Geografia Pp 2012

Centralna Komisja Egzaminacyjna

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczcia egzaminu.

WPISUJE ZDAJCY KOD PESEL

Miejsce na naklejk

z kodem

Uka

d gr

afic

zny

C

KE

2010

EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII

POZIOM PODSTAWOWY

Instrukcja dla zdajcego

1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 18 stron (zadania 1 30) oraz barwn map. Ewentualny brak zgo przewodniczcemu zespou nadzorujcego egzamin.

2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym zadaniu.

3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pira tylko z czarnym tuszem/atramentem.

4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel. 5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie bd oceniane. 6. Podczas egzaminu moesz korzysta z linijki, lupy

i kalkulatora. 7. Barwn map moesz oderwa, ale po zakoczeniu pracy

w j do arkusza egzaminacyjnego. 8. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swj

numer PESEL i przyklej naklejk z kodem. 9. Nie wpisuj adnych znakw w czci przeznaczonej

dla egzaminatora.

MAJ 2012

Czas pracy: 120 minut

Liczba punktw do uzyskania: 50

MGE-P1_1P-122

Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy

2

Zadania 1.9. wykonaj na podstawie barwnej mapy fragmentu Karkonoszy oraz wasnej wiedzy. Zadanie 1. (1 pkt) Wpisz obok kadego zdania liter P, jeli zdanie jest prawdziwe, lub liter F, gdy jest faszywe. Granica pastwa przecina torfowiska. ......... Biay Potok jest prawym dopywem omnicy. ......... Maksymalna gboko Wielkiego Stawu wynosi 20 metrw. ......... Zadanie 2. (2 pkt) Na fotografii wykonanej w Karkonoszach przedstawiono fragment jeziora i schronisko turystyczne.

Na podstawie: www.karkonosze.pl

a) Podaj nazwy wasne widocznych na fotografii obiektw. jezioro ......................................................

schronisko turystyczne ................................................................

b) Zaznacz poprawne dokoczenie zdania. Turysta wykona zdjcie, kierujc obiektyw aparatu na A. poudnie. B. pnoc. C. wschd.

D. zachd.


3

Zadanie 3. (1 pkt) Turysta, ktry zamierza przej niebieskim szlakiem ze schroniska Strzecha Akademicka (B2) do schroniska Dom lski (C3), podzieli tras na dwa podobnej dugoci odcinki: Strzecha Akademicka miejsce wypoczynkowe (B3) i miejsce wypoczynkowe Dom lski. Podaj wysoko n.p.m., na ktrej znajduje si miejsce wypoczynkowe. Wybierz odcinek szlaku, na ktrego przejcie turysta powinien przeznaczy wicej czasu ze wzgldu na wiksze rnice wysokoci. Wysoko miejsca wypoczynkowego ................... m n.p.m. Odcinki trasy (podkrel jeden): Strzecha Akademicka miejsce wypoczynkowe miejsce wypoczynkowe Dom lski Zadanie 4. (2 pkt) Na podstawie mapy podaj trzy walory przyrodnicze obszaru przedstawionego w polach A1 i A2, ktre zachcaj do wdrwki szlakami turystycznymi. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. ...................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Zadanie 5. (1 pkt) Oblicz odlego w terenie w linii prostej midzy szczytem wzniesienia Kopa (C3) a rdem strumienia omniczka (B3). Zapisz obliczenia. Obliczenia Odlego w terenie ............... km Zadanie 6. (1 pkt) Podaj przyrodnicz przyczyn zamykania zim odcinka niebieskiego szlaku turystycznego midzy Kozim Mostkiem a schroniskiem Samotnia (pola B2, A2, B3). .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Nr zadania 1. 2.a 2.b 3. 4. 5. 6. Maks. liczba pkt 1 1 1 1 2 1 1 Wypenia

egzaminator Uzyskana liczba pkt


4

Zadanie 7. (2 pkt) Karkonoski Park Narodowy odwiedza rocznie okoo 1,5 mln turystw. Podaj trzy przykady negatywnego oddziaywania turystyki pieszej na rodowisko przyrodnicze tego parku narodowego. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. ...................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Zadanie 8. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono pionowy zasig piter rolinnych w Karkonoszach.

