Giong to _tac Phamve Du Luan(Q1)_841

8/18/2019 Giong to _tac Phamve Du Luan(Q1)_841

1/93

VUÄ TROÅNG PHUÅNG

GIÖNG TÖË

TAÁC PHÊÍM VAÂ DÛ LUÊÅN

NHAÂ XUÊËT BAÃN VØN HOÅCHAÂ NÖÅI - 2001


2/93

Töí chûác vaâ tuyïín choån: NGUYÏÎ N CÛÂ - LAN HÛÚNG - ANH VUÄ


3/93

I

Mùåt trùng rêët to vaâ rêët troân, chiïëu vùçng vùåc... caánhàöìng luáa chñn nhû möåt têëm thaãm vaâng. Con àûúâng quanlöå raãi nhûåa, nhû möåt con rùæn boáng nhïî nhaåi, nùçm uöënkhuác trïn têëm thaãm êëy. Nhûäng laâng maåc xa xa hiïån ranhûäng neát veä thùèng àen sò.

Àoá laâ vaâo thaáng mûúâi, nùm 1932.

Giûäa luác àïm khuya tõch mõch êëy, trïn con àûúâng quanlöå, maâ thónh thoaãng múái coá möåt vaâi cêy xoan khöng laákhùèng khiu vaâ tiïìu tuåy nhû thûá cêy trong nhûäng bûác hoåavïì “caãnh chïët”, möåt chiïëc xe hoâm phùng phùng chaåy hïëttöëc lûåc, thên xe chó laâ möåt caái chêëm àen boáng, coân haingoån àeân saáng quùæc chiïëu daâi haâng nûãa cêy söë thò nhû haicaái tïn vun vuát bay dûúái aánh trùng.

Xe àûúng phùng phùng chaåy thò àïën gêìn möåt chöî ngoùåtmaâ bïn àûúâng coá möåt lúáp quaán gaåch vaâ möåt cêy àa cöí thuå,böîng dêìn dêìn chêåm laåi, röìi àûáng hùèn.

Giöng töë - Taác phêím vaâ dû luêån 3

http://ebooks.vdcmedia.com


4/93

Khi xe àaä àûáng dûâng laåi lêu röìi, ngûúâi ta coân thêëy sûå

cöë sûác cuãa ngûúâi taâi xïë múã maáy sònh sõch mêëy lêìn nûäa maâxe vêîn khöng nhuác nhñch àûúåc möåt ly. Röìi thò tûâ xe bûúácxuöëng, hai ngûúâi taâi xïë hêëp têëp ra muäi xe, lêåt miïëng sùætche maáy ra, loay hoay kiïím àiïím böå maáy. Trong khi haingûúâi chûa tòm àûúåc cöî xe chïët vò leä gò, thò tûâ trong hoâmkñnh thêëy àûa ra möåt cêu hoãi gùæt rêët ngùæn, nhûng cuängàuã laâm cho caã hai run lêåp cêåp.

- Thïë naâo? Vaâi phuát im lùång, röìi ngûúâi taâi xïë chñnh êëp uáng àaáp:- Bêím quan, con àaä thêëy röìi. Caái öëng cao su dêîn eát

xùng coá möåt àoaån naát nhuãn, àïën nöîi xùng chaãy caã ra ngoaâinhûng maâ xuöëng khöng thoaát.

- ...! Sao khöng liïåu maâ thay vaâo caái chuyïën chûäa hömnoå ài?...

Dûát lúâi “chûãi”, “quan” bûúác xuöëng xe vaâ sêåp cûãa xe rêëtmaånh àïí toã yá giêån dûä. Àoá laâ möåt ngûúâi gêìn 50 thên thïívaåm vúä, húi luân, trûúác mùåt coá möåt cùåp kñnh trùæng goångvaâng, trïn möi coá möåt ñt rêu luán phuán kiïíu têy, caái muä daåàen hònh quaã dûa, caái aáo àen boáng möåt khuy, caái quêìnàen, roåc trùæng, àöi giaây laáng muäi nhoån vaâ boáng löån, laâmcho laäo coá caái veã sang troång maâ quï kïåch, caái veã rêët khoátaã cuãa nhûäng anh troåc phuá hoåc laâm ngûúâi vùn minh...

Taâi xïë chñnh vaâ phuå, caã hai àïìu súå haäi lùæm, cûá viïåc chêuàêìu vaâo caái hoâm maáy, luác àaánh diïm soi, luác súâ soaång nhû




5/93

xêím tòm gêåy, chûá khöng daám quay laåi nhòn àïën öng chuã,

luác êëy àûáng daång haáng giûäa àûúâng, hai tay khoanh trûúácngûåc, àêìu húi cuái xuöëng phña trûúác mùåt, cùåp mùæt gûúâmgûúâm hûáa möåt sûå trûâng trõ àaáng súå. Bõ chuã mùæng taâi xïëchñnh kheä quaát ngûúâi phuå:

- Cêìm lêëy caái muâi xoa naây, buöåc nöëi vaâo hai àêìu dêycao su! Mau lïn! Maâ quêën roä chùåt cho noá thêåt kñn chûá!

Röìi ngûúâi taâi xïë chñnh laåi lïn ngöìi múã maáy thûã. Caái xe

kïu sònh sõch möåt luác lêu röìi laåi thöi. Mêëy bêån àïìu thïë caã,hai ngûúâi caâng hêëp têëp bao nhiïu, caâng gia cöng vêët vaãbao nhiïu thò caái xe caâng bûúáng bónh, caâng yâ ra bêëy nhiïu.Laäo chuã cûúâi nhaåt maâ rùçng:

- Töåi chuáng maây àaáng chïët caã àoá, caác con aå!Hai anh laâm cöng àûa mùæt nhòn nhau lo súå, chûá khöng

daám noái gò. Laäo chuã laåi tiïëp:

- Chuáng maây àïí öng nguã àûúâng thò khöën caã àoá!- Laåy quan, chùèng may nhû thïë naây, quan thûúng cho.Taâi xïë chñnh van lún nhû vêåy röìi laåi ra hiïåu ngêìm cho

ngûúâi phuå mònh cûá viïåc vúâ võt loay hoay chûäa möåt caách vöhiïåu caái böå maáy hêìu nhû khöng thïí chûäa àûúåc êëy.

Laäo chuã hoãi:- Thïë coân bao nhiïu cêy nûäa àïën Haâ Nöåi?

Anh phuå laái nhanh nhaãu thûa:- Bêím chó coân àöå böën mûúi cêy.




6/93

- Hûâ!

Laäo chuã hûâ möåt caái ài ài laåi laåi trïn àûúâng bûåc tûác cûåcàiïím.

Nguyïn laäo ta laâ möåt öng àöìn àiïìn giaâu coá àaä kheáttiïëng miïìn trung thöí, bûäa nay àûúng àïm khuya vïì thuãàö, laâ vò muöën àïí saáng súám höm sau coá àuã thúâi giúâ àïënmöåt cûãa hiïåu kim hoaân, mua möåt thûá haâng quyá giaá, àïímûâng möåt öng töíng àöëc àûúåc àïå nhõ àùèng Bùæc àêìu böåi

tinh. Cho nïn khi thêëy xe bõ liïåt maáy nhû thïë úã giûäaàûúâng, àûúng àïm khuya, khöng coân biïët cêìu cûáu vaâo àêunûäa thò laäo bùn khoùn vaâ bûåc tûác, bùn khoùn vïì nöîi súå àïënmûâng chêåm hún nhûäng ngûúâi khaác thò mêët veã long troång,vaâ bûåc tûác vïì nöîi tûâ khi laäo ta giaâu coá àïën phuá gia àõchquöëc, tûâ möåt anh cai phu moã lïn àïën bêåc nhên dên àaåibiïíu, thò chûa hïì coá möåt sûå gò traái yá laäo maâ laäo laåi phaãichõu. Lêìn naây laâ lêìn àêìu, laäo phaãi chõu thua caái maáy xe

húi.Laäo ài ài laåi laåi nhû cuöìng chên, nhû con höí trong cuäi

sùæt, nghô àïën nhûäng caái maá höìng mún múãn, nhûäng caánhtay trùæng nhû ngaâ ngoåc cuãa mêëy cö àaâo úã Haâ Nöåi... nïëutaâi xïë cuãa laäo àaä biïët lo liïåu tûâ trûúác cho caái xe luác naâocuäng laânh lùån hoaân toaân. Vêåy maâ bêy giúâ laäo phaãi thú thêín giûäa núi àöìng khöng möng quaånh ngùæm trùng suöng,

nhòn sûúng toãa, nghe giun kïu dïë khoác, bïn caånh nhûäng




7/93

tiïëng buáa goä vaâo sùæt caânh caåch, nhûäng tiïëng sònh sõch cuãa

möåt caái xe húi khoá tñnh cûá muöën chaåy laåi thöi...- Tao cho chuáng maây nûãa giúâ sau nûäa àêëy!

Noái röìi, laäo nhùçm phña cêy àa maâ ài thùèng trïn möåt conàûúâng nhoã, qua caánh àöìng, ài daåo chúi cho tiïu diïåt thògiúâ, cuäng khöng coá muåc àñch gò khaác...

Mùåt trùng luác naây thò maãng mêy to lûúát qua che ài

thaânh thûã trúâi àêët töëi sêìm hùèn laåi. Sûúng xuöëng dêìy quaá,laâm ûúát caã aáo cuãa laäo. Giûäa caánh àöìng thêëy taãn maånnhûäng cuåc lûãa xanh, lûãa àoã trïn mùåt àêët luác chaáy luác tùæt,nhû ma trúi. Tiïëng cön truâng tó tï, ri ró, laâm cho laäo ta bùætàêìu caãm thêëy sûå im lùång, hiïíu roä àûúåc yá nghôa sûå vùængtanh vaâ thöi cuäng khöng nïån maånh goát giêìy xuöëng àûúânglöåp cöåp nûäa. Hai tay àuát tuái quêìn, laäo cuái àêìu xuöëng maâài, coá veã ngêîm nghô nhû möåt nhaâ triïët hoåc... Chúåt thêëy vïìphña trûúác mùåt coá tiïëng cûúâi khuác khñch... Laäo ngêíng lïn,thêëy böën nùm àöëng raå luâ luâ tiïën àïën. Thò ra möåt boån thúåcêëy ài gaánh raå àïm. Ngêìn êëy ngûúâi cûúâi noái chuyïån troâ vuiveã lùæm.

Laäo àûáng traánh ra möåt bïn.

Nhûäng àöëng raå cuäng luâ luâ tiïën àïën.

Àaám mêy to àaä buöng tha mùåt trùng ra röìi. Trúâi àêët laåisaáng quang vò caái aánh trùng laånh leäo.




8/93

Boån thúå cêëy thêëy coá möåt ngûúâi ùn mùåc têy àûáng àêëy thò

thöi khöng chuyïån troâ gò vúái nhau nûäa, chó len leán roán reánài qua. Baâ laäo giaâ ài àêìu kheä thûa.

- Quan lúán laâm ún naánh cho chuáng con ài möåt thõ.Laäo beân laâm ra caái böå thûúng ngûúâi maâ hoãi caã luä:- Caác ngûúâi ài laâm àöìng khuya nhó? Muâa maâng coá khaá

khöng?Möåt ngûúâi trong boån àaáp möåt cêu oaán hêån:- Bêím quan, luáa bõ sêu cùæn raáo caã, khöng àuã tiïìn thuï

aå.Baâ laäo giaâ ài àêìu qua röìi thò àïën möåt muå tröng bêín

thóu. Muå thûá ba tröng cuäng xêëu xñ. Ngûúâi gaánh caái gaánhraå thûá tû laâ möåt öng laäo rêu àaä baåc, caái àêìu troåc quêëntrong miïëng vaãi nêu tröng nhû möåt caái moä nhaâ chuâa, gaánhthûá nùm thò do möåt cö aã maâ quêìn aáo tröng goån gheä hún

hïët thaãy.Laäo tröë mùæt nhòn... Cö aã gaánh raå húi cuái nghiïng mùåt

àïí àûa mùæt nhòn tröåm. AÁnh saáng trùng tuy leo leát, songcuäng àuã khiïën cho hai con mùæt rêët tinh tûúâng cuãa nhaâàiïìn chuã nom thêëy roä hai caái maá phuáng phñnh, möåt cùåpmöi nhoã vaâ dêìy, caái cùçm troân trônh vaâ húi leåm trong caáivaânh khùn moã quaå bùçng laáng thêm. Khi cö aã gaánh raå ài

qua, nghôa laâ caái mùåt àaä khuêët sau àöëng raå troân, nhaâ àiïìnchuã laåi tröng theo caái vaáy nêu cuän cúän, do möåt àûúâng laåtkhñu giûäa, cho noá cheän àïën nûãa àuâi, möåt böå àuâi phöëp phaáp




9/93

trùæng noän, tröng rêët àaáng yïu, mùåc loâng tûâ buång àïën baân

chên àïìu coá möåt lúáp buân trùæng, moãng, khö, àöng laåi, àaänûát ra thaânh tûâng miïëng nhoã, sùæp rúi xuöëng...

