252
рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рди--рд╣рдорд╕ рдЬрд╣рд╛ рддрдХ рдХреЛрд╢рд┐рд╢рд╣реЛ рдкрд╛рдИ, рдкрд╕рддрдХ рдареАрдХ рддрд░рд╣ рд╕ рдЫрд╛рдкреА рд╣, рдлрд┐рд░ рднреА рдЧрд▓рддреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдиреА рдХреЛрдИ рдмрдбреА рд╡рд╛рдд рдирд╣реА рд╣ред рдордард░ рд╕рдордмрдирдзреА рдХрд┐рд╕реА рд╡рд┐рд╢рд╖рдЬрдЮрд╕ рдкрд░рд╛рдорд░рд╢ рд▓рдХрд░ рд╣реА рдХрд╛рд░рдп рдХрд░ ред рдкрдмрдирд┐рд╢рд░рд╕ рдкрд░рд╕,рд▓рдЦрдХ рдПрд╡ рдкрд░рд╕ рдХрд░рдордЪрд╛рд░реА рдХрд┐рд╕реА рддрд░рд╣ рд╕ рдХрддрдИ рдЬрд┐рдордорджрд╛рд░ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧ ред рдкрд░рдХрд╛рд╢рдХ рджрд╣рд╛рддреА рдкрд╕рддрдХ рднрдгрдбрд╛рд░ рдЪрд╛рд╡рдбреА рдмрд╛рдЬрд╛рд░, рджрд┐рд▓рд▓реА-рем рдХрд╡рд┐рд░рд╛рдЬ рдЬрдЧрдирдирд╛рде рд╢рд╛рд╕рддрд░реА ред (2рдкрд░рд╡рд╛рдШрд┐рдХрд╛рд░ . рдкрд░рдХрд╛рд╢рдХрд╛рдШреАрди рдорд▓рдп 2 00 рд╡рд┐рджрд╢ рдо рдкреМрдб 2┬г рдорджрд░рдХ рдЭрд╛рд░реж рдХреж рднрд╡рд┐рдЯрд╕, рдХрдорд▓рд╛ рдирдЧрд░, рджрд┐рд▓рд▓реА-рен рдпреЛрдирд╕рд╡рд╛рд╕рд╢рдпреЛрдкрдпреЛрдЧреА рдмрд░рд╣рдордЪрдп рд╕рд╛рдзрди рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо-рд╢рд┐рдХрд╖рд╛ рд▓рд╛рдЯреА-рд╢рд┐рдХрд╖рд╛ рдорд▓рд▓ рдпрджрдз рдмрд░рд╣рдордЪрд░рдп рдХ рд╢рд░рдирднрд╡ рд╣рдо рд╕рд╡рд╕рде рдХрд╕ рд░рд╣ рддреАрди рдкрд░рдордЦ рдпреЛрдЧ рдмрдбрд╛ рдпреЛрдЧрд╛рд╕рди (рд╕рдЪрдирдирд┐рддрд░ ) рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рдмрд░рд╣рдордЪрд░рдп рдХрд░рдордпреЛрдЧ рд╕рджрд╛ рдЬрд╡рд╛рди рд░рд╣реЛ рд╕рддрд░реАрдкрд░рд╖реЛ рдХ рдпреЛрдЧрд╛рд╕рди рдирд╛рд░реА рдпреМрд╡рди рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рдФрд░рд╕реМрдирджрд░рдп рдХрдж рдмрдврд╛рди рдХ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рдореЛрдЯрд╛рдкрд╛ рдХрдо рдХрд░рди рдХрдЙрдкрд╛рдп рдпреЛрдЧ рдХрд╛ рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕ рдпреЛрдЧ рдирд┐рдпрдорд╛рд╡рд▓реА рд╕рд╡рдкрди рджреЛрдк рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рди рдХрдмрдЬ рдХрд╛ рд╢рд░рддрд┐рдпрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ рдпреЛрди рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рди рдШрд░рд▓' рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдзрдирд╡рдирддрд░реА рд╡рджрдп рджрд╣рд╛рддреА рдЗрд▓рд╛рдЬ рдкрд░рд╛рдХрддрд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рди рдкрд╛рдиреА рдШрдк рдорд╣реА рддрдерд╛ рд╕рдм рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рдкрд░рд╛рдХрддрд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдкрд░рд╛рдХрддрд┐рдХрдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХрд╛ рджрд┐рди рдкрд░ рдорд╕рддрд░ рдХрд╛рдорд╕рдЪ рдЧрд░рднрд╕рддрд░ рдЧрд╣рд╕рдерд╕рдЪрд░ рд╕рддрд░реА-рдкрд░рдк рд╡рдЪрд░рд╛рдЬ (рдШрд░рд▓ рдбрд╛рдХрдЯрд░) рдмрдбрд╛ рдШрд░ рдХрд╛ рд╡рдЪрдп 4/50 4/50 3/- 4/50

Ghar Ka Vaid - archive.org

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ghar Ka Vaid - archive.org

рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рди--рд╣рдорд╕ рдЬрд╣рд╛ рддрдХ рдХреЛрд╢рд┐рд╢ рд╣реЛ рдкрд╛рдИ, рдкрд╕рддрдХ рдареАрдХ рддрд░рд╣ рд╕ рдЫрд╛рдкреА рд╣, рдлрд┐рд░ рднреА рдЧрд▓рддреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдиреА рдХреЛрдИ рдмрдбреА рд╡рд╛рдд рдирд╣реА рд╣ред рдордард░ рд╕рдордмрдирдзреА рдХрд┐рд╕реА рд╡рд┐рд╢рд╖рдЬрдЮ рд╕ рдкрд░рд╛рдорд░рд╢ рд▓рдХрд░ рд╣реА рдХрд╛рд░рдп рдХрд░ ред рдкрдмрдирд┐рд╢рд░рд╕

рдкрд░рд╕, рд▓рдЦрдХ рдПрд╡ рдкрд░рд╕ рдХрд░рдордЪрд╛рд░реА рдХрд┐рд╕реА рддрд░рд╣ рд╕ рдХрддрдИ рдЬрд┐рдордорджрд╛рд░ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧ ред

рдкрд░рдХрд╛рд╢рдХ рджрд╣рд╛рддреА рдкрд╕рддрдХ рднрдгрдбрд╛рд░ рдЪрд╛рд╡рдбреА рдмрд╛рдЬрд╛рд░, рджрд┐рд▓рд▓реА-рем

рдХрд╡рд┐рд░рд╛рдЬ рдЬрдЧрдирдирд╛рде рд╢рд╛рд╕рддрд░реА

ред (2рдкрд░рд╡рд╛рдШрд┐рдХрд╛рд░ . рдкрд░рдХрд╛рд╢рдХрд╛рдШреАрди

рдорд▓рдп 2 00 рд╡рд┐рджрд╢ рдо рдкреМрдб 2 ┬г

рдорджрд░рдХ рдЭрд╛рд░реж рдХреж рднрд╡рд┐рдЯрд╕, рдХрдорд▓рд╛ рдирдЧрд░, рджрд┐рд▓тАНрд▓реА-рен

рдпреЛрди рд╕рд╡рд╛рд╕рд╢рдпреЛрдкрдпреЛрдЧреА рдмрд░рд╣рдордЪрдп рд╕рд╛рдзрди рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо-рд╢рд┐рдХрд╖рд╛ рд▓рд╛рдЯреА-рд╢рд┐рдХрд╖рд╛ рдорд▓рд▓ рдпрджрдз рдмрд░рд╣рдордЪрд░рдп рдХ рд╢рд░рдирднрд╡ рд╣рдо рд╕рд╡рд╕рде рдХрд╕ рд░рд╣ рддреАрди рдкрд░рдордЦ рдпреЛрдЧ рдмрдбрд╛ рдпреЛрдЧрд╛рд╕рди (рд╕рдЪрдирдирд┐рддрд░ ) рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рдмрд░рд╣рдордЪрд░рдп рдХрд░рдордпреЛрдЧ рд╕рджрд╛ рдЬрд╡рд╛рди рд░рд╣реЛ рд╕рддрд░реА рдкрд░рд╖реЛ рдХ рдпреЛрдЧрд╛рд╕рди рдирд╛рд░реА рдпреМрд╡рди рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рдФрд░ рд╕реМрдирджрд░рдп рдХрдж рдмрдврд╛рди рдХ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рдореЛрдЯрд╛рдкрд╛ рдХрдо рдХрд░рди рдХ рдЙрдкрд╛рдп рдпреЛрдЧ рдХрд╛ рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕ рдпреЛрдЧ рдирд┐рдпрдорд╛рд╡рд▓реА рд╕рд╡рдкрди рджреЛрдк рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рди рдХрдмрдЬ рдХрд╛ рд╢рд░рддрд┐рдпрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ рдпреЛрди рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рди рдШрд░рд▓' рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдзрдирд╡рдирддрд░реА рд╡рджрдп рджрд╣рд╛рддреА рдЗрд▓рд╛рдЬ рдкрд░рд╛рдХрддрд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рди рдкрд╛рдиреА рдШрдк рдорд╣реА рддрдерд╛ рд╕рдм рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рдкрд░рд╛рдХрддрд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдкрд░рд╛рдХрддрд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХрд╛ рджрд┐рди рдкрд░ рдорд╕рддрд░ рдХрд╛рдорд╕рдЪ рдЧрд░рднрд╕рддрд░ рдЧрд╣рд╕рдерд╕рдЪрд░ рд╕рддрд░реА-рдкрд░рдк рд╡рдЪрд░рд╛рдЬ (рдШрд░рд▓ рдбрд╛рдХрдЯрд░) рдмрдбрд╛ рдШрд░ рдХрд╛ рд╡рдЪрдп

4/50 4/50 3/-

4/50

Page 2: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдЧрд╣ рдХрд┐ рд░рд╣-рд▓рд╛рд░ : рдПрдХ рдГ

рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 6, рдЕрдк рдЬрд┐рдЧрд░' рд╡рд┐рдХрд╛рд░ 6, рджрдорд╛ рддрдерд░реА 6, рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб 6 рд╕рдЬрд╛рдХ 7, рдЦрд╛рд╕реА 7

рджрди рдордЬрди 7, рдкреАрдбрд╛ 7, рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ 7) рдирдордХ рдЙрдкрдЪрд╛рд░---рдЖрдИ рд▓реЛрд╢рди [рдЖрдЦ

рдХреА рджрд╡рд╛) 8, рдХрд╛рди-рджрд░рдж 8, рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб 8, рд╕рд░рдорд╛ рдореЛрддреАрдпрд╛рдмрд┐рдирджрд░ 8 рдорджрд╛-рд╡рд┐рдХрд╛рд░ 8, рдкрдордд-рдЪрд░рдгрд╛ 9 рдердХреА рд╢рд░рд╛рдЦрд╡реА рдл рд▓рд┐рдП 0, рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХрд╛рдЯ рдХрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ !, рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдлрд▓ рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╡рдорд┐рд╕рд╛рд▓ рее, рд╕рд░рдорд╛ 2 рджрд░рдж рд╢рд░реМрд░ рдЬрд▓рди ]2, рд╕рд┐рд░ рджрдж ]3, рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо 3, рдмрдж рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо 3

рдирдордХ рд╢рд░реЛрд░ рджреЛрдиреЛрдЙрдкрдЪрд╛рд░ !3, рдорд┐рд░рдЪ рдЙрдкрдЪрд╛рд░-- рдПрдХ рд╢рд░рдиреЛрдЦреА

рдЧрд░реАрдкрдзрд┐ 4, рдХрд╛рди рджрдж 5, рджрдд-рдкреАрдбрд╛ 5, рдЖрдз рд╕рд┐рд░ рдХрд╛ рджрд░рдж 6, рдЪрдЦрд╛рд░ 6, рджрд╕рдд- рдорд░реЛрдб 6, рд╡рд┐рдкрд▓рд╛ рдбрдХ ]6, рд╣рдЬрд╛ 6, рд╣рдЬ рдХреА рдЧреЛрд▓реА 8 рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдЖрд╕рд╛рдирдирд╕рдЦрд╛ 7

рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдХрд╛ рдЬрд╛рдж --рдкрдЯ рдХ рд░реЛрдЧ]7 рд╡рд╛рджреА рдирд╛рд╢рдХ 8, рд╣рдЬрд╛ 8

рд╣рд▓рджреА рдЙрдкрдЪрд╛рд░---рдо рддрд░ рдХреА рд╢рд░рдзрд┐рдХрддрд╛ 8, рдХрдордЬреЛрд░ рдирдЬрд░ 8, рд╡рдорд┐рд╕рд╛рд▓ рдЯрд┐рдирдЪрд░ 9, рд╢рд░рджрднрдд рддрд▓ 9 рдордореАрд░рд╛ рд╣рд▓рджреА 9, рдордЬрд╛рдХ рддреЛрдб 20, рдотАМ рд╣ рдХ рдЫрд╛рд▓ 20, рдХрдардорд╛рд▓рд╛ 20, рд╡рдЯ рдо рд╣рд╡рд╛ рднрд░ рдЬрд╛рдирд╛ 20 рд╢рд░рд╛рдЦ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА 2] рдЪрдмрд▓ 2 рдлрд▓рд╡рд╣рд░реА 2, рд╡рд┐рдкрд▓рд╛ рдбрдХ 2]

[рддрд░рд╛рд╢рдп рдХ, 23, рдХ

24, рд╢рд░рд╛рдЦ 24, рдЦрд╢рдХ рдЦрд╛

24, рдмрджрд╣рдЬрдореА, 25, рд░реЛрдЧ 25, рдорддрд░ рдХреА рдЬрд▓рди 25 рдорд╛рд╕рд┐рдХ-рдзрд░рдо рдХреА рд╢рд░рдзрд┐рдХрдпрд╛ 25 рдЧрдорднрд┐рдгреА рдХреА рдХ 25, рдиреАрдж рди рд╢рд░рд╛рддрдирд╛ 25, рдЦрдиреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 26 рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рддрдЬреА 26, рд╕рдЬрди 26

рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рдЙрдкрдЪрд╛рд░ 26, рдХрдордЬреЛрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ 26, рдХрд╖рдп 26, рджрддрдд рдФрд░ рдорд░реЛрдбрд╛ 27 рд╡реАрдп рдкреЛрд╖рдЯрдХ рдЪрд░рдг 27, рдЗрдлрдирдПрдЬрд╛ 27,

рдЕрд░рджрд░рдХ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ 27 рдЦрд╛рд╕реА-рджрдорд╛ 27, рднрдЦ рдд рд▓рдЧрдирд╛ 27, рдкрд╛рдЪрдирд╡рд░рджрдзрдХ рдЪрд░рдг 27, рдХрд╛рди-рджрд░рдж 28 рдЗрдлрд▓рдПрдЬрд╛ 28, рдХ 28, рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ

рдмрдардирд╛ 28, рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо 28 рдкрд╕рд▓реА рдХрд╛ рджрд░рдж 28, рд╕рдЧрд░рд╣рдгреА рдорд░реЛрдб, рдмрджрд╣рдЬрдореА 28

рд▓реЙрдЧ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ 29, рдкрдЯ рдлрд▓рдирд╛ 29 рдмрджрд╣рдЬрдореА 29, рдЬрд▓рд╛рдм 29, рдЦрд╛рд╕реА рд╢рдЭреМрд░ рджрдорд╛ 29, 29, рдмрдЦрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж 29, рдЗрдлрд▓рдПрдЬрд╛ 29 рдорд┐рддрд▓реА рднрд╛рдирд╛ 29, рд╣рд┐рдЪрдХреА 30 рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рддреАрдмрддрд╛ 30

рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдЙрдкрдЪрд╛рд░ 30, рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рддреАрд╡рд░рддрд╛ 30, рдкрд╛рдЪрдирд╡рд░рджрдзрдХ 30, рд╣рдЬ рдХреА рд░рд╛рдордмрд╛рдг рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ 3] рд╢рд░рджтАМ рдЛрдд рдХреА рдЦрд╛рд╕реА 3, рдкрд░рдорд╣, 3рее, рдорддрд░рдЬрд▓рди рдФрд░ рдирдпрд╛ рд╕рдЬрд╛рдХ 3], рд╣рд┐рдЪрдХреА 32

Page 3: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рел)

рдШрд╛рдЧ ,рдЙрдкрдЪрд╛рд░--рд╣рд┐рд╕рдЯрд░рд┐рдпрд╛ 32 рд╣рдЬрд╛ 6 32, рджрдорд╛, 32 рдХрд╛рд▓реА рдЦрд╛рд╕реА 32

рд╕реАрди рдХрд╛ рджрд░рдж 32, рдкрд╕рд▓реА рдХрд╛ рджрд░рдж 33, рдкрдЯ рджрд░рдж 33, рдкрдЯ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдирд╛рд╢рдХ 33, рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрдардирд╛ 33 рдирдпрд╛ рдЬрдХрд╛рдо рдФрд░ рд╣реАрдЧ 33 рдкрд╛рдЧрд▓ рдХрддрдд рдХ рдХрд╛рдЯрди рдкрд░ 34 рдЪреАрдЯреА рднрдЧрд╛рдирд╛ 34, +рджрдд-рдкреАрдбрд╛ рд╡ рдХреАрдбрд╛ рд▓рдЧрдирд╛ 34, рдкрдЯ рдХ рдХреА рдЯ 34, рджрд╛рдж 34, рдХрд╛рди рдХ рд░реЛрдЧ 34 рджрд░рдж рдХрд╛рди 34, рднрдж рдХрд╛ рджрд░рдж 34, 35, рд╕рдЦреА рдкрд░рд╕рд╡ рд╣реАрдЧ- рдЯрд┐рдХрдЪрд░ 35

рдкрдпрд╛рдЬ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ 35 рд╕рд╛рдк рдХрд╛рдЯ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдирд╕рдЦрд╛ рд╣рдЬ рдХреА рд░рд╛рдордмрд╛рдг рджрд╡рд╛ 36, рджрд╕рдд рд╢рд░реЛрд░ рдорд░реЛрдб 27, рджрдорд╛, рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж, 36, рдореЛрддрд┐рдпрд╛рд╡рд┐рдж 36, рд▓рд╛рдЬрд╡рд╛рдм рд╕рд░рдорд╛ 36, рдорддрд░ рдХреА рдЬрд▓рди 37, рд╕рддрди рдШрд╛рд╡ 37, рдмрдЪрдЪреЛ рдХрд╛ рдХрд╛рди-рджрд░рдж 37, рдмрдЪрдЪреЛ рдХреА рд╢рд░рд╛рдЦ рджрдЦрдирд╛ 37,

рд▓рд╣рд╕рди рдЙрдкрдЪрд╛рд░--37, рдЭрд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛ рд╡ рд╣рдЬрд╛ 37, рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб 38, рдХтАН рджрд░рдж рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рддрд▓ 28, рд╣рдЬ рдХрд╛ рддрд░рдирдд рдЙрдкрдЪрд╛рд░ 38, рдХрд╛рд▓реА рдЦрд╛рд╕реА 39 рдЙрдкрдЪрд╛рд░---39, рдЭрд░рд╛рд╛рдШ рд╕рд┐рд░ рдХрд╛ рджрд░рдж 40, рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо 40 рдердХрд╛рди 40, рдорд╣ рдХ рдШрд╛рд╡ 40 рджрдд-рд░реЛрдЧ 4], рдирддрд░-рд░реЛрдЧ 4] рдХрд╛рди рдХ рд░реЛрдЧ 4, рдЧрд▓ рдХ рд░реЛрдЧ 42 рдЫрд╛рддреА рдУрдФрд░реМрд░ рдлрдлрдбреЛ рдХ рд░реЛрдЧ 42 рдкрд░рд╖реЛ рдХ рд░реЛрдЧ 42, рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд░реЛрдЧ 42, рддрдкрджрд┐рдХ 43 рдореЛрдЯрд╛рдкрд╛ 44,

рд╕

рдЧрд╛рдЬрд░ рдЙрдкрдЪрд╛рд░--44 рдХрдордЬреЛрд░

рджрд┐рдорд╛рдЧ 44, рдкрд░рд╛рдШ рд╕рд┐рд░ рдХрд╛ рджрдж

44, рд╕реАрди рдХрд╛ рджрд░рдж 44, рдмрд▓рдЧрдореА рдЦрд╛рд╕реА 44, рдкрдерд░реА, 44, рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо 44, рдкреАрдЧрдк рдмрд▓ рдХ рд▓рд┐рдП 44, рдмрдЪрдЪреЛ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА 45 рдкрдЯ рдХ рдХреАрдв 45, рдорд╕рдвреЛ рдХ рд▓рд┐рдП 45, рд╣рджрдп рд░реЛрдЧ 45

(рдорд▓реА[рдЙрдкрдЪрд╛рд░--45, рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛, 45, рджрд╛рдж 46, рдЧрдж рдХрд╛ рджрд░рдж, 46 рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 46, рд╡рд┐рдкрд▓рд╛ рдбрдХ 46 рдЧрд▓ рдХрд╛ рдШрд╛рд╡ 46, рдирддрд░ рд░реЛрдЧ 46

рдШреАрдпрд╛рдХрджрдж рдЙрдкрдЪрд╛рд░--46, рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж 46, рдХрд╛рди-рджрд░рдж 47, рджрддрдд-рдкреАрдбрд╛ 47, рдирдирди-рд░реЛрдЧ 47 рдЦрди рдЧрд┐рд░рдирд╛ 47 рдкрдпрд╛рдЬ рдХреА рддреАрдЪрд░рддрд╛ 47 рдмрдирдж рдорддрд░ 47, рдХрдмрдЬ, 47, рджрд┐рдорд╛рдЧ рд╢рд░реМрд░ рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рдЧрд░рдореА 47, рдЦрдиреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 48, рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ 48 рдмрдЪрдЪреЛ рдХрд╛ рд░реЛрдЧ 48, рддрдкрджрд┐рдХ 48 рдЧрд░рдн рдо 48, рд▓рдбрдХреА рдХреА рдмрдЬрд╛рдп рд▓рдбрдХрд╛ 48, рдЧрд░рдж рдХрд╛ рджрд░рдж 48,

рдЬрд╛рдорди рдЪрд┐рдХрд┐рддрдкрд╛--рдорд░реЛрдб рек53 рдореАрддрд┐рдпрд╛рд╡рд┐рдирдж 53, рд╕рд╡рдкрдирджреЛрдк 53 рдЦрдиреА рджрд╕рдд 53, рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрдардирд╛, 53 рдкрддрд▓рд╛ рд╡реАрд░рдп 54, рдорд╕рдЧрд░рд╣рдгреА рдорд░реЛрдб 54, рдордзрдорднрд╣ 54, рдорд╛рд╕рд┐рдХ рд╕рд░рд╛рд╡ рдХреА рд╢рд░рдзрд┐рдХрддрд╛ 54, рд▓рд┐рдХреЛ- рд░рд┐рдпрд╛ 54, рд╕рдЬрд╛рдХ 54, рджрддрдд рд░реЛрдЧ 55

рддрд░рд╡рдЬ рдЪрд┐рдХрд░рд┐рддрд╕рд╛--рдорд┐рд░рджрд░рдж 55, рд╡рд╕рдо рдЭреМрд░ рдкрд╛рдЧрд▓рдкрди 55, рдХ 56, рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рддреАрдмрд░рддрд╛ 56 рд╣рджрдп рдШрдбрдХрди 56 рдХрд╡рдЬ 57, рд╕рдЬрд╛рдХ 57, рдЧрд░рдореА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░ 57, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 57

рдирд╛рд░рдЧреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛--рдирдЬрд▓рд╛ рдЭреМрд░

Page 4: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рек)

рдЬрдХрд╛рдо 58, рдЦрд╛рд╕реА 58, рднрдЦ рди рд▓рдЧрдирд╛ 58, рдкрд╕рд▓реА рдХрд╛ рджрд░рдж 58 рдЯрд╛рдЗрдлрд╛рдпрдб 58, рд╣рджрдп рдмрд▓рд╡рджрдз рдХ рд╢рд╡рдд 59, рдирд╛рд░рдЧреА рдкрдп 59, рдирддрд░ рд░реЛрдЧ 59, рд╕рдирджрд░ рд╕рдирдитАНрддрд╛рди 60

рдиреАрдм рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛- рдЦрд╛рд╕реА 60, рдорд╣рд╛рд╕ 60, рдЦрдЬрд▓реА 60, рдорд┐рддрддрд▓реА 60, рдкрдЯ- рджрд░рдж 60, рджрдирдитАНрдд-рдкреАрдбрд╛ тВм0, рддреАрдХ рдЬрдХрд╛рдо 60, рдмрдЦрд╛рд░ рдо рдкрдпрд╛рд╕ 6], рджрд╕рдд рд╡ рдорд░реЛрдб 6), рд╕рдорд░рд╣рдгреА 6, рд╕рд┐рд░ рдЪрдХрд░рд╛рдирд╛ 6], рд╕рдЧрдо рдкрд░рд╕рд╡ 6], рд╡рдпрдЯреАрд▓реЛрд╢рди 6, рддрд╡рдЪрд╛ рд╢реЛрдзрдХ 62, рджрд╛рдж рдХ рджреЛ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдирд╕рдЦ 62, рд╕реАрди рдХреА рдЬрд▓рди 63 рддрд┐рд▓тАНрд▓реА 63, рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ 63, рдмрд╡рд╛- рд╕реАрд░ 63, рд╣рдЬрд╛ 63, рд╣рд┐рд╕рдЯреА- рд░рд┐рдпрд╛ 63, рдореЛрддрд┐рдпрд╛рдмрд┐рдирдж 64, рд╢рд╡рд╛рд╕ рдХреА рджрд░рдЧрдитАНрдз 64, рдЧрд░рднрдкрд╛рдд рдХреА рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рджрд╡рд╛ 54

рдкрд░рдирд╛рд░ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛-- рдирддрд░ рдЦрдЬрд▓реА 64 рд╢рд░реЙрд╡ рдХреА рд╕рд░рдЦреА рд╡ рджрд░рдж 64, рджрд╛рддреЛ рд╕ рдЦрди рдЭрд╛рдирд╛ 65, рдкрдЯ рджрд░рдж 65 рдЬрд┐рдЧрд░ рд╡ рдорджрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ 65 рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ 65, рд╣рджрд╡ рд╡рд▓ рд╡рджрдзрдХ рд╢рд░рдмрдд 66, рднрдЦ рдмрдврд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдШрд░рдмрдд 66, рдирддрд░ рд░реЛрдЧ 66, рдЦрд╛рд╕реА 66, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 66, рдорддрд░ рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрд╛ 66, рд╕рд╡рдкрди рджреЛрд╖ 67 рдорд╣ рдХреА рдЯрд░рдЧрдирдЪ 67

рд╢рд░рдЧрд░ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛---рдХрд╛рди рдХрд╛ рдкреАрдбрд╛ 67 рд╡рд╛рд▓рднрдб 67, рдЦрд╛рд╕реА 67, рдЖрдЦ рджрдЦрдирд╛ 67, рд╢рд░рд╛рдЦ рдо рдЦрдЬрд▓реА 67 рдирдХрд╕реАрд░ 67, рд╕рддрд░реА рд░реЛрдЧ 68, рд╣рджрдп рдмрд▓рдХрджрдзрдХ 68, рдорд┐рд░рдЧреА 68 рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ 68, рдХрдирдЬ 58, рдЧрд░рдж рдХрд╛

рд░ 68, рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдкрдо'┬л рдХреМрд░ рдЬрдЫрд┐рдХрддрд┐рд░:68, рдмрдЪрдЪреЛ рдХрд╛ рдХрдмрдЬ*69 рдХтАН рдЬрд╛, рд╢рд░реЙрдЦ рдХреА ред

рд╕рд╛рд▓реА 69, рд╕рд┐рд░рджрд░рдж 69, рджрд░рд┐рдореАрдЧ рдХреА рдХрд╛ рд░реА 69, рдЦрд╛рд╕реА ? рд░

рдЯреЙрдирд┐рдХ 70, рдпреМрди рд╡рд▓рд╡рд░рджрдз рдХ 70, рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рдЪрд╛рдп 70

рдкрд░рдирдирддрд╛рд╕ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛--рдЧрд░рднреА рддреЛрдб рд╢рд░рд╡рдд 7ред, рд╢рд░рдирдирдирд╛рд╕ рдХрд╛ рдорд░рдмрдЪрд╛ 7, рд╢рд░рдЬреАрдг 72

рдмрд╛рджрд╛рдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ --рдЕрдХрд╕реАрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ 72, рдЪрд╢рдо рд╕ рдЫрдЯрдХрд╛рд░рд╛ рдкрд╛рдЗрдп 73, рддрддрд▓рд╛рдирд╛ 73, рд╣рджрдп

рдЪрд▓рд╡рджрдзрдХ 73, рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рд╕рдЬрди 74, рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ 74

рднрд░рдЦрд░реЛрдЯ рдл рдЪрдорддрдХрд╛рд░--рдЦрд╛рд╕реА рдФрд░ рджрдорд╛ 75, рдпреЛрди рд╡рд▓рд╡рдмрджрдз рдХ 75, рдорд░реЛрдб 75, рд╡рд┐рд╖ рдХрд╛рдЯ 75, рдЕрднрд░рдЦ- рд░реЛрдЯ рддрд▓ 75, рджрдирдитАНрдд рдкреАрдбрд╛ 76, рдЦрд┐рдЬрд╛рд╡ рддрд▓ 76

рд╢рд░рд╛рдо рдл рдЪрдорддрдХрд╛рд░---рд╢рд░рдХрдореА рд░ рддрдкрджрд┐рдХ 76 рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╕рдЧрд░рд╣рдгреА 76, рднрд░рдХрд╕реАрд░ рд╣рд╛рдЬрдорд╛ 77, рд╢рд░рд╡рдореАрд░ рддрд┐рд▓тАНрд▓реА 77, рдЕрд░рдХрд╕реАрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ 77, рдЖрдд рдХ рд░реЛрдЧ 77, рд░рдХрдд рд╡рд┐рдХрд╛рд░ 78, рдкрд░рд╖реЛ рдХ рд░реЛрдЧ 78, рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдХреА рдХ 78 рдЧрд░рдореА рддреЛрдб 78, рд▓ 79, рдордШ- рдорд╣ 79, рдорд░реЛрдб рд╡ рд╕рдорд░рд╣рдгреА 79 рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА 79, рджрдд рдордЬрди 80, рдкрддрдерд░реА 80

рд╕реМрдл--рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА 80, рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреА рдЧрд░рдореА 80, рдиреАрдж рди рдЖрд░рд╛рдирд╛ 80, рдЭрдзрд┐рдХ рдиреАрдж 8 !, рдирдЬрд▓рд╛ рд╡ рдЬрдХрд╛рдо 8, рдЖрдЦ

Page 5: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рел)

рджрдЦрдирд╛ 88, рдХрдордЬреЛрд░ рдирдЬрд░ 8, рд╡рд╛рд▓ рд╢рд░рд╡рдд 82, рд╣рдЬрд╛ 82, рд╕реАрди

рдХрд╛ рджрд░рдж 82, рд░рдХрд╛ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдШрд░рдо 82, рдХрдордЬреЛрд░ рдорддрд░рд╛рд╢рдп 82, рдкрд░рд╛рдирд╛ рдирдЬрд▓рд╛ рд╡ рдЬрдХрд╛рдо 82, тАЬрдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдорд░реЛрдб 83, рдкрд░рдорд╣ рд╡ рд╕рд╡рдкрджрджреЛрдк 83, рдЦрдЬрд▓реА 83,

рдЧрднрд┐рдгреА рдХреЛ рдХрдмрдЬ 83

рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛--рдорддрд░ рдЬрд▓рди 84, рдЦрдиреА рдмрдмрд╛- рд╕реАрд░ 74, рдкрд░рдорд╣ 84, рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдХреА рдХ 84, рд╕рд┐рд░ рдЪрдХрд░рд╛рдирд╛ 85, рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рдЧрд░рдореА рдЦрд╢рдХреА 85, рд╡рд▓рдЧрдо рддреЛрдб 85, рдкрд░рджрд░ рд░реЛрдЧ 85,

рдирдХрд╕реАрд░ 85, рдЦрд╕рд░рд╛ рдХреА рдЬрд▓рди 86, рджрд┐рд▓ рдХреЛ рдШрдбрдХрди 86,

рд╕рд╡рдкрдирджреЛрдк 86 рд╣рд░рдб рдФрд░ рдмрд╣рдбрд╛--рдХрд╡рдЬ 86, рдкрд╛рдЪрди

рд╡рд┐рдЪрд╛рд░ 86, рдЦрд╛рд╕реА рдФрд░ рджрдорд╛

рдЧрд░рд╛рдЦрд╕реЛ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА 87, рдХрд╛рдврд╛ 87,

рд╕рдЬрд╛рдХ 87, рд╕рд░рдорд╛ 87 рдлрд┐рдЯрдХрд░реА--рджрдЦрддреА рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдХрд╛ рдЗрдирд╛рдЬ 89,

рдордордвреЛ рдХреЛ рдордЬрдмрдд рдХрд░рддреА рд╣ 90, рдмрд╛рд░реА рдХ рдЬрд╡рд╛рд░ рдХреА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ 90,

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ 9, рджрдорд╛ рдФрд░ рдЦрд╛рд╕реА * рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЙрдкрдЪрд╛рд░ 9], рдорд░реЛрдб

рдФрд░ рджрдорддреЛ рдХреЛ рд░реЛрдХрддреА рд╣ 92, рд╣рдЬ рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ 92, рдЪреЛрдЯ рдХреА рдЖрддрд░рд┐рдХ рдкреАрдЯрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП 93, рд╕рдЬрд╛рдХ рдХреА рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ 93, рд╕рддрд░реА-рдкрд░рдк рдкрд░рдорд╣ рдХрд╛ рдЙрдЪрд┐рдд рдЗрдирд╛рдЬ 93, рдкрд░рдорд╣ 93, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░

рдХ рдорд╕рд╕ рдорд░рдХрд╛ рдХрд░ рдЧрд┐рд░рд╛ рджрддреА

рд╣ 94, рдЭрдЬрд╡рд╛рдЗрди--рдкредрдЪрди-рд╡рд░рджрдзрдХ рдЧреЛ рд▓рд┐рдпрд╛ 94,

рдЙрд░рдж рдкреАрдбрд╛ 94, рдЙрджрд░ рдкреАрдбрд╛,

рдЭрд░рдлрд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рд╢рд░рдЬреАрд░рдг 95, рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ 95, рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░ 95

рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛-рдорд╣ рд╢рд░рд╛рдирд╛ 96, рдирдЬрд▓рд╛-

рдЬрдХрд╛рдо рдХреА рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ 96, рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрдардирд╛ 96, рддрд┐рд▓рд▓тАНрд▓реА 96,

рджрд╛рдж 96, рдкрдерд░реА 96, рдкрд╛рдпрд░рд┐рдпрд╛'

рдЯрде рдкрд╛рдЙрдбрд░ 97, рдкрд┐рддрдд рдкрд╛рдЙрдбрд░ 97 рдХрдкрд░ 97,-- рдЬреАрд╡рдирд╛рдордд 97, рд╕ рдзрд┐рдп

рд╢рд▓реМрд░ рджрд░рдж рдЧрд╛рдпрд╡ 99 рддрд▓ рдЦрдЬрд▓реА 99, рджрд╛рдж рд╢рд░ рдЪрдордмрд▓ рдХрд╛ рд░рд╛рдо

рдмрд╛рдг рддрд▓ 99, рднрд░рдХрд╕реАрд░ рджрд╛рдж 99, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 00, рдХрд╖рдЯрджрд╛рдпрдХ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо 00, рд▓рд┐рдХреЛрд░рд┐рдпрд╛

00, рд╢рд░рдХ рдХрдкрд░ 00 рд╣рдЬрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ 0,

рдиреМрд╕рд╛рджрд░--]0ред, рд╕рд┐рд░ рджрд░рдж 0, рд╡рд╣реЛрд╢реА 0!, рд╢рд░рдордд рдкрд╛рдЙрдбрд░ 02 рджрд╛рдв-рджрд░рдж! 02, рдЦрд╛рд╕реА 022, рдкрдЯ-рджрд░рдж 03

рдЧрдзрдХ 00, рдЧрдзрдХ рд░рд╕рд╛рдпрди 3 рдХрд╛рд▓рд╛ рджрд╛рдж 03, рдЪрдмрд▓ 04-

рдЧрд░--04, рдЦрди рдмрдирдж 04, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рд╡ рдорд░реЛрдб 04, рдЦрд╕рд░рд╛, 04

рд░реАрда--05, рд╕рд┐рд░рджрд░рдж рд╢рд░реМрд░ рд░реАрдард╛ 05, рднрд░рдЫ рд╢рд░реЛрд░ рд░реАрдард╛ 05, рд░реАрда рдХрд╛ рд╕рд░рдорд╛ 05, рдЪрд╣рд░ рдХ рдзрдмрдм, 06, рд▓рдХрд╡рд╛ 06,

Page 6: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рд╢рд╛)

рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рд╢рд░ рд░реАрдард╛ 06 рдХтАН рдХрд╛рдЯ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЗрд▓рд╛рдЬ 06 рджрдд рд░реЛрдЧ 07, рд╣рдЬрд╛ рдФрд░ рджрд╕рдд 707, рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рдФрд░ рддрд┐рд▓рд▓реА тАЬ07, рд╕рдЦ рдХреА рд╕рдлрд▓ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ 07, рд╡реАрдп-рдмрд▓-рдмрд░рдХ 07, рджрдорд╛ 08

рддрдорд╡рд╛рдХ--08, рджрдд рдкреАрдбрд╛ рдХрд╛ рд╢рд░рдЪрдХ рдЭреАрд╖рдзрд┐ 08, рджрд╛рдд рд╣рд┐рд▓рдирд╛ 08 рдШрд╛рд╡ рдХрд╛ рд╢рд░рдЪрдХ рддрд▓ 08 рд╡рд┐рд░рд╖рд▓ рдЬрдирддрдУ рдХ рдХрд╛рдЯ рдХрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ 09,

рдЪрдирд╛--рд╣рдЬрд╛ ][0, рдмрдЪрдЪреЛ рдХрд╛ рд╕рдЦрд╛ 0, рдЦрди рдмрдирдж рд╣реЛрдЧрд╛ 0 рдХрдордЬреЛрд░ рджрд┐рд▓ ]], рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд╣рд░-рдкреАрд▓ рджрд╕рдд 7]], рдмрдЪрдЪреЛ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА ]]

рддрд▓рд╕реЛ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░--рдкреМрд░рд╖-рд╡рд▓ рд╡рд░рдзрдХ !, рдЬрд╡рд░ !2, рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рд╢рд░рдЪрдХ рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ 2, рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рд╢рд░рдЪрдХ рд╢рд░реАрд╖рдШрд┐ 3 рдЬрдХрд╛рдо рд╢рд░реЛрд░ рдЦрд╛рд╡реА 83, рджрджрд┐рдХ рдЪрд╛рдп 3, рд╕рд╛рдк рдХрд╛рдЯ рдХреА рджрд╡рд╛рдИ 4, рддрд╡рдЪрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ ]] 4, рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рддрд▓ 4, рдкрдЯ рдХ рд░реЛрдЧ 5

рд╕рд▓реЛрдо рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░--рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ ] 6, рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░ 6, рдмрд╛рд░реА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░ 7, рд░рдХтАНрдд рд╢реЛрдШрдХ 47, рдЦрд╕рд░рд╛ рд╡ рдкрд┐рддрдд рдирд╛рд╢рдХ 7, рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ ]]7, рдЧрдард┐рдпрд╛ 7,

рдордзрднрд╣ 7, рдкрд░рдорд╣ 8 рд╢рд╡рдд рдкрд░рдж (рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдкрд░рдорд╣) 8 рд╣рд┐рдЪрдХреА ]?, рдХ 8, рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб 8, рдЦрд╛рд╕реА 8

рдмрд░рд╣рдо рд╡рдЯреА рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░--рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рд░реЛрдЧ 9, рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдЪрд░рдг 9 рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдардгрдбрд╛рдИ 9, рдмрд░рд╛рд╣рдореА рд╢рдмрдд 49 рд╢рдЕрд░рдХ рдмрд░рд╛рд╣рдореА 20 рдирддрд░ рд░реЛрдЧ 20, рдкрд░рд╖ рд░реЛрдЧ 20, рд╕тАНрддрд░реА рд░реЛрдЧ 72!,

рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдХ рдЪрд╕рддрдХрд╛рд░--рдЬрдХрд╛рдо ]22, рдмрд▓рдЧрдо рдФрд░ рдкрд┐рддрдд 22, рд╢рд░рдмреЛрдд рдмрдирдлрд╢рд╛ 22,

рдзреАрдХтАНрд╡рд╛рд░ рдл рдШрдорддрдХрд╛рд░--рдирддрди рд░реАрдЧ 23 рдЦрд╛рд╕реА рджрдорд╛ 23, рдЬрд┐рдЧрд░ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рд╢рд░реМрд░ рддрд┐рд▓тАНрд▓реА 23, рдЬреЛрдбреЛ рдХрд╛ рджрд░рдж 724, рдЙрджрди рд░реЛрдЧ 24,

рднрдЧрд░ рдХ рдЭрдирднрдд рдкрд░рдпреЛрдЧ--рд╕рд┐рд░рджрд░рдж 25 рдЧрд░реЙрдЦ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА 26, рдХрд╛рди рдХрд╛ рдкреАрдк 26, рджрдитАНрдд рдкреАрдбрд╛ 26, рдЧрд▓ рдХ рд░реЛрдЧ 26, рднрд╣ рдХрд╛ рджрд░рдж 26, рддрд╡рдЪрд╛ рд░реЛрдЧ 26, рд╢рдд рдХреЛрдв 26, рдЙрджрд░ рдкреАрдбрд╛ 26, рдХрд╛рдпрд╛рдХрд▓рдк рдЪрд░рдг 26 рд╡рд╛рд▓рднрдб 27, рдирддрд░ рдЦрд▓рд▓реА 27 рдЖрдЦреЛ рдХрд╛ рднрд░рдЬрди 27, рдХрд╛рди рдмрд╣рдирд╛ 28, рдХрд╛рди рдо рдШрд╛рд╡ 28, рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо 28, рджрдирдитАНрдд рдордЬрди 28, рдХ 28, рдкрд░рд╛рди рджрд╕рдд 28, рд╡рд╛рд░реА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░ 29

рдЬрд╡рд░-рддрддреЛрдб]29, рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░ 29

Page 7: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рел)

рддрдкрджрд┐рдХ рдХрд╛ рдмрдврд┐рдпрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ 29, рдЧрд░рдореА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░ 430, рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб 30, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 30, рдХрдмрдЬ рдирд╛рдгрдХ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ 30 рдкрдерд░реА 3), рдЦрдЬрд▓реА 3рее рдмрдврд┐рдпрд╛ рдорд░рд╣рдо 3рее, рдорд╛ рдХрд╛ рджрдз рдмрдирдж рдХрд░рдирд╛ 3|, рд╕рддрди рдШрд╛рд╡ 3] рдХрд╖рдЯрджрд╛рдпрдХ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдШрд░рдо 32,

рдмрдмрд▓ (рдХреАрдХрд░)--рдлрд░рдЧ рдХрд╛рд▓рд╛ рд╢рд░рдХ 32 рдХрд╛рди рдХреА рдкреАрд╖ 33, рджрдитАНрдд рдордЬрди 33, рдореА рдЦрд╛рд╕реА 33 рдЦрдиреА рдердХ 33, рдмрдирдж рдорддрд░ 33 рджрд┐рд▓ рдШрдб рдХрдирд╛ 33 рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ !33, рд╕рдЬрд╛рдХ 34 рдЦрдиреА рджрд╕рдд 34, рдкрд░рдорд╣ рд╡ рд╢реАрдХрд░рдкрд╛рдд 34, рд▓рд┐рдХреЛрд░рд┐рдпрд╛ 34

рдкреАрдкрд▓ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ 34, рд╕рдЬрд╛рдХ 34 рджрдорд╛ 35, рдкрдЯ рдХреА рдЬрд▓рди 35, рд╣рд┐рдЪрдХреА 35, рд╣рд╛рде рдкрд╛рд╡ рдлрдарди рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ 35, рдЦрд╛рд╕реА 35, рдкрдЯрджрд░рдж 35, рд╣рдЬрд╛ 35, рддреАрд╡рд░ рдкрдпрд╛рд╕ 35, рдЦрдиреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ 35 рд▓рд┐рдХреЛ рд░рд┐рдпрд╛ 36, рджрдо рдХреА рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рд╡рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ 36, рд╡реЙрдХрдкрди рдХреА рдЕрдирднрдд рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ 36, рдкрд░рдорд╣ рд╡ рд╕рд╡рдкрджрджреЛрд╖ 36, рдкрд░рд╛рдирд╛ рд╕рдЬрд╛рдХ 36

рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░--рдкрд░ рднрджрдд рдкрд╣рд╛рд░ 37, рдкрд░рд╖ рд░реЛрдЧ ]37

рдХрд╛рдпрд╛рдХрд▓рдк рдЪрд░рдг 37, рдкрд░рдордп 37 рд╡реАрдп- рд╡рд┐рдХрд╛рд░ 38, рд╡рд░рдЧрдж рд╣рдпрд░ рдЖрдпрд▓ ]38, рднрдЧрджрд░ 38, рдмрдЪрдЪреЛ

рдХ рд╣рд░ рджрд╕рдд 38, рдЙрддрддрдо

рдЪрд╛рдп 38, рдкрд░рд╕рдореАрд░ рд▓рд┐рдХреЛ- рд╕рдпрд╛ )39, рд╣рд┐рдЪрдХреА рее39 рдлрд▓рд░рдмрд░ 39, рдорддрд░ рдо рд╕рди рд╢рд░рд╛рдирд╛ 39, рдорд╛ рдХрд╛ рджрдз рдмрдврд╛рди рдХреА рдкрд░рд┐рдзрд┐ )39, рд╕рдЬрд▓реА рее39 рд╣рдЬ рдХреА рдЪрд┐рдХрд░рд┐рддрддрд╛ 39, рдкрдиреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ ]40,

рд╕рд░рд╕ рдХ рдШрдорддрдХрд╛рд░--рдорд┐рд╕--рджрдж рд╡ рдирдЬрд▓рд╛ ]40, рджрдд-рдкреАрдврд╛ 40 рд╕рдиреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рее40, рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб 40, рд╡реАрдп-рдкреМрдкрдЯрд┐рдХ 40

рдкрдЧрд░рд░рдв рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░--рд╕рдЦрдж рдкрд░рд╕рд╡ 4! рдЕрд░рдХрд╕реАрд░ рд╣рдЬрд╛ 4], рдЕрдХтАНрдореАрд░ рднрдЧрджрд░ ]4], рднрд░рдХрд╕реА рд░ рдлрд▓рд╡рд░реА 4]), рдорд╛рдирд╕рд┐рдХрдмрд▓ рд╡рд░рджрдзрдХ 4], рдХрдордЬреЛрд░ рдордерд░рд╛рд╢рдп ] 4] рдкрд▓рдЧ ]4[, рдкрд╛рдЪрди-рд╡рд░рджрдзрдз 42 рдиреАрдж рдХреА рднрд░рдзрд┐рдХрддрд╛ |42,

рд╢рд░рд╕рдЧрдпрдШ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░--рд░рдХрдд-рд╢реЛрдШрдзрдХ рдЪрд░рдг ]42, рдХрд▓рд╣ рдХрд╛ рджрдж 42, рдкрддрд╡рд░реА. 442 рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд░рд╕рд╛рдпрди 42, рдХрдмрдЬ рдирд╛рд╢рдХ 43

рдкрд╛рди рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛--рдЧрд▓рд╛ рдкрдЯрдирд╛ 43, рдкрд░рд╛рдиреА рд╕рд╛рд╕реА ]43, рд╢рд░/рдбрдХреАрдк рд╡рд┐рдХрд╛рд░ ]43, рдкрд╕рд▓реА рдХрд╛ рджрдж 43, рд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛ 44

рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЯреЛрдЯрдХ--рдЧрд░рдж рдХрд╛ рджрд░рдж 44 рддрд┐рд▓тАНрд▓реА рддреЛрдб ]44, рдЬрд▓ рдШрд╛рд╡ рдХреА рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдорд░рд╣рдо 44/ рдирд╛рдХ рдХрд╛ рдШрд╛рд╡ 44, рдорд╣ рдХ рдЫрд╛рд▓ [45, рдорд░реЛрдб 45, рдмрд┐рдЪрдЫ рдХрд╛рд░рдЯ рдХреА рдЕрд░рдЪрдХ рджрд╡рд╛ 45, рдЬрдХрд╛рдо 45, рд╕реЛ рд░реЛрдЧ рдПрдХ рджрд╡рд╛

рдлрд╡рдЬ--рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рдЬрдирдиреА 746 рд╕ 52

Page 8: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдШрд░ рдХрд╛ рд╡рджрдп рдЕрддрдпрдХ рдШрд░ рдн рд╢рд░рд╛рд╕рд╛рдиреА рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓реА рд╕рд╛рдзрд░рдг рд╕рд╛рдордЧрд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд╢рд░реЛрд░ рдЕрд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд░реЛрдЧреЛ рдХрд╛ рднрдЖрд╕рд╛рди рдЗрд▓рд╛рдЬ рдорд╛рдиреЛ рдпрд╣ рдкрд╕рддрдХ рдШрд░ рдХрд╛

рдбрд╛рдХрдЯрд░ рд╣ ред рд╢рдХ рдкрдХ рдЕ рддрд▓ рд▓рдд рдкрд▓рдХ рд╕рддрдд рдбрдкрео+рджреАрдЬ рео 5 45-режрел рдЖрдЬ рд▓реАрдб рдорд┐рд▓ рд╢рд▓рд▓рдХ

рен рек рд╣

рдЧрджрд╣рд░ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рекрен рд░рдЖрд╛ рдЖрд░ рдЖрдп рдЬрдм 4 рд▓рдХ рдкреАрдЬреА рдЬ рдмрдо рдЬрд▓

& рдХрд╛рд▓реА рдЦрд╛рд╕реА--рдЬрд▓рд╛рдИ 967 рдо рднрд░ рдкрд╛рдЪреЛ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдХрдпрд▓реА рдЦрд╛рд╕реА рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╣реЛ рдЧрдИ ред рдкрд░рдирдд рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦрд╛ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рди рд╕ рд╕рдм рдмрдЪрдЪ рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛ рдЧрдП--

рдЧрд╣ рдХрд╛ рдирд┐рд╢рд╛рд╕рддрд╛, рдХреАрдХрд░ рдХреА рдЧреЛрдж, рдЕрдлреАрдо (рд╡рд┐рд╢рджрдз ), рд╕рддтАМ рдорд▓рджреА--рдордм рдЙрджрдпрд╡рд░ рд╡рдЬрди рдХрда-рдкреМрд╕ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрда рдХ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ | рдПрдХ рд╡рд░рд╖ рд╕ рджреЛ рд╡рд░рд╖ рддрдХ рдХ рдмрдЪрдЪ рдХреЛ рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд рдПрдХ рд╕рд╛рдп рдж ред рджреЛ рд╕ рдЪрд╛рд░ рд╡рд░рд╖ рддрдХ рдХ рдмрдЪрдЪ рдХреЛ рджреЛ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп, рдЪрд╛рд░ рд╕ рд╢рд░рд╛рда рдмрд╖ рдХ рдмрдЪрдЪ рдХреЛ рдкреАрди рдпрд╛ рдЪрд╛рд░ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рдп рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рджред 'рдЦрдЯрд╛рдИ рддрдерд╛ рддрд▓ рдХреА рд╡рд╕рддрдЧрд░реЛ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░рд╡рд╛рдП ред

тАЬтАЬрд╕рд╡рджрд╛рд░ рд╕рдирджрд░ рд╕рд┐рд╣

Page 9: Ghar Ka Vaid - archive.org

0

рдЧрд╣-рдХрд╖рд╛рд░ рдПрдХ рд░рд╛рдордмрд╛рдг рджрд╡рд╛рдИ

рдврд╛рди рдкрдердХ рдХрд░рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЧрд╣ рдХ рдкреМрдзреЛ рдХреЛ рдЬрд▓рд╛рдХрд░ рд░рд╛рдЦ рдХрд░ рдФрд░ рдЗрд╕

рд░рд╛рдЦ рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рдЧрдирд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛрдХрд░ рдХрдкрдб рдо рд╕ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд░рдЦ ред рдЬрдм рдкрд╛рдиреА

рдирд┐рдпрдерд░ рдЬрд╛рдП, рдУрд░ рдорд▓ рдиреАрдЪ рдмрда рдЬрд╛рдП рддреЛ рдирд┐рдерд░ рд╣рдП рдкрд╛рдиреА рдХреЛ рд╕рд╛рд╡рдмрд╛рдиреА рд╕

рдкрдердХтАМ рдХрд░рдХ рд▓реЛрд╣ рдХреА рдХрдбрд╛рд╣реА рдо рдард╛рд▓ рдХрд░ рднрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП ред рдЬрдм рдкрд╛рдиреА рд╕рдЦ

рдЬрд╛рдП рддреЛ рдХрдЯрд╛рд╣реА рдХреА рдЖрдЪ рдкрд░ рд╕ рдЙрддрд╛рд░ рд▓ рдФрд░ рдЗрд╕рдо рд▓рдЧреА рд╣рдИ рд╕рдлрдж рдЪреАрдЬ рдХреЛ

рдЦрд░рдЪ рдХрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд░рд╕ рдФрд░ рдХрдкрдб рдо рд╕ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ--рдпрд╣ рдЧрд╣ рдХрд╛ рд▓рд╛рд░ рд╣ ред

рдХ рд╡рдпрд╛рд╕реЛрд░--рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╣ рдХрд╛ рдХрд╖рд╛рд░ рдкрд░рд╛рддрдГ рд╡ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ

рд╕рд╛рде рдЦрд╛рди рд╕ рдЦрдиреА рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдЧрдЯ рдХ рдХрд╖рд╛рд░ рдХреЛ рджрдЧрди рдордХрдЦрди рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХ рдорд╕рд╕реЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдирд╛рдГ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

рд╣рд╛

рд╣) рдХрд░рдлрд╛рд░рд╛--рдЧрд╣-рдХрд╖рд╛рд░ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрдПрдо рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛" рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

59) рдЬрд┐рдЧрд░ рд╡рд┐рдХрд╛рд░--рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╣ рдХрд╛ рдХрд╖рд╛рд░ рдкрд░рд╛рддрдГ рдЧрд╛рдп рдХреА рдЫрд╛рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдФрд░ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рддрд┐рд▓тАНрд▓реА рдФрд░ рдЬрд┐рдЧрд░ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдо рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред

рд╣3 рджрд╕рд╛--рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╣-рдХрд╖рд╛рд░ рд╕рд╡рднрд╛рд╡рд╛рдирдХрд▓ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЧрд░рдо рдпрд╛ рддрд╛рдЬ рдЬрди рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рди рд╕ рджрдо рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рд╣) рдкрддрдпрд░реА-- рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд░рд╣ рдХрд╛ рдХрд╖рд╛рд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рдкрддрдердЧреА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

тВм& рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб--рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╣ рдХрд╛ рдХрд╖рд╛рд░ рдкрд░рд╛рдд. рдЧрд╛рдп рдХреА рдЫрд╛рдЫ рдФрд░ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдкрдЯ рдХ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдХреАрдб рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред _ рдХрд╣ рд╡рд╛рдпрдЧреЛрд▓рд╛--рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╣-рдХрд╖рд╛рд░ рдкрд░рд╛рдд рдФрд░ рд╕рд╛рдп.рдЧрд░рдо рдЬрд▓ рд╕ рд╕рджрди рдХрд░, рдЗрд╕рд╕ рд╡рд╛рдпрдЧреЛрд▓рд╛ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

Page 10: Ghar Ka Vaid - archive.org

[]

рд╕рдЬрд╛рдХ--рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╣ рдХрд╛ рдХрд╖рд╛рд░ рдкрд░рд╛рддрдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдо рдЬрд▓ рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╕рдЬрд╛рдХ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣--рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд░рдХрд╛ рдорддрд░ рдЦрд▓ рдХрд░ рддрд░рд╛рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ ред

рд╣) рд╡рд╛рд╕реЛ--рдЧрд╣ рдХрд╛ рдХрд╖рд╛рд░ рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рдЧрдб рджреЛ рднрд╛рдЧ -- рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рди рд▓ред рдПрдХ-рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдорд╣

рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЪрд╕рди рд╕ рдЦрд╛рд╕реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред (рдХрдХ рдЪрджрд╣рдЬрдореА--3рд╣ рдХрд╖рд╛рд░ рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рд╕реЛрда рджреЛ рднрд╛рдЧ--рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рд╡рд╛рд░реАрдХ

рдкреАрддрдд рдХрд░ рдХрдкрдб рдо рдЫрд╛рди рд▓ ред рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рддрдирд┐рдХ рдЧрд░рдо рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╡рджрд╣рдЬрдореА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдпрджрд┐ рдкрдЪрд┐рд╢ рд╣реЛ рднрд░ рдЗрд╕рдо рдЦрди рдЖрддрд╛ рд╣реЛ рдпрд╛ рд╢рд░рд╛рд╡ рдЖрддреА рд╣реЛ рддреЛ рднреА рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

рдЖрдЦреЛ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА--рдЕрд░рдХ рдЧрд▓рд╛рд╡ 32 рдЧрд░рд╛рдо рдо рдЧрд╣-рдХрд╖рд╛рд░ рджреЛ рд░рддрддреА рдШреЛрд▓ рдХрд░ рд░рдЦ ред рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдЗрд╕рдХреА рджреЛ-рджреЛ рдмрдж рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдо рдбрд╛рд▓рди рд╕ рджрдЦрдж рдирддрд░реЛ рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рд╕ рдШрд╛рд╡, рдЦрдЬрд▓реА, рджрд░рдж рднреМрд░ рд▓рд╛рд▓реА рддрд░рдирдд рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рдХ рдХреАрдП рджрд╖рдЯрд┐--рдЧрд╣-рдХрд╖рд╛рд░ рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рдХрд╛рд▓рд╛ рд╕рд░рдорд╛ рдкрд╛рдЪ рднрд╛рдЧ--рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдиреАрдм рдХ рд░рд╕ рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░ред рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЗрд╕ рдЖрдЦреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рди

рд╕ рдирдЬрд░ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХрджрдд рдордЬрди--рдЧрд╣-рдХрд╛рд░, рд╣рд░рдб рдФрд░ рд╡рд╣рдбрд╛ рдЖрд╛рд╡рд▓рд╛ (рдЧрдард▓реА рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░) рд╕рд╡ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди (рдЪрд╛рд░реЛ рдкрдЪрд╛рд╕-рдкрдЪрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдо) рд▓рдХрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд╢рд░ рдХрдкрдб рдо рдЫрд╛рди | рдЗрд╕рдо рдордЬрди рдХ рд░рдк рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЙрдЧрд▓реА рдХ рд╕рд╛рде рджрд╛рддреЛ рдФрд░ рдорд╕рдбреЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдП рдФрд░ рджрд╕ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рддрд╛рдЬрд╛ рдпрд╛ рдЙрд╖рдг рдЬрд▓ рдо рдорд╣ рд╕рд╛рдл рдХрд░ ред рдпрд╣ рджрд╛рддреЛ рдХрд╛ рдорд▓, рдорд╣ рдХреА рджрд░рдЧрдирдз, рдЬрд╡рд╛рди рдХ рдЫрд╛рд▓, рдорд╕рдбреЛ рд╕ рдЦрди рдЖрдирд╛, рдорд╕рдбреЛ рдХрд╛ рдлрд▓рдирд╛ рдпрд╛ рдкреАрдк рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХрд╖рдЯреЛ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рдХрд░ рдкреАрдбрд╛--рдЧрд╣-рдХрд╖рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдиреАрд╕рд╛рджрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд░рдЦ ред рдЧрд░рдо рджрдз рдпрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╢рд░реАрд░ рдХ

рдХрд╡рд┐рд╕реА рднрд╛рдЧ рдо рднреА рдкреАрдбрд╛ рд╣реЛ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рдЖ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

0) рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛-рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ (рдореМрд╕рдореА рдмрдЦрд╛рд░) рдо рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╣ -рдХрд╖рд╛рд░ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд┐рд▓рд╛рдП---рдмрдЦрд╛рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ |

Page 11: Ghar Ka Vaid - archive.org

2

рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рди рдЧрд╣-рдХрд╖рд╛рд░ рдХрд╛ рдирд┐рд░рддрд░ рд╕рд╡рди рдкрд░рдкреЛ рдХ рдкрд░рдкрддрд╡ рддрдерд╛ рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХреА

рдЫрд╛рддрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдХрдордЬреЛрд░ рдХрд░ рджрддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рд╡рди рдХрднреА-рдХрднреА рд╢рд░реАрд░ рд╢рд░реАрдк рдзрд┐ рдХрд░

рд░рдк рдо рд╣реА рд╣реЛрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдЖрдд

рдирд╕рдХ-рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рд╢рд╛рдпрдж рдЖрд░рд╛рдкрди рдХрднреА рди рд╕реЛрдЪрд╛ рд╣реЛ рдХрд┐ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рджрдирд┐рдХ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдо рд╢рд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓ рдирдордХ, рдЬрд┐рд╕рдХ рдХрдо рд╢рд░реМрд░ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рд╣реЛрди рдкрд░ рднреЛрдЬрди рдХрд░рди рдо рдордЬрд╛ рд╣реА рдирд╣реА рд╢рд░рд╛рддрд╛,

рдо рдФрд░ рдХрд┐рддрди рдЧрдг рдЫрд┐рдк рд╣ рдХрд┐ рдЬрд┐рдирд╣ рдпрджрд┐ рд╣рд░ рд╕рдордп рдзрдпрд╛рди рдо рд░рдЦрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдбрд╛рдХрдЯрд░ рдХреА рдХрд┐рддрдиреА рдлреАрд╕реЛ рд╕ рдмрдЪ рд╕рдХрдд рд╣---

& рднрд╛рдИ рд▓реЛрдЧрдд (рдЖрдЦ рдХреА рджрд╡рд╛)--рдЕрд░рдХ рд╕реМрдл рдмрдврд┐рдпрд╛ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдо рд╢реАрд╢рд╛ рдирдордХ рдЫ рдЧрд░рд╛рдХ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рднрд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ рдФрд░ рд╢реАрдШреА рдо

рдмрдж рд░рдЦ, рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рджреЛ-рджреЛ рдмрдж рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдо рдбрд╛рд▓рди рд╕ рд╕рд░рдЦреА, рдШ рдз, рдЬрд╛рд▓рд╛, рдЖрдЦреЛ рд╕ рдкрд╛рдиреА рдмрд╣рдирд╛ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд░реЛрдЧреЛ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдлрд╛рди-рджрд░рдж->-рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд▓рд╛рд╣реЛрд░реА рдирдордХ (рд╕рдлрдж) 250 рдЧрд░рд╛рдо рдкрд╛рдиреА рдо

рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдП ред рдЬрдм рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдШрд▓ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рдо )20 рдЧрд░рд╛рдо рддрд┐рд▓рд▓реА

рдХрд╛ рддрд▓ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдзреАрдореА рдЖрдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП ред рдЬрд╡ рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓рдХрд░ рдХрд╡рд▓ рддрд▓ рдмрдЪ рд░рд╣ рддреЛ рдЙрддрддрд╛рд░рдХрд░ рд░рдЦ рдж | рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдо рддрд▓ рдКрдкрд░ рднрд░рд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдЗрд╕ рдирд┐рдерд╛рд░- рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ рд▓ред рджреЛ рдмрдж рдЧрдирдЧрдирд╛ рдХрд░рдХ рдХрд╛рди рдо рдЯрдкрдХрд╛рдП, рддреАрди рд╕ рддреАрдЬрдирди рджрд░рдж рднреА рддрд░рдирдд рд╡рдж рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдХрд╛рди рдмрд╣рди рдо рднреА рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред

рдХ рдкрдЯ рдХ рдлреЛрдб--рдирдордХ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд. рдЧрд╛рдп рдХреА рдЫрд╛рдЫ рд╕ рдлрд╛рдХ

рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП, рддреЛ рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдХреАрдб рдорд░ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рд╕рд░рдорд╛ рдореЛрддреАрдпрд╛рдмрд┐рдирдж--рд▓рд╛рд╣реЛрд░реА рдирдордХ рдЪрдордХрджрд╛рд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдЬрд╛

рдорд┐рд╢рд░реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо--рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╕рд░рдорд╛ рдмрдирд╛рдПред рдЗрд╕рдХрд╛ рдЗрд╕рдд- рдорд╛рд▓ рдкрд░рд╛рд░рдорднрд┐рдХ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рдмрд┐рдж рдо рд╢рд░рддрд┐ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдпрд╣ рд╕рд░рдорд╛ рдШ рдШ, рдЬрд╛рд▓рд╛, рдлрд▓рд╛ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рд╢рд░рддрд┐ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

рдХ рдорджрд╛-рд╡рд┐рдХрд╛рд░--рдПрдХ рд╕рдЬрдЬрди рдХреА рдПрдХ рд╡рд░рд╖реАрдп рдмрдЪрдЪреА рдХрд╛рдлреА рджрд░ рд╕ рд╡реАрдорд╛рд░ рдереАред рдХрднреА рджрд╕рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рде, рдХрднреА рдкрдЪрд┐рд╢ рд╢рд░реМрд░ рдХрднреА рдХрдардЬрдЮ--рдпрд╛рддрддрд┐ рднрдж рдЭреМрд░

Page 12: Ghar Ka Vaid - archive.org

3

рдкрдЯ рд╕ рд╕рдордмрдирдзрд┐рдд рдШреАрд╕рд┐рдпреЛ рд░реЛрдЧ рдЕрдкрди рдкрдЬ рдпрд╛рдб рде ред рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЗрд▓рд╛рдЬ, рдбрд╛рдХрдЯрд░реА рддрдерд╛ рдпрдирд╛рдиреА, рд╣реЛ рд░рд╣ рде рдкрд░рдирдд рд╡рдЪрдЪреА рджрд┐рдиреЛ-рджрд┐рди рдХрдордЬреЛрд░ рдФрд░ рдирд┐рдврд╛рд▓ рд╣реЛ рд░рд╣реА рдереА | рдирд┐рджрд╛рди рд░реЛрдЧреА рдХреА рдпрд╣ рд╕рдерд┐рддрд┐ рд╣реЛ рдЧрдИ рдХрд┐ рдЙрд╕ рднрдЦ рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдирд╣реА рд▓рдЧрддреА рдШреА, рдУрд░ рдпрджрд┐ рдХрднреА рдХрдЫ рдЦрд╛ рднреА рд▓рд┐рдпрд╛ (рдЪрд╛рд╣ рдпрд╣ рдХрд┐рддрдиреЛ рд╣рд▓рдХреА рдЦрд░рд╛рдХ рд╣реЛ) рджрд╕рддреЛ рдХ рд░рдк рдо рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рдерд╛ ред рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдмрдЪрдЪреА рдорд░рд┐рдпрд▓-рд╕реА рд╣реЛ рдЧрдИ рднреЛрд░ рд╣рдбрдбрд┐рдпрд╛-рджрд╡реА-рд╣рдбрд┐рдбрд┐рдпрд╛ рджрд┐рдЦрд╛рдИ рджрди рд▓рдЧреА ред

рд╕рдпреЛрдЧрд╡рд╢ рдПрдХ рд╢рд░рд╕рд╕реА рдирдмрдЪ рд╡рд░рд╖реАрдп рдмрдврд┐рдпрд╛ рд╕ рд╕рдордкрд░рдХ рд╣рдЖ ред рдЙрд╕рдо рдмрддрд╛рдпрд╛ рдХрд┐ рдмрдЪрдЪреА рдХреЛ рдорджрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╣ред рдЬрдм рддрдХ рдорджрд╛ рдареАрдХ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛, рд╡рдЪрдЪреА рд╕рд╡рд╕рде рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреАред рдлрд╕рд▓рд╛ рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрд┐ рдмрдЪрдЪреА рдХреЛ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рдПрдХ рдЪрдордордЪ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдХрд╛рдХрд░ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рдЬреЛ рдХрд┐ рддрд░рдирдд рдж рджрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ ред рдпрд╣ рджрдЦрдХрд░ рд╕рднреА рд╣рд░рд╛рди рд░рд╣ рдЧрдП рдХрд┐ рдРрдХ рдорд╛рдорд▓реА-рд╕реА рдЪреАрдЬ рди рдРрд╕рд╛ рднрд░рд╕рд░ рдХрд┐рдпрд╛

рдХрд┐ рджрд╕рдд рдЭрд╛рджрд┐ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЧрдП рднреМрд░ рд╣рд╛рдЬрдорд╛ рдареАрдХ рд╣реЛрди рд▓рдЧрд╛ ред рдмрдЪрдЪреА рдзреАрд░-рдзреАрд░ рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛрди рд▓рдЧреА рд╢рд░реМрд░ рд╡рд╣ рд╢рд░рд╡ рддрдХ рдкрд░рдг рд╕рд╡рд╕рде рд╣ ред

рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рдорд╛рддрд░рд╛--рд╢рд░рд╛рдпрдирдХрд▓ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рд╕ рдЫ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ--рдпрджрд┐ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдорд╛рд╕ рджреЛ рдорд╛рд╕ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдордж рд╢рд░реМрд░ рдкрдЯ рдХреА рджреЛрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рдж рджред

рдкрд╛рдардХреЛ рди рдирд┐рд╡рджрди рд╣ рдХрд┐ рд╡ рдПрдХ рдмрд╛рд░ рдХрд╛рд▓ рдирдордХ рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдХ рджрдЦ рддреЛ рдирд╣реА рдХрд┐ рдХрд╕ рдЕрджрднрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрд░рдХрдЯ рд╣реЛрдд рд╣ ред

рдХреА рдЕрдордд-рдЪрд░рд╛--рдПрдХ рд╕рдордп рд╕ рдРрд╕ рдирд╕рдЦ рдХреА рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдЕрдирднрд╡ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рдереА рдХрд┐ рдЬреЛ рдкрд░рддрдпрдХ рд░реЛрдЧ рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛ рд╕рдХ ред рдЗрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рднрд░рдорддрдШрд╛рд░рд╛, рд╕рдзрд╛рд╕рд┐рд╡тАМ, рдЭрд░рд╛рд╡рд╣рдпрд╛рдд, рд╢рд░рд░рдХ рдХрд╛рдлрд░, рдЪрд╢рдорд╛рдП рд╢рдлрд╛ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХрдИ

: рд╢реМрдкрдзрд┐рдпрд╛ рдИрдЬрд╛рдж рд╣реЛ рдЪрдХреА рд╣ рдЬреЛ рдЕрдХрд▓реА рд╣реА рдХрдИ рд░реЛрдЧреЛ рдо рдХрд╛рдо рд╢рд░рд╛рддреА рд╣ ред рдкрд░рдирдд рд╡ рд╕рд╡ рдкрд░рд╛рдп рддрд▓ рдпрд╛ рдЕрд░рдХ рдХ рд░рдк рдо рд╣реА рдорд┐рд▓рддреА рд╣, рд╢рд░реМрд░ рд╢реАрд╢реА рдЯрдЯрдХрд░ рдкрд░реМрдкрдзрд┐ рдмрдХрд╛рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдХрд╛ рднрдп рдмрдирд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ ред рдкрд░рдирдд рдпрд╣рд╛ рдПрдХ рдРрд╕рд╛ рд╢рд░рджрднрдд рдлрд╛рд░рдорд▓рд╛ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рднрд╛рд╡ рдХ рдХрд╛рд░рдг рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рдЭреАрдкрд╖рдзрд┐рдпреЛ рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рднреА рдХрдо рдирд╣реА рд╣ рдФрд░ рдЦрдмреА рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рд╢рд░реМрд╖рдзрд┐ рдЪрд░реЛ рдХ рд░рдк рдо рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрддреА рд╣ рд╢рд░реМрд░ рд╕рд╛рде рд╣реА рдЗрд╕рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рднреА рдХрд╡рд▓ рдПрдХ рд░рддрдХрддреА-рднрд░ рд╣ред рд╕рд╡рд╛рдж

рдо рдЗрддрдиреА рдмрдврд┐рдпрд╛ рдХрд┐ рдмрд╛рд░-рд╡рд╛рд░ рдЦрд╛рди рдХреЛ рдорди рдЪрд╛рд╣ ред

Page 13: Ghar Ka Vaid - archive.org

4

рдЗрд╕рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЦрдмреА рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдЕрдкрди рдЕрджрднрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рдордж рдХреЛ рдорд▓ рд╕

рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ рдордирджрд╛рдЧрдирд┐ рдХреЛ рддрдЬ рдХрд░ рджрддреА рд╣ред рдЦрд╛рдпрд╛-рдкрд┐рдпрд╛ рд╕рдм рдкрдЪрддрд╛ рд╣ рд╢рд░реАрд░ рддрдпрд╛

рдЦрди рдкрджрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рдж ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рддрд▓реА, рдХ, рдЦрдЯрдЯреА рдбрдХрд╛рд░, рдкрдЯ рдХрд╛ рднрд╛рд░реА рд░рд╣рдирд╛, рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА

рдХрдордЬреЛрд░реА, рддрд┐рд▓тАНрд▓реА, рд╡рд╛рдп рдЧреЛрд▓рд╛, рджрдорд╛-рдЦрд╛рд╕реА, рдирдЬрд▓рд╛ рдФрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП

рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рд╢рд░ рджрд╛рдд-рджрд░рдж рдо рддрдерд╛ рд╡рд┐рдкрд▓ рдЬреАрд╡-

рдЬрдирддрд╢рд░реЛ рдХ рдХрд╛рдЯрди рдкрд░ рднреА рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣--рдЕрд░рд░рдерд╛рддтАМ рд╕рд┐рд░ рд╕ рд▓рдХрд░ рдкрд╛рд╡ рддрдХ рдХ

рд╕рднреА рд░реЛрдЧ рд╡рд┐рднрд┐рдитАНрди рддрд░реАрдХреЛ рд╕ рджрд░ рд╣реЛрдд рд╣ ред рдЧрд╣рдордерд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдХрд┐ рдпрд╣

рд╢рд░рдордд-рдЪрд░рдг рд╡рдирд╛рдХрд░ рдШрд░ рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ рдФрд░ рд╢рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдбрди рдкрд░ рдШрд░рд▓ рд░реЛрдЧреЛ рдХрд╛ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдЗрд╕реА рднреМрдкрдзрд┐ рд╕ рдХрд░рдХ рдбрд╛рдХрдЯрд░реЛ рд╢рд░реАрд░ рд╣рдХреАрдореА рдХ рднрд╛рд░реА рдмрд╡рд┐рд▓реЛ рд╕ рдмрдЪ | рдирд╕рдЦрд╛ рдпрд╣ рд╣ +

рдХрд╛рдЬрд╛ рдирдордХ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рджрдз рдиреМрдорд╛рджрд░ рдкрджрд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдШрддрд░ рдХ рдмреАрдЬ рдЖрд╢рд░рд╛рда

рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░реМрд░ рд╕рдд рдкрджреЛрдирд╛ (рдХрд░рд┐рд╕рдЯрд▓) рджреЛ рд░рдХрддреА ред

рд╕рдм рдЪреАрдЬреЛ рдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрдордХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ ред рдпрджрд┐ рд░рдЧ рдмрджрд▓рдирд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд╣рд░рдордЪреА рдпрд╛ рд╡рд╛рдЬрд╛рд░реА рдХрд╢рддрд╛ рдлреМрдирд╛рдж рдЬрд╛ рдкрд░рд╛рдп рдЕрдЧрд░рдЬреА рдФрдкрдзрд┐ рд╡рд┐рдХрд░рддрд╛рдУ рд╕ рд╕рд╕рдд рджрд╛рдореА рдо рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рд╢рд╛рдорд┐рд▓ рдХрд░ рд▓, рдмрд╕ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рддрдпрд╛рд░ рд╣ ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рдкрд░рд╛рдп рдпрд╣ рдЧрд░реАрдкрдзрд┐ рдХрд╡рд▓ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рд╣реА рд╕рд╡рди рдХреА рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдкрд░рдирдд рдХрдИ рд░реЛрдЧреЛ рдо рдЗрд╕ рд╡рд┐рднрд┐рдитАНрдд рддрд░реЛрдХреЛ рд╕ рднреА рдХрд╛рдо рдо рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рджрд╛рдд-рджрд░рдж рдо рдФрд░ рд╡рд┐рдкрд▓ рдХреАрдб рдХ рдХрд╛рдЯрди рдкрд░ рдЗрд╕ рдорд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рд╢рд░рд╛рде рдорд┐рд░ рдХ рджрд░рдж рдо рдЗрд╕ рд╕ рдШрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдмрдЦрд╛рд░ рдХреА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдХрдмрдЬ рджрд░ рдХрд░рдХ рд╢рд░рдХ рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рдХ рд╕рд╛рде рджрди рд╕ рдкрд╕реАрдирд╛ рд╢рд░рд╛рдХрд░ рдмрдЦрд╛рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдкрд░рдирднрд╡реА рд╢реМрд░ рд╕рдордЭрджрд╛рд░ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рдХ рдЗрд╕ рдкрд░рддрдпрдХ рд░реЛрдЧ рдо рдЙрдЪрд┐рдд рддрд░рдХреАрд╡ рд╕ рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рдХрд░рд╡рд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред

(рдЫ рдпрдХреА рдЕрдЦреЛ рдХ рд▓рд┐рдП--рдЬрдм рддрд╡рдЪрд╛ рдо рдХрд╛рдлреА рддрд░рд╛рдмрдЯ рдирд╣реА рд░рд╣рддреА рддреЛ рдпрд╣ рдвреАрд▓реА рдкрдб рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдХ рд╢рд░рд╛рд╕-рдкрд╛рд╕ #рд░рд┐рдпрд╛ рдкрдб рдЬрд╛рдпрд╛ рдХрд░рддреА рд╣ред рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рддреЛ рд▓рдордмрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╣ рдкрд░рдирдд рджрд┐рд╡-рднрд░ рдХрд╛рдо рдХрд░рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдХ рдЧрд┐рд░рдж рдЬреЛ рдЧрдв рдкрдб рдЬрд╛рдд рд╣, рдЙрдирдХ рд▓рд┐рдП рдирдордХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред рдЗрд╕рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рдпрд╣ рд╣ рдХрдХрд┐ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдирдордХ рдХрд╛ рдПрдХ рдЪрдордордЪ рдЧрд░рд╛рдзрд╛ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдмрд╣рддрдд рдЧрд░рдо

Page 14: Ghar Ka Vaid - archive.org

5

рдпрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рд▓ ред рдлрд┐рд░ рдПрдХ рд╡рдбреА рд╕реА рдХрдкрдб рдХреА рдЧрджрджреА рд╡рдирд╛ рд▓ рдЭреМрд░ рдЗрд╕ рдирдордХреАрди рдкрд╛рдиреА рдо рдбрдмреЛрдП, рддрдирд┐рдХ рдирд┐рдЪреЛрдб рд╢рд░реМрд░ рд╢рд░рд╛рдЦрд┐ рд╡рдирдж рдХрд░рдХ рдЗрд╕рдХреЛ рдКрдкрд░ рд░рдЦ рд▓ред рдЗрд╕ рдЧрджрджреА рдХреЛ рдЙрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рд░рдЦрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдЬрд╡ рддрдХ рдХрдЫ рдардгрдбреА рди рд╣реЛрди рд▓рдЧ ред рдЗрд╕рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдлрд┐рд░ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдбрд╡реЛрдХрд░, рдирд┐рдЪреЛрдб рдХрд░, рдЖрдЦреЛ рдкрд░ рд░рдЦ ред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдХреЛрдИ рдардгрдбреА рдХрд░реАрдо рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдХ рдЗрдж-рдЧрд┐рд░рдж рдорд┐рд▓ ред рдирд╛рдХ рдХ рдорд┐рд░ рд╕ рдЙрдЧрд▓рд┐рдпрд╛ рдЪрд▓рд╛рдХрд░ рд╣рд▓рдл-рд╣рд▓рдХ рдЖрдЦреЛ рдХ рдкрдкреЛрдЯреЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдП рднрд░реМрд░ рдлрд┐рд░ рд╡рд╣рд╛ рд╕ рдирдерди рд╕ рддрдирд┐рдХ рдКрдкрд░ рдШрдорд╛рдХрд░ рд▓рд╛рдП ред рдХрд░реАрдо рдХреЛ рд╢рд░рд╡ рдкреЛрдЫ рдж ред рд╣рдорд╢рд╛ рдХрдкрд░ рдХ рдкрд░рдж рдкрд░ рд╣рд▓рдХреА-рд╕реА рдХрд░реАрдо рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдХрд░ рддрд╛рдХрд┐ рджреАрд░рдШрд╛рдп рдо рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдХ рдЧрд┐рд░ рдХрд░рд┐рдпрд╛рди рдкрдв рд╢рд░реМрд░ рддрд╡рдЪрд╛ рдо рдХрд╛рд▓рд┐рдорд╛ рдирд╛ рднрд╛рдп, рдХрдпреЛрдХрд┐ рдпрд╣ рджреЛрдиреЛ рд▓рдХрд╖рдг рд╡рдбреА рдЙрдорд░рдХ рд╣ ред

(9 рдЪрд┐рдЪрдЫ рдХрд╛рдЯ рдХрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ-рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХ рдбрдХ рдорд╛рд░рди рдХрд╛ рд╕рдерд╛рди рддрдирд┐рдХ рдХрдард┐рдирд╛рдИ рд╕ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣ред рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХ рд╕рдордп рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдкрддрд╛ рдирд╣реА рд▓рдЧ тАЬрд╕рдХрддрд╛ ред рдФрд░ рдЬрдм рддрдХ рдареАрдХ рдбрдХ рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рджрд╡рд╛рдИ рди рд▓рдЧ рддрдм рддрдХ рдкрд░рдЪрдЫреА рд╕ рднрд░рдЪрдЫреА рджрд╡рд╛рдИ рднреА рд▓рд╛рдн рдирд╣реА рдХрд░рддреА ред рдпрд╣рд╛ рдПрдХ рдРрд╕реА рджрд╡рд╛рдИ рджреА рдЬрд╛рддреА рд╣ рдЬрд┐рд╕ рдХрд╡рд▓ рдЖрдЦреЛ рдо рдбрд╛рд▓рди рд╕ рдПрдХ рд╕рдХрдб рдо рд╡рд┐рдк рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдЭрдФрд░ рдордЬ рдХреА рдмрд╛рдд рдпрд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░ рдХрдЫ рдЦрд░рдм рднреА рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ ред рд╡рдирд╛рдХрд░ рдордлрдд рд╡реЙрдЯрд┐рдП, рдкрдгрдп рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдпрд╣ рдирд╕рдЦрд╛ рдЕрдард╛рд░рд╣ рд╡рд░рд╖ рд╣рдП рдПрдХ рд╕рд╛рде рди рдмрддрд╛рдпрд╛ рдерд╛, рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛, рдХрднреА рд╡рд┐рдлрд▓ рдирд╣реА рдЧрдпрд╛ ред

рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ рдкрджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рдЬрд▓ рдкрдЪрд╣рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ рд▓, рдмрд╕ рджрд╡рд╛рдИ рддрдпрд╛рд░ рд╣ред рдЬрд┐рд╕ рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХрд╛рдЯ рдЙрд╕рдХреА рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдо рд╕рд▓рд╛рдИ рд╕ рд▓рдЧрд╛рдПред

рдЬрд┐рддрдирд╛ рднреА рд╡рд┐рдк рдЪрдврд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ рддрд░рдирдд рдЙрддрддрд░рдирд╛ рд╢рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдХрдЫ рдорд┐рдирдЯреЛ рдХ рднреАрддрд░ рд╣реА рдбрдХ рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рднреА рджрд░рдж рди рд░рд╣рдЧрд╛ ред

(рдЫ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдлрд▓ рдЗрд▓рд╛рдЬ--рдХрд┐рд╕реА рдХреЛ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдпрд╛ рдЪреМрде рджрд┐рди рд╕рд░рджреА тАЬрд▓рдЧрдХрд░ рдЪрдЦрд╛рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдпрд╣реА рд╕рдордХрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдХрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдмрдЦрд╛рд░ рд╣ ред

рдордЭ рдПрдХ рд╕рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рдУрд░ рдкрд░рдирднрд╡реА рдмрдЪ рди рд╡рддрд╛рдпрд╛ рдХрд┐ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ 'рдПрдХ рдЕрддрдпрдирдд рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг-рд╕реА рд╡рд╛рдд рд╣, рдЗрд╕рдХреА рджрд╡рд╛рдИ рдЗрддрдиреА рд╕рд╕рддреА рд╣ рдХрд┐ рдЧрд░реАрд╡-рд╕

рдЧрд░реАрдм рд╡рдпрдХрддрд┐ рднреА рдЗрд╕рд╕ рдЭрд╛рд╕рд╛рдиреА рд╕ рд▓рд╛рдо рдЙрдард╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ред рдпрд╣ рджрд╡рд╛рдИ рд╣ рд╕рдордХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ | рдкрд╣рд▓ рддреЛ рдордЭ рдЙрдирдХ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛рдорд░рд╢ рдкрд░ рдЭрдЪрдорднрд╛-рд╕рд╛ рд╣рдЖ

Page 15: Ghar Ka Vaid - archive.org

6

рдЭрднреМрд░ рдЙрдирдХреА рдмрд╛рдд рдХрд╛ рд╡рд┐рд╢рдпрд╛рд╕ рднреА рди рдЯрдкрд╛ ред рдкрд░рдирдд рдЙрд╕ рдорд╡рд╛рд╕рдЧрд╛рд░ рд╕рдордп рднрд╛

рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЯреАрдл рдмрд░рди рдо рд╡рд┐рдитАНрдпрд╛рдирдп рдкрд░рддрд┐рд╢рди'

рд╕рдлрд▓рддрд╛ рдорд┐рд▓реА ред рд╣рд┐ рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рдо рд▓рд╛рд╢ рдЬрд╛рди рдпрд╛рдж рд╕рд╛рдл рдирдордХ рдХреЛ

рд╕рд╛рдл-рд╕рдерд░реА рд▓реЛрд╣ рдХреА рдХрдврд╛рд╣реА рдпрд╛ рддрдм рдкрд░ рддрд░ рд╢рд░рд╖рдЫреА рднрди рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП, рдЗрдирдирд╛ рдкрд╛ рд╡рд╣ рднрд░ рд░рдЧ рдХрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рдмрдЪрдЪ рд╡рдГ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рд╛рдШрд╛ рд╣реМрд░ рдЬрдпрд╛рди рд╡рдпрдкрд┐рдд рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рд╛ рдЪрдордордЪ рдпрд╣ рдирдордХ рд▓рдХрд░ рдПрдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ рд╕рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдЬрдо рдирдордХ рдкрд╛рдиреА рдо рднрд▓реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдШрд▓ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд░реЛрдЧреА рдлреЛ рдкреАрди рдпреЛрдЧрдп рдпрдЯ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдЙрд╕ рд╕рдордп рдкрд┐рд▓рд╛ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдЬрдмрдХрд┐ рдЙрд╕ рдмрд╕рд╛рд░ рди рдЪрдврд╛ рдЯрд░реЛред рдЙрд╕рд╕ рдирд╕рдмрдм рдкрд░рддрд┐рд╢рдд рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХреЛ рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рд╡рд╕рд╛рд░ рдЪрдврдЧрд╛ рд╣реА рдирд╣реА ред рднреМрд░ рдпрджрд┐ рд╣рд┐рд╕реА рдХрд╛рд░рдЧрд╛ рдмрдЦрд╛рд░ рди рдЙрддрд░ рддреЛ рдирдордХ рдХрд╛ рдпрд╣реА рдЗрд▓рд╛рдЬ рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рдХрд░ред рддреАрд╕рд░реА рдорд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдирд┐рддрд╛рдирдд рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рдкрдврдЧреАред рд╣рд╛, рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╕рд░рджреА рд╕ рдмрдЪрд╛рди рдХреА рдЭреЛрд░ рдЭрдзрд┐рдХ

рдзрдпрд╛рди рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдпрд░реЛрдк рдХ рдбрд╛рдХрдЯрд░ рдмрд░реЛрдХ рдХрд╛ рдХрд╣рдирд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЬрдм рдо рд╣рдЧрд░реА рд╢реЛрд░ рджрдХрд╖рд┐рдгреА

рднрд░рдорд░реАрдХрд╛ рдХ рдкрд░рд╛рдирддреЛ рдо рдШрдорддрд╛ рдерд╛ рддрдм рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдмрд▓рд╛рд░ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдирдордХ рдХрд╛ рдпрд╣ рдирд╕рдЦрд╛ рдмрдбреА рд╕рдлрд▓рддрд╛рдкрд░рд╡рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдХрд░рддрд╛ рдерд╛ ред

рдЗрд╕ рджрд╡рд╛рдИ рдХрд╛ рд╡рд╛рд╕рддрд╡рд┐рдХ рд▓рд╛рдн рднрд╕ рдкрдЯ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдЧрд╕ рд▓рд┐рдП рдЗрд╕рдХрд╛ рд╣рдордгрд╛ рдЦрд╛рд▓реА рдкрдЯ рд╣реА рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдкрд┐рдЫрд▓ рд╢рд░рдард╛рд░рдЯ рд╡рд░рд╖реЛ рдо рд╕рдХрдбреЛ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЗрд╕ рдирдордХ рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдо рдХрд░ рдЪрдХрд╛ рд╣ | рдЬрд┐рди рд▓реЛрдЧреЛ рди рдирд┐рдпрдорд╛рдирд╕рд╛рд░ рдЗрд╕ рджрд╡рд╛рдИ рдХрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЭреМрд░ рдЙрдЪрд┐рдд рдкрд░рд╣рдЬ рд░рд╕рд╛ рдЙрдирдо рд╕ рд╢рд╛рдпрдж рд╣реА рдХреЛрдИ рд░реЛрдЧреА рдирд┐рд░рд╛рд╢ рд╣рдЖрд▓рд╛ рд╣реЛред рдЗрд╕ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╡рд╕рде рд▓рд╛рдн рд╣рдкрд░рд╛

рд╣8 рд╡рдорд┐рд╕рд╛рд▓ рд╕рд░рдорд╛--рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ рдХ рдЪрдордХрджрд╛рд░ рд╢рд▓рд░реМрд░ рд╕рд╛рдл рдЯрд╡рдб рд▓рдХрд░ рдЦрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓, рдпрд╣реА рд╡рдорд┐рд╕рд╛рд▓ рд╕рд░рдорд╛ рд╣ред рд╢рд░реМрд╕реЛ рдо рдЭрдпрдХрд░ рд╣реЛ рдкрд╛рдиреА рдмрд╣рддрд╛ рд╣реЛ, рдлрд▓рд╛ рд╣реЛ (рдкрд░рдирдд рдлрд▓рд╛ рдЪрдЪрдХ рдХрд╛ рди рд╣реЛ) рдЗрд╕ рд╕рд░рдн рдХрд╛ рдЙрдкрдгрдЧ рдХреАрдЬрд┐рдП, рд╕рд╛рд░ рдХрд╖рдЯ рднрд╛рдЧ рдЬрд╛рдПрдЧ ред

рдХ рджрд░ рдЭреАрд░ рдЬрд▓рди--рд╡рд┐рдЪрдЫ, рд╡рд┐рдкрд▓реА рдордХрдХтАНрд╕реА рдФрд░ рднрд┐рдб рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХ рд╣рдХ рдкрд░ рдЬрд░рд╛-рд╕рд╛ рдкрд╛рдиреА рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкрд┐рд╕рд╛ рд╣рдЖ рдирдордХ рд░рдЧрдбрди рд╕ рджрд░рдж рдФрд░ рдЬрд▓рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рд╢рд░реМрд░ рд╕рдЬрди рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ред

Page 16: Ghar Ka Vaid - archive.org

|

рдкрд░

рдХ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдЯ--рдЬрд┐рд╕ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХ рдорд┐рд░ рдо рджрд░рдж рд╣реЛ рдЙрд╕рдд рдПрдХ рдЪрдЯрдХреА рдирдордХ рдЬрд╡рд╛рди; рдкрд░ рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдФрд░ рджрд╕ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдПрдХ рдЧрд░рд┐рддрдЮрд╛рд╕ рдардгрдбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдмреАрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рд╕рд░ рджрд░рдж рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо--рд╕рдлрдж рддрдордХ рд╢рд╣рдж рдо рдЧреЛрд╡ рдХрд░ рдЭреМрд░ рдХрдкрдб рдо рд▓рдкрдЯ- рдХрд░ рддрдерд╛ рдКрдкрд░ рдорд┐рдЯрдЯреА рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдЭрд░рд╛рдЧ рдкрд░ рд░рдЦ ред рдорд┐рдЯрдЯреА рд╕рд░рдЦ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдирдордХ рдХреЛ рд╢рд░рдирджрд░ рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдкреАрд╕ рд▓ ред рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рд░реЛрдЬрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╛рдд рдпрд╛ рднреЛрдЬрди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдЬрдХрд╛рдо-рддрдЬрд▓рд╛, рд╡рд╛рдп рдФрд░ рдЬреЛрдбреЛ рдХ рджрд░рдж рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

рд╡рдж рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо--рд╡рдЪрдЪрд╛ рд╣реЛрди рдл рдкрд╢рдЪрд╛рдитАМ рдардгрдбреА рд╣рд╡рд╛ рдпрд╛ рдбрдгрдб рдкрд╛рдиреА: рдХ рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рд╕ рдпрдж рдЬрди рдХрд╛ рд╡рд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд▓рдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЗрд╕рд╕ рдкрдЯ рдо рддреАрд╡рд░ рдкреАрдбрд╛ рдФрд░ рд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рддрдерд╛ рдпреЛрдирд┐ рдХ рдКрдкрд░ рдПрдХ рдЧрд╛рда-рд╕реА рдкрджрд╛ рд╣реЛрдГ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдорддрд░ рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдпрд╛ рдереЛрдбрд╛-рдереЛрдбрд╛ рдЖрддрд╛ рд╣ ред рдХрдИ рдмрд╛рд░ рдЧрдирдж _ рдЦрди рдХ рд░рдХ рдЬрд╛рди рд╕ рдЯрд╛рдпреЛ рдо рддреАрдХ рдкреАрдбрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣ред рдРрд╕реА рд╢рд░рд╡рд╕рдерд╛ рдо рдбрдв-рдбрдв рдкрд░рдо рдирдордХ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдЦрд┐рд▓рд╛рдП, рдЗрд╕рд╕ рдЧрдирджрд╛ рдЦрди

рдирдордХ рдУрд░ рдЪреАрдиреА рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рдХ рддрд╡рд╛ рддрдордХ рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рджрд╢реА рдЪреАрдиреА рдЪрд╛рд░ рднрд╛рдЧ--рджреЛрдиреЛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкрд┐рд╕ рд╣рдП рддреАрди-рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд., рджреЛрдкрд╣рд░ рдФрд░ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░ -- рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдпрд╛ рдореМрд╕рдореА рд╡рдЦрд╛рд░ рдкрд╕реАрдирд╛ рд╢рд░рд╛рдХрд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдирд╣реА

рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рд╣реЛрдХрд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рджрд╕ рд╡рд┐рди рд╕рдорди реж рдкрд░рдо рд░рдо реорео рдкрд▓ 5 рдЪрд▓

рдЪрдврддрд╛ |

рдХ рдЧрд░рдо рджрдз рдХ рдирд╛рде рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рддреАрди-рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдЦрд┐рд▓рд╛рдП ред рдирдЬрд▓ рдЧрд░реМрд░ рдЬрдХрд╛рдо рдХреЛ рдЖрд░рд╛рдо рджрддрд╛ рд╣ ред рдХреА рдЬрд╛рддрд╛ рдЦрд╛рди рд╕ рджрд╕ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╣рд▓ рдпрд╛ рджрд╕ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЧрднрд┐рдпреЛ рдХ рдореМрд╕рдо рдо, рдФрд░ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рд╕рджрд┐рдпреЛ рдЭ- рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдмрджрд╣рдЬрдореА рд╢рд░реАрд░ рднрдЦ рдХреА рдХрдореА рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

Page 17: Ghar Ka Vaid - archive.org

]8

рдХрдХ рд╕реЛ-рд╕реЛ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдо рддреАрди-рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд╡рд░рд╛рдХрд░ рджрд┐рди рдо рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░

рдЪрд╡рд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдШрдгрдЯ рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдорд┐рд▓рд╛рдирд╛ рджрдо рдо рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ ред

(& рдкрд╛рдЪ-рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд , рджреЛрдкрд╣рд░ рдФрд░ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд┐рд▓рд╛рдирд╛

рд╡рд╛рдпрдЧреЛрд▓рд╛ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛ рдФрд░ рдкрдЯ рдХрд╛

рдЧрдбрдЧрдбрд╛рдирд╛ рднреА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

& рдЧрд░рдо рджрдз рдпрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рд╛рдд рд╡рд╕рд╛рдп рддреАрди-рддреАрди рдкрд░рд╛рдо рдЦрд┐рд▓рд╛рди

рд╕ рдкрд╕реАрди рдХрд╛ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдЖрдирд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред тВм9 рд╡рдХрд░реА рдХ рдЧрд░рдо рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдШрдЯ рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо

рдЦрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЖрд░рдорднрд┐рдХ рддрдкрджрд┐рдХ рдо рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

рд╕рд┐рдЪ-рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рдХреЛрдИ рд╡рд╕рдд рд╣реЛ, рджреЛрд╖ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрд╕рдо рдЧрдг рднреА рд╣реЛрдд рд╣ред рдПрдХ рдЕрдЪрдЫреА рдХрд╣реА

рдЬрд╛рдд рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рдд рднреА рдЕрднрд░рдирдЪрд┐рдд рдврдЧ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛рди рдкрд░ рд╣рд╛рдирд┐рдХрд╛рд░рдХ рддрдерд╛

рдмрд░реА рдорд╛рдиреА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рдд рдЙрдЪрд┐рдд рдврдЧ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рдкрд░ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдорд┐рд░рдЪ рдкрд░ рднреА рдпрд╣реА рдЪрд░рд┐рддрд╛рд░рде рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рд░

рдХреЛрдИ рд░реЛрдЧ рдФрд░ рдХрдкрдЯ рд╣реЛ, рдЗрд╕рдХрд╛ рдкрд░рд╣рдЬ рд╡рддрд▓рд╛рдд рд╕рдордп рд▓рд░рдЦ рдорд┐рд░рдЪ рдХрд╛ рдирд╛рдо рд╕рд░рд╡рдкрд░рдердо рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдкрд░рдирдд рдЗрддрдиреА рдмрджрдирд╛рдо рд╣реЛрдд рдкрд░ рднреА рдорд┐рд░рдЪ рдЦрд╛рди рдХрд╛ рдкрд░рдЪрд╛рд░ рджрд┐рдиреЛ-рджрд┐рдд рд╡рдв рд░рд╣рд╛ рд╣ред рднрд╛рд░рдд рдХ рдХрдИ рднрд╛рдЧ рддреЛ рдРрд╕ рд╣ рдХрд┐ рд╡рд╣рд╛ рдХ рд▓реЛрдЧ рдмрд┐рддрд╛ рдорд┐рд░рдЪ рдХ рд╢рд░рдкрдирд╛ рдЬреАрд╡рди рд╣реА рдХрд╖рдЯрджрд╛рдпрдХ рд╕рдордЭрдд рд╣ред рдпрджрд┐

рдХреЛрдИ рдРрд╕рд╛ рд╡рдпрдХрддрд┐, рдЬреЛ рдорд┐рд░рдЪ рдЦрд╛рди рдХрд╛ рдЖрджреА рди рд╣реЛ, рджрдХрд╖рд┐рдг рднрд╛рд░рдд рдХреА рд╢рд░реЛрд░ рдЪрд▓рд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдорд┐рд░рдЪреЛ рдХ рдХрд╛рд░рдг рдЙрд╕рдХреА рдЬрд╛рди рдкрд░ рдЖ рд╡рдирддреА рд╣ред рд░рд╛рдЬрдкрддрд╛рдирд╛, тАЬрдорд╛рд░рд╡рд╛рдб рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рднреА рдорд┐рд░рдЪ рдХрд╛ рднрд░рд╕рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рд╕рдХрд╖рдк рдо рдорд┐рд░рдЪ рдХ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдЙрдкрдпреЛрдЧ рднреА рдХрд┐рдП рдЬрд╛ рд╕рдХрдд рд╣ --

рдкрдирджрд░рд╣ рдПрдХ рдЕрдиреЛрдЬреА рднрд░реЛрд╖рдзрд┐--_рд╡реАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓реА рд╣рдИ рд╕рдЦ рдорд┐рд░рдЪ рдХрд╛ рдЪрд░рдг рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд░рдХрдЯреАрдлрд╛рдЗрдб рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ 450 рдмрд░рд╛рдо, рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдордЬрдмрддреА рд╕ рдХрд╛рдХ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рд░рдЦред рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рд╢реАрд╢реА рдХреЛ рд╣рд┐рд▓рд╛ рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░ред рдкрдирджрд░рд╣ рджрд┐рди рдХ

Page 18: Ghar Ka Vaid - archive.org

9

рдкрд╢рдЪрд╛рдд рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ рдХреЛ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд░рдЦ рдж, рдорд▓рд╛ рдлрдХ рдж--рд╡рд╕ рд░рд╛рдордмрд╛рдг рджрд╡рд╛ рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛ рдЧрдИ ред рдЗрд╕рдХрд╛ рдЧрдгрдзрд░рдо рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рд╣ --

() рд╣рдЬ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рджрд╕-рджрд╕ рд╡рдж рдПрдХ-рдПрдХ рдЪрдордордЪ рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЬрдм рддрдХ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рддрди рдЖрдП, рддрд╡ рддрдХ рдЖрдШ-рдЖрдз рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкрд┐рд▓рд╛рдПред 99 рдкрд░рддрд┐- рд╢рдд рд░рд╛рдордмрд╛рдг рд╣ред

(2) рдЬрд┐рди рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╕ рднрд░рдзрд┐рдХ рдиреАрдж рдЖрддреА рд╣реЛ, рдЙрдирдХреЛ рдкрд╛рдЪ- 'рдкрд╛рдЪ рдмрдж рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рдкрд╛рдиреА рдо рдкрд┐рд▓рд╛рдПред

(3) рд╡рд▓рдЧрдореА рдЦрд╛рд╕реА рдо рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдХрдирдХрди рдЬрд▓ рдо рдкрд╛рдЪ-рдкрд╛рдЪ рд╡рдирдж рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ 'рджрд┐рди рдо рддреАрд╡ рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рд╢рд░рдордд рд╕ рдХрдо рдирд╣реА ред

(4) рд╡рджрд╣рдЬрдореА рдФрд░ рднрдЦ рдлреА рдХрдореА рдо рдкрдЪрд┐-рдкрд╛рдЪ рд╡тАМ рдж рджреЛрддреЛ рд╕рдордп рднреЛрдЬрди рд╕ рдкрд╣рд▓ рдереЛрдб рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП )

(5) рдкрдЪрд╣рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд░рдо рдЬрд▓ рдо рджрд╕ рдмрдж рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдЕрд░рдлрд╛рд░рд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

(5) рдорд┐рд░рдЧреА, рд╣рд┐рд╕рдЯреЛрд░рд┐рдпрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдкрд╛рдЧрд▓рдкрди рдХ рджреЛрд░ рдо рддрдерд╛ рд╡рд╣реЛрдЧреА рдо рдЗрдордХреА 'рдХрдЫ рдмрдж рдирд╛рдХ рдХрд╛рди рдо рдЯрдкрдХрд╛рди рд╕ рддрд░рдирдд рд╣реЛрд╢ рдЭрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдпрд╣ рджрд╡рд╛рдИ рдЬреЛрд░рджрд╛рд░ рдкрд░рдирдд рд╣рд╛рдирд┐рд╣реАрди рд╣ ред рдЬрдм рддрдорд╛рдо рджрд╡рд╛рдЗрдпрд╛ рд╡рдХрд╛рд░ рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕ тАЬрддрдЪрдЫтАЭ рдШрд░рдЦ рдорд┐рд░рдЪ рдХреЛ рд╢рд░рд╡рд╕рд░ рджреАрдЬрд┐рдП ред

(7) рд╣рджрдп рдХреА рдШрдбрдХрди рдзреАрдореА рдкрдб рдЧрдИ рд╣реЛ, рдирд╛рдбреА рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ, рд╣рд╛рде-рдкрд╛рд╡

рдардгрдб рд╣реЛ рд░рд╣ рд╣реЛ--рдРрд╕реА рд╢рд░рд╡рд╕рдерд╛ рдо, рдХрд╛рд░рдг рдЪрд╛рд╣ рд╣рдЬрд╛ рд╣реЛ рдпрд╛ рдХреЛрдИ рднрд╢рдФреМрд░ рд░реЛрдЧ, 'рдкрдирджрд░рд╣ рдмрдж, рдЪрд╛рд▓реАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рдврд┐рдпрд╛ рд╢рд░рд╛рдм рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред

рдХ рдлрд╛рди-рджрд░рдж-- рддрд▓ рддрд┐рд▓ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд▓реЛрд╣ рдХреА рдХрд▓рдЫреА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЖрдЪ 'рдкрд░ рд░рдЦ, рдЬрдм рддрд▓ рдкрдХрди рд▓рдЧ рддреЛ рдЗрд╕рдо рдПрдХ рд╕рд░рдЦ рдорд┐рд░рдЪ рдбрд╛рд▓ рдж рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдлрд╛рд▓рд╛-рд╕рд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ рд▓ | рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рдЗрд╕

рд╕рд▓ рдХреЛ рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рдХрдЫ рд╡рдж рдХрд╛рди рдо рдбрд╛рд▓, рджрд░рдж рддрд░рдирдд рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХрд░ рджрдд-рдкреЛрдбрд╛- рдпрджрд┐ рджрд╛рдв рдо рдмрд╣рдд рджрд░рдж рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ рдФрд░ рдХрд┐рд╕реА рдЗрд▓рд╛рдЬ рди рдмрдирдж 'рд╕ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдПрдХ рдЦрдм рдкрдХреЛ рд╣рдИ рд▓рд╛рд▓ рдореАрдЪ рд▓рдХрд░ рдЙрд╕рдХ рдКрдкрд░ рдХрд╛ рдбрдардЪ рдФрд░ рдЕрдирджрд░ рдХ рд╡реАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рдФрд░ рд╡рд╛рдХреА рдХрд╛ рднрд╛рдЧ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде

Page 19: Ghar Ka Vaid - archive.org

20

рдкреАрд╕ рдХрд░ рдХрдкрдб рдо рджрд╡рд╛рдХрд░ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓ ред рдЗрд╕ рд░рд╕ рдХреЛ рдЬрд┐рд╕ рдУрд░ рдХреА рджрд╛рдв

рджрдЦрддреА рд╣реЛ рдЙрд╕ рд╢рд░реЛрд░ рдХ рдХрд╛рди рдо рджреЛ-рддреАрди рдмрдж рдардкрдХрд╛ рджрди рд╕ рджрд╛рдв рдХрд╛ рджрд░рдж

рддрд░рдирдд рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдорд┐рд░рдЪ рдХрд╛ рд░рд╕ рдХрд╛рди рдо рдбрд╛рд▓рди рд╕ рдереЛрдбреА рджрд░ рддрдХ рдЬрд▓рди

рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдпрджрд┐ рдпрд╣ рдЬрд▓рди рдкрд╕рдирдж рди рд╣реЛ рддреЛ рдереЛрдбреА-рд╕реА рд╢рдХрдХрд░ рдкрд░рд╛рдиреА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░

рдЗрд╕рдХреА рджреЛ-рддреАрди рдмрдирдж рдХрд╛рди рдо рдЯрдкрдХрд╛рди рд╕ рдЬрд▓рди рдорд┐рдЯ рдЬрд╛рддреА рд╣ред

рд╣ рднрд░рд╛рдШ рд╕рд┐рд░ рдХрд╛ рджрд░рд╡--рд╕рд╛рдд рд╕рд░рдЦ рдорд┐рд░рдЪ рд▓рдХрд░ рдЙрдмрд▓рдд рд╣рдП 50 рдЧрд░рд╛рдо рдШреАрдГ

рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЬрд▓рд╛рдП ред рдорд╛рде рдФрд░ рдХрдирдкрдЯрдЯрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЗрд╕ рддрд▓ рдХреА рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░ред рдЖрдз:

рд╕рд┐рд░ рдХ рджрд░рдж рдХ рд▓рд┐рдП рд░рд╛рдордмрд╛рдг рд╣--рдХрд╛рди рдо рджрд░рдж рд╣реЛ, рдЗрд╕ рддрд▓ рдХреА рдПрдХ рдмрджрдГ

рдбрд╛рд▓рди рд╕ рджрд░рдж рднрд╛рдЧ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

) рд╡рд▓рд╛рд░ --рд╕рд░рдЦ рдорд┐рдЪ рдФрд░ рдХрдиреАрди рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдкрд╛рдиреА рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░

рдЖрд░ рдЪрди рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред рдЬрд╡рд░ рд╢рд░рд╛рди рд╕ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдкрд╣рд▓ рдПрдХ-рджреЛ рдЧреЛрд▓реА рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рди рд╕ рдмрдЦрд╛рд░ рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ ред рдпрджрд┐ рднрдЭрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдб рддреЛ рджрд╕рд░реА рдмрд╛рд░ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рджред

рд╣ рджрд╕рдд-рд╕рд░реЛрдб-- рд▓рд╛рд▓ рдорд┐рдЪ , рд╣реАрдЧ рд╢рд░реЛрд░ рдХрдкрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдкреАрд╕ рдХрд░ рдПрдХ-рдПрдХ рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛ рдХрд░ рд╕рдЦрд╛ рд▓ ред рджрд╕рдд-рдорд░реЛрдб рдХреА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдПрдХ рд╕ рддреАрди рдЧреЛрд▓реА рддрдХ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдЦрд╛рди рд╕ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╢рд░рд╛ рдЬрд╛рдРрдЧрд╛ред

рд╡рд┐рд╖рд▓рд╛ рдЙрдХ--рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рдЦ рдорд┐рд░рдЪ рдкреАрдо рдХрд░ рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХ рдХрд╛рда рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рд╡рд┐рд╖ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рд╡рд╛рд╡рд▓ рдХрддрдд рдХ рдХрд╛рдЯ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рди рееред

рд▓рдк рдХрд░рди рд╕ рдЖрд░рд╛рдо рдЭрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

тВмрдХ рд╣рдЬрд╛--рд╣рдЬ рдХ рд░реЛрдЧ рдо рднреА рд╕рд░рдЦ рдорд┐рд░рдЪ рд╢рд░рд╛рд╢рд╡рдпрдЬрдирдХ рдкрд░рднрд╛рд╡ рджрд┐рдЦрд╛рддреА рд╣ ред рд▓рд╛рд▓ рдорд┐рдЪ рдХ рдмреАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдЗрд╕рдЦ рдЫрд┐рд▓рдХреЛ рдХреЛ рдЦрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░: рдХрдкрдбрдЫрдд рдХрд░ | рдЗрд╕ рдЪрд░рдг рдХреЛ рдордШ (рд╢рд╣рдж) рдХ рд╕рд╛рде рдШреЛрдЯ рдХрд░ рджреЛ-рджреЛ рд░рддрддреА рдХреА: рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛ рдХрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдПред рд╣рдЬ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╡рд┐рдирд╛ рдХрд┐рд╕реА рднрд░рдирдкрд╛рди рдХ рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рд╡рд╕ рд╣реА рдирд┐рдЧрд▓рд╡рд╛ рджрддреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдЬрд┐рд╕ рд░реЛрдЧреА рдХрд╛ рд╢рд░реАрд░ рдардкрдбрд╛ рдкрдб рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ, рдирд╛рдбреА рдбрдмрддреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣реЛ, рдардгрдбрд╛ рдкрд╕реАрдирд╛ рдЪрд▓ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ, рдЗрд╕рд╕ рд╢рд░реАрд░- рдо рджрд╕ рдорд┐рдирдЯ рдо рдардгрдбрд╛ рдкрд╕реАрдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛрдХрд░ рдЧрд░рдореА рдкрджрд╛ рд╣реЛрди рд▓рдЧрддреА рд╣ рдФрд░ рдирд╛рдбреАрдГ рдЕрдкрдиреА рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдЧрддрд┐ рдкрд░ рдЖрд╛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

Page 20: Ghar Ka Vaid - archive.org

2

рдХ рд╣рдЬ рдХреЛ рдЧреЛрд▓реЛ--рд╢рджрдз рд╢рд░рдлреАрдо рдЖрдзрд╛ рдЧрд░рди, рд╡реАрдЬ рд╕рд╣рд┐рдд рд╕рд░ рдорд┐рд░рдЪ рдПрдХ рдЬрди рд╢рд░реМрд░ рд╣реАрдЧ рджреЛ рдЧрд░рди рдЧреЛрдж рдХреМрдХрд░ рдХ рдШреЛрд▓ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╕ рдЗрди рд╕рдм рдХреА рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рд╡рдирд╛ рд▓ред рд╣рдЬ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП рдЬрдм рдХрдЫ рджрд╕рдд рдбреА рдЪрдХ рд╣реЛ ред рдереЛрдб-рдпреЛрдб рд╕рдордп рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рджреЛ-рддреАрди рдмрд╛рд░ рдРрд╕реА рд╣реА рдорд╛рддрд░рд╛ рджрдд рд░рд╣, тАЬрдкрд░рдирдд рджрд┐рди-рднрд░ рдо рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╢реЛрд░ рдХрдЫ рди рдЦрд┐рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП !

рдпрд╣ рдирд╕рдЦрд╛ рд╢рдд-рдкрд░рддрд┐рд╢рдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред рд╣рдЬ рдХреА рдЕрддрд┐рдо рдЕрднрд╡рд╕рдерд╛ рдХ рдРрдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ, рдЬреЛ рдХрд┐ рдбреЙрдХрдЯрд░реА рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╕ рдирд┐рд░рд╛рд╢ рд╣реЛ рдЪрдХрд╛ рдерд╛, рдЗрд╕рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЦрд░рд╛рдХ рди рд╣реА рд╕рд╡рд╕рде рдХрд░ рджрд┐рдпрд╛ рдерд╛ред рдРрд╕ рд╣реА рд╢рд░рдирдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдкрд░ рдпрд╣ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд░рд╛рдорд╡рд╛рдг рд╕рд┐рджрдз рд╣рдИ рд╣ ред

9 рдЪрд┐рд▓рдХрд▓ рдкрд░рд╛рд╕рд╛рди рдирд╕рд╡рд╛--рдПрдХ рдмреЛрддрд▓ рдкрд╛рдиреА рдо рдЕрдирд╡рдЭрд╛ рдЪрдирд╛ рдорд┐рд▓рд╛- рдЦрдм рд╣рд┐рд▓рд╛ рдж рдФрд░ рдлрд┐рд░ рд░рдЦ рдж ред рдЬрд╡ рдЪрдирд╛ рдиреАрдЪ рдмрда рдЬрд╛рдП рддреЛ рдкрд╛рдиреА рдХреЛ рдирд┐рдерд╛рд░ рдХрд░ рджрдорд░реА рдмреЛрддрд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рд▓, рд╕рд╛рде рд╣реА рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓ рдмрд╛рд░реАрдХ рд╕рд░рдЦ рдорд┐рд░рдЪ (рд╡реАрдЬ рд░рд╣рд┐рдд) рдбрд╛рд▓ рдж ред рдЪреМрдмреАрдо рдШрдЯ рдХ рдмрд╛рдж рдлрд┐рд▓рдЯрд░ рдХрд╛рдЧрдЬ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд░рдЦ ред рд╣рдЬ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдПрдХ-рдПрдХ рдЪрдордордЪ рдпрд╣ рджрд╡рд╛рдИ рдЕрдХ рдкреЛрджреАрдирд╛ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЖрдз-рдкрд░рд╛рдШ рдШрдЯ рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП ред

рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдХрд╛ рдЬрд╛рдж

рдХ рдкрдЯ рдХ рд░реЛрдЧ--рддреАрдд рд╕реЛ рдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдЪреАрдиреА рдХ рд╡рд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓ рднреМрд░ рдЗрд╕рдо рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ рдкрдЪрд╣рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдбрд╛рд░рд▓ред рдлрд┐рд░ рдкрдЪрд╣рддрддрд░

рдЧрд░рд╛рдо рддрдЬрд╛рдмрд╡ рдЧрдзрдХ рдФрд░ рддреАрди рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо рдиреАрд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдЪреАрдиреА рдХ рджрд╕рд░ рдкрдпрд╛рд▓ рд╕ рдврдХ рдж ред рдЬрдм рд╕рд╛рд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рдЪреЛ рдХ рдЕрдирджрд░ рд╣реА рд╕рдЦ рдЬрд╛рдП рд╢реМрд░ рдорд┐рд░рдЪ

рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдЦрд╢рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рдорднрд╛рд▓ рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рднреЛрдЬрди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкрд╛рдЪ рд╕ рд╕рд╛рдд рдорд┐рд░рдЪ рдЦрд╛рдПред рдпрд╣ рдЦрд╛рдИ рд╣рдИ рдЦрд░рд╛рдХ рдХреЛ рдЦрдм рд╣рдЬрдо рдХрд░ рджрддреА рд╣, рдФрд░ рдЦрд╛рди рдо рднреЛ рдмрд╣рдд рд╕рд╡рд╛рдв рд╣реЛрддреА рд╣ ред

рд▓рд╛рдн-- рдкрдЯ-рджрдж, рд╕рд▓, рднрдЦ рди рд▓рдЧрдирд╛ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рд╢рд┐рдХрд╛рдпрддреЛ рдо рдЕрддрдпрдирдд

рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ |

Page 21: Ghar Ka Vaid - archive.org

22

рдХ рд╡рд╛рджреА рдирд╛рдпрд╛рдл-рдкрд░рд╛рдХ рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдлрд▓ 50 рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкрдЪрд╣рддрддрд░

рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рдкрдЪрд╣рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо--рддреАрдиреЛ рдЪреАрдЬ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдЬрдЧрд▓реА рдмрд░ рдХ

рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред

рд▓рд╛рдн--рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдХрдмрдЬ, рдкрдЯ-рджрд░рдж рдмрд╛рдпрдЧреЛрддрд╛, рд╡рд╛рдпрдгрд▓, рдмрджрд╣рдЬрдореА

рддрдерд╛ рдкрдЯ рдХ рджрд╕рд░ рд╡рд┐рдХрд╛рд░реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рд░рд╛рдордмрд╛рдг рд╢рднрд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред рдПрдХ рд╕ рдЪрд╛рд░ рдЧреЛрд▓реА

рддрдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдж ред рдЬрд┐рди рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдХрдмрдЬ рдФрд░ рд╡рд╛рджреА рдХреА рдкрд░рд╛рдиреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╣реЛ, рдЙрдирдХреЛ рднреЛрдЬрди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдРрдХ-рдРрдХ рдЧреЛрд▓реА рдЫрдЫ, рд╕рдордп рддрдХ рджрдирд╛ рд╢рд░рддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

рд╣рдЬрд╛--рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╣реАрдЧ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдкрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рд░рдлреАрдо рд╕рд╡ рдХрдЯ рдХрд░ рджреЛ рд╕реМ-рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░рд╛рдХ рдХ рдлрд▓ рдо рдЬрд░рд▓ рдХрд░ рд╢рд░ рдЬрдЧрд▓реА рд╡рд░ рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред

рд╕рд╡рди-рдЪрд┐рдШрд┐ --рдПрдРрдХ рдпрд╛ рджреЛ рдЧреЛрд▓реА рд╢рд░рд░рдХ рдкреЛрджреАрдирд╛ рдХ рд╕рд╛рде рдж ред

рд╣рд▓рджреА рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рен рдирддрд░ рдХреА рдЕрдзрд┐рдлрддрд╛ -рдпрджрд┐ рдХрд┐рдореА рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХреА рд╡рд╛рд░-рдмрд╛рд░ рдФрд░ рд╢рдкрд░рдзрд┐рдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдорддрд░ рдЖрдП рддрдерд╛ рдкрдпрд╛рд╕ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рд▓рдЧ рддреЛ рдЗрд╕ рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдмрдЪрдп рд▓реЛрдЧ рдордзрдорд╣ рдХрд╣рдд рд╣ред рдЗрд╕ рд░реЛрдЧ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рд╣рд▓рджреА рдПрдХ рд╡рд┐рд╢рд╖ рдЪрд░реАрдЬ рд╣ ред

рд╣рд▓рджреА рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд░рдЦ | рдЖрда-рдкрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рджрд┐рди рдо рджреЛ рдмрд╛рд░ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рджред рдЗрд╕ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг-рд╕реА рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ рд╕ рдкрдирдиреАрджрд╛ рд╢рд░ рдШрд╛рддрдХ рд░реЛрдЧреЛ рдХрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╕рдлрд▓рддрд╛рдкрд░рд╡рдХ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ !

рдиреЛрдЯ--рдордердорд╣ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЪреАрдиреА рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдРрд╕ рд░реЛрдЧреА рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рд╡рд┐рдк рдХ рд╕рдорд╛рди рд╣ ред

& рдлрдордЬреЛрд░ рдирдЬрд░--рдирдЬрд░ рдХреЛ рдХрдордЬреЛрд░реА рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирдордкрд╛ рд╢рд░рддрдпрдж рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рд╕рд╡рд╕рде рд╡рдпрдХрддрд┐ рдЗрд╕ рдорд░рд╡рджрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рддрд╛ рд░рд╣ рддреЛ рдЖрдп- рднрд░ рдирдЬрд░ рдареАрдХ рд░рд╣рдЧреАред рд╣рд┐

рд╣рд▓рджреА рдврд▓рд╛ (рдЧрд╛рда) рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо ред рджреЛрдиреЛ рдордж '. рдХреА рддрд░рд╣ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ рдФрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдордЬрдмрдд рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рд░рдЦ ред рдкрд░рд╛рдд. -

Page 22: Ghar Ka Vaid - archive.org

23

рд╡ рд╕рд╛рдп рддреАрди-рддреАрди рд╕рд▓рд╛рдИ рдбрд╛рд▓рдирд╛ рдШрдирдз рд╢рд░реАрд░ рдирдЬрд░ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рдХ рд▓рд┐рдП рдЬрд╛рдж рдЬрд╕рд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ ред рд╢рд░рд╛рдЬрдорд╛ рдХрд░ рджрдЦрд┐рдп ред

рд╣рд▓рджреА рдХреЛ рдЦрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдиреАрдкрд░рд╡рдХ рд░рдЦред рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдареАрди-рддреАрди рд╕рд▓рд╛рдЗрдпрд╛ рдбрд╛рд▓рди рд╕ рдирдЬрд░ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рд╣реЛрдЧреА ред

рд╢рд░рд╛реЙрдЦ рдлрд╛ рдШрд╛рд╡--рдпрджрд┐ рдХрд┐рд╕реА рдХрд╛рд░рдгрд╡рд╢ рд╢рдЖрд╛рдЦ рдо рдШрд╛рд╡ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЙрдирдХ рд▓рд┐рдП рд╣рд▓рджреА рдХ рдврд▓ рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рдХреА рдХрдЫ рд╡рдж рдЯрд╛рд▓рдХрд░ рдкрддрдерд░ рдкрд░ рдШрд┐рд╕ рдФрд░ рдорд▓рд╛рдИ рд╕ рдЖрдЦ рдо рд▓рдЧрд╛рдПред рдХрдЫ рд╡рд╛рд░ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдШрд╛рд╡ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ ред

рд╣ рд╡рдорд┐рд╕рд╛рд▓ рдЯрд┐рдлрдХрдЪрд░--рд╕рд╡рд╛ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рд╣рд▓рджреА рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдордерд┐рд▓рдЯрд┐рдб рд╕рдкрд┐рд╕рдЯрд┐ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╢реАрднреА рдо рдбрд╛рд▓ рд╢реМрд░ рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдзрдк рдо рд░рдЦ рджред рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдЬреЛрд░ рд╕ рд╣рд┐рд▓рд╛ рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░| рддрддреАрди рджрд┐рди рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдлрд┐рд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ рд▓--рдпрд╣реА рд╣рд▓рджреА рдХрд╛ рд╡рднрд┐рд╕рд╛рд▓ рдЯрд┐рдХрдЪрд░ рд╣ ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рдмрд╛рд░ рд╕рдлрдж рджрд╛рдЧреЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдП, рд╕рдлрдж рджрд╛рдЧреЛрдГ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрд╡рдирдд рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ ред

рд╣ рдЕрджрднрдд рддрд▓ -- рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╣рд▓рджреА рдХреЛ рдореЛрдЯрд╛-рдореЛрдЯрд╛ рдХрдЯрдХрд░ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ред рдлрд┐рд░ рдкреАрд╕-рдЫрд╛рдирдХрд░ рдХрд╡рд▓ рдкрд╛рдиреА рд▓ рд▓реАрдЬрд┐рдП ред рдЗрд╕ рдкрд╛рдиреА рдХ

рдЪрд░рд╛рд╡рд░ рдореАрдард╛ рддрд▓ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдереАрдореА рд╢рд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдЪрдврд╛рдЗрдп | рдЬрдм рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓рдХрд░

рдХрд╡рд▓ рддрд▓ рдмрдЪ рд╣ рддреЛ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░ рдардгрдбрд╛ рдХрд░рдХ рд╢реАрд╢реА рдо рднрд░ рд▓ ред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдЗрд╕ рддрд▓ рдХреЛ рдЬрд░рд╛-рд╕рд╛ рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рджреЛ-рддреАрди рдмрдж рдХрд╛рди рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдбрд╛рд▓ ред рджрд╕-рд╡рд╛рд░рд╣ рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдШрд╛рд╡ рдареАрдХ рд╣реЛрдХрд░ рдкреАрдк рдХрд╛ рдЖрдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рдпрд╣реА рддрд▓ рд╢рд░рдирдп рдШрд╛рд╡реЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдд рд░рд╣рдд рд╕ рднреА рдШрд╛рд╡ рдЕрдЪрдЫ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рдХ рдордореАрд░рд╛ рд╣рд▓рджреЛ--рдпрджрд┐ рд╣рд▓рджреА рдХреЛ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдврдЧ рд╕ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ рдирд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рдо рд╡ рд╕рднреА рдЧрдг рдкрджрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рдЬреЛ рдордореАрд░ рдо рд╣реЛрдд рд╣ ред

рдПрдХ рдЧрд╛рда рд╣рд▓рджреА рд▓рдХрд░ рдХрд▓рдИрджрд╛рд░ рд╡рд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓ ред рдлрд┐рд░ рдЗрд╕ рдкрд░ рдПрдХ рдиреАрд╡ рдирд┐рдЪреЛрдб ред рднрд╡ рдЗрд╕ рдХреЛрдпрд▓реЛ рдХреА рдЖрдЪ рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдкрдХрд╛рдП | рдЬрдм рдкрд╛рдиреА рд╕рдЦ рдЬрд╛рдП рддреЛ рджрд╕рд░рд╛ рдиреАрдм рдирд┐рдЪреЛрдб рдФрд░ рдЗрд╕ рднреА рд╕рдЦрд╛ рдж ред рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕рд╛рдд рдиреАрдм рдХрд╛ рд░рд╕

рд╕рдЦрд╛ рдж ред рд╡рд╕ рдЕрдм рдпрд╣ рд╣рд▓рджреА рдХреА рдЧрд╛рда рдордореАрд░ рдХ рдЧрдгреЛ рд╕ рдпрдХрдд рд╣реЛ рдЧрдИ рд╣ред

Page 23: Ghar Ka Vaid - archive.org

24

рдЗрд╕ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рдХрд░рд╛рд▓рд╛ рд╕рд░рдорднрд╛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдпрдм рд╕рдЧрдж рди,

рд╕рд░рдорд╛ рддрдпрд╛рд░ рд╣ ред

рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рджреЛ-рддреАрди рд╕рд▓рд╛рдИ рдбрд╛рд▓ ред рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдШрдз, рдЬрд╛рд▓рд╛ рддрдерд╛

рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рджрд┐рдЦрд╛рдИ рди рджрдирд╛ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд░реЛрдЧреЛ рд╕ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

9 рд╕рдЬрд╛рдХ рддреЛрдЯ--рд╣рд▓тАНрджреА рдХреА рдЧрд╛рда рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рд▓рдХрд░ рдврд╛рд░рдИ-рдореЛреА рдЧрд░рд╛рдо рдмрдХрд░реА

рдХ рдХрдЪрдЪ рджрдз рдо рдШрд┐рд╕ рдФрд░ рддрд░рдирдд рд╕рдЬрд╛рдХ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛ рдж ред рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░

рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рдо рдордЬрд╛рдл рдХреЛ рдЬрдб рдХрдЯ рдЬрд╛рдПрдЧреАред рдпрд╣ рдПрдХ рд╣рдХреАрдо рдХрд╛ рдЕрддрдпрдирдд рдпрдкрдд рдирд╕рдЦрд╛ рд╣ ред

рд▓рд┐рдЧрдирджрд░рд┐рдп рдо рдШрд╛рд╡ (рд╕рдЬрд╛рдХ) рд╣реЛ рддреЛ рдкрд░рд╛рда-рдкрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдмрд╛рд░реАрдХ рдкрд┐рд╕реА рд╣рдИ рд╣рд▓рджреА рд╡рдХрд░реА рдХ рджрдз рдХреА рдЫрд╛рдЫ рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рд╡рд╛рдП ред рд░реЛрдЧ рдХреА рддрдЬреА рдо рджреЛрдкрд╣рд░ рд╕рдордп рднреА рджред

рд╣рд▓рджреА рд╢рд░реМрд░ рд╢рд░рд╛рд╡рд▓реЛ рдХрд╛ рдХрд╛рдврд╛ рднреА рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ред рдЗрд╕ рдХрд╛рдв рд╕ рдорддрд░ рдХреА рдЬрд▓рди рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдорддрд░ рд╕рд╛рдл рд╢рд░рд╛рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдкрдЯ рднреА рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХреА рдо.рд╣ рдл рдЫрд╛рд▓--".рд╣рд▓рджреА рдкрд░рджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдХрдЯрдХрд░ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓, рдардгрдбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рд╛рд░ рдХрд░ред рдЗрд╕рд╕ рдЧрд▓, рддрд╛рд▓ рдФрд░ рдЬрд┐рджрдард╛ рдХ рдЫрд╛рд▓ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рдХрдардорд╛рд▓рд╛--рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкрд┐рд╕реА рд╣рд▓рджреА рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд. рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рд╡рд╛рдПред рдЗрд╕рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╣рд▓рджреА рдХреА рдЧрд╛рда рдХреЛ рдкрддрдерд░ рдкрд░ рдХрдЫ рдмрдж рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдШрд┐рд╕ ред рдЬрдм рдЧрд╛рдвред-рд╕рд╛ рд▓рдк рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдКрдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ рдж ред рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд░реЛрдЧ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рдкрдЯ рдо рд╣рд╡рд╛ рднрд░ рдЬрд╛рдирд╛--рдЬрд┐рд╕ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХ рдкрдЯ рдо рд╣рд╡рд╛ рднрд░ рдЧрдИ рд╣реЛ рдУрд░ рдЗрд╕ рдХрд╛рд░рдг рдкрдЯ рдо рд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛ рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ, рдЙрд╕рдХреА рддрдХрд▓реАрдл рдХрд╛ рд╢рд░рдирдорд╛рди рдХреЛрдИ рдордЧрддрднреЛрдЧреА рд╣реА рдХрд░ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред рдРрд╕ рд╢рд░рд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдкрд┐рд╕реА рд╣рдИ рд╣рд▓рджреА рджрд╕ рд░рддрддреА рднреМрд░

- рд╣рд╛ рджрд╕ рд░рддрддреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╡рд╛рдПред рдЗрд╕рд╕ рд╣рд╡рд╛ рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рдХрд░ рдкрдЯ рдЗрд▓рдХрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдХрдИ рджрд┐рди рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рдо рдж рдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд╣рд╛рдЬрдо рдХреА

* рдХрдорд╕реЛрд░реА рднреА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдЖ

Page 24: Ghar Ka Vaid - archive.org

25

рдХ рд╢рднрд░рд╛рдд рдХреЛ рд▓рд╛рд▓реА --рдЪреЛрдЯ рд▓рдЧрди рд╕ рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рдФрд░ рдХрд╛рд░рдгрд╡рд╢ рд╢рд░рд╛рдЦ рдЬрд╛рд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╣рд▓рджреА рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрддрдерд░ рдкрд░ рдШрд┐рдордХрд░ рд╕рд▓рд╛рдИ рд╕ рд▓рдЧрд╛рдП ред рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдо рд▓рд╛рд▓реА рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рдЪрд╡рд▓--рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рджрд┐рди рдо рд╢реЛрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рд╣рд▓рджреА рдХ рдЧрд╛рдв рд▓рдк рд╕ рд╡рд░рд╖реЛ рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЪрд╡рд▓ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ |

рдХ рдлрд▓рд╡рд╣рд░реЛ--рдХреЛрда, рдлрд▓рд╡рд╣рд░реА, рдХрдардорд╛рд▓рд╛ рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╣реЛ рддреЛ рд╢рдмрд╛рда- рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо рд╣рд▓рджреА рдХрд╛ рдЪрд░рдг рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рджрд┐рди рдо рджреЛ- 'рддреАрди рдмрд╛рд░ рд▓рдк рднреА рдХрд░ ред

рдХ рд╡рд┐рдзрд▓рд╛ рдбрдХ--рдкрд╛рдЧрд▓ рдХрддрдд рдХ рдХрд╛рдЯрди рдкрд░ рдкрдЪрд╛рд╕-рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд╣рд▓рджреА 'рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рди рд╕ рддрдерд╛ рдХрд╛рдЯ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд╣рд▓рджреА рдХрд╛ рд▓рдк рдХрд░рди рд╕ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рд╡рд┐рдЪрдЫ, рднрд┐рдб рддрдерд╛ рдордХрдЦреА рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХ рдбрдХ рдкрд░ рднреА рд╣рд▓рджреА рдХрд╛ рд▓рдк рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ ред

рдердХ рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░--рдкрд╛рдЪ-рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рд╣рд▓рджреА рдХрд╛ рдЪрд░рдг рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдмрдХрд░реА рдХ рджрдз рдХреА рдЫрд╛рдЫ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХрд╛ рдЙрддрддрдо рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╣ ред

(9 рдШрд▓рдЧрдореА рджрдорд╛--рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╣рд▓рджреА рдХрд╛ рдЪрд░рдг рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╡рд▓рдЧрдореА рджрдорд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рд╣ рдЬрдХрд╛рдо--рддрдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо, рдХрдл рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд░реЛрдЧреЛ рдо рд╣рд▓рджреА рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╣рд┐рддрдХрд░

'рд╕рд┐рджрдз рд╣рдИ рд╣ ред рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╕ рдпрд╣ рдкрд░рдорд╛рдгрд┐рдд рд╣рдЖ рд╣ рдХрд┐ рдХрдл рд╕ рд░рдХ рд╣рдП рдЧрд▓ рдо рдФрд░ рд╡рд╣рдд рд╣рдП рдЬрдХрд╛рдо рдо рд╣рд▓рджреА рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдЦрд╢рдХреА рдкрджрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдЬрд┐рд╕рдХ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдорд╕рд╡рд░рдк рдХрдл рдХрд╛ рдмрдврдирд╛ рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдкрд╛рдЪ-рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рд╣рд▓рджреА рдХрд╛ рдЪрд░рдг рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд┐рдпрд╛

рдЬрд╛рдП ред

рдЧрд▓ рдХ рдШрд╛рд╡--рдЧрд▓ рднрд░ рддрд╛рд▓ рдо рдШрд╛рд╡ рд╣реЛ рддреЛ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкрд┐рд╕реА рд╣рдИ рд╣рд▓рджреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЙрдмрд╛рд▓ред рдЬрдм рдЪреЛрдерд╛рдИ рдкрд╛рдиреА рд╡рд╛рдХреА

рд░рд╣ рдЬрд╛рдП рддрддрд╡ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЗрд╕рд╕ рдЧрд░рд╛рд░ рдХрд░ред рдпрд╣ рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╢рд░рд╛рддрд░ рд╡ рд╕рд╛рдп рджреЛрдиреЛ

рд╕рдордп рдХрд░ ред

Page 25: Ghar Ka Vaid - archive.org

26

рдзрдирд┐рдпрд╛-рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рдХ рдорддрд░рд╛рдпрдп рдХреА рдЬрд▓рди--рдЦрд╢рдХ рдзрдирд┐рдп рдХреА рдЧрд┐рд░реА рд╢рд░реМрд░ рдХрдЬрд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рджреЛрдиреЛ рддреАрди-рддреАрди рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо ред

рдмрдирд╛рди рдХреА рдШрд┐рдзрд┐--рдЦрд╢рдХ рдзрдирд┐рдпрд╛ рд▓рдХрд░ рдореЛрдЯрд╛-рдореЛрдЯрд╛ рдХрдЯ рдХрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рдмреАрдЬреЛ рдХ рд╢рд░рдирджрд░ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рд▓ рд▓---рдЗрд╕ рдирд╕рдЦ рдо рдпрд╣реА рдЧрд┐рд░реА рддреАрди-

рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдгрдд, рд╕рд╛рдв-рдЪрд╛рд░ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдШрдирд┐рдпрд╛ рдо рддреАрди-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд┐рд░реА

рдирд┐рдХрд▓ рд╢рд░рд╛рддреА рд╣ред рдпрджрд┐ рдХрдЬрд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рди рдорд┐рд▓ рддреЛ рдЙрд╕рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рддрд╡реА рдХреА рдорд┐рд╢рд░реА, рджрд╢реА рдЪреАрдиреА рдпрд╛ рджрд╛рдирджрд╛рд░ рдЪреАрдиреА рдирд╕рдЦ рдо рд╢рд╛рдорд┐рд▓ рдХрд░ рд▓, рдЗрд╕рд╕ рджрд╡рд╛ рдХ рдкрд░рднрд╛рд╡ рдо рдХреЛрдИ рдЕрд░рдирддрд░ рдирд╣реА рдкрдбрдЧрд╛ ред

рджреЛрдиреЛ рд╡рд╕рддрд╢рдиреЛ рдХреЛ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЖрдкрд╕ рдо рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ | рд▓рд╛рдн--рдпрд╣ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рдорддрд░рд╛рд╢рдп рдХреА рдЙрддрддрдЬрдирд╛ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ

рдЕрджрд╡рд┐рддреАрдп рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ред рдЗрд╕рдХ рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╕ рдкреЛрдЯрд╛рд╕реА рдмрд░реЛрдорд╛рдЗрдб рдХреА рддрд░рд╣ рджрд┐рд▓ рд╢реМрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХрдордЬреЛрд░ рдирд╣реА рд╣реЛрдд рд╡рд▓рдХрд┐ рдЗрдирд╣ рд╡рд▓ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣ред рдирдЬрд░ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА, рдШ рдШрд▓рд╛рд╣рда, рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж, рдЪрдХрдХрд░, рдиреАрдж рди рд╢рд░рд╛рдирд╛ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд░реЛрдЧреЛ рдо, рдЬреЛ рдпреМрди-рдкрд░рд╡рдп- рд╡рд╕рдерд╛рд╢рд░реЛ рдпрд╛ рдкрд░рдорд╣ рд╡ рд╕рд╡рдкрдирджреЛрд╖ рдХ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдорд╕рд╡рд░рдк рдкрд░рдХрдЯ рд╣реЛрдд рд╣, рдо рдпрд╣ рдЭрдкрдзрд┐ рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ ред

рд╕рд╡рдкрдд-рджреЛрдк рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рд╢рд░реМрд╖рдзрд┐ рдЗрддрдиреА рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ рдХрд┐ рдкрд░рд╛рдп рд╕рдЦрдд рд╕ рд╕рдЦрддрд╛ рд╕рд╡рдкрди-рджреЛрдк, рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХреА рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рд╡рдкрди-рджреЛрдк рднреА рдЗрд╕рдХреА рдкрд╣рд▓ рд╣реА рджрд┐рди рдХреА рджреЛ рдЦрд░рд╛рдХреЛ рд╕ рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдкрд░рднрд╣ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдпрд╣ рдЗрддрдиреА: рдЧрд░рд╛рдХрд╛рд░реА рд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рджреА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢рд░рд╖рдзрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рдЗрд╕ рдХрдкрдЯ рдо рд╢рд░рдзрд┐рдХ рддрдерд╛ рддрд░рдирдд рд╕рдлрд▓ рд╣реЛрди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд░рд╣рддреА рд╣ред рдпрд╣ рдФрдкрдзрд┐ рд╣рд╛рдЬрдорд╛ _ рддрдЬ рдХрд░рди рдХрд╛ рднреА рдЧрд░рд╛ рд░рдЦрддреА рд╣ ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рдкрд░рд╛рдд рд╡рд┐рдирд╛ рдХрдЫ рдЦрд╛рдП-рдкреАрдп рд░рд╛рдд рдХ рд╡рд╛рд╕реА рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдлрд╛рдХ рд▓ рднрд░реМрд░ рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдПрдХ рдШрдЯ рддрдХ рд╢рд░ рдХрдЫ рди рдЦрд╛рдП рдерд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд╕рд╛рде рдЪрд╛рд░ рд╡рдЬ рдХ рд▓рдЧрднрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдХ рд░рдЦ рд▓, рд░рд╛рдд рдХрд╛ рднреЛрдЬрди рдЗрд╕рдХ рджреЛ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рдХрд░ред

ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣рдП рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдлрд╛рдХ

Page 26: Ghar Ka Vaid - archive.org

|.

- рднреЛрдЯ--рд╢реМрдЪ рдпрджрд┐ рднрд░рдзрд┐рдХ рдкрддрд▓ рджрд╕рдд рдХ рд░рдк рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рджрд╕рд░реА рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕рд╛рдп рдЪрд╛рд░ рдмрдЬ рд▓рди рдХ рд╡рдЬрд╛рдп рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рд╕реЛрди рд╕ рд╢рд░рд╛рдШрд╛ рдШрдЯрд╛ рдкрд╣рд▓ рд▓, рдкрд░рдирдд рдпрджрд┐ рдХрд╡рдЬ рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╢рд░рдзрд┐рдХ рд░рд╣рддреА рд╣реЛ рддреЛ рджрд╕рд░реА рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕рд╛рдп рдЪрд╛рд░ рдмрдЬ рд╣реА рд▓ рд╢рд░реЛрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдИрд╕рдкрдЧреЛрд▓ рдХреА рднрд╕реА (рдЗрд╕рдкрдЧреЛрд▓ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛)' рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рд▓рдХрд░ рджрдкрдд-рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдлрд╛рдХрд┐рдП, рдмрд┐рдирд╛ рдХрд┐рд╕реА

рдХрдкрдЯ рдХ рд╕рд╛рдл рд╢реАрдЪ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдИрд╕рдкрдЧреЛрд▓ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдкрд╣рд▓реА рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рдереЛрдбреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдХрд░ рдпрджрд┐ рдЗрд╕рд╕ рд▓рд╛рдн рди рд╣реЛ рддреЛ рджрд╕рд░реА рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдмрдврд╛ рд▓, рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╛рдл

рд╢реМрдЪ рд╣реЛрди рд▓рдЧ (рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рд╕ рд▓рдХрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдХрд╛ рдпрд╣реА рд╢рд░рд░рде рд╣) рдИрд╕рдкрдЧреЛрд▓ рдо рдПрдХ рдЧрдгрд╛ рдпрд╣ рднреА рд╣ рдХрд┐ рдпрд╣ рд╣рд╛рдирд┐ рд░рд╣рд┐рдд рдФрд░ рдХрдмрдЬ-рдирд╛рд╢рдХ рд╣реЛрди рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдкрддрд▓ рд╡реАрд░рдп рдХреЛ рдЧрд╛рдврд╛ рдХрд░рди, рд╕рд╡рдкрдирддреЛрд╖ рдФрд░ рдорддрд░рд╛рд╢рдп рдХреА рдЙрддрддрдЬрдирд╛ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдп рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рдФрд╖рдзрд┐ рдХреА рд╡рд┐рд╢рд╖ рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣ред

рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ---рдорд╕рд▓реА рд╕рдлрдж рд╢реЛрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдкрдЪрд╛рд╕-рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛ рд▓ |

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рдЪрд╛рд░ рд╕ рдЫ рднрд░рд╛рдо рдЬрд╣рд░рдд рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдЗрд╕рд╕ рд╡реАрд░рдп рдХреА рдЙрддрддрдЬрдирд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдорддрд░рд╛рд╢рдп рдХреА рдЙрддрддрдЬрдирд╛ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдУрд░ рд╕рд╡рдкрд╕рдирджреЛрдк рдХреЛ рдирд┐рд╢рдЪрдп рд╣реА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдпрд╣ рднрд░реМрдкрдзрд┐ рд╡рд▓рджрд╛рдпрдХ рд╣ рдЭреМрд░ рдЕрд░рдзрд┐рдХ рд╡реАрд░рдп рдЙрддрдкрдирдд рдХрд░рддреА рд╣ |

рдХ рд╕рд┐рд░рджрдж---рдзрдирд┐рдпрд╛ (рдЦрд╢рдХ рджрд╛рдирд╛) рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо, рдЦрд╢рдХ рднрд░рд╛рд╡рд▓ (рдЧрд░рдард▓реА рд░рд╣рд┐рдд) рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо--рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХрдЬ рдо рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рднрд┐рдЧреЛ рдж, рдкрд░рд╛рдд рдорд▓рдХрд░ рд╢реМрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдЧрд░рдореА

рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рдо рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣|

рдХ рдкрд╕рдЬреЛрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ--рд╕рд╡рд╛-рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо рдзрдирд┐рдпрд╛ рдХрдЯрдХрд░ рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рддреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓, рдЬрдм рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓рдХрд░ рдХрд╡рд▓ рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рд░рд╣ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдлрд┐рд░ рдкрдХрд╛рдПред рдЬрдм рдкрдХ рдХрд░ рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрддрд╛рд░ рд▓ ред рдпрд╣ рдореАрдареА рдЭрд░реМрдкрдзрд┐ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдЪрд╛рдЯрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП | рдЧрд░рдореА рдЭреМрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╢рдЕрд░рдХрд╕рдорд╛рддтАМ рдЖрдЦреЛ рдХ рд╕рд╛рдорди рдЕрд░рдзрд░рд╛-рд╕рд╛ рдЫрд╛

рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдпрд╣ рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╣реА рд╕рд░рд▓ рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╣ ред

Page 27: Ghar Ka Vaid - archive.org

28

9 рдЧрдЬ--рд╕рд┐рд░ рдХрд╛ рдЧрдЬ рдПрдХ рдРрд╕рд╛ рд░реЛрдЧ рд╣ рдЬрд┐рд╕рд╕ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХрд╢рдШрди рд╕

рд╡рдЪрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рддрд╛рдЬрд╛ рдзрдирд┐рдп рдХрд╛ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рд╕рд┐рд░ рдкрд░

рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рдо рдЧрдЬ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рднрд╛рдЦ-рджрд░рдж-рдпрджрд┐ рд╢рд░рд╛ рдЧрд░рдореА рдХ рдХрд╛рд░рдг рджрдЦрддреА рд╣реЛ (рдЬрд┐рд╕рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдПрдХ рддреЛ рд╡ рдЧрд░реАрд╖рдо рдЛрдд рдо рджрдЦрдЧреА, рджрд╕рд░ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рд╕ рдкрд╛рдиреА рдирд╣реА рдирд┐рдХрд▓рдЧрд╛ рдЪрд▓рдХрд┐ рдЦрд╢рдХ рд╢рд░рд╡рд╕рдерд╛ рдо рд╣реА рджрдЦрддреА рд╣, рддреАрд╕рд░ рдЭрд░рд╛рдЦреЛ рдХреЛ рдЧрд░рдореА-рд╕реА рд╢рд░рдирднрд╡ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╛ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЬрд▓рддреА-рд╕реА рдЕрдирднрд╡ рд╣реЛрдЧреА) рддреЛ рддрд╛рдЬрд╛ рдзрдирд┐рдпрд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рдХрдкрд░ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдорд▓рдорд▓ рдХ рд╕рд╡рдЪрдЫ рдХрдкрдб рдо рдкреЛрдЯрд▓реА рдмрд╛рдШ рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдкрд░ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдлрд┐рд░рд╛ рдж рдХрд┐ рдкрд╛рдиреА рдХреА рдж рдж рд╢рд░рд╛реЙрдЦ рдХ рднрд░рдирджрд░ рднреА рдЪрд▓реА рдЬрд╛рдП,

рддрд░рдирдд рдЪрди рдкрдб рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдХ рдирдХрд╕реАрд░-рдирддрдХрд╕реАрд░ рдХрд╛ рдЦрди рд╡рдирдж рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рддрд╛рдЬрд╛ рдШрдирд┐рдпрд╛ рдХрд╛

рд░рд╕ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╕ рдШрд╛рдП ред рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╣рд░ рдкрддрдд рдкреАрд╕ рдХрд░ рдорд╛рде рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ред рдЧрд░рдореА рдХ рдХрд╛рд░рдг рдирд╛рдХ рд╕ рдмрд╣рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЦрди рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдЦрдЗрдХ рдЦрд╛рд╕реЛреА--рдзрдирд┐рдпрд╛ (рдЦрд╢рдХ рджрд╛рдирд╛) рдХрдЯ рдХрд░ рдЙрд╕рдХ рдЪрд╛рд╡рд▓ рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рд▓реАрдЬрд┐рдП, рдЗрди рдЪрд╛рд╡рд▓реЛ рдХреЛ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдЯрд╛-рд╕рд╛ рдмрдирд╛рдП ред рдЧрд░рдореА рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╣рдИ рдЦрд╢рдХ рдЦрд╛рд╕реА рдо рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рдЪрд░ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЪрдЯрд╛рдП, рдЦрд╛рд╕реА рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХ рднрдд рди рд▓рдЧрддрд╛--рдпрджрд┐ рднрдЦ рдмрд╣рдд рдХрдо рд▓рдЧрддреА рд╣реЛ рддреЛ рддрд╛рдЬрд╛ рдШрдирд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред рддреАрди рджрд┐рди рдо рднрдЦ рдЪрдордХ рдЙрдардЧреА )

рдХ) рдл-рдХ рдпрджрд┐ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рднреА рд╡рдж рд╣реЛрди рдо рди рд╢рд░рд╛ рд░рд╣реА рд╣реЛ рддреЛ рддрд╛рдЬрд╛

рдШрдирд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдереЛрдб-рдереЛрдб рд╕рдордп рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдПрдХ-рдПрдХ рдШ рдЯ рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдХ рддрд░рдирдд рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рджрд╕рдд-рджрд╕рдд рднрд░рд╛ рд░рд╣рд╣реЛ рддреЛ рдзрдирд┐рдпрд╛ (рджрд╛рдирд╛) рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ рдФрд░ рдЫрд╛рдЫ рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЭрдЖрд▓рд╛рдЙ-рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рд╕рд╡рди рдХрд░, рдЪрд╛рд╣ рдХрд┐рддрди рд╣реА рджрд╕рдд рднрд╛ рд░рд╣ рд╣реЛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ |

рдпрджрд┐ рджрд╕рддреЛ рдо рдЦрди рдЭрд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдШрдирд┐рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдардгрдбрд╛рдИ рдХ рд░рдк рдо рдШреЛрдЯ-рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЭреМрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдПрдХ рджрд┐рди рдо рднрд░рд╕рдХ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

Page 28: Ghar Ka Vaid - archive.org

29

рд╡рджрд╣рдЬрдореЛ--рдЬрд┐рд╕ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХ рдордж рдо рд╢рд░рд╛рд╣рд░ рдмрд╣рдд рдХрдо рдард╣рд░рддрд╛ рд╣реЛ рднрд░рдерд╛рддтАМ рдЬрд▓рджреА рд╣реА рд╢реМрдЪ рдХ рд░рдк рдо рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реЛ, рдЙрддрддрдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦрд╛ рддрдпрд╛рд░ рдХреАрдЬрд┐рдП :--

рдХ рдзрдирд┐рдпрд╛ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкрдЪрдЪреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдирдордХ рдкрдЪрдЪреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо-- рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪрд░рд╛ рдмрдирд╛рдП ред рдорд╛рддрд░рд╛ рдХрд╡рд▓ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рднреЛрдЬрди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ ред

рдХ рд╣рджрдп-рд░реЛрдЧ-- рд╣рджрдп рдШрдбрдХрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдзрдирд┐рдпрд╛ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдХрдЯ-рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╕рд┐рд╢рд░реА рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ рдФрд░ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рд╕рд╛рдд рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рдЪрдгрд╛ рдардгрдб рдЬрд▓ рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░ред

рдпрд╛.

рдкрддрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдШрдирд┐рдпрд╛ рдХрдЯ рдХрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХреЛрд░ рдХрдЬ рдо рдЖрдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рднрд┐рдЧреЛ рджред рдкрд░рд╛рдд рдЫрд╛рди рдХрд░ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдорд╛рддрд░рд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛

рдХрд░ рдкреА рд▓ред

рдХ рдорддрд░ рдХреА рдЬрд▓рди--рдпрджрд┐ рдорддрд░ рдЬрд▓ рдХрд░ рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдзрдирд┐рдпрд╛ рдЖрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ ред рдЗрд╕рдо рдорд┐рд╢рд░реА рддрдерд╛ рд╡рдХрд░реА рдХрд╛ рджрдз рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрдЯ рднрд░ рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛ рджред рджрд┐рди рдо рджреЛ рд╡рд╛рд░ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдо рдорддрд░ рдХреА рдЬрд▓рди рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХреА рдорд╛рд╕рд┐рдХ-рдШрд░рдо рдХреА рд╢рд░рдзрд┐рдХрддрд╛--рдХрдИ рдорд╣рд┐рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо рдмрд╣рдд рдЕрдзрд┐рдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдЖрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ рдЬрд┐рд╕рдХ рдХрд╛рд░рдг рдХрдордЬреЛрд░реА рд╢рдЕрддрдпрд╛рдзрд┐рдХ рдмрдв рдЬрд╛рддреА

рд╣ред рдРрд╕реА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдЭрд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдШрдирд┐рдпрд╛ рдЭрд░рд╛рдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ред рдЬрдм рдЖрдзрд╛ рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЧрдирдЧрдирд╛ рд╣реА рдкрд┐рд▓рд╛рдП | рддреАрди-рдЪрд╛рд░

рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рдЖ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдХреА рдл--рдЧрд░рднрдХрд╛рд▓ рдо рд╕рддрд░реА рдХреЛ рдкрд░рд╛рдп рдкрд░рд╛рдд рд╕рдордп рдХ рд╣рд╢рд░рд╛ рдХрд░рддреА рд╣ рдЬрд┐рд╕рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╕рддрд░реА рдмрд╣рдд рдХрд╖рдЯ рдкрд╛рддреА рд╣ред рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рд░рд▓ рдЗрд▓рд╛рдЬ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдЪрд╛рд╡рд▓реЛ рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо-рдЦрд╢рдХ рдзрдирд┐рдпрд╛ рдХрдЯ-рдЫрд╛рди рдХрд░ рдУрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред

рдиреАрдж рди рд╢рд╛рдирд╛--рдиреАрдж рди рдкрд░рд╛рдд рдкрд░ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рднрдирд╛ рдШрдирд┐рдпрд╛, рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо

рднрдиреА рдЦрд╢рдЦрд╛рд╢, рддреМрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛рд╣, рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рд╛рджрд╛рдо рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдХрд╣,

Page 29: Ghar Ka Vaid - archive.org

30

рдлреА рдЧрд┐рд░реА, рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд╕рджрд▓рд╡рд░рд╛рджрд╛ (рд╕рдлрдж) рд╢рд░реАрд░ рддрд╡рд╛рдгреАрд░ рдмрд╛рд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рдЙрдХрд╛ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдПред рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рддрд┐ рдорд╛рддрд░рд╛ рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рджрдз рдпрд╛ рд╕рдорд╕рд╕ рдХ рд╢рдмрдд

рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдХ рдЦрддреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░--рдпрджрд┐ рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХрд╛ рдЦрди рдХрд╛рд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рд╣реА рддреЛ рдЗрд╕ рдмрдирдж рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рдпрддрди рди рдХрд░ рдкрд░рдирдд рдЬрдм рд╕рд░рд╕ рд╕рди рдирд┐рдХрд▓рддрд╛ рд╣реЛ рд╢рд░ рдЗрд╕рдХ

рдлрд╛рд░рдг рд░реЛрдЧреА рджрд┐рдиреЛрджрд┐рди рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рддреЛ рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╕рди рд╡рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдПрдХ рдирд╕рдЦрд╛ рдпрд╣ рд╣ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдЪрд░рдг рдзрдирдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯ-рдЫрд╛рди

рдХрд░ рддрдерд╛ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд╢рд░реА рд╢рд░реМрд░ рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдмрдХрд░реА рдХрд╛ рджрдз рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рддрдерд╛

рдмрд╛рд░-рдмрд╛рд░ рдлрдЯ рдХрд░ (рдКрдкрд░-рдиреАрдЪ рдХрд░рдХ) рдкрд┐рд▓рд╛ рдж рдЗрд╕рдо рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХрд╛ рд╕рди рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдорддрд░ рдЬрд▓рди рдХ рд╕рд╛рде рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЙрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдпрд╣реА рдирд╕рдЦрд╛

рдХрд╛рдо рдо рд▓рд╛рдЗрдп ред

рдХ) рдкрдпрд╛рд╕ рдлреА рддрдЬреА--рдЦрд╢рдХ рдШрдирд┐рдпрд╛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдХрдЯ рдХрд░ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХреЛрд░ рдХрдЪ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдШрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рд░рд╛рдд-рднрд░ рднрд┐рдЧреЛ рд░рд╕ред рдкрд░рд╛рдд рдорд▓рдорд▓ рдХ

рдХрдкрдб рдо рдЫрд╛рди рдХрд░ рдФрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП--рдкрдпрд╛рд╕ рдмрдирдж рд╣реЛрдЧреА, рдЧрд░рдореА рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╣реЛ рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рджрд╕рд░ рдХрд╛рд░рдг рд╕ ред

&) рд╕рдЬрди--рд╢рд░реАрд░ рдХ рдХрд┐рд╕реА рднрд╛рдЧ рдо рд╕рдЬрди рд╣реЛ рдЧрдИ рд╣реЛ рднрд░ рдЙрд╕рдо рд╕

рд╕рдХ-рд╕рд╛ рд╢рд░рдирднрд╡ рд╣реЛрддрд╛ рддреЛ рдЗрд╕ рдкрд░ рд╕рд┐рд░рдХ рдо рдзрдирд┐рдпрд╛ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд▓рдк рдХрд░рди рд╕ рд╕рдЬрди рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдпрдЧреА ред

рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рдЙрдкрдЪрд╛рд░

& рдлрдордЬреЛрд░ рджрд┐рд╕рд╛рдЧ--рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдмрдЪ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рдмрд▓реА рд╣рд░рдб рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдорд┐рд╢рд░реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо--рдЪрд╛рд░реЛ рдЪреАрдЬ рдХрдЯ-рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛ рд▓ ред

(рдЫреАрд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐-- рдПрдХ рд╕ рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреЛ рд╢рд░рддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

рдХ рдХрдп--рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо, рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рджрд╛рди (рдЫреЛрдЯреА) рдкрдирджрд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдкрд┐рдкрд▓реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░реМрд░ рдХрдЬрд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рдПрдХ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪрдг рдмрдирд╛ рд▓ред

Page 30: Ghar Ka Vaid - archive.org

3]

рд╢рд░рд╡рдд рдиреАрд▓реЛрдлрд░ рдпрд╛ рд╕рд╛рдж рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рдмрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдмрджрд╣рдЬрдореА рдЭреМрд░ рдХрд╖рдп рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдПрдХ рд╕рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рд╢рд░рд╛рдпрд░рд╡рджрд┐рдХ рдирд╕рдЦрд╛ рд╣ ред

рдХ рджрд╕рдд рд╢реЛрд░ рдорд░реЛрдЗрдбрд╛-рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рджреЛ рд░рддрддреА рдЭреМрд░ рдХрддрддрдпрд╛ рджреЛ рд░рддрддреА рджрд╕рддреЛ рдХреЛ рдмрдирдж рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рдж ред

рдХрдХ рд╡реА рдкреЛрд╖рдЯрдХ рдЪрд░--рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рдЦрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ред рджреЛ-рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рдШ рд╕рд╛рде рдереЛрдб-рдереЛрдб рдЧрд░рдо рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдлрд╛рдХ рд▓ ред рдмреЛрдпрдп рдкреМрд╖рдЯрд┐рдХ рднрд░реМрд░ рджрд╡ рд╣рдЬрдо рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрддрддрдо рддрдпрд╛ рд╕рд╕рддрд╛ рдирд╕рдЦрд╛ рд╣ ред

рдХ рем рдлрд▓рдПрдЬрд╛-рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рддреАрд╕ рд░рддрддреА, рд▓реМрдЧ рдкрд╛рдЪ рд░рддрддреА, рд╕реЛрда рдкрдирджрд░рд╣ рд░рддрддреА рдФрд░ рдкрд╛рдиреА рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ ред рдкрдирджрд░рд╣ рдорд┐рдирдЯ рдЙрдмрд╛рд▓ рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ рд╢реМрд░ рдордз (рд╢рд╣рдж) рд╕ рдореАрдард╛ рдХрд░рдХ рддреЛрди-рддреАрди рдШрдж рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╕рд╛рда-рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдж ред

рдЕрджрд░рдХ-рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рдЕрджрд░рдХ рдкрд░рд╛рдп рджрд╛рд▓, рд╕рд╛рдЧ-рд╕рдмрдЬреА рд╢рд░реАрд░ рдЪрдЯрдиреА рдо рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ | рд╕рдЦ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдпрд╣ рд╕реЛрда рдХрд╣рд▓рд╛рддрд╛ рд╣ | рдЕрдирдХ рд░реЛрдЧреЛ рдо рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдврдЧ рд╕ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ .

рдХ рдЬрд╛рддреА-рджрдорд╛--рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдЕрджрд░рдХ рдХ рд░рд╕ рдо рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдордз рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рддрдирд┐рдХ рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рдкреА рд▓ ред рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рдо рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рднрд▓ рди рд▓рдЧрдирд╛--рдордЦ рдареЛрдХ рддрд░рд╣ рди рд▓рдЧрддреА рд╣реЛ, рдкрдЯ рдо рд╡рд╛рдп рдорд░ рдЬрд╛рддреА рджрд╡реЛ, рдХрдмрдЬ рд░рд╣рддреА рд╣реЛ--рд╢рд░рджрд░рдХ рдХреЛ рдХрд╛рда рдХрд░ рдмрд╣рдд рд╡рд╛рд░реАрдХ рдЯрдХрдб рдХреАрдЬрд┐рдп рдЭреМрд░ рдирдордХ рдЫрд┐рдбрдХ рдХрд░ рдПрдХ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рдЦрд╛рдПред рднрдЦ рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рд▓рдЧрдЧреА, рд╡рд╛рдп рдХрд╛ 'рдирд┐рдХрд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдХрдмрдЬ рдЦрд▓рдЧреА ред

рдкрд╛рдЪрдирд╡рд░рдж рдХ рдЪрдг--рдкрд╛рдЪрди рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдареАрдХ рдХрд░рддрд╛ рд╣, рдорджрд╛рдЧрдирд┐ рдмрдврддрд╛ рд╣,

рдЪрд╛рдп рдкреАрдбрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдЦрдЯрдЯреА рдбрдХрд╛рд░реЛ рдо рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред рд╕реЛрда рд╢рд░ рдЕрдЬрд╡рд╛рдпрди рд╢рд╛рд╡- рдЕрдпрдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рдиреМрдм рдХ рдЗрддрди рд░рд╕ рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд┐ рджреЛрдиреЛ рдЪреАрдЬ рддрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рдЗрд╕ рдЫрд╛рд╡ рдн рдЦрд╢рдХ рдХрд░рдХ рдкреАрд╕ рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдереЛрдбрд╛-рдЧрд╛ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦред рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рд╕ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

Page 31: Ghar Ka Vaid - archive.org

32

рдлрд╛рди-рджрд░рдж--рдЕрджрд░рдХ рдХрд╛ рд░рд╕ рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо, рдордз рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рдзрд╛ рдирдордХ

рдПрдХ рд░рддрддреА, рд╡рд┐рд▓тАНрд▓реА рдХрд╛ рддрд▓ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо ред рдкрд╣рд▓ рдирдордХ рд╢реЛрд░ рдЕрд╢рд░рджрд░рдХ рдХрд╛ рд░рд╕ рдорд┐рддрд░рд╛'

рд▓ | рдлрд┐рд░ рд╕рдм рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╢рд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рд╣рд┐рд▓рд╛рдПред рдереЛрдбрд╛ рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рд╕рд╛рдд-рд╢рд░рд╛рда рд╡ рдж

рдХрд╛рди рдо рдбрд╛рд▓, рдХрд╛рди рдХрд╛ рджрд░рдж рдмрдж рд╣реЛрдЧрд╛ ред

&рдЫрем рдкрд▓рдПрдЬрд╛--рдЪрд░рдг рд╕реЛрда рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЪрд░рдг рдкрд┐рдкрд▓реА рдкрдЪрдЪреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЧреМрд░

рдЪрд░рдг рдХрд╛рдХрдЯрд╛ рд╕реАрдЧреА рдбрдврдирд╕реА рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рд╡ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ ред рдЗрдлрд▓рдПрдЬрд╛ рдлреА рд╕рддрд╛рд╕реА рдХреЛ

рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рд╕ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдпрд╣ рдЪрд░рд╕ рдереЛрдб рдордз рдХ рдорд╛рде рдЪрдЯрд╛рдП ред

4 рдл-рдЕрджрд░рдХ рдУрд░ рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкреАрди рд╕ рдХреА рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рдкрд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рд╡рдардирд╛--рдЕрд░рджрд░рдХ рдХрд╛ рд░рд╕ рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рдЯрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдХ рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо--рдЕрджрд░рдХ рдЫреАрд▓рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ-рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд╛рдЯ рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдХрдбрд╛рд╣реА

рдо рдШреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЗрд╕рдо рднрдиред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╢рд░рджрд░рдХ рдХреЛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдХреА рдЪрд╛рд╢рдиреА рдо рдбрд╛рд▓ рдФрд░ рдкрдХрд╛рдП ред рдЬрдм рдЦрдм рдкрдХ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╕реЛрда, рд╕рдлрдж рдЬреАрд░рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рдирд╛рдЧ рдХрд╕рд░, рдЬрд╛рд╡рд┐рддрд░реА, рд╡рдбреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА, рддрдЬ, рдкрддрд░рдЬ, рдкреАрдкрд▓, рдзрдирд┐рдпрд╛, рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬреАрд░рд╛,

рдкреАрдкрд▓рд╛рдореЛрд▓ рд╢рд░реМрд░ рд╡рд╛рд╡рдЯрд┐рдЧ-рдкрд░рддрдпрдХ рд╢рд░рджрд░рдХ рдХрд╛ рд╡рд╛рд░рд╣рд╡рд╛ рднрд╛рдЧ рд▓рдХрд░ рдХрдЯ-рдЫрд╛рдирдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдП ред

рдХрдХ рд╕рд╡рдд-рд╡рд┐рдзрд┐--рднрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд╕ рд▓рдХрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рд╕рд╡рди рдХрд░| рдЬрдХрд╛рдо рд╡ рдирдЬрд▓ рдо рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рдардгрдб рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрда рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕ рдЦреЛрд▓рддреА рд╣, рджрдо рдлрд▓рди рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдн рдЦрдм рд▓рдЧрддреА рд╣, рдкрдЯ рдХ рджрд░рдж рд╢реМрд░ рд╡рд╛рдп рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

рдХрдХ рдкрддрд▓реА рдлрд╛ рджрдж--рд╕реЛрда рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдореЛрдЯреА-рдореЛрдЯреА рдХрдЯрдХрд░ рддрд┐рд╣рд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рдгрдиреА рдо рд╢рд░рд╛рдз рдШрдЯ рддрдХ рдкрдХрд╛рдП рд╢рд░ рдЫрд╛рди рд▓ ред рддрддреАрдо-рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рдХрд╛рдврд╛ рддреАрди- рддреАрди рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП рдкрд╕рд▓реА рдХ рджрд░рдж рдХрд╛ рдпрд╣ рд╕рд╛рд╕ рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╣ ред

рд╕рдЧрд░рд╣рд░реА, рдорд░реЛрдб, рд╡рджрд╣рдЬрдореА--рдЪрд░рдг рд╕реЛрда рдкрдЪрд╛рд╕ рдЖрд░рд╛рдо, рдЪрд░рдг рд╕реМрдл рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЪрд░рдг рд╣рд╕рдб рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЪреАрдиреА рдкрд┐рд╕реА рд╣рдИ рдбрдв рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо ред

рд╡рджрд╣рдЬрдореА рдХ рджрд╕рдд, рд╕рдЧрд░рд╣рдгреА, рдорд░реЛрдб рдФрд░ рдкрд╛рдЪрди рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рдо рдПрдХ рдЫ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рджрд┐рди рдо рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдж ред

Page 32: Ghar Ka Vaid - archive.org

33

рд▓реЛрдЧ рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рдХ рдкрдЯ рдлрд▓рдирд╛--рдордж рдо рдЬрдм рд╡рд╛рдп рдЬрдорд╛ рд╣реЛрдХрд░ рдкрдЯ рдлрд▓рди рд▓рдЧ рддреЛ рд▓реМрдЧ рдХрд╛ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдЕрд░рдХ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рд▓реМрдЧ рдХрд╛ рдЪрд░рдг рджрд╕ рд░рддрддреА рдФрд░ рдЦреМрд▓рддрд╛ рд╣рдЖ рдкрд╛рдиреА рдЖрдзрд╛ рдХрдк ред рдЬрдм рд▓реМрдЧ рдЪрд░ рд╢рд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рднреАрдЧ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЫрд╛рди рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рд░реЛрдЬрд╛рдирд╛ рддреАрди рд╡рд╛рд░ рд╕рд╡рди рдХрд░ред

рд╡рджрд╣рдЬрдореА--рд╡рджрд╣рдЬрдореА рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╣реЛрди рдкрд░ рдЪрд░рдг рд▓реМрдЧ рджрд╕ рд░рддрддреА рддрдерд╛ рдЦрд╛рди рдХрд╛ рд╕реЛрдбрд╛ рджрд╕ рд░рддрддреА рдЖрдзрд╛ рдХрдк рдЙрдмрд▓рдд рд╣рдП рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

рдХреА рдЬрд▓рд╛рд╡--рдпрджрд┐ рдЬрд▓рд╛рд╡ рд▓рдирд╛ рд╣реЛ рддреЛ рд▓реМрдЧ рдкрдирджрд░рд╣ рд░рддрддреА, рд╕реЛрда рдкрдирджрд░рд╣ рд░рддрддреА, рд╕рдирд╛рдп рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд▓реМрд░ рдЙрдмрд▓рддрд╛ рд╣рдЖ рдкрд╛рдиреА рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ ред

рдХрдо-рд╕-рдХрд░рдо рдПрдХ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рддрдХ рдЗрд╕ рдШреЛрд▓ рдХреЛ рд░рдЦрд╛ рд░рд╣рди рджреАрдЬрд┐рдП, рддрддрд╡рд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЫрд╛рди рд▓реАрдЬрд┐рдП рдФрд░ рддрдирд┐рдХ рдЧрд░рдо рдХрд░рдл рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреАрдЬрд┐рдП |

рдХрд░ рд╡рд╛рд╕реА рдзреЛреМрд░ рджрдорд╛--рд░рд╛рдд рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдЭрд░рд╛рда рдпрд╛ рджрд╕ рд▓реМрдЧ рдХрдЪрдЪ рдпрд╛ рднрди рд╣рдП рд╕рд╛рди рд╕ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХреА рдкрдЪрд▓рд╛рд░ рдзреЛрд░ рд╕рд┐рд░-рдж--рд▓реЛрдЧ рд╢рд░реМрд░ рдЪреМрд░рддрд╛--рджреЛрдиреЛ рдкрдирджрд░рд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдХреЛ рдЖрдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдХрд╛рдЗрдпред рдЬрдм рдкрд╛рдиреА рд╢рд░рд╛рдард╡рд╛ рднрд╛рдЧ рд░рд╣ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рд▓реАрдЬрд┐рдПред рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдмрдЦрд╛рд░ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╡рдЦрд╛рд░ рдЙрддрд░рди рдкрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕' рд╢рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рд╕рд┐рд░рджрд░рдж рдХреА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рд▓реМрдЧ рдкрд╛рдиреА рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рддрд░рдирдд рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рджрдкрд▓рдПрдЬрд╛--рд╕рд░рджреА рд▓рдЧрдХрд░ рдмрдЦрд╛рд░ рдерд╛рди рдкрд░, рдпрд╛рдирд┐ рдЗрдлрд▓рдПрдЬрд╛, рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рддрдирд╕рдЦрд╛ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рд╣ :

рдкрд╛рдЪ рд▓реМрдЧ, рд╕реЛрда рдЪрд░рдг рдкрдирджрд░рд╣ рд░рддрддреА, рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рддреАрд╕ рд░рддрддреА | рд╢рд░рд╛рдШрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдирд░рд╣ рдорд┐рдирдЯ рддрдХ рдЙрдмрд╛рд▓рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдо рд▓рд╛рдЗрдп ред

рдХреА рдорд┐рддрд▓реА рдЭрд╛рдирд╛--рдЪрд╛рд╣ рдХрд┐рд╕реА рдХрд╛рд░рдгрд╡рд╢ рднрд┐рддрд▓реА рднрд╛ рд░рд╣реА рд╣реЛ, рдЫ рд▓реМрдЧ рдШрд╡рд╛ рд▓реАрдЬрд┐рдП, рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

Page 33: Ghar Ka Vaid - archive.org

34

рдХ рд╣рд┐рдЪрдлреА--рд╣рд┐рдЪрдХреА рдкрд░рд╛рди рдкрд░ рджреЛ рд▓реЛрдЧ рдо рд╣ рдо рдЭрд╛рд▓рд╛рдПрд░ рд░рд╕ рдШрд╕рдд |

рддрд░рдирдд рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА, рдкрд╛рд╡рди рдЬреМрд╕-┬лрджреАрдЧреЛ рдХреЛ рдШреЛрдзрдирд╕ ,

рдкрд╛рдиреА рдо рдкреАрдо-рдЖрдирдХрд░ рддрдерд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдм рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рд╣рд┐рд╕рд╕реА рд╕рд╕рд╕рдд

рдмрдирдж рд╣реЛрдЧреА ред

рдХ рдкрдпрд╛рд╕ рдлреЛ рддреЛрд╡рд░рддрд╛--рдкрд╛рдиреА рдХреЛ рдЙрдмрд╛рд▓ рд▓реЛрдЬрд┐рдПред рдмрд╛рд▓реЛ рд╕рдордп рдХрдЫ

рд▓реМрдЧ рдЯрд╛рд▓ рджреАрдЬрд┐рдП, рдЗрд╕ рдкрд╛рджреА рдлреЛ рд╕рд╛рдз рдХ рдмрд░рд▓рди рдо рд░ рдкрд░реМрд░ рдардкрдЭрд╛ #рди рдкрд░

рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдПрдХ-рджреЛ рджрд┐рди рдо рд╣реА рдЭрд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ ред

рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХтАНрдирдХрднрдд рдирд▓реА рдмрд╛ рдЕрд▓ +рд░рдИ:#┬л< ┬лрек рдЬрд╛

рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рджреЛ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рд╣реЛрддреЛ рд╣ред рдПрдХ рдЫреЛрдЯреА рдзреМрд░ рджрдорд░реА рдмрдвреА | рдЫреЛрдЯреА

рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХрд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕рдорд╢реАрддреЛрдкрдг рд╣реЛрддрд╛ рд╣ (рдпрд╛рди рди рдкрд░рдзрд┐рдХ рдЧрдо рди рдЕрдзрд┐рдХ рд╕рд░рдж) | рджрд┐рдорд╛рдЧ, рджрд┐рд▓ рдФрд░ рдордж рдХреЛ рдмрд▓ рджрди рд╡рд╛рд▓реА рд╣ ред рдЬреА рдорд┐рдЪрд▓рд╛рди, рдХ, рджрдорд╛, рд╕рд╛рдореА, рд╣рд┐рдЪрдХреА, рдХрдл рдЭреМрд░ рдХрдмрдЬ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рдорддрд░ рдХреА рдЬрд▓рди рдиреЛ рджрд░

рдХрд░рддреА рд╣, рдорддрд░ рдХреЛ рд╕реЛрд▓рддреА рд╣, рдпрд╛рди рдорддрд░ рдХреА рдХрдореА рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддреА рд╣, рднрдж рдХ рдмрдХрд╛рд░ рдХрд╖рд░рд┐рдд рд░рд╕ рдХреЛ рдЦрд╢рдХ рдХрд░рддреА рд╣, рдорди рдкрд░рд╕рдитАНрди рд╣реЛ рдЙрдарддрд╛ рд╣, рдлрдлрд░реЛ рдХреЛ рдмрд▓ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣, рдкрддрдпрд░реА рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдиреА рд╣, рдкрд╛рди рдХ рд╕рд╛рдп рдпрд╛рд░ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдмрдбреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рдЧрд░рдо рд╢реЛрд░ рдХрдЫ рдХрдмрдЬ рдХрд░рди рд╡рд╛рдиреА рд╣реЛрддреА рд╣, рдкреАрдирд╛ рд▓рд╛рддреА рд╣, рд╕рдлрд░рддрд┐рджрд╛рдпрдХ рд╣ рдФрд░ рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХ рдЧрдгреЛ рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╣ ред рдпрд╣ рдЧрд░рдо рдорд╕рд╛рд▓ рдо рдбрд╛рд▓реА рдЬрд╛рддреА рд╣, рджрд╡рд╛рдИ рдХ рддреМрд░ рдкрд░ рднреА рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╡реА рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рен рдкрдпрд╛рд╕ рдлреЛ рддреАрддрд░рддрд╛-рдпрджрд┐ рдкрдпрд╛рдо рднрд░рдзрд┐рдХ рд▓рдЧрддреА рд╣реЛ рддреЛ рдЪрд╛рд░ рдХрд┐рдпреЛ рдкрд╛рдиреА рдо рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЫрд┐рд▓рдХ рдЙрдмрд╛рд▓реЛред рдЬрдм рдкрд╛рдиреА рд▓рдЧрднрдЧ рдкрд░рд╛рдерд╛ рд░рд╣ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдардкрд╖рдбрд╛ рдХрд░рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдо рд▓рд╛рдП, рд░рд╛рдордмрд╛рдг рдЗрд▓рд╛рдЬ рд╣ ред

рдХ рдкрд╛рдЪрдирд╡рд░рдж рдл--рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХ рд╡реАрдЬ, рд╕реМрдл рдФрд░ рдЬреАрд░рд╛--рд╕рдм рдмрд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди (рдкрджрдирдзрд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо) рддрдирд┐рдХ рднрди рд▓ред рднреЛрдЬрди рдХ рдкрдгрдЪрд╛рддтАМ рдЪрдордорд╕-рдорд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдХ рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рджрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХ рд╡реАрдЪ, рдореЛрда, рд▓реМрдЧ рднреМрд░ рдЬреАрд░рд╛ -- рд╕рдЪ рдкрд░рджрд░рд╣- рд╕рдЪрджрдзрд╣ рдЧрд░рд╛рдо | рд╢рд░рдЧрд▓-рдкрд░рд▓рдЧ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╕рд╡рдХреЛ рднрд▓реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ ред

Page 34: Ghar Ka Vaid - archive.org

33

рдХрдХ рд╣рдЬ рдкреА рд░рд╛рд╕рд╡рд╛рд░рд╛ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ --рд╡рдбреА рдЗрд▓рд╛рдЗрдЪреА, рдЦрд╢рдХ рдкреЛрджреАрдирд╛, рдЦрд╕рдЦрд╕, рд╕рд╛рдЧрд░рдореЛрдерд╛--рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдЪрд╣рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо ред рдЬрд╛рдпрдлрд▓ рдФрд░ рд▓реМрдЧ рдкрд░рддрдпрдХ рдирдмрди рдЧрд░рд╛рдо ред

рд╕рдмрдХреЛ рдХрдЯ-рдкреАрд╕ рдХрд░ рддреАрди рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ ред рдкрд╛рдиреА рдЬрдм рдЖрдзрд╛ рд░рд╣ 'рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓рдЭреМрд░ рдХрд┐рд╕реА рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдирдИ рдмрд░рддрди рдпрд╛ рддрд╛рд╡ рдХ рд╡рд░рддрди рдо рднрд░ рд▓ред рд╡рд░рддрдд рдХрд╛ рдо рд╣ рдЦрд▓рд╛ рд░рд╣рди рдж, рддрд╛рдХрд┐ рднрд╛рдк рдирд┐рдХрд▓ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдардгрдбрд╛ рд╣реЛ рдЬрдЬрд╛рдПред рдмрддрди рдХреЛ рд╣рд░ рддреАрд╕рд░ рджрд┐рди рдХрд┐рд╕реА рдЦрдЯрд╛рдИ рд╕ рд╕рд╛рдл рдХрд░ рд▓ ред

рд╣рдЬ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рджрд┐рди рдо рдХрдИ рдмрд╛рд░ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП ред

'рдХ рджрд╛рд░рджтАМ рдЛрдд рдХреА рд╕рд╛рд╕реА--рджрд╛рдирд╛ рд╡рдбреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рдкрд┐рдкрд▓реА рдмрдбреА, рдЧрд┐рд░реА рдмрд╛рджрд╛рдо, рдордирдХрдХрд╛ (рд╡реАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░). рдкрдирджрд░рд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо ред рдорд┐рд░реА- рдЪрд╛рджрд╛рдо рдардгрдб рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛ рдХрд░ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЙрддрддрд╛рд░ рдж ред рд╢рд░рд╡ рд╕рдм рдЪреАрдЬреЛ рдХреЛ рдХтАМ рдбреА

рдо рдЦрдм рдШреЛрдЯ, рдЬрд┐рддрдирд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдШреЛрдЯрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛, рджрд╡рд╛рдИ рдЙрддрддрдиреА рд╣реА рдЕрдзрд┐рдХ рд▓рд╛рдн рдХрд░рдЧреА ред рдпрджрд┐ рд╕рдЦрдд рд╣реЛ рддреЛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рддрд░ рдХрд░ рд╕рдХрдд рд╣ ред рдЬрдм рдЧреЛрд▓реА рдмрдирд╛рди рдпреЛрдЧрдп

рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЬрдЧрд▓реА рдмрд░ рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд▓ ред рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдорд╣ рдо рд░рдЦ рдХрд░ рд░рд╕ рдЪрд╕ ред

рдХ рдкрд░рдорд╣--рдкрд░рдорд╣ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдд рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЗрд╕рд╕ рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдирд╕рдЦрд╛ рдЭрд╛рдкрдХреЛ рд╢рд╛рдпрдж рд╣реА рдХрд╣реА рдорд┐рд▓рдЧрд╛ | рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдгрдд рдкрд░рдорд╣ рдХреА рдЬрд┐рддрдиреА рднреА рдЭреМрд╖рдзрд┐рдпрд╛ рд╣ рдЙрди рд╕рдмрд╕ рдХрдмрдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рд╢рд░ рдХрдмрдЬ рдХреА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдпрд╣ рд░реЛрдЧ рд╢рд░реМрд░ рднреА рд╡рдв рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдкрд░рдирдд рдЗрд╕ рдЪрд░рдг рдо рдпрд╣ рдЧрдг рд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдХрдмрдЬ рд╡рд┐рд▓рдХрд▓

рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ред рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдпрд╣ рдЪрд░рдг рдкрд░рднрд╛рд╡ рдо рди рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░рдо рд╣ рдУрд░ рдд рдЕрдзрд┐рдХ рд╕рд░рдж ред рд╡реАрд░рдп рдХреА рдХрдореА рдХреЛ рдШрдЯрд╛рддрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрддрд▓рдкрди рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕рд╕ рд╕рд╡рди рд╕ рд╡реАрд░рдп рдкрд░рдпрд╛рдкрдд рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдкрджрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдирд╕рдЦрд╛ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рд╣---

рджрд╛рдирд╛ рд╡рдбреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА, рджрд╛рдирд╛ рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА, рдЕрд░рд╕рдЧрдз рдирд╛рдЧреЛрд░реА, рддрдЬ рдХрд▓рдореА, рд╕рд╛рд▓рд╡, рддрд╛рд▓рдордЦрд╛рдирд╛---рд╕рд╡ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рд╡рд╣рдд рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдХрд▓ рд╡рдЬрди рдХ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдкреАрд╕ рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдП ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рдиреМ рдЧрд░рд╛рдо рд╕ рдмрд╛рд░рд╣ рдмрд░рд╛рдо рддрдХ рдкрд░рд╛рдд рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдирдХрд░ред

рдорддрд░-рдЬрд▓рди рдЭреМрд░ рдирдпрд╛ рд╕рдЬрд╛рдХ--рд╕рд╛рдд рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА (рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд░рд╣рд┐рдд),

рдЬрдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рд╕рд╛рдд рджрд╛рди--рдкрд░рд╛рдШрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЦрдм рдШреЛрдЯ-рдЫрд╛рди рдХрд░ рдорд┐рд╢рд░реА

Page 35: Ghar Ka Vaid - archive.org

36

рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрд┐рди рдо рддрддреАрди рдмрд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП | рдХрдЫ рджрд┐рди рдо рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛, рд░рд╛рдорд╡рд╛рдгрд╛

рд╣ред рдпрджрд┐ рдЗрд╕рдо рдШрдирд┐рдпрд╛ рдФрд░ рд╕рджрд▓ рдХрд╛ рдмрд░рд╛рджрд╛ рдкрд░рддрдпрдХ рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛ рд▓рд┐рдпрд╛

рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╢рд░ рднреА рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

рд╣рд┐рдЪрдХреА--рджрд╛рдирд╛ рд╡рдбреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА (рддрдирд┐рдХ рднрдирд╛ рд╣рдЖ ) рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЗрд╕рдо рджреЛ рддреЛрд▓ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдПред рдПрдХ-рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдЧрд░рдЧ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╣рд┐рдЪрдХреА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рд╣реЛрдЧрдЙрдкрдЪрд╛рд░

рдХ рд╣рд┐рд╕рдЯреАрд░рд┐рдпрд╛--рднрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд╣реАрдЧ рдФрд░ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рдкреАрдкрд░рдордЯ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ред рдкрдирджрд░рд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рдкрд╛рдиреА рд╣рд░ рджреЛ рдШрдгрдЯ рдмрд╛рдж рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рд╡рд╛рдпрдЧреЛрд▓рд╛ рд╡ рд╣рд┐рд╕рдЯреАрд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрдЪрдХ рджрд╡рд╛ рд╣ ред

тВм рд╣рдЬрд╛--рдпрджрд┐ рд╣рдЬ рдо рджрд╕рдд рдУрд░ рдХ рдХрд╛ рдЬреЛрд░ рд╣реЛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рд╡рд╛рд╡рдЬрдж рднреА рд╕реЛрдЧ рдХрд╛ рдЬрд╣рд░ рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рди рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ рд╢рд░реМрд░ рджрд╕рддреЛ рдХреЛ рд░реЛрдХрди рдХреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдб рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╣реАрдЧ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ рдЖрдзрд╛ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рдЕрдлреАрдо рдЖрдзрд╛ рдЧрд░рд╛рдо рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рднрд░рд╛рда рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред рдПрдХ-рдПрдХ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдж ред

рд╣рдЬ рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдп рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдордлрдд рд╡рд╛рдЯрди рдпреЛрдЧрдп рд╣ ред 0 рджрдорд╛-рдЯрд╣реАрд░рд╛ рд╣реЛрдЧ (рд╢рджрдз) рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдкрд░ рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕

рдХрд░ рдЪрди рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред рджреМрд░ рдХ рд╕рдордп рдПрдХ-рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдж ред рдЫрд╛рддреА рдкрд░ рддрд▓ рддрд╛рд░рдкреАрди рдХреА рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░ ред

рдХ рдлрд╛рд▓реА рдЦрд╛рд╕реА--рдХрд╛рд▓реА рдЦрд╛рдЧреА рдХ рд▓рд┐рдП рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд╣реАрдЧ рдФрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдХрдкрд░ рд▓рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдзреА-рдзрд░рд╛рдзреА рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛ рд▓, рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рдЭрд╛рдп рдХ рднрд░рдирдорд╛рд░ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП, рд░рд╛рдордмрд╛рдг рд╣ ред ||

рд╣ рд╕реЛрди рдХрд╛ рджрдж--рдпрд╣ рджрд░рдж рд╕реАрди рдо рдЙрд╕ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рджреЛрдиреЛ рдкрд╕рд▓рд┐рдпрд╛ рдПрдХ рджрдорд░реА рд╕ рдорд┐рд▓рддреА рд╣ред рдпрд╣ рджрд░рдж рд╢рд░рддрдпрдирдд рдШрд╛рддрдХ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЗрд╕ рд╕рдерд╛рди рдХ рдирд┐рдХрдЯ рд╣реА рджрд┐рд▓ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдФрд░ рджрд░рдж рдХрд╛ рднрд╛рд░ рдЬрдм рджрд┐рд▓ рдкрд░ рдкрдбрддрд╛ рд╣ рддреЛ рд╣рджрдм-рдЧрддрд┐ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдХрд╛ рдбрд░ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ред рдРрд╕ рднрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рд╢реАрдХрд╖рд╛рддрд┐рд╢реАрдлрд░ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХрд░ .-.-

Page 36: Ghar Ka Vaid - archive.org

37

рджреЛ рд░рддрддреА рд╣реАрдЧ рдПрдХ рдордирдХрдХрд╛ рдХ рднреАрддрд░ рд▓рдкрдЯ рдХрд░ рдЦрд┐рд▓рд╛ рдж, рдЧрд▓ рд╕ рдЙрддрд░рдд

рд╣реА рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡ рджрд┐рдЦрд╛рдПрдЧреАред рдпрджрд┐ рдХрдЫ рдХрд╖рдЯ рдмрд╛рдХреА рд░рд╣ рддреЛ рдЭрд╛рдШ рдШрдЯрд╛ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ

| рдРрд╕реА рд╣реА рдорд╛рддрд░рд╛ рднрд░ рдж рдж рдФрд░ рдЗрд╕ рдХреМрдбрд┐рдпреЛ рдХ рджрд╛рдо рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рджрдЦ ред

рдердХ рдкрд╕рд▓реА рдХрд╛ рджрд░рдж---рдкрд╕рд▓реА рдХ рджрд░рдж рдХ рд▓рд┐рдП рдмрдврд┐рдпрд╛ рд╣реАрдЧ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЪрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ рдФрд░ рдорд░рдЧреА рдХ рдЕрдб рдХреА рдЬрд░рджреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд╕рд▓реА рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ рд╕рд╛рд░рд╛ рджрд░рдж рдЬрд╛рддрд╛ рд░рд╣рдЧрд╛ ред

рдХрд░ рдкрдЯ рджрд░рдж--рдкрдЯ рдо рд╡рд╛рдп рд░рдХ рдЬрд╛рди рд╕ рджрд░рдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рд╣реАрдЧ рдХреЛ рдЖрдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЗрддрдирд╛ рдкрдХрдорд╛рдП рдХрд┐ рджрд╕рд╡рд╛ рднрд╛рдЧ рдкрд╛рдиреА рдмрд╛рдХреА рд░рд╣

рдЬрд╛рдП ред рдкрд░рд╡ рдереЛрдбрд╛ рдЧрд░рдо рд╣реА рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛ рдж, рд╢рд░рдордд рд╕рдорд╛рди рд╣ ред

рдХ рдкрдЯ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдирд╛рд╢рдХ-рд╣реАрд░рд╛ рд╣реАрдЧ рдЖрд░рд╛рда рдЖрдо, рдиреМрд╕рд╛рджрд░ рдкрдирджрд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рдордХ рдкрдитАНрджрд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо--рддреАрдиреЛ рдЦрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░ред рдлрд┐рд░

рдЗрд╕ рдХрдкрдбрдЫрд╛рди рдХрд░ рд╡реЛрддрд▓ рдо рднрд░ рд▓, рджрдз рдХреА рддрд░рд╣ рд╕рдлрдж рд╢рд░ рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдЗрд╕ рдХрд▓ рд╡рдЬрди рдХреЛ рдЪреМрд╡реАрд╕ рдорд╛рддрд╛ рд╕рдорд░рдн ред

рд╣ рдПрдХ рд╢рд░рдЪрдХ рдирд╕рдЦрд╛ рд╣, рдЬрд┐рд╕ рдирд╡рдм рдкрд░рддрд┐рд╢рдд рд╕рдлрд▓ рдкрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ред рдкрдЯ

рджрд░рдж, рдХ, рдЬрд┐рдЧрд░ рдХрд╛ рдШрд╛рд╡, рд╡рд╛рдпрдЧреЛрд▓рд╛, рд╡рджрд╣рдЬрдореА, рдЧрд░рдж рдХрд╛ рджрд░рдж, рднрдЦ рдХреА рдХрдореА рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд╢рд┐рдХрд╛рдпрддреЛ рдо рдЧрд░рдо рдЬрд▓ рд╕ рд╕рд╡рди рдХреАрдЬрд┐рдП, рдкрд░рд╛рдп рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ

рджрд╕рд░реА рдорд╛рддрдирд╛ рд▓рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдХ рдкрд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрдардирд╛-- рдирдЬрд▓ рдХреА рдЧрдирджрдЧреА рдЧрд▓ рдо рдЧрд┐рд░рди рд╕ рдпрд╛ рдкрд╛рддреА рддрдмрджреАрд▓

рд╣реЛрди рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐ рд╡рд╣рдд рдХрд╖рдЯрджрд╛рдпрдХ рд╣ред рд░реЛрдЧреА

, рдХрдЫ рдХрд╣рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рддрд╛ рд╣ рддреЛ рдмреЛрд▓ рдирд╣реА рд╕рдХрддрд╛, рдЗрд╢рд╛рд░реЛ рд╕ рд╡рд╛рддрдЪреАрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рд╣реАрдЧ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рднрд░ рдЙрд╖рдг рдЬрд▓ рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдЧрд░рд╛рд░ рдХрд░рд╛рдП,

рдПрдХ-рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╕ рдкрд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХ рдирдпрд╛ рдЬрдХрд╛рдо рдЭреЛрд░ рд╣реЛрдЧ--рдЬрдХрд╛рдо рдХ рдЭрд╛рд░рдордо рдо рдкрдитАНрджрд░рд╣ рдЖрдо рдЗрд╕рд▓реА рдХ

рдкрддрдд рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдХрд┐рдореА рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рд╡рд░рддрди рдо рдкрдХрд╛рдП ред рдЬрдм рдЖрддрд╛

рдЪрд╛рдХреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЫрд╛рди рдХрд░ рджреЛ рд░рддрддреА рд╣реАрдЧ рдФрд░ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкреАрд╕

рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдП рдФреМрд░ рдкреА рд▓ред

Page 37: Ghar Ka Vaid - archive.org

38

&& рдкрд╛рдЧрд▓ рдХрддрдд рдХ рдХрд╛рдЯрди рдкрд░--рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рд╣реАрд░рд╛ рд╣реАрдЧ рдХреЛ рдкрд░рдХ рдЧрд▓рд╛рдм рдо

рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╣реАрдЧ рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрддрд▓рд╛ рдХрд░рдХ

рд▓рдк рдХ рд░рдк рдо рдкрд╛рдЧрд▓ рдХрддрдд рдХ рдХрд╛рдЯ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдП |

& рдЪреАрдЯреЛ рднрдЧрд╛рдирд╛-рд╣реАрдЧ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪреАрдЯрд┐рдпреЛ рдХ рд╕рд░рд╛рдЦ рдо рдбрд╛рд▓, рднрд╛рдЧ

рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

& рджрдд-рдкреЛрдбрд╛ рд╡ рдХреЛрдбрд╛ рд▓рдЧрдирд╛-рд╣реАрдЧ, рд╢рд░рдХрд░рдХрд░рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рдХрдкрд░,

рд╡рд╛рд╡рд░рдбрд┐рдЧ, рдиреАрдо рдХ рд╕рд╢рдХ рдкрддрдд рдФрд░ рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ, рдкрд░рддрдпрдХ' рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рдмрдХреЛ

рдкреАрд╕ рдХрд░ рдордЬрди рдХ рд░рдк рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рджрд╛рддреЛ рдХ рдХреАрдб рдорд░ рдЬрд╛рдд рд╣ рддрдерд╛ рдкрд░реАрдбрд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рдкрдЯ рдХ рдлреЛрдб-- рд╣реАрд░рд╛ рд╣реАрдЧ (рдШреА рдо рднрдиреА рд╣рдИ) рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдЕрдЬрдордж, рд╡рд╛рд╡рд░рдбрд┐рдЧ, рд╕рдШрд╛ рдирдордХ, рдЬреМрдЦрд╛рд░, рд╡рдбреА рд╣рд░рдб, рд╕реЛрда рддрдерд╛ рдкрд┐рдкрд▓реА рдкрд░рддрдпрдХ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо

рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рддреАрди рд╕ рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдлрдХреА рд▓рди рд╕ рднреЛрдЬрди рд╣рдЬрдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдХреАрдб рдорд░ рдХрд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

&) рджрд╛рдж---рд╣реАрдЧ рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рдо рдкреАрд╕ рдХрд░ рджрд╛рдж рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░рдирд╛ рджрд╛рдж рдХреА рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ ред

рдХрдХ рдХрд╛рди рдХ рд░реЛрдЧ--рд╣реАрдЧ рдЬрддрди рдХ рддрд▓ рдо рдкрдХрд╛ рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдмрдирдж рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ред рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдмрдж рдХрд╛рди рдо рдЯрдкрдХрд╛рди рд╕ рдХрд╛рди рдХрд╛ рджрд░рдж, рдШрдирдШрдирд╛рд╣рдЯ рд╢реМрд░ рдмрд╣рд░рд╛рдкрди рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

9 рджрд░рдж рдХрд╛рди--рд╣реАрдЧ, рдзрдирд┐рдпрд╛ рд╢рд░ рд╕реЛрда (рдкреАрд╕ рдХрд░) рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд╛рдиреА рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдФрд░ рд╕рд░рд╕реЛ рдХрд╛ рддрд▓ рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рд╡рдм рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдзреАрдореА- рдзреАрдореА рд╢рд╛рдЪ рдкрд░ рдЪрдврд╛ рдж ред рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рди рд░рд╣рд┐рдП рдХрд┐ рдзрдирд┐рдпрд╛ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рдиреАрдЪ рдЬрд▓рди рди рдкрд╛рдПред рдЬрдм рдкрд╛рдиреА рд╕рдЦ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рддрд▓ рдХреЛ рдЫрд╛рди рд▓ ред рдХрд╛рди рдо рджрд░рдж рд╣реЛ рддреЛ рддрд░рдирдд рдХрдЫ рдм рдж рдбрд╛рд▓, рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рдордж рдХрд╛ рджрдж--рд╣реАрд░рд╛ рд╣реАрдЧ рджреЛ рд░рддрддреА рдХреЛ рдордирдХрдХрд╛ (рдЬрд┐рд╕рдХ рдмреАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рджрд┐рдП рдЧрдП рд╣реЛ) рдо рд░рдЦ рдХрд░ рдЧреЛрд▓реА-рд╕реА рд╡рдирд╛ рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдлреЛ рдЦрд┐рд▓рд╛рдП, рддрд░рдирдд рдордж рдХрд╛ рджрд░рдж рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ред рдордж рдХрд╛ рджрдж рд╢рд░рддрдпрдирдд рддреАрд╡рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рддреЛ рдЗрд╕рдХ рдХрд╛рд░рдг рд░реЛрдЧреА рдордЪрдЫрд┐рдд рддрдХ рднреА рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣---рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдЯреЛрдЯрдХрд╛ рд╡рд┐рд╢рд╖тАЭ рдЧрд░рд╛рдХрд╛рд░реА рд╣ред

4

Page 38: Ghar Ka Vaid - archive.org

39

рдХ рд╕рддреА рдкрд░рддрд╡--рдПрдХ рд░рддрддреА рд╣реАрдЧ рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдпрдб рдо рд▓рдкрдЯ рдХрд░ рдирд┐рдЧрд▓ рд▓, рдкрд╛рддреА рди рдкрд┐рдП ред рдИрд╢рд╡рд░ рдХреА рдХрдкрд╛ рд╕ рддреАрд╕ рдорд┐рдирдЯ рдХ рднреАрддрд░ рд╣реА рдХрд╖рдЯ рд░рд╣рд┐рдд рдкрд░рд╕рд╡" рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рд╣реЛрдЧ-рдЯрд┐рдХрдЪрд░-- рдкрдЪрд╛рд╕ рдмрд░рд╛рдо рд╣реАрд░рд╛ рд╣реАрдЧ рддрдерд╛ рдПрдХ рдмреЛрддрд▓ рд░рдХрдЯреАрдлрд╛рдЗрдб рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ рд▓ ред рд╣реАрдЧ рдХреЛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ рдо рдбрд╛рд▓ рдж рдФрд░ рдмреЛрддрд▓ рдкрд░ рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛ рдХрд░ рдкрдирд╡рд╣ рджрд┐рди рддрдХ рдмрдирдж рд░рдЦ, рджрд┐рди рдо рдПрдХ рд╡рд╛рд░ рдмреЛрддрд▓ рдХреЛ рдЕрд╡рд╢рдп рд╣рд┐рд▓рд╛ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП | рдкрдирджрд░рд╣ рджрд┐рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЗрд╕ рджрд╕рд░реА рдмреЛрддрд▓ рдо рдЫрд╛рди рдХрд░ рднрд░ рд▓ред рдЗрд╕рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдмрд░рд╛рда рдмрдж рд╕ рдПрдХ рдЪрд╛рдп рдЪрдордордЪ рддрдХ рд╣ред рдкрдЯ-рджрд░рдж, рд╡рджрд╣рдЬрдореА, рдкрд░рдлрд╛рд░ рддрдерд╛ рдорджрд╛рд░рдирд┐ рдо рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕ рдФрд░ рдирдордХ рдХ рд╕рд╛рде рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП :--

() рдпрджрд┐ рдкрд░рд╕рд╡-рдХрд╖рдЯ рд╣реЛ рддреЛ рджрд╕ рд╡тАМ рдж рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдп | (2) рдкрд░рд╕рд╡ рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рдХреА рдкреАрдбрд╛ рдпрд╛ рдЧрдирджрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╡рд╛рдХреА рд╣реЛ рддреЛ рдкрд╛рдЪ-рдкрд╛рдЪ

рд╡тАМ рдж рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдп ред

(3) рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХ рдкрд░рд╕рдд рд░реЛрдЧ рдо рднреА рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рддрд░реАрдХ рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдп ред

(4) рджрд╛рдв рдпрд╛ рджрд╛рдд рдо рдХреАрдбрд╛ рд▓рдЧрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рдо рд░рдИ рднрд┐рдЧреЛ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдП, рджрд░рдж рддрд░рдирдд рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

(5) рднрд┐рдб, рд╡рд┐рдЪрдЫ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХ рдХрд╛рдЯ рдкрд░ рдПрдХ рд╡ рдж рд▓рдЧрд╛ рдж, рддрд░рдирдд рдЪрди рдкрдбрдЧрд╛ ред

(6) рджрдд-рдкреАрдбрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдкреАрдбрд┐рдд рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдордЬрди рдХреА рддрд░рд╣ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рджрд░рдж рдЭреМрд░ рд╕рдЬрди рдо рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдкрдпрд╛рдЬ рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рджрдЦрди рдФрд░ рдХрд╣рди рдХреЛ рд╡рд╕ рдкрдпрд╛рдЬ рдПрдХ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд╕реА рд╡рд╕рдд рд╣, рдкрд░рдирдд рдкрд░рдХрддрд┐ рди рдЙрд╕рдо рдХрдИ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рднрд░ рджрд┐рдП рд╣, рдЬрд┐рдирдо рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдЙрд▓рд▓рдЦ- рдиреАрдп рд╣--

рдХ рд╕рд╛рдк рдХрд╛рд░рдЯ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдирд╕рд╡рд╛--рд╣рдХреАрдо рд╡рдЬреАрд░ рдЪрдж рдХ рдХрд░рдердирд╛рдирд╕рд╛рд░ рдпрд╣ рдирд╕рдЦрд╛ рдЙрдирд╣ рдПрдХ рдмрдв рдХрд╛рдард┐рдпрд╛рд╡рд╛рдвреА рдорд╣рд╛рддрдорд╛ рд╕ рдорд┐рд▓рд╛ рдерд╛ рдФрд░ рд╢рд░рд╡рдГ рддрдХ

Page 39: Ghar Ka Vaid - archive.org

40

рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдХрд╛рд░реА рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ред рд▓реЛрдЧреЛ рдлреЛ рдЗрд╕рдо рдкрд░рдпрд╢рдп рд▓рд╛рдо рдЙрдард╛рдирд╛

рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдирд┐рддрд╛рдирдд рд╣рд╛рдирд┐рд░рд╣рд┐рдд рд╣ ред рдХрднреА рднреА рддреАрди рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рди

рдХреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рдкрдбреА ред рд░

рдкрдпрд╛рдЬ рдХрдЯ рдХрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓рд╛ рд╣рдЖ рд░рд╕ рднреМрд░ рддрд▓ рд╕рд░рд╕реЛ рджреЛрдиреЛ рддреАрд╕рд▓реАрдо

рдЖрдорд┐рдХреЛ рдЖрди, рддрд░рд╣ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛ рджреАрдЬрд┐рдП ред рдпрджрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХрд╛ рдЬреАрд╡рди-

рдШрди рднрд╛рдЧрдп рди рдЕрднреА рдЫреАрди рдирд╣реА рд▓рд┐рдпрд╛ рддреЛ рдЗрддрдиреА рд╣реА рдкрд░реЛрд░ (рдпрд╣ рдПрдХ рдорд╛рддрд╛ рд╣) рджреА рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рдИрд╢рд╡рд░ рдХреА рдХрдкрд╛ рд╕ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ (рддреАрди рдорд╛рддрд░рд╛ рд╢рд░рд╛рдк-рд╢рд░рд╛рдз рдШрдЯ

рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдж) ред

& рд╣рдЬ рдлреЛ рд░рд╛рдорд╡рд╛рдП рджрд╡рд╛--рдпрд╛рди рдирд╛рдЬрдХ-рд╕-рдирд╛рдЬрдХ рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдЕрдкрдирд╛

рдЬрд╛рдж рджрд┐рдЦрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдирд╕рдЦрд╛,рдпрд╣ рд╣ -- рее рдХрдкрд░ рджрддреА рдЪрдврд┐рдпрд╛ рдРрдХ рдЧрд░рд╛рдо, рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рдорд╡рд╛рдирдореА рдЧрд░рд╛рдо рд╕рдд-рдкреЛрджреАрдирд╛

(рдкреАрдкрд░рдордЯ) рдЭрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд╕рдм рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рд░рдЦ | рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдп- рдХрддрд╛ рдкрдбрди рдкрд░ рдПрдХ-рдПрдХ рдЪрд╛рдп рдЪрдордордЪ рдо рддрдирд┐рдХ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджред рдпрджрд┐ рдЬреАрд╡рди рдмрд╛рдХреА рд╣ рддреЛ рдРрдХ рд╣реА рджрд┐рди рдо рджрд╡рд╛ рдкрд╢рд░рдкрдирд╛ рдЬрд╛рдж рджрд┐рдЦрд╛рдПрдЧреА ред

рджрд╕рдд рдзреЛрд░ рдорд░реЛрдб---рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдкрдпрд╛рдЬ рдХ рд░рд╕ рдо рдЖрдзреА рд░рддрддреА рднрд░рдлреАрдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рддрд░рдирдд рджрд╕рдд рдФрд░ рдорд░реЛрдб рдмрдирдж рд╣реЛрдЧ ред

рдХ рджрдорд╛-рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЪрд╛рдп рдХ рдЫ рдЪрдордордЪ-рдирд░, рд╢рджрдз рдордз рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ, рдЦрд╛рди рдХрд╛ рд╕реЛрдбрд╛ (рд╕реЛрдбрд╛ рдмрд╛рдИ рдХрд╛рд░рд╡) рдкрд╕рда рдЧрд░рд╛рдо--рддреАрдиреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ ред рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдРрдХ-рдПрдХ рдЪрдордордЪ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ред

рдХрд╕рд┐рд░-рджрд░рдж-- рдкрдпрд╛рдЬ рдХреЛ рд╕рддрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдЫрдЯ рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдкрд╛рд╡ рдХ рддрд▓рдЭ рдкрд░ рд▓рдк

'рдХрд░ рдж, рд╕рдЪ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд░рджрд░рдж рдареЛрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рен рдореЛрддрд┐рдпрд╛рд╡рд┐рдж--рдореЛрддрд┐рдпрд╛рд╡рд┐рдж рдХ рдЖрд░рдордн рдо рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рджрдз рдордз рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рднреАрдорд╕рдиреА рдХрдкрд░ рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рд╡ рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рд╛рдд рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рджреЛ-рджреЛ рд╕рд▓рд╛рдИ рдбрд╛рд▓рди рд╕ рдЙрддрддрд░рддрд╛ рд╣рдЖ рдореЛрддрд┐рдпрд╛ рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдмрд▓рдХрд┐ рдЙрддрд░рд╛ рд╣рдЖ рднреА рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ |

рд▓рд╛рдЬрд╡рд╛рдм рд╕рд░рдорд╛--рдХрд╛рд▓рд╛ рд╕рд░рдорд╛ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЪреМрджреАрд╕ рдШрдЯ рддрддрдХ рдкрдпрд╛рдЬ рдХ рд░рд╕ рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░, рдЦрд╢рдХ рд╣реЛрди рдкрд░ рд╢реАрд╢реА рдн рд╕рдорднрд╛рд▓ рдХрд░ рд░рдЦ ред

рдЭрд╛рдЦреЛ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА, рдШрдз, рдЬрд╛рд▓рд╛ рддрдерд╛ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рдмрд┐рдж рдо рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

Page 40: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдХрд╛

рдХ рдорддрд░ рдХреА рдЬрд▓рдд--рдпрджрд┐ рдорддрд░ рдЬрд▓ рдХрд░ рднрд░рд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЫрд┐рд▓рд╛ рд╣рдорд╛ рдкрдпрд╛рдЬ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдЭрд╛рдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓ | рдкрд╛рдиреА рдЖрдзрд╛ рд░рд╣ рдЬрд╛рди 4рд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рднрд░реМрд░ рдардгрдбрд╛ рдХрд░рдХ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдЬрд▓рди рджрд░ рд╣реЛрдЧреА ред

рд╕рддрди рдШрд╛рд╡--- рддрд▓ рддрд┐рд▓тАНрд▓реА рд╕рд╡рд╛ рд╕реЛ рдЧрд░рд╛рдо рдо рдкрд╣рд▓ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдкрдпрд╛рдЬ рдЬрд▓рд╛рдП, рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рдд рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рддрд╛рдЬрд╛ рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд рдЬрд▓рд╛рдП рдлрд┐рд░ рдЗрд╕рдо рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдореЛрдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдорд░рд╣рдо рдмрдирд╛ рд▓ ред рдпрд╣ рдорд░рд╣рдо рдШрд╛рд╡ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдд рд░рд╣рди рд╕ рдШрд╛рд╡ рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рдо рднрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХрд░ рдЙрдЪрдЪреЛ рдлрд╛ рдХрд╛рди-рджрдж--рдкрдпрд╛рдЬ рднрднрд▓ рдо рджрд╡рд╛рдХрд░ рдирд░рдо рдХрд░ред рдлрд┐рд░ | рдирд┐рдЪреЛрдбрдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд╢рдиреМрд░ рддрдирд┐рдХ рдЙрд╖рдг рдХрд░рдХ рджреЛ-рддреАрди рдмрдж рдХрд╛рди рдо рдбрд╛рд▓,

рджрд░рдж рддрд░рдирдд рдмрдирдж рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХрдХ рдЪрдЪрдЪреЛ рдлреЛ рдЭрд╛рдЪ рджрд▓рдирд╛--рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рднрд╛рдЧ рднреМрд░ рд╢рджрдз рдордз рдПрдХ рднрд╛рдЧ рдХреЛ рджреЛ рднрд╛рдЧ рдкрд░рдХ рдЧрд▓рд╛рд╡ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ ред рдПрдХ рдПрдХ рдмрдж рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдЖрдЦреЛ рдо рдбрд╛рд▓, рдкрд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред |

рдХ рд╡рд┐рдкрдд рдЬреЛрд╡-рдЬрдирддрдкрдиреЛ рдХ рдлрд╛рдЯ рдкрд░--рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рднреМрд░ рдиреМрд╕рд╛рджрд░, рднрддрдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо--рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЦрдм рдЦрд░рд▓ рдХрд░ред рдЬрддрд░ рджреЛрдиреЛ рд╡рд╕рддрдП рдЕрд▓реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ рее рд╡рд┐рдЪрдЫ , рднрд┐рдб, рдордШрдордХрдЦреА, рдордЪрдЫрд░ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХ рдХрд╛рда рдкрд░ рдЗрд╕рдХреА рджреЛ рдмрдж рдорд▓ рдж, рддрд░рдирдд рдардгрдбрдХ рдкрдб рдЬрд╛рддреА рд╣ред

рдкрд╛рдЧрд▓ рдХрддрдд рдФрд░ рд╡рдмрджрд░ рдХ рдХрд╛рдЯ рдкрд░ рднреА рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред

рд▓рд╣рд╕рди рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рд╢рд░рдлрд░рд╛ рд╡ рд╣рдЬрд╛ -рдЫрд┐рд▓рд╛ рд╣рдЭрд▓рдорд╛ рд▓рд╣рд╕рди рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЪрд░рдг рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬреАрд░рд╛,

рдкрд┐рд╕рд╛ рд╣рдЖ рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ, рдЧрдШрдХ рд╢рджрдз рдЖрд╡рд▓рд╛рд╕рд╛рд░, рдЪрд░рдгреЛ рд╕реЛрда, рдЪрд░рдг рдкрд┐рдкрд▓реА, / рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкрд┐рд╕реА рд╣рдИ рд╢рд░реМрд░ рд╣реАрдЧ рдЦреАрд▓ рдХреА рд╣рдИ рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо ред

рд▓рд╣рд╕рди рдХреЛ рдЫреАрд▓ рд▓реАрдЬрд┐рдЧ | рдЗрд╕ рдЫреМрд▓рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рднреА рдЗрд╕рдХреА рдкреЛрдерд┐рдпреЛ рдкрд░ рдмрд╣рдд рд╡рд╛рд╕рдХ рднрд┐рд▓тАНрд▓реА рд▓рд┐рдкрдЯреА рд░рд╣рддреА рд╣, рдЗрд╕ рднреА рдкрдердХтАМ рдХрд░ рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдЕрдм рд▓рд╣рд╕рди рдХреЛ рдЗрддрдирд╛ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдХрд┐ рдпрд╣ рдПрдХрдпрд░рдк рд╣реЛ рдЬрд╛рдП, рдЗрд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░

рдЪреАрдиреА рдпрд╛ рдХрд╛рдЪ рдХ рдХрд┐рд╕реА рд╡рд░рддрди рдо рд░рдЦ рд▓реАрдЬрд┐рдПред рд╢рд░рд╡ рдЦрд░рд▓ рдо рдЧрдзрдХ рдХреЛ рдмрд╣рдд рдЪрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕ рд╕ рдЗрддрдирд╛ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдХрд┐ рдорд▓рд╛рдИ рдХреА рддрд░рд╣ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП,

Page 41: Ghar Ka Vaid - archive.org

42

рдордж

рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЦрдм рдЬрдЮреЛрд░рджрд╛рд░ рд╣рд╛рдереЛ рд╕ рдЗрддрдирд╛ рд╕рд░рд▓ рдХрд░ рдХрд┐ рдПрдЧрдпрд░рдк рд╣реА рдЬрд╛рдП ред рднрд░рдж рдЗрд╕рдо рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╕рд░рди рдХрд┐рдпрд╛ рд╣рдкрдирд╛ рд▓рд╣рдкрди рднрд░реМрд░ рдмрд╛рд╡реА рдкрд░реМрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдШрдг рднреА

рдорд┐рд▓рд╛ рдж рдФрд░ рдмрд╛рд░рд╣ рдШрдЯ рддрдХ рдиреАрдм рдХ рд░рд╕ рдо рд╕рд░рд▓ рдХрд░рди рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдгрддрддреАрдХреА

рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред

рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рдд рдЗрд╕рдо рдирдордХ рд╢рд░ рд╣реАрдЧ (рдЧреМрд▓ рдХреА рд╣рдИ) рдорд┐рдард╛ рдж рдФрд░ рдиреАрдп рдХрд╛ рд░рд╕

рджрд┐рди-рднрд░ рдо рдкрд╛рдЪ-рдЫ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛ рдЧрдХрддреА рд╣ред рдкрдЯрдирджрд░рдж рддрдерд╛

рд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛ рдЖрджрд┐ рдо рдЧрд░рдо рдЬрд▓ рдпрд╛ рд╢рд░рдХреЛ рд╕реМрдХ рдпрд╛ рд╢рд░рдХ рдкреЛрджреАрдирд╛ рдХ рд╕рд╛рде рддрдерд╛ рдХ рднреМрдж

рд╣рдЬрд╛ рдо рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕, рдкрд░рдХреЛ рд╕реМрдл рдпрд╛ рдкрдпрд╛рдЬ рдХ рд░рд╕ рд╕ рдж ред рдПрдордХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА

рдкрд░рднрд╛рд╡ рдХреА рдХрдИ рдмрд╛рд░ рдкрд░реАрдХрд╖рд╛ рд╣реЛ рдЪрдХреА рд╣ ред

&рдЫ рдкрдЯ рдХ рдлреЛрдб--рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб рдорд╛рд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╣рд╕рди рд░рд╛рдордмрд╛рдг рдХрд╛

рдХрд╛рдо рджрддрд╛ рд╣ред рдЬрд┐рди рджрд┐рдиреЛ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рдЙрди рджрд┐рдиреЛ рдордирдХрдХрд╛ рдпрд╛ рдордз

рдХ рд╕рд╛рде рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рд▓рд╣рд╕рди рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП | рд▓рд╣рд╕рди рдХреЛ рдЬрдм рдЫреАрд▓рд╛

рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рддреЛ рдмреАрд╕-рдмрд╛рдИрд╕ рдкреЛрдзрд┐рдпрд╛ рд╢рд░рд▓рдЧ-рд╢рд░рд▓рдЧ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдЗрдирд╣ рдЫреЛрд▓рдХрд░ рдкрд╛рдЪ рдЧрд┐рд░реА рдЫреЛрдЯ-рдЫреЛрдЯ рдЯрдХрдбреЛ рдо рдХрд╛рдЯ рдХрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдмреАрд╕ рдордирдХрдХрд╛ рдХ рджрд╛рдиреЛ рдпрд╛ рдордз рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд╛ рд▓рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдЬреЛ рд▓реЛрдЧ рдирд┐рдпрдордкрд░рд╡рдХ рдорд╛рд╕ рджреЛ-рдорд╛рд╕ рдпрд╛ рддреАрди рдорд╛рд╕ рддрдХ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдЧ рд╡ рджрдЦрдЧ рдХрд┐ рдЙрдирдХрд╛ рд╢рд░реАрд░ рдХрд╕рд╛ рдмрди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ |

6) рдлрд╛рди-рджрдж рдлрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рддрддрд▓--рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╛рдп рдХ рдШреА рдо рд▓рд╣рд╕рди рдХреА рддреАрди рдкреЛрдзрдерд┐рдпрд╛ рдЬрд▓рд╛рдП, рдЬрдм рдкрд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдЬрд▓ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдлрдХ рдж ред рдЗрд╕ рддрд▓ рдХреА рджреЛ-рддреАрди рд╡ рдж рдХрд╛рди рдо рдбрд╛рд▓рди рд╕ рдХрд╛рди рдХрд╛ рджрд░рдж рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдХрд╛рди рд╕ рдкреАрдк рдирд┐рдХрд▓рдирд╛ рднреА рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛--рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рдХрд╛ рд╢рд░рдирднрдд рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╣ ред

9 рд╣рдЬ рдлрд╛ рддрд░рдитАНрдд рдЙрдкрдЪрд╛рд░--рд╢рджрдз рд▓рд╣рд╕рди, рд╕рдлрдж рдЬреАрд░рд╛, рдкрд╣рд╛рдбреА рдирдордХ, рд╢рджрдз рдЧрдзрдХ, рд╕реЛрда, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рдкрд┐рдкрд▓реА рдкрд░рддрдпрдХ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░реАрд░ рд╣реАрдЧ рднрдиреА рд╣рдИ рдкрддрд╡рд╣ рднрд░рд╛рдо | рд╕рдмрдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рддрдХ рдиреАрдм рдХ рд░рд╕ рдо рд╕рд░рд▓ рдХрд░ рд╢реЛрд░ рдЪрди рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рдПред рдЗрди рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд╣рдЬрд╛ рддрд░рдирдд рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╡рд┐рдзрд┐--рдпрд╡рд╛ рдХреЛ рдПрдХ рд╡рд╛рд░ рдо рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рдЧреЛрд▓реА, рдлрдордЬреЛрд░ рдпрд╛ рд╡рд╛рд▓рдХ рдХреЛ рд╢рдХрддрд┐-рдкрд░рдирдХрд▓ рднреЛрдЬрди рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдЙрдкрдпреЛрдЧ

Page 42: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдХреА

43

рдмрди рдд рд╕ рдХрднреА рд╡рджрд╣рдЬрдореА рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ред рдЧреЛрд▓реА рдЦрд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рдкреАрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рд╣рдЬрд╛ рдпрджрд┐ рддреАрдЬ рд╣реЛ рддреЛ рдкрдирджрд░рд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдорд┐рдирдЯ рдХ рд╡рд╛рдж рдпрд╡рд╛ рдХреЛ рджреЛ-рджреЛ рдпрд╛

рддреАрди-рддрддреАрди рдЧреЛрд▓реА рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдпрджрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреА рдЗрддрддрдиреА рд╢рдХрддрд┐ рди рд╣реЛ рддреЛ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдпрд╛ рдПрдХрд╡ рдШрдЯрд╛ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдж ред рд╕рдорд░рдг рд░рд╣ рдХрд┐ рдп рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╣рдЬ рдо рд░рд╛рдорд╡рд╛рдг рдХрд╛ рдХрд╛рдо рдХрд░рддреА рд╣ ред

рдиреЛрдЯ---рд▓рд╣рд╕рди рдХрд╛рдЯрдХрд░ рдордЯрда рдо рднрд┐рдЧреЛ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рджрд┐рди-рднрд░ рднреАрдЧрди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд░рд╛рдд рдХреЛ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рдлрд▓рд╛ рдж ред рд╕рд╡рд░'рдлрд┐рд░ рддрд╛рдЬрд╛ рдордЯрда рдо рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рднрд┐рдЧреЛ рдж рд╢рд░реМрд░ рд░рд╛рдд рдХреЛ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдлрд▓рд╛ рдж ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рдХрд░рди рд╕ рд▓рд╣рд╕рди рд╢рджрдз рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдЙрд╕рдо рдЧрдз рдирд╣реА рд░рд╣рддреА ред

рдХрд╛рд▓реА рдЦрд╛рддреА--рд▓рд╣рд╕рди рдХрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рд░рд╕ рджрд╕ рдмрдж, рдордз рд╢рд░реМрд░ рдкрд╛рдиреА рд╕рд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо--рдРрд╕реА рдПрдХ-рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рджрд┐рди рдо рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рдж |

рдордз рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдордз рд╡рд╛рд╕рддрд╡ рдо рдлрд▓реЛ рдХреА рдордирдореЛрд╣рдХ рд╕рдЧрдирдз рд╢рд░реМрд░ рд░рдХрдд рд╡рдврд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд▓рдн

рддрдерд╛ рдХреАрдорддреА рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдХрд╛ рд╢рд░рд╡рдд рд╣ ред рдпрд╣ рд╢рд░рдордд рд╣ рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╡рд┐рдпрдб рдУрд░ рдЧрдорднреАрд░ рд╕ рдЧрдорднреАрд░ рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд┐рд╢рд╡рд╛рд╕рдиреАрдп рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ред рд╕рднреА рд╕рдерд┐рддрд┐рдпреЛ рд╢рд░ рд╕рд╡рднрд╛рд╡реЛ рдо рд╕рдорд╛рди рдЭрдк рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ ред рдмрдЪрдЪреЛ, рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ, рдпрд╡рдХреЛ рд╢рд░реМрд░ рд╡рдвреЛ рдХреЛ рдкрд░рддрдпрдХ рдЕрд╡рд╕рдерд╛ рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред

рд╕рде рдХреЛ рдорд╛рддрд░рд╛ рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд┐рд╢реЛрд░реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рджрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдпрд╡рдХреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдФрд░ рдмрдвреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╡реАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЙрдЪрд┐рдд рд╣ред рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдбрди рдкрд░ рдЧрд░рдо, рдКрд╖рдг рдпрд╛ рдардгрдб рдЬрд▓ рдо рдкрд┐рд▓рд╛рдП рдпрд╛ рдЪрдЯрд╛рдП ред рдЙрдЪрд┐рдд рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдзреАрд░-рдзреАрд░ рдЪрд╛рдп рдХреА рддрд░рд╣ рдШ -рдШ рео рдкрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП | рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐-

рд░рд┐рдХрдд рдордз рд╕рд╡рджрд╛ рдЦрд╛рд▓реА рдордж рдкрд░ рдкреАрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдЕрд░рдзрд┐рдХ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╣рд░рдЧрд┐рдЬ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рд╡рд░рдитАМ рдЗрд╕рд╕ рд╣рд╛рдирд┐ рдХрд╛ рднрдп рд╣ред рд╢рд░рдЪрдЫрд╛ рдпрд╣ рд╣

рд╣ рдХрд┐ рд╢рд░рдж рдЛрдд рдо рдкрд╛рдиреА рдХреЛ рдереЛрдбрд╛ рдЧрд░рдо рдХрд░ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рдФрд░ рдЧрд░реАрд╖рдо рдЛрдд рдо рдардгрдбрд╛ рдкрд╛рдиреА рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП (рд╢рд░рдж рдЛрдд рдо рд╢рджрдз рдордз рдкрд░рд╛рдп рджрд╛рдирджрд╛рд░ рд╡рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рджрд╛рдирджрд╛рд░ рдордз рдХреЛ рдлрд┐рд░ рдкрддрд▓рд╛ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдордШ рдХреА рдмреЛрддрд▓ рдпрд╛ рд╡рд░рддрди рдЧрд░рдордкрд╛рдиреА

Page 43: Ghar Ka Vaid - archive.org

ред

44

рдо рд░рдЦрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред) рдЗрд╕ рдмрд╛рдд рдХрд╛ рд╕рд░рд╡рджрд╛ рдзрдпрд╛рди рд░рд╕рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп рдХрд┐ рдордз рдХрднреА рд╢рд╛рдЪ рдкрд░ рдЧрд░рдо рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП, рднрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдЪрдврд╛рди рдпрд╛ рдкрдХрд╛рди рд╕ рдордз рд╡рд┐рд╖ рдмрдирдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдкрд░реМрд╖рдзрд┐ рдХ рд░рдк рдо рдордз рдХ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд┐рдп рдЬрд╛ рд╕рдмрд╕ рд╣рдИ--

рдХ рдзрд╛рдШ рд╕рд┐рд░ рдлрд╛ рдж--рдпрд╣ рджрд░рдж рд╕рд┐рд░рдХреА рдПрдХ рддрд░рдл--рд╢рд░рд╛рде рднрд╛рдЧ рдо

рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдкрд░рд╛рдпрдГ рд╕рд░рдпреЛрджрдп рд╕рдордп рд╢рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рджрд┐рди рдврд▓рди рдХ рдкрд╢рд╡рд╛рддтАМ рдЙрд╕рд╕ рдХрдореА

рд╣реЛрди рд▓рдЧрддреА рд╣ ред рдпрд╣ рджрд░рдж рдЗрддрдирд╛ рддреАрдЬрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХрд╖рдЯ рдл рдорд╛рд░ рд╕рд┐рд░

рдкрдЯрдХрддрд╛ рд╣, рд░рдЧ рдЬреЛрд░-рдШреЛрд░ рд╕ рдлрдЯрдХрддреА рд╣, рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдРрд╕рд╛ рд╢рд░рдирднрдп рд╣реЛрддрд╛ рд╣. рдХрд┐ рдЙрд╕рдХрд╛ рд╕рд┐рд░ рд╣рдереМрдб рд╕ рдХрдард╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣, рджрд░рдж рдХреА рдЯреАрд╕ рдХрд╛рди рд╢рд░ рджрд╛рддреЛ рддрдХ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдЪрд┐рдд рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рд╕рд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ

рдХреАрдЬрд┐рдП * рдкрд░рд╛рдШ рд╕рд┐рд░ рдХ рджрд░рдж рдХ рд╕рдордп рджрд╕рд░реА рдУрд░ рдХ рдирдерди рдо рдПрдХ рдп рдж рдордз рдбрд╛рд▓ рдж,

рдбрд╛рд▓рдд рд╣реА рджрд░рдж рдХреЛ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛--рдЪ рдорддрдХрд╛рд░рдкрд░рдг рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ ред

рдХ рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо--рджреЛ рдЫреЛрдЯ рдЪрдордордЪ-рднрд░ рдорд╡ рдкрд░рд╛рдШ рдиреАрдм рдХ рд░рд╕ рдХ рд╕рд╛рде рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдо рдПрдХ

рдмрдбрд╛ рдЪрдордордЪ рдордз рд╢рд░реМрд░ рдПрдХ рдЪрдордордЪ рдЕрд░рджрд░рдХ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╢рд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдорд┐рд▓рд╛рд╡рд░ рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдкреА рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░ ред

рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рдордз рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╢реМрд░ рд╢рд░рджрд░рдХ рдХрд╛ рд░рд╕ рджреЛ рдЫреЛрдЯ рдШрдордордЪ-рднрд░-- рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд░рджреА рд╕ рдЙрддрдкрдирди рдирдЬрд▓рд╛ рд╡ рдЬрдХрд╛рдо рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рдЪрдордо рд╕ рдХрдо рдирд╣реА рд╣ ред

рдХ рдкрдХрд╛рди--рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдердХрд╛рди, рдЪрд╛рд╣ рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рд╣реЛ рдпрд╛ рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ, рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдордз рдПрдХ рдЙрддрддрдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрдорд╛ рд╣ ред

рд╢рд░рд╛рдк рдЬрдм рднреА рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ рдпрд╛ рдорд╛рдирддрдзрд┐рдХ рдердХрд╛рди рд╢рдирднрд╡ рдХрд░, рджреЛ рдмрдб рдЪрдордордЪ рд╢рджрдз рдордз рдПрдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдо рд╢рд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкреА рд▓, рдердХрд╛рди рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдотАМрд╣ рдл рдШрд╛рд╡--рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдЦреАрд▓ рдПрдХ рднрд╛рдЧ рдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдЪрд╛рд░ рднрд╛рдЧ рд╕рде рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдж, рдпрд╣ рдорд░рд╣рдо рдорд╣ рдХ рдШрд╛рд╡реЛ рдкрд░ рдорд░рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдЗрд╕рдХ рдХрд╛рд░рдг рдЯрдкрдХрди рд╡рд╛рд▓реА рдердХ рдХреЛ рдмрд╛рд╣рд░ рдЧрд┐рд░рд╛рдд рд░рд╣ред рдЗрд╕рд╕ рдо рд╣ рдХ рдШрд╛рд╡ рд╕рд╛рдл рд╣реЛрдд рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдмрд╣рдд рдЬрд▓рджреА рднрд░ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ . рдордз рд╢рджрдз рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд▓рд┐рд╕рд░реАрди рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдордз рд╢рд░реМрд░ рдЧрд▓рд┐рд╕рд░реАрди рдкрд╛ рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ ред

Page 44: Ghar Ka Vaid - archive.org

45

рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдЬрдмрд╛рди рдХ рдлрдЯрди рднрд░ рдо рд╣ рдХ рдЫрд╛рд▓реЛ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

рддреАрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ : рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЦреАрд▓ рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рд╢рджрдз рдордз рджреЛ рднрд╛рдЧ, рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рдПрдХ рднрд╛рдЧ ред рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рдФрд░ рд╕рдШ рдо рдлрд┐рдардХрд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрдХрд╛рдП ред рдЬрдм рджрд╡рд╛рдИ рдХреА рдЪрд╛рд╢рдиреА рдЧрд╛рдвреА рд╣реЛ рдЬрд╛рдП, рдЖрдЪ рдкрд░ рд╕ рдЙрддрд╛рд░ рд▓ ред рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд, рд╡ рд╕рд╛рде рджрд╛рддреЛ рдкрд░ рдорд▓рд╛ рдХрд░, рджрд╛рддреЛ рдХрд╛ рд╣рд┐рд▓рдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рджрдд-рд░реЛрдЧ--рдзрджрдз рдордШ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рдмрдврд┐рдпрд╛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЦреАрд▓ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо ред рджреЛрдиреЛ рдФрдкрдзрд┐рдпрд╛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдордШ рдФрд░ рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ рд▓ред рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирдХрд▓ рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдЙрдмрд▓реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╛рддреЛ рдПрд░ рдордЬрди рдХреА рддрд░рд╣ рдорд▓ | рджрд╛рддреЛ рдХрд╛ рд╣рд┐рд▓рдирд╛, рдХреАрдбрд╛ рд▓рдЧрдирд╛, рджрд╛рд╣ рдХрд╛ рджрд░рдж, рдкрд╛рдпреЛрд░рд┐рдпрд╛ рддрдерд╛ рдорд▓ рджрд╛рддреЛ рднрд╛рджрд┐ рдХ рд╕рд░рд╡ рд╡рд┐рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ред

рдХ рдирддрд░-рд░реЛрдЧ--рд╢рджрдз рд╣реАрдЧ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ред рд╢реЛрд░ рд╕рд▓рд╛рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рд╢рднрд░рд╛рдЦреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдд рд░рд╣ ред рдЗрд╕рдХрд╛ рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рдкрд░рд╛рд░рдорднрд┐рдХ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рдмрд┐рдж рдо рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣, рд░рд╛рдд рдХреЛ рджрд┐рдЦрд╛рдИ рди рджрди рдо рднреА рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред

рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ - рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рдФрд░ рдордз рдПрдХ-рдПрдХ рдкрд░рд╛рдо рдо рднреАрдорд╕рдиреА рдХрдкрд░

рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ, рднреМрд░ рд╕рд▓рд╛рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЦреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдП рдпрд╣ рди рдХрд╡рд▓ рдкрд░рд╛рд░рдорднрд┐рдХ рдореЛрддрд┐рдпрд╛ рдо рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ рдмрд▓рдХрд┐ рдЙрддрд░рд╛ рд╣рдЖ рдкрд╛рдиреА рднреА

рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рддрддреАрдорд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рд╕реЛрдд рд╕рдордп рд╢рджрдз рдордз рдХреА рддреАрди-рддреАрди рд╕рд▓рд╛рдЗрдпрд╛ рдбрд╛рд▓рд╛ рдХрд░,

рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдХрдо рджрд┐рдЦрд╛рдИ рджрди рдХрд╛ рдХрд╖рдЯ рдЬрд╛рддрд╛ рд░рд╣рдЧрд╛ ред рдХрд░ рдлрд╛рди рдХ рд░реЛрдЧ--рдХрд╛рдиреЛ рдХ рднреАрддрд░ рднрд┐рдирднрд┐рдирд╛рд╣рдЯ рдХреА рд╢рд░рд╛рдЪрд╛рдЬ рд╕рдирд╛рдИ

рджрддреА рд╣реЛ, рдХрд╛рдиреЛ рдо рдмрд╛рдЬ-рд╕ рдмрдЬрдд рд╢рд░рдирднрд╡ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦрд╛

рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХреАрдЬрд┐рдП---

рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдЖрдзрд╛ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдП

рдФрд░ рдереЛрдб рд╕ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдХрд╛рди рдо рдЯрдкрдХрд╛рдП, рдХрд╛рди рд╡рдЬрди рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд

рдзрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА рее рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рд╢рджрдз рдордз, рдЧрд▓рд┐рд╕рд░реАрди, рд╡рд╛рджрд╛рдо рд░реЛрдЧрди, рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдкрд░рд╛рд░

рднреЛрд░ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░рдХ рд╢рдлрд╛ рд▓рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ред рддрдирд┐рдХ рдЧрдирдкрдирд╛ рдХрд░рдХ рдХрд╛рди рдо

Page 45: Ghar Ka Vaid - archive.org

46

рдбрд╛рд▓, рдЗрд╕рд╕ рдХрд╛рди рдХреА рдкреАрдк рд╕рд╛рдл рд╣реЛрддреА рд╣ред рдШреАрд░-рдмреАрд░ рдкреАрдк рдирд┐рдХрд▓рдиреЛ рд╡рдж рд╣реЛ

рдЬрд╛рддреА рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдХрд╛рди рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдЕрд░рдХ рд╢рдлрд╛ рдЬреЛ рдЗрд╕ рдирд╕рдЦ рдо рд╢рд╛рдорд┐рд▓ рд╣ рдмрдирд╛рди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣рдГ

рдХрдкрд░, рд╕рдд рдкреЛрджреАрдирд╛, рд╕рдд рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди, рдХрд╛рд░рдмрд╛рд▓рд┐рдХ рдПрд╕рд┐рдб, рдорд╕рд▓ рдкрд░рддрдпрдХ рдЪрд░рд╛рд╡рд░

рд╡рдЬрди ред рд╕рдм рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд░рдЦ рдж, рддрд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

& рдЧрд▓ рдХ рд░реЛрдЧ--рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рд╣реЛрдЧ, рд░рд╛рдИ, рдХрд╕рд░ рд╕рд╡ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рд░рдЬрди рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрдо рд╢рд░реМрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдордз рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдорд╣ рдо рд░рдЦ, рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд░рд╕ рдЪрд╕ ред рдпрджрд┐ рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрда рдЧрдИ рд╣реЛ рддреЛ рдЦрд▓ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдПрдХ рд╡рдбрд╛ рдЪрдордордЪ рдорде рдЪрд╛рдЯ рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░,

рдЧрд▓ рдХреА рдордЪрди рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рднрд░рджрдзрд┐рддрддреАрдп рд╣ ред рддреАрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдорде рдХрдк-рднрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдЧрд░рд╛рд░ рдХрд░,

рдЧрд▓ рдХреА рд╕рдЬрди, рдШрд╛рд╡ рдФрд░ рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрдарди рдо рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред рдЪреМрдерд╛ рдпреЛрдЧ--рдЧрд░рдо-рдЧрд░рдо рджрдз рдо рдереЛрдбрд╛ рдордз рдФрд░ рдереЛрдбреА-рд╕реА рдЧрд╕рд▓рд┐рд╕рд░реАрди

рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЧрд░рдо-рдЧрд░рдо рдЪрд╛рдп рдХреА рддрд░рд╣ рдкрд┐рдП, рдЧрд▓ рдХреА рд╕рдЬрди рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рдХ рдЫрд╛рддреА рд╢реЛрд░ рдлрдлрдбреЛ рдХ рд░реЛрдЧ--рдордз рдлрдлрдбреЛ рдХреЛ рд╡рд▓ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣,

рдЦрд╛рд╕реА рдФрд░ рдЧрд▓ рдХреА рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ред рдЧрд▓ рдХреА рдЦрд╢рдХреА рддрддрдерд╛ рд╕рдирд╛рдп-рдХрд╖рдЯ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣

рдЫреЛрдЯ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреА рдЫрд╛рддреА рдо рдЬрд╡рдШ рд░ рд░"тАЬтАЬрдШ рд░рд░ рдХреА рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рд╢рд░рд╛рддреА рд╣

рдЭреЛреМрд░ рд╡ рд╡рд▓рдЧрдо рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рдирд╣реА рдХрд░ рд╕рдХрдд рддреЛ рдЙрдирд╣ рдпрджрд┐ рдпрд╣ рдирд╕рдЦрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рд╕ рддрд░рдирдд рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХрд╛рдХрдбрд╛-рд╕рдЧреА (рд▓рд╛рд▓ рд░рдЧ рдХреА) рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рдд рдорд▓рдареА рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдордирдХрдХрд╛ (рдЬрд┐рд╕рдо рд╕ рд╡реАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рджрд┐рдп рдЧрдп рд╣реЛ) рдЧрдпрд╛рд░рд╣ рджрд╛рди ред рд╕рд╡ рдЪреАрдЬреЛ рдХреЛ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрдЯрдиреА рдмрдирд╛рдП ред

рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╡рд┐рдзрд┐--рд╡рдЪрдЪ рдХреЛ рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рдЧрд░рд╛рдо рд╕ рдПрдХ-рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдж ред рдирд╡рдЬрд╛рдд рд╢рд┐рд╢ рдХреА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдЙрд╕рдХреА рдорд╛ рдХреЛ рднреА рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдЪрдЯрд╛рдП ред

рен рдкрд░рджрдкреЛ рдХ рд░реЛрдЧ--рдорд╕ рдХ рджрдз рдо рджреЛ рд╡рдб рдЪрдордордЪ рдордз рд╢рд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдкреАрдд рд░рд╣рдирд╛ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рдХрд░рди рддрдерд╛ рд╡рд▓ рдмрдврд╛рди рдХ рд▓рд┐рдп рдЙрддрддрдо рд╣ред рдк

Page 46: Ghar Ka Vaid - archive.org

7

рдХ рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рджреЛ рдХрд┐рд▓реЛ рдУрд░ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдордз рдзреАрдореА рдЖрдЪ рдкрд░ рдЗрддрдирд╛ рднрдХрд╛рдП рдХрд┐ рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЬрд▓ рдЬрд╛рдП рдФрд░ рдордзрдШ рдмрд╛рдХреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдП ред рдлрд┐рд░ рдЬрд╛рд╡рдЪрд┐рддрд░реА

рд▓реЛрдЧ рдФрд░ рдХрд╕рд░ рдкрд░рддрдпрдХ рдкрд╛рдЪ-рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛рдП---рд╡рд╕ рдкреМрджрд╖ рдмрд▓ рдХреА рд▓рд╛рдЬрд╡рд╛рдм тАЬрдЯрд╛рдирд┐рдХ рддрдпрд╛рд░ рд╣ ред

& рднрд╕реА рдИрд╕рдкрдЧреЛрд▓ рдкрд╕рда рдЧрд░рд╛рдо, рд╡рд╛рджрд╛рдо рд░реЛрдЧрди рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдордз рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЖрдо, рдЪрд╛рджреА рдХ рд╡рд░рдХ рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо--рдкрд╣рд▓ рднрд╕реА рдИрд╕рдкрдЧреЛрд▓ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рд╡рд╛рджрд╛рдо рд░реЛрдЧрди рдо рдорд▓ рд▓, рдФрд░ рдордз рдо рдЪрд╛рджреА рдХ рд╡рд░рдХ рдПрдХ-рдПрдХ рдХрд░рдХ рдШреЛрд▓ ред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╕рдм рдЪреАрдЬ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ ред

рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдЗрд╕ рд╢рд░реЛрдкрдзрд┐ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдкрд░рдорд╣ рдХ рд▓рд┐рдп рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

& рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд░реЛрдЧ--рдордз рдо рдереЛрдбрд╛ рдирдордХ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╣рд▓рдХреА рд╢рд░рд╛рдЪ рдкрд░ рд░рдЦ ред рдЬрдм рдордз рдлрдЯ рдЬрд╛рдп рддреЛ рд╕рд╛рдл рдкрд╛рдиреА рд▓рдХрд░ рдереЛрдбрд╛-рд╕рд╛ рдорд┐рд▓рд╛рдП, рдмрдЪрдЪреЛ рдХреА рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рдЯреЛрдЯрдХрд╛ рд╣ ред

рдХреЛ рд╢рджрдз рдордз рдкрдитАНрджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рд╢рд░рдХ рдЧрд▓рд╛рд╡, рдЕрд░рдХ рд╕реМрдл рднрд░ рднрд░рдХ рдкреЛрджреАрдирд╛ рдкрд░рддрдпрдХ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо ред рдордз рдХреЛ рд╢рд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рддреАрдиреЛ рд╢рд░рдХреЛ рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рджрд┐рди рдо рд╕реАрди-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдж, рдкрдЯ рджрд░рдж рдо рдЕрддрдпрдирдд рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ ред

рдХ рдпрджрд┐ рд╡рдЪрдЪ рдХреЛ рд╣рд┐рдЪрдХреА рд╡рд╣рдд рднрд╛ рд░рд╣реА рд╣реЛ рдФрд░ рд╕рд╡рдп рдмрдирдж рди рд╣реЛ рддреЛ рдЪреЛрдбрд╛-рд╕рд╛ рдордз рдЪрдЯрд╛ рдж, рд╣рд┐рдЪрдХреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреАред

рдХ) рдпрджрд┐ рд╡рдЪрдЪрд╛ рд╕реЛрдд рдо рд░реЛ рдЙрда рддреЛ рд╕рдордЭ рд▓реАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рд╡рд╣ рд╡рджрд╣рдЬрдореА рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╕рд╡рдкрди рджрдЦ рд░рд╣рд╛ рд╣ред рднрд╛рдк рдЙрд╕ рдХрдЫ рджрд┐рди рддрдХ рдордз рдЪрдЯрд╛рдП, рд╡рджрд╣рдЬрдореА рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рд╕рд╡рдкрди рдо рдбрд░рдирд╛ рдФрд░ рд╕реЛрдд рдо рд░реЛ рдЙрдарди рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХ рддрдкрджрд┐рдХ--рд╢рджрдз рдордзтАМ рднрд╛рдШрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░ рджреЛ рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо, рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдФрд░ рддрдЬрдкрд╛рдд рдкрд░рддрдпрдХ рдмрд╛рд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо ред рдЦрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдордз рдо

рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ ред

рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╕ рдкрджрдзрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ, рд╢реЛрдЪрдиреАрдп рдЕрд╡рд╕рдерд╛ рдо рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рднреА рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ред рдкрд░рд╛рдд рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рддрдкрджрд┐рдХ рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдПрдХ рдЙрддрддрдо рд╢рд░рд╛рдпрд╡рджрд┐рдХ рдирд╕рдЦрд╛ рд╣ ред

Page 47: Ghar Ka Vaid - archive.org

48

рдХ рдореЛрдЯрд╛рдкрд╛-рдЕрддрд╡рдорд╛ рдЪрддрд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рджрдз рдордз рддреАрди-рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо-- рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░, рднреМрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдврд╛рд▓ рдХрд░ рд░рд╕ рд▓ | рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╛рда-рдЖреерд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдЪрдЯрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдЧрд╛рдЬрд░ рдЙрдкрдЪрд╛рд░

..._ & рдХрдордЬреЛрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ--рдпрджрд┐ рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╛рдд рджрд╛рди рдЧрд┐рд░реА рдмрд╛рджрд╛рдо рд╕рд░рд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рд╕рд╡рд╛-рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╛рдЬрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдЧрд╛рдП рдХ рджрдз рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрд┐рдп рддреЛ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреЛ рд╡рд▓ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣ред

рдХ рднрд╛рдз рд╕рд┐рд░ рдХрд╛ рджрд░рдж--рдЧрд╛рдЬрд░ рдХ рдкрддрдд рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рднрд░реМрд░ рдЗрд╕рдХреА рдХрдЫ рдм рдж рдирд╛рдХ рд╢рд░реМрд░ рдХрд╛рди рдо рдбрд╛рд▓, рдЗрд╕рд╕ рдЫреАрдХ рд╢рд░рд╛рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдк рдкрд░ рдХ рджрд░рдж рдХреЛ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рд╕реАрди рдХрд╛ рджрд░рдж--рдЧрд╛рдЬрд░реЛ рдХреЛ рд╢рд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП рд╢рд░реАрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд░рд╕ рдирд┐рдЪреЛрдб рдХрд░ рдордз рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рд╕ рд╕реАрди рдХрд╛ рджрд░рдж рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

(9 рд╡рд▓рдЧрдореА рдЦрд╛рд╕реА--рдЧрд╛рдЬрд░ рдХ рд░рд╕ рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрдХрд╛рдП рд╢рд░ рдЬрдм рдЪрдЯрдиреА-рд╕реА рдмрди рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рдо рдереЛрдбрд╛ рдЪрд░рдг рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдорд┐рд▓рд╛рдПред рдЗрд╕ рдЪрдЯрдиреА рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдЦрд╛рд╕реА рдХреЛ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рд╡рд▓рдЧрдо рд╕рдЧрдорддрд╛ рд╕ рдирд┐рдХрд▓рддреА рд╣ ред

рдкрдерд░реЛ--рдЧрд╛рдЬрд░ рдХ рд╡реАрдЬ рддрдерд╛ рд╢рд▓рдЬрдо рдХ рд╡реАрдЬ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рд▓рдХрд░ рдорд▓реА рдХреЛ рднреАрддрд░ рд╕ рдЦреЛрдЦрдЬрдЮрд╛ рдХрд░рдХ рдЗрд╕рдо рднрд░ рдж ред рдлрд┐рд░ рдорд▓реА рдХрд╛ рдорд╣ рдмрдирдж рдХрд░рдХ рднрднрд▓ рд╕ рдкрдХрд╛рдП ред рдЬрдм рднрд░рддрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╡реАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рд╕рдПрдХ рдХрд░ рд▓ ред

рдЧрд╕рд╛-рдШрдзрд░рдо--рдп рд╡реАрдЬ рдмрдирдж рдорддрд░ рдХреЛ рдЦреЛрд▓рдд рд╣, рдкрдерд░реА рдХреЛ рдЧрд▓рд╛ рдХрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рджрдд рд╣ ред рд╢рд░рд╛рда рд╕ рд╡рд╛рд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдд рдЧрд╣ред

рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдШрд╕--рдЧрд╛рдЬрд░ рдХ рд╡реАрдЬ рдкрдирджрд░рд╣ рдкрд░рд╛рдо рдХрдЯ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓ рд╢рд░реМрд░ рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ рд╕рд░рдЦ рд╢рдХрдХрд░ рдкрддрд░рд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдд рд░рд╣ | рдХреЛрдИ рдХрд╖рдЯ рди рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рдкреЛрд░рдк рджрд▓ рдХ рд▓рд┐рдП --рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдЧрд╛рдЬрд░ рд▓рдХрд░ рдЙрдкрд░ рд╕ рдЫреАрд▓ рд▓ рд╢реМрд░

рдЗрд╡ рд╕рдЦ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рд▓ред рдкрд╛ рдмрдЬ рдХрдбрд╛рд╣реА рдо рдЪрд╛рд░-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдШреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЗрди

Page 48: Ghar Ka Vaid - archive.org

49

рдЧрд╛рдЬрд░реЛ рдХреЛ рдЗрддрдирд╛ рднрди рдХрд┐ рд╡ рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рд▓рд╛рд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рдЗрд╕рдо рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛрдГ рдорд┐рд╢рд░реА рдбрд╛рд▓рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рд╢рд╛рдорд┐рд▓ рдХрд░-.-

рдЧрд┐рд░реА рд╡рд╛рджрд╛рдо рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд┐рд░реА рдкрд┐рд░рддрд╛ рддреМрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд┐рд░реА рдЦрд░реЛрдЬреА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд┐рд░реА рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд┐рд░реА рдЪрд┐рд▓рдЧреЛрдЬрд╛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рдирд╛рд░рд┐рдпрд▓ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо ред

рдЧрд░рдг-рдзрд░рдо --рд╡реАрд░рдп рд╡рдврд╛рддрд╛ рд╣, рдкреМрд░рд╖-рдмрд▓ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣ | рд╕рддрддрд░ рд╕ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдЪрд╛рджреА рдХ рдмрд░рдХ рдо рд▓рдкрдЯ рдХрд░ рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

рдХрд░ рд╡рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдХрдордЬреЛрд░реА--рдЬрд┐рди рд╡рдЪрдЪреЛ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рдХрд╛ рдХрд╛рд░рдг рдЬрдЮрд╛рдд рди рд╣реЛ рд╕рдХ рдЙрдирд╣ рдЧрд╛рдЬрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рдЪрдордордЪ рд╕ рд▓рдХрд░ рддреАрди рдЪрдордордЪ рддрдХ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдорд╛рддрд░рд╛ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рдмрд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рд╕рд╛рде рд╣реА

рдРрд╕ рд╡рдЪрдЪ рдХреА рдорд╛ рднреА рдЧрд╛рдЬрд░ рдЦрд╛рдП рдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рд░рд╕ рдкрд┐рдП, рдЗрд╕рд╕ рдереЛрдб рд╕рдордп рдо рдорд╛ рддрдерд╛ рдмрдЪрдЪ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рднрд░рд╕рдХ рдЙрдирдирдд рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдЧрд╛рдЬрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╕рд╡рд╕рде рд╡рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рднреА рдкрд┐рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрдирдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп

рджрд╕рд░ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рдЙрддрддрдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдХ рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб--рдЖрд╛рдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдЧрд╛рдЬрд░реЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкреАрди рд╕ рдкрдЯ рдХ

рдХреАрдб рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред рдпрд╣реА рд▓рд╛рдн рдкрд░рд╛рдд рдЦрд╛рд▓реА рдкрдЯ рдЧрд╛рдЬрд░ рдЦрд╛рди рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред рдЬреЛ рд▓реЛрдЧ рдпрд╣ рд╕рдорднрдд рд╣реЛ рдХрд┐ рдЧрд╛рдЬрд░ рдЙрдирд╣ рд╣рдЬрдо рдирд╣реАтАЭ

рд╣реЛрдЧреА рд╡ рд░рд╕ рдкреА рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░ред рдХ рдорд╕рдареЛ рдХ рд▓рд┐рдП---рдпрджрд┐ рдХрдЪрдЪреА рдЧрд╛рдЬрд░ рдХрд╛ рдорддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд░рд╕ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди

рдкреАрдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдорд╕рдв рдФрд░ рджрд╛рддреЛ рдХ рд░реЛрдЧ рдЖрд╕рд╛рдиреА рд╕ рдкрджрд╛ рди рд╣реЛрдЧ, рдЦрди рд╕рд╛рдл

рд░рд╣рдЧрд╛, рдлреЛрдб-рдХрдирд╕реА рдУрд░ рдЦрд╛рд░рд┐рд╢ рди рд╣реЛрдЧреА ред рджрд┐рд▓ рд╡ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдФрд░ рд╢рд░реАрд░ рдХ рд╢рд░рдирдп

рднрд╛рдЧ рд╢рд░рдЪрдЫреА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рд░рд╣рдЧ рднреМрд░ рд╢рд░рдкрдирд╛ рдХрд╛рдо рдХрд╢рд▓рддрддрд╛рдкрд░рд╡рдХ рдХрд░рдд рд░рд╣рдЧ ред ) рд╣рджрдп рд░реЛрдЧ---рдХрдЫ рдЧрд╛рдЬрд░ рднрди рдХрд░ рдЙрдирдХ рдКрдкрд░ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╢рдиреМрд░ рдЧрдард▓реА

рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдж рдФрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдЪреАрдиреА рдХреА рдкрд▓рдЯ рдо рд░рдЦ рдХрд░ рдУрд╕ рдо рд░рдЦ рдж ред рдкрд░рд╛рдд рдЗрд╕рдо рдереЛрдврд╛ рдЧрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЦрд╛рдП рддреЛ рд╢рд░рддрдпрдирдд рдЧрдг-рдХрд╛рд░реА рд╣ред..

рдорд▓реА рдЙрдкрдЪрд╛рд░ -.. рдХ рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛-рдорд▓реА рдХ рд╣рд░ рдкрддрддреЛ рдФрд░ рдЯрд╣рдирд┐рдпреЛ рдХ рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рд░рд╕ рдо рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рдХрдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд. рд╕рд╡рди рдХрд░, рд╕рдм рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рднрд░рддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

Page 49: Ghar Ka Vaid - archive.org

50

& рджрд╛рдж--рдорд▓реА рдХ рдмреАрдЬ, рд╢рд░рд╛рд╡рд▓рд╛рд╕рд╛рд░ рдЧрдзрдХ рдкрд░реАрд░ рдмрдврд┐рдпрд╛ рдЧрдЧрдЧрд▓ рдкрд░рд╕рдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рдиреАрд▓рд╛ рдереЛрдпрд╛ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо ред рд╕рдм рдЪреАрдЬреЛ рдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рд╕рд╡рд╛рдирд╕реА

рдЖрдо рдорд▓реА рдХ рд░рд╕ рдо рд╕рд░рд▓ рдлрд░ рд╢рд░реАрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред рдПрдХ-рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдорд▓реА рдХ рд░рд╕ рдо рдШрд┐рд╕рдХрд░ рджрд╛рдж рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдП, рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рджрд╛рдж рд╕рддрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рдЧрд░рдж рдлрд╛ рджрд░рдж--рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдкрддрджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд▓рдХрд░ рд╕рд╡рд╛-рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо рдорд▓реА рдХ рд░рдо рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рд╢рд▓реМрд░ рдЬрдЧрд▓реА рдмрд░ рдХ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред ++

рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░-рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдорд▓рд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдКрдкрд░ рдо рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╕рд╛рдл рдлрд░рдУ рдЫреЛрдЯ- рдЫреЛрдЯ рджрдХрдб рдХрд░ рд▓ ред рдЗрди рдкрд░ рдирдордХ рд╢рднреМрд░ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ (рдЪрд░рдг) рдЫрд┐рдПрдХ рд╕рд░ рдмрд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдмрд░рддрди рдХрд╛ рдорд╣ рдмрдирдж рдХрд░рдХ рдХрдЫ рджрд┐рди рддрдХ рдШрдк рдо рд░рдк, рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рд╣рд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ | рдпрд╣ рдПрдХ рдмрдЯрд┐рдпрд╛ рд╢рд░рдЪрд╛рд░ рд╣ рдЬреЛ рдХрд┐ рдмрдЯреА рд╣рдИ рддрд┐рд▓рдиреА рд╢рд░реМрд░ рдмрдж рдорддрд░

рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред 9 рд╡рд┐рдкрд▓рд╛ рдбрдл--рдкрд╛рдЧрд▓ рдХрддрдд рдХ рдХрд╛рдЯрди рдкрд░ рдорд▓реА рдХ рдкрддрдд рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ

рддрд░рдирдд рдШрд╛рд╡ рдкрд░ рдмрд╛рдзрди рд╕ рд╡рд┐рдк рдирд┐рд░рдЬреАрд╡ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдкрд░рдирдд рд╢рд░рдд рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рд╡рд┐рдк рд╢рд░рднреА рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рди рдлрд▓ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ ред

рд╡рд┐рдЪрдЫ рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ рд░рдк рд╕ рдЬрд┐рддрдирд╛ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣, рдкрдкрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдо рдЙрддрдирд╛ рд╣реА

'рдШрд╛рддрдХ рд╣ред рдЬрд┐рд╕ рднреА рдбрдХ рдорд╛рд░рддрд╛ рд╣ рдШрдЯреЛ рдЙрд╕ рддрдбрдкрд╛рддрд╛ рд╣, рдмрд▓рдХрд┐ рдХрд┐рдореА-рдХрд┐рд╕реА рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХ рдХрд╛рдЯрди рд╕ рд╢рд░реАрд░ рдорд╛рд░ рджрд░рдж рдХ рд╢рд░рдХрдЯрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ред рдорд▓реА рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХреА

рджрд╢рдорди рд╣ред рдпрджрд┐ рдмрд┐рдЪрдЫ рдкрд░ рдорд▓реА рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдпрд╛ рдорд▓реА рдХрд╛ рд░рд╕ рдЯрдкрдХрд╛ рджрд┐рдпрд╛ 'рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╡рд╣ рддрд░рдирдд рдорд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдпрджрд┐ рдХрд╛рдЯ рд╣рдП рд╕рдерд╛рди рд╕ рд╡рд┐рдк рдирд┐рд╡рд╛рд▓рдХрд░ рдорд▓реА рдХрд╛ рд░рд╕ рдЯрдкрдХрд╛ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рджрд░рдж рд╡ рд╕рдЬрди рдо рдЪрди рдкрдб рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдЧрд▓ рдлрд╛ рдШрд╛рд╡-рдЧрд▓ рдХ рдШрд╛рд╡ рдХреА рдЪрд┐рдХрддрдорд╛ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдорд▓реА рдХрд╛ рд░рд╕ рд╢рд░реАрд░ рдкрд╛рдиреА рджреЛрдиреЛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдкрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирддрд╛рд░ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЧрд░рд╛рд░ рдХрд░ ред

рдХ рдирддрд░ рд░реЛрдЧ--рдорд▓реА рдХрд╛ рд░рд╕ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдХрдЫ рд╕рдордп рддрдХ рдХрд┐рд╕реА рдмрд░рддрди рдо рд░рдЦ, рдлрд┐рд░ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдирд┐рдерд╛рд░ рд▓ рдФрд░ рднрд░рд╛рдЦреЛ рдо рдбрд░рд╛рдкрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрд╛рд▓ ред рдЬрд╛рд▓рд╛, рдзрдШрдз -рдЭреМрд░ рдлрд▓рд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред 3-34 24220 0 4 тАЬ4реп:0рел 74%: рд╡рд▓реА

рдШреЛрдпрд╛рдХрдж рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдмрд▓ 23 рдорди рдЕрд╕рд▓реА 3 рдорд╛ _ рдХрдХ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж- рддрд╛рдЬрд╛ рдШреАрдпрд╛рдХрд╣ рдЦрд░рд▓ рдо рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдорд╛рде рдкрд░ рд▓рдк

рдХрд░, рдереЛрдбреА рджрд░ рдо рд╣реА рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рдХреЛ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

Page 50: Ghar Ka Vaid - archive.org

54

рдХрд░ рдХрд╛рди-рджрд░рдж--рдШреАрдпрд╛рдХрдж рдХрд╛ рд░рд╕ рднреЛрд░ рд▓рдбрдХреА рд╡рд╛рд▓реА рд╕рд╢рд░реА рдХрд╛ рджрдз рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдо рдорд┐рд▓рд╛ рд╕ рдФрд░ рдХрдЫ рдм рдж рдХрд╛рди рдо рдЯрдкрдХрд╛рдПред рдХрд╛рди рдХ рдЫрдж рдХреЛ рд░рдИ рд╕ рдмрдирдж рдХрд░ рдж, рддрд░рдирдд рджрд░рдж рдмрдитАНрджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рджрдж-рдкреАрдбрд╛- рдкреАрдпрд╛рдХрд╣ рдХрд╛ рдЧрджрд╛ рдкрд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рд▓рд╣рд╕рди рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо ред рджреЛрдиреЛ рдХрдЯрдХрд░ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдХрд╛рдПред рдЭрд╛рдзрд╛ рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдЧрдирдЧрди рдкрд╛рдиреА рд╕ рдХрд▓рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░, рджрддрд▓рд╕реАрдбрд╛ рддрд░рдирдд рд╡рдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ! _ рдХрдХ рдирдорд░-рд░реЛрдЧ-- рдзрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рдШреАрдпрд╛рдХрд╣, рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛

рд▓ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЬрд▓рд╛ рд▓--рдмрди рдЪрдорддрдХрд╛рд░рдкрд░рдг рдШреЛрд╖рдзрд┐ рддрдпрд╛рд░ рд╣ ред рдЗрд╕ рдЦрд░рд▓ рдо

рдкреАрд╕ рд▓ рдкрд░реМрд░ рддреАрди-рддреАрди рд╕рд▓рд╛рдЗрдпрд╛ рд╕рд░рдо рдХреА рддрд░рд╣ рднрд░рд╛рдЦреА рдо рд▓рдЧрд╛рдП, рдереЛрдб рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдЭрд╛рд╕реЛ рдХ рд╕рд░рд╡ рд░реЛрдЧ рд▓рдкрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧ ред

рдХрдХ рддрди рдЧрд┐рд░рдирд╛- рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдШреАрдпрд╛рдПрд╣, рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛ рд▓ рд╢реМрд░ рдЦрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ ред рдмрд░рд╛рд╡рд░ рдШрдЬрди рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ ред рдкрд░рд╛рдд. рдЦрд╛рд▓реА рдкрдЯ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд╕ рдкрджрдзрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рджрдз рдХреА рд▓рд╕рд╕реА рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░, рдо рд╣ рд╕

рдЪрди рдЭрд╛рддрд╛ рд╣реЛ, рдЪрд╛рд╣ рдлрдлрдб рдл рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╣реЛ рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рджрд╕рд░ рдХрд╛рд░рдг, рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рддрд░рдирдд рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХреА рдкрдпрд╛рдд рдХреЛ рддреЛрд╢рддрд╛-рдШреЛрдпрд╛рдХрдж рдХрд╛ рдЧрджрд╛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд░рд╕ рдирд┐рдЪреЛрдб ред рдЗрд╕рдо рддрддреАрдо рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдФрд░ рдкрд╛рд╡ рдХрд┐рд▓реЛ рд╕рд╛рджрд╛ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдП ред рддреАрд╕-рддреАрдо рдЧрд░рд╛рдо рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдереЛрдв-рдпреЛрдЯ рд╕рдордп рдкрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ ред

рдХ рдЙрдирдитАНрдж рдорддрди--рдорддрд░ рд░рдХ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдШреАрдпрд╛рдХрд╣, рдХрд╛ рд░рд╕ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо, рдорд┐рд╢рд░реА рддрд╡реАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЖрдзрд╛ рдХрдк рд╕рд╛рджрд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдПрдХ рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛ рдж ред рдПрдХ рдмрд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рд╣реА рдорддрд░ рд╕рд▓ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рд╡рд░рдирд╛ рдРрд╕реА рд╣реА рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдФрд░ рдж, рдорддрд░ рдЦрд▓ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

| рдХрдЪрдЬ--рднрд╛рд╡рдПрдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рдкреАрдпрд╛рдХрд╣, рд▓рдХрд░ рдХрд╛рдЯ рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рд╡рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ ред рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╕рддрдд, рдХреА рддрд░рд╣ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рдп, рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рджрд╕рддреЛ рдо рд▓рд╛рдорджрд╛рдпрдХ рд╣ ред рдХрдЫ рджрд┐рди рддрдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдкрд░рд╛рдиреА рдХрдмрдЬ рднреА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рде рджрд┐рдорд╛рдЧ рдФрд░ рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рдЧрд░рдорд╛--рдШреАрдпрд╛рдХрджрдж рдХрд╛ рдЧрджрд╛ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдЗрдорд▓реЛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЦрд╛рдб (рдЪреАрдиреА) рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо--рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдХрд╛рдПред рдЬрддрд░ рдерд╛рдиреА рдЪреМрдерд╛рдИ рдмрд╛рдХреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░ рдорд▓ рдкрд░реМрд░ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдардгрдбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░

рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред рджрд┐рдорд╛рдЧ рднрд░реМрд░ рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рдЧрд░рдореА рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рд╢рджрдз

рд░рдХрдд рдЙрддрдкрдирдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ рд╢рдХрддрд┐рд╢рд╛рд▓реА рдмрдирдЧрд╛ ред

Page 51: Ghar Ka Vaid - archive.org

52

<& рдЦрдиреА рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░--рдзреАрдпрд╛рдХрдж, рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рд▓рдХрд░ рдЫрд╛рд╡

рдо рд╕рдЦрд╛рдП рдФрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ ред рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рд╢рд░рд╛рда рд╕ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо

рддрдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдлрд╛рдХрд┐рдП, рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХрд╛ рдЦрди рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рдЦрдиреА рджрд╕рддреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдпрд╣ рд╢рд░реЛрдкрдзрд┐ рд░рд╛рдордмрд╛рдг рд╣ ред

рдХ рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛--рдПрдХ рдШреАрдпрд╛рдХрдж рд▓рдХрд░ рдШреАрдореА рднрд░рд╛рдЪ рдо рджрд╡рд╛рдХрд░ рднрд░рддрд╛-рд╕рд╛ рдХрд░ рдЖрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд░рд╕ рдирд┐рдЪреЛрдбрдХрд░ рддрдорд┐рдХ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рдП, рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рдЧрд░рдореА рддрдерд╛рдГ

рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред & рдмрдЪрдЪреЛ рдлрд╛ рд░реЛрдЧ--рдПрдХ рдШреАрдпрд╛рдХрдж рд▓рдХрд░ рдЙрд╕рдо рдЫрд┐рджрд░ рдХрд░ ред рдЗрд╕ рдЫрд┐рджрд░ рдо

рдЬрд┐рддрдиреА рднреА рдЦрдмрдХрд▓рд╛ рдЖрд░рд╛ рд╕рдХ, рднрд░ рдж ред рдлрд┐рд░ рдХрд╛рдЯрд╛ рд╣рдЖ рднрд╛рдЧ рдКрдкрд░ рджрдХрд░ рдЧреАрд▓реА рднрд┐рдЯрдЯреА рд╕ рд▓рдк рдХрд░ рдж рднреМрд░ рддрдирд┐рдХ рдЦрд╢рдХ рд╣реЛрди рдкрд░ рдЖрдЧ рдо рджрд╡рд╛ рджред рдЬрдм рджрдЦ рдХрд┐ рднрд░рддрд╛-рд╕рд╛ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ рддреЛ рд╢рд░рд╛рдЧ рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓ рд╢рд░реЛрд░ рдорд┐рдЯрдЯреА рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рд╣рдЯрд╛рдХрд░ рдЦрдмрдХрд▓рд╛ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ | рд╢рд░рд╛рдп-рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рд╕ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдереЛрдб рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдПред рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рдкрд░рд╛рдп рд░реЛрдЧреЛ рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдкрд░рд╛рди рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

рдХреА рддрдкрджрд┐рдХ--рддрд╛рдЬрд╛ рдШреАрдпрд╛рдХрдж рд▓рдХрд░ рдЙрд╕рдХ рдКрдкрд░ рдЬреЛ рдХ рднрд╛рдЯ рдХрд╛ рд▓рдк рдХрд░рдХ рддрдерд╛ рдХрдкрдбрд╛ рд▓рдкрдЯрдХрд░ рднрднрд▓ рдо рджрд╡рд╛ рдж ред рдЬрдм рднрд░рддрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдЪреЛрдбрдХрд░ рд╢рдХрддрд┐-рдЕрдирдХрд▓ рдкрд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣рд┐рдП | рдкрдирджрд░рд╣-рд╡реАрд╕ рджрд┐рди рдо рддрдкрджрд┐рдХ рдХрд╛ рд░реЛрдЧ рдЬрдб рд╕ рдЪрд▓рд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛, рднреЛрдЬрди рд╣рд▓рдХрд╛ рдФрд░ рд╢реАрдШрд░ рд╣рдЬрдо рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЦрд╛рдП ред

рдХреА рдЧрд░рдн рдо-"-рдЧрд░рд┐рдгреА рдХреЛ рдпрджрд┐ рдЧрд░рдн рдХреА рд╢рд░рд╡рдзрд┐ рдХ рдЖрд░рдорднрд┐рдХ рдФрд░ рдЕрд░рдирддрд┐рдо рдорд╛рд╕ рдо рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдХрдЪрдЪрд╛ рдШреАрдпрдХрд╣_ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдд *рд╣ рддреЛ рдЧрд░рдн рдХ рд╡рдЪрдЪ рдХрд╛ рд░рдЧ рд╢рд░рддрд┐рдпрд╛ рдирд┐рдЦрд░ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рд▓рдбрдХреА рдХреА рджрдЬрд╛рдп рд▓рдардХрд╛--рдЬрд┐рди рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХ рдпрд╣рд╛ рдкрд░рд╛рдпрдГ рд▓рдбрдХрд┐рдпрд╛ рдЙрддрдкрдирдд рд╣реЛрддреА рд╣реЛ рд╡ рдЧрд░рдн рдард╣рд░рди рдХ рдПрдХ рдорд╛рд╕ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдХрдЪрдЪрд╛ рдШреАрдпрд╛рдХрд╣ (рд╡реАрдЬ- рд╕рдордд) рдорд┐рд╢рд░реА рдХ рд╕рд╛рде рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░ рдж рдФрд░ рддреАрд╕рд░ рдорд╛рд╕ рдХ рд╢рд░рдирдд рддрдХ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦ рддреЛ рд▓рдбрдХреА рдХреА рд╡рдЬрд╛рдП рдкрд░рд╛рдпрдГ рд▓рдбрдХрд╛ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдпрд╣ рд╢рд░рди- рднрддрд░ рдкрдЪрд╛рд╕рдд рдкрд░рддрд┐рд╢рдд рд╕рдлрд▓ рд░рд╣рд╛ рд╣ ред рен рдЧрд░рдж рдХрд╛ рдж-рдЧрд░рдж рдХ рджрд░рдж рдо рдШреАрдпрд╛рдХрд╣_ рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдФрд░ рдереЛрдбрд╛ рдЧрд░рдо

рдХрд░рдХ рджрд░рдж рд╕ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдЗрд╕рдХреА рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░рдХ рд▓рдк рдХрд░, рджрд░рдж рдХреЛ рддрд░рдирдд рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

Page 52: Ghar Ka Vaid - archive.org

$3

рдЬрд╛рдорди-рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛

рд▓реЛрдЧ рдЬрд╛рдорди рдЦрд╛рдд рд╣ рдЧрд▓реМрд░ рдЧрдард▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдХрд╛рд░ рд╕рдордЭрдХрд░ рдлрдХ рджрдд рд╣, рд╣рд╛рд▓рд╛рдХрд┐ рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓рд┐рдпрд╛ рдмрдХрд╛рд░ рд╡рд╕рдд рдирд╣реА, рдпрд╣ рдХрд┐рддрди рдХрд╛рдо рдХреА рд╡рд╕рдд рд╣, рдЗрд╕рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдкрдХрддрд┐рдпреЛ рд╕ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ---

рдХреА рдорд░реЛрдб--рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓реА рджрд╛рддрд░ рдо рд╕рд╕рддрд╛рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛ рд▓ред рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рдЪрдгреЛ рджрд╣реА рдХреА рд▓рд╕рд╕реА рдХ рд╕рд╛рде рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд░реЛрдб рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред рд╢рд░рдж рдЛрдд рдо рджрд╣реА рдХреА рд▓рд╕рд╕реА рдХ рдмрдЬрд╛рдП рд╢рдд рднрд░рдЬрд╡рд╛рд░ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рдЯ рд▓ ред

рдХрдХ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рдЪрд┐рдирддрдж--рдкрд░рд╛рдЦреЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реЛ рдпрд╛ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рд╡рд┐рдж рдЙрддрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓реА рд╕рд╢рдХ рдХрд░рдХ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рддрдГ рде рд╕рд╛рде рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рдФрд░ рдЬрд╛рдордд рдХреА рдЧрдард▓реА рдард░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рдордз рдо рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╕рдЬрд╛рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд╛рддрдГ рд╡ рд╕рд╛рдп рдЖрдЦреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдПред рдкрд░рд╛рдп рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рдпрд╣ рдШрд╛рд░рдгрд╛ рдХрд┐ рдПрдХ рдпрд╛рд░ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рд╡рд┐рдж рдЙрддрддрд░рдирд╛ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ рд░рдХрддрд╛ рдирд╣реА, рдпрд╣ рдЖреМрд╖рдзрд┐ рдорд┐рдердпрд╛ рдкрд░рдорд╛рд░рд┐рддрдд рдХрд░ рджрдЧреА ред

рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓рд┐рдпрд╛ рд╕рдЦрд╛ рдХрд░ рд╢рд▓реМрд░ рд╡рд╛рд░реЛрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рддрдерд╛ рдордз рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдмрдбреА-рдмрдбреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдпрд╛ рд╡рддрддрд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛ рд░рдЦ ред рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рдордз рдо рдШрд┐рд╕ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдП ред рдПрдХ рдмрд╛рд░ рдмрдирд╛рдХрд░ рд╡рд░рд╖-рднрд░ рддрдХ рдХрд╛рдо рдо рд▓рд╛ рд╕рдХрдд рд╣ ред

рдХ рд╕рд╡рдкрддрджреЛрдк--рдЬрд┐рдирд╣ рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХ рд╕рдордп рд╡рд░ рд╕рд╡рдкрди рдХ рдХрд╛рд░рдг рдпрд╛ рд╡рд╕ рд╣реА рдЪреАрд░рдпрдкрд╛рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ, рд╡ рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓реА рдХрд╛ рдЪрд░рдг рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп

рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдХрд░ ред

рдХ рдЦрдиреЛ рджрд╕рдд--рдЬрд╛рдордирдд рдХреА рдЧрдард▓реА рдкрджрджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд╛рдиреА рд╕

рд░рдЧрдв рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдХ рдкрд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдЪрджрдирд╛--рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓рд┐рдпреЛ рдХреА рдордз рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдмрдирд╛рдИ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдорд╣ рдо рд░рдЦ рдХрд░ рдЪрд╕рди рд╕ рдмрдард╛ рдЧрд▓рд╛ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ

рдХрд╛ рднрд╛рд░реАрдкрди рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдпрджрд┐ рджрд░ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рджрд░ рд╕

Page 53: Ghar Ka Vaid - archive.org

54

рд╡рд┐рдЧрдбреА рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рднреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдмреЛрд▓рди рдпрд╛ рдЧрд╛рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХ рд▓рд┐рдП

рдпрд╣ рдПрдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╡рд╕рдд рд╣ ред

рд╣ рдкрддрд▓рд╛ рд╡реЙреАрдп--рдЬрд┐рдирдХрд╛ рдЪреАрдп рдкрддрд▓рд╛ рд╣реЛ рд╢рд░ рддрдирд┐рдХ-рд╕реА рдЙрддрддрдЬрдирд╛ рд╕ рд╢рд░реАрд░ рд╕ рдмрд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реЛ, рд╡рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рдЪрд░рдг рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓реА рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рд╕рд╛рдп рдХреЛ рдЧрд░рдо рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдЗрд╕рд╕ рд╡реАрд░рдп рд╡рдврддрд╛ рднреА рд╣ ред

рдХ рд╕рдкрд░рд╣рд╢реА-рдорд░реЛрдб--рдЬрд╛рдорди рдХ рд╡рдХрд╖ рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдФрд░ рдХрдкрдбрдЫрд╛рди рдХрд░ред рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд , рджрдкрд╣рд░ рдФрд░ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдпрд╛ рдЧрд╛рдп рдХреА рдЫрд╛рдЫ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╕рдЧрд░рд╣рдгреА, рджрд╕рдд рдФрд░ рдорд░реЛрдб рдо рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

& рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓реА рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдерд░рд╛рдо рдХреА рдЧрдард▓реА рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдХрд╛рд▓рд╛ рд╣рд▓рд▓рд╛ (рдЬрдЧ рд╣рд░рдб) рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рд▓рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдПред рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдлрд╛рдХрдГ рд▓рди рд╕ рджрд╕рдд рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

(0 рдордШрдорд╣--рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдИ рдЫрд╛рд▓ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЖрда-рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд , рджрдкрд╣рд░ рдФрд░ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдордмрдорд╣ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдг-

рдлрд╛рд░реА рд╣ред

рдХ рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЧрдард▓реА рдХрд╛ рдЪрд░рдг рдкрд╛рдЪ рд░рддрддреА рд╕рд╛рдп рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдорддрд░ рдо рд╢рд░рдХрд░рд╛ рдЖрди рдХ рд░реЛрдЧ рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ред

&9 рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдЬрд╛рд╡ рдХреА рд╢рд░рдзрд┐рдХрддрд╛--рдЬрд╛рдорди рдХреА рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрд░ рд╡ рддрд╛рдЬрд╛ рдЫрд╛рд▓ рдЖрдзрд╛ рдХрдк рдкрд╛рддреА рдо рд░рдЧрдб рдХрд░ рдФрд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд. рдФрд░ рд╕рд╛рдп рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХ рдкрд░рджрд░ рд░реЛрдЧ рддрдерд╛ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рд╕рд░рд╛рд╡ рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

рд╣ рд▓рд┐рдХреЛрд░рд┐рдпрд╛--рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдИ рдФрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрд╛рди рдХреА рд╣рдИ рдЬрд╛рдорди рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдкрд╛рдЪ-рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рддрдГ рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд▓рд┐рдХреЛрд░рд┐рдпрд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рд╕рдЬрд╛рдХ--рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдЬрд╛рдорди рдХрд╛ рддрд░ рд╡ рддрд╛рдЬрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЖрдзрд╛ рдХрдкрдГ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯ-рдЫрд╛рди рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рд╕рдЬрд╛рдХ рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддрд╛ рд╣ред

Page 54: Ghar Ka Vaid - archive.org

55

рдЬрд╛рдордд рдХреЛ рдЫрд╛рд▓ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрдХрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдФрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░рдХ рдЖрдж-рдмрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рд╕рдЬрд╛рдХ рдХ рдШрд╛рд╡ рдХреЛ, рдЕрдЪрдЫрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рдХреА рджрдд-рд░реЛрдЧ--рдЬрд╛рдордд рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рд╕рд╛рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдХрдкрдб- рдЫрд╛рди рдХрд░ред рд╢рд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рдордЬрди рдХ рд░рдк рдо рджрд╛рдд рдФрд░ рдорд╕рджреЛ рдкрд░ рдорд▓ рдХрд░ рдорд╣ рд╕рд╛рдл рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╛рдл рдЭрд░ рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рджрд╛рддреЛ рдФрд░ рдорд╕рдвреЛ рдХ рд╕рдорд╕рдд рд░реЛрдЧ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рддрдерд╛ рд╣рд┐рд▓рдд рджрд╛рдд рднреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рддрд░рдмрдЬ-рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХреА рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж-- рд╕рд┐рд░рджрд░рдж рдХрдИ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдРрд╕ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рдХ рд▓рд┐рдп

рдЬреЛ рдЧрд░рдореА рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╣реЛ, рдиреАрдЪ рд▓рд┐рдЦ рдЯреЛрдЯрдХ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред рдХрд╡рд▓ рдмрд╣ рджрдЦ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рдХрд┐ рд░реЛрдЧреА рдо рдЧрд░рдореА рдХ рдЪрд┐рд╣рди рдкрд╛рдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдпрд╛ рдирд╣реА, рд╢рд░рд░рдерд╛рддтАМ рдпрджрд┐ рд╕реЛрдЧреА рдХрд╛ рд╕рд┐рд░ рд╣рд╛рде рд▓рдЧрд╛рди рдкрд░ рдЧрд░рдо рднрд╢рд░рдирднрдП рд╣реЛ, рдпрд╛ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рдХреА

рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рдЖрдЪ рдХ рдирд┐рдХрдЯ рдмрдарди рдпрд╛ рдШрдк рдо рдЪрд▓рди-рдлрд┐рд░рди рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╢рд░ рд╣реЛ рддреЛ рдп рдирд╕рдЦ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ тАЬ--

рдИрдЫ рддрд░рддрдЪрдЬ рдХрд╛ рдЧрджрд╛ рдорд▓рдорд▓ рдХ рд╡рд╛рд░реАрдХ рддрдерд╛ рд╕рд╡рдЪрдЫ рд░рдорд╛рд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░рдГ рдирд┐рдЪреЛрдб рдФрд░ рд░рд╕ рдХреЛ рдХрд╛рдЪ рдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдереЛрдбреА рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХрдХ рддрд░рд╡рдЬ рдХ рд╡реАрдЬ рдпрд╛ рдЧрд┐рд░реА рдЦрд░рд▓ рдпрд╛ рдХтАМ рдбреА рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдФрд░ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЦрдм рдШреЛрдЯ рдХрд┐ рдордХрдЦрди рдХ рд╕рдорд╛рди рдорд▓рд╛рдпрдо рд▓рдк рд╡рди рдЬрд╛рдП ред рд░реЛрдЧреА

рдХ рд╕рд┐рд░ рдкрд░ рдпрд╣ рд▓рдк рдХрд░ рдж, рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рддрд░рдирдд рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ ред

$ рдЪрд╣рдо рдЭреЛрд░ рдкрд╛рдЧрд▓рдкрди--рдпрджрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХ рд╡рд╣рдо рдХреА рддреАрдХрд░рддрд╛ рдХ рдХрд╛рд░рдг рдкрд╛рдЧрд▓рдкрди рдХрд╛ рднрдп рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ, рджрд┐рди-рднрд░ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░ рд╕рддрд╛рдд рд░рд╣рдд рд╣реЛ,

рдиреАрдж рдмрд╣рдд рдХрдо рдЮрд░рд╛рддреА рд╣реЛ рддреЛ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдо рд▓рд╛рдПред рдЗрдирдХ

рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрдХрдХреАрд╕ рджрд┐рди рдо рдпрд╣ рд░реЛрдЧ рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рд░реЛрдЧреА рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛ

рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ +-

ред () рддрд░рдмрдЬ рдХрд╛ рдЧрджрд╛ рдирд┐рдЪреЛрдб рдХрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓рд╛ рд╣рдЖ рдПрдХ рдХрдк рд░рд╕ рдЧрд╛рдП рдХрд╛

рджрдз рдПрдХ рдХрдк, рдорд┐рд╢рдиреА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо--рдПрдХ рд╕рдлрдж рдмреЛрддрд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рд░рд╛рдирд┐-рд╕рдордп

Page 55: Ghar Ka Vaid - archive.org

56

рдЖрдж рдХ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдо рдХрд┐рддреА рдЦ рдЯреА рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд╕ рд▓рдЯрдХрд╛ рдж рдФрд░ рдкрд░рд╛рдд рдирд┐рд░рд╛рд╣рд╛рд░ рд░реЛрдЧреА

рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛ рдж, рдРрд╕рд╛ рдЗрдХрдХрд░реАрдд рджрд┐рди рдирд┐рд░рдирддрд░ рдХрд░рдд рд░рд╣, рджрд┐рдиреЛрджрд┐рди рд╡рд╣ рдорд┐рджрддрд╛

рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

(2) рдкрджрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрд░рдмрдЬ рдХ рдмреАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА-рд░рд╛рдЬрд┐-рд╕рдордп рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛ рдж

рдФрд░ рдкрд░рд╛рдд рдШреЛрдЯ рдХрд░ рдЗрд╕рдо рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рддрд░реА рддрдерд╛ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╛рдП рдХрд╛ рд╕рдХрдХтАНрдЦрди

рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рди рд╕ рд╡рд╣рдо рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рдо рдпрджрд┐ рдЪрд╛рд░ рджрд╛рди рдЫреЛрдЯреА

рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рднреА рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ рддреЛ рдЙрддрддрдо рд╣ ред_ рдХ

рдХ рдХ--рдпрджрд┐ рднреЛрдЬрди рдХ рдкрджрдЪрд╛рдд рдХрд▓рдЬрд╛ рдЬрд▓рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣реЛ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣реЛ--рдФрд░ рдХреА рдо рднреЛрдЬрди рдкреАрд▓рд╛рдкрди рд▓рд┐рдП рдирд┐рдХрд▓рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдп рддрддрд░рд╡рдЬ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ ред рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд. рдПрдХ рдХрдк рддрд░рдмрдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рдереЛрдбреА рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкреА рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░, рдкрд╛рдЪрди рдареАрдХ рд╣реЛрдХрд░ рдХрд╛ рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рдЬрд╛рддреА

"рд░рд╣рдЧреА ред

рддрд░рдмрдЬ рдирд┐рд╕рд╕рдирджрд╣ рдПрдХ рдореАрдард╛ рдФрд░ рд╕рддрд░рд╛рдж рдлрд▓ рд╣, рдкрд░рдирдд рдпрджрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬреАрд░рд╛ рддрдерд╛ рдкрд┐рд╕рд╛ рд╣рдЖ рдирдордХ рдЫрд┐рд╣рдХ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рди рдХрд╡рд▓ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рдж рдмрдв рдЬрд╛рддрд╛ рд╣. рд╡рд▓рдХрд┐ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдкрд╛рдЪрдд рдУрдФрдкрдзрд┐ рднреА рд╡рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдЗрд╕ рдЦрд╛рдд рд╣реА рдирд┐рд░рдирддрд░ рдбрдХрд╛рд░ рдЖрдХрд░ рднрдЦ рдЪрдордХ рдЙрдарддреА рд╣ ред

рдХ рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рддреАрддрд╡рд░рддрд╛--рдЬрд┐рд╕ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХреЛ рд╡рд╛рд░-рд╡рд╛рд░ рдкрдпрд╛рд╕ рд▓рдЧрддреА рд╣реЛ рдФрд░ рд╡рд╣ рд╡рд╛рд░-рдмрд╛рд░ рдкрд╛рдиреА рдкреАрдХрд░ рднреА рд╕рдирддрд╖рдЯ рди рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ, рдЙрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рддрд░рдмрдЬ рд╕рд╡рди рдПрдХ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ ред рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЗрд╕рд╕ рдорди рдкрд░рд╕рдитАНрдд рд╣реЛрдХрд░ рд╕рдирддрд╖рдЯрд┐ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирдорд╛рд░ рддрд░рдмрдЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдХрд╛рдЪ рдХ рдЧрд░рд┐рд▓рд╛рд╕ рдо рднрд░ рд▓ рдФрд░ рдЗрд╕рдо рдереЛрдбреА рдорд┐рд╢рд░реА рдпрд╛ рд╢рдХрдЬрдмреАрди рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдмрд╕ рдЕрдирджрд░ рдкрд╣рдЪрди рдХреА рджрд░ рд╣ рдкрдпрд╛рд╕ рддрд░рдирдд рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред

рдпрджрд┐ рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рдХрд╖рдгрд┐рдХ рд╣реЛ рддреЛ рджреЛ рдпрд╛ рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдо, рд╡рд░рдитАМ рдкрд░рд╛рдиреА рд╣реЛрди рдХреА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдирд┐рд░рдирддрд░ рд╕рд╛рдд-рдкрд░рд╛рда рджрд┐рди рддрдХ рдкрд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣рди рд╕ рдкрд░рдг рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

0 рд╣рджрдп рдШрдбрдХрди--рддрд░рд╡рдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдпрд╛ рдЪреАрдиреА рд╕ рдореАрдард╛ рдХрд░рдХ рдардгрдбрд╛рдИ рдХ рд░рдк рдо рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдПред

Page 56: Ghar Ka Vaid - archive.org

57

рдкрджрд┐рдиреЛрджрд┐рди рдЗрд╕рдХрд╛ рд▓рд╛рдн рдЕрдирднрд╡ рд╣реЛрддрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдЗрд╕рд╕ рд╣рджрдп рдШрдбрдХрди рдФрд░ рд╣рджрдп рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рдХреЛ рдкрд░рдг рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

рдПрдХ рд░реЛрдЧреА рдЬреЛ рдХрд┐ рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдордЫрд┐рдд рд╣реЛрдХрд░ рдЧрд┐рд░ рдЬрд╛рдпрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╡рд╛, рдЗрд╕ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рд╕ рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ ред

рдХ рдлрд╡рдп--рдХрд░рд╡рдЬ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдХрдИ рджрд┐рди рддрдХ рддрд░рд╡рдЬ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣, рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЬрд╣рд╛ рдЪрд░рд╡рдЬ рдЦрд╛рди рд╕ рдорддрд░ рдЬрд╛рд░реА рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рд╡рд╣реА рд╢реЛрдЪ рднреА' рдЦрдм рдЬрд▓ рдХрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдирд┐рд░рдирддрд░ рджрд╕ рджрд┐рдд рдЦрд╛рдХрд░ рджрдЦрд┐рдп, рдлрд┐рд░ рдХрд╣рд┐рдПрдЧрд╛ рдХрд┐ рдХрдмрдЬ рдХрд╣рд╛ рдЧрдИ !

