8
Tweemaandelijkse uitgave Protestantse Gemeente Wassenaar • nr. 30 • februari/maart ’17 • www.pkn-wassenaar.nl Gemeentenieuws Nieuwe Stijl Protestantse Gemeente Wassenaar In dit nummer Pagina 3: Vluchteling De Syrische vluchteling Wissam Altalla zat een jaar geleden in Duinrell. Hoe is het nu het hem? Sheila Keilholz zocht hem op. Pagina 6: Diaconia De diaconie organiseerde veel activiteiten eind 2016, waaronder de diaconale zondag in de Messiaskerk met een Ghanees koor. Pagina 4: Dominee-dichter In februari en maart is er een nieuwe serie kerkdiensten rondom dichters. Een driege- sprek met de deelnemende dominees. Pagina 7: Kunstenaar ‘Horen en zien’. Dat is het thema van de tentoonstelling rondom Hans Gussekloo, wiens werk in maart te zien is in de Messiaskerk. Pagina 6: Kerkrentmeester Een gezonde financiële basis is noodzakelijk om de kerk in de toekomst draaiende te houden. Hoe staan we er financieel voor? De wereld gaat haar gang Ook wie niet wint, moet wagen: het leven neemt ons mee, wie schrijft zijn eigen lot? dat eenzaam avontuur van missen en van slagen – en toch: wie valt of staat, hij staat of valt in God. Dichter en bron onbekend Doe de online protestantentest Van Dietrich Bonhoeffer tot koningin Wilhelmina Een van de aardigste kanten aan het Reformatie-jubileumjaar is misschien wel dat er opeens allemaal dingen worden bedacht waar je zelf nooit opgekomen zou zijn. Bijvoorbeeld een online protestantentest op de website van PKN. Wanneer je de vragen hebt beantwoord, wordt er een profiel van je geloof opgemaakt aan de hand van de namen van beroemde protestantse geloofsgenoten. Door Kees Mos Degenen die de test hebben gedaan – onder anderen de leden van de redactie van dit blad – waren verrast over de vaak treffende uitkomsten. In menig opzicht herkende men zich in het getekende profiel. Misschien vindt u het leuk om wat meer over de uitkomsten te horen. Twee redactieleden werden als navolgers van Dietrich Bonhoeffer getypeerd. De an- dere redactieleden werden ingedeeld als volgelingen van Menno Simons, Johan- nes Calvijn, Johannes de Heer, Majoor Bosshardt en Nel Benschop. Naast de naam van de hoofdtheoloog krijgt degene die de test doet, ook nog twee andere namen aangereikt waar hij of zij in spiritueel opzicht enigszins op lijkt. Voor de redactieleden waren dat driemaal koningin Wilhelmina, tweemaal Nel Benschop, tweemaal Menno Simons en eenmaal Johann Sebastiaan Bach, Dietrich Bonhoeffer, Albert Schweitzer, Johan Ferrier en Hanna Lam. Al met al een indrukwekkende lijst. Aanzet tot gesprek Natuurlijk heeft de protestantentest niet het laatste woord. Als redactie zagen we het vooral als een boeiende aanzet tot gesprek. Wat wil het zeggen dat de namen van Dietrich Bonhoeffer en Menno Simons het meest werden genoemd? Zij waren beiden theologen die bewust het gesprek aangingen met het in hun tijd vigerende denken. De een vanuit de kerkelijke traditie, de ander als radicale vernieuwer. Maar beiden waren zeer op vrede gericht. Hoe goed lukt het ons om dat in Gemeen- tenieuws gestalte te geven? >> Lees verder op pagina 3 Dietrich Bonhoeffer Nel Benschop Menno Simons Koningin Wilhelmina Voorstelling over Luther In het Lutherjaar presenteren de koorruï- necommissie en de vrijzinnige geloofsge- meenschap NPB de voorstelling ‘Hier sta ik’. ‘Hier sta ik’ is een monoloog over vriend- schap en verraad, God en het geweten, de duivel en de vrije wil – voortgedreven door het verlangen naar wat ooit genade werd genoemd. Maarten krijgt een brief van zijn jeugd- vriend Olaf: ‘Als je dit leest, ben ik er niet meer.’ In de brief doet Olaf een verzoek aan Maarten om tijdens de begrafe- nisplechtigheid te spreken. ‘Je zult wel verbaasd zijn dat ik je dit vraag, maar jij bent de enige die ik ken, die iets met God heeft. Of hoor je niet meer bij die club?’ De herinnering aan zijn verloren vriendschap met Olaf brengt Maarten op een punt dat hij zich moet uitspreken: ‘Waar sta ik?’ Kees van der Zwaard – tekst, spel en zang Zondag 26 maart 15.30 uur, Dorpskerk Wassenaar, toegang € 10,-.

Gemeentenieuws Nieuwe Stijl Gemeente Wassenaar · 2017-01-24 · Tweemaandelijkse uitgave Protestantse Gemeente Wassenaar • nr. 30 • februari/maart ’17 • Gemeentenieuws Nieuwe

  • Upload
    others

  • View
    29

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Tweemaandelijkse uitgave Protestantse Gemeente Wassenaar • nr. 30 • februari/maart ’17 • www.pkn-wassenaar.nl

GemeentenieuwsNieuwe Stijl

ProtestantseGemeenteWassenaar

In dit nummerPagina 3:VluchtelingDe Syrische vluchteling Wissam Altalla zat een jaar geleden in Duinrell. Hoe is het nu het hem? Sheila Keilholz zocht hem op.

Pagina 6:DiaconiaDe diaconie organiseerde veel activiteiten eind 2016, waaronder de diaconale zondag in de Messiaskerk met een Ghanees koor.

Pagina 4:Dominee-dichterIn februari en maart is er een nieuwe serie kerkdiensten rondom dichters. Een driege-sprek met de deelnemende dominees.

Pagina 7:Kunstenaar‘Horen en zien’. Dat is het thema van de tentoonstelling rondom Hans Gussekloo, wiens werk in maart te zien is in de Messiaskerk.

Pagina 6:KerkrentmeesterEen gezonde financiële basis is noodzakelijk om de kerk in de toekomst draaiende te houden. Hoe staan we er financieel voor?

De wereld gaat haar gangOok wie niet wint, moet wagen:

het leven neemt ons mee,wie schrijft zijn eigen lot?

dat eenzaam avontuur van missen en van slagen –

en toch: wie valt of staat,hij staat of valt in God.

Dichter en bron onbekend

Doe de online protestantentest

Van Dietrich Bonhoeffer totkoningin Wilhelmina Een van de aardigste kanten aan het Reformatie-jubileumjaar is misschien wel dat er opeens allemaal dingen worden bedacht waar je zelf nooit opgekomen zou zijn. Bijvoorbeeld een online protestantentest op de website van PKN. Wanneer je de vragen hebt beantwoord, wordt er een profiel van je geloof opgemaakt aan de hand van de namen van beroemde protestantse geloofsgenoten.

Door Kees Mos

Degenen die de test hebben gedaan – onder anderen de leden van de redactie van dit blad – waren verrast over de vaak treffende uitkomsten. In menig opzicht herkende men zich in het getekende profiel. Misschien vindt u het leuk om wat meer over de uitkomsten te horen. Twee redactieleden werden als navolgers van Dietrich Bonhoeffer getypeerd. De an-dere redactieleden werden ingedeeld als volgelingen van Menno Simons, Johan-nes Calvijn, Johannes de Heer, Majoor Bosshardt en Nel Benschop.

