G VA

I

L

I

E L

M

I

G E

S

E N

I

I

PIIII, OSOPltlAE ET THEOLOGIAE DOCTORIS, HORVSSIAE REGI CONSILIIS IN SENATV SACRO, TliEOLOGIAE IN ACADEHIA FKIDEKICIANA HALEN8I CVM VITEBERGENSI CONSOCIATA PROFESSORIS PVULICI ORDINAKII, ACADEMIARVM REGIAE nORVSSICAE ET I N S C R P T I O N VM L T T E R A R V M Q V E IIVMANIORVM PARISIENSIS, SOCIETATVM ASIATICARVM PARISIENSIS ET ANCLICANAE, SOCIETATIS S C I EN T I A K VM R E G I A E VP S AL I EN S S , NVMISM ATICAE LONDINENSIS, P II I L O S O P H IC A E C AN T A B K Gl E NS S HISTORICAE THEOLOGICAE LIPSIENSIS SOCII'

I

I

I

I

I

,

THESAVRVSPHILOLOGICVS CRITICVS'

LINGVAE HEBRAEAE ET CHALDAEAEVETERIS TESTAMENTL

T03IVS

SECVNDVS

LITTERAS "~5 CONTINENS.

E D

I

T

I O

A L T E R A

S

E

C

I

\B.1

Tt

M R

A

D

I C

E

S

DE

I G

E

S

T A P RT / O

I

O H E

GERMAXICA

L O

M

G E

C T I O

R

E T

M

E

XDA

R.

LIPSIAESVMTIBVSFR,

1

840L.

CnR. G V

VOGELII.

I.'

J

J 1,1

/

'.'\

:

I

>

> I

.

TlflO 8

CM7" 7:

Z'

VIRO SVMME VENERANDO ILLVSTRI

CAR. FRIDERICO

AVGVSTO FRITZSCinO

NOVI TESTAMEXTI INTERPRETI DOCTO S\BTILI FACVNDO

VIRO CELERERRIMO

FRAIVC.

JOSEPHO VALEIVTIIVO DOMIMCO

MAVRERODE ACCVRATIORE VETERIS TESTAMENTI INTERPRETATIOXE

PRAECLARE MERITO

HVNC LIBRVMDONA LITTERARIASIBI

PVBLICE OBLATA RE M VNERAT V R VSD. D. D.

S C R

I

P

T

R.

''

(

11

^''fefiifA

iOjiyaJiiii'

^f,f1

iHaa;k-s^.Ti

.

'^rrr"'-;.

m,

*f ocJi.

,

ilecima riebiaeormn littera

,

iibi

nunieri iiota est,liaud chibie

ffiay i^--jc

i-

q- liJ^;

(j*>J.

siccus fuit,

;

la^

,

"ll^S ct

ncyD?:n.

q.

(leceni.

Nouu-n

liuius elemenli

TV

idem

pr.

rectus,i.

inde beatus fuit

sam.0-:;i.

'iiX^Cft gravis fuit,

quod hebr. T* maniis et vetus eius fornia fuisse manus videtur (cf. Qv dies , pl. a^^yj ab inusit. d"') auteua rudius pictae figurara (tres digitos cum carpo) liodiequc repraesentant antiquiores huius lltterae forniae apud Phoenices (v. ]\Ionum. Phoenic. T. I. pag. 3o), Uebraeos veteres et Samaritanos (v. ibid. T. III tab. 3). Accedit auctoritas Aethiopum , apud quos haec littera Jamnn ( nianus dextera) appellatur. De duplice eius potestale videndi sunt libri giammaEtiam ubi consonantis oflicio fungitur , subinde tici. ut ad sonum lenioris pronunciationis fuisse videtur , vocalem prope accederet, sicut germ. jcdcr , jcizt in Germania superiore pronunciatur iedcr, itzt. Ita oerte nonnulli Hebraeorum (Sal. b. Melech ad Mich. 5, G) ^ et ^ ab inltio vocum i pronunciandum esse praecipiunt, quam legem Alexandrini quoque saepe observant, ut miri"' 'lovdu, "inLl'^ 'hovQuia , 'ciir\'r,'' 'Imug (cf. aiab. vulg!significat:

invaluit

q.

Dsr

;

tv,

tT:;

,

q. Ciin,

r!;:r;

,

Saepeniimero autem verba primae radicalis Jod signiv. c. -li; ficatione conveniunt 1) cum verbis med. Vav timuit cf. ifla no. 3 a^; bonus fuit i. q. aiu ; "fip; aucu2) cum patus est i. q. 'dip; ->^; formavit i. q. ->1S , al. verbis med. gem. v. c. Dr^ et D"3rj caluit, Dw^ et D;:'JJ, ,

vastatus est

al.

3)

cum;

deravit.

;

qa- et ncO

verbis Hb, v. c. as; et nSN deside cuius rei caussa vide Lgb.

1)2, 2.

^^*Ps.

avide dcsidevavil

,

concupivii aliquid

,

sq.

b.

CXIX,

i3i

:

"niix;k.Z^j\*Z\

^^nii::.id.,

LXX.

Inmo&ovv.desiderium

(Syr.

.^ij^l

et

j^Ql^ijtj

(..dlaj optatlvus. Castell. exedit.est

Mich,

p.

364. Vicinum

.,

Xj

icun,

iXj

id,

syr.

j.-^ iledlicet

,

aethiop.

J

=,

nSN

,

utiumque profectum,,

a stirpe bilittera

3N

,

3",cf.

i,

cui inest significatio spirandi

adspirandi adahquid,

Ludolf gramm. aeth. p. li),reperiatur,

etiam contraria ratio,

3Nn, niN

3-N, 33n.

v. c. DViill^ '/fpoi-'tlX;-;U

^llTi^";"!';

'Jf()f|((/a?.

Permutatur i) cum reliquis htteris debilibus N ~, ut tres illae litterae aspiratae saepe emoiita quidem , T Saepissiuie hoc fit a) in l littera. Nam liantm- in Jod. Arabes et Aethiopes in prima sede radicis ^''av ubicunque Ilebraei et Aramaei, in iis radicis formis, quae a liabent , velut jj, prima radicall ordiuntur , substituunt Jod,

1^^ri]N:

an. Xtyofi.

sq. ; (7fci/i(cf.

aliquem1.

i.

q. nj:

Pi.

(Ps.'xCIII, 5,,

XXXIII,

,

(DAri?: -^Y,, A'j Vav radicale revocantacceditr";"!'^.siiniliter,

"^i a)/Cfi: a^;,,

4^, comra

In iFeminino impers. Jer. X, 7: dccel s. tibi convenit tibi debetur sc. ut timearis. LXX. ed. Complut. ffoi yuQ nginit, quam scripturam (in aliis ,..'!> enim codd. textus laborat) exprimit etiam Arabs:

Prov. XVII, 7). iinN'' ~i "'2 nam ie

praeformativa liiph. TiVin, verbal. ibl^, velut iu Niph. nbij Vide Lgb. p. 379 sqq. In media radicis sede permntata habes l et > in ^r^^l Ti^l^ ~1n etsimulatque,

littera

^Lij

aiC liSCm.\j\^

Theodot.

on

aoi

livriXtv.

Sjt.V"u]g.

>^

1^,*Q^*Zest

CCTl

naiu tibi convenit gloria.

iuum

,

;

^[np.

,

in

tertia

sede

in

"ibd

et

'Iru;

( rib\z; )

cf.

Lgb.

b) de N littera cum Vav permutata vide p. 2.3, 420. c) de n littera p. 36o. 2) cum semivocali Nun, v. c. !iN: et MS^ decuit, raaxime in prima sede radicis

enim decus , qs. rinN'' sit i. q. chald. mN^ decus. (Chald. riN"', 'N"< f. N"'Ni , NTN"' pulcher, decorus fuit, NiN" Nn^N"' puichritudo j decor, rabbin. "^b mN"" con,

,

venit tibi,II, 10.

decet te.1

Sjt. \\*

sq,

-^ conveniens

est,

3::: et et :'"'.

as;; n55

,

et

ns;; nc:

et

nc;; i^p:

et 'iip;;

s];:

decet Matth. III, 10.Tit. II, 1.

3)

cum

reliquis palalinis

p. -jSu

,

adde

nJie-; j.iA-

Ituraea,;

castigavit

^"'^

armen. gini vinum,

, ut a) Gimel v. no; aeth. '2\JJZ^\ b) Caph et Koph,

Cor. XI, i3. Ephes. V, 3. 1 Tim. Hebr. II, 10 pro gr. rrpfviov, TiQimi

IZot. decentia, decor.

Ex

vicino !in: coUigituralicui,,

,

nativamei,

signiCcationem essev. riN:.

:

bene seditet iTTlTT

iude convenit

V.

c.

TiJ- et -1^3 rectus fuit

J-^C"'

,

l."*-C:>

.

j_^..^--' Onk. Syr. Arab. n:c:iD raro Aramaei formam hebraeam retinuerunt N"riz:!3 Ilab.diluvium.:

Gramm.

iiebr. .

III, 5

Targ. ct ]^a^Q^ Ps.(

XXIX,lob.

lo (i in

72

uiutato).

P T)(Jes.

pro ba^n4.

,

indcutroquc Zere impuro) fem.i.

XXiv,XIV,

XXXIV,

XXXIV,

l) tcrra yerlilis

(v.rad. Ilipb.

cf. ri3"; et

i4) vc. poet. bns) cl habilata,orbis habilalus.

oixovfUfTi (utJes.

LXX.

reddunt aG locis),

:|!T^:'^.

17: lanas san D-a. lob. XVIII, 18: banai Bis additur' genit. n:i~N ban orbis terrarum eius

(Dei)

Ps.XC,2. Jes. XIV,

Prov. VIII, 3i. lob. XXXVII, 12, cf. Van-i y-s Saepe 2) univcrsum lcrrarvm orbcm significat.21.

Etj^mon et propria significatio huius vocis dia latuerunt. Chaldaeus interprcs et plcrique Hcbraci bsv arielem essc credcbant: ille cnim Jos. VI, 5. 6 reddit N-i3T 'jnp et N^-ST ]-ipT N"1DTia cornu arielis , tubae cornu ariclini , et Ta]mudici volunt, Arabicam csse voccm , quod his vcrbis:

asserit

R. Al^iba,

,

in

Rosch haschana

cap. 3 fol.

26

rect.

bin niTOi^a XVIII, i'6 ;3n ni~!E;' "iNI prima gleba,

XcVl, 10. fundameuta orbis 2 Sain. XXII, 16. Ps. bsn n;j:p fmis s. terminus orbis Ps. XIX, 5,6.

XXVIl,

Ps.

LXX\"II,

19.

orbis Prov. VIII,1

26

,

max.Jer.

Vrt N"3iyb ^n2"r~'i'D quum ad Arabes projectus sum ariclem vocabant Jobcla , cf. Gem. Hieros. Berach, l3: sed iingua arabica nihil tale hahet (nisi forte G o G, huc referes idj^j prolcs camelorum el ovium, aut J.jl quod

Nb2T' N13lb

y^'^'i>

_

ubi lerrae conditae mentiofcrrae

lit

Sam.,

II,

8: fumlamenlalO.

-

ft

X,i3,p:3

ban !tVs 12. LI, i5.""'velterrae ab

n\l-V.1

XCIII

1.

XCVI,lob.

Parabp.

XVI,

3o.

XXXIV,1:

liominibus

liabitatae Ps.

XXIV,

XXXIII, 8. LXXXIX, 12. Jes. XVIII, '3-::"-i bsn. 3.'XX\'1, 9." 18. Tbren. IV, 12. Nah. I. 5, inde meton. Ps. IX, 9: pT^iS b^n t;l:":3'i iudicat incolis. dc ipsis orbem in iustilia. XCVI, l3. XCVlII, 8. Ilj^perbolice dicitur de rcgno Babvlonico (cf. orbis Romanus) Jes. IsraeliticoXXIV, 4 cf. XXVI, 9. 18. ( Syr. XIII, 11,

gregem camelorum significat a Rabbino in banc sententiam acccptum putabis). Rccentioribus plerisque ut Carpzov. antiqu. sacri cod. p. 44^ , Simoui , Rosenmiilkro bai"' proprie est quod procedit (a rad. no. I), inde sonus,

scribituri-^j lin. 8.

^:^U

,

'^l=>^bibl.

ct1,

^.^sZ,

\i.x=>]Z

v.

Barhebr.

36 1. Ephr. Opp. II, 11. 407. Knoes chrest. .s^t. p. 100 ]in. 5, p. 108 lin. 3. LTt de toto terrarum orbe dr. apud Hebraeos est gen. fem. Assem. 1. c).

Assem.

,

731n^A.

et

'J'])?"^^^^!

V. suo loco.

procedens i. e. longe produclus ct tardior ( ein gezogener, iange ausgeha]tener Ton) co]]. formula bai"' ^'^'a, vel (Avenar.): sed neque 71/1' aquae instar ex tuba projluil fiucturnidi potestas (quam in iiac rad. primariam agnovimus ) ad sonum protractum et tardiorem faci]e transfertur neque haec ipsa soni tardioris significatio iliis locis satis accommodata est , neque verbi T]12J73 nsus huic Aiias couiecturas deexplicationi favet (v. hac rad. ). derunt Bochart. Hieroz. I, p. 425. 26. FuUer. ]Misce]l. veruni accedebat Blasii Proxime ad 4, 8. Carpzov. 1. c. liebr. quae etiam Bocharfo iion displiccbat sententia, eiusdem radicis esse censentis atque 'rar et lat. iubi"raii,,

lum.

Ex vett.

intpp.SjT. ubique jJr*vel

Vulg. buccina,in iubilcis,

~J(

iubilavit, rad.

onomatopoet. utest,

lat. iubi-

biiccina

iuhilcorum,

quarum usus

cf.

lumV.

,

iubilare

quod rusticorum)

te^te

Varrone de

no. 2.

ling.

jolen

lat. -5, 7, de rudi militum c]amore Ammian. 22, Boch. Hieroz. I, 427 in linguis gcrmanicis suec. (unde festum Ji/Z dictiim apud Scandinavios veteres),,

ho]l. ioelen

,

nostr. vu]g. iodcln

,

in quibus ciuictis s^lla-

bae johl, jodl, jol inest potestas jo clamandi , ut in germ. jtlckcn, jauchzcn , quae nihil a]iud sunlquam clamare io,juch.

Sonoiii

et significatione

finitima sunt ]iaec,

onomato33^,

poetica(

]inguis semiticis

br"

j-'

,

"?"rs

,

it.

v_*jl,

ut ba" ex stirpibus 3"' et b"' conflatum vidcatur) gr. ul.aluLiiv , oT.oXvttiv, ]at. eiulare quae pleraque ulularcita, ,

de clamore modo ]aetitiac Inde ducendum censeo

modo

doloris indice usurpantur.

Lev. XXV, i3. i5. 3i. 4o et ellipt. comm.' 28. 3o. 33 (gen. comm. , m. Num. XXXVI, 4, saepius fem. propter ellipsin vocis n:a; Lev. XXV, 10) annus iubili. Vulg. annne iubilcus , annus ita dictus a c/oai^occ /Jonim iubilei (Luth. Halljahr) , (no. 1 ) quo hic aunus dccimo septimi mcnsis die populo Erat is annus ^ui^^uaannuncialjatur (Lcv. XXV, 9). gesimus (Lev. XXV, lo. 11 coH. Vers. 8. Josepli. ut volebant Antiqu. 3, 12, non quadragesimns nonus Geonaei, Jos. ScALiOEK, Petavius al. v. Iuei.er Handb. quo ex lege mosaica der Chrouologie I, 5o5 sqq. ) servi latifundia vendita pristino possessori reddebantur2) "ra^n d:^,bai"'

ibid.

,

.

,

,

,

R. b^i, ynNmanumittebanturufiaii,,

1232;

562LXX.reditus,

^ni''sit

,

ffini

agri inculti iacebant.

redduntTargg.et

iTog

uq}laiO)Q.,

S3T.

l*JQ2s

passim

NmTTI

(_p-'^

remissio

Arabs Sam. Saad.et

Arabs Erp. ivbLbt dimissio ,pliusI.