Nhaâ tû baãn àûáng tröng caái böå àuâi thön nûä êëy möåt caáchtêìn ngêìn trong àïën vaâi phuát, àoaån nhû àõnh thêìn laåi,thoùn thoùæt bûúác theo maâ noái bùçng möåt gioång rêët ên cêìn:

- Naây chõ gaánh caái gaánh laåi chöî xe ö tö kia, töi mua möåtñt cho.

Thêëy lúâi noái laå tai êëy, chõ nhaâ quï àûáng laåi, nûãa tin,nûãa ngúâ.

Laäo naây nhanh nhaãu duâng àïën caái gioång haách dõch:

- Xe nöí löëp, ngûúâi ta phaãi mua raå àïí nhöìi vaâo baánh, maâcoá sùén raå laåi khöng baán hay sao? Alï mau lïn gaánh laåi,quan lúán traã cho tiïìn möåt nûãa gaánh! Coân caác baâ giaâ kia coá

muöën chúâ thò cûá ài àuãng àónh laåi möåt tñ, chõ êëy àem laåichöî xe àêy kia thöi.

Noái xong, laäo khön ngoan bûúác nhanh vïì chöî caái xe. Boånthúå gùåt cuäng àuãng àónh lïn àïën àûúâng caái quan thò àùåtgaánh, ngöìi phïåt xuöëng àêët, cùèng xoaåc ra vaâ hai tay boá laâmmöåt. Coân chõ nhaâ quï ngêy thú thò thoùn thoùæt gaánh gaánhraå thùèng tiïën àïën caái xe húi, trong àoá quan àaä chïîm chïålïn ngöìi vaâ bêåt àeân saáng quùæc lïn röìi.

Hai anh taâi xïë quay laåi, ngûâng tay, nhòn öng chuã nhûcoá yá àúåi lïånh gò thò laäo chuã quaát:




10/93

- Chuáng maây ngêín ngûúâi ra laâm gò thïë? Chuáng maây

àõnh àïí öng nguã àïm trïn xe naây phaãi khöng?Thïë laâ caã hai laåi quay àêìu vaâo böå maáy. Möåt anh vêîn

coân coá gan kheä noái:

- Bêím quan, con àaä cùæt àûúåc möåt àoaån dêy úã chöî khaácàïí thay vaâo àêy röìi. Chêåm lùæm thò cuäng chó nûãa giúâ nûäalaâ xe chaåy àûúåc.

Lúâi öng chuã:- Öng cho chuáng maây möåt giúâ nûäa!

Noái xong, laäo chuã quay laåi sau lûng nhòn qua miïëngkñnh hêåu úã hoâm xe thò thêëy boån thúå gùåt àùåt gaánh ngöìi chúâúã chöî caách xa ö tö nhûäng ba mûúi thûúác coân cö baán raå thòàaä àïën àûáng bïn cûãa xe.

- Thûa quan, quan duâng hïët caã gaánh, hay àöå bao nhiïucon thaáo...

- AÂ, con baán cho quan lúán möåt bïn nheá! Thaáo ài röìiquan cho tiïìn.

Trong luác cö aã luái huái thaáo möåt bïn quang thò nhaâ àiïìnchuã loá àêìu ra, àöi mùæt phong tònh ngùæm nghña khöngchúáp...

- Bêím con gaåt raå úã bïn àûúâng àoá aå.- ÛÂ, àïí röìi quan cho tiïìn.




11/93

Vúâ tòm vñ da trong tuái aáo, nhaâ àiïìn chuã mùæt vêîn lùèng

lú nhòn chõ nhaâ quï cho maäi àïën khi cêìm trong tay caái vñröìi maâ vêîn khöng lêëy tiïìn ra vöåi, laåi hoãi:

- Con tñnh bao nhiïu?

- Bêím quan chaã mêëy tñ, quan cho mêëy xu cuäng àûúåc aå.

- Àûúåc lùæm! Con ngoan ngoaän lùæm, àïí ta thûúãng chonhiïìu tiïìn! Con haäy lïn xe naây àïí quan àoáng cûãa khöng

reát quan... Ta àang àïën tiïìm àêy.Chõ nhaâ quï nhòn àïën nhûäng àïåm daå àeåp àeä, nhûäng chöî

kïìn maå boáng nhoaáng, con buáp bï Nhêåt hay hay, treo úã bïnmiïëng kñnh, ngoån àeân nhoã saáng choái loåi trïn noác xe, thêëynoá saåch seä quaá, sang troång quaá, khöng daám bûúác lïn.Nhûng maâ quan àaä vúái ra àõnh àoáng cûãa xe, chõ àaânh liïìumaâ bûúác lïn vêåy. Quan àoáng cûãa àaánh sêåp möåt caái röìi laåihoãi:

- Thïë con laâm vêët vaã nhû thïë thò möîi ngaây àûúåc baonhiïu?

- Bêím chó àûúåc möîi ngaây saáu xu vaâ hai baát gaåo.

- Khöí nhó! Thïë àïí quan cho nùm àöìng con may aáo mùåctïët nheá! Àêy naây, nùm caái giêëy baåc möåt àöìng àêëy, con àemvïì maâ mua nhiïu, mua xaä cho chöìng.

- Con xin quan lúán, caãm ún quan lúán.- A, nhûng maâ con àaä coá chöìng röìi hay laâ chûa?




12/93

Chõ nhaâ quï cuái mùåt khöng àaáp, buöåc tiïìn vaâo thùæt lûng

xong àûáng lïn.- Thöi laåy quan, quan cho con xuöëng keão hoå àúåi.- ÊËy khoan àaä! Mùåt con taái ài thïë kia, kheáo khöng thò

truáng phong röìi àoá, àïí quan lêëy cho möåt tõ dêìu trong naâymaâ böi röìi vïì thò vïì.

Nhaâ àiïìn chuã noái xong lêëy úã aáo ra möåt loå gò nhoã, àïí àêìungoán tay vaâo miïång loå lùæc möåt caái, röìi quúâ tay vaâo traán chõ

nhaâ quï. Chõ naây cûá àïí yïn vaâ co ro kheáp àöi àuâi laåi, keáocaái vaáy xuöëng.

...- Giúâi úi! Con laåy öng, öng buöng con ra!Gioång quan vêîn ngoåt ngaâo:- Con im, khöng àûúåc cûúäng...- Giúâi úi, laåy öng! Öng àûâng laâm haåi möåt àúâi töi!

- Im ngay! Quan seä cho nhiïìu tiïìn...- Boã ra! AÁi.- Im cho ngoan naâo...- ÖËi giúâi àêët úi! ÖËi laâng nûúác...Hai anh taâi xïë khön ngoan vaâ trung thaânh muöën aát

nhûäng tiïëng êëy, cûá viïåc goä buáa thònh thònh vaâo möåt böåphêån naâo àoá trong àöång cú...

Maäi àïën luác öng àiïìn chuã ngöìi lïn bêåt àeân, chõ nhaâ quïvêîn nùçm àúâ trong xe, hai tay bûng mùåt, ngêët ài. Laäo naây




13/93

cuái xuöëng, hön möåt caái hön cuöëi cuâng, löi caái vaáy xuöëng,

nhêëc chõ nhaâ quï ngöìi dêåy, múã cûãa xe maâ àêíy ngûúâi taxuöëng...

- Thöi, con vïì vúái hoå mau lïn khöng hoå chúâ.Chõ nhaâ quï bõ àuân ra thò ngöìi phõch xuöëng àêët, vêîn ruä

ngûúâi ra khoác: “ÖËi cha meå úi! Öi cha meå...”. Laäo naây thaãnnhiïn àoáng sêåp cûãa laåi.

Röìi quaát hoãi:

- Xong chûa?Hai anh taâi xïë cuöëng quñt goä möåt höìi nûäa röìi anh phuå

treâo lïn múã cûãa thûã maáy. Chúåt coá tiïëng nöí ghï gúám cuãamöåt luä ngûúâi cuâng kïu möåt lûúåt:

- ÖËi laâng nûúác úi! ÖËi laâng nûúác úi! Ngûúâi ta giïët ngûúâi!!!Nhaâ àiïìn chuã quay laåi nhòn thò àoá laâ mêëy ngûúâi àaân baâ

àûáng caách xa xe, nhûng maâ chó kïu choaáng lïn thöi chûákhöng daám beán maãng àïën. Coân chõ nhaâ quï vûâa mêët têntiïët thò vêîn ngöìi sïåt dûúái àêët, bïn caånh àöëng raå, maâ kïu,maâ rïn...

Àöång cú xe húi nöí sònh sònh.Àùçng xa thêëy möåt höìi tuâ vaâ ruác lïn.Caánh cûãa sêåp möåt caái, anh eát lïn nöët xe...

ÚÃ sau coá tiïëng laâo xaâo: - “Ta hay Têy? Ta hay Têy?”Nhaâ àiïìn chuã quay laåi lêìn nûäa thò àoá laâ möåt boån ngûúâi coátay thûúác, aáo túi, quêìn xùæn goån, yá chûâng laâ boån tuêìn.




14/93

Xe bùæt àêìu tûâ tûâ chaåy...

Trûúác hai vïåt aánh saáng cuãa àeân pha thêëy hiïån ra möåtngûúâi aáo têy cöåc, muä khaách bõt kñn tai, giaây trùæng àïë caosu, àûáng giûäa àûúâng giú hai tay ra chùæn xe, ra hiïåu bùætdûâng laåi.

Anh taâi xïë ngûâng àaâ xe, quay nhòn chuã.Laäo naây àiïìm nhiïn phaán:- Cûá múã hïët maáy, töåi vaå àêu tao chõu!

Thïë laâ chiïëc xe húi cûá nhùçm caái boáng ngûúâi àûáng dangtay maâ àêm thùèng, theo caái töëc lûåc saáu mûúi cêy söë möåtgiúâ.




15/93

II

Trong caái nhaâ gianh ba gian cuãa öng àöì Uêín, höm êëycoá àöng nghõt nhûäng khaách khûáa. Ngoaâi söë thên bùçng cöëhûäu àïën hoãi thùm cö Mõch bõ naån àïm trûúác, laåi coá caã boånlyá dõch trong laâng àïën thuác giuåc öng àöì thaão àún kiïån lïntrònh quan trïn. Baâ àöì phaãi nghó viïåc àöìng aáng àïí úã nhaâbïëp nûúác thïët khaách. Mêëy baâ giaâ, mêëy cö gaái úã haâng xoámcuäng sang laâm giuáp, y nhû nhaâ coá giöî töí vêåy. Coân cö Mõchthò nùçm öëm liïåt giûúâng, song boån con giai trong laâng cûá haámöìm ra maâ cûúâi, sau khi àöìn àaåi nhau rùçng êëy laâ cö beáêëy laâm ra thïë cho àúä ngûúång àoá maâ thöi. Baâ Uêín àùåt lïnchiïëu möåt mêm àêìy nhûäng thõt caá röìi thò öng àöì xoa taynoái: “Bêím caác cuå thûúng töi laåi hoãi thùm chaáu vaâ lo viïåccho thïë naây, thêåt caãm kñch quaá, vêåy xin múâi caác cuå duângcúm ngay àêy cho tiïån àïí coân lïn quan keão cuå naâo cuänglaåi phaãi vïì nhaâ thò lñch kñch quaá”. Chûá “caác cuå” àêy chó

öng chaánh höåi, öng phoá höåi, öng lyá trûúãng, öng phoá lyá,nghôa laâ mêëy öng tuöíi múái àöå 40 caã maâ thöi chûá khöng aigiaâ nua tuöíi taác gò, song öng àöì Uêín duâng löëi xûng hö êëy




16/93

laâ búãi caái têåp quaán úã chöën hûúng thön. Böën öng naây àaä

ngöìi chïîm chïå böën goác giûúâng, nhûng chûa muöën cêìm àuäavöåi, coân ra yá àúåi öng trûúng tuêìn, möåt ngûúâi anh em àöìngtöng vúái... khöí chuã, luác êëy lïn huyïån trònh quan. Öng àöìnaâi:

- Múâi böën cuå chaánh phoá cûá viïåc cho, röìi chuá chaáu thò vïìùn vúái töi cuäng àûúåc.