Naast de naam van de hoofdtheoloog krijgt degene die de test doet, ook nog twee andere namen aangereikt waar hij of zij in spiritueel opzicht enigszins op lijkt. Voor de redactieleden waren dat driemaal koningin Wilhelmina, tweemaal Nel Benschop, tweemaal Menno Simons en eenmaal Johann Sebastiaan Bach, Dietrich Bonhoeffer, Albert Schweitzer, Johan Ferrier en Hanna Lam. Al met al een indrukwekkende lijst.

Aanzet tot gesprekNatuurlijk heeft de protestantentest niet het laatste woord. Als redactie zagen we het vooral als een boeiende aanzet tot gesprek. Wat wil het zeggen dat de namen van Dietrich Bonhoeffer en Menno Simons het meest werden genoemd? Zij waren beiden theologen die bewust het gesprek

aangingen met het in hun tijd vigerende denken. De een vanuit de kerkelijke traditie, de ander als radicale vernieuwer. Maar beiden waren zeer op vrede gericht. Hoe goed lukt het ons om dat in Gemeen-tenieuws gestalte te geven?

>> Lees verder op pagina 3

Dietrich Bonhoeffer

Nel Benschop

Menno Simons

Koningin Wilhelmina

Voorstelling over LutherIn het Lutherjaar presenteren de koorruï-necommissie en de vrijzinnige geloofsge-meenschap NPB de voorstelling ‘Hier sta ik’.

‘Hier sta ik’ is een monoloog over vriend-schap en verraad, God en het geweten, de duivel en de vrije wil – voortgedreven door het verlangen naar wat ooit genade werd genoemd.

Maarten krijgt een brief van zijn jeugd-vriend Olaf: ‘Als je dit leest, ben ik er niet meer.’ In de brief doet Olaf een verzoek aan Maarten om tijdens de begrafe-nisplechtigheid te spreken. ‘Je zult wel

verbaasd zijn dat ik je dit vraag, maar jij bent de enige die ik ken, die iets met God heeft. Of hoor je niet meer bij die club?’ De herinnering aan zijn verloren vriendschap met Olaf brengt Maarten op een punt dat hij zich moet uitspreken: ‘Waar sta ik?’

Kees van der Zwaard – tekst, spel en zangZondag 26 maart 15.30 uur, Dorpskerk Wassenaar, toegang € 10,-.

ActieKerkbalans2017:‘Mijnkerkverbindt’

EengezondefinanciëlebasisisnoodzakelijkWehebbeneensterkfundamentvanactievekerkledendiezichondersteundwetendooronzepredikanten,organisten,hetkerkelijkbureauendekosters.Zijzorgenvoordeeredienstenenallerleianderedienstenenactiviteiten,waarmeegestaltewordtgegevenaanonzevisieendedaaraanverbondendoelstellingen.DoorHansvanKesterenIndenieuwekerkelijkeorganisatiezullenwewaarnodigonzeactiviteitenendienstenbeterintegrerenenmetvereendekrachtenaanvernieuwingwerken.Ditkunnenwedoenomdatwealjarenmetelkaardemiddelenopbrengendieonzegemeentedraaiendhouden.Omdatindetoekomsttekunnenblijvendoen,iseengezondefinanciëlebasisnoodzakelijk.TekortOnsgeraamdexploitatietekortvoor2017komtafgerondneerop193duizendeuro.Daarzittenincidentelepostenvoorgrootonderhoudin.Alswedaarvoorcorrigerendanbedraagthetstructureletekortnogaltijd86duizendeuro.Zoalsukuntopmakenuitdeinkomstenschijfbestaanonzeinkomsten,behalveuitdevrijwilligebijdragenencollectes,uitdeopbrengstvanonzebezittingen,hetonroerendgoedenbeleggingen.Diezijneennoodzakelijkeaanvullingoponzebegrotingenmoetendaaromwordenbehouden.PredikantsplaatsenDeuitgavenbestaanvooreengrootdeeluitsalarissen.In2016isalbekendgemaaktdathetnodigisomhetaantalpredikantsplaatsenterugtebrengenvandrienaartwee.Dit

Prot

esta

ntse

Gem

eent

e W

asse

naar

2

Colofon

Dit informatieblad is een uitgave van de Protestantse Gemeente Wassenaar en verschijnt eenmaal per twee maanden.

Oplage:1.650 exemplaren

Redactieadres:Protestantse Gemeente WassenaarKerkelijk bureauSchoolstraat 42242 KH [email protected](070) 511 40 68

Openingstijden kerkelijk bureau:Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00-12.00 uur

Rekeningnummers:NL50 FVLB 0699 8411 19t.n.v. Protestantse Gemeente te Wassenaar (kerkelijke bijdrage en collectebonnen)

NL95 RABO 0128 0850 02t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente Wassenaar (diaconale giften en giften kerkwebradio)

NL57 FVLB 0635 8167 25t.n.v. Protestantse Gemeente Wassenaar inzake kerkblad voor een vrijwillige bijdrage

Redactie en redactieraad:Nelleke van Duijn, Henk Hogewoning (eindredactie), Rick van Keulen, Jilles de Klerk, Marianne Mewissen, Kees Mos en Maarten Steenbakker

Redactionele ondersteuning:Ellen van der Vis en Ina van der Plas

Post voor de redactie:[email protected] of per post naar het kerkelijk bureau (zie boven)

Realisatie en druk:Station Drukwerk, Katwijk

(advertenties)

ad64/31.indd 2 22-02-12 16:24

Wekelijkse en maandelijkse activiteitenActiviteit Locatie Contactpersoon

MaandagavondWekelijks

Cantorij, 19.30-21.30 uur Kievietkerk mw A. Jansen-Kot T (0252) 222 259

Dinsdagochtend Wekelijks

Openstelling kerk, 10.30-12.30 uur Dorpskerk/Stiltecentrum mw K. Taal T (070) 511 12 49

Woensdagochtend Wekelijks

Ochtendgebed, 10.00 uur Kievietkerk mw Sh. Keilholz T (070) 517 52 09

Woensdagmiddag September t/m mei1x per twee weken*

Altijd Welkom, 14.30-16.30 uur Messiaskerk mw G. van Kesteren T (070) 514 46 33

Woensdagavond Wekelijks

Cantorij, 20.00-22.00 uur Dorpskerk R. Jansen T (0252) 222 259

Woensdagavond Wekelijks

Cantorij, 20.00 uur Messiaskerk C. van Delft T (071) 401 24 20

Donderdagavond Oktober t/m maart*

Koorruïne-avonden, 20.15 uur Koorruïne Dorpskerk mw M. Karman T (070) 511 57 05

Vrijdagochtend 2e vrijdag van de maand

Zangmorgen, 10.30-11.30 uur Van Ommerenpark mw N. van Duijn T (070) 511 62 15

VrijdagmiddagWekelijks

Viering, 16.00 uur Duinstede mw H. Postma T (070) 754 33 33

VrijdagavondWekelijks

Weeksluiting, 19.00 uur Sophieke Huis/Theaterzaal ds. J.A.D. van der BoonT (070) 517 11 48

Vrijdagavond Wekelijks

Rejoice, 19.30-20.30 uur Messiaskerk J. van den Akker T (070) 517 97 90

Zondagmiddag 3e zondag van de maand

Tea In(n), 14.30 uur en Muziek Mati-nee (MMM), 15.30 uur

Messiaskerk J. Mewissen T (070) 511 50 31

* Zie voor de data het programmaboekje en/of de website www.pkn-wassenaar.nl

Bijzondere activiteiten Activiteit Locatie Contactpersoon

Zondag 5 februari Zangmiddag ‘Groot is uw trouwo Heer’ met muziekkorps Leger des Heils Haaglanden, solisten en Rejoice, 15.30 uur