Aben Esra mrU3,:

Josc-

coll. germ. schmanger et Schwager, Schtvaher , quae vocabula simili modo inter se cognata sint (sed re vera lion sunt nam Schwcihcr , Schwager, dic Schivciger [fem.] rcspondet sanscr. cunburas gr. ly.VQog, lat. socer, socrus, conti-a schtvangcr vet. germ. sup. goth. suaigra , suchur iintlti Schtvang , schwanken, suangar est a rad. schwingcn, , , ,

sed lii iX(v9fQiav significare docet ncque quam verbum omnes rem magis expresserunt facile dicas cum Mose Nacbmanide , Jobel nuncupari inc.icofiriX, ,

et a veiitris

gravidi

tum). De eius facit (Schwangerer )lio (in Lexid. hebr.

flnctuante et vacLIIante rcpetiqui gravidam sententia 33"' pr. esset:

motu,

sacris

:

*il"nri

bs

p~\

Myipnn bspossessorem

ab.

Nam bav

ctioncm adba*'

pristiiuim

significasse

reducx verbi

Hi. b^^Sin notione non facile elicias , quanquam ita adstipulantibus fortasse senserunt Josepbus atque Sjtus Fullero (Miscell. IV, 8 ) al. A clangore tubarum dictum annum , etiam Jarcliii sententia est ad Lev. esse hunc XXV, 10: -isi\a n:>ipn d'i) h^ maia bzv. licet ab ipso quoque iubilo (b-V) s. lacio servorum cet. cJamorc dictus,

BiesenthaD2"' gravidam Jhcerc. ) D3i (coll. DT') caloris, hinc amoris potestatem habuisse videtur ut T^ni et alia nomina affines Inde denom. cognatosque siguificantia.,

Pi. D3'' pr. levirum egit , eius oflScio functus est, fratris igitur moriui ujrorem dujcit Deut. 1. C. Comm. 5. Cf. ad illustrandam Deutcronomii 7. Gen. XXXVIII, 8,

legemMischna Jebamoth

rum

3, 1. leviratu, Berol. i835. 4.

Ferd.Benahy de HebraeoG. M. Redslob die Leviundprakt.

Tubarum enim clangor, quo bic aiinus populo nibil aliud quam publicae laetitiae inierannuuciabatur pres erat. Cetenim de anno iubileo v. I. Clir. Wagenseil de amio iubileo. Altorf 1700. 4. I. G. Carpzov 1. c. I. Ode in Oelricbs collect. opuscc. bist. de anno bebr. iubUeo Me}'er de tempp. et festis theol. argumenti II, 4oi sqq. in Ugolini tlies. 1, p. 701 sqq. quiHebraeorum 2, 18, bus nuper accessit Georg. Woldii de anno Hebraeorum iubilaeo conimentatio. Gottingae 18^7. 4.esse possit., ,

ratsehe bei den Hebraern vom archSologischen Standpunkte untersucht. Leipzig i836. 8.

nSn'^Deut.

c.

suff.

T^PMSi, inJ33^leviri

f.

fratria, fratrisI,

uxor

XXV

7. 9,

it.

uxor Ruth

i5.

ad.

n;3.

DID'' V. sub rad. D12.

?J1' n. pr. Jubal , Clius Lamechi rei musicae auctor Gen. IV, 21. Appellative Jubal nescio au iubilum significabat s. tubae aliorumque instrumentorum clangorem et strepitum , musicam (vid. iai"") posteaque eius inventori tributum cst. Quod praeterea conieetavit Buttmannus (in Mythologo I. i63 sq. i6g), ApoUinis nomen cx eodem fonte profectnm esse, in medio relinquo. Aliud taTi V. sub rad. ba"' no. I.,,

V2,*' raJ-

inusit.

Arab. 1^^^ splenduit.

Inde

V 30 (splendor) n. pr. oppidi prope Sichemum lud. IX, 5o. 2 Sam. XI, 21. Teste Eusebio 0^y//;e est vicns ia finibus Neapolis abeuntibus Scythopohm iu tertio et decimo lapide.j?32''

D.^T m. lcvir mariti frater (LXX. uSiXqog tov uvSQog), cuius erat, fratris sine liberis defuncti uxorem ducere (Deut. XXV, 6 naa"; C. Suif. ^ali 9). Dent. I. c. Comm. 5. 7. Interpretes aramaei ut Chald. Syr. Sam. hoc vc. utpote in his lingiiis usitatum reti,

rad.

p^3.

,

'^JJHn"'

fut.

UiD'''^

et UJS"; pl.

niL'3';

inf. cstr. ir3'' Jes.

,

XXVII,1)

nuerunt, sjt. liQ^*,

fem. ]AiO^*,

,

sam.

'H^iU

,

pro-.l^j,

ntJ3i Gcn. VIII, 7 exaruil, aridus Juit, faclus est. (Chald.11et

fflSi

,

syr.est

quo 'i53^leviratussnit,

Gen.

XXXVIII0^3'',

arab.

lt-*:!

>

8

,

exstant etiam nomiiia

aethiop. P^flrt.'est, ,

!

id.).

PIus

quam 31h,

siccus factus

q. v.

Dicitur a) de rebus,

denominativa talmud.:

syr. liaiiQ* matrimonium

sed

etymon

latet.

Nam

quod Simoms propo,

favens

D3^ contractum esse cx Q3i5 percussit,

amputavitre.

,

castravit,

sq.

j,

frustra laboravit in aliqua

Quibus iuter(.

se collatis credibile est:

radicem pr. essedcmissi csscFi. n.T^III, 33.

,

perculsum esse cf N2;).affccit.

,

etiam hebraeam , inde animi profigali,

ffl3''

1) feni. i^irq'^ adj. aridus (syr.

1^*^^. )

Num.

mocrorc

Fut.in

r:3'T"i;b^

pro nr"!! Thren.Pi.

Cf. siinilem

formam

(opp. nb recens), lob. XIII, 25. Jes. LVI, 3. Ez. XVII, 24. XXI, 1. XXXVII, 2. 3. Nah. I, 10. plene lybi IIJl'' ludd. 2) n. pr. a) oppidi Gileaditarum XXI, 8. 9. 10. 12. i4. 1 Par. X, 1 1 , it. lyba u;"'2"' 1 Sam.

VI, 3

,

Hiph. nsin moerore affccit, o/fijcit lob. XIX, 2. Thren. I, 5. "12. III, 32.' Jes. LI, 23. LXX. quater Tuneivoco , semel udixtM.Niph. T,m (pro vulg. MJi:)- P^i'- P'- ''^^- '^.P Zeph. 111,18^ TJVr2 ":;13 mocsJj utpote prohibiti a fcstis. Chaldaeus, Gemara ncque male. Ita certe Kimchi', babyl. Berachoth c. 4 fol. 28 et Jarchins 313 remotos interpretantur a T,^^ no. II, qnod contextui non minns acconimodatum est. '^51-3^ '31: oppositi esse possint ToTg Plur" fem. ni3i: moestae Thren. -iri;3 \\3 Thren. I, 4.,'

X[,3. 5.11

1. 9.

10,

XXXI, 11. 2Sun. c. He parag. rida"'

II,1

4, B-^aV' Sam. XI, 1. Sam. XXXI, 12, "'i;''^^

mutatum

retinetur post 3 praef. nuia''^ i3 (quod, utpote insolitum, 1 Par. X, la noctis itinere distans a ScythopoU ) , (1 Sam. XXXI, ii) , probabihter ad ihivium, qui hodieqne TVady Yabes appellatur ( Burckhardti itin. pag. 45i ) et haud procul a Scythopoli (Baisan) in Jurdanein inflult. Ab eius incolis Sauhis sepultus est ( 1 Sani. XXXI, 8 sqq. cf. 2 Sam. II, 4.). Euscbius testatur suo tL-mpore fuisse vicuin praegrandem in colle situm 6 mill. distantem a Pella versus Gerasam. LXX. '//i?iV, 'JnfiiTg, Jose[)hus 'lulitaog Antiqq. 5,2, 11, 'la/^ioaog (cf. Steph. Bjz. V. 'lujiig) Antiquit. 6,"i4 . 8, ubi vidc Havercampium.

Par.

X, 12, quod etiam

Sam.

XXXI,

in ica^^s

I,"4.

'

liS'' ra.

nbscLI, 11-;n-:b

'ii3'3:

mocror mocstitia. Gen. XLII, 38 EnT^in ^na-b nx. XLlV^Si. Jes. XXXV, 10 et Opp. nrT:N^'-ii3; 10:. Ps. XIII, 3: -33b2 ^ij;.:

,

EsthVlX, 22.3.

Jer.

XXXI,

i3.

Ps.

XXXI,3.

11.

CVII, 39. CXVI,

Jer.Vin, 18.

XX,

18.

XLV,

Ez.

R. na;, i^,XXIII, 33.xonog.

yj^,,

n>alibiXi;zt?-/,

564nivd-og,

min5.

2''nS'^^

nia^Sam. XXIII, 10. Thren.

LXX.f.

novles odvvt]

2) defatigaius, fessus est.

V,id.

Jes.

XL,:

28. 3o. 3i.

Sq. 3 rei, qua qnis fatiga-

nJIJn21,

Ps.

CXIX,

28. Prov.1.

XIV,

i3.

XVII,

tur.

Ps. VI, 74.

'nn:N33.'

causa moeroris Prov. X,11.t\y^i.

LXIX,Pi.

Jer.

XLV,

fessus sum suspiriis meis. Jes."'LVII, 10.Jos.

i>ai

defaligavit

(aliquem)aliquem

VII,

3.

Eccl.

q. rrJll no. II

remotus

est.

Arab.

,

^.s-j

X,

i5.

IV.

i.

q.

py^^ procul a

se removit.

Syr. .Ayvo|

expulit,

Hiph

SXriTt defaligavit

,

molesius fuit alicui,i|^n;iin

sq. acc. pers. et 3 rei. Jes.uiecit,

^^j (num legendum U^^l ?)id.

expulsio,

J2QX*^iO,

non fatigavi

ic

ihure

IZal^iOHi,eadeiii re

^'niiy:^ ':n:yJin tu LXX. quater et decies xoniuo). 17.

Nb Vers 24: defatigasti me pcccatis iuis. Mal. II,:

,

XLIII, 23 n:i3b3 quod a te ilagitassem.

TiiSr',

removii.

2

Sam.

XX,cle

i3:

"jjz

fisn

nSwJJ!! posiquam rcmovit:

cum]73

via,

Comm.30;;i.

"nriO 12 de

yi' m.

labore partum, quaesiusadj.

lob.

XX,

18.

n-liB.-I

!l^073n

N"a73y-nN

Quum

pronomen cum omlssum,

sit et propterea verbum passivum Buxtorfius ( lUes. gramm. p. 272 ) nJin exspectare possis dictum esse volebat, ut esset Yy. a nJ~ no. II in pro nsn eandem sententiam statuere mailem T\iTi esse formam passivam Ho. pro n.pn , nsn , ut yT^n pro y-im Lev. IV, 23. 28. Sed veteres interpretes , ut Vnlg. Chald. 831'. , pronomen omissum addere non dubitarunt et recte quidem.: :

fatigaius , fcssus "iJeut. XXV, 18. 2 Sam. XVai, 2. Eccl. I, 8: omnia verha (quibus illa enarrare velis) D"'J'a"' D^T^^n- bs faliganlur i. e. fatigaretur , qui ista omnia verbis enarrareomnia velit. Male Winerus , Knobelius al. active verba faligani , fessas reddunt anres hominum obstatdefatigatur,: :

V_y m.

verbale

qui

enim tum usus formae 'ISlb UJ^N nemo id eloqui ^^1i.

;'5"',

tum sequensIII,

oratio

:

b^l^ 4j doluit,cst,cf.jdolor,ai: et 3;iA^ no. 2. lob. IX, 29: yjiN ^ari nT-r!7jb Vyuare iandein frusfra laboro ? Jes. XLIX, 4 Tljsiai pi^b frusira labo'ravi, LXV, 23. b) s.q. b cum'inf.' 'P^rov. XXIII, 4 Tnuyn^ sain bN. c)' sq. 3 rei , in qua laboa)quod a laborando profectum Vicinum est nJ"' ). Constr.:LV, 2. Deut.XXVIII, 33. Jer. III, 24. XX, 5', Ez. XXIII, 29. Ps. CIX, 11. Neh. V, i3, maxime agro colendo partae yri/^es Ps. LXXVIII, 46. lob. XXXIX, 11, ita t-jES y^a-; Ps. CXXVIII, 2. Hagg. I, 1 1 immisi siccitatem in homines et bestias bsi C^SS S^iai bs et in omncs rcs labore parias , intellignntur agri frugibus obsiti. Plur. '^'"'ai opes meae Hos.XII, 9.TTIS)., ,:absol.dolore coniunctus , dolor , ut parturientium, ova parientium (v. rad. arab.). lob. XXXIX, 16: njJi."."' pi^tb fruslrancus est dolor eius ( struthionis2) laborcum::ramusdesudamus, cui operara navamus. Jos. XXIV, a3: 3 ni"5^ Nb "lliJN ^''IN ierra, in qua colenda non '8 lahorasii. Jes. LXIl 13 ri3"> lirN rjwTl^n muslum tuum in quo exarando , manu quaereiido operam collocasli, desudasti. XLIII , 22 non me invoccisii, Jacobcet, ,:feminae),' frustra conculcantur.ny''^')f.cumcloloreova peperit,nam moxdefaligatio. Eccl.XII, 12: -)b3 nS^J^.',(noniiisl in praet. 2 etlpers. n^lji,Tl^ij''i.q.'3nS3J 's itn ut laborasses in me i. e. me colendo multum opcrae dedisses ( dass du dich um mich beniiiht battest).Ilauc interpretationem Ilagitat usus vcrbi in Iliph. Coinm. 23. 24. Non bene alii nam dcfaligntiis cs in me sc.:colendo h.in3 (quod Loc significatn nonnisi in fut. usitatum timuil , mcluit, Ponitur sqq. acc. lob. III, 25: ib i^et_eandem senlentiamlalcs iibi crunl,sq; accus. ibid. i^:nya^1"^^ ^h VT[ 73 quibus colendis laborasti. quosr emollito in1J.j>.^id. ).Indeopibus et honoribus cumulasti ( astrologi intelliguntur) cf. Comm. 12. Ilab. II, i3 et Jer.^LI, 58 Vsq. ''la ^ ^ V. p. 335).part. vcl adj. verbale mcliicns, quo additis pronominibus pcrsonalibus verbum {initum circuinscribunt.'nM:Jcr.XXII,a5.XXXIX,17sq. '3273.R. 13;, TT,^y^47,T]ri565XXXI,-\ivPi.,-13',Hl^cliald.acen-usni;l;as.iumuhts lapiJum Gcn.ubi' licbraoorespoiulct ai-amaeumNniinbSic etiam ia Targg"'pl. T; acb,1.id.a Jehova dilectus Ps. CXXVII, 2, dicitur de Benfamiub Deut. XXXIII, 12 de populo Israelitico Jer.T"!"',CVI, 47. CXXII,Raroabsol.2.4.1Par.XVI, 35cf.Ps.XXXJ18.5.(Deum)celebrare.XI, i5, et CVIII 7.,de Israelitis Ps. 7. , 2: iucundus. Ps. , Pliir. fem. ni^^'1'' quai iucundae sunt,, habitaliones iuae pr. iucunda, suavin' i. e. deliciae , suavitatcs. Ps. XLV, 1 niTT" T^p carmen delicicirum, i. e. res suavcs, iucun-,plur.riirt';'-'17,2) iuavisLX LXXXIVlaturcum synonymis bbn,PassimadditurNeh. XII, 24. CopiiI^STn 2 Paralip. V, i3.lociXXXI,i(Ps.XXXV,,.':das contihensqt).ing(Aqu. ua/nu n^ogcf. aiti -i^- Comm. 2. Theocr.). Liuguae nsus ferret dilectarum s. amicarum i. e. de aniicabus, carmcn etiam quomodo vocari poterant rcgina cum sociis Comm. 10. i.5, ueque prorsus aliena fuerit a more Hebraeorum luiiusmodicf. nQog(fi).ig ^iiXog:LVII, 10), vtl instrumenti (Ps. XXXIII, 2. LXXI, 22) V. exempla supra descripta. Omnibus qnos citavimns locis refertur ad laudationem Dei raro hominum Gen. XLIX, 8 cf. lob. XL, i4. LXX. etiam hac signiCcatione plerumque reddunt t^o(.ioXoyioi.iui, quod in Bibliis graecis laudandi potestatem nactum est., ,Hithpa. n^^irn (assnmto1)Vav pro Jod)seconfcssus cst pr. dc se confessus est,i. q. Hiph. ipsum reumuiscriptio(cf. Jes.XXI,1.XXII,1.Ps.XXII,1):indicavit.sed ilhid tamen magis placet.dedit, pr., ni fallor,(Aefhiop. Ail'!'*!'^?? I accusavit, crimini a iaciendi obiecil, nosti-. voi-werfen,,rn''l"^(dilccta, araica) n. pr. matris Josiac 2 Reg.XXII,'i."'f.Chald. TlTl Vorunirf. QX'!^'!!'^ accusatio confessus est, rabbiu. '"il confessum , certum , ''1-1 confessio). Dau. IX, 4, sq. acc. rei Lev. V, 5. XVI, 21.potestate.m"''"'^n''dcliciac. Jer.XII,7:-dD; nn''^':.XXVI, 4o, bycelebravit,reiNch.I,6.IX,22.2.2)laudavit,coguomen Salomoni recens uato a Nathiiuo propheta datum 2 Sam. XII, 26.1''P(ainicus Jcliovae)sq.b 2 Par.XXX,iT] (proviroruiii1)1'JTT^ad amorem pertiuens)n. pr.duoruuiquorum permulta radicis derivata , proficiscuntur vcl a priuiaria iacicndi ( fort. extendendi) potestate, ut T' manus fort. ni'^ p- 332, n'! lexNomina huiussyntPar.),XXVII,21.2)Esr.X, 42.p. 358.359;vel a laudando,''"^ (id."In. pr. viri Esr.pr.viriX, 43 Chcthibh.mm'^;vel denique denominativa suntut niTn, n^iin et n. pr. a n^^n';, ut 'lin';i''?.(amor) n.Num. XI,vic. est26. 27.N']')chald.i.i.q.Apli.I1q.hebr.Ita in Targg. hebr. iecil. no. 2. laudavit (Deum), graliasII,iccilIi.q. 1-rnoI,m!l.:Aethiop.,egit.Part. NTn'2 Dan.est,23,contr. N'IT'3egit,V^I,11.Q)J?PI(DJ?J?'.imposuit, immisit,iniecitdeliquidisinfuditcf.(In Targg. coiifessusgratiaslaudavit.Syr.inseruit.Imp. :n^ Jer. L, i4.^20iid. ).Cc c cR. n^^"T' 2."cstr.566";,scd32'];'.n^T< C.8ii(r.i-i^,ii;,Gen.ap, "iDl-^^Ez.Xril, 2i.'23 (pro OPT' l':'.!'')^ dual. n-;7;, pel-raro i; z. XIII, 8 (v. Lgt)" p. 5^7. Ewaldigr.^nin. . 359) cstr. 'T' plur. niv cstr. niT' (v. no. 2. 5. 7) fem. (cnm tnasc". copiilatur in Duali Ex. XV^H, 12. praeterea Lev. XXV, 28. Deut. XIX, 5 iii cod. Sam. ubi scriptura Tulgaris habet fcm.IX,Ex.XXXIl,VIII, 11) etb^'; n^ nbc: Ez. VIII, 1 coll. XI, 5, nbl pro I"' est tTTI. Ex his intclligis, quid sit Jer. XV, 17 T^T" ^:E73 propter manum iuam i. e. propter spiritnm tuum, qiii in(; agitat. Jarchi : "^nxy "'b !lNan !1N133 13372 propter prophctiam , quac mihi vcnit (f te.:e)Ti ]n3^manums(cf.dcdit-,est fidem dantisa Reg.X,"'ad Ez.1)II,9:13,;nhib'i:. n;cf.Gramm..i44, not.).l5.Esr.X, 19:Juquod apnd Lexicographos arabi-manits , eaque proprie extensa (quo diEFert a C)3 maiiu cava et clausa ) , ab c.Kteiidcndo dicta (v. rad., niax. ut ;'T1T brachium et nlT spithama ab exHipl). no. 1 ) pandcndo (v. Jl^lT, 1"it), et goth. hand-us i. e. inanus,a prehendendo.syr.r-7Ir-!,(Arab. Ajid.,chald. ti,ctiil'' ,NVN,i(Z,nndesani.TiTTTApignore , subitjctio, deditio explicatur), speo. victi victori manus victas dantis ( cf. manus dare , manus dcdere Nep. Hamilc. 1. Plaiit. Pers. Heroid. 4, 4) Ezech. 5, 2, 72. Ovid. Fast. 3, 688. XVII, 18. Jcr. L, i5. Thren. V, 6. 2 Par. XXX, 8: Diversiim est T' ]n3 ili^Tib T' i:n Jidem dntc Jchovae. 'z nnn subiijcit se alicui i Par. XXIX, 24.cos inter aliafideiussio in>ct(cf. nostr.""i;et:hebr. "liT i^Si:"sapientia dei lui.s.v.Cliald.i.Esr. \'1I, aSqitae inmanii lua etiam proAliquid secum ferre dicitur mcnle agitare, volutare. i Sam. XXIV, 12: /S) in ~,s~ ^~'Z (''S nil viali mecum fcro , molior. maniim^rteam i. e. i" potestatcm meam, post verba Uadondi Gen. IX,2. XIV, 20. Ex. IV, 21. u Sam. XVIII, 2. Inde ii; ]:: grex in lud. XrS', 18. lob. VIII, 4. et eodem referenda manum eius traditus Ps. 7e.quapolles.ee) E IJ ;y , S 'T' b^ supcr manum , manus alic. , post vcrba trJdendi, mandandi Gen.XLII, 37. 1 Sam.XVII, 22 cbxn ~\lzb T' bs V^yll D"V-!^-nN TII lUtCSI ct reUijuit Davides vasa a se dcposila sub manu custodis sarcinarum.::lob.I, 8.XVI,me.Sic:11:'::;T"d^yii;"?coiiiecii2 Reg.'X,'T' 24.' 'XII',bsinmanus impiorum5. 9.12.XXII,Esr.II.tiadere a^in >": b? in manus gladil Ps. LXIII, 21. Scd in eandem sententiam etiam Jer. X\'III,XCVdr. 'd""n^,T'nnp sub manusalic.Gen. XVI,,,(Ucrit Doverba vulgo male intellecta Jes. XX, 2 videl. revelaminus ^Tt^TZ'' TS LXX. n Q 6 g 'Hduiav Simillima ratio in Saad. jt^^jtAJ. tionem ei' ti-adens.siint:,Carm. sam. i,ii: tiiUll ^'^'ii manum Mosis revelasli i. e. revelationemTA ZVeisuper(i) ""i^ b? 35. Jes."'lII,'6.""(Cf. Rarhebr. p. 479). 0(7 manus aUc. i. e. nwnu durenle aliquo. s. duclu, sub auspi';p b9 ciis eius (an der Hand ieraandes). 1 Par. XXV, 3 C;ti2X sub ductu s. auspiciis patris eorum. Comm. a 6. Vll, mortuo , quem ducem sequuntiir 20. Etiam de absente et:g.XLI,badidisti.posteri. 2 Par.per manuni, litt. j', Hitzigius id etiaui h. 1. retinendum putat, i^ta pcr Jesaiam dicta etiam ad cum directa, hoc posterius airtem omissum esse observans. Sed(QuumT^S saepesit:cave credas,scriptore sacrond quem) a iii quo caput rei versabaliir omissum, id quod iiunc quideni uullius moesse). menti erat {pcr quem) verbis expressum y) peridXXIII, 18: T'-;- ^-j-i ^y duce Davide, i. e. secnndum Davidem ex instituto Davidis. Esr. III 10. De rebus 2 Par. XXIX, 27: coepit cantus cum tubis bS T-n 'Vs 'T' ad ovgana (nnisica) Davidis i. e. sequebatur Cf, caiitus modos instrumentorum musicorum Davidis. Criticae de hoc idiomate Lud. de Dieu ad Jer. V, 3i, ,,sacrae p. 24o.ciira eius(Arab.iAj j.c,&j>Xj^sub auspiciis,manum meam,aethiop.:saepe pro per me,per, v.me mediante.(Syr,r*0^Lud. Lex. p. 376.377). Num. XV, 23 quaccunque Deus vos iussii !Ti"73 T"3 pcr Hloscn. 2 Par. XXIX, 25. 1 Reg. XII, i5. Jer. XXkVlI, 2 cet.flT^J?!quae formula in iiumis arabicis de eo frequenqui mimos cndi iussit , v. Fraehn recensio nuinm. Vide 108. 58i sqq.) T. I, p. 3c. 33. 93. 96. io4 etiam sub no. 5.,tatur,et rnisit rcjr Saepe post verba mitt^ndi 1 Reg- II, 25 Salomo r^n^ra t^^. Ex. IV, i3. Prov. XXVI, 6. i Sam. XVI, 20. 2 Sam.' XII, 25, cf. Act. XI, 3o. XV, 23. in conspeciu meo i. q. d) ad maiium meam i. e. ante me frequentant ..^>Xj -j^j inler ( Hoc sensu Arabes "'iED.:fi")T^b V. no. 1,litt.g,et no.5.,Dual.saepe.n^T' utraque manus corporis humanietiam7,pro plurali lobV IV, 3.Prov. VI, 17. Jes. XIII,etmanus alicuius v. Cor. 2, 256. 3, 2. 20, 109. Sclnilt. Graeci *' yiQoiv Opp. min. p. 29. 3o, ad lob. p. Sgi Apollon. Rhod. 1, iii3, cf. npo yiiQwv nostr. vorhan,manvum12) Plur. niT' manus artcfactne , etiam de rcbus, quae speciem refcrunl , a) cai-dines asserum (Zapfen) b) aores rotae 22. 24. Exod. XXVI, .17. 19.XXXVI,denin,(3/a;j4^_*.J>,Castcll.estmanubria,cardines.;ApudPersasmanus;a;c~.>nianubriumut a_c1> oculus;Kt-^ii^Cf.D"':^:? ('3in fronte.Tpro lij^vidit(LXX. xaJ (iXtnovTii; fiXlxf.HTi xui ov (xr^ VI, 5: jn^ Nbl nNT Nb 12;7:UJ solem non ncque cxpertus est. Ut singula persequamur , cstest.Eccl.Cor. 2, 59. 62, 6,'IrPXJM'.duiZtiv.etJudaeum fecit. Aethiop, ^t^JB^JM'. rnore Judaeorum vixit, lov-igitur^Prov. Viyi,p. 3-89)Iimp. y^,c.rtparag.semel !iyi,pro ^tynXXIV, i4, Inf. absol. j>iTi cstr. nyi c. sufT. fut. ST, semelsn^^ Ps. CXXXVIII, G^t. Lgb.animadvcrlit (wahrnehmen, gewahrwcrden ) tum VI, g), tiim tactu Gen. XIX, 33, maxinie , hinc inlcUejcit (cinsehen, nierken) lud. XIII, '' rjNb:: '3 ni:73 S-^ "N tnnc inteUexit Blanoach, 21 N^n Gen. VIII, 11. 1 Sam. XX, illitm angelum Jovac fuisse. Addlto anb DT Deut. VIII, 5. Sq. a 33. XXIII, 9.1),ocuHs mente:(Jes.reiex qua ahquid intelHgitui;. Gen. XV, 8: SIN n733 unde iniclUgam? XXIV, l4. XLTI , 33. Ex. VIl", 1}'.,A) pr. viJere, ocuHs percipere. (Latissime patet hoc thema in linguis indogermanicis tum primario videndi, tum secundario sciendi significatu ut sanscr. xvid scire, zend. wcedem lat. video, goth. ivitan videre gr. Fi&itv, ,Ps.XLI,12.:,weten, wissen , boruss. viddai vidit, ut polon. widze , hohem. wcdeti , cf. Pott etym. Forschuiigen I in qnibus cunctis p. 246 prima radicalis est i^ non j quemadmodum etiam hebr. STi est pro iTV Ex linguis semiticis hanc radicem habent Chaldaei et Sjri infra , praeterea Aethiopes iii v.etscire,nostr.adeoquein slavicis,,,animum advcrtil ad Saepe est consiHi et vohintatis aUquid , auf etwas mcrlen. 