદંા પાણી માટ પપલ રંગમા,ં ગદંા પાણીને નુઃ ઉપયોગમા ંલઇ

શકાય તે માટનો  યા લા ટ અને તેને સલં ન અલગ લ બગ કરાવવાનો િનયમ છે. 

27.4.3.   પીવાના પાણી તર ક અને સીધા સપંકમા ંઆવે એ ર તે ગદંા પાણીનો નુઃ ઉપયોગ કરવા પર

સં ણૂ િતબધં

પીવાના પાણી તર ક નુઃ ઉપયોગમા ંલઇ શકાય તેવા પાણી પર સં ણૂ િતબધં છે એટલે ક, આ કારના

પાણી માટ એક અલગ પપલ રંગમા ં લ બગ િસ ટમ ગોઠવવાની રહશે. આ ઉપરાતં સીધા સપંકમા ંના આવે

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 3 9

એ ર તે નુઃ ઉપયોગમા ંલેવા ુ ંહોવાથી આવા પાણીનો ઉપયોગ ટોઇલેટના લશમા,ં  ૃ ો/છોડ માટ ટપક

િસચાઇ પ િતમા,ં જમીન પર ઘાસ માટ રૂા પાડવામા ંઆવતા પાણીમા ંક જમીનમા ંપાણી ુ ંતળ  ુલાવવા

માટ આ પાણીનો ઉપયોગ કરવામા ંઆવશે. 

27.4.4 પીવાલાયક પાણી અને ગદંા પાણીના જોડાણમા ંકોઇપણ કાર ુ ં ોસ જોડાણ આપી શકાશે નહ

પીવાલાયક પાણી ક પીવાલાયક ના હોય તેવા પાણીની પાઇપ લાઇન કોઇપણ પોઇ ટ પર એકબી ને  ોસ

જોડાણ કરતી હોવી જોઇએ નહ . ગદંા પાણી પર યા કરતી િસ ટમને નીચા ઓપર ટગ દબાણે ળવણી

કરવાની રહશે અને યારબાદ તેને પીવાલાયક પાણીની િસ ટમ થશે. ોસ જોડાણથી બચવા માટ યો ય પગલા ં

પહલાથી જ લેવા જ ર છે. 

27.4.5.  યા કરલા ગદંા પાણીની મા ા 

યા કરલા ગદંા પાણીની મા ાને એક અલગ સં હ ટાકં મા ંસં હ કરતા પહલા લો મીટર/ પાણીના મીટર

ારા માપવામા ંઆવે છે.  લો મીટર/ વોટર મીટરને ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા સીલ કરવામા ંઆ ુ ં છે. 

લો મીટર/ વોટર મીટરને દર માસે હ તગત કરનાર ય ત ારા વાચંવામા ંઆવશે અને તેના પ રણામોને

માગં અ સુાર હર કરવામા ંઆવશે. 

27.4.6. તકરારનો ઉકલ

કાયદા  ગે જો કોઇપણ તકરાર ઉભી થાય તો તપાસ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા કરવામા ંઆવશે,   તેના

મા ય અિધકાર / ટકનીકલ કિમટ અને હ તગત કરનાર/ બ ડર/ ડવલોપરના ન ક ના ય ત સાથે મળ ને

તકરારનો ત લાવશે. ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.નો િનણય િતમ અને હ તગત કરનાર ય તને બધંનકતા

રહશે. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 0

ફગર 27‐1: કાયદા કય ર તે ગદંા પાણી પર યા િસ ટમના તાવ ગે ુ ંક પના ચ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 1

28.   ધોલેરા પે યલ રોકાણ ે મા ં ુ િષત પાણી ુ િષત બનજ ર ઔ ોગક પણીને

  િનયં ણમા ંરાખવા માટ તૈયાર કરવામા ંઆવેલા િવિનયમો  

28.1.

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.  િવ તારથી જો કોઇપણ ય ત,  સં થા,  ઉ ોગ,  ઉ પાદ કય એકમ ક અ ય કોઇપણ 

થાપન ારા જો ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના અિધકાર ે મા ં હર ક ખાનગી  િમ કતના થળમા ં કોઇપણ

માનવી/ ાણીના મળ ુ ક અ ય જોખમી કચરાને નાખવામા ંક બાળવામા ંઆવશે તો તેને ગેરકાયદસરની

િૃત ગણવામા ંઆવશે.

28.2.

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.  િવ તારથી જો કોઇપણ ય ત,  સં થા,  ઉ ોગ,  ઉ પાદ કય એકમ ક અ ય કોઇપણ 

થાપન ારા ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ારા હર કરવામા ંઆવેલા િનયમોથી િવ ુ  કચરો ક ઔ ોગક કચરો

ક અ ય કોઇપણ કાર ુ ંનકામા પાણીનો યો ય  યા વગર િનકાલ કરશે તો તેને ગેરકાયદસરની િૃત

ગણવામા ંઆવશે. 

28.3.

થાપન/ ઉ ોગો વગેર ારા ઉ પ થતા ઔ ોગક કચરાને ગટર યવ થા/ નકામા પાણીની િનકાલ િસ ટમમા ં

િનકાલ માટ મા લક ક તેના અિધ ૃત એજ ટએ  ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. પાસે મં ૂર લેવાની રહશે. મા ં

ાથિમક તાવ/ લાન નકામા પાણીની યા માટના, તે ુ ંવણન,  ાથિમક અને િતય  યાની પ િત, 

ન નૂાનો ચકાસણી રપોટ ક અ ય મા હતી, ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ના  કૂાદાને તુ મા યતાનો સમાવેશ

કરવામા ંઆવે છે. દરક ઔ ોગક એકમો અને વેપાર થાપન ક હાલમા ંકાયરત હોય ક તેનો તાવ હોય

તેઓ  હાલમા ં ક ભિવ યમા ંઔ ોગક કચરાનો િનકાલ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની ગટર/ નકામા  પાણીની

િસ ટમમા ં કરવાના હોય અને જો, નકામા પાણીની ણુવ ા પરવાનગી પા   હોય તો તેને ગટર યવ થા/

નકામા પાણીની િનકાલ િસ ટમમા ંિનકાલ માટ  ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની મં ૂર લેવી જ ર છે, જો 

28.4.

કોઇપણ  ય ત, ઉ ોગ ક થાપન વગેર વરસાદ પાણી, બા પાણી, છત પર ભે ુ ંથયે ુ ંપાણી ક બા હઠળ

આવતા પાણીનો ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની મં ૂર વગર ગટર/ નકામા પાણીની િસ ટમમા ં િનકાલ ક િનકાલ

કરવાની કોિશશ કર શકશે નહ . 

28.5.

વરસાદ  પાણી અને અ ય બીન ુ િષત િનકાલ, બીન ુ િષત ઔ ોગક ુ લગ પાણી ક બીન ુ િષત યા

થયેલા પાણીને પણ વરસાદ પાણી ક ુદરતી િનકાલ  યામા ં િનકાલ માટ ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.ની

લે ખતમા ંમં ૂર લેવી જ ર છે. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 2

28.6.

વાહ  કચરાના િનકાલ માટ યાર અને થળ પર જ ર હોય યા ંદરક ઉ ોગ/ ઉ પાદ કય એકમ ારા

ીસ, તેલ, રતી, કાપં વગેર વા તગાહક રૂા પાડવામા ંઆવે છે. 

28.7.

કોઇપણ સં હ એકમ ક યા ંએિસડ, સાયનાઇડ ક અ ય જોખમી માલ-સમાન (કાચા માલ ક તેના-ઉ પાદનો)નો

સં હ કરવામા ંઆવતો હોય યા ંસીધા કચરા/ વરસાદ પાણી/ નકામા પાણી ક ુદરતી િનકાલ માટ સી ુ ં

જોડાણ આપવામા ંઆવશે નહ . યા ંજમીનમા ંયો ય ખાડો કર ને દરક એકમ ારા મા યતા ા ત યવ થા

કરવી જ ર છે થી આક મક ર તે કંઇક ુ કલી પકડાય તો તેનો સલામતી વૂક િનકાલ કર શકાય.

28.8

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.  િવ તારની કોઇપણ િસ ટમ, પાણીની બોડ મા ં ક ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. િવ તારમા ં

િનકાલ ક િનકાલને કારણે કોઇપણ ય ત, ઉ ોગ ક થાપન ારા િનકાલ કરવામા ંઆવશે 

• કોઇપણ વાહ ક ૪૫ ડ ી સે. ટલા ચા તાપમાને બા પભવન થ ુ ંહોય. 

• કોઇપણ પાણી ક કચરો ક ુ ંપીએચ તર ૫.૫થી ની ુ ંઅને 9.૫થી વ ુહોય.

• કોઇપણ પાણી ક વાહ ક મા ંચરબી, વે સ,  ીસ, ડામર ક તેલ ક પદાથના િમ ણ ક ના હોય

તેવા પદાથનો સમાવએશ થાય છે ક ૦ ડ ી સે.થી ૬૫ ડ ી સે. ધુીના તાપમાનમા ંસખત થાય

છે ક થો ુ ંવ ુચીક ુ ંથાય છે. 

• ધણ તેલ, ક શયમ કાબાઇડ, બે ઝેન, ઓગાળ શકાય તે ુ ં વાહ ક અ ય કોઇ  વલનશીલ પદાથ ક

સખત,  વાહ ક ગેસ વ પે ફોટક ય અને ની ગરમી પકડવા ુ ં તર ૧૮૭ ડ ી સે.થી ની ુ ંહોય.

• કોઇપણ સખત ક ચીક ુ ંથાય તેવા પદાથ ક કોઇ ચો સ કાર ુ ંકદ ક િનિ ત ુ ુ વાકષણ

ધરાવ ુ ંહોય તે ગટર યવ થા િસ ટમના વહણમા ંઅવરોધ ઉ ુ ંકરવા માટ સ મ છે, રાખ, કોલસી, રજ, 

માટ , કાદવ, કાચ, કાપડના કૂડા,ં પ છા,  લા ટક ક િસમે ટ અને અવશેષો, લગદો અને કાગળ, મીલનો

કચરો, કાગળની ડ શ કપ, ખા પદાથના ડ બા વગેર સં ણૂ ક નકા ુ ંકરવામા ંઆવે ુ ંહોય તેના  ટ ુ ં

નહ  પરં ુકચરા/ વરસાદ પાણી/ નકામા પાણી ક વાહ ના િનકાલ િસ ટમની યો ય યામા ં

અવરોધ ઉ ુ ંકર શક છે.

• કોઇપણ વાહ મા ંઓગળ શક તેવા પદાથ ઓગળ ને પાણીને વ ુચીક ુ ંબનાવે છે ક તેની ૧.૧૦

િનિ ત ચીકાસમા ંવધારો કર છે.

• કોઇપણ પાણી ક કચરો, મા ંઝેર, ઝેર ત વો, સખત ક વાહ ક ગેસ ધરાવતા ય વ ુમા ામા ં

હોય ક નકામા પાણી સાથે યા કરવા છતા ંતેમા ંરહલા પદાથ ને લધે ુ શાન થવાની શ તા

હોય, અને માનવી ક ાણી માટ હાનીકારક હોય ક હરમા ંકોઇ ુ કલી ઊભી કર શક ક આ કાર ુ ં

પાણી મેળવ ુ ંજોખમી હોય, મા ંનીચેના સદં ભત કોઇ પણ મયા દત ના હોય-

1. સાયનાઇડ મા ા સીએન તર ક ૦.૨ એમ /આઇથી વ ુના હોય

2. હ ઝાવલે ટ ોિમયમ મા ા સીઆર. તર ક ૧.૦ એમ /આઇથી વ ુના હોય

3. ુલ આયન મા ા એફઇ. તર ક ૩.૦ એમ /આઇથી વ ુના હોય

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 3

4. તાં ુ ં૩.૦ એમ /આઇ. ધુી

5. ઝ ક ૧૫ એમ /આઇ. ધુી

6. લીડ ૧.૦ એમ /આઇ. ધુી

7. િનકલ ૨ એમ /આઇ. ધુી

8. ફનો સ ક અ ય પ ર ણ અને ગધં ફલાવ ુ ંિવિશ ટ ત વ ુ ંઉ પાદન ની એકા તા ૦.૦૦૫ 

એમ /આઇથી વ ુના હોય.

• કોઇપણ ર ડયો એ ટવ કચરો નીચેની મયાદાથી વ ુના હોવો જોઇએ-

ર ડયો એ ટવ ય

(i) આ ફા    ‐(‐૭)

ાવ વ મુા ંવ :ુ ૧.૦ એમસી/એમએલ

(ii) બીટા    ‐(‐૬)

ાવ વ મુા ંવ :ુ ૧.૦ એમસી/એમએલ

• કોઇપણ ગધં ધરાવતો ગેસ અને વણહ ન ગેસનો તર

• કોઇપમ પાણી ક નકા ુ ંપાણી ક મા ંસ ફાઇડ, સ ફર ડાયો સાઇડ, િન ોયસ ઓ સાઇડ ક અ ય

ધા નુા ત વો ળૂમા ં૧૦ એમ /એલ કરતા વ ુહોય. 

• કોઇપણ પાણી ક કચરો ક મા ંસ ફટ ુ ં માણ ળૂ ત વમા ં૧૦૦૦ એમ /આઇ કરતા વ ુહોય

• કોઇપણ પાણી ક કચરો ક મા ંબીઓડ ુ ં માણ ૩૦૦ એમ /આઇ કરતા વ ુહોય

• કોઇપણ પાણી ક કચરો ક મા ંસરરાશ તરતા ઘન પદાથ ૬૦૦ એમ /આઇ કરતા વ ુહોય

• કોઇપણ પાણી ક કચરો ક મા ંઓગળેલા ઘન પદાથના ળૂ ત વો ૨૧૦૦ એમ /આઇ કરતા વ ુ

હોય

• કોઇપણ પાણી ક કચરો ક મા ંનીચે આપેલા ત વો ુ ં માણ તેમા ંઆપેલા માપ કરતા વ ુહોય. 

ત વો માપદંડ એમ /એલ

લોરાઇડ (સીએલ તર ક), વ  ુ ૬૦૦

લોરાઇડ ૧૫

એમોિનયા નાઇ ોજન (એન તર ક), વ ુ ૫૦

િતશત સો ડયમ, વ ુ ૬૦

બોરોન (બી તર ક), વ ુ ૨

ુ ત એમોિનયા (એનએચ તર ક) ૫

પે ટસાઇડ ગેરહાજર

આસિનક (એએસ તર ક) ૦.૨

મ રુ (એચ તર ક) ૦.૦૧

કડિમયમ (સીડ તર ક) ૨

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 4

28.9.

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ે મા ંકોઈ ય ત, ઉ ોગ, સગંઠન ક અ ય સં થા એવો કોઈ કચરો, સામ ી, પાણીનો

િનકાલ નહ કર શક જો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના મતે આ ુ ંપાણીઃ

I. સતંોષકારક ર તે વ છ કરવા યો ય ન હોય,

II. કાતંો પાણીના િનકાલની યવ થા / ગટર યવ થા, નકામા પાણીના િનકાલની ટમે ટ યવ થાને

અથવા સાધન / ક પયાવરણને કુસાનકારક હોય,

III. નાથી ગટર લાઈનમા ંઅવળ અસર થાય, અથવા

IV. વન, વન પિત, િમલકત માટ કુસાનકારક હોય અથવા નાથી ઉપ વ થાય તેમ હોય.

28.10

જો કોઈ એ ુ ંપાણી ક કચરો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની એુજ ક ગટર યવ થામા ંઠાલવવામા ંઆવે અથવા

ઠાલવવાની યોજના હોય મા ં પદાથ હોય અથવા યા કરવી પડ તેવા ં ત વો હોય અને

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ના ંધોરણો અ સુાર એકિ ત થતી વખતે, ટમે ટ િસ ટમ પર, યામા,ં સાધન

અથવા સં હત પાણીના થળે જોખમી અસર પેદા કર શક તેમ હોય અથવા વન માટ અ ય ર તે

જોખમી અથવા હર ઉપ વકારક હોય તો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. કદાચ –

એ) કચરો લેવાનો ઈનકાર કર શક

બી) ખાનગી વે ટ ટમે ટ િસ ટમમા ં થમ બે તબ ાની ટમે ટ જ ર બને થી

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. િસ ટમમા ં વીકાય સલામત િનકાલના વીકાય તર તે આવી શક

સી) િનકાલની મા ા અને માણ ઉપર સં ુલત વાહની જોગવાઈ જ ર બનાવે થી અસાધારણ જ થો

ક વાહ ક કચરાના ભરાવાની સમ યાને ટાળ શકાય.

ડ ) નીચે મ (28.11) મા ંઆપેલી િવગતો અ સુાર સરચા કૂવવો જ ર બને.

28.11

સામા ય દરો ઉપરાતં સરચા ની કૂવણી કરવાથી ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા િનયમો અ સુાર પરવાનગી

આપવામા ંઆવશે. આ પરવાનગી ૩ મ હનાની નો ટસથી પાછ ખચવાને પા છે. સરચા વગેરના દરો

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા સમયે સમયે ન કરવામા ંઆવશે.

28.12

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ે મા ંકોઈપણ ય ત, સં થા, ઉ ોગ ક ઉ પાદન એકમ અથવા કોઈપણ સગંઠન

િત દવસ 1000 એમ(3) અથવા તેનાથી વધાર પાણીનો ઉપયોગ કરતા હોય તેમણે એ બાબત ુ ંપાલન

કર ુ ંપડશે ક –

યેક એકમે પાણીના ુલ વપરાશ પૈક ઓછામા ંઓ ં 30 ટકા પાણી ( િત વષ 10 ટકાના દર,

કામગીર શ થયાના ણ વષમા ં 30 ટકા થશે) ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. અથવા ખાનગી

એજ સી/એજ સીઓ ારા ૂ ું પાડવામા ંઆવે તે રસાઈકલ કર ુ ંપાણી પીવા િસવાયના અ ય કામોમા ં

તેમના સં ુલમા ંઉપયોગમા ં લેવા ુ ંરહશે. જો યાની કોઈ િવિશ ટ જ રયાતોના સજંોગોમા ંઆ ુ ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 5

શ ન હોય તો સં ણૂ િવગતો અને મા હતી ર ૂ કર ને ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. પાસેથી િવશેષ

પરવાનગી માગવાની રહશે.

28.13

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ે મા ંકોઈપણ ય ત / ઉ ોગ / ઉ પાદન એકમ અથવા અ ય કોઈપણ સં થાએ

(જો આવા એકમનો િત દન પાણીનો વપરાશ 1000 એમ(3) ક તેથી વ ુહોય તો) તેમની પોતાની એુજ /

વપરાયેલા ઔ ોગક પાણીની ટમે ટની સં ણૂ િુવધા વી ક કચરો અલગ અલગ કરવો / નીચે જમા થતો

ઘન કચરો / સં લુન / બનઅસરકારક બનાવ ુ ં / ગાળ -ચાળ ને અલગ કર ુ ં / ઓઈલ અને ીસ ૂર કર ુ ં

તથા થમ અને તીય બાયોલો જકલ ટમે ટ અથવા અ ય એવી કોઈ ુ કરણની િુવધા તેમના પોતાના

સં ુલમા ંતેમના ખચ થાપવાની રહશે, તે કાયમ માટ સતત મે ટન કરવાની રહશે અને યારબાદ િનધા રત

ધોરણ હાસંલ થયા પછ (ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા પરવાનગી આપવામા ંઆવે તો અને યાર) એ પાણી

ુ ય એુજ – નકામા પાણીના િનકાલની િસ ટમમા ં છોડ શકાશે. ટમે ટ કરલા આ વાહ કચરાની

ણુવ ા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. અને / અથવા .પી.સી.બી. ારા સમયે સમયે િનિ ત કરવામા ંઆવે તે

અ સુાર હોવી જ ર છે.

28.14

એુજ / ઔ ોગક કચરો િનમાણ થતો હોય તેવી કોઈપણ િમલકતના મા લક િનકાલ થઈ રહલા ગદંા પાણીના

સે પલ લેવા માટ તેમજ જ થો માપવા માટ જ ર રૂક િુવધાઓ સાથે મેનહોલ (માળ ુ ં / યવ થા) ની

જોગવાઈ કરવાની રહશે. જ ર પડ યાર આ િુવધાઓ હમેંશા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. માટ ઉપલ ધ રહ તે

જ ર છે. આમ કરવામા ં િન ફળ જનાર મા લક ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. તરફથી લે ખત નો ટસ મ યાના એક

મ હનામા ં િનયં ણ માટની યવ થા તથા તેને લગતી અ ય જ ર યવ થા ઊભી કરવામા ં િન ફળ જશે તો

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. આ ઠરાવના ઉપર જણાવેલા િનયમો ૮, ૯, ૧0 અને ૧૧ અ સુાર ગદંા પાણીમા ં

રહલા જોખમી અને વાધંાજનક ત વોની તપાસ માટ કોઈ પ િત યો ય અને જ ર લાગશે તે અપનાવશે.

28.15

નકા ુ ંપાણી ગટરમા ંવહાવતી વખતે તેની અસરો ણવા માટ એ પાણી ુ ંપર ણ કર ુ ંજોઈએ તથા એુટ

ટમે ટ યા, સાધનો અને સામ ી ચકાસવી જોઈએ અને માનવ વન, િમલકતો તથા સમ પયાવરણ

ઉપર તેની જોખમી અને અવળ અસરો ચકાસવી જોઈએ. નકામા પાણી ુ ંપર ણ ડ એસઆઈઆરડ ારા

િનધા રત ૨૪ કલાકના ગાળામા ંકોઈપણ સમયે લેવામા ંઆવેલા ન નૂા પર અને / અથવા એકિ ત કરવામા ં

આવેલા તમામ ન નૂાના આધાર કરવામા ંઆવશે.

28.16

આ ન નૂા તમામ સબંિંધત પ કારોની હાજર મા ં લેવામા ં આવશે અને .પી.સી.બી. અને / અથવા

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા મા યતા ા ત યોગશાળાઓમા ંજ તે ુ ંપર ણ કરવામા ંઆવશે. આ તમામ

પર ણો અને સમી ા અમે રકન પ લક હ થ એ જિનયસ એસોિસયેશન, અમે રકન વૉટર વ સ

એસોિસયેશન અને વૉટર પો શુન કં ોલ ફડરશન ારા સં ુ તપણે કાિશત ‘ ટા ડડ મેથ સ ફૉર ધ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 6

એ ઝાિમનેશન ઑફ વૉટર, એુજ એ ડ ઈ ડ યલ વે સ’ ની છે લામા ં છે લી આ િૃ અ સુાર કરવાના

રહશે. અલબ , યાર પણ આ યાઓ કરવામા ંઆવતી હોય યાર િવ આરો ય સગંઠન ( )ુ અથવા

આઈએસઆઈ (ભારત સરકાર) ારા િનધા રત કરવામા ંઆવેલી પર ણની યાને પણ મં ૂર આપવામા ં

આવશે.

28.17

જોડાણની પરવાનગી ક મં ૂર આપતા ં પહલા ંઅથવા યારપછ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. કોઈપણ સમયે

કોઈપણ ઉ ોગ, એકમ ક સં થા ારા િનકાલ કરવામા ંઆવતા ગદંા પાણી ુ ંપર ણ કર શક છે, અને આવા ં

તમામ પર ણોનો ખચ ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ભોગવશે.

28.18

આવા ં પર ણો કરતી વખતે આ િનયમો હઠળ મા ય ધોરણ કરતા ં મા ામા ં ૂ િશત ત વો જણાશે તો

ઉપરો ત સરચા , જો કોઈ હશે તો તે તા પર ણના આધાર ગણવામા ંઆવશે અને બલગ ગાળામા ં

યારથી વ લુ કરવામા ંઆવશે. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા આવા ંકોઈ પર ણ દરિમયાન ગદંા પાણીમા ં

ૂષણની મા ા િનધા રત ધોરણ કરતા ઓછ જણાશે તો પછ ના બલગ ગાળાથી સરચા માથંી માફ

આપવામા ંઆવશે.

28.19

કોઈપણ કારણસર મા લકને એ ુ ંલાગ ુ ં હોય ક સા ૂહક ગટર યવ થામા ં િનકાલ કરવામા ંઆવી રહલા

એુજ / ઔ ોગક ગદંા પાણીમા ંઅગાઉના પર ણોમા ંદશાવવામા ંઆવી હતી તેના કરતા ં ૂષણની મા ા

ઓછ છે તો તે યેક બલગ સાઈકલ દરિમયાન એક કરતા ં વ ુ વખત પોતાના ખચ પર ણ માટ

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને િવનતંી કર શક છે. આવા ં નવા પર ણો અર મ યાથી ણ મ હનામા ં

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા તેની અ ુ ળૂતા જુબ કરવામા ં આવશે. જો ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને

સામા ય સજંોગોમા ંચાલી રહલા લા ટમા ંઆવા ં નવા પર ણથી સતંોષકારક પ રણામ જણાશે તો તેને

સરચા વ લુ કરવામા ં/ માફ આપવામા ં યાનમા ંલેવામા ંઆવશે.

28.20

આ િનયમો ુ ંયો ય પાલન થાય છે ક નહ તેના પર ણ, િનર ણ માટ તે મા લકની તમામ િમલકતમા ં

વેશવાનો અને ગદંા પાણીના િનકાલની યવ થા ચકાસવા પરવાનગી આપવાની રહશે.

28.21

કોઈપણ ય ત, એકમ ક સં થા આ િનયમોની જોગવાઈઓ ુ ં ઉ લઘંન કરતી જણાશે તો તે ગે

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા લે ખત નો ટસ આપવામા ંઆવશે અને એક મ હનાના ગાળામા ં એ બાબત

ધુાર લેવાની રહશે. જોગવાઈઓ ુ ંઉ લઘંન કરનાર આવી નો ટસમા ં સમયમયાદા આપવામા ંઆવી હોય

તે ગાળામા ંતમામ ઉ લઘંનોનો કાયમી ઉકલ લાવવાનો રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 7

28.22

કોઈપણ ય ત, એકમ ક સં થા આ િનયમો ુ ંઉ લઘંન કરવા ુ ંચા ુ રાખશે તેમની સામે કા નૂી પગલા ં

લેવામા ંઆવશે અને યેક ઉ લઘંન માટ . ૫00/- કરતા ંવ ુહોઈ શક છે અને તેમ છતા ંઉ લઘંન ચા ુ

રહશે તો થમ દંડના દવસથી િત દન . ૫0/- નો દંડ વ લુવામા ંઆવશે.

28.23

કોઈપણ ય ત, એકમ ક સં થા આ િનયમો ુ ં ઉ લઘંન કરશે અને તેનાથી ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને

કોઈપણ કારના ખચ, ખોટ ક કુસાન થશે તો તે ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ને કૂવી આપવો પડશે અને

પરવાનગી જો આ િનયમો હઠળ આપવામા ંઆવેલી હશે તો તે સ પે ડ થવા, પરત ખચાવા ક રદ થઈ જવાને

પા રહશે.

28.24

જો કોઈ સ મ અદાલત એ ુ ં હર કર ક કોઈ ચો સ જોગવાઈ તે ય તની કા નૂી સ ા ક મતાની

બહાર છે તો એ િનણય મા એ જોગવાઈ રૂતો મયા દત રહશે અને બી કોઈ જોગવાઈઓને અસર નહ

કર.

28.25

આ િનયમોમા ં .પી.સી.બી. અને / અથવા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ારા વખતોવખત ધુારા થઈ શક છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 8

29. હો પટલ માટના િવશેષ િવિનયમો 

29.1. શોટ ટાઈટલ, એ સટ ટ અને કોમે સમે ટ

• આ કાયદા ૨૦૦૯ અને કાયદા ૧૯૭૬ ના હઠળ રચના કરવામા ંઆવેલા ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.ના

અિધકાર ે હઠળના િવ તારોમા ંલા ુપડશે.  

