Giao an vat li 7 ca nam

NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014

Ph©n phèi ch¬ng tr×nh VËt Lý 7Häc kú I - 19 tuÇn ( 18 tiÕt)

TuÇn PPC

TTªn bµi (Néi dung)

1 1 Nhaän bieát aùnh saùng – Nguoàn saùng vaø vaät saùng2 2 Söï truyeàn aùnh saùng3 3 Öùng duïng ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng

4 4 Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng

5 5 Aênh cuûa moät vaät taïo bôûi göông phaúng

6 6Thöïc haønh: Quan saùt vaø veõ aûnh cuûa moät vaät taïo bôûi göông phaúng

7 7 Göông caàu loài8 8 Göông caàu loõm9 9 Oân taäp toång keát chöông I: Quang hoïc

10 10 Kieåm tra

11 11 Nguoàn aâm

12 12 Ñoä cao cuûa nguoàn aâm

13 13 Ñoä to cuûa nguoàn aâm

14 14 Moâi tröôøng truyeàn aâm

15 15 Phaûn xaï aâm – Tieáng vang

16 16 Choáng oâ nhieãm tieáng oàn

17 17 Oân taäp toång keát chöông II: Aâm hoïc

18 18 Kieåm tra hoïc kì I

Häc kú II - 18 tuÇn ( 17 tiÕt)

20 19 Nhieãm ñieän do coï xaùt21 20 Hai loaïi ñieän tích22 21 Doøng ñieän – nguoàn ñieän

23 22Chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän – Doøng ñieän trong kim loaïi

24 23 Sô ñoà maïch ñieän – Chieàu doøng ñieän

25 24Taùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa nguoàn ñieän

26 25Taùc duïng töø, taùc duïng hoaù hoïc vaø taùc duïng sinh lí cuûa doøng ñieän

27 26 Oân taäp

28 27 Kieåm tra 1 tieát

29 28 Cöôøng ñoä doøng ñieän

30 29 Hieäu ñieän theá

31 30 Hieäu ñieän theù giöõa hai ñaàu duïng cuï doøng ñieän

32 31Thöïc haønh: Ño cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá ñoái vôùi ñoaïn maïch noái tieáp.

1


33 32TH: Ño cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá ñoái vôùi ñoaïn caïch song song

34 33 An toaøn khi söû duïng ñieän

35 34 Oân taäp toång keát chöông III: Ñieän hoïc

36 35 Kieåm tra hoïc kì II

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

ch¬ng I : quang häc

TiÕt 1: NhËn biÕt ¸nh s¸ng Nguån s¸ng vËt s¸ng

I. môc tiªu1- KiÕn thøc- B»ng thÝ nghiÖm, häc sinh nhËn thÊy : Muèn nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng th× ¸nh s¸ng ®ã ph¶i truyÒn vµo m¾t ta ; ta nh×n thÊy çc vËt khi cã ¸nh s¸ng tõ çc vËt ®ã truyÒn vµo m¾t ta.- Ph©n biÖt ®îc nguån s¸ng vµ vËt s¸ng. Nªu ®îc thÝ dô vÒ nguån s¸ng vµ vËt s¸ng.2- Kü n¨ng- Lµm vµ quan s¸t çc thÝ nghiÖm ®Ó rót ra ®iÒu kiÖn nhËn biÕt ¸nh s¸ng vµ vËt s¸ng.3- Th¸i ®é- Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm quan s¸t hiÖn tîng khi chØ nh×n thÊy vËt mµ kh«ng cÇm ®îc, vµ trong ho¹t ®éng nhãm. II. chuÈn bÞ

hép kÝn bªn trong cã bãng ®Ìn vµ pin iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv.. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß*H§ 1 :T×m hiÓu khi nµo ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng- Yªu cÇu HS ®äc SGK ®Ó tr¶ lêi c©u hái trong çc trõ¬ng hîp ®· cho trêng hîp nµo m¾t ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng ?

I / NhËn biÕt ¸nh s¸ng* Quan s¸t vµ thÝ nghiÖm- HS ®äc vµ tr¶ lêi- Trêng hîp 2 vµ 3 m¾t ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ngC1 .M¾t ta nhËn biÕt ®îc cã ¸nh s¸ng cã ®iÒu kiÖn gièng nhau lµ :

2


- Tõ ®ã tr¶ lêi c©u hái C1 SGK- Qua c©u hái d· t×m hiÓu h·y chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong kÕt luËn ?* H§ 2 : Nghiªn cøu ®iÒu kiÖn nµo ta nh×n thÊy vËt- Ta ®· biÕt nh×n thÊy ¸nh s¸ng khi nµo vËy muèn nh×n thÊy mét vËt th× ph¶i cã ®iÒu kiÖn g× ? ta sang phÇn II- Cho HS ®äc SGK vµ quan s¸t h×nh 1.2a , 1.2b- GV híng dÉn vµ ph¸t dông cô cho çc nhãm quan s¸t ®Ó tr¶ lêi C2 ?- HD ®Æt m¾t gÇn èng- Nguyªn nh©n nh×n thÊy tê giÊy tr¾ng ?- ¸nh s¸ng kh«ng ®Õn m¾t cã nh×n thÊy tê giÊy kh«ng ?- Qua C2 h·y tr¶ lêi c©u hái ®iÒn tõ ®Ó cã kÕt luËn ?* H§ 3 : Ph©n biÖt nguån s¸ng vµ vËt s¸ng- Yªu cÇu ®äc c©u hái SGK ®Ó tr¶ lêi c©u hỏi C3 - Tõ ®ã ®iÒn vµo kÕt luËn SGK

- VËy vËt h¾t l¹i ¸nh s¸ng lµ g× ? Nguån s¸ng lµ g× ? lÊy vÝ dô minh ho¹ ? * H§ 4 : VËn dông - Yªu cÇu ®äc ghi nhí, vËn dông kiÕn thøc ®· häc tr¶ lêi c©u hái vËn dông SGK

Cã ¸nh s¸ng vµ më m¾t nªn ¸nh s¸ng lät vµo m¾t.- KÕt luËn : M¾t ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng khi cã ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t taII / Nh×n thÊy mét vËt * ThÝ nghiÖm- HS ®äc, quan s¸t, lµm thÝ nghiÖm ®Ó tr¶ lêi c©u hái.C2 . Ta nh×n thÊy m¶nh giÊy tr¾ng trong trêng hîp h×nh 1.2a ®Ìn s¸ngV× cã ®Ìn t¹o ra ¸nh s¸ng, ¸ng s¸ng chiÕu ®Õn trang giÊy tr¾ng, ¸ng s¸ng tõ trang giÊy tr¾ng ®Õn m¾t ta th× nh×n thÊy trang giÊy tr¾ng.

- KÕt luËn : Ta nh×n thÊy mét vËt khi cã ¸nh s¸ng tõ vËt truyÒn vµo m¾t ta.

III / Nguån s¸ng vµ vËt s¸ngC3.-VËt tù ph¸t ra ¸nh s¸ng : D©y tãc bãng ®Ìn. -VËt h¾t l¹i ¸nh s¸ng do vËt kh¸c chiÕu tíi : Tê giÊy tr¾ng- KÕt luËn : D©y tãc bãng ®Ìn tù nã ph¸t ra ¸nh s¸ng gäi lµ nguån s¸ng. D©y tãc bãng ®Ìn ph¸t s¸ng vµ m¶nh giÊy tr¾ng h¾t l¹i ¸nh s¸ng tõ vËt kh¸c chiÕu vµo nã gäi chung lµ vËt s¸ngIV/ VËn dôngC4. – B¹n Thanh ®óng v× ¸nh s¸ng ®Ìn pin kh«ng chiÕu vµo m¾t nªn m¾t kh«ng nh×n thÊy ®îc.C5. – Khãi gåm çc h¹t nhá li ti, çc h¹t nµy ®îc chiÕu s¸ng vµ trë thµnh vËt s¸ng. ¸nh s¸ng tõ çc h¹t nµy truyÒn tíi m¾t. - Çc h¹t xÕp gÇn liÒn nhau n»m trªn ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng t¹o

3


thµnh vÖt s¸ng m¾t nh×n thÊy.4- Cñng cè (3’)- Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×?- Häc bµi, ®äc “Cã thÓ em cha biÕt”.5. D¨n dß (1’)- Lµm bµi tËp 1.1 ®Õn 1.5 SBTV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:....................................................................................................................................................................................................................................................................................

---------------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 2: Sù truyÒn ¸nh s¸ngI/ môc tiªu1- KiÕn thøc- BiÕt lµm thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh ®îc ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng.- Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng.- BiÕt vËn dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng vµo x¸c ®Þnh ®-êng th¼ng trong thùc tÕ.- NhËn biÕt ®îc ®Æc ®iÓm cña ba lo¹i chïm s¸ng.2- Kü n¨ng

Bíc ®Çu biÕt t×m ra ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng b»ng thùc nghiÖm.

BiÕt dïng thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm chøng l¹i mét hiÖn tîng vÒ ¸nh s¸ng.

3- Th¸i ®é Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãm BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo cuéc sèng.

II/ chuÈn bÞ èng nhùa cong, èng nhùa th¼ng

nguån s¸ng dïng pin mµn ch¾n cã ®ôc lç nh nhau ®inh ghim m¹ mò nhùa to

iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv.tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra HS1 : -Khi nµo ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng ? Khi nµo ta nh×n

thÊy vËt ?

4


-Gi¶i thÝch hiÖn tîng nh×n thÊy vÖt s¸ng trong khãi h-¬ng ? HS2 : Ch÷a bµi tËp 1.2 vµ 1.1 SBT ?

7A:..................................................................7B..............................................................

7C:................................................................... 3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß*H§1 : Nghiªn cøu t×m hiÓu quy luËt cña ®êng truyÒn ¸nh s¸ng- ¸nh s¸ng ®i theo ®êng cong hay gÊp khóc ? Nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm ?- Chóng ta cïng lµm TN- GV ph¸t dông cô thÝ nghiÖm cho çc nhãm yªu cÇu tõng HS quan s¸t d©y tãc bãng ®Ìn qua èng th¼ng vµ qua èng cong ®Ó tr¶ líi C1 SGK- Kh«ng cã èng th¼ng th× ¸nh s¸ng cã truyÒn theo ®êng th¼ng kh«ng ? Nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra?- GV kÕt luËn suy ra C2 yªu cÇu ®äc vµ híng dÉn lµm TN ®Ó tr¶ lêi- Víi çc m«i trêng trong suèt kh¸c nh thuû tinh, níc … ta còng cã kÕt luËn nh trªn- Mäi vÞ trÝ trong m«i trêng cã tÝnh chÊt nh nhau gäi lµ m«i tr-êng ®ång tÝnh çc nhµ b¸c häc ®· rót ra ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng nh sau :- yªu cÇu mét vµi HS ®äc sau ®ã nh¾c l¹i* H§2 : Nghiªn cøu thÕ nµo lµ tia s¸ng, chïm s¸ng- Cho HS ®äc SGK- GV th«ng b¸o vµ cho ghi, vÏ

I / §êng truyÒn cña ¸nh s¸ng

- HS nªu ph¬ng ¸n TN* ThÝ nghiÖm :- HS ®äc SGK

-HS lµm thÝ nghiÖmC1. ¸nh s¸ng tõ d©y tãc bãng ®Ìn truyÒn trùc tiÕp ®Õn m¾t ta theo èng th¼ng-HS nªu ph¬ng ¸n, -C2 Lµm TN theo híng dÉn cña GV Ba lç A, B, C th¼ng hµng vËy ¸nh s¸ng thuyÒn theo ®êng th¼ng

-KÕt luËn : §êng truyÒn cña ¸nh s¸ng trong kh«ng khÝ lµ ® êng th¼ng* §Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng : Trong m«i trêng trong suèt vµ ®ång tÝnh, ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo ®êng th¼ng

II/ Tia s¸ng vµ chïm s¸ng- HS ®äc SGK*BiÓu diÔn ®êng truyÒn cña tia s¸ng- Quy íc biÓu diÔn ®êng truyÒn cña tia s¸ng b»ng mét ®êng

5


h×nh, biÓu diÔn trªn tÊm b×a- Thùc tÕ thêng gÆp chïm s¸ng gåm nhiÒu tia s¸ng. vËy gåm nh÷ng lo¹i chïm s¸ng nµo ?- Cho HS ®äc SGK- GV lµm thÝ nghiÖm t¹o ra ba lo¹i chïm s¸ng, yªu cÇu quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái C3 SGK

- GV vÏ h×nh vµ híng dÉn häc sinh vÏ h×nh vµo vë, ®iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng-GV quan s¸t vµ söa ch÷a cho HS

- VËy chïm s¸ng nh thÕ nµo gäi lµ chïm s¸ng ph©n k×, héi tô, song song, h·y biÓu diÔn ?* H§ 3 : VËn dông - Yªu cÇu ®äc ghi nhí- VËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó tr¶ lêi C4, C5 SGK- GV híng dÉn vµ cho häc sinh ghi bµi ®¸p ¸n ®óng- Khi ng¾m ph©n ®éi em th¼ng hµng em ph¶i lµm thÕ nµo ? Gi¶i thÝch ?

th¼ng cã mòi tªn chØ híng lµ mét tia s¸ng

*Ba lo¹i chïm s¸ngC3. a) Chïm s¸ng song song gåm çc tia s¸ng kh«ng giao nhau trªn ®êng truyÒn cña chóng.

b) Chïm s¸ng héi tô gåm çc tia s¸ng giao nhau trªn ®êng truyÒn cña chóng.

c) Chïm s¸ng ph©n k× gåm çc tia s¸ng loe réng ra trªn ®êng truyÒn cña chóng.

III/ VËn dôngC4. ¸nh s¸ng tõ ®Ìn ph¸t ra ®· truyÒn ®Õn m¾t ta theo ®êng th¼ng.C5 . - §Æt m¾t sao cho chØ nh×n thÊy kim gÇn m¾t nhÊt kh«ng nh×n thÊy hai kim cßn l¹i.- Gi¶i thÝch : Kim 1 lµ vËt ch¾n s¸ng cña kim 2, kim 2 lµ vËt ch¾n s¸ng cña kim 3. Do ¸/s¸ng truyÒn theo ®êng th¼ng nªn ¸/sáng tõ kim 2, kim 3 bÞ ch¾n kh«ng tíi m¾t.

4- Cñng cè (3’) - Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? - Häc bµi, ®äc “ Cã thÓ em cha biÕt ”.5. D¨n dß (1’) - Lµm bµi tËp SBT 2.1 ®Õn 2.4V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

..................................................................................................................................................................

6


Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 3: øng dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng

I. môc tiªu1- KiÕn thøc- NhËn biÕt ®îc bãng tèi. Gi¶i thÝch ®îc v× sao cã hiÖn tîng nhËt thùc vµ nguyÖt thùc.2- Kü n¨ng- VËn dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng trong thùc tÕ vµ hiÓu ®îc mét sè øng dông cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng.3- Th¸i ®é- Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãmII. chuÈn bÞ

§Ìn pin, pin tiÓu, tÊm b×a, mµn ch¾niii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm traHS1: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng ? §êng truyÒn cña ¸nh s¸ng ®îc biÓu diÔn nh thÕ nµo ? H·y biÓu diÔn ®êng truyÒn cña tia s¸ng , BT 2.2 SBTHS2 : Nªu ba lo¹i chïm s¸ng, BiÓu diÔn trªn h×nh vÏ ?

7A:..................................................................7B..............................................................

7C:...................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß

*H§1 : Quan s¸t h×nh thµnh kh¸i niÖm bãng tèi, bãng nöa tèi- Yªu cÇu ®äc TN, nªu dông cô TN- HD : §Ó ®Ìn ra xa ®Ó quan s¸t bãng ®Ìn râ h¬n, chó ý quan s¸t vïng s¸ng, tèi ®Ó tr¶ lêi c©u hái C1

I/ Bãng tèi- bãng nöa tèi* ThÝ nghiÖm 1 :- HS ®äc TN, nghiªn cøu vµ lµm thÝ nghiÖm theo nhãm díi sù HD cña GV®Ó tr¶ lêi c©u hái C1 . Trªn mµn ch¾n vïng tèi ë gi÷a, vïng s¸ng ë xung quanh.- Vïng tèi : Do vËt c¶n nªn kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng chiÕu tíi.

7


- Yªu cÇn tr¶ lêi c©u hái SGK.

- Tõ ®ã ®iÒn côm tõ thÝch hîp vµo nhËn xÐt

- Yªu cÇu ®äc TN SGK- HD : Thay 1 bãng ®Ìn b»ng 2 bãng ®Ìn ®Ó t¹o nguån s¸ng réng, quan s¸t t-¬ng tù TN 1 ®Ó tr¶ lêi C2

- V× sao cã vïng s¸ng hoµn toµn vµ vïng tèi hoµn toµn, vïng s¸ng mê ?

- H·y ®iÒn côm tõ thÝch hîp vµo nhËn xÐt?

*H§2 : H×nh thµnh kh¸i niÖm nhËt thùc vµ nguyÖt thùc.- Yªu cÇu ®äc th«ng tin SGK- GV kÓ c©u truyÖn gÊu ¨n mÆt tr¨ng vµ ®éi qu©n La M·.- NhËt thùc lµ g× ?- Ban ngµy lóc MÆt Tr¨ng ë kho¶ng gi÷a Tr¸i §Êt vµ MÆt Trêi. Bãng tèi cña MÆt Tr¨ng n trªn Tr¸i §Êt. Lóc nµy ®øng ë chç bãng tèi ta cã quan s¸t ®îc MÆt Trêi

- Vïng s¸ng : NhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng chiÕu tíi.* NhËn xÐt :Trªn mµn ch¾n ®Æt phÝa sau vËt c¶n cã mét vïng kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng tíi gäi lµ bãng tèi.* ThÝ nghiÖm 2 :- HS lµm TN theo HDC2 . Vïng tèi : Vïng 1 Vïng ®îc chiÕu s¸ng ®Çy ®ñ : Vïng 3 Vïng cßn l¹i : Vïng 2 ( S¸ng h¬n vïng 1, tèi h¬n vïng 3) – s¸ng mê- Gi¶i thÝch :+ Vïng tèi : Hoµn toµn kh«ng nhËn ®-îc ¸nh s¸ng tõ nguån tíi.+ Vïng s¸ng : NhËn ®îc tÊt c¶ ¸nh s¸ng tõ çc phÇn cña nguån s¸ng chiÕu tíi.+ Vïng s¸ng mê : NhËn ®îc mét Ýt ¸nh s¸ng (tõ mét phÇn cña nguån s¸ng chiÕu tíi).* NhËn xÐt : Trªn mµn ch¾n ®Æt phÝa sau vËt c¶n cã vïng chØ nhËn ®-îc ¸nh s¸ng tõ mét phÇn cña nguån s¸ng tíi gäi lµ bãng nöa tèi.II/ NhËt thùc – NguyÖt thùc1. NhËt thùc: Khi MÆt Tr¨ng n»m trong kho¶ng tõ MÆt Trêi ®Õn Tr¸i §Êt th× trªn Tr¸i §Êt xuÊt hiÖn bãng tèi vµ bãng nöa tèi , ®øng ë chç bãng tèi kh«ng nh×n thÊy MÆt Trêi gäi lµ nhËt thùc toµn phÇn, ®øng ë chç bãng nöa tèi chØ nh×n thÊy mét phÇn cña MÆt Trêi gäi lµ nhËt thùc mét phÇn. C3. §øng ë n¬i nhËt thùc toµn phÇn ta kh«ng nh×n thÊy MÆt Trêi. Trêi tèi l¹i v× lóc ®ã MÆt Tr¨ng che hÕt MÆt Trêi ( vËt ch¾n ) kh«ng cho ¸nh s¸ng tõ MÆt Trêi ®Õn Tr¸i §Êt.

8


kh«ng ?- Yªu cÇu tr¶ lêi C3 ?

- MÆt Tr¨ng ph¶n chiÕu ¸nh s¸ng MÆt Trêi nªn ban ®ªm ta nh×n thÊy MÆt Tr¨ng.- Quan s¸t H3.4 cho biÕt chç nµo trªn Tr¸i §Êt lµ ban ®ªm ?- ChØ ra MÆt Tr¨ng ë vÞ trÝ nµo th× kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ MÆt Trêi, kh«ng nh×n thÊy MÆt Tr¨ng gäi lµ nguyÖt thùc ?- Yªu cÇu tr¶ lêi C4.* H§ 3 : VËn dông - Yªu cÇu ®äc ghi nhí- Tr¶ lêi vËn dông

- Híng dÉn HS lµm TN ®Ó tr¶ lêi

2. NguyÖt thùc- PhÝa sau Tr¸i ®Êt kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng MÆt Trêi ( ®iÓm A)- VÞ trÝ 1 lµ bãng tèi cña Tr¸i §Êt* Khi MÆt Tr¨ng bÞ Tr¸i §Êt che kh«ng ®îc MÆt Trêi chiÕu s¸ng n÷a, lóc ®ã ta kh«ng nh×n thÊy MÆt Tr¨ng gäi lµ hiÖn tîng nguyÖt thùc.C4. MÆt Tr¨ng ®øng ë vÞ trÝ 1 th× cã nguyÖt thùc, vÞ trÝ 2 th× Tr¨ng s¸ng.II/ VËn dôngC5.MiÕng b×a çng gÇn mµn ch¾n th× vïng bãng nöa tèi cµng thu hÑp, khi miÕng b×a s¸t mµn ch¾n th× vïng bãng nöa tèi hµu nh mÊt h¼n chØ cßn bãng tèi.C6. – Bãng ®Ìn sîi ®èt ( d©y tãc ) : Nguån s¸ng hÑp nªn phÝa sau quyÓn s¸ch lµ vïng tèi. - Bãng ®Ìn èng : Nguån s¸ng réng nªn phÝa sau quyÓn s¸ch cã mét vïng tèi vµ vïng nöa tèi

4- Cñng cè (3’) - Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? - Lµm bµi tËp SBT5. D¨n dß (1’)

- Lµm l¹i TN víi miÕng b×a, quyÓn s¸chV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 4: §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ngI. môc tiªu1- KiÕn thøc- TiÕn hµnh ®îc TN ®Ó nghiªn cøu ®êng ®i cña tia s¸ng ph¶n x¹ trªn g¬ng. BiÕt x¸c ®Þnh

9


tia tíi, tia ph¶n x¹, gãc tíi, gãc ph¶n x¹. Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng.- BiÕt øng dông ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng ®Ó ®æi híng ®êng truyÒn ¸nh s¸ng theo mong muèn.2- Kü n¨ng- BiÕt lµm TN, ®o gãc, quan s¸t ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng ®Ó t×m ra quy luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng.3- Th¸i ®é- Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãmII. chuÈn bÞ

G¬ng ph¼ng. Nguån s¸ng t¹o tia s¸ng Thíc ®o ®é,Tê giÊy, hép vu«ng

iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra HS1: H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng nhËt thùc vµ nguyÖt thùc? HS2: KiÓm tra vë bµi tËp

7A:................................................................ 7B..............................................................

7C:...................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß* H§1: Nghiªn cøu s¬ bé t¸c dông cña ¸nh s¸ng- Cho HS soi g¬ng- ThÊy hiÖn tîng g× trong g¬ng ?- GV th«ng b¸o KN ¶nh cña vËt trong g¬ng.- Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1

- VËy ¸nh s¸ng tíi g¬ng th× ®i tiÕp nh thÕ nµo ?*H§3 : h×nh thµnh kh¸i niÖm ph¶n x¹ ¸nh s¸ng vµ ®Þnh luËt- Yªu cÇu ®äc TN, nªu dông cô, GV giíi thiÖu dông cô vµ HD HS lµm TN.- GV chØ ra tia tíi, tia ph¶n x¹- ¸nh s¸ng ®Õn g¬ng ph¼ng

I/ G¬ng ph¼ng* Quan s¸t- HS lµm theo HD cña GV- H×nh ¶nh cña mét vËt quan s¸t ®îc trong g¬ng gäi lµ ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng.C1. VËt nh½n bãng, ph¼ng ®Òu cã thÓ lµ g¬ng ph¼ng vÝ dô : TÊm kÝnh, tÊm kim lo¹i, mÆt níc ph¼ng….II/ §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng* ThÝ nghiªm :- HS lµm TN theo HD- SI : Tia tíi ; IR : Tia ph¶n x¹- VÏ h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái S N R

10


sau ®ã cßn cã híng cò n÷a hay kh«ng ?

- GV giíi thiÖu ®êng ph¸p tuyÕn vµ mÆt ph¼ng chøa tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn- Yªu cÇu HS lµm TN, quan s¸t xem tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo- HD : §Æt tê giÊy trïng víi mÆt ph¼ng chøa tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn sau ®ã thay ®æi mÆt ph¼ng tê giÊy quan s¸t xem cã høng ®îc tia ph¶n x¹ kh«ng- Tõ TN h·y ®iÒn kÕt luËn SGK ?- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin vÒ gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹ SGK- H·y dù ®o¸n vÒ sè ®o cña gãc ph¶n x¹ so víi gãc tíi ?- HD HS lµm TN vµ ®o gãc tíi, gãc ph¶n x¹ so s¸nh ®iÒn vµo b¶ng kÕt qu¶.

- Tõ TN h·y ®iÒn tõ vµo kÕt luËn.- KÕt luËn trªn còng ®óng víi çc m«i trêng trong suèt kh¸c.- Yªu cÇi ®äc 2 kÕt luËn SGK, ®ã lµ néi dung ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng

- Yªu cÇu ®äc th«ng tin SGK .

GV vÏ vµ HD HS vÏ theo.