1 Sam. XXIII, 22: riN^il ;iy7 i73ip": nN animum oculosque advertite ad locum , ubi sit, inerket und sehet nach seinem Aufenthaltsorte. Comm. 23: D\H3n'3n bb7: win nN-i. XII, 17. XXV, 17. lob. V, 27: T]b J"1 merhe (e.s) dir.poijtaruin hj-perbole non animad~ quae tam inopinato et subito fiunt, antequain animum ad ea advertas. Ps. nt iam facta sint XXXV^, 8 pernicics eum invadat SI1 J "S DpyTi. Jes. XLV% 6: 'jy?;b ^nrba scwN ^:i/: .\s-i\''Ez. yV,'?. i3. VII, 4. 9. Xi; 10 cet. Pecnliaris eins nstis est in minis ut nostr. duXXII, 3),.ad Steph. thes. ed. Paris. II, p. 629. 3o verborum yvwQiUo et tidtvui , quae ita adbiberi observat Fritzsche ad Matth. lat. co^/ioscer.=3ut Kimchiusdavitquorum,sentcntiainnuper denuo commen-coniuditindel)ignem excussit(arab.etexcussio ignis ex igniario ) , gemma scintillans , rubinusravit,unde liT^S;scintilla,,nblSZeitschr. II p. 76 sqq.) huic radici rotunditalis notionera tribuunt , unde in ipsorum lingua est iT^i^ pila , sphaera , et quo referunt tumin A^ ineriBottcherus2) graviteroperose labo-instarfabrorum,spec.puteum exhausit, unde 13.laboravit,(Arab.sit,cf.V-^ contudit, operoscaethiop.puteum exbau-3 (pro n:n33 ) tumniT^S, de acie in orbem instructa iuterpretantur sed recte observavit J. D. Michaelis in suppl. 11^3 vocabulum facticium esse ex falsa interprc-\:n3 Jes.XXII,:18.XXIX,,quod de mililum,globis velYl JJJ?IetTtJ?tconculcavit pcdi-bu, trituravit).f. (1 Reg. XVII, i4. 16. Eccl. XII, 6) pl. masc. (lud. VII, 16. 1 Reg. XVIII, 34) cadus, hydria, urna aquae haurieudae (v. rad. 110. 2) et gestandae Gen. XXIV, i4 sqq. Eccl. XII, 6, neque non farinae asservandae 1 Reg. XVII, 12. l4. 16, quam in humero gestarc solebant mulieres (Gen. 1. c. ). Respondet sanscr. ghada hydria fictilis Bopp. glossar. p. 60 , gr. xudog, xu^dog , lat. cadus i. e. vas vinarium plerumquelocorum Jesaiae ortum , et rotunditatis fundameuto idoneo prorsus carcre.tationc\\potestati^ni13('3,m.turba belli,tumultus bellicus(Kriegs:a-^ISGetiimmel Schlacht-Getiiinmel). lob. XV, 24 TjV^iaS Vulg. qui liT^^b TT:' sicut rcor paratus ad proelium.praeparatur ad proelium. Syr. bcllum. De Rabbinorum interpretatione rvide ad rad. et copiosius ap. Schultens. ad qui post Grotium et Cappellum hanc quam supra h. 1. dedimus explicationem recte tuitus cst.,,fictile,figurae turbinatae Plin.,InTalmude habetur nDet16, 8. 27, 4, slav. kad. Ti3 qui cados conficit.Hacsitn. pr. regis Elymaidis Gen. XIV, 1. 9. qua luinc quidem comparet nomen , forma poSemiticuui videri et verti manipulus mergitis allD/ybnlS,,nT^STarg.m.scinfiUa.lob.XLI,11::fflN''"liT3.id.SjiAJ'manipulus frugis 6t naS? merges.Sed,nisiab(w; la/uQUi nvQtg) Aquila {daXol nvQog) et Vulg. sicut taedac ignis , 3 praefixum habuernnt et 'nn^3 ita interprctati sunt , quasi haberetur "nnS vel ''niNS quod quam falsum sit , facile apparet.vett., , ,"in:" 1'X^il sciulillae ignis.KimchiU3N'2;iS''3ExLXXHebraeis fictum putabis hocinnativum eius ctyinon vetere lingua Persica qnacrendum crit.,uomen13 ila,V.pag. 65l A.,m. Ezech. XXVII, 16. Jes. LIV, 12 gemma scintillans (v. rad. no, 1 ) ex Svria Tyrum allata ( Ez. l.c), prob. rulinus. Chald. N;n3"!3 N:iT313 Exod.,'13'73n3chald. itav. pag.65i B.,XXVIII, 18 in Targ. Hieros. quam carbunculum esse volunt,estproiigemma,riEb dicta,praeterea ap. P.seudojon.et Esth.nn3nsmlob.,(vic. radd. ns.^J'^ quae eadem vox esse videtur atqne 13i est gcmma rubino s. carbunculo similis. Fortasse etiamconferendum est J^Jv,i=D rubedo maxiina.(matt seyn inribus non defciei, neque frangeiur, Spec. de Iiicerna iam caligante ( matt brennend ) mox exstinguenda l(adj. Jes. XLII, 3 ) de oculis hebetatis vel senio Gen. XXVII, 1 Deut. XXXIV, 7 ( ubi bene oix tij.iuvQ(!j9rjaav ol ocfd^uXfioi avTov) Zach. XI, 17, vel moerore lob. XVII, 8 1^ DJ'3?3 Pisril. ( Chald. id. et iisdem fere, , .7 languit , debilis fuil , virihus defecit werdeu). Jes. XLII, 4: Y'^'^'' i*-! "3"" ^JbLXX:;locis,praeterea Mri3 valet1increpavit,uthebr.Pi.no. 2.Sam.III, i3,et ita zab.(ova Cod. Nasar. 2,'73V..r,.p.23o,ubi inalc vertiturfiiit.:coogit.Arab^iiitrans.pnsillanimisR. nns, ^ns, inaPi.,661y( IJ chald.niTiSinsrepcritur nisi in part.,J^ns ct nfl2 (Lcv. XIII, 5() dc qua fornia v. infra) i) intrans. langult a) de colorc acuto (rubro), qui paullatim dcbllior , languidior fit , pajlcsccre coepitpoluil,Nonbnswcrdcn). Lev. Xlll, 6: y;:n nn: Jirni "liyz Siir; ~b2 Nb"] et ecccj si palluit macula neque iliff~u(lil se in cule. Couim. bd: i"i~ n^Tj T;'~-\ ( ci". Comm. 21 n-n NTj'! Comm.2G.28: nrr: Nim ). De valore grammatico liuius Ibrmac iam a Kimcliio dubitatiim est, utrmii 3 pract. masc. Pi. sit, an adj. fcm. a Mnr. En verba eius paullo libcrius latine itranslata statui potcst, Vi\~ n~2 Comm, 56 cssc prnet, Pi. , qunnquam hacc nnn lulgai-isjorma cst verborum T,^ qui in Piel Chirch habcre solent non Zere vclut 3?t: Tnu "inu Unb, ^flS et in hnc ipsa riidicc ^^2 1 .bam. 111, l3. Prneslat igilur, "J^2 /. r. hahere pro adj, verbali unde pl, ninS Comrn, Licet cnim l"i: alibi masculinum sil , foilassc reperi3g.blass:(matt,apud solum Danielem sq. gcmndio vcrin Dan. II, 26. IV, l5. V, 8. i5. ( Vicinac radiccs sunt bl3 5 bb'' cf. de cognatione vcrborum T,y et '.y Nostram praetcrea soli habent Aetjiiopes in p. 36o A.pl.^"bns,et,^UA:1)conting.^E^ftA.'IIojciccto,v.Ludolf.granim. p. 85).:(,jrad.inKalinusit.,unde'J.nbsacerdos.,Dein,cuius ctymo,,qnumvariac sint eruditorum scnlentiae,,,,quibus proponcndis sacpe ad reliquarum linguarum usum est, ab hoc usu accuratius dcfiniendo proficiscamur. Apud Arabes hoc verbum ministrandi signifi-provocatumlurcum feminino constructum ciusdem capilis Comm, g S^NS !^3~'? ''? ^'^'^ S" nisi forlc h. l, verbum TiTit^ accommodalum cst ad nomcn nsiX. Ut nostram sentcii:,catum habuisse,ex Giggeji Lexico (III,,p. i6gi:^yt5'pvimiim nnimadvertendum est istam de vcrborum ni" obscrviitionem exccptiouibns non carcrc, ut rbi^: Ex. XV', i3 ct, quod maximi in hac re momenti est in sjn. T.r.p Eccl. X, 10 ilidem intransitivo ohiusus Praeterea ^;rT3 Comm. 6 et 56 praet. Pi. esse, fuit. certo ellicitur ex usu reliquornm verborum in jjraeterito,tiam addamusl'icl,sacerdos fuit , sacerdotio functns est , ministravit) , in scd iinmerito , ut Castelii et Sleninskii opcra migravit apparet ex his Firnzabadil verbis (Kamus pag. i^gg):..^sq.J /"'.A,ctOG,ilcm..^ cum nom,occultumG--K>ii5',( i.act, KiUi',Conj, Iet 1'^cst: pracdixit alicui-e.Juiurum),eiusqne arsQuodqui facitest^$'Spl.G -> ,^4^',raasculino positorum,utComm.rjb: xbTiiT,!,,6:Nn8.j^.lT,nr;3!^:ilyi:* r;:^;"'? i3 (ubi verbum certe habct-ur in praet. positum nusquam adj. verbale). Accedit quod verbum praeteritum propter ipsam praeteriti perfecti significationem necessarium erat. Sed alia ratio est trium locorum Comm. 21. 26. 28, in quibus n r adj. fem. csse , eo cfllcitur quod refcrtur ad nomen fem. r^lf^Z et quod praecedit aliud adj. fem. r;b-:\L; cum ]'N copulatum Comm. 21 f^ns N" 1 i:''^ "rDwi. Comm. 28 TiTTD N-^;! r;n"ip|: b n-;-rr; T':"ri DN. b) de animo fracto Ei.. XXI, 12 nn~bD rnDi (cf. """ift,"a:Comm.'Jij.r\5:....n;:;'appellalur juLiS' prima Kcsraia,iur ,eiusest.-^li'ctctiam de eo diciin causa,^^Comm,17:rjErr:cf.qui surgit in alieno ncgotiooperam datfy^. /j'')ci(j;X.>L>i.J.^x^j^i.>>r="j-'^'i,iC^lXq.isLjL.^e.favcrc alicui,connivere eumquehariolis,adiuvare,quibus addendum..^'Smaxime de,:...:...:adj. Jes.LXI,3).^-2) increpavit, prohibuit aliquem (cf. ad nto).III,et1Sam.Vulg.valetArabum paganorum iisurpari v. Cor. 52, 28. 6g, 42, Meidani ap. Rcisk. ad Abulf. Ann. III, 18. Schult. Imp. Jootan. 72 lin. 7. 168 lin. i5. de Sacy Mcmoire sur la literature des Arabes p. 53 , cf. verbum vit. Tim. I p. 116 , et SjLi^ ars hariolandi ibid. I, 28.vatibusqueII,l3:a^ nnaNb-; ct(quod) non increpabatS3T.eos,gi2 Mang.Apudest,Aethiopes'^lUfest.'saeerdos fuit,,npn corripucrii-153eos.,0010|j.O ]j,Idemsacerdotiofnnctusdenom.aITp^O. vJ 7!3Zach.III, 2.Mal.III, 11.nisl inDefcm. TTrz languida,syriaco yOU) di.spntavit J.D. Michaelisin suppl.etnnSdebilis,adj.non usilatum3,spec. de ellychnio languidius ardcnte Jes. XLII, de oculis hebescentibus 1 Sam. III, 2: ibnn Vi'^"!etad Castcll., qucm in sequentibus partim sequai-, partim ex Ac conj. Pe, quidcm in Lexx. veteriineditis supplebo.rnnzocuU dus hcbescere coeperunl Gen'. IX, 20: i-,T2-,iiT, t'ii rr. b-;i.bus non reperiexplicatur,sed Ethp. ^oiijZ] in LexicoAdleriano(ad syntaxinJes.cf.XXXIII,1.,;>.>cii-luber fuit(regio), Ethpa. ,,j^/^ oiaZfconsecratus estCJlsZl',i3g, 4)," dc colore pallesccnte Lev. XIII, 21. 26. 28 (v. ad Pi. no. 1, a). 39: maculae niZ^: nins candoris pallidi (von matt--sveisser Farbe): de animo.Gramm.fO^\^d^ministratus,sed Bar Alivitaccommo-fracto Jes.LXI,3. (Zab.III, p.f.ior] pro Zocn^]esthcbetudodisCod. Nas.3o).opibusque abundavitihti,adj.M-0X310.in Pesch. respon2-^.det bebr. r,'Sz,lili/^Ind. XV^III,Ps.LXXIII,rcmisslo, miligatio (vulneris).Nah.III, 15.12.XXII,6.7,arabice redditur in libro ludd. v.AAii?PpppR. inactC62aljuiidant,,Ki3;de honiinibusclicifurqui vitaecommodisundeestliuperautem Hitzigius adJes.ILXI, 10p.(vide iani|!-;d,Lexx.Lcx. Adler.(llves,nostri editioncmprimam T.stare.jLc ^6J^w^x=a^yjt.Aalnntdans434)idemciffluensesse coniecit atquepabenc cullus(de terra).:Abstr. jZaJLjcrio apudB-iL**>*i!p'-,-'-^5,Bar Alinm explicaturJkjiMJ!'i^l^\iibcrtas^^\Uill,;i!,ioblr-!(tiviiiac,lerrarum,felicilas as^ri,gloriaKli:honorjcJicilasct,iuLex. Adler.apparitor, pia paravit ; et Maurcrus (773 Jes. 1. c. (ind. ad cursuni ling. hcbr. ) ]ri3 ideiii csse voluit atque ^na fnJ incurvavit se , quod saepe lit in cultu divino, Duarum postcriorum inde de cultu et ministerio deorum. senlentiarum ncutra dlsplicct quanquam in priore verbi, ,=,ut'jfib sitadstansstator,i..>.Aii>ubcrlas, provenlus largusin Peschito ponitur^t^S Jcs.1.c. iutcrjiretatioiiein iionjirobo(v. infra);aclpro Mjbii^ Ps- CXXII, 7 ct de prosperilale Ts. LXXIII tit. de abundanlia Barhehr, p. 355, frequcntia nrbis ib. f>oo. llis ita expositis ut sententiam meam de harnni significationum origine et stemmatc dicam, niaxime niilii probabile est, ista omnia .sccundaria et a sncerdolis potcslate cjuam 7~3 luibet apud llebiacos , Syros Chaldacos, Aethiopcs derivata cssc. Quod apud Arabes ,.^?LS' vatem, hariolumposterioremcommendandamv5^^'^ifortassei-adglossamillarasjTO - arabicani (>.Xje.incurvavil se (incultudivino) provocari possit.Pi- 1^3 Ex. XXXi,'1),sarcrdolcm cgit,saccrdolio functusesi,10.XXXV,19.XXXIX, 4i.Lev. XVI,32.Nuni.1.signiCcat,cumillosignificatuarcte cohacret,siijuidcmXXVIII,VII, 35.pleruinque addito i^ilTib Exod. III, 34, 3. 4. 4i. XXIX, 1. 44. XL', i5. Lev.sacerdotimi et valum coniuncta esse solcbanlmuncra antiquissimis tcmporibns a vatis autem notione petitum:videtur,tjnod ^-^PLJ,enin cjuoqnc significat,cjuimandala-2 Par. XI, l4. Hos. IV, 6 al. In Targg. redditur laair ministravit. LXX. \iQu.Tii(o , semel 'i.tirovQyiio. Singulare 2) saccrdos fiicius csi Dcut. X, 6. cst Jes. LXI, 10: "INS '{^1^'! iririS sicut sponsus sacerdoi. e. tiara sjilcndida ad instar tiarac sacerdoquam quod plericjue ornat quod magis jilacct saccrdolalem facit tiaram i. c. splendidani. habent Scrvatur cnim vulgaris verbi significalio. Ita Aqu. wg Jarchi , qui quidcm ad vvfKfiov liQaTivnfifrov aTecfdvio. omnes vestes refert: bna^ ^nDS 1NS ilD^jV ijj^abi paullo liberius Symm. wf vificfiov y.ixoafiiifiirov ax((favw. Vulg. Syr. Addcndum cst, quod snpra observavimus saccrdotalia splendida, praestanlia (herrlich) visa esse veteribusSemitis. In Ilitzigli interjiretatione , cjuam cuminaxime attigimus sicul sponsus apparal cidarim quuin scntcntia frigct , tuni inaxime hoc ferri nequit, quod verbuin lioc iino loco significationc accipitur a reliquo liiiguae usu aliena , idque In recentiore scrijitore, cuius aetate primigeniae verboruni origines ex mciuoria populi iam diu eflluxcrant.Bcvollmhchtigter (cf. vc. N^::: similiter translatuiu Exod. VIT, i ) vatcs euim siuit iiitcipietes:habei ah aliqunlem agil tiarase:talis,,neorum.de vilaApudSjros auteur quod IxjOis,,j^QXjUiadequetrancjiiillaomnibus vitaecojiiis afilnente,agrorumest,itafertilitate usurjiatur,id a saccrdotnni conditione:felice vitaeconupodis abundante dictum csse pcrsuasumsit,nt fJ-jOlo proprie sacerdolalisi.v. c. de vitasacerdotalileso.commoda,beata,qualem sacerdotes,:gcrunt , de agro sacerdotali i. e. fcrtili bene culto, qiiasacerdotum agri esse solent. Similcs usus in nostris lingiiis habenius, in quibus non raro optimum et pracstantissimuni in sno generc vel sacerdoUim vel dominorum (dominis aulcm saepe sacerdotes et mouachi intelliguntiir)(!ssedicitur.SicPfajfenstiichstantissiina bovis assati pars;pyii genus dclicatnmreiilebcn;Pfaffenschnitt est praePfaffenbirn Herrcnbirn est Hcrrencssen coena delicata Her, , ,\^\^ pl.1^13,id.Cinbsyr.cstr. 'rl-lbm.sacerdos.(Chald. sam.tranquilla et commodis abundans , adj. AcrrZicA sjilendidus a, imi, do eo quod doininoruni , non vulgi , est: cf. ital. /or il prelalo , tavola dcl Papa , ai preli il mondo e piccolo.vita,J]^i},inIjoiL;arab.^Lf,aeUi.mj"5."Adcolinguam armenicam i-eceptumcst jjui; n"VTl 2xb ':?:-i;'J2 )^'P~^ 2xb, ct Glu. XLV, 8 de Joscpbolud.:ni^^^cb))quemadiiiodiiiu,iidciniiicctcroquinindeaprophetasCon.stantloex.etc.Davidcs Natbaiiumamicorum numero habebantimpcratoresregcsqucCbristiani^ Rcg. XXIH, 4 omncs saccrdutes csse videiitur opp. sacerdoti iummo. Sacerdotibus oppoiiitur Z''~ plcbs Jcs. XXIV, 2. Hus. IV, 9, ''-'' i/i^V'~.2jathar crant sacerdolcs , additur : !;nv~1Moversiumis:,nTj E-i^nrTi-T';3i'nrcn")''r-::""!:y:;"in";-]3.Quodsisanum.cxplicanduni foivt ct Bcnajas jilius Jnjadae Sed ct Crclhi Plelhicjue ct Jilii Davidis erant Qiins. dudum vidcrunt Critici ( Clericus Hubigantius , nupcr Maurerus), cx locis [laiallclis 2 Sam. XX, 23. 1 Par.esset,,habcntur: rrr. "'N" K"'.:' :;) ^'irib -i.Tns"! P^T^l I^t; ^nb Zudocus ct hhjaihiir erant saccrdolcs': et cliain Ira Jairita erat sacerdos Davidis. De Zadoco et Ebjathaio quum alinndc constet (2 Sam. XV, 24 sqq. 1 Kcg. I, 7. 8. 2G sqq. maxime 34. 3g. II, 35. 1 Par. XXX, 22 ):XVIII, 17 cum Cbald. Vulg. Syr. pru 'nnsm reponen-,sacerdotes Lcviticos eosJcmque tamcn magnac in aula regia auctoritatis fuisse hic autcm Irae inentio auncctatur his vcrbis erat saccrct cliarn Iraveri nomiiiis cos, : . . .dum esse 'ni^n b", ut scntcntia sit : et Bcnajas ... pracfectus erat saleUitibus regiis , ct Jilii Davidis crant C^nis. (Hnius indicis scripturain etiam alio in loco laboet pro Ahimclech Jilius Ebjaihur legeiidum csse rare', Ebjathar Jilius Ahimclech , ostendit Korbius iu VNineritheol. Journal IV^, p. agS).filii,Eodemigilur ioco coiuparciitdos Davidi , consequitur hunc simili modo atque illos saccrdotcm amicunique rcgium fiiisse, quod quidcm [)Osterius sigiiificatur dativo nnV ir,'3 coll. lud. XA^ii, 10 ^y^-) nai:? Kimchi j-rbi 3xb -': rr~i. XVIir,' ig. 213 "^S"!- T^i.N S7j'Czt in^ii'. Atque baec ita sc habci"e, luculentcr apparet ex illorum io'corum tertio 1 Keg. IV, 2 In his vcrbis 6, quo Salumonis aulici reccnsciitur.,, :DaviJis quo in duobiis iocis praeceJciitibus Ira, sacerdos >avidis lit Sa/jitd saccidus amicus rcgius, unde ct ipsos vcre sacerdotcs noii possumus noii colligere , fuisse, fortasse sacra privata administrantes (v. Judd. 1. c), eosque tamen palri^ comilcs in aula degentes , ut,sacerdotum magorumqueiiiii apud Aegj-ptios et Persas. quidciu posicrius eorum munus priore oniisso expressit auclur Paralipomenon , cui sacerdotes, qui Levitac P ppp 2QuodR. ins,non essent,ms:664b Palmyrenornra in]n3I)nis4) commendari posset.pro sui temporis rationibns non poterant non 'ini pro vr[ iD^^^ljS TIT "''ai ponens ct filii DaviiUs pvojrinii erant a tbiart T^b D^^tiN^^I "'n Simileni interpretationcni etiam dcdcrnnt latere regis. LXX. yctl ol v\o\ Jul'!\d uiXuQ/ut i)auv quauquain liaec Targ. 'J"'a'ia"l 11^;; ex fortasse ex Paralipoinenis Uiixit Rabbinis Kimchius , in recentioribus Clericu.s al. quibus Sed etiam sacerdotum nientio liuic ]oco inepta videtur.offendiculo esse, , ,litterarum in huius speciei alphabetis similitudinc (v. 3 etMonumm.inusit.tab.In2''^K^'ussit,gr.y.uuo(xarw).Arab. j_c^^3j syr. ]a:^ adussitvit, V. 13 pro ^13,II)H''!';,,inussit,eauterio nota-m372., ,proprium sacerdotis significatum retinendum esse , ex filiosque regis vere duobus locis parallelis evidens est sacerdotes fuisse neniini miruni videbitur qui intimam sacerdotale apud veteres Ilebraeos inter munus regium et necessitudinem perpenderit ( cf. Josephus de vita sua oigTTifj jiuq' txuaioig uXlri jig laztv evyiviiug vno. 1 &taig, ovxwg tiuq' 'ii-ttv tj Trjg iiQoinrvijg fttzovaiu Tty.fii]li. 1.;cavi,Vt cognata a2j3, ap; np;, etiam ni3 excavandi significatum habuisse vidctiir,ifD113, cuius,,vestigium est in chald.Gr. -fenestra,arab.:=3 foramcn,,,=3fenestra.,Simonislioc ducit aliic^s^^=),,pupugit,:fodittransfodit",sed()t6v iartyivovg lufntQOTrjXog).iinus vcl alterveterum interpretum,in quibns Reliqui loci sed sine nccessitate ,,tributus est.puti.ritQuodverbo perperam cniin lexica arabica habent ,c.^3significatus:usinn ]r;b principis vcl minislri significatu accepit, sunt: 2 Reg. X, 1 1 T^rMbl T^J^-VJ ( de Ahabi sacerdotibus idololatricis). Kimchi Ti'i3Ni. Ibid, XI, 9 'Icodut b avviTog, praeterea ]f^:i-! :)T"iri''::'et contra linguae:LXXquandoscorpius , hoc ab inurendo petituin est quidem scoiplus pungcns et veneuum immittens cutem quasi cauterio notat. Niph. pass. no. I, ustus , aduslus est (igne) Prov. VI, 28: ni^^SSn i*b l^^bs^ri et pedes eius non adurunlur,Gen. XLI, 45. Ex. III, i. XVIII, Targumista N3^ intcrpretatus est.]..?i.Ps.CX,4,ubiJcs.XLIII,V''''3(proal.v3,ut\v{pro 'iN,^v,arab.In stat. emphat. N:r!3 (pro N:i-;3 , v. ad uy ) Esr. VII, 12. 2i. Phir. empfiat. N^rnV^Esr. VI, 9."i6. ]8. VII, i6. 24.chald.i.^"Oq.'jri'DsacerJos.a^_5.V. Schroederde vest. mul. p. 4o6)stigmainuslum24. 25,ut arab. Saad.(^^=) ustio cauterio facta Lev. XIII,iijt_l3id.f.sacerilolium,mniius sacerdotale.(Chald.g.11 "pro ni3i:) Exod.Jes.XXI,25 Arab. Erp.''Z^S3T. I^QJOiL, Ijoiqs id.)Exod.XXIX,al.XL,n:n5n'^13(pro nj13),a rad. i_ej.i=.III, 24:nnnl5.Jos.Num.III,10.7.XVIII,Dbi:1. 7.Esr. II, 62i3.XVIII,II,n:tt3Nmn. XXV,i3.n^nsr; lex sacerdotiiVum."1Sam.36:inslitueNeh. XIII, 29. me nvttsn nnN bs iii aliguoclXXV,?nunus sacerdolale.legionibus AfriSunt qui intelligant Cohen Aethiopiae cae copulatiir. vel Cobium Marcotidis vicuin (Vatabl.), vel portuni Mauritaniae oppidum itin. Antouini pag. 18 Cobam (Hamakeri Miscell. phocn. p. aSg): sed sernio connexus inaiorem quandam regionem flagitat, non oppidum vicuiiiItaquc ncscio an scribendum sit ai3 Nubia, cuius ve., , ,, ,quaeJl3 una^ J.tyoft. Ezech. XXX, 5 cum Aegjpto Aethiopia aliisque,n. pr.terrae,,sligmata loco pulchriludinis. Intelliguntur stigmata ab hostibus crudelibus pucllarum delicatarum cuti inusta (cf. vit. Tim. p. 320. II p. 5oo Manger. ). Verain loci interprctationem quam vetcrum translatorum nemo assecutus erat iam Talmudistac (qnos laudant Kimchius et Aben Esra) dedernnt (Scbabb 62verso) coniparantes proverbiuni N3'3 N-iCVii; ''Dlbn pro pulchriludine sligma quod paullulnin miitatum ctiam ita citatur nt,duodeciiniPar. XVliria" Ps. XLVIII, 9. Metapb. Ps. XL, 3 ut tuto consistere posstabilivil grcssus meos i. e. fecit,opus manuum noslrarum stabili i. e. fac ut sem. XC, 17 bene succedat. LXVIII, 10: peculium iuum iA(.ine. fessum slahilis iusliliam. slabiliehas i. e. recreabas. XCIX, 4 VII, 10: slabili i. e. couGrma adiuva iuslum.::quidquid praecipiunt acceutus) arcte copulandum est cuui praecedentibus, in alia cmnia quod qui fecerunt nou cum sequeutibus Lud. de nt LXX. troo/iot)? ddidi/.a li&ovg abierunt Dieu ad L. i. diiodecim lapidcs exaclo frmoipie numcro,lapides.]''-~ (pi'0'p^:) b.1.(,,,,,Rosenm. parando duodecini'2)lapides.,fundavit velut urbem Ps. CVII, 36. llab. il, 12, terram Ps. XXIV, 2. CXIX, 90. Jes. XLV, 18, coelum Prov. III, ig.2) slaiuiti.e.,paravit,pracparavilinslruxil(zur^cbteil, zu,recbtniaclien)3) paravil, creavit,utDeus b.ominem Deut. XXXII,:G:^::3-:iV1I1,'4.C~'r "lus'sii'.:'r,b-J'2Ni-. Ps. CXIX, /3, lunam et stellas Ps. Saui. VII, 21 ?.N-;b"'. Tj^ijy-nN ^; 7:13^1tihielparaslipopulum iuum. IsraclLXX.10iiotfidfyn:inXXXI,ulero,Tnx anl"?:::i3';i,IIuc pertiuet etiam lob. :i::iw^1 et idem paravit itos in,ut libipopu-v. c. 25 (zurethtstellen) sacrililiguuui et lapides ad aedificandum 1 lleg. V, 33 ciam Zepli. I, 7 cf. Jes. XiV, 21 (^addito ':) viam (eam sterueudo). Deut. XiX , 3, retc Ps. LVII, 7, cibos Gen. XLill, 16. Exod. XVI. 5. Jos. I, 11. 1 Par. IX, 32. Xil, 39. 2 Par. XXXV, i5, partes aedllicii (einrichten, aulegcn) 1 Reg. VI, 19. 2 Par. XXXI, 11,Geii.XLiil,,,locum1. 3.(ulicui rei(sq. b)i,4.',Exod. XXIII, 20.III,:1Par.XV,quo duo prioi-a Nau in uuum gemiuatum couiuerunt, i correptum est 1. Veram anal)'sin quem excitat Norzi iu iam diu est quod vidit R. Jona Miucbat Scbaj ad b. 1. ITipi- -|ESa pi inN 'nxii^: nTa Tipv i::i3'2 ~i~ ]Trb2 ;n3Uj p-i-.iTz- t' 'i c^nna r;::i2i c-r:rs v:z -'p^i-:: niiaxn- ]^:i: -n-cr, :::.::nD^T Alii ut Kimcbius, quem- sequuntur Simonis C';i:' Hi". Suflixuui -^uideui :i: et al. , male Kal esse pulaverunt.pro,12.2 Par.1.Ps.LXVIII,l4 ZKiiisten) Ezech. Yll bir: ]"'rri (ad belluin). XXXVIII, 7, -b "fZpi ]'~r, instruerc et l4:' ^b )-~l 3'4"'.n inslrue tibi bellum. Jer. XLVI,11, bellum instraunt omiiiaMetapb. lob.ravitdat.XV, 35: ?:-);3 prn:c:::r.it'.compa-(scbaiTen, auscbaETen, lierbeyScbafteu),n^"li3c;J'2d1passim addito,Num. XXIII, 1. 29 uur bieber siebeu Stieie).2. 2 Par. II, 6. Ti155.]i- (scbalFei4.'Par.^XXil,'lob.XXIX,:lu puucis quam scrlpturam ii optasse codd. scrlptum est lii-^'! iu alHrmare solebant videutur qui sulT. 1 plur. esse aliis i::i3''l per Cbolem sunt etiam qui defeclive scribaut Jabuium J. H. Micliaelem. '[IIZ", , V. de Rossiumiiosesse potest eteum,sud,prius praestat.,,,:,,,vz^ ^n \-rz ::-"b. Ps. LXXVIII, 20. Prov. VI, 8. XXX,'25,' i4, vestes lob. XXVII, 16. 17; arma 2 Par. XXVI, De curavit , administravit negotium Prov. XXIV, 27. Deo paravit crcavit (bereiten, schalFen), ut frnges8,V. c.cibumXXXIX,3:,ut sagittam Ps. XI, 2: :i::i2 DSn. V^II, l3, et omisso Clin id. (zielen) sq. b:^ scopi Ps. XXI, l3. Jes. LI, l3 n"r;d'5 y.^l TwN2 uhi sagit4)aptavil,direxil,LXV, 10, LXXIV, 16.Ps.3)facieinI-^rov.pluvuimCXLVii,8,solem lucemque:direxit,ut tela in aliquem (sq. b) Ps. VII, i4,,Melaph. pro ab ;:12 ( cf. tam dirigit ad perdendum. ab y-~ ) sq. ; animurn advcrtit ad aliquid. lob. V III, 8 Cm2N "Ipnb l:ix adverte ad id (piod explorarunt patres. Pass. ]:i2 1) s/aii/ji-i ( de gressu ) Ps. XXX\^II, 23. 2) pass. act. no. 4 paraiuin esse Ez. XX\'III, l3.,:sq. bx Ezech. IV, 3. 