29.2. ા ંલા ુપડશે

• આ િનયમો હઠળ કોઈ હો પટલ બ ડગ આવશે એ તમામને આ િવિનયમો લા ુપડશે.

29.3. યા યા

29.3.1. કાયદો

નો અથ જુરાત પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર જયન એ ટ, ૨૦૦૯ અને ધી જુરાત ટાઉન લાિનગ અને

  શહર િવકાસ કાયદો, ૧૯૭૬ એવો થશે.

29.3.2. યો ય સ ાિધકાર

અથાત આ કાયદા ારા િનધા રત કરવામા ંઆવે તે સ ાિધકાર .

29.3.3. સ મ સ ાિધકાર

અથાત એવી ય ત / ય તઓ અથવા સ ા / સ ાઓ ને િનધા રત અિધકાર ારા આ િનયમો અ સુાર

જ રયાત જુબ કામગીર કરવા માટ સ ા આપવામા ંઆવી હોય.

29.3.4. ડવલપર

અથાત મા ંસામેલ છે મા લક / ય ત / ય તઓ / ન ધાયેલી સોસાયટ / સગંઠન / ફમ / કંપની/ સં ુ ત

સાહસ સં થા / ટો મને કોઈપણ હો પટા લટ ો ટ ડવલપ કરવા માટ અર કરવાની મા યતા મળેલી

હોય.

29.3.5. એ કપ ટ

અથાત યો ય હવા-ઉ સ સાથેનો કો રડોર, સીડ ક અ ય સર લુેશન પેસ ક આ પૈક એક કરતા વ ુ

યવ થા ના મારફતે તેમા ંરહલા લોકો ભ યતળયે ુ લી જ યામા ંસલામત ર તે પહ ચી શક.

29.3.6. લોર પેસ

અથાત એફ.એ.આર.ના હ થુી યેક માળ પર ગણતર મા ંલેવામા ંઆવતો લોર િવ તાર.

29.3.7. ફાયર એ કપ સીડ અને ટ

અથાત બ ડગમા ંફાયર ઓફસરની સલાહ તથા મં ૂર અ સુાર િવિવધ થળે ક િવિવધ લોર પર ડઝાઈન

કરાયેલા સલામત ર તે બહાર નીકળ જવાના ર તા.

29.3.8. ફાયર ઑફસર

સ મ સ ાિધકાર ના ુ ય ફાયર અિધકાર

29.3.9 ડ સીઆર

અથાત જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન સબંિંધત યો ય સ ામડંળને લા ુપડ છે.

29.3.10. એ સ કનોપી

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 4 9

અથાત ુ ય દરવા પાસેની છત ક શેડ.

29.3.11 એ યમ ( રુલ એ આ)

અથાત િવશાળ ુ લી જ યા આ ુ ં બ ડગ હવા-ઉ સવા ં હોવાની તીિત કરાવે ઘણી વાર પરના

માળ ધુી હોઈ શક. તેમા ંસો ટ ફ/ લે ડ ફ/ ક હવામાનની અસર ન થાય તે ુ ં ફ હોય છે પરં ુતેના પર

અ ય કોઈ િૃ થતી નથી. મોટાભાગે ઑફસ બ ડગ, શોિપગ આકડ, શોિપગ સે ટરની દર હોઈ શક અને

તે ુ ય વેશ ાર પછ તરત જ ચાઈએ હોય.

29.3.12. રફ જુ એ રયા

અથાત બ ડગમા ંઆગ લાગી હોય ક અ ય કોઈ આપાતકાલીન થિત આવી પડ હોય તેવા સજંોગોમા ંતેમા ં

રહલા લોકો ચો સ સલામત થળે જઈ શક તેવો એનબીસીની જ રયાત જુબનો િવ તાર

29.3.13. હો પટલ

અથાત એક જ મેનેજમે ટ હઠળ ુ ંએ ુ ંમકાન અથવા કટલાક મકાનો ુ ં ૂથ અથવા ઘણાબધા મકાનો ુ ંસં ુલ

મા ં બીમાર ઓને અટકાવવાની, સારવાર કરવાની િુવધાઓ હોય તથા તબીબી અને અ ય ટાફ ારા

આપવામા ંઆવતી સેવાઓ મારફત માનિસક અને શાર રક આરો ય જળવા ુ ંહોય અને તેમા ંસશંોધન, હ થ

લબ અને ફ ઝયોથેરપી સે ટરનો સમાવેશ થતો હોય.

29.3.14. લોબલ એફ.એ.આર.

અથાત ઝોન ગમે તે હોય છતા ંઆ િનયમો હઠળ મં ૂર ને પા એફ.એ.આર.

29.3.15. ઝોન

અથાત યો ય સ ામડંળના મં ૂર કરલા લાનમા ંિનિ ત કરવામા ંઆવેલો િવ તાર.

29.4. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની ફરજોઃ

આ િનયમોના હ ુમાટ ુ ય સ ા આટ ુ ંકરશે –

• અર મ યાના 30 દવસની દર દરખા ત મં ૂર કરવી ક નામં ૂર તે ગે સવ ચ સ ાને

ભલામણ કરવામા ંઆવશે.

• દરખા તમા ંજો કોઈ િનધા રત જળસં હ ે અથવા િવવા દત િવ તારનો સમાવેશ થતો હશે તો

લે ખતમા ંકારણો આ યા પછ ઈનકાર કર શકશે.

• રા ય અથવા ક સરકારની કોઈપણ યોજના હઠળ મળતા લાભ માટ પરવાનગી આપવા કદાચ

સરકારને ભલામણ કર શક.

29.5. મં ૂર મેળવવા માટની યાઃ

એ) આ િનયમો અને ડ સીઆરની જોગવાઈઓને આિધન કોઈપણ ડવલપર આ િનયમ હઠળ

ડવલપમે ટ કરવા માગતા હોય તેમણે એ ટ, ૧૯૭૬ ની કલમ ૨૬ હઠળ સબંિંધત સ ામડંળને

અર કરવાની રહશે. સબંિંધત સ ામડંળ તેનો અભ ાય રા ય સરકારને મોકલી આપશે.

બી) રા ય સરકાર કલમ ૨૯(૧) (ii) હઠળ િનણય લેશે અને જ ર આદશ કરશે. સરકારના આદશ જુબ

સબંિંધત સ ામડંળ મં ૂર આપશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 0

સી) અર ની યાને અ સુારવાના સદંભમા ં– અર ઓની સાથે દ તાવેજો પુરત કરવાના રહશે,

ો ગ સબિમટ કરવાના રહશે, અ યથા યો ય સ ાની ડ સીઆરની જોગવાઈઓ જ ર ફરફારો

સાથે અમલમા ંઆવશે.

29.6. આયોજન જોગવાઈ

2. લોર એ રયા રિશયો

(૨.૧) કોઈપણ ઝોન માટ મહ મ મં ૂર પા લોર એ રયા રિશયો (એફ.એ.આર.) નીચે જુબ રહશેઃ 

(૨.૨) મહ મ એફએસઆઈ આ માણે રહશેઃ

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ 

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ

ાઉ ડ કવરજ 

મકાનની

મહ મ ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક (આગળ-

પાછળ‐ બનેં તરફ) 

૫૫મી.  અને

વધાર 

૫૦૦૦** 

ચો.મી. 

૫  ૦‐૧૦%  ૧૫૦મી.  ૧૦મી.‐૮મી.‐૬મી.‐૬મી. 

૪  ૧૦‐૨૦% થી વ  ુ ૧૨૬મી.  ૯મી.‐૭મી.‐૬મી.‐૬મી. 

૩  ૨૦‐૩૦% થી વ  ુ ૩૨મી.  ૮મી.‐૬મી.‐૬મી.‐૬મી. 

૨૫મી. અને

તેથી વધાર

અને ૫૫ મી.થી

ઓછ  

૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨.૫  ૪૦%  ૨૦મી.  ૮મી.‐૬મી.‐૬મી.‐૬મી. 

૨૫મી.થી ઓછ    ૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨  ૪૦%  ૧૬મી.  ૮મી.‐૬મી.‐૬મી.‐૬મી. 

**5000 ચોરસ મીટર અને ઉપરના લોટમા ં– જો મકાન પો ડયમ અને ટાવર સાથે હોય તો, મહ મ 8 મીટરની ચાઈ માટ

મહ મ ૪૦ ટકા ાઉ ડ કવરજ આપવામા ંઆવશે, મા ં ાઉ ડ અથવા ાઉ ડ+1 માથંી ઓછા હોય તેની મં ૂર આપવામા ં

આવશે. પો ડયમની ઉપરના માળ આયો જત િવ તારના મહ મ 10 ટકાનો િવ તાર ધરાવી શકશે. આ ક સામા ંમહ મ પાચં

એફ.એ.આર. આપવામા ંઆવશે.

(૨.3) કોઈપણ લોટ પર એફ.એ.આર., લોબલ એફ.એ.આર. અને ીિમયમ એફ.એ.આર.નો

સરવાળો છે મા ં લોબલ એફ.એ.આર. ( એફએસઆઈ) રહશે –

• કોઈપણ િવ તારમા ં૦.૬

• કોઈપણ ઝોનમા ં મં ૂર પા એફએસઆઈ, મા ં ીિમયમ ન હોય અને રહણાક

ઉપયોગ માટ હોય.

o ીિમયમ એફએસઆઈ (પીએફએસઆઈ) –જમીનની જ ં ીના દરના ૪0 ટકા લેખે રકમ

અિધ ૃત સ ામા ંજમા કરા યા પછ તે િવ તારમા ંપી. એફ.એ.આર. ઉપલ ધ થશે.

(૨.૪) એફ.એ.આર.ની ગણતર વખતે નીચે જુબનો ઉપયોગમા ંલેવાતો િવ તાર તેમાથંી બાકાત

રાખવામા ંઆવશેઃ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 1

o બેઝમે ટ / પા કગ માટ ઉપયોગમા ંલેવાતા અ ય લોર

o એનબીસી જુબ જ ર રુ ત એ રયા

o વેશ ાર પરની છત

o એ યમ

o ફાયર એ કપ સીડ અને એ કપ ટ

o પા કગ ક અ ય કોઈ માળ ધુીનો ઢાળવાળો ર તો

o િસ ુ રટ અને ફાયર માટ કં ોલ મ

o એુજ ટમે ટ લા ટ/ એ ુ ટ ટમે ટ લા ટ

o એરક ડશિનગ (વાતા ુ ુલન) અને વે ટલેશન માટ ઈ વપે ટ/એર હ ડ લગ મ

3. વેશ ાર પર છત, પોચ તથા ાઉ ડ લેવલે પા કગ ધુી પહ ચવા માટની લ ટને મં ૂર આપવી

જોઈએ. આવી છત બાધંવાની પરવાનગી આપી શકાય ની ચાઈ ૨.૫ મીટરથી વ ુન હોવી

જોઈએ.

4. ડઝાઈનમા ંજ ર હોય તે જુબ થળો પર યેક માળ પર સલામત ર તે બહાર નીકળવાના માગ

અને બચાવ ે હોવા જોઈએ.

5. આ ય અને સલામતીથી બહાર નીકળવાના ે ુ ંિનયમન આ ર તે થ ુ ંજોઈએઃ

o આગના બનાવ વખતે ક ાસવાદ ુમલા વખતે ક અ ય કોઈ કટોકટ ભર પ ર થિત દરિમયાન

લોકોને સં ણૂ બચાવી ન લેવાય યા ં ધુી તેમને યા ંરાખી શકાય તે કાર તૈયાર કરાયેલા હોવા

જોઈએ.

o રફ જુ એ રયા ુ ંિનયમન નીચે જુબ થ ુ ંજોઈએઃ

એ. એક ક તેથી વ ુરફ જુ પેસ, એકબી સાથે જોડાયેલા હોવા જ ર નથી, પરં ુએ કપ

ટ સાથે જોડાયેલા હોવા જ ર છે.

બી. ઓછામા ંઓ ં ે ફળ ૧૫ ચોરસ મીટર અને ઓછામા ંઓછ પહોળાઈ ૩ મીટર.

સી. યેક છ માળ ( લોર) દ ઠ ઓછામા ંઓછો એક રફ જુ એ રયા ફાળવવો જોઈએ

ડ . રફ જુ અને એ કપ ટ યાનંા લોકોની સલામતી માટ હોવો જોઈએ.

ઈ. રફ જુની ડઝાઈન એન બી સીની જોગવાઈઓ અ સુાર હોવી જોઈએ.

6. મા ન અને બાધંકામ િવ તાર (મા ન અને બ ટ અપ એ રયા):

(૬.૧) ડ સીઆરના િનયમો ુ ંપાલન કરવા ઉપરાતં મા ન નીચે જુબ હોવા જોઈએઃ

એ. મા ન(વધારાની જ યા)મા ં રુ ા સબંિંધત ક બન અને ચરને બાદ કરતા ં અ ય

કોઈની મં ૂર નહ મળે.

બી. વધારાની વે હકલ લ ટને મં ૂર મળશે, પરં ુઆગળના ભાગે ૯.0 મીટર અને સાઈડમા ં

3.૫ મીટર ુ ં ુ ુ ંમા ન જળવા ુ ંજોઈએ.

(૬.૨) બ ટ અપ એ રયાઃ બ ટ અપ એ રય માટ આ માણે િનયમ રહશેઃ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 2

o લો-રાઈઝ બ ડગના ક સામા ંમહ મ ૪૫ ટકા અને હાઈ-રાઈઝ બ ડગમા ંમહ મ ૩૦

ટકા.

(૬.3) એ યમ હઠળના િવ તારની ગણતર ાઉ ડ કવરજ અને બ ટ અપ એ રયાની ગણતર

વખતે યાનમા ંલેવામા ંઆવશે નહ – િસવાય ક,

એ. ુ લી જ યા ાઉ ડ કવરજના ૪૦ ટકાથી વધાર ન હોવી જોઈએ

બી. ુ લી જ યા તગત કોઈપણ લોર પર ઈ ટરમી ડયેટ કવડ પેસની મં ૂર નહ

મળે

સી. ુ લી જ યામા ં મા એલવેટર, રસે શન સે ટર, ગે ટ લો જ, િસ ટગ અને

સર લુેશન લોબીની જ મં ૂર મળશે.

ડ . ુ લી જ યા તગત ડ સીઆરની જોગવાઈમા ંફરફાર થઈ શક છે.

7. મકાનની ચાઈ

એ. ડ સીઆરની મં ૂર કરતા ંવ ુ ચાઈ એ વધારાની ચાઈ (એ એચ) ગણાશે. વધારાની

ચાઈ ુ ંિનયમન આ ર તે થશેઃ

બી. મહ મ ૭0 મીટર ધુીની ચાઈને મં ૂર અપાશે.

(અ) નાણાનંી કૂવણીના આધાર એ એચની મં ૂર અપાશે. આ કૂવણી મા ય દરો (એ આર)

આધા રત હોવી જોઈએ, જમીનની જ ં ીના દરોને ૧૫ ટકા સમાતંર હશે.

(બ) ગણતર આ માણે રહશેઃ

1. અલગ અલગ માળ માટ એ આરની સાથે માગણી થઈ હોય તો લોર એ રયાનો

ણુાકાર કરવો.

2. બ ડ ગ માટ એ આરની મં ૂર પા ચાઈ કરતા ંવ ુહોય યા ંતમામ માળના ુલ

િવ તારની રકમ બેવડાવવી.

(ક) ઉપરો ત િનયમો અ સુાર હર િવ તારો માટના ડ સીઆરમા ં િનધા રત ચાઈ કરતા ં

જો લા ટ મ, બે વેટ, બૉલ મ, ર ટોરા,ં વેશ ાર, પોચ, એ સ લૉબી, ભ ય ું વગેર

માટ નાણા ં કૂવીને વધારાની ચાઈની મં ૂર મેળવી શકાશે.

8. બેઝમે ટઃ

૮.૧ બેઝમે ટ માટ ની જુબની મં ૂર મળશેઃ

૮.૧.૧. એક કરતા ંવ ુલેવલ પર પા કગ

૮.૧.૨. ઈલે ક કબીન, સબ ટશન, એસી લા ટ મ, જનરટર મ, બોઈલર મ, હોટલ લો ,

હાઉસક િપગ, ટોસ, કરટકર માટ મ, બાયોકિમકલ, લા ટક, પેપર, લાસ વગેર કચરો એક

કરવાની જ યા, આ કારની સિવસ ાઉ ડ લેવલથી એક લેવલ નીચેના બેઝમે ટ પર મં ૂર ને

પા રહશે. આ કારના ઉપયોગ ુ ય હ નુા ભાગ પે જ હોવા જોઈએ, આ માટ ુ ં ે ફળ ુલ

બેઝમે ટના ૨૦ ટકાથી વધાર ન હો ુ ંજોઈએ. આવા િવ તારના વપરાશ માટ જ ં ીના પાચં ટકા

રકમ ભરવાની રહશે.

૮.૧.૩. રુ ા કમચાર ની ક બન ભ યરાના દરક મજલે મળવાપા રહશે. 

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 3

૮.૧.૪. ભ ય ું મા નમા ંમળવાપા રહશે પરં ુ રુ ા હ થુી બાધંકામના ૩.૦ મી પહોળા પર મીતીથી

દર ભ ય ુ મળવાપા રહશે ન હ.

9. પા કગ, વૂમે ટ અને મો બલટ નીચે જુબ હોવા જોઈશે

૯.૧ કોઈપણ લોર/બેઝમે ટ પર પા કગની મં ૂર આપી શકાશે.

૯.૨ ાઉ ડ લેવલ અથવા સરફસ પા કગનો આ હ રાખવો ન જોઈએ. અલબ , શાર રક ર તે

િવકલાગં લોકો માટ ુ ંપા કગ ાઉ ડ લેવલ પર ઉપલ ધ કરાવવા ુ ંરહશે.

૯.3 પા કગ થળ ધુી જતો ઢાળવાળો ર તો બ ડગંની હદથી ૩.૫ મીટર ુ ં તર છોડ ને તૈયાર

કરવાનો રહશે.

૯.૪ ઉપયોગમા ંલેવાયેલા એફએસઆઈના ૫૦ ટકા ટ ુ ંપા કગ ઉપલ ધ કરાવાશે

૯.૫ પા કગ એક ક વ ુ ભાગમા ં રહશે અને આ તમામ ભાગ એ જ બ ડગ િુનટમા ં ઉપલ ધ

કરાવવાના રહશે.

૯.૬ ખાનગી કાર, સાયકલચાલક, પગપાળા આવતા-જતા લોકો, સિવસ હ કલ, ઈમરજ સી હ કલ અને

પ લક ુ ટ લટ હકલ સલામત ર તે આવી-જઈ શક તે કારની સા ુ ૂળતા હોવી જોઈએ

૯.૭ ન કના રોડ પરનો એ સેસ પોઈ ટ એ કાર હોવો જોઈએ થી યા ં ા ફક મની સમ યા ન

સ ય અને હર માગ પર લાબંી કતાર ન થાય.

૯.૮ યેક માળ પર લ તુમ ૨.૫ મીટર પહોળાઈનો એક સિવસ કો રડોર હોવો જોઈએ અને તે લ ટ

સાથે સકંળાયેલો હોવો જોઈએ.

29.7 માળખાગત સલામતી

29.7.1.   માળખાગત સલામતી િનયમનો પ રિશ ટ-૧  જુબ લા ુથશે 

29.8. અ ય જોગવાઈઓ

29.8.1. લ ટ - આયોજન અને ડઝાઈનઃ લ ટ ુ ંઆયોજન અને ડઝાઈન રા ય બ ડગ કોડ જુબ

કરવાના રહશે.

29.8.2. પયાવરણલ ી બાબતો (એ) એુજ ટમે ટ લા ટ (બી) વરસાદ પાણીનો સં હ (સી) વે ટ

મેનેજમે ટ (ડ ) હવા, પાણી અને કાશ સબંિંધત ૂષણ િનયં ણ પ િત (ઈ) ર જરશન અને

એર ક ડશિનગ માટ નોન સીએફસી ઈ વપમે ટનો ઉપયોગ

29.8.3. પાણીના નુઃઉપયોગની જોગવાઈ(પ રિશ ટ-૨), સોલાર વોટર હ ટગ(પ રિશ ટ-૩) લા ુપડશે

29.8.4. ઈમારત એનજ કો ઝવશન બ ડગ કોડ જુબ તૈયાર થયેલી હોવી જોઈએ

29.8.5. હર સલામતી હ ુમાટ સલામતી િન ણાતોની સલાહ લઈને સીસીટ વી કમેરા, નાઈટ િવઝન

ડવાઈસીસ, મોશન સે સેર, કં ોલ મ, રફ જૂ એ રયા, વૈક પક માગ, વગેરનો બ ડગના

આયોજન, ડઝાઈનમા ંસમાવેશ કર લેવો જોઈએ અને તે ઈ ટોલ કરવા જોઈએ.

29.8.6. યા ંદશાવા ુ ંન હોય યા ં ડ સીઆરની જોગવાઈ જ ર ફરફાર સાથે લા ુપડશે

29.8.7. આ જોગવાઈ તગત ડવલપમે ટ લાનના કોઈપણ ે મા ંહો પટલની મં ૂર રહશે

29.8.8. સલામતીના કારણોસર સરકાર ારા આ મં ૂર નો ઈનકાર થઈ શક છે

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 4

29.8.9. આ િનયમન હઠળ મં ૂર મ યા પછ પણ એરપોટ ઓથો રટ ઓફ ઈ ડયા, ઈઆઈએ

લીયર સ માટ વન અને પયાવરણ િવભાગ પાસેથી તથા અ ય સબંિંધત િવભાગ પાસેથી જ ર

જુબની મં ૂર લેવાની રહશે.

29.8.10. ઈમારતની માળખાગત સલામતીની જવાબદાર ડવલપરની રહશે. ડવલપર તેના ખચ સબંિંધત

વતં અિધકાર પાસેથી અથવા યો ય અ ભુવ અને િત ઠા ધરાવતા મા ય ચરલ

એ સપટ પાસેથી ચરલ ટબલીટ અને સેફટ ુ ંઓડટ કરાવવા ુ ંરહશે.

29.8.11. ચો સ લોટ ટાઉન લાિનગ ક મ િવ તારનો ભાગ ન હોય તેવા ક સામા ંસબંિંધત સ ાિધકાર

ન કર તે જુબ ડડ શન લા ુપડશે

29.8.12. ડ સીઆર જુબ ફાયર સેફટ ની જોગવાઈ કરવાની રહશે

29.8.13. ભ યતળયે વેશ ાર પાસે છત, લ ટ વગેરની મં ૂર રહશે. આ છત ૨.૫ મીટરથી વધાર ચી

ન હોવી જોઈએ.

29.8.14. દરક માળ પર સલામતી અને આપાતકાલીન સજંોગોમા ંબહાર નીકળવા માટ વૈક પક માગ

અને ુ કલીની સમયમા ંરહ શકાય તેવો રફ જૂ િવ તાર એનબીસીની જોગવાઈ જુબ હોવો

જોઈએ

29.8.15. ગર બ અને મ યમવગના દદ ઓ માટ હો પટલમા ં૧૦ ટકા બેડ(પથાર ) ફાળવવાની રહશે અને

ન કરાયેલા ચા નો ૩૦ ટકા ચા વ લુવાનો રહશે. સબંિંધત સ ાિધકાર તેના ંઅમલ ુ ં

િનર ણ કરશે.

29.9. 4.0 ક વ ુએફ.એ.આર. મં ૂર કરાયા હોય યા ં પે યલ લાિનગ દરખા તો (એસ.પી.પી.)

29.9.1 હો પટલની ઓછામા ંઓછ જ રયાતો આ જુબ હોવી જોઈએઃ 

૧.   ૧૦૦ પથાર (બેડ) 

૨. બે ઓપરશન િથયેટર, આઈસી ,ુ કોડ ુ મ

૩. િશ ણ, સશંોધન અને ુ તકાલયની સવલત, સે લાઈ ડ ટ રલાઈઝેશન સવલત, ઈનડોર

ફામસી અને ડ પે સગ ફામસી, હાઉસક િપગ ફિસલટ અને લનન ફિસલટ , કફટ રયા/ર ટોર ટ,

ઈનડોર કટ રગ ફિસલટ

૪. આઈસી ુમાટ ફર જયાત એચવીએસી(સે લાઈ ડ એર ક ડશ સ) િસ ટ સ, ઓપરશન િથયેટર

અને અ ય મહ વની સવલતો

૫. મે ડકલ ગેસ માટ જ ર ગેસ અને તે પહ ચાડવા માટની સવલત

૬. ટ કગ, મટ રયલ રિસિવગ એ રયા

૭. અ યતં મહ વની સવલતો માટ પાવર બેકઅપ અને અ યતં મહ વની ન હોયતેવી સવલતો માટ

બનપરંપરાગત ઊ ોતનો ઉપયોગ ફર જયાત

૮. િવ આરો ય સગંઠન(ડ એુચઓ)ના ધોરણો ક તેને સમક ધોરણો જુબની ડઝાઈન હોવી

જોઈએ

૯. .એસ.પી.સી. િનયમો અ સુાર વે ટ મેનેજમે ટ જ ર

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 5

પ રિશ ટ-1 માળખાગત સલામતી અને સેવા

1. ચરલ ડઝાઈન

ફાઉ ડશન(પાયો), ક ડયાકામ, થુાર કામ, લેન કો ટ, રઈ ફો ડ કો ટ, ી- ડ કો ટ અને ચર

ટ લની માળખાગત ડઝાઈન નેશનલ બ ડગ કોડ ઓફ ઈ ડયાની ચરલ ડઝાઈન ભાગ-૬ની કલમ ૧

લો સ, કલમ-૨ ફાઉ ડશન, કલમ-૩ ડૂ(લાક ુ )ં, કલમ-૪ મેસ ી(ક ડયાકામ), કલમ-૫(કો ટ), કલમ-૬( ટ લ)

જુબની હોવી જોઈએ અને તેમા ં સલામતી સબંિંધત ભારતીય ધોરણની નીચે જુબની માગદિશકા ુ ં

પાલનથ ુ ંજ ર છેઃ એ. કંૂપ સામે ર ણઃ

i. આઈ.એસ.: ૧૮૯૩-૧૮૯૪ ચરની કંૂપ અવરોધક ડઝાઈન માટના ધોરણો (ચો ુ ં રિવઝન)

ii. આઈ.એસ.: ૧૩૯૨૦-૧૯૯૩ િસ મક ફોસ સ અથાત કંૂપ સબંિંધત ગિતિવિધના સજંોગોમા ં રઈ ફો ડ

ક ટ ચર ુ ંડ ટાઈલ ડટલ ગ-કોડ ઓફ ે ટ સ.

iii. આઈ.એસ.: ૪૩૨૬-૧૯૯૩ ઈમારતની કંૂપ અવરોધક ડઝાઈન અને બાધંકામ-કોડ ઓફ ે ટ સ(બી ુ ં

રિવઝન)

iv. આઈ.એસ.: ૧૩૮૨૮-૧૯૯૩ ઓછા મજ તૂ ક ડયાકામ સાથેની ઈમારતોમા ં કંૂપ અવરોધક બાધંકામ

ધુાર ુ-ંમાગદિશકા

v. આઈ.એસ.: ૧૩૮૨૭-૧૯૯૩ માટ ના મકાનો-ઈમારતોને કંૂપ અવરોધક બનાવવા જ ર ધુારા

કરવા-માગદિશકા

vi. આઈ.એસ. : ૧૩૯૩૫-૧૯૯૩ ઈમારત ુ ંસમારકામ અને કંૂપ સામે તેને મજ તૂ બનાવવી-માગદિશકા

vii. ઈમારતને કંૂપ અવરોધક બનાવવા માટ ધુારા કરવા-માગદિશકા-એ સપટ પુ, ભારત સરકાર,

શહર િવકાસ અને રોજગાર મં ાલય( કાશન - બ ડગ મટ રય સ એ ડ ટ નોલો મોશન

કાઉ સલ-૧૯૯૮.)

