Dr.Sc. Edin Delić,RGGF, Univerzitet u Tuzli

Uvod u geotermalne procese

GEOTERMALNA ENERGIJA - UVODOsnovni pojmovi, građa zemljine kore, globalni tektonski procesi, temperatura zemlje, površinski geotermalni fluks, podzemni pritisak, vulkanska aktivnost

GEOTERMALNA ENERGIJA - POJMOVI Geo – zemlja, thermal – toplota Izvori: toplota stijena, rezervoari tople vode

i rezervoari prirodne pare Površinske manifestacije: vulkani, termalni

izvori, fumerole, gejziri, ključanje blata, mineralizirane naslage

Direktno i indirektno korištenje Ne utiče na okolinu Lokalizirani izvori

Slika: Površinske geotermalne manifestacije

The Future of Geothermal Energy: Impact of Enhanced Geothermal Systems (EGS) on the United States in the 21st Century,2006 Massachusetts Institute of Technology, U.S. Government under D.O.E., Contract DE-AC07-05ID14517

UNUTRAŠNJOST ZEMLJE

6370

5145

2898

660

410

60220

Kora

MantMantijaija

Jezgro

Gornja mantija

Tranziciona Zona

UnutrašnjeJezgro

(čvrsto)

Dubina (km)

Donja

Manija

Vanjskojezgro

(tečno)

O50.7%

Mg15.3%

Fe

15.2%

Si14.4%

S3.0%

Al1.4%

Ca1.0%

GLOBALNI TEKTONSKI PROCESI

TEMPERATURA U UNUTRAŠNJOSTI ZEMLJE

Geotermskigradijent i stepen

T [K]

h [

m]

T0

0tG

Ht

stH

t

HGst

mCG

G o

stgr /,

1

GEOTERMALNI GRADIJENT, SEIZMIČKI DISKONTINUITETI I GUSTINA

GEOTERMALNI FLUKS

Zemlja u prosjeku emituje 1/16 W/m2. Ovaj broj može biti znatno veći u vulkanskim regionima.

Hlađenje 1 km3 vrućih stijena za 1000C može generisati godišnje 30 MW of električne energije tokom 30 godina.

NA

ČIN

PR

OV

OĐ

EN

JA T

OP

LO

TE

oStijene su loši toplotni vodičioToplota se provodi radiacijom, konvekcijom i kondukcijom

1010 2020 303000

10001000

20002000

30003000

40004000

50005000

60006000

DDub

ina

ubin

a (k

m)

(km

)

Pritisak Pritisak (GPa)(GPa)

4040

Mantija

Jezgro

1. Toplota akumulirana prije nastanka i formiranja zemlje (sporo doseže površinu)

2. Toplota radioaktivnog raspada nestabilnih elemenata (polovina)

3. Gravitaciona kompresija (mala)

IZVORI GEOTERMALNE ENERGIJE

h

h dhgpTp0

,

Fruierov izraz: TGpG stp 110

pG

stG

-gradijent pritiska

-geotermski stepen, 1/oC

MAGMA

Viskozitet magme Termalna difuzija Hemijska difuzija

GEOTERMALNI REZERVOAR

ULOGA GEOTERMALNIH RESURSA U ENERGETSKOM BILANSURazvijenost i energetska efikasnost, transformacije energije, primjeri konvencionalnih metoda energetskih transformacija, održivi razvoj i energetika,

KORIŠTENJE GEOTERMALNE ENERGIJE

Efika

sno

Zdravo

Održivo

Pravedno

• Ugalj: 32%• Gas: 38%• Nafta: 4%• Nuklearna energija: 23%• Obnovljivi izvori: 3%• Cilj za obnovljive 7-8% do 2010• Geotermalni resursi: vrlo malo učešće, a visok

potencijal kao energent buudćnosti

SVJETSKI ENERGETSKI BILANS

EMISIJE ZA RAZLIČITE TIPOVE TERMOELEKTRANA

Vrsta elektrane CO2

kg/MWhSO2

kg/MWhNOx

kg/MWhČvrste č.kg/MWh

TE na ugalj 994 4,71 1,955 1,012

TE na naftu 758 5,44 1,814 %

TE na gas 550 0,0998 1,343 0,0635

Hidrotermalna na vlažnu paru

27,2 0,1588 0 0,0635

Hidrotermalna suhoparna

40,3 0,00098 0,000458 0

Hidrotermalna, zatvoreni ciklus, binarna

0 0 0 Zanemarivo

Srednja vrijednost za sve tipove (SAD)