7 Deus gressus hoiuo gressum suuiu XVI, 9. Ps. CXlX, l33 Jer. X, 23, homo vias suas 2 Par. XXVil, 6. Prov. XXI, 29. Spec. a) b 2b yzr, animum applicuit ad ali-iu aliqu.,quid fatieudum.3."setzen), ut sellani lob. XXIX, 7. Ps. CIII, 19; fundavil , vehit terram, coelum, montes Ps. LXV^, 7. Prov. VIII, 27. Jer. X, 12. LI, l5; indc a) cnnslituit aliquem (austellen, bestellun, ansetzen) Jos. IV, 4. 2 Par., II, 6. Jer. LI, 1:4 ( insidiatores ). lob. XXVIil, 27 (sapientiani b^postati1)Hiph. pcr;siatuit(stcllen,riT ' "0/i applichit2(:-nx C^lTb izb ]"rr! Xb animum suum ad colendum Jovuin, XIX, XXX, 19. Esr. VII, 10. Omisso 3.b 1 Par. XXVlIi^ niirb nii-rr; animum appUcuermn ad acdificanduin2 Par. XII, l4:cf. chald.Targ. Venet.proposituiii).b ji3 proposuit sibi aliquid facere Esth. VI, i 6. n. Jon. rtjjr 'Numcam cf. Prov. VIII, 3o). rjb?;'; '5 psn regem 2 Sam. V, 12. 1 Par. XIV, 2.b)constituit aliquem1lleg. II, 24.(J.bN 3b Y-r. animuni applicuit ad Deum colendum 1 Sain. \'II 3, sq. b (ad idola colenda) 2 Par. XX, 33. Oniisso -^rr; bs lob. XI, i3:b)',XXX,XXXV,mnconfirmavil,v. c.solium regni Jes. IX,1XXII, 10, reguumalicuiusSam. Xill, 10.1 Par. 2 Sam.^jrb ni^^^m nnj*CS8.'siaidmumc)luuin co/ii^er/ji sc.elllpt.adDcum.ab y^T}:PsV LXX\'iil,"yzr,proR.aniinuni advcrtit(IID:66;Ps.1^='n,115 i:':"fi:N:ilc,Acbt gi^ben). i Sam. XXIII, 22 -sab et animum advcrlitc porro. Ind. Xllj^jblctLXXVIII,:37).jjb.e)aptittconveniens.Er. VIII,nego-22pniisrb ]iD:1-1E~b')''*'ariimiim non advcrlit,\itdicerctrccic (Sclut)boleth). 2 Par.XXIX,Hi.36.I.2) paratus est n) ciiratum^ adminislratum est tiuin (bereitet, besorgl scyn). 2 Par. VIII, 16.XXIX,Hoph.(solium)paratits|35f11)pass.Jes.XXX,33.no.confirmalumcst2) pass. Iliph. no. 2. prac-inslruclit.t csl Jos. XXX, 33 ( rogus aliciii ). , Prov. XXI, 3i ( cquns adbelliim). Niib. II, G, paralus est Zach. V, II.3j. XXXV, 10. 16. b) paratus est alicni , sq. b Neh. VIII, 10: ib ]ir: ^'Nb guifuis nihil parahtm est. Prov. XIX, 29: Ct:^"^ ^'^-b :i:i3: parata sunt irrisoribitsiudicia, lob. XVllI , 12: i^b^b liC: T^Jt calamitas parata cst laleri cius imminet latcri eius. XII, 5 , cf. XV, 23 Tj'^r[ uV if^a ^i-: ei instat dies tenebricosus. Contra Ps. XXXVIII, "18: '7'3: sb^b -: ego paratus sum ad casum i. e. prope absum a ruina. c) parnlits fuit, Ezech. XXXVIII, 7 addito dat. lemporis Ex. XIX, 11,:Niph. (Id: pass. Pil. et Hiph. 1) se (Ezecb. XVI, 7 s:b: D";"'^ LXX.:crcctiis esl ol fiaaiot,crcxituvoq&u-i^Tiaav.SjT.Qiaxj.Ilicr.lionesteBdolescentnlarum^iD:,:"''^'biinoi^binatnritas indicatur, 'quando intumescunt ubera sive eri-gnntur),slaliilusest(Wich. IV,n."^>yt11ct Jes. II, 2:VIII, 4. 12: bN~'b''dei tui,s^:b:rn"!.Comm.d) pracparari s.XXXIV, 2. praeparare se. Am.i5.Jos.IV,finrrUJ}magnus adsermoneest interpretatioqnaiii sequutial.Wincrus al. Ccterum niaioris fere auctoritatis Lun. de DiEU in Critica sacra ad h. 1.,snnt Castellus, Ludolf. in Lex..Kj niacliinatus fuit,aetli. p.87excitandnmignemqni arab.vulgari,qni coll. arab.doliiin struxit,,etiam y%^=> appcllatur.aclli.si.IiuC^Yl^Iprara,cousullavit,cst,f^ylC',consiliuincon-Tnacliinalioncs,vcAAuwlquo posito ^bs sensu(~.^ \\^ (fornax funians) n. pr. oppidi Simeonitarum in tribu Judae 1 Sam. XXX, 3o, quod alibi concise y&S^ appellatur Jos. XV, 42. XIX, 7. 1 Par. IV, 32. VI, 44. ,,In tribu Jtida est usque hodie vicus nobilis Beth-asan ad Aeliam pertinens in dccinio quinto ab ea miliario." Hleron^^mus in locis liebr. v. Asan.translato accipienduiunt Jes.XXXII,7:iiequeobstat Zere!^bt:pimpuruin (Lgb. p. SgS).,quod:passiin reperltnr informaatque fTl1313 ut sententia sit in habilationihus coriim , aliis!TT13'3,Kiinchiu& fTnsy idem esse vult inslrumcnia violcnliac suntideinvaletquodSjrusil^lb^i,in lianc seiitentiamiiigenia:inslriimcnlaviolentiac sunt:13T^Sfociiscorus,,v. "l^iS. innaluracSi^n^Scnrum ,quamexpressitPf^iOtantumadual.Lev.XI',sive fornaoccoqiiinaria(antecedit35, prot. furnus, -i!i:ncoquendo dicta , eaque fictilis ( nam frangi 1. c. ) ct duplex a diiplice ordine ollarnm vel duplicccontabulatione fornacis. Kimchi nrr^DlU Dlpa NiriBackofen) potest Lev.trr^,:Tin3531n. gcntilicium a !Tl5:: loco aliunde ignotoPar. Xl,"3G.'jTlDba N'-ip] "^obrmiip'nu) cst locus quo collocalaepl.in cluali.rrnistjnilbljctrriiDiac. suir.ibidXVI, 3,Dn-iisa ez. xxix, i4, niT372 XXIf, 35 f. origincs ,110. 1,siint iluae ollac,propierea poniiurSyr. JjiaZ Ailinnlalcs alicuius, pr. ellossiones, fodinae, a rad. "ii3domus oUae. Arabs ulerqueles,0^_^:^/> focus.LXX.,translatione a metallis facta (cf. Jes. LI,/vtqo-nodiS, qna voce intelligi videntur tres lapides ferc aequaquibus ollam imponere solent Arabes Scenitae vulgovideAbstammung siinili XVI, 3 ':y3S!-i ViN?^:l), nt nostr. traiislatione a plantis ortiim cst. Ez.n>~l^r^'' HM^^'-?'LXX.p/; aov.Viilg.tuae.K^t,Scb. RaviiI.dissert.de re cibaria veterumHebraeornm P.. 16. 17.et ^'S pl. &n>iS3 2 Par. IV, 6, et nin^S Reg. VII, 38. 4o. 43 m. 1) pr. pclvis in qno coquitur 1 Sam. II, i4, vel in quo priinae insunt, foculus (Fcucrpfiinnc, Fcucrbeckcn) -xtX -\V2 Zach. XII, 6.1,ih^SV^iJ^ Vulg. in terra nalivilatis tf] idlci. aov. i4: Drj-nr^j y-iN b:^ LXX. iv tT] yfi o9tv fXij^5^);ffHV. Vulg. in icrra nativilatis suae.' Interpretes Judaei !T113J3 idem esse Voluiit atque !Ti:iJ7a habitatio, qnod ipsuin vertendo cxpressit Chaldaeus.raclix''lua.Syr. id.XXI,"35':nininS7jLXX.(Vxfiyi]XXIX,(v. rad. 110.11)TSISn.pr.1)2) pclvis,lavarrumterra ab llamitis iisque nigris (Jer.,a similitndine illius,Aclhiopia (fem. Ps. LXVIII, 32), XIII, 23 ) habitata,,etsialiisusibus inscrviens (cf. 'J.IlV ) saepe de Javacris aeneis sanctuarii tcm|)lique Salom'onei P.x. 18. 28. XXXI, iG. XXXVIIl, 8. XXXIX, 39. XL, 7. 11. g. 3o. Lev. VIII, 11. 1 Reg. VII, 3o. 38. 4o. 43. 2 Reg. XVI, 17. 2 Par. IV, 6. i4. AdcoqueXXX,XXXV,7. 8, Gihone i. e. Nilo circumfliia Gen. II, l3 valde opulenta (Jes. ct. Jes. XVIII, 1. Zeph. III, 10, XLIII, 3. XIjV, i4), ab austro Aegypti sita (Ezech. XXIX, 10), et propterea saepe una cum Aegypto commemorata cuiiis pars ineridionalis (QnnsJ Jesaiae tempore Aethiopicae stirpls legibiis parcbat ( v. Jes. XVIII,,Gen. X,3) proptcr similitudinem siif;gcstus 2 Par. VI, i3. Utrum quadratus fueril an rotundus iste suggestus disertis vcrbis non dicitnr. Qiiadrato magis favent vorba, qulbiis magnitudo cins descrlbitur: quinque uhias longus el quinque ulnas latus erat , sed rotiinduin fuisse suadct,XXXVII, 9 nostrosque ibi commentarios) Legitur praeEzech. XXX, 4. 5. 9. terea 2 Par. XII, 3. XIV, 11 sqq. XVI, 8 ( ubi cura1.XX,35.Nah. III,g.Libybiis coniungitur). Estli.Pcrsici XeixisI, l.VHI,tcmpore patuisse dicuntur:9 (ubi fincs impcrii ID^iS T"l ^lllnoR.a?'msXI,11.G/3Jn."'Dizrii3/nJ/aa(? Acllilopiani).Jes.XLVJ,9(.iiii.cumP.ilh ot Ludiin).^7xc\i.IJvVlIl, 32.ubiqucct SjT.LXXXVIl,4.,iiioinoratiir topaziiis Actiiiopiae^^('^(OTi/a,XXXVIII, 5. l's. lob. XXVIII, 19 ( iibi v. n";^:-:). LXX. N iil^.ftaoi-Al&lonig, Aclhiopia, Aclhiopcs, Chald.,retinent \r>~^0.0Syro(cti;.m Act. VIII, 27rcdditiirXiaaa5*..Ald^tonoivV_),aiiiterprcte1,lAuI^iD'^A^QSjetJosephns (ArchaeoL6 . a) suo adhuc(praecunte PscuJojon. iii Pcnt. qucni scquiintur Wallon in Prolcgg. XV, 1 et Vitiiiiga ad Jcs. XI, 11 , Cuschaeos Velcris Tcstamenti oinnes non in Africa, sed in Arabia felice qiiaenmdos essc |)iitavit, iain diiduin rcfeJlit J. D. MichaeLis in s|ncil. T. I p. l43 sqq. qiii_ tamcn ipse aJiquam corum partem in Arabia habitasse (cf. Vitringae notitiam de Cuschacis ad Jcs. XVIII, 1 ) oinnes aiitein ex Arabia felice in Africain iiiimigiasse statuit. Atque hodiernosinQuod BocHAliTUSa,Plialcg IV,',Aetliiopcslibcrtass.llabessinosteinpore Aethiopiam vctcre illo noniine appellataiu esse observat : Kovaov (liv ovdtv t^}.ttipiv /Qovog. AlOlor-.tg yuQ , U)V i]fi'^iv, tii xui vvv rno tuvicov Tt y.ui t(Dj' iv zf] Aain nuvTOJV XovauToi xukoiJvTut. SimiUiinuiu noraeii Aetliiopes gerunt in Jingua acg)ptiaca , iii cuius dialecto20 Tfl!Gccz(cmigratios.dictos cx Arabia incridioiiali oriundos csse vcl ) linguae scriptiiraeqiie (scriptura enim Aetliiopica et Hiinjaritica sibi slniillimae sunt) cognatio arguit ( v. Ludolf. comment. ad hist. aethiop. p. 5/. HaJI. Encyclopaedie,ThebaicaActhiopiaconliainAethiopsTliCetgr.teribusa^Ji.^uudetnrba homi-iiuai mixta.iiicolis inSamaritiinorum geiitem coalescebat iccirco Chaldaeis et Talmudicis C^niS ap[)cllatam. Elias Levita io Thisbi p. 43 de Sainaritanls dicuntur Cuthaei pofius quam a cctcris nominibus gctilium commemoraiarum iit scrijttura,:R. nTS,Josephus"iTS6745. 25.nT3"iTi:forlnsse qiiia illorum Juerunt pluresappcllaii suut.,unde universi Cuihaei Archaeol. 9, i4 .3: 01 y.aTci, ,fiiv T)]v ''Eiiguiwvylmzuv Xov&uToiSud,xutu diregioiiistijvEXlr]ceitivo)v ^t/.tiupHTui.dc!situ illiusnihilclolus. iT3 '^Zl it. fallacia , fraus aTS la^ Ps. V, 7. LVIII, 4, aT3 ^ps IV, 3. aT3 irw vir fraudulentus (ein falscher Mann Prov. XIX^, ^22. ^'aTS anb coena dolosa Prov. XXIII, 3,XIX, 5.9,Dan. XI, 27,qiiem sequuntur Zonaras T. I p. 77, Chron. Alexandrininn p. 254 ed. Radcri, cam in interiore Persia collocat, iibi etiain fluvium cognominem esse observat (1. c. avTi] d' iaTiv fv tTj IJtQalSi, y.ui noTUfio? tovt to Xovt}uai)v i&vog, 0" npoiyiov ovofia' et 10, c) . 7 TtQOV ivdoTiQio T^it; HiQalSogy.ui rij? MijSiug iioav) , quod vindicant vel collatis Cossaeis , qui Mediae raoiites ab oriente Susianae incolebant, quanquam ab aliis Snsianae vel Elymaidi accensentur (Diod. 17, 11 1. Ptolem. Plin. IV, 27 s. 3i. Cur^. 4, 12, 10. Cellaiii 6, 3. notit. orb. ant. II, p. 806) vel ^J^j^ oppido in fi-actuconstat.josepliusquocl in pericula adducit convivas. de convivio principis Concr. de re quae fallit , falsa spe ludit, ut de idolis Ps.,XL,5.Am.II, 5.NjTS"^STSn. pr.loci:a^T3 (q. V. no.2)1probabiliter eiusdem Par. IV, 22.,,quialibl(mendax)i5. 18.n. pr. filiae principisMidianitarumNum. XXV,Cod. Sani. rr^aTC^''TS V. ^'TpN no. 2.Babylonico,qnod nomenvett.quattvioretiam fluviigerunt3TpN (pro aT2, cum Alcph prosthetico qirae forma vix comparanda cum forma adicctivorum apud Ara,Pei-sarum p. 39. 4o. Cellarii col(Hyde de lectanea bist. Samaritanae p. 12. i3. MichaMis suppl. qnam ipsoidque saltem probabilius "cst p. 1255 sqq. ) rum Saraaritanorum sive traditio sive commentum quo Sidone se ortos csse profitentur (Joseph. Aut. 11, 8 . 6. Eodcm pertinere videtiir quod pT':; Gen. 12, 5 . 5). X, 19 a Pseudojonalhane redditur Q^Jma , et 1 Par. I, i3 apud Chaldaeum interpretem n.X''::!''^ (v. Michaelis spicil.rel.:bes,titi_nAiT(cf.mendax)mcndacium,fallacia,inde pro,STrx bns mendax,fallitopp. |n\y bns et jnwt pag. 644) rivus fallax i. e. qui aestate exarescit et viatoris spem Jer. XV, 18. Mich. I, i4 ( cf Jes. LVIII, 11..,lob.Y\,i5).ifaArabice yyXi^dictaeststagnum,aqua re-stagnans,a foilendo(Ai), quoniam moxI,105).exhalatur et deficit.in!nT2Pi.Kalpart. 5T'3 Ps.est.CXVI,11, usitatius insjT.aT2menlitus(Chald.^"75,'^t^SlTpi'^ (i. q. 5TCN' torrens ) n. pr. duorum oppidoprobabiliter ad torrentes sitorum 1) oppidi maritimi Aseritarum, Acconem inter etTyrum sili Jos. XIX, 29. lud.rumI,mentitus est,id.abnegavit,\^t^ mendax.est,Sam.STiJArab. i_jjc=> mentitus,II.IV.Xmendacii3i quod secnndum Eusebiura et Ilieronymum novem, secunduiu itiii. Ilierosolyraitanum duodecim mill. ab Accone distabat. Apud Josephum (bell. jud. 1, i3 . 4) appellatur primo au secundo quod 'Ey.Sinnbiv (incertum quo casu,, ,arguit aliquera_cf.auhelatio(Barnbique concr. violcnluslob.,XXXII, 33 (de veneno,inde saeints Tliren. IV, 3. Deut. ubi cod. Sam. divisim '-iT "JN)yor/isBahlul LJ>(fc^*wo)nostr. lieuchcnsimilis soni radd.XXX,21,inbonam partcm\ft\0^mileslob.XLI,2.onomatopoeticas ns",).nix),deinvires intenditet(Fortasse buc pertinet syr.quod Lexicographi,(cf. arab. ;.