બી. વાવાઝોડા/ચ વાત સામે ર ણ

i. એ.૮.આઈ.એસ. ૮૭૫(૩)- ૧૯૮૭ બ ડગ અને ચર માટ કોડ ઓફ ે ટ સ ફોર ડઝાઈન

લો સ( કંૂપ િસવાય), પાટ-૩, િવ ડ લો સ

ii. બી. ઈમારતને પવન/ચ વાત અવરોધક બનાવવા માટ ધુારા કરવા-માગદિશકાઃ

- એ સપટ પુ, ભારત સરકાર, શહર િવકાસ અને રોજગાર મં ાલય, કાશન-બ ડગ મટ રય સ

એ ડ ટ નોલો મોશન કાઉ સલ-૧૯૯૮.

ન ધઃ નેશનલ બ ડગ કોડમા ંદશાવાયેલા ક તેનો સદંભ ટાકંલા સ હતના ભારતીય ધોરણનો યા ં

યા ંઉ લેખ હોય યા ંછે લામંા ંછે લા ંવઝનને યાનમા ંલેવા ુ ંરહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 6

iii. સી. ફોમ-૨(સી)મા ંદશા યા જુબ ુ ંઉપરો ત સ ટ ફકટ બ ડગ લાન/ ો ગ અને અ ય મા હતીની

સાથે ર ૂ કરવા ુ ંરહશે.

2. વો લટ કં ોલ( ણુવ ા િનયં ણ) જ રયાત

i. તમામ મટ રયલ અને કામદારોની ણુવ ા વી ૃત ધોરણો અ સુારની અને ભારતીય ધારાધોરણો

અને કોડ જુબની હોવી જોઈએ મા ંપાટ-૫ બ ડગ મટ રયલ અને પાટ-૭ ક શનલ ે ટસ

અને સેફટ , નેશનલ બ ડગ કોડ ઓફ ઈ ડયાનો સમાવેશ છે.

ii. ઈમારતના ંબાધંકામ અને સમારકામ અને પાળ બાધંવી વગેર દરિમયાન દરિમયાન તમામ કારના

ખોદકામ ડા હોવા જોઈએ અને ગટર યવ થા સૌથી નીચેના તર પર હોવી જોઈએ અને યો ય ઢાળ

આપેલો હોવો જોઈએ થી નકામા પાણી ક વાહ નો િનકાલ યો ય ર તે થઈ શક અને કોઈ ખાડો એ

ર તે ખોદલો ન હોવો જોઈએ મા ંપાણી ભરાઈ રહ અને તેને કારણે મ છર આવે.

iii. વૈક પક સામ ી, ડઝાઈનની પ િત અને ક શન તથા પર ણ િનયમોની જોગવાઈનો હ ુ

કોઈપણ મટ રયલનો ઉપયોગ અટકાવવાનો ક ક શનની ડઝાઈનની પ િત અટકાવવાનો નથી

પરં ુતેના માટ વૈક પક યવ થાની મં ૂર મેળવવી જ ર છે. ઈ ટ ેટડ ડવલપમે ટ ક મ તર ક

તૈયારકરાયેલા આકટ ચર લાિનગ અને લે-આઉટને અટકાવવાનો આ જોગવાઈનો હ ુ નથી.

મટ રયલ, ડઝાઈન અને બાધંકામની બાબતે નેશનલ બ ડગ કોડની જોગવાઈનો અમલ થતો હોય

તો સબંિંધત સ ાિધકાર વૈક પક યોજનાને મં ૂર આપી શક છે.

iv. વો લટ કં ોલની જ રયાતોને યાનમા ંલઈને તમામ ઈમારતો ુ ંબાધંકામ કરવા ુ ંરહશે.

v. મં ૂર કરાયેલા લાન જુબ ુ ં બ ડગ હોય તો તેની માળખાગત સલામતી જ રયાતો ુ ં િનર ણ

કરવા ુ ંરહશે. -તે ક સામા ંબાધંકામ મજ તૂ કરવા માટ જ ર મં ૂર લેવાની રહશે. 3. પર ણ

િનયમોની જોગવાઈઓ ુ ંપાલન થ ુ ંહોવાના અ રૂતા રુાવા હોય અથવા િનયમ જુબ બાધંકામમા ંમટ રયલ, 

ડઝાઈન ક પ િતની બાબતે વૈક પક યોજનાનો અમલ થયો ન હોવાના રુતા રુાવા હોય તો તેવા ક સામા ં

મા યતા ા ત એજ સી -તે બ ડગના મા લકના ખચ નીચે જુબ પર ણ કરશે

i. પર ણની પ િતઃ -તે બ ડગના બાધંકામ સબંિંધત મટ રયલ ક ડઝાઈન માટ િનયમ જુબ

ન કરાયેલી પર ણ પ િત અપનાવાશે. જો િનયમનમા ંચો સ ટ ટની પ િતનો ઉ લેખ નહ

હોય તો સબંિંધત સ ાિધકાર ટ ટની યા ન કરશે. બ ડગ મટ રયલના પર ણની પ િત

માટ નેશનલ બ ડગ કોડ(બીઆઈએસ ારા કાિશત)મા ંઅપાયેલા ભારતીય ધોરણો અ સુારનો

સદંભ જ ર છે.

ii. પર ણના ંપ રણામ સાચવી રાખવા પડશેઃ આવા તમામ પર ણો(ટ ટ)ના પ રણામની નકલ

સબંિંધત સ ાિધકાર એ ઓછામા ંઓછા બે વષ ધુી સાચવી રાખવાના રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 7

ભારતીય ધોરણો અ સુારના મટ રયલ ુ ં પર ણ સબંિંધત સ ાિધકાર ારા મા યતા ા ત લેબોરટર મા ં

કરવામા ંઆવશે. લેબોરટર ક એજ સી િસમે ટ, ટ લ અને ક ટની ણુવ ા વગેર ુ ંપર ણ ક શન

એજ સી સાથે મળ ને કર છે. સાઈટના થળે અને લેબોરટર મા ં બ ે થળે ટ ટગ થાય છે.

બાધંકામના પાયાથી લઈને તે ુ ંસં ણૂ કામ ૂ ું થવા ધુીના િવિવધ તબ ામા ં િનયમ જુબ પર ણ થ ુ ં

જોઈએ. લેબોરટર દરક તબ ે પર ણનો મા ણત અહવાલ તૈયાર કરશે અને તેનીનકલ ક શન

એજ સીને પુરત કરશે. આ એજ સી સબંિંધત સ ાિધકાર ને આ ટ ટગ રપોટ મોકલશે. 4. હાલમા ંઅ ત વ ધરાવતી ઈમારતની બાધંકામની થરતા અને ફાયર સેફટ

એ. હાલ અ ત વ ધરાવતી ઈમારત ુ ં બાધંકામ ુ ં ક/અથવા ફાયર સેફટ ુ ં ક બાધંકામને થયેલા

કુસાન ુ ંક અ ય ભાગ ુ ંચો સ સમયાતંર સબંિંધત સ ાિધકાર ારા ૂ યાકંન કરવા ુ ંરહશે.

િન ણાતોની પેનલમાથંી પસદં કરાયેલા િન ણાત ક િન ણાતો ારા આ ૂ યાકંન કરાય છે.

બી. મા લક/ડવલપર/કબજો ધરાવનાર ય ત આ િન ણાતની સલાહને પગલે બ ડગમા ં જ ર

સમારકામ ક તેને મજ તૂી આપવા ુ ંકામ કરાવે છે અને નેશનલ બ ડગ કોડ તથા ભારતીય

ધોરણો અ સુાર ુ ંબાધંકામ બનાવે છે.

મા લક/ડવલપર/કબજો ધરાવનાર ય ત આ જુબ પગલા ંન લે તો સબંિંધત સ ાિધકાર ક

કોઈપણ મા ય એજ સી મા લક/ડવલપર/કબજો ધરાવનાર ય તના ખચ આ કાર ુ ંકામ પાર

પાડશે.

સી. સબંિંધત સ ાિધકાર કટલા સમયગાળામા ંઆ કામ પાર પાડવા ુ ંરહશે તે ન કરશે.

ડ . સમારકામ ક મજ તૂી માટ ુ ંજ ર કામ પાર પાડવા દરિમયાન બ ડગનો કબજો લેવો ક કમ

તેનો આદશ સબંિંધત સ ાિધકાર આપશે.

ઈ. મં ૂર કરાયેલા લાન જુબ ુ ં બ ડગ હોય તો તેની માળખાગત સલામતી જ રયાતો ુ ંિનર ણ

કરવા ુ ંરહશે. -તે ક સામા ંબાધંકામ મજ તૂ કરવા માટ જ ર મં ૂર લેવાની રહશે.

ઈમારતની માળખાગત સલામતીની જવાબદાર ડવલપરની રહશે. ડવલપર તેના ખચ સબંિંધત વતં

અિધકાર પાસેથી અથવા યો ય અ ભુવ અને િત ઠા ધરાવતા મા ય ચરલ એ સપટ પાસેથી ચરલ

ટબલીટ અને સેફટ ુ ંઓડટ કરાવવા ુ ંરહશે. પ રિશ ટ-2

પાણીના નુઃઉપયોગના િનયમનો

1. યા યા

૧.૧ ડોમે ટક વે ટ વોટર એટલે એ ુ ંપાણી સામા ય ર તે રહણાકં િૃ માટ જ ઉપયોગમા ંલેવાયા

બાદ છોડા ુ ંક નીકળ ુ ંહોય અથવા એ ુ ંનકા ુ ંપાણી અ ય ીમાઈસીસમાથંી નીકળ ુ ંહોય.

૧.૨. ે વોટર એટલે ટાકં , ટબ, વારા અને વોિશગમાથંી નીકળ ુ ંહોયતે ુ ંપીવાલાયક ન હોય તે ુ ંપાણી

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 8

૧.૩. ી- ટમે ટ એટલે ઈ ડ યલ વે ટ અથવા અ ય કોઈ વે ટ(કચરો ક નકા ુ ં વાહ )ને વે ટ વોટર

િસ ટમમા ંનાખતા પહલા કરાતી યા.

૧.૪. ીમાઈસીસ એટલે

એ. એવી ોપટ અલગ ટાઈટલ કાડ હઠળ હોય ક ના માટ અલગ ટાઈટલ કાડ ર કર શકાય

અને તેના આધાર બ ડગનો લાન ર કર શકાય ક એ ુ ંબ ડગ ોસ-લીઝ, િુનટ

ટાઈટલ ક કંપની લીઝ ારા કોઈ ય તગત એકમના કબ મા ંહોય અને ના માટ ટાઈટલ

સ ટ ફકટ ઉપલ ધ હોય, અથવા

બી. ચો સ હ ુમાટ હર મા લક મા ંજમીન લીધી હોય, અથવા

સી. થાિનક સ ામડંળ ારા ના પર અલગથી ટ સ ુ ં ૂ યાકંન થ ુ ંહોય, તે ુ ંબ ડગ તગત

આવે ુ ં વતં એકમ.

૧.૫. બનપીવાલાયક પાણી એટલે બનસપંક હ ુમાટ ુ ંપાણી, ઘરમા ંઉપયોગમા ંન લેવા ુ ંપાણી મ ક

કાર સાફ કરવા માટ, ટોઈલેટ લિશગ માટ, ગાડિનગ માટ, બાધંકામ હ ,ુ લે ડ કિપગ માટ, ટપક િસચાઈ

માટ, િૂમગત જળના રચા માટ ઉપયોગમા ંલેવા ુ ંપાણી.

૧.૬. િતબિંધત ઔ ોગક કચરો અથાત ઔ ોગક કચરો(ક વાહ ) મા ં .પી.સી.બી. ારા ન કરાયેલી

મા ા કરતા ંવધાર ભૌિતક અને રાસાય ણક ત વો હોય છે.

2. ઉપયો ગતાઃ

નીચે જુબની કટગર ના બ ડગના ક સામા ંપાણીનો નુઃઉપયોગ કર શકાય છેઃ

2.1 નીચે જુબના ઉપયોગ હઠળ તમામ નવા બ ડગં પાણીનો ઉપયોગ કર શક છેઃ

એ) ૧૦ ક તેથી વ ુમકાન ધરાવતા કોઈપણ લો રાઈઝ/હાઈ રાઈઝ બ ડગ અથવા નો ુલ બ ટ

અપ એ રયા ૭૫૦ ચોરસ મીટરથી વ ુહોય તેવા મકાન

બી) હો પટલ અને નિસગ હોમ

સી) હોટલ, લોજ અને ગે ટ હાઉસ

ડ ) લૂ હો ટલ, કોલેજ, િનગ સે ટર

ઈ) રુ ા દળો, અધલ કર દળો અને પોલીસના બેરક

એફ) ૧૫૦ ચોરસ મીટરથી વ ુ લી થ એ રયા હોય તેવા વતં રહણાકં મકાન-ઈમારત

) રલવે ટશન અને એરપોટના કાયરત બ ડગ વા ક વેઈ ટગ મ, રટાય રગ મ, ર ટ મ,

ઈ પે શન બગંલો અને કટ રગ િુનટ

એચ) ક િૂનટ સે ટર, બે વેટ હોલ અને તે કારનો ઉપયોગ ધરાવતા બ ડગ

આઈ) યવસાયી ઈમારતો નો મહ મ બ ટઅપ એ રયા 2000 ચો.મી. અથવા વ ુહોય.

) તમામ જોખમી/પાણી ૂ િષત કરતા/રાસાયણક ઉ ોગો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 5 9

ન ધઃ ઉપરો ત પૈક બી, સી, , એચ અને મા ંદશાવેલી કટગર ના ક સામા ંહ ટગ િસ ટમ રૂ પાડવા ુ ં

ફર જયાત નથી. ૨.૨ સ ામડંળ ારા ન કરાયા જુબ નીચે જુબના સજંોગોમા ં ુ ત મળ શક છેઃ

એ. વતમાન ીમાઈસીસમા ં ટડ વોટરના ઉપયોગ માટ વધારાની ઓવરહડ ટાકં ની જોગવાઈની

મં ૂર ન હોય તો

બી. વતમાન બાધંકામ-માળખામા ં ટમે ટ ફિસ લટ અને કલે શન ચે બર ઈ ટોલ કર શકાય તેમ ન

હોય તો

સી. જમીનની અછત હોય ક યા ંખરાબ પાણીને રસાઈકલ કરવા માટની સવલત ન હોય તો.

3. પાણીના નુઃઉપયોગ માટ જ ર િસ ટમ ુ ંઈ ટોલેશન

૩.1. નવી ઈમારતોઃ ઉપરની ેણીના નવા મકાનોના બાધંકામના આયોજનમા ં તેનો સમાવેશ કરવામા ં

આવેલો હોય તો જ તેને મં ૂર આપવામા ંઆવવી જોઇએ: 

૩.1.1. ખૂરારંગ ુ ંપાણી, રસાઈકલગ વોટર લા ટ, ટોરજ માટ લ બગની અને ં ુ ડયા રંગના

ર ઝુ ફ ટગની જોગવાઈ બ ડર કરવાની રહશે.

૩.1.૨. વધારાના ે વોટરના િનકાલ માટ એુજ િસ ટમની વધારાની જોગવાઈ પણ કરવાની રહશે.

૩.1.૩. જોખમી ગેસ ક વન માટ જોખમી એવી કોઈપણ વ ુન હોવી જોઈએ

૩.1.૪. પીવાલાયક અને બનપીવાલાયક પાણી ુ ં ફ ટગ એકબી મા ંભળ ય તે ુ ંન હો ુ ંજોઈએ.

રસાઈક ડ વોટર િસ ટમ પીલાલાયક પાણીની િસ ટમના ઓપર ટગ ેશરથી નીચેના તર પર

હો ુ ંજોઈએ.

૩.૨. ૂની ઈમારતોઃ ૂની ઈમારતોમા ંનવા બાધંકામ ક ફરફારના સજંોગોમા ંપાણીનો નુઃ ઉપયોગ િનયમો

અ સુાર કરવાનો રહશે.

4. પાણીની ણુવ ા, ટમે ટ અને ચો સ ધારાધોરણઃ

૪.1. પાણીની ણુવ ા બનપીવાલાયક પાણીના ધોરણો જુબની હોવી જોઈએ. રસાઈકલ કરાયેલા પાણી ુ ં

છ મ હનામા ંએક વાર પર ણ કરવા ુ ંરહશે અને તેના પ રણામ સબંિંધત સ ાિધકાર યાર માગેં

યાર આપવા પડશે.

૪.૨. અ ત વ ધાવતી દરક ઈમારત/રહણાકં માળખા ખાતે રસાઈક ડ વોટર લા ટની જોગવાઈ અને તેને

ે વોટર માટ અને ર ઝુ ફ ટગ માટ અલગ લ બગ યવ થા હોવી જોઈએ.

૪. ૩. ખરાબ પાણી- વાહ -કચરા ુ ંપર ણ અને તેના પ રણામ ર ૂ કરવાની યા જુરાત ૂષણ

િનયં ણ બોડ ક અ ય સબંિંધત સ ામડંળ ારા ન કરાયેલી શરતો અને િનયમો જુબ હોવી જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 0

૪. ૪. પાણીના નુઃઉપયોગ માટના ઈ ટોલેશન સબંિંધત આચારસં હતા અ સુાર હોવા જોઈએ.

5. સામા ય જોગવાઈઓઃ

૫.૧. અિનવાય પ ટતાઃ ીમાઈસીસના ઓ પુાયર ક મા લક તેના લા ટ ક િ માઈસીસમાથંી છોડવામા ં

આવતા નકામા વાહ ની ણુવ ા તેનો કાર વગેરમા ંફરફાર હોય તો તેની સબંિંધત સ ાિધકાર ને

ણ કરવાની રહશે. આ ફરફાર આ િનયમો હઠળ ભગં ગણી શકાય.

૫.૨. ધુારા મક પગલા-ં આ િનયમોનો ભગં કરતા હોવા ુ ંમા મૂ પડશે તો તેવા સજંોગોમા ંસબંિંધત

સ ામડંળ તપાસ કયા પછ અને મા લકને બ મા ંસાભં યા પછ નો ટસ ર કરશે અને જ ર

ધુારા મક પગલા ંલેશે.

૫.૩. વળતરઃ સબંિંધત સ ામડંળ પાણીના રસાઈકલગની કામગીર જોયા પછ સં ુ ટ થાય તો -તે

ડવલપમે ટ માટ લેવાતા ટ સ ક ફ જુબ વળતર આપી શક છે. ડવલપર પાસેથી કટલા ખચની

વ લુાત કરવાની છે તેના આધાર વળતર આપવામા ંઆવે છે.

૫.૪. િવવાદનો ઉકલઃ આ િનયમો જુબ કોઈપણ િવવાદ ઊભો થાય તો િુનિસપલ કિમશનર ુ ય

કાયવાહ અિધકાર સમ મામલો જશે અને તે ઓથોરાઈ ડ ટકિનકલ ઓફસર ક િન ણાતોની સલાહ

લઈને િવવાદનો ઉકલ લાવશે અને ઓ પુાયર ક બ ડર ક ડવલપરને તેની ણ કરશે. સબંિંધત

સ ાિધકાર નો િનણય આખર અને બા ય રહશે.

૫.૫. ઓથોરાઈ ડ લેબોરટર ની યાદ જુરાત રા ય ૂષણ િનયં ણ બોડ ારા અથવા મહાનગરપા લકા

ારા મા યતા ા ત હશે.

પ રિશ ટ-3

સોલાર આધાર ત વોટર હ ટગ િસ ટમ ઈ ટોલ કરવા સબંિંધત િવિનયમો

1. સોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િ◌સ ટમ નીચે જુબની કટગર ની ઈમારતો માટ ઉપલ ધ કરાવાશે.

એ) હો પટલ અને નિસગ હોમ

બી) હોટલ, લોજ અને ગે ટ હાઉસ

સી) લૂ હો ટલ, કોલેજ

ડ ) રુ ા દળો, અધલ કર દળો અને પોલીસના બેરક

ઈ) ૧૫૦ ચોરસ મીટરથી વ ુ લી થ એ રયા હોય તેવા વતં રહણાકં મકાન-ઈમારત

એફ) રલવે ટશન અને એરપોટના કાયરત બ ડગ વા ક વેઈ ટગ મ, રટાય રગ મ, ર ટ મ,

ઈ પે શન બગંલો અને કટ રગ િુનટ

) ક િૂનટ સે ટર, બે વેટ હોલ અને તે કારનો ઉપયોગ ધરાવતા બ ડગ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 1

ન ધઃ ઉપરો ત પૈક ઈ કટગર ના ક સામા ંસોલાર આિસ ટડ હ ટગ િસ ટમ રૂ પાડવી ફર જયાત નથી.

2. ઉપરો ત મ-૧મા ંદશા યા જુબની કટગર મા ં યા ંગરમ પાણી ૂ ું પાડવા માટની યવ થા હોય ક

ઈ ટોલેશન કરા ુ ંહોય યા ંસોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િસ ટમની વૈક પક યવ થા ન હોય તો તેવા

ક સામા ંનવા બ ડગ ુ ંબાધંકામ થઈ શકશે નહ .

િશડ લૂ

1. યા યાઃ

એ. સોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િસ ટમઃ સૌરઊ નો ગરમીના ોત તર ક ઉપયોગ કર ને પાણી

ગરમ કરવાની ડવાઈસ

બી. ઓ ઝીલર બેકઅપઃ સોલાર વોટર હ ટગ િસ ટમમાથંી આવતા પાણીને ગરમ કરવા માટ

ઈલે કલી ઓપરટડ ક અ ય ધણથી ગરમ થ ુ ંબોઈલર ક તેવી િસ ટમ

સી. ન ુ ંબ ડગઃ ઉપરો ત કટગર જુબ ુ ંએ ુ ંબ ડગ ના બાધંકામનો લાન સબંિંધત સ ામડંળને

મં ૂર માટ પુરત કરાયો હોય

ડ . વતમાન બ ડગઃ બ ડગને તેનો રાબેતા જુબનો બઝનેસ કરવા માટ ુ ંલાઈસ સ ફાળવવામા ં

આ ુ ંહોય તે ુ ંબ ડગ.

2. સોલાર વોટર હ ટગ િસ ટમ ુ ંઈ ટોલેશન

એ) ન ુ ંબ ડગઃ બ ડગની ડઝાઈનમા ંતેની સૌથી ચાઈ પરથી બ ડગમા ં યા-ં યા ંગરમ પાણીની

જ ર હોય યા ંઈ લુેટડ પાઈપલાઈનની જોગવાઈ હોય તેવા લાનને જ નવા બાધંકામ માટ મં ૂર

અપાશે. બ ડગમા ંસોલાર વોટર હ ટગ િસ ટમને સતત પાણીનો રુવઠો મળતો રહ તેવી જોગવાઈ

હોવી જોઈએ. બ ડગમા ંઉપર ુ લી જ યા હોવી જોઈએ, યા ંસીધો જ યૂ કાશ આવી શક.

બ ડગની છતની ભાર વહન મતા ઓછામા ંઓછ ૫૦ કલો િત ચોરસ મીટર હોવી જોઈએ. ઉપરો ત

કટગર ના તમામ નવા બ ડગને બઝનેસ શ કરવા માટ ુ ંજ ર લાઈસ સ મેળવતા પહલા સોલાર

વોટર હ ટગ િસ ટમ ઈ ટોલ થઈ જવી જ ર છે.

બી. વતમાન બ ડગઃ ઉપરો ત કટગર તગત હાલમા ંઅ ત વ ધરાવતા બ ડગમા ંહ ફુરના સમયે

સોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િસ ટમ ઈ ટોલ કરવી ફર જયાત છે. આવા બ ડગમા ંગરમ પાણી ૂ ું

પાડવાની િસ ટમ ક ઈ ટોલેશન હોવા જ ર છે.

2.1 મતાઃ િવિવધ કટગર તરગતના બ ડગમા ંઈ ટોલ થનાર સોલાર વોટર હ ટગ િસ ટમની

મતા થાિનક સ ામડંળ સાથે પરામશ કર ને ન કરવામા ંઆવશે. લ તુમ મતા દરક

બાથ મ અને રસોડાદ ઠ ૨૫ લીટરથી ઓછ ન હોવી જોઈએ. ુલ ફ એ રયા(ધાબા ઉપર

િસ ટમ ઈ ટોલ કરાઈ હોય તેનો િવ તાર)ના મહ મ ૫૦ ટકા રૂો પાડલો હોવો જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 2

2.2 પેિસ ફકશનઃ સોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િસ ટમ ુ ંઈ ટોલેશન રૂો ઓફ ઈ ડયન

ટા ડડસ(બીઆઈએસ) પેિસ ફકશન આઈ.એસ. ૧૨૯૩૩ જુબ હો ુ ંજોઈએ. િસ ટમમા ં

ઉપયોગમા ંલેવાતા સોલાર કલે ટર બીઆઈએસ સ ટ ફકશન માક ધરાવતા હોવા જોઈએ.

2.3 ઓ ઝીલર િસ ટમઃ યા ંગરમ પાણી સતત જ ર હોય યા ંઈલે ક ઈ વપમે સ ક ધણની

મદદથી વૈક પક(ઓ ઝીલર ) હ ટગ યવ થા હોવી જોઈએ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 3

30.   હોટલ માટના િવશેષ િવિનયમો  30.1. શોટ ટાઈટલ, એ સટ ટ અને આરંભ

• આ કાયદા ૨૦૦૯ અને કાયદા  ૧૯૭૬  ના હઠળ રચના કરવામા ં આવેલા

ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ.ના અિધકાર ે હઠળના િવ તારોમા ંલા ુપડશે.   30.2. કોને લા ુપડ

આ િનયમન આ િવિનયમો હઠળની તાિવત કોઈપણ હોટલ બ ડગને લા ુપડ છે.

30.3. યા યા

એ) એ ટ નો અથ જુરાત પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર જયન એ ટ, ૨૦૦૯ અને ધી જુરાત ટાઉન

લાિનગ અને શહર િવકાસ કાયદો, ૧૯૭૬ એવો થશે.

બી) યો ય સ ામડંળ અથાત એ ટમા ંન કરાયેલી ઓથો રટ

સી) સ મ સ ાિધકાર અથાત -તે કસ જુબ મા ય ય ત ક ય તઓ ક સ ામડંળ ક

સ ામડંળો મને આ િવિનયમ હઠળ કામગીર કરવા ુ ંકહવામા ંઆ ુ ંહોય.

ડ ) ડવલપર અથાત

મા લક/ ય ત/ ય તઓ/ર જ ટડ/સોસાયટ /એસોિસયેશન/કંપની/સં ુ ત

સાહસ/ઈ ટટ શૂન/ ટ ને હોટલ ો ટ ડવલપ કરવા માટ અર કરવા માટની સ ા

અપાઈ હોય.

ઈ) એ કપ ટ અથાત યો ય હવાઉ સ સાથેનો કો રડોર, સીડ ક અ ય સર લુેશન પેસ ક આ

પૈક એક કરતા વ ુ યવ થા એનબીસીની જ રયાતો જુબ િવિવધ જ યાએ ક િવિવધ

માળ( લોર) પર હોવી જોઈએ ના મારફતે તેમા ં રહલા લોકો- વાસીઓ ુ લી જ યામા ં

સલામત ર તે પહ ચી શક.

