Upload
motorsitem-motorsitem
View
247
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
Servis.
Kendi Kendine Çal›flma Program› 175
Göstergeden Ar›za Teflihisi (OBD-II)
New Beetle (USA)'da
Yap›s› ve Fonksiyonu
2
DikkatUyar›YEN‹
Kontrol, ayar ve onar›mlarla ilgili tali-matlar için lütfen Müflteri Hizmetleri(MH) literatürünü dikkate al›n›z.
Kendi kendine çal›flma program›,atölye onar›mlar› ile ilgili de¤ildir!
Atmosfer üzerinde insanlar taraf›ndan iz b›rakanetkiler ve bunun sonucu olarak biosfer "Dünya"üzerindeki a¤›r etkileri, motorlu tafl›tlar›n zararl›at›k gazlar›n›n masif olarak düflürülmesini vekontrol edilmesini zorunlu k›lmaktad›r.
Bunu yapabilmek için Göstergeden Ar›za Teflhisiortaya ç›kart›lm›flt›r (K›s.OBD).Bu, arac›n motor yönetimine entegre edilen veat›k gaz bak›m›ndan önemli olan bileflenleri sü-rekli kontrol alt›nda tutan bir teflhis sistemidir.E¤er bir hata ortaya ç›karsa tan›n›r, haf›zaya al›-n›r ve Ar›za ‹kaz Lambas› (MIL) üzerinden göste-rilir.
OBD II, teflhis yetene¤i olan motor yönetim sis-temlerinde ikinci jenerasyonu temsil etmektedir.Araçlarda periyodik olarak yap›lan kontrollerinaksine OBD II afla¤›daki avantajlar› sa¤lamakta-d›r:
� At›k gaz ç›k›fl›n› devaml› olarak kontrol eder,
� Hatal› fonksiyonlar› zaman›nda gösterir,
� Servis üzerinden yap›lan teflhis imkanlar›n›, ha-ta aramas›n› ve hatalar›n kald›r›lmas›n› kolay-laflt›r›r.
Uzun vadede ise, at›k gaz sistemindeki hatalar vebuna ba¤l› kötü at›k gaz davran›fl›, trafik kontrol-lerinde bile basit bir OBD-Okuma cihaz› yard›-m›yla tespit edilebilecek ve yakalanabilecek.
! Kendi kendine çal›flma program› No. 175 zaman›nda özellikle Amerikan pazar› için ge-lifltirilmifl ve piyasaya ç›kar›lm›flt›r.Güncel nedenlerle (US-Beetle Avrupa pazar›nda) bu KKÇ'yi güncellefltirdik ve No.175 al-t›nda program›m›za ald›k.
3
OBD-Uygulamalar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
OBD-II (Benzinli) Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
Sisteme genel bak›fl (Benzinli) . . . . . . . . . . . . . . .20
Sistem Parçalar› (Benzinli) . . . . . . . . . . . . . . . . .22
OBD-II (Dizel) Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
Sisteme genel bak›fl (Dizel) . . . . . . . . . . . . . . . . .64
Sistem Parçalar› (Dizel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
Kendi kendine teflhis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78OBD II (Benzinli) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78OBD II (Dizel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83
Ak›m fieemalar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .842,0 l Benzinli-Motor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .841,9 l TDI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86
Bilginizi kontrol edin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88
Bir Bak›flta
3
4
Güç ve Tork
OBD-Uygulamalar›
New Beetle (USA)'n›n at›k gaz bak›m›ndan önemli olan bileflenlerinin kontrolü Benzin-Motoru ve Dizel-Motorda gerçekleflmektedir. Yanma ve at›k gaz›n temizlenmesi gibi konularda sisteme farkl› ihtiyaçlaryöneltilmesi nedeniyle teflhisin bu sistemlere uydurulmas› ve ayr›lmas› gerekiyordu. Buradan benzinli içinOBD-II ve dizel için OBD-II ortaya ç›km›flt›r. Her iki uygulama bu KKÇ'de ayr› ayr› tan›t›lacakt›r.
New Beetle (USA)'daki motor varyasyonlar›
New Beetle'in ABD-Modelleri iki motor seçene¤iyle sunulmufltur:
� Otto-Motor: 2,0 l dört silindirli (AEG)
Benzinli için OBD-II ile
� Dizel-Motor: 1,9 l dört silindirli TDI
(ALH/90 PS) dizel için OBD-II ile
175_025
5
Hava Beslemesi
Otto-Motor'da denetim fonksiyonlar›
– Katalizör fonksiyon denetimi– Lambda sondas› eskime teflhisi– Lambda sondas› gerilim kontrolü– Sekonder hava sistemi– Yak›t buhar›n› geride tutma sistemi– Kaçak teflhisi kontrolü– Yak›t besleme sistemi– Kötü yanma– CAN-Veriyolu– Motronic için kumanda ünitesi– Kumanda ünitesi ile ba¤lant›l› olan ve at›k
gaz bak›m›ndan önemli bütün sensörler veaktörler
Dizel-Motor'da denetim fonksiyonlar›
– Egzost gaz› geri dönüflümü– Kötü yanma– Püskürtme bafllang›c› ayarlamas›– Yükleme bas›nc› ayarlamas›– Otomatik flanz›man– CAN-Veriyolu– Dizel do¤rudan püskürtme tertibat› için ku-
manda ünitesi– Kumanda ünitesi ile ba¤lant›l› olan ve at›k
gaz bak›m›ndan önemli bütün sensörler veaktörler
02J 01M175_022
175_023
1,9 l TDI (90 bhp)
175_021
2.0-liter four-cylinder
02J 01M175_021
175_020
175_022
2,0 lDört silindirli
1,9 I TDI(90 PS)
02J
02J 01M
01M
175_020
175_021
175_023
175_021 175_022
175_022
Ana Taslak OBD-II
Kaliforniya eyaletinin havas›n› temiz tutma kuru-mu (CARB) 1970 y›l›ndan beri yasal düzenleme-ler ile havan›n zararl› maddeler taraf›ndan kirle-tilme oran›n› masif olarak düflürmeyi amaçlamak-tad›r.Burada ortaya ç›kan OBD-I (1985) gibi taslaklarbugün bile motorlu tafl›tlar›n emisyon de¤erlerin-de sevindirici bir düflüfle yol açm›flt›r.
Motor yönetimindeki hatal› fonksiyonlar ve ar›-zal› yap› sistem parçalar› otomobil taraf›ndan at›-lan zararl› gazlar›n çok artmas›na yol açabilir.
Teknik olarak zorlu¤undan dolay› afla¤›daki kon-santrasyonlar:
CO-KarbonmonoksitHC-Hidrokarbonlar veNOx-Azot oksitler
do¤rudan ölçülemezler. Bunlar at›k gaz bak›m›n-dan önemli bileflenlerin motor yönetimi taraf›n-dan kontrol edilmesiyle iletilir.Bunun bir avantaj› da, ar›zalar›n bir Scan-Tooltaraf›ndan ölçülebilmesidir.
6
OBD II (Benzinli) Genel Bak›fl
Year
Emission limits
175_002
175_003
HCCONOx
History of pollutant emissions in California:
100%
80%
60%
40%
20%
0%
1975 1980 1985 1990 1995 2000
Kaliforniya’daki at›k gaz emisyonlar›n›ngeyiflimi:
At›k gaz s›n›r de¤eri
Y›l
175_002
175_003
7
Gereklilikler:
� Sürücü bölgesinde standart bir teflhis-soket ba¤-lant›s›
� Bütün üreticiler için standardize edilmifl hatakodlar›
� Piyasada bulunabilen Ar›za Teflhis cihazlar›ylahata tespiti
Hedef:
� At›k gaz kalitesi bak›m›ndan önemli olan bütünparçalar›n denetlenmesi
� Katalizörün tehlikelerden korunmas›
� At›k gaz bak›m›ndan önemli parçalar fonksiyonbozuklu¤u gösterdi¤inde Görsel ikaz uyar›r.
� Hatalar›n haf›zaya al›nmas›
� Teflhis yetene¤i
� Hatan›n ortaya ç›kt›¤› çal›flma koflullar›n›n gös-terimi
� At›k gaz bak›m›ndan önemli hatalar›n ne za-man ve nas›l gösterilece¤i ile ilgili tespitler
� Sistem parçalar› ve sistemlerin standardize edil-mifl tan›mlamalar›/k›saltmalar›
Bu hedeflere ulaflmak için afla¤›dakiparçalar ve sistemler , motronic ku-manda ünitesi taraf›ndan denetim alt›n-da tutulur:
� Katalizör
� Lambda-sondalar›
� Kötü tan›mlamas›
� ‹kinci hava sistemi
� Egzost gaz› geri dönüflümü
� Kaçak kontrolüyle birlikte yak›t deposunun ha-valand›r›lmas›
� Yak›t da¤›t›m sistemi
� Kumanda ünitesiyle ba¤lant›l›, at›k gaz bak›-m›ndan önemli bütün sensörler ve aktörler
� Otomatik flanz›man
fianz›man›n fonksiyonu at›k gaz kalitesini de etkiledi¤inden, teflhis s›ras›nda flanz›man ku-manda ünitesi de okunmal›d›r.
OBD II, OBD-I 'in geliflmifl fleklidir.
OBD-I denetim alan›
Sensör ve aktörlerin, parçalardaki gerilim düflüfl-leri ›fl›¤›nda, fonksiyon yetene¤inin kontrol edil-mesi
OBD-II denetim alan›
– OBD-I'deki gibi bütün girifl ve ç›k›fl fonksiyon-lar›, örne¤in:Art›ya göre k›sadevre,fiaseye göre k›sadevre,Hat kesilmesi
– At›k gaz bak›m›ndan önemli fonksiyonlar›nsinyal ve parçalardaki makul olmas› (Örne¤inkatalizör, lambda-son das›)
– Sistem fonksiyonlar› (Örne¤in ikinci hava siste-mi)
– Bütün tahrik sistemi (Örne¤in Otomatik flanz›-man acil hareket)
8
OBD-II (Benzinli) Genel Bak›fl
175_004
OBD II
HC
CO
NOx
OBD II
175_004
9
Kavram Tan›mlamalar›:
CARB(California Air Resources Board)(Kaliforniya Hava Kaynaklar› Enstitüsü)Kaliforniya havay› temiz tutma kurumu
SAE (Society of Automotive Engineers)(Otomotiv Mühendisleri Odas›)Yasal zorunluluklar›n aktar›labilmesi konusundatavsiyeler/yönergeler oluflturan kurulufl (Örne¤innormlar).
NLEV (Non-Low Emission Vehicles)(Düflük Olmayan Emisyonlu Araçlar)Günümüzde geçerli olan zorunluluklar› yerinegetiren araçlar›n müsaade kademesi (0,25 g/miHC).
TLEV (Transitional Low Emission Vehicles)(Geçiflli Düflük Emisyonlu Araçlar)Düflük at›k gaz de¤erlerine sahip araçlar›n mü-saade kademesi (0,125 g/mi HC).
LEV (Low Emission Vehicles)(Düflük Emisyonlu Araçlar)Yeni ve daha s›k› tan›mlamalara uymas› gerekenaraçlar için müsaade kademesi (0,075 g/miHC).
ULEV (Ultra Low Emission Vehicles)(Çok Düflük Emisyonlu Araçlar)At›k gaz de¤erlerinin tekrar düflürüldü¤ü araçlariçin müsaade kademesi (0,04 g/mi HC).
SULEV (Supra Ultra Low Emission Vehicles)(Süper Düflük Emisyonlu Araçlar)ULEV müssade kademesinin yeni bir düzeltmesi.
EZEV (Equivalent Zero Emission Vehicles)(S›f›ra Yak›n Emisyonlu Araçlar)Pratik olarak zararl› gaz atmayan araçlar içinmüsaade kademesi.
ZEV (Zero Emission Vehicles)(S›f›r Emisyonlu Araçlar)Zararl› gaz atmayan araçlar için müsaade kade-mesi.
Generic Scan Tool(Jenerik Tarama Ekipman›)Hata haf›zas›ndan hata bildirimlerini okuyabilençok amaçl› test cihaz›.
ISO 9141-CARBOkuma cihaz›na veri aktar›m› standard›
Comprehensive Components Monito-ring(Karfl›laflt›rmal› Parça ‹zleme)(veya: Comprehensive Components Diagnose)Bütün elektrikli yap› parçalar›n›n ve son kademe-lerin, ilgili yap› parças›nda gerilim düflmesi tespitedilerek, fonksiyon kontrolü.
Driving Cycle(Devir Döngüsü)Motorun çal›flt›r›lmas›, ilgili bir teflhis fonksiyonu-nun uygulanmas› ve motorun kapat›lmas›ndanoluflan sürüfl periyodu.
10
OBD II (Benzinli) Genel Bak›fl
FTP72 (Federal Test Procedure)(Federal Test Yöntemi)ABD için tespit edilmifl, uzunlu¤u 7,5 Mil ve sü-resi 1372 s olan sürüfl periyodu. H›z maksimum91,2 km/sa.'tir.
MIL (Malfunction Indicator Light)(Ar›za ‹kaz Lambas›)At›k gaz uyar› lambas› K83 için amerikan tan›m-lamas›Motronic kumanda ünitesinin, at›k gaz içinönemli yap› parçalar›nda hata tespit etti¤ini gös-terir.Hata gösteriminin sürekli veya sinyal fleklindeyap›lmas›, kumanda ünitesinin hata bulmas›ndansonra:
– hemen veya– 2 sürüfl-periyodundan sonra,hangi hatan›n bulundu¤una ve bunun için hangigösterim koflullar›n›n geçerli oldu¤una ba¤l›d›r.Ayr›ca haf›zada yer alan fakat at›k gaz uyar› ›fl›-¤›n›n (MIL) yanmas›na yol açmayan hatalar dabulunmaktad›r.
NOx (Azot oksitler)Azotun oksijen bileflkeleri. Motorlu araçlar›n at›kgazlar›ndaki NOx-Oran› o anda havada bulu-nan azotun, motorda yüksek bas›nç alt›nda veyüksek ›s›da yanmas›na ba¤l›d›r.
CO (Karbonmonoksit)Karbonun oksijen yetersizli¤i alt›nda yanmas›ylaoluflur.HC (Hidrokarbonlar)At›k gaz sistemleriyle birlikte geçti¤inde, HC-Oran› denince, at›k gazda bulunan yanmam›flyak›t anlafl›l›r.
Stöchiometrik (Stokyometrik)Araç yap›m›nda, stöchiömetrik yak›t-hava-kar›fl›-m› dendi¤inde, yak›t›n tam olarak yand›¤›, tamyanmam›fl parça art›klar› (Örne¤in Karbonmo-noksit) üretmeyen, emilen hava ve yak›t›n idealkar›fl›m› anlafl›l›r.
Okuma koduAt›k gaz aç›s›ndan önemli teflhislerin motor yö-netiminden geçip geçmedi¤ini gösteren 8-hanelibineer-kod.Okuma kodu afla¤›daki durumlarda üretilir:
– bütün teflhisler hatas›z olarak geçti¤inde veat›k gaz-uyar› ›fl›¤› (MIL) yanmad›¤›nda,
– bütün teflhisler geçti¤inde ve tan›mlanan hata-lar›n hata haf›zas›na aktar›ld›¤› at›k gaz-uyar››fl›¤› (MIL) taraf›ndan gösterildi¤inde.
v [kph]
175_005
t [s]
FTP72
100
80
60
40
20
0200 400 600 800 1000 1200 1372
11
175_006
175_007
175_010
OBD-II
Teflhis
Haf›zaya al›nan hatal› fonksiyonlar,sürücü koltu-¤undan ulafl›labilen teflhis-ba¤lant› yuvas›ndanba¤lanan scan-tool ile okunabilirler.
VAG 1551 ile yap›lan teflhis yeni program duru-munda afla¤›daki imkanlar› sunmaktad›r:
� Hata haf›zas›n›n okunmas›/silinmesi
� Hata aramay› desteklemek için, yap› grubu ba-k›m›ndan önemli verilerin gösterimi
� Okuma kodunun okunmas›
� K›sa bir hareketin uygulanmas› (Okuma kodu-nu oluflturmak için)
� Teflhis verilerinin bas›lmas›
Yasal düzenlemeler, araç üreticisi taraf›ndan dü-zenlenen teflhis sistemi, OBD-Verilerinin herhangibir OBD-Okuma cihaz› (Ar›za Teflhis Cihaz›) ileokunabilmelerini flart koflmaktad›r.
Bu Ar›za Teflhis Cihaz› VAG 1551 (5.0'dan büyük software durumu)VAG 1552 (2.0'dan büyük software durumu)VAS 5051 Adres kelimesi "33" taraf›ndan oku-nabilirler.Ancak cihazlar Adres kelimesi "01" üzerindende bu modu aflan ve hata arama, tamirat veokuma kodunun okunmas› ve üretilmesi için kul-lan›lmaktad›r.
175_006
175_007
175_010
12
OBD II (Benzinli) Genel Bak›fl
Hata gösterimi
Sistem taraf›ndan at›k gaz bak›m›ndan önemlibir hata fonksiyonu tan›n›rsa, dikkati çekmesiiçin gösterge tablosuna entegre edilmifl olan birikaz lambas› arac›l›¤›yla sürücü uyar›l›r.
Teflhis ba¤lant› yuvas›
Yolcu kabinine entegre edilmifltir ve sürücü koltu-¤undan kolayca ulafl›labilir.
175_009
Self-diagnosis fault warninglamp (MIL) in the
New Beetle (U.S.A.)
Self-diagnosis fault warning lamp (MIL) in dash panel insert
Diagnosisinterface175_008
175_912
175_902
MIL (Ar›za ‹kaz Lambas›) çal›flt›rma ifllemi s›ras›nda sürücü veya mekaniker taraf›ndan kontroledilmelidir. Motor çal›flt›r›ld›ktan sonra yakl.2 saniye boyunca yanmal›d›r.
Kombi göstergedeki ar›zaikaz lambas›
Teflhis ba¤lant›yuvas›
New Beetle (USA)’daAr›za ikaz lambas› (MIL)
175_902
175_912
175_009
175_008
13
Katalizöre zarar veren teklemeler meydana gelir-se, Ar›za ‹kaz Lambas› (MIL) bunu yan›p-sönerekhemen göstermelidir. Art›k araç sadece düflükdevirde sürülmelidir. Bu s›rada Ar›za ‹kaz Lam-bas› ›fl›¤› (MIL) devaml› yanacakt›r.
Hata at›k gaz kalitesini kötülefltiriyorsa, at›k gaz-uyar› ›fl›¤› (MIL), ilgili haf›za ve devreye sokmakoflulunu (hemen, 2 sürüfl-periyodu) yerine getir-dikten sonra, sürekli ›fl›kla göstermelidir.
Örnek:Yanma teklemesi
Sistem bütün sürüfl koflullar› alt›nda afla¤›dakilerikontrol etmektedir:
1.Teklemelerin say›s›n›n katalizöre zarar verecekkadar çok olup olmad›¤›n›,
2.Teklemelerin say›s›n›n, at›k gaz de¤erlerini1,5-kat kötülefltirip kötülefltirmedi¤ini.
E¤er 1.Koflul oluflmuflsa, at›k gaz-uyar› ›fl›¤› (MIL)saniyede bir kez yanmal›d›r.
2.Koflul durumu bulunuyorsa, birinci sürüfl peri-yodunun sonunda bir hata haf›zaya al›n›r, ancakat›k gaz-uyar› ›fl›¤› (MIL) yanmaz.
Hata ikinci sürüfl periyodunun sonuna kadar bu-lunuyorsa, hata ›fl›¤› sürekli yanmal›d›r.OBD II (Benzinli) Genel Bak›fl
Flashing rate1/sec
175_014
175_016
175_015
Steady light
Ar›za ‹kaz Lambas› (MIL) K83 üzerinden hata gösterimleri
175_014Yanma frekans›
1/san.
Sürekli yanma
175_015
175_016
14
OBD II (Benzinli) Genel Bak›fl
Araç-Üzerinde-Teflhis
Teflhis-Hata kodlar› SAE'ye göre standart olmufl-tur ve bütün üreticiler taraf›ndan ayn› flekilde kul-lan›lmal›d›r.Hata kodu her zaman befl haneli alfanümerik birde¤erden oluflur, Örne¤in P0112.
‹lk hane bir harf ile verilir.Sistem türünü tan›mlar:
Pxxxx Tahrik içinBxxxx Kaporta içinCxxxx Yürüyen aksam içinUxxxx ilerideki sistemler içinOBD II için sadece P-Kodlar› talep edilmektedir.
‹kinci hane norm-kodunu tan›mlamaktad›r.
P0xxx SAE'ye göre tan›mlanm›fl, teflhis sistemitaraf›ndan kullan›labilen ve tespit edilmiflhata metinleri bulunan serbest olarak seçilebilen hata kodu.(2000 modelden sonra:P0xxx ve P2xxx)
P1xxx Üretici taraf›ndan ek olarak sunulan, tes-pit edilmifl hata metinleri bulunmayan,ancak yasal olarak bildi rilmesi gereken,at›k gaz aç›s›ndan önemli hata kodlar›.(2000 modelden sonra:P1xxx ve P3xxx)
Üçüncü hane hatan›n ortaya ç›kt›¤› yap› grubuhakk›nda bilgi vermektedir:
Px1xx Yak›t ve hava ölçümüPx2xx Yak›t ve hava ölçümüPx3xx Ateflleme sistemiPx4xx Ek at›k gaz ayarlamas›Px5xx H›z ve rölanti ayarlamas›Px6xx Bilgisayar ve ç›k›fl sinyalleriPx7xx fianz›man
Dördüncü ve beflinci hane yap› parçalar›/Sistem-ler tan›mlanmas›n› içermektedir.
Bir teflhisin uygulanmas› s›ras›nda, de¤iflik adreskelimeleri girerek, farkl› teflhis fonksiyonlar›n› ha-rekete geçirmek mümkündür.
"33" anahtar›n›n girilmesi ile Scan-Tool-Modubafllat›l›r.OBD çerçevesinde genel bir scan-tool yap›lmas›için yasal olarak istenen bütün fonksiyonlar› içer-mektedir. Burada tek tek fiziksel veriler (Örne¤inLambda-Sonda-Verileri) okunabilir.
Servisler, VAG 1551/1552 gibi çok amaçl› tefl-his cihazlar›nda "01" anahtar›n›n girilmesiyle,hata aramas›n› bütün önemli motor verilerinemüdahale ederek optimize etme imkan›na sahip-tir. Bosch-Motronic'te Okuma-kodu k›sa trip ilede üretilebilir.
Hata haf›zas›nda hata bulunmuyorsa, hata haf›zas› gereksiz yere silinmemelidir,çünki okuma ko-du geriye al›n›r.
15
Emme Borusunun De¤iflmesi
Self-diagnosis fault warning lamp (MIL) indicates faults.
The fault messages stored in the fault memory are printed in alphanumeric text.
Entry "01".Address word forengine electronics.
Entry "Q".Acknowledge entry.
Entry "Print".Switches printing mechanism on.
Entry "02"for Interrogate Fault Memory
Entry "Q".Acknowledge entry.
Entry "06"forEnd of Output.
Remedy fault.
Entry "Q".Acknowledge entry.
After fault correction, erase fault memory and generate Readiness Code by short trip. (Motronic M5.9.2).
Connect diagnosis system to diagnosis interface.Switch on unit.
Ignition "On".
Entry "1"for rapid data transfer.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
175_903-
175_910
Teflhis cihaz›n› teflhisba¤lant› yuvas›na ba¤la-y›n›z.Cihaz› aç›n›z.
Girifl "Q", girifli onaylama.
Hata haf›zas›nda bulu-nan hata bildirimleridüz metin olarak bas›l›r.
Girifl "06", Ç›k›fl
Girifl "Q", girifli onayla-ma.
.Hatay› gidermek.
Hatay› ortadangiderdikten sonra hatahaf›zas›n›n silinmesi vek›sa tripli okuma kodu-nun oluflturulmas› (Motronic M5.9.2).
Kontak "aç›k".
Ar›za ‹kaz lambas›(MIL) hata gösteri-yor.
Girifl "1", h›zl› bilgitransferi için.
Girifl "01", motorelektroni¤i için adreskelimesi.
Girifl "Q", girifli onay-lama.
Girifl "Print", bask›mekanizmas›n› hare-kete geçirir.
Girifl "02", hata haf›-zas›n› sorgulama.
175_903
175_910
16
OBD II (Benzinli) Genel Bak›fl
Teflhis cihaz›nda OBD II Test Cihaz› Modunda gösterim-ekran›
Bu ekran, "1" girifli yap›ld›ktan sonra h›zl› veri aktar›m› için ç›kar ve daha sonra "33" ile cihaz Scan-To-ol-Fonksiyonuna getirilir.
Örne¤in Mod 1 seçiminden sonra aflag›daki ekran ç›kar.Teflhis için datalar› gösteren çeflitli gösterim alanlar›na sahiptir.Buradan de¤iflik PID'leri seçmek mümkündür (Örne¤in PID 5 = Motor ›s›s›, PID 16 = Hava kütlesi geçifli).
1.. 2.. 3.. 4.. 5.. 6.. 7.. 8..Select Mode
OBD II Scan Tool
000000000 1 1 0 1 1 0 1000001 1 100000000
Mode 41 PID1 Module 10
Display field 1 N b f d
Display field 2 d
Display field 3 D l h h
Display field 4 I d h h h R
Mode-gösterimi 7 mode seçilebilir (41-47)= Teflhis verilerini aktarma
Gösterim ekran›1Ar›zaya al›nanhatalar›n say›s›; at›kgaz uyar› lambas›(MIL) aç›k/kapal›
Gösterim ekran›2Sürekli geçilen tefl-hisler (örn. teklemetan›mas›)
Gösterim ekran›3Bileflenlerin teflhistaraf›ndan destekle-nip desteklenme-di¤ini gösterir.
Gösterim ekran›4Rediness kodununyerlefltirilip yerleflti-rilmedi¤ini gösterir
Parametre tan›mlamas›PID 1= THata kodu
POxxx/P1xxx
Modül verisiModül 10 = Motronik kumanda ünitesi
Okuma kodu "00000000" at›k gaz bak›m›ndan önemli olan bütün teflhislerin kurallara uygunolarak yürütülece¤ini belirtir. Bir "0" bitirilmifl bir teflhis için hata tan›mlanmad›¤›nda ve haf›zayaal›nmad›¤›nda da konulur.
17
Servis
01 101 101000001 1 11 0000010
Mode 47 PID2 Module 10
01 101101
The number of faults is indicated by a 7-digit binary code. e.g.: 0000010 denotes: 2 fault detected.
If the 8th digit is a “1”, it denotes: Self-diagnosis fault warning lamp (MIL) switched on
Erasing the fault memory cadiagnoses which the system to be reset to "1".This means that they still havchecked. The displays in fields 3 and 4therefore identical. If all diaghave been conducted and cin accordance with the reguthe display will read "00000
Catalytic converter Cat heating Fuel tank purging system Secondary air Air conditioning system λ probe λ probe heater Exhaust gas recirculation
ComprehensiveComponents
Diagnosis
Fuel system monitor
Misfire detection issupported by thediagnosis system
Bir Örnek
Motronic kumanda ünitesi aküden ayr›lm›flt›r ve Ar›za ‹kaz Lambas› ›fl›¤› (MIL) yanm›yor.
Hata haf›zas›n›n silinmesi,sistemin destekledi¤i bütünteflhislerin, "1" e oturtul-mas›n› sa¤lar. Bunun an-lam›, hala kontrol edilme-leri gerekmektedir.Bu nedenle alan 3 ve 4'te-ki gösterimler birbirinebenzer.Bütün teflhisler ku-rallara uygun olarak ge-çildi¤inde ve bitirildi¤in-de, "00000000" gösteri-mi ç›kar.
8.Rakam›n 1 olmas›n›n anlam›:At›k gaz-uyar› lambas› (MIL)devrede.Bizim örne¤imizdeki anlam›:At›k gaz-uyar› lambas› (MIL)
yanmad›¤›ndan,ancak sistemtaraf›ndan devreye sokuldu¤un-dan, burada bir ar›za bulun-mal›d›r.
Hatalar›n say›s› 7-Haneli bine-er kod ile verilir.Örne¤in:0000010Anlam›: 2 hata tan›nm›flt›r.
Tekleme tan›mlama-lar› teflhis taraf›ndandesteklenmektedir.
