68
1 -g]kfn /fi6« a}+ssf] cfGtl/s k|of]hgsf] nflu dfq_ g]kfn /fi6« a}° P]g, @)%* nfndf]x/ / k|sfzg ldlt @)%*.!).!& ;+zf]wg ug]{ P]g k|df0fLs/0f / k|sfzg ldlt != g]kfn /fi6« a}° -klxnf] ;+zf]wg_ P]g, @)^# @)^#.&.@# @= u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug]{ P]g, @)^^ @)^^.!).& #= g]kfn /fi6« a}° -bf]>f] ;+zf]wg_ P]g, @)&# @)&#.&.@( @)%* ;fnsf] P]g g+= !% ================ s]Gb|Lo a}°sf] sfo{ ug{ g]kfn /fi6« a}°sf] :yfkgf ug{ ag]sf] P]g k|:tfjgf M g]kfn ================ sf] cy{tGqsf] ========== lbuf] ljsf;df ;xof]u k'Ug] u/L d"No / zf]wgfGt/ l:y/tf tyf ;du| ljQLo If]qsf] :yfloTj sfod ug{sf] nflu s]Gb|Lo a}°sf] ?kdf g]kfn /fi6« a}°sf] :yfkgf ug{ jf~5gLo ePsfn], >L % dxf/fhflw/fh 1fg]Gb| jL/ ljqmd zfxb]jsf] zf;gsfnsf] klxnf] jif{df ;+;bn] of] P]g agfPsf]5 . kl/R5]b – ! of] P]g @)^# ;fn efb| @$ ut] b]lv k|f/De ePsf] dflgg] u/L bkmf ! sf] pkbkmf -@_ df Joj:yf ePsf] . of] P]g ;+jt\ @)^% ;fn h]7 !% ut] b]lv nfu" ePsf] . u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

g]kfn /fi6« a}° P]g, @)%* - Nepal Rastra Bank Act 2058... · 2017-06-02 · 5-@_ g]kfn /fi6« a}° P]g, @)!@ cGtu{t :yfkgf ePsf] g]kfn /fi6« a}° o;} P]g cGtu{t :yfkgf ePsf] dflgg]5

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

1

-g]kfn /fi6« a}+ssf] cfGtl/s k|of]hgsf] nflu dfq_

g]kfn /fi6« a}° P]g, @)%*

nfndf]x/ / k|sfzg ldlt @)%*.!).!&

;+zf]wg ug]{ P]g k|df0fLs/0f / k||sfzg ldlt

!= g]kfn /fi6« a}° -klxnf] ;+zf]wg_ P]g, @)^# @)^#.&.@# @= u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug]{ P]g, @)^^ @)^^.!).&

#= g]kfn /fi6« a}° -bf]>f] ;+zf]wg_ P]g, @)&# @)&#.&.@(

@)%* ;fnsf] P]g g+= !% ================

s]Gb|Lo a}°sf] sfo{ ug{ g]kfn /fi6« a}°sf] :yfkgf ug{ ag]sf] P]g

k|:tfjgf M g]kfn ================ sf] cy{tGqsf] ==========lbuf] ljsf;df ;xof]u k'Ug] u/L d"No / zf]wgfGt/ l:y/tf tyf ;du| ljQLo If]qsf] :yfloTj sfod ug{sf] nflu s]Gb|Lo a}°sf] ?kdf g]kfn /fi6« a}°sf] :yfkgf ug{ jf~5gLo ePsfn],

>L % dxf/fhflw/fh 1fg]Gb| jL/ ljqmd zfxb]jsf] zf;gsfnsf] klxnf] jif{df ;++;bn] of] P]g

agfPsf]5 .

kl/R5]b – !

of] P]g @)^# ;fn efb| @$ ut] b]lv k|f/De ePsf] dflgg] u/L bkmf ! sf] pkbkmf -@_ df Joj:yf

ePsf] . of] P]g ;+jt\ @)^% ;fn h]7 !% ut] b]lv nfu" ePsf] . u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

2

k|f/lDes

!= ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; P]gsf] gfd æg]kfn /fi6« a}° P]g, @)%*Æ /x]sf] 5 .

-@_ of] P]g t'?Gt k|f/De x'g]5 .

@= kl/efiff M ljifo jf k|;ª\un] csf{] cy{ gnfu]df o; P]gdf,–

-s_ æa}°Æ eGgfn] bkmf # adf]lhd :yfkgf ePsf] g]]kfn /fi6« a}° ;Demg' k5{ .

-v_ æ;ldltÆ eGgfn] bkmf !$ adf]lhd u7g ePsf] a}°sf] ;~rfns ;ldlt ;Demg' k5{ .

-u_ æ;~rfnsÆ eGgfn] ;ldltsf] ;b:o ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] ueg{/ / 8]k'6L ueg{/ ;d]tnfO{ hgfp“5 .

-3_ æueg{/Æ eGgfn] bkmf !% adf]lhd lgo'Qm a}°sf] ueg{/ ;Demg' k5{ .

-ª_ æ8]k'6L ueg{/Æ eGgfn] bkmf !^ adf]lhd lgo'Qm a}°sf] 8]k'6L ueg{/ ;Demg' k5{ .

-r_ æjfl0fHo a}°Æ eGgfn] k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf] jfl0fHo a}° ;Demg' k5{ .

-5_ æljQLo ;:+yfÆ eGgfn] s[[lif, ;xsf/L, pBf]u jf cGo s'g} vf; cfly{s k|of]hgsf] nflu shf{ lbg] jf ;j{;fwf/0f hgtfaf6 lgIf]k ;°ng ug{] p2]Zon] k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf] ljQLo ;++:yf ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L ljQLo ;+:yf egL tf]lslbPsf] ;++:yf ;d]tnfO{ hgfp“5 .

-h_ æd'b|fÆ eGgfn] ;a} lsl;dsf] s/]G;L gf]6, kf]:6n c8{/, kf]:6n gf]6, dlg c8{/, r]s, 8«fÇ6, 6«fen;{ r]s, k|tLtkq, ljlgdokq, k|lt1fkq, qm]l86 sf8{ ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] a}°n] cfjZostf cg'';f/ ;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg / k|;f/0f u/L tf]lslbPsf] cGo o:t} k|sf/sf] df}lb|s pks/0f ;d]tnfO{ hgfp“5 .

-em_ æs/]G;L gf]6Æ eGgfn] gubsf] ?kdf rng rNtLdf /x]sf]] a}° gf]6 ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] l;Ssf ;d]tnfO{ hgfp“5 .

-`_ æljb]zL d'b|fÆ eGgfn] g]kfnL d'b|f afx]s cGo d'b|f ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] cGt/f{li6«o d'b|f sf]ifaf6 /sd lemSg] ljz]if clwsf/ -:k]zn 8«O· /fO6\;_, Plzog s/]]G;L o'lg6, o'/f]lkog s/]G;L o''lg6 tyf a}°n] cfjZostf cg'';f/ ;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg / k||;f/0f u/L tf]lslbPsf] cGo pks/0f ;d]tnfO{ hgfp“5 .

-6_ æg]kfnL d'b|fÆ eGgfn] g]kfnL ?k}of“df clª \st d'b|f ;Demg' k5{ .

3

-7_ ækl/jTo{ ljb]zL d'b|fÆ eGgfn] a}°n] cfjZostf cg';f/ ;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg / k||;f/0f u/L kl/jTo{ ljb]zL d'b|f egL tf]lslbPsf] ljb]zL d'b|f ;Demg' k5{ .

-8_ æljb]zL ljlgdoÆ eGgfn] ljb]zL d'b|f, ljb]zL d'b|fdf e'QmfgL x'g] jf k|fKt x'g] ;a} lsl;dsf] lgIf]k, shf{, df}Hbft, ljb]zL lwtf]kq / ljb]zL d'b|fdf e'QmfgL x'g] jf x'g ;Sg] cGt/f{li6«o k|rngdf /x]sf] r]]s, 8«fÇ6, 6«fen;{ r]s, On]S6«f]lgs km08 6«fG;km/, qm]l86sf8{, k|tLtkq, ljlgdokq, k|lt1fkq ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] a}°n] cfjZostf cg';f/ ;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg / k||;f/0f u/L tf]lslbPsf] cGo h'g;'s} df}lb|s pks/0f ;d]tnfO{ hgfp“5 .

-9_ æljb]zL ljlgdo sf/f]]af/Æ eGgfn] ljb]]zL ljlgdo vl/b laqmL ug{], C0f lng], lbg] jf cGo s'g} tl/sfn] ljb]zL ljlgdo lng], lbg] sfo{ ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] a}°n] ljb]zL ljlgdo ;6xL :jLs[lt lbg] sfo{ ;d]tnfO{ hgfp“5 .

-0f_ æOhfhtkq k|fKt JolQmÆ eGgfn] a}°af6 ljb]zL ljlgdo sf/f]af/ ug{ Ohfhtkq k|fKt u/]sf] JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yf ;Demg' k5{ .

-t_ æk|tLtkqÆ eGgfn] s'g} Ps a}°n] s'g} csf]{ a}°sf] gfddf kmnfgfsf] olt ?k}ofn] vfd];Ddsf] r]s 8«fÇ6, x'08L jf ljlgdokq :jLsf/ ug'{ egL n]v]sf] kq ;Demg' k5{ .

-y_ ælwtf]]kqÆ eGgfn] s'g} ;ª\ul7t ;+:yfn] hf/L u/]sf] z]o/, :6s a08, l8a]Gr/, l8a]Gr/ :6s jf k|rlnt sfg"g adf]lhd s'g} ;ª\ul7t ;+:yfn] hf/L u/]sf] Psf° art sfo{qmd jf ;d"xut art sfo{qmd ;DaGwL k|df0fkq jf x:tfGt/0fof]Uo lgIf]k k|df0fkq ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]lslbPsf] lwtf]kq jf lwtf]kqsf] w/f}6L ;DaGwL e/kfO{, lwtf]kq ;DaGwL xs / clwsf/ ;d]tnfO{ hgfp“5 .

-b_ æljlgd]oÆ eGgfn] ljlgd]o clwsf/kq kfpg]] s'g} JolQmnfO{ wf/s aGg ;Sg] u/L ;f] kq x:tfGt/0f ug]{ sfd ;Demg' k5{ .

-w_ æljlgd]o clwsf/kqÆ eGgfn] k|lt1fkq, ljlgdokq jf r]s ;Demg' k5{ .

-g_ æljlgdokqÆ eGgfn] kmnfgf ldltdf jf olt cjlwkl5 jf dfu]sf] avt ;f] kqdf n]lvPsf] s'g} vf; JolQmnfO{ jf lghn] cx|fPsf] JolQmnfO{ jf ;f] kq lnO{ cfpg] JolQmnfO{ lagf zt{ olt /sd lbg' egL s'g} Ps JolQmn] csf{] JolQmnfO{ lgb]{zg u/L b:tvt ul/lbPsf] lnvt ;Demg' k5{ .

-k_ æk|lt1fkqÆ eGgfn] kmnfgf ldltdf jf dfu]sf] avt ;f] kqdf n]lvPsf] s'g} vf; JolQmnfO{ jf lghn] cx|fPsf] JolQmnfO{ jf ;f] kq lnO{ cfpg] JolQmnfO{ lagf zt{ olt /sd lbG5' egL sa'n u/L b:tvt u/L lbPsf] lnvt ;Demg' k5{ .

4

-km_ ær]sÆ eGgfn] dfUgf ;fy e'QmfgL lbg' egL s''g} a}° pk/ lvlrPsf] ljlgdokq ;D´g' k5{ .

-a_ æshf{Æ eGgfn] /sd nufgL ug]{ k|ToIf jf ck|ToIf k|lta4tf / To;sf] abnfdf pQm nufgL u/]sf] /sd c;'nL ug{] clwsf/ tyf To:tf shf{sf] Aofh jf cGo b:t'/sf] r'Qmf, shf{ jf nufgLsf] lwtf]df lbOPsf] k'g{shf{, shf{sf] k'g;+/rgf / gjLs/0f, shf{ r'Qmfsf] nflu hf/L u/]sf] hdfgL tyf To:tf] r'Qmfsf] nflu ul/Psf] cGo arga4tf ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] s'g} klg lsl;dsf] C0f ;d]tnfO{ hgfp5 .

-e_ æn]vfÆ eGgfn] sf/f]af/ ePsf] Joxf]/f b]lvg] u/L k|rlnt sfg"g adf]lhd /flvg] clen]v vftf tyf lstfa ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] To:tf] sf/f]af/nfO{ k|dfl0ft ug{] cGo sfuhft ;d]tnfO{ hgfp5 .

-d_ æC0f ;'/If0fÆ eGgfn] C0fef/o'Qm s'g} klg ljlgdokq ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] a's OG6«L jf k|dfl0ft ?kdf /x]sf] ;f]xL ;/xsf] cGo s'g} C0fef/o'Qm pks/0f ;dt]nfO{ hgfp5 .

-o_ ædf}lb|s bfloTjÆ eGgfn] a}°sf] jf;nftdf ePsf] rng rNtLdf /x]sf] a}° gf]6 tyf l;Ssf ;D´g' k5{ .

-/_ æcGt/f{li6«o n]vf dfkb08Æ eGgfn] cGt/f{li6«o :t/sf] n]vf dfkb08 ;D´g' k5{ .

-n_ æsd{rf/LÆ eGgfn] a}°sf] s'g} kbdf axfn /x]sf] JolQm ;D´g' k5{ .

-n!_ æcbfntÆ eGgfn] g]kfn ;/sf/n] ;jf]{Rr cbfntsf] k/fdz{ lnO{ g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]lslbPsf] pRr cbfntsf] jfl0fHo Ohnfz ;Demg' k5{ .

-n@_ æljz]if k|zf;g ;d"xÆ eGgfn] bkmf **v= adf]lhd u7g ePsf] ljz]if k|zf;g ;d"x ;Demg' k5{ .

-j_ ætf]lsPsf]]Æ jf ætf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgoddf tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhd ;D´g' k5{ .

kl/R5]b – @

:yfkgf, p2]]Zo tyf sfd, st{Jo / clwsf/

#= a}°sf] :yfkgf M -!_ s]Gb|Lo a}°sf] sfo{ ug{ g]]kfn /fi6« a}° gfdsf] Pp6f s]Gb|Lo a}° :yfkgf x'g]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

5

-@_ g]kfn /fi6« a}° P]g, @)!@ cGtu{t :yfkgf ePsf] g]kfn /fi6« a}° o;} P]g cGtu{t :yfkgf ePsf] dflgg]5 .

-#_ a}° cljlR5Gg pQ/flwsf/jfnf Ps :jzfl;t / ;ª\ul7t ;+:yf x'g]5 .

-$_ a}°sf] sfd sf/afxLsf] lgldQ cfÇgf] Pp6f 5'§} 5fk x'g]5 .

-%_ a}°n] o; P]gsf] cwLgdf /xL rn, crn ;DklQ k|fKt ug{, pkef]u ug{, /fVg, a]r lavg ug{ / o:t} cGo lsl;dn] Joj:yf ug{ ;Sg]5 .

-^_ a}°n] cfÇgf] gfdaf6 gfln; ph"/ ug{ / a}° pk/ klg ;f]xL gfdaf6 gfln; ph"/ nfUg ;Sg]5 .

-&_ a}°sf] s]Gb|Lo sfof{{no sf7df8f}+df /xg]5 / a}°n] cfjZostf cg';f/ g]kfn =============== leq jf aflx/ h'g;'s} 7fp“df zfvf, pkzfvf tyf cGo sfof{nox? vf]Ng / Ph]06 jf k|ltlglw lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .

$= a}°sf] p2]Zo M -!_ a}°sf] p2]Zo b]xfo adf]lhd x'g]5 M–

-s_ ========== cfly{s :yfloTj / cy{tGqsf] lbuf] ljsf;sf] lgldQ d"No / zf]wgfGt/ l:y/tf sfod ug{sf] nflu cfjZos df}lb|s tyf ljb]zL ljlgdo gLlt lgdf{0f u/L ;f]sf] Joj:yfkg ug{],

-v_ ljQLo ;]jfsf] kx'Fr clej[l4 / a}l°· tyf ljQLo If]qsf] :yfloTj sfod u/L a}l°· tyf ljQLo k|0ffnL k|lt ;j{;fwf/0fsf] ljZj;gLotf clej[l4 ug]{,

-u_ ;'/lIft, :j:y tyf ;Ifd e'StfgL k|0ffnLsf] ljsf; ug{],

-3_ ==========

-ª_ ==========

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] p2]Zodf s'g} k|lts'n k|efj gkg]{ u/L a}°n] g]]kfn ;/sf/sf] cfly{s gLlt sfof{Gjogdf ;xof]u k'¥ofpg]5 .

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

6

%= a}°sf] sfd, st{Jo / clwsf/ M -!_ bkmf $ adf]lhdsf] p2]Zo xfl;n ug{sf] lgldQ a}°sf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M–

-s_ a}° gf]6 tyf l;Ssf lgisf;g ug]{,

-v_ d""No l:y/tf sfod ug{ cfjZos df}lb|s gLlt th{'df ug{] / ;f] gLlt sfof{Gjog ug]{, u/fpg],

-u_ ljb]]zL ljlgdo gLlt lgdf{0f ug{] tyf ;f] gLlt sfof{{Gjog ug{], u/fpg],

-3_ ljlgdo b/ k4lt lgwf{/0f ug{],

-ª_ ljb]zL ljlgdo ;l~rltsf] Joj:yfkg / ;~rfng ug{],

-r_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;+:yfnfO{ a}ls· tyf ljQLo sf/f]af/ ug{ Ohfhtkq hf/L ug{], To:tf] sf/f]af/sf] ;DaGwdf cfjZos lgodg, lg/LIf0f, ;'kl/j]If0f tyf cg'udg ug{],

-5_ g]kfn ;/sf/sf] a}°/, ;Nnfxsf/ tyf ljQLo Ph]]G6sf] ?kdf sfo{ ug]{,

-h_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf] a}° tyf clGtd C0fbftfsf] ?kdf sfo{ ug]{,

-´_ e'QmfgL, km5\of{}6 -lSnol/·_ tyf lx;fa ldnfg -;]6nd]G6_ k4ltsf] :yfkgf tyf k|j4{g u/L ;f] sfo{nfO{ lgoldt ug{], /

-em!_ t/ntf Joj:yfkgsf] lgldQ cfjZos pks/0fsf] dfWodåf/f v'nf ahf/ sf/f]af/ ;~rfng ug{] .

-`_ o; P]g adf]lhd a}°sf] p2]Zo xfl;n ug{sf] lgldQ a}°n] ug'{ kg]{ cGo cfjZos sfo{x? sfof{Gjog ug]{, u/fpg] .

-@_ a}°nfO{ o; P]g jf cGo k|rlnt sfg"gåf/f k|bfg ul/Psf] clwsf/sf] k|of]u ubf{ cfjZos kg]{ cGo sfd, sf/afxL ;d]t ug]{ clwsf/ x'g]5 .

-#_ a}°n] o; P]g cGtu{t k|fKt u/]sf] clwsf/sf] cltqmd0f s;}af6 x'g] 5}g .

^= a}°sf] cu|flwsf/ M -!_ a}°n] C0fLnfO{ k|bfg u/]sf] shf{ jf cGo s'g} klg lsl;dsf] a}°sf] bfaL C0fLaf6 shf{ c;'n pk/ ug{] k|of]hgsf] nflu To:tf] C0fLsf] a}°df /x]sf] vftf jf cGo s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] vftfdf hDdf /x]sf] gub jf To:tf] C0fLsf] gfddf /x]sf] cGo s'g} klg lsl;dsf] rn crn ;DklQ pk/ bfaL ;'/lIft ug]{ a}°sf] cu|flwsf/ x'g]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

7

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd a}°sf] cu|flwsf/ /xg] gub jf rn crn ;DklQnfO{ a}°n] cfÇgf] sAhfdf lnO{ tf]lsP adf]lhd laqmL u/L ;f]af6 cfPsf] /sdaf6 cfÇgf] shf{ c;'n pk/ ug]{5 .

&= a}°n] ug{ gx'g] sfd M -!_ o; P]gdf Joj:yf ul/Psf]df afx]s a}°n] b]xfosf] sfd ug]{ 5}g M–

-s_ s'g} shf{ k|bfg ug]{, s'g} klg lsl;dsf] lgIf]k /fVg] jf s'g} lsl;dsf] cfly{s pkxf/ lbg],

-v_ s'g} jfl0fHo a}°, ljQLo ;+:yf, ;fj{hlgs ;+:yfg jf sDkgLsf] z]o/ vl/b ug]{ jf cGo s'g} klg lsl;dn] s'g} ljQLo, Jofkfl/s, s[lif, cf}Bf]lus jf cGo ;++:yfdf :jfldTj ;DaGwL clwsf/ k|fKt ug{,

-u_ s'g} lsl;dsf] Jofkf/ ug{], jf

-3_ vl/b u/]/, ef8fdf lnP/ jf s'g} tl/sfaf6 rn crn ;DklQ dfly clwsf/ k|fKt ug]{ .

t/ cfÇgf] sf/f]af/ / Joj:yf ;~rfng ug{ jf cfÇgf] p2]Zo k"/f ug{ cfjZos kg]{ ;DklQ eg] a}°n] k|fKt ug{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg a}°n] b]xfosf sfd ug{ ;Sg]5 M–

-s_ a}°sf] cfÇgf] sfd sf/afxL jf bfloTj k"/f ug{ ;xof]u x'g] sfd sf/afxL ug{] ;++:yfnfO{ ;f] ;++:yfsf] s'n k“"hLsf] bz k|ltzt ggf£g] u/L C0f k|bfg ug{] jf To:tf ;++:yfsf] z]o/df :jfldTj k|fKt ug{] .

:ki6Ls/0f M– o; v08sf] k|of]hgsf] nflu æa}°sf] sfd sf/afxL jf bfloTj k""/f ug{ ;xof]u x'g] sfd sf/afxL ug{] ;++:yfÆ eGgfn] ljz'å ?kdf jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] lwtf] d"Nof°g, ;~rfng / ;+/If0f ug]{, lwtf] k'g;+/rgf ug]{ / x:tfGt/0f ug{], ;fv d"Nof°g ug{], ;fv ;"rgf cfbfg k||bfg ug]{, tYof° k|zf]wg ug]{ / ;+k|]if0f ug]{, ljQLo pks/0f d'b|0f ug{] e'QmfgLsf] lSnol/· ug{], ;DklQnfO{ t/n agfpg], a}° gf]6 jf l;Ssf pTkfbg ug{], 6«li6sf] ?kdf sfd ug{] h:tf a}°n] tf]s]]sf] cGo s'g} klg ;+:yf jf sDkgL ;Demg' k5{ .

-v_ a}°n] cfÇgf sd{rf/LnfO{ shf{ k|bfg ug{] .

*= a}°nfO{ 5'6 / ;'ljwf M k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg a}°nfO{ b]xfosf] 5'6 / ;'ljwf k|fKt x'g]5 M–

-s_ a}°sf] cfDbfgL, k“ "hL sf/f]af/, 3/ hUuf, hfoh]]yf tyf ;DklQdf ;a} lsl;dsf] s/, z'Ns tyf dx;'n cflbdf 5'6 .

8

-v_ a}°n] lbg] shf{ jf k'gs{hf{sf] lnvt /lhi6«]zg ug{ k/]df /lhi6]«zg b:t'/ gnfUg] .

-u_ a}°;“u ;DalGwt s'g} klg lnvtdf cfo l6s6 6f:“g' gkg{] .

-3_ a}°sf] gf]6, l;Ssf, ;'g, rfFbL tyf 6sd/L ug{sf] lgldQ k|of]u x'g] sfuh, wft' /;fog tyf cGo j:t'x?sf] lgsf;L / k}7f/Ldf s'g} lsl;dsf] s/, z'Ns, b:t'/ dx;'n gnfUg] .

(= g]kfn ;/sf/ / a}°sf] ;DaGw M o; P]g adf]lhd g]kfn ;/sf/n] a}°;“u / a}°n] g]kfn ;/sf/;“u ;DaGw /fVbf cy{ dGqfno dfkm{t /fVg' kg]{5 .

!)= ;fjh{lgs lgsfo;“u ;dGjo M -!_ cfÇgf] p2]Zo k|flKtsf] nflu a}°n] ;fj{hlgs lgsfo jf ltgsf Ph]G;L jf lgsfo;“u cfjZos ;dGjo ug{]5 .

-@_ g]kfn ;/sf/n] cg'/f]w u/]sf] v08df a}°n] zf]wgfGt/ / a}l°· tyf ljQLo ljifodf cfjZos ;"rgf pknAw u/fpg' kg{]5 .

-#_ a}°n]] cg'/f]w u/]sf] v08df g]kfn ;/sf/, ;fjh{lgs lgsfo tyf lghL If]qn] a}°nfO{ cfly{{s tyf ljQLo ljifodf cfjZos ;"rgf pknAw u/fpg' kg]{5 .

!!= cGt/f{li6«o ;xof]u tyf ;DaGw M -!_ a}°n] cfÇgf] clwsf/ If]qleq /x]sf] df}lb|s gLlt, ljb]zL ljlgdo gLlt, zf]wgfGt/, a}° ;'kl/j]If0f tyf cGo ;DalGwt ljifox?sf] ;DaGwdf cGt/f{li6«o ;ª\3, ;+:yfx?df g]kfn =========== sf] k|ltlglwTj ug]{5 .

-@_ a}°n]] ljb]zL ;/sf/, ljb]zL s]Gb|Lo a}°, ljb]zL a}° tyf cGt/f{li6«o ;ª\3, ;++:yfx?nfO{ a}l°· tyf e'QmfgL ;]jf pknAw u/fpg] / cfkm"n] klg ltgLx?af6 To:t} ;'lawf k|fKt ug{ ;Sg]5 .

-#_ cGt/f{li6«o df}lb|s ;xof]usf] dfWodaf6 ljQLo tyf cfly{s :yfloTj k|fKt ug{{ sfo{{/t cGt/f{li6«o ;ª\3, ;++:yfdf a}°n]] efu lng]5 .

-$_ a}°n] g]kfn =========== sf] k|ltlglwsf] x}}l;otn] cGt/f{li6«o ;ª\3, ;++:yfdf efu ln+bf cfÇgf] d'n'ssf] tkm{af6 axg ug{' kg{] pQ/bfloTj / ;DkGg ug'{ kg]{ sfo{sf] lhDd]jf/L lng]5 .

!@= ;fjh{lgs ;"rgfsf] k|jfx M a}°n] ;dli6ut cy{tGq, ljQLo ahf/sf] ljsf;, d'b|fk|bfo, d"No l:y/tf, shf{sf] lj:tf/, zf]wgfGt/ tyf ljb]zL ljlgdo h:tf ljifodf

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

9

cfkm"n] u/]sf tYof°ut ljZn]if0fsf]] hfgsf/L lgoldt ?kn] ;fjh{lgs ?kdf k|sfzg / k|;f/0f ug]{5 .

!#= vftf ;~rfng M a}°n]] g]kfn ;/sf/ / cGo ;/sf/L lgsfo, jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yf, ;fj{hlgs ;++:yfg, ljb]zL lgof]u, ljb]zL s]Gb|Lo a}°, ljb]zL a}° tyf cGt/f{li6«o ;ª\3, ;++:yfsf] nflu vftf vf]nL ;~rfng ug{ ;Sg]5 . o:tf] vftf vf]Ng / ;~rfng ug]{ k|lqmof a}°n] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

t/ a}°n]] s'g} JolQm, pBf]u jf /fhg}lts ;++:yfsf] nflu vftf ;~rfng ug]{ 5}g .

kl/R5]b – #

;ldltsf] u7g tyf sfd, st{Jo / clwsf/

!$= ;~rfns ;ldltsf] u7g M a}°df b]xfosf] ;b:o ePsf] Pp6f ;~rfns ;ldlt x'g]5 M–

-s_ ueg{/ – cWoIf

-v_ ;lrj, cy{ dGqfno – ;b:o

-u_ b'O{ hgf 8]k'6L ueg{/ – ;b:o

-3_ cfly{s, df}lb|s, a}l°·, ljQLo tyf jfl0fHo sfg"gsf] If]qsf nAwk|ltli7t JolQmx? dWo]af6 g]kfn ;/sf/n] lgo'Qm

u/]sf tLg hgf ;~rfns – ;b:o

!%= ueg{/sf] lgo'lQm M -!_ g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifb\n] pkbkmf -@_ adf]lhd u7g ePsf] l;kmfl/; ;ldltsf] l;kmfl/;sf] cfwf/df ueg{/sf] lgo'lQm ug]{5 .