એફ) ફાયર એ કપ સીડ અને ટ અથાત બ ડગમા ંએનબીસીની જ રયાત જુબ અને ફાયર

ઓફસરની સલાહ તથા મં ૂર અ સુાર િવિવધ થળે ક િવિવધ લોર પર ડઝાઈન

કરાયેલો એ કપ ટ

) ફાયર ઓફસર અથાત મહાનગરપા લકાના ચીફ ફાયર ઓફસર

એચ) ડ સીઆર અથાત જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન સબંિંધત યો ય સ ામડંળને

લા ુપડ છે.

આઈ) ગે ટ ોપ ઓફ કનોપી અથાત ુ ય વેશ ાર ખાતેની છત-શેડ

) હોટલ અથાત એ ુ ં બ ડગ ક એક જ મેનેજમે ટ તગત બ ડગનો સ હૂ મા ં વૂા

માટની યવ થા રૂ પાડવામા ંઆવે છે. તેમા ંભોજન, ર યેશન, મનોરંજન, વાસી માટ

શોિપગ, લોબી/લો જ, ર ટોર ટ, બાર, શોિપગ િવ તાર, બે વેટ હોલ ક કો ફર સ હોલ, હ થ

લબ, ડ ડટકટડ બઝનેસ સે ટર એ રયા, વિમગ લૂ, પા કગ યવ થા સાથેની ડ સિવસ,

ર ટોર ટ વગેર હોય ક ન હોય.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 4

ક) રફ જુ એ રયા અથાત બ ડગમા ંઆગ લાગી હોય ક અ ય કોઈ આપાતકાલીન થિત આવી

પડ હોય તેવા સજંોગોમા ં તેમા ંરહલા લોકો ચો સ સલામત થળે જઈ શક તેવો િવ તાર.

એનબીસીની જ રયાત જુબ બ ડગમા ં િવિવધ થળે ક લોર પર આવો રફ જુ એ રયા

હોવો જોઈએ.

એલ) સિવસ લોર અથાત એવો લોર સિવસ લાઈનના ચરલ ા ઝીટ સ હતની બાબતે

બફર તર ક કામ આવે તેવો લોર ૨.૨ મીટરથી વધાર ન હોવો જોઈએ.

એમ) એ યમ અથાત િવશાળ ુ લી જ યા આ ુ ં બ ડગ હવા-ઉ સવા ં હોવાની તીિત

કરાવે ઘણી વાર ચેના માળ પર હોય છે. તેમા ંસો ટ ફ/ લે ડ ફ/ ક હવામાનની

અસર ન થાય તે ુ ં ફ હોય છે પરં ુતેના પર અ ય કોઈ િૃ થતી નથી.

એન) ઝોન અથાત સબંિંધત સ ામડંળે મં ૂર કરલા ડવલપમે ટ લાનમા ંમં ૂર કરાયેલો ચો સ

ઝોન(િવ તાર).

30.4. ડ .એસ.આઈ.આર.ડ .એ. ની ફરજોઃ

એ) સબંિંધત સ ામડંળ

અ. અર મ યાના 30 દવસની દર દરખા ત મં ૂર કરવી ક નામં ૂર તે ગે સવ ચ સ ાને

ભલામણ કરવામા ંઆવશે.

બ. દરખા તમા ં કોઈ નો ટફાઈડ વોટર બોડ ક અ ય િવ તાર સ ામડંળને અ ચુીત જણાય તેને

લેખીત કારણ આપી અર રદ કરવામા ંઆવશે.

30.5. મં ૂર મેળવવા માટની યાઃ

એ) આ િનયમો અને ડ સીઆરની જોગવાઈઓને આિધન કોઈપણ ડવલપર આ િનયમ હઠળ

ડવલપમે ટ કરવા માગતા હોય તેમણે ડ સીઆર જુબના જ ર દ તાવેજો અને ો સ સાથે

એ ટની કલમ ૨૬ હઠળ સબંિંધત સ ામડંળને અર કરવાની રહશે. સબંિંધત સ ામડંળ તેનો

અભ ાય રા ય સરકારને મોકલી આપશે.

બી) રા ય સરકાર કલમ ૨૯(૧) (ii) હઠળ િનણય લેશે અને જ ર આદશ કરશે. સરકારના આદશ જુબ

સબંિંધત સ ામડંળ મં ૂર આપશે.

30.6. આયોજન સબંિંધત જોગવાઈ

એ) મની લ તુમ સં યા નીચે જુબ હોવી જોઈએઃ

લોટ િવ તાર ચો.મી. મ

એ) ૫૦૦૦ ક ૮૦૦૦ ક તેથી વ ુ ૧૦૦

બી) ૮૦૦૦થી વ ુઅને ૧૦૦૦૦ ધુી ૧૫૦

સી) ૧૦,૦૦૦થી વ ુ ૨૦૦

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 5

બી) લોર એ રયા રિશયો

i. કોઈપણ ઝોન માટ મહ મ મં ૂર પા લોર એ રયા રિશયો (એફ.એ.આર.) નીચે જુબ રહશેઃ

ર તાની

લ તુમ

પહોળાઈ 

(મીટરમા)ં 

લોટ ુ ં

લ તુમ માપ 

મહ મ 

એફ.એ.આર. 

લોટના ે ફળ

જુબ મહ મ

ાઉ ડ કવરજ 

મકાનની

મહ મ ચાઈ* 

લ તુમ સેટબેક (આગળ-

પાછળ‐ બનેં તરફ) 

૫૫મી. અને

વધાર 

૫૦૦૦** 

ચો.મી. 

૫  ૦‐૧૦%  ૧૫૦મી.  ૧૦મી.‐૮મી.‐૬મી.‐૬મી. 

૪  ૧૦‐૨૦% થી વ  ુ ૧૨૬મી.  ૯મી.‐૭મી.‐૬મી.‐૬મી. 

૩  ૨૦‐૩૦% થી વ  ુ ૩૨મી.  ૮મી.‐૬મી.‐૬મી.‐૬મી. 

૨૫મી. થી

વધાર અને ૫૫

મી.થી ઓછ  

૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨.૫  ૪૦%  ૨૦મી.  ૮મી.‐૬મી.‐૬મી.‐૬મી. 

૨૫મી.થી ઓછ    ૧૫૦૦ ચો.મી.  ૨  ૪૦%  ૧૬મી.  ૮મી.‐૬મી.‐૬મી.‐૬મી. 

**5000 ચોરસ મીટર અને ઉપરના લોટમા ં– જો મકાન પો ડયમ અને ટાવર સાથે હોય તો, મહ મ 8 મીટરની ચાઈ માટ

મહ મ ૪૦ ટકા ાઉ ડ કવરજ આપવામા ંઆવશે, મા ં ાઉ ડ અથવા ાઉ ડ+1 માથંી ઓછા હોય તેની મં ૂર આપવામા ં

આવશે. પો ડયમની ઉપરના માળ આયો જત િવ તારના મહ મ 10 ટકાનો િવ તાર ધરાવી શકશે. આ ક સામા ંમહ મ પાચં

એફ.એ.આર. આપવામા ંઆવશે.

ii. ઉપરો ત મં ૂર પા એફએસઆઈ લોબલ એફએસઆઈ અને ીિમયમ એફએસઆઈનો સરવાળો

છે. લોબલ એફએસઆઈ અને િ મીયમ એફએસઆઈ નીચે જુબ રહશેઃ

1. લોબલ એફ.એ.આર. અથાત એફ.એ.આર. કોઈપણ ઝોન માટ લા ુ પડ છે. આ

એફ.એ.આર. ૦.૬થી વધાર હોય છે અથવા ડ સીઆર જુબ કોઈપણ ઝોનમા ંમં ૂર પા

એફ.એ.આર.થી વધાર હોય છે.

2. ીિમયમ એફ.એ.આર. અથાત કુવણી પર ઉપલ ધ એફ.એ.આર. જમીનની જ ં ીના

દરના ૪૦ ટકા રહશે.

iii. એફ.એ.આર.ની ગણતર વખતે નીચે જુબનો ઉપયોગમા ંલેવાતો િવ તાર તેમાથંી બાકાત રાખવામા ં

આવે છે.

1. બેઝમે ટ / પા કગ માટ ઉપયોગમા ંલેવાતો અ ય લોર

2. એનબીસી જુબ જ ર રફ જુ એ રયા

3. એ યમ, છાપરા સાથે ુ ં વેશ ાર/ ગે ટ ોપ ઓફ કનોપી

4. ફાયર એ કપ સીડ અને એ કપ ટ

5. સિવસ લોર

6. પા કગ ધુીનો ઢાળ સાથેનો ર તો

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 6

7. કોઈપણ લોર પર વિમગ લૂ

8. િસ ુ રટ અને ફાયર માટ કં ોલ મ

9. એુજ ટમે ટ લા ટ/ એ ુ ટ ટમે ટ લા ટ

10. એરક ડશિનગ (વાતા ુ ુલન) અને વે ટલેશન માટ ઈ વપે ટ/એર હ ડ લગ મ(AHU)

સી.) ગે ટ ોપ ઓફ કનોપી(છત)/છાપરા સાથે ુ ં વેશ ાર/પા કગ ધુીની લ ટ ાઉ ડ લેવલ ખાતે

મં ૂર પા હોવી જોઈએ મા ં લોટની હદથી ૩.૫ મીટર બા ુ પર ુ ંમા ન અને આગળની તરફ

૯.૦મીટર મા ન છોડ ુ ંજ ર છે. ગે ટ ોપ-ઓફ કનોપી/પોચ ુ ં લી થ લેવલ મહ મ ૨.૫ મીટર ધુી

વધાર શકાય છે. ડ ) એ કપ ટ અને રફ જુ િવ તાર આગના બનાવ વખતે ક ાસવાદ ુમલા વખતે ક અ ય કોઈ

આપાતકાલીન પ ર થિત દરિમયાન લોકોને સં ણૂ બચાવી ન લેવાય યા ં ધુી તેમને યા ંરાખી શકાય

તે કાર તૈયાર કરાયેલા હોવા જોઈએ. રફ જુ એ રયા ુ ંિનયમન નીચે જુબ થ ુ ંજોઈએ

i. એક ક તેથી વ ુરફ જુ પેસ, એકબી સાથે જોડાયેલા હોવા જ ર નથી, પરં ુએ કપ ટ

સાથે જોડાયેલા હોવા જ ર છે.

ii. ઓછામા ંઓ ં ે ફળ ૧૫ ચોરસ મીટર અને ઓછામા ંઓછ પહોળાઈ ૩ મીટર.

iii. યેક છ માળ ( લોર) દ ઠ ઓછામા ંઓછો એક રફ જુ એ રયા ફાળવવો જોઈએ

iv. ફસાયેલા લોકોની સલામતીને યાનમા ંલઈને રફ જુ એ રયા અને એ કપ ટ તૈયાર કરવા જોઈએ

ઈ) મા ન અને બ ટ અપ એ રયાઃ

i. મા ન

.ડ .સી.આર.ના િનયમો ુ ંપાલન કરવા ઉપરાતં મા ન નીચે જુબ હોવા જોઈએઃ

1. મા ન(વધારાની જ યા)મા ં રુ ા સબંિંધત ક બન અને ચરને બાદ કરતા ંઅ ય કોઈની મં ૂર

નહ મળે.

2. વધારાની જ યામા ં વિમગ લૂની પરવાનગી મળશે. જોક વિમગ લૂ નીચે જુબ

એ. વાહનોની અવરજવર માટના ંમાગ પર મળવાપા હશે ન હ.

બી. બે મીટર પહોળા લોટ અને બ ડગમા ંમળવાપા હશે.

ii. બ ટ અપ એ રયાઃ

1. લો-રાઈઝ બ ડગના ક સામા ંતમામ લોર પર મહ મ ૪૫ ટકા અને હાઈ-રાઈઝ બ ડગમા ંતમામ

લોર પર મહ મ ૩૦ ટકા બ ટ અપ એ રયાની મં ૂર રહશે

2. િૂમગત િવ તાર અને બ ટ અપ એ રયાની ગણતર વખતે ુ લી જ યાને યાનમા ંલેવાશે નહ .

જોક તેના માટ નીચે જુબની જોગવાઈ હોવી જોઈએઃ

એ. એ યમના ાઉ ડ કવરજના ૪૦ ટકાથી વધાર ન હોવી જોઈએ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 7

બી. એ યમના તગત કોઈપણ લોર પર ઈ ટરમી ડયેટ કવડ પેસની મં ૂર નહ મળે

સી. એ યમમા ંમા એલવેટર, રસે શન સે ટર, ગે ટ લો જ, િસ ટગ અને સર લુેશન લોબીની જ

મં ૂર મળશે.

ડ . એ યમના તગત ડ સીઆરની જોગવાઈમા ંફરફાર થઈ શક છે.

એફ) બ ડગની ચાઈઃ

i. બ ડગની ુલ ચાઈ ૧૫૦ મીટરથી વધાર ન હોવી જોઈએ.

ii. વધારાની ચાઈ(AH) મતલબ ક તેના કરતા ંવધાર ચાઈ ડ સીઆર તગત મં ૂર ને પા છે.

વ ુનાણાક ય કૂવણી ારા આ વધારાની ચાઈની મં ૂર મળ શક છે. વધારાની ચાઈ સાથેનો

ુલ લોર એ રયા અને જમીનની જ ં ીના ૧૫ ટકા રકમ વ ચેના ણુાકાર ટલી આ વધારાની રકમ

કુવવાની રહશે.

iii. લા ટ મ, બે વેટ, બોલ મ, ર ટોર ટ, એ સ કનોપી/પોક, એ સ લોબી, બેઝમે ટના ક સામા ં

લોરની વધારાની ચાઈની વ ુ કૂવણી ારા મં ૂર મળશે. વધારાની ચાઈ સાથેનો ુલ લોર

એ રયા અને જમીનની જ ં ીના ૧૫ ટકા રકમ વ ચેના ણુાકાર ટલી આ વધારાની રકમ કુવવાની

રહશે.

) બેઝમે ટઃ

i. બેઝમે ટ માટ ની જુબની મં ૂર મળશેઃ

1. એક કરતા ંવ ુલેવલ પર પા કગ

2. િસ ુ રટ કબીન, સબ ટશન, એસી લા ટ મ, જનરટર મ, બોઈલર મ, હોટલ લો , હાઉસક િપગ,

ટોસ, લોકર અને રઝવ ટાફ માટ ર ટ મ. આ કારની સિવસ ાઉ ડ લેવલથી એક લેવલ

નીચેના બેઝમે ટ પર મં ૂર ને પા રહશે. આ માટ ુ ં ે ફળ ુલ બેઝમે ટના ૨૦ ટકાથી વધાર ન

હો ુ ંજોઈએ.

ii. બેઝમે ટ બ ડગની હદથી ૩.૫ મીટરના મા ન પર હો ુ ંજોઈએ.

એચ) વીિમગ લૂ, ૂ લગ ટાવર, ક િૂનકશન ઈ વપમે ટ

i. વીિમગ લૂની કોઈપણ લોર પર મં ૂર મળશે.

ii. ૂ લગ ટાવર, ક િૂનકશન ઈ વપમેન સની અગાસી પર રાખવાની મં ૂર મળશે. ઈમારતની

માળખાગત સલામતીની જવાબદાર ડવલપરની રહશે. ડવલપર તેના ખચ સબંિંધત વતં અિધકાર

પાસેથી અથવા યો ય અ ભુવ અને િત ઠા ધરાવતા મા ય ચરલ એ સપટ પાસેથી ચરલ

ટબલીટ અને સેફટ ુ ંઓડટ કરાવવા ુ ંરહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 8

આઈ) પા કગ, વૂમે ટ અને મો બલટ નીચે જુબ હોવા જોઈશે

એ. કોઈપણ લોર/બેઝમે ટ પર પા કગની મં ૂર રહશે. શાર રક ર તે િવકલાગં લોકો માટ ુ ંપા કગ

ાઉ ડ લેવલ પર ઉપલ ધ કરાવવા ુ ંરહશે.

બી. પા કગ થળ ધુી જતો ઢાળવાળો ર તો બ ડગંનીહદથી ૩.૫ મીટર ુ ં તર છોડ ને તૈયાર

કરવાનો રહશે.

સી. ઉપયોગમા ંલેવાયેલા એફએસઆઈના ૫૦ ટકા ટ ુ ંપા કગ ઉપલ ધ કરાવાશે

ડ . પા કગ એક ક વ ુ ભાગમા ં રહશે અને આ તમામ ભાગ એ જ બ ડગ િુનટમા ં ઉપલ ધ

કરાવવાના રહશે.

ઈ. ખાનગી કાર, સાયકલચાલક, પગપાળા આવતા-જતા લોકો, સિવસ હ કલ, ઈમરજ સી હ કલ

અને પ લક ુ ટ લટ હકલ સલામત ર તે આવી-જઈ શક તે કારની સા ુ ૂળતા હોવી જોઈએ

એફ. ન કના રોડ પરનો એ સેસ પોઈ ટ એ કાર હોવો જોઈએ થી યા ં ા ફક મની સમ યા ન

સ ય અને હર માગ પર લાબંી કતાર ન થાય.

. ટ સી ટ ડ માટ ૧૦ ટકા પા કગ પેસ અનામત રાખવાનો રહશે.

એચ. ાઈવર માટ ઓછામા ંઓછો ૨૫ ચોરસમીટરનો પેસ વોટર લોસેટ અને બાથ ફિસ લટ સાથે

રૂો પાડવાનો રહશે.

30.7. માળખાગત સલામતી

માળખાગત સલામતી પ રિશ ટ-૧મા ંદશાવાયેલી જોગવાઈ અ સુાર રૂ પાડવાની રહશેઃ 30.8. િવિવધ જોગવાઈએ

એ) લ ટઃ નેશનલ બ ડગ કોડ ઓફ ઈ ડયા જુબ લ ટ ુ ંઆયોજન અને તેની ડઝાઈન રહશે

બી) એુજ ટમે ટ લા ટ અને વે ટ મેનેજમે ટ માટ ઈકો ડલી િુવધા તથા એનજ સેિવગ ડવાઈસ

અપનાવવાની રહશે

સી) ઓછામા ંઓ ં૫૦ ચોરસમીટર ુ ંયોગ સે ટર ફાળવવા ુ ંરહશે

ડ ) પાણીના નુઃઉપયોગ(પ રિશ ટ-૨), સોલાર વોટર હ ટગ(પ રિશ ટ-૩)ની જોગવાઈઓ લા ુપડશે

ઈ) બ ડગ એન કો ઝવશન બ ડગ કોડ જુબ ડઝાઈન કરાયે ુ ંહોય તે ઈ છનીય( ીફરબલ) છે.

એફ) હર સલામતી માટ રુ ા િન ણાતોની સલાહ લઈને સીસીટ વી કમેરા, નાઈટ િવઝન ડવાઈસીસ,

મોશન સે સર, કં ોલ મ, રફ જુ એ રયાસ, એ કપ ટ, વગેર ઈ ટોલ કરવાના રહશે.

) ડવલપરને યાર ડવલપમે ટ માટની મં ૂર આપવામા ંઆવે તે સમયે તેને સબંિંધત સ ામડંળ

સમ સમ લોર પેસ માટ ડ-સે લિનટ ચા ( ાર ૂર કરવા માટનો ચા ) જ ં ીદરના પાચં ટકા

લેખે કુવી દવાનો રહશે.

એચ) યા ંઉ લેખ ન કરાયોહોય યા ં ડ સીઆરની જોગવાઈઓ ફરફાર સાથે લા ુથશે

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 6 9

આઈ) આ જોગવાઈ હઠળની હોટલ ડવલપમે ટ લાનમા ં કોઈપણ ઝોનમા ં મં ૂર ને પા છે. જોક

સલામતીના કારણસર આ મં ૂર નો ઈનકાર પણ કર શકાય છે.

) આ િનયમન હઠળ મં ૂર મળ ગઈ હોય તો પણ એરપોટ ઓથો રટ ઓફ ઈ ડયા, વન અને

પયાવરણ િવભાગ પાસેથી અને અ ય સબંિંધત િવભાગપાસેથી જ ર મં ૂર લેવી અિનવાય છે.

ક) ઈમારતની માળખાગત સલામતીની જવાબદાર ડવલપરની રહશે. ડવલપર તેના ખચ સબંિંધત

વતં અિધકાર પાસેથી અથવા યો ય અ ભુવ અને િત ઠા ધરાવતા મા ય ચરલ એ સપટ

પાસેથી ચરલ ટ બલીટ અને સેફટ ુ ંઓડટ કરાવવા ુ ંરહશે.

એલ) ફાયર સેફટ ની જોગવાઈ ડ સીઆર જુબની રહશે

પ રિશ ટ-1

ચરલ સેફટ અને સિવસ

1. ચરલ ડઝાઈન

ફાઉ ડશન(પાયો), ક ડયાકામ, થુાર કામ, લેન કો ટ, રઈ ફો ડ કો ટ, ી- ડ કો ટ અને ચર

ટ લની માળખાગત ડઝાઈન નેશનલ બ ડગ કોડ ઓફ ઈ ડયાની ચરલ ડઝાઈન ભાગ-૬ની સે શન ૧

લો સ, સે શન -૨ ફાઉ ડશન, સે શન -૩ ડૂ(લાક ુ )ં, સે શન -૪ મેસ ી(ક ડયાકામ), સે શન -૫(કો ટ),

સે શન -૬( ટ લ) જુબની હોવી જોઈએ અને તેમા ંસલામતી સબંિંધત ભારતીય ધોરણની નીચે જુબની

માગદિશકા ુ ંપાલનથ ુ ંજ ર છેઃ એ. કંૂપ સામે ર ણ માટ

i. આઈ.એસ.: ૧૮૯૩-૧૮૯૪ ચરની કંૂપ અવરોધક ડઝાઈન માટના ધોરણો(ચો ુ ં રિવઝન)

ii. આઈ.એસ.: ૧૩૯૨૦-૧૯૯૩ િસ મક ફોસ સ અથાત કંૂપ સબંિંધત ગિતિવિધના સજંોગોમા ં રઈ ફો ડ

ક ટ ચર ુ ંડ ટાઈલ ડટલ ગ-કોડ ઓફ ે ટ સ

iii. આઈ.એસ.: ૪૩૨૬-૧૯૯૩ ઈમારતની કંૂપ અવરોધક ડઝાઈન અને બાધંકામ-કોડ ઓફ ે ટ સ(બી ુ ં

રિવઝન)

iv. આઈ.એસ.: ૧૩૮૨૮-૧૯૯૩ ઓછા મજ તૂ ક ડયાકામ સાથેની ઈમારતોમા ં કંૂપ અવરોધક બાધંકામ

ધુાર ુ-ંમાગદિશકા

v. આઈ.એસ.: ૧૩૮૨૭-૧૯૯૩ માટ ના મકાનો-ઈમારતોને કંૂપ અવરોધક બનાવવા જ ર ધુારા

કરવા-માગદિશકા

vi. આઈ.એસ.:૧૩૯૩૫-૧૯૯૩ ઈમારત ુ ંસમારકામ અને કંૂપ સામે તેને મજ તૂ બનાવવી-માગદિશકા

vii. ઈમારતને કંૂપ અવરોધક બનાવવા માટ ધુારા કરવા-માગદિશકા-એ સપટ પુ, ભારત સરકાર,

શહર િવકાસ અને રોજગાર મં ાલય( કાશન - બ ડગ મટ રય સ એ ડ ટ નોલો મોશન

કાઉ સલ-૧૯૯૮.)

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 0

બી. વાવાઝોડા/ચ વાત સામે ર ણ

i. આઈ.એસ. ૮૭૫(૩)- ૧૯૮૭ બ ડગ અને ચર માટ કોડ ઓફ ે ટ સ ફોર ડઝાઈન લો સ( કંૂપ

િસવાય), પાટ-૩, િવ ડ લો સ

ii. ઈમારતને પવન/ચ વાત અવરોધક બનાવવા માટ ધુારા કરવા-માગદિશકા, એ સપટ પુ, ભારત

સરકાર, શહર િવકાસ અને રોજગાર મં ાલય, કાશન-બ ડગ મટ રય સ એ ડ ટ નોલો મોશન

કાઉ સલ-૧૯૯૮.

ન ધઃ નેશનલ બ ડગ કોડમા ંદશાવાયેલા ક તેનો સદંભ ટાકંલા સ હતના ભારતીય ધોરણનો યા-ં

યા ંઉ લેખ હોય યા ંછે લામંા ંછે લા ંવઝનને યાનમા ંલેવા ુ ંરહશે.

iii. ફોમ-૨(સી)મા ંદશા યા જુબ ુ ંઉપરો ત સ ટ ફકટ બ ડગ લાન/ ો ગ અને અ ય મા હતીની સાથે

ર ૂ કરવા ુ ંરહશે.

2. વો લટ કં ોલ( ણુવ ા િનયં ણ) જ રયાત

એ. તમામ મટ રયલ અને કાય ણુવ ા વી ૃત ધોરણો અ સુારની અને ભારતીય ધારાધોરણો અને

કોડ જુબની હોવી જોઈએ મા ંપાટ-૫ બ ડગ મટ રયલ અને પાટ-૭ ક શનલ ે ટસ અને

સેફટ , નેશનલ બ ડગ કોડ ઓફ ઈ ડયામા ંસમાવેશ છે.

બી. ઈમારતના ંબાધંકામ અને સમારકામ અને પાળ બાધંવી વગેર દરિમયાન તમામ કારના ખોદકામ

ડા તથા એકબી સાથે જોડાયેલ હોવા જોઈએ અને ગટર યવ થાનો ઢાળ સૌથી નીચેના િવ તાર

પર હોવી જોઈએ અને યો ય ઢાળ આપેલો હોવો જોઈએ થી નકામા પાણી ક વાહ નો િનકાલ

યો ય ર તે થઈ શક અને કોઈ ખાડો એ ર તે ખોદલો ન હોવો જોઈએ મા ંપાણી ભરાઈ રહ અને

તેને કારણે મ છરની ઉ પ ી થાય.

સી. વૈક પક સામ ી, ડઝાઈનની પ િત અને બાધંકામ તથા પર ણ -

િનયમોની જોગવાઈનો હ ુકોઈપણ મટ રયલનો ઉપયોગ અટકાવવાનો ક ક શનની ડઝાઈનની

પ િત અટકાવવાનો નથી પરં ુતેના માટ વૈક પક યવ થાની મં ૂર મેળવવી જ ર છે. ઈ ટ ેટડ

ડવલપમે ટ ક મ તર ક તૈયારકરાયેલા આકટ ચર લાિનગ અને લે-આઉટને અટકાવવાનો આ

જોગવાઈનો હ ુ નથી. મટ રયલ, ડઝાઈન અને બાધંકામની બાબતે નેશનલ બ ડગ કોડની

જોગવાઈનો અમલ થતો હોય તથા િવિનયમોની ળુ તુ જ ુર યાતો વી ક

ણુવ ા,મજ તુી,અસરકારકતા,અ ન તથા પાણી તીકારકતા, ટકાઉપ ુ ંઅને રુ ાને સતંોષતા

હોય તો સબંિંધત સ ાિધકાર વૈક પક યોજનાને મં ૂર આપી શક છે.

ડ . વો લટ કં ોલની જ રયાતોને યાનમા ંલઈને તમામ ઈમારતો ુ ંબાધંકામ કરવા ુ ંરહશે.