Kapsaml› parçateflhisi
Yak›t sistemininkontrolü
Katalizör - evetKat-›s›tmas› - hay›rDepo havaland›rmas› - evetSekonder hava - evetKlima tesisat› - hay›rλ sondas› - hay›rλ sonda ›s›tmas› - hay›rEgzost gaz geri dönüflümü - hay›r
18
OBD II (Benzinli) genel bak›fl
01
03
02
04
05
06
07
08
10
11
12
13
23
19
Legend
01 Motronic control unit J22002 Self-diagnosis fault warning lamp K83 (MIL)03 Diagnosis interface04 Air-mass flow meter G7005 Fuel system diagnosis pump V14406 Activated charcoal canister07 Activated charcoal filter system N80 solenoid
valve 108 Throttle valve control unit J33809 Speedometer sender G2210 Injector, cylinders 1-4 N30-3311 Fuel filter12 Knock sensors I+II G61, G6613 Engine speed sender G2814 Hall sender G4015 Static high-voltage distributor16 Coolant temperature sender G6217 Secondary air inlet valve N11218 Secondary air pump motor V10119 Secondary air pump relay J29920 Combination secondary air valve21 Lambda probe I G39 (primary catalytic
converter probe)22 Lambda probe II G108 (secondary catalytic
converter probe)23 CAN bus9
14
15
16
20
19
2221
18
17
175_914
(AG4/SG)
2,0l Benzinli Motorun Sistem bileflenleri
Aç›klamalar
01 Motronic J 220 kumanda ünitesi02 Ar›za ‹kaz Lambas› K83 (MIL)03 Teflhis ba¤lant› yuvas›04 Hava kütlesi ölçer G7005 Yak›t sistemi için teflhis pompas› V14406 Aktif karbon filtresi07 Aktif karbon selenoid valfi N80 08 Gaz kelebe¤i kumanda birimi J33809 H›zölçer için sensör G2210 Enjektörler, Silindirler 1-4 N30-3311 Yak›t filtresi12 Vuruntu sensörleri I+II G61,G6613 Motor devri sensörü G2814 Hall sensörü G4015 kapal› konumdaki yüksek gerilim da¤›t›c›s›16 So¤utma suyu s›cakl›k sensörü G6217 Sekonder hava subab› N11218 Sekonder hava pompas› V10119 Sekonder hava pompas› rölesi J 29920 Sekonder hava için çok amaçl› subap21 Lambda-sondas› I G39 (Kat-öncesi-sonda)22 Lambda-sondas› II G108 (Kat-sonras›-sonda)23 CAN-Veriyolu
robe I G39atalytic converter probe)
robe II G108catalytic converter probe)
ow meter G70
ors I+II G61, G66
ed sender G28
r G40position sensor)
ter sender G22
mperature sender G62
ve control unit J338
ve potentiometer G69ve positioner potentiometer G88d switch F60
Diagnosis interface
20
Sisteme Genel Bak›fl (Benzinli)
Sensörler
Lambda-sondas› I G39(Kat-öncesi-sonda)
Lambda-sondas› II G108(Kat-sonras›-sonda)
Hava kütlesi ölçer G70
Vuruntu sensörleri I+IIG61,G66
Motor devri sensörü G28
Hall sensörü G40(Eksantrik mili konum sensörü)
H›zölçer için sensör G22
So¤utucu madde sensörü G62
Gaz kelebe¤i kumanda birimi J338Entegrasyonlar›:Gaz kelebe¤i potansiyometresi G69Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›-potansiyometresi G88Rölanti flalteri F60
Teflhis ba¤lant›yuvas›
21
Secondary air pump mMotronic control unit J220
Secondary air inlet val
Secondary air pump re
Activated charcoal filtesolenoid valve 1 N80
Fuel system diagnosis pump V144
Throttle valve control uintegr.:Throttle valve positione
Ignition transformer N1integr.:Output stage N122Ignition coil N, N128
Injector, cylinders 1-4N30, N31, N32, N33
Self-diagnosis fault waK83 (MIL)
175_915
Actuators
CAN busCan-Veriyolu
Motronic kumandaünitesi J220
Aktörler
Sekonder hava pompas› V101
Sekonder hava pom-pas› rölesi J 299
Sekonder hava subab›N112
Aktif karbon haznesi-tertibat›N80 için manyetik subap 1
Yak›t sistemi için teflhis pompas›V144
Gaz kelebe¤i kumanda birimi J338Entegrasyonu:Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s› V60
Ateflleme trafosu N152Entegrasyonlar›:Güç son kademesi N122Ateflleme bobinleri N,N128
Enjeksiyon subaplar› Silindirler 1-4N30,N31,N32,N33
At›k gaz-uyar› lambas› K83 (MIL)175_915
Katalitik Konvertör
Katalitik konvertör at›k gaz temizlenmesinin temel yap› par-ças›d›r.Geliflimin ilk safhas›nda ayars›z sistem bulunurken,günümüzde otomobil endüstrisinde sadece lambda-sondas›üzerinden ayarlanabilen sistem kullan›lmaktad›r.
Kimyasal anlamda katalizör, bir kimyasal reaksiyonu sa¤la-yan, h›zland›ran hatta imkan tan›yan maddedir. Maddeninkendisi, durumumuzda platin, rodyum ve/veya palladyumgibi soy metaller, reaksiyona girmemektedir, yani tükenme-mektedir.
Katalizörün etkinli¤i için, yüzeyinin mümkün oldu¤u kadarbüyük olmas› önemlidir.Bu nedenle soy metal, yüzeyi Wash-Coat olarak adland›r›-lan yöntemle ayr›ca büyültülen ve say›s›z boylamas›na ka-nallar› olan bir seramik veya metal gövdeye yerlefltirilmifltir.Ancak bu sayede yüksek etkinli¤i olan at›k gaz temizlenme-si mümkün olabilmektedir.
22
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_037
Lambda probe I(primary catalytic converter probe)
Lambda probe II(secondary catalytic
converter probe)
Lambda sondas› I(Kat-önü-sonda)
Lambda sondas› II‘Kat-sonras›-sonda)
175_915
Katalitik At›k Gaz Temizlenmesi
Katalizörde birbirine z›t iki kimyasal reaksiyon meydanagelmektedir:Karbonmonksit ve hidrokarbonlar, karbondioksit ve suyaokside olurlar, ve azot oksitler azot ve suya redükte olurlar.Redüksiyon düflük oksijen miktar›yla, oksidasyon yüksek ok-sijen miktar›yla sa¤lanmaktad›r.
Oksijenden at›k gaz kar›fl›m›na olan oran›n de¤ifltirilmesiylesistem kendisini her iki reaksiyonun da optimal alanda(λ=0,99...1) gerçekleflmesine olanak tan›yacak flekildeayarlar. Bu alana Lambda-penceresi denilir. Ayarlama-de-¤erleri lambda-sondalar› taraf›ndan iletilir. (λ=Lambda)
23
HCCONOxLambda probe voltage
175_038
Catalyst layer
Wash coat
Metallic substrate
175_039
Exha
ust e
mis
sion
,
pro
be
volta
ge
λ
λ window
N2 CO2 H2O CO2
COHCNOx
0.9 0.95 1.0 1.05 1.1
Katalizör tabakas›
Su tabakas›
Metal tafl›y›c›lar
Lambda-sonda gerilimi
175_038
λ Penceresi175_039
Katalitik konvertör-Teflhisi
Teflhis s›ras›nda, kat-önü-sonda ve kat-sonras›-sonda motro-nic kumanda ünitesi taraf›ndan karfl›laflt›r›l›r. Burada kat-önü-sonda ve kat-sonras›-sonda aras›ndaki oran büyüklü-¤ünden bahsedilir (Lambda-sondas› I+II).
Bu oran büyüklü¤ü nominal-alan›ndan sap›yorsa, motor yö-netimi taraf›ndan katalizörün hatal› bir fonksiyonu olarakde¤erlendirilir.Hatal› koflullar›n yerine getirilmesinden sonra ilgili hata ko-du, hata haf›zas›na kaydedilir.Hata at›k gaz-uyar› lambas› taraf›ndan da (MIL) gösterilir.
24
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
OBD II neyi kontrol ediyor?
Eskimifl veya hatal› bir katalizör düflük oksijen depolama özelli¤ine ve böylece kötü konversiyon kapasitesine sahip-tir. Yasal olarak geçerli olan bir at›k gaz testi s›ras›nda, at›k gazdaki hidrokarbonlar›n miktar› için geçerli s›n›r de-¤erleri 1,5-kat afl›l›rsa, bu on-line olarak tan›nmal›d›r.
175_042
Catalytic converter
OK
Primary catalytic
converter
Secondary
catalytic converter
Catalytic converter
NOK
Primary catalytic
converter
Secondary
catalytic converter
175_041
U
t
U
t
U
t
U
t
V = voltage, t = time
Kat önü Kat önü Kat arkas›
U=gerilim, t= zaman
Kat arkas›
175_041
Katalizör tamam Katalizör tamam de¤il
175_042
Katalizör için Tehlikeler
Katalizörler ›s› oranlar› nedeniyle, konvertasyon davran›flla-r›n› etkileyen eskime sürecine yenik düflmektedirler.Bu termik eskimenin yan› s›ra, konvertasyon davran›fl› ze-hirlenme nedeniyle de kötüye gidebilir (kimyasal eskime).
� En fazla 12kifli tafl›ma müsaadesi olan otomobiller içinolan s›n›r de¤erler, ABD-Eyaleti Kaliforniya'da, 1999 mo-del y›l›ndan sonra.
Bu s›n›r de¤erleri LEV-Müsaade kademesine uygundur.
.
Çal›flma s›ras›nda ateflleme teklemesine ba¤l› olarak kattayüksek ›s›lar meydana gelirse, aktif katalizör yüzeyi zarargörebilir.Koflullara ba¤l› olarak mekanik hasar da oluflabilmektedir.
� fiu anda Federal Almanya'daki mevcut s›n›r de¤erleri D3-Normuna uygundur.
25
Benzinli Araçlar için Emisyon S›n›r De¤erleri
fiu anda geçerli olan s›n›r de¤erlere ba¤l› olarak iki örnek verilmifltir. Ancak farkl› test ifllemleri nedeniyle bu de¤erler birbirle-riyle karfl›laflt›r›lamazlar.Benzinli Araçlar için Emisyon S›n›r De¤erleri flu anda geçerli olan s›n›r de¤erlere ba¤l› olarak iki örnekverilmifltir. Ancak farkl› test ifllemleri nedeniyle bu de¤erler birbirleriyle karfl›laflt›r›lamazlar.
Pollutant
NMOG
CO
NOx
Durability[mi]
Limit valueMY ‘99[g/mi]
175_043
50,000
100,000
50,000
100,000
50,000
0.075
0.09
3.4
4.2
0.2
100,000 0.30.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
1.4
1.6
1.8
2.0
2.2
2.4
CO NOxHC
1.50
0.17 0.14
g/km
NMOG (Non-Methane Organic Gases) is the sum of all oxygen-containing and oxygen-free
NMOG (Non-Methane-Organic-Gasses) at›k gazdaki oksi-jen içerikli veya oksijensiz hidrokarbonlar›n toplam›d›r
175_041
Lambda-Sondas›
Lambda-sondas› at›k gaz kar›fl›m›ndaki oksijen oran›n› ölç-mektedir. Lambda-sondas›, hava-yak›t kar›fl›m›n›n do¤ru bi-leflimini sürekli olarak sa¤layan bir ayarlama-döngüsününparças›d›r.
Hava-oksijenin yak›ta olan kar›fl›m oran›, ki zararl› madde-lerin maksimal dönüflümüne katalizörde ulafl›l›r, ???=1 civa-r›ndad›r (stöchiometrik kar›fl›m oran›).
At›k gaz bileflimindeki de¤ifliklikler, birçok fonksiyonun ku-manda edilmesi s›ras›nda motor yönetimi taraf›ndan dikkateal›n›r ve ço¤u zaman olas› hatalar›n ilk belirtisi say›l›rlar.
26
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_045
175_046
Motronic control unit enriches mixture
Injection quantity increased
Enrichedmixture
Little O2 in exhaust gas
Lambda probe signal change
Lambda probevoltage low
Lambda probe signal change
Motronic control unit enleans the mixture
Lean mixture
Injection quantity reduced
High O2 concentration in exhaust gas
Lambda probevoltage high
Disturbances
� Electrical faults
U
t
Rich mixture λ≈1 (lambda window) Lean mixture
� Mechanical faults � Aging
� Driving influences
175_045
Motronik kumandaünitesi kar›fl›m› zengin-lefltirir
Mekanik ar›zas›
Elektrik ar›zas›
Zengin kar›fl›m Fakir kar›fl›mλ=1 (lambda projesi)
Eskime
Sürüfl etkileri
Ar›za büyüklü¤ü
Lambda sondas› sinyalde¤iflimi
Lambda sondas› gerili-mi düflük
At›k gazda O2 fazla Fakir kar›fl›m Endeksiyon miktar›redükte edildi
Motronik kumandaünitesi kar›fl›m› fakir-lefltirir
Lambda sondas› sinyalde¤iflimi
Enjeksiyon miktar›büyütülür
Zengin kar›fl›m
At›k gazda O2 az
Lambda sondas› gerili-mi yüksek
Talep
Eskimifl veya ar›zal› kat-önü-sondas›, hava-yak›t kar›fl›m›n›noptimal olarak ayarlanmas›n› engeller ve arac›n at›k gaz vegüç de¤erlerinin kötüleflmesine yol açar.
Fonksiyon fiekli
At›k gaz ve çevre havas›nda bulunan oksijen oran›n›n fark-l›l›¤›, sondada elektrik geriliminin de¤iflmesine yol açar.
Yak›t-Hava kar›fl›m›n›n bilefliminin de¤iflmesi, λ=1 olarak ta-n›mlanabildi¤i s›çrama fleklinde bir gerilim de¤iflimine yolaçar.
OBD II ' de Lambda-Ayarlamas›
OBD II çerçevesinde, kat arkas›nda bulunan ek bir lambda-sondas› G108 sisteme entegre edilmifltir (Kat-arkas›-Sonda).Katalizörün fonksiyonunun kontrolüne hizmet etmektedir. Ekolarak Motronic M5.9.2'de Lambda-Sondas› G39'un (Kat-önü-Sonda) adaptasyonu gerçekleflir.
Soket ba¤lant›lar›n›n kar›flt›r›lmas›n› farkl› yap›daki soketba¤lant›lar› ve farkl› soket ucu renkleri önlemektedir.
Bu nedenle motor yönetimi taraf›ndan, hata koflullar›n›n ye-rine getirilmesinden sonra, tan›nmal› ve hata olarak haf›za-ya al›nmal› ve gösterilmelidir.
27
G39 G108
175_056
Ambient air Exhaust gas
175_047
175_054
175_048
1.0175_047
175_048G39 G108
175_056
175_054
D›fl hava
At›k gaz
Lambda-Ayarlamas›
OBD II Lambda-Ayarlamas›na ba¤l› olarak flunlar› kontroleder:
� Tepki-/Eskime davran›fl›� Lambda sondalar›nda gerilim� Sonda ›s›tmas›
Lambda sondas› eskimesi-Teflhisi
Bir lambda-sondas›n›n tepki davran›fl›, eskime veya zehir-lenmeden dolay› etkilenebilir. Kötüye gidifl, reaksiyon süresi-nin uzamas› (Periyot süresi) veya sondan›n gerilim e¤risininkaymas›yla (Sonda shifti) ortaya ç›kar. Her ikisi de pencere-sinin küçülmesine ve böylece katalizörün at›k gaz konver-tasyonunun kötüleflmesine yol açar.
Kat-Önü-Sondas›n›n reaksiyon süresinin kontrolü
Gerçi reaksiyon süresinin de¤iflmesi yakalanabilir, haf›zayaal›nabilir ve gösterilebilir ancak karfl›lanamaz.
Motronic M5.9.2 ' de ikinci bir ayarlama döngüsünün yar-d›m›yla, gerilim e¤risinin kayd›r›lmas›, tan›mlanm›fl biralanda düzeltilir (Adaptasyon).
