GÖZ ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ

• Organum visuale göz

• Çevremizdeki bilgilerin % 75’i görsel

• Orbita çukurunda 2 tane

• Orbita çukuru

Yüzün her iki yanında

Tabanı öne ve laterale bakan piramit

Armut şeklinde

Orbita çukuru

• Göz orbita çukuru içinde yağ yastıkçıklarıyla desteklenir

• Kan damarları, sinirler ve kaslar var

• Lateral duvar: Zigomatiğin orbital bölümü, Sfenoidin büyük kanadının orbital kenarı

• Medial duvar: Maksillanın frontal bölümü Lakrimal, Etmiodal Sfenoid

• Üst duvar: Frontal kemiğin orbital bölümü, Sfenoidin küçük kanadı

• Alt duvar: Maksilla, Zigomatik ve Palatin kemiğin orbital bölümü

• Piramidin tabanını: üstte frontal,

• Piramidin tepesi; optik kanal

altta zigomatik & maksiller,

lateralde zigomatik & frontal,

medialde frontal & maksiller

• Optik Kanal > orta kranyal fossa

• Superior orbital fissür > pterigopalatin fossa

• İnferior orbital fissür > pterigopalatin fossa

• Optik Foramen: optik sinir & oftalmik art.

• Sup. Orbital Fissür: 3.CN, 4.CN, 6.CN, 5.CN oftalmik dalı kavernöz sempatik plex. gelen lifler, orta meningeal arterin orbital dalları, sup. oftalmik ven, lakrimal arterin rekürren dalı

Inf. Orbital Fissür: maksiller sinir & zigomatik dalı, inf. oftalmik ven

Göz 2 bölümde incelenir

• Bulbus oculi ( göz küresi)

• Organa oculi accessoria (gözün yardımcı organları)

• Göz küresi yaklaşık 24 mm çap ve 10 gr ağırlıkta

• Gözün 3 tabakası vardır

1) Tunica fibroza

kornea 1/6

sklera 5/6

2) Tunica vasculoza (uvea)

silier cisim

iris

koroid

3) Tunica nervosa

retina

sklera

• Opak, beyaz sert ve sağlam

• Yüksek yoğunluk & sertlik

• Göz küresinin şeklini verir

Skleral stroma;

tek yönde yerleşim göstermeyen,

çeşitli büyüklük & biçimlerde kollajen demetleri

• Dış yüzey; beyaz, tenon kapsülünün iç yüzeyiyle temas

ön bölümü konjonktiva ile kaplı

• İç yüzey; kahverengi, silier sinirler & damarların geçtiği oluklar

önde kornea ile arkada duramaterle devam eder

Lamina kribroza

• Skleranın arkasında ve en zayıf bölgesi

• Merkezden; Santral Retinal Art. & Ven

3 grup giriş yeri;

• Arka; uzun & kısa silier damarlar & sinirler

• Orta; vartikoz venler

• Ön; ant. silier damarlar, perivasküler lenfatikler, sinirler

Episklera

• Sklerayı saran & önde konjonktivaya bağlayan gevşek konnektif & elastik bir doku

Kornea

• Saydam, şeffaf ve damarsız

• kurvatürü globdan fazla

• Sklerokorneal bileşke (limbus) ile skleradan ayrılır

• Yatay çap: 12mm

• Dikey çap: 11mm

• Dikey - yatay kurvatür (fizyolojik astigmatizma)

• Kornea periferi (0.67-0.52mm) daha kalın

• 1)Kornea epiteli

• Bazal hücreler: bazal membrana hemidezmozomlarla, tek katlı

• Kanatsı hücreler: 2-3 kat

• Yüzey hücreleri: 2 kat birkaç günde gözyaşı film tabakasına dökülür

• Rejenerasyon yüksek

2)Bowman zarı

• Aselüler

• Rejenere olmaz

• kornea

3)Stroma (substansia propria)

• % 90

• Düzenli aralıklarla sıralanmış kollajen fibriller , fibroblastlar (keratositler), protoglikan yapısındaki madde ile doldurulur

4)Descemet membranı

• Kafes tarzında dizilmiş

ince kollajen fibriller

5) Kornea endoteli

• Tek sıra hekzagonal hücreler

• Korneanın herhangi bir şişmeye maruz kalmaksızın mevcut yapısını korumak için özel bir pompa mekanizması

• Rejenerasyon olmadığından yaşlandıkça sayısı azalır; komşu hücreler genişleyerek diğerlerinin yerini doldurur

• Kornea avasküler bir yapıdır

& ancak 1mm periferine ant. silier damarlar gelir.

• Trigeminal sinirin oftalmik dalından gelen ant. silier sinir, subepitelyal & stromal sinir pleksuslarını oluşturur, korneal hassasiyeti sağlar.

UVEA

2) Tunica vasculoza (uvea)

iris

silier cisim

koroid

İRİS

• Kornea & lens arasında aköz hümörde asılı duran, ortası delik, yuvarlak & ince bir disk

• Farklı koşullarda büyüyüp küçülen delik; pupilla, retinaya ulaşan ışık miktarını ayarlar,

• Akomodasyonda kontraksiyonu fokusu keskinleştirir

• İris periferde, silier cismin ön tarafıyla devam eder

• Lens & kornea arasındaki boşluğu Ön & Arka Kamara ayırır pupilla aracılığıyla bağlantı halindedir

• Ortalama çap: 12mm, kalınlık: 0.5mm

• İris kökü incedir, travmayla silier cisimden ayrılabilir

• Pupiller kenar, lens ön yüzüyle hafif temasta, iris köküne göre daha önde İris yapısı (önden arkaya)

• 1)Endotel (ant. limitan memb.); kornea endotelinin devamı

• 2)Stroma; gevşek kollajen ağ içinde, sfinkter pupilla kas, iris damar & sinirleri , pigment hücreleri

• 3)Kas lifleri; istemsiz liflerden oluşur,

-Sfinkter pupilla, sirküler lifler pupiller kenarda 1mm genişlik

-Dilatatör pupilla, radyal lifler periferden pupiller kenara doğru

• 4)Arka membran (ön epitel); Bruch membranının homoloğu

• 5)Arka pigment epiteli

• Her iki uzun silier arter, iris kenarına geldikten sonra üst & alt dallara ayrılır & karşıdaki dallarla anastomoz yaparak ant. silier arterlerin de bağlandığı Sirkülüs Anteriosus Majör ,buradan çıkan damarlar, pupillaya doğru giderek, 2. bir pleksusu oluşturur :Sirkülüs Anteriosus Minör

Koroid & irisin inervasyonları,

• nazosilier sinirden gelen uzun silier sinir

silier gangliondan gelen kısa silier sinir

• Sup. servikal pleksustan gelen sempatik lifler dilatatör,

Okulomotor alt motor dalıyla gelen parasempatik lifler de sfinkter pupilla kasını inerve eder.

SİLİER CİSİM

• İç yüzeyinde;arkada Pars Plana, silier striaları içerir ,önde Pars Plikata (Korona Siliaris), silier proçesleri içerir

• SİLİER CİSİM

Silier cismin katmanları (dıştan içe);

• 1) suprakoroidal lamina

• 2) orbikülüs siliaris

• 3) silier proçesler: 60-80 tane lensle suspensuar ligamanların aracılığıyla bağlantı halinde

• 4) bazal lamina & stroma

• 5) epitel; silier proçeslerin apeksinde aköz hümör sekresyonunda primer rol

• 6) internal limitan membran

Silier kas:

• Koroidin ön kenarının dış yüzeyinde 3mm kalınlığında, gri, yarı-saydam dairesel bant

Longitudinal

Oblik lifler

Sirküler lifler

• Akomodasyon için esas eleman kasıldığında; Silier proçesleri öne çeker, suspensuar ligamanlar gevşer, lens kapsül gerilimi azalır, lens konveksleşir AKOMODASYON artar.

Parasempatik innervasyon

AÇI ELEMANLARI

• Schwalbe Hattı: Descemet memb.’nın periferdeki sonlanışı

• Korneal Kama: korneanın iç & dış yüzeyinin birleşim yeri

• Trabekülüm: Schwalbe hattından skleral mahmuza kadar uzanır

• Schlemm Kanalı: septumlarla birbirine bağlanmış limbusu halka şeklinde çepeçevre dolanan bir kanal

• Skleral Mahmuz: skleranın en öndeki uzantısı

• Silier Cisim: skleral mahmuzun tam arkasında, soluk kahverengi

• İris Proçesleri: irisin ön yüzünden çıkan, skleral mahmuz seviyelerinde insersiyon yapan, silier cismi değişen derecelerde örten küçük uzantılar

• Kan Damarları: açının en geri noktasında ışınsal

Trabeküler ağ:

• Uveal ağ: iris kökünden Schwalbe hattına dek uzanan en iç kısım geniş intertrabeküler boşluk; aköz geçişine direnç

• Korneoskleral ağ: skleral mahmuzdan Schwalbe hattına dek uzanan, daha geniş orta kısım

• Endotelyal (jukstakanaliküler) ağ : korneoskleral ağı Schlemm kanalının iç duvarında yer alan endotele bağlayan trabekülümün dar kısmıdır

Schlemm kanalı

• İçi endotelle kaplı duvar kalınlığı 10µm , aköz hümör ile dolu daire şeklinde kanal iç duvarı girintiler oluşturan düzensiz endotel

• Dış duvarı ise düzgün dizilmiş yassı hücreler toplayıcı kanalların ağızları

HÜMÖR AKÖZ

• Ön & arka kamaraları dolduran alkali sıvı

• Su + NaCl

• Lens, kornea ve trabeküler ağ gibi ön segment dokularının beslenmesi ve metabolik artıkların uzaklaştırılması

• Uygun göz içi basıncını idame ettirmek

Üretimi;

• Aktif: %80’i pigmentsiz silier epitel tarafından , Na+/K+ ATPaz pompas ,GİB seviyesinden bağımsız

• Pasif: %20’si; silier kapiller kan basıncı, plazma onkotik basıncı, GİB seviyesine bağlı olarak ultrafiltrasyon & difüzyon

Hümör aköz drenajı

• Trabeküler (konvansiyonel) yol; % 80: Trabekülüm ,Schlemm kanalı, kollektör kanal(25-35) Aköz ven, episkleral ven

• Uveoskleral (nonkonvansiyonel) yol; %20: Silier cisim , suprakoroidal boşluk , venöz sirkülasyon

• Bir kısmı ise iris yoluyla drene olur

KOROİD

• Yoğun kapiller pleksus & bu pleksusa kan götürüp, getiren damarlar mevcuttur. Pia-araknoid homoloğu, optik sinirden ora serrataya uzanan, ince, yüksek vaskülariteye sahip membrandır.

• Kalınlığı arkada; 0.22 mm, önde; 0.1mm. İç yüzü; RPE ile dış yüzü ; sklerayla bağlantılıdır.

• En önemli fonksiyonu; Retinanın beslenmesi, Silier cisim & irise damar & sinirlerin ulaşmasını sağlamak .

Koroid 5 katmandan oluşur

1)Suprakoroid lamina (lamina fuska)

2)Haller katı

3)Sattler katı

4)Koryokapillaris; özellikle retinaya yakın damarlar çok ince birçok pencere (fenestrasyon) içerirler, retinanın dış katmanlarını besler

5) Bruch memb. (Bazal lamina); 2 µm, RPE’ye komşu

Koroid : uzun & kısa post. silier arterler , ant. silier arterlerin rekürren dallarıyla beslenir. Vorteks sisteme boşalır.

3) TUNİCA NERVOSA ( RETİNA)

RETİNA

• Dış yüzeyi koroidle, iç yüzeyi ise vitrenin hyaloid membranı ile temas halindedir. Arkada optik sinir olarak devam eder

• Tam arkada merkezde keskin görmeyi sağlayan makula lutea vardır.

• Retinanın kalınlığı arkadan öne doğru geldikçe azalır .Silier cisme kadar uzanarak ora serratada sonlanır.

• Retina ora serrata & optik disk etrafında koroide yapışık . Retinanın pigment tabakası ise koroide her yerde yapışıktır.

1) Retina pigment epiteli (RPE)

• Koroid bazal laminasına sıkıca yapışık. Tek sıralı hekzagonal hücrelerdir. Apikal bölgelerindeki villus şeklindeki proçesler, fotoreseptörlerin dış segmentini çevreler. Bruch membranına sensöryel retinaya olduğundan daha sıkı yapışık. Sensöryel retina ile RPE arasında; subretinal bir boşluk vardır.

• Fonksiyonu; ışığı absorbe etmektir

2)Vizüel hücreler tabakası

(Jacob memb.)

Rodlar & konlar

Rod > kon (makula haricinde)

3) Dış limitan membran

4) Dış nükleer tabaka

5) Dış pleksiform tabaka

6) İç nükleer tabaka

7) İç pleksiform tabaka

8) Ganglion hücre tabakası

9) Stratum Optikum (sinir lifi tabakası)

10) İç Limitan Membran

OPTİK DİSK

• Stratum optikum dışındaki tüm retinal katlardan yoksun

• Optik sinirin çıkış yeri

• 1.5mm çapında sarı-beyaz dairesel alan

• Retinanın sinir lifleri lamina kribrozadan geçerek optik siniri oluşturur,

• Santral Retinal Arter & Ven retinaya girer

• Papilla denmesine rağmen retina ile aynı düzlemde ancak ortasındaki çöküntü FİZYOLOJİK ÇUKURLUK oluşturur

Optik disk 3 tabakadan oluşur;

• 1)Yüzeysel tabaka;

• 2)Prelaminer tabaka; retina sinir liflerinden oluşur. Sadece santral çanak içinde görülebilir

• 3)Laminer tabaka;

• Yüzeysel tabaka: Santral Retinal Art. diğer iki tabaka ise: Kısa Post. Silier Art.’ler (Zinn Halkası)

MAKULA

• Arka kutupta, sarı, hafif oval depresyon. Merkezi OD’in lateral kenarına 3.5mm uzakta, OD merkezine göre 1mm aşağıda & 5.5mm çapında

• Etrafındaki fundustan daha koyu . Xantofil pigmenti & ganglion hücre hücre tabakası mevcut.

• FOVEA; makula merkezindeki çöküntü, 1 disk çapında (1.5mm)

• FOVEOLA; foveanın merkez zemini, 0.35mm çapında, retinanın en ince kısmı; sadece konlar vardır.

• UMBO; foveolanın tam merkezindeki çöküntü

• FOVEAL AVASKÜLER ZON (FAZ) ; foveanın içinde, foveolanın dışında

ORA SERRATA;

• limbustan 8mm geride, retinanın bittiği tırtıklı bölge. Nazalde iris köküne temporale göre 1mm daha yakın .Nazalde silier cisim daha dar.

• Sensöryel retina, RPE & koroid ile kaynaşmış durumda

• Retina koroide, vitre de retinaya sıkıca yapışık

• Ora serrataya 1-2mm kala fotoreseptörler kaybolur

• Retinanın iç katları;

iç limitan memb ve iç nükleer katmanı: Santral Retinal Art.

• Retinanın dış katları (dış pleksiform-RPE) Koroid

Santral Retinal Arter; Oftalmik arterden kaynaklanır, göze optik sinirle birlikte girer, Retinada 4 kola ayrılır.Terminal arter ; tıkanıklığında retinal infarkt oluşur.

• Retina arterleri parlak kırmızıdır, pulsasyon göstermez

Kristalin lens

• Gözün önemli kırıcı ortamlarından biri ve yaklaşık 20 D kırma gücü akomodasyonla daha da artar.

• Lensin % 65’i su ve % 35’i proteindir.

• Saydamlığını korumak ve yeni lif yapımı için anaerobik glikoliz yapar

• Saydamlıkta önemli olan proteinlerin % 3’ü yaklaşık 24 saatte yenilenir.

• Lensin metabolizması esas olarak epitelde meydana gelir

• Yaşla birlikte enerji üretimi düşer ve elektrolit metobolizması kontrolü güçleşir.

• Lensin su oranı korunmasında elektrolit dengesinin önemi büyüktür.

AKOMODASYON

• İstirahat halindeki bir gözün görebildiği en uzak noktaya punktum remotum (uzak nokta) (PR)

• Gözün bütün uyum gücünü kullanarak görebildiği en yakın noktaya ise punktum proksimum (yakın nokta) denir (PP)

• Uzak ve yakın nokta arasındaki mesafeye uyum uzaklığı,

• Gözün uzak ve yakın noktayı görebilmek için gerekli kırma güçleri arasındaki farka da uyum amplitüdü (U) denir.

• U=PP-PR

Akomodasyon Triadı (Uyum Triadı)

• Yakına bakarken lensin şekil değişikliği yarı çapı küçülür, kalınlığı artar, gözler birbirine yaklaşır (konverjans) ve göz bebekleri küçülür (myozis).

UYUM BOZUKLUKLARI

• 1. Presbiyopi

• 2. Uyum felci (paralizisi)

• 3. Uyum spazmı

Gözün Yardımcı organları

• Orbita içi oluşumlar

• Supercilium

• Palpabrae (göz kapakları)

• Konjonktiva

• Gözyaşı sistemi

• Gözyaşı bezi

• Gözyaşı kesesi

• Nazolakrimal kanal

Orbita içi oluşumlar

• Periorbita: orbita duvarını saran kemiklerin periost tabakası

• Septum orbitale

• Tenon kapsülü

• Corpus adipozum

• External göz kasları

• Göz kapakları:

• Cilt

• Orbikülaris oküli kası

• Tarsus

• Orbital septum

• Tarsal bezler

• Konjonktiva

Gri hat: Ön lamella; Zeis (modifiye sebase bez)Moll (modifiye ter bezi) , Arka lamella; Meibomius (Tarsal bezler)

KONJONKTİVA

• Gözün müköz membranı

• Epitel; 2-5 hücre tabakası kalınlığında, bazal hücreler küboid yapıda; yüzeye yaklaştıkça polihedral gözün kronik olarak açıkta kalmasıyla keratinize.

• Stroma; zengin damar yapısına sahip bağ dokusu,aksesuar lakrimal bezleri içerir.

Konjonktiva klinik yönden;

Palpebral; mukokutanöz birleşim yerinden, sıkı bir şekilde tarsal plaklara bağlı, kalın, yüksek damarlanma, papillalarla örtülü, derinlerde lenfoid doku.

• Forniks; gevşek & bol miktarda, şişerek katlantılar oluşturabilir

• Bulber; ant. sklerayı örter, ince, saydam, hafif damarlanma, limbus haricinde, Tenon kapsülüne gevşek bağlı

Konjonktivada sekresyon

Müsin salgılayanlar;

• Goblet hücreleri: epitel içinde, en yoğun inferonazalde

• Henle kriptaları; sup. palpebral konj.’nın üst 1/3, inf. palpebral konj.’nın alt 1/3

• Manz bezleri: çepeçevre limbusu sararlar

Aksesuar lakrimal bezler;

• -Wolfring & Krause bezleri: öz. fornikslerde

• LAKRİMAL SİSTEM

• Lakrimal bez

• Lakrimal kanalikül

• Lakrimal kese

• Nazolakrimal kanal

Lakrimal Bez

• Seröz tükürük bezi

• Oval

• Lakrimal fossada

(Frontal kemiğin zigomatik bölümünün medialinde)

• 6-12 kanal,

• Üst konjonktival forniksin üst & dış yarısına açılır

• Fibröz bir septumla; üst (orbital) lob, alt (palpebral) lob

• Lakrimal kanalikül

Her göz kapağında birer tane; üst/alt ,yaklaşık 8mm uzunluğunda. İçten dışa; mukoz membran, çok katlı yassı epitelyum, bazal membran, çizgili kas lifleri (orbikülaris oküli kasının devamı),

•

Ampulla; açı yerlerinde 2mm’lik genişlemeler

• %90 ortak bir kanalikülle lakrimal keseye

• Rosenmüller valvülü; ortak kanalikül girişini örten küçük mukoza flebi

Lakrimal Kese (Sakkus Lakrimalis)

• 12-15mm uzunluğunda

• Fossa lakrimalis üzerinde (ant. & post. lakrimal çıkıntılar arasında). Müköz membranla döşenmiş fibroelastik yapı. Nazolakrimal kanalın genişlemiş parçası, Üst ucu kapalı & yuvarlak . Alt ucu nazolakrimal kanalın devamı

Nazolakrimal Kanal (Duktus Nazolakrimalis)

• 15-18 mm uzunluğunda. Maksilla, lakrimal kemik, alt nazal konka.

• Lakrimal kesenin devamı . İnf. nazal meatus’a açılır

Hasner valvülü (plika lakrimalis);

• Kanalın açıldığı yeri örten mukoz membran

• Lakrimal kese & nazolakrimal kanalın müköz membranı yer yer siliaları olan silindirik hücrelerle kaplanmıştır

KORNEA FİZYOLOJİSİ

• Epitel tabakası, kornea tabakaları arasında en fazla oksijen ve glikoz ihtiyacı olan tabakadır. Metabolizması için gerekli oksijen, aminoasitler ve glikozu:

• 1. Gözyaşı aracılığı ile atmosferden

• 2. Limbus çevresindeki kapiller ağdan

• 3. Hümor aközden diffüzyon yoluyla sağlar.

• Epitel hücreleri arasındaki sıkı bağlar mikroorganizmalara karşı bariyer görevi görür. Intakt epitelden Difteri basili, gonokoklar, hemofilus ve listeria türleri dışında mikroorganizmalar penetre olamaz

KORNEA FİZYOLOJİSİ

• Endotel tabakası, hümör aköze karşı bariyer görevi görür, aktif metabolik pompa fonksiyonu ile kornea su içeriğini dengede tutar (Kornea su içeriği %70-75 dir).

• Endotel pompa fonksiyonunun bozulması durumunda kornea ödemi ve buna bağlı kornea bulanıklığı gelişir.

• Ön segment cerrahisi sırasındaki travmalar, bazı kornea distrofileri ve ön segment inflamasyonları endotel fonksiyonunu bozan nedenler

Kornea niçin saydamdır?

• Avasküler olduğundan, stromadaki kollajen fibrillerin uniform yapısı ve birbirleri ile kesişmemesinden, su içeriği düzeyinden.

GÖRME FİZYOLOJİSİ

Fotoreseptör hücreler

• Işığa duyarlı hücreler

• Koni hücreleri 6 milyon fovea ve fovea etrafında,

• Rod hücrelerin sayısı 120 milyon fovea dışında.

• Bu iki hücre grubu dış segment görünümleri dışında birbirine benzer

• Temel olarak 4 kısım; pigment epiteline komşu dış segment, iç segment, nükleus ve sinaptik gövde

• Göze gelen ışığın elektrik sinyallerine dönüştürülmesi için fotopigment bulunmalı

• Fotopigment retinal veya retinen denen kromofor madde ve opsin adı verilen lipoprotein yapıda iki madde

• Koni hücreler başlıca renkli ve keskin görmeden sorumlu

• Koni hücre sisteminin çözünürlüğü yüksek, Rodlar düşük şiddetteki ışığa

• Normalde koni hücresi sadece bir tane bipolar ve gangliyon hücresi ile sinaps

• Buna karşın rod hücreleri yaklaşık 600

• Retina pigment epitel tabakasında ayrıca yüksek konsantrasyonda A vitamini de bulunmakta. A vitamini pigment tabakası içine gömülü olan fotoresptör hücrelerin dış segmentlerinin zarlarından ileri geri değişime uğrayarak görmede önemli rol oynamakta.

• Opsinin yapısındaki küçük değişiklikler fotoreseptör hücrelerinin değişik spektral duyarlılıkta olmasına neden olurlar.

• Işığın rodlardaki görme pigmentine (rodopsin) ilk etkisi retinalin izomerleşmesi ve sonunda opsinin retinalden ayrılmasıdır ve buna pigment beyazlaması denir.

• koniler mavi, yeşil ve kırmızı renge duyarlı fotopsinler

• ışığı soğurma özellikleri mavi için 445 nm, yeşil için 535 nm ve kırmızı için 570 nm dalga boylarında

• Fotoreseptörlerdeki ve pigment epitel hücresindeki enzimler beyazlamış pigmenti tekrar eski haline döndürürler. Serbest formdaki trans retinal, ışık etkisiyle değişime uğramadan önce cis-

retinal şekline döner. Bu işlemin yavaş oluşu karanlıkta ışık adaptasyonunun niçin yavaş gerçekleştiğini açıklamakta

• FOTOTRANSDÜKSİYON 1. Karanlıkta dış segmente pasif olarak sodyum akımı mevcuttur. Sodyum iç segmentten aktif olarak dışarı atılır. Bu olaya karanlık akımı denir. 2. Fototransdüksiyonda ilk aşama ışık etkisiyle 11-12-cis bağının kopmasıdır. Bu olay opsini aktive eder. Aktif opsin, diğer bir membran proteini trandusini aktive eder. Bu da PDE enzimini aktive ederek, cGMP yi nonsiklik formuna çevirir. 3. Karanlıkta dış segmentte yüksek cGMP düzeyleri bulunur. Bu düzey sodyum kanallarını açık tutar. Nonsiklik formuna dönüşünce kanallar kapanır. Dış segmente sodyum giremez. 4. Transdüksiyon hızını kontrol eden, ters yönde çalışan mekanizmalar mevcut 5. Koniler parlak aydınlatma karşısında devamlı olarak cevap verebilirler. Rodların doygunluğu saatler sürebilir.

Renkli görme

• en iyi tanımlayabilecek kavram, trikromasite teorisi.

• Bu teori ile, kırmızı, mavi ve yeşil 3 ayrı renkteki ışığın uygun karışımıyla bütün renklerin algılanabileceği gözlemine dayanmakta.

• Buna teknolojik gelişmelerden örnek verecek olur isek trinitron televizyon ve monitörlerde bu 3 renk farklı ışık kaynağı ile oluşturulmakta ve uygun karışımı ile değişik renkler ekranda görülmekte.

SİSTEMİK HASTALIKLAR VE GÖZ

Göz Tutulumunun Olduğu Sistemik Hastalıklar

• Endokrin ve metabolik hastalıklar

• Kalp-Damar hastalıkları

• Kan hastalıkları

• Solunum sistemi hastalıkları

• Sindirim sistemi hastalıkları

• Romatizmal hastalıklar

• Cilt ve müköz membran hastalıkları

• Sistemik enfeksiyon ve inflamatuar (yangısal) hastalıklar

• Malign hastalıklar

• Yoğun vasküler ve nöroglial oluşumları nedeniyle birçok sistemik hastalıkta bulgu verir.

• Özellikle sistemik damarsal olaylar retinada en çok tutuluma neden olan hastalıklardır.

• Ayrıntılı bir göz dibi muayenesi ile, kişinin sistemik hastalıkları hakkında değerli bilgiler edinmek mümkün olur.!!!

• ENDOKRİN HASTALIKLAR

• Cushing hastalığında hipertansif retinopati

• Addison’da papillödem ve optik atrofi

• Hipoparatiroidide papillödem

• Hipotiroidide optik atrofi

• Ama retina birimlerinde en sık rastlanan patoloji, diabetes mellitusa bağlı olarak gelişen diabetik retinopatidir.

• Gelişmiş ülkelerde körlüklerin en başta gelen nedenlerinden biri diabetik retinopati.

• Diabetes Mellitus

• Diabet bir mikroanjiopatidir, dolayısıyla retinada öncelikle kapillerleri tutar

• Patolojik değişiklikler dokuda iskemiye, damar duvarı değişikliklerine, sızıntı ve eksüdalara, patolojik yeni damar oluşumlarına (neovaskülarizasyon) yol açar

• DR’nin tipik fundus görünümlerini oluştururlar.

• DR hastalığın yaşı ve gliseminin kontrolu ile yakından ilgili

• Anemi ve sistemik hipertansiyon birlikteliği retinopatiyi hızlandırır

Nonproliferatif diabetik retinopati:

Proliferatif diabetik retinopati:

DİABETİK RETİNOPATİ TEDAVİSİ

• panretinal fotokoagulasyon;.

• Hipoksik alanları kapatır ve yeni damar oluşumlarını durdurur.

• Tedavi edilmeyen hastalarda ya da

• Bazen tedavi edildiği halde sistemik regülasyonun çok yetersiz olduğu olgularda

• Tekrarlayan göz içi kanamaları ve traksiyonel retina dekolmanı ile görme fonksiyonu ileri derecede bozulur.

Diabetik makulopati:

• Nonproliferatif veya proliferatif dönemde

• Tip II diabetlilerde görme fonksiyonunun azalmasında başlıca etken

Tiroid Hastalıkları

• Graves Hastalığı tiroid hormonlarının aşırı salınması ile belirgin ve göz bulgularına neden olan otoimmun bir hastalık

• Kadınlarda sık

• 30-50 yaş

• Olguların %10-25’inde herhangi bir tiroid bozukluğu oluşmadan tiroid oftalmopati gelişebilir

Graves Hastalığı

• Göz bulguları

• Kapak çekinti

• Proptozis-Egzoftalmus

• Açıkta kalma keratiti

• Kuru göz

• Kısıtlayıcı miyopati

• Optik nöropati

Paratiroid Hastalıkları

• Hiperparatiroidizm

• Ca++ artmasına bağlı kornea ve/veya konjonktivada kalsifikasyonlar

• Hipoparatiroidizm

• En önemli göz bulgusu katarakt (%50)

• Papilödem ve kafa içi basınç artışı

Böbrek Üstü Bezi Hastalıkları

• Cushing Hastalığı

• Hipertansif retinopati

• Egzoftalmus

• Steroide bağlı göz içi basınç artışı

Böbrek Üstü Bezi Hastalıkları

• Addison Hastalığı

• Kapaklar, konjonktiva ve uveada pigment artışı

• Papilödem, optik atrofi (nadir)

Hipofiz Hastalıkları

• Hipofiz Adenomu

• Bitemporal görme alanı hasarı

• Renklerin solgun görünmesi

• Optik atrofi

• Kranial sinir tutulumuna bağlı diplopi (nadir) , Bitemporal görme hasarı

Kalp-Damar Hastalıkları

• Hipertansiyon

• Karotis Arter Hastalığı

• Subakut Bakteriyel Endokardit

Hipertansiyon

• Hipertansif retinopati

• Retina arterlerinde makroanevrizmalar

• İskemik optik nöropati

• İskemik koroid enfarktları (Elschnig spot)

• Retina arter-ven tıkanıklığı

• Oküler motor sinir felçleri

Hipertansif retinopati

• Evre 1: Arteriyollerde hafif daralma ve skleroz

• Evre 2: Arteriyollerde ciddi düzeyde daralma, arter-ven kesişiminde değişiklikler (Gunn belirtisi)

• Evre 3: Arteriyollerde bakır teli manzarası, mum alevi şeklinde kanamalar, yumuşak ve sert eksuda

• Evre 4: Bunlara ek olarak arteriyollerde gümüş tel manzarası, optik disk ve retina ödemi (Malign hipertansiyon)

• Retina ven tıkanıklığı

• DR’den sonra retinanın en sık görülen damar hastalığı

Tipleri

• Retina ven kök tıkanıklığı

• Retina ven dal tıkanıklığı

Retina arter tıkanıklığı

• Genellikle yaşlılarda, tek taraflı retinanın santral arteri veya dallarının emboli, spazm ya da damar duvarının aterosklerozuna bağlı olabilen dolaşım bozukluğu

• Santral retina arter tıkanıklığında “Japon bayrağı görünümü”

Kan Hastalıkları

• Anemi

• Vitamin B12 eksikliğinde görülen pernisiyöz anemide retrobulber nevrit

• Hemoglobinopati

• Orak hücreli anemi: Damar kıvrımlarında artma,arteriollerde tıkanma,yeni damar oluşumları,traksiyononel retina dekolmanı

• Lösemi

• Trombositopeniye bağlı yüzeyel retinada kanama (Roth lekeleri), retina önünde kanama ve konjonktivada kanama

• Orbitada veya göz içerisinde lösemik infiltrasyonlar

• Trombositopenik purpura

Solunum Sistemi Hastalıkları

• Kronik akciğer hastalığına bağlı karbondioksit birikimi, retina venlerinde genişleme, kıvrım artışı ve kanamalara neden olur

• Sistemik durum düzeldiğinde bulgular düzelir

• Nadiren papilödem, kistik makula ödemi ve lameller makula deliği görülebilir

Sindirim Sistemi Hastalıkları

• Crohn hastalığı

• Konjonktivit,ön üveit,sklerit,kuru göz

• Ülseratif kolit

• Ön üveit,papillit,episklerit

• Whipple hastalığı

• Kronik ön üveit,vitrit,vaskülit

Romatizmal Hastalıklar

• Artritler

• Bağ dokusu hastalıkları

• Vaskülitler

Artritler

• Romatoid Artrit

• Sero (-) Spondiloartropatiler:

• Ankilozan Spondilit

• Reiter Sendromu

• İnflamatuar barsak hastalıkları

• Psöriatik artrit

• Juvenil Romatoid Artrit

Romatoid Artrit

• Eklemlerde şekil bozukluğu, ilerleyici poliartrit

• % 80 RF (+)

• Göz bulguları

• Kuru göz

• Sklerit

• Marjinal kornea ülserleri

• Klorokin, hidroksi klorokin kullanımına bağlı özellikle makula bölgesinde pigment epitelinde birikerek “öküz gözü” görünümü

Sero (-) Spondiloartropatiler

• RF(-), HLA B27 (+)

• Tipleri:

• Ankilozan spondilit

• Reiter sendromu

• İnflamatuar barsak hastalıkları

• Psöriatik artrit

• En sık akut ön üveit

Bağ Dokusu Hastalıkları

• Sistemik Lupus Eritematozis (SLE)

• Skleroderma

• Polimiyozit, Dermatomiyozit

• Sjögren Sendromu

• Tekrarlayan Polikondrit

Sistemik Lupus Eritematozis

• Göz bulguları

• Cilt hastalığına bağlı göz kapağı tutulumu

• İkincil Sjögren Sendromu

• Retinanın damar lezyonları

• Nörooftalmolojik lezyonlar

SLE

• En sık retinal damar lezyonları

• Retinada kanama ve yumuşak eksudalar

• Santral retina arter-ven tıkanıklığı

• Retinal vaskülit

• Retinal neovaskülarizasyon

• Koroid tutulumu ve buna bağlı duyu retina ve RPE’de seröz kabarıklık (nadir)

Vaskülitler

• PAN

• Aşırı duyarlılık vaskülitleri

• Wegener granülomatozu

• Dev hücreli arterit (Temporal arterit)

• Takayasu arteriti

• Behçet hastalığı

• PAN’ da göz tutulumu nadir

• Wegener’ de baş-boyun damarlarının tutulumu daha sık. Göz tutulumu daha sık

• Dev hücreli artritte göz tutulumu %50dir.

Anterior iskemik optk nöropati ve santral retinal arter tıkanıklığı en önemli tutulumları

Cilt ve Müköz Membran Hastalıkları

• Oküler Skatrisyel Pemfigoid

• Konjonktivada bül, ülser ve yalancı membran oluşumu

• Geç dönemde konjoktivada fibrozis

• Stevens-Johnson Sendromu

• Sülfonamid gibi ilaçlar ve mikoplazma, herpes simpleks gibi enfeksiyonlar tetikleyici

• Mukopurulan konjonktivit

• Konjonktival iskemi ve yalancı membran

• Akne Rozasea

• Kronik blefarit

• Blefarokonjonktivit

• Tekrarlayan şalazyonlar

Sistemik Enfeksiyon ve İnflamatuar Hastalıklar

• Sarkoidoz

• Tüberküloz

• Lepra

• Sifilis

• Herpes Zoster Oftalmikus

• AİDS

TRAVMALAR

• Purtscher’s retinopati: ani venöz basınç artışı sonucunda kalıcı görme bozukluğuna neden olan iskemik bir retinopati

• Göğüs boşluğunun sıkışması şeklindeki travmalar

• Valsalva manevrası gibi zorlanmalar

Berlin ödemi : künt travma ile fotoreseptör tabakası kontüzyonunun yarattığı makuladaki geniş solukluk ve ödem hali

• Künt travmanın yol açabileceği retina yırtıkları ve kanamalar.

• Berlin ödemi

KROMOZOM HASTALIKLARI

• Kromozom hastalıklarında retinada görülen önemli bulgulardan biri kolobom

• Gözün embriyolojisinde 4 haftalık fötus evresinde, gözü oluşturmak üzere ön beyinden çıkıntı yapan optik vezikül, gözün küresel bir yapıya dönüşmesi için kendi içine çökerek alt nazal hat boyunca birleşir.

• Bu kapanma (birleşme) defektleri : kolobom

• Retina, makula, optik sinir, koroid, lens, iris, kapak kolobomu izole olarak veya birkaçı bir arada ortaya çıkabilir

• İris kolobomu

• Kapak kolobomu

• Optik disk kolobomu

METABOLİK HASTALIKLAR

• Albinizmde: tirozinaz enzim defektine bağlı olarak pigment yapımı bozulmuştur.

• Saçı, kaş ve kirpikleri beyaz, irisi açık renk

• Hastaların ışıktan rahatsızlıkları belirgin

• Retinada da pigment epiteli çok ince ve pigmentsiz olduğundan tüm koroid yapıları ve damarları görünür durumda

• Çoğunlukla makula hipoplazik

• Elektrofizyolojik değişiklikler (örneğin VEP bozukluğu)

• albinizm

• albinizm

• Retinitis pigmentosa

• Pigmenter retinopati (Retinitis Pigmentosa); tek başına veya birçok konjenital sendromun bir bulgusu olarak ortaya çıkabilen, retinada rod hücrelerinin kronik progresif dejeneresansı ile seyreden bir hastalık

• Periferik retinada yaygın pigmentasyon

• Hastalığın fizyopatolojisine uygun olarak periferik görmeleri kaybolur.

• Gün ışığında kon hücrelerinin fonksiyonuna devam etmesi nedeniyle normale yakın bir görme fonksiyonu var iken, alacakaranlık ve karanlık şartlarında görme tümüyle kaybolur.

• Halk arasında gece körlüğü (tavuk karası) olarak bilinir. Tedavisi yoktur.

• Retinitis pigmentosa

• Retinitis pigmentosa

KİBAS

Papilla ödemi: Kafa içi yer kaplayan oluşumlarda BOS sıvısı basıncının artmasıyla ortaya çıkan bir patoloji

• Optik sinirde aksonal akımın durması sonucu optik disk ödemli ve şiş bir görüntü verir, sınırları silik.

• İleri derecede şiş ve ödemli optik disk görünümüne rağmen görme fonksiyonu genellikle bozulmaz

• Bazen orbita içi ya da vasküler başka nedenlerle de papilla ödemi görülebilirse de ayırıcı tanıda mutlaka önce intrakranial bir tümör ekarte edilmeli

OPTİK SİNİR ve HASTALIKLARI

Optik disk

2. CN .Çevresinde beyin kılıfları (dura, araknoid ve pia) .Stratum optikum dışındaki tüm retinal katlardan yoksun

Kör Nokta

1.5 mm çap sarı-beyaz dairesel alan

Retinanın sinir lifleri lamina kribrozadan geçerek optik siniri oluşturur,

Optik sinir; gerçekte bir kafa çifti siniri olmayıp beynin uzantısı

Göz içi ya da optik disk (1mm)

Orbita içi (25-35 mm)

Optik foramen içi (7 mm)

Kranium içi (10-15 mm) olmak üzere 4 bölüm

Optik disk önden arkaya doğru

Sinir lifleri katı

Prelaminar bölge

Lamina kribroza olmak üzere 3 bölüm

Lamina kribroza; skleranın devamı, içindeki çok sayıdaki delikten sinir lifleri geçer

Optik sinir, lamina kribrozadan sonra miyelinli, çapı artar (3-4 mm)

Göz küresi ile optik foramen arasındaki orbita içi bölümü rektus kas konisi içinde; sinirin en uzun bölümü (25-35 mm)

Optik foramende ilerleyen sinir lifleri (7 mm) kraniuma geçerek, 10-15 mm’lik son kısmı

Göz içi bölümü, retina arteriyollerinden ve kısa posterior siliyer arterin dallarından beslenir

Orbita içi bölümü pial damarlar ve retina santral arterinin dallarıyla beslenir

Optik sinir iletim hızı göz içindeki liflerde saniyede 1 m iken göz dışında saniyede 8 m’ye ulaşır

PRİMER

Konjenital optik disk anomalileri (megalopapilla, aplazi, hipoplazi, tilte disk sendromu, çift papilla, kolobom, optik pit, optik disk druzenleri, hyalinoz, miyelinli sinir lifleri gibi)

Primer optik atrofiler

SEKONDER

Papil ödemi

Optik nöropatiler (inflamatuar, demiyelinizan, iskemik, kompresif, toksik nedenlerle)

Optik sinir tümörleri

Optik sinir yaralanmaları

OPTİK SİNİR HASTALIĞININ KLİNİK BULGULARI

Görme keskinliğinde azalma (yakın ve uzak görme düzeyi azalır)

Afferent pupil defekti

Tam ya da kısmi görme alan defektleri

Diskromatopsi (özellikle kırmızı ve yeşil görme)

Işık parlaklığında azalma

Azalmış kontrast sensitivitesi

MUAYENE BULGULARI

Direkt bakıda pupil asimetrisi, ışık refleksi ve yakın refleksi değerlendirmesi, afferent pupil defekti

Görme keskinliğinde azalma

Görme alanı defekti

Fundoskopik değerlendirme;

FUNDOSKOPİ

Normal disk (Tipik olarak retrobulber nöritte, ayrıca erken dönem Leber’in optik nöropatisi ve kompresif lezyonlarda)

Disk ödemi (Papil ödemi, anterior iskemik optik nöropati, papillit, Leber’in akut döneminde)

Optosiliyer şant damarları

Optik atrofi

OPTİK ATROFİ

Optik sinir liflerinin dejenerasyonu, aksonlarının kaybolması ve demiyelinizasyonun meydana gelmesi ile karakterize

Lateral genikülat nukleusa kadar olan bölgedeki lezyonlarda

Görme kaybı ve papillada tam veya kısmi solukluk

Atrofi tanısı papillanın görünümünden çok görme fonksiyonundaki kayıp ve görme alanı değişiklikleri ile konulur.

Oftalmoskopik görünümlerine göre atrofi primer ve sekonder olmak üzere 2’ye ayrılır.

Optik atrofi sebepleri

Kronik papil ödem

İnflamatuar

İskemik Optik Nöropati (Arteritik, nonarteritik)

Toksik ve nütrisyonel (İlaçlar ; kloramfenikol, etambutol, vigabatrin, tütün- alkol)

Travmatik

Kompresif veya infiltratif (lenfoma,RES Hast)

Granülomatöz ve tüm sistemik hastalıklar

Glokomatöz optik disk atrofisi

PAPİL ÖDEM

Venöz baskı gelişimine bağlı ortaya çıktığı kabul edilmekte

Serebrospinal sıvı basıncının yükselmesi optik sinir kılıfları yoluyla sinir basısına neden olur.

Baskı, sinirin en dar yeri olan lamina kribrozada en fazla

V. sentralis retinaya basının olması dolaşım bozukluğuna yol açar.

Ayrıca yüksek basınç sinir fibrillerindeki aksoplazmik akımın durmasına neden olur, dokunun şişmesi papil ödem görünümünü ortaya çıkarır.

A) OKÜLER NEDENLER:

Göz içi basıncında ani düşme: Diskin prelaminer bölgesini besleyen koroidal damarlardan, effüzyonla meydana gelir

Perforan göz yaralanmalarından sonra

Katarakt ameliyatını takiben

Glokom operasyonundan sonra

Akut açı kapanması glokomu

B) ORBİTAL NEDENLER:

Neoplazmlar

Oftalmik arter anevrizması

Orbita iltihapları ve apseler

Ekzoftalmus

C) İNTRAKRANİAL NEDENLER:

Kafa içi basıncını arttıran tüm nedenler

Kafa içi yer kaplayan oluşumlar

Neoplaziler (Primer, Metastatik)

Beyin absesi

SSS enfeksiyonları (menenjit, ensefalit) ve Granülamatöz hastalıklar ( Tbc, Sifiliz)

Kistler (parazitik enfestasyonlar)

İntra kranyal hematom ve serebral infarkt

Pseudotümör serebri

Anevrizmalar

Sinovenöz hastalıklar

D) EKSTRAKRANİYAL NEDENLER

SİSTEMİK HASTALIKLAR:

Hipertansiyon

Kalp yetmezliği

Kan diskrazileri (Lösemi, İTP, PA, makroglobulinemi)

Endokrin bozukluklar

Diğer sistemik hastalıklar (sarkoidoz, SLE, PAN)

Siyanotik konjenital kalp hastalığı

Polisitemi

Bir gözde papil ödem diğer gözde optik atrofi varlığı Foster Kennedy sendromunu akla getirmeli

İntrakranial orjinli papil ödemini, kazanılmış diğer papil ödem nedenlerinden ayıran majör bulgular:

Görme alanı

Görme keskinliği

Pupiller reaksiyon korunmuş olmasıdır. İON ve Papillit de bu fonksiyonlar genellikle bozulmuştur

Pseudotümör Serebri

İdiyopatik intrakranyal hipertansiyon

10-50 yaşlarında, doğurgan çağda, hormonal olarak aktif kadınlarda

Bulantı- kusma, başağrısı mutlaka akla gelmeli

Görme genellikle korunmakta ancak sıkı kontrol

Bilateral OD ödemi

Tedavi nöroloji ile ortak

OPTİK NÖROPATİLER

Optik sinirinin önemli bir hastalık grubu

Önceleri optik nörit

Son zamanlarda optik nöropati terimi

Farklı nedenlerle ortaya çıkmasına rağmen pek çoğunda klinik tablo benzer

Bu nedenle günümüz literatüründe optik nöropati terimi tercih edilmekte

Ancak klinikte kullanım farklı

OPTİK NÖROPATİLER

Optik sinirin fokal enflamasyon, enfeksiyon veya demiyelinizasyonuna bağlı optik nörit

Oftalmolojik sınıflama:

Retrobulber nörit (MS)

Papillit (optik disk etkilenmiştir, disk hiperemik ve ödemli, peripapiller hemorajiler, çocukluk çağında sık)

Nöroretinit (makulada yıldız şeklinde sert eksuda)

Optik nöritte etyolojik sınıflama

Demiyelinizan

Enfeksiyöz-paraenfeksiyöz

Non -enfeksiyöz .Ancak çoğu durumda etyoloji kesin değil

Neden ne olursa olsun klinik olarak birbirinden farklı iki görünüm ortaya çıkar

Anterior ON

Posterior ON

OFTALMOSKOPİ

Anterior optik nöropatide :

Papillada ödem, sınırlarda silikleşme

Damar kıvrımlarında artış

Peripapiller retinada ödem

Bazen mum alevi şeklinde kanama ve eksudalar

posterior optik nöropatide:

Başlangıçta fundus normal görünümde, ancak optik atrofi geliştiğinde papilla soluk renkte

Optik Nöritte klinik bulgular:

Ani veya günler içinde ilerleyen tek taraflı görme kaybı.

Nadiren, çocuklarda, viral enfeksiyona bağlı, bilateral olabilir

Globda hassasiyet

Göz hareketleri ile ortaya çıkan derin orbital ağrı

Klinik bulgular:

Disk 2/3 olguda normal (retrobulber nörit)

Renkli görme ve kontrast sensitivitesi azalır

Görme keskinliği normal ya da azalır

Derinlik persepsiyonunun bozulur

APD

Görme alanında santral veya çekosantral skotom , altitudinal defektler ve genel daralma

Demiyelinizan Optik Nöritler

En yaygın tip

100,000 de 1-3

Akut idiyopatik demiyelinizan optik nörit

20-50 yaş saatler veya günler içinde gelişen görme azlığı

7-10 içinde maksimuma ulaşır

Egzersizle ve vücut ısısı artışıyla görme kaybında artış

% 90 bulgular kendiliğinden düzelir

Atipik optik nörit görme 2 haftadan sonra daha da kötüleşir. Etyolojik araştırma gerekli

Tanı anamnez fizik muayene ve MR ile konur

MS - Optik Nörit ilişkisi

ONTT(The optic neuritis treatment trial):

15 . Yıl sonuçları: MR da en az 1 tane 3 mm veya daha büyük plak olan hastalarda MS gelişme riski % 72

Lezyonu olmayanlarda %25

İV metilprednizolon+ oral prednizolon

Nöromiyelitis Optica: Devic hastalığı

MS‘in akut ve ağır formu olarak kabul edilir

Ani veya subakut başlangıçlı bilateral ON

Bunu takip eden günlerde tranvers miyelit, parapleji

Enfeksiyöz ON

Nadir ve atipik vakalarda akılda tutulmalı

Kedi tırmığı, Lyme, sifiliz, VZV, kriptokokal menenjit, paranazal sinüs enfeksiyonları

Genellikle nöroretinitle prezente olur

Paraenfeksiyöz ON

Genellikle çocuklarda ve papillit şeklinde

1-3 hafta öncesi geçirilmiş viral enfeksiyon

Prognoz genelde iyidir, tedavisiz izlenebilir

Non-enfeksiyöz ON

En sık sebep sarkoidoz

Diğer sebep ise Behçet hastalığı

Beraberinde vitreus etkilenmesi olabilir

İSKEMİK OPTİK NÖROPATİ

Optik sinirin akut iskemisi

Anterior iskemik ON: posterior silier arteler etkilenir

Posterior iskemik ON: Pial damarlar etkilenir

ANTERİOR İSKEMİK OPTİK NÖROPATİ

60-70 yaşlarında pik yapar

Monoküler , ağrısız görme kaybı

Simultane bilateral disk infarktı nadir (kranial arterit, renovasküler HT)

Arteritik (Dev Hücreli Arterit) ve non arteritik (HT, DM) olmak üzere 2’ye ayrılabilir

Nonarteritik tip en sık

NONARTERİTİK ANTERİOR İSKEMİK OPTİK NÖROPATİ

Görme keskinliği azalır

Altitudinal ve diğer görme alanı defektleri ani başlar

Optik disk ödemli

Ağrı ve diğer belirtiler atipik

Optik atrofi disk ödemi çözüldükten sonra ortaya çıkar

Retrospektif tanısında arteryel incelme patognomonik

Sentral retinal arter kalibrasyonunun %17-24 oranında daralma

Bir gözde NAİON (+), diğerinde %30-40

ARTERİTİK ANTERİOR İSKEMİK OPTİK NÖROPATİ ( Dev Hücreli Arterit )

Büyük ve orta boy arterler

Dev Hücreli Arterit:

70-80 yaş

Saçlı deri hassasiyeti

Başağrısı

Çene kladikasyosu

Polimiyalji

Boyun ağrısı

Kilo kaybı

İştahsızlık

Ateş

Gece terlemeleri

Monoküler ani ve ağır görme kaybı

Perioküler ağrı

Işık çakmaları

Göz bulguları birkaç hafta sonra ortaya çıkar

Optik disk soluk ve ödemli

Disk etrafında hemorajiler izlenebilir

Takipte 1-2 ay içinde ödem geriler ve optik atrofi gelişir

Dev Hücreli Arterit Laboratuvar Bulgusu

Sedim yüksekliği

CRP artışı

Temporal arter biyopsisi histolojik tanı için gerekli (segmental tutulum olduğu için uzun bir arter parçasının patolojik incelenmesi uygun)

Tedavide yüksek doz steroid

Posterior İskemik Optik Nöropati;

Nadir

Diğer sebepler dışlandıktan sonra konulabilir

Pial damarların etkilenmesi sonucu

Normal disk görüntüsü

RAPD ve renk görme bozulmuş

TOKSİK NEDENLER

Tütün-Alkol Ambliyopisi:

Tipik olarak alkol ve tütün bağımlılarında izlenir

Protein ve Vit B1( tiamin) ve B12 alım bozukluğu belirgin

Ağrısız, yavaş seyirli, progresif, bilateral görme keskinliğinde ve renkli görmede azalma

Erken dönemde çoğunlukla optik disk normal veya minimal disk ödemi görülebilir

Erken tedavi ile prognoz iyidir

Geç dönemde başvuran olgularda optik atrofi ve kalıcı görme kaybı gözlenir

TOKSİK NEDENLER

İlaçlar:

Kloramfenikol prototip ilaçtır

Etambutol

İsoniazid

Streptomisin

Vigabatrin

Amiodaron

Klorpropamid

Herediter Optik Nöropati

En sık Leber’in Optik Nöropatisi

Genellikle erkek 18-23 yaş

Önce bir gözde sonra diğerinde santral görme kaybı

Görme alanında santral, çekosantral skotom

Optik disk hiperemik, ödemli

Disk kenarından yayılan retinal striasyonlar, maküler ödem, retinal hemorajiler

Peripapiller telenjiektazik damarlar

Haftalar içinde optik atrofi

Anneden mitekondrial DNA

OPTİK SİNİR YARALANMALARI

Orbita gerisinde yerleştiğinden yaralanmaları nadir

Trafik kazalarında ileri derecede orbita hasarında veya yüksekten düşmelerde özellikle foramen optikum bölgesinde optik sinir kesisi şeklinde

Tam bir kesi varsa tam körlük

Pupilla midriatik ve direkt IR (-)

Kısmi kesi ; kesi yerine ve miktarına göre görme keskinliğinde ve görme alanında kayıp

Optik sinir çevresindeki kılıflar arasında hemotom görülebilir. Bu genellikle geçici görme kayıplarına yol açar.

OPTİK DİSK ANOMALİLERİ

İntrauterin optik sinirin gelişim bozukluğu sonucu

Megalopapilla, aplazi, hipoplazi, tilte disk sendromu, çift papilla, kolobom, optik pit, optik disk druzenleri, hyaloid sisteme ait kalıntılar, miyelinli sinir lifleri gibi patolojiler

TİLTED DİSK

KORYORETİNAL İNCELME

Optik disk kolobomu

Morning glory sendromu

Disc hipoplazisi

Vasküler tortuosite

Korpus kollosum agnezisi