giải phẫu học: chi dưới

MẠCH MÁU CHI DƯỚIMẠCH MÁU CHI DƯỚI

ĐẠI HỌC Y HÀ NỘIBỘ MÔN GIẢI PHẪU

BS HOÀNG VĂN SƠN

MẠCH MÁU CHI DƯỚI

I. MỤC TIÊU:

Nêu được các nguồn cấp máu cho chi dưới bao gồm ĐM chậu trong và ĐM chậu ngoài

Trình bày được nguyên ủy, đường đi, liên quan, phân nhánh của

các động mạch cấp máu cho chi dưới

Trình bày được các tĩnh mạch chi dưới

Nêu được 1 số áp dụng trên lâm sàng


ĐM CHẬU TRONG

Nguyên ủy : Là 1 trong 2 nhánh tận của ĐM chậu chung

Đường đi : Xuống dưới, vào trong chậu hông bé

Phân nhánh:• Các nhánh cấp máu cho các tạng

chậu hông, thành chậu hông và đáy chậu như: các Đm bàng quang, Đm trực tràng …

• Các nhánh cấp máu vùng mông : Đm mông trên, Đm mông dưới, Đm bịt, Đm thẹn trong


ĐM CHẬU TRONG

I. ĐM MÔNG TRÊN: Nguyên ủy: Thân sau ĐM chậu

trong Đường đi, liên quan: Đi giữa thân

TLC và S1 của ĐRTKC ở chậu hông sau đó cùng TK mông trên chui qua khuyết ngồi lớn, ở trên cơ hình quả lê ra vùng mông

Phân nhánh:• Nhánh sâu: Chạy giữa 2 cơ

mông nhỡ và mông bé• Nhánh nông : cơ mông to, tiếp

nối với ĐM mông dưới

TLC

S1


ĐM CHẬU TRONGII. ĐM MÔNG DƯỚI: Nguyên ủy : Thân trước ĐM chậu trong Đường đi, liên quan : Đi giữa ngành trước của S2, S3, cùng TK mông dưới qua khuyết ngồi lớn dưới cơ hình quả lê. Ở mông đm nằm ngoài bó mạch TK thẹn, nằm trong dây TK ngồiPhân nhánh:•Nhánh cơ mông to, tiếp nối đm mông trên • Nhánh cho các cơ ụ ngồi-mấu chuyển, tiếp nối với đm mũ đùi ngoài, mũ đùi trong, nhánh xiên I của đm đùi sâu• Nhánh đi theo TK ngồi

S2S3

TKN

TKT


III. ĐM BỊT: Nguyên ủy : Là 1 nhánh của thân trước đm chậu trong Đường đi, liên quan: Chạy từ trên xuống dưới, chếch ra trước, dọc theo bờ trên cơ bịt trong, qua ống bịt chia làm 2 nhánh trước và sau , tiếp nối với nhau 1 vòng quanh lỗ bịt Phân nhánh:• Nhánh cấp máu cho 2 cơ bịt•Nhánh cấp máu 1 phần cho các cơ khép• Nhánh ổ cối

ĐM CHẬU TRONG


IV. ĐM THẸN TRONG: Nguyên ủy : Là 1 trong 2 nhánh tận của thân trước đm chậu trong Đường đi, liên quan : Từ trong chậu hông bé cùng với TK thẹn chạy ra vùng mông, qua khuyết ngồi lớn, dưới cơ hình quả lê, sau đó vòng quanh gai ngồi qua khuyết ngồi bé vào lại chậu hông Phân nhánh: Phân các nhánh cấp máu cho vùng đáy chậu và cơ quan sinh dục ngoài

GN

ĐM CHẬU TRONG


ĐM CHẬU NGOÀI

Nguyên ủy : Là 1 trong 2 nhánh tận của ĐM chậu chung

Đường đi : Xuống dưới, ra trước, dọc theo cơ TL lớn, tới điểm sau giữa dc bẹn đổi tên thành đm đùi

Phân nhánh: 2 nhánh bên• Đm mũ chậu sâu• Đm thượng vị dưới


ĐM ĐÙI

Nguyên ủy : Chạy tiếp đm chậu ngoài từ điểm sau giữa dc bẹn

Đường đi : Xuống dưới, chếch ra ngoài, đi trước cơ TLC và các cơ khép đùi, chui qua vòng cơ khép đổi tên đm khoeo