-@_ g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifb\n] ueg{/sf] lgol'Qm ug{ b]xfo adf]lhd l;kmfl/; ;ldltsf] u7g ug]{5 M–

-s_ cy{dGqL – cWoIf

-v_ k"j{ ueg{/x? dWo]af6 Pshgf – ;b:o

-u_ cfly{s, df}lb|s, a}l°·, ljQLo tyf jfl0fHo sfg"gsf] If]qsf nAwk|ltli7t JolQmx? dWo]af6 g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] Pshgf JolQm – ;b:o

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd u7g ePsf] ;ldltn] ueg{/sf] lgo'lQmsf] nflu l;kmfl/; ubf{ cfly{s, df}lb|s, a}l°·, ljQLo, jfl0fHo, Joj:yfkg tyf jfl0fHo sfg"g

10

If]qsf] nAwk|ltli7t JolQmx? tyf 8]k'6L ueg{/x? dWo]af6 tLg hgfsf] gfdfjnL g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifb\df l;kmfl/; ug{]5 .

-$_ g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifb\n] pkbkmf -#_ adf]lhd l;kmfl/; ePsf gfd dWo]af6 PshgfnfO{ ueg{/ kbdf lgo'Qm ug]{5 .

!^= 8]k'6L ueg{/sf] lgo'lQm M -!_ g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifb\n] ueg{/sf] l;kmfl/;df 8]k'6L ueg{/sf] lgo'lQm ug]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ueg{/n] 8]k'6L ueg{/ kbdf lgol'Qmsf]] nflu l;kmfl/; ubf{ a}°sf ljlzi6 >]0fLsf] clws[tx? dWo]af6 sfo{Ifdtfsf]] cfwf/df l/Qm kbsf]] bf]Aa/ ;ª\Vofdf gfdfjnL l;kmfl/; ug{{' kg{]5 .

-#_ o; bkmf adf]lhd 8]k'6L ueg{/ kbdf lgo'Qm ePsf] JolQm a}°sf] ;]jfaf6 :jtM lgj[Q ePsf]] dflgg]5 .

!&= ;~rfnssf] lgol'Qm M -!_ g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifb\n] ;~rfnssf] lgo'lQm ug]{5 .

-@_ g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifb\n] pkbkmf -!_ adf]lhd ;~rfnssf]] lgo'lQm ubf{ cfly{s, df}lb|s, a}l°·, ljQLo, jfl0fHo, Joj:yfkg tyf jfl0fHo sfg"g If]qsf nAw k|ltli7t JolQmx? dWo] cnu cnu If]qsf] k|ltlglwTj x'g] u/L ug'{ kg]{5 .

!*= ;~rfnssf] sfo{sfn M -!_ ueg{/, 8]k'6L ueg{/ / ;~rfnssf] sfo{{sfn kf“r jif{sf] x'g]5 .

-@_ g]kfn ;/sf/n] dgfl;a b]v]df sfo{sfn ;dfKt ePsf] ueg{/nfO{ k'gM Ps k6ssf] sfo{sfnsf] lgldQ / ;~rfnsnfO{ hlt;'s} k6ssf] sfo{sfnsf] lgldQ klg k'gM lgo'lQm ug{ ;Sg]5 .

!(= ;~rfnssf] kfl/>lds tyf cGo ;'ljwf M ueg{/, 8]k'6L ueg{/ tyf ;~rfnssf] kfl/>lds tyf cGo ;'ljwf ;ldltn] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

@)= ;~rfnssf] of]Uotf M ueg{/, 8]k'6L ueg{/ / ;~rfns kbdf lgo'lQm x'gsf] nflu

b]xfo adf]lhd of]Uotf k'u]sf] JolQm x'g' kg]{5 M–

-s_ g]kfnsf] gful/s ePsf],

-v_ pRr g}lts rl/q ePsf],

-u_ cfly{s, df}lb|s, a}l°·, ljQLo, jfl0fHo, Joj:yfkg, hgk|zf;g, tYof°zf:q, ul0ft jf sfg"g ljifodf sDtLdf :gftsf]Q/ pkflw xfl;n u/L cfly{s, df}lb|s, a}l°·, ljQLo jf jfl0fHo sfg"gsf] If]qdf sfo{ cge'j xfl;n u/]sf],

klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

11

:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf] nflu æsfo{ cge'jÆ eGgfn] g]kfn ;/sf/ jf a}°sf] ljlzi6 >]0fLsf]] kb jf ljZjljBfnosf] k|fWofks jf æsÆ >]0fLsf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] sfo{sf/L k|d'v jf cGt/f{li6«o ;ª\3, ;++:yfsf] sfo{sf/L txsf] kb jf ;f] ;/xsf] kb jf dof{bfqmdsf] lx;fan] ;f] kbeGbf pRr kbdf sfo{ u/]sf] sfo{ cg'ej ;D´g' k5{ .

-3_ bkmf @! adf]lhd cof]Uo gePsf] .

@!= ;~rfnssf] cof]Uotf M b]xfosf] s'g} klg JolQm ueg{/, 8]k'6L ueg{/ tyf ;~rfns kbdf lgo'Qm x'g of]Uo x'g] 5}g M–

-s_ /fhg}lts bnsf]] ;b:o jf kbflwsf/L, jf

-v_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf;“usf]] s'g} sf/f]af/df sfnf];"rLdf k/]sf] JolQm, jf

-u_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] axfnjfnf kbflwsf/L, jf

-3_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfdf kf“r k|ltzt jf ;f] eGbf a9L z]o/ jf dtbfgsf] clwsf/ ePsf] JolQm, jf

-ª_ C0f ltg{ g;sL ;fx"sf] bfdf;fxLdf k/]sf] JolQm, jf

-r_ ax'nfPsf] JolQm, jf

-5_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L cleof]udf cbfntaf6 ;hfo kfPsf] JolQm .

@@= ;~rfns kbd'Qm x'g] cj:yf M -!_ g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifb\n] pkbkmf -%_ adf]lhd kbd'Qm x'g] cj:yfdf k'u]sf ueg{/, 8]k'6L ueg{/ tyf ;~rfnsnfO{ kbd'Qm ug]{5 .

t/ g]kfn ;/sf/n] o;/L kbd'Qm ug{{' eGbf cl3 ;DalGwt JolQmnfO{ cfkm\gf] ;kmfO k]z ug]{ plrt cj;/af6 al~rt ug]{ 5}g .

-@_ g]kfn ;/sf/n] pkbkmf -!_ adf]lhd ueg{/nfO{ kbd'Qm ubf{ bkmf @# adf]lhd u7g ePsf] hf“ra'´ ;ldltsf] l;kmfl/;df ug]{5 .

-#_ g]kfn ;/sf/n] pkbkmf -!_ adf]lhd ;~rfns jf 8]k'6L ueg{/nfO{ kbd'Qm ubf{ ;ldltaf6 5fglag u/fO{ ;ldltn] k]z u/]sf] l;kmfl/;sf] cfwf/df ug]{5 .

-$_ g]kfn ;/sf/n] pkbkmf -!_ adf]lhd ueg{/, 8]k'6L ueg{/ / ;~rfnsnfO{ kbd'Qm ug{{] k|lqmof ;'? ugf{;fy lghx? cfÇgf] kbaf6 :jtM lgnDag ePsf] dflgg]5g\ .

-%_ ueg{/, 8]k'6L ueg{/ tyf ;~rfns b]xfosf]] s'g} cj:yfdf kb d''Qm x'g]5g\ M–

-s_ bkmf @! adf]lhd ;~rfns x'g cof]Uo ePdf, jf

12

-v_ o; P]g adf]lhd a}°sf] p2]Zo xfl;n ug{sf] lgldQ a}°n] ug'{ kg]{ sfo{x? sfof{Gjog ug{, u/fpg sfo{ Ifdtfsf] cefj ePdf, jf

-u_ d'n'ssf]] a}l°· tyf ljQLo Joj:yfdf xflg gf]S;fgL k'Ug] sfo{ u/]sf] b]lvPdf, jf

-3_ a}°sf]] sfd sf/afxLdf a]OdfgL jf ablgot u/]sf] b]lvPdf, jf

-ª_ v/fa cfr/0fsf]] sf/0faf6 s'g} k]zf jf Joj;fo ug{af6 cof]Uo 7x¥ofO{ k|df0fkq vf]l;Psf] jf Joj;fo ug{ /f]s nufOPsf]df, jf

-r_ dgfl;a dflkmssf]] sf/0f lagf nuftf/ tLgk6s eGbf a9L ;ldltsf] a}7sdf cg'kl:yt ePdf .

-^_ pkbkmf -%_ df pNn]v eP adf]lhdsf]] cj:yf afx]s cGo sf/0faf6 ueg{/, 8]k'6L ueg{/ tyf ;~rfnsnfO{ x6fpg ;lsg] 5}g .

@#= hf“ra'´ ;ldltsf] u7g tyf sfd, st{Jo M -!_ g]kfn ;/sf/n] bkmf @@ sf] pkbkmf -@_ adf]lhd ueg{/nfO{ kbd'Qm ug{{' cl3 b]xfo adf]lhdsf]] hf“ra'´ ;ldlt u7g u/L ;f] ;ldltsf] l;kmfl/;df ueg{/nfO{ kbd'Qm ug]{5 M–

-s_ ;jf{]Rr cbfntaf6 cjsfz k|fKt GofofwLz dWo]af6 g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] JolQm – cWoIf

-v_ cfly{s, df}lb|s, a}l°·, ljQLo, jfl0fHo tyf Joj:yfkg If]qsf nAwk|ltli7t JolQmx? dWo]af6 g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] b'O{hgf JolQm – ;b:o

-@_ hf“ra'´ ;ldltn] hf“ra'´ u/L cfÇgf] /fo 7x/ ;lxtsf]] l;kmfl/; g]kfn ;/sf/ ;dIf k]z ug'{ eGbf cl3 ;DalGwt JolQm;“u aofg lng jf ;f]wk'5 ug{ ;Sg]5 .

-#_ hf“ra'´ ;ldltn] hf“ra'´sf]] l;nl;nfdf ckgfpg' kg{] sfo{ljlw cfkm}n] lgwf{/0f ug{{ ;Sg]5 .

-$_ hf“ra'´ ;ldltn] /fo 7x/ ;lxtsf] cfÇgf] l;kmfl/; Ps dlxgfleq g]kfn ;/sf/ ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .

@$= ;~rfnssf]] /fhLgfdf M ueg{/, 8]k'6L ueg{/ jf ;~rfnsn] g]kfn ;/sf/ ;dIf lnlvt /fhLgfdf lbO{ cfÇgf] kbaf6 x6\g ;Sg]5 .

@%= ueg{/ lgo'lQmsf] ;fj{hlgs ;"rgf M g]kfn ;/sf/n] axfnjfnf ueg{/sf]] kb l/Qm x'g'eGbf ;fdfGotof Ps dlxgf cufj} ueg{/sf]] kbdf o; P]g adf]lhd lgo'Qm u/L ;f]sf] ;"rgf ;fj{hlgs ?kdf k|sfzg tyf k|;f/0f ug]{5 .

13

@^= l/Qm kbsf] k'lt{ M g]kfn ;/sf/n] s'g} ueg{/, 8]k'6L ueg{/ tyf ;~rfnssf]] kb sfo{sfn k"/f gx'“b} l/Qm x'g cfPdf o; P]g adf]lhdsf] k|lqmof k"/f u/L ;f] kbdf af“sL cjlwsf]] nflu pko'Qm JolQmnfO{ lgo'Qm ug{]5 .

@&= sfod d'sfod M d[To' eO{, /fhLgfdf lbO{, la/fdL k/L, labfdf a;L jf cGo s'g} sf/0f k/L ueg{/n] a}°sf] sfd ug{ g;Sg] ePdf g]kfn ;/sf/n] a}°sf] jl/i7 8]k'6L ueg{/nfO{ ueg{/sf]] sfdsfh ug{{] u/L sfod d'sfod d's// ug{]5 .

@*= ;ldltsf] a}7s M -!_ ;ldltsf] a}7ssf] cWoIftf ueg{/n] ug]{5 .

-@_ ;ldltsf]] a}7s a}°sf]] cfjZostf cg';f/ a:g ;Sg]5 .

t/ dlxgfsf]] sDtLdf Psk6s ;ldltsf]] a}7s a:g' kg{]5 .

-#_ ;ldltsf] a}7s ueg{/n] af]nfpg]5 .

t/ ;ldltsf] tLg hgf ;~rfnsn] ;ldltsf] a}7s af]nfpg lnlvt cg'/f]w u/]df ueg{/n] ;ldltsf]] a}7s af]nfpg' kg{]5 .

-$_ ;ldltn] ;ldltsf] a}7s af]nfpg], ;~rfng ug]{, dtbfg ug]{, dfOGo'6 /fVg] tyf cGo sfo{ljlwsf] ;DaGwdf Pp6f 5'§} ljlgod agfpg ;Sg]5 .

-%_ ;ldltsf]] a}7ssf]] cWoIftf ug{{] JolQm / sDtLdf tLghgf ;~rfnssf] pkl:ylt ePdf ;ldltsf] a}7ssf] nflu u0fk"/s ;ª\Vof k'u]sf] dflgg]5 .

t/ tLghgf ;~rfnsdWo] Pshgf bkmf !$ sf] v08 -3_ adf]lhdsf] ;~rfns x'g' clgjfo{ x'g]5 .

-^_ ax'dtsf] lg0f{o ;ldltsf] lg0f{o dflgg]5 . s'g} k|:tfjsf] kIf / ljkIfdf dt a/fa/ ePdf cWoIftf ug]{ JolQmn] lg0ff{os dt lbg]5 .

@(= ;ldltsf] sfd, st{Jo tyf clwsf/M ;ldltsf] sfd, st{Jo tyf clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M–

-s_ df}lb|s tyf ljb]zL ljlgdo gLlt lgdf{0f ug{{] .

-v_ a}° gf]6 tyf l;Ssfsf]] b/, lrq, cfsf/, wft', gf]6 5kfO{ ug{] j:t' jf cGo kbfy{ ;DaGwdf cfjZos lg0f{o ug{{] / ;f] sf] lgisf;gsf ;DaGwdf cfjZos gLltsf] th'{df ug]{ .

-u_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f u/fpg] Joj:yf / a}l°· tyf ljQLo Joj:yfsf ;DaGwdf cfjZos gLlt lgdf{0f ug{{] .

-3_ a}°sf]] lgod tyf ljlgod :jLs[t ug{{] / a}°sf]] ;~rfng / Joj:yfkgdf nfu" x'g] gLlt lgdf{0f ug{{] .

14

-ª_ a}°sf sd{rf/Lx?sf]] lgo'lQm, a9'jf, ;?jf, avf{:tL, kfl/>lds, lgj[Qe/0f, pkbfg, ;~rosf]if, ljbf, cfr/0f tyf ;]jf ;DaGwL cGo zt{x? af/] gLlt lgwf{/0f ug{{] .

-r_ a}°sf]] nflu jflif{s sfo{qmd / ah]6 tyf jflif{s n]vfk/LIf0fsf] lx;fa :jLs[t ug{{] / ;f]sf] k|ltjb]g hfgsf/Lsf]] nfuL g]kfn ;/sf/df k]z ug]{ .

-5_ a}°sf]] sfd sf/afxL af/]sf] jflif{s k|ltj]bg :jLs[t ug{{] .

-h_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ Ohfhtkq lbg] / /2 ug{] ;DaGwdf gLlt lgdf{{0f ug{{] .

-´_ a}°n]] g]kfn ;/sf/nfO{ k|bfg ug{{] shf{sf] ;Ldf :jLs[t ug{{] .

-`_ a}°n]] jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ lbg] shf{ tyf k'gs{hf{sf] /sd, ;Ldf tyf zt{sf] lgwf{/0f ug{{] .

-6_ cGt/f{li6«o ;ª\3, ;++:yfdf a}°sf]] ;b:otf ;DaGwdf lg0f{o ug{{] .

-7_ a}°sf] ljQLo ;|f]t kl/rfng / nufgL gLlt lgdf{0f ug]{ .

-8_ o; P]gdf ;+zf]wg ug'{ kg]{ cfjZostf b]lvPdf ;f] sf] sf/0f v'nfO{ g]kfn ;/sf/ ;dIf k|:tfj k]z ug]{ .

-9_ o; P]g cGtu{{t ueg{/sf]] clwsf/ If]q leq kg{] afx]ssf c? ;a} ljifodf lg0f{o ug]{ .

-0f_ ;ldltdf /x]sf] clwsf/x? cjlw tf]sL jf gtf]sL ueg{/ jf ;ldltåf/f ul7t pk;ldltnfO{ k|Tofof]hg ug]{ .

#)= ueg{/sf]] sfd, st{Jo / clwsf/ M -!_ ueg{/sf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M–

-s_ ;ldltn] u/]sf lg0f{ox? sfof{Gjog ug]{ .

-v_ a}°sf]] ;~rfng tyf Joj:yfkg ug{{] .

-u_ a}°n]] ug{{' kg{] sfo{x? Jojl:yt ug{{] .

-3_ cGt/f{li6«o ;ª\3, ;+:yfdf a}°sf] tkm{af6 k|ltlglwTj ug]{, u/fpg] .

-ª_ df}lb||s tyf ljb]zL ljlgdo ;DaGwL gLlt sfof{Gjog ug{], u/fpg] .

-r_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfdf /x]sf] lgIf]k tyf shf{sf] Aofh b/ ;DaGwdf cfjZos gLlt lgwf{/0f ug{{] .

-5_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;+:yfn] shf{ jf lgIf]kdf lng] jf lbg] Aofh b/ ;DaGwdf cfjZos gLlt lgwf{/0f ug{{] .

15

-h_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfn] sfod ug{{' kg{] t/ntf ;DaGwL gLlt lgdf{0f ug]{ .

-´_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfx?n] /fVg' kg{] clgjfo{ df}Hbftsf] cfwf/, /sd, tl/sf, zt{, ;dofjlw tyf ;f]sf] k||of]usf af/] cfjZos Joj:yf ug{{] .

-`_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] k“"hL sfi]fsf]] kof{Kttf ;DaGwL zt{ lgwf{/0f ug]{ .

-6_ ;'g tyf cGo axd'No wft'sf] vl/b laqmL ubf{ ckgfpg' kg{] k|lqmof / zt{sf] ;DaGwdf lg0f{o ug]{ .

-7_ a}°n] k|bfg ug]{ ;]jfdf ;]jf z'Ns lgwf{/0f ug]{ .

-8_ cfjZostf cg'?k a}°sf zfvf sfof{no tyf cGo sfof{no :yfkgf / aGb ug{{] lg0f{o ug{{] .

-9_ a}°sf]] Ph]G;L :yfkgf ug{{] / aGb ug{{] .

-0f_ a}°sf]] ;"rgf k|0ffnLsf]] ljsf; / ;~rfng ;DaGwdf cfjZos Joj:yf ug{{] .

-t_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] ;'kl/j]If0f ;DaGwdf cfjZos Joj:yf ldnfpg] .

-y_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ k|bfg ul/Psf]] Ohfhtkq /2 ug{{] ;DaGwdf lg0f{o ug{{] .

-b_ ;~rfns ;ldltåf/f k|Tofof]lht clwsf/sf]] cwLgdf /xL cGo ljifodf lg0f{o ug]{ .

-@_ cGt/f{li6«o dfGotf cg'?k s]Gb|Lo a}°sf ueg{/n] k|of]u ug{{' kg{] clwsf/ ueg{/df cGtlg{lxt x'g]5 .

#!= clwsf/ k|Tofof]hg M ueg{/n] a}°sf] sfd ;'rf? ?kn] ;~rfng ug{ o; P]g adf]lhd k|fKt u/]sf] clVtof/L 8]k'6L ueg{/ jf a}°sf cGo sd{rf/Lx?nfO{ ;'Dkg ;Sg]5 .

#@= lglxt JolQmut :jfy{sf] pkof]udf aGb]h M -!_ ueg{/, 8]k'6L ueg{/ jf ;~rfnssf] kbdf lgo'Qm eO{;s]kl5 k|To]s 5 dlxgfdf ueg{/, 8]k'6L ueg{/ / ;~rfnsn] cfÇgf] jf cfÇgf] kl/jf/sf ;b:osf]] k|ToIf jf ck|ToIf s'g} Jofkfl/s :jfy{ 5 eg] ;f] ljifodf ;ldltnfO{ tf]lsP adf]lhd hfgsf/L lbg' kg{]5 .

16

-@_ ueg{/, 8]k'6L ueg{/ jf ;~rfnssf]] lghL :jfy{ ePsf]] s'g} k|:tfj pk/ ;ldltdf 5nkmn x'g] /x]5 eg] ;f] 5nkmn ;'? x'g'eGbf cufj} lghn] ;f] af/]df ;ldltnfO{ hfgsf/L lbg' kg{]5 . ;f] 5nkmndf To:tf] ;~rfnsn] efu lng kfpg] 5}g .

-#_ ==========

-$_ ueg{/ tyf 8]k'6L ueg{/n] kbdf lgo'Qm ePsf] / kbd'Qm ePsf] ldltn] Ps dlxgfleq cfÇgf] Psf3/ kl/jf/sf] ;DklQ ljj/0f ;fj{hlgs ug'{ kg]{5 .

##= Joj:yfkg ;ldlt M -!_ a}°n] ug'{ kg]{ sfdx? ;'rf? ?kn] ;~rfng ug{ ;ldltsf] dftxtdf /xg] u/L ueg{/sf] cWoIftfdf Pp6f Joj:yfkg ;ldltsf] u7g x'g]5 . Joj:yfkg ;ldltsf cGo ;b:ox?df b'O{hgf 8]k'6L ueg{/ / ;b:o ;lrjsf] ?kdf sfo{ ug{ ueg{/n] tf]s]sf] a}°sf] Pshgf jl/i7 clws[t /xg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd u7g ePsf]] Joj:yfkg ;ldltsf]] sfd, st{Jo / clwsf/ tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

-#_ pkbkmf -!_ df h'g ;'s} s'/f n]lvPsf]] ePtfklg ueg{/n] Joj:yfkg ;ldltsf] a}7sdf efu lng a}°sf] cGo s'g} klg clws[tnfO{ cfdGq0f ug{ ;Sg]5 .

-$_ ;ldltn] cfÇgf] sfo{ ;Dkfbg ug]{ l;nl;nfdf cfjlws ?kdf b]zsf] df}lb|s tyf cfly{s cj:yfsf]] d"Nof°g ug{{' kg{]5 . o;sf] nflu Joj:yfkg ;ldltn] sDtLdf dlxgfsf] Psk6s ;ldltdf a}°sf] k|zf;g / ;~rfngsf af/]df, df}lb|s tyf lgodg gLlt ;~rfngsf af/]df / b]zsf]] a}l°· k|0ffnLsf] :j:ytf, d'b|f, k“"hL tyf ljb]zL ljlgdo ahf/sf]] cj:yf nufot To:tf gLltx?sf] sfof{Gjog tyf To;n] a}l°· k|0ffnLdf kfg{ ;Sg] k|efj, kl/l:ylt / dxTjk"0f{ 36gfx?sf] af/]df k|ltjbg k]z ug{]5 .

#$= n]vfk/LIf0f ;ldlt M ;ldltn] cfkm"k|lt pQ/bfoL x'g] u/L b]xfo adf]lhdsf] Pp6f n]vfk/LIf0f ;ldlt u7g ug{]5 M–

-s_ ;ldltn] tf]s]sf] Pshgf ;~rfns – ;+of]hs

-v_ ;ldltn] tf]s]sf] ;DalGwt ljifosf] lj1 Pshgf – ;b:o

-u_ a}°sf] cfGtl/s n]vfk/LIf0f ljefusf] k|d'v –;b:o ;lrj

#%= n]vfk/LIf0f ;ldltsf]] sfd, st{Jo / clwsf/ M -!_ n]vfk/LIf0f ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M–

-s_ a}°sf]] n]vf, ah]6 tyf n]vfk/LIf0f sfo{ljlw / lgoGq0f Joj:yfsf] ;DaGwdf cfÇgf] k|ltj]bg tyf ;'´fj ;ldltdf k]z ug]{ .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

17

-v_ a}°sf]] cfjlws jf;nft tyf cGo sfuhftsf]] n]vfk/LIf0f / To:tf sfuhft 7Ls;“u tof/ eP gePsf]] af/] olsg ug{{] .

-u_ a}°n]] ckgfPsf]] pko'Qm hf]lvd Joj:yf sfof{Gjogsf] ;'kl/j]If0f ug]{ .

-3_ a}°df nfu" ePsf] k|rlnt sfg"g k"0f{?kdf kfngf ePsf] 5 egL ljZj:t x'g a}°sf]] k|zf;g / ;~rfngsf]] lgoldt Joj:yfksLo tyf sfo{ ;Dkfbgsf]] n]vfk/LIf0f ug{{] .

-ª_ k|rlnt sfg"g tyf cGt/f{li6«o n]vf dfkb08 cg'?k a}°sf] n]vfk/LIf0f sfo{sf] lgldQ ljlgod agfO{ :jLs[ltsf]] nflu ;ldlt ;dIf k]z ug]{ .

-@_ n]vfk/LIf0f ;ldltn] pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ adf]lhd k|ltj]bg tyf ;'´fj ;ldltdf k]z ubf{ ;f]sf] hfgsf/L ueg{/nfO{ lbg' kg{]5 .

#^= a}°sf sd{rf/Lx? M -!_ ;ldltn] a}°sf]] sfd ;'rf? ?kn] ;~rfng ug{sf] nflu cfjZos sd{rf/L lgo'Qm ug]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgo'Qm sd{rf/Lsf]] ;]jfsf]] zt{, kfl/>lds tyf cGo ;'ljwf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

#&= k]zfut cfrf/ ;+l+xtf / kbLo bfloTj M -!_ ueg{/ jf 8]k'6L ueg{/n] cfÇgf] kbdf /x'Gh]n;Dd a}°nfO{ cfÇgf] k]zfut ;]jf k"0f{?kdf k|bfg ug'{ kg]{5 . a}°n] dgf]gog u/]sf]df afx]s lghx?n] cGo 7fp“df kfl/>lds lnO{ jf glnO{ s'g} klg lsl;dsf] kb u|x0f ug{ jf gf]s/L ug{ jf ;]jf k|bfg ug{ kfOg] 5}g .

t/ d'gfkmf gsdfpg] p2]Zon] u7g ePsf d]l8sn Pzf]l;P;g, OlGhlgo;{ Pzf]l;P;g, af/ Pzf]l;P;g, a}°;{ Pzf]l;P;g, rf6{8{ Psfp06]06\; Pzf]l;P;g h:tf k]zfut tyf Jofj;flos ;ª\3, ;++:yfdf s'g} kb u|x0f u/L k|bfg u/]sf] ;]jfsf] xsdf eg] o; pkbkmfn] afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g .

-@_ ueg{/, 8]k'6L ueg{/ jf ;~rfnsn] kbLo bfloTj lgjf{x ubf{ a}°sf] lxtnfO{ ;jf{]k/L /fVg' kg{]5 .

