48

Giải Phẫu Sinh Lý Hệ Thần Kinh

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Dùng cho khối ngành y dược

Citation preview

  • H thn kinh gm hai phn : Thn kinh trung ng gm : no, ty sng.

    No : no trc (gian no, bn cu i no) No gia (no trung gian) No sau (hnh no, cu no, tiu no)

    No : cht xm ngoi, cht trng trong Ty sng : cht trng ngoi, cht xm trong

    Thn kinh ngoi vi : gm cc i dy thn kinh

  • n v cu trc v chc nng ca h thn kinh Gm : thn, si gai, si trc Thn : Thn c hnh dng v kch thc rt khc

    nhau (hnh sao, hnh thp, hnh cu) Mng ca thn c nhiu receptor tip nhn

    cht truyn t thn kinh, knh ion ng m do cht gn

    Bo tng cha nhn, ribosom, li ni bo c ht (tp trung thnh cc th Nissl to mu xm m thn kinh), ty th, b Golgi, lipofuscin-sc t gi.

  • Si gai : Tua bo tng ngn, gn thn v lan ra xung quanh thn, c nhiu receptor tip nhn c hiu cht truyn t thn kinh

    Si trc : phn cui chia thnh cc nhnh tn cng, u nhnh tn cng phnh to l cc tn cng cha nhiu bc nh c cht dn truyn thn kinh v ty th. Gm hai loi si l si c myelin v si khng c myelin. Si c myelin c bc bi cc t bo Schwann bi

    tit myelin (lipoprotein), c tnh cch in. Bao myelin khng lin tc, b t qung thnh on 1-1,5mm cc eo Ranvier.

    Si khng myelin : khng c myelin

  • Ch tip xc gia si trc neuron ny vi neuron khc (ui gai hoc thn) hoc vi t bo p ng (c, tuyn)

    Gm : Mng trc synap Khe synap Mng sau synap

  • Nron cm gic

    Truyn thng tin v no v ty sng

    Nron trung gian (nron lin hp)

    X l, lu gi v khi phc thng tin

    Nron vn ng

    Mang tn hiu cho cc t bo c v cc hch

  • Theo quy lut "tt c hoc khng".

    Dn truyn theo c hai chiu

    Tc dn truyn si trc c myelin nhanh hn si khng c myelin (xung ng nhy cch qua eo Ranvier).

    Tc dn truyn t l vi ng knh si trc

    Cng kch thch cng ln th tn s xung ng xut hin trn si thn kinh cng cao

    Xung ng c dn truyn ring trong tng si v trn si trc cn nguyn vn.

  • Xung ng thn kinh kh cc mng trc synap > m cc knh Ca2+.

    Ca2+ vo bo tng cc tn cng, gn vi receptor mng trong cc tn cng, tng i lc v ko cc ti cha cht truyn t thn kinh v mng trc synap.

    Cc ti cha cht truyn t thn kinh ho mng vi mng trc synap, gii phng cht truyn t thn kinh.

  • Kch thch sau synap

    c ch sau synap

    c im dn truyn xung ng qua synap

    Dn truyn xung ng theo mt chiu

    Cng kch thch cng mnh th tn s xung ng (in th hot ng) cng cao

    Chm synap: Cn nhiu thi gian cho nhiu qu trnh

    Mi synap: Tn s xung pht lc u rt ln nhng sau gim dn kch thch lin tc do cn kit cht truyn t thn kinh, bt hot dn cc receptor, ri lon s phn b cc ion

  • Oxy : Ngng cung cp oxy trong vi giy th nron s ngng hot ng (ph no, nhn no).

    pH : ti thun l 7,35-7,4. + Nhim kim (pH>7,4): tng tnh hng phn nron, tng tc dn truyn xung ng, gy ra nhng cn co git + Nhim toan (pH

  • Nm trong ng sng, di #45cm, c mng ty bao bc

    Ty sng gm hai phn : cht xm ( trong), cht trng ( ngoi).

    Cht xm do thn neuron v si khng c myelin to nn. Hnh ch H gm 2 sng trc, 2 sng sau, 2 sng bn.