Liên quan: Phân làm 2 đoạn • Đoạn trong tam giác đùi• Đoạn trong ống cơ khép

NAV

TAM GIÁC ĐÙI

Giới hạn: 3 đường, 3 thành• Trên : nếp lằn bẹn• Ngoài : bờ trong cơ may• Trong: Bờ trong cơ khép dài Liên quan của đm đùi• Thành trước : da, mạc đùi• Thành sau ngoài : cơ may ở

nông, cơ TLC ở sâu• Thành sau trong: cơ khép dài,

cơ lược• Mạch, Tk : Tk đùi nằm phía

ngoài và TM đùi nằm trong, bắt chéo sau đm từ trong ra ngoài


ỐNG CƠ KHÉP

Chạy tiếp theo tam giác đùi Liên quan với các thành của ống khép :• Thành sau : cơ khép dài ở trên, cơ khép

lớn ở dưới• Thành trước ngoài: cơ rộng trong, vách

gian cơ trong• Thành trước trong: Do cơ may che phủ

ở nông, dưới cơ may là mạc rộng khép Đầu dưới có vòng cơ khép Lq mạch, tk : TK hiển nằm trước đm

bắt chéo từ ngoài vào trong, tm nằm sau đm bắt chéo trong ra ngoài



ĐM ĐÙI

Phân nhánh: • Đm mũ chậu nông• Đm thượng vị nông• Đm thẹn ngoài nông• Đm thẹn ngoài sâu• Đm gối xuống: - Nhánh hiển - Nhánh khớp• Đm đùi sâu : - Đm mũ đùi ngoài - ĐM mũ đùi trong - Các nhánh xuyên


ĐM ĐÙI

Vòng nối: Đm chậu ngoài: Đm thượng vị nông – Đm thượng vị dưới Đm mũ chậu nông – Đm mũ chậu sâu Đm chậu trong: Nhánh lên đm mũ đùi ngoài – nhánh sâu

đm mông trên Nhánh ngang đm MĐN - MĐT - Xiên I-

Mông dưới Đm khoeo : Nhánh xiên III- Nhánh xuống đm mũ đùi

ngoài- Nhánh gối trên ngoài của đm khoeo Gối xuống – gối trên trong của đm khoeo Áp dụng :


ĐM KHOEO

Nguyên ủy, tận cùng : Chạy tiếp đm Đùi từ lỗ gân cơ khép, tới bờ dưới cơ khoeo chia làm 2 nhánh tận

Đường đi : Xuống dưới, đi qua trám khoeo, đoạn 1/3 trên chếch vào trong, 2/3 dưới chạy thẳng xuống

Liên quan: Các thành phần trong trám khoeo• Bờ trên ngoài: gân cơ nhị đầu đùi• Bờ trên trong:cơ bán gân nông, bán màng ở

sâu• Bờ dưới ngoài: đầu ngoài cơ bụng chân• Bờ dưới trong: đầu trong cơ bụng chân• Thành trước: mặt sau khớp gối : cơ khoeo,

dc, xương• Thành sau: Da, tổ chức dưới da, mạc…


ĐM KHOEO

Liên quan: Mạch, thần kinh

ĐMKTMK

TKCTKMC


ĐM KHOEO

Nhánh bên:• Đm gối trên ngoài• Đm gối trên trong• Đm gối dưới ngoài• ĐM gối dưới trong• Đm cơ bụng chân• Đm gối giữa Vòng nối: • 4 nhánh của Đm khoeo tạo thành 2 mạng nối

là mạng khớp gối và mạng bánh chè• Các mạng ngày còn nhận các nhánh của ĐM

đùi, Đm chày trước, chày sau Áp dụng :


ĐM CHÀY TRƯỚC

Nguyên ủy, tận cùng : Là 1 trong 2 nhánh tận của Đm khoeo, từ bờ dưới cơ khoeo xuống dưới tận cùng ở mạc hãm gân duỗi Đm mu chân

Đường đi : Chui ra trước qua bờ trên màng gian cốt, xuống dưới , đường định hướng từ hõm trước đầu trên x.mác tới giữa 2 mắt cá

Liên quan: Chạy cùng TK mác sâu( phía trong), dọc theo bờ ngoài của cơ chày trước, xuống dưới bắt chéo sau gân duỗi ncc dài, chui dưới hãm gân duỗi