631,6 2,734 1,343 %

% - nema podatkaThe Future of Geothermal Energy: Impact of Enhanced Geothermal Systems (EGS) on the United States in the 21st Century,2006 Massachusetts Institute of Technology, U.S. Government under D.O.E., Contract DE-AC07-05ID14517

ENERGETSKI BILANS SAD 2003

OBNOVLJIVI IZVORI – UČEŠĆE, SAD 2003

KORIŠTENJE ZEMLJIŠTA

RAZVIJENOST I ENERGETSKA EFIKASNOST

ODNOS IZMEĐU RAZVIJ ENOSTI I KORIŠTENJ A ENERGIJ E

0

10

20

30

40

50

60

70

0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000

GDP Per Capita

Hil

jada B

TU

po d

ola

ru G

DP

(1

99

9)

Bivši SSSR / ISTOČNA EUROPA

SVIJ ET UKUPNO

SREDNJ I ISTOK

KINA

J UŽNA AMERIKA

ZAPADNA EUROPA

OSTALO AZIJ A

Africa

SJ EVERNA AMERIKA

J APAN

ENERGETSKI IZVORI

Hemijska, potencijalna, kinetička, toplotna, radiaciona

Neobnovljivi (fosilna goriva, nuklearna energija?) i obnovljivi (vjetar, sunce, hidro, bio-masa, geotermalna?, vodonik): aktuelne diskusije o tome da li je nuklearna energija “neobnovljiv”, a da li je geotermalna energija “obnovljiv” resurs.

Obnovljivost? Pojam i definicija. Održivi razvoj i energetika

OBNOVLJIVA ENERGIJA?

ENERGETSKE TRANSFORMACIJE

Nosioci energije Transformacije energije

Hemijska energija

isplinjavanjerasplinjavanjeizgaranjedestilacijadegazolinaže

Nuklearna energija nuklearne reakcije

Potencijalna energija turbinske

Kinetička energija transformacija (pretvorba)

Toplotna energija prelaz toplote

Energija zračenja fotoćelije

TERMOELEKTRANA, KLASIČNA

Dimnjak

ložišta Para

Kotao Generator

Turbine Hladnjaci

-Visoke emisije CO2 (globalni uticaj)-Visoke emisije čvrstih čestica, NOx, SO2

NUKLEARNA ENERGIJA

Rasprave o “obnovljivosti” nuklearne energije

Opasnost od radioaktivnog zračenja

Eutrofikacija Nuklearni otpad

HIDROENERGIJA Štetan okolinski uticaj: prekid vodotoka i

zauzimanje plodnih površina Sezonska ovisnost

SOLARNA ENERGIJA

-Uticaj insolacije-Varijabilost-Visoka cijena-Mali energetski intenzitet

ENERGIJA VJETRA

-Obnovljiv izvor, nema globalnih štetnih uticaja-Lokalizirana na područja sa izraženim strujanjima-Ovisna o klimatskim prilikama-Zauzima veliku površinu, nizak energetski intenzitet-Skupa energija

VODENI TALASI, PLIMA I OSEKA

1. Lokaliziranost2. Neravnomjersnost3. Niska energetska koncentrisanost

EKOLOŠKI KONFLIKTEko-indikatori, pokazatelji ekološkog konflikta, emisije ugljendioksida, globalno zagrijavanje, održivi razvoj,

EKO-INDIKATORI

1. Klimatske promjene, 2. Staklenički efekat,3. Redukcija ozonskog omotača,4. Eutrofikacija, 5. Acidifikacija, 6. Kontaminacija, 7. Kvalitet urbane okoline, 8. Biodiverzitet.

EKOLOŠKI KONFLIKT

Eksponencijalni rast korištenja prirodnih resursa. Demografska eksplozija sa 6 na 10 biliona ljudi

samo u 21. vijeku. Degradacija ekosistema i dalji porast ekološkog

opterećenja (globalno zagrijavanje, oštećenje ozonskog omotača, kisele kiše, kvalitet urbanog vazduha, kontaminacija vode).

U atmosferu se emituje oko 6 triliona tona CO2 i drugih green house gasova (GHG) godišnje.