-#_ cfkmgf] st{Jo kfngsf] l;nl;nfdf s'g} lsl;dsf] cg'lrt k|efj kfg]{ lsl;dn] ueg{/, 8]k'6L ueg{/ jf ;~rfnsn] :jod\ jf cfÇgf] kfl/jfl/s, Jofkfl/s jf ljQLo ;DaGw ePsf] s'g} JolQmsf] dfWodaf6 s'g} lsl;dsf] pkxf/ jf shf{ lng x'“b}g .

#*= uf]kgLotf M -!_ ueg{/, 8]k'6L ueg{/ jf ;~rfns jf a}°sf sd{rf/L, ;Nnfxsf/, n]vfk/LIfs, Ph]G6 jf k|ltlglwn] b]xfosf]] sfd s'/f ug{{ kfpg]]] 5}g M–

-s_ kbLo ?kdf sfd ubf{ k|fKt x'g cfPsf] s'g} k|sflzt jf ck|sflzt uf]Ko hfgsf/L jf ;"rgf c?nfO{ lbg jf ;f]sf] e]b vf]Ng, jf

-v_ To:tf] hfgsf/L jf ;"rgf lghL nfesf]] nflu k|of]u ug{{ .

18

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg a}°n] tf]lslbPsf] k|lqmof cg'?k cfkm"n] yfxf kfPsf] k|sflzt jf ck|sflzt ;"rgf b]xfosf] cj:yfdf k|sfzdf Nofpg ;Sg]5 M–

-s_ ;fjh{lgs ?kdf cfÇgf] st{Jo kfngf ubf{, sfg"g sfof{Gjog ug{{] lgsfonfO{ ;xof]u ubf{, cbfntsf]] cfb]zn] jf ;Ifd clwsf/Lsf]] cfb]zsf]] sf/0faf6 To:tf] ;"rgf k|sfzdf NofPsf]df,

-v_ cfÇgf] st{Jo kfngfsf]] l;nl;nfdf a}°sf]] afx\o n]vfk/LIfs tyf cGt/f{li6«o ljQLo ;++:yfsf] sd{rf/Lx?nfO{ To:tf] ;"rgf lbPsf]df, /

-u_ sfg"gL sf/afxLsf]] l;nl;nfdf a}°sf]] lxtsf]] nfuL To:tf] ;"rgf k|sfz

u/]df .

kl/R5]b – $

cfly{s Joj:yf

#(= a}°sf]] k“"hL M -!_ a}°sf]] k“"hL kfFr ca{ ?k}of“ x'g]5 .

-@_ a}°sf]] k“"hL g]kfn ;/sf/af6 k|fKt x'g]5 / of] k“"hL x:tfGt/0f ug{ jf ;f] pk/ C0fef/ nufpg kfOg] 5}g .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] k“"hL g]kfn ;/sf/n] yk36 ug{ { ;Sg]5 . o;/L k"“hL yk36 ubf{ g]kfn ;/sf/n] a}°;“u k/fdz{ lng]5 .

$)= v'b cfo Joosf] u0fgf M -!_ a}°n] k|To]s cfly{s jif{df cfk\mgf] cfo Joosf] ljj/0f tof/ ug{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cfo Joosf] ljj/0f tof/ ubf{ g]kfn n]vfdfg adf]lhd ug{' kg{]5 .

-#_ pkbkmf -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn n]vfdfgdf ;dfj]z gePsf If]qx?sf] xsdf cGt/f{li6«o n]vf dfkb08nfO{ cfwf/sf] ?kdf lng' kg{]5 .

-$_ cfo Joosf] ljj/0f tof/ ubf{ a}°nfO{ k|fKt e};s]sf] cfo, a}°n] Joxf]/]sf] jf Joxf]g{ afFsL /x]sf] Joo / v'b d"Nof+sg cfo jf Joo ;dfof]hg u/L v/fa jf z+sf:kb C0f tyf ;DklQsf] x|f; s§L Joj:yf 36fO{ v'b cfo olsg ug{' kg{]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

19

$!= v'b cfosf] afF8kmfF6M -!_ s'g} cfly{s jif{df a}sn] v'b cfo cfh{g u/]df To:tf] cfosf] afF8kmfF6 tyf k|of]u b]xfo adf]lhd ug'{ kg]{5 M–

-s_ v'b cfoaf6 k'gd{"Nof°g gfkmf a/fa/sf] /sdnfO{ k'gd{"Nof°g hu]8f sf]ifdf 5'§ofO{ /fVg' kg{]5 .

-v_ v08 -s_ adf]lhdsf] /sd 5'§ofPkl5 sfod x'g cfpg] ljt/0fof]Uo v'b cfosf] kfFr k|ltzt /sd df}lb|s bfloTj sf]ifdf, bz k|ltztdf g36\g] u/L ;ldltn] tf]s]sf] /sd ;fwf/0f hu]8f sf]ifdf, kfFr k|ltzt /sd ljQLo :yfloTj sf]ifdf tyf ;ldltn] tf]s] adf]lhdsf] /sd v'b ;l~rt art sf]ifdf /fVg' kg{]5 .

-u_ v08 -v_ adf]lhd /sd ljlgof]hg ul/;s]kl5 ;ldltn] af+FsL artaf6 cGo sf]ifdf cfjZostf cg';f/ /sd ljlgof]hg u/L af+FsL /xg cfpg] /sd g]kfn ;/sf/df bflvnf ug{' kg{]5 .

-3_ ;fwf/0f hu]8f sf]ifdf /sd 5'6\ofpFbf a}°sf] jflif{s ah]6df pNn]v ePsf] k"FhLut vr{ ;d]tnfO{ vfDg] u/L yk /sd ljlgof]hg ug{' kg{]5 .

-@_ ;fwf/0f hu]8f sf]if / ;l~rt art sf]ifsf] /sd a}°sf] k"FhL j[l4 ug{sf nflu ;d]t k|of]u ug{ ;lsg]5 .

-#_ pkbkmf -!_ / -@_ adf]lhd sf]ifdf hfg] /sd afx]s cGo /sdsf ;DaGwdf lgoddf Joj:yf eP adf]lhd x'g]5 .

$@= v'b Joosf] afF8kmfF6M -!_ s'g} cfly{s jif{df a}°sf] cfosf] t'ngfdf Joo a9L ePsf] cj:yfdf a9L ePsf] v'b Joo /sdnfO{ b]xfo adf]lhd afF8kmfF6 ug'{ kg]{5 M–

-s_ v'b Joodf k'gd{"Nof°g cfo ;d]t ;dfj]z ePdf k'gd{"Nof°g cfonfO{ k'gd{"Nof°g hu]8f sf]ifdf /fVg' kg{]5 .

-v_ v'b Joodf k'gd{"Nof°g Joo ;d]t ;dfj]z ePsf] cj:yfdf k'gd{"Nof°g JoonfO{ k'gd{"Nof°g hu]8f sf]ifdf vr{ n]Vg' kg{]5 . k'gd{"Nof°g hu]8f sf]ifdf /x]sf] /sdeGbf k'gd{"Nof°g Joo a9L ePdf a9L ePsf] Joo /sdnfO{ b]xfosf] sf]if tyf vftfdf k|fyldstf qmddf vr{ n]lvg]5 M–

-!_ ;l~rt art sf]ifdf hDdf /x]sf] /sd;Dd ;l~rt art sf]ifdf,

-@_ pkv08 -!_ cg';f/ ;l~rt art sf]ifdf ;dfof]hg kZrft\ Joo /sd

afFsL /x]df ;fwf/0f hu]8f sf]ifdf, / bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

20

-#_ pkv08 -!_ / -@_ adf]lhd ;l~rt art sf]if / ;fwf/0f hu]8f sf]if

;dfof]hg kZrft\ Joo /sd afFsL /x]df k"FhL vftfdf .

-u_ v08 -s_ adf]lhdsf] k'g{d"Nof°g cfo / v08 -v_ adf]lhdsf] k'g{d"Nof°g Joo afx]ssf] ;~rfng tyf cGo JoonfO{ ;l~rt art sf]ifdf vr{ n]Vg' kg]{5 .

-3_ ;l~rt art sf]ifdf hDdf /x]sf] /sd eGbf Joo /sd a9L ePdf a9L Joo /sdnfO{ b]xfosf] sf]if tyf vftfdf k|fyldstf qmddf vr{ n]Vg' kg]{5 M–

-!_ ;fwf/0f hu]8f sf]ifdf /x]sf] /sd;Dd ;fwf/0f hu]8f sf]ifdf, -@_ pkv08 -!_ adf]lhd ;fwf/0f hu]8f sf]ifdf ;dfof]hg kZrft\ Joo /sd afFsL /x]df k"FhL vftfdf,

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd Joosf] afF8kmfF6 ubf{ ;dfof]hg x'g g;s]sf] Joo g]kfn ;/sf/n] Joxf]g{]5 .

$#= jflif{s ah]6 M k|To]s cfly{s jif{ ;'? x'g' cufj} ;ldltn] cfufdL cfly{s jif{sf] nflu cg'dflgt cfDbfgL / vr{sf] ah]6 tyf sfo{qmd :jLs[t ug{]5 . o;/L :jLs[t ul/Psf]] ah]6nfO{ jf:tljs kl/l:ylt / cg'dfg ug{{ ;lsg] s'/fsf cfwf/df k|To]s tLg dlxgfdf ;ldltn] d"Nof°g / ;+zf]wg ug{{ ;Sg]5 . o:tf] ah]6 g]kfn ;/sf/sf]] hfgsf/Lsf]] nflu k7fOg]5 .

kl/R5]b – % df}lb|s, sfo{ / v'nf ahf/ ;~rfng

$$= df}lb|s gLlt M a}°nfO{ g]kfn =========== sf]] df}lb|s, gLlt lgdf{0f ug{], sfof{Gjog ug]{ / u/fpg] k"0f{ clwsf/ x'g]5 .

$%= v'nf ahf/ sf/f]af/ ;~rfng M -!_ a}°n] ;Demf}tf u/L g]kfn ;/sf/sf] tkm{af6 hf/L u/]sf] C0fkq jf a}°n] hf/L u/]sf] jf tf]s]sf] C0fkq tTsfn vl/b jf laqmL ug{] jf kl5 vl/b jf laqmL ug{] u/L v'nf ahf/ sf/f]af/ ;~rfng ug{]5 .

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

21

-@_ a}°n] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] v'nf ahf/ sf/f]af/ ;~rfng ubf{ g]kfn ;/sf/sf C0fkqx? jf a}° cfkm}n] hf/L u/]sf C0fkqsf] ;'/If0fdf l/kr{]h Plu|d]06 jf l/e;{ l/kr{]h Plu|d]06 u/L cNksfnLg t/ntf Joj:yfkgsf] sfo{ ;d]t ug{ ;Sg]5 .

-#_ a}°n] v'nf ahf/ sf/f]af/ ;~rfngsf nflu cGo pko'Qm pks/0f ;d]t hf/L ug{ ;Sg]5 .

$^= jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] clgjfo{ df}Hbft M-!_ a}°n] jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ pgLx?;“u hDdf ePsf]] lgIf]k, ;fk6L sf]if jf a}°n]] tf]s]sf] cGo bfloTjsf] cg'kftdf a}°df clgjfo{ df}Hbft hDdf ug'{ kg]{ u/L lgb]{zg lbg]5 . a}°n]] tf]s]sf] clgjfo{ df}Hbft a}°df hDdf ug{{' jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf] st{Jo x'g]5 .

-@_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] clgjfo{ df}Hbftsf]] u0fgf ubf{ a}°n] cjlw tf]sL b}lgs cf};t df}Hbftsf] cfwf/df ug]{5 .

$&= clgjfo{ df}Hbft /fVg g;s]df M s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] a}°n] tf]lslbPsf] clgjfo{ df}Hbft adf]lhdsf] /sd hDdf gu/]df ;f] gu/]sf] cjlw ;Ddsf nflu a}°n]] ;DalGwt jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ hl/afgf ug{]5 . o;/L hl/afgf ubf{ hl/afgfsf]] /sd a}°n]] tf]s]sf] clwstd a}° b/sf] tLg u'0ff eGbf a9L x'g] 5}g .

$*= l8:sfp06 sf/f]af/ M -!_ a}°n]] cfkm";“u vftf /x]sf] jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfn] k]z u/]sf b]xfosf ljlgd]o clwsf/kqdf l8:sfp06 sf/f]af/ ug{{ ;Sg]5 M–

-s_ g]kfn =========== df ^ dlxgfleq e'QmfgL x'g] u/L jfl0fHo a}° ;lxt sDtLdf b'O{ kIfsf]] x:tfIf/ ePsf]] k|lt1fkq jf ljlgdokq .

-v_ a}°n] k|fKt u/]sf] ldltn] ^ dlxgfleq e'QmfgL x'g] g]kfn ;/sf/ jf a}°n] lgisf;g u/]sf] g]kfn =========== leq e'QmfgL x'g] C0fkq .

-@_ l8:sfp06 sf/f]af/ ubf{ nfu" x'g] l8:sfp06 b/, zt{ / k|lqmof a}°n] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

$(= jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ shf{ tyf k'gs{hf{ M -!_ a}°n]] cfkm"n] lgwf{/0f u/]sf] zt{ tyf k|lqmofsf]] cwLgdf /xL jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ a9Ldf Ps jif{sf]] nflu b]xfosf] hfoh]yfsf] ;'/If0fdf shf{ tyf k'gs{hf{ k|bfg ug{ ;Sg]5 M–

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

22

-s_ bkmf ^^ sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -ª_ df pNn]v eP adf]lhdsf] cGt/f{li6«o ljlgd]o clwsf/kq,

-v_ g]kfn =========== leq e'QmfgL x'g] u/L g]kfn ;/sf/af6 hf/L ePsf]] C0fkq,

-u_ a}°df hDdf /x]sf] lgIf]k jf o; P]g cGtu{t a}°n]] sf/f]af/ ug{ ;Sg] ;'g tyf ax'd"No wft',

-3_ bkmf $* sf] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ljlgdokq jf k|lt1fkq, /

-ª_ tf]lsP adf]lhdsf] cGo ;'/If0fkqx? .

-@_ =========== pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]] ePtfklg g]kfn ;/sf/n] ;j{;fwf/0fsf] lxt / sNof0fsf] nflu shf{ k|jfx ug{ pko'Qm b]vL a}°nfO{ cg'/f]w u/]sf] v08df / To:tf] shf{sf] g]kfn ;/sf/n] k|rlnt ahf/ b/sf]] ;'/If0fkqsf]] Uof/]G6L lbPdf jf clGtd C0fbftfsf]] ?kdf sfo{ ug{{' kbf{ a}°n]] c;fwf/0f cj:yfdf a9Ldf Ps jif{;Ddsf] nflu jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ s'g} klg lsl;dsf]] shf{ k|jfx ug{{ ;Sg]5 .

-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd k|bfg ul/Psf] shf{ tf]lsP adf]lhdsf zt{x?sf] cwLgdf /xL yk Ps jif{sf nflu gjLs/0f ug{ ;lsg]5 .

%)= l8:sfp06 b/ / k'gs{hf{sf] Aofh b/ M a}°sf]] l8:sfp06 b/ / k'gs{hf{sf] Aofh b/ a}°n]] ;do ;dodf lgwf{/0f ug{]5 . o;/L lgwf{/0f u/]sf] l8:sfp06 b/ / k'gs{hf{sf] Aofh b/sf]] ;"rgf a}°n]] ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf]] nflu k|sfzg / k|zf/0f ug{]5 .

kl/R5]b – ^

df}lb|s PsfO{, a}° gf]6 / l;Ssf

%!= df}lb|s PsfO{ M -!_ g]kfn ============== sf]] df}lb|s, PsfO{ ?k}of“ x'g]5 / o:tf] ?k}of“ Ps ;o k};fdf ljeflht x'g]5 .

klxnf] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] . u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

23

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] ?k}of“ g]kfn =========== leq sfg"gL u|fx\o -lnun 6]08/_ x'g]5 / o:tf] ?k}of“sf] hdfgt g]kfn ;/sf/af6 k|fKt x'g]5 .

%@= a}° gf]6 / l;Ssf lgisf;g ug]{ clwsf/ M -!_ a}°nfO{ g]kfn =========== leq a}° gf]6 tyf l;Ssf lgisf;g ug]{ Psflwsf/ x'g]5 . o:tf] gf]6 tyf l;Ssf g]kfn =========== df sfg"gL u|fx\o x'g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd a}°n] gf]6 lgisf;g ubf{ ;'/If0f /fv]/ dfq lgisf;g ug{]5 / o:tf] lgisfl;t gf]6sf]] bfloTj ;'/If0f afkt /flvPsf] ;DklQsf]] d"No a/fa/ x'g]5 . ;'/If0f afkt /flvg] ;DklQsf]] sd;]sd krf; k|ltzt ;'g, rf“bL, ljb]zL d'b|f, ljb]zL lwtf]kq / ljb]zL ljlgd]o clwsf/ kqdWo] Ps jf Ps eGbf a9Ldf / c? af“sL k|ltzt l;Ssf -df]x/, 8an / ;f] eGbf a9L b/sf]_, g]kfn ;/sf/n] lgisf;g u/]sf] C0fkq / a}°af6 k'gM e'QmfgL lbPsf]] a9Ldf c7f/ dlxgfleq g]kfndf g} e'QmfgL x'g] k|lt1fkq jf ljlgdokq dWo] Ps jf Ps eGbf a9Ldf /flvg]5 .

t/ g]kfn ;/sf/n] :jLs[lt lbPdf ;'/If0f afkt /flvg] ;DklQsf] sd;]sd rfnL; k|ltzt ;'g, rf“bL, ljb]zL d'b|f, ljb]zL lwtf]kq / ljb]zL ljlgd]o clwsf/kq dWo] Ps jf Ps eGbf a9Ldf / c? af“sL k|ltzt g]kfnL l;Ssf -df]x/, 8an / ;f] eGbf a9L b/sf]_, g]kfn ;/sf/n] lgisf;g u/]sf] C0fkq / a}°af6 k'gM e'QmfgL lbPsf]] a9Ldf c7f/ dlxgfleq g]kfndf g} e'QmfgL x'g] k|lt1fkq jf ljlgdokq dWo] Ps jf Ps eGbf a9Ldf klg /fVg ;lsg]5 .

-#_ pkbkmf -@_ sf]] k|of]hgsf] nflu ;DklQsf]] d"Nof°g b]xfo adf]lhd ul/g]5 M–

-s_ ;'gsf]] d"No ;ldltsf]] l;kmfl/;df g]kfn ;/sf/n] lgwf{l/t ul/lbP adf]lhdsf] b/df .

-v_ rf“bLsf]] d"No ;ldltn] dgfl;a 7x¥ofPsf]] b/df .

-u_ ljb]zL d'b|f a}°åf/f lgwf{l/t ljlgdo b/df .

-3_ g]kfn ;/sf/n] lgisf;g u/]sf] C0fkq, ljb]zL lwtf]kq / ljlgd]o clwsf/kq ahf/ b/ x]/L ;ldltn] dgfl;a 7x/fPsf] b/df .

-ª_ l;Ssf cl°t b/ -km];e]No'_ df .

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

24

-$_ a}°n] cfjZostf cg';f/ ljleGg b/sf a}° gf]6 lgisf;g ug]{5 . o;/L a}° gf]6 lgisf;g ubf{ gf]6df b]lvg] lrq, cfsf/ / b/ g]kfn ;/sf/sf] :jLs[ltdf / gf]6df gb]lvg] lrq, cfGtl/s ;'/Iffsf]] Joj:yf, a}° gf]6 5kfO{ ug{] j:t' tyf cGo kbfy{ ;ldltn] lg0f{o u/] adf]lhd x'g]5 .

-%_ ;ldltsf]] /fo lnO{ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L h'g;'s} b/sf] a}° gf]6 s'g} tf]lsPsf] 7fp“ jf c8 \8fdf afx]s cGoq grNg] u/fpg ;Sg]5 .

-^_ RofltPsf], d]l6Psf] cyjf ´'lqPsf] gf]6 a}°n] k'gM lgisf;g ug]{ 5}g .

-&_ a}°n]] g]kfn ;/sf/sf]] :jLs[lt lnO{ h'g ;'s} d"No, gfk, tf}n, z'4tf, l8hfOg / wft'sf] jf ld>0f ePsf]] wft'sf] l;Ssf rng rNtLsf]] lgldQ jf ljzi]f cj;/df 6S;f/df 6Sd/L u/fO{ rng rNtLdf Nofpg ;Sg]5 . a}°n] cfjZos b]v]df o:tf] l;Ssf s'g} ljb]zL 6S;f/df ;d]t 6sd/L u/fpg ;Sg]5 .

t/ Psk6s :jLsl[t lnO{ 6sd/L u/fO{ ;s]sf] l;SsfnfO{ k'gM 6sd/L u/fpg k/]df g]kfn ;/sf/sf]] :jLs[lt lng' kg{] 5}g .

-*_ a}°n]] g]kfn ;/sf/sf]] :jLs[lt lnO{ s'g} ljb]zL ;/sf/n] 6sd/L u/fpg k7fPsf]] l;Ssf 6sd/L ug{{ ;Sg]5 .

-(_ a}° :yfkgf x'g' eGbf cufl8 g]kfn ;/sf/af6 lgisf;g ePsf gf]6 / a}°af6 lgisf;g ePsf a}° gf]6sf]] lt/f]]e/f] ug{{] hjfkmb]xL a}°sf]] x'g]5 .

-!)_ a}° gf]6 lgisf;g afkt ;'/If0fdf /x]sf] ;DklQaf6 pkbkmf -(_ adf]lhdsf] bfloTj afx]s c? bfloTj k"/f ul/g] 5}g .

%#= a}° gf]6 tyf l;Ssf ;j{:jLsfo{ x'g] M a}°åf/f sfg"gL ufx\o agfO{ lgisf;g ul/Psf a}° gf]6 tyf l;Ssf g]kfn ============= leq ;a} lsl;dsf]] ;fj{hlgs tyf JolQmut C0f r'Qmf ug{ To:tf] gf]6 jf l;Ssfdf cl°t /sd;Ddsf] lgldQ ;j{:jLsfo{ x'g]5 .

%$= l;Ssfsf]] gfk, tf}n / cfsf/ M o; P]g adf]lhd a}°n] lgisf;g ug]{ l;Ssfdf cl°t x'g] d"No, ltgsf] gfk, tf}n, cfsf/ / cGo ljz]iftf ;ldltn] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

%%= d'b|f lgisf;g / ;'/Iff M a}° gf]6 5fKg] / 6sdfg{] Joj:yf ug{], hf/L gul/Psf] a}° gf]6 / l;SsfnfO{ ;d'lrt ?kdf /fvL ;'/Iff k|bfg ug]{ / rngrNtLdf g/x]sf]] k'/fgf] a}° gf]6 jf l;Ssf, Kn]6 / 8fO{nfO{ ;'/lIft /fVg] jf gi6 ug{] ;DaGwL Joj:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

25

%^= d'b|fsf]] ;6xL Joj:yf M a}°n] s'g} z'Ns jf b:t'/ glnO{ g]kfn ============= leq sfg"gL u|fx\o x'g] a}° gf]6 jf l;SsfnfO{ ;dfg d"Nosf]] Ps} jf ljleGg b/sf]] a}° gf]6 jf l;Ssf;“u ;6xL ul/ lbg]5 .

%&= em'qf] jf vf]6f] d'b|f M -!_ a}°n] em'qf] d'b|fnfO{ lvRg], gi6 ug]{ jf cGo a}° gf]6 jf l;Ssf;“u ;6xL ul/lbg ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg a}°n] l8hfOg d]l6Psf], RofltPsf], ljs[t jf krf; k|ltzteGbf a9L efu gePsf]] a}° gf]6 jf l;Ssf ;6xL ug{ OGsf/ ug{ ;Sg]5 .

-#_ a}°n]] pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] a}° gf]6 jf l;Ssfsf]] wgLnfO{ tf]lsP adf]lhd Ifltk"lt{ lbO{ jf glbO{ To:tf a}° gf]6 jf l;Ssf lvRg jf gi6 ug{ ;Sg]5 .

-$_ x/fPsf]] jf rf]l/Psf]] a}° gf]6 jf l;Ssfsf]] wgLnfO{ a}°af6 ;§f egf{ kfpg]]] xs x'g] 5}g . a}°n] s'g} d'cfAhf glbO{ aflx/L :j?k kl/jt{g ul/Psf] jf vf]6f] l;Ssf jf gSsnL gf]6 hkmt ug{ ;Sg]5 .

:ki6Ls/0f M o; bkmfsf]] k|of]hgsf] nflu ævf]6f] l;SsfÆ eGgfn] a}°n]] lgisf;g u/]sf] l;Ssfsf]] gSsn u/L 6s df/]sf], 8fnL jf vf]bL agfPsf]] gSsnL l;Ssf jf a}°af6 lgisf;g u/]sf] l;SsfnfO{ b'O{ jf b'O{ eGbf a9L 6'qmf x'g] u/L sf6]sf], km'6fPsf] jf l;Ssfdf plNnlvt c°, cIf/ tyf lrGx d]l6Psf] l;Ssf ;Demg' k5{ .

%*= d'b||fsf]] :6s / lgisf;g ;DaGwL Joj:yf M d'b||fsf]] :6s / lgisf;g ;DaGwL Joj:yf tyf d'b||fsf]]]] dfu k"/f ug{{ lgoldt ?kdf a}° gf]6 tyf l;Ssfsf]] cfkl"t{ ug]{ sfo{ a}°n] ug]{5 .

%(= hf/L ePsf]] d'b||fsf]] lx;fa /fVg] M a}°n]] rng rNtLdf /x]sf]] s'n a}° gf]6 ======nfO{ cfÇgf] lx;fadf df}lb|s bfloTjsf]] ?kdf 5'6} b]vfpg' kg{]5 . :6sdf /x]sf]] cyjf rngrNtLdf cfO{ g;s]sf] a}° gf]6 tyf l;Ssf o:tf] bfloTj cGtu{t kg]{ 5}g .

^)= hf/L ul/Psf] d'b|f lvRg] jf lkmtf{ lng] M-!_ a}°n]] g]kfn ============ leq rngrNtLdf /x]sf] a}° gf]6 tyf l;Ssf ;f]w egf{ lbg] u/L lvRg jf lkmtf{ lng ;Sg]5 . To;/L lvRg] jf lkmtf{ lng] a}° gf]6 tyf l;Ssf slt lbgleq a}°sf] s'g sfof{nodf ;§f egf{sf nflu k]z ug{{] eGg] Joxf]/f :ki6 ?kdf ls6fg u/L a}°n] ;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg / k|;f/0f ug]{5 .

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] .

26

-@_ bkmf %# df h'g;'s} s'/f pNn]v ul/Psf] ePtfklg pkbkmf -!_ adf]lhd tf]lsPsf] ;do ;dfKt ePkl5 ;§fegf{ ug'{ kg]{ a}° gf]6 tyf l;Ssf sfg"gL u|fx\o x'g] 5}g .

-#_ a}°n] pkbkmf -!_ adf]lhd rngrNtLaf6 lvr]sf a}° gf]6 tyf l;Ssf tyf q'l6o'Qm d'b|f tf]lsP adf]lhd w'Nofpg, sf6\g, km'6fpg jf cGo s'g} klg lsl;dn] gi6 ug{ ;Sg]5 .

