Sadržaj

1. Zglob ručja....................................................................................................... 3-41.1. Pokreti šake i mišići koji ih izvode……………………………………………........ 51.2. Fleksija u zglobu ručja…………………………………................................... 5-61.3. Ekstenzija u zglobu ručja ………………………………………………................... 71.4. Abdukcija u zglobu ručja ………………………………………………................... 81.5. Adukcija u zglobu ručja ………………………………………………..................... 8

2. Pokreti prstiju šake............................................................................................ 82.1. Fleksija proksimalnih falangi prstiju…………………………………………........ 92.2. Pomoćni fleksori proksimalnih falangi ………………………………………….... 92.3. Fleksija medijalnih falangi…………………………………………………….......... 102.4. Fleksija distalnih falangi………………………………………………................... 112.5. Ekstenzija prstiju…………………………………………………………………........... 112.6. Abdukcija prstiju……………………………………………………………….............. 12

3. Pokreti palca................................................................................................ 13-143.1. Fleksija proksimalne falange palca…………………………………………........ 153.2. Ekstenzija proksimalne falange palca……………………………………........ 153.3. Ekstenzija distalne falange palca…………………………………………........... 163.4. Abdukcija palca…..………………………..…………...……………....................... 163.5. Adukcija palca………..………………….….……………..…..……........................ 163.6. Opozicija palca………….……………….….……….….…..…..……...................... 17

4. Pokreti malog prsta.......................................................................................... 174.1. Fleksija malog prsta……..………….……….…..……….…..…………..…............ 184.2. Ekstenzija malog prsta …..……….……………………………..……….…............ 184.3. Abdukcija malog prsta ……….…..……………………………......….………........ 184.4. Opozicija malog prsta …………..…………………………………..………….......... 19

Zaključak................................................................................................................ 19

Literatura............................................................................................................... 20

1. Zglob ručja (art. radiocarpae)

Zglob ručja je složeni zglob između kostiju podlakta i ručja. U njegovoj izgradnji učestvuju donji okrajak radijusa (extremitas distalis radii), artikularni diskus (discus articularis) i tri kosti prokismalnog reda ručja: čunasta (os scaphoideum), polumesečasta (os lunatum) i troroglja (os triquetrum). Elipsoidni tip zgloba.

Zglobne površine: konkavna zglobna površina (facies articularis carpea) na bazi distalnog okrajka radijusa i donja strana discus articularis-a zglobljava se sa gornjim povšinama pomenute tri kosti ručja, spojenim u kompaktnu jajasto ispupčenu zglobnu površinu.

Zglobovi šake su složeni zglobovi koje formira veći broj kostiju. Zglob šake je jajasti zglob koji dozvoljava pokrete fleksije i ekstenzije, abdukcije i adukcije, kao i složene pokrete cirkumdukcije.

Zglob šake kao složen zglob sastoji se iz dva zglobna spoja:

gornji (art. radiocarpalis) donji (art. mediocarpalis)

2

Gornji zglob šake (art. radiocarpalis) čine okrajci podlaktnih kostiju i kosti gornjeg reda ručja, pri čemu se donji okrajak radijusa zglobljava sa čunastom i polumesečastom kosti (os scaphoideum i os lunatum), a donji okrajak ulne se trorogom kosti (os triquetrum).

Donji zglob šake predstavlja spoj kostiju prvog (proksimalnog) i drugog (distalnog) reda kostiju ručja.

Proksimalni red kostiju ručja čine:

os scaphoideum os lunatum os triquetrum os pisiform

Distalni red kostiju ručja čine:

os trapesium os trapesoideum os hamatum os capitatum

3

1.1. Pokreti šake i mišići koji ih izvode

Volarna fleksija (fleksija) : m. flexor carpi radialis, m flexor carpi ulnaris, m. flexor dig. profundum i m. flexor dig. superficialis i m. flexor pollicis longus.

Dorzalna fleksija (ekstenzija) : m. extensor carpi radialis, m. extensor carpi ulnaris, m. extensor pollicis longus et brevis, m. extensor indicis

Fleksija u zglobu ručja moguća je do 900, a ekstenzija do 700-800

Addukcija (privođenje): m. flexor carpi ulnaris i m. extensor carpi ulnaris

Abdukcija (odvođenje): m. flexor carpi radialis, m. extensor carpi radialis i m. abductor pollicis longus.

Addukcija se izvodi do 15-200, a abdukcija do 600.

1.2. Fleksija u zglobu ručja

- Spoljašnji pregibač šake (m. flexor carpi radialis)

m.Flexor carpi radialis pripada prednjoj grupi mišića podlakta.

Centralni pripoj: medijalni epikondilus humerusa kao i fascije u tom predelu. Tetive ovog mišića prolaze kroz karpalni kanal.

Periferni pripoj: prednja strana baze druge metakarpalne kosti.

Dejstvo: fleksija i abdukacija u zglobu ručja.

Sinergista je za pokrete fleksije zgloba lakta i pronacije podlakta.

4

- Unutrašnji pregibač šake (m. flexor carpi ulnaris)

m.Flexor carpi ulnaris je smešten uz unutrašnju ivicu podlakta, i ima dve glave, humeralnu i ulnarnu.

Centralni pripoj: humeralna glava (caput humerale) se priapaja na medijalnom epikondilu humerusa, dok se ulnarna glava (caput ulnare) pripaja na medijalnoj ivici olekranona i gornjem delu zadnje ivice ulne, kao i na susednim fascijama.

Periferni pripoj: graškasta kost (os pisifore) i baza pete metakarpalne kosti. Od završne tetive mišića polaze ligamenti prema kukastoj kosti (lig. pisohamatum) i prema bazama četvrte i pete metakarpalne kosti (lig. pisometacarpeum) tako da ovaj mišić ima posredno dejstvo i na te strukture.

Dejstvo: fleksija i adukcija u zglobu ručja.

- Dugi dlanski mišić (m. palmaris longus)

m.Palmaris longus se uprkos svom nazivu, nalazi u podlaktu i to u prednjoj grupi mišića podlakta.

Centralni pripoj: Medijalni epikondilus humerusa, i okolne fascije. Mišić ima relativno kratko telo i dugačku tetivu. Njegova tetiva ne prolazi kroz karpalni tunel. Ona dolazi do dlana pružajući se ispred odnosno površnije od lig. carpi transversum.

Periferni pripoj: Ovaj mišić nema distalni koštani pripoj već se pripaja na središnjem lepezastom delu dalnske fascije koji se zove dlanska aponeuroza (aponeurosis palmaris).

Dejstvo: Zatezanje dlanske aponeuroze. Sinergista je za pokret fleksije u zglobu ručja.

Površni pregibač prstiju (m. flexor digitorum superficialis) je opisan uz pokret fleksije medijalnih falangi prstiju.

5

1.3. Ekstenzija u zglobu ručja

- Unutrašnji opružač šake (m. extensor carpi ulnaris)

m. Extensor carpi ulnaris je smešten u zadnjoj loži podlakta.

Centralni pripoj: zadnja strana lateralnog epikondila humerusa, takođe i zdnja strana ulne.

Periferni pripoj: baza pete metatarzalne kosti

Dejstvo: ekstenzija i adukcija u zglobu ručja

- Dugi spoljašnji opružač šake (m. extensor carpi radialis longus)

m. Extensor carpi radialis longus je mišić spoljašnje grupe podlakta.

Centralni pripoj: lateralni epikondil humerusa, kao i donji deo spoljašnje ivice humerusa.

Periferni pripoj: zadnja strana baze druge metakarpalne kosti.

Dejstvo: ekstenzija i abdukcija u zglobu ručja.

- Kratki spoljšnji opružač šake (m. extenzor carpi radialis brevis)

m. extenzor carpi radialis brevis nalazi se u podlaktu udublje od prethodnog mišića.

Centralni pripoj: lateralni epikondilus humerusa, kao i kolateralni ulnarni ligament, susedne fascije i pregrade.

Periferni pripoj: zadnja strana baze treće metakarpalne kosti.

Dejstvo: ekstenzija u zglobu ručja. Sinergista za pokret fleksije u zglobu lakta.

6

1.4. Abdukcija u zglobu ručja

Dugi odvodilac palca (m. abductor policis longus) vrši pokret abdukcije palca.

Spoljšnji pregibač šake (m. flexor carpi radialis) vrši pokret fleksije u zglobu ručja.

Kratki opružač palca (m. extensor policis brevis) vrši pokret ekstenzije proksimalne falange palca.

Dugi opružač palca (m. extensor policis longus) vrši pokret ekstenzije distalne falange palca.

Dugi spoljašnji opružač šake (m. extensor carpi radialis longus) vrši pokret ekstenzije u zglobu ručja.

1.5. Adukcija u zglobu ručja

Unutrašnji pregibač šake (m. flexor carpi ulnaris) vrši pokret fleksije u zglobu ručja.

Unutrašnji opružač šake (m. extensor carpi ulnaris) vrši pokret ekstenzije u zglobu ručja.

2. Pokreti prstiju šake

Prsti šake su sposobni za izvođenje velikog broja pokreta, koje istovremeno karakterišu i snaga i preciznost. Ovo je moguće zahvaljujući relativno velikom broju različitih mišića koji se na njima pripajaju.

Ovako veliku pokretljivost šake i prstiju omogućava veliki broj kratkih kostiju koje sa zglobom ručja čine funkcionalnu celinu i nastavljaju pokrete koji se izvode u zglobu ručja povećavajući njihove amplitude.

Svi prsti se sastoje od tri koštane falange, a samo palac od dve. Sitne kosti šake i prstiju međusobno se zglobljavaju preko tri zgloba:

Zglobovi između kostiju ručja i doručja (art. carpometacarpalis)

Zglobovi između kostiju doručja i proksimalnih falangi prstiju (art. metacarpophalangialis), u kojima se vrše pokreti fleksije i ekstenzije, kao i abdukcije i adukcije.

Zglobovi između falangi prstiju (art. interfalangialis), vrše se samo pokreti fleksije i ekstenzije.

Fleksiju prstiju (II-V): m. flexor digg. profundus et superficialis

7

Estenziju prstiju (II-V): m. extensor digg. Communis

2.1. Fleksija proksimalnih falangi prstiju

Površni pregibač prstiju (m. flexor digitorum superficialis) vrši pokret fleksije medijalnih falangi prstiju.

Duboki pregibač prstiju (m. flexor digitorum profundus) je opisan uz pokret fleksije distalnih falangi prstiju.

2.2. Pomoćni fleksori proksimalnih falangi

- Glistasti mišići (mm. lubricales)

Glistasti mišići pripadaju srednjoj grupi mišića šake. Ima ih četiri, i to od drugog do petog prsta za svaki prst po jedan lumbrikalni mišić. Karakteristično za njih je da pripoje na kostima, već na tetivama drugih mišića.

Centralni pripoji: spoljšnja ivica tetiva dubokog fleksora prstiju (m. flexor digitorum profundus) od drigog do petog prsta, u novou sredine dlana (odnosno u novo metakarpalnih kostiju, ali se ne pripaja na tim kostima). Njihovi centralni pripoji stoje sa palmarne strane šake. Odatle se ti mišići pružaju naniže duž radijalne strane pomenutih prstiju, sve do nivoa baza proksimalnih falangi, kada prelaze na zadnje strane tih falangi na putu ka perifernim pripojima.

Periferni pripoji: na tetivama zajedničkog ekstenzora prstiju (m. extensor digitorum) drugog do petog prsta, u nivou proksimalne falange.

Dejstvo: fleksija u metakarpalnofalangealnim zglobovima drugog do petog prsta. Kako su distalno pripojeni na ekstenzornim tetivama, njihovim povlačenjem vrši i ekstenziju u proksimalnim i distalnim interfalangealnim zglobovima pomenutih prstiju.

Prednji i zadnji međukoštani mišići (mm. interossei palmares et dorsales) vrše pokrete adukcije, odnosno abdukcije prstiju.

Osim mišića koji deluju na fleksiju svih prstiju, fleksiju proksimalne falange malog prsta vrše i sledeći mišići, nezavisno od fleksije ostalih prstiju.

8

2.3. Fleksija medijlanih falangi prstiju

- Površni pregibač prstiju (m. flexor digitorum superficialis)

m. Flexor digitorum superficialis je najveći mišić prednje lože podlakta. Ima tri snopa odnosno glave:

I. humeralnu (caput humerale)II. radijalnu (caput radiale)

III. ulnarnu (caput ulnare)

Najveća i najsnažnija je humeralna glava, dok je ulnarana veoma mala.

Centralni pripoj: lateralni epikondil humerusa i kolateralni ulnarni ligament (humeralna glava), gornji deo prednje ivice radijusa (radijalna glava) i unutrašnja strana koronoidnog nastavka ulne (ulnarna glava). Ima četiri završne tetive, po jednu za svaki od drugog do petog prsta.

Periferni propoji: prednja strana baza medijalnih falangi od drugog do petog prsta šake.

Svaka tetiva se neposredno pre pripajanja račva na dva jezička, čiji su pripoji na datim falangama malo razdovjeni. Kroz trouglaste otvore koje te račve formiraju sa bazama medijalnih falangi prolazi po jedna tetiva drugog mišića, dubokog pregibača prstiju (m. flexor digitorum profundus), na svom putu ka distalnim falangama istih prstiju.

Dejstvo: fleksija medijalnih falangi od drugog do petog prsta. Takođe vrši i fleksiju proksimalnih falangi, a učestvuje i u pokretu fleksije u zglobu ručja.

Duboki pregibač prstiju (m. flexor digitorum profundus) vrši pokret fleksije distalnih falangi prstiju.

9

2.4. Fleksija distalnih falangi prstiju

- Duboki pregibač prstiju (m. flexor digitorum profundus)

M. flexor digitorum profundus smešten je u prednjoj loži podlakta, ispod prethodnog mišića.

Centralni pripoji: gornji i srednji deo unutrašnje i prednje strane ulne, unutrašnja strana koronoidnog nastavka ulne, kao i unutrašnja polovina prednje strane međukoštane opne podlakta (membrana inerossea antebrachii). Od mišićnog tela se naniže nastavljaju četiri tetive, koje prate odgovarajuće tetive površnog fleksora prstiju, tako što su smeštene neposredno iza njih, odnosno dublje od njih, i prolaze kroz njihovu završnu račvu.

Periferni pripoj: prednja strana baza distalnih članaka od drugog do petog prsta.

Dejstvo: fleksija distalne falange od drugog do petog prsta. Usled posrednog dejstva na medijalnu falangu preko račvastog pripoja površnog fleksora vrši i fleksiju medijalne i proksimalne falang, kao i fleksiju u zglobu ručja.

2.5. Ekstenzija prstiju

- Zajednički opružač prstiju (m. extenor digitorum)

M. extensor digitorum je najveći i najduži mišić zadnje grupe mišića podlakta.

Centralni pripoj: lateralni epikondilus humerusa kao i okolne fascije i septumi. Telo ovog mišića nastavlja se tetivom koja se razdvaja u četiri posebna tetivna snopa, i oni se spuštaju duž dorzalne strane podlakta, potom šake i duž dorzalne strane drugog do petog prsta.

Periferni pripoj: svaka od četiri tetive se u novou proksimalne falange deli u tri snopa, pa se centralni snop pripaja na zadnjoj strani baze medijalne falange, a dva bočna snopa se pružaju naniže i pripajaju na zadnjoj strani baze distalne falange od drugog do petog prsta. Na tom putu se spajaju sa tetivama glistastih mišića (mm. lumbricales).

Dejstvo: ekstenzija drugog do petog prsta, pri čemu deluje na sve tri falange datih prstiju. Takođe pomaže u pokretu ekstenzije u zglobu ručja.

Osim zajedničkog opružača, kažiprst i mali prst imaju još po jedan mišić koji opruža ove prste nezavisno od opružanja ostalih prstiju.

- Posebni opružač kažiprsta (m. extensor indicis)

10

Centralni pripoj: zadnja strana ulne i zadnja strana interosealne membrane

Periferni pripoj: zadnji deo baze distalne falange kažiprsta

Dejstvo: izolovana ekstenzija svih falangi kažiprsta

2.6. Abdukcija prstiju

- Zadnji međukoštani mišići (mm. interossei dorsales)

Zadnji međukoštani mišići se nalaze u prostorima između metakarpalnih kostiju. Pet metakarpalnih kostiju međusobno zaklapa četiri takva prostora, i u svakoj se nalazi po jedan dorzalni interosealni mišić, ukupno četiri mišića.

Centralni pripoji: svaki dorzalni interosealni mišić ima dva snopa, koji polaze sa tela dve njemu susedne metakarpalne kosti.

Periferni pripoji: Pomenuta dva snopa svakog od ovih mišića se slivaju u zajedničku tetivu koja konvergira ka centralnoj osi šake, odnosno osi koja prolazi duž treće metakarpalne kosti i duž srednjeg prsta. Tako prvi i drugi dorzalni interosealni mišići leže u interosealnim prostorima koji su unutra to jest ulnarno u odnosu na pomenutu osu, te se pripajaju prvi na drugom, a drugi na tećem prstu. Treći i četvrti interosealni mišići leže spolja odnosno radijalno u odnosu na osu, pa se pripajaju na unutrašnjem od dva susedna prsta: treći mišić na trećem a četvrti na četvrtom prstu. Pripoj svih ovih mišića je na odgovarajućoj bočnoj strani baze proksimalne falange odgovarajućeg prsta.

Dejstvo: pokret abdukcije prstiju u odnosu na centralnu osu šaka. Tada se drugi prst kreće put radijalno, a četvrti i peti put ulnarno. Osim toga, ovi mišići pomažu i pokret fleksije proksimalne i ekstenzije medijalne i distalne falange od drugog do petog prsta. Treba primetiti da za razliku od ostalih prstiju, srednji prst ima dva dorzalna interosealna mišića.

Mišići koji vrše pokret abdukcije palca su:

Dugi odvodilac palca (m. abductor policis longus)

Kratki odvodilac palca (m. abductor policis brevis)

- Adukcija prstiju (mm. interossei palmares)

11

Prednji međukoštani mišića ima tri i nalaze se u drugom, trećem i četvrtom međukoštanim prostoru

Centralni pripoji: za razliku od zadnjih, palmarni intersalni mišići imaju po jedan centralni pripoj, i to na onoj kosti od dve susedne metakarpalne kosti, koja je dalje od centralne ose šake. Dakle, prvi palmarni interosealni mišić se pripaja na unutrašnjoj strani druge metakarpalne kosti, a drugi i treći na spoljšnjim stranama četvrte i pete metakarpalne kosti.

Periferni pripoji: Na istim prstima gde su i centralni pripoji, na bočnom delu baze proksimalne falange.

Dejstvo: adukcija drugog, četvrtog i petog prsta ka centralnoj osi šake, odnosno ka trećem prstu.

3. Pokreti palca

Palac čine prva metakarpalna kost i dve falange – proksimalna i distalna s tim da je prva metakarpalna kost odvojena od druge pod uglom od 450 upolje (abdukovano). To omogućava veliku pokretljivost palca u svim pravcima, a posebno pokret opozicije prema dlanu i ostalim prstima, što je osnovna pretpostavka hvata.

Pokreti palca izvode se u sve tri ravni i oko sve tri ose, kao i složeni pokreti cirkumdukcije, a u njihovom izvođenju učestvuje veliki broj mišića.

Mogućnost opozicije palca i 5. prsta prema dlanu i ostalim prstima, udubljivanje dlana, kao činjenica da u svim pokretima učestvuje veliki broj malih mišića šake i prstiju, omogućavaju prstima različite hvatove i položaje, što rezultira veoma preciznim i koordiniranim pokretima šake u celini i svih prstiju ponaosob.

Za palac čoveka je karakterističan pokret opozicije, odnosno dovođenje palca u poziciju naspramnu ostalim prstima šake.

12

Pokreti palca i mišići koji ih izvode:

- Fleksija: m. flexor pollicis longus et brevis

- Ekstenzija: m. extensor pollicis longus et brevis

- Abdukcija: m. abductor pollicis longus et brevis

- Addukcija: m. aductor pollicis

- Opozicija: m. opponens pollicis i m. flexor pollicis brevis

Pokreti abdukcije i adukcije palca izvode se u trapezometakarpalnom zglobu, što ovaj zglob sedlastog tipa i u potpunosti omogućava.

Fleksija i ekstenzija se izvode u tom zglobu, u metakarpofalangealnom zglobu palca i interfalangealnom zglobu. Treba napomenuti da na pokret fleksije i ekstenzije u trapezometakarpalnom jedino mišić suprotilac palca (m. opponens pollicis) deluje neposredno, dok posredno deluje više mišića pripojenih na falangama palca.

3.1. Fleksija proksimalne falange palca

- Kratki pregibač palca (m. flexor pollicis brevis)

m. flexor pollicis brevis je mišić sastavljen iz dve glave: Površne (caput superficiale) i duboke (caput profundum).

Centralni pripoji: površna glava se pripaja na trapeznoj kosti (os trapezium) i susednom delu fleksurabig retinakuluma. Duboka glava se pripaja na trapezoidnoj (os trapezoideum) i glavičastoj kosti (os capitatum).

Periferni pripoj: spoljašna strana baze proksimalne falange palca.

Dejstvo: fleksija proksimalne falange palca. Pomaže i pri pokretu abdukcije iste falange.

Fleksija distalne falange palca

13

- Dugi pregibač palca (m. flexor pollicis longus)

m. flexor pollicis longus se nalaz u prednjoj loži podlakta.

Centralni pripoj: prednja strana radijusa i deo prednje strane interosealne membrane podlakta.

Periferni pripoj: prednja strana baze distalne falange palca.

Dejstvo. fleksija distalne falange palca. Takođe pomaže i pri pokretu adukcije palca.

3.2. Ekstenzija proksimaln falange palca

- Kratki opružač palca (m. extensor pollicis brevis)

m. extensor pollicis brevis je mali mišić smešten u predelu zadnje lože podlakta.

Centralni pripoj: zadnja strana radijusa i susedni deo zadnje strane interosealne membrane podlakta.

Periferni pripoj: zadnja strana baze proksimalne falange palca.

Dejstvo: ekstenzija proksimalne falange palca, a pomaže i pri pokretu abdukcije iste falange, kao i abdukcije u zglobu ručja.

Ekstenzija distalne falange palca

3.3. Ekstenzija distalne falange palca

- Dugi opružač palca (m. extensor pollicis longus)

Dugi opružač palca je mnogo veći od kratkog opružača.

Centralni pripoj: zadnja strana ulne u svom srednjem delu, kao i susedni deo zadnje strane interosealne membrane podlakta.

Periferni pripoj: zadnja strana baze distalne falange palca.

Dejstvo: ekstenzija distalne falange palca, a pomaže i pri pokretu abdukcije palca i šake.

Abdukcija palca

3.4. Abdukcija palca

14

- Dugi odvodilac palca (m. abductor pollicis longus)

Ovaj mišić pripada zadnjoj grupi mišića podlakta.

Centralni pripoj: zadnje strane ulne i radijusa, kao i deo zadnje strane interosealne membrane podlakta

Periferni pripoj: spoljašnja strana baze prve metakarpalne kosti.

Dejstvo: abdukcija i abdukcija u zglobu ručja.

3.5. Adukcija palca

- Kratki odvodilac palca (m. abductor pollicis brevis)

m. abductor pollicis brevis leži u predelu tenara.

Centralni pripoj: čunasta kost (os scaphoideum) i susedni deo fleksornog retinakulma

Periferni pripoj: spoljšnja strana baze proksimalne falange palca

Dejstvo: abdukcija palca

Adukcija palca

- Privodilac palca (m. adductor pollicis)

m. adductor pollicis je relativno kratak mišić koji se sastoji iz dve glave, poprečne (caput transversum) i kose (caput obliquum).

Centralni pripoj: poprečna glava se pripaja na prednjoj ivici tela treće metakarpalne kosti. Kosa glava se pripaja na prednjoj strani baza druge i treće metakarpalne kosti i na glavičatoj kosti (os capitatum).

Periferni pripoj: unutrašnja strana baze proksimalne falange palca.

Dejstvo: adukcija palca

3.6. Opozicija palca

- Suprotilac palca (m. opponens pollicis)

m. opponens pollicis je jedan od mišića tenara

15

Centralni pripoj: trapezna kost (os trapezium) i susedni deo fleksornog retinakuluma.

Periferni pripoj: prednja strana i spoljšnja ivica prve metakarpalne kosti

Dejstvo: opozicija palca, a učestvuje i u pokretu abdukcije palca i fleksiju u trapezometakarpalnom zglobu palca.

4. Pokreti malo prsta

Mali prst je usled svog ivičnog položaja na dlanu pokretljiviji od susednih prstiju.

Pokreti malog prsta i mišići koji ih izvode:

Fleksija: m. flexor digiti minimi

Ekstenzija: m. extensor digiti minimi

Abdukcije: m. abductor digiti minimi

Opozicija: m. opponens digiti minimi

4.1. Fleksija malog prsta

- Kratki pregibač malog prsta (m. flexor digiti minimi)

Centralni pripoj: kukasta kost (os hamatum) i susedni deo fleksornog retinakuluma.

Periferni pripoj: baza proksimalne falange malog prsta.

Dejstvo: fleksija proksimalne falange malog prsta.

Odvodilac malog prsta (m. abductor digiti minimi) vrši pokret abdukcije malog prsta.

Suprotilac malog prsta (m. opponens digiti minimi) vrši pokret opozicije malog prsta.

4.2. Ekstenzija malog prsta

- Posebni opružač malog prsta (m. extensor digiti minimi)

16

Centralni pripoj: lateralni epikondil humerusa i susedne fascije.

Periferni pripoj: zadnja strana distalne falange malog prsta.

Dejstvo: izolovana ekstenzija svih falangi malog prsta.

Prednji i zadnji međukoštani mišići (mm interossei palmares et dorsales) samo za medijalne i distalne falange od drugog do petog prsta, vrše pokrete adukcije odnosno abdukcije prstiju.

4.3. Abdukcija malog prsta

- Odvodilac malog prsta (m. abductor digiti minimi)

Centralni pripoj: graškasta kost (os pisiform) i susedni deo fleksornog retinakuluma.

Periferni pripoj: unutrašnji deo baze proksimalne falange malog prsta.

Dejstvo: abdukcija malog prsta u odnosu na centralnu osu šake. Takođe pomeže i pri pokretu fleksije iste falange.

Suprotilac malog prsta (m. opponesns digit minimi) vrši pokret opozicije malog prsta.

4.4. Opozicija malog prsta

- Suprotilaca malog prsta (m. opponens digiti minimi)

Centralni pripoj: kukasta kost (os hamatum) i susedni deo fleksornog retinakuluma.

Periferni pripoj: unutrašnja ivica pete metakapralne kosti.

Dejstvo: opozicija malog prsta, pomaže i pri pokretu abdukcije i fleksije malog prsta

- Kratki dlanski mišić (m. palmaris brevis)

Kratki dlanski mišić se takođe nalazi u predelu hipotenera. Ovaj mišić nema koštanih pripoja.

Centralni pripoj: fleksorni retinakulum i dlanska aponeuroza

Periferni pripoj: duboki slojevi kože na unutrašnjoj ivici dlana

Dejstvo: nabira kožu hipotenara

17

Zaključak

U svim zglobovima ručja kao i u zglobovima ručja sa doručjem vrše se ograničeni pokreti fleksije i ekstenzije. Jedino se u trapezometakarpalnom zglobu vrše fleksije, ekstenzija, abdukcija, adukcija, cirkumdukcija, kao i pokret opozicije (opositio), odnosno dovođenja palca u položaj naspram ostalih prstiju.

Zahvaljujući velikoj pokretljivosti zglobova šake, a posebno mogućnosti opozicije palaca i udubljivanja dlana, postignuta je visoka funkcionalnost šake i njena sposobnost da se adaptira prema obliku predmeta koji hvata (tripodni hvat).

Literatura

Funkcionalna anatomija čoveka / Duško Spasovski . - Beograd : Ekcelsior , 2009 ( Beograd : Ekcelsior ) . / 171 str :

Osnovi kineziologije i biomehanika pokreta i hoda / Medić Veselin. – Beograd : Visoka zdravstveno-sanitarna škola “Visan”, 2011 (Beograd : Ton plus). – 125 str.

18