IHiÖn tîng ¸nh s¸ng ®Õn g¬ng ph¼ng bÞ ®æi híng gäi lµ hiÖn t-îng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng.1. Tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo ?C2 .IN : §êng ph¸p tuyÕn- HS lµm theo HD* KÕt luËn :Tia ph¶n x¹ n»m trong cïng mÆt ph¼ng víi tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn2. Ph¬ng cña tia ph¶n x¹ quan hÖ thÕ nµo víi ph¬ng cña tia tíi ?Gãc SIN = i gäi lµ gãc tíiGãc NIR = r gäi lµ gãc ph¶n x¹a) HS dù ®o¸nb) TN kiÓm tra

Gãc tíi Gãc ph¶n x¹600 600

450 450

300 300

* KÕt luËn :Gãc ph¶n x¹ lu«n lu«n b»ng gãc tíi.3. §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ngSGK4. BiÓu diÔn g¬ng ph¼ng vµ çc tia s¸ng trªn giÊy. S N R

G IG : G¬ng ph¼ngSI : Tia tíiIR : Tia ph¶n x¹Gãc SIN = i gäi lµ gãc tíiGãc NIR = r gäi lµ gãc ph¶n x¹IN : Ph¸p tuyÕnC3 . – HS lªn b¶ng vÏ

11


- Yªu cÇu HS vÏ tia ph¶n x¹ ë C3

- HD : Muèn vÏ tia ph¶n x¹ ta ph¶i biÕt ®iÒu g× ?- H·y ®o gãc tíi ®Ó vÏ tia ph¶n x¹ sao cho gãc tíi b»ng gãc ph¶n x¹ ?- Cho HS lµm C4

- HD : b) VÏ tia ph¶n x¹ th¼ng ®øng tõ díi lªnVÏ ph¸p tuyÕn lµ ph©n gi¸c cña gãc hîp bëi tia tíi vµ tia ph¶n x¹VÏ g¬ng vu«ng gãc víi ph¸p tuyÕn

- HS ®äc ghi nhíC4. a). HS tù vÏb) N R S

G

I

4- Cñng cè (3’) - Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×?5. D¨n dß (1’) - Häc bµi Lµm bµi tËp SBTV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 5: ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng

I. môc tiªu1- KiÕn thøc

Nªu ®îc tÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng. VÏ ®îc ¶nh cña mét vËt ®Æt tríc g¬ng ph¼ng.

2- Kü n¨ng Lµm ®îc thÝ nghiÖm t¹o ¶nh cña vËt qua g¬ng ph¼ng vµ x¸c

®Þnh ®îc vÞ trÝ cña ¶nh ®Ó nghiªn cøu tÝnh chÊt cña ¶nh qua g¬ng ph¼ng.

3- Th¸i ®é Nghiªm tóc khi nghiªn cøu hiÖn tîng trõu tîng.

12


II. chuÈn bÞ G¬ng ph¼ng. TÊm kÝnh trong. 2 qu¶ pin.

Tê giÊy.iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra (5’)HS1: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng ? X¸c ®Þnh tia tíi

trong h×nh vÏ ? R

I HS2 : BT 4.1 SBT

7A:..................................................................7B..............................................................

7C:...................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß* H§1 : Nghiªn cøu tÝnh chÊt cña ¶ng t¹o bëi g¬ng ph¼ng- Yªu cÇu HS ®ọc TN, quan s¸t, lµm TN theo HD- Yªu cÇu lµm TN ®Ó nªu nhËn xÐt+ ¶nh gièng vËt kh«ng ?+Dù ®o¸n : KÝch thíc ¶nh so víi vËt. Kho¶ng çnh tõ ¶nh ®Õn g-¬ng vµ kho¶ng çnh tõ vËt ®Õn g¬ng- Lµm thÕ nµo ®Ó kØªm tra dù ®o¸n ®ã ?

- Yªu cÇu HS lµm C1 SGK ®Ó ®iÒn kÕt luËn

- VËy ¶nh ¶o lµ g× ?- V× sao kh«ng høng ®îc ¶nh trªn mµn ch¾n ? ( HD : ¸nh s¸ng

I TÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g-¬ng ph¼ng*ThÝ nghiÖm :- HS lµm theo HDNhËn xÐt :+ So s¸nh ¶nh víi vËt, dù ®o¸n+ KÝch thíc ¶nh so víi vËt ( b»ng nhau )+ Kho¶ng çch tõ ¶nh ®Õn g¬ng vµ kho¶ng çch tõ vËt ®Õn g-¬ng(b»ng nhau)- HS nªu ph¬ng ¸n TN1. ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng cã høng ®îc trªn mµn ch¾n kh«ng ?C1. – HS lµm TN* KÕt luËn : ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n, gäi lµ ¶nh ¶o.

13


cã truyÒn qua ®îc g¬ng ph¼ng kh«ng ? NÕu thay g¬ng ph¼ng b»ng tÊm kÝnh trong lµm thÝ nghiÖm th× KL cã ®óng kh«ng ? )- GV HD rót ra KL ®óng- VËy ®é lín cña ¶nh so víi vËt th× sao ?- GV yªu cÇu ®äc TN- HD HS lµm TN lu ý ®¸nh dÊu vÞ trÝ cña qu¶ pin sau tÊm kÝnh ( g¬ng ), ®Æt giÊy ë díi kÝnh, kÎ ®êng th¼ng, ®Æt qu¶ pin ë tríc g¬ng ( vËt ) vµ qu¶ pin ë sau g-¬ng trïng ¶nh trªn ®êng th¼ng ®ã.- Yªu cÇu ®iÒn KL - Tõ ®ã ®iÒn KL 3 sau khi ®o vµ so s¸nh ( do HD lµm gép )

* H§2 : Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh ¶nh bëi g¬ng ph¼ng.- Yªu cÇu ®äc C4 vµ lµm theo- GV gäi HS lªn b¶ng lµm tõng b-íc nh HD SGK + a) LÊy ®èi xøng + b) Theo ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. kÐo dµi hai tia ph¶n x¹ gÆp nhau t¹i S’

- Yªu cÇu ®iÒn KL- HD : §iÓm giao nhau cña hai tia ph¶n x¹ xuÊt hiÖn ë ®©u ?-¶nh cña mét vËt qua g¬ng ph¼ng lµ g× H§ 3 : VËn dông - Lµm C5, C6 SGK

2. §é lín cña ¶nh cã b»ng ®é lín cña vËt kh«ng- HS ®äc TN

C 2:- Lµm TN theo HD* KÕt luËn : §é lín cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng b»ng ®é lín cña vËt.3. So s¸nh kho¶ng çch tõ mét ®iÓm cña vËt ®Õn g¬ng vµ kho¶ng çch tõ annhr cña ®iÓm ®ã ®Õn g¬ng.Dïng TN ë H 5.3 ®Ó dù ®o¸n.* KÕt luËn : §iÓm s¸ng vµ ¶nh cña nã t¹o bëi g¬ng ph¼ng çch g¬ng ph¼ng mét kho¶ng b»ng nhau.II/ Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh ¶nh bëi g¬ng ph¼ng.- HS ®äc- Lªn b¶ng lµm theo HDC4 :* KÕt luËn : Ta nh×n thÊy ¶nh ¶o S’ v× çc tia ph¶n x¹ lät vµo m¾t cã ® êng kÐo dµi ®i qua ¶nh S’.* ¶nh cña mét vËt lµ tËp hîp ¶nh cña tÊt c¶ çc ®iÓm trªn vËt.

III/ VËn dôngC5 :C6:Bãng çi th¸p ë díi níc chÝnh lµ ¶nh Cña th¸p qua g¬ng ph¼ng lµ m¾t níc

14


4- Cñng cè (3’)- Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×?- Yªu cÇu ®äc ghi nhí5. D¨n dß (1’) - Häc bµi Lµm bµi tËp SBTV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 6: Thùc hµnh: ( LÊy ®iÓm 15 phót )

Quan s¸t vµ vÏ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ngI. môc tiªu1- KiÕn thøc - X¸c ®Þnh ®îc ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng 2- KÜ n¨ng - Lµm thùc hµnh vµ b¸o ço thùc hµnh3- Th¸i ®é - Nghiªm tóc trong ho¹t ®éng nhãmII. ChuÈn bÞ+ G¬ng ph¼ng + MÉu b¸o ço thùc hµnh + Bót ch× + Thíc ®o ®éiii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv. Çc ho¹t ®éng d¹y häc1- æn ®Þnh2- KiÓm tra

HS1 : Nªu çch vÏ ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng ?7A:................................................................ 7B..............................................................

7C:...................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß*H§1 : thùc hµnh

- Cho HS ®äc C1- HD HS lµm TN nh SGK- PhÇn vÏ ¶nh ®Ó sau vÏ vµo b¸o ço- Cho HS ®äc C2

I/ Néi dung thùc hµnh1.X¸c ®Þnh ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ngC1: HS lµm theo nhãm díi sù HD cña GV2. X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña

15


- HD : §Æt g¬ng lªn cao trªn ®Çu ®Õm çc b¹n nh×n thÊy trong g¬ng, sau ®ã ®a g¬ng ra xa ®Õm çc b¹n nh×n thÊy trong g¬ng råi rót ra KL- Yªu cÇu lµm C4 trªn b¸o ço

* H§2 : B¸o ço thùc hµnh- GV ph¸t mÉu b¸o ço thùc hµnh, yªu cÇu HS lµm b¸o ço theo ç nh©n- Thang ®iÓm( 1 ®iÓm )( 1 ®iÓm )( 3 ®iÓm )

- Thu bµi, nhËn xÐt

g¬ng ph¼ngC2 : Lµm thÝ nghiÖm lÇn lît ®Ó rót ra kÕt luËn vÒ bÒ réng vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ngC3 : HS lµm TN theo HDC4: ( MÉu b¸o ço )

II/ MÉu b¸o ço thùc hµnh1. X¸c ®Þnh ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng a) §Æt bót ch× song song víi g-¬ng §Æt bót ch× vu«ng gãc víi g-¬ng b) VÏ h×nh

(a) (b)4. §¸nh gi¸ thùc hµnh:

+ ý thøc thùc hµnh cña häc sinh:+ An toµn khi thùc hµnh:+ VÖ sinh sau thùc hµnh:

5. D¨n dß (1’) - Häc bµi Lµm bµi tËp SBTV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:....................................................................................................................................................................................................................................................................................Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 7: G¬ng cÇu låiI/ môc tiªu 1- KiÕn thøc

Nªu ®îc tÝnh chÊt ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi. NhËn biÕt ®îc vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi réng h¬n vïng

nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc

16


Gi¶i thÝch ®îc çc øng dông cña g¬ng cÇu låi 2 - KÜ n¨ng

Lµm thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh ®îc tÝnh chÊt ¶nh cña g¬ng cÇu låi.

3- Th¸i ®é BiÕt vËn dông çc ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm ®Ó t×m ra ph¬ng ¸n

kiÓm tra tÝnh chÊt ¶nh cña vËt qua g¬ng cÇu låi.II/ chuÈn bÞ

G¬ng cÇu låi G¬ng ph¼ng cïng kÝch thíc Hai qu¶ pin gièng nhau

iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng IV. çc ho¹t ®éng d¹y häc


Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß*H§1 : ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi- Yªu cÇu HS ®äc C1, nªu dông cô TN- GV ph¸t dông cô TN, HD HS lµm TN ®Ó tr¶ lßi C1- VËy chóng ta lµm TN nh thÕ nµo ®Ó kiÓm tra ¶nh nhá h¬n vËt, ¶nh ¶o?-GV HD HS lµm TN dïng mµn ch¾n høng ¶nh ®Ó kÕt luËn ¶nh ¶o. So s¸nh ¶nh qua g¬ng ph¼ng ®Ó kÕt luËn ¶nh nhá h¬n vËt*H§2 : X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi.

- Muèn so s¸nh ®é réng vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi cã cïng kÝch thíc ta lµm nh thÕ nµo ?- Cho HS lµm TN tr¶ lêi C2

I/ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi* Quan s¸t:C1 : HS lµm TN theo nhãm ®Ó tr¶ lêi1. ¶nh ¶o v× kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n2. ¶nh nhá h¬n vËt* ThÝ nghiÖm kiÓm tra :- HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra- Lµm TN nh SGK ®Ó tr¶ lêi c©u hái* KÕt luËn :1. Lµ ¶nh ¶o kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n.2. ¶nh nhá h¬n vËtII/ Vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi*ThÝ nghiÖm :- HS nªu ph¬ng ¸n tN- Lµm TN theo nhãm* KÕt luËn :Nh×n vµo g¬ng cÇu låi, ta quan s¸t ®îc mét vïng réng h¬n so víi khi

17


* H§ 3 : VËn dông - Yªu cÇu ®äc ghi nhí SGK- Cho tr¶ lêi vËn dông C3- GV cã thÓ cho HS quan s¸t vïng nh×n thÊy ë chç khuÊt víi g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi.- Yªu cÇu HS vÏ tia ph¶n x¹ trong trêng hîp ë g¬ng cÇu låi theo ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng.Coi g¬ng cÇu låi lµ mét tËp hîp çc g¬ng ph¼ng nhá ghÐp l¹i víi nhau. VÏ g¬ng ph¼ng nhá tiÕp xóc víi g¬ng cÇu låi- V× sao g¬ng cÇu låi cã vïng nh×n thÊy réng h¬n g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thø¬c, Quan s¸t ®îc chç ®êng gÊp khóc

nh×n vµo g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc.III/ vËn dôngC3: G¬ng cÇu l«id ¬e xe « t«, xe m¸y gióp ngêi l¸i xe quan s¸t ®îc vïng réng h¬n ë phÝa sau.C4: Chç ®êng gÊp khóc g¬ng cÇu låi gióp ngêi l¸i xe nh×n thÊy ngêi, xe cé vµ çc vËt c¶n bªn ®êng che khuÊt tr¸nh tai n¹n.

- Do g¬ng cÇu låi lµ tËp hîp çc g-¬ng ph¼ng nhá ghÐp l¹i víi nhau, mçi g¬ng ph¼ng quay ®i mét híng nªn vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi réng h¬n g¬ng ph¼ng cïng kÝch thíc vµ quan s¸t ®îc chç gÊp khóc.

4- Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i néi dung võa häc- Häc bµi lµm bµi tËp SGK5- D¨n dß - VÏ vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låiV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 8: G¬ng cÇu lâmI. môc tiªu1- KiÕn thøc

NhËn biÕt ®îc ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm Nªu ®îc tÝnh chÊt cña ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÊu lâm. Nªu ®îc t¸c dông cña g¬ng cÇu lâm trong cuéc sèng, trong kü

thuËt2- Kü n¨ng

18


Bè trÝ ®îc thÝ nghiÖm ®Ó quan s¸t ¶nh ¶o cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu lâm

Bè trÝ ®îc nguån s¸ng ®Ó t¹o ra chïm tia ph¶n x¹ trªn g¬ng cÇu lâm lµ chïm song song vµ chïm héi tô

3- Th¸i ®é Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãm

II. chuÈn bÞ G¬ng cÇu lâm cã gi¸ ®ì th¼ng ®øng.

g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc víi g¬ng cÇu lâm. qu¶ pin tiÓu bé nguån dïng pin t¹o chïm s¸ng. mµn ch¾n cã gi¸ di chuyÓn ®îc. ®Ìn pin cã pin

iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng IV. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra HS1: H·y nªu ®Æc ®iÓm cña ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu låi? HS2: VÏ vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi (Tr×nh bµy çch vÏ)

7A:...............................................................7B.................................................................

7C:.........................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß*H§1- Nghiªn cøu ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu lâmnghiÖm- Gi¸o viªn yªu cÇu ®äc thÝ nghiÖm, nªu dông cô, çch tiÕn hµnh.- GV híng dÉn: + b1- Thay c©y nÕn b»ng qu¶ pin, ®Æt qu¶ pin s¸t tríc g¬ng råi quan s¸t ¶nh + b2- Di chuyÓn c©y nÕn tõ tõ ra xa g¬ng ®Õn khi kh«ng nh×n thÊy ¶nh n÷a- Yªu cÇu tr¶ lêi c©u hái c1.- §Êy lµ ta quan s¸t b»ng m¾t, vËy lµm thÝ nghiÖm nh thÕ

I/ ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm*ThÝ nghiÖm :

- HS ®äc, nªu dông cô, çch tiÕn hµnh, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

C1. ¶nh lín h¬n vËt, ¶nh ¶o.C2. HS nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm dïng g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc nh bµi tríc.- HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm *KÕt luËn : §Æt mét vËt gÇn s¸t g¬ng cÇu lâm, nh×n vµo g¬ng thÊy mét ¶nh ¶o kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ

19


nµo ®Ó kiÓm tra?

-Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t vµ ®iÒn kÕt luËn.

*H§2- Nghiªn cøu sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn g¬ng cÇu lâm- Nªu çc lo¹i chïm s¸ng ®· häc ?- Çc chïm s¸ng nµy qua g¬ng cÇu lâm cho tia ph¶n x¹ nhthÕ nµo ?- GV híng dÉn: thay ®Ìn pin b»ng bé nguån, híng dÉn çch ®Æt thÝ nhgiÖm, lµm thÝ nhgiÖm, quan s¸t chïm tia ph¶n x¹ vµ nªu ®Æc ®iÓm cña nã. - H·y ®iÒn vµo kÕt luËn.- Yªu cÇu tr¶ lêi c4 SGK.- Híng dÉn : Do mÆt ë rÊt xa nªn coi chïm s¸ng tõ mÆt trêi ®Õn g¬ng lµ chïm s¸ng song song.

- Lµm thÝ nghiÖm t¬ng tù trªn nhng ta ®iÒu chØnh ®Ìn sao cho cã chïm tia tíi lµ chïm ph©n kú. Di chuyÓn bé nguån sao cho thu ®îc chïn ph¶n x¹ lµ chïm song song.Tõ thÝ nghiÖm trªn h·y ®iÒn kÕt luËn ? * H§ 3 : VËn dông -Ta vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn g-¬ng cÇu lâm ®Ó t×m hiÓu ®Ìn pin- GV híng dÉn çc nhãm më pha ®Ìn pin ®Ó HS quan s¸t.- Pha ®Ìn vµ bãng ®Ìn cã

lín h¬n vËt- Chïm s¸ng song song, chïm s¸ng héi tô, chïm s¸ng ph©n k×II/ Sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn g¬ng cÇu lâm1- §èi víi chïm tia tíi song song*ThÝ nghiÖm- HS ®äc thÝ nghiªm, nªu dông cô-HS lµm thÝ nhgiÖm theo nhãm- C3. Chïm tia ph¶n x¹ héi tô t¹i mét ®iÓm*KÕt luËn : ChiÕu mét chïm tia tíi song song lªn mét g¬ng cÇu lâm, ta thu ®îc mét chïm tia ph¶n x¹ héi tô t¹i mét ®iÓm ë tríc g¬ng.C4. MÆt trêi ë rÊt xa nªn ¸nh s¸ng tõ mÆt trêi ®Õn g¬ng lµ chïm s¸ng song song cho chïm ph¶n x¹ lµ chïm héi tô t¹i mét ®iÓm tríc g¬ng: V× ¸nh s¸ng mÆt trêi cã nhiÖt n¨ng nªn vËt ®Ó chç ¸nh s¸ng héi tô sÏ nãng lªn.2-§èi víi chïm tia tíi ph©n kú* ThÝ nghiÖm :C5. HS lµm thÝ nghiÖm* KÕt luËn : Mét nguån s¸ng nhá S ®Æt tríc g-¬ng cÇu lâm ë mét vÞ trÝ thÝch hîp, cã thÓ cho mét chïm tia ph¶n x¹ song song.III/ VËn dông* T×m hiÓu cÊu t¹o ®Ìn pin- Pha ®Ìn gièng nh mét g¬ng cÇu lâm, bãng ®Ìn ®Æt tríc g¬ng cã thÓ di chuyÓn ®îc.C6. Nhê cã g¬ng cÇu lâm trong pha ®Ìn pin khi bãng ®Ìn pin ë vÞ trÝ t¹o chïm tia tíi ph©n kú cho chïm tia ph¶n x¹ song song tËp trung ¸nh s¸ng ®i xa.

20


®Æc ®iÓm g×?- GV híng dÉn xoay pha ®Ìn ®Ó ®îc chïm ph¶n x¹ song song, yªu cÇu HS tr¶ lêi C6

SGK- Yªu cÇu tr¶ lêi C7SGK

C7. Bãng ®Ìn ra xa t¹o chïm tia tíi song songchïm tia ph¶n x¹ tËp trung t¹i mét ®iÓm.

4- Cñng cè + ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm khi ®Æt vËt gÇn s¸t mÆt g¬ng cã nh÷ng tÝnh chÊt g×?+ ¸nh s¸ng chiÕu tíi g¬ng cÇu lâm cã nh÷ng tÝnh chÊt g×?+ H·y cho biÕt ®Æc ®iÓm vµ t¸c dông cña g¬ng ph¶n x¹ trong ®Ìn pin ?5- D¨n dß - Häc bµi Lµm bµi tËp SBTV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 9: ¤n tËp tæng kÕt ch¬ng 1: Quang häc

I. môc tiªu KiÕn thøc - Häc sinh n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch¬ng I : Quang häc KÜ n¨ng - BiÕt vËn dông kiÐn thøc ®Ó gi¶i thÝch çc hiÖn tîng liªn quan vµ lµm bµi tËp Th¸i ®é - Cã ý thøc häc tËp bé m«nII. ChuÈn bÞ Nghiªn cøu SGK, tµi liÖu

iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. Çc ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra 3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß* H§1 : Tr¶ lêi c©u hái tù I/ tù kiÓm tra

21


kiÓm tra- GV cho HS tr¶ lêi lÇn lît çc c©u hái tù kiÓm tra sau ®è nhËn xÐt vµ söa l¹i.1. Chän c©u ®óng : Khi nµo ta nh×n thÊy mét vËt ?2. TÝnh chÊt ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng ?3. §iÒn tõ, côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng ®Ó ®îc néi dung ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng.4. T¬ng tù c©u 3 ®Ó ®îc néi dung ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng.5. Nªu tÝnh chÊt ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng ?

6. So s¸nh tÝnh chÊt ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng vµ g-¬ng cÇu låi suy ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau ?

7. VËt ë kho¶ng nµo cña g-¬ng cÇu lâm th× cho ¶nh ¶o, so s¸nh ®é lín c¶u ¶nh vµ vËt ?8. §Æt ba c©u cã nghÜa trong ®ã mçi c©u cã 4 côm tõ trong 4 cét SGK (25)

9. So s¸nh vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi cã cïng kÝch thíc

*H§2 : VËn dông - Yªu cÇu HS ®äc, cho vÏa) VÏ ¶nh ¶o cña mçi ®iÓm s¸ng t¹o bëi g¬ng ph¼ng.

1. C2. B3. …trong suèt……..®ång tÝnh…… ®êng th¼ng

4. a) …tia tíi….ph¸p tuyÕn b)………gãc tíi5. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng :- ¶nh ¶o- §é lín b»ng vËt- Kho¶ng çch tõ ¶nh ®Õn g¬ng b»ng kho¶ng çch tõ vËt ®Õn g¬ng6. ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi cã nh÷ng tÝnh chÊt gièng vµ kh¸c nhau:+ Gièng : §Òu lµ ¶nh ¶o+ Kh¸c : ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng b»ng vËt ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu låi nhá h¬n vËt.7. Khi vËt ë gÇn g¬ng cÇu lâm cho ¶nh ¶o lín h¬n vËt.8. ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu lâm kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ lín h¬n vËt.- ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu låi kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ nhá h¬n vËt.- ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu ph¼ng kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ lín b»ng vËt.9. Vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi réng h¬n vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc.II/ VËn dông§Ó m¾t trong vïng giíi h¹n bëi hai tia IK vµ HM th× nh×n thÊy ®ång thêi c¶ ¶nh S’

1 vµ S’2

22


b) VÏ chïm tia tíi l¬n sau ®ã vÏ chïm ph¶n x¹ t¬ng øngc) ®Ó m¾t trong vïng nµo th× ®ång thêi nh×n thÊy c¶ hai ¶nh ?- C2. GV yªu cÇu ®äc c©u hái, HD lµm

C3. GV HD HS vÏ tia s¸ng lµ ®êng truyÒn tõ mçi HS ®Õn nhau, nÕu kh«ng cã vËt c¶n th× nh×n thÊy nhau, cã vËt c¶n th× kh«ng nh×n thÊy nhau. * H§3 : Trß ch¬i « ch÷- GV cho hS ch¬i trß ch¬i « ch÷- Chia thµnh hai ®éi- §äc c©u hái cho tr¶ lêi - GV lµm träng tµi

C2: ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng ph¼ng, g-¬ng cÇu låi, g¬ng cÇu lâm cã nh÷ng tÝnh chÊt:+ Gièng nhau : §Òu lµ ¶nh ¶o, gièng vËt+ Kh¸c nhau : ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng ph¼ng b»ng vËt¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu låi nhá h¬n vËt¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu lâm lín h¬n vËtC3 :

An Thanh H¶i HµAn * *

Thanh * *H¶i * * *Hµ *

III/ Trß ch¬I « ch÷v Ë t s ¸ n gn g u å n g s ¸ n G

¶ n h ¶ on g « i s a o

p h ¸ p t u y Õ nb ã n g t è i

g ¬ n g p H ¼ n g

4- Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i néi dung võa häc5. D¨n dß - VÒ nhµ «n tËp - Giê sau kiÓm tra 1 tiÕtV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 10: KiÓm traI. môc tiªu HS n¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch¬ng ®Ó vËn dông lµm

bµi kiÓm tra Gi¸o dôc HS tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, nghiªm tóc trong thi cö.

23


II. chuÈn bÞ §Ò bµi, ®¸p ¸n

iii. ph¬ng ph¸p:KiÓm tra viÕt

IV. çc ho¹t ®éng d¹y häc1- Tæ chøc

2- §Ò Bµi I- Chän ph¬ng ¸n ®óng:1. Nguån s¸ng cã ®Æc ®iÓm g× ?

A. TruyÒn ¸nh s¸ng ®Õn m¾t ta B. ChiÕu ¸nh s¸ng vËt xung quanh

C. Ph¶n chiÕu ¸nh s¸ng D. Tù nã ph¸t ra ¸nh s¸ng2. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng cã tÝnh chÊt g× ?

A. Lµ ¶nh ¶o, bÐ h¬n vËt B. Lµ ¶nh thËt, b»ng vËt

C. Lµ ¶nh ¶o, b»ng vËt D. Lµ ¶nh ¶o, lín h¬n vËt3. Cïng mét vËt ®Æt tríc ba g¬ng( G¬ng ph¼ng, G¬ng cÇu låi, G-¬ng cÇu lâm) çch çc g¬ng cïng mét kho¶ng vµ ®Òu cho ¶nh ¶o. G¬ng nµo cho ¶nh nhá nhÊt?