%^3 ronchissavitSecundariumab hebr.Syrorura explicant:,vir strennus)l-ji1 ).quosInJesignifi-nr rcpetitum censeoarab. L:=3 praevaluit in pugna.catus habent ttiani \\'\^utcum iadiectivorumqui misereri nescit. Jer. VI, Ij '.^'"r Nbi nt; '~Trx. L, 42. Prov. XII, lo. XI, 17.V, g (ubi vcrbo ^TT~K alii qs. iTiiy.ohwg meretricem intelligimt alii adulterae maritum ). '-73N rjNbn nuncius dirus Prov. XVII, 11 i. e. qui nuncium dirum aHcrt. Dicitur etiam de poena Jer. XXX, i4, de die iudicii Jes. XIII, 9.adj.sacfiis, cniclclis,: ,'jT^Xm.nl^TT^Nf.saevilia,cruclclilas.Prov.XXVII,4.HlS (Dan. XI, 6, ubi vide vires , robur, ^nb , inb m. i) vis peiferendo (lob. VI, 11. 12), vel hominum, v. c. de robore militis heroisqne lud.XVI, 5. 9. 19. Hab. I, 11. Jes. LXIII, 1 , de vi vitali Ps. XXII, 16. XXXI, 11. XXXVIII, 11 de vi quae negotio impenditur Gen. XXXI, 6. Jcs. XLIX, 4 (nb rrVs), de robore virili ( et poet. de fructu eius fillo primogenito Gen. XLIX, 3 ) vel animalium lob. XL, 16. Dan. Vllf, 7 vel de vi et potentia Dei Jerem. X, 12: yi i-,ds. inba lob. XXVI, 12: n^n i';-i inb2. Num.' XIV, 17. iob. XXIII, 6. XXIV i '22.' XXX,' 18. XXXVII,,nSsemel,pleneinMasoram),c. sull".,tuni in agendotum,,;;j^Jct bT,^''^'^-'"Kalinusit.,quae pariter atque ins23.Ps.LXV,,7(eidemtribuiturabn'Drobur5).intellectussummaestsapientialob.XXXVI,.lcgcndi,obtegendi,significatum babuisse videtur,quaelatapartini(in iljns(fallcndi,est.partiminTHS) ad abncgandi, rnenlicn(li, bn~ ) ad fucancli potestatem re-^yzAdpriuscf.,etquaeinibilaudantur.(cf.AI',irn::ortumal. ).est nriDlioc transiitrnsmedius,milieuIpsum TnS habent Aethiopes,inTlftlJ?negavit, abnegavit fidem, apostata factus est ^f\fi\JR, apostata, arab. J^^ negavit , deuegavit Cor. VI, 33.Vll,^9. XXXI, 3i.Pi. nns (1 Sam. III, 18) celaril. 1) occulinrit Sq. acc. rei et \)Z pers. Jer. XXXV*III, i4: nnrri rN 13T "^-Ttn^ ne' celcs mihi qiiiilquam. 2 Sam. XIV, 18, et omisso 131 Jos. V'II, 19: -'VZpj iri:n-;N ne Nb'-1123lob. XXVI, 2. Est efiaui a) in inaiaui parteni violcnlia Eccl. IV, J: facullatcs, opes, nb ^"'p-i-y TJHl. b) translate quibus aliquis pollel ( cf. ^'n) lob. VI, 22. XXXV''^, ig.rnb Ps. CIIl,20, nb xbb pro nb Nb:Prov. V, 10. Hos. VII, 9. c) robur terrae suntjructus tcrrae, quos terra vi sua progenuit Gcn. IV, 12. lob,Hiph. Tnprii;i;brnn. delevit gr. uifaviCiir ( pr. 2) e.TciiIit fecit ut non amplius videatnr) v. c. honiines Ex. XXIII, a3. 2 Par. XXXII, 21. Zacb. XI, 8, r,J2-iiin ':= br;: "'" "' 1 Reg. XIII, 34, 'iaa Ps, LXXXIII, 5., ,1) occultavit.lob.XX,12:nn^ns^XXXI,2)39.,probabillter a robore laccrtae maioris genus diclum Lcv. XI, 3o. LXX. et Hieron. chamaeleontGm Ulexque Arabs .,^J.i. i. e. crotodilum terreddunt.restrem vel eius speciem,Bochartus (Hieroz.I,loGg)R. rns, iijn:, ^3lacertam niaxiuiamniagnisessi; ceiisc;t,G76^ii7n3446 sqq.]).qnae j,guaril dicitur,scrpentibiisadeoque crocodiloterresfriroLoreluperior est eosquo occidere ct vorare fcrtur.llebraerin am Pntztische II p. l4g sqq. Erant antcm qiii huic mori praeter cos198 sqq. meticum etiam medicum qiiendam iisinn tribuerent.p.lllyil^"'^-')-t'/oit.,fucavil oculos stibio. Ez. XXIII,laTijjilov Toig wfdul.i^ioig aov),:W) Iw1)negavit,mcnlitus cst,v.Pi. 110.I.2.4o:Tj^:'i'p'~~2(LXX.Deorigine v.ad TnS.dcjicita2) traiislate clcfccil corpxis,ad rem cf.' '2 Reg. IX, 3o TVZ/^V T^^zz Z'::p\, qnpd Targg. reddit: N-r^ N""'12:= nrni?, adde Jei\ IV, 3o. Originem radicis esse iii tcgcndo ohlinendo iam diximus ad rad. ins ociilos fucarvli significatii perfreqnensV. Pi.no. 3,et siihst. irri3.Ps.CIX,,24:e.-cins"''nffla,caro (72'vJ^U cmaciatnr.mcapinguediiiei.coiitabescit,(Chald.\:;in3macilentusniltTlS niacies).,cst inest,onmibnslingnis cognatis.,DeCJialdauis;lam dictufnPi. t;r;3 et irns 1) ncgavit id quod verura est (leug>nen). Gen.XVIIl, i5. Jos. VII, 11. Sq. 2 pers. abncgavitNbniS fucns, slibium syr. ^>j.rj fncavit, iUevit oculos collyrio Apoc. III, 18, iO occaecavit ( qnodaddeLexicisim2aliqucm (jemanden verleugnen) i. e. negavit sealiquem novisse. lob. VIII, 18: ~\-|^N'i i^b 'IS cnai 7!(v;' (locus), sc unqvam vidisse cum , inde ni^f^ ^ITS Jes. LIX, l5.Jer.addeiidum)Barhebr.,p.206.266,,P*a3ety, 12b.:NinS{b(Jq>j.H oblinens colljTiopingens ocnlosSq.}Jj.jj.i3id.lob.XXXI,,mai*"-) 28:'irt^in-s^^r,2. Jos.-r.XXIV,27.bxb \n-ir;:,Sq. 2 pers.pass.,P>.-S|2Qliia*j.sappositio collyrii,(v. Lex. Adlcr. ),arab.Js.:S'v=>,l3*Q3collyriocollyrium,stibimi;;illovit-ocnlosnigrisinfitiatus cst alicui aiiquid. Lev. V, wn2T ct ncgat se acccpisse dcposilum a pio.rimo suo. Omisso a rei Comm. 22. Ab.sol. ahnegavit Deum. Prov. XXX', 9 ^-l^lTJNI "'l"'^'"^! ^'^P^' T?et Zrei:dcncgavit21:^IIj-d: '^TWtVZ:stibio,_}.^v= occaecalusorisfiiitest,\.c^palpebrisillito,earumquepec.natnrasinocollyrio(Chald. a^^^JJTljij fidein abnegaiites, apostatae ). 2) mcntilus cst Lev. XIX, 11 (iuxta 1i~'d). Hos. IV, 2: Sq. b mentilus cst alicui. 'dn::'; r;rS iurare et mcntiri, 1 Reg. XIII, 18. 3) fcfcllit 'cxpectationem , hincNl.'^ \'J.q. d. fncatus est,qualis mulier appellaturaetli.i^Ls^^si.q. defccit,de terrae provcntibus:cf.Kal,it.3ti KalJ-=^^collyrium,pec. stibium;Yl:^/ll."ATctYY^/flA."stibio tinxit oculosHen.8,YY^/hA:fncus.Transiit adCo ex lingua Araoica in Hispanicam , cf. 2 Heg. IX, 3o nbi iu Bibliornm Vers. hisp. est alcohnlciste ius ojos. Generaliorem oblincnJi significatum servarunt Melitenses apiid qnos lahlial est illevit v. c. parict'ra caemento V^issalli pag. 36;. Erat autem iste oculorum fucus (?[': q. v., pers. et turc. s.a^ sunna ct,UiilTl mustum dcjicict in ca (cupa). Hab. IH, 17 niT r;'b;|"j u;n3 dcficit opus fructus olcac. sacpius de victis 4) simulavit (heucheln), observantiaiTi et amorem erga victorem sfmulantibus , sq. b l's. XVIII, 45. LXVI, 3. LXXXI, 16.extr. IIos. IX, 2~z"criS';i;:Niph. Deut.XXXIII, 294etBithpa. 2 Sara. XXII,45sq.i.q. Pi. no.pr. simiilatorem cgif.*-^n m.III, I.Nah. 1) mcndacium Hos. X, l3. XIT, 1. I's7l1X, i3. 2) macics lob. XVI, 8, v. Kal.iifohani,,aegvpt.G^riiJlct theh.CTH.U,, undegr.CTt/iui OTi^^itov, stibiura puU is nigricans ex antiuionio ) vel pliimbi luetallis et zinco vulgo paiatus , qucra admixta"^rj- "Jes.XXX, 9:D^^-iina tJira liberitpd patrcrfx(Deum/ubiicgani.Quodeod.Sain.Geii.,III,,2 pauciaqua ope acusJ.jIhcjc^=q"i)],quae, qiiod,qui [adeo sin.:angl.cffecitwar) zab.,'unde abiecta palatina ( cf. guerre, ut nescio quo errore inde Redslobius de part. "'2 p. 10] ^T quod: qui linguatschc qui[iiou rabbin.,rum consensiiseostrativaniaiini:demexspectaveris , rectlusque, qui ilhim ^3 vocis significatum pernegant, verba illa Evae ti'ibuent, hac scntentia :maiorismomeiiticsse videtur, qunmetiam correlata huius formac exstare videaiitur, nimirum doinon-NTI;,^pcrs.I,^_c.^gr. ", et >"3 quod haud scio (fere i. q. "Ti"N3 ) ex 2 productum esse ail porpetuae harum linguarum analogiae coiitiarium sit Ewaldo haec vox modo interiectio visa est jaj (grainni. modo pronoineu proprie interrogativum crit. p. 170), (grainm. . 454), quod utiumque sine argumento dixit,, ::quanqnamin altera opiuione fortasse respcxit -*3 inter-teriit."ifflNS3T.r^^^?,sed Targ. ubi practeriit. Deut.XIV, 2gr^gativnm apud Syros;particulae hebraicae"'2nnper antem Cel. REnsiOB (derirnVs-i uin?r;- T^-zv nrn:-) prn ib f^N 'd -);!-i n^i ^'^rds, ubi ^'ulg. Syr. -3 redduut qui , sed LXX. Targ. Adde quod infra notabitnr '2 in 'J3 b" ^2 Saad. qiiia. a LXX. inf-^rpretibus ubique relative accipi ]2 - ty quanquam contra tateiitvi/.u rovTov , ]2 bs '2 ov 'cVlxiv etiam in N. T. ori passim (v. c. Matth. V, 45) dum est a vett. intjip. ^iu" reddi , qunm satis certumsit, linguae nsum hauc particulae vim non admittere.,,novamoriglue et indole. Lipsiae i835) de eius origine coniecturam proposuit, quam maxifecitmain partem suamMaurerus(in indic.ad cursiimliuguae hebr. h. v.). Is igitur, spreta aliarum linguarum non semiticaruin analogia , ""^ ex ipsius linguae hebraeae,opibusitadeclaravit,ut dictum esset pro,y3a rad. 112(iJo(abiectoNun, ut |2s..So!chakl. ^"yn, hebr. ?js;proinde1N nonsic,i.q.(IN) et pr. siguidcaret ^^rmum,Faciainns autem nativam vocabuli potestatem in monumcntis hodie superstitibus prorsus periisse (exempla a Noldio pag. 3^2 laudata refellit Fritzschius I. c. ),itailihilominustemId euiin suadct i) analogia particulae feruie synonymae "idN 2) aliaruiu liuguarum analogia , in quibus coniunctio relativa quod vel ipsum prouomen relativum vel certe ab eo ducta cst velut gr. oit, unde lat. uti , ut , a masc. o^ig ; lat. guod quia (Plur. neutr. a ijruis) gt-rm. dass olim daz ( quae formae seculp demum deciino :=: das , sexto in scribendo dlstinctae , prius promiscue usurpataeesse.;in haccredibile cst pronominis voce primarium et nativaiu,relativipotesta-sane , profeclo. Itaqiie primo loco ponit significationem asseverativam ut Jes. XV, 1 , eamque qua vox oratioui directue praeiiiittatur (v. litt. B, 1, a. b): et inde tum h}'potheticain dncit potestatem ( gesetzt dass, im Falle dass ) , tum syntheticam (so, danu), tum para,est,theticam,modomodocausalein(,,,ribus suaserit , liaiic similemve origincm commcndari observasse snfficiat potuisse aiialogia particularum chaldaicae i-iN eccc ! dein,localem , modo temporalem (quum), quia ) quae quomodo Vir doctus lectoapud ipsum relegant qui velint. Nobis:quodi.(i. q.'2)etsam.AZ^=N"':"ccce!deiu quod,snnt);elly,angl.liihat;,gall.,que,;arab. ^^JsJi,,arub. vulg.;meht."^,(juiquaequodct qiiod ,,quiaajam.pariter^i,5al.3)reperitar bocvocabulumquodatquc rcHqua pronomina et nuraeralia anliquissitnis vocibnsoninem antem hanc de origine disputationem nonilisi ad paucos vocis significatus explicandos vel V. T. ipsnraqne partilocos 'illustrandos aliquam vim babere culae longe creberrimae nsum maximam partem certum [De Rabbinorum sententiis ui esse et exploratum.q.'3,,,RrrrR.quibus Kimcbiusuiittit,^3678'3s.v.'3solani causalem potestatem aJ-plcriqne auctoribus Talmudistis quattuor signiGcationcs ( .\m nItN N^^bl "'N si, num(juid , sccl , (^uia) v. Daiizii literat. bebr. pag. SSg. 3'io], statiicbant, Quidquid igitur de origine statuitur, longe creberrime,nisiubique,estB) coniunctio relativai)tjuod, uTi (nostr. dass,ortiim ex dcmonstr. dasquao ex senteiitiis praemissum , in relativum verso ) , verbo activo pendent et in accusativo cogitandae sunt , ut (v. -\dN B, no. i ). Gen. alibi IBN et pleuius -|li;N riN iiD '3 Q^lijN N^n^l pr. vidit Deus hoc n-jji, '3 n^iab , cf. Gen. II, 18: nir:, aio tib.,XXXVI,potestate est ) num est quod? gall. csi- cc-qiie? pro Tiumijuid , num ? '37! num dixi? 2 Sam. IX, 1. in17:N lob. VI, 22: gall. ii'csl-cc-pas quc ? i. q. noiine ? /j) nonnc list quod ?interrogativi.pronGen. XXVII, 36. 1 Par. XI, 21).ti)XXIX,i5.2 Sain.XXIII, ig(cf.Praepositionibus additum paritcr atque 'iirt* litt. has in coniunctiones coiivertit , ut ^3 ]5i et >3 ty usque diim, bis dass, "3 b.y_ propterea quod , quia "3 3j;y et 13 nrin pro eo quod , v. Lgb. pag. 637. EstBno.1 ,;,i-2b DTNn.exeiiipla(Respondet ort apud Wablium b. v. 110. 