Böën öng kia coân duâng dùçng, may sao àaä thêëy möåt gioång

oang oaác tûâ ngoaâi cöíng tre:- Thöi cûá viïåc kiïån ài laâ àûúåc!Àoá laâ öng trûúng tuêìn àaä vïì. Moåi ngûúâi xuám laåi hoãi

han, öìn aâo àïën nöîi khöng coân ai nghe hiïíu ai muöën noái gònûäa.

Öng Trûúng tuêìn lïn hoåp cöî, röìi sau möåt höìi múâi moåcnhau laâo xaâo, múái kõp noái raânh roåt cho caã nhaâ nghe:

- Töi vaâo hêìu cuå laåi, kïí hïët àêìu àuöi thò cuå vöåi thûa lïnquan, vaâ quan baão bêy giúâ baác àöì töi coá thïí àïå àún kiïånkeã vö danh, maâ riïng töi thò thay mùåt cho caã laâng maâ rêëtcoá thïí kiïån caái öng chuã naâo àoá, úã chöî chiïëc ö tö êëy, saothêëy hiïåu laåi khöng dûâng. Quan baão cûá laâm àún cho raânhmaåch thò coá thïí võn vaâo cúá suyát nûäa xe àeâ phaãi ngûúâi maâbuöåc chuã xe vaâo töåi mûu saát àûúåc. Quan huyïån laâ ngûúâitên hoåc, xem ra yá söët sùæng vïì viïåc naây lùæm, chùæc thïë naâoquan cuäng xeát xûã rêët cöng minh.

Öng chaánh höåi vöî àuâi rêët maånh, muáa tay noái:




17/93

- Caái kiïån naây thïë naâo cuäng phaãi àûúåc! Vò rùçng àiïìu can

hïå laâ biïín söë xe thò nom thêëy röìi, coá phaãi khöng, öngTrûúng?

Öng Trûúng ngêìn ngûâ maâ rùçng:- Nhúá thoang thoaáng thöi aå. Luác êëy töi cuäng höët hoaãng

lùæm, khöng biïët laâ söë xe thò: hai vaån böën nghòn taám trùmbêíy mûúi nhùm, hay laâ hai vaån böën nghòn taám trùm mûúâilùm.

Öng lyá trûúãng trêìm tônh laâm ra mònh hiïíu phaáp luêåt:- Mònh coá nhúá àñch xaác thò haäy khai söë xe. Bùçng mú höì

thò thaâ kiïån keã vö danh coân hún, keão khöng nhúä truâng söëxe cuãa möåt ngûúâi naâo khaác thò röìi khöën caã àêëy.

Nhûng öng phoá höåi tûác khùæc nöíi giêån maâ rùçng:- Viïåc gò maâ khöën caã? Öng baão viïåc gò maâ khöën caã? Töi

thò töi tûúãng nïëu öng Trûúng àaä nhòn thêëy nhû thïë thò cûá

viïåc khai trong àún caã hai söë xe, maâ khöng roä àñch xaác laâsöë naâo! Coá phaãi thïë khöng, húã caác cuå? Ta chó nhêìm maâkhöng roä laâ con 7 hay con söë 1 maâ thöi! Ta cûá viïåc khainhû thïë, àïí nhaâ chûác traách tiïån àiïìu tra chûá viïåc gò maâsúå!

Öng phoá lyá ngùn laåi:- Thöi ài, ngöå nhúä quan trïn khiïín traách öng Trûúng,

laâm sao ài tuêìn maâ gùåp viïåc nhû thïë, coá möåt haâng söë xecuäng khöng nhúá, thò coá phaãi khöí caã khöng? Caái àiïìu êëy taphaãi suy nghô lùæm múái àûúåc.




18/93

Noái röìi thò öng naây tûâ töën roát àêìy nùm cöëc rûúåu. Nùm

öng múâi nhau, ngûãa cöí nöëc möåt húi caån àoaån öng chaánhhöåi xùæn tay aáo, giú möåt quaã àêëm lïn trêìn nhaâ hùng haáinoái:

- Thöi caác öng khöng phaãi baân ra taán vaâo! Noái lùæm chónaát chuyïån! Öng Trûúng luác êëy maâ khöng nhanh chênchaåy neá sang möåt bïn àûúâng thò têët mêët maång röìi, têëtnhiïn àïën quan thöëng sûá ài nûäa cuäng khöng núä naâo bùæt

öng ta phaãi nhúá kyä söë xe... Vêåy thò ta cûá kiïån! Maâ thùçngchaánh naây xin thïì vúái caã laâng naây, nïëu thùçng chaánh naâykhöng kiïån nöíi caái thùçng cha dêm aác naâo àoá, thò thùçngchaánh naây àem meå noá triïån àöìng maâ lïn traã laåi quan trïn.

Mêëy chuåc ngûúâi quêy quêìn nhau trong gian nhaâ, aicuäng taái mùåt ài vò kñnh phuåc, khöng ai daám noái gò nûäa.Öng chaánh àûáng lïn, cao lïnh khïnh giûäa àûúâng, laåi muáa

tay maâ rùçng:- Khöng thò nhuåc lùæm, xêëu höí lùæm! Maâ nhuåc cho caã

laâng! Nhuåc cho caã caái laâng naây, caác cuå àaä biïët chûa?

Cûã chó êëy laâm cho öng àöì Uêín cuäng àêm ra súå xanhmùæt. Öng àöì ngùn möåt caách vö nghôa lyá thïë naây:

- Thöi, cuå chaánh! Xin cuå àûâng noáng naãy quaá thïë. Viïåcàaä xaãy ra röìi, ta cûá bònh tônh maâ nghô àïën viïåc thaão àún

kiïån röìi sûãa soaån vaâo quan.Möåt ngûúâi hoãi:




19/93

- AÂ, thïë nhûng maâ quan truyïìn thïë naâo? Quan coá baão

gò öng Trûúng àêëy khöng?Öng Trûúng húán húã àaáp möåt caách sung sûúáng:

- Coá lùæm chûá! Quan baão töi rùçng: muöën kiïån hay khöngthò tuây, nhûng maâ cûá baão thùçng chaánh höåi vúái thùçng lyátrûúãng lïn àêy tao baão. Quan laåi baão thïm phaãi giûä cêínthêån 5 caái giêëy baåc möåt àöìng maâ laäo chuã xe êëy àûa chocon Mõch thò múái coá tang chûáng àûúåc. A, baác àöì, thïë caái söëtiïìn êëy àêu? Àûâng coá tiïu ài mêët àêëy nheá!

- Khöng, tuy nhaâ töi luác naâo cuäng tuáng thêåt nhûng maâai laåi tiïu nhû thïë?

Giûäa luác êëy, baâ àöì Uêín múã phoâng con gaái ra, sûng mùåtlïn maâ cûå öng trûúng tuêìn:

- Naây, töi xin öng! Öng khinh bó nhaâ töi vûâa vûâa chûá!

Töi ngheâo thûåc àêëy, nhûng khöng khi naâo laåi khöën naånàïën nhû thïë àêu! Töi chûa àïën luác phaãi cho con gaái töi àilaâm àô! Duâ sao ài nûäa thò con giai töi cuäng vêîn gûãi cho töimöîi thaáng möåt söë tiïìn.

Öng àöì nhaãy lïn mùåt àêët, nhû giêîm phaãi àöëng kiïën lûãa,tru treáo:

- Thöi ài, töi xin con gaái giaâ! Con gaái giaâ àûâng coá thïm

àiïìu àeã chuyïån, khöng coá maâ töi àiïn tiïët lïn bêy giúâ àêëy.Tûâ buöìng bïn caånh cuäng thêëy gioång cuãa cö Mõch:




20/93

- Khöí lùæm u úi! Con sung sûúáng gò maâ u coân phaãi lùæm

nhúâi, lùæm àiïìu nhû thïë nûäa! ÊËy thïë laâ öìn aâo lïn möåt höìi. Möîi ngûúâi vaâo möåt lúâi,

thaânh thûã nhaâ nhû laâ coá cuöåc loaån àaã. Sau nûãa giúâ vúä chúå,keã khuyïn can laåi to tiïëng hún keã gêy sûå, haâng chuåc caáimöìm àaân öng àaân baâ, giaâ vaâ treã, phên beâ keáo àaãng nhaumaâ noái khaáy nhau, choåc tûác nhau. Öng chaánh höåi phaãi vúálêëy möåt caái gêåy maâ rùçng:

- Thöi caã àêëy nheá! Cêëm khöng ai àûúåc noái nûãa nhúâi àêëy,keão khöng coá maâ thùçng naây phang caã cho möåt lûúåt chûáchùèng tûâ ai àêu! Laåi khöng biïët ngûúâi ta bêån? Laåi khöngbiïët ngûúâi ta chó chöëc nûäa laâ phaãi lïn quan aâ? Cuát caã àicho caác cuå laâm viïåc!

Sau cêu haát cai quyïìn êëy, laåi nghe thêëy tiïëng “lïnquan”, thò khöng möåt ai daám noái gò nûäa. Quaá nûãa ngûúâilaâng ruã nhau len leát ra vïì. Baâ àöì vaâo phoâng con gaái, lùångim. Saáu ngûúâi kia doån giûúâng doån baân röìi öng àöì nùçm boâra thaão àún kiïån.

Öng lyá trûúãng noái:- Caái kiïån naây to lùæm! Töi khöng àûúåc muåc kñch nïn

khöng daám chùæc nhûng maâ cûá theo nhû lúâi baác Trûúng noáithò dïî thûúâng chuã xe laâ laäo Nghõ Haách úã tónh miïìn trïnêëy chûá chùèng phaãi xa laå àêu!

- Thùçng cha coá hai chuåc con vúå leä trong àöìn àiïìn êëy aâ?- Phaãi.




21/93

- Caái thùçng cha boã baä rûúåu vaâo ruöång lûúng dên röìi baáo

nhaâ àoan vaâ chó búãi möåt thuã àoaån êëy àaä têåu àûúåc ba trùmmêîu ruöång rêët reã tiïìn êëy aâ?

- Chñnh thïë.

- Caái thùçng cha àöåc aác àaánh chïët ngûúâi laâm röìi vûát xaácngûúâi ta xuöëng giïëng, maâ khai ngûúâi ta tûå tûã êëy aâ?

- Noá àêëy?

- Thïë naâo? Thïë thò phaãi kiïån cho noá boã meå noá ài chûá?Öng Lyá bònh tônh àaáp öng Chaánh:

- Naâo biïët laâ röìi noá boã meå hay chuáng mònh boã meå!

Öng àöì vûát buát xuöëng chiïëu, ngöìi lïn maâ rùçng.

- Öng noái àïën choá cuäng khöng nghe àûúåc.

Öng Lyá vêîn bònh tônh möåt caách khaã öë:

- Choá khöng nghe àûúåc nhûng maâ töi nghe àûúåc! Àêynheá: laäo nghõ êëy coá nùm trùm mêîu àöìn àiïìn trïn tónh naây,möåt caái moã than úã Quaãng Yïn naây, ba chuåc noác nhaâ têy úãHaâ Nöåi, böën chuåc noác nhaâ nûäa úã Haãi Phoâng naây, baåc nhaânoá cûá goåi gaâ ùn khöng hïët, vêåy öng coá àuã tiïìn choåi nhauvúái noá khöng? Vö phuác thúâi àaáo tuång àònh öng aå.

Öng phoá höåi cûå öng lyá:

- Chaã nheä noá hiïëp con gaái laâng maâ khöng kiïån aâ? Saoöng cûá baân ngang thïë?




22/93

- Töi khöng baân ngang maâ cuäng khöng ngùn trúã gò ai

hïët. Ai coá tiïìn coá sûác cûá viïåc theo kiïån. Nhûng töi mongrùçng cûá àïí öng àöì kiïån vïì con gaái öng êëy bõ hiïëp maâ thöi.

Öng chaánh ngöìi lïn ngay ngùæn maâ rùçng:

- AÂ, thïë maâ luác naäy öng cûá tûå do ngöìi vaâo àaánh cheán!Öng tûúãng cuå àöì laâm bûäa rûúåu êëy àïí cho öng ùn khöngàêëy aâ? Öng phaãi biïët nghôa lyá caái mêm rûúåu êëy múái àûúåcchûá!

- Thöi, öng say röìi, töi khöng daám noái nûäa.- Öng baão ai say? Öng baão ai say?

- Kòa, chïët chûãa kòa! Sao laåi thïë, hai öng?- Töi chó muöën baão möåt mònh öng àöì kiïån thöi cuäng àuã,

chûá khöng viïåc gò maâ phaãi coá caã laá àún cuãa laâng cuängàûáng kiïån. Trûúng tuêìn khöng chïët cheåt thò khöng viïåc gòàïën laâng, maâ caã laâng phaãi àûáng kiïån. Tûå nhiïn trïu ngûúâita àïí röìi ngûúâi ta thuâ cho caã luä êëy aâ?