A. G¬ng ph¼ng C. G¬ng cÇu låiB. G¬ng cÇu lâm D. Kh«ng g¬ng nµo

4. Ba g¬ng( G¬ng ph¼ng, G¬ng cÇu låi, G¬ng cÇu lâm) cã cïng mét kÝch thíc. G¬ng nµo cã vïng nh×n thÊy nhá nhÊt?

A. G¬ng ph¼ng C. G¬ng cÇu låiB. G¬ng cÇu lâm D. Kh«ng g¬ng nµo

5.Mèi quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹ khi tia s¸ng gÆp g¬ng ph¼ng nh thÕ nµo?

A. Gãc tíi gÊp ®«i gãc ph¶n x¹ B. Gãc tíi lín h¬n gãc ph¶n x¹

C. Gãc tíi b»ng gãc ph¶n x¹ D. Gãc ph¶n x¹ lín h¬n gãc tíi6. ChiÕu mét tia s¸ng hîp víi g¬ng ph¼ng mét gãc 350 th× gãc ph¶n x¹ cã gi¸ trÞ nµo trong çc gi¸ trÞ sau ?

24


A. 550 B. 350 C. 450

D. 650

II- §iÒn tõ, côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng:1. Trong níc nguyªn chÊt, ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo (1)………......................2. Ta nh×n thÊy mét vËt khi cã(2)…………................................................................3. ¶nh(3)…….............. .t¹o bëi g¬ng cÇu lâm kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n4. G¬ng cÇu lâm ®îc g¾n vµo pha ®Ìn xe m¸y ®Ó khi bËt ®Ìn th×(4)........................................III/ Tr¶ lêi c©u hái sau :1. Cho mòi tªn AB ®Æt vu«ng gãc víi g¬ng ph¼nga) VÏ ¶nh cña mòi tªn t¹o bëi g¬ng ph¼ng ? b) VÏ mét tia tíi AI trªn g¬ng vµ mét tia ph¶n x¹ t¬ng øng ? A Bc) §Æt AB nh thÕ nµo th× ¶nh A’B’ cïng chiÒu víi vËt ? G

---------------------HÕt----------------------§¸p ¸n- Thang ®iÓm

I/ Mçi c©u ®óng 0,5 ®iÓm1 - D , 2 – C , 3 – C , 4 – B 5 – C 6 – A II/ Mçi c©u ®iÒn ®óng 0,5 ®iÓm1. Th¼ng2. ¸nh s¸ng tõ vËt ®ã truyÒn vµo m¾t ta3. ¶o 4. ¸nh s¸ng chiÕu réng h¬n vµ xa h¬n.III/ 6 ®iÓm1. a) VÏ ®îc ¶nh ( 2®iÓm )b) VÏ ®îc tia tíi vµ tia ph¶n x¹ t¬ng øng ( 2 ®iÓm )c)(1 ®iÓm) – vËt AB ®Æt song song víi g¬ng ph¼ng 4. KÕt qu¶ kiÓm tra :

§iÓm 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1Sè lîng

ChÊt lîng Giái kh¸ TB×nh YÕu KÐmSL %

5. §¸nh gi¸

25

A

B

B

A

A

B

B

A


ý thøc chuÈn bÞ kiÓm tra :.............................. ý thøc kiÓm tra :....................................V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

Ch¬ng 2 : ©m häcTiÕt 11: Nguån ©m

I. môc tiªu1- KiÕn thøc - Nªu ®îc ®Æc ®iÓm chung cña çc nguån ©m. - NhËn biÕt ®îc mét sè nguån ©m thêng gÆp trong cuéc sèng.2- KÜ n¨ng - Quan s¸t TN kiÓm chøng ®Ó rót ra ®Æc ®iÓm chung cña nguån ©m lµ dao ®éng.3- Th¸i ®é Yªu thÝch m«n häcII. ChuÈn bÞ Sîi d©y cao su m¶nh, MÈu l¸ chuèi, Trèng, dïi, ¢m thoa, bóa cao suiii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. Çc ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra 3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß* H§1 : NhËn biÕt nguån ©m- Yªu cÇu ®äc C1 vµ t¶ lêi- GV th«ng b¸o vËt ph¸t ra ©m gäi lµ nguån ©m- H·y lÊy vÝ dô vÒ nguån ©m ?*H§2 : T×m hiÓu ®Æc ®iÓm chung vÒ nguån ©m- Cho HS ®äc TN1- VÞ trÝ c©n b»ng cña gi©y lµ g× ?- Cho çc nhãm lµm TN- Yªu cÇu tr¶ lêi C3

I/ NHËn biÕt nguån ©mC1: HS tù nªu- VËt ph¸t ra ©m gäi lµ nguån ©mC2: Trèng, ®µi, ….II/ Çc nguån ©m cã chung ®Æc ®iÓm g× ?* ThÝ ngiÖm :1- VÞ trÝ c©n b»ng cña sîi d©y cao su lµ vÞ trÝ ®øng yªn, n»m trªn ®-êng th¼ng.-HS lµm TN

26


- GV lµm TN2- Yªu cÇu quan s¸t ®Ó tr¶ lêi C4- HD : VËt nµo ph¸t ra ©m ? VËt ®ã cã rung ®éng kh«ng ? NhËn biÕt b»ng çch nµo ?( ë TN nµy GV cã thÓ thay cèc TT b»ng trèng vµ dïi )-Yªu cÇu tr¶ lêi t¬ng tù

- GV th«ng b¸o KN dao ®éng- Yªu cÇu HS lµm TN3 quan s¸t vµ tr¶ lêi C5

- Cho ®iÒn KL

H§3- VËn dông- Yªu cÇu ®äc ghi nhí- Cho lµm C6

- T×m hiÓu xem bé phËn nµo dao ®éng ph¸t ra ©m ë mét sè nh¹c cô ?

Yªu cÇu tr¶ lêi C8- Cã thÓ cho HS thæi n¾p bót, yªu cÇu nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra cét kh«ng khÝ trong èng dao

C3: D©y cao su rung ®éng vµ nghª ®îc ©m ph¸t ra2-Gâ vµo thµnh cèc thuû tinh mángC4: VËt ph¸t ra ©m lµ thµnh cèc thuû tinh VËt ®ã cã dao ®éng NhËn biÕt : Sõ tay hoÆc ®æ níc vµo trong cèc thÊy níc dao ®éng.( VËt ph¸t ra ©m lµ mÆt trèng, mÆt trèng cã dao ®éng, nhËn biÕt b»ng çch : §Æt mÈu giÊy lªn mÆt trèng thÊy giÊy nÈy lªn hoÆc dïng qu¶ cÇu bÊc treo vµo gi¸ ®Æt s¸t mÆt trèng th× khi ®ã qu¶ cÇu n¶y lªn )* Sù rung ®éng ( chuyÓn ®éng) qua l¹i vÞ trÝ c©n b»ng gäi lµ dao ®éng.3- HS lµm TN theo nhãmC5: ¢m thoa cã dao ®éngKiÓm tra : Dïng qu¶ cÇu treo trªn gi¸ ®Æt s¸t vµo mét nh¸nh ©m thoa th× qu¶ cÇu n¶y lªn khi ©m thoa dao ®éng.KL: Khi ph¸t ra ©m çc vËt ®Òu dao ®éngIII/ VËn dôngC6: Tê giÊy : Bóng vµo tê giÊy nã dao ®éng vµ ph¸t ra ©mL¸ chuèi lµm t¬ng tù hoÆc cuén vµo lµm kÌn thæiC7: S¸o : Cét kh«ng kÝ trong èng s¸o dao ®éng ph¸t ra ©m.§µn ghi ta: D©y ®µn dao ®éng ph¸t ra ©m.§µn bÇu: D©y ®µn vµ cét kh«ng khÝ trong ®µn dao ®éng ph¸t ra ©m.

27


®éng.- GV lµm TN ®µn èng nghiÖm, cho HS quan s¸t vµ tr¶ lêi

C8: - HS lµm theo HD cña GVKiÓm tra : Gi¸n m¶nh giÊy nhá ë trªn miÖng èng khi thæi th× giÊy dao ®éng.C9: HS th¶o lu©n tr¶ lêi c©u hái

4- Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i néi dung võa häc- Häc bµi- §äc cã thÓ em cha biÕt5- D¨n dß - Lµm bµi tËp SBT vµ ®äc tríc bµi sauV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 12: §é cao cña ©mI. môc tiªu1- KiÕn thøcHS hiÓu ®îc mèi quan hÖ gi÷a dao ®éng nhanh, chËm – TÇn sè, ©m cao, ©m thÊp phô thuéc vµo tÇn sè nh thÕ nµo ?2- KÜ n¨ng Lµm thÝ nghiÖm rót ra lÕt luËn3- Th¸i ®é Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãmII. ChuÈn bÞ

Gi¸ treo TN Hai con l¾c cã l = 20cm vµ l = 40cm §ång hå ®Õm thêi gian

Thíc thÐp, Hép gç, §Üa nhùc ®ôc lç, Nguån ®iÖn, MiÕng phim nhùa

iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. Çc ho¹t ®éng d¹y häc1- Tæ chøc2- KiÓm tra (3’) Çc nguån ©m cã chung nhau ®Æc ®iÓm g× ? H·y lÊy vÝ dô vÒ nguån ©m ?

28


7A:................................................................7B................................................................

7C:.................................................................3- Bµi míiHo¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß

* H§1 : T×m hiÓu mèi quan hÖ gi÷a dao ®éng nhanh, chËm vµ kh¸i niÖm tÇn sè- Yªu cÇu ®äc TN, nªu dông cô TN- GV HD HS t×m hiÓu nh thÕ nµo lµ mét dao ®éng- H·y quan s¸t vµ ®Õm sè dao ®éng cña tõng con l¾c trong 10s vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng- GV thuyÕt tr×nh kh¸i niÖm tÇn sè vµ yªu cÇu HS ghi vë- Yªu cÇu tr¶ lêi C2 ®Ó ®iÒn tõ thÝch hîp vµo nhËn xÐt

* H§2 : T×m hiÓu ©m cao (bæng), ©m thÊp ( trÇm)- Cho HS ®äc TN2, nªu dông cô-Yªu cÇu çc nhãm lµm TN ®Ó tr¶ lêi C3- T¬ng tù TN3 tr¶ lêi C4

- Tõ TN 1,2,3 h·y ®iÒn vµo kÕt luËn

I/ dao ®éng nhanh, chËm – TÇn sè* ThÝ nghiÖm 1:C1:

Con l¾c

Dao ®éng nhanh, ch©m

Sè dao ®éng/

1s

Sè dao ®éng/

1sa d ® chËm 20 2b d ® nhanh 30 3

Sè dao ®éng trong 1s gäi lµ tÇn sè§¬n vÞ cña tÇn ssã lµ hÐc kÝ hiÖu lµ HZ

C2 :* NhËn xÐt : Dao ®éng cµng nhanh ( chËm ) tÇn sè dao ®éng cµng lín (nhá )II/ ¢m cao (©m bæng), ©m thÊp (©m trÇm)* ThÝ nghiÖm 2 :- HS lµm TN- C3: PhÇn tù do cña thíc dµi dao ®éng chËm ©m ph¸t ra thÊp PhÇn tù do cña thíc ng¾n dao ®éng nhanh ©m ph¸t ra cao*ThÝ nghiÖm 3 :C4: Khi ®Üa quay chËm, gãc miÕng b×a dao ®éng chËm, ©m ph¸t ra thÊp Khi ®Üa quay nhanh, gãc miÕng b×a dao ®éng nhanh, ©m ph¸t ra cao* KÕt luËn : Dao ®éng cµng nhanh ( chËm ), tÇn sè dao ®éng cµng lín ( nhá ) ©m ph¸t ra cµng cao (thÊp)

29


H§3 VËn dông- Yªu cÇu ®äc ghi nhí- Cho lµm C5 - Khi vÆn ®ay ®µn c¨ng nhiÒu, c¨ng Ýt, th× ©m ph¸t ra cao thÊp nh thÕ nµo ? TÇn sè lín nhá ra sao ?- Trong TN H11.3 th× ch¹m miÕng b×a vµo hµng lç ë gÇn vµnh ®Üa vµ hµng lç ë gÇn t©m ®Üa trêng hîp nµo ©m ph¸t ra cao h¬n ?

III/ vËn dông C5: VËt cã tÇn sè 70HZ dao ®éng nhanh h¬nVËt cã tÇn sè 50HZ ph¸t ra ©m thÊp h¬nC6: Khi vÆn d©y ®µn c¨ng nhiÒu th× tÇn sè dao ®éng lín ©m ph¸t ra cao. Khi vÆn d©y ®µn c¨ng Ýt th× tÇn sè dao ®éng nhá ©m ph¸t ra thÊp.C7: Ch¹m miÕng b×a vµo hµng lç ë gÇn t©m ®Üa ©m ph¸t ra cao h¬n

4- Cñng cè - Häc bµi, ®äc cã thÓ em cha biÕt5- D¨n dß - Lµm bµi tËp SBT V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 13: §é to cña ©mI. môc tiªu1- KiÕn thøc: HiÓu mèi quan hÖ gi÷a biªn ®é dao ®éng vµ ®é to cña ©m, biªn ®é cµng lín ©m cµng toBiÕt ®îc ®¬n vÞ ®é to cña ©m lµ §ªxiben. VËn dông ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái thùc tÕ2- KÜ n¨ng: Lµm TN ®Ó rót ra kÕt lu¹n vÒ ®é to cña ©m phô thuéc vµo biªn ®é dao ®éng nh thÕ nµo ?3- Th¸i ®é : Nghiªm tóc trong ho¹t ®éng nhãmII. chuÈn bÞ

Hép gç, ThÐp ®µn håi, Trèng, dïi, Qu¶ cÇu bÊciii. ph¬ng ph¸p:

30


-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. Çc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra(5’) HS1 : Nªu mèi quan hÖ gi÷a ®é cao cña ©m vµ tÇn sè ? §¬n

vÞ cña tÇn sè lµ g× ? HS2 : BT 12.1, 12.2 SBT

7A:................................................................7B:...............................................................

7C:......................................................................3- Bµi míiHo¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß

*H§1 : T×m hiÓu mèi quan hÖ gi÷a ®é to, ®é nhá cña ©m vµ biªn ®é dao ®éng- Yªu cÇu HS ®äc TN, nªu dông cô TN- HD : N©ng ®Çu thíc lÖch khái vÞ trÝ c©n b»ng trong hai trêng hîp :+ §Çu thíc lÖch nhiÒu+ §Çu thíc lÖch Ýt- Quan s¸t tr¶ lêi C1 GV yªu cÇu ®äc th«ng tin SGK, gi¶i thÝch kh¸i niÖm biªn ®é dao ®éng- Tõ ®ã ®iÒn tõ tr¶ lêi C2- Yªu cÇu ®äc TN, nªu dông cô- HD HS lµm TN theo nhãm- L¾ng nghe, quan s¸t ®Ó tr¶ lêi C3Tõ TN 1,2 vµ C1,C2,C3 h·y nªu mèi quan hÖ gi÷a biªn ®é dao ®éng vµ ®é to cña ©m b»ng çch ®iÒn vµo kÕt luËn ?

I/ ©m to,©m nhá – biªn ®é dao ®éng* ThÝ nghiÖm 1 :- HS lµm TN theo nhãmC1:

Çch lµm thíc dao ®éng

Dao ®éng m¹nh, yÕu

¢m to, ©mnhá

a) N©ng ®Çu thíc lÖch nhiÒu M¹nh Tob) N©ng ®Çu

thíc lÖch Ýt YÕu Nhá* §é lÖch lín nhÊt so víi vÞ trÝ c©n b»ng Cña nã ®îc gäi lµ biªn ®é dao ®éng.C2: §Çu thíc lÖch khái vÞ trÝ c©n b»ng cµng nhiÒu (Ýt), biªn ®é dao ®éng cµng lín (nhá), ©m ph¸t ra cµng to (nhá).* ThÝ nghiÖm 2 :C3: Qu¶ cÇu bÊc lÖch cµng nhiÒu (Ýt) chøng tá biªn ®é dao ®éng cña mÆt trèng cµng lín (nhá) tiÕng trèng cµng to (nhá).* KÕt luËn :¢m ph¸t ra cµng to khi

31


*H§2: T×m hiÓu ®é to cña mét sè ©m- Yªu cÇu ®äc SGK- §é to cña ©m ®îc ®o b»ng ®¬n vÞ g× ?- Ngìng ®au ( lµm ®au nhøc tai ) lµ bao nhiªu ?H§3: VËn dông- Cho tr¶ lêi C4- So s¸nh biªn ®é dao ®éng cña ®iÓm M trong 2 trêng hîp ë h 12.3 SGK ?- Cho ®äc C6 vµ tr¶ lêi

- H·y íc lîng ®é to cña tiÕng ån trªn s©n trêng giê ra ch¬i n»m trong kho¶ng nµo ?

biªn ®é dao ®éng cña nguån ©m cµng lín.II/ ®é to cña mét sè ©m- §é to cña ©m ®îc ®o b»ng ®¬n vÞ §ªxiben ( kÝ hiÖu lµ : dB ).- Ngìng ®au : 130dB

III/ VËn dôngC4: G¶y m¹nh d©y ®µn th× tiÕng ®µn to vµ biªn ®é lín.C5: TH ë trªn : Biªn ®é lín TH ë díi : Biªn ®é nháC6: M¸y thu thanh ph¸t ra ©m to th× biªn ®é dao ®éng cña mµng loa lín, khi ph¸t ra ©m nhá th× biªn ®é dao ®éng cña mµng loa nháC7: Giê ra ch¬i trªn s©n trêng cã tiÕng ån kho¶ng 70-80dB

4- Cñng cè- Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×?5- D¨n dß - Häc bµi, lµm bµi tËp SBT- §äc cã thÓ em cha biÕt vµ ®äc tríc bµi sau.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:....................................................................................................................................................................................................................................................................................Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 14: M«i trêng truyÒn ©mI. môc tiªu1- KiÕn thøc: HS biÕt ®îc ©m truyÒn ®îc trong m«i trêng nµo vµ kh«ng truyÒn ®îc trong m«i trêng nµo ?HS so s¸nh ®îc vËn tèc truyÒn ©m trong çc m«i trêng r¾n, láng, khÝ .

32


2- Kü n¨ng: Lµm TN suy ra sù truyÒn ©m trong çc m«i trêng : R¾n, láng, khÝ.3- Th¸i ®é: Nghiªm tóc trong ho¹t ®éng nhãm, trong häc tËp.II. ChuÈn bÞ

2 trång, dïi, 2 qu¶ cÇu bÊc, B×nh níc, ®ång håiii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. çc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra

Nªu mèi quan hÖ gi÷a ®é to cña ©m vµ biªn ®é dao ®éng cña ©m ? Khi g¶y m¹nh d©y ®µn tiÕng ®µn ta hay nhá ? v× sao ?

7A:.............................................................. 7B:...............................................................

7C:................................................................. 3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß*H§1 : T×m hiÓu sù truyÒn ©m trong çc m«i trêng- Yªu cÇu ®äc TN, nªu dông cô, çch lµm.- HD : §Æt sao cho 2 qu¶ cÇu bÊc s¸t vµo mÆt trèng trïng t©m cña trèng. - VËy trong chÊt khÝ ©m cã truyÒn ®îc kh«ng ? Cßn m«i tr-êng r¾n th× sao ?-Yªu cÇu HS ®äc TN vµ lµm TN H 13.2 SGK - VËy ©m truyÒn ®Õn tai b¹n C qua m«i trêng nµo ?- Trong chÊt láng ©m cã truyÒn ®îc qua kh«ng ?-Yªu cÇu quan s¸t TN cña GV - Cã nghe ®îc ©m tõ ®ång hå ph¸t ra kh«ng ? VËy trong chÊt láng ©m cã truyÒn ®îc qua

I/ m«I trêng truyÒn ©m* ThÝ nghiªm :1. Sù truyÒn ©m trong chÊt khÝC 1: Qu¶ cÇu bÊc treo gÇn treo gÇn trèng 2 n¶y ra chøng tá r»ng ©m truyÒn qua m«i trêng kh«ng khÝC2: Biªn ®é dao ®éng cña qu¶ cÇu bÊc thø 1 lín h¬n biªn ®é dao ®éng cña qu¶ cÇu bÊc thø 2 chøng tá cµng gÇn nguån ©m th× ©m cµng to, cµng xa nguån ©m th× ©m cµng nhá.2. Sù truyÒn ©m trong chÊt r¾nC3: ¢m truyÒn ®Õn tai b¹n C qua m«i trêng chÊt r¾n3. Sù truyÒn ©m trong chÊt lángC4: ¢m truyÒn ®Õn tai qua çc m«i trêng : R¾n, láng, khÝ4. ¢m cã thÓ truyÒn ®îc trong ch©n kh«ng hay kh«ng ?- Ch©n kh«ng l;µ m«i trêng kh«ng

33


kh«ng ?- Yªu cÇu HS tr¶ lêi C4- ¢m cã truyÒn ®îc trong ch©n kh«ng kh«ng ?- GV th«ng b¸o m«i trêng ch©n kh«ng lµ m«i trêng kh«ng cã kh«ng khÝ- Yªu cÇu ®äc TN SGK - Tr¶ lêi C5- H·y ®iÒn vµo KÕt luËn * H§2 : T×m hiÓu vËn tèc truyÒn ©m trong çc m«i trêng- Yªu cÇu ®äc 5 SGK vµ tr¶ lêi C6

H§3: VËn dông- Cho tr¶ lêi C7

- LÊy vÝ dô chøng tá ©m truyÒn qua ®îc m«i trêng chÊt láng- C9 ?- Cho tr¶ lêi C10

cã kh«ng khÝC5: ¢m kh«ng truyÒn qua ®îc ch©n kh«ng* KÕt luËn : ¢m cã thÓ truyÒn qua nh÷ng m«i trêng nh : R¾n, láng, khÝ vµ kh«ng thÓ truyÒn qua ch©n kh«ng- ë çc vÞ trÝ cµng gÇn (xa) nguån ©m th× ©m nghe cµng to (nhá)5. VËn tèc truyÒn ©mC6: VËn tèc truyÒn ©m trong thÐp lín h¬n vËn tèc truyÒn ©m trong n-íc, vËn tèc truyÒn ©m trong níc lín h¬n vËn tèc truyÒn ©m trong kh«ng khÝII/ VËn dôngC7: ¢m thanh xung quanh truyÒn ®Õn tai ta nhê m«i trêng kh«ng khÝC8: Hai ngêi bëi cã thÓ nãi chuyÖn ®îc víi nhauC9: V× ®Êt lµ m«i trêng chÊt r¾n nªn truyÒn ©m nhanh h¬n m«i tr-êng kh«ng khÝ C10: Kh«ng, v× trong ch©n kh«ng kh«ng truyÒn ®îc ©m

4- Cñng cè (5’)- Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×?5- D¨n dß - Häc bµi, lµm bµi tËp SBT- §äc cã thÓ em cha biÕt vµ ®äc tríc bµi sauV. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

34


TiÕt 15: Ph¶n x¹ ©m – TiÕng vangi. Môc tiªu- M« t¶ vµ gi¶i thÝch ®îc mét sè hiÖn tîng liªn quan ®Õn tiÕng vang (tiÕng väng). NhËn biÕt ®îc mét sè vËt ph¶n x¹ ©m tèt (hay hÊp thô ©m kÐm) vµ vËt ph¶n x¹ ©m kÐm. KÓ tªn mét sè øng dông cña ph¶n x¹ ©m.- RÌn kh¶ n¨ng t duy tõ çc hiÖn tîng thùc tÕ vµ tõ çc thÝ nghiÖm.- Cã th¸i ®é yªu thÝch m«n häc vµ vËn dông vµo thùc tÕ.ii. ChuÈn bÞ- Tranh vÏ H14.1 (SGK).iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra (5’)- M«i trêng nµo truyÒn ®îc ©m? M«i trêng nµo truyÒn ©m tèt?

LÊy vÝ dô. - HS2: Ch÷a bµi tËp 13.2 vµ 13.3 (SBT).

7A:................................................................7B:...............................................................

7C:.....................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: T×m hiÓu ©m ph¶n x¹ - TiÕng vang (15ph)- Yªu cÇu tÊt c¶ HS ®äc kü môc I (SGK) vµ n¾m ®îc thÕ nµo lµ tiÕng vang, thÕ nµo lµ ©m ph¶n x¹.

- Th¶o luËn theo nhãm ®Ó tr¶ lêi C1, C2, C3 vµ phÇn kÕt luËn.- Híng dÉn HS toµn líp th¶o luËn çc c©u tr¶ lêi cña môc I ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.Chó ý: Víi C1, HS ph¶i nªu ®îc ©m ph¶n x¹ tõ mÆt ch¾n

I. ¢m ph¶n x¹ - TiÕng vang- Ç nh©n HS nghiªn cøu SGK ®Ó n¾m ®îc:+ ¢m déi l¹i khi gÆp mét mÆt ch¾n lµ ©m ph¶n x¹.+ Ta nghe ®îc tiÕng vang khi ©m ph¶n x¹ ®Õn tai ta chËm h¬n ©m truyÒn trùc tiÕp ®Õn tai mét kho¶ng thêi gian Ýt nhÊt 1/15s.- Th¶o luËn theo nhãm tr¶ lêi çc c©u hái vµ phÇn kÕt luËn.C1: Nghe thÊy tiÕng vang ë vïng nói, ë giÕng, ë ngâ hÑp dµi,... V× ta ph©n biÖt ®îc ©m ph¸t ra vµ ©m ph¶n x¹.C2: Nghe thÊy ©m thanh trong

35


nµo vµ ®Õn tai sau ©m trùc tiÕp 1/15s.Víi C2: GV chèt l¹i vai trß khuyÕch ®¹i cña ©m ph¶n x¹ nªn nghe ®îc ©m to h¬n.Víi C3: GV chØ ra trêng hîp trong phßng rÊt lín, tai ngêi ph©n biÖt ®îc ©m ph¶n x¹ víi ©m trùc tiÕp nªn nghe ®-îc tiÕng vang.H§2: T×m hiÓu vËt ph¶n x¹ ©m tèt vµ vËt ph¶n x¹ ©m kÐm (5ph)- Yªu cÇu HS ®äc môc II (SGK) vµ tr¶ lêi c©u hái:+ VËt nh thÕ nµo th× ph¶n x¹ ©m tèt? (VËt nh thÕ nµo th× hÊp thô ©m kÐm?)+ VËt nh thÕ nµo th× ph¶n x¹ ©m kÐm?

- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4.

H§3: Lµm çc bµi tËp trong phÇn vËn dông (10ph)- Yªu cÇu HS lµm çc c©u C5, C6, C7, C8.- Tæ chøc cho HS th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.Víi C7: Yªu cÇu HS nãi râ “t” lµ thêi gian ©m ®i nh thÕ nµo?Víi C8: Yªu cÇu HS chän vµ gi¶i thÝch t¹i sao chän hiÖn t-îng ®ã.

phßng kÝn to h¬n chÝnh ©m thanh ®ã ë ngoµi trêi. V× ë ngoµi trêi ta chØ nghe thÊy ©m ph¸t ra cßn ë trong phßng kÝn ta nghe ®îc ©m ph¸t ra vµ ©m ph¶n x¹ tõ têng cïng mét lóc ®Õn tai nªn nghe to h¬n.C3: a) C¶ hai phßng ®Òu cã ©m ph¶n x¹ b) Kho¶ng çch gi÷a ngêi nãi vµ bøc têng ®Ó nghe ®îc râ tiÕng vang lµ: S = 340.1/15.2 = 11,3 (m)II. VËt ph¶n x¹ ©m tèt vµ vËt ph¶n x¹ ©m kÐm- HS ®äc néi dung môc II (SGK) vµ tr¶ lêi çc c©u hái cña GV+ VËt ph¶n x¹ ©m tèt ( hÊp thô ©m kÐm) lµ nh÷ng vËt cøng cã bÒ mÆt nh½n+ VËt ph¶n x¹ ©m kÐm lµ nh÷ng vËt mÒm, xèp cã bÒ mÆt gå ghÒ.+ VËt ph¶n x¹ ©m tèt: MÆt g¬ng, mÆt ®¸ hoa, tÊm kim lo¹i, têng g¹ch.+ VËt ph¶n x¹ ©m kÐm: MiÕng xèp, ¸o len, ghÕ ®Öm mót, cao su xèp.III. VËn dông- HS lµm çc c©u C5, C6, C7, C8- Th¶o mluËn c¶ líp ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêiC5: Lµm têng sÇn sïi, treo rÌm nhung ®Ó hÊp thô ©m tèt h¬n nªn gi¶m tiÕng vang. ¢m nghe ®îc râ h¬n.C6: Híng ©m ph¶n x¹ ®Õn tai ngêi nghe nªn nghe râ h¬n.C7: ¢m truyÒn tõ tµu ®Õn ®¸y biÓn trong 1/2s. §é s©u cña biÓn lµ: S = v.t = 1500.1/2 = 750 (m)C8: a, b, d

4- Cñng cè (5’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi l¹i çc c©u C1 ®Õn C8 (SGK).

36


5. D¨n dß - Lµm bµi tËp 14.1 ®Õn 14.6 (SBT). - T×m hiÓu néi dung phÇn: Cã thÓ em cha biÕt

V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:..........................................................................................................................................................................................................................................................................

----------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 16: Chèng « nhiÔm tiÕng åni. Môc tiªu- Ph©n biÖt ®îc tiÕng ån vµ « nhiÔm tiÕng ån. §Ò ra ®îc mét sè biÖn ph¸p chèng « nhiÔm tiÕng ån trong nh÷ng trêng hîp cô thÓ. KÓ tªn ®îc mét sè vËt liÖu çch ©m.- Kü n¨ng ®Ò ra çc biÖn ph¸p chèng « nhiÔm tiÕng ån.- Cã th¸i ®é yªu thÝch m«n häc vµ vËn dông vµo thùc tÕii. ChuÈn bÞ- Tranh vÏ H15.1, H15.2, H15.3 (SGK).iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm traHS1: ¢m ph¶n x¹ lµ g×? Nghe ®îc tiÕng vang khi nµo? VËt nµo

ph¶n x¹ ©m tèt, vËt nµo ph¶n x¹ ©m kÐm?HS2: Ch÷a bµi tËp 14.4 (SBT).

7A:..............................................................7B:.................................................................

7C:....................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: NhËn biÕt « nhiÔm tiÕng ån (10ph)- GV treo tranh vÏ H15.1, H15.2, H15.3 vµ yªu cÇu HS quan s¸t kü çc tranh, th¶o luËn theo nhãm ®Ó tr¶ lêi c©u C1. Gäi ®¹i diÖn nhãm tr¶ lêi.

I- NhËn biÕt « nhiÔm tiÕng ån

- HS quan s¸t tranh, th¶o luËn tr¶ lêi C1H15.2: V× tiÕng ån m¸y khoan to, ¶nh hëng ®Õn viÖc gäi ®iÖn tho¹i vµ g©y ®iÕc tai ngêi thî khoan.H15.3: V× tiÕng ån to, kÐo dµi g©y ¶nh hëng ®Õn viÖc häc tËp cña HS

37


- Yªu cÇu HS tù lµm c©u kÕt lô©n. Gäi mét vµi HS ®äc, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung.

- Híng dÉn HS toµn líp th¶o luËn çch tr¶ lêi C2 ®Ó thèng nhÊt vµ yªu cÇu ghi vë. H§2: T×m hiÓu çch chèng « nhiÔm tiÕng ån (15ph)- Yªu cÇu HS tù ®äc th«ng tin môc II (SGK) - Tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm ®Ó tr¶ lêi c©u C3.- Gäi ®¹i diÖn tõng nhãm ®äc kÕt qu¶, ®iÒn vµo chç trèng trong b¶ng lÇn lît víi tõng trêng hîp. Çc HS kh¸c nhËn xÐt vµ bæ xung.- Nªu lý do vÒ viÖc ®a ra biÖn ph¸p cña em?GV ph©n tÝch, bæ xung çc biÖn ph¸p kh¸c.- Yªu cÇu HS lµm c©u C4 vµ th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.H§3: Lµm çc bµi tËp trong phÇn vËn dông (5ph)- Yªu cÇu HS ®Ò ra çc biÖn ph¸p chèng « nhiÔm tiÕng ån cã thÓ thùc hiÖn víi çc trêng hîp trong H15.2 vµ H15.3.

- Yªu cÇu HS chØ ra trêng hîp g©y « nhiÔm tiÕng ån gÇn n¬i m×nh sèng vµ ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p chèng « nhiÔm tiÕng ån.

- HS lµm viÖc ç nh©n víi phÇn kÕt luËnKÕt luËn: TiÕng ån g©y « nhiÔm lµ tiÕng ån to vµ kÐo dµi lµm ¶nh hëng xÊu ®Õn søc khoÎ vµ sinh ho¹t cña con ngêi.- Th¶o luËn ®Ó tr¶ lêi C2.C2: Trêng hîp cã « nhiÔm tiÕng ån lµ:b) Lµm viÖc c¹nh m¸y xay s¸t thãc, g¹o..d) BÖnh viÖn, tr¹m x¸ ë c¹nh chî.II- T×m hiÓu biÖn ph¸p chèng « nhiÔm tiÕng ån- HS ®äc néi dung môc II (SGK). - Th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi C3C3: 1) CÊm bãp cßi, gi¶m biªn ®é dao ®éng cña nguån ©m (vÆn nhá tiÕng ®µi, T.V, l¾p èng x¶ cho xe m¸y,...)2) Trång c©y xanh.3) X©y têng ch¾n, bÞt tai, lµm trÇn nhµ têng nhµ b»ng xèp, têng phñ d¹, phñ nhung, ®ãng cöa,...- HS tr¶ lêi c©u C4, th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.C4: a) VËt liÖu dïng ®Ó ng¨n chÆn ©m, lµm ©m Ýt truyÒn qua: G¹ch, bªt«ng, gç,...b) VËt liÖu ph¶n x¹ ©m tèt dïng ®Ó çch ©m: KÝnh, g¬ng, l¸ c©y,...III- VËn dông- HS tr¶ lêi C5: t×m ra çc biÖn ph¸p chèng « nhiÔm tiÕng ån.C5: H15.2: §ãng cöa, gi¶m tiÕng ån cña m¸y khoan, ngêi thù khoan cÇn ®éi mò b¶o hé, nót kÝn tai,...H15.3: X©y têng ch¾n, trång c©y xanh, ®ãng cöa, chuyÓn líp häc hoÆc chuyÓn chî ®i n¬i kh¸c,...- Th¶o luËn c©u C6 ®Ó chØ ra mét

38


sè trêng hîp g©y « nhiÔm tiÕng ån vµ mét sè biÖn ph¸p kh¾c phôc.

4- Cñng cè - Häc bµi vµ tr¶ lêi l¹i çc c©u C1 ®Õn C6 (SGK).

5- D¨n dß - Lµm bµi tËp 15.2 ®Õn 15.6 (SBT). - ¤n tËp çc kiÕn thøc ®· häc: Quang häc vµ ©m häc chuÈn bÞ

thi häc kú.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 17: Tæng kÕt ch¬ng 2: ¢m häc

i Môc tiªu- ¤n l¹i çc kiÕn thøc ®· häc vÒ ©m thanh: §Æc ®iÓm nguån ©m, ®é cao cña ©m, ®é to cña ©m, m«i trêng truyÒn ©m, ph¶n x¹ ©m, tiÕng vang, chèng « nhiÔm tiÕng ån.- VËn dông çc kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng trong thùc tÕ vµ biÕt vËn dông kiÕn thøc vÒ ©m thanh vµo cuéc sèng.ii. ChuÈn bÞ- HS: tr¶ lêi çc c©u hái trong phÇn tù kiÓm tra vµ chuÈn bÞ phÇn vËn dông.- GV: KÎ s½n H16.1 vµo b¶ng phô (trß ch¬i « ch÷).iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: ¤n l¹i çc kiÕn thøc c¬ b¶n (15ph)- Yªu cÇu HS ph¸t biÓu lÇn lît çc c©u hái trong phÇn tù kiÓm tra.

I- Tù kiÓm tra- HS tr¶ lêi lÇn lît çc c©u hái trong phÇn tù kiÓm tra. Th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.1) a- dao ®éng b- tÇn

39


- Híng dÉn HS c¶ líp th¶o luËn vµ thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.§èi víi c©u 2 vµ c©u 3, cã thÓ yªu cÇu HS m« t¶ l¹i çch lµm (bè trÝ) thÝ nghiÖm hay çch lËp luËn víi c©u 5.

H§2: Lµm bµi tËp vËn dông (15ph)- Yªu cÇu HS lµm viÖc ç nh©n, tr¶ lêi çc c©u hái, bµi tËp trong phÇn vËn dông.- Víi c©u 1, 2, 3, yªu cÇu thêi gian chuÈn bÞ 1 phót.

- Víi c©u 4, yªu cÇu HS th¶o luËn theo gîi ý: + CÊu t¹o c¬ b¶n cña mò nhµ du hµnh vò trô. T¹i sao hai nhµ du hµnh vò tô kh«ng thÓ nãi chuyÖn víi nhau mét çch trùc tiÕp ®îc?+ Khi ch¹m mò th× nãi chuyÖn ®îc. VËy ©m truyÒn ®i qua nh÷ng m«i trêng nµo? - Víi c©u 7, yªu cÇu HS x©y dùng ®îc çc biÖn ph¸p chèng « nhiÔm tiÕng ån. Gi¶i thÝch ®îc t¹i sao l¹i sö dông biÖn ph¸p ®ã, biÖn ph¸p ®ã cã thùc hiÖn ®îc kh«ng?H§3: Tæ chøc trß ch¬i « ch÷ (7ph)

sè...Hz c- ®ªxiben d- 340m/s e- 70dB3) a, b, c5) D6) a- ... cøng......nh½n. b- ... mÒm......gå ghÒ7) b, d8) B«ng, v¶i, xèp, g¹ch, gç, bªt«ng,...II- VËn dông- HS tr¶ lêi phÇn chuÈn bÞ cña m×nh. Th¶o luËn vµ ghi vë c©u tr¶ lêi ®· thèng nhÊt.1. VËt dao ®éng ph¸t ra trong®µn ghi ta lµ d©y ®µn, trong kÌn l¸ lµ phÇn l¸ bÞ thæi, trong s¸o lµ cét kh«ng khÝ trong s¸o, trèng lµ mÆt trèng.2. C.¢m kh«ng thÓ truyÒn trong ch©n kh«ng.3. a) Dao ®éng cña çc sîi d©y ®µn m¹nh, d©y lÖch nhiÒu khi ph¸t ra tiÕng to. Dao ®éng cña çc sîi d©y ®µn yÕu, d©y lÖch Ýt khi ph¸t ra tiÕng nhá.b) Dao ®éng cña çc sîi d©y ®µn nhanh khi ph¸t ra ©m cao. Dao ®éng cña çc sîi d©y ®µn chËm khi ph¸t ra ©m thÊp.4. TiÕng nãi ®· truyÒn tõ miÖng ng-êi nµy qua kh«ng khÝ ®Õn hai çi mò vµ l¹i qua kh«ng khÝ dÕn tai ngêi kia.5. Ban ®ªm yªn tÜnh, nghe râ tiÕng vang cña ch©n m×nh ph¸t ra khi ph¶n x¹ l¹i tõ hai bªn têng ngâ.6. A.¢m ph¸t ra ®Õn tai cïng mét lóc víi ©m ph¶n x¹7. Çc biÖn ph¸p chèng « nhiÔm tiÕng ån: Treo biÓn b¸o cÊm bãp cßi, x©y têng xung quanh, ®ãng cöa,

40


- GV gi¶i thÝch trß ch¬i vµ h-íng dÉn HS ch¬i.- Yªu cÇu mét HS lªn dÉn ch-¬ng tr×nh (Cã thÓ chuÈn bÞ mét « ch÷ kh¸c víi SGK).

trßng nhiÒu c©y xanh, treo rÌm,... III- Trß ch¬i « ch÷- HS tham gia trß ch¬i « ch÷. Mçi nhãm HS cö mét b¹n tham gia, tr¶ lêi ®óng ®îc 2 ®iÓm. T×m ®îc tõ hµng däc ®îc 5 ®iÓm 1. Ch©n kh«ng 2. Siªu ©m 3. TÇn sè 4. ¢m ph¶n x¹ 5. Dao ®éng 6. TiÕng vang 7. H¹ ©m Tõ hµng däc: ¢m thanh

4- Cñng cè – D¨n dß HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc ch¬ng I vµ ch¬ng II

1. §Æc ®iÓm chung cña nguån ©m.2. §é cao cña ©m (©m bæng, ©m trÇm) phô thuéc vµo yÕu tè

nµo?3. §é to cña ©m phô thuéc vµo yÕu tè nµo? §¬n vÞ ®é to cña

©m?4. ¢m truyÒn qua nh÷ng m«i trêng nµo? M«i trêng nµo truyÒn

©m tèt?5. ThÕ nµo lµ ©m ph¶n x¹? Khi nµo ta nghe ®îc tiÕng vang cña

©m? VËt nµo ph¶n x¹ ©m tèt? VËt nµo ph¶n x¹ ©m kÐm?6. Nªu çc ph¬ng ¸n chèng « nhiÔm tiÕng ån?7. §iÒu kiÖn ®Ó nh×n thÊy ¸nh s¸ng, ®iÒu kiÖn ®Ó nh×n

thÊy mét vËt?8. §Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng, ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh

s¸ng?9. §Æc ®iÓm cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng, g¬ng cÇu låi, g¬ng

cÇu lâm?10. Çch vÏ ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng?


----------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

41


TiÕt 18 : KiÓm tra häc kú 1I. Môc tiªu- §¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña HS vÒ kiÕn thøc kÜ n¨ng vµ vËn dông.- RÌn kÜ n¨ng t duy l« gÝc, th¸i ®é nghiÖm tóc trong häc tËp vµ kiÓm tra .- Qua kÕt qu¶ kiÓm tra, GV vµ HS tù rót ra kinh nghiÖm vÒ ph¬ng ph¸p d¹y vµ häc.- KiÓm tra, ®¸nh gi¸ kiÕn thøc, kü n¨ng vµ vËn dông vÒ ®iÒu kiÖn nh×n thÊy mét vËt, ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng, tÝnh chÊt ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng, g¬ng cÇu låi, g¬ng cÇu lâm vµ kÜ n¨ng vÏ ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng, so s¸nh vïng nh×n thÊy cña çc g¬ng, ®Æc ®iÓm cña nguån ©m, ®é to cña ©m, ®é cao cña ©m, m«i trêng truyÒn ©m. ii. ChuÈn bÞ I- H·y khoanh trßn vµo ch÷ çi ®øng tr íc c©u tr¶ lêi mµ em cho lµ ®óng1. H·y chØ ra vËt nµo díi ®©y kh«ng ph¶i lµ nguån s¸ng?A. MÆt trêi B. Ngän ®uèc ®ang ch¸yC. MÆt tr¨ng D. Con ®om ®ãm ®ang bay lËp loÌ trong ®ªm2. ChiÕu mét tia s¸ng tíi g¬ng ph¼ng, ta cã tia ph¶n x¹ t¹o víi tia tíi mét gãc:A. B»ng gãc ph¶n x¹ B. B»ng gãc tíiC. B»ng nöa gãc tíi D. B»ng hai lÇn gãc ph¶n x¹3. V× sao nhê cã g¬ng ph¶n x¹, ®Ìn pin l¹i cã thÓ chiÕu ¸nh s¸ng ®îc ®i xa?A. V× g¬ng h¾t ¸nh s¸ng trë l¹iB. V× ®ã lµ g¬ng cÇu lâm cho chïm ph¶n x¹ song song.C. V× g¬ng cho ¶nh ¶o râ h¬nD. V× nhê cã g¬ng ta nh×n thÊy vËt ë xa4. ¢m ph¸t ra cµng thÊp khi:A. TÇn sè dao ®éng cµng nhá B. VËn tèc truyÒn ©m cµng nháC. Biªn ®é dao ®éng cµng nhá D. Thêi gian ®Ó thùc hiÖn mét dao ®éng cµng nhá

42


Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

Ch¬ng III: ®iÖn häc

TiÕt 19: Sù nhiÔm ®iÖn do cä x¸ti Môc tiªu- M« t¶ mét hiÖn tîng hoÆc mét thÝ nghiÖm chøng tá vËt bÞ nhiÔm ®iÖn do cä x¸t. Gi¶i thÝch ®îc mét sè hiÖn tîng nhiÔm ®iÖn do cä x¸t trong thùc tÕ (ChØ ra çc vËt nµo cä x¸t víi nhau vµ biÓu hiÖn cña sù nhiÔm ®iÖn).- RÌn kü n¨ng thao t¸c thÝ nghiÖm nhiÔm ®iÖn cho vËt b»ng çch cä s¸t, ph¸t hiÖn çc hiÖn tîng.- Cã th¸i ®é yªu thÝch m«n häc, ham hiÓu biÕt, kh¸m ph¸ thÕ giíi xung quanh ii ChuÈn bÞ- Mçi nhãm: 1 thíc nhùa, 1 thanh thuû tinh h÷u c¬, 1 m¶nh ni l«ng, 1 qu¶ cÇu nhùa, 1 gi¸ treo, 1 m¶nh len, 1 m¶nh d¹, 1 m¶nh lôa, 1 sè mÈu giÊy vôn, bót thö ®iÖn, 1 m¶nh t«n, 1 m¶nh phim nhùa.iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + ThÝ nghiÖm + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: Lµm thÝ nghiÖm 1, ph¸t hiÖn nhiÒu vËt bÞ cä x¸t cã tÝnh chÊt míi(15ph)- Híng dÉn vµ yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo tõng bíc trong thÝ nghiÖm 1(SGK)- GV cho çc nhãm th¶o luËn, lùa chä côm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trãng trong kÕt luËn 1 (SGK)H§2: ThÝ nghiÖm 2: Ph¸t hiÖn vËt bÞ cä x¸t bÞ nhiÔm ®iÖn hay vËt mang ®iÖn tÝch (15ph)

I- VËt nhiÔm ®iÖn1- ThÝ nghiÖm 1- HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t vµ ghi kÕt qu¶ quan s¸t vµo b¶ng phô-Th¶o luËn c¶ líp ®Ó thãng nhÊt kÕt luËn 1: NhiÒu vËt sau khi bÞ cä x¸t cã kh¶ n¨ng hót çc vËt kh¸c.2- ThÝ nghiÖm 2

43


- NhiÒu vËt sau khi bÞ cä x¸t cã ®Æc ®iÓm g× mµ cã kh¶ n¨ng hót çc vËt kh¸c?- TÊt c¶ çc vËt nãng lªn cã thÓ hót çc vËt kh¸c?- ¸p çc vËt ®ã vµo ®Ìn cån,... th× cã hót ®îc çc mÈu giÊy vôn kh«ng?- GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra (SGK): M¶nh t«n ¸p s¸t vµo m¶nh phim nhùa ®· ®îc cä x¸t.- Yªu cÇu HS hoµn thµnh kÕt luËn 2 (SGK) vµ lu ý víi HS : “vËt nhiÔm ®iÖn” lµ “vËt mang ®iÖn tÝch”.H§3: Lµm çc bµi tËp trong phÇn vËn dông (10ph)- Tæ chøc cho çc nhãm HS th¶o luËn tõng c©u hái C1, C2, C3.- ChØ ®Þnh ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸.

- HS tr¶ lêi çc c©u hái GV yªu cÇu.

- HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng hiÖn tîng khi ch¹m bót thö ®iÖn th«ng m¹ch vµo m¶nh t«n.- HS hoµn thµnh kÕt luËn 2: NhiÒu vËt sau khi bÞ cä x¸t cã kh¶ n¨ng lµm s¸ng bãng ®Ìn bót thö ®iÖn.II- VËn dông- HS th¶o luËn theo nhãm çc c©u C1, C2, C3 vµ th¶o luËn c¶ líp ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.C1: Khi ch¶i tãc b»ng lîc nhùa, lîc nhùa vµ tãc cä x¸t vµo nhau. C¶ lîc nhùa vµ tãc bÞ nhiÔm ®iÖn. Do ®ã tãc bÞ lîc nhùa hót kÐo th¼ng ra.C2: Çnh qu¹t ®iÖn khi quay cä x¸t víi m¹nh víi kh«ng khÝ vµ bÞ nhiÔm ®iÖn. MÐp çnh qu¹t cä x¸t nhiÒu nhÊt nªn nhiÔm ®iÖn nhiÒu nhÊt. Do ®ã mÐp çnh qu¹t hót bôi nhiÒu nhÊt.C3: Khi lau g¬ng b»ng kh¨n b«ng kh«, chóng bÞ cä x¸t vµ bÞ nhiÔm ®iÖn, v× thÕ hót çc bôi v¶i.

4- Cñng cè (5’) - Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? - Híng dÉn HS t×m hiÓu néi dung phÇn: Cã thÓ em cha biÕt. - Vµ yªu cÇu HS t¶ lêi c©u hái ®Æt ra ë phÇn më bµi.5- D¨n dß - Häc bµi vµ tr¶ lêi l¹i çc c©u C1 ®Õn C3(SGK)- Lµm bµi tËp 17.1 ®Õn 17.4 (SBT)

- §äc tríc bµi 18: Hai lo¹i ®iÖn tÝch

44



----------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 20: Hai lo¹i ®iÖn tÝchi. Môc tiªu- Gióp HS biÕt ®îc chØ cã hai lo¹i ®iÖn tÝch lµ ®iÖn tÝch d¬ng vµ ®iÖn tÝch ©m. Hai loai ®iÖn tÝch cïng dÊu th× ®Èy nhau, tr¸i dÊu th× hót nhau. Nªu ®îc cÊu t¹o nguyªn tö: h¹t nh©n mang ®iÖn tÝch d¬ng vµ çc ªlectr«n mang ®iÖn tÝch ©m quay xung quanh h¹t nh©n, nguyªn tö trung hoµ vÒ ®iÖn. BiÕt vËt mang ®iÖn tÝch ©m khi nhËn thªm ªlectron, vËt mang ®iÖn tÝch d¬ng khi mÊt bít ªlectron.- RÌn kü n¨ng thao t¸c thÝ nghiÖm nhiÔm ®iÖn cho vËt b»ng çch cä s¸t, ph¸t hiÖn çc hiÖn tîng.- Cã th¸i ®é trung thùc, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.ii. ChuÈn bÞ- Mçi nhãm: 2 m¶nh ni l«ng, 1 bót ch×, 1 kÑp giÊy, 2 thanh nhùa sÉm mµu + trôc quay, 1 thanh thuû tinh, 1 m¶nh lôa, 1 m¶nh len.- C¶ líp: H18.4 (SGK).iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + ThÝ nghiÖm + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra (5’) Cã thÓ lµm cho vËt bÞ nhiÔm ®iÖn b»ng çch

nµo? VËt nhiÔm ®iÖn cã tÝnh chÊt g×? NÕu hai vËt ®Òu bÞ nhiÔm ®iÖn th× chóng hót nhau hay ®Èy nhau?7A:...............................................................7B:...................................

............................7C:.......................................................................

3- Bµi míiHo¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS

H§1: Lµm thÝ nghiÖm 1: t¹o ra hai vËt nhiÔm ®iÖn cïng lo¹i, t×m hiÓu lùc t¸c dông gi÷a chóng (10ph)- Híng dÉn vµ yªu cÇu HS

I- VËt nhiÔm ®iÖn1- ThÝ nghiÖm 1

- HS nhËn dông cô theo sù híng dÉn cña GV.

