Upload
zugoo
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 1/28
GLASKOW KOMASKALASI
HAZIRLAYAN: NURTEN ŞİŞMAN
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 2/28
TANIM
Glaskow koma skalası genel olarak
kişinin nörolojik değerlendirmesiniyapmak için geliştirilmiş bir kriterdir.
Hastanın şuur seviyesinin derecesi
belirlenir
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 3/28
Geniş bir yelpazeyi kapsayan pek çok
sistemik ve intrakraniyal sorun bilinçdüzeyinde bozulmaya neden olabilir.
Hastanın durumdaki kötüleşme veiyileşmenin saptanabilmesi için tam birdeğerlendirme ve kayıt şarttır.
Glaskow koma skalası orderda belirtilen vegerekli görülen zamanlarda yapılır.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 4/28
Glaskow koma skalası 3 reaksiyonun
sonucuna göre değerlendirilir.
SÖZEL ( VERBAL ) YANIT
MOTOR YANITGÖZ AÇMA
Kişinin verdiği en iyi cevaptan en kötücevaba göre toplam 15 puan üzerindenhesaplanır.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 5/28
Toplam skor değeri belirlenir.
GKS skoru:(3-15)
15 ise oryante ,
13 – 14 ise konfüze , 8 – 13 ise stupor , 3 – 8 ise perikoma , 3 ise koma olarak tanımlanır.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 6/28
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 7/28
SÖZEL( VERBAL ) YANIT
Oryante :Hasta kim olduğunu, hangizamanda olduğunu ve nerede olduğunun
farkındadır yani hastanın kişi yer ve zaman
oryantasyonu vardır hasta uyanıktır. (5puan)
Konfüze:Hasta kişi yer ve zaman
kavramlarından birinin bile farkında değilsekonfüdür. Hasta uykuludur bırakıldığı zamançabuk uyur.
(4 puan)
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 8/28
Anlamsız Kelimeler : Hasta uyuyordur
uyarıldığında anlamsız kelimeler söyler. (3puan)
Anlamsız Sesler : Hasta uyuyordur. Uyarıldığında
anlamsız ve anlaşılmaz sesler çıkartır.(2puan)
SÖZEL( VERBAL ) YANIT
Anlamsız Kelimeler : Hasta uyuyordur
uyarıldığında anlamsız kelimeler söyler.(3puan)
Anlamsız Sesler : Hasta uyuyordur.Uyarıldığında anlamsız ve anlaşılmaz seslerçıkartır.(2puan)
Cevap Yok: Hastada hiçbir tepki yoktur.
(1puan)
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 9/28
NOT:
Hastanın sözel cevabı değerlendirilirken entübeolması veya trakeostomisi olması durumubelirtilmeli.(E/T)
Hastanın afazisi veya disfazisi varsa dikkate
alınmalı ve belirtilmelidir.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 10/28
MOTOR YANIT
Emirlere Uyar: Hasta söylenen her şeyi yapar.
(6 puan)
Ağrıya Lokalize: Hasta ağrıyan yerin farkındadır
ağrıya tepki gösterir. Ağrıyı lokalize eder. (5puan)Fleksiyon ile geri çekme Hastanın neresineuyaran verilirse verilsin yerini tam fark edemez ve
ani tepki gösterir.(4 puan)
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 11/28
DEKORTİKAL Rİ JİTİDE
Ağrılı uyarana anormal fleksiyon : Ağrılıuyaranlara kollar avuçlar bacaklar ayaklar içe dönük
şekilde cevap verir. Ağrılı uyaran yerianlamaz.(3puan)
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 12/28
DESEREBRASYON Rİ JİTİDESİ
Ağrılı uyarana anormal extansiyon:Ağrılı uyaranlar verildiğinde kollar avuçlar ayaklar
dışa döner dişler kenetlenebilir, extremiteler
extansör kaslarında tonüs oluşmuştur ve beyinölümü için sınırda demektir.(2 puan)
Cevap Yok: hastada hiçbir tepki yoktur (1puan)
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 13/28
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 14/28
NOT:
En güvenilir ağrılı uyarı supra-orbital
çentiğe baş parmakla bastırılarak yapılır.