Na podstawie: A. Jahn (red.), Karkonosze Polskie, Ossolineum, Wrocaw 1985 Na podstawie rysunku i mapy przyporzdkuj waciwe pitra rolinne podanym miejscom. Uzupenij zdania, wpisujc nazw odpowiedniego pitra rolinnego. Miejsce o wsprzdnych 5046N i 1542E znajduje si w pitrze ........................................ . Zote rdo (B3) znajduje si w pitrze ............................................. .


5

Zadanie 9. (2 pkt) Na klimatogramach przedstawiono rednie miesiczne temperatury powietrza i sumy opadw atmosferycznych w Warszawie i we Wrocawiu oraz w dwch miejscach w Karkonoszach na niece i w Karpaczu.

A B C mm C mm

C D C mm C mm

Na podstawie: A. Jahn (red.), Karkonosze Polskie, Ossolineum, Wrocaw 1985

a) Podaj litery, ktrymi oznaczono klimatogramy narysowane dla nieki i Karpacza. nieka .............. Karpacz .............. b) Uzupenij zdanie, wpisujc odpowiedni liter.

Najwysza roczna amplituda temperatury powietrza jest w miejscu, dla ktrego klimatogram oznaczono liter .............. . Zadanie 10. (1 pkt) Przyporzdkuj krainom geograficznym Polski charakterystyczne dla nich formy rzeby.

1. Pobrzee Koszaliskie A. doliny U-ksztatne i jeziora cyrkowe 2. Pojezierze Mazurskie B. jeziora przybrzene i mierzeje 3. Tatry C. moreny czoowe i sandry D. wwozy lessowe i gooborza

1. ............. 2. ............. 3. .............

Nr zadania 7. 8. 9.a 9.b 10. Maks. liczba pkt 2 1 1 1 1 Wypenia



6

Zadanie 11. (2 pkt) Na mapie przedstawiono rozkad redniej rocznej sumy opadw atmosferycznych (mm) w Polsce w latach 19712000.

Na podstawie: A. Richling, K. Ostaszewska (red.), Geografia fizyczna Polski,

Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005 a) Uporzdkuj miasta wedug rosncej rocznej sumy opadw atmosferycznych. Wpisz

w ramki odpowiadajce im litery. Miasta: A. Bielsko-Biaa, B. Lesko, C. Olsztyn, D. Pozna, E. Zamo

Najmniejsza roczna suma opadw

Najwiksza roczna suma opadw

b) Na podstawie analizy sumy opadw atmosferycznych wzdu linii AB sformuuj

prawidowo dotyczc zrnicowania wartoci rocznej sumy opadw w zalenoci od wysokoci n.p.m.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


7

Zadanie 12. (2 pkt) Poniej przedstawiono fragment mapy synoptycznej Europy.

Na podstawie: Geografia Materiay dydaktyczne, pyta CD, Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o., Warszawa 2006 Literami A, B, C oznaczono wybrane miejsca, w ktrych s prowadzone obserwacje pogody. a) Uzupenij zdania. Wpisz odpowiednie litery oznaczajce miejsca na mapie. 1. Najwysze cinienie atmosferyczne wystpuje w miejscu oznaczonym liter ........ . 2. Najsilniejszy wiatr wieje w miejscu oznaczonym liter ........ . 3. Mga wystpuje w miejscu oznaczonym liter ........ . Ponisze zdania dotycz frontu atmosferycznego, ktry na mapie synoptycznej znajduje si przy zachodniej granicy Polski. b) Wpisz obok kadego zdania liter P, jeli zdanie jest prawdziwe, lub liter F,

gdy jest faszywe.

Jest to front chodny. ......... Po przejciu tego frontu w naszym kraju wzrosn temperatury powietrza. ......... Po przejciu tego frontu wiatr bdzie wia w Polsce ze wschodu. .........

Nr zadania 11.a 11.b 12.a 12.b Maks. liczba pkt 1 1 1 1 Wypenia



8

Zadanie 13. (2 pkt) W kwietniu 2010 r. wybuch na Islandii wulkan Eyjafjallajkul. W wyniku erupcji w atmosferze znajdoway si due iloci pyu wulkanicznego. Podaj trzy negatywne skutki tego zdarzenia dla gospodarki wielu krajw Europy. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. ...................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Zadanie 14. (2 pkt) Na mapie przedstawiono rozmieszczenie pyt litosfery.