- Thïë öng coá biïët quan truyïìn ra sao khöng?- Mùåc! Öng quyïët khöng kyá vaâo àún.- Öng mùåc thò kïå öng? Àêy coá böën ngûúâi kyá röìi. Chaánh

höåi, phoá höåi, phoá lyá, trûúng tuêìn, kyá caã röìi. Coân öng laâ lyátrûúãng maâ khöng kyá thò cuäng khöng ai cêìn. Öng laâ àöì heânnhaát! Öng khöng muöën lïn quan thò öng vïì ài.

Tuy thïë, öng lyá trûúãng cuäng khöng vïì. Öng cûá ngöìinguyïn chöî, chúâ cho àïën nûãa giúâ sau khi hai laá àún kiïån




23/93

thaão xong röìi thò öng cuäng kyá. Moåi ngûúâi àïìu àûúåc bùçng

loâng thò laåi àïën lûúåt baâ àöì Uêín ra ngùn:- Thöi, caác cuå aå! Naâo biïët röìi coá ùn thua gò khöng maâ

kiïån vúái tuång, röìi nay quan goåi, mai quan goåi, chó töí mêëtcaã cöng viïåc laâm ùn. Phûúng ngön àaä coá cêu: Vö phuác àaáotuång àònh.

Öng àöì phaãi laâm êìm ô lïn möåt höìi nûäa röìi ngûúâi ta múáiquyïët àõnh keáo nhau lïn quan.

Laâng Quyânh Thön caách xa huyïån lyå chûâng mûúâi cêy söë.Baâ àöì Uêín phaãi múã caái hoâm khoáa chuöng lêëy nöët ba àöìngbaåc chinh ra trao öng àöì. Àoá laâ caã vöën liïëng cuãa möåt caáigia àònh cuãa möåt thêìy àöì coá dûúái caái roi mêy cuãa mònh,àuáng saáu àûáa treã thuöåc haång nûãa ngûúâi, nûãa ngúåm, vaânûãa àûúâi ûúi. Tiïìn xe phaáo maâ thûâa thò chùèng kïí, chûá nïëulaåi ùn hïët vaâo chöî êëy thò röìi ngûúâi ta khöng biïët tröng vaâo

àêu maâ ùn cho àïën tïët nguyïn àaán.Thõ Mõch àaä phaãi gùæng gûúång ngöìi dêåy...Àïën luác thêëy meå thuác giuåc, cö beá phaãi mùåc àïën caái aáo

böng, caái quêìn thêm laâ nhûäng caái àïí daânh riïng cho ngaâyàònh àaám. Cö Mõch tuy nghe thêëy baão lïn àïí quan khaám,nhûng chûa hiïíu khaám laâ thïë naâo. Cho nïn cö cûá viïåc theomeå ra ài.

Caã boån löi thöi, löëc thöëc, keáo nhau ra khoãi laâng. Trûúácnhûäng cùåp mùæt toeát maâ coân toâ moâ cuãa boån giai laâng, trûúácnhûäng caái möìm cûúâi rêët khaã öë, cö Mõch cuái gêìm mùåt xuöëng




24/93

àêët, võn vaâo tay meå maâ ài. Coân baâ àöì thò coi böå àùm àùm,

chiïu chiïu cuãa möåt tñn àöì àaåo Gia tö, ài vaâo caái haâng seädêîn lïn cêy thêåp tûå, hoùåc seä bõ chïët cheám úã thúâi vua MinhMïånh vêåy.

Qua möåt caánh àöìng ngoát hai cêy söë múái thêëy àûúâng caáiquan. Lïn chöî möåt caái quaán maái gianh röìi, öng chaánh höåimúâi caã boån nghó chên àïí cho möåt anh phu xe ài goåi thïmmêëy caái xe khaác nûäa àïën cho àuã.

Taám ngûúâi coân ngöìi chúâ thò thêëy tûâ xa tiïën àïën möåtthiïëu niïn aáo sa tanh, giêìy ban, khùn lûúåt, aáo daå khoaácngoaâi, tröng sang troång lùæm. Thiïëu niïn tiïën àïën chöî taámngûúâi, nghiïng àêìu chaâo caã luä maâ rùçng:

- Töi hoãi thùm caác öng coá phaãi laâng coá öng àöì Uêín daåyhoåc thò chñnh laâ caái rùång tre àêy kia röìi, coá phaãi khöng aå?

- Phaãi àêëy. Nhûng maâ ngaâi tòm ai trong laâng?

Lúâi öng àöì hoãi.- Töi muöën tòm chñnh öng àöì.

- Àïí coá viïåc gò thïë aå?

- Nguyïn töi laâ phoáng viïn möåt nhaâ baáo...

- Bêím thïë sao nûäa aå?

- Töi thêëy àöìn àïm qua, hònh nhû coá möåt viïåc chùèng

may xêíy ra cho con gaái öng àöì.- Thïë ngaâi úã baáo naâo vêåy?




25/93

- Töi giuáp viïåc cho möåt túâ baáo tïn laâ Lûúäng kyâ, nghôa laâ

möåt túâ baáo haâng ngaây to nhêët Àöng Dûúng.Öng chaánh höåi söët ruöåt noái phùng ngay:- Caác öng nhaâ baáo hoãi chuyïån àïí lêëy tin chûá coân laâm gò

nûäa! Öng nhêån quaách ài cho coá àûúåc khöng! Chñnh öng àöìUêín àêëy ngaâi aå. Chuáng töi laâ lyá dõch trong laâng cuâng öngêëy ài lïn quan àêy.

Thiïëu niïn nghiïm gioång:

- Nïëu viïåc laâ àñch xaác thò chuáng töi xin hïët sûác cöngkñch keã laâm bêåy, maâ bïnh vûåc ngûúâi yïëu thïë, mùåc loâng keãlaâm bêåy, laâ ngûúâi quyïìn thïë nhû thïë naâo.

Giûäa luác êëy, anh phu xe àaä ài goåi thïm àûúåc hai chiïëcxe.

Öng àöì Uêín hoãi thiïëu niïn:- Thïë ngaâi laâ ngûúâi úã Haâ Nöåi vïì hay laâ ngûúâi vuâng naây?- Töi laâ con öng chuã ty rûúåu úã ngay huyïån.- ÖÌ thïë thò hay lùæm, múâi ngaâi lïn xe vïì huyïån, chuáng

ta chuáng ta chuyïån troâ úã doåc àûúâng.Têët caã coá ba caái xe maâ nhûäng chñn ngûúâi. Anh phu kïu

chó goåi vïì àûúåc coá thïë thöi caã boån àaânh phaãi ngöìi ba ngûúâimöåt xe. Caái xe cuöëi cuâng keáo öng àöì, baâ àöì vaâ cö Mõch.

Caái àaám rûúác ngoaån muåc êëy bùæt àêìu khúãi haânh. Ba anhphu xe cùæm cöí keáo... Cuâng àûúâng, ngûúâi ta thêëy öng chaánhhöåi vaâ nhaâ viïët baáo laâ hai ngûúâi coá nhûäng gioång huâng höìn,




26/93

hïët loâng vò nûúác vò dên. Sau möåt giúâ àöìng höì thò àïën

huyïån.Huyïån Cuác Lêm úã vaâo chöën êëy quang caãnh cuäng nhû

trùm nghòn huyïån khaác. ÚÃ möåt phöë keáo daâi hai bïn àûúângquan löå, huyïån coá nhaâ bûu àiïån, nhaâ thûúng, nhaâ àoan vaâmöåt nhaâ lö cöët. Phöë xaá lú thú möåt ñt nhaâ gaåch hai têìnggiûäa nhûäng caái nhaâ gianh.

Àïën cûãa huyïån, böën tay lyá dõch trong laâng noái gò vúái baác

lñnh khöë xanh, àïí cho baác naây chaåy vaâo möåt luác röìi chaåyra baão:

- Quan cho vaâo caã!

Quan huyïån coân treã lùæm, tröng chó múái ngoaâi hai mûúituöíi thöi, àûúng ngöìi cùåm cuåi viïët.

Böën öng lyá dõch vûâa phuã phuåc dûúái àêët, quan àaä giú tayngùn:

- Thöi, ta tha cho! Viïn àïì laåi roán reán àïí hai laá àún trïn baân. Quan cuái

xuöëng àoåc àún. Sûå im lùång trong huyïån àûúâng khiïën choquan caâng oai vïå lùæm. Böîng quan ngûâng laåi, hêët haâm baãomöåt lñnh lïå:

- Dùæt hai ngûúâi àaân baâ kia sang nhaâ thûúng àïí quanàöëc khaám nghiïåm!

Tïn lñnh lïå ra hiïåu cho baâ àöì vaâ cö Mõch laåi quay ra àïítheo goát mònh.




27/93

Quan xem àún möåt luác röìi ngêíng àêìu lïn hoãi:

- Thïë caác thêìy lyá dõch phaãi goåi ba baâ giaâ vúái öng cuågaánh raå êëy lïn àêy kyá vaâo àún laâm chûáng nheá? Chiïìungaây mai thò lïn caã àêy, hiïíu chûa?

Boån lyá dõch giêåm daå vang huyïån àûúâng. Vûâa luác naâythêëy viïn cai lïå tûâ ngoaâi nhanh nheån leãn ài vaâo àïí lïn baângiêëy quan möåt têëm danh thiïëp:

Taå Àònh Haách Bùæc Kyâ Nhên dên àaåi biïíu.

Quan trêìm ngêm möåt laát, hoãi:

- Trong boån naây ai laâ trûúng tuêìn Quyânh Thön?

Baác trûúng xñch ra, kïu:

- Bêím con,

Quan kheä baão:

- Thûã vúâ ra xem coá phaãi chñnh caái ö tö êëy khöng röìi laåivaâo àêy.

Baác trûúng ra cûãa huyïån àûúâng möåt laát röìi quay vaâo,kïu lïn:

- Bêím quan lúán, chñnh àêëy aå.

Quan phaán:

- Lïå àêu! Dùæt boån naây ra cûãa sau huyïån maâ cho vïì. Lyádõch thò röìi chiïìu mai phaãi viïån àuã chûáng taá àïën. Coân anhcai thò ra baão rùçng quan töi cho vaâo.




28/93

Ba phuát sau, khi boån öng àöì Uêín àaä thaão ra röìi thò

quan huyïån chó thêëy möåt ngûúâi àaân baâ, möåt myä nhên nûäa,quêìn aáo tên thúâi, sang troång bïå vïå, bûúác vaâo, cûúâi noái rêëttûå nhiïn maâ rùçng:

- Laåy quan lúán aå! Chuáng töi phaãi duâng thiïëp cuãa öngnghõ töi thò chùæc quan múái cho vaâo ngay. Vêåy xin löîi quanlúán nheá! Töi thay mùåt öng nghõ Haách töi, àïën thûa vúáiquan lúán möåt chuyïån riïng... Thïë ngaâi coá bùçng loâng tiïëp

töi khöng naâo?