рдХ рд╕рдЬрд╛рдл--рддрд░рд╡рдЬ рдо рдКрдкрд░ рд╕ рдЗрд╕ рдврдЧ рд╕ рдЫрд┐рджрд░ рдХрд░ рдХрд┐ рдЗрд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд╣рдП рдЯрдХрдб рд╕ рдлрд┐рд░ рдмрдирдж рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ ред рднрд╡ рдЗрд╕рдо рд╢реЛрд░рд╛ рдХрд▓рдореА рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдлрд┐рд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдмрдирдж рдХрд░ рд░рд╛рдзрд┐ рд╕рдордп рдЪрд╛рджрдиреА рдо рд░рдЦ рджред рдкрд░рд╛рдд рдорд▓рдорд▓ рдХ рд╕рд╡рдЪрдЫ рд░рдорд╛рд▓ рд╕ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдХрд╛рдЪ рдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдо рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рд╕рд╛рдд-рджрд┐рди рдо рдЪрдЬрд╛рдХ рдХреЛ рднрд░рд╡рд╢рдп рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХрд░ рдЧрд░рдореА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░--рд╡рдЪреЛ рди рдЬрд╡рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдХ рдмрд╣рдд рд╕ рдХрд╛рд░рдг рдмрддрд╛рдП рд╣ред рдЙрдирдо рдПрдХ рдпрд╣ рднреА рд╣ рдХрд┐ рдордирд╖рдп рдШрдк рдо рдЕрд░рдзрд┐рдХ рдЪрд▓рди рдлрд┐рд░рди рд╕ рднреА рдЬрд╡рд░ рд╕ рдЕрд╕рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдпрд╣рд╛ рдРрд╕ рдЬрд╡рд░ рдХреА рд╣реА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рджреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣ рдЬреЛ рдЧрд░рдореА рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╣рдЖ рд╣реЛ ред рдРрд╕ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдп рддрд░рд╡рдЬ рдПрдХ рдмрд╣рдд рдмрдврд┐рдпрд╛ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рд╣ | рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдЗрдЪрдЫрд╛рдирдХрд▓ рддрд░рд╡рдЬ рдЦрд╛рдЗрдп, рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХрд╣ рд╡рд╡рд╛рд╕реЛрд░-рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░ рдПрдХ рдРрд╕рд╛ рд░реЛрдЧ рд╣ рдЬрд┐рдордХ рдкрдЬ рдо рдЖрдЬрдХрд▓ рдирдЪрдЪ- рдЕрддрд┐рд╢рдд рд▓реЛрдЧ рдЬрдХрдб рд╣рдП рд╣ ред рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣рд╛ рдПрдХ рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рдХрд╛ рд╢рдирдордд рдЪ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдирд╕рдЦрд╛ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЬреЛ рдХрд┐ рдкрд░рддрдпрдирдд рд╕рд▓рдн рдФрд░ рд╕рд░рд▓ рд╣реЛрди

рдХ рдмрд╛рд╡рдЬрдж рдмрд╣рдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдПрдХ рдмрдврд╛ рдФрд░ рд╢рд░рдЪрдЫрд╛ рддрд░рдмрдЬ рд▓рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдПрдХ рдЯрдХрдбрд╛ рдЪрд╛рдХ рдпрд╛ рдЫрд░реА

рд╕ рдХрд╛рдЯ рд▓, рдФрд░ рдЗрд╕ рддрд░рдмрдЬ рдо рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдордЬреАрда рдФрд░ рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдорд┐рд╢рд░реА рдХрдЬрд╛

рдЪрдврд┐рдпрд╛ рдпрд╛ рд╡реАрдХрд╛рдирд░реА рдорд┐рд╢рд░реА рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдбрд╛рд▓ рдКрдкрд░ рд╕ рд╡рд╣реА рдХрдЯрд╛ рд╣рдЖ рдЯрдХрдбрд╛

рд▓рдЧрд╛ рдж ред рдЕрд░рд╡ рдЗрд╕ рдХрд┐рд╕реА рдЕрдирд╛рдЬ рдХрд░реА рд╡реЛрд░реА рдо рдкрджрд╕тАНрдзрд╣ рджрд┐рди рддрдХ рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рдж

рдФрд░ рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдирд┐рдХрд▓ рд▓ ред рддрд░рдмрдЬ рдо рд╕ рдЬреЛ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд▓ рдЙрд╕ рдорд▓рдорд▓ рдХ

рд╕рд╡рдЪрдЫ рд░рдкрд╛рд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд┐рдЪреЛрд░рдб рдФрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдбрд╛рд▓ рд░рдЦ ред

Page 57: Ghar Ka Vaid - archive.org

58

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рд╕рд╛рд░рд╛ рд░рд╕ рд╕рд╛рдд рд░реЛрдЬ рдо рдкреА рд▓, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рд╕ рдЫрдЯрдХрд╛рд░рд╛ рдорд┐рд▓

рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдЧрд░рдо рдкрджрд╛рд░рде рд╡рд┐рд╢рд╖рдд рдорд┐рд░рдЪ, рдЬрд╣рд╕рди, рдЧрдб рддрдерд╛ рдмрдЧрди рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░ рдФрд░ рднреЛрдЬрди рдо рдордЧ рдХреА рджрд╛рд▓, рд░реЛрдЯреА, рджрдз-рдШреА рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рд╣реА рд░рд╣ ред

рдирд╛рд░рдЧреА-рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛

& рдирдЬрд▓рд╛ рдФрд░ рдЬрдХрд╛рдо--рдЦрдм рдкрдХреА рд╣рдИ рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рд░рд╕ рдШреАрдореА рдЖрдЪ рдкрд░ рд░рдЦ рд╢рд▓реМрд░ 70 рдлрд╛рд░рдирд╣рд╛рдЗрдЯ рддрдХ рдЧрд░рдо рдХрд░, рдлрд┐рд░ рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо

рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдХ рдкрддрдд рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рддрд░рдирдд рдиреАрдЪ рдЙрддрд╛рд░ рд▓, рдУрд░ рдкрд╛рдЪ рдорд┐рдирдЯ рддрдХ рд╡рд░рддрди рдХрд╛ рдорд╣ рдмрдирдж рд░рдЦред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЧрд░рдо-рдЧрд░рдо рдкрд┐рд▓рд╛ рдж ред рджрд┐рди рднрд░ рдЬрдм рднреА рдкрдпрд╛рд╕ рд▓рдЧ рдпрд╣реА рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░ | рдЦрд╛рдирд╛ рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рди рдЦрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдПрдХ-рджреЛ рджрд┐рди рдо рддрдмреАрдпрдд рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧреА ред

рдХ рд▓рд╛рддреА--рдЦрдЯрд╛рдИ рдЦрд╛рддреА рдХ рд▓рд┐рдп рд╣рд╛рдирд┐рдХрд╛рд░рдХ рд╕рдордЭреА рдЬрд╛рддреА рд╣ рдкрд░рдирдд рдирд╛рд░рдЧреА рдХреА рдЦрдЯрд╛рдИ рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рдкрджрд╛рд░рде рд╣ред рднрд░рдЪрдЫрд╛ рддрд░реАрдХрд╛ рдпрд╣ рд╣ рдХрд░рд┐ рдЦрд╛рд╕реА рдо рдкрдХреА рд╣рдИ рдирд╛рд░рдЧреА рдХ рд░рд╕ рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдкрд┐рдпрд╛ рдХрд░ред

рдХ рднрдЦ рди рд▓рдЧрдирд╛--рдпрджрд┐ рдЖрдк рдЕрдирднрд╡ рдХрд░рдд рд╣ рдХрд┐ рднрдЦ рдмрд╣рдд рдХрдо рд▓рдЧрддреА рд╣, рдЦрд╛рдпрд╛-рдкреАрдпрд╛ рдЬрд▓рджреА рдкрдЪрддрд╛ рдирд╣реА рд╢рд░реМрд░ рднреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рд╛рднрд╛рд╡рд┐рдХ рдЖрдирдирдж рд╕ рд╡рдЪрд┐рдд рд░рд╣рдд рд╣ рддреЛ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдЯреЛрдЯрдХ рд╕ рдХрд╛рдо рд▓рдХрд░ рдЕрдкрдиреА рднрдЦ рдареАрдХ рдХреАрдЬрд┐рдП ред

рдирд╛рд░рдЧреА рдЫреАрд▓ рд╢рд░реМрд░ рдКрдкрд░ рдЪрдгреЛ рд╕реЛрда рддрдерд╛ рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рдЫрд┐рдбрдХ рдХрд░ рдЦрд╛рдП, рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рд╣реА рднрдЦ рдкрд╣рд▓ рд╕ рдХрд╣реА рд╢рд░рдзрд┐рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХ рдкрд╕рд▓реЛ рдХрд╛ рджрд░--рдирд╛рд░рдЧреА рдХреА рдлрд╛рдХ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛ рд▓ рдФрд░ рдХрдЯ рдХрд░ рддрдерд╛ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░, рдПрдХ рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдкрд╕рд▓реА рдХрд╛ рджрд░рдж рдЪрд▓рд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдЯрд╛рд╣рдлрд╛рдпрдб--рдЯрд╛рдЗрдлрд╛рдпрдб (рд╕рдирдирд┐рдкрд╛рдд рдЬрд╡рд░) рдХ рд░реЛрдЧреА рдХ рд▓рд┐рдП рдРрд╕ рдЖрд╣рд╛рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣ рдЬрд┐рд╕рдо рдкрд░реЛрдЯреАрди рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рди рд╣реЛрди рдХ рд╕рдорд╛рди рд╣реЛ ред рдХрдпреЛрдХрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреА рдкрд╛рдЪрди-рд╢рдХрддрд┐ рдХрд╖реАрдг рд╣реЛрддреА рд╣ ред рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдРрд╕рд╛ рдЖрд╣рд╛рд░

Page 58: Ghar Ka Vaid - archive.org

59

рдорд┐рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдЬреЛ рдорднрдж рдкрд░ рднрд╛рд░ рди рдмрди рд╢рд░ рддрд░рдирдд рдкрдЪ рдЬрд╛рдПред рдРрд╕реА рдЖрд╡- рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХрд╡рд▓ рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд░рд╕ рд╣реА рдкрд░реА рдХрд░ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд╛рдЪ-рд╕рд╛рдд рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд░рд╕ (рдереЛрдбреА-рдереЛрдбреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо) рдЬрд╣рд╛ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╢рд░рдзрд┐рдХрдд рдХрдордЬреЛрд░ рдирд╣реА рд╣реЛрди рджрддрд╛ рд╡рд╣рд╛ рд╡рдврддреА рд╣рдИ рдкрдпрд╛рд╕ рднреА рд╡рдХрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд░рд╕ рдШрд╢рд░реАрд░ рд╕ рд╡рд┐рдкрд▓рд╛ рдорд▓ рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рдХрд░рддрд╛ рд╣ | рдпрджрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЬреА рдХрд╛ рджрд▓рд┐рдпрд╛ рджрдирд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рдо рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд░рд╕ рд╢рд╛рдорд┐рд▓ рдХрд░ рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рд╣рдХ рд╣рджрдп-рдЪрд▓рд╡рджрдз рдл рджрд░рд╡рдд--рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ, рдорд┐рд╢рд░реА рдПрдХ

рдХрд┐рд▓реЛ рднрд░рдХрдХ рд╡рджрдорд╢рдХ рдкрд╛рд╡ рдХрд┐рд▓реЛ, рд╢рд░рдХ рдХрдпреЛрдбрд╛ рдкрд╛рд╡ рдХрд┐рд▓реЛ --рд╕рд╡рдм рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╢рд░рдмрдд рдХреА рдЪрд╛рд╢рдиреА рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ред рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╕ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдПрдХ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо

рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдЧрд░рдореА рдХреА рддреАрд╡рд░рддрд╛ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣, рд╣рджрдп рдХреЛ рд╡рд▓ рдкрд░рджрд╛рд╡ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдирд╛рд░рдЧреА рдкрдк--рдПрдХ рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд░рд╕, рдЪреАрдиреА рдЖрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░, рдЦрд╛рди рдХрд╛ рд╕реЛрдбрд╛ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо ред

рдПрдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдкрд╛рд░реА, рдо рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рдХреЛрдИ рд╢рд░рдмрдд рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ рд╢реМрд░ рдЦрд╛рди

рдлрд╛ рд╕реЛрдбрд╛ рдЗрд╕рдо рдШреЛрди рджред рд╢рд░рд╡ рдПрдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдирд╛рд░рдЧреА рдЫреАрд▓ рднреМрд░ рдЫрд┐рд▓рдХ рдХреЛ рджрд╡рд╛ рдХрд░ рджреЛ рдЪрд╛рд░ рдмрдж рдЗрд╕рдХрд╛ рд░рд╕рд╢рд░рд╡рдд рдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдо рдбрд╛рд▓, рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рди рд░рд╣ рдХрд┐ рдмрд╣рдд рдЕрдзрд┐рдХ рди рдкрдб рдЬрд╛рдП рд╡рд░рдитАМ рд╕рд╡рд╛рдж рддрд░рд┐рдЧрдб рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рдлрд┐рд░ рдирд╛рд░рдЧреА рдХреА рдлрд╛рд░рдХ рд╕рд╡рдЪрдЫ рдХрдкрдб рдо рджрд╡рд╛ рдХрд░ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдФрд░ рдЗрд╕ рд╢рд░рд╡рдд рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдж, рддрд░рддрдд рдЙрдлрд╛рди рдЙрдардЧрд╛ ред рдЙрдлрд╛рди рдкрджрд╛ рд╣реЛрдд рд╣реА рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдХреЛ рдорд╣ рд▓рдЧрд╛ рдХрд░ рдкреА рдЬрд╛рдЗрдП, рд╢рд░рддрдпрдирдд рдЬрд╛рдпрдХрджрд╛рд░ рд╢рд░рд╡рдд рд╣ ред

рдЧрд░рд╛-рдШрд░рдо--рдордж рдХреА рд╕рдЬрди рддрдерд╛ рдЪрднрди рдХреЛ рддрд░рдирдд рд╢рд╛рдитАНрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣ред рдЧрд░реАрд╖рдо рдЛрдд рдо рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдорди рдХреЛ рд╢рд╛рдирддрд┐ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣, рдмрдмрдЬ рдХ рд╕рджрджреЛ рдХреЛ рдЦреЛрд▓рддрд╛ рд╣ | рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдп рдПрдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред

рдЧрд░рдореА рдо рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд░рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдердХрд╛рд╡рдЯ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣,

рдкрд╛рдЪрди рдмрдврд╛рддрд╛ рддрдерд╛ рдЦрдм рднрдЦ рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдирддрд░ рд░реЛрдЧ-- рддрд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд░рд╕ рднрд░ рдордз рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦред

рджреЛ-рджреЛ рдмрдж рдкрд░рд╛рдд рддрдерд╛ рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рднрд░рд╛рдЦреЛ рдо рдврд╛рд▓ | рдЦрдЬрд▓реА, рдШрдирдз, рддрдерд╛ рдХрдХтАНрдХрд░ рджрд░ рдХрд░рддреА рд╣ ред

Page 59: Ghar Ka Vaid - archive.org

60

& рд╕рдирджрд░ рд╕рдитАНрддрд╛рди--рдЧрд░рдн-рдкрд░рд╡рдзрд┐ рдо рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕рдирджрд░

рд╕рдирдитАНрддрд╛рди рдЙрддрдкрдирди рдХрд░рди рдХрд╛ рдПрдХ рдЧрд╣рд░рд╛ рд░рд╣рд╕рдп рд╣, рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдЬреА рдЪрд╛рд╣ рд╢рд░рд╛рдЬрдорд╛

рдХрд░ рджрдЦ рд▓ ред

рдиреЙрдм, рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛

& рдЦрд╛рд╕реА--рдПрдХ рдиреАрд╡ рдХ рд░рдо рдо рдПрдХ рд░рддрддреА рд▓реЛрдЧ рдХрд╛ рдЪрдг рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдереЛрдб

рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдФрд░ рдкрд░рддрд┐ рд╢рд░рд╛рда рдШрдЯ рдкрд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ ред

рдХ рдорд╣рд╛рд╕--рдПрдХ рдХрдк рдЙрд╡рдмрд▓рдд рд╣рдП рджрдз рдо рдПрдХ рдиреАрдм рдХрд╛ рд░рд╕ рдорд┐рд▓рд╛рдЗрдп рднреМрд░ рдЗрд╕ рдкрд░ рдорд▓рд╛рдИ рди рдЬрдорди рджреАрдЬрд┐рдП рдФрд░ рдЧрд╛рдврд╛ рдХрд░рдХ рдкрд░рд╛рдд рд╕рдордп рддрдпрд╛рд░ рдХрд░

рд░рдЦрд┐рдП ред рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдпрд╣ рдХрд░реАрдо (рдЧрд╛рдвреА рдорд▓рд╛рдИ) рдорд╣рд╛рдореЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдЗрдп ред

рдХ рдЬрдЬрд▓реА--рдирд╛рд░рд┐рдпрд▓ рдХ рддрд▓ рдо рджреЛ рдиреАрд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрдХрд╛рдП, рдЗрд╕ рдЧрд╛рдв рд▓рдк рдХреЛ рдЦрдЬрд▓реА рдХ рджрд╛рдиреЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред

рдХ рдорд┐рддрд▓реА - рдЖрдз рдиреАрд╡ рдХрд╛ рд░рд╕, рдПрдХ рд░рддрддреА рдЬреАрд░рд╛, рдПрдХ рд░рддрддреА рдЪрд░рдг рджрд╛рдирд╛ рдЫрд╛рдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА--рд╕рд╡ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЫ -рдЫ рдШрдирдж рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ |

рдХ рдкрдЯ-рджрдж--рддрдордХ рддреАрди рд╢рднрд░реЛрд╕, рдЪрд░рдг рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рдПрдХ рдЧрд░рди, рдЪрд░рдг рдЬреАрд░рд╛ рджреЛ рдЧрд░рди, рдЪреАрдиреА рддреАрди рдЧрд░рди рд╢рд▓реМрд░ рдЖрдз рдиреАрд╡ рдХрд╛ рд░рд╕, рд╕рд╡ рдЪреАрдЬ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреАрдЬрд┐рдП ред

рджрдирдд-рдкреАрдбрд╛-рдЪрд░рдг рд▓реЙрдЧ рдПрдХ рдЫреЛрдЯрд╛ рдЪрдордордЪ-рднрд░ рдиреАрд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рджрд╛рддреЛ рдкрд░ рдорд▓рди рд╕ рдкреАрдбрд╛ рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ ред

рдн

0 рддреЛрддрд░ рдЬрдХрд╛рдо-рджреЛ рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕ рдо рдбрдв рдХрдк рдЦреМрд▓рддрд╛ рд╣рдЖ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдЗрдЪрдЫрд╛рдирдХрд▓ рдордз рд╕ рдореАрдард╛ рдХрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдкреАрдП, рдЬрдХрд╛рдо рдХреА рд░рд╛рдорд╡рд╛рдг рд╢реМрд╖рдзрд┐ рд╣ ред

рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рдиреАрд╡ рдХреЛ рдЦрд╛рджреА рдХ рдРрд╕ рдХрдкрдб рдо рдЬреЛ рдкрд╛рдиреА рдо рднреАрдЧрд╛ рд╣рдорд╛ рд╣реЛ рд▓рдкрдЯ рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдЪрд┐рдХрдиреА рдорд┐рдЯрдЯреА рдХрд╛ рд▓рдд рдХрд░ рдж рдФрд░ рдЧрд░рдо рд░рд╛рдЦ рдо рджрд╡рд╛ рдж, рддрд╛рдХрд┐ рднрд░рддрд╛рд╕рд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП ред рдлрд┐рд░ рдЧрд░рдордирд╛рд░рдо рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд░рд╕

рдХрд┐рдХ

Page 60: Ghar Ka Vaid - archive.org

6

рдХрд╛рд▓рд┐рдП ред рдпрд╣ рд░рд╕ рддрд░рдирдд рд╣реА рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛ рджрди рд╕ рдЬрдХрд╛рдо рднрд╛рдЧ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдпрджрд┐ рдЗрд╕рдо рдереЛрдбреА рдорд╛рддрд░рд╛ рд╢рджрдз рдордз рдХреА рдХреА рдорд┐рд▓рд╛ рд▓реА рдЬрд╛рдП рддреЛ рдФрд░ рднреА рднрдЪрдЫрд╛ рд╣ ред

рд╣ рджрдЦрд╛рд░ рдо рдкрдкрд╛рд╕--рд╕рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдмрдЦрд╛рд░ рдо рдкрдпрд╛рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд▓рдЧрддреА рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдиреАрдм рдХрд╛ рд░рдо рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред рдпрд╣ рдЪрд╛рдп рдХ рдЪрд╛рд░ рдЪрдордордЪ рд╕ рд▓рдХрд░ рдЗрд╣ рдЪрдордордЪ рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рддрдХ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ |

рдХ рджрддрдд рд╡ рдорд░реЛрдб--рд╢реМрдЪ рдЬрдм рдХрд╖рдЯ рд╕ рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ, рдпрд╛ рд╢реМрдЪ рдХ рд╕рдЧ рдЭрд╛рд╡ рднреА рд╢рд░рд╛ рд░рд╣реА рд╣реЛ рддреЛ рдРрд╕ рд╕рдордп рдиреАрд╡ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдмрд╣рдд рдЕрдЪрдЫрд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ ред

рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдПрдХ рдиреАрд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЖрдзрд╛ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП рдФрд░

рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рджрд┐рди рдн рдкрд╛рдЪ-рдорд╛рдд рд╡рд╛рд░ рдж ред рджрд╕рдд рдЪрд╛рд╣ рдХрд┐рддрди рд╣реА рддреАрдЬрд░ рд╣реЛ, рдЗрд╕рд╕ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рд╣ рджрддрд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рдпрд░рдо рджрдз рдиреАрдЪ рдл рд░рдд рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдЯрд╛ рдХрд░ рдкреАрдирд╛ рдорд░реЛрдб рддрдерд╛ рдЬрд▓рд╛рд╡ рдХ рд▓рд┐рдп рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ ред

рдХ рд╕рдЧрд░рд╣рд░реА--рджрд╡рд╛ рдПрдХрджрдо рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг, рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐ рдирд┐рддрд╛рдирдд рд╕рдЧрдо рдФрд░ рд░реЛрдЧ рдЕрддрдпрдирдд рдШрд╛рддрд╡--рдирд┐рд╢рдЪрдп рд╣реА рдПрдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рдЧрд┐рдирд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛

рдПрдХ рдиреАрдм рдмреАрдЪ рд╕ рдХрд╛рдЯ рдХрд░ рдордЧрд░ рдХ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рдЗрд╕рдо рд╢рд░рдлреАрдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдбреЛрд░реА рд╕ рдмрд╛рдм рд▓ редрдлрд┐рд░ рдЙрд╕ рдЖрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рд▓рдардХрд╛ рдХрд░ рдкрдХрд╛рдП ред рдЬрдм рдкрдХ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕

рдиреАрдм рдХрд╛ рд░рд╕ рдЪрд╕, рддреАрди рджрд┐рди рдРрд╕рд╛ рдХрд░, рдирд┐рд╢рдЪрдп рд╣реА рд╕рдорд░рд╣рд░реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХ рд╕рд┐рд░ рдЪрдлрд░рд╛рдирд╛--рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдПрдХ рдиреАрд╡ рдирд┐рдЪреЛрдб рдХрд░ рдкреАрди рд╕ рдЬрд┐рдЧрд░ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╕рд┐рд░ рдЪрдХрд░рд╛рдирд╛ рддрдерд╛ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдХреА рдЪрдХрд╛рдЪреМрдШ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХреЛ рд╕рдЧрдо-рдкрд░рд╕рд╡--рдЬрд┐рдд рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХреЛ рдкрд░рд╕рд╡ рд╕рдордп рдкреАрдбрд╛ рд╣рдЖ рдХрд░рддреА рд╣, рдпрджрд┐, рд╡ рдЪреМрде рдорд╛рд╕ рд╕ рдкрд░рд╕рд╡ рддрдХ рдПрдХ рдиреАрдм рдХрд╛ рд╢рд░рд╡рдд рдмрдирд╛рдХрд░ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд┐рдпрд╛ рдХрд░ рддреЛ рдЙрдирд╣ рдмрд┐рдирд╛ рдХрд╖рдЯ рдХ рдкрд░рд╕рд╡ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рд╡рдпрдЯреЛрд▓реЛрдмрдЗрди--рдиреАрдЪ рдХрд╛ рд░рд╕ (рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдХрдкрдб рдо рдЫрддрддрд╛) рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо,

рдЧрд▓рд╛рдм рд╢рдЕрд░рдХ (рддреАрди рд╢рд░рд╛рддрд┐рд╢рд╛) рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдмрд▓рд┐рд╕рд░реАрди рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо--рддреАрдиреЛ

рд╡рд╕рддрдП рд╢реАрд╢реА рдо рдЕрдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ | рдЪрд╣рд░ рдХрд╛ рд╕реМрдирджрд░рдп рдмрдврд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП

рдПрдХ рдЙрддрддрдо рд▓реЛрд╢рди рддрдпрд╛рд░ рд╣ | рдЪрд╣рд░ рдХ рдзрдмрдм, рдорд╣рд╛рд╕, рдХреАрд▓ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рджрд░ рдХрд░рди

Page 61: Ghar Ka Vaid - archive.org

02

рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рдЪрд╣рд░ рдХрд╛ рд░рдЧ рдирд┐рдЦрд░рддрд╛ рддрдерд╛ рддрд╡рдЪрд╛ рд░рдгрдо рдХ

рд╕рдорд╛рди рдорд▓рд╛рдпрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

& рддрд╡рдЪрд╛ рд╢реЛрдШрдХ--рдХрд┐рд╕реА рдЛрдд рд╡рд┐рд╢рд╖ рдо рддрд╡рдЪрд╛ рд╢рд░рддрдпрдирдд рднрджрджреА-рдиреА рд▓рдЧрди

рд▓рдЧрддреА рд╣ рдФрд░ рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдЧрд░рджрди рдмрд╣рдд рдорд▓реА-рдорд▓реА рджрд┐рд╕рддреА рд╣ ред рдпрджрд┐ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд

рдврдЧ рд╕ рдиреАрдм рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рддрд╡рдЪрд╛ рд╢реАрддрди рд╣реА рд╢рд░рдкрди рдЕрдорд▓реА рдФрд░ рдкрд░рд╛рдХрдкрдХ

рд░рдЧ рдкрд░ рдерд╛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред

рдПрдХ рднрд╛рдЧ рдЧрд▓рд┐рд╕рд░реАрди (рдпрд╛ рдЖрдзрд╛ рднрд╛рдЧ рдЧрд▓рд┐рд╕рд░реАрди рдФрд░ рдЖрдзрд╛ рднрд╛рдЧ рд╢рд░рдХ

рдЧрд▓рд╛рдм) рдФрд░ рддреАрди рднрд╛рдЧ рдиреАрд╡ рд░рд╕--рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдПрдХ рдлрд╛рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЧрд░рджрди рдкрд░

рд▓рдЧрд╛рдЗрдп ред рдШреЛрд▓ рдХреЛ рдЦрдм рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рддрд╡рдЪрд╛ рдо рд░рдЪрд╛рдЗрдпред рдпрд╣ рдкрд░рдпреЛрдЧ рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рд░рд╛рд╣рддрд░рд┐-рднрд░ рдЧрд░рджрди рдЗрд╕реА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рд░рд╣рди рджреАрдЬрд┐рдП

рджрд╕рд░ рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд рдШреЛ рдбрд╛рд▓рд┐рдП ред рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рддрдХ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рдо рддрд╡рдЪрд╛ рдХ

рд╕реМрдирджрд░рдп рдо рднрд░рд╕рдХ рд╡рджрдзрд┐ рд╣реЛрдЧреА ред

рд░рд╕ рд░рд╣рд┐рдд рдиреАрд╡ (рдЬрд┐рдирдХрд╛ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ) рдирд╣рд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрдмрдЯрди рдХрд╛ рдХрд╛рдо рджрдд рд╣ ред рдЗрдирд╕ рдЦрдм рдирд┐рдЦрд╛рд░ рд╢рдЭрд░рд╛рддрд╛ рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЬреЛ рдкрд░рд╛рдХрддрд┐рдХ рдЦрд╢рдХреА-рд╕реА рд░рд╣рддреА рд╣, рдЙрд╕ рджрд░ рдХрд░рдд рд╣ ред рдиреАрд╡ рдХ рдЫрд┐рд▓рдХ рдЧрд░рджрди рдкрд░, рд╣рд╛рдереЛ рдкрд░ рддрдерд╛ рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдкрд░ рд╕рдм рдорд▓рд┐рдП, рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╕ рд░рдЧ рдирд┐рдЦрд░рддрд╛ рд╣

рд╢рд░реМрд░ рддрд╡рдЪрд╛ рдорд▓рд╛рдпрдо рд╣реА рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рдЧрд▓рд┐рд╕рд░реАрди рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо, рдиреАрдп рдХрд╛ рд░рд╕ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдлрд╛рд░рд╡рд╛рд▓рдХ рдПрд╕рд┐рдб рдмреАрд╕ рдж рдж--рд╕рдмрдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЦрдм рд╣рд┐рд▓рд╛рдП, рд╡рд╕ рддрдпрд╛рд░ рд╣ред рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдЪрд╣рд░ рдкрд░ рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░рдХ рдХрдЫ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдШреЛ рдж, рдереЛрдб рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдЪрд╣рд░ рдХ рд╕рдм рдзрдмрдм, рдХреАрд▓ рддрдерд╛ рдЫрд╛рдЗрдпрд╛ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдЪрд╣рд░рд╛ рдЪрдордХ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рджрд╛рдж рдХ рджреЛ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдирд╕рдЦ--рджрд╛рдж рдПрдХ рдРрд╕рд╛ рд░реЛрдЧ рд╣ рдЬреЛ рдХрдард┐рдирддрд╛ рд╕ рд╣реА рджрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдкрд░рд╛рдп рдЬрдм рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрддрд╛ рд╣ рддреЛ рджрд╛рдж рдо рдЕрддрдпрдзрд┐рдХ рд╕рдЬрд▓реА рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдиреАрдм рдЗрд╕рдХреА рдареАрдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ ред

() рдХрд╛рдЧрдЬреА рдиреАрдм рдХ рд░рд╕ рдо рдмрд╛рд░рдж рдкреАрд╕рдХрд░ рджрд╛рдж рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ред рдЗрд╕рд╕ рджрд╛рдж рдХрд┐рддрдирд╛ рд╣реА рдкрд░рд╛рдирд╛ рд╣реЛ рдирд┐рд╢рдЪрдп рд╣реА рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕рдХреА рдПрдХ рдпрд╣

Page 62: Ghar Ka Vaid - archive.org

63

"рднреА рдЦрдмреА рд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рджрд░ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рдХреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╣реА рдирд╣реА рдкрдбрддреА ред

(2) рдиреЛрд╕рд╛рджрд░ рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕ рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рджрд╛рдж рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░рди рд╕ рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рджрд╛рдж рдХреЛ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред

рдХ рд╕реЛрди рдХреЛ рдЬрд▓рди--рдЖрдз рдиреАрд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЖрдзрд╛ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкреАрди рд╕ рд╕реАрди рдХреА рдЬрд▓рди рдо рдмрдбрд╛ рдЖрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣ред

рдХрдХ рддрд┐рддрд▓реА--рддрд┐рд▓рд▓реА рд╡рдв рдЬрд╛рди рдХреА рд╣рд╛рд▓рдд рдо рдиреАрд╡ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдмрд╣рдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╕рд┐рджрдз рд╣рдЖ рд╣ ред

рджреЛ рдиреАрд╡ рдХ рджреЛ-рджреЛ рдЯрдХрдб рдХреАрдЬрд┐рдП рдУрд░ рдирдордХ рдЫрд┐рдбрдХ рдХрд░ рддрдерд╛ рдереЛрдбрд╛ рдЧрд░рдо рдХрд░ рдЪрд╕рд┐рдП | рдХрдИ рджрд┐рди рддрдХ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рдд рд░рд╣рди рд╕ рд╡рдвреА рд╣рдИ рддрд┐рд▓тАНрд▓реА рдЕрдкрдиреА рдЕрд╕рд▓реА рдЕрд░рд╡рд╕рдерд╛ рдо рд╢рд╛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛--рдПрдХ рд╡рдб рдиреАрд╡ рдХ рдкрддрд▓-рдкрддрд▓ рдЯрдХрдб рдХрд░ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдмрд░рддрди рдо рджреЛ рдХрдк рднрд░ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЗрддрдиреА рджрд░ рдкрдХрд╛рдП рдХрд┐ рдЖрдзрд╛ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдПред рдЗрд╕ рд░рд╛рддрд░рд┐-рднрд░ рдЦрд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд░рдЦрдХрд░ рдардгрдбрд╛ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рд╢рдиреМрд░ рдкрд░рд╛рдд рдкрд┐рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП,

рдЕрддрдпрдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред рдХ рд╡рд╡рд╛рд╕реЛрд░--рдХрд╛рдЧрдЬреА рдиреАрд╡ рдХрд╛рдЯрдХрд░ рджреЛрдиреЛ рдЯрдХрдбреЛ рдкрд░ рдкрд┐рд╕ рд╣рдЖ рдХрддрдерд╛

рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдиреАрдм рдн рдЬрд┐рддрдирд╛ рд░рдЪ рд╕рдХ рд░рдЪрд╛ рдж ред рдлрд┐рд░ рджреЛрдиреЛ рдЯрдХрдб рдкрд▓ рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЪрд╛рд╣рд░ рдУрд╕ рдо рд░рдЦ рдж ред рдкрд░рд╛рдд. рджреЛрдиреЛ рдЯрдХрдб рдЪрд╕ рд▓ ред рдкрд╣рд▓реА рд╣реА рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рдЦрди

рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢рд▓реЛрд░ рднрдЦ рднреА рдЦрдм рд▓рдЧрддреА рд╣ ред ( рд╣рдЬрд╛--рдиреАрд╡ рдЧрдо рдХрд░рдХ рдЪреАрдиреА рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдЪрд╕рдирд╛ рдорд┐рддрд▓реА рддрдерд╛ рд╣рдЬ рдХ

рдмрд▓рд▓рд┐рдП рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ ред

рдорд╛рддрд░рд╛ . рджреЛ рдиреАрд╡ ред рд╣рдЬ рдо рдиреАрдм рдФрд░ рдкрдпрд╛рдЬ рдХ рд░рд╕ рдо рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░

рдЬрд░рд╡рдд рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ рд▓ ред рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдбрди рдкрд░ рдереЛрдбрд╛-рдереЛрдбрд╛ рдЪрд╛рдЯ | рд╢рд░рд╡рдд рдЪреАрдиреА

рдХ рд╡рддрди рдо рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ ред

рдХ рд╣рд┐рд╕рдЯреАрд░рд┐рдпрд╛-рднрддреА рд╣реЛрдЧ рдХ рд╕рдЧ рдиреАрд╡ рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ ред

рдорд╛рддрд░рд╛ : рдПрдХ рд░рддрддреА рд╣реАрдЧ рдФрд░ рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо рдиреАрдм рдХрд╛ рд░рд╕ ред рдПрдХ рдорд╛рд╕ рддрдХ

рдкрдирд┐рд░рддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред

Page 63: Ghar Ka Vaid - archive.org

64

рдХ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рд╡рд┐рдж--рдпрджрд┐ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рдмрд┐рдж рд╣реЛрди рдХ рд▓рдХрд╖рдг рдкрд░рдХрдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП, рдпрд╛рдирд┐

рдШ рдШрд▓рд╛ рджрд┐рдЦрд╛рдИ рджрди рд▓рдЧ рддреЛ рд╕рдШрд╛ рдирдордХ рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕ рдо рд░рдЧрдбрдХрд░ рддрдирд┐рдХрдирд╕рд╛

рд╢рд░рд╛рдЦ рдо рдХрд╛рдЬрд▓ рдХреА рддрд░рд╣ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдореЛрддрд┐рдпрд╛рдмрд┐рдж рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдЙрдкрд╡рд╛рд╕ рдХреА рджрд░рдЧрдЧрд╡--рдЬрд┐рд╕ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХ рдорд╣ рд╕ рджрд░рдЧрдирдз рдЖрд╛ рд░рд╣реА рд╣реЛ

рдЙрд╕рдХрд╛ рджрд╕рд░реЛ рдХ рдмреАрдЪ рдмрдардирд╛ рдорд╕реАрдмрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрдорд╛ рдирд┐рдорди- рд▓рд┐рдЦрд┐рдд рддрд░реАрдХ рд╕ рдХреАрдЬрд┐рдП

рдиреАрд╡рдп рдХрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рдЧрд▓рд╛рд╡ рд╢рд░рдХ рджреЛ рднрд╛рдЧ--рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд' рд╡ рд╕рд╛рдп рдЗрд╕рд╕ рдХрд▓рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░ ред рдЗрд╕рд╕ рди рдХрд╡рд▓ рд╢рд╡рд╛рд╕ рдХреА рджрд░рдЧрдирдз рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рд╕рдЧрдирдз рд╢рд░рд╛рди рд▓рдЧрдЧреА рд╡рд▓рдХрд┐ рдорд╕рдвреЛ рдХ рдШрд╛рд╡, рдорд╛рд╕рдЦреЛрд░рд╛ рдЖрджрд┐ рд░реЛрдЧ рднреА

рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рджрд╛рдд рд╕рд╛рдл рд╣реЛрдд рд╣ рд╢рд▓реМрд░ рдо рд╣ рд╕рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдХреАрдЯрд╛рдгрдУ рдХ рдкрд░рддрд┐ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

(& рдЧрд░рднрдкрд╛рдд рдХреА рдШрдорддрдХрд╛рд░реА рджрд╡рд╛--рд╢рд░рдлреАрдо рд╕рд╛рдл рдХреА рд╣рдИ (рдкрдХрд╛рдИ рд╣рдИ) рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд░рд╕реМрдд рд╢рджрдз рд╕рд╛рдл рдХреА рд╣рдИ (рдкрдХрд╛рдИ рд╣рдИ) рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо ред рдХрд┐рд╕реА рд╕рд╛рдл рд╕рд░рд▓ рдо рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕ рдпрд╛ рдЕрдирд╛рд░ рдХ рд░рд╕ рдо рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рддрдХ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдЖрдзрдШреА-рдкрдЖрд░рд╛рдзреА рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред

рдЧрд░рднрдкрд╛рдд рдХ рд╕рдордп рдЗрд╕рдХреА рдХрдЫ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЧрд┐рд░рддрд╛ рд╣рдЖрдирд╛ рдЧрд░рдн рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЕрд╡рд╕рд░рд╛рдирдХрд▓ рдкрдирджрд░рд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдорд┐рдирдЯ рдпрд╛ рдПрдХ-рдПрдХ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЧрд░реАрд╖рдо-рдЛрдд рдо рд╢рд░рд╡рдд рд╕рджрд▓ рд╕ рдФрд░ рд╢рд░рдж рдЛрдд рдо рдЪрд╛рд╡рд▓ рдХреА рдорд╛рдб рд╕ рдж ред

рдЕрдирд╛рд░-рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХ рдирддрд░-рдЬрдЬрд▓реА--рдЕрдирд╛рд░ рдХ рджрд╛рдиреЛ рдХ рд░рд╕ рдХреЛ рддрд╛рд╡ рдХреА рдХрдЯреАрд░реА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░

рдЖрдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП, рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдЬрд╕рдд рдХ рдбрд┐рдмрдм рдо рд░рдЦ рд▓ ред рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдПрдХ-рдПрдХ рд╕рд▓рд╛рдИ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдЖрдЦреЛ рдХреА рдЦрдЬрд▓реА, рдкрд▓рдХреЛ рдХ рд╡рд╛рд▓ рдЧрд┐рд░рдирд╛, рдЖрд░рд╛рдЦреЛ рдХрд╛ рд▓рд╛рд▓ рд░рд╣рдирд╛ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХрдкрдЯ рджрд░ рджрд╡реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рен9 рдкрд░рд╛рдд рдХреЛ рд╕рд░рдЦреЛ рд╡ рджрд░рдж--рдЦрдЯрдЯрд╛ рдЕрдирд╛рд░рджрд╛рдирд╛ (рдЦрд╢рдХ) рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛрдХрд░ рд╕рддрд░ ред рдЗрд╕ рдЕрдХрд╛рд░ рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдкрд╛рдиреА рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдХ рдЗрд╕рдо рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░рдлреАрдо

Page 64: Ghar Ka Vaid - archive.org

65

рдФрд░ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдШреЛрд▓рдХрд░ рдХрд╛рдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдПред рдЬрдм рд╕рд╛рд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░- рдШреЛрд▓ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирди рдпреЛрдЧрдп рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд▓рдордмреА-рд▓рдорд╡реА рд╕рд▓рд╛рдЗрдпрд╛-рдиреА рд╡рдирд╛рдХрд░ рд░рдЦ рдоред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐ : рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдбрди рдкрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдПрдХ рд╕рд▓рд╛рдИ рдЕрд░рдХ рдЧрд▓рд╛рдм рдпрд╛ рд╕рд╛рдж рдЬрд▓ рдо рдзрд┐рд╕рдХрд░ рдЧрд╛рдЦреЛ рдХ рднрд╛рд╕рдкрд╛рд╕ рд▓рдк рдХрд░ ред

рдЧрдгрдзрд░рдо : рджрд░рдж, рдЯреАрд╕ рддрдерд╛ рд╕рд░рдЦреА рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрд╖рдзрд┐ рд╣ ред рдкрд░рд╛рдп; рдкрд╣рд▓ рджрд┐рди рд╣реА рднрд░рдкрдХ рдЧрд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХреА рджрд╛рддреЛ рд╕ рдкрди рдкрд╛рддрд╛--рджрд╛рддреЛ рдпрд╛ рдорд╕рдвреЛ рд╕ рдЦрди рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦрд╛ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдо рд▓рд╛рдЗрдп--

рдЕрдирд╛рд░ рдХ рдлрд▓ рдЫрд╛рд╡ рдо рдордЪрдЪрд╛рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рд▓реАрдЬрд┐рдПред рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдорд▓рди рдХреА рддрд░рд╣ рджрд╛рддреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдП, рдЦрди рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣рд┐рд▓рдд рджрд╛рдд рднреА рдордЬрдмрдд рд╣реЛ рдЧрд╛рдд рд╣ ред

рдХреА рдкрдЯ-рджрд░рдж-- рдЕрдирд╛рд░ рдХ рджрд╛рди рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓реАрдЬрд┐рдП---рдирдордХ рдФрд░ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкрд┐рд╕реА рд╣рдИ рдЫрд┐рдЯрдХ рдХрд░ рд░рд╕ рдЪрд╕, рдкрдЯ-рджрд░рдж рддрд░рдирдд рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рдЬрд┐рдирд╣ рднрдЦ рди рд▓рдЧрддреА рд╣реЛ рде рдЗрд╕реА рддрд░рд╣ рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╡рди рдХрд░|

рдХреА рдЬрд┐рдЧрд░ рд╡ рдорджрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд░--рдЕрдирд╛рд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдХрд┐рд╕реА рд╕рд╡рдЪрдЫ рд╡рд░рддрди рдо рдХрдЫ рдШрдж рд░рд╕ рджреАрдЬрд┐рдП рддрд╛рдХрд┐ рдирд┐рдерд░ рдЬрд╛рдПред рд╢рд░рд╡ рдЗрд╕ рдирд┐рдерд░ рд░рд╕ рдХреЛ рджрд╕рд░ рд╡рд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рдорд┐рд╢рд░реА рдШреЛрд▓ рдФрд░ рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╕реЛреМрдл рдХрд╛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдЪрд░реЛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдж ред рдЕрдм рдЗрд╕ рдмреЛрддрд▓реЛ рдо рднрд╛ рд▓реАрдЬрд┐рдП, рдмреЛрддрд▓ рдХрд╛ рдПрдХ рддрд┐рд╣рд╛рдИ рднрд╛рдЧ рдЦрд╛рд▓реА рд░рд╣ ред рдЗрди рдмреЛрддрд▓реЛ рдХреЛ рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдШрдк рдо рд░рд╕ рдФрд░ рдХрднреА-рдХрднреА рдЗрдирд╣ рд╣рд┐рд▓рд╛рдд рднреА рд░рд╣ | рдПрдХ рдордкрддрд╛рд╣ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐ . рдкрдЪрд╛рд╕ рд╕ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рджрд┐рди рдо рджреЛ рд╡рд╛рд░ред рдЗрд╕рд╕ рднрдЦ рдШрдЯрддреА рд╣, рджрд┐рд▓ рдХреЛ рддрд╛рдХрдд рдорд┐рд▓рддреА рд╣, рд╡реАрд░рдп рд╡рдЯрддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЪрд╣рд░ рдХрд╛ рд░рдЧ рд▓рд╛рд▓

рд╣реЛрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ ред рдХ рдкреЛрд▓рд┐рдпрд╛-рдкрдЕрдирд╛рд░ рдХ рджрд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рдЫрдард╛рдХ рд░рд╛рддрд░рд┐-рд╕рдордп рд▓реЛрд╣ рдХ

рдПрдХ рд╕рд╡рдЪрдЫ рдмрд░рддрди рдо рд░рд╕ рдж, рдкрд░рд╛рдд' рдереЛрдбреА рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рдп--рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ

рдо рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдЦрди рдкрджрд╛ рд╣реЛрди рд▓рдЧрдЧрд╛ ред

Page 65: Ghar Ka Vaid - archive.org

66

рджрджрдп-рдкрд▓рд╡рджрдз рдХ рджрд░рд╡рдд--рдкрд░рддрд╛рд░ рдХ рджрд╛рдиреЛ рдХреЛ рдирд┐рдЪреЛрдЯрдлрд░ рдПрдл рдХрд┐рд▓реЛ

рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдФрд░ рдЗрд╕рдо рддреАрди рдХрд┐рд▓реЛ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд░реАрддрд┐ рд╕ рддрд░рд╛рдЧрдиреА

рд╡рдирд╛ рд▓ ред рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рд╕рд╛рда-рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рд╢рд░рдмрдд рддрд╛рдЬрдЮрд╛ рдЬрд▓ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░

рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдЗрд╕рд╕ рдкрдпрд╛рд╕ рдмрднрддреА рд╣, рдХ рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣, рджрд┐рд▓ рдХреЛ рдмрд▓ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣

рддрдерд╛ рджрд┐рд▓ рдХреА рдШрдбрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрд░рдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

рдХ рднрдЦ рдмрдврд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рджрд░рд╡рдд--рдореАрда рд╢рд░рдирд╛рд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╕рд╡рд╛рдирд╕реА рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрдбрдв

рдЕрдирд╛рд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЪреМрдерд╛рдИ рдлрд┐рд▓реЛ, рдиреАрдм рдХрд╛ рд░рд╕ рдЪреЛрдерд╛;

рдХрд┐рд▓реЛ, рд╣рд░ рдкреЛрджреАрди рдХрд╛ рд░рд╕ рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рддрдерд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рджреЛ рдХрд┐рд▓реЛ--рд╢рд░рд╡рдд рдмрдирд╛рд▓ ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐ рдкрдЪрд╛рд╕-рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп ред

рдпрд╣ рд╢рд░рд╡рдд рдЬрд┐рдЧрд░ рддрдерд╛ рднрдж рдХ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рджрд░ рдХрд░рдХ рд╕рдм рднрд╕ рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣ред рд╣рдЬ рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдЕрддрдпрдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рдорд┐рджрдз рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдЕрдирд╛рд░ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдХ рдирддрд░-рд░реЛрдЧ-рд╢рд░рдирд╛рд░ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдмреАрд╕ рд╢рд░реАрдо рдХрдЯрдЖрд░ рджреЛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА

рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рддрд╛рд╡ рдХ рдмрд░рддрди рдо рдЧрд░рдо рдХрд░ред рдкрд╛рдиреА рдЪреМрдпрд╛рдИ рд░рд╣ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░ рдЫрд╛рддрд░ рд▓ ред рдлрд┐рд░ рджреЛрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдЪрдврд╛рдП, рдордз рдХ рд╕рдорд╛рди рдЧрд╛рджрдп рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдардгрдбрд╛ рдХрд░рдХ рд╢реАрд╢реА рдо рднрд░ | рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рд╕рд▓рд╛рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд▓рд╛рд╕реЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдПред рднрд╛рд╕реЛ рдХреА рдЬрд▓рди, рдЧрд░рдореА рддрдерд╛ рдШ рдШ рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ ред

рдХ рд╡рд╛рд╕реА--рдЕрдирд╛рд░ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЧрд░рд╛рда рднрд╛рдЧ, рд╕рдШрд╛ рдирдордХ рдРрдХ рднрд╛рдЧ ред рдмрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рдФрд░ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдПрдХ-рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рдПрдХ рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдорд╣ рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЪрд░рд╕, рдЦрд╛рд╕реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧреА ред

рдХ рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░--рднрд░рдирд╛рд░ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢рд░рд╛рда-рдЖрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рддрдГ

рд╡ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд╕рдиреА рд╡рд╡рд╛рд╕реЛрд░ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдорддрд░ рдХреЛ рдкрд░рдзрд┐рддрддрд╛--рднрд░рдирд╛рд░ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдкреАрд╕рдХрд░ рдЪрд╛рд░ рд╕ рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо

рддрдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдХрдЫ рджрд┐рди рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд▓рд┐рдЧрдирджрд░рд┐рдп рдХреА рдЧрд░рдореА рддрдерд╛ рдорддрд░ рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрд╛ рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ ред

Page 66: Ghar Ka Vaid - archive.org

67

рдХрдХ рд╕рд╡рдкрди-рджреЛрдк--рдЕрдирд╛рд░рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдкреАрд╕рдХрд░ рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░!

рдХ рдорд╣ рдлреЛ рджрд░рдЧрдирдз--рдпрджрд┐ рдорд╣ рд╕ рдкрд╛рдиреА рдЭрд╛рддрд╛ рд╣реЛ рдпрд╛ рдорд╣ рдо рджрд░рдЧрдирдз 'рдкрджрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣реЛ рддреЛ рддреАрди-рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдкрд┐рд╕рд╛ рд╣рдЖ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде тАЬрдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рддрдпрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЙрд╡рд╛рд▓рдХрд░ рдЧрд░рд╛рд░ рдФрд░ рдХрд▓рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░ред

рдЕрд░ рдЧрд░-рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛

рдЕрдЧрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдИ рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рд╕рдлрди рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд╕рдХрддреА рд╣ --

рдХ рдлрд╛рди рдлреЛ рдкреЛрдк--рдХрд╛рди рд╕ рдкреАрдк рдмрд╣рддреА рд╣реЛ рддреЛ рдЦрдЯрдЯ рдЕрдЧрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╢рд░рд╛рдЪ рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдкрдХрд╛ рд▓реАрдЬрд┐рдП ред рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдХрд┐рд╕реА рдЦрд▓ рдорд╣ рдХреА рд╢реАрдЬреА рдо рд░рдЦрд┐рдП ред рдЭрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдбрдд рдкрд░ рджреЛ рднрд╛рдЧ рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдФрд░ рдЧрдирдЧрдирд╛ рдХрд░рдХ рдХрд╛рди рдо рдбрд╛рд▓, рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рдо рд╣реА рдкреАрдк рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХ рд╡рд╛рд▓рдордб--рд╡рд╛рд▓рдордб рдпрд╛рдирд┐ рдЧрдЬ рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдХрд┐рд╢рдорд┐рд╢ рдПрдХ рднрд╛рдЧ рдУрдФрд░ рдПрд▓рд╡рд╛ рдЖрдЭрд╛рдШрд╛ рднрд╛рдЧ рдЦрд░рд▓ рдо рдкреАрд╕ рд▓ рд╢реМрд░ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд▓рдк рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ | рдХрдЫ рджрд┐рди рддрдХ рдпрд╣ рд▓рдк рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдЧрдЬ рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рд╡рд╛рд▓ рдкрджрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧ ред

рдХ рдкрд╛рд╕реЛ--рдЧрд┐рд░реА рд╡рд╛рджрд╛рдо рдкрдирджрд░рд╣ рдЖрдо, рдЪрд░рдг рдорд▓рд╣рдареА рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдЪреАрдЬ рд░рд╣рд┐рдд рдордирд╡рдХрд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рднреА рдХрдЯ-рдкреАрд╕рдХрд░ рдЪрди рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЪрдирд╛рдП ред рдПрдХ-рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдорд╣ рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЪрд╕рдд рд░рд╣, рдЦрд╛рд╕реА рд╕ рдЫрдЯрдХрд╛рд░рд╛ рдорд┐рд▓

рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ ред

рдХ рдкрд░рд╛рдд рджрдзрдирд╛ --рдЦрдЯрдЯ рдЕрдЧрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рдбрд░рд╛рдкрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреЛ-рджреЛ рд╡ рдж рджрдЦрддреА рдЖрдЦреЛ рдо рдбрд╛рд▓, рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рдкрд░рд╛рдЦ рдо рдЦрдЬрддреА-рднрд╛рдЦреЛ рдо рдЦрдЬрд▓реА рд╣реЛ, рдкрд▓рдХреЛ рдХ рд╡рд╛рд▓ рдЧрд┐рд░рди рд▓рдЧ

рд╕реЛ рдЕрдЧрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЖрдЪ рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдкрдХрд╛рдП рдФрд░ рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд░рдЦ ред рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рд╕рд▓рд╛рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдд рд╕ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рдирдХрд╕реЛреАрд░--рдореАрда рдЕрдЧрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рдирд╛рдХ рдо рдЦреАрдЪрди рд╕ рдирдХрд╕реАрд░ рддрд░рдирдд рдЪрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

Page 67: Ghar Ka Vaid - archive.org

68

& рд╕рддрд░реА рд░реЛрдЧ--рдпреЛрдирд┐ рд╕ рд╢рд╡рдд рдкрджрд╛рд░рде рдмрд╣рддрд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣реЛ, рдкрд╛рдЪрди рдмрд┐рдЧ

рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ, рдЪрд╣рд░рд╛ рд╡рдирд░ рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ, рдкрдЯ рдлрд▓ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ, рдХрдмрдЬ рд╢рд░реМрд░ рд╕рд┐рд░ рджрд░рдж рдХреА

рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд░рд╣рддреА рд╣реЛ рддреЛ рдЕрдЧрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рдЪрдордордЪ-рднрд░ рдкрд░рд╛рддрдГ рд╡ рд╕рд╛рдп рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдХреЛ рдпрджрд┐ рджрдирд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрд╕ рдорд░рдЫрд╛, рдЪрдХрдХрд░, рджрддрдкреАрдард╛, рдорд░реЛрдЯ, рд╢рд░рдлрд░рд╛ рд╢реЛрд░ рдХрдмрдЬ рдЧрд░рд╛рджрд┐ рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд

- рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА ред рдЧрд░рдн рдлрд╛ рдмрдЪрдЪрд╛ рднреА рд╕рд╡рд╕рде рддрдерд╛ рдмрд▓рд╡рд╛рди рд╣реЛрдЧрд╛--рдпрджрд┐ рдХрд┐рд╕реА рдЛрдд рдо рдЕрдЧрд░ рдЙрдкрд▓рдмрдз рди рд╣реЛ рддреЛ рдХрд┐рд╢рдорд┐рд╢ рдХрд╛рдо рдо рд▓рд╛рдИ рдЬрд╛ рд╕рдХрддреА рд╣ред рдХрд┐рд╢рдорд┐рд╢

тАЬрдЕрдЧрд░ рдХрд╛ рд╕рдЦрд╛ рд╣рдЖ рдлрд▓ рд╣ред

(рдЫ рд╣рджрдп рд╡рд▓рд╡рдзрдХ--рдХрд┐рд╢рдорд┐рд╢ рд░рд╡рдЪрдЫ рддреАрд╕ рдкрд░рд╛рдо, рдХрд╕рд░ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА-- рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдкрдпрд╛рд▓ рдо рдПрдХ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рднрд┐рдЧреЛрдП рдФрд░ рдкрдпрд╛рд▓ рдкрд░ рдПрдХ рд╡рд╛рд░реАрдХрд╕рд░-рдХрдкрдбрд╛ рд╡рд╛рдШрдХрд░ рд╢рд░реЛрд╕ рдо рд░рдЦ рдж ред рдкрд░рд╛рдд рдХрд┐рд╢рдорд┐рд╢ рд╕рд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдпрд╣ рдкрд╛рдиреА рдкреА рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╣рджрдп рдХреЛ рд╡рд▓ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдорд┐рд░рдЧреА-рдЪрд░рдг рд╢рд░рдХрдирдХрд░рд╣рд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рдмреАрдЬрд░рд╣рд┐рдд рдордирдХрдХрд╛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо--рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рд░рдЧрдЯрдХрд░ рдЪрдЯрдиреА рдмрдирд╛рдП ред рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рджрдирд┐рдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рдЭрд░рд╛рд░рдордн рдХрд░рдХ рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рджрдирд┐рдХ рддрдХ рдкрд╣рдЪрд╛рдП рдФрд░ рдЗрд╕ рдХреЛрдбрд┐рдпреЛ рдХ рджрд╛рдо рдХреА рдкрд░реМреЛрдкрдзрд┐ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рджрдЦ ред

рдХ рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛-рд╡реАрдЬрд░рд╣рд┐рдд рдордирд╡рдХрд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рджрд╛рди рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рдЕрдЧрд░реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдо рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рднрд┐рдЧреЛ рджред рдкрд░рд╛рдд рдереЛрдбрд╛ рдирдордХ рд╡ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП, рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рд╕ рдЫрдЯрдХрд╛рд░рд╛ рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

& рдлрд╡рдЬ--рдореАрдареА рдХрд┐рд╢рдорд┐рд╢ (рдЬрд┐рд╕рдо рдЦрдЯрд╛рд╕ рдмрд╣рдд рдХрдо рд╣реЛ) рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдирд┐рд░рдирддрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рджрд┐рди рддрдХ рдЦрд╛рдд рд░рд╣ | рдХрд┐рд╢рдорд┐рд╢ рди рдорд┐рд▓ рддреЛ рд╕рд╡рднрд╛рд╡- рдЕрдирдХрд▓ рдмреАрд╕ рдпрд╛ рддреАрдо рдЧрд░рд╛рдо рд╡реАрдЬрд░рд╣рд┐рдд рдордирдХрдХрд╛ рдЦрд╛ рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░ред рдкрд░рд╛рди рдХрдмрдЬ рдо рднреА рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред

рдХ рдкрд░рдж рдХрд╛ рджрдж-рд╢рд░рдЧрд░ рдХреА рд╡рд▓ рдХ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдкрддрддреЛ рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓реАрдЬрд┐рдП рд╢рд░реМрд░ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкреАрдЬрд┐рдП, рдЧрд░рдж рджрд░рдж рдХрд╛ рддрдбрдкрддрд╛ рд╣рдЖ рд░реЛрдЧреА рдЗрд╕рд╕ рдЪрди рдкрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред

рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдШрд░рдо рдлреА рд░рдХрд╛рд╡рдЯ--рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рджрд╛ (рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╕рдордд) рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╣рд░реА рдорд╢ рд╕рд╡рд╛ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо, рдирд╛рд░рдЬрд▓ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо, рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдЫрд╣рд╛рд░ рд╢рд░рд╛рда рджрд╛рди --

Page 68: Ghar Ka Vaid - archive.org

69

+ рд╕рд╡рдХреЛ рдХрдЯрдХрд░ рд░рдЦ рд▓ | рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдпрд░рдо рджрдз 'рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдд рд░рд╣рди рдкрд░ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо рдЦрд▓рдХрд░ рдЬрд╛рд░реА рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХрдХ рджрд░рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдХрд╡рдЬ--рд╡рдЪрдЪ рдХреЛ рдХрд╕реА рд╣реА рдХрд╡рдг рдХрдпреЛ рди рд╣реЛ, рдПрдХ рдЪрдордордЪ рд░рд╕ рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╣реА рд╢реЛрдЪ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рджрд╛рдд рдирд┐рдХрд▓рдд рд╕рдордп рджрдирд┐рдХ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рд░рд╕ рджрди рд╕ рд╡рдЪрдЪрд╛ рди рдЕрдзрд┐рдХ рд░реЛрддрд╛ рд╣ рдФрд░ рди рдЙрд╕ рджрд╛рдд рдирд┐рдХрд▓рди рдо рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдХрд╖рдЯ рд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╡рдЪрдЪ рдХреЛ рд╕рдЦ рдХрд╛ рд░реЛрдЧ рднреА рдирд╣реА рд╣реЛрди рдкрд╛рддрд╛ ред рдЬрд┐рди рдирдитАНрд╣ рд╡рдЪрдЪреА рдХреЛ рдЪрдХрдХрд░ рдФрд░ рдлрд┐рдЯ рдЖрдд рд╣ рдЙрдирд╣ рднреА рдпрджрд┐ рдЕрдЧрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдирд┐рд╢рдЪрдп рд╣реА рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рдо рдлрд┐рда рдЭрд╛рди рдХрд╛ рд░реЛрдЧ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реЛрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдмрд╣рдд рдЕрдЪрдЫрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

рдХрд┐ рдЕрдк рдХрдк рдирдордХ рд▓реА рдЖрдЬ рд▓реА рдкрдб рдЖрдЬ рдмреА рдкрд░ рдЬ рдХрдХ рдлрд╕рд▓ рд╣реА рд▓реА рдЖрдЬ рдЬрд▓ рдХрдкрдХрдо рдХ

рд╕рд╡ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛

рдХ рдкрд░рд╛рд╣ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА--рд╕рд╡ рдХрд╛ рдЯрдХрдбрд╛ рдХрд╛рдЯрдХрд░ рддрдерд╛ рдЫреАрд▓рдХрд░ рдФрд░ рдирд░рдо рдХрд░рдХ (рдХрдЯ рдХрд░) рджрдЦрддреА рдЖрдЦ рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рд╕рд╡рдЪрдЫ рдорд▓рдорд▓ рдХреА рдкрдЯрдЯреА рдЪрд╛рдШ рджрди рдо рд╢рд▓рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рен рд╕рд┐рд░ рджрд░рдж- рдПрдХ рдпрд╛ рджреЛ рд╕рд╡ рдЫреАрд▓рдХрд░ рдФрд░ рдирдордХ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдирд┐рд░рд╛рд╣рд╛рд░

рдЦрдм рдЪрд╡рд╛рдХрд░ рдЦрд╛рдЗрдп ред рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рддреАрдмрд░-рд╕ рддреАрдЬ рд╕рд┐рд░рджрд░рдж рдХреЛ

рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред

рдХ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдлреЛ рдлрд╕рдЬреЛрд░реА--рдкрд░рд╛рдЬрдХрд▓ рдХрдордЬреЛрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХ рд░реЛрдЧреА рдмрд╣рдд рдкрд╛рдП

рдЬрд╛рдд рд╣, рдмрд▓рдХрд┐ рдпреЛ рдХрд╣рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдХрд┐ рдЬрд┐рддрди рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо рдХ рд╕рдерд╛рдпреА рд░реЛрдЧреА

рдЪрд╖рдЯрд┐рдЧреЛрдЪрд░ рд╣реЛрдд рд╣ рдЙрдирдо рдЕрд╕рд╕реА рдкрд░рддрд┐рд╢рдд рд░реЛрдЧреА рд╡рд╛рд╕рддрд╡ рдн рдХрдордЬреЛрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХ

рд░реЛрдЧреА рд╣ ред рдРрд╕ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдордЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо рд░реЛрдХрди рд╡рд╛рд▓реА рдЖрдУрдкрдзрд┐рдпреЛ рд╕ рдЗрд╕

рдХрд╛рд░рдг рд▓рд╛рдн рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рдХрд┐ рд╡рд╛рд╕рддрд╡ рдо рдЙрдирдХреА рдмреАрдорд╛рд░реА рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА

рд╣реЛрддреА рд╣ред рдЗрд╕реАрд▓рд┐рдП рдЬрдм рддрдХрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рди рд╣реЛ рдРрд╕ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛрдирд╛ рдЕрд╕рдорднрд╡ рд╣ ред

рднреЛрдЬрди рд╕ рджрд╕ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╣рд▓ рдПрдХ рдпрд╛ рджреЛ рд╕рд╡ (рдмрдврд┐рдпрд╛) рд╡рд┐рдирд╛ рдЫреАрд▓ рдЪрд╡рд╛-

рдЪрд╡рд╛рдХрд░ рдЦрд╛рдЗрдп, рдереЛрдб рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

Page 69: Ghar Ka Vaid - archive.org

70

рдХрд╣ рдЦрд╛рддреА--рдПрдХ рдкрдХрд╛ рд╣рдЖ рд╕рд╡ рдХрдЯрдХрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рд░рдк рдо рдирд┐рдЪреЛрдЯрдХрд░ рд░рд╕

рдирд┐рдХрд╛рд▓рд┐рдП, рдереЛрдбреА рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡рд┐рд▓рд╛рдПред рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕

рдЦрд╛рд╕реА рднрд╛рдЧ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдл-- рдХрдЪрдЪ рд╕рд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдереЛрджрд╛ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╡рд┐рд▓рд╛рдП, рддрд░рдирдд рдХрд╛

рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдХ рдкрдЯ рдл рдлреАрдЯ-/рд░рд╛рддрд░рд┐ рдлреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдПрдХ-рджреЛ рд╕рд╡ рдЦрд╛рдП, рдКрдкрд░ рд╕

рдкрд╛рдиреА рд╣рд░рдЧрд┐рдЬ рди рдкрд┐рдП ред рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рддрдХ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╕ рдкрдЯ рдХ рдХреАрдЯ рдорд░ рдХрд░

рдгреМрдЪ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рдпрдЧ ред

рдкрдпрд╛рд╕ рдлреА рддреАрд╡рддрд╛--рджреЛ рд╕рд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░

рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рддреАрддрд░рддрд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдЫ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЯреЙрдирд┐рдл--рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдирд┐рд░рд╛рд╣рд╛рд░ рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рд╕рдм рд╕рд╛рдХрд░ рдЙрдкрд░ рд╕ рджрдз рдкрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп рддреЛ рдПрдХ-рджреЛ рдорд╛рд╕ рдо рд╣реА рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдо рдЖрдПрдЪрд░рдпрдЬрдирдХ рдкрд░рд┐рд╡рддрди рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рддрд╡рдЪрд╛ рдХрд╛ рд░рдЧ рдирд┐рдЦрд░рддрд╛ рд╣, рдЪрд╣рд░ рдкрд░ рд▓рд╛рд▓реА рднрд▓рдХрддреА рд╣ рддрдерд╛ рдпреЛрди рд╕рдордмрдирдзреА рд╕рд╡ рдлрдордЬреЛрд░рд┐рдпрд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдХрд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рдЬреАрд╡рдирджрд╛рдпрдХ рд░рдлрд░рддрд┐ рджреМрдбрди рд▓рдЧрддреА рд╣ ред рд╕рдХрд╖рддрд░ рдо рдпрд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡ рддрдорд╛рдо рдЧрд░рд╛ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рдЬрд┐рдирдХреА рдЪрд░рдЪрд╛ рдмрдбреА-рдмрдбреА рдХреАрдорддреА рджрд╡рд╛рдЗрдпреЛ рдХ рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдо рддреЛ рдкрд╛рдпреА рдЬрд╛рддреА рд╣ рдкрд░рдирдд рдЬреЛ рд╡рд╛рд╕рддрд╡ рдо рдХрд┐рд╕реА рдФрдкрдзрд┐ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдирд╣реА рд╣реЛрдд ред

рдХрдХ рдкреЛрди-рд╡рд▓рд╡рджрдз рдХ--рдПрдХ рдкрдХрд╛ рд╣рдорд╛ рд╕рд╡ рдЫреАрд▓рдХрд░ рдЙрдордо рдЬрд┐рддрди рднреА рд▓реЙрдЧ рд╢рд░рд╛ рд╕рдХ рдЪрднреЛрдП, рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рдп рд▓реМрдЧ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдХрд┐рд╕реА рд╢реАрдЬрд╖реА рдо

рд░рдЦ рд▓ ред рдкрд░рд╛рдд рджрдирд┐рдХ рдЪрд╛рд░ рд╕ рдЫрд╣ рд▓реМрдЧ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рджрдЦ рдХрд┐рддрдирд╛ рд╢рдХрддрд┐рджрд╛рдпрдХ рд╣ред

рдЗрд╕ рд╕рдЧрдо рдЪрдЯрдХрд▓ рдХрд╛ рдпрджрд┐ рдХрд╛рдлреА рджрд░ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдХрдордЬреЛрд░ рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдпрдирд┐рдд рдХреЛ рднреА рдкрд░рдг рдпрд╡рд╛ рдмрдирд╛ рджрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рдЪрд╛рдп-рд╕рд╡ рдХ рдЫрд┐рд▓рдХ рдХреА рд╡рд╣рдд рдордЬрджрд╛рд░ рддрдерд╛ рд╕рдЧрдзрд┐рдд рдЪрд╛рдп рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрддреА рд╣ рдЬреЛ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдЪрд╛рдп, рдХрд╣рд╡рд╛ рддрдерд╛ рдХреЙрдлреА рдХреА рддрд░рд╣ рд╣рд╛рдирд┐рдХрд╛рд░рдХ рд╣реЛрди рдХреА рд╡рдЬрд╛рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдердпрд╡рд░рджрдзрдХ рд╕рд┐рджрдз рд╣рдИ рд╣ ред рд╡рдвреЛ рдФрд░ рдХрдордЬреЛрд░реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЗрд╕ рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рдкрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рдо рдпрджрд┐ рднрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░

Page 70: Ghar Ka Vaid - archive.org

рд╣

рддрдерд╛ рдЗрдЪрдЫрд╛рдирдХрд▓ рдЪреАрд╡ рдХрд╛ рд░рд╕ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рдХ рдЧрдгрд╡рд░рдо рдо рддреАрди рдЧрдП рд╡рджрдзрд┐ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред

рдпрд╣ рдЪрд╛рдп рд░реЛрдпреЛрдкрд░рд╛рдирдд рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓реА рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рд╕рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рдкрдп 'рдУрд╡рд▓рдЯреАрди' рдХрд╛ рдХрд╛рдо рджрддреА рд╣ рдмрдЬ рен2┬╗... + . +реж┬╗ реж+режрекрежренрекреж++-рдХрдХ+рей рдХрдХ рдордирди &8рен3рей+рен-+рен-реж ренрен #ренрен +режренренрежрен#+┬л +# реж>+

рдЕрдирдирдирд╛рд╕ рдЪрд┐рдХрд╖рд┐рддрд╕ред рдХрдХ ренреж9релреж-+ репрежрейрежреж #>>рдХ рдордо. рдХрдХ рдС рд╕реАрдбреА рдХрдХ,

рдХрд▓ рдирд▓ рдмрдирди

рдХ рдЧрд░рдорд╛-рддреЛрдб рджрд╛рд╡рдд--рдЧрд░рднрд┐рдпреЛ рдо рдЕрдирдирддрд╛рд╕ рдХрд╛ рд╢рд░рд╡рдд рдкреАрди рд╕ рджрд┐рд▓ рд╡ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреЛ рдЪрди рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛрди рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдкрдпрд╛рд╕ рдмрд░ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдордж рдФрд░ рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рдЧрд░рдореА рдХреЛ рдгрд╛рдитАНрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдорддрд░ рдЦрд▓рдХрд░ рд▓рд╛рддрд╛ рд╣ ред рдпрджрд┐ рдХрд┐рд╕реА рдХреЛ рдкрддрдерд░реА рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рдо рдордирди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд░рдд рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рд╣реЛ рддреЛ рдорддрд░ рд▓рд╛рди рдХ рдЧрдг рдХ рдХрд╛рд░рдг рдпрд╣ рдФрд░ рднреА рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рд╕рд╛рд╡рд╛рд░рдПрдгрдд рдЕрдирдирддрдирд╛рдо рдХрд╛ рд░рд╕ рд╡рд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдЗрдЪрдЫрд╛рдирдХрд▓ рдорд┐рд╢рд░реА рдпрд╛ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкреАрдд рд╣ | рдкрд░рд▓рдд рдкрд░рддрдпрдХ рд╕рдерд╛рдд рдкрд░ рддрдерд╛ рдкрд░рддрдпрдХ рдЛрдд рдо рдЕрдирддрдирддрд╛рд╕ рдЙрдкрд▓рдмрдз рди рд╣реЛрди рдХ рдХрд╛рд░рдг рдЗрд╕рдХрд╛ рд╢рд░рд╡рдд рд╡рдирд╛рдХрд░ рд░рдЦ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рд╢рд░рд╡рдд рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣

рдЕрдирдирдирд╛рд╕ рдЫреАрд▓рдХрд░ рдЙрд╕рдХрд╛ рдмреАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓, рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдлрд╛рдХ рдХрд╛рдЯрдХрд░ рд▓рдХрдбреА рдпрд╛ рдкрддрдерд░ рдХреА рд╢рд░реЛрдЦрд▓реА рдо рдХрдЯрдХрд░ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ ред рдпрд╣ рд░рд╕ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рдо рдЧрд▓рд╛рд╡ рд╢рд░рдХ рдФрд░ рдЕрд░рдХ рд╡рджрдорд╢рдХ рдкрд░рддрдпрдХ рдбрдв рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо рднрд░ рдиреАрд╡ рд░рд╕ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ | рдУрд░ рддреАрди рдХрд┐рд▓реЛ рдЪреАрдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдзреАрдореА рдЖрдЪ рдкрд░ (рд╡рд░рддрд╡ рдврдХ

. рдХрд░) рдЗрддрдирд╛ рдкрдХрд╛рдП рдХрд┐ рд╢рд░рд╡рддрдд рдкрд░реА рддрд░рд╣ рдкрдХ рдЬрд╛рдП ред рд╕рд╛рда-рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рд╢рд░рд╡рдд рд╢рд░рдХ рдЧрд╛рдЙрдЬрд╡рд╛рди рдпрд╛ рддрд╛рдЬ рдЬрд▓ рдо рдмрдирд╛рдХрд░

тАЬ-рдкрд┐рдП ред рджрд┐рд▓ рд╡ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреЛ рд╢рд╛рдд рдХрд░рддрд╛ рд╣, рдкрдпрд╛рд╕ рдмрдорд╛рддрд╛ рд╣ рддрдерд╛ рдЦрд▓рдХрд░ рдорддрд░

рд▓рд╛рддрд╛ рд╣ред рдХ рдЕрд░рдордитАНрдирд╛рд╕ рдлрд╛ рдорд░рд╡рд╡рд╛--рдЙрдкрд░реЛрдХтАНрдд рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдЕрдирдирдирд╛рд╕ рдЫреАрд▓рдХрд░ рдЭреМрд░

рд╡реАрдЬ рд╕ рдкрдердХтАМ рдХрд░ рдЧреЛрд▓-рдЧреЛрд▓ рдлрд╛рд░рдХ рдХрд╛рдЯ рд▓, рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдереЛрдб рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдХрд╛рдП,

рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рд╡ рдЧрд▓ рдХрд░ рдирдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рдЭрд╡ рдЗрди рдлрд╛рдХреА рдХреЛ рдлрд▓рд╛рдХрд░ рдлрд░рд░рд╛ рдХрд░

рдУрд░ рдлрд┐рд░ рдЪреАрдиреА рдХреА рдЪрд╛рд╢рдиреА рдо рдбрд╛рд▓ рд░рдЦ ред рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЪрд╛рд╢рдиреА рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХрд░---рдпрджрд┐ рд╡рд╣ рдкрддрд▓реА рд▓рдЧ рддреЛ рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рдкрдХрд╛рдХрд░ рдареАрдХ рдХрд░ рд▓ ред

Page 71: Ghar Ka Vaid - archive.org

84

рдпрд╣ рдорд░рдмрдпрд╛ рджрд┐рд▓ рдлреЛ рдмрд▓ рддрдпрд╛ рдЪрдд рдкрд░рджрд╛рд╡ рдХрд░рддрд╛ рд╣, рдорд╖рд░ рднреА рд▓рд╛рдирд╛ # ред рдХ рдЕрдЬреАрдП--рдЕрдирдирдирд╛рд╕ рдХреА рдлрд╛рдХ рдХреАрдЬрд┐рдП рдзреМрд░ рдкрддрд╛рджреА рдирдордХ рд╕рдерд╛ рдХрд╛рд▓реА

рдорд┐рд░рдЪ рдкреАрд╕рдХрд░ рдЫрд┐рдЯрдХрд┐рдП ред рдЗрд╕рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╢рд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдЧрд░рдо рдХрд░ рд╕рд╛ рд╕реАрдЬрд┐рдП, рд╢рдЬреАрдЧреЛ рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рдЬрд╛рддреА рд░рд╣рдЧреА ред

рдмрд╛рджрд╛рдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛

рдХрд░ рдкрд░рджрддрд╕реАрд░ рджрд┐рддрд╛рдЧ--рдкрд░рдзрд┐рдХ рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рд╢рд░рдо, рд░рдХрдд рдХреА рдирдпрдирддрд╛, рд╢рд░рддрд┐рд╕рднреЛрдЧ рддрдерд╛ рд╣рджрдп рд░реЛрдЧ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рдХ рдХрд╛рд░рдг рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рд╕рд┐рд░ рдХ рдкрд┐рдЫрд▓ рднрд╛рдЧ рдо рджрд░рдж рд░рд╣рддрд╛ рд╣, рджрд╖рдЯрд┐ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рднреМрд░ рд╕рдорд░рдг-рдгрдХрд╡рд┐ рдШрд┐рдЧрдв рдЬрд╛рддреА рд╣ | рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦрд╛ рджрдЦрди рдо рднрд▓ рд╣реА рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд▓рдЧ рдкрд░рдирдд рдПрдХ рд╡рд┐рдЪрд┐рддрд░

рд╢рд░рдХрд╕реАрд░ рд╣ ред рдирд┐рд░рддрд░ рдЗрдХрдХреАрд╕ рджрд┐рди рддрдХ рдкрд░рд╣рдЬ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдлрд░рди рди рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдкрд╣рд▓ рд╕ рдмрд╣рдд рдЕрдЪрдЫрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдкрд░рд╛рдд рд▓рди рд╕ рддрдмреАрдпрдд рджрд┐рди-рднрд░ рдкрд░рдордитАНрди рд░рд╣рддреА рд╣ ред

рдЧрд┐рд░реА рдмрд╛рджрд╛рдо рд╕рд╛рдд рджрд╛рди, рдЫреЛрдареА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдЪрд╛рд░ рджрд╛рди, рдЫреЛрд╣рд╛рд░рд╛ рд╡рд╣рд┐рдпрд╛ рдПрдХ, рдорд┐рд╢рд░реА рд╢рд░реАрд░ рдЧрд╛рдп рдлрд╛ рдордХрдЦрди рдкрд░рддрдпрдХ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо ред "

рд╡рд┐рдзрд┐--рд╡рд╛рдврд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рддрдерд╛ рдЫреЛрд╣рд╛рд░рд╛ рд░рд╛рдд рдХреЛ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХреЛрд░ рдХрдЬ рдо рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рднрд┐рдЧреЛ рдж, рдкрд░рд╛рдд рдмрд╛рджрд╛рдо рдЫреАрди рд▓ рд╢рд░реАреМрд░ рдЫреЛрд╣рд╛рд░ рдХреА рдЧрдард▓реА рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдж ред рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХ рджрд╛рди рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдЦрдм рдкреАрд╕ рд▓ рдлрд┐рд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдлрд░, 'рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдордХрдЦрди рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред

рдХрдХ рджрд╕рд░рд╛ рдпреЛрдЧ--рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛрдХрд░ рдЫрд┐рд▓ рд╡рд╛рджрд╛рдо рджрд╕ рджрд╛рди рдмрд╛рд░реАрдХ рдШреЛрдЯ рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдЙрдмрд▓рдд рд╣рдП рд╢рд░рд╛рдШрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рджрдз рдн рдорд┐рд▓рд╛рдПред рдЬрдм рджреЛ-рддреАрди рдЙрдлрд╛рди рднрд░рд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рджрдз рднрд╛рдЪ рд╕ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░ рдардбрд╛ рдХрд░ рднреМрд░ рдЬрдм рдкреАрдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ- рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рд▓, рдордз рдорд┐рд▓рд╛рдирд╛ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдЕрд░рдЪрдЫрд╛ рд╣ ред

рдпрд╣ рджрдз рд╢рд░рддрд┐ рд╕рд╡рд╛рдб рддрдерд╛ рд╡рд▓рджрд╛рдпрдХ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдХрд╡рд▓ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХрд╛ рдкреЛрд╖рдг! рддрдерд╛ рд╡реАрд░рдп-рдмрд▓ рдирд╣реА рдмрдврд╛рддрд╛ рдмрд▓рдХрд┐ рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХрд╛ рдкреЛрдкрдг рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рдиреЛрдЯ рдпрджрд┐ рдЪрд░рдг рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рдлрд╛рдХ рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдпрд╣ рджрдз рдкрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рднрд░рдзрд┐рдХ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

Page 72: Ghar Ka Vaid - archive.org

43

рдХрдХ рдЪрд╣рдЗрдо рд╕ рдЫрдЯрдХрд╛рд░рд╛ рдкрд╛рджрдп--рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рд╕рд╛рдд рджрд╛рди, рд╕реМрдл рдЕрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рднреМрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо ред

рд╕реМрдл рдФрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдХреЛ рдХрдЯ рд▓ рдФрд░ рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рдЫреАрд▓рдХрд░ рддрдерд╛ рдорд╛рдорд▓реА рдХрдЯрдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ред рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдЧрд░рдо рджрдШ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкрд╛рдиреА рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рди рдкрд┐рдП ред

рдЪрд╛рд▓реАрд╕ рджрд┐рди рддрдХ рдирд┐рд░рддрд░ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рджрд╖рдЯрд┐ рдЗрддрдиреА рддрдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдХрд┐ рдЪрд╢рдо рдХреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╢рдк рдирд╣реА рд░рд╣рддреА рдФрд░ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рддрддрд▓рд╛рдирд╛--рдПрдХ рдорд╛рд╕ рддрдХ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдФрдкрдзрд┐ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рддрдд- рд▓рд╛рдкрди рдЫрддрд┐рдпрд╛ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдХрдордЬреЛрд░реА, рдирд┐рдврд╛рд▓рддрд╛ рддрдерд╛ рдорддрд░ рдХреА рддреАрдмрддрд╛ рдХ рдмрд▓рд┐рдП рд░рд╛рдорд╡рд╛рдг рд╣ред рдЬреЛ рд╡рдЪрдЪ рдЫреЛрдЯреА рд╢рд╛рдп рдо рд╢рдмрджреЛ рдХрд╛ рдареАрдХ рдЙрдЪрдЪрд╛рд░рдг рдирд╣реА

рдХрд░ рд╕рдХрдд рдЙрдирдХ рд▓рд┐рдП рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдирд╕рдЦрд╛ рд╣ :

рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА (рдЫрд┐рд▓реА рд╣рдИ) рдкрддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдЪрд╛рджреА рдХ рд╡рд░рдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рджрд╛рд░- рдЪреАрдиреА рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд▓реМрдЧ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдкрд┐рд╕рддрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╕рд░ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рдордз рджреА-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо ред рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрдЯрдХрд░ рдЕрдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ ред

рдорд╛рддрд░рд╛ рдЪрд╛рд░ рд╕ рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде ред

4 рд╣рджрдп-рдмрд▓-рд╡рдж рдл--рдпрджрд┐ рдЖрдк рдЪрд╛рд╣рдд рд╣ рдХрд┐ рдЧрд░реАрдкрдо рдЛрдд рдо рднреА рд╢рд░реАрд░

рдо рдЦрдм рдмрд▓ рдмрдирд╛ рд░рд╣ рдФрд░ рд╢рдЭрд╛рдкрдХрд╛ рдЪрд╣рд░рд╛ рдХрд╛рдмрд▓реА рдкрдврдард╛рдиреЛ рдХреА рддрд░рд╣ рд╕рд░рдЦ рд╣реЛ

рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЖрдк рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рд╕рдЧрдо рдирд╕рдЦрд╛ рд╢рд░рдкрди рдкрд░ рдкрд░рд┐рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ

рдХрд░рд╛рдП :

рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА (рдЫрд┐рд▓реА рд╣рдИ) рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд┐рд░реА рдЦрд░рдмрдЬрд╛, рдЧрд┐рд░реА рдЦреАрд░рд╛, рдЧрд┐рд░реА рдХрдХрдбреА, рдЧрд┐рд░реА рддрд░рд╡рдЬ рддрдерд╛ рдЧрд┐рд░реА рдХрд╣, рдкрд░рддрдпрдХ рддрддреАрдо рдЧрд░рд╛рдо, рдорддрдХрдХрд╛ рдпрд╛ рдХрд┐рд╢рдорд┐рд╢ рдбрдв-рд╕реЛ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рд╕реМрдл рдХреА рдЧрд┐рд░реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо ред

рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдХрдЯрдХрд░ рдЗрддрдиреА рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рдХрд┐ рд╕рд░рдо рдХреА рддрд░рд╣ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП ред рд╕рдм рдЗрд╕ рдЦрд▓ рдорд╣ рдХреА рд╢реАрд╢реА рдо рднрд░ рд▓ ред

Page 73: Ghar Ka Vaid - archive.org

74

рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдФрдкрдзрд┐ рдХреЛ рдереЛрдбрд╛-рдпреЛрдбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдХ рдбреА-

рдбрдб рд╕ рдЗрддрдирд╛ рдШреЛрдЯ рдХрд┐ рдкрд╛рдиреА рдХрд╛ рд░рдЧ рджрдз рдЬрд╕рд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рддрдирд┐рдХ рдЧрд▓рд╛рд╡-рдЬрд▓ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдПрдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдкрд┐рдПред рдпрд╣ рдПрдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдХрд╛ рдирд╕рдЦрд╛ рд╣ред рдкрд░рд┐рд╡рд╛рд░ рдХ рдкрд░рддрд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд▓рд┐рдП рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░реЛрд╖рдзрд┐ рдФрд░ рдПрдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╣рд┐рд╕рд╛рд╡ рд╕ рдпрд╣ рдкрдп рдмрдирд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдХрдмрдЬ рднреА рджрд░ рд╣реЛрдЧреА, рднрдЦ рдЦрдм рд▓рдЧрдЧреА, рд╢рд░реАрд░ рдо рд╕рдлрд░рддрд┐

рд░рд╣рдЧреА рдФрд░ рдкрдпрд╛рд╕ рднреА рдирд╣реА рд╕рддрд╛рдПрдЧреА ред рдЗрд╕рдХ рднрд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╡рд╛рд░реА рдХ рдЬрд╡рд░ рдХрд╛ рднрдп рднреА рдирд╣реА рд░рд╣рдЧрд╛ ред

рдпрджрд┐ рдЗрд╕ рдкрдп рдо рджрдз рдорд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣ рддреЛ рдорд┐рд▓рд╛ рд╕рдХрдд рд╣ред рдЗрд╕ рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧ рднреА рд╣рд╛рдирд┐рдХрд╛рд░рдХ рди рд╣реЛрдХрд░ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣реА рд╣ ред рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рджрд┐рдд рдо рдХрдИ рдмрд╛рд░ рднреА рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред

) рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рд╕рдЬрди--рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА (рдЫрд┐рд▓реА рд╣рдИ) рджрд╕ рджрд╛рди, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рджрд╕ рджрд╛рди, рд╕реМрдл рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рдордирдХрдХрд╛ рдкрд╛рдЪ рджрд╛рди ред рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдФрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрд┐рди рдо рджреЛ рдпрд╛ рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП | рд╣рджрдп рд╢рд░реЛрд░ рдорд╕рддрд┐рдкрдХ рдХреЛ рдмрд▓ рджрддрд╛ рддрдерд╛ рдкрдпрд╛рд╕ рд╢рд╛рдирдд рдХрд░рддрд╛ рд╣, рдордж рд╡ рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рд╕рдЬрди рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

рдХ рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛--рдЖрда рд╡рд╛рджрд╛рдо, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдкрд╛рдЪ рджрд╛рди, рдЫрд╣рд╛рд░рд╛ рджреЛ рджрд╛рдиред

рд░рд╛рдд рдХреЛ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХреЛрд░ рдШрдб рдо рднрд┐рдЧреЛрдПред рдкрд░рд╛рддрдГ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдЫрд╣рд╛рд░ рдХреА рдпрдард▓реА рдУрд░ рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рддрдерд╛ рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдХтАМ рдбреА рдо рдЦрдм рдШреЛрд░рдЯ рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ред рдЕрдм рдЗрд╕рдо рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╛рдп рдХрд╛ рдордХрдЦрди рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЪрдЯрд╛рдП, рддреАрд╕рд░ рджрд┐рди рд╣реА рдорддрд░ рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред

рд▓рдЦрдХ рд╕рд╡рдп рдПрдХ рд╡рд╛рд░ рдЗрд╕ рд░реЛрдЧ рд╕ рдЧрд░рд╕рдд рд╣рдЖ рддреЛ рд╢рдирдХ рд╡рдврд┐рдпрд╛ рд╢рд░рдкрдзрд┐рдпрд╛ рд╡рд┐рдлрд▓ рд╣реЛрди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╡рд╛рджрд╛рдо рдХрд╛ рдЙрдкрд░реЛрд╡рдд рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рдкрд░ рдкрд░рдг рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд▓рд╛рдн рд╣рдЖ рдерд╛, рд╣рд╛рд▓рд╛рдХрд┐ рд╢рд░рд╡рд╕рдерд╛ рдмрд╣рдд рд╡рд┐рдЧрдб рдЪрдХреА рдереА рдФрд░ рджрд╕ рд░реЛрдЬ рд╕ рдХрдЫ рди рдЦрд╛рдпрд╛ рдерд╛, рд░реЛрдЯреАтАЭрдХ рдирд╛рдо рд╕ рдШрдгрд╛ рд╣реЛ рдЧрдИ рдереА ред рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╛рд░ рдХ рдЙрдк- рдпреЛрдЧ рд╕ рд╣реА рд▓рд╛рдн рдЕрдирднрд╡ рд╣реЛрди рд▓рдЧрд╛ ред

Page 74: Ghar Ka Vaid - archive.org

рд╣рдЯ

рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рд╕3 режрелреж режренреж *рекрежреж-режрежреж+реж+реж+рен-рек++ рдЕрд▓рдирд▓рдКрдо

рд▓тАНрдЬрд▓рд▓рдЬ. рек┬л*$ реж┬╗

рдирд▓ рдирдирдордХ 2рез-+-рейреж+++. ++рдЬрдл>рен++реж++

рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдлреА рдЧрд┐рд░реА рдХрд╛ рдкрдЪрдЪреАрд╕ рд╕ рдЪрд╛рд▓реАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рднрд░рдкрдиреА рд╢рдХрддрд┐ рдЕрдирддрддрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рд╕рд▓рд╛рд╕реА рдУрд░ рджрдорд╛--рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдЧрд┐рд░реА (рднрдиреА рд╣рдИ), рд╕рдд рдорд▓рдареА, рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА (рдореАрдареА), рдЧрд┐рд░реА рдХрд╣, рдирд┐рд╢рд╛рд╕рддрд╛, рдХреМрдХрд░ рдЧреЛрдж рдФрд░ рдмреАрд╣рджрд╛рдирд╛--рд╕рдм рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рдХрдЯрдХрд░ рд╢рджрдз рдордз рдо рдЪрди рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред

рдПрдХ-рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдорд╣ рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЪрд╕, рд╕рдм рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдЦрд╛рд╕реА рдУрд░ рдЧрд▓ рдХреА рдЫрд┐рд▓рди рджрд░ рдХрд░рддреА рд╣, рджрдо рдо рднреА рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

рдХреА рдкреЛрдд-рд╡рд▓ рдЪрдв рдл-- рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдЧрд┐рд░реА рдордирдХрдХрд╛ рддрдерд╛ рдЕрдЬреАрд░ рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд╛рдирд╛ рдпреЛрди-рдЪрд▓-рд╡рд░рджрдХ рд╣, рдорд╕рддрд┐рдкрдХ рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

рдХрд░ рдорд░реЛрд╣- рдЗрд╕ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдкреАрд╕рдХрд░ рдирд╛рдл рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░рди рд╕ рдорд░реЛрдб рд╕ 2рдЯрдХрд╛рд░рд╛ рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рд╡рд┐рдк-рдХрд╛рдЯ--рдордз, рдкрдпрд╛рдЬ рдФрд░ рдирдордХ рдХ рд╕рд╛рде рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдкреАрд╕рдХрд░ рдкрд╛рдЧрд▓ рдХрддрдд рдХ рдХрд╛рдЯ рдкрд░ рдмрд╛рдз рдж, рд╡рд┐рдк рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХрд░ рдкрд░рд╕рд░реЛрдЯ рддрд▓--рддрд╛рдЬ рд╢рд░рдЦрд░реЛрдЯ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдХреЛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрдЯрдХрд░ рдЧрд╛рдв рдХрдкрдб рдХреА рдерд▓реА рдо рднрд░ рдХрд░ рд╢рдХрдЬрд╛ рдо рджрд╡рд╛рдП--рд╢рд╡рдд, рдкрддрд▓рд╛ рдФрд░ рдореАрдард╛ рддрд▓

рддрд┐рдХрд▓ рдЖрдПрдЧрд╛ ред

рдпрджрд┐ рдЕрдзрд┐рдХ рддрд▓ рдирд┐рдХрд╛рдирдирд╛ рд╣реЛ рддреЛ рджрд╕ рдХрд┐рд▓реЛ рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдЧрд┐рд░реА рд▓, рдЖрда рдХрд┐рд▓реЛ рдХреЛрд▓рдб рдо рдкрд▓ ред рдЬрдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкрд┐рд╢рдЪрдХрд░ рддрд▓ рдЫреЛрдбрди рд▓рдЧ рддреЛ рдмрд╛рдХреА рджреЛ рдХрд┐рд▓реЛ рдЧрд┐рд░реА рднреА рдбрд╛рд▓ рдж ред рдЗрдирдХ рднрд░рд╡рдкрд┐рд╕рд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдорд┐рд╢рд░реА рдХ рд╡рдб-рдмрдб

тАЬ рдЯрдХрдб рдХрд░ рдврд╛рд▓ рджред рдлреЛрдХ рдЬрдордХрд░ рддрд▓ рдкрдердХтАМ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛, рдЗрд╕ рдЪреАрдиреА рдпрд╛ рдХрд╛рдЪ' рдХ рдмрддрди рдо рдереЛрдб рджрд┐рдиреЛ рддрдХ рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рдж рддрд╛рдХрд┐ рдорд▓ рднрд░рд╛рджрд┐ рдиреАрдЪ рдмрдардХрд░ рддрд▓ рд╕рд╛рдл рд╣реА рдЬрд╛рдП ред

рдХ рд╕рд░рджреА рдХ рдХрд╛рд░рдг рдХрд┐рд╕реА рд╢рд░рдЧ рдо рджрдж рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕ рддрд▓ рдХреА рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рд╕ рдЕрдЧ рдирд░рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рджрд░рдж рднреА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

рдпрдж рддрд▓ рдкрд┐рд░ рдо рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдЬрдП рдорд░ рдЬрд╛рддреА рд╣ред

Page 75: Ghar Ka Vaid - archive.org

46

рдХ рдЗрд╕ рдирд╛рдХ рдо рдЫрд┐рдХрди рд╕ рд▓рдХрд╡рд╛, рд╢рд░рд░рдзрд╛рдЧ рднрд░рд╛рджрд┐ рд╕ рдЫрдЯрдХрд╛рд░рд╛ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣ред

рджрд╛рдж рдкрд░ рдпрд╣ рддрд▓ рд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдХ рдкрд░рдпреЛрдЧ

6 рджрдд-рдкреАрдбрд╛---рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдХ рдКрдкрд░ рдХрд╛ рд╣рд░рд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо

рд╕рдЦрд╛ рд▓реАрдЬрд┐рдП рдФрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдордЬрди рдХреА рддрд░рд╣ рджрд╛рддреЛ рдкрд░ рдорд▓рд┐рдп, рджрд░рдж рджрд░

рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдЦрд┐рдЬрд╛рд╡ рддрд▓--рддрд╛рдЬ рдЕрдЦрд░реЛрдЯ рдХреА рд╡рд╛рд╣рдп рд╣рд░реА рдЫрд╛рд▓ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдлрд┐рдЯрдХрд░реА

рдШрдмрдд рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо, рддрд▓ рд╡рд┐рдиреМрд▓рд╛ рдбрдв-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рд╡рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдПрдХ рдЪреАрдиреА рдХ

рдмрд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓ рдкрд░реМрд░ рдЗрд╕ рдЙрджрд▓рдд рд╣рдП рдкрд╛рдиреА рдХ рдкрддреАрд▓ рдкрд░ рдЗрддрдиреА рджрд░ рддрдХ рд░рдЦ

рдХрд┐ рдЕрд░рдЦрд░реЛрдЯ рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдХрд╛ рд╕рд╛рд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рддрд▓ рдо рдЦрд╢рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рдкрд░рд╡ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░

рдирд┐рдЪреЛрд░рдб рд╢рд░реАрд░ рдлрд┐рд▓рдЯрд░ рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ ред

рдЧрдг-рдзрд░рдо : рд╡рд╛рд▓реЛ рдкрд░ рдХрдШреА рд╕ рд▓рдЧрд╛рдП, рдмрд╛рд▓ рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдХрд╛рд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧ рд╢рд░реМрд░ рд╕рд╡рд╛рднрд╛рд╡рд┐рдХ рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреА рддрд░рд╣ рдирд┐рд╣рд╛рдпрдд рдорд▓рд╛рдпрдо рддрдерд╛ рдирд░рдо рднреА рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧ ред

рд╕рдитАНрддрд░ рдЖрдХрд░ рдХ >> >> рдЛрдЬ #рд╣ рдореА рдХ>> #реж┬╗.. #┬л &реж*режрен... >реж2+реж ренрен+ #++рен+ реж ренрен >> резрдлрдитАНрд░реАрд░рдК

рдЖрдо рдХ рдЪрд┐рдорддрдХрд╛рд░ рдореАрдард╛ рднрд░рд╛рдо рдЬреЛ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдгрдд рд▓рдЧрдбрд╛, рджрд╢рд╣рд░реА рддрдерд╛ рдорд╛рд▓рджрд╛ рдЖрджрд┐ рдирд╛рдореЛ рд╕

рдкрдХрд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЕрддрдпрдирдд рдпреМрди-рд╡рд▓-рд╡рд░рджрдзрдХ рд╣ ред рдпрд╣ рд░рдХрдд рдЙрддрдкрдирди рдХрд░ рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рдореЛрдЯрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдХрдмрдЬ рд╣рдЯрд╛рддрд╛ рд╣ред рдРрд╕ рдореАрда рд╢рд░рд╛рдореЛ рдХ рд░рд╕ рд╕ рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рддрдд рдирд╕рдЦ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛рдП

реЛ рд╕рдордХтАНрддреАрд░ рддрдкрджрд┐рдХ--рддрдкрджрд┐рдХ рдо рдХрд┐рд╕реА рдкрддрдерд░ рдпрд╛ рдЪреАрдиреА рдХ рд╡рд░рддрди рдо рддрд╛рдЬрд╛, рдореАрда рдФрд░ рд░рд╕реАрд▓ рд╢рд░рд╛рдореЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рдХрдк-рднрд░ рдирд┐рдЪреЛ рдФрд░ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдордз рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рде рд╣реА рджрд┐рди-рд░рд╛рдд рдо рджреЛ рдпрд╛ рддреАрди рдмрд╛рд░ рдЧрд╛рдп рдпрд╛ рдмрдХрд░реА рдХрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рджрдз рдорд┐рд╢рд░реА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдкреАрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЗрдХрдХрд░реАрд╕ рджрд┐рди рдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рддрдкрджрд┐рдХ рдЬрд╕ рдШрд╛рддрдХ рд░реЛрдЧ рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рдпрдХрддрд┐ рднреА рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ ред

& рднрд░рд╕реЛрд░ рд╕рдкрд░рд╣рд╢реА--рд╕рдЧрд░рд╣рдгреА рдЕрд░рдерд╡рд╛ рдкрдЯ рдХ рджрд╕рд░ рд░реЛрдЧреЛ рдо рдкрд░рд╛рдд рдиреМ рд╡рдЬ рджреЛ рдмрдб рдФрд░ рдкрдХ рд╣рдП рдЖрд╛рдореЛ рдХ рдЧрдж рдХ рдЫреЛрдЯ-рдЫреЛрдЯ рджрдХрдбреЛ рдкрд░ рдХрд▓рдИрджрд╛рд░

Page 76: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдкрд╛

рдмрд░рддрди рдо рдЙрдмрд╛рд▓ рдХрд░ рдардгрдбрд╛ рдХрд┐рдпрд╛ рджрдз рдЗрддрдирд╛ рдбрд╛рд▓ рдХрд┐ рдЖрдо рдХ рдЯрдХрдб рдбрдм рдЬрд╛рдП ред рдлрд┐рд░ рдЭрд░рд╛рдо рдХ рдп рдЯрдХрдб рдЦрд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рд╡рд╣реА рджрдз рдкреА рд▓ ред

рдкрд░рд╛рдд. рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЖрдо рдЦрд╛ рд▓рди рдкрд░ рдлрд┐рд░ рджрд┐рди рднрд░ рддреАрди-рддреАрди рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдПрдХ-рдПрдХ рдХрдк рджрдз рдкреАрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ! рд╕рдорд░рдг рд░рд╣ рдХрд┐ рдЖрдо рдФрд░ рджрдз рдХ рдкрддрд┐рд░рд┐рдХтАНрдд рд╢рд░ рдХрдЫ рди рдЦрд╛рдпрд╛-рдкреАрдпрд╛ рдЬрд╛рдПред рдЬрдм рджрд╕рддреЛ рдо рдХрдореА рд╣реЛрди рд▓рдЧ рддреЛ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рджреЛ рдЖрдо рджреЛрдкрд╣рд░ рд╕рдордп рднреА рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рджрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░ред рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдирд┐рдпрдордкрд░рд╡рдХ рд╢рд░рд╛рдо рдЦрд╛рдд рд░рд╣рди рд╕ рд╕рдЧрд░рд╣рдгреА рд░реЛрдЧ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХреЛ рдкрд░рд╕рддреЛрд░ рд╣рд╛рдЬрдорд╛--рдкрдХ рд╣рдП рдореАрда рдЖрдо рдХрд╛ рд░рд╕ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕реЛрда рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо ред рд╕реЛрда рдкреАрд╕ рдХрд░ рд░рд╕ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рдкрд░рд╛рдд рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рд╣рд╛рдЬрдо рдХреА

рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рд╣реЛрдЧреА ред

рдХреА рдкрд░рд╡рд╕реАрд░ рддрд┐рддрддреА--рдкрдХрдд рд╣рдП рдореАрда рдЖрдо рдХрд╛ рд░рд╕ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдо рдкрд░рджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдордз рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрдирд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдереЛрдб рджрд┐рдиреЛ рдо рддрд┐рд▓рд▓реА рдХрд╛ рдШрд╛рд╡ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рдкрд░рдпрддрддреАрд░ рджрд┐рддрд╛рдЧ--рдЖрдо рдХрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рдФрд░ рдореАрдард╛ рд░рд╕ рдПрдХ рдХрдк, рдЪреЛрдерд╛рдИ

рдХрдк рддрд╛рдЬрд╛ рджрдз, рдЕрджрд░рдХ рд░рд╕ рдПрдХ рдЪрдордордЪ (рдЬреА рдЪрд╛рд╣ рддреЛ рд╕рд╡рд╛рдж рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рдмрдХрд░ рднреА рдорд┐рд▓рд╛ рд▓)ред рд╕рдмрдХреЛ рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдПрдХ рдмрд╛рд░ рдЦрд╛ рд▓, рджрдирд┐рдХ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдмрдирд╛рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рее

рдЧрдг-рдзрд░рдо -- рдЧрд░рддрдпрдзрд┐рдХ рдорд╛рдирдорд┐рдХ рд╡рд▓-рд╡рд░рджрдзрдХ рд╣ред рджрд┐рдорд╛рдЧреА рдХрдордЬреЛрд░реА рдХ рдХрд╛рд░рдг рдкрд░рд╛рдирд╛ рд╕рд┐рд░ рджрд░рдж, рднрд╛рд░реАрдкрди рдФрд░ рд╢рднрд░рд╛рд╕реЛ рдХ рдЖрд░рд╛рдЧ рд╢рд░ рдзрд░рд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рд╕рд╡рд▓-рдХрд╛рдп рд╢рд░реАрд░ рдореЛрдЯ рддрд╛рдЬ рддрдерд╛ рд╕рддрд░рд╕рде рд╢рд░реАрд░ рдо рдмрджрд▓рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдпрд╣ рд░рдХрдд рд╢реЛрдзрдХ рднреА рд╣ |

рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд, рд╣рджрдп рд╡ рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреЛ рднреА рдмрд▓ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣ред рд╕рд╛рд╕ рдХрдард┐рдирддрд╛ рд╕ рдЪрд▓рддреА рд╣реЛ, рд░рдЧ рдкреАрд▓рд╛ рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ, рдХрдордЬреЛрд░реА рдмрдв рд░рд╣реА рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕ рдЭрд╛рдЬрдорд╛рдЗрдп ред

рдХ рдкрд░рд╛рдд рдХ рд░реЛрдЧ--рддрд╛рдЬрд╛ рд╢рд░рд╛рдо рдХрд╛ рд░рд╕ рдЬреЛ рдЦрдм рдкрддрд▓рд╛ рдФрд░ рдореАрдард╛ рд╣реЛ рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрдк (рдмрд╛рдж рдо рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рдХрдк рднреА рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣), рдореАрдард╛ рджрд╣реА (рддрд╛рдЬрд╛)

Page 77: Ghar Ka Vaid - archive.org

48

рдкрд░рджрд░рд╣ рдпрд╛ рддреАрдЧ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рд░рджрд░рдХ рд░рд╕ рдПрдл рдЪрдордордЪ ред рд╕рдм рд╢рд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд╛рд░

рдкреАрдпрд╛ рдЬрд╛рдП ред рдРрд╕реА рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рджрд┐рди рдо рддрддреАрди рдмрд╛рд░ рддрдХ рд▓реА рдгрд╛ рд╕рдпрддреА рд╣ ред

рдкрд░рд╛рди рджрд╕рдд, рдЖрд░рд╛рд╣рдорд░ рдХрд╛ рдмрд┐рдирд╛ рдкрдЪ рджрд╕рддреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рдирд╛, рдкрд░рд╛рддреЛ рддрдпрд╛

рдордж рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рд╢рд░ рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

рдХ рд░рдкрдд рд╡рд┐рдлрд╛рд░-- рдкрдХ рд╣рдП рдореАрда рд╢рд░рд╛рдо рдХрд╛ рд░рд╕, рдЬреЛ рдкрддрд▓рд╛ рдЭреЛрд░ рд╕рд╛рдЬрд╛ рд╣реЛ, рдПрдХ рдХрдк, рдЧрд╛рдП рдХрд╛ рджрдз (рддрд╛рдЬрд╛) рд╢рд░рд╛рдШрд╛ рдХрдк, рд╢рджрдз рдереА рдкрд░реАрд░ рдкрд░рд░рд╢рдХ рд░рд╕

рдПрдХ-рдПрдХ рдЪрдордордЪ (рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг) | рд╕рдм рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рд╢рдкрдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рдкрд░ рдкреАрдП ред

рдЖрдо рдХрд╛ рд░рд╕ рдШреАрд░-рдШреАрд░ рдмрдврд╛рдд рд░рд╣ред рдПрдХ-рджреЛ рдорд╛рд╕ рд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛

рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдЧрдг-рдзрд░рдо--рд░рдХтАНрдд рдХреА рдЕрддрдпрдирдд рдХрдореА рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣, рдШрд░реАрд░ рд╡реА рдЦрд░рдХреА, рдирд░реМрдирдХреА, рдкреАрд▓рд╛рдкрди рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдкрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдкрд░рд╖реЛ рдл рд░реЛрдЧ - рднрд░рд╛рдо рдХрд╛ рддрд╛рдЬрд╛, рдореАрдард╛ рдкрддрд▓рд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рдХрдк, рдЪрд░рдг

рдПрддрд╛рд╡рд░ рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо, рдЪрд░рдг рд╕рд╛рд▓рд┐рдм рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо, рддрд╛рдЬрд╛ рджрдз рдЖрдзрд╛ рдХрдк, рд╢рд░рджрд░рдХ рд░рд╕ рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо, рдкрдпрд╛рдЬ рд░рд╕ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдПрдХ рд╢рд░ рдб рдХреА рдЬрд░рджреА, рд╢рджрдз рдШреА рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╕рд░ рддреАрди рд░рддрддреА (рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд▓рд╛рд╡ рд╢рд░рд░рдХ рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░) рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рд╢рд░рдЪрдЫреА рддрддрд░рд╣ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкрд┐рдореА рдорд┐рд╢рд░реА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдкреАрдПред рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдкрд░рдЪрд╛рддтАМ рдЗрдкрддрдХреА рдЖрд░рд╛рдШреА рдпрд╛ рдкрд░реА рдорд╛рддрд░рд╛ рдмрдирд╛ рдХрд░ рд╕рд╛рдп рднреА рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред

рдЧрдП-рдШрд░рдо--рдпреМрди-рд╡рд▓-рд╡рд░рджрдзрдХ, рд╡реАрдп рддрдерд╛ рд░рдХрдд рдмрдврд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдлреЛрдл--рдерд░рд╛рдо рдХрд╛ рд░рд╕ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рд░рд░рдХ рдЧрд▓рд╛рд╡ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рд▓рдХреЛрдЬ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд▓рд╢рд┐рдпрдо рд╡рд╛рдЯрд░ (рдЪрди рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА) рдврд╛рдИ-рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо ред рд╕рдм рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдРрд╕реА рджреЛ-рддреАрди рдорд╛рддрд░рд╛ рджрдирд┐рдХ рджрди рд╕ рд╡рд╣ рдЧрдг рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдХреАрдорддреА рдЗ рдЬрдХрд╢рди рднреА рд╣реЛрдв рдо рд╡рд┐рдлрд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рдХрдЪрдЪрд╛ рдЖрдо

рдЧрд░рдореА рддреЛрдбрдЗ--рджреЛ рддреЛрди рдХрдЪрдЪ рдЖрдо рд╕рд╛рдп рд╕рдордп рднрди рд▓ рдФрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рднрд░ рдХрд┐рд╕реА рдЦрд▓ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рдж ред рдкрд░рд╛рдд рдЙрдирд╣ рдорд╕рд▓ рдХрд░ рд╢рд░рд╡рдд-рд╕рд╛ рдмрдирд╛ рд▓ рднреЛрд░ рдПрдХ рдЪрдЯрдХреА рднрдирд╛ рдЬреАрд░рд╛, рдирдордХ рддрдерд╛ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдкреАрдП ред рдЗрд╕рд╕

Page 78: Ghar Ka Vaid - archive.org

79

рдЧрд░рдорд┐рдпреЛ рдо рд▓ рдХрднреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд┐рдд рдирд╣реА рдХрд░рдЧреА, рдЕрдирд╛рд╡рд╢рдпрдХ рдкрдпрд╛рд╕ рди рд▓рдЧрдЧреА рднреМрд░ рджрд┐рди рднрд░ рддрд╡реАрдпрдд рдо рддрд╛рдЬрдЧреА рдмрдиреА рд░рд╣рдЧреА ред

рдХ рдкрдП--рджреЛ-рддреАрди рдХрдЪрдЪ рд╢рд░рд╛рдо рд╡реАрд╕ рдкрдЪрдЪреАрд╕ рдорд┐рдирдЯ рднрдорд▓ рдо рд░рдЦ рдХрд░ рдЬрдм рдХрд╛рдлреА рдирд░рдо рднреМрд░ рдХрдЫ рджрд╛рдЧрджрд╛рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП, рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдн рдорд▓ рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ рднрд░ рдЗрдЪрдЫрд╛рдирдХрд▓ рд╢рдХрдХрд░ рдорд┐рд▓рд░рд╛ рдХрд░ рд╕рд╛рджрд╛ рдпрд╛ рд╡рд░рдл рд╕ рдардгрдбрд╛ рдХрд░ рд╢рд░рд╡рдд рдХ рд╕рдорд╛рди рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдЧрд░рд╛-рдкрд░рдо--рддрд╛рдк рдШрдЯрд╛рддрд╛ рднреМрд░ рдкрдпрд╛рд╕ рдмрдЭрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдЧрд░рд┐рдпреЛ рдо рд▓ рд╕ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦрддрд╛ рд╣, рд▓ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдереЛрдбреА-рдШреЛрдбреА рджрд░ рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкрд┐рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП--рдЬрд╡рд░, рд╕рдЬрди, рд╡рдЪрдиреА рддрдерд╛ рд╕рд┐рд░рджрд░рдж рджрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рджрдХрд╖рд┐рдг рдо рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд░рд┐рд╡рд╛рдЬ рд╣ред

рдЖрд╕ рдХ рдкрддрдд рдзрд╛рдо рдХ рдкрддрдд рдмрд╣рдд рд╕ рд░реЛрдЧреЛ рдо рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╕рд┐рджрдз рд╣рдП рд╣, рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрддрдп --- рдХ рдордзрдорд╣--рдордзрдорд╣ рдЬрд╕рд╛ рд╣рдареАрд▓рд╛ рд░реЛрдЧ рдЬреЛ рдмрд╣рдорд▓рдп рд╢рд░реАрдкрдзрд┐рдпреЛ рд╕ рднреА

рдирд╣реА рдЬрд╛рддрд╛, рдЗрд╕рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рд╛рдо рдХ рдкрддрдд рдЕрд╡рд╕реАрд░ рд╣ред рдЭрд╛рдо рдХ рдРрд╕ рдкрддрдд рдЬреЛ рд╕рд╡рддрдГ рдХрдб рдЬрд╛рдП рдЗрдХрдЯрдЯ рдХрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛ рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓реАрдЬрд┐рдП ред рдмрд╕ рдкрд░рдХтАНрдореАрд░реА рджрд╡рд╛ рддрдпрд╛рд░ рд╣ ред

рджрдв-рдбрдв рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдпрд╛ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдП рдкрддрдд рдкрд░рджрд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдХреЛ рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ рдФрд░

рдЪреМрдерд╛рдИ рдкрд╛рдиреА рдмрд╛рдХреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХреЛ рдЭреМрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рдкрд┐рд▓рд╛рдП |

(0 рдорд░реЛрдб рд╡ рд╕рдЧрд░рд╣рд╢реЛ--рднрд╛рдо рдХ рдкрддрдд рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рдЭреЛрд░ рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рдкрд░рд╛рддрдГ рджреЛрдкрд╣рд░ рдЭреМрд░ рд╕рд╛рдп рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░|

рдХ рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рдлрдордЬреЛрд░реА--рдЬрд┐рдЧрд░ рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рдХ рдХрд╛рд░рдг рдкрддрд▓рд╛ рджрд╕рдд рднрд╛рддрд╛ рд╣реЛ, рдордЦ рдХрдо рд▓рдЧрддреА рд╣реЛ, рдкрд╛рдЪрди рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рддреЛ рдЭрд╛рдо рдХ рдкрддрддреЛ рдХреА рдЪрд╛рдп

/ рдмрд┐рдирд╛ рджрдз рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░рд╛рдо рдХ рдкрддрдд рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛ рдХрд░ рдПрдХ рдХрдк-рднрд░

Page 79: Ghar Ka Vaid - archive.org

80

рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓, рдЖрдзрд╛ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдереЛрдбрд╛ рдореАрдард╛ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдкрд░рд╛рддрдГ

рд╡ рд╕рд╛рдп рдкреАрдПрее

рдЫ рджрдд-рдордЬрди- рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдП рдкрддрдд рдЬрд▓рд╛ рдХрд░ рд░рд╛рдЦ рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рдХрдкрдбрдЫрди

рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ред

рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп--рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдЙрдЧрд▓реА рд╕ рджрд╛рдд рдФрд░ рдорд╕рдбреЛ рдкрд░ рдордЬрди рдХ рд░рдк

рдо рд▓рдЧрд╛рдП ред рджрд╛рдд рдФрд░ рдорд╕рдбреЛ рдХ рдмрд╣рдд рд╕ рд╡рд┐рдХрд╛рд░, рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рдкрд╛рдпреЛрд░рд┐рдпрд╛ рддрдХ

рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

& рдЖрдо рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрддрдд рдЦрдм рдЪрд╡рд╛рдП рд╢рд░реАрд░ рдердХ рдердХрдд рдЬрд╛рдП, рдереЛрдб рджрд┐рди рдХ

рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд╣рд┐рд▓рдд рджрд╛рдд рдордЬрдмрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рдорд╕рдвреЛ рдХрд╛ рдЦрди рд░рдХ

рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдорд╕рдвреЛ рдХрд╛ рдвреАрд▓рд╛рдкрди рд╢рд░реАрд░ рдЙрдирдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред

рдХ рдкрддрдерд░реЛ--рднрд░рд╛рдо рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрддрдд рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рдЪрдП рдмрдирд╛рдП рдФрд░

рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо рджрдирд┐рдХ рд╡рд╛рд╕реА рдерд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдкрдирджрд░рд╣ рд╡реАрд╕ рджрд┐рди рдо рд░рдд рдУрд░ рдХрдХрд░реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рдПрдЬ релрекреорекреж % 2 рдХрд▓

рд╕реЛрдл рдХ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдлреА рдХрдордЬреЛрд░реЛ--рд╕реЛреМрдл рдФрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдкрд░рддрд┐ рдЭрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдоред рджреЛрдиреЛ

рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП рдФрд░ рдЗрд╕рдо рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА (рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд░рд╣рд┐рдд) рд╕рд╛рдд рджрд╛рди ┬╗ рдХрдЯрдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рдж | рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рдЧрд░рдо рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред рдЗрд╕рдХ

рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкрд╛рдиреА рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рди рдкреАрдПред рдЪрд╛рд▓реАрд╕ рджрд┐рди рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдЗрддрдирд╛ рд╢рдХрддрд┐- рд╢рд╛рд▓реА рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдХрд┐ рдЪрд╢рдо рдХреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд░рд╣рдЧреА ред

рдХ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреЛ рдЧрд░рдорд╛--рдпрджрд┐ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдо рдЧрд░рдореА рд╣реЛ рдпрд╛ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рддреЛ рд╕реМрдл рджрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рд╕рд╛рдд рджрд╛рди, рдЫреЛрдЯреА рд╣рд▓рд╛рдпрдЪреА рддреАрди рджрд╛рди рдЭрд░рд╛рдШрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рддрдерд╛ рдЙрдЪрд┐рдд рдорд╛рддрд╛ рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рджрдирд┐рдХ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдФрдкрдзрд┐ рдХреА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рдФрд░ рдардгрдбрд╛рдИ рдХреА рдардгрдбрд╛рдИ рд╣ред

рдиреАрдж рди рд╢рд░рд╛рдирд╛--рддреАрдж рди рд╢рд░рд╛рдирд╛ рдПрдХ рдмрд╣рдд рд╡рдбрд╛ рд░реЛрдЧ рд╣ред рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рд╕реМрдл рджрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЭрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓, рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд╛рдиреА рдмрд╛рдХреА рд░рд╣рди рдкрд░

Page 80: Ghar Ka Vaid - archive.org

6

рдЗрд╕рдо рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рдЧрд░рд╛рдп рдХрд╛ рджрдШ рдкрд▓реМрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╛рдп рдлрд╛ рдШреА рдФрд░ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирдХрд▓ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рд╢рддрд┐рдпрд╛ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдиреАрдж рдЖрди рд▓рдЧрдЧреА ред

рдЕрд░рдзрд┐рдХ рдиреАрдж---рдиреЛрдж рдХреА рднрд░рдзрд┐рдХрддрд╛ рдХ рдХрд╛рд░рдЧрд╛ рдпрджрд┐ рддрдмреАрдпрдд рд╣рд░ рд╕рдордп рд╕рд╕рдд рд░рд╣рддреА рд╣реЛ, рдпрд╛ рд╣рд░ рд╕рдордп рдиреАрдж рд╣реА рдкрд░рд╛рддреА рд░рд╣ рддреЛ рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рд╕реМрдл рдПрдХ рднрд░рдЪрдЫреА рд╡рд╕рдд рд╣ ред рдкрд░рдирдд рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐ рдкрдердХ рд╣ :

рд╕реМрдл рджрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЖрдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдЪрд╛рд▓ рдФрд░ рдЪреМрдерд╛рдИ рд░рд╣рди рдкрд░ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдП рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред

рдХреА рдирдЙрддрд▓рд╛ рд╡ рдЬрдХрд╛рдо--рд╕реМрдл рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд▓реЛрдЧ рд╕рд╛рдд рджрд╛рди--рджреЛрдиреЛ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрджрдЪрд╛рд▓, рдЪреМрдерд╛рдИ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд╢рд░реА рдпрд╛ рджрд╢реА рдЪреАрддреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рдп рдХ рд░рдк рдо рдШрдЯ-рдШрдЯ рдкреА рд▓ ред рджреЛ-рддреАрди рдмрд╛рд░ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдирдЬрд▓рд╛ рд╡ рдЬрдХрд╛рдо рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдкрд░рд╛рдд рдЯрдЦрдирд╛--рднрд░рджрд╛рдИ-рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо рдореМрдл рджреЛ рдХрд┐рд▓реЛ редрдиреА рдХ рд╕рд╛рде рддрд╛рд╡ рдХ рдмрд░рддрди рдо рд╕рд╛рддрд░рд┐-рдорд░ рднреАрдЧрди рдж рдФрд░ рджрдорд░ рджрд┐рди рдЖрдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП, ред рдЪреМрдерд╛рдИ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЙрддрд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рддрдорд┐рдХ рдардгрдбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рд╣рд╛рдереЛ рд╕ рдорд▓ рдХрд░ рдХрд┐рд╕реА рд╕рд╡рдЪрдЫ рдХрдкрдб рдо рдЫрд╛рди рд▓ред рдЕрдм рдЗрд╕ рдкрд╛рдиреА рдХреЛ рдШреАрдореА рд╢рд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП рд╢реЛрд░ рдордз рдХреА рд╡рд╕рдЯ рднрд╛рджрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдЙрддрд╛рд░ рд▓ рдФрд░ рдХрд┐рд╕реА рд╕рд╡рдЪрдЫ рддрдерд╛ рд╕рдЬрдмрдд рдХрд╛рд░рдХ рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ ред рдпрд╣ рджрдЦрддреА рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдХреА рд╢рддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рднрд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред

рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдорд▓ рджреЛ-рджреЛ рд╕рд▓рд╛рдЗрдпрд╛ рднрд╛рдЦреА рдо рдбрд╛рд▓, рдмрд╣рдд рдЬрд▓рджреА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдХ рдлрдордЬреЛрд░ рдирдЬрд░--рд╣рд▓тАНрдХреА-рд╣рд▓рдХреА рдЪреЛрдЯ рд╕ рд╕реМрдл рдХрдЯ рд▓ рддрд╛рдХрд┐ рдЗрд╕рдХрд╛

рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдПред рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо (рдирд╛рдЬрдХ рдорд┐рдЬрд╛рдЬреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдкрддрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо), рдкрд╛рдиреА рдерд╛ рджрдз рд╕ рд▓рдд рд░рд╣, рджрд╖рдЯрд┐ рдХреЛ рддрдЬ рдХрд░рддреА рд╣, рдирдЬрд░ рдЪреАрд▓ рдХреА рддрд░рд╣ рддрдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рдкрд░рджрд╛рдИ-рд╕реЛ рдЧрд░рд╛рдо рдореЛрдл рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ рдХрд╛рдЪ рд╕ рд╡рд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓ рдФрд░ рдЗрд╕ рдкрд░ рд╡рд╛рджрд╛рдореА рд░рдЧ рдХреА рдЧрд░рд╛рдЬрд░реЛ рдХрд╛ рдПрдХ рдХрдк рд░рд╕ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдХрд┐рд╕реА рдХрдкрдб рд╕ рдврдХ рдж ред рдЬрдм рд░рд╕ рд╕реЛрдЦ рд▓ рддреЛ рдЗрддрдирд╛ рд╣реА рд░рд╕ рд╢реАреМрд░ рдбрд╛рд▓ рдж, рддреАрдо рд╡рд╛рд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рее рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЦрд╢рдХ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛ рд▓ рдФрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдП ред

Page 81: Ghar Ka Vaid - archive.org

82

рдЧрд╢-рдзрд░рдо рджрд╖рдЯрд┐ рддрдЬ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд░рд╛рд╢рд┐ рд╕рдордп рджрдз рдХ рд╕рд╛рде

тАЬрдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдХ рд╡рд╛рд▓-рд╛рд╡рдд-рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╕реЛрдл рднрд░рд╛рдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рдд, рдкрднрд░рд╛рдШрд╛

рдкрдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЫрд╛рди рд▓ рдЭреМрд░ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ (рдЦреАрд▓) рддрдерд╛ рдЧрд░рдврд╛рдИ-рд╕реМ

рдЧрд░рд╛рдо рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рд╢рдиреА рдмрдирд╛рдП ред

рдЧрдг-рдзрд░рдо рдирдирд╣ рдмрдЪрдЪреЛ рдХрд╛ рдкрд╛рдЪрди рдареАрдХ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд┐рдЪрд┐рддрд░

рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реАрд╖рдзрд┐ рд╣, рдЬрд┐рд╕ рд╡рд╛рд▓-рд╢рд░рдмрдд рднреА рдХрд╣ рд╕рдХрдд рд╣ ред

рдХрдХ рд╣рдЬрд╛-- рд╕реМрдл рдкрдитАНрджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдкрджреАрдирд╛ рджрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд▓реМрдЧ рдЪрд╛рд░ рджрд╛рди рддрдерд╛ рдЧрд▓рдХрдирдж рддреАрд╕ рднрд░рд╛рдоред рд╕рдмрдХреЛ рджреЛ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓, рд╢рд░рд╛рдШрд╛ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░

рдЫрд╛рди рд▓ рдЭреМрд░ рдардгрдбрд╛ рдХрд░ рдереЛрдбрд╛-рдереЛрдбрд╛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП | рд╣рдЬ рдХреА рдпрд╣ рдЙрддрддрдо рд╢рд░реАрд╖рдзрд┐ рд╣,

рдХрдЫ рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рд╣реА рднрд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред ) рд╕реАрди рдХрд╛ рджрд░рдж--рдЦрд╢рдХ рд╕реЛрдк рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдкреАрдкрд▓ рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо--рджреЛрдиреЛ

рдХреЛ рдЖрдзрд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рдмрд╛рд▓, рдЪреМрдерд╛рдИ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рд╕рдШрд╛ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдЫрд╛рддреА рдХрд╛ рджрд░рдж рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХреА рдЙрдХрд╛ рдорд╛рд╕рд┐рдХ-рдШрд░рдо---рд╕реМрдл рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рдЧрд░рдо рдордкрддрд╛рд▓рд╛ рдкрдЪрд╛рд╕ -рдЖрдо--рджреЛрдиреЛ рддреАрди рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ ред рдПрдХ рдХрдк рд░рд╣рди рдкрд░ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЧрд░рдо- рдЧрд░рдо рдкрд┐рд▓рд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рд▓рд┐рд╣рд╛рдл рд╢рд░реЛрдв рдХрд░ рд░реЛрдЧрд┐рдгреА рдХреЛ рд▓рд┐рдЯрд╛ рдж ред рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░

рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо рдЦрд▓рдХрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рдХрдордЬреЛрд░ рдорддрд░рд╛рдЗрдп--рдореЙрдл рднреЛрд░ рд╡рдбреА рд╣рд░рдб рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди тАЬрдмрд╛рд░реАрдХ рдХрдЯрдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рд╢рд░реЛрд░ рддреАрди-рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред рдорддрд░рд╛рд╢рдп рдХреА рдлрдордЬреЛрд░реА рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╡рд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдорддрд░ рдЖрддрд╛ тАЬрд╣реА, рдпрд╛ рд╕рд╡рдкрди рдо рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рд╕ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рдЭрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдпрд╣ рдорд╛рддрд░рд╛ тАЬрд╕реЛрд▓рд╣ рд╡рд░рд╖ рд╕ рдКрдкрд░ рд╢рд░рд╛рдп рд╡рд╛рд▓реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╣ред рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЖрдп-рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдж ред

рдХ рдкрд░рд╛рдирд╛ рдирдЬрд▓рд╛ рд╡ рдЬрдХрд╛рдо--рд╡рдврд┐рдпрд╛ рд╕реМрдк рдХ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдЪрд╛рд╡рд▓ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рджрд╢реА рдЪреАрдиреА рдпрд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рд╢рд░реМрд░ рд╢рд░рдврд╛рдИ-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд╛рдп рдХрд╛ рдШреА рдорд┐рд▓рд╛рдП ред

рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрдХрд╛рдо, рдирдЬрд▓рд╛ рддрдерд╛ рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХреЛ рдХрдордЬреЛрд░реА рдо рдирд┐рд░рддрд░ рдПрдХ рдорд╛рд╕ рд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд▓рд╛рдн рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣

Page 82: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдо 83

рд╕рд╛рдкрд░рд╛ : рдкрд░рд╛рдд. рео рд╕рд╛рдп рдкрд░рджрд░рд╣-рдкрдирд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо ред

рдореЛрдЯ . рдЗрд╕рдо рдкрд╣рд▓ рдХрдмрдЬ рдХрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ рдХрд░рдирд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХ рд╣ | рдХрдпреЛрдХрд┐ рдХрдмрдЬ рдХреА

рд╕рд░рдд рдо рдХрд┐рд╕реА рдУрдкрдзрд┐ рдо рд▓рд╛рдо рди рд╣реЛрдЧрд╛ред

рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рдорд░реЛрд╣-рд╡рдЪрдпреЛ рдХ рдорд░реЛрдб рдПрдХрджрдо рдмрдирдж рдХрд░ рджрдирд╛ рдХрдИ рд╡рд╛рд░

рдШрд╛рддрдХ рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦ рдХреА рдкрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдЗрд╕рд▓рд┐рдП

рднреА рд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕рд╕ рд╣рд╛рдирд┐ рдлрд╛ рдХреЛрдИ рднрдп рдирд╣реА, рд╡рд▓рдХрд┐ рд▓рд╛рдн рд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рд╕реМрдк рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рднреМрд░ рдЧрд▓рдХрдирдж рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдХреЛ рдмрд░рд╛рдзрд╛ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ред

рдЖрдзрд╛ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ рднреМрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП | рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░

рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдХреА рдкрд░рдорд╣ рд╡ рд╕рд╡рдкрддрджреЛрд╖--рдореЙрдк рдХреА рдЧрд┐рд░реА рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо,

рд╕реМрда рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рдмреЛрд╕ рдЧрд░рд╛рдо-рд╕рд╡ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрдЯрдХрд░ рд▓ред рддреАрди рд╕ рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рдп рднреЛрдЬрдиреЛрдкрд░рд╛рдирдд рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдереЛрдб

рджрд┐рди рдо рд╣реА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ рее

4 рдЙрдЬрд▓реЛ-- рдЦрдЬрд▓реА рдХреА рджреЛ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣ - рдЦрдПрдл рд╡ рддрд░ ред рдЦрд╢рдХ рдо рдЦрдЬрд▓рд╛рди

рд╕ рдХрдЫ рдирд╣реА рдирд┐рдХрд▓рддрд╛ рдкрд░рдирдд рддрд░ рдЦрдЬрд▓реА рдо рдЦрдЬрд▓рд╛рди рдкрд░ рдЦрди рдпрд╛ рдкреАрд▓рд╛-рд╕рд╛

рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдХрд▓рд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред рдХрдИ рдмрд╛рд░ рдЦрдЬрд▓реА рдРрд╕рд╛ рд╣рдареАрд▓рд╛ рд░реЛрдЧ рдкрд░рдорд╛рдгрд┐рдд рд╣реЛрддрд╛

рд╣ рдХрд┐ рд╡рдЪрд╛рд░рд╛ рд░реЛрдЧреА рдЬрд▓рд╛рдм рд▓-рд▓рдХрд░ рддрдерд╛ рдорд╛рд▓рд┐рд╢реЛ рд╕ рддрдЧ рднрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдкрд░ рд▓рд╛рдн

рддрдирд┐рдХ рднреА рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ ред рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд╕рдм рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдЦрдЬрд▓реА

рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдпрд╣ рд╢рд░реМрд╖рдзрд┐ рдРрд╕ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЭрд╛рдЬрдорд╛рдИ

рд╢рд╛рдИ рд╣ рдЬрд┐рдирд╣ рдХрд┐рд╕реА рднреА рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ рд╕ рд▓рд╛рдн рди рд╣реЛрддрд╛ рдерд╛ -

рд╕реМрдл рднреМрд░ рдШрдирд┐рдпрд╛--рджреЛрдиреЛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди ред рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрдЯрдХрд░ рдЗрд╕рдХ рдбрдв рдЧрдирд╛

рдзреА рдФрд░ рджреЛ рдЧрдирд╛ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ рд▓ ред

рдЧрдг-рдзрд░рдо . рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рддреАрд╕-рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд░рдХрдд рд╡рд┐рдХрд╛рд░,

рдЦрдЬрд▓реА, рдкрд░рдорд╣, рдХрдордЬреЛрд░ рджрд╖рдЯрд┐ рдо рднрд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдЧрд░рд┐рдгреА рдХреЛ рдлрдмрдЬ--рдпрджрд┐ рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдХреЛ рдХрд╡рдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП

рд╕рдЬ рдХрдмрдЬ рдирд╛рд╢рдХ рд╢рд░реМрд╖рдзрд┐ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдШрд╛рддрдХ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдХреЛ рдирд┐рдорди-

рд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП .

Page 83: Ghar Ka Vaid - archive.org

84

рд╕реЙрдл рдХ рдЪрд╛рд╡рд▓ рдбрдв-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд▓рдХрдирдж рддреАрди-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо | рд╕реМрдл рдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ

рдХрдЯрдХрд░ рдЧрд▓рдХрдирдж рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ | рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╕рдордп рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдЧрд░рдо

рджрдз рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рд╣рд┐

рд▓рд┐рдлрд▓рд╛ рдХ рд╣рд░рдб, рдмрд╣рдбрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдЖрд╡рд▓рд╛---рддреАрдиреЛ рдХреЛ рд╕рд╕рдХрдд рдо рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛ рдЖрд░ рдлрд╛рд░рд╕реА

рдо рдЕрдирдиреАрдлрд▓ рдХрд╣рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдЬреЛ рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ рдХрд┐ 'рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛' рд╢рдмрдж рдХрд╛ рд╣реА рд╡рд┐рдЧрдбрд╛

рд░рдк рд╣ ред рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛ рд╡рд╣рдд-рд╕реА рд╢рд░реМрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдо рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдЕрд░рдд. рдЗрд╕рдХ рдмрд╛рд░ рдо рдФрд░ рд╣рд┐

рднрд░рдзрд┐рдХ рдЬрд╛рдирдирд╛ рд╢рд░рдпрд╕рдХрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ | рд╣рд░рдб, рд╡рд╣рдбрд╛ рддрдерд╛ рд╢рд░рд╛рд╡рд▓ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ 7

рдмрдЬрди рд╣реА рдФрдкрдзрд┐рдпреЛ рдо рд╡рд░рддрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рдПрдХ-рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдХ рднрдирдкрд╛рдд рд╕

рдорд┐рд╢рд░рдг рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдкрд░рдирдд рд╕рд╛рдШрд╛рд░рдгрдд рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рд╣реА рдкрд░рдЪрд▓рд┐рдд рд╣ ред

рдХ) рдорддрд░ рдЬрд▓рди-рддрд╛рдЬ рдЖрд╡рд▓реЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░реЛрд░ рдордз рддреАрд╕

рдЧрд░рд╛рдо---рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдХрдЫ рдмрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред рдорддрд░ рдЦрд▓рдХрд░ рдЖрдПрдЧрд╛ рд╢рд░ рдХрдмрдЬ

рднреА рди рд░рд╣рдЧреА ред

рдХрд░

& рдЦрдиреА рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░--рдЪрд░рд╛ рдЦрд╢рдХ рдЖрд╡рд▓рд╛ рдкрд╛рдЪ рд╕ рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХрд╛ рдЦрди рд╢реАрдШрд░ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдЫ рдкрд░рдорд╣-рдЪрд░рдгрд╛ рдЦрдбрдХ рдЖрд╡рд▓рд╛ рдХреЛ рддрд╛рдЬрд╛ рдЖрдСрд╡рд▓реЛ рдХ рд░рд╕ рдо рдмрд░рд╛рдмрд░ рдЗрдХрдХреАрд╕ рджрд┐рди рддрдХ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рд╕рдЦрд╛ рд▓, рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ ред

рдЧрдг-рдзрд░рдо---рддреАрди рд╕ рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдкрд░рд╛рди рд╕ рдкрд░рд╛рдирд╛ рдкрд░рдорд╣ рдмрд╣рдд рд╢реАрдШрд░ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдФрд░ рд╡реАрдп рджрд╣реА рдХ рд╕рдорд╛рди рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рд╣рд░

рдХ рдЧрд░рдорд┐рд░реЛ рдХреЛ рдХ---рдЧрд░рдн-рд╕рдерд┐рддрд┐ рдХ рдЖрд░рдордн рдо рдирд╛рдЬрдХ рдорд┐рдЬрд╛рдЬ рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдпрд╛ рдирдИ рд╡рд╣рдУ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдп рдХреА рд╢рдЭрд╛рди рд▓рдЧрддреА рд╣, рд╢рд░реМрд░ рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рддреЛ рдпрд╣рдХреЛ рдЗрддрд░рдиреА рддреАрддрд░рддрд╛ рд╕ рд╣реЛрди рд▓рдЧрддреА рд╣ рдХрд┐ рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдЕрд░рд╡рдпрдзрд┐рдХ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ! рдРрд╕реА рд╕рдерд┐рддрд┐ рдо рдпрджрд┐ рд╢рд░рд╛рд╡рд▓ рдХрд╛ рдорд░рдмрд╡рд╛ рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдХ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рд╢рд░реМрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд╕рдорднрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

Page 84: Ghar Ka Vaid - archive.org

85

рдХреА рдорд┐рд░ рджрдХрд░рд╛рдирд╛---рдХрдИ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЧрд░рдореА рдХреА рддреАрдмрд░рддрд╛ рдпрд╛ рдкрд┐рддрдд рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрд╛ рдХ рдХрд╛рд░рдг рдорд┐рд░рджрд░рдж рдерд╛ рдорд┐рд░ рдЪрдХрд░рд╛рди рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдЖрд╡рд▓реЛ рдХрд╛ рд╢рд░рд╡рдд рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣--

рддрд╛рдЬрд╛ рдЖрд╡рд▓реЛ рдХрд╛ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рд░рд╕ рдФрд░ рджреЛ рдХрд┐рд▓реЛ рдЧрд╛рд╡ рдХрд╛ рджрдз рдХрд┐рд╕реА рдХрд▓рдИрджрд╛рд░ рдмрди рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдЭрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдЪрдврд╛рдПред рдЬрдм рджрдз рдлрдЯ рдЬрд╛рдП рдЧреМрд░ рдЖрд╡рд▓реА рдХрд╛ рд░рд╕ рддрдерд╛ рджрдз рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдерд░ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдзрд╛рдЪ рд╕ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдХрд┐рд╕реА рдореЛрдЯ рдХрдкрдб рдо рдврд╛рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдиреАрдЪ рдХрд▓рдИрджрд╛рд░ рд╡рд░рддрди рд░рдЦ рдж ред рдЬрдм рджрдз рдФрд░ рд╢рд▓рд╛рд╡рд▓реЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЯрдкрдХ рдХрд░ рджрд░рддрди рдо рдЧрд░рд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЕрдврд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рдЪреАрдиреА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рд╢рд░рд╡рдд рдХ

: рд╕рдорд╛рди рдкрдХрд╛рдП, рдФрд░ рдЪрд╛рд╢рдиреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдардгрдбрд╛ рдХрд░ рдмреЛрддрд▓реЛ рдо рднрд░ рд▓ ред рдЬрдк

рддреАрд╕ рд╕ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдардгрдбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдпрд╣ рд╢рд░рд╡рдд рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рдЪрд╛рд░ рдкреАрдП | рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рд╢рд┐рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд╢рд░рд▓рд╛рд╡рд╛ рд╡рд╛рд░-рд╡рд╛рд░ рдкрдпрд╛рд╕ рд▓рдЧрдирд╛, рдШрд╡рд░рд╛рд╣рдЯ

рддрдерд╛ рд╡рдЪрдиреА рдХреЛ рднреА рдпрд╣ рд╢рд░рд╡рдд рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдпрджрд┐ рдЖрдЦреЛ рдХ рдЖрдЧ рдкрд░рд╡рд░рд╛ рдЖрддрд╛ рд╣реЛ, рдорд╛рде рдо рдЬрд▓рди рд╣реЛрддреА рд╣реЛ, рдпрд╛ рдЪрд╛рд░-рдмрд╛рд░ рдорддрд░ рдЖрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рджреЛ рдЖрд░рд╛рд╡рд▓реЛ рдХрд╛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд░рд╕ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рддреАрди рджрд┐рди рд╕рдХ рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╛рдп рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред

рдХрдХ рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рдЧрд░рдореЛ-рдЫрдмрд╢рдХреА--рдЪрд░рдг рдЦрд╢рдХ рд╢рд░рд╡рд▓рд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛ рдХрд░ рд╕рд┐рд░ рдШреЛрдП, рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рдЧрд░рдореА-рдЦрд╢рдХреА рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдардгрдбрдХ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛрдЧреА ред

рдХ рд╡рд▓рдЧрдо-рддреЛрдб-рднрд╛рд╡рд▓рд╛ рдЪрд░рдгрд╛ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо, рдЪрд░рдг рдорд▓рд╣рдареА рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо-- рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рдереЛрдб рджрд┐рд╡реЛ рддрдХ рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдЪрд▓рдЧрдо рдХ рд╕рднреА рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рджрд░ рд╣реЛрдд рд╣ ред

рдХ рдкрд░рджрд░ рд░реЛрдЧ--рднрд╛рд╡рд▓рд╛ рдЪрд░ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдХреЛ рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрдирд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдереЛрдб рджрд┐рддреЛ рдо рд╕реА рдкрд░рджрд░ рд░реЛрдЧ рд╕рдорд╛рдкрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХрд░ рдирдХрд╕реАрд░--рддрд╛рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд░рдХрдд рдмрд╣рди рдХреЛ рдирдХрд╕реАрд░ рдХрд╣рдд рд╣, рдФрд░ рдЬрдм рдпрд╣

рдХрд┐рд╕реА рдФрдкрдзрд┐ рд╕ рдмрдирдж рди рд╣реЛрддреА рд╣реЛ рддреЛ рд╕рд╡рд╛-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдЖрд╡рд▓ рдХ рдЪрд░рдг рдо рдереЛрдбрд╛ рдмрдХрд░реА рдХрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рджрдз рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдорд╛рде рд╢рд░ рддрд╛рд▓ рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рдкрд░рдХрддрд┐ рдХрд╛,

рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рджрдЦ ред рдХрдЫ рдорд┐рдирдЯреЛ рдо рдирджреА рдХреА рддрд░рд╣ рдмрд╣рддрд╛ рд░рдХрдд рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

Page 85: Ghar Ka Vaid - archive.org

86

&) рдЦрддрд╕рд░рд╛ рдХреЛ рдЬрд▓рди--рдЦрд╕рд░рд╛ рдирд┐рдХрд▓ рдХрд░ рд╣рдЯ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ

рднреА рд╢рд░реАрд░ рдкрд░ рд╢рд░рддрдпрдзрд┐рдХ рддреАрдирд░ рдЦрдЬрд▓реА рд╣рдЖ рдХрд░рддреА рд╣, рдФрд░ рдЬрд▓рди рдХ рдХрд╛рд░рдг рд░реЛрдЧреА рд╡рд┐рдЪрд▓рд┐рдд рд╣реЛрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ ред

рдЦрд╢рдХ рдЖрд╡рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдардгрдбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдЗрд╕рд╕' рд╢рд░реАрд░ рдШреЛрдПред

рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╕ рдЦрдЬрд▓реА рдФрд░ рдЬрд▓рди рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рджрд┐рд▓ рдлреА рдШрдбрдХрди--рдорджрд╛рдЧрдирд┐ рддрдерд╛ рджрд┐рд▓ рдХреА рдШрдбрдХрди рдо рдЖрд░рд╛рд╡рд▓ рдХреА рд╡рд░рдлреА рдЪрдирд╛рдП --

рдЖрд░рд╛рд╡рд▓ рд╡рд╛рд░рд╣ рдШрдЯ рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛ рд░рдЦ, рдлрд┐рд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдлрдХ рдж, рдФрд░ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рджреЛ рдШрдЯ рддрдХ рдЙрд╡рд╛рд▓ рддрд╛рдХрд┐ рд╡ рдорд▓рд╛рдпрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЗрд╕рдо рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЫрд╣ рд╕ рдЖрдв рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдлрд░ ред

рдХ рд╕рд╡рдкрддрджреЛрдк--рдЗрд╕ рдЫреЛрдЯ рд╕ рдирд╕рдЦ рд╕ рдЧрд░рд╛рд╢рд╛ рд╕ рдмрдврдХрд░ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛, рд╡реАрд░рдп рдХреЛ рдереЛрдЯ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдЧрд╛рдврд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣ред

рдЖрд╡рд▓рд╛ рд╢рд░рд╕рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рддтАМ рдЧрд┐рд▓реЛ, рдЧреЛрдЦрд░, рддрдмрд╛рд╢реАрд░, рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдЫреЛрдЯреА рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рд╡ рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрдЯ рд▓ | рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд╖рдзрд┐ рдо рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдордХрд╕рди рдФрд░ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдордз рд╕рд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдКрдкрд░ рд╕ рджрдз рдкрд┐рдП ред

рдХреА рднрд╛рд╡рд▓реЛ рдХрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рд░рд╕ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╛ рдХрд╛рдЪ рдХ рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдо рдкрд░рджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд╕рдПрдХ рдЖрд╛рд╡рд▓реЛ рдХреЛ рддреАрди рдЧрддрд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдмрд╛рд░рд╣ рдШрдЯ рднрд┐рдЧреЛрдХрд░ рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓рд╛ рд╣рд╢рд░рд╛ рд░рд╕ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдкрд┐рд╕реА рд╣рд▓рджреА рдПрдХ рдкрд░рд╛рдо--рдпрд╡рдХреЛ рдХ рд╕рд╡рдкрдирджреЛрдк' рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд┐рд╢рд╖ рдФрдкрдзрд┐ рд╕рдордХрд┐рдП ред

рд╣рд░рдб рдУрд░ рдмрд╣рдбрд╛ рдХ рдлрд╡рдЬ-рдЪрд░рдгрд╛ рд╡рдЯреА рд╣рд░рдб рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рд╕реЛрдд

рд╕рдордп рдпрд╛ рдкрд░рд╛рдд рдпрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред . рдХреА рдкрд╛рд╖рди-рдкрд┐рдЪрд╛рд░-рдЪрд░рдг рд╣рд░рдв рддреАрди рд░рддрддреА, рд╢рд░рд╛рд╡рд▓рд╛ рддреАрди рд░рддрддреА, рдкрд┐рдкрд▓реА рджреЛ рд░рддрддреА, рд▓рд╛рд╣реЛрд░реА рдирдордХ рджреЛ рд░рддрддреАред рдРрд╕реА рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдкрд░рд╛рдд. рдФрд░ рдПрдХ рд╕рд╛рдпрд╛ : рдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдкрд╛рдЪрди-рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рджрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред

рдЬрд╣

Page 86: Ghar Ka Vaid - archive.org

87

рд╣ рддрд╛рд╕реЛ рд╢реЛрд░ рджрдорд╛--рдЪрд░рд╛ рд╡рд╣рдбрд╛ (рдЧрдард▓реА рд░рд╣рд┐рдд) рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рдЪрд░ рдкрд┐рдкрд▓реА рджреЛ рд░рддрддреА рдереЛрдб рдордз рдХ рд╕рд╛рде рджрд┐рди рдо рдРрд╕реА рддреАрди рдорд╛рддрд░рд╛рдП рдЪрдЯрд╛рдП ред

рдХрдЪрд▓ рд╡рд╣рдбрд╛ рдХрд╛ рджрдХрдбрд╛ рдорд╣ рдн рд░рдЦ рдХрд░ рдЪрд╕рди рд╕ рднреА рдЦрд╛рд╕реА рдХреЛ рдЖрд░рд╛рдо рднрд╛рддрд╛ рд╣ред

рдХреА рдкрд░рд╛рддреЛ рдХреЛ рд▓рд╛рд▓реА--рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛ рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓ рдХрд░ рдЪреМрдерд╛рдИ рдкрд╛рдиреА рд╡рд╛рдХреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдХрдкрдбрдЫрд╛рди рдХрд░ рдЗрд╕рдо рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рднреМрд░ рднрд▓рд╛рд╡ рдЕрд░рдХ рдПрдХ рдХрдк рдорд┐рд▓рд╛рдП ред

рд╢рд░рд╛рд╕ рджрдЦрди рдкрд░ рдпрд╛ рдЖрдЦ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА рдкрд░ рдПрдХ-рджреЛ рд╡рдж рдбрд╛рд▓ ред

рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛ рдХ рдлрд╛рдЯрд╛--рд╣рд░рдб , рд╡рд╣рдбрд╛ рдУрд░ рдкрднрд╛рд╡рд▓рд╛--рдкрд░рддрдпрдХ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдХрдЯ рдХрд░ рдПрдХ

рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ | рдЪреМрдерд╛рдИ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рдд рдкрд░ рдорд▓-рдЫрд╛рддрд░ рд▓ рдФрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЖрдо рд╢рд╡рдд рдХрддрдпрд╛ рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдирд┐рдерд╛рд░ рд▓ ред

рдЧрд░рд╛-рдзрд░рдо --рдо рд╣ рдХ рдЫрд╛рд▓ рдпрд╛ рдЫрд╛рд▓реЛ рд╕ рдЗрд╕ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЧрд░рд╛рд░ рдХрд░рди рд╕ рддрд░рдирдд рдЪрди рдкрдб рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

.. & рд╕рдЬрд╛рдХ-рдорддрд░-рдирд▓реА рдХ рдШрд╛рд╡ рдо рдХрд╛рдЪ рдХреА рдЫреЛрдЯреА рдкрд┐рдЪрдХрд╛рд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд┐рди $ рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рдЪрдХрд╛рд░реА рдХрд░рд╛рдП ред

рдХреА рд╕рддрд┐рдпреЛ рдХреА рдпреЛрдирд┐ рд╕ рдпрджрд┐ рд╢рд╡рдд рдФрд░ рддрд░рд▓-рдЧрд╛рдврд╛ рдкрджрд╛рд░рде рдмрд╣рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдкрд┐рдЪрдХрд╛рд░реА рдо рдпрд╣ рдкрд╛рдиреА рднрд░рдХрд░ рджрд┐рди рдо рджреЛ рдмрд╛рд░ рджреЛ-рддреАрди рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдбреЛрд╢ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдПред

рдХ рдкрд░рджрд╛рд╣ рдпрд╛ рджрд╕рд░ рдЧрдж рдШрд╛рд╡ рдЗрд╕рд╕ рдШреЛрдП, рдЕрдХрд░ рд╢реА рддрд░ рдмрдз рд╢рд░рд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХрдХ рдХрддрдХрд░реЛ рддрдерд╛ рдЖрдЦ рдХреЛ рд▓рд╛рд▓реА рдХ рд▓рд┐рдП рджрд┐рдд рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рджреЛ-рд╡рд╛рд░ рдмрдж рдЖрдЦ рдо рдЯрдкрдХрд╛рдПред

тВм рдЬрдм рдЧрд░рдореА рд╕ рд╡реАрдпрдкрд╛рдд рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ рддреЛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рджрд┐рди рдо рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдереЛрдбрд╛ ! рдордз рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкреАрдП ред

рдХ рд╕рд░рд╕рд╛--рддрд┐рдлрд▓рд╛ рдпрд╛рдиреА рд╣рд░рдб, рд╡рд╣рдбрд╛ рдФрд░ рдЖрд╡рд▓рд╛ рд╡рд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рдореЛрдЯрд╛-рдореЛрдЯрд╛ рдХрдаред рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рдЪрд░рдг рдПрдХ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рд░рд╛рдЬрд┐-рдорд░ рднрд┐рдЧрд░реЛ рд░рдЦ ред рдкрд░рд╛рдд. рдПрдХ-рджреЛ рдЙрдмрд╛рд▓ рджрдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ред рд╢рд░рд╡ рд╕рд░рдо рдХреА рдбрд▓рд┐рдпрд╛ рдХреЛрдпрд▓реЛ рдкрд░ рд░рдЦ рдХрд░ рд▓рд╛рд▓ рдХрд░, рддрддрдкрдЪрд╛рддтАМ рдЗрд╕ рдЧрд░рдо рд╕рд░рдордн рдХреЛ рддрд░рд┐рдлрд▓ рдХ рдкрд╛рдиреА

Page 87: Ghar Ka Vaid - archive.org

88

рдо рдмрдХрд╛рдПред рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдпрд╣ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рди рдкрд░ рд╕рд░рдо рдо рд╡рд┐рджрдпрдорд╛рди рд╕рд░рд╡ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рджрд░

рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рд╡рд╣ рдирддрд░ рд░реЛрдЧреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рднрд░рд╡рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рдХрд╛ рд╕рд░рдорд╛ рдордж рдХреА рддрд░рд╣ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рдХрдкрдбрдЫрд╛рди рдХрд░ рдФрд░ рдЗрд╕рдо рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛, рд╕рдорджрд░рдХрд╛рдЧ рдФрд░ рдЦреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА-рдкрд░рддрдпрдХ рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд┐рд░реА рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╡реЛрд░рдХ рдкрд╛рдЙрдбрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рд╕рд░рдж рдЪреАрдиреА рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЦрдм рднрд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░ ред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЗрд╕рдо рдЧрд▓рд╛рд╡ рд╢рд░рд░рдХ рдбрд╛рд▓-рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдирд┐рд░рдирддрд░ рддреАрди рджрд┐рди рддрдХ рдЦрд░рд▓ рдХрд░, рдЦрд╢рдХ рд╣реЛрди рдкрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдбрд╛рд▓ рд▓ ред

рд╕рдорд╕рдд рдирддрди-рд░реЛрдЧреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рджрдирд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдирддрд░ _ рд╕рд░рд╡рджрд╛ рд╕рд╡рд╕рде рд░рд╣рдд рд╣ ред

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдорд▓рдп рдХ рд╣рд┐рд╕рд╛рдм рд╕ рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╕рд╕рддреА рдФрд░ рдЧрдг рдо рдЕрддрдпрдирдд рдХреЛрдорддреА рд╣, рд╢рд╣рд░ рднрд░ рдЧрд╛рд╡ рдкрд░рддрдпрдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣ред рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдкрд╕ рдХреА рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЕрд░рд╡рд╢рдп рд╣реА рдЦрд░реАрдж рдХрд░ рдШрд░ рдо рд░рдЦ рд▓реАрдЬрд┐рдП, рдЖрдб рд╕рдордп рдпрд╣ рдЭрд░рд╛рдкрдХреЛ рд░рдкрдпреЛ рдХрд╛ _ рдХрд╛рдо рджрдЧреАред

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЖрдЦреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ рджреЛ рд░рддрддреА рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдкреАрд╕ рдХрд░ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд▓рд╛рдм рд╢рд░рдХ рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо

рд░рдЦ, рд╛рдЦреЛ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА рдо рдЗрд╕ рдШреЛрд▓ рдХреА рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдмрдж рдЖрдЦреЛ рдо рдЯрдкрдХрд╛рдЗрдП--рджрд░рдж рдФрд░ рд▓рд╛рд▓реА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА, рдХреАрдЪ рдХрд╛ рдЖрдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдЗрд╕рдХ рдЕрд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд, рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рд╢рд░реМрд░ рд░рд╕реМрдд рджреЛ-рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рдПрдХ рд░рддрддреА рдЕрдлреАрдо рдо ._ рдкреАрд╕ рдХрд░ рднрд░рд╛рдЦ рдХ рдЪрд╛рд░реЛ рдУрд░ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдЧрд░рд╛рдЦ рдХрд╛ рджрд░рдж ┬╗ рдЦрдЯрдХ тАЬрднрд░ рд▓рд╛рд▓реА рдареАрдХ * рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред

& рдЧрд▓рд╛рд╡реА рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рднрд░ рдлрд▓ рдЬрд┐рд╕рдд, (рдЬреЛ рд╢рд╡рдд рд░рдИ рдЧреЛрд▓реЛ рдХ рд░рд╛ рд╣рд▓рдХрд╛ рднреЛрд░ рдмрд╛рдЬрд╛рд░ рдо рд╢рд░рддрддрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдкрдирд╡рд╛рдбрд┐рдпреЛ рдХреА рджрдХрд╛рдиреЛ рдкрд░ рдорд┐рд▓рддрд╛ ) рдкрд░рд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо ред рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдереЛрдб рдкрд╛рдиреА рдпрд╛ рдЧрдзрдШрдХрд░ рд▓рдордм

Page 88: Ghar Ka Vaid - archive.org

89

рдЖрдХрд╛рд░ рдХреЛ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ | рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╕рдордп рдкрд╛рдиреА рдпрд╛ рдЧрд▓рд╛рд╡ рд╢рд░рдХ рдо 'рдШрд┐рди рдХрд░ рд╕рд▓рд╛рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЦ рдо рд▓рдЧрд╛рдП

рднрд╛рдЦ рдХ рдкрд░рд╛рдп рд░реЛрдЧ, рдЬрд╕ рдХрд┐ рдЖрдЦ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА, рдЦрдЬрд▓реА, рдШрдШ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХ рдКрдирд┐рдп рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

рдХ рдЬреАрди рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдЬрд┐рдХ рд╕рд▓рдлрд╛рд╕ рджреЛ рд░рддрддреА, рдХрдЬрд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рдЫрд╣ рдЖрдо, рдмрд▓рд╛рд╡ рднрд░рдХ рдирддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо ред рд╕рд╡ рд╡рд╕рддрдП рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдШреЛрд▓ рдХрд░ рд▓реЛрд╢рди рдЪрдирд╛рдП, рджреЛ-рджреЛ рд╡тАМ рдж рдЖрдЦреЛ рдо рдбрд╛рд▓рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП

рдЧрдг-рдШрд░рдо-- рдЭрдЦреЛ рд╕ рдкрд╛рдиреА рд╡рд╣рди рдХреЛ рд░реЛрдХрддрд╛ рд╣, рдХрдХрдХрд░ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рддрдерд╛ рд▓рд╛рд▓реА рдХреЛ рдХрд╛рдЯрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдЙрд╡рдд рдлрд┐рдЯрдХрд░реЛ (рдХрдЪрдЪреА) рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо, рднреАрдорд╕рдиреА рдХрдкрд░ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА, рдЧрд▓рд╛рдм рдЕрдХ рдбрдв-рд╕реМ-рдкрд░рд╛рдо--рддреАрдиреЛ рдЪреАрдЬ рд▓рд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░, рдереЛрдбрд╛-рдмреЛрдбрд╛ рдпрд▓рд╛рд╡ рд╢рд░рдХ рд╕рд╛рдз-рд╕рд╛рде рдбрд╛рд▓рдд рд░рд╣, рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рд╕рд╡ рдкрд░рд╕рдкрд░ рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рдПред рддрддрдкрдгрдЪрд╛рддтАМ рд░рдИ рдХ рдлрд╛рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ рд▓ред рд╢рд░рд╛рд╡- рд╢рдпрдХрддрд╛рдирдорд╛рд░ рдбрд░рд╛рдкрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреЛ-рджреЛ рд╡ рдж рдЭрд╛рдЦреЛ рдо рдбрд╛рд▓, рд╕рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рд╢рд░рд╛рдЦ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрд┐рдпрд╛ рджрд╡рд╛ рд╣ ред

рджрдЦрддреА рдЖрдЦреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рджрд┐рди рдо рдЗрд▓рд╛рдЬ рдпрджрд┐ рдЖрдЦ рджрд░рдж рдХрд░рддреА рд╣реЛ, рдкрд╛рдиреА рдмрд╣рддрд╛ рд╣реЛ, рд▓рд╛рд▓реА рдЬреЛрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛ, рдХрдХрдХрд░

рдЪрдв рд╣реЛ рддреЛ рдирд┐рдорди рдирд╕рдЦ рд╕ рдХрд╡рд▓ рдПрдХ рджрд┐рди рдо рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣

рдХрдЪрдЪреА рдкрд░рд╡рдд рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо, рд░рд╕реЙрд░рдд (рд╕рд╛рдл рд╣рдИ) рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдЬрд╛

рдорд┐рд╢рд░реА рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рддрдпрд╛ рдЕрдлреАрдо рд╡рд┐рд╢рд╖ (рдЬреЛрдХрд┐ рдмрдирд╛рд░рд╕ рд╕ рдХрд╡рд▓ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рдирд┐рд░рдорд╛рдг рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХрд╕рд╛рдЗрдЬ рд╡рд┐рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреА рдЬрд╛рддреА рд╣ рдФрд░ рдЕрдЧрд░рдЬреА рджрд╡рд╛ рд╡рд┐рдХрд░рддрд╛рдУ рд╕

рдкрд░рд╛рдкрдп рд╣) рдЫрд╣ рд░рддрддреА рдФрд░ рдиреАрд▓рд╛ рдереЛрдпрд╛ (рддрддрд┐рдпрд╛) рддреАрди рд░реА ред

рд╢рд░рдлреАрдо рд╢рд░реЛрд░ рд░рд╕реМрдд рдХреЛ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд╢рджрдз рд╡ рд╕рд░рдЪрдЫ рдЧрд▓рд╛рд╡ рдЕрд░рдХ рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рддрдерд╛ рд╡рд╛рдХреА рдФрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЦрд░рд▓ рдо рдкрдердХ-рдкрдердХтАМ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд░рд╕реМрдд рд╡рд╛рд▓

рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдж, рдЫрд╣ рдШрдирдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдирд┐рдзрд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рдХрдкрдб рдо рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ ред

Page 89: Ghar Ka Vaid - archive.org

90

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рдбрд░рд╛рдкрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреЛ рдм рдж рдкрд░реМрдкрдзрд┐ рджрд┐рд╕рддреА рднрд░реЙрд╕реЛ рдо рдбрд╛рд▓ ред рдЗрд╕

рд╕рдордп рдЖрдСрд╕ рд╕ рдЧрд░рдо-рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╡рд╣рдирд╛ рд╢рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ ред рджрд╕ рдкрд░рдирджрд░рд╣ рдорд┐рдирдЯ рдХ рдмрд╛рдж

рдлрд┐рд░ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдбрд╛рд▓, рдЕрдм рдкрд╣рд▓ рдХреА рд╢рд░рдкрдХрд╖рд╛ рдХрдо рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдХрд▓рдЧрд╛ ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░

рджрд╕-рджрд╕, рдкрдирджрд░рд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдорд┐рдирдЯ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдо рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рдмрд╛рд░ рдбрд╛рд▓, рдЭреЙрд╕ рдХрд╛ рджрд░рдж, рдЯреАрдо рдФрд░ рд▓рд╛рд▓реА рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рджрд╕рдд рд╣реА рджрдЦрдд рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдЧрд░рдзрд┐рдХ рджрд┐рдиреЛ рд╕ рд╢рд░рд╛рдЦ рджрдЦрддреА рд╣реЛ рддреЛ рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдереЛрдб рджрд┐рди рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рджрд┐рди рдо рдХрд╡рд▓ рдПрдХ рдмрд╛рд░ рджрд╡рд╛ рдбрд╛рд▓рдд

рд░рд╣рдЧ рддреЛ рджреЛрд╡рд╛рд░рд╛ рдпрд╣ рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рди рд╣реЛрди рдкрд╛рдПрдЧреА ред

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдорд╕рдвреЛ рдХреЛ рдордЬрдмрдд рдХрд░рддреА рд╣ рдПрдХ рднрд╛рдЧ рдирдордХ рдФрд░ рджреЛ рднрд╛рдЧ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдкреАрд╕ рдХрд░ рдордирд╕рдвреЛ рдкрд░ рдорд▓рди рд╕

рдорд╕рдЯ рдордЬрдмрдд рд╣реЛрдЧ, рдФрд░ рдпрджрд┐ рдЙрдирд╕ рдЦрди рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ рддреЛ рд╡рдирдж рд╣реЛрдЧрд╛ |

рдХ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рддреАрдд рдЧрд░рд╛рдо рдкреАрд╕ рдХрд░ рдПрдХ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рдЗрд╕ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдХрд▓рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░, рдвреАрд▓ рдорд╕рдв рдХрдареЛрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣, рджрд╛рдд рдордЬрдмрдд рд╣реЛрдд рд╣ ред

рдХ рдорд╕рдвреЛ рдо рджрдж рд╣реЛ, рдШрд╛рд╡ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЧрдирдЧрди рдкрд╛рдиреА рдо рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдЗрд╕рд╕ рдЧрд░рд╛рд░ рдХрд░, рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХрдХ рджрд╛рддреЛ рдХреА рдкреАрдк рддрдерд╛ рдЦрди рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП, рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдирд╕рдЦрд╛ рдПрдХ рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╣ *

рдмрд╡рдд рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрд░рдо рддрд╡ рдкрд░ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдкрд┐рдШрд▓рд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рдЗрд╕ рдкрд░ рдиреАрд▓рд╛рдереЛрдерд╛ (рддрддрд┐рдпрд╛) рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЫрд┐рдбрдХ рджред рдЬрдм рд╕рдЦрди рд▓рдЧ рддреЛ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рд░рдореАрдорд╕рддрдЧреА рдбрд╛рд▓ рдХрд┐рд╕реА рд▓реЛрд╣ рдХреА рд╕рд▓рд╛рдИ рд╕ рдЙрд▓рдЯрд╛-рдореАрдзрд╛ рдХрд░рдд рд░рд╣ рдХрд┐ рдЖрдЦрд┐рд░ рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдЦрд╢рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдардгрдбрд╛ рдХрд░ рдЗрд╕ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рд▓ ред

рджрдирд┐рдХ рд╕рдирд╛рди рдХрд░рдд рд╕рдордп рдЪрдЯрдХреА-рднрд░ рдЙрдЧрд▓реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдорд╕рдвреЛ рдкрд░ рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдорд░рд▓, рд░рд╛рд▓ рдмрд╣рди рдж, рдлрд┐рд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдХрд▓рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░ рдо рд╣ рд╕рд╛рдл рдХрд░ рд▓ ред

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдмрд╛рд░реА рдХ рдЬрд╡рд░ рдХреА рдФрд╖рдзрд┐ рд╣ рдмрд╛рд░реА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░, рджрдирд┐рдХ рд╣реЛ рдпрд╛ рддреАрд╕рд░ рдпрд╛ рдЪреМрде рджрд┐рди рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕

рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

Page 90: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдЦрдбрд╛

9

рдлрдЯрд┐рдХрд░реА рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ рд▓ | рджреЛ рд░рддрддреА рд╕ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рддрдХ рдЪрд░рдг рдЪрдЯрдХреА-рднрд░ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЬрд╡рд░ рдХ рд╕рдордп рд╕ рдЪрд╛рд░ рдШрдирдЯ рдкрд╣рд▓ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдж, рдФрд░ рджрд╕рд░реА рдорд╛рдирдирд╛ рджреЛ рдШрдирдЯ рдкрд╣рд▓ рдж-- рдЬрд╡рд░ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛, рдпрджрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рднреА рддреЛ рд╣рд▓рдХрд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ ред |

рдпрджрд┐ рдкрд░рдердо рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдЬрд╡рд░ рди рдХ рддреЛ рджрд╕рд░ рджрд┐рди рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдПред рдкрд░рдирдд рдзрдпрд╛рди рд░рдЦрд┐рдП рдХрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдпрджрд┐ рдХрдмрдЬ рд╣ рддреЛ рдкрд░рдердо рдХрдмрдЬ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░ рд▓рдирд╛ рдЬрд░рд░реА рд╣ред

рд╕рд▓рд░рд┐рдпрд╛

рд▓рд╛рд▓ рдлрдЯрд┐рдХрд░реА рдХреА рдЦреАрд▓ рддреАрди рд░рддрддреА, рдиреМрдзрд╢рд╛рджрд░ рджреЛ рд░рддрддреА, рдЧрд░ рджреЛ рд░рддрддреА-- рдЬрд╡рд░ рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рдЗрддрдиреА-рдЗрддрдиреА рдорд╛рддрд░рд╛ рджрд┐рди рдо рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рджред

рджрдорд╛ рдФрд░ рдЦрд╛рд╕реА : рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЙрдкрдЪрд╛рд░

рдЗрди рд░реЛрдЧреЛ рдо рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рд╡рд┐рднрд┐рдитАНрди рд╡рд┐рдзрд┐рдпреЛ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдПрдХ рд╡рд┐рдзрд┐ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдереЛрд╣рд░ рдХрд╛ рдбрдбрд╛ рднреАрддрд░ рд╕ рдЦрд╛рд▓реА рдХрд░ рдЗрд╕рдо рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдХ рдЯрдХрдб рднрд░ рд╢рд░реЛрд░ рдлрд┐рд░ рдЗрд╕рдХ рдКрдкрд░ рдорд┐рдЯрдЯреА рд▓рдЧрд╛ рдХрд░ рдЙрдкрд▓реЛ рдХреА рд╢рд░рд╛рдЪ рдо рд░рдЦ, рдорд┐рдЯрдЯреА рд▓рд╛рд▓ рд╣реЛрди рдкрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓, рдЗрд╕ рддреЛрдб рдХрд░ рднреАрддрд░ рд╕ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓ рдФрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд░рдЦ ред рджреЛ рд░рддрддреА рдпрд╣ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдо рд░рдЦ рдкрд╛рди рдХрд░ рджрдирд┐рдХ рдЦрд╛рдПред рдХрд╛рд▓реА рдЦрд╛рд╕реА рднреА рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣--рдПрдХ рдпрд╛ рджреЛ рд░рддрддреА рдпрд╣ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдорде рдо рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЪрдЯрд╛рдП ред

рджрдз рдкреАрдд рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдпрд╣ рднрдкрдзрд┐ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛ рд╕рдХрдирд╛ рдХрдард┐рди рдкрд░рддреАрдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рд╢рд╕рд▓рд┐рдП рдирд┐рдорди рд╡рд┐рдзрд┐ рдлреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд▓реАрдЬрд┐рдП |---

рдЦреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рд╡рдЪрдЪ рдХреА рдорд╛рддрд╛ рдХ рд╕рддрди-рдордЦреЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛ рдж рд╢рд░реЛрд░ рдлрд┐рд░ рдмрдЪрдЪ рдХреЛ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рди рдж ред

рдХ рдХрд╛рд▓реА рдЦрд╛рд╕реА рд╡рд╛рд▓ рдмрдЪрдЪ рдХреЛ рдЦреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рд╢рд░рддрдпрдирдд рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рджрд┐рди рдо рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдПрдХ-рдПрдХ рд░рддрддреА рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдкрд┐рд╕реА рдЪреАрдиреА рдХ рд╕рд╛рде рджрди рд╕ рдерд░реЛрдб рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

Page 91: Ghar Ka Vaid - archive.org

92

рдХ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА (рдордиреА) рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рджрд╢реА рдЪреАрдиреА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ

рдЪрд╛рд░ рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред рддрд░ рдЦрд╛рд╕реА рдо рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рддрдерд╛ рдЦрд╢рдХ рдЦрд╛рд╕реА рдо рдЧрд░рдо рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рееред '

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдорд░реЛрдб рдФрд░ рджрд╕рддреЛ рдХреЛ рд░реЛрдХрддреА рд╣ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рддрдерд╛ рд╢рд░рдлреАрдо рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо--рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдкрд░рд╕рдкрд░ рдЦрд░рд▓

рдХрд░рдХ рд░рдЦред рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдпрд╣ рдЪрдгрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ |

рдпрджрд┐ рдорд░реЛрдб рдХреА рд╕рдерд┐рддрд┐ рдо рдкрдЯ рдо рднрд╛рд░реАрдкрди рд╣реЛ рддреЛ рдкрд╣рд▓ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдПрд░рдб рдХрд╛ рддрд▓ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдкрд┐рд▓рд╛рдП рдЗрд╕рд╕ рджрд╕рдд рд╣реЛрдХрд░ рдЖрд░рддреЛ рд╕ рд╕рджрдж рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рдПрдЧ ред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рдЪрд░рдг рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдЗрд╕рдкрдЧреЛрд▓ рдХ рд▓рдЖрд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░ ред рдХрдЫ рд╡рд╛рд░ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдорд░реЛрдб рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧ, рдпрджрд┐ рдЦрди рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ рддреЛ рд╡рд╣ рднреА рд░рдХ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рен рд╡реАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рджреЛ рджрд╛рди рдордирдХрдХрд╛ рдо рд░рдЦ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдХрдЫ рдмрд╛рд░ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд╣реА рдорд╣реАрдиреЛ рдХ рдорд░реЛрдб рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧ ред

рддреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рдЧрд╣ рдЪрд╛рд░ рднрд╛рдЧ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рд░рдЦ ред рдкрд╛рдЪ рдкрд╛рдЪ рдЧрд░рд╛рдо рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рджрдз рдХреЛ рд▓рд╕рд╕реА рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдж ред

рен рд╡рдЪрдЪреЛ рдХ рдкрд░рд╛рдп рд░реЛрдЧ рдЙрджрд░-рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рд╕ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрдд рд╣ред рдирд┐рдорди рдирд╕рдЦ рд╡рдЪрдЪреЛ рдХ рдЙрджрд░-рд╡рд┐рдХрд╛рд░, рдЕрдЬреАрд░рдг рдЖрджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ -

рдЦреАрд▓ рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛, рдиреЛрд╢рд╛рджрд░, рдЦреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА, рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рд╕рдм рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрдГ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрдЯ рдХрд░ рдЪрд░рдг рд░рдг рд╡рдирд╛рдПред рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╕рдордп рдПрдХ рд░рддрддреА рдпрд╣ рдЪрд░рдг рдкрд╛рдиреА рд░ рдШреЛрд▓ рдХрд░ рд╡рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рд╣рдЬ рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдитАНрд░реАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рд░рд╛рдХ рдХ рд▓реМрдЧ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо, рд╣рд▓рджреА рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо, рд▓рд╛рд▓ рд╡реАрдЬ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо ред рд╕рдм рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдПрдХ-рдПрдХ рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛

рд░рдЦ рдорд┐рд░рдЪ рдХ рдмрдирд╛рдП ред

Page 92: Ghar Ka Vaid - archive.org

93

рдПрдХ-рдПрдХ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдПрдХ-рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкреАрдкрд▓ рдХ рдкрддрдд рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯ-рдЫрд╛рди рдХрд░ рдж, рдЗрд╕рд╕ рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╢реАрдШрд░ рдХ рд╢рд░реМрд░ рджрд╕рдд рдмрдж рд╣реЛрдХрд░ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ !

рдЪреЛрдЯ рдХреА рдЖрддрд░рд┐рдХ рдкреАрдбрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдШреА рдо рднрди рд╢рд░реМрд░ рдЙрддрд╛рд░

рдХрд░ рдереЛрдб рд╕рдордп рдХ рд▓рд┐рдП рдордирд┐рдерд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рджреАрдЬрд┐рдП | рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдКрдкрд░ рд╕ рдШреА рдирд┐рдпрд╛рд░ рд▓ рд╢рдиреМрд░ рдЗрд╕рдо рд╕рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдпрдЬреА рднрди рдХрд░ рддрдерд╛ рдПрдХ-рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╣рд▓рдЧрдирд╛ рдмрдирд╛рдП ред рдЗрд╕ рд╣рд╣рд╡ рдо рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рднрдиреА рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдкрд╣рд▓ рдЧрд░рд╛рд╕ рдо рд░рдЦ рдХрд░ рдЦрд╛рдП, рдКрдкрд░ рд╕ рдмрд╛рд░реАрдХ рд╣рд▓рдЖ рд╕рд╡рди рдХрд░ред рд╢рд░реМрд░ рд╡рд╛рд╣рдо-рд░рдк рдо рдЧрдб, рд╣рд▓рджреА рд╢рд░ рдЪрдирд╛ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд▓рдк рдХрд░ред рдЪреЛрдЯ рдХрд╛ рджрд░рдж рдирдпрд╛ рд╣реЛ рдпрд╛ рдкрд░рд╛рдирд╛, рдереЛрдб рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ |

рд╕рдЬрд╛рдХ рдХреА рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдФрд╖рдзрд┐ : рдлрд┐рдЯрдХрд░реЛ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рднрди рдХрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЧрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдпрд╣ рдЭреМрд╖рдзрд┐

рджрдз рдХреА рд▓рд╕рд╕реА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдорддрд░-рдЬрд▓рди рджрд░ рд╣реЛрдЧреА рднреМрд░ рдкреАрдк рдХрд╛ рдЖрдирд╛

рд╡рдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ | рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдорддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдкрд┐рдЪрдХрд╛рд░реА рдХрд░рди рд╕ рднреА рд╕рдЬрд╛рдХ рдо рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА : рд╕рддрд░реА-рдкрд░рд╖ рдкрд░рдорд╣ рдХрд╛ рдЙрдЪрд┐рдд рдЗрд▓рд╛рдЬ рдХреАрдХрд░ рдЫрд╛рд▓ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдорд╛рдЬрдлрд▓ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рд╕рдкрд╛рд░реА рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо

рджреЛ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓, рдЪреМрдерд╛рдИ рдкрд╛рдиреА рдмрд╛рдХреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЪрд░рдг рдорд┐рд▓рд╛рдП ред

рдЧрдг-рдШрд░рдо--рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХреА рдпреЛрдирд┐ рд╕ рддрд░рд▓ рдкрджрд╛рд░рде рдмрд╣рди рдкрд░ рдЙрдкрдпрдХрдд рдкрд┐рдЪрдХрд╛рд░реА

ред рд╣рд╛рд░рд╛ рдпреЛрдирд┐ рдХреЛ рдШреАрдирд╛ рдпрд╛ рдХрдкрдбрд╛ рддрд░ рдХрд░рдХ рд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдЕрддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рд╢реЛрд░ .. рдпрд╣ рдкрдирджрд░рд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рдмрд╛рд░ рдРрд╕реА рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдирд╛

рдкрд░рджрд░ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

рдкрд░рдорд╣ рдЦреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рдЧрдб рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд░рдЦ ред

рднрд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╕рдордп рджрдз рдХреА рд▓рд╕рд╕реА рд╕ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред

Page 93: Ghar Ka Vaid - archive.org

94

рдХрдЫ рджрд┐рди рдкрдгрдЪрд╛рддтАМ рд╢реМрдЪ рдо рд▓рд╛рд▓реА рджрд┐рдЦрд╛рдИ рджрдЧреА, рдЗрд╕ рд╕рддрд╛рд╕рдердп-рд▓рд╛рдн рдХрд╛

рд▓рдХрд╖рдг рд╕рдордХрд┐рдП ред

тВм(#$ рдЦреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рддрдд рдЧрд▓реЛ (рд╢рджрдз) рдкрдитАНрд╡рд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдмрд╛рд░реАрдХ

рдкреАрд╕ рд▓ | рддреАрди-рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рддрдГ рд╡ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдереАрдв рджрд┐рдиреЛ

рдо рдкрд░рд╛рди рд╕ рдкрд░рд╛рдирд╛ рдкрд░рдорд╣ рднреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдмрд╡рд╛рд╕реЛрд░ рдХ рдорд╕рдкрдд рдорд░рд╢рд╛ рдХрд░ рдЧрд┐рд░рд╛ рджрддреА рд╣ рдбрдв-рд╕реА рдЧрд░рд╛рдо рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЕрд░рдврд╛рдИ-рдкреМ-рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд╡рдд рдХрд╛рдЧрдиреЛ рдо рд▓рдкрдЯ рдХрд░ рдЬрдЧрд▓реА

рдЙрдкрд▓реЛ рдХреА рд╢рд░рд╛рдЪ рдо рд░рдЦ ред рдЬрдм рдХрд╛рдЧрдЬ рдЬрд▓ рдЪрдХ рд╢рд░реАрд░ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдардбреА рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╢рд░рдврд╛рдИ-рдореМ-рдЧрд░рд╛рдо рдзреА рдХ рд╕рд╛рде рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдмрд░рддрди рдо рдиреАрдо рдХ рдбрдгрдб рд╕ рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рддрдХ рд░рдЧрдв ред рдорд┐рдЯрдЯреА рдХрд╛ рд╡рд░рддрди рдПрд╕рд╛ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рдЬрд┐рд╕рдо рджреЛ- рдЪрд╛рд░ рджрд┐рди рджрд╣реА рдЬрдорд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛред рд╢рд░рд╡ рдЗрд╕ рдШреА рдо[рд░рдИ рд▓рдердкрдп рдХрд░ рд╢реМрдЪ рдЙрдкрд░рд╛рдирдд рдорд╕рд╕реЛ рдкрд░ рд╡рд╛рд╡, рд╕рд╛рдп рдЦреЛрд▓' рдХрд░ рдирдИ рд░рдИ рд▓рдпрдпрде рдХрд░ рдмрд╛рд╡ред рд╕рд╛рдд рджрд┐рдд рддрдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рдпрд╣ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдорд╕рд╕ рдорд░рдХрд╛ рдХрд░ рдЧрд┐рд░ рдЬрд╛рдПрдЧ ред

рдЕрдЬрд╡рд╛рдЗрди

рд╣ рдкрд╛рдЪрдд-рдЪрдврдж рдХ рдЧреЛрд▓рд┐рдкрд╛--рд╡рд╛рд░реЛ рдирдордХ рддреАрдо рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдзреЛ рдкрджрдзрд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд▓реЙрдЧ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдн--рдХрдЯ рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рдФрд░ рдШреАрдХрд╡рд╛рд░

рдХ рд░рд╕ рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдЪрди рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред

рдЙрджрд░ рдкреАрдбрд╛--рд░рд╢реА рднрд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рдкрджрдзрд╣ рдЧрд░рдо, рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╢реМрд░ рд╣реАрдЧ рджреЛ рд░рддрддреА--рд╕рд╡рдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрдЯ рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦред рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рджрд┐рди рдо рджреЛ рдмрд╛рд░ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рд╕ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдЧрдирдЧрди рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред рдЗрд╕рд╕ рднрдЦ рднреА рдмрдврддреА рд╣ред

рд╣ рджрдЧреА рдкрд░рдЬрд╡рд╛рдЗрдд рдЭрд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирдкрддрд╛рд░ рд▓ рднреМрд░ рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕ рдо рддрд░ рд╡ рдЦрд╢рдХ рдХрд░ред рддрддрдкрд╢рдЪрддтАМ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╕рд╡рд╛рдж рдХ рдЕрдирдХрд▓ рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ

'. рдорд┐рд▓рд╛рдПред рдПрдХ рд╕ рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдЧрдирдЧрди рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред

Page 94: Ghar Ka Vaid - archive.org

95 рдб

рдХ рдЙрджрд░ рдкреАрдбрд╛, рдкрд░рдлрд╛рд░рд╛ рдФрд░ рд╢рд░рдЬреАрд░рдг--рд╕реЛрда, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рдкрд┐рдкрд▓реА рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ, рд╕рд╡рдж рдЬреАрд░рд╛, рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬреАрд░рд╛, рдЕрдЬрд╡рд╛рдЗрди рддрдерд╛ рдШреА рдо рднрдиреА рд╣реАрдЧ--- рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдЪрдЪреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо ред

рдХрдЯ рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрд╛рди рдХреАрдЬрд┐рдПред рдорджрд╛рдЧрдирд┐, рдЙрджрд░ рдкреАрдбрд╛, рдЕрдлрд╛рд░рд╛ рддрдерд╛ рд╡рджрд╣рдЬрдореА рдХ рджрд╕рддреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдПрдХ рд╕ рдбрдв рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдереА рд╕ рдж ред

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛- рднрдЬрд╡рд╛рдЗрди рд╕реЛ рдЧрд░рд╛рдо, рднрд░рд╛рдХ рдХ рднреАрддрд░ рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢реЛрд░рд╛ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рдЬрдЬреА-рдХрд╖рд╛рд░ рджреЛ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо ред рдЪрдв рдЬрд╡рд░ рдо рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рджреЛ рд░рддрддреА рддрдерд╛ рд╡рдпрд╕рдХреЛ рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд░рддрддреА рдж--рдкрд╕реАрдирд╛ рд╢рд░реМрд░ рдорддрд░ рдЦрди рдХрд░ рд▓рд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░--рднрдЬрд╡рд╛рдЗрдд рдкрд╣рдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╕рдордп рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХреЛрд░ рдХрдЬ рдо рдЪрд╛рдпрдХрдк-рднрд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рднрд┐рдЧрдпреЛ рд░рдЦ ред рджрд┐рди рдо рд╕рдХрд╛рди рдХ рднреАрддрд░ рддрдерд╛ рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рд╡рд╛рд╣рд░ рдЧрд░реЛрд╕ рдо рд░рдЦрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП | рджрд╕рд░ рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд рдЫрд╛рди рдХрд░ рдкреАрдПред рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрдо рд╕ рдХрдо рджрд╕ рдмрд╛рд░рд╣ рджрд┐рди рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред рдпрджрд┐ рдкрд░рдг рд▓рд╛рдн рди рд╣реЛ рддреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рд╕рдордп рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред

рдЬрдм рдЬрд╡рд░ рдмрд╣рдд рдкрд░рд╛рдирд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП, рд╣рд░ рд╕рдордп рдШреАрдорд╛-рдзреАрдорд╛ рддрд╛рдк рд░рд╣, рддрд┐рд▓рд▓реА

рд╢реЛрд░ рдЬрд┐рдЧрд░ рднреА рдмрдв рд╣рдП рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕ рд╢рд░реМрд╖рдзрд┐ рдХ рдереЛрдб рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдЬрд╡рд░ рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рднреМрд░ рднрдЦ рдЦрдм рд▓рдЧрддреА рд╣ ред

рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛

рдиреМрд╕рд╛рджрд░, рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдирд╛рдореА рд╕ рд╣рдорд╛рд░реА рдорд╣рд┐рд▓рд╛рдП рддрдХ рдкрд░рд┐рдЪрд┐рдд рд╣ ред

тАЬрджрд╛рджреАтАЭ рдФрд░ тАЬрдирд╛рдиреАтАЭ рдХ тАЬрдШрд░рд▓ рджрд╡рд╛рдЦрд╛рдитАЭ рдо рдЬрд┐рддрди рднреА рдирд╕рдЦ рдирдирд╣ рдпрд╛

рдирдитАНрд╣реА рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рджрд┐рд╖рдЯ рдХрд┐рдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдкрд░рд╛рдп рдЙрди рд╕рднреА рдо рдордз, рд╕рджрджрд╛рдпрд╛ рдФрд░

рдиреМрд╕рд╛рджрд░ рдЕрд╡рд╢рдп рд╢рд╛рдорд┐рд▓ рд╣реЛрдд рд╣ред рдкрд░рдирдд рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдХ рд╕рд╛рде рдЗрддрдирд╛ рдШрддрд┐рд╖рдж рд╕рдордмрдирдз

рд╣реЛрди рдХ рд╡рд╛рд╡рдЬрдж рднреА рдпрд╣ рд╣рд░рд╛рдиреА рдХреА рд╡рд╛рдд рд╣ рдХрд┐ рдРрд╕реА рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрд░ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ

рдЪрд╕рдд рд╕ рд╣рдорд╛рд░рд╛ рдХрд╛рдлреА рдкрд░рд┐рдЪрдп рдирд╣реА рд╣, рд╢рд░реМрд░ рджрд╛рджреА, рдирд╛рдиреА рдХ рдЪрдЯрдХрд▓реЛ рдХ рдЕрддрд┐-

рд░рд┐рдХрдд рдХрд╣реА рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдирд╣реА рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ ред

рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдХреЛ рдЕрдЧрдирдЬреА рдо рд╡реЛрд░рдХрд╕ рдХрд╣рдд рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рдЕрдЧрди рдЬреА рдФрд╖рдзрд┐-рд╡рд┐рдХрд░рддрд╛рд╢реЛ

рд╕ рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдФрд░ рдмрд╣рдд рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрд░рд╛рдкрдп рд╣ ред

Page 95: Ghar Ka Vaid - archive.org

96

рдХ рдорд╣ рднрд╛рдирд╛- рд▓рдЧрднрдЧ рдкрд╛рдЪ рдЖрдо рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдХрдкрд░ рдкрдирджрд░рд╣

рдкрд░рд╛рдо рдордз рдпрд╛ рдЧрд▓реАрд╕рд░реАрди рдо рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рдХрд┐рд╕реА рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ рд▓ рдУрд░ рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдп-

рдХрддрд╛ рд╕рдордп рдорд╣ рдХ рднреАрддрд░ рдШрд╛рд╡ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдП, рд╢реАрдШрд░ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд

рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдпрджрд┐ рдЧрд▓реАрд╕рд░реАрди рдпрд╛ рдордШ рдХреЛ рддрдирд┐рдХ рдЧрд░рдо рдХрд░ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ

рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рд╕рдЧрдорддрд╛ рд╕ рдорд┐рд╢рд╡рд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдЬрдмрд╛рди, рд╣реЛрда рднреМрд░ рдорд╣ рдл рд▓рд┐рдП,

рдЬрд┐рд╕ рдо рд╣ рдХрд╛ рдЖ рдЬрд╛рдирд╛ рдХрд╣рдд рд╣, рдЗрд╕рд╕ рд╢рд░рд╖рда рд▓рдЧрд╛рди рдХреА рджрд╡рд╛ рдирд╣реА рд╣реЛ рд╕рдХрддреА ред

рен) рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдлрд╛рдо рдХреА рдЪрдорддрдлрд╛рд░реА рднреМрд╖рдзрд┐--рдирд╕рдЦрд╛ рдХтАНрдпрд╛ рд╣, рдПрдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░

рд╣ред рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рд▓рдХрд░ рдЦреАрд▓ рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА

рдо рд░рдЦ ред

рджреЛ рд░рддрддреА рд╕ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рддрдХ рдЪрд╛рдп рдпрд╛ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред рдкрд╣рд▓ рд╣реА рджрд┐рди, рд╡рд░рдитАМ рджрд╕рд░-рддреАрд╕рд░ рджрд┐рд▓ рд░реЛрдЧ рдХрд╛ рдирд╛рдо> рдирд┐рд╢рд╛рди рдирд╣реА рд░рд╣рдЧрд╛ ред

рд╣) рднрд╛рд╡рд╛рдЬ рдмрдардирд╛--рдпрджрд┐ рдЕрд░рдзрд┐рдХ рдЧрд╛рди рдпрд╛ рдКрдЪреА рдЖрд╡рд╛рдЬ рдо рдмрд╛рддрдЪреАрдд рдХрд░рди рд╕ рдЧрд▓рд╛ (рдЖрд╡рд╛рдЬ) рдмрда рдЬрд╛рдП рддреЛ рдирд┐рдорди рдирд╕рдЦрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХреАрдЬрд┐рдП, рддрд░рдирдд рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХрдЪрдЪрд╛ рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ ред рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛тАЬ рдирд╕рд╛рд░ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдпрд╣ рд╢рд░реЛрд╖рдзрд┐ рдо рд╣ рдо рд░рдЦ рдФрд░ рд░рд╕ рдЪрд╕рдд рд░рд╣ ред

&) рддрд┐рд▓рд▓реА--рд░рд╛рдИ рд╡реАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЦреАрд▓ рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдЖрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо ред рджреЛрдиреЛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП ред рджрдирд┐рдХ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рд╕рд╛рдп рдорд▓реА рдХ рдкрддрддреЛ рдХ рд░рд╕ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдмрдвреА рд╣рдИ рддрд┐рд▓тАНрд▓реА рдЧрд▓рд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ред

тВмрдХ рджрд╛рдж---рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛, рд░рд╛рд▓ рддрдерд╛ рдЧрд╖рдХ рдкрд░рддрдпрдХ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдкрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо | рд╕рд╡ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рддрдерд╛ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ ред

рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рдиреАрд╡ рдХ рд░рд╕ рдо рдШреЛрд▓рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдП, рддрдирд┐рдХ рдЪрднрдЧреА рдкрд░рдирдд рд╢реАрдХрдШрдХрд╖ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

9 рдкрддрдерд░реЛ--рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛, рдЬреЛрдЦрд╛рд░, рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛, рдлрд┐рдЯрдХрд░реА, рдиреМрд╕рд╛рджрд░ рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рд╢рд╡рдд рдХ рд╕рд╛рде рджред рддреАрдд

|

Page 96: Ghar Ka Vaid - archive.org

97

рджрд┐рди рдо рдХрдХрд░ рдЧрд▓рдХрд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдмреАрд╕ рд╡рд░рд╖ рд╕' рдЖрдЬрдорд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣

рд╢рд░реЛрд░ рд╕рдлрд▓ рд╕рд┐рджрдз рд╣рдЖ рд╣ !

рдпрджрд┐ рд╣рд░ рдорд╛рд╕ рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рджрд┐рди рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╣реЛрддрд╛ рд░рд╣ рддреЛ рдкрддрдерд░реА рднреА рд╣реЛ рддреЛ рдШрд▓рдХрд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддреА рд╣!

рдХ рдкрд╛рдпреЛрд░рд┐рдпрд╛ рдЯрдп рдкрд╛рдЙрдбрд░-- рдЦреАрд▓ рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рдорджрд░ рд░рд╛рдЧ рдкрдЪрд╛рддрдд рдЧрд░рд╛рдо, рдЪрд╛рдХ рд╢рд░рдврд╛рдИ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рддтАМ рдкреЛрджреАрдирд╛ рд╢рд░рдард╛рд░рд╣ рд░рддрддреА, рд╕рддтАМ рдЕрдЬрд╡рд╛рдЗрди

рд╢рд░рдард╛рд░рд╣ рд░рддрддреА, рдЪрд░рдг рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛ рд░рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рдФрд░ рдирдордХ рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо ред рд╕рдм рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ред рдкрд╛рдпреЛрд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рдЯрде рдкрд╛рдЙрдбрд░ рддрдпрд╛рд░ рд╣ред

рдХрд╣ рдкрд┐рддрдд рдкрд╛рдЙрдбрд░--рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдлрд▓рд╛ рд╣рдЖ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдкрд░ рдПрдХ рд░рддрддреА, рд╡реЛрд░рдХрд╕ рдкрд╛рдЙрдбрд░ (рдЬрд┐рд╕рдд рдлрд▓рд╛ рд╣рдЖ) рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо, рдирд┐рд╢рд╛рд╕рддрд╛ рдЭрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░, рд╕рддрд╛рдиреЛрдкрд░рд╛рдирдд рдкрд┐рддрдд рдкрд░ рдорд▓ ред

рдХрдкрд░ рдХрд┐ рдЬреАрд╡рдирд╛рдордд--рдХрдкрд░ рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рд╕рдд рдкрджреАрдирд╛ (рдкреАрдкрд░рдордЯ) рдПрдХ рднрд╛рдЧ,

рдЕрдЬрд╡рд╛рдЗрди рдЖрдзрд╛ рднрд╛рдЧ ред рддреАрдиреЛ рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдПрдХ рд╢реАрд╢реА рд╕ рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рд░рдЦ, рджреЛ-рддреАрди рдШрдЯ рдо рддреАрдиреЛ рдЪреАрдЬ рд╕рд╡рдд рдШрд▓рдХрд░ рд╢рд░рд░рдХ-рд╕реА рд╡рди рдЬрд╛рдПрдЧреА ред рдпрджрд┐ рд╢реАрдХрд░ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣ рддреЛ рддреАрдиреЛ рдЪреАрдЬ рдХрдЯрдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдбрд╛рд▓ рдФрд░ рдордЬрдмрдд рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛рдП, рдереЛрдбреА рджрд░ рдШрдк рдо рд░рдЦ ред

рд╕рд╡рд▓ рд╡рд┐рдзрд┐--рд╡рдпрд╕рдХреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЗрд╕рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рджреЛ рд╕ рдЪрд╛рд░ рдмрдж рддрдХ рддрдерд╛ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЖрдп-рднрдирд╕рд╛рд░ рд╢рд░рд╛рдШреА рд╡ рдж рд╕ рдПрдХ рдм рдж рддрдХ рджреА рдЬрд╛рддреА рд╣ | рдпрджрд┐ рдХрд┐рд╕реА рд░реЛрдЧ рдо рдЗрд╕ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рдХреЛ рд╡рд╛рд░-рд╡рд╛рд░ рджрди рдХреА рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рджрд┐рди-рд░рд╛рдд рдо рд╡рд╛рд░рд╣ рд╡ рдж рд╕ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдирд╣реА рджрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдпрджрд┐ рдХрд┐рд╕реА рд░реЛрдЧ рдо рдПрдХ рд╣реА рд╡рд╛рд░

рдЕрдзрд┐рдХ-рд╕-рдЕрдзрд┐рдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рджрди рдХреА рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдкрд╛рдЪ рдм рдж рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдЙрдк- рдпреЛрдЧ рди рдХреА рдЬрд╛рдП ред

рдЧрд╢-рдзрд░рдо--рд╡рд╛рд╣рдпрд░рдк рдо рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдЧрд▓-рд╕рдб рдорд╛рд╕ рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддрд╛ рд╣,

рдЦрдЬрд▓реА рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рддрдерд╛ рдХреАрдЯрд╛рдгрдирд╛рд╢рдХ рд╣ ред рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЕрдкрди рдЗрди рдЧрдгреЛ рдХ рдХрд╛рд░рдг

Page 97: Ghar Ka Vaid - archive.org

98

рд╕рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдорд╛рд╕рд▓-рдкреАрдЯрд╛, рд╕рд┐рд░-<рд░рдж, рдХрд╛рдорди-рджрд░рдж, рджрд░рд╕-рдкреАрдбрд╛, рд╕реАрди рддрдерд╛ рдХрдорд░ рдХрд╛ рджрд░рдж рд╢реМрд░ рдЧрд╛рдард┐рдпрд╛ рддрдерд╛ рдореЛрдЪ рдЧрд░рд╛рджрд┐ рдн рдЗрд╕рдХреА рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХреА рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

тАЬрдЬреАрд╡рдирд╛рдордд рд╕рдЬрди рджрд░ рдХрд░рди рдХрд╛ рдЧрдг рд░рдЦрддрд╛ рд╣ред рдлреЛрд░рдЯ рдзрднреМрд░ рдл рд╡рд┐рдпрд╛ рдХреА рд╢рд░рд╛рд░рдорднрд┐рдХ рд╕рдерд┐рддрд┐ рдн, рдЬрдмрдХрд┐ рдЙрдирдо рдкреАрдк рдо рдкрд░реА рд╣реЛ, рдЬреАрд╡рдирд╛рдорддрдд рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдкрд░рд╛рди рд░реЛрдЧ рдХ рдХрд╛рд░рдг рдкреАрда рдкрд░ рд▓рдЯ рд░рд╣рди рд╕ рдЬрд╛ рдШрд╛рдп рдмрди рдЬрд╛рдд рд╣ рд╡ рдЗрд╕рдХ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд 2рее рдХреАрдЯрд╛рд╕рдирд╛рд╢рдХ рд╣реЛрди рдо рдирд╛рдд рдПрдХрдЬреАрдорд╛ (рдЬрд▓рди рд╡ рдл рд╕рд┐рдпрд╛) рджрд╛рдж, рдЪрдмрд▓, рдЧрдЬ рддрдерд╛ рдорд░рдп рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдЦрдЬрд▓реА, рдЬрд╕ рдХрд┐ рдЕрдбрдХреЛрдкреЛ рдХреА рд╕рдЬрд▓реА рд╢рд░реАрд░ рдЧрджрд╛ рдХреА рдЦрдЬрд▓реА, рд╢рд░рд╛рджрд┐ рдо рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рдирд╛рдХ рдХреА рджрд░рдЧрдз рддрдерд╛ рдирд╛рдХ рдХ рдХреАрдЯрд╛рдгрдУ рдлреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП 'рдЬреАрд╡рдирд╛рдорддрдд' рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╕рд┐рджрдз рд╣рдЖ рд╣ред рд╡рд┐рдкрд▓ рдХреАрдЯ, рдЬрд╕ рд╡рд┐рдЪрдЫ, рдордЪрдЫрд░, рдкрд┐рд╕рд╕, рд╕рдЯрдорд▓, рднрд┐рдб рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХ рдХрд╛рдЯ рдкрд░ рд╢рд░рддрдпрдд рдЪрддрдордлрд╛рд░реА рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ рд╣, рд╕рд░рдирдд рдкреАрдбрд╛ рджрд░ рдХрд░рддреА рд╣ ред

рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо, рддреАрддрд░ рд╕рд╛рд╕реА рддрдерд╛ рдХрд╖рдп рдо рдЗрд╕ рд╕ рдШрд╛рдирд╛ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рд╢рд░рд╛рддрд░рд┐рдХ рд░рдк рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рдкрд░ рдорд╛рд╕рд▓-рдкреАрдбрд╛ рдХреЛ рдгрд╛рдд рдлрд░рддрд╛ рд╣ред рдордж тАЬрдХрд╛ рджрд░рдж, рдЬрд┐рдЧрд░ рдХрд╛ рджрд░рдж, рд╢рд░рд╛рддреЛ рдХрд╛ рджрд░рдж рдЗрд╕рдХ рд╡рд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рд╣рдЬ рдо рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдмрд╣рдд рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдорд┐рддрд▓реА рддрдерд╛ рдХреА рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рднрд░рддрд┐ рдЙрддрддрдо рд╡рд╕рдд рд╣ ред

рдЗрд╕рдХ рднрд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд, рджрд╕рдд, рдорд░реЛрдб, рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб, рдкрд╕рд▓реА рдХрд╛ рджрд░рдж, рдирд┐рдореЛрдирд┐рдпрд╛ рдо рднреА рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдпрджрд┐ рдШрд░ рдо рдпрд╣ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рдмрдирд╛рдХрд░ рд░рдЦ рддреЛ рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╕рдордп рдмрд╣рдд рд╕ рдХрдкрдЯреЛ рдо рдХрд╛рдо рд╢рд░рд╛ рд╕рдХрддреА рд╣ ред рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рдн рдЗрд╕ рдЖрд╖рдзрд┐ рдХреЛ рдорд╛рде рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдЙрдЧрд▓реА рд╕ рддрдирд┐рдХ рдорд▓ рджреЛ ред рдкрд╕рд▓реА рдХ рджрд░рдж рднреМрд░ рдЧрд╛рдард┐рдпрд╛ рдо рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХреА рдЬрд╛рдПред рдлреЛрдб-рдл рд╕рд┐рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╕ рд╣реА рд▓рдЧрд╛ рдж ред рдХрд╛рди рдо рджрд░рдж рд╣реЛ рддреЛ рд╕рд░рд╕реЛ рдХ рддрд▓ рдХреА

рд╡рдж рдо 'рдЬреАрд╡рдирд╛рдордд' рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЯрдкрдХрд╛рдП ред рджрд╛рдв рдпрд╛ рджрдд-рдкреАрдбрд╛ рдо рд░рдИ рдХрд╛ рдлрд╛рдпрд╛ (рем рдКрд░ рджрд╛рдв рдпрд╛ рджрддрд┐ рдкрд░ рд░рдЦред рдЦрдЬрд▓реА (рдЪрд╛рд╣ рдХрд┐рд╕реА рдЕрдЧ рдо рд╣реЛ) рдФрд░ рдкрд┐рддрддреА рдо рд╕рд░рд╕реЛ рдХ рддрд▓ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд▓рдЧрд╛ рек реп ред рджрд╛рдж, рдЧрдЬ, рдЪрд╡рд▓ рдо рдЗрд╕ рд╣реА рд▓рдЧрд╛рдЗрдп ред рдпрджрд┐ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╕ рд╕рдЬрди рд╣реЛ рддреЛ рдереЛрдб рдХрд░ рд╕рд░рд╕реЛ рдХ рддрд▓ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдП ред рд▓ рдХреАрдбреЛ рдХ рдХрд╛рдЯ рдкрд░ рджреЛ рд╡ рдж рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЙрдЧрд▓реА рд╕ рдорд▓ рджред рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо

Page 98: Ghar Ka Vaid - archive.org

99

рдо рд░рдорд╛рд▓ рдкрд░ рдбрд╛рд▓рдХрд░ (рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рд╡ рдж) рд╕тАМ рдШрд╛рдП рдФрд░ рдЧрдирдЧрди рдкрд╛рдиреА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░

рдЗрд╕рд╕ рдирд╛рдХ рдШреЛрдП | рдордж рдХ рджрд░рдж рдо рдЪрд╛рд░ рдм рдж рдЪрд▓рд╛рд╡ рдЕрд░рдХ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред

рдЬрд┐рдЧрд░ рдХ рджрд░рдж рдо рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рд╢рд░рд░рдХ рдо рдпрд╛ рдХрд╡рд▓ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред рдкрд╕рд▓реА

рдХ рджрд░рдж рдФрд░ рдирд┐рдореЛрдирд┐рдпрд╛ рдо рдкрд╕рд▓рд┐рдпреЛ рдФрд░ рд╕реАрди рдкрд░ рддрд▓ рд╕рд░рд╕реЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдорд╛рд▓рд┐рд╢

рдХрд░ рдФрд░ рджреЛ-рджреЛ рд╡тАМ рдж рдЕрд░рдХ рдЧрд╛рдКрдЬрд╡рди рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП рдпрд╛ рд╢рд░рд╡рдд рдПрдЬрд╛рдЬ рдо

рдорд┐рдирд╛рдХрд░ рдЪрдЯрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рд╣рдЬ рдо рджреЛ рд╡тАМ рдж рдЧрд▓рд╛рдм рдЕрд░рдХ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджреЛ-рджреЛ рдШрдгрдЯ

рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдирд┐рд░рдирддрд░ рджрдд рд░рд╣рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП--рдЬрд╡ рддрдХ рдЖрд░рд╛рдо рди рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рдкрдпрд╛рд╕

рддреАрди рд╣реЛ рддреЛ рджреЛ рд╡тАМ рдж рдорд┐рд╢рд░реА рдХреА рдбрд▓реА рдкрд░ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЪрд╕ ред

рдХ рд╕тАМ рдШрд┐рдп рд╢реЛрд░ рджрд░рдж рдЧрд╛рдпрдм--рдиреМрд╕рд╛рджрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдкрд░ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдд рдкреАрд╕

. рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдмрдирдж рд░рдЦрд┐рдПред рдХрд╕рд╛ рд╣реА рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рд╣реЛ рдЗрд╕рдХ рд╕ рдШрди рд╕ рдареАрдХ рд╣реЛ

рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рджрд╛рдв рднреМрд░ рджрд╛рдд рдХрд╛ рджрд░рдж рднреА рд╢рд╛рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рддрд▓ рдЦрдЬрд▓реА--рдХрдкрд░ рднрд╛рда рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд╡рдХ рдЭрдФреМрд░ рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдкрд░рддрдпрдХ

рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╣рд░рд╛ рддрддрд┐рдпрд╛ (рдиреАрд▓рд╛ рдереЛрдерд╛ ) рджреЛ рдЧрд░рд╛рдо ред рд╕рдм рдХреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░

рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╕рд░рд╕реЛ рдХ рддрд▓ рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рд░рдЦ ред рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╕рдордп рдЦрдЬрд▓реА рдХ

рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░ рдЖрдзрд╛ рдШрдирдард╛ рддрдХ рдШрдк рдо рд╡рдв, рд╡рд▓рд╢рдЪрд╛рджтАМ рд╕рд╛рд╡рди рдФрд░

рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╛рдл рдХрд░ рд▓ | рдЪрд╛рд░ рджрд┐рди рддрдХ рдпрд╣ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХрд░рди рд╕ рддрд░ рд╡

рдЦрд╢рдХ--рджреЛрдиреЛ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдЦрдЬрд▓реА рдирд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

рджрд╛рдж рдЭрд░реЛрд░ рдЪрдорд╡рд▓ рдХрд╛ рд░рд╛рд╕рд╡рд╛рдг рддрд▓-рдХрдкрд░ рдкрд░рджрд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо

рд╕рд▓ рддрд╛рд░рдкреАрди ред рдкрд╣рд▓ рдХрдкрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд╢рд░реМрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ рдКрдкрд░ рд╕ рддрд▓ рдбрд╛рд▓

рдХрд░ рдЗрддрдирд╛ рд╣рд┐рд▓рд╛рдП рдХрд┐ рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдП, рдлрд┐рд░ рдордЬрджрдд рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛ рдХрд░

рд░рдЦ ред рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рдп рд░рдИ рд╕ рд▓рдЧрд╛рдП ред рд╡рд┐рдЧрдб рд╕ рд╡рд┐рдЧрдбрд╛ рджрд╛рдж рддрдерд╛ рдЪрдордмрд▓ рджрд░

рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдореЛрдЯ--рддрд▓ рддрд╛рд░рдкреАрди рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЧрд░рдо рдХрд░ рд▓, рдлрд┐рд░ рдХрдкрд░ рдЗрд╕рдо рдбрд╛рд▓ ред

рдереЛрдбреА рджрд░ рдо рд╕рд╡рдд. рдШрд▓ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рдпрджрд┐ рд╕рд╛рд░рд╛ рди рдШрд▓ рддреЛ рд╕рдордХ рдХрд┐ рддрд▓ рддрд╛рдП-

рдереАрди рдХрдо рдЧрд░рдо рд╣рдЖ рд╣, рдереЛрдбрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдЧрд░рдо рдХрд░ рд▓

рдкрд░рд╡рддрддреАрд░ рджрд╛рдж--рдХрдкрд░ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрдзрдШрдХ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо ред рдереЛрдб рд╕ рдорд┐рдЯрдЯреА

рдХ рддрд▓ рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдорд░рд╣рдо-рд╕реА рд╡рдирд╛ рд▓ рем рджрд╛рдж рдХреЛ рдЦрд░рдЪ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдП, рдКрдЪ рд╣рджреА

рдкрджрд┐рдиреЛ рдо рдХрд╖рдЯ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

Page 99: Ghar Ka Vaid - archive.org

400

рдХ рдкрд╡рд╛рд╕реАрд░--рд╡рд╕рд▓реАрди, рдЬрд┐рд╕рд╕ рдЯрд╛рдпрджрд░ рд▓реЛрдЧ рдорд░рд╣рдо рдмрдирд╛рдд рд╣, рдмрд╣рдд

рднрд╕рддреА рд╡рдордд рд╣--рдПрдХ рдкреАрдЯ, рдХрдкрд░ рддреАрдо рдЧрд░рд╛рдо, рдкрд░рдлреАрдо рд╢рджрдз рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рдд

рдкреЛрджреАрдирд╛ рд╢рд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо ред

рдкрд░рдердо рд╢рд░рдлреЛрдо, рдХрдкрд░ рддрдерд╛ рд╕рддтАМ рдкреЛрджреАрдирд╛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЦрд░рд▓ рдкрд░ред рдлрд┐рд░ рдмреЛрдЯреА-

рдереЛрдвреА рджрдирд▓реАрди рдорд┐рд▓рд╛рдд рдЬрд╛рдП рдХрд┐ рд╕рд╛рд░реА рдмрдорд▓реАрди рджрдорд░реА рддреАрдЬреЛ рдо рд╢рд░рдЪрдЯреА рдкрд░рдпрд╛рд░

рдорд┐рд╢рдерд╡рд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдП ред рдЗрд╕ рдкрд▓ рдо рд╣ рд╡реА рдмреЛрддрд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рдХрдж рдЧрд╕ред

рджрдирд┐рдЭ рд░рд╛рдзрд┐ рдордордп рдкреАрддрд▓ рд╡реА рдкрд┐рдЪрдХрд╛рд░реА рдо рдпрд╣ рдорд░рджрдо рднрд░ рдХрд░ рдЧрджрд╛ рдк

рднреАрддрд░ рдкрд╣рдЪрд╛рдП ред рдкрд░рд╛рдд рднреА рд╢реМрдЪрд╛рджрд┐ рд╕ рдирд┐рд╡рддрддрд┐ рдкрд░ рдпрд╣реА рдкрд░рдпреЛрдЧ рдмрди ред рдЙрд╕рдХ

рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдЦрдиреА рддрдерд╛ рдмрд╛рджреА рджреЛрдиреЛ рдкрд░рдЧрд╛рд░ рдХреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рджрд░ рд╣реА рдЬрд╛рддреА

рд╣ рдкрд░реАрд░ рджрд░рдж рддрд░рдирдд рдмрдирджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

рдЬрд░рдордиреА рдо рдпрд╣ рдорд╕рд╣рдо рдкрд░рддрд┐ рдмрд░рд╖ рднрд╛рд░реА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдмрдЪреА рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рем80 рдЙрдкрдЯрджрд╛рдпрдл рд╕рд╛рдорд┐рдл рдШрд░рдо--рдЕрдлреАрдо рдПрдХ рд░рддрддреА, рдХрдкрд░ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА ред рджреЛрд░рдиреЛ

рдорд┐рд▓рд╛ рдЫрд░ рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП, рджреЛрджреЛ рдШрд╕рда рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░

рен рд▓рд┐рдХреЛрд░рд┐рдпрд╛--рд╡рдкрд░, рдЧрд▓рд╛рдм рд╢рд░рдХ, рдмрдЯрд┐рдпрд╛ рдЧрд▓рд╕рд░реАрдиред рд╕рддрд░ рдЪрдШрд░рд╛рд╡рд░

рд╡рдЬрди рд▓рдХрд░ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рд▓ рд╢реМрд░ рд╕рд▓ рдорд╣ рд╡реА рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЧ ред рдЗрд╕ рдкрд░реЛрд╖рдзрд┐ рдо

рдлрд╛рдпрд╛ рддрд░ рдХрд░ рдкрдб рдХ рд░рдк рдо рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рдмрд░ред рдПрдХ рдордкрддрд╛рд╣ рдо рд╣реА рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЪрд╖рдЯ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдЫ рд╢рд░ рдлрдкрд░--рдХ рд▓рдХрддрддрд╛ рдХреА рдПрдХ рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рдЪрд▓рдерд╛ рдЗрд╕реА рдирд╕рдд рдХреЛ рдкрд░рдХ

рдХрдкрд░ рдХ рдирд╛рдо рд╕ рд╡рдЪрддреА рдереА, рдЬрд┐рд╕рди рд╕рд╕рд╛рд░ рдо рдЕрдкрдиреА рдлрд╛рдХ рдмрдард╛ рджреА рдереАред рдкрд░рдирдд рдпрд╣ рд╕рддрдп рд╣ рдХрд┐ рдирд╕рдЦрд╛ рд╣ рднреА рд╣рдЬ рдХреА рд░рд╛рдорд╡рд╛рдг ┬╗реЛрдкрдзрд┐ )

_ рд░рдХрдЯреАрдлрд╛рдИрдЯ рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ рдПрд▓реЛрдкрдерд┐рдХ рдиреж рдиреЛ рдврдв рдкреАрдЯ, рдкреАрдкрд░рдордЯ рд╢рд░рд╛рдпрд▓рд╖ рдЪрд╛рд░

рдЕрд╕, рдХрдкрд░ рдкрд╛рдЪ рдЭреМрд╕ ред

рдЕрд▓ рдкрд░рдердо рдХрдкрд░ рдХ рдЯрдХрдб рдХрд░ рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ рдХреА рд╢реАрд╢реА рдо рдбрд╛рд▓ рдФрд░ рдордЬрдмрдд рдХрд╛рд░рдХ рдз рд╣ рдзрдк рдо рд░рдЦ рдФрд░ рд╡рд╛рд░-рдмрд╛рд░ рд╣рд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ ред рдЬрдм рдХрдкрд░ рдЕрдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдШрд▓ рдЬрд╛рдП рджрд░ рдо

*тАМ рен

рдЬрд╛рдП рддреЛ рдлрд┐рд░ рдкреАрдкрд░рдордЯ рдЖрдпрд▓ рднреА рдорд┐рд▓рд╛ рдж--рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдЕрд░рдХрд╛ рдХрдкрд░ рддрдпрд╛рд░

рд╣ред

Page 100: Ghar Ka Vaid - archive.org

0]

рдЕрд░рдХ рдХрдкрд░ рд╣рдЬ рдХрд╛ рддреЛрдб рддрдерд╛ рджрд╕рдд рдФрд░ рдХреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рднрд░реЛрд╕ рдХреА рдУрдкрдзрд┐ рд╣| рд╣рдЬрд╛ рдЬрдм рднреАрдкрд░ рд░рдк рдШрд╛рд░рдг рдХрд░ рд▓ рддреЛ рдЗрд╕ рд╢рд░рдХ' рдХреЛ рдХрднреА рдирд╣реА рднрд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдорд╛рддрд░рд╛--рджреЛ рд╕ рдЫрд╣ рдмрдж рддрдХ рд╕рд╡рдЪрдЫ рдЬрд▓ рдо рдпрд╛ рд╡рддрд╛рд╢ рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдХ рд╣рдЬрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛--рдХрд▓рдореА рдгреЛрд░рд╛ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдкрд░ рднреАрдорд╕рдиреА рдврдв рдЧрд░рд╛рдо, рдорд┐рд╢рд░реА рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо | рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ ред

рд╕рд╡рд╕рде рд╡рдпрдХрддрд┐ рдпрджрд┐ рд╣рдЬрд╛ рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рд░реЛрдЬ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рддреЛ рдлрд┐рд░ рд╣рдЬрд╛ рд╣реЛрди рдХрд╛ рднрдп рдирд╣реА рд░рд╣рддрд╛ ред

рдиреЛрд╕рд╛рджрд░ рдордХреАрдп рдорд╛рд░ рд╕рдХреА рдЕрд▓ рдЬрд▓ рд░рд▓ рдХрд▓ рджрд▓ рдореАрд▓ рдХрд▓рд╢ 2рдХ 22: рдкрд░ рдЕрд╣рдо рд╣реЛ рдбрд┐рдХ рдорд▓ рдкрдХ

рдХ рд╕рд┐рд░ рджрд░рдж---рдиреЛрд╕рд╛рджрд░ рдареЛрдХрд░реА рдкрдирд╡рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд╡реЛрддрддрд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдмреЛрддрд▓

рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рднрд░ рдЭреМрд░ рд╣рд┐рд▓рд╛рдП рддрд╛рдХрд┐ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рдпрд╣ рд╢рд░рдХреЛ рд╕рд┐рд░рджрд░рдж рдХ

рд▓рд┐рдП рдЕрд░рдХрдХтАНрддреАрд░ рд╣ ред рдпрджрд┐ рджреМрд░ рд╕ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рд╣реЛ рддреЛ рджрд░рдж рд╣реЛрди рд╕ рдПрдХ рдШрдирдЯрд╛ рдкрд╣рд▓ рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╕рд┐рд░ рджрд░рдж-рдмрдирдж рд╣реЛрдд рд╣реА рддрд░рдирдд рджрдорд░реА рдорд╛рддрд░рд╛ рдж рдпрджрд┐ рд╣рдорд╢рд╛ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рд░рд╣рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдПрдХ-рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдкрд┐рд▓рд╛рдПред рдХрдЫ рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдкрд░рд╛рди рд╕ рдкрд░рд╛рддрд╛ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рднреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рджреЛ рдЪрдордордЪ-рднрд░ рд▓ ред

рдХ рд╡рд╣реЛрд╢реА--рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╡рд╣реЛрд╢реА рд╣реЛ рдпрд╛ рдорд┐рд░рдЧреА рдпрд╛ рд╣рд┐рд╕рдЯреАрд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдХрд╛рд░рдг

рдорд░рдЪрдЫрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рддрд┐рдордд рдЪрдЯрдХрд▓ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рддрд░рд╖рдд рдЪрддрдирд╛ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдпрджрд┐ рдЬрдХрд╛рдо рдмрдирдж рд╣реЛ, рдЗрд╕ рдХрд╛рд░рдг рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рддрдерд╛ рд╡рдЪрдиреА рддреЛ рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕

рдЬрдХрд╛рдо рдмрд╣рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ -

рдЪрдирд╛ (рдЕрдирд╡рдЭрд╛) рдФрд░ рдиреМрджрд╕рд╛рд░ рджреЛрдиреЛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЕрд▓рдЧ-рд╢рд░рддрд░рдЧ рдкреАрд╕ рдХрд░

рдХрд╛рдЪ рдХреА рд╢реАрд╢реА рдо рдХрд╛рд░рдХ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рд░рдЦ ред рдЭрд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╕рдордп рд╢реАрд╢реА рд╣рд┐рд▓рд╛рдХрд░

рд╕рдерд╛ рддрдирд┐рдХ рдЬрд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирдо рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреА рдирд╛рдХ рдХ рд╕рд╛рдорди рд░рдЦ, рдЗрд╕рдХреА рддреАрддрд░ рдЧрдз

рднрд╛рдХ рдо рдкрд╣рдЪрдд рд╣реА рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд╣реЛрд╢ рд╢рд░рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

Page 101: Ghar Ka Vaid - archive.org

02

рдпрджрд┐ рдЬрдХрд╛рдо рд╡рдитАНрдж рд╣реЛ; рдЫреАрдХ рди рд╢рд░рд╛рддреА рд╣реЛ, рд╕рд┐рд░ рдо рддреАрддрд░ рдкреАрдбрд╛ рд╣реЛ рднрд░

рд╕рд╛рд╕ рд▓рди рдо рдХрдард┐рдирд╛рдИ рд╣реЛ рддреЛ рдРрд╕реА рдЕрд░рд╡рд╕рдерд╛ рдо рднреА рдпрд╣реА рд╕рдШрд╛рдПред рдХ рдирд╛рдХ

рдЦрд▓ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдФрд░ рдЬрдХрд╛рдо рдмрд╣рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ ред

& рднрд░рдордд рдкрд╛рдЙрдбрд░--рдпрд╣ рдирд╕рдЦрд╛ рджрдЦрди рдо рдирд┐рддрд╛рдд рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг-рдорд╛ рджрд┐рдЦрд╛рдИ

рджрддрд╛ рд╣ рдкрд░рдирдд рдЧрдг рдо рдкрд░рд╛рдп. рдмрдб-рдмрдб рдХреАрдорддреА рдЪрд╕рдЦреЛ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд╕рдд рдХрд░ рджрддрд╛ рд╣ ред

рдорди рдЗрд╕ рдкрд╛рдЙрдбрд░ рдХреЛ рдХрд╛рдлреА рд╕рдордп рддрдХ рдЬрд╡ рдо рд░рдЦ рдЕрдирдХ рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рд╕рдлрд▓

рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХреА рд╣ ред

рдпрд╣ рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рд░реЛрдЧреЛ рдХ рд▓рд┐рдп рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рдирд╕рд╡рд╛рд░ рд╣, рджрд╛рддреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрд░рджрдзрд┐рддреАрдп

рдордЬрди, рдФрд░ рдорджрд╛-рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЪрд░реЛ |

рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдиреМрд╕рд╛рджрд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдерд░реМрд░ рдЧрд░ рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рее

рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдмрд╣рдд рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ | рдорд╛рддрд░рд╛ * рдХрд╡рд▓ рджреЛ рд░рддрддреАред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рд╕рд┐рд░рджрд░рдж, рдирдЬрд▓рд╛, рдЬрдХрд╛рдо рдЭреМрд░ рдорд░рдЫрд╛ рдо рдереЛрдбреА-рд╕реА рд▓рдХрд░

рд╕рд╕рд╡рд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╕рдШрд╛рдПред рджрдд-рдкреАрдбрд╛, рджрд╛рддреЛ рдХрд╛ рд╣рд┐рд▓рдирд╛, рджрд╛рддреЛ рдХреА рдорд▓ рдХ

рд▓рд┐рдП рдордЬрди рдХрд░рд░рдк рдо рдорд▓ ред рдЧрд░рдЬреАрд░рдг, рдЙрджрд░-рдкреАрдбрд╛, рдЕрдлрд╛рд░рд╛, рд╢рд▓ рдЗрддрдпрджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП

рджреЛ-рджреЛ рд░рддрддреА рд╕реМрдл рд╢рд░рдХ (рддрдирд┐рдХ рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ) рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдЫ рджрд╛рдж-рджрдж--рднрдлреАрдо рдПрдХ рд░рддрддреА, рдиреМрд╕рд╛рджрд░ рдПрдХ рд░рддрддреА ред рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░

рдЧреЛрд▓реА-рд╕реА рд╡рдирд╛рдХрд░ рджрд╛рдв рдХ рдЫрдж рдо рд░рдЦ рдХрд░ рджрд╡рд╛ рдж, рдпрд╛рдирд┐ рджрд╡рд╛ рдЫрдж рдо рднрд░ 4рел

рдкрд░рд╛рдпрдорд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдХрд╖рдж рдЬрд╛рддрд╛ рд░рд╣рдЧрд╛ рдФрд░ рдЫрдж рднреА рд╡рдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛-рдРрдЧ

рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рд╣!

& рдЦрд╛рд╕реА-рдпрджрд┐ рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд╕рдЧ рддрд▓рдЧрдо рдкрд░рд╛рддреА рд╣реЛ рддреЛ рдереЛрдбрдирд╕ рдкрд╛рдиреА рдо

рдЦрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдиреМрд╕рд╛рджрд░ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рдПрдХ рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рдкреАрдЬрд┐рдП, рдЦрд╛рд╕реА

рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред

& рдкрдЯ-рдж--рдиреЛрд╕рд╛рджрд░ рджрд╢реА рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рд░рдо; рдмрдбреА

рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо, рд╕рддтАМ рдкреМрджреАрдирд╛ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рд╕реМ рдЧрд░рд╛рдо

рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордкрдЧрд░реА рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдкрд░рд╕рдкрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ рд╢реМрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рдм

Page 102: Ghar Ka Vaid - archive.org

403

рдЧрд░рд╛-рдШрд░--рдкрдЯ рджрд░рдж, рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рддреАрдХрддрд╛, рдорд┐рдЪрд▓реА, рдЕрдЬреАрд░рдг, рдХрдмрдЬ, рдЦрдЯрдЯреА- рдЙрдХрд╛рд░, рдЫрд╛рддреА рдХреА рдЬрд▓рди рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рд░реЛрдЧреЛ рдо рдЕрддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

рдорд╛рддрд░рд╛--рдЪрд╛рд░ рд░рдХрддреА рд╕ рдбрдв рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд░рд╛рдп рдХ рд╢рд░рдирдорд╛рд░ рддрдерд╛ рд░реЛрдЧреА рдХреА рд╢рдХрддрд┐рдГ рдХ рднрд░рдирд╕рд╛рд░ рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рд╕ рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рдмрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдЧрдзрдХ

_.. рдХ рдЧрдзрдХ рд░рд╕рд╛рдпрди--рдЧрдзрдХ рд╢рд░рд╛рд╡рд▓рд╛рд╕рд╛рд░ рд╡рд┐рд╢рджрдз рд╕рддрддрд░ рдЧрд░рд╛рдо, рдЫреЛрдЯреА - рдЗрд▓рд╛рдмрдЪреА, рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА, рдирд╛рдЧрдХрд╕рд░, рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛ, рддрдирд░рд┐рдлрд▓рд╛ (рд╣рд░рдб, рдмрд╣рдбрд╛ рдФрд░

рд╢рд░рд╛рд╡рд▓рд╛ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди) рдУрд░ рд╕реЛрда--рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдоред рд╕рдмрдХреЛ рд╢рд░рд▓рдЧ-рдкрд░рд▓рдЧ' рдХрдЯ рдХрд░ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ | рдЗрд╕ рдЪрди рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЪреАрдиреА рдкреАрд╕ рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рджреЛ рд╕ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо рддрдХ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рдЯрдирд╛ - рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред

рдЫрди рдХреА рдЦрдЬрд▓реА, рдЦрд╕рд░рд╛, рджрд╛рдж рдУрд░ рдлрд╕реА рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рд░рдХрдд рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рд╕ рдЙрддрдкрдирди , рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд░реЛрдЧреЛ рдХ рд▓рд┐рдп рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рдХреА рдЕрдирднрдд рддрдерд╛ рд╕рдлрд▓ рдФрд╖рдзрд┐ рд╣ ред

рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд, рд╕рдерд╛рдпреА рдХрд╡рдЬ рд╢рд░реМрд░ рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ рд╡рд▓ рдмрдврддрд╛ рд╣ ред рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░ рд╢рд▓реМрд░ рд╡рд╛рдп рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддреА рд╣ ред рдХрдо-рд╕-рдХрдо рджреЛ рдорд╛рд╕ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рднрд░рд╕рдХ рд▓рд╛рдн рдкрд░рд╛рдкрдд

ред рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдиреЛрдЯ---рдЧрдзрдХ рд╢рджрдз рдХрд░рди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣--

рдЧрдШрдХ рдФрд░ рдШреА рдмрд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдХрд▓рдЫреА рдо рдбрд╛рд▓ рднрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рд░рдЦ ред рдЬрдм рдЧрдзрдХ

рел, рдкрд┐рдШрд▓ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рд╕ рджрд╕ рдЧрдирд╛ рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рдо рдардгрдбрд╛ рдХрд░ ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрдо- / рдк-рдХрдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдХрд░, рдЧрдзрдХ рд╢рджрдз рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред | ( рдХрд╛рд▓рд╛ рджрд╛рдж--рдЧрдзрдШрдХ, рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛, рдорд┐рд╢рд░реА, рдлрд┐рдЯрдХрд░реА--рдЪрд╛рд░реЛ рдЭреМрд╖рдзрд┐рдпрд╛-

рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрдЯ рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рдФрд░ рджрд╛рдж рдХреЛ рдЦрдЬрд▓рд╛рдХрд░ рдиреАрджрд╡-рд░рд╕ рдХ рд╕рд╛рде рджрдирд┐рдХ рдПрдХ рд╡рд╛рд░--рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рддрдХ рд▓рдЧрд╛рдП ред рд▓рдЧрд╛рди рдкрд░ рдХрдЫ рдХрд╖рдЯ рд╣реЛрдЧрд╛,.. рдкрд░рдирдд рджрд╛рдж рдХрд╕рд╛ рд╣реА рдкрд░рд╛рдирд╛ рд╣реЛ, рддрдерд╛ рдЦрдЬрд▓рд╛рдд-рдЦрдЬрд▓рд╛рдд рдЧрдв рд╣реА рдХрдпреЛ рди рдкрдв

:# рдЧрдп рд╣реЛ, рдЬрдб рд╕ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдЕрддрдпрдирдд рд╕рдлрд▓ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ ред

рд░рд╛

Page 103: Ghar Ka Vaid - archive.org
Page 104: Ghar Ka Vaid - archive.org

405

рддрддреАрди рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рджрд┐рди рдо рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рдпрд╣ рдЧрд░рд░рдЯ рдЪрд░рдг рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рджрдз рдордз рдо

рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП

рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд, рдЧрд░рдирдЪрд░рдг рдо рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рдкрддрд▓рд╛ рд▓рдк-рд╕рд╛ рд╡рдирд╛рдП

рдФрд░ рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдкрд░ рдорд░рд▓ ред рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рджрд┐рди рдо рд╣реА рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдЖрд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдЧрд░ рд╡рд╛рд╕рддрд╡ рд╕ рдХрд▓рд╢рд┐рдпрдо рдФрд░ рдлреЛрд▓рд╛рдж рдХрд╛ рдорд┐рд╢рд░рдг рд╣, рдЗрд╕рд▓рд┐рдп рдпрд╣ рд╢рд░рддрдпрдирдд

рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рдбрд╛рдХрдЯрд░ рдЬрд┐рди рд░реЛрдЧреЛ рдо рдХрд▓рд╢рд┐рдпрдо рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдд рд╣, рдЙрдирд╣реА рд░реЛрдЧреЛ

рдо рдЙрд╕реА рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рдЧрд╣ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдХ рдЙрддрдирд╛ рд╣реА рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред

рдХрд▓рд╢рд┐рдпрдо рдХреАрдорддреА рднрд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ рдФрд░ рдЧрд░рд░ рдХрд╡рд▓ рдкрд╛рдЪ рдирдп рдкрд╕- рднрд░ рдХрд╛ рдХрдИ

рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХреЛ рд▓рд╛рдо рдкрд╣рдЪрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред

рд░реАрдард╛

рд░реАрдард╛ рдПрдХ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдкрджрд╛рд░рде рд╣ | рдкрд░рд╛рдп рд▓реЛрдЧ рдЗрддрдирд╛ рд╣реА рдЬрд╛рдирдд рд╣ рдХрд┐ рдпрд╣

рдХрдкрдб рдШреЛрди рдХ рдХрд╛рдо рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣ | рдкрд░рдирдд рд░реАрда рдХ рдФрд░ рднреА рдХрдИ рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╣ рд╢рд░реМрд░

рдЪрд╣ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐-рдирд┐рд░рдорд╛рдг рдХ рдХрд╛рдо рднреА рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣--

рдХ рд╕рд┐рд░рджрдж рд╢рд░ рд░реАрдард╛--рдкрд╛рддреА рдХреА рдХрдЫ рд╡ рдж рдкрддрдерд░ рдкрд░ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд░реАрда рдХрд╛

рдЦрд┐рд▓рдХрд╛ рдЗрддрдирд╛ рдШрд┐рд╕ рдХрд┐ рдкрд╛рдиреА рдЦрдм рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП ред

рд╢рд░рд╛рдз рд╕рд┐рд░ рдХрд╛ рджрд░рдж рдЬрд┐рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ, рдЙрд╕рдХ рд╡рд┐рдкрд░реАрдд рддрд░рдл рдХрдЫ рдм рдж

рдирд╛рдХ рдХ рдирдерди рдо рдЯрдкрдХрд╛рдП рдФрд░ рдкрд░рдХрддрд┐ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рджрдЦ ред

рдпрд╛ рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдирд╕рд╡рд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╕ рдШрдП ред

рдХ) рдорд░рддрд╛ рдФрд░ рд░реЛрдард╛- рдорд┐рд░рдЧреА, рд╣рд┐рд╕рдЯреАрд░рд┐рдпрд╛ рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рд╢рд░рдитАНрдп рдХрд╛рд░рдг рд╕

рд╢рд░рдХрд╕рдорд╛рдд рдХреЛрдИ рдордЪрдЫрд┐рдд рдбреЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рддрд░рдирдд рд░реАрдард╛ рдШрд┐рд╕ рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреА рдирд╛рдХ рдо

рдЯрдкрдХрд╛рдП, рдпрд╛ рд░реАрдЫ рдХрд╛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдЪрд░рдг рджреЛрдиреЛ рдирдердиреЛ рдо рджреЛ-рддреАрди рд░рддрддреА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рд╡рд╛рдд

рдХреА рдЦреЛрдЦрд▓реА рдирд▓реА рдпрд╛ рд╕рдирд╛рд░ рдХреА рдШреМрдХрдиреА рд╕ рдЦрдм рдл рдХред рдЗрд╕ рд╢рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рд░рдЧреА,

'рд╣рд┐рд╕рдЯреАрд░рд┐рдпрд╛ рдпрд╛ рдЕрдирдп рдХрд┐рд╕реА рдХрд╛рд░рдг рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓реА рдорд░рдЫрд╛ рддрд░рдирдд рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

& рд░реАрда рдХрд╛ рд╕рд░рдорд╛--рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдУрд░ рд╕рд░рдорд╛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡ рдЬрди рд╡рд╛рд░реАрдХ

рдкреАрд╕ рдХрд░ рд░рдЦред рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рдп рд╕рд▓рд╛рдИ рд╕ рдЖрд╛рдЦреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдП, рдЬрд╛рд▓рд╛ рдПрдКрд▓рд╛, рдЭреМрд░

'рдШрдз рднрд░рд╛рджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

Page 105: Ghar Ka Vaid - archive.org

06

& рдЪрд╣рд░ рдХ рдзрдмрд╡--рд╡рд╣рд░ рдХ рдкрдЪрдЪ рд╢рд░ рдЫрд╛рдЗрдпрд╛ рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдкрд╛рддреА

рдо рдкреАрдо рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рдЪрд╣рд░рд╛ рдирд┐рд╕рд░рддрд╛ рд╣ ред

6 рд▓рдлрд╡рд╛--рд░реАрдард╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдШрд┐рд╕ рдФрд░ рдЬрд┐рд╕ рд╢рд░реЛрд░ рдХреА рдЖрд╕ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЙрд╕ рдУрдЭреЛрд░ рдХ рдирдерди рдо рдЯрдкрдХрд╛рдП рдФрд░ рдирд┐рд░рдирддрд░ рдХрдИ рджрд┐рди рддрдХ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рдд рд░рд╣ ред рдирд╛рдХ рд╕ рд╡рд┐рдкрд▓рд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕рд╛рд░рд┐рдЬ рд╣реЛрдХрд░ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

8 рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░ рднрд░реАрд░ рд░реАрдард╛--рд░реАрдард╛ рдЦрдиреА рд╡ рдмрд╛рджреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА

рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ ред рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдФрд░ рд░рд╕реМрдд рдерджрдз рджреЛрдиреЛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЧреЛрдШ рдо рд╢рд░реАрд░ рдЬрдЧрд▓реА рдмрд░ рдХ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛ рд▓ ред

рдкрд░рд╛рдд рдирд┐рд░рд╛рд╣рд╛рд░ рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдардгрд╣ рдЬрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рднрдЭреМрд░ рддрддрдкрдирдЪрд╛рддтАМ рджрд╛рд▓ рдордЧ рдХреА рдЦрд┐рдЪрдбреА рднрд░рд╕рдХ рдШреА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рд╕рд╡рди рдХрд░ | рд╕рд╛рдп рднреА рд╕рд┐рдЪрдбреА рд╣реА рдЦрд╛рдП | рдХрдЫ рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛

& рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рджреЛ рднрд╛рдЧ рднреМрд░ рд╣реАрд░рд╛рдХрд╕реАрд╕ рдПрдХ рднрд╛рдЧ | рджреЛрдиреЛ рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рдП ред рдпрд╣ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХ рдорд╕рдореЛ рдХреА

рд╢рд░рд╡реА рд░ рд╣ |

рдЦрд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП--рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЧрд╛рдп рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рджрдз рдо рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░

рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдПрдХ-рдПрдХ рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рдЦрд╢рдХ рдХрд░ ред рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд рд╡ рдПрдХ рд╕рд╛рде рджрд╣реА рдХреА рдЫрд╛рдЫ рдХ рд╕рд╛рде рдпрд╛ рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрд░рдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

рдХ рд╕рд╛рдк рдлрд╛рдЯ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЗрд▓рд╛рдЬ--рд░реАрдард╛ рд╕рд╛рдк рдХрд╛рдЯ рдХреА рдЕрджрд╡рд┐рддреАрдп рдУрдкрдзрд┐ рд╣, рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рд╢рдЕрдирднрдд рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рдХрднреА рд╢рд░рд╕рдлрд▓ рдирд╣реА рд╣рдЖ ред рд╢рд░рдд рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рд╕рд░рдк рдХ рдХрдЯ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдн рдкрд░рд╛рдг рдмрд╛рдХреА рд╣реЛ, рдлрд┐рд░ рдпрд╣ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рдЗрд╕ рдорд░рди рдирд╣реА рджрддреА ред

рдЧрд░рд╛рда рдЧрд░рд╛рдо рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдХ рдбреА рдо рдардгрдбрд╛рдИ рдХ рд░рдк рдо рдШреЛрдЯ рд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рд╡рд┐рдирд╛ рдЫрд╛рди рд╣реА рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рддрд░рдирдд рдХ рд╢рд░реЛрд░ рджрд╕рддреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд┐рдк рдмрд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд▓рдирд╛ рдЖрд░рдордн рд╣реЛрдЧрд╛ | рджрдо-рдкрджрдзрд╣ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдлрд┐рд░ рдЙрддрдиреА рд╣реА рдорд╛рдирдирд╛ рдо рд░реАрда рдХреА рдпрд╣ рдардгрдбрд╛рдИ рдФрд░ рдкрд┐рд▓рд╛ рдж, рд╢рд░реМрд░ рдпрд╣ рд╕рд┐рд▓рд╕рд┐рд▓рд╛ рдЙрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦ рдЬрдм рддрдХ рдХрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЗрд╕ рдардгрдбрд╛рдИ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рдж рдХрдбрд╡рд╛ рди рд▓рдЧрдд

Page 106: Ghar Ka Vaid - archive.org

[07

рд▓рдЧ рдЬрдм рдХрдбрд╡рд╛ рд▓рдЧрди рд▓рдЧ рддреЛ рд╕рдордХ рд▓реАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рдЕрд░рд╡ рд╡рд┐рдк рдорд┐рдХрд▓ рдЧрдпрд╛ рд╣ ред рддрддрдкрдгрдЪрд╛рдд рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЦрдм рдШреА рдХрд╛ рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рдХрд░рд╛рдд рд░рд╣ ред

рдХрдХ рджрдд рд░реЛрдЧ--рд░реЛрда рдХ рд╡реАрдЬ рдЬрд▓рд╛ рдХрд░ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдмрдирд╛ рд▓ рдФрд░ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рд╕реАрд▓ рдлрдЯрд┐рдХрд░реА рдорд┐рд╢рдЪрд┐рдд рдХрд░ рддрдерд╛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╕рдЬрди рдмрдирд╛рдП ред рд╕рдЬрди

рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдо рд╣рд┐рд▓рдд рд╣рдП рджрд╛рдд рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рджрдд-рдкреАрдбрд╛ рд╢рд░реЛрд░ рджрд╛рдж-рджрд░рдж рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдЬрд┐рди рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рд╕рдм рджрд╛рддреЛ рдо рджрд░рдж рд░рд╣рддрд╛ рд╣, рджрдгрдбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдкреАрди рд╕ рдЬрд╛рди рдирд┐рдХтАНрд▓рддреА-рд╕реА рдЕрдирднрд╡ рд╣реЛрддреА рд╣, рдЙрдирдХ рд▓рд┐рдп рдпрд╣ рдПрдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред

рдХ рдЯрдЬрд╛ рдЭреМрд░ рджрд╕рдд--рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рдирдХрд╛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдпрд╛ рдЧрд▓рд╛рд╡ рд╢рд░рдХ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдордЧ рдХ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП рдФрд░ рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рдПрдХ-рджреЛ рдЧреЛрд▓реА рдЧрд▓рд╛рдм рдкрд░ рд╕ рджрдд рд░рд╣ | рдЗрд╕рд╕ рдХ рдФрд░ рджрддрдд рд╡рдитАНрдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧред рдкрд░рдирдд рдЬрдм рддрдХ рдкрд░рдг рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рди рд╣реЛ рдЬрд╛рдП, рдЦрд╛рди рдХреЛ рдХрдЫ рди рдж ред рдлрд┐рд░ рдШреАрд░-рдШреАрд░ рд╕рд╛рдЧрджрд╛рдирд╛ рджрдирд╛ рдЖрд░рдордн рдХрд░ рдж ред

9 рдкреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рднреМрд░ рддрд┐рддрд▓реА--рдЧрд░рдо рдкрджрд╛рд░рдереЛ рдХ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдЬрд┐рдЧрд░ рдо рдкрд┐рддрдд рдкрдб рдХрд░ рд░рдХрдд рдХрд╛ рд░рдЧ рдкреАрд▓рд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ) рдпрд╣ рдкреАрд▓рд╛рдкрди рдкрд╣рд▓ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдо

рдЭреМрд░ рдлрд┐рд░ рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рдлрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рдо рдЧрд░рдо рд╢рд░реАрд░ рдЪрд┐рдХрди рдкрджрд╛рд░рдереЛ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░ ред рд╢рд░рд╛рд▓, рдЕрд░рдмреА рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рди рдЦрд╛рдП | рддрд┐рд▓тАНрд▓реА рдкрд░рд╛рдп: рдореМрд╕рдореА рдЪрдЦрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рдж рдмрдв рдЬрд╛рдпрд╛ рдХрд░рддреА рд╣ ред

рд╣ рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдПрдХ рднрд╛рдЧ, рд╣рд░рдб рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рджреЛ рднрд╛рдЧ | рджреЛрдиреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рддрдерд╛ рдорд╡ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдо рджрдирд┐рдХ рд╕рд╡рди рдХрд░ ред рдЗрд╕рд╕ рджрдирд┐рдХ рддреАрди рдЗрд╕рдд рд╣реЛрдХрд░ рддрд┐рд▓тАНрд▓реА рдХрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рдХреЛ рднреА рдЗрд╕рд╕ рдЭрд╛рд░рд╛рдо

тАЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдХрдпреЛрдХрд┐ рджрд╕рддреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рд░реА рдЧрд░рдореА рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рджреАрдп-рд╡рд▓-рд╡рд░рджрдз рдл--рд░реАрда рдХреА рдЧрдард▓реА рдХреА рдЧрд┐рд░реА рд╡реАрдпрдп-рдмрд▓-рд╡рджрдзрдХ рд╣ ред рдЗрд╕ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рд╢рдХрдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

рдХ рд╕рдЦ рдХреА рд╕рдлрд▓ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛--рддреАрди рд░реАрдареЛ рдХреА рдЧрдард▓реА рдХреА рдЧрд░рд┐рд░реА рдмрд╛рд░реАрдХ

рдкреАрд╕ рдХрд░ рдХрд╛рд▓реА рдмрдХрд░реА (рдПрдХ рд░рдЧ рдХреЛ--рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдХрд╛рд▓реА) рдХ рд╕рд╛рда рднрд░рд╛рдо рджрдз рдо

Page 107: Ghar Ka Vaid - archive.org

08

рдЦрд░рд▓ рдХрд░ ред рдлрд┐рд░ рдЗрд╕рдХреА рдЪреЛрджрд╣ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред рджрдирд┐рдХ рдПрдХ рдЧреЛрд╡реА рдлрд┐рд╕реА рднреА

рд░рдЧ рдХреА рд╡рдХрд░реА рдХ рджрдз рдо рдШрд┐рд╕ рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдпрд╣ рдорд╛рддрд░рд╛ рджреЛ рд╡рд░рд╖ рддрдХ рдХ рдмрдЪрдЪ рдХ рд▓рд┐рдП рд╣ ред рдпрджрд┐ рдмрдЪрдЪрд╛ рдмрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕реА

рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдЧрдард▓реА рдХреА рдЧрд┐рд░реА рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдХрд░ рд▓, рдЪреМрджрд╣ рджрд┐рди рдо рдмрдЪрдЪ рдХрд╛ рд╕рддрд╛ рд░реЛрдЧ

рдЬрд╛рддрд╛ рд░рд╣рдЧрд╛ ред

& рджрдорд╛--рдПрдХ рд░реАрда рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╣рд▓рдП рдпрд╛ рджрдз рдХреА рдорд▓рд╛рдИ рдо рд▓рдкрдЯ рдХрд░ рдирд┐рдЧрд▓ рд▓, рдЗрд╕рд╕ рдмрд▓рдЧрдо рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рд╣реЛрдХрд░ рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо

рдмрд▓рдЧрдореА рджрдорд╛ рдЬрдб рд╕ рдЙрдЦрдб рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рддрдордШрд╛рдХ рдЫ

рдХ рджрдд рдкреАрдбрд╛ рдлреЛ рднрд░рдЪрдХ рд╢рд░реЛрдкрдзрд┐-- рддрдорд╡рдХтАМ рдХ рдЦрд╢рдХ рдкрддрдд рдмрдврд┐рдпрд╛, рд╕рд░рдЦ рдЧрд░рд░, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ--рддреАрд░рдиреЛ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрдо рд▓ рд╢рд▓реМрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ ред рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рдордЬрди рдХ рд░рдк рдо рдорд░рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдХрдЫ рджрд░ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдХрд▓рддрд╛ рдХрд░ ред

рджрдд-рдкреАрдбрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдПрдХ рднрд╢рджрднрдд рд╢рд░реМрд░ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдкреАрдбрд╛ рд╢реАрдШрд░ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рджрд╛рдд рд╣рд┐рд▓рдирд╛--рддрдорд╡рд╛рдХтАМ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЕрд░рдХрд░рдХрд░рд╣рд╛ рд╕рддрддрд░ рдмрд░рд╛рдо, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо, рдЦреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рддреАрдо рдЧрд░рд╛рдо, рдХрдкрд░ рдПрд╢реА рдкрдитАНрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо--рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ | рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рджрд╛рддреЛ рдкрд░ рдорди ред рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рджрд╛рддреЛ рдХрд╛ рд╣рд┐рд▓рдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдЬрдЬ

& рдШрд╛рд╡ рдХрд╛ рд╢рд░рдЪрдХ рддрд▓--рдХрдЪрдЪрд╛ рддрдордмрд╛рдХ рдХрдЪрд▓рдХрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд╣рдП рд░рд╕ рдо рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рддрд┐рд▓ рдХрд╛ рддрд▓ рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рднрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рд░рдЦ рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓рд╛ рд▓ ред рддрд▓ рд░рд╣ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдмреЛрддрд▓ рдо рднрд░ ред

Page 108: Ghar Ka Vaid - archive.org

09

рдпрд╛[--

рдПрдХ рднрд╛рдЧ рдЦрд╢рдХ рдХрдбрд╡рд╛ рддрдорд╡рд╛рдХтАМ рд╕реЛрд▓рд╣ рднрд╛рдЧ рдкрд╛рдиреА рдо рд░рд╛рдд рдХреЛ рднрд┐рдЧреЛ рдХрд░ рдЕрдЧрд▓ рджрд┐рди рдХрдбрд╛рд╣реА рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдкрдХрд╛рдПред рджреЛ рднрд╛рдЧ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдорд▓-рдЫрд╛рди рдХрд░ рдЗрд╕ рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдзреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рддрд▓ рддрд┐рд▓ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рджреЛрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдХрд╛рдП ред рддрд▓ рд╡рд╛рдХреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдмреЛрддрд▓ рдо рднрд░ рд▓ред

рдЧрд╣рд░-рдо-рдЧрд╣рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╛рди-рд╕-рдкрд░рд╛рди рдШрд╛рд╡ рдФрд░ рдирд╛рд╕рд░ рдХреЛ рднрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрджрднрдд рд╡рд╕рдд рд╣ред рдЗрд╕рд╕ рдШрд╛рд╡ рдкрд░ рдорд╡рдЦреА рдирд╣реА рдмрдарддреА, рджрдд-рдкреАрдбрд╛ рд╢реЛрд░ рдкрд╛рдпреЛрд░рд┐рдпрд╛ рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рджрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдЬрдП рдпрд╛ рдЪрдордЬрдП рдгрд░реАрд░ рдХ рдХрд┐рд╕реА рднреА рднрд╛рдЧ рдпрд╛ рд╕рд╛рд░ рдШрд░реАрд░ рдо рдкрдб рдЬрд╛рдП, рдЗрд╕ рддрд▓ рдХ рдПрдХ рд╣реА рдмрд╛рд░ рд▓рдЧрд╛рди рдо рдорд░ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд╕рд┐рд░ рдХ рдШрд╛рд╡ рддрдерд╛ рдмрд┐рдЧрдб рдШрд╛рд╡ рдЬреЛ рдареАрдХ рд╣реЛрди рдо рди рд╢рд░рд╛рдд рд╣реЛ, рдЗрд╕рдХ

рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдмрд╣рдд рд╢реАрдШрд░ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рд╣ рдЪрд┐рдкрд▓ рдЬрдирддрдкрдиреЛ рдл рдХрд╛рдЯ рдХрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ--рддрдордмрд╛рдХ рдХрд╛ рдХрд╖рд╛рд░ рд╕рд╛рдк рдХ рд╡рд┐рд╖ рдХреЛ рдХрд╛рдЯрди рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╡рд╕рдд рд╣ ред рднрд┐рдб, рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХрд╛ рд╡рд┐рдк, рдХрд╛рдЯрдирд╛ рддреЛ рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдХ-рд╕реА рд╡рд╛рдд рд╣ ред

рддрдордмрд╛рдХ рдХрд╛ рдкреЛрдзрд╛ рдЬрдб рд╕рд╣рд┐рдд рдЙрдЦрд╛рдб рдХрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рд▓рд╛ рдХрд░ рддрдерд╛ рдХрд┐рд╕реА рдЦрд▓ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдврд░ рд▓рдЧрд╛ рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рдП, рд╢рд░ рд╕рд╡рдп рдШрдП рд╕ рд╡рд░рдЪред рдЬрд▓ рдХрд░ рд░рд╛рдЦ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдкрд░ рд░рд╛рдЦ рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рдЧрдирд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓, рдФрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рд░рдЦред рдЬрдм рд░рд╛рдЦ рдиреАрдЪ рдмрда рдЬрд╛рдп рддреЛ рдирд┐рдпрд░ рдкрд╛рдиреА рдХреЛ рдХрдбрд╛рд╣реА рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдЖрдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП | рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдЗрд╕рдо рд╕ рдирд┐рдХрд▓ рдХрд╖рд╛рд░ рдХреЛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ |

рдпрд╣ рдЫрд╛рд░ рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╡рд┐рдкрд▓реА рд╡рд╕рдд рд╣, рдкрд░рдЧрдд рджрд╕рд░ рд╡рд┐рдк рдХреЛ рдХрд╛рдЯрди рдХ рд▓рд┐рдП рднрд░рдХрд╕реАрд░ рд╣ ред

рд╕рд╛рдк рдХ рдХрд╛рдЯ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдПрдХ рд░рддрдХрддреА рдпрд╣ рдХрд╖рд╛рд░ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо, рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдЗрдЬрдХрд╢рди рдХрд░ рдж, рд╡рд┐рдк рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рдпрд╛ рдЙрддрд░ рдЖрджрд┐ рд╕ рдШрд╛рд╡ рдо рдЪреАрд░рд╛ рджрдХрд░ рдпрд╣ рдХрд╖рд╛рд░ рдЦрд╢рдХ рд╣реА рднрд░ рдж, рд░рдХрдд рдо рдорд┐рд▓рдХрд░ рд╡рд┐рдк рдХреЛ рдЕрддрдпрдирдд рддрдЬреА рд╕ рд╡рдХрд╛рд░ рдХрд░ рджрдЧрд╛ | рд╡рд┐рдкрд▓реА рдордХрдЦреА, рднрд┐рдб, рд╡рд┐рдЪрдЫ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рдХрд╛ рд╡рд┐рд╖ рддреЛ рдЗрд╕рдХ рд▓рдк рд╕ рд╣реА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

Page 109: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдЪреМрдерд╛рдИ рдХрд┐рд▓реЛ рдЕрдирд╡рдЭрд╛ рдЪрдирд╛ рдкрд╛рдЪ рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рддреА рдо рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдмрд░рддрди рдо рдШреЛрд▓ рдФрд░ рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣рд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ рджред рджреЛрдирдЪрд╛рд░ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рдЬрдм рдЪрдирд╛ рдиреАрдЪ рдмрда рдЬрд╛рдП рдФрд░ рдкрд╛рдиреА рд╕рд╡рдЪрдЫ рджрд┐рдЦрд╛рдИ рджрди рд▓рдЧ рддреЛ рдкрд╛рддреА рдХреЛ рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдиреА- рдкрд░рд╡рдХ рдмреЛрддрд▓реЛ рдо рднрд░ рд▓ ред рдЗрд╕ рдкрд╛рдиреА рдкрд░ рдПрдХ рд╢рд╡рдд-рд╕реА рддрд╣ рдЬрдо рдЬрд╛рдпрд╛ рдХрд░рддреА рд╣, рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдерд╛рд░рдд рд╕рдордп рдЗрд╕ рднреА рдЙрддрд╛рд░ рдж ред рдпрд╣ рдЪрди рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╣, рдЗрд╕рдо рдмрд╣рдд рдереЛрдбреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдЪрдирд╛ рдШрд▓рд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ ред

рдХрдХ рд╣рдЬрд╛--рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЪрди рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рдкрджрдзрд╣-рдкрд░рд╡рд╣ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рд░реЛрдЧреА рджреАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ |

рд╣рдЬ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рд░реЛрдЧ рдХреА рддреАрдЬрддрд╛ рдо рдпрд╛ рдЬрдм рд░реЛрдЧреА рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдорддрдп рдХ рдо рд╣ рдо рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ рдФрд░ рдардгрдбрд╛ рдкрд╢рдиреАрдирд╛ рдЖ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдРрдкреА рд╕рдерд┐рддрд┐ рдо рдЪрди рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рдорд┐рджрдз рд╣рдЖ рд╣ред рджреЛ-рджреЛ рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдорд┐рдирдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЪрди рдХ рдкрд╛рдиреА рдХ рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдЪрдордордЪ рдкрд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣, рдЗрд╕рд╕ рд╢реАрдШрд░ рдкрдкрддреАрдирд╛ рд╢рд░рд╛рдирд╛ рд╡рдирдж

рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢рд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рдЧрд░рдореА рднрд╛рдд-рд╢рд░рд╛рдд рд░реЛрдЧреА рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

() рдмрдЪрдЪреЛ рдХрд╛ рд╕рдЦрд╛--рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд╣рдд рдШрд╛рддрдХ рд░реЛрдЧ рд╣ ред рдЪрди рдХ рдпрд╛рдиреА рдо рджреЛ рдЧрддрд╛ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЬрд░рд╡рдд рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ ред

рдпрд╣ рд╢рд░рдмрдд рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣, рдФрд░ рдмрдЪрдЪ рдЗрд╕ рдкрд░рд╕рдитАНрдирддрд╛- рдкрд░рд╡рдХ рдкреАрдд рд╣ред рджрд╡рдкреАрдд рд╡рдЪрдЪ рдХреЛ рдЗрдордХреА рдЪрд╛рд░ рд╕ рдмреАрд╕ рдмрдж рддрдХ рджрд┐рди рдо рджреЛ- рддреАрди рд╡рд╛рд░ рджрдз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдЪрди рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рддрдпрд╛рд░ рд╣рдЖ рд╢рд╡рдд рдЬрд▓рджреА рд╡рд┐рдХрдд рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ ред

9 рдЦрди рдмрдирдж рд╣реЛрдЧрд╛--рдЪрди рдХрд╛ рдПрдХ-рдПрдХ рд╢реМрд╕ рдкрд╛рдиреА рджрд┐рди рдо рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рд╕рд╛рдж рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рд╡рд╡рд╛рдкрддреАрд░ рдХрд╛ рдЦрди рдмрдирдж рджреЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХ рднрд░рдзрд┐рдХ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рд╕рд░рд╛рд╡ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдирдХрд╕реАрд░ рдЬрд╛рди, рдлрдлрдбреЛ, рдЧрд▓, рдорд╕рдвреЛ рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдШрд╛рд╡ рд╕ рдЦрди рдЬрд╛рд░реА рд╣реЛрди рдн рднреА рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдП |

Page 110: Ghar Ka Vaid - archive.org

4]

рддрд╛рдЬрд╛ рдШрд╛рд╡ рд╕ рдпрджрд┐ рдЦрди рдмрдирдж рди рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЪрди рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рд░рдИ рднрд┐рдЧреЛ рдлрд░ рдШрд╛рд╡ рдкрд░ рдордЬрдмрддреА рд╕ рдмрд╛рдз рдж ред рдЗрд╕рд╕ рдЦрди рддрд░рдирдд рдмрдирдж рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рдХрдордЬреЛрд░ рджрд┐рд▓--рджрд┐рд▓ рдХреА рдмрдбрдХрди рдХрдордЬреЛрд░ рдкрдб рдЧрдИ рд╣реЛ рдпрд╛ рдирд╛рдбреА рдкрд╕рдд рдЪрд▓рддреА рд╣реЛ рддреЛ рднреА рдЪрди рдХ рдкрд╛рдиреА рд╕ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣--рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рднреА рдФрд░ рдЗрдЬрдХрд╢рди рд╕ рднреА ред

рдПрдХ-рдПрдХ рдЖрд╕ рдЪрди рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рдереЛрдб-рдпреЛрдб рд╕рдордп рдкрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдХрдХ рд╡рдЪрдЪреЛ рдХ рд╣рд░-рдкреАрд▓ рджрд╕рдд--рдЫрд╣ рдорд╛рд╕ рддрдХ рдХ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рджрдж рддрдерд╛ рдЫрд╣ рдорд╛рд╕ рд╕ рдПрдХ рд╡рд░рд╖ рдХ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рджрд╕ рдмрдж рдЪрди рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рддрдерд╛ рджреЛ рд╡рд░рд╖ рддрдХ рдХ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рд╡реАрд╕ рдмрдж рджрдирд┐рдХ рдереЛрдбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЕрд░рдерд╡рд╛ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓ рдкрддрд▓ рд╢реЛрд░ рддрдирд┐рдХ рдЧрд░рдо рджрдз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП

рд╡рдЪрдЪреЛ рдХреА рдлрдордЬреЛрд░реА--рдЬрд╡рдХрд┐ рд╣рдбрдбреА рдХрд╛ рд╡рдирдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ, рдпрд╛ рд╣рдбрдбреА рдо рдХреАрдбрд╛ рд▓рдЧ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛ рдпрд╛ рд╣рдбрдбреА рдЧрд▓рдиреА рдЖрд░рдордн рд╣реЛ рдЧрдпреА рд╣реЛ рдпрд╛ рд╕рд┐рд░ рдФрд░ рдорд╣ рдХ рд╡рд╛рд▓ рдЬрд┐рдирдХрд╛ рд╕рдордмрдирдз рд╣рд╖рдбрд┐рдпреЛ рд╕ рд╣, рднрдбрдд рд╣реЛ, рдпрд╛ рдХрдордЬреЛрд░ рдкрдб рдЧрдП рд╣реЛ рддреЛ рднреА рдЪрди рдХрд╛ рдк рдиреА рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рдПрдХ-рдПрдХ рд╢рд░реЙрд╕ рдпрд╛ рддрдирд┐рдХ рдХрдо рдпрд╛ рднрд░рдзрд┐рдХ рдЪрди рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рджрд┐рди рдо рддрддреАрди-рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред рдз

рддрд▓рд╕реА рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░

рд╣рдорд╛рд░ рдкрд░рд╡рдЬреЛ рди рддрд▓рд╕реА рдХреА рдмрд╣рдд рдкрд░рд╢рд╕рд╛ рдХреА рд╣ред рд╢рд░реМрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рдмрд╕ рд╡рдбрд╛ рдХрд╛рд░рдг рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕рдо рдЬреАрд╡рдирд╛рдордд рдЬрд╕ рджрд░рд╡ рд╡рд┐рджрдпрдорд╛рди рд╣ред рдпрд╣ рджреЛ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рд╣реЛрддреА рд╣--рд╣рд░реА рд╢рд░реМрд░ рдХрд╛рд▓реА ! рд╣рд░реА рддрд▓рд╕реА рдо рдХрдЫ рдХрдо рдЧрдгрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдд, рдкрд░рдирдд

рдХрд╛рд▓реА рддрд▓рд╕реА рдХреА рддреЛ рд╡рд╛рдд рд╣реА рдирд┐рд░рд╛рд▓реА рд╣ред

рдХ рдкреЛрд░рдк-рд╡рд▓ рд╡рджрдз рдХ---рдд рд▓рд╕реА рдХ рд╡реАрдЬ рдо рдкреМрд░рд╖ рдирд┐рд░рдмрд▓рддрд╛ рджрд░ рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рднрд╛рд╡рд┐рдХ рдЧрдг рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдкрддрд▓рд╛ рд╡реАрдп рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рддрдерд╛ рдЙрд╕рдо

рдЪрджрдзрд┐ рд╣реЛрддреА рд╣ ред рд╢рд░реАрд░ рдо рд╡рд╛рд╕рддрд╡рд┐рдХ рдЧрд░рдореА рд╢рд░реМрд░ рд╢рдХрддрд┐ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдЧрд╕ рднрд░ рдХрдл рд╕ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓ рдЕрд░рдирдХ рд░реЛрдЧ рдорд┐рдЯ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

Page 111: Ghar Ka Vaid - archive.org

42

рд╢рд░рд╛рдП рджрд┐рди рдмрд╢рдорд╛рд░ рдпрд╡рдХ рдЗрд╢рддрд╣рд╛рд░реА рдкреЛрд░рд╖-рдмрд▓рд╡рд░рджрдзрдХ рдкрд░реЛрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдкреАрдЫ

рднрд╛рдЧрдд рд╣ред рдпрджрд┐ рд╡ рддрд▓рд╕реА рдХ рд╡реАрдЬ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдпрдб рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдбрдв-

рдбрдб рдорд╛рд╢ рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛ рд▓ рдФрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдПрдХ-рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдЧрд╛рдп рдХ

рддрд╛рдЬрд╛ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рддреЛ рдкрд╛рдЪ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рд╣реА рдЙрдирдХреА рд╕рдорд╕рдп рдЪрд┐рдирддрд╛

рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧреА ред

& рддрд▓рдореА рд▓ рд╡реАрдЬ рд▓рд╕рджрд╛рд░ рддрдерд╛ рд╡реАрд░рдп-рдмрд▓рд╡рд░рджрдзрдХ рд╣реЛрди рдХ рдирд╛рдд рд╡реАрдп

рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдп рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рддрд▓рд╕реА рдХ рдмреАрдЬ рдкрд░рд╛рдд рдпрд╛ рд╕рд╛рдп рдЫрд╣ рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рдлрд╛рдХ рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдЧрдирдЧрдирд╛

рдмрдз рдкреАрдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рдХ рдирд┐рд░рддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рджреАрдп рдпрд╛рдврд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

& рдЬрд╡рд░--рдорд░рджреА рдХ рдЬрд╡рд░ рдо рддреЛ рддрд▓рдореА рд╡рд┐рд╢рд╖ рдХрд╛рдо рдХрд░рддреА рд╣ред рдЗрд╕рдХ

рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд╕рд░рджреА рдЫрд╛рддреА рдо рдирд╣реА рдЙрддрддрд░рдо рд╡рд╛рд▓реА, рдФрд░ рдЫрд╛рддреА рдо рдЙрддрд░реА рд╣рдИ рд╕рд░рджреА

рдХрдл рдХ рд░рдк рдо рдмрд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдЫрд╛рддреА рдХрд╛ рджрд░рдж рднреА рдХрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣! рддрд▓рдореА рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ-рджреЛ рддреЛрд▓ рдбрдв рд╕ рддреАрди рдорд╛рд╕ рддрдХ рдЪрд░рдг рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкреАрди рд╕ рддреАрдв рд╕ рддреАрдХрди рдЬрд╡рд░ рднреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣

рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпрд╛ рдФрд░ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдХреА рдЧрд░реЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдХреЛрдиреАрди рдХрд╛ рдХрд╛рдо рдХрд░рддреА рд╣ ред рддрдердп рдпрд╣ рдХрд┐ рддрд▓рд╕реА рдХ рд░рд╕ рдо рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ -рдХреАрдЯрд╛рд╕ рдирд╖рдЯ рдХрд░рди рдХрд╛ рдЕрджрднрдд рдЧрдг рд╣ ред

(рдХ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рд╕реЛрд▓рд╣ рдкрд╣рд░ рддрдХ рддрд▓рд╕реА рдХ рд░рд╕ рдо рд░рдЧрдбрдХрд░ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдХ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓, рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рдШреАрд╢реА рдо рд░рдЦред рдПрдХ рд╕ * рд▓рдХрд░ рддреАрди рдЧреЛрд▓реА рддрдХ рдЖрдп-рдЕрдирд╕рд╛рд░ рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рддрдХ рдж рд╕рдХрдд рд╣ ред рддрдЬ рд╕ рддрдЬ рдЬрд╡рд░ рднреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХрдХ рддрд▓рд╕реА рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдпрд╛ рдЦрд╢рдХ рдкрддрдд рдЫрд╣ рдорд╛рдгрд╛, рд╕реЛрда, рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА, рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА, рдЖрдо рдкрд░рддрдпрдХрд╖ рдПрдХ-рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛ рдорд╛рд▓рдХрд░ рдЪрд╛рдп рдмрдирд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рдореМрд╕рдХреА рдмрдЦрд╛рд░, рдХ рдиреЛрдо рдкреАрдПрд╡рдЦрд╛рд░ рдЦрд╛рд╕реА рдФрд░ рд╕реАрди рдХреА рдЦрд░рдЦрд░рд╛рд╣рдЯ рдХ рд▓рд┐рдп рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдкрд░рдж

рдордж рдХреЛ рдмрд▓ рдкрд░рджрд╛рди рд╣, рдХрд░рддреА рд╣ рддрдерд╛ рдЬрдХрд╛рдо рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддреА рд╣ ред _ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдореМрд╕рдо рдо рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рджрд╛рди рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдФрд░ рддрд▓рд╕реА рдХ рдкрддрдд рдЪрд╡рд╛ рд▓рдЧрд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрддрддрдо рд╣ ред

Page 112: Ghar Ka Vaid - archive.org

43

& рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рдЕрдЪрдХ рдкрд░реЛрд╖рдШрд┐--рджрд╕ рддреЛрд▓ рддрд▓рд╕реА рдХ рдкрддрддреЛ рдХ рд░рд╕ рдо

рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдЪрд░рдг рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЗрддрдирд╛ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдХрд┐ рд╕рдЧрдорддрд╛рдкрд░рд╡рдХ

рджреЛ рджреЛ рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдИ рдЬрд╛ рд╕рдХ ред

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрдпрдирдд рд╣реА рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣, рдкрд░рд╛рдп рдкрд░рдердо рдорд╛рддрд░рд╛

рджрди рд╕ рд╣реА рдЬрд╡рд░ рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд░рдитАМ рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рджрди рд╕ рддреЛ рдирд┐рд╢рдЪрдп рд╣реА рдЖрд░рд╛рдо

рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред |

рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рд░рд╕ рддрдерд╛ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ

рджреЛ-рджреЛ рд░рддрддреА рдХреЛ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред рдорд╛рддрд░рд╛ рд╡ рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐ рдКрдкрд░ рджрд┐рдп рдЕрдирд╕рд╛рд░ ред

рдХрд╣ рдЬрдХрд╛рдо рдЭреЛрд░ рдЦрд╛рд╕реА--рдЦрд╢рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рдХрд╛рдврд╛ рдЬрдХрд╛рдо, рдЦрд╛рд╕реА рддрдерд╛

рджрд╕рддреЛ рдХреА рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдШрд░рд▓ рджрд╡рд╛ рд╣ ред

рддрд▓рд╕реА рдХ рд░рд╕ рдо рд╡рд▓рдЧрдо рдХреЛ рдкрддрд▓рд╛ рдХрд░ рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рдХрд░ рджрди рдХрд╛ рдЧрд░ рд╣,

рдЗрд╕реА рдХрд╛рд░рдг рдпрд╣ рдЬрдХрд╛рдо рдФрд░ рдЦрд╛рд╕реА рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ред рдпрджрд┐ рддрд▓рд╕реА рдХ рд░рд╕ рдо

рдордз, рдЕрджрд░рдХ рдФрд░ рдкрдпрд╛рдЬ рдХрд╛ рд░рд╕ рднреА рдЙрдЪрд┐рдд рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдпрд╣

рдЦрд╛рд╕реА рдФрд░ рджрдо рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рдЕрд░рдХрд╕реАрд░ рд╡рди рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЗрд╕ рдЙрджрдж рд╢рдп рдХ рд▓рд┐рдП

рдХрд╡рд▓ рдордз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рднреА рдЕрддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

& рд╡рджрд┐рдХ рдЪрд╛рдп--рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рд░рд╕, рдЧреЛрд░рдЦ рдкрд╛рди рдмрдЯреА, рд╕рд░рдЦ рдЪрджрди рд╢рд░

рд╕реМрдл рдкрд░рддрдпрдХ рдПрдХ рдкрд╛рд╡, рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА, рддрдЬрдкрд╛рдд, рд╡рдбреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА, рд╕рдЧрдз рд╡рд╛рд▓рд╛, рдорд▓рдареА

рдкрд░рддрдпрдХ рд╢рд░рд╛рдз рдкрд╛рд╡, рд▓реМрдЧ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ ред рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ ред

рд╡рд┐рдзрд┐ рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рд╡рджрд┐рдХ рдЪрд╛рдп рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЙрдмрд╛рд▓ | рджреЛ-

рддреАрди рдЙрдмрд╛рд▓ рд╢рд░рд╛ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдиреАрдЪ рдЙрддрд╛рд░рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ рдФрд░ рдЗрдЪрдЫрд╛рдирдХрд▓ рджрек рдЪреАрдиреА

рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рдп рдХ рд╕рдорд╛рди рдкреАрдП ред рджрд┐рди рдо рдПрдХ-рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдпрд╣ рдЪрд╛рдп рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛

рд╕рдХрддреА рд╣ ред

рдЧрдг-рдШрд░рдо рд╕рд╡рджрд╢реА рдЬрдбреА рдмрдЯрд┐рдпреЛ рд╕ рд╡рдиреА рдпрд╣ рдЪрд╛рдп рд╢рд░рддрдпрдЪрдЪ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рддрдерд╛ рд╕рдЧрдзрд┐рдд рд╣ ред рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо, рдЦрд╛рд╕реА, рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж рд╢рд░реМрд░ рдХрдирдЬ рдЧрд░рд╛рджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрдк-

рдпреЛрдЧреА рд╣ | рджрд┐рд▓-рджрд┐рдорд╛рдЧ рд╡ рдордж рдХреЛ рд╢рдХрддрд┐ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддреА рд╣ ред рд╡рд╛рдЬрд╛рд░реА рдЪрд╛рдп рд╕ рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдпрд╣ рдЪрд╛рдп рдкреМрд░рд╖ рд╡рд▓рд╡рд░рджрдзрдХ рднреА рд╣ ред рдЗрд╕ рдкрд░ рднреА рдЦрдмреА рдпрд╣ рдХрд┐

Page 113: Ghar Ka Vaid - archive.org

]4

рддрдирд┐рдХ рднреА рдирд╢реАрд▓реА рдирд╣реА ред рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЬрд┐рдирд╣ рдЪрд╛рдп рдХреА рд╢рд░рд╛рджрдд рдкрдб рдЪрдХреА рд╣ рдЙрдирдХ

рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдПрдХ рднрд╢рд░рддрдпрдирдд рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдкрдп рд╣, рдЪрд╛рдп рдХреА рдЖрджрдд рдЫреЛрдбрдХрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ

рдЭрд╛рд░рдордн рдХрд░ рдж ред

рем9 рд╕рд╛рдк рдХрд╛рдЯ рдХреА рджрд╡рд╛рдИ--рдЕрджрд┐ рд╕рд╛рде рдХрд╛рдЯ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдкрд░ рддрд▓рдореА рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА

рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдг рдмрдЪ рдЬрд╛рди рдХреА рдмрд╣рдд рд╣реА рднрд░рдзрд┐рдХ рд╕рдорднрд╛рд╡рдирд╛ рд░рд╣рддреА рд╣ ред

рд╕рд╛рдк рдХрд╛рдЯрди рдкрд░ рддрд░рдирдд рдПрдХ рдордЯрдареА рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпрд╛ рдЦрд╛ рд▓рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдФрд░ рд╕рд╛рде

рд╣реА рдХрд╛рдЯ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рддрд▓рд╕реА рдХреА рдЬрдб рдордХрдЦрди рдо рдШрд┐рд╕рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рд╢рд░рд╛рд░рдордн рдо рдЗрд╕ рд▓рдк рдХрд╛ рд░рдЧ рд╢рд╡рдд рд░рд╣рдЧрд╛ рдкрд░рдирдд рдЬрдпреЛ-рдЬрдпреЛ рдпрд╣ рд╡рд┐рдк рд╕реАрдЪрдЧрд╛ рд╡рд╣

рдХрд╛рд▓рд╛ рдкрдбрддрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ | рдЬрдм рдЗрд╕рдХрд╛ рд░рдЧ рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдХрд╛рд▓рд╛ рджрд┐рдЦрд╛рдИ рджрди рд▓рдЧ рддреЛ

рдЗрд╕рдХреА рдмрдЬрд╛рдП рджрд╕рд░рд╛ рд▓рдк рд▓рдЧрд╛ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП | рдпрд╣ рд▓рдк рддрдм рддрдХ рд╡рджрд▓рдд рд░рд╣рдирд╛

рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдЬрдм рддрдХ рдХрд┐ рдЗрд╕рдХрд╛ рдХрд╛рд▓рд╛ рдкрдбрдирд╛ рд╡рдж рди рд╣реЛред рдЬрдм рдпрд╣ рд▓рдк рдХрд╛рд▓рд╛ рди

рдкрдб рддрд╡ рд╕рдордЭрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдХрд┐ рд╢рд░рд╡ рд╡рд┐рд╖ рдХрд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡ рдирд╖рдЯ рд╣реЛ рдЪрдХрд╛ рд╣ ред

рднрд▓рд╛ рдЬреЛ рддрд▓рд╕реА рд╕рд╛рдк рдХрд╛ рд╡рд┐рдк рджрд░ рдХрд░рди рдХреА рд╢рдХрддрд┐ рд░рдЦрддреА рд╣ рд╡рд╣ рд╡рд┐рдЪрдЫ, рднрд┐рдб рдЖрджрд┐ рд╡рд┐рдкрд▓ рдХреАрдбреЛ рдХрд╛ рд╡рд┐рдк рдХрдпреЛ рдирд╣реА рдЙрддрд╛рд░рдЧреА ? рд▓рдирд┐рдб рдпрд╛ рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХ рдбрдХ рдкрд░ рддрд▓рд╕реА рдХ рдкрддрддреЛ рдХ рд░рд╕ рдо рд╕рдмрд╛ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЧрдбрди рд╕ рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХрд╛ рд╡рд┐рдк рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

( рддрд╡рдЪрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд░--рддрд▓рд╕реА рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╢рд░реАрд░ рдиреАрд╡ рд╡рд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрд╛рдж, рдЦрдЬрд▓реА рддрдерд╛ рд╢рд░рдирдп рддрд╡рдЪрд╛ рд░реЛрдЧреЛ рдо рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░рди рд╕ рднрд░рдордХ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рдЗрд╕ рд╢рд░ рдХреА рдпрджрд┐ рдЪрд╣рд░ рдкрд░ рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХреА рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЪрд╣рд░ рдХ рдХрд╛рд▓ рдзрдмрдм рддрдерд╛ рдЫрд╛рдЗрдпрд╛ рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рд░рдЧ рдирд┐рдЦрд░рддрд╛ рд╣ ред

9 рдкрд╛рд╡ рдХреЛ рдХреАрдЯрд╛рдгрдкреЛ рд╕ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦрди рдХ рд▓рд┐рдП рддрд▓рд╕реА рдХреА рдЦрд╢рдХ рдкрддрддрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЪрдг рдЫрд┐рдбрдХрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

рдЗрд╕рдХреА рдкрддрддрд┐рдпреЛ рдХ рдХрд╛рдв рд╕ рдЧрдж рдШрд╛рд╡ рдШреЛрди рд╕ рдмрд╣рдд рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред & рдард▓рд╕реА рдлрд╛ рддрд▓--рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпрд╛, рдлрд▓, рдЯрд╣рдиреА рдФрд░ рдЬрдб, рдпрд╛рдирд┐

рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд╛ рдкреАрдзрд╛ рд▓рдХрд░ рдХрдЯ рд▓ | рдпрджрд┐ рдпрд╣ рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдПрдХ рд╕рд░ рд╣реЛ рддреЛ рд╢рд░рд╛рдШрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рдж, рд╕рд╛рде рд╣реА рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рд╕рд░ рддрд┐рд▓ рдХрд╛ рддрд▓ рднреА рдбрд╛рд▓ред рд╢рд░рд╡

Page 114: Ghar Ka Vaid - archive.org

45

рдЗрд╕ рдШреЛрд▓ рдХреЛ рдШреАрдореА-рдмреАрдореА рдЖрдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП | рдкрд╛рд╡реА рдЬрд▓ рдЬрд╛рди рдФрд░ рддрд▓ рдмрдЪ рд░рд╣рди рдкрд░ рдорд▓ рдЫрд╛рди рд▓ ред рдпрд╣ рддрд▓ рд╕рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдШрд╛рд╡ рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рдкрд░рджрд╛рд╣ рдХ рдШрд╛рд╡ рддрдХ рдареАрдХ рдХрд░ рджрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдПрд╡рдд рджрд╛рдЧреЛ рдкрд░ рднреА рдпрд╣ рддрд▓ рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдХрд░ред рддрд▓ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рдкрд╣рд▓ рджрд╛рдЧреЛ рдХреЛ рдХрдкрдб рд╕ рд░рдЧрдб рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

9 рдпрджрд┐ рдЦрдЬрд▓реА рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╢рд░реАрд░ рдкрд░ рдлрд╕рд┐рдпрд╛ рд╣реЛ рдЧрдИ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕реА рддрд▓ рдХреА рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП

рдХ рдкрдЯ рдХ рд░реЛрдЧ---рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рджрдирд┐рдХ рдкрд░рд╛рдд рдкреАрди рд╕ рдорд░реЛрдб рдФрд░ рдЕрдЬреАрд░рдг рдо рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

рд╣ рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдХ рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

рдХ рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб рдорд╛рд░рддрд╛ рд╣ )

рдХ рдпрджрд┐ рд╡рдЪрдЪ рдХреЛ рдЙрд╡рдХрд╛рдИ рд╢рд░рд╛рддреА рд╣реЛ рдФрд░ рдХрд┐рд╕реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╕ рдмрдж рди рд╣реЛрддреА рд╣реЛ рддреЛ рдЙрд╕ рдереЛрдб рдордз рдо рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рд░рд╕ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрди рд╕ рддрд░рдирдд рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ред рдпрджрд┐ рдмрдЪрдЪ рдХ рдкрдЯ рдо рджрд░рдж рд╣реЛ рддреЛ рддрд▓рд╕реА рдФрд░ рдЕрджрд░рдХ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рддрдирд┐рдХ рдЧрд░рдо рдХрд░ рдмрдЪрдЪ рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдЗрдп, рддрд░рдирдд рджрд░рдж рд╡рдирдж рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдпрджрд┐ рд╡рдЪрдЪ рдХреЛ рдЗрд╕ рдЭреЛрдкрдзрд┐ рдХрд╛ рджрдирд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрд╕рдХ рдкрдЯ рдо рдХрднреЛ рдХреЛрдИ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдЙрддрдкрдирди рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдпрджрд┐ рдмрдЪрдЪ рдХреЛ рд╢реМрдЪ рд╕рд╛рдХ рди рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ рдпрд╛ рдЙрд╕рдХрд╛ рдкрдЯ рдлрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЙрд╕ рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЧрдирдЧрдирд╛ рд░рд╕ рдкрд┐рд▓рд╛рдЗрдп ред рдЗрд╕рд╕ рд╢реМрдЪ рдареАрдХ рд╣реЛрдЧрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдкрдЯ рдХрд╛ рд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛ рддрдерд╛ рдРрд╕ рд╣реА рдЕрдирдп рд╡рд┐рдХрд░рд╛рд░ рднреА рджрд░ рд╣реЛрдд рд╣ ред

рдЬрд┐рд╕ рд╡рдпрд╡рд┐рдд рдХрд╛ рд╣рд╛рдЬрдорд╛ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ, рджрд┐рдорд╛рдЧ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ, рд╢рд░реАрд░ рдо рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдЧрд░рдореА рд╢рд░рдирднрд╡ рд╣реЛрддреА рд╣реЛ--рдЙрд╕ рдЧрд░рдореА рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдкрд░рд╛рддрдГ рддрд▓рд╕реА рдХреЛ рдкрд╛рдЪ-рд╕рд╛рдд рдкрддрддрд┐рдпрд╛, рдЙрдд рд╕рджрд╛рди рд╡рд╛рджрд╛рдо, рдЪрд╛рд░ рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдЭреМрд░ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ-тАЬ-рд╕рд╡ рдШреЛрдЯрдХрд░ рджрдз рдФрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдЗрдп ред рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдо рд╣реА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

Page 115: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдХрдЬрдирдд-+-рдитАН рдЕрд▓ рди рдзрди рд╕рддрдд 3 рдирд╛ рдЬрд▓ рдорд╛ рд▓рдб рд╕рдб рдХрдб рдЕрдк 3 33 рдЖрдо рдЕрд▓ рдЖрдУ 3рек рдЬреА рдЖрдЬ рдХрд┐рдХ

рдЧрд▓реЛ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░

рдЧрд▓реЛ рдПрдХ рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рдмрдЯреА рд╣ ред рдЗрд╕рдХреА рдмрд▓ рд▓рдордмреА рд╡рдв рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЗрд╕рдХ рдкрд░рдд

рдкрд╛рди рдХ рдкрддрдд рдХ рд╕рдорд╛рди рд╣реЛрдд рд╣ред рдпрд╣ рдмрдЯреА рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рдХтАНрддреАрд░ рдХрд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡

рд░рдЦрддреА рд╣, рд░рдХрддрдореЛрдШрдХ рднреА рд╣ ред

рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ, рди рдмрд╣рдд рдореЛрдЯреА рди рдкрддрддрдиреА, рд▓рдХрд░ рджрдХрд░рдб рдХрд░ рд╢рд░ рд╢рд░рд╡рдХрдЯрд╛ рдХрд░ рдмрд░рддрди рдо рд╢рд░рд╛рда рдЧрдирд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛ рдж ред рдкрдЪрдЪреАрд╕ рдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдорд░рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдЧрд╛рдж рдЬрдм рдиреАрдЪ рдмрда рдЬрд╛рдП рддреЛ рд╣рд░ рд░рдЧ рдХ рд░рд╢ рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдиреАрдкрд░рд╡рдХ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓ред рдлрд┐рд░ рдХрдЫ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рдд рд╣рд░ рд░рдЧ рдХрд╛ рдирд┐рдерд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдиреА рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд╡рд┐рдЧрд░рд╛ рдЬрд╛рдП ) рдЗрддрдирд╛ рд╣реА рдкрд╛рдиреА рдФрд░ рдбрд╛рд▓ ред рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рд╡рд╛рд░ рдпрд╣ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░ред рдЬрдм рдиреАрдЪ рдмрдарди рд╡рд╛рд▓рд╛ рднрд╛рдЧ рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдкрд╛рдиреА рдкрдердХ рдХрд░ рдзрдк рдо рд╕рдЦрд╛ рд▓ ред рдпрд╣реА

рд╕рдд рдЧрд▓реА рд╣ рее

рдпрд╣ рд╕рдд рд░рд▓реЛ рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдПрдХ рдорд╛рдгрд╢рд╛ рд╕ рддреАрди рдорд╛рд╢рд╛ рддрдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

(9 рд╕рдд рдкрд▓реЛ, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░, рджрд╛рдирд╛ рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдкрд░рддрдпрдХ рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛, рдХрдЬрд╛

рдорд┐рд╢рд░реА рдбрдЯ рддрддреЛрд▓рд╛ ред рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдХрд╛ рдЪрд░рдг рд╡рдирд╛рдПред рдЪрд╛рд░ рд╕ рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рддрдХ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рд╢рд░рд╡рдд рдмрдЬрд░реА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░ рджрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

(рд╣ рд╕рдд рдЧрд▓реЛ рдФрд░ рд╢рд╡рдХрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди--рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ рд▓, рдПрдХ рд╕ рддреАрди рдорд╛рд╢ рддрдХ рджрдирд┐рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рдкрд┐рддрдд рдХрд╛ рдЬрд╡рд░ рдареЛрдХ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

&) рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛--рддрд╛рдЬрд╛ рдЙрд▓реЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдЪрд╛рд░ рджрд╛рди рд╢рд░реМрд░ рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ--5рдгрдбрд╛рдИ рдХреА рддрд░рд╣ рд░рдЧрдардХрд░ рджрдирд┐рдХ рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

& рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░--рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рджрд╕реА рдЫрд╣ рдорд╛рд╢--- рднрд╛рдд рдврд╛рдИ рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдмрди рдо рднрд┐рдЧреЛрдП ред рдЕрдЭрдЧрд▓ рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд рдШреЛрдЯ- рдХрд░ рддрдерд╛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдереЛрдбрд╛ рд╢рд░рд╡рдд рдиреАрд▓реЛрдлрд░ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рд╕рд╡рди рдХрд░ рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рд╕ рдкрд░рдг рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд╣реЛрдЧрд╛ ред

Page 116: Ghar Ka Vaid - archive.org

7

рдХ рд▓реЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд▓рд╛рд╣реЛрд░реА рдирд╛рдордХ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рдЕрднрд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рджрдгреА рдЫрд╣

рд╕рд╛рд▓ ред рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдбрдв рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рдо рдХрд┐рд╕реА рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рд╡рд░рддрддрди рдо рднрд┐рдЧреЛрдХрд░ рд░рдЦ рдФрд░ рджрд┐рди-рднрд░ рдЗрд╕ рдШрд╖ рдо рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рдж ред рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рд╢рд░реЛрд╕ рдо рд░рдЦ редрее рджрд╕рд░ рджрд┐рди рдкрд░рд╛рдд рдорд▓-рдЫрд╛рди рдХрд░ рдкреАрдП, рдереЛрдб рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдкрд░рд╛рддрд╛ рдЬрд╡рд░ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред

рд╡рд╛рд░реА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░--рдЧрд▓реЛ рдХреА рдЬрдб рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдХрд╛ рдХрд╛рдв рдмрдирд╛рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рд╢рд░рддрд┐рдпрд╛ рд╡рд╛рд░реА рдХрд░рд╛ рдЬрд╡рд░ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рдЖрд╣рд╛рд░ *

рдордЧ рдХреА рджрд╛рд▓ рдФрд░ рд░реЛрдЯреА ред

рд░рдХтАНрдд рд╢реЛрдШрдХ---рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдФрд░ рдЙрдирд╛рд╡ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛--рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рддреАрди рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░, рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ, рд╢рд░рд╡рддрд░ рдЙрд╡рдирд╛рдм рддреАрди рддреЛрд▓ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░

рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╡рди рдХрд░ ) рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд░рдХрдд рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдо рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рее

рдЦрд╕рд░рд╛ рд╡ рддрд┐рддрдд рдирд╛рд╢рдХ--рддреАрди рддреЛрд▓ рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ рдХрдЯрдХрд░ рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдХрд╛рдП, рдЖрдзрд╛ рдкрд╛рд╡ рд░рд╣рди рдкрд░ рдорд▓рдЫрд╛рди рд▓ ред рдЗрд╕рдо рджреЛ рддреЛрд▓ рдордШ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдирд┐рд░рддрд░ рдПрдХ-рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рд╕рдЪрди рдХрд░рди рд╕ рдкрд┐рддрдд рддрдерд╛ рдЦрддрд░рд╛ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХрд░ рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛---рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдЬрд░рд▓реЛ рдХ рдкрддрдд рдкреАрд╕рдХрд░ рддрдерд╛ рдЧрд╛рдп рдХреА рдЫрд╛рдЫ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░, рдкрд╣рд▓ рддреАрди рдорд╛рд╢ рд╕рддтАМ рдЧрд▓реЛ рдЦрд╛рдП рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдпрд╣ рдЫрд╛рдЫ рдкрд┐рдП

рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛ рд░реЛрдЧ рдареАрдХ рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдпрджрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдХрдмрдЬ рд╣реЛ рд╕реЛ рдкрд░рдердо рдХрдмрдЬ рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХреА рдЬрд╛рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдХрдмрдЬ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдЭрд░рд╛рд╣рд╛рд░ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░ ред рдЖрд╣рд╛рд░ * рдЪрд╛рд╡рд▓, рдо рдЧ рдХреА рджрд╛рд▓ рдФрд░ рдкрд╛рд▓рдХ рдЖрджрд┐ ред

рдХ рдкрдЯрдард┐рдпрд╛--рдЦрдПрдХ рд░рд▓реЛ рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдкреАрд╕рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ред рдкрд░рд╛рдд рддреАрдЪ рд╕рд╛рд╢ рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░, рдЧрдард┐рдпрд╛ рд░реЛрдЧ рдареАрдХ рд╣реЛрди рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдпрд░рд┐рдХ рдЭрд╕рд┐рдб рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рд╢рд░рддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдГ

рд╣ рдордзтАМрдорд╣--рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рджреЛ рдЫрдард╛рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рддрдерд╛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╡рди рдХрд░ , рдордШрдорд╣ рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

Page 117: Ghar Ka Vaid - archive.org

8

рдЖрд╣рд╛рд░ рджрд╣реА, рдЬрд┐рддрдиреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдкрдЪ рд╕рдХред рдПрдХ рдорд╛рд╕ рдо рдкрд░рдг рд▓рд╛рдн

рд╣реЛрдЧрд╛ ред

&9 рддрд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓реЛ рдЫрд╛реЛрд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рддрдерд╛ рдХрдЯрдХрд░ рдХрдкрдЯрдЫрди рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рдмрд░рд╛- рдмрд░ рд╡рдЬрди рджрд╢реА рдЪреАрдиреА рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ | рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рд╢рд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░ , рдордзрдорд╣ рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рднрд╛рд╡реЛрддрдкрд╛рджрдХ рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ рд╣ ред

рем9 рдкрд░рдорд╣--рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдХреЛ рддреАрди рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯ рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ рд╢рд░реАрд░ рдврд╛рдИ рддреЛрд▓ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЫрд╣ рдорд╛рд╢рд╛ рдЪрд░рдг рд╢рддрд╛рд╡рд░ рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рд╛рддрдГ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ , рдкрд░рдорд╣ рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ ред

рддрд╛рдЬрд╛ рдЧрд▓реЛ рддреАрди рддреЛрд▓ рд░рд╕ рдо рдереЛрдбреА рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдирд┐рд░рддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд░реЛрдЧ рдирд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХ рдЗрд╡рдд рдкрд░рджрд░ (рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдкрд░рдорд╣)--рдЬрд┐рди рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХреЛ рдкрд░рдорд╣ рд░реЛрдЧ рд░рд╣рддрд╛ рд╣, рдЙрдирд╣ рдкрд░рд╛рдд рд╢рд╡рдд рддрдерд╛ рджрд░рдЧрдШрдордп рддрд░рд▓ рдкрджрд╛рд░рде рдЬрд╛рд░реА рд░рд╣рддрд╛ рд╣ ред рдРрд╕реА рд╕рддрд░рд┐рдпрд╛ рдмрд╣рдд рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдЪрд░рдг рд╢рддрд╛рд╡рд░ рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рд░рд▓реЛ рдХ рдХрд╛рдв рд╕ рджрдирд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдПрдХ-рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдХрд╡рдЬ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╢рд░рд╛рд╣рджрд╛рд░ рддрдерд╛ рдЦрдЯрдЯ рдкрджрд╛рд░рдереЛ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░ ред рдШреА рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдХ рд╣рд┐рдЪрдХреА -- рдЧрд▓реЛ рд╢реЛрд░ рд╕реЛрда рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдХрдЯ рд▓ ред рдЗрд╕рдХреА рдирд╕рд╡рд╛рд░ рджрди рд╕ рд╣рд┐рдЪрдХреА рд╡рдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рдХрдлрдд--.рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ рдЯреЛ рддреЛрд▓ рдХрдЯрдХрд░ рджреЛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓, рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ рд░рд╣рди рдкрд░ рдорд▓-рдЫрди рдХрд░ рдФрд░ рдорде рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ ред рдХреЛ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдереЛрдбрд╛-рдереЛрдбрд╛! рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдХреМ рдирд┐рд╢рдЪрдп рд╣реА рд╡рдж рд╣реЛрдЧреА ред

рдХ) рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб-"-.рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдЫрд╣ рджрд╛рди, рд╡рд╛рд╡рдбрд┐рдЧ рддреАрди рдорд╛рдг | рдкрд░рд╛рдд рдШреЛрдЯрдХрд░ рддрдерд╛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЖрдзрдШ рдкрд╛рд╡ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред рдкрдЯ рдХ рдХреАрдбреЛ рдХреА рд╢рд░рдХтАНрд╕реАрд░ рд╣ред рджрдз рддрдерд╛ рджрдз рдХ рдкрджрд╛рд░рдереЛ рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдо рддрдХ рдкрд░рд╣рдЬ рд░рдЦ ред

рдХ рдЦрд╛рд╕реА--.рд╣рд░реА рдЧрд▓реЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рд╢рд░рд╛рдШ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рддрдерд╛: рдЫрд╛рдирдХрд░ рджреЛ рддреЛрд▓ рдордз рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╡рди рдХрд░ , рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрдкрдпреЛрдЧреА: рд╣ ред

Page 118: Ghar Ka Vaid - archive.org

49

рдмрд░рд╛рд╣рд▓реА рд╡ рдЯреА рдХ рдЪрд╕рддрдХрд╛рд░ рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдХреА рджреЛ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣* рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдмрд▓ рдХ рд╕рдорд╛рди рд╣реЛрддреА рд╣ ред

рдЗрд╕рдХреА рдЯрд╣рдирд┐рдпрд╛ рдЬрдб рд╕ рдирд┐рдХрд▓рддреА рд╣ ред рджрдорд░реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдкреМрдз рдХ рд╕рдорд╛рди рд╣реЛрддреА рд╣ рдЬрд┐рд╕рдХреА рдкрд░рд┐рдзрд┐ рд▓рдЧрднрдЧ рдбрдв рдЧрдЬ рд╣реЛрддреА рд╣ред рдмрд▓ рд╡рд╛рд▓реА рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдкрдб рд╡рд╛рд▓реА рдмрд░рд╛рд╣рдореА рди рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдмрд╣ рдмрдЯреА рдорд╛рд░рдд рд╕ рдкрдЬрд╛рд╡ рд╕ рд▓рдХрд░ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ рдУрд░ рдорд┐рдЧрд╛рдкрд░ рддрдХ рдирджреА рдирд╛рд▓реЛ рдХ рдирд┐рдХрдЯ рдпрд╛ рд╕рд░реЛрд╡рд░ рддрдЯ рдпрд╛ рд╢рд░рд╛рджрд░ рдШрд░рддреА рдо

: рдкрд╛рдпреА рдЬрд╛рддреА рд╣ред рднрдХрддрд┐ рди рдЗрд╕ рдмрдЯреА рдо рд╢рд░рджрднрдд рдЧрдг рднрд░ рджрд┐рдП рд╣, рдЗрд╕рд▓рд┐рдп рдпрд╣

рдирдИ

рдирд┐рдордирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рд░реЛрдЧреЛ рдо рдЕрддрдпрдирдд рд╕рдлрд▓рд╛рдкрд╡рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛ рд╕рдХрддреА рд╣ :

рд╣) рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рд░реЛрдЧ--рдпрд╣ рдорд╕рддрд┐рд╖рдХ-рдЪрд▓ рдФрд░ рдзрдорд░рдгрд╛-рд╢рдХрддрд┐ рдмрдврд╛рди рдХреА рд╡рд┐рд╢рд╖ рд╢рд░реЛрдкрдзрд┐ рд╣ ред рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рджреАрд░рдШрд╛рдп рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХ рд╡рд╛рд╣рдореЛ рдЪрд░--рддрд░рд╛рд╣рдореА рдХ рд▓рд╢рдХ рдкрддрдд рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ | рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рджрдм рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░| рдпрджрд┐ рдкрд░рд╛рди рд╕ рдкрд░рд╛рдирд╛ рд╕рд╡рдкрдирджреЛрдк рд╡

рдкрд░рдорд╣ рднреА рд╣реЛ рддреЛ рднреА рдЬрдб рд╕ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдпрджрд┐ рдкрд░рдорд╣ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдмреАрд░рдп рдХ

рдХрд╛рд░рдг рд╣реЛ рддреЛ рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдЪрд░рдг рджрдз рдХреА рдмрдЬрд╛рдП рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░, рдкрд░рдорд╣, рд╕рд╡рдкрддрджреЛрдг рддрдерд╛ рдорддрд░ рдЬрд▓рди рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддрд╛ рд╣--рдХрдИ рдмрд╛рд░ рдХрд╛ рд╢рд░рдирднрдд рд╣

(9 рддрд░рд╛рд╣рдореА рдардгрдбрд╛рдИ--рд╣рд░реА рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдХ рдкрддрдд рддреАрди рд╕ рдЫрд╣ рдорд╛рдг рддрдХ, рдмрд╛рджрд╛рдо

рдЧрд┐рд░реА рдЪреМрджрд╣ рджрд╛рди, рдХрджрдж рдЧрд┐рд░реА рддреАрди рдорд╛рд╢, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдЪрд╛рд░ рджрд╛рди, рдХрд╛рд▓реА

рдорд┐рд░рдЪ [рдкрд╛рдЪ рджрд╛рдд--рдардгрдбрд╛рдИ рдХ рд╕рдорд╛рди рдШреЛрдЯ рдХрд░ рддрдерд╛ рем5рдЫрд╛рдирдХрд▓ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рджрд┐рдорд╛рдЧреА рдЧрд░рдореА-рдЬрд╢рдХреА рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣, рднрдЦ рдЦрдм рдмрдврддреА рд╣,

рд╕рдорд░рдгрдгрд╡рд┐рдд рддрдЬ рд╣реЛрддреА рд╣ рддрдерд╛ рдорд╕рддрд┐рдкрдХ рдХреЛ рд╡рд▓ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣ рдЭреМрд░ рджреАрд░рдШрд╛рдп рд╣реЛрддреА

рд╣ ред рдпрд╣ рдардгрдбрд╛рдИ рдЬрдпрдкрда рднреМрд░ рд╢рд░рд╛рдкрд╛рдв рдорд╛рд╕ рдо рджреЛ рд╕ рдЪрд╛рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рд╕рд╡рди рдХреМ

рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

&) рдмрд░рд╛рд╣рдореЛ рд╢рд░рд╡рдд-рд░рд╛рд╣рдореА рдкрддрдд рдЪрд╛рд░ рддреЛрд▓ (рдЦрд╢рдХ), рд╡рд╛рджрд╛рдорд░ рдЧрд┐рд░реА

рдЪрд╛рд░ рддреЛрд▓, рдХрджрдж рдЧрд┐рд░реА рдЪрд╛рд░ рддреЛрд▓, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА

рддреАрди рдорд╛рд╢ | рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдПрдХ рд╕рд░ рдЧрд▓рд╛рдм рдЕрд░рдХрд╛ рдо рдардгрдбрд╛рдИ рдХ рд░рдк рдо рдШреЛрдЯ рдХрд░

рдЫрд╛рди рд▓ ред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЗрд╕рдо рд╕рд╡рд╛ рд╕рд░ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рд╢рдиреА рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ рд╢реМрд░

Page 119: Ghar Ka Vaid - archive.org

20

рдмреЛрддрд▓ рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ ред рдорд╛рддрд░рд╛ рджреЛ рддреЛрд▓ рд╕ рдЪрд╛рд░ рддреАрд▓ рддрдХ рдардгрдж рдкрд╛рдиреА рдо

рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд╡рди рдХрд░ ред рд╡рдвреА рд╣рдИ рджрд┐рдорд╛рдЧреА рдЧрд░рдореА рд╡ рддрд╛рдк рдХ рд▓рд┐рдп рдЕрд╡рдореАрд░ рд╣ред

рдЧрд░рдореА рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдкрдпрд╛рд╕ рдмрдХрд╛рди рд╢рд░реМрд░ рдардбрдХ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХ рд▓рд┐рдп рд╢рд░рдЪрддрдд рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ рд╣ ред тАЬ

рдХ рднрд░рдХ рдмрд░рд╛рд╣рдпреЙ--рд╡рд░рд╛рд╣реА рд╕рд╢рдХ рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ, рдмреАрдЬ тАЬрд╣рд┐рдд рдордирд╡рдХрд╛ рдПрдХ

рдЫрдЯрд╛рдХ, рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпрд╛ рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдПрдХ рдЫрдард╛рдХ, рд▓реАрдЧ рдПрдХ

рдЫрдЯрд╛рдХ, рд╢рд░ рдкрд╖рдкреА рд╢рд░рд╛рдзреА рдЫрдЯрд╛рдХ ред рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рд╢рд▓рд╛рда рдЧрдирд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЪреМрдмреАрд╕

рдШрдирдЯ рддрдХ рднрд┐рдЧреЛ рд░рдЦ, рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╢рд░рдХ рдЙрджрдзрд░рдг рдХрд░ ред

рдЗрд╕ рдЕрд░рд░рдХрд╛ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдЧ рд▓рд╛рд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рд╢рд░рд╛рд╡рд╛рдЬ рдирд┐рдЦрд░рддреА рд╣, рдЦрд╛рд╕реА рд╢рд░реМрд░ рд╡рд╛рдд рдХреА рд╕рдорд╛рдкрддрд┐ рд╣реЛрддреА рд╣, рд╕рдЬрд▓реА рддрдерд╛ рд░рдд рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдХреМ рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд

рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдорд╕рддрд┐рдкрдХ рдХреЛ рдмрд▓ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣, рднрдЦ рдЦрдм рд▓рдЧрддреА рд╣ ред

рднреЛрдЬрдиреЛрдкрд░рд╛рдд рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред рдорд╛рддрд░рд╛ рдПрдХ рдЫрдард╛рдХ ред

рдХреА рдирддрд░-рд░реЛрдЧ-рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рджрд╖рдЯрд┐ рдХреЛ рд╡рд▓ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣, рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдмрджрдзреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЬрд┐рдирдХрд╛ рдорд╕рддрд┐рдкрдХ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдХ рдХрд╛рд░рдг рджрд╖рдЯрд┐ рдХрд╖реАрдг рд╣реЛ рдЧрдИ рд╣реЛ, рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣

рдХ) рддрд░рд╛рд╣рдпреА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд╢рдЦрдкрд╖рдкреА рддреАрди рдорд╛рд╢, рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рджреЛ рддреЛрд▓, рдЪрд╛рд░реЛ рдордЧрдЬ рдЪрд╛рд░ рддреЛрд▓, рдЧрд┐рд░реА рдШрдирд┐рдпрд╛ (рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдКрдкрд░реА рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЙрддрд░рд╛ рд╣реЛ) рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛ рддреАрди рддреЛрд▓, рдЧреЛрдЦрд░ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд╕реЛрда рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛--рдХрдЯ-рдкреАрд╕

рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП ред рдорд╛рдирдзрд┐рдХ рд╡рд▓рд╡рджрдзрдХ рддрдерд╛ рджрд╖рдЯрд┐ рддрдЬ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рдврд┐рдпрд╛ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред

рдорд╛рддрд░рд╛ рддреАрди рдорд╛рд╢ рджрдирд┐рдХ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде | рдЧрд╛рдП рдХ рдШреА рдХрд╛ рдЗрд╕рддрдорд╛рд▓ рднреА рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦ ред

рддрд░рд╛рд╣рдореА рдЦрд╢рдХ рд╢реЛрд░ рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА (рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд░рд╣рд┐рдд рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдЖрдард╡рд╛ рднрд╛рдЧ (рддрд░рд╛рд╣рдореА рднрд░ рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рджреЛрдиреЛ рдХреЛ), рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯ рдХрд░ рддреАрди-рддреАрди рдорд╛рд╢ рдХреА рдЯрд┐рдХрд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рдП, рд╕рдорд░рдг-рд╢рдХрддрд┐ рддрдерд╛ рджрд╖рдЯрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рдЯрд┐рдХрд┐рдпрд╛ рджрдирд┐рдХ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ | рд╣

рдХ рдкрд░рд╖-рд░реЛрдЧ--рддрд░рд╛рд╣рдореА рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдХрдИ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдкреМрд░рд╖-рдХрдордЬреЛрд░реА рджрд░ рд╣реА рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдпрджрд┐ рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдХ рдкрддрдд рддрд╛рдЬрд╛ рдорд┐рд▓ рддреЛ рд╢рд░рдЪрдЫрд╛ рд╡рд░рдитАМ рдЦрд╢рдХ рдкрддрддреЛ рдкрд╛рдиреА

Page 120: Ghar Ka Vaid - archive.org

8 ред

рдп рдЭрд┐рдЧреЛрдП, рд╕рд░рдо рд╣реЛрди рдкрд░ рдХрдкрдб рд╕ рд╕рд╛рдл рдХрд░ рддрд╛рдлрд┐ рдкрддрддреЛ рдХ рдКрдкрд░ рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рдЬрд╢рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рддрддрдкрдгрдЪрд╛рддтАМ рдЗрди рдкрддрддреЛ рдХреЛ рдЧрд╛рд╡ рдХ рдзреА рдо рднрди, рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рди рд░рд╣рд┐рдП рдХрд┐ рдкрддрдд рдХрд╣реА рдЬрд▓ рди рдЬрд╛рдП рд╡рд░рдитАМ рдкрд░рднрд╛рд╡-рд░рд╣рд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧ ред рдлрд┐рд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдкреАрд╕ рд▓ ред рдпрд╣ рднрдиреА рдмрд░рд╛рд╣рдореА рджрд╕ рддреЛрд▓, рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓, рдкрд┐рд╕рддрд╛ рдЧрд┐рд░реА рджреЛ рддреЛрд▓, рдЪрд╛рд░реЛ рдордЧрдЬ рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓, рдЪрд╛рд╡рд▓ рдХрд┐рд╢рдиреАрдЬ рдкрдерд╛рдЪ рддреЛрд▓, рджрд╛рдирд╛ рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ ред рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдХрдЯ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП | рд╣

рдЧрд╕-рдзрд░рдо--рд╡реАрд░рдп рдХреЛ рдЧрд╛рдЯрд╛ рдХрд░рди рддрдерд╛ рдмрдврд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрдореАрд░ рд╣ ред рдПрдХ рдорд╛рдгрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред рдШреА рдХрд╛ рд╢рд░рдзрд┐рдХрд╖ рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рддрд╛рдХрд┐ рдЦрд╢рдХреА рди рд╣реЛ ред

рдХ рдШреА рдо рднрдиреА рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЧрд┐рд░реА рджрд╕ рддреЛрд▓, рдЪрд╛рд░реЛ рдордЧрдЬ рдЪрд╛рд░ рддреАрд▓, рд╢рд╕рдкрдкрдкрдкреА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ | рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП ред

рдЧрд░рд╛рдирдзрдо--рд╢рд░реАрд░ рд╡рд▓рд╡рджрдз рдХ рд╢рд░реМрд░ рд╡реАрдпрд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдирд╛рд╢рдХ рд╣ ред рдорд╛рддрд░рд╛ рддреАрди рдорд╛рдг рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рд╕ ред рджрдз, рдШреА, рдорд▓рд╛рдИ рднрд░реМрд░ рдордХрдЦрди рд╢рд░рдзрд┐рдХ

рд╕рд╡рди рдХрд░ ред рдХ рддрд╛рд╣реА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд╢рдЦрдкрдкрдкреА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рдЪрд╛рд░реЛ рдордЧрдЬ рдЪрд╛рд░ рддреЛрд▓,

'рдкрд┐рд╕рддрд╛ рдЧрд┐рд░реА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ ред рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдЪрд░рдг рдХрд░ рд╢рд░ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдПред рд╢реАрддрд░рдкрд╛рдд рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддрд╛ рд╣ред рдорд╛рддрд░рд╛ рдЫрд╣ рдорд╛рд╢, рджрдз рдХ рд╕рд╛рде )

4 рд╕рддрд░реА-рд░реЛрдЧ-"рдЬрд┐рдд рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХрд╛ рджрдз рдХрдо рд╣реЛ, рдкрд╛рдЪ-рдЫрд╣ рд╡рд░рд╛рд╣рдореА рдкрддрдд рддрдерд╛ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ рд░рдЧрдбрдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рджрдз рд╢рд░рдзрд┐рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

рдпрджрд┐ рдЧрд░рднрд┐рдгреА рдХреЛ рдмрд░рд╛рд╣рдореА рдХрд╛ рд░рд╕ рджрдз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ рддреЛ рдмрдЪрдЪрд╛

рд╕рдкрд╕рде рддрдерд╛ рддрдЬрд╕рд╡реА рдЙрддрдкрдирдд рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдмрдирдлрд╢рд╛ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рдЖрд┐рдЬрддрдд+:++++++7+рек:рдПрдкрдкрдн.рдШрд╣рдкрдкрдИрдкрдкрдлрдФрдлрд╕тАНрдл-

|рдж[//┬╗/_рдЬрдЦрдЬрдП рддрдЬрд┐ рдЬреА _рддрдШ3рддрддрддрд╣рддрдитАН++++ рдо (реж.