Na podstawie: A. Dylikowa, D. Makowska, T. Olszewski, Ziemia i czowiek, WSiP, Warszawa 1993

Wybuch Eyjafjallajkul na Islandii by konsekwencj przemieszczania si pyt litosfery. a) Na podstawie mapy uzupenij zdania. Islandia jest pooona na granicy dwch pyt litosfery:

......................................................................... i ......................................................................... . (wpisz nazw) (wpisz nazw)

Wybuchy wulkanw na Islandii s konsekwencj ....................................................................... (wpisz odsuwania lub podsuwania)

si pyt litosfery.


9

W legendzie mapy (na stronie nr 8) przedstawiajcej rozmieszczenie pyt litosfery podano nazwy dwch wielkich form uksztatowania powierzchni dna morskiego. b) Wpisz do tabeli nazwy tych form oraz przyporzdkuj kadej z nich odpowiedni opis

wybrany z podanych poniej. Wpisz do tabeli numer, ktrym ten opis oznaczono. Opisy: 1. Przybrzena cz dna morskiego agodnie opadajca do gbokoci okoo 200 metrw. 2. Zajmuje obszar dna oceanicznego o gbokoci 57 tysicy metrw i rwninnej

powierzchni. 3. Pooone zazwyczaj porodku oceanu i opasujce ca Ziemi wzniesienia o cznej

dugoci okoo 60 tysicy kilometrw. 4. Silnie wyduone obnienia dna oceanu o gbokoci ponad 6 tysicy metrw.

Nazwa formy uksztatowania dna oceanicznego

Numer opisu formy dna oceanicznego

Zadanie 15. (2 pkt) Na fotografii przedstawiono fragment wybrzea wyspy Rugia w Niemczech.

a) Podaj nazw elementu wybrzea morskiego oznaczonego na fotografii liter A oraz nazw procesu, w wyniku ktrego ten element powstaje.

Element wybrzea .............................................. Proces .........................................................

b) Opisz proces cofania si wybrzea morskiego, ktrego charakterystyczne formy zostay przedstawione na fotografii.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Nr zadania 13. 14.a 14.b 15.a 15.b Maks. liczba pkt 2 1 1 1 1 Wypenia



10

Informacja do zada 16. i 17. Na mapie przedstawiono rozmieszczenie najwaniejszych powierzchniowych prdw morskich.

Zadanie 16. (2 pkt) a) Uzupenij zdania. Wpisz nastpujce okrelenia: rozmieszczenie ldw, sia Coriolisa,

stae wiatry.

Przyczyna powstawania powierzchniowych prdw morskich to .............................................. . Ostateczny kierunek powierzchniowym prdom morskim nadaj ................................................. i .................................................. .

Prdy morskie wpywaj na redni roczn temperatur powietrza i roczn sum opadw na wybrzeach, wzdu ktrych pyn. b) Uzupenij zdanie. Wpisz w wyznaczone miejsca numery dwch prdw morskich,

wybrane z podanych: 1, 2, 14, 17.

Wzrost redniej rocznej temperatury powietrza i rocznej sumy opadw atmosferycznych powoduj prdy morskie oznaczone numerami ....... i ....... .

Zadanie 17. (2 pkt) Analizujc map, mona dostrzec prawidowoci dotyczce kierunku powierzchniowych prdw morskich. a) Uzupenij zdanie. Wpisz w odpowiednie miejsca okrelenia wybrane z podanych:

wschodnich, zachodnich, pnocnym, poudniowym.

Prdy chodne pyn na pkuli poudniowej wzdu .......................................... wybrzey kontynentw w kierunku .......................................... .

b) Podaj jedn cech Dryfu Wiatrw Zachodnich, oznaczonego numerem 6., ktra wyrnia ten prd morski spord pozostaych, wystpujcych na obszarach oceanw pooonych na poudnie od zwrotnika Kozioroca.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


11

Zadanie 18. (2 pkt) Uzupenij tabel. Wpisz w odpowiednie miejsca nazwy krain geograficznych, gleb i formacji rolinnych wybrane z podanych poniej.

