Glos lasu 2 6 e book

Lasy Pastwowe NR 2(6) CZERWIEC 2013 | DODATEK DO GOSU LASUMAGAZYN PRACOWNIKW

RDLP w OLSZTYNIEGOS LASU

Otokarze Rudke, pierwszym po-wojennym nadleniczym Nadle-nictwa Kudypy. Trudnego zadania opisania barwnego yciorysu Pana Rudke podj si Witold Szumarski, emerytowany lenik, ktry pracowa m.in. w Nadlenictwie Kudypy. Nu-mer wieczy, jak zwykle, prezentacja jednego z naszych nadlenictw. Tym razem przedstawiamy Nadlenictwo Mrgowo. Niejako tradycyjnie ju prosz o przesyanie artykuw, ktre Pastwa zdaniem powinny znale si w naszym kwartalniku. Na teksty i uwagi (krytyczne rwnie) czekam pod adresem mailowym:[email protected]

Adam Pietrzakrzecznik RDLP w Olsztynie

STR. 06

STR. 08

Spis treci

SzanowniCzytelnicy,

03 | Z hiSTORiiNADLeNicTWWalczy z bolszewikami, wsppracowa z Hubalem

06 | 35 LAT W jeDNyMNADLeNicTWieJaki tu musi rzdzi

08 | NASZe NADLeNicTWAMaj tu nawet rdekomioci

Przed Wami drugi ju w tym roku, a w oglnym rozra-chunku ju szsty, numer Gosu Lasu RDLP w Olsztynie. Tym razem jest to numer szczeglny, bo powicony w duej mierze lu-dziom niezwykle zasuonym nie tyl-ko dla lenictwa, ale Polski w ogle. Na stronach 67 Magorzata By-skun, obecna nadleniczy Nadleni-ctwa Wipsowo, pisze w niezwykle ciepy sposb o swoim poprzedniku. A jest to poprzednik wielce zasu-ony, powszechnie lubiany i syncy z niesamowitego poczucia humoru. Mowa oczywicie o Stanisawie Przy-bylskim, ktry na stanowisku nad-leniczego Nadlenictwa Wipsowo przepracowa bagatela 35 lat! To rezultat naprawd godny szacunku. Niniejszy numer Gosu Lasu RDLP w Olsztynie zaczynamy jednak od pasjonujcej opowieci o Ottonie

GOS LASU RDLPW OLSZTYNIE JESTDODATKIEM REGIONALNYMDO MAGAZYNU GOS LASUWYDAWANEGO PRZEZ CENTRUMINFORMACYJNE LASWPASTWOWYCH

REDAKTOR WYDANIA:Adam Pietrzak, rzecznik RDLPw Olsztynie

ADRES REDAKCJI:Regionalna DyrekcjaLasw Pastwowych w Olsztynie ul. Kociuszki 46/48, 10-959 Olsztyntel.: (89) 527 21 70fax.: (89) 521 02 10

Regionalna Dyrekcja Lasw Pastwowych w Olsztynie

OPRACOWANIE GRAFICZNE:Wydawnictwo MantisAndrzej S. Jadwiszczakul. Sowicza 11, 11-041 Olsztyntel.: (89) 523 84 14; 602 587 136

PROJEKT:Novimedia Content Publishingwww.novimedia.pl

DRUK:Zakady Graficzne Momag S.A.

WWW.OLSZTYN.LASY.GOV.PL

Foto na okadce: Krzysztof Stasiaczek, Nadlenictwo Strzaowo

OD REDAKCJI

Fotoflesz

Tegoroczna akcja odnowieniowa na terenie Regionalnej Dyrek-cji Lasw Pastwowych w Ol-sztynie bya szczeglna. Wzili w niej udzia take celebryci. Las posadzia iwona Pavlovic, tancerka i jurorka programu Ta-niec z Gwiazdami. Wspomaga j midzy innymi Norbi, muzyk znany przede wszystkim z hitu Kobiety s gorce. iwona Pav-lovic i Norbi byli naszymi gomi specjalnymi podczas warmisko-mazurskiej odsony wita Lasu.

| GOS LASU | DODATEK RDLP W OLSZTYNIE | CZERWIEC 2013

Z hISTORII NADLENICTw

Walczy z bolszewikami, wsppracowa z HubalemMia niemieckojzyczne imiona i nazwisko, a by polskim patrio-t, wielce zaprawionym w bojach o wolno Ojczyzny. Mowa o Ottonie Otokarze Rudke, pierwszym powojennym nadleni-czym z Kudyp.