Messiaskerk J. van den Akker T (070) 517 97 90

Donderdag 16 februari Koorruïnelezing: mw ds. M. de Vries: ‘De betekenis van hervormer Maarten Luther’, 20.15 uur

Koorruïne Dorpskerk mw M. Karman T (070) 511 57 05

Zondag 19 februari Muziek Matinee Messiaskerk: Ame-rican School of The Hague, 15.30 uur

Messiaskerk J. Mewissen T (070) 511 50 31

Dinsdag 21 februari Lezen en bespreken gedichten J.W. Schulte Nordholt, 20.00 uur

Consistoriekamer Kievietkerk ds. J. de Klerk T (070) 889 03 33

Donderdag 2 maart Koorruïnelezing: dr. A. Kooijman: ‘Valt er met de dood te leven?’, 20.15 uur

Koorruïne Dorpskerk mw M. Karman T (070) 511 57 05

Donderdag 9 maart Koorruïnelezing: prof. dr. B.J. Lie-taert Peerbolte: ‘Paulus, Luther en rechtvaardiging’, 20.15 uur

Koorruïne Dorpskerk mw M. Karman T (070) 511 57 05

Zaterdag 11 maart Kerk en Kunst: opening tentoonstel-ling ’Horen en zien’, 15.00-17.00 uur

Messiaskerk Ria Pronk T (070) 889 02 67

Zondag 12 maart Muziek Matinee Messiaskerk: ka-merkoor Musica Sacra, 15.30 uur

Messiaskerk J. Mewissen T (070) 511 50 31

Zaterdag 18 maart Veerhuis: Jacqueline van Tilburg met als thema zorg over de zorg, 16.00 uur

Messiaskerk mw H. van BeelenT (070) 511 11 07

Woensdag 22 maart Filmmiddag Kerk en Israël, 14.00 uur Messiaskerk Elly Schipper T (070) 511 19 70

Zondag 26 maart Voorstelling ‘Hier sta ik’ over Maarten Luther, 15.30 uur

Dorpskerk mw M. Karman T (070) 511 57 05

Dominee Beeuwkes: RESETTijdens haar studieverlof in juni 2016 heeft dominee Corine Beeuwkes-van Ede uit Helmond het boek ‘RESET-geloofscursus voor mensen die op zoek zijn naar nieuwe geloofstaal’ geschreven. Zij werd uit-gedaagd door mensen die met de oude (traditionele) taal niet meer uit de voeten kunnen, maar wel op zoek zijn naar een

nieuwe invulling van hun geloof. Samen met hen is dominee Beeuwkes, die re-gelmatig voorgaat in Wassenaar, op weg gegaan. Ben u benieuwd naar het boek? U kunt het bestellen bij het kerkelijk bureau van de Bethlehemkerk in Helmond, [email protected], telefoon (0492) 53 94 70 (dinsdag en donderdagmorgen).

Prot

esta

ntse

Gem

eent

e W

asse

naar

3

STERK IN VERHUIZEN.

VERLENGDE HOGE KLEI 60 - WASSENAAR - HOLLAND

WWW.VANEDE.COM - T. (070) 511 34 26

SINDS 1923SINDS 1923

>> Vervolg van pagina 1

Doe de protestantentestEn wat te denken van de namen van Nel Benschop en Johan de Heer die uit de protestantentest rolden? Beiden streef-den ernaar het geloof uit te dragen in de vox populi. Een oprecht streven naar eenvoud en gebruik van aansprekende woorden in plaats van een intellectuele wetenschappelijke benadering van het geloof. Hoe leesbaar is Gemeentenieuws voor wie niet heeft doorgeleerd?

SpiritualiteitKoningin Wilhelmina kwam ook een aantal keren terug. Weliswaar niet als voornaamste woordvoerder van de redactieleden, maar wel zoals bij De Wereld Draait Door: als iemand die vanaf de zijlijn een hartig woordje meespreekt. De welhaast mystieke spiritualiteit waar de naam van koningin Wilhelmina in de kerk voor staat, wordt door de redactie eveneens als zeer belangrijk voor het blad gezien. Gemeentenieuws heeft als het goed is zelf ook een ziel en beperkt zich er niet toe om een doorgeefluik van meningen en mededelingen te zijn.Namen die maar eenmaal werden genoemd, zijn misschien wat moeilijker te duiden in de framing van Gemeente-nieuws, maar ze zijn niet zonder beteke-nis. Majoor Bosshardt en Johan Ferrier staan in de beleving van de redactie voor het engagement dat we willen uitdragen. Dus blijven zoeken naar wie vergeten dreigen te worden. Minderheden verant-woord aan het woord laten, kerkleden die moeite hebben met de richting waarin onze gemeente zich beweegt, niet op voorhand de mond snoeren. Geloof en

politiek zijn van elkaar onderscheiden maar wel onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoe daarover in Gemeente-nieuws op een eerlijke manier berichten?

Gouden draadJohan Sebastiaan Bach, Albert Schweitzer en Hanna Lam tenslotte zijn naar onze vaste overtuiging ook als een gouden draad door het werk van de redactie heen geweven. Het Kantiaanse plichtsbewustzijn van Schweitzer, de strakke mathematiek van Bach, de frisse en heldere toon van de Bijbelliederen die Hanna Lam voor de kinderen dichtte. Maar zo muzikaal en bezield, zo voluit ge-richt op de dienst aan de ander in hun be-nadering! Elke keer wanneer een nieuw nummer wordt samengesteld, spreken ze alle drie aan de redactietafel een hartig woordje mee. Heeft dit nummer vol-doende kwaliteit? Is het werkelijk op de lezer gericht? Of zijn we alleen maar voor onszelf bezig een leuk blad te maken?Tot zover het verhaal van de redactie. Heeft u de protestantentest inmiddels zelf al gedaan? Wij raden het u als redactie van harte aan. In tien minuten bent u een stuk wijzer over uzelf. En zeg niet dat u zich niet in de uitkomst herkent. Ga er liever een gesprek over aan, met uzelf en met wie u beter kennen. Wat zegt het u dat u op deze manier een spiegel wordt voorgehouden?

Benieuwd naar uw eigen profiel?Doe zelf ook de protestantentest op www.protestantsekerk.nl/nationale-protestantentest.

Wassenaarse vluchtelingen een jaar laterVlak voor Kerstmis bracht gemeentelid Sheila Keilholz een bezoek aan de Syrische familie Altalla in het Brabantse dorp Boskant, niet ver van Eindhoven. Een verslag van dit bezoek, een jaar na de eerste opvang in Duinrell.

Door Sheila Keilholz

Vader Wissam Altalla was een van de deelnemers aan de Nederlandse lessen die de Raad van Kerken in de winter van 2015-’16 gaf aan de tijdelijke bewoners van Duinrell. Ook was Wissam een trouw bezoeker van het inloophuis in de Messiaskerk. Ter aanvulling op de groepslessen ging ik af en toe op bezoek in de Duingalow die hij deelde met vijf andere vluchtelingen. Ook spraken we af in de lesruimte van de Wassenaarse bibliotheek. Wissams ijver om zich de Nederlandse taal eigen te maken was indrukwekkend.

GezinsherenigingNa Duinrell volgde een verblijf in Doetin-chem, waar Wissam zijn verblijfsvergun-ning kreeg en gezinshereniging kon aan-vragen. In afwachting van de overkomst van zijn gezin en het vinden van een geschikte woning, verbleef Wissam nog ruim een half jaar in het AZC van Budel, dichtbij de Belgische grens.

Het lange wachten viel hem zwaar, maar

Wissam vulde zijn tijd zo goed mogelijk met het oefenen van de taal en met werk in een Turkse supermarkt in Eindhoven. Op 12 november kon hij zijn vrouw Rana, zijn dochters Amina (15) en Retag (13) en zoon Mohammed (11) op Schiphol weer in de armen sluiten. Na de screening in Ter Apel reisden ze door naar Budel en twee weken later naar het gezellige huur-huis in Boskant.

