greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/madenlis... · Web viewΕπιπλέον, προϋπόθεση για την εφαρμογή του σεναρίου

Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε

30 διδακτικές ώρες ανά τάξη

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Β΄ Λυκείου

Τίτλος:

«Σπουδή στον υπερρεαλισμό»

ΧΑΡΙΤΩΝ ΜΑΔΕΝΛΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Θεσσαλονίκη 2014

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι .Ν. ΚΑΖΑΖΗΣΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.1. Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη.ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣΥπεύθυνος υπο-ομάδας εργασίας λογοτεχνίας: Βασίλης ΒασιλειάδηςΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ http :// www . greeklanguage . gr Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, ΘεσσαλονίκηΤηλ.: 2310 459101 , Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΥπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες Β΄ Λυκείου «Σπουδή στον υπερρεαλισμό»

Σελίδα 2 από 30

http://www.greeklanguage.gr/

mailto:[email protected]

Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος Σπουδή στον υπερρεαλισμό.

Δημιουργός Χαρίτων Μαδενλής

Διδακτικό αντικείμενοΝεοελληνική λογοτεχνία

(Προτεινόμενη) ΤάξηΒ΄ Λυκείου

ΧρονολογίαΙούλιος 2014.

Διδακτική/θεματική ενότητα—

ΔιαθεματικόΝαι

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμεναΑγγλική Γλώσσα

Γαλλική Γλώσσα

Χρονική διάρκειαΟκτώ διδακτικές ώρες

ΧώροςΙ. Φυσικός χώρος:

Εντός σχολείου: αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο πληροφορικής, αίθουσα

προβολών.

ΙΙ. Εικονικός χώρος: ψηφιακή τάξη.




Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητήΤόσο ο εκπαιδευτικός όσο και οι μαθητές πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με την

ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας, καθώς οι δραστηριότητες στο σχολείο

εκπονούνται από τους μαθητές ανά ομάδες. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να παρακολουθεί

την πρόοδο των ομαδικών εργασιών των μαθητών στη σχολική τάξη και στον

εικονικό ψηφιακό χώρο όπου αναρτώνται οι εργασίες. Ανάλογα με την ποιότητα των

εργασιών και τις απορίες των μαθητών ο εκπαιδευτικός επεμβαίνει, εξηγεί, δίνει

κατευθύνσεις, σχολιάζει το τελικό προϊόν είτε μέσα στη σχολική τάξη είτε στον

εικονικό ψηφιακό χώρο. Οι μαθητές παρακολουθούν τις επεμβάσεις του διδάσκοντα

και προχωρούν στις απαραίτητες διορθώσεις. Επιπλέον, προϋπόθεση για την

εφαρμογή του σεναρίου αποτελεί η ευχέρεια στη χρήση του προγράμματος

επεξεργασίας κειμένου (Word), του φυλλομετρητή (Internet) και της ηλεκτρονικής

υπηρεσίας μετάφρασης της Google, καθώς και η γνώση διαχείρισης ψηφιακής τάξης.

Τέλος, το σχολείο πρέπει να διαθέτει εργαστήριο πληροφορικής με έξι τουλάχιστον

ηλεκτρονικούς υπολογιστές και δυνατότητα κεντρικής προβολής σε ειδική αίθουσα

προβολών ή στο εργαστήριο.

Εφαρμογή στην τάξηΤο συγκεκριμένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας.

Το σενάριο στηρίζεται —

Το σενάριο αντλεί—

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Με αφορμή την αφήγηση ενός ονείρου τους και την παρακολούθηση μιας

υπερρεαλιστικής ταινίας οι μαθητές εισάγονται στο θέμα του σεναρίου και

προβληματίζονται για την αξία της απόδοσης του ονείρου στην τέχνη.

Ενημερώνονται για τις ιδιαίτερες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες που συνδέονται




με την εμφάνιση του υπερρεαλισμού και εξετάζουν ελληνικά υπερρεαλιστικά

ποιήματα με στόχο την απόκτηση δεξιοτήτων που αφορούν τον εντοπισμό

υπερρεαλιστικών γνωρισμάτων σε λογοτεχνικά κείμενα. Επιλεγμένους στίχους από

τα ποιήματα που εξετάζουν τους μεταφράζουν στα αγγλικά ή γαλλικά, συγκρίνουν τη

μετάφραση που αποσκοπεί στην πληροφόρηση με τη λογοτεχνική μετάφραση που

έχει επιπλέον στόχο να συγκινήσει και ελέγχουν την αξιοπιστία της διαδικτυακής

υπηρεσίας μετάφρασης της Google. Επίσης οι μαθητές ασκούνται στην απαγγελία

ποιητικού κειμένου και στην προφορά κατά την ανάγνωση ξενόγλωσσου κειμένου.