Zemljina atmosfera sadrži oko 0.037% CO2 Količine antropogenih GHG u atmosferi su za oko

25% više nego prije industrijske ere, što je najviša vrijednost u zadnjih 400 hiljada godina.

Vulkanske aktivnosti na površini zemlje proizvode 150 do 300 tona CO2 godišnje, što je tek 1 % od ukupnih antropogenih emisija.

INDUSTRIJSKI “BUM”

Tokom zadnjih 150 godina, koncentracija CO2 u atmosferi porasla za 30%, od čega je 17% samo u zadnjih 50 godina. Osnovni faktori: fosilna goriva i deforestizacija.

Dezintegracije CO2 može trajati vijekovima, što čini ovaj gas jednim od ključnih faktora globalnog zagrijavanja.

Potrošnja električne energije u periodu od 2001. do 2025. godine će se udvostručiti – od 13,290 biliona kWh do 23,072 biliona kWh.

Očekivani porast u proizvodnji električne energije iz nuklearnih i hidroelektrana ne može igrati značajniju ulogu u energetskom bilansu, zbog čega će fosilno gorivo ostati na duže vrijeme “energent budućnosti”.

KONCENTRACIJA CO2 U ATMOSFERI

Porast koncentracije CO2 u atmosferi

0

0,005

0,01

0,015

0,02

0,025

0,03

0,035

0,04

19

00

19

10

19

20

19

30

19

40

19

50

19

60

19

70

19

80

19

90

20

00

Godina

% C

O2

%CO2

EMISIJE CO2 PO VRSTI ENERGENTAGorivoGorivo Kg COKg CO22/GJ/GJ

BenzinBenzin 6969

KerozinKerozin 7272

Mlazno gorivoMlazno gorivo 7272

Dizel i lož uljeDizel i lož ulje 7474

MazutMazut 7777

Geotermalna paraGeotermalna para 1515

Zemni gasZemni gas 5656

Naftni gas (LPG)Naftni gas (LPG) 6363

Koksni ugaljKoksni ugalj 9595

Mrki ugaljMrki ugalj 9595

Kameni ugaljKameni ugalj 9696

TresetTreset 106106

turbina generator mjerenjetransformator

dalekovod

GLOBALNO ZAGRIJAVANJE

ODRŽIVI RAZVOJ I OBNOVLJIVI IZVORI ENERGIJE

Razvoj koji zadovoljava potrebe sadašnje generacije ne sprječavajući buduće generacije da ostvare svoje potrebe - traganje za ekološkom ravnotežom u ljudskom razvoju koji će trajati kroz vrijeme.

Biomasa: spaljivanje, piroliza, gasifikacija, likvifikacija Hidroenergija: problem akumulacija, novi pristup – bez

akumulacija (“run of river”), Energija vjetra: brzina vazduha preko 6,5 m/s, velika

površina (6 turbina po km2), Solarna energija: termalna, fotoelektrična; insolacija Vodeni talasi na morima i okeanima Vodonik (proizvodnja vodonika: termohemijski,

elektrohemijski, fotoelektrohemijski, fotobiološki, elektrolitički)

Geotermalni resursi: toplota zemlje

KORIŠTENJKE GEOTERMALNIH RESURSAPrva geotermoelektrana, geotermalne provincije, geotermalni potencijal, direktno korištenje geotermalne energije (balneologija, akva i agro-kulture, grijanje, industrija), indirektno korištenje geotermalne energije (geotermoelektrane, toplotne pumpe)

PRVA GEOTERMALNA ELEKTRANA, 1904

DIREKNTO I INDIREKTNO KORIŠTENJE GTE

Direktno korištenje toplotne energije – korištenje toplotnog efekta GTE bez transformacije u druge energetske oblike

Indirektno korištenje – korištenje toplotnog efekta GTE uz transformaciju termalne energije u druge energetske oblike povoljnije za korištenje ili prenos (toplotne pumpe, geotermoelektrane)

GEOTERMALNE PROVINCIJE

Izvor: U.S. Department of Energyhttp://www.eren.doe.gov/geothermal

Izvor:http://geothermal.marin.org/GEOpresentation/sld015.htm

VULKANSKA AKTIVNOST NA ZEMLJI

GEOTERMALNI POTENCIJAL

Temperaturni gradijent postaje sve manji sa dubinom:Dubina ispod Temperaturni gradijent Temperatura

Zemljine kore u K/k K

10 18-22 493 – 523

20 12-18 633 - 723

30 10-12 963 - 1133

Pojava toplote na površini, koja je posljedica provođenja toplote kroz Zemljinu koru, različita je po pojedinim područjima i iznosi oko 3,3 - 7,5 kJ/dan.