Sociale contactenHet gezin is vol goede moed begonnen aan het nieuwe leven in Nederland. Wissam geeft zijn vrouw en kinderen de eerste Nederlandse lessen. Het wachten is nu op een geschikte school die die taak van hem kan overnemen, en op de sociale contacten die een gezin in den vreemde zo hard nodig heeft.

Filosofen op de kanselWat gebeurt er als Jean-Paul Sartre het gesprek aangaat met Paulus, Socrates met Jezus, Nietzsche met Mozes? En wat als je klassieke of juist moderne filosofische teksten verbindt met oeroude Bijbelver-halen? Dan gaat het bruisen, want direct worden de grote levensvragen van alle tijden aangesneden zoals: wat is vrijheid, wie ben je in relatie tot de ander en wat is zinvol leven? Deze vragen kwamen aan de orde in een serie filosofiediensten in de Haagse Kloos-terkerk. De uitgesproken teksten zijn nu gebundeld in het boek Filosofen op de kansel. Aan bod komen de filosofen Socrates, Plato, Augustinus, Descartes, Schopenhauer, Nietzsche, Kierkegaard, Sartre en Arendt. De auteurs van het boek zijn Margreet Klokke en Rienk Lanooy, predikanten van de Kloosterkerk.

Veertigdagentijd gaat van start met gezamenlijke kerkdienstZondag 5 maart is de eerste zondag van de veertigdagentijd: de tijd voor Pasen. Sinds een paar jaar starten we die periode van bezinning en inkeer met een gezamenlijke kerkdienst. Zo ook dit jaar in de Kievietkerk. Het belooft een bijzondere dienst te worden. We beginnen met een ochtendgebed (10.00-10.15 uur). Aanslui-tend zullen dominee Carel ter Linden en pianiste Karin Kuijper de ‘Sieben letzte

Worte unseres Erlösers am Kreuz’ (‘De zeven laatste kruiswoorden van onze Verlosser’) ten gehore brengen. Het zijn zeven korte overdenkingen, afgewisseld met voor piano bewerkte muziek van Joseph Haydn. In verschillende kerken brachten Carel ter Linden en Karin Kuij-per dit mooie programma al ten gehore. We zijn blij hen op 5 maart bij ons in de Kievietkerk te mogen begroeten.

Prot

esta

ntse

Gem

eent

e W

asse

naar

4

(advertenties)

ALLE AANDACHT

VOOR AFSCHEID

NAAR WENS EN

HERINNERING

Oostdorperweg 151 2242 NJ Wassenaar S070 514 61 00 [email protected] www.omen-uitvaartzorg.nl

EDWARD KARDOL

INFORMATIEPUNT VOOR HET:• BESPREKEN VAN UITVAARTEN• REGISTREREN VAN UITVAARTWENSEN • DEPOSITO EN UITVAARTVERZEKERINGEN• GEDENKTEKENS - URNEN - SIERADEN• UITVAARTKISTEN

FACILITEITEN VOOR HET VERZORGEN VAN:• UITVAARTEN • OVERLEDENEN• OPBARINGEN • CONDOLEANCES• AFSCHEIDSBIJEENKOMSTEN• MEMORIALS

Nieuwe serie ‘Dichter bij het geheim’

Toveren met woordenIn 2017 start een nieuwe serie ‘Dichter bij het geheim’: kerkdiensten waarin de poëzie van een dichter centraal staat. De drie betrokken dominees, Marthe de Vries, Kees Mos en Jilles de Klerk gingen met elkaar in gesprek over hun liefde voor de poëzie.

Door Jilles de Klerk

Waar komt de liefde voor de poëzie bij jullie vandaan? Kees: “Dichters doen iets wat ik zelf ook zou willen: ze toveren met slechts een paar woorden een nieuwe wereld tevoorschijn.” Marthe: “Bij mij komt het van thuis. Mijn vader (die arts was) kende de dichter Rutger Kopland (psychiater). Hij was onze ‘huisdichter’ en dichtte ook over de streek rond de Drentse Aa, waar ik vandaan kom.” Jilles: “Ik kwam pas in aanraking met poëzie op mijn theologisch dispuut. Aan-vankelijk begreep ik er weinig van. Tot ik een gedicht van Martinus Nijhoff las. Dat sprak me aan. Ik ben meer van hem gaan lezen en heb gaandeweg een antenne voor poëzie ontwikkeld.”

Hoe verhouden gedichten zich voor jullie tot bijvoorbeeld teksten uit de Bijbel?

Marthe: “Voor mij passen die goed naast elkaar. Beide hebben met zin- en bete-kenisgeving te maken. De Bijbeltekst

krijgt vaak een extra lading als die naast of tegenover een gedicht staat. Je ziet ineens een lijn tussen de teksten. Het is een soort chemie waar bijzondere dingen uit voort kunnen komen.” Kees: “Ik laat in een poëziedienst wel een Bijbeltekst lezen, maar die staat min of meer op zichzelf. Mensen hoeven niet per se naar een verbinding tussen poëzie en Bijbeltekst te gaan zoeken. Tenzij in het gedicht een verwijzing naar een tekst uit de Bijbel staat. Maar dichters kunnen ook met volstrekt seculiere beelden iets heel religieus zeggen. Dat herken ik. Dat bij wijze van spreken een doodgewone heg opeens religieus bezield kan raken.” Jilles: “De eerste dichters die ik deed waren Nijhoff en Barnard/Guillaume van der Graft. Beiden hebben ook kerkliede-ren geschreven. Het zijn om zo te zeggen nogal ‘kerkelijke’ dichters. Dat geldt ook voor de dichter die ik dit jaar doe: Jan Willem Schulte Nordholt. Mijn eigen reli-giositeit is ook sterk kerkelijk gekleurd. Ik ervaar niet in van alles om mij heen een religieuze dimensie, zoals jij dat hebt met een heg…” Kees: “Nou, met een heg… Laten we

zeggen: met een gat in een heg.” Jilles: “Een gat in de heg zou mij mis-schien sneller meevoeren…”Marthe: “Over gaten gesproken: een goed gedicht maakt voor mij een soort tussenruimte tussen de woorden zichtbaar. De tragiek van de Bijbelse verhalen is dat ze vaak worden gelezen als een plat verhaal. Mensen lezen ze heel letterlijk en vragen dan: ‘Hoe kan dat nou?’ Daarmee sla je het verhaal eigenlijk dood. Een gedicht schept een tussenruimte, waarin wat niet expliciet benoemd wordt aan de orde kan komen. Dat is ook de religieuze ruimte. Hans Andreus, mijn dichter van dit jaar, zegt ergens: ‘Woorden, deze woorden zijn niet in de eerste plaats om iets mee vast te leggen. Ik zou iets in ze vrij willen maken: de resonantie van het licht’. Dat vind ik een mooi begrip: de resonantie van het licht.” Kees: “Voor mij komt poëzie dicht bij muziek. Het is eigenlijk componeren. Componeren met woorden.”

Hoe komen jullie tot de keuze van een dichter?