рд╡рдмрдирдлрдгрд╛ рджреЛ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣--рдПрдХ рдЕрд╕рд▓реА рд╢рднреМрд░ рджрд╕рд░рд╛ рдЬрдЧрд▓реА ред

рд╕рдЧрдирдзрд┐рдд рджрд╡рд╛рдИ рдо рдРрд╕рд╛ рд╡рдирдлрдгрд╢рд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдлрд▓ рдиреАрд▓рд╛ рд╣реЛ рд╢реМрд░

рд╣реЛ ред , рдЬрд┐рд╕ рдФрдкрдзрд┐ рд╕ рд╡рдирдлрд╢рд╛ рд▓рд┐рдЦрд╛ рд╣реЛ рдЙрд╕рдХрд╛ рддрд╛рддрдкрдп рдлрд▓ рд╕ рд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдЬрдХрд╛рдо--рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ рд╢рд░реЛрд░ рдорд▓рдЫрди рдХрд░ рддрдерд╛

Page 121: Ghar Ka Vaid - archive.org

22

рдореАрдард╛ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдмрддрд╛рд╢ рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдЧрд░рдо-рдЧрд░рдо рджрд┐рди рдо рддреАрди-рд╡рд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдкреАрдП,

рдЬрдХрд╛рдо рдПрдХ рджрд┐рди рдо рдЬрд╛рддрд╛ рд░рд╣рдЧрд╛ ред рдиреЛрдЯ * рдмрдирдлрд╢рд╛ рдмрд╣рдд рд╢рд░рдзрд┐рдХ рди рдкрдХрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рд╡рд░рдитАМ рдЗрд╕рдХрд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡ рдХрдо

рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред & рдмрд▓рдЧрдо рд╢реЛрд░ рдкрд┐рддрдд--рдЪреМрджрд╣ рдорд╛рдг рдмрдирдлрдгрд╢ рдХ рдлрд▓ рдкреАрд╕ рд╡рд░ рддрдерд╛!

рдЗрддрдиреА рд╣реА рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рдлрд╛рдК рди, рджрд╕рдд рднрд░рд╛ рдХрд░ рдмрд╡рдЧрдо рд╢реМрд░

рдкрддрдд рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред & рджрд╛рдд рд╡рдирдлрд╢рд╛--рдЗрд╕рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣ рдмрдирдлрд╢ рдХ рдлрд▓ рдпрджрд┐

рдЦрд╢рдХ рд╣реЛ рддреЛ рджреЛ рддреЛрд▓ рднрд░реМрд░ рдпрджрд┐ рддрд╛рдЬрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдкрд╛рд╡ рднрд░ рд▓ ред рдЗрдирд╣ рдкрд╛рдиреА рдо

рдЙрдмрд╛рд▓ рдХрдкрдб рдо рдЫрд╛рди рд▓ ред рддрддрдкрд╢рд╡рд╛рддтАМ рдПрдХ рд╕рд░ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рд╢рддреА рдмрдирд╛рдП | - рдЧрд░рд╛-рдзрд░рдо -рдпрд╣ рд╢рд░рдмрдд рдирдЬрд▓рд╛ рд╡ рдЬрдХрд╛рдо рдХ рд▓рд┐рдп рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣, рдордж рдмреА рд╕рдЬрди

рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрддрддрдо рд╣, рдХрдмрдЬ рдЦреЛрд▓рди рдХрд╛ рдЧрдг рднреА рдЗрд╕реА рдо рд╣ ред

рд╢рд░рд╛рд╡реЛ рдХреА рдкреАрдбрд╛ рддрдерд╛ рдорддрд░-рдЬрд▓рди рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред 0 рдкрд╛рдЪ рдЫрдЯрд╛рдХ рдлрд▓ рд╡рдирдлрд╢рд╛ рднрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирдорд╛рд░ рдЧрд▓рд╛рд╡ рд╢рд░рдХ рдо рдЪреМрд╡реАрдо

рдШрдирдЯ рддрдХ рднрд┐рдЧреЛрдХрд░ рдкрд╛рдЪ рднрд╛рдЧ рдХрд░ рд▓ ред рдПрдХ рднрд╛рдЧ рдХреЛ рддреАрди рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓, рдкрд╛рдЪ рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд╛рдиреА рд╕рдЦрди рдкрд░ рдорд▓-рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЗрд╕рдо рджрд╕рд░рд╛ рднрд╛рдЧ рдбрд╛рд▓ ред рдЬрдм рдлрд┐рд░ рдкрд╛рдЪ рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд╛рдиреА рд╕рдЦ рдЬрд╛рдп рддреЛ рдлрд┐рд░ рддреАрд╕рд░рд╛ рднрд╛рдЧ рд╡рддрдлрд╢рд╛ рдбрд╛рд▓ рдж | рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЬрдм рд▓рдЧрднрдЧ рдкрд╛рдЪ рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдкрд╛рдЪ рдЫрдЯрд╛рдХ рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдгрд░рд╡рдд рдХреА рдЪрд╛рд╢рдиреА рдмрдирд╛ рд▓ ред

рд╕рд╛рддрд░рд╛ рдПрдХ рд╕ рджреЛ рддреЛрд▓ рддрдХ рджрд┐рди рдо рджреЛрдирддрддреАрди рдмрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред рдпрджрд┐

рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╡рдирд╛рдирд╛ рд╣реЛ рддреЛ рд╣рд░ рд╡рд╛рд░ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдорд▓рдареА рдХрдЯ рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдШреАрдХрд╡рд╛рд░ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рдШреАрдХрд╡рд╛рд░ рдХрд╛ рдкреМрдзрд╛ рднрд╛рд░рдд рдо рд╡рд┐рднрд┐рдитАНрди рд╕рдерд╛рдиреЛ рдкрд░ рдкрд░рддрдпрдХ рдЛрдд рдо рдкрд╛рдпрд╛

рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рдбрдард▓ рдХреА рдпрджрд┐ рд╢рд░рд╛рдврд╛ рдХрд╛рдЯрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЗрд╕рдо рд╕ рдПрдХ рд╕рд╡рдЪрдЫ-рд╢рд╡рдд, рдЧрд╛рдврд╛ рдФрд░ рд▓рд╕рджрд╛рд░ рддрд░рд▓ рдкрджрд╛рд░рде рдирд┐рдХрд▓рддрд╛ рд╣ рдЬрд┐рд╕ рдЦрд╢рдХ рдХрд░рдХ рдкрд╛рдЙрдбрд░ рдмрдирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ред рдкрд░рд╛рдп рд░реЛрдЧреЛ рдо рд╢рд░рдХрд╕реАрд░ рдХрд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ ред

рен рдирддрд░-рд░реЛрдЧ- рд▓рднрдЖрд╡ рдзрдШреАрд╡рд╡рд╛рд░ рддреАрди рдорд╛рд╢, рд╢рд░рдлреЛрдо рдПрдХ рд░рддрддреА--рдШрд┐рд╕рдХрд░

Page 122: Ghar Ka Vaid - archive.org

23

рдХрдирдкрдЯрд┐рдпреЛ рдкрд░ рд▓рдк рд░рдЧрд╛рдирд╛ рдЖрд░рд╛рдз рд╕рд┐рд░ рдХ рджрд░рдж рдХ рдирд┐рдп рдЕрддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдХ рдЧрджрд╛ рдШреАрд╡рд╡рд╛рд░ рдЫрда рдорд╛рд╢, рдлрдЯрд┐рдХрд░реА рд╢рд╡рдд рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА ред рдЕрд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░

рд╕рд░рд▓ рдХрд░рдХ рдЧрд░рд╛рдЦ рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░рди рд╕ рдЖрдЦ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА рдирд╖рдЯ рд╣реЛрддреА рд╣, рднреМрд░ рднрд░рд╛рдЦ

рдХреА рдЪреЛрдЯ рдХ рд▓рд┐рдп рд▓рд╛рднрдкрдж рд╣ ред рдХ рд▓рдкрд░рд╛рд╡ рдШреАрд╡рдЪрд╛рд░ рдо рддрдирд┐рдХ рдкрд┐рд╕реА рдлрд┐рд╡рдХрд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рд╢рд░реЛрд╕

рдо рд░рдЬ, рдкрд░рд╛рдд рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╢реАрдгреА рдо рд░рдЦ рд▓ ред рдЖрдЦ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА, рдХрдХрдХрд░, рдШ рдШ рддрдерд╛ рдЬрд╛рд▓ рдЖрджрд┐ рдо рджреЛ рдм рдж рднрд░рд╛рдЦ рдо рдЯрдкрдХрд╛рдирд╛ рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрд╢рд░рдж рд╣ ред

рд╣) рд▓рдкрд╛рд╡ рдШреАрд╡рд╡рд╛рд░ рдорд▓рдорд▓ рдХ рдХрдкрдб рдо рдЫрд╛рди рд▓ | рднрд░рдЦреЛ рдХреА рд▓рд╛рд▓реА рдХ рд▓рд┐рдП рджреЛ рдм рдж рдбрд╛рд▓, рд╢рд░рд╡рдореАрд░ рд╣ ред рдЫрд╛рдирди рдХ рд▓рд┐рдп рдХрд╛рдЪ рдХрд╛ рд╡рд░рддрди рдкрд░рдпреЛрдЧ

рдХреАрдЬрд┐рдП ред рдХ рдЦрд╛рддреА-рджрдорд╛--рд▓рдпрдпрд╛рд╡ рдкреАрд╡рд╡рд╛рд░ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рднрд░ рдкрд┐рд╕реА рд╕реАрда рдПрдХрдГ

рдорд╛рд╢рд╛--рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рддрд░рдирдд рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдХрдХ рдЬрдЖрд╛рд╡ рдШреЛрд╡рд╖рд╡рд╛рд░ рдардв рд╕рд░ рдХреЛ рдХрд┐рд╕реА рдорд▓рдорд▓ рдХ рд╕рд╡рдЪрдЫ рдХрдкрдб рдо рдЦрдм

рдЬреЛрд░рджрд╛рд░ рд╣рд╛рдереА рдо рдорд▓ рдХрд░ рдЫрд╛рдд рд╢реМрд░ рдХрд▓рдИрджрд╛рд░ рдкрддреАрд▓реА рдо рдбрд╛рд▓ ред рд╢рд░рд╛рд╡ рдкрд░ рд░рдЦ рдХрд░ рдЪрдордордЪ рд╕ рд╣рд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ | рд╢рд░рд╛рдЪ рдШреАрдореА рд╣реЛрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдЬрдм рдЖрдзрд╛ рд╕рдЦ рдЬрд╛рдП рддреЛ рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ рддреАрди рддреЛрд▓ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рдбрд╛рд▓, рднреМрд░ рдЪрдордордЪ рд╕ рд╣рд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ ред рдЬрдм рд╕рд╛рд░рд╛ рд▓рдЖрдЖрдмрд╡ рд╕рдЦ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рд▓ рднреМрд░ рдардгрдбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рд░рдЦ |

рдордз рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджреЛ рд░реА рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдЦрд╛рд╕реА рддрдерд╛┬╗ рджрдорд╛ рдареАрдХ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдХреА рдЬрд┐рдЧрд░ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдЭреЛрд░ рддрддрд┐рд▓тАНрд▓реА--рдзреАрдХрд╡рд╛рд░ рд░рд╕ рддреАрди рдкрд╛рд╡ , рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ, рдиреМрд╕рд╛рджрд░ рджреЛ рддреЛрд▓ рд╢рд░реАрд░ рдХрд╛рд▓рд╛ рдирдордХ рджреЛ рддрддреЛрд▓--рдмреЛрддрд▓ рдо рднрд░ рдХрд░ рдЪрд╛рд░-рдкрд╛рдЪ рджрд┐рди рдзрдк рдо рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рджред рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рд╣рд┐рд▓рд╛ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рд╡рдвреЛ рд╣рдИ рддрд┐рд▓рд▓реА рдХрдо рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рддрдерд╛ рдЬрд┐рдЧрд░ рд╢рд░ рдкрдЯ рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрддреЛ рдо рдЫрд╣ рдорд╛рдг рдо рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рддрдХ рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдж ред

рдХреА рдкреАрд╡рд╡рд╛рд░ рд░рд╕ рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ, рдкрд┐рд╕реА рд╣рд▓рджреА рдЫрд╣ рд░рддрддреА--рдРрд╕реА рдПрдХ-рдПрдХрдГ рдорд╛рддрд░рд╛ рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рде рдкреАрдП, рдЬрд┐рдЧрд░ рд╢рд░реМрд░ рддрд┐рд▓рд▓реА рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

рдХ рдЧрджрд╛ рдШреАрдХрд╡рд╛рд░ рддрд╛рд░ рд╕рд░ рдХрд┐рд╕реА рдХрд╛рдЪ рдХ рдЦрд▓ рдмрд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓-рдХрд░ рдЗрд╕рдо: рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рджреЛ рд╕рд░ рд╢рд▓реМрд░ рд▓рд╛рд╣реЛрд░реА рдирдордХ рдПрдХ рдкрд╛рд╡ рдбрд╛рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рд░рдЦ рдж |

релрек

Page 123: Ghar Ka Vaid - archive.org

24

рджрд┐рди рдо рджреЛ рддреАрди рдмрд╛рд░ рд╣рд┐рд▓рд╛ рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░, рдЬрдм рддрдХ рдХрд┐ рдШреАрдХрд╡рд╛рд░ рдХрд╛ рд░рдд рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди

рд╕реАрдЦ рди рд▓ ред

рддреАрди рд╕ рдЫрд╣ рдорд╛рдг рддрдХ рдпрд╣ рдЕрдЬрд╡рд╛рдЗрди рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдкрдЯ-рджрдж,

рд╡рджрд╣рдЬрдореА, рдШрд▓, рднрдЦ рди рд▓рдЧрдирд╛ рддрдерд╛ рдХрдмрдЬ рдЖрджрд┐ рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

(29 рдЬреЛрдбреЛ рдХрд╛ рджрд░рдж -- рдпрдврд╛ рдШреАрдХрд╡рд╛рд░ рдПрдХ рд╕ рд░, рддреАрди рд╕рд░ рдЧрд╛рдп рдХ рджрдм рдо рдкрдХрд╛рдП

рдХрд┐ рдЦреЛрдмрд╛ рд╡рди рдЬрд╛рдп ред рдЗрд╕ рдЦреЛрдП рдХреЛ рдЕрдм рдереЛрдб рдЧрд╛рдп рдХ рдереА рдо рднрди рд▓ ред рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЧрд╣ рдХрд╛ рдЭрд╛рдЯрдард╛ рдЪрд╛рд░ рдЫрдЯрд╛рдХ, рд╡рд╕рди рдЪрд╛рд░ рдЫрдЯрд╛рдХ рджреЛрдиреЛ рд╢рд░рд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдШреА рд╕ рднрд░рди рдУрд░ рджреЛ рд╕рд░ рдЪреАрдиреА рдХреА рдЪрд╛рд╢рдиреА рдмрдирд╛рдХрд░ рд╣рд▓рдП рдХ рд╕рдорд╛рди рдмрдирд╛рдП | рдКрдкрд░ рд╕ рд▓реЙрдЧ, рдЕрд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди рджрд╛рдирд╛, рд╡рдбреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдкрд░рддрдпрдХ рдЫрд╣ рдорд╛рдг рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЫрд┐рдбрдХ, рдмрд╕ рд╣рд▓рдЖрд╛ рддрдпрд╛рд░ рд╣

рдорд╛рддрд░рд╛ рджреЛ рд╕ рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓ рддрдХ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

рдЧрдгрдзрд░рдо--рдЬреЛрдбреЛ рдХ рдкрд░рд╛рди рджрд░рдж рд╢рд░реЛрд░ рдкрд░рд╛рдиреА рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд▓рдП рд╡рд┐рд╢рд╡рдк рд░рдк рд╕ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

3 рдЗрджрд░-рд░реЛрдЧ--рдШреАрдХтАНрд╡рд╛рд░ рдХ рдореЛрда-рдореЛрдЯ рдбрдардбрд▓ рд▓рдХрд░ рджреЛрдиреЛ рд╢реЛрд░ рдЫреАрд▓ рдкрд░реЛрд░ рджреЛ-рджреЛ рдЙрдЧрд▓реА рдХ рдЯрдХрдб рд╡рддрд╛рдП--рд╡ рд╡рдЬрди рдо рдкрд╛рдЪ рд╕рд░ рд╣реЛ ред рдЗрдирдо рдмрд╛рд░реАрдХ

рдкрд┐рд╕рд╛ рдирдордХ рдЭрд╛рд╡рд╛ рд╕рд░ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдХрд╛рдЪ рдХ рдорддрд╡рд╛рди рдо рдбрд╛рд▓ рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣рд▓рд╛рдП рдФрд░ рдврдХ рдХрд░ рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рддрдХ рдзрдк рдо рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рдж | рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рд╣рд┐рд▓рд╛ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рддрд▓рд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЗрд╕рдо рд╣рд▓рджреА рджрд╕ рддреЛрд▓, рджрд╕ рддреЛрд▓ рдШрдирд┐рдпрд╛,

рджрдо рддреЛрд▓ рд╢рд╡рдд рдЬреАрд░рд╛, рдкрдирджрд░рд╣ рддреЛрди рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рдЫрд╣ рддреЛрд▓ рднрдиреА рд╣реАрдЧ, рддреАрд╕ рддреЛрд▓ рд╢рд░рдЬрд╡рд╛рдЗрди, рд╕реЛрда рджрд╕ рддреЛрд▓, рдкрд┐рдкрд▓реА рд╕рд╛рдв рд╕рд╛рдд рддреЛрд▓, рд▓реМрдЧ рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓, рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА рдкрд╛рдЪ рддреЛрди, рдЦреАрд▓ рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рдкрд╛рдЪ рддреЛрдЬ, рдЕрд░рдХрд░рд░рд░рд╣рдо рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓, рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬреАрд░рд╛ рджрд╕ рддреЛрд▓, рдард╛рдирд╛ рд╡рдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓, рдЫреЛрдЯреА рд╣рд░рдб рддреАрд╕ рддреЛрд▓, рд╕реМрдл рддреАрд╕ рддреЛрдЬ, рд░рд╛рдИ рддреАрд╕ рддреЛрд▓ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдП, рд▓рдХрд┐рди рдЫреЛрдЯреА рд╣рд░рдбрдв рд╕рд╛рд╡рдд рд╣реА рдбрд╛рд▓ ред рдХрдЫ рджрд┐рди рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдо рд▓рд╛рдП ред

рдЧрд░рд╛-рдзрд░рдо--рдпрд╣ рд╢рд░рдЪрд╛рд░ рдкрдЯ рдХ рдкрд░рд╛рдп рд░реЛрдЧ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ред рдмрд▓рдЧрдо рдХреЛ рдХрд╛рдЯрддрд╛ рд╣, рднрдЦ рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рддрдерд╛ рдХрдмрдЬ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ | рддрд┐рд▓тАНрдиреА рдХрд╛рдЯрддрд╛ рд╣ ред

Page 124: Ghar Ka Vaid - archive.org

5 рдЬрдЬ

рд╣рд░

рел

25

рднрдЧрд░ рдХ рдЕрдирднрдд рдкрд░рдпреЛрдЧ рднрдЧрд░рд╛ рдПрдХ рднрд╛рд░рддреАрдд рдмрдЯреА рд╣ рдЬреЛ рдкрд░рд╛рдп рдЙрджрдпрд╛рдиреЛ, рдЦрддреЛ рддрдерд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ

рдирд┐рдХрдЯ рдерд╛рдИ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЗрд╕рдХрд╛ рдкреМрдзрд╛ рд╣рд╛рде-рднрд░ рд▓рдордмрд╛, рдХрднреА рдЗрд╕рд╕ рднреА рдЫреЛрдЯрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ | рдЗрд╕рдХ рдкрддрдд рдЕрдирд╛рд░ рдХ рдкрддрддреЛ рдХ рд╕рдорд╛рди рдкрд░рдирдд рддрдирд┐рдХ рдЪреМрдб рддрд▓рд╕реА рдХ рдкрддрддреЛ рдХреА рднрд╛рддрд┐ рд╣реЛрдд рд╣ ред рд╡реАрдЬ рдХрд╛рд╢рдиреА рдХ рджреАрдЬ рд╕рдорд╛рди рдкрд░рдирдд рдЙрдирд╕ рдХрдЫ рдЫреЛрдЯ ред рднрдЧрд░ рдХ рдкрддрдд рд╕рд╡рд╛рдж рдо рддрдирддрд┐рдХ рдХрдбрд╡ рддрдерд╛ рддрдЬ рд╣реЛрдд рд╣ ред

рднрдЧрд░ рдХ рдлрд▓ рдЯрд╣рдирд┐рдпреЛ рдХ рд╕рдЧрдо рдкрд░ рд▓рдЧрдд рд╣ред рдЬрд▓рднрдЧрд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рдХрд┐рдирд╛рд░ рд╡рд░рд╖рд╛ рдЛрдд рдо рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдХрд╛рд▓рд╛ рдордЧрд░рд╛ рдЦрддреЛ рдо рдЕрдзрд┐рдХ рдЙрдкрдЬрддрд╛ рд╣ ред рднрдЧрд░ рдХреА рд╡рд┐рд╢рд╖ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрддрд╛рд░ рдХрд╛ рднреА рднрдЧрд░рд╛ рд╣реЛ рд╣рдерд▓реА рдкрд░ рдорд▓рди рд╕ рдПрдХ рдорд┐рдирдЯ рдо рд╡рд╣ рд╕рдерд╛рди рдХрд╛рд▓рд╛ рдкрдб _рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдПрд╡рдд рдХрдкрдб рдкрд░

рдорд▓рдо рд╕ рдХрдкрдбрд╛ рдХрд╛рд▓рд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдкрд░рдХрд╛рд░--рднрдЧрд░ рдХреА рддреАрди рдкрд░рдХрддрд╛рд░ рд╣--рдкрд░рдердо-рдХрд╛рд▓рд╛ рднрдЧрд░рд╛ рдЬрд┐рд╕рдХ рдкрддрдд,

рдЯрд╣рдирд┐рдпрд╛ рдФрд░ рдлрд▓ рдЖрджрд┐ рд╕рдм рдХрд╛рди рд╣реЛрдд рд╣ ред рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рднрдЧрд░рд╛ рдкрд░рд╛рдп рджрд▓рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдмрдорд░рд╛--рд╢рд╡рдд рднрдЧрд░рд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдгрдд рдирджреА рд╡рд╛рд▓реЛ рдХ рддрдЯ рдкрд░ рдкрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдЗрд╕ рдЬрд▓-рднрдЧрд░рд╛ рднреА рдХрд╣рдд рд╣ ред

рддреАрдорд░рд╛--рдкреАрд▓ рдлрд▓ рд╡рд╛рд▓рд╛ ред рдЗрд╕рдХреА рдЯрд╣рдирд┐рдпрд╛ рд╣рд░реА рд▓рдХрд┐рди рддрдирд┐рдХ рдкреАрд▓рд╛рдкрди рдирд┐рдп рд╣реЛрддреА рд╣ ред

рдЗрд╡рдд рднрдЧрд░рд╛ рдирд┐рдорди рд░реЛрдЧреЛ рдо рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ тВм рд╕рд┐рд░-рджрд░рдж--рдЗрд╕рдХ рдкрддрдд рдкреАрд╕рдХрд░ рд╕рд┐рд░ рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░рди рдпрд╛ рдЗрдирдХрд╛ рд░рд╕

рдирд╛рдХ рдо рд╡рдкрдХрд╛рди рд╕ рд╕рд┐рд░рджрдж рдо рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

тВм$ рдкрдЦ рдлреА рд▓рд╛рд▓реА--рдЗрд╕рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рднрд░рд╛рд╕ рд╕ рдЯрдкрдХрд╛рди рд╕ рд╢рд╛рдЦ рдХреА

рд▓рд╛рд▓реА рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ ред

(2) рдХрд╛рди рдХреА рдкреАрдк--рдЗрд╕рдХрд╛ рд░рд╕ рдХрд╛рдд рдо рдЯрдкрдХрд╛рди рд╕ рдкреАрдк рд╢рд▓рд╛рдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ

рдЬрд╛рддреА рд╣ |

& рджрдирдд-рдкреЛрдбрд╛--рджрд╕рдХ рдкрддрддреЛ рдХ рдкрд╛рддреА рд╕ рдХрд▓рд▓реЛ рдХрд░рдирд╛ рджрдирдд-рдкреАрдбрд╛ рдо

рдЕрддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред

Page 125: Ghar Ka Vaid - archive.org

26

(рдЫ рдЧрд▓ рдХ рд░реЛрдЧ--рдЗрд╕рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╢рджрдз рдШреА рдо рдЬрд▓рд╛рдХрд░-рдЦрд╛рди рд╕ рдЖрд╡рд╛рдЬ рддрдерд╛ рдЧрд▓рд╛ рд╕рд╛рдл рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

тВм3 рдордж рд╡рд╛ рджрд░рдж-- рдЗрд╕рдХ рдбрдв рдкрд╛рд╡ рдкрддрдд рддрдирд┐рдХ рдирдордХ рдХ рд╕рд╛рде рдШреЛрдЯрдХрд░ рдкреАрди рд╕ рдордж рдХрд╛ рджрд░рдж, рдЪрд╛рд╣ рд╡рд░рд╖-рднрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рдирд╛ рд╣реЛ, рдЯреАрдХ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рем) рдЗрд╕рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдкреАрди рд╕ рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб рдорд░ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рем) рдПрдХ рдорд╛рд╕ рддрдХ рдЗрд╕рдХрд╛ рд░рд╕ рдкреАрди рдФрд░ рдЗрди рджрд┐рдиреЛ рджрдз рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕

рд╡реАрдп рдмрдврддрд╛ рд╣ред рем9 рддрд╡рдЪрд╛ рд░реЛрдЧ--рд╕рд╛рд╡рди-рднрд╛рджреЛ рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рдЛрдд рдо рдЬрдм рд╣рд╛рде-рдкрд╛рд╡ рдХреА рдбрдЧ-

рд▓рд┐рдпреЛ рдХ рдмреАрдЪ рдХрд╛ рднрд╛рдЧ рдЧрд▓рдХрд░ рддрд╡рдЪрд╛ рд╢рд╡рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдп рд╢рд░реМрд░ рдЗрд╕рдо рд╕ рддрд░рд▓ рдкрджрд╛рд░рде рд╡рд╣рди рд▓рдЧ рддреЛ рдЗрд╕ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рднрдЧрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рдХрдЫ рд╡рд╛рд░ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рд╢реАрдШрддрд╖ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред

8 рдиреАрд▓рд╛ рдереЛрдерд╛ (рддрддрд┐рдпрд╛) рдЬрд▓рд╛рдХрд░ рднрдЧрд░ рдХ рд╕рд╛рде рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЦрдЬрд▓реА рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рд╣ рд░рд╡рдд рдХреЛрдЯрдж--рдХрд╛рд▓ рднрдЧрд░ рдХ рдкрддрддреЛ рдХ рд░рд╕ рдо рдереЛрдбрд╛ рдХрдкрд░ рд╢рд░реМрд░ рдЪрдирд╛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╣рд╛рде-рдкрд╛рд╡ рдкрд░ рдорд▓рди рд╕ рд╢рд╡рдд рдХреЛрдв рдХ рдзрдмрдмрд░ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рен рдЙрджрд░-рдкреАрдбрд╛--рднрдЧрд░ рдХ рдкрддрдд рдкреАрд╕рдХрд░ рдФрд░ рдЖрдЭрд╛рдард╡рд╛ рднрд╛рдЧ рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЬрдЧрд▓реА рдмрд░ рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП, рдкрдЯ-рджрд░рдж рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рддрд░рдирдд рдЖрд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдкрд░рд╛рди рджрд░рдж рдХ рд▓рд┐рдП рдХрдЫ рджрд┐рди рддрдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЗрди рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ |

0 рдХрд╛рдпрд╛рдХрд▓рдк рдЪрд░рд╛--рдпрджрд┐ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрдЧрд░рд╛ рдЙрдкрд▓рдмрдз рд╣реЛ рддреЛ рдЙрддрддрдо рд╡рд░рдитАМ рдЗрд╡рдд рднрдЧрд░ рдХ рдкрд╛рдЪреЛ рдЧрд░рдЧ рдпрд╛рдирд┐--рдЬрдб, рдЯрд╣рдиреА, рдлрд▓, рдкрддрдд рдФрд░ рдмреАрдЬ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдкрд░рд╛рдХрд░ рд╢рд░реЛрдЦрд▓реА рдн рдХрдЯрдХрд░ рд▓реЛрд╣ рдХреА рдЫрд▓рдиреА рдо рдЫрд╛рди рдФрд░ рдХрд╛рдЪ рдХ рдкрдпрд╛рд▓ рдо рд░рдЦ ред рдЗрд╕ рдкрд░ рд╣рд░ рднрдЧрд░ рдХрд╛ рдЗрддрдирд╛ рд░рд╕ рдбрд╛рд▓ рдХрд┐ рдЪрд╛рд░ рдЙрдЧрд▓реА рдКрдкрд░ рддрдХ рд░рд╣, . рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЫрд╛рд╡ рдо рд░рдЦ рдж | рдЬрдм рд╕рдЦ рдЬрд╛рдп рддреЛ рдЗрддрдирд╛ рд╣реА рднрдЧрд░рд╛ рд░рд╕ рдФрд░ рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдЙрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕рдЦрди рдж | рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЕрд░рдзрд┐рдХрд╛рдзрд┐рдХ рдЗрдХрдХреАрд╕ рддрдерд╛ рдХрдо рд╕ рдХрдо рд╕рд╛рдд рд╡рд╛рд░ рдпрд╣реА рдХрд░рд┐рдпрд╛ рдХрд░ |

рд╢рд░рд╡ рдЗрд╕ рдЖрда рддреЛрд▓ рдЪрд░рдг рд╕ рдЪрд╛рд░ рддреЛрд▓ рдЖрд╡рд▓рд╛, рджреЛ рддреЛрд▓ рдЪрд░рдг рдмрд╣рдбрд╛ рдФрд░ 'рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдЪрд░рдг рд╣рд░рдЗ рдорд┐рд▓рд╛рдП рдФрд░ рдореАрда рд╡рд╛рджрд╛рдо рд░реЛрдЧрди рдо рдЧрдШ рдХрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЪреАрддреА рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рд▓ ред реп

Page 126: Ghar Ka Vaid - archive.org

[27

рдЧрдг-рдзрд░рдо---рдЬрд┐рд╕ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХ рд╡рд╛рд▓ рдЕрд╕рдордп рд╢рд╡рдд рд╣реЛ рдЧрдП рд╣реЛ рд╡рд╣ рдЫрд╣рдорд╛рд╢ рд╣ рдЪрд░реЛ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ | рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЪрд░рдг рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдиреМ

рдорд╛рд╢рд╛ рд╕ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рддрдХ рдХрд░ рджрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдкрд░ рдЪрд╛рд▓реАрд╕ рджрд┐рди рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдмрд╛рд▓реЛ рдХрд╛ рд░рдЧ рдмрджрд▓рдирд╛ рдЖрд░рдордн рд╣реЛрдЧрд╛, рд╢рд░ рдкреМрд░рдк-рд╢рдХрддрд┐ рдмрд╣рдд рдмрдв рдЬрд╛рдпрдЧреА ред

(рей рдХреЛрдв-рддрд╛рдЗрдХ--рднрдЧрд░ рдХрд╛ рдкреАрдзрд╛ рдЙрдЦрд╛рдб рдХрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рдкреАрдХрд╖ рдХрд░ рдЗрд╕ рдЪрд░рдг рдХреЛ рднрдЧрд░ рдХ рд░рд╕ рдо рд╕рд╛рдд рд╡рд╛рд░ рд╕реЛрдЦ рднреМрд░ рдЦрд╢рдХ рдХрд░ рдЪрд░рдП рдмрдирд╛ рд▓ ред

рдорд╛рддрд░рд╛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ред

рдиреАрдо рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд▓рдЭрдб--рдпрджрд┐ рдХрд┐рд╕реА рдХрд╛рд░рдг рд╕рд┐рд░ рдХ рд╡рд╛рд▓ рднрдЭрдмрди рд▓рдЧ, рдкрд░рдирдд рдЕрднреА

рдЕрд░рд╡рд╕рдерд╛ рдмрд┐рдЧрдбреА рди рд╣реЛ рддреЛ рдиреАрдо рдФрд░ рд╡рд░реА рдХ рдкрддрддреЛ рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓рдХрд░ рдмрд╛рд▓реЛ

рдХреЛ рдШреЛрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП | рдЗрд╕рд╕ рд╡рд╛рд▓реЛ рдХрд╛ рднрдбрдирд╛ рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рд╡рд╛рд▓реА рдХреА рдХрд╛рд▓рд┐рдорд╛ рдХрд╛рдпрдо рд░рд╣рддреА рд╣ рд╢рдиреМрд░ рдереЛрдб рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рд╡рд╛рд▓ рдЦрдм рд▓рдордм рд╣реЛрди рд▓рдЧрдд рд╣, рдЗрд╕рдо

рдЬрдП рднреА рдорд░ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХ рдирддрд░-рдЦрдЬрд▓реА-рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛ рд▓ рдФрд░ рдХрд┐рд╕реА рд╡рд░рддрди рдо

рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЬрд▓рд╛рдП ред рдЬрдпреЛрд╣реА рдкрддрдд рдЬрд▓ рдЬрд╛рдП, рд╡рд░рддрдд рдХрд╛ рдорд╣ рдврдХ рдж ред рдмрд░рддрди рдардбрд╛

рд╣реЛрди рдкрд░ рдкрддрдд рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рд╕рд░рдо рдХреА рддрд░рд╣ рдкреАрд╕ рд▓ | рд╢рд░рд╡ рдЗрд╕ рд░рд╛рдЦ рдо рдиреАрд╡ рдХрд╛

рддрд╛рдЬрд╛ рд░рд╕ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЫрд╣ рдШрдгрдЯ рддрдХ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рднреМрд░ рдЦрд╢рдХ рд╣реЛрди рдкрд░ рд╢реАрд╢реА рдо

рд░рдЦ | рджрдирд┐рдХ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рд╕рд▓рд╛рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдо рдХ рд╕рдорд╛рди рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рдХ рд╢рд░рд╛рдЦреЛ рдХрд╛ рд╢рд░ рдЬрди--рддреАрдо рдХ рдлрд▓ рдЫрд╛рд╡ рдо рдЦрд╢рдХ рдХрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди

рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд▓ рд╢реЛрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░, рд╢рд░ рдЬрди рдХ рд░рдк рдо

4 рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рд╕рд▓рд╛рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдирддрд░-рдЬрдпреЛрддрд┐ рдмрдврд╛рддрд╛ рд╣ ред

(.. & рдХрд╛рди рд╡рд╣рдирд╛--рдиреАрдо рдХрд╛ рддрд▓ рдЧрд░рдо рдХрд░ рдЗрд╕рдо рд╕реЛрд▓рд╣рд╡рд╛ рднрд╛рдЧ рдореЛрдо рдбрд╛рд▓, рдЬрдм рдкрд┐рдШрд▓ рдЬрд╛рдп рддреЛ рдЖрдЪ рдкрд░ рд╕ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдЗрд╕рдо рд╢рд░рд╛рдард╡рд╛ рднрд╛рдЧ рдЪрд░рдг рдлрд┐рдЯрдХрд░реА

(рдЦреАрд▓) рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ ред рдпрджрд┐ рдХрд╛рди рдмрд╣рдирд╛ рд╡рдирдж рди рд╣реЛрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕

рджрд╡рд╛ рдХреЛ рдЕрд╡рд╢рдп рд╢рд░рд╛рдЬрдорд╛рдП ред

рдиреАрдо рдХрд╛ рддрд▓ рдиреАрдо рдХ рдлрд▓ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдмрд╛рджрд╛рдорд░реЛрдЧрди

рдирд┐рдХрд╛рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдорд╢реАрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓ ред рдпрджрд┐ рдиреАрдо рдХреА рдЧрд┐рд░реА рд╕рдордп рдкрд░ рди

Page 127: Ghar Ka Vaid - archive.org

268

рдорд┐рд▓ рд╕рдХ рддреЛ рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд рдХрдЯрдХрд░ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдкрддрддреЛ рд╕рдордд рддрд▓ рдо рдЬрд▓рд╛

рд▓ ред рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓ рдЬрд╛рди рдкрд░ рддрд▓ рд╕рд╛рдл рдХрд░ рд░рд╕ рд▓ ред

() рдХрд╛рди рд╕ рдШрд╛рд╡- рдпрджрд┐ рдХрд╛рди рдо рдШрд╛рд╡ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдмрдбреА рдХрдард┐рдирд╛рдИ рд╕ рдареАрдХ

рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдорди рдирд╕рдЦрд╛ рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣рдЭрд╛ рд╣ --

рдиреАрдо рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рддреАрди рдорд╛рдг, рдШрджрдз рдордз рддреАрди рдорд╛рдг ред рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рддрдерд╛ рдереЛрдбрд╛ рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рдо рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдм рдж рдЯрдкрдХрд╛рдП, рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдШрд╛рд╡

рдареАрдХ рд╣реЛрдХрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

тВм) рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо--рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдЫрд╣ рдорд╛рдг--

рджреЛрдиреЛ рдиреАрдо рдХ рдврдб рд╕ рдХрдЯ рд╢рд░реАрд░ рдПрдХ-рдПрдХ рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред рдЗрди рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ

рдХреЛ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рд╕рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдЧрди рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░,

рдирдЬрд▓рд╛-рдЬрдлрд╛рдо рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрддрддрдо рд╣ ред

тВм3 рджрдирдд-рдордЬрди---рдиреАрдо рдХреА рдирд┐рдореЛрд▓реА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдирдордХ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рдЦреАрд▓ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛--рддреАрдиреЛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдордЬрди рдХ рд░рдк рдо рджрд╛рддреЛ рдкрд░ рдорд▓рд┐рдП, рджрдирдд-рдкреАрдбрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣, рджрд╛рдд рдореЛрддреА рдХ рд╕рдорд╛рди рдЪрдордХ рдЙрдардд рд╣ ред

(рей рдХ--рджреЛ рддреЛрд▓ рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд рдЖрде рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рдо рдардгрдбрд╛рдИ рдХ рд╕рдорд╛рди рдШреЛрдЯ- рдЫрд╛рди рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рд╕рднреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдХ рд░рдХ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

тВм9 рдкрд░рд╛рди рджрд╕рдд--рдиреАрдо рдХ рд╡реАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛ рдо рдереЛрдбреА рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдкрд░рд╛рди рджрд╕рдд рдмрдирдж рд╣реЛрдд рд╣ ред рдЖрд╣рд╛рд░ рдХрд╡рд▓ рдЪрд╛рд╡рд▓ рд╣реА рд░рдЦред

() рд╡рд╛рд░реА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░--рдиреАрдо рдХреА рднреАрддрд░реА рдирд░рдо рдЫрд╛рд▓ рдЫрд╛рд╡ рдо рдпрд░рдгрдХрд░ рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрдо рд▓ рдФрд░ рдПрдХ-рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рджрд┐рди рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░| рддреАрди рджрд┐рди рдо рд╣реА рджрд╡рд╛ рдЬрд╛рдж рдХрд╛ рдХрд╛рдо рдХрд░рддреА рд╣ рдкрд░рдерд╛ рдмрд╛рд░реА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░ рдлрд┐рд░ рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ ред

(рен рдиреАрдо рдХ рдкрд░рдЪрд╛рдЧ рдЬрд▓рд╛рдХрд░ рд╡рддрддреАрд╕ рдЧрдирд╛ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдПрдХ рдШрдЯ рдо рд░рдЦ рд╢рд░реМрд░ рджрдирд┐рдХ рд╣рд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ | рддреАрди рджрд┐рди рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдкрд╛рддреА рдирд┐рдерд╛рд░ рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рднрд░реМрд░ рд▓реЛрд╣ рдХреА рдХрдбрд╛рд╣реА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдЪ рдкрд░ рд░рдЦред рдЬрдм рд╕рд╛рд░рд╛ рдЬрд▓ рд╕рдЦ рдЬрд╛рдП

Page 128: Ghar Ka Vaid - archive.org

29

рдФрд░ рдирдордХ рдЬрд╕рд╛ рдкрджрд╛рд░рде рд╡рд╛рдХреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдП (рдпрд╣ рдиреАрдо рдХрд╛ рдХрд╛рд░ рд╣) рддреЛ рдЗрд╕ рдгреАрд╢реА рдо рдорд░рдХрд╖рд┐рдд рд╕рд╕ рд▓ ред

рдорд╛рддрд░рд╛--рдЖрдзреА рд╕ рдПрдХ рд░рдХрддреА рддрдХред рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░, рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рдЕрд░рдЪрдХ рдФрдкрдзрд┐ рд╣ ред рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛ рд╕рдХрддреА рд╣ ред

69 рдЬрд╡рд░-рддреЛрдЗ---рдЖрд╡реА рдЫрдЯрд╛рдХ рдиреАрдХ рдХ рд╣рд░ рдкрддрдд рдФрд░ рджреЛ рдврд╛рди рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ--рджреЛрдиреЛ рд╢рд░рд╛рдШ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдШреЛрдЯ рдХрд░ рддрдерд╛ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдкреАрди рд╕ рдмрд╛рд░реА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдпрд╣ рдПрдХ рдЕрддрдпрдирдд рднрд░реЛрд╕ рдХреА рджрд╡рд╛ рд╣ ред

&) рдиреАрдо рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрддрдд рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд╢рд╡рдд рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдЫрд╣ рдорд╛рд╢--рджреЛрдиреЛ рдЪрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЪрди рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛ рд▓ ред рджрдирд┐рдХ рддрдерд╛ рд╡рд╛рд░реА рд╕ рдЪрдврди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд░рдЪ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рдареАрдХ рдХрд░рди рдо рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

& рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░--рдЗрдХрдХреАрд╕ рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд рдФрд░ рдЗрдХрдХреАрдо рджрд╛рди рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ-- рджреЛрдиреЛ рдХреА рдорд▓рдорд▓ рдХ рдХрдпрдб рдо рдкреЛрдЯрд▓реА рд╡реЙрдзрдХрд░ рдЖрд░рд╛рд╡рд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдн рдЙрдмрд╛рд▓, рдЬрдм

рдкрд╛рдиреА рдЪреМрдерд╛рдИ рднрд╛рдЧ рд░рд╣ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдардгрдбрд╛ рд╣реЛрди рдж, рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдирд┐рдорджрдп рд╣реА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

тВмрдЫ рддрдкрджрд┐рдХ рдлрд╛ рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдЗрд▓рд╛рдЬ--рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдиреАрдо рджреЛ рд╕рд░, рд╢рд╛рд╡рд▓ рдХреА рдЬрдб рджреЛ рд╕рд░, рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЧрдЗ рдЪрд╛рд░ рд╕рд░, рд╣рд░рдб, рднреЙрд╡рд┐рд▓рд╛, рдмрд╣рдбрд╛ рдкрд░рддрдпрдХ рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рд╕рд░, рд╕реМрдл рд╢рдерд░рд╛рдзрд╛ рд╕рд░ рдФрд░ рд╕реЛрдП рдЖрд╡рд╛ рд╕рд░--рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдордЬрдмрдд рд╡рддрди рдо рдмрдирдж рдХрд░ рдЧрд░реАрдкрдо рдЛрдд рд╕ рдкрд╛рдЪ рджрд┐рди рдФрд░ рд╢рд░рджтАМ рдЛрдд рдо рд╡рд╛рд░рд╣ рджрд┐рди рддрдХ рдХрд┐рд╕реА рдЧрд░рдо рд╕рдерд╛рди рдкрд░--рд╣ рдпрд╛ рднрд╕ рдо рд░рдЦ ред рддрджрдкрдгрдЪрд╛рддтАМ рджреЛ рдмреЛрддрд▓ рдЕрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓ ред

рд╕рд╛рдирд╛--рдкрд╣рд▓ рджрд┐рди рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рджрд╕рд░ рджрд┐рди рдбрдв рддреЛрд▓рд╛ рддрдерд╛ рддрджрдкрдгрдЪрд╛рдд рджреЛ рддреЛрд▓ рддрдХ рд░реЛрдЬрд╛рдирд╛ рдЧрд▓рд╛рд╡ рдЕрд░рдХ рдХ рд╕рд╛рде рдкрд┐рд▓рд╛рдП |

рдпрд╣ рдирдЪрдЪрд╛ рдПрдХ рд╕рдитАНрдпрд╛рд╕реА рд╕рд╛рд╡ рд╕ рдкрд░рд╛рд╕рдд рд╣рдЖ рд╣ ред рем3 рдЧрд░рдореА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░--рдкрд░рд╛рдп рдЬрд╡рд░реЛ рдо рд╢рд░реАрд░ рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдЧрд░рдореА рдХ рдЬрд╡рд░ рд╕

рдкрдпрд╛рд╕ рдмрдирдж рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ред рдРрд╕реА рд╕рдерд┐рддрд┐ рдо рдиреАрдо рдХреА рдкрддрд▓реА рдЯрд╣рдирд┐рдпрд╛ (рдкрддрддреЛ рд░рд╣рд┐рдд) рд▓рдлрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдбрд╛рд▓ рдФрд░ рдереЛрдбреА рджрд░ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдпрд╣ рдкрд╛рдиреА рд░реЛрдЧреА рдлреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рддрд░рдЪрдд рдкрдпрд╛рд╕ рдХреЛ рдЭрд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛, рдШрд╡рд░рд╛рд╣рдЯ рджрд░ рд╣реЛрдЧреА рд╢рд░реМрд░ рдЬрд╡рд░ рдХреЛ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

┬╗. (рем рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб--рджреЛ рддреЛрд▓ рдиреАрдо рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдПрдХ рд╕рд░ рдкрд╛рддреА рдо рдкрдХрд╛рдП, рдЪреМрдерд╛рдИ рднрд╛рдЧ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдорд▓ рдХрд░ рдЫрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкреА рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░ ред рдЗрд╕рдо рдкрдЯ рдХ рдХреАрдв рд╕рд░ рдЬрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдирд╣реА рд╣реЛрдд ред

Page 129: Ghar Ka Vaid - archive.org

30

рд╣ рд╡рджрд┐ рдкрдЯ рдо рд╡реАрдб рдкрдб рдЬрд╛рдП рддреЛ рдиреАрдо рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдХреАрдб рдорд░ рдХрд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рдПрдЧред рддрджрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдХрддрдИ рдХрд╛ рдмрднрд╛ рд╣рдЖ рдкрд╛рдиреА рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рдкрдЯ рдо рдХреАрдб рдирд╣реА рдкрдЯрдЧред

(2 рдмрдмрд╛рд╕реЛрд░-- рдиреАрдо рдХ рдШреАрдЬ рдХреА рд╕рд┐рд░реА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рдШрдзрд░рдХ рдХ рдмреАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд░рд╕реМрдд рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рд╣рд░рдЗ (рдЧрдард▓реА рд░рд╣рд┐рд░) рддреАрди рддрддреЛрд╡рд╛--рдХрдЯрдХрд░

рдЛрдкрдбрдЫрди рдХрд░ ред

рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдорд╛рдгрд╛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЯрдардгрдб рджрдз рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░, рдЕрд░рд╡рдгрдп рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

63 рдХрдмрдЬ рдирд╛рдЗрдХ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛--рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓ рд╡рд┐рджрдпрджрдз рд░рдиреМрдд, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рджреЛ рддреЛрд▓ рд╢рд░реАрд░ рдиреАрдо рдХ рдмреАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓--рд╕рдорд╕рдд рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдореАрд╕рдХрд░ рдиреАрдо рдХ рдкрддрддреЛ рдХ рд╕рдо рдо рдШреЛрдЯ рд▓ред рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдХрд╛рдмрд▓реА рдЪрди рдХ рдмрдирд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред

рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ рддрдерд╛ рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд╛рдиреА рдо рдШрд┐рд╕- рдХрд░ рд╢реМрдЪ-рдирд┐рд╡рддрддрд┐ рдкрд░ рдорд╕рдореЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдП ред рдереЛрдб рджрд┐рдиреЛ рдо рд╣реА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рд╕ рдЫрдЯ- рдХрд╛рд░рд╛ рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ |

8 рдиреАрдо рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ, рд╢рджрдз рд░рд╕реМрдд рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ--рджреЛрдиреЛ рднрд░рдЪрдЫреА рдЕрдХрд╛рд░ рдХрдЯрдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдП рдФрд░ рдЬрдЧрд▓реА рдмрд░ рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ред рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рджрдирд┐рдХ рдкрд░рд╛рдд рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдПрдХ рдорд╛рд╕ рддрдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХреЛ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рен рдкрдпрд░реА--рдиреАрдХ рдХ рдкрддрдд рдЬрд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдХрд╖рд╛рд░ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░-- рджреЛ-рджреЛ рдорд╛рд╢ рдардгрдб рдЬрд▓ рд╕ рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдЧрд░рдж рд╢рд░реМрд░ рдордЪрд╛рдгрдп' рдХреА рдкрддрдерд░реА рдареАрдХ рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдз рдз

. рдХрдХ рдЦрдЬрд▓реА--рдиреАрдо рдХреА рдирд░рдо рдХреЛрдкрд▓, рдврд╛рдИ рддреЛрд▓ рджрдирд┐рдХ рдардгрдбрд╛рдИ рдХ рд░рдк рдо рдШрд╛рдЯрдХрд░ рдкреАрди рд╕ рдЦрдЬрд▓реА рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ ред

9 рд╡рдврд┐рдпрд╛ рдорд░рд╣рдо--рд░рд╡рдд рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдХ рдХрд╛рд░рдг рдкрд░рд╛рдп рдлреЛрдб-рдлрдирд╕рд┐рдпрд╛ рдирд┐рдХрд▓рддреА рдирд╣рддреА рд╣ рд╢рд░ рдХрдИ рд╡рд╛рд░┬лрдп рдЗрддрдиреА рд╡рд┐рдЧрдб рдЬрд╛рддреА рд╣ рдХрд┐ рдареАрдХ рд╣реЛрди рдо рдирд╣реА рдЖрддреА ред рдЗрд╕ рд╢рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЧрдирдж рддрдерд╛ рд╡рд┐рдЧрдб рдШрд╛рд╡ рд╕рд╛рдл рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдиреАрдо рдХ рдкрддрддреЛ рдХреА рдПрдХ рдорд░рд╣рдо рд╡рдирд╛рдИ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдЬреЛ рдХрднреА рд╢рд░рд╕рдлрд▓ рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ред рд╡рд┐рдзрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣ ---

рдЪреАрдо рдХ рдкрддрджрд╣ рддреЛрд▓ рдкрддрдд рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрдЯрдХрд░ рдЯрд┐рдХрдХрд░рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП рдФрд░ рдЗрдирд╣ рдкрджрдзрд╣

Page 130: Ghar Ka Vaid - archive.org

43]

рдореЛ, рдЬреЛрдХрд┐ рддрд╛рдирди рдмрди рдо рдЗрддрдирд╛ рдЧрдитАНрдо рджрд┐рдпрд╛ рд╣реЛ рд╣рд░рд┐ рд╕рд▓ рдХрд╛ (рдмрд░рд╢рд╛ рдЙрд╕рдо рд▓рдЧ, рдо рдбрд╛рд▓ рджреЛ рдУрд░ рдЬрдм рдЯрд┐рд╡рд░рдпрд╛ рд╕рд▓ рдо рдЬрдирдХрд░ рдХрд╛рд▓реА рдкрдб рдЬрд╛рдП рддреЛ рд▓рдХ рдЧрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рд╕ рдЙрддрд╛рд░ рдкрд░ рдЙрдгрдбрд╛ рд╣реЛрди рдж ред рддрддрд╡рд╢рдпрд╛рддтАМ рддрд╡ рддрдерд╛

рдЬрдирдиреА рд╣рдИ рдЯрд┐рдХрд┐рдпрд╛ рдПрдХрдЯрдЯ рд╣реА рдШреАрдЯ рд▓--рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдпрд╣ рдиреАрдо рдХреА рдПрдХ рдЕрд╢рд░рддрдкрд╕рдд рдЪрдбрд┐рдпрд╛ рдордЧрд╣рдо рдмрджрди рдЬрд╛рдпрдЧреА | рдЙрд╕рдХ рдкрд╢рдпрд╛рддтАМ рдЭрд╣ рдорд╛рд░реА рдмрд░ рдкреАрд╕ рдЭрд░ рдЙрд╕рдо рдорд┐рд▓рд╡рд┐рд╡ рдХрд░ рд╢рд░реАрд░ рдордирд╣рдо рдпреЛ рд╢реАрд╢реА рдЖрдЭрд╛рджрд┐ рдн рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ рд▓ ред

рдХ рдорд╛ рдлрд╛ рджрдз рдмрдирдж рдлрд░рдирд╛--рдЬрдм рдХрд┐рд╕реА рд╕рддрд░реА рдХрд╛ рдирдитАНрд╣рд╛ рд╡рдЪрдЪрд╛ рдорд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рддреЛ рджрдз рдЕрдзрд┐рдХрддрд╛ рд╕ рдирд┐рдХрд▓рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ | рдЗрд╕ рдХрд╛рд░рдг рдХрдИ рдмрд╛рд░ рдЕрд░рддрдпрдзрд┐рдХ рдХрдордЬреЛрд░реА рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рд╕рддрдиреЛ рдо рднреА рд╕рдЬрди рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ | рдРрд╕реА рд╕рдерд┐рддрд┐ рдо рдиреАрдо рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдкрд╛рд╡реА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рд╕рддрдиреЛ рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░рди рд╕ рджрдз рд╕рд╕ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢рд▓реМрд░ рдирд┐рдХрд▓рдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ | рд╕рдЬрди рднреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

(рдЫ рд╕рддрди-рдШрд╛рд╡--рджрдз рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд╕рддрд░реА рдХ рд╕рддрдиреЛ рдкрд░ рдХрд░рдб рдШрд╛рд░ рд╕рдЬрди рд╣реЛрдХрд░ рдШрд╛рд╡ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рдХреА рд╕рдЧрдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдирд╛рдХрд░ рдХрд┐рд╕реА рдмрд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓ рд╢реМрд░ рдЬрд▓рд╛рдПред рдЬрд▓ рдЪрдХрди рдкрд░ рддрддрдХрд╛рд▓ рд╣реА рд╡рд░рддрди

_ рдХрд╛ рдорд╣ рдврдХ рджреАрдЬрд┐рдП ред рдЬрдм рдмрддрди рдардгрдбрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдкреАрд╕ рд▓реАрдЬрд┐рдПред

рдЪ рд╡

рдЕрд░рд╡ рддрд▓ рд╕рд░рд╕реЛ рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ рдЖрдЪ рдкрд░ рдЦрдм рдЧрд░рдо рдХрд░ред рдлрд┐рд░ рдиреАрдо рдХ рдкрддрддреЛ рдХреА рдпрд╣ рдЖрдзреА рдЫрдЯрд╛рдХ рд░рд╛рдЦ рдЗрд╕рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдиреАрдЪ рдЙрддрддрд╛рд░ рд╢рд░ рдиреАрдо рдХ рдбрдгрдб рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рдШрдгрдЯ рддрдХ рдЦрдм рдШреЛрдЯрд┐рдП ред рдЗрд╕ рдорд░рд╣рдо рд╕ рд╕рддрди-рдШрд╛рд╡ рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдШрд╛рд╡ рдХреЛ рдЪрдпрдбрдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдиреАрдо рдХ рдкрддрддреЛ рдХреА рд░рд╛рдЦ рдбрд╛рд▓ рджреАрдЬрд┐рдп, рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рди рдо рдЧрд╣рд░-рд╕-рдЧрд╣рд░рд╛ рдзрд╛рд╡ рднреА рднрд░рди рд▓рдЧрдЧрд╛ ред

рдХ рдлрдкрдЯ рджрд╛рдпрдХ рдорд╛рд╕рдорд┐рдХ-рдШрд░рдо--рдкрд░рд╛рдп рдорд╣рд┐рд▓рд╛рдУреЛ рдХреЛ рдорд╛рд╕рд┐рдХ-рдзрд░рдо рдХрд╖рдЯ рдХ рд╕рд╛рде рдФрд░ рджрдХ-рдЫрдлрдХрд░ рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣ ред рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ рд░рдк рдо рддрдирд┐рдХ рднрд╛рд░реА рд╕рд╡рд┐рдпреЛ рдХреЛ рдпрд╣

'рдХрдкрдЯ рдкрд░рд╛рдпрдГ рд╣реА рд░рд╣рддрд╛ рд╣ ред рдпрджрд┐ рдорд╛рд╕рд┐рдХ-рдШрд░рдо рдХрд╖рдЯ рдХ рд╕рд╛рдп рдЬрд╛рдШреЛ рдо рднреА рдкреАрдбрд╛

рд╣реЛ рддреЛ рдРрд╕реА рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдп. рдЧрд░рдн рднреА рдирд╣реА рдард╣рд░рддрд╛, рдард╣рд░ рднреА рдЬрд╛рдП рддреЛ рдЧрд░рднрдкрд╛рдд

рд╣реА рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдЗрд╕рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдЗрд╕ рдкрд░рд╣рд╛рд░ рдХрд░ рдиреАрдо рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рддрдерд╛ рдЕрджрд░рдХ рд░рд╕ рдПрдХ рддрддреЛрд▓рд╛--рджреЛрдиреЛ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд

рдХрд░ рд░реЛрдЧрд┐рд╢рдгреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рддрд░рдирдд рдкреАрдбрд╛ рдХреЛ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдорд╛рд╕рд┐рдХ-рдШрд░рдо рдХреА

рдкрд░рд╡рдзрд┐ рдо рдж рдирд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рддрдерд╛ рдардгрдб рдФрд░ рдЦрдЯрдЯ рдкрджрд╛рд░рдереЛ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдпрджрд┐ рд╕рддрд░реА рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ рд░рдк рд╕ рднрд╛рд░реА рд╣реЛ рддреЛ рдорд╛рд╕рд┐рдХ рд╕ рдирд┐рд╡рддрддрд┐

рее

Page 131: Ghar Ka Vaid - archive.org
Page 132: Ghar Ka Vaid - archive.org

433

рем9 рдЦрдиреА рдердХ--рдпрдХрд░ рдо рдЬрди рдЖрддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдереЛрдб рдмрджрдмрди рдХ рдкрддрдд рдШреЛрдЯрдХрд░ рдЖрдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдЧрд░рдж рд╣

тВмрд╣) рджрдж-рд╕рддрд░-рд╡рд╡рд▓ рдХ рдкрддрдд рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рдЧреЛрдЦрд░ рдПрдХ рддрддреЛрд▓рд╛, рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдЫрд╣ рдорд╛рдо--рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рд░рдХрд╛ рд╣рдЖ рдорддрд░ рддрддрдХрд╛рд▓ рдЦрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣

(рд╣ рджрд┐рд▓ рдШрдбрдХрддрд╛- рдЬрд┐рд╕ рд╡рдпрд╡рд┐рдд рдХрд╛ рджрд┐рд▓ рддрдирд┐рдХ рд╕ рд╢реЛрд░ рдЗрддрдпрд╛рджрд┐ рд╕ рдШрдбрдХрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣реЛ рдЙрд╕ рд╕рд╡рджрд╛ рдЕрддрдпрдирдд рдХреАрдорддреА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐рдпрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдИ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдирд┐рд░рд╡рдиреЛ рдХреЛ рд╡рдбреА рдкрд░рд╢рд╛рдиреА рд╣реЛрддреА рд╣ ред рд▓реАрдЬрд┐рдП рдПрдХ рдЕрддрдпрдирдд рд╕рдЧрдо рддрдерд╛ рдордлрдд рдХрд╛ рдЯреЛрдЯрдХрд╛ рдпрд╣рд╛ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЬреЛрдХрд┐ рдмрдбреА-рдмрдбреА рдХреАрдорддреА рд╢реМрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХ рд╡рд░рд╢рд╛рд╡рд░ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ ред

рдмрдмрд▓ рдХ рдкрддрдд рд░рд╛рдд рднрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдЧреЛ рд░рдЦ рдФрд░ рдкрд░рд╛рдд рдЕрдХ' рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓ ред рдорд╛рддрд░рд╛ рдкрд╛рдЪ рд╕ рджрд╕ рддреЛрд▓ рддрддрдХ рдкреАрдП ред

рд╣) рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛--рдЗрд╕ рд░реЛрдЧ рдо рд╢рд░реАрд░ рдкреАрд▓рд╛ рдкрдб рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдкреАрд▓рд╛рдкрди рдкрд╣рд▓ рдЖрдЦреЛ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдирд╛рдЦрдиреЛ рдФрд░ рдорддрд░ рдо рджрд╖рдЯрд┐рдЧреЛрдЪрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдФрд░ рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рд╕ ред рд╡рд╛рд╕рддрд╡ рдо рдпрд╣ рд░реЛрдЧ рдЬрд┐рдЧрд░ рдо рдкрд┐рддрдд рдФрд░ рдЧрд░рдореА рдмрдЯрди рд╕ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрддрд╛

рд╣ рдЬрд┐рд╕рдХ рдХрд╛рд░рдг рд░рдХрдд рдХреА рд░рдЧрдд рдкреАрд▓реА рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред () рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдИ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рд╡рд╡рд▓ рдХреА рдлрд▓рд┐рдпрд╛ рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо

рдардбрд╛рдИ рдХ рд╕рдорд╛рди рдШреЛрдЯрдХрд░ рддреАрди рддреЛрд▓ рдХрдЬрд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдХрдЫ рджрд┐рди рддрдХ рджрдирд┐рдХ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

(2) рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдП рд╡рдмрд▓ рдХ рдлрд▓ рдЦрд░рд▓ рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдорд┐рд╢рд░реА рдпрд╛ рд▓рд╛рд▓ рд╢рдХрдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ ред

рдЫрд╣ рдорд╛рд╢рд╛ рд╕ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рддрдХ рдкрд░рд╛рдд рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░, рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛

рдмрд╣рдд рд╢реА рддрд░ рдареАрдХ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХрд▓рдПрдЬрд╛рдХ--рд╡рдмрд▓ рдХ рдлрд▓ рджреЛ рддреЛрд▓ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХрд╕реЛрд░ рдо (рдЬреЛрдХрд┐ рдХреЛрд░рд╛ рд╣реЛ )

рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдкрд░рд╛рд╡ рднрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рднрд┐рдпреЛрдП рдФрд░ рдкрд░рд╛рдд. рдорд▓-рдЫрд╛рди рдХрд░ рджреЛ рддреЛрд▓ рдХрдЬрд╛

рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

4 рдЦрдиреА рджрд╕рдд--рд╡рджрд▓ рдХ рдкрд░рдд рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП,

рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рджрд╕рдд рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдЦрдиреА рджрд╕рдд рд╢рд░рддрд┐рдпрд╛ рдмрдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

рдХ рдкрд░рдорд╣ рд╡ рд╢реАрд▓рдкрд╛рдд-рд╡рддрд▓ рдХреА рдХреЛрдкрд▓ рдЫрд╛рд╡ релрдо рдЦрд╢рдХ рдХрд░ рдмрд╛рд░реАрдХ

Page 133: Ghar Ka Vaid - archive.org

34

рдХрдЯ рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд╛рдЪ рдорд╛рд╢ рдкрд░рд╛рдд рдирд┐рд░рд╛рд╣рдорд░ рддрд╛рдЬ рдЬрд▓

рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░ | рдпрджрд┐ рджрд╕рдд рдЖрд╛рдд рд╣реЛ рддреЛ рд╡ рднреА рдЗрд╕рд╕ рд╕рд░рдХрд░ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рд╣) рд▓рд┐рдХреЛрд░рд┐рдпрд╛--рд╡рд╡рд▓ рдХреА рдирд░рдо рдХрд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд┐рдирдо рд╢рд░рднреА рдмреАрдЬ рди рдкрдв рд╣реЛ,

рдкрд░рдорд╣, рд╕рд╡рдкрдирджреЛрдк, рд╢реАрдШрд░рдкрд╛рдд рддрдерд╛ рд▓рд┐рдХреЛрд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рднрд░рддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рдЧрд░реМрдкрдзрд┐ рд╣. ред

рдЗрдирд╣ рдЫрд╛рд╡ рдн рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рдХрдЯ-рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЪрдг рдмрдирд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рдирд┐рд░рд╛рд╣рд╛рд░ рджрдз рдпрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рд╕ рд╕рд╛рдд рдорд╛рд╢ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдлрд░ред

рдкреАрдкрд▓ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рдк

&& рд╕рдЬрд╛рдХ--рдкреАрдкрд▓ рдХ рд╡рдХрд╖ рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдРрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ рдХрдЯрдХрд░ рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ : рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрдХрд╛рдП, рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓рди рдкрд░ рдорд▓-рдЫрд╛рдирдХрд░ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдорд┐рд╢рд░реА

рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред рдпрджрд┐ рдорд┐рд╢рд░реА рди рдорд┐рд▓ рд╕рдХ рддреЛ рдмрд┐рдирд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рд╣реА рдкрд┐рд▓рд╛рдП рд╕рдЬрд╛рдХ рдареАрдХ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдЧрд░рдо рднреМрд░ рдХрдмрд╡рдЬрд┐рдпрдд рд╡рд╛рд▓ рдкрджрд╛рд░рдереЛ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░ ред & рджрдорд╛--рдкреАрдкрд▓ рдХ рдлрд▓ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рддрдерд╛ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢рд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░

рд╡рдЬрди рджрд╢реА рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред рдорд╛рддрд░рд╛ рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рд╕ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ред рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред рд▓рд╛рд▓

рднрд┐рд░рдЪ, рддрд▓ рддрдерд╛ рдЕрд░рдЪрд╛рд░ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд░ред рдХ рдкрдЯ рдлреЛ рдЬрд▓рдд--рдкреАрдкрд▓ рдХрд╛ рдлрд▓ рдЫрд╣ рдорд╛рд╢рд╛ рд╕ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рддрдХ рдардбрд╛рдИ

рдХ рд░рдк рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рддрдерд╛ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдкрдЯ рдХреА рдЬрд▓рди рдПрдХ рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рд╣реА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧреА ред

рдХ рд╣рд┐рдЪрдХреЛ--рдкреАрдкрд▓ рдХреА рд▓рдХрдбреА рдХ рдХреЛрдпрд▓ рдмрдирд╛рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдмрднрд╛рдП рднрд░реМрд░ рдкрд╛рдиреА рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП - рд╣рд┐рдЪрдХреА рддрд░рдирдд рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред рдХрдЫ рджрд┐рди рддрдХ рджрд┐рди рдо рджреЛ-рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рд╣ рд╣рд╛рде рдкрд╛рд╡ рдлрдЯрди рдХреЛ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛--рдпрджрд┐ рд╣рд╛рде-рдкрд╛рддрд░ рдлрдЯ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдкреАрдкрд▓ рдЧрдЗрдпрд╛ рд░рд╕ рд▓рдЧрд╛рдП, рдПрдХ рд╡рд╛рд░ рд▓рдЧрд╛рди рд╕ рд╣реА рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

(9 рдЦрд╛рд╕реА--рдкреАрдкрд▓ рдХ рдкрддрддреЛ рдЫрд╛рд╡ рдо рдЦрд╢рдХ рдХрд░ рд╢рд░реМрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рддрдирд┐рдХ рдЧреЛрдж рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ред рдп рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдорд╣ рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЪрдорди рд╕ рдЦрд╛рд╕реА рдареАрдХ рд╣реЛрддреА рд╣ред

Page 134: Ghar Ka Vaid - archive.org

рд╣ рд╣рд┐ 435

рдХрдХ рдкрдЯ-рджрд░-. рдкреАрдкрд▓ рдХ рджреЛ рдкрддрдд рдкреАрд╕рдХрд░ рдЧрдб рдо рд▓рдкрдЯрдХрд░ рдЦрд╛рди рд╕ рдкрдЯ- рджрд░рдж рдареАрдХ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ !

рдХреА рд╣рддрд╛--рдкреАрдкрд▓ рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдЬрд▓рд╛рдХрд░ рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рдо рдмрдЭрд╛рдП рдФрд░ рдЬрд▓ рдХреЛ рдХреЛрд░ рдШрдб рдо рд░рдЦ рддрд╛рдХрд┐ рдардбрд╛ рд░рд╣ ред рдпрд╣ рдЬрд▓ рдПрдХ-рдПрдХ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдереЛрдбрд╛-рдереЛрдбрд╛ рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рд╣рдЬ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрд░рдХрдореАрд░ рд╣ ред рдЗрд╕рд╕ рд░реЛрдЧреА рдХреА рдкрдпрд╛рд╕ рднреА рд╢рд╛рдд рд╣реЛрддреА рд╣, рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рднреА рддрд░рдирдд рд╕рдорднрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХреА рддреАрддрд░ рдкрдпрд╛рд╕--рдкреАрдкрд▓ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рджрд╕ рддреЛрд▓ рдШрдб рдХ рдкреАрди рд╡рд╛рд▓ рдЬрд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рдЬрд▓ рдкрд┐рдпрд╛ рдХрд░ ред рдкрдпрд╛рд╕ рдХреА рддреАрдХрддрд╛ рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ред

тВм рдЦрдиреА рд╡рд╡рд╛рд╕рддреЛрд░--рдкреАрдкрд▓ рдХреА рд▓рдХрдбреА рдХ рдЕрдЧрд╛рд░ рд╡рд░рддрди рдо рдмрдж рдХрд░ рдХреЛрдпрд▓ рдмрдирд╛рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ ред

рдПрдХ-рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рджреЛрдкрд╣рд░ рддрдерд╛ рд╕рд╛рдп рд╡рд╛рд╕реА рдЬрди рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХрд╛ рдЦрди рддреЛ рдкрд╣рд▓ рдпрд╛ рджрд╕рд░ рджрд┐рди рд╣реА рдмрдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдкрд░рдирдд рджреАрд░рдШ рд▓рд╛рдн рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рд╢рд░рдкрдиреА рд╢рдХрддрд┐-рдкрд░рдирдХрд▓ рджрд┐рди рдо рдПрдХ-рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдЗрд╕ рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдд рд░рд╣ ред рдЗрд╕ рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ рд╕ рдХрд╡рдЬрд┐рдпрдд рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣, рднрдЦ рдЦрд▓рддреА рд╣, рд╢рд░реМрд░ рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ред

рдХ рд▓рд┐рдХрдлреЛрд░рд┐рдпрд╛--рдкреАрдкрд▓ рдХрд╛ рдЧреЛрдж рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рд╢реМрд░ рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рдХреА рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред рджрдирд┐рдХ рдПрдХ рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдкрд░рд╛рдд рддрд╛рдЬрд╛ рджрдз рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдкрд░рдердо рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рджрд┐рди рдо рд╣реА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ рд╡рд░рдитАМ рд╕рд╛рдд-рднрд░рд╛рда рджрд┐рди рдо рддреЛ рд░реЛрдЧ рдирд┐рддрд╛рдд

рдирд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдЗрд╕ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдирд╕рдЦ рдХреЛ рдорд╣рд┐рд▓рд╛рдП рд╢рд░рд╡рд╢рдп рд╢рд░рд╛рдЬрдорд╛рдП ред

рдХ рджрдо рдХреЛ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдШрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛--рдкреАрдкрд▓ рдХ рдкрдХ рдлрд▓ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рддреАрди-рддреАрди рдорд╛рд╢ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд╕рд░рд╡ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛

рджрдорд╛ рджрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рее

рд╡рд╛рдЭрдкрди рдХреЛ рдкрд░рдирдордд рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛-рдпрд╣ рдЪрд░рдг рдкрд┐рдЫрд▓ рд╡рд░рд╖ рдПрдХ рджрд░рдЬрди

рдРрд╕реА рд╡рд╛рдн рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХреЛ, рдЬрд┐рдирдХ рдЧрд░рднрд╛рд╢рдп рдХреА рдмрдирд╛рд╡рдЯ рд╡ рд╕рдерд┐рддрд┐ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рд░рд╣рд┐рдд

рдереА, рдорд╛рд╕рд┐рдХ рдзрд░рдо рдЭрд╛рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдкрд░рд╛рдд рджрдирд┐рдХ рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рд╕ рджреЛ

рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛--рдЫрд╣ рд╕рдерд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЙрд╕реА рдорд╛рд╕ рдЧрд░рдн рд░рд╣ рдЧрдпрд╛,

рджреЛ рдХреЛ рджрд╕рд░ рдорд╛рд╕ рдФрд░ рджреЛ рдХреЛ рддреАрд╕рд░ рдорд╛рд╕ рдЧрд░рдн рд░рд╣рд╛ ред рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕реА рд╕рдлрд▓рддрд╛

рд╣ рдЬреЛ рдкрд░рд╛рдп рд╕рдХрдбреЛ рд░рдкрдп рдХреА рд╡рд┐рд▓рд╛рдпрддреА рд╢рд░реМрд░ рдпрдирд╛рдиреА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕

рднреА рдкрд░рд╛рдкрдд рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ред

Page 135: Ghar Ka Vaid - archive.org

36

рдЪрд░рдг рдкреАрдкрд▓ рдХрд╛ рдкрдХрд╛ рдлрдд рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛ рд▓ рдФрд░ рдиреМрдирдиреА

рдорд╛рд╢рд╛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд╛рдп рдХ рдЧрдирдЧрди рджрдз рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

&9) рдкрд░рдорд╣ рд╡ рд╕рд╡рдкрддрджреЛрд╖--рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рдЪрд░рдг рдкреАрдкрд▓-рдлрд▓ рдкрд░рдорд╣ рд╡ рд╕рд╡рдкрддрджреЛрдк

рдХреА рднреА рдЕрдЪрдХ рдФрдкрдзрд┐ рд╣ред рдЗрд╕рдХ рдЕрд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдпрд╣ рдЪрд░рдг рдЕрддрдпрдирдд рдкрд╛рдЪрдирд╡рджрдз рдХ рддрдерд╛

рдХрдардЬрдирд╛рд╢рдХ рднреА рд╣ ред

(3 рдкрд░рд╛рддрд╛ рд╕рдЬрд╛рдХ--рднрд░рд╛рдЬрдХрд▓ рдкрд╢рдЪрд┐рдореА рджрд╢реЛ рдХ рд╕рдорд╛рди рднрд╛рд░рдд рдо рднреА рд╕рдЬрд╛рдХ

рд░реЛрдЧ рдмрдв рд░рд╣рд╛ рд╣ред рдирдП рдлрд╢рди рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╕рд╛рда рдкрд░рддрд┐рд╢рдд рдпрд╡рдХ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╢рд┐рдХрд╛рд░ рд╣ред

рдирд┐рдорди рдирд╕рдЦрд╛ рдЗрд╕ рд░реЛрдЧ рдо рднрд░рд╕рдХ рд╕рдлрд▓ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╡рдХрд╖ рдкреАрдкрд▓ рдХреА рдЫрд╛рд▓ (рдЬрдб рдХреА рдЫрд╛рд▓ рд╣реЛ рддреЛ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо) рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛, рдХрд▓

рдХрд╛ рддрдирд╛ рдХрдЯрдХрд░ рддреАрди рдкрд╛рд╡ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдФрд░ рдЗрд╕ рд░рд╕ рдо рдкреАрдкрд▓ рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдЙрд╡рд╛рд▓

рдЖрдзрд╛ рд░рд╕ рд░рд╣рди рдкрд░ рдорд▓-рдЫрд╛рдирдХрд░ рддрдерд╛ рдардбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ред рдордирди-рдЬрд▓рди

рдЬреЛ рдХрд┐рд╕реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╕ рдареАрдХ рди рд╣реЛрддреА рд╣реЛ, рдЗрд╕рдХреА рджреЛ-рддреАрди рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдзреМрд░ рджрд╕-рдкрдирджрд░рд╣ рджрд┐рд╡ рддрдХ рдирд┐рд░рдЪрддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд╕рдЬрд╛рдХ рдирд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдкрд░рдирдд рдЗрд╕ рдмреАрдЪ рд╢рд░рд╛рд╣рд╛рд░ рдХрд╡рд▓ рджрдз рдпрд╛ рджрдз рдХ рдЪрд╛рд╡рд▓ рд░рд╣ рддрдерд╛ рдорд╛рд╕, рдЕрд░рдб рд╢рд░реАрд░

рджрд╕рд░ рдЧрд░рдо рдкрджрд╛рд░рдереЛ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рди рд╣реА рд╕рддрд░реА рдкрд░рд╕рдЧ рд╣реЛ ред

рдмрд░рдЧрдж рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░

(рдХ рдЕрджрднрдд рдЙрдкрд╣рд╛рд░--рд╡рд░рдЧрдж рдХрд╛ рдирд┐рддрд╛рдд рдкрдХрд╛ рд╣рдЖ рд▓рд╛рд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдлрд▓ рд╡рдХрд╖ рд╕ рдЙрддрд╛рд░рд┐рдп (рдзрд░рддреА рдкрд░ рдЧрд┐рд░рд╛ рд╣рдЖ рди рд▓ рддрдерд╛ рдЙрд╕ рд▓реЛрд╣ рдХреА рдХрд┐рд╕реА рдЪреАрдЬ рд╕ рди рдЫрдП) рдФрд░ рдХрд╕реА рдХрдкрдб рдкрд░ рдлрдирд╛рдХрд░ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдЗрдп ред рд╣рд╡рд╛рджрд╛рд░ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд╕рдЦрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рднрд░рдирдпрдерд╛ рд╡рд┐рдЧрдб рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рд╕рдЦрди рдкрд░ рд╣рд╛рдереЛ рд╕ рдЦрдм рдорд╕рд▓ рд▓реАрдЬрд┐рдП рдпрд╛ рдЦрд░рд▓ рдо рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХреАрдЬрд┐рдП рд╢рд░реМрд░ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдХрдЬрд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ ред

рдЫрд╣-рдЫрд╣тАМ рдорд╛рд╢рд╛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрдирдЧрди рджрдз рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдЪрд╣рд░ рдХрд╛

рд╡рд╣реА рд░рдЧ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдлрд▓ рдХрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдЬрд┐рдирд╣ рд╢реАрдШрдХрд░рдкрд╛рдд рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рд╣реЛ рдЙрдирдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред

рд╢реАрдШрд░рдкрд╛рдд рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рд╡реАрдп рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдирд╖рдЯ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдПрдХ рдкрд░рджрднрдд рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред рд╡реАрдп рдо рд╕рддрд╛рди рдЙрддрдкрдирдд рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рддрддрд╡ рдЙрддрдкрдирдЪ рдХрд░

Page 136: Ghar Ka Vaid - archive.org

37

рдЧрд░рдн рд╕рдерд┐рдд рдХрд░рди рдХрд╛ рдЗрд╕рдо рдЧрдг рд╣ ред рдХрд╡рд▓ рд╡реАрдп рдХреА рдХрдордЬреЛрд░реА рдХ рдХрд╛рд░рдг рдЬрд┐рдирдХ рдпрд╣рд╛ рдХрдордЬреЛрд░ рд╕рддрд╛рди рд╣реЛрддреА рд╣реЛ рд╡ рдкрддрд┐-рдкрддрдиреА рджреЛрдиреЛ рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдорд╛рд╕ рддрдХ рдЗрд╕ рдУрдкрдзрд┐ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рд╢рд░рддрд┐рдпрд╛ рдмрд▓рд╡рд╛рди, рдЧреЛрд░ рд░рдг рдХреА рд╕рддрд╛рди рд╣реЛрдЧреА, рддрдерд╛ рдЕрд╕рд╕реА рдкрд░рддрд┐рд╢рдд рд▓рдбрдХрд╛ рд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ ред

| рдкрд░рд╖ рд░реЛрдЧ--рдЕрдкрди рд╣рд╛рдереЛ рдЕрдкрди рд╡реАрдп рдХрд╛ рд╕рд░рд╡рддрд╛рд╢ рдХрд░рдХ рдЙрднрд░рдд рдпреМрд╡рди рдо рд╣реА рд╡рджрдзреЛ рд╕ рднреА рдирд┐рдХрд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рдпрд╡рдХ рдпрд╛ рд╡ рд╡рджрдз рдЬреЛ рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рдЬреАрд╡рди рдФрд░ рд╢рдХрддрд┐ рдХреА рдЭрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╢рд░рдирднрд╡ рдХрд░рдд рд╣реЛ, рджрдв рдирд┐рд╢рдЪрдп рд╕ рдирд┐рд░рддрд░ рдЗрд╕ рдирд╕рдЦ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░---

рд╡рд░рдЧрдж рдХреА рдХреЛрдкрд▓ рдХрдЯрдХрд░ рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдХрд╛рдП, рд╢рд░рд╛рдз рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЗрдЪрдЫрд╛рдирдХрд▓ рдЪреАрдиреА рд╡рд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкреАрдП | рдпрджрд┐ рддрд┐рд░рддрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рд╢рд░ рд╕рдпрдордкрд╡рдХ рд░рд╣рд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдорд╛рд╕-рднрд░ рди рд╣реА рдкрд░рд┐рд╡рд░рддрди рд╣реЛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ред рд╕рд╡рд╕рде рд▓реЛрдЧ рднреА рдЗрд╕ рдФрд╖рдзрд┐ рд╕ рднрд░рд╕рдХ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛ рд╕рдХрдд рд╣ ред рдХрдордЬреЛрд░реА, рдорд┐рдврд╛рд▓рддрд╛ рддрдерд╛ рдкрд░рдорд╣ рдХ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рдЙрдкрд╣рд╛рд░ рдФрд╖рдзрд┐ рд╣ ред

рдпрджрд┐ рдХреЛрдкрд▓ рди рдорд┐рд▓ рддреЛ рдкрддрдд рднреА рдХрд╛рдо рдо рд▓рд╛рдП рдЬрд╛ рд╕рдХрдд рд╣ | рд╕рдЦ рдкрддрддреЛ рд╡ рд╕рдЦреА рдХреЛрдкрд▓реЛ рд╕ рднреА рдХрд╛рдо рд▓ рд╕рдХрдд рд╣ | рд╕рдЦ рдХрд╛ рд╡рдЬрди рдПрдХ рд╕рдордп рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдкрд░рдпрд╛рдкрдд рд╣ред рдпрд╣ рдкреАрди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдЬрдм рддрдХ рдЦрдм рднрдЦ рди рд▓рдЧ рдХрдЫ рди рдЦрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

(рдХрд╛рдпрд╛рдХрд▓рдк рдЪрд░рдпрд╛--рддрд░рдЧрдж рдХ рд╡рдХрд╖ рдХрд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рдФрд░ рдирд░рдо рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рдФрд░ рдЗрд╕рд╕ рдЖрдзрд╛ рд╡рдЬрди рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдП ред

тАЬрдЫрд╣-рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдо рджрдШ рд╕ рдорд╡рди' рдХрд░, рд╡реАрдп рдмрдврддрд╛ рд╣ рддрдерд╛ рдкрд╣рд▓ 'рд╕- рд╕рд╡рдЪрдЫ рддрдеред рдмрдврд┐рдпрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ | рд╡реАрдп рдХрд╛ рдкрддрд▓рд╛рдкрди рддрдерд╛ рд╕рд╡рдкрдирджреЛрд╖

рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд░реЛрдЧ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рдирдпрд╛ рдУрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рд░рдХрдд рдмрдирддрд╛ рд╣, рджрд╡рд▓рд╛ рд╢рд░реАрд░

, рднрд░рдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ред рд╕рдорд░рдг-рд╢рдХрддрд┐ рдЙрдитАНрдирдд рд╣реЛрддреА рд╣ред рд╕реМ-рд╕реМ, рджреЛ-рджреЛ рд╕реЛ рд░рдкрдп рддреЛрд▓рд╛ рд╡рд╛рд▓реА рд╢рд░реМрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХреА рд╡рдЬрд╛рдп рдЬреЛ рд▓реЛрдЧ рд╢рд░рд╛рдпрд░рд╡рджрд┐рдХ рд╢рд░реМрд╖рдзрдЪрд┐ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рджрдЦрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд рд╣реЛ, рд╡ рдЗрд╕ рдФрдкрдзрд┐ рдХреЛ рдЕрд╡рд╢рдп рд╢рд░рд╛рдЬрдорд╛рдП ред

рдХ рдкрд░рдорд╣--рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓ рдкрддрдд рддреАрди рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓, рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдордШ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкреАрдП, рд╢реАрдШрд░-рдкрд╛рдд рддрдерд╛ рд╡реАрдп

рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ред рд╣

Page 137: Ghar Ka Vaid - archive.org

38

рдХ рд╡реАрдп-рд╡рд┐рдХрд╛рд░- рд╡рд░рдЧрдж рдХреА рдирд░рдо рд╡ рд▓рд╛рд▓ рдХреЛрдкрд▓ (рд╕рдЦреА) рдПрдХ рдЬрд╛ рд╢рд░реМрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд▓рд╛рд▓ рдлрд▓ (рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛рдпрд╛) рджреЛ рднрд╛рдЧ, рдХрдЬрд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рджреЛрдиреЛ рд╡рд╕рддрдУ

рдХ рд╡рдЬрди рд╡рд░рд╛рд╡рд░ ред

рд╡рд┐рдзрд┐ рдмрд░рдЧрдж рдХреА рдХреЛрдкрд▓ рд╢рд░реМрд░ рдлрд▓ рдХрдЯрдХрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдП рд╢рд░реМрд░ рдХрд╛рдЪ рдХ рдмрд░рддрди рдо рд░рдЦ ред

рдорд╛рддрд░рд╛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рджрдирд┐рдХ рдкрд░рд╛рдд, рдбрдв рдкрд╛рд╡ рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рд╕ рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

& рд╡рд░рдЧрдж рд╣рдпрд░ рд╢рд░рд╛рдпрд▓--рдЬреЛ рд▓реЛрдЧ рд╡рд╛рд▓ рд▓рдордм рд╡ рдШрди рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд рд╣, . рдпрд╛ рдЬрд┐рдирдХ рд╡рд╛рд▓ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдЧрд┐рд░рди рд▓рдЧ рд╣, рдпрд╛ рд╢рд╡рдд рд╣реЛрди рд▓рдЧ рд╣, рд╡ рдмрд░рдЧрдж рдХрд╛ рддрд▓ рд╡рд╛рд▓реЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдХрд░ ред

рд╡рд┐рдзрд┐ рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдкрддрдд рдкрд╛рдиреА рд╕ рдШреЛрдХрд░ рдХ рдбреА-рдврдгрдб рдпрд╛ рд╕рд┐рд▓-рдмрдЯрдЯ рд╕ рд░рдЧрдврдХрд░ рдирд┐рдЪреЛрдб рд╢реМрд░ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ | рдЗрд╕ рд░рд╕ рдХ рд╡рдмрд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рд╢рджрдз рддрд▓ рд╕рд░рд╕реЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдзреАрдореА рдЭрд╛рдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП ред рдЬрдм рд░рд╕ рдЬрд▓рдХрд░ рдХрд╡рд▓ рддрд▓ рд╡рдЪ рд░рд╣ рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рд▓ ред

рдХ рднрдЧрджрд░--рд╡рд░рдЧрдж рдХ рджрдз рдо рдлрд╛рдпрд╛ рддрд░ рдХрд░рдХ рднрдЧрджрд░ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╣ |

рд╡рдЪрдЪреЛ рдл рд╣рд░ рджрд╕рдд--рд╡рддрд╛рд╢ рдо рдПрдХ рдп рдж рдмрд░рдЧрдж рдХрд╛ рджрдз рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдП, рдкрд╣рд▓реА рд╣реА рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ | рддреАрди рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕ рднрд░рд╕рдХ рд▓рд╛рдн рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рджрдирд┐рдХ рджреЛ рддреАрди-рд╡рд╛рд░ рдж ред

рдХ рдЙрддрддрдо рдЪрд╛рдп-рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдкрд░рддрдпрдХ рдорд╛рдЧ рдХреЛ рдЙрд╡рд╛рд▓рди рдкрд░ рдЪрд╛рдп рдЬрд╕рд╛ рд░рдЧ рдкрджрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдЬрд┐рд╕рдо рджрдз рд╢рд╛рдорд┐рд▓ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ред рдкрд░рдирдд рдЬреЛ рджреЛрдк рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдЪрд╛рдп рдо рдкрд╛рдП рдЬрд╛рдд рд╣ рд╡ рдЗрд╕рдо рдирд╣реА рд╣ ред рдпрд╣ рдЪрд╛рдп рд╢рдХрддрд┐ рд╡ рд╕рдлрддрд┐рджрд╛рдпрдХрд░ рд╣ рднреМрд░ рдирдЬрдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛ рдо рдХреА рдПрдХ рдмрдврд┐рдпрд╛ рд╢реЛрдкрдзрд┐ рд╣ |

рдмрд░рдЧрдж рдХреА рдирд░рдо рдХреЛрдкрд▓ рдЬреЛ рд╕рд╡рдд рд╡рдХрд╖ рд╕ рдЧрд┐рд░ рдкрдЯрддреА рд╣, рдпрд╛ рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдирд░рдо рдкрддрдд рддрдерд╛ рдирд░рдо рджрд╛рдвреА рд╢рд░рд╛рджрд┐ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдЕрддрдпрдирдд рдЙрдкрдпрдХрдд рд╣, рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЙрдЪрд┐рдд рд╣ рдХрд┐ рдЗрдирдХреА рдЛрдд рдо рдЗрдирд╣ рдЗрдХрдЯрдард╛ рдХрд░рдХ рдЫрд╛рд╡ рдо рд╕рдЦрд╛ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рдФрд░ рдХрд┐рд╕реА рдбрд┐рдмрддрд░ рдо рд╕рд░рдХрд╖рдд рд░рдЦрд╛ рдЦрд╛рдП ред

Page 138: Ghar Ka Vaid - archive.org

39

рд╣) рднрд░рд╡рд╕реАрд░ рд▓рд┐рдХреЛрд░рд┐рдпрд╛--рд╡рд░рдЧрдж рдХреА рджрд╛рдвреА рдЪрд╛рд░ рд╕рд░ рдХрдЯрдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рд╢рддрд░рд┐-рднрд░ рднрд┐рдЧреЛрдПред рдкрд░рд╛рдд рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓ рд░рд╕реМрдд рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдзреАрдореА рдЭрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП ред рдПрдХ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЙрддрд╛рд░ рдФрд░ рдорд▓-рдЫрд╛рдирдХрд░ рд░рдЦ ред рдереЛрдбреА рджрд░ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рдж, рдлрд┐рд░ рдирд┐рдзрд╛рд░рдХрд░ рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рдЭрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рдЪрдврд╛рдП рдФрд░ рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рдЪрди рдХ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред

рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рджрдирд┐рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред рдЗрд▓рд╛рдЬ рдХрдо-рд╕-рдХрдо рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдХ рд╣рд┐рдЪрд╛--рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рд╡рд░рдЧрдж рдХрд╛ рд╕рдЦрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо

рдкрдХрд╛рдП, рдЖрдзрд╛ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдЫрд╛рдд рдФрд░ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рд╕рдзрд╛ рддрдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░

рдкрд░рд╛рдд. рд╡ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╣рд┐рдЪрдХреА рдмрдж рд╣реЛрддреА рд╣ ред

рем рдкрд▓рд╡рд░реА--рд╡реАрд╕ рддреЛрд▓ рдордереАрд▓рдЯрд┐рдб рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ рдо рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рд╣рд▓рджреА рдХрдЯрдХрд░ рдбрд╛рд▓ рдФрд░ рдмреЛрддрд▓ рднрд▓реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдмрдж рдХрд░ рддрдерд╛ рд╣рд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ рдж | рд╡рд╛рд░рд╣ рдШрдЯ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ' рдирд┐рдерд╛рд░рдХрд░ рдкрдердХ рдХрд░ рд▓ рд╢рд░ рдЧрд╛рдж рдлрдХ рдж ред рдЗрд╕ рдкреАрд▓ рд░рдЧ рдХреА рд╕рдкрд┐рд░рд┐рдЯ рдо рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓ рдмрд░рдЧрдж рдХрд╛ рджрдз рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░рдХ рдорд┐рд▓рд╛рдП рднреМрд░ рджрд┐рди рдо рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рд░рдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрд▓рд╡рд░реА рдХ рдзрд╡рдмреЛ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдд рд░рд╣ ред

рдХ рдорддрд░ рдо рдЦрди рдЖрдирд╛--рд╡ рд░рдЧрдж рдХ рджреЛ рддреЛрд▓рд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд░рддрдд рд╢рд░рд╛рдШ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА : рдо рд░рдЧрдб рдФрд░ рдЫрд╛рддрдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡рд╕рдп рдкреАрди рд╕ рдорддрд░ рдо рдЦрди рдЖрдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ: рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред |

рдХ рдорд╛рдХрд╛ рджрдз рдмрдврд╛рди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐--рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдкрдХ рдлрд▓ рдард╛рд░реАрдХ рдкреАрдордХрд░тАЭрдГ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ ред

рд╢рдХ-рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдо рджрдз рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рд╕рддрдиреЛ рдорд▓ рдмрдЪрдЪ рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдпрд╛рдкрдд рджрдз рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

& рдЦрдЬрдЬрд▓реА--рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдЭрд╛рд╡рдзрд╛ рд╕рд░ рдкрддрдд рдХрдЯрдХрд░ рдЪрд╛рд░ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рд░рд╛рд╢рд░рд┐- рднрд░ рднрд┐рдЧреЛ рд░рдЦ ред рдкрд░рд╛рдд рдкрдХрд╛рдП, рдПрдХ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣рди рдкрд░ рдорд▓рдЫрди рдХрд░ рддрдерд╛ рдардбрд╛

рд╣реЛрди рдкрд░ рдЗрд╕рдо рдЭрд╛рд╡рд╛ рд╕рд░ рд╕рд░рд╕реЛ рдХрд╛ рдкрддрд▓ рдорд┐рд▓рд╛рдП рдФрд░ рджреЛрд╡рд╛рд░рд╛ рдЭрд░рд╛рдЪ рдкрд░ рд░рдЦ ред рдЬрдм рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓рдХрд░ рдХрд╡рд▓ рддрд▓- рдмрдЪ рд░рд╣ рддрд╡ рдЫрд╛рди рд▓ ред

рдЗрд╕ рддрд▓ рдХреА рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рд╕ рдЦрд╢рдХ рд╡ рддрд░ рдЦрдЬрд▓реА рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ ред

<рдХ рд╣рдЬ рдХреЛ рдЪрд┐рдХрд┐рддрддрд╛--рд╡рд░рдЧрдж, рдХ- рддрд╛рдЬрд╛ рдкрд░рддрдд рджреЛ рддреЛрд▓рд╛, рд▓реЙрдЧ рд╕рд╛рдд

Page 139: Ghar Ka Vaid - archive.org

40

рджрд╛рди ред рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рд╢рд░рд╛рдШ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рддрдерд╛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рд╢рд░рд╛рд╡-рдЖрдз рдШрдЯ рдХреА рд╢рд░рд╡рдзрд┐ рдо рдЙрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рдкрд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ рдЬрдм рддрдХ рдХрд┐ рд▓рд╛рдн рди рд╣реЛ рдЬрд╛рдП ред

рд▓реМрдЧ рдХ рд╡рд┐рдирд╛ рднреА рд╡рд░рдЧрдж рдХ рдкрддрдд рдЗрд╕ рдкрд░рдлрд╛рд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред рдЦрдиреА рд╡рдЪрд╛рддреЛрд░--рд╡рд░рдЧрдж рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрддрдд рджреЛ рддреЛрд▓рд╛ рд╢рд░рд╛рд╡ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рдо

рдШреЛрдЯ рд╢рд░реМрд░ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рд╕рдиреА рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред рдЦрди рдХрд╛ рд╢рд░рд╛рдирд╛ рддреЛ рдЗрд╕рдХреА рдПрдХ-рджреЛ рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рд╣реА рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдХрдЫ рд╕рдордп рддрдХ рдирд┐рд░рддрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХреЛ рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдареАрдХ рдХрд░ рджрддрд╛ рд╣ ред

рд╕рд░рд╕ рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рдорд╛рд▓ рд▓рдХ рдирдо рдкрдХ рдХрд╣ рдХрдХ: 64 рдорд░рдордордд рд╕рд┐рд░-рдж рд╡ рдирдЬрд▓рд╛--рд╕рд░рд╕ рдХ рд╡реАрдЬ рдХрдЯ рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ рдФрд░

рддрдирд┐рдХ-рд╕рд╛ рдирд╕рд╡рд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рдЬреЛрд░ рд╕ рд╕тАМ рде рддрд╛рдХрд┐ рдорд╕рддрд┐рд╖рдХ рддрдХ рдЪрдв рдЬрд╛рдП, рдЗрд╕рд╕ рдЫреАрдХ рдЖрдПрдЧреА рд╢рд░реМрд░ рдирдЬрд▓ рдХрд╛ рд░рдХрд╛ рд╣рднрд╛ рдЧрдирджрд╛ рджрд░рд╡рдп рд╡рд╣ рдХрд░ рд╕рд┐рд░ рдХрд╛ рднрд╛рд░реАрдкрди рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХ рджрдд-рдкреАрдбрд╛--рдпрджрд┐ рджрд╛рдд рдо рдкреАрдбрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рд╕рд░рдордХ рд╡реАрдЬ рднреМрд░ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╡рдЬрди рдкреАрд╕рдХрд░ рджрд╛рддреЛ рдкрд░ рдордЬрди рдХ рд░рдк рдо рдорд▓ , рдкреАрдбрд╛ рдХреЛ рддрд░рдирдд рд╢рд░рд╛рд░рд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рдЦрдиреА рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░--рд╕рд░рд╕ рдХ рд╡реАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдХрдЯ рдХрд░ рдЯ рдХрд░ рдПрдХ-рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛ рд╢рд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рд╡рд╛рд╕реА рдЬрд▓ рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдХрд╛ рдЦрди рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред рдХрдмрдЬ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рддрдерд╛ рддрдЬ рдкрджрд╛рд░рдереЛ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ рд░рдЦ | рдХ рдкрдЯ рдХ рдХреЛрдб-рдпрджрд┐ рдкрдЯ рдн рдХреАрдб рд╣реЛ рддреЛ рдЪрд╛рд░ рд╕рд░ рд╕рд░рд╕ рдХ рдкрддрддреЛ рдо рдЫрд╣ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рджреЛ рдЖрддрд┐рд╢рд╛ рд╢рд░рд░рдХ рдирд┐рдХрд╛рд▓ ред рд╢рд░рд╛рдзреА рдЫрдЯрд╛рдХ рдпрд╣ рд╢рд░рд░рдХ рджрдирд┐рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╕ рдкрдЯ рдХ рдХреАрдб рдорд░ рдХрд░ рдмрд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рдд рд╣ред рдпрд╣ рднрд░рдХ рд░рдХрдд-рд╢реЛрдзрдХ рднреА рд╣, рдЦрдЬрд▓реА рдЭреМрд░ рд░рдХрддрдкрд┐рддрдд рд╢рд░рд╛рджрд┐ рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░рддрд╛ рд╣ред рд╣ рд╡реАрдп-рдкреЛрд╖рдЯрд┐рдл--рд╕рд░рд╕ рдХ рд╡реАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рддреАрди рддреЛрд▓, рд▓рд╛рд▓ рд╢рдХрдХрд░ рдЫрд╣ рддреЛрд▓ ред рджреЛрдиреЛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░ рдиреМ-рдиреМ рднрд╛рд╢рд╛ рджрдирд┐рдХ рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рд╕ рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рде рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдЪреАрдп рдЕрддрдпрдирдд рдЧрд╛рдврд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред,. 7

Page 140: Ghar Ka Vaid - archive.org

рджреА

рдкрд░рдгрдб рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░

&9 рд╕рдЦрдж рдкрд░рд╕рд╡--рдПрд░рдгрдб рдХ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рд╕рдЦ рдкрддрдд рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓, рдЭрд░рд╛рдз рдкрд╛рд╡ рд░рд╣рди рдкрд░ рдЫрд╛рдд рдФрд░ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдЧрд╛рдп рдХрд╛ рдШреА рддрдерд╛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛

рдЧрдб рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЧрд░рдо-рдЧрд░рдордн рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдкрд░рд╕рд╡ рд╢реАрдШрд░ рдФрд░ рдХрд╖рдЯрд░рд╣рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рдкрд░рд╡рддреАрд░ рд╣рдирд╛--рдПрд░рдгрдб рдХ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рд╕рдЦ рдкрддрдд рд╢рд▓реЛрд░ рджреЛ рдорд╛рд╢ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рд╢рд░рд╛рдШ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯрдХрд░ рддрдерд╛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рджреЛ рдорд╛рд╢ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрдирджрд░рд╣-рдкрдирджрд░рд╣ рдорд┐рдирдЯ рдХреА рд╢рд░рд╡рдзрд┐ рдо рдПрдХ-рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╛рдП, рд╢рддрдпрдирдд

рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рдкрд░рдорд╛рдгрд┐рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдХ рдкрд░рд╡рддреАрд░ рднрдЧрджрд░--рдкрд╛рдЪ рдорд╛рд╢рд╛ рдПрд░рдгрдб рдХ рд╕рдЦ рдкрддрдд рдкреАрд╕рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рд╡

рд╕рд╛рдп рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

(| рднрд░рд╕рддреЛрд░ рдлрд╡рд╡рд░реА--рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдорд╛рд╢рд╛ рдПрд░рдгрдб рдХ рд╕рдЦ рдкрддрдд рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯ рдХрд░ рдкрд░рд╛рддтАЭ рд╡ рд╕рд╛рдп рд▓рдк рдХрд░рди рд╕ рдлрд▓рдмрд░реА рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ ред

рдХ рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ-рд╡рд▓ рд╡рдврджрдз рдХ--рдПрд░рдгрдб рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрддрдд рдХрдЯ рдХрд░ рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рд╕рд░ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ ред рдЗрд╕рдо рдПрдХ рд╕рд░ рдЧрд╛рдп рдХрд╛ рдШреА рдврд╛рд▓рдХрд░ рдШреАрдореА рд╢рд╛рдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдПред рдЬрдм рдПрд░рдгрдб-рд░рд╕ рдЬрд▓ рдЬрд╛рдП рдФрд░ рдХрд╡рд▓ рдШреА рдмрдЪ рд░рд╣, рд╢рд░рд╛рдЪ рд╕ рдЙрддрд╛рд░ рд▓ рд╢рд░реМрд░ рдардгрдбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦред

рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдпрд╣ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдШреА рдЧрд╛рдп рдХ рдЧрд░рдо рджрдз рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рдХрдордЬреЛрд░реА рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

4 рдлрдордЬреЛрд░ рдорддрдирд╛рд╢рдп--рдпрджрджрд┐ рдорддрд░рд╛рд╢рдп рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛ рдпрд╛ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдорддрд░ рднрд░рд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддрдерд╛ рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рд╕реЛрдд рдо рдорддрд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдорд╛рд╢рд╛ рдкрд░рд╛рдд рдЬ рд╕рд╛рдп рдПрд░рдгрдб рдХ рдкрд┐рд╕ рдкрддрддреЛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░рддрдпрдирдд рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред

рдЫ рдкрд▓рдЧ--5рд╣-рдЫрд╣ рдорд╛рд╢рд╛ рдПрд░рдгрдб рдХ рдкрддрдд рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд рджреЛрдкрд╣рд░

рднреМрд░ рд╕рд╛рде рдЧрд░рдо рджрдз рд╕ рдЙрдкрдЧрд░реЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдкрд▓рдЧ рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

рдХ рдкрд╛рдЪрди-рд╡рд░рдж рдХ--рдПрд░рдгрдб рдХ рд╕рдЦ рдкрддрдд рдкрд╛рдЪ рддреЛрд▓рд╛ рдФрд░ рдЪреАрдиреА рджрд╕

рддреЛрд▓рд╛--рджреЛрдиреЛ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдХрдкрдбрдЫрди рдХрд░ ред рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рднреЛрдЬрдиреАрдкрд░рд╛рдд рдЫрд╣-

рдЫрд╣ рдорд╛рд╢рд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рдЦрдЯрдЯреА рдбрдХрд╛рд░ рдФрд░ рдЕрдЬреАрд░рдг рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред

рди

Page 141: Ghar Ka Vaid - archive.org

42

6 рдиреАрдж рдХреА рд╢рд░рдзрд┐рдХрддрд╛--рдпрджрд┐ рдиреАрдж рдЕрдзрд┐рдХ рд╢рд░рд╛рддреА рд╣реЛ рддреЛ рдПрд░рдгрдб рдХ рд╕рдЦ

рдкрддрдд рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕, рдЪрд╛рд░-рдЪрд╛рд░ рдорд╛рдг рдкрд░рд╛рдд рд╡ рд╕рд╛рдп рдкрд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╡рди рдмрд░, рдиреАрдж

рдЕрдзрд┐рдХ рдирд╣реА рдЖрдПрдЧреА ред рдмрдЬ рдирд▓ >реАрее рдЕрдитАНрдУ5 рдЕрд▓рдСрд▓ рдСрдСрд┐рдбрд▓рдб рд╣

рдЕрд╕рдЧрдз рдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░

рдпрд╣ рдПрдХ рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рд╡рдЯреА рд╣ред рдЗрд╕рдХ рдПрдл рдб рд╕ рджреЛ рдЗрдЪ рддрдХ рд▓рдордм рддрдерд╛

рдЪреМрдерд╛рдИ рдЗрдЪ рдо рда рдЯрдХрд░ рд╡рд╛рдЬрд░рд╛ рдо рдордЧрдорддрд╛ рд╕ рдЙрдкрд▓рдмрдз рд╣ред рдЖрдЙрд╡рдж рдо рдПрд╕ рд░рд╕рд╛рдпрди рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ред рд╕рдерд╛рдж рдо рдХрдбрдмреА, рднрд╕ рд▓рдЧрд╛рди рдЭрд▓реМрд░ рдмрдЬ рджрди рдмрд╛рд░реА рдмрдЯреА рд╣ ред

рем) рд░рдлрдд-рд╢реЛрдзрдХ рдЪрд░реЛ--рдкрд░рдордЧрдз рд╢рд░реАрд░ рдЪреЛрд╡рдЪреАрдиреА рджреЛрдиреЛ рдмрд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЭрда рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП ред рдорд╛рддрд░рд╛ рдордз рдо рдЫрд╣ рдорд╛рд╢рд╛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрдЯрд╛рдП ред

рдЧрдг рдШ--рд░рдХрдд рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рджрд░ рдХрд░ рдмрд╣рдд рд╢реАрдШрд░ рд░рдХрдд рд╕рд╛рдл рдХрд░рддрд╛ рд╣ред рд░рдХрдд тАЬрд╡рд┐рдХрд╛рд░ рд╕ рдЙрддрдкрдирдд рд░реЛрдЧ, рджрд╛рдж, рдЪрдЪрд▓ рдФрд░ рдЦрдЬрд▓реА рдЖрджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрдпрдирди рдЧрдг- рдХрд╛рд░реА рд╣ ред рд░рдХрдд-рдгреЛрд╡рдХ рдХ рд▓рд┐рдП рдКрдмрдЬ рдирд╣реА рд░рд╣рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рд╢реЛрд░ рдпрд╣ рдЪрд░рдг рд╡рд╡рдмрдЬ- рдирддрд╛рд╢рдХ рднреА

0 рдКрдЫрд▓рд╣ рджрд╛ рджрдж--рдЪрд░ рд╢рд░рдордЧрдз рдирд╛рдЧреЛрд░реА рдо рдЗрдЪрдЫрд╛рдирдХрд▓ рд╢рдХрдХрд░ рдХтАНрд░реМрд░ рдЧрд╛рдп рдХрд╛ рдШреА рдорд┐рд▓рд╛рдП рдФрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рджрдирд┐рдХ рдЪрдЯрд╛рдП, рдХрдЫ рджрд┐рди рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдо рдХрд▓рд╣ рдХрд╛ рджрд░рдж рдареЛрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рем рдкрддрдерд░реЛ-- рдирд┐рдорди рдирд╕рд╕рд╛ рдкрддрдерд░реА рдХреЛ рдШрд▓рд╛рдХрд░ рдорддрд░ рд░рдк рдо рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рдХрд░ рджрддрд╛ рд╣ред

рдЕрд╕рдЧрдз рдирд╛рдЧреЛрд░реА рдХреА рдЬрдб рдХрдЯ-рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП рдФрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЫрд╛рдЫ

рдХ рд╕рд╛рде рдиреМ рдХрд╛рд╢ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП, рдереЛрдЯ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдкрддрдерд░реА рдЦрд╛рд░рд┐рдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧреА ред 0 рдЪрдорддрд╕рд╛рд░реА рд░рд╕рд╛рдпрди-рдпрд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рди рдХрд╡рд▓ рдкрд░рдорд╣ рдо рд╣реА рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣

'рдЪрд▓рдХрд┐ рд╢реА рдШрд░рдкрд╛рдд, рд╕рд╡рдкрдирджреЛрдк рдФрд░ рдорддрд░ рдХрд╛ рдмрд╛рд░-рдмрд╛рд░ рд╢рд░рд╛рдирд╛, рд╣рджрдп рдХрд╛ рдШрдбрдХрдирд╛ ' рд╢рд░реЛрд░ рдорд╛рд▓реАрдЦреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рддрдерд╛ рд╢рд░рдирдп рдмрд╣рдд-рд╕ рд░реЛрдЧреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рднрд░рдХрд╕реАрд░ рд╣ ред

рдирд╕рдЦрд╛--рдЕрд╕рдЧрдз рдирд╛рдЧрд░реЛрд░реА рдХрдЯ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП рдФрд░ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рд╡рдЬрди рдЪреАрдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ ред

рд╕рд╡рди-рд╡рд┐рдзрд┐--рдЫрд╣ рдЧрд░рд╛рдо рджрдирд┐рдХ рдкрд░рд╛рдд рдардгрдб рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЪрд╛рд▓реАрд╕ рджрд┐рди рддрдХ рд╕рд╡рди 'рдХрд░рди рдкрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрд░рдХрдЯ рд╣реЛрдЧрд╛, рдЕрддрдпрдирдд рдЕрджрднрдд рд╢рд░реМрдкрдзрд┐ рд╣ ред

рд╣5.. рдирдП ┬╗$5.. рдмрдФрдкрдХ

Page 142: Ghar Ka Vaid - archive.org

43

& рдХрд╡рдЬ рдирд╛рд╢рдЗрдХ--рддрдЬрд▓рд╛-рдЬрдХрд╛рдо рдХреА рддрд░рд╣ рдХрдмрдЬ рдЕрдирдХ рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рдорд╛рджрдаред

рдЗрд╕рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╕рдХрдбреЛ рджрд╕рд░ рд░реЛрдЧ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рджрдмреЛрдЪ рд▓рдд рд╣, рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рд╢реА рдШрд░рд╛рддрд┐рд╢реА рд╢рд░

рдЫрдЯрдХрд╛рд░рд╛ рдкрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдорди рдирд╕рдЦрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдо рд▓рд╛рдирд╛ рд▓рд╛рднрдкрд░рдж

рд╣реЛрдЧрд╛--

рдкрд░рдордЧрдз рдирд╛рдЧреМрд░реА рдХрда-рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЪрд░рдг рдмрдирд╛рдП рдФрд░ рджрдирд┐рдХ рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд

рд▓рдордг рдЧрд╛рдп рдХ рджрдз рд╕ рддреАрди рдорд╛рд╢рд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рдкрд░рд╛рдд рд╢реМрдЪ рдареАрдХ рд╣реЛрдЧрд╛ рдУрд░

рдХрдмрдЬ рдЬрд╛рддреА рд░рд╣рдЧреА ред рд╣рд┐ *

| рдкрд╛рди рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд░рд╣

рдпрд╣) рдЬ рдХ

& рдЧрд▓ рдкрдбрддрд╛-рдЧрд░рдо рднреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХ рд╕рд╛рде рдардбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдкреАрди рд╕ рдкрд░рд╛рдп

рдпрд╣ рд╡рд┐рдХрд╛рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рд╡рдпрд╕рдХреЛ рдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдпрд╣ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдирд┐рдорди рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ -

рд░рд╛рддрд░рд┐ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдкрд╛рди рдо рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛ рдЪрд░рдг рдорд▓рдареА рд░рдЦрдХрд░ рдК рд╕рдордп

рдЪрд╡рд╛рдд рд░рд╣рди рдХ рдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рд╡рд╕ рд╣реА рдорд╣ рдо рд░рдЦ рдореЛ рдЬрд╛рдП, рдкрд░рд╛рдд рддрдХ рдЖрд░рд╛рдо рд╣рджреЛ

рдЬрд╛рдПрдЧрд╛, рдПрдХ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд╡рд╕рдд рд╣ ред

& рдкрд░рд╛рдиреА рдЦрд╛рд╕реА--рдпрджрд┐ рдкрд░рд╛рдиреА рдЦрд╛рд╕реА рд╣реЛ рддреЛ рдкрд╛рди рдХ рджреЛ-рдЪрд╛рд░ рдкрддрдд рдЧрд░рдо

рдХрд░рдХ рдФрд░ рдЧрдирдЧрди рддрд▓ рд╕ рдЪрд╖рдб рдХрд░ рдЧрд▓ рдкрд░ рдмрд╛рдШ рджреАрдЬрд┐рдП ред

рдХ рдкрд░рдбрдХреЛрдк рд╡рд┐рдХрд╛рд░--рдЕрдбрдХреЛрдкреЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдЙрддрд░ рдЖрдП рддреЛ рдкрд░рд╛рд░рдо

рдн рдо рдЪрд╛рд░-

рдкрд╛рдЪ рдкрд╛рди (рдмрдЧрд▓рд╛ рдкрд╛рди рдЙрддрддрдо рд╣) рдЧрд░рдо рдХрд░ рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рджрд┐рди рддрдХ рдирд┐рд░рдирддрд░

рд╡рд╛рд╡рди-рд╕ рдкрд╛рдиреА рд╕реЛрдЦрди рдо рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ | рдкрд╛рди рдмрд╛рдзрди рд╕ рд╢рд░рдбрдХреЛрдкреЛ рдо рдЧрд░рдореА

рд╢рд░реМрд░ рд╕рдЬрди рд╣рдЖ рдХрд░рддреА рд╣ред рдпрджрд┐ рдпрд╣ рдЧрд░рдореА рдФрд░ рд╕рдЬрди рдЭрд╕рд╣рдиреАрдп рд╣реЛ рддреЛ рдПрдХ-

рджреЛ рджрд┐рди рд╡рдкрд╛рди рдШрдирд╛ рд╣реА рдХрд╛рдлреА рд╣реЛрдЧрд╛, рдкрд░рд▓рдд рдирд┐рд░рдирддрд░ рдмрд╛рдШрдд рд░рд╣ рдЬрдм рддрдХ рдХрд┐

рдЕрдбрдХреЛрдкреЛ рдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рд╕рдЦ рди рдЬрд╛рдП | рдпрджрд┐ рдЕрд░рдврдХреЛрдк рд╕рдЬ рдЬрд╛рдП рдФрд░ рдЙрдирдо

рдкреАрдбрд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдРрд╕реА рд╕рдерд┐рддрд┐ рдо рдЧрдирдЧрдирд╛ рдкрд╛рди рдмрд╛рдзрди рд╕ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ !

рдХ рдкрд╕рд▓реА рдХрд╛ рджрдж--рд╡рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЬрдХрд╛рдо рд╣реЛ; рд╕рд╛рд╕ рд╕реАрдЪрдХрд░ рд╢рд░рд╛рди рд▓рдЧ

рддрдерд╛ рдЫрд╛рдареА рд╢рд░реМрд░ рдкрд╕рд▓рд┐рдпреЛ рдо рджрд░рдж рд╣реЛрди рд▓рдЧ рддреЛ рдкрд╛рди рдЧрдирдЧрди рддрд▓ рдо рдЪрдкрдардХрд░

тАЬрджрд░рдж рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд░рдЦ, рдКрдкрд░ рд╕ рдХрд░рдЫ рдкрд╛рдд рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рд░рдЦ рдж рднреМрд░ рдкрдЯрдЯреЛ рд╡рд╛рдШ ред

Page 143: Ghar Ka Vaid - archive.org

44

рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдереЛрдбреЛ рдкрд╛рди рддрдерд╛ рддрдирд┐рдХ рдирдордХ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓рдХрд░ рдмрдЪрдЪ рдХреЛ

рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдЕрддрдпрдирдд рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

&) рд╢рд░рдлрд╛рд░рд╛--рдпрджрд┐ рдкрдЯ рдлрд▓ рдЬрд╛рдП рд╢рд░реАрд░ рд╕рд╛рде рд╣реА рджрд░рдж рднреА рд╣реЛ рддреЛ рдЙрдкрд░реЛрдХрдд

рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдкрд╛рди рд╡рд╛рдзрдирд╛ рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ред рдЧрд▓ рдХрд╛ рджрд░рдж рдФрд░ рд╕рдЬрди рднреА рдкрд╛рди рдмрд╛рд╡рди

рд╕ рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

(рдкрд╛рди рдХрд╛ рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рднрд╛рдЦреА рдо рдардкрдХрд╛рди рд╕ рд░рд╛рд╢рд░рд┐ рд╕рдордп рджрд┐рдЦрд╛рдИ рди рджрди

рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ рддрдерд╛ рдкрд╛рди рдХрд╛ рд░рд╕ рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдорд╛рд╢ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдЬрд╡рд░

рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЯреЛрдЯрдХ & рдЧрдж рдХрд╛ рджрдж--рдХрд╡рддрд░ рдХреА рд╡реАрда рдХрд╛ рдгрд╡рдд рднрд╛рдЧ рдкрдердХ рдХрд░рдХ рд╢реАрд╢реА рдо

рд░рдЦ, рдЧрд░рдж рдХ рджрд░рдж рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╣ ред рджреЛ рд░рддрддреА рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░, рдкрд╛рдЪ рдорд┐рдирдЯ рдо рд╣реА рддрдбрдкрдд рд░реЛрдЧреА рдХреЛ

рд╢рд╛рддрд┐ рдорд┐рд▓рдЧреА ред & рддрд┐рд▓рд▓реА рддреЛрдЗ--рдХрд▓рд▓рд░ рд╢рд░рд╛рдо рд╡рдЬрд░ рднрдорд┐ рдо рднрд░рд╕рдХ рдЙрдкрд▓рдмрдз рд╣, рдЗрд╕

рдкрд░рд╛рдп. рд╡рдХрд╛рд░ рд╡рд╕рдд рд╕рдордЭрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдкрд░рдирдд рдЖрдЗрдп рд╣рдо рд╡рддрд╛рдП рдХрд┐ рдпрд╣реА рдХрд▓рд▓рд░ рддрд┐рд▓рд▓реА рд╡рдв рдЬрд╛рди рдо рд╢рд░рдХрд╕реАрд░ рд╣ ! рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдХрд▓рд▓рд░ рдПрдХ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рдо рд░рд╛рддрд░рд┐ рд╕рдордп рднрд┐рдЧреЛрдП, рдкрд░рд╛рдд рдирд┐рдерд╛рд░ рдХрд░ рдкреА рд▓ред рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдкрд░рдг рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдЖрдп рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдорд╛рддрд░рд╛ рдХрдо рдпрд╛ рд╢рд░рдзрд┐рдХ рдХреА рдЬрд╛ рдордХрддреА рд╣ ред

ренрен рдЬрд▓ рдШрд╛рд╡ рдХреА рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдорд░рд╣рдо--рдкрдЪрд╛рд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдордмрдЦрди рдХреЛ рдХрдо-рд╕-рдХрдо рдЗрдХрдХреАрд╕ рд╡рд╛рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдзреЛрдП рд╢рд░реМрд░ рдкрдЪрдЪреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд╡рдд рд░рд╛рд▓ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕ рдХрд░ рдЗрд╕рдо рдорд┐рд▓рд╛рдП рд╢реМрд░ рд▓рдк рдХрд░ рдж, рддрд░рдирдд рдардгрдбрдХ рдкрдб рдЬрд╛рдПрдЧреА рддрдерд╛ рдХрдЫ рджрд┐рдиреЛ рдо рдШрд╛рд╡ рднреА рднрд░ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

рдХрдХ рдирд╛рдХ рдХрд╛ рдШрд╛рд╡--рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рдирд╛рдХ рдХ рднреАрддрд░ рдШрд╛рд╡ рд╣реЛрдХрд░ рдмрд╣рдд рдХрд╖рдЯ рд╣реЛрддрд╛ рд╣| рдпрд╣рд╛ рдПрдХ рд╢рд░рдЪрдХ рдФрдкрдзрд┐ рдХрд╛ рдирд╕рдЦрд╛ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ ред рд╡рдирд╛рдХрд░ рдкрд░рдХрддрд┐ рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рджрдЦ--

рд╢рджрдз рдореЛрдо рдЖрда рдЧрд░рд╛рдо, рддрд▓ рддрд┐рд▓ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо | рдкрд╣рд▓ рддрд┐рд▓ рдХрд╛ рддрд▓ рдЪрдордордЪ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдШреАрдореА рдЖрдЪ рдкрд░ рд░рдЦ рдФрд░ рднрд░рдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдЧрд░рдо рд╣реЛрди рдкрд░ рдореЛрдо

Page 144: Ghar Ka Vaid - archive.org

45

рдбрд╛рд▓ рдж, рдереЛрдбреА рджрд░ рдо рдореЛрдо рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдкрд┐рдШрд▓ рдЬрд╛рдПрдЧреА | рд╢рд░рд╡ рдЖрдЪ рдкрд░ рд╕ рдиреАрдЪ

рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдХрд┐рд╕реА рдбрд┐рд╡рдмрд┐рдпрд╛ рдЖрд░рд╛рджрд┐ рдо рд░рдЦ рд▓ рдФрд░ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдбрди рдкрд░ рджреЛрдиреЛ рд╕рдордп рдШрд╛рд╡ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдд рд░рд╣ ред

рдХреА рдкрд╣рдХрджрдЫрд╛рд▓--рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рд╛рдо рд╢рд╡рдд рдЬреАрд░рд╛ рдорд╣ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЪрд╡рд╛рдП ред рдЬрдм

рд╢рд░рдЪрдЫрдареА рддрд░рд╣ рдЪрд╡рд╛ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдП рддреЛ рдПрдХ рдЧрд░рд╛рдо рд▓рд╛рд▓ рдХрддрдпрд╛ рднреА рдорд╣ рдо рдбрд╛рд▓ рд▓--рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдЦрдм рдЪрд╡рд╛рдП, рдорд╣ рд▓рдЖрд╡ рд╕ рднрд░ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ | рдЫрд╛рд▓реЛ рдкрд░ рдпрд╣ рд▓рдЖрд╡ рдЬрд┐рджрд╡рд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрд┐рд░рд╛рдп рдФрд░ рдереЛрдб рд╕рдордп рдкрд╢рдЪрд╛рдд рдердХ рдж, рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╛рд░ рд╣реА рдпрд╣ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рдд рд╕ рдХрд╛рдлреА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдХ рдорд░реЛрдб--рдЫрд┐рддрдХрд╛ рдЗрд╕рдкрдЧреЛрд▓ рдПрдХ рдЪрдордордЪ-рднрд░, рд╕реМрдл рдЖрдзрд╛ рдЧрд░рд╛рдо, рд╢рдХрдХрд░ рд╢рдЖрд░рд╛рдзрд╛ рдЪрдордордЪ (рдорд░реЛрдб рдо рдЖрд╡ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕рдкрд▓реЛрдЧ рдЭреМрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рдкрд░рддрдпрдХ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо) рдЕрдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рд╢рд░рд┐рдд рдХрд░ рдРрд╕реА рдПрдХ-рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рджрд┐рди рдо рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рд▓рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдХ рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХрд╛рдЯ рдкрд░--рдкреЛрдЯрд╛рд╢рд┐рдпрдо рдкрд░рдордЧрдирдЯ (рдХрдУ рдо рдбрд╛рд▓реА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд▓рд╛рд▓ рд░рдЧ рдХреА рджрд╡рд╛) рд╕рддтАМ рдиреАрд╡--рджреЛрдиреЛ рдкрдердХтАМ-рдкрдердХтАМ рд░рдЦ ред

рд╡рд┐рдЪрдЫ рдХрд╛рдЯ рдкрд░ рдПрдХ рдЪрд╛рд╡рд▓-рднрд░ рджрд╡рд╛ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЙрддрдирд╛ рд╣реА рдкрд┐рд╕рд╛ рд╕рддтАМ рдиреАрд╡ рдбрд╛рд▓ рдж, рдлрд┐рд░ рдЗрд╕рдХ рдКрдкрд░ рдкрд╛рдиреА рдХреА рдПрдХ рдм рдж рдбрд╛рд▓ | рджрд╡рд╛ рд▓рдЧрдд рд╣реА рд░реЛрддрд╛- рдмрдЪрд┐рд▓рд▓рд╛рддрд╛ рд╡рдпрддрд░рд┐рдд рднрд▓рд╛-рдЪрдЧрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рд╢рд░рдирднрдд рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╣ ред

рдХ рдЬрдХрд╛рдо--рдПрд╡рдд рдЬреАрд░рд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо рдкреЛрдЯрд▓реА рдо рд╡рд╛рдзрдХрд░ рд╢рд░рд╛рд╡рд╛ рдХрд┐рд▓реЛ рджрдз рдо рдЙрдмрд╛рд▓, рджреЛ рддреАрди рдЙрдлрд╛рди рдХ рдкрдЫрдЪрд╛рддтАМ рдкреЛрдЯрд▓реА рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдж , рд╢рд░реМрд░ рджрдз рдЧрд░рдо- рдЧрд░рдо рд╣реА рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдПред рдЖрдз рд╕ рднрд░рдзрд┐рдХ рдЬрдХрд╛рдо рдХреЛ рдПрдХ рд╣реА рджрд┐рди

рдо рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛, рдХрд╡рд▓ рддреЛрди рджрд┐рди рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдЬрдХрд╛рдо рднрд╛рдЧ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ ред

"рд╕реЛ рд░реЛрдЧ рдПрдХ рджрд╡рд╛--рдпрд╣ рджрд╡рд╛ рд╢рд░рдЧрд░рд┐рдд рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рд╕рдлрд▓ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ (рд╣ред рд╡рдЪрдЪреЛ рдерд╛ рд╡рдбреЛ рдХ рджрд╕рдд, рдХ, рднрд░рдЬреАрд░рдг, рддрд┐рд▓рд▓реА, рд╡рд╛рдпрдЧреЛрд▓рд╛, рдЙрджрд░ рдкреАрдбрд╛, рдорд┐рддрд▓реА рддрдерд╛ рдЦрдЯрдЯ рдбрдХрд╛рд░ рдЖрджрд┐ рд╕рд╡ рдХрд╖рдЯреЛ рдо рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣--

рддреАрд╕ рдЧрд░рд╛рдо рдЧрдб рдереЛрдб рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ ред рднрд░рд╡ рдЗрд╕ рд╡рдбреА-рд╕реА рд╕рд╡рдЪрдЫ рдмреЛрддрди рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдмреЛрддрд▓ рдХреЛ рд╕реМрдл рдпрд╛ рдкреЛрджреАрдирд╛ рдпрд╛ рдЕрдЬрд╡рд╛рдИрди рдЧрд░рд░рдХ рд╕ рднрд░ рдж ред

.. рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рддреАрди рдЧрд░рд╛рдо, рд╡рдпрд╕рдХреЛ рдХрд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рдЧрд░рд╛рдо-- рдЪрд╛рд░ рдЧрд░рдирд╛ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рд╡рд╛рдП ред

Page 145: Ghar Ka Vaid - archive.org

[86

рдХрд╖рдЬ-- рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рдЬрдирдиреА

рдпрд╣ рддреЛ рд╕рднреА рдХреЛрдИ рдорд╛рдирддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░ рд░реЛрдЧ рдкрдЯ рдХреА рд╕рд░рд╛рддрд░реА рд╕ рдЙрддрдкрдирдд

рд╣реЛрдд рд╣ред рдпрджрд┐ рдкрдЯ рдареАрдХ рд░рд╣ рддреЛ рдХреЛрдИ рд░реЛрдЧ рд╢рд░реАрд░ рдо рдЙрддрд╡рдирдд рд╣реА рди рд╣реЛред рдкрдЯ рдХреА

рдЦрд░рд╛рдмреА рдо рд╕рдмрд╕ рдордпрдХрд░ рдХрдардЬ рд╣ | рдмрд░рджрд┐ рдпрд╣ рднреА рдХрд╣ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп рдХрд┐ рдХрдардЬ рд╣реА рд╕рд╡ рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рдЬрдирдиреА рд╣ рддреЛ рдереА рдЕрдирдЪрд┐рдд рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ред рд╕рднреА рд╕рд╡рд░рд╛рд╕рде рдПрд╡ рдкрд░рд╕рдитАНрдд рд░рд╣рдирд╛

рдЪрд╛рд╣рдд # ред рдХреЛрдИ рдХрдардЬ рдХрд╛ рд╢рд┐рдХрд╛рд░ рдмрдирдирд╛ рдирд╣реА рдЪрд╛рд╣рддрд╛ рдкрд░ рдХрдмрдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдХрд╡рдЬ рд╕ рдлрд┐рд░ рд╢рд░рдирдХ рдЫреЛрдЯ рдореЛрдЯ рд╢рд░реМрд░ рднрдпрдХрд░ рд░реЛрдЧ рднреА рд╢рд░реАрд░ рдо рдЙрддрд╕рдирдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдд

рд╣ред рдХрдмрдЬ рд╣реЛрди рдХрд╛ рдХреЛрдИ рдПрдХ рдХрд╛рд░рдг рдирд╣реА рд╣ ред рдХрдИ рдХрд╛рд░рдгреЛ рд╕ рдХрдмрдЬ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдпрджрд┐ рдЙрдирд╣ рджрд░ рдХрд░ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп рддреЛ рдХрд╡рдЬ рднреА рдЕрд╡рд╢рдп рджрд░ рд╣реЛ. рдЬрд╛рдмрдЧрд╛ред рдкрд░ рдЗрди рдХрд╛рд░рдг рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдн рд╣рдо рд▓рд╛рдкрд░рд╡рд╛рд╣реА рджрд┐рдЦрд╛рдд рд╣ рд╢рд░реАрд░ рдХрдмрдЬ рд╡рдирд╛ 'рд░рд╣рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЙрд╕рдХ рд╕рд╛рде-рд╕рд╛рде рдЙрд╕рдХ рдкрд░рд┐рд╡рд╛рд░ рдХ рдЕрдирдп рд░реЛрдЧ рднреА рд╢рд░реАрд░ рдо рдЯрд┐рдХ рд░рд╣рдд рд╣ред рдпрджрд┐ рд╣рдо рд╕рд╡рд╕рде рд░рд╣рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдЪрд╛рд╣рдд рд╣ рдХрд┐ рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рдХрд╡рдЬ рди рд░рд╣ рддрдерд╛ рдХрдлрд╛рдИ рднреА рд░реЛрдЧ рд╣рдо рди рд╕рддрд╛рдп рддреЛ рд╣рдо рд╕рдЪрдкрдЯ рд░рд╣рдХрд░ рдЙрди рдХрд╛рд░рдгреЛ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬрд┐рдирд╕ рдмрдмрдЬ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ | рдХрдмрдЬ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдд рд╣реА рдХрд╡рдЬ рд╕ рдЙрддрдкрддрдд рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓ рд░реЛрдЧ рднреА рд╕рд╡рдпрдорд╡ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧред рдлрдмрдЬ рдХрдпреЛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ?