^!= k|ltlnlk / hfnL d'b|f M -!_ s;}n] klg b]xfo adf]lhdsf] s'g} sfd s'/f ug{, u/fpg x“'b}g M–

-s_ g]kfn ========= leq rngrNtLdf /x]sf sfg"gL u|fx\o a}° gf]6 tyf l;Ssf jf r]s jf e'QmfgL sf8{sf] hfn;fhL jf sLt{] u/L jf ?k km]/L jf cGo s'g} k|sf/n] gSsnL d'b||f agfpg jf ;f] sf]] k|ltlnlk agfpg jf ;f] ;DaGwL s'g} sfo{ ug{{ jf To:tf] s'g} sfo{df ;3fp k'¥ofpg, jf

-v_ a}° gf]6 jf l;Ssf, r]s jf e'QmfgL sf8{, gSsnL, em'qf, sLt{] jf hfn;fhL u/L jf ?k km]/]/ agfPsf]] xf] eGg] yfxf kfO{ kfO{ klg To:tf a}° gf]6 jf l;Ssf jf r]s jf e'QmfgL sf8{ s;}n] cfkm"; “u /fVg, cf];f/ k;f/ ug{{ jf hf/L ug{{ jf To:tf] s'g} sfo{df ;3fp k'¥ofpg, jf

-u_ a}° gf]6 jf l;Ssf, r]s jf e'QmfgL sf8{, gSsnL, em'6\6f, sLt{] jf hfn;fhL jf ?k km/]]/ agfpgsf] nflu k|of]u x“'b}5 eGg] hfgL hfgL s'g} wft'sf] kftf, 9'·f, sfuh, 8fO{ jf cGo s'g} j:t' jf kbfy{ s;n} cfÇgf] ;fydf /fVg, pTkfbg ug{{ jf cf];f/ k;f/ ug{{ jf To:tf] s'g} sfo{df ;3fp k'¥ofpg .

-@_ g]kfnL ?k}of“df cl°t d"Nosf] a}° gf]6, l;Ssf, r]s jf e'QmfgL sf8{sf] k|ltlnlk ptf/ ubf{ / s'g} j:t'sf] ;[hgf ubf{ To:tf] j:t'sf] agfj6 s'g} lsl;daf6 a}° gf]6, l;Ssf, r]s jf e'QmfgL sf8{l;t ldNg hfg] ePdf ;f] ug'{ eGbf klxn] a}°sf]] k"j{ :jLsl[t lng' kg{]5 .

-#_ a}°n] hfnL gf]6 jf vf]6f] l;Ssf jf gSsnL r]s jf e'QmfgL sf8{sf] lgisf;g /f]Sg] ;DaGwdf cfjZos sbd rfNg ;Sg]5 . o:tf] sbd rfNbf a}°n] cfjZos cfb]z, lgb]{zg jf ;"rgf hf/L ug{ ;Sg]5 .

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

27

kl/R5]b – & ljb]zL ljlgdo gLlt, lgodg / ;l~rlt

^@= ljb]zL ljlgdo gLlt M a}°nfO{ g]kfn ============ sf] ljb]zL ljlgdo gLlt lgdf{0f ug]{, sfof{Gjog ug]{ / u/fpg] k"0f{ clwsf/ x'g]5 .

^#= ljb]zL ljlgdo Joj:yfkg M ljb]zL ljlgdosf]] Joj:yfkg a}°n]] ug{]5 . o:tf] Joj:yfkg ug{{ a}°nfO{ b]xfo adf]lhdsf]] clwsf/ x'g]5 M–

-s_ ljb]zL ljlgdo sf/f]af/ ug{{ rfxg] JolQmnfO{ o; P]g jf cGo k|rlnt sfg"gsf]] cwLgdf /xL Ohfhtkq hf/L ug{{] .

-v_ Ohfhtkq k|fKt JolQmaf6 ul/g] ljb]zL ljlgdo sf/f]af/ lgoldt tyf Jojl:yt ug{sf nflu lgod tyf ljlgod agfpg], cfjZos cfb]z, lgb{]zg jf ;"rgf hf/L ug{{] .

-u_ Ohfhtkq k|fKt JolQmsf]] lg/LIf0f, ;'kl/j]If0f tyf cg'udg ug{{] .

-3_ Ohfhtkq k|fKt JolQmsf]] sf/f]af/sf]] cfwf/, ;Ldf tyf zt{ lgwf{/0f ug]{ .

-ª_ g]kfnL ?k}of“sf] ljb]zL ljlgdo b/ lgwf{/0f k4lt tf]Sg] .

^$= ljb]zL ljlgdo sf/f]af/sf]] ljj/0f M -!_ a}°n] Ohfhtkq k|fKt JolQmnfO{ ljb]zL d'b|f ;6xL tyf ;f] ;DaGwL ;~rfngsf] lj:t[t ljj/0f a}°df k]z ug{ nufpg]5 . To:tf] ljj/0f k]z ug{ {' kg{] cjlw, 9f“rf / tT;DaGwL cGo sfuhft a}°n]] ;do ;dodf tf]s] adf]lhd x'g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ljj/0f / a}°n] tf]s]sf] sfuhft a}° ;dIf k]z ug'{ ;DalGwt Ohfhtkq k|fKt JolQmsf] st{Jo x'g]5 .

^%= ljb]zL ljlgdosf]] sf/f]af/ M -!_ a}°n]] ljb]zL ljlgdo, ;'g tyf ax'd"No wft' vl/b jf laqmL ug{ ;Sg]5 .

-@_ a}°n]] pkbkmf -!_ adf]lhd ug{{] vl/b laqmL :k6, clu|d ljlgdo b/, :jfk, cK;g jf o:t} k|sf/sf] cGo pks/0f, gub jf s'g} klg ljlgd]o clwsf/kqsf] dfWodaf6 ug{ ;Sg]5 .

-#_ a}°n] bkmf ^^ sf] pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu ljb]zL ljlgdo vl/b jf laqmL ug{{ ;Sg]5 . To:tf] vl/b, laqmL :k6, clu|d ljlgdob/, :jfk, cK;g jf o:t} cGo pks/0fsf cfwf/df ;d]t ug{{ ;Sg]5 .

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

28

-$_ a}°n]] ljb]zL d'b||fx?sf]] vl/b laqmL b/ sfod u/L sf/f]af/ ug{]5 . o;/L sf/f]af/ ubf{ ul/g] sf/f]af/sf]] cfwf/, ;Ldf tyf zt{ a}°n]] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

^^= ljb]zL ljlgdo ;l~rlt M -!_ a}°n]] ljb]zL ljlgdo ;l~rltsf]] kl/rfng ug{]5 . o:t} ;l~rlt ;DalGwt ljb]zL ljlgdodf cl°t x'g]5 / o:tf] ;l~rltdf b]xfosf] ;DklQ ;dfj]z x'g]5 M–

-s_ a}°n]] lhDdf lnPsf]] jf a}°sf]] vftfdf /x]sf]] ;'g tyf ax'd"No wft' .

-v_ a}°n] lhDdf lnPsf] jf a}°sf] vftfdf hDdf /x]sf] ljb]zL d'b|f .

-u_ a}°sf]] gfddf ljb]zL s]Gb|Lo a}° jf cGo ljb]zL a}° vftfdf /x]sf]] ljb]zL d'b||f .

-3_ a}°sf]] gfddf cGt/f{li6«o d'b||f sf]ifdf hDdf /x]sf]] :k]zn 8«·/fO{6\; -P;=l8=cf/_ .

-ª_ a}°sf]] lhDdfdf /x]sf]] ljb]zL ljlgdodf e'QmfgL x'g] u/L s'g} C0fL jf bfloTjstf{n] hf/L u/]sf] ljlgdokq, k|lt1fkq, art C0fkq, a08 tyf cGo C0f ;'/If0f .

-r_ tTsfn jf k'gv{l/b ug{{] u/L ljb]zL a}° jf cGt/f{li6«o ljQLo ;++:yf;“u jf tL ;++:yf hdfgL a;]sf] / eljiodf vl/b ug{{] u/L a}° tyf csf]{] kIf aLr ljb]zL ljlgdodf e'QmfgL x'g] u/L ePsf] ;Demf}tf .

-@_ a}°n] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;DklQsf] rog ubf{ a}°sf] k"“hL / t/ntfsf]] ;'/IffnfO{ Wofgdf /fvL clwstd cfDbfgL x'g] lsl;dn] ug{{'kg{]5 .

-#_ a}°n] df}lb|s tyf ljb]zL ljlgdo gLlt sfof{Gjog ubf{ cGt/f{li6«o sf/f]af/df lz3| e'QmfgLsf nflu cfjZos kg{] oyf]lrt cGt/f{li6«o ;l~rlt sfod ug'{ kg]{5 .

-$_ cGt/f{li6«o ;l~rltsf] dfqf 36]sf] jf 36\g] cj:yfdf k'u]sf] sf/0faf6 df}lb|s, tyf ljb]zL ljlgdo gLlt sfof{Gjog ubf{ cGt/f{li6«o sf/f]af/df zL3| e'QmfgLsf]] k|lqmofdf k|lts"n c;/ kg{ hfg] cfz°f a}°nfO{ nfu]df a}°n] cGt/f{li6«o ;l~rltsf] jt{dfg l:ylt, ;f] 36]sf] / 36\g'sf] sf/0fsf ;fy} ;f] sf]] /f]syfd ug{{ ckgfpg' kg{] pkfo ;d]t v'nfO{ g]kfn ;/sf/ ;dIf k|ltj]bg k]z ug]{5 .

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf]] l:yltdf ;'wf/ gcfP;Ddsf]] nflu a}°n] cfjZostf cg';f/ yk ;'emfj ;lxtsf]] k|ltjbg tof/ u/L g]kfn ;/sf/ ;dIf k]z ug]{5 .

-^_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] ljb]zL ljlgdo ;l~rltnfO{ a}°n]] cfÇgf] jf;nftdf b]vfpg]5 .

29

^&= ;'g tyf ljb]zL d'b||fdf C0fkq hf/L ug]{ M -!_ a}°n] g]kfn ;/sf/sf]] :jLs[lt lnO{ s'g} lglZrt k|of]hgsf] nflu ;'g tyf ljb]zL d'b||fdf cl°t s'g} Ps jf Ps eGbf a9L k|sf/sf]] C0fkq hf/L ug{{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd hf/L ul/g] C0fkqsf]] lsl;d, cjlw, ;f“jf Aofhsf] e'QmfgL tyf cGo s'/fx? a}°n] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

^*= cGt/f{li6«o lSnol/· / e'QmfgL ;Demf}tf M a}°n] cfÇgf] vftf jf g]kfn ;/sf/sf] lgb{]zg adf]lhd ;/sf/L vftfsf]] nflu ljb]z l:yt ;fj{hlgs jf lghL s]Gb|Lo lSnol/· ;+:yf;“u lSnol/· tyf e'QmfgL ;Demf}tf ug{ ;Sg]5 . a}°n] o:tf] ;Demf}tfsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{sf] nflu cfjZos cGo ;Demf}tf ;d]t ug{ ;Sg]5 .

kl/R5]b – *

g]kfn ;/sf/;“usf]] ;DaGw

^(= a}°/, ;Nnfxsf/ / ljQLo Ph]G6 M -!_ a}° g]kfn ;/sf/sf]] a}°/, cfly{s ljifosf]] ;Nnfxsf/ tyf g]kfn ============ sf]] ljQLo Ph]G6 x'g]5 .

-@_ g]kfn ;/sf/n] a}°sf]] If]qflwsf/;“u ;DalGwt ljifodf a}°;“u k/fdz{ lng]5 . o;/L g]kfn ;/sf/af6 dfu ePsf ljifodf k/fdz{ lbg' a}°sf] st{Jo x'g]5 .

-#_ k|To]s jif{ g]kfn ;/sf/n] jflif{s ah]6 tof/ ubf{ cfGtl/s C0f nufot clwljsif{sf] ;DaGwdf a}°;“u k/fdz{ lng]5 .

-$_ a}°n] k|To]s jif{ cfly{s tyf ljQLo ljifodf g]kfn ;/sf/ ;dIf k"j{ ah]6sfnLg ;dLIff k|ltj]bg k]z ug]{5 .

&)= afx\o C0f ;DaGwL k/fdz{ tyf hfgsf/L M -!_ g]kfn ;/sf/n] afx\o If]qaf6 C0f ln+bf a}°;“u k/fdz{ lng ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] k/fdz{df C0f /sdsf]] /flz, ;f]sf] k|flKt tyf C0f ;fk6Lsf] zt{ jf cj:yf tyf C0fsf]] e'QmfgL h:tf ljifo kg{]5g\ .

-#_ g]kfn ;/sf/n] afx\o C0f lnPsf]] hfgsf/L a}°nfO{ lbg]5 .

-$_ g]kfn ;/sf/n] ljb]zL ljlgdodf bfloTj ;[hgf x'g] u/L lghL jf ;fjh{lgs ;++:yfnfO{ afx\o C0f lng :jLs[lt lb+bf a}°;“u k/fdz{ lng]5 .

-%_ g]kfn ;/sf/, ;fj{hlgs ;+:yf jf lghL If]qn] ljb]zL ljlgdodf bfloTj ;[hgf x'g] u/L eP u/]sf ;Demf}tfsf]] hfgsf/L a}°nfO{ lbg' kg{]5 .

u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

30

&!= lgIf]k ;°ng M -!_ a}°n]] g]kfn ;/sf/sf]] jf g]kfn ;/sf/n] tf]lslbPsf]] cGo lgsfosf] lgIf]k :jLsf/ ug]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgIf]k :jLsf/ ubf{ a}°n] /sd lhDdf lng], e'QmfgL lbg], vftf ;~rfng ug]{ tyf cGo a}l°· ;]jf k|bfg ug]{ h:tf sfo{ ug]{5 .

-#_ a}°n]] tf]s]sf] zt{ kfngf ug{{] u/L cfjZostf cg';f/ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ pkbkmf -@_ adf]lhdsf]] sf/f]af/ ug{{ kfpg]]] u/L clwsf/ k|bfg ug{ ;Sg]5 .

&@= ljQLo Ph]G6sf] sfo{ M a}°n] g]kfn ;/sf/;“u ePsf]] ;Demf}tfsf] cfwf/df lgwf{l/t zt{ jf ;Ldfsf]] cwLgdf /xL b]xfosf ljifodf g]kfn ;/sf/sf]] ljQLo P]h]]G6sf]] ?kdf sfo{ ug{]5 M–

-s_ g]kfn ;/sf/åf/f hf/L ul/Psf] C0fkqsf] vl/b laqmL ug]{, ahf/ Joj:yf ug]{, x:tfGt/0f ug{{] / ;f]sf] clen]v /fVg] h:tf sf/f]af/ .

-v_ v08 -s_ adf]lhdsf]] C0fkqsf]] ;f“jf, Aofh / cGo b:t'/sf] e'QmfgL .

-u_ Ph]G6sf] ?kdf ug'{ kg]{ cfjZos cGo sfo{ .

&#= a}°n] ljj/0f, tYof° tyf sfuhft dfu ug{ ;Sg] M -!_ a}°n]] cfÇgf] sfd sf/afxL ;~rfng ug{ cfjZos kg]{ ljj/0f, tYof° tyf sfuhft ;DalGwt lgsfoaf6 dfu ug{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd a}°n]] dfu]sf] ljj/0f, tYof° tyf sfuhft pknAw u/fpg' ;DalGwt lgsfosf] st{Jo x'g]5 .

&$= sfg"g ;'wf/sf] ;DaGwdf a}°;“u k/fdz{ lng ;Sg] M -!_ a}°sf] p2]Zo jf o;sf] clwsf/ If]q leqsf] df}lb|s gLlt tyf ;~rfng, shf{, zf]wgfGt/, ljb]zL ljlgdo / a}l°· h:tf ljifo;“u ;/f]sf/ /fVg] sfg"gsf]] ;+zf]wg jf lgdf{0f jf ;f] ;DaGwL sfo{ ug{{' cufl8 ;DalGwt lgsfon] a}°;“u k/fdz{ lng ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd dfu ePsf] k/fdz{ lbg' a}°sf] st{Jo x'g]5 .

-#_ a}°sf]] p2]Zo jf o;sf]] clwsf/ If]q jf bIftf leqsf] df}lb|s gLlt tyf ;~rfng, shf{, zf]wgfGt/, ljb]zL ljlgdo / a}l°· h:tf ljifodf gof“ sfg"gsf]] lgdf{0f jf e}/x]sf] sfg"gdf ;+zf]wg ug{{] k|:tfj g]kfn ;/sf/ ;dIf k]z ug]{ clwsf/ a}°nfO{ x'g]5 .

&%= g]kfn ;/sf/nfO{ hfg] shf{ / ;/sf/L C0fkqsf]] vl/b M -!_ o; P]gdf cGoyf Joj:yf ul/Psf]df afx]s a}°n]] g]kfn ;/sf/ jf g]kfn ;/sf/sf]] k"0f{, clwsf+z jf cf+lzs :jfldTj ePsf]] ;++:yfnfO{ s'g} k|sf/sf]] ljQLo ;xof]u k|bfg ug{{] 5}g .

31

-@_ o; bkmfsf]] cwLgdf /xL a}°n]] Ps ;o c;L lbgleq r'Qmf x'g] u/L g]kfn ;/sf/nfO{ shf{ k|bfg ug{ ;Sg]5 .

-#_ pkbkmf -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg g]kfnn] s'g} cGt/f{li6«o ;++:yfsf]] ;b:o x“ 'bf ltg{' kg{] b:t'/ jf ;f]; “u ;DalGwt e'QmfgLsf]] nflu nfdf] cjlwsf] ljz]if shf{ a}°n] g]kfn ;/sf/nfO{ k|bfg ug{ ;Sg]5 .

-$_ a}°n] g]kfn ;/sf/ jf g]kfn ;/sf/sf] k"0f{, clwsf+z jf cf+lzs :jfldTj ePsf]] ;++:yfnfO{ k|bfg ug{{] shf{ g]kfnL ?k}of“df dfq e'QmfgL ug{]5 . o;/L k|bfg ul/Psf]] shf{sf] nflu g]kfn ;/sf/n] ;f] shf{ /sd a/fa/sf] ljlgd]o C0fkq hf/L u/L a}°nfO{ k|bfg ug{]5 . To:tf] C0fkqsf]] e'QmfgL cjlw shf{ cjlwnfO{ vfDg] / k|rlnt Aofh b/sf] x'g' kg]{5 . o;/L a}°n] g]kfn ;/sf/nfO{ k|bfg ug]{ ;a} shf{sf] ;DaGwdf a}° / g]kfn ;/sf/sf] aLr lnlvt ;Demf}tf x'g]5 . pQm lnlvt ;Demf}tfdf shf{sf] s'n /sd jf ;Ldf, To;sf] zt{, e'QmfgL cjlw, Aofh b/ tyf cGo b:t'/sf]] ;DaGwdf :ki6 pNn]v ePsf]] x'g' kg]{5 .

:ki6Ls/0f M o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu æljlgd]o C0fkqÆ eGgfn] k|ld;/L gf]6sf]] ?kdf hf/L ePsf]] C0fkq ;Demg' k5{ .

-%_ a}°n] g]kfn ;/sf/nfO{ k|jfx u/]sf] clwljsif{ s'g} klg ;dodf g]kfn ;/sf/sf]] cl3Nnf] cfly{s jif{sf] /fh:j cfosf]] kf“r k|ltzteGbf a9L x'g] 5}g . o:tf] /fhZj cfosf]] u0fgf ubf{ C0f ;fk6L, cfly{s cg'bfg jf cGo s'g} klg lsl;dsf] cfly{s ;xof]u tyf ;DklQ laqmLaf6 ePsf] cfh{g ;dfj]z x'g] 5}g .

-^_ pkbkmf -%_ adf]lhdsf]] clwljsif{sf] e'QmfgL g]kfn ;/sf/n] Ps ;o c;L lbgleq k|rlnt ahf/ Aofh b/df gub jf ahf/of]Uo C0fkq dfkm{t ug'{ kg]{5 .

-&_ a}°n]] g]kfn ;/sf/af6 vl/b u/L cfÇgf] :jfldTjdf lnPsf] C0fkqsf]] s'n /sd cl3Nnf] cfly{s jif{sf] /fhZj cfosf]] bz k|ltzteGbf a9L x'g] 5}g .

-*_ b]xfosf]] cj:yfdf a}°n]] vl/b u/]sf] g]kfn ;/sf/åf/f lgisfl;t C0fkqnfO{ pkbkmf -&_ adf]lhd g]kfn ;/sf/nfO{ k|bfg ul/g] C0fsf]] ?kdf lnOg] 5}g M–

-s_ a}°sf] df}lb|s gLlt cg'?k v'Nnf ahf/ ;~rfngsf] nflu bf];|f] ahf/af6 vl/b u/]sf]df .

-v_ k|fylds lgisf;gsf] ;dodf a}°n] ahf/nfO{ pko'Qm :t/df /fVg cfjZos 7fgL ;f7L lbgleqdf a]Rg] u/L vl/b u/]sf]df .

-u_ pkbkmf -&_ nfu" x'g' cl3 a}°n] g]kfn ;/sf/af6 vl/b u/L cfÇgf] :jfldTjdf lnPsf]] C0fkqsf]] xsdf .

32

kl/R5]b – ( a}°sf]] lgodg / lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f

&^= lgIf]k lng jf shf{ lbg a}°sf]] :jLsl[t lng' kg{] M -!_ s'g} klg JolQm, kmd{, sDkgL jf ;++:yfn] s'g} klg k|sf/sf]] lgIf]k lng jf shf{ lbg a}°af6 tf]lsP adf]lhd :jLs[lt lng' kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] :jLs[lt k|bfg ubf{ a}°n]] tf]lsP adf]lhd cfjZos zt{ ;d]t lgwf{/0f u/L :jLs[lt k|bfg ug{ ;Sg]5 / To:tf] zt{x?sf] kfngf ug{{' ;DalGwt JolQm, kmd{, sDkgL jf ;++:yfsf]] st{Jo x'g]5 .

&&= Aofh b/df aGb]h M k|rlnt sfg"g adf]lhd lgIf]k lng] jf shf{ lbg] clwsf/ ePsf] JolQm, kmd{ sDkgL jf ;++:yfn] lgIf]kdf lbg] jf shf{df lng] Aofh b/ lgwf{/0f ubf{ a}°n] ;do ;dodf tf]lslbPsf]] Aofh b/ ;DaGwL Joj:yf adf]lhd ug'{ kg]{5 .

&*= a}°af6 Ohfhtkq lng' kg]{ M -!_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;+:yfn] a}l°· tyf ljQLo sf/f]af/ ug{{ a}°af6 tf]lsP adf]lhd Ohfhtkq lng' kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] Ohfhtkq k|bfg ubf{ a}°n]] tf]lsP adf]lhd cfjZos zt{ ;d]t lgwf{/0f u/L Ohfhtkq k|bfg ug{{ ;Sg]5 / To:tf] zt{sf] kfngf ug'{ ;DalGwt Ohfhtkq k|fKt a}° tyf ljQLo ;+:yfsf] st{Jo x'g]5 .

&(= a}°n] lgodg ug]{M -!_ a}°nfO{ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] sfd sf/afxL lgodg ug]{ k"0f{ clwsf/ x'g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgodg ug]{ ;DaGwdf a}°n] cfjZos b]v]sf] ljifodf lgod tyf ljlgod agfpg / cfjZos cfb]z, lgb]{zg tyf ;"rgf hf/L ug{ ;Sg]5 / To:tf] lgod tyf ljlgod / cfb]z, lgb]{zg tyf ;"rgfsf] kfngf ug{{' ;DalGwt jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] st{Jo x'g]5 .

-#_ a}°n]] b]xfosf] ljifodf jfl0fHo a}°nfO{ cfjZos lgb{]zg hf/L u/L b]xfosf]] ljj/0f k]z ug{{ nufpg]]5 M–

-s_ jf;nft leqsf] n]vf tyf lx;fa lstfa, jf;nft aflx/sf] lx;fa lstfa jf arga4tf / cfDbfgL vr{sf ljj/0f / ltgLx?sf]] n]vf zLif{s;“usf]] cg'kflts ljj/0f .

-v_ a}°n]] tf]s]sf] ;Ldfleq gk/]sf ljz]if k|sf/sf]] shf{ jf nufgLsf] ;DaGwdf nufOPsf]] zt{, k|ltaGw jf lgif]w jf To:tf shf{ jf nufgL tyf hf]lvd Joxf]g]{] k|s[ltsf] arga4tf, ;DklQ / bfloTjsf] cfjlws ldnfg / jf;nft aflx/sf] zLif{s, ljb]zL d'b||fsf]] l:ylt, :k6 / clu|d ljlgdo b/, :jfk, cK;g jf o:t} k|sf/sf] cGo pks/0f / ljB'tLo jf cGo e'QmfgL k|0ffnLsf] cGo k|lqmof .

-u_ a}°n] tf]s]sf] cGo ljj/0f tyf sfuhft .

33

-$_ a}°n]] b]xfosf] ljifodf ljQLo ;++:yfnfO{ cfjZos lgb{]zg hf/L u/L b]xfosf] ljj/0f k]z ug{{ nufpg]5 M–

-s_ n]vf, lx;fa lstfa, gfkmf gf]S;fg lx;fa, jf;nft / jf;nft aflx/sf]] sf/f]af/ / arga4tf / cfDbfgL vr{sf] ljj/0f tyf ;f]sf] n]vf zLif{s;“usf]] cg'kflts ljj/0f .

-v_ ljz]if k|sf/sf] shf{ jf nufgLsf ;DaGwdf nufOPsf] zt{, k|ltaGw jf lgif]w jf a}°n]] tf]s]sf] ;Ldf eGbf a9Lsf]] shf{ jf nufgL, hf]lvdk"0f{ arga4tf, ljb]zL d'b|fsf]] l:ylt, e'QmfgL / e'QmfgL k|0ffnLsf] ljB'tLo jf cGo k|lqmof .

-u_ a}°n] tf]s]sf] cGo ljj/0f tyf sfuhft . -$s_ a}°n] ;DklQ z'4Ls/0f tyf cft+sjfbL lqmofsnfkdf ljQLo nufgL lgjf/0f

ug]{ k|of]hgsf] nflu jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;+:yfnfO{ u|fxs klxrfg / u|fxssf] hf]lvd juL{s/0f tyf Joj:yfkg ug{], /sd :yfgfGt/0f, lgIf]k nufotsf ;Ldf jf z+sf:kb sf/f]af/sf] ljj/0f k|rlnt ;DklQ z'4Ls/0f lgjf/0f ;DaGwL sfg"g adf]lhd :yflkt ljQLo hfgsf/L OsfO{df pknAw u/fpg] ;DaGwdf cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 .

-%_ a}°nfO{ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf] ;DaGwdf b]xfo adf]lhdsf] clwsf/ x'g]5 M–

-s_ o; P]g / jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] Ohfhtkq, ;'kl/j]If0f tyf lgodg ug{ ag]sf] cGo s'g} P]gn] lbPsf] clwsf/ / bfloTjsf]] sfof{Gjog / jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] Ohfhtkq /2 ug{{] tyf 6f6 pN6g nfu]sf jf 6f6 pN6]sf jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ a}° cfk}mn] lhDdf lng] jf 6«li6l;kdf lhDdf lbg] .

-v_ s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod, ljlgod jf ;f] cGtu{t hf/L ePsf]] cfb]z jf lgb{]zg cg'?k sf/f]af/ ;~rfng u/]sf] 5, 5}g egL a}°sf] s'g} clws[t jf a}°n]] tf]s]sf] JolQmåf/f To:tf a}° jf ;++:yfsf]] lx;fa lstfa, clen]v, sfuhft jf cGo ;]|:tf hf“ra'em jf lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{{] jf ug{{ nufpg] .

-u_ a}°n]] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] sf/f]af/sf] ;DaGwdf lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{'{ k/]df To:tf a}° jf ;++:yfsf] ;~rfns ;ldltsf] ;b:o, kbflwsf/L jf sd{rf/LnfO{ cfÇgf] a}° jf ;++:yfsf]] af/]df cfjZos hfgsf/L k]z ug{ cfb]z lbg] .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

34

*)= a}l°· tyf ljQLo Joj:yf / shf{ lgoGq0f M a}l°· tyf ljQLo Joj:yf, d'b||f tyf shf{sf ;DaGwdf a}°n]] jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfnfO{ ;do ;dodf lgb]{zg lbg ;Sg]5 . To:tf] lgb{]zgsf]] kfngf ug{'{ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] st{Jo x'g]5 .