45


tiÕn hµnh thÝ nghiÖm 1 (SGK) theo nhãm:B1: Yªu cÇu HS quan s¸t vµ kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o hai m¶nh ni l«ng cha nhiÔm ®iÖn. Sau ®ã híng dÉn HS lµm.B2: Lu ý khi cä s¸t theo mét chiÒu víi sè lÇn nh nhau.- Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm víi hai thanh nhùa.- Tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm vµ th¶o luËn c¶ líp ®Ó thèng nhÊt phÇn nhËn xÐt.H§2: ThÝ nghiÖm 2: Ph¸t hiÖn hai vËt nhiÔm ®iÖn hót nhau vµ mang ®iÖn tÝch kh¸c lo¹i (10ph)- GV yªu cÇu vµ híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 2 (SGK).- Tæ chøc cho HS th¶o luËn thèng nhÊt phÇn nhËn xÐt.- V× sao cho r»ng thanh nhùa thÉm mµu vµ thanh thuû tinh nhiÔm ®iÖn kh¸c lo¹i?H§3: KÕt luËn vµ vËn dông hiÓu biÕt vÒ hai lo¹i ®iÖn tÝch vµ lùc t¸c dông gi÷a chóng (5ph)- Yªu cÇu HS hoµn thiÖn kÕ luËn.- GV th«ng b¸o tªn hai lo¹i ®iÖn tÝch vµ quy íc vÒ ®iÖn tÝch ©m (-), ®iÖn tÝch d¬ng (+)

- Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1

H§4: T×m hiÓu s¬ lîc vÒ cÊu

- Çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo yªu cÇu cña tõng bíc. Quan s¸t kü hiÖn tîng x¶y ra.

- HS lµm thÝ nghiÖm víi hai thanh nhùa, qaun s¸t hiÖn tîng x¶y ra.- HS hoµn thiÖn, th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt phÇn nhËn xÐt: Hai vËt gièng nhau, ®îc cä s¸t nh nhau th× mang ®iÖn tÝch cïng lo¹i vµ ®îc ®Æt gÇn nhau th× chóng ®Èy nhau.2- ThÝ nghiÖm 2- HS nhËn dông vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm 2, quan s¸t hiÖn tîng hiÖn t-îng theo híng dÉn cña GV.- HS th¶o lu¹n thèng nhÊt phÇn nhËn xÐt: Thanh nhùa sÉm mµu vµ thanh thuû tinh khi ®îc cä x¸t th× chóng hót nhau do chóng nhiÔm ®iÖn kh¸c lo¹i.- HS tr¶ lêi: nÕu chóng nhiÔm ®iÖn cïng lo¹i th× chóng ®Èy nhau, do chóng hót nhau nªn nhiÔm ®iÖn kh¸c lo¹i.3- KÕt luËn- Cã hai lo¹i ®iÖn tÝch: ®iÖn tÝch d¬ng (+) vµ ®iÖn tÝch ©m (-). Çc vËt mang ®iÖn tÝch cïng lo¹i th× ®Èy nhau, mang ®iÖn tÝch kh¸c lo¹i th× hót nhau.- Quy íc : §iÖn tÝch cña thanh thuû tinh sau khi cä x¸t vµo lôa lµ ®iÖn tÝch d¬ng. §iÖn tÝch cña thanh nhùa sÉm mµu sau khi cä x¸t vµo v¶i kh« lµ ®iÖn tÝch ©m.- HS tr¶ lêi C1: V× hai vËt bÞ nhiÔm ®iÖn hót nhau th× mang ®iÖn tÝch kh¸c lo¹i. Thanh nhùa khi ®îc cä x¸t mang ®iÖn tÝch (-) nªn m¶nh v¶i mang ®iÖn tÝch (+).

46


t¹o nguyªn tö (10ph)- §V§:Nh÷ng ®iÖn tÝch nµy do ®©u mµ cã?- GV sö dông H18.4 vµ th«ng b¸o s¬ lîc vÒ cÊu t¹o nguyªn tö.- Híng dÉn HS tr¶ lêi lÇn lît C2, C3, C4.

- GV chèt l¹i: Mét vËt nhiÔm ®iÖn ©m nÕu nhËn thªm ªlectr«n, nhiÔm ®iÖn d¬ng nÕu mÊt bít ªlectr«n.

II- S¬ lîc vÒ cÊu t¹o nguyªn tö- HS quan s¸t H18.4 vµ n¾m ®îc s¬ lîc vÒ cÊu t¹o nguyªn tö.- HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi C2, C3, C4.C2: Tríc khi cä x¸t, trong mçi vËt ®Òu cã ®iÖn tÝch ©m ë çc ªlectroon chuyÓn ®éng xung quanh h¹t nh©n vµ ®iÖn tÝch d¬ng ë h¹t nh©n cña nguyªn tö.C3: Tríc khi cä x¸t, çc vËt kh«ng hót çc vôn giÊy nhá v× çc vËt ®ã cha bÞ nhiÔm ®iÖn, çc ®iÖn tÝch d¬ng vµ ©m trung hoµ lÉn nhau.C4: M¶nh v¶i nhiÔm ®iÖn d¬ng do mÊt bít ªlectr«n. Thíc nhùa nhiÔm ®iÖn ©m do nhËn thªm ªlectr«n.

4- Cñng cè (5’) - Qua bµi häc h«m nay çc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? - Híng dÉn HS t×m hiÓu néi dung phÇn: Cã thÓ em cha biÕt.5- D¨n dß - Häc bµi vµ tr¶ lêi l¹i çc c©u C1 ®Õn C4(SGK) - Lµm bµi tËp 18.1 ®Õn 18.4 (SBT)

- §äc tríc bµi: Dßng ®iÖn - Nguån ®iÖn. V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 21: Dßng ®iÖn – Nguån ®iÖni. Môc tiªu- M« t¶ thÝ nghiÖm t¹o ra dßng ®iÖn, nhËn biÕt dßng ®iÖn vµ nªu ®îc dßng ®iÖn lµ dßng çc ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn cã híng. Nªu ®-îc t¸c dông chungcña nguån ®iÖn lµ t¹o ra dßng ®iÖn vµ nhËn biÕt çc nguån ®iÖn thêng dïng víi hai cùc cña chóng. M¾c vµ kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o mét m¹ch ®iÖn kÝn gåm pin, bãng ®Ìn, c«ng t¾c, d©y nèi ho¹t ®éng vµ ®Ìn s¸ng.- Kü n¨ng thao t¸c m¾c m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n, sö dông bót thö ®iÖn- Cã th¸i ®é trung thùc, kiªn tr×, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.

47


ii. ChuÈn bÞ- Mçi nhãm: 1 bãng ®Ìn pin, 1 c«ng t¾c, 5 d©y nèi cã vá bäc çch ®iÖn- C¶ líp: H20.1, H20.3 (SGK), çc lo¹i pin, ¸cquy, ®inam«.iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + ThÝ nghiÖm + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra (5’)

- Cã mÊy lo¹i ®iÖn tÝch? Nªu sù t¬ng t¸c gi÷a çc vËt mang ®iÖn tÝch? - ThÕ nµo lµ vËt mang ®iÖn tÝch d¬ng, ®iÖn tÝch ©m? Ch÷a bµi tËp 18.3(SBT).7A:...............................................................7B:...................................

.............................7C:.......................................................................


H§1: T×m hiÓu dßng ®iÖn lµ g×? (10ph)- Cho HS quan s¸t H19.1 (SGK) vµ yªu cÇu HS nªu sù t-¬ng tù gi÷a dßng ®iÖn vµ dßng níc+ M¶nh phim nhùa t¬ng tù nh b×nh ®ùng níc.+ M¶nh t«n, bãng ®Ìn bót thö ®iÖn t¬ng tù nh èng tho¸t n-íc.+ §iÖn tÝch trªn m¶nh phim nhùa gi¶m bít ®i nh níc trong b×nh v¬i ®i.+ Cä s¸t t¨ng thªm sù nhiÔm ®iÖn cña m¶nh phim nhùa nh ®æ thªm níc vµo trong b×nh.- GV yªu cÇu HS th¶o luËn, viÕt ®Çy ®ñ phÇn nhËn xÐt.- GV th«ng b¸o dßng ®iÖn lµ g× vµ dÊu hiÖu nhËn biÕt dßng ®iÖn ch¹y qua çc thiÕt bÞ ®iÖn.

I- VËt nhiÔm ®iÖn- HS quan s¸t H19.1 vµ nªu sù t¬ng tù gi÷a çc hiÖn tîng.C1: a) §iÖn tÝch cña m¶nh phim nhùa t¬ng tù nh níc trong b×nh.b) §iÖn tÝch dÞch chuyÓn tõ m¶nh phim nhùa qua bãng ®Ìn ®Õn tay ta t¬ng tù nh níc ch¶y tõ b×nh A sang b×nh B.C2: Muèn ®Ìn l¹i s¸ng th× cÇn cä s¸t ®Ó lµm nhiÔm ®iÖn m¶nh phim nhùa råi ch¹m bót thö ®iÖn vµo m¶nh t«n ¸p s¸t trªn m¶nh phim nhùa.- HS th¶o luËn rót ra nhËn xÐtNhËn xÐt: Bãng ®Ìn bót thö ®iÖn s¸ng khi çc ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn qua nã.- KÕt luËn: + Dßng ®iÖn lµ dßng çc ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn cã h-íng.+ Çc thiÕt bÞ ®iÖn ho¹t ®éng khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua.II- Nguån ®iÖn

48


H§2: T×m hiÓu çc nguån ®iÖn thêng dïng (5ph)- GV th«ng b¸o t¸c dông cña nguån ®iÖn vµ hai cùc cña pin, ¸c quy.

- Yªu cÇu HS kÓ tªn çc nguån ®iÖn vµ m« t¶ cùc (+), cùc (-) cña mçi nguån ®iÖn ®ã vµ tr¶ lêi C5.

H§3: M¾c m¹ch ®iÖn víi pin, bãng ®Ìn, c«ng t¾c, d©y nèi (15ph)- GV híng dÉn HS m¾c m¹ch ®iÖn nh H19.3 (SGK).- GV theo dâi, gióp ®ì çc nhãm kiÓm tra, ph¸t hiÖn chç hë m¹ch.H§4: Lµm bµi tËp vËn dông (5ph)- GV yªu cÇu vµ híng dÉn HS lµm çc bµi tËp vËn dông.Víi C4: yªu cÇu HS lªn b¶ng viÕt.

1- Çc nguån ®iÖn thêng dïng- Nguån ®iÖn cung cÊp dßng ®iÖn ®Ó çc dông cô dïng ®iÖn ho¹t ®éng.- Nguån ®iÖn cã hai cùc: cùc d-¬ng (+) vµ cùc ©m (-).- HS tr¶ lêi C3: pin tiÓu, pin trßn, pin vu«ng, pin cóc ¸o, ¸c quy, ®inam« xe ®¹p, pin mÆt trêi, m¸y ph¸t ®iÖn,...C5: §ång hå, ®iÒu khiÓn T.V, ®å ch¬i, m¸y tinh bá tói, ®Ìn pin,...2- M¹ch ®iÖn cã nguån ®iÖn- HS m¾c m¹ch ®iÖn theo híng dÉn cña GV vµ H19.3 (SGK)- HS ph¸t hiÖn nh÷ng chç m¹c hë, t×m nguyªn nh©n vµ çch kh¾c phôc.III- VËn dôngC4: Dßng ®iÖn lµ dßng çc ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn cã híng.§Ìn ®iÖn s¸ng, qu¹t ®iÖn ho¹t ®éng khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua...C6: CÇn Ên vµo lÉy ®Ó nóm xoay t× s¸t vµo vµnh xe ®¹p, khi b¸nh xe quay th× dßng ®iÖn qua d©y nèi tõ ®inam« lªn ®Ìn vµ lµm ®Ìn s¸ng.

4- Cñng cè (5’) - Dßng ®iÖn lµ g×? Lµm thÕ nµo ®Ó cã dßng ®iÖn ch¹y qua bãng ®Ìn?

- Nguån ®iÖn cã t¸c dông g×? KÓ tªn çc loai nguån ®iÖn mµ em biÕt?5- D¨n dß - Häc bµi vµ tr¶ lêi l¹i çc c©u C1 ®Õn C6(SGK) Lµm bµi tËp 19.1 ®Õn 19.3 (SBT)- §äc tríc bµi 20: ChÊt dÉn ®iÖn vµ chÊt çch ®iÖn. Dßng ®iÖn trong kim lo¹i.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

49


........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 22: ChÊt dÉn ®iÖn vµ chÊt çch ®iÖn

Dßng ®iÖn trong kim lo¹ii. Môc tiªu- NhËn biÕt trªn thùc tÕ chÊt dÉn ®iÖn lµ chÊt cho dßng ®iÖn ®i qua, chÊt çch ®iÖn lµ chÊt kh«ng cho dßng ®iÖn ®i qua. KÓ tªn mét sè vËt dÉn ®iÖn vµ vËt çch ®iÖn thêng dïng.- Nªu ®îc dßng ®iÖn trong kim lo¹i lµ dßng çc ªlectr«n tù do dÞch chuyÓn cã híng.- Kü n¨ng m¾c m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n, lµm TN x¸c ®Þnh vËt dÉn ®iÖn, vËt çch ®iÖn.- Cã th¸i ®é trung thùc vµ cã thãi quen sö dông ®iÖn an toµn.ii. ChuÈn bÞ- Mçi nhãm: 1 bãng ®Ìn pin, 1 c«ng t¾c, 5 d©y nèi cã vá bäc çch ®iÖn, 2 má kÑp, d©y ®ång, d©y nh«m, thuû tinh, 1 chØnh lu, 1 bãng ®Ìn trßn, 1 phÝch c¾m.- C¶ líp: 1 bãng ®Ìn, c«ng t¾c, æ lÊy ®iÖn, H20.1, H20.3 (SGK).iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + ThÝ nghiÖm + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


- Dßng ®iÖn lµ g×? Khi nµo cã dßng ®iÖn ch¹y trong m¹ch?7A:................................................................7B:..................................

.............................7C:.......................................................................


H§1: T×m hiÓu chÊt dÉn ®iÖn, chÊt çch ®iÖn (10ph)- GV th«ng b¸o chÊt dÉn ®iÖn lµ g×, chÊt çch ®iÖn

I- ChÊt dÉn ®iÖn vµ chÊt çch ®iÖn+ ChÊt dÉn ®iÖn lµ chÊt cho dßng ®iÖn ®i qua.

50


lµ g×? - GV cho HS quan s¸t bãng ®Ìn, phÝch c¾m vµ H20.1 ®Ó nhËn biÕt çc bé phËn dÉn ®iÖn vµ çc bé phËn çch ®iÖn.- Yªu cÇu HS ghi kÕt qu¶ nhËn biÕt vµo chç trèng trong c©u C1.

H§2: X¸c ®Þnh vËt liÖu dÉn ®iÖn, vËt liÖu çch ®iÖn (12ph)- Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nh híng dÉn trong SGK vµ ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo b¶ng trong vë.- Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2. GV kiÓm tra vµ söa ch÷a nh÷ng c©u tr¶ lêi kh«ng ®óng cña HS.

- §Ò nghÞ tõng nhãm th¶o luËn vµ tr×nh bµy c©u tr¶ lêi C3.- GV tæng kÕt l¹i sau khi ®· cho c¶ líp th¶o luËn.

H§3: T×m hiÓu dßng ®iÖn trong kim lo¹i (10ph)- GV lµm viÖc víi c¶ líp b»ng ph¬ng ph¸p th«ng b¸o vµ ph¸t vÊn.- Yªu cÇu HS tr¶ lêi C4, C5 theo phÇn 1.a vµ 1.b (SGK).

- Yªu cÇu HS lµm viÖc ç

+ ChÊt çch ®iÖn lµ chÊt kh«ng cho dßng ®iÖn ®i qua.1- Quan s¸t vµ nhËn biÕt- HS quan s¸t vËt thËt vµ H20.1 ®Ó nhËn biÕt çc bé phËn dÉn ®iÖn vµ bé phËn çch ®iÖn.C1: a) Çc bé phËn dÉn ®iÖn: d©y tãc, d©y trôc, 2 ®Çu d©y ®Ìn, 2 chèt c¾m, lâi d©y.b) Çc bé phËn çch ®iÖn: trô thuû tinh, thuû tinh ®en, vá nhùa cña phÝch c¾m, vá d©y.2- ThÝ nghiÖm- HS lµm thÝ nghiÖm theo híng dÉn vµ ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo vë.- Tr¶ lêi C2:+ VËt liÖu ®Ó lµm vËt dÉn ®iÖn: ®ång, s¾t, nh«m, ch×, th©n ®¸,...+ VËt liÖu ®Ó lµm vËt çch ®iÖn: nhùa, sø, cao su, thuû tinh, kh«ng khÝ ë ®iÒu kiÖn b×nh thêng,...- HS th¶o luËn thèng nhÊt c©u C3+ Ng¾t c«ng t¾c ®Ìn chiÕu s¸ng th× ®Ìn kh«ng s¸ng+ D©y trÇn t¶i ®iÖn ®i xa tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh«ng khÝ, kh«ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua kh«ng khÝ,....II- Dßng ®iÖn trong kim lo¹i1- £lectr«n tù do trong kim lo¹i- HS tr¶ lêi çc c©u C4, C5 theo yªu cÇu.C4: H¹t nh©n nguyªn tö mang ®iÖn tÝch d¬ng, çc ªlectr«n mang ®iÖn tÝch ©m.C5: Çc ªlectr«n tù do lµ çc vßng trßn nhá cã dÊu (–), phÇn cßn l¹i cña nguyªn tö lµ vßng trßn lín cã dÊu (+) mang ®iÖn tÝch d¬ng v× khi ®ã nguyªn tö thiÕu e.2- Dßng ®iÖn trong kim lo¹iC6: £lectr«n tù do mang ®iÖn tÝch

51


nhËn víi C6 vµ ghi ®Çy ®ñ kÕt luËn.

H§4: Lµm bµi tËp vËn dông (5ph)- GV yªu cÇu vµ híng dÉn HS lµm lÇn lît çc bµi tËp trong phÇn vËn dông.- Tæ chøc th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.

(-) bÞ cùc ©m ®Èy, cùc d¬ng hót.- KÕt luËn: Çc ªlectr«n tù do trong kim lo¹i dÞch chuyÓn cã híng t¹o thµnh dßng ®iÖn ch¹y qua nã. III- VËn dôngC7: B- Mét ®o¹n ruét bót ch×C8: C- NhùaC9: C- Mét ®o¹n d©y nhùa

4- Cñng cè (5’)- ChÊt dÉn ®iÖn lµ g×? ChÊt çch ®iÖn lµ g×? Nªu b¶n chÊt cña dßng ®iÖn trong kim lo¹i? - Híng dÉn HS t×m hiÓu néi dung phÇn: Cã thÓ em cha biÕt.5 - D¨n dß - Häc bµi vµ tr¶ lêi l¹i çc c©u C1 ®Õn C9 (SGK).- Lµm bµi tËp 20.1 ®Õn 20.4 (SBT).

- §äc tríc bµi 21: S¬ ®å m¹ch ®iÖn- ChiÒu dßng ®iÖn.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 23: S¬ ®å m¹ch ®iÖn – ChiÒu dßng ®iÖn

i. Môc tiªu- HS vÏ dóng s¬ ®å mét m¹ch ®iÖn lo¹i ®¬n gi¶n. M¾c ®óng m¹ch ®iÖn lo¹i ®¬n gi¶n theo s¬ ®å ®· cho. BiÓu diÔn ®óng b»ng mòi tªn chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong s¬ ®å m¹ch ®iÖn còng nh chØ ®óng chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong m¹ch ®iÖn thùc.- Kü n¨ng m¾c m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n vµ kh¶ n¨ng t duy mÒm dÎo, linh ho¹t.- Cã thãi quen sö dông bé phËn ®iÒu khiÓn m¹ch ®iÖn (bé phËn an toµn ®iÖn).ii. ChuÈn bÞ

52


- Nhãm:1 bãng ®Ìn pin,1 c«ng t¾c,5 d©y nèi cã vá bäc çch ®iÖn, 1 chØnh lu, 1 ®Ìn pin èng- C¶ líp: b¶ng vÏ to kÝ hiÖu biÓu thÞ çc bé phËn m¹ch ®iÖn, s¬ ®å m¹c ®iÖn cña ti vi.iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + ThÝ nghiÖm + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra (5’) HS1: Dßng ®iÖn lµ g×? Nªu b¶n chÊt cña dßng

®iÖn trong kim lo¹i? HS2: M¾c m¹ch ®iÖn nh H19.3 (SGK)7A:................................................................7B:..................................

.............................7C:.......................................................................


H§1: Sö dông kÝ hiÖu ®Ó vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµ m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å(12ph)- GV treo b¶ng phô, giíi thiÖu kÝ hiÖu cña mét sè bé phËn m¹ch ®iÖn.- Yªu cÇu HS sö dông çc kÝ hiÖu ®Ó vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn H19.3 theo ®óng vÞ trÝ (C1) vµ thay ®æi vÞ trÝ cña çc kÝ hiÖu (C2). Gäi mét sè HS lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn.Tõ s¬ ®å c©u C2, ph¸t dông cô cho çc nhãm HS, yªu cÇu HS m¾c m¹ch ®iÖn.- GV uèn n¾n, theo dâi, kiÓm tra vµ gióp dì nh÷ng nhãm HS gÆp khã kh¨n.H§2: X¸c ®Þnh vµ biÓu diÔn chiÒu dßng ®iÖn quy -íc (8ph)- GV th«ng b¸o vÒ quy íc

I- S¬ ®å m¹ch ®iÖn1- KÝ hiÖu cña mét sè bé phËn m¹ch ®iÖn- HS t×m hiÓu kÝ hiÖu cña mét sè bé phËn cña m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n theo h×nh vÏ cña GV. 2- S¬ ®å m¹ch ®iÖn- HS thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV ®Ó hoµn thµnh c©u C1, C2.- NhËn dông cô vµ m¾c m¹ch ®iÖn theo nhãm díi sù híng dÉn cña GV.

II- ChiÒu dßng ®iÖn- HS n¾m ®îc quy íc vÒ chiÒu dßng ®iÖn vµ dßng ®iÖn mét chiÒu.+ ChiÒu dßng ®iÖn lµ chiÒu tõ cùc d¬ng qua d©y dÉn vµ çc dông cô dïng ®iÖn tíi cùc ©m cña nguån ®iÖn.+ Dßng ®iÖn cã chiÒu kh«ng ®æi gäi lµ dßng ®iÖn mét chiÒu (pin,

53


chiÒu dßng ®iÖn, minh ho¹ cho c¶ líp theo H21.1a(SGK).

- Yªu cÇu HS lµm c©u vËn dông C4 vµ C5 vµo vë. Gäi mét HS lªn b¶ng vÏ, HS kh¸c nhËn xÐt.

H§3: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®Ìn pin (10ph)- Yªu cÇu HS quan s¸t H21.2 vµ cho HS quan s¸t chiÕc ®Ìn pin ®· ®îc th¸o s½n ®Ó thÊy ®îc ho¹t ®éng cña c«ng t¾c ®Ìn.Yªu cÇu HS tr¶ lêi phÇn a, b cña c©u C6.- Tæ chøc cho HS th¶o luËn c¶ líp ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.

¸cquy).- HS vËn dông tr¶ lêi c©u C4, C5. Víi C5, yªu cÇu HS lªn b¶ng vÏ.C4: ChiÒu dÞch chuyÓn cã híng cña çc ªlectr«n tù do trong d©y dÉn kim lo¹i ngîc chiÒu víi chiÒu dßng ®iÖn theo quy íc. III- VËn dông- HS quan s¸t H21.2 vµ vËt thËt, tr¶ lêi ®îc c©u C6a vµ C6b.Nguån ®iÖn cña ®Ìn gåm hai pin, kÝ hiÖu: + -

. Cùc d¬ng cña pin nµy nèi

tiÕp víi cùc ©m cña pin kia. Cùc d¬ng cña pin l¾p vÒ phÝa ®Çu cña ®Ìn pin.

4- Cñng cè (5’)- ChiÒu dßng ®iÖn quy íc? - Híng dÉn HS t×m hiÓu néi dung phÇn: Cã thÓ em cha biÕt5 - D¨n dß - Häc bµi vµ tr¶ lêi l¹i çc c©u C1 ®Õn C9 (SGK).- Lµm bµi tËp 21.1 ®Õn 21.3 (SBT).V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 24: T¸c dông nhiÖt vµ t¸c dông ph¸t s¸ng cña

54


dßng ®iÖni. Môc tiªu- HS n¾m ®îc dßng ®iÖn ®i qua vËt dÉn th«ng thêng ®Òu lµm cho vËt dÉn nãng lªn vµ kÓ tªn 5 dông cô ®iÖn sö dông t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn. KÓ tªn vµ m« t¶ t¸c dông ph¸t s¸ng cña cña dßng ®iÖn ®èi víi 3 lo¹i ®Ìn: bãng ®Ìn d©y tãc, bãng ®Ìn bót thö ®iÖn, bãng ®Ìn ®ièt ph¸t quang (®Ìn Led)- Kü n¨ng m¾c m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n, quan s¸t vµ ph©n tÝch hiÖn t-îng.- Cã th¸i ®é trung thùc, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.ii. ChuÈn bÞ- Mçi nhãm: 1 bãng ®Ìn pin cã ®Õ, 1 c«ng t¾c, 5 d©y nèi cã vá bäc çch ®iÖn, 1 biÕn thÕ chØnh lu, 1 bót thö ®iÖn, 1 ®Ìn ®ièt ph¸t quang.- C¶ líp: 1 biÕn thÕ chØnh lu, 1 bãng ®Ìn cã ®Õ, 1 c«ng t¾c, 1 ®o¹n d©y s¾t, gi¸y, 1 sè lo¹i cÇu ch×.iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + ThÝ nghiÖm + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


Dßng ®iÖn lµ g× ? Dßng ®iÖn trong kim lo¹i lµ g× ? Quy íc chiÒu cña dßng ®iÖn trong m¹ch ®iÖn? VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn cã nguån pin, mét khãa K mét bãng ®Ìn, chØ râ chiÒu dßng ®iÖn trong m¹ch b»ng mòi tªn.?