ઈ. મં ૂર કરાયેલા લાન જુબ ુ ં બ ડગ હોય તો તેની માળખાગત સલામતી જ રયાતો ુ ં િનર ણ

કરવા ુ ં રહશે. -તે ક સામા ં બાધંકામ મજ તૂ કરવા માટ જ ર માજ ન ઘટાડા ગે મં ૂર

લેવાની રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 1

3. પર ણઃ િવિનયમોની જોગવાઈઓ ુ ંપાલન થ ુ ં હોવાના અ રૂતા રુાવા હોય અથવા િવિનયમ જુબ બાધંકામમા ં

મટ રયલ, ડઝાઈન ક પ િતની બાબતે વૈક પક યોજનાનો અમલ થયો ન હોવાના રુતા રુાવા હોય તો

તેવા ક સામા ંમા યતા ા ત એજ સી -તે બ ડગના મા લકના ખચ નીચે જુબ પર ણ કરશે.

i. ટ ટની પ િતઃ -તે બ ડગના બાધંકામ સબંિંધત મટ રયલ ક ડઝાઈન માટ િનયમ જુબ ન

કરાયેલી પર ણ પ િત અપનાવાશે. જો િનયમનમા ંચો સ ટ ટની પ િતનો ઉ લેખ નહ હોય તો

સબંિંધત સ ાિધકાર ટ ટની યા ન કરશે. બ ડગ મટ રયલના પર ણની પ િત માટ નેશનલ

બ ડગ કોડ(બીઆઈએસ ારા કાિશત)મા ંઅપાયેલા ભારતીય ધોરણો અ સુારનો સદંભ જ ર છે.

ii. ટ ટના પ રણામ સાચવી રાખવા પડશેઃ આવા તમામ પર ણો(ટ ટ)ના પ રણામની નકલ સબંિંધત

સ ાિધકાર એ ઓછામા ં ઓછા બે વષ ધુી સાચવી રાખવાના રહશે. માલસામાનના ભારતીય

ધારાધોરણ જુબ ુ ંપર ણ સ ામડંળ વારા અિધ ૃત લેબોરટર સ ામડંળવતી કર શકાશે.

લેબોરટર , બાધંકામની એજ સી સાથે સીમે ટ, ટ લ કો ટની ણુવ ા,મજ તુી ગે એક ોગામ ન

કર ,બાધંકામના થળ તથા લેબોરટર મા ંપર ણ કરશે.

લેબોરટર એ બાધંકામના િવિવધ તબ ાઓ દર યાન કરલ પર ણો ુ ંઅિધ ૃત ર ટર રાખી એક

નકલ બાધંકામ કરતા એજ સીને સોપવા ુરહશે. તમા ંસ ામડંળને સાદર કરવા ુ ંરહશે.

4. હાલમા ંઅ ત વ ધરાવતી ઈમારતની બાધંકામની થરતા અને ફાયર સેફટ

એ. હાલ અ ત વ ધરાવતી ઈમારત ુ ં બાધંકામ ુ ં ક/અથવા ફાયર સેફટ ુ ં ક બાધંકામને થયેલા

કુસાન ુ ં ક અ ય ભાગ ુ ંચો સ સમયાતંર સબંિંધત સ ાિધકાર ારા ૂ યાકંન કરવા ુ ં રહશે.

િન ણાતોની પેનલમાથંી પસદં કરાયેલા િન ણાત ક િન ણાતો ારા આ ૂ યાકંન કરાય છે.

બી. મા લક/ડવલપર/કબજો ધરાવનાર ય ત આ િન ણાતની સલાહને પગલે બ ડગમા ં જ ર

સમારકામ ક તેને મજ તૂી આપવા ુ ંકામ કરાવે છે અને નેશનલ બ ડગ કોડ તથા ભારતીય ધોરણો

અ સુાર ુ ંબાધંકામ બનાવે છે.

મા લક/ડવલપર/કબજો ધરાવનાર ય ત આ જુબ પગલા ં ન લે તો સબંિંધત સ ાિધકાર ક

કોઈપણ મા ય એજ સી મા લક/ડવલપર/કબજો ધરાવનાર ય તના ખચ આ કાર ુ ંકામ પાર

પાડશે.

સી. સબંિંધત સ ાિધકાર કટલા સમયગાળામા ંઆ કામ પાર પાડવા ુ ંરહશે તે ન કરશે.

ડ . સમારકામ ક મજ તૂી માટ ુ ંજ ર કામ પાર પાડવા દરિમયાન બ ડગનો કબજો લેવો ક કમ તેનો

આદશ સબંિંધત સ ાિધકાર આપશે.

ઈ. મં ૂર કરાયેલા લાન જુબ ુ ં બ ડગ હોય તો તેની માળખાગત સલામતી જ રયાતો ુ ં િનર ણ

કરવા ુ ંરહશે. -તે ક સામા ંબાધંકામ મજ તૂ કરવા માટ જ ર મં ૂર લેવાની રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 2

ઈમારતની માળખાગત સલામતીની જવાબદાર ડવલપરની રહશે. ડવલપર તેના ખચ સબંિંધત વતં

અિધકાર પાસેથી અથવા યો ય અ ભુવ અને િત ઠા ધરાવતા મા ય ચરલ એ સપટ પાસેથી ચરલ

ટબલીટ અને સેફટ ુ ંઓડટ કરાવવા ુ ંરહશે.

પ રિશ ટ-2(અથવા સધંાન-2)

પાણીના નુઃઉપયોગના િનયમનો 1. યા યા

૧.૧. ડોમે ટક વે ટ વોટર એટલે એ ુ ંપાણી સામા ય ર તે રહણાકં િૃ માટ જ ઉપયોગમા ંલેવાયા

બાદ છોડા ુ ંક નીકળ ુ ંહોય અથવા એ ુ ંનકા ુ ંપાણી અ ય ીમાઈસીસમાથંી નીકળ ુ ંહોય.

૧.૨. ે વોટર એટલે ટાકં , ટબ, વારા અને વોિશગમાથંી નીકળ ુ ંહોયતે ુ ંપીવાલાયક ન હોય તે ુ ંપાણી

૧.૩. ી- ટમે ટ એટલે ઈ ડ યલ વે ટ અથવા અ ય કોઈ વે ટ(કચરો ક નકા ુ ં વાહ )ને વે ટ વોટર

િસ ટમમા ંનાખતા પહલા કરાતી યા.

૧.૪. ીમાઈસીસ એટલે

૧.૪.૧. એવી ોપટ અલગ ટાઈટલ કાડ હઠળ હોય ક ના માટ અલગ ટાઈટલ કાડ ર કર

શકાય અને તેના આધાર બ ડગનો લાન ર કર શકાય ક એ ુ ં બ ડગ ોસ-લીઝ,

િુનટ ટાઈટલ ક કંપની લીઝ ારા કોઈ ય તગત એકમના કબ મા ંહોય અને ના માટ

ટાઈટલ સ ટ ફકટ ઉપલ ધ હોય, અથવા

૧.૪.૨. ચો સ હ ુમાટ હર મા લક મા ંજમીન લીધી હોય, અથવા

૧.૪.૩. થાિનક સ ામડંળ ારા ના પર અલગથી ટ સ ુ ં ૂ યાકંન થ ુ ં હોય, તે ુ ં બ ડગ

તગત આવે ુ ં વતં એકમ.

૧.૫. બનપીવાલાયક પાણી એટલે બનસપંક હ ુમાટ ુ ંપાણી, ઘરમા ંઉપયોગમા ંન લેવા ુ ંપાણી મ ક

કાર સાફ કરવા માટ, ટોઈલેટ લિશગ માટ, ગાડિનગ માટ, બાધંકામ હ ,ુ લે ડ કિપગ માટ, ટપક

િસચાઈ માટ, િૂમગત જળના રચા માટ ઉપયોગમા ંલેવા ુ ંપાણી.

૧.૬. િતબિંધત ઔ ોગક કચરો અથાત ઔ ોગક કચરો(ક વાહ ) મા ં .પી.સી.બી. ારા ન

કરાયેલી મા ા કરતા ંવધાર ભૌિતક અને રાસાયણક ત વો હોય છે. 2. ઉપયો ગતાઃ નીચે જુબની કટગર ના બ ડગના ક સામા ંપાણીનો નુઃઉપયોગ કર શકાય છેઃ

૨.૧ નીચે જુબના ઉપયોગ હઠળ તમામ નવા બ ડગં પાણીનો ઉપયોગ કર શક છેઃ

એ) ૧૦ ક તેથી વ ુમકાન ધરાવતા કોઈપણ લો રાઈઝ/હાઈ રાઈઝ બ ડગ અથવા નો ુલ

બ ટ અપ એ રયા ૭૫૦ ચોરસ મીટરથી વ ુહોય તેવા મકાન

બી) હો પટલ અને નિસગ હોમ

સી) હોટલ, લોજ અને ગે ટ હાઉસ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 3

ડ ) લૂ હો ટલ, કોલેજ, િનગ સે ટર

ઈ) રુ ા દળો, અધલ કર દળો અને પોલીસના બેરક

એફ) ૧૫૦ ચોરસ મીટરથી વ ુ લી થ એ રયા હોય તેવા વતં રહણાકં મકાન-ઈમારત

) રલવે ટશન અને એરપોટના કાયરત બ ડગ વા ક વેઈ ટગ મ, રટાય રગ મ, ર ટ

મ, ઈ પે શન બગંલો અને કટ રગ િુનટ

એચ) ક િૂનટ સે ટર, બે વેટ હોલ અને તે કારનો ઉપયોગ ધરાવતા બ ડગ

આઈ) યવસાયી ઈમારતો નો મહ મ બ ટઅપ એ રયા 2000 ચો.મી. અથવા વ ુહોય.

) તમામ જોખમી/પાણી ૂ િષત કરતા/રાસાયણક ઉ ોગો

ન ધઃ ઉપરો ત પૈક બી, સી, , એચ અને મા ં દશાવેલી કટગર ના ક સામા ં હ ટગ િસ ટમ રૂ

પાડવા ુ ંફર જયાત નથી. ૨.૨ સ ામડંળ ારા ન કરાયા જુબ નીચે જુબના સજંોગોમા ં ુ ત મળ શક છેઃ

એ. વતમાન ીમાઈસીસમા ં ટડ વોટરના ઉપયોગ માટ વધારાની ઓવરહડ ટાકં ની

જોગવાઈની મં ૂર ન હોય તો

બી. વતમાન બાધંકામ-માળખામા ં ટમે ટ ફિસલટ અને કલે શન ચે બર ઈ ટોલ કર શકાય

તેમ ન હોય તો

સી. જમીનની અછત હોય ક પાણીના ભરાવાવાળ જમીન હોય યા ંખરાબ પાણીને રસાઈકલ

કરવા માટની સવલત ન હોય તો.

3. પાણીના નુઃઉપયોગ માટ જ ર િસ ટમ ુ ંઈ ટોલેશન

3.1   નવી ઈમારતો : ન ુ ંબાધંકામ-ઉપરો ત કટગર ના નવા બાધંકામના નકશાઓને મં ૂર યાર જ

આપવામા ંઆવશે, જો તે ડઝાઈનમા જ નીચેના ુ ાઓ સમાવશે.

૩.1.1. ખૂરારંગ ુ ંપાણી, રસાઈકલગ વોટર લા ટ, ટોરજ માટ લ બગની અને ં ુ ડયા રંગના

ર ઝુ ફ ટગની જોગવાઈ બ ડર કરવાની રહશે.

૩.1.૨. વધારાના ે વોટરના િનકાલ માટ એુજ િસ ટમની વધારાની જોગવાઈ પણ કરવાની રહશે.

૩.1.૩. જોખમી ગેસ ક વન માટ જોખમી એવી કોઈપણ વ ુન હોવી જોઈએ

૩.1.૪. પીવાલાયક અને બનપીવાલાયક પાણી ુ ં ફ ટગ એકબી મા ંભળ ય તે ુ ંન હો ુ ંજોઈએ.

રસાઈક ડ વોટર િસ ટમ પીલાલાયક પાણીની િસ ટમના ઓપર ટગ ેશરથી નીચેના તર પર

હો ુ ંજોઈએ.

૩.૨. ૂની ઈમારતોઃ ૂની ઈમારતોમા ંનવા બાધંકામ ક ફરફારના સજંોગોમા ંપાણીનો નુઃ ઉપયોગ િનયમો

અ સુાર કરવાનો રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 4

4. પાણીની ણુવ ા, ટમે ટ અને ચો સ ધારાધોરણઃ

૪.1. પાણીની ણુવ ા બનપીવાલાયક પાણીના ધોરણો જુબની હોવી જોઈએ. રસાઈકલ કરાયેલા પાણી ુ ં

છ મ હનામા ંએક વાર પર ણ કરવા ુ ંરહશે અને તેના પ રણામ સબંિંધત સ ાિધકાર યાર માગેં

યાર આપવા પડશે.

૪.૨. અ ત વ ધાવતી દરક ઈમારત/રહણાકં માળખા ખાતે રસાઈક ડ વોટર લા ટની જોગવાઈ અને તેને

ે વોટર માટ અને ર ઝુ ફ ટગ માટ અલગ લ બગ યવ થા હોવી જોઈએ.

૪.૩. ખરાબ પાણી- વાહ -કચરા ુ ં પર ણ અને તેના પ રણામ ર ૂ કરવાની યા જુરાત ૂષણ

િનયં ણ બોડ ક અ ય સબંિંધત સ ામડંળ ારા ન કરાયેલી શરતો અને િનયમો જુબ હોવી જોઈએ.

૪.૪. પાણીના નુઃઉપયોગ માટના ઈ ટોલેશન સબંિંધત આચારસં હતા અ સુાર હોવા જોઈએ.

5. સામા ય જોગવાઈઓઃ

૫.૧. અિનવાય પ ટતાઃ ીમાઈસીસના ઓ પુાયર ક મા લક તેના લા ટ ક િ માઈસીસમાથંી છોડવામા ં

આવતા નકામા વાહ ની ણુવ ા તેનો કાર વગેરમા ંફરફાર હોય તો તેની સબંિંધત સ ાિધકાર ને

ણ કરવાની રહશે. આ ફરફાર આ િનયમો હઠળ ભગં ગણી શકાય.

૫.૨. ધુારા મક પગલા-ં આ િનયમોનો ભગં કરતા હોવા ુ ં મા મૂ પડશે તો તેવા સજંોગોમા ં સબંિંધત

સ ામડંળ તપાસ કયા પછ અને મા લકને બ મા ં સાભં યા પછ નો ટસ ર કરશે અને જ ર

ધુારા મક પગલા ંલેશે.

૫.૩. વળતરઃ સબંિંધત સ ામડંળ પાણીના રસાઈકલગની કામગીર જોયા પછ સં ુ ટ થાય તો -તે

ડવલપમે ટ માટ લેવાતા ટ સ ક ફ જુબ વળતર આપી શક છે. ડવલપર પાસેથી કટલા ખચની

વ લુાત કરવાની છે તેના આધાર વળતર આપવામા ંઆવે છે.

૫.૪. િવવાદનો ઉકલઃ આ િનયમો જુબ કોઈપણ િવવાદ ઊભો થાય તો િુનિસપલ કિમશનર ુ ય

કારોબાર અિધકાર સમ મામલો જશે અને તે ઓથોરાઈ ડ ટકિનકલ ઓફસર ક િન ણાતોની સલાહ

લઈને િવવાદનો ઉકલ લાવશે અને ઓ પુાયર ક બ ડર ક ડવલપરને તેની ણ કરશે. સબંિંધત

સ ાિધકાર નો િનણય આખર અને બા ય રહશે.

૫.૫. ઓથોરાઈ ડ લેબોરટર ની યાદ જુરાત રા ય ૂષણ િનયં ણ બોડ ારા અથવા મહાનગરપા લકા

ારા મા યતા ા ત હશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 5

પ રિશ ટ-3

સોલાર આધાર ત વોટર હ ટગ િસ ટમ ઈ ટોલ કરવા સબંિંધત િનયમો

1. સોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િ◌સ ટમ નીચે જુબની કટગર ની ઈમારતો માટ ઉપલ ધ કરાવાશે.

એ) હો પટલ અને નિસગ હોમ

બી) હોટલ, લોજ અને ગે ટ હાઉસ

સી) લૂ હો ટલ, કોલેજ

ડ ) રુ ા દળો, અધલ કર દળો અને પોલીસના બેરક

ઈ) ૧૫૦ ચોરસ મીટરથી વ ુ લી થ એ રયા હોય તેવા વતં રહણાકં મકાન-ઈમારત

એફ) રલવે ટશન અને એરપોટના કાયરત બ ડગ વા ક વેઈ ટગ મ, રટાય રગ મ, ર ટ મ,

ઈ પે શન બગંલો અને કટ રગ િુનટ

) ક િૂનટ સે ટર, બે વેટ હોલ અને તે કારનો ઉપયોગ ધરાવતા બ ડગ

ન ધઃ ઉપરો ત પૈક ઈ કટગર ના ક સામા ંસોલાર આિસ ટડ હ ટગ િસ ટમ રૂ પાડવી ફર જયાત નથી.

2. ઉપરો ત મ-૧મા ંદશા યા જુબની કટગર મા ં યા ંગરમ પાણી ૂ ું પાડવા માટની યવ થા હોય ક

ઈ ટોલેશન કરા ુ ંહોય યા ંસોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િસ ટમની વૈક પક યવ થા ન હોય તો તેવા

ક સામા ંનવા બ ડગ ુ ંબાધંકામ થઈ શકશે નહ .

િશડ લૂ

1. યા યાઃ

એ. સોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િસ ટમઃ સૌરઊ નો ગરમીના ોત તર ક ઉપયોગ કર ને પાણી

ગરમ કરવાની ડવાઈસ

બી. ઓ ઝીલર બેકઅપઃ સોલાર વોટર હ ટગ િસ ટમમાથંી આવતા પાણીને ગરમ કરવા માટ

ઈલે કલી ઓપરટડ ક અ ય ધણથી ગરમ થ ુ ંબોઈલર ક તેવી િસ ટમ

સી. ન ુ ં બ ડગઃ ઉપરો ત કટગર જુબ ુ ંએ ુ ં બ ડગ ના બાધંકામનો લાન સબંિંધત સ ામડંળને

મં ૂર માટ પુરત કરાયો હોય

ડ . વતમાન બ ડગઃ બ ડગને તેનો રાબેતા જુબનો બઝનેસ કરવા માટ ુ ંલાઈસ સ ફાળવવામા ં

આ ુ ંહોય તે ુ ંબ ડગ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 6

2. સોલાર વોટર હ ટગ િસ ટમ ુ ંઈ ટોલેશન

એ) ન ુ ં બ ડગઃ બ ડગની ડઝાઈનમા ંતેની સૌથી ચાઈ પરથી બ ડગમા ં યા-ં યા ંગરમ પાણીની

જ ર હોય યા ંઈ લુેટડ પાઈપલાઈનની જોગવાઈ હોય તેવા લાનને જ નવા બાધંકામ માટ મં ૂર

અપાશે. બ ડગમા ંસોલાર વોટર હ ટગ િસ ટમને સતત પાણીનો રુવઠો મળતો રહ તેવી જોગવાઈ

હોવી જોઈએ. બ ડગમા ં ઉપર ુ લી જ યા હોવી જોઈએ, યા ં સીધો જ યૂ કાશ આવી શક.

બ ડગની છતની ભાર વહન મતા ઓછામા ંઓછ ૫૦ કલો િત ચોરસ મીટર હોવી જોઈએ. ઉપરો ત

કટગર ના તમામ નવા બ ડગને બઝનેસ શ કરવા માટ ુ ંજ ર લાઈસ સ મેળવતા પહલા સોલાર

વોટર હ ટગ િસ ટમ ઈ ટોલ થઈ જવી જ ર છે.

બી. વતમાન(એ ઝ ટ ગ) બ ડગઃ ઉપરો ત કટગર તગત હાલમા ં અ ત વ ધરાવતા બ ડગમા ં

હ ફુરના સમયે સોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િસ ટમ ઈ ટોલ કરવી ફર જયાત છે. આવા બ ડગમા ં

ગરમ પાણી ૂ ું પાડવાની િસ ટમ ક ઈ ટોલેશન હોવા જ ર છે.

2.4 મતાઃ િવિવધ કટગર તરગતના બ ડગમા ંઈ ટોલ થનાર સોલાર વોટર હ ટગ િસ ટમની

મતા થાિનક સ ામડંળ સાથે પરામશ કર ને ન કરવામા ંઆવશે. લ તુમ મતા દરક

બાથ મ અને રસોડાદ ઠ ૨૫ લીટરથી ઓછ ન હોવી જોઈએ. ુલ ફ એ રયા(ધાબા ઉપર

િસ ટમ ઈ ટોલ કરાઈ હોય તેનો િવ તાર)ના મહ મ ૫૦ ટકા રૂો પાડલો હોવો જોઈએ.

2.5 પેિસ ફકશનઃ સોલાર આિસ ટડ વોટર હ ટગ િસ ટમ ુ ં ઈ ટોલેશન રૂો ઓફ ઈ ડયન

ટા ડડસ(બીઆઈએસ) પેિસ ફકશન આઈ.એસ. ૧૨૯૩૩ જુબ હો ુ ં જોઈએ. િસ ટમમા ં

ઉપયોગમા ંલેવાતા સોલાર કલે ટર બીઆઈએસ સ ટ ફકશન માક ધરાવતા હોવા જોઈએ.

2.6 ઓ ઝીલર િસ ટમઃ યા ંગરમ પાણી સતત જ ર હોય યા ંઈલે ક ઈ વપમે સ ક ધણની

મદદથી વૈક પક(ઓ ઝીલર ) હ ટગ યવ થા હોવી જોઈએ.

    

 

 

 

 

 

 

પ રિશ ઠ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 5

પ રિશ ઠ 

પ રિશ ટ એ: ઉ ોગો ુ ંવગ કરણ

1. ઉ ોગો ુ ંલ ટ “લાલ” કારમા ંઆવે છે.

એ. પયાવરણ અને વન મં ાલય, ભારત સરકાર ારા મા ય કરવામા ંઆવેલા ઉ ોગો અ યતં ુ િષત

અને ક ીય એ શન લાન હઠળ કવર કરવામા ંઆવે છે.

1. દા ગાળવા ુ ંભ ી ક મા ંઆથો આવે એ કારની કામગીર કરતા હોય તેવા ઉ ોગો

2. ખાડં (ખાડંસર ને બાદ કરતા)

3. ખાતરની ફ ટર

4. માવો ક કાગળ(માવા સાથે ક માવા વગર કાગળ ુ ંઉ પાદન)

5. લોરએ કલી

6. દવા બનાવતી કંપની (બેઝીક) (ફો લુેશનને બાદ કરતા)

7. ડાઇ અને ડાઇ વ ચે આવનાર

8. પે ટ સાઇ સ (ટ નકલ) (ફો લુેશનનને બાદ કરતા)

9. તેલની ર ફાઇનર (ખનીજ તેલ ક પે ો રફાઇનર સ)

10. ચામડાં ુ ંકારખા ુ ં

11. પે ોકિમક સ (મા કાચા માલ ુ ંઉ પાદન ન કર ુ ંહોય)

12. િસમે ટ

13. થમલ પાવર લા સ

14. આયન અને ટ લ(ઓર/ પ/સં ણૂ ટ લ બનાવતી યા કરતી કંપનીઓ)

15. ઝક મે ટર

16. કોપર મે ટર

17. એ િુમિનયમ મે ટર

18. ટાયસ અને ટ ુ સ (રબરને ગરમ કર ને કઠણ બનાવ ુ/ં ફર થી બનાવ ુ/ં આકાર આપ ુ ં

વગેરને બાદ કરતા)

19. િસ થે ટક ર બર

20. લાસ અને ફાઇબર લાસ ુ ંઉ પાદન અને યા

21. ઇલે ો સ અને ેફાઇટ લોક, સ ય કાબન, કાબન લેક વગેર વા ઔ ોગક કાબન ુ ં

ઉ પાદન

22. પેઇ ટ ક વાિનશ(િમ ણ કર ુ ંક ઉમેરવાને બાદ કરતા)

23. રંગ ય ક તેવી વ ઓુ

24. િસ થે ટક ુદંર

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 6

25. પે ો લયમ ોડ ટ, સં હ, ફરબદલ ક યાના પણ સમાવેશ સાથે

26. યં મા ં રૂવામા ંઆવ ુ ં ધણ, ીસ ક અ ય પે ો લયમ ુ ત ોડ ટ

27. રયોન, ટાયર કોડ, પો લયે ટર ફલામે ટ યાન સ હતના િસ થે ટક ફાઇબર

28. રોગ િતબધંક ક લેટ સ વા સ કલ અને મે ડકલ ોડ ટ

29. િસ થે ટક ડટ ટ અને સા ુ

30. ફોટો ા ફક ફ મ અને કિમક સ

31. કિમકલ, પે ોકિમકલ અને ઇલે ોકિમકલ સ હતના ઉ પાદ કય એિસડ વા ક સ ફ ુ રક

એિસડ, નાઇ ક એિસડ, ફો ફો રક એિસડ વગેર

32. ઔ ોગક ક ખનીજ યવાળા ગેસ

33. લોર સ, િત લોર સ અને પેરો સાઇ સ

34. ુદંર અને લે ટન

35. યાન અને ટ સટાઇલ યા મા ંસાફ કર ુ,ં લચ ગ, ડા ગ, િ ટગ ક અ ય યા ારા

બહાર આવ ુ ંગં ુપાણી

36. વન પિત તેલ મા ંકોઇપણ અક ારા કાઢવામા ંઆવ ુ ંતેલ ક હાઇ ો નેટડ તેલ

37. ઉ ોગ ક યા મા ંમેટલ પરની યા મક ળવણીની ક સરફસ કો ટગ, પેઇ ટ બે કગ,

પેઇ ટ િપગ, ગરમી આપવાની યા, ફો ફ ટગ ક ફિનિશગ વગેર

38. મા ંઇલે ો લા ટ ગની કામગીર ચાલતી હોય તેવા ઉ ોગ ક યા

39. એ બે ટોસ અને એ બે ટોસની કામગીર કરતા ઉ ોગો

40. કસાઇખા ુ ંઅને માસં પર થ ુ ં યા એકમ

41. આથા ુ ત વ ુબનાવતી કંપની મા ંયી ટ ક બીયર બનાવતી કંપનીનો સમાવેશ થાય છે

42. ટ લ અને ટ લ ોડ ટ ુ ંઉ પાદન મા ંકોક લા ટ ક તેમા ંવપરાશમા ંઆવતા કોઇપણ

સાધનો વા ક, ધા ુગાળવાની ભ ી, લૂા લૂાવાળ ભ ી, ઇ ડ શન ભ ી ક િવ તુ ભ ી

વગેર વી ગરમી આપવાની ક એસીડ ભરવાની, રો લગ ક ગે વેનાઇ ડની યા ક

કામગીર

43. કોઇપણ વ નેુ બાળ નાખવા માટનો લા ટ

44. પાવર ઉ પાદક લા સ (ડ સે સને બાદ કરતા)

45. નૂા ુ ંઉ પાદન

46. િસગર સ અને તમા ુની યા કરતા તમા ુના ોડ ટ

47. કોલસા પર ુ ં યા એકમ ક ઓર િસ ટ રગ, ચનાઇ માટ વગેરના યા ઉ ોગો

48. ફો ફટ પ થર યા લા ટ

49. કોક બનાવ ુ,ં કોલસાને ઓગાળ ુ,ં કોલસામાથંી ડામર ઓગાળવાની યા ક ફ અુલ ગેસ

બનાવવાની યા

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 7

50. ફો ફટ અને ટોટ , ફ ઝુ વગેર બનાવવા

51. ટોટ વગેર વા િવ ફોટક બનાવવા

52. ફટાકડા બનાવવા

53. લો રનેટડ હાઇ ોકાબનની યા

54. લોર ન, લોર ન, ોમીન, આયો ડન અને તેમા ંમેળવવામા ંઆવતા ત વો

55. હાઇ ોસાયિનક એિસડ અને તેના પદાથ

56. ૂધની યા અને ડર ોડ ટ (સલં ન ો ટ)

57. ફાઉ ની કામગીર સાથે જોડાયેલ ઉ ોગો ક યા

58. આ કોહોલના િમ ણ ારા ક આક ારા પી શકાય તે ુ ંઆ કોહોલ (આઇએમએફએલ) તૈયાર

કર ુ ં

59. એનો ડઝ ગ

60. િસરાિમક/ રફ ટર નેસ

61. લીડ ોસેિસગ અને બેટર ને ફર થી બનાવવાની તથા ઉ પાદનની યા ઉપરાતં લીડ

મે ટ ગનો પણ સમાવેશ

62. હોટ મી સ લા ટ

63. હો પટલ

64. ખાણકામ અને ઓર- સશંોધન લા ટ

65. િવિવધ ત ુ ંસિંમ ણ તૈયાર કર ુ ં

2. ઉ ોગો ુ ંલ ટ “કસર ” કારમા ંઆવે છે. (ઓર જ)

1. ત તીવાળા લાસ અને ફોટો મ ગમાથંી અ રસા ુ ંઉ પાદન

2. ને કાતં ુ ંક વણાટં કર ુ ં

3. ઓટોમોબાઇલ સિવસ અને રપેર ટશન

4. હોટ સ અને ર ટોર સ

5. લોર િમ સ (ઘર ુ ંઆટા ચ ને બાદ કરતા)

6. કોઇપણ પદાથનો ૂ ો કર ને બનાવવામા ંઆવતો ખા પદાથ

7. ફળો અને શાકભા યા સ હતનો ખા પદાથ

8. કોફ ના બીજમાથંી માવો કાઢવો ક તેમા ંઆથો લાવવાની યા

9. ઇ સટ ટ ચા/કોફ ક કોફ પરની યા

10. આ કોહોલ વગર ુ ંપી ુ ં(સો ટ સ)

11. ગુધં અને ઔ ોગક પફ ુ સ

12. ખા પદાથની ણુવ ા ધુારવા ઉમેરવામા ંઆવતા ુ અ ટ અને વાદ

13. માછલીઓ પરની યા

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 8

14. ુ ુ અ ટ

15. ગદંાપાણી ક કોઇપણ કારની ગદંક ુ ંઉ સ ન ના કર એ કારના સ કલ અને મે ડકલ

ોડ ટની ઉ પાદન યા

16. યોગશાળા- વખારો

17. વાયરને ખચવાની(ઠંડ યા) અને

18. પ થરને તોડ ુ ં

19. આક કાઢવાની ક ુ કરણની કિમકલ યા કરતી લેબોરટર

20. ટાયર અને ટ બુને વ ુમજ તૂ બનાવવા ક તેની મો ડ ગની યા ફર થી કરવી

21. પે ટ સાઇ સ/ઇ સે ટસાઇ સ/ફગંીસાઇ સ/હબ સાઇ સ/એ ોકિમકલને ુ ોના પમા ં કૂ ુ ં

22. એનપીક ખાતર/દાણા પાડવા

23. ઔષધીિનમાણને ુ ોના પમા ં કૂ ુ ં

24. ખાડંસર ખાડં

25. કોઇપણ વ ુક પદાથનો ૂ ો કર ુ ંએકમ

26. િવિવધ ત ુ ંસિંમ ણ તૈયાર કર ુ ં

3. ઉ ોગો ુ ંલ ટ “લીલા” કારમા ંઆવે છે.