Omuz,meme ucu sternum gibi periferik
bölgelere yapılan ağrılı uyaranda spinalcevap alınabildiği için güvenilir değildir.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 15/28
GÖZ AÇMA
Spontan Olarak : Hasta ile normal iletişimkurulur ,gözler açıktır.(4puan)
Sesli Uyarana: Hastanın gözleri kapalıdır, sesli
uyarıldığında cevap verir. (3puan)
Ağrılı Uyarana: Hastanın gözleri kapalıdır. Sesliuyaranlara cevap vermez, ağrılı uyaranlara tepki ve
yanıt verir. (2 puan)Yok : Hastada ağrılı uyaranlara karşıda tepki
yoktur (1 puan)
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 16/28
NOT
Supra-orbital bölgeye yapılan ağrılı uyarısırasında yüz buruşturmayla beraber gözlerde
kapanacağı için periferik uyarıyla test yapılabilir.
Gözler mekanik sebeplerle kapalı yada ödemliise veya protez göz varsa belirtilmelidir.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 17/28
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NOKTALAR
GKS yapılacak hasta sedatize ediliyorsa,farmakolojik ajanlar kesilip etkisiningeçmesi beklendikten sonra yapılır.
GKS 2 puan düşmesi hastanındurumunun kötüleşmesi anlamını taşır vemüdahale gerektirir.
İlk GKS çok önemlidir vedeğerlendirmenin iyi yapılmasıgerekmektedir.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 18/28
PUPİLLALARIN TAKİBİ
Pupillalar da serebral hasarınbelirtilerini yansıtabilir. Nörolojikmuayenede pupillalar büyüklük, şekil ve
ışığa reaksiyonu açısından kontroledilmelidir.
Sağlıklı bir insanın pupilla büyüklüğü 2-3,5 mm dir. Normalde her iki pupillaeşittir.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 19/28
PUPİLLALARIN TAKİBİ
Işıkta pupillalar küçülür. Bir pupillayaışık kaynağı tutulduğunda diğeri deküçülmelidir.
Işığa karşı küçülme varsa; ışık
refleksi (+) pozitif yoksa (-) negatifkabul edilir.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 20/28
1 2 3 4 5 6 7 8
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 21/28
PUPİLLALAR DEĞERLENDİRİLİRKENKULLANILAN TERİMLER
İzokori :Her iki pupillanın eşit olması.
Anizokori :Pupillaların eşit olmaması.
Miyozis :Pupillanın küçülmesi.
Midriyazis :Pupillanın büyümesi.
Işık reaksiyonu: Işık tutulduğundapupillanın küçülmesi.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 22/28
PUPİLLALAR DEĞERLENDİRİLİRKEN
KULLANILAN TERİMLER
DİPLOPİ Çift görme.
PİTOZİS Göz kapağınındüşmesi.
NİSTAGMUS Göz kürelerinin istemsizsağa-sola, yukarı-aşağı hareket etmesi.
NOT
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 23/28
NOT
Kullanılacak ışın kaynağı beyaz ışık
olmalıdır.
İki pupil arasında ki 1,5 mm fark normalkabul edilmektedir.Bazı sağlam kişilerdeanizokori doğuştan olabilir.Bu nedenlehastanın ilk muayenesinde öykünün iyialınması gerekir.
Pupil muayenesi sırasında hastayauygulanmış ilaçlar pupil büyüklüğüne veışığa vereceği tepkiyi etkileyeceği için
dikkat edilmeli.(örn:Atropin,)
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 24/28
EKSTREMİTE HAREKETLERİ İLE İLGİLİTANIMLAMALAR
DİPLEJİ Her iki taraflı felç.
HEMİPLEJİ Bir tarafta kol vebacak hareketlerinin olmaması.
HEMİPARAZİ Bir tarafta kol vebacak hareketlerinin azalması.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 25/28
EKSTREMİTE HAREKETLERİ İLE İLGİLİ
TANIMLAMALAR
MONOPARAZİ: Bir kol veya bacaktakuvvet azalması.
PARAPLEJİ :İki taraflı alt ekstremitefelci.
QUATRAPLEJİ: Dört ekstremiteninde felci.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 26/28
EKSTREMİTE HAREKETLERİ İLE İLGİLİ
TANIMLAMALAR
AKİNEZİ: Aktif hareketlerininanormal yavaşlaması.
ATAKSİ : Kas koordinasyonununzayıflaması.
BRADİKNEZİ: Vücut hareketlerininileri derecede yavaşlaması.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 27/28
EKSTREMİTE HAREKETLERİ İLEİLGİLİ TANIMLAMALAR
DİSKİNEZİ : İstem dışıhareketler.
RİJİTİDE : Kas tonüsünde artmave katılık.
KONVÜLSİYON: Kaslarda serikasılmalar, nöbet.
7/23/2019 Glaskow Koma Skalasi
http://slidepdf.com/reader/full/glaskow-koma-skalasi 28/28