Τέλος δημιουργούν το δικό τους ποίημα στα ελληνικά, αγγλικά ή γαλλικά

αξιοποιώντας την ηλεκτρονική εκδοχή της τεχνικής «το εξαίσιο πτώμα» των

υπερρεαλιστών και διασκευάζουν σε ποίημα το πιο «τρελό» τους όνειρο

εφαρμόζοντας τις αρχές του υπερρεαλισμού. Η ολομέλεια της τάξης απολαμβάνει και

σχολιάζει τα ποιήματα που γράφουν και απαγγέλλουν στην τάξη οι ίδιοι οι μαθητές.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Σύμφωνα με το σενάριο οι μαθητές με την ανάλογη καθοδήγηση του διδάσκοντα και

δουλεύοντας σε ομάδες ερμηνεύουν ποιήματα ανακαλύπτοντας τα ιδιαίτερα

γνωρίσματα του υπερρεαλισμού στην ποίηση. Επιπλέον, ενημερώνονται για τις

ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες που συνδέονται με την εμφάνιση του

υπερρεαλισμού τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. και δημιουργούν ποιήματα

εφαρμόζοντας τις αρχές του υπερρεαλισμού. Η απαγγελία των ποιημάτων στην τάξη

δίνει αφορμή να γίνει κατανοητό από τους μαθητές ότι ο τρόπος ανάγνωσης ενός

λογοτεχνικού κειμένου συνδέεται με την ερμηνεία του περιεχομένου του.

Η μετάφραση στίχων στα αγγλικά ή γαλλικά και η σύγκριση μεταφράσεων

δίνει αφορμή για συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης και προβληματισμό των

μαθητών σχετικά με τον σύνθετο χαρακτήρα της μετάφρασης ως επίπονης και

απαιτητικής φιλολογικής εργασίας και τους στόχους της μετάφρασης λογοτεχνικών




κειμένων. Επιπλέον, η αξιοποίηση διαδικτυακών εφαρμογών ηλεκτρονικής

μετάφρασης αποσκοπεί στη διαμόρφωση κριτικής στάσης των μαθητών απέναντι στο

διαδίκτυο και τις δυνατότητες που προσφέρει.

Ο ομαδοσυνεργατικός χαρακτήρας των δραστηριοτήτων που εκπονούνται στο

σχολείο σε συνδυασμό με τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και τον

παιγνιώδη χαρακτήρα κάποιων εργασιών (όπως η τεχνική «το εξαίσιο πτώμα» των

υπερρεαλιστών) συντελούν στην ανάπτυξη ευχάριστου και ελκυστικού κλίματος

συνεργασίας, οικειότητας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης των μαθητών.

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής

Να κατανοήσουν οι μαθητές ότι οι καλλιτέχνες επηρεάζονται από το ευρύτερο

κοινωνικό και ιστορικό τους περιβάλλον.

Γνώσεις για τη λογοτεχνία

Να κατανοήσουν οι μαθητές τις ιδιαίτερες κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες

οι οποίες οδήγησαν στην εμφάνιση του υπερρεαλισμού στην τέχνη.

Να γνωρίσουν τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του υπερρεαλισμού στη λογοτεχνία.

Να αναγνωρίσουν την αξία του ονείρου, της φαντασίας και της τύχης στη

δημιουργία του υπερρεαλιστικού ποιήματος.

Να συνειδητοποιήσουν την αξία της απαγγελίας του ποιητικού έργου ως

μέσου ερμηνείας του.

Γνώσεις για τα αγγλικά / γαλλικά

Να κατανοήσουν την πολυσημία των λέξεων.

Να κατανοήσουν την αξία των συμφραζομένων στη σημασιοδότηση των

λέξεων.




Να προϊδεαστούν για τη δύσκολη και επίπονη διαδικασία της μετάφρασης

ενός ποιητικού κειμένου και τους παράγοντες που επηρεάζουν το τελικό

αποτέλεσμα.

Γραμματισμοί

Να είναι σε θέση οι μαθητές να εντοπίζουν σε ποιήματα υπερρεαλιστικά τα

ιδιαίτερα γνωρίσματά τους αξιοποιώντας τις γνώσεις που αποκτούν κατά την

εφαρμογή του σεναρίου και αφορούν τα γνωρίσματα του υπερρεαλισμού στη

λογοτεχνία.

Να συνεργάζονται στον φυσικό χώρο της σχολικής τάξης με στόχο τη

σύνθεση των απόψεών τους και την παραγωγή κοινού έργου.

Να ερμηνεύουν εικόνες και νοήματα σε υπερρεαλιστικά ποιήματα

αξιοποιώντας τη φαντασία τους.

Να αξιοποιούν τεχνικές των υπερρεαλιστών δημιουργώντας οι ίδιοι

υπερρεαλιστικά έργα (ποιήματα και ζωγραφιές).

Να χρησιμοποιούν κριτικά δημοφιλείς εφαρμογές του διαδικτύου (π.χ.

υπηρεσία ηλεκτρονικής μετάφρασης της Google).

Διδακτικές πρακτικές

Οι μαθητές συνεργάζονται στο πλαίσιο των ομάδων για την εκπόνηση των

δραστηριοτήτων που προβλέπονται από το σενάριο. Στόχος του σεναρίου είναι να

δημιουργηθεί στο πλαίσιο της ομάδας κλίμα συνεργασίας και αμοιβαίας

εμπιστοσύνης μεταξύ των μαθητών, οι οποίοι ενθαρρύνονται και καθοδηγούνται

διακριτικά από τον διδάσκοντα, ώστε αξιοποιώντας τις κατάλληλες πληροφορίες και

με φαντασία, κριτική και ώριμη σκέψη να οδηγηθούν στην ανακάλυψη της γνώσης

και την προσωπική ερμηνεία του λογοτεχνικού κειμένου. Το αποτέλεσμα της

συνεργασίας τους το παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης, επιχειρηματολογούν

για τις επιλογές τους και δέχονται με συζήτηση την κριτική των άλλων.




Ο διδάσκων παρακολουθεί την πορεία εργασίας των μαθητών τόσο μέσα στη

σχολική τάξη όσο και στο περιβάλλον της ψηφιακής τάξης, όπου αναρτώνται οι

εργασίες. Επεμβαίνει όταν το κρίνει απαραίτητο για να δώσει κατευθύνσεις, να λύσει

απορίες, να διορθώσει πιθανά λάθη και να ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων των

μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Έτσι μέσω της ανατροφοδότησης

επιδιώκεται να επιτευχθεί η βελτίωση του υλικού που παράγεται από τους μαθητές

και η απόκτηση των δεξιοτήτων που προβλέπονται από το σενάριο.

Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Οι μαθητές μελετούν ποιήματα υπερρεαλιστικά, μαθαίνουν να διακρίνουν

γνωρίσματα του υπερρεαλισμού στη λογοτεχνία και ενημερώνονται για τις ιδιαίτερες

συνθήκες που συνδέονται με την εμφάνιση του υπερρεαλισμού στις αρχές του 20ου

αι. Επιπλέον, το σενάριο προβλέπει την εφαρμογή των παραπάνω γνώσεων με την

αξιοποίηση μεθόδων που εφάρμοσαν οι πρώτοι υπερρεαλιστές λογοτέχνες και

ζωγράφοι και οδηγούν στη δημιουργία υπερρεαλιστικών έργων τέχνης. Έτσι η

εκπαιδευτική διαδικασία, που τις περισσότερες φορές έχει απλώς έναν πληροφοριακό

χαρακτήρα και αποσκοπεί στη μετάδοση γνώσεων στους μαθητές, επεκτείνεται τώρα

και στο επίπεδο της δημιουργίας και καλλιτεχνικής έκφρασης των μαθητών

φιλοδοξώντας να προσελκύσει το ενδιαφέρον των μαθητών.

Η εκπόνηση δραστηριοτήτων που αφορούν τη μετάφραση στίχων σε μια ξένη

γλώσσα εκτιμάται ότι θα αναδείξει τη δυσκολία της μετάφρασης λογοτεχνικού

κειμένου ως σύνθετης φιλολογικής εργασίας που συνδυάζει την ερμηνεία του

κειμένου και την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Έτσι οι μαθητές αποκτούν μια νέα

οπτική της μετάφρασης, διαφορετικής από την κατά λέξη, στην οποία κυρίως

ασκούνται κατά τη διδασκαλία των ξένων γλωσσών.




Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Η μελέτη υπερρεαλιστικών ποιημάτων και γενικά του κινήματος του υπερρεαλισμού

περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος της Λογοτεχνίας Β΄

Λυκείου. Επίσης, η απόκτηση δεξιοτήτων που αφορούν τη μετάφραση κειμένων από

τα ελληνικά στην ξένη γλώσσα που διδάσκονται οι μαθητές αποτελεί βασικό στόχο

των μαθημάτων Ξένων Γλωσσών στο Λύκειο.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Στο σενάριο αξιοποιούνται οι ΤΠΕ στην εργαλειακή τους διάσταση, καθώς οι

μαθητές χρησιμοποιούν το πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου (Word), για να

συνθέσουν τα κείμενά τους και μελετούν σχετικό υλικό που αναζητούν στο

διαδίκτυο.

Πιο ουσιαστική αξιοποίηση των ΤΠΕ συνιστά η ανάρτηση υλικού στο

περιβάλλον ψηφιακής τάξης ή σε κοινό φάκελο στους υπολογιστές του εργαστηρίου

πληροφορικής, καθώς έτσι διευκολύνεται η συνεργασία μεταξύ των μαθητών και η

απαιτούμενη ανατροφοδότηση μετά τον σχολιασμό του διδάσκοντα.

Η χρήση της δυνατότητας σχολιασμού στα φιλμ της εφαρμογής του YouTube

δημιουργεί αυθεντικό επικοινωνιακό πλαίσιο που ενθαρρύνει τη συμμετοχή των

μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία καθιστώντας τους πιο προσεκτικούς στη

διατύπωση των απόψεών τους, των οποίων αποδέκτης δεν είναι μόνο ο καθηγητής

τους αλλά όλοι οι χρήστες του διαδικτύου.

Η συμμετοχή των μαθητών στην εκπόνηση των εργασιών τους ενθαρρύνεται

και από τον παιγνιώδη χαρακτήρα διαδικτυακών εφαρμογών που αποτελούν την

ηλεκτρονική μεταφορά της τεχνικής των υπερρεαλιστών, γνωστής με το όνομα

«εξαίσιο πτώμα». Η συγκεκριμένη εφαρμογή συνιστώντας ένα ευχάριστο περιβάλλον

δημιουργικής γραφής ευνοεί τη συνεργασία των μαθητών και τη συμμετοχή άλλων

χρηστών του διαδικτύου στη δημιουργία υπερρεαλιστικών ποιημάτων.

Τέλος η αξιοποίηση της ηλεκτρονικής υπηρεσία μετάφρασης της Google δίνει

αφορμή προβληματισμού στους μαθητές για την αξιοπιστία της δημοφιλούς




εφαρμογής και οδηγεί σε πιο κριτική χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι

ΤΠΕ.

ΚείμεναΛογοτεχνικά κείμενα σχολικών εγχειριδίων

ΚΝΛ Β΄ Λυκείου:

Οδυσσέας Ελύτης, «Η Μαρίνα των βράχων»

Ανδρέας Εμπειρίκος, [Τρία αποσπάσματα]

Λογοτεχνικά κείμενα εκτός σχολικών εγχειριδίων

Elytis, Odysseus. «Marina on the rocks». Στο Selected Poems: 1940-1979. tr.by:

Edmund Keeley, Philip Sherrard. London: Anvil Press Poetry, 2007.

Embiricos, Andréas. «Trois poèmes». Στο Domaine intérieur. traduit du grec par

Jacques Bouchard Paris: Editions L'Harmattan, 2001.

Υποστηρικτικό/εκπαιδευτικό υλικό

Μη λογοτεχνικά κείμενα

Καούκης, Ευάγγ. Ανδαλουσιανός Σκύλος. Myfilm.gr. [19-07-2014].

Μουζακιώτου, Στ. «Ένας Ανδαλουσιανός Σκύλος»: τα δεκαεπτά πιο σοκαριστικά

λεπτά στην ιστορία του κινηματογράφου. ermispress.gr. [19-07-2014].

Παρίσης, Ι. & Ν. Παρίσης. 2010. Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων. Αθήνα: ΟΕΔΒ.

(Λήμμα για Υπερρεαλισμό )

Aub, M. 1984. Conversaciones con Bunuel. Madrid: Aguilas. (μεταφρασμένο

απόσπασμα) Myfilm.gr. [19-07-2014].

Ταινίες

Ανδαλουσιανός σκύλος, Λιουΐς Μπουνιουέλ, 1929 [πηγή: YouTube].

Ιστοσελίδες

Σελίδα του Γρηγόρη Βαλτινού στο Facebbok.