Kraina geograficzna: Nizina Francuska, Nizina Zachodniosyberyjska, Pogrze Kazaskie, Sahara Gleba: brunatna, czerwonota gleba laterytowa, cynamonowa, inicjalna pusty Formacja rolinna: makia, wilgotne lasy rwnikowe, tajga, pustynia i ppustynia

Kraina geograficzna Dominujcy typ gleby Formacja rolinna

Kotlina Konga

bielicowa

lasy liciaste i mieszane strefy umiarkowanej Zadanie 19. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono wartoci wspczynnika urodze i wspczynnika zgonw w Rosji i na Ukrainie w latach 20052008.

Na podstawie: www.data.worldbank.org

Na podstawie wykresu uzupenij ponisze zdania.

1. W Rosji w 2005 roku na 1000 mieszkacw urodzio si ......... osb. 2. W Rosji w 2007 roku na 1000 mieszkacw zmaro ......... osb. 3. Wspczynnik przyrostu naturalnego na Ukrainie w 2008 r. wynosi ......... .

Nr zadania 16.a 16.b 17.a 17.b 18. 19. Maks. liczba pkt 1 1 1 1 2 2 Wypenia



12

Zadanie 20. (1 pkt) Kraje Europy Wschodniej po 1990 r. maj niszy przyrost naturalny ni w poprzednich dekadach drugiej poowy XX wieku. Podaj dwie spoeczne lub ekonomiczne przyczyny spadku przyrostu naturalnego po 1990 roku w krajach Europy Wschodniej, takich jak Rosja i Ukraina. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Zadanie 21. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono odsetek ludnoci miejskiej w Polsce w wybranych latach.

Na podstawie: Wyniki wstpne Narodowego Spisu Powszechnego Ludnoci i Mieszka 2011, GUS, Rocznik Demograficzny 2011, GUS

Podaj dwie gwne przyczyny przedstawionej na wykresie zmiany odsetka ludnoci miejskiej w Polsce po roku 2000. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


13

Zadanie 22. (2 pkt) W tabeli przedstawiono struktur wieku ludnoci Polski w % w latach 1990, 2000 i 2009.

Wyszczeglnienie 1990 r. 2000 r. 2009 r. Ludno w wieku przedprodukcyjnym 29,6 24,4 19,0 Ludno w wieku produkcyjnym 57,5 60,8 64,5 Ludno w wieku poprodukcyjnym 12,9 14,8 16,5

Na podstawie: Rocznik Statystyczny RP 1998, Polska 2010, May Rocznik Statystyczny 2010, GUS

Podaj dwa argumenty uzasadniajce, e zmiany struktury wieku ludnoci Polski po 1990 r. mog by niekorzystne z punktu widzenia przyszego funkcjonowania gospodarki naszego kraju. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Zadanie 23. (1 pkt) Na wykresach przedstawiono liczb ludnoci w 2010 r. oraz powierzchni piciu wybranych wojewdztw Polski oznaczonych literami od A do E.

Liczba ludnoci Powierzchnia

Na podstawie: Rocznik Demograficzny 2011, GUS Na podstawie analizy wykresw dokocz zdania. Wojewdztwo o najwikszej redniej gstoci zaludnienia oznaczono liter .......... . Wojewdztwo o najmniejszej redniej gstoci zaludnienia oznaczono liter .......... .

Nr zadania 20. 21. 22. 23. Maks. liczba pkt 1 2 2 1 Wypenia



14

Zadanie 24. (1 pkt) Wpisz obok kadego zdania liter P, jeli zdanie jest prawdziwe, lub liter F, gdy jest faszywe. 1. W regionie Zatoki Meksykaskiej wydobywa si wicej ropy naftowej ni

w regionie Zatoki Perskiej. .......

2. Wikszo wiatowej produkcji energii elektrycznej pochodzi z elektrowni cieplnych. .......

3. W Polsce gwnymi surowcami energetycznymi sucymi do produkcji energii elektrycznej s ropa naftowa i gaz ziemny. .......