Van links naar rechts: Kees Mos, Marthe de Vries en Jilles de Klerk

Communicatie Leerhuis Kerk en Samenleving Erediensten Werkgroep Pastoraat

Paul Koster (voorzitter) Sheila Keilholz (voorzitter) Conny Koets (voorzitter) Marianne Mewissen (voorzitter) Bert van Ginkel (voorzitter)

Ron Snelleman Marina Schravenhoff Lenie Smit Jetty Westering Nelleke van Duijn

Deodaat van der Boon Hannie van Beelen Suzanne Spruijt Rijk Jansen Kees Mos

Doeke Meijer Aat Schornagel Els Koek Deodaat vd Boon Deodaat vd Boon

Bart Ie Marianne Baaijens Wil Mensink Jilles de Klerk

Kees Mos Kees Mos Wini Buitink Anneke Tuinstra

Tanneke van Dijk

Rick van Keulen (moderamenlid) Jilles de Klerk (moderamenlid) Fokko van Duyne (moderamenlid) Freek Koster (moderamenlid) Hans van Kesteren (moderamenlid)

Nieuw ingestelde commissies Protestantse Gemeente Wassenaar

Prot

esta

ntse

Gem

eent

e W

asse

naar

5

(advertenties)

Een vertrouwd gezicht in Wassenaar & Voorschoten

Wanneer u in uw directe omgeving te maken krijgt met een overlijden, kunt u - 24 uur per dag - contact met ons opnemen

www.dehorstenuitvaartverzorging.nl

[email protected]

Wassenaar: tel. 070 - 514 43 45 (24 uur per dag)

Voorschoten: tel. 071 - 561 08 00 (24 uur per dag)

De Horsten Uitvaartverzorging, Postbus 1011, 2240 BA Wassenaar

Op 15 november 2016 kwam de nieuwe kerkenraad voor het eerst voltallig bijeen

Serie ‘Dichter bij het geheim 2017’ • Zondag 29 januari: Marthe de Vries over de dichter Hans Andreus (10.30 uur,

NPB, Lange Kerkdam 46).

• Zondag 26 februari: Jilles de Klerk over J.W. Schulte Nordholt (10.00 uur, Kievietkerk).

Dinsdag 21 februari, 20.00 uur, consistoriekamer Kievietkerk: gedichten lezen en bespreken van J.W. Schulte Nordholt als voorbereiding op de dienst van 26 februari.

• Zondag 19 maart: Kees Mos over Hans Verhagen (10.00 uur, Messiaskerk).

• Zondag 26 maart: Marthe de Vries over Hans Andreus (10.00 uur, Kievietkerk).

• Zondag 26 maart: Jilles de Klerk over J.W. Schulte Nordholt (10.30 uur, NPB).

Uit het moderamen | Freek Koster

Overgang Als ik dit schrijf is het nieuwe jaar enkele dagen oud. Dagen vol van nieuwjaarswensen. U krijgt van harte de mijne: ik wens u een gezegend 2017.Het is nu ruim drie maanden geleden dat de Protes-tantse Gemeente Wassenaar is overgegaan naar één kerkenraad met drie wijkgemeenten. De forme-le bezegeling daarvan vond plaats op 25 september tijdens een bijzondere dienst in de Kievietkerk. Ik zet de belangrijkste veranderingen op een rij.• Er is nu één kerkenraad met een moderamen als

dagelijks bestuur. De wijkkerkenraden zijn wijkra-den geworden, belast met pastorale aangelegen-heden en wijkgebonden activiteiten.

• De predikanten zijn niet meer verbonden aan één wijkgemeente, maar predikant van de gehele gemeente.

• Er zijn vijf commissies ingesteld: Leerhuis, Eredienst, Communicatie, Kerk en Samenleving en Pastoraat. Zij gaan op de verschillende terreinen beleid maken. Daarin krijgt ook het jeugdwerk een belangrijke plaats.

“Ik heb nog niet veel gemerkt van de overgang,” zult u misschien zeggen. Dezelfde predikanten bestijgen nog dezelfde kansels en het wijkgemeenteleven gaat zijn oude gang. Dat spreekt eigenlijk vanzelf. De commissie toekomst zei het al in haar rapport van januari 2016: “Het zal tijd kosten om de wijkgemeenten naar elkaar toe te laten groeien.”

Daaraan wordt achter de schermen hard gewerkt. Als deze aflevering van Gemeen-tenieuws ter perse gaat, is het moderamen viermaal bijeen geweest. De kerkenraad heeft voor de eerste maal voltallig vergaderd op 15 november 2016 (zie de foto hiernaast). Het was een avond van kennismaking en van ontluikend enthousiasme van de commissies over wat hen te doen staat. Uiteraard werden ook lopende zaken afgehandeld, zoals de vaststelling van begrotingen.Het is nog voor het einde van 2016 gelukt om de samenstelling van de commissies rond te krijgen (zie het schema onderaan deze pagina). Verder is er een werkgroep pastoraat geformeerd, waarin onder meer de drie predikanten zitting hebben. Deze werkgroep ontwikkelt een visie voor alle facetten van het pastoraat. Bij de vormge-ving hiervan wordt de gemeente te zijner tijd betrokken. Verder moeten structuren en regels worden verfijnd. Zo wordt bijvoorbeeld de verhouding tussen kerkenraad en wijkraden nog verder afgebakend. Ook de begrenzing van de werkzaamheden van de commissies zal nog wel discussie opleveren.

Belangrijker dan deze meer formele zaken is dat er een gevoel van gemeentebreed denken ontstaat. We doen ons best om dat te bevorderen. Zo zijn er dit jaar meer gemeenschappelijke diensten, met name in de zomer. Ook wordt gekeken of de predikanten vaker kunnen ruilen. De commissies stemmen waar nodig wijkactivi-teiten op elkaar af en organiseren gemeenschappelijke activiteiten. Maar wat ik het allerbelangrijkste vind voor het welslagen van de cultuuromslag, is vertrouwen in de toekomst en goede onderlinge verhoudingen. Ook daarin wordt geïnvesteerd, onder andere met een toerustingsbijeenkomst voor alle kerkenraadsleden, deze maand.Ik hoop u in de komende afleveringen van Gemeentenieuws verder bij te praten. Voor vragen kunt u altijd terecht bij de leden van het moderamen: dominee Jilles de Klerk, Fokko van Duyne, Hans van Kesteren, Rick van Keulen (scriba) en ondergetekende.

Freek Koster is sinds september 2016 voorzitter van de kerkenraad van deProtestantse Gemeente Wassenaar

Communicatie Leerhuis Kerk en Samenleving Erediensten Werkgroep Pastoraat

Paul Koster (voorzitter) Sheila Keilholz (voorzitter) Conny Koets (voorzitter) Marianne Mewissen (voorzitter) Bert van Ginkel (voorzitter)

Ron Snelleman Marina Schravenhoff Lenie Smit Jetty Westering Nelleke van Duijn

Deodaat van der Boon Hannie van Beelen Suzanne Spruijt Rijk Jansen Kees Mos

Doeke Meijer Aat Schornagel Els Koek Deodaat vd Boon Deodaat vd Boon

Bart Ie Marianne Baaijens Wil Mensink Jilles de Klerk

Kees Mos Kees Mos Wini Buitink Anneke Tuinstra

Tanneke van Dijk

Rick van Keulen (moderamenlid) Jilles de Klerk (moderamenlid) Fokko van Duyne (moderamenlid) Freek Koster (moderamenlid) Hans van Kesteren (moderamenlid)

Nieuw ingestelde commissies Protestantse Gemeente Wassenaar

Kees: “Ik ben indertijd begonnen met Gerrit Achterberg, omdat ik van die dich-ter het meeste wist. Dit jaar doe ik Hans Verhagen. In zijn gedichten speelt Jezus soms een voorname rol. De dichter ver-eenzelvigt zich met de Christusfiguur. Dat heeft betrekking op zijn lijden en ook op de messiaanse gestalte van Jezus. Een mooi thema voor in de veertigdagentijd.” Marthe: “Ik laat mij leiden door het adagium van een oude remonstrantse predikant. Hij zei: ‘Er moet iets in de tekst zijn wat je van de sokken blaast en dan moet de tekst zelf je weer op de been helpen.’ Zo kies ik ook de gedichten. Er is iets wat bij mij blijft haken. Wat dat precies is weet ik dan nog niet. Maar ik ga daar dan verder op door, ook al weet ik nog niet waar ik uit zal komen.”