H§1: T×m hiÓu t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn(10ph)- GV yªu cÇu mét HS lªn b¶ng, HS kh¸c ghi ra giÊy mét sè dông cô, thiÕt bÞ ®-îc ®èt nãng b»ng ®iÖn.- Tæ chøc cho HS th¶o luËn x¸c nhËn chÝnh x¸c çc dông cô ®îc ®èt nãng b»ng ®iÖn.- Yªu cÇu HS ®äc C2, ho¹t ®éng theo nhãm, nhËn dông cô, m¾c m¹ch ®iÖn

I- T¸c dông nhiÖt- HS nªu tªn mét sè dông cô , thiÕt bÞ thêng dïng trong thùc tÕ ®îc ®èt nãng khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua.- C1: §Ìn ®iÖn d©y tãc, bµn lµ, bÕp ®iÖn, lß sëi,... - HS nhËn dông cô, lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C2. HS tra b¶ng nhiÖt ®é nãng ch¶y ®Ó biÕt ®îc nhiÖt ®é nãng ch¶y cña V«nfram.- HS ®a ra ®îc dù ®o¸n vµ ph¬ng ¸n tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

55


H22.1 vµ tr¶ lêi C2.- Khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua th× çc d©y s¾t, d©y ®ång cã nãng lªn hay kh«ng? Ph¶i lµm thÝ nghiÖm nh thÕ nµo ®Ó kiÓm tra?- GV tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh H22.2 vµ lu ý HS quan s¸t çc m¶nh giÊy trªn d©y s¾t AB.- Tæ chøc cho HS th¶o luËn tr¶ lêi C3a,b vµ rót ra kÕt luËn.- GV cho HS quan s¸t çc lo¹i cÇu ch× vµ m« t¶ hiÖn tîng x¶y ra víi d©y ch× vµ ®èi víi m¹ch ®iÖn khi nhiÖt ®é trong m¹ch lín h¬n 3270C.H§2: T×m hiÓu t¸c dông ph¸t s¸ng cña dßng ®iÖn (10ph)- GV cho HS quan s¸t bãng ®Ìn cña bót thö ®iÖn, kÕt hîp H22.3, nhËn xÐt vÒ hai ®Çu d©y bãng ®Ìn. GV c¾m bót thö ®iÖn vµo æ lÊy ®iÖn ®Ó HS quan s¸t vïng ph¸t s¸ng trong bãng ®Ìn.

- Cho HS quan s¸t ®Ìn Led. M¾c ®Ìn Led vµo m¹ch, khi ®Ìn s¸ng dßng ®iÖn ®i vµo b¶n cùc nµo cña ®Ìn?

H§3: VËn dông (5ph)- Tæ chøc cho HS lµm bµi tËp C8, C9 vµ th¶o luËn.

- HS quan s¸t thÝ nghiÖm vµ thÊy hiÖn tîng: m¶nh giÊy bÞ ch¸y.- HS th¶o luËn c©u C3a,b vµ rót ra kÕt luËn.KÕt luËn: + Khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua, çc vËt dÉn bÞ nãng lªn.+ Dßng ®iÖn ch¹y qua d©y tãc bãng ®Ìn lµm d©y tãc nãng tíi nhiÖt ®é cao vµ ph¸t s¸ng.- HS quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u C4C4: Khi ®ã d©y ch× nãng tíi nhiÖt ®ä nãng ch¶y vµ ®øt. M¹ch ®iÖn hë, tr¸nh h h¹i vµ tæn thÊt.

II- T¸c dông ph¸t s¸ng1- Bãng ®Ìn bót thö ®iÖn- HS quan s¸t bãng ®Ìn cña bót thö ®iÖn vµ nªu nhËn xÐt vÒ hai ®Çu d©y trong bãng ®Ìn.C5: Hai ®Çu d©y trong bãng ®Ìn t¸ch rêi nhau.C6: Vïng chÊt khÝ ph¸t s¸ng.KÕt luËn: Dßng ®iÖn ch¹y qua chÊt khÝ trong bãng ®Ìn bót thö ®iÖn lµm chÊt khÝ nµy ph¸t s¸ng.2- §Ìn ®i«t ph¸t quang (®Ìn Led)C7: §Ìn s¸ng khi b¶n cùc nhá cña ®Ìn nèi víi cùc d¬ng, b¶n cùc to cña ®Ìn nèi víi cùc ©m cña nguån ®iÖn.KÕt luËn: §Ìn ®i«t ph¸t quang chØ cho dßng ®iÖn ®i qua theo mét chiÒu nhÊt ®Þnh.III- VËn dôngC8: E- Kh«ng cã trêng hîp nµoC9: Nèi b¶n kim lo¹i nhá víi cùc A cña nguån ®iÖn. NÕu ®Ìn s¸ng th× A lµ cùc (+), B lµ cùc (-) cña nguån ®iÖn, nÕu ®Ìn kh«ng s¸ng th× A lµ cùc (-), B lµ cùc (+)

56


4- Cñng cè (5’)- Yªu cÇu HS ®äc phÇn ghi nhí. Nh÷ng vËt liÖu nµo cã thÓ dÉn ®iÖn?- Híng dÉn HS t×m hiÓu néi dung phÇn: Cã thÓ em cha biÕt.5 - D¨n dß - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 22.1 ®Õn 22.3 (SBT).

- §äc tríc bµi 22: T¸c dông ho¸ häc vµ t¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖn.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:....................................................................................................................................................................................................................................................................................

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 25: T¸c dông tõ - t¸c dông ho¸ häc

t¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖni. Môc tiªu- M« t¶ mét thÝ nghiÖm hoÆc ho¹t ®éng cña mét thiÕt bÞ thÓ hiÖn t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn. M« t¶ mét thÝ nghiÖm hoÆc mét øng dông trong thùc tÕ vÒ t¸c dông ho¸ häc cña dßng ®iÖn.Nªu ®îc çc biÓu hiÖn do t¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖn khi ®i qua c¬ thÓ. - Kü n¨ng m¾c m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n, quan s¸t vµ ph©n tÝch hiÖn t-îng.- Cã th¸i ®é trung thùc, ham hiÓu biÕt, cã ý thøc sö dông ®iªn an toµn.ii. ChuÈn bÞ- C¶ líp: 1 nam ch©m vÜnh cöu, d©y s¾t, thÐp, ®ång, nh«m, 1 chu«ng ®iÖn, 1 c«ng t¾c, 1 b×nh ®ùng dung dÞch CuSO4 n¾p cã g¾n hai ®iÖn cùc b»ng than ch×, 6 ®o¹n d©y nèi.- Mçi nhãm: 1 biÕn thÕ chØnh lu, 1 cuén d©y cã lâi thÐp, 1 c«ng t¾c, 5 d©y nèi, 1 kim nam ch©m, 1 ®inh s¾t, d©y ®ång, nh«m.iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + ThÝ nghiÖm + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc2- KiÓm tra (5’) Nªu çc t¸c dông cña dßng ®iÖn? Ch÷a bµi tËp

22.1 vµ 22.3 (SBT)

57


7A:...........................................................7B:....................................................................

7C:.......................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: T×m hiÓu nam ch©m ®iÖn(10ph)- Nam ch©m cã tÝnh chÊt g×?- Cho HS quan s¸t mét vµi nam ch©m vÜnh cöu vµ yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: T¹i sao ngêi ta s¬n mµu ®¸nh dÊu hai nöa cùc nam ch©m kh¸c nhau?- GV lµm thÝ nghiÖm: §a thanh nam ch©m l¹i gÇn kim nam ch©m.- GV giíi thiÖu vÒ nam ch©m ®iÖn. Yªu cÇu HS m¾c m¹ch ®iÖn nh H23.1 theo nhãm kh¶o s¸t tÝnh chÊt cña nam ch©m ®iÖn ®Ó tr¶ lêi C1 vµ rót ra kÕt luËn.

H§2: T×m hiÓu ho¹t ®éng cña chu«ng ®iÖn (8ph)- GV m¾c chu«ng vµo m¹ch ®iÖn vµ cho nã ho¹t ®éng.- GV treo H23.2 vµ hái: Chu«ng ®iÖn cã cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng nh thÕ nµo?GV lu ý gi¶i thÝch çc bé phËn cña chu«ng ®iÖn.

I- T¸c dông tõ1- TÝnh chÊt tõ cña nam ch©m- HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt cña nam ch©m vµ chØ ra çc cùc tõ cña nam ch©m vÜnh cöu.+ Nam ch©m cã kh¶ n¨ng hót s¾t, thÐp.+ Mçi nam ch©m cã hai cùc, cïng cùc th× ®Èy nhau, kh¸c cùc th× hót nhau.2- Nam ch©m ®iÖn- HS nhËn dông cô, m¾c m¹ch ®iÖn H23.1, kh¶o s¸t vµ so s¸nh tÝnh chÊt cña cuén d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tÝnh chÊt tõ cña nam ch©m (tr¶ lêi c©u C1) vµ rót ra kÕt luËn- C1:a) Khi ®ãng c«ng t¾c, cuén d©y hót ®inh s¾t. Khi ng¾t c«ng t¾c, ®inh s¾t r¬i.b) Mét cùc cña nam ch©m hoÆc bÞ hót, hoÆc bÞ ®Èy.KÕt luËn: + Cuén d©y dÉn cuèn quanh lâi s¾t non cã dßng ®iÖn ch¹y qua lµ nam ch©m ®iÖn.+ Nam ch©m ®iÖn cã tÝnh chÊt tõ v× nã cã kh¶ n¨ng lµm quay kim nam ch©m vµ hót çc vËt b»ng s¾t hoÆc thÐp.3- T×m hiÓu chu«ng ®Þªn- HS quan s¸t m¹ch ®iÖn cã chu«ng ®iÖn.- HS t×m hiÓu cÊu t¹o cña chu«ng ®iÖn qua H23.2, gåm: cuén d©y, l¸ thÐp ®µn håi, thanh kim lo¹i t×

58


- Tæ chøc cho HS th¶o luËn vÒ ho¹t ®éng cña chu«ng ®iÖn ®Ó tr¶ lêi çc c©u C2, C3, C4.

- GV th«ng b¸o vÒ t¸c dông c¬ häc cña dßng ®iÖn.H§3: T×m hiÓu t¸c dông ho¸ häc cña dßng ®iÖn (8ph)- GV giíi thiÖu cho HS çc dông cô thÝ nghiÖm: b×nh ®ùng dung dÞch CuSO4 vµ n¾p nhùa cña b×nh ( chÊt çch ®iÖn) cã g¾n hai thái than (vËt liÖu dÉn ®iÖn).- GV ®ãng c«ng t¾c, lu ý HS quan s¸t ®Ìn. Sau vµi phót ng¾t c«ng t¾c, cho HS quan s¸t hai thái than.- Tæ chøc cho HS c¶ líp th¶o luËn, tr¶ lêi çc c©u C5, C6 vµ viÕt ®Çy ®ñ c©u kÕt luËn trong SGK.- GV giíi thiÖu kü thuËt m¹ ®iÖnH§4: T×m hiÓu t¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖn (4ph)- Yªu cÇu HS tù ®äc phÇn “T¸c dông sinh lý” vµ tr¶ lêi c©u hái: §iÖn giËt lµ g×? - Dßng ®iÖn qua c¬ thÓ ngêi cã lîi hay cã h¹i? Khi nµo cã lîi, cã h¹i?

s¸t vµo tiÕp ®iÓm, miÕng s¾t ë ®Çu thanh kim lo¹i ®èi diÖn víi mét ®Çu cña cuén d©y.- HS th¶o luËn ®Ó n¾m ®îc ho¹t ®éng cña chu«ng ®iÖn.C2: §ãng c«ng t¾c, dßng ®iÖn ®i qua cuén d©y vµ cuén d©y trë thµnh nam ch©m ®iÖn, hót miÕng s¾t lµm ®Çu gâ ®Ëp vµo chu«ng.C3: Khi miÕng s¾t bÞ hót, rêi khái tiÕp ®iÓm khi ®ã m¹ch hë, cuén d©y kh«ng cã dßng ®iÖn ®i qua, kh«ng cã tÝnh chÊt tõ nªn kh«ng hót miÕng s¾t. Khi ®ã miÕng s¾t l¹i trë vÒ t× s¸t vµo tiÕp ®iÓmC4: Khi miÕng s¾t t× s¸t vµo tiÕp ®iÓm, m¹ch kÝn, cuén d©y l¹i cã dßng ®iÖn ch¹y qua,cã tÝnh chÊt tõ, l¹i hót miÕng s¾t,.... II- T¸c dông ho¸ häc- HS quan s¸t thÝ nghiÖm, quan s¸t bãng ®Ìn vµ hiÖn tîng x¶y ra víi thái than.- Th¶o luËn tr¶ lêi C5, C6 vµ viÕt ®Çy ®ñ kÕt luËn trong SGKC5: Dung dÞch CuSO4 lµ chÊt dÉn ®iÖn (®Ìn s¸ng).C6: Thái than nèi víi cùc ©m ®îc phñ mét líp mµu ®á nh¹t.KÕt luËn: Dßng ®iÖn ®i qua dung dÞch muèi ®ång lµm cho thái than nèi víi cùc ©m ®îc phñ mét líp ®ång.III- T¸c dông sinh lý- HS tù ®äc môc III- T¸c dông sinh lÝ vµ tr¶ lêi çc c©u hái GV yªu cÇu.

4- Cñng cè (5’)- Dßng ®iÖn cã nh÷ng t¸c dông g×? GV cho HS lµm C7, C8.

5 - D¨n dß - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 23.1 ®Õn 23.4 (SBT).

59


- ChuÈn bÞ çc néi dung ®· häc cho giê «n tËp.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 26: ¤n tËpi. Môc tiªu- Cñng cè vµ hÖ thèng ho¸ çc kiÕn thøc c¬ b¶n ®· häc trong ch-¬ng 3: §iÖn häc. - VËn dông mét çch tæng hîp çc kiÕn thøc ®· häc ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái, gi¶i thÝch cac shiÖn tîng cã liªn quan vµ gi¶i çc bµi tËp c¬ b¶n.- Cã th¸i ®é ham hiÓu biÕt, cã ý thøc vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ.ii. ChuÈn bÞ- GV: HÖ thèng çc c©u hái vµ bµi tËp- HS: ¤n tËp çc kiÕn thøc ®· häc.iii. ph¬ng ph¸p:-Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1. Tæ chøc 2. KiÓm tra3. Bµi míi

Ho¹t ®éng 1: HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc thøc c¬ b¶n ( 20’) (GV ®a ra hÖ thèng c©u hái – HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn c©u tr¶ lêi).C©u 1: Cã thÓ lµm vËt nhiÔm ®iÖn b»ng çch nµo? VËt bÞ nhiÔm ( vËt mang ®iÖn tÝch) cã kh¶ n¨ng g×?C©u 2: Cã nh÷ng lo¹i ®iÖn tÝch nµo? Nªu sù t¬ng t¸c gi÷a çc lo¹i mang ®iÖn tÝch? Quy íc vËt nµo mang ®iÖn tÝch d¬ng? VËt nµo mang ®iÖn tÝch ©m?C©u 3: Khi nµo mét vËt mang ®iÖn tÝch d¬ng? Khi nµo vËt mang ®iÖn tÝch ©m? C©u 4: Nªu s¬ lîc vÒ cÊu t¹o nguyªn tö ?C©u 5: ThÕ nµo lµ vËt dÉn ®iÖn, vËt çch ®iÖn? LÊy vÝ dô?C©u 6: Dßng ®iÖn lµ g×? So s¸nh víi ®Æc ®iÓm cña dßng ®iÖn trong kim lo¹i ?

60


C©u 7: Quy íc chiÒu dßng ®iÖn? So s¸nh víi chiÒu dÞch chuyÓn cã híng cña çc ªlectr«n tù do trong d©y dÉn kim lo¹i? C©u 8: Dßng ®iÖn cã nh÷ng t¸c dông nµo?

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSHo¹t ®éng 2: Lµm bµi tËp vËn dông(18’)C©u 9: LÊy mét thanh ªb«nÝt cä x¸t vµo mét miÕng len. KÕt qu¶ nµo trong nh÷ng kÕt qu¶ sau ®©y ®óng? A- Thanh ªb«nit bÞ nhiÔm ®iÖn, miÕng len kh«ng nhiÔm ®iÖn B- MiÕng len bÞ nhiÔm ®iÖn, thanh ªb«nit kh«ng bÞ nhiÔm ®iÖn C- C¶ thanh ªb«nit vµ miÕng len bÞ nhiÔm ®iÖn D- Kh«ng cã vËt nµo bÞ nhiÔm ®iÖnC©u 10: H¹t nh©n nguyªn tö vµng cã ®iÖn tÝch +79e (-e lµ ®iÖn tÝch cña mét ªlectr«n) Hái: a) Trong nguyªn tö vµng cã bao nhiªu ªlectr«n xung quanh h¹t nh©n? Gi¶i thÝch? b) NÕu nguyªn tö vµng nhËn thªm hoÆc mÊt bít ®i 2 electr«n th× ®iÖn tÝch cña h¹t nh©n cã thay ®æi kh«ng? Khi ®ã nguyªn tö vµng mang ®iÖn tÝch g×?C©u 11: Hai qu¶ cÇu nhÑ A, B ®îc treo gÇn nhau b»ng sîi chØ t¬, chóng hót nhau vµ hai sîi chØ bÞ lÖch (H×nh vÏ). Hái çc qu¶ cÇu bÞ nhiÔm ®iÖn nh thÕ nµo? H·y ph©n tÝch çc trêng hîp cã thÓ x¶y ra.

C©u 9: A- Thanh ªb«nit bÞ nhiÔm ®iÖn, miÕng len kh«ng nhiÔm ®iÖnB- MiÕng len bÞ nhiÔm ®iÖn, thanh ªb«nit kh«ng bÞ nhiÔm ®iÖnC- C¶ thanh ªb«nit vµ miÕng len bÞ nhiÔm ®iÖnD- Kh«ng cã vËt nµo bÞ nhiÔm ®iÖn

C©u 10:a) Trong nguyªn tö vµng cã 79 ªlectr«n xung quanh h¹t nh©n.............b) NÕu nguyªn tö vµng nhËn thªm hoÆc mÊt bít ®i 2 electr«n th× ®iÖn tÝch cña h¹t nh©n cã thay ®æi Khi ®ã nguyªn tö vµng mang ®iÖn tÝch ©m nÕu nhËn thªm e Khi ®ã nguyªn tö vµng mang ®iÖn tÝch d¬ng nÕu bít ®i 2eC©u 11:

A B

Khi A nhiÔm ®iÖn ©m th× B nhiÔm ®iÖn d¬ng hoÆc kh«ng nhiÔm ®iÖn vµ ngîc l¹iC©u 12:

61


C©u 12: VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn cña ®Ìn pin (kho¸ K ®ãng). X¸c ®Þnh chiÒu dßng ®iÖn trong m¹ch.

C©u 13: Trong çc h×nh vÏ sau, nguån ®iÖn ®îc dÊu trong hép kÝn. Dùa vµo chiÒu dßng ®iÖn, h·y x¸c ®Þnh çc cùc cña nguån ®iÖn trong mçi m¹ch ®iÖn.

HS x¸c ®Þnh cùc d¬ng ©m cña nguån ®iÖn dùa vµo chiÒu cña dßng ®iÖn

4- Cñng cè (5’)- Kh¾c s©u l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cÇn ph¶i ghi nhí

5 - D¨n dß - ¤n tËp toµn bé çc kiÕn thøc ®· häc trong ch¬ng 3 chuÈn bÞ cho giê kiÓm tra - Gi¶i l¹i çc bµi tËp trong s¸ch bµi tËp. V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:.................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 27: KiÓm traTIẾN TRÌNH BIÊN SOẠN ĐỀ KIỂM TRA MỘT TIẾT MÔN: VẬT LÝ 7

BƯỚC 1: Xác định mục đích của đề kiểm tra:a. Phạm vi kiến thức: Kiểm tra kiến thức trong chương trình Vật lý lớp 7 học kì II, gồm từ tiêt 19 đến tiết 26 theo phân phối chương trình (sau khi học xong bài 23: Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện)b. Mục đích: - Đối với Học sinh:+ Kiến thức: - Học sinh hiểu được sự nhiễm điện của 2 loại điện tích,- Nắm được định nghĩa cường độ dòng điện , bước đầu giải được các bài tập cơ bản về dòng điện không đổi, hiểu được các tác dụng của dòng điện, và biết được thế nào là vật dẫn điện, vật cách điện- Nắm được định nghĩa dòng điện trong kim loại.

62


+ Kỹ năng: - Hiểu và vận dụng giải thích được các hiện tượng đơn giản, giải các bài tập vật lý cơ bản trong phần điện học lớp 7+ Thái độ: Giúp học sinh có thái độ trung thực, độc lập, nghiêm túc, sáng tạo trong khi làm bài kiểm tra. - Đối với Giáo viên: Thông qua bài kiểm tra đánh giá được kết quả học tập học sinh, từ đó có cơ sở để điều chỉnh cách dạy của GV và cách học của HS phù hợp thực tế. BƯỚC 2. Xác định hình thức kiểm tra: - Kết hợp trắc nghiệm khách quan và tự luận (55% TNKQ, 45% TL)- Học sinh kiểm tra trên lớp.BƯỚC 3. THIẾT LẬP MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA:1. Phần bổ trợ cho các bước thiết lập ma trận đề kiểm tra:a. Tính trọng số nội dung kiểm tra theo khung phân phối chương trình:

Nội dungT/S tiết

Lí thuyết

Tỉ lệ thực dạy Trọng sốLT(cấp độ 1,2)

VD(cấp độ 3,4)

LT(cấp độ 1,2)

VD(cấp độ 3,4)

Sự n.đ-hai loại điện tích 2 2 1,4 0,6 17,5 7,5

D.điện - Nguồn điện, Sơ đồ mạch điện. 2 2 1,4 1,6 17,5 20

Các tác dụng của dòng điện 2 2 1,4 0,6 17,5 7,5

Vật dẫn điện, vật cách điện.Sơ lược về dòng điện trong KL

1 1 0,7 0,3 8,75 3,75

Tổng 8 7 4,9 3,1 61,25 38,75b. Tính số câu hỏi và điểm số chủ đề kiểm tra ở các cấp độ.

Nội dung Trọng sốSố lượng câu(chuẩn cần kiểm

tra) Điểm sốTổng số TN TL

Chủ đề 1Sự n.đ-hai loại điện

tích17,5 2,8 ≈ 3 3(1,5) 0 3(1,5)

Chủ đề 2D.điện - Nguồn điện,

Sơ đồ mạch điện.17,5 2,8 ≈ 3 2(1,5) 1(2,0) 3(3.5)

Chủ đề 3Các tác dụng của dòng

điện17,5 2,8 ≈ 3 2(1,5) 1(2,5) 3(4.0)

63


Chủ đề 4.Vật dẫn điện, vật cách

điện.Sơ lược về dòng điện

trong KL

8,75 1,4 ≈ 1 1(1,0) 0 1(1,0)

Tổng 100 10 14(7,0) 2(3,0) 10(10,0)2. Các bước thiết lập ma trận

Tên Chủ đề

Nhận biết Thông hiểuVận dụng

CộngCấp độ thấp Cấp độ caoTNK

QTL

TNKQ

TLTNK

QTL

TNKQ

TL

Sự nhiễm điện- hai loại điện tích

- Mô tả được một vài hiện tượng chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát.

- Nêu được hai biểu hiện của các vật đã nhiễm điện là hút các vật khác hoặc làm sáng bút thử điện.

- Dựa vào biểu hiện của vật bị nhiễm điện để giải thích được một số hiện tượng trong thực tế liên quan tới sự nhiễm điện do cọ xát

- Vận dụng giải thích được một số hiện tượng thực tế liên quan tới sự nhiễm điện do cọ xát.

Số câu: 2(1,0đ)

Số câu: 1(0,5đ)

Số câu: 3(1,5đ)=15%

D.điện-

Ng.điên-

S.đồ…chiều d.điện

- Dòng điện là dòng các hạt điện tích dịch chuyển có hướng- Nguồn điện là thiết bị tạo ra và duy trì dòng điện, ví dụ như pin, acquy,...- Chỉ ra được cực dương và cực âm của các loại nguồn điện

- Mắc đúng sơ đồ một mạch điện kín đơn giản gồm một pin, một bóng đèn, một công tắc và dây nối để khi đóng công tắc thì đèn sáng và khi mở công tắc thì đèn tắt.

-Mắc đúng sơ đồ một mạch điện kín đơn giản gồm một pin, một bóng đèn, một công tắc và dây nối để khi đóng công tắc thì đèn sáng và khi mở công tắc thì đèn tắt.

- Vẽ được sơ đồ mạch điện kín gồm nguồn điện, công tắc, dây dẫn, bóng đèn.- Mắc được mạch theo sơ đồ đã vẽ.

64


khác nhau

Số câu: 2(1,5đ)

Số câu: 1(2,5đ)

Số câu: 34 đ=40%

Chủ đề 3

Các tác

dụng của

dòng điện

- Dòng điện có thẻ gây ra tác dụng :nhiệt,phát sáng,từ,hoá học, sinh lý.




Số câu:2(1.5®)

Số câu:1(2,đ)

Số câu: 43,5đ=35%

Vật dẫn điện, vật

cách điện.Sơ

lược về dòng điện trong KL

- Nêu thế nào là vật dẫn điện, vật cách điện, và định nghĩa dòng điện trong kim loại

- Hiểu được bản chất dòng điện trong kim loại

Số câu: 1(1 đ)

Số câu: 1(1đ)=10%

10 câu:(10 đ) 100%

Số câu: 4(2,5đ ) = 25%

Số câu: 4(3,0đ )=30%

Số câu: 2( 4,5 đ ) = 45%

Số câu: 10(10 điểm) 100%

BƯỚC 4: Biên soạn câu hỏi theo ma trận.I. PHẦN TRẮC NGHIỆM1. Có thể làm nhiễm điện cho một vật bằng cách. a. Cọ xát vật. b. Nhúng vật vào nước nóng.

