1

Sosyal hayatta karşılaştığımız birçok öğrenme durumları sadece koşullanma

teorileriyle açıklanamaz.

Yemek, giyim, halk oyunları, eğlence, ulusal ve hatta

ekonomik davranışlar ne tam olarak koşullanma ile ne de

bilişsel teorilerle açıklanabilir.

Bebekler konuşmayı, taklit ederek öğrenir.

Cinsiyet rolleri, anne baba ve kardeşlerden

öğrenilir.

İnsanlar,bir çok karmaşık davranışı pekiştirmeler olmadan

gözleyerek öğrenir.

Örneğin yemek yeme, parmak kaldırarak söz isteme, öğretmen

geldiği zaman sessiz durma, oyun oynama gibi…

Bu tür öğrenmeleri açıklayan en önemli kuramlardan biri, gözlem yoluyla öğrenme

kuramıdır.

Çocuklar, çevrelerindeki kişilerin davranışlarını gözlerler.

Gözledikleri davranışlardan sonucu olumlu olmayan

davranışları taklit etmezler.

Örneğin,önündeki arabanın bir çukura ya da kasise girerek sarsıldığını gözleyen sürücü, arabasına zarar vermemek için gözlediği

davranışı taklit etmez.

Bandura’nın karşılıklı etkileşim Modeli

Çevresel etkiler

Kişisel faktörler (inançlar, beklentiler, kendini değerlendirme)

Davranış

Koşullu öğrenmede birey kendi tecrübelerine dayandığı halde, sosyal

öğrenmede başkalarının tecrübelerinden yararlanarak öğrenir.

Bir davranışın öğrenilmesi için, bireyin bu davranışın sonucunu yaşayarak

öğrenmesi gerekmez. (Örneğin köpek tarafından ısırılan bir çocuğu gözleyen

biri, köpekten korkabilir.)

Bandura’ya göre model alınan, gözlenen davranışların bireyin

belleğine kodlanması ve gerektiği zaman hatırlanması gerekir.

Bu özelliklerinden ötürü gözlem yoluyla öğrenmenin bilişsel boyutu

da vardır.

Bandura’ya göre, gözlem yoluyla öğrenme (model almada)

dikkat,

hatırlama,

yeniden üretme

pekiştireç

Dikkat :

Model alınan davranışın doğru taklit edilebilmesi

için öncelikle model alınan

davranışa dikkat edilmesi gerekir.

Kodlama ve saklama

Gerektiğinde taklit etmek için modelin tüm davranışlarını belleğe kodlamak

gerekir. Çünkü gözlenen davranış genellikle gözlemden hemen sonra

taklit edilmeyebilir.

Yeniden Üretme : Model alınan davranış, bazen tam taklit olmayabilir;

çevre şartları,

bireyin fiziksel gücü

bireyin imkanları,

zaman

Pekiştireç:

Taklit edilen davranış çevrede beğenildiyse tekrar edilir,

beğenilmediyse fazla tekrar edilmez ve zamanla söner.