    Cht trng do si thn kinh khng myelin to nn, hp thnh b

  • Dn truyn cm gic i ln

    Theo r sau dy thn kinh ty vo ty sng bng hai ng : dng li cht xm ty, tip tc ln cc trung tm cao hn ca trc no.

    ng dn truyn cm gic bt cho sang bn i din.

    Dn truyn vn ng i xung, bng hai ng :

    ng thp : 9/10 bt cho; 1/10 i thng xung ri cng bt cho sang bn i din.

    ng ngoi thp : chi phi phn x thng bng, t th, chnh th.

  • Ty sng l trung tm ca phn x

    Phn x trng lc c : trng thi bnh thng ca c.

    Phn x gn-c : g ln gn ca c no s gy co c.

    Phn x thc vt : phn x i tin, tiu tin, cng sinh dc.

    Phn x da : gi nh ln da (da bng, da bu, da gan bn chn) gy co c gn hoc di .

  • Hin tng chong ty : khi ty sng b t ngang t ngt mt mi cm gic, vn ng, phn x gn xng, mt trng lc, hn m, tt huyt p.

    Hi chng Brown-Sequard : hu qu ca t ngang ty.

  • Bn phn chnh : thn no, tiu no, gian no, i no.

    Thn no : hnh no, cu no, trung no

    Gian no : trn trung no, gia hai bn cu i no.

  • Hnh thi v cu to : phn phnh to nht ca h thn kinh, nm trn ty sng, cu no pha trn hnh no.

    Chc nng :

    Dn truyn : cm gic v vn ng

    Trung tm phn x : iu ha h hp, tim mch, tiu ha, h hp, gic mc

    iu ha trng lc c : hnh no c nhn tin nhtng trng lc c, no gia c nhn gim trng lc c

  • Cu trc : No gia trn cu no gm cung no v c no sinh t. Cung no c nhn

    Chc nng :

    Dn truyn : tng t ty sng v dn truyn thnh gic

    C no sinh t trc : trung tm phn x nh hng mt vi nh sng

    C no sinh t sau : trung tm phn x nh hng vi m thanh

    Nhn : gim trng lc c, phn x t th v chnh th

  • Hnh thi : thn no, gian no do thn, si trc, ui gai. Thn neuron to thnh cc nhn.

    Chc nng :

    Nhn li gian no : K/thchgim phn x ty v gin c.

    Nhn li hnh cu no gia : k/thchcon vt thc tnh

    Si ca cu to li : dn truyn xung ng lan ta trn v no, hot ha v no.

    Hnh thnh thi , hnh vi, x tr, xc cm.

  • Nhp ngy m

    Xung cm gic

    Thnh phn ni mi : O2, CO2 Hormon : adrenalin, noradrenalin, tuyn gip

    Thuc : m, ng, an thn.

  • Hnh thi, cu to : bu dc, to thnh t nhiu nhn xm, gm 4 nhm nhn : trc, sau, trong, ngoi.

    Chc nng : Trm dng ng cm gic

    trc khi ln trung tm v. Trung tm di v cm gic

    au. iu ha vn ng biu hin

    cm xc.

  • V tr : nn no, di i th

    Chc nng :

    iu ha hot ng ni tit

    Sinh dc : bit ha th thc hot ng sinh dc thi k bo thai

    Chng bi niu

    Chuyn ha

    Thc vt : na sau l trung tm cao cp , na trc l trung tm cao cp h p

    iu nhit : trung tm chng nng, na sau trung tm chng lnh

    Dinh dng : trung tm no

    Thc ng, xc cm, hnh vi

  • Hnh thi, cu to : sau thn no, k bn trc no-ty. Ct ngang : cht xm nm v, cht trng nm bn trong, v c nhiu khe, chia thnh nhiu thy.

    Theo tin ha : nguyn tiu no, tiu no c, tiu no mi.