1, A).19.XXIX,iiiN. T. vide2)a)quod, oTi causale,idquequurn antefccisli^ malediclus estoi.causamet ralioncm rei indicansq. quiaAdlaea)hanc primam significationem praeterea hi particu:causalc (sq. conj.).cet.Senteiitia aiitem causalismodousus revocandi suntcedit ut Gcii. III, l4::quia,liocubi ponitur post iurandi formulas, velut: ^fllri"; ^n >S Tiaci TIT per vilam Dei tuamque (sc. alTinno , iuro quod 'rSara. XX, '6. XXV, 34. XXVI, iG. XXIX, 6,bN 'n lob. XXVII, 2, ^n q-^sv nDT D'-\^ "'b r:\av- rtb (v. vs rigri tibi Jocdiis cum bcsliis ogri. Nihil tibl tlmendura,crit,ctquin agernec lapidibus obrutus nec bestiis iiinam (^s) decem iugera vincac festatus. Jes. V, 10 unam vini amplioram pracbcbiint, decem seminis modii unum modiiim. Praecesserat domus vastalae erunt ncc habilatac: ingente nempe agrorum sferilitate terra desolabitur. Jes. VII, 21: illo tcmporc qiiisque vituliim alet duasque ovcs. 22 'n;i iri:n-l:2 b^.^'' i'3"n in.X':" ^s nam lacte cl hulyro vescentur omncs cot. IJamincs in terra desolata frugibus et vino carentes in usu lactis ct mcllis acquiescent, et /irop/crea pecuariac opcram dabnnt omnes.fertiliserit,,::,:...b) qiiod consecutivum id indicans , quod ex caussa non est conseqnitur ut in illo quae cnussa est quod qiiod timeas: nihil est quod mihi graluleris , cf. gr. Ti yiyoriv on ; Gen. XX, 9: nsc2n 13 ?;'; "-is?::n-r!a quod induxisli Mb^J ^iNun .... '"ry quid pcccavi in te supcr me .... peccatum grande ? XL, l5: nihil Jeci '3 "1132 \-ik :ia^ia quod ( ia quo caussa idonea sit quod) in ciiinam confisus cuslodiam me dcdcruni. Jes. XXX\ I, 5 ut in hac es , quod dcjecisti ? cuinam ita confisus cs ducia tibi defectionis caussa esset? Ps. VIII, 5: quod cius me^i^l^Tn '3 ^t:N nJ3 quid est hnmo , mor es? quae caussa est quod hominem , exiguum respicis? cf. Exod. III, 11. eum et imbecillum quod opus Jos. XXIX, 16: num fgulus est inslar Iiiti, ,:,,,',,dicaideopijicc:non Jecil mc.ul,iiiexemplis ^3 ofiamlus cst inslar luli,ut dcjcercs al.,Cf. X^II, 3 sq. XXX, 9. Alibi refcrtur ad sequentia (Ps. XXII, 10 quum extraxeris me ex utcro matris .'. nc procul absis a me Comm. 12) vel ad praccedentia quidem , , sed paulo remotiora. Jes. VII, l4: propterea ipse Dominus tibi sigiium dihil : eccc rirgo gravida eril 16: nam [^2) antcquam puer discet cet. Namquc hac demum in re quae Comm. 16. confinctur, cernebatur signum et vaticinium (cf. VIII, 4). X, 25: noli limcre 26 nain post brcve tempus pocna ce.isabit. Jos. V, f). XIV, 12. XVII, iS. Ps. XLV, 11. 12::. .Latine in huiusmodi numjiguila ut reddi potest, vehit opus dical cuinam conjsus cs , ita:sed apud Hebiaeos tssien non est parti-,culaCnalis,nt^ Arabnm,sed ubique consecutiva.Hos.1,6:,:dflb NiSN Adde Gen. XX, 10. consequitur venia peccatorum ). XXXVII, 26. Ps. XLIV, 19. 20. 2 Reg. VIII, i3. lob. VI, 11. VII, 12. 17. X, 5. 6. XV, i4. XV^III, 34.non amplius miscrcbor domus Isracl N"w: 'S ita ut iis ignoscam (ex miseratione enim DeiXXI,i5.Rr r r2R.^36804)aclversativis.^3particula temporisindicativo), ,A3)cansali potestate proficisciturvariiis eiusquum (cumusus iuseiitentiisSaepeut 'iPN no. 5 c/uo temporc, quando , ubi temporale. Sq.:praet. Ps.XXXII,,3:"ij^syeniina) praemissa negatione cst i. q. secl (sonJern). l Reg. XXI, l5: mi '3 Tt nia: I^N non in vivis'^. De significatione formnlae consentiunt interpretes tantum non omnes, praeeuntibus ut vidimns iam veteribus]Sbi'-iiaNlob.XXXIV,,,XX,(Deloco 2 Sam. III, 35 vidc snpra A, 4).:q. 'S causalecf.Cttcrum de DiV^Sheil.(no. 2) nam. lob. XLII, 8. otiamRoster, Erlauterimgcn derinterprctibus (V^ulg. quia, Syr. paene coustanter:?v,^i)Sthrift p. loi).Ir; '?. r ! fonnula difnciiis conipluribus luiper philoldgoruni disputalionibns vcxata (vid. Winerus p. 4^5. Lfx. nustr. manuale hebr. gerra. ed. 4. I, 871 873. Hitzig in Epliemerid. Jcn. l83o no. 229. Studer ad Ind.Rabbinis (Salomo ben Melcch ad Gen. XMII, 5: ]s bs 13 bs ]si TiN by las ]3 by ''S N-ip!,:!) ct haud scio ai> paucissimis senteutiam suam persnaserit iuerus qui ( ad Simon. Lex. p. 4^4) signincationem illam causalcm agnovit qnidem, sed uni tantum loco ( 2 Sam.XVIII. 20) adhibuit reliquisomnibns narn prcpferea (quod iudicet ,,(ineni quem aiiquod dev. infra)etLXXM,,R.^2, ^"2,Nbs683siiasit)lI^2NP3,ractum Labcre possit [Zwock]") intoiprotaiuiam (quam sigiiificalionem equideni in uno loco Gen.3i'in.XIX,8 feni posse aflliinaverim ) , dc singulorum sententia artificiosius quam felicius disputans (v. confra liitzig 1. c.De ea expliet Begvillder Kritik p. 147. Studerl.C). caiida auteni ambigitur , variaeque sententiae in niediuiuenim, ut Plitzigio , Maureio (quibus praeiverat do ^^'ottius ad Ps. I, 5 ed. 1 ) in hac formula cau.sa cum eBoctu permutata esse videtur, cuiusinodi crrores logici si forte liuic illive scriptori obrepuerunt, in ipsiim liuguae usuin tamen vix ct ne vix quidein transiStuder 1. c.) placuit ellipsis integrae erunt aliis (v. apodoseos v. c. Gen. XVIII, 5 riam , (jiiia iransiistis ad me sc. aequum est ut coenam mecuin suniatis aliis (v. quos ipse secutus sum in Lexx. Cler. ad lud. 1. c. ) manualibus, 12 "?? '3 traicctio visa est pro '3 12 t;* cuius traiectionis satis certa exempla in Hebraismo et S}Tiasmoprolatae sunt.Aliis, : : :XXXIX, 23), suspensum gestabatur ( 1 Sam. 1. c), vibrando iaculabatur (lob. XLI, 21), apud Babylonios et Persas usitatum Jcr. VI, 23. L, 42, ita comparatum ut sublatum procul videri posset (Jos. VIII, 18 coll. 26), probabiliter vexillo ornatum ut apud nos equitum Polonorum (Uhlanen) hastae. Bcnc ita Kimchius C: 13'J n":n~ N"!- haec esthaala, in qua vexl.Uum cst. Similitcr Alaurerus (ad Jos. 1. c.) hastam iutelligit ex qua superne clypeolus suspensus fuerit seda n-:n(Sam. XVII,iaciihim, hastae minoris genus C. 7. 45. lob.diversuraquoda militibus humeris,,:,,illud niagisetplacct,quumeiusinodiomamcntum usum,,,habcutur (v.c.J"^iiJ et blD^:^ propterea quod,c.'.-2Vetercs interpretes quos collegit Bochartus llieroz. I, i35 l4o, cf. lluctuant intcr clypeum et haslam sed illi contcxtus coinphiriiim locorum repugnat ( v. Fischer in prolnss. de Verss. gr. literarum hebr. magistris p. i35 sqq. ). In etymo Bochartum sequor, qui ^iT^C rcpetit adiiudicavitI.hastae impedivisset.c.Maurer,,hac disputatione a tribus iu^quibus ]3 tj' '3 est illis locis nam propterca (quod) proficisceiidum est, uiide apparet, ^3 ab iiiitio huius formulae primitus viin suam iiativani eamque causalem scrvasse idooque minus proLabilcm esse traiectionem, quae et ipsa haud necessaria est quum nudum ^s-^S proplcrca (quod) significet. Ileliquis locis ]D ^y "'3 iu imain formulam coaluisse videtur, in qua proprie duae liarticulae causales cumulatae suiit (nani quia, deiin weil),,pro '2 C5 Eccl. IV, i4). scntentiani paucis exponaiu,Ut meaniin:,quae nuncest,T^S l\^== lellum (v. supra)3"ir|,inde telum beUiciim (cf.,ensis et >_JjS>,bollum).sit.inciditsed tale etyinon optare maloc.lob.11.accommodatum(jMaurerns confert t^ij nna quod otiam ad TS 'iTS ]"-i (area iaculi ),,Par. XIII,cst n.pr.lociinter,Hierosolymaiu,quoj2Sam. VI, 6 ]-::velareafirma) appcllatur. Quod et ]i23 quodamuiodo synoii}';iia fuisseiiiter seKirjath - joarim et l-.i (aica probi, plcrique censont ]"n"3,et interpretatioiieprioris auteui vis sensim paullatiiuque ita oxteiiuata est, ut fcre redundet , pariter atquo i~Nt in chald. ]2 ~bi' ^"N/ LXX. ferme ubiqiie quod in Targg. pro eo pouitur.coucilianda (vide varias hiiius generis coniocturas apud Michaelcm in Suppl. Siinon. in Lex. et onoinast.), mihi parum crodibile videtur ; magisque in eam senteii-tiam incliuo,unum exnns.altero(jna ex ]3: vel contra)oi' tlyty.iy i. q. irixiv , ovvixa quapropter. Videntur bi '3 pro nota relationis accepisse , nt saepeliabeiit01corruptumessc.V.ivi/.iv TOiTov diu TovTov, unde hoc posterius autein eo significata, apud Graecos habet: toitov ivixu oTt quem non raro (Doederlcin ad Oedip. Colon. p. 462) proplerca quod, quod ii^sum contextus locorum postulabat. quia(v. ]-litt.'-"3A),01]3b?,=-lin^3,iyi/.iv11^3V. rad. ]12.-1^2."11*3 V. rad.'b^S V. rad. i2.:.,"^3stigma , V. rad. rriS.nisb"^?, V. rad.;ib2.nQ''^V.rad.B:'^.,"3est,^'^- inusil.,Arab.dolitsmcd.Jc.dolo usus0^3 marsupium T'^ V. rad. 1-12riwSv. rad. 0:2.no.II.unde iXl^is frausGa. 72.62, 4i.(p.Cor. 12, 5. 28. 34.52.ita,20,tium. In>_j_:ilCamusoet68, 42, praeterea: bellum , exi~ 4i4) explicatur xL:>'^ ^ii.*:^!^ jCl5etV. pag.,631B.133circiihis,V. rad. Ti^.fiausimprobilasastutiaelbelliim,etv^3 omnesv. rad.jbs.Harir. Consess. 21 (p. 210) a Scholiasta, quem laudat Schultens. ad lob. p. 564, explicatur ui^ exitium.Ita hebr.SbS33,:)b21fut.\T. (Ps-XL,10. 12.Jcs.XLIII, 6),"^3 quodStScnj,s|seinel legitar lob.ipsius oculi videant cxiliumXXI, 20: i:^S ^'1'^ suum. Targ. Fl^^l^ap. S^T.sed iu praet. et fut. saepius ita inflexum, nt verba rrb imitolur, velut \-iNb2 Ps. CXIX, loi , ':nb3 1 Sam. XXV,Sam. VI, lo,estn':2";Gcn. XXiil, 6 (nt contrainf. Pi. a rtbs)-Kimchi:"n-x.Nb2 Dan. IX, 24pronV2684l)piiss..S1?32731clausit,iticlusiti.Sid.aliquem Jer.XXXII,3.Part.aib^i?''!?^,iq.J!pr.Jiversi generiscf.^OA7\IdiversusYlAA:Inuitavit.,Apud Arabesvocabulo^Lf=>f.Ljd^=estambo,ambaeJe quo,ambigimt domestici Arabum granmiatici utrum singularis an dualis numeri sit, quoJ quiJem posterius vix Jubium est V. de Sacy gramm. arab. II, p. i55. i5G eJ. alt. et quac ibi lauJantur, atquc Dschauharium ap. Je Sac)'um ad Ilar. Cons. p. 87. Ex hoc quiJem scholio praeterea,sus) Calcb , n. pr. quod gesserunt 1) Josuae comes, Clius Jepliunnes , Num. XIII, 6. XIV, 6. Jos. XV, l4. lude ut bene Chald. est Patron. 'rbs 1 Sani. XXV, 3 Kcri SbD n^^aiK. Hieron. de genere Caleb , quum contra appellative accipiant LXX. uv&Qionog y.vrty.ug, et Arabs,,qui Syr.suis;-iCi^s interpretaturalii:cani similis in actionibus18.it.Comm.II, 24.g.'''viri 2)Par. II, 3) ibid. II, 5o.119,pro quo >35?SnmEii D7Sintelhgitur,plures Arabes Sli=>aJ rad. J.=> retuhsse,"n. pr. loci aliunJenoncognitl1Par..sed miror canJem rationera jnanifesto falsam secutum esse Frcytagium in Lex. IV p. 5o).,3!?i)m.canis.De,rumconsensu v. ad rad.origine et linguarum cognataparum enini probabile , quojR. dVs,teiitavitn^^3,685ciiiiiiii31^3,viriKbus datum,nVs19:ne3";3 "ITTD^ etBocliartiisI.c.p.fiGaquia lontininin legemosaica Deut. XXIII,i.ojferas in leniploIJiuiitato inorsiisqut; ttiiacitatcdiial. forctjis,(]iiQclDci mcrcedcm scorliscorti virilis,dictumexlstiinat coll. ;\;ibus cnstodiciulis (lob. XXX, i ), ,recte interprctantur ClericiisOcdmanniisLips.,c,Hosenm.|*~iN''>ad Bochart. Ilicroz. T.II, p.I.p. 71)6cf.Cod. Nasar.hoc ut hodie iii Oricnte [V. Ocduiaiiii vcriii. fiainnill. V, p. ^3 sqq. ;, ranuin doniiiiis carenliuin fainelicoriiiiioppida el canipos pcrvagari, cadaveribns avidc inhiare ( i Ucs. XIV, 1 1. XVI, 4. XXI, k). 23. XXII. 38. a Ileg. IX, lo. 36. Jer. XV, 3. Ts.et niordaciuui {irej^es etinfesli csse solebant, quo hosles saevi et crudclcs poet. canrs appelQuum piaelcrea canis sit lati sint Ps. XXII, 17. 21. animal immundum (Jes. LXVI , 3, canis imreinidus et2lin.4,ubiininternomemorantur:fj-vxj-*-^iny-XM.^Mcaiieslibidinosi ct Jiircntcs (nisi h.I.LIX,7.i5)..adeoque lioniinibusuuivcrsuin scortatores et adiilleri intelligcndi sunt) ; alii, ut Eodiartns, Spcncerns (de legg. riliialibus Hebraeoriim lib. 11 c. 35) 3r3 ~iT73 sensu proprio accipiiint de prciio canis invito parallelismo. De cane in univer,factuui estiitsumvi4eBochartum1),Hieroz.I, p.,662in 696.^2Tv3 m.caica aucupisinclu.^.^3. 1 Par. XXVII, 24:, ,absumenlur. Ps.7:III, 6.XXXIX,,Tlibr) "'IN^T',n^lJni^.XC,nbDNbl ni:;3b1.bnncoepitnumerareseclnondesiii,pro3o.20.^=Na irb2. LXXI,i3.Jes!i