29/93

III

Caái êëp cuãa nhaâ triïåu phuá Taå Àònh Haách thêåt laâ àöì söånhêët tónh, àïën dinh quan Cöng sûá cuäng khöng to taát bùçng. ÊËp úã caách tónh lyå nùm cêy söë, laâm trïn möåt ngoån àöìi caomöåt trùm thûúác, diïån tñch ûúác àöå mûúâi mêîu ta. Chungquanh êëp, nghôa laâ sûúân àöìi, thò giöìng toaân möåt giöëng caâphï, khiïën cho khaách böå haânh tûâ àùçng xa àaä thêëy möåt quaãnuái nhoã xanh àen maâ trïn ngoån laâ ba toâa nhaâ têy, toâagiûäa thò ba têìng, hai toâa bïn thò hai têìng, tröng kiïn cöë

vaâ oai nghiïm nhû möåt traåi binh vêåy. Àiïím lú thú bïncaånh nhûäng toâa nhaâ êëy, laâ nhûäng cêy gaåo, cêy muöîm cöíthuå, nhûäng cêy ngö àöìng vaâ nhûäng cêy thöng. Chungquanh ba toâa nhaâ coá vûúân hoa thò laâ möåt voâng troân raâogùng cao túái hai àêìu ngûúâi vaâ daây àöå hai thûúác. Cöìngchñnh cuãa êëp, xêy bùçng xi mùng cöët sùæt, laâ möåt caái thïímön kiïíu Nhêåt Baãn trïn coá àïì böën chûä noá toã roä caái linhhöìn öng chuã: Tiïíu vaån trûúâng thaânh. Tûâ cöíng êëp, nghôa laâ

tûâ lûng chûâng àöìi maâ xuöëng àïën àûúâng quan löå, thò coá möåt




30/93

con àûúâng nhoã cuäng raãi àaá vaâ àöí nhûåa kyä caâng cuäng nhû

àûúâng thuöåc àõa.Trong êëp caái gò cuäng ngùn nùæp lùæm. Trûúác caái toâa nhaâ

ba têìng maâ ngûúâi ta phaãi leo lïn bùçng mûúâi saáu bûåc thïìmàaá laâ caái sên röång raãi cuöåi, coá nhûäng luöëng hoa hoùåc coã toáctiïn, coá möåt caái bïí troân xêy nïìn xi mùng sêu ba thûúác, maâchung quanh laâ möåt àûúâng lan can göî chaåm vaâ sún sonthiïëp vaâng. Trong bïí thaã sen, vò bïí luác naâo cuäng nhiïìu

nûúác. Ba àûúâng maáng keäm bùæt chung quanh maái ba toâanhaâ röìi ùn ngêìm dûúái lúáp cuöåc úã sên dêîn nûúác mûa vaâobïí. Chung quanh bïí laâ möåt lûúåt liïîu yïíu àiïåu nhû nhûängthiïëu nûä àûáng xoäa toác chêu àêìu nhòn xuöëng mùåt nûúác.Caách ba göëc liïîu möåt, laåi coá möåt caái ghïë àaá nhû úã nhûängcöng viïn. Caách nùm goác möåt, laåi coá möåt chuöìng chim, àêìynhûäng con vaânh khuyïn, ri ca, bay úã trïn àïí cho möåt àöitrô, löng àuöi daâi lï thï tûâ töën ài laåi úã dûúái. Nhûäng luöëng

hoa àïìu àùæp theo nhûäng hònh veä kyã haâ hoåc: troân, baánnguyïåt, luåc lùng. Nhûäng cêy hoa têy, ta, vaâ taâu, trongnhûäng luöëng hoa, àïìu giöëng thaânh nhûäng hònh chûä hó, chûäthoå, hoùåc nhûäng chûä T.À.H laâ nhûäng chûä àêìu vïì tïn hoånhaâ àaåi phuá. Nhûäng caái àön sûá hònh tröëng, hònh voi phuåc,baây raãi raác trong caái sên trûúác, cuäng àaä vaâo söë hai trùm.

Sau toâa nhaâ ba têìng laâ sên coã coá loaáng thoaáng nhûängcêy cau vaâ thöng. Giûäa sên laâ möåt caái nhaâ giöëng nhû nhaâkeân caác tónh, maái bùçng àaá àen trïn taám cöåt hònh baát giaác,




31/93

trïn noác coá ba chûä haán: Nghinh phong àònh... Trong

Nghinh phong àònh sùén coá baân ghïë àïí chuã nhên giaãi khaátvúái khaách khûáa, vaâo nhûäng ngaây heâ noáng nûåc.

Tûâ caái sên naây ài maäi vaâo nùm trùm thûúác nûäa àïën möåtkhu böën gian nhaâ gaåch möåt têìng, xêy bïn caånh möåt caáisên troân, raâo bùçng lûúái theáp, bïn trong inh oãi nhûäng tiïënggaâ Nhêåt Baãn, gaâ têy... Böën gian nhaâ êëy laâ chöî nuöi lúån,boâ, dï, thoã vaâ laâ chöî úã cuãa nhûäng anh bïëp, thúå vûúân. Tûâ

khu naây laåi ài hai trùm thûúác nûäa thò àïën möåt núi cêy cöëium tuâm phaãng phêët nhû lùng. Giûäa àaám laá xanh rêåm raåpêëy, nhoi lïn möåt caái sinh phêìn bùçng cêím thaåch, löëi baâi trñvaâ kiïën truác theo kiïíu Xiïm La, àïí mai sau chuã nhên gûãinùæm xûúng taân.

Xem löëi ùn úã nhû vêåy thò thêåt laâ àïë vûúng. Laâ vò riïngcaái toâa nhaâ ba têìng úã giûäa êëp thò têìng dûúái laâ phoâng

khaách, têìng gaác nhò laâ phoâng ùn, maâ gaác ba múái laâ chöîlaâm viïåc vaâ phoâng nghó cuãa nhaâ tû baãn. Coân hai toâa nhaâhai têìng úã hai bïn thò möåt laâ àïí cho gia àònh hoå maåc, hoùåccaác baån thên àïën ùn úã, vaâ möåt nûäa laâ nhaâ túâ, nhûäng phoângnguã àöì àaåc rêët sang troång nhûng maâ chó àïì phoâng xa.Thaânh thûã boån gia nhên göìm coá quaãn gia, taâi xïë, thû kyáêëp, àïìu àûúåc mùåc sûác tung hoaânh nhû nhûäng ngûúâi nhaâcuãa öng chuã.

Toám laåi möåt cêu thò êëp Tiïíu vaån trûúng thanh laâ möåttoâa lêu àaâi hùèn hoi, vò caách ùn úã cuãa chuã nhên khiïën ta




32/93

phaãi tûúãng tûúång àïën caách ùn úã cuãa nhûäng võ cöng hêìu,

khanh tûúáng, trong nhûäng tiïíu thuyïët Taâu vêåy.Buöíi saáng höm êëy, mûúâi möåt cö naâng hêìu cuãa nhaâ triïåu

phuá, khöng phaãi ài coi àöìn àiïìn. Böën höm trûúác, Taå ÀònhHaách, trûúác khi ra ài, vaâo luác àïm khuya, coá noái vúái mêëyngûúâi rùçng seä khöng coá mùåt úã êëp àöå möåt tuêìn lïî, vò saukhi vïì Haâ Nöåi mûâng öng baån töíng àöëc thò seä xuöëng HaãiPhoâng coá viïåc vúái baâ caã, röìi tiïån àûúâng ài thùm moã úã

Quaãng Yïn. Vêåy maâ múái saáng höm nay laåi coá möåt bûác àiïåntñn àaánh vïì rùçng nöåi chiïìu nay thò “quan” vïì, nïn chó mûúâimöåt cö aã kia laåi àûúåc úã nhaâ sûãa soaån hêìu haå möåt öngchöìng maâ hoå khiïëp súå nhû möåt võ baåo chuáa. Vò chung möîingûúâi àïìu coá möåt caái tiïíu sûã vïì nhên duyïn kyâ laå vaâ àùåcbiïåt caã, nïn ai cuäng hiïíu roä caái àõa võ cuãa mònh, thêåt chaãkhaác àõa võ cuãa möåt cung phi, mùåc loâng hoå khöng laâ cungphi. Thöi thò ai cuäng hïët sûác tûå tö luåc chuöët höìng, chiïìu

chuöång nõnh hoát àûác lang quên, ngoä hêìu àûúåc vúái luön thòàaä àuã laâ hên haånh. Ngaây thò hoå laâ nhûäng tay quaãn gia àöìnàiïìn cuãa öng chuã. Àïm àïën hoå laâ vúå... Maâ nhûäng ngaâychùèng may maâ baâ caã úã Caãng vïì thùm thò hoå chó laâ nhûängngûúâi ài haái cheâ, ài giöìng caâ phï, lûúng möîi ngaây möîingûúâi àûúåc 15 xu. Caách cû xûã vaâ ùn úã cuãa hoå trong êëp,thêåt giöëng vúái caái àúâi cuãa nhûäng cö aã àaâo.

Trong söë mûúâi möåt cö êëy, coá taám cö gaái quï möåt trùmphêìn trùm, vaâ ba cö laâ gaái giang höì lûúåm lùåt, sau mêëy




33/93

cuöåc daå yïën úã Haâ Nöåi, Nam Àõnh, hoùåc Haãi Phoâng cuãa nhaâ

tû baãn, coá mûúâi cö àûúåc öng chuã àùåt tïn cho laâ: Phuá, Quyá,Thoå, Khang, Ninh, Nhên, Nghôa, Lïî, Trñ, Tñn. Coân möåtmuå, traåc àöå 40 tuöíi, giaám àöëc boån êëy vaâ giûä chòa khoáa keáttrong nhaâ, chi lûúng cho thúå gùåt vaâ gia nhên, nghôa laângûúâi àûúåc öng àiïìn chuã tin cêåy nhêët, thò vêîn giûä nguyïntïn cuä laâ cö Kiïím, nguyïn xûa cö naây àaä lêëy möåt öng têykiïím lêm möåt àïm, öng Nghõ Haách xuöëng Caãng, trong möåt

luác röîi viïåc, àaä àïën möåt khaách saån noå thuï buöìng. Thùçnghöìi sùm goåi àïën Kiïím lêm phu nhên. Thïë röìi thò... Ñt lêuvïì sau, cö Kiïím vïì laâm cö naâng hêìu caã cuãa quan nghõ.

- Gúám chûãa kòa! Caác baâ lúán coân ûúân xaác ra maäi thïë! Dêåyài thöi chûá! Quan cuäng sùæp vïì röìi àêëy!

Tay cêìm möåt chuâm chòa khoáa, toác vêën trêìn, chên deápdûâa quai nhung, co ro trong möåt caái aáo len rêët àeåp, cöKiïím noái doäng nhû vêåy, röìi àûáng sûâng sûäng trûúác cûãa

phoâng, möåt caái phoâng röång raäi coá kï taám caái giûúâng têygöî, chên maân àuã caã nhû trong möåt caái phoâng höå sinh. Luácêëy cuäng chó coân coá vaâi ba cö nùçm nguã li bò thöi, song caáitñnh noái chuâm noái lúáp laâ thoái quen cuãa cö Kiïím. Tûác thòcö Tñn vuâng dêåy, sang caái giûúâng bïn caånh àêåp vaâo nhûängàöëng chùn böng böìm böåp maâ rùçng:

- Caác chõ úi, quaá ngoå röìi maâ quan cuäng sùæp vïì röìi dêåy

ài, mau lïn!




34/93

Luác êëy cö Quñ, cö Ninh, cö Nhên àaä ngöìi trûúác baân keã

chaãi àêìu, keã àaánh phêën. Coân cö Phuá, cö Thoå, cö Trñ thòvêîn uïí oaãi trong chùn vúái mêëy túâ baáo, mêëy cuöën truyïånngön tònh. Riïng coá cö Lïî, möåt cö mùåt tröng ngêy thú coácaái veã àeåp nêu söìng thò ngöìi riïng biïåt möåt caái baân vaâàûúng hoåc: e o eo, ïu ïu, iu ui...

Thêëy coá ngûúâi goåi, cö Khang vaâ cö Nghôa tung chùn ngöìilïn ngaáp daâi maâ rùçng: “Höm nay coá phaãi laâm luång gò àêu

maâ phaãi dêåy súám?”Cö Kiïím laånh luâng:

- Thûa hai baâ lúán, cuäng khöng súám laâ mêëy nûäa àêu aå.

Nghe thêëy vêåy, hai cö ngöìi nhoãm lïn. Mûúâi lùm phuátsau, caãnh tûúång trong phoâng àöíi hùèn. Àoá laâ nhûäng caáiquêìn trùæng, aáo di lï, aáo len, khùn nhung, thùæt lûng hoaàaâo, vaâ nhûäng deáp quai nhung hoaåt àöång trong phoâng

trûúác nhûäng caái tuã aáo, baân rûãa mùåt, - khöng khñ möåt nhaâaã àaâo, luác àaä àïën giúâ trang àiïím, àúåi khaách laâng chúi. Nïëuchuã nhên maâ úã nhaâ thò duâ sao cuäng phaãi sùén coá àaân baâ àïíchuã nhên öng sai baão viïåc vùåt, hoùåc ngûáa möìm thò hönmöåt caái, ngûáa tay thò súâ soaång möåt caái cêëu veáo möåt caái...

Cö Kiïím laåi àûáng bïn caånh cö Lïî, kheä hoãi:

- Thïë naâo, mêëy höm nay em coá àûúåc saåch seä khöng?

Cö Lïî len leát thûa- Daå saåch seä lùæm aå.




35/93

- Thïë coá nhúá àïën höåp taáo taâu àêëy hay laâ khöng?

...

Chúåt coá tiïëng àöång cú xe húi, trûúác coân vùng vùèng, sauthêëy möîi phuát möåt roä dêìn. Möåt höìi coâi àiïån nhû tiïëng lúånheát, ruác vang lïn. Caã phoâng nhao nhao.

- Quan vïì! Xe quan àaä vïì thêåt.

Möåt söë àöng caác cö, nhûäng cö quêìn truâng aáo daâi röìi xö

nhau chaåy ra haânh lang, nhòn xuöëng sên. Möåt cö kïu:- Khöng phaãi xe öng. AÂ, aâ! Xe cêåu caã! Cêåu tuá lïn chúi,

chuáng maây aå.

Möåt cö khaác reo:

- Cêåu lïn chúi àêëy aâ? Thïë coá öng úã trong xe khöng? ÖÌ!Cêåu tuá lïn chúi! Chuáng ta ra àoán ài, caác chõ úi!

Noái röìi thò, trûâ cö Lïî laâ chûa hiïíu phong tuåc trong nhaânïn ngöìi laåi, caã luä keáo nhau xuöëng. Cö Kiïím, trong tayvêîn coá chuâm chòa khoáa, ài àêìu. Cö àïën ngay bïn xe, vaâtrûúác khi ngûúâi thiïëu niïn xuöëng xe, àaä kñnh cêín vaái daâimöåt caái.

- Laåy cêåu aå! Cêåu múái lïn chúi.

- Khöng daám, chaâo caác cö. Öng hiïån úã nhaâ naâo bêy giúâ?

- Bêím cêåu, quan öng chûa vïì. Nhûng maâ cuäng sùæp vïìröìi àêëy aå. Àaä coá tï-lï-gam baáo laâ trûa höm nay thò quanöng vïì.




36/93

Thiïëu niïn bûúác xuöëng xe. Àoá laâ möåt ngûúâi nhoã nhùæn,

trùæng treão, rêët àeåp giai nhûng chó tiïëc löîi laåi húi coá veã àaânbaâ. Quêìn aáo têy lõch sûå. Neát mùåt nhû àûúng coá sûå gòkhöng vui.

Cö Kiïím àon àaã:- Xin múâi cêåu Tuá sang bïn toâa nhaâ traái naây kia aå.Thiïëu niïn lûâ lûâ theo. Àïën phoâng khaách quay laåi noái vúái

cö Kiïím:

- Cö àïí töi ngöìi möåt mònh. Khöng ai phaãi tiïëp töi caã.- Bêím àïí liïåu múâi cêåu xúi cúm trûa vúái quan öng chûá?

Thïë...Möåt cêu àaáp gùæt goãng cùæt lúâi àon àaã êëy:- Vêng!Cö Kiïím vaâ caã boån beän leän keáo nhau vaâo möåt phoâng coân

thiïëu niïn vaâo ngöìi úã phoâng khaách, lêëy úã tuái aáo möåt túâ baáo Lûúäng kyâ ra, cùæm mùåt xuöëng xem, khöng biïët lûúåt naây àaälaâ lûúåt thûá mêëy.

THÚÂI SÛÅ CAÁC TÓNHPhaãi chùng laâ möåt vuå cûúäng dêm?Cuác Lêm (tñn àiïån thoaåi) - Quan huyïån Cuác Lêm múái

àêy coá chêëp möåt laá àún cuãa möåt öng àöì úã laâng QuyânhThön, kiïån möåt nhaâ tai to mùåt lúán kia, vïì töåi cûúäng dêmcon gaái öng ta. Theo cuöåc àiïìu tra cuãa àùåc phaái viïn baãn




37/93

baáo thò Thõ M. con gaái öng àöì, àïm êëy ài gùåt raå cuâng vúái

mêëy ngûúâi laâng, àaä bõ nhaâ tai to mùåt lúán (?) kia goåi àïënchöî xe húi hoâm cuãa öng, röìi Thõ bõ cûúäng dêm. Sau cuöåccêíu húåp, con dï giaâ kia vûát cho cö beá àaáng thûúng, nùmcaái giêëy baåc möåt àöìng yá chûâng àïìn buâ cho caã möåt cuöåc àúâibõ laâm haåi. Cö beá luác êëy vò ngöå phaãi gioá àöåc nïn àaä öëmtrêìm troång. Tuêìn traáng nghe thêëy tiïëng kïu rïn, chaåy ratoan bùæt, song con dï giaâ phoáng xe ài thùèng! Thêåt laâ möåt

viïåc rêët daä man. Nghe àêu con dï giaâ kia seä chùèng bao lêubõ truy töë trûúác phaáp luêåt, vò tuêìn traáng coá tröng thêëy söëxe. Baãn baáo chúâ cuöåc àiïìu tra cuãa nhaâ chûác traách seä nïulïn àêy caái tïn tuöíi àaáng lûu truyïìn sûã xanh cuãa con dïgiaâ êëy. Hiïån gúâ cö beá bõ hiïëp àaä àûúåc àiïìu dûúäng taåi nhaâthûúng. Vaâ àûúåc tin gò baãn baáo seä àùng tiïëp.

Àoåc xong, thiïëu niïn lêëy khùn tay ra lau mêëy gioåt möìhöi trïn traán. Vûâa luác êëy, laåi thêëy tiïëng coâi xe húi vang

àöång lïn. Thiïëu niïn vöåi cêët túâ baáo vaâo tuái aáo, àûáng lïnchùæp tay sau lûng laäo Taå Àònh Haách xuöëng xe bûúác vaâonhaâ...

- ÖÌ, Anh àêëy aâ? Anh úi, thêìy mong nhúá maây quaá! Maâylïn àêy chúi thò úã cho lêu nheá! Thïë naâo, caái trûúâng tû cuãamaây coá àöng hoåc troâ khöng? Àöå naây maây coá nhêån àûúåc thûcuãa àeã maây khöng? Maây coá xuöëng Haãi Phoâng àêëy khöng?Giúâi úi, tao sûúáng quaá! Tao vûâa ài Haâ Nöåi, vaâ coá laåi tòm




38/93

maây mêëy lûúåt àïìu khöng gùåp. Thïë maây úã àêy nghó vaâi

höm nheá!- Khöng! Thûa öng, töi khöng phaãi lïn àêy àïí chúi...Cha thêëy con laänh àaåm nhû vêåy thò àûáng tûng hûãng.

Maäi möåt luác múái hoãi:- Thïë maây lïn coá viïåc gò?Con ruát túâ baáo, laånh luâng giú cho cha:

- Xin öng haäy àoåc xem ngûúâi ta noái gò öng àêy!Laäo Haách chó àoåc ba phuát àaä vûát túâ baáo xuöëng àêët, rayá giêån dûä:

- Nhûäng thùçng laâm baáo laâ nhûäng thùçng noái laáo! Maây maâcuäng ài tin...

Nhûng ngûúâi con laäo giú tay ngùn vaâ bònh tônh noái möåtcaách àaáng súå:

- Khöng, thûa öng! Ngûúâi ta àaä noái thêåt! Laâ vò ngoaâicuöåc àiïìu tra cuãa nhaâ baáo, coân coá cuöåc àiïìu tra cuãa töi,thùçng con öng! Sau caái viïåc bêåy baå êëy, öng coân phaái conàaâo Lan vïì, toan höëi löå laäo huyïån, nhûng maâ öng àaä thêëtbaåi. Öng coá biïët rùçng nhiïìu ngûúâi thuâ oaán öng lùæm röìikhöng? Öng muöën tûâ töi thò xin cûá tûâ, nhûng maâ àïí chotöi noái vaâi lúâi àaä! Töi àaä àïën luác khöng nñn àûúåc röìi.

- Khöng! Tao chùèng hiïëp ai, cûúäng ai. Luác xe ùng ban(1)

tao buöìn, goåi noá laåi... Tao àaä traã noá 5 àöìng.



(1) Xe bõ hoãng.


39/93

- ... Thûa öng noá àaä àûúåc giêëy nhêån thûåc bõ öng laâm

mêët tên.- Thêåt quaã tao khöng ngúâ noá laåi laâ con gaái tên...- Thûa öng, öng laâ cha töi, àiïìu àoá luác naâo töi cuäng nhúá

lùæm. Töi chõu ún öng àaä nhiïìu lùæm, nhûng maâ öng àaä laâmnhiïìu àiïìu bó öíi lùæm. Öng àeã ra töi thò öng coá quyïìn chotöi söëng hoùåc bùæt töi chïët... Thûa öng, xin öng cho töi chïët.Öng giïët töi ài.

Nhaâ àaåi phuá cuái àêìu höí theån höìi lêu... Sau cuâng ngêínglïn, caái mùåt vêîn trên trên..- Ö hay! Sao maây dúã húi thïë? Thò tao mua con beá êëy

laâm hêìu laâ cuâng chûá gò?




40/93

IV

Ngûúâi böìi chaåy lïn gaác möåt luác, röìi xuöëng baão vúái öngnghõ Haách: “Cuå lúán cho pheáp quan cûá lïn”. Khi laäo naây vaâothò quan cöng sûá àûúng ngöìi laâm viïåc úã baân giêëy, bïn caånhmöåt caái loâ sûúãi àêìy nhûäng cuãi vaâ àoã rûåc nhûäng lûãa.

Quan laâ möåt ngûúâi àaä cao tuöíi, úã thuöåc àõa àaä trïn bamûúi nùm, àaä àûúåc loâng dên khöng phaãi vò möåt chñnh saáchgiaã döëi, khöng phaãi vò nhûäng baâi diïîn vùn kïu vang vaâ

röîng tuïëch, khöng phaãi vò àaä àem nhûäng gioåt nûúác mùæt caásêëu ra huyïîn hoùåc, lûâa döëi dên ngu nhûng chñnh búãi quanlaâ möåt bêåc hiïìn nhên quên tûã rêët ñt coá úã àúâi. Ngoaâi nhûänggiúâ bêån viïåc cai trõ, quan thûúâng àoåc saách, viïët vùn. Vò rêëtgioãi chûä Haán, quan àaä xuêët baãn àûúåc möåt quyïín saách khaãocûáu vïì caách duâng binh cuãa Trêìn Hûng Àaåo. Do leä àoá, quancöng sûá noái tiïëng An Nam cuäng thaåo vaâ cuäng dïî nghe.

Caái loâng nhên tûâ cuãa quên thò hêìu nhû thaânh möåt cêucaách ngön àaä truyïìn tuång. Nhûäng ngûúâi trñ thûác, caã nhûängnhaâ viïët baáo rêët hoaâi nghi, cuäng phaãi nhêån ngaâi laâ ngûúâi




41/93

hiïëm coá, söëng úã thuöåc àõa àaä nûãa àúâi ngûúâi, maâ vêîn giûä

àûúåc nhûäng quan niïåm vïì sûå tûå do caá nhên rêët röång raäi,vêîn biïíu löå àûúåc caái tinh thêìn àaáng troång cuãa haång trñthûác nûúác Phaáp, chûá khöng nhiïîm phaãi tñnh nïët cuãa phaáithûåc dên bùçng duâi khui.

Möåt buöíi kia, coá viïåc ra nhaâ giêy theáp, quan cûá cuöëc böåmaâ lûã khûã ài nhû nhûäng ngûúâi têy thûúâng. Qua möåt phöënoå, coá möåt trûúâng tû thuåc, möåt luä treã em àuâa nghõch àaá

boáng, laâm cho quaã boáng truáng àaánh böëp möåt caái vaâo ngûåcquan. Möåt vïåt buân to tûúáng in ngay vaâo ve aáo, chöî coá caáicuöëng mïì àay Bùæc àêíu, Quan vaâo trûúâng. Viïn àöëc hoåctrûúâng tû súå taái mùåt nhû moåi ngûúâi phaãi lo súå vaâo möåttrûúâng húåp nhû thïë. Nhûng maâ quan cöng sûá cûá khoanthai cêìm khùn mùåt böng phuãi aáo, rûãa tay vaâo chêåu nûúácröìi ön töìn baão viïn àöëc: “Öng phaãi baão hoåc troâ cuãa öng, racaái baäi coã úã caånh chúå maâ àaá boáng, chûá thïí thao úã giûäa phöë

nhû thïë thò röìi coá nhûäng tai naån xe cöå xaãy ra”. Thïë röìiquan laåi ra ài, neát mùåt vêîn hiïìn hêåu, nhû khöng coá viïåcgò xaãy ra caã.

