Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
GÜNLÜK YAŞAMDA ASİT VE BAZLAR
1
2
Yüzyıllardır doğayı ve doğadan elde edilebilecek maddeleri keşfetme arzusu içinde olan insanoğlu 1400'lü yıllarda o güne kadar bilinmeyen bir asidi, yani HCl (hidrojen klorür, hidroklorik asit)'ü elde etti. O zamanlar bu maddeye tuz ruhu adı verilmiştir. Mide asidi olan hidroklorik asit volkanik alanlarda ve bazı nehirlerde de eser miktarda bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
3
HNO3 (nitrik asit), halk arasında kezzap olarak da bilinmektedir. Kuyumcular
altına şekil vermek için kullanırlar. Nitrik asit çeşitli karışımları hâlinde temizleme
işlemlerinde de kullanılır.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
4
Üç hacim hidroklorik asit (HCl) ve bir hacim nitrik asit (HNO3)den
meydana gelen ve adına “kral suyu” denilen çözelti, altın madenini
çözebilen karışımdır.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
5
H2SO4 (sülfürik asit) ise zaç yağı olarak bilinir. Endüstride kullanılan en önemli asit ve dünyada en
çok üretilen kimyasal maddelerden biridir. Endüstride bir çok alanda kullanılan bu asit, özellikle gübre
üretiminde, amonyum sülfat üretiminde, patlayıcı madde yapımında, boya sanayisinde, deri sanayisinde,
metal yüzeylerin temizlenmesinde, petrokimya sanayisinde, gıda ve ilaç sanayisinde, ayrıca
akümülatörlerde kullanılmaktadır.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
6
H3PO4 (fosforik asit) ise en çok fosfatlı gübrelerin yapımında ve ilaç
endüstrisinde kullanılır. 19.yüzyılda bulunan fosforik asit ucuz
ve kolay elde edilen bir maddedir.Ayrıca gazlı içecekler de de bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
7
NaOH (sodyum hidroksit), piyasada sudkostik veya kostik soda olarak bilinir. Beyaz renkli ve nem çekici
özelliğe sahip bir bazdır. Suda kolaylıkla çözünür ve kaygan, sabun hissi veren
bir çözelti oluşturur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
Endüstride sabun, kâğıt, boya, deterjan yapımında ve petrol
rafinerilerinde kullanılır.
8
KOH (potasyum hidroksit) ise piyasada potaskostik olarak bilinir. Endüstride arap sabunu yapımında,
pillerde ve gübre yapımında kullanılan bir bazdır.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
9
Sönmüş kireç olarak bilinen Ca(OH)2
(kalsiyum hidroksit) beyaz bir toz olup suda hamurumsu bir görünüm alır.
Sönmemiş kirece su ilave edilmesiyle elde edilir. Kalsiyum hidroksit, kireç ve
çimento üretimi gibi alanlarda kullanılan bir bazdır.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
10
Formik asit karınca asidi olarak da bilinir.Ayrıca ısırgan otunda da formik asit bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
11
Asetik asit ise sirkede bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
12
Sitrik asit ise limonda bulunur, limon asiti olarak da adlandırılabilir.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
13
Malik asit ise elmada bulunur. Elma asiti olarak da adlandırılabilir.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
14
Karbonik asit ise gazlı içeceklerde bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
15
Bütirik asit ise tereyağda bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
16
Benzoik asit marmelat, meyve suyu, ketçap ve reçellerde bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
17
Laktik asit ise yoğurtta bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
18
Oleik asit ise zeytin yağda bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
19
Folik asit çilekte bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
20
Tartarik asit ise üzümde bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
21
Kalsiyum karbonat yumurta kabuğunda bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
Ayrıca kalsiyum karbonat diş macunlarında beyaz renk pigmenti
ve aşındırıcı olarak bulunur.
22
Sodyum fosfat deterjanlarda bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
23
Amonyak deterjanda ve temizlik malzemelerinde bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
24
Sodyum karbonat çamaşır suyunda bulunur.
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
25
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
Sizler de aşağıdaki bileşiklerin asidik ya da bazik özellikte olup olmadığını araştırabilirsiniz.?
?
?
?
?
Süt
Mide öz suyu
Domates suyu
Sabunlu su
FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR
GÜNLÜK YAŞAMDA ASİT VE BAZLAR
26