Godišnji izvještaj o poslovanju za 2014.godinu · 2016-02-12 · Restriktivna kreditna politika banaka odrazila se na povećanje opšteg nivoa likvidnosti, što je uticalo na kretanje

G O D I Š N J I I Z V J E Š TA J

O POSLOVANJU BANKE ZA 2014. GODINU

April, 2015.godine

2

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ O POSLOVANJU ZA 2014.GODINU

Sadržaj: 1. MAKROEKONOMSKI OKVIR POSLOVANJA ................................................................................... 3

2. LIČNA KARTA BANKE .................................................................................................................... 6

2.1. Ljudski resursi Banke ................................................................................................................. 7

2.2. Kadrovska struktura zaposlenih ................................................................................................. 8

2.3. Organizacija rada u Banci ........................................................................................................ 10

3. POSLOVANJE U 2014.GODINI....................................................................................................... 11

4. REGULATORNI ZAHTJEVI U 2014.GODINI ................................................................................... 12

5. BILANS STANJA ZA 2014.GODINU ............................................................................................... 13

5.1. Aktiva Banke na dan 31.12.2014.godine ................................................................................. 13

5.2. Dati krediti komitentima na dan 31.12.2014. godine ................................................................ 13

5.3. Pasiva Banke na dan 31.12.2014.godine ................................................................................ 15

5.4. Promjene na akcijskom kapitalu u periodu od 2013. do 2014. godine ..................................... 17

5.5. Vanbilansna evidencija Banke ................................................................................................. 18

6. BILANS USPJEHA ZA 2014. GODINU ............................................................................................ 20

6.1. Prihodi i rashodi od kamate ..................................................................................................... 20

6.2. Prihodi i rashodi od naknada ................................................................................................... 21

6.3. Operativni rashodi .................................................................................................................... 22

7. UPRAVLJANJE RIZICIMA ............................................................................................................... 23

8. ADEKVATNOST KAPITALA ............................................................................................................ 28

3


1. MAKROEKONOMSKI OKVIR POSLOVANJA

Makroekomoski okvir poslovanja u 2014 godini se ne može ocjeniti kao povoljan. Makroekonomski tokovi nijesu značajnije promjenjeni u odnosu na predhodne godine koje se mogu okarakterisati kao godine stagnacije. Analiza pojedinim makroekonomskim indikatorima ukazuje na dodatno zaoštravanje uslova poslovanja za bankarski sektor. Makroekonomske trendove u crnogorskoj ekonomiji, u periodu januar-decembar 2014. godine se mogu sumirati kao: Prema zvanično objavljenim podacima Monstata, u 2013. godini ostvaren je BDP u iznosu od EUR 3.327,0 miliona, i veći je za 3,3% u odnosu na 2012. godinu kada je realna stopa godišnjeg BDP-a bila -2,5%. Prema ažuriranim Projekcijama makroekonoskih i fiskalnih pokazatelja za period 2014-2018. godine, koje je usvojila Vlada Crne Gore u septembru 2014. godine, projektovan je BDP za 2014. godinu u iznosu od EUR 3.393,2 miliona po realnoj stopi rasta od 2,5%, umjesto ranije projektovanog BDP za 2014. godinu u iznosu od EUR 3.516,0 miliona, po realnoj stopi rasta od 3,6%. Grafikon 1: BDP realni rast

Prema preliminarnim podacima Monstat-a, BDP je u prvom kvartalu 2014. godine bio realno veći za 1,5%, u drugom kvartalu je zabilježen rast od 0,3%, dok je u trećem realni rast bio 1,3%. Prema procjenama Ministarstva finansija, a na osnovu raspoloživih podataka o ekonomskoj aktivnosti, BDP će u 2014. godini rezultirati realnom stopom rasta do 2,0%. Pri tome, procjenjuje se da će na godišnjem nivou pozitivan uticaj na rast imati sektori građevinarstvo, maloprodaja, poslovanje s nekretninama, a da će dominantno negativan uticaj imati proizvodnja električne energije. Važno je istaći da je, usljed smanjene proizvodnje električne energije uzrokovane nepovoljnim vremenskim uslovima i visokom osnovom iz prethodne godine, BDP niži za 1,2% od planiranog. MMF je novim jesenjim prognozama snizio prognozu rasta crnogorske ekonomije za 2014. godinu na 2,3%, sa ranije projektovanih 2,8%, koliko je bilo predviđeno aprilskim prognozama. Svjetska banka (SB) je snizila i procjenu rasta crnogorske ekonomije za 2014. godinu, sa junskih 3,2 % na 1,5 %. Takođe, snizila je procjenu rasta crnogorske ekonomije u 2015. godini na 3,4 %, sa 3,5 % koliko je predviđala u junu, a prema novim prognozama crnogorski bruto domaći proizvod bi u 2015. godini trebalo da poraste 2,9 %. EBRD je u najnovijim prognozama za Crnu Goru prognozirao rast ekonomije za 2014. godinu od 1,3%, a ne 3 % kako se prvobitno očekivalo. Po njihovim procjenama ekonomski rezultat je u Crnoj Gori bio razočaravajući, dodatno zbog poteškoća u Srbiji i Rusiji, koje su važan izvor prihoda od turizma, kao i usporenom investicionom agendom. Evropska komisija (EK) je u svojim jesenjim prognozama snizila procjenu rasta crnogorske ekonomije u ovoj godini na 2%, sa 2,9 %, koliko je predviđala u maju 2014. godine. EK je u jesenjim ekonomskim prognozama snizila procjenu rasta bruto domaćeg proizvoda BDP Crne Gore i u 2015. godini sa 3,6 na 3%. Agencija Standard and Poor’s - Pogoršanje prognoze kreditnog rejtinga za Crnu Goru, kojim je snižena ranija ocjena kreditnog rejtinga sa „BB-“ na ,,B+“, sa stabilnim izgledima za naredni period. Smanjenje rejtinga odražava stav Agencije da se država suočava sa rastućim fiskalnim rizicima, uzrokovanim povećanjem državnog duga za potrebe

http://www.img2.cdm.me/sites/cdm.bild-studio.me/files/styles/1280x1024/public/multimedia/foto/2015/01/14/2629564414dae89559a126987963163_640x360.jpg

http://www.img2.cdm.me/sites/cdm.bild-studio.me/files/styles/1280x1024/public/multimedia/foto/2015/01/14/2629564414dae89559a126987963163_640x360.jpg