рдХрдмрдЬ рд╣реЛрди рдХ рдХрдИ рдХрд╛рд░рдг рд╣ | рдЗрдирдо рдордЦрдп рд╣--(ред) рднреЛрдЬрди рдареАрдХ рди рд╣реЛрдирд╛ред (2) рдкрд╛рдиреА рдХреА рдХрдореА ред (3) рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рдирд╛ рдХрд░рдирд╛ ред (4) рдЪрд┐рдирддрд╛ рдХреЛрдз ред (5) рд╣рд╛рддрд┐рдХрд░ рдУрдкрдзрд┐ рдкрд░рдпреЛрдЧ ред (6) рднрдареА рд╢рд╛рддрд░, рдЙрдкрд╡рд╛рд╕ ред

рднреЛрдЬрди- рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рд╕рд╡рд╕рде рд░рд╕рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЬреЛ рднреЛрдЬрди рдЪрд╛рд╣рд┐рдп рд╡рд╣ рд╣рдо рдирд╣реА рдХрд░рдд ред рднреЛрдЬрди рд╕рд╛рдард╛ рд╣реЛрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред рддрд▓реА рд╣рдИ рдЧрд░рд┐рдкрдЯ рдмрд╕рддрдП, рдорд┐рд░рдЪ, рдорд╕рд╛рд▓, рдЯреЛрдХ рджреА рд╣рдИ рд╕рдмрдЬрд┐рдпрд╛, рдЕрдзрд┐рдХ рджрд░ рддрдХ рдкрдХрд╛рдИ рд╣рдИ рд╕рдмрдЬрд┐рдпрд╛ рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ / рдХ рд╢рд░рдирдХрд▓ рдирд╣реА рд╣ ред рд╣рдо рдпрджрд┐ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдХрдИ рджрд┐рди рддрдХ рд╣рд▓рд╡рд╛, рдкрд░реА, рдкрд░рд╛рда рдЖрджрд┐ рдкрд╛рдд рд░рд╣ рддреЛ рдЙрд╕рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдо рдпрд╣ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХреА рдорд╢реАрдирд░реА рдХреЛ рдПрдХ рддреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рд╢рд░рдо рдХрд░рдирд╛ рдкрдбрдЧрд╛ рдЙрд╕ рдЧрд░рд┐рд╖рда рднреЛрдЬрди рдХреЛ рдкрдЪрд╛рди рдо ред рд╕рд╛рдж рднреЛрдЬрди рдХреА рд╢рд░рдкрдХрд╖рд╛ рдЧрд░рд┐рд╖рда рдФрд░ рддрд▓ рддрд▓рд╛рдп рднреЛрдЬрди рдХреЛ рдкрдЪрд╛рди рдо рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рд╢рд░рдо рдХрд░рдирд╛ рдкрдбрддрд╛ рд╣ ред рджрд╕рд░реА рддрд▓реА рд╣рдИ рд╡рд╕рддрдУ рдХреА рдЪрд┐рдХрдирд╛рдИ рд╢рд░рд╛рддреЛ рдХ

Page 146: Ghar Ka Vaid - archive.org

]47 рдХ

- рдХрд┐рдирд╛рд░реЛ рдкрд░ рд▓рдЧ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдлрд┐рд░ рдФрд░ рдХрдЫ рд╡рд╕рдд рдЬреЛ рд╣рдо рдЦрд╛рдд рд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ рдХрдЫ рднрд╛рдЧ рдЙрд╕ рдЪрд┐рдХрддрддреА рджреАрд╡рд╛рд░реЛ рд╕ рдЪрд┐рдкрдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред 2-4 рджрд┐рди рдо рдЙрд╕рдо рд╕рдбрд╛рди рдЙрддрдкрдирдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдЬреЛ рдЬрдЯрдЯреА рдбрдХрддрд╛рд░, рдЧрд╕ рдЖрджрд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд░рдХрдЯ рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдЗрд╕реА

рд╕ рдХрдг рд╡реА рдЙрддрдкрддрддрд┐ рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдХрдЫ рджрд┐рди рд╢рд░реМрд░ рдЗрдзрд░ рдзрдпрд╛рди рди рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп рддреЛ 3 _+

рднрдпрдХрд░ рд░реЛрдЧ рд╢рд░реАрд░ рдо рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛ рдЬрд╛рди рд╣ рдЬрд╕ рдЦрд╛рд╕реА рд╡рд╛рдж рдо рджрдорд╛ рдпрд╛ рдЯреАреж рдмреАрежред

рдЖрдЬрдХрд▓ рдЪрджрдз рдЪреАрдЬ рдмрд╛рдЬрд╛рд░ рдо рдирд╣реА рдорд┐рд▓ рдкрд╛рддреА ред рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд╕рд╛ рджрди рдкрд░ рднреА рд╢рджрдз рдЪреАрдЬреЛ рдХрд╛ рдорд┐рд▓рдирд╛ рджрд░рд▓рдн рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣ ред рд╢рд░рдд рдорд┐рд▓рд╛рд╡рдЯ рдХреА рдЪреАрдЬ рдЦрд╛рдд рд░рд╣рди

рд╕ рднреА рд╢рд░реАрд░ рдо рд╣рд╛рдирд┐рдкрд░рдж рддрддрд╡ рдПрдХрддрд░ рд╣реЛрдд рд░рд╣рдд рд╣ рдФрд░ рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рджрдкрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣ ред рд╢рд░реАрд░ рдХреА рдорд╢реАрдирд░реА рдЕрд░рдзрд┐рдХ рд╢рд░рдо рдХрд░рди рд╕ рдердХ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдХрдордЬреЛрд░ рдкрдб рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдкрд░рд╛ рднреЛрдЬрди рдкрдЪрд╛рди рдо рднрд░рдордорд░рде рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ | рдкрд░рдирдд рд╣рдо рдЗрд╕рдХрд╛ рдзрдпрд╛рди рдХрд┐рдп рд╡рд┐рдирд╛ рд╣реА рдХрд┐ рдкрд╣рд▓ рдХрд┐рдпрд╛ рд╣рдЖ рднреЛрдЬрди рдкрдЪрд╛ рдпрд╛ рдирд╣реА, рд╣рдо рдФрд░ рднреЛрдЬрди рдХрд░ рд▓рдд рд╣редред рдорд╢реАрдирд░реА рдЬреЛ рдкрд╣рд▓ рдХрд╛ рднреЛрдЬрди рднреА рдирд╣реА рдкрдЪрд╛ рдкрд╛рдИ рд╣, рдЙрд╕ рдФрд░

рднреЛрдЬрди рдкрдЪрд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдорд╢реАрдирд░реА рдкрд╣рд▓рд╛ рдмрдЪрд╛ рднреЛрдЬрди рдЫреЛрдбрдХрд░

рдирдпрд╛ рднреЛрдЬрди рдкрдЪрд╛рди рдо рд▓рдЧ рдЬрд╛рддреА рд╣ рд╢рд░реМрд░ рдЙрд╕рдХрд╛ рднреА рдпрд╣реА рд╣рд╛рд▓ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЙрд╕рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд░рд╢ рд╡рд┐рдирд╛ рдкрдЪрд╛ рд╣рдЖрдирд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рд╣рдо рдлрд┐рд░ рдЦрд╛ рд▓рдд рд╣ ред рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХреА рдЖрдд рдЬреЛ рднреЛрдЬрди рдЫреЛрдб рджрддреА рд╣ рд╡рд╣ рдЗрдХрдЯрдард╛ рд╣реЛрддрд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ред

рдХрдЫ рд╣реА рд╕рдордп рдмрд╛рдж рд╡рд╣ рд╕рдбрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ ред рд╕рдбрди рд╕ рдЬреЛ рдЧрд╕ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрддреА рд╣ рд╡рд╣ рд╢рд░рдкрд╛рди рд╡рд╛рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд▓рддреА рд╣ ред рдкрд░рдирдд рдпрджрд┐ рдЙрд╕рдХрд╛ рд╡рд╣рд╛рд╡ рдиреАрдЪ рдХреА рдмрдЬрд╛рдп рдКрдкрд░ рдХреЛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдп рддреЛ рдлрд┐рд░ рд╡рд╣ рдЦрдЯрдЯреА рдбрдХрд╛рд░, рдЧрд╕ рдЖрджрд┐ рдХ рд░рдк рдо рдмрд╛рд╣рд░

рдирд┐рдХрд▓рддреА рд╣ ред рдЗрдирдХ рд╢рд░рд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрджрд┐ рд╡рд╣ рд╣рджрдп рдХреА рдУрд░ рдЪрд▓ рдкрдб рддреЛ рд╣рджрдп рд░реЛрдЧ (рд╕рд▓рдпрд╛ред 705295реж) -рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рд╣рджрдп рдкрд░ рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрдбрди рдХреЛ рд╣рд╛рдЯ рдкрд░рдЯрдХ--рд╣рд╛рд░рдЯ-рдлрд▓ рдЖрджрд┐ рдФрд░ рд╕реА рднрдпрдХрд░ рд░реЛрдЧ рд╣реЛрдд рд╣ ред рдпрджрд┐ рд╡рд╣ рдХрд┐рд╕реА рд╢рд░рдирдп рд╕рдерд╛рди рдХреА рдУрд░ рдЪрд▓ рдкрдв рддреЛ рджрд╛рдж, рдЦрдЬрд▓реА, рдлреЛрдбрд╛, рдлрд╕реА, рдРрдХрдЬрдЮреАрдорд╛ рднрд░рд╛рджрд┐ рдЪрд░рдо- рд░реЛрдЧ рдХ рд░рдк рдо рд╡рд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд▓рддреА рд╣| рд╣рдорд╛рд░рд╛ рд╢рд░реАрд░ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рдирд╛ рд╣ рдХрд┐

рд╡рд╣ рд╣рд░ рд╕рдордп рд╡рд┐рдЬрд╛рддреАрдп рджрд░рд╡реЛ рдХреЛ рд╢рд░реАрд░ рд╕ рд╡рд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓рддрд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ред рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛрди

рдХ рд▓рд┐рдП рд╕рд╡рдп рдЪрд╖рдЯрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ред рдпрджрд┐ рд╣рдо рдЙрдо рдареАрдХ рдврдЧ рд╕ рдХрд╛рдо рдХрд░рди рдж,

рдЙрд╕рдХ рдХрд╛рд░рдп рдо рд╡рд╛рдзрд╛ рди рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдж рддреЛ рднрдпрдХрд░ рд╕ рднрдпрдХрд░ рд░реЛрдЧ рдмрд╣рдд

рд╢реАрджрд░ рджрд░ рд╣реЛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред

Page 147: Ghar Ka Vaid - archive.org

4486

рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХреА рдмрдирд╛рд╡рдЯ рдХ рд╢рд░рдирд╕рд╛рд░ рд╣реА рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рднреЛрдЬрди рдорд┐рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред рд╣рдо рдЦрд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рдирд╣реА рдЬреАрдирд╛ рдмрд▓рдХрд┐ рдЬреАрди рдХ рд▓рд┐рдП рд╕рд╛рдирд╛ рд╣| рд╢рд░рдд рд╡рд╣реА рднреЛрдЬрди рдХрд░рд┐рдп рдЬреЛ рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХ рдЙрдкрдпрдХрдд рд╣реЛ ред рд╣рдорд╛рд░рд╛ рд╢рд░реАрд░ рдХрд╖рд╛рд░ рддрддрд╡реЛ рд╕ рд╡рдирд╛ рд╣ред рдЙрд╕ рдХрд╖рд╛рд░ рддрддрд╡ рд╣реА рдорд┐рд▓рди рдЪрд╛рд╣рд┐рдп | рдЕрдорд▓ рддрддрд╡ рдЙрд╕ рд╣рд╛рдирд┐ рдкрд╣рдЪрд╛рдд рд╣ред рдХрд╖рд╛рд░ рддрддрд╡реЛ рдо--рдлрд▓, рд╕рдмрдЬреА, рднрд░рддрд┐ рдкрддрдд рджрд╛рд░ рд╕рдмрд╡рдЬрд┐рдпрд╛, рдЪреЛрдХрд░ рд╕рдордд рдЖрдЯ рдХреА рд░реЛрдЯрд┐рдпрд╛ рд╣рд╛рдерд╕ рдХрдЯ рдЪрд╛рд╡рд▓ рд╢рд░рд╛рджрд┐ рд╢рд░рд╛рдд рд╣ред рдЕрдкрд▓ рд╡рд╛рд▓ рдкрджрд╛рд░рде рд╣-- рдЪрд┐рдХрдирд╛рдИ рд╡рд╛рд▓, рдорд┐рд░рдЪ рдорд╕рд╛рд▓ рд╕ рднрд░рдкрд░, рдорджрд╛ рдХреА рдмрдиреА рд╡рд╕рддрдП, рддрд▓реА рд╣рдИ рд╡рд╕рддрдП рд╢рд░рд╛рджрд┐ ред рднрд░рдд рд╣рдо рднреЛрдЬрди рдо рдкрддрддреА рд╡рд╛рд▓реА рд╕рдмрдЬрд┐рдпрд╛ рддрдерд╛ рдлрд▓ рдЕрд╡рд┐рдХ рд▓рдд рдЪрд╛рд╣рд┐рдпред рдпрджрд┐ рдЖрдкрди рдХрд┐рд╕реА рдХрд╛рд░рдг рд╕ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдХрдИ рджрд┐рди рддрдХ рдЧрд░рд┐рд╖рда рднреЛрдЬрди рдХрд┐рдпрд╛ рд╣реЛ, рдкрд░реА-рдкрд░рд╛рд░рда рдЙрдбрд╛рдп рднреА рд╣реЛ рддреЛ рдЙрд╕рдХ рд╡рд╛рдж рдЕрдкрди рднреЛрдЬрди рдо рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдкрддрддреАрджрд╛рд░ рд╕рдмрдЬрд┐рдпрд╛ рдЦрд╛рдЗрдПред рдп рд╕рдмрдЬрд┐рдпрд╛ рд░рд╢рджрд╛рд░ рд╣реЛрддреА рд╣ рд╢рд░рдд рдЗрдирдХрд╛ рдХрд╛рдо рд╣реЛрдЧрд╛ рдЖрддреЛ рдХ рдХрд┐рдирд╛рд░реЛреА рдкрд░ рдЪрд┐рдкрдХреА рд╣рдИ рдЪрд┐рдХрдирд╛рдИ рдХреЛ рд╕рд╛рдл рдХрд░рдирд╛ ред рдЗрди рдХрд┐рдирд╛рд░реЛ рдкрд░ рдЬреЛ рдХрдЫ рдЪрд┐рдкрдХ рдЧрдпрд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ рд╡рд╣ рднреА рджрд░рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рдЭреМрд░ рдЧрд╕, рдбрдХрд╛рд░ рдЖрджрд┐ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧреА ред рдкрд░рдирдд рд╢рд░рд╛рдЬрдХрд▓ рдХ рддрд╡рдпрд╡рдХ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдкрд╛рд▓рдХ, рд╡рдерд╡рд╛, рдордереА, рдЪреМрд▓рд╛рдИ, рдорд▓реА, рдЧрд╛рдЬрд░, рд╢рд▓рдЬрдо рдЖрджрд┐ рдХреЛ рд╣рдп рджрд╖рдЯрд┐ рд╕ рджрдЦрдд рд╣ рджрд╡рд╛рдЗрдпреЛ рдо рд╕рдХрдбреЛ рд░рдкрдп рд╡рд░рд╡рд╛рдж рдХрд░ рджрдд рд╣ рдкрд░ рдЗрди рдорд╕рддреА рд╕рд╛рдЧ рдкрд╛рдд рдЫреА рдЖрдФрдкрдзрд┐ рдХреЛ рдирд╣реА рдЕрдкрдирд╛рдд ред рдХрд╡рдардЬ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЧрд╛рдЬрд░, рдЯрдорд╛рдЯрд░, рдкрд╛рд▓рдХ, рд╢рд▓рдЬрдо, рдзрдирд┐рдпрд╛, рдЕрджрд░рдХ рдЧрд░рд╕ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рднрдирд╛ рдЬреАрд░рд╛ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ 3-4рд╡рд╛рд░ рдкреАрдЬрд┐рдпред

рдЬреЛ рдХрдЫ рднреА рд╣рдо рдЦрд╛рдП рдЪрд╡рд╛рдХрд░ рдЦрд╛рдП ред рдпрджрд┐ рд╣рдо рдпрд╣ рдирд┐рдпрдо рдмрдирд╛ рд▓ рдХрд┐ рд╣рдо рдкрд░рддрд┐ рдЧрд░рд╛рд╕ рдХреЛ рдЦрдм рдЪрд╡рд╛-рдЪрд╡рд╛рдХрд░ рдЦрд╛рд░рдпрдЧ рддреЛ рдпрд╣ рднреА рдЖрдкрдХреЛ рд╕рд╡рд╕рде рд░рд╣рди рдо рдкрд░рдг рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рджрдЧрд╛ ред рдЖрддреЛ рдХ рджрд╛рдд рдирд╣реА рд╣, рдпрджрд┐ рдЖрдк рднреЛрдЬрди рдХреЛ рдЬрд▓рджреА рдо рд╡рд┐рдирд╛ рдЪрд╡рд╛рдп рд╣реА рдирд┐рдЧрд▓ рдЬрд╛рдд рд╣ рддреЛ рд╢рд░рд╛рддреЛ рдХреЛ рдЙрд╕ рдкрдЪрд╛рди рдо рдЕрдзрд┐рдХ рд╢рд░рдо рдХрд░рдирд╛ рдкрдб рдЧрд╛ рд╢рд░реМрд░ рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рд░рдг рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рдкрдбрддреА рдЪрд▓реА рдЬрд╛рдпрдЧреА | рд╢рд░реАрд░ рдХ рдкрд░рддрдпрдХ рдЕрдЧ рдХреЛ рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред рдХрд╛рдо рди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЕрдЧ рдирд┐рдХрдордорд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдпрджрд┐ рд╢рд░рд╛рдк рдЪрд╡рд╛-рдЪрд╡рд╛ рдХрд░ рди рдЦрд╛рдпрдЧ рддреЛ рджрд╛рддреЛ рдХрд╛ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ рд╢рд░реМрд░ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рдХ рдХ рдЕрднрд╛рд╡рд╛ рджрд╛рдд рдЦрд░рд╛рдм рд╣реЛ рд╕рдХрдд рд╣, рд╕рдб рд╕рдХрдд рд╣, рдЙрдирдо рд░реЛрдЧ рдкрджрд╛ рд╣реЛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ред рдЕрдд рдЦрдм рдЪрд╡рд╛-рдЪрд╡рд╛рдХрд░ рдЦрд╛рдп ред

рдЬреЛ рднреА рд╡рдирдд рд╣рдо рдЦрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд рд╣, рдкрд╣рд▓ рдЙрд╕рдХ рдмрд╛рд░ рдо рдпрд╣ рд╕реЛрдЪ рд▓ рдХрд┐ _.. рдирд╣ рд╣рдорд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд╣рд╛рдирд┐рдХрд░ рддреЛ рдирд╣реА рд╣ ред рдЬреЛ рд╡рд╕рдд рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рд╣рд╛рдирд┐

Page 148: Ghar Ka Vaid - archive.org

449

рдкрд╣рдЪрд╛рди рдмрд╛рд▓реА рд╣реЛ рдЙрд╕ рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдЧрд░рд╣рдг рди рдХрд░ ред рдШрд░реАрд░ рдХреЛ рд▓рд╛рди рдкрд╣рдЪрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рддрдУ рдо рд╕рдмрд╕ рд╡рдЯрд┐рдпрд╛ рдЪреАрдЬ рд╣--рдХрдЪрдЪреА рд╕рд╛рдп-рд╕рдмрдЬреА, рдлрд▓, рдХрдЪрдЪрд╛ рдЕрдирд╛рдЬ ред рд╕рд╛рдЧ рд╕рдмрдЬреА рдХрдЪрдЪрд╛ рдЦрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдп рддреЛ рдмрд╣рдд рд╣реЛ рд▓рд╛рдирджрд╛рдпрдХ рд╣ ред рдХрдЪрдЪреА рд╕рдЬреА рдЦрд╛рдИ рдЬрд╛ рд╕рдХрддреА рд╣ ред рдЙрд╕рдо рд╡рд┐рдЯрд╛рдорд┐рди рднреА рдмрд╣рдд рд╣реЛрдд рд╣ ред рдкрд░рдХрддрд┐ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рдЙрд╕ рдкрдХрд░рд╛ рднреА рджрддреА рд╣ | рдирдордХ, рдЪреАрдиреА, рд╕рдард╛рдИ, рдХрдбрд╡рд╛рд╣рдЯ

рдЖрджрд┐ рдЬрд┐рди рдЪреАрдЬреЛ рдХреА рднреА рднрд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХрддрддрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣, рдкрд░рдХрддрд┐ рдкрд░рдг рд░рдк рд╕ рдЙрдирдо рд╕рд╕рддрд┐рд╣рд┐рдд рдХрд░ рджрддреА рд╣ | рд╣рдо рдЙрд╕реА рд░рдк рд╕ рдЙрд╕ рдЦрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп рддрднреА рд╣рдо рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрддрддрдо рд╡рд╕рдд рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛ рд╕рдХрддреА рд╣ ред рдкрд░ рд╣рдо рдРрд╕рд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдд рд╣рдо рдЙрд╕ рдкрдХрд╛ рдХрд░ рдЦрд╛рдд рд╣ ред рдкрд╣рд▓ рд╕рдмрдЬреА рдХреЛ рдЫреАрд▓рди рд╕ рд╕рдмрдЬреА рдХрд╛ рд╕рддрдпрд╛рдирд╛рд╢ рд╣реА рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЗрди рдЫрд┐рд▓рдХреЛ рдо рдкрд░рдпрд╛рдкрдд рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рд╡рд┐рдЯрд╛рдорд┐рди рд╣реЛрдд рд╣ ред рдЫреАрд▓рди рдХ рд╡рд╛рдж рд╕рдмрдЬреА рдХреА рдХрд╛рдЯ рдХрд░ рдШреЛ рдбрд╛рд▓рдд рд╣ ред рдЗрд╕рд╕ рд╡рд╣рдд рд╕ рд╕рдмрдЬреА рдХ рднреАрддрд░ рдХ рд╡рд┐рдЯрд╛рдорд┐рди рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред рд╢рдд рд╕рдмрдЬреА рдХ рдХрд╛рдЯрди рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╣реА рд╢рд░рдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдзреЛ рд▓рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред рдЗрд╕рдХ рд╡рд╛рдж рдШреА-рддрд▓ рдЧрд░рдо рдХрд░рдд рд╣ рдЙрд╕рдо рдорд╕рд╛рд▓ рдорд┐рд░рдЪ, рдЦрдард╛рдИ рдЖрджрд┐ рдбрд╛рдирдд рд╣редрдЕрд╡ рдЙрд╕ рдХрдЯреА рд╣рдИ рд╕рдмрдЬреА рдХреЛ рдЙрд╕рдо рдбрд╛рд▓ рджрдд рд╣ | рдереЛрдбреА рджрд░ рдЙрд╕ рдЦрдм рдЕрдЪрдЫреА рддрд░рд╣ рдЗрдзрд░-рдЙрдШрд░ рдЪрд▓рд╛рдд рд╣ рее рдЗрд╕рд╕ рдЬреЛ рд╡рдЪ-рдЦрдЪ рд╡рд┐рдЯрд╛рдорд┐рди рд░рд╣ рднреА рдЧрдп рде рд╡ рднреА рдЬрд▓ рдХрд░ рд░рд╛рдЦ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рд╕рд╛рдд рд╕рдордп рд╣рдо рдХрд╡рд▓ рд╕рдмрдЬреА рдХрд╛ рдлреЛрдХ рдЦрд╛рдЪ рд╣ рдЙрдирдо рд╡рд┐рдЯрд╛рдорд┐рди рдЖрджрд┐ рддреЛ рд░рд╣ рдирд╣реА рдЬрд╛рдд ред рд╕рд╡рд╛рдж рдЭрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рдорд┐рдЪ-рдорд╕рд╛рд▓реЛ рдХрд╛ рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣ ред рднрд░рдд. рдпрджрд┐ рдХрдЪрдЪ рдЦрд╛рди рдХреА рд▓рд╡рд┐рдзрд╛ рди рднреА рд╣реЛ рддреЛ рд╕рдмрдЬреА рдХреЛ рдШреЛрдХрд░ рдХрд╛рдЯ, рдЙрдмрд▓рдд рдкрд╛рдиреА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЯрдХ рдж рдФрд░ рджрд╕ рдорд┐рдирдЯ рдо рдЙрд╕ рдЙрддрд╛рд░ рдж ред рдкрд╛рдиреА рдкрд╢рд░рдкрдирд┐ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рд╣реЛ рд╡рд╕ рд╕рдмрдЬреА рддрдпрд╛рд░ рд╣ред рд╕рдЦреА рд╕рдмрдЬреА рджрд░ рд╕ рдкрдЪрд░рддреА рд╣ ред рдпрджрд┐ рдЪрд╛рд╣ рддреЛ рдереЛрдбрд╛ рдирдордХ, рдиреАрд╡, рднрдирд╛ рдЬреАрд░рд╛ рдКрдкрд░ рд╕ рдбрд╛рд▓ рд▓рд╡ ред рдпрджрд┐ рди рднреА рдбрд╛рд▓ рддреЛ рджреЛ рдЪрд╛рд░ рджрд┐рди рдо рдпрд╣реА рдЙрд╡рд╛рд▓реА рд╕рдмрдЬреА рдЭрд░рд╛рдкрдХреЛ рд╢рд░рддрд┐

рд╕рд╡рд╛рджрд┐рд╖рдЯ рд▓рдЧрди рд▓рдЧрдЧреА ред рдЖрдк рджрдЦрдд рд╣реА рд╣ рдХрд┐ рдХреЛрдИ рднреА рдкрдХрд╖реА рдпрд╛ рдЬрд╛рдирд╡рд░ рдкрдХрд╛рдХрд░ рднреЛрдЬрди рдирд╣реА рдЦрд╛рддрд╛ рдФрд░ рд╣рдорд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╕рд╡рд╕рде рд░рд╣рддрд╛ рд╣ ред

рдЕрдирд╛рдЬ рдХ рдмрд╛рд░ рдо рдХрд╣рдирд╛ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рд░рд╛рдд рдХ рд╕рдордп рдЧрд╣, рдЪрдирд╛, рдо рдЧ, рдореЛрда рдЖрджрд┐ рдХреЛ рднрд┐рдЧреЛ рджред рд╕рд╡рд░ рдЙрд╕ рдкрд╛рдиреА рдо рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдЧреАрд▓ рдХрдкрдб рдо рд░рдЦред

рджрд╕рд░ рджрд┐рди рдЙрд╕рдо рдЕрдХрд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЖрдпрдЧ ред рдЗрд╕ рд╢рд░рдХрд░рд┐рдд рдЪрдирд╛, рдЧрд╣, рдо рдЧ, рдореЛрда рдо рд╡рд┐рдЯрд╛рдорд┐рдиреЛ рдХреА рд╕рд╕рдпрд╛ рдХрдИ рдЧрдирд╛ рдмрдв рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдЗрди рдЕрдХрд░рд┐рдд рд╢рд░рдирд╛рдЬреЛ рдХреЛ, рдЦрдм

рдз

Page 149: Ghar Ka Vaid - archive.org

50

рдЪрдмрд╛ рдЪрд╡рд╛ рдХрд░ рдЦрд╛рдп ред рдЪрд╡рд╛рдХрд░ рдЦрд╛рди рд╕ рджрд╛рдд рдордЬрдмрдд рд░рд╣рдЧ, рд╢рд░рд╛рддреА рдХреЛ рд╡рдпрд░рде рдХрд╛ рд╢рд░рдо рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкрдбрдЧрд╛, рднреЛрдЬрди рд╢реАрдШрд░ рдкрд╛рдЪрди рд╣реЛрдХрд░ рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рд╕рд╡рд╕рде рд╡рдирд╛рдпрдЧрд╛ред рднреЛрдЬрди рднреА рдХрдо рд▓рдЧрдЧрд╛ ред рдЪрд╡рд╛рдХрд░ рдЦрд╛рдпрд╛ рд╣рдЮрдирд╛ рднреЛрдЬрди рдХрдо рдЦрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдкрдХрд╛рди рдо рдЬреЛ рд╕рдордп рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд╡рдЪрдЧрд╛, рдз рд╡рд╛ рд╕ рд╡рд╛рдп рджрдкрд┐рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рд╡рд╣

рд╡рдЪрдЧрд╛, рдИрдзрди, рдХреЛрдпрд▓рд╛, рдорд┐рдЯрдЯреА рдХрд╛ рддрд▓ рдЖрджрд┐ рдЬрд┐рд╕ рдкрд░ рднреА рднреЛрдЬрдд рдмрдирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЙрд╕рдХреА рдмрдЪрдд рд╣реЛрдЧреА ред

рдкрд╛рдиреА рдлреА рдлрдорддреА

рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рд╕рд╡рд╕рде рдмрдирд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд╛рдиреА рдХреЛ рдкрд░рдпрд╛рдкрдд рдорд╛рддрд░рд╛ рд╢рд░реАрд░ рдо рд╣реЛрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред рд╢рд░рд╛рдк рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдХрдо-рд╕-рдХрдо 2-3 рдХрд┐рд▓реЛ рдкрд╛рдиреА рдкреАрдЬрд┐рдпред рдХрдмрдЬ рдХреЛ рджрд░ рднрдЧрд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рд╛рдд'рдХрд╛рд▓ рдЙрдард┐рдп 2-3 рдЧрд┐рд▓рд╛рд╕ рдкрд╛рдиреА рдкреАрдЬрд┐рдп ред рдХрдорд░ рдо рдЗрдзрд░- рдЙрдзрд░ рдХрдЫ рджрд░ рдШрдорд┐рдп, рдлрд┐рд░ рд╢реЛрдЪ рдХ рд▓рд┐рдП рдЬрд╛рдЗрдп ред рд╢рд░рд╛рдкреЛ рд╢реМрдЪ рдЦрд▓рдХрд░ рдЖрдпрдЧрд╛ ред

рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд╕ рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рд╕рд╡рд╕рде рд░рдЦрди рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдмрд╣рдд рд╢рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдХ рд╣ред

рдХрд┐рд╕реА рди рдареАрдХ рдХрд╣рд╛ рд╣ --тАЬтАЬрдЖрдкрдзрд┐ рдирд╛рд╣рд┐ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рд╕рдорд╛рдирд╛ рддрдирд┐рдХ рди рд╡рдпрдп рдФрд░ рд▓рд╛рдн рдорд╣рд╛рдиреЛ ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЙрд░рдж рдо--.рджрд╡рд╛ рдХреЛрдИ рд╡рд░рдЬрд┐рд╢ рд╕ рдмрд╣рддрд░ рдирд╣реА, рдпрд╣ рдирд╕рдЦрд╛ рд╣ рдХрдо рдЦрд░рдЪ рд╡рд╛рдЬрд╛ рдирд╢реА ред рдХрдардЬ рдХ рд░реЛрдЧ рдо рднреА рдХрдИ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рдо рд╣ ред рд╕рдмрд╕ рд╡рдврд┐рдпрд╛ рд╕рд╡рд░ рдЙрдардХрд░ рд╢реЛрдЪ рд╣реЛрдХрд░ рд╕рд╡рд┐рдзрд╛, рд╣реЛ рддреЛ рдирд╣рд╛рдХрд░ рднреА, рдЬрдЧрд▓

рдХреА рдЦрд▓реА рд╣рд╡рд╛ рдо рдЯрд╣рд▓рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЪрд▓ рдЬрд╛рдЗрдп ред 3-4 рдореАрд▓ рдЯрд╣рд▓ рд╢рд░рд╛рдЗрдП ред рдЬрдЧрд▓ рдХреА рд╢рджрдз рд╡рд╛рдп рдо рдЧрд╣рд░ рд▓рдордм рд╕рд╛рд╕ рд▓реАрдЬрд┐рдп, рдЫреЛрдбрд┐рдп рдЗрд╕рд╕ рд╢рд░рд╛рдкрдХреА рдЭрд░рд╛рдп рднреА рд▓рдордмреА рд╣реЛрдЧреА, рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рднреА рдорд┐рд▓рдЧрд╛ ред рдпрджрд┐ рджреМрдб рд╕рдХ рддреЛ рдШрдорди рдЬрд╛рдд рд╕рдордп рджреМрдбрдд рд╣рдП рдЬрд╛рдЗрдП ред рд╢рд░реАрд░ рдХреА рд╕рд╛рдордердп рдХ рд╢рд░рдирд╕рд╛рд░ рджреМрдб рд▓рдЧрд╛рдЗрдП ред рдЖрд╕рдиреЛ- рдо рдкрд╢рдЪрд┐рдореЛ- рддрддрд╛рди, рд╕рд░рд╡рд╛рдЧ, рд╢реАрд░рдкрд╛рд╕рди, рдордпрд░рд╛рд╕рди, рдХрдХрдХрд░рд╛рд╕рди, рдорддрд╕рдпрд╛рд╕рди рдиреМрд▓реА рдХрд░рд┐рдпрд╛ рдЖрджрд┐ рдХрд╡рдЬ рддреЛрдбрди рдо рдкрд░рдг рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рд╣ ред рдЪрд┐рдирддрд╛-рдХрд░реЛрдз

рдЪрд┐рдирддрд╛ рдХ рд╡рд╛рд░ рдо рдкрд░рддрдпрдХ рд╕рддрд░реА-рдкрд░рдк рдЬрд╛рдирддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЪрд┐рдирддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рдареАрдХ рдирд╣реА рд╣ | рдкрд░ рдЪрд┐рдирддрд╛ рдХреА рдирд╣реА рдЬрд╛рддреА рдЕрдкрди рд╢рд░рд╛рдк рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ | рдкрд░рд┐рд╕рдерд┐рддрд┐рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рде-рд╕рд╛рде рдЪрд┐рдирддрд╛ рд▓рдЧреА рд░рд╣рддреА рд╣ред рдлрд┐рд░ рднреА рдЪрд┐рдирддрд╛ рдХ рдмрд╛рд░ рдо рдпрд╣ рд╕реЛрдЪрдХрд░

Page 150: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдЦрдд

85]

рдХрд┐ рдЪрд┐рдирддрд╛ рдХрд░рди рд╕ рдХреЛрдИ рд╕рдорд╕рдпрд╛ рдХрд╛ рд╣рд▓ рддреЛ рд╣реЛрддрд╛ рдирд╣реА рд╡рд▓рдХрд┐ рдЪрд┐рдирддрд╛ рд╕ рд╡рджрдзрд┐ рднрд░рд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдЬрд┐рд╕рд╕ рд╕рдорд╕рдпрд╛ рдФрд░ рдЙрд▓рдХ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рде-рд╕рд╛рде рдзрд░рд╛рдирддрд░рд┐рдХрдд рдСрддреЛ, рддрдерд╛ рдирдо-рдирд╛рдбрд┐рдпреЛ рдкрд░ рджрд╖рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрдбрддрд╛ рд╣ред рд╡ рд╕рд┐рдХрдб рдЬрд╛рддреА рд╣, рдХрд╛рд░рдп рдХрд░рдирд╛ рдХрдо рдХрд░ рджрддреА рд╣ рдФрд░ рд╢рд░реАрд░ рдХрд╛ рд╕рдирддрд▓рди рд╡рд┐рдЧрдб рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдпрд╣реА рджрд╢рд╛ рдХрд░реЛрдм рдХреА рд╣ ред рдХрд░реЛрдз рдХ рд╕рдордп рдЦрд╛рдпрд╛ рд╣рдЖ рднреЛрдЬрди рд╡рд┐рдк-рддрд▓рдп рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ | рдХрд░реЛрдз рдХ рд╕рдордп рд╢рд░реАрд░ рдХреА рдкрд╛рдЪрди-рдХрд░рд┐рдпрд╛ рд╡рд┐рдЧрдб рдЬрд╛рддреА рд╣ рднреМрд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рд╕ рдХрдЫ рдРрд╕рд╛ рдкрджрд╛рд░рде рдирд┐рдХрд▓рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рднреЛрдЬрди рдХреЛ рд╡рд┐рдк рдмрдирд╛ рджрддрд╛ рд╣ ред рдЕрдд рднреЛрдЬрди рдХрд░рдд

рд╕рдордп рдХрд░реЛрдз рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп | рдпрджрд┐ рдХрд░реЛрдз рд╢рд░рд╛рдпрд╛ рд╣рдЖ рд╣реЛ рддреЛ рднреЛрдЬрди рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдпред рднреЛрдЬрди рдХ рд╕рдордп рдорди рдкрд░рд╕рдитАНрдд рд╣реЛрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп рдФрд░ рднрд░рд╛рд╕рди рдкрд░ рд╕реАрдз рдмрдардХрд░ рднреЛрдЬрди рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп рдЗрд╕рд╕ рдЦрд╛рдпрд╛ рд╣рдЖ рднреЛрдЬрди рдЙрдЪрд┐рдд рд░реАрддрд┐ рд╕. рдкрдЪрдХрд░ рд╢рд░реАрд░ рдХрд╛ рдкреЛрдкрдг рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред рд╡рд┐рдкрд░реАрдд рджрд╢рд╛ рдо рд╡рд┐рдк рд╡рди рдХрд░ рд╣рд╛рдирд┐ рдкрд╣рдЪрд╛рддрд╛ рд╣ред рдХрдмрдЬ, рдлреЛрдб-рдл рд╕реА, рд╡рд╣рд░рд╛рдкрди, рд╕рд░-рджрдж, рдирддрд░-рдЬрдпреЛрддрд┐ рдХрдо рд╣реЛрдирд╛ рд╢рд╛рджрд┐ рд░реЛрдЧ рдЙрднрд░рдд рд╣ ред рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЪрд┐рдирддрд╛ рдФрд░ рдХрд░реЛрдз рдХреЛ рдЕрд░рдкрдирд╛ рд╢рддрд░ рд╕рдордХ рдХрд░ рдЗрдирд╕ рджрд░ рд░рд╣рди рдо рд╣реА рдЕрдкрдиреА рднрд▓рд╛рдИ рд╕рдордЭрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред

рдкрд░реМрдкрдзрд┐ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХ рдмрд╛рд░ рдо рдпрд╣рд╛ рддрдХ рджрдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдХрд┐ рд▓реЛрдЧ рдЬрд░рд╛-рдЬрд░рд╛ рд╕реА рд╡рд╛рдд рдкрд░ рд╢рд░реАрдкрдзрд┐ рд▓рдд рд╣ ред рдЬрд░рд╛ рдХрдЫ рдХрд╖рдЯ рд╣рдЖ рдХрд┐ рджреМрдбрдХрд░ рдбрд╛рдХрдЯрд░ рд╡рджрдпреЛ, рдХ

рдкрд╛рд╕ рдЬрд╛рдд рд╣ рд╢реМрд░ рджрд╡рд╛ рдЦрд╛рдд рд╣ ред рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╣рд╛ рдкрд╕ рдХрд╛ рджрд╕рдкрдпреЛрдЧ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рд╡рд╣рд╛ рд╢рд░реАрд░ рдХрд╛ рднреА рд╕рддрдпрд╛рдирд╛рд╢ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдмреАрдорд╛рд░реА рдЪрд╛рд╣ рдХреЛрдИ рднреА рд╣реЛ рд╢рд░рд╛рдкрдХреА рд╢рддрд░

рдирд╣реА рд╣ ред рдЙрд╕ рд╢рддрд░ рди рд╕рдордЭ рдХрд░ рдорд┐рддрд░ рд╕рдорднрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред рд╡реАрдорд╛рд░реА рддреЛ рд╣рдо

рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджрддреА рд╣ рдХрд┐ рддрдорд╣рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рд╡рд┐рдЬрд╛рддреАрдп рджрд░рд╡рдп рдЗрдХрдЯрдард╛ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣, рдЙрд╕

рджрд░ рдХрд░реЛ ред рдпрджрд┐ рдЗрд╕ рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╣рдо рд╢рд░рдкрди рдХреЛ рдареАрдХ рдХрд░ рд▓рдд рд╣ рддреЛ рдЙрддрддрдо рд╣ рдкрд░ рдпрджрд┐ рд╣рдо рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рдХреА рддрд░рдл рд╡рдпрд╛рди рди рджрдХрд░ рдкрдЯ рдХреЛ рдареАрдХ рдирд╣реА рдХрд░рдд рддреЛ рдмреАрдорд╛рд░реА рд╡рдв рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдпрд╣ рджрд╕рд░реА рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рде-рд╕рд╛рде рдЕрдирдп

рдЪреАрдорд╛рд░рд┐рдпрд╛ рднреА 'рдХрд╛рдХрди рд▓рдЧрддреА ред рдЗрддрди рдкрд░ рд╣реА рди рдЪрддрд╛ рдЧрдпрд╛ рддреЛ рдмреАрдорд╛рд░реА

рдЪрдврдХрд░ рдЕрд░рдорд╛рдзрдп рд░реЛрдЧ рдХрд╛ рд░рдк рдзрд╛рд░рдг рдХрд░ рд▓рддреА рд╣ рдФрд░ рд╢реАрдШрд░ рд╣реА рдЬреАрд╡рди рдирд╖рдЯ рд╣реЛ

рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ | рдпрджрд┐ рд╡реАрдорд╛рд░реА рд╣реЛрдд рд╣реА рд╣рдо рдЪрдд рдЬрд╛рдп рддреЛ рд╣рдо рд╡рдЪ рд╕рдХрдд рд╣ ред рдмреАрдорд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдг рдкрд░рдХрдЯ рд╣реЛрдд рд╣реА рднреЛрдЬрди рдХреА рд╢реЛрд░ рдзрдпрд╛рди рджреАрдЬрд┐рдп | рдХрд╕рд╛ рднреЛрдЬрди рдЖрдк рдлрд░ рд░рд╣ рд╣ ред рдпрджрд┐ [-2 рд╕рдордп рднреЛрдЬрди рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп рддреЛ рд╢рд░реАрд░ рдХрд╛ рдирд╛рдбреА-рдордбрд▓

Page 151: Ghar Ka Vaid - archive.org

722

рд╢рд░реАрд░ рдХреЛ рдШреЛ-рдзрд╛рдХрд░ рдареАрдХ рдХрд░рди рдо рд▓рдЧ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред рдЖрдк рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧ рдЗрд╕реА

рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╡рдЬ рд╣реЛрди рдкрд░ рджреАрдЦрд┐рдП рдХрд┐ рд╢рд░рд╛рдк рдХрд╕рд╛ рднреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ ред рдпрджрд┐ рдкрд░реА-

рдкрд░рд╛рда, рддрд▓реА рдЪреАрдЬ, рдпрдЦреА рд╕рдмрдЬреА, рд╢рд░рд╛рджрд┐ рдорд┐рд░рдЪ рдорд╕рд╛рд▓реЛ рд╕ рдпрдХрдд рдЦрд╛ рд░рд╣ рд╣реА рддреЛ

0-2 рд╕рдордп рдЦрд╛рдирд╛ рдмрдирдж рдХрд░ рджреАрдЬрд┐рдп рдпрд╛--рдореМрд╕рдо рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдорд┐рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА

рдкрддрдд рджрд╛рд░ рд╕рдмрдЬрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рднрд░рдкрд░ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХреАрдЬрд┐рдп ред рд╢рд░рд╛рдк рд╕рд╡рд╕рде рд░рд╣рдЧред

рдПрдирд┐рдорд╛--рд╢рд░реАрд░ рдХреА рд╕рдлрд╛рдИ рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдирд┐рдорд╛ рд▓рдирд╛ рд╢рд░рдЪрдЫрд╛ рд╣ред рдПрдирд┐рдорд╛

рдо рдкрдЯ рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ | рдмрд╣рдд рд╡рд╛рд░ рдХрдЫ рдорд▓ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд╛рддреЛ рдо рдЪрд┐рдкрдХрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рд╡рд╣ рдмрд╛рд╣рд░ рд╢рд░рд╛рддрд╛ рд╣реА рдирд╣реА ред рд╢рд░рдирджрд░ рдЪрд┐рдкрдХрд╛ рдкрдбрд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ рд╢рд▓реМрд░ рд╕рдбрддрд╛

рд░рд╣рддрд╛ рд╣| рдЙрд╕ рд╣рдЯрд╛рди рдо рднреА рдПрдирд┐рдорд╛ рд╕рд╣рд╛рд░рд╛ рджрддрд╛ рд╣ | рдпрджрд┐ рд╢рд░рд╛рдкрдХреЛ рдХрдмрдЬ рдирд╣реА - рд╣, рдХреЛрдИ рд╢рд░реМрд░ рд░реЛрдЧ рднреА рдирд╣реА рд╣, рддреЛ рднреА рд╢рд░рд╛рдк рдорд╣реАрди рдо рдпрджрд┐ рдПрдирд┐рдорд╛ рд▓ рд▓рдд рд╣ рддреЛ рдХреЛрдИ рдЦрд░рд╛рдмреА рдирд╣реА рд╣ ред рд╡рд╕ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░, рдХрдмрдЬ рд╣реЛ рдкрдЯ рдо рдЧрдбрдмрдб рд╣реЛ, рддреЛ рдорд╣реАрди рдо 3-4 рд╡рд╛рд░ рднреА рдФрд░ рдЕрд╢рд░рдзрд┐рдХ рдЦрд░рд╛рдмреА рд╣реЛрди рдкрд░ рд░реЛрдЬ рднреА рдПрдирд┐рдорд╛ рдХрдИ рджрд┐рди рддрдХ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣, рд╢реМрд░ рдЖрдк рджрдЦрдЧ рдХрд┐ рдПрдирд┐рдорд╛ рд╕ рдХрдЫ рд▓рд╛рдн рд╣реА

рд╣рдЖ рд╣ рд╣рд╛рдирд┐ рдирд╣реА ред рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рднреА рдХрдмрдЬ рддреЛрдбрди рдХ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдо рд▓рд╛рдЗрдп ред рдХрдЫ

рдЦрд░рдЪрд╛ рддреЛ рд╣ рдирд╣реА | рд╕рд╛рдл рдорд┐рдЯрдЯреА рд▓реАрдЬрд┐рдп ред рди рдЦрдм рдЪрд┐рдХрдиреА рд╣реЛ рдФрд░ рди рд╡рд┐рд▓рдХрд▓

рдмрд╛рд▓ рд░рдд рд╣реА ред рдорд┐рдЯрдЯреА рдХреЛ рдЬрд╕ рдЭрд╛рдЯрд╛ рдЧ рджрдд рд╣ рд╡рд╕ рдЧ рдж рд▓реАрдЬрд┐рдп ред рд░рд╛рдд рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рдорд┐рдЯрдЯреА рдХреЛ рдкрдб рдкрд░ рд░рдЦ рджреАрдЬрд┐рдп рд╢рд░реМрд░ рдПрдХ рдкрдЯрдЯреА рд▓рдХрд░ рдЙрд╕ рдмрд╛рдз рджреАрдЬрд┐рдп ред рдЖрдзрд╛ рдкреМрди рдШрдгрдЯ рдмрд╛рдж рдкрдЯрдЯреА рд╣рдЯрд╛ рджреАрдЬрд┐рдп ред рдпрд╣ рднреА рдХрд╡рдЬ рддреЛрдбрди рдо рдЖрд░рд╛рдкрдХреА рдХрд╛рдлреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдЧреА ред

Page 152: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдкрд░рд╛рд░рдорднрд┐рдХ рд╢рдмрдж

рджреА рдХрд╛рд▓ рдкрд╖рд╖ рдорди рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╕рдордмрдирдзреА рдПрдХ рдкрддрд░рд┐рдХрд╛ рдХрд╛

рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдкрд░рд╛рд░рдордн рдХрд┐рдпрд╛ рдерд╛, рдЬрд┐рд╕ рдИрдЧрд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рд╕рдмрдм рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг

рди рдЕрддрдпрдзрд┐рдХ рдкрд╕рдирдж рдХрд┐рдпрд╛ рдереА ред рд╕рд╡рд╛рднрд╛рд╡рд┐рдХ рдмрд╛рд╡ рд╣ рдХрд┐ рдЬрдм рдХрд┐рд╕реА

рд╡рд╕рдд рдХрд╛ рдЖрджрд░ рд╣реЛрди рд▓рдЧ, рддреЛ рдЙрд╕рдХрд╛ рд╕рд╛рд╣рд╕ рд╡рдв рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдЕрд╕рдд

рдорди рдЙрд╕рдХ рдЕрдирдХ рд╡рд┐рд╢рд╖рд╛рдХ рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд╢рд┐рдд рдХрд┐рдП | рдЬрд┐рдирд╕ рд╕ рдПрдХ

рд╡рд┐рд╢рд╖рд╛рд╣ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рднреА рдерд╛ред рдЪрдХрд┐ рдпрджрдз рдХрд╛рд▓ рдо рдХрдирди рдЖрджрд┐

рд╡рд┐рджрд╢реА рдФрдкрдзрд┐рдпрд╛ рдЕрдЧрд░рд╛рдкрдп рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЬрди рдХрд▓рдпрд╛рдг

рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдкрд╕рддрдХ рдкрд░рдо рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддреА рд╣ред рдЗрд╕ рдкрд╕рддрдХ рдо

рд╕рд░рд╡рддрд░ рдкрд░рд╛рдкрдп рджрд░рд╡рдпреЛ рд╕ рд╣реА рдЗрд╕ рда рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░реЛрдЧ ред

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ ( рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ )

рд░реЛрдЧ--рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХ рдЙрдкрд╛рдп рдмрддрд╛рдП рдЧрдП рд╣ ред рд╕рдорднрд╡рдд' рдЗрд╕реА

рдХрд╛рд░рдг рдЗрд╕ рдкрд╕рддрдХ рдХреЛ рд╣рд╡рд╛рд░рдереЛ рд╣рд╛рде рд▓ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ред рдЬрдм рдкрдирдГ

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рдЬреЛрд░ рдФрд░ рдЭрдирди рдХреА рдврд╖рдорд╛рдкрдпрддрд╛ рдХрд╛ рд╕рдбрдбрдЯ рдЖрдпрд╛,

рддреЛ рдореж рджрд╣рд╛рддреА рдлрд╛рд░рдорд╕реЛреА рдХ рд╕рд╣рд╡реЛрдЧ рд╕ рдпрд╣ рдкрд╕рддрдХ рдкрди рдкрд░рдХрд╛рд╢рд┐рдд

рд╣рдИ рдФрд░ рдЗрд╕рди рджрд╢ рдХреА рдПрдХ рднрд╛рд░реА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХреА рдкрд░рддрд┐ рдХреА ред

рдЕрдм рдкрд╕рддрдХ рдЖрдкрдХ рднреА рд╣рд╛рде рдо рдж, рдкрдврди рд╕ рдЗрд╕рдХреА рдЙрдкрдпреЛрдЧрд┐рддрд╛

рдХрд╛ рд╕рд╡рдд рдЕрдирдорд╛рди рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред рдИрд╢рд╡рд░ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп

, рдЖрдкрдХреЛ рд╕рдлрд▓рддрд╛ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░, рдпрд╣реА рдорд░реА рдХрд╛рдордирд╛ рд╣ ред

--рд▓рдЦрдХ

Page 153: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдХрдХ

рдкрд░рд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдХрд╛рд░рдг

рд╡рд░рд╖рд╛ рдХрд╛рд▓ рдо рдЬрд╣рд╛ рд╕рдк рдЖрджрд┐ рд╡рд┐рдпрд▓ рдЕрдирддрдУ рд╕ рд╕рд╣рд╕рддреЛ рдкрд░рд╛рдгреЛ рдХрд╛ рдирд╛рд╢ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рд╡рд╣рд╛ рдЙрд╕рдХ рдмрд╛рдж рдордЪрдЫрд░ рдЪрд╛рд░реЛ рдУрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рди рдмрдХрди рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдЧрдирд┐ рднрдбрдХрд╛рдд рд╣, рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рдХреЛрд░рдЯ рднреА рдордирд╖рдп рдирд╣реА рд╡рдЪрддрд╛ | рдирдЧрд░реЛ, рджрд╣рд╛рддреЛ, рдХрд░рддрд░реЛ, рдордХрд╛рдиреЛ, рдУрд░ рдмрд╛рдпрдордгрдбрд▓ рдо рдРрд╕рд╛ рдХреЛрдИ рд╕рдерд╛рди рдирд╣реА, рдЬрджрджрд╛ рд▓рд▓рдХрд╛рд░ рдХрд░ рдЖрдХрд░рдордг рдХрд░рдд рд╡рд╛рд▓рд╛ рдпрд╣ рдмреАрд░ рд╕рд┐рдкрд╛рджреА рдЙрдкрд╕рдерд┐рдд рди рд╣реЛ, рдЗрд╕ рдЙрд╛рддрдХ рдЬрд╛рдирд╡рд░ рдХрд╛ рд╕реЛрдЬрди рд╡рд┐рд╡рд┐рдз рдмрдирд╕рдкрддрд┐рдпрд╛ рд╣, рдФрд░ рд╡рдирд╕рдкрд╡рд┐рдпреЛ рдо рдРрд╕ рд╡рд┐рдпрд▓ рддрддрд╡ рднреА рд╣реЛрдд рд╣, рдЬреЛрдХрд┐ рдпрджрд┐ рдордирд╖рдп рдХ рд░рдХрдд рдо рдкрд░рд╡рд┐рд╖рдЯ рдХрд░ рджрд┐рдп рдЬрдЮрд╛рдп, рддреЛ рдЙрд╕ рджрд╖рд┐рдд рдХрд░рдХ рдЙрд╕ рдЬрд╡рд░ рдЧрд░рд╕рдд рдХрд░ рджрдд рд╣ред рдЗрд╕ рдЛрдд рдо рдЕрдирдп рдмрдирд╕рдкрддрд┐рдпреЛ рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╡рд┐рд╢рдк рдХрд░ рдЪреЛрд▓рд╛рдИ рдФрд░ рдмрд┐рдкрдЦрдкрд░рд╛ рдЗрд╕ рдЬрдЮреАрд╡ рдХреА рд░рдЪрд┐ рдкрд░рд┐рдп рдЦрд╛рджрдп рд╣, рдЗрди рджреЛрдиреЛ рдо рдЕрдирдп рдЪрдирд╕рдкрддрд┐рдпреЛ рдХреА рдЕрдкрдЪ)рд╛ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрдХ рддрддрд╡ рдЕрдзрд┐рдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рд╣ред рдЬреЛ рдордЪрдЫрд░ рдЙрдирдкрд░ рддрд▓рд┐рд░рдорд╛рд╣ рдХрд░рддрдГ рд╣, рдирд┐рдорд╕рдирджрд╢ рд╣реА рдЙрдирдХ рдХрд╛рдЯрди рд╕ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрдХ рддрддрдп рд░рдХрдд рдо рд╢рд░рд╡рд┐рд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрдЮрд╛рджрд╛ рд╣ред рдпрджрдпрдкрд┐ рдЙрд╕ рдЛрдд рдо рдордЪрдЫрд░ рдкрд╢рдУ рдХреЛ рднреА рдХрд╛рдардд рд╣, рдХрд┐рдирдд рдПрдХ рддреЛ рдЦрд╛рд▓ рдореЛрдЯреА рд╣реЛрди, рджрд╕рд░ рдЙрдирдХ рд╡рд┐рд╖ рдХреЛ рд╢рдорди рдХрд░рди рдмрд╛рд▓рд╛ рдЕрдгрдж рддрддрд╡ рднреА рдЙрдирдХ рд╢рд░реАрд░ рдо рд░рд╣рддрд╛ рд╣, рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЙрдирдкрд░ рдЗрдирдХрд╛ рдЬрд╛рдж рдирд╣реА рдЪрд▓рддрд╛ред рдордЪрдЫрд░ рдХрд╛ рдореЛрдЬрди рдЗрдирдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдЦрдд рднреА рд╣ | рдЬрдм рдпрд╣ рд░рдХ рдЪрд╕рди рдХ рд▓рд┐рдП рдорд▓рд╖рдп

Page 154: Ghar Ka Vaid - archive.org

(: рел9 5)

рдХреЛ рдХрд╛рдЯрддрд╛ рд╣; рддреЛ рдпрд╣ рд╡рд┐рдкрдЬрдЮрд╛ рддрддрд╡ рджрд╢ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд░рдХрдд рдо рдкрд░рд╡рд┐рд╖ рд╣реЛрдХрд░ рд╕рд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рдХрд╛рд░рдг рдмрди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдУрд░ рд░рдХрдд рдкрд░рд╡рд╛рд╣ рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рдлрд▓рдХрд░ рдКрд╖рдорд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░ рджрддрд╛ рд╣ред рдпрд╣ рдКрдкрд╕рд╛ рд╡рдв рдЬрд╛рди рдкрд░ рд╣рджрдп рднреА рдЙрд╕рд╕ рдкреАрдбрд┐рдд рд╣реЛрдХрд░ рдЙрд╖рдг рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдУрд░ рдЙрд╕рдХ рддрд╛рдкрдЧрд░рд╕рдд рд╣реЛрдд рд╣реА рд╕рд╛рд░рд╛ рд╢рд░реАрд░ рд╡рдкрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣, рдмрд╕ рдпрд╣реА рдЬрд╡рдпрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рд▓рдХрд╖рдг--рдЗрд╕рдХ рд▓рдХрд╖рдг рд╡рд┐рднрд┐рдитАНрди рд╣реЛрдд рд╣, рдХрдореА рдЬрд╡рд░ рд╕

рдкрдЫ рд╢рд░реАрд░ рджрдЯрддрд╛ рд╣, рдХрднреА рд╕рд░рджреА рд▓рдЧрддреА рд╣ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЬрд╡рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдХрднреА рдЬрд╡рд░ рдирд┐рддрдп рдкрд░рддрд┐ рд╡рд╛рд░реА рд╕ рдЖрддрд╛ рд╣, рдкреАрда рдпрд╛ рдкрд╛рд╡ рдХреЛ рдУрд░ рд╕ рд╕рд░рджреА рд▓рдЧрддреА рд╣ред рдЬрд╡рд░ рдХреА рдЙрдкрдгрддрд╛ рдЕрддрд┐ рддреАрддрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рдЬрдпрд░ рдЙрддрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬрд╡рд░ рдХреА рджрд╢рд╛ рдо рд╡рдЪрдиреА,

рдкрдпрд╛рд╕, рдЪрд╕рди, рдЕрддрд┐рд╕рд╛рд░, рд╕рд┐рд░ рдкреАрдЭ рдУрд░ рд╕рд╣ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рдж рдХрдбрдмрд╛

рд░рд╣рддрд╛ рд╣ред рдкрд░рд╛рд░рдордн рд╕ рд╢реАрдд рд╡ рдХрдордк рдмрд╣рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдУрд░ рдЬрдпреЛ реи рд╕рдордп рд╡рдпрддреАрд╡ рд╣реЛрддрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдХрдордк рдХрдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдХрднреА рдПрдХ рджрд┐рди рдмрд╛рд░реА рд▓рдордмреА рдФрд░ рд╣рд▓рдХреА рд░рд╣рддреА рд╣, рдФрд░ рдХрдореА рдЬрд╡рд░ рддреАрддрд░ рдФрд░ рдЕрдЪрдзрд┐ рдХрдо рд╣реЛрддреА рд╣ рдЕрд╕рдд рд▓рдХрд╖рдгреЛ рд╕ рдкрд░рдХрдЯ рд╣ рдХрд┐ рдпрд╣ рдХреЛрдИ рдирдпрд╛ рдЬрдпрд░ рдирд╣реА, рд╡рд░рдитАМ рд╡рд┐рдкрдо рдЬрд╡рд░ рдХреА рд╣реА рдПрдХ рдХрд┐рд╕рдо рд╣ред рдЬрд┐рд╕рдХреА рдмрд┐рдмрд┐рд╡ рджрд╢рд╛рдП рд╣, рдЖрдо рддреМрд░ рдкрд░ рдЬрд┐рд╕ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╣рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдЙрд╕реА рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдирд╛рдо рд╕реМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рд╣ред рдЗрд╕рдХреА рд╡рд┐рд╢рд╖ рдкрд╣рд┐рдЪрд╛рди

рдпрд╣ рд╣--рдпрджрд┐ рдПрдХ рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд┐рд╡ рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рддреА рд╣, рддреЛ рд╢рд░рддрд┐ рджрд┐рди рдмрд╛рд░реА рдЖрддреА рд╣ рдЕрдирдпрдерд╛ рддреАрд╕рд░ рджрд┐рди, рдЬрд┐рд╕ рддрд┐рдЬрд╛рд░реА рдЬрд╡рд░ рдХрд╣рдд

рд╣ ред рдкрд░рд╛рд░рдордн рдо рдкреАрда рдпрд╛-рдкрд╛рд╡ рдХреА рдУрд░ рд╕ рд╕рд░рджреА рд▓рдЧрдд рд╣, рдХрдордк рддреАрддрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рд╢рд░реАрд░ рд╢реАрдШрд░ рд╣реА рдЙрд╖рдг рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЙрд╖рдПрддрд╛

Page 155: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рео 9

рдГ рддреАрддрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ред рдирд╛рдбреА рдкрд░рд╛рд╕рдордо рдо рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛрддреА рд╣, рдереЛрдбреА рдмрд╛рдж рддрдЬ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЬрд╡рд░ рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рдзрд┐рдХ рдЕрд╡рдзрд┐ резрек

рд╣реЛрддреА рд╣ | рдХрднреА рдмрдорди, рдЬрд╡рд░рд╛рддрд┐рд╕рд╛рд░ рдпрд╛ рдЕрдХ рдХ рдХрд╛рд░рдг рдЪрд╛рд░

рдХ рдмрд╛рдж рдЬрд╡рд░ рд╕рд╡рдд рд╣реА рдирд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдХрдпреЛрдХрд┐ рддрдмрд┐рдпрдд

рд╣реА рд╡рдорди, рдЕрддрд┐рд╕рд╛рд░ рдЖрджрд┐ рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрдкрд┐рдд рддрддрд╡ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рджрддреА

| рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░рдд рд╕рдордп рдкрд╕реАрдирд╛ рд╡рд╣рдд рдЖрддрд╛ рд╣ ред рдпрджрд┐ рдЬрд╡рд░ рджрд╢рд╛

рдо рдкрд╛рдиреА рдкрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп. рддреЛ рдЬрд▓реЛрджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рд╡рдЪрдиреА, рдкрдпрд╛рд╕,

рд╡рдорди, рдЕрддрд┐рд╕рд╛рд░ рдУрд░ рд╕рд┐рд░ рдкреАрдбрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдо рд╣ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рдж рддреАрдЦрд╛

рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдбрд╛рдХрдЯрд░ рдЙрд╕рдХреА рд╕рд╛рд░реА рдЕрдирдп рдХрд┐рд╕рдореЛ рдХреЛ рднреА рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рд╣реА рд╕рдордорднрдд рд╣ | рдЪ рдХрд┐ рдЗрд╕рдХ рдЕрдирдХ рднрдж рдЖрдпрд░рд╡рджрд┐рдХ рдЧрд░рдирдереЛ рдо рд▓рд┐рдЦ

рд╣, рдЬрд┐рдирдо рдХрдЫ рдХрд╛ рддрддрд╡ рдХрдмрд▓ рдкрд┐рддрддрдЬ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдУрд░ рдХрд┐рд╕реА реи рдХрд╛ рдХрдл рд╕рд╣рд┐рдд ред рдХрд┐рдирдд рдлрд┐рд░ рднреА рдЪрдХрд┐ рдЖрдзрд╛рд░ рд╕рд╡ рдХрд╛ режрдХ рд╣реА

рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдЕрдм, рдЗрд╕рдХреА рдХрд┐рд╕рдореЛ рдХреА рд╕рд╣реА рдкрд╣рд┐рдЪрд╛рди рддрдирд┐рдХ рджрд╖рдХрд░ рд╣ ред

рдпрд╣реА рдХрд╛рд░рдг рд╣ рдХрд┐ рдбрд╛рдХрдЯрд░реЛ рдХреА рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрдХрд╕реАрд░ 'рдХрдирди! рднреА рдХрд┐рдирд╣реА рджрд╢рд╛рдУ рдо рд╕рдлрд▓ рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ! рдпрд╣ рд╢рд░рдп рддреЛ рдпрдирд╛рдиреА

рд╡ рдЖрдпрд░рд╡рдж рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХ рдкрд░рд╛рдЪреАрди рд╡рд┐рдкрдЬрдЮреЛ рдХреЛ рд╣реА рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣ рдХрд┐ рдЬрд┐рдирд╣реЛрди рд▓рдХрд╖рдгреЛ рдУрд░ рдирд╛рдбреА рдЧрддрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЗрд╕ рдХ рд╡рд┐рд╡рд┐рдз рднрдж рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд┐рдП рдФрд░ рдЙрдирдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдердХ реи рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдирд┐рд░рд┐рдЪрдд рдХреАред

рдЕрд╕рдд рдХрдЫрдХ рдРрд╕ рд░реЛрдЧреА рд╣рдорд╛рд░ рднреА рджрдЦрди рдо рдЖрдП, рдЬреЛ рдХрд┐ рдорд╛рд╣ рдХрд╛рд░рддрд┐рдХ рдо рдкрд▓реАрд╣рд╛рдЗрдбрдзрд┐ рдЖрджрд┐ рд░реЛрдЧреЛ рдо рдкрд░рд╕рдд рд╣реЛ рдЧрдП рде, рдХрд┐рдирдд рдврд╛рдХрдЯреи рдЗрд╕ рд╕реА рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╣рдд рде ред

Page 156: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рем )

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рд╕ рдмрдЪрди рдХ рдЙрдкрд╛рдп рдЪ'рдХрд┐ рд╡рдирд╕рдкрддрд┐рдпреЛ рдХ рд╡рд┐рдкрд▓ рддрддрд╡, рдЬреЛ рдХрд┐ рдордЪрдЫрд░реЛ рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛

рд░рдХрдд рдо рдкрд░рдЪрд┐рд╖рда рд╣реЛрдХрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рдХрд╛рд░рдг рд╡рдирдд рд╣, рдЕрд╕рдд рдЙрд╕рд╕ рдмрдЪрди рдХ рд▓рд┐рдП рджреЛ рдЙрдкрд╛рдп рд╣--рдкрд╣рд┐рд▓рд╛ рдпрд╣ рдХрд┐ рдордХрд╛рди рдХ рдЕрдирджрд░ рдпрдерд╛ рдЖрд╕ рдкрд╛рд╕ рдЧрдирджрдЧреА рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рди рд░рд╣рди рдж рддрд╛рдХрд┐ рдордЪрдЫрд░ рд╡рджрди

рди рдкрд╛рдПред рдордХрд╛рдиреЛ рдХреА рдирд╛рд▓рд┐рдпрд╛ рд╕рд╛рдл рд░рд╣рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдордХрд╛рди рдХ

рдЖрд╕ рдкрд╛рд╕ рдХрдб рдХрд░рдХрдЯ рдФрд░ рдЧрдирджрдЧреА рдХ рдврд░ рди рд╣реЛ, рддрд╛рдХрд┐ рдордЪрдЫрд░реЛ

рдХреА рдЙрддрдкрддрддрд┐ рдо рдХрдореА рд╣реЛ ред рдкрд╛рдиреА рдХ рдЧрдврдвреЛ рдо рддрдирд┐рдХ рд╕рд┐рдЯрдЯреА рдХрд╛ рддрд▓ рдбрд╛рд▓ рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░, рддрд╛рдХрд┐ рдордЪрдЫрд░ рдЕрдгрдб рди рджрди рдкрд╛рдПред рд░рд╛рдд рдХ рд╕рдордп

рднрдХрд╛рди рд╕ рдЧрдЧрд▓ рдУрд░ рд▓реЛрднрд╛редрди рдХрд╛ рдШрдЖ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рддрд╛рдХрдирд┐, рдордЪрдЫрд░ рди рдард╣рд░ред рдЧрдзрдХ рдХрд╛ рдШрдЖ рдпрджрдпрдкрд┐ рдЕрдзрд┐рдХ рдЕрднрд╛рд╡рдХ рд╣,

рдХрд┐рдирдд рдкрд░рддрд┐рджрдпрд╛рдп ( рдЬрдХрд╛рдо рд╡ рдирдЬрд▓рд╛ ) рдЙрддрдкрдирди рдХрд░рддрд╛ рд╣ ред рдХрдкрд░

рдХреЛ рддрд▓ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╡рджрди рдкрд░ рдорд▓рди рд╕ рднреА рдордЪрдЫрд░ рдирд╣реА рдХрд╛рдЯрддрд╛ рд░рд╛рдд рдХреЛ рдорд╕рд╣рд░реА рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред

рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛---рде рджрд┐ рд╡рд┐рдкрдЦрдкрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рд▓рд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдПрдХ рдЙрдмрд╛рд▓ рдж рдУрд░ рдереЛрдбреА рджрд░ рдЫреЛрдб, рддрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд┐рдпрд╛рд▓реА рд╡рд╣ рдо рд╡рда рдЬрд╛рдп, рдлрд┐рд░

рдЫрд╛рди рдХрд░ рд▓рд╛рдЬ рд╢рдХрдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ рдУрд░ реи рд╡реЛрд▓ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд░реЛрдЧреА

рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдмрд╕ рдЙрд╕реА рджрд┐рди рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рдЕрдирдд рд╣ред рд╡рд┐рд░рдЪрди

рдЗрд╕ рдЬрд╡рд░ рдо рддреАрддрд░ рд╣реЛрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдЙрддрддрдо рдмрд┐рд░рдЪрди рдШрдбрдЪрдвреА рд╣,

рд▓рдХрд┐рди рдХрдЫ рдХреЛрдорд▓ рд╕рд╡рднрд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓ рдХрд╖рдЯ рдЕрдЫрдорд╡ рдХрд░рдд рд╣, рдЕрдд.

рд╣рд░ рд╕рдЧрд░ рдХрд╛ рд░рд╕ рел рддреЛрд▓, рдкрд╛рдиреА рел рддреЛрд▓ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдП' рддрддрдкрд╢рдЪрд╛рддтАМ рдмрд┐рд╣рджреА рджрд╛рдирд╛ рдХрд╛ рдореАрдард╛ рд░рд╕ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдж ред

Page 157: Ghar Ka Vaid - archive.org

рем:резреп 2)

рдЕрдЖрдз рдШрдгрдЯ рдмрд╛рдж рд╣рд▓рдлрд╛ рдЦрд╛рдирд╛ рдпрдерд╛ рд╕рд╛рдЧрджрд╛рдирд╛, рджрдз рдЪрд╛рд╡рд▓ рд╢рдЖрджрд┐ рджредрдЖрд╢рдХрд╛ рд░рд╕ рднреА рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ред рдЬрд╡рд░ рдХ рджрд┐рди рд╡рд┐рд░рдЪрди рджрдирд╛

рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдХрд╡рд▓ рдХрд╛рдЧрдЬреА рдиреАрд╡' рдХрд╛ рд░рд╕, рдЕрдирд╛рд░ рдХрд╛ рд░рд╕, рд╡рд┐рдЯрджреА рджрд╛рдирд╛

рдХрд╛ рд░рд╕, рдирд╛рд░рдЧреА рдХрд╛ рд░рд╕ рдЖрджрд┐ рдореАрдард╛ рдХрд░рдХ рдкрд┐рд▓рд╛рдП' | рдпрджрд┐ рдмрдорди

рд╣реЛрди рдХреЛ рд╣реЛ, рддреЛ рджрдкрд┐рдд рддрддрд╡ рдХреЛ рдШрдорди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд┐рдХрд╛рд▓рди рдХрд╛ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдХрд░| рдХрд┐рдирдд рдпрджрд┐ рджрд╢рдирд▓рддрд╛ рдкрд░рддреАрдд рд╣реЛ, рддреЛ рддрддрдХрд╛рд▓ рд░реЛрдХ рдж ред рдпрджрд┐ рдкрд╕реАрдирд╛ рдирд┐рдХрд▓, рддреЛ рджрдкрд┐рдд рддрддрд╡ рдкрд╕реАрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд┐рдХрд╛рд▓рди рдХрд╛ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдХрд░ рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдорди рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рднреА рдмрдбреА рдкрд░рднрд╛рд╡рдХ рд╣--

рдпреЛрдЧ-- рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рейрд╡рдд, рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛; рем-рем рдорд╛рд╢ рддрд┐рд╡рдпрд╛рд╢реАрд░

рей рдорд╛рд╢ рд╕рдЦрд┐рдпрд╛ рез рдорд╛рд╢рд╛, рд╢рджрдз рдХрдкрд░ рез рдорд╛рд╢рд╛, рд╕рдмрдХреЛ рд╣рд░ рддрд▓рд╕реА рджрд▓ рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрдЯ рдХрд░ резрекрео рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рдП' ред рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд рдХрд╛рд▓ рд╢рд░рдд рдиреАрд▓реЛрдлрд░ рдХ рд╕рд╛рде рдж ред рдПрдХ рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдпрдо рд╕ рдЖрдзрд╛ рдШрдЯрд╛ рдкрд░ рдв | рднреЛрдЬрди рдо рдХрд╡рд▓ рдЧрд╛рдп рдХрд╛ рджрдз рдж ред

рдЕрдирдп -- рдХрд░рдЬрдЖ рдХреЛ рдЧрд┐рд░реА 5 рдорд╛рд╢рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ резрез рдирдЧ, рдЕрддреАрд╕ рдЫрд┐рд▓реА рд╣рдИ рен рдорд╛рд╢рд╛, рдлрд┐рдЯрдХрд░реА 2 рдорд╛рд╢рд╛, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХ рджрд╛рди рей рдорд╛рд╢ рддрд┐рддрдмрд╛рд╢реАрд░ 3 рдорд╛рд╢рд╛ рд╕рдорджрд░ рдлрд▓ рек рдорд╛рд╢рд╛, рд╕рдмрдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рдЪрдг рдмрдирд╛рд▓ред рек рдорд╛рд╢рд╛ рд╡рд╛рджрдпрд╛рди рдХ рдЕрдХ рдХ рд╕рд╛рде рдУрд░ рд╢рдмрдд рдиреАрд▓реЛрдлрд░ рдХрд░рдорд╢. рек рддреЛрд▓рд╛ рд╡ реи рддреЛрд▓рд╛ рдХ рд╕рд╛рде рдж ред рдПрдХ рджрд┐рди рдкрд░рд╡ рдЬрд▓рд╛рдм рджрдХрд░ рддрдмрд┐рдпрдд рдХреЛ рд╣рд▓рдХрд╛ рдХрд░ рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдЗрд╕рд╕ рдЕрддрд┐рд╢реАрдШрд░ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдЕрдирдп - -рд╢рд░рд╛рд╡рдгреА рдХ рдореЛрд╕рдо рд╕ рдЬрд╡рд╛рд░ рдУрд░ рдХрдкрд╛рд╕ рдХреА рдлрд╕рд▓

рдо рдФрд░рдд рдХреА рдирд╛рдХ рдХреА рд▓реМрдЧ рдХреА рднрд╛рддрд┐ рдлрд▓ рдХреА рдПрдХ рдмрдЯреА рджрд╡реЛрддреА рд╣, рд▓рдЧрднрдЧ рдПрдХ рдЧрдЬ рдКрдЪреА, рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рдж рддреАрдЦрд╛, рд╕рд░рд╡ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг

Page 158: Ghar Ka Vaid - archive.org

( резреп )

рдЗрд╕ рд▓реЙрдЧ рд╡рдЯреА рдХрд╣рдд рд╣ ред рд╣рд▓рджреЛ рдореА рдЗрд╕реА рдХрд╛ рдирд╛рдо рд╣ред рдЗрд╕рдХ рез рддреЛрд▓ рд╣рд░ рдкрддрдд рд▓рдХрд░ реиреп рдирдЧ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ рдХ рд╕рд╛рде рдХрдЯрдХрд░ рддреАрди рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ рдХрд░рд▓ рдУрд░ рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдкрд╖ рдЖрдзрд╛ реи рдШрдЯ рдХ рдЕрдирддрд░

рд╕ рджред рдпрджрд┐ рдЬрд╡рд░ рдХ рдХрд╛рд░рдг рд╕рд░рджреА рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рддреАрдд рд╣реЛ рд░рд╣реА рд╣реЛ, рддреЛ рдЕрдЬрд╡рд╛рдпрди рдЦрд░рд╛рд╕рд╛рдиреА рек рд░рддрддреА рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢рд╣рдж рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдж рдУрд░ рдХрдкрдбрд╛ рдЙрдард╛ рдж | рдпрджрд┐ рдЬрд╡рд░ рдЕрддрд┐ рддреАрдШрд░ рд╣реЛ рддреЛ рдХрджрдж, рджрд░рд╛рдЬ рд╕ рд╕ рд╣рд╛рде рдкрд╛рд╡ рдХреА рд╕рд╛рд▓рд┐рд╢ рдбрдЧрд▓рд┐рдпреЛ рдХреА рдУрд░ рд╕ рдХрд░рд╛рдПред рдпрджрд┐ рдкрдпрд╛рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣реЛ, рддреЛ рдХрд╛рдЧрдЬреА рд╕реАрдм' рдХреА рд╢рд┐рдХрдЬреАрдмрди рдкрд┐рд▓рд╛рдП, рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред

рдЕрдирдп -рдЬрд╡рд░ рд╕ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдкрд░рд╡ рдкреАрдкрд▓ рдХреА рд╢рд╛рдЦ рдХреА рддреАрди

рджрд╛рддрди рд╡рд┐рдирд╛ рдкрд╛рдиреА рдХреА рд╕рд╣рд╛рдЪрддрд╛ рдХ рджрд░ рддрдХ рдХрд░ | рдХреЛрдорд▓ рдкрд░рдХрддрд┐ рд╡рд╛рд▓реЛ рд╡ рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рдЬрд▓рд╛рдм рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдорди

рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП'-- рдпреЛрдЧ---рд╕рдмрд░ рдЬрдж 9 рдареЛрд▓ рдХреЛ рддреАрди рджрд┐рди рддрдХ рдЧрд▓рд╛рд╡ рдХ рд░рд╕

рдо рднрд┐рд░рдЧреЛ рд░рдЦред рдЪреМрде рджрд┐рди рдЫрд╛рди рдХрд░ рд╕рд╛рдл рдХрд░ рдУрд░ рдордирдж рдЖрдЪ рдкрд░ рдЕрдХ рдХреЛ рд╕рдЦрд╛рд╡ | рдлрд┐рд░ рд╕рд┐рдХрдореЛрдирд┐рдпрд╛ рдЭрдирд╛ рд╣рдЖ ┬╗ рдорд╛рд╢, рддрд░рдж рд╕рд╛рдл рдХрд┐рдпрд╛ рд╣рдЖ рем рдорд╛реж, рд░рдЪрд╡ рдЙрд▓рд╕рд╕ рдорд╛реж, рдХрддреАрд░рд╛

рем рд╕рд╛реж, рд░рдореА рдорд╕рддрдЧреА рей рдорд╛реж, рд░рд╡рдирдж рдбрд╕рд╛рд░рд╛ рез рдорд╛реж, рд╡рд╛рд░реАрдХ

рдкреАрд╕рдХрд░ рдЫреЛрдЯреА реи рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ рдФрд░ рд╡рд╛рджрд╛рдо рдХ рддрд▓ рд╕ рддрд░

рдХрд░рдЮред рджрд╕ рд╡рд░рд╖ рдХ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ реи рдпрд╛ реи, рдмрдбреЛ рдХреЛ рел рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛

рд╡рдмрд╛рджрдпрд╛рди рдХ рдЕрд░ ( рдпрд╛рдиреА рд╕реЙрдл рек рддреЛрд▓рд╛, рдЕрд░рдХ рдордХрддреЛрдп, ┬г рддреЛрд▓рд╛ )

рдХ рд╕рд╛рде рджред рддрддрдкрджрдЪрд╛рддтАМ рд╡рд┐рд╣рджреА рджрд╛рдирд╛ рдХрд╛ рд░рд╕ рджред рднреЛрдЬрди

рдирд░рдо рдж ред

Page 159: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдорд▓рд╢рдпрд╛ рддрдерд╛ рдЙрд╕рдХ рдЙрдкрд╕рд░рдЧ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рднрдж

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдПрдХ рд╡рд┐рд╢рд╖ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд┐рдкрд▓ рдХреАрдЯрд╛рдг рдХ рд░рдХрдд рдо рдкрд░рд╡рд┐рд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рд╕ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдЙрд╕рдХреА рдкрд░рдордЦ рджреЛ рдХрд┐рд╕рдо рд╣-- ( рез 2 рдиреЛрдмрддреА (реи ) рд╕рдерд╛рдпреА ред

рдиреАрд╡рддреА рдЬрд╡рд░ рдмрд╣ рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐рд╕реА рд╡рд┐рд╢рд╖ рд╕рдордп рдкрд░ рддреАрдЬ рд╣реЛрдХрд░ рдХрдЫ рдХрд╛рд▓реЛрдкрд░рд╛рдирдд рд╕рд╡рдд рд╣реА рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣. рдФрд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рди рдкрд░ рд░реЛрдЧреА рдЕрдкрди рдХреЛ рдкрд░рдг рд╕рд╡рд╕рде рд╕рдорднрддрд╛ рд╣, рдХрд┐рдирдд рдирд┐рд╢рд┐рдЪрдд рд╕рдордп рдкрд░ рдЬрд╡рд░ рдкрди, рдЪрдв рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рд╣

рд╕рдерд╛рдпреА рдЬрд╡рд░ рд╡рд╣ рд╣, рдЬреЛ рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдирд╣реА рдЙрддрд░рддрд╛ | рд╣рд╛ рд╢рд░рд╛рддрдГ рдпрд╛ рд╕рд╛рдпрдХрд╛рд▓ рдХрдЫ рд╣рд▓рдХрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдпрд╣рд╛ рд╣рдо рджреЛрдиреЛ рднрджреЛ рдХрд╛ рдкрд░рдердХ реи рд╡рд░рдгрди рдХрд░рдд рд╣ ред

рдиреЛрд╡рддреА рдЬрд╡рд░ рдЗрд╕ рд╕рдм рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдмрд╛рд░реА рдХрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХрд╣рдд рд╣ред рдпрд╣ рдХрдИ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдлрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдХреЛрдИ рдЬрд╡рд░ рдкрд░рд╛рдд: рд╕рд╛рде рджреЛрд╡рд╛рд░ рдШрд░рд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣, рдХреЛрдИ рджрд┐рди рдо рдПрдХ рдмрд╛рд░ред рдХреЛрдИ рдПрдХ рджрд┐рди рдХрд╛ рдирд╛рдЧрд╛ рджрдХрд░ рдЪрдврддрд╛ рд╣, рдЬрд┐рд╕ рддреАрдЬрд╛ рдпрд╛ рддрд┐рдЬрд╛рд░реА рдХрд╣рдд рд╣ред рдХреЛрдИ рджреЛ рджрд┐рди рдХрд╛ рдирд╛рдЧрд╛ рджрдХрд░ рдЪрдврддрд╛ рд╣, рдЬрд┐рд╕ рдЪреМрдерд┐рдпрд╛ рдХрд╣рдд рд╣ред рдХреЛрдИ рдЗрд╕рд╕ рднреА рдЕрдзрд┐рдХ рдХрд╛ рдирд╛рдЧрд╛ рджрддрд╛ рд╣ ред рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдиреМрдмрддреА рдЬрд╡рд░ рдЪрдврди рд╕ рдкрд╖ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ

Page 160: Ghar Ka Vaid - archive.org

( резрей )

рд╕рд░рджреА рдкрд░рддреАрдд рд╣реЛрддреА рд╣, рдХрд┐рд╕реА рдХреЛ рдЬреЛрд░ рд╕ рдХрдкрдХрдкреА рдЖрддреА рд╣, рд░реЛрдЧреА

рдХреЛ рдШрдмрд░рд╛рд╣рдЯ рдУрд░ рдХрд╖рдЯ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдЬрдм рд╕рд░рджреА рдХрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рддреЛ

рд╢рд░реАрд░ рдЧрд░рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдо рдЬрд▓рди рдФрд░ рд╡рдЪрдиреА рд╣реЛрддреА

рд╣ рдЕрдирдд рдо рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рдЬрдпрд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдиреЛрд╡рддреА рдЬрдпрд░ рд╕ рдо рдЕрдирдХ рдЙрдкрд╕рдЧ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред рдпрд╣рд╛ рдкрд░рдердХтАМ реи рдЙрдирдХрд╛

рдмрди рдУрд░ рдирд┐рд╡рд╛рд░рдХ рдЙрдкрд╛рдп рд▓рд┐рдЦ рдЬрд╛рдд рд╣ :--

рдЬрд╡рд░ рдХрд╛ рдЖрд░рдордн---рдкрд╣рд┐рд▓ рдЫрд╕рддреА, рд╢рд░рд╛рддрд╕рдп рдФрд░ рд╢рдЕрдЪрдЬ

рд╣рдЯрди рд╣рддреА рд╣, рдлрд┐рд░ рд╢рд░реАрд░ рдХ рд░реЛрдЧрдЯ рдЦрдб рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рд╕рд░рджреА рдкрд░рддреАрдд рд╣реЛрди рд▓рдЧрддреА рд╣ред рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдХрд╛рд░рдг рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рд░рдХрдд рдмрд╛рд╣рд░ рд╕ рдЕрдирджрд░ рдХреА рдУрд░ рд╕рдмрдпрд╡рд╛рд░рд┐рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдЪ рдХрд┐ рд╢рд░реАрд░ рдХреА рдКрдкрд╕рд╛

рд░рдХрдд-рдкрд░рд╡рд╛рд╣ рд╕ рд╕рдордмрдирдзрд┐рдд рд╣, рдЕрд╕рдд рдЬрд┐рд╕ рдЕрдЧ рдо рд░рдХрдд рдПрдХрддрд░рд┐рдд

рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрдерд╛ рд╣рджрдп, рдлрдлрдб, рдкрд▓реАрд╣рд╛, рдорд╕рддрд┐рд╖рдХ, рдЖрдорд╛рд╢рдп, рдпрдХрдд

рдЖрджрд┐ рд╕ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд▓рдХрд╖рдг рдкрд░рдХрдЯ рд╣реЛрдд рдвред рд╢рд╖ рд╢рд░реАрд░ рдардбрд╛

рд╣реЛрдХрд░ рдХрд╛рдкрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ ред рджрд╛рд╡ рд╡рдЬрдд рд╣, рд░реЛрдЧреА рд╕рд┐рдХрдб рдХрд░ рд╡рд┐рд╕рддрд░

рдо рд▓рд┐рдкрдЯ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдЬрдм рд╣рджрдп рдо рд░рдХрдд рдПрдХрддрд░рд┐рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рддреЛ

'рд╣рджрдп рдХреЛ рдШреЛрд░ рдХрд╖рдЯ рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдлрдлрдбреЛ рдо рд╣реЛрди рдкрд░ рдЙрд╕рдХреА рд╢рд╡рд╛рд╕

рдЧрддрд┐ рдмрдв рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдкрд▓реАрджрд╛ рд╕ рд░рдХрдд рдЗрдХрдЯрдард╛ рд╣реЛрди рд╕ рдЙрд╕рдо рдкреАрдбрд╛ рд╣реЛрди рд▓рдЧрддреА рд╣, рдпрджрд┐ рдорд╕рддрд┐рд╖рдХ рдо рд╣реЛ, рддреЛ рд╕рд┐рд░ рдмреЛрдорд┐рд▓ рд╕рд╛ рд▓рдЧрддрд╛

рд╣; рдпрд╛ рдорд░рдЪрдЫрд╛ рджрд╡реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣. ред рдЖрдорд╛рд╢рдп рдФрд░ рдпрдХрдд рдо рд░рдХрдд рд╕рдмрдирдмрдп рд╣реЛрди рд╕ рдЬреА рдорд┐рдЪрд▓рд╛рддрд╛ рд╣, рд╡рд╕рди рд╣реЛрддреА рд╣, рдЗрд╕ рджрд╢рд╛ рдо рдирд┐рд╕рди

рдЙрдкрд╛рдпреЛ рд╕ рдХрд╛рдо рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

Page 161: Ghar Ka Vaid - archive.org

( резрек 2

рдХрдордк---рдЬрдм рд╕рд░рджреА рдкрд░рддреАрдд рд╣реЛрди рд▓рдЧ, рддреЛ рддрдЬ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА; рдерд╛

рддрдЬ рдЧрд░рдо рджрдз рдереЛрдбрд╛ реи рдХрд░рдХ рдкреАрдп ред рдЗрд╕рд╕ рдлрдордк рдХрд╕ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛

рдЧрд░рд╕ рджрдз рдкреАрди рдХ рддрд░рд┐рдзрд┐ рдпрд╣ рд╣. рдХрд┐ рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ рдЧрд░рдо рджрдз рдФрд░ рей рдЫрдЯрд╛рдХ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдПрдХ рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдо рдкреАрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

реи--рддрдЬ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдмреЛрддрд▓ рдорд░рдлрд░ рджреЛрдиреЛ рдмрдЧрд▓реЛ рдо рд░рдЦ

рд▓ред рдЖрдорд╛рд╢рдп рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд╕рдордХред рд╣рдерд▓рд┐рдпреЛ, рддрд▓рдмреЛ рдФрд░ рдкрд┐рдгрдбрд▓рд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЙрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕рдХ ред рдпрджрд┐ рдмреЛрддрд▓ рди рдорд┐рд▓, рддреЛ рдЕрдирд░

рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рдХрдкрдб рдо рд▓рдкрдЯ рдХрд░ рдЗрдирд╣реА рд╕рдерд╛рдиреЛ рдкрд░ рд╕рдХ рдХрд░ ред рдпрд╛

рдХрдврд╛рдИ рдо рд░рдд рдЧрд░рдо рдХрд░рдХ рдХрдкрдб рдо рдкреЛрдЯрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрд╛рдз рдХрд░ рдпрдерд╛

рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕рдХ ред

--рдПрдХ рдирдЧ рдкреЛрд╕рдд, рддреАрди рд▓рдЧ рд▓реЛрдЧ, реп рдорд╛реж рдЪрд╛рдп, рдЕрдЖрдз рд╕рд░

рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓, рдЬрддрд░ рдЖрдз рдкрд╛рд╡ рдмрдЪ, рддреЛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЧрд░рдо реи

рдкрд┐рд▓рд╛рдП |

реи, рд╣рджрдп рдХреА рдмрдЪрдиреА---( рез) рдореАрдард╛ рдЕрдирд╛рд░ рд╢рд░рддрдд рдмрд░рдл

рдо рдардбрд╛ рдХрд░ рдХ рдкрд┐рд▓рд╛рдп |

(реи ) рд╕рдирджрд▓ рдХреЛ рдШрд┐рд╢рди рдХрд░ рдХрдкрдб рдкрд░ рд╡рдл рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд╣рджрдп рд╕рдерд▓ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдпред

( рей ) рдЦрдореАрд░рд╛ рд╕рдирджрд▓ рен рднрд╛реж рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рд╢реА рд░рд╛рдЬрд░рд╢рдХ

рдЦрд░рдлрд╛ рдХ рдмреАрдЬ, рдХрд╢рдирдЬ рдЦрдЗрдХ рдкрд░рддрдпрдХ рддреАрди рдорд╛рд╢, рдЕрдХ рд╡рджрд╕рдЗрдХ рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд▓рд╛рдИ ред

Page 162: Ghar Ka Vaid - archive.org

( резрек )

рд╣, рдордЪрдЫреЛ--( рез ) рд╕рдХ рдХреА рдХрд░рд┐рдпрд╛ рдпрдерд╛рд╡рд┐рдзрд┐ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

(реи) рд░реЛрдЧреА рдХ рд╕рд┐рд░ рдкрд░ рдкрддрд▓рд╛ рдХрдкрдбрд╛ рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рд╡ рд░реЛрдЧрди рдЧрд▓ рдо рддрд░ рдХрд░рдХ рд╡рд╛рд░ реи рд░рдЦ рдпрд╛ рдмрд░рдл рдереЛрдбреА рджрд░ рддрдХ рд▓рдЧрд╛рд╡ |

(рей ) рдардбрд╛ рдкрд╛рдиреА рд░реЛрдЧреА рдХ рдорд╛рде рд╡ рдорд╣ рдкрд░ рдЬреЛрд░ рд╕ рдЫрд┐рдбрдХ ред

(рек) рдЬрдЬрд╡реАрд▓ рдХрд╛ рдЪрдгреЛ рд╣рд╛рде рдо рд▓рдЧрд╛ рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреА рдкрд┐рдбрд▓рд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЬреЛрд░ реи рд╕ рдиреАрдЪ рдХреА рдУрд░ рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░|

рек. рд╕рд┐рд░-рдкреАрдбрд╛--рдпрджрд┐ рдирддрд░ рд▓рд╛рд▓ рди рд╣реЛ, рдУрд░ рд░реЛрдЧреА рд╕рд┐рд░ рдХреЛ рд╣рд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдореА рд╕рд╛рд░реА рдкрди рдЕрдирднрд╡ рди рдХрд░ рддреЛ рдЙрд╕рдХрд╛ рдХрд╛рд░рдг рдХреЛрд╖рдЯрдмрджрдзрддрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдХрд┐рд╕реА рдЭрдж рдмрд┐рд░рдЪрдХ рдпрд╛ рдХреЛрдкрдЯ рд╢реЛрдзрдХ

рдУрд╖рдзрд┐ рдпрдерд╛ рдЧрд╢рд╣рдХрдж рдирд┐рд░рд╡реАрдЬ рдордирдХрдХрд╛ рд╢реАрд░рдЦрд╢рдд рдЖрдж рджред

рдпрджрд┐ рдирддрд░ рд▓рд╛рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд░ рдмреЛрдорд┐рд▓ рд╣реЛ рддреЛ рд╡рд╛рд▓ рдХрд░рд╡рд╛рдХрд░ рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рдУрд░ рдЧрд▓рд╛рд╡ рдо рдХрдкрдбрд╛ рддрд░ рдХрд░рдХ рд╕рд░ рдкрд░ рд░рдЦ рдУрд░ рдкрдЦрд╛ рднрд▓рдд рд░рд╣ ред рдЬрдм рдХрдкрдбрд╛ рд╢рд╖рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдкрдирдГ рддрд░ рдХрд░рдХ рд░рдЦ ред

рд╕рд┐рд░ рдкреАрдбрд╛ рдХ рд▓рд┐рдп рдирд┐рдорди рдУрдФрдп рдШрд┐рдпрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░

(рез ) рдХрд╢рдиреАрдЬ рез рддреЛреж, рд╕рдирджрд▓, рдХрд╛рд╣ рдЕрддрдпрдХ рем рдорд╛реж рдХрдкрд░

рез рдорд╛, рдкрд╛рдиреА рдо рдкреАрд╕ рдХрд░ рдорд╛рде рдФрд░ рд╕рд░ рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ ред

(реи ) рдХрдкрд░ рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рдардирдж рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдардбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдЙрд╕ рд╕ рдХрдкрдбрд╛ рддрд░ рдХрд░рдХ рдмрд╛рд░ - рд╕рд┐рд░ рдкрд░ рд░рдЦ ред

(рей ) рдпрджрд┐ рдкреАрдбрд╛ рддреАрддрд░ рдФрд░ рдЖрдЦ рд▓рд╛рд▓ рд╣реЛ, рддреЛ рдЧрд░рджрди рдкрд░

рдПрдХ рдкрддрд╕рддрд░ рдУрд░ рдХреЛрдиреЛ рдкрд┐рдбрд▓рд┐рдпреЛ рдкрд░ рджреЛ рдкрд▓рд╕рддрд░ рдХрд░ |

Page 163: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рек ) рдпрджрд┐ рд░реЛрдЧреА рд╕рд╢рдХрдд рд╣реЛ рддреЛ рдХрдирдкрдЯрд┐рдпреЛ рдкрд░ рджреЛ рдЬреЛрдХ

рд▓рдЧрд╡рд╛рдж ред

рел, рдмрдорди рдУрд░ рдорд┐рддрд▓реА--рдЪ рдХрд┐ рдХ рд╕ рдкрд░рд╛рдптАЭ рдкреАрд▓ рд░рдЧ

рдХрд╛ рдХрдбрд╡рд╛ рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдХрд▓рддрд╛ рд╣, рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЗрд╕ рдкрд░рд╛рд░рдордо рдо рд╡рдирджтАМ рди рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдЕрдкрд┐рдд рдЧрдо рдкрд╛рдиреА рдо рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд░рд╡, рддрд╛рдХрд┐ рдХ рдЦрд▓ рдХрд░ рдЖ рдЬрд╛рдмред рдлрд┐рд░ рднреА рдпрджрд┐ рдмрдирдж рди рджрд╡реЛрддреЛ рдирд┐рдорди рдЙрдкрд╛рдпреЛ рд╕ рдХрд╛рдо рд▓ |

( рез ) рдЬрд╣рд░ рдорд╣рд░рд╛рдЦрддрд╛рдИ рем рд╕рд╛реж, рдЕрд░рдХ рдХрд╡рдбрд╛ рек рддреЛреж, рдо рдШрд┐рд╕рдХрд░ рдЙрд╕рдо рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдЫреЛрдЯреА рек рдирдЧ, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░ рез рдорд╛рд╢рд╛ рдорд┐рд▓рд╛ рдУрд░ рдореАрда рдЕрдирд╛рд░ рдХрд╛ рд╢рд╡рдд рддреАрди рддреЛрд▓ рдардб рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рез-рез рдШрдЯ рдЖрдз рдШрдЯ рдХ рдЕрдирддрд░ рд╕ рдорд┐рд▓рд╛рд╡ ред

(реи) рем рдорд╛реж рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдХреЛ резрее рдкрд╛рд╡ рдкрд░рд╛рдиреА рдо рдЬрдмрд╛рд▓ред рдЬрдм рдЖрдз рдкрд╛рд╡ рд░рд╣ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рем рдорд╛реж рд╢рдмрдж рдорд┐рд▓рд░рд╛ рдХрд░ рджреЛ рддреАрди рд╡рд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдм ред

(рей ┬╗ рд╕реЛрдбрд╛рд╡рд╛рдИрдХрд╛рд░рдп реиреж рдЧрд░рди, рдПрд╕рд┐рдб рдЯрд╛рд░рдЯрд░рд┐рдХ резрел рдЧрд░рди, рдкрд░рдердХ реи рдардгрдб рдкрд╛рдирддреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рдЧрд░рдо рдЧрд░рдо рдкреА рдЬрд╛рдп ред

(рек) рдкреАрдкрд▓ рдХреА рдЫрд╛рддрд░ рдХ рдХреЛрдпрд▓ рдЬрд▓рд╛ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдбрд╛рд▓ рдЖрд░ рдпрд╣ рдкрд╛рдиреА рдЫрд╛рди рдХрд░ рдереЛрдбрд╛ реи рдкрд┐рд▓рд╛ |

( ┬г ) рдЖрдорд╛рд╢рдп рдкрд░ рдмрд░рдл рдХреА рдерд▓реА рдпрд╛ рд░рд╛рдИ рдХрд╛ рд▓рдк рд▓рдЧрд╛рдП | рем, рддрдкрд╛ ( рдкрдпрд╛рд╕ )--рдереЛрдбрд╛ реи рдардбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдкрд┐рд▓рд▓рд╛рд░рд╡ рдпрд╛

рд╡рд░рдл рдХ рдардХрдб рдЪрд╕рд╛рдП рдФрд░ рдирд┐рдорди рдФрд╖рдзрд┐рдпрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП :--

Page 164: Ghar Ka Vaid - archive.org

( резрен )

(рез) рдиреАрд╡ рдХреА рд╢рд┐рдХрдЬреА рдо рдо рдЧрд▓рд╛рд╡рдЬрд▓ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рдмрдл

рд╕ рдардгрдбрд╛ рдХрд░рдХ рдкрд┐рд▓рд╛рдП |

(реи ) рдЗрдорд▓реА рдерд╛ рдЖрд▓рдмрдЦрд╛рд░рд╛ рдХрд╛ рд░рд╕ рд╡рд░рдл рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП |

( 3) рдХрджрд╛рдиреАрдЬ, рдордерд╛рди, рдкрд┐рддрддрдкрд╛рдкрда рд╕рд╕рдкрд░рд┐рдорд╛рдг рдЬреАрдХрдЯ

рдХрд░рдХ реи рддреЛрд▓рд╛ рдХреА - рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдЪрд╛рд▓ | рдЬрдм рдПрдХ рдкрд╛рд╡ рд░рд╣ рдЬрд╛рдп

рддреЛ рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ рдардбрд╛ рдХрд░, рдФрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд▓рд╛рдп ред

(рек ) рдЧрд╛рдп рдХрд╛ рдХрд░рдЪрд╛ рджрдз рдирд╕рдпрд╡рдд рдирд╛рдХ рд╕ рдЦреАрдЪ ред

рен, рдордЪрдЫрд╛рд╡рд╕рдерд╛--рдХрднреА рд╡рдЬрд╛рдп рдХрдордк рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ; рдкрд░рд╛рдпрдГ

рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдордЪрдЫрд╛рд╡рд╕рдерд╛ рд╕реА рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдЙрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдпрдерд╛рд╕рдорднрд╡

рдЛрджрди рджрд░ рдХрд░рдд рдХреА рдЪрд╖рдЯрд╛ рдХрд░ ред рдХрдкрд░ рдХреА рдбрд▓реА рд░реЛрдЧреА рдХреА рдирд╛рдХ рд╕

рд▓рдЧрд╛ рдХрд░ рдл'рдХ рдорд╛рд░ | рдЫрдЫрдХ рдорд┐рдирдЯ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╕ рдЖрд░рд╛рд╕ рд╣реЛ

рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ | рд╣

рео. рдкрдЪрд┐рд╢--рдХрд░рдордк рдХ рдХрд╛рд░рдг рдпрдХрд╛рдпрдХ рд░рдХ рдХ рдЖрд░рддреЛ рдо

рдЗрдХрдЯрдард╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рд╕ рдкрдЪрд┐рд╢ рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЙрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдирд┐рдорди

рд╡рд┐рдзрд┐рдпреЛ рд╕ рдХрд╛рдо рд▓ :--

( рез ) рдХреЛрдХрдирд╛рд░ рек рдорд╛реж, рдЬрдЬрддрд░реАрд▓ рем рдорд╛рд░; рдмрд╛рджрд┐рдпрд╛рди, рдХрддреАрд░рд╛;

рдИрд╢рд╡рдЧреЛрд▓, рдиреАрдо рдЬрд▓рд╛ рдЗрдЖ рем-рез рд╡реЛрд▓ ред рдИрд╕рд╡рдЧреЛрд▓ рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд

рдЖрдУрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╣рдо рдкреАрд╕ рдХрд░ рдИрд╕рд▓рдЧреЛрд▓ рдорд┐рд▓рд╛рд░ |

рдорд╛рддрд░рд╛--реп рдорд╛реж рдмреАрджрд╛рдирд╛ рдХ рей рдорд╛реж рд░рд╕ рдХ рд╕рд╛рде |

(реи) рдЪрд▓рдЧрд┐рд░реА рен рд╕рд╛реж, рдЦрд╢; рдХрд╢рдиреАрдЬ; рдирд╛рдЧрд░рдореЛрдерд╛, рдирддрд░

рдмрд╛рд▓рд╛ рдкрд░рддрд╡рдХ рез рдорд╛0, рдЙрдмрд╛рд▓ рдХрд░ рдкрд░рд╛рдд- рд╕рд╛рдп рдкрд┐рд▓рд╛рд░рдп ред

Page 165: Ghar Ka Vaid - archive.org

( (рео )

(рей ) рд╣рд▓реАрд▓рд╛ рд╕рдерд╛рд╣ реи рддреЛреж, рдЕрдЬрд╡рд╛рдпрди рдЦрд░рд╛рд╕рд╛рдиреА рез рддреЛ0 рдХрдирджрд░ рей рдорд╛реж0, рдкреАрд╕рдХрд░ рдИрд╕рдмрдЧреЛрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдЬрд╡рд╛рд░ рдХ рджрд╛рди рдХ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рдП |

рднрд╛рддрд░рд╛-реи рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдИрд╕рдмрд╡рдЧреЛрд▓ рдХ рд░рд╕ рдХ рд╕рд╛рде рдпрд╛ рдмреАрд╣рджрд╛рдирд╛

рдХ рд░рд╕ рдХ рд╕рд╛рде ред

8, рдЦрд╛рд╕реА--рдлрдлрдбреЛ рдо рд░рдХрдд рд╕рдЪрдп рдХ рдХрд╛рд░рдг рдпрд╣ рдХрд╖рдЯ

рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрддрд╛ рд╣; рдЗрд╕рдХ рдирд┐рд╡рд╛рд░рдгрд╛рде рдирд┐рдорди рдпреЛрдЧ рд╕рдмрди рдХрд░рд╛рдП |

(рез) рд╡рдирдлрд╢рд╛ рем рдорд╛реж, рдорд▓рд╣рдЯреА рдЫрд┐рд▓реА рд╣рдИ, рдЕрд▓рд╕реА рдХ рдмреАрдЬ, рдбреАрд╣рджрд╛рдирд╛, рд╡рд╛рд╕рд╛, рдЦрдмрдХрд▓рд╛, рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рдкрд░рддрдпрдХ рей рдорд╛0, рдЙрдитАНрдирд╛рд╡

рей рджрд╛рдирд╛, рдЖрдз рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдбрд╛рд▓ | рдЬрдм рдЖрдз рдкрд╛рд╡ рд░рд╣ рдЬрд╛рдП, рддреЛ рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ рей рддреЛ0 рд╢рд╣рдж рдорд┐рд▓'рдХрд░ рджрд┐рди рдо рджреЛ рдмрд╛рд░ рд╕рдореЛрд╖рдг рдкрд┐рд▓рд╛рдп |

(реи) рд╕рдордЧ рдЕрд░рдЪреА, рдХрдЧреАрд░рд╛, рдХрдорд▓рд╛ рдХ рд╡реАрдЬ, рдирд┐рд╢рд╛рд╕рддрд╛, рд╢рдХрд░ рддрдЧрд╛рди, рд░рд╡рд╡рдбрд▓рд╕рд╕, рдЦрд╢рдЦрд╢, рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг рд╡реАрд╣рджрд╛рдирд╛ рдХ

рд░рд╕ рдо рдЫреЛрдЯреА реи рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ рдмрдирд╛рд▓ рдФрд░ рдорд╣ рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЪрд░рд╕ ред

резреж, рдЬрд▓рди--рдКрднреА реи рдЬрд╡рд░ рдХреА рддреАрдЬрд░рддрд╛ рд╕ рд╢рд░реАрд░ рдо

рдЬрд▓рди рдУрд░ рд╡рдЪрдиреА рд╣реЛрддреА рд╣, рдирд┐рдорди рдЙрдкрд╛рдп рдкрд░рдпреЛрдЧ рдо рд▓рд╛ ред

( реп ) рдПрдХ рдкрд╛рд╡ рддрдЬ рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рд╕ рддреАрд╕ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рд░рд╡ ред

рдЗрд╕ рдо рд╕рд╛рдл рдХрдкрдбрд╛ рддрд░ рдХрд░рдХ рддрд▓рд┐рдХ рдирд┐рдЪреЛрдб рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХрд╛ _ рдЕрд╣ рдкрдЫ рдж | рджреЛ рддреАрди рдмрд╛рд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╕ рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред-

Page 166: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рем репрезрем ) (реи ) рдорд╕рдХрд╛рдЧрд╛рд╡ рд╕реМ рдмрд╛рд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдзреЛрдХрд░ рд╢рд░реАрд░ рдкрд░ рдорд╛рд▓рд┐рд╢

рдХрд░ ред

(рем ) рдЖрд╡рд▓ рдХ рд░рд╕ рдо рдХрдкрдбрд╛ рддрд░ рдХрд░рдХ рджреЛ,рддреАрди рдмрд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдкреЛрдЫ ред

резрез. рд╣рд┐рдЪрдХреА--рдирд┐рдорди рдЙрдкрд╛рдп рд╣рд┐рдЪрдХреА рд░реЛрдХрд╕ рдХ рд▓рд┐рдП рдмрдб рд╣реА рдХрд╛рдо рдХ рд╣:--

(рез ) рд╕рдШрд╛ рдирдордХ рд╕рдХрдо рдкреАрд╕ рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрд▓ рдХрд░ рдирд╕рддрдк рдж ред

(реи ) рдордзрдкреАрдкрд▓, рдЖрд╡рд▓рд╛, рдЬрдЬрд╡реАрд▓, рджрд╛рд▓рдЪреАрдиреА рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг рдЪрд░реЛ рдХрд░рдХ рд╢рд╣рдж рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдереЛрдбрд╛ реи рдЪрдЯрд╛рдп |

(рей ) рдмрд╡рдд рд╕рдитАНрджрд▓ рд╕рддрд░реА рдХ рджрдз рдо рдШрд┐рд╕ рдХрд░ рдирд╕тАНрдп рд▓ | резреи, рдЕрдирд┐рджрд░рд╛--рдиреАрдж рд▓рд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрдкрд╛рдп рдп рд╣ --

(рез ) рдереЛрдбреА рд╕реА рдЕрдлреАрд╕ рдкрд╛рдиреА рдо рдШрд┐рд╕ рдХрд░ рдХрдирдкрдЯреА рдкрд░ рд▓рдЧрд╛ рдж

(реи) рдЦрд╢рдЦрд╢ рд╡ рдХрдж, рдХ рддрд▓ рдХреА рд╕рд░ рдкрд░ рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░ рдФрд░ рддрдирд┐рдХ рд╕рд╛ рджреЛрд╕реЛ рдХрд╛рдиреЛ рд╕ рдЯрдкрдХрд╛рдп ред

(рей ) рдиреАрд▓реЛрдлрд░, рдХрдж рдХ рдмреАрдЬ, рдЦрд░рдлрд╛ рдХ рд╡реАрдЬрдЮ, рд╕рдлрдж рд╕рджрд▓ рдкрд░рддрдпрдХ рддреАрди рдорд╛рд╢, рдХрдкрд░ реп рдорд╛реж, рдЕрдлреАрдо, рдХрд╢рд░, рдкрд░рддрдпрдХ 5 рдорд╛реж рдкреАрд╕рдХрд░ рдЧрд▓рд╛рд╡ рдХрд╛ рддрд▓ рез рддреЛрд▓рд╛, рд╣рд░реА рдХрд╢рдиреАрдЬрдЮ рдХрд╛ рд░рд╕ реи рддреЛреж, рд╕рд┐рд░рдХрд╛ рем рдорд╛реж рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд┐рд░ рдХ рддрд╛рд▓ рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ред

рдЬрд╡рд░ рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдЪрдХрд┐ рдиреЛрд╡рддреА рдмрд╡рд░ рдХреА рджреЛ рджрд╡рд╛рдП рд╣реЛрддреА рд╣, рдЕрддтАЭ рдЗрд╕ рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рднреА рджреЛ рдЕрдХрд╛рд░ рдХреА рдФрдкрдзрд┐рдпреЛ рд╕ рдХреА рдЬрд╛рджреА рд╣ ред

Page 167: Ghar Ka Vaid - archive.org

( #9рен .)

рдЬрдпрд░ рдирд┐рд╡рд╛рд░рдХ рдУрдкрдзрд┐рдпрд╛--рекрд╕ рджрд╢рд╛ рдо рдПрд╕реА рдЖрдУрдкрджрд┐рдпрд╛

рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдИ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдЬрд┐рдирд╕ рд╢рд░реАрд░ рдХреА рдЧрд░рдореА рдХрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдпред рдУрд░ рдпрд╣ рддреАрди рддрд░рд╣тАМ рд╕ рд╕рдорднрд╡ рд╣--рдкрд░рдердо рдкрд░рд╕рд╡рджрдХ рдЕрд░рдерд╛рдд рдкрд╛рдиреА рди рд▓рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд╡рд╛рдП , рджрдорд░реА рдкрд╢рд╛рд╡ рд▓рд╛рди рдмрд╛рд▓реА рджрд╡рд╛рдп, рддреАрд╕рд░реА

рджрд╕рдд рд▓рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд╡рд╛рдП ред рдХрд┐рдирдд рдЗрди рдо рд░реЛрдЧреА рдпреЛ рджрд╡рд▓ рди рд╣реЛрди рджрди рдХрд╛ рдзрдпрд╛рди рд░рдЦрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдпрд╣рд╛ рдХрдЫрдл рдУрдСрдкрдзрд┐рдпрд╛ рдЕрдХрд░рд┐рдд рдХреА рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

( рез ) рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдХ рдлрд▓, рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рдХрд╢рдиреАрдЬ, рдмрд╛рджрд┐рдпрд╛рди, рдкрд░рддрдпрдХ 8 рднрд╛реж, рдЦрдмрдлрд▓рд╛ рей рдорд╛реж, рдирд┐рд░рд╡реАрдЬ рдордирдХрдХрд╛ & рдордЧ, рдЖрдз рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓ред рдЬрдм рдПрдХ рдкрд╛рддрд░ рд░рд╣ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдорд▓рдХрд░ рдЫрд╛рди рд▓ рдУрд░ рдорд┐рд╢рд░реА рей рддреЛреж рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдиреАрдо рдЧрд░рдо рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред

(реи) рдЬрд╡рд░ рдирд┐рд╡рд╛рд░рдХ рдЕрдХ---рдЦрдмрдХрд▓рд╛ рез рддреЛрд▓рд╛, рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛, рдиреАрдо рдХреА рдЫрд╛рд▓, рдкрд░рддрдпрдХ реи рддреЛ0, рдбрдж рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ рдж | рдЬрдм рддреАрди рдкрд╛рд╡ рд╢рдк рд░рд╣ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ рдмреЛрддрд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рдФрд░ рдЙрд╕рд╕ рдЧрд╡рдХ рдХрд╛ рддрдЬрд╛рдм рек рдм'рдж рдорд┐рд▓рд╛рдм ред рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╛рдп рел-реж рддреЛрд▓рд╛ рдкрд┐рд▓рд╛рд░рд╡ ред рдлреАрд╡рд░ рдорд┐рдХрд╢рдЪрд░ рд╕ рдЙрддрддрдо рд╣ ред

(3) рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛, рдиреЛрд╢рд╛рджрд░ рдкрд░рддрдпрдХ реи рддреЛрд▓рд╛, рдЬрд╖реАрд░ рдорджрд╛рд░ рез рддреЛ0, рд╢реЛрд░рд╛ рдУрд░ рдиреЛрд╢рд╛рджрд░ рдХреЛ рд╕рдХрд░рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рддрде рдкрд░ рд░рдЦ рдФрд░ рд╢реАрд░ рдорджрд╛рд░ рек рддреЛреж рдбрд╛рд▓ рджред рдЬрдм рдорджрд╛рд░ рдХрд╛ рджрдз рд╢реЛрд╖рдг рд╣реЛ рдЬрд╛рдп; рддреЛ рдереЛрдбрд╛ рдУрд░ рдврд╛рд▓рдж рдФрд░ рд▓реЛрд╣ рдХреА рд╕реАрдХ рд╕ рд╣рд┐рд▓рд╛рдд рд░рд╣ ред рдЬрдм рд╕рд╛рд░рд╛ рджрдз рд╕рдорд╛рдкрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдп, рдФрд░ рдзрд╡рд╡рд╛ рдирд┐рдХрд▓рдирд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рд╕рдХрд╖рдо рдкреАрд╕рд▓ ред рдкрдирдГ резреж рдорд┐рдирдЯ рддрдХ рддрдЬ рдЖрдЪ рдкрд░

Page 168: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реирез )

рд░рдЦ, рдЗрд╕рдХ рдмрд╛рдж рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦрд▓ | рдЭрд░рд╛рд╡рд░рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп

рей рд░рддрддреА рджрд╡рд╛ реи рд░рддрддреА рд╕рдлрдж рдЦрд╛рдб рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдардб рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде

рдЦрд┐рд▓рд╛рдж ред рдЬрд╡рд░ рддрддрджрд╢ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ | рдирдЪрддтАМ рджрд╕рд░ рджрд┐рди рдкрди рдж ред

рдЬрдпрд░ рдХреА рдмрд╛рд░реА рд░реЛрдХрди рд╡рд╛рд▓реА рджрд╡рд╛рдП (реп ) рддрд╛рдЬрд╛ рддрд▓рд╕реАрджрд▓, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг рдЦрд░рд▓

рдХрд░рдХ рд░рддрддреА > рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рд▓ рдФрд░ + рдЧреЛрд▓реА рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕

рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдкрд░ рдЦрд┐рд▓рд╛ рджред

(реи) рдЕрд░рдгрдб рдХ рд╣рд░ рдкрддрдд рей рддреЛрд▓рд╛, рдлрд▓рдлрд▓ рд╕рдпрд╛рд╣ рем рдорд╛реж)

рдирддрдордХ рез рддреЛрд▓рд╛, рдкреАрд╕рдХрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рд▓ рдФрд░ рдЬрд╡рд░ рд╕ рдкрд╣рд┐рд▓

реп рдЧреЛрд▓реА рдФрд░ рджрд╕рд░реА рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдкрдврд┐рд▓ рдЦрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдмрд╛рд░реА рд░рдХ

рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

( реи) рдиреАрдо рдХреА рдЕрдирддрд░рдЫрд╛рд▓ рдЬреЛ рдкреАрд▓ рд░рдЧ рдХреА рд╣реЛрддреА рд╣ред рд╢рд╖рдХ

рдХрд░рдХ рдЪрдг рд╡рдирд╛рд╡ ред рей рдорд╛реж рдЪрд░реА рдо рей рд░рддрддреА рдкрд┐рд╕реА рд╣рдИ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ

рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ $ рдорд╛рд╢ рдХреА рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рддред рдЬрд╡рд░ рд╕ рдкрд░рд╡ рейрек рдШрдв рдХ

рдЕрдирддрд░ рд╕ рез-рез рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдЦрд┐рд▓рд╛рдмред рддреАрди рдЪрд╛рд░ рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдЦрд┐рд▓рд╛рди рд╕

рдЬрд╡рд░ рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

(рек ) рдордШрдкреАрдкрд▓ рез рддреЛрд▓рд╛, рдХрд░рдЬрд╡рд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдХрд╛ рдЪрдг 2 рддреЛреж,

рдЗрд╡рдд рдЬреАрд░рд╛ рем рдорд╛реж, рдХреАрдХрд░ рдХ рдкрддрдд рем рдорд╛реж рдкрд╛рдиреА рд╕ рдкреАрд╕рдХрд░

рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рд╡ред рдЙрд╕рдо рд╕ рей рдерд╛ рем рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рд╕ рдкрд░рд╡ рддреАрди

рдмрд╛рд░ рдо рдЦрд┐рд▓рд╛рд╡ ред

(рел ) рд╣рд░рддрд╡рд╛рд▓ рд╡рд░рдХрд┐рдпрд╛ рез рддреЛреж, рдиреАрд▓рд╛ рддрддрд┐рдпрд╛ рем рдорд╛реж рд╢рдЬ

рдХрд╛ рдЪрдирд╛ реи рддреЛрд▓рд╛, рдкрддрдерд░ рдХрд╛ рдЪрдирд╛ рез рддреЛреж,-рдХрдХрдб рдХрд╛ рдЪрдирд╛ рддреЛреж

Page 169: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реиреи )

рдкреАрдЦрд╛рд░ рдХ рдЧ рдж рдо -рей рдШрдЯ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХрдЬ рдо рдорджрдж

рдмрдирдж рдХрд░рдХ рднрд▓рд▓реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрдкрд░реМрдЯреА рдХрд░ рдФрд░ рдЙрд╕ рдПрдХ рд╣рд╛рде рдЧрд╣рд░

рдУрд░ рей рд╣рд╛рде рдЪреМрдб рдЧрдв рдо рдЙрдкрд▓ рднрд░ рдХрд░ рдЙрдирдХ рдордзрдп рдЖрдЧ рдж ред

рджрдбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓, рдУрд░ рдУрдФрдкрд╖рдзрд┐ рдХреА рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ

рдЫреЛрдб ред рдЙрд╕рдХрд╛ рд░рдЧ рдЗрдпрд╛рд╕рддрд╛ рд▓рд┐рдП рд╣реЛрдЧрд╛ред рдЬрд╡рд░ рд╕ рджреЛ рдзрдЯ рдкрд░рд╡ ? рд░рддрддреА рд╣рд▓рдмрд╛ рдо рдЦрд┐рд▓рд╛рдП | рдореЛрдЬрди--рджрдз рдЪрд╛рдмрд▓ рдпрд╛ рджрдз рд░реЛрдЯреА ред

рдЗрд╕ рджрд╡рд╛ рд╕ рдХрдореА реж рдХ рдЖрддреА рд╣, рднрдп рди рдХрд░! рдЕрдкрд┐рдд рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА

рдкрд┐рд▓рд╛рд╡, рддрд╛рдХрд┐ рдЦрд▓рдХрд░ рдХ рдЖ рдЬрд╛рд╡ ред рдЕрдЧрд░ рдХ рдЕрдзрд┐рдХ рд╢рдЕрдЖрд╡, рддреЛ

рдереЛрдбрд╛ рд╕рдореЛрд╖рдг рджрдз рдкрд┐рд▓рд╛рд╡ | рдХрдордк-рдЬрдмрд░ рдХреА рдмрд╛рд░реА рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП

рдЕрдирднрдд рдвред рдпрджрд┐ рдПрдХ рдмрд╛рд░ рдо рд╡рд╛рд░реА рди рд░рдХ, рддреЛ рджрд╕рд░реА рдмрд╛рд░реА рд╕ рдкрд░рд╡ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░ ред

рд╕рдерд╛рдпреА рдЬрд╡рд░

рдЬрд╕рд╛ рдХрд┐ рдкрд╣рд┐рд▓ рдмрддрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рдЪрдХрд╛ рд╣, рдпрд╣ рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдХрднреА рдирд╣реА

рдЙрддрд░рддрд╛ред рд╣рд╛ рдЗрд╕рдХреА рддрдЬреА рдШрдЯрддреА рдмрдврддреА рд░рд╣рддрддреА рд╣ рдУрд░ рдпрд╣ рдШрдЯрд╛рд╡ рдмрдврд╛рд╡ рдХрднреА рддреЛ рдЗрддрдирд╛ рдЕрд▓рдк рд╣реЛрддрд╛ рд╣ | рдХрд┐ рд╡рд┐рд▓рд╛ рдзрдпрд╛рди рдкрд░рд╡рдХ рджрдЦ

рдкрд░рддреАрдд рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд╛рдп: рдпрджрджреА рдХрд╣рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЬрд╡рд░ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдПрдХрд╕рд╛ рдЪрдврд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣ред рдХрд┐рд╕реА рд╕рдордп рднреА рдХрдо рдирд╣реА рджреЛрддрд╛ ред рдпрд╣тАМ

рдирд┐рддрд╛рдирдд рдЕрд╕рддрдп рд╣, рдХрд┐ рдЬрд╡рд░ рдХреА рдбрд┐рдЧрд░реА рдо рдХреЛрдИ рдШрдЯреА рдмрдвреА рди рд╣реЛ ред рд╣рд╛ рд╡рд╣ рдЕрдирддрд░ рдмрд┐рдирд╛ рдерд░рдорд╛рдореАрдЯрд░ рдХ рдЕрдерд╡рд╛ рдХрд┐рд╕реА рдЕрд╡реАрдг рдирд╡рдЬ рджрдЦрди рд╡рд╛рд▓ рдХ рдЬрдЮрд╛рди рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ред рдЗрд╕реАрд▓рд┐рдП рдкрд░рд╛рдпрдГ рдпрд╣ рдЧрд▓рдд рд╡рд╛рд░рдгрд╛ рдкрджрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣ред рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░реЛ рдХреА рдпрджрд┐ рд╕рдордЪрд┐рдд

Page 170: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реирей )

рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рди рдХреА рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдп рд╡рдв рдЬрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рдЙрдирд╕ рд╕рд░рд╕рд╛рдо

рдЕрдЖрд░рд╛рджрд┐ рд░реЛрдЧ рдЙрддрдкрдирди рд╣реЛрди рдХрд╛ рдордп рд░рд╣рддрд╛ рд╣ ред

рдмреЛрд╣рд░рд╛рди---рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░реЛ рдо рдЬрд╡рд░ рдкрд░рд╛рд░рдордо рд╣реЛрди рдХреА

рддрд┐рдерд┐ рд▓рд┐рдЦ рд▓рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЬрд╡рд░рд╛рд░рдордо рд╕ рекреж рджрд┐рди рддрдХ,

рдХрд┐рд╕ рджрд┐рди рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд▓рдХрд╖рдг рдФрд░ рдХрд┐рд╕ рджрд┐рди рдЬрдпрд░ рддреАрддрд░рддрд╛ рдХ рд▓рдХрд╖рдг

рд╣реЛрдд рд╣, рдЖрджрд┐ рдХреА рдЧрдгрдирд╛ рдХреЛ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рдХ рднрд╛рд╖рд╛ рдо рдШрджрд░рд╛рди рдХрджрджрдд

рд╣ред рдЕрд╕рдд рдпрджрд┐ рдмреЛрд╣рд░рд╛рди рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдЕрд╢рдпрдо рд▓рдХрд╖рдг рд╢рд░рдХрдЯ рд╣реЛ, рддреЛ

рдЕрдирдЪрд┐рдд рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХрджрд╛рдкрд┐ рди рдХрд░ред рдШрд╣рд░рд╛рди рдХрд╛ рдкрд░рд╛ реи рдмрд░рдгрди

тАЬрджрд╣рд╛рддреА рдЕрдирднрдд рдпреЛрдЧ рд╕рдЧрд░рд╣тАЭ рдХ рдЯрд╡рд┐рддреАрдп рднрд╛рдЧ рдо рд╕рдордордХрд╛рдХрд░ рд▓рд┐рдЦрд╛

рдЧрдпрд╛ рд╣, рдЬрд┐рд╕ рдЬрд╛рдирдирд╛ рдкрд░рддрдпрдХ рд╡рджрдп рд╡ рд╣рдХреАрдо рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдорд╛рд╡рд╢рдпрдХ

рд╣ред рдХрд┐рдирдд рдЦрдж рд╣ рдХрд┐ рдЖрдЬрдХрд▓ рдХ рдмрдЪ рдмрд╣рд░рд╛рди' рдХрд╛ рдирд╛рдо рддрдХ

рдирд╣реА рдЬрд╛рдирдд ред

рдпрджрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдХреЛрдЫрдЪрджрдзрддрд╛ рд╣реЛ, рддреЛ рдЙрд╕рдХреЛ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░

рдкрд┐рд░рдЪрди рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдХрд┐рдирдд рджрд╣рд░рд╛рди рдЖрди рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдЭрд▓рд╛рд╡

рдХрджрд╛рдкрд┐ рди рдж ред рдЬрд▓рд╛рд╡ рджрди рдХ рд▓рд┐рдП рдЬреЛ рджрд┐рди рдЙрдЪрд┐рдд рд╣, рд╡ рдиреАрдЪ

рд▓рд┐рдЦ рдЬрд╛рдд рд╣ :--

рео-резреж-резреи-резрем-резрем-реиреи-реирей-рекремрд░рео-реп рем-рейреи-рейрей-рейрек-рейремтАЬрд╢реорежрейрем

рд╕рдерд╛рдИ-рдЬрд╡рд░ рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛

рд╕рдерд╛рдИ-рдЬрд╡рд░ рдо рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдУрдФрдкрдзрд┐рдпрд╛ рджрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдЬреЛрдХрд┐

рдмрд╛рд░реА рдХ рдЬрд╡рд░ рдо рдЬрд╡рд░ рджрд╢рд╛ рдо рджреА рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдпрд╣рд╛ рдХрдЫ рдпреЛрдЧ

рд▓рд┐рдЦ рдЬрд╛рдд рд╣. :--

Page 171: Ghar Ka Vaid - archive.org

рем. 2.5)

( реп ) рдмрдирдлрд╢рд╛ рдХ рдлрд▓ рем рдорд╛рд░, рдиреАрд▓реЛрдлрд░ рдХ рдлрд▓ рем рдорд╛?

рдХрд╢рдиреАрдЬ, рдЗрдмрд╡ рд╕рдитАНрджрд▓, рдЦрдмрдХрд▓рд╛ рдкрд░рддрдпрдХ 3 рдорд╛реж, рдЧрд┐рд▓реЛрдп рем рдорд╛реж,

рдХреЛ резрее рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ред рдЬрдм рем рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣ рдЬрд╛рдп; рддреЛ

рдЫрд╛рдирдХрд░ рез-реп рдЫрдЯрд╛рдХ рдо рез-рез рддреЛреж рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрд┐рди рдо рдХрдЫ

рд╡рд╛рд░ рдж ред

(реж ) рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛, рдиреАрд╕ рдХ рдкрддрдд, рдкрд░рддрдпрдХ ┬г рддрддреЛреж,

рд╕рд╣рджрд╡реА рдХ рдкрддрдд, рд╕рд░рдЬрдордЦреА рдХ рдкрддрдд, рддрд▓рд╕реА рдХ рдкрддрдд , рдкрд░рддрдпрдХ

рей рддреЛреж, рдлрд▓рдлрд▓ рдЧрд┐рдж, рдЕрддреАрд╕ рдкрд░рддрдпрдХ реи рддреЛреж, рдХрдЯрдХрд░ рд░рд╛рдд рдХреЛ

рддреАрди рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рддрд░ рдХрд░ рдУрд░ рдкрд░рд╛рдд рдХрд╛рд▓ рдЙрд╡рд╛рд▓ред рдЬрдм рдПрдХ

рдкрд╛рд╡ рд╢рд╖ рд░рд╣ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЙрд╕рдХ рд╕рд╛рде рдирд┐рдордд рджрд╡рд╛рдП рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░

рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХ рдмреАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рел рддреЛреж, рдЗрдирди, рдЕрднрд░рдХ рднрд╕рдо рд╢рдпрд╛рдо рд╡ рдЗрд╡рдд, рдЬрд╣рд░ рдорд╣рд░рд╛, рд╕рддрдЧрд┐рд▓реЛрдп, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░ рджрд╛рдирд╛,

рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдЫреЛрдЯреА, рдкрд░рддрдпрдХ рез рддреЛреж рдЧреЛрджрдирддреА рднрд╕рдо рдорд╛реж, рдЙрд╡рдд рдЬреАрд░рд╛ рдлрд▓рдлрд▓рджрд░рд╛рдЬ рдкрд░рддрдпрдХ рем рдорд╛рд╢рд╛, рдХрдкрд░ рей рднрд╛рд╢рд╛, рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред рдорд╛рддрд░рд╛--рез-рез рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд. рджреЛрдкрд╣рд░, рд╕рд╛рдп рдЙрдЪрд┐рдд рдЕрдирдкрд╛рди рдХ рд╕рд╛рде

рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░ |

( рей ) рддрдмрд╛рд╢реАрд░, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХрд╛ рджрд╛рдирд╛, рд╢рд▓рд╖рд╛рдм рдХ рдлрд▓; рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдХ рдлрд▓, рдмрд╛рджрд┐рдпрд╛рди рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдХрд╢рдиреАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдХреЛрдб- рдХрд╛рд╢рдиреА, рд╕рдирд╛рдп рдХ рдкрддрдд, рдЗрд╡рдд рдЬреАрд░рд╛, рдирд╛рдЧрд░рдореЛрдерд╛, рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рдореАрда рдмрд╛рджрд╛рдо рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдкрд░рддрдпрдХ рез-рез рддреЛрд▓рд╛, рдорд┐рд╢рд░реА рдХрдЬрд╛ рдмрд░рд╛рдмрд░

рдЪрдг рдмрдирд╛рд╡ред рдорд╛рддрд░рд╛ рем рд╕рд╛реж рд╕ ┬г рдорд╛рд╢ рддрдХ 'рдЕрдХ рдЧрд╛рдмрдЬрд╡рд╛ рдХ рд╕рд╛рде |

Page 172: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реирек )

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдЬрд╛рджрдИ рд╕рд░рдорд╛ рдпреЛрдЧ-..-рдЪреАрд▓ рдХрд╛ рдЕрдгрдбрд╛ рез рдирдЧ, рдХрд╛рд▓рд╛ рд╕рд░рдорд╛ рез рддреЛреж ред

рд╡рд┐рдзрд┐-....рдЕрдгрдб рдХрд╛ рдереЛрдбрд╛ рд╕рд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдХрд╛рдЯ рдХрд░ рдЙрд╕рдХ рднреАрддрд░ рдЙрд╕реА рдЫрд┐рджрд░ рд╕ рдХрд╛рд▓рд╛ рд╕рд░рдорд╛ рдорд░ рдж рдФрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓рд╛ рд╣рдЖ рдЫрд┐рд▓рдХ рдХрд╛ рдЯрдХрдбрд╛ рдпрдерд╛ рд╕рдерд╛рди рд░рдЦрдХрд░ рдмрдирдж рдХрд░ рдж рдФрд░ рдЙрд╕ рдЕрдгрдб рдХреЛ реирез рджрд┐рди рддрдХ рдХрд┐рд╕реА рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд╕рдерд╛рди рдо рд░рдЦред рддрддрдкрдардЪрд╛рддтАМ рдлрд┐рд░ рдЕрдгрдб рд╕рдордд рд╕рд░рдорд╛ рдХреЛ рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╕рдХрд╖рдо рдкреАрд╕ рд▓ред рдлрд┐рд░

рдирд┐рдордирд╛рдХрд┐рдд рдФрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЕрддрд┐ рд╕рд╣рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╛ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рд▓ :--рдЪреАрдиреА реи рдорд╛реж, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХ рдмреАрдЬ рез рдорд╛реж, рдХрдкрд░

рез рд░рддрддреА, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░ рез рдорд╛реж, рдШрдЯ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдКрдкрд░ рдХреА рд╡рд╕рддрдП рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдлрд┐рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдкреАрд╕ рд▓ ред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рддрд╛рд╡ рдпрд╛ рд╢реАрд╢ рдХреА рд╕рд▓рд╛рдИ рд╕ рдпрд╣ рдзрд░рдорд╛ рдЖрдЦреЛ

рдо рд▓рдЧрд╡рд╛рдУ |

рд▓рд╛рдн--.._рдЪрд╛рд╣ рдХрд┐рддрдирд╛ рднреА рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХтАНрдпреЛ рди рд╣реЛ, рдЗрд╕рдХ

рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╕ рддрддрдХрд╛рд▓ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рд╡рд╛ рд╣ред рд╢рддрд╢реЛрдмрднрд╡ рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╣ рд╡рдирд╛рдХрд░ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛рдП рдФрд░ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдо рд╕ рд╕рдЪрд┐рдд рдХрд░ ред

рдХрдирди рдХреА рд╕рдордХрдХрд╖ рд╡реАрд╕рд┐рдпреЛ рдмрдЯрд┐рдпреЛ рдо рд╕ рдХрд╡рд▓ рдЪрд╛рд░ рдмрдЯрд┐рдпреЛ

рддрд▓рд╕реА-рдХрд░ рдЬрд╡рд╛-рдЧрд┐рд▓реЛрдп-рд▓реЛрдЧ рдмрдЯреА рд╢реА, рддрдерд╛

рдЙрдирдХ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдирд╛рд╢рдХ рдЫрди рд╣рдП рдпреЛрдЧ

Page 173: Ghar Ka Vaid - archive.org

( релрем )

рдХрдирди рдХрд╣рд╛ рдЧрдИтАЭ рдЗрди рджрд┐рдиреЛ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рдЗрддрдирд╛ рдЬреЛрд░ рд╣, рдХрд┐ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд╢ рдкрд░рд╛рдирддреА

рднрддреЛ рдирд┐рд╕рд╕рдирджрд╣ рдкрд░рддрдпрдХ рдзрд░ рдЕрдЪрдЫрд╛ рдорд▓рд╛ рдЕрд╕рдкрддрд╛рд▓ рдмрдирд╛ рд╣рдЖ

рд╣ рдУрд░ рдлрд┐рд░ рдХрдард┐рдирд╛рдИ рдпрд╣, рдХрд┐ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░реЛ рдХреА рдПрдХ рд╕рд╛рддрд░

рдЕрдХрд╕реАрд░ рдХрдирди рднреА рдпрджрдз рдХрд╛рд▓реАрди рднрдпрджрд╡рд░ рд░рд╛рддреЛ рдХ рдЕрдирдзрдХрд╛рд░ рдо рди

рдЬрд╛рди рдХрд╣рд╛ рдЬрд╛ рдЫрдкреА ? рдЗрд╕рдХ рд▓рд╛рдЦреЛ рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓ рддрдбрдк реи рдХрд░ рдорд░

рдЬрд╛рдд рд╣, рдХрд┐рдирдд рдкрд░рд╛рдгрджрд╛рддрд░реА рджрд╡реА рдХ рджрд╢рди рдирд╣реА рд╣реЛрдд ред

рдЕрд╕рдд рд╣рдо рдЙрди 'рдХрдирди! рдХ рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреА рддрд╕рд▓рд▓тАНрд▓реА рдХ рд▓рд┐рдП

рдЙрд╕рдХреА рд╕рдордХрдХрд╖ рд╕рд╣рджрд▓рд┐рдпреЛ ( рдмрдЯрд┐рдпреЛ ) рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рдд рд╣ ред рдЬрд┐рдирдХ

рд╡рд┐рдкрдп рдо рд╕рд╣рд╕рддреЛ рдХрд╢рд▓ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рдХреЛ рдм рд╕рд╡рди рдХрд░рддрд╛рдУ рдХрд╛ рдХрдерди

рд╣, рдХрд┐ рде рдЕрд╕рдЦрдп рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреЛ рддрдбрдкрддрд╛ рдЫреЛрдб рдХрд░ рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА

рд╡рдмрдлрд╛ рдХрдирди рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрдо рдирд╣реА рд╣ ред рд╕рд╛рде рд╣реА рдпрд╣ рдХрд┐ рдп

рдЕрдкрди рд╣реА рджрд╢ рдХреА рд░рд╣рди рд╡рд╛рд▓реА рд╣ рдФрд░ рдЗрдирд╕ рд╡рд┐рджрд╢реА рдХрдирди рдЬрд╕реА рд╡рдмрдлрд╛рдИ рдХрд╛ рднреА рднрдп рдирд╣реА рд╣ред рдп рдХрдард┐рди рд╕ рдХрдард┐рди рд╕рдордп рдкрд░

рд╕реА рд╕рд╛рде рдирд╣реА рдЫреЛрдбрддреА рдЖрд░ рдЬрдм рднреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдкрдбрддреА рд╣;

рддрддрдХрдг рдЖ рдЙрдкрд╕рдерд┐рдд рд╣реЛрддреА рд╣ ред

рдЕрдЧрд░ рджрд╢рд╡рд╛рд╕рд┐рдпреЛ рдХ рдорд╕рддрд┐рд╖рдХ рдкрд░ рдЧреЛрд░ рд░рдЧ рди рд╣реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░

рдЬрдорд╛ рд░рдЦрд╛ рд╣, рдФрд░ рд╡ рд╕рдлрдж рд░рдЧ рдХреА рдЧрд▓рд╛рдореА рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░

рднреА рд╕рд╡рддрддрд░ рд╣реА рдирд╣реА рд╣реЛрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд рд╣, рддреЛ рдЗрдирдХреЛ рдЕрдирднрд╡реЛ рдХ рдкрд╛рдиреА

рд╕ рдирд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд╕рдлрдж рднреА рд╡рдирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ --рдХрдпрд╛ рд╡рд┐рджрд╢реА

рдХрдирди рдХреА рд╕рдлрджреА рдо рд╣реА рдХреЛрдИ рд╡рд┐рд╢рд╖рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдп рджрд╢реА рд╕рд╡рд┐рдХрд╛рдП рдЙрд╕рдХрд╛ рд╕рдерд╛рди рдкрд╛рди рдпреЛрдЧрдп рд╣реА рд╣ред* ******* реп - рд▓рдЦрдХ

Page 174: Ghar Ka Vaid - archive.org

рддрд▓рд╕реА рддрд▓рд╕реА рдУрд░ рдореЛрд╕рдореА рдЬрд╡рд░

рддрд▓рд╕реА рдПрдХ рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рд╡рдЯреА рд╣, рдЬрд┐рд╕ рд╣рд┐рдирдж рд▓реЛрдЧ рдкрд╡рд┐рддрд░ рдорд╛рдирдХрд░ рдордирджрд┐рд░реЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рдЙрд╕рдХреА рдкрдЬрд╛ рдХрд░рдд рд╣ред рдЙрд╕рдХ рдкрд╛рд╕

рджреА рдЬрд▓рд╛рдд рд╣, рдЕрдкрд┐рдд рддрд▓рд╕реА рдЬреА рдХрд╛ рд╡рд┐рд╡рд╛рд╣ рдард╛рдХрд░ рдпрд╛ рд╕рд╛рд▓рд┐рдЧ-

рд░рд╛рдо рдЬреА рдХ рд╕рд╛рде рдЦрдм рдзрдордзрд╛рдо рд╕ рдХрд░рдд рд╣ ред рдЗрд╕ рдкрд░ рдЦрдм рджрд┐рд▓ рдЦреЛрд▓рдХрд░ рд░рдкрдп рдЦрдЪрдЪ рдХрд░рдд рдж тАЬрдЗрддрдпрд╛рджрд┐ * **'ред

рдЗрд╕рдХреЛ рдХтАНрдпреЛ рдкрдЬрдд рдж ? рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рд╡рд┐рд╡рд╛рд╣ рдкрд░ рдХтАНрдпреЛ рд░рдкрдп

рд╡рдпрдп рдХрд░рдд рд╣, рдЗрд╕рд╕ рд╣рдорд╛рд░ рд╡рд┐рд╖рдп рдХрд╛ рдХреЛрдИ рд╕рдордмрдирдз рдирд╣реАред

рд╕рдХрд╖рдк рдо рдЗрддрдирд╛ рджреА рдЬрд╛рдирддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЬреЛ рд╡рд╕рддрдП рд╡рд┐рд╢рд╖ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ

рдУрд░ рд╢рдХрддрд┐рдкрд░рджтАМ рд╣ рдмрд╣реА рдкрдЬреА рдЬрд╛рддреА рдж рдЕрд░рдерд╛рддтАМ рдЙрдирдХреА рджрд╖рдЯрд┐ рдо

рдЭрдЫ рд▓рд╛рдо рд╡рд┐рд╢рд╖ рдпрд╛ рд╢рдХрддрд┐ рд╡рд┐рд╢рд╖ рд░рдЦрди рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рддрдП рд╣реА рдкрдЬрдп

рд╣ред рдЪрдХрд┐ рддрд▓рд╕реА рднреА рдПрдХ рдРрд╕реА рдорд╣рд╛ рдмрдЯреА рд╣, рдЬрд┐рд╕ рдкрд░рд╛рдЪреАрди рд╢рд░рд╛рдпрд╡рджрд╛рдЪрд╛рд░рдпреЛ рди рдЕрд╕рдЦрдп рд░реЛрдЧреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рд░рд╛рдорд╡рд╛рдг рдорд╛рдирд╛ рд╣, рдЕрддрдГ

рдпрд╣ рдкреМрдзрд╛ рднреА рдкрдЬрдп рдмрди рдЧрдпрд╛ред

рдХрд┐рддрдирд╛ рдЕрд░рдЪрдЫрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рдпрджрдзрд┐ рд▓реЛрдЧ рдЗрдирдХ рдмрдЬрд╛рдп рдЙрд╕ рдИрдЗрд╡рд░ рдХреА

рд╣реА рдкрдЬрд╛ рдХрд░рдд; рдЬрд┐рд╕рди рддрд▓рд╕реА рдЬрд╕реА рдЧрдг рд╕рдордкрдирди рд▓рд╛рдЦреЛ рдмрдЯрд┐рдпрд╛

рд╣рдорд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рдгрд╛рд░рде рдкрджрд╛ рдХреА рд╣ ред

Page 175: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рд╢реордЭ )

рдпрд╣рд╛ рд╣рдо рддрд▓рд╕реА рдХ рдЕрдирдп рд▓рд╛рдЦреЛ рдЧрдг рдЫреЛрдбрдХрд░ рдХрд╡рд▓ рдмрд╣реА рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдЕрдХрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐ рдореЛрд╕рдореА рдЬрдпрд░ рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдХрдирди

рдХ рдмрдЬрд╛рдп рдЗрд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд▓рд╛рдн рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рд╛рдд рд╣ ред

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдирд╛рд╢рдХ рддрд▓рд╕реА рдХреА рдЪрд╛рдп рдирд┐рдорди рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдпрджрд┐ рддрд▓рд╕реА рдХреА рдЪрд╛рдп рдмрдирд╛рдХрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ

рджрд┐рдиреЛ рдо рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдИ рдЬрд╛рдп, рддреЛ $режрд╡рдмрд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░рддрд╛ рдЗрд╕ рджрд╖рдЯ рд░реЛрдЧ рд╕ рдкрд░рдгрддрдпрд╛ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рд╣рдЧред

рдпреЛрдЧ--рдЫрд╛рдпрд╛ рдо рд╕рдЦрд╛рдИ рд╣рдИ рддрд▓рд╕реА рдХреА рдкрддрддрд┐рдпрд╛ реп рдорд╛рд╢рд╛

рдкрд╛рд╡ рднрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ рдХрд░ рджрдз рдореАрдард╛ рдЖрджрд┐ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрд╛рдпрд╡рддтАМ

рд╕рд╡рди рдХрд░ред рдкрд░рдо рд▓рд╛рдордкрд░рдж рд╣ ред

рдЪрд╛рдп рдХрд╛ рджрд╡рд┐рддреАрдп рдпреЛрдЧ ( рдЬрд┐рд╕рд╕ рдИрд╡рдЙрд╡рд░ рдЛрдкрд╛ рд╕ рддрддрддрдг рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ )

рд╢рд╖рдХ рддрд▓рд╕реАрджрд▓ рез рдорд╛рд╢рд╛, рдХрд╛рдЬреА.рдорд┐рдЪ рен рдирдЧ, рдЧрд╣ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдзрд╕рд╛рд╢рд╛, рдирдордХ резрел рд╕рд╛рд╢рд╛, рдпрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐ рдкрд╛рдиреА рдо рдЪрд╛рдп рдмрдирд╛рдХрд░ рдЙрдЪрд┐рдд рдкрд░рд┐рдорд╛рдг рдо рджрдз рд╡ рдЪреАрдиреА рдирд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджреЛ рдкрдпрд╛рд▓рд┐рдпрд╛ рдЧрдо реи рдкреА рд▓рд┐рдпрд╛ рдХрд░ред ,

рд╕рд╛рдн--рдЗрд╕рд╕ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрдпрд░ рдЕрд╕рдд рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░

рдЗрд╢рд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рддрддрд▓рдг рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХрдерд╛ рд╕рдитАМ резремреиреж рдИреж рдХ рдорд╛рд╣ рдЬреЛрд▓рд╛рдИ рдо рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрдпрд░ рдо рдЕрд╕рдд

рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдерд╛, рдЬрд┐рд╕рд╕ рд▓рдЧрднрдЧ рджреЛ рдорд╛рд╣ рдкреАрдбрд┐рдд рд░рд╣рд╛ | рдЗрд╕ рдХрд╛рд▓ рдо

Page 176: Ghar Ka Vaid - archive.org

( +рем ) рд╢рд░реАрд░ рд╣рдбрдбрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдврд╛рдЪрд╛рдорд╛рддрд░ рд░рд╣ рднрдпрд╛ред рдХрд░рд┐рд╕реА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╕ рдХреЛрдИ рдЬрд╛рдо рд╣реА рди рджрд╡реЛрддрд╛ред рдЕрдирдХ рджрд╢реА рдУрд░ рд╡рд┐рджрд╢реА рджрдмрд╛рдЗрдпрд╛ рдЦрд╛ рдбрд╛рд▓реА, рдХрд┐рдирдд рдирд┐рд╖рдлрд▓ ред рд╣рдорд╛рд░ рдШрд░ рдо рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рдкреМрдзрд╛ рд▓рдЧрд╛ рд╣рдЖ рдерд╛ред рдорд░ рдкрд┐рддрд╛ рдЬреА рди рен-рео рдкрддрдд рдЙрд╕рдХ рдФрд░ рей рдирдЧ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪтАЭ рдорд┐рд╢рд░реА рд╕рд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдШреЛрдЯ рдЫрд╛рди рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдкрд░рд╛рд░рд╕рдн рдХрд░ рджрд┐рдпрд╛ ред рдЙрд╕рди рдРрд╕рд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рджрд┐рдЦрд╛рдпрд╛ рдХрд░ рджрд╕рд░реА рдорд╛рдирдирд╛ рд╕ рд╣реА рдЬрдпрд░ рд░рдХ рдЧрдпрд╛ рдФрд░ рдкрдХ рд╕рдкрддрд╛рдж рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рд╣реЛ рдЬрдбрднрд▓ рд╕ рд╣реА рджрд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ред рдЙрд▓рд╕рдЗрдЪрд╛рдд рдПрдХ рдУрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рд░реЛрдЧреА рд╣рдо рд╕ рджрд╡рд╛ рдкрдЫрди рдЖрдпрд╛ рдЬрдм рд╣рдорди рдЙрд╕ рддрд▓рд╕реА рдХ рей рдкрддрдд рдЧрдб рд╕ рд▓рдкрдЯ рдХрд░ рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдЖрдз рдШрдЯрд╛ рдкрд░рд╡ рдЦрд┐рд▓рд╛ рджрд┐рдП рдФрд░ рдЙрд╕реА рдкрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕ рд╣реА рдЬрд╡рд░ рд░рдХ рдЧрдпрд╛, рддреЛ рд╣рдо рджреЛрд▓реЛ рдЪрдХрд┐рдд рд░рд╣ рдЧрдП |

рдЪрдХрд┐ рдЗрд╕рдо рдХреАрдЯрд╛рдг рдорд╛рд░рди рдХреА рднреА рд╢рдХрддрд┐ рд╣, рдЕрдд рдирд┐рдорди рд░реЛрдЧреЛ рдо рдкрд░рдо рд▓рд╛рдордЧрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддреА рд╣ ред

(рез ) рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдФрд░ рдкрд▓рдЧ рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдЗрд╕рдХ рдкрддрддреЛ рдХреЛ рек-рел рд░ рдЪрдмрд╛рди рдФрд░ рд╕'рдШрди рд╕ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд░рд╣рддреА рд╣ ред рдЗрд╕рдХ рддрд▓ рдХреА рднреА рдХрд░ ред

рддрд▓ рдмрдирд╛рди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐-...рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдПрдХ рдкрд╛рд╡ рд╕рд░рд╕реЛ рдХ рддрд▓ рдо рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рддрд╛рдЬрд╛ рдкрддрдд рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдмреЛрддрд▓ рдХреЛ рдзрдк рдо реи-рей рджрд┐рди рдХ рд░рдЦ рдУрд░ рдлрд┐рд░ рдЗрд╕ рддрд▓ рдХреА рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рд╢рд░реАрд░ рдкрд░ рдХрд░ред рдЗрд╕рд╕ рдкрд┐рд╕рд╕ рдФрд░ рд╕рдЪрдЫрд░ рдкрд╛рд╕ рднреА рдирд╣реА рдлрдЯрдХрдд ред

Page 177: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рейреж )

рджрдГрдордкрдЬрд╡рд░ рд╡рдЯреА

рдпреЛрдЧ-...рддрд▓рд╕реАрджрд▓ рдУрд░ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг рдЦрд░рд▓

рдХрд░рдХ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рд▓ рдФрд░ рдмрд╛рд░реА рд╕ рдкрд░рд╡ рез рдпрд╛ реп рдЧреЛрд▓реА рдЙрдЪрд┐рдд

рдЕрд▓рдкрд╛рди рд╕ рдв ред

рд▓рд╛рдн--..рдХрдордкрдЬрд╡рд░ рд╡ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рдордкрд░рдж рд╣ ред

рдЕрдХрд╕реАрд░ рдЬрд╡рд░ рдпреЛрдЧ----рддрд▓рд╕реА рджрд▓ ┬г рддреЛрд▓рд╛, рдкрд╛рд░рд╛ рез рддреЛрд▓рд╛, рджреЛрдиреЛ рдХреЛ рдпрд╣рд╛

рддрдХ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдХрд┐ рдкрд╛рд░рд╛ рд╡рд┐рд▓рдкрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдпред рдмрд╕ рдЕрд╡рд╕реАрд░ рдЬрд╡рд░

рддрдпрд╛рд░ рд╣ ред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдЬрд╡ рдЬрд╡рд░ рддрдЬреА рд╕ рдЪрдв рд░рд╣ред рд╣реЛ, рд░реЛрдЧреА рдорд░рдЪрдЫрд╛ рдЬрд╕реА рджрд╢рд╛ рдо рд╣реЛ, рддреЛ рдЙрд╕рдХ рддрд╛рд▓ рдХ рдмрд╛рд▓ рдЙрддрд░рд╡рд╛рдХрд░ рдЗрд╕ рджрд╡рд╛

рдХрд╛ рд▓рдк рдХрд░ рдУрд░ рдлрд┐рд░ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдЧрд░рдорд╛рдЪ рджрдЦ ред

рд▓рдб

рдЬрд╡рд░рд╣рд░рдг рд╡рдЯреА рджрд░рд╡рдп рддрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐--рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рд╕рдд рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛, рд╕рдд рд╢рд╛рд╣рддрд░рд╛,

рднрдЪ + рдмрд╛рдк

рдХрдирди, рд╕рд╡ рдУрдФрд╖рдзрд┐рдпрд╛ рд╕рдордкрд░рд┐рд╕рд╛рдг рд▓рдХрд░ рд╣рд░ рддрд▓рд╕реАрджрд▓ рдХ рд░рд╕ рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рдЧ рд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рд░рд▓ред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рддрдГ рд╕рд╛рдп рдЙрдЪрд┐рдд рдЕрдирдкрд╛рди рд╕ рдж ред рд▓рд╛рдн--рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрд░рд░рджрд┐

рдкрд░рднрд╛рд╡рдХ рджрд╡рд╛ рд╣ ред

Page 178: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рейрез )

рдЕрдирдп рд╡рдЯреА рдпреЛрдЧ--рдЖрд░рджрд░ рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рдХрд░рдЬрд╡рд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рддрд▓рд╕реА рдХреА рдЬрдб

рдХреА рдЫрд╛рд▓, рдЙрддрддрдо рдирд┐рд░рд╕реА, рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдХ рдлрд▓реЛ рдХрд╛ рдЧрд▓рдХрдирдж, рдкрд░рддрдпрдХ

рез-9 рддреЛрд▓рд╛, рд╕рдЪ рдХреЛ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рдПрдХрдЬрд╛рди рдХрд░ рд▓ рдФрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛

рдмрдирд╛ рд▓ ред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдкрд░рд╡ ? рдЧреЛрд▓реА рдШрдЯ реи рдЕрдирддрд░

рд╕ рджред

рд▓рд╛рдо--рдИрдЗрд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдХрдЫ рд╣реА рджрд┐рдиреЛ рдо рдЬрд╡рд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд░рд╣рдЧрд╛ ред

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЕрдЧрдж рдпреЛрдЧ-рддрд▓рд╕реА рдХ рдкрддрдд, рд╕рджрд╛рдм рдХ рдкрддрдд, рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд;

рд╢рд┐рдЧрдлрд╛ рдЕрд░рдб, рд╕рдм рдХреЛ рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг рд▓рдХрд░ рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛

рдмрдирд╛рд▓ ред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдкрд░рд╛рдд. рджреЛрдкрд╣рд░ рдУрд░ рд╕рд╛рдп рез-рез рдЧреЛрд▓реА рдкрд╛рдиреА рдХ

рд╕рд╛рде рдж ред рд╣рд░ рд╢рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрдпрд░реЛ рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП

рдЕрдЧрдж рд╣ |

рдмрдо

рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╕рдирдирд┐рдкрд╛рдд рдпреЛрдЧ--рдкреАрдкрд▓ рдХ рд╣рд░ рдкрддрдд рел рдирдЧ, рд╡рд▓ рдХ рд╣рд░ рдкрд░рдд резрек рднрдЧ)

рддрд▓рд╕реА рдХ рдкрддрдд рекрек, рд╕рдм рдХреЛ рдХрдЪрд▓ рдХрд░ рдЖрдз рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо

рдЙрд╡рд╛рд▓, рдЬрдм рдЖрдзрд╛ рдкрд╛рд╡ рдкрд╛рдиреА рд░рд╣, рдЙрддрд╛рд░ рд▓ред рдлрд┐рд░ рдШрдврд╛ реи рд╡рд╛рдж

рез-рей рддреЛрд▓рд╛ рдЕрдХреА рдкрд┐рд▓рд╛рдд рдЬрд╛рдп ред рд╕рдорд╛рдкрдд рд╣реЛрди рдкрд░ рдкрдирдГ рд╡рд╛рд▓ ред