*!= tf]lsPsf]] If]qdf shf{ k|jfx ug{'{ kg]{ M -!_ a}°n]] ;do ;dodf tf]lslbPsf]] If]qdf a}°n] tf]lslbPsf] cjlw;Ddsf] nflu a}°n] tf]lslbP adf]lhd jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfn] shf{ k|jfx ug{'{ kg]{5 .

-@_ s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] pkbkmf -!_ adf]lhd shf{ k|jfx gu/]df jf sd k|jfx u/]df To;/L k|jfx gu/]sf] jf sd k|jfx u/]sf] /sddf ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] shf{df lng] clwstd Aofh b/n] x'g cfpg] /sd a}°n]] ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf;“u xhf{gf lng ;Sg]5 .

*@= a}° ;dIf k]z ug{' kg{] ;"rgf M -!_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfn] cfÇgf] sf/f]af/ tyf ljQLo cj:yfsf]] ljj/0f a}°n]] tf]s] adf]lhd a}° ;dIf k]z ug'{ kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd pknAw ePsf] ljj/0fnfO{ a}°n] k|sfzg ug{ ;Sg]5 .

*#= l8a]Gr/ tyf ljQLo pks/0f hf/L ug{{ :jLs[lt lng' kg]{ M -!_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfn] s'g} klg k|sf/sf]] l8a]Gr/ jf ljQLo pks/0f hf/L ubf{ a}°sf] k"j{ :jLs[lt lng' kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] :jLsl[t lb+bf a}°n]] cfjZos zt{x? tf]Sg ;Sg]5 / To:tf] zt{sf] kfngf ug{'{ ;DalGwt jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf] st{Jo x'g]5 .

*$= lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f M -!_ a}°åf/f Ohfhtkq k|bfg ul/Psf] jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfx?sf]] lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f sfo{sf] lgldQ ;ldltn] cGt/f{li6«o :t/sf]] lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ljlgod agfO{ nfu" ug]{5 .

-@_ a}°n] h'g ;'s} avt jfl0fHo a}° / ljQLo ;++:yfsf]] h'g ;'s} sfof{nosf] lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{, u/fpg ;Sg]5 . o:tf] lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ;DalGwt sfof{nodf a}°sf]] s'g} clwsf/L jf a}°n]] tf]s]sf] ljz]if1 v6fO{ jf lj:t[t ljj/0f tyf ;"rgfx? a}°df g} lemsfO{ klg ug{ ;lsg]5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{]{ clwsf/L jf ljz]if1 jf a}°n] dfu]sf] nut, tYof°, ljj/0f, ;"rgf, sDKo'6/ cl86sf] nflu cfjZos kg]{ ljj/0f tyf cGo ljB'tLo dfWodaf6 ;[hgf ul/Psf] sfo{s|d, ljj/0f / ljQLo lgoGq0f k|0ffnL jf cfjZos cGo s'g} sfuhft To:tf] clwsf/L, ljz]if1 jf a}°n]] tf]s]sf] ;doleq To:tf] clwsf/L, ljzi]f1 jf a}°nfO{ pknAw u/fpg], x]g{ jf hf“Rg lbg] st{Jo ;DalGwt jfl0fHo a}° / ljQLo ;++:yf jf To:tf] jfl0fHo a}° / ljQLo ;++:yfsf]] ;~rfns, kbflwsf/L jf sd{rf/Lsf] x'g]5 .

35

-$_ o; bkmf adf]lhd lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{]{ clwsf/L jf a}°n] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] s'g} ;~rfns, kbflwsf/L jf sd{rf/L;“u lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ubf{ cfjZos b]v]sf sfd sf/afxLsf] ;DaGwdf lnlvt ?kdf aofg u/fpg ;Sg]5 .

-%_ lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ubf{ cfjZos b]lvPsf s'/fsf]] ;DaGwdf a}° jf lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{]{ clwsf/Ln] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ cfjZos lgb{]zg lbg ;Sg]5 . o;/L a}° jf lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{] clwsf/Ln] lbPsf]] lgb]{zgsf]] kfngf ug{'{ ;DalGwt jfl0fHo a}° / ljQLo ;++:yfsf] st{Jo x'g]5 . lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{]{ clwsf/Ln] o;/L lbPsf]] lgb]{zgsf] hfgsf/L oyfzL3| a}°nfO{ lbg' kg]{5 .

-^_ o; bkmf adf]lhd lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{] clwsf/L jf ljz]if1n] cfkm"n] u/]sf] lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0fsf] k|ltj]bg tf]lsPsf] cjlwleq ueg{/ ;dIf k]z ug{' kg{]5 .

-&_ pkbkmf -^_ adf]lhd k]z ePsf] k|ltj]bg ;ldltsf] cfufdL a}7sdf k]z ug{' kg{]5 .

-*_ pkbkmf -&_ adf]lhd k]z ePsf] k|ltj]bg pk/ ;ldltn] cfjZos lg0f{o u/L ;f] ;DaGwdf rfNg' kg]{ sbdx?sf] af/]df ueg{/nfO{ cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 . To:tf] lgb{]zgsf] kfngf ug{], u/fpg] lhDd]jf/L ueg{/sf] x'g]5 .

*%= cfk;L ;xof]u cfbfg k|bfg ug]{ M -!_ cf–cfÇgf] ;'kl/j]If0f If]qflwsf/ cGtu{t kg]{ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] ;'kl/j]If0f ug{sf] nflu a}°n]] ;DalGwt ljb]zL ;'kl/j]If0f clwsf/L;“u kf/:kl/stfsf]] cfwf/df ;xof]usf]] cfbfg k|bfg ug{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;'kl/j]If0f ug{]{ k|of]hgsf] nflu k|fKt hfgsf/L jf ;"rgf uf]kgLotf eª\u gx'g] u/L a}°n] ljb]zL ;'kl/j]If0f clwsf/L;“u cfbfg k|bfg ug{ ;Sg]5 .

-#_ a}°n] ljQLo k|0ffnL;“u ;DalGwt gLlt lgodg ug{]{ cGo lgsfo;“u ljQLo k|0ffnLsf]] ;Da4{g ug{]{ k|of]hgsf] lgldQ Ps cfk;df ;xof]usf]] cfbfg k|bfg ug{ ;Sg]5 .

*^= ==========

*^s= jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] a}°nfO{ hfgsf/L u/fpg' kg{] M s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf k|rlnt sfg"g adf]lhd bfdf;fxL jf vf/]hLdf kg{] cj:yf ePdf jf

bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt . bf]>f] ;+zf]wgåf/f vf/]h .

klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .

36

To:tf] a}° jf ljQLo ;++:yfn] e'QmfgL ug{{' kg{] s'g} /sd e'QmfgL ug{{ g;Sg] jf k"/f ug'{ kg]{ s'g} jf ;a} bfloTj k"/f ug{ pNn]vgLo ?kdf -Dof6]l/oNnL_ c;dy{ ePdf To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] ;f]sf] hfgsf/L a}°nfO{ kGw| lbgleq cljnDa u/fpg' kg]{5 .

*^v= jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf ;d:ofu|:t ePsf]] dflgg] M bkmf *^s= adf]lhdsf] hfgsf/L a}°n]] k|fKt u/]sf]df jf bkmf *$ adf]lhdsf]] lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f k|ltjb]gaf6 jf cGo s'g} klg tj/af6 s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfdf b]xfosf]] s'g} cj:yf ljBdfg /x]sf] s'/fdf a}° ljZj:t ePdf a}°n]] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ lnlvt ;"rgf lbO{ ;d:ofu|:t ePsf]] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ?kdf 3f]if0ff ug{]5 M–

-s_ lgIf]kstf{, z]o/wgL, ;fx" jf ;j{;fwf/0fsf]] lxt ljk/Lt x'g] u/L s'g} sfo{ u/]sf] b]lvPdf,

-v_ cfk"mn] k"/f ug'{ kg]{ ljQLo bfloTj k"/f gu/]df jf ug{ ;Sg] ;Defjgf gePdf jf e'QmfgL ug{{' kg{] /sd e'QmfgL ug{{ g;s]df,

-u_ bfdf;fxLdf k/]sf] jf kg{ nfu]sf] jf pNn]vgLo ?kdf cfly{s sl7gfO{ ef]lu/x]sf] ePdf,

-3_ o; P]g, jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yf ;DaGwL k|rlnt sfg"g, cGo k|rlnt sfg"g, Ohfhtkq k|bfg ubf{ tf]lsPsf] zt{ jf a}°sf] lgodg, lgb]{zg jf cfb]zsf] cj1f jf pNn+3g u/]sf] b]lvPdf,

-ª_ em'§f, hfn;fh, unt sfuhft jf tYo k]z u/L Ohfhtkq k|fKt u/]sf] b]lvg cfPdf,

-r_ o; P]g, jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;+:yf ;DaGwL k|rlnt sfg"g tyf a}°n] ;do–;dodf lbPsf] lgb]{zg adf]lhdsf] Go"gtd k"“hL sf]if sfod ug{{ g;s]df,

-5_ k|rlnt sfg"g adf]lhd s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] vf/]hL -lnlSj8]zg_ jf km/kmf/s bfdf;fxL ;DaGwL sfg"gL sf/afxL cl3 a9fOPsf]] ePdf,

-h_ :j]lR5s vf/]hLsf]] sf/afxL z'? ePsf]df To:tf] sf/afxL k"/f ug{ cg'lrt l9nfO{ ePsf]df,

klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

37

-em_ s'g} ljb]zL jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;+nUgtfdf :yfkgf ePsf]] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf ePdf To:tf] ljb]zL jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf bfdf;fxLdf jf vf/]hLdf k/]df jf vf/]hLdf k/L lnlSj8]6/ lgo'Qm ePdf jf To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] a}l°· sf/f]af/ ug{{] Ohfhtkq ;DalGwt d'n'ssf]] sfg"g adf]lhd vf/]h ePdf jf sf/f]af/df cfl+zs jf k"0f{ ?kn] k|ltaGw nfu]df jf To:tf jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf;“u ;lDdlnt eO{ a}l°· sf/f]af/ ;~rfng u/]sf] b]lvPdf, jf

-`_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] cfkm"n] ug{{' kg{] e'QmfgL jf k"/f ug{' kg]{ bfloTj jf sfd st{Jodf k|lts'n c;/ kfg{] cj:yf ljBdfg ePsf]] s'/fdf a}° ljZj:t ePdf .

*^u= ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ a}°n] sf/afxL ug{{ ;Sg]M -!_ bkmf *^v= adf]lhd a}°n]] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf ;d:ofu|:t ePsf] 3f]if0ff u/]df sDkgL P]g tyf cGo k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg ====To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] Joj:yfkg cfk\mgf] lgoGq0fdf lnO{ jf ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;~rfns ;ldltnfO{ a}°n]] b]xfosf]] s'g} jf ;a} sf/afxL ug{] cfb]z lbg ;Sg]5 M–

-s_ gof“ z]o/ hf/L u/L jf hf/L k“"hLsf]] e'QmfgL x'g af“sL /sd e'QmfgL ug{ nufO{ r'Qmf k"“hL j[l4 ug{ nufpg],

-v_ z]o/wgLx?sf] dtflwsf/ jf cGo clwsf/x? cfjZostf cg';f/ lgnDag ug]{,

-u_ k“"hL j[l4 ug{{ z]o/wgLx?nfO{ k|bfg ul/g] nfef+z jf cGo /sdx? lglZrt cjlwsf] nflu ljt/0f ug{ /f]s nufpg],

-3_ ;~rfns tyf cGo pRr kbflwsf/Lx?nfO{ k|bfg ul/g] af]g;, kfl/>lds, Ifltk"lt{ tyf cGo /sdx?sf] ljt/0fsf] ;Ldf lgwf{/0f ug{],

-ª_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;'zf;g, cfGtl/s lgoGq0f tyf hf]lvd Joj:yfkgsf] ;d'lrt Joj:yf ldnfpg],

-r_ lgIf]k :jLsf/, shf{ k|jfx jf nufgLdf k|ltaGw nufpg] jf ;f]sf] ;Ldf tf]Sg],

klxnf] ;+zf]wgåf/f yk . bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

38

-5_ k"“hLsf] kof{Kttf tyf t/ntfsf] cg'kft pRr /fVg nufpg] jf Joj;flos sf/f]af/ dfly k|ltaGw nufpg] jf cGo cfjZos zt{ tf]Sg],

-h_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] sf/f]af/ ;Lldt ug]{ jf hfoh]yfsf]] laqmL ug{{ jf zfvf lj:tf/ ug{{ /f]s nufpg] jf :jb]z jf ljb]zsf s'g} zfvf sfof{no aGb ug{{ nufpg],

-em_ u'0ffTds ?kn] z°f:kb b]lvPsf] ;DklQ / oyfy{ d"No clen]vg gePsf lwtf] jf cGo ;DklQx?sf] hf]lvd sd ug{ cfjZos Joj:yf ldnfpg],

-`_ k|rlnt sfg"g tyf a}°sf] lgodg pNn+3g u/L clgoldt tl/sfaf6 ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ xflg gf]S;fgL k'Ug hfg] sfo{df /f]s nufpg],

-6_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] ug{{ kfpg]] sfo{x?dWo] s'g} vf; k|s[ltsf]] sfd sf/afxL s'g} vf; cjlwsf] nflu ug{ /f]s nufpg],

-7_ d'Vo–d'Vo k“"hLut vr{ ubf{ pNn]vgLo ?kdf bfloTj Joxf]g{' kg{] u/L k|lta4tf hgfp“bf jf ;Defljt bfloTjdf vr{ ubf{ a}°sf]] k"j{ :jLsl[t lng' kg{],

-8_ cfjZostf cg';f/ Ps jf Ps eGbf a9L ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/LnfO{ x6fpg nufpg],

-9_ v08 -8_ adf]lhdsf]] cfb]z lb“bf ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] ;f] cfb]zdf plNnlvt ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/LnfO{ gx6fPdf k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg a}°n] To:tf ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/LnfO{ cfkm} x6fpg ;Sg]5 .

-0f_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;~rfns ;ldlt lgnDag ug{{] / To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg cfÇgf] lgoGq0fdf lnO{ cfkm} jf cfkm"åf/f lgo'Qm clwsf/L dfkm{t To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg tyf sf/f]af/ ;~rfng ug{{] u/fpg,]

:ki6Ls/0f M ælgo'Qm clwsf/LÆ eGgfn] o; v08 adf]lhd a}°n]] cfÇgf] lgoGq0fdf lnPsf]] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg tyf sf/f]af/ ;~rfng ug{{ a}°åf/f lgo'Qm s'g} Ps jf Ps eGbf a9L JolQm, kmd{, sDkgL jf ;++:yf ;Demg' k5{ .

-t_ lwtf]kq ahf/df ;"rLs[t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ lwtf]kq ahf/af6 cfÇgf] gfd x6fpg cfj]bg lbg nufpg],

-y_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;'/If0f g/fv]sf] ;xfos cfjlws C0fsf]] ;f“jf tyf Aofh e'QmfgLdf k|ltaGw nufpg],

39

-b_ a}°n] cfjZos / pko'Qm b]v]sf cGo s'g} sfd sf/afxL ug]{ .

-@_ pkbkmf -!_ sf]] v08 -9_ adf]lhd jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/LnfO{ x6fpg] cfb]z lb“bf jf v08 -0f_ adf]lhd jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg cfÇgf] lgoGq0fdf lnO{ To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;~rfns ;ldlt lgnDag ubf{ To:tf] ;~rfns, Joj:yfks, sd{rf/L jf ;~rfns ;ldltnfO{ ;'g'jfO{sf] dgfl;a df}sfaf6 jl~rt ul/g] 5}g .

t/ To:tf] df}sf lb“bf jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf jf ;f]sf lgIf]kstf{, z]o/wgL, ;fx' jf ;j{;fwf/0fsf] lxtdf k|lts'n c;/ kg]{ b]lvPdf k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf]] ePtfklg To:tf] ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/LnfO{ tTsfn lghsf] kb jf ;]jfaf6 x6fpg cfb]z lbg] jf ;~rfns ;ldlt lgnDag u/L oyf;Dej l56f] ;'g'jfO{sf] df}sf k|bfg ug{ o; pkbkmfn] afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g .

-#_ pkbkmf -@_ sf]] k|ltaGwfTds jfSof+zdf pNn]v eP adf]lhdsf] sf/afxLsf] ;DaGwdf ;'g'jfO{ ubf{ ;f] sf/afxL dgfl;a gb]lvPdf a}°n]] pkbkmf -!_ sf] v08 -9_ jf -0f_ adf]lhdsf] cfb]znfO{ ab/ ug{, kl/jt{g ug{ jf cGo dgfl;a lg0f{o ug{{ ;Sg]5 .

-$_ pkbkmf -!_ sf]] v08 -0f_ adf]lhd a}°n] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf cfÇgf] lgoGq0fdf lnO{ ;f]xL v08df plNnlvt s'g} klg tj/af6 jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg tyf sf/f]af/ ;~rfng ubf{ nfUg] ;Dk"0f{ vr{ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] Joxf]g{' kg{]5 .

-%_ pkbkmf -!_ sf]] v08 -0f_ adf]lhd a}°n]] lbPsf]] cfb]zsf]] cjlw a}°n] csf]{] To:t} cfb]zåf/f yk gu/];Dd ;fdfGotof b'O{ jif{;Dd sfod /xg]5 .

-^_ pkbkmf -!_ sf]] v08 -0f_ adf]lhd a}°n]] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ cfÇgf] lgoGq0fdf lnPsf]df ;f]sf] k|f/lDes k|ltj]bg / tt\kZrft a}° jf a}°åf/f lgo'Qm clwsf/Ln] tof/ kf/]sf] jflif{s k|ltj]bg g]kfn ;/sf/sf] hfgsf/Lsf]] nflu k7fpg]5 .

-&_ pkbkmf -!_ sf]] v08 -8_, -9_, -0f_ / -t_ adf]lhd lbOPsf]] cfb]z a}°n] cfjZos 7fg]df csf]{] cfb]zaf6 lkmtf{ lng jf ab/ ug{{ ;Sg]5 . To;/L csf]{] cfb]z hf/L ubf{ To:tf] cfb]z hf/L ug{{' kg{] cfwf/ tyf sf/0f / cGo cfjZos s'/fx? ;f] cfb]zdf pNn]v ug'{ kg]{5 .

-*_ pkbkmf -!_ sf]] v08 -9_ adf]lhd a}°sf]] cfb]zaf6 x6fOPsf ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/Ln] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/Lsf]] kb jf s'g} klg jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] s'g}

40

klg kbdf /xL jf cGo s'g} klg tl/sfaf6 k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf ;Da4 eO{ s'g} sfd sf/f]af/ ;d]t ug{ kfpg]] 5}g .

-(_ pkbkmf -!_ sf]] v08 -9_ adf]lhd x6fOPsf]] s'g} klg ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/L jf v08 -0f_ adf]lhd lgnDag ePsf]] ;~rfns ;ldltsf] ;b:ox?n] ;f] cfb]z ePsf] ldlt b]lv k|rlnt s'g} sfg"g adf]lhd jf lghx?;“u s'g} k|ToIf jf ck|ToIf ;Demf}tf ePsf] eP ;f] ;Demf}tfdf plNnlvt s'g} klg kfl/>lds jf Ifltk"lt{sf] bfjL ug{ kfpg]] 5}gg\ .

-!)_ ;d:ofu|:t s'g} klg jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] k“"hLsf]] lgwf{/0f, ;DklQ tyf bfloTjsf]] d"Nof+sg a}°n]] tf]lslbP adf]lhdsf]] cfwf/, k|lqmof / dfkb08 adf]lhd x'g]5 .

*^3= a}°n]] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf lgoGq0fdf lnPkl5sf]] c;/ M -!_ bkmf *^u= sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -0f_ adf]lhdsf] cfb]z lbO{ a}°n] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg cfÇgf] lgoGq0fdf lnO{ ;f]sf] Joj:yfkg tyf sf/f]af/ ;~rfng ubf{ u/fp“bfsf]] cj:yfdf To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] ;~rfns, Joj:yfks tyf sd{rf/Ln] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] ;DklQ, hfoh]yf tyf ;Dk"0f{ sf/f]af/ tyf ;f]sf] ljj/0f / sf/f]af/ ;~rfng ug{ cfjZos kg]{ ;Dk"0f{ ;xof]u tyf ;'ljwfx? a}° jf a}°af6 lgo'Qm ePsf] clwsf/LnfO{ pknAw u/fpg' kg{]5 .

-@_ bkmf *^u= sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -0f_ adf]lhd a}°n] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ cfÇgf] lgoGq0fdf lng] cfb]z lbPsf]df To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg tyf ;~rfng ug{{ lgo'Qm clwsf/Ln] a}°n] lbPsf] cfb]zsf] kl/lwleq /xL ;f] cfb]z pk/ a}°n] cGoyf lg0f{o gu/];Dd To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;DklQ tyf sf/f]af/ cfÇgf] lgoGq0fdf lnO{ ;f]sf] ;~rfng To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] gfdaf6 ug{{' kg{]5 .

-#_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg a}°n] cfÇgf] lgoGq0fdf lnPsf]] s'g} klg jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg tyf ;~rfng ug{{ lgo'Qm clwsf/Ln] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf, ;f]sf] ;~rfns ;ldlt, z]o/wgL jf Joj:yfksnfO{ k|rlnt sfg"g, To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] k|aGwkq tyf lgodfjnLn] k|bfg u/]sf] ;Dk"0f{ clwsf/ cfjZostf cg';f/ k|of]u ug{{ ;Sg]5 / To:tf] clwsf/Ln] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;fwf/0f ;ef jf ljz]if ;fwf/0f ;efn] ug{{] sfd jf cGo s'g} k|sf/n] k|of]u ug{ kfpg]] clwsf/sf] ;d]t k|of]u ug{ ;Sg]5 .

klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .

41

-$_ s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg cfÇgf] lgoGq0fdf lnPsf]] a}°sf]] cfb]z axfn /x];Dd bkmf *^u= sf]] pkbkmf -!_ sf]] v08 -9_ adf]lhd x6fOPsf] ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/L tyf v08 -0f_ adf]lhd lgnDag ul/Psf]] ;~rfns ;ldltsf]] ;b:onfO{ To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg tyf ;~rfng ug{{ a}°af6 lgo'Qm clwsf/Ln] lnlvt :jLs[lt glbP;Dd ;d:ofu|:t /x]sf]] cjlwe/ To:tf] ;~rfns, Joj:yfks jf sd{rf/Ln] k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkgdf ;+nUg x'g jf s'g} k|sf/sf] kfl/>lds jf ;'ljwf lng kfpg] 5}g .

*^ª= a}° jf a}°af6 lgo'Qm clwsf/Ln] k|of]u ug{{] ;'wf/fTds pkfo tyf clwsf/x? M -!_ sDkgL P]g tyf cGo k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg a}°af6 s'g} ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ bkmf *^u= sf]] pkbkmf -!_ sf]] v08 -0f_ adf]lhd cfÇgf] lgoGq0fdf lng] cfb]z hf/L u/L ;f]sf] Joj:yfkg tyf ;~rfng ug{{ a}° cfkm} jf a}°af6 lgo'Qm clwsf/Ln] a}°sf]] k"j{ :jLs[lt lnO{ To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] k'g;+{/rgf ug{{ b]xfosf] s'g} Ps jf Ps eGbf a9L ;'wf/fTds pkfox? cjnDag ug{{ jf u/fpg ;Sg]5 M–

-s_ g]kfn /fHoleq jf aflx/ ;~rfng e}/x]sf] s'g} sf/f]af/ /2 jf lgnDag ug{],

-v_ a}°n] tf]lslbPsf] zt{ tyf dfkb08sf] cfwf/df To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;DklQ cGo s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ laqmL ug{],

-u_ To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfdf sfo{/t sd{rf/Lsf]] ;]jf cGTo ug{{] jf lghx?sf]] :yfgdf cfjZostf cg';f/ gof“ sd{rf/L v6fpg],

-3_ cfjZos b]lvPdf To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ cGo jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfdf ufEg] jf To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] s'g} jf ;a} ;DklQ tyf bfloTj cGo s'g} jfl0fHo a}°, ljQLo ;++:yf jf cGo s'g} lgsfodf x:tfGt/0f ug{{] k|aGw ldnfpg],

-ª_ a}sn] tf]s]sf] dfkb08sf]] cwLgdf /xL tTsfn sfod /x]sf z]o/wgLx?sf] ;xeflutf sd u/fpg cGo JolQmx?nfO{ z]o/ laqmL u/L k“"hL j[l4 ug{{] jf ;~rfns ;ldltsf]] k'gu{7g u/L To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] k'g;{+/rgf ug{],

-r_ bkmf *^h= adf]lhd To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] ;DklQsf]] jf:tljs d"No k|ltljlDat x'g] u/L k“"hL 36fpg] / z]o/sf] cl°t d"No ;f]xL k"“hLsf] cg'kftdf ;dfof]hg ug]{,

klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .

42

-5_ lgIf]kstf{, z]o/wgL, ;fx" tyf ;j{;fwf/0fsf]] lxtsf] nflu cfjZos Joj:yfksLo k'g;{+/rgf ug{{] jf ;'rf? ?kn] sf/f]af/ ;~rfng x'g g;s]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] zfvf tyf sf/f]af/ aGb u/L ;++:yfut k'g;{+/rgf ug{],

-h_ ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ ;Ifd agfpg cfk"mn] tf]lslbP adf]lhdsf] cGo pkfox? canDag ug]{ u/fpg] .

-@_ s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf pk/ pkbkmf -!_ sf]] v08 -r_ jf -5_ adf]lhd s'g} lg0fo{ lng' kbf{ ;f] ljifodf lg0f{o lng' cl3 ;/f]sf/jfnfnfO{ dgfl;a ;'g'jfO{sf] df}sf lbg' kg{]5 . t/ cu|Ld ;'g'jfO{sf] df}sf k|bfg ubf{ ;f]sf] lgIf]kstf{, z]o/wgL, ;fx" jf ;j{;fwf/0fsf] lxtdf k|lts'n c;/ k5{ eGg] a}°nfO{ nfu]df To:tf] lg0f{o lnO{ oyf;Dej l56f] ;'g'jfO{sf] df}sf k|bfg ug'{ kg]{5 / To;/L ePsf] ;'g'jfO{af6 a}° ;Gt'i6 x'g] sf/0f / cfwf/ v'Ng cfPdf ;f] lg0f{onfO{ cfjZostf cg';f/ kl/jt{g jf vf/]h ug{ ;lsg]5 .

*^r= pkrf/fTds sfo{ ug{{] a}°sf]] clwsf/ M -!_ a}°n] bkmf *^u= sf]] pkbkmf -!_ sf]] v08 -0f_ adf]lhd ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] lgoGq0f cfkm"n] lnPsf]] Ps jif{leq To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Joj:yfkg k/LIf0f jf n]vfk/LIf0f u/L jf u/fO{ ;f]sf] k|ltjbg ;fj{hlgs ?kdf k|sfzg ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] Joj:yfkg k/LIf0f jf n]vfk/LIf0f k|ltj]bgsf] cfwf/df sDkgL P]g tyf cGo k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg a}° cfkm"n] lgoGq0fdf lnPsf]] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf /fd|f]; “u ;~rfng x'g ;S5 eGg] s'/fdf a}° ljZj:t ePdf a}°n] cfjZostf cg';f/ b]xfosf pkrf/fTds sfo{x? ug{{ ;Sg]5 M–

-s_ bkmf *^u= sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -0f_ adf]lhd lgnlDat ;~rfns ;ldltsf]] lgnDag km's'jf u/L k'gM ;f]xL ;~rfns ;ldltnfO{ Joj:yfkg jf sfd sf/f]af/ ;~rfng ug{{ cfb]z lbg],

-v_ bkmf *^u= sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -0f_ adf]lhd lgnlDat ;~rfns ;ldltnfO{ avf{:t u/L To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf] z]o/wgLx? dWo]af6 gof“ ;~rfns ;ldltsf] u7g u/L Joj:yfkg jf sfd sf/f]af/ ;~rfng ug{{ nufpg],

-u_ bkmf *^u= sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -0f_ adf]lhd lgnlDat ;~rfns ;ldltnfO{ avf{:t u/L To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;fwf/0f ;ef

klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .

43

af]nfO{ ;f]sf] Joj:yfkg jf sfd sf/f]af/ ;~rfng ug{ gof“ ;~rfns ;ldltsf] u7g ug]{ u/fpg], jf

-3_ a}°n] pko'Qm b]v]sf] cGo s'g} pkrf/fTds pkfo cjnDag ug]{ .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] Joj:yfkg k/LIf0f jf n]vfk/LIf0f k|ltj]bg jf a}°åf/f lgo'Qm clwsf/Lsf] k|ltj]bgsf] cfwf/df a}°n] tf]s]sf] dfkb08sf] cwLgdf /xL cfjZostf cg';f/ g]kfn lwtf]kq af]8{ / g]kfn rf6{8{ Psfp06]06 ;+:yfsf k|ltlglw tyf cGo afx\o ljz]if1 ;d]t ;dfj]z u/L u7g ePsf] ;ldltn] lgwf{/0f ul/lbPsf] d"No e'QmfgL kfpg]]] u/L s'g} z]o/wgLnfO{ lghsf] gfddf /x]sf] z]o/sf] :jfldTj a}°n] plrt 7x/fPsf] s'g} JolQmnfO{ laqmL, ljt/0f tyf x:tfGt/0f ug{ ;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg u/L cfb]z lbg ;Sg]5 .

-$_ pkbkmf -#_ sf] v08 -s_ adf]lhd s'g} sf/0fn] z]o/ laqmL, ljt/0f tyf x:tfGt/0f x'g g;s]df To:tf] z]o/ a}°n] hkmt ul/lbg ;Sg]5 / To;/L hkmt ul/Psf] z]o/ a}°n] pko'Qm 7x¥ofPsf] tl/sfaf6 pkbkmf -#_ sf] v08 -s_ adf]lhd ul7t ;ldltsf]] /fo ;d]t lnO{ c? s;}nfO{ laqmL, ljt/0f tyf x:tfGt/0f ug{{ ;Sg]5 .

-%_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf]] lg0f{o s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf pk/ lng' kbf{ a}°n] k|:tfljt ljifodf lg0f{o lng' cl3 ;/f]sf/jfnfnfO{ dgfl;a dflkmssf]] ;'g'jfO{sf] df}sf lbg' kg{]5 .

t/ cu|Ld ;'g'jfO{sf] df}sf k|bfg ubf{ To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf, ;f]sf lgIf]kstf{, z]o/wgL, ;fx" jf ;j{;fwf/0fsf]] lxtdf k|lts'n c;/ k5{ eGg] a}°nfO{ nfu]df To:tf] lg0f{o lnO{ oyf;Dej l56f] ;'g'jfO{sf] df}sf k|bfg ug{' kg{]5 / To;/L ePsf]] ;'g'jfO{af6 a}° ;Gt'i6 x'g] sf/0f / cfwf/ v'Ng cfPdf ;f] lg0f{onfO{ cfjZostf cg';f/ kl/jt{g jf vf/]h ug{ ;lsg]5 .

*^5= km/kmf/sdf n}hfg ;Sg] M s'g} ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfpk/ bkmf *^u= adf]lhdsf] sf/afxL rnfpFbf jf bkmf *^ª= adf]lhdsf] ;'wf/fTds pkfo cjnDag ubf{ jf bkmf *^r= adf]lhdsf] pkrf/fTds sfo{ ubf{ ;d]t To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] k"/f ug{' kg{] bfloTj k'/f ug{ c;dy{ ePsf] jf /fd|f];Fu ;~rfng x'g g;Sg] cj:yfdf k'u]sf] s'/fdf a}° ljZj:t ePdf a}°n] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfnfO{ kl/R5]b (s= adf]lhd km/kmf/ssf] k|lqmofdf n}hfg] lg0f{o ug{ ;Sg]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

44

*^h= ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] k“"hL 36fpg ;Sg] M -!_ sDkgL P]g tyf cGo k|rlnt sfg"g jf ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] k|aGwkq / lgodfjnLdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg bkmf *^u= sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -0f_ adf]lhd a}°n] ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ cfÇgf] lgoGq0fdf lnPkl5 To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] r'Qmf k“"hL Ifo ePsf] jf z]o/wgLaf6 r'Qmf x'g' kg{] /sd r'Qmf gePsf]] jf To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] bfloTj ;DklQn] gvfDg] b]lvPdf To;/L Ifo ePsf]] jf ;DklQn] gvfDg] xb;Ddsf]] k“"hLsf]] c+z /2 u/L z]o/ k“"hL 36fpg ;Sg]5 .

t/ To;/L z]o/ k“"hL 36fpg' cl3 a}°n] ;f]sf] ;"rgf /fli6«o :t/sf]] b}lgs klqsfdf sDtLdf b'O{ k6s k|sfzg ug{{' kg{]5 .

-@_ ==============

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;"rgf k|sfzg ubf{ z]o/sf] r'Qmf d"Nosf] /sd e'QmfgL gu/]sf z]o/wgLx?sf]] xsdf To:tf] /sd r'Qmf ug{{ a}°n] tL; lbgsf] ;dofjlw lbg' kg]{5 . To;/L ;"rgf hf/L ubf{ dfu ul/Psf] /sd r'Qmf gug]{ z]o/wgLx?sf]] z]o/ a}°n] /2 ug{{] k|lqmof cufl8 a9fpg ;Sg]5 / bfdf;fxLdf jf km/kmf/vdf jf vf/]hLdf k/]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] z]o/sf]] xsdf a}°n] To:tf] z]o/ k"“hLsf] Go"gtd d"No sfod ug{ ;Sg]5 .

-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd a}°n] ;d:ofu|:t jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] z]o/ k“"hL 36fPdf jf pkbkmf -#_ adf]lhd z]o/ /2 u/]df To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] k|aGwkq tyf lgodfjnLdf ;f]xL adf]lhd :jtM ;+zf]wg ePsf] dflgg]5 . *^em= a}°sf] cfb]z pk/ k'g/fj]bg ug]{ clwsf/ M -!_ bkmf *^u=, *^3=, *^ª=, *^r=

/ *^h= adf]lhd a}° jf a}°af6 lgo'Qm clwsf/Ln] u/]sf] s'g} sfo{, cfb]z, lg0f{o jf sf/afxL pk/ lrQ ga'em]df To:tf] sfo{, cfb]z, lg0f{o jf sf/afxL pk/ kGw| lbgleq ;ldlt ;dIf k'g/fj]bg ug]{ clwsf/ To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf z]o/wgLsf]] k|ltlglwnfO{ dfq x'g]5 .

:ki6Ls/0fM o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu æz]o/wgLsf] k|ltlglwÆ eGgfn] tTsfn sfod /x]sf] r'Qmf k"“hLsf] sDtLdf kRrL; k|ltzt z]o/sf] k|ltlglwTj x'g] u/L z]o/wgLx?n] cfk"m dWo]af6 r'g]sf] AolQm ;Demg' k5{ .

klxnf] ;+zf]wgåf/f yk . bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

45

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cjlwleq tTsfn sfod /x]sf] r'Qmf k"“hLsf] sDtLdf kRrL; k|ltzt z]o/sf] k|ltlglwTj gx'g] u/L k/]sf] k'g/fj]bg pk/ ;'gjfO{ x'g] 5}g .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd a}° ;dIf k'g/fj]bg k/]sf]df ;f] k'g/fj]bg k|fKt u/]sf] ldltn] tL; lbgleq ;ldltn] ;Da4 k|df0f, cfwf/ / sf/0fx? v'nfO{ a}° jf a}°n] lgo'Qm u/]sf] clwsf/Ln] u/]sf] sfo{, cfb]z, lg0f{o jf sf/afxL, ;dy{g, k'g/fjnf]sg jf ab/ ug{ ;Sg]5 .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd ul/Psf]] lg0f{osf]] hfgsf/L ;ldltn] kGw| lbgleq ;DalGwt z]o/wgLsf] k|ltlglwnfO{ lbg' kg]{5 .

-%_ pkbkmf -#_ adf]lhd a}° jf a}°n] lgo'Qm u/]sf] clwsf/Ln] u/]sf] sfo{, cfb]z, lg0f{o jf sf/afxL ;ldltn] ab/ u/]sf]df afx]s To:tf sfd sf/afxLx? oyfjt sfod /xg]5g\ .

-^_ z]o/wgLsf]] k|ltlglwsf]] k'g/fj]bg pk/ pkbkmf -#_ adf]lhd ;ldltn] u/]sf] lg0f{o clGtd x'g]5 .

*^`= ===========

*^6= ===========

*^7= ===========

*^8= ===========

*^9= ==========

*&= ;"rgf g]6js{sf] :yfkgf M a}°n] g]kfn ============ sf]] a}l°· tyf ljQLo k|0ffnLsf]] ;Da4{gsf] nflu tf]lsP adf]lhd ;"rgf g]6js{ :yfkgf / ;~rfng ug{]5 .

**= shf{ ;"rgf s]Gb|sf] :yfkgf M -!_ a}°n] b]xfosf] k|of]hgsf] nflu Pp6f shf{ ;"rgf s]Gb|sf] :yfkgf ug{{ jf u/fpg ;Sg]5 M–

bf]>f] ;+zf]wgåf/f vf/]h . u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

46

-s_ shf{ k|jfxdf z'4tf / pko'Qmtf sfod ug{ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfx?n] k|jfx u/]sf] shf{sf] ;"rgf k|fKt ug{,

-v_ v08 -s_ adf]lhd k|fKt ;"rgfnfO{ ;f]xL v08df plNnlvt k|of]hgsf] lgldQ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfx?sf]] aLrdf cfbfg k|bfg ug{,

-u_ ;dodf shf{ gltg]{ jf shf{sf] b'?kof]u ug{]{ C0fLx?sf] gfdfjnL clgjfo{ ?kdf s]Gb|nfO{ pknAw u/fpg,

-3_ a}°n] tf]s]sf] ;Ldf eGbf a9Lsf]] nufgL ug{'{ jf shf{ lbg' cl3 s]Gb|af6 clgjfo{ ?kdf ;"rgf lng,

-ª_ v08 -u_ adf]lhd k|fKt gfdfjnLnfO{ s]Gb| olsg u/L sfnf] ;"rLdf /fVg tyf ;f] ;DaGwdf cfjZos sf/afxL ug{, /

-r_ k|To]s jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] o:tf] ;"rgf cfbfg k|bfg u/], gu/]sf] tyf To:tf] ;"rgf cg'?k C0f nufgL ug]{ u/], gu/]sf] af/] lg/LIf0f, ;'kl/j]If0f tyf cg'udg u/L a}°nfO{ k|ltj]bg k]z ug{ .

-@_ a}°n] pkbkmf -!_ df plNnlvt sfo{nfO{ tf]lsP adf]lhd lgoldt tyf Jojl:yt ug]{5 .

kl/R5]b – (s=

km/kmf/v ;DaGwL Joj:yf

**s= km/kmf/vsf] sfo{ ug{ ;Sg] a}°sf] clwsf/ M -!_ a}°n] b]xfosf] s'g} cj:yfdf s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfnfO{ cfk\mgf] lgoGq0fdf lnO{ km/kmf/vsf] sfo{ cufl8 a9fpg ;Sg]5M–

-s_ k"0f{ jf cf+lzs ?kdf cfk\mgf] bfloTj e'QmfgL ug{ g;s]df, -v_ ;'kl/j]IfsLo ljZn]if0fsf cfwf/df ;f] ljZn]if0f ;DaGwL sfo{ ;dfKt ePsf] ldltn] gAa] lbgleq e'QmfgL ug{' kg{] bfloTjx? k'/f ug{ g;Sg] cj:yf ePdf, -u_ v'b ;DklQ eGbf bfloTj a9L ePdf, -3_ a}°n] tf]s]sf ;a} k|sf/sf k"FhL tyf sf]ifx?n] ;d]t vfDg g;Sg] u/L 3f6fdf uPdf, -ª_ a}°n] bkmf *^5= adf]lhd km/kmf/vsf] k|lqmofdf n}hfg] lg0f{o u/]df . -@_ s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf pk/ /x]sf] lgIf]kstf{ tyf ;'/lIft ;fx'sf] bfaLnfO{ km/kmf/v ug{] u/fpg] clwsf/ a}°nfO{ dfq x'g]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

47

-#_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] km/kmf/v ;DaGwL sfo{ ubf{ nfu]sf] ;Dk"0f{ vr{ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQ laqmL u/L k|fKt /sdaf6 Joxf]l/g] 5 .

**v= ljz]if k|zf;g ;d"xsf] u7g ;DaGwL Joj:yf M -!_ bkmf **s= adf]lhd s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] km/kmf/vsf] sfo{ cufl8 a9fpg] lg0f{o ePdf a}°n] ;f] k|of]hgsf nflu tf]lsP adf]lhdsf] of]Uotf k'u]sf JolQmx? dWo]af6 a9Ldf tLg hgf JolQm /x]sf] ljz]if k|zf;g ;d"x u7g u/L ;f] dfkm{t ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfnfO{ cfk\mgf] lgoGq0fdf lnO{ km/kmf/vsf] sfo{ cufl8 a9fpg ;Sg]5 .

-@_ a}°n] ljz]if k|zf;g ;d"xsf ;a} jf s'g} ;b:osf] sfd ;Gtf]ifhgs gePdf lghnfO{ tf]lsP adf]lhd kbd'Qm ug{ ;Sg]5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd kbd'Qm ug'{ cl3 lghnfO{ dgfl;a dflkmssf] ;do lbO{ ;'g'jfOsf] df}sf lbg' kg]{5 .

-$_ a}°n] km/kmf/v ;DaGwL sfo{ ;DkGg gx'Fb} ljz]if k|zf;g ;d"xsf ;b:onfO{ kbd'Qm u/]df ;f] :yfgdf tf]lsP adf]lhdsf] of]Uotf k'u]sf JolQmnfO{ afFsL cjlwsf nflu lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .

-%_ ljz]if k|zf;g ;d"xsf ;b:osf] kfl/>lds sfo{ ;Dkfbg;Fu cfa4 x'g] u/L tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

**u= ljz]if k|zf;g ;d"xsf] sfd, st{Jo tyf clwsf/ M -!_ ljz]if k|zf;g ;d"xnfO{ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;fwf/0f;ef, ;~rfns ;ldlt, k|d'v sfo{sf/L clws[t tyf cGo kbflwsf/Ln] k|of]u ug{ kfpg]] ;Dk"0f{ clwsf/ x'g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ sf] cwLgdf /xL ljz]if k|zf;g ;d"xnfO{ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] rn, crn ;DklQsf] Joj:yfkg ug{], s'g} ;DklQ tyf bfloTj km/kmf/s ug{] tyf ;f] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf ;~rfng ug{] ;DaGwdf b]xfosf clwsf/ x'g]5 M–

-s_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] laqmL x'g afFsL k'/} jf cf+lzs z]o/ gofF JolQmnfO{ laqmL ug{], -v_ s'g} sf/f]af/ ;~rfng ug{ Pj+ k|0ffnLut b[li6sf]0fn] lgoldt ?kdf ;~rfng ug{ ;lsg] vf; sfo{ ug{ cGo s'g} ;+:yfnfO{ lhDdf lbg] jf To:tf] sfo{ ;~rfng ug{sf] nflu s]xL ;dosf] nflu 5'§} k"n ;+:yf -a|Lh OlGi6Ro";g_ jf OsfO :yfkgf ug]{, -u_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf jf ;f] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] s'g} ;xfos sDkgLsf] s'g} jf ;a} sf/f]af/ jf ;DklQ laqmL ug{], -3_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] cGo s'g} JolQm jf ;+:yfdf /x]sf] ;DklQ jf xs clwsf/ laqmL ug{] .

48

-#_ ljz]if k|zf;g ;d"xnfO{ km/kmf/vsf] k|lqmofdf /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf ;DaGwdf b]xfo adf]lhdsf] cGo clwsf/ ;d]t x'g]5 M–

-s_ km/kmf/vsf] sfd sf/afxL cufl8 a9fpg ljz]if k|zf;g ;d"xn] cfkm"n] cfjZos 7fg]sf sfuhft ;DalGwt JolQmaf6 k]z ug{ nufpg], -v_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] hf/L u/]sf z]o/ jf cGo pks/0fsf] :jfldTj x:tfGt/0f ug{] jf ug{ nufpg], -u_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] lglZrt clwsf/, ;DklQ jf bfloTj csf]{ JolQmdf x:tfGt/0f ug{], -3_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] hf/L u/]sf] z]o/ jf cGo pks/0fnfO{ vf/]h ug{], -ª_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo;+:yfn] hf/L u/]sf] jf To;sf] s'g} jf ;a} z]o/wgLn] wf/0f u/]sf] z]o/ jf cGo :jfldTj ;DaGwL pks/0f tf]lsP adf]lhdsf] cfwf/df cGo s'g} JolQmsf] gfddf gfd;f/L ug{], -r_ cu|flwsf/ z]o/ jf k"FhL ;DaGwL cGo pks/0f hf/L ug{], -5_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQ ;+/If0f / x]/rfx ug{ cfjZos b]lvPsf ;a} sbdx? rfNg] .

-$_ o; bkmf adf]lhd jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] km/kmf/v ;DaGwL sfo{ ubf{ ljz]if k|zf;g ;d"xn] b]xfosf] sfo{ ug{ cfjZos kg]{ 5}g M– -s_ km/kmf/vsf] k|lqmofdf /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf z]o/wgL, lgIf]kstf{ jf ;fx' nufotsf ;fj{hlgs jf lghL If]qsf s'g} JolQmx?sf] k"j{ :jLs[lt lng, -v_ o; kl/R5]bdf cGoyf pNn]v ePsf]df afx]s s'g} JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfnfO{ ;"lrt ug{ .

-%_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] o; P]g adf]lhdsf] km/kmf/v ;DaGwL sfo{ k|f/De u/]sf] Ps jif{leq ;DkGg ul/;Sg' kg{]5 .

t/ ljz]if k|zf;g ;d"xn] ul//x]sf km/kmf/s;Fu ;DalGwt s'g} sfo{ tf]lsPsf] ;dodf ;DkGg x'g g;s]df cfjZostf / cf}lrTotfsf] cfwf/df a}°n] ljz]if k|zf;g ;d"xsf] sfof{jlw yk ug{ ;Sg]5 .

-^_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] tkm{af6 b]xfosf s'g} jf ;a} sfo{x? ;d]t ug{ ;Sg]5 M–

-s_ lgIf]k ;+sng ug{] tyf s'g} klg shf{ k|bfg ug{] afx]s jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] ul//x]sf cGo sfd sf/afxLnfO{ lg/Gt/tf k|bfg ug{, -v_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] ul/cfPsf s'g} sfd sf/afxL :ylut jf aGb ug{, -u_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQ lwtf] /fvL jf g/fvL shf{ lng,

49

-3_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] bfloTjsf] e'QmfgL /f]Sg jf ;f]sf nflu ;Ldf lgwf{/0f ug{, -ª_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] nflu cfjZos kbflwsf/L, sd{rf/L jf Joj;flos ;Nnfxsf/nfO{ lgo'Qm ug{ jf avf{:t ug{, -r_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] cfjZos 7fg]sf] ljifodf 5nkmn tyf lg0f{o ug]{ k|of]hgsf] nflu lgIf]kstf{ tyf ;fx'x?sf] ;ef af]nfpg, -5_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] gfdaf6 s'g} sfg"gL k|lt/Iff ug{, jf -h_ km/kmf/v;Fu ;DalGwt cGo cfjZos sfo{ ug{ jf u/fpg . -&_ ljz]if k|zf;g ;d"xnfO{ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf tyf ;f]sf ;xfos sDkgLsf] sfof{no, alxvftf, clen]v, ;DklQ tyf ;"rgf k|ljlw k|0ffnL dfly kxF'r /fVg] tyf lgoGq0f ug{] k"0f{ clwsf/ x'g]5 . -*_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] cfk\mgf] lgoGq0fdf /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] k"/} jf d'Vo ;DklQ cGo s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf ufEg] jf csf]{ s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQ k|fKt u/L Ps cfk;df ufleg pko'Qm 7fg]df ;f] ;DaGwdf k|rlnt sfg"g adf]lhd k|:tfj ;lxtsf] lgj]bg a}°df k]z ug{' kg{]5 . o;/L k|:tfj ;lxtsf] lgj]bg k|fKt ePkl5 a}°n] To:tf] lgj]bgnfO{ :jLsf/ jf c:jLsf/ ug{] ;DaGwL lg0f{o lng' kg{]5 . -(_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ljQLo l:yltsf cfwf/df pknAw /sd dWo] km/kmf/vsf] k|lqmofdf nfUg] cg'dflgt vr{ tyf k|rlnt sfg"g adf]lhdsf cGo vr{sf nflu cfjZos kg{ ;Sg] /sdsf] ljj/0f tof/ u/L kl/kSj e};s]sf] lgIf]k bfloTjsf] e'QmfgL ug{ pknJw x'g ;Sg] /sd dWo]af6 ;f] bfloTj afktsf] /sd Ps}k6s jf ls:tfaGbLdf lkmtf{ ug{] jf e'QmfgL ug{] Joj:yf ldnfpg' kg{]5 . o;/L e'QmfgL ubf{ Ps} ju{sf lgIf]kstf{ tyf ;fx'x?nfO{ ;dfg Jojxf/ ug{' kg{]5 . -!)_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf pk/ lgIf]kstf{ / ;fx'n] k]z u/]sf bfaLsf] j}wtf lgwf{/0f, bfaL e'QmfgL, bfloTj lgwf{/0f tyf u|fxssf] JolQmut ;DklQ lkmtf{ ug{] ;DaGwL sfo{ljlw tf]lsP adf]lhd x'g]5 . -!!_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ljz]if k|zf;g ;d"xn] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQ laqmL ubf{ tf]lsP adf]lhdsf cfwf/df Go"gtd d"No lgwf{/0f u/L lnnfd, l;naGbL k|:tfj, jftf{ h:tf Ps jf PseGbf a9L tl/sfaf6 kf/bzL{ / Joj;flos b[li6sf]0f /fvL laqmL ug{ ;Sg]5 .

50

-!@_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ljQLo ljj/0f, ;f] ;+:yfsf] ;DklQ laqmLsf] of]hgf / ;f] ;DaGwdf cfk\mgf] b[li6sf]0f, ;f] ;+:yfsf] bfloTjsf] k"jf{g'dfg jf ;f]sf] e'QmfgLsf] tl/sf, ;DklQsf] jf:tljs x:tfGt/0f / bfloTjsf] cg'dfg ;lxtsf] ljj/0f tf]lsP adf]lhd ;do ;dodf a}° ;dIf k]z ug{' kg{]5 . -!#_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] gofF z]o/ hf/L ug{, ;DklQ laqmL ug{, lwtf]klqs/0f -;]So"l/6fOh]zg_ sf] nflu ;DklQ PsLs[t ug{, bfloTjsf] k"jf{g'dfg ug{] Joj:yf ug{ jf To:tf sfo{x?sf] Joj:yfkg ug{ cfjZos 7fg]df k|rlnt sfg"g adf]lhd ;DklQ Joj:yfkg ;DaGwL sfo{ ug{ :yflkt s'g} lgsfo jf sDkgLnfO{ ;f] sfo{ ug{] lhDdf lbg ;Sg]5 . To:tf] lgsfo jf sDkgLnfO{ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] lgliqmo shf{, d"Nof+sg ug{ sl7g ;DklQ tyf bfloTj laqmL ug{] clwsf/ ;d]t x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5 .

**3 km/kmf/vsf] cjlwe/ clwsf/ :jtM lgnDag x'g] M -!_ km/kmf/vsf] k|lqmofdf /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf ;~rfns, k|d'v sfo{sf/L clws[t / cGo kbflwsf/Lsf] clwsf/ km/kmf/vsf] cjlwe/ :jtM lgnDag x'g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ljz]if k|zf;g ;d"xn] tf]s]sf sfo{x? ug{sf] nflu ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf ;~rfns, k|d'v sfo{sf/L clws[t tyf cGo kbflwsf/Lx?dWo] ;a} jf s;}sf] lgnDag km's'jf u/L km/kmf/v ;DaGwL sfddf v6fpg ;Sg]5 . -#_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] pkbkmf -@_ adf]lhd sfddf vl6g lbPsf] lgb{]zgsf] kfngf gug{] JolQmnfO{ s'g} klg ;dodf avf{:t ug{ ;Sg]5 . -$_ pkbkmf -#_ adf]lhd avf{:t ePsf] JolQmn] To:tf] a}° jf ljQLo ;+:yfaf6 s'g} kfl/>lds tyf ;'ljwf kfpg]] 5}g .

**ª= km/kmf/v ;DaGwL sfo{sf] ;"rgf / btf{ M -!_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] km/kmf/v ;DaGwL sfo{ k|f/De u/]sf] b'O{ lbgleq b]xfosf] ljj/0f ;lxtsf] ;"rgf ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] k|To]s sfof{nonfO{ lbg' kg{]5 M–

-s_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfnfO{ cfkm"n] lgoGq0fdf lnO{ sfd z'? u/]sf] ldlt / ;do,

-v_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] cfly{s sf/f]af/ ug{] jf ;f]sf] Joj:yfkg ug{] jf ;f] ;DaGwL lgb{]zg lbg] ;fljssf] clVtof/ k|fKt JolQmsf] clVtof/L tyf lhDd]jf/L vf/]h ul/Psf] Joxf]/f,

-u_ lgIf]kstf{n] ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf /x]sf] cfk\mgf] lgIf]k / tf]lsPsf] aLdf tyf ;'/If0f /sdeGbf a9L /x]sf] cfk\mgf] bfaL k|:t't ug{] tl/sf, ;do / :yfg,

51

-3_ lgIf]kstf{n] aLdf / ;'/If0f ePsf] cfk\mgf] lgIf]k lkmtf{ kfpg]] tl/sf, ;do / :yfg, / -ª_ ;'/lIft ;fx'n] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfaf6 k|fKt ug{'kg{] bfaL k|:t't ug{] tl/sf, ;do / :yfg .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf ljj/0f ;lxtsf] ;"rgf ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf ;/f]sf/jfnfn] hfgsf/L k|fKt ug{] u/L ;fj{hlgs ?kdf k|sfzg ug{' kg{]5 . o:tf] ;"rgfnfO{ k|To]s xKtf k|sfzg x'g] u/L rf/ xKtf;Dd /fli6«o b}lgs klqsfdf ;d]t k|sfzg ug{' kg{]5 .

-#_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf km/kmf/vsf] k|lqmofdf uPsf] cj:yf / ;f] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] clVtof/ k|fKt clwsf/L tyf lghsf] clVtof/Ldf ePsf] kl/jt{g ;DaGwL hfgsf/L a}°, sDkgL /lhi6«f/sf] sfof{no, ;DalGwt lwtf]kq ljlgd]o ahf/ / k|rlnt sfg"g adf]lhd lgIf]k ;'/If0f ug{ :yflkt ;+:yf / cGo ;DalGwt lgsfodf ;d]t clen]vsf nflu k7fpg' kg{]5 .

**r= gofF jf;nft tof/ ug{' kg]{ M -!_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] bkmf **s= adf]lhd km/kmf/vsf] k|lqmofdf uPsf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] jf:tljs ljQLo l:ylt b]lvg] u/L b]xfosf cfwf/df gofF jf;nft tof/ ug{' kg{]5 M–

-s_ ;DklQsf] v'b k|fKt x'g] d"Nosf] cfwf/df,

-v_ bkmf **em= adf]lhd k|fyldstfsf cfwf/df ljt/0f ug{' kg{] bfloTjsf] d"NonfO{ ;d]t ;dfof]hg u/]/ .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd gofF jf;nft tof/ ubf{ bfloTj lgwf{/0f ug]{ tl/sf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd tof/ ul/Psf] jf;nft / ;f] ;DaGwL lj:t[t ljj/0f a}° ;dIf tf]lsP adf]lhd k]z ug{' kg{]5 .