Hoe zijn de reacties op de diensten rond een dichter?

Marthe: “Bij Leo Vroman bleek een vrien-din van een gemeentelid stagiaire bij hem in de Verenigde Staten te zijn geweest. Ze kwam naar de voorbesprekingsavond en gaf heel waardevolle aanvullingen op Vromans gedichten.” Jilles: “Bij de dienst rond Guillaume van der Graft/Barnard zat een leerling van Visser ’t Hooft in de kerk omdat op haar school op een ingemetselde steen dicht-regels van Guillaume van der Graft staan. En bij de dienst over J.B. Charles was iemand die nog bij Charles in de college-banken had gezeten. Hij stuurde me na de dienst een paar gedichten van Charles op. Dat zijn leuke reacties.” Kees: “Ik doe weleens een nabespreking. Je krijgt dan van mensen te horen wat ze zelf van de dichter weten. En het is leuk om samen met gemotiveerde mensen andere gedichten van de behandelde dichter te lezen.”

Nieuwe kerkenraad

krijgteind2018gestalteenhangtsamenmethetemeritaatvantweevandedriepredikanten.Zokunnenweeenbelangrijkdeelvanonstekortopvangen,almoetenwenoghardaanhetwerkomverderebesparingentevindenalshetledentalblijftafnemen.Debegrotingvoor2017isdoordenieuwekerkenraadinnovember

goedgekeurdenligtterinzageophetkerkelijkbureau.Voorhetstructureletekortzullenwetot2018aanspraakmoetenmakenopheteigenvermogen.Deincidenteleuitgavenvoorgrootonderhoudzullenwordengedektuitdedaarvoorbeschikbarebestemmingsreservesensubsidies.Wezienaljareneenstructureeltekortopdebegrotingenhetaantalbijdragendeledenneemtophetmomentnogjaarlijksaf.Wijvindenhetbelangrijkomonseigenvermogenopeengezondpeiltehoudenendaarnietteveelennietstructureelopinteteren.Daaromonderzoekenwehoewedekostenkunnenverlagen.Enookhoewedeinkomstenkunnenverhogen.InkomstenbronDaarbijdoenweeenberoepopu.DekerkelijkebijdragenuitdeactieKerkbalanszijndebelangrijksteinkomstenbronvanonzegemeente.Enzoalsweinditartikelschetsen,zijnermeerinkomstennodigvooralhetkerkelijkwerk.Wewillenudaaromvragenomnogeensgoednaaruwbijdragetekijken.Wewillenudaarbijeenrichtlijnmeegeven.Inveelgemeentenenvoorveelkerkledenishetgebruikelijkom(eenroyale)1procentvanhetinkomenviadeactieKerkbalanstedonerenaandekerk.Wiltumetdezerichtlijninuwhoofdnogeenskijkenofuuwbijdragewellichtkuntverhogen?Indekerkwillenweervoorelkaarzijnenwillenweopelkaarkunnenrekenen.Wehopendatwedatookmogendoenalshetomdefinanciëlebijdragegaat.

Prot

esta

ntse

Gem

eent

e W

asse

naar

6

Actie Kerkbalans 2017: ‘Mijn kerk verbindt’

Een gezonde financiële basis is noodzakelijkWe hebben een sterk fundament van actieve kerkleden die zich ondersteund weten door onze predikanten, organisten, het kerkelijk bureau en de kosters. Zij zorgen voor de erediensten en allerlei andere diensten en activiteiten, waarmee gestalte wordt gegeven aan onze visie en de daaraan verbonden doelstellingen.

Door Hans van Kesteren

In de nieuwe kerkelijke organisatie zullen we waar nodig onze activiteiten en dien-sten beter integreren en met vereende krachten aan vernieuwing werken. Dit kunnen we doen omdat we al jaren met elkaar de middelen opbrengen die onze gemeente draaiend houden. Om dat in de toekomst te kunnen blijven doen, is een gezonde financiële basis noodzakelijk.

TekortOns geraamd exploitatietekort voor 2017 komt afgerond neer op 193 duizend euro. Daar zitten incidentele posten voor groot onderhoud in. Als we daarvoor corrige-ren dan bedraagt het structurele tekort nog altijd 86 duizend euro. Zoals u kunt opmaken uit de inkomstenschijf bestaan onze inkomsten, behalve uit de vrijwillige bijdragen en collectes, uit de opbrengst van onze bezittingen, het onroerend goed en beleggingen. Die zijn een noodza-kelijke aanvulling op onze begroting en moeten daarom worden behouden.

PredikantsplaatsenDe uitgaven bestaan voor een groot deel uit salarissen. In 2016 is al bekend-

gemaakt dat het nodig is om het aantal predikantsplaatsen terug te brengen van drie naar twee. Dit krijgt eind 2018 ge-stalte en hangt samen met het emeritaat van twee van de drie predikanten. Zo kunnen we een belangrijk deel van ons tekort opvangen, al moeten we nog hard aan het werk om verdere besparingen te vinden als het ledental blijft afnemen. De begroting voor 2017 is door de nieuwe kerkenraad in november goedgekeurd en ligt ter inzage op het kerkelijk bureau. Voor het structurele tekort zullen we tot 2018 aanspraak moeten maken op het eigen vermogen. De incidentele uitgaven voor groot onderhoud zullen worden ge-dekt uit de daarvoor beschikbare bestem-mingsreserves en subsidies.

We zien al jaren een structureel tekort op de begroting en het aantal bijdragende leden neemt op het moment nog jaarlijks af. Wij vinden het belangrijk om ons eigen vermogen op een gezond peil te houden en daar niet te veel en niet structureel op in te teren. Daarom onderzoeken we hoe we de kosten kunnen verlagen. En ook hoe we de inkomsten kunnen verhogen.

InkomstenbronDaarbij doen we een beroep op u. De kerkelijke bijdragen uit de actie Kerkba-lans zijn de belangrijkste inkomstenbron van onze gemeente. En zoals we in dit artikel schetsen, zijn er meer inkomsten nodig voor al het kerkelijk werk. We wil-len u daarom vragen om nog eens goed naar uw bijdrage te kijken. We willen u daarbij een richtlijn meegeven. In veel

ActieKerkbalans2017:‘Mijnkerkverbindt’

EengezondefinanciëlebasisisnoodzakelijkWehebbeneensterkfundamentvanactievekerkledendiezichondersteundwetendooronzepredikanten,organisten,hetkerkelijkbureauendekosters.Zijzorgenvoordeeredienstenenallerleianderedienstenenactiviteiten,waarmeegestaltewordtgegevenaanonzevisieendedaaraanverbondendoelstellingen.DoorHansvanKesterenIndenieuwekerkelijkeorganisatiezullenwewaarnodigonzeactiviteitenendienstenbeterintegrerenenmetvereendekrachtenaanvernieuwingwerken.Ditkunnenwedoenomdatwealjarenmetelkaardemiddelenopbrengendieonzegemeentedraaiendhouden.Omdatindetoekomsttekunnenblijvendoen,iseengezondefinanciëlebasisnoodzakelijk.TekortOnsgeraamdexploitatietekortvoor2017komtafgerondneerop193duizendeuro.Daarzittenincidentelepostenvoorgrootonderhoudin.Alswedaarvoorcorrigerendanbedraagthetstructureletekortnogaltijd86duizendeuro.Zoalsukuntopmakenuitdeinkomstenschijfbestaanonzeinkomsten,behalveuitdevrijwilligebijdragenencollectes,uitdeopbrengstvanonzebezittingen,hetonroerendgoedenbeleggingen.Diezijneennoodzakelijkeaanvullingoponzebegrotingenmoetendaaromwordenbehouden.PredikantsplaatsenDeuitgavenbestaanvooreengrootdeeluitsalarissen.In2016isalbekendgemaaktdathetnodigisomhetaantalpredikantsplaatsenterugtebrengenvandrienaartwee.Dit

Diaconia

Terugblik op decemberIn december hebben de diakenen van de drie wijkkerken diverse feestelijke bijeenkomsten georganiseerd. Ook op andere manieren was de diaconie actief. Een terugblik op de activiteiten van de afgelopen periode.