કોઇપણ કારણોસર કદાચ, ૂષણ િનયં ણ બોડ/ ૂષણ િનયં ણ કિમટ ારા રા ય સરકાર/ ક શાિસત

દશના હરનામામા ં ચૂીત કરવામા ંઆવેલા નાના કારમા ંઆવતા, કોટજ/ ા ય વગમા ંઆવતા ઉ ોગોને

બૂ જ સહલાઇથી એનઓસી/સમંતી આપવી

એ દરક ઉ ોગો ક યા ક “લાલ” અને/ક “કસર ” વગમા ંનથી આવતી.

એક સમ ૂતી લ ટ ૂ પાડવામા ંઆ ુ ંછે.

1. હાઇ ો લક ડ ચા ારા વપરાયેલી રતીને સાફ કર ુ ં

2. આટા- ચ

3. ચોખાનો ૂ ો કર ુ ંએકમ

4. અનાજને પલાળવાની અને યા

5. ખનીજ ુ ત પાણી

6. દાળ િમલ

7. બેકર ની વ ઓુ, બ ક ટ, હલવાઇએ બનાવેલા ખા પદાથ

8. મગફળ ના ફોતરા કાઢવા( કૂ )

9. સોપાર ક મસાલાને દળવા

10. કો ડ ટોરજ ક વ નેુ ઠંડા કરવાનો લા ટ

11. આઇસ મ ક બરફ બનાવવો

12. દર કામ અને કપડા ંબનાવવા

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 7 9

13. કોટન અને ઊનની ૂથેંલી વ ઓુ

14. કપડા ંબનાવવા

15. હાથવણાટંના કપડા ંબનાવવા

16. ટૂની દોર ુ ંઉ પાદન કર ુ ં

17. સોના અને ચાદં ના દોરાની જર ુ ંકામ

18. સોના અને ચાદં ુ ંકામ કરતી ુ કાનો

19. ચામ ુ ંપકાવવાની ક ાણીના ચામડાનંી યાને બાદ કરતા ચામડાનંા પગરખા ંઅને

ચામડાનંી વ ઓુ બનાવવી

20. સગંીતના સાધનો ુ ંઉ પાદન

21. રમત-ગમતના સાધનો

22. વાસં અને નેતરની વ ઓુ(ફ ત કૂાયેલી વ ુપરની કામગીર )

23. કાડબોડ ક સકંોચી શકાય તેવા બો સ ક કાગળની વ ુ(કાગળ ક માવાના ઉ પાદનને બાદ

કરતા)

24. વીજળ , ગરમી ક વની અવાહક અને અ ય કોટડ કાગળ (કાગળ ક માવાના ઉ પાદનને બાદ

કરતા)

25. વૈ ાિનક અને ગણતશા સબંિંધત સાધનો

26. ફિનચર (લાકડા ંઅને ટ લ ુ)ં

27. ઘર ુ ંઇલે કલ સાધનોના ટા ભાગો ુ ંજોડાણ કર ુ ં

28. ર ડયોના ટાભાગો ુ ંજોડાણ કર ુ ં

29. ફાઉ ટન પેન

30. બીબા ક આકાર ારા પોલીથીન, લા ટ ક અને પીવીસી વ ુ ુ ંઉ પાદન

31. દોર ુ ં(કોટન અને લા ટક)

32. ગાલીચા વણાટં

33. એક લૂર, કં ડશનરના ટા ભાગો ુ ંજોડાણ કર ુ ં

34. સાયકલ, બાબાગાડ અને અ ય નાની મોટરોનો ઉપયોગ ના થાય તેવા હ કલના ટા

ભાગો ુ ંજોડાણ

35. ઇલે ોિન સ સાધનો ( ટા ભાગો ુ ંજોડાણ કર ુ)ં

36. રમકડા ં

37. પાણીને સા ુ ં પીવાલાયક બનાવ ુ ંઅને તેમાથંી ખરાબ ત વો ૂર કરવાનો લા ટ

38. પેઇ ટ (ફ ત િમ ણ યામા ંજ)

39. મીણબ ી

40. થુાર કામ (લાકં ુ ંવહરવાની મીલને બાદ કરતા)

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 0

41. ઓઇલ મેળવ ુ/ંબહાર કાઢ ુ ં(હાઇ ો નેશન/ર ફાઇન ગ નહ )

42. ટક કામ અને મશીન બનાવ ુ ં

43. ટ લની પેટ અને ટૂકસ ુ ંઉ પાદન

44. કાગળની પીન અને -ુ લીપ બનાવવી

45. િ ટ ગ માટના લોક બનાવવા

46. ચ માની મ બનાવવી

47. પાવર મૂ/હ ડ મૂ (ડા ગ અને લચગ વગર)

48. િ ટ ગ ેસ

49. કપડાનંી િસલાઇ કરવી ક દર કામ કર ુ ં

50. થમ મીટર બનાવ ુ ં

51. ૂતા ંબનાવવા (ર બરના)

52. લા ટ ક યાવાળો માલ બનાવવો

53. મે ડકલ અને સ કલ સાધનો બનાવવા

54. ઇલે ોિનક અને ઇલે કલ માલ બનાવવા

55. રબર માલનો ઉ ોગ

56. િવિવધ ત ુ ંસિંમ ણ તૈયાર કર ુ ં ૧. ઉ ોગ ઉપરો ત ૩ વગ માથંી કોઇપણમા ંનથી આવતી, તેમના ગોનો િનણય ુ ય ઓફસ તર

બોડ ક કિમટ ના સે ટર અને બે ઉ ચ અિધકાર ઓની કિમટ ારા લેવામા ંઆવશે અને તે ુ ંવગ કરણ

કરવામા ંઆવશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 1

પ રિશ ટ બી: જોખમી જમીનના િવ તારમા ંબ ડગ, માળખા અને તરમાળખા ુ ંર ણ

એ. કંૂપથી િવ તાર ુ ંર ણ

1. આ િવ તારોમા ંજમીન ુ ંઓગળ ુ ંક જમીનના ખસવાની કોઇ ુ કલીની શ તા હોતી નથી ને

કારણે બ ડગ ુ ંમાળ ુ ંઅને તરમાળખાની ડઝાઇન બ ડગ ર લુેશ સ અને નેશનલ બ ડગ

કોડ (એનબીસી) ારા રૂા ંપાડવામા ંઆવેલા ભારતીય માપદંડને યાને રાખીને જ બનાવવામા ંઆવે

છે.

2. કંૂપના કંપન વખતે જમીનમા ં હલચાલ થતી હોય તો તે કંપનની શ તાથી બચવા માટ તે

જમીનની સઘનતામા ંવધારો કર શકાય છે.

3. બ ડગ અને માળખાનો પાયો ડા અને મજ તૂ પાયા પર હલચાલની અસર ના થઇ શક તે ુ ં

સઘન તર બનાવ ુ.ં

4. સપાટ ક અગાસી અને સીધી દવાલ અને ટકર વાળા આકારને બદલે સીધા ંમાળખામા ંથોડ ાસં

રાખવાથી વ ુ થર રહ શકશે અને પાણીનો િનકાલ બૂ સાર ર તે થઇ શકતો હોય તો ટકર વાળા

ાસંને પણ ૂર કર શકાય છે.

5. કોઇ ન ુ ંએ જિનય રગ ુ ંયો ય સશંોધન જો બ ડગના માળખા ક તરમાળખાને કંૂપના ચડં

કંપનથી બચાવી શક

ન ધ: (૨) થી (૫)મા ંઆપેલા રુ ાના ઉપાયો કમતમા ં બૂ જ વ ુખચાળ હોય છે માટ મોટા ઉ ોગો અને

ખચાળ માળખાના સદંભ જ ઉપયોગી બને છે. સામા ય બ ડગમા ંસાઇટને ધુારણાના પગલા ંસામા ય ર તે

થોડા ંખચાળ હોય છે, જો ક ખરાબ બા ુ ને લે ડ ઝુ ઝોન ગમાથંી બાકાત રાખવામા ંઆવે છે બી. ચ વાતી પવનોથી િવ તારને થતા કુસાન સામે ર ણ 1. ચ વાતના િવ તારમા ંઆવતા બ ડગ, માળખા ંઅને તરમાળખાનંી ડઝાઇનને નેશનલ બ ડગ

કોડ(એન.બી.સી.) ના િનયમોમા ંઆપેલા ભારતીય માપદંડ અને માગદિશકાને આધાર તૈયાર કરવાની

રહશે.

2. ચ વાતના પવનના દબાણ અને ચકવાની મતા સામે બચવા માટ વીજળ નો ઉપયોગ થતા

માળખામા ંઇલે કલ ા સિમશન અને િવતરણ માટ તથા કો િુનકશનના ટાવસ, ઔ ોગક

માળખામા ં મુાડાનંી ચીમની માટ એક ખાસ માળખાની ડઝાઇન બનાવવાની જ રયાત છે.

3. બ ડગ, માળખા અને તરમાળખાને જો દ રયાઇ રતીમા ં થાપવામા ંઆવે તો સલાહભ ુએ છે ક

તેમા ંજમીનની દર પીલર ભર ુ ંક બળત ક ટ ુ ત મજ તૂ જમીનના તર ુ ંબીમ બનાવવા ુ ં

રહશે ક એક અખડં મજ તૂ ક ટ ુ ત લાબંા ટગ બનાવવા

જો રૂના પાણીના લીધે જમીનનો ઉપરનો હ સો કાદવવાળો હોય તો, વાવાઝોડાનંા િવ તારમા ં૩૦ મીટર

ડો જમીનનો િવ તાર ચાને થરતા આપવા માટ યો ય ગણવામા ંઆવશે નહ , આ બાધંકામ સામા ક

માળખા મક, શાળા, વાવાઝોડા ંસામે ર ણ આપતા આ ય થાનો વગેરને માટ વ ુયો ય છે. જમીન પર

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 2

યો ય મજ તૂીના પગલા ંલઇને બ ડગથી થોડ જ ર જ યા ધુી યો ય મજ તૂ અને અવરોધક દવાલ

બનાવી થી વાવાઝોડા ંસામે ર ણ મેળવી શકાય. વૈક પક ર તે, પાયા ઉપર સા દુાિયક માળ ુ ંતૈયાર કર ુ ં

મા ં ચા મો ંના સભંિવત તર ધુી કોઈ બાધંકામ ન હોય.

સી. રૂથી િવ તારને થતા કુસાન સામે ર ણ

આ માટ નીચેનામાથંી એક ક તેથી વ ુપગલાનંી જ રયાત રહશે 1. નદ ક કોઇ મોટા પાયે પાણી નીકળવાની શ તા હોય યા ંપાણી િનકળે ક પહલા બાધં ક પાળ ુ ં

બાધંકામ કર ુ.ં

2. આયોજન કરલા િવ તારની ફરતે યો ય ચાઇ ધુી બાધં ક પાળ ુ ંબાધંકામ કર ુ.ં

3. રૂ ુ ંપાણી વ ુઆવ ુ ંહોય તેવા આયોજન કરલા થળે બાધંકામ માટ ચાઇ વધારો.

4. આયોજન કરલા િવ તારમાથંી ગદંાપાણીના િનકાલ માટ બૂ જ અસરકારક િનકાલ લાઇન ુ ંબાધંકામ

કર ુ.ં

5. ડા પાયા પર કરવામા ંઆવે ુ ંબ ડગ ક માળખાનો પાયો કદાચ પાયાના ઘસારાને લીધે વ ુનીચે

જવાની શ તા છે.

6. નીચે આપેલા રૂની સામે બચાવ ર ણ કરતા પગલા-ં

જ દ થી પાણી િનકળ ય તેવી િુવધા, સુગંતતા

• પાણી િનકાલ માટના પોઇ ટ િવકસા યા બાદ ાથિમક અને ગૌણ િનકાલ ચેનલને પણ ફર થી

તૈયાર કરવી

• પાણીના અ ય વધારાના ર તાની પણ જોગવાઇ

• પાણી િનકાલ માટ જો કોઇ અડચણ હોય તો તેને ૂર કરવી

• તે બાધં ક પાળાની આસપાસ રહતા લોકો અને ાણીઓ માટ યો ય ચા થળે આ ય

ૂ ું પાડવો

7. અસરકારક િવ તારોમા ંજમીન ધોવાણ સામેના પગલા ંલેવા

8. અ ય યો ય પગલા ંલેવા

ન ધઃ

૧. રૂ િવ તારની મ જ વાવાઝોડાવંાળા િવ તારમા ંજો વધાર વરસાદ આવે ક વાવાઝોડાથંી કુસાન થાય

તો આ જ કારના પગલા ંલેવામા ંઆવે છે.

૨. યાર ર ણા મક પગલા ંલેવામા ંઆવે યાર જમીનના ં ઝોન પાડવામા ંઆ યા છે તે િવગત યાને

લેવી જ ર છે. થી જો કોઇ મોટ આફત આવે અને ર ણા મક પગલા ંિન ફળ ય તો અ ય

ર ણા મક પગલા ંલેવા માટ તે થળ શોધવા માટ સરળતા રહ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 3

પ રિશ ઠ સીઃ ઔ ોગક લોટ ુ ંકદ ન કરવા માટ માગદિશકા

ડ એસઆઇઆર માટ ન કરવામા ંઆવેલા ઔ ોગક ે ે ાથિમ તાના ધોરણે દરકને લોટ ુ ંકદ કવી ર તે

ન કરવામા ંઆવશે તેની િવગત નીચે આપેલા કો ટકમા ંછે. આ મોટા ંઔ ોગક િવ તારો ુ ંઆયોજન

કરવામા ંઆવે છે તેની માગદિશકાને કદાચ અ સુર છે.

કો ટક સી - 1: ે અ સુાર, ઔ ોગક લોટના કદની ર જ

 

લોટ સાઇઝ ર જ 

નાના

(એક હ ટરથી

ઓ )ં

મ યમ

(૧ થી ૫

હ ટર)

મો ું

(૫ થી ૧૦

હ ટર)

બૂ જ મો ું

(૧૦થી ૧૫

હ ટર)

મેગા

(૧૫ હ ટરથી

વ )ુ

િવભાગ ૧: સામા ય ઉ પાદન          

િવભાગ ૨:

આઇટ /આઇટ ઇએસ  

       

િવભાગ ૩: હાઇ- ટક ઉ ોગો

સ હત ઇલે ોિનક  

       

િવભાગ ૪: ઓટોમોબાઇલ

અને ઓટોમોબાઇલ સદં ભત  

 

     

િવભાગ ૫: ૃિષ અને ડ

ોસેિસગ  

       

િવભાગ ૬: ભાર

એ જિનય રગ          

િવભાગ ૭: ધા ુઅને ધા ુ

િવ ા સદં ભત ઉ પાદન  

       

િવભાગ ૮: ફામા ુ ટકલ

અને બાયોટક  

       

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 4

પ રિશ ઠ ડ : ફોમ

ફોમ ન.ં સી .એસ.આઇ.આર. કાયદાની, 2009 કલમ 8,15 અને .ટ .પી. .ુડ . કાયદા, 1976 ની કલમ 27,34 અને 49 હઠળ

િવકાસની મં ૂર માટની અર િત,

ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર,

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.

ુ/ંઅમે નીચે આપેલા ો ગ અને ન શામા ંસાથે આપેલી િવગત અ સુાર િવકાસ માટની મં ૂર માટ અર કર ર ા

છ એ. આ કામ માટ લાનની તૈયાર , માળખાની િવગત અને દખરખ માટ ય તની િનમ કૂ કરવામા ંવી છે તેની

િવગત નીચે માણે છેઃ

એ) આ લાન તૈયાર કરવામા ંઆ યો છે ન ધાયેલા આકટ ટ/એ જિનયર ી__________

બી) માળખાનો અહવાલ, િવગત અને ો ગને તૈયાર કરનાર અને તેની િવગતો રૂ પાડનાર છે ી_________

મ, ઓથો રટ ારા તૈયાર કરવામા ંઆવેલા ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન/પેટા િનયમોને તથા સબંિંધત કાયદાની

જોગવાઇ વાચંી છે અને તેની સાથે સાર ર તે પ રચત .ં ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન/પેટા િનયમોની જોગવાઇ

અ સુાર, ુ ંમાર કામગીર અને જવાબદાર ને રૂ કર શ.

મા લક/બ ડર/ઓયોજક/

િવકસીત કરનાર ક મા લકના

મા યતા ા ત એજ ટની સહ

તાર ખ: 1. અરજદાર ુ ંનામ :

2. પ યવહાર ુ ંસરના ુ ં :

3. જમીનના મા લક હક દશાવતા રૂાવા :

સાથે અરજદાર ુ ં હત/ટાઇટલ

4. જમીન, ગામ, ટાઉન લાિનગ યોજના, :

રવ ુસવ નબંર તથા લોટ નબંરની િવગત

5. હાલની જમીનનો ઉપયોગ શા માટ કરવાનો છે :

અને/ જો એક કાર કરતા વ ુર તે જો ઉપયોગ

કરવા ુ ંહોય તો ા ં કારના બ ડગ

માટ કરવાનો છે, તેની િવગત

6. િવકાસના કાયની ૂંકમા ંિવગત આપો :

બ ડગ બનાવવા માટ જમીનના ઉપયોગની

દરખા તની િવગત આપો. જો જમીન અને/ક

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 5

બ ડગનો વપરાશ એક કરતા ંવ ુર તે કરવાનો

હોય તો દરક વપરાશની િવગત આપો.

7. ુ ંઆ જમીનના લ-ેઆઉટ માટ મં ૂર આપવામા ં :

આવી છે તે યો ય સ ાિધકાર ારા આપવામા ંઆવી છે? જો હા, તો મં ૂર ની તાર ખ અને રફર સ નબંર આપો, :

સાથે મં ૂર થયેલા લ-ેઆઉટની એક કોપી પણ આપો.

જો ના, તો ુ ંઆ બી કોઇ સ ાિધકાર ારા મં ૂર

કરવામા ંઆ ુ ંછે?

8. રહણાકં િવ તાર માટના ઉપયોગ માટ, ઘરોની સં યા :

અને માળ

9. જો તાવ કોઇ ઔ ોગક/ કોમિશયલ િૃ માટ :

િવકસાવવામા ંઆવશે તો ઓ ોગક/કોમિશયલની કામનો

કાર અને શૈલી દશાવો ુ ંઔ ોગક ક કોમિશયલ માલ સમાન માટ વાહનોમાથંી

માલ ઉતારવા અને ચડાવવા માટની કોઇ અલગ યાની

માટ ુ ં તાવ કૂવામા ંઆ યો છે?

ઔ ોગક કચરાના િનકાલની યવ થા માટ ુ ં તાવ

કૂવામા ંઆ યો છે?

મા લક/બ ડર/આયોજક/

િવકસીત કરનાર ક મા લકના

મા યતા ા ત એજ ટની સહ

તાર ખ:

ન શો અને જ ર દ તાવેજો સદંભ અરજદાર માટ જ ર ચૂના એ છે ક, અર ની સાથે જ બધા દ તાવેજો ર ૂ કરવા

જ ર છે.

એ. ન શો અને ો ગ કાગળ પર તૈયાર કરવામા ંઆ યા હોય તે બૂ જ સારા કાગળ પર કરવા જ ર છે થી તે

સરળતાથી, પ ટ જોઇ શકાય અને વાચંી શકાય. દરક ન શો અને/ક ો ગ પર અરજદારની/મા લકની અને તેના

એ જિનયર/આકટ ટ અને જો કદાચ હોય તો યવ થાપક/બ ડરની સહ કરલી હોવી જ ર છે. જો ન શા ક ો ગની

ળૂ કોપી ર ૂ કર દ ધી હોય તો, તેની ખર કરલી કોપી ( કોપી) ર ૂ કરવી.

1. લે-આઉટ લાન ( ણ કોપી)

બ ડગ બાધંકામના િવકાસ ગેની મં ૂર માટની દરક અર સાથે સમ જમીનનો લે-આઉટ લાનની સં ણૂ થર

હોય તેવી િવગત જોડવી.

આ ન શો ૧:૫૦૦ના કલથી નીચે દોરવામા ંઆવેલો ના હોવો જોઇએ અને નીચેની િવગત દશાવતો હોવો જોઇએ.

એ) અર મા ંદશાવેલા એસ.નબંર/ લોટની સીમા અને પેટા િવભાગ દશાવતો લે-આઉટ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 6

બી) બાધંકામ માટ વતમાન ૂના બ ડગ ક નવા બ ડગની યા. બાધંકામ ચાલે છે યા ંર તા, શેર ઓ ક

માલ-સામાનના વહન માટની યવ થા ( તાિવત થળથી વતમાન ૂ ુ ંબાધંકામ ુ ં થળ ચો સ જોઇ

શકાય તે ુ ંહો ુ ંજોઇએ)

સી) લોટમા ંદરક બ ડગ અને ૂ લી જ યાના તાવમા ંકોઇપણ કાર ુ ંબાધંકામ થઇ શકશે નહ .

ડ ) જો લે-આઉટ કોઇ રહણાકં િવ તાર માટ તૈયાર કરવામા ંઆવેલો હોય તો, વ મુા ં કટલી સં યામા ં ઘરો

બનાવવામા ંઆવશે તથા ભિવ યમા ંતેમા ંકોઇપણ કારનો વધારો કરવામા ંઆવશે નહ .

ઈ) જો લે-આઉટ ઔ ોગક ક કોમિશયલ ઉપયોગ માટ છે, તો મા ંબાધંકામ કરવા ુ ંહોય તેમા ંવ મુા ંવ ુ

કટલી જ યામા ંકરવામા ંઆવશે, ભિવ યમા ંતેમા ંકોઇપણ કારનો વધારો કરવામા ંઆવશે નહ .

એફ) પાણીના રૂવઠાની, ગટર યવ થા વગેરની વતમાન િુવધા અને પાણીના રૂવઠાની લાઇન, રૂના

પાણીના િનકાલની લાઇન ઉપરાતં ગટર યવ થા વગેરની નહર અને તેના ં યાસ કટલા હોવા જોઇએ તે

ન કર ુ.ં

) હર ર તાથી ન ક જો લોટ હોય તો તે ુ ંલોકશન

એચ) દરક વતમાન ર તાઓના િનધારણ અને પહોળાઇ, મા ં લોટથી મોટા ર તા ધુી જવાના ર તાનો પણ

સમાવેશ કરવામા ંઆવે છે. વતમાન ર તો અને જો કોઇ ા તાિવક ર તો, હોય તો તેને બૂ જ પ ટ જોઇ

શકાય તેવી ર તે દશાવવો.

આઈ) વતમાન ૃ ો અને ુદરતી યો ને ળવવા જ ર હોય.

) લે-આઉટ/ લોટના પેટા િવભાગમા ંઆપેલા િનયમો અ સુાર, જ રયાત જૂબ ુ ંકોમન લોટ ુ ંપ રમાણ અને

િવ તાર.

ક) િનયમ નબંર.૩૧ અ સુાર જો ૃ ો ુ ંવાવેતર કર ુ ંપડ તો તે પણ કર ુ.ં

૨. િવકાસ માટની જમીનની મા લક હ દશાવતા દ તાવેજો મ ક, િમ કત ન ધણી ુ ંકાડના હ ોની ન ધને દશાવવી.

૩. સ ાિધકાર ારા આપવામા ંઆવેલા માણ તૂ લાનનો હ સો અને ઝોન ુ ં માણપ અર સાથે જોડવા.

૪. જમીન પર તે બ ડગ ક િવકાસ કરવા માગેં છે તે તાિવક લોટ ક થળનો િવ તાર અને માપ દશાવતો

ડ .આઇ.એલ.આર.માથંી રવ ુસવ નબંર ક સીટ સવ નબંર, નો તા તરનો લે-આઉટ મં ૂર થયો છે તે ગેની

તે અિધકાર ારા મા યતા ા ત લોટના લ-ેઆઉટની માણ તૂ કોપી પણ ર ૂ કરવાની રહશે.

૫. એ) વતમાન બ ડગ માટ ો ગની (૩ કોપી) નો કલ ૧ સે.મી.= ૧ મીટરથી ઓછો ના હોવો જોઇએ મા ં

સાથે દરક લોર માટ લોર િવ તારનો તાવ પણ આપવો પડશે.

બી) િનયમ નબંર. ૧૯ અ સુાર, અ ુ ુળ કલ પર લ-ેઆઉટમા ં ત રક અને બહારના ર તા પર પા કગની

યવ થા તથા બહાર િનકળવાના ર તો અને વાહનોને ાથંી દર આવ ુ ંતે પણ યવ થા દશાવવી જ ર છે.

૬. માળ ુ ં ય ત ારા ડઝાઇનર ુ ંયથાયો ય સહ કર ુ ં માણપ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 7

૭. કામ શ ક ુછે તે ુ ં માણપ : ન ધાયેલા આકટ ટ/એ જિનયર/ ચર ડઝાઇનર/ કામના ં લાક/ િવકાસ કરનાર

ય ત/કામ હાથમા ંલેનાર ય તમાથંી કોઇના પણ ારા આપવામા ંઆવે ુ ંઅિધ ૃત ફોમ નબંર ૨(એ), ૨(બી) અને

૨(સી) ુ ં માણપ .

૮. ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન, હઠળ ા તાિવક ફોમ નબંર ૩ અને ૪ના અ સુાર દરક િવગત સં ણૂ અને યો ય

ર તે દશાવેલી હોવી જ ર છે, કોઇ કસમા ંકદાચ લાનની સાથે પણ આપવાની રહશે.

૯. યા ંધારા ૩.૩ અને ૪.૨ લા ુપડતી હોય યા ંઅરજદાર સુગંત અિધકાર પાસેથી એન.ઓ.સી.ની કોપી મેળવવી

જ ર બને છે.

૧૦. બાધંકામ શ કરવા માટ અિધ ૃત ફોમ નબંર ૨(એ), ૨(બી) અને ૨(સી) ુ ં માણપ પણ જો જ ર હોય તો વ ર ઠ

અિધકાર સામે ર ૂ કર ુ.ં

૧૧. જો બ ડગના ંબાધંકામ દરિમયાન મા લક/ સચંાલક/ બ ડર/ આકટ ટ/ એ જિનયર/ સવયરમાથંી કોઇપણ ય તની

બદલી થાય તો, તેમણે યો ય અિધકાર ને ર જ ર પ ારા ણ કરવાની રહશે ક તેઓ આ ો ટની કામગીર

સાથે સકંળાયેલા નથી અને યા ં ધુી નવા મા લક/ સચંાલક/ બ ડર/ આકટ ટ/ સવયરમાથંી કોઇની િનમ કૂ થાય

યા ં ધુી કામ અટકાવવી દવામા ંઆવે. આ ો ટની સં ણૂ જવાબદાર અિધ ૃત ફોમ નબંર ૨(એ), ૨(બી) અને

૨(સી)ના િનયમો હઠળ હ તગત કરવામા ંઆવે.

૧૨. લોઝ (૧૨)મા ંજણા યા અ સુાર, નવા મા લક/ સચંાલક/ આકટ ટમાથંી કોઇપણ તેની જવાબદાર શ કર તે પહલા

ુ ય અિધકાર પાસેથી મં ૂર લઇને કામ થ ુ ંછે તેની ચકાસણી કરશે. યારબાદ ુ ય અિધકાર ની મં ૂર બાદ

જ બાક રહતા કામ માટ કામગીર આગળ વધારશે.

બી. ચકાસણી ગેની ફ

એક ય ત ક કોઇપણ કારના ડવલપમે ટ માટ મં ૂર મેળવવા માટ તેને ુ ય અિધકાર /એમ.સી.ને ચકાસણી

ફ કૂવવી પડ છે. ના દર નીચે માણે છે:

1. બાધેંલો િવ તાર

નીચા બ ડગ માટ બાધેંલા િવ તારના દરક માળ માટ યેક ચોરસ મીટર . ૩.૦૦ અને જો દરક માળમા ં

રહણાકં િવ તારના િવકાસ કરવાના હોય ક તેનો હ સો હોય તો ઓછામા ંઓછ ચકાસણી ફ .૩૦૦.૦૦.

2. ચા- બ ડગ, કોમિશયલ, િમ ડવલપમે ટ અને અ ય રહણાકં િવ તારના દરક માળ માટ યેક ચોરસ

મીટર .૫.૦૦ અને જો હ ુ વૂકનો કોઇ િવકાસ કરવામા ંઆવે તો ઓછામા ંઓછ ચકાણી ફ . .૩૦૦.૦૦.

3. જમીનનો પેટાવગ અને એક ીકરણ

સી) દરક કારના િવકાસના પેટાવગ અને એક ીકરણ માટ બ ડગ એકમ/ લોટ િવ તારના દર ચોરસ મીટર

.૧.૫૦.

ડ ) ૃિષ અને પે યલ ૃિષ ઝોનના પેટાવગ અને એક ીકરણ માટ બ ડગ એકમ/ લોટ િવ તારના દર ચોરસ

મીટર .૦.૫૦.

ઓછામા ંઓછ ચકાસણી ફ . ૩૦૦.૦૦થી ઓછ હોવી જોઇએ નહ .

4. શહર ક ો, ા ય ક અને શહર િવ તારની બહાર આવતા િવ તારો અને ફ ત ૃિષ િવ તારમા ંઆવતા

હોય તે ુ.ં

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 8

સબંિંધત ઉપયોગ માટ િનયમ નબંર ૩.૨.૧, ૩.૨.૨ અને ૩.૨.૩મા ંજણા યા અ સુાર, ચકાસણી ફ ના ૫૦%

અને જો કાર ઘર હોય તો ઓછામા ંઓછ ચકાસણી ફ .૩૦૦.૦૦

5. િવકાસ પરવાનગી ર ુકરાવવા બાબત

જો શ કરવાની મં ૂર ા ત થયા બાદ/ િવકાસની મં ૂર રૂ પાડવામા ંઆ યા છતા ંપણ એક વષની

સમય મયાદામા ંજો િવકાસની કામગીર શ કરવા ંન આવી હોય તો, ગણતર ની ુ ત િવતી જતા આ

કાયદા હઠળ િવકાસની મં ૂર મળે છે. જો ુ ય અિધકાર ારા એક વષની સમય મયાદાની અવધી રૂ

થતા પહલા . ૩૦૦.૦૦ના ચા લઇને જો વ ુએક વષની સમય મયાદામા ં િવકાસની િૃ માટ એક

ફર થી મં ૂર આપી શક છે. સતત ુલ ણ વષની મં ૂર બાદ સમય મયાદામા ંવધારો મળ શકશે નહ .

6. પ લક ચે રટબલ ટ:

પ લક ચે રટબલ ટ કાયદા ૧૯૫૦ની જોગવાઇ હઠળ, પ લક ચે રટબલ ટ બાધંકામ કરવામા ંઆ ુ ં

હોય તો જો િવકાસનો હ ુહો પટલ, દવાખા ુ,ં શાળા ક કોલેજ, ક ૂ ુ ંમં દર, ધમશાળા, હો ટલ વગેર

વા થળો માટ કરવામા ંઆ ુ ંહોય ક સ ાિધકાર ારા કોઇ સામા ય ક પે યલ મં ૂર આપીને અ ય કોઇ

હ ુમાટ કરવામા ંઆ ુ ંહોય તો તેના માટ ફ .૫૦૦.૦૦.

7. ખાણકામ, જમીનમા ંખાણ ખોદવી અને ટો શેકવાની ભ ી વા િવકાસ માટની મં ૂર :

જો ખાણકામ, જમીનમા ંખાણ ખોદવી અને ટો શેકવાની ભ ી વા કામગીર માટ ચકાસણી ફ નીચે માણે છે:

i. ખાણકામ, જમીનમા ંખાણ ખોદવી અને ટો શેકવાની ભ ીની કામગીર માટ

ii. િત ૦.૪ હ ટર દ ઠ .૫૦૦.૦૦ ક તેનો હ સો અને વ મુા ંવ ુ .૨૫૦૦.૦૦.

iii. ચમની વગરની ટો શેકવાની ભ ી

iv. િત ૦.૧ હ ટર દ ઠ .૨૫.૦૦ ક તેનો હ સો અને વ મુા ંવ ુ .૫૦૦.૦૦

v. બાધંકામ વગર નૂાના ંપ થરો પરની યા

vi. િત ૦.૧ હ ટર દ ઠ .૨૫.૦૦ ક તેનો હ સો અને વ મુા ંવ ુ .૨૫૦.૦૦

vii. ખાણકામ, જમીનમા ંખાણ ખોદવા માટ ફર થી ચા ુકરવા એકવષની મં ૂર ના .૫૦.૦૦

viii. ટો શેકવાની ભ ી (ચીમની વગરની) ફર થી ચા ુકરવા એકવષની મં ૂર ના . ૨૫.૦૦

ix. નૂાના ંપ થરો વગેર પરની યા માટ બાધંકામ વગર ફર થી ચા ુકરવા એકવષની મં ૂર ના .

૧૦.૦૦

ન ધ: ુ ય અિધકાર ારા સમયાતંર ફ ન કરવામા ંઆવશે.

સી. િવકાસ ચા :

જો કોઇપણ કારના િવકાસ ચા લેવામા ં આ યા હોય તો તેની રિસ ટની એક કોપી, અર પ ક સાથે

આપવાની રહશે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 8 9

ફોમ સી(એ)

ફોમ નબંર. સી(એ)

ધી જુરાત ટાઉન લાિનગ અને શહર િવકાસ કાયદો, 1976

ખાણકામ, જમીનમા ંખાણ ુ ંખોદકામ, ટો શેકવાની ભ ીની મં ૂર માટ અર કલમ -27 હઠળ િત,

ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર,

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. ુ/ંઅમે નીચે દશાવેલા િવકાસ માટ મં ૂર મેળવવા માટ અર કર ર ા છ એ. ુ/ંઅમે થમ વખત આ જમીનના િવકાસ

માટ અર કર ર ા છે. ુ/ંઅમે મા ણત ક ું ંક, િવકાસની મં ૂર માટની ગતવષ ક તેના આગલા વષની શરતોને

ઝીણવટ વૂક ચકાસી છે.

સહ :

તાર ખ:

1. અરજદાર ુ ંનામ :

2. પ યવહાર ુ ંસરના ુ ં :

3. જમીનના મા લક હક દશાવતા રૂાવા :

સાથે અરજદાર ુ ં હત/ટાઇટલ

4. જમીન, ગામ, ટાઉન લાિનગ યોજના, :

રવ ુસવ નબંર તથા લોટ નબંરની િવગત

5. જમીનનો હાલનો ઉપયોગ :

6. જમીનનો ા તાિવક ઉપયોગ :

7. (એ) તૂકાળમા ંકોઇ ટ શેકવાની ભ ી/ :

ખાણકામ/ જમીનમા ંખાણની ખોદકામની

કામગીર કરવામા ંઆ ુ ંહ ુ ંક નહ .

(બી) જો હા, તો કટલા ંટાઇમથી :

(સી) ુ ંિવકાસની મં ૂર અને એન.એ.ની :

મં ૂર લેવામા ંઆવી છે?

8. તે જમીનનો ુલ િવ તાર :

9. કટલો િવ તાર વપરાશ માટ :

ઉપયોગમા ંલેવામા ંઆવશે?

( કચ લાનમા ંદશાવો)

10. ટના ઉ પાદન માટ હાલ :

િવ તારનો તાવ કૂવામા ં

આ યો છે તેની િવગત

( કચ લાનમા ંદશાવો)

11. કામ માટ મં ૂર લેવામા ંઆવી :

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 0

છે તેનો સમયગાળો( મ હના/વષમા)ં

( ૂ ું થવાનો ક ૂ ું કરવાનો

સમયગાળો દશાવો)

12. જો ફર થી શ કરવાની મં ૂર :

(એ) પહલાની મં ૂર ુ ંનબંર અને તાર ખ :

(બી) બાહંધર ની ડપોઝીટની રકમ : અરજદારન ે ચૂના છે ક, નવી મં ૂર ક ફર થી શ કરવાની મં ૂર ની અર સાથે કચ લાન અને દ તાવેજ પણ ર ૂ

કરવાના રહશે.

૧. જો અરજદાર જમીનનો મા લકના હોય તો મા લક હ ના દ તાવેજ ક જમીન મા લક ને દશાવતા રૂાવા

સાથેના જ ર દ તાવેજો ર ૂ કરવાના રહશે.

૨. અર સાથે અિધકાર ારા આપવામા ંઆવે ુ ંઝોન દશાવ ુ ં માણપ પણ આપવા ુ ંરહશે.

૩. જો માણપ ુ ત સાઇટ લાનમા ં જમીનમા ં કંઇ હોય તો આ ુબા ુના િવ તારની િવગત પણ

આપવાની રહશે.

૪. ગતવષની મં ૂર ની ખર કરલી નકલ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 1

ફોમ 2(એ)

ફોમ નબંર 2(એ)

ન ધાયેલા આકટ ટ/એ જિનયરને સચંાલન માટ લેવા ગે ુ ં માણપ િત,

સદંભ: ( ો ટ ુ ં નામ) ુ ં તાિવક કામ સી.એસ.નબંર આર.એસ. નબંર/એફ.પી. નબંર ઇનવડ નબંર______ગામ

ખાતેનો, ___________તા કુા ખાતેનો

ટ .પી.એસ. નબંર_________નો _________ (ગામ/તા કુો/શહર)

માટ (મા લક ુ ંનામ/સચંાલક/બ ડર)

સરના ુ:ં

ટલફોન નબંર: ________

ુ ંઆકટ ટ/એ જિનયર કાઉ સલનો સ ય ંઅને હાલના સમયે ુ ંન ધાયેલા આકટ ટ/એ જિનયર તર કના હ ો

ધરા ુ ં .ં આથી ુ ં મા ણત ક ું ંક, ઉપરો ત દશાવેલા ો ટના ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન/ િનયમો અ સુાર, આ લાન,

િવભાગ અને તેની જ ર િવગતો માટ ન ધાયેલા આકટ ટ/ એ જિનયર/ સવયર તર કની માર િનમ કૂ કરવામા ંઆવી

છે અને ુ ં હર ક ું ંક, આ ો ટમા ં કંઇ કામગીર કરવામા ંઆવશે તે મા યતા ા ત ો ગ અ સુાર મારા

સચંાલન હઠળ તથા મા લક ક દખરખ રાખનાર ય તની હઠળ તૈયાર કરવામા ંઆવશે. િનયમો લાદવામા ંઆ યા છે

તે દરક નીિત િનયમોથી સાર ર તે પ રચત ંઅને તેને યાને રાખીને જ ુ ંમાર કામગીર અને જવાબદાર િનભાવીશ

અને િવપર ત ુદરતી પ ર થિતઓને બાદ કરતા ુ ંતેને સં ણૂપણે આદર વૂક િનભાવીશ. આ ઉપરાતં મા લક ારા પાઇપ ફટ ગ, ગદંાપાણીના િનકાલની યવ થા, કચરાના િનકાલ સાથે વ છતાની યવ થા

અને પાણી રૂવઠા ગે પણ પગલા ંલેવામા ંઆવશે તેમા ંપણ મા ંમાગદશન ૂ પાડવા માટ માર િનમ કૂ

કરવામા ંઆવી છે. આ ઉપરાતં કામગીર ર તે આગળ વધશે એ ર તે મા લક ારા સાઇટ પુરવાઇઝર, કામ માટ

લાક, બ ડગ કો ા ટર, લ બગ કો ા ટર અને ઇલે કલ કો ા ટરની પણ િનમ કૂ કરવામા ંઆવશે.

સહ :

ર જ. નબંર:________તાર ખ:

નામ: ____________________________

સરના ુ:ં __________________________

ટલફોન નબંર: _____________________

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 2

ફોમ 2(બી)

ફોમ નબંર 2 (બી)

ન ધાયેલા ચરલ ડઝાઇનરને સચંાલન માટ લેવા ગે ુ ં માણપ

િત,

સદંભ: ( ો ટ ુ ં નામ) ુ ં તાિવક કામ સી.એસ.નબંર આર.એસ. નબંર/એફ.પી. નબંર ઇનવડ નબંર______ગામ

ખાતેનો, ___________તા કુા ખાતેનો ટ .પી.એસ. નબંર_________નો _________ (ગામ/તા કુો/શહર)

માટ (મા લક ુ ંનામ/સચંાલક/બ ડર)

સરના ુ:ં

ટલફોન નબંર: ુ ં ચરલ ડઝાઇનર તર કની જ ર લાયકાત અને અ ભુવ ધરા ુ ં .ં આથી ુ ં મા ણત ક ું ંક, ઉપરો ત દશાવેલા

ો ટમા ંમાળખા કય ો ગ, માળખા કય િવગત અને માળખા કય ર પોટ તૈયાર કરવા માટ માર ન ધાયેલા ચર

ડઝાઇનર તર કની િનમ કૂ કરવામા ંઆવી છે. િનયમો લાદવામા ંઆ યા છે તે દરક નીિત િનયમોથી સાર ર તે

પ રચત ંઅને તેને યાને રાખીને જ ુ ંમાર કામગીર અને જવાબદાર િનભાવીશ. ુ ંભારતીય માપદંડને આધાર જ

તાિવક બ ડગના માળખાની અને તેની આસપાસની જ યા ુ ં ડઝાઇન કર શ અને વ મુા ંએ મા ણત ક ું ં ક,

ડઝાઇનની માળખા કય સલામતી અને થરતા ુ ંપણ યાન રાખીશ.

મા લક અને પુરવાઇઝરને ો ગની િવગત આપવા માટ માર અહ િનમ કૂ કરવામા ંઆવી છે. જો માર સેવાને બધં

કરવામા ંઆવશે તો ુ ંસ ાિધકાર ને લે ખતમા ં ણ કર શ.

સહ :

ર જ. નબંર:________ તાર ખ:

નામ: ____________________________

સરના ુ:ં __________________________

ટલફોન નબંર: _____________________

( લાગેવળગ ુ ંન હોય તેને ર કરો)

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 3

ફોમ 2 (સી)

ફોમ નબંર 2 (સી)

ન ધાયેલા કલાક કામ માટ/સાઇટ પુરવાઇઝર/ડવલપર/મા લક

સચંાલન માટ લેવા ગે ુ ં માણપ

િત, _______________ ___________________ ___________________

સદંભ: ( ો ટ ુ ં નામ) ુ ં તાિવક કામ સી.એસ.નબંર આર.એસ. નબંર/એફ.પી. નબંર ઇનવડ નબંર______ગામ

ખાતેનો, ___________તા કુા ખાતેનો ટ .પી.એસ. નબંર_________નો _________ (ગામ/તા કુો/શહર) (મા લક ુ ંનામ/સચંાલક/બ ડર): ______________________

સરના ુ:ં ________________________

ટલફોન નબંર: _________________________ ુ ંજણા ુ ં ંક, હાલની ન ધણી કાયદાક ય ર તે ન ધાયેલ _________________________ તર ક કરવામા ંઆવી છે.

આથી ુ ં મા ણત ક ું ં ક, ઉપરો ત દશાવેલા ો ટમા ંમાર િનમ કૂ અહ ન ધાયેલા ______________ તર ક

કરવામા ંઆવી છે અને માર દખરખ હઠળ કરવામા ંઆવે ુ ં દરક કામ નેશનલ બ ડગ કોડ અને આઇ.એસ.આઇ.

મા યતા અ સુાર જ કરવામા ંઆવશે.

ુ ં આપવામા ં આવેલા િનયમોને સં ણૂપણે અ સુર ને માર કામગીર અને જવાબદાર િનભાવીશ અને સં ણૂપણે

માન વૂક કામગીર કર શ.

∗ ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશનમા ંજણા યા અ સુાર, ુ ંઆપેલા સમયમા ં૧૦ કરતા વ ુકામની દખરખ નહ

ક ું.

∗ એક જ થળે કામગીર ના સમય દરિમયાન એ જ સમયગાળામા ં ુ ંબી કોઇપણ અ ય સાઇટ પરની દખરખની

કામગીર હાથ ધર શ નહ .

સહ :

ર જ. નબંર:________ તાર ખ:

નામ: _______________________________________________

સરના ુ:ં ____________________________________________

ટલફોન નબંર: _______________________________________

( લાગેવળગ ુ ંન હોય તેને ર કરો)

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 4

ફોમ 2 (ડ )

ફોમ નબંર 2(ડ )

જોખમ સામે પગલા ંલેવા જ ર સલામતીના પગલા ં ગે ુ ં માણપ િત,

સદંભ: ( ો ટ ુ ંનામ) ુ ં તાિવક કામ____________________________________________

( ો ટ ુ ંનામ)

સી.એસ.નબંર આર.એસ. નબંર/એફ.પી. નબંર _____________________________________________________________________________ ઇનવડ નબંર____________ ગામ ખાતેનો, ________________ તા કુા ખાતેનો ટ .પી.એસ. નબંર_________નો

_________ (ગામ/તા કુો/શહર) 1. બ ડગ લાનને મં ૂર માટ કૂવામા ંઆ યો છે તે બ ડગ ર લુેશન નબંર ૧૮.૪ના િનયમો હઠળ દરક

સલામતીની જ રયાત રૂ કરશે અને તેમા ંઆપવામા ંઆવેલી િવગત અમાર ણકાર અને સમજવા માટ બૂ જ

સાચી અને સૌથી સાર છે.

2. જમીનની થિતને યાને રાખીને બ ડગની ડઝાઇન એકિ ત કર ને જોખમ સામે લડ શક એ કારના માળખા ુ ં

ડઝાઇન કર ુ ંઅને બાધંકામ દરિમયાન પણ દરક િનયમોને વળગી રહ ુ ંજ ર છે.

મા લકની સહ

તાર ખ સાથે _____________________

નામ ___________________________

સરના ુ ં________________________ ________________________________ ________________________________ ડવલપરની સહ

તાર ખ સાથે _____________________

નામ ___________________________

સરના ુ ં________________________ ________________________________ ________________________________ ન ધ: આ િનયમોની જોગવાઈ અ સુાર ખાતર આપતા માણપ ઉપર તે સબંિંધત ય તની સહ હોવી જોઈએ.

એ જિનર/ ચર એ જિનયરની સહ

તાર ખ સાથે _____________________

નામ ___________________________

સરના ુ ં________________________ ________________________________ ________________________________

આકટ ટની સહ

તાર ખ સાથે _____________________

નામ ___________________________

સરના ુ ં________________________ ________________________________ ________________________________

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 5

પે યલ બ ડગ ઇ ફોમશન શેડ અુલ

(નાના ઘરના સદંભ એક ક બે માળના લોડ.બેર ગ મેસનર બાધંકામના ં ક સાઓ માટ)

પ રિશ ઠ સાથે ફોમ ૨(ડ ) સાથે જોડવા ુ ંરહશે. ૧ બ ડગ એ સ સબ- લોટ નબંર આર.એસ.નબંર/એફ.

પી. નબંર/કોલોની

ટ પી ક મ

નામ/નબંર

ટાઉન તા કુા જ લા

૨ બ ડગ કટગર ૨.૧ બાધંકામનો કાર ટ ક ડયાકામ ક

અ ય સમચોરસ

એકમ

તૈયાર પ થરો

ક ડયાકામને

લાગ ુ ંઆરસીઆર

કામ

૩. થળ ૩.૧ િસ મીક ઝોન ૫, ૪, ૩

૩.૨ ડઝાઇન િત તા

(મીલી મીટર/એમએસક) ૩.૩ ચ વાત ઝોન

૫

૯ ૨૦% ૪૦%

૪

૭

૫૦%

૬૦%

૩

૭

૭૫%

૮૦%

૧૦૦%

૪ થાપના ૪.૧ સાઇટ પરની જમીનનો

કાર (ન ધ ૨) ૪.૨ એલની નીચે

પાણીના ડાણ ુ ંટબલ ૪.૩ ઉપયોગમા ંલેવામા ં

આવેલા િત ઠા/

થાપનાનો કાર

પ થરાળ/ જડ મીટરમા:ં __________ રતીના કનારા પર

ારાની સાથે ક

ારા વગર ુ ં

મ યમ અલગ-અલગ

કોલમની

િત ઠા

સો ટ/ લેક

કોટન જમીન

જમીન ઇમારત

માટ િપલર

બનાવવો

તરલતાનો ઉ લેખ ∗ અ ય કોઇ

( પ ટ કરો)

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 6

૫ પુર- ચર ૫.૧ મજલો/ માળ વગેર

મજલો/ માળ વગેર ભોય ું:૦/૧

.એફ.

થમ માળ

બીજો માળ

છત પર

પાણીની ટાકં

મતા=___

લટર

૫.૨ નૂાનો કોલ સી:એસ= ૧:૪

સી:એલ:એસ=

૧:૧:૬

∗ અ યકોઇપણ

( પ ટ કરો)

∗ અ યકોઇપણ

( પ ટ કરો)

૫.૩ માળ

આરસી લેબ

સાધંાઓમા ં

પ થરનો લેબ

છાપ ું/છાપરા

બીમ પર

પહલાથી તૈયાર

કરલા લોર ગ

∗ અ યકોઇપણ

( પ ટ કરો)

૫.૪ છાપ ું

માળ/ લેબ વા

લેટ

ની વાળ / “એ”

મ સહજ ાસ

વાળ આરસી

મ

૫.૫ છાપરા ંપર ુ ંકવર સી આઇની પાટ એ.સી. પાટ મોરબી ટાઇ સ ∗ અ યકોઇપણ

( પ ટ કરો)

૬ યા ંસહજ

ાસંી છત

કરવાની છે યા ં

સલામતીના

પગલા ં

૬.૧ સખત તાર રૂા પાડવા

લાનમા ં

હા/ના/એન.એ.

છાપરાની

વળ ના

લાનમા ં

હા/ના/એન.એ.

સીધી કોલમના

લાનમા ં

હા/ના/એન.એ.

વાવાઝોડા ની

માગદિશકા

૬.૨ છતને લાગંરવી

બે દવાલ= બો ટ

ારા:

લબંાઇ=_______સે.

મી.

વાવાઝોડા ની

માગદિશકા

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 7

૬.૩ જોડાણ -બો ટ/વાયર

ારા છતના

મોભા ુ ંજોડાણ

કર ુ ં

છાપરાની વળ

અને છતના

મોભા ુ ંજોડાણ

બો ટ/વાયરથી

કર ુ ં

ાથિમક વ ઓુ

વે ડ ગ/ બો ટ/

ખીલો-ખીલી/

બાધંવાનો પ ો

વાવાઝોડા ની

માગદિશકા

૭. વજન ઉઠાવી

શક તેવી

દવાલ ુ ં

િનમાણ કર ુ ં

૭.૧ દવાલો ુ ંકામકાજ શ

કર ુ ં

કદના માણના

ઉપયોગમા ંદબાણ

હા/ના/એન.એ.

થળના

ઉપયોગમા ં

દબાણ

હા/ના/એન.એ.

ચારતરફ વ ુ

મજ તૂ બનાવ ુ ં

હા/ના/એન.એ.

એસડ એમએ

માગદિશકા

૭.૨ બધં રૂા ંપાડવા

ભોયતળયા બધં

બનાવવા

હા/ના/એન.એ.

બાર -બારણા ંપર

કુવામા ંઆવતો

બધં હા/ના/એન.એ.

નેવા ંબધં

હા/ના/એન.એ.

છત પરના બધં

હા/ના/એન.એ.

િ કોણ આકારના

કાત રયા પરનો

બધં

હા/ના/એન.એ.

છતના

મોભારમા ં

બધં કરવી

હા/ના/એન.એ

.

બાધંકામ

માગદિશકા

૧૧.૩, ૧૬.૧

૭.૩ સીધા પીલર કરવા મના ણૂામંા ં

હા/ના/એન.એ.

બાર -બારણાના

ચોકઠાનંી પાખં

પરના બધં

હા/ના/એન.એ.

બાધંકામ

માગદિશકા

કલમ: ૧૧.૫,

૧૮

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 8

૭.૪ ફલોર/છતને અલગ

એકમ ારા વ ુમજ તૂ

બનાવવી

આરસીનો ઢાળ ક

બધં બનાવવો

હા/ના/એન.એ

અ ય કોઇ ઓછા

મહ વના ક

જોડાણમા ં

આવતા બધં

હા/ના/એન.એ.

સામસામી

બા ૂને

જોડતા

પા ટયા અને

તેની

આ ુબા ુ

બધં બાધંવા

હા/ના/એન.એ

.

બાધંકામ

માગદિશકા

કલમ: ૧૧.૪,

૧૭

ન ધ: તમાર યો ય તાર ખ/ સમયગાળા દરિમયાન તે કામગીર કરવાની રહશે.

ક અ ય કોઇ તાર ખ/ સમય આપો યા ંકોઇ િવક પ આપવાનો રહશે નહ . ક કોઇ એવી તાર ખ/સમય આપો યા ંતમારા કસમા ંકોઇ િવક પ લા ુ ંના પડ. સદંભ:

૧. જુરાતના ક છના કૂંપ ત િવ તારમા ંફર થી બાધંકામ અને નવા બાધંકામની માગદિશકા- જુરાત ટટ ડઝા ટર મેનેજમે ટ ઓથો રટ , જુરાત સરકાર- ૂન, ૨૦૦૧

છે.

૨. જુરાતમા ંવાવાઝોડા ંસામે ર ણ આપતા બ ડગની માગદિશકા- જુરાત ટટ ડઝા ટર મેનેજમે ટ ઓથો રટ , જુરાત સરકાર- ડસે બર, ૨૦૦૧ છે.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    2 9 9

ફોમ નબંર-3

લાનનો લ-ેઆઉટ, બ ડગનો

લાન, િવકાસકાયની િવગતની

િવગત ધરાવ ુ ંફોમ.

૧) સાઇટ લાન ૩.૩[િવિનયમ નબંર

(૪) અને (૬)(એ) હઠળ]

એ. િવ તારનો અહવાલ ચો.મી.

૧. લોટનો િવ તાર

એ ન ધ અ સુાર

બી.સાઇટની િવગત અ સુાર

૨. અ મુિત માટ

એ ા તાિવક ર તા

બી.અ ય આર ણ

ુલ (એ + બી)

૧.

ો ગ ુ ંલ ટ ૨.

છે લે મા યતા ા ત કરલા

લાનની સદં ભત િવગત (જો

કોઇ હોય તો)

કોપીની સં યા તાર ખ:

૨) લાનની િવગત [િવિનયમ નબંર

૩.૩ (૫)]

૩. લોટનો ચો ખો િવ તાર

(૧-૨)

૪. કોમન લોટની %,

લોટનો સમતોલ િવ તાર

(૩-૪)

૩) લાનનો લેઆઉટ [િવિનયમ

નબંર ૩.૩ (૬)(બી)]

૫. પરવાનગી પા એફ.એસ.આઇ.

૬. ુલ પરવાનગી પા

બાધંકામનો િવ તાર:

એ. ભ યતળ ુ ં

બી. બધા માળ

વતમાન લોર િવ તાર થળે:

.એફ.

એફ.એફ.

બીજો માળ

બાક ના અ ય દરક માળ અને ટાવરનો માળ

૩.

ા તાિવક િમ કતની િવગત

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 0

ા તાિવક િવ તાર થળે:

.એફ.

એફ.એફ.

બીજો માળ

બાક ના અ ય દરક માળ અને ટાવરનો માળ

ુલ: બાધંકામનો િવ તાર

ા તાિવક એફ.એસ.આઇ.

વપરાશ:

૪.

ઉતર રખા

કલ રમાક

બી. બા કની િવ તારનો અહવાલ

૧. યેક માળ પર ા તાિવક બા કની

િવ તાર

૨. િવિશ ઠ બા કની િવ તાર

( ુલ)

સી. ટનેમે ટ અહવાલ

૧. ટનેમે ટનો િવ તાર

૨. દરક ભ યતળયા પર જ ટનેમે ટ

મં ૂર પા થળ

.એફ.

દરક માળ

૩. વતમાન ટનેમે ટ થળ

.એફ.

દરક માળ

૪. ા તાિવક ટનેમે ટ થળ

.એફ.

૫. માણપ :

૧) વતમાન માળ ુ ં અને આ ુબા ુની થિત મ જોઇ છે અને વતમાન

માળખામા ંકોઇપણ કારની કુસાની ના થાય એ કારના જ ર પગલા ંલઇને ુ ં

માર કામગીર બૂ જ સરળતાથી કર શ અને જો ગટર ુ ંજોડાણ જ ર હોય તો તે

પણ ચકાસણી કર ને લઇશ. ૨) ામા ણત ક ું ંક સદં ભત લોટની _______ દવસે અને યા ં લોટ છે તે

થળના િવ તારની, સાઇટના માપની, કામગીર ના િવ તારની, તથા ં મા લક ના

દ તાવેજો/ટ .પી. રકોડ અ સુાર મારા ારા મોજણી કરવામા ંઆવી છે. આકટ ટ/એ જિનયર/સવયરની સહ વી.આઇ.ની સહ સહ નામ અને સરના ુ ં

ર ર નબંર સાથે

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 1

૫. દરક માળ

ુલ ટનેમ સ (૩+ ૪)

ડ . ટનેમ સની િવગતો

૧. િત ટનેમ સ મની સં યા

૨. ટનેમે ટ માટ રૂા ં પાડવામા ં આવેલા

ટોઇલેટ એકમ

૩. ટનેમે ટના માળના િવ તાર

ઇ. પા કગનો અહવાલ

૧. િનયમો અ સુાર પા કગ જ યાની

જ રયાત

૨. ા તાિવક પા કગ જ યા:

૩. કોઇપણ વ ઓુ: ચડાવવા ક ઉતારવા

માટનો િવ તાર:

મા લક

આકટ ટ/એ જિનયર/સવયર

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 2

ફોમ નબંર. 4

પેટા િવભાગ/ જોડાણ/

જમીનનો લે-આઉટ

એ િવ તાર અહવાલ ચો.મી.

૧. લોટનો િવ તાર

૧.

ો ગ ુ ંજોડાણ ક ુહોય તે ુ ં

લ ટ

કોપીની સં યા

સાઇટ લાન

૩.૩[કલમ નબંર (૪)

અને (૬)(એ) હઠળ]

૨. અ મુિત માટ

એ. ા તાિવક ર તા

બી. અ ય આર ણ

ુલ (એ + બી)

૩. લોટનો ચો ખો િવ તાર (૧-૨)

૨.

છે લે મા યતા ા ત કરલા

લાનની સદં ભત િવગત (જો કોઇ

હોય તો)

તાર ખ:

લેઆઉટ લાન

[કલમ નબંર ૩.૩

(૮)(બી) હઠળ]

૪. કોમન લોટ,

લોટનો સમતોલ િવ તાર (૩-૪)

પરવાનગી પા એફ.એસ.આઇ.

ુલ પરવાનગી પા બાધંકામનો િવ તાર

વતમાન લોર િવ તાર એફ.એસ.આઇ.

ન ધ:

૩.

ા તાિવક િવકાસ અને િમ કત ુ ં

િવવરણ ૪.

ઉતર રખા

કલ

રમાક

૫. માણપ :

૧) ામા ણત ક ું ં ક સદં ભત લોટની _______ દવસે અને યા ં લોટ છે તે થળના િવ તારની, સાઇટના

માપની, કામગીર ના િવ તારની, તથા ંમા લક ના દ તાવેજો/ટ .પી. રકોડ અ સુાર મારા ારા મોજણી કરવામા ંઆવી

છે. આકટ ટ/એ જિનયર/સવયરની સહ વી.આઇ.ની સહ

સહ નામ અને સરના ુ ં

ર ર નબંર સાથે

મા લક/ડવલપર/આકટ ટ/એ જિનયર/

કામના લાક/સાઇટ પુરવાઇઝર

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 3

ફોમ ડ

ફોમ નબંર ડ

િવકાસની મં ૂર

જુરાત ટાઉન લાન ગ એ ડ અબન ડવલપમે ટ કાયદા, ૧૯૭૬ની કલમ, ૨૯(૧)(૧)/૨૯(૧)(૨)/૨૯(૧)(૩),

૩૪,૪૯(૧)(બી)ને યાને રાખીને અહ મં ૂર આપવામા/ંનકારવામા ંઆવી છે. િત,

( ય ત ુ ંનામ)

ને માટ

(કામની િવગત)

નીચેની શરતો/િસ ાતંો પર શરતો: (જો મં ૂર ા ત થાય) કામ શ કરતા પહલા સોય તપાસના અહવાલ સાથે કામગીર ની સં ણૂ િવગત ુ ંચ અને માળખા કય ો ગને પણ ર ૂ

કરવા ુ ંરહશે. િસ ાતંો: (જો મં ૂર ા ત ના થાય) એ) ડો મેુ ટ/ એન.ઓ.સી. વગેર:- જો ફોમ નબંર ૧મા ંદશા યા અ સુાર, નીચનેા દ તાવેજો/ લાન/એન.ઓ.સી./હ તગત વગેર ર ૂ કરવામા ંના આ યા હોય

તો. બી) સાઇટને અ મુિત:

i. iનીચેનામાથંી કોઇ કારણોસર િવકાસ લાનના િનયમ હઠળ સાઇટને અ મુિત ા ત ના થઇ હોય

− ર તાની લાઇન

− આર ણ

− ઝોન

− અ ય (ચો સ ઉ લેખ કરો)

ii. નીચેનામાથંી કોઇ કારણોસર ટ .પી. યોજનાના િનયમો હઠળ સાઇટને અ મુિત ા ત ના થઇ હોય

− ર તા

− આર ણ

− િનિ ત લોટ

− અ ય (ચો સ ઉ લેખ કરો)

iii. ા તાિવક ઉપયોગમા ં ર તાની પહોળાઇ કલમ નબંર ૧૧.૨ના અ સુાર ના હોય તો પરવાનગી મળવાપા

નથી.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 4

સી) લઆેઉટની ચો સાઇ: નીચેની જોગવાઇ જો ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન અ સુાર ના હોય તો

− િવલબં

− મા ન

− કોમન લોટ

− ત રક ર તાઓ

− પા કગની જ યા

− ાઉ ડનો િવ તાર

− અ ય (ચો સ ઉ લેખ કરો) ડ ) બ ડગની જ રયાત ગેની ચો સાઇ નીચેની જોગવાઇ જો ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન અ સુાર ના હોય તો

− એફ.એસ.આઇ.

− ચાઈ

− વે ટ લેશન

− ૂ લી હવા માટની જ યા

− આગ સામે ર ણની સાવચેતી

− અ ય (ચો સ ઉ લેખ કરો)

ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર/ સ ાિધકાર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 5

ફોમ 6(એ)

ફોમ નબંર 6(એ)

ગિત ગે ુ ં માણપ

ભ યતળયા પરનો ટજ/ ભ યતળયામા ં લેબ બનાવવો

રફર સ નબંર:

મા લક ુ ંનામ: થળ:

ર ૂ કયા તાર ખ: ા ત કયા તાર ખ: ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. સાહબ ી,

અમે અહ ણ કર એ છ એ ક, બ ડગની કામગીર નો અમલ સં ણૂપણે મા યતા ા ત લાન, દશાવવામા ંઆવેલા

ો ગ અને માળખા કય ો ગ અ સુાર જ ભ યતળયા ધુી પહ ુ ં છે અને તેની કામગીર અમાર દખરખ હઠળ જ

કરવામા ંઆવી રહ છે. અમે હર કર એ છ એ ક, હાલની થિત માણે લાનમા ં ધુારાની જ રયાત નથી. આપનો િવ ા ,ુ પુરવાઇઝર એ જિનયર/

મા લકની સહ તાર ખ: નામ: ____________________________________

સરના ુ:ં __________________________________

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 6

ફોમ 6(બી)

ફોમ નબંર 6(બી)

ગિત ગે ુ ં માણપ - થમ માળ

ભ યતળયા પરનો ટજ/ ભ યતળયામા ં લેબ બનાવવો

રફર સ નબંર: મા લક ુ ંનામ: થળ:

ર ૂ કયા તાર ખ: ા ત કયા તાર ખ: ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. સાહબ ી,

અમે અહ ણ કર એ છ એ ક, બ ડગની કામગીર નો અમલ સં ણૂપણે મા યતા ા ત લાન, દશાવવામા ંઆવેલા

ો ગ અને માળખા કય ો ગ અ સુાર જ થમ માળ ધુી પહ ુ ં છે અને તેની કામગીર અમાર દખરખ હઠળ જ

કરવામા ંઆવી રહ છે. અમે હર કર એ છ એ ક, હાલની થિત માણ ે લાનમા ં ધુારાની જ રયાત નથી. આપનો િવ ા ,ુ પુરવાઇઝર એ જિનયર/

મા લકની સહ તાર ખ: નામ: ____________________________________

સરના ુ:ં __________________________________

________________________________

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 7

ફોમ 6(સી)

ફોમ નબંર 6(સી)

ગિત ગે ુ ં માણપ - જો બ મુાળ બ ડગ બનાવવાના ંસદંભ મ ય માળ

રફર સ નબંર:મા લક ુ ંનામ: થળ:

ર ૂ કયા તાર ખ: ા ત કયા તાર ખ: ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. સાહબ ી,

અમે અહ ણ કર એ છ એ ક, બ ડગની કામગીર નો અમલ સં ણૂપણે મા યતા ા ત લાન, દશાવવામા ંઆવેલા

ો ગ અને માળખા કય ો ગ અ સુાર જ ________ ધુી પહ ુ ં છે અને તેની કામગીર અમાર દખરખ હઠળ જ

કરવામા ંઆવી રહ છે. અમે હર કર એ છ એ ક, હાલની થિત માણે લાનમા ં ધુારાની જ રયાત નથી. આપનો િવ ા ,ુ પુરવાઇઝર એ જિનયર/

મા લકની સહ તાર ખ: નામ: ____________________________________

સરના ુ:ં __________________________________

________________________________

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 8

ફોમ 6(ડ )

ફોમ નબંર 6(ડ )

ગિત ગે ુ ં માણપ - િતમ માળ

રફર સ નબંર:

મા લક ુ ંનામ: થળ:

ર ૂ કયા તાર ખ: ા ત કયા તાર ખ: ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. સાહબ ી,

અમે અહ ણ કર એ છ એ ક, બ ડગની કામગીર નો અમલ સં ણૂપણે મા યતા ા ત લાન, દશાવવામા ંઆવેલા

ો ગ અને માળખા કય ો ગ અ સુાર જ _______ ધુી પહ ુ ં છે અને તેની કામગીર અમાર દખરખ હઠળ જ

કરવામા ંઆવી રહ છે. અમે હર કર એ છ એ ક, હાલની થિત માણે લાનમા ં ધુારાની જ રયાત નથી. આપનો િવ ા ,ુ પુરવાઇઝર એ જિનયર/

મા લકની સહ તાર ખ: નામ: ____________________________________

સરના ુ:ં __________________________________

________________________________

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 0 9

ફોમ 7

ફોમ નબંર 7

કામગીર રૂ કયા ુ ંર પોટ રફર સ નબંર:

લક ુ ંનામ: થળ:

ર ૂ કયા તાર ખ: ા ત કયા તાર ખ: ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. સાહબ ી,

બ ડગના માળખાની/માળખામા ંફરફારની કામગીર આકટ ટ/ડવલપર/એ જિનયરની દખરખ લાનની મં ૂર અ સુાર

જ ૂ કરવામા ંઆ ુ ં છે અને તેમના ારા આપવામા ંઆવે ુ ંકામગીર રૂ થયા ુ ં માણપ અહ સાથે જોડવામા ં

આ ુ ંછે. અમે આથી હર કર એ છ એ ક, અમાર કામગીર અમે ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન/ થાિનક સ ાના કાયદાને

અમલમા ં કૂ ને રૂ કર છે. અમે હર કર એ છ એ ક આ બાધંકામનો ઉપયોગ મા યતા ા ત લાન અ સુાર,

_____________ હ ુમાટ કરવામા ંઆવશે અને તેના ઉપયોગમા ંકોઇપણ લે ખત મં ૂર વગર ફરફાર કરવામા ંઆવશે

નહ . અમે હર કર એ છ એ ક, બ ડગ ુ ંમાળ ુ ં તૈયાર કરવાનો લાન અમે ર ૂ કર આ યો હતો અને તેની મં ૂર પણ

મળ ગઇ હતી. લાનમા ં ા ત મં ૂર અ સુાર, તે ય ત/એસોિસયેશનને િમ કતના કબ સાથે જ પા કગ માટની જ યા પણ ફાળવી

આપવામા ંઆવી છે. કામગીર રૂ થયા બાદ જો કોઇ ફરફાર કરવામા ંઆવશે તો તેની સં ણૂ જવાબદાર અમાર રહશે.

આપનો િવ ા ,ુ

(ડવલપરની સહ ) (મા લકની સહ )

ડવલપર ુ ંનામ મા લક ુ ંનામ તાર ખ:

સરના ુ:ં

જોડાણ: કામગીર રૂ કયા ુ ં માણપ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 1 0

ફોમ 8

ફોમ નબંર 8

બ ડગની કામગીર રૂ કયા ુ ં માણપ

રફર સ નબંર:

મા લક ુ ંનામ: થળ:

ર ૂ કયા તાર ખ: ા ત કયા તાર ખ: ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ. સાહબ ી,

1. બ ડગ/બ ડ સ ુ ંબાધંકામ અિધ ૃત પરવાનગી અ સુાર જ કરવામા ંઆ ુ ંછે.

2. બ ડગ/બ ડ સ ુ ં બાધંકામ મા યતા ા ત લાન અને માળખા કય ડઝાઇન( ચર એ જિનયર ારા

મા યતા ા ત અને અમલ કય હોય તે માળખા કય ો ગનો એક સેટ સાથે જોડવો) ઇ ડયન ટા ડડ પેિશ ફકશન

ગાઇડલાઇન અ સુાર, માળખા કય સલામતીને અ સુર છે.

3. બાધંકામની કામગીર અમાર દખરખ/ માગદશન હઠળ કામગીર રૂ કરવામા ંઆવી છે અને ો ગ ર ૂ કરવામા ં

આવી હતી તેને સં ણૂપણે વળગીને કામ ૂ ું કરવામા ં આ ુ ં છે અને દખરખની દરક િવગતન ે અમારા ારા

ળવવામા ંઆવી છે.

પુરવાઇઝર એ જિનયર/મા લકની સહ

તાર ખ:

નામ:____________________________

સરના ુ:ં _________________________ __________________________ __________________________

ચરલ ડઝાઇનરની સહ

તાર ખ:

નામ:____________________________

સરના ુ:ં _________________________ __________________________

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 1 1

ફોમ 9

ફોમ નબંર 9

િમ કતનો કબ -ભોગવટા ુ ં માણપ

(િવકાસના માળખા ુ ંિવગત ણૂ િવવરણ) સવ નબંર__________________ ગામ ______________________ તા કુા _________________ લોટ નબંર

___________________ ટ .પી. યોજના નબંર ________________ શેર __________ વોડ/સે ટર નબંર

_______________ મા લક ુ ં ________________________________________ િવકસીત િવ તાર

____________________________________મા ં _________________________ (આકટ ટ/એ જિનયર) ારા

______________________________________ ( પુરવાઇઝર/ મા લક)ની દખરખ હઠળ લાન ુ ં બાધંકામ કરવામા ં

આ ુ ંછે. આકટ ટ ારા __________________ દવસે ચકાસણી કરવામા ંઆવી હતી અને ુ ં હર ક ું ં ક, આ િવકાસને

િવકાસની મં ૂર નબંર _____________ તાર ખ ______________ અ સુાર તૈયાર કરવામા ંઆ ુ ં છે અને વપરાશ

માટ મં ૂર આપવામા ંઆવી છે તે વપરાશ માટ આ િવકાસ તૈયાર છે. ચીફ એ ઝ ુટવ ઓફસર

ડ .એસ.આઇ.આર.ડ .એ.

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 1 2

ફોમ 10

ફોમ નબંર 10

આકટ ટ/ એ જિનયર/ ચરલ ડઝાઇનર/ કામના લાક/ સાઇટ પુરવાઇઝર/ ડવલપર/ મા લક માટની ન ધણી

અર પ ક

નામ : સરના ુ ં : કાયમી સરના ુ ં : ટલફોન નબંર : લાયકાત : અ ભુવ : ુ ંતમે બી ાયં જોડાયેલા છો? :

(નોકર આપનાર ુ ંસરના ુ ંઅને તેમ ુ ં

એન.ઓ.સી માણપ આપ ુ)ં ન ધણી/ ર અુલ ન ધણી ફ / :

બ મા ંઅથવા/ એમ.ઓ.

વગેર ારા

(કાઉ સલ ઓફ આકટ ટ, ઇ ડયામા ં :

ન ધાયેલા આકટ ટ હોય તેમણે કોઇ ફ

કૂવવાની નથી.

ગતવષની ન ધણીની િવગત આપવી) િવશેષ િવગત (જો કોઇ હોય તો) : ુ ં હર ક ું ંક, ડવલપમે ટ ક ોલ ર લુેશન ારા દશાવવામા ંઆવેલી દરક જવાબદાર અને કામગીર ને સભંા ં ં

અને સ ાિધકાર ઓ ારા આપવામા ંઆવેલા આદશો, માલસામન રૂો પાડવાની માગણી, કાયમી ચૂનાઓ, નીિત અને

િનયમોનો વફાદાર વૂક અમલ કર શ. ુ ંએ પણ જણાવ ુ ં ંક, જો ઉપરો ત જવાબદાર િનભાવવામા ં ુ ંિન ફળ વ

તો, સ ાિધકાર ઓ માર ન ધણીને પાછ ખચી શક છે અને માર ન ધણીની ફ પણ જ ત કર શક છે. મહરબાની કર ને મને ________ વષ માટ ન ુ/ંફર થી ન ધણી મં ૂર કરો. યાર ન ધણી કૂ તૈયાર થાય યાર મને

મોકલશો. ુ ંઅહ મારા બે પાસપોટ સાઇઝના ફોટો ાફ માર સહ સાથે મોક ુ ં .ં

અરજદારની સહ

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 1 3

ફોમ 11

ફોમ નબંર 11

માળખા કય ચકાસણીનો અહવાલ

(આ ફોમ ન ધાયેલા ચરલ ડઝાઇનર ારા ભરવામા ંઆવશે યારબાદ તે સાઇટની ચકાસણી અને મા લક ારા

આપવામા ંઆવે ુ ંદરક કામ યો ય ર તે થ ુ ંછે ક નહ તે ચકાસણી કરશે, ઉપરાતં ચર ડઝાઇનની સલામતી માટ

ન ધાયેલા ચરલ ડઝાઇનર ારા જો કોઇ પગલા ંલેવાના હોય તો તે ગે મતં ય હર કરશે.) I. િમ કત ુ ંનામ અને થળ, ટ .પી. નબંર, એફ.પી.નબંર વગેર સાથે

II. હાલના મા લક ુ ંનામ

III. માળખા ુ ંિવવરણ

લાસ ૧ અને ૨ (િમ કતને સામા ય અને િવિશ ઠ માળખા કય ર તે િવ તાર વૂક વણવો)

(એ) કામની િવગત (બી) િનિ ત રચના ધરાવ ુ ંબાધંકામ રહણાકં

( ુ કાન સાથે ક

ુ કાન વગર)

એપાટમે ટ

( ુ કાન સાથે ક

ુ કાન વગર)

ઓફસ

બ ડગ

શોિપગ

સે ટર

ુલ કોલેજ હો ટલ

ઓડટો-

રયલ

ફ ટર

૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૬ ૭ ૮

એ. વજન સહન કર શક

તેવી પ થરની દવાલ ુ ં

બાધંકામ

બી. િનિ ત રચના

ધરાવ ુ ંબાધંકામ અને

માળખા ુ ં મટ રયલ

કટોકટ ુ ંવજન

સહન કર શક

તેવા છત અને

ભ યતળયાના

ળૂત વો

ટ આરસીસી

આરસીસી ઇમારતી

લાક ુ ં

પ થર આરસીબી

ઇમારતી લાક ુ ં ટ લ

ટ લ કાક

IV. બાધંકામ ુ ંવષ અને અ ગુામી વષ :

વધારો ક ધુારો કરવો (વધારા ક

ધુારાની વ ુિવગત દશાવો)

V. છે લે ચકાસણી અહવાલ તૈયાર :

કરવામા ંઆ યો હોય તેની તાર ખ,

કોના ારા તૈયાર કરવામા ંઆ યો છે

( થમ અહવાલ માટ આ લા ુપડશે

નહ )

VI. ૬ ના પર બ ડગ તૈયાર કરવામા ં :

આ ુ ંછે તે જમીન

i. iબાધંકામમા ંકોઇ પાછળથી :

ફરફાર

ii. ન કમા ંકોઇ ુ ુ ંખોદકામ :

iii. ન કમા ંકોઇ પાણીનો સં હ :

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 1 4

iv. પાણીના િનકાલની ન કમા ં :

યવ થા

v. જમીનની નીચ ેપાણીની ટાકં :

vi. આર.ડબ .ુ પાઇપ ુ ં :

આઉટ-લેટ

vii. વસાહત

VII. સૌથી સા ું માળ ુ ં(આર.સી.સી. મ :

માળ ુ)ં

i. બીમ અને કોલમમા ંિતરાડ :

ુદરતી ક િવ તૃ થયેલી

િતરાડ માટ યો ય પગલા ંલેવા

ii. કામના સમયગાળાને ૂંકાવો :

iii. લોઢાના સળયાનો િવ તાર :

વધારવો

iv. વપરાશકતા ારા પાઇપ :

ફટ ગ કરવામા,ં નળ, પખંો,

કંઇપણ લટકાવવા માટની

યવ થા ક અ ય કોઇ ફ સર

લગાવતા થયે ુ ંઅ ગુામી

કુસાન

v. લેબમા ંિતરાડ :

vi. ક ટ ુ ં પે લગ ક લેબમા ં :

લા ટર

vii. લોઢાના સળયામા ંઘસારો :

viii. વજનમા ં ડઝાઇનના વજનનો :

વધારો

VIII. સૌથી સા ું માળ ુ ં( ટ લ ુ ંમાળ ુ)ં :

i. પેઇ ટ સ :

ii. ઘસારો :

iii. જોડાણ, નટ-બો ટ, રવટ, :

સાધંો, જોડલી લેટ

iv. િમિ ત ઘટકોને વાળવા ંક :

તેમા ંકડ ભરાવવી

v. કોલમ ક થાભંલાની ુ ંભી સાથે :

ુ ય લેટ ુ ંજોડાણ :

ા ટ જનરલ ડવલપમે ટ કં ોલ ર લુેશન (ડ ડ સી આર)

ધોલેરા પે યલ ઈ વે ટમે ટ ર યનલ ડવલમે ટ ઑથો રટ , ગાધંીનગર

ડ એસ આઈ આર ડ એ    3 1 5

vi. ભાર : IX. સૌથી સા ું માળ ુ ં(વજન સહન કર :

શક તે ુ ંપ થર ુ ંમાળ ુ)ં પ થરાળ

માળખામા ંિતરાડ (જો કોઇ મોટ િતરાડ હોય તો તે ુ ં :

વણન કરો, જો જ રયાત હોય તો

તેની િવગત અને થાન પણ દશાવો)

X. જો કોઇ ભલામણ હોય તો : ુ ંઆજથી મા ણત ક ું ંક ઉપરો ત સં ણૂ િવગતો મને, મા લક ારા સાચી આપવામા ંઆવી છે અને માર સૌથી સાર

લાયકાત અને યો ય િનણય ારા મ ખાતર વૂક સાઇટની ચકાસણી કર છે. આ ભલામણ મારા ારા તૈયાર કરવામા ંઆવી છે ક, મા લક ારા લેવામા ંઆવેલા માળખા કય સલામતીના પગલા,ં મને

સં ણૂપણે સતંોષકારક જોવા મ યા છે.

(ન ધણી થયેલા ચરલ ડઝાઇનરની સહ અને તાર ખ)

ન ધાયેલા ચરલ ડઝાઇનર ુ ંનામ:

ન ધણી નબંર: સરના ુ:ં