4


izgradnje auto-puta. Zaduženje koje je uslovio projekat autoputa, po mišljenju analitičara S&P, povećava osjetljivost crnogorske ekonomije i finansija na eksterne šokove. Moody’s: Potvrđen kreditni rejting Crne Gore uz negativne izglede- Agencija Moody’s potvrdila je ocjenu kreditnog rejtinga Ba3 za Crnu Goru, ali je izglede snizila iz stabilnih u negativne. U skladu sa najnovijim prognozama MMF-a , Moodys očekuje da će fiskalni deficit premašiti 6% BDP-a za period sprovođenja projekta izgradnje auto puta, čime se javni dug povećava na 70,2% BDP-a do 2017. godine, sa 58% u prošloj godini i predstavlja pritisak na trenutni rejting, tako da su to ključni razlozi za promjenu izgleda rejtinga. Kontinuirani pad i povećanje koncentracija industrijske proizvodnje - U Crnoj Gori u 2014. godini idustrijska proizvodnja bilježi padod 11,4% u odnosu na prethodnu godinu. Industrijska proizvodnja je visoko koncentrisna u sektoru snabdijevanja električnom energijom, gasom i parom (pad za 19,6%); prerađivačkoj industriji (pad za 6,7%) te sektoru vađenja rude i kamena od (rast od 14,4%). Kontinuirani rast turističkog prometa – Crnu Goru je u periodu januar-decembar 2014. godine posjetilo 1,7% više turista i ostvareno je 1,5% više noćenja, nego u istom periodu prošle godine. Turisti iz Rusije imaju i najveće ućešće u ukupnom broju noćenja (27,1%), ostvarili su rast dolazaka za 6,0% i noćenja za 8,9% u odnosu na 2013. godinu. Drugi po značaju, turisti iz Srbije (učešće 21,7%) bilježe pad i dolazaka (5,4%) i noćenja (2,6%), dok turisti iz Ukrajine (sa učešćem od 5,2%) bilježe pad dolazaka za 1,2%, ali rast noćenja za 5,7%. Kontinuitet stagniranja u sektoru građevinarstva - Vrijednost izvedenih građevinskih radova za period januar –septembar 2014. godine je veća za 6,3% u odnosu na isti period prethodne godine, a izvršeni efektivni časovi na građevinskim radovima manji su za 5,4% u istom periodu. Slabi pomak efektivnosti u građavinarstvu je generisala realizacija više projekata u oblasti turizma i lokalne i regionalne infrastrukture. Pozitivne stope rasta u svim vidovima saobraćaja - Prema preliminarnim podacima Monstata, za period januar-septembar 2014. godine, većina vidova saobraćaja ostvarila je pozitivne stope rasta. Za devet mjeseci 2014. godine, zabilježeno je povećanje prometa putnika na aerodromima za 2,5%, povećanje prevezene robe i putnika u željezničkom saobraćaju od 1,2 i 27,4%, povećanje prevezenih putnika u drumskom saobraćaju od 14,7%, rast prevezene robe u pomorskom saobraćaju od 18,4% i rast izvršenih usluga mobilne telefonije od 10,9%. Zabilježen je pad kod pomorskog saobraćaja od 0,2% i pretovara robe u lukama od 21,9%. Imajući u vidu da su rezultati ovog sektora komplementarni s onim ostvarenim u oblasti turizma, očekuje se da ovaj sektor završi godinu sa pozitivnim stopama rasta. Rast prometa u maloprodaji - Trgovina na malo u periodu januar –decembar 2014.godine bilježi rast od 2,5% u tekućim cijenama, dok je za 3,8% veća u stalnim cijenama, u odnosu na isti period 2013. godine. Pad godišnje stope inflacije - Kretanje cijena, u periodu januar-decembar 2014. godine, obilježio je deflatorni trend. Mjesečna deflacija u decembru, mjerena indeksom potrošačkih cijena, iznosila je -0,4%, dok su potrošačke cijene u odnosu na isti mjesec prethodne godine bile u prosjeku niže za -0,3%. Godišnja deflacija u 2014. godini u odnosu na isti period prethodne godine iznosila je -0,7%. Najveći uticaj na mjesečnu stopu deflacije imali su pad cijena: goriva i maziva; voća; mesa; namještaja i pokućstva; odjeće. Pad cijena je posljedica uvezene deflacije, kombinovane sa slabim rastom raspoloživog dohotka, kao I rezultat pada cijena hrane sa visokog nivoa iz 2013. godine, dok cijene energenata tokom perioda bilježe blaže oscilacije. Rast priliva stranih direktnih investicija – Neto strane direktne investicije, kao razlika između njihovog priliva i odliva, iznosio je EUR 353,9 miliona, što je za 9,3 % više nego u istom periodu 2013. godine. Ukupan priliv stranih direktnih investicija (SDI) u 2014. godini iznosio je 498,1 miliona, dok se istovremeno iz zemlje odlilo EUR 144,3 miliona. Ukupan odliv je, u odnosu na isti period 2013. godine, smanjen za 7,2%. Odliv po osnovu povlačenja novca nerezidenata investiranog u Crnu Goru iznosio je EUR 107 miliona, a ulaganja rezidenata u inostranstvo EUR 25,5 miliona. Priliv stranih direktnih investicija u formi vlasničkih ulaganja iznosio je EUR 261,3 miliona i bio je za 6,1 % niži nego u istom periodu 2013. godine. Od toga je u nekretnine uloženo EUR 180,8 miliona, a u preduzeća i banke EUR 80,2 miliona.

5


Istovremeno je povećan priliv po osnovu kredita između vlasnički povezanih kompanija, odnodno interkompanijski dug za EUR 230,1 milion (46.2% ukupnog priliva). Grafikon 2: Strane direktne investicije

Rast nezaposlenosti – Prema zvaničnim podacima stopa nezaposlenosti iznosila je 14,95% i povećana je za 0,07% u odnosu na uporedni period prethodne godine. Usljed sporije ekonomske aktivnosti ponuda radne snagom nadmašuje potražnju, tako da je veća stopa broja nezaposlenih (5,6%) u odnosu na stopu broja zaposlenih od 3,6%. Pad zarada i održavanje nivoa standarda života - Prosječna neto zarada zaposlenih u decembru 2014. godine iznosila je EUR 484, i u odnosu na isti mjesec prethodne godine, kada je iznosila EUR 486, zabilježila je pad od 0,4%. Na nivou 2014. godine prosječna bruto zarada iznosila je EUR 723, dok je prosječna neto zarada iznosila EUR 477. Prosječne neto zarade u 2014. godini zabilježile su pad od 0,4% u odnosu na prosječne neto zarade u 2013. godini. Ako se ima u vidu da su potrošačke cijene u 2014. godini u odnosu na 2013. godinu zabilježile pad od 0,7% proizilazi da su realne neto zarade u istom periodu zabilježile rast od 0,3%. Minimalna potrošačka korpa je u decembru 2014. godine iznosila EUR 795,70 i u odnosu na isti mjesec 2013. godine smanjena je je za 0,3%. Stabilnosti finansijskog sistema - finansijski sistem je stabilan, a nivo sistemskog rizika umjeren. Bankarski sektor je u toku 2014. godine očuvao stabilnost i vitalnost, iako je i dalje prisutno visoko učešće nekvalitetnih kredita i neadekvatan nivo kreditne aktivnosti. Poslovanje banaka karakteriše rast kapitala, depozita i aktive i izostanak oživljavanja kreditnih plasmana. Stvarna kreditna aktivnost za period januar–septembar 2014. godine iznosila je 596,6 miliona novih kreditnih plasmana, što je za 4,2% manje u odnosu na isti period prošle godine, od čega se 53,3% odnosilo na privredu, a 36,2% na stanovništvo. I pored tendencije smanjenja, kamatne stope su i dalje visoke, tako da je spred kamatnih stopa iznosio preko 7 % i veći je za 1% od 2013. godine, usljed sporijeg pada aktivnih kamatnih stopa od pada pasivnih kamatnih stopa. Restriktivna kreditna politika banaka odrazila se na povećanje opšteg nivoa likvidnosti, što je uticalo na kretanje parametara likvidnosti i solventnosti iznad propisanog nivoa. Međutim, ova sredstva nijesu bila u funkciji kreditiranja razvojnih projekata, budući da su banke svoju kreditnu aktivnost zasnivale na sopstvenoj percepciji opšteg rizika poslovanja i kredibilnosti klijenata, tako da su u većoj mjeri okrenute prema državnom sektoru, kao manje rizičnom klijentu. Rast sistemske nelikvidnosti: 22,1% ukupno registrovanih ekonomskih subjekata ima blokirane račune. Prema podacima Centralne banke Crne Gore na kraju novembra u blokadi je bilo 13.953 izvršna dužnika. U neprekidnoj blokadi do jedne godine je bilo 2.373 izvršna dužnika čija blokada je iznosila EUR 61,6 miliona što čini 12,66 % ukupnog iznosa blokade, dok je duže od godinu dana bilo u blokadi 11.580 izvršnih dužnika sa iznosom blokade od EUR 425,1 miliona, što čini 87,34 % ukupnog iznosa blokade. Napori ka fiskalnoj konsolidaciji - U 2014. godini nije bilo značajnih promjena u realizaciji fiskalne politike. Nastavljena je primjena više stope PDV-a od 19%, kriznog poreza na dio zarade iznad prosjeka od 15%, kao i realizacija mjera fiskalnog prilagođavanja, u cilju poboljšanja naplate prihoda i smanjenja javnog duga. Istovremeno,

6


pojačani su napori na suzbijanju sive ekonomije i povećanju poreske discipline kod sektora stanovništva i privrede. Uprkos dobroj naplati prihoda u ovoj godini i značajnom premašivanju plana, prihodna strana budžeta imala bi dodatno bolje performanse da nije došlo do odlaganja početka realizacije najavljenih investicija, nešto usporenijeg ekonomskog rasta, ali i deflatornog kretanja cijena tokom cijele godine. Fiskalne trendove za period januar – decembar 2014. godine obilježila je stabilizacija prihoda budžeta i ostvarenje naplate iznad planiranog nivoa i u odnosu na uporedni period prethodne godine:

- Prihodi budžeta su ostvareni u iznosu od EUR 1.359,9 miliona, što je više za EUR 74,9 miliona ili 5,9% u odnosu na planirani nivo, a za EUR 107,5 miliona ili 8,6% u odnosu na ostvarene prihode za isti period 2013. godine.

- Rashodi budžeta su iznosili EUR 1.454,4 miliona, što predstavlja povećanje u odnosu na planirane rashode za EUR 119,0 miliona ili za 8,9%, kao rezultat uključenja otplate obaveza iz ranijih perioda u iznosu od EUR 65,3 miliona.

- Deficit budžeta u periodu januar-decembar 2014. godine iznosio je EUR 103,5 miliona ili 3,05% procijenjenog BDP -a za 2014. godinu (EUR 3.393,2 miliona), tako da je viši od planiranog deficita za EUR 10,2 miliona, a manji od deficita ostvarenog u istom periodu 2013. godine za EUR 112,3 miliona. Primarni deficit od EUR 38,2 mil povećan je za iznos plaćenih obaveza iz prethodnog perioda u iznosu od EUR 65,3 miliona, usljed promjene metodologije Ministarstva finansija u izračunu deficita, čije će izmjene biti uključene u Završni račun budžeta. Da nije uključen taj iznos deficit bi bio 1,13% BDP i bio bi manji od planiranog Budžetom za 2014. godinu (EUR 65,0 mil. ili 1,9% BDP-a)

- Otplata duga za period januar –decembar 2014. godine iznosila je EUR 209,8 miliona i veća je u odnosu na isti period prethodne godine za EUR 35,7 miliona, a u odnosu na plan za EUR 38,3 miliona, usljed povećanja plaćanja obaveza iz prethodnog perioda. U toku 2014. godine planirana je otplata duga u iznosu od EUR 311,2 miliona, što, uz procijenjeni deficit od EUR 22,3 miliona, ukazuje na potrebu za zaduživanjem u iznosu od EUR 333,5 miliona, odnosno 9,8% procijenjenog BDP-a.

- Nedostajuća sredstva Budžeta iznosila su EUR 313,2 miliona i finansirana su najvećim dijelom iz pozajmica i kredita (iz inostranih izvora u iznosu od EUR 205,7 miliona i pozajmica i kredita iz domaćih izvora u iznosu od EUR 104,4 miliona), korišćenjem depozita i manjim dijelom iz donacija i prihodima od privatizacije u iznosu od EUR 3,1 miliona.

2. LIČNA KARTA BANKE

LOVĆEN BANKA AD PODGORICA Lovćen banka AD je nastala je promjenom registrovane djelatnosti i naziva mikro finansijske institucije (MFI) Kontakt u banku koja je počela sa radom 25.avgusta 2014.godine. MFI Kontakt posluje na crnogorskom tržištu od 25.marta 2011.godine. Lovćen banka AD, osnovana je od strane lokalnih poslovnih ljudi i naučnih radnika, zajedno sa njemačkim državnim fondom DEG-om (KfW grupa), jednom od najvećih evropskih razvojnih institucija. Aktivnost Banke uključuje kreditne, depozitne i garancijske poslove, kao i poslove platnog prometa sa inostranstvom, depo poslove, usluge čuvanja u sefovima, izdavanje, obradu i evidentiranje platnih instrumenata. Tabela 1. Trzišno učešće Banke na 31.12.2014. godine.

7


Pozicija Aktiva Krediti i

potraživanja Depoziti sa escrow r.

Kapital

Bankarski sektor (u 000 EUR) 3.136.257 1.846.930 2.335.560 444.037

Lovćen Banka AD (u 000 EUR) 20.111 11.313 10.558 5.109

Učešće 0,64% 0,61% 0,45% 1,15%

Grafikon 3.- Aktiva bankarskog sektora od 2009-2014.godine

U cilju što boljeg pozicioniranja na bankarskom tržištu, banka je vodila računa o kvalitetu kadrovskih resursa, ponudi proizvoda i usluga i odabiru i razvoju informacionog sistema. Banka je za prva 4 mjeseca poslovanja uspješno odgovorila na sve izazove i obezbijedila zadovoljavajuću bazu klijenata i deponenata, nivo bilansnog potencijala, nivo kreditnog portfolia, dinamiku rasta broja zaposlenih i rezultate na širenju mreže.

Lovćen Banka AD Podgorica je banka sa nivoom kapitala koji pruža visok stepen sigurnosti, osnovu za stabilno i sigurno poslovanje, uz sposobnost apsorbcije potencijalnih rizika iz poslovanja. Na 31.decembar 2014 godine, nivo sopstvenih sredstva Banke je ispod propisanog minimuma od EUR 5 miliona, usljed priznavanja odbitnih stavki na osnovnom kapitalu u iznosu od EUR 267 hiljada kao i ostvarenog gubitka u 2014 od EUR 600 hiljada.

Kako bi se podržao nastavak poslovanja Banke, dana 30. decembra 2014. godine na vanrednoj sjednici Skupštine akcionara Banke, donijeta je odluka o povećanju akcijskog kapitala emisijom akcija. Rješenjem 02/12e-3/6-15 Komisije za hartije od vrijednosti Crne Gore od 3. aprila 2015.godine potvrđena je emisija akcija u ukupnoj vrijednosti od EUR 2.500 hiljada, odnosno 5.000 akcija, pojedinačne nominalne vrijednosti EUR 500 i iste su registrovane kod Centralne depozitne agencije 6.aprila 2015.godine. Uzimajući u obzir gore navedene činjenice, prezentovani finansijski izvještaji sastavljani su u skladu sa konceptom nastavka poslovanja.

Lovćen banka AD, osnovana je od strane lokalnih poslovnih ljudi i naučnih radnika, zajedno sa njemačkim državnim fondom DEG-om (KfW grupa), jednom od najvećih evropskih razvojnih institucija. Sjedište Lovćen Banke je u Podgorici, ulica Bulevar Džordža Vašingtona, br. 56, I sprat. Na dan 31.12.2014. godine Banku čini Centrala i filijala sa sjedištem u Podgorici.

2.1. Ljudski resursi Banke

2.600.000

2.700.000

2.800.000

2.900.000

3.000.000

3.100.000

3.200.000

2009 2010 2011 2012 2013 2014

Aktiva 3.025.231 2.943.654 2.809.720 2.808.283 2.959.240 3.136.257

Aktiva bankarskog sektora u 000 EUR

8


a) Odbor direktora Banke

Tabela 2.- Odbor direktora banke

Pozicija Ime i prezime Datum rođenja Podaci o prebivalištu Mjesto

1. Predsjednik Zeisler Andreas 13.1.1959 Njemačka

2. član Farfan Becerra Norah Licet

11.4.1961 Njemačka

3. član Radović Blagota 25.9.1958 Crna Gora

4. član Kovačević Mirjana 22.9.1955 Srbija

Glavni izvršni direktor Popović Aleksandra 1.12.1966 Crna Gora

b) Izvršni direktori Banke

Tabela 3.- Izvršni direktori Banke

IME I PREZIME FUNKCIJA Funkciju obavljala/o od

Aleksandra Popović Glavni izvršni direktor 25.08.2014.

dr Vinko Nikić Izvršni direktor 25.08.2014.

c) Članovi ALCO Odbora

Tabela 4.- Članovi ALCO Odbora

IME I PREZIME FUNKCIJA

Aleksandra Popović Predsjednik

dr Vinko Nikić Član

Enesa Bekteši Član

Nenad Radulović Član

Daniela Golubović Član

2.2. Kadrovska struktura zaposlenih

Na dan 31.12.2014. godine Banka je imala 38 zaposlenih radnika ( 31.12.2013.god.-10 zaposlenih), i to sa sljedećom kvalifikacionom strukturom:

Doktor nauka 1 radnika ili 3%

9


magistar i master 5 radnika ili 13%,

visoka stručna sprema 24 radnika ili 63% i

srednja stručna sprema 8 radnika ili 21% Grafikon 4. - Struktura zaposlenih

Doktor nauka3% Magistar

13%

Visoka stručna sprema (VSS)

63%

Srednja stručna sprema (SSS + KV)

21%

Kvalifikaciona struktura zaposlenih

10


2.3. Organizacija rada u Banci

11


3. POSLOVANJE U 2014.GODINI

Tabela 5.- Pokazatelji poslovanja 2014.godina ( U 000 EUR –a )

OPIS 2014

1 2

BILANSNA AKTIVA 20111

BRUTO KREDITI 11394

Krediti istanovništva 4019

Krediti i pravnih lica 7375

DEPOZITI KOMITENATA 10523

Depoziti stanovništva 6840

Depoziti pravnih lica 3683

GUBITAK IZ POSLOVANJA NAKON OPOREZIVANJA -600

PARAMETRI PROFITABILNOSTI U %

ROA - dobitak / bilansna aktiva % (2,98)

ROE – dobitak /ukupan kapital % (11,74)

NETO PRIHOD OD KAMATA 365

NETO PRIHOD OD NAKNADA I PROVIZIJA 77

BROJ ZAPOSLENIH 38

Aktiva po uposlenom u 000 EUR 529

OPERATIVNI RASHODI 1033

POKAZATELJI

KOEFICIJENT SOLVENTNOSTI U % 34,3

POKAZATELJ LIKVIDNOSTI % 6,98%

TOKOVI GOTOVINE U 000 EUR-a 7635

Prihodi od kamata / kamatonosna aktiva % 4,16

Neto prihod od kamata / kamatonosna aktiva % 3,08

Neto prihod od kamata i naknada / kamatonosna aktiva % 3,73

Rashodi kamata / kamatonosna pasiva % 0,91

Oper. rashodi / ukupni rashodi % 83,71

Oper.rashodi / pasiva % 5,14

Likvidna aktiva / depoziti % 72,56

Likv. aktiva / ukupna aktiva % 37,96

Likv.aktiva / kratk.obaveze % 158,54

12


4. REGULATORNI ZAHTJEVI U 2014.GODINI

Tabela 6.- Propisani pokazatelji poslovanja na dan 31.12.2014.godine

R.Br. OPIS LIMIT 31.12.2014

1 2 3 4

1 Koeficijent solventnosti min. 10 % 34,3

2 Ulaganja banke u osnovna sredstva maks. 40% 17,47

3 Izloženost prema licima povezanim s bankom maks. 25% -

4 Zbir velikih izloženosti banke maks. 800% -

5 Ukupan kapital 000 Eur-a min 5 mil 5109

6 Sopstvena sredstva 000 Eur-a min 5 mil 4733

7 Ukupna rizična aktiva i drugi rizici 000 Eur-a 13140

7.1. Aktiva Banke ponderisana kreditnim rizikom 13051

7.2. Potreban kapital za tržišne rizike 18

7.3. Potreban kapital za operativni rizik 55

7.4. Potreban kapital za rizik zemlje 0

7.5. Potreban kapital za druge rizike 16

7.6. Ukupna otvorena devizna pozicija 183

Eksterni revizor Ernst&Young d.o.o. Podgorica izvršio je reviziju finansijskih izvještaja za 2014.godinu i ostvarenih pokazatelja poslovanja i u skladu sa nalazima revizije, Banka nema kršenja regulatorni zahtjeva.

13


5. BILANS STANJA ZA 2014.GODINU

5.1. Aktiva Banke na dan 31.12.2014.godine

Tabela 7. - Aktiva Banke na dan 31.12.2014.godine ( U 000 EUR –a )

Uporedni podaci za 2013.godinu odnose se na ostvarenje u MFI Kontakt-u. Bilansna aktiva Banke je u 2014. godini skoro 9 puta veća u odnosu na prethodnu godinu. Krediti komitentima su povećani sa EUR 2.170 hiljada na EUR 11.313 hiljada, što je preko 5 puta veći nivo od nivoa sa kraja prethodne godine. Ostvareni kreditni portfolio čini 56,25% ukupne aktive Banke. Pored plasmana komitentima, značajnije učešće u aktivi čine novčana sredstva i računi depozita kod depozitnih institucija u procentu od 37,96 % bilansne aktive .

5.2. Dati krediti komitentima na dan 31.12.2014. godine

Tabela 8.- Bruto krediti komitentima na dan 31.12.2014.godine

R.BR. O P I S 31.12.2014 31.12.2013 Index

(3 : 4)*100

1 2 3 4 5

I KREDITI KOMITENTIMA 11394 2183 522

1 Privreda 7375 849 869

2 Stanovništvo 4019 1334 301

Grafikon 5.- Krediti komitentima - 2014

31. decembra 14. 31. decembra13. Index

1 2 3 4=2/3

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 4.835 91 5.313

Krediti i potraživanja od banaka 2.800 0

Krediti i potraživanja od klijenata 11.313 2.170 521

Nekretnine, postrojenja i oprema 827 15 5.513

Nematerijalna sredstva 267 30 890

Odložena poreska sredstva 0 11 0

Ostala finansijska potraživanja 9 (3) (300)

Ostala poslovna potraživanja 60 0

UKUPNA SREDSTVA 20.111 2.314 869

14


Ukupni krediti komitentima Banke, na dan 31.12.2014. godine, iznose EUR 11.394 hiljada, i povećani su u odnosu na kraj prethodne godine za EUR 9.211 hiljada za više od 5 puta. Plasmani stanovništvu su u odnosu na prethodnu godinu povećani za EUR 2.685 hiljada, što predstavlja 3 puta veći nivo portolija, tako da krediti stanovništvu na kraju 2014. godine iznose ukupno EUR 4.019 hiljada. Krediti pravnim licima su značajnije porasli što je i očekivano imajući u vidu da su uporedni podaci mikrofinansijske institucije. Na kraju 2014. godine krediti pravnim licima iznose EUR 7.375 hiljada, što u odnosu na prethodnu godinu predstavlja povećanje od EUR 6.526 hiljada odnosno blizu 9 puta veći nivo portfolija. Tabela 9.- Pregled plasmana Banke od 31.12.2013 - 31.12.2014. godine

Vrsta plasmana 2014 % ucesca 2013 % ucesca Razlika Index

1 2 3 4 5 6 7=2/4*100

Bilansne stavke

Krediti i potraživanja od banaka 2.800 20% 0 - 2.800

Kratkoročni krediti 2.247 16% 1.678 77% 569 134

Dugoročni krediti 9.039 64% 505 23% 8.534 1.790

Dospjeli krediti 108 1% 0 0% 108

Kamatna i druga potraživanja i vremenska razgraničenja

-78 -1% -13 -1% -65 600

Ukupno bilansna izloženost kreditnom riziku

14.113 100% 2.170 100% 11.943 650

Vanbilansne stavke 0

Finansijske garancije 812 63% 0 - 812

Činidbene garancije 265 21% 0 - 265

Nepovučene kreditne linije 205 16% 0 - 205

Ukupno vanbilansna izloženost kreditnom riziku

1.282 100% 0 - 1.282

Ukupna izloženost kreditnom riziku 15.395 2.170 709

Nivo kratkoročnih kredita u posmatranom periodu uvećan je približno EUR 569 hiljada odnosno za svega 34%.

65%

35%

Krediti komitentima 2014

privreda stanovnistvo

15


Produžen je rok na koji se odobravaju krediti što je evidentno kada pogledamo kretanje dugoročnih kredita u odnosu na 2013.godinu. Kod dugoročnih kredita u posmatranom godišnjem periodu zabilježeno je značajno povećanje od EUR 8.534 hiljada što je 17 puta veći nivo u odnosu na 2013.godinu. Potrebno je naglasiti da se dugoročni krediti pravnih lica u najvećem broju slučajeva odnose na kredite za obrtna sredstva koji se oodbravaju na maksimalan period od 2 godine. Tabela 10 - Pregled ukupne izloženosti po nosiocima

Vrsta plasmana 2014

% ucesca

2013 %

ucesca Razlika Index

1 2 3 4 5 6 7=2/4*100

Banke, nerezidenti 2.800 20% 0% 2.800

Privredna društva u državnom vlasništvu

395 3% 0% 395

Privredna društva u privatnom vlasništvu

6.927 49% 819 38% 6.108 846

Preduzetnici 35 0% 30 1% 5 117

Nevladine i druge neprofitne organizacije, rezidenti

18 0% 0% 18

Fizička lica, rezidenti 4.019 28% 1.334 61% 2.685 301

Ukupna izloženost kreditnom riziku

14.194 100% 2.183 100% 12.011 650

Evidentno je da je u 2014-toj godini došlo do značajnog rasta izloženosti prema svim nosiocima kredita. Rast portfolija privrednih društava u privatnom vlasništvu je posebno naglašen.

5.3. Pasiva Banke na dan 31.12.2014.godine

Tabela 11 .- Pasiva Banke (U 000 EUR)

31. decembra

2014. 31. decembra

2013. Index

1 2 3 4=2/3

OBAVEZE

Depoziti banaka 430 0

Depoziti klijenata 10.128 0

Pozajmljena sredstva od ostalih klijenata 3.989 428 932

Rezerve 2 2 100

Odložene poreske obaveze 4 2 200

Ostale obaveze 449 34 1.321

UKUPNE OBAVEZE 15.002 466 3.219

KAPITAL

Akcijski kapital 5.700 1.839 310

Neraspoređena dobit 9 0

16


Dobitak/(gubitak) tekuće godine (600) 9 (6.667)

UKUPAN KAPITAL 5.109 1.848 276

UKUPNI KAPITAL I OBAVEZE 20.111 2.314 869

VANBILANSNA EVIDENCIJA 161.137 12.816 1.257

U strukturi pasive ukupni depoziti komitenata, sa obračunatom a neisplaćenom pripadajućom kamatom na 31.decembar 2014.godine, učestvuju sa 50,36% i iznose EUR 10.128 hiljada. Ukoliko uzmemo u obzir i depozite banaka, učešće u ukupnoj pasivi je 52,5%. Grafikon 6.- Struktura depozita 31.12.2014.g.

Grafikon 7.- Sektorska struktura depozita 31.12.2014.g.

37,4%

62,6%

Struktura depozita 2014

depoziti po vidjenju oroceni depoziti

65,0%

35,0%

Sektorska struktura depozita

Depoziti stanovnistva Depoziti privrede

Sektorska struktura depozita na kraju 2014. godine, ukazuje da depoziti stanovništva čine 65% ukupne depozitne baze, odnosno EUR 6.840 hiljada. Depoziti privrede su čine 35% ukupnih depozita Banke, odnosno EUR 3.683 hilajde.

Depoziti po viđenju na kraju 2014.godine iznose EUR 3.939 hiljada odnosno 37,4% ukupnih depozita, dok su oročeni depoziti EUR 6.584 hiljada odnosno 62,6% depozita Banke.

17


Grafikon 8.- Ročna struktura depozita 31.12.2014.g.

5.4. Promjene na akcijskom kapitalu u periodu od 2013. do 2014. godine

Lovćen banka je nastala je promjenom registrovane djelatnosti i naziva mikro finansijske institucije (MFI) Kontakt u banku koja je počela sa radom 25.avgusta 2014.godine. MFI Kontakt posluje od 25.marta 2011.godine i nivo akcijskog kapitala na kraju 2013.godine bio je EUR 1,839 hiljada. Da bi se sprovela transformacija i ispoštovali regulatorni zahtjevi neophodno je bilo izvršiti dokapitalizaciju. Nakon sto je, na osnovu člana 44, stav 2, tačka 7 Zakona o Centralnoj banci (Sl.list CG br.40/10, 46/10 i 6/13) i člana 23, stav 2 Zakona o bankama (Sl.list CG br.17/08, 44/10 i 40/11) Savjet Centralne banke Crne Gore, na sjednici održanoj 28. maja 2014. godine, donio rješenje kojim se izdaje dozvola za rad Lovćen Banke AD izvršena je dokapitalizacija u iznosu od EUR 3.861 hilajda kojom se ukupan akcijski kapital banke dovodi na nivo od EUR 5.700 hiljada. Značajna promjena u odnosu na vlasničku strukturu MFI Kontakt-a jeste participiranje u vlasništvu banke državnog fonda DEG (KfW grupa), jednog od najvećih evropskih razvojnih institucija koje je na kraju 2014.godine iznosilo 26,32%. Tabela 12 .- Promjene na kapitalu Banke (U 000 EUR)

Akcijski kapital Neraspoređena dobit

UKUPNO

Stanje, 01.01.2013. 1.933 (193) 1.740

Uplata akcijskog kapitala 100 100

Gubitak tekuće godine 9 9

Pokriće gubitka iz prethodnog perioda (194) 193 (1)

Stanje, 31.12.2013. 1.839 9 1.848

Uplata akcijskog kapitala 3.861 3.861

Dobit/(gubitak) tekuće godine (600) (600)

42,7%

57,3%

Ročna struktura depozita

Kratkoročni depoziti Dugoročni depoziti

Ročna struktura depozita na kraju 2014. godine, ukazuje da dugoročni depoziti čine 57,3% ukupnih depozita, odnosno EUR 6.027 hiljada. Kratakoročni depoziti čine 42,7% ukupnih depozita Banke, odnosno EUR 4.496 hilajde.

18


Stanje, 31.12.2014. 5.700 (591) 5.109

Grafikon 9.- Akcijski kapital

5.5. Vanbilansna evidencija Banke

Vanbilansna evidencija banke na 31. decembar 2014.godine sastoji se od potencijalnih obaveza Banke i ostatka vanbilansa koji se odnosi na evidenciju primljenih kolaterala za kreditna potraživanja i potencijalne obaveze banke. Tabela 13 .- Vanbilansna evidencija Banke (U 000 EUR)

U hiljadama EUR 31.dec 31.dec

2014. 2013.

Potencijalne obaveze Banke 1.282 0

Neopozive obaveze za davanje kredita 205 -

Izdate garancije

- Izdate plative garancije 812 -

- Izdate činidbene garancije 265 -

Ostali vanbilans iz koga ne proizilaze obaveze

159.855 12.816

Kolateral po osnovu potraživanja 159.855 12.816

Ukupno 161.137 12.816

Grafikon 10.- Potencijalne obaveze Banke

0

2.000

4.000

6.000

2013 2014

1.839

5.700

Akcijski kapitalAdekvatnost kapitala je na dan 31.decembar 2014. godine iznosila 34,3% što je visoko iznad zahtijevanog

minimuma od 10%.

19


Pored vanbilansne evidencije, u skladu sa Odlukom Centralne banke Crne Gore o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama („Sl. list RCG“, br.22/12, 55/12 i 57/2013) potraživanja se iz bilansa banke prenose u internu evidenciju ako banka u postupku naplate potraživanja ocijeni da vrijednost potraživanja mjerena po amortizacionoj vrijednosti neće biti nadoknađena i da su ispunjeni uslovi za prestanak priznavanja finansijskog sredstva, što uključuje i sljedeće slučajeve:

1) za neobezbijeđeno potraživanje: - kada je nad dužnikom otvoren stečajni postupak koji traje duže od jedne godine, ili - ako dužnik kasni sa plaćanjem duže od dvije godine godine; 2) za obezbijeđeno potraživanje, kada dužnik kasni sa plaćanjem duže od četiri godine, odnosno ako banka u tom periodu nije primila nijednu uplatu od realizacije kolaterala.

U skladu sa važećom regulativom Banka na 31.decembar 2014.godine nema potraživanja koja su isknjižena iz bilansne evidencije.

16%

63%

21%

Potencijalne obaveze 31.decembar 2014

Neopozive obaveze zadavanje kredita

Izdate plative garancije

Izdate činidbenegarancije

Potencijalne obaveze Banke na kraju 2014.godine iznose EUR 1.282 hiljada i sastoje se od obaveza: - za odobrene

neiskorišćene kredite od EUR 205 hiljada odnosno 16%;

- za izdate plative garancije od EUR 812 hiljada odnosno 63% i

- za izdate činidbene garancije od EUR 265 hiljada odnosno 63% potencijalnih obaveza

Banke.

20


6. BILANS USPJEHA ZA 2014. GODINU

Tabela 14.- Bilans uspjeha 000 Eur-a

U hiljadama EUR: 2014. 2013. Index

Prihodi od kamata 493 357 138

Rashodi od kamata (128) (14) 914

NETO PRIHODI OD KAMATA 365 343 106

Troškovi obezvrjeđenja 0 0

Prihodi od naknada i provizija 150 69 217

Rashodi naknada i provizija (73) (2) 3.650

NETO PRIHODI OD NAKNADA 77 67 115

Neto dobici od kursnih razlika 4 0

Troškovi zaposlenih (658) (277) 238

Opšti i administrativni troškovi (297) (113) 263

Troškovi amortizacije (46) (9) 511

Ostali rashodi (32) (2) 1.600

Ostali prihodi 0 1 25

OPERATIVNI PROFIT (587) 10 (5.869)

Porez na dobit (13) (1) 1.300

NETO PROFIT (600) 9 (6.665)

6.1. Prihodi i rashodi od kamate

Grafikon 11: Prihodi i rashodi kamata Tabela 15.- Prihodi i rashodi od kamata 000 Eur-a

Prihodi I rashodi kamata 2014 2013 Index

Prihodi od kamata

Krediti:

- privrednim društvima 190 141 135

- preduzetnicima 2 4 50

- fizičkim licima 301 212 142

Ukupni prihodi od kamata 493 357 138

Rashodi kamata

Depoziti:

- privrednim društvima 16

-

- fizičkim licima 30

-

Krediti i ostale pozajmice 82 14 586

Ukupni rashodi kamata 128 14 914

050

100150200250300350400450500

Ukupniprihodi od

kamata

Ukupnirashodikamata

Netoprihod od

kamate

493

128

365 357

14

343

Prihodi i rashodi kamata

2014 2013

21


Neto prihod od kamate 365 343 106

Grafikon 12: Prihodi od kamate po nosiocima

6.2. Prihodi i rashodi od naknada

Grafikon 13: Prihodi i rashodi kamata Tabela 16.- Prihodi i rashodi od naknada 000 Eur-a

Priuhodi I rashodi od naknada 2014 2013

Prihodi od naknada

Naknade po kreditima 82 64

Naknade po vanbilansnim poslovima 15 -

Naknade za usluge platnog prometa i e-banking

29 -

Naknade za usluge plaćanja prema inostranstvu

14 -

Naknada za upite u kreditni biro 6 5

Ostale naknade i provizije 4 -

Ukupni prihodi od naknada 150 69

Rashodi naknada

Naknade Centralnoj banci 24 -

Naknade za usluge međunarodnog platnog prometa

19 -

Naknade po osnovu premije za zaštitu depozita

19 -

Naknade za elektronsko bankarstvo 6 -

Naknade na kreditnu liniju 2 -

Troškovi platnog prometa (MFI Kontakt)

3 2

Ukupni rashodi naknada 73 2

Neto prihod od naknada 77 67

38,5%

0,4%

61,1%

Prihodi od kamate po nosiocima

- privrednim društvima - preduzetnicima - fizičkim licima

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Ukupniprihodi

odnaknada

Ukupnirashodinaknada

Netoprihod

odnaknada

Prihodi i rashodi naknada

2014 2013

I dalje u strukturi prihoda od kamate dominiraju prihodi od kamata stanovništva kao i u 2013.godini, ali imajući u vidu promjene u strukturi portfolija u korist privrede u narednoj godini se očekuje promjena u strukturi

prihoda po sektorima.

22


Tabela 17.- Prihodi i rashodi od naknada po sektorima u 000 Eur-a

PARAMETRI B. USPEHA 2014

prihodi od naknada - privreda 106

prihodi od naknada - stanovništvo 45

Ukupni prihod od kamata 150

rashodi od naknada - privreda 57

rashodi od naknada - stanovnistvo 15

rashodi od naknada pozajmice 2

Ukupni rashodi naknada 73

Grafikon 14: Sektorska struktura prihoda od naknada

6.3. Operativni rashodi

Tabela 18.- Operativni rashodi 000 Eur-a

Operativni rashodi 2014 2013 Index

1 2 3 4=2/3*100

Troskovi zaposlenih

Neto zarade 306 144 213

Porezi, prirezi i doprinosi na zarade 253 128 198

Ostale neto naknade zaposlenima 22 5 440

Ugovori o djelu (bruto) 39 -

Naknade članovima Odbora direktora (bruto)

33 -

Putni troškovi i dnevnice 3 -

Obuka zaposlenih 2 -

Ukupni troskovi zaposlenih 658 277 238

Ostali administrativni troškovi

70%

30%

Sektorska struktura prihoda od naknada

Privreda Stanovništvo

78%

20% 3%

Sektorska struktura rashoda od naknada

Privreda Stanovništvo Pozajmice

Grafikon 15: Sektorska struktura rashoda od naknada

23


Troškovi zakupa 56 56 100

Troškovi obezbjeđenja 16 -

Troškovi električne energije i goriva i komunalnih usluga

6 2 300

Čišćenje 1 -

Troskovi licenci I održavanja softvera 14 -

Održavanje kompjutera i opreme 6 11 55

Troškovi održavanja vozila 3 -

Osiguranje 1 -

Revizija 9 -

Obrada podataka 63 5 1.260

Sudski troškovi 2 -

Ostale stručne naknade 12 21 57

Konsultantske usluge 40 -

Telefon 10 8 125

Troškovi komunikacionih mreža 2 -

Poštarina 1 -

Kancelarijski materijal 11 1 1.100

Troškovi reprezentacije 2 -

Reklamiranje i marketing 32 -

Razni troškovi 10 9 111

Ukupni ostali administrativni troskovi 297 113 263

Troskovi amortizacije 46 9 511

Ostali rashodi 32 2 1.600

Ukupno operativni rashodi 1.033 401 258

Operativni i ostali poslovni rashodi u 2014. godini iznose EUR 1.033 hiljada i u odnosu na prethodnu godinu povećani su za više od 2 puta. Ostali administrativni rashodi su, ako se izuzmu troškovi konsultantskih usluga Frankfurtske skole, koji nijesu ušli u plan za 2014.godinu, na nivou planiranih. Troškovi zarada zaposlenih su takođe za 5% iznad planiranog nivoa.

7. UPRAVLJANJE RIZICIMA

Banka je razvila sistem upravljanja rizicima koji podrazumijeva identifikaciju, mjerenje, praćenje, kontrolisanje i izvještavanje o svim vrstama rizika kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju. U cilju uspostavljanja adekvatnog sistema za upravljanje rizicima, Banka je u toku 2014. godine:

obezbjedila kadrovski kapacitet za upravljanje rizicima;

usvojila i implementirala niz akata koji regulišu sistem upravljanja rizicima;

kroz donešena akta, te kadrovskim upotpunjavanjem i organizacijom Sektora upravljanja rizicima, doprinijela jasnoj podjeli nadležnosti i odgovornosti za upravljanje rizicima;

uspostavila interno i eksterno izvještavanje u dijelu upravljanja rizicima. Pri tome, najznačajnije vrste rizika kojima je Banka izložena bila izložena, ili može biti izložena u poslovanju su:

Kreditni rizik;

Tržišni rizici;

Operativni rizik;

24


Rizik likvidnosti;

Rizik kamatnih stopa koji ne proizilazi iz trgovačkih aktivnosti;

Rizik zemlje;

Ostali rizici Kreditni rizik Banka vrši kvantitativno i/ili kvalitativno mjerenje, odnosno procjenu identifikovanog kreditnog rizika. Proces mjerenja kreditnog rizika zasnovan je na dva paralelna pristupa:

regulatorni pristup – klasifikovanje potraživanja dužnika u skladu sa Odlukom o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom CBCG i proces obezvrjeđenja plasmana i procjene rezervisanja za gubitke po vanbilansnim pozicijama po osnovu Međunarodnog računovodstvenog standarda 39 i Međunarodnog računovodstvenog standarda 37;

interni pristup – mjerenje nivoa rizičnosti pojedinačnog plasmana na osnovu internog sistema rejtinga.

Tabela 19 . - Kategorije rizika prema kriterijumima CBCG

Category 30.9.2014 31.10.2014 30.11.2014 31.12.2014

A 99,69% 76,15% 70,09% 66,43%

B 0,31% 23,74% 29,82% 33,52%

C 0,11% 0,09% 0,05%

D

E

TOTAL 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

Banka definiše dospjela nenaplaćena potraživanja kao sva potraživanja koja ispoljavaju kašnjenja minimalno 1 dan u odnosu na ugovorom definisane rokove dospjeća. Tabela 20. - Pregled ukupnih dospjelih potraživanja

- u 000 EUR -

Dospjela potraživanja 31.12.2014.

Kategorija Dospjela

potraživanja do 30 dana

31 - 90 dana

91 - 180

dana

181 - 360

dana

Preko 360

dana preko

90 dana % preko 90 dana

A 88 88 0 0,00%

B 6 0 6 0,00%

C 2 2 2 100,00%

D 0,00%

E 0,00%

Total 96 88 6 2 0 0 2 2,08%

25


Nivo dospjelih potraživanja na dan 31.12.2014.godine je izuzetno nizak što odražava činjenicu da je portfolio MFI Kontakt (koja je transformisana u banku) dobrog kvaliteta, kao i da je banka veoma oprezna kod odobravanja novih plasmana i formiranja kreditnog portfolia banke. Tabela 21. - Pregled rizičnih kredita (NPL)

- u 000 EUR -

Vrste klijenata

31.12.2014.

Bruto krediti NPL % učešća

Privredni klijenti 7.381 0 0,00%

Stanovništvo 4.026 7 0,17%

Ukupno 11.407 7 0,06%

Važno je još istaći da je Banka u dijelu kreditnog rizika razvila sopstveni interni skoring na nivou Banke prilagođen u potpunosti regulativi Centralne banke Crne Gore. Pomenuti skoring odražava relativno visok stepen averznosti Banke prema kreditnom riziku. Tržišni rizici Banka u toku 2014. godine nije imala „knjigu trgovanja“. U tom smislu izloženost tržišnim rizicima je svedena na uticaj deviznog rizika. S obzirom na ne tako značajan obim poslovanja u stranoj valuti, izloženost valutnom riziku je na veoma niskom nivou. Svakako, izloženost valutnom riziku prati se i upravlja na dnevnom nivou (dnevno izvještavanje i zatvaranje pozicija), putem održavanja valutnih poziija u okviru interno propisanih limita. Pri tome, sistem upravljanja deviznim rizikom zasnovan je na dva paralelna pristupa:

upravljanje deviznim rizikom u skladu sa regulatornim zahtjevima (regulatorni pristup);

upravljanje deviznim rizikom na osnovu interne metodologije (interni pristup).

U skladu sa podjelom na upravljanje deviznim rizikom u skladu sa regulatornim i internim pristupom i sistem limita obuhvata regulatorno definisane limite i interno definisane limite propisane internim aktima Banke. Pri tome, Banka je poslovala u skladu sa uspostavljenim sistemom limita. Definisani interni limiti respektuju valutni aspekt GAP-ova deviznog rizika i definišu stukturu limita po svim značajnim valutama, kao što sto su EUR , USD i CHF i za ostale valute zbirno. Operativni rizik Banka je u 2014 godini radila na uspostavljanju sistema za upravljanje operativnim rizikom. Banka vrši mjerenje, odnosno procjenu operativnog rizika kroz kvantitativnu i/ili kvalitativnu procjenu idenifikovanog operativnog rizika. Pri tome, Banka vrši identifikaciju operativnih rizika, pri čemu se operativni rizici klasifikuju prema prioritetu mjerenjem mogućeg finansijskog uticaja i učestalost događaja koji mogu da prouzrokuju gubitke. U postupku identifikacije izvora operativnog rizika, Banka naročito identifikuje rizike koji proizilaze iz:

26


neadekvatnog informacionog i drugih sistema u Banci;

poremećaja u poslovanju i kvara sistema (na primjer: kvarovi vezani za informacionu tehnologiju, telekomunikacioni problemi, prekidi u radu i sl.);

nemogućnosti adekvatnog integrisanja ili održivosti informacionih i drugih sistema, u slučaju statusnih promjena Banke;

protivpravnog i neadekvatnog postupanja zaposlenih u banci, kao što su pokusaji pronevjera, pranja novca, neovlašćeni pristup računima klijenata, zloupotreba povjerljivih informacija, davanje lažnih ili pogrešnih informacija o stanju banke, neažurnost u izvršavanju poslova, greške pri unosu podataka, nepridržavanje dobrih poslovnih praksi u radu i sl.;

angažovanja lica izvan Banke za obavljanje poslova za Banku;

radnji, odnosno nečinjenja koja mogu uzrokovati sudske i druge sporove protiv Banke (pravni rizik);

spoljnih protivpravnih radnji, kao što su krađa, neovlašćeni prenos sredstava, neovlašćeno ulaženje u bazu podataka, nezakonito pribavljanje dokumenata Banke i sl.;

događaja koji se ne mogu predvidjeti, kao što su elementarne i druge nepogode, terorizam i sl. Evidencija događaja podrazumijeva sistematsko prikupljanje i analizu podataka o operativnim rizicima u poslovanju Banke koji su doveli do gubitaka. Svaki organizacioni dio zadužen je da vrši mjesečno izvještavanje o nastalim štetnim događajima po osnovu operativnog rizika. U skladu sa internim aktima, Banka identifikovane događaje koji predstavljaju izvore operativnog rizika razvrstava po kategorijama događaja i linijama poslovanja, što predstavlja osnovu za primjenu standardizovanog pristupa u praćenju operativnih rizika. Rizik likvidnosti Banka vrši mjerenje, odnosno procjenu tekuće i buduće izloženosti riziku likvidnosti. Mjerenje, odnosno procjena rizika likvidnosti vrši se korišćenjem regulatorno i interno definisanih metoda i modela:

GAP analiza

Racio analiza

Stres test (analiza osjetljivosti i scenario analiza). Važno je istaći napore koje Banka ulaže u cilju adekvatnog praćenja i upravljanja rizikom likvidnosti. U tom cilju Banka je razvila metodologiju praćenja "core″ depozitnog potencijala, kako bi na kvalitetan način mogla projektovati stabilne izvore sredstava Banke. Sistem limita u dijelu rizika likvidnosti obuhvata:

regulatorno definisane limite – primarni limiti

interno definisane limite. Regulatorno definisani limiti su propisani od strane regulatora (Centralne banke Crne Gore) i odnose se na limite pokazatelja likvidnosti, te limite ročne usklađenosti sredstava i izvora sredstava Banke. U tom smislu, Banka održava nivo likvidnosti tako da poslovanje Banke bude u skladu sa regulatorno definisanim limitima. Pored gore navedenog, Banka je uspostavila i interne limite. Banka pri definisanju internih limita izloženosti riziku likvidnosti uzima u obzir više aspekata rizika likvidnosti, ograničavajući negativan efekat na finansijski rezultat i kapital Banke, limitirajući valutnu i ročnu strukturu svojih bilansnih i vanbilansnih pozicija i pokazatelje likvidnosti.