**5= jfl0fHo a}s jf ljQLo ;+:yfsf] ljQLo l:ylt ;'wf/sf] nflu l;kmfl/; ug{ ;Sg] M -!_ o; kl/R5]b adf]lhd s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DaGwdf z'? ePsf] km/kmf/vsf] k|lqmof ;DkGg ubf{ ;du| ljQLo :yfloTj jf k|0ffnLdf gsf/fTds c;/ kg{] b]lvPdf ljz]if k|zf;g ;d"xn] ;f]xL Joxf]/f pNn]v u/L ;f] cj:yf l;h{gf x'g glbgsf nflu To:tf] ;+:yfsf] ;DklQ tyf bfloTjsf] cj:yf ;d]t ;dfj]z u/L eljiodf rfNg' kg{] sbd ;lxtsf] k|ltj]bg tof/ u/L a}° ;dIf k]z ug{' kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|ltj]bg k|fKt ePkl5 a}°n] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] km/kmf/v ubf{ ;du| ljQLo :yfloTj jf k|0ffnLdf gsf/fTds c;/ kg{] b]lvg cfPdf / g]kfn ;/sf/n] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf nufgL

52

u/]df ljQLo l:ylt ;'wf/ x'g ;Sg] cj:yf b]lvPdf a}°n] cfk\mgf] /fo ;lxt ;f]xL Joxf]/f g]kfn ;/sf/ ;dIf l;kmfl/; ug{]5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd a}°sf] l;kmfl/;df g]kfn ;/sf/n] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf nufgL u/L To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ljQLo l:ylt ;'wf/ ePdf ;'wf/ ePsf] ldltn] a9Ldf kfFr jif{leq af]nsaf]nsf] dfWodåf/f g]kfn ;/sf/n] cfk\mgf] nufgL ePsf] /sd lghL If]qnfO{ laqmL u/L p7fpg' kg]{5 .

**h= k'n ;+:yf -a|Lh OlGi6Ro";g_ jf PsfO :yfkgf ug{ ;lsg] M -!_ bkmf **u= sf] pkbkmf -@_ sf] v08 -v_ adf]lhd k'n ;+:yf jf PsfO :yfkgf u/L jf tf]sL km/kmf/s ;DaGwL sfo{ ;~rfng ug{ pko'Qm x'g] b]lvPdf ljz]if k|zf;g ;d"xn] a}° ;dIf cg'/f]w ug{ ;Sg]5 . To:tf] cg'/f]w dgfl;a b]lvPdf a}°n] To:tf] k'n ;+:yf jf OsfO :yfkgf u/L jf tf]sL km/kmf/s ;DaGwL sfo{ ug{ cg'dlt lbg ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd :yflkt ;+:yf jf PsfOnfO{ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] clwsf/, bfloTj, ;DklQ tyf To:tf] ;+:yfn] k|fKt u/]sf] s'g} e'QmfgL, ;dfzf]wg jf km5\of}{6 k|0ffnLsf] ;b:otf ;d]t /x]sf] dflgg]5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd :yflkt ;+:yf jf PsfOsf z]o/wgL, ;fx' jf s'g} cGo JolQmnfO{ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQ jf clwsf/df s'g} lsl;dsf] clwsf/ x'g] 5}g .

-$_ k'n ;+:yf jf PsfOsf] sfd, st{Jo / clwsf/ tyf To:tf] ;+:yf jf PsfOsf kbflwsf/Ln] kfpg]] kfl/>lds / ;'ljwf a}°n] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

-%_ k'n ;+:yf jf PsfO{ jf cGo s'g} ;+:yfdf ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQ tyf bfloTj x:tfGt/0f ug{sf nflu b]xfosf] s'g} s'/f cfjZos kg{] 5}g M–

-s_ ;fx' jf s'g} ;Da4 kIfsf] ;xdlt lng, -v_ k|rlnt sDkgL tyf lwtf]kq ;DaGwL sfg"gn] tf]s]sf] k|lqmof k"/f ug{, jf -u_ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf kIf /x]sf] s'g} s/f/df tf]lsPsf] k|lqmof k"/f ug{ . **em= e'QmfgLsf] k|fyldstfqmd M -!_ km/kmf/vsf] k|lqmofdf /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo

;+:yfsf] ;DklQ laqmLaf6 k|fKt /sd lgIf]kstf{, ;fx' / ljz]if k|zf;g ;d"xn] d"Nof+sg u/L e'QmfgL ug'{ kg]{ b]lvPsf cGo JolQmx?nfO{ e'QmfgL ug{] tyf /sd 5'6\ofpg] sfo{ b]xfo adf]lhdsf] k|fyldstfsf cfwf/df ug{' kg{]5 M–

53

-s_ o; P]gsf] Joj:yfsf] sfof{Gjogsf nflu a}° tyf ljz]if k|zf;g ;d"xn] u/]sf vr{, sd{rf/Lsf] kfl/>lds / ;'ljwf afktsf] vr{, ;f] ;DaGwdf sfddf nufOPsf k]zfut Joj;foLsf] z'Ns tyf cGo ;Da4 vr{ nufot km/kmf/vsf] k|lqmofdf u/]sf] cfjZos vr{,

-v_ lgIf]kstf{sf] s'n :jLs[t bfaL /sdsf] ;Ldfdf ga9\g] u/L k|rlnt sfg"g adf]lhd ePsf lgIf]k aLdf ;'/If0f ;Ddsf] /sd jf To:tf] lgIf]k /sd sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf] lgIf]k aLdf ;'/If0f ug{] ;+:yfn] lgIf]kstf{nfO{ e'QmfgL u/]sf] eP ;f] a/fa/sf] /sd,

-u_ v08 -v_ adf]lhd e'QmfgL eO{ afFsL x'g cfPsf] lgIf]k,

-3_ sfg"g adf]lhd ;'/lIft ;fx'sf] ?kdf dfGotf k|fKt JolQmx?sf] :jLs[t bfaL .

-@_ pkbkmf -!_ df plNnlvt qmd cg';f/ e'QmfgL ubf{ s'g} ju{sf] :jLs[t bfaLsf] /sd e'QmfgL ug{ ckof{Kt ePdf ;dfg ju{sf bfaLstf{x?nfO{ ;dfg'kflts ?kdf /sd ljt/0f ug{' kg{]5 .

-#_ lgIf]kstf{ jf ;'/lIft ;fx'x?nfO{ bfaLsf] e'QmfgL ubf{ /fli6«otf, a;f]af;sf] :yfg jf If]qflwsf/ h:tf s'g} klg cfwf/df e]befj gu/L ;dfg ?kn] e'QmfgL ug{' kg{]5 .

-$_ ;dod} bfaL k]z ug{] ;'/lIft ;fx'x?sf] :jLs[t bfaL ;'/If0fdf /x]sf] ;DklQsf] laqmLaf6 k|fKt /sdn] vfd];Dd klxnf] k|fyldstfdf /fvL e'QmfgL ug{' kg{]5 . To:tf] ;'/If0fn] gvfd]sf] bfaL cGo ;fx'x?sf] bfaL ;/x x'g]5 .

-%_ bkmf **7= sf] pkbkmf -$_ adf]lhd l;h{gf x'g ;Sg] cfly{s Ifltk"lt{ ;DaGwL bfloTj axg ug{] k|of]hgsf nflu ljz]if k|zf;g ;d"xn] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQ laqmLaf6 k|fKt ePsf] /sdsf] b'O{ k|ltzt /sd 5'§} vftf v8f u/L hDdf ug{' kg{]5 .

-^_ lgIf]kstf{ tyf ;'/lIft ;fx'x?nfO{ e'QmfgL u/L pkbkmf -%_ adf]lhd /sd 5'6\ofOPkl5 afFsL x'g cfpg] /sd k|rlnt sfg"g adf]lhd ltg{' a'emfpg' kg{] s/, b:t'/, z'Ns ;f] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] cGo ;fx' jf :jLs[t bfaLstf{x? tyf z]o/wgL jf cGo k|sf/n] :jfldTj u|x0f u/]sf JolQmx?nfO{ bkmf **0f= sf] pkbkmf -#_ adf]lhd lgo'Qm lnlSj8]6/n] k|rlnt sfg"g adf]lhd tf]lsPsf] k|fyldstfsf cfwf/df ;dfg'kflts ?kdf ljt/0f ug{' kg{]5 .

**`= ljz]if k|zf;g ;d"xn] a}° jf ljQLo ;+:yf lgoGq0fdf lnPkl5sf] c;/ M -!_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf cfk\mgf] lgoGq0fdf lnPkl5 bkmf **em= adf]lhd e'QmfgL k|fKt ug{ g;Sg] ;f] ;+:yfsf lgIf]kstf{ tyf ;fx'x?sf] bfaL / s'g} n]gfsf] ;DaGwdf pQm ;+:yfsf] ;DklQ dflysf] clwsf/ sfod ug{] s'g} klg sfo{ :jtM :yug x'g]5 .

54

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;dfzf]wg, e'QmfgL / km5\of}{6 k|0ffnLdf ;+nUg JolQm;F+usf] sf/f]af/ tyf ;DklQ x:tfGt/0f ;DaGwL sfo{ / km/kmf/vsf] k|lqmof;Fu ;DalGwt gePsf sfd s'/fx? :yug ePsf] dflgg] 5}g .

-#_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfnfO{ km/kmf/vsf] k|lqmofdf n}hfg k|of]hgsf] nflu ljz]if k|zf;g ;d"x u7g x'g'eGbf 5 dlxgf cufj} To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf pk/ s'g} bfloTj jf ;'/If0fsf] clwsf/ l;h{gf ePsf]df afx]s To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] s'g} ;DklQ, bfloTj jf ;'/If0f pk/ s;}sf] clwsf/ l;h{gf ePsf] dflgg] 5}g .

-$_ pkbkmf -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg km/kmf/ssf] k|lqmof rln/x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQdfly ljz]if k|zf;g ;d"xn] l;h{gf u/]sf] s'g} k|sf/sf] bfloTj jf ;'/If0fnfO{ afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g .

-%_ ljz]if k|zf;g ;d"x u7g ePkl5 ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] z]o/wgL jf cGo s'g} k|sf/sf] :jfldTj /x]sf JolQmsf] ;Dk"0f{ clwsf/ km/kmf/vsf] k|lqmof ;dfKt geP;Dd :jtM lgliqmo x'g]5 .

-^_ ljz]if k|zf;g ;d"x u7g eO{ km/kmf/vsf] k|lqmofdf /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] xsdf lwtf]kq ;DaGwL k|rlnt sfg"gdf /x]sf Joj:yf nfu" x'g] 5}g .

**6= km/kmf/v ;DaGwL sf/afxL k|f/De x'g'eGbf klxn]sf sf/afxL lgliqmo x'g] M -!_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] b]xfosf] cj:yfdf jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DklQdf k|efj kfg{] sf/f]af/ jf t];|f] kIf;Fu ;DalGwt x:tfGt/0fnfO{ lgliqmo ug{ ;Sg]5 M–

-s_ km/kmf/vsf] k|lqmof z'? x'g' cufj} ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf lgIf]kstf{ jf ;fx'sf] lxt ljk/Lt x'g] u/L u/]sf sf/f]af/ jf ;Demf}tfx?,

-v_ km/kmf/ssf] k|lqmof z'? ePsf] ldltn] kfFr jif{ cufl8;Dd s'g} z]o/wgL, ;~rfns, kbflwsf/L jf ltgsf gft]bf/x?nfO{ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] lagf d"No u/]sf s'g} klg x:tfGt/0fx?,

-u_ km/kmf/vsf] k|lqmof z'? ePsf] ldltn] tLg jif{ cufl8;Dd s'g} t];|f] kIfnfO{ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] lagf d"No u/]sf s'g} klg x:tfGt/0fx?, -3_ km/kmf/vsf] k|lqmof z'? ePsf] ldltn] tLg jif{ cufl8;Dd jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] t'ngfTds ?kdf sd k|ltkmn k|fKt ug{] jf csf]{ kIfnfO{ a9L k|ltkmn lbg] lsl;dn] ;DkGg u/]sf sf/f]af/x?,

-ª_ km/kmf/vsf] k|lqmof z'? ePsf] ldltn] kfFr jif{ cufl8;Dd jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf lgIf]kstf{sf] lxt ljk/Lt x'g] jf clwsf/ xgg\ x'g] u/L ul/Psf] s'g} sfo{,

55

-r_ km/kmf/vsf] k|lqmof z'? ePsf] ldltn] 5 dlxgf cufl8;Dd ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] e'QmfgL ug{' kg{] shf{ afkt s'g} JolQmnfO{ kmfO{bf k'¥ofpg] p2]Zon] jf vf/]hLsf] k|lqmofdf ;fx'n] k|fKt ug{] /sd a9fpg] p2]Zon] lghsf] gfddf ePsf] ;DklQ x:tfGt/0f .

t/ k|lt lgIf]k ladf / ;'/If0fn] vfd];Ddsf] /sd ggf£g] u/L ul/Psf] lgIf]k afktsf] e'QmfgLsf ;DaGwdf of] v08sf] Joj:yf cfslif{t x'g] 5}g .

-@_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] km/kmf/vsf] k|lqmof z'? ePsf] ldltn] Ps jif{ cufl8;Dd jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;~rfns, kbflwsf/L jf lghsf glhssf] gft]bf/;Fu ;+:yfsf] lgIf]kstf{ tyf ;fx'sf] lxt ljk/Lt x'g] u/L ul/Psf sf/f]af/ ab/ ug{ jf ltgLx?af6 ;f] afktsf] /sd c;'n ug{ ;Sg]5 .

-#_ pkbkmf -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] cfk\mgf] ;fdfGo sf/f]af/sf] l;nl;nfdf u/]sf jf plrt / kof{Kt d"No cfbfg k|bfg ePsf jf To:tf] ;+:yf km/kmf/vdf hfg' cufl8;Dd e'QmfgL gePsf sf/f]af/nfO{ ljz]if k|zf;g ;d"xn] ab/ ug{] 5}g .

-$_ pkbkmf -!_ / -@_ adf]lhd ab/ ul/Psf sf/f]af/ jf x:tfGt/0faf6 ;DklQ k|fKt ug{] JolQmn] To:tf] ;DklQ cljnDa lkmtf{ ug{' kg{]5 . ;DklQ k|fKt ug]{ JolQm;Fu To:tf] ;DklQ g/x]sf] cj:yfdf ;f] ;DklQsf] d"No a/fa/sf] /sd ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf hDdf ug{' kg{]5 . s'g} unt dg;fon] To:tf] sf/f]af/ ug{] tyf sf/f]af/ ab/ ePkl5 ;DklQ jf ;f] a/fa/sf] d"No ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf cljnDa lkmtf{ gug{] JolQmsf] xsdf lgh pk/ ;'/lIft ;fx' ;/x bfaL sfod /xg]5 .

-%_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfaf6 c:jefljs ¿kn] sd d"Nodf s'g} JolQmnfO{ x:tfGt/0f eO{ To:tf] JolQmaf6 ;d]t t];|f] kIfdf x:tfGt/0f ePsf] s'g} ;DklQsf] xsdf ;f]sf] nfut d"No lbO{ lkmt{f lng ;Sg]5 .

-^_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] km/kmf/vsf] k|lqmof ;~rfng ubf{ s'g} klg lsl;dsf] rn crn ;DklQ jf xs x:tfGt/0f ug{ ;DalGwt lgsfonfO{ n]vL k7fpg ;Sg]5 . o;/L ljz]if k|zf;g ;d"xn] n]vL k7fPsf]df ;DalGwt lgsfon] To:tf] rn crn ;DklQ jf xs ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] gfddf bflvn vf/]h jf x:tfGt/0f ul/lbg' kg{]5 .

-&_ s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf km/kmf/vsf] nflu ljz]if k|zf;g ;d"x u7g eO{ k|lqmofdf /x]sf] cj:yfdf s;}n] ;f] cufj} k|bfg u/]sf ljB't, kfgL, 6]lnkmf]g, 3/hUuf, ;jf/L ;fwg h:tf cGo j:t' tyf ;]jf afktsf] /sd k|fKt gu/]sf] sf/0fn] dfq To:tf] j:t' tyf ;]jf aGb ug{ u/fpg x'Fb}g . To;/L k|fKt j:t' tyf

56

;]jfsf] e'QmfgLsf] xsdf ljz]if k|zf;g ;d"xn] km/kmf/vsf] k|lqmofdf hfg' cl3 sfod /x]sf] jSof}tf /sd ;DalGwt ;]jf k|bfosnfO{ e'QmfgL ug{' kg{]5 .

**7= km/kmf/v ;DaGwL cGo Joj:yf M -!_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg km/kmf/vsf] k|lqmofdf /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf;Fu ;DalGwt ;a} bfaLx?sf ;DaGwdf o;} P]g adf]lhd x'g]5 .

-@_ ljz]if k|zf;g ;d"xsf] kx'Fr / lgoGq0fsf] clwsf/df s;}n] afwf cj/f]w, bvn jf x:tIf]k ug{' u/fpg' xF'b}g . s;}n] To:tf] sfo{ u/] u/fPdf ljz]if k|zf;g ;d"xn] ;DalGwt k|zf;g jf k|x/LnfO{ cfjZos ;xof]usf] nflu cg'/f]w ug{ ;Sg]5 . To;/L cg'/f]w eO{ cfPdf ;DalGwt lgsfon] cfjZos ;'/Iffsf] Joj:yf u/L To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] sfof{no, ;DklQ, clen]v, alxvftf / ;"rgf k|ljlw k|0ffnL dfly ljz]if k|zf;g ;d"xsf] kx'Fr / lgoGq0f sfod ug{ ;xof]u ug{' kg{]5 .

-#_ o; kl/R5]b adf]lhd ljz]if k|zf;g ;d"x jf a}°n] u/]sf] sfd sf/afxLdf dsf{ kg{] s'g} kIfn] Ifltk"lt{sf] nflu ljz]if k|zf;g ;d"xn] a}°df k|ltj]bg k]z u/]sf] jf s'g} sf/0fn] ljz]if k|zf;g ;d"x lj36g ePsf]df lj36g ePsf] ldltn] ;f7L lbgleq cbfnt ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .

-$_ cbfntn] b]xfosf] cj:yfdf dsf{ kg{] kIfnfO{ dgfl;a dflkmssf] cfly{s Ifltk"lt{ e/fO{ lbg ;Sg]5 M–

-s_ km/kmf/ssf] qmddf clwsf/ If]q gf3L u/]sf] s'g} sfd sf/afxL ePsf]df, -v_ o; P]g adf]lhd km/kmf/vsf] k|lqmof k"/f gu/]sf]df, -u_ km/kmf/ssf] sf/afxL ubf{ kof{Kt cfwf/ / sf/0f lagf u/]sf]df .

-%_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] o; P]g adf]lhd cfkm"nfO{ k|fKt clwsf/sf] k|of]u ubf{ kf/bzL{ Pj+ Gofof]lrt tj/n] ;DalGwt lgIf]kstf{ tyf cGo bfaLstf{sf] lxt x'g] u/L ug{' kg{]5 .

-^_ km/kmf/vsf] k|lqmofsf] l;nl;nfdf a}° jf ljz]if k|zf;g ;d"xsf] k|ltlglwTj ug{] jf lghnfO{ ;xof]u ug{] JolQmn] k|fKt ug{] kfl/>lds tyf ;'ljwf a}°n] lgw{f/0f u/] adf]lhd x'g]5 .

-&_ km/kmf/vsf] k|lqmofnfO{ ;xof]u k'Ug] u/L a}° jf ljz]if k|zf;g ;d"xsf] lg0f{o sfof{Gjog ug{] l;nl;nfdf ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf ;~rfns tyf kbflwsf/Ln] u/]sf] s'g} sfo{sf lj?4df s'g} lgIf]kstf{, z]o/wgL jf ;fx'n] s'g} lsl;dsf] d'2f dfldnf ug{ kfpg]] 5}g .

-*_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg a}°n] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] km/kmf/v k|lqmofsf] ;DaGwdf ;f] ;+:yf;Fu ;DalGwt ;"rgf Pj+ ljj/0fx? s'g} ;/sf/L jf lghL If]qsf] s'g} JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfaf6

57

k|fKt ug{ ;Sg]5 . a}°n] cfb]z lbPdf s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] d'Vo Joj:yfksLo ;"rgf, k|ljlw /xg] :yfg tyf ;f] ;+:yfn] ug{] ;+j]bgzLn Pj+ d'Vo sfo{ ;lxtsf] ljj/0f a}° ;dIf k]z ug{' kg{]5 . To;/L a}°n] dfu]sf] s'g} klg ;"rgf k|bfg ug{' ;DalGwt JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfsf] st{Jo x'g]5 .

**8= km/kmf/v ;DaGwL sfo{sf] clGtd ljj/0f k]z ug{' kg{] M -!_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] km/kmf/v ;DaGwL sfo{ ;DkGg u/]kl5 jf To:tf] ;d"xsf] Dofb ;dfKt ePkl5 jf s'g} sf/0fn] ;f] ;d"x lj36g ePsf] kGw| lbgleq lghn] cfkm"n] ;DkGg u/]sf] sfd sf/afxL Pj+ ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] cfDbfgL / vr{sf] ljj/0f, ljQLo sf/f]af/sf] >f]t Pj+ ;f]sf] pkof]u ;DaGwL ljj/0f nufot afFsL ;DklQ / bfloTjsf] ljj/0f tof/ u/L k/LIf0f u/fO{ ;f] ;d]t ;dfj]z ul/Psf] k|ltj]bg a}° ;dIf k]z ug{' kg{]5 . To:tf] k|ltj]bgdf ;f] ;+:yfsf ;Gbe{df eljiodf a}°n] rfNg' kg{] sbdx?sf] ;DaGwdf cfjZos ;'emfj ;d]t ;dfj]z ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|ltj]bg k|fKt ePkl5 a}°n] ;f] k|ltj]bgdf plNnlvt ;'emfj ;d]tnfO{ ljrf/ u/L bkmf **5= adf]lhd pQm jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;~rfngsf] Joj:yf ldnfpg] jf bkmf **0f= adf]lhd vf/]hLsf] nflu cbfntdf lgj]bg lbg] ljifodf cfjZos lg0f{o ug'{ kg]{5 .

**9= kf/:kl/s ;xof]usf] cfbfg k|bfg ug{] M -!_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] a}°sf] k"j{ :jLs[lt lnO{ s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] km/kmf/vsf] k|lqmof cufl8 a9fpg] l;nl;nfdf ljb]zL d'n'ssf] ;DalGwt lgsfo;Fu cfjZostf cg';f/ ;xof]usf nflu cg'/f]w ug{ ;Sg]5 .

-@_ ljz]if k|zf;g ;d"xn] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] km/kmf/vsf] k|lqmofsf ;DaGwdf a}°sf] k"j{ :jLs[lt lnO{ csf]{ d'n'sdf eO/x]sf] sf/afxLnfO{ kf/:kl/stfsf] cfwf/df ;xof]u ug{ jf csf]{ d'n'ssf] clwsf/ k|fKt lgsfon] ul//x]sf] sfd sf/afxLnfO{ dfGotf k|bfg ug]{ u/L cfjZos sf/afxL cufl8 a9fpg ;Sg]5 . o:tf] ;xof]u ubf{ jf sfd sf/afxLnfO{ dfGotf k|bfg ubf{ bfaLstf{x?nfO{ ;dfg Jojxf/ ug{' kg{]5 .

-#_ uf]kgLotf sfod ug{' kg{] tyf ;+j]bgzLn tYof+sx?sf] ;'/Iff ug{' kg{] cj:yfdf afx]s ljz]if k|zf;g ;d"xn] km/kmf/ssf] k|lqmofdf /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] n]gf c;'nL, km/kmf/v of]hgf cflbsf ljifodf a}°sf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ljb]zL d'n'ssf] ;DalGwt lgsfo;Fu ;"rgf cfbfg k|bfg ug{ ;Sg]5 .

-$_ g]kfndf :yflkt eO{ ljb]zdf ;d]t zfvf jf sfof{no /x]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf jf ljb]zL d'n'sdf :yfkgf eO{ g]kfndf zfvf jf sfof{no /x]sf] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] km/kmf/vsf ;DaGwdf a}° tyf lgIf]k aLdf ;'/If0f ug{] ;+:yfn] ;d]t Ps cfk;df ;dGjo / ;xof]u cfbfg k|bfg ug{ ;Sg]5g\ .

58

-%_ a}° tyf lgIf]k ladf ;'/If0f ug{] ;+:yfn] ljb]zL d'n'ssf ;DalGwt lgsfon] ul//x]sf] km/kmf/v tyf ;f]sf] of]hgfsf ;DaGwdf cfk;L ;Demf}tf u/L km/kmf/vdf k/]sf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] ;DaGwdf k|efj kfg{] s'g} 36gf jf ;d:ofsf] af/]df s'g} hfgsf/L jf ;xof]u dfu u/]sf]df To:tf] hfgsf/L jf ;xof]u cfbfg k|bfg ug{ ;Sg]5g\ .

-^_ o; bkmf adf]lhd kf/:kl/stfsf] cfwf/df ljb]zL d'n'ssf] s]Gb|Lo a}°, jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf jf lgIf]k aLdf ;'/If0f ug{] ;+:yf;Fu s'g} ;xof]u lng'kbf{ jf ;dGjo ug{'kbf{ ;/sf/L :t/af6} To:tf] ;xof]u tyf ;dGjo cfjZos k/]df ;f] ;DaGwdf cfjZos Joj:yf ldnfO{ lbg a}°n] g]kfn ;/sf/ ;dIf l;kmfl/; ug]{5 .

**0f= vf/]hLsf] nflu lgj]bg lbg ;Sg]M -!_ a}°n] s'g} klg jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf ;DaGwdf z'? u/]sf] km/kmf/vsf] k|lqmof ;dfKt ePdf jf cGo s'g} sf/0fn] ;f] k|lqmof ;DkGg gxF'b} ;f] ;DaGwdf ljz]if k|zf;g ;d"xn] lbPsf] ;'emfj jf cGo cfwf/df ;d]t To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf /fd|f];+u ;~rfng x'g g;Sg] eGg] s'/fdf a}° ljZj:t ePdf To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfnfO{ vf/]h ug{sf nflu cbfnt ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd a}°n] vf/]hLsf] nflu lgj]bg lbPsf]df To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfsf] vf/]hLsf] ;DaGwdf bfdf;fxL ;DaGwL P]g, @)^# sf] bkmf !) sf] pkbkmf -#_ / bkmf !# nfu" x'g] 5}g .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd a}°n] lgj]bg lbPsf]df To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yf vf/]hLsf] nflu cbfntn] lnlSj8]6/ lgo'Qm ug{] cfb]z lbg ;Sg]5 .

kl/R5]b – !)

jf;nft, n]vfk/LIf0f tyf k|ltj]bg

*(= cfly{s jif{ M a}°sf] cfly{s jif{ g]kfn ;/sf/sf] cfly{s jif{ ;/x x'g]5 .

()= n]vf k|0ffnL M -!_ a}°n] g]kfn n]vfdfg cg';f/sf] n]vf k|0ffnL cg'?k sf/f]af/ / ljQLo cj:yf :ki6 b]lvg] u/L cfk\mgf] cfo Joosf] ljj/0f b'?:t /fVg' kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn n]vfdfgdf ;dfj]z gePsf If]qx?df cGt/f{li6«o n]vf dfkb08nfO{ cfwf/sf] ?kdf lng' kg{]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

59

(!= jflif{s k|ltj]bg M -!_ a}°n] jf;nft, ====== cfo Joo / ;f]; “u ;DalGwt ljj/0f ;d]t v'nfO{ k|To]s cfly{s jif{sf] nflu jflif{s k|ltj]bg tof/ ug{' kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] jflif{s k|ltj]bg a}°n] k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] ldltn] rf/ dlxgfleq g]kfn ;/sf/df k]z ug{]5 .