Wiosna 1945. Pierwsze dni wolnoci po ponad 5-letnich mrokach okrutnej okupacji. Poprzedni gospodarze War-mii zostali przepdzeni, cz z nich przed wejciem wojsk sowieckich opucia swoje domostwa. Kto mg, ucieka do Niemiec. Tak byo rwnie z lenikami z byego Oberforstam Kudippen. 21 stycznia 1945 r. ostatni niemiecki Nadleniczy Otto Krieger wraz z rodzin samochodem na holzgaz, lenymi duktami uda si w dalek drog do swojej rodziny mieszkaj-cej w Westfalii w miejscowoci Minden. Pierwszym lenikiem, ktry przyby do Kudyp i obj lenictwo Kudypki by pniejszy Dyrektor Rejonu Lasw w Ornecie i Mrgowie, Nadleniczy nadlenictw Ko-

niuszyn, Korpele i Szczytno, Pan Wincenty Lewan-dowski. Byo to 5 maja 1945 r. Natomiast pierwszy polskim nadleniczym w Nadlenictwie Kudypy zosta mianowany in. Otto-Otokar Rudke. Mimo niemieckiego brzmienia imienia i nazwiska by on Polakiem, tak jak i jego najblisza rodzina. czytelni-kom Gosu Lasu RDLP w Olsztynie chc przed-stawi krtki yciorys tego wspaniaego Polaka, pa-trioty, lenika

NAGRODZONY ZA mSTWOOtton Otokar Rudke urodzi si w 1902 roku w Zala-skach na Kieleczczynie na terenie zaboru rosyjskie-go. Rodzice zamieszkali w odzi, gdzie do wybuchu pierwszej wojny wiatowej i w czasie wojny ksztaci si

CZERWIEC 2013 | DODATEK RDLP W OLSZTYNIE | GOS LASU |

Otton Otokar Rudke, zdjcie wykonane w 1920 roku

Otton Otokar Rudke w mundurze nadleniczego

| GOS LASU | DODATEK RDLP W OLSZTYNIE | CZERWIEC 2013

Z hISTORII NADLENICTw

w dzkich szkoach. Po osigni-ciu penoletnioci wstpi w szeregi legionw Marszaka Pisudskiego. Bra udzia w kampanii lwowskiej w oddziaach Orlt Lwowskich, w wojnie polsko-bolszewickiej, w tym i bitwie warszawskiej 1920 r. Mimo modego wieku, za mstwo w wielu bitwach zosta odznaczony Srebrnym Krzyem orderu Virtuti Militari i Krzyem Walecznych. Zosta zdemobilizowany z wojska w stopniu porucznika kawalerii. Kontynuowa nauk, uzyska ty-tu inyniera. Zatrudni si w cha-rakterze Nadleniczego w lasach przysuskich (obecnie Nadlenictwo Przysucha RDLP w Radomiu), ktre w tamtym czasie byy was-noci hrabiego Andrzeja Dem-biskiego. ciekawostk jest to, e pierwsza ona hrabiego, Loda halama, bya najwiksz tancerk i jedn z najbardziej znanych akto-rek ii Rzeczypospolitej.

ZOY PRZYSIGHUbALOWIWybuch drugiej wojny wiatowej

zasta Pana Rudke na stanowisku Nadleniczego. W listopadzie do lasw przysuskich zarzdzanych przez Otokara Rudke przyby ze swoim oddziaem major henryk Dobrzaski, znany pod pseudo-nimem hubal. Pan Rudke szybko nawiza wspprac z oddziaem, zoy przysig majorowi hubalo-wi i podj si funkcji wywiadowcy, bdc w gbokiej konspiracji pod pseudonimem Orze. Miejscowa ludno i Niemcy z racji niemie-cko brzmicego nazwiska i imienia oraz biegej znajomoci jzyka nie-mieckiego byli przekonani, e jest on volksdeutschem. Oddziaom hubala przekaza 2 000 z (przed wojn to spora suma mona byo kupi 20 krw) oraz pozostawio-n przez onierzy z kampanii wrzeniowej bro ckm, karabiny i amunicj. Na t okoliczno ma-jor hubal wystawi mu stosowne zawiadczenie ktre do dzi znaj-duje si w zbiorach rodzinnych. Na bagnach rozwadowskich Ot-ton Otokar Rudke urzdzi dla oddziau hubala szpital polowy,

ktrym osobicie si opiekowa. Wsppraca trwaa do momentu opuszczenia terenu przez oddzia hubala i rozwizania oddziau przez pukownika Leopolda Oku-lickiego. Major hubal zgin w le-sie pod Anielinem.

URATOWA YCIE YDWCEPowierzchniowo duy kompleks lasw przysuskich by mateczni-kiem i ostoj dla wielu oddziaw partyzanckich. Przebywali w nim oddziay Narodowych Si Zbroj-nych, Batalionw chopskich, Armii Krajowej i Gwardii Ludo-wej. Z wszystkimi, a szczeglnie z oddziaami Armii Krajowej, ktrych dowdc by legendarny wwczas pukownik Tatar, Pan Rudke prowadzi akcje wywia-dowcze i udziela pomocy w apro-wizacji oddziaw partyzanckich. Pisze si atwo: wsppracowa. Nie przeyem wojny, ale jestem wiadom na co naraa si on sie-bie i swoich najbliszych. Kady minimalny bd zakoczyby si jego mierci i rodziny. Ratowao

W tym budynku w 1945 roku zamieszka Otton Otokar Rudke. Obecnie mieci si tu siedziba Nadlenictwa Kudypy

CZERWIEC 2013 | DODATEK RDLP W OLSZTYNIE | GOS LASU |

go nazwisko, znajomo niemie-ckiego i dobre wykonywanie obo-wizkw lenika. Pewnie czuwa-a nad nim rwnie opatrzno. Zdarzy si rwnie w jego yciu incydent polegajcy na uratowaniu przed niechybn mierci modej ydwki. Ufarbowa jej na blond wosy, zaatwi faszywe doku-menty i spowodowa, e wysano j na przymusowe roboty do Nie-miec. ydwka przeya wojn, wyjechaa do izraela i do koca jego dni utrzymywaa kontakt z Panem Rudke. Pod koniec woj-ny w lasach przysuskich odbya si koncentracja oddziaw AK, ktre miay wyruszy na pomoc powstacom warszawskim. Pan Rudke pomaga im w aprowizacji. Kilka mynw przekazao mk, a ludno bydo i winie. Doszo do krwawych walk z Niemcami, w ktrych polego wielu party-zantw. Wie Stefanw, w kt-rej przebywali partyzanci, wraz z mieszkacami zostaa doszczt-nie spalona. jesieni 1943 po opuszczeniu lasw przez oddziay AK, zjawili si w nich sowieccy spadochroniarze i oddzia porucz-nika Osucha. Z nimi a do przyj-cia oddziaw Armii czerwonej rwnie Pan Rudke wsppraco-wa. Przekazywa im informacje o umocnieniach nad rzeka Pilic i ruchach wojsk niemieckich. Po-maga w zaopatrzeniu w ywno. Sowieccy spadochroniarze nawet wystpili z wnioskiem o nadanie mu odznaczenia za pomoc, ktre-go z niewiadomych przyczyn nie otrzyma. Moe dopatrzono si e bra udzia w wojnie polsko-bolszewickiej. Od wadz polskich za zasugi w czasie okupacji zosta awansowany do stopnia kapitana i odznaczony Krzyem Partyzan-ckim i Krzyem Armii Krajowej.

PO LESIE jEDZI SAHARSkoczya si wojna. Przyszed czas rozpocz odbudow zniszczone-go przez wojn kraju. Pan Otokar Rudke udaje si do Ministerstwa

Lenictwa w Warszawie i zostaje skierowany do pracy na Warmi z poleceniem objcia funkcji Nad-leniczego w Kudypach. i tak z kielecczyzny, po wielu przejciach wojennych, w lipcu 1945 zamiesz-ka w budynku mieszkalnym bye-go Nadleniczego Otto Kriegera w Kudypach (obecnie mieci si w nim biuro nadlenictwa). Rozpo-cz si nowy etap w yciu lenika, oficera legionw, patrioty Polaka wielce zasuonego dla Rzeczy-pospolitej. Mimo wielu przey wojennych praca w Kudypach w pierwszych dniach powojennych nie bya atw. W lasach grasoway niedobitki Wehrwwolfu i bandy szabrownikw. Nieraz Nadleniczy spotyka ich w lesie. Tylko cud i mo-tor marki Sahara, ktrym porusza si po terenie nieraz uratoway mu ycie. ciekawie o tym pisze w swo-ich wspomnieniach pierwszy leni-czy, Wincenty Lewandowski.

Przed lenikami stano pierwsze wielkie wyzwanie: zainwentaryzo-wa zasoby majtkowe, opisa stan lasu, dobra pracownikw. By to dla nich nieatwy okres, poniewa nie byli samotni, mieli rodziny.

OPIEKUN bObRWW REZERWACIENadleniczy Rudke zapisa si hi-storii Nadlenictwa Kudy