Υπερρεαλιστικό παιχνίδι «Εξαίσιο πτώμα»




http://harpojaeger.com/projects/exquisite-corpse/

https://www.facebook.com/Valtinos.Grigoris/posts/429102167177452

https://www.youtube.com/watch?v=yCl_8522FF0

http://www.myfilm.gr/10798


http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/683/4523,20492/

http://ermispress.gr/index.php/2012-03-08-17-41-11/174-marousi/745-enas-andalousianos-skylos-ta-dekaepta-pio-sokaristika-lepta-stin-istoria-tou-kinimatografou

http://ermispress.gr/index.php/2012-03-08-17-41-11/174-marousi/745-enas-andalousianos-skylos-ta-dekaepta-pio-sokaristika-lepta-stin-istoria-tou-kinimatografou


mailto:http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSB106/544/3563,14872/

mailto:http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSB106/544/3563,14894/

Ψηφίδες- Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας-λήμμα

Υπερρεαλισμός: Δημητρούλια, Τ. 2012. Υπερρεαλισμός / Λογοτεχνία, περ. Σύγχρονα

Θέματα, τχ. 118-119. [19-07-2014].

Διδακτική πορεία/στάδια/φάσεις

Α΄ φάση: μία διδακτική ώρα.

Την πρώτη διδακτική ώρα οι μαθητές εργάζονται στο εργαστήριο πληροφορικής ή

στην αίθουσα προβολών του σχολείου. Δίνεται προσοχή στο χωρισμό των μαθητών

σε ομάδες έτσι ώστε κάθε ομάδα να αποτελείται από μαθητές που διδάσκονται στο

σχολείο Αγγλικά ή Γαλλικά. Οι ομάδες συνολικά είναι έξι, προτείνεται οι τρεις από

αυτές να είναι ομάδες των αγγλικών και οι υπόλοιπες των γαλλικών. Ο χωρισμός

αυτός είναι απαραίτητος για την εκπόνηση των εργασιών που περιλαμβάνουν τη

μελέτη αγγλικών ή γαλλικών ποιημάτων.

Κατά την πρώτη φάση, οι μαθητές εισάγονται στο θέμα του σεναρίου με την

αξιοποίηση προσωπικών τους βιωμάτων και εμπειριών. Βασικός στόχος είναι να

προκληθεί το ενδιαφέρον των μαθητών για τις δραστηριότητες του σεναρίου που

ακολουθούν. Έτσι καλούνται οι μαθητές ανά ομάδα να συζητήσουν τα πιο «τρελά»

όνειρα που έχουν δει και να καταλήξουν σε αυτό που θα αφηγηθούν στην ολομέλεια

της τάξης επιλέγοντας την ελληνική, αγγλική ή γαλλική γλώσσα. Στόχος της

δραστηριότητας είναι να προϊδεαστούν οι μαθητές για την κυριαρχία του ονείρου και

του παραλόγου ως βασικού γνωρίσματος των ποιημάτων που θα μελετήσουν στη

συνέχεια. Η δραστηριότητα αυτή εκτιμάται ότι θα διαρκέσει δεκαπέντε λεπτά.

Στη συνέχεια προβάλλεται στην ολομέλεια της τάξης η ταινία «Ανδαλουσιανός

σκύλος» του Λουίς Μπουνιουέλ διάρκειας δεκαεπτά λεπτών η οποία είναι

αναρτημένη στο YouTube. Είναι χρήσιμο να γίνει σύντομη εισαγωγή του διδάσκοντα

προκειμένου να κατατοπιστούν οι μαθητές για τα βασικά χαρακτηριστικά της ταινίας

και τους στόχους των δημιουργών. Στην εισαγωγή αυτή μπορούν να αξιοποιηθούν τα

παρακάτω αποσπάσματα από άρθρα που έχουν γραφεί για την ταινία και διατίθενται

στην ελληνική ιστοσελίδα www . myfilm . gr /10798 . Προτείνονται το ομώνυμο άρθρο






http://www.greek-language.gr/Resources/literature/education/literature_history/search.html?details=83


του Ευάγγελου Καούκη, το άρθρο της Στέλλας Μουζακιώτου «Τα δεκαεπτά πιο

σοκαριστικά λεπτά στην ιστορία του κινηματογράφου» και η αφήγηση του

Μπουνιουέλ για τη δημιουργία της ταινίας και τη συνεργασία του με τον Νταλί, η

οποία περιέχεται στο βιβλίο Conversaciones con Bunuel του Max Aub.

Τα τελευταία λεπτά της ώρας οι μαθητές συζητούν στις ομάδες τους τις απόψεις

τους για την ταινία λαμβάνοντας υπόψη τα σχόλια που είναι δημοσιευμένα στο

YouTube και αφορούν την ταινία. Καλούνται οι μαθητές είτε στην τάξη, εφόσον

αρκεί ο χρόνος, είτε στο σπίτι να αναρτήσουν το δικό τους σχόλιο για την ταινία,

ομαδικό ή προσωπικό, αφού πρώτα κάνουν εγγραφή στο YouTube. Δίνεται

δυνατότητα είτε να ανοίξουν δική τους συζήτηση ή να απαντήσουν σε κάποιο από τα

δεκάδες σχόλια που είναι δημοσιευμένα. Στη δεύτερη περίπτωση πρέπει να

χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα του συντάκτη στον οποίο απαντούν.