27


Poseban značaj koji je Banka dala praćenju rizika likvidnosti rezultirao je održavanjem visokog stepena likvidnosti Banke tokom 2014. godine. Po metodologiji CBCG za pokazatelj likvidnosti uzima se odnos potraživanja, likvidnih sredstava (gotovina, žiro račun, čekovi, sredstva na računima kod domaćih banaka, sredstva kod agenata platnog prometa, sredstva na računima kod ino banaka (depoziti po viđenju) i obavezna rezerva) i dospijele obaveze (obaveze po primljenim kreditima, obaveze po kamatama i naknadama, obaveze po oročenim depozitima, 30% depozita po viđenju, 10% odobrenih a neiskorišćenih neopozivih kreditnih obligacija - kreditne linije, ostale dospijele obaveze. Tabela 22 .- Pokazatelj likvidnosti (regulatorni pristup):

Limiti 31.12.2014.

Min. 0,9 -izračunat za jedan radni dan 6,64

Min. 1 - izračunat kao prosjek svih dana u mjesecu 6,98

Regulatorni pristup: Lovće banka je počela sa svojim operativnim aktivnostima 25.08.2014 godine. Koeficijenat likvidnosti je značajno visok, iz razloga što se radi o novoj banci koja je počela sa radom u zadnjem kvartalu 2014 i u tom periodu odpočela sa formiranjem svog kreditnog portfolia. Višak sredstava je nastao osnivačkim ulogom akcionara kao i bržim rastom depozitne baze u odnosu na kreditni portfolio. Očekuje se da će pokazatelj u narednom periodu ostvariti manje vrijednosti jer će Banka nastojati da likvidna sredstva transformiše u kreditne plasmane i u sekundarne lako utržive izvore likvidnosti kako bi na što kvalitetniji način upravljala sredstvima. Rizik kamatne stope koji ne proizilazi iz trgovačkih aktivnosti Utvrđivanje izloženosti riziku kamatne stope vrši se na osnovu Gap analize za različite vremenske periode, posebno za stavke sa fiksnom, a posebno za stavke sa varijabilnom kamatnom stopom, kao i agregatno. Na taj način mjeri se uticaj promjene tržišnih kamatnih stopa, na kretanja neto kamatne marže. Upravljanje rizikom kamatne stope vrši se zatvaranjem pozicija unutar interno propisanih limita. Planovi u pogledu daljeg razvoja sistema upravljanja rizicima Osnovnu stratešku orijentaciju Banke u upravljanju rizicima predstavlja optimizacija nivoa rizika u smislu očekivanih i neočekivanih gubitaka u poslovanju, i s tim u vezi održavanje adekvatnog nivoa kapitala u odnosu na rizični profil Banke. U tom smislu, Banka uspostavlja sveobuhvatan i pouzdan sistem za upravljanje rizicima koji je u potpunosti integrisan u sve poslovne aktivnosti Banke. Banka će dalje razvijati sistem upravljanja rizicima inkorporirajući koncept Interne procjene adekvatnosti kapitala (ICAAP) kako bi se poboljšala veza između rizičnog profila Banke, upravljanja rizicima i kapitala Banke. Pored implementacije ICAAP-a, Banka će:

organizaciju pojedinih organizacionih djelova Banke, kako onih koji su uključeni u preuzimanje rizika, tako i onih koji su zaduženi za upravljanje pojedinačnim vrstama rizika, usklađivati sa rizičnim profilom Banke, u

28


cilju trajne optimizacije upravljanja svim rizicima kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju;

nastaviti rad na inoviranju politika, procedura i metodologija upravljanja pojedinim vrstama rizika;

unaprijediti efikasnost informacionog sistema Banke u funkciji upravljanja svim rizicima kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju;

sistem upravljanja rizicima prilagoditi svim zahtjevima koji proizilaze iz regulatornog, ekonomskog i poslovnog okruženja Banke.

minimalno analizirati sve vrste rizika koji su propisani regulativom Centralne banke Crne Gore, ujedno vodeći računa da su u obzir uzeti svi rizici kojima je Banka izložena ili može biti izložena u poslovanju, a naročito:

o rizike koji su obuhvaćeni Odlukom o adekvatnosti kapitala (kreditni rizik, rizik izmirenja/isporuke i rizik druge ugovorne strane, tržišne rizike i operativni rizik);

o rizike koji se odnose na rizike za koje je pomenutom Odlukom propisana metodologija za izračunavanje potrebnog kapitala, kao što su rezidualni rizik kod ublažavanja kreditnog rizika i rizik sekjuritizacije;

o materijalno značajne rizike koji nisu obuhvaćeni pomenutom Odlukom, a kojima Banka može biti izložena kao što su: rizik kamatne stope koji ne proizilazi iz trgovačkih aktivnosti Banke, rizik koncentracije, rizik likvidnosti, rizik zemlje, rizik reputacije i strateški rizik.

8. ADEKVATNOST KAPITALA

Sopstvena sredstva Banka je dužna da javno objelodani informacije i podatke koji se odnose na iznos sopstvenih sredstava, i to: 1) sažete informacije koje sadrže glavne karakteristike svih stavki koje se uključuju u izračunavanje sopstvenih sredstava i njegovih elemenata; 2) iznos osnovnog kapitala, uz posebno javno objelodanjivanje svih stavki koje se uključuju u osnovni kapital i odbitnih stavki; 3) ukupni iznos dopunskog kapitala; 4) odbitne stavke od osnovnog i dopunskog kapitala, i 5) ukupna sopstvena sredstva, umanjena za odbitne stavke. Na dan 31.decebar 2014. godine, odbitne stavke koje umanjuju sopstvena sredstva Banke odnose se na:

Ostvareni gubitak u 2014.godini od EUR 600 hiljada,

Nedostajuće rezerve obračunate u skaldu sa važećom regulativom na pojedinačne izloženosti Banke kreditnom riziku u iznosu od EUR 100 hiljada.

Knjigovodstvena vrijednost nematerijalna sredstva Banke na 31.decembar 2014.godine u iznosu od EUR 267 hiljada.

Rizikom ponderisana bilansna i vanbilansna aktiva, formirana u skladu sa Odlukom o adekvatnosti kapitala banaka, na dan 31.decembar 2014. godine iznosi EUR 13.051 hiljada. Koeficijent solventnosti računa se stavljanjem u odnosu sopstvenih sredstava i rizikom ponderisane bilansne i vanbilansne aktive. U skladu sa Odlukom o adekvatnosti kapitala banaka, a koja je u primjeni na dan 31.decembar 2014. godine, Banka je obavezna da održava minimalni koeficijent solventnosti od 10 %. Koeficijent solventnosti Banke na kraju 2014. godini iznosi 34,3%.

Documents

Godišnji izvještaj o poslovanju za 2014.godinu · 2016-02-12 · Restriktivna kreditna politika banaka odrazila se na povećanje opšteg nivoa likvidnosti, što je uticalo na kretanje