28
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Primary catalytic converter probe
OK
Primary catalytic
converter
Secondary
catalytic converter
Primary catalytic converter probe
NOK
Primary catalytic
converter
Secondary
catalytic converter
175_049 175_050
U
t
U
t
U
t
U
t
Kat önü sondaTAMAM
Kat önü sondaTAMAM de¤il
Kat önü Kat arkas›Kat önü Kat önü Kat arkas›
175_049 175_050
29
Adaption Primary cat-alytic converter probe
OK
Primary catalytic
converter
Secondary catalytic
converter
Signal Primary cata-lytic converter probe
NOK
Primary catalytic
converter
Secondary
catalytic converter
175_051 175_052
Closed control loop, lambda probe adaption
G39G108
Composition
exhaust gas
Composition
air-fuel mixture
Actual value
prim. cat. converterClosed control loop
primary catalytic
converter
Setpoint primary
catalytic converter
Setpoint secondary
catalytic converter
Engine managementActual value
sec. cat. converter
Adaption value
primary catalytic converter
probe
175_053
U
t
U
t
U
t
U
t
Kat-önü-sondas›n›n gerilim e¤risi kayd›rmas›n›n kontrolü ve adaptasyonu
Lambda-sondas› adaptasyonunun ayarlama-döngüsü
Sinyal kat önü sondas› TAMAM de¤il
Marjinal de¤erkat sonras›
Gerçek de¤er kat sonras›
Motor yönetimi Adapdasyon de¤eri kat önü sondas›
Adaptasyon kat önüsondas›
TAMAM
Kat önü Kat önüKat arkas› Kat arkas›
175_051 175_052
Gerçek de¤er kat önü
G39BileflimAt›k gaz
BileflimHava - yak›t kar›fl›m›
G108
Ayarlama kat önü
Marjinal de¤er kat önü
175_053
Lambda-Sondas›-Gerilim kontrolü
Lambda-Sondas›-Gerilim kontrolü, sondan›n elektriksel fonksiyonunu test etmektedir.Art›ya ve flaseye göre k›sa devre ve örne¤in kablo k›r›lmas› sonucu tesisat kesilmesi tespit ve ay›rt edilir.Hatan›n tespit edilmesi, bir sinyalin çok büyük veya çok küçük olarak tan›nmas›ndan sonra gerçekleflir.
Lambda-Sondas› G39
Kat-Önü-Sondas›d›r.
Sinyal kesilmesi durumunda etkisi
Lambda-Sondas›n›n sinyalinin kesilmesi durumunda, lamb-da-ayarlamas› yap›lmaz ve lambda-adaptasyonu kilitlenir. Yak›t deposu havaland›rma sistemi acil durumda çal›fl›r.Motronic kumanda ünitesi acil durum fonksiyonu olarak birtan›mlama alan› kumandas›n› kullan›r.
Lambda-Sondas› G108
Kat-Arkas›-Sondas›d›r.
Sinyal kesilmesi durumunda etkisi
Kat-arkas›-sondas›n›n devred›fl› kalmas› durumunda da mo-torun lambda-ayarlamas› gerçekleflir. Ancak sondan›n dev-red›fl› kalmas›yla, katalizörün fonksiyonu art›k kontrol edile-mez.Motronic M5.9.2 'de kat-önü-sondas›n›n fonksiyon kontrolüde devred›fl› kal›r.
30
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_054
Electrical circuit
175_055
175_056
Electrical circuit
G39
175_055
G108
175_054
Electrical circuit
175_055
175_056
Electrical circuit
G39
175_055
G108
Elektrik devresi
Elektrik devresi
175_054
175_055G39
G108
175_056
175_055
s›tmal› Lambda-Sondalar›
Avantajlar›:
Lambda-sondalar›n›n davran›fllar› ›s›ya ba¤l› oldu¤undan,›s›tma yard›m›yla düflük motor ve at›k gaz s›cakl›klar›ndabile at›k gaz ayarlamas› mümkün olmaktad›r.
Lambda sondas› ›s›tmas›-Teflhisi
Sonda ›s›tmas› direncinin ölçümüyle, sistem do¤ru ›s›tmagücünü tan›r.
Özellikle so¤uk çal›flt›rmalarda ve olumsuz koflullar alt›nda,buhar oluflumu meydana gelirse ›s›tmal› sonda hasar göre-bilir. Bu nedenle, kat-arkas›-sonda ancak yakl. 308 ºC ola-rak hesaplanan bir ›s›n›n afl›lmas›ndan sonra katalizörde›s›t›lmas›na ra¤men, kat-önü-sondas›n›n ›s›tmas› motor çal›fl-t›ktan hemen sonra gerçekleflir.
31
Elektrik devreleri
175_058 175_058
G39
+
G108
+
175_058 175_058
G39 G108
Is›tmal› Lambda-Sondalar›
Aç›klamalar:1 Motronic kumanda ünitesi2 Sekonder hava pompas› rölesi3 Sekonder hava subab›
So¤uk çal›flt›rma s›ras›nda kar›fl›m›n zenginlefltirilmesi sebe-biyle at›k gazdaki yanmam›fl hidrokarbon oran› yükselmek-tedir. Sekonder hava üflemesi ile katalizördeki art-oksidas-yon düzeltilir ve zararl› madde emisyonu düflürülür.
4 Çok amaçl› subap5 Sekonder hava pompas›6 Kat-önü-sonda7 Katalizör
Art-oksidasyon ile a盤a ç›kan s›cakl›k katalizörün devreyegirme süresini oldukça k›saltmaktad›r ve böylece at›k gazkalitesi de yüksek oranda düzelmektedir.
32
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_067
1
2
3
4
7
5
6
175_067
OBD II flunlar› kontrol eder:
� Kombi sübab›n ak›fl›� Sekonder hava pompas›n›n ak›fl›� Comprehensive-Components-Teflhisi'ne göre de¤ifltirme
sübab›n›n elektriksel fonksiyonu� Sekonder hava pompas› rölesinin elektriksel fonksiyonu
‹fllem:
Aktive edilen sekonder hava sistemi, sekonder hava pompa-s›n›n hava aktarmas› ile lambda-sondalar›na giden oksijenoran›n›n yükselmesine yol açar ve bunlar taraf›ndan alg›la-narak (düflürülmüfl lambda sondas› gerilimi) motronic ku-manda ünitesine aktar›l›r.
Motor yönetimi sekonder hava subab›na aç›lma-sinyali ve-rip pompay› açt›¤› zaman, sekonder hava sistemi düzgünçal›fl›yorsa, lambda-sondalar›nda ekstrem fakir kar›fl›m tes-pit edilmelidir.Bunun üzerine lambda-ayarlay›c›s› gözle görülür bir ayar-lama kaymas›n› gösterir.
33
Primary catalytic
converter175_068 175_069
Primary catalytic
converter
Secondary air system
NOKSecondary air system
OK
m
t
m
t
Sekonder hava sistemiTAMAM
Sekonder hava sistemiTAMAM de¤il
175_068Kat önü
m= Lambda ayarlay›c›s›n›n ayar de¤eri
175_069Kat önü
Sekonder hava subab› N112
Bu elektro-de¤ifltirici subab› ön duvarda bulunmaktad›r.Kombi subaba bir vakum tesisat› ile kumanda eder ve mot-ronic kumanda ünitesi taraf›ndan kumanda edilir.
Sinyal kesilmesi durumunda etkiler
Kumanda cihaz›n›n ritim sinyal› devred›fl› kal›rsa, kombi sü-bap art›k aç›lamaz. Sekonder hava pompas› hava üfleye-mez.
Sekonder hava pompas› rölesi J299
Motronic kumanda ünitesi taraf›ndan sekonder hava pom-pas›n›n idaresi için kumanda edilir.
Sekonder hava pompas› V101'e
34
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Bir röle üzerinden kumanda edilir.Sekonder hava pompas›, sekonder hava sisteminin hava kütlesini sa¤lar.
175_071
Elektrik devresi
175_072
N112
+
V101
+
J299
+
175_072
175_074
Elektrik devresi
Electrical circuit
175_075175_076
J299
V101
Elektrik devresi
175_076175_075
Yak›t Deposu Havaland›rma Sistemi
Aç›klamalar:1 Motronic kumanda ünitesi2 Aktif karbon haznesi için manyetik subap 13 Aktif karbon haznesi
Yak›t deposu havaland›rma sistemi hidrokarbonlar›n do¤a-ya ulaflmas›n› engellemek amac›yla yap›lm›flt›r. Depoda, ya-k›t yüzeyinin üstünde biriken benzin buharlar›, bir aktif kar-bon haznesinde depolan›r ve çal›flt›rma s›ras›nda bir man-yetik subap üzerinden emme borusuna aktar›l›rlar.
Yak›t deposu havaland›rmas› delik kontrolü amac›yla takvi-ye edilebilir.
35
1
2
3
175_077175_077
Yak›t Deposu Havaland›rma Sistemi üç farkl› durumu içere-bilir:
1. Aktif karbon haznesi bofl.Yak›t deposu havaland›rmas›n›n aktive edilmesiyle Yak›t-Hava-Kar›fl›m› fakirlefltirilir.
2. Aktif karbon haznesi dolu.Yak›t deposu havaland›rmas›n›n aktive edilmesiyle Yak›t-Hava-Kar›fl›m› zenginlefltirilir.
3. Aktif karbon haznesinin doldurulmas› stöchiometrik birkar›fl›m oran›na tekabül etmektedir.Yak›t-Hava-Kar›fl›m› ne zenginlefltirilir ne de fakirlefltirilir.Bu durum rölanti ayarlay›c›s› taraf›ndan tespit edilir,Lambda-ayarlamas› sayesinde durum 1+2.
36
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Yerleflim Yeri
Yak›t deposu havaland›rma sisteminin di¤er VW-Modellerinde oldu¤u gibi ön sa¤ tekerlek bofllu¤unda de¤il, arka sa¤ çamurlu¤untekerlek bofllu¤unda bulunmaktad›r.
175_082175_082
‹fllem
Yak›t deposu havaland›rma sistemi aktive edilirse ve aktifkarbon haznesi buharla doluysa, ek gaz ak›m›yla yak›t-ha-va kar›fl›m› zenginlefltirilir ve hazne bofl ise fakirlefltirilir. Ya-k›t-hava kar›fl›m›n›n bu de¤iflikli¤i lambda-sondalar› taraf›n-dan alg›lanabilir ve böylece yak›t deposu havaland›rma sis-teminin fonksiyon kontrolü için bir kriterdir.
Problem:
Teflhis ak›fl› s›ras›nda teflhis di¤er sistemlerin aç›lmas›na(Örne¤in hidrolik direksiyon, frenler veya AC aç›k) karfl›hassas reaksiyon gösteriyor.
37
OBD II flunlar› kontrol eder:
� Aktif karbon haznesi-tertibat› manyetik subab› 1'in fonksiyonu (ak›fl›)� Comprehensive Components çerçevesindeki elektrikli yap› parçalar›n›n fonksiyonu
Tank ventilation systemOK
4
1
3
2
175_078 175_079
Tank ventilation systemNOK
U
t
U
t
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Yak›t deposu hava sistemiTAMAM
Yak›t deposu hava sistemiTAMAM de¤il
Aç›klamalar1 Aktif karbon filtresi2 Emme borusu
3 Yak›t deposu4 Kat önü sondas›
175_078 175_079
Aktif karbon haznesi-tertibat› manyetik subab›1 N80
Yerleflim durumu: Hava filtresi kutusu/amortisör ba¤lant›s›bölgesi. Aktif karbon haznesinin emme borusuna do¤ru ha-valand›r›lmas›n› kumanda eder ve siyah renklidir.Elektriksiz durumda kapal›d›r.
38
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_080
175_081
N80
+
175_080175_080
175_081
Elektrik sistemi
Delik Teflhisi
Aç›klamalar:1 Motronic kumanda ünitesi2 Aktif karbon haznesi tertibat› manyetik sübab› 1 3 Aktif karbon haznesi4 Yak›t sistemi için teflhis pompas›5 Teflhis pompas› için filtre
OBD II çerçevesinde New Beetle (USA)'da uygulanan delikteflhisinin temeli bas›nç ifllemine dayan›r ve çap› 1 mm'denbüyük olan delikleri göstermektedir.
Teflhis ifllemi için yak›t sistemi, aktif karbon haznesi tertibat›manyetik sübab› 1 ile emme borusu vakumundan ayr›l›r.
Akabinde yak›t sistemi teflhis pompas› taraf›ndan belirli birbas›nç sa¤lan›r. Motor yöneticisi, yak›t sistemindeki bas›nc›nne kadar çabuk düfltü¤ünü kontrol eder ve buradan sistemins›zd›rmazl›¤›n› tespit eder.
39
1
3
2
4
175_085
5
175_085
Küçük bir delik yerinin teflhisi
Teflhis pompas› taraf›ndan yak›t sisteminde bir bas›nç olufl-turulduktan sonra, ölçüm safhas› bafllar. Bu s›rada bas›nc›ndüflüflü kontrol edilir.
Teflhis pompas›nda, yak›t sistemi için bir diyaframla ba¤lan-t›l› reed flalteri bulunmaktad›r. Bas›nç, belirli bir de¤erin alt›-na düflerse, reed flalteri kapan›r ve pompa, reed flalteri di-yafram taraf›ndan tekrar aç›lana kadar bas›nc› yenidenyükseltir.
Teflhis pompas›n›n bu besleme periyotlar›, deli¤in büyüklü-¤üne göre peflpefle daha h›zl› gerçekleflir ve olas› bir delikyerinin ve büyüklü¤ünün tespit edilmesi için bir ölçü olufltu-rur.
40
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Tank systemtight
Leak
175_086 175_087
Tank systemminor leak
P
t
1
P
t
1
P = pressure t = time
Yak›t deposu sistemi sa¤lam
Yak›t deposu sistemi küçük delik
P= Bas›nç, t= zaman
175_086 175_087
Delik yeri
Büyük bir delik yerinin teflhisi
Besleme periyotlar›n›n frekans› belirli bir de¤erin üzerine ç›-karsa, gerekli besleme bas›nc›n› sa¤lamak bile mümkünolamaz ve motor yönetimi taraf›ndan büyük bir delik bulun-du¤u karar› verilir.
41
! Bu hata uyar›s›, örne¤in unutulmufl bir depo kapa¤› taraf›ndan da oluflturulabilir.
Leak
175_086 175_089
Tank systemtight
Tank systemmajor leak
P
t
1
P
t
1
Yak›t deposu sistemi sa¤lam
Yak›t deposu sistemi büyük delik
175_086 175_089
Delik yeri
Yak›t Sistemi ‹çin Teflhis Pompas› V144
Yak›t sistemi için teflhis pompas›, diyafram pompas› olarakyap›lm›flt›r. Aktif karbon haznesinin (AKH) havaland›rmaba¤lant›s›nda bulunur ve entegre edilmifl bir AKH-kapatmasubab›na sahiptir. Yak›t sistemi teflhis pompas›n›n tahriki, iç-te bulunan bir vakum flalteri üzerinden emme borusu ilegerçekleflir.
Teflhis pompas›n›n ölçüm ak›fl›, reed flalteri taraf›ndan kont-rol alt›nda tutulur. Yak›t deposu sistemindeki bas›nç, tan›mlanm›fl bir de¤erinalt›na düflerse, bunun sonucunda reed flalteri kapat›l›r vepompa diyafram› tekrar kald›r›l›r ve flalter aç›l›r.
Teflhis pompas›n›n aktiflefltirilmesi so¤uk çal›flt›rmadan sonragerçekleflir, delik teflhisinin sonuna kadar depo havaland›r-ma fonksiyonu kapal› tutulur.
42
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_171175_171
!Yak›t deposu doluluk durumunun teflhis sonucu üzerinde etkisi yoktur.
Fonksiyon
Normal ve havaland›rma pozisyonu
Diyafram›n mümkün olan en afla¤›daki pozisyonunda AKH-Kapatma subab› aç›kt›r. Vakum flalteri kapal›d›r ve buna ba¤l› ola-rak diyafram›n alt ve üst bölmesinde atmosferik bas›nç bulunmaktad›r. Reed flalteri kapal›d›r.
43
Reed switch
Membrane
Intake valve
Filter
Upperpump chamber
Lowerpump chamber
Exhaust valve
ACF shutoff valve
Activated charcoalcanister
Vacuum switch
175_172
Vakum flalteri Reed flalteri
Diyafram
Girifl supab›
Filtre
Ç›k›fl supab›
AKF-Kapatma supab›
Üst pompa bölümü
Alt pompa bölümü
Aktif karbon filtresi
175_172
44
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Üst Diyafram Pozisyonu
Vakum flalterinin aç›lmas›yla, diyafram›n üst bölmesinde vakum oluflur. Girifl subab› sayesinde alt pompa bölmesine d›fl ortamhavas› dolar. Diyafram, d›fl ortam hava bas›nc› ile kald›r›l›r. Reed flalteri aç›l›r.
Pompa çal›fl›rken alt diyafram pozisyonu
Vakum flalterinin kapatmas›yla d›fl ortam havas› üst pompa bölmesine dolar. Diyafram yay taraf›ndan afla¤›ya bast›r›l›r ve böy-lece alt pompa bölmesinin havas›n› ç›k›fl subab› ile yak›t deposu sistemine basar.Diyafram en alt pozisyonuna ulaflmadan önce, ki bu AKH-Kapatma subab›n› açard›, reed flalteri kapan›r ve diyafram tekrarkalkar.
175_174
175_173
175_174
Yak›t sistemi teflhis pompas› V144 OBD II:
� Yak›t sistemi teflhis pompas›n›n mekanik ve elektrik fonksi-yonunu;
� Pompan›n yak›t buhar› önleme sistemine ba¤lant›s›n›;� Yak›t buhar› önleme sisteminin tamam›n›n s›zd›rmazl›¤›n›
kontrol eder.
Sinyal kesilmesi durumunda etkileri
Motronic komanda ünitesi, reed flalteri olmadan pompan›nçal›fl›p çal›flmad›¤›n› tespit edemez. Kontrol süreci bafllat›la-maz.
45
175_090
Electrical circuit
175_091
V144
+
175_090
175_091
Elektrik devresi
Yak›t buhar› önleme sistemine, yak›t dolum seviyesinin üst taraf›nda kalan bütün yap› parçalar› girmektedir. Bunlar ya-k›t buharlar›n›n atmosfere ulaflmas›n› engellemektedir.
Yanma Teklemesi Tan›nmas›
Aç›klamalar:1 Motronic kumanda ünitesi2 Hall sensörü3 Motor devri sensörü
Yanma teklemesinde, hava-yak›t kar›fl›m› at›k gaz ak›m›nayanmam›fl olarak verilir. Motorda güç düflüflü olmas›na veat›k gaz kalitesinin düflmesinin yan›s›ra, katalizörün yükse-len katalitik yanma sebebiyle, afl›r› ›s›nmas› ve zarar gör-mesi tehlikesi de bulunmaktad›r.
Teklemenin tan›nmas›n›n temel prensibi, motorun çal›flmadüzensizli¤inin silindir seçilerek bildirilmesidir.
Yolun zemininin bozuk olmas› yanma teklemesinin yanl›flolarak tan›t›lmas›na yol açabilir. Bu nedenle yanma tekle-mesini tan›ma, çok bozuk yollarda motor yönetimi taraf›n-dan kapat›l›r.
46
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_095
B
A 3 4
1 2
1
2
3
175_095
Silindir seçici tekleme tan›nmas›
Örnek: 4 silindirde tekleme
A Krank mili sinyali:1 veya 4 silindirlerde olas› tekleme
B Eksantrik mili sinyali:Tan›mlama pozisyonu 1. silindir
Sinyal A+B= 4. silindirde tekleme
4-Silindirli motorda krank iflaret difllisinin iki 180 º 'lik par-çaya bölünmesi (60-2 difl) ve eksantrik mili pozisyonu sin-yalinin al›nmas›yla, ateflleme teklemesinin silindir seçilerektan›n›p gösterilebilmesi mümkündür.
Difl çerçevesindeki küçük hatalar›/toleranslar› dengelemekiçin, sürüfl ifllemi s›ras›nda çekifl durumundayken sensöradaptasyonu yap›l›r.
47
Cylinder 1 (4) Cylinder 2 (3)
G28
Crank disk
175_098
180°
Direction of rotation
Silindir 1 (4)
Silindir 2 (3)
Dönüfl yönü
175_098
Krank iflaretdifllisi
G28
OBD II :
� 1000 krank mili-dönüflü olarak tespit edilen ölçüm aral›k-lar›yla tekleme oran›n› kontrol eder. HC-içeri¤inin 1,5-katafl›m›, %2'den büyük tekleme oran›na denktir.
‹fllem:
Ateflleme teklemelerinde krank›n dönüfl davran›fl›na ek ola-rak sars›nt›lar meydana gelir. Motor yönetimi MotronicM5.9.2, krank iflaret difllisi ve motor devri sensörü G28arac›l›¤›yla, krank milinin davran›fl›n› kontrol alt›nda tutar.
� 200 krank mili dönüfl aral›¤›nda tekleme oran›n›, s›n›rkoflullar›n›n (Motor devri/Yük) da dikkate al›nmas›yla,katalizör hasarlar›n›n önlenmesi aç›s›ndan kontrol eder.
Teklemeler meydana gelirse, krank iflaret difllisinin dönüfl h›-z›nda de¤ifliklikler meydana gelir.
48
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
G28
MisfiringNo
misfiring
G28
175_096 175_097
v
t
v
t
v = engine speed, t = time
Tekleme yok Tekleme var
175_096
G28G28
175_097
v= motor devri, t= zaman
Motor devri sensörü G 28
Bu indüktif sensör, krank›n devir say›s›n› alg›lar ve bu flekil-de motorun çal›flma davran›fl›n›n kontrol alt›nda tutulmas›naolanak tan›r.
Sensörün sinyali flu hesaplamalarda kullan›l›r:
- Yak›t püskürtme miktar› ve zamanlamas›,- Ateflleme zamanlamas› ve- Motor devri.
Sinyal kesilmesinin etkileri
Motor devri sinyalinin devred›fl› kalmas› durumunda motorçal›flmaz. E¤er ar›za motor çal›fl›rken meydana gelirse, mo-tor durur.
Hall sensörü G40
Hall sensörünün sinyali 1.Silindirin tan›nmas›n› sa¤lar.New Beetle (USA)'da eksantrik mili sensörü olarak konul-mufltur.
Sinyal kesilmesinin etkileri
Ateflleme teklemesinin tan›nmas› sensör G40'›n devre d›fl›kalmas›yla da sa¤lanabilir. Motorun çal›flmas› için sisteminateflleme aç›s› acil fonksiyon olarak geri al›n›r.
49
175_099
175_100G28
175_101
175_103
G40
+
175_099
175_100
175_101
175_103
Elektrik devresi
Elektrik devresi
Gaz kelebe¤i kumanda birimi J 338
Gaz kelebe¤i kumanda birimi, sürücü taraf›ndaki gaz kele-be¤ine hareket vermesinin yan›nda rölanti ayarlamas› veh›z ayarlama tertibat›n›n (HAT) fonksiyonunu kapsamakta-d›r.
Bu kompakt yap› parças›n›n devreye sokulmas›yla, rölantisabitleme subab› ve HAT'›n elektropnömatik kumandas› dev-re d›fl› kalm›flt›r.
Motorun rölanti davran›fl›nda eskime, afl›nma veya ek havanoktalar› oluflmas› sistem taraf›ndan tan›n›r ve belirlenmifls›n›rlar dahilinde ö¤renme (Adaptasyon) ile dengelenir.
OBD II :
� Yap› parçalar›n›n elekriksel fonksiyonlar›n› ve� Rölanti adaptayonunun fonksiyonu ve s›n›r›n› kontrol
eder.
‹fllem:
Gaz kelebe¤i kumanda birimi, Comprehensive-Compo-nents-Teflhisi çerçevesinde, sistem taraf›ndan denetlenir. Ekolarak bileflenlerin de¤erleri plausibilite aç›s›ndan kontroledilir.
50
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_110
175_111
Gaz kelebe¤i kumanda birimi yap› parçala-r›ndaki ar›zalar tek tek onar›lamaz.Fonksiyon ar›zalar›nda bütün birim de¤iflti-rilmelidir.
175_110
175_111
Gaz kelebe¤i potansiyometresi G69
Bu potansiyometre motronic kumanda ünitesine, bütünayarlama bölgesinde, gaz kelebe¤inin o andaki pozisyonu-nu aktar›r.
Sinyal kesilmesinin etkisi
Motronic kumanda ünitesi bu potansiyometreden sinyal al-m›yorsa, motor devrinden ve hava kütle ölçerin sinyalindenyedek bir de¤er hesaplar.
Gaz kelebe¤i ayarlay›c›-potansiyometresi G88
Motronic kumanda ünitesine, gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›n›n oandaki pozisyonunu gösterir.
Sinyal kesilmesinin etkisi
Sinyal olmazsa, rölanti ayarlamas› acil duruma geçer. Buyükseltilmifl rölanti devrinden anlafl›labilir. HAT devred›fl› ka-l›r.
51
G69
J338
175_113
175_176
175_114
175_177
Elektrik devresi
G88
J338
Elektrik devresi
Rölanti flalteri F60
Motornic kumanda ünitesi kapal› rölanti flalterinden, moto-run rölantide çal›flt›¤›n› anlar.
Sinyal kesilmesinin etkisi
Sinyal kesildi¤i zaman, rölanti çal›flmas›n› tan›mak için, heriki potansiyometrenin de¤erleri kumanda ünitesi taraf›ndankullan›l›r.
Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s› V 60
Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›, gaz kelebe¤ini bütün ayarlamabölgesinde hareket ettirebilen bir elektromotordur.
Devred›fl› kalmas› halinde etkisi
Acil çal›flma yay›, gaz kelebe¤ini acil çal›flma pozisyonunaçeker (yükseltilmifl rölanti devri).HAT devred›fl› kal›r.
52
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
175_113
al circuit
175_178
175_116
al circuit
F60
J338
V60
J338
175_113
175_116
175_175
175_178
Elektrik devresi
Elektrik devresi
OBD II:� Sensörün elektrik sinyalini ve� De¤erleri plausibilite aç›s›ndan kontrol eder.
‹fllem:
Hava kütle ölçeri Comprehensive-Components-Teflhisi çerçe-vesinde sistem taraf›ndan denetim alt›nda tutulur. Hatal› birgerilim fazla büyük veya fazla küçük olarak teflhis edilir. Ekolarak de¤erler, gaz kelebe¤i ayar› ve motor devrinden al›-nan bir yedek de¤er ile karfl›laflt›r›l›r.
Sinyal kesilmesinin etkisi
Hava kütle ölçerinin devred›fl› kalmas› durumunda kumandaünitesi yedek bir de¤eri hesaplar. Bu "Acil fonksiyon" o ka-dar iyi ayarlanm›flt›r ki, motorun de¤ifltirilen çal›flma davra-n›fl›n›n de¤ifltirilmesinden anlafl›lamaz.
Hava kütle ölçeri G70
Motronic kumanda ünitesine, motor taraf›ndan ne kadarhava emildi¤i bilgisini aktar›r. Kumanda ünitesi bu verilerioptimal kar›fl›m bileflimini oluflturmak ve yak›t tüketimini bu-na uygun bir yanma ile düflürmek için kullan›r.Emilen hava ile ilgili bilgilerin mümkün oldu¤u kadar do¤ruolmas› için hava kütle ölçeri, subaplar›n aç›l›p kapanmas›s›ras›nda oluflan geri dönüfl ak›mlar›n› tan›r ve emilen ha-vayla birlikte hesaplar.Hava kütle ölçerinin ölçülen de¤erleri, motor devri ve yükeba¤l› bütün fonksiyonlar›n hesaplanmas›nda kullan›l›r, örne-¤in enjeksiyon zaman›, ateflleme zamanlamas› veya yak›tdeposu havaland›rma sistemi.
53
175_121
175_126
G70
+
175_121
175_126
Elektrik devresi
Pasif yüksek gerilim da¤›t›m› PYG
Pasif yüksek gerilim da¤›t›m›, ateflleme zamanlamas›n› veateflleme gerilimini elektronik olarak ayarlayan, statik birateflleme sistemidir. 4 Silindirli motorda her iki buji birbirin-den ba¤›ms›z iki ateflleme bobini üzerinden kumanda edilir.
Do¤ru ateflleme zamanlamas›n›n aktar›lmas› için, örne¤invuruntu sensörlerinin sinyalleri, yük sinyali, so¤utucu madde›s›s› ve motor devri sinyali motronic kumanda ünitesi tara-f›ndan ifllenir. Bu verilerin yard›m›yla kumanda ünitesi, atefl-leme zamanlamas›n› motorun her çal›flma durumuna uydu-rur ve böylece etki derecesini, yak›t tüketimini ve at›k gazdavran›fl›n› iyilefltirir.
Bu sistem yard›m›yla da vuruntulu yanma silindir seçilerektespit edilip düzeltilebilir.
54
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Engine speed sender
SHVD
Knock sensor I
Syst
em in
terf
ace
Knock sensor II
Motor devirsensörü
Vuruntu sensörü I
Vuruntu sensörü II
Ba¤l
ant›
Bütü
n se
nsör
175_131
OBD II:
� Vuruntu sensörlerinin elektrik sinyalini ve� Tekleme tan›mlamas›yla ateflleme sisteminin fonksiyonunu
da kontrol eder.
‹fllem:
Ateflleme teklemelerinin artan bir flekilde ortaya ç›kmas›,ar›zal› bir ateflleme tertibat›n›n belirtisi olabilir.
Ateflleme trafosu N152
Ateflleme trafosu N152'de güç son kademesi N122 ve atefl-leme bobinleri N, N128 birarada bulunmaktad›r. Yani atefl-leme trafosu, pasif yüksek gerilim da¤›t›m›n›n odak nokta-s›d›r.
Sekonder hava pompas›n›n alt›nda bir tutucuya ba¤lant›l›-d›r.
Yüksek gerilim kablolar›n›n s›ralamas› bobin gövdesindebelirtilmifltir.
55
175_133
Electrical circuit
175_134
J220
Cylinder:
PQ
1 4 2 3
175_133
175_134Silindir
Elektrik devresi
Vuruntu sensörleri G61 ve G 66
Ateflleme zamanlamas›n›n elektronik kumandas› silindir se-çici vuruntu ayarlamas›na ba¤l›d›r. Vuruntu sensörlerinin si-lindir seçici düzenlemesi, ilk silindiri ve böylece krank mili-nin pozisyonunu tan›yan bir hall sensörünün yard›m›yla ya-p›l›r.
Vuruntu yapan bir silindirin tan›nmas›ndan sonra ilgili silin-dirin ateflleme aç›s›, vuruntulu yanma gerçekleflmeyene ka-dar, kademeli olarak geri al›n›r.
Sinyal kesilmesinin etkisi
G61'in kesilmesinin tan›nmas›yla bütün silindirler için atefl-leme aç›s› geriye al›n›r ve kar›fl›m zenginlefltirilir.
Enjeksiyon subaplar› N30, N31, N32, N33
Dikey yak›t giriflleri olan enjeksiyon subaplar›, ba¤lant› k›s-kaçlar›yla ortak bir yak›t da¤›t›c› boruya tutturulmufltur.
Ak›m beslemesi bir termo sigorta üzerinden yap›l›r.
56
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Electrical circuit
G61
175_138
Electrical circuit
175_143
175_144
N30 N31 N32 N33
S
175_137
G66
+
175_138
175_137
Elektrik devresi
175_144
175_143
Elektrik devresi
Motronic kumanda ünitesi, motor bölümünün ön k›sm›ndakibölüme yerlefltirilmifltir ve motor yönetiminin bütün fonksi-yonlar›n› kumanda eder.
Versiyon M5.9.2 üniteleri, araç üstünde teflhis II 'nin bütünfonksiyonlar›n› kapsar ve böylece CARB'›n yasal gereklilik-lerini yerine getirir.
Kumanda cihaz›, ar›zal› fonksiyonlar› at›k gaz uyar› lamba-s› (MIL) üzerinden gösterir.
57
Motronic kumanda ünitesi J 220 (M5.9.2)
175_151175_151
Denetim alt›ndaki di¤er sensörler
H›z ölçer sensörü G22
fianz›man yuvas›nda bulunmaktad›r. Arac›n h›z›n› alg›la-maktad›r.
Sinyal kesilmesinin etkileri
Sinyalin kesilmesi durumunda motor devri s›n›rland›r›c›s›daha erken devreye girer.Araç davran›fl sorunlar› ortaya ç›kabilir.
So¤utucu madde ›s›s› sensörü G62
So¤utucu madde ç›k›fl borusunda, silindir kafas›nda bulu-nur.Bunun sinyali de atefllemenin ve enjeksiyonun çok de¤iflikfonksiyonlar›n› etkiler.
Sinyal kesilmesinin etkileri
G62'nin tan›nan sinyal kesilmesi durumunda, sistem taraf›n-dan emme borusu ›s›s› ve di¤er motor çal›flma koflullar›n-dan, yedek de¤er hesaplan›r.
58
Sistem Bileflenleri (Benzinli)
Electrical circuit
175_145
175_146
J220
G22
175_149
Electrical circuit
175_150
G62
J285
+
175_146
175_149
175_150
175_145
J220
J285
G22
Elektrik devresi
Elektrik devresi
G62
59
Notlar
OBD-II Temel konsept (Dizel)
OBD-II (Benzinli)'yle aras›ndaki farklar
Otto-motor'da zararl› maddelerin azalt›lmas› ve denetleme-ye paralel olarak dizel motor da zararl› maddelerin azalt›c›bileflenlerle donat›lm›flt›r. Bu bileflenlerin denetimi de OBD-IIüzerinden gerçeklefltirilmektedir.
OBD-II (Dizel)'in hedefleri ve talepleri, OBD II (Benzinli) ilebenzerdir, sadece denetlenen bileflenler de¤iflik yanma iflle-mi nedeniyle farkl›d›r.
OBD-II (Dizel) afla¤›daki bileflenleri ve sistemleridenetler:
� Yanma teklemesinin tan›nmas›� At›k gaz geri dönüflümü� Püskürtme bafllang›c›n›n ayarlanmas›� Yükleme bas›nc›n›n ayarlanmas›� CAN-Veriyolu� Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi� Kumanda ünitesiyle ba¤lant›l› at›k gaz bak›m›ndan
önemli sensör ve aktörlerin tamam›� Otomatik flanz›man
60
OBD-II (Dizel) Genel Bak›fl
HC
CO
NOx
OBD II
Soot particulates
175_152
OBD II
175_152
Kurumpartiküllari
Dizel araçlar için emisyon s›n›r de¤erleri
Benzinli araçlarda bahsedilen zararl› maddelere ek olarak, dizel araçlarda baflka bir s›n›r de¤ere dikkat edilmelidir- kurumpartiküllerinin (PM) miktar›.
Burada da somut anlat›m› sa¤lamak amac›yla emisyon s›n›r de¤erleri iki örnek ile anlat›lacakt›r. Farkl› ölüm ifllemleri sebebiylede¤erler birbirleriyle karfl›laflt›r›lamaz.
� Azami 12 kifli tafl›ma izni olan araçlar için s›n›r de¤erler,Kaliforniya eyaleti model y›l› 1999'dan itibaren.
Bu s›n›r de¤erleri TIER 1-‹zin kademesine uygundur.
� Günümüzde Federal Almanya'da uygulanan s›n›r de¤er-leri D3-Normuna uygundur.
61
Pollutant
NMHC
CO
NOx
Durability[mi]
Limit valueMY ‘99[g/mi]
Particulates
175_044
100,000
100,000
100,000
50,000
0.31
4.2
1.0
0.08 0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
1.4
1.6
1.8
2.0
2.2
2.4
CO NOxHC +
NOx
0.600.50
0.05
175_156
PM
0.56
g/km
50,000
50,000 3.4
0.25
175_156175_044NMHC (Non-Methane-Hydrocarbon) Metan içeri¤i olmayanhidrokarbonlard›r.
Zararl› maddeS›n›r de¤er
MJ ‘99[g/mil]
Sistem Bileflenleri
1,9l TDI
Aç›klamalar
01 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesiJ248
02 At›k gaz-uyar› ›fl›¤› K83 (MIL)
(2000 model y›l›ndan itibaren iletiflim CAN-Veriyoluüzerinden)
03 Ön ›s›tma süresi kontrol lambas› K 29
(2000 model y›l›ndan itibaren iletiflim CAN-Veriyoluüzerinden)
04 Hava kütle ölçeri G70
05 Yükleme bas›nc› ayar sübapl› at›k gaz turbo yükleyicisi
06 Yükleme bas›nc› s›n›rland›rmas› için manyetik sübapN75
07 Emme borusu bas›nc› için sensör G71; emme borusu›s› sensörü ile G72 birlikte
08 AGD-Subab›
09 At›k gaz geri dönüflüm sübab› N18
10 Enjeksiyon memesi; i¤ne sias› sensörü G 80 ile birlikte
11 Is›t›c› bujiler (Motor) Q6
12 Is›t›c› bujiler için röle J52
13 Motor devri sensörü G28
14 So¤utucu madde ›s› sensörü G62
15 Distirbütör enjeksiyon pompas›;
Ayar itici yol sensörü G149
Yak›t ›s›s› sensörü G81
Miktar ayarlay›c› N146
Enjeksiyon bafllatma subab› N108 ile birlikte
16 Gaz pedal konum sensörü G79;
Kick-Down-fialteri F8
Rölanti flalteri F60 ile birlikte
17 CAN-Veriyolu
(fianz›man kontrol ünitesiyle iletiflim, model y›l›2000'den sonra kombi gösterge ile)
18 Teflhis ba¤lant›s›
62
OBD-II (Dizel) Genel Bak›fl
0405
06
01
18
02
03
17
0915
10
11
1214
13
16
0708
175_159
63
175_159
Sensörler
Hava kütle ölçeri G70
Gaz pedal konum sensörü G79Kick-Down-fialteri F8Rölanti flalteri F60 ile birlikte
Motor devri sensörü G28
‹¤ne sias› sensörü G80
So¤utucu madde ›s› sensörü G62
Emme borusu bas›nc› sensörü G71Emme borusu ›s› sensörü G72
Ayar itici yol sensörü G149Yak›t ›s›s› sensörü G81
Is›t›c› bujiler için röle J52
64
OBD-II (Dizel) Genel Bak›fl
Diagnosis interface
65
Glow plugs (engine
Actuators
Glow plug relay J5
EGR valve N18
Charge pressure covalve N75
Quantity adjuCommenceminjection valv
Glow period warnin(communication viafrom model year 20
Self-diagnosis fault lamp K83 (MIL)(communication viafrom model year 20175_181
Diesel direct injection system control unit J248
CAN bus
Dizel do¤rudan enjek-siyon tertibat› kumandaünitesi J248
Aktörler
Is›t›c› bujiler (Motor) Q6
Is›t›c› bujiler için röle J52
At›k gaz geri dönüflüm sübab› N18
Yükleme bas›nc› s›n›rland›rmas› içinmanyetik sübap N75
Miktar ayarlay›c›N146Enjeksiyon bafllat-ma subab› N108
Ön ›s›tma süresi kontrol lambas› K 29(2000 model y›l›ndan itiba-ren iletiflim CAN-Veriyoluüzerinden)
At›k gaz-uyar› ›fl›¤› K83 (MIL)(2000 model y›l›ndan itibaren iletiflimCAN-Veriyolu üzerinden)
175_181
CAN-veri hatt›
Oksidasyon katalizörü
Otto motordaki gibi 3 Yollu bir katalizörün dizel motorlardakullan›lmas› mümkün de¤ildir. Aç›klamas› ise, dizel yak›t›nyanmas› için gerekli olan hava takviyesidir. At›k gazlar buyüzden, 3 yollu katalizörün kullan›m›n› engelleyen yüksekoksijen oran›na sahiptir.
‹sminden de anlafl›laca¤› gibi, oksidasyon katalizörü at›kgazda bulunan zararl› maddeleri sadece oksidasyon ile dö-nüfltürebilir. Yani azot oksitler (NOx), Otto-motordaki gibiredüksiyon ile dönüfltürülemez. Azot oksitlerin emisyonununbuna ra¤men s›n›rland›r›lmas› için, at›k gaz geri dönüflümüuygulanm›flt›r.
66
Sistem Bileflenleri (Dizel)
175_180
Catalyst layer
CO2 H2OCO2
PMHCCO
175_182
Katalizörtabakas›
175_180
175_182
Oksidasyon katalizörünün yap›s›, 3 Yollu bir katalizörün yap›s›na çok benzemektedir. Sadece lambda sondalar› bulunmaz.At›k gaz burada da küçük kanallardan geçer ve bu s›rada aktif katalizatör tabakas›ndan geçirilir.
Enjeksiyon Bafllang›c› Ayarlamas›
Optimal motor gücü ve çal›flma sakinli¤ini bütün sürüfl po-zisyonlar›nda düflük miktarda zararl› madde at›l›m› ile sa¤-lamak için, yak›t enjeksiyonunun zamanlamas› sürekli ayar-lanmal›d›r.Motor veya dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumandaünitesi, farkl› durumlarda optimal yanma için daha erkenbir enjeksiyon zamanlamas›na ihtiyaç duyarlar:
- So¤uk çal›flt›rma- Motor devrinin yükseltilmesi- Enjeksiyon miktar›n›n yükseltilmesi
OBD II:
� ‹¤ne sias› sensörü yard›m›yla gerçek enjeksiyon bafllang›-c›n›,
� Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kontrol ünitesi elekt-riksel fonksiyonunu ve sinyal plausibiletisini,
� Enjeksiyon bafllatma sübab›n›n elektriksel fonksiyonunukontrol eder.
Aç›klama:1 dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi2 Motor devri sensörü3 Sensör tekerle¤i4 So¤utucu madde sensörü5 ‹¤ne sias› sensörü6 Enjeksiyon bafllatma sübab›7 hesaplanm›fl enjeksiyon miktar›
Nominal-Enjeksiyon zamanlamas›n›n hesaplanmas› için, di-zel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi motordevrini, so¤utucu madde ›s›s›n› ve hesaplanan enjeksiyonmiktar›n› kullan›r. Hesaplanan bu nominal de¤erin ve i¤nesias› sensöründe ölçülen gerçek de¤er gözönünde bulundu-rulmas›yla, enjeksiyon zamanlamas› enjeksiyon bafllatmasubab› üzerinden ayarlan›r.
‹fllem:
Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi i¤ne si-as› sensörünün sinyalini (Gerçek enjeksiyon bafllang›c›) sa-bit de¤erlerle karfl›laflt›r›r. Bu de¤erler kumanda ünitesininkapsam›ndaki bütün sürüfl durumlar›n›n hesaplanmas› içinbir tan›mlama alan›nda depolanm›flt›r.
67
175_187
1
2
4
5
6
7
3
175_187
Motor devri sensörü G28
Krank milindeki sensör tekerle¤iyle koordiineli olarak çal›-flan sensör motor devrini alg›lar. Bu, kumanda ünitesininiçindeki birçok hesaplama için kullan›lmaktad›r.
Örne¤in:
- Enjeksiyon miktar› ve bafllang›c›n›n hesaplanmas›- Silindir seçici tekleme tan›nmas›- Yükleme bas›nc› ayarlamas›
Devred›fl› kal›rsa etkisi
Devred›fl› kal›rsa motor kapat›l›r ve tekrar çal›flt›r›lamaz.
‹¤ne sias› sensörü G80
Sensör sinyal› afla¤›daki sistemler taraf›ndan kullan›l›r:
- Enjeksiyon bafllang›c› ayarlamas›- Silindir seçici tekleme tan›nmas›
Devred›fl› kal›rsa etkisi
Devred›fl› kalmas› halinde enjeksiyon bafllang›c› sadece ha-f›zaya al›nan tan›mlama alan› ile kumanda edilir. Enjeksi-yon miktar› indirgenir.
68
Sistem Bileflenleri (Dizel)
Electrical circuit
Electrical circuit
175_193
175_192
175_200
G28
175_201
G80
175_192
175_200
175_193
175_201
G28
G28
Elektrik devresi
Elektrik devresi
Enjeksiyon bafllang›c› subab› N108
Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi isteni-len enjeksiyon bafllang›c›n› hesaplar ve bununla enjeksiyonbafllang›c› subab›na kumanda eder. Subap girifl sinyalini,da¤›t›c› enjeksiyon pompas›n›n içindeki enjeksiyon ayarla-ma pistonuna etki eden, kumanda bas›nc›na çevirir.
Devred›fl› kal›rsa etkisi
Enjeksiyon bafllang›c› ayarlamas› devred›fl› kal›r. Enjeksiyonbafllang›c›na, kumanda ünitesinde haf›zaya al›nan tan›mla-ma alan›ndan kumanda edilir.
69
Electrical circuit
175_202
N108
+ 175_202
Enjeksiyon bafllatma valfi N108
N108
Elektrik devresi
At›k gaz geri dönüflümü
Dizel do¤rudan enjeksiyon ifllemi, azot oksitlerin (NOx) ge-liflimine yolaçan, yüksek yanma ›s›s›yla ve yüksek oksijenoran›yla çal›fl›r. Ancak oluflan azotoksitler oksidasyon kata-lizörü taraf›ndan redükte edilemez, bu nedenle oluflumu bileat›k gaz geri dönüflümünün (AGD) devreye sokulmas›yla s›-n›rland›r›lmal›d›r.
Belirli bir miktarda at›k gaz›n yak›t hava kar›fl›m›na aktar›l-mas›yla yanma ›s›s› düflürülür, yanma odas›ndaki oksijenoran› düflürülür ve NOx ç›k›fl› azalt›l›r. At›k gaz›n ayarlan-m›fl bir flekilde kar›flt›r›lmas› ile at›k gaz davran›fl›, yük ko-flullar›na ba¤l› olarak de¤ifltirilebilir.
Ancak hidrokarbonlar›n (HC), karbonmonoksitin (CO), vepartikül emisyonunun yükselmesi sebebiyle, at›k gaz geridönüflümü s›n›rland›r›lm›flt›r.
70
Sistem Bileflenleri (Dizel)
175_060
Legend:1 Diesel direct
injection system control unit(with integrated altitude sender)
2 Exhaust gas recirculation valve3 EGR valve4 Air-mass flow meter5 Catalytic converter
1
2
3
4
5
Aç›klamalar:1 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› ku-
manda ünitesi (Entegre edilmifl yüksekliksensörlü)
2 At›k gaz geri dönüflüm subab›3 AGD-Subab›4 Hava kütle ölçeri5 Katalizör
175_060
OBD II :
� AGD-Subab›n›n hava kütle ölçeri taraf›ndan aç›lma vekapanma fonksiyonunu ve
� At›k gaz geri dönüflümü, yükseklik sensörü ve hava kütleölçerinin elektrik fonksiyonunu kontrol eder.
‹fllem:
At›k gaz geri dönüflümünün fonksiyonu, dizel do¤rudan en-jeksiyon tertibat› kumanda ünitesi (EDC 15V) taraf›ndan,hava kütle ölçeri yard›m›yla kontrol edilir. Bu s›rada havakütlesi ak›m›, bir at›k gaz beslemesi an›nda denetlenir vekumanda ünitesinde, yükseklik sinyali dikkate al›narak, no-minal de¤erlerle karfl›laflt›r›l›r.
Fonksiyon kontrolünün temel prensibi, hava kütlesi ak›m›n›n(D›fl hava) bir at›k gaz beslemesi s›ras›nda, kapat›lm›fl at›kgaz beslemesindekinden daha küçük olmas›na dayanmak-tad›r.
71
Exhaust gas recirculation inactive
Ambient air
Ambient air
Exhaust gas
Exhaust gas recirculation active
175_185
EGR
OK
QLM
t
QLM = air mass flow, t = time1 = signal from integrated altitude sender
EGR
NOK
QLM
t
175_183 175_184
1 1
a = Vacuumb = Atmospheric pressure
AB
At›k gaz geri dönüflümü aktif de¤il
At›k gaz geri dönüflümü aktif
At›k gaz
D›fl hava
D›fl hava175_185
QLM= Hava kütesi ak›m›, t= zaman1= Entegre edilmifl yükseklik sensörünün ak›m›
a= Vak›mb= Atmosfer bas›nc›
AGRTAMAM
AGRTAMAM
de¤il
175_183 175_184
At›k gaz geri dönüflüm subab› N18
Bu subap dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda üni-tesinin sinyallerini bir kumanda ba›nc›na çevirir. Buna kar-fl›n motor taraf›ndan vakumla beslenir ve kumanda ünitesiilgili bir sinyal verirse, bunu AGD'ye iletir. Kumanda sinyal-lerinin oran›, at›k gaz geri dönüflüm oran›n›n büyüklü¤ünüayarlar.
Devred›fl› kal›rsa etkisi
Subap devred›fl› kal›rsa at›k gaz geri dönüflümü kapat›l›r.
AGD Subab›
AGD subab› emme borusu kapa¤›yla birlikte emme borusu-na entegre edilmifltir.At›k gaz geri dönüflümü subab› taraf›ndan vakuma maruzb›rak›l›rsa aç›l›r ve at›k gaz›n emme borusuna ulaflmas›n›sa¤lar.
AGD Subab› elektrik kumandal› de¤ildir ve bu nedenlefonksiyonu araç üstünde teflhis taraf›ndan do¤rudan kontroledilemez.
72
Sistem Bileflenleri (Dizel)
Electrical circuit
175_186
175_188
175_202
N18
+ 175_202
175_188
175_186
N18
Elektrik devresi
Aç›klamalar:1 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi 2 ‹¤ne sias› sensörü3 Motor devri sensörü4 Sensör tekerle¤i
Silindir seçici tekleme tan›mas›, otto motordaki gibi, at›kgaz kalitesinin ve motor gücünün düzeltilmesine yarar. Sü-rüfl konforunun ve sürüfl güvenli¤inin teklemeler taraf›ndanolumsuz etkilenmesi ve yak›t hava kar›fl›m›n›n at›k gaz ak›-m›na yanmadan gönderilmesi engellenir.
Otto ve dizel motor sistemlerinin ifllemleri, ayn› hedefe sa-hip olmalar›ndan dolay›, çok az farkl›l›k gösterir.
‹ki temel farkl›l›k:
- Motor devri sinyal› ve motor devri dalgalanmalar› 4 ka-nall› bir sensör tekerle¤i taraf›ndan alg›lan›r. Her kanalbir silindirin üst ölü noktas›na göre ayarlanm›flt›r.
- Silindirin tan›nmas› i¤ne sias› sensörü üzerinden gerçek-leflmektedir. Sürekli 3.Silindirin pozisyonunu verir ve di-¤er silindirlerin pozisyonu buradan hesaplan›r.
73
The misfire detection system
B
A3 4
1 2
12
3
4
Yanma tehlikesi tan›mas›
Silindir seçici tekleme tan›mas›
Örnek: Silindir 2’de tekleme
A Krank mili sinyaliTekleme tan›mas›Üst ölü sinyali silindir 1-4 için
B ‹¤ne sias› sinyali:Tan›mlama pozisyonu 3. silindir
Sinyal A+B= Silindir 2’de tekleme
Yükleme Bas›nc› Ayarlamas›
At›k gaz emisyonlar› gözetilerek optimal güç art›fl› sa¤lan-mas› için, yükleme bas›nc› da sürekli ayarlanmal› ve kontroledilmelidir. Bu s›rada yükleme bas›nc›, yanma için daimahesaplanan bir hava kütlesi bulunmas› için, sürekli olarakde¤iflik sürüfl pozisyonlar›na uydurulmal›d›r.
OBD II:
� Emme borusu bas›nç sensörü vas›tas›yla yükleme bas›nc›s›n›rland›r›c›s› manyetik subab›n›n açma ve kapatmafonksiyonunu ve
� Sensör ve yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik suba-b›n›n elektrik fonksiyonu ve sinyal plausibilitesini kontroleder.
Aç›klamalar:1 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› ku-
manda ünitesi2 Emme borusu bas›nc› ve emme borusu ›s›-
s› sensörü3 So¤utucu madde sensörü4 Motor devri sensörü5 Gaz pedal konumu sensörü6 Yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik
subab›7 Yükseklik sensörü8 Yükleme bas›nc› ayarlama subapl› at›k
gaz turbo yükleyicisi
Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi yükle-me bas›nc›n›n ayarlanmas› için motor devri, emme borusu›s›s›, emme borusu bas›nc›, gaz pedal› konumu ve yükseklikvericilerinin sinyallerine ihtiyaç duyar, yükseklik sensörü ku-manda ünitesine entegre edilmifltir. Bu sinyallerin yard›m›ylakumanda ünitesi gerekli olan nominal yükleme bas›nc›n› veböylece yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik subab›n›ndokunma oran›n› ayarlar.
‹fllem:
Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi emmeborusu bas›nc› sensörünün sinyalini hesaplanan nominalde¤erlerle karfl›laflt›r›r. Bu nominal de¤erler bir tan›ma ala-n›n›n ve girifl sinyallerinin yard›m›yla belirlenir.
74
Sistem Bileflenleri (Dizel)
175_199
7
12
6
5
4
3
8
A B
175_199
Yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik subab›N 75
Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi, yükle-me bas›nc› s›narland›r›c›s› manyetik subab›na, yükleme ba-s›nc› için hesaplanan sinyalleri gönderir. Sinyallerin temasoran›na göre, at›k gaz turbo yükleyicisindeki yükleme ba-s›nc› ayarlama subab›na, manyetik subap taraf›ndan birkumanda bas›nc› iletilir.
Devred›fl› kal›rsa etkisi
Yükleme bas›nc› ayarlamas› devred›fl› kal›r ve motorun gücüazal›r.
Emme borusu ›s›s› sensörü G72 ile birlikte em-me borusu bas›nc› sensörü G71
Bu yap› parças›nda iki sensör birleflmifltir. Böylece kumandaünitesi bu kombine sensörden emme borusu bas›nc› ve ›s›s›hakk›nda bilgiler al›r.
Devred›fl› kal›rsa etkisi
G 71 Yükleme bas›nc› devred›fl› kal›r ve motor gücü düfler.G 72 Ayarlama bir yedek de¤er ile gerçekleflir.
75
Electrical circuit
175_189
Electrical circuit
175_190
175_202
N75
175_203
G72G71
+ 175_202
175_190
175_203
175_189
N75
G72G71
Elektrik devresi
Elektrik devresi
N75
Denetlenen di¤er sensörler ve aktörler
Ayar sürgü yolu sensörü G149Yak›t ›s›s› sensörü G81Miktar ayarlay›c› N146
Bu bileflenler da¤›t›c› enjeksiyon pompas›n›n içerisindebulunur.
OBD II:� Ayar sürgü yolu ve yak›t ›s›s› sensörünün elektrik fonk-
siyonunu;� Miktar ayarlay›c›s›n›n alt ve üst dayanma noktas›n› kont-
rol eder.
76
Sistem Bileflenleri (Dizel)
Electrical circuit
175_204
N146
G81 G149+
Modulating piston movement sender
l temperature sender
Quantity adjuste
175_195
175_196
lating piston movement sender
Miktar ayarlay›c›
Ayar sürgü yolu sensörü
Ayar sürgü yolu sensörü
Yak›t ›s›s› sensörü
Elektrik devresi
N146
G149G81
175_204
175_195
175_196
Gaz pedal› konumu sensörü G79
Bu sensör dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumandaünitesine sürücü iste¤ini sinyalize eder ve ad› geçen bütünsistemleri etkiler. Yani, bütün sistemlerin bu sinyale do¤-rudan veya dolays›z olarak ihtiyac› vard›r.
OBD II:
� Sensörün elektrik fonksiyonunu ve� Sinyalin plausibilitesini kontrol eder.
Is›t›c› bujiler (Motor) Q6Is›t›c› buji rölesi J52
Motor çal›flt›rmas› s›ras›ndaki ön ›s›tma ve 2500Dev/Dak.ya kadar art ›s›tma sayesinde ilk çal›flt›rma veçal›flma davran›fl› düzeltilir ve zararl› madde ç›k›fl› azalt›l›r.
OBD II:
� Rölenin elektrik fonksiyonunu ve;� Çiftli karfl›laflt›rarak ›s›t›c› bujilerin fonksiyonunu kontrol
eder.
77
Electrical circuit
Electrical circuit
175_197
175_198
+ + +
175_205
G79
175_206
J52
Q6
175_197
175_205
175_198
175_206
G79
J52
Q6
Elektrik devresi
Elektrik devresi
OBD II (Benzinli)
VAG 1551, VAG 1552 ve VAS 5051 ile teflhis
Adres kelimesi01- Motor kumanda ünitesi
Fonksiyonlar:02- Hata haf›zas›n› sorgulama03- Aktörlerin teflhisi04- Temel ayarlamalar ve k›sa trip05- Hata haf›zas›n› silme06- Ç›k›fl› sonland›rma07- Kumanda ünitesini kodlama08- Ölçüm de¤erleri blo¤unu okuma15- Okuma kodu
Adres kelimesi33- Scan-tool-fonksiyonuna getirme
Fonksiyonlar:Mode 1- Teflhis verilerini aktarmaMode 2- Çal›flma koflullar›n› aktarmaMode 3- At›k gaz uyar› lambas› (MIL) yanarken hata
haf›zas›n› sorgulamaMode 4- Hata haf›zas›n› silmeMode 5- Lambda sondas› sinyallerinin ç›k›fl›Mode 6- Ölçüm de¤erlerini sorgulamaMode 7- At›k gaz uyar› lambas› (MIL) sönükken hata
haf›zas›n› sorgulama
78
Kendi Kendine Teflhis
175_006
175_007
175_010
175_006
175_007
175_010
VAS 5051 teflhis test cihaz›, "Araç Kendinden Teflhis" kullan›m türünde iflletilebilir. Bu Hata arama cihaz› VAG1551'deki ifllem flekline denktir.
Okuma kodunun okunmas›
Okuma kodu, gerekli bütün teflhislerin sistem taraf›ndan uygulan›p uygulanmad›¤›n› gösterir.
Okuma kodu, teflhis cihazlar›yla "01" adres kelimesindeki "15" fonksiyonuyla veya "33" adrs kelimesindeki Mode"1" ile okun-abilir.
Okuma kodunun üretilmesi
Reaadiness kodu do¤rudan mekaniker taraf›ndan, örne¤inbir anahtar›n verilmesiyle üretilemez.Okuma kodunun oluflturulmas›, bütün gerekli teflhislerin sis-tem taraf›ndan geçilip bitirildi¤ini gösteren, sistemin birreaksiyonudur.
fiu flekilde gerçekleflir:
- Teflhis araçlar›yla "01" adres kelimesi kullan›larak birk›sa tripin uygulanmas›ndan sonra
- FTP72-benzeri bir sürüfl peiyodunun geçilmesinden sonrae¤er sadece bir Generic-Scan-Tool bulunuyorsa.
79
WSC XXXX
037906259 X engine MOTR AT D01 ⇒
Code 0003
Rapid data transfer
01-Engine electronics
Q
Procedure:1. Enter “01” Engine electronics with ignition on
2. Acknowledge with “Q”.
3. Press “-“ button.
4. Enter “15” for Readiness Code.
5. Acknowledge with “Q”.
Diagnoses have been fulfilled.
Diagnoses marked “1” have still not been fulfilled or carried out.
HelpRapid data transfer
Choose function XX
QRapid data transfer
15 - Readiness code
⇒Readiness code
00000000 Test complete
⇒Readiness code
00010011 Test not complete
175_157
‹fllem1. Kontak aç›kken “01” Motor elektroni¤inin giderilmesi. 4. Okuma kodu için “15” girilmesi
2. “Q” ile onaylanmas›. 5. “Q” ile onaylanmas›.
Teflhisler yerine getirilmifltir
“1” ile tan›mlanan teflhisler yerine getiril-memifltir veya uygulanmam›flt›r.
3. “-”- Tufluna bas›n›z.
H›zl› veri aktar›m› YARDIM‹fllev secin XX
H›zl› veri aktar›m› Q01-Motor elektroni¤i
H›zl› veri aktar›m› Q15-Okuma kodu
Okuma kodu Q00000000 tamam
Okuma kodu Q00010011 tamam de¤il
037906259 X MOTOR MOTR AT D01→Kodlama 0003 WSC XXXX
175_157
K›sa trip
Genel olarak tamirat yap›ld›ktan sonra bütün sistemlerin kontrol edilmesi için sistemin gerektirdi¤i tüm FTP72-Periyodunu uy-gulamak mümkün olmad›¤›ndan, serviste bir k›sa trip uygulanmal›d›r. Bu k›sa trip örne¤in FTP72-Periyodu gibi normland›r›lm›flbir sürüfl periyodu de¤ildir, bilakis okuma kodunun belirlenen k›sa fonksiyon kontrolleriyle üretildi¤i intern bir ifllemdir.
Okuma kodu belirlenen bir k›sa trip ile sadece teflhis cihazlar› VAG 1551/VAG 1552/VAS 5051 ile üretilebilir.
K›sa tripte fonksiyon kontrolü:
� Katalizör� Sekonder hava sistemi� Lambda sondalar›� Lambda sonda ›s›tmas›� Lambda sonda eskimesi� Yak›t besleme sistemi� Vuruntu sensörleri� Yak›t deposu havaland›rma sistemi� Delik teflhisi� H›z sinyali
K›sa trip için koflullar
K›sa tripten önce hata haf›zas›n›n okunmas› ve gösterilenhatalar›n kald›r›lmas›ndan sonra silinmesi gerekmektedir.
Fonksiyon kontrollerinin ardarda bafllat›lmas›.
Gaz kelebe¤i kumanda ünitesi de¤ifltirildikten sonra, testtenönce adapte edilmelidir.
K›sa trip s›ras›nda sistem taraf›ndan bir hata tan›mlan›rsa,haf›zaya al›n›r, ve/veya at›k gaz uyar› lambas› (MIL) ilegösterilir ve böylece testi yar›da kesme imkan› bulunmak-tadd›r.
80
Kendi Kendine Teflhis
Fonksiyon kontrollerinin uygulama koflullar›n› dikkate al›n›z.
Örne¤in:Delik teflhisi motorun ›s›t›lmas›ndan önce gerçeklefltirilmelidir.Motor ›s›t›ld›ktan sonra kapat›lmamal›d›r.
K›sa Tripte teflhis cihazlar› görüntü ekranlar› için örnek
K›sa tripte, mekaniker için k›sa tripte gerekli gösterge gru-bunun listesi bulunmaktad›r. Burada teflhis ad›mlar›n›n enuygun s›ralamas› da bulunmaktad›r.
Girifl "1" ile ve "motor kumanda ünitesi" anahtar› "1"in se-çimi,"Q" ile onaylama, fonksiyon "04-Temel ayarlamalar vek›sa trip bafllatma" seçilmesi ve "Q" ile onaylanmas›.
Bu teflhis için afla¤›daki gösterim ekrana gelir:
fiimdi gösterge grubu teflhis s›ralamas›na göre girilebilir.
Örnek:Gösterge grubu 046-Katalizör teflhisi.
81
1.10 ms
System in basic setting 046
360 °C 0.0 (alphanumeric text)Amplitude ratioLambda probe Primary catalytic converter/secondary catalytic converter
Possible “alphanumeric text“: T OFF
Engine load
Catalytic converter tempera-ture (calculated according to temperature model)
Sistem temel ayarda 046
1,10 ms 360 °C (Aç›k text)Amplitüt oran›
Lambda sondas›
Kat önü/Kat arkas›
Katalizör ›s›s›
(Is› modeline göre hesaplan›r)
Motor yükü
Olas› “Aç›k textler”
- Test KAPALI- Test AÇIK- Tamam (Teflhis hatas›z olarak tamamlanm›flt›r)
- Tamam de¤il (Teflhis hatas›z olarak tamamlanmam›flt›r)
Özet: Okuma kodu/K›sa trip
Okuma kodu sistemde hata bulunmas› ile ilgili bilgi vermez.Belirli teflhislerin bitirildi¤ini (Bit 0'da) veya henüz uygulan-mad›¤›n› ya da yar›da kesildi¤ini (Bit 1'de) aç›klar.
Sürücü veya kontrol yapan görevli bir memur için bir veyabirden fazla haf›zaya kaydedilmiflhatan›n yegane optikgösterimi, at›k gaz uyar› lambas›n›n (MIL) yanmas›d›r.
Motor yönetimi bir hata tespit etmifl ve haf›zaya kaydetmekaidelerine uygun olarak hatay› hata haf›zas›nda saklam›fl-sa, hata sadece hata haf›zas›n›n bir Scan-Tool veya VAG-Test cihaz› ile okunmas›yla de¤erlendirilebilir.
Hatan›n kald›r›lmas›ndan sonra hata haf›zas› mekanikertaraf›ndan silinir. Bu sayede okuma kodu da geriye al›n›r.Bu, motor yönetimi için bütün teflhislerin tekrar silbafltanyap›lmas› gerekti¤i anlam›n› tafl›r.
K›sa trip servisler için yarat›lm›flt›r, çünki baz› teflhis koflul-lar›na normal sürüfl kullan›m› s›ras›nda zor ulafl›l›r. Servis-lere teflhisleri hedeflenen koflullar alt›nda harfiyen uygulamave okuma kodunu uzun süre gerektirmeden tekrar oluflturmaimkan›n› sa¤lar.
82
Kendi Kendine Teflhis
Hata haf›zas›n› gereksiz yere silmemeye veya motronic kumanda ünitesini gerilim beslemesinden ay›rmamaya dikkatediniz, çünki bu flekilde okuma kodu silinir ve yeniden üretilmelidir.
OBD II (Dizel) Dizel araçlarda teflhis (TDI)
Dizel do¤rudan püskürtme tertibat› kumanda ünitesi (EDC15V) de bir hata haf›zas›yla donat›lm›flt›r. Bir ar›zan›n kay-dedilmesinden sonra bu iki flekilde gösterilebilir:
- At›k gaz kalitesini etkileyen hatalar, at›k gaz uyar› lam-bas› (MIL) ile gösterilir. Bu hatalar OBD II teflhisi s›ras›n-da ele al›n›rlar.
- Sürüfl davran›fl›n› ve sürüfl güvenli¤ini etkileyen hatalarkontrol lambas›n›n ön ›s›tma süresi için yan›p sönmesi ilegösterilir.
Bir hata haf›zaya al›nm›flsa, teflhis cihazlar› VAG1551/1552 ve VAS 5051 ile okunabilir.
Okuma kodunu okuma ve üretme
OBD II (dizel) li New Beetle (USA)'da okuma kodununokunmas› ve üretilmesi, otto motora göre farkl›d›r.
Okunmas›
- Adres kelimesi "01" motor elektroni¤i,- Fonksiyon"08" ölçüm de¤er blo¤unu okuma ve- Gösterge grubu "17" okuma kodu üzerinden gerçek-
leflir.
Okuma kodunun üretilmesi bir teflhis arac› üzerinden yap›l-mak zorunda de¤ildir. Okuma kodu test yerinde tespit edil-mifl bir kontrol rutini ile üretilir.
83
Dizel motorda okuma kodunun çözülmesi ve okuma kodunun üretilmesi için yap›lan ifllemleri ilgili servis el kitab›ndabulabilirsiniz.
Self-diagnosis fault warning lamp (MIL)
175_165
Glow period warning lampÖn ›s›tma süresi kontrol lambas›
At›kgaz uyar› ›fl›¤› (MIL)
175_165
Yap› parçalar›
F60 Rölanti flalteri
G28 Motor devri sensörüG39 Lambda sondas› 1G40 Hall sensörüG61 Vuruntu sensörü IG62 So¤utucu madde sensörüG66 Vuruntu sensörü IIG69 Gaz kelebe¤i-Potansiyometresi
G70 Hava kütle ölçeriG88 Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›-PotansiyometresiG108 Lambda sondas› II
J220 Motronic kumanda ünitesiJ299 Sekonder hava pompas› rölesiJ338 Gaz kelebe¤i kumanda birimi
84
Fonksiyon Plan› (2,0l Otto-Motoru)
175_169a
N112
S
V144
N30
S
N31 N32 N33
J338
G88 G69 F60 V60
J220
J299
V101
G39 G108G70N80
+
175_169a
N30 Enjeksiyon subab› silindir 1N31 Enjeksiyon subab› silindir 2N32 Enjeksiyon subab› silindir 3N33 Enjeksiyon subab› silindir 4N80 Aktif karbon haznesi tertibat› manyetik subab› 1N112Sekonder hava pompas›N152Ateflleme trafosu
S Sigorta
V60 Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›V101 Sekonder hava pompas›V144 Yak›t sistemi için teflhis pompas›
A At›k gaz uyar› lambas› K83'e do¤ru sinyal(Model y›l› 2000'den sonra CAN-Veriyolu üzerinden)
B Kumanda ünitesinden h›z sinyali, kumanda tablosuüzerinde gösterge birimli J285
C CAN-Veriyolu
85
175_169b
Input signal
Output signal
Positive
Ground
Data line
N152
B
J220
G61 G66
G28
G62 G40 K83
A
+
+
C
175_169b
Girifl sinyali
Ç›k›fl sinyaliArt›
fiasi
Veri hatt›
86
Fonksiyon Plan› (1,9l TDI)
Yap› parçalar›
F8 Kick-down flalteriF60 G79'da rölanti flalteri
G28 Motor devri sensörüG62 So¤utucu madde ›s›s› sensörüG70 Hava kütle ölçeriG71 Emme borusu bas›nc› sensörüG72 Emme borusu ›s›s› sensörüG79 Gaz pedal konumu sensörü
G80 ‹¤ne sias› sensörüG81 Yak›t ›s›s› sensörüG149 Ayar sürgü yolu sensörü
J52 Is›t›c› bujiler için röleJ248 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi
175_170a
S S
N18 N75 N108 G70
N146
G149G81
J52
Q6
J248
+
175_170a
87
N18 At›k gaz geri dönüflüm sübab›N75 Yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik subab›N108 Enjeksiyon bafllatma subab›N146 Miktar ayarlay›c›s›
Q6 Is›t›c› bujiler (Motor)
S Sigortalar
A CAN-VeriyoluB Kumanda ünitesi h›z sinyali, kumanda tablosunda gösterge
birimli J285C Ön ›s›tma süresi kontrol lambas› için sinyal K29
(Model y›l› 2000'den itibaren CAN-Veriyolu üzerinden)D At›k gaz uyar› lambas›na sinyal K83
(Model y›l› 2000'den itibaren CAN-Veriyolu üzerinden)
175_170b
G28 G80
J248
G62 G71 G72 F60 F8 G79
A DC
Input signal
Output signal
Positive
Ground
Data line
B
Ç›k›fl sinyali
Girifl sinyali
Art›
fiasi
Veri hatt›
175_170b
1. OBD nedir?
a) At›k gaz aç›s›ndan önemli motor fonksiyonlar› ve yap› parçalar›n›n denetlenmesi için bir araç-üzerinde-teflhis-sistemi.
b) Örne¤in fren veya kavrama gibi afl›nan parçalar› denetleyen araç-üzerinde-teflhis sistemi.
c) Motoru sadece zarar verici ateflleme teklemelerinden koruyan araç-üzerinde-teflhis sistemi.
2. Okuma kodu nedir?
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
3 .Otto-motorda okuma kodu nas›l üretilir?
a) Rakam anahtar› "15-Okuma kodu"nun teflhis cihazlar› VAG 1551/1552'Yedek sigorta ve röle tafl›y›c›s› girilmesiyle.
b) FTP72-benzeri bir sürüfl periyodunun sürülmesiyle.
c) Bir k›satripin teflhis cihazlar› VAG 1551/1552 ile uygulanmas›yla.
4. Benzinli araçlarda, katalizörün do¤ru çal›fl›p çal›flmad›¤›n›n kontrolü nas›l yap›l›r?
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
88
Bilginizi Kontrol edin
5. Bir k›sa tripin uygulanmas› için hangi söylemler do¤rudur?
a) Araç bir kabloyla VAG 17058 ile topraklanmal›d›r.
b) Uygulama esnas›nda teflhis s›ralamas› ve koflullar› dikkate al›nmal›d›r.
c) Tamamlanm›fl bir k›sa tripten sonra akü mutlaka ayr›lmal›d›r.
d) Hata haf›zs› her k›sa tripten sonra mutlaka silinmelidir.
e) Adres kelimesi "01" ve fonksiyon "04" alt›nda teflhis cihazlar› VAG 1551/1552 ile k›sa trip bafllat›l›r.
f) Adres kelimesi "33" ve mod "4" alt›nda teflhis cihazlar› VAG 1551/1552 ile k›sa trip bafllat›l›r.
6. Yak›t deposu havaland›rma bileflenlerinin yerleflim yeri nerededir?Yerleflim yerini iflaretleyiniz.
7. Oksidasyon katalizörü ayarl› m›d›r, ayarl› ise nas›l ayarland›¤›n› tarif ediniz.
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
89
Çözümler:
1) a
2) Bütün gerekli teflhislerin sistem taraf›ndan uyguland›¤›n› ve bitirildi¤ini gösteren bir rakam kodu.
3) b,c
4) Kumanda ünitesi, ön ve arka-kat-sondas›n›n sinyallerini de¤erlendirir ve buradan katalizörün fonksiyonunu tespit edebilir.
5)b,e
6)
7) Oksidasyon katalizörü ayarlanmamaktad›r çünki lambda sondalar› kullan›lamamaktad›r.
90
Notlar
91
Notlar
For internal use only © VOLKSWAGEN AG, Wolfsburg
All rights reserved. Technical specifications subject to change without notice.
940.2809.93.20 Technical status: 03/99
❀ This paper is produced from
non-chlorine-bleached pulp.
175
Sadece © VOLKSWAGEN AG, Wolfsburg dahili kullan›m› içindir
Tüm haklar› ve teknik de¤ifliklikler sakl›d›r
Teknik Durum 09/99 940.2810.49.77
❀ Bu ka¤›t, klorsuz beyazlat›lm›fl hammadeden yap›lm›flt›r.