ĐM CHÀY TRƯỚC

Nhánh bên:• Đm quặt ngược chày sau• Đm quặt ngược chày trước• Đm mắt cá trước ngoài• Đm mắt cá trước trong• Các nhánh nuôi cơ Vòng nối• Đm khoeo : Đm quặt ngược chày sau, chày

trước – Đm gối dưới ngoài• Mạng mạch mắt cá ngoài : Đm mắt cá trước

ngoài-Đm mắt cá ngoài ( Đm mác sâu) – Đm cổ chân ngoài ( đm mu chân)

• Mạng mạch mắt cá trong : Đm mắt cá trước trong- Đm mắt cá trong( đm chày sau) – Đm cổ chân trong


ĐM MU CHÂN

Nguyên ủy, đường đi, tận cùng : Chạy tiếp theo đm chày trước dưới hãm gân duỗi, xuống mu chân theo đường nối giữa 2 mắt cá tới khoang gian đốt bàn chân I, chia thành 2 nhánh tận( đm mu bàn chân I và đm gan chân sâu

Phân nhánh, vòng nối : • Đm cổ chân ngoài – Đm mắt cá trước ngoài

– mắt cá ngoài (Đm mác sâu)• Các Đm cổ chân trong – Đm mắt cá trước

trong • Đm cung – Đm cổ chân ngoài – Đm gan

chân ngoài


ĐM MU CHÂN

Phân nhánh, vòng nối : • Đm cung: Tách ra ngang vời nền đốt ngón

chân I, chạy ra ngoài, bắt chéo đầu gần các x,đốt bàn chân, dưới gân duỗi cnc dài và cơ duỗi cnc ngắn, cho các nhánh mu đốt bàn chân

• Đm mu bàn chân I: tách ra nhánh vào mặt trong ngón chân cái, nhánh đến kẽ ngón chân cái

• Đm gan chân sâu: Xuyên qua nguyên ủy cơ gian cốt mu bàn chân 1 ra vùng gan chân, nối với đm gan chân ngoài Cung gan chân sâu


ĐM CHÀY SAU

Nguyên ủy, tận cùng : Là nhánh tận chính của Đm khoeo, từ bờ dưới cơ khoeo. Xuống dưới tận cùng ở mặt trong x.gót bằng 2 nhánh đm gan chân trong, gan chân ngoài

Đường đi : Chạy vùng cẳng chân sau, 2/3 trên theo đường giữa nếp khoeo đến giữa 2 mắt cá. 1/3 dưới chếch vào trong

Liên quan: Nằm giữa 2 lớp cơ khu cẳng chân sau, dưới mạc sâu cẳng chân, cùng đi có 2 TM chày và TK chày nằm phía ngoài


ĐM CHÀY SAU

Phân nhánh, vòng nối: • Đm mũ mác • Đm mác sâu: - Nhánh xiên - Nhánh nối - Nhánh mắt cá sau ngoài• Các đm mắt cá trong• Các đm gót• Ngoài ra các nhánh cấp máu cơ vùng cẳng

chân sau

GAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN NGOAØIGAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN NGOAØI

Lôùp cô saâu

Lôùp cô noâng

Ñm gan chaân ngoaøi

Ñoaïn goùt

Lôùp cô giöõa

Ñoaïn cheách

Ñoaïn ngang (cung gan chaân)

Ñm mu chaânÑm GC saâu

GAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN NGOAØI

CAÙC NHAÙNH BEÂN

GAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN NGOAØI

CAÙC NHAÙNH BEÂN

Ñm GC ngoaøi

Ñm gan ñoát baøn

Ñm gan ñoát ngoùn

Caùc nhaùnh xuyeân

Cung gan chaân

GAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN TRONGGAN CHAÂN : ÑOÄNG MAÏCH GAN CHAÂN TRONG

Ñm GC ngoaøi Ñm gan chaân

trong

Ñm gan ñoát ngoùn

Caùc nhaùnh noái Ñm gan ñoát baøn

Cung gan chaân

HEÄ THOÁNG ÑOÄNG MAÏCH CUÛA BAØN CHAÂNHEÄ THOÁNG ÑOÄNG MAÏCH CUÛA BAØN CHAÂN

Documents

giải phẫu học: chi dưới