65


c. Cho chạm vào nam châm. d. Cả b và c.2. Một thanh kim loại chưa bị nhiễm điện được cọ xát và sau đó trở thành vật mang điện tích dương. Thanh kim loại khi đó ở vào tình trạng nào trong các tình trạng sau? a. Nhận thêm electrôn. b. Mất bớt electrôn. c. Mất bớt điện tích dương. d. Nhận thêm điện tích dương3. Hai quả cầu bằng nhựa , có cùng kích thước ,nhiễm điện cùng loại như nhau, đặt gần nhau thì chúng có tác dụng gì?a. Hút nhau b. Đẩy nhauc. Có thể hút và đẩy nhau d. Không có lực tác dụng4. Chiều dòng điện và chiều dịch chuyển của các electron tự do trong mạch điện là: a. Ban đầu thì cùng chiều, sau một thời gian thì ngược chiều. b. Ban đầu thì ngược chiều, sau một thời gian thì cùng chiều. c. Cùng chiều. d. Ngược chiều.5. Chiều dòng điện được quy ước là chiều: a. Từ cực dương qua dây dẫn và dụng cụ điện tới cực âm của nguồn. b. Chuyển dời có hướng của các điện tích. c. Dịch chuyển của các electron. d. Từ cực âm qua dây dẫn và dụng cụ điện tới cực dương của nguồn.6. Câu nào sau đây là đúng nhất khi nói về điện tích trong nguyên tử kim loại ? A. Trong nguyên tử, hạt nhân mang điện tích dương, các êlêctron mang điện tích âm B. Trong kim loại, các êlêctrôn tự do mang điện tích âm. C. Trong kim loại, dòng điện là dòng dịch chuyển có hướng của các êlêctrôn tự do. D. Các phát biểu A, B, C đều đúng.7. Tại sao nói kim loại dẫn điện tốt? Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau: A. Vì trong kim loại có nhiều êlêctrôn tự do. C. Vì kim loại là vật liệu đắt tiền B. Vì kim loại thường có khối lượng riêng lớn D. Các lí do A, B, C đều đúng.8. Nếu dùng phương pháp mạ điện thì vật cần mạ phải được mắc như thế nào? a. Nối tiếp với cực âm của nguồn điện. b. Nhúng vào dung dịch và mắc với cực âm của nguồn điện. c. Nhúng vào dung dịch và mắc với cực dương của nguồn điện d. Nối tiếp với cực dương của nguồn điện.II. PHẦN TỰ LUẬN.Câu 1 (2,0đ). VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn kÝn víi 1 bãng ®Ìn, 1 c«ng t¾c vµ mét bé nguån ®iÖn (3 pin ) sau ®ã x¸c ®Þnh chiÒu dßng ®iÖn trong m¹ch ®iÖn.Câu 1 (2,5đ). KÓ tªn 5 t¸c dông cña dßng ®iÖn? Nªu øng dông cña nã trong ®êi sèng ?BƯỚC5: XÂY DỰNG HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM.

66


I. PHẦN TRẮC NGHIỆM ( 5,5điểm )C 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8A B B D D D A B

0,5đ 0,5đ 0,5đ 0,75đ 0,75đ 0,75đ 0,75đ 1đ

II. PHẦN TỰ LUẬN (3 điểm)1 (2 ®iÓm): - VÏ ®óng m¹ch ®iÖn: 1,5®iÓm - X¸c ®Þnh ®îc chiÒu dßng ®iÖn trong m¹ch: 0,5 ®iÓm2. (2,5 ®iÓm): - Nªu ®îc t¸c dông cña dßng ®iÖn. (mçi t¸c dung ®îc 0,25 ®iÓm) - Nªu ®îc øng dông cña mçi t¸c dông: 0,25 ®III. KÕt qu¶ kiÓm tra :

§iÓm 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1Sè lîngChÊt l-

îngGiái kh¸ TB×nh YÕu KÐm

SL % 5. §¸nh gi¸ ý thøc chuÈn bÞ kiÓm tra ý thøc kiÓm tra

----------------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 28: Cêng ®é dßng ®iÖni. Môc tiªu

- Nªu ®îc dßng ®iÖn cµng m¹nh th× cêng ®é cña nã cµng lín vµ t¸c dông cña dßng ®iÖn cµng m¹nh. Nªu ®îc ®¬n vÞ cña cêng ®é dßng ®iÖn lµ Ampe, kÝ hiÖu: A. Sö dông ®îc ampe kÕ ®Ó ®o cêng ®é dßng ®iÖn (lùa chän ampe kÕ thÝch hîp vµ m¾c ®óng ampe kÕ). - Kü n¨ng m¾c m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n, quan s¸t vµ ph©n tÝch hiÖn t-îng.- Cã th¸i ®é trung thùc, ham hiÓu biÕt, cã høng thó häc tËp bé m«n.

ii. ChuÈn bÞ- C¶ líp: 1 bé chØnh lu dßng ®iÖn, ®Ìn l¾p s½n vµo ®Õ, 1 ampe kÕ lo¹i to, 1 biÕn trë, 1 ®ång hå ®a n¨ng, d©y nèi.

67


- Mçi nhãm: 1 biÕn thÕ chØnh lu, 1 bãng ®Ìn pin ®· l¾p s½n vµo ®Õ, 1 ampe kÕ, 1 c«ng t¾c, d©y nèi.

iii. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc1- Tæ chøc2- KiÓm tra (5’)

Nªu çc t¸c dông cña dßng ®iÖn? (Yªu cÇu HS ®øng t¹i chç).7A:...........................................................7B:.......................................

.............................7C:.......................................................................


H§1: T×m hiÓu vÒ cêng ®é dßng ®iÖn vµ ®¬n vÞ ®o c-êng ®é dßng ®iÖn(10ph)- GV giíi thiÖu m¹ch ®iÖn thÝ nghiÖm H24.1: ampe kÕ lµ dông cô ph¸t hiÖn vµ cho biÕt dßng ®iÖn m¹nh hay yÕu, biÕn trë lµ dông cô ®Ó thay ®æi c-êng ®é dßng ®iÖn tong m¹ch.- GV lµm thÝ nghiÖm, dÞch chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë.- Yªu cÇu HS quan s¸t sè chØ cña ampe kÕ t¬ng øng khi ®Ìn s¸ng m¹nh, s¸ng yÕu (kh«ng ®äc sè chØ cña ampe kÕ, chØ cÇn so s¸nh).- Gäi HS nhËn xÐt vµ GV chèt l¹i (chó ý çch sö dông tõ cña HS).- GV th«ng b¸o vÒ cêng ®é dßng ®iÖn vµ ®¬n vÞ cña c-êng ®é dßng ®iÖn- §æi ®¬n vÞ cho çc gi¸ trÞ sau? 0,175 A = ................ mA 1520mA = .................. A 0,38A = .................... mA 280 mA = ....................AH§2: T×m hiÓu Ampe kÕ (10ph)

I- Cêng ®é dßng ®iÖn1- Quan s¸t thÝ gnhiÖm- HS quan s¸t m¹ch ®iÖn vµ nhËn biÕt ®îc çc dông cô trong m¹ch ®iÖn.

- HS quan s¸t sè chØ cña ampe kÕ t¬ng øng khi ®Ìn s¸ng m¹nh vµ ®Ìn s¸ng yÕu

- NhËn xÐt: Víi mét bãng ®Ìn nhÊt ®Þnh, khi ®Ìn s¸ng cµng m¹nh thÝ sè chØ cña ampe kÕ cµnglín.2- Cêng ®é dßng ®iÖn- Sè chØ cña ampe kÕ lµ gi¸ trÞ cña cêng ®é dßng ®iÖn (cho biÕt møc ®é m¹nh, yÕu cña dßng ®iÖn)- §¬n vÞ: ampe – KÝ hiÖu: A ¦íc cña A lµ: miliampe – KÝ hiÖu: mA 1A = 1000 mA 1mA = 0,001AII- Ampe kÕ- HS ghi vë: Ampe kÕ lµ dông cô ®o cêng ®é dßng ®iÖn.

68


- GV nh¾c l¹i: ampe kÕ lµ dông cô ®o cêng ®é dßng ®iÖn.- GV híng dÉn HS t×m hiÓu ampe kÕ. GV ®a ra ampe kÕ, v«n kÕ vµ yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: §Æc ®iÓm nµo trªn mÆt ®ång hå gióp ta ph©n biÖt ®îc ampª kÕ víi çc dông cô ®o kh¸c.Yªu cÇu HS t×m hiÓu GH§, §CNN cña ampe kÕ cña nhãm m×nh.H§3: M¾c ampe kÕ ®Ó x¸c ®Þnh cêng ®é dßng ®iÖn (15ph)- GV giíi thiÖu cho HS kÝ hiÖu cña ampe kÕ trªn s¬ ®å m¹ch ®iÖn.- Yªu cÇu HS vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn H24.3, chØ râ chèt (+), chèt (-). Gäi mét HS lªn b¶ng thùc hiÖn.- GV treo b¶ng 2 vµ hái: Ampe kÕ cña nhãm em thÝch hîp ®Ó ®o cêng ®é dßng ®iÖn qua dông cô nµo? T¹i sao?- GV lu ý HS : chän ampe kÕ cã giíi h¹n ®o phï hîp.- Yªu cÇu HS çc nhãm m¾c m¹ch ®iÖn H24.3. GV kiÓm tra tríc khi ®ãng kho¸ K.Khi sö dông ampe kÕ ph¶i chó ý ®iÓm g×?

- Híng dÉn HS th¶o luËn ®Ó rót ra nhËn xÐt.H§4: VËn dông (4ph)- Tæ chøc cho HS lµm çc bµi tËp trong phÇn vËn dông.

- HS quan s¸t mÆt ampe kÕ vµ nªu ®îc ®Æc ®iÓm: Trªn mÆt ampe kÕ cã ghi ch÷ A hoÆc mA.- HS ho¹t ®éng theo nhãm, chØ ra ®îc GH§ vµ §CNN cña ampe kÕ vµ chØ ®îc chèt (+), chèt (-), hoµn thiÖn c©u C1.

III- §o cêng ®é dßng ®iÖn- HS n¾m ®îc kÝ hiÖu cña ampe kÕ trªn s¬ ®å m¹ch ®iÖn- HS vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn H24.3 vµ chØ ra chèt (+), chèt (-).- HS dùa vµo b¶ng sè liÖu vµ GH§ cña ampe kÕ cña nhãm ®Ó tr¶ lêi c©u hái cña GV.- HS m¾c m¹ch ®iÖn H24.3, ®äc sè chØ cña ampe kÕ vµ quan s¸t ®é s¸ng cña bãng ®Ìn khi dïng 2 pin vµ 4 pin.Nh÷ng ®iÓm cÇn chó ý khi sö dông ampe kÕ: + Chän ampe kÕ cã GH§, §CNN phï hîp víi gi¸ trÞ cêng ®é dßng ®iÖn cÇn ®o.+ §iÒu chØnh kim cña ampe kÕ chØ ®óng v¹ch sè 0.+ M¾c ampe kÕ vµo m¹ch ®iÖn sao cho chèt (+) cña ampe kÕ víi cùc (+) cña nguån ®iÖn.+ §Æt m¾t ®Ó kim che khuÊt ¶nh cña nã trong g¬ng, ®äc vµ ghi kÕt qu¶.C2: Dßng ®iÖn ch¹y qua ®Ìn cã c-êng ®é cµng lín (nhá) th× ®Ìn cµng s¸ng (tèi).IV- VËn dông- Ç nhËn HS tr¶ lêi C4, C5

- Th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi

69


- Th¶o luËn chung c¶ líp ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.4- Cñng cè (5’)

- Yªu cÇu HS ®äc phÇn ghi nhí vµ giíi thiÖu phÇn: "Cã thÓ em cha biÕt".

- Häc bµi vµ lµm bµi tËp 24.1 ®Õn 23.6 (SBT).5. D¨n dß - §äc tríc bµi 25: HiÖu ®iÖn thÕ.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 29: HiÖu ®iÖn thÕi. Môc tiªu

- BiÕt ®îc ë hai cùc cña nguån ®iÖncã sù nhiÔm ®iÖn kh¸c nhau vµ gi÷a chóng cã mét hiÖu ®iÖn thÕ. Nªu ®îc ®¬n vÞ cña hiÖu ®iÖn thÕ lµ v«n (kÝ hiÖu: V). Sö dông v«n kÕ ®Ó ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc ®Ó hë cña nguån ®iÖn (lùa chän v«n kÕ phï hîp vµ m¾c ®óng v«n kÕ).- Kü n¨ng m¾c m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n, vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn.- Cã th¸i ®é trung thùc, ham hiÓu biÕt, cã høng thó häc tËp bé m«n.

ii. ChuÈn bÞ- C¶ líp: 1 sè lo¹i pin, acquy, 1 ®ång hå ®a n¨ng, H25.2, H25.3.- Mçi nhãm: 1 biÕn thÕ chØnh lu, 1 bãng ®Ìn pin ®· l¾p s½n vµo ®Õ, 1 c«ng t¾c, d©y nèi, 1 v«n kÕ.


Tr×nh bµy quy t¾c sö dông ampe kÕ?7A:................................................................7B:..................................

.............................7C:.......................................................................


H§1: T×m hiÓu vÒ hiÖu ®iÖn thÕ vµ ®¬n vÞ hiÖu ®iÖn thÕ (7ph)- GV th«ng b¸o: Nguån ®iÖn cã

I- HiÖu ®iÖn thÕ- Nguån ®iÖn t¹o ra gi÷a hai cùc cña nã mét hiÖu ®iÖn thÕ.- HiÖu ®iÖn thÕ kÝ hiªu: U

70


hai cùc: cùc (+) vµ cùc (-). Gi÷a hai cùc cña nguån ®iÖn cã mét hiÖu ®iÖn thÕ.- GV th«ng b¸o kÝ hiÖu vµ ®¬n vÞ cña hiÖu ®iÖn thÕ (giíi thiÖu vÒ Alecxan®r« v«nta- nhµ vËt lý ngêi Itali).- §æi ®¬n vÞ cho çc gi¸ trÞ sau? 2,5V = ................ mV 6kV = .................. V 110V = .................... kV 1200mV = ................V- Cho HS quan s¸t çc lo¹i pin, ¸c quy. Yªu cÇu quan s¸t vµ ®äc sè v«n ghi trªn vá pin, acquy tr¶ lêi C1.- Nh÷ng con sè nµy cho ta biÕt ®iÒu g×?H§2: T×m hiÓu v«n kÕ (7ph)- GV th«ng b¸o: v«n kÕ lµ dông cô ®o hiÖu ®iÖn thÕ.- Cho HS quan s¸t v«n kÕ, yªu cÇu HS chØ ra ®îc ®Æc ®iÓm ®Ó nhËn biÕt v«n kÕ, çc chèt ghi dÊu g×? Chèt ®iÒu chØnh kim?- Yªu cÇu HS t×m hiÓu GH§, §CNN cña v«n kÕ ë nhãm m×nh.- Yªu cÇu HS t×m hiÓu GH§ vµ §CNN cña v«n kÕ H25.2a, b.Cho biÕt v«n kÕ nµo dïng kim, v«n kÕ nµo hiÖn sè? - GV giíi thiÖu vÒ ®ång hå v¹n n¨ng.

H§3: §o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña nguån ®iÖn khi m¹ch ®iÖn hë (15ph)- GV vÏ kÝ hiÖu cña v«n kÕ trªn

- §¬n vÞ: v«n – KÝ hiÖu: V ¦íc cña V lµ: miliv«n – KÝ hiÖu: mABéi cña V lµ kil«v«n – KÝ hiÖu: kV 1kV = 1000 V 1mV = 0,001V- HS quan s¸t çc lo¹i pin vµ çc quy ®Ó hoµn thiÖn c©u C1C1: Pin trßn: 1,5 V Acquy xe m¸y: 6V hoÆc 12V Gi÷a hai lç cña æ lÊy ®iÖn: 220VSè v«n ghi trªn mçi nguån ®iÖn lµ gi¸ trÞ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña nã khi cha m¾c vµo m¹ch.II- V«n kÕ- HS ghi vë: V«n kÕ lµ dông cô ®o hiÖu ®iÖn thÕ.- HS quan s¸t v«n kÕ vµ nªu ®îc ®Æc ®iÓm:+Trªn mÆt v«n kÕ cã ghi ch÷ V (sè ®o cña v«n kÕ tÝnh theo ®¬n vÞ v«n) hoÆc mV (...)+ Cã hai chèt (+), 1 chèt (-)+ Chèt ®iÒu chØnh kim.- HS ho¹t ®éng theo nhãm, chØ ra ®îc GH§ vµ §CNN cña v«n kÕ ë nhãm m×nh (Chó ý: Ph©n biÖt GH§ vµ §CNN cña hai thang ®o)- Tr¶ lêi çc c©u hái GV yªu cÇu.

III- §o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña nguån ®iÖn khi m¹ch ®iÖn hë- HS vÏ ®îc kÝ hiÖu cña v«n kÕ trªn s¬ ®å m¹ch ®iÖn.- HS vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn H25.3 vµ chØ ra chèt (+), chèt (-).- NhËn xÐt h×nh vÏ cña b¹n trªn b¶ng.- Tr¶ lêi çc c©u hái cña GV ( c©u

71


s¬ ®å m¹ch ®iÖn.- Yªu cÇu HS quan s¸t H25.3 vµ tr¶ lêi c©u hái: Bãng ®Ìn, kho¸ K ®îc m¾c nh thÕ nµo víi nguån ®iÖn? Hai chèt cña v«n kÕ ®îc m¾c nh thÕ nµo víi nguån ®iÖn?- Yªu cÇu HS vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn H25.3, ghi râ chèt nèi cña v«n kÕ. Gäi mét HS lªn b¶ng thùc hiÖn, HS kh¸c nhËn xÐt.Lu ý: chèt (+) cña v«n kÕ nèi víi cùc (+) cña nguån, chèt (-) cña v«n kÕ nèi víi cùc (-) cña nguån ®iÖn.- V«n kÕ cña nhãm em cã phï hîp ®Ó ®o hiÖu ®iÖn thÕ 6 V kh«ng? - KiÓm tra xem kim cña v«n kÕ chØ sè kh«ng cha?- Khi sö dông v«n kÕ ®Ó ®o hiÖu ®iÖn thÕ cÇn chó ý g×? (Quy t¾c sö dông)

- Yªu cÇu HS çc nhãm m¾c m¹ch ®iÖn H25.3, ®äc vµ ghi sè chØ cña v«n kÕ vµo b¶ng 2 trong hai trêng hîp: 1pin, 2 pin- Tæ chøc th¶o luËn ®Ó rót ra kÕt luËn.

2, 3 phÇn III).

- Quy t¾c sö dông v«n kÕ:+ Chän v«n kÕ cã GH§, §CNN phï hîp víi gi¸ trÞ hiÖu ®iÖn thÕ cÇn ®o.+ §iÒu chØnh kim cña v«n kÕ chØ ®óng v¹ch sè 0.+ M¾c ampe kÕ vµo m¹ch ®iÖn sao cho chèt (+) cña v«n kÕ víi cùc (+), chèt (-) cña v«n kÕ nèi víi cùc (-) cña nguån ®iÖn.+ §Æt m¾t ®Ó kim che khuÊt ¶nh cña nã trong g¬ng, ®äc vµ ghi kÕt qu¶.- HS lµm viÖc theo nhãm, m¾c m¹ch ®iÖn theo H25.3.- Ghi sè chØ cña v«n kÕ vµo b¶ng 2 vµ rót ra kÕt luËn: Sè chØ cña v«n kÕ b»ng sè v«n ghi trªn vá nguån ®iÖn.

4- Cñng cè (5’)- Yªu cÇu HS tr×nh bµy nh÷ng ®iÓm cÇn ghi nhí trong bµi häc.- Híng dÉn HS hoµn thµnh C5, C6. Th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt

c©u tr¶ lêi.5- D¨n dß - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 25.1 ®Õn 23.7 (SBT). §äc phÇn: "Cã thÓ em cha biÕt".

- §äc tríc bµi 26: HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu dông cô dïng ®iÖn.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

72


........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 30: HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu dông cô dïng ®iÖn

i. Môc tiªu- Sö dông ®îc v«n kÕ ®Ó ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai hai ®Çu dông cô dïng ®iÖn. Nªu ®îc hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn b»ng 0 khi kh«ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua bãng ®Ìn vµ khi hiÖu ®iÖn thÕ cµng lín th× dßng ®iÖn qua bãng ®Ìn cã cêng ®é cµng lín. HiÓu ®-îc mâi dông cô dïng ®iÖn sÏ ho¹t ®éng b×nh thêng khi sö dông víi hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc cã gi¸ trÞ b»ng sè v«n ghi trªn dông cô ®ã.- Kü n¨ng m¾c m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n, x¸c ®Þnh GH§ vµ §CNN cña v«n kÕ ®Ó chän v«n kÕ phï hîp vµ ®äc ®óng kÕt qu¶.- Cã th¸i ®é trung thùc, ham hiÓu biÕt, cã høng thó häc tËp bé m«n, cã ý thøc vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ cuéc sèng.

ii. ChuÈn bÞ- C¶ líp: b¶ng kÕt qu¶ ®o, b¶ng phô chÐp c©u C8.- Mçi nhãm: 1 biÕn thÕ chØnh lu, 1 bãng ®Ìn pin ®· l¾p s½n vµo ®Õ, 1 c«ng t¾c, d©y nèi, 1 v«n kÕ, 1 ampe kÕ.


§¬n vÞ ®o hiÖu ®iÖn thÕ? Dông cô ®o hiÖu ®iÖn thÕ? Cho m¹ch ®iÖn gåm mét bãng ®Ìn, mét c«ng t¾c, nÕu dïng v«n kÕ ®Ó ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn th× ph¶i m¾c v«n kÕ nh thÕ nµo? VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn ®ã?7A:................................................................ 7B:..............................................................

7C:.................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: Hiªu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn (20ph)- Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm lµm thÝ nghiÖm 1, quan

I- HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn1- Bãng ®Ìn cha ®îc m¾c vµo m¹ch

73


s¸t sè chØ cña v«n kÕ vµ tr¶ lêi c©u C1.

- Yªu cÇu HS çc nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm 2. GV kiÓm tra vµ hç trî çc nhãm gÆp khã kh¨n tríc khi ®ãng c«ng t¾c.- Yªu cÇu ®¹i diÖn çc nhãm lªn ®iÒn kÕt qu¶.- Tæ chøc cho HS th¶o luËn C3.

- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u hái: Nªu ý nghÜa cña sè v«n ghi trªn çc dông cô dïng ®iÖn?- Yªu cÇu HS lµm viÖc ç nh©n gi¶i thÝch c©u C4.

H§2 T×m hiÓu sù t¬ng tù gi÷a hiÖu ®iÖn thÕ vµ sù chªnh lÖch møc níc (5ph)- Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm hoµn thµnh c©u C5.- Tæ chøc cho HS th¶o luËn chung c¶ líp ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ C5.

H§3: Lµm bµi tËp vËn dông (8ph)- Yªu cÇu HS ho¹t ®éng theo nhãm hoµn thµnh c©u C6, C7, C8.

®iÖn.- HS lµm viÖc theo nhãm, m¾c m¹ch ®iÖn H26.1(TN1), quan s¸t sè chØ cña v«n kÕ vµ tr¶ lêi c©u C1.C1: HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn khi cha m¾c vµo m¹ch ®iÖn b»ng 0.2- Bãng ®Ìn ®îc m¾c vµo m¹ch ®iÖn- HS çc nhãm lµm thÝ nghiÖm 2, quan s¸t sè chØ cña v«n kÕ, ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo b¶ng 1.- Th¶o luËn c©u tr¶ lêi C3, ghi kÕt qu¶ ®óng vµo vëC3:+ HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn b»ng 0 th× kh«ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua bãng ®Ìn.+ HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y qua bãng ®Ìn cã cêng ®é cµng lín.- HS ®äc th«ng tin vµ tr¶ lêi ®îc: Sè v«n ghi trªn mçi dông cô dïng ®iÖn lµ gi¸ trÞ hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc- HS lµm viÖc ç nh©n tr¶ lêi C4: Ph¶i m¾c bãng ®Ìn vµo hiÖu ®iÖn thÕ 2,5V.II- Sù t¬ng tù gi÷a hiªu ®iÖn thÕ vµ sù chªnh lÖch møc níc- HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn c©u tr¶ lêi C5a) Khi cã sù chªnh lÖch møc n íc gi÷a hai ®iÓm A vµ B th× cã dßng n íc ch¶y tõ A ®Õn B.b) Khi cã hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn th× cã dßng ®iÖn ch¹y qua bãng ®Ìn.c) M¸y b¬m níc t¹o ra sù chªnh lÖch møc n íc t¬ng tù nh hiÖu ®iÖn thÕ t¹o ra dßng ®iÖn.

74


- Gäi HS lªn b¶ng tr¶ lêi c©u C6, C7, C8.- Tæ chøc cho HS th¶o luËn chung ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.

III- VËn dông- HS ho¹t ®éng theo nhãm tr¶ lêi vµ th¶o luËn c©u C6, C7, C8C6: C. Gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn pin ®îc th¸o rêi khái ®Ìn pinC7: A. Gi÷a hai ®iÓm A vµ BC8: C

4- Cñng cè (5’)- Yªu cÇu HS tr×nh bµy nh÷ng ®iÓm cÇn ghi nhí trong bµi häc

(ghi nhí).- Híng dÉn HS t×m hiÓu phÇn : Cã thÓ em cha biÕt.- GV nhÊn m¹nh ®iÓm cÇn lu ý ®Ó ®¶m b¶o ©n toµn vµ bÒn

khi sö dông çc thiÕt bÞ ®iÖn.

5- D¨n dß - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 26.1 ®Õn 26.3 (SBT). - §äc tríc bµi 27: Thùc hµnh: §o cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu

®iÖn thÕ ®èi víi ®o¹n m¹ch nèi tiÕp.- ChÐp mÉu b¸o ço thùc hµnh ra giÊy


----------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 31: Thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh §o cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ

®èi víi ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕpi. Môc tiªu- BiÕt m¾c nèi tiÕp hai bãng ®Ìn. - Thùc hµnh ®o vµ ph¸t hiÖn ®îc quy luËt vÒ hiÖu ®iÖn thÕ vµ c-êng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch ®iÖn m¾c nèi tiÕp hai bãng ®Ìn.- Cã høng thó häc tËp bé m«n, cã ý thøc thu thËp th«ng tin trong thùc tÕ ®êi sèng.ii. ChuÈn bÞ- Mçi nhãm: 1 biÕn thÕ chØnh lu, 2 bãng ®Ìn pin lo¹i nh nhau ®· l¾p s½n vµo ®Õ, 1 c«ng t¾c, d©y nèi, 1 v«n kÕ, 1 ampe kÕ.- Mèi HS chuÈn bÞ mét mÉu b¸o ço.