Uzevši u obzir površinu Zemlje, geotermalna energija predstavlja veliki i bogat izvor, ali je zbog male gustine energije, teško iskoristiva.

GEOTERMALNA ENERGIJA U BIH

Geotermalni potencijal BiH je oko 33 MWth.

Temperature najznačajnijih izvorišta su: Bosanski Šamac (92°C), Kakanj(54°C) i Sarajevo (58°C)

Malo istraživanja u oblasti geotermalne energije

Prije rata započeti radovi na na lokalitetu Ilidža, 240 l/s termalne vode temperature 58°C ukupne snage snage 1MW

Bivša Slana banja - Tuzla

DIREKTNO KORIŠTENJE GEOTERMALNE ENERGIJE

Balneologija (turizam, medicina, sport)

Agrokulture (staklenici, grijanje tla)

Akvakulture (ribe, aligatori)

Industrijsko korištenje (sušenje, grijanje)

Grijanje (individualni objekti, centralno grijanje)

DIREKTNO KORIŠTENJE GEOTOPLOTE

Izvor: Geoheat centar, 2000

BALNEOLOGIJA - GEOTERMALNI TURIZAM, LIJEČENJE

-Ljekovita i terapeutska svojstva hidrotermalnih voda poznata vijekovima-Na području BiH još od Rimljana postoje banjska odmorišta i lječilišta-Iako banjski turizam zauzima značajno mjesto u ukupnoj turističkoj ponudi, može se smatrati da je ovaj potencijal vrlo slabo iskorišten-Uz turističke sadržaje moguće je vrlo efikasno kombinovati i ostale načina direktnog ili indirektnog korištenja geotermalnih resursa

Slatina, Banjaluka

Akvaterm, Olovo

Dvorovi, Bijeljina

Gata, Bihać

Guber, Srebrenica

Ilidža, Gradačac

Vrućica, Teslić

Vilina vlas, Višegrad

Reumal, Fojnica

Laktaši

Ilidža, Sarajevo

Kiseljak

Kozarska Dubica

Kulaši

GEOTERMALNE BANJE U BIH

1. „Aquaterm“ Olovo 2. „Dvorovi“Bijeljina 3. “Gata” Bihać4. „Guber“Srebrenica5. “Ilidža” Gradačac 6. „Ilidža“ Sarajevo7. „Kiseljak“ Kiseljak8. „Laktaši“ Laktaši9. “Mlješanica” Kozarska Dubica10. “Kulaši” Prnjavor11. “Reumal” Fojnica12. „Sanska Ilidža„ Sanski Most13. „Slatina“Banja Luka14. „Vilina Vlas“Višegrad15. „Vrućica“Teslić16. „Slana Banja“Tuzla

DIREKTNO KORIŠTENJE GTE: AGRO I AKVA KULTURE

Akvakulture: uzgoj ribe i drugih vodenih kultura

Agrokulture: staklenici i zagrijavanje tla

DIREKTNO KORIŠTENJE GEOTERMOENERGIJE

Rezidencijalno zagrijavanje

Injektovana vodau pukotinski sistem

Geotermalna akumulacijaTople vode

Toplotni izmjenjivač

Pumpe

INDIREKTNO KORIŠTENJE GTE: GEOTERMOELEKTRANE

Parne Suhoparne geotermoelektrane (temp.iznad

235oC, dubina 1 do 4 km) Geotermoelektrane na vlažnu paru (temp.150 do

300oC, injektiranje vode sa površine) Binarne geoelektrane (100-180oC): koriste

lako isparljivu materiju (npr.isopentan) Kogeneracija (termalno direktno i

transformacija toplotne u električnu energiju)

GEOTERMOELEKTRANE U BROJEVIMA

• Električna energija se proizvodi u preko 20 zemalja iz geotermalnih izvora

• Instalisana snaga geotermoelektrana u svijetu je oko 8GW sa oko 49.000 GWh godišnje konvertovane energije (cjelogodišnja dostupnost)