Θεωρείται ότι η χρήση του YouTube, ενός διαδικτυακού εργαλείου πολύ

δημοφιλούς στους χρήστες του διαδικτύου και η δημόσια ανάρτηση των απόψεων

των μαθητών θα προσελκύσει το ενδιαφέρον τους, καθώς καλούνται να εντάξουν στη

σχολική πραγματικότητα ένα καθημερινό και εύχρηστο εργαλείο και λειτουργώντας

μέσα στο πλαίσιο πραγματικών περιστάσεων επικοινωνίας να συντάξουν κατά την

εκπαιδευτική διαδικασία ένα κείμενο που απευθύνεται σε πραγματικούς αποδέκτες,

τα εκατομμύρια των χρηστών του διαδικτύου, και όχι μόνο στον καθηγητή τους ή

στην καλύτερη περίπτωση στους συμμαθητές τους. Έτσι πετυχαίνεται η με φυσικό

τρόπο εμπλοκή των μαθητών στην παραγωγή λόγου και επιπλέον αίρονται τα τείχη

μεταξύ της σχολικής αίθουσας και του έξω κόσμου (Κουτσογιάννης 2010).

Όλες οι εργασίες των ομάδων θα αναρτώνται στο περιβάλλον ψηφιακής τάξης

ή στον κοινό φάκελο που θα έχει από πριν ετοιμάσει ο διδάσκων, προκειμένου να

είναι όλο το υλικό διαθέσιμο στους μαθητές και τον εκπαιδευτικό.

Β΄ φάση: έξι διδακτικές ώρες.

Την πρώτη ώρα της Β΄ φάσης οι μαθητές συζητούν στην ολομέλεια της τάξης τις

εντυπώσεις τους για την ταινία που παρακολούθησαν. Επίσης προβάλλονται τα




σχόλια που αναρτήθηκαν από τους μαθητές στο YouTube και ακολουθεί σχετική

συζήτηση για το πρώτο μισό της ώρας, στη διάρκεια της οποίας οι μαθητές

συγκρίνουν τα όνειρα που επέλεξαν να παρουσιάσουν την προηγούμενη διδακτική

ώρα με τις σκηνές της ταινίας. Επίσης θέμα της συζήτησης είναι κατά πόσο το όνειρο

και το εξωπραγματικό μπορεί να εμπνεύσει τους καλλιτέχνες και αξίζει να αποδοθεί

στα έργα τέχνης. Στο τέλος της συζήτησης ο διδάσκων ενημερώνει τους μαθητές σε

αδρές γραμμές για το ρεύμα του υπερρεαλισμού στο οποίο εντάσσονται η ταινία και

τα ποιήματα που θα μελετήσουν οι μαθητές ανά ομάδες στη συνέχεια.

Εφόσον έχουν ενταχθεί οι μαθητές στο θέμα του σεναρίου, παραπέμπονται

αρχικά σε απόσπασμα από σχετικό άρθρο της Τιτίκας Δημητρούλια που υπάρχει

αναρτημένο στον ιστότοπο του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Ψηφίδες (Πρόσωπα και

θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας) και στο λήμμα Υπερρεαλισμός του Λεξικού

Λογοτεχνικών Όρων (σχολικό εγχειρίδιο). Καλούνται, αφού εντοπίσουν τις ιδιαίτερες

ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες που οδήγησαν στην εμφάνιση του υπερρεαλισμού

στην τέχνη, να αποδελτιώσουν τα βασικά γνωρίσματα του ρεύματος. Τα τελευταία

λεπτά της ώρας παρουσιάζονται οι απαντήσεις των ομάδων, γίνεται συζήτηση για την

επίδραση που ασκούν οι ιδιαίτερες κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες στη

διαμόρφωση των ρευμάτων στην τέχνη και η ολομέλεια καταλήγει σε έναν κοινό

πίνακα με τα χαρακτηριστικά του υπερρεαλισμού ως λογοτεχνικού ρεύματος, ο

οποίος αναρτάται στο ηλεκτρονικό περιβάλλον του μαθήματος (ψηφιακή τάξη ή

κοινός φάκελος στους υπολογιστές του εργαστηρίου).

Τη δεύτερη ώρα της Β΄ φάσης διανέμονται στους μαθητές τα ποιήματα τα

οποία πρέπει να μελετήσουν ανά ομάδες τις δύο επόμενες διδακτικές ώρες. Σε

ηλεκτρονικό περιβάλλον (ψηφιακή τάξη ή κοινός φάκελος στους υπολογιστές του

εργαστηρίου) ο διδάσκων έχει αναρτήσει από πριν τα κείμενα και τις δραστηριότητες

κάθε ομάδας. Αν, ωστόσο, δεν είναι διαθέσιμο το εργαστήριο την τρέχουσα και την

επόμενη διδακτική ώρα, τότε μπορούν να δουλέψουν οι μαθητές στην αίθουσα

διδασκαλίας, με την προϋπόθεση να αναλάβει ένας μαθητής κάθε ομάδας να




http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/683/4523,20492/


αναρτήσει σε ψηφιακό περιβάλλον τις εργασίες, στις οποίες είναι απαραίτητο να

έχουν πρόσβαση ο διδάσκων, για να τις σχολιάσει, και όλοι οι μαθητές, προκειμένου

να εκπονήσουν την εργασία που θα τους ανατεθεί για το σπίτι.

Τα ποιήματα που θα μελετήσουν οι ομάδες ανθολογούνται στο σχολικό

εγχειρίδιο των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ Λυκείου και είναι τα

παρακάτω: «Η Μαρίνα των βράχων» του Οδυσσέα Ελύτη, [Τρία αποσπάσματα] από

τη συλλογή Ενδοχώρα του Ανδρέα Εμπειρίκου.

Συγκεκριμένα το πρώτο ποίημα θα το μελετήσουν όλες οι ομάδες τη δεύτερη

διδακτική ώρα της Β΄ φάσης. Αρχικά ο διδάσκων διαβάζει το ποίημα στην ολομέλεια

και κάθε ομάδα αναλαμβάνει να μελετήσει μία ενότητα. Έτσι η πρώτη ομάδα

μελετάει την πρώτη ενότητα, η δεύτερη την επόμενη κ.ο.κ. Κάθε ομάδα πρέπει να

συμβουλευτεί την εκτενή ανάλυση που συνοδεύει το κείμενο στο σχολικό εγχειρίδιο

και να παρουσιάσει την ενότητα που της αντιστοιχεί δίνοντας βαρύτητα στον τόπο,

τον χρόνο, τις εικόνες, τα υπερρεαλιστικά γνωρίσματα και τα νοήματα της ενότητας.

Την εργασία τους πρέπει να την αναρτήσουν οι μαθητές στο ηλεκτρονικό περιβάλλον

της τάξης, γιατί πρέπει όλοι να έχουν πρόσβαση στις εργασίες όλων των ομάδων, για

να εκπονήσουν την εργασία που τους ανατίθεται στο σπίτι. Αφού ο διδάσκων

μελετήσει και σχολιάσει τις εργασίες, πρέπει να τις αξιοποιήσει κάθε μαθητής

ατομικά για να τις συνθέσει και να συντάξει μία μελέτη – ερμηνεία ολόκληρου του

κειμένου δίνοντας τη δομή που επιθυμεί στο κείμενό του. Για τους μαθητές που δεν

έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από το σπίτι ο διδάσκων πρέπει να εκτυπώσει το

απαραίτητο για την ατομική εργασία τους υλικό. Τις ατομικές εργασίες, αφού τις

σχολιάσει και τις αξιολογήσει, τις επιστρέφει ο διδάσκων στους μαθητές.

Την τρίτη διδακτική ώρα της Β΄ φάσης οι ομάδες ασχολούνται με την μελέτη

των τριών αποσπασμάτων από την ποιητική συλλογή Ενδοχώρα του Ανδρέα

Εμπειρίκου. Οι ομάδες ανά δύο θα μελετήσουν και θα παρουσιάσουν ένα

απόσπασμα, έτσι η 1η και 2η ομάδα θα ασχοληθούν με το πρώτο απόσπασμα, η 3η και




http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSB106/544/3563,14872/


4η με το δεύτερο και η 5η και 6η με το τρίτο. Στα φύλλα εργασίας δίνονται σύντομες

οδηγίες στους μαθητές για τα σημεία που πρέπει να προσέξουν σε κάθε ποίημα.