Zadanie 25. (1 pkt) Przeczytaj poniszy tekst i wykonaj polecenie. Elektrownie atomowe wracaj do ask. Na wiecie buduje si 29 takich elektrowni. Coraz to nowe kraje deklaruj, e zbuduj kolejne. Powiksza si grupa krajw czerpicych energi z atomu. Po katastrofie w Czarnobylu w 1986 r. wiele krajw, take Polska, wstrzymao budow elektrowni jdrowych. Wzrost cen wgla i gazu, a przede wszystkim obawa przed globalnym ociepleniem wywoanym emisj CO2 sprawiaj, e zwolennicy energii jdrowej zachcaj do budowy elektrowni atomowych. Najwicej energii potrzebuj dwa azjatyckie kolosy Chiny i Indie. Skala planowanych inwestycji jest imponujca dzi zaledwie 3% energii w Indiach pochodzi z atomu. Ale powstaje tam siedem nowych reaktorw w 2022 r. bd produkowa 10% energii, w 2052 r. a 26%.

Na podstawie: R. Zasu, Renesans atomu na wiecie powstaje 29 elektrowni, Gazeta Wyborcza 1.11.2007

Na podstawie tekstu i/lub wasnej wiedzy uzasadnij, podajc trzy argumenty, dlaczego niektre kraje rozwijaj energetyk jdrow. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


15

Zadanie 26. (2 pkt) Poniej przedstawiono schematyczny ukad sieci komunikacyjnej jednej z miejscowoci na poudniu Polski w latach 70. XX w., 80. XX w. i pierwszym dziesicioleciu XXI w.

lata 70. XX w. lata 80. XX w. pierwsze dziesiciolecie XXI w.

LEGENDA

centrum miasta skrzyowanie z moliwoci wjazdu z drogi podporzdkowanej na gwn drogi lokalne droga tranzytowa jednopasmowa droga tranzytowa dwupasmowa (szybkiego ruchu, S1) Podaj trzy korzyci dla mieszkacw tej miejscowoci zwizane z przedstawionymi na rysunkach zmianami sieci komunikacyjnej od lat 70. XX w. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. ...................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Zadanie 27. (2 pkt) Podaj cztery korzyci gospodarcze i/lub spoeczne wynikajce dla Polski z czonkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej. 1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

4. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Nr zadania 24. 25. 26. 27. Maks. liczba pkt 1 1 2 2 Wypenia



16

Zadanie 28. (2 pkt) Poniszy tekst jest fragmentem informacji prasowej. New York Times poda, e geolodzy amerykascy odkryli w Afganistanie ogromne zoa surowcw mineralnych, m.in. elaza, miedzi, zota i litu, ktre mog uczyni ten kraj jednym z najbardziej dochodowych obszarw przemysu wydobywczego. Raport Pentagonu mwi, e Afganistan mgby by Arabi Saudyjsk, jeli chodzi o lit, metal wykorzystywany w produkcji baterii do laptopw i telefonw komrkowych.

Na podstawie: www.forbes.pl Podaj jedn cech spoeczno-ekonomiczn i jedn cech polityczn Afganistanu, ktre mog by przeszkod w zagospodarowaniu odkrytych w tym kraju z surowcw mineralnych. Cecha spoeczno-ekonomiczna .......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Cecha polityczna .......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... Zadanie 29. (2 pkt) Na mapie konturowej liter A zaznaczono Mongoli. Zaznacz liter B Afganistan, liter C Arabi Saudyjsk, liter D Indie.


17

Zadanie 30. (2 pkt) Na mapie zaznaczono literami od A do H pooenie wybranych parkw narodowych w Polsce.

Rozpoznaj parki narodowe na podstawie charakterystycznych elementw ich rodowiska przyrodniczego. Wpisz do tabeli nazwy tych parkw oraz litery, ktrymi oznaczono ich pooenie na mapie.

Lp. Charakterystyczne elementy rodowiska przyrodniczego parku narodowego Nazwa parku narodowego Litera

na mapie

1 ostace krasowe wyrzebione

w wapieniach, np. Maczuga Herkulesa jaskinie

2 skay fliszowe pooniny powyej grnej granicy lasu

3 wydmy ruchome jeziora przybrzene

Nr zadania 28. 29. 30. Maks. liczba pkt 2 2 2 Wypenia



18

BRUDNOPIS

MGE-P1A1P-122.pdfStrona 1Strona 2

Documents

Geografia Pp 2012