• Oko 16 GW termalno korištenje sa oko 45.000 GWh godišnje iskorištene energije

Nesjavellir Geothermal Power Plant (Island)Foto: Gretar Ívarsson

KRAFLA GEOTHERMAL STATION, JUL 2006FOTO: MIKE SCHIRALDI

CIJENE GEOTERMALNE ELEKTRIČNE ENERGIJE

GEOTERMALNE ELEKTRANE – LOKACIJE U SVIJETU

TURBINSKI GENERATOR

TIPOVI GEOTERMOELEKTRANA

Suhoparna

Na vlažnu paru Binarna

-Suhoparna: visoke temperature (vodena para pod pritiskom izlazi na povšinu)-Na vlažnu paru: srednje temperature (izlazi vrela voda koja dijelom ispari, a dijelom se kondenzuje)-Binarne: niže temperature (koristi se radni fluid niže tačke isparavanja)

TEHNOLOŠKE ŠEME GEOTERMOELEKTRANA

Suhoparna

Na vlažnu paru

Binarna

•Suhoparna: para ide direktno iz bušotine u turbinu, nema kondenzovanja prije turbine•Na vlažnu paru: između bušotine i turbine nalazi se separator u kome se kondenzuje dio vrele vode•Binarna: radni ciklus u turbini obavlja drugi radni fluid koji se u izmjenjivaču zagrijava geofluidom

GEOTERMOELEKTRANA NA VLAŽNU PARU (DJELIMIČNA KONDENZACIJA)

Vrela voda dijelom isparava prema turbini, a dijelom se kondenzuje i direktno vraća u ležište

BINARNA GEOELEKTRANA

Basic binary power plant in simplified schematic form (DiPippo, 2005).

Voda 100 do 180 oC

NAČIN KONVERZIJE ENERGIJE OVISNO O TEMPERATURI GEOFLUIDA

Temperatura geofluida

Konverzioni sistem

Radni fluid Rashladni sistem

100oC-150oC Osnovni binarni

R134a Voda (evaporaciono)

150oC-200oC Binarni sa rekuperatorom

Izobutan Vazduh

200oC-250oC Binarni ili sa kondenzacijom

Izobutan ili geofluid

Vazduh ili voda

250oC-400oC Binarni ili sa kondenzacijom

Geofluid Voda

>400oC Jedno ili višestepena ekspanzija

Geofluid Voda

UTICAJ TEMPERATURE NA ISKORIŠTENJE U KONVERZIJI GEOTERMALNE U ELEKTRIČNU ENERGIJU

Temperatura geofluida

Termalno iskorištenje

150oC 0,11

200oC 0,14

250oC 0,16

300oC 0,18

350oC 0,22

-Mogu se koristiti bilo gdje – bez ograničenja-Vrlo su energetski efikasne i ekonomične (povećanje en.ef. za 50%)-Proizvode 4 puta više energije nego što potroše-Smanjuju potrebu za fosilnim gorivima-Umanjuju štetne emisije fosilnih goriva-Skuplja invensticija koja se brzo isplati

GEOTERMALNE TOPLOTNE PUMPE

Q

Q Q Q

A. B. C. D.

Q Q Q

A. B. C. D.

m, p0, v0, T0

m=const

m, p1, v1, T1

m, p2, v2, T2

m, pn, vn, Tn

...

ConstT

vp

T

vp

T

vp

T

vp

n

nn ......2

22

1

11

0

00

Q

Kompresija:Toplota se oslobađa u okolinu

Ekspanzija:Toplota iz okoline prelazi na gas

Toplotni tok pri kompresiji i ekspanziji gasova

TOPLOTNA MAŠINA I TOPLOTNA PUMPA

Toplotijelo

Hladno

tijeloMotor

Mehanički rad

Toplotijelo

Hladno

tijelo

Kompresor

Mehanički rad

Toplotna mašina

Toplotnapumpa

toplota

toplota

TOPLOTNA PUMPA: RASHLADNA MAŠINA

vanjskounutr

unutrh

hk

h

TT

Tk

kfW

Q

)(h

TOPLOTNA PUMPA: GRIJANJE (INVERTER)

vanjskounutr

unutrg

gk

g

TT

Tk

kfW

Q

)(grijanja

TOPLOTNA PUMPA

Hlađenje u atmosferu

Grijanje iz atmosfere

Geotermalno hlađenje

Geotermalno grijanje

GEOTERMALNI IZMJENJIVAČ TOPLOTE

CIJENE GEOTERMOELEKTRANE

Faza Podfaza Cijena po kW (2004, USA)