    Chc nng tiu no : Dn truyn : cm gic, vn ng

    Nguyn tiu no : thng bng c th Tiu no c : iu ha trng lc c, tham gia

    phn x t th v chnh th Tiu no mi : iu ha trng lc c

  • Gim trng lc c, c ng sai tm, sai hng, lon nhp, lc nhanh, lc chm, c ng cng phc tp th cng run, lay trng mt, mt thng bng

  • Lp cht xm bao quanh hai bn cu i no, nhn thng tin cm gic th gic, thnh gic, mi, v v xc gic; iu khin vn ng, tr nh, xc cm, tr tu, ngn ng.

    Trn v no c nhng rnh v np chia v no thnh cc hi v thu.

    Brodmann chia v no thnh 50 vng nh s t 1 n 50: vn ng, cm gic, phi hp.

  • Vng vn ng v no 1. Vng vn ng s cp (vng 4 theo Brodmann):

    chi phi vn ng tu na ngi i bn. 2. Vng tin vn ng (vng 6 theo Brodmann): chi

    phi c ng phc tp. 3. Vng vn ng b sung (vng 8 theo

    Brodmann): to t th khc nhau Vng vn ng c bit trn v no ngi

    4. Vng Broca : tn thng khng ni c, nhng vn hiu li, hiu ch vit.

    5. Vng Wernicke : tn thng khng ni c, khng hiu c li ni, ch vit.

  • Vng cm gic thy nh

    Vng cm gic th gic : thy chm

    Vng cm gic thnh gic : thy thi dng

    Vng v gic : di hi nh thuc thy nh

    Vng khu gic : hi hi m thuc thy thi dng

    S phn phi vn ng v cm gic theo hai qui lut :

    1. Qui lut i bn

    2. Qui lut ln ngc

  • Gm 12 i, nh s la m

    Ni xut pht si vn ng : m t bo su trong thn no (nhn vn ng)

    Ni xut pht si cm gic : m t bo nm ngoi no (hch r sau).

    Gm :

    Thn kinh khu gic (I)

    Thn kinh th gic (II)

    Thn kinh vn nhn (III)

    Thn kinh rng rc (IV)

  • Thn kinh sinh ba (V)

    Thn kinh mt

    Thn kinh hm trn

    Thn kinh hm di

    Thn kinh ging (VI)

    Thn kinh mt (VII)

    Thn kinh tin nh c tai (VIII)

    Thn kinh li hu (IX)

    Thn kinh lang thang (X)

    Thn kinh ph (XI)

    Thn kinh h thit (XII)

  • Phn vn ng thc vt ngoi vi : giao cm () v ph giao cm (p)

    Hu ht c quan c chi phi kp Hot ng i khng nhau Gm : hch thc vt, si thn kinh thc vt, m

    ri thc vt.

    Hch thc vt : hch giao cm v hch ph giao cm

    Hot ng da trn cung phn x, gm 3 neuron : mt neuron truyn vo v hai neuron i ra, ni vi nhau bng hch thc vt.

  • Si cholinergic v si adrenergic

    Si bi tit acetylcholin si cholinergic

    Si bi tit noradrenalin si adrenergic

    Si trc hch c h , h p l si cholinergic

    Si sau hch h p l si cholinergic

    Si sau hch h l adrenergic

    Cc receptor c quan p ng

    Nm mt ngoi mng t bo

    Receptor cholinergic tip nhn acetylcholin

    C hai loi receptor khc nhau : muscarinic v nicotinic

  • Receptor muscarinic co c trn kh qun, tiu ha, tit niu, tng tit dch, gin c trn mch mu, c ch tim, h huyt p.

    Receptor nicotinic co c vn, kch thch tim, co mch, tng huyt p, gin ng t.

    Receptor adrenergic : alpha () v beta ()

  • H TKTV gy ra p ng vi tn s kch thch rt thp

    Trng lc giao cm v ph giao cm :mc hot ng c s gia 2 h nygip lm tng hay lm gim hot ng ca mt c quan nht nh no

  • Trung tm iu ha : vng di i

    Cu to li hnh no, cu no, no gia cng c tc dng iu ha chc nng t ng

    Nhiu hot ng v no : xc cm, nhp th, co gin mch nh hng THTV

    Hormon tuyn gip, ty thng thn : tng hot ng TK giao cm