68
ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ • ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ • FREE COPY • ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2011 • SUMMER 2011

GOLDEN STARS

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Compimentary copy, Summer 2011, Ετησια Εκδοση, Διανέμεται Δωρεάν

Citation preview

Page 1: GOLDEN STARS

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ • ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ • FREE COPY • ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2011 • SUMMER 2011

Page 2: GOLDEN STARS
Page 3: GOLDEN STARS

1GOLDENSTARS

Page 4: GOLDEN STARS

2 GOLDENSTARS

Ετήσια Έκδοσηγια την ναυτιλιακή εταιρία

GOLDEN STAR FERRIES

Εκδίδεται από την BBO.grΕιρήνης 31,

185 47 Νέο Φάληρο - ΠειραιάςΤηλ.: 210 4812011, 210 4822322

Fax.: 210 4822043e-mail: [email protected]

Εκτύπωση - ΒιβλιοδεσίαIRIS

Εκτυπώσεις ΑΕΒΕ20ο χλμ. Λεωφ. Λαυρίου

194 00 Κορωπί (θέση Καρελλάς)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑEDITORIALΣτον αστερισμό των Κυκλάδων

σελ. 03

ΣημείωμαΑλέκος ΦασιανόςΤαξιδεύοντας στις Κυκλάδες

σελ. 05

ΑΝΔΡΟΣΕΙΡΗΝΗ ΚΑΝΑ

σελ. 06 - 07Αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός

σελ. 08 - 09Φωτογραφίες

σελ. 10 - 11Τί θα δοκιμάσετε

σελ. 14Νοστιμιές από την Άνδρο

σελ. 15Καΐρειος Βιβλιοθήκη

σελ. 16 - 17Παλιά Αντριώτικα Σπίτια

σελ. 18 - 19

ΣυνέντευξηΕΛΛΗ ΣΤΑΗ«Παρ’ ότι Επτανήσια με κέρδισε το Αιγαίο»

σελ. 20 - 23

ΤΗΝΟΣΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΝΤΕΛΛΗΣ

σελ. 26 - 27Αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμόςσελ. 28 - 29Φωτογραφίεςσελ. 30 - 31Τί θα δοκιμάσετεσελ. 32Παραδοσιακές συνταγές από την Τήνοσελ. 33Mουσείο Μαρμαροτεχνίαςσελ. 34 - 35Τα παλάτια... των περιστεριώνσελ. 36 - 37

ΜΥΚΟΝΟΣΤΙΜΟΣ ΜΠΑΤΙΝΑΚΗΣσελ. 38 - 39Αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμόςσελ. 40 - 41Φωτογραφίεςσελ. 42, 44Τί θα δοκιμάσετεσελ. 46Μυκονιάτικη Μαγειρικήσελ. 47Οικολογικό Αγρόκτημα Ασημομύτηςσελ. 50 - 51Τα χοιροσφάγια στη Μύκονο σελ. 52 - 53Μύκονος λατρεμένησελ. 54 - 55

Περιβάλλον«Πράσινο» μέλλον στην Τήνο

σελ. 56, 58Μέδουσες και τσούχτρες: Όμορφες αλλά και θανατηφόρες

σελ. 60 -61

ΣυνέντευξηΚαπετάν Κώστας ΤζώρτζηςΤαξίδια σε «νέα» νερά, πάντα με την ίδια αγάπη στον επιβάτη

σελ. 62

Εξώφυλλο: Πίνακας του Αλέκου Φασιανού

Page 5: GOLDEN STARS

3GOLDENSTARS

EDITORIAL

Στον αστερισμό

των Κυκλάδων

«Στην Ελλάδα η ομορφιά δεν μαθαίνεται ποτέ, εί-

ναι αυθόρμητη, αυτόχθονη όπως τ’ άσπρα κεντίδια

των κυμάτων πάνω στην άμμο, όπως η μελετημένη

συμμετρία των κυπαρισσιών σε όλο το μήκος των

δρόμων, σαν μια πανδαισία χρωμάτων σε πόρτες και

παράθυρα ή σαν το πολύχρωμο έμβλημα των ελληνι-

κών ενδυμάτων και κοσμημάτων. Διότι η ομορφιά εί-

ναι μια μάχη, είναι η νίκη του φωτός πάνω στη σκιά».

Τα λόγια του ελληνιστή Ζακ Λακαριέρ, που λάτρεψε

τη χώρα μας. Πώς και γιατί γίνεται κανείς μνηστήρας

και εραστής της πατρίδας μας; Αυτής της άγριας, λι-

τής, απομακρυσμένης, ανεμόδαρτης στον αστερισμό

των Κυκλάδων, Ελλάδας;

Μαζί με την φιλόδοξη Golden Star Ferries, μας τα-

ξιδεύουν στη μαγεία των νησιών συγγραφείς, φω-

τογράφοι, καλλιτέχνες, εικαστικοί, δημοσιογράφοι,

ηθοποιοί. Μας μυούν στις γεύσεις και τις παραδό-

σεις, στους ήχους και τα χρώματα, τις μυρωδιές της

νησιωτικής Ελλάδας.

Μας ξεναγούν στην αρχοντική Άνδρο, την μυστικιστι-

κή Τήνο, τη μαγική Μύκονο. Ευχαριστίες θερμές στην

Έλλη Στάη, στους ζωγράφους Αλέκο Φασιανό, Ειρή-

νη Κανά, Ανδρέα Κοντέλη, Τίμο Μπατινάκη, στη φω-

τογράφο Φωτεινή Μοίρα, στους εκδοτικούς οίκους

που μας παραχώρησαν φωτογραφίες και κείμενα.

Καλές διακοπές

ΒΒΟ.gr

Page 6: GOLDEN STARS

4 GOLDENSTARS

Συνέντευξη

Page 7: GOLDEN STARS

5GOLDENSTARSGOLDENSTARS 5

Παλαιότερα οι κάτοικοι των Αθηνών πήγαιναν

στο Φάληρο για τα μπάνια τους. Εγώ θυμάμαι ότι μας πήγαιναν οι γονείς μου στον Φλοίσβο, που ήταν και ένα στρογγυλό ζαχαροπλαστείο. Εκεί πηγαίναμε ολοήμερο με σαμπρέλες στρογγυλές και φαγητά τυρί και ντομάτες για να τρώμε λίγο μετά το μπάνιο. Σιγά σιγά επειδή άρχισε η μόλυνση των υδάτων, πη-γαίναμε όλο και πιο μακριά. Στην παραλία της Βούλας είχε μια ωραία αμμουδιά, κοντά στο ΠΙΚΠΑ και εκεί ήταν ένας Παράδεισος.

Μετά έγινε ο Παραλιακός και έτσι τα μπάνια προεκτάθηκαν πιο μακριά στην Βουλιαγμένη, στον Λαιμό, και την Βάρκιζα. Δυστυχώς η μόλυνση της θάλασσας, συνεχίστηκε. Είχε ταμπέλες στη Βούλα που απαγόρευαν την κολύμ-βηση. Και μετά οι ωραίες παραλίες οι αμμώδεις αξιοποιήθηκαν δια του τουρισμού και χάλασαν. Έπρεπε να πληρώνεις επί πλέον για να κολυμ-βήσεις. Και οι άνθρωποι τράβηξαν πιο μακριά. Ανακάλυψαν τις Κυ-κλάδες. Πρώτα δειλά δειλά άρχισε να φη-μίζεται η Μύκονος. Ιδίως από τους ξέ-νους. Εγώ πήγαινα στη Μύκονο από

το 1960, είχε ωραίο περίπτερο η Σχολή Καλών Τεχνών και με άλλους ζω-γράφους μέναμε εκεί πάνω από την Χώρα. Βέβαια η πλεύση ήταν δύσκολη γιατί τα πλοία δεν προσέγγιζαν στην προβλήτα γιατί ήταν αβαθές το λιμάνι και έτσι κατεβαίναμε με βάρκες από το πλοίο, που χοροπηδούσαν πολλές φορές. Και ήταν μακρύ το ταξίδι. Αλλά η αγάπη για το νησί ήταν μεγάλη. Τότε οι άν-θρωποι ερχόντουσαν στη Μύκονο η οποία ήταν βραχώδης και όχι καλλιεργήσιμη για να νοιώσουν αυτό το φως το καταπληκτικό. Δεν έχει ψηλά βουνά και έτσι φωτίζεται απόλυτα.

Όπως είναι και η Δήλος πάμφωτη. Γι αυτό ο Απόλλωνας ο θεός του φωτός γεννήθη-κε εκεί, στη Φανερωμένη. Η Δήλος λέγεται έτσι από το ρήμα δηλόω, φανερώνω. Βγήκε από τη θάλασσα για να βοηθηθεί η Λητώ να γεννήσει τον Απόλλωνα. Και έτσι η Μύκονος έγινε διάσημη σ΄όλο τον κόσμο. Νομίζω ότι αυτό το φώς την αποκάλυψε. Τώρα που τα ταξίδια γίναν πιο ασφαλή πηγαινοερχόμαστε τακτικά με ευκολία και υπερηφάνια.Η Άνδρος είναι νησί των εφοπλιστών. Πολ-λές οικογένειες καραβοκύρηδων γεννήθηκαν εδώ. Έχει ωραία σπίτια και δρόμους η Χώρα και σου αρέσει να περπατάς στην οδό Ερμού και να τρως αμυγδαλωτά. Εμένα μου αρέσει όταν φυσά ο βοριάς δυνατά γιατί η Χώρα είναι χτισμένη στο βοριά και καθορίζει τα πά-ντα όπως και στη Μύκονο. Και η Τήνος αυτό το νησί είναι στην ίδια σει-ρά. Νήσος των γλυπτών και των καλλιτεχνών. Νησί του Χαλεπά του μεγαλύτερου Έλληνα γλύπτη. Έχω επισκεφτεί το σπιτάκι του και αι-σθάνθηκα σαν μέσα σε ξωκλήσι. Εκεί βρίσκε-ται η καταπληκτική και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, μέσα στην εκκλησία που φέρει το όνομά της. Εκεί ανεβαίνουν με τα γόνατα τα πολλά σκαλιά της, για να φθάσουν στην εκπλήρωση του τάματός τους. Η πίστη σώζει τον κόσμο.Έτσι οι Κυκλάδες είναι ιερές και η φυγή προς αυτές διδάσκει μια άλλη άποψη της ζωής.Την ελευθερία και την αιωνιότητα του φωτός. Μας κάνουν να ελπίζουμε.

Α. Φασιανός

Αλέκος ΦασιανόςΤαξιδεύοντας στις Κυκλάδες

Σημείωμα

Page 8: GOLDEN STARS

6 GOLDENSTARS

ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΝΑΑπό τα πιο γοητευτικά νησιά των Κυκλάδων η Άνδρος, πέρα από την ιδιαίτερη φυσική της ομορ-φιά, (περισσότερο πράσινο, ξεχωριστές παραλίες), διαθέτει πλούσια εικαστική παράδοση, που την κάνει ιδιαίτερα δημοφιλή στους λάτρεις των Εικαστικών Τεχνών.Οι περισσότεροι ζωγράφοι, έχουν εκθέσει τουλάχιστον μία φορά στην Άνδρο.Το νησί είναι επίσης φημισμένο για την Ναυτική του Ιστορία και τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του, αλλά και για ιδιαίτερα νόστιμα εδέσματά του.Για μένα σημαίνει ονειρεμένο τόπο διακοπών.Ένας μικρός Ελληνικός παράδεισος…

Δεξιά: Ο πίνακας που φιλοτέχνησε η Ειρήνη Κανά για το περιοδικό. Γαύριο 2011

Γεννήθηκε στα Χανιά. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με δά-σκαλο τον Παναγιώτη Τέτση, απ’ όπου απο-φοίτησε με άριστα το 1990. Σπούδασε επίσης σκηνογραφία με τον Β. Βασιλειάδη.

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ- Αίθουσα Σκουφά, Αθήνα 2010.- Αίθουσα Τέχνης ATRION, Θεσσαλονίκη

2008.- Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Μ. Γειτονιάς,

Λεμεσός 2008.- Πανεπιστήμιο Λευκωσίας 2008.- Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

«Διάλογοι» 2007.- Αίθουσα Τέχνης ATRION,

Θεσσαλονίκη 2007.

- Αίθουσα Σκουφά, Αθήνα 2005.- Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα, Δήμος

Αθηναίων 2003.- Αίθουσα Τέχνης ATRION,

Θεσσαλονίκη 2000.- Αίθουσα Σκουφά, Αθήνα 1998.- Αίθουσα Μυλωνογιάννη, Χανιά 1998.- Palais Hirsch, Schwetzingen, Γερμανία 1998.- Αίθουσα Μυλωνογιάννη, Χανιά 1995.- Γκαλερί Μορφή, Κύπρος 1995.- Αίθουσα Σκουφά, Αθήνα 1994.- Αίθουσα Τέχνης και Συναυλιών,

Δήμος Ύδρας 1991.

ΕΧΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΕΙ ΣΕ ΠΟΛΛΕΣ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣΠανελλήνιος Διαγωνισμός BOSCH 1993.Πανελλήνιος Διαγωνισμός Εικαστικού Επιμελη-τηρίου για την έκθεση στο Schwetzingen, 1998.Βραβείο των Δέκα 2006, Γραμμάτων και Τε-χνών.Έργα της υπάρχουν στο Υπουργείο Πολι-τισμού, στη Βουλή των Ελλήνων, στο Μα-κεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Μουσείο Γουλανδρή στην Άνδρο, στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, στη Δημο-τική Πινακοθήκη Χανίων, στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, στο Μουσείο Ύδρας, στην Εθνική Τράπεζα, στην Τράπεζα Εργασίας, στη συλ-λογή ΑΓΕΤ Ηρακλής, στη συλλογή Εμφιετζό-γλου και σε άλλες ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΑΝΔΡΟΣ

Page 9: GOLDEN STARS

7GOLDENSTARS

Page 10: GOLDEN STARS

8 GOLDENSTARS

ΑΝΔΡΟΣ

Αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός*

* Δήλωσαν στο ειδησεογραφικό portal www.kykladesnews.gr

Γιώργος ΓραμματικάκηςΠανεπιστημιακός

12/10/2007

1. Γιατί ελληνικό νησί σημαίνει εικόνες, θά-λασσα, ηλιοβασιλέματα, φρεσκοασπρισμέ-νες εκκλησιές και μυρωδιές. Και η Άνδρος τα συνδυάζει όλα.

2. Γιατί μετά από ένα φρενήρη χειμώνα, η ησυχία και η ηρεμία είναι ένεση ζωής.

3. Γιατί η Άνδρος δε στηρίχθηκε ποτέ οικο-νομικά στον τουρισμό και οι ντόπιοι δε σε κοιτούν στην... τσέπη.

4. Γιατί έχει καταπληκτική κουζίνα και μονα-δικά γλυκά!

5. Γιατί όπου και αν σταθείς θα βρεις έναν καπετάνιο να σου διηγείται ιστορίες της θάλασσας.

6. Γιατί κάθε σπίτι είναι υπόδειγμα αρχιτε-κτονικής.

7. Γιατί εκεί ο Εμπειρίκος δεν πέθανε ποτέ. 8. Γιατί έχει ακόμη παρθένες παραλίες. 9. Γιατί είναι ίσως το μοναδικό κυκλαδονήσι στο

οποίο η γη γεννά νερό και χαρίζει πράσινο. 10. Γιατί μπορείς να πεταχτείς άνετα ακόμη και

για ένα Σαββατοκύριακο.

Σία ΚοσιώνηΔημοσιογράφος22/06/2007

1. Η Άνδρος είναι Ατόφια Κυκλαδίτισσα, έχει συνείδηση και ταυτότητα.

2. Εδώ συνδυάζονται η ποιότητα και ο πο-λιτισμός.

3. Φυσική ομορφιά, αρχαιολογικοί χώροι, ενετικοί πύργοι, αρχαιολογικές και καλλι-τεχνικές εκθέσεις στην καρδιά του νησιού.

4. Μουσεία οικεία και φιλόξενα, τα μουσεία Τέχνης και το Ναυτικό.

5. Μου αρέσει αυτή η παραλία της Γριάς το πήδημα.

6. Στο Μουσείο της Παλαιόπολης παίρνεις μια πρώτη γεύση από την πλούσια αυτή ιστορία.

7. Μοναδικός ο φάρος Τουρλίτης στην είσο-δο των όρμων Νημποριό και Παραπόρτι στη Χώρα.

8. Εξαιρετικός ο συνδυασμός των χρωμάτων, το γαλάζιο του Αιγαίου με το λευκό ξωκλή-σι, οι Στενιές, το χωριό των καπεταναίων και των εφοπλιστών.

9. Συγκλονιστικά τα απομεινάρια του βενε-τσιάνικου κάστρου (Φρούριο Μαρίνου-Δάνδoλου), με την πέτρινη τοξοειδή γέφυ-ρα, που το ενώνει με την Παλιά Πόλη της Χώρας.

10. Άνδρος δεν χάνει ποτέ τη γοητεία της.

Page 11: GOLDEN STARS

9GOLDENSTARS

1. Η Άνδρος θεωρώ, ότι είναι το πιο αρχοντό-νησο από τα κυκλαδονήσια, με μια λιτή, στιλ-πνή, διαυγή, εξόχως ευγενική και πνευματική περιρρέουσα ατμόσφαιρα, κυρίως στο ανα-τολικό της τμήμα της με επίκεντρο τη Χώρα.

2. Ο πίνακας... με αριστερά την Παναγιά την Θαλασσινή του Ελύτη,δεξιά την Θεοσκέπα-στη, πρώτο πλάνο τον Αφανή Ναύτη με τον θαλασσοδαρμένο φάρο και φόντο το απέ-ραντο γαλάζιο του Αιγαίου..., στη Χώρα.

3. Ο περίπατος στα καταπράσινα καπετα-νοχώρια με τα γάργαρα νερά, τις Στενιές τους Μένητες και τα Αποίκια με τη πηγή της Σάριζας.

4. Η πεζοπορία στα καταπράσινα λιθόκτιστα μονοπάτια της Παλαιόπολης του Ερμή, της Μελίδας με τα πολλά νερά του καταπράσι-νου Πιτροφού μέχρι τους Μένητες.

5. Η εκπληκτική θέα όλων σχεδόν των Κυ-κλάδων από το αγνάντι τ’ Απροβάτου και την Σταυροπέδα με την υπέροχη παραλία του Χαλκολιμιώνα από κάτω.

6. Τα μοναδικά καλοκαιρινά Κορθιανά και Γαυριώτικα πανηγύρια με τους αυτοδί-δακτους λαϊκούς οργανοπαίκτες και τον Μπάλο κυρίαρχο χορό.

7. Το Φεστιβάλ Μεσογειακής Αιγαιοπελαγί-τικης και Αντριώτικης κουζίνας κάθε Αύ-γουστο με τη Φουρτάλια με τα λουκάνικα τις λούζες τη γλίνα αλλά και τον γεμιστό πασχαλινό Λαμπριάτη με το δενδρολίβανο να σπάνε μύτες...

8. Το Διεθνές Χορωδιακό Φεστιβάλ του Μου-σικού Συλλόγου Άνδρου εμπρός από την εκκλησία της Θεοσκέπαστης στη Χώρα.

9. Τα παγκοσμίως γνωστά Μουσεία Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Γουλανδρή, Κυδωνιέως με σημαντικές εκθέσεις και πό-λους έλξης των φιλότεχνων.

10. Η Άνδρος και ο Πιτροφός ήταν ο τόπος καταγωγής της μητέρας μου Ανδρονί-κης(Νίκη) Κασιδώνη, Περτέση, Χαλά, όπου στην αγκαλιά τους έχω περάσει αξέ-χαστα παιδικά καλοκαίρια.

Τάσος ΑρνιακόςΜετεωρολόγος

15/02/2010

1. Την αγάπησα από τα χρόνια του Πανε-πιστημίου κι αυτή η αγάπη κρατάει μέχρι σήμερα.

2. Είναι ένα νησί με υπέροχες παραλίες, ενώ έχει και πάρα πολύ πράσινο.

3. Η πρωτεύουσα της Άνδρου, η Χώρα, είναι εκπληκτικής ομορφιάς.

4. Το Μπατσί, επίσης, είναι πολύ ωραίο μέ-ρος με πολύ ωραίο, γραφικό λιμάνι και εξαιρετικής ποιότητας εστιατόρια.

5. Έχω χτίσει σπίτι στην Άνδρο. 6. Πολλοί αγαπημένοι μου φίλοι έχουν επί-

σης σπίτια και συναντιόμαστε κάθε καλο-καίρι, αλλά και τα Σαββατοκύριακα.

7. Η Άνδρος δεν διαθέτει αεροδρόμιο κι αυτό το θεωρώ πολύ θετικό.

8. Από τη Ραφήνα το πλοίο κάνει περίπου δυο ώρες, άρα είναι ένα πολύ κοντινό μέρος από την Αθήνα ακόμα και για μια απόδραση μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο.

9. Οι κάτοικοι του νησιού είναι φιλόξενοι και δεν έχουν επηρεαστεί από τον τουρισμό.

10. Ο αέρας της Άνδρου ευωδιάζει, σε τα-ξιδεύει, σου κρατάει συντροφιά και σου δημιουργεί την αίσθηση της απόλυτης ελευθερίας.

Αιμίλιος ΛιάτσοςΔημοσιογράφος08/01/2007

Page 12: GOLDEN STARS

Οι φωτογραφίες είναι από το βιβλίο

«Η ΑΝΔΡΟΣ»του Ανδρέα Εμπειρίκου(εκδόσεις ΑΓΡΑ 2004, 2009 www.agra.gr)

Η εποχή της αθωότητας και στην Άνδρο.

1) Ιούλιος 1955. Μαρίνα Καραγάτση, Οδυσσέας Ελύτης στο Μπατσί.2) Γαύριο. Οκτώβριος 1953.3) Κόρθι. Μάϊος 1955.4) Γαύριο. Τέλη Δεκεμβρίου 1953.

10 GOLDENSTARS

ΑΝΔΡΟΣ

1

Page 13: GOLDEN STARS

11GOLDENSTARS2

3

4

Page 14: GOLDEN STARS

12 GOLDENSTARS

Διαθέτουμε την εμπειρία και τα κατάλληλα εργαλεία

για να υλοποιήσουμε τα σχέδιά σας!

Αισθανόμαστε την ανάγκη σας

για επικοινωνία και προβολή!

Page 15: GOLDEN STARS

13GOLDENSTARS

Εταιρική Ταυτότητα• Μελέτη Εταιρικής Ταυτότητας

• Λογότυπο - Εμπορικό σήμα - Σλόγκαν

• Επιστολόχαρτο, Φάκελος, Εμπορική κάρτα

• Εορταστική κάρτα

Σχεδιασμός Μακέτας• Διαφημιστικό έντυπο

• Διαφημιστικές καταχωρήσεις

• Αφίσα

• Εφημερίδες – Περιοδικά- Βιβλία

• Συσκευασία προϊόντος

• Ετικέτα συσκευασίας προϊόντος

• Σακούλα

• Χαρτί περιτυλίγματος

• Συσκευασία δώρου

• Προσαρμογή μακέτας

Ειδικές Κατασκευές• Φωτεινές επιγραφές, plex- glass

• Μελέτη, σχεδιασμός και κατασκευή εκθεσιακών περιπτέρων

• Συστήματα προβολής – promotion (αράχνες, stands, κ.ά.)

Εκτυπώσεις• Μονόφυλλα, δίπυχα, τρίπτυχα, πολυ-

σέλιδα flyers, έντυπα delivery, κλασέρ

• Ετικέτες συσκευασίας – προϊόντων

• Μηχανογραφικά έντυπα και μπλοκ παραστατικών (Αποδείξεις, τιμολόγια, δελτία παραγγελιών κ.λ.π)

• Banner - Roll Up

• Ολική ή μερική επικάλυψη αυτοκινή-των και επαγγελματικών οχημάτων παντός τύπου

• Αυτοκόλλητα εσωτερικής ή εξωτερι-κής επικόλλησης για τζαμαρίες

• Διακοσμητικά αυτοκόλλητα - ταπε-τσαρίες για εσωτερικούς χώρους

• Κάλυψη πρόσοψης κτιρίου και εργο-ταξίου με ψηφιακές εκτυπώσεις

• Εκτύπωση K- Line

Υπηρεσίες Internet• Μελέτη, σχεδιασμός και κατασκευή

ιστοσελίδων (στατικές/ δυναμικές)

• SEO (Search Engine Optimization)

• Paid Advertising

• Social Network Marketing

• Direct Marketing

• Mail Marketing (newsletters)

• Συντήρηση

Multimedia Εφαρμογές• Τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ

• Μουσικά σήματα - Τζιγκλάκια

• Εκτύπωση και αναπαραγωγή CD – ROM / DVD – ROM

• Τηλ.: 210 4812011 210 4822322 • Fax: 210 4822043 • e-mail: [email protected]

• www.bbo.gr

Page 16: GOLDEN STARS

14 GOLDENSTARS

Τί θα δοκιμάσετεΈνα από τα μεγαλύτερα και ευφορότερα νη-σιά των Κυκλάδων, η Άνδρος, έχει παράδοση στα γλυκά κουτα λιού με κορυφαία το γλυκό καρυδάκι και λεμονάκι (από ανθό λεμονιάς), ενώ φημίζεται επίσης για τα «καλτσούνια», τα «αμυγδαλωτά» και τα «παστιτσάκια» της, που μπορεί να βρει κανείς σε πολλά ζαχαροπλα-στεία του νησιού.Άξια μνείας είναι και η «σουμάδα», το κλασικό αναψυκτικό από πικραμύγδαλο, που σερβίρε-ται παραδοσιακά στους γάμους, αραιωμένο με νερό. Το πιο χαρακτηριστικό ίσως πιάτο της ανδριώτικης κουζίνας είναι οι χορταστικές «φουρτάλιες», οι παραδοσιακές ομελέτες, στις οποίες εκτός από αυγά, συμπεριλαμβάνονται διάφορα υλικά από τα πιο συνηθισμένα, όπως τα λουκάνικα, έως τα πιο ασυνήθιστα για ομε-λέτα, όπως τα κουκιά (κουκοφουρτάλια).Εκείνο όμως που δίνει ξεχωριστή νοστιμιά στη «φουρτάλια», είναι το λιωμένο χοιρινό λίπος, η «γλίνα». Εδώ θα πρέπει να ανοίξουμε μια παρένθεση και να αναφερθού με έστω και σύντομα στα «χοιροσφάγια», ένα πραγμα-τικό φθινοπωρινό πανηγύρι (με προέλευση βυζαντι νή), κυρίως για τα νησιά Άνδρο, Τήνο, Μύκονο και Σύρο. Ο χοίρος, που όλη τη χρο-

νιά εξέθρεψε η οικο γένεια, πρέπει να σφαχτεί και το κρέας του να διατηρηθεί με διάφορους τρόπους.Βέβαια στις μέρες μας υπάρχουν και τα ψυγεία, αλλά τα έθιμα διατηρούνται σε μεγάλο βαθμό, όπως και η παρασκευή των πατρο παράδοτων λιχουδιών. Συγγενείς και φίλοι μαζεύονται από νωρίς το πρωί για να βοηθήσουν στο σφάξιμο, αλλά και στην προετοιμασία των φαγητών. Από το χοίρο τίποτα δεν έπρεπε να πάει χαμένο, ακόμα και τα κόκκαλά του παστώνονταν για να χρησιμοποιηθούν σε κρεατόσουπες. Η «λού-ζα» είναι το πιο διάσημο χοι ρινό αλλαντικό των Κυκλάδων.Εκλεκτός μεζές αφού προέρχεται από το φιλέτο του ζώου, ξεραμένος στον ήλιο ή και καπνισμέ-νος, έχει διάφορες παραλλαγές στην ετοιμασία του, από νησί σε νησί. Στην Άν δρο λέγεται «βασιλίκια», γιατί γίνεται από την μπριζόλα. Τα ανδριώτικα λουκάνικα αποτελούνται από κομ-μάτια χοιρινού κρέατος, που πλάθονται με ντό-πιο κρασί, ξυσμένο πορτοκάλι και γλυκάνισο. Φτιάχνουν επίσης «πασπαλά» (λαρδί).Το βράδυ όλοι όσοι βοήθησαν στα «χοιρο-σφάγια» παρακάθονται σε πλούσιο τραπέζι, που καταλή γει συνήθως σε τρικούβερτο γλέντι.

Τα φαγητά προέρχονται βέβαια από τον χοί-ρο: «σίσυρα» ζεστά, συκωτάκια λεμονάτα με ή χωρίς ρίγανη, φιδές (παλιότερα χειροποίη-τος) ή ρυζοπίλαφο βρασμένο σε χοιρινό ζουμί, βραστό κρέας με το κόκαλο, ντολμαδάκια και άλλα πολλά. Σε πολλά νησιά τα «χοιροσφά για» γίνονται την παραμονή των Χριστουγέννων.Αν βρεθείτε Πάσχα στην Άνδρο, δοκιμάστε οπωσδήποτε τον «λαμπριάτη», το γεμιστό κατσίκι. Άφθονα αβγά, πολλών ειδών τυριά, συκωτάκι, τηγανισμένα ψωμάκια και πολλά μυρωδικά ανακατεύονται σε μια μεγάλη κα-τσαρόλα, μέχρι να πήξουν ελαφρά. Το κατσίκι γεμίζεται, ράβεται και ψήνεται στο φούρνο. Παράλληλα με όλα τα παραπάνω, αναζητήστε τα νόστιμα τυριά της Άνδρου, την «πετρωτή», από κατσικίσιο ή αγελαδι νό γάλα, το «μαλα-χτό», που το όνομα του σημαίνει ότι έχει ζυ-μωθεί, τα «βολάκια», κρεμώδες επιτραπέζιο τυρί και τέλος «αρμεξιά», φρέσκο τυρί από μείγμα αγελαδινού και κατσικίσιου γάλακτος και «μανούσο», μα λακό αλμυρό τυρί. Τέλος, στα Γαυριοχώρια, αναζητήστε το «πόντζι», το ανδριώτικο ρακόμελο, φτιαγμένο α πό ρακί και μέλι λεκατίσιο (από το ρείκι λεκάτι).

* www.kykladesnews.gr

Κατερίνα Μαρινάκη (Λαογράφος)*

ΑΝΔΡΟΣ

Φωτό από το βιβλίο «ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ» της Νικολέτας Δελατόλλα - Φώσκολου

Page 17: GOLDEN STARS

15GOLDENSTARS

Νοστιμιέςαπό την Άνδρο

Χορταστικές φουρτάλιες, σπιτικές πίτες, νόστιμα κρεατικά, μυρωδάτα αμυγδαλωτά και γλυκά του κουταλιού είναι μερικές μόνο από τις παραδοσιακές ανδριώτι-κες συνταγές που περιλαμβάνονται στο βιβλίο «Νοστιμιές από την Άνδρο» της Ευφρο-σύνης Πανταζή-Βασταρδή, από τις εκδό-σεις bbo.gr (2003).Πρόκειται για μια προσεγμένη και καλαίσθητη έκδοση που με απλό και κατανοητό τρόπο κα-ταγράφει συνταγές από την Άνδρο που μετα-δόθηκαν από γενιά σε γενιά και εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να γοητεύουν με την ποικιλία και την εξαιρετική τους γεύση.Το βιβλίο είναι ιδιαίτερα εύχρηστο και οι συ-νταγές που περιλαμβάνει αποτελούν μια πρώ-

της τάξης λύση για την ανανέωση της καθημε-ρινής σας κουζίνας.Οι συνταγές είναι ταξινομημένες σε κατηγο-ρίες: Σαλάτες-τουρσιά, ορεκτικά-κεφτέδες, φουρτάλιες, τυριά, σούπες από γάλα, πίτες και ψωμιά, μαγειρευτά λαχανικά, κρεατικά, θα-λασσινά-ψάρια, γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες, πάστες, γλυκά τηγανιού, γλυκά ταψιού, γλυκά κατσαρόλας, κουλουράκια, γλυκά μούστου, διάφορα γλυκά-χυμοί και λικέρ.Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στον πρόλο-γο η συγγραφέας του βιβλίου: «Τα συστατικά των συνταγών που περιλαμβάνονται στοιχειο-θετούν και τη μεσογειακή διατροφή, η οποία γνωρίζει παγκόσμια προβολή ως ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για την επίτευξη μα-κροζωίας, ενώ παράλληλα αποδεικνύουν και

την εμπιστοσύνη των Ανδριωτών στα τοπικά προϊόντα».Αν βαρεθήκατε τα ίδια και τα ίδια και επιθυ-μείτε να κάνετε την διατροφή σας πιο υγιεινή και ισορροπημένη, τότε οι «Νοστιμιές από την Άνδρο» αποτελούν την ιδανική πρόταση. Και αν πρόκειται να επισκεφθείτε το νησί το κα-λοκαίρι, το ταξίδι σας μπορεί να ξεκινήσει με μια μύηση στην Άνδρο των γεύσεων και της παράδοσης.

Page 18: GOLDEN STARS

16 GOLDENSTARS

Nem corum esti occabo. Et eseribu scimaio voluptas

remquiae dollat.Qui officipsam, ea dolorro-vidi cone sus est, si vend-

eriti dit, volupient.Repra nest, section sequis quatur sunt ipsum dolupta

voluptur

22 Αυγούστου 1987 ιδρύθηκε

η Καΐρειος Βιβλιοθήκη.

Εμπνευστής και δημιουργός της

ο ιστορικός Δημήτριος Ι. Πολέμης.

Page 19: GOLDEN STARS

17GOLDENSTARS

Ο Θεόφιλος Καΐρης (19 Οκτωβρίου 1784 - 13 Ιανουαρίου 1853) ήταν κορυφαίος νεοέλληνας διαφωτιστής, φιλόσοφος, διδάσκαλος του Γέ-νους και πολιτικός. Γεννήθηκε στην Άνδρο στις 19 Οκτωβρίου 1784 από επιφανή οικογένεια του νησιού. Γονείς του ήταν ο πρόκριτος Καΐρης και η Αναστασία Καμπανάκη. Είχε τρεις αδελ-φούς, τους μετέπειτα μοναχούς Ευγένιο και Ιω-ασάφ, και το Δημήτριο καθώς και τρεις αδελφές τη Μαρία, τη Λασκαρώ και την Ευανθία. Ήταν ο λόγιος πολιτικός που συνέταξε -με άλλους- το πολίτευμα του Άστρους. Η εμφάνισή του στο δικαστήριο της Σύρου παρομοιάζεται με αυτή του Σωκράτη. Τιμωρείται με δύο χρόνια φυλάκισης για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του, στο Λαζαρέτο της Σύρου. Και θα σβήσει στο κελί του, στα 69 του χρόνια. Τον έριξαν σε ένα λάκκο εκτός νεκροταφείου και την επομένη δεισιδαίμονες και δαιμονόπληκτοι φανατικοί, τον ξέθαψαν, τεμάχισαν τη σορό του, ρίχνοντας μέσα στα σπλάχνα του... ασβέστη. Η Καΐρειος Βιβλιοθήκη στη Χώρα της Άνδρου τηλ. 2282022262, e-mail: [email protected], βραβεύτηκε το 1998 με το αργυρό μετάλ-λιο της Ακαδημίας Αθηνών για το έργο της το οποίο « πλείστα εις την της νήσου ταύτης κατ’ επιστήμην τε και παιδείαν μελέτην συμβάλλε-ται». Η συγκρότησή της επιτεύχθηκε ύστερα από μεγάλες προσπάθειες και γενναιόδωρες προσφορές. Ο σημαντικός αριθμός των βιβλί-ων που κατά καιρούς έχει συγκεντρωθεί είναι η εικόνα μιας παραδόσεως που αντιπροσωπεύ-εται από ανθρώπους σαν τον Θεόφιλο Καΐρη και τον Δημήτριο Πασχάλη που έζησαν και ερ-γάστηκαν στην Άνδρο. Τα βιβλία είναι προσιτά μέσα στην αίθουσα του αναγνωστηρίου. Αλλά η Βιβλιοθήκη είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα κοινό αναγνωστήριο. Η επιστημονική διε-ρεύνηση της Άνδρου όπως και εν γένει η ενερ-γός υποστήριξη διαφόρων πνευματικών πρω-τοβουλιών θα είναι πάντοτε μέσα στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ιδρύματος.Ο πυρήνας της σημερινής Καϊρείου Βιβλιοθή-κης δημιουργήθηκε περί το 1830 και απέβλεπε στις ανάγκες του σχολείου του Θεόφιλου Καΐρη, η συγκρότηση όμως του Ιδρύματος ως ανεξάρ-

τητου πιά έγινε μόλις στις 22 Αυγούστου 1987. Τότε ιδρύθηκε η Καΐρειος Βιβλιοθήκη με Προ-εδρικό Διάταγμα ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Εμπνευ-στής και δημιουργός της ο ιστορικός Δημήτρι-ος Ι. Πολέμης. Στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο που δωρίσθηκε στην Καϊρειο Βιβλιοθήκη από την οικογένεια Καμπάνη. Για να λειτουργήσει στηρίζεται στην συμπαράσταση των φίλων της, στις κατά καιρούς χορηγίες ορισμένων κρατι-κών υπηρεσιών (ιδίως του Υπουργείου Πολιτι-σμού) και χορηγίες άλλων ιδρυμάτων. Σήμερα η Βιβλιοθήκη κατέχει περί τους 60.000 τόμους εντύπων (πολλά από τα οποία είναι παλαιές και δυσεύρετες εκδόσεις), χειρόγραφα, εκτενέστατο αρχείο που είναι ταξινομημένο και περιλαμβάνει άνω των 1000 φακέλων, πέρα από άλλα ειδικά ογκώδη αρχεία όπως της ναυτιλίας της Άνδρου και των ειρηνοδικείων της (τα οποία απέκτησε κατόπιν εντολής του Υπουργείου Δικαιοσύνης), πολλά έργα τέχνης (εικόνες – μεταξύ αυτών μία του Εμμανουήλ Τζάνε εξαιρετικής τέχνης, - πίνακες, συλλογή αρχαίων αγγείων και αγαλ-ματιδίων κ.τ.λ.), αντικείμενα ιστορικής αξίας και αντικείμενα του λαϊκού πολιτισμού. Στη Βιβλιο-θήκη λειτουργεί δανειστικό τμήμα και τμήμα με παιδικά βιβλία.Η Βιβλιοθήκη έχει εκδώσει περί τις 50 επιστη-μονικές πραγματείες, έχει οργανώσει επιμορ-φωτικά σεμινάρια βιβλιοδεσίας, συντηρήσεως παλαιών βιβλίων, έχει επίσης συγκροτήσει πλήρως εξοπλισμένο σύγχρονο εργαστήριο βιβλιοδεσίας και συντηρήσεων (που αναλαμ-βάνει πλέον εργασίες και εκτός Άνδρου). Ανέ-λαβε την πρωτοβουλία και επί πέντε χρόνια χρηματοδότησε τις ανασκαφές στη νησίδα του βενετικού κάστρου της Χώρας, έχει καταβάλ-λει έντονες προσπάθειες για την προστασία της χαράδρας Διποτάματα όπου σώζονται 25 νερόμυλοι, το 1992 οργάνωσε στην Άνδρο το Α΄ Κυκλαδολογικό Συνέδριο με 80 επιστη-μονικές ανακοινώσεις, εκείνες από τις οποίες αναφέρονται στην Άνδρο τις εξέδωσε σε τόμο (Ανδριακά Χρονικά 21). Με πρωτοβουλία της Βιβλιοθήκης αναστηλώθηκε το παλαιό παρθε-ναγωγείο των Αποικίων για να χρησιμοποιηθεί

ως εργαστήριο κεραμικής ενώ με έξοδά της η Βιβλιοθήκη οργάνωσε και φρόντισε να λει-τουργήσει επί πολλά χρόνια ως μουσείο η οικία Θεοφίλου Καϊρη όπου επανειλημμένως έγιναν διάφορες εκθέσεις (φωτογραφιών, κεντημάτων της Άνδρου κ.τ.λ.). Η κυριότης της οικίας Καϊρη ανήκει στο Δήμο Άνδρου. Κατά τα έτη 1998, 1999, 2000 και 2001, η Βιβλιοθήκη έφερε στην Άνδρο το Elysium String Quartet και την Opera Aegean της Νέας Υόρκης, οι συναυλίες του οποίου σημείωσαν εξαιρετική επιτυχία. Τον Αύγουστο του 2006 οργάνωσε επιστημονική συνάντηση εις μνήμην Δημητρίου Ι. Πολέμη.

Ο Πύργος ΑγαδάκηΝα σημειωθεί πως η Καΐρειος Βιβλιοθήκη ανα-στήλωσε τον παλαιό αρχοντικό πύργο Αγαδάκη και το παραπλεύρως παραδοσιακό ελαιοτριβείο (που χαρακτηρίσθηκε ως εξαίρετο δείγμα της προβιομηχανικής παραγωγής ελαίου), που βρίσκονται στο χωριό Απατούρια και ήταν ερεί-πια. Ο πύργος (πύργοι στην Άνδρο λέγονταν οι παλαιές αρχοντικές κατοικίες) Αγαδάκη στ’ Απατούρια είναι κτίσμα του 18ου αιώνα που ίσως αντικατέστησε κάποιο παλαιότερο κτίριο στην ίδια θέση. Ήταν η κατοικία της παλαιάς ανδριώτικης οικογένειας Τζώρτζη ή Αγαδά-κη. Γύρω από τον πύργο υπάρχει περιβόλι 8 περίπου στρεμμάτων στο οποίο βρίσκεται και πατροπαράδοτο ελαιοτριβείο. Ο όροφος του πύργου έχει διαμορφωθεί σε χώρο σεμιναρίων και συνεδρίων και ήδη έχει φιλοξενήσει το Δι-εθνές Ιστορικό Συνέδριο για την Τέταρτη Σταυ-ροφορία όπως και διάφορες άλλες εκδηλώσεις.Το υπόγειο διαμορφώνεται σε έκθεση αντικει-μένων του λαϊκού πολιτισμού που αφορούν στην γεωργία. Το ελαιοτριβείο που θεωρείται εξαίσιο δείγμα προβιομηχανικού συγκροτήμα-τος σχεδόν απέκτησε την αρχική μορφή του και απομένει να γίνει μέρος του εξοπλισμού του. Το περιβόλι, με τις δύο ιδιόκτητες πηγές του πέρα από το συνηθισμένο αρδευτικό του νερό αποκτά την εικόνα του πατροπαράδοτου ανδριώτικου κτήματος.

Καΐρειος ΒιβλιοθήκηΈλενα Παπαζήση

ΑΝΔΡΟΣ

Page 20: GOLDEN STARS

18 GOLDENSTARS

ΑΝΔΡΟΣ

Page 21: GOLDEN STARS

19GOLDENSTARS

Τη γοητεία των Ανδριώτικων σπι-τιών και τον γεμάτο μεράκι τρόπο κατασκευής τους παρουσιάζει το βιβλίο του Γιάννη Λυγίζου «Παλιά Αντριώτικα Σπίτια» από τις εκδό-σεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ (1983).Τα Ανδριώ-τικα σπίτια, εξαιρετικά δείγματα της κλασικής αιγαιοπελαγίτικης αρχιτε-κτονικής, συνταιριάζουν αρμονικά με το ιδιαίτερα όμορφο περιβάλ-λον του νησιού και ταυτόχρονα το σέβονται.Μέσα από το βιβλίο αυτό δίνο-νται τα βασικά σχέδια (κατόψεις, προσόψεις) και οι πιο ουσιαστικές μορφολογικές, κατασκευαστικές και αισθητικές λεπτομέρειες των παλιών «ανδριώτικων» σπιτιών που διασώζονται ακόμα στο νησί.Έμφαση δίνεται στην ιδιαιτερότη-τα του ανδριώτικου τρόπου χτισί-ματος των σπιτιών, ο οποίος συνι-στά, σύμφωνα με τον συγγραφέα, «την ανδριώτικη σχολή» της δη-μοτικής κυκλαδικής αρχιτεκτονι-κής. Χαρακτηριστικά αναφέρει για τα σπίτια ότι: «ξεχωρίζουν για τον πλούτο των μορφολογικών χαρα-κτηριστικών τους. Σε κανένα άλλο νησί δεν θα δούμε την ωραία ποικιλία των κτιρίων, από το «μακρυνάρι» ως τον πύργο. Ούτε τις διά-φορες μορφολογικές λεπτομέρειες: πρόπυλα, πορτοσιές, κάδρα και τύμπανα παραθύρων, κουφώματα, οροφές, τζάκια, καπνοδόχους, εξωτερικούς σοβάδες, κορνιζάκια, αρμοκά-λυπτρα, υδρορροές, σιδεριές κ.ά.».Μια από τις μεγαλύτερες αρετές των ανδριώ-τικων σπιτιών είναι το αρμονικό συνταίριασμα

με το ιδιαίτερο τοπίο του νησιού και τις κλι-ματικές συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτό. Οι δυνατοί άνεμοι του νησιού, τα μελτέμια του καλοκαιριού και οι κακοκαιρίες του χειμώνα έχουν επηρεάσει σημαντικά την κατασκευή των σπιτιών. Στο χωριάτικο σπίτι κύρια όψη δεν είναι εκείνη που βλέπει στο δρόμο, αλλά η υπήνεμη, συνήθως ανατολική ή μεσημβρινή. Η βορινή όψη, αν τύχει να βρίσκεται πάνω στο δρόμο, διαθέτει ελάχιστα κουφώματα για

να προστατευτεί από τους άγριους πελαγίσιους ανέμους. Πολλά σπίτια του νησιού είναι χτισμένα σε βουνοπλαγιές και σε σκαλωτές αιμασιές (ανα-βαθμίδες) μέσα σε ένα σκηνικό πλούσιας βλάστησης και νερών και στην κυριολεξία φαντάζουν σα να μην κατασκευάστηκαν από ανθρώπινο χέρι.Μεγάλο μέρος του βιβλίου αφιε-ρώνεται και στην εξωτερική αλλά και εσωτερική αισθητική διακό-σμηση των σπιτιών. Λίθινα κυ-κλικά και τριγωνικά τύμπανα με παραστάσεις λουλουδιών, ζώων και καραβιών κοσμούν τους τοί-χους σπιτιών και εκκλησιών, ενώ συγχρόνως και οι εσωτερικοί χώ-ροι των σπιτιών διακοσμούνται με σκαλιστά ξύλινα έπιπλα ιδιαίτερης ομορφιάς.Αξίζει να σημειωθεί πως ψυχή όλης αυτής της δημιουργίας είναι

ο παραδοσιακός τεχνίτης, ο πρωτομάστορας που με εμπειρική γνώση κατασκευάζει με με-ράκι και δεξιοτεχνία αριστουργήματα της λαϊ-κής αρχιτεκτονικής.Τα παλιά «ανδριώτικα» σπίτια αποτελούν εφαρμογή της ρήσης «παν μέτρον άριστον», καθώς η ομορφιά αναδεικνύεται μέσα από το μέτρο και όχι μέσα από την υπερβολή που επι-κρατεί στη σύγχρονη αστική οικοδόμηση των νησιών.

Παλιά Αντριώτικα Σπίτια

Page 22: GOLDEN STARS

20 GOLDENSTARS

Page 23: GOLDEN STARS

GOLDENSTARS 21

- Κυρία Στάη, σε περίοδο εθνικής μελαγ-χολίας, δηλώνετε «πολύ ενεργή στη ζωή» τη βλέπετε πάντα πολύ θετικά και αισι-όδοξα. Είναι η φιλοσοφία του ταξιδιού; «Το ταξίδι έχει και πλάνες πολλές, έχει και ασάφειες».- Από τη Λευκάδα λόγω καταγωγής, στο Αρσάκειο, στη Νομική και μετά στη δη-μοσιογραφία...«Το Αρσάκειο δεν το επέλεξα εγώ, το επέλε-ξαν οι γονείς. Για μερικά πράγματα μας πάει η τύχη, η ανάγκη και η άποψη των άλλων».- Τί θυμάστε από τη συνέντευξη με τον Τζιάνι Ανιέλι;«Το θυμάμαι πολύ καλά, ήταν η πρώτη μου στοχευμένη προσπάθεια στη δημοσιογραφία. Μου είπαν να το κάνω ως δοκιμασία γιατί νό-μισαν ότι δεν θα το καταφέρω. Ήταν η πρώτη μου απόδειξη, μετά θυμάμαι τους τρόπους που χρησιμοποίησα για να πετύχω το στόχο. Κλασικοί τρόποι, ασυνείδητα το έκανα. Ο τρό-πος που προβλήθηκε ήταν η εικόνα, μια φωτο-γραφία δηλαδή για αυτά που μου είπε ο Ανιέλι ήταν πολύ λίγα. Κατάφερα να μπω στην πίστα

που προσγειώνονταν τα ιδιωτικά αεροπλάνα. Μου είπε δυό τρία πράγματα. Ήταν το κλικ της φωτογραφίας εγώ και αυτός, έχει πολύ μεγά-λη σημασία. Βλέπετε τί επικοινωνιακή δύναμη έχουν αυτά;».- Από τις συνεντεύξεις που παίρνετε τί επιδιώκετε τί αναζητείτε;«Όχι πάντα το ίδιο. Εξαρτάται από το ποιος είναι απέναντι και για ποιο λόγο του έχεις πει ότι θα του κάνεις συνέντευξη. Άλλες φορές να βγάλω μια είδηση, άλλες φορές να βγάλω κάτι απροσδόκητο και άλλες φορές να δείξεις το περίγραμμα ενός ανθρώπου που λειτουργεί σε πολλά πράγματα και έχει σημασία να δεις ποιος είναι αυτός».- Προλαβαίνετε την πλημμυρίδα των ει-δήσεων και των γεγονότων που ζούμε;«Όχι, τώρα είναι συγκλονιστικά πολλά. Τώρα είμαστε σε ένα διαρκές φροντιστήριο όλοι, προσπαθούμε να μάθουμε ύλη ετών, την οποία δεν έχουμε ποτέ διδαχθεί και αμφιβάλω εάν θα μπορέσουμε να μάθουμε ποτέ. Αναρω-τιέμαι πώς ο καθημερινός πολίτης ενσωματώ-νει όλα αυτά στη ζωή του».

- Παραμένετε ψύχραιμη απέναντι στα γε-γονότα;«Ναι, νομίζω ότι είναι χαρακτηριστικό μου η ψυχραιμία». - Πώς νιώθετε κάθε βράδυ στο δελτίο των 9; «Τώρα μετά από τόσα χρόνια είναι μια σταθε-ρή ζωής, όχι όμως εξαρτησιακή». - Μου άρεσε κάτι που διάβασα απ’ αυτά που έχετε δηλώσει: «Ζήσαμε στον αστε-ρισμό του σορολόπ! Χαριεντιστήκαμε στις φούσκες!»«Ε! ναι δεν το κάναμε; Αν πας μόνο δυο χρόνια πίσω, θα δεις ότι πολλά πράγματα που τώρα δεν μας απασχολούν καθόλου, ήταν σημαντικά για την καθημερινότητα όλων μας. Είτε από πε-ποίθηση είτε επειδή ασχολιόμαστε μαζί τους. Τώρα δεν υπάρχει ενδιαφέρον».- Πώς θα χαρακτηρίζατε την εποχή μας; «Είναι η εποχή του ιστορικού σοκ, του πρώτου που ζει η δική μας γενιά». - Φαντάζομαι ότι έχει δεχθεί τη γενναιό-δωρη αποθέωση του πλήθους.«Δεν με αφορά αυτό. Η δημοσιότητα δεν λέει

Από τον αέρα...του βραδινού δελτίου των 9 στην κρατική τηλεόραση όπου παρουσιάζει, στους ανέμους των Κυκλάδων, της υπερβολής και της κίνησης. Αγαπά τα νησιά του Αι-γαίου, δεν ξεχωρίζει κάποιο από αυτά, στην Άνδρο βρίσκει ομοιότητες με την Λευκάδα, τον τόπο καταγωγής της. Μιλά για το «ιστορικό σοκ» της εποχής μας και το «διαρκές φροντιστήριο όπου όλοι προσπαθούμε να μάθουμε ύλη ετών». Δεν την ενδιαφέρει η «γενναιόδωρη αποθέωση του πλήθους», εξηγεί γιατί δεν καλεί πολιτικούς στις καλοκαι-ρινές της διακοπές και τί την ενοχλεί στο ηλιοβασίλεμα. Αισιοδοξεί και ελπίζει το εφετινό καλοκαίρι να μας οδηγήσει σε καλύτερες μέρες και λύσεις για τον τόπο. Οι Κυκλάδες, το Αιγαίο, το ταξίδι, το ελληνικό καλοκαίρι, με τα μάτια της Έλλης Στάη.

Γ. Κούσης

Συνέντευξη

ΕΛΛΗ ΣΤΑΗ«Παρ’ ότι Επτανήσια με κέρδισε το Αιγαίο»

Page 24: GOLDEN STARS

GOLDENSTARS22

τίποτε, μπορεί να σε αναγνωρίζουν επειδή εί-σαι εγκληματίας και μπορεί επειδή είσαι φιλό-σοφος. Μάλλον με αναγνωρίζουν επειδή λέω ειδήσεις και κάνω ενημέρωση».- Θυμάστε την πρώτη σας εκδρομή; «Έχω συγκεχυμένες εικόνες από εκδρομές με το σχολείο μου. Την τελευταία μου θυμά-μαι, στην τελευταία τάξη. Είχαμε πάει στην Κρήτη».- Έχετε ταξιδέψει με πλοίο στο κατάστρωμα;«Έχω κάτσει πολλές φορές. Από επιλογή όμως. Το απολαμβάνω παρ’ ότι δεν κάθομαι ώρες κάτω από τον ήλιο που σε καίει».- Πότε πρωτοεπισκεφθήκατε τις Κυκλάδες; «Πριν από πολλά χρόνια. Δεν έχω την προνο-μιακή σχέση συγκριτικά με άλλα νησιά. Είμαι ταξιδιώτης σε πολλά μέρη του Αιγαίου. Δεν ξεχωρίζω κάποιο, ποτέ δεν ήμουν μόνιμος κά-τοικος ενός νησιού. Από πολλά νησιά του Αι-γαίου βρίσκω καταπληκτικά στοιχεία. Μ’ αρέ-σει που δεν έχω ειδική σύνδεση με ένα μόνο νησί. Παρ’ όλο που είμαι Επτανήσια μ’ αρέσει πολύ το Αιγαίο, Ήμουν φανατική οπαδός του Ιονίου άλλα με κέρδισε το Αιγαίο τελικά».- Ο Λακαριέρ στο «Ελληνικό καλοκαίρι» κάνει λόγο για σύζευξη των αντιθέτων. Τα κυκλαδίτικα τοπία και οι αέρηδες του αρχιπελάγους τί σας συλλαβίζουν;«Είμαι οπαδός του αέρα. Δεν μπορώ την ακι-νησία του ήλιου. Αν δεν έχω αέρα πνίγομαι. Στις Κυκλάδες ο αέρας έχει υπερβολή. Εάν με ρωτήσεις τί προτιμώ, την υπερβολή της άπνοι-ας ή του αέρα, προτιμώ του αέρα. Ο αέρας είναι στοιχείο κίνησης».- Στις Κυκλάδες απ’ όσο ξέρουμε έχετε ιδιαίτερες σχέσεις με την Άνδρο λόγω συζύγου και με την Μύκονο;«Η Άνδρος είναι υιοθετημένο νησί τα πολύ τελευταία χρόνια. Μ’ αρέσει πολύ γιατί συν-δυάζει το κομμάτι το δικό μου από το Ιόνιο. Το πράσινο και τα νερά. Εδώ, έχω στο μυαλό μου τον ήχο του νερού, εκτός θάλασσας, που δεν συναντάς στις υπόλοιπες Κυκλάδες. Η Μύ-κονος, βρίσκεται στο συλλογικό υποσυνείδητο όλων των Ελλήνων και όχι μόνο. Η Μύκονος έχει όλη τη γκάμα του καλού και του κακού. Έχεις τις δυνατότητες της επιλογής. Εγώ την προτιμώ στις ώρες και στις εποχές που ο κό-σμος γίνεται λίγος».- Ταξιδεύει γρήγορα εκείνος που ταξιδεύ-ει μόνος;«Δεν το ξέρω αυτό. Υπάρχουν ταξίδια που πρέπει να κάνεις μόνος και ταξίδια που δε γί-νονται χωρίς παρέα. Δεν ξέρω ποια είναι τα πιο γρήγορα, εξαρτάται...»

- Όταν πηγαίνετε διακοπές τι απαραιτή-τως παίρνετε μαζί σας;«Είμαι άνθρωπος του μέτρου αλλά δεν έχω μέσο όρο. Το μέτρο το βρίσκεις από τις ακρότητες».- Όταν πηγαίνετε διακοπές αποχωρί-ζεστε την ένταση ή συνεχίζετε να ζείτε «καλωδιωμένη» με την επικαιρότητα;«Αυτό μου συμβαίνει τις περισσότερες φορές. Πρέπει να φύγω πολλές μέρες για να αρχίσει η αποκοπή. Μήπως αυτό συμβαίνει σε όλους; Εμένα δε μου συμβαίνει διότι αυτό που κάνω δεν είναι κάτι που μισώ, δεν είναι κάτι που απε-χθάνομαι. Αφήνουμε πίσω ή πετάμε κάτι που μας κουράζει πολύ». - Θα καλούσατε πολιτικούς για να περά-σετε μαζί τις διακοπές σας;«Δεν έχω καλέσει μέχρι τώρα, λέτε να αρχί-σω τώρα; Ούτε αυτοί με καλούν. Είναι πολύ δύσκολο να είσαι δημοσιογράφος και να έχεις τέτοιες σχέσεις. Έχουν όρια αυτές οι σχέσεις. Το να μοιράζεσαι με πολιτικούς τους προσω-πικούς σου χώρους και προορισμούς αυτό αυ-τόματα δημιουργεί άλλου τύπου προβλήματα».- Ένα ηλιοβασίλεμα με ξεχωριστή παρέα σε κάποια ήσυχη παραλία σας συγκινεί;«Με ενοχλεί στο ηλιοβασίλεμα ότι είναι πάρα πολύ σύντομο. Για να το απολαύσεις πρέπει συνήθως να τρέξεις, εκτός εάν κάτσεις να το περιμένεις. Δεν περιμένω πολύ εύκολα τα πράγματα, είμαι ανυπόμονη».- Για σας τί σημαίνει «ελληνικό καλοκαίρι»; «Ένα κομμάτι αναπόσπαστο με τη ζωή του Έλληνα. Το καλοκαίρι μέχρι και πολιτική ορο-λογία έχει γίνει «τα μπάνια του λαού». Είναι ένα must της ζωής του Έλληνα. Το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μου δημιουργεί ένα είδος απραξίας που εγώ δεν το αγαπάω πολύ». - Εάν σας ανέθεταν την τουριστική προ-βολή της χώρας μας ποια στοιχεία της Ελλάδας θα αναδεικνύατε;«Υπάρχουν πολύ κλασικά πράγματα, γύρω στο μπλε, ουρανοί, θάλασσες. θα έβαζα πολλά πρόσωπα μέσα. Τα πιστεύω πολύ τα πρόσω-πα. Πρόσωπα που σου μιλάνε. Η Ελλάδα είναι γεμάτη από ανθρώπους με σημαντικά στοιχεία, συλλογικό κρίκο όμως δεν έχουμε. Ελπίζω να τον αποκτήσουμε». - Αισιοδοξείτε;«Ναι, είναι η διάθεση που έχω. Βλέπω νέους ανθρώπους γεμάτους με προσόντα».- Τί εύχεστε να φέρει το εφετινό καλοκαίρι; «Ελπίζω να μας οδηγήσει σε καλύτερες μέρες και λύσεις για τον τόπο. Αυτό το καλοκαίρι εί-ναι πολύ κρίσιμο...»

Nem corum esti occabo. Et eseribu scimaio voluptas

remquiae dollat.Qui officipsam, ea dolorro-vidi cone sus est, si vend-

eriti dit, volupient.Repra nest, section sequis quatur sunt ipsum dolupta

voluptur

Είμαι ταξιδιώτης σε πολλά μέρη του Αιγαίου.

Δεν ξεχωρίζω κάποιο, ποτέ δεν ήμουν μόνιμος κάτοικος ενός νησιού.

Από πολλά νησιά του Αιγαίου βρίσκω κατα-

πληκτικά στοιχεία. Μ’ αρέσει

που δεν έχω ειδική σύνδεση με ένα μόνο νησί.

Συνέντευξη

Page 25: GOLDEN STARS

23GOLDENSTARS

Συνέντευξη

Page 26: GOLDEN STARS

24 GOLDENSTARS

Page 27: GOLDEN STARS

25GOLDENSTARS

Page 28: GOLDEN STARS

26 GOLDENSTARS

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΝΤΕΛΛΗΣ

Η Τήνος των φίλωνΟ φίλος, είχε μόλις ανακαινίσει το σπίτι του στα Λουτρά. Ήταν Ιούλιος.Σ΄αυτό το σπίτι με τα σκιερά δωμάτια, τα μαρμάρινα υπέρθυρα και έπιπλα εποχής και στον κήπο, με τις ελιές και τις λεμονιές, ζήσαμε μια μαγική εβδομάδα και ξεχαστήκαμε.Το φως μας κατέκλυζε.Τα αξέχαστα πρωινά στη βεράντα, με ζεστό καφέ και φρουτέλιες, τις φωνές των παιδιών του και τη φίλη που είχε μαυρίσει και έλαμπε μέσα στα λευκά, έμοιαζαν άχρονα.Η Τήνος δεν περιγράφεται, τη ζεις.Τα Υστέρνια το απόγευμα, ο Πύργος, η Καρδιανή…Τα βράδια, η παρέα μαζευόταν γύρω απ΄το τραπέζι με το παγωμένο ροζακί. Ο αέρας σκόρπιζε τα γέλια μας στις πεζούλες με τις λεβάντες.Οι μέρες πέρασαν γρήγορα, αφήνοντάς μας με την υψηλή αισθητική συγκίνηση της Τήνου.

Δεξιά: Ο πίνακας που φιλοτέχνησε ο Ανδρέας Κοντέλης για το περιοδικό. Τήνος 2011

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ο Ανδρέας Κοντέλλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966.Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών 1984-1990, με καθηγητή τον Π. Τέτση.Το 1993 πέτυχε 3ετή υποτροφία του Ι.Κ.Υ. για εκπόνηση Ζωγραφικού Έργου στην Ελ-λάδα. Μετά από 4ετή υποτροφία της Ακαδη-μίας Αθηνών έκανε Master in Fine Arts στο Middlesex University του Λονδίνου 1999-2000 με καθηγητές τους John Thompson και Jim Mooney. Έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στην Αγγλία.Εκθέτει ατομικά από το 1991.

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ1991 Γκαλερί Νέες Μορφές1994 Παντελίδειο, Μύρινα Λήμνου1995 Γκαλερί Έκφραση1997 Γκαλερί MONOHORO1998 Δημοτική Πινακοθήκη, Μύκονος1998 Γκαλερί ΚΥΚΛΟΣ, Μύκονος1999 Γκαλερί Αννυ Μπάλτα, Θεσσαλονίκη2001 Γκαλερί Ζουμπουλάκη2001 Γκαλερί OPUS 39, Λευκωσία Κύπρος2005 Γκαλερί Ζουμπουλάκη2007 Γκαλερί Μεταμόρφωση, Θεσσαλονίκη2010 Πινακοθήκη Σύγχρονης Βαλκανικής

Τέχνης Κοντιά Λήμνου (Αναδρομική)2010 Γκαλερί art s.a., Κέα

ΤΗΝΟΣ

Page 29: GOLDEN STARS

27GOLDENSTARS

Page 30: GOLDEN STARS

28 GOLDENSTARS

ΤΗΝΟΣ

Αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός*

* Δήλωσαν στο ειδησεογραφικό portal www.kykladesnews.gr

1. Είναι το νησί της μαμάς μου και όπως είναι φυσικό έχω πολλές αναμνή-σεις από αυτό.

2. Εδώ ζουν πολλοί συγγενείς και φίλοι, που τους βλέπω κάθε φορά που κατεβαίνω.

3. Η εκκλησία της Μεγαλόχαρης, είναι πόλος έλξης για ντόπιους και για ξένους, για όλους μας.

4. Τα τελευταία χρόνια ανακάλυψα την ενδοχώρα του νησιού, είναι κατα-πληκτική η φύση.

5. Ναοί, μοναστήρια, μονοπάτια, παραδοσιακά χωριά και οικισμοί. 6. Όλα αυτά συνθέτουν μια μακραίωνη ιστορία και έναν πολιτισμό που

διατηρείται ακόμη. 7. Το νησί σου μεταδίδει ωραία ενέργεια, οι ανθρώποι εδώ είναι

υπέροχοι.8. Οι παραλίες και οι όρμοι, πεντακάθαροι.

9. Η τηνιακή κουζίνα είναι εξαιρετική.10. Εδώ βεβαίως εκτός των άλλων έχει και τα ωραιότερα αμυγδαλωτά!

Μαριάννα ΠολυχρονίδηΗθοποιός

13/06/2008

Λαυρέντης ΜαχαιρίτσαςΜουσικός19/01/2007

1. Η διαφορά του κόσμου με τα υπόλοιπα νησιά. Δεν μπορώ την γκλαμουριά των άλλων νησιών.

2. Προτιμώ τις γιαγιάδες, που πάνε στο προ-σκύνημα.

3. Η εκκλησία έχει δημιουργήσει ένα αντί-lifestyle profile.

4. Η καταγωγή της πεθεράς μου είναι από την Τήνο.

5. Έχει παραλίες, η Παχιά Άμμος, η Σάντα Μαργαρίτα και η Αγία Θάλασσα, που είναι τρομερές.

6. Έχει πολύ καλό ντόπιο φαγητό.

7. Έτσι και φύγεις από την πόλη και πας στην ενδοχώρα παθαίνεις την πλάκα της ζωής σου. Τη Χώρα, δυστυχώς, την έχουν κάνει σαν έκτρωμα.

8. Ο Πύργος της Τήνου και η Απείρανθος της Νάξου είναι τα πιο όμορφα χωριά των Κυκλάδων. Η Οία έχει τουρισμό, που είναι εκνευριστικός.

9. Έχει 2-3 μαγαζιά, που ακούς ροκ μουσι-κή, δεκαετίας ‘70. Έχει καλλιτεχνική ατμό-σφαιρα το νησί.

10. Η κόρη μου, η Μαρία - Κλάρα, έχει στην Τήνο την αίσθηση του χωριού της.

Page 31: GOLDEN STARS

29GOLDENSTARS

1. Ανακαλύφθηκε με καθυστέρηση σε σχέση με τις άλλες Κυκλάδες και αυτό την διέσωσε.

2. Διατηρεί την αρχιτεκτονική της φυσιογνω-μία στα δεκάδες ζωντανά από κατοίκους χωριά της και στους περιστεριώνες της.

3. Έχει ακόμη ξεχασμένες παραλίες μέσα στη καρδιά του καλοκαιριού.

4. Διαθέτει μια απαράμιλλη καλλιτεχνική πα-ράδοση και πολύ ενδιαφέρουσες εκδηλώ-σεις καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.

5. Ξαφνιάζει με τις εναλλαγές της: άγονη στο βορρά με μεγαλειώδεις εικόνες να σκεπά-ζουν τον πέτρινο πλούτο της, καταπράσι-νη με ποταμάκια και τρυφερή ατμόσφαιρα στην κρυφή ενδοχώρα της που αποτελεί και το μεγάλο της «χαρτί».

6. Σε προκαλεί να την περπατήσεις και κρύβει στα παλιά μονοπάτια της ατέλειωτες περι-πατητικές διαδρομές χειμώνα - καλοκαίρι.

7. Τρως παντού αξιοπρεπώς και το «Θαλασ-σάκι» στον όρμο Yστερνίων την τοποθέ-τησε και στον γαστρονομικό χάρτη της Conde Nast.

8. Φυσάει! Και ο αέρας καθαρίζει ψυχή και πνεύμα.

9. Βρίσκεται δίπλα στην Άνδρο, τη Σύρα, τις Δήλες και τη Μύκονο: 4 διαφορετικά πρόσω-πα των Κυκλάδων σε απόσταση αναπνοής

10. Έχει «οπαδούς» και υποστηρικτές σημα-ντικούς ανθρώπους που νοιάζονται για μια ανάπτυξη ήπια και διαχρονική... Θα καταφέρει άραγε η Τήνος να εξελιχθεί σε ένα παράδειγμα προς μίμηση για άλλους ελληνικούς τόπους; Αυτό είναι στα χέρια των ίδιων των Τηνιακών που πρέπει -κατά την ταπεινή μου γνώμη- να κλείσουν όσο ακόμη είναι καιρός τα αυτιά τους στις σει-ρήνες της ανοικοδόμησης.

Μάγια ΤσόκληΔημοσιογράφος - Βουλευτής

15/01/2007

Σεραφείμ ΦυντανίδηςΔημοσιογράφος11/10/2006

1. Έχω αλλάξει έντεκα σπίτια στη ζωή μου, ποτέ δεν είχα στεριώσει κάπου.

2. Βρέθηκα πριν από δεκατρία χρόνια στην Καρδιανή και δεν ξαναέφυγα.

3. Έχω γυρίσει όλο τον κόσμο και δεν έχω δει πιο όμορφο και πιο ευλογημένο τόπο. Είναι η ατμόσφαιρα, ο αέρας, η καθαρότη-τα του τοπίου, το φως.

4. Η Τήνος είναι η αναίρεση της Μυκόνου. Δεν είναι μόνο για κατ’ οίκον εφησυχασμό αλλά και για ωραίες παρέες.

5. Ήταν τύχη αγαθή που γνώρισα την Τήνο και την Καρδιανή.

6. Ήμουν κάποτε στην Ταϊτή, ένα πάρα πολύ ωραίο νησί σαν καρτ ποστάλ. Κάτι όμως με έτρωγε. Εκεί που είχε ήλιο, ξαφνικά έβρε-χε, είχε υγρασία, ο αέρας δεν ήταν καθα-

ρός, οι θάλασσες δεν είναι φιλικές. Εκεί, αναφώνησα: «Πού είναι οι Κυκλάδες!».

7. Εδώ θυμάμαι τον Καστοριάδη, ήταν ένας αιρετικός στοχαστής, γι’ αυτό και μόνος στις απόψεις του. Γερός πότης και μ’ ένα καυστικό χιούμορ. Η τελευταία εικόνα που έχω κρατήσει είναι όταν έπεσε να κολυ-μπήσει πηγαίνοντας πολύ μακριά. Ήταν δεινός κολυμβητής. Αισθάνθηκα εκείνη τη στιγμή ότι σαν να χάθηκε στη θάλασσα.

8. «Σημασία έχει που είσαι Τήνιος από επιλογή και όχι από καταγωγή», λένε οι φίλοι μου.

9. Για μένα η Καρδιανή είναι ένας τόπος με άγρια, δυνατή, απρόβλεπτη και συγκινητική ομορφιά.

10. Πίσω από τα χρώματα και τη γαλήνη του τοπίου της Τήνου κρύβεται μια ικεσία ζωής και δημιουργίας. Ας την σεβαστούμε.

Page 32: GOLDEN STARS

GOLDENSTARS30

ΤΗΝΟΣ

Page 33: GOLDEN STARS

31GOLDENSTARS

Οι φωτογραφίες εδώ προέρχονται από το βιβλίο

«ΤΑΠΕΙΝΟΣ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ»της Ευγενίας Κουμαντάρου (εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ. Δ΄ Έκδοση 2008).

Η εποχή της αθωότητας στην Τήνο.

«Τι περίεργο. Να μη περνάει η ώρα και να περνάει τόσο γρήγορα η ζωή».

Page 34: GOLDEN STARS

32 GOLDENSTARS

Τί θα δοκιμάσετε

ευωδιαστά «αμυγδαλωτά», τα ιδιαίτερου σχή-ματος «λυχναράκια», κατεξοχήν πασχαλινό γλυκό με φρέσκια μυζήθρα και έντονο άρωμα πορτοκαλιού, τα κριτσανιστά «ψαράκια» με την καρυδάτη γέμιση (γλυκό που προσφέρεται και στους γάμους μαζί με «ξεροτήγανα» και «παστέλι σε λεμονόφυλλα») καθώς και τραγα-νούς «μπεζέδες» με μπόλικο ξύσμα λεμονιού.Απίθανης νοστιμιάς είναι και η «λούζα», η οποία αφού μαριναριστεί σε μαύρο κρασί για μια βδομάδα πε ρίπου, καρυκεύεται με μαραθό-σπορους, πιπέρι, μπαχάρι, τυλίγεται σε έντερο χοιρινό, τοποθετείται κάτω από βάρος για να πάρει ωραίο σχήμα, στη συνέχεια καπνίζεται για 4 ώρες πάνω από κληματόβεργες και τέλος κρε-μιέται για να ξεραθεί επί 2 περίπου μήνες. Τρώ-γεται κομμένη σε πολύ λεπτές, σαν τσιγαρόχαρ-το, φετούλες. Με πρώτη ύλη το χοιρινό κρέας παρασκευάζονται επίσης «λουκάνικα με γεύση μαραθόσπορου», «πηχτή», «σύγλινα» ή «σύσ-σερα» αλλά και «οματιές», δηλαδή έντερα γεμι-

στά με ρύζι, κομ ματάκια κρέατος και χορταρικά.Όσοι πάρουν μέρος στα «χοιροσφάγια», χαί-ρονται επίσης το τηγανητό συκώτι και σούπα από το λαιμό του χοίρου ή το κεφάλι του, «φλεμόνι γιαχνί ή στιφάδο», λαχανοντολμάδες και κεφτέδες με «χοιρινίσιο» κιμά κι ένα σωρό ακόμα λιχουδιές.Από τυροκομικά προϊόντα η Τήνος φημίζεται για τα «πετρωτά» τυράκια της, που γίνονται α πό το τυρί «πέτρωμα», για το τυρί «στρογγυλό» (εξαι-τίας του σχήματος του), για το «μαλαθούνι» αλλά και για την «κοπανιστή» της. Δοκιμάστε επίσης και «κάππαρη», «ξερές ντομάτες με κουρκούτι», «κρίταμο τουρσί», «πατατοκεφτέδες», «φουρτά-λιες», «αγκινάρες τουρσί ή με ομελέ τα», καθώς και «αγκιναρόρυζο», «συκωτάκια κοκκινιστά με πιλάφι», «σκορδομακάρονα», «μαραθοτηγανί-τες». Την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε το «ιερό» νησί, μείνετε παραπάνω από λίγες ώρες. Έχετε τόσα πολλά να δοκιμάσετε...

* www.kykladesnews.gr

Τήνος είναι το νησί που έχουν επισκεφθεί οι περισσότεροι Έλληνες, χωρίς όμως κανένας σχεδόν να προ λαβαίνει να τη γνωρίσει ουσι-αστικά, καθώς τις λίγες, συνήθως, ώρες που παραμένουν στο νησί, τις αφιε ρώνουν στο προσκύνημα της Μεγαλόχαρης. Έτσι τα πα-νέμορφα χωριά της παραμένουν «άγνωστα» για τους πολλούς, όπως και οι λιχουδιές της τοπικής κουζίνας. Εξαίρεση αποτελούν ίσως τα γλυκά του νησιού, που οι επισκέπτες προμη-θεύονται από τα ζαχαροπλαστεία της πόλης:

ΤΗΝΟΣ

Κατερίνα Μαρινάκη (Λαογράφος)*

Φωτογραφίες από το βιβλίο «ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ» της Νικολέτας Δελατόλλα - Φώσκολου

Page 35: GOLDEN STARS

33GOLDENSTARS

ΤΗΝΟΣ

νή και παραδοσιακή ελληνική διατροφή, μέσα από την ανακάλυψη των πατροπαράδοτων συνταγών.Πρόκειται για μια πολύ καλή δουλειά από τη Νικολέτα Δελατόλλα- Φώσκολου, μια ντόπια μαγείρισσα που έμαθε την τέχνη από την μη-τέρα και τη γιαγιά της και μέσα από το βιβλίο αυτό κάνει μια πολύ καλή καταγραφή της πα-ράδοσης και της μαγειρικής τέχνης.Το βιβλίο αυτό θα λέγαμε, χαριτολογώντας ότι δεν διαβάζεται, «σερβίρεται». Μέσα από τις καλογραμμένες και απλές συνταγές που μπο-ρείτε κι εσείς να «ξεσηκώσετε», η κουζίνα σας θα γεμίσει με Τηνιακές γεύσεις και αρώματα.

Ομελέτες με λουκάνικο ή σύγλινο, τηνιακές λούζες, πίτες με σπιτικό φύλλο, ψάρια, γαλα-κτοκομικά και γλυκά είναι μερικά από τα εδέ-σματα της Τήνου που μας ταξιδεύουν «γευ-στικά» στο όμορφο νησί των Κυκλάδων. Το βιβλίο της Νικολέτας Δελατόλλα-Φώσκολου «Παραδοσιακές συνταγές από την Τήνο» (εκ-δόσεις «Τήνος» - 1996) περιλαμβάνει λιχου-διές από το νησί που σίγουρα θα σας ανοίξουν την όρεξη.Ομελέτες με λουκάνικο ή σύγλινο, τηνιακές λούζες, πίτες με σπιτικό φύλλο, ψάρια, γαλα-κτομικά και γλυκά είναι μερικά από τα εδέσμα-τα της Τήνου που μας ταξιδεύουν «γευστικά» στο όμορφο νησί των Κυκλάδων. Το βιβλίο αυτό χωρίζεται σε δύο μέρη: φαγητά και γλυ-κά. Στην κατηγορία με τα φαγητά υπάρχουν συνταγές με ορεκτικά, ομελέτες, τυριά, σαλάτες και ξιδιαστά, ψωμιά και πίτες, σούπες, σάλτσες, λαχανικά, ψάρια, κρεατικά και κυνήγι. Στην κα-τηγορία με τα γλυκά παρουσιάζονται γλυκά του κουταλιού, του ταψιού, του φούρνου, του μούστου καθώς και γλυκά εορταστικά (γάμου) και νηστίσιμα.Το βιβλίο πέρα από την κλασική παρουσίαση μιας συνταγής, με τα υλικά και τις οδηγίες προ-ετοιμασίας της, δίνει έμφαση και σε ένα άλλο πολύ σημαντικό στοιχείο: στην λαογραφική και πολιτιστική διάσταση της διατροφής. Η τροφή, εκτός από βασική βιολογική ανάγκη, είναι και αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής ζωής ενός τόπου και των παραδόσεών του.Οι συνταγές, έχοντας ως βάση τα ντόπια υλικά, αντανακλούν την εγχώρια γεωργική και κτηνο-τροφική παραγωγή και συνδέονται με σημαντι-κά γεγονότα μιας κοινωνίας (με το γάμο, με τις θρησκευτικές εορτές κ.ά.).Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι μέσα από το βιβλίο στέλνεται και το μήνυμα για την ανάγκη να επιστρέψει ο σημερινός Έλληνας στην υγιει-

Παραδοσιακές συνταγές

από την Τήνο

Η συγγραφέας Νικολέτα Δελατόλλα - Φώσκολου,

εξέδωσε μετά από 10 χρόνια, το έτος 2006,

ένα δεύτερο ιδιαίτερα καλαίσθητο βιβλίο,

με τον τίτλο «Κυκλάδων γεύσεις».

Page 36: GOLDEN STARS

34 GOLDENSTARS

«Κοντά πέντε χιλιάδες χρόνια αντηχεί η ελληνι-κή σμίλη σ’ αυτές τις θάλασσες. Αν και η παρου-σία του δυτικού μπαρόκ γίνεται πολύ επίμονη, η αφομοιωτική δύναμη του ελληνισμού έντυσε τα ξένα δάνεια με το αιγαιοπελαγίτικο φως. Δι-αφύλαξε το μεταβυζαντινό στοιχείο, δημιουρ-γώντας μιαν ιδιότυπη σύνθεση. Πλάι στις πιο πολύπλοκες συνθέσεις μπαρόκ αφθονούν τα παραδοσιακά θέματα: ο σταυρός, το θυμιατό, οι κληματίδες, το φίδι, ο δικέφαλος αετός, το κυμάτιο, το ημικύκλιο, η τοξοστοιχία, το σχοινί, τα ηλιακά σύμβολα, η πεντάλφα, οι καβαλά-ρηδες, οι βρακοφόροι φρουροί, τα πουλιά, τα καράβια, τα σχηματοποιημένα θέματα, το ψάρι, το αυστηρό ανθοπλόκαμο, η ανθρώπινη κεφα-λή, κάποτε μάλιστα και μορφολογικά στοιχεία, όπως η αυστηρότητα της γραμμής, η έλλειψη περιττού διακόσμου, η περιορισμένη πτυχολο-γία. Εξάλλου, πηγές έμπνευσης στάθηκαν συ-χνά η Καινή Διαθήκη, τα συναξάρια των αγίων, τα λειτουργικά κείμενα, το δημοτικό τραγούδι, η λαϊκή θρησκεία και η καθημερινή ζωή».Αυτά σημειώνει για την Τήνο και το μάρμαρο ο Τήνιος λαογράφος και συγγραφέας Αλέκος

Ε. Φλωράκης, καθώς η πατρίδα του αξιώθηκε μιάς μεγάλης τιμής: να πρωτοστατήσει το 19ο αιώνα στην οικοδόμηση και τον καλλωπισμό του ελεύθερου ελληνικού κράτους και ν’ ανα-δείξει κορυφαίους εκπροσώπους της νεοελλη-νικής γλυπτικής. Κι ακόμη να παραμείνει ως σήμερα το μοναδικό κέντρο όπου ο ήχος του μαντρακά δεν έπαψε ν’ αντηχεί και το καλλιτε-χνικό κλίμα να συντηρείται.Νησί με τέτοια παράδοση χωρίς Μουσείο Μαρμαροτεχνίας δεν γίνεται. Στον Πύρ-γο της Τήνου λοιπόν, δημιουργήθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), το οποίο έχει και την ευθύνη για τη λειτουργία του. Ανήκει στο Δίκτυο Θε-ματικών Μουσείων του Ιδρύματος και είναι το πρώτο του είδους του στην Ελλάδα. Στε-γάζεται σε σύγχρονες, πλήρως εξοπλισμέ-νες εγκαταστάσεις, εναρμονισμένες με το χαρακτηριστικό τηνιακό τοπίο, στις οποίες περιλαμβάνεται και Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων. Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, αφού εντάχθηκε στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό

Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2000-2006, και την Τράπεζα Πειραιώς. Στο Μουσείο παρουσιάζεται η τεχνολογία του μαρμάρου, υλικού που κατέχει ιδιαίτερη θέση στην αρχιτεκτονική και την τέχνη της Ελλά-δας από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας, ενώ παράλληλα περιγράφεται αναλυτικά το πλέγμα εργαλειακού εξοπλισμού και τεχνικών. Ταυτόχρονα, με την έμφαση που δίνεται στην προβιομηχανική και πρωτοβιομηχανική Τήνο, το σημαντικότερο νεοελληνικό κέντρο μαρμα-ροτεχνίας, αναδεικνύεται το κοινωνικό και οι-κονομικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύχθηκαν τα τοπικά εργαστήρια.Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει ποικίλα κοσμι-κά, εκκλησιαστικά, επιτύμβια και καθημερινής χρήσης πρωτότυπα έργα σε μάρμαρο (υπέρ-θυρα, κρήνες, οικόσημα, φουρούσια, προσκυ-νητάρια, γουδιά, κ.ά.), πήλινα προπλάσματα και γύψινα αντίγραφα, εργαλεία λατόμευσης και μαρμαροτεχνίας, μηχανολογικό εξοπλισμό, αρχειακό υλικό, καθώς και την πλουσιότερη συλλογή σχεδίων παλαιών μαρμαρογλυπτών που υπάρχει στην Ελλάδα. Αυτός ο αξιοσημεί-

Mουσείο Μαρμαροτεχνίας

Μαρία Δεναξά

ΤΗΝΟΣ

© Χρήστος Γαλάζιος – Φωτογραφικό Αρχείο ΠΙΟΠ

Page 37: GOLDEN STARS

35GOLDENSTARS

ωτος αριθμός αυθεντικών αντικειμένων συγκε-ντρώθηκε κυρίως χάρις στην ευαισθητοποίηση ιδιωτών αλλά και φορέων, οι οποίοι τα δώρισαν ή τα παραχώρησαν στο Ίδρυμα. Σε συνδυασμό, εξάλλου, με τις αλληλένδετες αναπαραστάσεις λατομείου, εργαστηρίου μαρμαροτεχνίας και συναρμογής δεσποτικού θρόνου, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν παραδοσια-κές τεχνικές και διαδικασίες που αφορούν την εξόρυξη, την πρώτη επεξεργασία και μεταφο-ρά του μαρμάρου, καθώς και τη μορφοποίη-ση και τοποθέτηση μιας κατασκευής· με άλλα

λόγια, τη διαδρομή από την πρώτη ύλη έως το ολοκληρωμένο έργο. Παράλληλα, το οπτικοα-κουστικό υλικό της έκθεσης ζωντανεύει με τρό-πο άμεσο τις παραδοσιακές μεθόδους εργα-σίας του λατόμου και του μαρμαροτέχνη, ενώ οι εικόνες του οδοιπορικού καταγράφουν την έντονη παρουσία του μαρμάρου σε ολόκληρο το νησί και παροτρύνουν τους επισκέπτες σε δικές τους περιηγήσεις.Τέλος, η έκθεση επεκτείνεται στους υπαίθριους χώρους του Μουσείου. Στην πλατεία μπροστά από την είσοδο εκτίθενται ανυψωτική μηχανή μαρμάρων (μπίγα) και βαγονέτο για τη μετα-φορά όγκων, από το λατομείο της Βαθής· στον εξώστη, μπαζοβαγονέτο (σέσουλα), στροφή και ράγες από το λατομείο της Πατέλας, μαζί με ολοκληρωμένα και ημικατεργασμένα μαρμάρι-να έργα. Ο ιστορικός μηχανολογικός εξοπλι-σμός, που παρουσιάζεται στην υπαίθρια έκ-θεση και ανασυνθέτει χαρακτηριστικές εικόνες από αντίστοιχους φυσικούς χώρους εργασίας, διασώθηκε, συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε λειτουργικά με τη φροντίδα του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς.Η επίσκεψη στο μικρό μουσείο αφήνει μάλλον μια γλυκιά αίσθηση ενός οικείου και ζωντανού χώρου, παρά ενός ψυχρού μουσείου. Μια επί-σκεψη που ολοκληρώνεται στο πωλητήριο, που περιμένει στην έξοδο, με τα χαριτωμένα αναμνηστικά και συμπληρώνεται με μια βόλ-τα στα σοκάκια του Πύργου υπό τους ήχους των εργαστηρίων μαρμάρου και μια στάση στα καφενεία της κεντρικής πλατείας για καφέ και σπιτικό γλυκό του κουταλιού.

Nem corum esti occabo. Et eseribu scimaio voluptas

remquiae dollat.Qui officipsam, ea dolorro-vidi cone sus est, si vend-

eriti dit, volupient.Repra nest, section sequis quatur sunt ipsum dolupta

voluptur

Ανήκει στο Δίκτυο Θεματικών Μουσείων

του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ)

και είναι το πρώτο του είδους του στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την πλουσιότερη συλλογή

σχεδίων παλαιώνμαρμαρογλυπτών

που υπάρχει στη χώρα μας.

ΤΗΝΟΣ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΡΜΑΡΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΝΟΥΠύργος, Πάνορμος Τήνου 842 01Τηλέφωνο: 22830-31290Φαξ: 22830-31293Site: www.piop.gr

ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣΑπό 1 Μαρτίου έως 15 Οκτωβρίου:Καθημερινά (εκτός από την Τρίτη) 10 π.μ. - 6 μ.μ.Από 16 Οκτωβρίου έως 28 Φεβρουαρίου:Καθημερινά (εκτός από την Τρίτη) 10 π.μ. - 5 μ.μ.Κλειστό1 Ιανουαρίου, Μ. Παρασκευή (έως 12:00),Κυριακή του Πάσχα, 1 Μαΐου, 15 Αυγούστου,6 Δεκεμβρίου, 25-26 ΔεκεμβρίουΗμέρες ελεύθερης εισόδου18 Μαΐου (Διεθνής Ημέρα Μουσείων)5 Ιουνίου (Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος)Τελευταίο Σ/Κ Σεπτεμβρίου(Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς)

ΕΙΣΙΤΗΡΙΟΓενική είσοδος: 3 ευρώΜειωμένο: 1,5 ευρώ

Δικαίωμα δωρεάν εισόδου στα μουσεία του δικτύ-ου του Π.Ι.Ο.Π. έχουν οι ακόλουθες κατηγορίες επισκεπτών:Οργανωμένες επισκέψειςΓια την καλύτερη εξυπηρέτηση ομάδων επισκε-πτών είναι σκόπιμο να υπάρχει προσυνεννόηση με το Μουσείο.Άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ)Η είσοδος για άτομα με αναπηρίες είναι ελεύθε-ρη. Για ομαδικές επισκέψεις είναι απαραίτητη η προσυνεννόηση με το Μουσείο.

Φωτογράφιση, κινηματογράφησηΕπιτρέπεται η ερασιτεχνική φωτογράφιση ή βι-ντεοσκόπηση. Η επαγγελματική φωτογράφιση ή κινηματογράφηση επιτρέπεται μόνο με ειδική άδεια από το ΠΙΟΠ (τηλ.: 210-3256923).

© Χρήστος Γαλάζιος – Φωτογραφικό Αρχείο ΠΙΟΠ

Page 38: GOLDEN STARS

36 GOLDENSTARS

ΤΗΝΟΣ

Page 39: GOLDEN STARS

37GOLDENSTARS

λικό ιερέα Μάρκο Φώσκολο, γέννημα-θρέμμα Τηνιακό, ο οποίος ασχολείται συστηματικά με την ιστορία του νησιού, βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό Κόμη. Είναι του 1690, ενετικός, απλός και όχι σαν τους μετέπειτα περίτεχνους των Τηνιακών μαστόρων. Οι περιστεριώνες αποτέλεσαν κατά την ενετική περίοδο σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης και «πιστοποιητικό» ανώτερης οικονομικής δύναμης, αφού οι Ενε-τοί παραχωρούσαν το δικαίωμα σε ορισμένους κατοίκους, με μεγάλη κτηματική περιουσία, να εκτρέφουν περιστέρια και να κτίζουν περιστε-ριώνες. Το περιστέρι θεωρούνταν λουκούλλειο γεύμα, αλλά συνάμα ήταν και περιζήτητη η κου-τσουλιά του ως λίπασμα ανώτερης ποιότητας.Ένας τρόπος να... ξοδεύουν οι Τηνιακοί τα

Με μεράκι, φαντασία και ταλέντο οι έμπειροι Τηνιακοί χτίστες κατασκεύασαν στο νησί της Μεγαλόχαρης τους κατάλευκους περιστεριώ-νες, που είναι εξαιρετικά δείγματα της αιγαι-οπελαγίτικης αρχιτεκτονικής .Οι «Τηνιακοί πε-ριστεριώνες» των εκδόσεων «Ερίννη» (2007), ένα φωτογραφικό λεύκωμα του Στρατή Φιλιπ-πότη, με κείμενα σε ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, για τα…παλάτια των περιστεριών.Ο καθηγητής Υδρογεωλογίας Γιώργος Στουρ-νάρας σημειώνει:«...Η αναγκαστική, σχεδόν μονοσήμαντη, εξάρτηση από την πέτρα έδωσε τη δυνατότητα της δημιουργίας του παραδοσιακού περιβάλ-λοντος της Τήνου και, επί πλέον, την παράδο-ση που, ακόμα και σήμερα, έχει το δικό της νόημα και περιεχόμενο, του Τηνιακού λιθοξό-ου, χτίστη και μάστορα, δίπλα στον Τηνιακό γλύπτη και μαρμαροτεχνίτη... Έτσι, όταν μαζί με τους Ενετούς έρχονται και οι περιστεριώνες στο νησί, ο Τηνιακός μάστορας είναι έτοιμος... Θυμάται πώς δούλεψε και δουλεύει τα σπίτια του, τα εκκλησάκια και τα εικονοστάσια, τους ανεμόμυλους, τα γεφυράκια και τις κρήνες. Κι αποφασίζει να δώσει και στους περιστεριώνες το μερίδιο από την τέχνη του. Τους χτίζει, τους πελεκά, τους στολίζει και τους κεντά, με όλα εκείνα τα αρχέτυπα και πάντα ζωντανά στοι-χεία, που κρατούν μέχρι σήμερα σε εγρήγορ-ση και διέγερση αρχιτέκτονες, λαογράφους και κάθε λογής μελετητές της τέχνης και της ιστορίας». Λουσμένους στο πυρακτωμένο φως, αγέρωχους...Διάσπαρτοι σε όλο το νησί της Τήνου, αλλά κυρίως μαζεμένοι στα «Απά-νω μέρη», οι περιστεριώνες, αυτά τα μνημεία τέχνης των Τηνιακών μαστόρων, πραγματικά κεντήματα πέτρας, χτισμένοι ως επί το πλεί-στον σε πλαγιές όπου υπάρχει νερό, χρονολο-γούνται από την Ενετοκρατία.Σήμερα διασώζονται 1.010 σε όλο το νησί και ο παλαιότερος που έχει εντοπιστεί από τον καθο-

χρήματά τους που έφερναν απ’ έξω, εκτός από το να χτίζουν περίτεχνα σπίτια, ήταν και οι τεράστιοι περιστεριώνες, δείγμα κοινωνικής καταξίωσης. Οι Τηνιακοί, όπως και οι Ενετοί, χρησιμοποίησαν ως τροφή το περιστέρι πάρα πολύ. Το συντηρούσαν σε ξίδι μέσα σε ειδικά πιθάρια με φαρδύ στόμιο (οι «ζάρες») και το εξήγαν στην Κωνσταντινούπολη πετυχαίνοντας μάλιστα πολύ καλές τιμές!Σήμερα, οι περιστεριώνες, πολλοί από αυτούς εγκαταλειμμένα ερείπια ή στάβλοι, αρχίζουν να γνωρίζουν νέα περίοδο δόξας. Αγοράζονται από ξένους ή ημεδαπούς πανάκριβα και με-τατρέπονται, χωρίς να χάσουν τίποτε από το χρώμα και την περίφημη αρχιτεκτονική τους, σε πολυτελείς βίλες...

Τα παλάτια... των περιστεριών

ΤΗΝΟΣ

Page 40: GOLDEN STARS

38 GOLDENSTARS

ΤΙΜΟΣ ΜΠΑΤΙΝΑΚΗΣ Εδώ δοξάζεται το τρίπτυχο ήλιος-θάλασσα-βράχος. Λούζεται από το απολλώνιο φως της Δή-λου αντιπαραθέτοντας τον διονυσιακό ζόφο της κοσμοπολίτικης καλοκαιρινής νύχτας. Η άγονη, ασκητική ενδοχώρα της Μυκόνου είναι διάστικτη από κοκκινομάγουλα ξωκλήσια, τα περισσό-τερα από τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της μυκονιάτικης αγροικίας που οι ντόπιοι αποκαλούν αναπάντεχα «χωριό». Έχω στο μυαλό μου το «Ενθύμιον Μυκόνου» του Μυκονιάτη Παναγιώτη Κουσαθανά όπου αφήνει εκτός των τειχών τη βαρβαρότητα της χρηματισμένης περι-ήγησης· γυμνώνει το νησί από τα ενδύματα του εκάστοτε εκσυγχρονιστικού συρμού και αποκα-θαίρει τη Μύκονο του αιωνίου καλοκαιριού μας. Μύκονος ένας αγαπημένος προορισμός όπου ο καθένας μας μπορεί να συλλαβίσει αλλιώς τα καλοκαίρια του.

Δεξιά: Ο πίνακας που φιλοτέχνησε ο Τίμος Μπατινάκης για το περιοδικό. Μύκονος, Παραπορτιανή 2011

Γεννήθηκε στην Αθήνα, στις 02/12/1968.Πήρε τα πρώτα µαθήµατα σχεδίου και ζω-γραφικής, στο εργαστήριο του Ν. Στέφου.Σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. Αθηνών, ζωγραφική από το 1988-1993, µε καθηγητή τον Π. Τέτση.Παράλληλα µε τις σπουδές ζωγραφικής πα-ρακολούθησε στα κατ’ επιλογήν εργαστήρια της Α.Σ.Κ.Τ., µαθήµατα γλυπτικής, αγιογραφί-ας και νωπογραφίας.Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, έλαβε υποτροφίες από το Ι.Κ.Υ. στο 1 και 4 έτος και συμμετείχε στις εκθέσεις που οργάνωσε η Α.Σ.Κ.Τ. στα παραρτήματα της Ύδρας και της Κρήτης.Από το 1993-1998 εργάστηκε στο εργαστήριο προπαρασκευής υποψηφίων για την Α.Σ.Κ.Τ., του Ν. Στέφου.Από το 1999 έως και σήµερα διατηρεί εργα-στήριο σχεδίου και ζωγραφικής στην Αθήνα.Το 2007 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδη-μίας Αθηνών για νέο ζωγράφοκάτω των 40 ετών.

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ2003 Αίθουσα τέχνης « Έκφραση, Γ. Γραμ-

ματοπούλου»

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ1993 «Απόφοιτοι Α.Σ.Κ.Τ Εθνική Πινακοθή-

κη, Αθήνα.2003 Αθήνα«Αίθουσα Τέχνης, «Έκφραση»

Γλυφάδα2003 «Οπτικό παιχνίδι» για το Ίδρυµα Θρα-

κικής Τέχνης και Παράδοσης, Στοά του βιβλίου, Αθήνα

2003 «Ζωγραφικές Συγγένειες», Αίθουσα Τέχνης, Σκουφά, Αθήνα.

2003 «Ύδρα», Πολιτιστικό κέντρο Δ. Ύδρας.2004 «Στο Τραπέζι», Αίθουσα Τέχνης,

Σκουφά, Αθήνα.2004 «Παράθυρα στην πέμπτη εποχή». Αί-

θουσα τέχνης «Άτριον», Θεσσαλονίκη.2005 «Στα χρώµατα της ίριδας» Κέντρο

Τεχνών, Πάρκο Ελευθερίας, Αθήνα2005 «Ήταν κάποτε η Πηνελόπη Δέλτα»,

Κολέγιο Αθηνών, Ψυχικό2006 Έκθεση ζωγραφικής για το Κέντρο

Προάσπισης Ανθρωπίνων Δικαιωμά-των. Πάρκο Ελευθερίας. Αθήνα.

2007 Έκθεση ζωγραφικής για την Μ.Ε.Υ. της Παιδιατρικής κλινικής του πανεπιστημί-ου Αθηνών «Π.&Α. Κυριακού», Αθήνα.

2008 Νησιωτικό τοπίο, Αίθουσα Τέχνης,

Σκουφά,Αθήνα2008 Η Αίγινα των ζωγράφων Δήμος Αθη-

ναίων αίθουσα Μελίνα2008 Έκθεση ζωγραφικής για το Κέντρο

Προάσπισης Ανθρωπίνων Δικαιωμά-των. Αίθουσα τέχνης, Σκουφά.

2009 Υδατογραφώντας το ελληνικό τοπίο.Πινακοθήκη σύγχρονης βαλκανικής τέχνης. Κοντιά Λήμνου

2009 Φιστίκι fest2009 Συνέβη στην Αθήνα. Δήμος Αθηναίων

αίθουσα Μελίνα2010 Spring light. Αίθουσα τέχνης ΑΤΡΙΟΝ

Θεσσαλονίκη2010 Μίλα μη φοβάσαι 2010 Ιχνηλατώντας την Κωνσταντινούπολη.

Θεολογική Σχολή της Χάλκης, Σισμανό-γλειο Μέγαρο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας, Τεχνόπολη στο Γκάζι.Οργα-νωση white fox, επιμέλεια Ίρις Κρητικού

2010 sweet summer. Αίγινα2010 Τέχνη στο αγρόκτημα. Πόρτο χέλι2010 «Ανθρώπινα μέτρα». Δήμος Αθηναίων

αίθουσα Μελίνα2011 Αίθουσα τέχνης stilvon: 11 σύγχρονοι

καλλιτέχνες

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΜΥΚΟΝΟΣ

Page 41: GOLDEN STARS

39GOLDENSTARS

Page 42: GOLDEN STARS

40 GOLDENSTARS

ΜΥΚΟΝΟΣ

Αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός*

* Δήλωσαν στο ειδησεογραφικό portal www.kykladesnews.gr

1. Η Μύκονος από τη δεκαετία του ’50 και μετά, ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστι-κά νησιά στην Μεσόγειο.

2. Οι ωραιότεροι μήνες της είναι ο Μάιος, ο Ιούνιος και ο Σεπτέμβριος.

3. Είναι ένα νησί που εντυπωσιάζει και γο-ητεύει τον επισκέπτη της από την πρώτη στιγμή, χάρη στην ωραία θέση, την κλίμα-κα και την αρχιτεκτονική της.

4. Ολόλευκα, τα σπίτια της, λάμπουν στο φως, μέσα στ’ αμέτρητα δαιδαλώδη σοκά-κια με τα ασβεστωμένα λιθόστρωτα.

5. Η γεωμορφολογία της είναι καταπληκτική, το φως του ήλιου αντανακλάται μοναδικά.

6. Είναι ένα νησί που συνδυάζει πολλά πράγ-ματα, ησυχία και ένταση, εξοχή και κοσμι-κότητες.

7. Έχει μαγαζιά με επώνυμα ρούχα, περί-τεχνα κοσμήματα και αντικείμενα τέχνης, μπαρ και νυχτερινά κέντρα για όλα τα γούστα , παρότι λόγω του μωρού μας δεν μπορούμε να τα επισκεπτόμαστε.

8. Οι παραλίες της είναι ιδιαίτερες, είτε οι απόμακρες είτε οι οργανωμένες.

9. Έχει καταπληκτικά εστιατόρια για φαγητό. 10. Γενικά προσφέρει τα πάντα, ησυχία, έντα-

ση, κοσμική ζωή αλλά και ερημική. Διαλέ-γετε και παίρνετε.

1. Αγαπούσα, αγαπώ και θα αγαπώ τη Μύκονο 2. Έχω συνδέσει τα νεανικά μου χρόνια με

αυτό, έχω ζήσει πολλά καλοκαίρια εδώ 3 . Εδώ δούλευα, εδώ ξενυχτούσα, εδώ ερω-

τεύθηκα και έκανα φίλους ζωής 4. Το νησί μου θυμίζει χρόνια ξέγνοιαστα 5. Γέλια, χαρές, αγάπες, ανθρώπους 6. Καθαρό χρόνο που σε βγάζει από οτιδή-

ποτε στενάχωρο 7. Εδώ συναντάς τα χρόνια της αθωότητας 8. Η Μύκονος είναι το παυσίλυπόν μου 9. Πέρυσι μετά από είκοσι χρόνια την ξαναε-

πισκέφθηκα 10. Ήταν σαν να μην πέρασε μια στιγμή.

Τζίνα Αλιμόνου ΒαρδινογιάννηΗθοποιός

05/03/2010

Χρύσα ΡώπαΗθοποιός20/03/2009

Page 43: GOLDEN STARS

41GOLDENSTARS

1. Τη Μύκονο τη ξεχωρίζω για πολλούς λόγους 2. Έχουμε καταγωγή από εκεί, έχουμε ρίζες

που λένε. 3. Είναι ένα νησί που έχει το δικό του χρώμα 4. Κάποιοι λένε ότι είναι κοσμοπολίτικο, εγώ

θα πω ότι έχει γλυκύτητα και ζεστασιά. 5. Έχει κρυμμένους θησαυρούς που αξίζει

να τους ανακαλύψεις 6. Συνδυάζει πολλά πρόσωπα και έχει ξεχω-

ριστές εναλλαγές 7. Ωραίες παραλίες, ήσυχες και κοσμικές 8. Ξεχωριστό φαγητό και κουζίνα μοναδική 9. Μουσική παράδοση που ξεχωρίζει 10. Όλοι αυτοί και άλλοι τόσοι με κάνουν να

έρχομαι εδώ αρκετές φορές το χρόνο

Ελεονώρα ΖουγανέληΤραγουδίστρια

13/02/2009

1. Ταξιδεύω γιατί μου αρέσει πολύ. 2. Συνήθως ταξιδεύω για αναψυχή. 3. Το φετινό καλοκαίρι ήταν ίσως το ωραιότερο της ζωής μου,

γιατί ήμουν σε περιοδεία 4. Θυμάμαι το 2006 που κάναμε γυρίσματα στη Μύκονο. 5. Ήταν πάρα πολύ ωραία. Ο κόσμος ήταν πολύ φιλόξε-

νος, πάρα πολύ εξυπηρετικός και περάσαμε υπέροχα. 6. Γυρίσαμε στους Μύλους, στο Ματογιάννι, μας φιλοξένη-

σαν στο ξενοδοχείο «Λητώ» και ήταν εξυπηρετικότατοι. 7. Όλα τα νησιά είναι ωραία, τα ταξίδια για μένα είναι μια

αλλαγή προς το καλύτερο. «Φτιάχνεις» όταν ταξιδεύεις. Τη μέρα σου, τη ζωή σου...

8. Αισθάνομαι ελεύθερος όταν ταξιδεύω. 9. Το μεγαλύτερο άγχος μου πριν από ένα ταξίδι είναι να φτάσω

καλά, να έχω καλό ταξίδι. 10. Καλοκαίρι σημαίνει σε μεγάλο ποσοστό Ελλάδα.

Γιώργος ΚαπουτζίδηςΗθοποιός07/01/2009

Page 44: GOLDEN STARS

GOLDENSTARS42

Ξεφυλλίζοντας το υπέροχο βιβλίο

«ΤΑ ΧΟΙΡΟΣΦΑΓΙΑΣΤΗ ΜΥΚΟΝΟ»του Δημήτρη Ρουσουνέλου(εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ 2002 / e-mail: [email protected]).

1) Εικόνα, από την εποχή της αθωότητας, σε …κεντρικό σημείο της Μυκόνου.

2) «Στιγμές ξεκούρασης και ξαραθύμιου».3) «Για δες τραπέζι ολόστρωτο και πιάτα φιρφιρένια…»4) «…Όσοι έχουνε καλή καρδιά και τακτικά γλεντούνε,

μονάχα αυτοί τον ψεύτικο τον κόσμο θα χαρούνε…».

1

2

ΜΥΚΟΝΟΣ

Page 45: GOLDEN STARS

43GOLDENSTARS

Page 46: GOLDEN STARS

44 GOLDENSTARS

ΜΥΚΟΝΟΣ

3

4

Page 47: GOLDEN STARS

45GOLDENSTARS

Page 48: GOLDEN STARS

46 GOLDENSTARS

ΜΥΚΟΝΟΣ

Τί θα δοκιμάσετε

Η κοσμοπολίτισσα Μύκονος, ο τόπος που λατρεύουν οι επώνυμοι αυτής της γης και ονειρεύονται οι απλοί θνητοί, εξακολουθεί να κρατά ζωντανές τις παραδόσεις της και την απλότητα στην καθημερινή ζωή των μο νίμων κατοίκων της.Αν μπορούμε να πούμε ότι ένα προϊόν έχει ταυτιστεί απόλυτα με το νησί, αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από την περίφημη “κοπανιστή” Μυκόνου. Η “κοπανιστή” είναι ένα μαλακό τυρί με έντονα πιπεράτη γεύση, για το οποίο χρησιμοποιείται ως βάση η “τροβολιά”, επίσης μαλακό μυκονιάτικο τυρί, αφού υποστεί ζύ-μωση για τουλάχιστον 25 μέρες. Πάντως, όσο περνά ο καιρός, τόσο η “κοπανιστή” γίνεται πιο πικάντικη.Ένας θαυμάσιος μεζές για ούζο, που συνη-θίζεται πολύ στη Μύκονο, είναι η “μόστρα με κοπανιστή”, όπου μόστρα είναι το μυκονιάτικο παξιμάδι, βρεγμένο με λίγο νερό ή και λίγο ελαι-όλαδο και αλειμμένο με “κο πανιστή”, πάνω από

την οποία έχουμε στύψει ντομάτα. Άλλο γνωστό τυρί της Μυκόνου είναι το “ξυνοτύρι”. Από τον Οκτώβρη ως τα Χριστούγεννα έχουμε και στη Μύκονο -κάθε χρόνο- τα “χοιροσφάγια”.Τα κυριό τερα παρασκευάσματα από χοιρινό της μυκονιάτικης γαστρονομίας είναι το “λαρ-δί”, το “λουκάνικο” που ψήνεται στο αλάτι και στον ήλιο και τρώγεται τηγανητό ή σαν σαλάμι αέρος, αν το αφήσουμε να στεγνώσει περισσό-τερο και φυσικά η “λούζα” η κορωνίδα όλων, η οποία είναι φιλέτο χοιρινό ψη μένο στον ήλιο με θρούμπι, ρίγανη και αλάτι και τρώγεται κομμέ-νη σε πολύ λεπτές φέ τες. Φτιάχνουν και “παί-δες”, επίσης ψημένες στον ήλιο και τον αέρα, “γλίνα” (λίπος που νοστιμίζει τα φαγητά), “σί-σερα” ή “σύγλινα” (τσιγαρισμένα κομματάκια χοιρινού που διατηρούνται στη γλίνα τους), “χοιροκεφαλή βραστή με λάχανα” και μπόλικο λε μόνι, κεφτέδες “χοιροσφαΐσιοι”, “φλεμόνια στιφάδο” αλλά και συκωτάκια τηγανητά. Οι δύο τελευταίοι μάλιστα μεζέδες θεωρούνται

κλασικοί για το τραπέζι, που ολοκληρώ νει την τελετουργία του “χοιροσφαγιού”.Η μυκονιάτικη κουζίνα περιλαμβάνει επίσης συνταγές με χορταρικά όπως τα “σφαρράγια με αβγά” ή τα “απορίχια με κουκιά”, συνταγές με όσπρια όπως “φασολάκια μαυρο μάτικα με την τηγάνιση” ή “ρεβίθια με μπουράτζα” (κη-πευτικό) και φυσικά αμέτρητες συνταγές για ψάρια και θαλασσινά: “μουγκρί πηχτή”, “σα-λάχι σκορδαλιά”, “λολοί χτα ποδιών τηγανητοί”, “κολλησιάνοι με κουρκούτι” και άλλα πολλά. Και βέβαια δεν πρέ πει να ξεχάσουμε τους “μα-ραθοκεφτέδες”, τα “σκορδομακάρονα”, τους “χουχουλιούς (σαλιγκάρια) γιαχνί ή πιλάφι”, τις “πράσινες τηγανητές ντομάτες” αλλά και τα “μικρόπουλα στη γλίνα”. Αν μετά απ’ όλα αυτά χρειαζόσαστε ένα γλυκό φινάλε, τα “αμυγδαλω-τά” και τα “καλαθάκια” αμυγδάλου μα ζί με το “παστέλι” και τη “μελόπιτα”, σίγουρα θα σας ικανοποιήσουν απόλυτα με την νοστιμιά τους.

* www.kykladesnews.gr

Κατερίνα Μαρινάκη (Λαογράφος)*

Φωτό από το βιβλίο «ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ» της Νικολέτας Δελατόλλα - Φώσκολου

Page 49: GOLDEN STARS

47GOLDENSTARS

ΜΥΚΟΝΟΣ

τερο για την ενωρίτερα και ταχύτατα αναπτυσσό-μενη Μύκονο σημαίνει δυστυχώς την ταχύτατη εξαφάνιση, γεύσεων, μυρωδιών και υλικών διατροφής», τονίζει στην εισαγωγή του βιβλίου ο συγγραφέ-ας για τον κίνδυνο εξαφάνισης της παραδοσιακής μα-γειρικής λόγω της εισβολής της σύγχρονης τεχνολογίας.Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο αντιλαμβανόμαστε ότι το φαγητό δεν προσφέρεται μόνο για να ικανοποιήσει τη γεύση, την όσφρηση ή την όραση, αλλά πρόκειται για ένα ζήτημα πολιτισμού, αισθητικής, γνώσης αλλά και ιστορίας. Το φαγητό για τους Μυκονιάτες συνδέεται άρρηκτα με τα ήθη και τα έθιμα, με τις γιορτές, με τη διασκέδαση αλλά και με την ανάγκη επιβίωσης μιας νησιωτικής κοινωνίας.

Ο Δημήτρης Ρουσουνέλος γεννήθηκε στη Μύ-κονο το 1957. Σπούδασε Οικονομικά στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά. Από το 1983 διατηρεί κατάστημα στη Μύκονο με το όνομα «SCALA shop Gallery». Ήταν συνιδρυ-τής και μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας «Η Μυκονιάτικη» από την ίδρυσή της το 1988 μέχρι την αναστολή της έκδοσής της το 2001. Μαζί με το βιβλίο τα «Χοιροσφά-για στη Μύκονο» ξεπροβάλλει η ιδιαίτερη σχέ-ση του με τη μυκονιάτικη μαγειρική.

Ταξίδι στις γεύσεις, τις μυρωδιές αλλά και τον πολιτισμό της Μυκόνου αποτελεί το βιβλίο του Δημήτρη Ρουσουνέλου «Μυκονιάτικη Μαγει-ρική- Ψηφίδες Πολιτισμού» (2001) από τις εκδόσεις Ίνδικτος.Στο βιβλίο παρουσιάζονται με ιδιαίτερα λε-πτομερή τρόπο παραδοσιακές συνταγές της μυκονιάτικης γαστρονομίας που έθρεψαν τους νησιώτες για πολλά χρόνια. Πίτες, γλυκά, μυ-κονιάτικα τυριά, χοιρινές σπεσιαλιτέ, χόρτα, σαρακοστιανά και πασχαλιάτικα εδέσματα, συνταγές με ψάρια και θαλασσινά είναι μερικά από τα φαγητά που συνθέτουν το μυκονιάτικο τραπέζι και είναι σίγουρο πως θα ανοίξουν την όρεξη σε κάθε αναγνώστη.«Η γαστρονομία ενός τόπου είναι στοιχείο συστατικό της πολιτιστικής του εικόνας. Στις διατροφικές συνήθειες των Κυκλαδιτών, άρα και των Μυκονιατών, ο εξηλεκτρισμός και η χρήση σύγχρονων συσκευών μαγειρικής και συντήρησης τροφίμων είναι τα κύρια αίτια όπου μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κουζίνα τείνει να εξαφανιστεί. Αυτό πολύ περισσό-

Μυκονιάτικη Μαγειρική

Page 50: GOLDEN STARS

48 GOLDENSTARS

Page 51: GOLDEN STARS

49GOLDENSTARS

Περσεφόνης 59 & Δεκελέων, 118 54 ΓκάζιΤηλ.: 210 3460972

Συνταγές του βιβλίου, «Πρόσκληση Μαγειρικής» από τις εκδόσεις Gema,

καθώς και πολλές άλλες δημιουργίες της σεφ Ιωάννας Τσολομίτη,

μπορείτε να δοκιμάσετε στο εστιατόριό της,

απολαμβάνοντάς τες σε ένα ζεστό και φιλόξενο περιβάλλον.

τ

ηλ.:

210

4812

011

Page 52: GOLDEN STARS

50 GOLDENSTARS

«Κρίμα, κρίμα-πολύ αργά», λέγεται ότι ήταν τα τελευταία λόγια του Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν όταν του πήγαν δώρο δώδεκα μπουκάλια κρα-σί. Ήταν γνωστός φίλοινος ο μεγάλος Γερμανός συνθέτης. Όμως και η επίδραση της μουσικής του στα αμπέλια φαίνεται πως είναι μεγάλη. Τα κλήματα γίνονται πιο «ευτυχισμένα», δυνατότε-ρα και υγιέστερα υποστήριζε μια έρευνα που είχε γίνει στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας με τη συνεργασία των πρωτοπόρων αμπελουργών.Ο «Ύμνος στη χαρά» του Λούντβιχ Βαν Μπε-τόβεν, ο οποίος την ενέταξε στο τέταρτο μέρος της Ενάτης Συμφωνίας του, είναι το αγαπημέ-νο κλασικό κομμάτι του Νίκου Ασημομύτη, ο οποίος δημιούργησε ένα βιολογικό κτήμα στο Μαράθι και στο μοναστήρι Παναγιάς Τουρλια-νής, στην Άνω Μερά της Μυκόνου. Από το οικολογικό αγρόκτημα, που σήμερα φέρει την επωνυμία «Μυκόνου Βίωμα», έχουν καταχωρισθεί οι ετικέτες: «Πολυστάφυλος Μεθυδότης» ερυθρός παλαιωμένος σε φιάλες των 750ml, «Παραπορτιανό» λευκό, ροζέ και ερυθρό σε φιάλες των 750ml, «Ηλιόφυλος» φυσικός γλυκύς σε φιάλες των 500ml και «Ειρήνη» λευκός και ερυθρός σε φιάλες των 187ml. Από χρόνο σε χρόνο κάποιες από αυ-τές κυκλοφορούν. Παράλληλα, στο αγρόκτημα παράγονται μέλι από 20 κυψέλες εγκατεστη-μένες στον αμπελώνα, αμπελόφυλλα, πετιμέζι και ξύδι. Το κτήμα είναι ανοικτό καθημερινά για επισκέψεις και γευσιγνωσίες κρασιών και παραδοσιακών μυκονιάτικων προϊόντων όπως κοπανιστή, λούζα, ξινότυρο και αμυγδαλωτά. Τηλέφωνα επικοινωνίας 22890 71883, email: [email protected]«Ανέκαθεν μου άρεσε η κλασική μουσική» μας λέει ο κ. Ασημομύτης. «Επειδή έμενα πολλές ώρες μέσα στο αμπέλι αποφάσισα πως πρέπει να περνάω καλά και τα αμπέλια μου να ευχαρι-στιούνται. Δεν έβαζα Βάγκνερ διότι με ταράζει. Συνήθως ακούγεται Μότσαρτ, Σιμπέλιους, Ραχ-μάνινοφ και προκλασικά που είναι πιο απαλά για τα φυτά».

Ο ίδιος μας λέει πως αμπελουργοί υποστηρί-ζουν ότι τα ηχητικά κύματα επιδρούν θετικά στην ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, στην άνθηση και στις λοιπές φυσιολογικές και βιο-χημικές λειτουργίες των πρέμνων με αποτέλε-σμα την παραγωγή υψηλής ποιότητας οίνων. Παράλληλα θεωρείται ότι τα κύματα της μουσι-κής απωθούν τους βλαπτικούς για τα πρέμνα παθογόνους οργανισμούς και τα έντομα.Να λοιπόν που υπάρχει και η άλλη, η άγνω-στη, σε πολλούς, πλευρά της Μυκόνου, αυτή της παράδοσης και του πολιτισμού της. Ο Νί-κος Ασημομύτης, μέρος αυτού του πολιτισμού, πρώην επιθεωρητής της Τράπεζας της Ελλάδος και καθηγητής στα ΙΕΚ, επέστρεψε και εγκατα-στάθηκε πριν από 18 χρόνια στην πατρώα γη. Παρά τις συμβουλές των συγγενών και φίλων να ασχοληθεί με κάτι επικερδές, όπως ενοικιάσεις δωματίων ή αυτοκινήτων, μπαρ, σουβλατζίδικο, αυτός προτίμησε τα “δύσκολα”. Με έναυσμα τον οικογενειακό αμπελώνα στην περιοχή Μαράθι, ενοικίασε από το μοναστήρι της Παναγίας της Τουρλιανής στην Άνω Μερά τους μοναστη-ριακούς αμπελώνες της Μαού, τους οποίους αναπαλαίωσε, καθώς και άλλα χωράφια της μυκονιάτικης γης στη Μαού και στο Κουμούρη, συνολικής έκτασης 44 στρεμμάτων.

Οικολογικό Αγρόκτημα

Ασημομύτης

«Ανέκαθεν μου άρεσε η κλασική μουσική»

μας λέει ο κ. Ασημομύτης.«Επειδή έμενα πολλές ώρες μέσα στο αμπέλι, αποφάσισα πως πρέπει

να περνάω καλά και τα αμπέλια μου να ευχαριστιούνται.

Έλενα Χαράμη

ΜΥΚΟΝΟΣ

Page 53: GOLDEN STARS

51GOLDENSTARS

- Έτσι ξεκίνησε η ιστορία της Οινοποιίας Μυκόνου; «Ναι, με ποικιλίες σταφυλιών Αιγαιοπελα-γίτικες όπως Ασύρτικο, Αθήρι, Μονεμβασιά – Μανδηλαριά και Μαλαγουζιά. Η ανατροφή των αμπελώνων είναι αυστηρά βιολογική, και μάλιστα βιοδυναμική, χωρίς φυτοφάρμακα και λιπάσματα, με σύμμαχο την κλασική μουσική που καθημερινά συντροφεύει τα αμπέλια κα-θώς ξεχύνεται από τα διάσπαρτα εγκατεστη-μένα ηχεία ανάμεσά τους. Πέραν της κλασικής μουσικής, για να προφυλαχθούν τα αμπέλια από τους ισχυρούς κυκλαδίτικους ανέμους, έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία του αμπελώνα παλιές πόρτες και παράθυρα»

- Και οι ζωγραφιές σε αυτά; «Παράλληλα με την πρακτική τους σημασία, αποτελούν και μια εικαστική παρέμβαση γεμάτη ζωντάνια και αυθορμητισμό, καθώς παιδιά του δημοτικού σχολείου και καλλι-τέχνες που ζουν κι εργάζονται στη Μύκο-νο, τα έχουν διακοσμήσει με τις ζωγραφιές τους. Συχνά διοργανώνονται στον χώρο του αμπελώνα ποιητικές βραδιές και συζητήσεις περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, οι οποίες έχουν καθιερωθεί ως σημείο αναφοράς στην πνευματική ζωή του νησιού».

- Κύριε Ασημομύτη γνωρίζω ότι έχετε και φανατικούς θαυμαστές... «Α! ο Μυκονιάτης καθηγητής πανεπιστημίου Γιώργος Βέλτσος έγραψε: «Ιδού ο Ασημομύ-της κοπιάζει και μας αμείβει. Είναι ένας από τους τυχερούς που έζησε και ξανάζησε το παρελθόν και το μέλλον της Μυκόνου. Δηλα-δή χαιρετίζει το μέλλον μέσα από το παρελ-θόν του τόπου μας». Ο επίσης Μυκονιάτης καλλιτέχνης Γιάννης Ζουγανέλης έγραψε και τραγούδησε ένα CD με 8 ορχηστρικά κομ-μάτια και 2 τραγούδια για το κρασί και τους αμπελώνες του Ν. Ασημομύτη, με τον τίτλο «Οινότροπες (Σπερμώ – Οινώ – Ελαΐς)». Στο ένθετο έντυπο που συνοδεύει το CD ο Γιάννης Ζουγανέλης γράφει: «Ο αμπελώνας της Μαού στη Μύκονο, όαση μέσα στους ηφαιστειακούς βράχους, ανάσα ψυχής στο χώμα»».

- Έχετε απ’ ότι ξέρω και «επώνυμο» κοινό... «Κατά καιρούς έχουν επισκεφτεί και έχουν προσφέρει την αγάπη τους και την τέχνη τους καλλιτέχνες, λογοτέχνες, ζωγράφοι, όπως οι Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Όλγα Τουρνάκη, Γιάννης Βόγλης, Κίττυ Αρσένη, Ντίνα Κώνστα, Γιάννης Βούρος, Δήμητρα Χατούπη, Γιώργος Κροντήρης, Μαρλένα Γεωργιάδη, Γιώργος Μι-χαλάκης, Αναστασία Κουμίδου, Ελένη Λαδιά, Αχιλλέας Κυριακίδης, John Corbidge κ.ά».

Page 54: GOLDEN STARS

52 GOLDENSTARS

Με ρίζες που χάνονται στα βάθη των αιώνων, το έθιμο των χοιροσφαγίων στη Μύκονο δεν αναφέρεται μόνο στη διατροφή αλλά ταυτό-χρονα αποτελεί και έναν αυθεντικό τρόπο δι-ασκέδασης και γιορτής για τους κατοίκους του νησιού.Ο Δημήτρης Ρουσουνέλος με το βιβλίο του «Τα χοιροσφάγια στη Μύκονο - Γεύσεις θυ-σίας» (2002) παρουσιάζει ένα σημαντικό κομμάτι του γαστρονομικού πολιτισμού της Μυκόνου.Η σφαγή του χοίρου γίνεται κατά κανόνα τον Οκτώβρη, με τον ερχομό των πρώτων κρύων του χειμώνα. Τα χοιροσφάγια είναι η διαδικα-σία που αφορά την τακτοποίηση των προϊό-ντων από το χοίρο. Η λούζα, το λαρδί, το πα-στό κρέας, τα σύγλινα είναι από τα κυριότερα προϊόντα του σφαγμένου χοίρου στα οποία βασίζονται πολλές συνταγές της μυκονιάτικης κουζίνας.Το έθιμο των χοιροσφαγίων έλκει την καταγω-γή του από την αρχαιότητα και έχει διονυσιακό χαρακτήρα. Όπως αναφέρεται στην εισαγωγή του βιβλίου «…στη Μύκονο λατρευόταν ο θεός Διόνυσος και η μητέρα του Σεμέλη. Αμέ-σως μετά στην καρδιά των Μυκονιατών ερχό-ταν η Δήμητρα, η θεά της γεωργίας. Τη δω-δέκατη μέρα του Ποσειδώνα, που αντιστοιχεί με τον δικό μας Δεκέμβριο, θυσίαζαν στη Δή-μητρα δύο θηλυκούς χοίρους. Ενώ τον μήνα Ληναιώνα, δηλαδή τον Σεπτέμβριο, θυσίαζαν θηλυκό χοίρο έγκυο, “επί ωδή και υπέρ καρ-πού”στη θεά Δήμητρα και κάπρο στην κόρη της την Περσεφόνη…».Η ομαδικότητα, το γλέντι, η προετοιμασία των χοιροσφαγίων και τα τραγούδια που συνο-δεύουν το έθιμο έχουν μέσα τους ζωντανά τα στοιχεία του διονυσιασμού και μαρτυρούν την άρρηκτη συνέχεια του λαϊκού μας πολιτισμού.Με την παρουσίαση αυτού του εθίμου ο Δη-μήτρης Ρουσουνέλος καταφέρνει να δείξει ένα

σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής ταυτότητας του νησιού που δυστυχώς κινδυνεύει με σταδι-ακή εξαφάνιση από τον σύγχρονο τρόπο δια-τροφής και κατανάλωσης.Αξίζει να σημειωθεί πως μέσα στο βιβλίο υπάρχει ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό με στιγμιότυπα από το έθιμο των χοιροσφαγίων, καθώς επίσης και παραδοσιακές συνταγές που σίγουρα θα «ανοίξουν την όρεξη» σε κάθε αναγνώστη.Ο Δημήτρης Ρουσουνέλος γεννήθηκε στη Μύ-κονο το 1957. Σπούδασε Οικονομικά στην Ανω-τάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά. Από το 1983 διατηρεί κατάστημα στη Μύκονο με το όνομα «SCALA shop Gallery». Ήταν συνιδρυτής και μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημε-ρίδας «Η Μυκονιάτικη» από την ίδρυσή της το 1988 μέχρι την αναστολή της έκδοσής της το 2001. Μέσα από τις σελίδες της ξεπροβάλλει η σχέση του με τη μαγειρική και καταγράφει τα χαρακτηριστικά της μυκονιάτικης κουζίνας.Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «’Ιν-δικτος».

ΜΥΚΟΝΟΣ

Τα χοιροσφάγια στη Μύκονο

Page 55: GOLDEN STARS

53GOLDENSTARS

Page 56: GOLDEN STARS

54 GOLDENSTARS

Η ιστορία λέει πως το 1873, όταν οι επιστήμο-νες της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής ξεκί-νησαν να ανασκάπτουν το έδαφος της Δήλου, προέκυψε η ανάγκη να βρεθεί ένας τόπος για να ξεκουράζονται και να τρώνε. Η πιο βολι-κή λύση γι’ αυτό τον σκοπό ήταν το νησί που βρισκόταν απέναντι, η Μύκονος. Εκείνη την εποχή ούτε καν «γραφική» ήταν. Επρόκει-το για ένα νησί με γρανιτώδες έδαφος πολύ φτωχό, από εκείνα που στα επόμενα χρόνια δεν γλίτωσαν από τον άχαρο ρόλο του τόπου εξορίας. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στα τέλη της δεκαετίας του 1940 τη Μύκονο ανα-κάλυψαν οι νέοι της αθηναϊκής αστικής τάξης. Τότε, ούτε καν ηλεκτρικό ρεύμα υπήρχε. Μετά βίας, ένας ντόπιος είχε μεταφέρει στη Χώρα γεννήτρια που λειτουργούσε κάθε βράδυ από τις 7 έως τις 9. Ήταν, όπως λέγεται ορισμένες φορές καταχρηστικά, η εποχή της αθωότητας για τη Μύκονο.Το 1947 μια μικρή παρέα κοριτσιών και αγο-ριών από το Κολωνάκι, έκαναν τις διακοπές τους στη Μύκονο. Ανάμεσά τους ήταν και η Μαρίκα Γιαννούκου, η οποία έξι χρόνια αργό-τερα παντρευόταν τον Κώστα Μητσοτάκη. Οι ντόπιοι θυμούνται ότι εκείνα τα καλοκαίρια ο κ. Μητσοτάκης, τότε νεαρός βουλευτής έκανε συχνά τον κόπο να πραγματοποιήσει το μεγά-λο ταξίδι (πολύ μεγαλύτερο από τις τρεις ώρες που χρειάζονται σήμερα) προκειμένου να δει τη μέλλουσα σύζυγό του. Από τους λίγους εν ζωή «θαμώνες» της Μυκόνου εκείνης της επο-χής είναι ο Ζάχος Χατζηφωτίου.Οι δεκαετίες του ’50 και του ’60 κατέστησαν το νησί των ανέμων, προορισμό για ηθοποι-ούς, πολιτικούς και μεγιστάνες. «Η Μύκονος, από τουριστικής άποψης, θα μπορούσε να πει κανείς πως ανακαλύφθηκε στη δεκαετία του ‘60 από τους χίπηδες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι σήμερα γκριζομάλληδες γιάπη-δες» γράφει στο βιβλίο «Why I love Greece» ο Νίκος Μικαελιάν. «Καθισμένοι σε ένα κύκλο παρακολουθώντας το τρομερό ηλιοβασίλεμα, τον καπνισμένο δρόμο, σιγοτραγουδώντας τραγούδια της Joan Baez και του Bob Dylan, βάζοντας στεφάνια γύρω από το λαιμό του

προσώπου εκείνου που θέλει να δείξει την σεξουαλική του προτίμηση, βλέποντας τον ήλιο να ανατέλλει μετά από ένα beach party με πανσέληνο-μην αναρωτιέστε γιατί το ονόμαζαν παράδεισο».Η Μύκονος άρχισε να γίνεται διάσημη περίπου το 1965 όταν ο Κώστας Ζουγανέλης άνοιξε τις 9 Μούσες. Ήταν η πρώτη ντίσκο που άνοι-γε στο νησί, το οποίο τον καιρό εκείνο ήταν πανέμορφο. Εκεί άρχισε να συγκεντρώνεται ο πρώτος πυρήνας ανθρώπων που ανήκαν στην υψηλή κοινωνία και οι οποίοι άρχισαν να φέρ-νουν μαζί τους και τους πρώτους μύθους του διεθνούς τζετ σετ. Στην αρχή οι περισσότεροι ξένοι έφταναν στο νησί με θαλαμηγούς. Εκτός από τις 9 Μούσες ένα άλλο σημείο συγκέντρω-σης ήταν το Aleko’s Bar.Σιγά σιγά η Μύκονος άρχισε να αποκτά έναν κοσμοπολίτικο αέρα που δεν είχε κανένα άλλο νησί, εκτός ίσως από την Ύδρα. Το 1968 άνοιξε το Pierro’s και σύντομα έγινε το κέντρο της νυχτερινής ζωής του νησιού. Εφοπλιστές, γόνοι καλών οικογενειών, καλλιτέχνες, πανέ-μορφα κορίτσια και αγόρια κατέφθαναν κάθε καλοκαίρι στο νησί και η μια άγρια βραδιά δι-αδεχόταν την άλλη. Για σχεδόν 15 χρόνια θα μπορούσε να πει κανείς ότι «η Μύκονος ήταν ένας παράδεισος γι’ αυτούς που ήθελαν να κά-νουν διακοπές έξω από τα καθιερωμένα».Η επόμενη εισβολή έγινε από τους Έλληνες εφοπλιστές και βιομήχανους, ο πλούτος των οποίων τους επέτρεψε να αγοράζουν γη και να οικοδομήσουν πολυτελείς κατοικίες». Ο Αριστοτέλης Ωνάσης και η Μαρία Κάλλας, ο Σταύρος Νιάρχος και η Τίνα «πιάνουν» συχνά με τα κότερα τους σε διάφορες παραλίες της Μυκόνου. Εκείνη την εποχή οι λύσεις για τους λιγοστούς επισκέπτες του νησιού ήταν περιο-ρισμένες. Υπήρχαν ελάχιστες ταβέρνες και δύο μπαρ, ενώ οι βόρειες παραλίες της Μυκόνου ήταν ακόμη αποκομμένες από το υπόλοιπο νησί. Χαρακτηριστικό της εποχής είναι ότι ο ιδιοκτήτης ενός εκ των δύο μπαρ της Μυκό-νου, εξακολουθούσε να ασχολείται τα πρωινά με την κυρίως ασχολία του, την κτηνοτρο-φία. Το 1954 το βασιλικό ζεύγος Παύλου και

Φρειδερίκης συμπεριέλαβαν τη Μύκονο στην κρουαζιέρα που έκαναν στα ελληνικά νησιά. Τον Οκτώβριο του 1955 ο καπετάν Αντώνης Χαριτόπουλος μαζεύει από τα ανοιχτά ένα μισοπεθαμένο πελεκάνο, τον οποίο η τοπική κοινωνία υιοθετεί και βαφτίζει Πέτρο.Στη δεκαετία του ’60 η Μύκονος παραμένει ανέγγιχτη από το μαζικό τουρισμό, ενώ παράλ-ληλα η κοσμική ζωή αρχίζει να γίνεται εντονό-τερη. Σε ολόκληρη τη Μύκονο κυκλοφορούν εννέα ταξί και δύο λεωφορεία. Τα πλοία δεν πιάνουν ακόμη στο λιμάνι, αλλά αρόδο. Από κει αναλαμβάνουν την περαίωση στην ξηρά οι λάντζες. Στην απογραφή του 1961 η Μύκονος φαίνεται να κατοικείται μόνιμα από 3.718 άτο-μα. Ανάμεσα σ’ εκείνους οι οποίοι επιλέγουν το νησί για να παραθερίσουν είναι η Ελένη Βλάχου η οποία μάλιστα κατασκευάζει σπίτι στη Χώρα. Η Μελίνα Μερκούρη αλλά και ξέ-νοι διεθνούς φήμης ηθοποιοί, όπως ο Μάρλον Μπράντο, η Γκρέις Κέλι και ο Ρίτσαρντ Μπάρ-τον διαφημίζουν ακόμη περισσότερο τη Μύ-κονο ως κοσμικό προορισμό. Στο νησί κάνει την εμφάνιση της και η Τζάκι Κένεντι, ενώ ο Ωνάσης, ιδιοκτήτης τότε της Ολυμπιακής, κα-τασκευάζει το πρώτο αεροδρόμιο.Τα χρόνια του 70 και του 80, ήταν τα χρόνια της αίγλης, όπου οι άνθρωποι πήγαν στην Μύκονο να δουν και να τους δουν. Περιοδι-κά εξακολουθούν να δημοσιεύουν άρθρα και φωτογραφίες από τα άγρια πάρτι από εκείνες τις ημέρες ή μάλλον από εκείνες τις νύχτες.Διασημότητες, όπως η πριγκίπισσα της Περ-σίας Σοράγια και σταρ του Χόλιγουντ, όπως η Ελίζαμπεθ Τέιλορ, ο Μάρλον Μπράντο, ο Πωλ Νιούμαν, ο Γιούλ Μπρίνερ, ο Τέλι Σαββάλας η Ζακλίν Μπισσέ προτιμούν τη Μύκονο για τις διακοπές τους. Η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Δη-μήτρης Παπαμιχαήλ, η Τζένη Καρέζη, η Ελένη Βλάχου, ο Ζάχος Χατζηφωτίου αποτελούν ένα μικρό δείγμα των διασημοτήτων που επισκέ-πτονταν τακτικά τη Μύκονο.Εκείνα τα χρόνια επισκέπτεται για πρώτη φορά το νησί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Σε αντί-θεση με τους σημερινούς πολιτικούς οι οποίοι διαθέτουν έκαστος οικόπεδα και σπίτια στη

Μύκονος λατρεμένηΑσπασία Μπλέτα

ΜΥΚΟΝΟΣ

Page 57: GOLDEN STARS

55GOLDENSTARS

Μύκονο, ο Καραμανλής έμενε στο μικρό ξενο-δοχείο του πιστού γραμματέα του Θεόδωρου Χαριτόπουλου. Συχνά τον φιλοξενούσε στο σπίτι του στον Ορνό, ο εκδότης της αθλητικής εφημερίδας «Φως των Σπορ» Θεόδωρος Νι-κολαΐδης. Από το 1986 και έπειτα, μέχρι και τον θάνατό του ο Καραμανλής, έμενε κάθε καλοκαίρι για ένα μήνα στη Μύκονο, συνήθως από τα τέλη Ιουνίου. Η δεκαετία του ’70 είναι η τελευταία «πα-ραμυθένια» περίοδος της Μυκόνου. Τότε μεσουρανεί το μπαρ Pierro’s, το οποίο έχει μείνει στην ιστορία ως ένα από τα πιο γνω-στά μπαρ της περιόδου, όπου οι θαμώνες διασκέδαζαν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν μερικοί από τους γνωστούς σχεδιαστές μόδας της εποχής, μέχρι και τον κληρονόμο της γερμανικής βιομηχανί-ας Κρουπ, ο οποίος συνοδευόταν πάντα από δεκάδες μυώδεις ελαφρά ντυμένους άνδρες, δημιουργώντας ένα κιτς θέαμα που τότε δεν ήταν παρεξηγήσιμο. Τη δεκαετία του ’80 το κοσμοπολίτικο νησί μετατρέπεται σε προορισμό μαζικής κατανά-λωσης. Οι αριθμοί μελέτης του Πανεπιστημί-ου Αιγαίου για την τουριστική κατάσταση της Μυκόνου είναι ενδεικτική (έγινε το 2005 με επιστημονικό υπεύθυνο τον επίκουρο καθη-γητή Γιάννη Σπιλάνη). Το 1978 στη Μύκονο υπήρχαν 27 μπαρ, το 1988 ανέρχονται σε 50 και το 1997 λειτουργούν στο νησί 130 κέντρα ψυχαγωγίας. Αντιστοίχως ενώ το 1978 υπήρ-χαν μόλις 16 εστιατόρια (κυρίως ταβέρνες), το 1997 στη Μύκονο λειτουργούσαν 350.Την δεκαετία του ’90 συνεχίστηκε να γίνεται ακόμη πιο μαζική η Μύκονος. Μάλιστα στο νησί άρχισαν να επενδύονται τεράστια ποσά για την αγορά γης. Το 1991 στη Μύκονο υπήρχαν 2.289 εξοχικές κατοικίες. Δέκα χρό-νια αργότερα ο αριθμός των παραθεριστικών κατοικιών είχε αγγίξει τις 4.535, αυξήθηκε δη-λαδή κατά 98,2% σε μια δεκαετία. Σε αυτά τα χρόνια άρχισε η Μύκονος να γίνεται και δη-μοφιλής προορισμός για πολιτικούς. Αυτή την περίοδο μάλιστα έγινε μέρος διακοπών δύο Αμερικανών προέδρων, του Τζορτζ Μπους

του πρεσβύτερου και του Μπιλ Κλίντον. Όχι όμως μόνο αυτών. Ο συγχρωτισμός πολιτικών και συνεργατών τους με επιχειρηματίες πάνω στα κότερα των τελευταίων, επιβάρυνε ακόμη περισσότερο το όνομα του νησιού. Η συχνή παρομοίωση της λεγόμενης μικρής Βενετίας με την πλατεία Κολωνακίου αν και είναι πιά κλισέ, δείχνει την εικόνα που έχει πιά η Μύκονος στη συνείδηση όλων.Χαρακτηριστικό της Μυκόνου είναι η αυθε-ντική κυκλαδίτικη ομορφιά. Ένα στοιχείο που το συναντάμε και σε πολλά ακόμη νησιά του Αιγαίου. Πώς λοιπόν η Μύκονος κατάφερε να κερδίσει και να διατηρήσει το τίτλο του ομορ-φότερου και κοσμικότερου νησιού; Πολλοί λόγοι συνέβαλαν σ’ αυτό. Όπως το γεγονός ότι η Μύκονος είναι ένα από τα πρώτα νησιά της χώρας μας που ανέπτυξε τις τουριστικές υποδομές του. Οι Μυκονιάτες, άνθρωποι έξυ-πνοι και διορατικοί, προέβαλαν τους φυσικούς πόρους του νησιού τους. Ήλιος, θάλασσα και διασκέδαση αλά ελληνικά. Πολυτελή ξενοδο-χειακά συγκροτήματα άρχισαν να χτίζονται στο νησί προκειμένου να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των «υψηλών» επισκεπτών του νη-σιού. Εστιατόρια, νυχτερινά κέντρα και εμπορι-κά καταστήματα, όλες οι επιχειρήσεις μπήκαν στο «χορό» της τουριστικής αξιοποίησης.Η Μύκονος είναι σταθερά ένας από τους δη-μοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου. Η Χώρα, όπως κοινά αποκαλείται η πόλη της Μυκόνου, εντυπωσιάζει και γοη-τεύει τον επισκέπτη της από την πρώτη στιγ-μή, χάρη στην ωραία θέση, τη φυσιογνωμία και την αρχιτεκτονική της. Παρά την μεγάλη τουριστική ανάπτυξη του νησιού, η πόλη κα-ταφέρνει να διατηρεί το κυκλαδίτικο ύφος και πολλά από τα παραδοσιακά της στοιχεία. Στην Μύκονο η διασκέδαση αγγίζει το τέλειο και οι εκλεπτυσμένες γεύσεις συνδυάζονται με «δρο-σερή» διακόσμηση και πρωτότυπες λεπτομέ-ρειες στην περιποίηση. Σημεία αναφοράς των επωνύμων και των εραστών της κυκλαδίτικης ομορφιάς τα: cafe Express με την μοναδική περιποίηση του Ν. Ιορδανίδη, Coo, Katerina’s Bar στην μικρή Βενετία με τέλεια θέα και μα-

γευτικό ηλιοβασίλεμα, Camares, Abelia’s, Gold Star, Lithos, Art Studio Gallery, Saint John, Gazou, Petinos, Φιλιππής, Ristorante Φτελιά, Άρωμα, Argo, Άστρα, ατελιέ Galatis για μόδα και ζωγραφική από τον άνθρωπο-σύμβολο της Μυκόνου Γιάννη Γαλάτη και τον συνεργάτη του Νίκο Λιγοξυγγάκη, Αίγλη, Νάζος, Kosmopiaz, N’ Ammos, Lefteris, Caprice, Sea Satin Market και Viva Mare. Περπατώντας κανείς στα σοκάκια της Χώρας είναι πολύ πιθανό να συναντήσει τη Ζωή Λά-σκαρη, τον Αλέξανδρο Λυκουρέζο, τη Ρού-λα Κορομηλά, τον Μιχάλη Ασλάνη, τη Βάνα Μπάρμπα, τον Γιάννη Γαλάτη, το Σάκη Ρουβά, τη Μαριάννα Λάτση, μέλη της οικογένειας Βαρ-δινογιάννη, πολιτικούς, δικηγόρους, επιχειρη-ματίες, τον Κώστα Καίσαρη, τον Μάκη Τσέλιο, τον Λάκη Γαβαλά, εφοπλιστές, όλοι συχνάζουν στη Μύκονο.«Η Μύκονος είναι ίσως ένα από τα πιο όμορ-φα νησιά του κόσμου» προσθέτει ο Νίκος Μι-καελιάν. «Επειδή οι πλούσιοι Έλληνες έχουν επενδύσει σε μεγάλο βαθμό και επειδή εξα-κολουθεί να προσφέρει διακοπές γεμάτες από διασκέδαση, με πάνω από ένα εκατομμύριο επισκέπτες κάθε καλοκαίρι. Τα ασπρισμένα σπίτια του νησιού, με τις πόρτες που μοιάζουν πιτσιλωτές από το μπλε του ουρανού, όπως περιγράφεται από τον διάσημο Γάλλο αρχιτέ-κτονα Le Corbusier ως ανεξήγητα όμορφα, και οι συνταξιούχοι ανεμόμυλοι δίνουν στο νησί το μοναδικό χαρακτήρα του. Υπάρχουν περισσό-τερες από 400 εκκλησιές, και οι περισσότερες από αυτές είναι μικροσκοπικά ξωκλήσια, χτι-σμένα από καπετάνιους που έκαναν παρακλή-σεις στην Παναγιά και στους αγίους, όταν τα πλοία τους ήταν σε κίνδυνο».Γύρω από το νησί έχει δημιουργηθεί ένας μύθος που συντηρείται και ανανεώνεται όσο οι απαντα-χού κοσμικοί δηλώνουν «ερωτευμένοι» με την Μύκονο. Με μια λέξη «Μύκονος η μοναδική».

ΠΗΓΕΣ1. Εφημερίδες «Καθημερινή» και «Βήμα»2. www.kykladesnews.gr 3. «Why I love Greece», Nikos Michalian

Page 58: GOLDEN STARS

56 GOLDENSTARS

Περιβάλλον

Ο διάσημος αμερικανός οικονομολόγος Τζέ-ρεμι Ρίφκιν έχει οραματιστεί έναν κόσμο μέσα στον οποίο κάθε σπίτι, στα επόμενα 20 χρόνια, θα έχει το δικό του σύστημα παροχής ηλεκτρι-κού ρεύματος. Πόσο μακριά βρισκόμαστε σή-μερα από την εποχή που δεν θα είμαστε εξαρ-τημένοι από τις εταιρείες παροχής ενέργειας; Ίσως όχι πολύ.Ήδη εδώ και λίγα χρόνια στην Τήνο ένας συ-νταξιούχος μηχανικός της ΔΕΗ, ο 70χρονος κ. Γ. Μπέτζιος, έχει δημιουργήσει ένα δικό του υβριδικό σύστημα (με παράλληλη χρή-ση φωτοβολταϊκών και ανεμογεννήτριας), το οποίο καλύπτει το σύνολο των ενεργειακών

αναγκών τριών διαμερισμάτων, καθώς και τις ανάγκες για θέρμανση και ζεστό νερό. Μάλι-στα, στο δικό του σύστημα θα βασιστεί η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ για να μετατρέψει τη Γαύδο σε «πράσινο νησί». Να γίνει δηλαδή η πρώτη περιοχή της χώρας η οποία θα ηλεκτροδοτεί-ται αποκλειστικά από τον ήλιο και τον άνεμο.Όλος ο προβληματισμός της πρακτικής εφαρ-μογής αυτών των συστημάτων ξεκίνησε για τον κ. Μπέτζιο το 1986, οπότε και εγκατέστησε το πρώτο αυτόνομο σύστημα ανανεώσιμων πη-γών ενέργειας (ΑΠΕ) σε ταράτσα πολυκατοικί-ας στο Χαλάνδρι. Η ανεμογεννήτρια όμως δεν άντεξε για πολύ.

Η δεύτερη απόπειρα έγινε 12 χρόνια αργότερα, το 1998, πολύ πιο μακριά, στη Μογγολία, με την εγκατάσταση τριών μικρών αυτόνομων συστη-μάτων σε χωριά απομακρυσμένα από το δίκτυο. Τα συστήματα λειτούργησαν για περίπου έναν χρόνο, αλλά και πάλι οι μικρές ανεμογεννήτριες αποδείχθηκαν αναξιόπιστες. «Έχουν κατά και-ρούς εμφανιστεί πολλά ακατάλληλα συστήματα που μπορεί να περιλαμβάνουν από μπαταρίες αυτοκινήτου, μικρού μεγέθους ανεμογεννήτρι-ες, μέχρι ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Τα συστήματα αυτά βέβαια τελικά αστοχούν και εγκαταλείπονται. Κανένας έλεγχος δεν ασκείται από την Πολιτεία και οι πολίτες απογοητευμένοι

«Πράσινο» μέλλον στην Τήνο

Μάχη Τράτσα

Page 59: GOLDEN STARS
Page 60: GOLDEN STARS

GOLDENSTARS

επιστρέφουν στις γνώριμες πετρελαϊκές μηχα-νές» επισημαίνει ο κ. Μπέτζιος, τονίζοντας ότι πλέον τα σύγχρονα συστήματα λειτουργούν και λύνουν σημαντικά προβλήματα.

Οικονομία 573 kWhΑπόδειξη αποτελούν τρία ενεργειακά αυτό-νομα διαμερίσματα στον οικισμό Αγίας Πα-ρασκευής της Χώρας της Τήνου, τα οποία λειτουργούν ως εξοχικές κατοικίες για τον κ. Μπέτζιο και τις κόρες του, αλλά και άλλες δύο εφαρμογές στο ίδιο νησί: υβριδικά συστήματα τοποθετήθηκαν για ηλεκτροδότηση κατοικίας στη Στενή και άρδευση κτήματος μικρής κλίμα-κας στο χωριό Αγάπη.Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ιδιοκτήτης του κτή-ματος σπαταλούσε στο παρελθόν ενέργεια από πετρελαιοκίνητη αντλία 2 kW, ενώ τώρα αξι-οποιεί την ηλιακή ενέργεια (με φωτοβολταϊκά πάνελ) και καταναλώνει ενέργεια μικρότερη από 0,1 kWh. Συνολικά εξοικονομεί 573 kWh τον χρόνο. Αντλίες του είδους αυτού μπορούν να αντικαταστήσουν και τα γνωστά ενεργοβό-ρα πιεστικά τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέ-ως στα νησιά, όπου υπάρχει έλλειψη νερού, αλλά και στην ηπειρωτική χώρα.Ο κ. Μπέτζιος ασχολείται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από το 1974. Τότε εργαζόταν στη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Ανάπτυξης της Volkswagen στη Γερμανία. Λίγα χρόνια αρ-γότερα, το 1977, η εταιρεία τον στέλνει στη Βρα-ζιλία για να επιθεωρήσει τις πρώτες εφαρμογές χρήσης της αιθανόλης ως κύριου καυσίμου αυτοκινήτου. Στην Ελλάδα επιστρέφει το 1978 και δουλεύει στη Θεσσαλονίκη ως το 1981, στη ΔΕΦΑ (Γκάζι), στην Πυρκάλ και από το 1986 στη ΔΕΗ, από όπου συνταξιοδοτείται το 2003.

Πρότυπο για τη Γαύδο«Ως εργαζόμενος της ΔΕΗ πάλευα από το 1986 για την υλοποίηση του σχεδίου μετατροπής των Αντικυθήρων αρχικά και μετέπειτα της Κύθνου σε ένα αυτόνομο ενεργειακά νησί με βάση ανα-νεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά τότε η ΔΕΗ δεν το ήθελε» αναφέρει. Σήμερα, αν και είναι συνταξιούχος, συνεργάζεται με τη ΔΕΗ (ΔΕΗ Ανανεώσιμες) ως σύμβουλος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Με βασικό συνεργάτη του τον κ. Ι. Παππά (είναι ο εμπνευστής και κατασκευα-στής του κεντρικού συστήματος ελέγχου, καθώς και της ανεμογεννήτριας που ανταποκρίνεται σε αυτό), δουλεύουν πάνω στο υβριδικό σύστημα το οποίο προγραμματίζεται να εγκατασταθεί στο νοτιότερο άκρο της Ελλάδας, τη Γαύδο.Πηγή: Εφημερίδα «Το Βήμα»

Page 61: GOLDEN STARS

59GOLDENSTARS

Page 62: GOLDEN STARS

60 GOLDENSTARS

Σίγουρα είναι τρομακτικές, από την άλλη όμως είναι και πλάσματα θαυμαστά. Ο λόγος για τις μέδουσες και τις τσούχτρες, που οι περισσό-τεροι τις έχουμε συνδέσει με κάποιο οδυνηρό τσίμπημα και πολύ λιγότερο με τους απίστευ-τους χρωματισμούς που αντανακλά η κίνησή τους μέσα στο νερό. Ωστόσο, στη Μεσόγειο η κατάσταση δεν είναι τόσο... οδυνηρή.«Είμαστε τυχεροί που δεν υπάρχουν τόσο επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία είδη στην πε-ριοχή», εξηγεί στην «Κ» η δρ Αλένκα Μάλεϊγ, πρώην επικεφαλής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας

Βιολογίας στο Εθνικό Ινστιτούτο Βιολογίας της Σλοβενίας και διευθύντρια του Κέντρου Επιχει-ρήσεων του Διεθνούς του Ινστιτούτου Ωκεανών της χώρας. «Στις τροπικές περιοχές, στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Αυστραλία, έχουν σημειω-θεί θανατηφόρα περιστατικά όταν τσούχτρες τσίμπησαν ανθρώπους. Πρόσφατα, καταγρά-φηκαν και στις ακτές του Ισραήλ», προσθέτει. «Στη βόρεια Αδριατική, πάντως, εντοπίζονται είδη με διάμετρο έως και 50 εκατοστά, ενώ αλλού μπορεί να έχουν βάρος μέχρι και 200 κιλά». Πάντως, οι μεγαλύτερες δεν είναι απα-

ραίτητα και οι περισσότερο επικίνδυνες. Όσο για την Ελλάδα, περισσότερο εντοπίζονται στις δυτικές ακτές της, όπως «στον κόλπο του Βλυ-χού στη Λευκάδα».Ωστόσο, αυτή η ισορροπία μπορεί να ανατρα-πεί. Καθοριστικός παράγοντας για ενδεχόμενη αλλαγή είναι αφ’ ενός η άνοδος της θερμοκρα-σίας γενικότερα που συνεπάγεται και άνοδο της θερμοκρασίας της θάλασσας, αφ’ ετέρου η αλιεία των ψαριών εκείνων που αποτελούν τροφή για τις μέδουσες, όπως η σαρδέλα και οι αντσούγιες, που «πρέπει να γίνεται με μέτρο»,

Μέδουσες και τσούχτρες

Όμορφες αλλά και θανατηφόρες

Ιφιγένεια Διαμαντή

Περιβάλλον

Page 63: GOLDEN STARS

61GOLDENSTARS

όπως υποστηρίζει η κ. Μάλεϊγ. Ο πληθυσμός τους ανά είδος στις διάφορες περιοχές υπολο-γίζεται σήμερα βάσει μαθηματικών μοντέλων, ενώ αυτήν την περίοδο οι επιστήμονες του Ινστιτούτου δουλεύουν επάνω σε ένα ερευνητι-κό πρόγραμμα, βάσει του οποίου σε ορίζοντα περίπου δύο ετών από σήμερα, θα καταστούν εφικτές προβλέψεις για τον πληθυσμό ανά εί-δος μέσα στα επόμενα χρόνια.Η παρουσίαση της δρος Αλένκα Μάλεϊγ για τις τσούχτρες και τις μέδουσες έγινε στο πλαίσιο του 2ου Διεθνούς Θερινού Σχολείου που διορ-γάνωσε το Κοινωφελές Ιδρυμα «Ιωάννη Σ. Λά-τση». Φετινό θέμα του είναι η λειτουργία και η εξέλιξη των Μεσογειακών Θαλάσσιων Οικοσυ-στημάτων και φορέας διοργάνωσής του το Ινστι-τούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Εως τις 15 Ιουλίου, οι 28 συμμετέχοντες στο Θερινό Σχο-λείο, φοιτητές από 12 χώρες, παρακολούθησαν τις παρουσιάσεις 26 καθηγητών από 16 ερευ-νητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. «Το Θερινό Σχολείο δίνει τη δυνατότητα σε νέους επιστήμονες να έρθουν σε επαφή με κορυφαίους διδάσκοντες απ’ όλο τον κόσμο και να αποκτήσουν σε «συμπυκνωμένη μορφή», πρόσβαση σε γνώσεις και εμπειρίες για τις οποίες θα απαιτείτο πολύς χρόνος και χρήμα. Πέραν του καθαρά εκπαιδευτικού τμή-ματος, κίνητρο του Ιδρύματος είναι να προβάλει κομμάτια της Ελλάδας», εξηγεί ο γραμματέας του εκτελεστικού συμβουλίου του Ιδρύματος Λάτση, κ. Δημήτρης Αφεντούλης.

Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή» 26/07/2010

Page 64: GOLDEN STARS

62 GOLDENSTARS

Συνέντευξη

Ταξίδια σε «νέα» νερά, πάντα με την ίδια αγάπη στον επιβάτη

Καπετάν Κώστας Τζώρτζης

Σπάνια έχει κανείς την ευκαιρία να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με έναν άνθρωπο πραγματικό θρύλο στον τομέα του. Ο Κώστας Τζώρτζης, καπετάνιος του SUPERFERRY II για 15 χρόνια, συνεχίζει την προσφορά του στο πλοίο και τη γραμμή Ραφήνας Άνδρου Τήνου Μυκόνου από τη θέση του αρχιπλοιάρχου της Golden Star Ferries, της εταιρείας των αδελφών Στεφάνου στους οποίους ανήκει το θρυλικό βαπόρι. Με αφορμή τη νέα του θέση και το νέο δρομολόγιο του SUPERFERRY II για Νάξο απαντά σε μερικές ερωτήσεις μας. Καπετάνιε, νέος ρόλος; «Οι αδελφοί Στεφάνου, ιδιοκτήτες της Golden Star Ferries, με εμπιστεύτηκαν με μία θέση που

ήταν φυσική συνέχεια της πορείας μου στη θά-λασσα. Εκτός από την εκτίμηση και την φιλία που έχω προς αυτούς, η αγάπη που μοιραζό-μαστε για το βαπόρι SUPERFERRY II αλλά και για την Ελληνική ακτοπλοΐα είναι στοιχεία που μας κάνουν ιδανικούς συνεργάτες σε αυτό το νέο ταξίδι για όλους».Πώς νιώθετε που μετά από 4 δεκαετίες στη θάλασσα αναλαμβάνετε διοικητική θέση; «Κάθε ρόλος έχει τις προκλήσεις και τις δυ-σκολίες του. Εγώ είμαι άνθρωπος της θάλασ-σας. Η Γέφυρα του βαποριού και ειδικά του SUPERFERRY II είναι ο φυσικός μου χώρος. Τώρα, ως αρχιπλοίαρχος της Golden Star Ferries βλέπω τα ταξίδια του πλοίου από άλλη οπτική γωνία... αλλά αυτή η νέα θέση μου φαίνε-ται το ίδιο ενδιαφέρουσα με την προηγούμενη». Έκανα μία έρευνα στο Internet και είδα ότι και εσείς αλλά και το SUPERFERRY II έχετε, φανατικούς οπαδούς. Που οφείλε-ται αυτό; «Για μένα, δεν έχω να σας πω τίποτε. Ούτε θέλω ούτε χρειάζεται. Για το βαπόρι όμως… ε, είναι αδύνατο να ταξιδέψεις με αυτό και να μην το αγαπήσεις! Ειδικά αν είσαι κάτοικος των νησιών που εξυπηρετεί και ταξιδεύεις συχνά, τώρα έχεις ακόμα περισσότερους λόγους να γίνεις οπαδός του»!Δηλαδή; «Το SUPERFERRY II έχει ανακαινιστεί ριζικά, η λέξη ανανεωμένο είναι λίγη να περιγράψει πόση δουλειά έχει γίνει! Τηρεί τις πιο αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας και άνεσης. Είναι ένα βαπόρι που σχεδιάστηκε να κάνει το ταξίδι όσο καλύτερο γίνεται για όλους, όχι μόνο για τους επιβάτες που μας τιμούν με την επιλογή τους αλλά και για το πλήρωμα, από το κατώτε-ρο μέχρι το ανώτερο.

Χωρίς πολλά λόγια, οι καθημερινές προ-σπάθειες των ανθρώπων της εταιρίας έχουν ένα μόνο στόχο: την καλύτερη εξυπηρέτηση του κάθε επιβάτη. Αυτό ισχύει περισσότερο για το πλήρωμα, που έρχεται σε καθημερινή επαφή με τους ταξιδιώτες. Οι άνθρωποι του SUPERFERRY II έχουν επιλεγεί με κριτήριο να μπορούν να προσφέρουν άριστες υπηρεσίες, και η Golden Star Ferries τους παρέχει την εκπαίδευση αλλά και τα κίνητρα να γίνονται καθημερινά ακόμα καλύτεροι». Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια της Golden Star Ferries;«Οι εποχές είναι δύσκολες. Υπάρχουν πλάνα φιλόδοξα αλλά θα μου επιτρέψετε να τα κρατή-σουμε μυστικά προς το παρόν. Έχουμε και το νέο δρομολόγιο για Νάξο από φέτος… Τώρα, αυτό που μας ενδιαφέρει όλους στην εταιρία είναι να πατήσει καλά το νέο μας εγχείρημα»! Πώς αντιμετωπίζετε τον κάθε επιβάτη; «Πιστεύω στην προσωπική επαφή και στην επικοινωνία μαζί του. Αυτό έκανα όλα τα χρόνια μου στην γέφυρα του SUPERFERRY II – είχα πάντα στο μυαλό μου τον επιβάτη και βέβαια και το πλήρωμα, να έχω ουσιαστική επαφή μαζί τους για να μπορώ να καλύπτω τις ανάγκες τους. Και τώρα που ξεκινάμε και δρο-μολόγιο για Νάξο θέλω να πιστεύω ότι και οι νέοι επιβάτες που θα μας επιλέγουν θα έχουν λόγους να μας επιλέξουν ξανά και ξανά»! Είστε άνθρωπος πρωτοπόρος… Στην προετοιμασία για την συζήτησή μας αναφερθήκατε στο youtube, το iphone, το facebook… Η καλή σχέση με την τε-χνολογία συμβαδίζει με την εικόνα που έχουμε όλοι για έναν καπετάνιο; «Ε βέβαια και συμβαδίζει! Ξέρετε τί τεχνολογία κρύβεται σε ένα επιβατικό πλοίο»;

Page 65: GOLDEN STARS

63GOLDENSTARS

Η επιτυχία

της δικής σας δεξίωσης...

...η δική μας διαφήμιση

τ

ηλ.:

210

4812

011

Φλέμινγκ 65, Άγ. Ι. Ρέντης, Τηλ.: 210 8944377, Fax: 210 8944393

www.novel-catering.gr e-mail: [email protected]

Page 66: GOLDEN STARS

64 GOLDENSTARS

Page 67: GOLDEN STARS

65GOLDENSTARS

Page 68: GOLDEN STARS

66 GOLDENSTARSΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: Τηλ.: 210 4812011 - 210 4822322, Fax: 210 4822043, e-mail: [email protected], site: www.bbo.gr

τ

ηλ.:

210

4812

011