Cijena za 50 MW GTE

Istraživanje $150 $7.5 miliona

Razrada Dokumentacija $20 $1 miliona

Bušenje $750 $37.5 miliona

Kaptiranje pare $250 $12.5 miliona

Izgradnja elektrane $1500 $75 miliona

Transmisija $100 $5 miliona

Alyssa Kagel, Geothermal Energy Association ( www.geo-energy.org )

EKOLOŠKI UTICAJ KORIŠTENJA GEOT.ENERGIJE

Uticaj Vjerovatnoća Posljedice Trajanje uticaja

Emisije gasova Mala Srednje Kratkotrajno

Povšinsko oticanje vode

Srednja Male do srednje Kratko do dugotrajno

Podzemna kontaminacija

Mala Srednje Dugotrajno

Ulijeganje tla Mala Male do sredje Dugotrajno

Zvučna kontaminacija

Visoka Srednje do visoke Kratkotrajno

Socio-ekonomski problemi

Mala Male Kratkotrajni

Hemijska i termalna kontaminacija

Srednja Srednje do visoke Kratko do dugotrajno

Ugrožavanje arheološkog ili kulturnog naslijeđa

Mala do srednja Srednje do visoke Kratko do dugotrajno

Izbijanje vode iz bunara

Mala Male do srednje Kratkotrajno

(Lunis B.; Breckenridge R.; McClenahan H.; “Environmental Considerations”; Geothermal Direct Use Engineering and Design Guidebook, Geoheat Center, Oregon Institute of Technology, 1998)

REFERENCE – PUBLIKACIJE Design Considerations for Artificial Lifting of Enhanced Geothermal

System FluidsX. Xie, K. K. Bloomfield, G. L. Mines, G. M. Shook, Idaho National Laboratory Renewable Energy and Power Technologies, 2005

Beggs, H. D., 1991, Gas Production Operations, OGCI publications, Oil & Gas Consultants International Inc., Tulsa, Oklahoma.

Pritchett, J. W., 2000, “Electrical Generating Capacities of Geothermal Slim Holes,” Proceedings World Geothermal Congress, 2000, Kyushu, Tohoku, Japan, May 28–June 10, 2000.

Renewable Energy Access, 2005, “Geothermal Guide to Green Energy Production,” April 22, http://renewableenergyaccess.com/rea/news/story?id=26591 .

K. K. Bloomfield, J. N. Moore, M. C. Adams, T. L. Sperry, Tracer Test Design and Sensitivity Studies of the Cove Fort Geothermal Resource Tracer Test, Geothermal Resources Council Transactions, Vol. 25, August 26-29, 2001

A Guide to Geothermal Energy and the Environment, By Alyssa Kagel, Diana Bates, & Karl Gawell, Geothermal Energy Association, 209 Pennsylvania Avenue SE, Washington, 2007

The Future of Geothermal Energy: Impact of Enhanced Geothermal Systems (EGS) on the United States in the 21st Century,

2006 Massachusetts Institute of Technology, U.S. Government under D.O.E., Contract DE-AC07-05ID14517

www.geo-energy.org/ www.geothermal.inel.gov/ www.egi.utah.edu/geothermal/ www.eere.energy.gov/geothermal/ www.sustainableenergy.qld.edu.au/sources/geo.html www.geothermal.marin.org/ www.edugreen.teri.res.in/explore/renew/geo.htm www.eia.doe.gov/kids/energyfacts/sources/renewable/geothermal.html www.scienceonline.co.uk/energy/renewable-energy.html#geothermal www.darvill.clara.net/altenerg/geothermal.htm www.energex.com.au/www.geothermalhawaii.com/www.energetika-net.hr/www.geothermalint.co.uk/www.airdrilling.com www.thermasource.com www.torquato.comwww.thermasource.com www.geo-energy.org www.enex.iswww.glossary.oilfield.slb.com/ http://www.smu.edu/geothermal/ http://www.geothermie.de/www.ew.govt.nz/enviroinfo/geothermal/tourism.htm

REFERENCE - WEB: