Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Het waren weekjes weer wel: 2 & 3
1.1 De nieuwe macrocijfers
In mei was de inflatie van het eurogebied
voor het eerst in zes maanden positief.
Verder nam de kerninflatie toe. (link)
De zwak neerwaartse trend in de
werkloosheid hield aan in maart. (link) Ook
positief: de opwaartse trend in de
detailhandelsverkopen. (link)
De geldgroei is in april versneld. (link) Ik
heb hiervoor weinig aandacht gezien.
Onderbelicht of irrelevant tegenwoordig?
0
1
2
3
4
5
6
jan.
ma
art
me
i
juli
se
pt.
nov.
jan.
ma
art
me
i
juli
se
pt.
nov.
jan.
ma
art
me
i
juli
se
pt.
nov.
jan.
ma
art
2012 2013 2014 2015
% t.o.v. jaar eerder
Geldhoeveelheid (M3), eurogebied
Geldhoeveelheid (M3), eurogebied
0.5 0.50.4 0.4
0.30.4
0.3
-0.2
-0.6
-0.3
-0.1
0
0.3
0.70.8 0.8
0.90.8
0.7 0.7 0.70.6
0.70.6 0.6
0.9
0 0.1
-1-2 -2.3 -2
-2.6
-6.3
-9.3
-7.9
-6 -5.8-5
-10
-5
0
5
10
15
-1
-0.5
0
0.5
1
1.5
me
i
juli
se
pt.
no
v.
jan.
ma
art
mei
me
i
juli
sept.
no
v.
jan.
ma
art
me
i
me
i
juli
se
pt.
no
v.
jan.
maart
me
i
2014 2015 2014 2015 2014 2015
% Inflatie eurogebied
Inflatie eurogebied, totaal (linker-as)
kerninflatie (linker-as)
energie-inflatie (rechter-as)
10
10.5
11
11.5
12
12.5
jan
.
ma
art
me
i
juli
se
pt.
nov.
jan
.
ma
art
me
i
juli
se
pt.
nov.
jan
.
ma
art
me
i
juli
se
pt.
nov.
jan
.
ma
art
2012 2013 2014 2015
% beroepsbev.
Werkloosheid eurogebied
Werkloosheid eurogebied
2
Voorlopende indicatoren gaven voor het
eurogebied een gemengd beeld. Zo nam het
producentenvertrouwen bij de verwerkende
industrie toe in april maar nam het
consumentenvertrouwen af. (link) De
inkoopmanagersindices gaven positieve
signalen af (link)
1.1.1 Nederland
In mei liep in Nederland de inflatie nog
sterker op dan gemiddeld in het eurogebied.
(link)
In mei was het producentenvertrouwen in de
industrie de hoogste in 4 jaar tijd. (link) Ook
in de bouwsector en in de detailhandel zit het
producentenvertrouwen in de lift. (link)
(link) Hetzelfde geldt voor de PMI-
inkoopmanagersindex. (link)
Ondanks de dalende trend in de
geregistreerde werkloosheid was in maart het
aantal bijstandsuitkeringen hoger dan een
jaar eerder. Het stijgingspercentage neemt
sinds begin 2014 wel af. (link)
-25
-20
-15
-10
-5
0
jan.
feb
maa
apr
me
iju
n jul
aug
se
po
kt
nov
dec
jan.
feb
ma
aa
pr
me
iju
n jul
aug
se
pokt
nov
dec
jan.
feb
ma
aa
pr
me
i
2013 2014 2015
Saldo antwoorden
Producentenvertrouwen industrie, eurogebied
Consumentenvertrouwen industrie, eurogebied
0,6
0,1
0,3 0,3
0,4
0,2
0,4
0,3
-0,1
-0,7
-0,5
-0,3
0
0,7
-1
-0,5
0
0,5
1
1,5
april
me
i
jun
i
juli
aug
.
se
pt.
okt.
nov.
dec.
jan.
feb
.
ma
art
april
me
i
2014 2015
% Inflatie (hicp) Nederland
Inflatie (hicp) Nederland
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
se
p
jan.
me
i
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Saldo antwoorden
Producentenvertrouwen industrie, Nederland
Producentenvertrouwen industrie, Nederland
-10
-5
0
5
10
15
jan.
apr
jul
okt
jan.
apr
jul
okt
jan.
apr
jul
okt
jan.
apr
jul
okt
jan.
apr
jul
okt
jan.
apr
jul
okt
jan.
apr
jul
okt
jan.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
% mutatie t.o.v jaar eerder
Personen met een bijstandsuitkering, tot de AOW-leeftijd
Personen met een bijstandsuitkering, tot de AOW-leeftijd
3
Het is een lagging indicator maar
desalniettemin een mooie thermometer: er is
sprake een duidelijk neerwaartse trend in het
het aantal faillissementen.
(link)
1.1.2 Rest van de wereld
De ontwikkeling van het Amerikaanse bbp in
het 1e kwartaal is herzien van een marginale
groei tot een kleine daling. (link) (link)
Een goed Amerikaans arbeidsmarktrapport
over mei. Weer een duidelijke stijging van de
werkgelegenheid, ongewijzigd lage
werkloosheid en oplopen van de loonstijging
(link) (link)
2,3
1,6
2,5
0,1
2,7
1,8
4,5
3,5
-2,1
4,6
5,0
2,2
-0,7
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
I II III IV I II III IV I II III IV I
2012 2013 2014 2015
% Amerikaanse bbp-volume
bbp-groei t.o.v. voorgaand kwartaal, op jaarbasis
bbp-groei per jaar t.o.v. zelfde kwartaal voorgaand jaar
-1000
-800
-600
-400
-200
0
200
400
600
jan
me
i
se
p
jan
me
i
se
p
jan
me
i
se
p
jan
me
i
se
p
jan
me
i
sep
jan
mei
sep
jan
mei
sep
jan
mei
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
duizendenAmerikaanse werkgelegenheid
Maandmutatie werkgelegenheid
12-maandsvoortschrijdend gemiddelde
0
50
100
150
200
250
300
jan.
mei
sep
jan.
mei
sep
jan.
mei
sep
jan.
mei
sep
jan.
mei
sep
jan.
mei
sep
jan.
mei
sep
jan.
mei
sep
jan.
mei
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
3-maands-voortschrijdend
2007=100
Faillisementen (bedrijven en instellingen)
Faillisementen (bedrijven en instellingen)
4
1.2 De financiële markten
De rentes in Europa liepen in de afgelopen
week fors op. De Nederlandse 10-jaarsrente
lag afgelopen donderdag en vrijdag weer
boven de 1% en was daarmee terug op het
niveau van half november.
Rentes gingen omhoog na op de perscon-
ferentie van ECB-president waarin hij aangaf
dat de ECB het opkoopprogramma eerder
opvoert dan vermindert en obligatiemarkten
moeten wennen aan meer volatiliteit. (link)
(link) (link)
De euro-dollarkoers was afgelopen vrijdag
vrijwel gelijk aan die van 2 weken eerder.
Eerst omlaag en daarna weer wat omhoog.
De Europese koersindices zijn de afgelopen
twee weken gedaald. De AEX daalde 4,5%. De
stijging t.ov. eind 2014 bedroeg afgelopen
vrijdag 13% (dat was 20% op 27 april).
De olieprijs was behoorlijk vlak de afgelopen
twee weken. Op vrijdag lag de olieprijs 45%
onder de piek in juni 2014 (dat was 60% op
13 januari).
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
%
Rente op 10-jarige Nederlandse staatsobligaties
Rente op 10-jarige Nederlandse staatsobligaties
1,00
1,05
1,10
1,15
1,20
1,25
1,30
1,35
1,40
1,45
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
$/euro
Dollar per euro
Dollar per euro
80
90
100
110
120
130
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
1-1-14=100 Aandelenindices
Stoxx Europe 600 AEX
0
20
40
60
80
100
120
140
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
$ per vat
Olieprijs, Brent
Olieprijs, Brent
5
Afgelopen vrijdag bedroeg de verwachte
inflatie voor het eurogebied 1,8%, 0,3%-punt
boven het dieptepunt van half januari. Huidige
inflatieverwachtingen zijn ‘close but under 2%’
De afgelopen twee weken waren er weer
behoorlijke schommelingen in de Griekse 10-
jaarsrente. Maar uiteindelijk was afgelopen
vrijdag de rente nauwelijks anders dan twee
weken eerder. De rente op vrijdag was hoog:
11,4%, maar wel duidelijk lager dan de 13,6%
op 21 april.
De Griekse aandelenkoersen daalden de
afgelopen twee weken 6,4%, tegen 4,6%
gemiddeld in het eurogebied. De koersindex
bleef ruim boven het laagterecord van 21 april.
Een vergelijkbaar beeld voor de Griekse
bankaandelen: omlaag in de afgelopen 2
weken, maar nog steeds duidelijk boven het
laagterecord van 21 april
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
%
Inflatieverwachtingen eurogebied (5yr/5yr)
Inflatieverwachtingen eurogebied (5yr/5yr)
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
%
Griekse 10-jaarsrente
Griekse 10-jaarsrente
50
60
70
80
90
100
110
120
130
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
1-1-14=100 Griekse aandelenindex
Athex
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
1-1-14=100 Griekse aandelenindex banken
Griekse bankaandelenindex
6
Wat betreft de contagion-watch zijn er 2
frames mogelijk: 1. De spreads met Duitsland
waren afgelopen vrijdag vrijwel gelijk aan die
van eind 2014; 2. Het Portugese renteverschil
met Duitsland is sinds half maart duidelijk
opgelopen.
1.3 Nieuwe ramingen
De ECB heeft haar raming voor het
eurogebied nauwelijks herzien. De
verwachting blijft aanhoudend gematigd
herstel en duidelijk hogere inflatie in 2016.
(link) In tegenstelling tot in maart wordt nu
voor 2015 een prijsstijging verwacht. De
zoals altijd fraaie ramingspublicatie bevat
onzekerheidsvarianten voor olieprijs en euro-
dollarkoers.
De Bundesbank heeft haar prognose voor de
Duitse economische groei in 2015 fors
opwaarts herzien. (link)
0.4
0.3
1.5
1.8
0.4
0
1.5
1.8
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
1.4
1.6
1.8
2
2014 2015 2016 2017
% inflatie (hicp)
ECB-raming juni 2015 ECB-raming maart 2015
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
1-1-2014 1-4-2014 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 1-4-2015
%
Verschil in kapitaalmarktrente met Duitsland
Portugal
Italie
Spanje
Ierland
1
1,6
1,7
1,8
1,5
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
1,4
1,6
1,8
2
2015 2016 2017
% bbp-volumegroei, Duitsland
Bundesbank, dec. 2014 Bundesbank, juni 2015
7
De OESO herziet de economische groei voor
het eurogebied opwaarts en die voor de
wereldeconomie neerwaarts. (link)
1.4 Echt belangrijke gebeurtenissen (met de kennis van nu)
1.4.1 Buitenland
IMF adviseert de Amerikaanse centrale
bank om pas haar tarieven te gaan
verhogen als de loon- en prijsinflatie
oploopt. Op basis van de huidige IMF-
raming betekent dat pas in de eerste helft
van 2016. (link) (link)
Bij regionale en lokale verkiezingen in
Spanje verliest de regeringspartij fors maar
blijft de grootste partij. De twee nieuwe
partijen doen het goed, maar minder goed
dan eerder in peilingen. (link) (link)
0,8
1,1
1,7
0,9
1,4
2
0,9
1,4
2,1
0
0,5
1
1,5
2
2,5
2014 2015 2016
% bbp-volumegroei eurogebied
OESO raming nov. 2014 OESO raming maart 2015
OESO raming juni 2015
8
Wat bracht Griekenland ons de afgelopen 2
weken? Het centraal comité van Syriza dat
met 90 tegen 75 het voorstel verwerpt tot
breuk met de schuldeisers. (link) (link) IMF-
chief economist Blanchard die aangeeft dat de
Griekse regering verder moet gaan om het
noodzakelijk primair overschot te verzekeren.
(link)
Een compromisloos stuk van minister-
president Tsipras in Le Monde. (link) (link)
(link) (link) Na kritiek van Syriza-Kamerle-
den trekt Elena Panaritis zich terug als
Griekse vertegenwoordiger bij het IMF. (link)
Naast veel telefonisch overleg ook behoorlijk
wat fysiek overleg: Tsipras, Merkel, Hollande,
Lagarde, Draghi en Juncker in Berlijn (link);
Tsipras en Juncker in Brussel, waar
Dijsselbloem bij aanschuift. (link)
Griekenland besluit om zijn juni-aflossingen
te bundelen, met overmaken eind juni (de
zogenaamde Zambia-optie) (link) (link)
(link) (link)
Het lekken van de voorstellen van de Grieken
(link) en van de instituties (link) .
Steun voor de Grieken van Stiglitz en Piketty
(de usual suspects) (link)
Minister Varoufakis vindt tijd voor weer een
column, nu met uitnodiging aan Kanselier
Merkel om in Athene een rede van hoop uit te
spreken. (link)
In kamerdebat noemt minister-president
Tsipras de voorstellen van de instellingen
irrationeel maar verwacht desalniettemin
snel overeenstemming. (link) (link) Valt
allemaal slecht bij Juncker. (link) (link) (link)
(link)
Kredietbeoordelaar Standard & Poor’s verhoogt voor de tweede maal in een half jaar de
rating voor Ierland, nu naar A+. (link) (link)
9
1.4.2 Binnenland
Geen verrassingen gezien de uitslag van de
verkiezingen voor de Provinciale Staten:
regeringspartijen en de C3 (D66, Christen-
Unie en SGP) hebben geen meerderheid meer
in de Eerste Kamer. (link) (link) (link)
1.5 Niet alleen conjuncturele data zijn interessant!
Eurostat publiceert zijn Quality of life - Facts
and views (link) (link)
10
1.6 In het oog springende publicaties
1.6.1 Buitenland
IMF staff discussion note: When Should
Public Debt Be Reduced? (link) (link)
Het model dat in de notitie gehanteerd wordt
impliceert dat landen die er de ruimte voor
hebben (enough fiscal space) hun
overheidsschuld niet snel fors moeten
verlagen omdat dit niet welvaarsverhogend
is. Schuld is schadelijk voor economische
groei, maar die schade is al geleden en wordt
slechts vergroot door snelle verlaging.
Het rapport is ruim becommentarieerd.
(link) (link) (link) (link) (link) (link)
Het gebruikte model abstraheert expliciet
(abstracting from real world problems) van
het herfinancieringsrisico, Keynesiaanse
vraageffecten. In de notitie wordt het buffer-
argument om schuld nu te verlagen erkend,
maar wordt aangegeven dat dit afgewogen
moet worden met de negatieve groeieffecten
van schuldverlaging.
1.7 Waarover spraken zij bij de dorpspomp?
1.7.1 Buitenland
De vormgeving van het Europese economisch beleid (governance). Ik neem aan omdat in
juni de Europese voorzitters met hun voorstel komen. Het IMF dringt vooral aan op
eenvoudiger begrotingsregels. (link) Bruegel stelt centralisatie van het begrotingsbeleid
voor via een Eurosystem of Fiscal Policy (de ministers van financiën, met meer macht
dan de huidige eurogroep). (link) Ook de Duitse en Franse ministers van financiën
pleiten voor meer Europese integratie. (link)
11
1.7.2 Binnenland
LTV, oftewel loan-to-value oftewel maximale hypotheekhoogte. Het FSC (Financieel
Stabiliteitscomité, met vertegenwoordigers van DNB, AFM en het minister van financiën)
beveelt volgende kabinetten aan om na 2018 de wettelijk LTV-limiet verder geleidelijk te
verlagen van 100% tot 90%. (link) DNB onderbouwt dit advies in een Occasional Paper.
(link). Volgens het CPB overheersen de nadelen bij een verdere LTV-verlaging (link)
Volgens het CPB is het voor het verminderen van schommelingen in de economie is het
beter om het probleem bij de bron aan te pakken, middels het verder versoberen van de
hypotheekrenteaftrek en een zwaardere risicoweging van hypotheken. Minister Blok
reageert afwijzend op het advies. (link) Veel stevige reacties. (link) (link) (link) (link)
(link)
1.8 De econoom van de week1
Wie? Hélène Rey, professor of economics at the London
Business School
Waarvoor? Het IMF artikel getiteld Agent Provocateur en
haar bijdrages aan het debat over financiële markten.
(link)
1.9 Om naar uit te kijken
Maandag 8 juni: ontmoeting van Varoufakis en Schäuble in Berlijn (7h30) (link)
maandag 8 juni: De Nederlandsche Bank publiceert haar raming voor de Nederlandse
economie.
Woensdag 10 juni: overleg Tsipras, Merkel en Hollande (ze zijn in Brussel voor top
van EU en Latijns-Amerika) (link)
Woensdag 10 juni: het CPB publiceert zijn raming voor de Nederlandse economie
(link)
Dinsdag 16 juni: kandidaten voor het voorzitterschap van de eurogroep moeten zich
gemeld hebben. (link) Minister Dijsselbloem heeft zich al kandidaat gesteld voor 2e
termijn. (link) (link)
Donderdag 18 juni Eurogroep-vergadering in Luxemburg. (link)
1 Vier geleden had ik Timo Soini als econoom van de week omdat ik er van uit ging dat hij in het nieuwe Finse kabinet
minister van financiën zou worden. Uiteindelijk is hij de minister van buitenlandse zaken geworden. (link) (link)
12
Maandag 22 juni: Begin on-line cursus Principles of Economics door professor Taylor
(link)
Woensdag 24 juni: het CBS publiceert . Heeft het CBS nog een verrassing in petto,
bijvoorbeeld dat ineens blijkt dat al in het 1e kwartaal het bbp-volume hoger was dan
voor de crisis? (link)
25-26 juni: Europese Top van regeringsleiders in Brussel (link)
30 juni: het huidige steunprogramma voor Griekenland loopt af.
30 juni: deadline voor juni-aflossingen aan het IMF (1,6 mld euro) door Griekenland
(link)
Links kunnen een abonnement vereisen Voorhout 7 juni 2015
Eerdere overzichten zijn te vinden op http://wbcs99etc.wordpress.com/