(@= n]vfk/LIf0f M -!_ a}°sf] n]vfk/LIf0f dxfn]vfk/LIfsn] ug{]5 .

-@_ ;ldltn] rfx]df a}°sf]] cfGtl/s n]vfk/LIf0f afx\o n]vfk/LIfsaf6 klg u/fpg ;Sg]5 . To:tf] n]vfk/LIf0f u/fp“bf cGt/f{li6«o k|rng cg';f/sf] n]vf k|0ffnL cg'?k u/fOg]5 .

(#= g]kfn ;/sf/df k|ltj]bg k]z ug{] M -!_ a}°n] k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] ldltn] rf/ dlxgfleq b]xfosf k|ltj]bgx? g]kfn ;/sf/ ;dIf k]z ug{' kg{]5 M–

-s_ n]vfk/LIf0f k|ltj]bg .

-v_ cfÇgf] sfd sf/afxL af/]sf] k|ltj]bg .

-u_ cfly{s tyf ljQLo cj:yf af/]sf] k|ltj]bg .

-@_ a}°n] k|To]s dlxgf ;dfKt ePsf] kGw| lbgleq cfÇgf] dfl;s jf;nft tof/ u/L k|sfzg ug]{5 .

($= df}lb|s gLlt ;DaGwL k|ltj]bg M a}°n] k|To]s jif{ df}lb|s gLlt ;DaGwL k|ltj]bg ;fjh{lgs hfgsf/Lsf]] nflu k|sfzg ug]{5 . o;/L k|sfzg ul/g] k|ltj]bgdf b]xfosf] s'/fx? ;dfj]z x'g' kg]{5 M–

-s_ a}°n] cl3Nnf] jif{ cjnDag tyf nfu" u/]sf] df}lb|s gLltsf] l;+xfjnf]sg / d"Nof°g .

-v_ a}°n] cfufdL jif{ cjnDag tyf nfu" ug{]{ df}lb|s gLltsf]] cf}lrTo / ;f]sf] ljj]rgf .

kl/R5]b – !! s;"/, b08 ;hfo / sf/afxL

(%= o; P]g adf]lhd s;"/ u/]sf] dflgg] M -!_ s;}n] of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgod jf ;f] cGtu{t hf/L ul/Psf]] cfb]z jf lgb]{zg ljk/Lt x'g] u/L lgIf]k lnPdf jf shf{ lbPdf jf l8a]Gr/ jf cGo ljQLo pks/0f hf/L u/]df jf a}°n] lgwf{/0f u/]sf] gLlt ljk/Lt Aofh lng' jf lbg' u/]df jf hfnL jf vf]6f] jf gSsnL jf k|ltlnlk d'b||f hf/L u/]df jf To:tf] d'b||f ljt/0f jf n]gb]gdf ;+nUg ePdf, ljb]zL

bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk .

60

ljlgdo sf/f]af/ u/]df jf To:tf sfo{df ;+nUg ePdf ====== jf k|rlnt sfg"g adf]lhd a}° af6 Ohfhtkq lng' kg{]df ;f] glnO{ To:tf] sf/f]af/ u/]df jf kl/R5]b–(s= adf]lhdsf] km/kmf/vsf k|lqmofdf afwf k'¥ofPdf o; P]g adf]lhd s;"/ u/]sf] dflgg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df n]lvP b]lv afx]s s;}n] of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgod jf ;f] cGtu{t hf/L ul/Psf]] cfb]z jf lgb]{zg kfngf gu/]df ;d]t lghn] o; P]g adf]lhd s;"/ u/]sf] dflgg]5 .

(^=b08 ;hfo M -!_ bkmf (% sf] pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhdsf] s;"/ ug{] JolQmnfO{ pQm s;"/;Fu ;DalGwt lauf] hkmt u/L lauf]sf] tLg u'0ff;Dd hl/afgf jf tLg jif{;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 .

-@_ bkmf (% sf] pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd ;hfo ubf{ lauf] sfod ug{ g;lsg] cj:yf ePdf s;"/sf] dfqf x]/L a9Ldf bz nfv ?k}ofF;Dd hl/afgf jf tLg jif{;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 .

-#_ bkmf (% adf]lhdsf] s;"/ s'g} kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] u/]sf]df To:tf] ;hfo ;f] kmd{, sDkgL jf ;+:yfsf] d'Vo kbflwsf/LnfO{ x'g]5 .

-$_ bkmf (% adf]lhdsf] s;"/ ug{ pBf]u ug{] jf To:tf] s;"/ ug{ d2t k'¥ofpg] JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yf jf To:tf] kmd{, sDkgL jf ;+:yfsf] kbflwsf/LnfO{ d'Vo s;'/bf/nfO{ x'g] ;hfosf] cfwf ;hfo x'g]5 .

(&= g]kfn ;/sf/ afbL x'g] M bkmf (% df plNnlvt s;"/ ;DaGwL d'2f g]kfn ;/sf/ afbL eO{ bfo/ ul/g]5 / To:tf] d'2f ;/sf/L d'2f ;DaGwL P]g, @)$( sf] cg';"rL–! df ;dfj]z ePsf]] dflgg]5 .

(*= a}°n] hfgsf/L lbg] M bkmf (% df plNnlvt s;"/ s;n} u/]sf] hfgsf/L s'g} dfWodaf6 a}°nfO{ x'g cfPdf a}°n] cfjZos sf/afxLsf]] nflu g]kfn ;/sf/ jf ;DalGwt lgsfodf n]vL k7fpg]5 .

((= a}°sf]] lgodg pNnª\3g u/]df x'g] hl/afgf M -!_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgod jf ;f] cGtu{t a}°n] hf/L u/]sf] cfb]z jf lgb{]zgsf] pNnª\3g a}°af6 Ohfhtkq k|fKt s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] u/]df To:tf] pNnª\3g;“u ;DalGwt /sdsf]] xb;Ddsf]] hl/afgf a}°n] To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ ug{{ ;Sg]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] . bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk . bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

61

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] a}°sf]] lgodgsf]] pNnª\3g jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf ;~rfns, kbflwsf/L jf sd{rf/Laf6 ePsf]df To:tf] hl/afgf ;DalGwt ;~rfns, kbflwsf/L jf sd{rf/LnfO{ x'g]5 .

!))= a}°sf]] lgodg pNnª\3g u/]df x'g] ;hfo M -!_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgod jf ;f] cGtu{t a}°n] hf/L u/]sf] cfb]z jf lgb{]zgsf] pNnª\3g a}°af6 Ohfhtkq k|fKt s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] u/]df To:tf] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfnfO{ a}°n] b]xfo adf]lhdsf]] Ps jf Ps eGbf a9L ;hfo ug{{ ;Sg]5 M– -s_ ;r]t u/fpg] jf lnlvt r]tfjgL lbg] .

-v_ ;'wf/fTds sbd rfNgsf] nflu ;~rfns ;ldltnfO{ sa'lnotgfdf u/fpg] .

-u_ af/Djf/ x'g] pNnª\3g cGt ug{, To;af6 cnu /xg / ;'wf/fTds sbd rfNgsf] nflu lnlvt cfb]z hf/L ug{]{ .

-3_ a}°n] lbg] ;]jf lgnDag jf cGt ug{] .

-ª_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] cfÇgf] z]o/ xf]N8/nfO{ lbg] nfef+zsf]] ljt/0fdf k|ltaGw nufpg] .

-r_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] :jLsf/ ug{{ ;Sg] lgIf]k jf lbg ;Sg] shf{df k|ltaGw nufpg] .

-5_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] sf/f]af/df cfl+zs jf k"0f{ k|ltaGw nufpg] .

-h_ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] Ohfhtkq lgnDag jf /2 ug{]{ .

-@_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgod jf ;f] cGtu{t a}°n] hf/L u/]sf] cfb]z jf lgb]{zg a}°af6 Ohfhtkq k|fKt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf ;~rfns jf kbflwsf/L jf sd{rf/Ln] pNnª\3g u/]df jf lghx?n] lgIf]kstf{ jf ;j{;fwf/0fsf] lxt ljk/Lt sfd u/]sf] jf lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0fsf]] l;nl;nfdf a}° jf lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug{]{ clwsf/Ln] dfu u/]sf] sfuhft, ljj/0f jf tYof° tf]lsPsf]] ;doleq k]z gu/]df To:tf] ;~rfns, kbflwsf/L jf sd{rf/LnfO{ a}°n] b]xfo adf]lhdsf]] ;hfo ug{{ ;Sg]5 M–

-s_ ;r]t u/fpg] jf gl;xt lbg] .

-v_ lgnDagdf /fVg] .

-u_ kf“r nfv ?k}of“;Dd gub hl/afgf ug{]{ .

-3_ tna, eQf nufotsf] ;Dk"0f{ ;'ljwfx? lbg aGb u/fpg ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;~rfns ;ldltnfO{ cfb]z lbg] .

62

-ª_ ;~rfnsnfO{ ;~rfns kbaf6 x6fpg jf kbflwsf/L jf sd{rf/LnfO{ ;]jfaf6 cjsfz lbg nufpg ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfsf]] ;~rfns ;ldltnfO{ cfb]z lbg] .

!)!= cfly{s hl/afgf / ;hfosf]] sfo{ljlw M -!_ bkmf (( tyf bkmf !)) adf]lhd cfly{s hl/afgf jf ;hfo ubf{ a}°n] b]xfosf] sfo{ljlw cjnDag ug{' kg{]5 M–

-s_ k|:tfljt ;hfo ug{' cl3 a}°n] b]xfosf] s'/fx? pNn]v u/L cf/f]lkt ;++:yf jf JolQmnfO{ k|:tfljt hl/afgf jf ;hfosf] af/]df cfÇgf] ;kmfO k]z ug{] kGw| lbgsf] Dofb lbO{ lnlvt ;"rgf lbg' kg]{5 M–

-!_ s;"/sf] k|s[lt,

-@_ s;"/sf] k|s[lt cg'?k nufpg ;lsg] hl/afgfsf] /sd jf k|:tfljt ;hfo, /

-#_ s;"/sf]] ;+lIfKt Joxf]/f .

-v_ v08 -s_ adf]lhd cf/f]lkt ;++:yf jf JolQmn] pQm cf/f]k;“u ;xdt jf c;xdt ePsf] ;DaGwdf kG3| lbgleq lnlvt k|ltlqmof k7fpg' kg{]5 .

-u_ cf/f]lkt ;++:yf jf JolQmn] ;f] s;"/ pk/ c;xdlt JoQm u/]sf] Joxf]/f lrQ a'‰bf] ePdf a}°n] To:tf] cf/f]knfO{ ;+zf]wg, ;Lldt jf vf/]h ug{{ ;Sg]5 .

-3_ cf/f]lkt ;++:yf jf JolQmn] ;f] s;"/ pk/ ;xdlt JoQm u/]df jf lrQ a'‰bf]] k|ltlqmof lbg g;s]df a}°n] To:tf] hl/afgf jf ;hfo ug{]5 .

-ª_ v08 -3_ adf]lhd nufOPsf]] hl/afgf ;DalGwt jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yfn] a}°df /fv]sf] vftfaf6 s§f u/L lng] u/L a}°n] cfb]z hf/L ug{{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ sf]] v08 -ª_ adf]lhd a}°nfO{ k|fKt x'g] gub hl/afgf ;fwf/0f hu]8f sf]ifdf hDdf ul/g]5 .

-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg bkmf !)) sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -s_, -v_, -u_ / -3_ tyf pkbkmf -@_ sf] v08 -s_ / -v_ cGtu{tsf] ;hfo ubf{ s'g} klg lsl;dsf] sfo{ljlw ckgfpg' kg{] 5}g .

!)@= k'g/fj]bg nfUg]M bkmf (( tyf bkmf !)) cGtu{t a}°n] u/]sf] ;hfo pk/ lrQ ga'‰g] jfl0fHo a}° jf ljQLo ;++:yf jf ;f]sf ;~rfns jf kbflwsf/L jf sd{rf/Ln] ;hfo kfPsf] ldltn] k}+tL; lbgleq pRr cbfntdf k'g/fj]bg ug{ ;Sg]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

63

kl/R5]b – !@ ljljw

!)#= e'QmfgL, lSnol/· / ;]6nd]G6 M -!_ a}°n] r]s, e'QmfgL cfb]z, cGt/ a}° e'QmfgL tyf a}°n] tf]s]sf] d'b|fdf eP, u/]sf] ;'/If0f sf/f]af/ tyf cGo s'g} e'QmfgL pks/0fsf] lSnol/· tyf ;]6nd]G6sf] Joj:yf ug{ / ;f]sf] lgodg, lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f sfo{ ;d]t ug]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] sfo{ ubf{ a}°n] cfjZos sfo{ljlw lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] lSnol/· tyf ;]6nd]G6 Joj:yfsf k|of]hgsf] nflu jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfn] a}°n] tf]s]sf] zt{sf] cwLgdf /xL a}°df jf a}°n] tf]s]sf] cGo s'g} ;++:yfdf vftf vf]Ng' kg]{5 .

-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd a}°n] lgodg ubf{ jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfn] ;Demf}tf u/L Ph]06 jf afx\o >f]t dfkm{t u/fpg] e'QmfgL, lSnol/ª / ;]6nd]G6 ;DaGwL sf/f]af/ ;d]t lgodg ug{'sf ;fy} To:tf] sf/f]af/sf] cfjZostf cg';f/ lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ;d]t ug{ ;Sg]5 .

!)$= tYof° ;°ng M -!_ a}°n] cfÇgf] p2]Zo k|fKt ug{{ tyf cfÇgf] sfo{ ;Dkfbg ug{ cfkm} jf g]kfn ;/sf/ jf cGo lgsfoaf6 cfkm"nfO{ cfjZos kg{] tYof° ;°ng ug{ ;Sg]5 . o; k|of]hgsf] nflu a}°n] ============ leq jf aflx/sf] cflwsfl/s JolQm, ;ª\3, ;++:yf / cGt/f{li6«o ;ª\3, ;++:yf;“u klg ;xof]]u lng ;Sg]5 .

-@_ a}°n] cfÇgf] sfo{If]q;“u ;DalGwt tYof° ;°ng, ;ª\u|x tyf ljt/0f Joj:yfnfO{ ;dGjo / kl/dfh{g ug{{ cfjZos Joj:yf ug{{ ;Sg]5 .

!)%= 6«i6 vftf M a}°n] ljz]if k|of]hgsf] nflu 6«i6 vftfsf]] ?kdf 5'§} vftf vf]Ng / ;~rfng ug{ ;Sg]5 . To:tf] vftfdf hDdf /x]sf] /sd cGo s'g} k|of]hgsf] nflu k|of]u ug{{ kfOg] 5}g . To:tf] vftfdf /x]sf]] ;DklQ To:tf vftfsf]] bfloTj k"/f ug{ dfq k|of]u ul/g]5 / To:tf] bfloTj k"/f ug{ a}°n] cGo vftfdf /x]sf] /sd jf ;DklQ k|of]u ug{ kfpg] 5}g .

!)^= sfd sf/afxL ab/ gx'g] M ueg{/, 8]k'6L ueg{/ jf ;~rfnssf]] lgo'lQm jf ;ldltsf]] u7gdf s'g} /Lt gk'u]sf] jf ueg{/, 8]k'6L ueg{/ jf ;~rfnssf]] kb l/Qm /x]sf]] sf/0fn] dfq a}° jf ;ldltsf]] s'g} sfd sf/afxL ab/ x'g] 5}g .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk . u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{] P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

64

!)^s= jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf sfd ug{ gx'g] M -!_ ueg{/ eO;s]sf] JolQmn] s'g} jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf s'g} klg x}l;otdf /xL sfd ug{ x'Fb}g .

-@_ 8]k'6L ueg{/ / a}°sf sfo{sf/L lgb]{zs cfk\mgf] kbaf6 x6]sf] jf cjsfz kfPsf] ldltn] tLg jif{;Dd / a}°sf] clws[t :t/sf] sd{rf/L cfk\mgf] kbaf6 x6]sf] jf cjsfz kfPsf] ldltn] b'O{ jif{;Dd s'g} klg jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf s'g} klg x}l;otdf /xL sfd ug{ xF'b}g .

t/ o; pkbkmfdf tf]lsPsf] ;dofjlw k'/f ePkl5 s'g} klg jfl0fHo a}° jf ljQLo ;+:yfdf s'g} klg x}l;otdf /xL sfd ug{sf] nflu ;DalGwt 8]k'6L ueg{/, sfo{sf/L lgb]{zs jf clws[tn] a}°sf] k"j{ l:js[lt lng' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg g]kfn ;/sf/af6 lgo'lQm x'g] kbdf of] Joj:yf nfu" x'g] 5}g .

!)^v= ljz]if1sf] ;]jf pknAw u/fpg' kg]{ M g]kfn ;/sf/n] cg'/f]w u/]df a}°n] cfkm ";+Fu ePsf] ljz]if1sf] ;]jf pknJw u/fpg' kg{]5 .

!)^u= g]kfn ;/sf/n] lgb{]zg lbg ;Sg] M -!_ d'b|f, a}lÍË / ljQ ;DaGwdf g]kfn ;/sf/n] a}°nfO{ lgb{]zg lbg ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lbOPsf] lgb{]zgsf] kfngf ug{' a}°sf] st{Jo x'g]5 .

!)&= c;n lgotn] u/]sf] sfddf hjfkmb]xL x'g gkg]{ M -!_ of] P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgod jf ;f] cGtu{t hf/L ul/Psf]] cfb]z jf lgb]{zg adf]lhd c;n lgotn] u/]sf] s'g} sfd sf/afxLsf]] ;DaGwdf ueg{/, 8]k'6L ueg{/, ;~rfns

jf =====a}°sf sd{rf/L jf ljz]if k|zf;g ;d"x JolQmut jf ;fd'lxs ?kn] hjfkmb]xL x'g] 5}gg\ .

t/ hfgfhfg jf unt dg;foaf6 ul/Psf] s'g} sfdsf] ;Gbe{df eg] lghx? JolQmut ?kdf lhDd]jf/ x'g]5g\ .

-@_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgod jf ;f] cGtu{t hf/L ul/Psf]] cfb]z jf lgb]{zgsf]] kfngf ug{sf] lgldQ c;n lgotn] u/]sf] jf ug{ vf]h]sf] s'g} s'/fn] x'g cfPsf] jf x'g] xflg gf]S;fgLsf] ;DaGwdf ueg{/, 8]k'6L ueg{/, ;~rfns jf a}°sf s'g} clws[t jf sd{rf/L lj?4 s'g} lsl;dsf] d'2f k/]df To:tf] d'2fsf]] vr{ a}°n] Joxf]g]{5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk . bf]>f] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] .

65

t/ hfgfhfg jf unt dg;foaf6 ul/Psf]] s'g} sfdsf]] ;Gbe{df k/]sf] d'2fsf] vr{ a}°n] Joxf]g{] 5}g .

!)*= zkyu|x0f ug{M -!_ cfÇgf] cf]xbfsf]] sfd z'? ug{{' eGbf cufl8 ueg{/ tyf ;~rfnsn] ;jf{]Rr cbfntsf]] k|wfg GofofwLz jf lghn] tf]s]sf] GofofwLz ;dIf / 8]k'6L ueg{/n] ueg{/ ;dIf cg';"rL adf]lhdsf] ] 9f“rfdf kb tyf uf]kgLotfsf]] zky u|x0f ug{{' kg{]5 .

-@_ a}°df klxnf] k6s lgo'Qm sd{rf/L jf ;Nnfxsf/n] cfÇgf] cf]xbfsf] sfd z'? ug{{' eGbf cufl8 tf]lsP adf]lhd kb tyf uf]kgLotfsf]] zky u|x0f ug{' kg]{5 .

!)(= o;} P]g adf]lhd x'g] M k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg o; P]gdf n]lvP hltdf o;} P]g adf]lhd x'g]5 .

!!)= lgod tyf ljlgod agfpg] clwsf/ M -!_ o; P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{ a}°n] g]kfn ;/sf/sf]] :jLs[lt lnO{ b]xfosf] ljifodf cfjZos lgod agfpg ;Sg]5 M–

-s_ ljb]zL ljlgdo sf/f]af/ .

-v_ hn]sf], RofltPsf], em'lqPsf], d]l6Psf] jf cfs[lt lalu|Psf] a}° gf]6 tyf l;Ssfsf]] ;§fegf{ .

-u_ g]kfn ;/sf/ / a}° aLr x'g] Jofkfl/s sf/f]af/ .

-3_ o; P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{ ;ldltn] cfjZos 7fg]sf] cGo ljifox? .

-@_ o; P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{ ;ldltn] b]xfosf] ljifodf ljlgod agfpg ;Sg]5 M–

-s_ ;ldltsf]] a}7s x'g] :yfg, ;do / tT;DaGwL sfo{ljlw .

-v_ ;ldltn] cfjZostf cg';f/ pk;ldlt u7g ug{] / To:tf] pk;ldltsf] sfo{ljlw .

-u_ a}°sf sd{rf/Lx?sf]] lgo'QmL, a9'jf, ;?jf, avf{:tL, kfl/>lds tyf ;'ljwf, lgj[Qe/0f, pkbfg, ;~ro sf]if, labf, cfr/0f tyf cg'zf;g / ;]jf ;DaGwL zt{ .

-3_ ;ldltn] ueg{/nfO{ / ueg{/n] 8]k'6L ueg{/nfO{ jf a}°sf cGo sd{rf/LnfO{ clVtof/L ;'Dkg] .

-ª_ a}°sf] tkm{af6 ul/g] k§f, sa'lnot ;DaGwL zt{ .

klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt . klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .

66

-r_ a}°sf]] 5fk rnfpg] .

-5_ a}°n] /fVg' kg]{ x/lx;fa, vftf, axL jf cGo ;]|:tf, sfuhft / To;sf] 9f“rf .

-h_ a}°sf]] cfGtl/s n]vfk/LIf0f tyf lg/LIf0f .

-em_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfsf]] ;'kl/j]If0f .

-`_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;++:yfn] k]z ug{'{ kg]{ ljj/0f .

-6_ a}°sf]] gub df}Hbft jf gubsf]] lhDd]jf/L .

-7_ a}° tkm{af6 ug{' kg{] d'2f dfldnf jf cGo sf/afxLsf] kl/rfng .

-8_ shf{ lgoGq0f .

-9_ a}°sf]] vr{ Joj:yf . -9!_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;+:yfx? Ps cfk;df ufEg] ufleg] ;DaGwdf . -9@_ jfl0fHo a}° tyf ljQLo ;+:yfx?sf] zL3| ;'wf/fTds sf/afxL ;DaGwdf .

-9#_ shf{ ;"rgf ;DaGwdf .

-9$_ e'QmfgL tyf lx;fa ldnfg ;DaGwdf .

-9%_ km/kmf/v ug{] ;DaGwdf .

-9^_ a}°n] hf/L ug{] Ohfhtkqsf ;DaGwdf .

-0f_ o; P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{ cfjZos kg]{ cGo ljifox?

-#_ pkbkmf -!_ / -@_ df plNnlvt ljifo afx]s o; P]g adf]lhd hf/L ug{' kg{] cfb]z, lgb{]zg, sfo{ljlw tyf dfu{bz{g ueg{/n] hf/L ug{]5 .

-$_ pkbkmf -@_ cGtu{t ag]sf] ljlgod / pkbkmf -#_ cGtu{t hf/L ul/Psf]] cfb]z tyf lgb]{zg a}°n] g]kfn ;/sf/sf]] hfgsf/Lsf]] lgldQ k7fpg]5 .

bf]>f] ;+zf]wgåf/f yk . klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .

67

-%_ pkbkmf -@_ cGtu{{t ag]sf] ljlgod jf pkbkmf -#_ cGtu{t hf/L ul/Psf] cfb]z jf lgb{]zg a}°n] ;fj{hlgs ?kdf k|sfzg / k|zf/0f ug{] jf u/fpg]5 .

!!!= lgb{]lzsf agfO{ nfu" ug]{ M a}°n] o; P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf ljlgodsf] cwLgdf /xL ;do ;dodf cfjZos lgb{]lzsf agfO{ nfu" ug{ ;Sg]5 .

!!@= vf/]hL / arfp M -!_ b]xfosf P]gx? vf/]h ul/Psf] 5g\ M– -s_ g]kfn /fi6« a}° P]g, @)!@, -v_ d'b|f P]g, @)$) .

-@_ pkbkmf -!_ cGtu{t vf/]h ul/Psf P]gx? adf]lhd eP u/]sf] ;Dk"0f{ sfd sf/afxL o;} P]g adf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 .

b|i6Jo M– != g]kfn /fi6« a}+s -klxnf] ;+zf]wg_ P]g, @)^# sf] bkmf & o; k|sf/ /x]sf] 5 M– &= g]kfn /fi6« a}° -klxnf] ;+zf]wg_ cWofb]z lgliqmo ePkl5 To;sf]] kl/0ffd M g]kfn /fi6«

a}° -klxnf] ;+zf]wg_ cWofb]z, @)^@ lgliqmo ePkl5 csf]{ clek|fo gb]lvPdf ;f] lgliqmotfn],

-s_ ;f] cWofb]z lgliqmo x“'bfsf] jvt rNtL gePsf]] jf sfod g/x]sf]] s'g} s'/f klg hufpg] 5}g,

-v_ ;f] cWofb]z adf]lhd rfn" ePsf] s'/f jf ;f] adf]lhd /Lt k'¥ofO cl3 g} ul/Psf]] s'g} sfd jf ef]lu;s]sf] s'g} s'/fnfO{ c;/ kfg{] 5}g,

-u_ ;f] cWofb]z adf]lhd kfPsf], xfl;n u/]sf]] jf ef]u]sf] s'g} xs, ;'ljwf, st{Jo jf bfloTjdf c;/ kfg{] 5}g ,

-3_ ;f] cWofb]z adf]lhd ul/Psf]] s'g} b08 ;hfo jf hkmtnfO{ c;/ kfg{] 5}g, -ª_ dfly n]lvPsf] s'g} To:tf] xs, ;'ljwf, st{Jo, bfloTj jf b08 ;hfosf] ;DaGwdf

ul/Psf]] s'g} sfd sf/afxL jf pkfonfO{ c;/ kfg{] 5}g / pQm cWofb]z sfod /x] ;/x To:tf] s'g} sfg"gL sf/afxL jf pkfonfO{ klg z'? ug{] rfn" /fVg jf nfu" ug{ ;lsg]5 .

@= s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug{{] P]g, @)^# åf/f ?kfGt/ ul/Psf] zAbx? M– æ>L % sf] ;/sf/Æ sf] ;§f æg]kfn ;/sf/Æ .

68

cg';"rL -bkmf !)* sf] pkbkmf -!_ ;“u ;DalGwt_

zkyu|x0f kmf/fd

d================================= g]kfn /fi6« a}°sf]] ============================== sf]] kbdf lgo'Qm ePsf]n]] ;f] ============================= kbsf]] st{Jo OdfGbf/L;fy kfngf ug{]5' / a}°sf]] lxtnfO{ ;b}j Wofgdf /fVg]5' . a}°sf]] sf/f]af/ tyf uf]Ko /fVg' kg{] s'/fx? sxL+ st} k|sfz kfg{] 5}g . ================================= sf]] x}l;otn] ;~rfns ;ldltn] clwsf/ lbPsf]] / sfg"gn] afWo u/]sf] cj:yfdf afx]s d]/f] hfgsf/Ldf cfPsf] hfgsf/L tyf ;"rgf kbdf axfn /x]sf] jf g/x]sf] h'g;'s} cj:yfdf klg k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf s'g} klg k|sf/n] s;}nfO{ hfgsf/L lbg] 5}g egL O{dfg wd{ ;DemL ;To lgi7fk"j{s zky u|x0f ub{5' .

zky u|x0f ug{{] kbflwsf/Lsf] zky u|x0f u/fpg] kbflwsf/Lsf]

b:tvt M b:tvt M

gfd M gfdM

kb M kbM

ldlt M ldltM

5fk M

klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .