GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSELERİ - EBAimg.eba.gov.tr/880/1ad/382/ad8/c97/aa4/890/a32/3ac/... · yazarlar levent sezgİn - Şule nurdan caf bati mÜzİĞİ koro eĞİtİmİ gÜzel

YAZARLARLevent SEZGİN - Şule Nurdan CAF

BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ

GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSELERİ

DERS KİTABI

10.SINIF

DEVLET K İTAPLARI

BASKI ………………………, 2014

ÜÇÜNCÜ

Editör Yrd. Doç. Dr. Emel Funda TÜRKMEN

Dil UzmanıGüney ÖZKILINÇ

Program Geliştirme Uzmanı Talip AYDEMİR

Ölçme ve Değerlendirme Uzmanıİsmail ŞENER

Görsel Tasarım Uzmanı Gülçen YILMAZ DÜZGÜN

Rehberlik ve Araştırma UzmanıSerap ÖZÜDOĞRU

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI……………………………………………: 5786 DERS KİTAPLARI DİZİSİ……………………………………………………………: 1577 14.?.Y.0002.4289

Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri kısmen de olsa hiçbir suretle alınıp yayımlanamaz.

Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulunun 29.06.2012 gün ve 73 sayılı kararı ile ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün

ılı yazısı ile üçüncü defa 2.142 adet basılmıştır.

ISBN 978-975-11-3697-8

28.03.2014 gün ve 1310094 say

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın

Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif Ersoy

GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini,

ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.

Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en

kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek

isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti

müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın

vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok

namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek

düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili

olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün

tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil

işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere,

memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet

içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini,

müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde

harap ve bîtap düşmüş olabilir.

Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen,

Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret,

damarlarındaki asil kanda mevcuttur.

Mustafa Kemal Atatürk

İÇİNDEKİLERÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ

I. ÜNİTE: İNSANDA SES SİSTEMİ .................................................................................. 1. Ses Sistemini Meydana Getiren Ögeler ............................................................. 2. Solunum Türleri ......................................................................................................

II. ÜNİTE: SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ, SES SAĞLIĞI ................................................ 1. Sesin Gelişimi ve Değişimi (Mutasyon) Dönemi ............................................... 2. Ses Sağlığının Önemi ve Korunması ........................................................... 3. Ses Hastalıkları ve Nedenleri ........................................................................ III. ÜNİTE: SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM ............................................................................ 1. Doğru Şarkı Solunumu ..........................................................................................

2. Bağlı (Legato) Soluk .............................................................................................. 3. Kısa-Kesik (Staccato) Soluk .................................................................................4. Hafif (Piano) Soluk .................................................................................................5. Orta Kuvvette (Mezzoforte) Soluk .......................................................................6. Kuvvetli (Forte) Soluk ............................................................................................

7. Gittikçe Kuvvetlenen (Kreşendo) Soluk ..............................................................8. Gittikçe Hafifleşen (Dekreşendo) Soluk ...............................................................

9. Dalgalı Soluk ...........................................................................................................10. Çabuk Soluk Alma ...................................................................................................11. Soluk Fırlatma .........................................................................................................12. Ritmik Soluk .............................................................................................................13. Karma Soluk ...........................................................................................................

IV. ÜNİTE: SES ÜRETME VE YAYMA ..........................................................................

1. Bağlı (Legato) Söyleme ......................................................................................... 2. Bağsız (Non Legato) Söyleme ............................................................................. 3. Kısa-Kesik (Staccato) Söyleme ...........................................................................

V. ÜNİTE: DİL VE KONUŞMA ....................................................................................... 1. Dil ve Konuşmanın Önemi ....................................................................................

2. Doğru Konuşma Tonunu Kullanma ......................................................................

121217

21212223

2626282929303031313132323232

34353637

393940

44444747

5661

126128

ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER

I.ÜNİTE: ORTA ÇAĞ .............................................................................................................. 1. Orta Çağ Dönemi Stil ve Yorum Özellikleri ........................................................

2. Orta Çağ Dönemi Bestecileri ............................................................................... 3. Orta Çağ Dönemi Eserleri ...........................................................................

II.ÜNİTE: RÖNESANS DÖNEMİ ........................................................................................... 1. Rönesans Dönemi Stil ve Yorum Özellikleri .......................................................

2. Rönesans Dönemi Bestecileri .............................................................................. 3. Rönesans Dönemi Eserleri ..........................................................................

TERİMLER SÖZLÜĞÜ...............................................................................................................KAYNAKÇA ................................................................................................................................

ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI

I. ÜNİTE: KORO DİSİPLİNİ ....................................................................................................II. ÜNİTE: ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ..................................

49495253

A Boat A BoatAegraAfrika Ezgisi All Night All DayAmazing Grace At the Foot of Younders MountainAura Lee Ay (İki sesli)

Bebek BenedictusBir Yıldız Kaydı

Çalışmanın Tadı

DağlardanDenizcilerDumanlı DağlarDumlupınarDrop Drop Slow Tears

Early DawnEvlerine Vardım

Gece Yürüyüşü Göç GreensleevesGüneş

Halime Hawai Ponoi HekimoğluHey Ho Nobody At Home

I Danced in the Morning

KahkahaKanon IKanon IIKaranfil Deste GiderKayadan İndim BugünKışa Veda Kuka Bura

Let Us Break Bread TogetherLittle JackLo How A Rose London’s Burning Long Long Ago Love Me Tender

Mutluluk Şarkısı

Neşeye Şarkı Ninni

Our Father

Ömür de Çiçek Gibi

Pembe Düş Pastime With Good Company

Rorate Coeli

Saray Yolu Sarı Mendil Serçeler Shepherd, Shepherd Sonbahar Stars Of The Summer NightSumer Is Icumen InSunalar

Uzun İnce Bir Yoldayım

Verbum Patris HumonaturViva la Musica

What Will You Do, Love

Yel Değirmeni Yine Bir Gülnihal Your Shining EyesYou Tell Me Your Dream Yurda Veda

Zum Gali

KİTAPTA YER ALAN ESERLER825088

1116765

10495

915390

80

79623637

124

9497

96807378

93109

7079

71

377878

119768978

1238381807266

81

10363

74

75

86105

45

6964799887

1124695

113

4782

76

68116106

8583

84

KİTABIMIZI TANIYALIM

Bu bölümde öğrenilecek konunun sezdirilmesini ve yeni bilgilerin öğrenilmesini sağlamaya yönelik düzenlenmiş ön hazırlık yapmayı gerektiren çalışmalar yer alır.

Hazırlık Çalışmaları

Bu bölümde öğrenilecek konuya ilgi ve dikkat çekmek için kullanılan vurgulayıcı söz ve görseller yer alır.

Dikkat Çekme

Sınıf içinde işlenecek konuya yönelik etkin katılımın sağlandığı bölümdür.

Etkinlik

Konuya ilişkin bilgilerin verildiği bölümdür.

Bilgi Notu

Konuya veya etkinliğe yönelik okuma metinleri bu bölümde yer alır.

Okuma Metni

İşlenen konularla ilgili bilgi ve becerilerin ölçüldüğü bölümdür.

Ölçme Değerlendirme Çalışmaları

Sınıf dışında bireysel veya grup hâlinde yapıIacak çalışmaların yer aldığı bölümdür.

Ders Dışı Etkinlik

Bu bölüm neden-sonuç ilişkilerini ortaya koyarak öğrenilen bilgilerin kalıcı olması ve pekiştirilmesini amaçlayan uyarıları içerir.

Uyarı

Bu bölümde ünite adları yer alır.

İNSANDA SES SİSTEMİI. ÜNİTE

Bu bölümde ünite alt başlıklarının adları yer alır.

SES SİSTEMİNİ MEYDANA GETİREN ÖGELER1.

ÇatKork ma

masönkur

mezban

buo

şala

fakyım

larçeh

dare

yüni

zeney naz

allı

sanhi

Moderato

caklal

SönKah

mera

denman

yurır

dukı

munma

üsbir

tüngül

dene

tübu

tenşid

endet

sonbu

oce

caklal

OSa

bena

nimol

milmaz

ledö

tikü

minlen

yılkan

dıla

zırı

dırmız

parson

lara

yahe

caklâl

OHak

bekı

nimdır

dirHak

ok'a

beta

nimpan

milmil

lele

titi

minmin

diris

antik

caklâl

*

İSTİKLÂL MARŞI(*)Söz: Mehmet Âkif ERSOY

Müzik: Osman Zeki ÜNGÖR

*

* *

*

(*) İstiklâl Marşı’nın birinci sözlerini söylerken virgül (,), ikinci sözlerini söylerken yıldız (*) işaretinin bulunduğu yerlerde soluk alınız.

1.2.

ÇatKork ma

masönkur

mezban

buo

şala

fakyım

larçeh

dare

yüni

zeney naz

allı

sanhi

Moderato

caklal

SönKah

mera

denman

yurır

dukı

munma

üsbir

tüngül

dene

tübu

tenşid

endet

sonbu

oce

caklal

OSa

bena

nimol

milmaz

ledö

tikü

minlen

yılkan

dıla

zırı

dırmız

parson

lara

yahe

caklâl

OHak

bekı

nimdır

dirHak

ok'a

beta

nimpan

milmil

lele

titi

minmin

diris

antik

caklâl

*



*

* *

*

ÇatKork ma

masönkur

mezban

buo

şala

fakyım

larçeh

dare

yüni

zeney naz

allı

sanhi

Moderato

caklal

SönKah

mera

denman

yurır

dukı

munma

üsbir

tüngül

dene

tübu

tenşid

endet

sonbu

oce

caklal

OSa

bena

nimol

milmaz

ledö

tikü

minlen

yılkan

dıla

zırı

dırmız

parson

lara

yahe

caklâl

OHak

bekı

nimdır

dirHak

ok'a

beta

nimpan

milmil

lele

titi

minmin

diris

antik

caklâl

*



*

* *

*

I. ÜNİTE: İNSANDA SES SİSTEMİ

II. ÜNİTE: SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ, SES SAĞLIĞI

III. ÜNİTE: SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM

IV. ÜNİTE: SES ÜRETME VE YAYMA

V. ÜNİTE: DİL VE KONUŞMA

ÖĞRENME ALANIKORODA SES EĞİTİMİ

12


1. Doğada sesin oluşumunu araştırınız.2. Doğadaki sesleri gözlemleyiniz. Rüzgâr, yağmur, araba vb. sesleri taklit etmeye çalı-

şınız. 3. İnsan ses sistemini tanıtıcı görsel materyaller bulunuz.4. Konuşma yapan, haber sunan ve şarkı söyleyen insanların soluk alıp verişlerini göz-

lemleyiniz.

Dikkat Çekme

Doğada sesin oluşması için bir ses kaynağı, ses kaynağının titreşmesini sağlayacak bir etki, titreşimlerin kulağımıza ulaşmasını sağlayacak bir ortam ve titreşimleri algılayabilecek kulak ile beyin olması gereklidir. Ses, insan vücudunda oluşurken aynı evrelerden geçer.

İnsanda ses sistemi; sesin oluşumu için soluk alışverişi düzenleyen organlar (solunum sistemi), sesin oluştuğu organ (titreşim sistemi), oluşan sesin çoğalmasını ve şekillenmesini sağlayan organlar (yankı sistemi) olmak üzere üç bölümde incelenebilir.

SES SİSTEMİNİ MEYDANA GETİREN ÖGELER1.

I. ÜNİTE İNSANDA SES SİSTEMİ

13


b. Titreşim AygıtıGırtlak içindeki ses telleri akciğerlerden gelen havanın etkisiyle titreşir. Kıkırdak ve kas

dokularından oluşan gırtlak (larinks, larenks) sesin ilk üretildiği organdır.

Göğüs kafesi

Akciğer

Karın kası

Soluk borusu

Diyafram

Epiglot

Ön çıkıntı(Adem elması)

Soluk borusu

Soluk borusu

Hiyoid kemik

Epiglot Hiyoid kemik

Tiroid kıkırdak

Tiroid kıkırdak

Krikoid kıkırdak

Krikoid kıkırdak

a. Solunum AygıtıSesin oluşumu için soluk alışverişini düzenleyen organlardan (soluk borusu, akciğerler,

diyafram, göğüs kafesi, karın kasları gibi) oluşur.

a. Ön b. Arka

c. Yan

14


1. Etkinlik

Görseldeki gibi tutulan cetvele vurarak ses elde ediniz. Elde edilen sesin oluşum aşamalarını tartışınız.

Sinüs

Burun boşluğu

Burun açıklığı

Yutağın ağız bölümü

Yutağın burun bölümü

Yumuşak damak

Sert damak

Kesici diş

Dil tepesi

Alt çene kemiği

Üst çene kemiği

Dudak

c. Yankı AygıtıSes tellerinin titreşmesi sonucunda oluşan ses, her insanda farklı bir yapıda bulunan

rezonans boşlukları ve artikülasyon organları sayesinde yankılanma yoluyla çoğalır ve şekillenir. Böylece kişiye ait ses rengi oluşur. Yankı aygıtı içinde yutak (farinks, farenks), burun, sinüsler, damak, dil, diş, çene ve dudaklar bulunur.

Bilgi Notu

Doğada insan kula-ğının algılayamadığı ses-ler de vardır. İnsan kulağı yaklaşık 16 - 20.000 hertz arası sesleri algılayabilir.

15


3. Etkinlik

Solunum sisteminde yer alan organların adlarını aşağıdaki kutuların içine yazınız.

Solunum sistemi

2. Etkinlik

Doğadaki sesleri (rüzgâr, yağmur, gök gürültüsü ve kuş sesleri vb.) ritmik olarak taklit ediniz.

Sınıf dört gruba ayrılarak;• Birinci gruptan parmak şıklatma yoluyla yağmuru yansılamaları,• İkinci gruptan rüzgâr gibi “vu!” sesiyle eşlik etmeleri,• Üçüncü gruptan ayak sesleriyle koşuşturan insanları yansılamaları,• Dördüncü gruptan el çırpma yoluyla şimşek çakmasını yansılamaları istenir.

Görsel materyallerden ( DVD, VCD, CD, insan vücudu, solunum sistemi, baş, burun kesit levhaları ve modelleri…) yararlanarak insanda sesin oluşumunu açıklayan bir sunum hazırlayınız. Hazırlamış olduğunuz sunumu arkadaşlarınızla paylaşınız.


Bu etkinlik farklı ses yansılamalarıyla çeşitlendirilebilir. Kanon gibi düşünülerek seslendirme çalışmaları denenebilir.

Uyarı

16


4. Etkinlik

Titreşim sistemi içinde yer alan ses tellerinin solunum ve fonasyon hâlindeki durumunu aşağıdaki görsellerin altına yazınız.

.............................. ..............................

5. Etkinlik

Aşağıdaki görselde yankı sisteminde yer alan organları işaretleyerek adlarını uygun yerlere yazınız.


Ses alanında uzman bir tıp doktoruyla sesle ilgili organların çalışma prensipleri hakkında görüşme yapınız. İzlenimlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

17


6. Etkinlik

Aşağıda, insan sesinin oluşumunda işlevi olan organları işlevleri bakımından eşleştiriniz.

Çene

Gırtlak

Akciğer

Sinüsler

Diyafram

Damak

Soluk borusu

İnsan sesinin oluşumunda soluk alışverişindüzenlenmesi

Sesi oluşturmak için titreşimin sağlanması

Oluşan sesin yankılama yoluyla çoğaltılması ve şekillendirilmesi

a. Doğal SolunumYaşamımızı devam ettirmek için doğal olarak alıp verdiğimiz solunumdur.

b. Konuşma SolunumuGüzel ve anlaşılabilir dille konuşmak için diyafram yardımıyla sesin şiddetinin, duraksama noktalarının ve vurguların kontrollü olarak yapılmasını sağlayan solunumdur.

c. Şarkı SolunumuSoluk alışverişinin şarkıda geçen müzik cümlelerinin özelliğine göre diyafram yardımıy-la kontrollü bir şekilde yapılmasıdır.

SOLUNUM TÜRLERİ2.

Soluk alma ve verme işlemi solunum olarak adlandırılır. Solunum, genellikle karın odaklı ve göğüs odaklı olmak üzere iki şekilde yapılır. Bunların yanında ses bozukluklarına yol açan, boyun kaslarının sıkıştığı, kalbin zorlandığı, köprücük kemiği solunumu ya da en üst göğüs solunumu denebilecek bir solunum şekli daha vardır.

Otururken, konuşurken ya da şarkı söylerken alınan soluğun verilme süreleri birbirinden farklıdır. Üç çeşit solunum türü vardır.

18


Konuşma ve şarkı solunumunda diyafram kası büyük önem taşır. Kas ve zarlardan oluşan diyafram, göğüs ve karın boşluğunu birbirinden ayırır, göğüs boşluğunu alttan kapatır. Diyafram, soluk alırken alçalarak akciğerlere hava dolmasını, soluk verirken eski hâline gelerek havanın dışarı atılmasını sağlar. Bu hareket kişinin eylemine bağlı olarak hızlı ya da yavaş olabilir. Çeşitli egzersizlerle diyaframın bu hareketi düzenlenip geliştirilebilir. Böylece uzun müzik cümlelerinin tek solukta söylenmesi kolaylaşır. Diyafram aynı zamanda duygusal anlatımların ifade edilmesinde önemli rol oynar. Örneğin, yaşanan olaylarla bağlantılı olarak diyaframın gerilmesi, gevşemesi ya da titremesi sonucunda korku, sevinç, gülme, ağlama gibi duygusal tepkiler oluşur.

1. Etkinlik

Doğal solunum, konuşma solunumu ve şarkı solunumu aşamalarını örneklendirmek için aşağıdaki uygulamaları gerçekleştiriniz.

• Konuşmadan ve şarkı söylemeden durunuz (doğal solunum).• Bildiğiniz bir şarkının sözlerini şiir okur gibi okuyunuz (konuşma solunumu).• Şarkıyı söyleyiniz (şarkı solunumu).• Her aşamada alınan soluğun verilme sürelerini gözlemleyiniz.

2. Etkinlik

Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Bunların hangisinde soluk alma ve verme eylemi ger-çekleşmiştir? Altlarına yazınız.

.............................. ..............................

19



1. Aşağıdakilerden hangisi doğada sesin oluşumu ve oluşan seslerin algılanması için gerekli değildir?

A) Ses kaynağı B) Titreşim C) Kulak D) Burun E) Hava

2. Aşağıdakilerden hangisi solunum sistemi organlarındandır? A) Akciğer B) Damak C) Diş D) Sinüsler E) Gırtlak

3. İnsanda sesin ilk üretildiği sistem aşağıdakilerden hangisidir? A) Solunum sistemi B) Titreşim sistemi C) Yankı sistemi D) Sindirim sistemi E) Kas sistemi

4. Konuşma ve şarkı solunumunda gerekli düzenlemeleri yapan en önemli organ aşağıdakilerden hangisidir?

A) Diyafram B) Sinüsler C) Soluk borusu D) Kulak E) Dudak

5. İnsan sesinin yankılama yoluyla çoğalmasını ve şekillenmesini sağlayan sistem aşağıdaki- lerden hangisidir?

A) Solunum sistemi B) Dolaşım sistemi C) Sindirim sistemi D) Sinir sitemi E) Yankı sistemi

6. Aşağıdaki eksik cümleyi anlamlı biçimde tamamlayınız. İnsanda sesin oluşması için soluk alışverişini düzenleyen organlar ………………. sistemi içinde yer alır.

7. Aşağıdaki bilgi cümlelerinin karşısına yargı doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.• Televizyon izlerken almış olduğumuz solunum, doğal solunumdur. ( )• Şarkı söylerken almış olduğumuz solunum, doğal solunumdur. ( )• Konuşurken almış olduğumuz solunum, şarkı solunumudur. ( )

8. Doğada sesin oluşumunu örnekleyerek açıklayınız.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. İnsanda sesin oluşumunu kısaca açıklayınız...................................................................................................................................................

Solunum, titreşim ve yankı sisteminde yer alan organları yazınız, bu organların sesin oluşumunda oynadığı rolü açıklayınız..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

10.

20


11. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.

1. Sesin ilk üretildiği organın adı.2. Ses oluşumu için soluk alışverişini düzenleyen organlardan biri.3. Oluşan sesleri beynimize ileten organımızın adı.4. Kulak yoluyla iletilen titreşimleri algılayan organımızın adı.5. Yankı sistemi içinde yer alan organlarımızdan biri.6. Ses oluşumu için soluk alışverişini düzenleyen organların tümünü ifade eden sistemin adı.7. Sesin üretildiği organları ifade eden sistemin adı.8. Sesin çoğalmasını ve şekillenmesini sağlayan organlardan oluşan sistemin adı.

38

5

6

1

4

7

2

21



1. Ses gelişimi ve değişimi döneminde seste ne gibi değişiklikler olur? Araştırınız.2. Ses ve solunum organında meydana gelen rahatsızlıkları örnekleyen görsel materyaller

bulunuz.

Dikkat Çekme

II. ÜNİTE

SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ, SES SAĞLIĞI

İnsan hayatının en önemli evrelerinden biri kabul edilen ergenlik dönemi; fiziksel, cinsel, duygusal, zi-hinsel, sosyal değişim ve gelişimin yaşandığı süreçtir. Kızlarda ve erkeklerde etkileri farklı hissedilmektedir. Bu dönemde en belirgin değişim ise seste olan fark-lılaşmadır. Ses; kızlarda bir buçuk ton, erkeklerde bir oktav kalınlaşır. Sesteki bu farklılaşma birdenbire orta-ya çıkıp biten bir durum değildir. Mutasyon, her bireyde farklı zamanlarda başlar ve gelişimini tamamlar. Uzman görüşlerine göre sesin gelişimi ve değişimi ülkemizde yaklaşık olarak 12-15 yaşlarında başlamakta ve kızlar-da 17, erkeklerde 19 yaşına kadar sürebilmektedir.

Sesin gelişimi ve değişimi döneminde ses telleri tam olarak birleşmez. Aralarında üçgen biçiminde bir açıklık kalır. Meydana gelen açıklık nedeniyle güzel bir ses elde edilemez. Bu dönemi yaşayanlar sürecin bilincinde olup seslerini korumak zorundadırlar. Bu süreçte yapılan hatalar seste kalıcı rahatsızlıklara neden olabilir.

SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ (MUTASYON), SES SAĞLIĞI1.

Mutasyon üçgeni

1. Etkinlik

Sesinizin tonunu kontrol edemediğiniz bir dönem oldu mu? Bu dönemde neler yaşadınız? Arkadaşlarınızla paylaşınız.

22


Sesin gelişimi ve değişimi döneminde sesin korunma yollarını ve yanlış kullanımında oluşabilecek ses rahatsızlıklarını araştırınız. Bulgularınızı arkadaşlarınızla paylaşarak sınıf panosunda sergileyiniz.


SES SAĞLIĞININ ÖNEMİ VE KORUNMASI2.

Sesimiz, ruh ve beden sağlığında oluşan olumsuz durumlardan doğrudan etkilenir. Sesini yoğun şekilde kullanacak kişilerin ruh ve beden sağlığına özen göstermesi gerekir.Ses sağlığını bozacak dış etkenlere karşı dikkatli olunmalı; sigara, alkollü içkiler, acılı

besinler, çok sıcak ya da çok soğuk içecekler ve aşırı yemek tüketilmemelidir. Mevsim geçiş dönemlerinde, kuru iklimli bölgelerde, ısı farklılığı olan ortamlarda, tozlu ve kirli havalarda sağlığa dikkat edilmeli, düzenli uyku alışkanlığı kazanılmalıdır.

1. Etkinlik

Dış etkenler nedeniyle ses organlarında oluşabilecek olumsuz durumları anlatacağınız görsel bir sunum hazırlayınız.

Dış etkenlerden dolayı sesi zarar görmüş kişilerle görüşme yapınız. Görüşme sonucunu arkadaşlarınızla paylaşınız.

Her insanın sesine uygun düşen bir konuşma tonu vardır. Bu nedenle sese uygun düşen konuşma tonu bulunmalı, sesi incelterek ya da kalınlaştırarak çok kısık ya da çok yüksek sesle konuşulmamalı, ses sınırlarını zorlayacak hareketlerden kaçınılmalı, ses alıştırmalarının süresi çok uzun tutulmamalıdır.


1. Etkinlik

Sesin yanlış kullanılma durumlarını açıklayınız.

23


1. Etkinlik

Olumsuz duygu durumlarının ses sağlığı üzerindeki etkilerini tartışınız.

SES HASTALIKLARI VE NEDENLERİ3.

Sesin yanlış kullanımından, dış etkenlerden, özellikle mevsimsel durumlardan dolayı çeşitli ses hastalıkları ortaya çıkar.

Boğazda görülen bademcik iltihabı, anjin, farenjit, larenjit, gırtlak veremi, solunum organları ile ilgili bronşit, astım, akciğer veremi; burun bölgesinde nezle, burun kanamaları, sinüzit; burunda fazla et ve kemik eğriliği; tüm ses-solunum organları üzerinde oluşan tümörler ses sağlığı üzerinde tehdit oluştururlar.

Genel insan sağlığını da tehdit eden tüm bu hastalıklar; sesini yoğun kullananlar için doğru ve düzenli nefes almayı, temiz bir ses üretmeyi ve sesleri doğru bir şekilde çoğaltmayı engelleyen hastalıklardır.

Ses ve solunum organları hastalıklarını, bu hastalıkların nedenlerini ve sese verebilecekleri zararlardan korunma yollarını araştırınız. Araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız.


Sınıfınızdan gruplar oluşturarak olanaklar doğrultusunda KBB uzmanı, konuşma ve ses patoloğu, şan öğretmeni ve opera sanatçıları ile görüşmeler yapınız. Görüşme sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız.


Hastayken sesin daha dikkatli kullanılması gerektiği vurgulanır.

Uyarı

Sesin kondisyon kazanması için düzenli egzersiz yapılması gerekir. Ruh sağlığındaki olumsuzlukların ses kaslarındaki gerilimi artıracağı, boğazda kuruma

ve bedende güç kaybı gibi durumlara neden olacağı bilinmelidir.

Uyarı

24


ANI

Türk eğitim müziğinin temel taşlarından biri olan Saip Egüz, “sesin gelişimi ve değişimi” ile ilgili yaşadığı bir olayı şöyle aktarmaktadır:

“Uzun yıllar önce, çoğunluğu ses değişimi içinde bulunan bir sınıfıma öğütlerde bulunuyordum. Dersin bitiminde arka sıralarda oturan soluk yüzlü, sağlığı iyi olmayan bir öğrenci, kürsüye doğru yönelerek bana yaklaştı ve çok hafif bir sesle:

‘Efendim, ben boş zamanlarımda geçimim için çorap satıyorum. Bunu yapmak için de bağırmak zorunda kalıyorum.’ dedi ve gözleri dolu dolu benden karşılık bekledi. Ben, çocuğa karşılık olarak:

‘Bu üzüntü duyulacak bir şey değil, övünülecek bir şeydir.’ dedim ve sesine yardımcı olmak üzere, bir zil almasını bu zili çalarak daha hafif sesle satışlarını yapmasını öğütledim.”

Saip EGÜZ Toplu Ses Eğitimi

Okuma Metni

25



1. Aşağıdakilerden hangisi sesin gelişimi ve değişimi (mutasyon) döneminde sesin yanlış kullanımında oluşabilecek hastalıklardan değildir?

A) Ses kaybı B) Nodül C) PolipD) Guatr E) Ses kısıklığı

2. Ülkemizde sesin gelişimi ve değişimi (mutasyon) dönemi, hangi yaşlarda görülmektedir? Bu dönemde güzel bir ses elde edilememesinin nedeni nedir? Açıklayınız.…………………………………………………………………………………….........................……………………………………………………………………………..................................................

3. Mutasyon sürecinde insan sesinde oluşan değişiklikler nelerdir?......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Ses değişim döneminizde sesinizde gözlediğiniz değişiklikleri açıklayınız.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Aşağıdaki bilgi cümlelerinin karşısına yargı doğru ise ( D ), yanlış ise (Y) yazınız•Sesi çok incelterek ya da kalınlaştırarak konuşma, ses alanını geliştirir.( )•Ruh ve beden sağlığımız, ses sağlığımızı da yakından ilgilendirir. ( )•Düzenli ve uygun şekilde yapılan egzersiz sesin gelişmesini ve kondisyon kazanmasını sağlar.( )• Özellikle kuru iklimli bölgelerde çok daha fazla ses alıştırmaları yapılmalıdır.( )

6. Aşağıdakilerden hangisi ses sağlığını tehdit eden hastalıklardan biri değildir?A) Larenjit B) Astım C) SinüzitD) Boyun fıtığı E) Bronşit

7. Aşağıdakilerden hangisi ses hastalıklarının, sesini yoğun kullananlarda yarattığı sıkıntılardan biri değildir?

A) Sesi doğru biçimde çoğaltamamaB) Sesleri doğru duyamamaC) Temiz ses üretememeD) Düzenli nefes alamamaE) Nefesi doğru alamama

8. Aşağıdakilerden hangisi ses hastalıklarının sebeplerinden biri değildir?A) Mevsimsel durumlarB) Sesin yanlış kullanımıC) Fazla sıvı tüketmekD) Aşırı yorgunlukE) Tozlu ve kirli ortamlarda bulunmak

26



1. Şarkı söyleme pozisyonunu örnekleyen görseller bulunuz.2. Bedensel rahatlamayı sağlayacak hareketleri araştırınız. 3. Ruhsal yönden rahatlamanızı sağlayabilecek “konu”, “olay”, “kişi” vb. neler olabilir?

Düşüncelerinizi ifade eden bir kompozisyon yazınız.4. Evde sırt üstü uzanarak soluk alıp veriniz. Soluğun hangi bölgeye alındığına dikkat

ediniz.5. Öğrendiğiniz nota değerlerini kullanarak sekiz ölçülük ritim kalıbı oluşturunuz.


Doğru şarkı söyleme pozisyonlarını ayna karşısında uygulayınız.

a. Duruş Doğru şarkı solunumu, vücudun doğru duruşu ile elde edilir. Ayakta ya da otururken

en ideal duruş, omurganın dik olarak başın taşındığı duruştur. Oturarak şarkı söyleme pozisyonunda sandalyenin arkalığına yaslanmadan, ucuna doğru dik konumda oturulmalıdır. Ayaklar omuz hizasında açılarak yere tam basılmalı, baş ise karşıdaki şefi görecek doğrultuda olmalıdır. Elde nota bulunuyorsa notalar omuz hizasını geçmeyecek şekilde tutulmalı, nota yok ise eller diz üzerinde rahat bir konumda durmalıdır.

Ayakta şarkı söyleme pozisyonunda vücut ağırlığı, omuz hizasında açılmış iki ayağa da dengeli olarak bölünmeli ve ayaklar yere tam basmalı, baş ise karşıdaki şefi görecek doğrultuda olmalıdır. Elde nota bulunuyorsa notalar omuz hizasını geçmeyecek şekilde tutulmalı, nota yok ise eller serbestçe iki yana bırakılmalıdır.

DOĞRU ŞARKI SOLUNUMU1.

Dikkat Çekme

III. ÜNİTE SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM

27


b. Bedensel ve Ruhsal RahatlamaBedensel Rahatlama: Vücut hareketlerinin planlı ve düzenli yapılması sonucunda kas

sisteminin sinir sistemini etkilemesiyle dış rahatlama ve yumuşamanın sağlanmasıdır.Ruhsal Rahatlama: Olumlu düşünme yoluyla uyarılan sinir sisteminin rahatlaması,

yumuşaması ve zihinsel uyanıklığın uzun bir süre için canlı tutulmasıdır.Doğru şarkı solunumu için vücut yumuşaklığının ve rahatlığının sağlanması daha kaliteli

ses elde edilmesine ve sesin gerektiği şekilde tınlatılmasına olanak sağlar.

1. Etkinlik

Aşağıda açıklanan bedensel rahatlama etkinliklerini uygulayınız. • Ellerinizle yüz kaslarınıza masaj yapınız.• “p” sessiziyle dudaklarınızı titreştiriniz.• “r” sessiziyle dilinizi titreştiriniz.• Alt çenenizi serbest bırakınız. Alt ve üst çenenizi rahat ve seri hareketlerle birbirine yaklaştırıp birbirinden uzaklaştırınız. • Başınızı oldukça yavaş hareketlerle (içinizden on beşe kadar sayarak) soldan sağa, sağdan sola dairesel olarak çeviriniz.• İki omuzunuzu önden arkaya, arkadan öne doğru dairesel olarak hareket ettiriniz.• Kollarınızı iki yanda yere paralel uzatınız. Her iki kolunuzla da önden arkaya, arkadan öne doğru olmak üzere daireler çiziniz.• Önce sağ, sonra sol kolunuzu uzatabileceğiniz kadar yukarı uzatınız.• Kollarınızı iki yanda aşağı, serbest bırakarak silkeleyiniz.• İki elinizi belinize koyarak soldan sağa ve sağdan sola dairesel hareketler yapınız.• İki elinizle önce sağ bacağınızı sonra sol bacağınızı tutarak bel hizasına doğru çekiniz, bir süre tutup bırakınız.• Sağ ve sol ayağınızı silkeleyerek rahatlayınız.

2. Etkinlik

Öğretmeninizin kontrolünde çalınan müziği gözlerinizi kapatarak dinleyiniz. Bu esnada ruhsal olarak rahatlamanızı sağlayabilecek konu, olay, kişi vb. düşünerek rahatlamaya çalışı-nız.

Bedensel rahatlama hareketlerinde aşırıya kaçılarak fiziksel rahatsızlığa neden olunmamalıdır.

Uyarı

c. Soluk Alma Alınan soluğun diyafram ve karın kaslarının etkisiyle akciğerlerin alt yarısında

depolanmasıdır.ç. Soluk TutmaAlınan soluğun diyafram ve karın kaslarının etkisiyle soluk basıncını denetlemek ve

doğru ses üretmek için bir süre tutulmasıdır (bloke edilmesi).d. Soluk Verme Alınan soluğun diyafram ve karın kaslarının etkisiyle düzenli, istenilen basınçta ve sürede

dışarı verilmesidir.

28


• Çiçek koklar gibi soluk alınız. • İç çeker gibi soluk alınız.• Hayret anındaki gibi soluk alınız.• Korku anındaki gibi soluk alınız.• Aldığınız soluğu 5 saniye tutunuz. • Aldığınız soluğu 10 saniye tutunuz.• Aldığınız soluğu 15 saniye tutunuz.

• Aldığınız soluğu mumu söndürür gibi üfleyiniz.• Aldığınız soluğu mumun alevini titretir gibi üfleyiniz.• Aldığınız soluğu ateşi alevlendirmeye çalışır gibi hızlıca (körük gibi) alıp veriniz.• Aldığınız soluğu cama buhar yapar gibi hohlayınız.

• Ayakta şarkı söyleme pozisyonunu aldıktan sonra elleriniz belinizde, gövdeniz doksan derece olacak şekilde öne doğru eğiliniz. Almış olduğunuz soluğu hissediniz.• Oturarak şarkı söyleme pozisyonunu aldıktan sonra elleriniz belinizde, dizlerinizi hafifçe açarak öne doğru eğiliniz. Almış olduğunuz soluğu hissediniz. • Sınıf ortamına getirdiğiniz mumu önce 10 cm sonra yavaş yavaş 30 cm’ye kadar uzaktan üfleyerek söndürmeyi deneyiniz. Mumu aynı mesafelerden üfleyerek söndürmeden titretmeye çalışınız.

BAĞLI (LEGATO) SOLUK2.

1. Etkinlik

Aşağıda açıklanan bağlı (legato) soluk çalışmalarını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu, çok kısa bir süre tuttuktan sonra bağlı olarak “ f ” ve “s”sessiziyle sırasıyla 5, 10 ve 15’e kadar sayma süresinde boşaltınız.

Doğru şarkı solunumu için elinizi belinize koyarak aşağıdaki çalışmaları yapınız.

4. Etkinlik

Soluk tutma çalışmaları, soluğun çok uzun süreli tutulmasına yönelik değil; diyafram kasının kontrolünü geliştirmeye yöneliktir.

Uyarı

Bilgi Notu

Çiçeği koklar-ken, bir korku anın-da aniden ya da sırt üstü uzanıldığında alınan soluk, diyaf-ram soluğudur.

Bilgi Notu

Elinizi belinize koyarak hissettiğiniz -belinizi can simidi gibi çevreleyen- solu-numa, diyafram solu-numu denir.

sssssssssssssssssssssssssssssfffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff

3. Etkinlik

Şarkı söylemede doğru ve yanlış duruşu örnekleyen görselleri sınıf panosunda sergileyiniz.

29


HAFİF (PİYANO) SOLUK4.

KISA - KESİK (STACCATO) SOLUK3.

• Kısa - kesik ve bağlı soluk çalışmalarını aşağıda belirtildiği gibi karışık olarak uygulayınız. Çalışmaları arkadaşlarınızla birlikte çeşitlendiriniz.

Hafif (Piyano)

Hafif (Piyano)

Çalışmalarda ortaya çıkabilecek baş dönmesi, alınan fazla oksijenden kaynaklan-maktadır. Doğru ve düzenli çalışmalar sonucunda bu durum ortadan kalkacaktır.

Uyarı

Aşağıda açıklanan kısa - kesik (staccato) soluk çalışmalarını yapınız. • Almış olduğunuz soluğu, çok kısa bir süre tuttuktan sonra kısa - kesik olarak “ f ” ve “s” sessiziyle sırasıyla 5, 10, 15 ve 20’ye kadar sayma süresinde boşaltınız.

1. Etkinlik

Aşağıda açıklanan hafif (piyano) soluk çalışmalarını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu, çok kısa bir süre tuttuktan sonra “s” sessiziyle bağlı (legato), kısa - kesik (staccato) olmak üzere sırasıyla 5, 10 , 15 ve 20’ye kadar sayma süresinde boşaltınız.

1. Etkinlik

s-s-s-s-s s-s-s-s-s s-s-s-s-s s-s-s-s-s


f-f-f-f-f f-f-f-f-f f-f-f-f-f f-f-f-f-f

s-s-s-s-s s-s-s-s-s ssssssssssssssssssss-s-s-s-s ssssssssssssss s-s-s-s-s ssssssssssssss

sssssssssssssssssssssssssssssssssssssssss

Uyarı

1. Soluğunuzu burun ve ağızdan (karışık soluk) doğru bölgelere aldığınıza emin olunuz.2. Alıştırmaları bitirirken kalan soluğu basınçla boşaltınız.

30


2. Etkinlik

ORTA KUVVETTE (MEZZOFORTE) SOLUK5.

Orta kuvvette (Mezzoforte)

Orta kuvvette (Mezzoforte)

KUVVETLİ (FORTE) SOLUK6.

• Hafif (Piyano), orta kuvvette (mezzoforte) ve kuvvetli (forte) soluk çalışmalarını aşağıda belirtildiği gibi karışık olarak uygulayınız. Çalışmaları arkadaşlarınızla birlikte çeşitlendiriniz.

Aşağıda açıklanan orta kuvvette (mezzoforte) soluk çalışmalarını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu, çok kısa bir süre tuttuktan sonra “s” sessiziyle bağlı (legato), kısa - kesik (staccato) olmak üzere sırasıyla 5, 10, 15 ve 20’ye kadar sayma süresinde boşaltınız.

1. Etkinlik

Aşağıda açıklanan kuvvetli (forte) soluk çalışmalarını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu, çok kısa bir süre tuttuktan sonra “s” sessiziyle bağlı (legato), kısa - kesik (staccato) olmak üzere sırasıyla 5, 10, 15 ve 20’ye kadar sayma süresinde boşaltınız.

1. Etkinlik

Soluk çalışmaları yapılırken kalbe getireceği yükü düşünerek ev ve okuldaki çalışma sürenizi iyi planlayınız.

Uyarı

ssssssssssssssssssssssssssssssssssss

ssssssssssssssssssssssssssssssssssssss


s-s-s-s-s s-s-s-s-s s-s-s-s-s sssssssssssssssss

s-s-s-s-s s-s-s-s-s sssssssssssssssss s-s-s-s-s


Kuvvetli (Forte)

(Orta kuvvette) (Kuvvetli) (Hafif) (Orta kuvvette)

(Hafif) (Kuvvetli) (Orta kuvvette) (Orta kuvvette)

31


s-s-s-s-s s-s-s-s-s sssssssssssssssss s-s-s-s-s

GİTTİKÇE HAFİFLEŞEN (DEKREŞENDO) SOLUK8.

GİTTİKÇE KUVVETLENEN (KREŞENDO) SOLUK7.

Aşağıda açıklanan gittikçe kuvvetlenen (kreşendo) soluk çalışmasını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu diyafram ve karın kasları yardımıyla kontrollü olarak hafiften (piyano) kuvvetliye (forte) doğru “ f ” ve “s” sessizleriyle boşaltınız.

1. Etkinlik

Aşağıda açıklanan gittikçe hafifleşen (dekreşendo) soluk çalışmasını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu, diyafram ve karın kasları yardımıyla kontrollü olarak kuvvetliden (forte) hafife (piyano) doğru “ f ” ve “s” sessizleriyle boşaltınız.

1. Etkinlik

DALGALI SOLUK9.

Aşağıda açıklanan dalgalı soluk çalışmasını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu gürlük terimlerinden yararlanarak boşaltınız.

1. Etkinlik

p f

pf

Hafif (p) Hafif (p)

Kuvvetli (f)DekreşendoKreşe

ndo

1. Soluk alıştırmalarında soluk kalitesinin bozulmamasına özen gösterilmelidir.2. Soluk alıştırmalarında yapılan gürlük alıştırmalarının eser uygulamalarını doğrudan etkilediği untulmamalıdır.3. Alıştırmalar sırasında küçük rahatlama ve yumuşamalar sağlanmalıdır.

Uyarı

32


ÇABUK SOLUK ALMA10.

SOLUK FIRLATMA11.

Aşağıda açıklanan çabuk soluk alma çalışmasını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu, bağlı (legato) soluk olarak “ f ” ve “s” sessizleriyle boşaltırken el çırpılan bir anda çabuk nefes alarak bağlı soluğa devam ediniz.

1. Etkinlik

Aşağıda açıklanan soluk fırlatma çalışmasını yapınız.• Almış olduğunuz soluğu, diyafram ve karın kasları yardımıyla rezonans bölgelerini düşünerek “kıh” ve “koh” heceleriyle birdenbire dışarı atınız.

1. Etkinlik

Önce her fırlatma için soluk alınız sonra tek solukta 2-3 fırlatma deneyiniz.

Uyarı

RİTMİK SOLUK12.

Aşağıda açıklanan soluk fırlatma çalışmasını yapınız.Önceden hazırlamış olduğunuz ritim kalıbını kullanarak aldığınız soluğu “s” sessizi ile

nefesleyerek boşaltınız.

1. Etkinlik

KARMA SOLUK13.

Öğrendiğiniz tüm soluk alıştırmalarından yola çıkarak karma bir soluk alıştırması hazırlayıp uygulayınız.

1. Etkinlik

mf mf mf

kıh koh

kıh kıh koh koh

33



1. Aşağıdaki görsellerden hangisi doğru şarkı söyleme pozisyonlarından birini gösterir?

A) B) C) D) E)

SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM ÇALIŞMALARI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

ÖLÇÜTLER Evet HayırOtururken doğru şarkı söyleme pozisyonunu ayna karşısında uyguladım.Ayakta doğru şarkı söyleme pozisyonunu ayna karşısında uyguladım.Bedensel rahatlama hareketlerini uyguladım.Doğru şarkı solunumu çalışmalarını uyguladım.Bağlı (legato) soluk çalışmalarını uyguladım.Kısa-kesik (staccato) soluk çalışmalarını uyguladım.Soluğumu burun ve ağızdan doğru bölgelere almaya dikkat ettim.Hafif (piyano) soluk çalışmalarını uyguladım.Orta kuvvette (mezzoforte) soluk çalışmalarını uyguladım.Kuvvetli (forte) soluk çalışmalarını uyguladım.Gittikçe kuvvetlenen (kreşendo) soluk çalışmalarını uyguladım.Gittikçe hafifleşen (dekreşendo) soluk çalışmalarını uyguladım.Dalgalı soluk çalışmalarını uyguladım.Çabuk soluk çalışmalarını uyguladım.Soluk fırlatma çalışmalarını uyguladım.Ritmik soluk çalışmalarını uyguladım.Karma soluk çalışmalarını uyguladım.

2. Aşağıdaki cümlelerin bitiminde gösterilen yerlere yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.• Soluğun depolanmasında diyafram ve karın kasları her zaman etkilidir. ( )• Bedensel rahatlama, olumlu düşünce yoluyla uyarılan sinir sisteminin etkilenmesiyle sağlanır. ( ) • Diyafram ve karın kaslarının etkisi olmadan konuşma ve şarkı solunumu doğru yapılamaz. ( ) • İç yumuşama ile anlatılmak istenen, bedensel rahatlamanın sağlanmasıdır. ( )• Alınan havanın soluk yoluyla dışarı verilmesi, karın kasları ve diyaframın kontrolüyle olur. ( )

34



1. Bağlı soluk alıştırmaları yapınız. Bağlı soluk alıştırmalarını “u”, “a” sesli harfleri ile yapmaya çalışarak ses tellerinizin durumunu hissediniz.

2. Kısa ve kesik soluk alıştırmaları yapınız. Kısa ve kesik soluk alıştırmalarını “huh”, “hah”, ve “hoh” heceleri ile yapmaya çalışarak ses tellerinizin durumunu hissediniz.

3. Sınıfta anlatabileceğiniz bir fıkra bulunuz.4. Yankı sisteminde yer alan organları hatırlayınız.

Dikkat Çekme

Sesimizi doğru kullanabilmemiz için soluk ve ses bağlantısının kurulması zorunludur. Doğru şekilde kurulmayan soluk ve ses bağlantısı gırtlağımızda aşırı yüklenmeye neden olur. Bu durumda çalışmalara devam edilirse sesi kaybetmeye varan sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle ses ve soluk bağlantısı çalışmalarına önem vermek gerekir.

Doğru şekilde soluk alıp kısa bir süre tutunuz.Camın üzerinde buhar oluşturur gibi hohlayarak soluk veriniz. Soluk vermeye devam

ederken soluk basıncını biraz artırarak “u” seslisi ile sesi oluşturunuz. Sesi oluştururken ses tellerinizi ve titreşimini hissetmeye çalışınız.

Ses oluşturmayı keserek hohlamayı sürdürünüz ve ses tellerinizin durumunu hissetmeye çalışınız.

1. Etkinlik

Hazırlık çalışmaları kapsamında bulduğunuz fıkrayı sınıfta arkadaşlarınıza anlatınız. Kahkaha ile gülme anında ses tellerinizin durumunu hissetmeye çalışınız.

2. EtkinlikBilgi Notu

IV. ÜNİTE SES ÜRETME VE YAYMA

Kahkaha ile gülme sırasında soluk ve ses arasındaki bağ daha kolay hissedilebilir.

35


BAĞLI (LEGATO) SÖYLEME1.

Aşağıdaki alıştırmayı yönlendirmeler doğrultusunda uygulayınız.

1. Etkinlik

Aşağıda verilen bağlı (legato) söyleme alıştırmalarını “uyarı” logosu altında belirtilen yönlendirmeler doğrultusunda uygulayınız. Örnek eseri seslendiriniz.

2. Etkinlik

• Alıştırmayı esneme yansılaması yaparak “a” seslisi ile seslendiriniz.• Alıştırmayı tüm sesli harfleri, rezonans bölgesini önde tutarak seslendiriniz.

1.“a” seslisi ile yapılan alıştırmada dilinizin arka bölümünün kalkmamasına dikkat ediniz.2. Virgül ( ) işareti gördüğünüz yerlerde soluk alınız.

Uyarı

Bilgi Notu

• Alıştırmayı ağzınız kapalı “m” sessizi ile uygulayınız. Uygulama sırasında rezonansı önde, dudak bölgesinde tutmaya çalışınız

• Alıştırmayı dudaklarınız hafif aralık, dilinizi üst dişlerinizin arkasına yerleştirerek “n” sessizi ile uygulayınız.

• Alıştırmayı “u” seslisi ile yaparak rezonansı aynı bölgede tutmaya çalışınız.

mnuaa

mnuae

mnuaı

mnuai

mnuao

mnuaö

mnuau

mnuaü

mnuaa

mnuae

mnuaı

mnuai

mnuao

mnuaö

mnuau

mnuaü

yumisi

yamoso

yumisi

yamoso

yuyasa

yumisi

yayoso

yumisi

yayoso

1. Alıştırmalarda verilen bölüm tek bir solukta uygulanmalıdır.2. Alıştırmalar sesler zorlanmayacak şekilde, kromatik olarak tiz ve pes seslere doğru geliştirilmelidir.3.Gerektiği kadar soluk alınız. Fazla alınan soluğun gırtlakta baskı yaratacağını unutmayınız.

Uyarı

yumisi

yayoso

2)1)

3) 4)

Yumuşak damağın yukarı kaldırılması ile ağızda kubbe-ye benzer bir boşluk oluşur. Bu boşluk, oluşturulan sesin büyümesinde ve zenginleş-mesinde önemli rol oynar.

36


BAĞSIZ (NON LEGATO) SÖYLEME2.

Aşağıda verilen bağsız söyleme alıştırmalarını uygulayınız. Örnek eseri seslendiriniz.

1. Etkinlik

yumisi

yayoso

yumisi

yayoso

yumisi

yayoso

yumisi

yayoso

yumisi

yayoso

yuyasa

yumisi

yumisi

yayosa

yumisi

yayoso

yuyasa

yumisi

yayoso

yumisi

yayoso

yuyasa

Oy oy a man Mor dağ lar da ek sil mez du man

Söz - Müzik: Ziya AYDINTAN Dumanlı Dağlar

6)

7)

8)

9)

10)

11)

5)

1) 2)

mano

mano

mano

mano

mamnon

12)

yumisi

yayoso

yumisi

yayoso

yuyasa

mamnon

mamnon

mamnon

mamnon

mano

mano

mano

mano

mano

37


KISA - KESİK (STACCATO) SÖYLEME3.

Aşağıda verilen kısa - kesik söyleme alıştırmalarını uygulayınız. Örnek eseri seslendiri-niz.

1. Etkinlik

nahsih

hahhih

hahhih

hahhih

hahhih

nahsih

hahhih

hahhih

hahhih

hahhih

hahhih

hahhih

hahhahhahhahhahhah hah

sihnah

hihhah

hihhah

hihhah

hihhah

mano

mano

mano

mano

mamnon

mano

mano

mano

mano

mamnon

moso

moso

moso

moso

moso

DumDum

lulu

pıpı

narnar

gelsu

dikyun

sakev

naser

YüzAr

sürma

meğa

yenın

topbü

rayük

ğıza

nafer

DumlupınarMüzik: Ziya AYDINTAN

Söz: İzzet ULVİ

DumDum

lulu

pıpı

narnar

DumDum

lulu

pıpı

narnar

NeHer

dekes

şibu

ringün

bağse

lani

rına

varnar

1) 2)

4)3)

3) 4)

Hah hah ha hah hah ha hah hah ha Bir yan kı o lur dö ner kah ka ha mız

Gü le lim oy na ya lım biz Bu gün ler ça buk ge çer

Müzik: Luigi CHERUBİNİSöz: Z. AYDINTAN - S. EGÜZ

Kahkaha

1.2.

38


ÖLÇÜTLER

Bağlı (legato) söyleme çalışmalarını doğru uyguladım.Bağsız (non legato) söyleme çalışmalarını doğru uyguladım.Kısa-kesik (staccato) söyleme çalışmalarını doğru uyguladım.Soluk ve ses bağlantısını doğru kurmaya dikkat ettim.


1. Aşağıda verilen alıştırmaları uygulayarak cümlelerin bitiminde gösterilen yere yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.

2. Doğru şekilde kurulmayan soluk ve ses bağlantısının neden olacağı problem, aşağıdakilerden hangisi değildir?

A) Ses kısıklığı B) Boğaz ağrısı C) Ses kaybı D) Polip E) Diş ağrısı

3. Aşağıdaki alıştırmalarda uygulanan söyleme teknikleri, seçeneklerden hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) Legato, legato B) Legato, non legato C) Non legato, legatoD) Staccato , non legato E) Staccato, legato

hahhahhahhahhahhah hah

yumisi

yayoso

yumisi

yayoso

mano

mano

mano

mano

mamnon

sihnah

hihhah

hihhah

hihhah

hihhah

• Aşağıdaki alıştırma legato söyleme çalışmasıdır. ( )

• Aşağıdaki alıştırma non legato söyleme çalışmasıdır. ( )

• Aşağıdaki alıştırma staccato söyleme çalışmasıdır. ( )

yumisi

yayoso

SES ÜRETME VE YAYMA ÇALIŞMALARI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Evet Hayır

39



1. Uzun dalga radyo alıcısı aracılığıyla değişik ülkelerin radyo yayınlarını dinleyerek farklı dillerin tınısını anlamaya çalışınız.

2. Duygularımızı aktarmada konuşmanın etkisini nasıl arttırabiliriz?3. Konuşma tonumuzu ayarlamada nelere dikkat etmemiz gerekir?4. Konuşma tonunun iyi ayarlanmasını gerektiren meslekler hangileridir? Araştırınız.5. Doğru konuşma tonu kullanılmadığında karşılaşılacak sorunlar neler olabilir?6. Aynı duyguyu ifade eden yerli ve yabancı sözlü iki şarkı bulunuz.7. Söylediğiniz bir şarkı ya da okuduğunuz bir şiiri kaydediniz.

Dil, insanlar arasında iletişim kurmaya, düşünce ve duyguları bildirmeye yarayan ses, işaret ya da hareketlerin bütünüdür. Başlı başına yaratıcı bir etkinlik olan dil, aynı zamanda estetik içeriği olan kültürel bir değerdir.

Konuşma ise düşünce ve duyguların, başkalarına sözlü olarak bildirilmesidir. Konuşma için sesli düşünme de denir. Buna göre insanlar, düşüncelerini başkalarına

seslerle iletirler. Ancak bunu yaparken de sözlerini etkili kılmak için, jest, mimik, tonlama, vur-gulama vb. konuşmayı tamamlayıcı ögelere başvururlar. Dil ve konuşma, bireyin kendini ifade etmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Güzel konuşan ve kendini iyi ifade eden birey, toplumda her zaman daha saygın bir yere sahip olur.

Dil;İnsanları birbirine bağlar,İnsanlar arasında iletişim kurmaya yarar,İnsanları diğer canlılardan ayırır,Elde edilen deneyimin ve birikimin diğer kuşaklara aktarılmasını sağlar.

DİL VE KONUŞMANIN ÖNEMİ1.

Dikkat Çekme

“Bir ulusun dili, bütün bilim kavramlarını oluşturacak şekilde ge-lişmemişse, o ulusun bilim ve kültür alanında bir varlık göstermesi beklenemez.”

V. ÜNİTE DİL VE KONUŞMA

40


Aynı duyguyu ifade eden yabancı ve Türkçe sözlü iki şarkı seslendiriniz. Seslendirdiğiniz şarkıların üzerinizde bıraktığı etkiyi arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. Etkinlik

• Öğretmeniniz tarafından dinletilen sözsüz müzik örneğinin size neler hissettirdiğini arkadaşlarınızla paylaşınız.• Aynı müziğin size sözlü olarak dinletilmesinden sonra neler hissettiniz? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.• Eserde verilmek istenen duygunun hangisinde daha iyi yansıtıldığını tartışınız.

2. Etkinlik

Pazarda satış yapan insanları taklit ederek sesinizde oluşan yorgunluğu hissediniz.

1. Etkinlik


Görsel ve işitsel materyallerden faydalanarak yabancı ülke insanlarına ait konuşma ör-nekleri araştırınız. Bulduğunuz örnekler arasındaki farklılıkları arkadaşlarınızla tartışınız.

Günlük yaşantıda ihtiyaca göre hafif, orta ya da kuvvetli tonda konuşulabilir. Bazı insanların her durumda hafif ya da kuvvetli konuştukları gözlenebilir. Bu durum bir konuşma kusuru olarak değerlendirmeli ve konuşma eğitimi alınmalıdır.

Ayrıca sağlıklı oldukları hâlde kırık, güçsüz, titreyen ve sallanan konuşma tonlarına da rastlanmaktadır.

Konuşma bozukluklarının nedenleri arasında; solunum sorunları, ses organı rahatsızlık-ları, ruhsal nedenlere bağlı rahatsızlıklar yer almaktadır.

DOĞRU KONUŞMA TONUNU KULLANMA2.

Konuşma tonunun yanlış kullanılması kronik ses kısık-lıklarına, ciddi boğaz ve göğüs rahatsızlıklarına, hatta ses kaybına neden olabilir.

Konuşma tonu yanlış kullanıldığında tonun asıl yeri değişebilir. Örneğin daha önce tiz olan bir ses yanlış kulla-nımdan sonra pes tonlara yerleşebilir.

Bilgi Notu

Spikerlik, tiyatro oyunculuğu gibi bazı meslekler özel nitelikte ses gerektirir.

Bütün sözlü eserlerin temel ögesi dildir ve en az müzik kadar önemlidir. Bir sözlü eserin iyi yorumlanabilmesi için o dilin iyi bilinmesi gerekir. Aksi durumda müzik yapıtının etkisi kaybolur. Dil, müziği bu şekilde etkilerken, müzik de dili kelimelerin anlamını kuvvetlendirerek etkiler.

41


Kendi sesinizi kullanarak ses kayıt cihazına kaydettiğiniz bir şarkıyı veya şiiri sınıfta dinleyerek sizde bıraktığı izlenimi arkadaşlarınızın izlenimleriyle karşılaştırınız.

2. Etkinlik

Öğrencilerden gözlerini kapatmaları istenir. Ardından belirlenen öğrenci konuşma yapmaya başlar. Gözleri kapalı öğrenciler konuşan öğrencinin kim olduğunu anlamaya çalışır.

3. Etkinlik

ANI

Konuşma tonunun yanlış kullanılmasından doğan sonuçlara örnek niteliği taşıyan Saip Egüz’ün bir anısı şöyledir:

“Her öğretim yılının başında olduğu gibi o öğretim yılında da yeni aldığım öğrencilerin seslerini tanımaya çalışıyordum. İçlerinden biri gayet boğuk bir sesle konuşuyordu. Uzun soruşturmalardan sonra, giriş sınavında söylediği bir şarkıyı söylettim ve bu şarkıyı yarımşar ses incelterek tekrar ettirdim. Sonuçta sesine bariton süsü veren bu öğrencinin, hafif bir tenor sesi olduğunu anladım ve niçin böyle bastırarak boğuk bir biçimde konuştuğunu sorduğum zaman da kendisinden şu karşılığı aldım:

‘İki yıl önce ilköğretmen okulunu bitirdim ve bir köy okuluna atandım. Köy ihtiyar kurulu üyeleri ile ilk tanıştığım zaman, onların yaşlı başlı ve kalın sesli kişiler olduğunu gördüm. Hâlbuki benim incecik çocuksu bir sesim vardı. Bu sesle de bir otorite kuramayacağımı ve çocuk yerine konacağımı düşündüğüm için kalın sesle konuşmaya başladım’ dedi.

Sözü edilen bu öğrencinin sesi, bu tür konuşmasından ötürü büyük zarar görmüştü. Ancak bu kusuru, birkaç yılda düzeltilebildi”.

... Saip EGÜZ Toplu Ses Eğitimi (Kısaltılarak alınmıştır.)

Okuma Metni

42



1. Aşağıda yer alan ifadelerden hangisi dilin işlevlerinden değildir?A) Dil, değişik milletleri birbirine bağlayan önemli bir araçtır.B) Dil, ulusal kimliğin en önemli unsurlarından biridir.C) Toplumlar kültürlerini dil sayesinde gelecek kuşaklara aktarır.D) Dil, toplumun bireyleri arasında ortak duygu ve düşünce meydana getirir.E) Dil, duygu, düşünce ve hayallerimizi en etkili biçimde anlatabileceğimiz bir sistemdir.

2. Aşağıdakilerden hangisi konuşma tonunun yanlış kullanılmasından doğan bir rahatsızlıktır?A) Baş ağrısıB) İşitme kaybıC) Kulak ağrısıD) Boğaz ağrısıE) Çene yorgunluğu

3. Aşağıdaki cümlelerin bitiminde gösterilen yere cümlelerdeki yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.

• Dil kültürel bir değerdir. ( )• Konuşma tonunun yanlış kullanılması kronik ses kısıklıklarına sebep olabileceği gibi aynı zamanda ciddi rahatsızlıklara da neden olabilir. ( )• Kendileri sağlıklı oldukları hâlde sesleri titreyen, kırılan, sallanan kişilerin bazılarında bu kusurun nedeni ruhsal problemlerdir. ( ) • Yaşını büyük göstermek için konuşma tonunun asıl yeri dışında kullanılması, sesin tam yerini bulmasını sağlar. ( )

4. Aşağıdaki ifadelerde noktalı yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.• Sürekli olarak kuvvetli ya da hafif konuşma, bir …………………… olarak nitelendirilebilir.• Konuşma tonu yanlış kullanıldığında, …………… ve ………….. rahatsızlıkları yaşanılabilir.

5. Dil ve konuşma toplum için neden önemlidir? Açıklayınız.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Dil ve müzik birbirini nasıl etkiler? Açıklayınız.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Konuşma tonu yanlış kullanıldığında karşılaşılabilecek sorunlar neler olabilir? Açıklayınız.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

43

BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ

ÖĞRENME ALANIKORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER

I. ÜNİTE: ORTA ÇAĞ

II. ÜNİTE: RÖNESANS DÖNEMİ

44



1. Orta Çağ Döneminde kullanılan vokal müzik türlerini araştırınız.2. Orta Çağ Dönemi müziğinin karakteristik özelliklerini araştırınız.3. Orta Çağ Dönemi müziklerinden örnekler bulunuz.4. Halk ozanlarının toplumsal yaşam üzerindeki etkisini araştırınız.

Dikkat Çekme

ORTA ÇAĞ DÖNEMİ STİL VE YORUM ÖZELLİKLERİ1.

Orta Çağ, Hristiyanlığın başlarından 15. yüzyılın ilk yarısına kadar süren dönemdir. Kilisede çalgı yasaktır, en kutsal çalgı olarak insan sesi kabul edilmiştir. Müzik kutsal ve Tanrı’ya adanmış olmalıdır. Müzik yoluyla duaların kolay ezberletilmesi ve ayinlere tılsımlı bir hava katılması amaçlanmıştır. Bu sayede Orta Çağ Papazları yüzyıllar boyunca müzik sanatını kilise koroları ve tek sesli ilahilerle kendi egemenlikleri altında tutmuşlardır.

1. Etkinlik

Yanda verilen görseli inceleyiniz. Bu nota örneğini ölçü sayısı, ölçü çizgi-si, tek ya da çok sesli oluşu açısından değerlendirerek arkadaşlarınızla tartışı-nız.

ORTA ÇAĞI.

ÜNİTE

45


2. Etkinlik

Bulduğunuz Orta Çağ Müziği örneklerini dinleyerek stil ve yorum özelliklerini tartışınız.

3. Etkinlik

Aşağıda yer alan Orta Çağ Dönemi Gregorius Ezgisini seslendiriniz.

Hristiyanlık dünyasında tören müziği, Papa Gregorius tarafından derlenmiştir. 6. yüzyıl-da Papa Gregorius, daha önce hiç yayınlanmamış tüm ilahileri derleyerek neumalarla kalıcı kılmıştır. Belli bir ritmik düzeni olmayan ilahiler, latince olan sözleriyle tek sesli eşliksiz erkek korosuyla seslendirilirlerdi. Tören müziğinde birliği sağlamak amacıyla derlenen bu ezgiler Gregorius Ezgileri olarak adlandırılmıştır. Papa Gregorius, Schola Cantorum adında bir mü-zik okulu kurarak kilise koroları için erkek çocukları yetiştirmeyi amaçlamıştır. Eğitimli şarkıcı papazlar Hristiyan kiliselerine gönderilerek müzikte birlik sağlanmıştır. Gregorius Ezgileri 16. yüzyıla kadar Batı müziğinin esin kaynağı olmuştur. Bu ezgilerin teknik özellikleri şöyle sıralanabilir:

Organum örneği

Kilise müziği katı bir kuramcılık anlayışıyla yazılıyordu. Haçlı Seferleri aracılığıyla farklı yerleri tanıyan şövalyeler 11. yüzyıldan itibaren din dışı müziğin gelişmesinde de önemli bir yere sahip oldular. İlk defa Orta Fransa’da ortaya çıkan bu gezgin halk ozanlarına buluşçu an-lamına gelen Troubadour deniyordu. Gezgin ozanlara örnek olarak Almanya’da Minnesinger, İtalya’da Travatore, İngiltere’de Harper gibi farklı isimler verildi.

• Tek seslidir,• Sözleri latincedir,• Eşliksizdir,• Erkek sesi kullanılır,• Belli bir ritmik düzeni yoktur,• Bugünkü majör-minör ses dizilerinden farklı olarak makamsal bir yapıdadır.Çok sesli müziğin başlangıcı ile ilgi-

li bilgilere bazı kaynaklarda 10. yüzyıl bazı kaynaklarda 7. yüzyılda rastlanmaktadır.Kontrpuanın en ilkel biçimi olan organum çok sesliliğin ilk örneği olarak kabul edilmektedir.

Ro ra te coe li de su per et nu bes plu ant iu stum

A pe ri a tur ter ra et ger mi net Sal va tor rem

Orta Çağ Gregorius ezgisiRorate Coeli

46


Troubadour çalgıcılar

13. yy.da oldukça önemli bir yere sahip olan vokal müzik biçimi “motet” hem dinî hem din dışı alanda çok sesliliğe öncülük etmiştir.

Dinsel törenlerde kullanılan ayin müziğinin en gelişmiş biçimi “missa” gelişmesini 16. yy.a dek sürdürerek yeni türlere esin kaynağı olmuştur.

Çok sesliliğin gelişmesinde kulla-nılan bir diğer araç “kanon”dur. Kanon, 14.yy.da doğmuş ve İtalyan müziğinde önemli bir yer tutmuştur.

5. Etkinlik

Aşağıda yer alan Orta Çağ Dönemi kanon örneğini seslendiriniz.

Troubadour Ezgisi örnekleri araştırınız, bulduğunuz örnekleri sınıfta arkadaşlarınıza dinletiniz.


Su

I

mer is i cu men in Lhu

II

de sing cuc cu Gro

III

weth sed and

blo weth med Andspringth

IV

thew de nu Sing cuc cu Aw e ble teth

af ter lomb Lhouth af ter cal ve cu Bul loc ster teth buc ke ver teth

Mu rie sing cuc cu Cuc cu Cuc cu

wel sing ges the cuc cu Ne swik thu na ver nu

Anonim13.yy.

Sumer Is Icumen In

47


ORTA ÇAĞ DÖNEMİ ESERLERİ3.

ORTA ÇAĞ DÖNEMİ BESTECİLERİ2. Orta Çağ Dönemi önemli bestecilerinden bazıları şunlardır: Ambrosius, Gregorius, Leonin, Perotin, Adam de le Halle, Philipe de Vitry, Guillaume de

Machaut, John Dunstable, Alfanso el Sabio, Johannes Ciconia, Francesco Landini, Leonel Power.

Arkadaşlarınızla gruplar oluşturarak yukarıda yer alan Orta Çağ bestecilerinden bir ta-nesini araştırınız. Araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız. Görsel materyalleri sınıf panosunda sergileyiniz.


VerNoInAuHo

bumvuspadi

mo

pamorenparde

trisduste

tumus

hugesalpreno

manivaterbis

natuto

moda

turreris

remtur

OOOOO

OOOOO

dumsednonvirda

puexestgotus

elcepapano

ladensrens

ritbis

saiusnossalde

lunatriva

mon

tatu

moto

stra

turreris

remtur

OOOOO

OOOOO

Verbum Patris Humonatur Motet (Orta Çağ)

sadumvircre

dum

luu

goa

pax

tanipatuter

taturritraris

fecreneccrenun

cuna

puaci

datudotoa

turreris

remtur

vicremarpace

rianscenttremlis

neomlifi

glo

scinililiri

aaaaa

E ya E ya no va gau di a

1.2.3.4.5.

48



1. Aşağıdaki cümlelerin bitiminde gösterilen yerlere -Orta Çağ Dönemi müzik özelliklerini dikkate alarak- yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.

• Kilise, çalgı yerine insan sesini kullanmıştır. ( )• Müzik büyü yapmak amacıyla kullanılmıştır. ( )• Müzikte katı bir ölçü ve çalgı eşliği göze çarpar. ( )• Kilisede kullanılan ilahiler Latince sözlere dayanır. ( )

2. Aşağıda verilen ifadelerdeki noktalı yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.• Kiliseler, müziği ................ezberletmek amacıyla kullanmıştır. • Orta Çağ’da kiliselerde kullanılan tören müzikleri ...........................tarafından derlenmiştir.• .………………………..….. Papa Gregorius tarafından kilise koroları için erkek çocukların yetiştirilmesi amacıyla kurulan okulun adıdır.• ........................, ......................, ......................., ...................... Orta Çağ bestecilerindendir.

3. Orta Çağ Dönemi koro müziğinin stil ve yorum özelliklerinden üç tanesini yazınız............................................ ....................................... .....................................

4. Aşağıdakilerden hangisi 11. yüzyıldan itibaren Orta Fransa’da görülmeye başlayan gezgin ozanlara verilen addır?

A) Minnesinger B) Troubadour C) HarperD) Gregorius E) Motet

5. Aşağıdakilerden hangisi gezgin ozanların müziğin gelişimine sağladıkları katkılardandır?

A) Kilise müziklerinin birleştirilmesi B) Schola Cantorum’un kurulmasıC) Din dışı müziğin gelişmesi D) Kilisenin yüceltilmesiE) Eğitimli papazların yetiştirilmesi

6. Yandaki bulmacayı çözünüz.1. 13. yüzyılda kullanılan bir vokal müzik biçimi.2. İlk olarak Orta Fransa’da ortaya çıkan gezgin ozanlara verilen ad.3. Kilise koroları için erkek çocukları yetiştirmeyi amaçlayan okulun adı.4. 14. yüzyılda doğmuş ve İtalyan mü- ziğinde önemli bir yer tutmuş bir çok seslilik biçimi.5. Bir Orta Çağ bestecisi adı.6. Gregorius Ezgilerinde kullanılan ortak dil.7. Kontrpuanın en ilkel biçimi.8. Dini törenlerde kullanılan ayin müzi- ğinin adı.

12

3

4

7

65

8

49



1. Rönesans Döneminde kullanılan vokal müzik türlerini araştırınız.2. Rönesans Dönemi müziğinin karakteristik özelliklerini araştırınız.3. Rönesans Dönemi müziklerinden örnekler bulunuz.

Dikkat Çekme

RÖNESANS DÖNEMİ STİL VE YORUM ÖZELLİKLERİ1. Müzik tarihinde dönem geçişleri kesin tarihlerle belirtilememekle birlikte Rönesans Dönemi- nin yaklaşık olarak 15. yüzyılın ikinci yarısından 17. yüzyıl başlarına kadar uzanan dönemi kapsadığı genel kabul görmektedir. Kelime anlamı ‘yeniden doğuş’ olan Rönesansta egemen ruh, Orta Çağ müziğinin dinî havasının aksine daha insancıldır. İnsan olmanın değerinin farkına varılmasıyla dans müzikleri ve din dışı şarkılar önem kazanmış, dinî müziklerde ise daha zengin bir teknik ve derin duygular dikkati çekmiştir. Rönesans Döneminin ilk yıllarında ‘Flemenk Okulu’ bestecileri, kendi müzik anlayışlarını Röne-sans Dönemi duyuş ve düşünüşüyle birleştirerek hem dinî eserler hem de din dışı eserler üretmişler-dir. Rönesans Dönemi öncesinde vokal müzik, çeşitliliği olmayan tek tipte dinî içerikli ve uluslara-rası özellikte yazılmaktayken 15. yüzyıl ortalarından

RÖNESANS DÖNEMİII. ÜNİTE

itibaren Fransızlarda “şanson”, Almanlarda “lied”, İtalyanlarda “frottola”, İngilizlerde “carol” gibi ulusal şarkı biçimleri ortaya çıkmıştır. Dinî alandaki görüş; dinsel inançların ancak insan sesiyle ifade edilebileceği şeklindedir. Çalgı müziğinin dinî müzikte tercih edilmemesi “a capella” yani eşliksiz koroların önem kazanmasını sağlamış, bunun sonucunda armonik doku gelişmiştir.

50


1. Etkinlik

Bulduğunuz Rönesans müziği örneklerini dinleyerek stil ve yorum özelliklerini tartışınız.

2. Etkinlik

Aşağıda yer alan Rönesans Dönemi eserini seslendiriniz.

I

II

Ae gra cu r rit ad me

AegraOrlando di LASSO

Ae gra cu r rit ad me

di cum vas fe rens a ro ma ti cum

di cum vas fe re ns a ro ma ti

et a mor bo mul ti pli ci ver bo

cum et a mor bo mul ti pli ci

Bu dönemde ortaya çıkan en önemli din dışı vokal müzik biçimi “madrigal” dir. İtalya’da ortaya çıkan bu biçim sonraları dinî müzik alanında da kullanılmıştır. Katolik kilisesindeki ayinler Latince yapılırdı. Protestan kilisesinin Katolik kilisesinden ayrılmasıyla her ülke kendi dilinde konuşmaya, dua etmeye ve şarkı söylemeye başlamıştır. Böylece dinî müzik alanında Almanya’da “koral”, Fransa’da “psalm”, İngiltere’de “anthem” biçimi gelişmeye başlamıştır.

• Rönesans Dönemi eserlerinde müzik cümleleri büyük, sesler geniştir.• Ölçüler belirgin değildir.• Dramatik duyguların anlatımında yarım aralıklar (kromatik) kullanılmıştır.• Cümle bitişleri ağırlaştırılarak belirginleştirilir.• Ani değişiklikler içeren nüans ve vurgular çok nadir görülür.

51


Rönesans Dönemine rastlayan en önemli yeniliklerden biri matbaanın bulunmasıdır. Giovanni Petrucci, ilk nota basımını 1501’de Venedik’te gerçekleştirmiştir. Nota basımının gelişmesiyle değişik yörelerde bestelenen müzikler daha geniş kitlelere ulaşabilmiştir.

3. Etkinlik

Müziğin dinî etkilerden sıyrılmaya başlamasının stil üzerindeki yansımalarını, çalgı ve vokal müzik açısından tartışınız.

cu ra tur ver bo cu ra tur me

ver bo cu ra tur ver bo cu ra

di ci ver bo cu

tur me di ci ver bo cu ra tur ver

ra tur ver bo cu ra tur me di ci

bo cu ra tu r me di ci

52


4. Etkinlik

5. Etkinlik

Matbaanın bulunmasının müziğin gelişimine katkılarını tartışınız.

RönesansByrd MadrigalFlemenkA CapellaLiedMatbaa PalestrinaLassoKoroPresEser

RÖNESANS DÖNEMİ BESTECİLERİ2.

Rönesans Dönemi önemli bestecilerinden bazıları şunlardır: Giovanni Gastoldi, Orlando Gibbons, Hans Leo Hassler, Heinrich Isaac, Thomas Tallis,

Orlando di Lasso, William Byrd, Guillaume Dufay, Thomas Morley, Giovanni Pierluigi da Palestrina.

Arkadaşlarınızla gruplar oluşturarak yukarıda yer alan Rönesans bestecilerinden birini araştırınız. Araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız. Görsel materyalleri sınıf panosunda sergileyiniz.

Aşağıdaki sözcükleri tablo içinde bulunuz. Tablo içinde hiç kullanılmayan ünlü ve ünsüzler yardımıyla şifreli sözcükleri bularak kutucukların içine yazınız.


V R Ö N E S A N S OP A L E S T R İ N AR L A G İ R D A M KE S E R A A B T A MS A L K N E M E L FB Y R D M K O R O ÜZ İ A L L E P A C AL A S S O K L İ E D

Kelime Avı

53


RÖNESANS DÖNEMİ ESERLERİ3.

I

II

III

Be ne di c tus qui ve nit in

BenedictusWilliam BYRD

Ben ne di c tus qui ve

Be ne di c tus qui ve

no mi ne Do mi ni Do mi in no ne Do mi

nit in no mi ne Do mi

nit in no mi ne Do mi ni in no mi ne

ni O san na in ex cel sis O san na O

ni O san na in ex cel sis O san na

Do mi ni O san na in ex cel sis

san na in ex cel sis in ex cel sis

in ex cel sis i n ex ce l sis

O san na in ex cel sis

54



1. Aşağıdaki cümlelerin bitiminde gösterilen yerlere yargılar -Rönesans Dönemi müzik özelliklerini dikkate alarak- doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.

• Müzik büyük ölçüde dini unsurlar taşır. ( )• Vokal müzik örneği yoktur. ( )• Madrigal bu dönemde doğmuştur. ( )• Protestan kilisesinin Katolik kilisesinden ayrılması ulusal müzik türlerinin ortaya çıkmasında etken olmuştur. ( )• Müziğin içeriğinde insani ve dünyevi duyguların da işlenmesi temel fikir olarak önem kazan-mıştır. ( )

2. Aşağıdakilerden hangisi Rönesans Döneminde Fransa’da kullanılan ulusal vokal müzik türüdür? A) Frottola B) Chanson C) Madrigal D) Lied E) Koral

3. Aşağıdakilerden hangisi Rönesans Dönemi bestecilerinden değildir? A) Orlando di Laso B) Carlo Gesualdo C) Papa Gregorius D) Giovanni Pierluigi da Palestrina E)Josquin de Pres 4. Rönesans Döneminde İngiltere’de kullanılan vokal müzik türlerini aşağıdaki noktalı yerlere yazınız. Dini:…………………………... Ulusal:…………………………

5. Aşağıdaki ifadelerde noktalı yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.

• İlk nota basımı …………………….. tarafından ................... yılında …….’te gerçekleşmiştir.• Protestan kilisesinin ................... kilisesinden ayrılması sonucunda insanlar kendi dillerinde dua etmeye ve …………… ……………. başladılar.• Müzikte ana dilin kullanılması sonucunda Fransa’da dinî müzik alanında ……………… biçimi gelişmeye başlamıştır.

55


ÖĞRENME ALANIKORO KÜLTÜRÜ VE ESER

UYGULAMALARI

I. ÜNİTE: KORO DİSİPLİNİ

II. ÜNİTE: ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME

56



1. Koro çalışmasında şefin önemi ve gerekliliği hakkında bir yazı yazınız.2. Koro çalışmalarında toplu çalışma ve bireysel çalışma arasındaki farkların neler

olabileceğini araştırınız.

KORO DİSİPLİNİI. ÜNİTE

Dikkat Çekme

Koro disiplini denilince; koroda olması beklenen müzik bilgisi, becerisi ve kültürünün yanı sıra koroyu başarıya götürecek, birlikte müzik yapmayı sağlayacak kuralların tümü akla gelmelidir.

Koro eğitiminde ve yönetiminde oldukça önemli bir yere sahip olan koro disiplini kesinlikle ihmal edilemez.

Koronun bir ayağını şef diğer ayağını üyeler oluşturur. Koro disiplininin uygulanması ve yerleşmesinde koronun her bir üyesine önemli görevler düşer. Bir koro ne kadar iyi olursa olsun şefin tutum ve davranışları koroyu desteklemez, sürüklemez durumdaysa başarı elde edilemez. Diğer taraftan şef ne kadar iyi olursa olsun, koro üyeleri sorumluluklarını yerine getirmez ve koro disiplinine uymazlarsa yine çalışmalar sonuçsuz kalabilir.

Her koro üyesinin, ileride kendi korosunu kurarak koro şefi olma ihtimali göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle iyi bir koro şefinin özelliklerini, korosunu başarıya ulaştırma yollarını bilmesi beklenir.

Yönettiği koro üyeleriyle sağlıklı bir iletişim kurabilen koro şefi;• Lideri olduğu koroyu başarılı bir şekilde yönlendirebilir.• Birbirleriyle sorun yaşayan koro üyeleri arasındaki problemlerin çözümünde önemli bir etken olabilir.• Uygulayacağı yöntemlerle koroyu dinamik, istekli, üretken ve etkin kılabilir.• Koro üyeleri arasında güzel bir sevgi ve saygı bağı oluşturabilir.• Koro üyelerinin iletişim kurma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.

57


• Oluşturacağı demokratik ortamla koro üyelerinin toplumsal gelişimlerine hizmet edebilir.• Büyük bir ekip bilinciyle başarıya ulaşmada öncü olabilir.• Başarıya ulaşılması ve başarının paylaşılması, koro üyelerinin hayata daha güler yüzle bağlanma hislerini geliştirmede ve özgüvenlerini arttırmada etkili olabilir.• Yetiştireceği bazı üyelerin müziği meslek olarak seçmelerine yol açabilir.• Gerek toplumun gerekse bireylerin müzik kültürlerine katkıda bulunarak ait olduğu toplumun müzik yaşamının gelişmesine hizmet edebilir.

Koro üyelerinin her birinin varlığı koro için önemlidir. Bu sorumlulukla çalışmalardaki devamlılığa dikkat etmeleri, birbirlerini denetlemeleri gerekir.

Koro başarısını artırmada; • İnsan ilişkilerinde duyarlılık,• Birlikte iş yapma becerisi ve isteği,• Başarma arzusu,• Sorumluluk alma,• Paylaşma

gibi özelliklerin kuvvetli olması gerekir. Koro çalışmaları sayesinde bu özellikler kuvvetlendiri-lebilir.

Profesyonel bir koroya ait konser görüntüleri araştırarak şef ve koro arasındaki uyumu gözlemleyiniz.


1. Etkinlik

Koro üyelerinin çalışmalara devamsızlık yapmaları, koro başarısını nasıl etkiler, tartışınız?

2. Etkinlik

Tarihi önceden belirlenerek planlanmış çeşitli konser gezileri, festival ve yarışmaların koro açısından önemini sınıfta tartışınız.

Koro disiplininin yerleştirilmesinde dikkat edilmesi ve önem verilmesi gereken bazı unsurlar vardır:

Çalışma Sırasında Disiplin• Koro şefi ve koro üyeleri, koro disiplininin gerekliliği hakkında konuşarak ortak kararlar almalı, sorumluluklar önceden belirlenerek paylaşılmalıdır.• Koro çalışmalarının saatleri ve süresi iyi planlanmalıdır. Planlı ve düzenli çalışma, koronun verimini artırır, koro disiplininin oturmasını sağlar.• Eser uygulaması öncesinde yapılan sesle ilgili teknik çalışmaların önemi bilinmeli ve bu çalışmalara katılmada titiz davranılmalıdır.

58


• Repertuvar; koronun yetkinliği ve özellikleri göz önünde bulundurularak seçilmelidir. Zorluk derecesi yüksek eserlerin koro üyelerinin motivasyonunu düşüreceği ve bu durumun koro disiplinini olumsuz yönde etkileyeceği unutulmamalıdır. Koroya müzik zevki ve sevgisi verebilen, toplumun beğeni düzeyine olumlu katkılar sağlayabilen bir repertuvar sayesinde koro üyelerinin çalışma isteği artırılarak iç disiplinin iyi yürümesi sağlanabilir. • Esere ait partiler tek tek çalışılırken diğer gruplar kendi partilerini düşünerek çalışmayı dinlemeli, koro çalışmasından kopmadan çalışmanın içinde bulunmalıdır.

Görüntüde Disiplin• Konser öncesinde, eserlere özel uygun akustik duruşun önceden planlanarak ön çalışmalarının yapılması, konserin başarısını artırır.• Sahne kıyafetleri dikkatle seçilmeli, kıyafette abartılı görüntülerin seslendirmenin önüne geçmemesine dikkat edilmelidir.• Koro üyelerinin konser sırasında dosya kullanıp kullanmayacağı önceden planlanmalı, bütünlük açısından tüm üyelerin alınan karara uymaları sağlanmalıdır.• Sahneye çıkışta ve sahneyi terk edişte tüm üyeler yaptıkları işe ve birbirlerine saygı duymalı, yürüyüş hızı belli bir ritmle, arada boşluk bırakmadan yapılmalıdır.

Sahnede Disiplin• Koro üyeleri sahneye çıkışta gerginlikten uzak fakat ciddi bir tavırda olmalı, etrafa bakınmaktan kaçınmalı, şef sahneye çıktığı anda seyirciye değil şefe odaklanmalıdır.• Koro ve şef göz göze gelmeli, seslendirilecek eserin yansıtmaya çalıştığı ruhsal duruma hazırlanılmalıdır.• Konser sırasında dosya kullanılacaksa herkes dosyasını önceden çalışıldığı şekilde aynı anda açmalı, aynı anda kapatmalıdır. Eserlere başlamak için verilen sesler, akorlar dikkatle dinlenmelidir.• Eserlerin seslendirilmesi sırasında şefin uyguladığı tüm dinamikler ve ifadeler seyirciye yansıtılmalıdır.• Selam verme biçimi şef tarafından belirlenmeli, özel olarak çalışılmalı, tüm üyelerin bu selamlama biçimini uygulaması sağlanmalıdır.• Sahneye çıkış ve sahneyi terk ediş biçimi daha önceden planlanmalı ve uygulanması sağlanmalıdır.

3. Etkinlik

Daha önce çalışılan bir eser öğrencilerden biri tarafından yönetilir. Şef-koro arasındaki uyum sınıf içerisinde değerlendirilir.

4. Etkinlik

Her ses grubundan ikişer kişinin katılımıyla bir vokal grubu oluşturulur. Seslendirilecek eserin bir bölümünde seslerden biri susturulur. Eserin tüm ekip tarafından seslendirilmesi ile gruptan bir sesin susturularak seslendirilmesi arasındaki fark değerlendirilir.

59


5. Etkinlik

Aşağıdaki görselde koro disiplinini bozan durumları tartışınız.

F O T O Ğ R A F

6. Etkinlik

Aşağıdaki metni okuyunuz, sonunu tamamlayınız. Koro disiplini açısından yaşanan olumlu ve olumsuz durumları tartışınız.

16 Mayıs Cuma koromuzun konser günüydü. Koro ile ilk defa bir konser etkinliğine katılacak olmam beni müthiş heyecanlandırıyordu. Koronun bir üyesi olmak benim için bir hayalken, gerçeğe dönüşmüştü. Yorucu fakat bir o kadar zevkli çalışmalar sonucunda başarılı bir konser vereceğimiz beklentisini taşıyorduk. Şefimiz anlayışlı, bir o kadar disiplinli, işini iyi bilen bir yöneticiydi. Bütün koro üyeleri arasında son derece iyi bir iletişim kurabilmek için elinden gelen gayreti sarfediyordu. Hepimiz çalışmalara zamanında katılıyor, çalışma öncesindeki hazırlığımızı yapıyorduk. Artık sona yaklaşmıştık. Ertesi gün konsere çıkacak olmanın sevinciyle arkadaşlarla bir araya geldik ve eğlenmeye karar verdik. Ne de olsa çalışmalar bitmiş sayılırdı. O gece, geç vakitlere kadar bağıra çağıra şarkılar söyledik, eğlendik. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………

60



1. Aşağıdakilerden hangisi koro disiplininin sağlanmasında koro üyelerinin üstlenmesi gereken sorumluluklardan biri değildir.

A) Çalışma öncesi ön hazırlık yapmak.B) Şefin sahnede yapacağı uygulamalara dikkat etmek.C) Sahnede uygulanması planlanan selamlama şekline uymak.D) Repertuvar seçiminde titiz davranmak.E) Çalışmalara zamanında katılmak.

2. Aşağıdakilerden hangisi koro- şef uyumunu ifade etmez?A) Tüm koro üyelerinin eseri seslendirmeye aynı anda ve doğru zamanda başlaması,B) Sahneye çıkış hızının belli bir ritimle, arada boşluk bırakmadan yapılması,C) Eserde verilmek istenen duygunun seyirciye yansıtılması,D) Selamlama biçiminin kararlaştırılması ve aynı şekilde uygulanması,E) Dosyaların tüm üyeler tarafından aynı anda açılması.

3. Koro disiplinini iyi almış bir koro için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) Koro üyeleri ses sağlığının önemini bilir ve ses sağlığına dikkat eder.B) Koro üyeleri sesle ilgili teknik çalışmaların önemini bilir ve bu çalışmalara katılır.C) Koro üyeleri yaptıkları işe ve birbirlerine saygı duyar, sahneye bu ciddiyetle çıkarlar.D) Koro üyeleri üst düzey müzikal bilgi ve beceriye sahip olmalıdırlar. E) Her bir üye kendi varlığının koro için önemini bilir.

4. Bir koronun başarıya ulaşmasında koro disiplininin önemini açıklayınız......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Aşağıdaki ifadede noktalı yerleri uygun şekilde tamamlayınız.• Konser sırasında kullanılıp kullanılmayacağı önceden belirlenen ............................. şefin işaretiyle aynı anda açılmalıdır.• Koro üyeleri ve koro şefi arasında sıkı bağ ve uyum olmalıdır. Çünkü, ................................ ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................................

61


Dikkat Çekme

ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRMEII.

ÜNİTE


1. Bir eseri seslendirmeye geçmeden önce eserde temel olarak incelenmesi gereken unsurlar neler olabilir? Araştırınız.

2. Eserin seslendirilmesinde dikkate alınması gereken unsurlar neler olabilir? Araştırınız.3. “Hekimoğlu” türküsünün öyküsünü araştırarak bir sunum hazırlayınız.

1. Etkinlik

Seslendirilecek eserlerin öncelikle şekil açısından tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli, dört sesli oluşu, eşliksiz (a capella), sololu, çalgı/çalgı grubu ya da orkestra eşlikli olma durumlarından hangisine uygun olduğunu tespit ediniz.

2. Etkinlik

Seslendirilecek eserlerin ölçü sayısını ve tonunu belirleyiniz.

Eser uygulama çalışmalarında bir eseri seslendirmeye başlamadan önce eserin teknik inceleme ve çözümlemeleri yapılmalıdır.Yapılan bu çalışmalar eser hakkında her türlü bilgiye sahip olmamızı, eserin seslendirilmesi sırasında dikkat edilmesi gereken hususları ve karşıla-şabileceğimiz zorlukları önceden görmemizi sağlar.

Aşağıdaki etkinliklerin her biri 50-124. sayfalarda yer alan tüm eserler çalışılırken işlem basamakları açısından sırayla dikkate alınmalı ve gereği yerine getirilmelidir.

Uyarı

3. Etkinlik

Seslendirilecek eserlerde hız, nüans terimlerini ve nefes alma yerlerini işaretleyiniz.

62


5. Etkinlik

Verilen eserlerin sözlerini okuyunuz, sözlerde verilmek istenen duygu ve düşüncelerin neler olabileceğini arkadaşlarınızla paylaşınız.

6. Etkinlik

Aşağıdaki eserlerin;• Nota isimleri ile tartımını (bonasını) yapınız.• Sözlerini nota sürelerine uygun olarak konuşma korosu şeklinde okuyunuz. • Solfejini yapınız.• Sözlerini ekleyerek eseri seslendiriniz.

Kitap içinde yer alan İngilizce sözlü eserlerin Türkçe anlamlarını bulunuz. Nasıl telaffuz edilmesi gerektiğini araştırınız.


1. Eserler çalışılırken 6. etkinlikteki uygulama sırası takip edilmelidir.2. Eseri çalışmaya başlamadan önce “Ses Eğitiminde Soluk ve Ses Üretme Yayma” ünitesinde kazanılan beceriler doğrultusunda doğru ses üretmeye hazır hâle geliniz.3. Eser içerisinde sus işaretinin bulunduğu yerler doğal soluk alma yerleridir. Ayrıca virgül ( ) işareti gördüğünüz yerlerde de soluk alınmalıdır.

Uyarı

4. Etkinlik

62. sayfadan başlamak üzere devamında verilen eserlerde öncelikle sizi zorlayabilece-ğini düşündüğünüz müzik cümlelerini, aralıkları, tiz ve pes sesleri, melodik yürüyüşleri işaretle-yiniz. Sonra işaretlediğiniz bu bölümler üzerinde ön hazırlık çalışmaları yapınız.

mnuaa

mnuae

mnuaı

mnuai

mnuao

mnuaö

mnuau

mnuaüKor ku bil mez ge mi ci Der ler bi ze Türk gen ci

Ey de niz ma vi de niz Biz se ni çok se ve riz

DenizcilerSöz - Müzik: Faik CANSELEN

63


Moderato

Moderato

Piyano

Ninni Çek şarkısıSöz: Saip EGÜZ

HayÇokGökHer

diüzlerge

susdündece

ubakhepse

yuanmeni

ninnelekbek

ninilerler

Nin ni nin ni sus u yu yav rum nin ni

1.

2.

64


Piyano

SaGül

rıle

menrim

dilbağ

elda

debi

dirter

YarYar

yaryar

yaryar

aa

manman

yaryar

aa

manman

1. 2.

1. 2.

Halk türküsüPiyano Eşlik: Saip EGÜZ

Sarı Mendil

1.2.

65


GüTü

rüntü

şanüm

lıdağ

belda

detü

dirter

GelGel

gelgel

gelgel

aa

manman

gelgel

aa

manman

1. 2.

1. 2.

AtNowII

the footwhy

wishWish

of

II

yonshewerewere

derswon't

aa

mounhaveclarklark

tainmeandwith

thereI

couldswift

runswellwritewings

auna

and

clearderfine

could

streamstandhandfly

AtSheI'dIt's

the

At The Foot Of Younders MountainVirjinya şarkısı

footwantswriteto

of yonsomehermy

dersfreea

love's

mounhold

winlet

tainerter

dow

thereandfromthis

livesI

thisnight

ahavedisI'd

fairno

tantdraw

queenlandlandnight

She'sYetI'dI'd

handI

sendsit

it

somecanbyin

shes'smainthethe

proptainwawin

erhertersdow

andonjustall

her wayssilfornight

to

theyverlet

long

areandherand

featgoldknowcry

IAndIThat

as

for

askmanthinklove

noyofof

betothpretpret

terertyyy

pasfineMarMar

timethings

yy

thanaswherI

tomy

belove'sevglad

withhouse

erly

mycan

Iwould

sweetholdgodie

1.2.3.4.

66


Love Me TenderSöz - Müzik

Elvis PRESLEY- Vera MATSON

Piyano

LoveLoveLove

mememe

tententen

derderder

lovelovelove

mememe

sweetlongdear

NevTakeTell

ermeme

letto

you

meyourare

goheartmine

YouForI'll

haveit'sbe

madethereyours

mythat

through

lifeI

all

combethe

pletelong

years

AndAndTill

Iwe'llthe

lovenevend

youerof

soparttime

1.2.3.

67


Love me ten der love me true All my dreams full fill

For my dar lin I love you And I al ways will And I al ways will

1. 2.

1. 2.

A

Thro''Tvas

Whenman

maz

we've

graceingthatybeen

grace!

danthere

taughthowmy

gersten

sweethearttoilsthou

theto

andsand

soundfear

snaresyears

thatand

Ibright

savedgracehaveshin

amyaling

wretchfearsreadas

likerey

the

melievedcomesun

IHow'Tis

we've

Amazing Grace Britanya ezgisiSöz: John NEWTON

oncepregraceno

wascioushathless

lostdid

daysbrought

butthatmeto

nowgracesafesing God's

amapthus

foundpearfar

prasise

wastheandthan

hourblind

gracewhen

butIwillwe

nowfirstleadfirst

Ibemebe

seelievedhomegun

1.2.3.4.

68


ŞuRüz

yelgâr

dee

ğirsin

mece

nio

Moderato

Moderato

DurDur

mama

dandan

bıkbık

mama

dandan

hephep

dödö

nerner

EğDur

lengun

dila

rirşır

seyba

rezı

degün

niler

DurBir

madu

danrup

bıkbir

madö

danner

hepnaz la

dönır

ner nero

1. 2.

1. 2.

Söz - Müzik: Ziya AYDINTANPiyano eşlik: Saip EGÜZ

Yel Değirmeni

Piyano

1.2.

69


SaSaSa

rayrayray

yoyoyo

lululu

innedüz

cetaşgi

dirlıder

SaSaSa

rayrayray

yoyoyo

lululu

innedüz

cetaşgi

dirlıder

NeOBir

kayae

ranrinda

lıkgölı

gezükız

ceyaşgi

dirlı

der

loyloyloy

NeOİn

kayaşal

ranrinlah

lıkgöbi

Saray Yolu Halk türküsüPiyano eşlik: Saip EGÜZ

Piyano

1.2.3.

70


gezüze

ceyaşgi

dirlı

der

gezüze

ceyaşgi

BİTİRMELİK

dirlı

der

7. Etkinlik

“Hekimoğlu” türküsü ile ilgili hazırladığınız sunumu arkadaşlarınızla paylaşınız. Eseri seslendiriniz.

He kim oğ lu der ler be nim as lı ma

Ay na lı mar tin yap tır dım da na ri nim ken di nes li me

Halk türküsüHekimoğlu

Hekimoğlu derler ufak bir uşakBir omuzdan bir omuza narinim on arma fişek

Konaklar yaptırdım mermer direkliHekimoğlu dediğin de narinim aslan yürekli

Konaklar yaptırdım döşeyemedimÜnye de Fatsa bir oldu da narinim baş edemedim

Ünye de Fatsa arası ordu da kurulduHekimoğlu dediğin de narinim o da vuruldu

He kim oğ lu der ler be nim as lı ma

Ay na lı mar tin yap tır dım da na ri nim ken di nes li me

Halk türküsüHekimoğlu

Hekimoğlu derler ufak bir uşakBir omuzdan bir omuza narinim on arma fişek

Konaklar yaptırdım mermer direkliHekimoğlu dediğin de narinim aslan yürekli

Konaklar yaptırdım döşeyemedimÜnye de Fatsa bir oldu da narinim baş edemedim

Ünye de Fatsa arası ordu da kurulduHekimoğlu dediğin de narinim o da vuruldu

1.

2.

3.

4.

5.

71


IIII

danceddanceddanceddanced

inforonon

thethetheFri

morscribe

sabday

ning

bath

whenandand

when

thethe

Ithe

worldpha

curedsky

wasritheturned

be gunsee

lameblack

The

andbut

It's

Ithey

danced

hohard

wouldinnotlyto

the moondancepeo

dance

andandple

with

thethey

the

I Danced In The MorningSöz - Müzik: T. Syney CARTER

starswouldsaidde

notitvil

andfol

wason

thelowa

your

sunme

shameback

AndITheyThey

I camedancedwhipped

bu

downforandried

fromthetheymy

heafisstrippedbo

venher

dy

andmanandand

Ifor

theythey

dancedJameshung

thought

onandme

I

theJohnhigh'd

earththeyand

gone

atcametheybut

BetwithleftI

lememe

am the

hemand

theredance

Itheon

andaI

haddancecrossstill

mywent

togo

birthondieon

Dance

1 - 4

then where e ver you may be I am the Lord of the

dance said He And I'll lead you all where e ver you may be and I'll lead you all in the

dance said He

5

They cut me down and I leap up high I am the life that 'll

ne ver ne ver die I'll live in you if you'll live in me

I am the Lord of the dance said He

1.2.3.4.

72


Sing me the songs that to me were so dear Long long a go

Long Long AgoSöz - Müzik: Charles Edward HORN

Piyano

long long a go Call back the tones I cle light ed to hear

Long long a go long a go Tell me of plea sures too

bright to re main E cho the voi ces that sound not a gain

73


Dear are those words tho' so mourn ful so vain

Long long a go long a go long a go

AIfA

Ah

lasyoulas

Green

myin

mysleeves

lovetendlovenow

thusthatfare

you doto

youwell

medis

shoulda

wrongdainowndieu

itato

tocastdoesheartGod

mesoofI

morewanpray

off disentonto

courrapvapro

tureni

sper

teonusmety

thee

ly andsosofor

GreensleevesAnonim İngiliz ezgisi

Ie

mustI

haveven

Iam

lovedsomestill

Idi

thy

youstilltatelo

sorea

ver

longmainlonetrue

deau

come

lightlopononce

ingveryour

a

iningain

in yourcapsinand

comticilo

pavirive

nytyty

me

Green sleeves was all my joy Green sleeves was my de light

Green sleeves was my heart of gold and who but my la dy Green sleeves

1.2.3.4.

74


8. Etkinlik

Aşağıdaki eserin türünü ve ait olduğu dönemi noktayla belirtilen yere yazınız. Stil ve yorum özelliklerini söyleyiniz. Eseri seslendiriniz.

Our Fa ther who art in heav en Hal low ed be Thy Name Thy king dom come

Serbest, konuşur gibi

Thy will be done On earth as it is in heav en Give us this day our dai ly bread

And for give us our tres pass es As we for give those who tres pass a gainst us

And lead us not in to temp ta tion But de liv er us from e vil A men

............................................Our Father

75


İn cekunçde

dalbiryı

layelkıl

rıne

ma

daseryan

ÇiDalSağ

Ömür de Çiçek GibiAndantino

İskoç ezgisiSöz: Ali Ulvi ELÖVE

Piyano

Andantino

çeklarlam

sökıyü

nerrı

rek

elaler

rirrakdir

CanCanTe

dandanmiz

ee

vic

serserdan

kalkalsön

mazmazmez

ononi

dada

nan

ÖÖÖl

mürmürmez

dedeçi

böyböyçek

leleler

dirdir

KorBiz

dir

1-2 3

1-2 3

1.2.3.

76


9. Etkinlik

Aşağıda verilen “Kayadan İndim Bugün” türküsünün usulünü ve makamını belirleyiniz.Eseri seslendiriniz.

Yukarıdaki etkinlik gerçekleştirilirken “Müziksel İşitme Okuma Yazma” ve “Türk Müziği Koro Eğitimi” derslerinde edinilen bilgilerden faydalanılacaktır.

Uyarı

KaKa

yaya

dandi

inbi

dimsaz

buo

günlur

EGül

lima

deçıl

alsa

tınyaz

güo

ğümlur

Kırım ezgisiKayadan İndim Bugün

HerBen

günsa

görna

dügül

ğüm yadi

riye

mimem

NeGü

dünlün

göröm

dümrü

neaz

buo

günlur

Piyano

What will you do Love when I am go ing With white sail flow ing The seas be

What Will You Do LoveSöz - Müzik: Samuel LOVER

1.2.

77


yond What will you do love when waves di vide us And friends may

chide us for be ing fond Tho' waves di vide us and friends be

chid ing in faith a bid ing I'll still be true And I'll pray for

thee on the dis tant o cean in deep cle vo tion That'swhat I'll do

78


Ku

I

ka Bu ra ih ti yar sa kız a ğa cın da Sa

II

ğa so la sal la na sal la na ö ter

Avusturalya ezgisiSöz: Hayri AKAY

Kuka Bura

Bir

I

gün gök te güneş nur saç ma sa Kap

II

ka ran lık o lur

o gün dün ya Kap

III

ka ran lık tır O gün dün ya

Güneş Alman ezgisiSöz: Ziya AYDINTAN

ÇaFabHaO

I

larri

yatnun

sakatai

atbaçaçin

yecalışiş

II

disın

mazçi

yidansanler

İnSi

BakKo

ceyahmazşar

birbirlartez

düdugözgâh

dükmanyaba

ötüşışı

terternana

Müzik: Maurice CHEVAISSöz: Celal GÜRLER

Kanon

O ye şil çi men le re Değ ne ği ni at ço ban

Çev re ni se rip ye re Şöy le ce bir yat ço ban

Müzik: Maurice CHEVAISSöz: Celal GÜRLER

Kanon

1.

2.

79


Dağ lar dan rüz gâ rın se sin den Kır lar dan ma vi den ye şil den

Gök ler den kuş lar dan Sev giy le

her şey den Şar kı lar tür kü ler uy du ra lım

Fransız ezgisi Söz: Muammer SUN

Dağlardan

Dal lar da şu ser çe ler Bak şen len di her yer

Her sa bah gün doğ ma dan Ne gü zel ö ter ler

ISerçeler Müzik: J. J. SCHAUBLIN

Söz: Saip EGÜZ

II

Hey

I

ho no bod y at home

II

Meat nor drink nor

mon ey have I none Fill

III

the pot Ed ie Fill the pot Ed ie

Hey Ho Nobody At HomeSöz - Müzik: Thomas RAVENSCROFT

80


İBü

I

yiyük

çoa

cukdam

larol

bida

lirsen

Müzik: Maurice CHEVAİSSöz: Celal GÜRLER

Çalışmanın Tadı

ÇaTa

II

rihlış ma

yaznınsın

taa

dıdı

nını

I

Pı

GiTop

(Islıkla...)

narrakdi

lalayo

rırırum

II

kuçoev

rakrakden

kuçou

rakrakzak

Teksas ezgisiSöz: İsa COŞKUNER

Göç

İBiÖz

çeçele

memedi

dimdimğim

subuğye

ladaşil

rıyıle

nınıre

Lon

I

don 'sbur ning Lon don 'sbur ning fetch

II

the en gines fetch the

en gines Fire

III

Fire Fire Fire Pour

IV

on wa ter pour on wa ter

Büyük Britanya ezgisiLondon's Burning

1.2.3.4.

81


Hay di şar kı söy le Hay di bir lik te

Andante

Dur ma bi ze ka tıl Dan set el e le Hırs kin nef ret

u zak ol sun Neş e sağ lık bi zim ol sun Düş man lık lar

u zak ol sun Neş e sağ lık bi zim ol sun

IMüzik: Thord GUMMESSON

Söz: Salih AYDOĞAN

Mutluluk Şarkısı

II

Lo

I

how a rose e’er bloom ing

II

from ten der

stem hath sprung

III

Of Jes se's

lin eage com ing,

IV

as men of old have sung

Lo How A RoseSöz - Müzik: Melchior VULPIUS

82


Vi

I

va vi va la mu si ca vi

II

va vi va la

mu si ca vi

III

va la mu si ca

İtalyan ezgisi

Viva La Musica

Litt

I

le Jack Hor ner sat in a cor ner ea ting his Christ mas pie he

put

II

in his strumb and pulled ont a plunx and said Yum jum jum

what

III

a good boy what a good boy what a good boy am I am I

İngiliz ezgisiLittle Jack

A

I

boat a boat Haste to the fer ry For

II

We'll go o ver

to be mer ry To

III

laugh and sing and drink old sher ry

A Boat A Boat Söz - Müzik: John JENKINS

83


10. Etkinlik

Sınıf ve ses özelliklerinize uygunluğunu kontrol ederek bulduğunuz bir koro eserini ses-lendiriniz.

I

IIDuElGiEl

manvedive da

yordalı

bekenya

dağ

nimyaşillar

gübankuyma

zelcıtuvi

yureor

gök

dumle

manler

arararar

tıktıktıktık

sasasasa

nananana

veveveve da

dadada

Yurda Veda Alman ezgisi Söz: Saip EGÜZ - Ziya AYDINTAN

AyAy rıl

rılsamsam

dada

şimşim

didi

eyben

yursen

dumden

AyHas

rılre

maztin

yile

neçar

kalpa

bimcak

senkal

denbim

GüGü

zelzel

yuryur

dumdum

veve da

da

1.

2.

1.2.

84


I

Zum ga li ga li ga li zum ga li ga li

Zum Gali Eski İbrani ezgisi Söz: Hayri AKAY

Zum

II

ga li ga li ga li zum ga li ga li

HaA

şayo

lomdan

lele

menmen

AbAb

duldul

lahlah


Zum ga li ga li ga li zum ga li ga li Ab dul lah le men haA

şavo

lomoah

AbFe

dulsi

lahne

gitpüs

mişkül

paa

zara

ramış


Zum ga li ga li ga li zum ga li ga li PaA

zara

ramış

gitpüs

mişkül

Abfe

dulsi

lahne

PüsAb

küldul

değlah

mişçok

enöf

seke

silen

nemiş


Zum ga li ga li ga li zum ga li ga li EnÖf

seke

silen

nemiş

püsçok

külAb

değdul

mişlah

Fe si ne bir tek me at mış Zum ga li ga li ga li zum ga li ga li

Zum ga li ga li ga li zum ga li ga li At mış bir tek me fe si ne

85


I

II

You had a dream Well I had one too

Müzik: Charles N. DANIELSSöz: S. A. RICE - A.H. BROWN

You Tell Me Your Dream

I know mine's best couse it was of you

Come sweet heart tell me now is the time

You tell me your dream I'll tell you mine

86


Tral

I

la la la la Tral la la la Her ge ce

Moderato

Pembe Düş Müzik: Lorenz MAIERHOFERSöz: Salih AYDOĞAN

II

ay nı düş Bu pem be düş Tüm in san lar hep e le le

Hep ay nı düş bu düş Tüm in san lar hep e le le

Dans e di yor ne şey le La la la la la la la la la la la

ne şey le hep ne şey le Bu pem be bir düş bu pem be

la Ay dın lık bir ya rın i çin

düş Ay dın lık bir ya rın i çin

Tüm dün ya dost luk i çin hey

1. 2.

Tüm dün ya dost luk i çin hey

87


I

II

Vu vu vu vu vu vu vu vu vuvv Rüzgar eser

Vu vu vu vu vu vu vu vu vuvv

vu vu SelHer

lerkes

coko

şarşar

şarşar

şarşar

TitKuş

rerlar

aü

ğaçşür

vuvu

vuvu

RüzŞim

garşek

esça

serkar

vuçav

vuçav

SelHer

lerkes

çoko

şarşar

şarşar

şarşar

TitKuş

rerlar

aü

ğaçşür

BakBak

sonson

baba

harhar

vuvu

vuvu

vuvu

vuvu

vuvu

vuvu

vuvu

vuvu

BakBak

sonson

baba

harhar

vu vu vu vu

vuvu

vuvu

Şim şek ça kar vu

1. 2.

vu vu vu vu vu vu

Sonbahar Söz - Müzik: Cenan AKIN

88


I

I

ka ma zim ba zim ba za yo I ka ma zim ba zim ba zi

II

I ka ma I ka ma li o re

I ka ma zim ba zim ba za yo I ka ma zim ba zim ba zi

I ka ma I ka ma li o re

I ka ma zim ba zim ba za yo I ka ma zim ba zim ba zi

Afrika EzgisiEtiyopya ezgisi

89


EyAr

I

kıştık

sane

nakar

arne

tıkka

veyak

davar

SenNe

gitkar

güto

lepu

güo yu

lenu

Kışa Veda Alman ezgisiSöz: H. Bedii YÖNETKEN

EyAr

II

kıştık

sane

nakar

arne

tıkka

veyak

davar

SenNe

gitkar

güto

lepu

güo yu

lenu

GöNe

rüde

şekar

limdan

yihel

neva

EyEy

kışkış

sasa

nana

arar

tıktık

veve

dada

GöNe

rüde

şekar

limdan

yihel

neva

EyEy

kışkış

sasa

nana

arar

tıktık

veve

dada

11. Etkinlik

Aşağıdaki eserin seslendirilmesi sırasında sırayla birer kişi sadece dinleyici olsun.Sonunda izlenimlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

1.2.

1.2.

90


I

II

Is sızgece le ri yap yal nız gök te ki her yıl dız IsSen

sızsin

gege

cece

lele

riri

yapmin

yaldü

nızşü

Moderato

BirBir

yılyıl

dızdız

söka

nüyı

yoryor

gökdüş

tele

kiri

hermin

yılsü

dızsü

IsSen

sızsin

gege

cece

lele

riri

yapmin

yaldü

nızşü

gökdüş

tele

kiri

hermin

yılsü

dızsü

BinBin

yılu

dızmut

doo

ğulu

yoryor

KaBa

ranrış

lıu

ğamut

karülkü

şısü

gökhas

teret

ki hertür

yılkü

dızsü

Bir yıl dız ka yı yor

Doğ sun e vi mi ze bir yıl dız Bir ya da bin yıl dız

Bir ya da bin yıl dız

Doğ sun o da mı za bir yıl dız Bir ya da bin yıl dız

Bir Yıldız Kaydı Amerikan ezgisiSöz: Salih AYDOĞAN

(SON)

91


12. Etkinlik

Aşağıdaki eseri yatay ya da dikey çok seslilik açısından inceleyerek seslendiriniz.

I

II

Nen ni nen ni nen ni hu

Be bek be ni del ey le di

Nen ni nen ni nen ni hu

Yak tı yık tı kül ey le di Her ka pı ya

Nen ni nen ni nen ni hu Nen ni nen ni

AğırcaHalk türküsü

Düzenleme: Muammer SUNBebek

1.

92


kul ey le di Nen ni ne ni nen ni nen ni

nen ni hu Nen ni hu nen ni hu

nen ni ne ni nen ni be bek oy

Nen ni hu nen ni hu hu

Bebeğin beşiği çamdanSu sızıyor yufka damdanKurtulur mu gelin gamdanNenni nenni...

Dere olup taşamadımKader dağın aşamadımGelin oldum yaşamadımNenni nenni...

Takım ruhunun, birlikte çalışmanın ve söylemenin güzelliğini anlatan kısa film çekiniz. Çektiğiniz filmi sınıfta arkadaşlarınıza izletiniz.


2.

3.

93


KORO

SaTürk

ğarmen gü

kezeçi

liyi

Hako

liyu

menu

YaDal

karlar

kıkıs

naka

larnır

ebo

liyu

nenu

Halime Yugoslav ezgisiSöz: İsa COŞKUNER

DurYü

mare

danği

kise

limvinç

dodo

kurlu

YaYo

nıkrul

türmak

kübil

lermez

oko

kurlu

Yıl

I

dız o na pı rıl dar Meh tap o na ı şıl dar

Yıl

II

dız o na pı rıl dar Meh tap o na ı şıl dar

Rüz gâr o na fı sıl dar As ker Türk men oğ lu nu

Rüz gâr o na fı sıl dar As ker Türk men oğ lu nu

1.2.

94


Dawn

I

streaks through the fog of night Sun gleams o'er the

II

Dawn streaks through the fog of night

moun tain Light re flects each white capped wave As the morn grows

Sun gleams o'er te moun tain light re flects each white capped wave

bright er In the sky hear the lark

As the morn grows brigh er In the sky

Dawn now turns to day light day light

hear the lark Dawn now turns to day light

Early Dawnİsveç şarkısı

95


BirHer

I

parge

çace

buda

lutlar

yokken

neher

parşey

lakuy

gökku

lerya

YiBir

negöl

gökge

ledü

rişer

aydi

Moderato

AyMüzik: J. B. LULLY

Söz: S. EGÜZ - Ziya AYDINTAN

II

buşu

gedur

cegun

süssu

lerya

GözAy

kırçi

parzer

kenken

şimher

dian

herye

yılni

dızbir

otab

nalo

NurSey

yüzret

lütim

doses

lusiz

nayce

neben

hoşdo

güya

lümdo

serya

I

II

GökUç

tentu da

birbi

çiftzim

sukö

naye

uçdüş

tutü

Halk türküsüDüzenleme: Muammer SUN

Sunalar

Su na Su na Su na Su na Su na Su na

SuSu

nana

larlar

heyhey

SuSu

nana

larlar

Su na lar Su na lar Su na lar

I

II

GökUç

tentu da

birbi

çiftzim

sukö

naye

uçdüş

tutü

Halk türküsüDüzenleme: Muammer SUN

Sunalar

Su na Su na Su na Su na Su na Su na

SuSu

nana

larlar

heyhey

SuSu

nana

larlar

Su na lar Su na lar Su na lar

1.2.

1.2.

96


Kır

I

yo lun da ge ce yü rü yo ruz Dansdö nü şü bu ü şü mü yo ruz

AllegrettoÇekoslovakya ezgisi

Söz: İsa COŞKUNER

Gece Yürüyüşü

II

Kır yo lun da ge ce yü rü yo ruz Dans dö nü şü bu ü şü mü yo ruz Hey

Ne gü zel dü şü yor ne gü zel kar lar Ne be yaz yer ler

1.

ü şü yor dal lar Ne gü zel yer ler yu var lan

2.

97


I

II

Ev le ri ne var dım o lur mu böy le

Moderato

Ev le ri ne var dım

Ev le ri ne var dım o lur mu böy le

o lur mu böy le Ev le ri ne var dım

Bir der din o lur sa gel ba na söy le

Bir der din o lur sa

Bir der din o lur sa gel ba na

gel ba na söy le Bir der din

söy le Ev le ri ne var dım

o lur sa gel ba na söy le

Evlerine Vardım Halk türküsüSöz: Faik CANSELEN

98


13. Etkinlik

Aşağıdaki eseri eşlikle uyumlu biçimde seslendiriniz.

Eser uygulamalarının her aşamasında doğru duruşa, doğru soluk alıp vermeye ve doğru ses üretmeye dikkat ediniz.

Uyarı

Piyano

I

II

Shepherd Shepherd Müzik: Henry PURCELLSöz: John DRYDEN

Düzenleme: Victoria MEREDİTH

99


Shep herd shep herd leave de coy ing are sweet on sum mer's day

Shep herd shep herd leave de coy ing Pipes are sweet on sum mer's day

Here with dance and song en joy ing trip we light our roun de lay


Pipes

100






101


High a bove bright sun is shin ing Na ture joins in our de light

High a bove bright sun is shin ing Na ture joins in our de light

Mirth and mu sic all com bin ing play and dance now day and night

Mirth and mu sic all com bin ing play and dance now day and night

102


play and dance now play and dance now

and night play and dance now

play and dance now play and dance now day and night

play and dance now play and dance now day and night

103


14. Etkinlik

Aşağıdaki eserin bölümlerini işaretleyiniz. Eserin bölümlerinde verilmek istenen duyguyu sınıfta tartışınız. Eseri seslendiriniz.

Kar

I

deş o lun ey in san lar Bu nu is ter Tan rı mız

Moderato

Kar

II

deş o lun ey in san lar Bu nu is ter Tan rı mız

III

Bu dün ya da her şey ge çer Yal nız sa na dost ka lır

Bu dün ya da her şey ge çer Yal nız sa na dost ka lır

İn san lı ğa doğ ru lu ğa Göğ sü nü aç kork ma dan

İn san lı ğa doğ ru lu ğa Göğ sü nü aç kork ma dan

Müzik: Ludvig van BEETHOVENSöz: Ziya AYDINTAN

Neşeye Şarkı

104


Hür doğ muş tur in san oğ lu Hür ya şa mak hak kı dır

Hür doğ muş tur in san oğ lu Hür ya şa mak hak kı dır

Koro

AsOn

theher

blackcheek

birdthe

inrose

thewas

springborn

NeathMu

thesic

wilwhen

lowshe

treespoke

Aura LeeMüzik: George R. POULTON

Söz: W.W. FOSDICK

SatIn

andher

pipedeyes

Ithe

heardrays

himof

singmorn

SingIn

ingto

Ausplen

rador

Leebroke

Au

III

ra Lee Au ra Lee maid with gold en hair

III

Sun shine came a long with thee And swal lows in the air

17. Etkinlik

Aşağıdaki çok sesli eserde kendi partinizin dışındaki partiler çalışılırken kendi partinizi zihninizden söyleyerek takip ediniz.

1.2.

105


I

II

III

Pastime With Good CompanySöz - Müzik: Henry VIII

1.PastGrant

2.YouthGrant

timeto

themust

withlast

passnee

goodbutanddy

comnondownthings

pa

theand

withny

nighyearsbest

Isoforoh

loveGod

Godgood

andbidoncan

shallme

earthprance

untheforus

tilspipasto

ritI

of

thy

die

times

2.

jestlife For

FormyI

pasgo

timethere

Iin

singcheap

andeast

dancedress

mysur

heartprise

isus

deadall

willthe

1. 2.

do'erwho

thesecan

fallsay

Forbut

mymirth

comand

fortplay

Whois

shallbut

beof

thatall

ForFor

thatall

106


15. Etkinlik

Aşağıdaki eseri nüans terimlerine uygun olarak seslendiriniz.

16. Etkinlik

Aşağıdaki eseri seslendiriniz. Aynı eserin profesyonel bir koro tarafından seslendirilmiş kaydını bularak izleyiniz veya dinleyiniz. İzlediğiniz ya da dinlediğiniz kaydı kendi koronuzla karşılaştırınız.

I

II

III

Your shin ing eyes and gold en hair your li ly ros ed lips most fair

Your Shining EyesSöz - Müzik: Thomas BATESON



your li ly ros ed lips most fair your o ther beau ties that ex

your li ly ros ed lips most fair your o ther beau ties that ex

your li ly ros ed lips most fair: your o ther beau ties that ex cel

107


cel your o ther beau ties that ex cel men can not

cel your o ther beau ties that ex cel men can not choose but like them

your o ther beau ties that ex cel men can not choose but like them

choose but like them well men can not choose but like them well But

well, but like them well men can not choose but like them well But

well, but like them well men can not choose but like them well But

when for them they say they’ll die they say they’ll die be

when for them they say they’ll die they say they’ll die be lieve them

when for them they say they’ll die they say they’ll die be lieve

108


1. 2.

lieve them not they do but lie be lieve them not they do but

not they do but lie but lie be lieve them not they do but

them not they do but lie be lieve them not they do but

lie be lieve them not they do but

lie be lieve them not, they do but lie be lieve them

lie be lieve them not they do but lie

lie be lieve them not they do but lie But lie

not they do but lie they do but lie But lie

they do but lie But lie

109


18. Etkinlik

Aşağıdaki eserin seslendirilmesi sırasında kendi sesinizi, grubunuzun sesini ve koronun tümünün sesini dinleyerek koro ile uyumlu ses üretiniz.

Eser uygulamalarının her aşamasında entonasyona dikkat ederek detone olmamaya özen gösteriniz.

Uyarı

IV

HaHa

I

waiwai

ii's

poown

notrue

isons

NaBe

naloy

ial

kouto

moyour

ichief

KaYour

lacoun

nitry's

HaHa

II

waiwai

ii's

poown

notrue

isons

NaBe

naloy

ial

kouto

moyour

ichief

KaYour

lacoun

nitry's

HaHa

III

waiwai

ii's

poown

notrue

isons

NaBe

naloy

ial

kouto

moyour

ichief

KaYour

lacoun

nitry's

HaHa

waiwai

ii's

poown

notrue

isons

NaBe

naloy

ial

kouto

moyour

ichief

KaYour

lacoun

nitry's

Hawaii Ponoi Müzik: Heinrich BERGERSöz: King KALAKAUA

1.2.

1.2.

1.2.

1.2.

110


Aliege

liand

ilord

kethe

AA

lili

ii

MaFa

kuther

aa

labove

nius

eall

KaKa

meme

haha

Aliege

liand

ilord

kethe

AA

lili

ii

MaFa

kuther

aa

labove

nius

eall

KaKa

meme

haha

Aliege

liand

ilord

kethe

AA

lili

ii

MaFa

kuther

aa

labove

nius

eall

KaKa

meme

haha

Aliege

liand

ilord

kethe

AA

lili

ii

MaFa

kuther

aa

labove

nius

eall

KaKa

meme

haha

meme

haha

ee

NaWho

kaguard

uaed

ein

pathe

lewar

MeWith

kahis

i hespear

meme

haha

ee

NaWho

kaguard

uaed

ein

pathe

lewar

MeWith

kahis

i hespear

meme

haha

ee

NaWho

kaguard

uaed

ein

pathe

lewar

MeWith

kahis

i hespear

meme

haha

ee

NaWho

kaguard

uaed

ein

pathe

lewar

MeWith

kahis

i hespear

111


19. Etkinlik

Aşağıdaki eseri çok seslilik açısından yatay ve dikey olma durumunu belirleyerek seslendiriniz.

I

II

III

IV

All night all day An gels watch ing o ver me my Lord




All night all day An gelswatch ing o ver me




All Night All DayAmerikan şarkısı

I

II

III

IV









All Night All DayAmerikan şarkısı

112


I

II

III

IV

StarsMoon

Dreams

ofofof

thethethe

sumsumsum

mermermer

nightnight

night FarFarTell

indownher

yonyonher

azwestlov

ureerner

deepssteepskeeps

StarsMoon

Dreams

ofofof

thethethe

sumsumsum

mermermer

nightnightnight

FarFarTell

indownher

yonyonher

azwestlov

ureerner

deepssteepskeeps

HideSink

Watch

hidesinkwhile

yourinin

goldsil

slum

enverber

lightlightlight

She sleeps my la dy sleeps

HideSink

Watch

hidesinkwhile

yourinin

goldsil

slum

enverber

lightlightlight

She sleeps my la dy sleeps

Stars Of The Summer Night Müzik: I. B. WOODBURYSöz: Henry W. LONGFELLOW

1.2.3.

1.2.3.

113


She sleeps she sleep my la dy sleeps

She sleeps she sleep my la dy sleeps

I

II

III

IV

Oy oy oy oy oy

Oy oy oy oy oy

Oy oy oy oy oy

Oy oy oy oy oy

Düzenleme. Hakan ÖNSÖZ

Uzun İnce Bir YoldayımSöz - Müzik: Aşık Veysel ŞATIROĞLU

114


UDün

zunya

inya

cegel

birdi

yolğim

daan

yımda

udün

zunya

inya

cegel

birdi

yolğim

daan

yımda

oy oy udün

zunya

inya

cegel

birdi

yolğim

daan

yımda

oy oy oy udün

zunya

inya

cegel

birdi

yolğim

daan

yımda

oy oy oy udün

zunya

inya

cegel

birdi

yolğim

daan

yımda

giyü

dirü

yodüm

rumay

günnı

düzza

geman

ceda

giyü

dirü

yodüm

rumay

günnı

düzza

geman

ceda

oyoy

oyoy

giyü

dirü

yodüm

rumay

günnı

düzza

geman

ceda

oyoy

oyoy

oyoy

giyü

dirü

yodüm

rumay

günnı

düzza

geman

ceda

oyoy

oyoy

oyoy

giyü

dirü

yodüm

rumay

günnı

düzza

geman

ceda

1.2.

115


bili

miki

yoka

rumpı

nelı

halbir

dahan

yımda

gi di yo rum gün düz ge ce

oy ne halbir

dahan

yımda


oy ne halbir

dahan

yımda


oy ne halbir

dahan

yımda


gün düz ge ce gün düz ge ce




116


gün düz ge ce oy oy

1. 2.



gün düz ge ce oy oy oy oy oy oy

20. Etkinlik

Aşağıdaki eserin seslendirmeye hazırlık aşamalarını görüntülü olarak kaydediniz. Geli-şim sürecini yorumlayınız.

I

II

III

IV

GörYi

mene

dimbir

kimgül

seni

dehal

BöyAl

ledı

birbu

dilgön

rülü

bamü

Söz - Müzik: İsmail Dede Efendi Düzenleme: Ziya AYDINTAN

Yine Bir Gülnihal

YiGör

neme

birdim

gülkim

nise

halde

AlBöy

dıle

bubir

göndil

lürü

müba

GörYi

mene

dimbir

kimgül

seni

dehal

BöyAl

ledı

birbu

dilgön

rülü

bamü

GörYi

mene

dimbir

kimgül

seni

dehal

BöyAl

ledı

birbu

dilgön

rülü

bamü

1.2.

1.2.

1.2.

1.2.

117


BöySim

le kaşten

böygon

leca

gözfem

BöyBi

lebe

eldel

böyol

legü

yüzzel

1.

SimBöy le

tenkaş

gonböy

cale

femgöz

BiBöy

bele

delel

olböy

güle

zelyüz

BöySim

le kaşten

böygon

leca

gözfem

BöyBi

lebe

eldel

böyol

legü

yüzzel

BöySim

le kaşten

böygon

leca

gözfem

BöyBi

lebe

eldel

böyol

legü

yüzzel

böyol

legü

yüzzel Aaa Aaa Aaa

2.

olböy

güle

zelyüz

AA

teşı

şinkın

ruhbağ

lerı

rinı

yaküz

tıme

böyol

legü

yüzzel

AA

şıte

kınşin

bağruh

rıle

nıri

üzyak

metı

böyol

legü

yüzzel

AA

şıte

kınşin

bağruh

rıle

nıri

üzyak

metı

118


Aaa Aaa Aaa

buye göz

gönsülü

zermü A

Ateşı

şinkın

ruhbağ

lerı

rinı

yebu

gözgön

sülü

zermü

AA

şıte

kınşin

bağruh

rıle

nıri

yebu

gözgön

sülü

zermü

AA

şıte

kınşin

bağruh

rıle

nıri

ElPür

ae

manda

pekpür

yace

manfa

HerPek kü

za

PürEl

ea

daman

pürpek

ceya

faman

PekHer

küza

ElPür

ae

manda

pekpür

yace

manfa

HerPek

zakü

ElPür

ae

manda

pekpür

yace

manfa

HerPek

zakü

119


çük pek gü zel pek gü zel

1. 2.

çükman

pekol

gügü

zelzel

pekol

gügü

zelzel

mançük

olpek

gügü

zelzel

olpek

gügü

zelzel

mançük

olpek

gügü

zelzel

olpek

gügü

zelzel

21. Etkinlik

Çalışılan eserleri seslendirmek üzere konser organizasyonları düzenleyiniz. Konserlerde kaydedilen sahne performanslarını yorumlayınız.

III

IIIIV

Nay ni nay ni nay ni nay nay nay na ri nay na ri nay na ri nay

Karanfil Deste GiderHalk türküsü

Düzenleme: Ercan BAŞ

Nay ninay ninay ninaynay nayna rinayna rinayna rinay nayna rinayna rinayna rinay

Nay ninay ninay ninaynay nayna rinayna rinayna rinay nayna rinayna rinayna rinay

120


nay na ri nay na ri nay na ri nay Na nay na nay na nay na nay na

nay na ri nay na ri nay na ri nay Na nay na nay na nay na nay na

nay na nay na nay na nay

D.C.

Ka ran fil des te gi der

nay na nay na nay na nay Na nay

Na nay ko ku su dos ta gi der Na nay

Hah hahha na nay Nanay Hah hahha na nay

be nim kal bim de sen sin Na nay

Na nay Hah hah ha na nay

se nin kal bin de kim ler Na nay Na nay na nay

Na nay Hah hahha na nay

121


na nay el le rin ma lı çü rük bel le rin ba ğı gün o lur dev ran dö ner

hah hah hah hah hah hah hah ha

ben de sa ra rım ya ri Na nay na nay na nay na nay na nay na nay na

ben de sa ra rım ya ri Na nay na nay na nay na nay na nay na nay na

nay na nay

D.C.


nay na nay Ku ru çeş me ak mı yor Na nay


yar yü zü me bak mı yor Na nay


Üç des te gül kok la dım Na nay

122


Na nay Hah hah ha na nay Na nay na nay

ya rim gi bi kok mu yor Na nay

na nay el le rin ma lı çü rük bel le rin ba ğı gün o lur devran dö ner

hah hah hah hah hah hah hah ha

ben de sa ra rım ya ri Na nay na nay na nay na nay na

ben de sa ra rım ya ri Na nay na nay na nay na nay na

nay na nay na nay na nay na nay

nay na nay na nay na nay na nay(SON)

123


I - II

III - IV

Let us break bread to geth er on our knees

Let us breakbread to geth er on our knees When I

fall down on my knees with my face to the ris ing

sun Oh Lord have mer cy on me

Anonim SpiritualLet Us Break Bread Together

124


I

II

III

IV

CeaseIn

notyour

wetdeep

eyesfloods

Hisdrown

merall

ciesmy

tofaults

enand

CeaseIn

notyour

wetdeep

eyesfloods

Hisdrown

merall

ciesmy

tofaults

enand

treatfears

ToNor

crylet

forhis

veneye

geancesee

Sinsin

dothbut

nevthrough

ermy

ceasetears

treatfears

ToNor

crylet

forhis

veneye

geancesee

Sinsin

dothbut

nevthrough

ermy

ceasetears

Drop drop slow tears And bathe those beau teaurs

Drop Drop Slow TearsOrlando GIBBONS


feet Which brought from heav'n The news and Prince of Peace


I

II

III

IV

CeaseIn

notyour

wetdeep

eyesfloods

Hisdrown

merall

ciesmy

tofaults

enand

CeaseIn

notyour

wetdeep

eyesfloods

Hisdrown

merall

ciesmy

tofaults

enand

treatfears

ToNor

crylet

forhis

veneye

geancesee

Sinsin

dothbut

nevthrough

ermy

ceasetears

treatfears

ToNor

crylet

forhis

veneye

geancesee

Sinsin

dothbut

nevthrough

ermy

ceasetears


Drop Drop Slow TearsOrlando GIBBONS




1.2.3.

1.2.3.

125


ÖLÇÜTLER Evet Hayır

Eserin türünü inceledim. Eserin bestecisini araştırdım ve buldum.Eserin tonunu-makamını buldum.Eserin ölçü sayısını-usulünü buldum.Eseri yatay- dikey çok seslilik açısından inceledim.Şarkı söylemeye başlamadan önce bedensel ve ruhsal rahatlamaiçin gerekli çalışmaları yaptım.Şarkı söylerken doğru duruş pozisyonunu uyguladım.Entonasyona dikkat ettim.Şarkı söylerken koro ile uyuma dikkat ettim. Koro çalışmalarına katılmadan önce ön çalışma yaptım.Koro çalışmalarında gerekli malzemeleri (nota, dosya vb.) yanımda bulundurdum.Konser sırasında görüntüde disipline dikkat ettim.Eserleri seslendirirken yansıtılmak istenen ifadeleri ve dinamikleri doğru uyguladım.Konser sırasında sahneye çıkış ve sahneyi terk ediş biçimlerine dikkat ettim.Konser sırasında şef ile uyuma dikkat ettim. Konser bitiminde selamlama biçimini doğru uyguladım.Eseri yorumlarken stil ve yorum özelliklerine dikkat ettim.Eserleri seslendirirken müzikte verilmek istenen duyguları uygulamaya dikkat ettim.


ESER UYGULAMA ÇALIŞMALARI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

126


TERİMLER SÖZLÜĞÜA

allegretto: Eserin allegrodan biraz daha ağır tempoda çalınacağını belirten hız terimi.allegro: Eserin canlı, neşeli ve hızlı tempoda çalınacağını belirten hız terimi.andante: Eserin yavaş tempoda çalınacağını belirten hız terimi.andantino: Eserin andanteden daha canlı, daha hızlı tempoda çalınacağını belirten hız terimi.

B bona: Notaları sadece ritmik değerleriyle okuma.

Ddetone: Eserin seslendirilişi sırasında, seslerin bulunması gereken perde frekansının dışına çıkması. Ton dışına çıkma.diyafram: Akciğerle solunum yapan memelilerde göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran, alınan nefesin kontrollü bir biçimde kullanımını sağlayan kas ve bağ dokusundan oluşan kubbemsi yapı.

Eentonasyon: Ses tutarlılığı. epiglot: Dilin arkasında, gırtlak başlangıcının, yani solunum yollarının ağıza açıldığı yerin üzerinde bulunan, yaprak şeklindeki, mukoza ile örtülü bir kıkırdak parçası.

Ffarinks(farenks): Ağız boşluğu ile yemek borusu arasında uzanan kısa, kaslı bir kanal. Yutak.fonasyon: Özel anatomik yapılar aracılığıyla, işitilebilen seslerin çıkarılması.forte (f): Bir eseri kuvvetli gürlükte çalma, söyleme.

Gguatr: Boyundaki troit bezinin aşırı büyümesiyle beliren hastalık. Hhertz: Kısaca “Hz” ile gösterilen ve bir saniyede salınan dalga boyu sayısını ifade eden frekans birimi.hiyoid : Dil kemiği.

Jjest: Herhangi bir şeyi açıklamak için genellikle el, kol ve baş ile yapılan içgüdüsel veya iradeli hareket.

Kkanon: Belli kurallar dahilinde özel olarak kurgulanmış bir müzik eserinde, en az iki ya da daha çok sesin aynı anda ve belirli aralıklarla birbirini taklit ederek oluşturdukları bütün.kontrpuan: Bestecilikte, akorlara dayalı armoninin yerine, zaman beraberliğinden yararlanarak birçok ezgiyi üst üste getirme sanatı.krikoid (Cricoid): Kıkırdak.kromatik: Yarım tonlardan oluşan (ses dizisi).

127


Llarinks(larenks): Memeli hayvanlarda ve insanda ses çıkarma organı olarak da görev yapan, soluk borusunun kıkırdak iskeletle desteklenmiş üst bölgesi. Gırtlak.legato: Bağlı. Bir parçanın notalarını ara vermeden birbirine bağlayarak söyleme, çalma.

Mmakam: Türk müziğinde dizilerin işleniş biçimine verilen ad.mezzoforte (mf): Bir müzik eserini orta kuvvetteki gürlükle çalma, söyleme.mimik: Yüz, el, kol hareketleriyle düşünceyi anlatma sanatı.moderato: Eserin orta hızda bir tempoyla çalınacağını belirten hız terimi.

Nnodül: Düğümcük, bezecik.non legato: Bağsız. Bir parçanın notalarını ara vererek birbirine bağlamadan söyleme veya çalma.

Ooktav: Sekiz seslik aralık.organum: Paralel iki ezgiden oluşan ilkel çok seslilik biçimi.

Ppiyano (p): Bir müzik eserini hafif gürlükte çalma söyleme.polip: Mukoza ile kaplı boşluklar içinde gelişen, yumuşak telsel, genellikle saplı bir armut biçiminde ur. Rrepertuvar: Bir müzisyen, müzik topluluğu veya koronun seslendirmesi için seçilip hazırlanan eserlerin listesi.rezonans: Tınlayış, yankı. Aynı ses yüksekliğindeki iki titreşim kaynağından birinin titreşime başladığında diğerinin de ona uyarak titreşmesi.

Ssinüs: Organların ya da dokuların arasındaki boşluk ya da herhangi bir açıklık.solfej: Notaları ait oldukları frekanstaki seslerle okuma.staccato: Müzikte, notaları birbirine bağlamaksızın, kesik kesik çalma söyleme.

Ttiroid: Boynumuzun ön tarafında bulunan kelebek şeklindeki salgı bezi.ton: Birbirini izleyen iki nota arasındaki ses farkı.

Yyansılama: Örnek alınması istenen davranış biçiminin olduğu gibi yinelenmesi.

128


KAYNAKÇA

AKAY, Hayri, Asırlık Çınar Seçme Koro Eserleri, Türkiye Polifonik Korolar Derneği Yayınları, Ankara, 2003.ARKAN, Muzaffer, Koro Eğitimi ve Yönetimi, Birinci Baskı, MEB Devlet Kitapları, İstanbul, 1971.ARSEVEN, Veysel, Çoksesli Halk Türküleri, Maarif Basımevi, İstanbul, 1957.AYDOĞAN, Salih, Koro Şarkıları ve Türküleri Okul Koroları İçin, Arkadaş Yayınevi, Ankara, 2005.AYDOĞAN, Salih, Evrensel Koro Şarkıları, Elit Yayıncılık, Ankara, 2001.CEVANŞİR, Benhut ve GÜREL Güzin, Foniatri, Sanal Matbaacılık, İstanbul, 1982.ÇEVİK, Prof. Suna, Koro Eğitimi Yönetimi ve Teknikleri, Yurt Renkleri Yayınevi, Ankara, 1999.ÇEVİK, Prof. Suna, Koro Albümü,Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara, 2000.DAVRAN, Yalçın, Şarkı Söyleme Sanatının Öyküsü, Evrensel Müzikevi, Ankara, 1997.EGÜZ, Saip, Piyano Eşlikli Okul Şarkıları, Doğuş Matbaacılık, Ankara, 1978.EGÜZ, Saip, Piyano Eşlikli Halk Türküleri I-II, Doğuş Matbaacılık, Ankara, 1982EGÜZ, Saip, Koro Eğitimi ve Yönetimi, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1981.EGÜZ, Saip, Toplu Ses Eğitimi I Temel Konular, Doğuş Matbaacılık, Ankara, 1999. ELMAS, Yücel, Ses Eğitiminde Gecikme ve Yarattığı Sorunlar, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1987.EVREN, Gül Fahriye, Ses Eğitimi Yöntemlerinin Ses Hastalıklarının Tedavisinde Kullanımı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2006.FALLER, Adolf ve Michael Schünke, The Human Body, Theime, New York, 2004.HELVACI, Ayhan, Ses Eğitiminde Nefes ve Atak, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 1995.İKESUS, Saadet Altan, Ses Eğitimi ve Korunması, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1965.KIZILDELİ, Nurdan, Mutasyon Döneminde Ses Eğitiminin Önemi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2001.KOLÇAK, Olcay, Ses Eğitimi ve Şarkı Sanatı, Esin Yayınevi, İstanbul, 1998.MALKOÇ, Tülin, Ses Eğitiminin Ergenlik Döneminde Ses Fonksiyonları Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1998.METİN, Elif, İnsan Sesinde Fizyolojik Gelişim ve Değişim(Mutasyon) Döneminin Şarkı Söylemeye Etkilerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu, 2001.MİMAROĞLU, İlhan, Müzik Tarihi, Varlık Yayınları, İstanbul, 1990.OKATAN, İlknur, Şarkı Söyleme Sanatı ve Eğitimi, I. Ulusal AGSL Müzik Bölümleri Sempozyumu, Yay. Haz. Gülay Göğüş, UÜ Basımevi, Bursa, 1997.ÖMÜR, Mehmet, Sesin Peşinde, Pan Yayıncılık, İstanbul, 2001.ÖNALDI, Şenel, Güzel Ses Çıkarma Sanatı, Afa Matbaacılık, İstanbul, 1978.ÖZTÜRK, Serdar, Seçkin ve Eğitici Konularda Çoksesli Koro Şarkı ve Türküleri, Söz Sanat Ajansı Yayınları, İstanbul, 2004.ÖZTÜRK, Serdar, Seçkin ve Eğitici Konularda Çoksesli Koro Şarkıları, Söz Sanat Ajansı Yayınları, İstanbul, 2004.SAY, Ahmet, Müzik Ansiklopedisi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2005.SEZGİN, Levent, Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencilerinin Dönemsel Ses Özellikle-rine Uygun Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretiminde Kullanılabilecek Eserler Üzerine Antolojik Bir Çalışma Önerisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2009SİLVER BURDETT COMPANY, Music In Our Times, USA, 1959.

129


STEWART K., Elizabeth, The National Standarts For Arts Education: A SelectedApplication To Representative Quality Choral Literatüre For Boys Changigng Voices, Michigan, 1999.SUN, Muammer, Çoksesli Türküler, Ajans Türk Matbaacılık, Ankara, 1981.SUN, Muammer, Gençlik Koroları İçin Koro Dağarcığı I, Evrensel Müzikevi, Ankara, 1991. SUN, Muammer, Gençlik Koroları İçin Koro Dağarcığı, Sun Yayınları, Ankara, 2005.SUN, Muammer, Çocuklar ve Gençler İçin Şarkı Demeti 1960-2006, Sun Yayınevi, Ankara, 2006.TAŞER, Suat, Konuşma Eğitimi, Papirüs Yayınevi, İstanbul, 2000.TÖREYİN, Prof. Dr. Ayşe Meral, Ses Eğitimi, Sözkesen Matbaası, Ankara, 2008.TÖREYİN, Prof. Dr. Ayşe Meral, Mutasyon Döneminde Harcanan Sesler ve Eğitimi, Müzik Eğitimcileri Derneği (MÜZED) Dergisi, S 12, Grafiker Ofset, Ankara, 2005.Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2005. TÜRKMEN, Emel Funda, Anadolu Güzel Sanatlar Liselerindeki Ses Problemleri,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 1999.UÇAN, Ali, Müzik Eğitimi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 1994.USHER, Ann L., Tracking The Adolecent Male Voice Mutation: Public Middle School Choral Teachers’ Preparation, Practices, And Success, Ohio, 2005.YALÇIN, Melek, Soprano Sesinin Özellikleri ve Eğitimi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2006.Yazım Klavuzu, TDK Yayınları, Ankara, 2005. YİĞİT, Nalan, Fonasyon Sistemindeki Anatomik Yapıların Ses Üzerindeki Etkileri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), GÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara,1998.YÜCE, Vedat, Orta Öğretim Kurumlarında Müzik Derslerinde Mutasyon Dönemindeki Öğrencilerin Ses Sorunları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya, 1992.ZEREN, Ayhan, Müziğin Fiziği, Pan Yayıncılık, İstanbul, 1995.

İnternet Adresleri:http://kbb.uludag.edu.tr/larenksanatomofizyo.htmhttp://www.saglik.im/gogus-kafesi-toraks)10.01.2009http://www.tdk.gov.trwww.cpdl.org

Documents

GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSELERİ - EBAimg.eba.gov.tr/880/1ad/382/ad8/c97/aa4/890/a32/3ac/... · yazarlar levent sezgİn - Şule nurdan caf bati mÜzİĞİ koro eĞİtİmİ gÜzel