Page 179: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рейреи 9)

рд▓рд╛рдн--рдЬрд╡рдпрд░, рд╕рдирдирд┐рдкрд╛рдд, рдкрд▓рдЧ рдУрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЖрджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП

рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ |

рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдпреЛрдЧ--рдЕрддреАрд╕, рдЫреЛрдЯреА рдкреАрдкрд▓, рджрд╢реА рдкрдЦрдЬрджрд╡рд╛рд░ рез-? рддреЛрд▓рд╛,

рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рей рддреЛрд▓рд╛, рд╕рдм рдХреЛ рддрд▓рд╕реАрджрд▓ рдХ рдЕрд░ рдо рдЦрд░рд▓

рдХрд░рдХ рдордЯрд░ рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рд▓ |

рд╕рдзрди рд╡рд┐рдзрд┐--рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдкрд░рд╡ рез-рез рдШрдЯрд╛ рдХ рдЕрдирддрд░ рд╕ рей-рей рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЦрд┐рд▓рд╛рд╡ | рдИрдбрдмрд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рджреМрд░рд╛ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рдЗрдирд╣реА рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ рдо рд╕ реп рдЧреЛрд▓реА рдирд┐рддрдп рд╕рд╡рди

рдХрд░рд╛рдирд╛ рдЬрдпрд░ рд╕ рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦрддрд╛ рд╣ ред

рдЕрдХрд╕реАрд░ рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рдпреЛрдЧ--рддрд▓рд╕реАрджрд▓ рем рднрд╛рдЧ, рдмрд▓ рдХ рдкрддрдд реи рднрд╛рдЧ, рдкреАрдкрд▓ рдХ

рдкрддрдд рез рднрд╛рдЧ, рд╕рдм рдкрддрддреЛ рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓ред рдЬрдм рдЖрдзрд╛ рдкрд╛рдиреА

рд╢рдк рд░рд╣, рддреЛ рдЫрд╛рди рд▓ | рдорд╛рддрд░рд╛--рез рддреЛрд▓рд╛ рдирд┐рддрдп рдкрд┐рд▓рд╛рдП |

рд▓рд╛рдо--рдореЛрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рдХрд╛ рдЕрдЧрдж рд╣ред рдкрд░реАрдХрд╖рд╛ рдХрд░рдХ рд▓рд╛рдн рдбрдард╛рдП' ред

рдХрдордк-рдЬрд╡рд░ рдирд╛рд╢рдХ рдЧрдпреЛрд╖рдзрд┐ рдпреЛрдЧ-рд╣рд░ рддрд▓рд╕реАрджрд▓ рем рдорд╛рд╢рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рен рдирдЧ; рджрд╛рд░

рдлрд▓рдлрд▓рди рем рдирдЧ, рдЦрд╛рдб рез рддреЛрд▓рд╛, рд╕рд╡ рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рдЬрд╡рд░рд╛-

рдЧрдорди рд╕ рдЪрд╛рд░ рдШрдЯрд╛ рдкрд░ рдж ред

Page 180: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдЧрд┐рд▓рд▓реЛрдп рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдмрд▓ рдХреА рдХрд┐рд╕рдо рдХрд░реА рдПрдХ рдЕрд╕рд┐рджрдз рдмрдЯреА рд╣ред рдЙрд╕рдХ рдкрддрдд рдкрд╛рди рдЫ рдкрддрддреЛ рдХ рд╕рдорд╛рди рд╣реЛрдд рд╣ред рдЗрд╕рдХреА рдмрд▓ рджрд╕рд░ рдкрдбреЛ рдкрд░ рдв рдХрд░ рдмрд╣рддрдд рджрд░ рддрдХ рдЪрд▓реА рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдкрд░рд╛рдпрдГ рд╡рд╛рдЧ рдХ рдХрд┐рдирд╛рд░ рд╡рд╛рд▓ рдкрдбреЛ рдкрд░ рдЪрдврддреА рд╣рдИ рдорд┐рд▓рддреА рд╣ ред

тАЬрд╕ рд▓рдм рдкрд╕рддрд┐рдХрд╛ рдо рд╡рд┐рд╕рддрдд рд╡рд┐рд╡рд░рдг рд▓рд┐рдЦрди рдХреА рдЖрдЪрд░рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА, рдХрдпреЛрдХрд┐ 'рджрджрдпрд╛рддреА рдЬрдбреА рд╡рд░рдЯрд┐рдпреЛ рд╕ рдкрд░рдпрд╛рдкрдд рд╡рд░рдгрди рд╣ред рдФрд░ рдп рднреА рд╕рд░рд╡ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг 3рд╕ рдорд▓реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЬрд╛рдирдд рд╣ред рдЗрд╕рдХрд╛ рд╢рд░рдорд╛рд╡ рдЙрдХ рд╕рд╛рд▓ рдмрд╛рдж рдирд╖рдЯ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢рд░рдд' рджрд╡рд╛рдУ рдо рд╣рд░реА рдЧрд┐рд▓реЛрдп рд╣реА рдбрд╛рд▓реА рдЬрд╛рддреА рд╣ рдпрджрд┐ рдЗрд╕рдХреА рдЫреЛрдЯреА рд╕реА рдЯрд╣рдиреА рддреЛрдб рдХрд░ рдЕрдкрди рдмрд╛рдЧ рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рдЧрдорд▓ рдо рд▓рдЧрд╛рдж, рддреЛ рд╢рд░рддрд┐ рд╢реАрдШрд░ рдлрд▓ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдХрд┐рдирдд рдЬрд╡рд░реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рд╣ рд╡рд┐рд╢рд╖ рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ рдЬреЛ рдиреАрдо рдкрд░ рдЪрдврддреА рд╣ред рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЕрдХрдХрдИ рддрдкрджрд┐рдХ рддрдХ рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрдЧрд░рдж рд╣ ред рдПрдЧ рддрдерд╛ рд▓рд╛рдн--рдЗрд╕ рдмрдЯреА рдХ рд▓рд╛рдн рдЕрдЧрдгрд┐рдд рд╣ ред рдорд╣рд╖рдп рдХ рдЕрд╕рдЦрдп рд░реЛрдЧреЛ рдХрд╛ рдирд╛рд╢ рдХрд░рди рдо рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХреА рдЬрд╛рддреА рд╣, рдХрд┐рдирдд рдпрд╣рд╛ рдЕрдирдп рд╕рдм рдЧрдгреЛ рдХреЛ рдЫреЛрдбрдХрд░ рдХрд╡рд▓ рдЬрдпрд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдХрдЫрдХ рдпреЛрдЧ рднрдЯ рдХрд░рд┐рдП рдЬрд╛рдд рд╣

Page 181: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рейрек )

рдХрдерд╛

рдЬреАрд░рдг рд╡рд┐рдкрдордЬрд╡рд░ рдХрд╛ рдЕрдХрд╕реАрд░реА рдпреЛрдЧ

рд╕рди рейрез рдо рд╡рджрдпрдХ рдПрдгрдб рдпрдирд╛рдиреА рдХрд╛рдирдл рдирд╕ рдХрд╛ рдЗрдЬрд▓рд╛рд╕ рд▓рд╛рд╣реМрд░

рдн рд╣рдЖ рдерд╛ рдЬрд┐рд╕рдо рд╕рд░рдлреАрд░реЛрдЬрдЦрд╛рдирди, рд╕рд░рдЧреЛрдХрд▓рдЪрдирджрд░ рдирд╛рд░рдЬрдЮ

рдЖрджрд┐ рднреА рдкрдзрд╛рд░ рдерд░ред рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╕рд░рднреЛрдХрд▓рдЪрдирджрд░ рдЬреА рди рджрд╢реА

рджрд╡рд╛рдУ рдХ рдЧрдгреЛ рдХрд╛ рдмрди рдХрд░рдд рд╣рдП рдХрд╣рд╛ рдерд╛, рдХрд┐ рдо рдПрдХ рд╡рд╛рд░

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдЪрдЧрд▓ рдо рдРрд╕рд╛ рдлрд▓рддрд╛ рдХрд┐ рдорджрджреАрдиреЛ рдордХрдд рди рд╣реЛ рд╕рдХрд╛ ред

рдкрдЮрд╛рд╡ рдХ рдпреЛрдЧрдп рдбрд╛? рд╡рд▓реАрд░рд╛рдо рдЬреА рди рд╣рд░ рдЪрд╖рдЯрд╛ рдХреА, рдХрд┐рдирдд рдорд▓-

рд░рд┐рдпрд╛ рди рдкреАрдЫрд╛ рди рдЫреЛрдбрд╛ ред

рдПрдХ рджрд┐рди рдорд░рд╛ рдПрдХ рдиреМрдХрд░ рдХрд╣рди рд▓рдЧрд╛ рдХрд┐ рдЕрдЧрд░, рд╣рдЬрд░ рдорд░реА рдмрддрд╛рдИ рд╣рдИ рджрдмрд╛ рдХреЛ рд╕рд╡рди рдХрд░рд▓, рддреЛ рдо рдЖрд╢рд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣. рдХрд┐ рдЕрддрд┐ рд╢реАрдШрд░ рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧред рдЕрд╕рдд рдЙрд╕рдХ рдмрддрд╛рди рдкрд░ рдорди рд╡рд╣ рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рди рдХрд┐рдпрд╛ рдУрд░ рдХрдЫрдХ рджрд┐рди рдо рд╣реА рд╡рд╣ рдЬрд╡рд░ рдЬреЛ рдорд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рдбрд╛рдХрдЯрд░ рд╡рд▓реАрд░рд╛рдо рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдареАрдХ рди рд╣рдЖ рдерд╛, рдПрдХ рд╕рд╛рдИрд╕ рдХ рдмрддрд╛рдп рд╣рдП рджрд╢реА рдпреЛрдЧ рд╕ рджрдо рджрдмрд╛рдХрд░ рднрд╛рдЧ рдЧрдпрд╛ ред

рдпреЛрдЧ--рд╣рд░реА рдЧрд┐рд▓реЛрдп рез рддреЛрд▓рд╛, рдЕрдЬрд╡рд╛рдпрди рджрд╢реА рем рдорд╛реж; рд░рд╛рдд рдХреЛ рдорд┐рдЧреЛрдХрд░ рд░рдЦ рдж рдФрд░, рдкрд░рд╛рдд рдШреЛрдЯ рдЫрд╛рдирдХрд░ рддрдирд┐рдХ рдирдордХ

рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдкреАрд▓ | рдирд┐рддрдп рдп' рд╣реА рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

рдЗрд╕рд╕ рди рдХрд╡рд▓ рджрддрдХрд╛рд▓рд┐рдХ рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдЕрдкрд┐рдд рдордо рддреЛ рдЖрдЬ рд╕рд╛рд▓реЛ рдмреАрдд рдЧрдИ', рдлрд┐рд░ рдХрдореА рдЬрд╡рд░ рдирд╣реА рд╣рдЖ ред

Page 182: Ghar Ka Vaid - archive.org

(

рд╕рддрдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рддрд╛рдЬрд╛рд░ рдо рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдХ рдирдЮрд╛рдорди рд╕ рдХрдЪрд▓ рд░рдЧреАрди рдорджрд╛ рд╣рд╛рде рд╢рд╛рддрд╛ рд╣, рдпрджрд┐ рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдХ рджрд┐рд╡рдп рдЧрдгреЛ рд╕ рд▓рд╛рднрд╛рдирд╡рд┐рдд рд╣реЛрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд рд╣, рддреЛ рдирд┐рдордирд╛рдХрд┐рдд рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рд╕рд╡рдп рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдмрдирд╛рдХрд░ рдХрд╛рдо рдо рд▓рд╛рдп ред

рд╣рд░ рдорд┐рд▓реЛрдп рдХреА рдореЛрдЯреА реи рддрд╛рдЬрд╛ рд▓рдХрдбрд┐рдпрд╛ рд▓рдХрд░ рдЫреЛрдЯ реи рдЯрдХрдб рдХрд╛рдЯ рд▓ рдФрд░ рдХрд┐рд╕реА рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдкрд╛рддрд░ рдо рдЖрда рдЧрди рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рдЧреЛ рджред реиреж рдШрдж рдЙрдкрд░рд╛рдирдд рдЬреЛрд░ реи рд╕ рд╣рд╛рдереЛ рд╕ рдорд▓ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рддреАрди рджрд┐рди рдЖрддрдГ рд╕рд╛рде рдорд▓рдд рд░рд╣ред рддрддрдкрджрдЪрд╛рдд рд▓рдХрдбрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдлрдХ рем рдУрд░ рдЬреЛ рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдерд░рддрд╛ рдЬрд╛рд╡, рдЙрд╕ рдлрдХрдд рдЬрд╛рдпред рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рдПрдХ рдЗрд╡рдд реирд╕реА рд╡рд╕рдд рд╢рдк рд░рд╣ рдЬрд╛рдпрдЧреАред рдЙрд╕ рдзрдк рдо рдердкрдХ рдХрд░рдХ рдкреАрд╕ рдЫрд╛рдирдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦрд▓ |

рдпрд╣реА рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐ рдмрдпрд░реЛ рдХ рд╡реАрд╕рд┐рдпреЛ рдереЛрдЧреЛ рдо рдЕрд╕рдЦ рджрд░рдмрдп рдХ рд░рдк рдо рд╕рдордорд┐рд▓рд┐рдд рджреЛрддрд╛ рд╣ ред рдХрдЫрдХ рдбрди рд╣рдП рдЙрддрддрдореЛрддрддрдо рдпреЛрдЧ рдиреАрдЪ рд▓рд┐рдЦ рдЬрд╛рдд рд╣ --

рдЪрдг рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдпреЛрдЧ--рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХ рдмреАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ

рднрдиреА рд╣рдИ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░ рдкрд░рддрдпрдХ рез-рез рддреЛреж, рдорд┐рд╢рд░реА рдПрдХ рдкреЛрд▓рд╛, рджрдЯ рдЫрд╛рддрд░рдХрд░ рдЪреА рдмрдирд╛рдП ред

46) рек )

Page 183: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реирем )

рдорд╛рддрд░рд╛--реп рдорд╛рд╢рд╛ рд╕ рддреАрди рд╕рд╛реж рдкрд░рд╛рдд' рджреЛрдкрд╣рд░ рдУрд░ рд╕рд╛рдп рдЙрдЪрд┐рдд

рдЕрд░рдХ, рд╢рд░рд╡рдд рдпрд╛ рдХрд╡рд▓ рдкрд╛рдиреА рд╕ |

рд▓рд╛рдн--рднреМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд░рддрд┐рдпрд╛ рджрд╡рд╛ рд╣ |

рджрд╡рд┐рддреАрдп рдпреЛрдЧ рдпреЛрдЧ--рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░, рдЫреАрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХрд╛ рджрд╛рдирд╛,

рдЧреМрджрдирддреА рд╣рд░рддрд╛рд▓ рдорд╕рдо, рдЕрд╢рд░рдХ рднрд╕рдо рдкрд░рддрдпрдХ рддреЛрд▓рд╛ реи рдорд┐рд╢рд░реА

рем рддреЛрд▓ ред

рдорд╛рддрд░рд╛--реп рдорд╛* рдкрд░рд╛рдд: рджреЛрдкрд╣рд░ рд╕рд╛рдп ред

рдЕрдХ рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдмрд╛рдЬрд╛рд░реА рдЕрдХ рдЧрд┐рд▓реЛрдп рднреА рдХрд┐рд╕реА рдХрд╛рдо рдХрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ | рдирд┐рд░рдд

рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рд╕рд╡рдп рддрдпрд╛рд░ рдХрд░реЛ рдУрд░ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛рдУ ред

рдпреЛрдЧ--реи рд╕рд░ рдкрдХрдХрд╛ рд╣рд░рд┐рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдХреЛ рдХрдЪрд▓ рдХрд░ рео рд╕рд░

рдкрдХрдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдПрдХ рджрд┐рди рд░рд╛рдд рд╕рд┐рдЧреЛ рд░рдЦ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдкрд░рдЪрд▓рд┐рдд рд╡рд┐рдзрд┐

рд╕ рдЙрд╕рдХрд╛ рдЕрдХ рдЦреАрдЪ рд▓ред рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рдЪрд╛рд╣ рдЬреАрдг рд╣реА рдХтАНрдпреЛ рди

рд╣реЛ, рдЙрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ | рд╕рд╛рддрдирд╛--реи рддреЛреж рд╕ рел рддрддреЛреж рддрдХ рдкрд░рд╛рддрдГ рд╡ рд╕рд╛рдп ред

рдЕрдХ рдЧрд┐рд▓реЛрдп ( рдЬреЛрдХрд┐ рдЬреАрдг рд╕ рдЬреАрдг рдЬрд╡рд░ рд╡ рдХрд╖рдп рддрдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдордкрд░рдж рд╣ )

рдпрд╣ рдЕрдХреА рдкрд░рддрдпрдХ рдЛрдд рдо рдмрд┐рдирд╛ рд╢рдХрд╛ рдХ рд╕рд╡рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛

рд╕рдХрддрд╛ рд╣ред рдЬреЛ рд╕рдЬрдЬрди рдПрдХ рдмрд╛рд░ рдкрд░рд┐рд╢рд░рдо рд╕ рд╡рдирд╛рдХрд░ рдкрд░реАрдХрд╖рд╛

Page 184: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ремрекрен )

рдХрд░рдЧ, рдФрд░ рдХрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдирд╣реА рд▓рдЧред рдХрдпреЛрдХрд┐ рдпрд╣ рдкрд░рд╛рди рд╕ рдкрд░рд╛рди рдЬрд╡рд░ рдФрд░ рдЦрд╛рд╕реА рдХреЛ рдЬрдб рд╕ рдорд┐рдЯрд╛ рджрддрд╛ рд╣ :--

рдпреЛрдЧ--рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдХ рдлрд▓ резрей рд╕рд░, рд╣рд░рд┐рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рек рд╕рд░, рдЧрд╛рд╡- рдЬрд╡рд╛ $ рд╕рд░, рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛ рдЖрдзрд╛ рд╕рд░, рд╢рд╛рд╣рддрд░рд╛ $ рд╕рд░, рд╕реЙрдл рез рд╕рд░, рдорд▓рд╣рдЯреА ? рддреЛрд▓рд╛, рдЗрди рд╕рдм рдХреЛ рдЬреЛ рдХрдЯ рдХрд░рдХ рддреАрди рднрд╛рдЧ рдХрд░рдирд▓

рдЖрд░ рдЙрд╕рдо рд╕ ? рдорд╛рд░рдЧ рджрд╡рд╛ рд▓рдХрд░ рд╕рд╛рд░реА рд░рд╛рдд реиреж рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рд╕рд┐рдЧреЛ рд░рдЦ ред рдУрд░ рдкрд░рд╛рддрдГ рд╕рд╡рдХ рд╕ рдЕрд░рдХ рдЦреАрдЪ рд▓ред рдЗрд╕ рдЕрдХ рдо рдЯрд░рд╡рдпреЛ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рднрд╛рдЧ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЗрддрдирд╛ рдкрд╛рдиреА рдереМрд░ рдбрд╛рд▓ рдХрд┐ рдХрд▓

рдкрд╛рдиреА рдкрдирдГ реиреж рд╕рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдп ред рдлрд┐рд░ рдкрд░рд╡рдЪрддтАМ рдЕрд░рдХ рдЦреАрдЪ рд▓ | рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рддреАрд╕рд░реА рд╡рд╛рд░ рд╢рд░рд░рдХ рдЦреАрдЪ рдХрд░ рд╡реЛрддрд▓реЛ рдо рднрд░ рд▓ред рдЕрд░рдХ

рддрдпрд╛рд░ рд╣ ред

рдорд╛рддрд░рд╛--рд╢ред рддреЛреж, рджрд┐рди рд╕ рддреАрди рдЪрд╛рд░ рдмрд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред

рд▓рд╛рдн--рдХрджрдз рджрд┐рдиреЛ рдо рд╣реА рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЬрд╡рд░, рдЦрд╛рд╕реА, рдкрд░рддрд┐-

, рдЗрдпрд╛рдп рдУрд░ рдкрдпрд╛рд╕ рдЖрджрд┐ рджрд░ рджреЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред рдирддрдпрд┐рдХ рд╡ рдарддреАрдпрдХ

рдЬрд╡рд░реЛ рдХреЛ рд╡рд┐рд╢рд╖ рд▓рд╛рдорднрд╢рд░рдж рд╣ | рдЪрдв рд╣рдП рдпрд╛ рдЙрддрд░ рд╣рдП рдЬрд╡рд░ рдо рдПрдХ

рд╣реА рдУрдкрдзрд┐ рд╣ред рд╣ рекрел рдЧрд┐рд▓

рдЪрдг рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдХрд╛ рддреАрдкрд░рд╛ рдпреЛрдЧ рд╢рд╛рдирддрд┐

рдпреЛрдЧ--рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рддрдмрд╛рд╢реАрд░, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА, рдЧрд▓рдЦрд░рд╛, рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдХ рдлрд▓, рдиреАрд▓реЛрдлрд░ рдХ рдлрд▓, рдЧрд╛рд╡рдЬрд╡рд╛ рдХ рдлрдЫ, рдЕрд░рдордиреА

рдХ рдлрд▓, рд╢рд╛рд╣рддрд░рд╛, рд░рдмрд╡ рдЙрд▓рд╕рд╕, рдмрд╛рджрд┐рдпрд╛рди, рдХрд╢рдиреАрдЬ, рдЧреМрджрдирддреА

Page 185: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рджрео )

рднрд╕рдо, рдХрд╛рдХрдбрд╛рд╕рд┐рдзрдШреА, рдиреАрдо рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдкрд░рддрд╡рдХрдд рдПрдХ-рдПрдХ рддреЛреж, рдХрд▓

рдбреАрдбрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдЬрджрд╡рд╛рд░, рдЬрд╣рд░рдореЛрд╣рд░ рдХреА рднрд╕рдо, рдорд╕рддрдЧреА рд░рдореА,

рд╕рдордЧ рдЕрд░рдмрд╡реА, рдХрддреАрд░рд╛, рд▓рд╛рд▓ рд╕рдирджрд▓; рдкрд░рддрдпрдХ рем рдорд╛реж, рдЗрд╡рдмрдд рдЕрд╢рд░рдХ

рднрд╕рдо рддреАрди рдорд╛реж, рдорд┐рд╢рд░реА рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг, рдЪрд░реЛ рдмрдирд╛рдП ред

рд▓рд╛рдн-рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣ рдПрдл рдкрд░рд╢рд╕рд┐рдд рдУрдкрдзрд┐ рд╣ ред рдЗрд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо рд╢рд╛рдирддрд┐ рд╣ ред *

рд╕рд╛рддрд░рд╛-рддреАрди реи рдорд╛реж рдкрд░рд╛рдд рджреЛрдкрд╣рд░ рд╡ рд╢рд╛рд╕ рдЙрдЪрд┐рдд рдУрдкрдзрд┐рдпреЛ

рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд╡рди рдХрд░ |

рдЬреАрдПрдЬрд╡рд░ рдирд╛рд╢рдХ рдЕрджрднрдд рдпреЛрдЧ рд╣рд░рд┐рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп реи рддреЛреж, рдЕрдЬрд╡рд╛рдпрди рджрд╢реА рем рдорд╛реж, рдирдордХ рдЦрд░рджрдиреА

резреи рдорд╛реж, рддреАрдиреЛ рд╡рд╕рддрдУ рдХреЛ рдХрд┐рд╕реА рдорд┐рджрдардЯреА рдХ рдХрдв рдо рдбрдв рдкрд╛рд╡

рдкрдХрдХрд╛ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдХрд░ рднрд┐рдЧреЛ рдж рдФрд░ рдЙрд╕ рд╕рдХреЛрд░ рдХреЛ рджрд┐рди рднрд░ рд╕рд░рдЬ рдХреА рдЧрд░рдореЛ рдо рдкрдбрд╛ рд░рд╣рди рдж ред рдУрд░ рд░рд╛рдд рдХреЛ рдУрд╕ рдо рдкрдврд╛

рд░рд╣рди рджред рдкрд░рд╛рддрдГ рдардбрд╛рдИрдмрддтАМ рдШреЛрдж рдЫрд╛рдирдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдПред рдПрдХ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рд╕рд╡рди рд╕ рдкрд░рд╛рди рд╕ рдкрд░рд╛рдирд╛ рдЬрд╡рд░ рднреА рдЬрдб рд╕ рдЪрд▓рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ |

Page 186: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдХрд░рдЬрд╡рд╛ рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдПрдХ рд╡рд▓рдирдорд╛ рдкреАрдзрд╛ рд╣, рдЬрд┐рд╕ рдмрд╛рдЧрд╡рд╛рди рдЕрдкрди рдмрд╛рдЧ

рдХ рдЪрд╛рд░реЛ рдУрд░ рд▓рдЧрд╛ рдХрд░ рдХрд╛рдарджрд╛рд░ рддрд╛рд░ рдХрд╛ рдХрд╛рдо рд▓рдд рд╣ ред рдЗрд╕рдХ

рдкрддрдд рдЕрдирд╛рд░ рдХ рдкрддрддрд╛ рдХреА рднрд╛рддрд┐ рдмрд┐рдирд╛ рдиреЛрдХ рдУрд░ рдЕрдЬ рдо рдЕрдзрд┐рдХ

рд╣реЛрдд рд╣'ред рдЗрд╕рдХреА рд╢рд╛рддрддрд░реЛ рдо рджреЛрдзрд╛рд░рд╛ рдкрддрддрд┐рдпрд╛ рем рд╕ резреж рддрдХ рдкрд╛рдИ

рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рдЗрд╕рдХреА рдлрд▓реА рдХрд╛ рдЧрд┐рд▓рд╛рдл рдЖрдо рдХреА рдорд╛рддрд┐ рдХрд┐рдирдд рдХрд╛рдЯ

рджрд╛рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣. рдЬрд┐рд╕рдо рд╕ реи-рей рдореЛрдЯ ? рдмреАрдЬ рдирд┐рдХрд▓рдд рд╣ред рд╢рд╖рдХ

рд╣реЛрди рдкрд░ рдпрджрд┐ рдЙрдирдХреЛ рд╣рд┐рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЙрдирдХреА рдЧрд┐рддрд░рд┐рдпреЛ рдХ рд╣рд┐рд▓рди

рдХреА рдЖрд╡рд╛рдЬ рд╕рдкрд╖рдЯ рд╕рдирд╛рдИ рджрддреА рд╣ ред

рдкрд░рдХрддрд┐ рддрдерд╛ рдорд╣рддрд╡ -рд╣рдХреАрд╕реЛ рди рдЗрд╕ рддреАрд╕рд░реА рд╢рд░рдгреА рдХрд╛ рдЧрд░рд╕

рд╡ рд╢рд╖рдХ рд▓рд┐рдЦрд╛ рд╣ |

рдирд╛рдо--рдХрд░рдЬрдмрд╛, рд╣рдЪрдХрд╛, рдЕрдХрддрдордХрдд рдЖрджрд┐ |

рд▓рд╛рдн- рдЕрд░рд╢рдирд╛рд╢рдХ, рдЙрджрд░рдХрд╖рдорд┐рдирд╛рд╢рдХ, рдмрд╛рдЬреАрдХрд░рдг рджреЛрдзреЛ рдХреЛ

рджрд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╣ред рдХрд┐рдирдд рд╣рдо рдпрд╣рд╛ рдЙрди рд╕рдм рдЧрдгреЛ рдХреЛ рдЫреЛрдбрдХрд░ рдХрд╡рд▓ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдирд╛рд╢рдХ рд╡рд┐рд╢рд╖ рдпреЛрдЧ рд▓рд┐рдЦрдд рдвред рд╡рджрдпреЛ рдХрд╛ рдХрдерди рд╣ рдХрд┐ рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдпрдерд╛рд░рдерддрдГ рдХрдирди рдХрд╛ рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐ рд╣. ред

рдпрджрдз рдХрд╛рд▓ рдо рдХрдирди рджрд╖рдкрд░рд╛рдкрдк рд╣реА рдирд╣реА, рдЕрдЧрд░рд╛рд╖рдп рдХрд┐рдирдд

рдЗрд╕рдХрд╛ рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐ рдХрд░рдЬрд╡рд╛ рдкрд░рдЪрдЦрддрд╛ рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдп рд╣ рдУрд░ рдЗрддрдирд╛ рд╕рд╕рддрд╛

рд╣ рдХрд┐ рдЫрдЫ рдЖрди рд╕рд░ рдХ рднрд╛рд╡: рд╕ рд╣рд░ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдорд┐рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред

Page 187: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рек? 9

рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ (рдЬреЛ рдХрд┐ рд╕рд╣рд╕рддрд░реЛ рд╣рдХреАрдореЛ рдХреА рдкрд░рд╢рд╕рд┐рдд рд╡ рдЕрдЬрднрдд рд╣ )

рдпреЛрдЧ--рд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА реи рддреЛрд▓рд╛, рдлрд▓рдлрд▓рджрд░рд╛рдЬ реи рддреЛрд▓рд╛ рдлреАрдХрд░ рдкрддрд░ рез рддреЛрд▓рд╛, рдЗрд╡рдд рдЬреАрд░рд╛ рез рддреЛрд▓рд╛, рдЕрд░ рдЧрд╢рд▓рд╛рдм рдпрд╛ рдХрд╡рд▓ рд╕рд╛рджрд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рдЪрди рдмрд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рд▓ред рдорд╛рддрд░рд╛ рез рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд рджреЛрдкрд╣рд░ рд╡ рд╕рд╛рдпрдХрд╛рд▓ рддрд╛рдЬрд╛ рдЬрд▓ рд╕ ред

* (тАМрдГ

рдХрд░рдЬрд╡рд╛ рдЪрдП

рдпреЛрдЧ--рдЧрд░ реи рддреЛрд▓рд╛, рдиреМрд╢рд╛рджрд░ реи рддреЛрд▓рд╛, рдХрд░рдЬрд╡рд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рез рддреЛрд▓рд╛ рдХрдЯ рдЫрд╛рди рдХрд░ рд░рдЦ рдФрд░ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп + рд░реА рд╕ рек рд░рддрддреА рддрдХ рдЪрд╛рдп рдпрд╛ рдЕрдХрд░ рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдерд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдж ред рдпрджрд┐ рдЬрд╡рд░ рд╕ рдкрд░ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЬрдпрд░ рд░рдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЪрдв рдЬрдпрд░ рдо рджрди рд╕ рдкрд╕реАрдирд╛ рд▓рд╛рдХрд░ рдЬрдпрд░ рдЙрддрд╛рд░ рджрддрд╛ рд╣ ред

рдХрдирди рдХрд╛ рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐--рдХрд░ рдЬрдмрд╛ рдЪрд░рдг ( рдЬрд┐рд╕рдХреА рдкрд░рд╢рд╕рд╛ рдбрд╛реж рдЕрд╕рд╛рд░ рди рдореА рдХреА рдереА )

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЙрддрддрдо рджрд╡рд╛ рд╣, рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рд▓ рд╕ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдХреЛрдЯрд╛рдг рдирдП рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рдЪрдХрд┐ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рд╕рд╕рд╛рд░ рдХ рд╣рд░ рднрд╛рдЧ рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдЕрдд рдпрд╣ рдЧрдЪрд░ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдкрд░рдпрдХрдд рд╣ред рдЪрд┐рд░рдХрд╛рд▓ рд╕ рдЗрд╕рдХреА рдЦреЛрдЬ рдереА, рдХрд┐ рдХреЛрдИ рджрдмрд╛ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐ рд░рдк рдо рдорд┐рд▓ | рдЗрд╕ рд╕рд╕рд╡рдирдз рдо рдХрд╛рдлреА рд░рд┐рд╕рд░рдЪ рдХреА рдЧрдИ | рдкрд░рд╛рдЪреАрди рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рдХ рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдд рде ред рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рддрд╡ рдФрд░ рддрд▓рд▓ рдкрд░рд╛рдкрдд

Page 188: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрез )

рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдФрд░ рдЙрд╕ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЕрдирднрд╡ рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ред рджреАрдШ- рдХрд╛рд▓ рдХ рдЕрдирднрд╡реЛрдкрд░рд╛рдирдд рдпрд╣ рдкрд░рдорд╛рдгрд┐рдд рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдХрд┐ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдУрд░ рдмрд╛рд░реА рдХ рдмрд╡рд░реЛ рдо рдпрд╣ рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ред рдЕрдм рдпрд╣ рдЕрд╕рдЦрдп

рдЕрдЧрд░рдЬреА рджрд╡рд╛рдУ рдо рд╡рд┐рд╡рд┐рдз рд░рдкреЛ рдо рд╡рд┐рдХрд░рдп рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣ ред рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛

рдо рд╡рд┐рд░рдЪрди рдХ рдкрджрдЪрд╛рддтАМ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдЕрддрд┐рд╢реАрдШрд░ рд▓рд╛рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣.

рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдпреЛрдЧ рдиреАрдЪ рдЕрдХрд┐рдд рдв, рдЬрд┐рд╕рдХреА рдкрд░рд╢рд╕рд╛ рдбрд╛рдХрдЯрд░ рдЕрд╕рд╛рд░

рди рднреА рдХреА рд╣.--

рджрдмрдп рддрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐--рдХрд░рдЬрдмрд╡рд╛ рдХ рдмреАрдЬ рел рд░рддрддреА, рдлрд▓рдлрд▓рджрд░рд╛рдЬ

реи рд░рддрддреА, рджреЛрдиреЛ рдХрд╛ рдЪрд░реА рдмрдирд╛рд▓ред

рдорд╛рддрд░рд╛ рд╡ рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдпрд╣ рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рд╣, рдкрд╛рдиреА рд╕ рдлрд╛рдХ рд▓ ред

рд▓рд╛рдн -рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рд┐рд╢рд╖ рдЖрдкрдзрд┐ рд╣ ред

Page 189: Ghar Ka Vaid - archive.org

рд▓реЛрдЧ рдмрдЯреА рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░реЛ рдн рдЕрдХрд╕реАрд░реА рдкрд░рднрд╛рд╡ рджрд┐рдЦрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА

рдЖрд╢рдПрдЪрдпреЛрддрдкрд╛рдардХ рдмрдЯреА

рд╣рдорд╛рд░рд╛ рдкрд░рд╛рдирдд рддреЛ рдирд┐рддрд╛рдирдд рдмрдЬрдв рдкрд░рд╛рдирдд рд╣, рд▓реЙрдЧ рдмрдЯреА рд╣рдорд╛рд░ рдпрд╣рд╛ рдЕрддрдпрд▓рдк рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣ред рд╣рд╛ рдирд┐рдХрдЯрд╡рд░рддреА рд░рд┐рдпрд╛рд╕рдд рдкрдЯрд┐рдпрд╛рд▓рд╛ рдХ

рдирд╣рд░реА рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдпрд╣ рдмрдЯреА рдареАрдХ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдореМрд╕рдо рд╕ рдЦреЛрдЬрди рд╡рд╛рд▓реЛ

рдХреЛ рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдЬрд┐рди рджрд┐рдиреЛ рдо рдореЛрдЬрд╛ рдореАрд░рдкрд░ рдЬрд┐рд▓рд╛ рдкрдЯрд┐рдпрд╛рд▓рд╛ рдо рдЬрдбреА рд╡рдЯрд┐рдпреЛ рдХреА рдкрд╕рддрдХ рдХ рд▓рд┐рдП рдЪрд┐рддрд░реЛ рдХ рдбрд┐рдЬрд╛рдЗрди рдмрдирд╡рд╛ рд░рд╣рд╛ рдерд╛, рдЙрди рджрд┐рдиреЛ рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рдХрд╛ рдмрд╣рдд рдкрд░рдХреЛрдк рдерд╛ред рдорд░ рдкрд╛рд╕ рдЬреЛ рднреА рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд░реЛрдЧреА рдЖрдд рде, рдо рдпрд╣реА рд╡рдЯреА рдШреЛрдЯрдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рди рдХреЛ рдж рджрддрд╛ рдерд╛ред рдИрдЗрдмрд░ рдХреА рдХрдкрд╛ рд╕ рдПрдХ рджреЛ рдорд╛рддрд░рд╛рдУ рдо рд╣реА рдЬрдпрд░ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ |

рдо рдЪрд╛рд╣рддрд╛ рд╣' рдХрд┐ рдЖрдЗрдЪрдпрдЬрдирдХ рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рдШрдЯреА рдХрд╛ рдЕрдирднрд╡ рдШрдб рдкрдорд╛рди рдкрд░ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рдд, рдорд┐рдХрд╢рдЪрд░ рдФрд░ рд░рд╛рд╡рдд рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдХ рдпрдерд╛ рд╕рдорд╕рдорд╡ рд╕рд╛рд░ рдУрдФрдкрдзрд╛рд▓рдпреЛ рдо рдЗрд╕рдХрд╛ рднрд╡рдирдз рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдпред рдЕрд╕рдд рдиреАрдЪ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╣рд▓рд┐рдпрд╛ рдЕрдХрд┐рдд рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рдж, рддрд╛рдХрд┐ рдкрд╛рдардХреЛ рдХреЛ рдкрджрд┐рдЪрд╛рди рдХрд░рди рдо рдХрдард┐рдирд╛рдИ рд▓ рд╣реЛ ред рдЖрд╡-

Page 190: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрей )

рдЗрдпрдХрддрд╛ рдереА рдХрд┐ рдЗрд╕рдХреА рд░рдЧреАрди рддрд╕рд╡реАрд░ рдЫрд╛рдк рдХрд░ рдкрд╛рдардХреЛ рдХреЛ рд╕рд╡рд┐рдзрд╛ рдкрд╣рдЪрд╛рдИ рдЬрд╛рдп рдХрд┐рдирдд рдЬрдорд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░ рджрдЦрдд рд╣рдП рд╣рдорд╛рд░ рд╕рд╛рдорди рд╡рдбреА рдХрдард┐рдирд╛рдЗрдпрд╛ рд╣ |

рд▓реЙрдЧ рдмрдЯреА рдХрд╛ рд╣рд▓рд┐рдпрд╛--рдкреМрдз рдХреА рд▓рдЧрдмрд╛рдИ рдПрдХ рд╣рд╛рде рд╕ рд▓рдХрд░ рдЧрдЬ рднрд░ рддрдХ рджрдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣| рдкреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рдлрд▓ рд╢рд╛рд░рдЦреЛ рдХ рд╕рд┐рд░ рдкрд░

рд▓рдЧрдд рд╣ ред рдЬрд┐рдирдХреА рдкрддрддрд┐рдпрд╛ рдкрд░рд╕рдкрд░ рднрд▓реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рд▓реА рд╣рдИ рдирд╣реА рд╣реЛрддреА | рдлрд▓ рдФрд░ рдкрддрддреА рдХреА рд╢рдХрд▓ рд╕рд░рдЬрдордЦреА рд╕ рдорд┐рд▓рддреА рдЬрд▓рддреА 'рд╣ рдХрд┐рдирдд рдЙрд╕рд╕ рдмрд╣рдд рдЫреЛрдЯрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рд╕рд╡рд╛рдж рдХрдбрд╡рд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рдкрд░рд╛рдп. рдирд╣рд░реЛ рдХ рдХрд┐рдирд╛рд░ реи рдпрд╛ рдЦрддреЛ рдХреА рдордб рдкрд░ рдЙрдЧрддреА рд╣ ред рдирд╛рдо--рд╣рдорд╛рд░ рдкрд░рд╛рдирдд рдо рдЗрд╕ рд▓реЙрдЧ рдмрдЯреА рдХрд╣рдд рдж ред рдпрдж рдирд╛рдо

рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛, рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЗрд╕рдХ рдлрд▓ рдХреЛ рд╡рдирд╛рд╡рдЯ рд╕рддрд░рд┐рдпреЛ рдХ

рдЖрднрд╖рдг 'рд▓реЛрдЧтАЭ рд╕ рдорд┐рд▓рддреА рдЬрд▓рддреА рд╣ред рдкрдЯрд┐рдпрд╛рд▓рд╛ рдУрд░ рдЕрдордмрд╛рд▓рд╛ рдХ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЗрд╕ рдЗрд▓рджрд╛ рдШрд╛рд╕ рдХрд╣рдд рдж, рдХтАНрдпреЛрдХрд┐ рдЗрд╕рдХ рдлрд▓ рд╣рд▓рджреА

рдХ рд░рдЧ рдХ рд╣реЛрдд рд╣ ред

рдпрд╣реА рд░рдо рдмрдЯреА рд╣ рдЬрд┐рд╕ рдХрдирди рдХрд╛ рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐ рд╡рддрд╛рдХрд░ рдЗрдЗрдд-

рд╣рд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдЪрд░ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рд╡рдЪрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЬрд╕рд╛ рдХрд┐ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рд╕рдордмрдирдзреА рдкрд░рд╛рдиреА рдлрд╛рдЗрд▓ рджрдЦрди рд╕ рдЬрдЮрд╛рдд рд╣рдЖ рд╣ред рдЗрд╕реА рдЗрд▓рд┐рдпрд╛ рдУрд░ рдЗрдирд╣реА рдЧрдгреЛ рд╡рд╛рд▓реА рдмрдЯреА рдХреЛ рдЙрдирд╣реЛрди рд░рдо рдмрдЯреА рдирд╛рдо рджрд┐рдпрд╛ рд╣, рдЖрдЧ рдИрджрд╡рд░ рд╣реА рдЬрд╛рди !

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐- рдХрдирди рдХреА рдорд╛рддрд┐ рдмрд╛рд░реА рдЖрди рд╕ рдкрд░рд╡ реи рдорд╛рд╢ рд╕ рек рдорд╛рд╢ рддрдХ рел-рем рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪреЛ рдХ рд╕рд╛рде рдШреЛрдЯ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдШрдврд╛ реп

рдХ рдЕрдирддрд░ рд╕ рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдж ред рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓ рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд▓рд╛рдП |

Page 191: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрек )

рд▓рд╛рдо--рдЕрдм рддрдХ рдЕрдирднрд╡реЛ рд╕ рддреЛ рдпрд╣реА рдкрд░рдЧрдЯ рд╣рдЖ рд╣ рдХрд┐

рдХрдирди рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрдо рдирд╣реА рдФрд░ рдпрд╣тАМ рд╕реА рдХрд┐ рдХрдирди рдХреА рднрд╛рддрд┐

рдЦрд╢рдХреА рдирд╣реА рдХрд░рддреА | рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ рдХрд╛рдиреЛ рдо рд╢рд╛рдп

рд╢рд╛рдп рдирд╣реА рдкрд░рддреАрдд рд╣реЛрддреА ред рд╣рд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рд╕рд╡рди рдХрд░ рд▓рди рд╕ рдХрдЫрдХ рджрд╕рдд рдЖ рдЬрд╛рдд рд╣ред рдХрдИ рдУрдкрдзрд╛рд▓рдпреЛ рди рддреЛ рдХрдирди рдХреЛ рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдЫреЛрдбрдХрд░

рдбрд╕рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдЗрд╕реА рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛ рд▓рд┐рдпрд╛ рд╣ |

рд╣рдо рднреА рдЗрд╕ рдмрдЯреА рдХреЛ рдЗрдХрдЯрдард╛ рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рдерд╛рд╕ рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ ред рдкрд╛рдардХрдЧрдг рд╕рд╡рдп рдЦреЛрдЬ рдУрд░ рдкрд░рдг рдмрд┐рд╢рд╡рд╛рд╕ рдХ рд▓рд┐рдП рджреЛ рдкрддрдд рд▓рд┐рдлрд╛рдл рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╕рд╛рде рдо рдЬрд╡рд╛рдмреА рдЯрд┐рдХрд┐рдЯ рд░рдЦрдХрд░ рджрд╣рд╛рддреА рдлрд╛рд░рдорд╕реА рдореж рдкреЛреж рдХрд╛рд╕рди рдЬрд┐рд▓рд╛ рдЧрдбрдЧрд╛рд╡рд╛' рд╕ рдкрдЫ рд▓ред рд╕рд╛рде рд╣реА рдЕрдирднрд╡ рдУрд░ рдЙрд╕рдХ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдореЛ рд╕ рдлрд╛рдорд╕реА рдХреЛ рд╕рдЪрд┐рдд рднреА рдХрд░| рддрд╛рдХрд┐ рдкрд░реА рддрд╕рд▓тАНрд▓реА рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдХ рдмрд╛рдж рдЙрд╕рдХ рд╕рддрддтАМ рдЖрджрд┐ рдХрд╛ рдкрд░рдмрдирдз рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп |

Page 192: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдХрдирди рдХрд╛---рд╕рдордХрдХрд╖---рдпрд╛ рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐

рджрд╢реА рдУрд╖рдзрд┐рдпрд╛ рдЗрди рджрд┐рдиреЛ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХрд╛ рдкрд░рдХреЛрдк рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣, рдХрдирди рдХрд╛

рднрд╛рд╡ рдЗрддрдирд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдмрдв рдЧрдпрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЧрд░реАрдм рд╡рд▓рдХрд┐ рдордзрдпрдо рд╢рд░рдгреА

рдХ рд▓реЛрдЧ рднреА рдЙрд╕рдХрд╛ рд╕рд╡рди рд╕рд░рд▓рддрд╛ рд╕ рдирд╣реА рдХрд░ рд╕рдХрдд ред

рдЗрд╕рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдХрдирди рдо рдЫрдЫ рджреЛрдк рднреА рд╣, рдЕрд╕рдд рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛

рд╣ рдХрд┐ рдЙрд╕рдХреА рд╕рдордХрдХрд╖ рдЕрд▓рдп рдФрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдбрдорд╡ рдХрд░рдХ рдЙрдирд╣

рд╕рд╕рд╛рд░ рдо рдлрд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдп | рддрд╛рдХрд┐ рдЧрд░реАрдм рдУрд░ рдордзрдпрдо рдмрд░рдЧ рдХ рд▓реЛрдЧ

рдЙрдирд╕ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛ рд╕рдХ ред рдо рдЗрд╕ рд╡рд╛рдд рдХреЛ рдорд╛рдирди рдХ рд▓рд┐рдП рдХрджрд╛рдкрд┐

рддрдпрд╛рд░ рдирд╣реА рдХрд┐ рдИрдЗрд╡рд░ рди рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдирд╛рд╢рдХ рд╕рд╛рд░ рдЧрдг рдХрдирди рдо

рд╣реА рдЫрдкрд╛ рдврд┐рдП рд╣ рдУрд░ рдЙрд╕рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╕рд╕рд╛рд░ рднрд░ рдо рдХреЛрдИ

рд╡рд╕рдд рдЙрд╕рдХреА рд╕рдорддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░ рд╕рдХрддреА ред

рдЕрд╕рдд рд╢рд░рдердо рд╡рд╛рд░ рдо рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдУрдФрд╖рдзрд┐рдпрд╛ рдкрд╢ рдХрд░рддрд╛

рд╣, рдЬрд┐рдирд╣ рдЕрддрднрд╡реА рд╣рдХреАрдореЛ рд╡рджреЛ рди рдХрдирди рдХ рд╕рдордХрдХрд╖ рдпрд╛ рдЙрд╕рдХ

рд▓рдЧрдордЧ рдЧрдгреЛ рд╕ рд╕рдордкрдирди рдмрддрд╛рдпрд╛ рд╣ред рд╕рд╣рд░рдЦреЛ рдкрд╛рдардХрдЧрдг рд╕рд╡

рдЗрдирдХрд╛ рдкрд░рдг рдЕрд▓рдорд╡ рдХрд░рдХ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдо рд╕ рд╣рдорд╛рд░реА рдлрд╛рд░рдорд╕реА рдХреЛ рднреА

рд╕рдЪрд┐рдд рдХрд░ред

Page 193: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рем рекрем ) ,

'рджрд╢реА рдХрдирди' ( рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рдж рдлреАрдХрд╛ рд╣ )

рд▓реАрдЬрд┐рдП рд╕рд╛рд╣рдм | рд╣рд╕ рдЕрдкрди рдЫрджрдп рдХрд╛ рдЯрдХрдбрд╛ рднреА рднрдЯ рдХрд░рди рд▓рдЧ рд╣ ред рдпрд╣ рд╡рд╣реА рд╡рд╕рдд рд╣ рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рд╣рдорди рдмрдбреА рдзрдо-рдзрд╛рдо рд╕ рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХрд░ рд░рдЦрд╛ рд╣ред рд╕рдорд╕рд╡рддрдГ рд╡ рд▓реЛрдЧ, рдЬреЛ рдЗрд╕ рдЧрд╣рд╕рдпрднрдп рдереЛрдЧ рдХреЛ рд╣рдерд┐рдпрд╛рди рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рд▓рд╛рдпрд┐рдд рде, рдЖрдЬ рдЗрд╕ рдЗрдбрдпрд░реАрдп рдХрдкрд╛ рд╕рдорднрдЧ ред рд╕рд╕рд╛рд░ рдХреА рдЕрдирд┐рддрдпрддрд╛ рдХрд╛ рдзрдпрд╛рди рдХрд░рдХ рдЖрдЬ рдЗрд╕ рдореА рдкрд░рдХрдЯ рдХрд┐рдП рджрддрд╛ рд╣ ред рдЪ рдХрд┐ рд╣рдорди рдЗрд╕рдХреЛ рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рдкрдиреА рд░рдЧ рдж рд░рдЦрд╛ рд╣, рдЕрдд' рд╣рд╕ рдЗрд╕рдХреЛ рдореАрдард╛ рдХрд░ рд▓рдд рд╣ рдФрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рдирд┐рдХ рд░реАрддрд┐ рд╕ рдмрдирд╛рдд рд╣ ред рдпрд╣рд╛ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд╡рд┐рдзрд┐ рд▓рд┐рдЦреА рдЬрд╛рддреА рд╣, рдЬрд┐рд╕рдХреЛ рд╕рд░рд╡ рд╕рд╛рдзрд╛- рд░рдг рднреА рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ рд╕рдХ |

рдзрддрд░ рдХрд╛ рдлрд▓ рд╕рд░ рднрд░ рдХрдЯрдХрд░ рд▓рдЧрджреА рдмрдирд╛рдп рдФрд░ рдПрдХ рд╣рд╛рдбреА рдо рдЖрдзреА рд▓рдЧрджреА рд╡рд┐рджрдзрд╛рдХрд░ рд╣рд░рддрд╛рд▓ рдЧреМрджрдирддреА рдХ рдЯрдХрдб реиреж рддреЛрд▓ рд╕рдзрдп рдо рд░рдЦрдХрд░ рдХрдкрд░реМрдЯреА рдХрд░ рдФрд░ реирек рд╕рд░ рдЙрдкрд▓реЛ рдХреА рдЖрдЧ рджред рд╣рд░рддрд╛рд▓ рдЗрд╡рдд рдзрд╡рд▓ рдирд┐рдХрд▓рдЧреА ред

рд▓рд╛рдн--рдЭрдирджрд░рддрд╛ рдо рдХрдирдд рд╕ рдмрдврдХрд░ рд╣, рдЬрдпрд░рд╛рдЧрдорди рд╕рд░ рдШрдЯ рдкрд░рд╡ реи рд░рддрддреА рд╕ рей рд░рддрддреА рддрдХ рдХреА рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдУрд░ рдлрд┐рд░ рдШрдЯрд╛ рдкрд░рд╡ рдПрдХ рдУрд░ рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдж ред рдпрд╣ рд╡рд┐рд╕рдордпрдХрд╛рд░рдХ рджрд╡рд╛ рд╣ред

рдХрдирди рдХреА рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐ рдЕрддреАрд╕ рдХреЛ рдереЛрдбреА рджрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рдореЛрдХрд░ рдКрдкрд░ рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ рдЬрддрд╛рд░ рджред рдФрд░ рдЙрд╕рдХреЛ рдЕрддрд┐ рд╕рдХрдо рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд

рдз

Page 194: Ghar Ka Vaid - archive.org

5 реж рез] рд░рдЦ | рдпрд╣ рднреА рдорд▓рд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдХрдирди рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдмрд░рдитАМ рдЬрд╕рд╕ рднреА рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рднрд╛рд╡рдХ рд╣ ред рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рдЪрд╛рд░реА рд╕ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдкрд░рд╡ 9? рднрд╛рд╢рд╛ рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ рдкрд╣рд┐рд▓ рджреЛ рдШрдЯ рдлрд┐рд░ рдПрдХ реи рдШрдЯ рдХ рдЕрдирддрд░ рд╕ рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рее ред рдИрдЬрдпрд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдкрд░рдердо рджрд┐рд╡рд╕ рд╣реА рдЬрдпрд░ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рд╕рд▓рдорд╛рдиреА рджрд╡рд╛рдЦрд╛рдирд╛ рдХреА рдЖрд╢рдЪрд░рдпрдЬрдирдХ рдЖрд╡рд┐рд╖рдХрд╛рд░ рем рд╕рд╣рд▓рддреА |

(рдЬреЛ рдХрд┐ рд╕рдирджрд░рддрд╛ рдФрд░ рд▓рд╛рдн рджреЛрдиреЛ рдо рдХрдирди рдХ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣) рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд┐рд░реЛрдк рджрд╢реА рдЖрд╡рд┐рд╖рдХрд╛рд░ рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐ рд░рдЧ рдФрд░ рднрд╛рд░ рдо рддреЛ рдЕрдЧрд░рдЬреА рдХрдорди рдЬрд╕реА рджреА рд╣, рдХрд┐рд▓рдд рдЬрдЮрд╛рдн рдФрд░ рд╕рд╕рддрдкрди рдо рдЙрд╕рд╕ рдХрдИ рдЧрдирд╛ рдмрдврдХрд░ рд╣ред рднрд╛рддрд░рд╛ рднреА рдмрд╣рдд рдХрд╕рдо рд╣ рдФрд░ рд╕рдмрд╕ рд╡рдбреА рд╡рд┐рд╢рд╖рддрд╛ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдЦрдардХреА рд╡рд┐рд▓рдХрд▓ рдирд╣реА рдХрд░рддреАред рдпрд╣реА рдХрд╛рд░рдг рд╣ рдХрд┐ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЦрд╛рдИ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд╣реА рджрд┐рди рд╕ рдЕрдкрдирд╛ рдорд╕рд╛рд╡ рджрд┐рдЦрд╛рддреА рд╣ | рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░реЛ, рд╡рд┐рд╢рд╖ рдХрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╣| рд╣рдорди рд╡рд░рд╖реЛ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд┐рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХрд░рдХ рдЖрдЬ рдкрд╛рдардХреЛ рдХреЛ рднрдЯ рдХрд░рджреА рд╣, рджрдЦ рдХрдпрд╛ рдХрджрд░ рд╣реЛрддреА рд╣ред

рдпреЛрдЧ--рдЙрддрдХрд╖рдЯ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдЧреМрджрдирддреА рд╣рд░рддрд╛рд▓ рд▓рдХрд░ рдЙрд╕рдХреЛ рдЧреЛрджрд╕рде рдо рддрд░ рдХрд░, рдФрд░ рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдирдпрд╛ рджрдз рдмрджрд▓ рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░ред рдЗрд╕реА рднрдХрд╛рд░ рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рддрдХ рджрдз рд╡рджрд▓рдд рд░рд╣. ред рддрддрдкрдардЪрд╛рдд рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рджрд╣рдХрдд рд╣рдП рдХреЛрдпрд▓реЛ рдХреА рдЖрдЧ рдкрд░ рд░рдЦ рдж рдФрд░ рдардбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рдлрд▓ рд╣рдП рдардХрдб рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЙрдирд╣ рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░

Page 195: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрео 9

рдкрд░рддрд┐ рел рддреЛрд▓ рдХ рдЕрдирджрд░ рек рд░рддрддреА рд╕реЛрдорд▓ рднрд╕рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЦрдм рдЦрд░рд▓ рдХрд░ рдУрд░ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╕рдХрд░реАрди рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд╢реА рд╢рд┐рдпреЛ рдо рднрд░рд▓ | рднрд╛рддрд░рд╛--реи рд░рддрддреА рд╕ рек рд░рддрддреА рддрдХ рджрд┐рди рд╕рдо рддреАрди рдмрд╛рд░ | рдИрдЗрдЪрд░ рдЫрдкрд╛ рд╕ рдЪрдв рд╣рдП рдЬрд╡рд░ рдХреЛ рдЙрддрд╛рд░рддреА рд╣ рдФрд░ рдЙрддрд░ рд╣рдП рдХреЛ рдкрдирдГ рдЪрдврди рд╕

рд░реЛрдХ рджрддреА рд╣ ред рдиреЛрдЯ--рд╕реЛрдорд▓ ( рд╕рдЦрд┐рдпрд╛ ) рдХреА рднрд╕рдо рдЖрд╡рд╢рдпрдХ рдирд╣реА ред рдЗрд╡рдд

рд╕рдЦрд┐рдпрд╛ рдХреЛ рдПрдХ рджрд┐рди рддрдХ рдЕрд░ рдЧрд▓рд╛рд╡ рдпрд╛ рдХрд╡рдбрд╛ рдо рднрд▓реА рднрд╛рддрд┐ рдЕрдирддрд░рдЦрд░рд▓ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп, рдУрд░ рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рдпреЛрдЧ рдо рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░ рддреЛ рд▓рд╛рдо

рдо рдирд╣реА рдкрдбрддрд╛ | рд╕рдХрд░реАрди рдХрд╡рд▓ рдореАрдард╛ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдорд┐рд▓рд╛рдИ рдЬрд╛рддреА

рд╣ред рдпрджрд┐ рдореАрдареА рди рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣ рддреЛ рд╕рдХрд░реАрди рдХрд╛ рдорд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЖрд╡рд╢рдпрдХ рдирд╣реА ред рд╕рдХрд░реАрди рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣реА рдорд┐рд▓рд╛рдПред рдЕрдирднрд╡ рдХрд░рдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рд╕рд╡рдп рдЕрдирдорд╛рди рдХрд░рд▓ред

рдХрдирди рдХреА рд╕рдорддрд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА

'рджрд╢реА рд╡ рд╕рд╕рддреА рджрд╡рд╛' рдХрдирди рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрдХрд╕реАрд░ рдорд╛рдиреА рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдХрд┐рдирдд

рд╕рд░рд╡ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдХ рд▓рд┐рдП рдПрдХ рддреЛ рдмрд╣рдд рдорд╣рдЧреА рд╣, рджрд╕рд░ рдмрд╣рдд рдЦрд╢рдХ рд╣реЛрддреА рд╣ ред рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рде рджрдз рдкреАрдирд╛ рдЖрд╡рд╢рдпрдХ рд╣реЛрддрд╛ рд╣! рд╡рд░рдирд╛ рдХрд╛рди рдмрд╣рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ | рдЕрдд рдкрд╛рдардХреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╛ рдо рд╣рдо рдПрдХ

рдРрд╕рд╛ рдпреЛрдЧ рднрдЯ рдХрд░рдд рд╣ рдЬрд┐рд╕рдо рдХрдирди рд╕рдордорд┐рд▓рд┐рдд рдирд╣реА рд▓рдХрд┐рди рд▓рд╛рдн рд╕ рдЙрд╕рдХ рд╣реА рд╕рдорд╛рди рд╣ | рд╡рд░рдитАМ рдЙрд╕рд╕ рдореА рдмрдврдХрд░ рдорд╛рддрд░рд╛ рдУрд░ рд╕рд╡рд╛рдж рдореА рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдХрдирди рдЬрд╕рд╛ рд╣реА рд╣ред рдЖрдирдирдж рдпрд╣ рдХрд┐ рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рд╕рд╕рддреА рдУрд░ рд╕рд░рд╡рддрд░ рдкрд░рд╛рдкрдп рд╣ред рдХреЛрдИ рд▓рдордмрд╛ рдЪреМрдбрд╛ рдпреЛрдЧ

Page 196: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрем )

рдирд╣реА рд╡рд░рдитАМ рдПрдХ рдорд╛рддрд░ рд╡рдЯреА рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐ рдХрд┐рд╕реА рдкрд╕рд╛рд░реА рд╕ рд▓рдХрд░ рдХрдЫ рдорд┐рдирдЯреЛ рдо рд╣реА рдЬрд┐рддрдиреА рдЪрд╛рд╣, рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛ рд╕рдХрддреА рд╣ рдУрд░ рдорд▓- рд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рдкрд░рддрдпрдл рджрд╢рд╛ рд╕ рджреА рдЬрдЮрд╛ рд╕рдХрддреА рд╣ | рдЕрд╕рдд рдЪрдв рд╣рдП рдЬрд╡рд░

рдХреЛ рдЙрддрд╛рд░рддреА рд╣, рдУрд░ рдЙрддрд░ рд╣рдП рдХреЛ рдЪрдврди рд╕ рд░реЛрдХрддреА рд╣ | рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдХреАрдЯрд╛рдгрдУ рдХреЛ рдорд╛рд░ рджрддреА рд╣, рдпрдХрдд рдХреЛ рдкрд╖рдЯ рдХрд░рддреА рд╣ред рд╣рдорд╛рд░. рдЕрдирднрд╡ рдо рдЗрд╕рд╕ рдмрдврдХрд░ рд▓рд╛рдордкрд░рдж рдЕрдирдп рдХреЛрдИ рджрд╡рд╛ рд╕рд┐рджрдз рдирд╣реА рд╣рдИ ред

рд▓реАрдЬрд┐рдП, рдо рдЖрдкрдХреЛ рдЕрд╡рд┐рдХ рдкрд░рддреАрдХрд╖рд╛ рдо рдирд╣реА рд░рдЦрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рддрд╛ред рдмрддрд╛рдП рджрддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдмрд╣ рдЕрджрд╕рдд рд╡рд╕рдд рдЫрдЯрдХреА рдпрд╛ рдХрдб рд╣ред рдпрджрдпрдкрд┐ рдЖрдкрдХреЛ рдЖрдЗрдЪрдп рд╣реЛрдЧрд╛, рдХрд┐ рдпрд╣ рд╕рд╛рдорд╛рдирдп рд╕реА рд╡рд╕рдд рдХрдпреЛрдХрд░ рдЗрддрдиреА

рд▓рд╛рднрдкрд░рджтАМ рд╣реЛ рд╕рдХрддреА рд╣, рдХрд┐рдирдд рдЖрдкрдХрд╛ рдЖрд░рдЪрд░рдп рдЙрд╕ рд╕рдордп рджрд░

рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рдЬрдм рдЖрдк рдЗрд╕рдХрд╛ рдЕрдирднрд╡ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдХрд░рдЧред рдпрджрд┐ рдХрдирди рд╕ рдмрдврдХрд░ рдкрд░рдорд╛рдгрд┐рдд рди рд╣реЛ, рддреЛ рдорд░рд╛ рдЬрд┐рдордорд╛ ред

рд╕рдЪрди рд╡рд┐рдзрд┐--рдЬрд╡рд░ рдЪрдврди рд╕ рдЖрдз рдШрдЯрд╛ рдкрд░рд╡ рек рд░рддрддреА рджрд╡рд╛ рдЦрд╛рдб рдпрд╛ рдмрддрд╛рд╢рд╛ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЦрд┐рд▓рд╛рдПред рд╕рд░рджреА рдХрджрд╛рдкрд┐ рдкрд░рддреАрдд рди

рд╣реЛрдЧреА ред рдЬрд╡рд░ рдкрд░рдердо рддреЛ рд░рдХ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛, рдЕрдирдпрдерд╛ рдкрд╣рд┐рд▓реА рд╕реА рддреАрддрд░рддрд╛ рди рд╣реЛрдЧреА ред рдЬрд╡рд░ рдХреА рджрд╢рд╛ рдо рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдпрд╛ рдЪрд╛рдп рдХ рджрди рд╕ рдкрд╕реАрдирд╛ рд▓рд╛рдХрд░ рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд╛рд░ рджрддреА рд╣ ред

рд╡рд╛рджреА рдХ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рддреАрди рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдЬрдпрд░ рдЪрдврди рд╕ рдкрд░рд╡ рд╕рдорд╛рдкрдд

рдХрд░рдж ред рдкрд░рдорд╛рддрдорд╛ рди рдЪрд╛рд╣рд╛, рддреЛ рдЬрд╡рд░ рдХрджрд╛рдкрд┐ рди рдЪрдврдЧрд╛ рдХрд┐рдирдд

рд╕рд░рдХрд╖рд╛рде рджреЛ рдЪрд╛рд░ рджрд┐рди рд╕рд╡рди рдХрд░рдд рд░рд╣, рддрд╛рдХрд┐ рдЬрд╡рд░ рдХрд╛ рдкрдирд░рд╛-

рдЧрдорди рди рд╣реЛ | рд╣рдорд╛рд░реА рдлрд╛рд░рдорд╕реА рдХрд╛ рдпрд╣ рдЪрд▓рддрд╛ рд╣рдЖ рдпреЛрдЧ рд╣ред рд╕рдордорджрд╛рд░ рд╡рдпрдХрддрд┐ рд▓рд╛рдн рдЙрда |

Page 197: Ghar Ka Vaid - archive.org

( релреж ) рдиреЛрдЯ--рдХрдЯрдХреА рдПрдХ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рд▓рдХрдбрд┐рдпрд╛ рд╣, рдЬрд┐рдирдХреА рд░рдЧрдд

рдХрд╛рд▓реА рдЗрд╡рддрддрд╛ рд▓рд┐рдП рд╣рдП рд╣реЛрддреА рд╣ред рдХрдЯрдХреА рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рдж рдЕрддрд┐ рдХрдбрд╡рд╛,

рдкрд░рдХрддрд┐ рддреАрд╕рд░реА рд╢рд░рдгреА рдХреА рдЧрд░рдо рд╡ рдЦрдЗрдХ рд╣ред рдЖрдорд╛рд╢рдп рдкреЛрд╖рдЯрд┐рдХ, рдЙрджрд░ рдХрдорд┐рдирд╛рд╢рдХ рд╡ рд░рдЪрдХ рд╣. рдЕрдд рдЖрдорд╛рд╢рдп рдХреА рджрд╡рд▓рддрд╛ рдУрд░

рдХреЛрд╖рдЯрдмрджрдзрддрд╛ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдХ рдкрд╖рда рдХрд░рддреА рд╣ ред рдЬреАрдг рдЬрд╡рд░реЛ рдо рдЬрдм рдХрд┐

рдпрдХрдд рднреА рд░реЛрдЧрдЧрд░рд╕рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдорд╕рд╡рд░рдк рд╣рд╛рде рдкрд╛рд╡реЛ

рдо рд╢реЛрде рдЖ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рддреЛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЪрд░рдг рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рдЧрд░рдореА рдХ рдЬрд╡рд░реЛ рдо рдореА рдиреАрдо рдХ рдЫрд┐рд▓рдХ рдХ рд╕рд╛рде рдЙрдмрд╛рд▓рдХрд░

рдкрд┐рд▓рд╛рдд рд╣ ред

рдорд╛рддрд░рд╛-рел рд░рддрддреА рд╕ резреж рд░рддрддреА рддрдХ | рдЬрд╡рд░реЛ рд╕ реи рд╕рд╛рд╢рд╛ рддрдХ |

рд╡рд╛рд░реА рд░реЛрдХ рдЪрдЯрдХреА рдзрддрд░ рдХрд╛ рдлрд▓ рдЖрд╡рд╢рд╡рдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рд▓рдХрд░ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХреЛрд░ рдХ'рдЬ

рдо рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдорд╣ рдмрдирдж рдХрд░рдж рдУрд░ рдЖрдЧ рдо рдЬрд▓рд╛рд▓ред рддрджрдирдирддрд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓рдХрд░ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦред

рдорд╛рддрд░рд╛-реи рд░рддрддреА рд╕ рез рдорд╛рд╢рд╛ рддрдХ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдП'ред рдпрд╣ рджрд╡рд╛

рдХрдирди рд╕ рдЙрддрддрдо рд╕рд┐рджрдз рд╣рдИ рд╣ ред

рдЖрдирдирджрдкрд░рдж рдЧрд╖рдзрд┐ рд╢реАрд╢рд╛ рдирдордХ рез рддреЛрд▓рд╛, рдЕрдЬрд╡рд╛рдпрди рджрд╢реА рей рддреЛрд▓рд╛, рдХрда рдЫрд╛рдирдХрд░

рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ рдФрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рез-рез рдорд╛рд╢рд╛ рдкрд░рд╛рддрдГ рджреЛрдкрд╣рд░ рд╡ рд╕рд╛рдп рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░ред рдХрдирди рдХрд╛ рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐ рд╣ ред

Page 198: Ghar Ka Vaid - archive.org

(рем рекрез )

рддрд▓рд╕реА рдЪрдг рд╢рд╖рдХ рддрд▓рд╕реАрджрд▓ рез рддреЛрд▓рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдХрд╛ рдЪрд░реА рез рддреЛрд▓рд╛, рдЦрд╛рди

рдХрд╛ рд╕реЛрдбрд╛ рел рдареЛрд▓рд╛, рд╕рдорд╕рдд рдУрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рд▓ ред рдорд╛рддрд░рд╛--рез рдорд╛рд╢рд╛ рдЪрдв рд╣рдП рдпрд╛ рдЙрддрд░ рд╣рдП рдЬрд╡рд░ рдо рдж ред рд╣рд░ рджрд╢рд╛

рдо рдЬрдЮрд╛рд╕ рдкрд╣рдЪрд╛рддреА рд╣ ред

рдмрд╛рд░реА рдЬрд╡рд░реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдХрдирди рд╕ рдмрдврдХрд░ рдкрд░рднрд╛рд╡рдХ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╣рд░

рд╢рд┐рдЧрд░рдлреА рддрд▓рд╕реА рд╡рдЯрд┐рдХрд╛ (рдЬреЛ рдХрд┐ рдПрдХ рд░рдкрдпрд╛ рдкрд░рддрд┐ рдЧреЛрд▓реА рдХ рдорд╛рдЪ рд╕ рдкрд░рдЪрд░рддрд╛ рд╕ рд╡рд┐рдХрддрддреА рдереА)

рдПрдХ рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рд╣рдХреАрдо рдЬреА рдЗрд╕ рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдХрд╛ рдорд▓рдп рдПрдХ рд░рдкрдпрд╛

рд▓рдд рде рдФрд░ рдХрдорд╛рд▓ рдпрд╣ рдерд╛ рдХрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЧреЛрд▓реА рд╕ рдЬрдмрд░ рджрдо рджрд╡рд╛ рдХрд░ рднрд╛рдЧ рдЬрд╛рддрд╛ рдерд╛ред рдарддреАрдпрдХ, рдЪреМрдерд┐рдпрд╛, рдирддрдпрд┐рдХ рд╕рдм рдХ рд▓рд┐рдП рд╕рдорд╛рди рд░рдк рд╕ рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рдереАред рд╕рдЪрдХ рди рдЗрд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рдХ рдЕрдкрдиреА рдлрд╛рд░рдорд╕реА рдХ рдЕрдЧрдгрд┐рдд рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдкрд░реАрдХрд╖рд╛ рдХреАред рдИрд╢рд╡рд░ рд╣рдкрд╛ рд╕ рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣рдИ | рдпрджрдпрдкрд┐ рдРрд╕ рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рдпреЛрдЧ рдмрддрд╛рдирд╛ рд▓реЛрдЧ рдкрд╛рдк рд╕рдорднрдд рд╣, рдХрд┐рдирдд рдИрд╢рд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдо рдЕрдкрди рдХреЛ рдЗрд╕ рд╕рдХреАрдгрддрд╛ рдХ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рдмрдЪрд╛рдП рд╣рдП рд╣' ред

рдпреЛрдЧ--рд╢рд┐рдЧрд░рдл рд░рдореА рез рддреЛрд▓рд╛ рдХреЛ рдЦрд░рд▓ рд╕ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдкреАрд╕

рдЖрдЕрд░реЛрд░ рдЙрд╕рдо ? рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдкреАрд╕ рдУрд░ рдлрд┐рд░ рдПрдХ рдкрддрддрд╛ рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рд╕рдордорд┐рд▓рд┐рдд рдХрд░рдХ рдкреАрд╕ ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдмрд╛рд░реА реи рд╕ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдУрд░ рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рдкрддрддрд╛ рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдд рд░рд╣, рдпрд╣рд╛ рддрдХ

рекрежреж рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдУрд░ рдЗрддрди рд╣реА рддрд▓рд╕реАрджрд▓ рдкрд┐рд╕ рдЬрд╛рдп | рдлрд┐рд░

рдЫреЛрдЯреА реи рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рд▓ рдУрд░ рд╕рдЦрди рдкрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ ред

Page 199: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекреи )

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐ рд╡ рд▓рд╛рдн--рдЬрд╡рд░ рдЪрд╛рд╣ рддреАрд╕рд░ рджрд┐рди рдХрд╛ рд╣реЛ, рдпрд╛рдХрд┐ рдЪреМрде рджрд┐рди рдХрд╛ рдпрд╛ рдкрд░рддрд┐ рджрд┐рди рдХрд╛ ред рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдкрд╡ рдмрд░реА рдХ рджреЛ рдкрддрддреЛ рдо рд▓рдкрдЯрдХрд░ рдЦрд┐рд▓рд╛рдм | рдЖрд╢рд╛ рд╣, рдХрд┐ рдЙрд╕реА рджрд┐рди рдЬрд╡рд░ рди рд╣реЛрдЧрд╛ рдЕрдирдпрдерд╛ рджрд╕рд░ рджрд┐рди рдкрдирдГ рдж ред

рдкрд┐рдирдХреАрдирд╛ рдХрд╛ рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐ рдЕрдирднрд╡ рд╕рд┐рджрдз рд╣ рдХрд┐ рд╕рд┐рдирдХреЛрдирд╛ рд╡рд╛рд░реА рдЬрд╡рд░реЛ рдУрд░ рд╢рд▓рдиреЛ рдХ

рд▓рд┐рдП рдЕрдХрд╕реАрд░реА рд╢рд░рднрд╛рд╡рдХ рд╡рд╕рдд рд╣ред рдЪрдХрд░рд┐ рд╕рд┐рдирдХреЛрдирд╛ рд╡рд┐рд▓рд╛рдпрддреА рдЪреАрдЬ рд╣, рдЕрд╕рдд рдпрд╣рд╛ рд╣рдо рдПрдХ рджрд╢реА рдпреЛрдЧ рд▓рд┐рдЦрдд рд╣, рдЬреЛ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рд┐рд▓рдХреЛрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрддрддрдо рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐ рд╕рд┐рджрдз рд╣рдЖ рд╣ ред

рдпреЛрдЧ--рд╢рджрдз рд░рд╕реМрдд реи рддреЛрд▓рд╛, рднрджрд╛рд░ рдХрд╛ рджрдз рез рддреЛрд▓рд╛, рдорд┐рд▓рд╛ рдХрд░ рд╣рд╡рди рджрд╕рдд рдХ рдЕрдирджрд░ рдЦрдм рдХрдЯ ред рдЬрдм рдирд┐рддрд╛рдитАНрдд рд╢рд╖рдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдп, рд╡реЛ рдлрд┐рд░ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦред рдЪрд░рдмрддтАМ, рдмрдЯреА рд╡рддтАМ рдЕрдерд╡рд╛ рд╕рд┐рдХтАНрд╢рдЪрд░ рдХ рд░рдк рдо, рдЬрд╕ рдЪрд╛рд╣, рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

рд▓рд╛рдн--рдЗрд╕рдХ рд▓рд╛рдн рди рдХрдмрд▓ рд╕рд┐рдирдХреЛрдирд╛ рдХ рдмрд░рд╛рдмрд░, рдЕрдкрд┐рдд рдХрднреА реи рдЙрд╕рд╕ рднреА рд╡тАМ рдЪрдврдХрд░ рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрдд рд╣ рдФрд░ рд╡рд┐рд╢рд╖рддрд╛ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рд╕рд┐рдирдХреЛрдирд╛ рдХреА рднрд╛рддрд┐ рдЗрд╕рдо рдХреЛрдИ рд╣рд╛рдирд┐рдХрд░ рдкрд░рднрд╛рд╡ рдирд╣реА рд╣ред рдЗрд╕рдХ рдЕрдирднрд╡реЛрдкрд░рд╛рдирдд рдЖрдк рд╕рд┐рдирдХреЛрдирд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдореА рди рд▓рдЧ ред

рдмрд╛рджрд╛рдо рдХ рдЧрдг рддрдерд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╣рдорд╛рд░реА рдЧрдг рддрдерд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рд╕реАрд░реАрдЬ рдХрд╛ рдПрдХ рдкрд╖рдк рд╣, рдЬрд┐рд╕рдо

рдмрд╛рджрд╛рдо рдХ рдкрд░ рд▓рд╛рдн, рдЙрд╕рд╕ рд╡рдирди рд╡рд╛рд▓ рдкреМрд╖рдЯрд┐рдХ рд╣рд▓рд╡, рдкрд╛рдХ, рд╢рд╡рдд рдУрд░ рддрд▓ рдЖрджрд┐ рдХреА рдмрд┐рдзрд┐рдпрд╛ рднреА рд▓рд┐рдЦ рджреА рдЧрдИ... рдЬрдЕрд╣реА рдордЧрд╛рдХрд░ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛рдп ред

Page 200: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдПрдирдЯреАрдлрдмреАрди--рдФрд░--рдлрд┐рдирд╕рдЯреАрди рдХреА

'рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐--рджрд╢реА--рдУрд╖рдзрд┐рдпрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рдирдпрдд. рдЕрдЧрдирдЬреА рдкрдв рд▓рд┐рдЦ рдмрд╛рдм рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рдпрд╣ рдзрд╛рд░рдгрд╛ рд╣,

рдХрд┐рд┐ рдЬрд┐рд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЕрдЧрдирдЬреА рджрд╡рд╛рдП рд╢реАрдШрд░ рдкрд░рднрд╛рд╡рдХ рд╣реЛрддреА рд╣ рдЙрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рджрд╢реА рджрд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╢реАрдШрд░ рдкрд░рдХрдЯ рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ ред рдпрдерд╛ рдПрдирдЯреАрдлрдирд░реАрди рдУрд░ рдлрд┐рдирд╕рдЯреАрди рдРрд╕реА рджрд╡рд╛рдП рд╣, рдЬрд┐рдирдХ рдЦрд╛рдд рд╣реА рдкрд╕реАрдирд╛ рдЬрд╛рд░реА рд╣реЛрдХрд░ рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдХрд┐рдирдд рдЙрди рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдпрд╣ рдЬрдЮрд╛рдд рдирд╣реА рдХрд┐

рджрд╢реА рджрд╡рд╛рдУ рдо рднреА рдРрд╕реА рд╢рд░рдирдХ рдмрд╕рддрдП рд╣, рдЬреЛ рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд╕реАрдирд╛ рд▓рд╛рдлрд░ рдЬрд╡рд░ рдХреЛ рдЙрддрд╛рд░ рджрддреА рд╣ рдУрд░ рдлрд┐рд░ рд╡рд┐рд╢рдкрддрд╛ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдЕрдЧрд░рдЬреА рджрдмрд╛рдУ рдХреА рднрд╛рддрд┐ рд╣рджрдп рдХреЛ рджрд░рдмрд▓ рд╕реА рдирд╣реЛ рдХрд░рддреА |

рд╕рд╛рде рджреА рдЗрд╕ рдпрджрдз рдХрд╛рд▓ рдо рдкрд░рдердо рддреЛ рдЕрдЧрд░рдЬреА рджрд╡рд╛рдП рдЕрдЧрд░рд╛рдкрдп

рд╣реЛ рдердХреА рдж рдпрд╛ рдорд┐рд▓рддреА рд╣ рддреЛ рдЗрддрди рдКрдЪ рджрд╛рд░рдореЛ рдкрд░ рдХрд┐ рдХрдо рд╕ рдХрдо рд╣рдорд╛рд░ рджрд╢ рдХрд╛ рдЧрд░реАрдм рд╡рдмрдЧ рддреЛ рдЙрдирд╕ рд▓рд╛рдо рдЙрдард╛рди рд╕ рдкрд░рдгрд╡рдпрд╛ рдЪрдЪрд┐рдд рд╣! рдЕрдд. рдЖрдЧрд╛рдореА рдкрд░рд╖рдЯреЛ рдкрд░ рдПрдирдЯреАрдлрдмрд░реАрди рдУрд░ рдлрд┐рдирд╕рдЯреАрди >рдХреА рд╕рдордХрдХрд╖ рдкрд░рд╕рд╛рд╡рдХ рджрд╢реА рдУрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рд╡рд░рдгрди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ ред

рдкрд╛рдардХрдЧрдг рдЕрдирднрд╡ рдХрд░рдХ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдо рд╕ рд╕рдЪрд┐рдд рдХрд░ ред рдСрди

Page 201: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекреж )

рд╣рд╛рддрд╛рд▓-рднрддрдо

рдЬреЛ рдХрд┐ рдлрд┐рдирд╕рджреАрди рдереА рд╕рдорд╛рдЭ рд╣, рдЬрд┐рд╕рдо рдкрд╕реАрдирд╛ рдХрд░рд╛рд░рд░ рдзрдпрд░

рддрддрдХрд╛рд▓ рдЙрдирд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдпрд╛ рд╣рд░рддрд╛рд▓ рднрдЧрдЧ рди рдЭрд╕рд▓ рдЦрд░ | рд▓рд┐рдП рд░рд╛рдордпрд╛рдЧрдп рдзрдпреЛрд╖рдзрд┐

рд╣, рдЕрдкрд┐рдд рдкрд╛рд╕реА рдЖрджрд┐ рдЦрдирдЭ рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рднреА рдкрдпрдХрд╕реАрд░ рд╣ !

рдЯрд░рд╡рдп--рдЧреАрджрдирддреА рд╣рд░рдорд╛рдд рео рдиреЛрд▓рд╛, рджрд╢реА рд╢рдЭрд╛рдЙрдпрд╛рдпрди рек рддреЛрд▓рд╛,

рдиреАрдорд╕рд╛рджрд░ рддреАрд▓рд╛, рдлрд┐рдЯрдХрд░реА ┬╗ рддрд╛рд▓рд╛, рдШреАрдЧрдпрд╛рд░ рдХрд╛ рд╕рджрд╛ рек рд╕рд░

рдорд┐рдЯрдЯреА рдХреА рд╣рд╛рдЯреА ? рд╕рдЧ. рдЙрдк резрем рд╕рд░ )

рд╡рд┐рд╡рд┐-рд╣рд╛рдЯреА рдо рдкрд░рд┐рдЫ реи рдЦрд░ рдкрд╡рдпрд╛ рд╕реАрдордпрд╛рд░ рдорд╛ рд╕рджрд╛

рдбрд╛рд▓ред рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЙрд╕ рдкрд░ 'рдкрд░рд╛рдереА 'рдЕрдЬрдпрд╛рдпрди рдЪрд┐рджрд╛ рдж рдФрд░ рдлрд┐рд░

рдиреЛрд╢рд╛рджрд░ рд╡ рдлрд┐рдЯрдХрджреА рдХреА рджрд╢рдбрд┐рдпрд╛ рдШрдирд╛рдХрд░ рд░ рдХреЛрд░ рдлрд┐рд░

рдЧреЛрджрдирддреА рд╣рд░рддрд╛рд▓ рдХ рдардХрдж рд░рдорд░рдорд░ рдКрдкрд░ рд╢рд╖ 'рдкрд░рдЬрд╡рд╛рдпрди рд╣рд╛рд▓рдХрд░

рдШреАрдордерд╛рд░ рдХрд╛ рдЧрджрд╛ рдбрд╛рди рдФрд░ рдлрд╛рдареА рдХ рдорд╣ рдХреЛ рдорд┐рджрдареА рд╕ рдХрдкрд░реАрдЯреЛ

рдХрд░рдХ рднрдорд┐ рдХ рдЕрдирджрд░ рдЧрдард╛ рд╕реЛрдЯрдлрд░ рел тАЬрем рд╕рд░ рдЙрдкрд▓реЛ рдХреА рдорд╛рди

рджред рд╣рд░рддрд╛рд▓ рдХ рдЯрдХрдб рдзрд╡рд▓ рдмрдЪрдд рдУрд░ рдлрд▓ рд╣рдП рдкрд░рд╛ рд╣реЛрдЧ ред

рдмрд╛рд░реАрд╕ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд░рд╣рд┐рдд рд░рдЦ рдФрд░ 'рд░рд╛рд╡рд╢рдпрдпрддрд╛ рдХ рд╣рд┐

рд╕рдордЧрд░ рдирд┐рдорди рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдХрд╛рдо рдо рд▓рд╛рдПред рдкрд░рдо рд▓рд╛рдордкрд░рдж рдФрд░ рддрддрд▓рд╢_ рдкрд░рднрд╛рд╡рдХрд░ рдпреЛрдЧ рд╣ ред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдорд╛рддрд░рд╛ рез рд░рддрддреА рд╕ реи рд░рддрддреА рддрдХ рд╢рд░рдХ рд╕реМрдл рдерд╛ рдкреЛрджреАрддрд╛ рдХ рд╕рд╛рде рдж ред рд╣рд░ рдкрд░рдлрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рд╡ рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ ред

Page 202: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрек )

рднрд╕рдо рд╕рд▓рдЦрдбреА рд╡рд░рдХрд┐рдпрд╛ рд╕рд▓рдЦрдбреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рддрд╕рд╛рд░ рд▓рдХрд░ рднреМрджрдЧрдз рдо рдЕрддрд┐ рд╕рдХрд╖рдо

рдкреАрдЦ рдХрд░ реи-реи рдареЛрд▓ рдХ рдЧреЛрд▓ рд╡рдирд╛рдХрд░ рдерд╖рдХ рдХрд░рд▓ рдФрд░ резреж рд╕рд░ рдЙрдкрд▓реЛ рдо рдЖрдЧ рджрд╡ред рдорд╛рддрд░рд╛ реи рдорд╛рд╢рд╛ реи-реи рдШрдж рдХ рд╡рд╛рдж рдЙрдЪрд┐рдд рд╢рд░рд╡рдд рдХ рд╕рд╛рде | рдИрд╡рд╡рд░рдЪрдЫрдпрд╛ рдПрдХ рд╣реА рджрд┐рди рдо рдЬрд╡рд░ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрдЮрд╛рдпрдЧрд╛ |

рд╕рд╡рд╛рджрд┐рд╖рдЯ рдЪрдЯрдиреА рдХрд╛ рдпреЛрдЧ

рдмрдбреА рджрд╛рдЦ реи рддреЛрд▓ рдо рд╕ рдмреАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рд▓ рдФрд░ рдЙрди рдмреАрдЬреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ рд╡рд░рд╛рд╡рдмрд░ рдЙрдирдо рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдврд╛рд▓ рдХрд░ рдЦрдм рдШреЛрдЯ ред рднрд▓реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдШрдЯ рдЬрд╛рди рдкрд░ рдЙрд╕рдо рдкрд╛рд╡ рднрд░ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдордирдж реи рдЖрдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рдП | рдЬрдм рд╕рд╛рд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рдЬрд▓рдХрд░ рдЧрд╛рдврд╛ рд╕рд╛ рдХрд╡рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЙрддрд╛рд░ рдХрд░ рдирдЬрд▓рд╛ рдЬрдХрд╛рдо рдУрд░ рд╕рд┐рд░ рдкреАрдбрд╛ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ

рд╕рдореЛрд╖рдг рд╣реА рдЪрдЯрд╛рдП рдУрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЖрджрд╢ рдХрд░рдж рдХрд┐ рд╡рд╣ рдЕрдкрди

рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рдкрд░ рд▓рд┐рд╣рд╛рдл рдУрдв рдХрд░ рджрд╡рд╛ рдХреЛ рдЪрд╛рдЯ | рд╡рд╕ рдерд╛рдбреА рджрд░ рдо рд╣реА рдкрд╕реАрдирд╛ рдЬрд╛рд░реА рд╣реЛрдХрд░ рдкрд░рддрд┐рд╢рдпрд╛рдп рд╡рд╛ рд╕рд┐рд░ рдкреАрдбрд╛ рд╕ рдордХрддрд┐ рдорд┐рд▓ рдЬрдЮрд╛рдпрдЧреА | рдХрд┐рдирдд рдардирдбреА рд╣рд╡рд╛ рдУрд░ рдардб рдкрд╛рдиреА рд╕ рдмрдЪрд╛рд╡ рд░рдЦред

рддрддрд▓рдП рдкрд░рд╕рд╡рджрдХ рдЕрдирдп рдпреЛрдЧ рдПрдирдЯреАрдлрдирд░реАрди рдФрд░ рдлрд┐рдирд╛рд╕рдЯреАрди рдпрджрдпрдк рдкрд╕реАрдирд╛ рд▓рд╛рдХрд░ рдЬрд╡рд░

рдЙрддрд╛рд░ рджрди рдо рдЕрддрд┐ рдкрд░рдорд╛рд╡рдХрд░ 6, рдХрд┐рдирдд рдЗрдирдо рдПрдХ рд╡рдбрд╛ рднрд╛рд░реА

рджреЛрд╖ рд╣, рдЬрд┐рд╕ рдЖрдЬ рддрдХ рджрд░ рдирд╣реА рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрд╛ рд╡рд╣ рдпрд╣ рдХрд┐

Page 203: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрем )

рдЗрдирдХ рд╕рд╡рди рд╕ рджрджрдп рдЯрд░рдмрд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдХрд┐рдирдд рдирд┐рдорди рдкрд░рдпреЛрдЧ

рд╕ рди рд╣рджрдп рджрдмрдирд▓ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдУрд░ рди рдлрд┐рд╕реА рдЕрдирдп рд╣рд╛рдирд┐ рдХреА рд╣реА рд╢рдХрд╛

рд╣, рдЕрдкрд┐рдд рд╣рджрдп рдХреЛ рд╢рдХрддрд┐ рджрддрд╛ рд╣ред рдФрд░ рдлрд┐рд░ рд╡рд┐рд╢рд╖рддрд╛ рдпрд╣, рдХрд┐ рдЬрд╡рд░ рддрддрдХрд╛рд▓ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдмрдирд╛рдП рдЕрд░ рдкрд░реАрдХрд╖рд╛ рдХрд░ ред рд╕рдордорд╡

рд╣ рдХрд┐ рд╕реЛрдл рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рд╕рддрд╡ рд▓рдХрд░ рд╣рдорд╛рд░ рд╡рджрдп рдореА рдХрд╛рдо

рд▓рди рд▓рдЧ | рдмрд░рдитАМ рдо рддреЛ рд░рд╛рдп рджрдЧрд╛ рдХрд┐ рдп рдЕрд╡рджрдп рдРрд╕рд╛ рдХрд░ред рдХрдпреЛрдХрд┐ рдпрд╣ рдЖрд╡рд┐рд╖рдХрд╛рд░ рдПрдХ рдЙрддрддрдореЛрддрддрдо рдФрд░ рд╣рд╛рдирд┐ рд░рд╣рд┐рдд рдЕрдХрд╕реАрд░

рд╣реЛрдЧрд╛ ред

рдпрд╛рдЧ--реирел рддреЛрд▓рд╛ рд╕реЙрдл рдХреА рд▓реЛрд╣ рдХ рддрд╡ рдкрд░ рд╣рд╛рд▓рдлрд░ рддрдирд┐рдХ рднрди рд╕рд╛ рд▓, рдФрд░ рдЧрд░рдо реи рдХреА рд╣реА рд▓рдХрд░ рез рддреЛрд▓рд╛ рдорд┐рд╢рд░реА рдорд┐рддрд░рд╛рдХрд░ рдлрдб рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдХрдЯ рд▓ рдУрд░ рдлреЛрд░рди рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЧрд░рдорд╛ рдЧрдо рд╣реА рдЦрд┐рд▓рд╛рдКрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдЧ рдкрд╛рдиреА рдкрд┐рд▓рд╛рджред рд╕рд╛рде рд╣реА рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рджрд╡рд╛ рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЖрджрд╢ рдХрд░рдж рдХрд┐ рд╡рд╣ рдХрдкрдбрд╛ рдУрдж рдХрд░ рд▓рдЯ рдЬрд╛рдп

рдмрд╕ рдереЛрдбреА рджрд░ рдн рд╣реА рдкрд╕реАрдирд╛ рдЬрд╛рд░реА рд╣реЛрдХрд░ рдЬрдпрд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ ред

рднрд╕рдо рд╢реЛрд░рд╛ рд╡ рдиреЛрд╢рд╛рджрд░ ( рдЬрд┐рд╕рд╕ рдЖрдз рдзрдирдЯ рдо рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рд╡ рдкрд╢рд╛рддрд░

рдЖрдХрд░ рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ )

тАЬрджреМрд▓рдд рдХрдорд╛рди рдХреА рдХрд▓! рдирд╛рдордХ рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рдкрд╕рддрдХ рдо рд▓рдЦрдХ рдорд╣реЛрджрдп рди рд▓рд┐рдЦрд╛ рд╣.--рдХрд┐ рдо рдФрд░ рдПрдХ рдорд░рд╛ рджреЛрд╕рдд рдЧрд▓ рдмрдХрд╛- рд╡рд▓реА рд╡рд╛рдЧ рдХреА рд╕рд░ рдХреЛ рдЬрд╛ рд░рд╣ рде, рдХрд┐ рдорд╛рд░ рд╕ рд╣рдорд╛рд░ рд╕рд╛рдереА рдХреЛ рдЕрддрд┐ рддреАрдЬрд░ рдмрдпрд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ред рдорди рдЙрд╕рдХреЛ рдмрд╛рдЧ рд╕ рд▓рд┐рдЯрд╛ рджрд┐рдпрд╛ ред рд╕реЛрдЪ

Page 204: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрен )

рдо рдерд╛, рдХрд┐ рдХрдпрд╛ рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп реп рдЗрддрди рдо рд╡рд╣рд╛ рдПрдХ рд╕рд╛рдз рдЖ рдирд┐рдХрд▓ рдЙрдирд╣реЛрди рдордЭ рдЪрд┐рдирддрд╛рдЧрд░рд╕рдд рд╡рдард╛ рджрдЦрдХрд░ рдорд╕рдорднрд╕ рдкрдЫрди рд▓рдЧ--рдмрд╛рдмрд╛ ! рдЗрд╕рдХреЛ рдХрдпрд╛ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ реп рд╕рди рдмрддрд╛рдпрд╛ рд╕рд╛рдИ' рдЬреА, рдЗрд╕ рдмрд╣рдд рддрдЬ рдмрдЦрд╛рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ | рдЬрд┐рд╕рд╕ рдпрд╣ рд╡рд╣реЛрд╢ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ ред рдпрд╣ рд╕рдирдХрд░ рд╕рд╛рдз рд╕рд╣рд╛рд░рд╛рдЬ рд╡рд╣реА рд╡рдардХрд░ рд╣рдорд╛рд░ рд╕рд╛рдереА рдХреЛ рджрдЦрди рд▓рдЧ, рдФрд░

рджрдЦрдХрд░ рдХрд╣рд╛ рдХреЛрдИ рдЪрд┐рдирддрд╛ рдХреА рд╡рд╛рдд рдирд╣реА ред рдИрд╢рд╡рд░ рди рдЪрд╛рджрджрд╛ рддреЛ рдЕрдореА рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред рдлрд┐рд░ рдЙрдирд╣реЛрди рдЕрдкрди рдкрд╛рд╕ рд╕ реи рд░рддрддреА рджрд╡рд╛ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдЦрд┐рд▓рд╛рдИ ред рджрд╡рд╛ рджрди рдХ рдЖрдз рдШрдЯ рд╡рд╛рдж рдЬрдпрд░ рдЙрддрд░ рдЧрдпрд╛ | рдорди рд╕рд╛рдИ' рдЬреА рд╕ рдмрдбреА рдирдорд░рддрд╛ рд╕ рджрд╡рд╛ рдХ рдмрд╛рд░ рдо рдкрдЫрд╛, рддреЛ рд╡ рдмрддрд╛рди рдн рдЯрд╛рд▓рдордЯреЛрд▓ рдХрд░рди рд▓рдЧ рдФрд░ рдЬрд╛рди рдХреЛ рддрдпрд╛рд░ рд╣рдП ред рдорди рдмрдбреА рдХрдард┐рдирд╛рдИ рд╕ рдЙрдирд╣ рдмрд┐рдард╛рдпрд╛ рдФрд░ рдЙрдирд╣ рдЖрда рд░рдкрдП, рджрд┐рдП ред рддрдм рдХрд╣реА рдЬрд╛рдХрд░ рдЙрдирд╣реЛрди рдмрддрд╛рдпрд╛ред рдЖрдЬ рдо рдХрдИ рд╕рд╛рд▓ рд╕ рдЗрд╕ рд╕рдХрдбреЛ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд░рдд рд░рд╣рд╛ рд╣, рд╡рд╣ рдпреЛрдЧ рдХрд╕реА рдирд╣реА рдЪрдХрд╛ ред

рдпреЛрдЧ--рдиреМрд╢рд╛рджрд░ рез рддреЛрд▓рд╛; рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ ┬╗ рдмреЛрд▓рд╛, рдЖрдХ рдХрд╛

рджрдз рек рддреЛрд▓рд╛ ред

рдирд┐рд░рдорд╛рдг рд╡рд┐рдзрд┐--рдиреМрд╢рд╛рджрд░ рдФрд░ рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рдХреЛ рдХрд┐рд╕реА рд▓реЛрд╣

рдХреА рдХрдбрдЫреА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдХреЛрдпрд▓реЛ рдХреЛ рддрдЬ рдЖрдЧ рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдбрд╕рдо

рдереЛрдбрд╛ реи рдЖрдХ рдХрд╛ рджрдз рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд▓реЛрд╣ рдХреА рд╕реАрдХ рд╕ рджрд╡рд┐рд▓рд╛рдд рдЬрд╛рд╡

рдЬрдм рджрд╡рд╛ рд╕ рдзрд╡рд╛ рдирд┐рдХрд▓рди рд▓рдЧ, рдФрд░ рдХрд┐рдирд╛рд░ рдХрд╛рд▓ рдкрдбрди рд▓рдЧ, рддреЛ рдлрд┐рд░ рдФрд░ рджрдз рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рд╣рд┐рд▓рд╛рдУ | рд╕рд╛рд░рд╛рд╢ рдпрд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕рд╛рд░рд╛ рджрдз рд╢реЛрд╖рдг рдХрд░рдж ред рдЬрдм рдзрд╡рд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЙрдарди рд▓рдЧ; рддреЛ рдХрдбрдЫ рдХреЛ рдЙрддрд╛рд░ рдЬреЛ рдФрд░ рдЬрдм рдзрд╡рд╛ рдЙрдардирд╛ рд╡рдирдж рджреЛ рдЬрд╛рдп рдлрд┐рд░

Page 205: Ghar Ka Vaid - archive.org

( #рео )

рдЖрдЧ рдкрд░ рд░рдЦ рджреЛ ред реи-рек рд╡рд╛рд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╕ рд╕рд╛рд░рд╛ рджрдз рд╢реЛрд╖рдг рд╣реЛрдХрд░ рд╢рд╖рдХ рд╣реЛ рдЬрдЮрд╛рдпрдЧрд╛ | рдардбрд╛ рдХрд░рдХ рд╢реАрд╕реА рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░ ред

рдорд╛рддрд░рд╛--реи рд░рддрддреА рд▓рдЧрднрдЧ рей рдорд╛рд╢рд╛ рдЦрд╛рдб рдо рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЧрдо

рдкрд╛рдиреА рдХ рджреЛ рдШрдЯ рдХ рд╕рд╛рде рдж | рдк рей

рджрд╢реА рдРрд╕рдкрд░реАрди рдЬрд┐рд╕рд╕ рдЕрддрдпрд▓рдк рдХрд╛рд▓ рд╕ рд╕рд┐рд░ рдкреАрдбрд╛ рд╡рдЬрд╡рд░ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдпреЛрдЧ--рдЧреМрджрдирддреА рд╣рд░рддрд╛рд▓ рднрд╕рдо резреж рддреЛрд▓рд╛ (рдЬреЛ рдХрд┐ рдЖрдл рдХ рджрдз

рдо рддрдпрд╛рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣реЛ) рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ реи рддреЛрд▓рд╛, рд▓реЛрдорд╛рди рдХрд╛ рд╕рддрд╡ рез рддреЛрд▓рд╛ ред

рдорд╛рддрд░рд╛--рек рд░рддрддреА рд╕ рез рд╕рд╛рд╢рд╛ рддрдХ рдПрд╕рдкрд░реАрди рдФрд░ рдлрд┐рдирд┐рд╕рдЯреАрди рдХ рд╕рдордХрдХрд╖ рдУрдкрдзрд┐ рд╣ |

рдиреЛрдЯ--рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдпреЛрдЧ рдЗрд╕реА рдкрд╕рддрдХ рдо рдЖрдЧ рджрд┐рдП рдЧрдП рд╣ред рд╡рд╣рд╛ рджрдЦред

Page 206: Ghar Ka Vaid - archive.org

рд▓рд╛рдЦреЛ рдмрд╛рд░ рдХ рдЕрдирднрдд-рдорд▓рд░рдпрд╛ рдирд╛рд╢рдХ

рдЖрдпрд░рд╡рджрд┐рдХ рдпреЛрдЧ рдЬрд╡рд░рд╖рдиреА рдЧрдЯрд┐рдХрд╛

рджрд░рд╡рдп рддрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐--рд╢рджрдз рдкрд╛рд░рд╛ рез рддреЛрд▓рд╛, рдорд╕рдмрд░, рдлрд▓рдлрд▓ рджрд░рд╛рдЬ рдкреЛрд╕рдд рд╣рд▓реАрд▓рд╛ рдЬрд░рдж, рдЕрдХрд░рдХрд░рд╣рд╛, рд╕рд┐рд░рд░реЛ рдХ рддрд▓ рдо рд╢рджрдз рдЧрдзрдХ рдЖрдорд▓рд╛ рд╕рд╛рд░, рддрдЦрдо рдЦрдЬрд▓ рдкрд░рддрдпрдХ рек-рек рддреЛрд▓рд╛ рдпрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕рдорд╕рдд рдЖрдкрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЗрдирджрд░рд╛рдпрдг рдХ рдлрд▓реЛ рдХ рд░рд╕ рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рек-рек рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рд▓ ред рдпрджрд┐ рдХрд┐рд╕реА рдХрд╛рд░рдг рд╡рд╢ рдЗрдирджрд░рд╛рдпрдг рдХ рддрд╛рдЬрд╛ рдлрд▓ рд╢рд░рд╛рдкрдд рди рд╣реЛ рд╕рдХ рддреЛ ┬г рдЫрдЯрд╛рдХ рдЗрдирджрд░рд╛рдпрдг рдХ рдмреАрдЬ рд╕рд╡рд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдордитАНрдж реи рдЖрдЪ рдкрд░ рдкрдХрд╛рд░рд╡ ред рдЬрдм рдЪрддрд░рдерд╛рд╢ рд╢рд╖ рд░рд╣ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЙрд╕ рдЫрд╛рдирдХрд░ рд╕рдорд╛рд▓ рд▓ рдУрд░ рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рдУрд╖рдзрд┐рдпреЛ

рдХреЛ рдЗрд╕реА рдХрд╡рд╛рде рд╕ рдЦрдм рдЦрд░рд▓ рдХрд░ред рдЬрдм рд╕рд╛рд░рд╛ рдХрд╡рд╛рде рдЙрд╕рдо рд╢реЛрд╖рдг рд╣реЛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдлрд┐рд░ рек-рек рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рд▓ ред

рдорд╛рддрд░рд╛ рд╡ рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдкрд░рд╛рдд-рд╕рд╛рдп реи-реи рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЕрд░ рдЧрд┐рд▓реАрдп,

рдЕрджрд░рдХ рдХ рд░рд╕ рдпрд╛ рдЧрдирдЧрди рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдж ред

рд▓рд╛рднрдо--рд╢рд╛рд╣рди рдШрд░, рд░рд╕ рдкрд░рдХрд╛рд╢, рд╕рдирджрд░, рд░рд╕ рдХрд╛рдо рдШрд▓ рд░рд╕

рд░рд╛рдЬрд╕рдирджрд░ рдпреЛрдЧ рд░рддрдирд╛рдХрд░ рдФрд░ рдмрд╣рджтАМ рдирд┐рдШрдбрдз рд░рддрдирд╛рдХрд░ рдо рд▓рд┐рдЦрд╛ рд╣,

рдХрд┐ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рджрд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред

Page 207: Ghar Ka Vaid - archive.org

(. 5реж 3) /репрек]

рд╡рд┐рд╢рд╖ рдЧрдг--рдЬрдм рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрдпрд░ рдЖрджрд┐ рдХ рд╕рд╛рде рдлреЛрдП-рдЪрд░рджрдзрддрд╛

рд╣реЛ, рддреЛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдХреЛрдкрдардкрджрдзрддрд╛ рджрд░ рд╣рд▓реЙрдлрд░ рдЪрдврд╛ рд╣рдЖ рдЬрд╡рд░ рддрддрдХрд╛рд▓ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣| рдЬрд╡рд░ рд╕ рдкрд░рд╡ рджрди рд╕ рдЬрдпрд░ рд░рдл рднреА рдЬрд╛рддрд╛

рд╣ред рдпрджрд┐ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдХрд╛рд░рдг рд░реЛрдЧреА рдХ рдпрдХрд╖рддрдд рд╡ рдкрд▓реАрд╣рд╛ рд╡рдв рдЧрдП

рд╣реЛ, рдФрд░ рдереЛрдврд╛ + рдЬрд╡рд░ рд░рд╣рддрд╛ рд╣реЛ, рддреЛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдкрд░рдо рд╕рдирддреЛрдк

рдЬрдирдХ рд▓рд╛рдн рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

рддрд░рд┐рднрд╡рди рдХреАрддрд┐ рд░рд╕ рджрд░рд╡рдп рддрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐--рд╢рд┐рдЧрд░рдл рдпрджрд╡, рдмрдЪрдЫрдирд╛рдЧ рдорджрдзрддрд┐рд░, рдлрд▓рдлрд▓

рдЧрд┐рдж, рдлрд▓рдлрд▓ рджрд░рд╛рдЬ, рдЬрдЬрдмреАрд▓, рд╕рд╣рд╛рдЧрд╛ рд╕рдирд╛ рд╣рдЖ, рдкреАрдкрд▓рд╛рдорд▓,

рд╕рдм рджрд░рд╡рдпреЛ рдХреЛ рдЙрдЪрд┐рдд рдкрд░рд┐рдорд╛рдг рдо рд▓рдХрд░ рд╡рд┐рдзрд┐рд╡рдд рдПрдХ рдЬрд╛рди рдХрд░рдХ рддрд▓рд╕реА рдХрд╛ рд░рд╕, рдЕрджрд░рдХ рдХрд╛ рд░рд╕, рдзрддрд░ рдХ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдХреА рддреАрди- рддреАрди рдорд╛рд╡рдирд╛рдП рджрдХрд░ рез-реи рд░рддрддреА рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ рд╡рдирд╛рд▓ ред

рдорд╛рддрд░рд╛рд╡ рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рез-рез рдЧреЛрд▓реА рдЕрджрд░рдХ рдХ рд░рд╕ рдпрд╛ рддрд▓рд╕реА рдХ рд░рд╕ рдЕрдерд╡рд╛ рд╕рд╛рджрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рей-рек рдШрдЯ рдХ рдЕрдирддрд░ рд╕ рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░ред рдпрд╣ рдкрд░реА рдорд╛рддрд░рд╛ рд╣ред рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рд╕рд╛рд░ рджрд┐рди рдо рдХрд╡рд▓ рез рд░рддрддреА рдж ред

рд▓рд╛рдо--рдпреЛрдЧ рд░рддрдирд╛рдХрд░ рдо рд▓рд┐рдЦрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рддрд░рд╣ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдирдирд┐рдкрд╛рдд рдЬрд╡рд░ рддрдерд╛ рдЕрдирдп рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рек рд╡рд┐рд╢рд╖ рд▓рд╛рдн--рдпрд╣ рд░рд╕ рдкрд░рддрдпрдХ рдЬрд╡рд░ рдо рддрдерд╛ рдкрд░рддрдпрдХ рдЕрд╡рд╕рдерд╛ рдо рдЕрдпрдХрдд рд╡ рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ред рдХрд┐рд╕реА рднреА рдЬрд╡рд░ рд╕ рдЬрдмрдХрд┐ рдЬрд╡рд░ рдЕрддрд┐

Page 208: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рем5рез )

рддреАрдирди рд╣реЛ, рддреЛ рдЗрд╕рдХ рджрди рд╕ рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рдХрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдШрдмрд░рд╛рд╣рдЯ, рд╡рдЪрдиреА, рдЬреЛрдбреЛ рдХреА рдкреАрдбрд╛ рджрд░ рд╣реЛрдХрд░ рдЬрд╡рд░ рджрд░ рд╣реА рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рд╡рд╢рд░рддрдд рдХрд┐ рдХреЛрд╖рдард╡рджрдзрддрд╛ рди рд╣реЛред рдпрджрд┐ рдХрдмрдЬ рд╣реЛ рддреЛ рдкрд╣рд┐рд▓ рдХреЛрдИ рджрд╡рд╛ рджрдХрд░ рдЙрд╕ рджрд░ рдХрд░ рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдкрд░рд╡ рдж рджрди рд╕ рдЬрдмрд░ рдЪрдврди рдирд╣реА рдкрд╛рддрд╛ред рдХрд┐рдирдд рдЗрд╕рд╕ рд▓рд╛рдн рдзреАрд░ реж рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдорд┐рдпрд╛рджреА рдЬрд╡рд░ рдХ рдкрд░рд╛рд░рдордорд┐рдХ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣реЛ рдо

рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рд╡рди рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ | рдЗрд╕рд╕ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЕрдЬреАрдгреЛ рдпрд╛ рдкрдЯ рд╢рдд рдирд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рдУрд░ рджрдз рд╕рдЧрдорддрд╛ рд╕ рдкрдЪ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рдпрджрд┐ рджрд╛рди рдорд▓реА рднрд╛рддрд┐рди рдирд┐рдХрд▓ рд╣реЛ рддреЛ рдЗрд╕ рдирд┐рд░рдмреАрдЬ рдордирдХтАНрдХ рдо рд▓рдкрдЯ рдХрд░

рдЦрд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдКрдкрд░ рд╕ рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рдХ рдХрдЫ рдзрдЯ рдкрд┐рд▓рд╛ рджрди рд╕ рджрд╛рди рдЖрд╕рд╛рдиреА рд╕ рдирд┐рдХрд▓ рдЖрдд рд╣ред рдирд┐рдореЛрдирд┐рдпрд╛ рдХреА рдкрд░рд╛рд░рдордорд┐рдХ рджрд╢рд╛ рдо рднреА рдпрд╣ рд▓рд╛рдордкрд░рдж рд╣ред рд╕рд╛рд░рд╛рд╢ рдпрд╣ рдХрд┐ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ

рдЬрд╡рд░ рд╡ рдЖрдирддрд░рд┐рдХ рд╢реЛрде рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рддрд╛ рд╣. ред

рдЬрд╡рд░рд╛рд░рд┐ рдЕрд╢рд░рдХ рджрд░рд╡рдп рддрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐- рдЗрдпрд╛рдорд╛рднрд░рдХ рднрд╕рдо, рддрд╛рдорд░рднрд╕рд╕, рд╢рджрдзрдкрд╛рд░рд╛,

рд╢рджрдз рдЧрдзрдХ рдЖрдорд▓рд╛рд╕рд╛рд░, рдмрдЪрдЫрдирд╛рдЧ рдорджрд╡рд╡рд┐рд░, рез-рез рддреЛрд▓рд╛ рдзрд░ рдХ рдмреАрдЬ рдорджрд╡рд┐рд░ реи рддреЛреж, рддрд░рд┐рдХрдЯрд╛рджрд┐ рек рддреЛрд▓рд╛ рд▓ред

рдкрд╣рд┐рд▓рд▓ рдкрд╛рд░рд╛ рд╡ рдЧрдзрдХ рдХреА рдХрдЬрдЬрд▓реА рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ред рдлрд┐рд░ рдЕрдирдп рджрд╡рдпреЛ рдХреЛ рдпрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЕрджрд░рдХ рдХрд╛ рд░рд╕ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдПрдХ

редрджрди рддрдХ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдд рд░рд╣ред рдлрд┐рд░ рд░рдЪреА реи рдХреА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рд▓ред

рдорд╛рддрд░рд╛ рд╡ рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐-рдорд╛рддрд░рд╛ рез рд░рддрддреА рд╕ реи рд░рддреА рддрдХ рдУрд░

рд╡рдЪрдЪ рдХреЛ 3 рд░рддрддреА рд╕ рез рд░рддрддреА рддрдХрдд рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ рд╢рд╣рдж, рдЕрд░

Page 209: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ремреи 9)

рд╕реЙрдл рдерд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдж ред рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХреА рджрд╡рд╛рд░рдп рдЬрдпрд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдкрд░рд╡, рддреАрдиреЛ рдорд╛рддрд░рд╛рдП рдж рджрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдЧрдг рддрдерд╛ рд▓рд╛рдо--рд░рд╕рдирджрд░рд╕рд╛рд░ рд╕рдорд░рд╣, рд░рд╕ рд░рд╛рдЬ рд╕рдирджрд░, рд░рд╕ рдЪрдирджрд░рд╛рд╡рд╡рдгрджрд░, рд╕рд┐рдкрдд рд░рддрддрд╛рд╡рд▓реА рдо рд▓рд┐рдЦрд╛ рд╣, рдХрдирд┐ рдпрд╣ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрдпрд░ рдЕрд░рдерд╛рдд рдмрд╛рд╡ рдкрд┐рддрдд, рдХрдл рдФрд░ рд╕рдирдирд┐рдкрд╛рдд рдЬрд╡рд░, рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдкрд▓реАрд╣рд╛, рдпрдХрд╡рдд, рд╡рд╛рдп рдЧреЛрд▓рд╛, рд╕рдЬрди, рд╣рд┐рдЪрдХреА, рдЗрдмрд╛рд╕, рдХрд╛рд╕; рдХреЛрдП- рд╡рджрдзрддрд╛, рдЕрд░рдЪрд┐ рдЖрджрд┐ рд░реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдирд╖рдЯ рдХрд░ рджрддреА рд╣; рдЬрд┐рд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдмрд┐рдЬрд▓реА рдкрдвреЛ рдХреЛ рдирд╖рдЯ рднрд░рд╖рдЯ рдХрд░ рджрддреА рд╣ ред

рд╡рд┐рд╢рд╖рддрд╛рдП-рдп рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрд╕реАрдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╣ред рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдкрд░рд╛рди рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рддреЛ рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╣ред рдПрдХ рджреЛ рджрд┐рди рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рджреЛрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд╣реА рдЪрдврддрд╛ рд╣ред рдорд┐рдпрд╛рджреА рдЬрдпрд░ рдХ рд╕рд╛рде рдпрджрд┐ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рднреА рд╣реЛ, рддреЛ рдпрд╣ рдкрд░рдо рд▓рд╛рдн рдкрд╣рдЪрд╛рддреА рд╣. рдФрд░ рдпрджрд┐ рдЬрд╡рд░ рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд╛рд╕реА рднреА рд╣реЛрддреА рд╣, рддреЛ рдпрд╣ рдЦрд╛рд╕реА рдХреЛ рдЕрддрд┐ рд╢реАрдШрд░ рджрд░ рдХрд░ рджрддреА рд╣ред рдкрд░реАрдХрд╖рд╛ рдХрд░рдХ рд▓рд╛рд╕ рдЙрдард╛рдП ред

рд░рд╕рдордгрд┐рдХ рд░рд╕рдирджрд░рд╕рд╛рд░ рд╕рдкрд░рд╣ рдФрд░ рдорд┐рдкрдЬ рд░рддрдирд╛рд╡рд▓реА рдо рдЗрд╕рдХ рддрдпрд╛рд░

рдХрд░рди рдХреА рдкрд░реА рд╡рд┐рдзрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЕрдХрд┐рдд рд╣.-- рд╣рд░рддрд╛рд▓ рд╡рд░рдХрд┐рдпрд╛ рдХреЛ рдкрдард╛ рдХ рд░рд╕ рдФрд░ рдЦрдЯрдЯ рджрд╣реА рдо рдкрд░рдердХ реи

рд╕рд╛рдд рез рдпрд╛ рддреАрди реи рд╡рд╛рд░ рджреЛрд▓рд╛рдпрдирддрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдХрд╛рдХрд░ рд╢рджрдз рдХрд░рдд, рдлрд┐рд░ тАЬрдбрд╕ рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЬреМ рдХрдЯ рдХрд░рд▓ | рдЕрдм рдПрдХ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рд╕рд╛рдл

Page 210: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рем5рекрей )

рд╕рдХреЛрд░ рдо рдЗрд╡рддрд╛рдЕрдХ рдХ рдПрдХ рдмрдб рдЯрдХрдб рдХреЛ рд░рдЦрдХрд░ рдЙрд╕рдкрд░ рд╣рд░рддрд╛рд▓ рд╡рд░рдХрд┐рдпрд╛ рдХ рдЬрдЮреЛрдХрдЯ рдХрд┐рдп рд╣рдП рдардХрдб рдмрд┐рджрд╛рд░рдж рдФрд░ рдЙрдирд╣ рдЕрд╢рд╡рдХ рдХ рджрд╕рд░ рдЯрдХрдб рд╕ рдврд╛рдк рджред рддрдерд╛ рд╕рдХреЛрд░ рдХреЛ рджрд╕рд░ рд╕рдХреЛрд░ рд╕ рдХрд┐рдирд╛рд░ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдмрд░ рдХ рдкрддрддреЛ рджреА рд▓рдЫрдЧрджреА рд╕ рднрд▓рдиреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдмрдирдж рдлрд░рдХ рдЪрд▓рд╣ рдкрд░ рдЪрджрд╛ рдХрд░ рдЗрддрдиреА рдЖрдЧ рдж рдХрд┐ рдирд┐рдЪрд▓рд╛ рдкрдпрд╛рд▓рд╛ рдиреАрдЪ рд╕ рд╕рдЦ рд╣реЛ рдЬрдЮрд╛рдпред рдЕрдм рдЙрд╕ рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдиреА рд╕ рдЙрддрд╛рд░ рд▓ рдУрд░ рдардбрд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдиреА рд╕ рдЦреЛрд▓рдХрд░ рдЙрд╕рдо рд╕ рд▓рд╛рд▓ рд░рдЧ рдХреА рдЪрдордХреАрд▓реА рд╕реА рд╡рд╕рдд рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рд▓ред рд╡рд╕ рдпрд╣реА рд░рд╕ рднрдгрд┐рдХ рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╣ рд╡рд╣ рд╡рд┐рдзрд┐ рдЬрд┐рд╕рд╕ рд░рд╕ рдордЦрд┐рдХ рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рд▓рдХрд┐рди рдЖрдзрдирд┐рдХ рдЪрдгрдпреЛ рди рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рдмрд┐рдзрд┐ рдХ рдХрдИ рджреЛрдкреЛ рдХреЛ рджрд╖рдЯрд┐рдЧрдд рд░рдЦрдд рд╣рдП рдЗрд╕ рдмрдирд╛рди рдХреА рдПрдХ рджрдорд░реА рд╡рд┐рдзрд┐ рдирд┐рдХрд╛рд▓реА рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐ рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдЙрддрддрдорддрд░ рд╡ рд╕рдЧрдорддрд░ рд╣ред рдЗрд╕рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдЗрд╕ рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдмрдирд╛рди рдо рдореА рдЙрд╕рдХ рдЧрдг рд╡рд╣реА рд░рд╣рдд рд╣: рдЕрд╕рдд рдЕрдм рдирдИ рд╡рд┐рдзрд┐ рдЕрдзрд┐рдХ рд╢рд░рдЪрд▓рд┐рдд рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐ рдирд┐рдорди рд╢рд░рдХрд╛рд░ рд╣ :--

рд░рд╕рдирджрд░рд╕рд╛рд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рдХреА рдЙрдХрдд рд╡рд┐рдзрд┐ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдкрд╣рд┐рд▓ рд╣рд░- рддрд╛рддрди рд╡рд░рдХрд┐рдпрд╛ рдХреЛ рд╢рджрдз рдХрд░рдХ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЪрдг--рдЬреЛ рдХрд┐ рдЕрдзрд┐рдХ рд╕рдХрд╖рдо рди рд╣реЛрдХрд░ рджрд░рджрд░рд╛ рд╣реЛ, рдмрдирд╛рд▓ред рдХрд┐рд░ реи-3 рдорд╛реж рдЪрд░реЛ рдХреА рдЗрд╡рддрд╛рдЕрдХ рдХ рдПрдХ рдЯрдХрдб рдкрд░ рддрд╣ рдмрдирд╛рдХрд░ рдбрд╕рдХ рдКрдкрд░ рдЙрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрднрд░рдХ рдХрд╛ рдФрд░ рдбрдХрдбрд╛ рдЬрдорд╛рдж рдФрд░ рдлрд┐рд░ реи-рек рджрд╣рдХрдд рд╣рдП рдХреЛрдпрд▓реЛ рдкрд░ рдЙрдирд╣ рд░рдЦрдХрд░ рдзреАрд░ реи рдкрдЦрд╛ рдорд╛рд▓рдд рд░рд╣ред рдЧрд░рдореА рдкрд╣рдЪрди рдкрд░ рд╣рд░рддрд╛рд▓ рдХрд╛ рдЫрд╛ рдирд┐рдХрд▓рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдмрд╣ рд╢рд╖рдХ рд╣рдЬрдп рдЪрд░рдо рд╣реЛрдХрд░ рдкрд┐рдШрд▓рди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ рдФрд░ рд░рд╕ рднреА рдкреАрд▓ рдХ рддрдЬрд╛рдп рд▓рд╛рд▓рд╛рд╕реА рдкрд░ рдЖрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ред рдЬрдм рджрд╡рд╛ рдкрд┐рдШрд▓ рдЬрд╛рдп, рддреЛ

Page 211: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ремрек )

рдЕрднрд░рдХ рдХ рдардХрдбреЛ рдХреЛ рдЪрд┐рдордЯ рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдЕрдЧрд╛рд░реЛ рдкрд░ рд╕ рд╣рдЯрд╛рд▓, рдФрд░ рдардврд╛ рд╣реЛрди рдкрд░ рджреЛрдиреЛ рдЕрд╢рд░рдХ рдХ рдбрдХрдб рдкрд░рдердХ рдХрд░рдХ рд╕рд┐рдЧрд░рдл рдХреА рднрд╛рддрд┐ рдЬрдЮрд╛рд▓ рд░рдЧ рдХреА рдЪрдордлреАрд▓реА рджрд╡рд╛ рд╕рдорд╛рд▓ рдХрд░ рд░рдЦрд▓ред рд╡рд╕ рдЖрдзрдирд┐рдХ рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдпрд╣реА рд░рд╕рдорд╢рд┐рдХрд░ рд╣ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЬрд┐рддрдирд╛ рдЪрд╛рд╣, рд╣рд░рддрд╛рд▓ рд╡рд░рдХрд┐рдпрд╛ рд╕ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдд ред

рдорд╛рддрд░рд╛ рд╡ рд╕рдмрди рд╡рд┐рдзрд┐-(- рд░рдХрддреА рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╛рде рдереА рд╡ рд╢рд╣рдж рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪрдЯрд╛рдП |

рд▓рд╛рдн--рд░рд╕рдирджрд░рд╕рд╛рд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рдЖрджрд┐ рд╕ рд▓рд┐рдЦрд╛ рдж рдХрд┐ рдИрд╢рд╡рд░ рдХреЛ рд╕рдорд░рдг рдХрд░рдХ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рдХреЛрдв рджрд░ рд╣реЛ рдЬрдЮрд╛рд╡рд╛ рд╣ред рд╕рд╛рде рд╣реА рдЗрд╕рд╕ рдлрдЯрд╛ рд╣рдЖ рд╡ рдЧрд▓рддрд╛ рд╣рдЖ рдХреЛрдв, рд╡рд╛рддрд░рдХрдд, рднрдЧрджрд░, рдирд╛рд╕рд░, рдЬрдд, рдЙрдкрджрд╢, рд╡ рдЫрд╛рдЬрди, рдирд╛рд╕рд┐рдХрд╛ рд░реЛрдЧ, рдЧрд╣рд░ рдШрд╛рд╡. рдЪрд░рдо рджрд▓ рд╡ рд╡рд┐рд╕рдлреЛрдЯ рдЖрджрд┐ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рдж ред

рд╡рд┐рд╢рд╖рддрд╛рдП--рдпрд╣ рдкрд░рдердо рд╢рд░ рдгреА рдХреА рд░рдХрдд рд╢реЛрдзрдХ рдЕреМрдкрдзрд┐ рд╣ ред рдЦрдЬрд▓реА рдЖрджрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рд░рд╛рдордмрд╛рдЧ рд╣, рдлрд╢рд╡рд╣рд░реА рдХ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣ ред рдЪрд╛рд░ рдкрд╛рдЪ рдорд╛рд╕ рдХ рдирд┐рд░рдирддрд░ рд╕рд╡рди рд╕ рдлрд▓рдмрд╣рд░реА рдХ рд░реЛрдЧреА рдорд╡рд╕рде рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред рдХрд┐рдирдд рдЗрд╕ рджрдмрд╛ рдХреЛ резреж-резреи рджрд┐рди рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдПрдХ рджреЛ рджрд┐рди рдХрд╛ рдирд╛рдЧрд╛ рдЕрд╡рд╢рдп рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЗрд╕рдо рд╕реЛрдорд▓ рдХрд╛ рддрддрд╡ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдирд┐рд░рдирддрд░ рд╕рд╡рди рдХрд░рди рд╕ рд╡рд┐рд╖рд╛рдХрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдХрд╛ рднрдп рд░рд╣рддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╣рдорд╛рд░ рдЕрдирднрд╡ рд╕ рдпрд╣ рджрд╡рд╛ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╕реА рдкрд░рдорд▓рд╛рдорджрд╛рдпрдХ рд╣ред рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рджреЛ рдШрдЯ

- рдкрд░рд╡ рдЗрд╕рдХреА рджреЛ рдорд╛рддрд░рд╛рдП рей-. рдШрдб рдХ рдЕрдирддрд░ рд╕ рд╢рд╣рдж рдо рдЪрдЯрд╛рдП-

Page 212: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ремреж )

рдкрд░рдердо рддреЛ рдЙрд╕реА рджрд┐рди рдЬрд╡рд░ рдЙрддрддрд░ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛, рдирдЪрдд рджрд╕рд░ рджрд┐рди рднреА рд╕рд╡рди рдХрд░ред рдИрдЗрд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдирд┐рд╡рдЪрдп рд╣реА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрдЧрд╛ ред рдЖрдорддреМрд░ рдкрд░ рдЬрд╡рд░ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рджреЛ рддреАрди рджрд┐рди рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдХрд┐рд╕реА рднреА

рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рджрди рдХреА рдЖрдмрджрдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рдкрдбрддреА ред рд╕рд╛рде рд╣реА рдпрд╣ рдЦрд╢рдХ рддрд╛рд╕реАрд░ рдХреА рджрд╡рд╛ рд╣, рдЕрд╕рдд рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рдХрд╛рд▓ рд╕ рдШреА рдордХрдЦрди

рдЖрджрд┐ рдЦрдм рдЦрд┐рд▓рд╛рдП ред

рдиреЛрдЯ--рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рдЧрдгреЛ рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╣рдорди рд░рд╕рдордгрд┐рдХ рдХреЛ рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд▓рд┐рдП рдореА рдЕрдХрд╕реАрд░ рдкрд╛рдпрд╛ рд╣ред рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдПрдХ рдЕрд╡рд╕рд░

рдкрд░ рддреЛ рд╣рдо рдЗрд╕рдХ рджрд┐рд╡рдп рдЧрдгреЛ рдкрд░ рдордЧрдз рд╣реА рд╣реЛ рдЧрдПред рдПрдХ рд╣рд╛рдЬреА

рдЬреА рдордпрджрднрд░ рдЦрд╛рд╕реА рдо рдкрд░рд╕рд┐рдд рд╣реЛ рдЧрдП, рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рдЙрдирдХ рдЬреАрд╡рд┐рдд

рд░рд╣рди рдХреА рд╕реА рдЖрд╢рд╛ рди рд░рд╣реА ред рдЙрд╕ рдЕрдмрд╕рд░ рдкрд░ рдИрд╢рд╡рд░ рдорд░реЛрд╕рд╛

рд░рд╕рдХрд░ рд░рд╕рдордгрд┐рдХ рдХреА рдЖрдзреА рд░рддрддреА рдкрд░рд╛рдд рд╕рд╛рдп рд╢рд╣рдж рдо рдЪрдЯрд╛рдиреА рдкрд░рд╛рд░рдордн рдХрд░ рджреАред рдИрдЗрд╡рд░рдЪрдЫрдпрд╛ рдЧрд┐рдирддреА рдХ рджрд┐рдиреЛ рдо рд╣реА рдХрд╖рдЯ рджрд░

рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ | рее3 рд╢

рд╕рджрд╢рди рдЪрдП

рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░реЛ, рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП

рдЖрдпрд░рд╡рдж рдХрд╛ рд╕рдмрд┐рдЦрдпрд╛рдд рдпреЛрдЧ

рдЖрдпрд░рд╡рдж рдЬрдЧрдд рдо рдпрд╣ рдпреЛрдЧ рдЕрдкрди рдЕрджрд╡рд┐рддреАрдп рдЧрдгреЛ рдХ рдХрд╛рд░рдг

рдЕрддрдпрдзрд┐рдХ рдкрд░рдЦрдпрд╛рдд рд╣ рдФрд░ рдмрдб реи рд╡рджрдп рдЗрд╕ рд╡рдирд╛рдХрд░ рдЕрдкрди

рдЕреАрд╖рдзрд╛рд▓рдп рдо рд░рдЦрдд рд╣ред рдЪрдп рдХ рд╕рд┐рд╡рд╛ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░реЛ рдХ

рд▓рд┐рдП рдЗрд╕ рдбрдЪрд┐рдд рдЕрдЬрдкрд╛рди рд╕ рд╕рдмрди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрдЮрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдФрд░

Page 213: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ремрем реж2

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рддреЛ рдЬрд╣рд╛ рднрдд рди рд▓рдЧрдиреА рд╣реЛ рд╡рд┐рд▓рд▓реА рдо

рдпрдХрдд рдмрдв рдЧрдп рд╣реЛ, рдФрд░ рдХрдирди рднреА рдирд┐рд╖рдлрд▓ рд╕рд┐рд╢рдз рд╣реА рдШрдХреА рд╣реЛрее

рдпрд╣ рдЪрдг рд╣рдерд▓реА рдкрд░ рд╕рд░рд╕реЛ рдЙрдЧрд╛рдХрд░ рджрд┐рдпрд╛ рджрддрд╛ рд╣ред $ рд╕рдХ

рдЕрддрд┐рд░рд┐рд╡рдд рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рд╕ рдЗрддрдпрдирди рд░реЛрди рдмрд╛рд▓реА рджрдГ рд▓рдЧрд╛ 'рдкрд░рд╛рджрд┐ рдмрд┐рдХ рд░реЛ

рдХреЛ рджрд░ рдлрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рдПрдл рдЦрдирдкрд╕ рд▓реАрдкрдзрд┐ рд╣

рджрд░рдмрдп рддрдерд╛ рдпреЛрдЧ--рдкреЛрд╕рдд рд╣рд▓реАрд▓рд╛ рдЬрдб, рдкрд░рдд рдПрд▓реАрд▓рд╛, 'рдпрд╛рдорд▓рд╛ред

рдордирдлреА, рдЗрд▓рджреА, рджрд╛рд╕ рдЧрдирджреА, рдХрдЯрд┐рдпрд╛рд░реА рдЦрд░рдЯ, рд╣рдЯрдард┐рдпрд╛рд░реА рдХрд▓рд╛,

рдХрдЪрд░, рд╕реЛрда, рдлрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ, рдлрдкрд▓рджрд░рд╛рдЬ, рдкреАрдкрд▓рд╛рдорд▓, рдЧрд┐рдиреЛрдп, рдзрд╡рд╛рд╕рд╛ рдХрдЯрдбреА, рдорд░реЛрдЯрдлрд▓реА, рд╕рд╛рдЧрд░рдореЛрдмрд╛, рд╢рд╛рд╣рддрд░рд╛, рдЕрд╕рд╛рд░реА, рдЪрдирдлрд╢рд╛, рдорд▓рдирд╣рдард╛ рдЫрд┐рд▓реА #рдЯ, рд╕рд╕рддрд╕реАрдо- рдЭрд╛рдд рдЫрд╛рд▓, рдореАрда рдЗрдирджрд░-

рдЬреА, рднрд╛рд░рдЧреА. рджрд╢реА рдЕрд░рдЬрд╡рд╛рдпрди: рд╕рд╣рд╛рдирдирд╛ рдмреАрдо, рдлрдЯрд┐рдХрд░реА рд▓рд╛рдХ рдордиреА рд╣рдИ, рдкрд░, рдкрджрдорд╛рд╕, рдбрд╡рдд рд╕рдитАНрджрд▓, рджрд╛рд░рдЪреАрдиреА, 'рдЕрддреАрд╕┬л рдЦрд░рдЯреА, рд╢рд╛рд▓рдкрд░рдгреА, рдмрд╛рдпрдмрдврд┐рдЧ, 'рдЕрдЧрд░рдЧ, рдЪрд┐рддрд░рд╛ рдХреА рдЬрд╣ рдХреА рдЫрд╛,

рджрдпрд╛рд░ рдХрд╛ рдЪрд░рд╛рджрд╛, рдЪреЛрдпрд╛, рдкрдЯрдмреАрдкрддрд░, рдЬрдпрдмрдХ рдЙрдЯрдпрдХ, рд▓рдЧ, рддрдмрд╛рд╢реАрд░ рдХрдЯреЛрд▓ рдХ рдлрд▓- рдХрд╛рдлреЛрд▓, рддрдЬрдкрддрд░- рдЬрдЮрд╛рдпрд┐рдирдиреА, рддрд╛рдпрд░рдкрддрд░, рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛ !

рдкрд░рд┐рдорд╛рдг--рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рд╢рд░реЛрдкрдЪрд┐рдпрд╛ рд╕рдорднрд╛рдЧ, рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛ рд╕рд╡рд░рдз рдкрд░рд┐рдорд╛рдг рд╕ рдЖрдзрд╛ ред

рдиреЛрдЯ- рдЗрд╕реА рдпреЛрдЧ рдХ рдХреЛрдИ реи рджрд░рдмрдп рдЖрдЬрдХрд▓ рдкрдЧрд░рд╛рдкрдп рдпрд╛ рдХрдо рд╕ рдХрдо рджрд╖рдкрд░рд╛рдкрдп рд╣ ред рд╢рд╛рд▓рдкрд░рдгреА рдФрд░ рдкрд░рдардкрд░рдгреА рджрд╣рд░рд╛рджрди 'рдФрд░

рд╕рд╣рд╛рд░рдирдкрд░ рдХ рдмрдб реи рдЖрдУрдФрдкрдзрд┐ рд╡рд┐рдХрддрд╛рд╢реЛ рд╕ рдорд┐рди рд╕рдлрддреА рд╣ред рдЬрдпрдмрдХ рдУрд░ рдЙрд╢рдордХ рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдмрд╣рд╛рд░ рдХрдирдж рдбреЙрд░рд▓ рдЕрдирдпрдерд╛ рдп

рдмрд╕рддрдП' рднреА рджрд╣рд░рд╛рджрди рдФрд░ рд╕рд╣рд╛рд░рдирдкрд░ рдХреА рдУрд░ рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рддреА рджред

Page 214: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ремрен )

рдХрд╛рдХреЛрд▓реА рднреА рдорд┐рд▓рддреА рд╣, рдпрджрд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдкрдп рд╣реЛ рддреЛ рдЙрд╕рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░

рдорд▓рд╣рдареА рдбрд╛рд▓ | рдЪреЛрдпрд╛ рди рдорд┐рд▓, рддреЛ рдЙрд╕рдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рдкрд┐рдкрд▓рд╛рдорд▓

рдбрд╛рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдкрджрдорд╛рдЦ рдПрдХ рд▓рдХрдбреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕реА рдирд╛рдо рд╕

рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рд╣реА рд╣| рджрд╣рд▓реА рдо рдкрд░рд╛рде рдорд┐рд▓рддреА рд╣ред рд╕рд╣рд╛рдЬрди рдХ рд╡реАрдЬ

рдЖрдо рддреМрд░ рдкрд░ рдорд┐рд▓рдд рд╣ рди рдорд┐рд▓, рддреЛ рдЙрдирдХ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд╕рд╣рдЬрд┐рди

рдХреА рдЫрд╛рд▓ рдбрд╛рдЬрдЮ ред рдЖрдорд▓рд╛ рдордирдХреА рд╕ рдЕрднрд┐рдкрд░рд╛рдп рдмреАрдЬ рдирд┐рдХрд╛рд▓рд╛ рд╣рдЖ

рдЕрдорд▓рд╛ рд╣ !

рдирд┐рд░рдорд╛рдг рд╡рд┐рдзрд┐--рдкрд░рдердо рекреи рдФрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХреЛ рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг рд▓рдХрд░

рдЦрдм рдХрдЯ рдкреАрд╕ рд╡ рдЫрд╛рди рд▓ | рдпрджрд┐ рдп рд╕рдм рез-реп рддреЛрд▓рд╛ рд╣реЛ рддреЛ рдЙрдирд╕

рдЖрдз рдкрд░рд┐рд╕рд╛рдг рдо рдЕрд░рдерд╛рддтАМ реирем рддреЛреж рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛ рдХрдЯ рдкреАрд╕рдХрд░ рдЙрдирдо

рдорд┐рд▓рд╛рдж ред рдмрд╕ рд╕рджрд░рд╢рди рдЪрд░реА рддрдпрд╛рд░ рд╣!

рдорд╛рддрд░рд╛ рд╡ рд╕рддрд░рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдпрд╡рд╛ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдХ рд▓рд┐рдП рдЗрд╕ рдЪрдг рдХреА

рдорд╛рддрд░рд╛ рей рдорд╛реж, рд╡рдЪрдЪреЛ рд╡ рдЪрдвреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЖрдп рд╡ рд╢рдХрддрд┐ рдХ рдЕрд╕рд╛рд░

рдирдпрдирд╛рдзрд┐рдХ рдХрд░рд▓ | рдЪрдв рд╣рдП рдЬрд╡рд░ рдо рдЧ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдж, рддреЛ рдЖрдп'

рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рд╡рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред реирек рдШрдЯ рдо рек-рек рдорд╛рддрд░рд╛рдП рджреА

рдЬрд╛ рд╕рдХрддреА рд╣ | рдЕрдирдкрд╛рди рдЬрд╡рд░ рдХреА рдХрд┐рд╕рдо рдУрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреА рджрд╢рд╛ рдХ

рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЬрд╕рд╛ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рдХ рдирд┐рд░рдзрд╛рд░рд┐рдд рдХрд░рд▓ |

рд╕рдЪрдирд╛--(рез) рдпрд╣ рдЪрд░рдг рдЕрддрд┐ рдХрдврдз рд╣реЛрддрд╛ рд╣, рдЕрд╕рдд рдЗрд╕ рдХрд┐рд╕реА

рдореАрдареА рдЪреАрдЬ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдХреЛрдорд▓ рдкрд░рдХрддрд┐ рд░реЛрдЧреА рдореА

рдЖрд╕рд╛рдиреА рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░ рд╕рдХрдЧ |

(реи) рдЗрд╕реА рдЪрд░рд╕ рдХреА рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдЕрдХ рдореА рдирд┐рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬрд╛

рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рд░реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред

Page 215: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рджреордЭ )

рджрд╣рд╛рддреА рдпреЛрдЧрд╛рд╡рд▓реА рдерд╣рд╛ рд╣рдо рдХрдЫрдХ рдРрд╕ рд╢рддрд╢реЛрдирднрдд рдпреЛрдЧ рдЕрдХрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣,

рдЬреЛ рдХрд┐ 'рджрд╣рд╛рддреА рдлрд╛рд░рдорд╕реА рдореж рдкреЛреж рдХрд╛рд╕рди, рдЬрд┐рд▓рд╛ рдЧрдбрдЧрд╛рд╡рд╛! рдо

рдкрд░рддрд┐рджрд┐рди рдЕрд╕рдЦрдп рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рд┐рдП рдЬрд╛рдд рд╣, рдУрд░ рдкрд░рдо

рд▓рд╛рднрдЧрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣рдП рд╣ ред рдкрд░рддрдпрдХ рдпреЛрдЧ рд▓рд╛рдЦ реи рд░рдкрдП рдХрд╛ рд╣; рдЬрд┐рдирд╣

рдЕрдирдп рд╡рдпрдХрддрд┐ рд╕рд░рд▓рддрд╛ рд╕ рдкрд░рдХрдЯ рдирд╣реА рдХрд░ рд╕рдХрддрд╛ рдерд╛ ред

рджрд╣рд╛рддреА рдШрдбрдЪрдвреА рейремреж рд░реЛрдЧреЛ рдХ рд▓рд╖рд┐рдП рд╡рджрдпрдХ рдХреА рдкрд░рд╢рд╕рд┐рдд рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдирд╛рдордХрд░рдг-

рдЬрд┐рд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдереЛрдб рдХрд╛ рд╕рд╡рд╛рд░ рдЕрддрд┐ рд╢реАрдШрд░ рдЕрдкрди рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рдкрд╣рдЪ

рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдЙрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдЗрди рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдИрдЙрдмрд░ рдХрдкрд╛ рд╕

рд░реЛрдЧреА рдЕрддрд┐ рд╢реАрдШрд░ рд░рд╡рд╛рд╕рдердп рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдЕрд╕рдд рджрд╣рд╛рддреА рдлрд╛рдорд╕реА

рдХ рдкрд░рдЬрдп рд╡рджрдпрд░рд╛рдЬ рди рдЗрд╕рдХрд╛ рдирд╛рд╕ 'рджрд┐рд╣рд╛рддреА рдШрдбрдЪрдвреА' рд░рдорд╡рд╛ рд╣ ред

рдЪ рдХрд┐ рдЗрд╕ рд╡рд┐рд╕рдордпреЛрддрдкрд╛рджрдХ рдУрдФрдкрдзрд┐ рдХ рдЕрдирдХ рдпреЛрдЧ рдорд┐рд▓рдд рд╣;

рдЕрд╕рдд рд╣рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рдордЭ рд╕ рдЪрдирд╛ рд╣рдЖ рд╕рд░рд╡реЛрддрддрдо рдпреЛрдЧ рдЕрдХрд┐рдд

рдХрд░рдд рд╣ ред

рджрд░рд╡рдп рддрдерд╛ рд╡рд┐рдзрд┐--рдЭрджрдз рдкрд╛рд░рд╛, рд╢рджрдз рдЧрдзрдХ, рдкреЛрд╕рдд рд╣рд▓реАрд▓рд╛ рдЬрдж рдкреЛрд╕рдд рд╣рд▓реАрд▓рд╛, рдСрд╡рд▓рд╛, рд╕реЛрда, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ рдлрд▓рдлрд▓ рджрд░рд╛рдЬ, рдирд╛рдЧрд░ рд╕реЛрдерд╛, рд░рдмрдирдж рдЪреАрдиреА, рдЕрдХрд░рдХрд░рд╣рд╛, рдкрд░рддрдпрдХ рей-рей рддреЛрд▓рд╛, рдЪреАрддрд╛; рд╣рд░рддрд╛рд▓ рд╡рд░рдХрд┐рдпрд╛, рд╡рд╢рдорджрдмрд┐рд░, рдорд╣рд╛рдорджрд╛, рд╕рджрд╛рдЧрд╛ рд╕рдирд╛ рд╣рдЖ; рдирдордХ рд▓рд╛рд╣реАрд░реА рдкрд░рд╕рдпрдХ рддреЛрд▓рд╛ реи, рд╣рд╡рдм рдЙрд▓рдорд▓рдХрдорджрдмрд┐рд░ рео рддреЛрд▓рд╛ ред

Page 216: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ремрем 9

рдкрд╣рд┐рд▓ рдкрд╛рд░рд╛ рдЧрдзрдХ рдХреЛ рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдирд┐рд░рдирддрд░ рем рдШрдЯ рдЦрд░рд▓рди рдХрд░ рддрд╛рдХрд┐ рдЕрддрдпрддрддрдо рдХрдЬрдЬрд▓реА рдмрди рдЬрд╛рдПред рддрддрдкрд░рдЪрд╛рддтАМ рд╕рдорд░рдд

рдУрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдкрд░рдердХ реи рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рд▓, рдУрд░ рдЙрд╕рд╕

рднрдЧрд░ рдХ рд╣рд░ рдкрддрддреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ рдбрд╛рд▓ рдХрд░ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдд рд░рд╣ | рдпрд╣рд╛ рддрдХ

рдХрд┐ рдкрд░ рекреж рдШрдЯ рдЦрд░рд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПред рд╡рд╕ рдЕрдм рдореЛрда рдХ рджрд╛рди рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ ред рд╡рд╕ рдпрд╣реА рджрд╣рд╛рддреА рдШрдбрдЪрдвреА' рд╣ ред

рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдЪ рдХрд┐ рдп рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рд┐рднрд┐рдитАНрди рдЕрд▓рдкрд╛рдиреЛ рд╕ рд╕рд╡рди рдХрд░рд╛рдИ рдЬрд╛рддреА рд╣, рдЕрд╕рдд рдиреАрдЪ рд╣рдо рд╡рд┐рд╡рд░рдгрд╛рддрдордХ рд╡рд░рдгрди

рдХрд░рдд рд╣ :--

рез. рдЖрдзрд╛рд╢реАрд╢реА рдкреАрдбрд╛--рез рдЧреЛрд▓реА рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛

рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛ рдХрд╛ рдЪрд░рдг рдлрдХрд╛рдП рдУрд░ рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдХрдбрд╡ рддрд▓ рдо рдШрд┐рд╕

рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдП |

> рдЕрдкрд╕рдорд╛рд░ ( рдордЧреА )--рез рдЧреЛрд▓реА, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ ? рдорд╛рд╢рд╛ рдХ рд╕рд╛рде

рдкреАрд╕рдХрд░ рдирд╕рдпрд╡рддтАМ рд░реЛрдЧреА рдХреА рдирд╛рдХ рдо рдл'рдХ рдж, рджреЛрд░рд╛ рд░рдХ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред

рей рдкрд░рддрд┐рд╣рдпрд╛рдп ( рдирдЬрд▓рд╛ рд╡ рдЬрдХрд╛рдо)--рей рдорд╛рд╢рд╛ рд╕реЛрда рдХ рд╕рд╛рде рдПрдХ

рдЧреЛрд▓реА рдЦрд┐рд▓рд╛рдП |

рек рдирддрд░-рдкреАрдбрд╛--рез рдЧреЛрд▓реА рдСрд╡рд▓рд╛ рдФрд░ рдЗрд╡рдд рдЬреАрд░рд╛ рдХ рд╕рд╛рде рдкрд╛рдиреА

рд╕ рдкреАрд╕рдХрд░ рдЖрдЦ рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ ред рел рдирд╛рдЦрдирд╛--рез рдЧреЛрд▓реА рдСрд╡рд▓рд╛ рдФрд░ рд╢рд╡рдмрдд рдЬреАрд░рд╛ рдХ рд╕рд╛рде рдкреАрд╕

рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдЖрдЦреЛ рдо рд▓рдЧрд╛рдПред рдЕрд░рдерд╛рддтАМ рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рдЧреЛрдХрд░

рд▓рдЧрд╛рдж |

Page 217: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекренреж )

рем. рд╢рдмрд░рдХреЛрд░реА--рез рдЧреЛрд▓реА рдерд░ рдо рдШрд┐рд╕рдХрд░ рд╕рд▓рд╛рдИ рд╕ рддрдирд┐рдХрд╕реА

рдЖрдЦ рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдП |

рен, рдордЦ рдХреА рджрдЧрдЧрдирдзрд┐--* рдЧреЛрд▓реА рем рдорд╛рд╢рд╛ рдЧрдб рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд╛рдХрд░ рдКрдкрд░

рд╕ рдЕрджрд░рдХ рдпрд╛ рдкрд╛рди рдЦрд╛рдП' |

рео, рджрдитАНрдд рдкреАрдбрд╛--рез рдЧреЛрд▓реА рдЫреЛрдЯреА рдХрдЯрд╛рдИ рдХ рд╕рд╛рде рдЪрдврд╛рдП рдУрд░ рджреЛреЙрдд

рдкрд░ рдорд░рдд ред

рем, рд╕рдирддрд┐рдкрд╛рдд--рез рдЧреЛрд▓реА рджрд╛рд░ рдлрд▓рдлрд▓ рдХ рд╕рд╛рде рдкрд╛рдиреА рдо рдШрд┐рд╕

рдХрд░ рдЖрдЦ рдо рд▓рдЧрд╛рдП ред

резреж. рдмрдорди--рез рдЧреЛрд▓реА рддрд┐рдЧрдиреА рд╣реАрдЧ рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рддрдирд┐рдХ рдЧрдо рдХрд░рдХ рдЦрд┐рд▓рд╛рдП |

резрез. рддрдкрд╛- рез рдЧреЛрд▓реА рез рд╕рд╛рд╢рд╛ рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬреАрд░рд╛ рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд┐рд▓рд╛рдП ред

резрек' рдкрд╛рдЪрди рдХрд░рд┐рдпрд╛--рдЯреАрдХ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рез рдЧреЛрд▓реА реп рдорд╛рд╢рд╛ рджрд╢реА рдЕрдЬрд╡рд╛рдпрди рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд┐рд▓рд╛рдП ред

резрей рдХреЛрд╖рдард╡рджрдзрддрд╛--рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд╣рд┐рд▓ рддреАрди рджрд┐рд▓ рдЦрд┐рдЪрдбреА рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдЪреМрде рджрд┐рди рд╢рдХрддрд┐ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдардбрд╛

рдкрд╛рдиреА рдкрд┐рд▓рд╛рдП | рдпрджрд┐ рджрд╕рдд рдХрдо рдЖрдП, рддреЛ рдЦрд╛рдб рдХрд╛ рд╢рдмрдд рд╡рд░рдл рдбрд╛рдЬрдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП'ред

резрек. рдЕрддрд┐рд╕рд╛рд░--рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рез рдЧреЛрд▓реА рдЧ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдж ред

резрел- рд░рдХрддрд╛рддрд┐рд╕рд╛рд░ рдо--реп рдЧреЛрд▓реА рдЧрд╛рдп рдХреА рдЫрд╛рдЫ рдХ рд╕рд╛рде рдж ред резрем рдкрдЪрд┐рд╢--рез рдЧреЛрд▓реА рей рдорд╛рд╢рд╛ рд╕реЛрда рдХ рдЪрдг рдХ рд╕рд╛рде рдХрдЫ рджрд┐рди

рддрдХ рдЦрд┐рд▓рд╛рдП ред

Page 218: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ренрекрез )

резрен. рдЙрджрд░-рдХрдорд┐--рез рдЧреЛрд▓реА рдЕрджрд░рдХ рдХ рд░рд╕ рдХ рд╕рд╛рде рддреАрди рджрд┐рди рджтАМ |

резрео. рдХрдЯрд┐-рдкреАрдбрд╛--рез рдЧреЛрд▓реА рек рд▓реЙрдЧреЛ рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдЕрджрд░рдХ рдЦрд┐рд▓рд╛рдП |

резрем. рдкрдерд░реА рдорддрд░рд╛рд╢рдп--рез рдЧреЛрд▓реА рдХрд▓рдереА рдХ рд╕рд╡рд░рд░рд╕ рд╕ рдж ред

реиреж. рдкрдерд░реА рдмрдХтАНрдХ--реп рдЧреЛрд▓реА рдкрд╕рдЦрд╛рди рд╡рдж рдХ рд╕рд╛рде рдж

реиреп- рдЛрдд рджреЛрдк- рез рдЧреЛрд▓реА рдорд░рдЧреА рдХ рдЕрдгрдб рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдорджрд░рд╛рдд рдкрд┐рд▓рд╛рдП |

реиреи. рдХреЛрдПрдмрджрдзрддрд╛--рез рдЧреЛрд▓реА рд╕реЛрда рдпрд╛ рдкрд╛рди рдХ рд╕рд╛рде рдЬрд┐рд▓рд╛рдП |

реирей. рдзрд╛рддрддрддреАрдг--рез рдЧреЛрд▓реА рдереЛрдб рд╕ рд╡рд╢рд▓реЛрдЪрди рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░

рдКрдкрд░ рд╕ рддрд░рд┐рдлрд▓рд╛ рдХрд╡рд╛рде рдкрд┐рд▓рд╛рдП |

реирел. рдЕрд╕рд╣--рез рдЧреЛрд▓реА рдмрдХрд░реА рдХ рджрдз рдХ рд╕рд╛рде рдХрдЫ рджрд┐рди рдЦрд┐рд▓рд╛рдП'

рд╕рднрд╛рд▓ рдХ рдкрддрддреЛ рдХ рд░рд╕ рдХ рд╕рд╛рде рднреА рд▓рд╛рдордЧрд░рдж рд╣ | реирек рд╕рджрдж --рез рдЧреЛрд▓реА рдкрд╣рд┐рд▓ рдЦрд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдЕрд░рдХ рд╡рд╛рджрд┐рдпрд╛рди рдпрд╛

рдЧрд▓рдХрдж рдо рдереЛрдбрд╛ рд╕рд╛ рддрд▓ рд╡рд╛рджрд╛рдо рдЕрдзрд┐рдХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдж ред

реирем. рдмрд╡рд╛рд╕реАрд░ рдЪрд╛рджреА-- рез рдЧреЛрд▓реА рек рдорд╛рд╢рд╛ рд╢реАрд░рд╛ рдХрд╛рд╕рд╡рд▓ рдХ

рд╕рд╛рде рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рддрдХ рдЧрдмрд┐рд▓рд╛рдПред рдпрджрд┐ рд╡рд╡рдмрд╛рд╕реАрд░ рдЦрдиреА рд╣реЛ, рддреЛ

рдХрд╢рдиреАрдЬ рдХ рдЪрдгреЛ рдХ рд╕рд╛рде рджред

реирен рдЬрдпрд░ рдо--рез рдЧреЛрд▓реА рд╕рддрдЧрд┐рд▓реЛрдп рдпрд╛ рдЕрд▓рд╕реА рдХ рддрд▓ рд╕ рдж ред

рекрео. рддрддреАрдпрдХ рдЬрд╡рд░--рез рдЧреЛрд▓реА реи рдорд╛рд╢рд╛ рд░рд╡рдд рдЬреАрд░рд╛ рдХ рд╕рд╛рде

рдмрд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ рен рдорд╛рд╢рд╛ рдЗрд╡рдд рд╢рдХрдХрд░ рдХ рд╕рд╛рде рд╡рд╛рд░реАрдХ рдХрд░рдХ

рдж рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рддрдХ рдРрд╕рд╛ рдХрд░ред рдпрджрд┐ рдорд╛рджрд╛ рд╡рд▓рдЧрдореА рд╣реЛ) рддреЛ

рдкреАрдкрд▓ рдмрдврд╛рдП !