Door Marianne Rijfkogel

In december waren er diverse feestelijke bijeenkomsten, bijvoorbeeld het kersthuis in de Kievietkerk, in samenwerking met de Goede Herderkerk. Naast de mogelijkheid om gezellig te lunchen, werden allerlei gedoneerde kerstzaken verkocht. De opbrengst was voor de stille hulp in onze gemeente. Altijd Welkom organiseerde samen met de diakenen van de Messiaskerk een kerstfeest met een high tea, waarbij dominee Van der Boon de verbindende teksten sprak. Vermeldenswaard is ook de kerstlunch in de Kievietkerk met dominee De Klerk.

Collecte rond kerstHet doel voor de actualiteitencollecte tijdens de diensten op kerstavond en Eerste Kerstdag was dit keer een project van Kerk in Actie: de kerk in het Midden-Oosten, waarbij we voor meer informatie verwijzen naar de website van Kerk in Actie. De opbrengst was hartverwarmend.

Diaconale dagEen aantal diakenen heeft de diaconale dag in Utrecht bezocht. Op deze landelijke dag waren meer dan duizend deelnemers uit het gehele land aanwezig, die nieuwe ideeën en motivatie konden opdoen. Het hoofdonderwerp was een armoedeonderzoek waar-uit blijkt dat 10 procent van de Nederlanders onder de armoedegrens leeft. Er waren heel veel workshops en er werd een nieuwe Kerk in Actie-app geïntroduceerd, die het werk van de diaconie nog transparan-ter maakt. Ook voor onze diakenen en andere belangstellenden is deze app een aanwinst.Overigens maakte een aantal diakenen een jaar eerder tijdens de diaconale dag kennis met een Ghanees koor. Hierdoor werd onze diaconale zondag op 13 november in de Messiaskerk onvergetelijk, mede door de mede-werking van het Ghanese koor en de aanwezigheid van een van de koningen uit Ghana.

Stille hulpTenslotte: de samenwerking met het plaatselijke maatschappelijk werk krijgt steeds meer inhoud, wat leidt tot aanvragen voor ondersteuning, die in een aantal gevallen ook zijn gehonoreerd. Het belangrijkste uitgangspunt voor toekenning is hulp bieden die op een andere manier niet kan worden gegeven.

gemeenten en voor veel kerkleden is het gebruikelijk om (een royale) 1 procent van het inkomen via de actie Kerkbalans te doneren aan de kerk. Wilt u met deze richtlijn in uw hoofd nog eens kijken of u

uw bijdrage wellicht kunt verhogen? In de kerk willen we er voor elkaar zijn en willen we op elkaar kunnen rekenen. We hopen dat we dat ook mogen doen als het om de financiële bijdrage gaat.

Zangmiddag in MessiaskerkOnder de naam ‘Groot is uw trouw o Heer’ wordt op zondagmiddag 5 februari een zangmiddag in de Messiaskerk gehouden. Medewerking wordt verleend door het koor Rejoice, het muziekkorps van het Leger des Heils Haaglanden en diverse solisten op orgel, piano, dwarsfluit en hobo. Het geheel staat onder leiding van

Aad de Winter. De toegang is gratis, wel is er een collecte voor het Leger des Heils. De dienst begint om 15.30 uur.

Medewerkers • Koor: Rejoice uit Wassenaar

• Wim Heinhuis, piano

• Marianne Roos, dwarsfluit

• Josée Steffens, hobo

• Muziekkorps Leger des Heils Haaglanden o.l.v. Robbert Marseille

• Warner Fokkens, orgel

• Het geheel staat onder leiding van Aad de Winter

Toegang: gratis Wel wordt er een collecte gehouden voor het goede doel van het Leger des Heils.

Zondag 5 februari

Aanvang:

15:30 uur

Messiaskerk

Zijllaan 57

Wassenaar

Groot Is Uw Trouw O Heer 5 februari zangmiddag

Messiaskerk in Wassenaar

Prot

esta

ntse

Gem

eent

e W

asse

naar

7

Gericht naar uw persoonlijke wensen

Verzorgen van en hulp bij verzekeringen en deposito’s

Diverse uitvaartcentra beschikbaar, o.a. ‘Sorghvliet’,

Groot Hertoginnelaan,’s-Gravenhage

KantoorJan van Nassaustraat 110

’s-Gravenhage

Tel. (070) 350 7000 (dag en nacht)

[email protected] www.engelenenspoor.nl

Adv. 128x193.indd 1 23-02-2012 13:29:51

Vragenvan lezers

VraagWat wordt er bedoeld met epifanie?

Antwoord van Kees MosEpifanie betekent verschijning. In de epifaniëntijd staan we in de kerk stil bij verhalen uit de Bijbel waarin Jezus ons in goddelijke luister verschijnt. Bijvoorbeeld wanneer hij wordt gedoopt in de Jordaan of op de bruiloft te Kana. De epifaniëntijd gaat over in de passietijd. Dan lezen we in de kerk de verhalen waarin het menselijke, met daarin het raadselachtige lijden, voorop komt te staan. De epifaniëntijd duurt meestal korter dan de passietijd. Bij een late Pasen, zoals dit jaar, zijn ze echter even lang (zeventig dagen).

Maar waarom deze tijdsindelingen? De vraag stellen is makkelijker dan beantwoorden. Er spreekt het verlangen uit naar een zekere ordening van het geloof. Maar ook diepe eerbied voor de persoon van Jezus. Niet alle verhalen over hem zijn immers dezelfde. Sommige benadrukken meer zijn goddelijke afstamming, andere meer de menselijke kant. Door ieder jaar tussen Kerstmis en Pasen daarin een zekere structuur aan te brengen, meenden de eerste christenen een goede manier gevonden te hebben om daarmee om te gaan en Jezus als God en mens te eren.

De grote theologen van de reformatie konden het niet met elkaar eens worden over de vraag of je nu wel of niet aan deze kerkelijke kalender vast moest blijven houden.In onze tijd waarin de oecumene en het gezamenlijk optrekken van de kerken een nieuwe bezielende kracht is geworden, wordt steeds meer het belang van de traditie ingezien. Om die reden is in veel kerken, waaronder die in Wassenaar, de epifaniëntijd weer in ere hersteld. Als herinnering aan die bijzondere tijd van wit licht waarin wij met kerst door de geboorte van Jezus zijn gezet. Het witte licht dat in de passietijd even lijkt te worden gedoofd, maar op de paasmorgen stralender dan ooit in de wereld schijnt.

Heeft u ook een vraag? Stuur deze naar de redactie (zie colofon).

Kerk & Kunst

Horen en zienKerk & Kunst is een kruispunt van horen en zien. In de kerk (vooral in de protestantse) kom je om te horen, in de beeldende kunst gaat het om het zien. Het zintuiglijke thema van de expositie in de veertigdagentijd, ‘Horen en zien’, past dan ook uitstekend in de aanloop naar Pasen, een periode van bezinning.

Door Dick den Ouden

Het werk van de Wassenaarse kunste-naar Hans Gussekloo is binnenkort te zien in de hal van de Messiaskerk. Ook die plaats kan dus worden toegevoegd aan de indrukwekkende lijst van loca-ties waar hij zijn werk tentoonstelde. Hij studeerde af aan de kunstacademie in Haarlem, is werkend lid van ArtiBrak in Voorburg en Kunstgroep Wassenaar en studiebegeleider bij Ars et Studium.

WerkIn zijn werk bekommert Hans Gussekloo zich niet om uiterlijke schoonheid. Hij vertrouwt op zijn intuïtie en slaagt er met zijn doeken steeds weer in de toeschou-wer in verwarring te brengen. Hij toont ‘het vreemde van het alledaagse en het gewone van het bijzondere’. Hij werkt op de grens tussen figuratief en abstract en creëert droomwerelden waarin soms onverwacht een humoristisch element de illusie doorbreekt of juist versterkt. Ook

het werken met glas is een kunstvorm die hij zich eigen heeft gemaakt. In ruimte-lijke objecten laat hij het licht zijn werk doen.

BeeldtaalKijkt u eens naar de afbeelding bij dit artikel, het schilderij ‘Luisterend oor’. Wat zou zich in dat hoofd afspelen? Iemand, een mens, de mens, wil horen, zoekt contact. Er hangt een boodschap in de lucht, overkomst dringend gewenst. Het werk is een tegenhanger van het be-roemde schilderij van Edvard Munch, ‘De schreeuw’ (1893). Op dat doek worden de oren juist bedekt in een wanhopige po-ging het golvende landschap tot zwijgen te brengen. Maar Hans Gussekloo is op zoek naar luisteraars die naar zijn beeld-taal willen luisteren en daar een eigen betekenis aan geven. Bezoekers kunnen in de hal van de Messiaskerk oren en ogen de kost geven, een boodschap op-vangen, een verrijkende ervaring opdoen op de weg naar Pasen.

UitnodigingDe commissie Kerk & Kunst nodigt u van harte uit aanwezig te zijn bij de feestelijke opening van de expositie met werk van Hans Gussekloo, op zaterdag 11 maart om 15.00 uur in de hal van de Messias-kerk. Overige openingstijden: 18 en 25 maart, 15.00 tot 17.00 uur.

Prot

esta

ntse

Gem

eent

e W

asse

naar

8

ProtestantseKerk

Tweemaandelijkse uitgave Protestantse Gemeente Wassenaar • nr. 30 • februari/maart ’17 • www.pkn-wassenaar.nl

ProtestantseGemeenteWassenaar

Redactioneel

MijlpaalIn het dertigste nummer van dit kerkblad (een kleine mijlpaal) komt een breed scala aan mensen voorbij. Een kleine greep: dichters, dominees, vluchtelingen en schilders. Een veelkleurig gezelschap. Wat hen verbindt, is hun relatie met de Protestantse Gemeente Wassenaar, onderdeel van de brede protestantse kerk in Nederland die in 2017 de 500ste verjaardag viert van de Reformatie.

Deze mijlpaal was voor de Protestantse Kerk Nederland aanleiding om een online test op te zetten waaraan iedereen kan meedoen. Zie: www.protestantsekerk.nl/protestantentest. Wie dat doet, krijgt een gratis geloofsprofiel aangereikt, waarbij hij of zij wordt vergeleken met beroemde theologen en prominente geloofsgenoten. Een leuke test met een knipoog, die wij als redactie ook hebben gedaan. In het openingsartikel van dit nummer (zoals gezegd een beetje een jubileumnummer) vindt u het resultaat, opgetekend door Kees Mos.

Het is een van de in onze ogen lezens-waardige verhalen waarmee wij u in de eerste maand van dit nieuwe jaar hopen te verblijden. Veel leesplezier!

Henk Hogewoning

KerkdienstenDorpskerk, Plein 3, tel. 070 - 511 35 20 | ds. J.A.D. van der Boon, tel. 070 - 517 11 48Kievietkerk, Oranjelaan 2, tel. 070 - 517 97 24 | ds. J.M. de Klerk, tel. 070 - 889 03 33Messiaskerk, Zijllaan 57, tel. 070 - 511 55 82 | ds. N.K. Mos, tel. 071 - 542 62 74

Alle kerkdiensten beginnen om 10.00 uur, tenzij anders aangegeven.Kijk voor actuele informatie over de kerkdiensten op de website: www.pkn-wassenaar.nl

Dorpskerk Kievietkerk Messiaskerk

Zondag 29 januari ds. J.A.D. van der Boon en ds. J.M. de Klerk: kerkdienst à la Paris met en door jongeren

dr. A.C. Kooijman (Leiden) mw ds. S. Vroomans (Delft)

Zondag 5 februari mw ds. M. de Vries(Wassenaar)

dhr J. Greven (Blaricum) ds. N.K. Mos

Zondag 12 februari ds. N.K. Mos

19.15 uur: cantatedienst met ds. J.A.D. van der Boon

ds. J.M. de Klerk Dienst van Woord en Tafel

ds. J.A.D. van der Boon

Zondag 19 februari ds. J.A.D. van der Boon ds. B. Roolvink (Voorhout) ds. N.K. Mos Dienst van Woord en Tafel

Zondag 26 februari ds. J.A.D. van der Boon Dienst van Woord en Tafel

ds. J.M. de Klerk ‘Dichter bij het geheim’ rond dichter J.W. Schulte Nordholt

ds. A. van Buuren (Amsterdam)

Zondag 5 maart1e zondag van de 40-dagentijd

Zie Kievietkerk Gezamenlijke dienst met och-tendgebed en met medewerking van ds. Carel ter Linden en Karin Kuijper (piano)

Zie Kievietkerk

Zondag 12 maart2e zondag van de 40-dagentijd

ds. J.A.D. van der Boon Cantatedienst

ds. R. van Zwieten (Amsterdam) ds. N.K. Mos

Zondag 19 maart3e zondag van de 40-dagentijd

ds. J.A.D. van der Boon ds. J.M. de Klerk ds. N.K. Mos ‘Dichter bij het geheim’ rond dichter Hans Verhagen

Zondag 26 maart 4e zondag van de 40-dagentijd

ds. J.A.D. van der Boon ds. M. de Vries ‘Dichter bij het geheim’ rond dichter Hans Andreus

dhr P. Koster (Den Haag)

Het volgende nummer......verschijnt in de laatste week van maart

Kerstfeest met HerenwegschoolWoensdag 21 december vierden de leer-lingen van de Herenwegschool voor het tweede jaar hun kerstviering in de Dorps-

kerk. Er werd gezongen en de muzikale leerlingen speelden onder begeleiding van een juf op de piano kerstliederen.

Een aantal kinderen stak kaarsen aan onder het uitspreken van een kerstwens, waarbij het bijzonder blijft om te merken hoe de wereldproblematiek al leeft onder de jeugd. Dominee Van der Boon vertelde het kerstverhaal waarbij leerlingen de tekst uitbeeldden.

Kinderkerstfeest in MessiaskerkOp zondag 18 december hadden de kinde-ren van de Messiaskerk hun eigen kerst-dienst. Uiteraard hoorden zij een prachtig kerstverhaal en zongen zij enthousiast mee met de welbekende kerstliederen. Hierbij zorgden zij zelf voor de muziek, zoals op bovenstaande foto is te zien. Bijzonder was ook de tentoonstelling met zelfgemaakte schilderijen over dromen, die alle kerkgangers van de Messiaskerk tijdens de kerst konden bewonderen.