Möåt lêìn khaác, xe húi cuãa quan vûâa úã thuã àö vïì, ngûúâitaâi xïë àûúng laái voâng àïí vaâo sên toâa sûá, thò coá möåt muånhaâ quï tay cêìm möåt laá àún àïën quyâ ngay trûúác xe. Mêëyanh lñnh khöë xanh toan giú cao caái roi mêy thò quan cöngsûá ra hiïåu ngùn laåi hoãi... “Àún kïu cuãa baâ coá roä raângkhöng?” ngûúâi àaân baâ kïu laãi nhaãi möåt höìi thò quan




42/93

truyïìn: “Thöi, cûá vïì röìi quan seä xeát xûã”. Nguyïn do àoá laâ

möåt muå ài moâ cua bùæt öëc, bõ laâng bùæt vaå vò chûa hïët tangchöìng maâ àaä coá mang. Theo nhû trong àún, thò muå àaä bõmöåt boån bö laäo trong laâng, löi nhûäng huã tuåc ra àïí haânhhaå muå, chûá thêåt ra, muå àaä hïët tang tûâ vaâi thaáng trûúác khicoá mang. ÊËy thïë laâ quan viïët thû traã lúâi caái muå moâ cua êëyrùçng: “Thûa baâ, baãn chûác àaä xeát àún cuãa baâ röìi. Nïëu baâcoân coá tang öng êëy thò theo luêåt Gia Long, coá chûãa nhû

vêåy laâ coá löîi. Coân nïëu baâ àaä àoaån tang röìi thò khöng aiàûúåc pheáp bùæt vaå baâ, nïëu baâ viïån àûúåc àuã chûáng cúá laâ àaähïët tang thò cûá lïn toâa maâ trònh baây, baãn chûác seä trõ töåinhûäng keã nhuäng laåm”. Möåt bûác thû cuãa möåt võ quan àêìutónh maâ laåi coá caái luêån àiïåu lïî pheáp vúái möåt muå moâ cuaàïën bûåc êëy, àaä laâm cho caác quan töíng àöëc, böë chaánh, triphuã phaãi nhùn mùåt laåi. Röìi boån bö laäo trong laâng súå haäiàïën hïët vña maâ àïìn laåi caái vaå. Hai chuyïån naây àuã laâ chûáng

cúá rùçng quan cöng sûá tónh coá nghõ Haách höìi êëy, laâ ngûúâidïî daâng biïët bao nhiïu.Àïm nay, ngöìi laâm viïåc, hai chên quan ài giêìy da àen,

cöí quan quêën möåt caái khùn quan dêìy suå, löng chiïn tuatuãa bõt àïën caã cùçm. Böå rêu baåc ba choâm vaâ caái traán hoáiàïën boáng löån cuãa quan, khiïën ngaâi coá veã àûúâng bïå oainghiïm lùæm.

Nghõ Haách, mùåc loâng mùåc böå aáo traâo vaâo ngaây daå tiïåc,cuäng chêëp tay vaái daâi lûng cuái thêåt khom, maâ rùçng:




43/93

- Bêím laåy cuå lúán aå.

Quan cöng sûá àùåt buát xuöëng baân, giú tay àoán:

- Chaâo öng Nghõ. Öng àïën thùm töi hay coá viïåc gò canhïå? Öng nghõ ngöìi àêy... Töi àûúng viïët möåt baâi triïët lyá vïìÀöng phûúng cho möåt túâ baáo úã Ba lï àêy... Öng Nghõ coáreát khöng? Töi bêy giúâ yïëu lùæm, khöng coá sûác chöëng reátnûäa. Öng Nghõ uöëng nûúác cheâ hay uöëng rûúåu maånh nheá?

- Bêím vêng, con xin pheáp hêìu cuå lúán möåt cöëc. Caãm úncuå lúán lùæm.

- AÂ, thïë öng Nghõ coá viïåc gò cêìn töi giuáp àêëy chûá?

- Bêím cuå lúán, khöng aå. Bêím chuáng con thêëy cuå lúán cuängdïî daâng, laåi hay tiïëp ngûúâi baãn xûá, cho nïn con sang thùmvaâ hêìu chuyïån, vaâ xem cuå lúán coá àiïìu gò chó baão khöng,

thïë thöi aå.Quan cöng sûá bêëm caái chuöng àiïån. ngûúâi böìi loá vaâo.

- Àem cho töi khay rûúåu Anis(1) lïn nheá. Baâ lúán ài nghóchûa? Naây böìi, höm nay maây àïí con Toby cùæn chïët mêëtmöåt con gaâ söëng thiïën, nhû thïë laâ töi khöng bùçng loângàêu. Noá laâ choá sùn thò luác naâo cuäng phaãi xñch noá laåi. Nïëumaây cûá quïn lúâi töi naâo thò röìi töi seä noái vúái baâ lúán khöng

thûúãng cho maây nhiïìu tiïìn tiïu tïët nûäa!



(1) Àoåc laâ Anit (rûúåu höìi).


44/93

Ngûúâi böìi chõu quúã röìi lùèng lùång quay ra. Nùm phuát sau

àem möåt caái khay coá möåt chai, hai cöëc lùång leä àïí úã baân.Chúâ khi ngûúâi böìi xuöëng röìi, nghõ Haách múái noái:

- Bêím cuå lúán, thïë cuå lúán baâ àöå naây vêîn maånh khoãe chûáaå?

Quan cöng sûá gêåt guâ maâ rùçng:

- ÖÌ öì! Vúå töi yïëu lùæm, öng nghõ aå. Vúå töi cûá muöën àoâivïì nghó úã Nice(1). Coá leä ñt lêu nûäa thò töi phaãi àïí vúå töi vïìnghó möåt mònh, saáu thaáng, röìi laåi sang.

- Bêím cuå lúán, nhû vêåy thò töën keám nhiïìu tiïìn lùæm,

- Chñnh thïë àêëy, öng nghõ aå. Bêy giúâ ai cuäng nïn tiïëtkiïåm. Phuã toaân quyïìn àaä coá túâ thöng tû cho caác quan phaãideâ dùåt chi tiïu, theo chñnh saách tiïët kiïåm. Vò rùçng caái naånkhuãng hoaãng kinh tïë möîi ngaây möåt nùång thïm...

- Bêím do àoá maâ múái coá nhûäng viïåc nhû úã Haâ Tônh,Nghïå An vûâa röìi, chùæc cuå lúán coá àïí yá.

Quan cöng sûá uöëng möåt húáp rûúåu röìi noái rùçng.

- Phaãi, giûäa luác kinh tïë naây, caái nghïì cai trõ dên thêåtlaâ khoá khùn...

- Bêím... nhû cuå lúán àaä cai trõ tónh naâo thò quyïët khöngbao giúâ dên laåi nhû thïë. Cuå lúán thûúng dên lùæm.

- Dên hoå cuäng hiïíu cho töi àêëy chûá?



(1) Àoåc laâ Nixo (tïn möåt àõa phûúng úã Phaá p).


45/93

- Bêím vêng. Loâng thûúng dên cuãa cuå lúán thò khöng ai

laâ khöng caãm phuåc. Nhûng maâ coân nhûäng tay phiïën loaånchuáng xuái giuåc.

- Vûâa röìi, sen àêìm úã àêy phaãi bùæt búá mêëy vuå, laâ vò coámêëy tay úã núi khaác laåi, tröën traánh úã àêy maâ thöi, chûá töitin rùçng dûúái quyïìn cai trõ cuãa töi, khöng möåt ai laâm loaåncaã.

- Bêím cuå lúán, caái êëy thò àaä àaânh. Nhûng maâ coá nhiïìu

caái ngûúâi ta khöng thïí ngúâ trûúác àûúåc.Quan cöng sûá gêåt guâ höìi lêu maâ rùçng:- Chñnh phuã baão höå lo thïë naâo cho dên khoãi àoái thò

khöng súå gò nûäa.- Bêím cuå lúán, chñnh thïë àêëy aå. Nhûng boån nghiïåp chuã

chuáng con daåo naây, thêåt lêëy laâm khöí súã vò caái phong traâocöång saãn. Trong caái moã úã Quaãng Yïn cuãa con, vûâa röìi suyát

nûäa thò coá naån phu àònh cöng. Maâ ngay úã àöìn àiïìn cuãa contrïn tónh naây thò nöng dên, ñt lêu nay con thêëy hoå bùæt àêìutrúã nïn bûúáng bónh lùæm.

- Töi vêîn biïët thïë. Nhûng caái àoá khöng hïì gò. Nïëu öngnghõ cuäng biïët àaäi nöng dên vaâ taá àiïìn cho phaãi chùng, thòkhöng bao giúâ phaãi lo ngaåi gò nûäa. Töi quyïët rùçng dên dûúáiquyïìn töi, hoå khöng àoái khöí thò khöng khi naâo hoå laåi laâmxùçng.

- Bêím cuå lúán, vêåy maâ con thò con thêëy rùçng phong traâoêëy àaä bùæt àêìu lan àïën tónh ta.




46/93

Quan cöng sûá giêåt nêíy mònh lïn, trúån mùæt hoãi:

- Àaä lan àïën tónh ta, öng baão!- Bêím cuå lúán, hònh nhû thïë.- Coá caái gò laâ chûáng cúá khöng?- Bêím, toaân dên tónh naây àaä bùæt àêìu noái xêëu vaâ vu oan

cho con. Bêím cuå lúán, chùæc laâ hoå chó nhùæm mùæt nghe theoboån phiïën loaån chuáng múám nhúâi maâ thöi. Hoå vu cho conlaâ giïët ngûúâi, laâ hiïëp troác àaân baâ con gaái, laâ boáp hêìu, boáp

cöí boån dên ngheâo, thöi thò àuã nhûäng töåi aác. Hoå hïët sûácgieo caái mêìm thuâ gheát ngûúâi giaâu coá, cho lan röång trongàaám cöng dên. Kïí ngay boån taá àiïìn laâm viïåc trong àöìnàiïìn cuãa con thò chuáng cuäng àaä bùæt àêìu àoâi tùng lûúng, êëylaâ lûúng con phaát cho chuáng cuäng àaä cao lùæm. Bêím cuå lúán,con thêëy rùçng caái phong traâo êëy sùæp sûãa lan àïën tónh ta.

Vêåy con xin lêëy tû caách möåt ngûúâi dên biïíu maâ trònh baáo

àïí cuå lúán tiïån àûúâng cai trõ cho tónh yïn öín.- Öng nghõ àaä laâm phaãi lùæm, öng nghõ nhêån àêy nhûänglúâi khen cuãa töi nheá! Àïí töi phaãi thöng baáo cho öng giaámbinh. Öng nghõ cûá yïn têm, chñnh phuã baão höå bao giúâ cuängcoá traách nhiïåm giûä cuöåc trõ an, baão toaân tñnh mïånh vaâ taâisaãn cho dên, trûâng trõ keã phiïën loaån.

- Bêím laåy cuå lúán, con ngöìi cuäng àaä lêu, vêåy xin pheápcaáo tûâ àïí cuå lúán laâm viïåc.

- Phaãi, chaâo öng nghõ! Chuác öng nghõ nguã ngon.- Bêím laåy cuå lúán.




47/93

Giûäa luác êëy, àöìng höì àaánh chñn tiïëng boong boong nghõ

Haách bûúác xuöëng thang, coân nghe thêëy quan cöng sûámùæng ngûúâi böìi: “Sao maây khöng chêët cuãi vaâo? Töi coân laâmviïåc khuya, maây lûúâi nhû thïë töi khöng bùçng loâng chuátnaâo caã”. Ngûúâi phu böìi tiïîn nghõ Haách ra cûãa dinh möåtcaách súå haäi. Khi bûúác lïn xe húi, öng nghõ laåi àûúåc baác lñnhkhöë xanh nghiïm nghõ böìng suáng lïn àaánh thñch möåt caáiàïí chaâo!

Xe húi sònh sõch chaåy ài, nhaâ tû baãn baão ngûúâi taâi xïë“Àïën dinh öng töíng àöëc”. Nùm phuát sau, xe àaä àöî trûúácmöåt caái tam quan. Laåi möåt ngûúâi lñnh böìng suáng lïn chaâo,cho xe húi tiïën thùèng qua sên vaâo túái bûåc àaá Nghõ Haáchchûa kõp noái gò thò möåt baác lñnh àaä chaåy toåt vaâo, röìi chaåyra: “Bêím múâi quan lúán vaâo cuå lúán coân thûác àêëy aå”.

Luác nghõ Haách vaâo àïën phoâng khaách thò vûâa thêëy cuå

lúán baâ vöåi ngöìi dêåy, tay cêìm möåt caái traáp maâ chaåy toåt vaâonhaâ trong. Coân cuå lúán öng thò àûúng ngöìi úã sêåp.

- Bêím laåy cuå lúán aå.

- Khöng daám, laåy quan lúán, quan lúán coá viïåc gò cêìn maâàïën chúi khuya thïë?

- Bêím cuå lúán, chuáng töi sang xem cuå lúán coá thiïëu chêntöí töm naâo...

- Quan lúán ngöìi chúi. Àöå naây chùèng ai àaánh chaác gò caã.Quan böë thò khoá úã, baâ luåc löå thò thñch àöìng boáng, goåi hoåp




48/93

roä khoá quaá. Àöå naây quan lúán maånh khoãe àêëy chûá? Lñnh

àêu! Pha traâ ài maây!Phoâng bïn caånh coá tiïëng daå giêåm vang lïn. Nghõ Haách

ngöìi lïn sêåp, keáo mònh vïì caái àiïëu öng röìi noái nhoã:- Thïë naâo? Cuå lúán vûâa röìi coá gùåp quan tuêìn Haâ töi laåi

nhaâ cuå Thûúång àêëy khöng? Cuå lúán coá àaã àöång gò viïåc êëygiuáp töi khöng?

- Coá, coá! Chuá noá lêëy laâm vui loâng lùæm.

- Thêåt vêåy û? Quan tuêìn Haâ vui loâng nûäa kia û? Liïåucuå lúán xem röìi, viïåc êëy coá thaânh àûúåc khöng?

- Chïët chûa, laâm gò maâ khöng thaânh? Quan lúán thönggia vúái chuá tuêìn noá thò thò mön àùng höå àöëi lùæm röìi, maâcêåu tuá Anh vúái con chaáu Nga noá kïët baån vúái nhau thò coânàöi naâo àeåp bùçng nûäa?

- Bêím thïë trùm àiïìu xin tröng cêåy caã vaâo cuå lúán.

Cuå töíng àöëc cûúâi khaâ khaâ maâ rùçng:- Chöî töi vúái quan lúán thò coân ngaåi gò? “Trùm àiïìu haäy

cûá tröng vaâo möåt ta”!- Ha ha ha! Vêng! Àa taå cuå lúán vaån böåi! Maâ töi muöën

viïåc choáng xong.- Àûúåc röìi. Muöën choáng xong thò seä choáng xong.

Tûâ àêy trúã ài, mùåt nghõ Haách löå möåt veã buöìn khoá taã.Àïën möåt khùæc, cûá trêìm ngêm nghô ngúåi, quïn caã àaáp lúâiöng töíng àöëc.




49/93

- Kòa, sao quan lúán nhû coá àiïìu gò buöìn bûåc thïë? Caái tin

mûâng nhû thïë khöng àuã laâm cho quan lúán vui lïn möåtchuát nhó?

Nghõ Haách hoaãng höët cûúâi chûäa maâ rùçng:- Xin löîi cuå lúán, töi àang nghô àïën viïåc quan huyïån Cuác

Lêm muöën kiïëm chuyïån vúái töi àêëy aå. Öng ta vêîn coá hiïìmkhñch gò vúái töi khöng biïët, maâ múái àêy àaä xui dên ài kiïåntöi. Xem ra quan huyïån laâ ngûúâi tên hoåc cho nïn chñnh

saách cai trõ nhêìm lùæm.- ÖÌ laå! Thùçng huyïån Cuác Lêm gêy sûå vúái quan lúán? Àïí

töi baão noá, àûúåc!- Öng ta cêåy mònh àöî luêåt khoa tiïën sô, nïn húåm hônh

àïën nöîi laâm hoãng caã moåi trêåt tûå cuãa quan trûúâng.Cuå lúán töíng àöëc nghe àïën àoá röìi laåi nghô àïën caái bûúác

laâm quan tùæt cuãa mònh thò sa sêìm neát mùåt xuöëng...

- Caái thùçng êëy laáo thïë aâ? Àïí röìi töi trõ cho noá möåt trêån.Noá laåi khöng biïët laâ quan lúán seä thöng gia vúái em ruöåt töihay sao?

- Vêng töi chó mong öng huyïån Cuác Lêm biïët cho nhûthïë.

- Àûúåc aå!- Thöi àaä khuya...

- ÊËy ngöìi chúi àaä!- Bêím àïí cuå lúán ài nghó... Bêím laåy cuå lúán.




50/93

- Khöng daám, laåy quan lúán aå.

Möåt höìi goát giêìy, röìi tiïëng nöí cuãa àöång cú xe húi. Chiïëcxe giêåt luâi voâng möåt voâng röìi tûâ dinh quan töíng àöëc chaåyphùng ra, laåi qua möåt caái böìng suáng cuãa baác lñnh khöëxanh àûáng gaác.

Mûúâi phuát sau, caái xe êëy lïn caái döëc cöíng Tiïíu vaåntrûúâng thaânh.

Trong êëp, gia nhên àaä nguã gêìn hïët, trûâ trïn möåt têìnggaác toâa nhaâ traái laâ coân tûng bûâng aánh àeân mùng söng.Nghõ Haách cho taâi xïë àaánh xe húi vaâo nhaâ chûáa xe, àoaånmöåt mònh cuöëc böå xuöëng khu nhaâ caånh caái sên gaâ võt. Àïmàaä khuya, nhûäng cêy àeân trong êëp àaä caån bêëc, luåi dêìn,nïn hiïån ra nhû nhûäng cuåc lûãa àoã öëi, úã hai bïn löëi ài. Mùåttrùng múái chïnh chïëch bùæt àêìu lïn, nïn trúâi àêët coân töëimuâ mõt.

Gêìn àïën gian nhaâ nhoã thò öng chuã nïån kheä goát giêìy...Möåt boáng ngûúâi loá ra cûãa thò öng chuã hoãi:

- Xong chûa?

Möåt gioång öì öì àaáp laåi:

- Bêím xong àaä lêu, rûúác quan vaâo xem.

- Chuáng noá nguã caã chûa?

- Bêím khöng coân àûáa naâo biïët trúâi àêët laâ gò nûäa. Conchúâ quan maäi.




51/93

Öng chuã vaâo nhaâ. Caánh cûãa bõ àoáng laåi. Ngoån àeân dêìu

àûúåc vùån to lïn. AÁnh lûãa bïn trong thöng phong àûúåc khïuto thò chiïëu thùèng vaâo möåt caái mùåt àaáng súå: àöi löng maâyàêåm maâ chaåy tuöåt xuöëng àuöi mùæt, caái cùçm to tûúáng dûúáimaá nöíi baânh baånh vaâ möåt bïn maá coá möåt caái seåo daâi chaåyngang qua. Ngûúâi coá caái mùåt hung aác êëy cêìm àeân tûâ baânra soi vaâo giûúâng.

- Khö chû?

- Khö àaä u.- Àöå 2 giúâ àïm haäy ra ài, maâ nhúá nhûäng lúâi ta dùån àoá...- Bêím vêng. Nhûng maâ hiïån thò con run lùæm, súå lùæm.- Coá thïë thöi maâ run caái gò? Cöë ài, ta seä coá thûúãng.- Bêím vêng.- Möåt ñt úã sau huyïån, möåt ñt úã phoâng höåi àöìn laâng

Quyânh Thön.

- Bêím vêng.- Öng chuã lùèng lùång ra khoãi gian nhaâ ài qua caái vûúân

töëi tùm, röìi vïì caái phoâng gaác coá möåt mêm cöî linh àònh vaâmûúâi möåt ngûúâi àaân baâ ngöìi àúåi.




52/93

V

Vò xêy trïn möåt ngoån àöìi, úã vaâo caái àõa thïë bêët lúåi, nïnnhûäng ö cûãa söí cuãa nhaâ thûúng múã ra möåt vuâng phongcaãnh rêët ngoaån muåc. Ngûúâi bïånh cûá tröng nhûäng noác nhaâmaái ngoái, maái gianh, chen chuác nhau, úã hai lïì àûúâng bïnnhûäng voâm cêy chi chñt, hoùåc laâ chöî thò chúå, chöî thò trûúânghoåc, chöî thò cûãa huyïån coá möåt caái choâi cöí löî luác naâo cuängàöåi möåt laá cúâ ba sùæc bay phêëp phúái: àêy, möåt daäy lûúngkhoai: kia, nùm baãy ngoån xoan; laåi thïm tuám nùm, tuåmba, nhûäng ngûúâi göìng gaánh hoåp chúå chó to bùçng caái àêìutùm, nïn chi hoå cuäng coá luác coá nhûäng phuát cao hûáng quïnkhuêëy bïånh traång cuãa mònh, àïí hûúãng möåt sûå hoå múáikhaám phaá ra àûúåc: ngùæm caãnh thiïn nhiïn. Mêëy phoângnhaâ thûúng cao raáo saáng suãa àïën nöîi nhûäng luác trïn trúâicoá mêy trùæng thò nhaâ thûúng hiïån ra trong caái tûng bûângmaâ nhûäng khi mêy trúâi aãm àaåm mõt muâ thò cuäng khöng

àïën nöîi thiïëu aánh saáng. Nùçm ngöìi trïn nhûäng chiïëcgiûúâng sùæt sún xanh, coá nïåm maân trùæng xoáa, maâ nhòn quakhung cûãa kñnh, laåi thïm ngoaâi hiïn laác àaác bay laâ vaâi




53/93

chiïëc laá vaâng, keã coá bïånh cuäng caãm thêëy sûå di dûúäng cuãa

tinh thêìn quïn nhûäng vïët thûúng trong thên thïí, coá thïíàïí hïët khöëi oác vaâo moåi sûå mú maâng, suy nghô, triïët lyá nûäa,nghôa laâ vaâo nhûäng thúâi khùæc vöën chó àïí daânh cho haångthúå vùn chûúng. Bïånh nhên höìi êëy àa söë laâ vúå caác ngaâiviïn chûác àïën àeã, àïën chûäa möåt caái rùng sêu möåt caái haåch,möåt caái muån nhoã trïn àêìu chùèng haån, nïn trong nhaâthûúng, ngûúâi ta chó thêëy nhûäng baâ quêìn aáo saåch nhû caái

àuäa Nhêåt Baãn, leåp keåp àöi guöëc nuäng nõu vò nhûäng àöi bñttêët böng tuâm huåp trong nhûäng caái khùn vuöng, hoùåc racûãa söí ngùæm caãnh chúå buáa, laâng maåc dûúái àöìi, hoùåc nùçmtrong chùn àïí àoåc möåt túâ baáo, möåt cuöën tiïíu thuyïët.Nhûäng luác êëy laâ nhûäng luác quyá hoáa, àïí hoå luåc tòm trongkyá ûác, nhûäng kyã niïåm hoùåc vui veã, hoùåc àau àúán, röìi kiïëmlêëy nhûäng phûúng chêm xûã thïë, laâ nhûäng luác hoå kiïím soaátcuöåc àúâi.

Cö Mõch cuäng nùçm dûúäng bïånh nhû hoå, cuäng suy nghônhû hoå.Mûúâi taám tuöíi àêìu, cö cuäng vêîn ngêy thú, khúâ daåi nhû

gaái mûúâi lùm. Cö khöng biïët àúâi laâ gò caã. Cö thêëy àúâi laâsûå ngheâo khöí vaâ sûå nhêîn nhuåc cuãa cha meå, laâ sûå siïngnùng laâm ùn cuãa cö maâ thöi. Nhûng dêîu ngheâo khöí thò chameå cö cuäng laâ möåt öng àöì. Maâ trong möåt laâng, maâ caã ngûúâilaâng, chûa ai tröng thêëy möåt loå nûúác hoa, chûa ai nghethêëy möåt caái maáy haát thò öng àöì cuäng laâ möåt caái danh giaá.




54/93

Öng àöì coá saáu àûáa hoåc troâ tûâ 8 àïën 12 tuöíi àûáa naâo cuäng

àïí choãm, vêîn haâng ngaây àïën nùçm boâ nhoaâi trïn phaãn àïínhai chûä, thûúâng àem àïën khoe thêìy vaâ cho mûåc taâu, giêëybaãn, nhiïìu dûã mùæt hún laâ nhiïìu sûå thöng minh. Coân baâ àöìthò luác naâo cuäng phaãi gùæt vúái öng àöì, mùåc loâng baâ thûáckhuya dêåy súám, khêu thuï, cêëy mûúán àïí giûä gòn gia àònhcuäng nhû hêìu hïët caác baâ àûác phu nhaâ quï.

Anh cö, möåt thiïëu niïn coá möåt ñt chûä têy, thò laâm nghïì

veä truyïìn thêìn úã... nhûäng tónh Haâ Nöåi! Cho nïn caái söë möîiàûáa hoåc troâ hai thuâng gaåo hoùåc àöî, vúái söë tiïìn laâ 5 àöìngbaåc cuãa con giai caã, möîi thaáng gûãi vïì, khiïën öng àöì thêëyquêìn aáo choáng raách, thêëy toác trïn àêìu choáng baåc, maâ cuöåcàúâi thò chó laâ möåt chuöîi ngaây liïn tiïëp rêët nùång nïì, súâ vaâotuái thò ngaây naâo cuäng tuáng tiïìn, súâ lïn cù�

Documents

Giong to _tac Phamve Du Luan(Q1)_841