Page 219: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекреи )

реирем, рдкрд┐рддрдд рдЬрд╡рд░--рез рдЧреЛрд▓реА рдХрд╢рдиреАрдЬ рдХ рдЪрдЧ рдХ рд╕рд╛рде рдкрд╣рд┐рд▓

рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдКрдкрд░ рд╕ рдЦрд╕рдл рдХ рдмреАрдЬреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ 'рдУрд░ рд╢рд░рдмрдд

рдиреАрд▓реЛрдлрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП ред рейреж, рдХрдордк рдЬрдпрд░--реи рдЧреЛрд▓реА рд▓реЙрдЧ рдХ рд╕рд╛рде рдж ред

рейрез рдирд╛рд╕рд░--рез рдЧреЛрд▓реА рдУрд░ рдмрд┐рд▓рд▓реА рдХреА рдЯрдбрдбреА рджреЛрдиреЛ рдкрддрдерд░ рдкрд░

рдШрд┐рд╕ рдУрд░ рдмрд░рдг рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдП ред

рейреж. рддрд░рдг рдЬрд▓рди--рез рдЧреЛрд▓реА рдЖрддрд▓рд╛ рдХ рддрд╛рдЬ рд░рд╕ рдХ рд╕рд╛рде рдкрддрдерд░

рдкрд░ рдШрд┐рд╕рдлрд░ рддрд░рдЧ рд╕рдерд╛рди рдкрд░ рд▓рдЧрд╛рдж ред

рейрей, рдЙрджрд╢--рез рдЧреЛрд▓реА рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рез рддреЛрд▓рд╛ рдиреАрдо рдХ рдкрд░рддреЛ рдХ

рдЪрдЧреА рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд┐рд▓рд╛рдП' ред рдЭрдЯрдЯреА рдореАрдареА рд╡ рд╣рд╛рдирд┐рдХрд░ рд╡рдмрд╕рддрд╢рд░реЛ рд╕ рдкрд░рд╣рдЬ ред

рейрек. рдЫрд╖рдЯ рд░реЛрдЧ--рдЭреЛрдЪ рдХ рдмреАрдЬ рдЕрд░ рдзрддрд░ рдХ рдмреАрдЬ рд╕рдо рдкрд░рд┐рдорд╛рдг рдЪрд░ рдХрд░рдХ рей рдорд╛рд╢рд╛ рдЪрдЧрдп рдХ рд╕рд╛рде реп рдЧреЛрд▓реА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджрд╡ред

рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рд╡рди реиреж рджрд┐рди рддрдХ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рейрекрел рдкрд╛рдПрдб рд░реЛрдЧ--рез рдЧреЛрд▓реА рен рдорд╛рд╢рд╛ рдордереА рдХ рдмреАрдЬреЛ рдХ рдЪрд░рдг рдХ

рд╕рд╛рде рд╕рд╛рдд рджрд┐рди рддрдХ рд╕рд┐рд▓рд╛рдП ред

рейрем рд╣рдмрдмрд╛ рдЧреЛрдЧ-рез рдЧреЛрд▓реА рд╢реАрд░рд╛ рдмрд╛рджрд┐рдпрд╛рди рдХ рд╕рд╛рде рдж. рдпрд╛рдЧрдорд╛

рдХ рджрдз рдо рдШрд┐рд╕рдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдпред

рейрен. рдорддрд░рд╛рд╡рд░реЛрдз--рез рдЧреЛрд▓реА рд╢реАрд░рд╛ рдЗрд╡рдд рдЬреАрд░рд╛ рдХ рд╕рд╛рде рджред рд╕реЙрда рдХ рдЪ рдУрд░ рдкрд╛рди рдХ рд╕рд╛рде рджрдирд╛ рднреА рд▓рд╛рднрдХрд░ рд╣ ред

┬лрео. рдмрд╛рдХрдкрди--рез рдЧреЛрд▓реА рдХрдкрд░ рдмрдЯрд┐рдХрд╛ рдХ рд╕рд╛рде рджрди рд╕ рдпрд╣ рджреЛрдк

рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

Page 220: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ренрдЯ )

рдЕрд░ рдХреА рдЙрдЪрддрд╡рд╛ рдо рдзрд┐рд╕ рд╣рд░ рдЬрдирдирдирджрд░рд┐рдп рдкрд░ рдШрд┐рд▓рд╛ рдлрд░ред рекрео, рд╕рд░рдк рджрд╢-рд╣рд▓рдЫ рдореЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрд╛рд░реА 6 рдХрд░рдл рдв рдкрддрддреЛ рдЕрдЧрд╛рдКрдХрд░ рдпрд╣ рдЪрд░ рдорд░ ред 2. рдмрд╛рд╣рдордиреА рдкрд▓рдл-. рез

| рд░

рдГ рдХрдж рдордо рд╡рд╣, рдкрдирджрд░рдп-рд╢рд┐рд╡рд┐рд▓рд╡рд╛--реп рдЧреЛрд▓реА рдорд░рдЧреА рдХ

рднрд┐рддрдд рд╕тАНрдерд╛рди рдкрд░

рдЧреЛрд▓реА рди рдХ рдмрдиреА рдо рдкрдЧрдЧрд▓ рдХрд░рдЯ рдкрд▓

$. ┬г рей, рдмрдбрд┐рдп+рджрд╢--рдлрдб рд▓рдк рдХрд░ |

рднрд╛реж рдзрд░ рдкрддрддреА рдХ рд╕рд╛рде рдЖрдЙрдЬрди рдк рдкрд░ рд▓рдк рдХрд░ |

рдЧреЛрд▓реА рдореЛрдЫ рдХ рд░рд╕ рдо рдШрд┐рд╕рдХрд░

рдиреЛрдЯ.-- рдмрдиреА рдкрдирд╛рдИ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ 'рджрджрд╛рддреА рдлрд╛рд░рдорд╕реА! рд╕ >) рджрд░рдЬ рднрд┐рдирди рд╕рдХреА рд╣ред рдЬрди рдкрд╛ рдП'рддрдХ рдХ рдордЦ рдкрд░ рдкрд░ рджрдЦ ред

Page 221: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдЕрд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдпреЛрдЧ рдордгрдбрд╛рд░ рдЕрд░рдерд╛рддтАМ

рд╡ рд╕рдорд╕рдд рдЕрд▓рднрдд рдпреЛрдЧ

рдЬреЛ рджрд╣рд╛рддреА рдлрд╛рд░рдорд╕реА, рдореж рдкреЛреж рдХрд╛рд╕рди, рдЬрд┐реж рд╢рдврдЧрд╛рд╡рд╛, рдо

рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрдХрд░ рдЕрд╕рдЦрдп рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЕрдирднрдд рдж ред

реи

рдирд╡рджрди

рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╡, рдХрд┐ рд╣рдо рд╡ рд╕рд╛рд░ рдЕрд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдпреЛрдЧ рдЖрдкрдХреЛ рднрдЯ

рдХрд░, рдЬреЛрдХрд┐ рдЖрдЬ рддрдХ рдХрднреА рдирд┐рд╖рдлрд▓ рдирд╣реА рд╣рдП; рдпрд╣ рдмрддрд╛ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд 6, рдХрд┐ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЬрд╡рд░ рдХрдИ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╣реЛрдд рд╣, рдЕрддрдГ рдпрджрд┐

рдПрдХ рдУрдкрдзрд┐ рдкрд░рднрд╛рд╡ рди рдХрд░, рд╣реЛ рджрд╕рд░реА рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдп' рддреЛ рдЖрдЬрдХрд▓ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдкрд░ рдЕрдЪрдЫреА реи рджрд╡рд╛рдП рднреА рдЕрд╕рдлрд▓ рд╣реЛ рд░рд╣реА рдж, рдХрд┐рдирдд рд╣рдо рдЖрдкрдХреЛ рдЪрди рд╣рдП рдЕрдЪрдХ рдпреЛрдЧ рд╣реА рднрдЯ рдХрд░рдд рдж ред

рдЕрдирднрд╡ рдмрддрд╛рддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдпрджрд┐ рдкрд╣рд┐рд▓ рдХреЛрдИ рдЬрд▓рд╛рд╡ рдж рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдУрдФрдкрдзрд┐рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░рднрд╛рд╡ рджрд┐рдЦрд╛рддреА рд╣ред рдЕрдд. рдкрд╣рд┐рд▓ рд╣рдо рдХрдЫ рдЙрддрддрдо рд╡рд┐рд░рдЪрди-рдпреЛрдЧ рд▓рд┐рдЦрдд рдж, рдЬреЛ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдкрд░ рд╡рд┐рд╢рд╖ рд░рдк рд╕ рд▓рд╛рдорджрд╛рдпрдХ рд╣ |

Page 222: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ренрек )

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЧрд░рд╕рдд рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдХреЛрд╖рдЯ рдмрджрдзрддрд╛ рдирд┐рд╡рд╛рд░рдХ рдЖрд░ рд░рдЪрди рд▓рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдУрд╖рдзрд┐рдпрд╛

рджрд╣рд╛рддреА рдШрдбрдЪрдвреА' рдп рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рджрдпрдХ рдХреА рд╡ рдкрд░рд╢рд╕рд┐рдд рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╣, рдЬрд┐рдирдХреА рдЦрдпрд╛рддрд┐

рдХрд╛ рдврдХрд╛ рд╕рд╛рд░ рджрд╢ рд╕ рд╡рдЬрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ред рдЗрдирд╕ рди рдХрд╡рд▓ рдпрд╣,

рдХрд┐ рдорд▓рд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЧрд░рд╕рдд рд░реЛрдЧреА рдЭреЛ рдХрдЫ рджрд╕рдд рдЖрдХрд░ рд╡рд┐рдкрд╛рдХрддрдд рджрд░рд╡рдп

(рдЬрд┐рдирд╣ рдбрд╛рдХрдЯрд░ рд▓реЛрдЧ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдХреАрдЯрд╛рд░ рдмрддрд╛рдд рд╣) рдирд┐рдХрд▓ рдХрд░

рдкрд░рд╛рдпрдГ рдЕрд╡рд╕рдерд╛рдУ рдо рд▓рд╛рдн рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдЕрдкрд┐рдд рдФрд░ рднреА рдЕрдирдХ

рд░реЛрдЧреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдпрд╣реА рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛ рдЪрдХреА рд╣ ред рдЬрд╡рд░

рдЧрд░рд╕рдд рд░реЛрдЧреА рдХреА рдЖрдп рд╡ рд╢рдХрддрд┐ рдХ рдЕрдЬрд╕рд╛рд░ рдЙрд╕ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ резрем-резреи

рдЧреЛрд▓рд┐рдпреЛ рддрдХ, рдорд┐рд╢рд░реА рдХ рд╢рд░рдмрдд рдпрд╛ рдардб рдкрд╛рдиреА рд╕ рджрди рд╕ рдХрдмрдЬ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рджреА рд╣ ред рдитАН

рдиреЛрдЯ-рдЗрд╕рдХрд╛ рдпреЛрдЧ рдерд╡ рдкрд░рд╖рдареЛ рдкрд░ рд▓рд┐рдЦрд╛ рдЬрд╛ рдЪрдХрд╛ рео ред

рдЪрдорддрдХрд╛рд░реА рд░рдЪрди (рдорд╡реЛ рд╡рд╛рд▓рд╛) рдЧрдд рджрд┐рдиреЛ рд╣рдо рд╡рджрдпрдХ рдХреА рд╕рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рдФрдкрдзрд┐ тАЬрдЗрдЪрдЫрд╛ рднрджреА рд░рд╕'

рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ рд░рд╣ рде рдХрд┐ рдЕрдЪрд╛рдирдХ рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдореА рдЬреА рдкрдзрд╛рд░ | рд╡ рдорд╣рд╛рди

рд╕рд╛рдз рдФрд░ рдХрд╢рд▓ рд╡рджрдп рдореА рдеред рдорди рдЙрдирд╕ рдкрдЫрд╛ рдХрд┐ рдЖрдкрдХ

рд╡рд┐рдЪрд╛рд░ рд╕ 'рдЗрдЪрдЫрд╛ рднрджреА рд░рд╕? рд╕ рдЙрддрддрдо рдФрд░ рдХреЛрдИ рд╡рд┐рд░рдЪрди рд╣ рдпрд╛

рдирд╣реА ? рдХрд╣рди рд▓рдЧ--рд╣рдорди рддреЛ рдЬрд▓рд╛рд╡ рдХ рдкрдЪрд╛рд╕реЛ рдпреЛрдЧ рд╡рдирд╛

рджрдЦ ред рдЕрдирдд рдо рдПрдХ рдЬрд▓рд╛рд╡ рд╕рдирддреЛрд╖рдЬрдирдХ рдорд┐рд▓рд╛ ред рдЬрд┐рд╕рдХреА рдард▓рдирд╛

рд▓ тАЬрдЗрдЪрдЫрд╛ рднрджреА рд░рд╕тАЭ рдХреЛрдИ рд╡рд╕рдд рдирд╣реА рдв ред рдЕрддрд┐ рд╕рдордо, рдирд┐рддрд╡рд╛рдирдд

рд╣рд╛рдирд┐ рд░рд╣рд┐рдд, рдФрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдирд╛ред рдкрдЫрди рдкрд░ рдЙрдирд╣реЛрди рдирд┐рдорди рдкрдв рдмрддрд╛рдпрд╛ :--

Page 223: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ренрем )

рдпреЛрдЧ--рд╣рдЪрдЪ рдбрд▓рдорд▓рдХ рдорджрд╡рд┐рд░ рез рддреЛреж, рдирд╛рд░рд┐рдпрд▓ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рез рддреЛрд▓рд╛, рдмрд╛рджрд╛рдо рез рддреЛреж, рдкрд┐рд╕рддрд╛ рем рдорд╛реж, рдЪрд┐рд▓рдЧреЛрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА

рем рдорд╛?, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рем рднрд╛реж | рдкрд╣рд┐рд▓ рд╣рд╡рд╡ рдЙрд▓рдорд▓рдХ рдХреЛ рдЕрддрд┐ рд╕рдХрд╖рдо рдкреАрд╕, рдлрд┐рд░ рдмрд╛рджрд╛рдо, рдлрд┐рд░ рдирд╛рд░рд┐рдпрд▓ рд╢рд╖ рддреАрдиреЛ рдУрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдкрд░рдердХ реи рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рдорд┐рддрд░рд╛ рд▓ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЕрддрд┐ рд╕рджрд░рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рдЪреАрдиреА рдпрдерд╛ рдХрд╛рдЪ рдХреЛ рд╢реАрд╢реА рдо рд░рдЦ рд▓ред рдорд╛рддрд░рд╛--реи рд░рддрддреА рдорд┐рд╢рд░реА рдХ рд╢рдмрдд рдХ рд╕рд╛рде рджред рд╕рд╛рде рд╣реА рд╕рдорд░рдг рд░рд╣ рдХрд┐ рд░реЛрдЧреА рдзрдк рдорди рдирд┐рдХрд▓ ред

рдЬрд╡тАМрд░-рд╡рд┐рд░рдЪрди рддрд░рд┐рдлрд▓рд▓рд╛ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рдХрдЯ рдХрд░. рдкрд░рд╕рддрдд рд░рдЦ рдФрд░ рдЬрдм

рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЬрд▓рд╛рдм рджрдирд╛ рд╣реЛ, рддреЛ рей рддреЛреж рдЪрд░рдг рдкрд╛рд╡рднрд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдЪрд╛рд▓ рдЬрдм рдЖрдзрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╢рд╖ рд░рд╣, рддреЛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдереЛрдбрд╛ рдирдордХ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрд┐рд▓рд╛рдПред рдЗрд╕рд╕ рдПрдХ рджреЛ рджрд╕рдд рдмрд╣рдд рджрдЧрдЧрдирдзрд┐рдпрдд рдЖрдПрдЧ рдУрд░ рдИрд╢рд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдЬрд╡рд░ рдЙрддрддрд░ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред рдпрд╛ рдХрдо рд╕ рдХрдо рд╣рд▓рдХрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рдердЧрд╛ред рдЪрдХрд┐ рддрдирд┐рдХ рд╕рд╡рд╛рдж рдХрдврда рд╣, рдЕрддрдд. рдХреЛрдорд▓ рдкрд░рдХрддрд┐ рд╡рд╛рд▓ рд░реЛрдЧреА рдирд╣реА рдкреА рд╕рдХрдд ред

рдЕрдирдп рд╡рд┐рд░рдЪрди рдпрд╣ рд╡рд┐рд░рдЪрди рдХреЛрдкрдЪрдмрджрдзрддрд╛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рдж

рд╣ред рдЕрддрдГ рд▓рд╡рд░-рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЬрдм рдХреЛрдЫ-рдЫрджрдзрд┐ рдХреЛ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рд╣реЛ, рддреЛ рдЗрд╕ рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдХрд╛рдо рдо рддрдЮрд╛рдП' | рдпрд╛рдЧ--рд╢рд▓рдЮрд╛рдм рдХ рдлрд▓ рез рддреЛрд▓рд╛, рдмрдирдлрд╢рд╛ рдХ рдлрд▓ рез рддреЛрд▓рд╛; рдХрдж рдХреА рдЧрд┐рд░реА рем рдорд╛реж, рд╕рдирд╛рдп рдХреА рдкрддрддреА рей рднрд╛реж рд╕рдмрдХреЛ рдЫрдж рдкрд╛рд╡ рдерд╛

Page 224: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ренрен ) рдЖрдзрд╛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдШреЛрда рдЫрд╛рдирдХрд░ рек рддреЛреж рддрд░рдЬрдмреАрди рдЦрд░рд╛рд╕рд╛рдиреА рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджреЛрдмрд╛рд░рд╛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдкрд┐рд▓рд╛рдП' ред рдпрджрд┐ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓ рд╣реЛ, рддреЛ рдЗрд╕ рддрдирд┐рдХ рд╕рд░рдо рдХрд░рдХ рдкрд┐рд▓рд╛рдП' рдЗрд╕рд╕ реи-рей рджрд░рдд рдЖрдКрд░ рддрд╡рд┐рдпрдд рд╣рд▓рдХреА рднрд░ рд╕рд╛рдл рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рд▓рд┐ рдЪрдв рд╣рдП рдореМрд╕рдореА рдЬрдпрд░ рдХреЛ рдЙрддрд╛рд░рди рд╡рд╛рд▓ рдпреЛрдЧ

рдЙрдЫ рдпреЛрдЧ рдЗрд╕реА рдШрдорддрдХ рдХ рдЧрдд рдкрд░рд╖рдареЛ рдкрд░ тАЬрдПрдирдЯреАрдлрдмрд░реАрди рд╡ рдлрд┐рд▓рд╛- рд╕рдЯреАрди рдХреА рд╕рдордХрддрдд рдЕрдкрдзрд┐рдпрд╛тАЭ рдХ рд╢реАрдкрдлрд╛рддрд░рдЧрдд рд▓рд┐рдЦ рдЬрд╛ рдЪрдХ рд╣, рд╢рд╖ рдЬрд╡рд░рд╣рд╛рд░рдХ рде рдкрд░рд╕рд╡рджрдХ рдпреЛрдЧ рдиреАрдЪ рдЕрдХрд┐рдд рдХрд┐рдП рдЬрд╛рдд рд╣ ред рд▓рд╛рд▓ рд╢рдХрдХрд░реА рдЪрд░рдг

рдЬрд┐рд╕рд╕ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд╕ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЬрдпрд░ рдЖрдз рдШрдЯ рдо рдкрд╕реАрдирд╛ рд╣ рдЖрдХрд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ | рдпрд╣ рдпреЛрдЧ рдореЛреМрд╕рднреА рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдмрд╛рд░реА рдХ рд▓рд┐рдП рднреА рд▓рд╛рдордкрд░рджтАМ рд╣ред рдорди рдЗрд╕ рд╕рдХрдбреЛ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЕрдЪрднрд╡ рдХрд┐рдпрд╛ рд╣ред рдЬрд┐рд╕ рдо рдЕрдХрд╕реАрд░ рдмрдпрд░рдГ рдХ рдирд╛рдо рд╕ рдЕрддрддрд╛рд░реЛ рдХреЛ рд╡рдЪрддрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ ред рдпрджрд┐ рд░рд╕ рджрд╡рд╛ рдХреЛ рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдкрд░рд╡ рдж рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЬрд╡рд░ рд░рдХ рдЬрдпрдЧрд╛ред рдпрджрд┐ рдЪрдв рдЬрд╡рд░ рдо рджрдв, рддреЛ рдИрд╢рд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ ) рдереЛрдЧ--рдордиреА рд╣рдИ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА реи рддреЛрд▓рд╛, рдЧрд░ реи рддреЛрд▓рд╛, рд╢рдХрд░ рел рдкреЛрд▓рд╛, рд╡рд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рд▓ ред рд╕рд╛рдЬрд╛--рез рдорд╛рд╢рд╛ рд╕ < рд╕рд╛рд╢рд╛ рддрдХ | рд╕рд╡рди рд╡рд┐рдзрд┐--рдмрд╣реА рд╣ рдЬреЛ рдЖрд░рдордо рдо рдмрддрд╛рдИ рдЧрдИ рд╣ред рдЕрд░рдерд╛рддтАМ рдЬрд░рд╛рдЧрд╕рди рд╕ рдШрдЯ рджреЛ рдШрдЯ рдкрд░рд╡ рджрдв, рддреЛ рдЪрдврди рд╕ рд░реЛрдХрдард╛ рд╣ | рдпрджрд┐

Page 225: Ghar Ka Vaid - archive.org

реж рел.2)

рдЪрдв рд╣рдП рдЬрд╡рд░ рдо рджрдирд╛ рд╣реЛ; рддреЛ рд╕реЙрдл рдХ рдХрд╡рд╛рде рд╕ рдШрдЯ реи рдХ

рдЕрдирддрд░ рд╕ рджрдд рд░рд╣, рджрд┐рди рдо рей рдмрд╛рд░ ред (

рдиреЛрд╢рд╛рджрд░реА рдЖрдХ рдЪрд░рдП рдЬреЛ рдХрд┐ рдЬрд╡рд░ рдХ рдорд╡рд╛рдж рдХреЛ рдкрд╕реАрдирд╛ рдФрд░ рдорддрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд┐рдХрд╛рд▓

рджрддрд╛ рд╣ ред рдпреЛрдЧ--рдЖрдХ рдХреА рдЬрдб рдХрд╛ рдЫрд┐рд▓рдХрд╛ реи рддреЛрд▓рд╛, рдХрд▓рдореА рд╢реЛрд░рд╛ рек

рддреЛрд▓рд╛, рдЕрдЬрд╡рд╛рдпрди рек рддреЛрд▓рд╛, рдиреЛрд╢рд╛рджрд░ рек рддреЛрд▓рд╛, рд╕рд╣рд░рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рд▓ ред

рдорд╛рддрд░рд╛-рдПрдХ рдорд╛рд╢рд╛ рд╕ рек рдорд╛реж рддрдХ рдЧрд░рдо рдЪрд╛рдп рдпрд╛ рдЧрдо рдкрд╛рдиреА

рд╕ рджред рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рдЬрд╡рд░ рдЙрддрд░ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛, рдпрд╛ рдорддрд░ рдЬрд╛рд░реА рд╣реЛрдХрд░ ред рдЕрдЪрдЫреА рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╡рд╕рдд рд╣ ред

рд╕рд╡рд╛рджрд┐рд╖рдЯ рдЪрдП-рддрдкрддреЛрдбтАЭ рдпрд╣ рдЪрдг рднреА рдПрдХ рд╡рд┐рд╢рд╖ рдпреЛрдЧ рд╣ред рдЪ'рдХрд┐ рдЬрдпрд░ рдХ рд░реЛрдЧреА рдХрдбрд╡реА

рдХрд╖рд▓реА рдУрд░ рдЧрдо рдмрд╕рддрдУ рд╕ рдмрд╣рдд рдШрдмрд░рд╛рдд рд╣, рдХрд┐рдирдд рд╡рд┐рд╡рд╢ рд╣реЛ рдЦрд╛рдиреА рдкрдбрддреА рд╣ ред рдХрд┐рдирдд рдпрд╣ рджрд╡рд╛ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рд╣реЛрди рдХ рдЕрддрд┐-

рд░рд┐рдХрдд рд╕рд╡рд╛рджрд┐рд╖рдЯ рдУрд░ рд╢рд╛рдирддрд┐рдкрд░рдж рднреА рд╣, рдЬрд┐рд╕рд╕ рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рдЕрддрд┐ рд╢реАрдШрд░ рдЬрд╡рд░ рдЙрддрддрд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣редрдпрд╛ рдХрдо рд╣реЛрдХрд░ рд╣рд▓рдХрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ |

рдпреЛрдЧ--рдХрд╛рд▓рд╛ рдЬреАрд░рд╛ реи рддреЛреж, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ ? рддреЛ? рд╕рдШрд╛ рдирдордХ

тАЬ рддреЛрд▓рд╛, рдЦрд╛рдб ?┬л рддреЛрд▓рд╛ | рдЪрд╛рд░реЛ рдХреЛ рдкрд░рдердХ реи рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рд▓ ред

рдмрд╕ рд╕рд╡рд╛рджрд┐рд╖рдЯ 'рддрдкрддреЛрдЗ! рдЪрд░ рддрдпрд╛рд░ рд╣ ред рднрд░рд╛рддрд░рд╛--рей рд╕рд╛рд╢рд╛ рдЧрд╕ рдкрд╛рдиреА рдпрд╛ рдЪрд╛рдп рдХ рд╕рд╛рде рдж ред

Page 226: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ренрем )

рдкрд╛рдЙрдбрд░ рд╢рдХ рдПрдХреЛрдирд╛рдЗрдЯ рдЬрдм рд░реЛрдЧреА рд╢рдХрддрд┐рд╡рд╛рди рд╣реЛ, рдирд╡рдЬ рдЦрдм рдореЛрдЯреА рдЪрд▓рди рд░рд╣реА рд╣реЛ, рдЪрд╣рд░рд╛ рд▓рд╛рд▓ рд╣реЛ, рдЖрдЦреЛ рд╕ рд╕рд░рдЦреА рд╣реЛ, рд╕рд┐рд░ рдо рдкреАрдбрд╛ рд╣реЛ, рдЬрдпрд░ рдирдпрд╛ рд╣реЛ, рдЙрд╕ рджрд╢рд╛ рд╕ рдпрд╣ рджрд╡рд╛ рд╡рдбрд╛ рдкрд░рднрд╛рд╡ рджрд┐рдЦрд╛рддреА рд╣ред рдЪ рдХрд┐ рд╡рд┐рд╖рд╛рдХрдд рджрд╡рд╛ рд╣, рдЕрддрдГ рдХрд┐рд╕реА рдХрд╖реАрдг рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдХрджрд╛рдкрд┐ рди рдж ред рдХрд╡рд▓ рд╡рджрдпреЛ рдХ рдХрд╛рдо рдХреА рдмрд░рдд рд╣ ред

рдпреЛрдЧ--рдПрдХреЛрдирд╛рдЗрдЯ' (рдЪрд╢ рдмрд┐рд▓рд╛ рдорджрд╡рд┐рд░) рез рднрд╛рд╢рд╛ рдЙрддрддрдо рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рд▓рдХрд░ рдкрдХрдХ рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЖрдЦ рдУрд░ рдорд╣ рдХреЛ рд╡рдмрдЪрд╛рдХрд░ рдкреАрд╕ рдФрд░ рдЦрдм рд╕рддрддрд╛рдпрдо рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдкрд░ рел рддреЛрд▓рд╛ рд╢рдЧрд░ рдСрдл рдорд┐рд▓рдХ рдпред рджрд╛рддрд╛ рдЪреАрдиреА реи рддреЛ+, рддрддрд░рд╛рд╢реАрд░ реи рддреЛрд▓рд╛ рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдирд┐рд░рдирддрд░ резреи рдмрдЯ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рд╢реАрд╢реА рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╕рднрд╛рд▓ рд░рдЦ ред

рдорд╛рддрд░рд╛-рдХрд░рд╡рд▓ рез рд░рддрддреА рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде ред рдлрд┐рдирд╛рд╕рдЯреАрди рдФрд░ рдПрдитАНрдЯреАрдлрдкрд░реАрди рдХреА рднрд╛рдд рдПрдХ рдШрдЯ рдХ рдЕрдирджрд░ реи рд╣рджрдп рдХреА рдмрдвреА рд╣рдИ рдкрдбрдХрди рдХрдордд рд╣рд╡реЛрдХрд░ рдЬрд╡рд░ рджрд░ рдХрд░ рджрддреА рд╣ред

рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рдХрд╛ рдЕрдЧрдж рдпрд╣ рдпреЛрдЧ рди рдХрд╡рд▓ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛, рдЕрдкрд┐рдд рджрд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдмрд╡рд░ рдХ

рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рдордЧрд░рдж рд╣ | рдЬрдм рдЬрдпрд░ рдЙрддрд░рди рдо рд╣реА рди рдЖрддрд╛ рджреЛ; рдЙрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рджрд┐рдЦрд╛рддреА рд╣ ред

рдпреЛрдЧ--рдЧреМрджрдирддреА рд╣рд░рддрд╛рд▓ рднрд╕рдо рдЙрддрддрдо рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдмрдиреА рд╣рдИ рез рддреЛрд▓рд╛ ( рдЖрдХ рд╕ рдЕрдЪрдЫреА рд╡рди рдЬрд╛рддреА рд╣ ) рдЗрд╡рддрд╛рднрд░рдХ рднрд╕рдо рез рд╡реЛрд▓рд╛, рдЙрддрддрдо рдЬрдЮреЛрднрд╛рди рдХреЛрдбрд┐рдпрд╛--рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рд░рдЦрд▓ ред

Page 227: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рео5реж )

рдиреЛрдЯ--рдХрд╡рд▓ рдкрд░рдердо рдареЛ рднрд░ рдорд╛рддрд░ рднреА рд▓рд╛рднрдЧрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рджрджреЛрддреА

рд╣ред рдХрдИ рд╡рд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдирдорд╡ рд╣ ред рд╢рдб реп рдХрд░ рдзрд┐тАМ $

рдЬрд╡рд░ рдХреА рдмрд╛рд░реА рд░реЛрдХрди рд╡рд╛рд▓реА рдЭрдкрдзрд┐рдпрд╛ рдЫрдЫрдХ рдпреЛрдЧ рдЬреЛ рдХрд┐ рдЬрдпрд░ рдХреА рдмрд╛рд░реА рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рд┐рд╢рд╖

рд▓рд╛рдордкрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣рдП рдж) рдЧрдд рдкрд░рдареЛ рдкрд░ рд▓рд┐рдЦ рдЬрдЮрд╛ рдЫрдХ рд╣ред рд╢рдк

рдпрд╣рд╛ рдЕрдХрд┐рдд рдХрд┐рдП рдЬрд╛рдд рд╣--

рдорд▓рд╣рдареА рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд▓рд┐рдПрдГ* **тАЬ*тАЬ* рдореАрдЯреА рдХрдирди рдХреА рдкрд░рддрд┐рдирд┐рдзрд┐

рдмрдЪрдЪ рдХрдбрджреА рджрдмрд╛ рдЦрд╛ рдирд╣реА рд╕рдХрдд. рдЕрдд- рдпрд╣ рджрд╡рд╛ рд╣рдорди рд╡рд┐рд╢рд╖ рд░рдк рд╕ рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рддрдпрд╛рд░ рдХреА рд╣ред рдмрдб реи рд░реЛрдЧреА рднреА рд╕рд╡рди рдХрд░рдХ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛ рд╕рдХрдд рд╣ ред рдореАрдЯреА рд╣, рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рд╕рдорджреА рдУрд░ рд╕рдирджрд░ рд╣, рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдЧрд░рдж рд╣ред рдЬрдпрд░ рдХреА рдмрд╛рд░реА рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╣ рдУрд░ рд╡рд┐рд╢рд╖рддрд╛ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдЪрдв рдЬрд╡рд░ рдо рджрди рдкрд░ рднреА

рд╣рд╛рдирд┐ рдХ рд╡рдЬрд╛рдп рд▓рд╛рдо рд╣реА рдХрд░рддреА рд╣ ред рджрдЦрди рдо рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рдХрдирди рдХреА рднрд╛рддрд┐ 5рд╡рдд рдУрд░ рд╣рд▓рдХреА рдж рдХрд┐рдирдд рд╕рд╡рд╛рдж рдо рдЫрдирди рдХреА рд╕рд╛рддрд┐ рдХрдбрдмреА

рдирд╣реА рд╣ ред

рдпреЛрдЧ--рдЖрдХ рдХрд╛ рджрдз рдЖрд╡рдЬрдпрдХрддрд╛рдирд╕рд╛рд░ рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдХреЛрд░ рдкрдпрд╛рд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рдУрд░ рдХрдкрдбрд╛ рдврдХ рдХрд░ рдЫрд╛рдпрд╛ рдо рд░рдЦ рджред рдпрд╣рд╛ рддрдХ рдХрд┐ рдкрдб реи рджрдз рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рд╕рдЦ рдЬрд╛рдп ред рдЗрд╕ рдЬрдореА рд╣рдИ рдкрдкрдбреА рдХреЛ рдЪрд╛рдХ рд╕ рдЦрд░рдЪрдХрд░ рджреЛрд▓ рдУрд░ рдЙрд╕рдо рд╕ рез рдорд╛рд╢рд╛ рджрд╡рд╛ рд▓рдХрд░ рдЪреАрдиреА рдпрд╛ рдХрд╛рдЪ рдХ рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓ рдУрд░ рез рддреЛрд▓рд╛ рдЪреАрдиреА рдЦрд╛рдб рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдПрдХ

Page 228: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реорез )

рдШрдЯрд╛ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ред рдлрд┐рд░ рен рддреЛрд▓ рей рдорд╛рд╢ рдЪреАрдиреА рдЦрд╛рдб рдФрд░ рдбрд╛рд▓

рдХрд░ рд╕рд╢рдХрдд рд╣рд╛рд░рдереЛ рд╕ рео рдШрдЯ рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рд╡реЛрддрд▓ рдо рд░рдЦрд▓ !

_рд╕рдЪрди рд╡рд┐рдзрд┐ рд╡ рд▓рд╛рдо--рдЗрд╕рдХ рд▓рд╛рдн рддреЛ рдЕрд╕рдЦрдп рд╣ рдХрд┐рдирдд

рдпрд╣рд╛ рд╣рдо рдХрд╡рд▓ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЕрд░ рдЙрд╕рдХ рдЙрдкрд╕рд░рдЧреЛ рдХ рд╕рдордмрдирдз рдо рд╣

рдмрдгрди рдХрд░рдЧред рдпрд╡рд╛ рдФрд░ рджрджрдз рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЗрд╕рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛

рдк рддрддреА рд╕ реи рд░рдЪреА рддрдХ рд╣ | рдХрдЪрд▓ рдкрд╛рдиреА рдпрд╛ рдХрд┐рд╕реА рдЕрдХ рд╕ рдЬрд╡рд░

; рд╣реЛрди рд╕ рей рдШрдЯ рдкрдЪ рдПрдХ рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдУрд░ рез рдШрдЯрд╛ рдкрд╡ рдлрд┐рд░ рдПрдХ рдкрдбрд┐рдпрд╛

рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ реп рдЪрд╛рд╡рд▓ рд╕ рек рдЪрд╛рд╡рд▓ рддрдХред рдЖрд╢рд╛ рд╣ рдХрд┐ рдпрджрд┐ рд░реЛрдЧреА

рдХрд╛ рдкрдЯ рд╕рд╛рдл рдХрд░рдХ рджреА рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдПрдХ рджреЛ рджрд┐рди рдо рд╣реА рдЬрд╡рд░ рд░рдХ

рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ | рдЪрдв рдЬрд╡рдпрд░ рдо рджрди рд╕ рдкрд╕реАрдирд╛ рдЖрдХрд░ рдЙрддрд░ рдЬреАрддрд╛ рд╣!

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдЙрдкрд╕рд░рдЧ--рд╡рдорди) рджрд╕рдд рдЦрдЭреЛрд░ рдЦрд╛рд╕реА рдХ рд▓рд┐рдП

рд▓рд╛рдордкрд░рдж рд╣ред рдХрд┐рдитАНрдд рдРрд╕реА рджрд╢рд╛рдУ рдо рджрдз рд╡ рдЪрд╛рд╖рд▓ рд╣ рдореЛрдЬрди

рджрд┐рди рдо рддреАрди рез рдмрд╛рд░ рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП |

рдЬрд╡рд░ рд░реЛрдХ рдкрдбрд┐рдпрд╛ рдпреЛрдЧ--рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХ рд╡реАрдЬ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рел рддреЛрд▓рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪрдЪ

реи рддреЛрд▓рд╛, рдлрд┐рдЯрдХрд░реА рдХреА рдЦреАрд▓ реи рддреЛрд▓рд╛; рд╕рдХрд╖рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ |

рд╕рд╛рддрд░рд╛--рез рд╕рд╛реж рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ реирдШрдЯ рдкрд░рд╡ рдЕрддрд┐ рд▓рд╛рднрдЧрд░рдж рд╣ |

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЕрдЧрдж ..._ рдпрд╣ рдмрд╣ рдпреЛрдЧ рд╣, рдЬрд┐рд╕ рдо рджрд╛рд╡

рдХ рд╕рд╛рде рдХрд╣ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдХрд┐

рдХрдирди рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрдо рдирд╣реА ред рдЕрдкрд┐рдд рд▓рд╛рдн рдУрд░ рдорд▓рдп рджреЛрдиреЛ

рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрд╕рд╕ рдЙрддрддрдо рд╣ред рдЖрдк рднреА рдЗрд╕ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рджрд┐рдиреЛ

рдо рдмрдирд╛рдХрд░ рдордлрдд рд╡рд╛рд░рдЯ рдУрд░ рдЬрди-рд╕рд╡рд╛ рдХрд░ ред

рдЬреЛрдЧ--рд╕рдЭрдиреА рд╣рдИ рдлрд┐рдЯрдХрд░реА, рдЭрдирд╛ рд╣рдЖ рдЦрдЭрд╣рд╛рдЧрд╛ рдиреМрд╢рд╛рджрд░

рдкрд░рддрдпрдХ рддреАрди-рддреАрди рдорд╛рд╢рд╛, рд╡рд▓рдореАрд╢реЛрд░рд╛ рдЫ- рдорд╛реж рдХрдИ рд╣ рдЪрд░реЛ рдбрдв

рддреЛреж, рд╕рдмрдХреЛ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рд░рдЦ ред

Page 229: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реореи )

рднрд╛рддрд░рд╛-рддреАрди рд░рддрддреА рд╕ рдЪрд╛рд░ рд░рддрддреА ред рдЪрдв рд╣рдП рдЬрд╡рд░ рдХреЛ рдЙрддрд╛рд░рддрд╛

рдФрд░ рдЙрддрд░ рд╣рдП рдХреЛ рд░реЛрдлрддрд╛ рд╣, рдкрд╛рдиреА, рджрдз рдпрд╛ рдЕрд░ рд╕реЛрдл рд╕ рдж ред рдиреЛрдЯ--рдпрд╣ рджрд╡рд╛ рд╕рди рекреи рдХ рднрдпрдХрдХрд░ рдЬрд╡рд░-рдкрд░рдХреЛрдк рдо рдмрдвреА рджрджреА

рд▓рд╛рдордкрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣рдИ рдереА, рдХрд┐рдирдд рд╣ рддрдирд┐рдХ рдХрдбрджреА рдФрд░ рдЧрдо ред рдЛрдЕрд╕рде

рдЧрд░рдорд┐рд╕реА рд╕рддрд░реА рд╡ рдХреЛрдорд▓ рдкрд░рдХрддрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рди рдж ред

'рдЬрд╡рдЧрд░рд┐ рдЕрдЧрдж рд╡рд░рдЯреА' ( рди рдХрд╡рд▓ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛, рдЕрдкрд┐рдд рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП )

рдпрд╣ рдпреЛрдЧ рд╣рдорд╛рд░ рдПрдХ рднрд┐рдирд░ рди рдЬрди-рд╣рд┐рддрд╛рде рдкрд░рдХрдЯ рдХрд┐рдпрд╛ рд╣

рдЬреЛрдХрд┐ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рдЦрд╛рди рд╕ рд╕рдХрдбреЛ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд╡рдирд╛ рд╣рдЖ рд╡рд┐рдХ рд░рд╣рд╛

рд╣ред рдЕрдм рдЖрдк рд╕рд╡рдп рдмрдирд╛рдХрд░ рд▓рд╛рд╕ рдЙрдард╛рдп ред рдпреЛрдЧ--рд╣рд░рд┐рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рдПрдХ рддреЛреж, рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛, рдиреАрдо рдХ рдкрддрдд,

рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдкрд░рддрдпрдХ рел рддреЛреж, рдЕрддрддреАрд╕ реи рддреЛрежред рд╕рдмрдХреЛ рдЬреЛрдХрдЯ рдХрд░рдХ

рей рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рднрд┐рдЧреЛ рд░рдЦ рдУрд░ рдлрд┐рд░ рдЖрдЧ рдкрд░ рдЙрджрд╛рд▓ред рдЬрдм рд╕рд╛рд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рдЬрдЬрдХрд░ рдХрдЪрд▓ рдкрд╛рд╡рднрд░ рд╢реЛрдк рд░рд╣ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдорд▓рдХрд░

рдЫрд╛рди рд▓ рдУрд░ рдирд┐рдорди рдУрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЪрд░ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЦрд░рд▓ рдХрд░ред рдЬрдм рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рд╛рдзрди рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЪрдгрдХ рдкрд░рд┐рдорд╛рдг рдХреА

рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛ рд▓ред рдУрдкрдзрд┐рдпрд╛ рдирд┐рдорди рдбрд╛рд░рд▓--

рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рел рддреЛрд▓рд╛, рд╢рджрдз рдХрдирди рез рддреЛреж, рдЭрджрдз рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп рез рддреЛреж, рддрдЪрд╛рд╢реАрд░ рдЖрд╕рдорд╛рдиреА рез рддреЛреж, рд░рдЪрдирдж рдЙрд╕рд╛рд░рд╛ рез рддреЛ0; рджрд╛рдирд╛ рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА 5 рд╕рд╛режред

рдорд╛рддрд░рд╛--рез-рез рдЧреЛрд▓реА рдЧрд░рд╛рдд. рд╕рд╛рдп рд╡ рджреЛрдкрд╣рд░ рдХреЛ рднреА рдЙрдЪрд┐рдд

рдЕрдирдорд╛рди рд╕ рдж | рдИрдЙрдмрд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░реЛ рдХреЛ рдЬрдб рд╕ рдЙрдЦрд╛рдб рджрдЧрд╛ |

Page 230: Ghar Ka Vaid - archive.org

( 5рей )

рдпреЛрдЧреЛрдкрд╣рд╛рд░

рдЕрдм рд╣рдо рдЕрдкрди рдкрд╛рдардХреЛ рдХреЛ рд╡ рд╕рд╣рд╕рддрд░реЛ рд╡рд╛рд░ рдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд┐рдд

рдЕрд░ рд╕рдлрд▓ рдпреЛрдЧ рднрдЯ рдХрд░рдд рдж, рдЬреЛ рдХрд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдорд┐рддрд░реЛ рди рджрд╢ рд╡

рдЬрдЮрди рдХрд▓рдп.рдг рдХ рд▓рд┐рдП рднрдЬ рд╣ | рдпрджрд┐ рдЖрдк рднреА рджрд╢ рдХреА рд╕рд╡рд╛

, рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рдЗрдЪрдЫрдХ рд╣) рддреЛ рд╣рдо рдЕрдкрди рдЕрдирднрдд рдпреЛрдЧ рднрдЬрд┐рдп

рддрд╛рдХрд┐ рд╣рдо рдЖрдЧрд╛рдореА рд╕рд╕рдХрд░рдг рдо рдЙрдирд╣ рдЫрд╛рдк рд╕рдХ |

рдЬрд╡рд░рд╖рдд рдЕрдХрд╕реАрд░реА рд▓рд╡рдг

рдирдордХ рд╢реАрд╢рд╛ рдерд╛ рдирдордХ рд▓рд╛рд╣реМрд░реА рдЗрд╡рд╡ рдмрд░рдгрдг рдХрд╛ рел рддреЛрд▓рд╛; рд╕рдорджрд░

рдорд╛рдЧ реи рддреЛрд▓рд╛, рд▓реЛрд╣' рдХреА рдХрдврд╛рдИ рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЖрдЧ рдо рдзреЛрдХ, рдпрд╣рд╛

рддрдХ рдХрд┐ рдкрд╛рдиреА рд╣реЛ рдЬрд╛рдп ред рдЙрддрддрд╛рд░ рдХрд░ рдардбрд╛ рдХрд░ рдЖрд░ рдХрдЯрдХрд░ рдлрд┐рд░

рд╕рдорджрд░ рдХрд╛рдЧ ? рддреЛрд▓рд╛ рдФрд░ рд╕реЛрдорд▓ рем рдорд╛рд╢рд╛ рдбреАрд▓рдХрд░ рдкрди рдкрд░рд╡рдмрддтАМ

рдЖрдЧ рдо рд░рдЦрдХрд░ рдзреЛрдХрдиреА рд╕ рдзреЛрдХ рдЭреЛрд░ рдЪрдХрдХрд░ рдЖ рдЬрд╛рди рдкрд░

рд▓ 5 рдорд╛рд╢рд╛ рдбрд╛рд▓рдХрд░

рддрд░рд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рди рдкрд░

рдЬрд┐рд╕ рд╡рджрдп рд▓реЛрдЧ рд╣ рдврдд

рд╣реА рдмрддрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд

рдЙрддрд╛рд░ рд▓ | рдХрд┐рд░ рд╕рдорджрд░ рдорд╛рдЧ реи рд╡реЛрд▓рд╛, рд╕реЛрдо

рдХрдЯрдХрд░ рдЙрд╕реА рддрд░рд╣ рдХрд░ рдУрд░ рдкрд╛рдиреА рдХреА рднрд╛рддрд┐

рдЙрддрд╛рд░ рд▓ | рдпрд╣реА рдирдордХ рдХрд╛рдпрдо рдЙрд▓рдирд╛рд░ рд╣ рдЬрд┐

рдлрд┐рд░рдд рд╣ред рдХрд┐рдирдд рд╣рдо рдпрд╣рд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЬрд╡рд░рдШрди рд╣реЛрдирд╛

рд╣ред рдЬрд╡рд░ рдХреА рджрд░ рджрд╢рд╛ рдо рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╣ ред

рд╕рд╛рддрд░рд╛--рез рд░рддрддреА рдкрд╛рдиреА рдпрд╛ рдЪрд╛рдп рдХ рд╕рд╛рде |

Page 231: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рдЭрек )

рд╢рд┐рдЧрд░рдл рднрд╕рдо--рдЕрдХрд╕реАрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рджрд░рд╡рдп-рд╢рд┐рдЧрд░рдл рез рддреЛрд▓рд╛ рдХреА рдбрд▓реА, рдХрдкрд░ реи рддреЛрд▓рд╛ ред

рд╡рд┐рдзрд┐-рд▓реЛрд╣ рдХ рддрд╡ рдкрд░ рдЖрдзрд╛ рдХрдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдКрдкрд░ рд╢рд┐рдЧрд░рдл

рдХреА рдбрд▓реА рд░рдЦрдж рдФрд░ рдлрд┐рд░ рд╢рд╖ рдЖрдзрд╛ рдХрдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдиреАрдЪ рдЖрдЧ

рдЬрд▓рд╛рдП' | рдЖрдЧ рд▓рдЧ рдЬрд╛рдпрдЧреА рдФрд░ рд╢рд┐рдЧрд░рдл рднрд╕рдо рд╣реЛрдЧреАред рдардбреА

рд╣реЛрди рдкрд░ рд╕рдХрд╖рдо рдкреАрд╕рдХрд░ рд╢реАрд╢реА рдо рд╕рд░рдХрд╖рд┐рдд рд░рдЦ | рдорд╛рддрд░рд╛--рдПрдХ рд░рддрддреА рдЦрд╛рдб рдо рд░рдЦрдХрд░ рдЦрд┐рд▓рд╛рдП' | рдпрджрд┐ рдЬрд╡рд░ рд╣реЛрди

рд╕ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдкрд░рд╡ рдЗрд╕рдХреА рдПрдХ рд╕рд╛рддрд░рд╛ рдЦрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдПрдХ рдШрдЯрд╛ рдмрд╛рдж рд╡рд░реА

рдпрд╛ рддрд▓рд╕реА рдХ рджреЛ рдкрддрдд рдЦрд┐рд▓рд╛рдП, рддреЛ рдИрд╢рд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдирд┐рейрдЪрдп рд╣реА рджреА рдЬрд╡рд░ рди рд╣реЛрдЧрд╛ред

рд╢рд╛рд░рд╛ рдХрд░рд╛рдпрд╕ рдЙрд▓рдирд╛рд░ рд╢реЛрд░рд╛ рдХрд▓рдореА рел рддреЛрд▓рд╛, рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ рдХрд╛ рдЪрд░реЛ рей рддреЛрд▓рд╛, рез рддрддреЛреж

рд╕рд┐рдЪ рдХрд╛ рдЪрд░рдг рд▓реЛрд╣ рдХ рддрд╡ рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдКрдкрд░ рд╢реЛрд░рд╛ рд░рдЦ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рез рддреЛрд▓рд╛ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рдЪ рдХрд╛ рдЪрдгреЛ рд░рдЦрдХрд░ рдиреАрдЪ рдЖрдЧ рдЬрд▓рд╛рдП |

рдУрд░ рд╢реЛрд░рд╛ рдХ рдкрд╛рдиреА рджреЛ рдЬрд╛рди рдкрд░ рез рддреЛрд▓рд╛ рдЪрд░рд╕ рдХрд╛рд▓реА рдорд┐рд░рдЪ рдЪрдЯрдХреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдорд╛рдкрдд рдХрд░рдж ред рдлрд┐рд░ рдардбрд╛рджрд╡реЛрди рдкрд░ рдкреАрд╕рд░рд▓ рдУрд░ рдЙрд╕рдо рдЗрд╕рдХрд╛ рдЖрдзрд╛ рдиреЛрд╢рд╛рджрд░ рдм рдЙрд╕рдХрд╛ рдЖрдзрд╛ рдХрд░рдЬрдмрд╛ рддрдерд╛ рдЙрд╕рдХрд╛ рдЖрд╡рд╛ рдлрд▓рдлрд▓ рджрд░рд╛рдЬ рдУрд░ рдЙрд╕рдХ рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг рдХреАрдХрд░ рдЧреЛрдж рдкреАрд╕ рдХрд░ рд╡рдирд╛ рд▓ред

рд╕рд╛рддрд░рд╛--рез рдорд╛рд╢рд╛ рджрд┐рди рдо рддреАрди рд╡рд╛рд░ | рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕реА рдЕрдХрд╕реАрд░реА рджрд╡рд╛ рд╣ рдЬреЛ рднрд▓рд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдХрдирди рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХрдо рдирд╣реА | рд╡рдирд╛рдХ рдкрд░реАрдЬрдирд╛ рдХрд░ ред

Page 232: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рек5реж )

рдЬреЛрд╣рд░рд╛рдЬрд╛рдкрд░рд┐рдпрд╛ рдпрд╣ рдпреЛрдЧ рднреА рдХрдирди рдХ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдХрд╛рдо рджрддрд╛ рд╣ рдЖрд░ рд╡рд┐рд╢рдкрддрд╛

рдпрд╣ рдХрд┐ рдирд┐рддрд╛рдирдд рд╣рд╛рдирд┐ рд░рд╣рд┐рдд рдУрд░ рд╣рд░ рддрд╡рд┐рдпрдд рдХ рдЕрдирдХрд▓ рдЖрди рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рдд рд╣ред рди рдлрд╡рдЬрд▓ рдореМрд╕рдореА рдЬрдпрд░, рдЕрдкрд┐рдд рдкрдордирдп рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдХрдИ рдЬрд╡рд░реЛ рдо рднреА рд▓рд╛рдорджрд╛рдпрдХ рд╣ ред рдкрд░рднрд╛рд╡рдХрдд рднреА рдХрдорд╛рд▓ рджрд░рдЬ рдХрд╛ рд╣, рдкрд╣рд░реЛ рддрдХ рдкрд░рджрдЪреАрдЬрд╖рд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдиреА рдкрдбрддреА | рдЧрд▓ рд╕ рдЙрддрд░рдд рд╣реА рдкрд░рднрд╛рд╡

рд╣реЛрди рд▓рдЧрддрд╛ рд╣ред

рдпреЛрдЧ--рдиреЛреМрд╢рд╛рджрд░, рдХрд▓рдореАрд╢реЛрд░рд╛, рдкрд░рддрдпрдХ рек рддреЛрд▓рд╛ рдкрд░рдердХтАМ реи рдмрд╛рд░реАрдХ рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рд▓ рдФрд░ рдорд┐рдЯрд░реА рдХ рдХреЛрд░ рдкрдпрд╛рд▓ рдо рдлрд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдаред рддрдерд╛ рдЙрд╕ рдкрдпрд╛рд▓ рдХ рдКрдкрд░ рджрд╕рд░рд╛ рдХреЛрд░рд╛ рдкрдпрд╛рд▓рд╛ рдЬрд┐рд╕ рдХрд╛

рдорд╣ рдЙрд╕рдХ рдо рд╣ рдкрд░ рдлрд┐рдЯ рдЖ рдЬрд╛рдп, рд░рдЦрдХрд░ рдорд╛рдк рдХ рдЧрд╢рдз рд╣рдП рдерд░рд╛рдж рд╕ рдЕрдЪрдЫреА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдмрдирдж рдХрд░рдХ рдЪрд▓рд╣ рдкрд░ рд░рдЦ рдУрд░ рдиреАрдЪ рдЪрд░реА рдХреА рд▓рдХрдбреА рдХреА рдЖрдз рдШрдЯрд╛ рдордирдитАНрдж реи рдЖрдЪ рдЬрд▓рд╛рдП | рддрддрдкрд░рдЪрд╛рдд рддреАрди рдШрдЯ рддрдХ рддрдЬ рдЖрдЪ рдЬрд▓рд╛рдПред рдлрд┐рд░ рдЖрдЧ рдмрдирдж рдХрд░рдХ рдЬреЛ

рдХрдЫ рдкрдпрд╛рд▓реЛ рдо рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛ, рд╕рдЪрдо рдкреАрд╕рдХрд░ рд░рдЦрд▓ ред

рд╕рдЪрди рд╡рд┐рдзрд┐-рдорд╛рддрд░рд╛ рек рд░рддрддреА рдкрд░рд╛рдд. рд╕рд╛рде рдкрд╛рдиреА рдпрд╛ рдЙрдЪрд┐рдд рдЕрдХ |

рд▓рд╛рдн --рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░реЛ рдХ рд▓рд┐рдП рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░реЛ

рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдн рд▓рд╛рдордкрд░рдж рд╣ред

рдЬрд╡рд░ рд░реЛрдХ рд▓рдШ рд╡рдЯрд┐рдХрд╛ рдп рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░реЛ рдХреА рд╡рд╛рд░реА рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рдмрд╣рдд рд╣реА

7) рдЖрд░ рд╕рд░

Page 233: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реорем )

рд▓рд╛рдорджрд╛рдпрдл рдж | рдЬрд╡рд░ рджрдирд┐рдХ рд╣реЛ, рдпрд╛ рдЫрддреАрдпрдХ рд╡рд╛ рдЪреМрдерд┐рдпрд╛, рд╕рдмрдХ

рд▓рд┐рдП рд╕рдорд╛рди рдЧрдгрдХрд╛рд░реА рд╣ ред рдХрд┐рдирдд рд╢рд░рдд рдпрд╣ рд╣ рдХрд░рд┐ рдкрд╡рд░ резрел рджрд┐рди

рдкрд╖ рд╕ рдЖрддрд╛ рд╣реЛ ред рдирдП рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рдирд╣реА, рдЕрдкрд┐рдд рд╣рд╛рдирд┐

рдХрд╛ рднреА рднрдп рд╣|

рдереЛрдЧ -рдЗрд╡рдд рд╕рдЦрдпрд╛ рджрдзрд┐рдпрд╛,; 5рд╡рдд рдХрддрдпрд╛, рдЗрд╡рдд рдЪрдирд╛; рдкрд░рддрдпрдХ

рей рдорд╛рд╢рд╛, рдЪреАрдиреА рдерд╛ рдХрд╛рдЪ рдХ рдЦрд░рд▓ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдкрд░рдердХтАМ реи рдкреАрд╕рдХрд░ рдорд┐рд▓рд╛рдП рдФрд░ ? рдШрдЯрд╛ рдиреАрдм рдХ рд░рд╕ рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ рдмрд╛рдЬрд░ рдХ рджрд╛рди рдмрд░рд╛рдмрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рд▓ред

рд╕рдмрди рдмрд┐рдзрд┐- рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рджреЛ рдШрдЯ рдкрде рджред рдХрд┐рдирдд рдЖрд╡рд╢рдпрдХ рд░рдк рд╕ рдкрд╣рд┐рд▓ рдХрдЫрдХ рдкрд░рд╛рд╕ рд╣рд▓рдмрд╛, рджрдз рдЖрджрд┐ рдЪрд┐рдХрдиреА рдмрд╕рдд рдХ рдв ред рдИрдЗрд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдкрд╣рд┐рд▓реА рд╣реА рдорд╛рддрд░рд╛, рдирдЪрдд рджрд╕рд░реА рдпрд╛ рддреАрд╕рд░реА рдорд╛рдирдирд╛ рд╕ рдЬрд╡рд░ рдХреЛ рд╡рд╛рд░реА рд░рдХ рдЬрдЮрд╛рдпрдЧреА ред

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдирд╛рд╢рдХ рдЪрдП--рдмрджрд▓ рдХрдирди рдХрдирди рдХреЛ рднрд╛рддрд┐ рдЬрд╡рд░ рдХреА рдмрд╛рд░реА рд░реЛрдХрдирд╛ рд╣реА рдЗрд╕рдХрд╛ рдХрд╛рдо рдирд╣реА,

рдЕрдкрд┐рдд рдлрд┐рдирд╕рдЯреАрди рдХреА рд╕рд╛рддрд┐ рдкрд╕реАрдирд╛ рд▓рд╛рдХрд░ рдЬрдпрд░ рдХреЛ рдЙрддрд╛рд░ рджрдирд╛ рднреА рдЗрд╕рдХрд╛ рдЪрдорддрдХрд╛рд░ рд╣ рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдХрдорд╛рд▓ рдпрд╣, рдХрд┐ рдЕрддрдпрдзрд┐рдХ рд╕рд╕рддреА рдУрд░ рдЖрд╕рд╛рдиреА рд╕ рдмрдирди рд╡рд╛рд▓реА рдЪрд╕рдд рд╣ред рдЖрдк рднреА рдмрдирд╛рдХрд░ рдкрд░реАрдХрд╖рд╛ рдлрд░ рдУрд░ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛рдП |

рдпреЛрдЧ--рдЕрдлрд╕рдирддреАрди, рд╕реЛрдбрд╛ рд╕рд┐рд▓реАрд╕рд┐рд▓рд╛рд╕, рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА; рдЙрдЪрд┐рдд рдкрд░рд┐рд╕рд╛рдг рд╕ ред

рд╡рд┐рдзрд┐--рдЕрдкрд╕рдирддреАрди рдФрд░ рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рдХреЛ рдЪрдгреЛ рдХрд░рдХ рд╕реЛрдбред рд╕рд┐рд▓реАрд╕рд┐рд▓рд╛рд╕ рдорд┐рд▓рд╛ рд▓ред рдмрд╕ рддрдпрд╛рд░ рд╣ред

Page 234: Ghar Ka Vaid - archive.org

( реорен ) рд╕рд╛рддрд░рд╛--рек-рек рд░рдЪреА рдкрд░рд╛рддрдГ рд╕рд╛рдп рдЧрд░рдо рдкрд╛рдиреА рд╕ рджред рджреЛ рддреАрди

рджрд┐рди рд╕рд╡рди рдХрд░ | рдИрдбрд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХреЛ рдЬрдб рдорд▓ рд╕ рдЙрдЦрд╛рдб

рдХрд░ рд░рдЦ рджрди рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рдд рд╣ ред | 4

рдЕрдХрдореАрд░ рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛рдИ рдЬрд╡рд░ рдирд┐рдорди рдкрд░рдпреЛрдЧ рдореМрд╕рдореА рдЬрд╡рд░ рдХ рд▓рд┐рдП рд╢рд╡рд╢реЛрд▓рднрдд рд╣ред рдЬреЛрдХрд┐

рдИрд╢рд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдХрднреА рдЪрдХрддрд╛ рдирд╣реА ред рдпрд╣ рд╕рдорд░рдг рд░рд╣ рдХрд┐ рдп рджрд┐ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдХрдмрдЬ рд╣реЛ, рддреЛ рдкрд╣рд┐рд▓ рдЙрд╕ рджрд░ рдХрд░ рд▓ред рддрджрдирдирд╡рд░ рдЗрд╕ рдзрдХрд╕реАрд░

рдХреА реи-рей рдорд╛рддрд░рд╛рдП рд╣реА рд╕рд╡рд╕рде рдХрд░ рджрддреА рд╣ред рдХрдирди рдпрд╛ рдЗрдЬрдХрд╢рди рдХреА

рддрд▓рд╛рд╢ рдирд╣реА рдХрд░рдиреА рдкрдврддреА ред

рдпреЛрдЧ--рдиреМрд╢рд╛рджрд░ рд╕рддрд╡, рдлрд▓рдлрд▓рджрд░рд╛рдЬ, рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдЧрд░

рд╕рдордкрд░рд┐рдорд╛рдг рд▓рдХрд░ рдХрдЯрдлрд░ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЪрди рдмрд░рд╛рдмрд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рд╡рдирд╛рдП |

рдорд╛рддрд░рд╛ -рез-рез рд╢реЛрд▓реА рдкрд░рд╛рдд. рджреЛрдкрд╣рд░ рд╡ рд╕рд╛рдп рдЙрдЪрд┐рдд рдЕрд▓рдкрд╛рди рд╕ред

рдмрдЪрдЪреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЗрд╕рдХреА рдорд╛рддрд░рд╛ реи рдЪрд╛рд╡рд▓ рд╕ рек рдЪрд╛рд╡рд▓ рддрдХ рд╢рд░рд╡рдд

рд╡рдирдлрд╢рд╛, рдпрд╛ рдЕрд░рдХ рдЧрд╛рд╡рдЬрд╡рд╛ рдпрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде ред

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдЕрдЧрдж рдирд┐рдорди рдереЛрдЧ рдорд░ рд╡рд┐рд╢рд╖ рдпреЛрдЧреЛ рдо рд╕ рд╣ред рдЬрд┐рд╕рдХреА рд╕рдХрдбреЛ

рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЕрдирднрд╡ рдХрд░рдХ рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рдкрд╛рдпрд╛ рд╣ред рд▓рд╛рд╣реЛрд░ рдХ рдПрдХ

рдорд╢рд╣рд░ рджрд╡рд╛рдЦрд╛рди рдо рдЕрдХрд╕реАрд░ рдШрдЦрд╛рд░ рдХ рдирд╛рдо рд╕ рдЪрд▓ рд░рд╣рд╛ рд╣ ред

рдпреЛрдЧ--рдард╡рд╛рд╢реАрд░, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХрд╛ рджрд╛рдХрддрддрд╛, рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реЛрдп,

рдХрд░рдЬрдЪрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА, рдЗрд╡рддрд╛рдЮрд░рдХ рднрд░рд╕рдо, рд╢рдпрд╛рдорд╛рдЕрдХ рдорд╕рдо рдЧреМрджрдирддреА

рд╣рд░рддрд╛рдд рднрд╕рдо, рдкрд░рддрдпрдХ рем рдорд╛рд░; рдХрдирди рд╕рд▓рдлрд╛рд╕ рек рд╕рддреА, рдп

рей рд░рддрддреА, рд╕рдмрдХреЛ рдкреАрд╕рдХрд░ рдЪрд░рд╛ рдмрдирд╛рдП |

Page 235: Ghar Ka Vaid - archive.org

рем рдЭрдо )

рдорд╛рддрд░рд╛--реи рд╕ рек рд░рддрддреА рддрдХ рдЕрд░ рдЧрд╛рд╡рдЬрд╡рд╛ рдпрд╛ рд╢рд░рддрдд рдмрддрдлрд╢рд╛ рд╕ ред

рдЕрдХрд╕реАрд░ рддрдк рдЬрд╡рд░ рдХ рдореМрд╕рдо рдо рдХрд▓рд╛рдирд░ рдЬрд┐реж рдЧрд░рджрд╛рд╕рдкрд░ рдЬрд╛рдирд╛ рд╣рд╛

рдмрд╣рд╛ рдЬрд╡рд░ рдмрд╣рдд рдлрд▓рд╛ рд╣рдЖ рдерд╛ред рдЬрдпрд░ рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рд╛рдпрдГ рд▓реЛрдЧ

рдмрдорди, рдардкрд╛, рд╡рдЪрдиреА рдЖрджрд┐ рд╕ рдкреАрдбрд┐рдд рде, рдЬрд┐рд╕рдо рдирд┐рдорди рдпреЛрдЧ

рдЕрддрдпрдзрд┐рдХ рд▓рд╛рднрдкрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣рдЖ--

рдпреЛрдЧ--рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рел рддреЛрд▓рд╛, рдЕрддреАрд╕ рек рддреЛрд▓рд╛ рдлрд▓рдлрд▓

рджрд░рд╛рдЬ, рдлрд▓рдлрд▓ рд╕рдерд╛рд╣ рез-рез рддреЛрд▓рд╛, рд╕рдмрдХрд╛ рдмрд╛рд░реАрдХ рдЪрдгреЛ рдХрд░рд▓ рдУрд░

рдирд┐рдордирд╛рдХрд┐рдд рдХрд╡рд╛рде рдо рдЦрд░рд▓ рдХрд░рдХ ( рдЪрд┐рд░рд╛рдпрддрд╛; рд╢рд╖рдХ рдЧрд┐рд▓реЛрдп, рдиреАрдо

рдХ рдкрддрдд рдкрд░рддрдпрдХ рел рддреЛрд▓рд╛ рджреЛ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдкрдХрд╛рдП |) рдЬрдм рдкрд╛рд╡ рднрд░

рдкрд╛рдиреА рд╢рдк рд░рд╣ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЙрд╕рдо рджрд╡рд╛рдП рдЦрд░рд▓ рдХрд░ ) рдЬрд╣рд░ рдорд╣рд░рд╛ рдЦрддрд╛рдИ, рддрд╡рд╛рд╢реАрд░ рдПрдХ рддреЛрд▓рд╛ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдЪрди рд╡рд░рд╛рд╡рд░

рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рд▓ ред

рдПрдХ-рдПрдХ рдЧреЛрд▓реА рдкрд░рд╛рддрдГ рд╕рд╛рдп рдбрдЪрд┐рдд рдЕрдирдкрд╛рди рд╕ рджрд┐рдпрд╛ рдХрд░ |

рдХрд░рдЬрд╡рд╛ рд╡рдЯреА рдп рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдХрдИ рдмрд╛рд░ рдХреА рдкрд░реАрдХрд╖рд┐рдд рдФрд░ рд╡рд┐рджрд╡рд╕рдд рд╣ ред рдХрд░рдЬрдЪрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА реп рддреЛрд▓рд╛, рджрд╛рд░ рдлрд▓рдлрд▓ рек рддреЛрд▓рд╛, рдЗрд╡рдд рдЬреАрд░рд╛

реи рддреЛрд▓рд╛, рд╡рд░ рдордЧреАрд▓рд╛ рек рддреЛрд▓рд╛ рд╕рдмрдХреЛ рдХрдЯ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЪрди рд╡рд░рд╛рд╡рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП ред

тАЬрез рдЧреЛрд▓реА рджрд┐рди рдо рджреАрди рд╡рд╛рд░ рд╢рд░рд╡рдд рд╡рдирдлрд╢рд╛ рдпрд╛ рдмрдЬрдЯреА рд╢рд┐рдХрдЬрдмреАрди рдХ рд╕рд╛рде рд╕рди рдХрд░рд╛рдП |

Page 236: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдХрдлрдЬ рд╡ рд╡рд╛рддрдЬ рдЬрд╡рд░ рдХрд╛ рдЕрдирднрдд рдпреЛрдЧ рдпреЛрдЧ--рдХрд╛рд╕рдиреА, рдХрд╢рдиреАрдЬ рдЦрджрдХ, рдкрд░рддрдпрдХ рез-рез рддреЛрд▓рд╛, рдЕрдЬрдордж

рем рднрд╛рд╢рд╛, рдкреАрдкрд▓ 5рем рдорд╛, рд╕рдм рджрд░рд╡рдпреЛ рдК рддреАрди рднрд╛рдЧ рдХрд░ | рдПрдХ рднрд╛рдЧ

рдПрдХ рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд╛рдиреА рдо рд░рд╛рдд рдХреЛ рдорд┐рдпреЛрдж ред рдкрд░рд╛рддрдГ рдорд▓ рдЫрд╛рдирдХрд░ рдЦрдореАрд░рд╛ рд╡рдирдлрд╢рд╛ реи рддреЛрд▓рд╛ рдШреЛрд▓рдХрд░ рдкреАрдП' | рдирд┐рд░рдирддрд░ рей рджрд┐рди рдХ рд╕рд╡рди рд╕

рдЬрдпрд░ рджрд░ рджреЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣| рдкрд░рд╛рдпрдГ рдПрдХ рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рд╣реА рд▓рд╛рдн рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред

рдХрд┐рдирдд рд╕рд░рдХрд╖рд╛рде рддреАрди рджрд┐рди рд╕рд╡рди рдХрд░ ред

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рд╕рдлрд▓ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдкрджрдзрддрд┐

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрдпрд╛ рд╣ ? рдЗрд╕ рдкрд░ рдХрдЫ рдХрд╣рди рдХреЛ рдЬреА рдЪрд╛рд╣рддрд╛ рд╣ ред

рдХрд┐рдирдд рдХрд╛рдм рдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрд╛ рдХ рдХрд╛рд░рдг рдЗрд╕ рд╡рд┐рд╖рдп рдкрд░ рд╡рд┐рд╕рджрдд

рд╡рд┐рд╡рдЪрди рдХрд░рдирд╛ рдЕрд╕рдорднрд╡ рд╕рд╛ рджреЛ рд░рд╣ рд╣ ред рдпрджрд┐ рдордЭ рдЗрддрдирд╛ рдЕрдзрд┐рдХ

рдерд╛рдзрдп рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛, рдпреЛ рд╕рдордорд╡рдд рдп рдкрдХрддрд┐рдпрд╛ рднреА рдкрд░рдХрд╛рд╢рд┐рдд рди

рд╣реЛ рд╕рдХрддреА ред рдЕрд╕рдд рдиреАрдЪ рд╣рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╛рдд рд╡рд░рд╖ рдХреА рдЕрдирднрдд рдФрд░

рд╕рдлрд▓ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдкрджрдзрддрд┐ рдЕрдХрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣ ред рд╕рдордорд╡ рд╣; рдХрдИ рдорд╛рдИ

рдЗрд╕рд╕ рд▓рд╛рдн рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рдкрд╛ рд╕рдХ |

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдо рд╣рдорд╛рд░ рей рд╕рд┐рджрдзрд╛рдирдд рд░рд╣ рд╣:

реи--рдЖрдорд╛рд╢рдп рдХреА рд╢рджрдзрд┐ ред

реи-рдЙрдкрд╕рд░рдЧреЛ рдХрд╛ рд╢рдорди ред

рей--рдЪрдв рдЬрд╡рд░ рдХреЛ рдЙрддрддрд╛рд░рдирд╛ рдФрд░ рдмрд╛рд░реА рдХреЛ рд░реЛрдХрдирд╛ | рд╣

(рд╢рд░) рдЖрдорд╛рд╢рдп рдХреА рд╢рджрдзрд┐ рд╕рд▓рд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдо рдкрд░рдорд╛рд╡рд╢рдпрдХ рд╣!

рдХрд┐рдХ рдХрдХ рдХрд┐рдХ реирелреж рдХрд╣ рдХрд▓рдо рдордд

Page 237: Ghar Ka Vaid - archive.org

рем рен 53

рдкрд░рд╛рдпрдГ рд╣реА рдХрдмрдЬ рдУрд░ рдЖрдорд╛рд╢рдп рдХреА рд╡рд┐рдХрд╖рддрд┐ рдЙрддрддрдореАрддрддрдо рдУрдФрдкрдзрд┐рдпреЛ

рдУрд░ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХреЛ рдЕрд╕рдлрд▓ рдХрд░рдХ рд░реЛрдЧреА рдХреА рдкрд░рд╢рд╛рдиреА рдУрд░

рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рдХ рдХреА рд╡рджрдирд╛рдореА рдХрд╛ рдХрд╛рд░рдг рдмрди рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП

рдкрд░рд╛рдпрдГ рд╕рдЧрдирд╢рд┐рдпрд╛ рд╕рд╛рд▓рдЯ рдЕрд▓рднрдд рдФрд░ рдкрд░рдЪрд▓рд┐рдд рд╣ ред рдпрджрдпрдкрд┐ рдЙрд╕рд╕

рдЖрдорд╛рд╢рдп рдХрд╛ рджрдкрд┐рдд рджрд░рд╡рдп рдирд┐рдХрд▓рдХрд░ рдЬрд╡рд░ рдо рдХрдореА рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред

рдХрд┐рдирдд рдпрджрд┐ рдЖрдорд╛рд╢рдп рдо рд╕рджрдж рд╣реЛ, рддреЛ рд╡ рдЬрдпреЛ рдХ рд╕рдпреЛ рд░рд╣рдд рдж;

рдЬрд┐рдирд╕ рдЖрдорд╛рд╢рдп рдФрд░ рдпрдХрдд рджреЛрдиреЛ рд╡рд┐рдХрдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред рдереЛрдб

рд╣реА рдХрд╛рд▓реЛрдкрд░рд╛рдирдд рдкрд▓реАрд╣рд╛ рд╡рджрдзрд┐ рдФрд░ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдЬрд╡рд░ рдкрд░рд╛рд░рдордн рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛

рд╣ | рд╣рд╛ рдпрджрд┐ рд╕рд╣ рди рд╣реЛ рддреЛ рд╕рдЧрдирд╢рд┐рдпрд╛ рд╕рд╛рд▓рдЯ рд╕ рддрд╡рд░рд┐рдпрдд рд╕рд╛рдл

рд╣реЛрдХрд░ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рджрд╡рд╛рдУ рд╕ рд╣реА рдЬрдпрд░ рджрд░ рджрд╡реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рдвред рд╣рдорд╛рд░реА

рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣, рдХрд┐ рдЕрдЧрд░ рд╕рджрдж рд╣реЛ рдФрд░ рдЖрддреЛ рдо рдЕрд╡рд░реЛрдз

рд╣реЛ, рддреЛ рд╡рдирдлрд╢рд╛ реп рддреЛрд▓рд╛, рдЙрдитАНрдирд╛рд╡ рен рдирдЧ, рдЧрд▓рд╛рд╡ рдХ рдлрд▓ рел рдорд╛рд╢рд╛рее

рд╕рдирд╛рдп рдХреА рдкрддрддреА рем рд╕рд╛рд╢рд╛, рдирд┐рд░рд╡реАрдЬ рдордирдХрдХ режрдирдЧ, рдХрд╛ рдХрд╡рд╛рдп

рдкрд┐рд▓рд╛рдХрд░ рддрд╡рд┐рдпрдд рдХреЛ рд╣рд▓рдХрд╛ рд╕рд╛ рд╡рд┐рд░рдЪрди рдж рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ | рддрдж-

рдирдитАНрддрд░ рднреМрджрдирддреА рд╕рд╕рдо реи рд░рддрддреА, рд╢рдд рд╡рдирд░рдлрд╢рд╛ рдХ рд╕рд╛рде рдкрд░рд╛рд╡- рд╕рд╛рде

рдЗрд╕рд╕ рд░реЛрдЧреА рдЕрддрд┐ рд╢реАрдШрд░ рд╕рд╡рд╕рде рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред (рдм) рдпрджрд┐ рдЬрд╡рд░ рдХ рд╕рд╛рде рдЕрдирдп, рдЙрдкрд╕рдЧ рдпрдерд╛ рддрдареАрддрд░ рд╕рд┐рд░-рдкреАрдбрд╛

рд╣реЛ, рддреЛ рдЙрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдЧреМрджрдирддреА рднрд╕рдо рдХ рд╕рд╛рде рдПрд╕рдкрд░реАрдЪ рдПрдХ рд░рддрддреА,

рдлрд┐рдирд╛рд╕рдЯреАрди рдПрдХ рд░рддрддреА, рдХрдлрд┐рди рд╕рд╛рдЗрдЯрд░рд╛рд╕ $ рд░рддрддреА рдж рджрди рд╕ резреж рдорд┐рдирдЯ рдХ рдореАрддрд░ реи рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЪрди рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣реЛрдХрд░ рдЖрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рддред

рд╣ред рдЙрд╕ рджрд╢рд╛ рдо рдпрд╣ рджрд╡рд╛ рд╢рд░рд╡рддрдд рдмрдирдлрд╢рд╛ рек рддреЛрд▓рд╛, рдЕрдХ рдЧрд╛рд╡-

рдЬрд╡рд╛ рез рддреЛрд▓рд╛ рдХ рд╕рд╛рде рджрджреА рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдмрд╣рдд рд▓рд╛рдорд╢рд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддреА рд╣ ред

Page 238: Ghar Ka Vaid - archive.org

( &┬грез )

рддрд╖рд╛ рдШрд┐рдХрдп--рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдкрдпрд╛рд╕ рдмрд╣рдд рд▓рдЧрддреА рд╣ ред рдпрджрд┐ рдЙрдкрд░реЛрдХрдд рд╡рд┐рдзрд┐ рд╕ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХреА рдЬрд╛рдп, рддреЛ рдИрд╢рд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕

рем-рен рдШрдЯ рдо рд╕рд╛рд░ рдЙрдкрд╕рд░рдЧ рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ рдХрд┐рдирдд рдпрджрд┐ рдлрд┐рд░ рднреА рд░реЛрдЧреА рдкрдпрд╛рд╕ рд╕ рд╡рдЪрди рд╣реЛ, рддреЛ рдЙрд╕ рдХ рд▓рд┐рдП рдкрд░рдо рд▓рд╛рднрдкрд░рджтАМ рд╡ рд╕рдЧрдо рд╡рд┐рдзрд┐ рдпрд╣рдж рд╣ рдХрд┐ рдЦрд╢ рел рдорд╛рд╢рд╛, рд╣рд░реА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рддреАрди рдирдЧ; рд╢рд╛рд╣рддрд░рд╛

? рдорд╛рд╢рд╛, рджреЛ рд╕рд░ рдкрдХрдХ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрд╡рд╛рд▓рдХрд░ рдардбрд╛ рдХрд░рдХ рдПрдХ рджреЛ рд╡рд╛рд░ рдПрдХ реи рдЫрдЯрд╛рдХ рдкрд┐рд▓рд╛рди рд╕ рдардкрд╛рдзрд┐рдХрдп рдорд┐рдЯ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдРрд╕реА

рджрд╢рд╛ рдо рдпрджрд┐ рдкрд░рдХрддрддрд┐ рдХрдлрдЬ рди рд╣реЛ, рддреЛ рдЖрд▓рдмрдЦрд╛рд░рд╛ рдХрд╛ рдорд╣ рдо

рд░рдЦрдирд╛ рднреА рдкрд░рдо рд╣рд┐рддрдХрд░ рд╣ |

рдзрдорди рд╡ рдЬреА рдорд┐рдЪрд▓рд╛рдирд╛-рдХрд┐рд╕реА реи рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рд╕ рд╡рди рд╡ рдЬреА

рдорд┐рдЪрд▓рдЮрд╛рдирд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрджрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ | рдЙрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рд╕рд░рд▓ рд╡рд┐рдзрд┐

рддреЛ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рд╢рд╛рд╣рддрд░рд╛ рез рдорд╛рд╢рд╛ рдХреЛ рдПрдХ рд╕рд░ рдкрд╛рдиреА рдо рдЙрдмрд╛рд▓ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп | рдЗрд╕рдХрд╛ рдПрдХ-рдПрдХ рдШрдЯ рдЖрдз рдШрдгрдЯ рдХ рдЕрдирддрд░ рд╕ рдХ рд╡ рдЬреА рдорд┐рдЪрд▓рд╛рд╣рдЯ рдХреЛ рд░реЛрдХ рджрддрд╛ рд╣ ред рдпрд╛ рдЙрд╕рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд╡рд╛рдпрдирдо рдПрдлреА-

рдХреЙрдХ ( рдпрдкрдерд┐рдХ ) рдПрдХ рдм'рджтАМ рдПрдХ рдСрд╕ рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рджреЛ рддреАрди рдмрд╛рд░ рдкрд┐рд▓рд╛ рджреАрдЬрд┐рдП ред

рдпрджрд┐ рдХрд░рд┐рд╕реА рдЕрджрд╕рдерд╛ рд╕ рд╡рд╕рдорди рдмрдирдж рди рд╣реЛ, рддреЛ рдкрд╛рд╡рдбрд░ рдСрдл

рдЖрд░рд╕рдирд┐рдХ ( рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рд╡рд┐рд╕рддрдд рд╡рд┐рд╡рд░рдг 'рджрд┐рд╣рд╛рддреА рдЕрдирднрдд рдпреЛрдЧ

рд╕рдЧрд░рд╣тАЭ рдХ рдкрд░рдердо рднрд╛рдЧ рдо рд▓рд┐рдЦрд╛ рдЬрд╛ рдЪрдХрд╛ рд╣) рдХреА рдПрдХ рд╕рд╛рддрд░рд╛

рдЕрдХрд╕реАрд░ рд╕ рдХрдо рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ред

,.._ рдиреЛрдЯ--рдЖрд░рд╕рдирд┐рдХ рдХреА рдорд┐рддрд▓реА рдПрдХ рд╡рд┐рд╢рд╖ рд▓рдХрд╖рдг рд░рдЦрддреА рд╣

рдпрджрд┐ рдЙрд╕рдХрд╛ рдзрдпрд╛рди рд░рдЦрд╛ рдЬрд╛рдп, рддреЛ рди рдХрд╡рд▓ рдпрд╣ рдХрд┐ рдкрдпрд╛рд╕ рджрд░

Page 239: Ghar Ka Vaid - archive.org

рд╣ рдЖрди

рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧреА, рдЕрдкрд┐рдд рдЬрд╡рд░ рднреА рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред рд╡рд╣ рд▓рдХрд╖рдг рдпрд╣ рд╣. рдХрд┐ рд░реЛрдЧреА рддрдЬ рдкрдпрд╛рд╕ рддреЛ рдкрд░рдЧрда рдХрд░, рдХрд┐рдирдд рдПрдХ рджреЛ рдШ'рдЯ рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд╛рдиреА рди рдкреА рд╕рдХ рдФрд░ рдЖрдорд╛рд╢рдп рд╕рдерд▓ рдкрд░ рдЬрд▓рди рдкрд░рдХрдЯ рдХрд░ |

рдЕрдЧрд░ рддреАрддрд░ рдкрдпрд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рде рдЕрддрд┐рдорд╛рд░ рдХреА рд╢рд┐рдХрд╛рдпрдд рдореА рд╣реЛ рддреЛ рдЖрдирдирдитАНрджрдкрд░рдж рдЪрдг! рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рд╡рд░рдгрди 'рджрд┐рд╣рд╛рддреА рдЕрдирднрдд рдпреЛрдЧ рд╕рдорд░рд╣' рдо рд▓рд┐рдЦрд╛ рдЬрд╛ рдЪрдХрд╛ рд╣, рдкрд░рдо рд▓рд╛рд╕рдкрд░рдж рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдЗрд╕рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рддреАрдиреЛ рд╣реА рдЙрдкрд╕рдЧ рд╢рд╛рдд рд╣реЛрдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рдЖрд░рд╛рдо рдорд┐рд▓ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ |

рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рдЙрдкрд╕рдЧ--рд╕рд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рд╛ рдЖрдХрд░рдордг рд╕рд╛рд░ рд╢рд░реАрд░ рд╕ рдХрд╖рдЯ рдЙрддрдкрдирди рдХрд░ рджрддрд╛ рд╣ ред рдХрднреА рд╕рд╛рд░ рд╡рджрди рдо рджрд░рдж рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред рдпрджрдпрдкрд┐ рдкрддрд░реЛрдХрдд рдПрд╕рдкрд░реАрди рд╕ рдХрдЫ рдШрдЯреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЖрд░рд╛рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣, рдХрд┐рдирд╕ рдХрднреА рдкрди. рдкрд░рд╛рд░рдорд╕ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ред рд░реЛрдЧреА рдЕрдкрди рдХреЛ рдердХрд╛ рд╣рдЖ рдЕрдирднрд╡ рдХрд░рддрд╛ рд╣ред рдорд╛рдиреЛ рдХрд┐ рдЙрд╕рдХрд╛ рд╢рд░реАрд░ рдЪрд░ реи рд╣реЛ рд░рд╣рд╛ рд╣реЛ ред рдЙрд╕ рд╕рдпрдп рдкрд╛рд╢реЛрдпрд╛ рдХрд░рдирд╛ рдкрд░рдорд╣рд┐рддрдХрд░ рд╕рд┐рджрдз рд╣реЛрддрд╛ рд╣ ред рдкрд╣рд┐рд▓ рд╕рдордп рдо рд╣рд░рдХ рдордирд╖рдп рд╕рдмрд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдзрдпрд╛рди рдкрд░рдорд╛рддрдорд╛ рдкрд░ рд░рдЦрддрд╛ рдерд╛, рдЙрд╕рдХ рдмрд╛рдж рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдкрд░ | рдХрд┐рдирдд рдЖрдЬ рдХ рдпрдЧ рдо рдЗрди рд╢реЛрдкрдХ рдк рдЬреАрдкрддрд┐рдпреЛ рди рд╣рдо рдЧрд░реАрдмреЛ рдХреЛ рдирддреЛ рдЗрд╕ рдпреЛрдЧрдп рд╣реА рдЫреЛрдбрд╛ рдХрд┐ рд╣рдо рдИрдЙрдмрд░ рдХрд╛ рдзрдпрд╛рди рдХрд░ рд╕рдХ рдУрд░ рди рд╣реА рдЗрд╕ рдпреЛрдЧрдп рдХрд┐ рд╣рдо рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдХреА рдУрд░ рдзрдпрд╛рди рдж рд╕рдХред рдпрд╣реА рдХрд╛рд░рдг рд╣, рдХрд┐ рдЖрдЬрдХрд▓ рдмрд╣рдд рд╣реА рд╕рдХрд╖рдо рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛рдП рджрд╢ рдорд░ рдо рдкрд░рдЪрд▓рд┐рдд рд╣ред рдЪрдХрд┐ рдпрд╣рд╛ рд╣рдорд╛рд░рд╛ рд╕рдордмрдирдз рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдФрд░ рдЙрд╕рдХ рдЙрдкрд╕рд░рдЧреЛ рд╕ рд╣, рдЕрдд. рд╣рдо рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рдп рдкрд╛рдардХреЛ рд╕ рдирд┐рд╡рджрди рдХрд░рдЧ рдХрд┐ рд╡ рднреА

Page 240: Ghar Ka Vaid - archive.org

[_ рд╣рдЯ )

рднрд░рдХрддрд┐ рдХреА рджреА рд╣рдИ рдЕрджрдЮрдкрдо'рджрдиреЛ рд╕ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛рдПред рдЗрд╕ рд╕рдордмрдирдз рдо рджрд╣рд╛рддреА рдлрд╛рд░рдорд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рд╢рд┐рдд 'рджрд╣рд╛рджреА'рдкрд░рд╛рдХрддрд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛! рдирд╛рдордХ, рдкрд╕рдХрдХ рдЖрдкрдХреА рдмрд╣рдд рд╣ рд╕рд╣рд░рдпрддрд╛ рдХрд░рдЧреАред рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЙрд╕рдо рдЖрдХрддрд┐рдХ рд╡рд╕рддрдУ рдпрдерд╛ рдиреМрдо, рдЪрдмрд▓, рдкреАрдкрд▓, рд╡рд░рдЧрдж, рдорд▓реА, рдЧрд╛рдЬрд░ рдЖрджрд┐ рд╕ рд╣реА рд╕рд░рд╡ рд░реЛрдЧреЛ рдХреА рд╕рдлрд▓ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛ рдХрд░рдирд╛ рдмрддрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ред рдЧрд░реАрдмреЛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЕрдкрди рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдПрдХ рд╣реА рдкрд░рддрдХ рд╣ ред

рдЗрд╕рдХ рд╢рд░рддрд┐рд░рд┐рдХрдд рдЖрдкрдХреЛ рдЫрдЫрдХ рдЪрдиреА рд╣рдИ рдУрдФрд╖рдзрд┐рдпрд╛ рднреА рдж рдмрддрд╛рддрд╛ рд╣, рддрд╛рдХрд┐ рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рдЖрдк рджрддрдХрд╛рд▓ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛ рд╕рдХ ред рд╢рд░реАрд░ рд╡рдерд╛ рд╣рдбрдбрд┐рдпреЛ рдХ рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЬрд╡рд░ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рд▓рд┐рдП рд╣реЛрдорд┐рдпреЛрдкрдерд┐рдХ рдврдЧ рд╕ рдмрд╕реА рд╣рдИ рджрд╡рд╛ рдЖрд░рдирд┐рдХрд╛рдорд╛рдирдЯ рдЪреж рейреж (&0рд╛режреереерезрелреерем 30) рджреЛ рдмтАЬрдж рдкрд╛рдиреА рдо рдорд┐рд▓рд╛рдХрд░ рдж рдж ред рддрддрдХрд╛рд▓ рдкреАрдврд╛ рдмрдирдж рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред рдХрд┐рдирдд рдЪреЛрдЯ' рд▓рдЧрди рдХреА рдкреАрдврд╛ рдХ рд▓рд┐рдП

рд╕тАМ рейреж ( реирежрек(0рел5 30 ) рджрдирд╛ рдЬрд╛рд╣рд┐рдП4

рдЯ рдЦрд╢рдЦрдмрд░реА рдпрд╣ рд╢рд╕ рд╕рдЪрдирд╛ рд╕рдирд╛рдд рд╣рдП рд╣рдо рдкрд░рдо рд╣ рд╣ рдХрд┐ рднреж рджрд╣рд╛рддреА

рдлрд╛рд░рдорд╕реА, рдореж рдкреЛреж рдХрд╛рд╕рди, рдЬрд┐рд▓рд╛ рд╢рджрдЧрд╛рд╡реЛ рди рдЕрдкрдиреА рдлрд╛рд░рдорд╕реА рдо

рднрд╛рдпрд╡рджрд┐рдХ рдЖреЛрдкрд╖рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдХрдд рд╣реЛрдорд┐рдпреЛрдкрдерд┐рдХ рдУрдкрдзрд┐рдпреЛ рдХрд╛ рднреА рдкрд░рдмрдирдз рдХрд░ рд▓рд┐рдпрд╛. рд╣ред рдЪрдХрд┐ рд╣реЛрдорд┐рдпреЛрдкрдерд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛

рдЖрдзрдирд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рд╛рдУ рдо рд╕рд░рд╡рд╢рд░рд╖рда рдорд╛рдиреА рдЬрд╛рддреА рд╣; рдХрдпреЛрдХрд┐ рдЗрд╕рдХреА рдУрдкрдзрд┐рдпрд╛ рддрддрддрдг рд╢рд░рднрд╛рд╡ рджрд┐рдЦрд╛рд╡реА рд╣, рдЕрд╕рдд рдкрд╛рдардХрдЧрдг

Page 241: Ghar Ka Vaid - archive.org

тВм ремрек )

рдЖрд╡рджрдпрдХрддрд╛ рдХ рд╕рдордп рдУрдкрдзрд┐рдпреЛ рдордЧрд╛ рд╕рдХрдд рдж ред рдХрд╣рд╛ рд╕ рдЙрдЪрд┐рдд

рднрд▓рдп рдкрд░ рдорд┐рд▓ рд╕рдХрдЧреА ред

рдХрдордк- рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХрдордк рд╕ рд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рд╣; рдЗрд╕рдХ рд▓рд┐рдП рдЖрд░рд╛рдорд╢рд┐рдп

рд╢рджрдзрд┐ рдХ рдмрд╛рдж рдореМрджрдирджреА рднрд╕рдо реи рд░рдЪреА) рд╢рд░реАрдд: рд╕рд╛рде рд╢рд╡рдд рд╡рдирдлрд╢рд╛

рдпрд╛ рд╡рдЬрд░реА рд╕ рдж рдж ред рдХрд╛рдлреА рд╣ ред |

рдХрдордк рдХ рд▓рд┐рдП рдХрдирди рд╕реА рд▓рд╛рдорджрд╛рдпрдХ рд╣, рдХрд┐рдирдд рдЖрдЬрдХрд▓

рдпрд╣ рдЕрд╕рдлрд▓ рдорд┐рджрдз рд╣реЛ рд░рд╣реА рд╣ред рдЕрд╕рдд рдПрдХ рдФрд░ рдЕрдирдореЛрд▓ рдпреЛрдЧ

рд╕рди рд▓реАрдЬрд┐рдП рдФрд░ рд╡рдирд╛рдХрд░ рд╕рд╡реЙрд╕рдердп рдпрд╢ рд╡ рдердиреЛрдкрд╛рдЬрди рдХреАрдЬрд┐рдП

рдЧрд▓рд╛рдмреА рдкрд╛рдЙрдбрд░--рд╢рд┐рдЧрд░рдл рд░рдореА, рд╕реЛрдорд▓ рдЗрд╡рдд рдЙрдЪрд┐рдд рдкрд░рд┐-

рднрд╛рдг рдо рд▓рдХрд░ рдкрд╛рдиреА рд╕ рд░рдЧрдбрдХрд░ рдЯрд┐рдХрд┐рдпрд╛ рдмрдирд╛рдП рдФрд░ рддрд╡ рдкрд░

рд░рдЦрдХрд░ рдКрдкрд░ рдкрдпрд╛рд▓рд╛ рдУрдШрд╛ рдХрд░рдХ рдиреМрдЪ рдЕрдЖрд░рд╛рдЧ рдЬрд▓рдмрд┐ред рдПрдХ рдШрдЯ

рднрдитАНрдж рдЖрдЪ рдЬрд▓рд╛рдд рд░рд╣ред рддрджрд╕рдирддрд░ рдЦрд░рд▓ тАЬрдо рд╡рд╛рд╕рдХ рдХрд░рдХ

рд╕рд░рд╣рддрд┐рдд рд░рдЦрд▓ред рдХрд╕рдк рд╕ рдкрд╖рд░ рдпрд╛ рдкрд░рд╛рд░рдордн рд╣реЛрдд рд╣реА рдПрдХ рддрд┐рдирдХрд╛

рдордирдХрдХрд╛ рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░ рдж рдж, рд╡рд╕ рдХрдордк рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ |

, рдзрд╛рд░реА-рдмрд╛рд░реА рд░реЛрдХрди рдХ рд▓рд┐рдП рд╣рдорд╛рд░реА рдкрджрдзрддрд┐ рдпрд╣ рд╣ рдХрд┐ рдирд╛рдЧрд╛ рдХ рджрд┐рди рдордж рд╡рд┐рд░рдЪрди рджрдХрд░ рдмрд╛рд░реА рдХ рджрд┐рди рдЬрд╡рд░рд╛рдЧрдорди рд╕ рдкрд╡

рдзрд╛рдЙрдбрд░ рдСрдл рдЖрд░рд╕рдирд┐рдХ' рд╢рд░рд╡рдд рдЙрдитАНрдирд╛рд╡ рдпрд╛ рд╕рд╛рджрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдж рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдп ред рдЗрд╕рдХрд╛ рдкрд░рдорд╛рд╡ рдИрдЗрдмрд░, рдЫрдкрд░рд╛, рд╕ рдХрдирди рд╕ ',рдмрдврдХрд░ рд╣реА рд░рд╣ред. рд╣ред ,рдпрджрд┐ рдпрд╣ рддрдпрд╛рд░ рди- рд╣реЛ, рд╡реЛ рдЕрдХрд╕реАрд░,рдмреЛрд░реАтАЭ ,рдЕрдпреЛрд╕ рдо рд▓рдЮрд╛рдП:-- 2. 2 7 рдХ рдХ 2

Page 242: Ghar Ka Vaid - archive.org

( ремрек )

' рдЕрдлрд╕реАрд░ рдмрд╛рд░реА рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓рд╛рдпрдЪреА рдХрд╛ рджрд╛рдирд╛ рей рдорд╛реж, рдЬрд╛рдЬ рдЕрд╣рдорд░ рей рдорд╛рд╢рд╛,

рдЪрд░реА рдмрдирд╛рдХрд░' рез-реп рдорд╛рд╢рд╛, рдЖрдд! рджреЛрдкрд╣рд░ рд╕реАрдп-рд╢рд╡рдмрдд рдЙрдирдирд╛рд╡ рдпрд╛ рд╕рд╛рджрд╛ рдкрд╛рдиреА рд╕ рдж рджреАрдЬрд┐рдПред рдИрд░рд╡рд░рдЪрдЫрдпрд╛ рдкрд░рдердо рджрд┐рд╡рд╕ рд╣реА рдЬрд╡рд░ рд╣рдХ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред

рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рдХрд╛ рдПрдХ рд╣реА рдпреЛрдЧ. тАЭ * рдЕрд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдФрд░ рдЙрд╕рдХ рдЙрдкрд╕рдЧреЛ' рдХрд╛,рдЕрджрд╡рд┐рддреАрдп рдЗрд▓рд╛рдЬ

рддреАрди рдкрд░рд╕рд┐рдж рдУрдкрдзрд╛рд▓рдпреЛ рдХрд╛ рдЧрдкрдд рд░рд╣рд╕рдп

рдп рддрдЮреЛрдЧ рд▓рдЦрдХ рдХ рдкрд░рд╢рд╕рдиреАрдп рдкрд░рдпрддрди рд╕ рджреА рд▓рд╛рдЦреЛ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдХрд▓рдпрд╛рдгрд╛рде рд╢рд░рдХрд╛рд╢рд┐рдд рд╣реЛ рд╕рдХ рд╣, рдЬреЛ рдХрд┐ рд▓рд╛рдЦреЛ рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░

рдЕрдирднрдд рд╣реЛ рдЪрдХ рд╣.ред рдп рдпреЛрдЧ рддреАрди рд╕рдкрд░рд╕рд┐рджрдз рдУрдкрд╖рдШрд╛рд▓рдпреЛ рдХ рдЧрдкрдд

рд░рд╣рд╕рдп рд╣, рдЬрд┐рдирд╣ рдИрдЗрд╡рд░ рд╣реА рдЬрд╛рди, рдХрд┐рди реи рдкрд░рдпрд╛рд╕реЛ рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ ред

рд▓реАрдЬрд┐рдП рдпреЛрдЧ рд╢рд░рд╕рддрдд рд╣ ред рдИрд╢рд╡рд░ рдХрдкрд╛ рд╕ рдЗрд╕рдХ рд╣реЛрдд рд╣рдП рдорд▓рд░рд┐рдпрд╛ рдХ рд▓рд┐рдП рдЖрдкрдХреЛ рдУрд░ рдХрд┐рд╕реА рдпреЛрдЧ рдХреА рдЖрд╡рд╢рдпрдХрддрд╛

* рдирд╣реА рдкрдбрдЧрд╛ |

рдпреЛрдЧ--рдЬрдорд╛рд▓рдЧреЛрдЯрд╛ рдорджрд╡рд┐рд░ рез рддреЛрд▓рд╛, рдХрд░рдЬрдмрд╛ рдХреА рдЧрд┐рд░реА рез рддреЛрд▓рд╛, рддрдмрд╛рд╢реАрд░ рдЕрд╕рд▓реА рем рдорд╛рд╢рд╛, рд╕рдд рдЧрд┐рд▓реАрдп рез рддреЛрд▓рд╛; рдлрд▓рдлрд▓

. рд╕рдерд╛рдИ" рем рддреЛрд▓рд╛, рдЫреЛрдЯреА рдЗрд▓реЛрдпрдЪреА рдХрд╛ рджреАрдирд╛ рдИ рднрд╛рд╢рд╛, рд╕реЛрдврд╛ рд╕рд┐рд▓реА

$ рднрд╛рд╢рд╛; рдлрд┐рдирд╛рд╕рдЯрд░реАрди рез рдмреЛрд▓рд╛, рдЧрд░ рем рдорд╛рд╢рд╛, рдмрд╛рд░реАрдХ

Page 243: Ghar Ka Vaid - archive.org

( рекрем )'

рдкреАрд╕рдХрд░ рд░реЛрдЧрди рдмрд╛рджрд┐рдпрд╛рди рдХ рд╕рд╛рде рдЖрд╡рд╢рдпрдХрд╡рд╛рдЗрд╕рд╛рд░ рдЧреЛрд▓рд┐рдпрд╛

рдШрдирд╛;рд▓ ред рд╣

4-рез рдЧреЛрд▓реА рдЖрд╡рдГ рджреЛрдкрд╣рд░ рд╡ рд╕рд╛рдп рд╢рд░рд╡рдд рдмрдирдлрд╢рд╛ рдпрд╛ рд╕рд╛рджрд╛

рдкрд╛рджреА рдХ рд╕рд╛рде рдж ред рдЗрд╢рд╡рд░ рдЫрдкрд╛ рд╕ реи-рей рджрд╕рдд рдЖрдХрд░ рддрд╡рд┐рдпрдд рд╕рд╛рдл

рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧреА рдФрд░ рдЬрд╡рд░ рдкрд╣рд┐рд▓ рд╣реА рджрд┐рди рджрд░ рджреЛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред рдЕрдирдп

рдЙрдкрд╕рдиреА рднреА рдорд┐рдЯ рдЬрд╛рдпрдЧ ред

рдпрджрд┐ рдХрдард┐рди рдХреЛрдкрдмрджрдзрддрд╛ рд╣реЛ, рддреЛ реи рд╕ ┬╗ рдЧреЛрд▓реА рддрдХ рд╕рд░рд░рдХ

рдкрд░рд╖ рдХреЛ рд╕реЛрдд рд╕рдордп рд╡рд╛рдЬрд╛ рдкрд╛рд╡реА рд╕ рджред рдкрд░рд╛рддрдГрдХрд╛рд▓ рдЙрдардд рд╣реА

рд╕рд╛рд░ рджрдкрд┐рдд рджрд░рд╡рдп рдмрд┐рдирд╛ рдХрд┐рд╕реА рдХрд╖рдЯ рдХ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред

0рее рдЗрддрдард┐ рд╢рдордотАМ рее

рд╣рд░ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рдкрд╕рддрдХ рдмреАреж рдкреАреж рджрд╡рд╛рд░рд╛ рднрдЧрд╛рди рдХрд╛ рдкрддрд╛--

рджрд╣рд╛рддреА рдкрд╕рддрдХ рднрдгрдбрд╛рд░, рдЪрд╛рд╡рдвреА рдмрд╛рдЬрд╛рд░, рджрд┐рд▓реА-рем рдорджрд░рдХ--рдпрд╛рджрд╡ рдкрд░рд┐рдирджрд┐рдХ рднрд░рд╕, рдмрд╛рдЬрд╛рд░ рд╕реАрддрд╛рд░рд╛рдо, рджрд┐рд▓рд▓реА |

Page 244: Ghar Ka Vaid - archive.org

рдХ рджрд┐ рдЧ рджрд┐рд▓" 0 рд░тАМрдГ

рдЧрд╣ рдХ рдкреМрдз рдо рд░реЛрдЧрдирд╛рд╢рдХ рдЕрдкрдмрдп рдЧрдг рдЧрд╣ рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╣рдо рд╕рднреА рд▓реЛрдЧ рдмрд╛рд░рд╣реЛ рдорд╛рд╕ рднреЛрдЬрди рдо рдХрд░рдд рд░рд╣рдд

рд╣, рдкрд░ рдЙрд╕рдо рд╡рдпрд╛ рдЧрд░рдг рд╣, рдЗрд╕ рдкрд░ рд▓реЛрдЧреЛ рди рдмрд╣рдд рдХрдо рд╡рд┐рдЪрд╛рд░ рдХрд┐рдпрд╛ _рд╣ред рдореЛрдЯ рддреМрд░рд╕ рд╣рдо рд▓реЛрдЧ рдЗрддрдирд╛ рд╣реА рдЬрд╛рдирдд рд╣ рдХрд┐ рдпрд╣ рдПрдХ рдЙрддрддрдо рд╢рдХрддрд┐рджрд╛рдпрдХ рдЦрд╛рджрдп-рдкрджрд╛рд░рде рд╣ | рдХрдЫ рд╡рдЪрдпреЛ рди рдпрд╣ рднреА рдкрддрд╛ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдордЦрдп рд╢рдХрддрд┐ рдЧрд╣ рдХ рдЪреЛрдХрд░ рдо рд╣, рдЬрд┐рд╕ рдкрд░рд╛рдпрдГ рд▓реЛрдЧ рдЖрдЯрд╛ рдЫрд╛рди рд▓рди рдХ рдмрд╛рдж рдлрдХ рджрдд рд╣ рдЕрдерд╡рд╛ рдЬрд╛рдирд╡рд░реЛ рдХреЛ рдЦрд╛рди рдХреЛ рдж рджрдд рд╣, рд╕рд╡рдп рдирд╣реА '

. рдЦреЛрд▓ рд╣ ред рд╣рдо рд╣рд╛рдирд┐рдХрд╛рд░рдХ рдорд╣реАрди рдЖрдЯрд╛ рдпрд╛ рдорджрд╛ рдЦрд╛рдирд╛ рдкрд╕рдирдж рдХрд░рдд рд╣ рдФрд░ рд▓рд╛рднрджрд╛рдпрдХ рдЪреЛрдХ рд░-рд╕рд╣рд┐рдд рдореЛрдЯрд╛ рдЭрд╛рдЯрд╛ рдЦрд╛рдирд╛ рдкрд╕рдирдж рдирд╣реА рдХрд░рдд |

; рдлрд▓ рдпрд╣ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдХрд┐ рдЬрдХрддрд┐рд░рд╣рд┐рдд рдЧрджрд╛ (рдорджрд╛) рдЦрд╛рдд рд░рд╣рди рд╕ рд╣рдорд▓реЛрдЧ ' рдЬреАрд╡рди рднрд░ рд╢рдЕрдирдХ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХреА рд╡реАрдорд╛рд░рд┐рдпреЛ рд╕ рдкреАрдбрд┐рдд рд░рд╣рд╛ рдХрд░рдд рд╣ ред тАЬрдХрддрд┐рдХ рдЪрд┐рдХрд┐рддрд╕рдХ рд▓реЛрдЧ рдкрд░рд╛рдп рдЪреЛрдХрд░ рд╕рд╣рд┐рдд рдЖрдЯрд╛ рдЦрд╛рди рдкрд░ рдЬреЛрд░ ' рджрдд рд╣, рдЬрд┐рд╕рд╕ рдкрдЯ рдХреА рддрдорд╛рдо рд╡реАрдорд╛рд░рд┐рдпрд╛ рдЕрдЪрдЫреА рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ред 2 'рдкрда рднрд┐рдЧреЛрдХрд░ рд╕рд╡рд░ рдЧрд╣ рдХрд╛ рдирд╛рдЗрддрд╛ рдХрд░рди рд╕ рдЕрд░рдерд╡рд╛ рдЪреЛрдХрд░ рдХрд╛ рд╣рд▓рдЖрд╛ рдЦрд╛рди рд╕ рд╢рдХрддрд┐ рдЖрд░рддреА рд╣ред рдлрд┐рд░ рднреА рд▓реЛрдЧ рдКрдордЯ рд╕ рдмрдЪрди рдХ рд▓рд┐рдп рдбрд╛рдХрдЯрд░реА рджрд╡рд╛рдЗрдпреЛ рдХ рдлрд░ рдо рд╢рд░рдзрд┐рдХ рд░рд╣рдд рд╣; рдЬрд┐рдирдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдирдпреА- 'рдирдпреА рдмреАрдорд╛рд░рд┐рдпрд╛ рджрд┐рдиреЛ рджрд┐рди рдмрдврддреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣, рдлрд┐рд░ рднреА рд▓реЛрдЧ рдЪрддрдд рдирд╣реА рд╣ ред рд╕рддрд░рд┐рдпрд╛ рддреЛ рд╡рд┐рд╢рд╖рдХрд░ рджрд╡рд╛ рдХреА рднрдХрддрд┐рдиреА рд╣реЛ рдЧрдпреА рд╣ред рдШрд░ рдо' рд░реЛрдЬ рдХрд╛рдо рдо рд╢рд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдФрд░ рднреА рд╢рд░рдирдХ рдЪреАрдЬ рд╣,рдЬрд┐рдирдХ рдЙрдЪрд┐рдд рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╕ рдЕрдирдХ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдмреАрдорд╛рд░рд┐рдпрд╛ рдЕрдЪрдЫреА рд╣реЛ рд╕рдХрддреА рд╣, рдЬрд┐рдирд╣ рдХрд┐ рд╣рдорд╛рд░реА

рдмрдвреА-рд╡рдвреА рдорд╛рддрд╛рдП рдЕрдзрд┐рдХ рдЬрд╛рдирддреА рдереА, рдкрд░ рдЖрдЬрдХрд▓ рдХреА рдирдпреА рд╕рддрд░рд┐рдпрд╛ рдбреЙ

Page 245: Ghar Ka Vaid - archive.org

98

рдЙрдирдХ рдмрдирд╛рди рдХ рднрднрдЯ рд╕ рдмрдЪрди рдХ рд▓рд┐рдП рдмрдиреА-рд╡рдирд╛рдпреА рджрд╡рд╛рдЗрдпреЛ рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рд╣реА рдЬрдпрд╛рджрд╛ рдкрд╕рдирдж рдХрд░рддреА рд╣, рдлрд┐рд░ рдЪрд╛рд╣ рдЙрдирд╕ рджрд┐рди-рджрд┐рди рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдЧрд┐рд░рддрд╛ рд╣реА рдХрдпреЛ рди рдЬрд╛рдП ред

рдЗрд╕реА рдЙрдкрдп рдХрдд рдЧрд╣ рдХ рд╕рдордмрдирдз рдо рдЖрдЬ рд╣рдо рдПрдХ рдирдпреА рд╡рд╛рдд рдмрддрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рдд рд╣--

рд╢рд░рднреА рд╣рд╛рд▓ рдо рд╢рд░рдорд░реАрдХрд╛ рдХреА рдПрдХ рдорд╣рд┐рд▓рд╛ рдбрд╛рдХрдЯрд░ рди рдЧрд╣ рдХреА рд╢рдХрддрд┐ рдХ рд╕рдордмрдирдз рдо рд╡рд╣рдд рдЕрдирд╕рдирдзрд╛рди рддрдерд╛ рдЕрдирдХрд░рдХрд╛рдирдХ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдХ рдПрдХ рд╡рдбреА рдкрд╕рддрдХ рд▓рд┐рдЦреА рд╣, рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо рд╣ тАЬрд╢рд░ 87рд░рд┐рд╖рд┐? &рдк8 рдПрдЫ'..- рдПрдПреережрекрек (888 рен79тАЭ рдпрд╣ рдкрд╕рддрдХ рд╢рд░рд╛рдкрдХреЛ тАЬрдорд╣рд╛рддрдорд╛ рдЧрд╛рдШреА' рд▓рд┐рд╕рд░рдЧреЛрдкрдЪрд╛ реи рдЭрд░рд╛рд╢рд░рдо, рдкреЛрд╖рдЯ рдЙрд░рд▓реА рдХрд╛рдЪрди, рдЬрд┐рд▓рд╛ рдкрдирд╛ рд╕ рдорд┐рд▓ рд╕рдХрддреА рд╣ | рдкрд╣рд▓ рдЗрд╕рдХрд╛ рдорд▓рдп рддреАрд╕ рд░рдкрдп рдерд╛ред рдЗрд╕рдХреА рд▓рдЦрд┐рдХрд╛ рд╣, рдбрд╛реж рдПреж рдмрд┐рд░рд╛рдореЛрд░, 90 070 9).,, 7 8,0 , ?.рдП 7, ; 8 0 70. рд╡рд░рдЧ рд░рд╣-- ;

рдЙрд╕рдо рдЙрдирд╣реЛрди рдЕрдкрди рд╕рдм рд╢рд░рдирд╕рдирдзрд╛рдиреЛ рдХрд╛ рдкрд░рд╛ рд╡рд┐рд╡рд░рдг рджрд┐рдпрд╛ рд╣ред рдЙрдирд╣реЛрди рдЕрдирдХрд╛рдирдХ рд╢рд░рд╕рд╛рдзрдп рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдХреЛ рдЧрд╣ рдХ рдЫреЛрдЯ-рдЫреЛрдЯ рдкреМрдзреЛ рдХрд╛ рд░рд╕ (релрекреережрекрее 07988 7рдкрд╛режреж) рджрдХрд░ рдЙрдирдХ рдХрдард┐рди рд╕ рдХрдард┐рди рд░реЛрдЧ рд╢рд░рдЪрдЫ рдХрд┐рдп рд╣ред рд╡ рдХрд╣рддреА рд╣ рдХрд┐ 'рд╕рд╕рд╛рд░ рдо рдРрд╕рд╛ рдХреЛрдИ рд░реЛрдЧ рдирд╣реА рд╣ рдЬреЛ рдЗрд╕ рд░рд╕ рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рд╢рд░рдЪрдЫрд╛ рди рд╣реЛ рд╕рдХред рдХрд╕рд░ рдХ рдмрдб-рдмрдб рднрдпрдХрд░ рд░реЛрдЧреА рдЙрдирд╣реЛрди рднрд░рдЪрдЫ рдХрд┐рдп рд╣, рдЬрд┐рдирд╣ рдбрд╛рдХрдЯрд░реЛ рди рдЕрд╕рд╛рдзрдп рд╕рдордордХрд░ рдЬрд╡рд╛рдм рдж рджрд┐рдпрд╛ рдерд╛ рдФрд░ рд╡ рдорд░рдгрдкрд░рд╛рдп рдЕрд╡рд╕рдерд╛ рдо рдЕрд░рд╕рдкрддрд╛рд▓ рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рджрд┐рдП рдЧрдП рдеред рдРрд╕реА рд╣рд┐рддрдХрд░ рдЪреАрдЬ рдпрд╣ рд╢рд░рджрднрдд рд╢]реж86 (888

рдЯреА

рд░рдгрд╛режрен рд╕рд╛рд╡рд┐рдд рд╣рдИ рд╣ред рдЕрдирдХрд╛рдирдХ рднрдЧрджрд░, рд╡рд╡рд╛рд╕реАрд░, рдордзрдорд╣, рдЧрдард┐рдпрд╛- | рдмрд╛рдп, рдкреАрд▓рд┐рдпрд╛рдЬрд╡рд░, рджрдорд╛, рдЦрд╛рд╕реА рд╡рдЧрд░рд╣ рдХ рдкрд░рд╛рди рд╕ рдкрд░рд╛рди рднрд░рд╕рд╛рдзрдп

Page 246: Ghar Ka Vaid - archive.org

99

рдмрд╛ рдХрд╛ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рд╕ рд░рд╕ рд╕ рдЕрдЪрдЫ рдХрд┐рдп рд╣ ред рдмрдврд╛рдк рдХреА рдХрдо-

рдХ рд╣рдХ рдо рддреЛ рдпрд╣ рд░рд╛рдорд╡рд╛рдг рд╣реА рд╣ред рднрдпрдХрд░ рдлреЛрдбреЛ рдФрд░ рдШрд╛рд╡реЛ

рдирдХ рдмрдб рд▓рдЧрджреА рдмрд╛рдзрди рд╕ рдЬрд▓рджреА рд▓рд╛рдн рд╣реЛрддрд╛ рд╣ред

рдЕрдорд░рд┐рдХрд╛ рдХ рдЕрдирдХрд╛-

рдмрдЬ рдорд░, рдбрд╛рдХрдЯрд░реЛ рди рдЗрд╕ рд╡рд╛рдд рдХрд╛ рд╕рдорд░рдерди рдХрд┐рдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд╢рд░рд╡

рд░ рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдкрд░рд╛рдирдд рдо рднреА рдЕрдирдХ рд▓реЛрдЧ рдЗрд╕рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдХ

рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛ рд░рд╣ рд╣ред

рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рднреА рдЙрдХрдд рдорд╣рд┐рд▓рд╛

рд╣, рддрд╛рдХрд┐ рдкрд░рддрдпрдХ рд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдордирд╖рдп

рд╕рдХ рдУрд░ рджрд╕рд░ рдЕрдирдп рд░реЛ рдЧрд┐рдпреЛ

рдХреЛ рд▓реЛрдЧ (76887 8006 рдХреА

рд╕ 40 рдлреАрд╕рджреА рдорд▓

рдЗрд╕ рдЕрдордд-рд╕рдорд╛рдЪ рд░рд╕рдХ

рдбрд╛рдХрдЯрд░ рди рд╡рд┐рд╕рддрд╛рд░ рдкрд░рд╡рдХ рд▓рд┐рдЦ рджреА

рднреА рдЗрд╕ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдХ рд╕рд╡рдп рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛

рдХреЛ рднреА рд▓рд╛рдн рдкрд╣рдЪрд╛ рд╕рдХ ред рдЗрд╕ рд░рд╕

рдЙрдкрдорд╛ рджрдд рд╣, рдХрд╣рдд рд╣ рдХрд┐ рдпрд╣ рд░рдкрд╖ рдордирд╖рдп рдХ рд░рд╡рдд

рдЦрд╛рддрд╛ рд╣ | рдРрд╕реА рдЕрджрднрдд рдЪреАрдЬ рд╢рд░рд╛рдЬ рддрдХ рдХрд╣реА рджрдЦрди-рд╕рдирди рдо рдирд╣реА

рдЖрд░рд╛рдпреА рдереА ред рдЗрд╕рдХ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рдмрд╣рдд рд╣реА рд╕рд░рд▓ рд╣ред рдкрд░рддрдпрдХ

рдордирд╖рдп рдЕрдкрди рдШрд░ рдо рдЗрд╕ рдЖрд╕рд╛рдиреА рд╕ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ ред рдХрд╣реА рдЗрд╕

рдореЛрд▓ рд▓рди рдЬрд╛рдирд╛ рдирд╣реА рдкрдбрддрд╛, рди рдпрд╣. рд╡рдЯрдЯ рджрд╡рд╛ рдХ рд░рдк рдо рд╡рд┐рдХрддреА рд╣ ред

рдпрд╣ рддреЛ рд░реЛрдЬ рддрд╛рдЬреА рдмрдирд╛рдХрд░ рддрд╛рдЬреА рд╣реА рд╕рд╡рди рдХрд░рдиреА рдкрдбрддреА рд╣ ред

рдЗрд╕ рд░рд╕рдХ рдмрдирд╛рди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╣

рдЖрдк 0-2 рдЪреАрдбрдХ рдЯрда-рдлрда рдмрдХрд╕реЛ рдо, рдмрд╛рд╕рдХреА рдЯреЛрдХрд░реА рдо рд╢рд░рдерд╡рд╛

рд░ рдЙрдирдо рдкрд░рддрд┐ рджрд┐рди рд╡рд╛рд░реА-рдмрд╛рд░реА рдм

рдорд┐рдЯрдЯреА рдХ рдЧрдорд▓реЛ рдо рдЕрдЪрдЫреА рдорд┐рдЯрдЯреА рдорд░рдХ

рд╕ рдХрдЫ рдЙрддрддрдо рдЧрд╣ рдХ рджрд╛рди рд╡реЛ рджреАрдЬрд┐рдП рдФрд░ рдЫрд╛рдпрд╛ рдо рдЕрдерд╡рд╛ рдХрдорд░ рдпрд╛ :

рдмрд░рд╛рдордж рдо рд░рдЦрдХрд░ рдпрджрд╛рдХрджрд╛ рдереЛрдбрд╛-рдереЛрдбрд╛ рдкрд╛рдиреА рдбрд╛рд▓рдд рдЬрд╛рдЗрдпрдЧ, рд╡рдк рди рдн

рд▓рдЧ рддреЛ рдЕрдЪрдЫрд╛ рд╣ред рддреАрдд-рдЪрд╛рд░ рджрд┐рди рдмрд╛рдж рдкрдб рдЙрдЧрд░ рдЬрд╛рдпрдЧ рдФрд░ рд╢рд░рд╛5- рд▓

рджрд╕ рджрд┐рди рдХ рд╡рд╛рдж рдмреАрддрд╛-рдбрдв-рдмреАрддрд╛ (7-8 рдЗрдЪ ) рднрд░рдХ рд╣

реЛ рдЬрд╛рдпрдЧ, рддрд╡ рдЪ

рдЖрдЖрд░рд╛рдк рдЙрд╕рдо рд╕ рдкрд╣рд▓ рджрд┐рди рдХ рд╡реЛрдП рд╣рдП 80-40 рдкрдб рдЬрдб рд╕рд╣рд┐рдд рдЙрдЦрд╛рдб рди

рдХрд░ рдЬрдб рдХреЛ рдХрд╛рдЯрдХрд░ рдлрдХ рджреАрдЬрд┐рдП рдФрд░ рдмрдЪ рд╣рдП рдбрдард▓ рдФрд░ рдкрддрддрд┐рдпреЛ рд░

Page 247: Ghar Ka Vaid - archive.org

00

рдХреЛ (рдЬрд┐рд╕ 'реережрекрен (рек8реп8 рдХрд╣рдд рд╣) рдШреЛрдХрд░ рд╕рд╛рдл рд╕рд┐рд▓рдкрд░ рдереЛ рдкрд╛рдиреА рдХ рд╕рд╛рде рдкреАрд╕рдХрд░ рдЖрдз рд╡рд┐рд▓рд╛рд╕ рдХ рд▓рдЧрднрдЧ рд░рд╕ рдЫрд╛рдирдХрд░ рджрдпрд╛ рдХрд░ рд▓реАрдЬрд┐рдп рдФрд░ рд░реЛрдЧреА рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓ рд╡рд╣ рддрд╛рдЬрд╛ рд░рд╕ рд░реЛрдЬ рд╕рд╡рд░ рдкрд┐рд▓ рджреАрдЬрд┐рдпред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдерд╛рдордХреЛ рднреА рддрд╛рдЬрд╛ рд░рд╕ рддрдпрд╛рд░ рдХрд░рдХ рдкрд┐рд▓рд╛рдЗрдпрд░-

рд╡рд╕ рдЖрдк рджрдЦрдЧ рдХрд┐ рднрдпрдХрд░-рд╕-рднрдпрдХрд░ рд░реЛрдЧ рдЖрда-рджрд╕ рдпрд╛ рдкрдирджрд░рд╣ рд╡реА рджрд┐рди рд╡рд╛рдж рднрд╛рдЧрди рд▓рдЧрдЧ рд╢рд▓реЛрд░ рджреЛ-рддреАрди рдорд╣реАрди рдо рд╡рд╣ рдорд░рдгрдкрд░рд╛рдп рдкрд░рд╛рдП рдПрдХрджрдо рд░реЛрдЧрдордХрдд рд╣реЛрдХрд░ рдкрд╣рд▓ рдХ рд╕рдорд╛рди рд╣рдЯрдард╛-рдХрдЯрдЯрд╛ рд╕рд╡рд╕рде рдордирд╖рдп рем рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ред рд░рд╕ рдЫрд╛рдирди рдо рдЬреЛ рдлрдЬрд▓рд╛ рдирд┐рдХрдд рдЙрд╕ рднреА рдЖрдк рдирдордХ рд╡рд░рдЧрд░ рдбрд╛рд▓рдХрд░ рднреЛрдЬрди рдХ рд╕рд╛рде рдЦрд╛ рд▓ рддреЛ рдмрд╣рдд рдЕрдЪрдЫрд╛ рд╣ред рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓рди рек рдорднрдЯ рдо рд╕ рдмрдЪрдирд╛ рдЪрд╛рд╣ рддреЛ рдЖрдк рдЙрди рдкреМрдзреЛ рдХреЛ рдЪрд╛рдХ рд╕ рдорд╣реЛрди-рдорд╣реАрдГ рдХрд╛рдЯрдХрд░ рднреЛрдЬрди рдХ рд╕рд╛рде рд╕рд▓рд╛рдж рдХреА рддрд░рд╣ рднреА рд╕рд╡рди рдХрд░ рд╕рдКрдд рем рдкрд░рдирдд рдЙрд╕рдХ рд╕рд╛рде рдХреЛрдИ рдлрд▓ рди рдорд┐рд▓рд╛рдп рдЬрд╛рдпред рд╕рд╛рдЧ-рд╕рдардЬреА рдорд┐рд▓рд╛рдХ рдЦрдм рд╢реМрдХ рд╕ рдЦрд╛рдЗрдп, рд╢рд░рд╛рдк рджрдЦрд┐рдпрдЧрд╛ рдХрд┐ рдЗрд╕ рдИрдзрд╡рд░рдкрд░рджрддрдд рд╢рд░рдордд рд╕рд╛рдорди рдбрд╛рдХрдЯрд░-рд╡рджрдпреЛ рдХреА рджрд╡рд╛рдЗрдпрд╛ рд╕рдм рд╡рдХрд╛рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдпрдЧреЛ, рдРрд╕рд╛ рдЙрдГ рдорд╣рд┐рд▓рд╛ рдбрд╛рдХрдЯрд░ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рд╣ред

рдЧрд╣ рдХ рдкреМрдз 7-8 рдЗрдЪ рд╕ рдЬрдпрд╛рджрд╛ рд╡рдб рди рд╣реЛрди рдкрд╛рдп, рддрднреА рдЙрдирд╣ рдХрд╛рдо тАЬрдо.рд▓рд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдп ред рдЗрд╕реА рдХрд╛рд░рдг 0-2 рдЧрдорд▓ рдпрд╛ рдЪреАрдбрдХ рдмрд╡рд╕ рд░рдЦрдХрдГ

Page 248: Ghar Ka Vaid - archive.org

30]

рд╡рд╛рд░реА-рдмрд╛рд░реА (рдкрд░рд╛рд╡рдГ рдкрд░рддрд┐ рджрд┐рди рджреЛ-рдПрдХ рдЧрдорд▓реЛ рдо) рдЖрдкрдХреЛ рдЧрд╣ рдХ рджрд╛рди рдЪрдмреЛрди рдкрдбрдЧ | рдЬрд╕-рдЬрдд рдЧрдорд▓ рдЦрд╛рд▓реА рд╣реЛрдд рдЬрд╛рдп, рд╡рд╕-рд╡рд╕ рдЙрд╕рдо рдЧрд╣ рдмреЛрдд рдЪрд▓ рдЬрд╛рдп ред рдЗрд╕ рдкрд░рдХрд╛рд░ рдпрд╣ рдЧрд╣ рдШрд░ рдо рдкрд░рд╛рдп рд╡рд╛рд░рд╣реЛ рдорд╛рд╕ рдЙрдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ |

рдЙрдХрди рдорд╣рд┐рд▓рд╛ рдбрд╛рдХрдЯрд░ рди рдЕрдкрдиреА рдкрд░рдпреЛрдЧрд╢рд╛рд▓рд╛ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рдЕрд╕рд╛рдзрдп рд░реЛрдЧрд┐рдпреЛ рдкрд░ рдЗрд╕ рдП/реережренрем рен79рей8 режрек7режрен рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд┐рдпрд╛ рд╣ рднрд░ рд╡ рдХрд╣рддреА рд╣ рдХрд┐ рдЙрдирдо рд╕ рдХрд┐рд╕реА рдПрдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рднреА рдЕрд╕рдлрд▓рддрд╛ рдирд╣реА рд╣рдИ ред

рд░рд╕ рдирд┐рдХрд╛рд▓ рдХрд░ рдЬрдпрд╛рджрд╛ рджрд░ рдирд╣реА рд░рдЦрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рддрд╛рдЬрд╛ рд╣реЛ рд╕рд╡рди рдХрд░ рд▓рд╡рд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред рдШрдгрдЯрд╛-рджреЛ-рдШрдгрдЯрд╛ рд░рдЦ рдЫреЛрдбрди рд╕ рдЙрд╕рдХреА рд╢рдХрддрд┐ рдШрдЯ рдЬрд╛рддреА рд╣ рдФрд░ рддреАрди-рдЪрд╛рд░ рдШрдгрдЯ рд╡рд╛рдж рддреЛ рд╡рд╣ рдмрд░рд┐рд▓рдХрд▓ рд╡рдпрд░рде рд╣реА рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ! рдбрдард▓ рд╢рд░ рдкрддрдд рдЗрддрдиреА рдЬрд▓рджреА рдЦрд░рд╛рдм рдирд╣реА рд╣реЛрддред рд╡ рдПрдХ- рджреЛ рджрд┐рди рд╣рд┐рдлрд╛рдЬрдд рд╕ рд░рдХтАНрдЦ рдЬрд╛рдп рддреЛ рд╡рд┐рд╢рд╖ рд╣рд╛рдирд┐ рдирд╣реА рдкрд╣рдЪрддреА ред

рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рде-рд╕рд╛рде рд╢рд░рд╛рдк рдПрдХ рдХрд╛рдо рд╢рд░реМрд░ рдХрд░ рд╕рдХрдд рд╣, рд╡рд╣ рд╡рд╣ рдХрд┐

рдзрд░рд╛рдк рд╢рд░рд╛рдзрд╛ рдХрдк рдЧрд╣ рд▓рдХрд░ рдШреЛ рд▓реАрдЬрд┐рдп рдФрд░ рдХрд┐рд╕реА рд╡рд░рддрди рдо рдбрд╛рд▓рдХрд░

рдЙрд╕рдо рджреЛ рдХрдк рдкрд╛рдиреА рднрд░ рджреАрдЬрд┐рдп, рд╡рд╛рд░рд╣ рдШрдгрдЯ рд╡рд╛рдж рд╡рд╣ рдкрд╛рдиреА рдирд┐рдХрд╛рд▓

рдХрд░ рдЖрдк рд╕рд░рд╡рд░-рд╢рд╛рдо рдкреА рд▓рд┐рдпрд╛ рдХреАрдЬрд┐рдп ред рд╡рд╣ рд╢рд░рд╛рдк рдХ рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдирд┐рдотАМ рд▓тАМ

рдХрд░рди рдо рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдЧрд╛ ред рдмрдЪ рд╣рдП рдЧрд╣ рд╢рд░рд╛рдк рдирдордХ-рдорд┐рд░рдЪ

рддрд░ рд╣ рдмрдирд╛ рдХрд░ рд╕рд╡рди рдбрд╛рд▓рдХрд░ рд╡рд╕ рднреА рдЦрд╛ рд╕рдХрдд рд╣ рд╢рд░рдерд╡рд╛ рдкреАрд╕рдХрд░ рд╣рд▓рд╡рд╛

рдЧрд╛ рд╣ рд╕рдХрдд рд╣--рд╕рд╢ тАЬрдХрд╛рд░ рдХрд░ рд╕рдХрдд рд╣ рдЕрдмрд╡рд╛ рд╕рдЦрд╛рдХрд░ рдЖрд░рд╛рдард╛ рдкрд┐рд╕рд╡рд╛

рд▓рд╛рдн-рд╣реА-рд▓рд╛рдн рд╣ред

Page 249: Ghar Ka Vaid - archive.org

302

рдРрд╕рд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рд╣ рдпрд╣ рд░реЛрдЬ рдХрд╛рдо рдо рдЖрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЧрд╣ред рдЙрдкрдп рдХрда рд╢рд░рдкрди рдЬреА рдкрд╕рддрдХ рдХреА рд▓рдЦрд┐рдХрд╛ рди рдмрд╣рдд рдкрд░рд╕рдитАНрди рдорди рд╕ рд╕рдмрдХреЛ рдЫрдЯ рдж

рд░рдмрдЦреА рд╣ рдХрд┐ рд╕рд╕рд╛рд░ рдо рдЪрд╛рд╣ рдЬреЛ рд╡рдпрдХрддрд┐ рдЗрд╕ рдЕрдордд рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдХ рд▓рд╛рдн рдЙрдард╛рд╡ рдФрд░ рд▓реЛрдЧреЛ рдо рдкрд░рдЪрд╛рд░ рдХрд░, рдЬрд┐рд╕рд╕ рд╕рд╡ рд▓реЛрдЧ рд╕рдЦреА рд╣реЛ ред

рдорд╛рд▓рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рд╣рдорд╛рд░ рдЛрд╖рд┐-рдордирд┐ рд▓реЛрдЧ рдЗрд╕ рдХрд░рд┐рдпрд╛ рдХреЛ рдкрд░рдгрдЭрдк рд╕ рдЬрд╛рдирдд рдеред рдЙрдирд╣реЛрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрджрд╛рд░рдереЛ рдХреЛ рдирд┐рддрдп рдХ рдкрдЬрд╛-рд╡рд┐рдзрд╛рди рдо рд░рдЦ рджрд┐рдпрд╛ рдерд╛, рдЬрд┐рд╕рд╕ рд▓реЛрдЧ рдЙрдирд╣ рднрд▓ рди рдЬрд╛рдп рдФрд░ рдирд┐рддрдп рд╣реА рдЙрдирдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдд рд░рд╣ | рдЬрд╕ рддрд▓рд╕реАрджрд▓, рд╡рд▓рдкрддрд░, рдЪрдирджрди, рдЧрдЧрд╛рдЬрд▓, рдЧреЛрдорддрд░, рддрд┐рд▓, рдзрдк-рджреАрдк, рд░рджрд░рд╛рдХрд╖ рд╡рдЧрд░рд╣рд░ред рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдкрдЬрд╛рдЭреЛ рдо рдЬреА рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдФрд░ рдЬреМ рд╡реЛ рдХрд░ рдЙрд╕рдХ рдкреМрдз рдЙрдЧрд╛рдирд╛ рднреА рдкрдЬрд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд┐рдзрд╛рди рдЦрдЦрд╛ рдерд╛, рдЬреЛ рдкрд░рдерд╛ рдЖрдЬ рддрдХ рдХрд┐рд╕реА-рдд-рдХрд┐рд╕реА рд░рдк рдо рдЪрд▓реА рдЖ рд░рд╣реА рд╣ред рдЧрд╣ рдФрд░ рдЬреА рдо рдмрд╣рдд рдЕрдирддрд░ рдирд╣реА рд╣ред рдмрд╣рдд рд╕рдорднрд╡ рд╣, рдЬреА рдХ рдЫреЛрдЯ-рдЫреЛрдЯ рдкреМрдзреЛ рдо рдЬреАрд╡рди рд╢рдХрддрд┐ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣реЛ, рд╢рд░реМрд░ рд╕рдорднрд╡

: рд╣, рдЗрд╕реА рд╕ рдкрдЬрд╛ рдо рдЬреА рдХреЛ рд╣реА рдкрд░рдзрд╛рдирддрд╛ рджреА рдЧрдИ рд╣реЛ рдкрд░рдирдд рд╣рдо рд▓реЛрдЧ ' рдЗрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдердпрд╡рд░рджрдзрдХ рдЪреАрдЬреЛ рдХреЛ рдХрд╡рд▓ рдкрдЬрд╛ рдХреА рд╕рд╛рдордЧрд░реА рд╕рдорднрдХрд░ рдЙрдирдХрд╛ : рдирд╛рдордорд╛рдЬрди рдХреЛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рдд рд╣--рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рдХ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░ рд╕ рдпрдерд╛рд░рде рдорд╛рддрд░рд╛ рдо рдЙрдирдХрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░рдирд╛ рд╣рдо рднрд▓ рд╣реА рдЧрдп рд╣ ред

рдРрд╕рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЧрд╣ рдХ рдкреМрдзреЛ рдо рднрд░рд╛ рд╣рдЖ рдИрд╡рд╡рд░рдкрд░рджрдд рд╢рд░рдордд ! рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП рдХрд┐ рд╡ рдЗрд╕ рдЕрд░рдордд рдХрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░ рд╕рд╡рдп рд╕рдЦреА рд╣реЛ рдФрд░ рд▓рд╛рдн рдорд╛рд▓рдо рд╣реЛ рддреЛ рдкрд░реЛрдкрдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░ рд╕ рдЗрд╕рдХрд╛ рдпрдерд╛рд╢рдХрддрд┐ рдкрд░рдЪрд╛рд░ рдХрд░рдХ

_.рднрдитАНрдп рд▓реЛрдЧреЛ рдХрд╛ рдХрд▓рдпрд╛рдг рдХрд░ рдФрд░ рд╕рд╡рдп рдорд╣рд╛рдитАМ рдкрдгрдп рдХ рднрд╛рдЧреА рд╣реЛ рее рд╣ >рдо

Page 250: Ghar Ka Vaid - archive.org

08

рдЧрд╣ рдХ рдкреАрдз рдХрд╛ рд░рд╕ рдкреАрди рд╕ рд╡рд╛рд▓ рднреА рдХрдЫ рд╕рдордп рдХ рд╡рд╛рдж рдХрд╛рд▓ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ ред рд╢рд░реАрд░ рдо рддрд╛рдХрдд рд╡рдврддреА рд╣ред рдорддрд░рд╛рд╢рдп рдХрд╛ рдХрд╣рд░ рднреА рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ ред рднрдЦ рд╕рдЪ рд▓рдЧрддреА рд╣ред рдЖрдЦреЛ рдХреА рдЬрдпреЛрддрд┐ рд╡рдврддреА рд╣ред рд╡рд┐рджрдпрд╛рдерд┐рдпреЛ

рдХрд╛ рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ рд╡ рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдЦрддрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рдорд░рдг рд╢рдХрддрд┐ рдЪрдврддреЛреА рд╣ | рдЫреЛрдЯ рд╡рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рднреА рдпрд╣ рд░рд╕ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ред рдЫреЛрдЯ рдмрдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдкрд╛рдЪ-рдкрд╛рдЪ рдп рдж рджрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдЬрд┐рд╕ рднрд┐рдЯрдЯреЛ рдо рдЧрд╣ рдмреЛрдпрд╛ рдЬрд╛рдп, рдЙрд╕рдо рд░рд╛рд╕рд╛рдпрдирд┐рдХ рдЦрд╛рдж рдирд╣реА рд╣реЛрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдп ред

| рдЫрдкрдгрд╢рд╛ рдкрд░ рдкрдЯ 4релрей] рд╢ред

| 34$ рд╣ |

реерее ред! рд░рд╕ рдзреАрд░-рдзреАрд░ рдкреАрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рд░рд╕ рдмрдирди рдкрд░ рддрд░рдирдд рдкреА рд▓рдирд╛

рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рддреАрди рдШрдгрдЯ рдо рдЙрд╕рдХ рдкреЛрдкрдХ рдЧрдг рджрд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рдд рд╣ред рд░рд╕ рд▓рди рдХ рдкрд░рд╡ рддрдерд╛ рд╡рд╛рдж рдо рдПрдХ рдШрдгрдЯ рддрдХ рдХрдЫ рднреА рди рдЦрд╛рдпрд╛ рдЬ/рдпред рд╢рд░ рдо рдХрдЗрдпреЛ рдХреЛ рдЙрд▓рдЯреА рд╣реЛрдЧреА рдФрд░ рджрд╕рдд рд▓рдЧрдЧ рддрдерд╛ рд╕рд░рджреА рдорд╛рд▓рдо рдкрдбрдЧреАред рдпрд╣ рд╕рд╡ рд░реЛрдЧ рд╣реЛрди рдХреА рдирд┐рд╢рд╛рдиреЛ рд╣ред рд╕рд░рджреА, рдЙрд▓рдЯреА рдпрд╛ рджрд╕рдд рд╣реЛрди рд╕ рд╢рд░реАрд░ рдо рдПрдХрддрд░рд┐рдд рдорд▓ рд╡рд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рд╡рдЧрд╛, рдЗрд╕рд╕ рдШрдмрд░рд╛рди рдХреА рдЬрд░рд░рдд рдирд╣реА рд╣ ред рд░рд╕ рдо рдЕрджрд░рдХ рдЕрдерд╡рд╛ рдЦрд╛рди рдХ рдкрд╛рди рдорд┐рд▓рд╛ рд╕рдХрдд рд╣, рдЗрд╕рд╕

Page 251: Ghar Ka Vaid - archive.org

304

рд╕рд╡рд╛рдж рддрдерд╛ рдЧрдг рдо рдмрдврддреА рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣ ред рд░рд╕ рдо рдиреАрдп рд╢рд░рдпрдпрд╛ рд╕рдорддрд╛ рдирдЯ рдорд┐рд▓рд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдпрд╣ рд░рд╕ рд▓рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХрд╛ рд╢рдирднрд╡ рд╣ рдХрд┐ рдЗрд╕рдо рдкрд░рд╛рд░реЛ, рджрд╛рдд рдФрд░ рджрд╛рд▓ рдХреЛ рд╡рд╣рдд рдлрд╛рдпрджрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рд╢рд▓реАрд░ рдХрддрдЬрд┐рдпрдд рдХреА рдмреАрдорд╛рд░реА рдирд╣реА рд░рд╣рддреА ред рдЗрд╕ рд░рд╕ рдХ рд╕рд╡рди рд╕ рдХреЛрд░рдЯ рд╣рд╛рдирд┐ рдирд╣реА рд╣реЛрддреА ред рдЙрд╕рдХрд╛ рд╕рд╡рди рдХрд░ рд╕рдордп рд╕рд╛рджрд╛ рднреЛрдЬрди рд╣реА рд▓рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП | рддрд▓реА рд╣рдИ рдмрд╕рддрд░ рдирд╣реА рд╕рд╛рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП ред

рдЬрд┐рди рднрд╛рдЗрдпреЛ рдХреЛ рд▓рд╛рднрдкрд╣рдЪ рд╡ рдкрд░рдХрд╛рдердХ рдХреЛ рдЕрдкрди рдЭрди рднрд╡ рдЭрд┐рдПрдГ рдХрд░ рднрдЬ рддрд╛рдХрд┐ рджрд╕рд░реЛ рдХреЛ рдмрддрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ |

Page 252: Ghar Ka Vaid - archive.org