75


iii. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc1- Tæ chøc2- KiÓm tra ()3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: M¾c nèi tiÕp hai bãng ®Ìn (10ph)- Yªu cÇu HS quan s¸t H27.1a vµ H27.1b ®Ó nhËn biÕt hai bãng ®Ìn m¾c nèi tiÕp.- Cho biÕt ampe kÕ vµ c«ng t¾c ®îc m¾c nh thÕ nµo vµo bé phËn kh¸c?- Yªu cÇu HS çc nhãm lùa chän dông cô ®Ó m¾c m¹ch ®iÖn H27.1a,b vµ vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµo b¸o ço- GV kiÓm tra çc nhãm m¾c m¹ch ®iÖn vµ hç trî nhãm yÕu.Lu ý: Çc bé phËn m¾c liªn tiÕp kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®óng thø tù SGK.H§2: §o cêng ®é dßng ®iÖn víi ®o¹n m¹ch nèi tiÕp (10ph)- Yªu cÇu HS m¾c ampe kÕ ë vÞ trÝ 1, ®ãng c«ng t¾c 3 lÇn, ghi l¹i 3 sè chØ I1’, I1’’, I1’’’ cña ampe kÕ vµ tÝnh gÝa trÞ trung b×nh I1

= , ghi kÕt qu¶ trÞ I1

vµo b¸o ço.- T¬ng tù nh vËy m¾c ampe kÕ ë vÞ trÝ 2, 3 ®Ó ®o cêng ®é dßng ®iÖn.- GV theo dâi ho¹t ®éng cña çc nhãm.- HS th¶o luËn nhãm ®Ó ®i ®Õn nhËn xÐt ®óng.H§3: §o hiÖu ®iÖn thÕ ®èi víi ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp (10ph)- GV yªu cÇu HS quan s¸t H27.2

1-M¾c nèi tiÕp hai bãng ®Ìn- HS quan s¸t H27.1a vµ H27.1b, tr¶ lêi c©u hái cña GV: Ampe kÕ vµ c«ng t¾c ®îc m¾c nèi tiÕp víi çc bé phËn kh¸c trong m¹ch.

- HS çc nhãm lµm thÝ nghiÖm 2: m¾c m¹ch ®iÖn, vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµo mÉu b¸o ço díi sù híng dÉn cña GV.

2- §o cêng ®é dßng ®iÖn víi ®o¹n m¹ch nèi tiÕp- HS trong nhãm ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cho mçi thµnh viªn trong nhãm: m¾c m¹ch ®iÖn, ®o vµ tÝnh I1, I2, I3.Th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh nhËn xÐt trong mÉu b¸o ço thùc hµnh.- NhËn xÐt: Trong ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp, cêng ®é dßng ®iÖn b»ng nhau t¹i çc vÞ trÝ kh¸c nhau cña m¹ch: I1=I2=I3

3- §o hiÖu ®iÖn thÕ ®èi víi ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp- HS quan s¸t vµ thÊy ®îc v«n kÕ ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm 1 vµ 2 lµ hiÖu ®iÖn thÕ

76


vµ cho biÕt v«n kÕ ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu cña ®Ìn nµo?- Yªu cÇu HS vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn t¬ng tù H27.2, trong ®ã v«n kÕ ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu cña ®Ìn 2 vµo b¸o ço thùc hµnh, chØ râ chèt nèi cña v«n kÕ- Yªu cÇu HS m¾c v«n kÕ vµo m¹ch ®iÖn ghi vµ tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh U12, U23 vµ U13

- GV gi¶i thÝch: Sè chØ cña ampe kÕ sai kh¸c chót Ýt v× m¾c thªm v«n kÕ lµm m¹ch thay ®æi so víi tríc.- Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm ®Ó rót ra nhËn xÐt.

gi÷a hai ®Çu ®Ìn 1- VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµo mÉu b¸o ço thùc hµnh- HS m¾c v«n kÕ vµo ®iÓm 1 vµ 2, 2 vµ 3, 1 vµ 3 x¸c ®Þnh gi¸ trÞ trung b×nh U12, U23, U13 , ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 2 trong mÉu b¸o ço.- Th¶o luËn nhãm ®Ó hoµn thµnh nhËn xÐtNhËn xÐt: §èi víi ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp, hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch b»ng tæng çc hiÖu ®iÖn thÕ trªn mçi ®Ìn: U13 = U12+ U23

4. §¸nh gi¸ nhËn xÐt - ý thøc chuÈn bÞ thùc hµnh: - Thao t¸c thùc hµnh: - VÖ sinh sau thùc hµnh:- Häc bµi vµ lµm bµi tËp 27.1 ®Õn 27.5 (SBT).

5- D¨n dß - §äc tríc bµi 28: Thùc hµnh: §o cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ

®èi víi ®o¹n m¹ch song song.- ChÐp mÉu b¸o ço thùc hµnh ra giÊy


----------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 32: Thùc hµnh:

§o cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ ®èi víi ®o¹n m¹ch m¾c song song

i. Môc tiªu- BiÕt m¾c song song hai bãng ®Ìn.

77


- Thùc hµnh ®o vµ ph¸t hiÖn ®îc quy luËt vÒ hiÖu ®iÖn thÕ vµ c-êng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch ®iÖn m¾c song song hai bãng ®Ìn.- Cã høng thó häc tËp bé m«n, cã ý thøc thu thËp th«ng tin trong thùc tÕ ®êi sèng.ii. ChuÈn bÞ- Mçi nhãm: 1 biÕn thÕ chØnh lu, 2 bãng ®Ìn pin lo¹i nh nhau ®· l¾p s½n vµo ®Õ, 1 c«ng t¾c, d©y nèi, 1 v«n kÕ, 1 ampe kÕ.- Mçi HS chuÈn bÞ mét mÉu b¸o ço.

iii. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc1- Tæ chøc2- KiÓm tra 3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: T×m hiÓu vµ m¾c m¹ch ®iÖn s«ng song víi hai bãng ®Ìn (10ph)- Yªu cÇu HS quan s¸t H28.1a, H28.1b vµ m¹ch ®iÖn m¾c cô thÓ cña GV®Ó nhËn biÕt hai bãng ®Ìn m¾c song song.- Hai ®iÓm nµo lµ hai ®iÓm nèi chung cña çc bãng ®Ìn?- GV th«ng b¸o vÒ m¹ch chÝnh, m¹ch rÏ.- Yªu cÇu HS çc nhãm lùa chän dông cô ®Ó m¾c m¹ch ®iÖn H28.1a vµ quan s¸t ®é s¸ng cña bãng ®Ìn.

- Yªu cÇu HS th¸o mét bãng ra, quan s¸t ®é s¸ng cña bãng ®Ìn cßn l¹i.- Qu¹t vµ bãng ®Ìn trong líp ®-îc m¾c nèi tiÕp hay song song? V× sao?H§2: §o hiÖu ®iÖn thÕ ®èi víi ®o¹n m¹ch song song (8ph)- Yªu cÇu HS çc nhãm m¾c v«n kÕ vµo m¹ch ®iÖn ®Ó ®o hiÖu ®iÖn thÕ t¹i çc ®iÓm 1 & 2, 3 & 4, ®iÓm M & N. Ghi

1- M¾c song song hai bãng ®Ìn- HS quan s¸t H28.1a, H28.1b vµ kÕt hîp quan s¸t m¹ch ®iÖn Gv m¾c, chØ ra ®îc ®iÓm chung cña hai bãng ®Ìn, m¹ch chÝnh, m¹ch rÏ.+ §iÓm M & N lµ hai ®iÓm nèi chung cña hai bãng ®Ìn.+ §o¹n m¹ch nèi mçi bãng ®Ìn víi ahi ®iÓm chung lµ m¹ch rÏ.+ §o¹n m¹ch nèi hai ®iÓm chung víi nguån ®iÖn lµ m¹ch chÝnh.- HS m¾c m¹ch ®iÖn H28.1a theo nhãm. Sau khi ®îc GV kiÓm tra m¹ch, çc nhãm ®ãng c«ng t¾c, quan s¸t ®é s¸ng cña bãng ®Ìn.- Th¸o mét bãng ®Ìn vµ quan s¸t ®é s¸ng cña bãng ®Ìn cßn l¹i.- HS tr¶ lêi c©u hái GV ®a ra.2- §o hiÖu ®iÖn thÕ ®èi víi ®o¹n m¹ch song song- HS lµm viÖc theo nhãm, m¾c v«n kÕ vµo m¹ch ®o hiÖu ®iÖn thÕ U12, U34, UMN, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 cña mÉu b¸o ço.HS n¾m ®îc çch m¾c v«n kÕ vµ m¾c ®îc v«n kÕ vµo m¹ch.

78


kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 trong mÉu b¸o ço.- GV kiÓm tra çch m¾c v«n kÕ cña çc nhãm : M¾c v«n kÕ nh thÕ nµo?- §Ó ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®Ìn 1, em ph¶i m¾c v«n kÕ nh thÕ nµo?- HS th¶o luËn nhãm ®Ó ®i ®Õn nhËn xÐt ®óng. GV chèt l¹i.H§3: §o cêng ®é dßng ®iÖn ®èi víi ®o¹n m¹ch m¾c song song (12ph)- GV yªu cÇu HS sö dông m¹ch ®iÖn ®· m¾c, th¸o v«n kÕ, m¾c ampe kÕ lÇn lît vµo çc vÞ trÝ ®Ó ®o cêng ®é dßng ®iÖn qua m¹ch rÏ 1, m¹ch rÏ 2, m¹ch chÝnh.- GV kiÓm tra çch m¾c ampe kÕ cña çc nhãm tríc khi HS ®ãng c«ng t¾c.- Yªu cÇu HS trong mçi phÐp ®o cÇn lÊy ba gi¸ trÞ vµ tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh céng I1, I2, I3

vµ I . Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 2 cña mÉu b¸o ço.- GV cho HS çc nhãm th¶o luËn, nhËn xÐt.Lu ý: I I1+ I2 do ¶nh hëng cña viÖc m¾c ampe kÕ vµo m¹ch.- GV lµm thÝ nghiÖm víi 3 ampe kÕ ®îc m¾c ®ång thêi vµo m¹ch.

- Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh nhËn xÐt trong mÉu b¸o ço thùc hµnh- NhËn xÐt: HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu çc bãng ®Ìn m¾c song song lµ b»ng nhau vµ b»ng hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm nèi chung: U12 = U34 = UMN

3- §o cêng ®é dßng ®iÖn ®èi víi ®o¹n m¹ch m¾c song song

- HS m¾c ampe kÕ theo híng dÉn cña Gv ®Ó ®o cêng ®é qua m¹ch rÏ I1, I2 vµ m¹ch chÝnh I, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 2 trong mÉu b¸o ço.

- Th¶o luËn nhãm ®Ó hoµn thµnh nhËn xÐtHS n¾m ®îc nguyªn nh©n dÉn ®Õn sai sè (I I1+ I).NhËn xÐt: Cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh b»ng tæng çc cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch rÏ: I = I1+ I2.

4. §¸nh gi¸ nhËn xÐt - ý thøc chuÈn bÞ thùc hµnh: - Thao t¸c thùc hµnh: - VÖ sinh sau thùc hµnh:

5- D¨n dß - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 28.1 ®Õn 28.5 (SBT). - §äc tríc bµi 29: An toµn khi sö dông ®iÖn.

79



----------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 33: An toµn khi sö dông ®iÖni. Môc tiªu

- BiÕt giíi h¹n nguy hiÓm cña dßng ®iÖn ®èi víi c¬ thÓ ngêi. BiÕt sö dông ®óng lo¹i cÇu ch× ®Ó tr¸nh t¸c h¹i cña hiÖn tîng ®o¶n m¹ch. BiÕt vµ thùc hiÖn mét sè quy t¾c ban ®Çu ®Ó ®¶m b¶o an toµn khi sö dông ®iÖn.- Lu«n cã ý thøc sö dông ®iÖn an toµn.

ii. ChuÈn bÞ- C¶ líp: mét sè lo¹i cÇu ch× cã ghi sè ampe, mét m¸y chØnh lu dßng ®iÖn, mét bãng ®Ìn, mét c«ng t¾c, mét bót thö ®iÖn, d©y nèi.


Nªu çc t¸c dông cña dßng ®iÖn? Dßng ®iÖn qua c¬ thÓ ngêi cã lîi hay cã h¹i?7A:................................................................. 7B:.............................................................

7C:..................................................................3- Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HSH§1: T×m hiÓu çc t¸c dông vµ giíi h¹n nguy hiÓm cña dßng ®iÖn ®èi víi c¬ thÓ ng-êi (12ph)- Tay cÇm bót thö ®iÖn ph¶i nh thÕ nµo th× bãng ®Ìn cña bót thö ®iÖn s¸ng ?- NÕu tay ch¹m vµo ®Çu kia cña bót thö ®iÖn ®Ó c¾m vµo lç cña æ lÊy ®iÖn ®îc kh«ng? V× sao?- Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm: L¾p m¹ch ®iÖn H29.1

I- Dßng ®iÖn ®i qua c¬ thÓ ngêi cã thÓ g©y nguy hiÓm1- Dßng ®iÖn cã thÓ ®i qua c¬ thÓ ngêi- HS quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm ®Ó tr¶ lêi c©u hái cña GV vµ tr¶ lêi c©u C1.

- HS lµm viÖc theo nhãm m¾c m¹ch

80


®Ó hoµn thµnh nhËn xÐt.- GV híng dÉn HS th¶o luËn ®Ó cã nhËn xÐt ®óng.- Yªu cÇu HS ®äc phÇn th«ng tin môc 2 vµ tr¶ lêi c©u hái: Giíi h¹n nguy hiÓm ®èi víi dßng ®iÖn ®i qua c¬ thÓ ng-êi lµ bao nhiªu?- Tæ chøc cho HS lµm bµi tËp 29.2(SBT)- Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ho¶ ho¹n lµ do chËp ®iÖn (®o¶n m¹ch). Chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ hiÖn tîng nµy.H§2: T×m hiÓu hiÖn tîng ®o¶n m¹ch vµ t¸c dông cña cÇu ch× (15ph)

- GV m¾c m¹ch ®iÖn H29.2 vµ lµm thÝ nghiÖm vÒ sù ®o¶n m¹ch nh SGK. Yªu cÇu HS quan s¸t vµ ghi l¹i sè chØ cña ampe kÕ vµ tr¶ lêi c©u C1.

- Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm vÒ t¸c h¹i cña hiÖn tîng ®o¶n m¹ch.GV lµm thÝ nghiÖm thÝ nghiÖm H29.3. Yªu cÇu HS quan s¸t vµ nhËn xÐt hiÖn t-îng x¶y ra víi cÇu ch× khi x¶y ra ®o¶n m¹ch.- GV liªn hÖ thùc tÕ hiÖn tîng ®o¶n m¹ch nh vá bäc d©y dÉn bÞ hë, hai lâi ®©y tiÕp xóc nhau (chËp ®iÖn).- Híng dÉn HS t×m hiÓu vÒ cÇu ch×.

®iÖn H29.1, quan s¸t vµ hoµn thµnh nhËn xÐt NhËn xÐt: Dßng ®iÖn cã thÓ ®i qua c¬ thÓ ngêi khi ch¹m vµo m¹ch ®iÖn t¹i bÊt k× vÞ trÝ nµo cña c¬ thÓ.2- Giíi h¹n nguy hiÓm ®èi víi dßng ®iÖn ®i qua c¬ thÓ ngêi- Ç nh©n HS ®äc phÇn th«ng tin trong môc 2 vµ tr¶ lêi c©u hái GV ®-a ra.I > 10mA: c¬ co m¹nhI > 25mA: g©y tæn th¬ng timI > 70mA (40V): tim ngõng ®Ëp- Lµm bµi tËp 29.2 trªn b¶ng phô.II- HiÖn tîng ®o¶n m¹ch vµ t¸c dông cña cÇu ch×1- HiÖn tîng ®o¶n m¹ch (ng¾n m¹ch)- HS quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm, ghi l¹i sè chØ cña ampe kÕ, thÊy ®îc khi bÞ ®o¶n m¹ch ssè chØ cña ampe kÕ lín h¬n nhiÒu so víi lóc b×nh th-êng.- Th¶o luËn nhãm vÒ t¸c h¹i cña hiÖn tîng ®o¶n m¹ch.- NhËn xÐt: Khi bÞ ®o¶n m¹ch, dßng ®iÖn trong m¹ch cã cêng ®é rÊt línÇc t¸c h¹i cña hiÖn tîng ®o¶n m¹ch: g©y ho¶ ho¹n, lµm háng çc dông cô dïng ®iÖn,...2- T¸c dông cña cÇu ch×- HS quan s¸t thÝ nghiÖm ®Ó tr¶ lêi c©u C3C3: Khi ®o¶n m¹ch: d©y ch× nãng lªn, ch¶y vµ ®øt lµm ng¾t m¹ch ®iÖn.- HS quan s¸t cÇu ch× vµ hiÓu ®îc ý nghÜa con sè ghi trªn cÇu ch× vµ tr¶ lêi c©u C5

81


- Yªu cÇu HS gi¶i thÝch çc con sè ghi trªn cÇu ch× vµ tr¶ lêi c©u hái C5.

H§3: T×m hiÓu çc quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn (6ph)- Yªu cÇu HS t×m hiÓu 4 quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn (SGK).- GV cho HS vËn dông hiÓu biÕt vÒ çc quy t¾c nµy khi quan s¸t H29.5 ®Ó tr¶ lêi c©u C6 (Cho HS lµm viÖc theo nhãm vµ çc nhãm nªu kÕt qu¶ th¶o luËn víi c¶ líp).

C4: ý nghÜa cña sè ampe ghi trªn mçi cÇu ch×: Dßng ®iÖn cã cêng ®é vît qu¸ gi¸ trÞ ®ã th× d©y ch× sÏ ®øt.C5: Víi m¹ch ®iÖn th¾p s¸ng bãng ®Ìn (0,1A ®Õn 1A) th× nªn dïng cÇu ch× cã ghi 1A.III- Çc quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn- HS ho¹t ®éng ç nh©n t×m hiÓu 4 quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn.- VËn dông quy t¾c ®Ó tr¶ lêi C6+ Lâi d©y cã chç bÞ hë. Kh¾c phôc: dïng b¨ng dÝnh çch ®iÖn quÊn nhiÒu vßng,...+ N¾p cÇu ch× ghi2A l¹i ®îc nèi b»ng d©y ch× 10A qu¸ xa møc quy ®Þnh. Khi dßng ®iÖn trong m¹ch cã cêng ®é 9A, d©y ch× cha bÞ ®øt cßn dông cô dïng ®iÖn bÞ háng. Nªn dïng d©y ch× ghi 2A.

4- Cñng cè (5’)- GV kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi vµ giíi thiÖu

néi dung “Cã thÓ em cha biÕt”.

5- D¨n dß - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 29.1 ®Õn 29.4 (SBT). - ¤n tËp çc kiÕn thøc ®· häc tõ ®Çu häc k× II ®Ó kiÓm tra

häc k×.V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................----------------------------------------------------------------

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 34: Tæng kÕt ch¬ng 3: §iÖn häci. Môc tiªu

- Tù kiÓm tra ®Ó cñng cè vµ n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch-¬ng ®iÖn häc.

82


- VËn dông mét çch tæng hîp çc kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò cã liªn quan.- T¹o høng thó häc tËp, m¹nh d¹n ph¸t biÓu ý kiÕn tríc tËp thÓ.

ii. ChuÈn bÞ- HS: tr¶ lêi çc c©u hái trong phÇn tù kiÓm tra vµ chuÈn bÞ phÇn vËn dông.- C¶ líp: KÎ s½n H16.1 vµo b¶ng phô), phãng to bµi tËp vËn dông 2, 4, 5 (SGK/86). III. PHƯƠNG PHÁP:

- Nêu và giải quyết vấn đề. iV. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

1- Tæ chøc 2- KiÓm tra 3- Bµi míi

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

I. Một số kiến thức cơ bản 1. Cường độ dòng điện. - Dòng điện càng mạnh thì cường độ dòng điện càng lớn. - Đơn vị đo cường độ dòng điện là Ampe (A). - Dụng cụ đo cường độ dòng điện là Ampekế. 2. Hiệu điện thế. - Nguồn điện tạo ra giữa hai cực của nó một hiệu điện thế. - Đơn vị đo hiệu điện thế là vôn (V). - Dụng cụ đo hiệu điện thế là vôn kế. - Số vôn ghi trên mỗi nguồn điện là giá trị của hiệu điện thế giữa hai cực của nó khi chưa mắc vào mạch. - Trong mạch điện kín, hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn tạo ra dòng điện chạy qua bóng đèn đó. - Đối với một bóng đèn nhất định, hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua bóng đèn có cường độ càng lớn. - Số vôn ghi trên mỗi dụng cụ điện cho biết hiệu điện thế định mức để dụng cụ đó hoạt động bình thường. 3. Đoạn mạch nối tiếp. - Trong đoạn mạch mắc nối tiếp, dòng điện có cường độ bằng nhau tại mọi điểm: I = I1 + I2

- Trong đoạn mạch mắc nối tiếp hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện thế trên mỗi đèn: U13 = U12 + U23

4. Đoạn mạch song song. - Hiệu điện thế giữa hai đầu các đèn mắc song song là bằng nhau và bằng hiệu

điện thế giữa hai điểm nối chung: U12 = U34 = UMN

83

Hình 10.1


- Cường độ dòng điện mạch chính bằng tổng các cường độ dòng điện mạch rẽ: I = I1 + I2

HD Bài tập 1: Sơ đồ sai ở cách nối dây cho ampekế (chốt âm của ampekê lại nối với cực dương của nguồn điện). Cách mắc đúng là: Cực dương của ampekế nối với cực dương của nguồn điện, cực âm của ampekế nối với cực âm của nguồn điện.

Hướng dẫna) Số chỉ Ampekế A2 là 0,35A.b) Cường độ dòng điện qua các

bóng đèn Đ1 và Đ2 là 0,35A.

Hướng dẫna) U13 = 4,9V b) U23 =

5,4V c) U12 = 11,7V

II. Bài tập Bài tập 1: Trong hình 10.1 là sơ đồ mạch điện gồm ampekế A, nguồn điện, bóng đèn và công tắc . Hãy cho biết sơ đồ sai ở chỗ nào? Phải sửa lại như thế nào cho đúng?

Bài tập 2:Trong mạch điện có sơ đồ như hình 10.6, Ampekế A1 có số chỉ 0,35A. Hãy cho biết: a) Số chỉ của Ampekế A2.b) Cường độ dòng điện qua các bóng đèn Đ1 và Đ2.

Bài tập 3: Mạch điện có sơ đồ hình 10.7a) Biết các hiệu điện thế U12 = 2,4V ;U23 = 2,5V. Hãy tính U13 .b) Biết U13 = 11,2V; U12 = 5,8V

84

Hình 10.6A1 A2

Hình 10.6

1 2 3


A

Hướng dẫn a) I = 0,6A. b) I2 = 0,4A. c) I1 = 0,25A.

. Hãy tính U23.c) Biết U23 = 11,5V; U13 = 23,2V.

Hãy tính U12.

Bài tập 4:Mạch điện có sơ đồ hình 10.8 a) Biết cường độ dòng điện qua các Ampekế là I1 = 0,25A; I2 = 0,35A. Hãy tính I. b) Biết I = 0,6A; I1 = 0,2A. Hãy tính I2.c) Biết I = 0,7A; I2 = 0,45A. Hãy tính I1

Bài tập tự luận.Bài tập 1*: Có 3 nguồn điện loại 12V, 6V, 3V và hai bóng đèn cùng loại đều ghi 6V. Hỏi có thể mắc song song hai bóng đèn này rồi mắc thành mạch kín với nguồn điện nào trên đây để hai bóng đèn này sáng bình thường? Vì sao? Bài tập 2: Hãy tìm hiểu và cho biết trên thực tế có loại dụng cụ nào vừa đo được cường độ dòng điện, vừa đo được hiệu điện thế không? Nếu có trên mặt của dụng cụ đo ấy có gì đặc biệt?Bài tập 3*: Cho mạch điện có sơ đồ như hình 10.12 a) Biết các hiệu điện thế U12 = 12V ;U23 = 6V. Hãy tính U13 . b) Biết U13 = 21V; U12 = 5,8V. Hãy tính U23. c) Biết U23 = 15V; U13 = 24V. Hãy tính U12. 4- Cñng cè (5’)

- GV kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña

bµi vµ giíi thiÖu néi dung

“Cã thÓ em cha biÕt”.

5- D¨n dß - Häc bµi vµ lµm bµi tËp (SBT).

- ¤n tËp çc kiÕn thøc ®· häc tõ ®Çu häc k× II ®Ó kiÓm tra

häc k×.

V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng:

85

Hình 10.12

1 2

3 Hình 10.7

A1

A2

Hình 10.8


........................................................................................................

........................................................................................................

..........................................................

Ngµy gi¶ng: ...............................Líp:...............................................

TiÕt 35: kiÓm tra häc k× 2i. Môc tiªu

- Tù kiÓm tra ®Ó cñng cè vµ n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch-¬ng ®iÖn häc.- VËn dông mét çch tæng hîp çc kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò cã liªn quan.- T¹o høng thó häc tËp, m¹nh d¹n ph¸t biÓu ý kiÕn tríc tËp thÓ.

ii. ChuÈn bÞ- HS: ¤n tËp kiÕn thøc.- GV: §Ò bµi.

iii. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc1- Tæ chøc

2- KiÓm tra (§Ò bµi vµ ®¸p an Phßng GD-§T ra ®Ò) 3- KÕt qu¶ kiÓm tra :

§iÓm 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1Sè lîng

ChÊt lîng Giái kh¸ TB×nh YÕu KÐmSL %

4. §¸nh gi¸ ý thøc chuÈn bÞ kiÓm tra ý thøc kiÓm traV. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng:................................................................................................................................................................................................................................................................................................

86

Documents

Giao an vat li 7 ca nam