Συγκεκριμένα στις δύο πρώτες ομάδες δίνονται οδηγίες να δώσουν βαρύτητα

στη λειτουργία των εικόνων και των αντιθέσεων στο ποίημα, στη γλώσσα του

ποιήματος, στα υπερρεαλιστικά του γνωρίσματα και στο ιδιαίτερο μήνυμα των

στίχων. Οι δύο επόμενες ομάδες καλούνται να προσέξουν τις εικόνες και τα σχήματα

λόγου που χρησιμοποιούνται για να δοθούν ο ορισμός και τα χαρακτηριστικά της

ποίησης καθώς και τα υπερρεαλιστικά γνωρίσματα του ποιήματος. Τέλος, εφιστάται

η προσοχή των μαθητών της πέμπτης και έκτης ομάδας στη λειτουργία των εικόνων

και των αντιθέσεων του ποιήματος καθώς και στην ερμηνεία του ιδιαίτερου νοήματος

των στίχων. Όλες οι ομάδες πρέπει να συνοδεύσουν τις εργασίες τους με εικόνες που

θα αναζητήσουν στο διαδίκτυο ή θα φιλοτεχνήσουν οι ίδιοι οι μαθητές χειρόγραφα

και θεωρούν ότι ταιριάζουν με το περιεχόμενο και τα μηνύματα των ποιημάτων που

μελέτησαν. Οι εργασίες οι οποίες θα είναι αναρτημένες σε ψηφιακό περιβάλλον θα

μελετηθούν και θα σχολιαστούν από τον διδάσκοντα.

Την τέταρτη διδακτική ώρα της Β΄ φάσης η εφαρμογή του σεναρίου

συνεχίζεται στη διάρκεια του μαθήματος Ξένης Γλώσσας και είναι απαραίτητη η

χρήση του εργαστηρίου πληροφορικής. Συγκεκριμένα οι μαθητές ασχολούνται με τη

μετάφραση στίχων από τα ποιήματα που μελέτησαν, προσπαθώντας να αποδώσουν

στα αγγλικά ή γαλλικά το περιεχόμενό τους. Οι τρεις αγγλομαθείς ομάδες επιλέγουν

στίχους από το ποίημα «Η Μαρίνα των βράχων» και προσπαθούν να τους

μεταφράσουν στα αγγλικά, ενώ οι υπόλοιπες ομάδες κάνουν το ίδιο με στίχους από

τα αποσπάσματα της ποιητικής συλλογής του Ανδρέα Εμπειρίκου μεταφράζοντάς

τους στα γαλλικά. Η έκταση του αποσπάσματος που μεταφράζουν οι ομάδες

εξαρτάται από την ευχέρεια που έχουν στην ξένη γλώσσα. Ωστόσο προτιμάται να

ασχοληθούν με ολόκληρη, σύντομη ή εκτενή, νοηματική ενότητα των ποιημάτων.

Μπορούν να συμβουλευτούν κάποιο έντυπο ή ηλεκτρονικό λεξικό. Τονίζεται στους

μαθητές να μη χρησιμοποιήσουν το λεξικό της Google, γιατί σε αυτό θα στηριχτεί η




δραστηριότητα που ακολουθεί. Ο διδάσκων παρακολουθεί τις μεταφράσεις των

μαθητών δίνοντας κατάλληλες κατευθύνσεις και κάνοντας τις απαραίτητες

διορθώσεις.

Αφού ολοκληρωθεί η εργασία, οι ομάδες αξιοποιούν την ηλεκτρονική υπηρεσία

μετάφρασης της Google. Με τη χρήση της συγκεκριμένης εφαρμογής μεταφράζουν

το απόσπασμα το οποίο ήδη έχουν μεταφράσει και συγκρίνουν τις δύο μεταφραστικές

εκδοχές καταλήγοντας σε σχετικά συμπεράσματα. Μπορούν να αξιολογήσουν την

αποτελεσματικότητα του ηλεκτρονικού εργαλείου που αξιοποίησαν κάνοντας χρήση

σχετικής δυνατότητας και σημειώνοντας μία από τις τρεις ενδείξεις «χρήσιμο», «δε

βοήθησε», «προσβλητικό». Αν νομίζουν οι μαθητές ότι η μετάφρασή τους είναι πιο

εύστοχη από αυτή που έγινε ηλεκτρονικά, χρησιμοποιώντας τη δυνατότητα που

δίνεται την προτείνουν, ώστε στο εξής να λαμβάνεται υπόψη η δική τους εκδοχή από

την ηλεκτρονική εφαρμογή.

Στη συνέχεια οι μαθητές μελετούν ποιητικές μεταφράσεις των αποσπασμάτων

με τα οποία ασχολήθηκαν και εντοπίζουν τις διαφορές με τις δικές τους μεταφράσεις.

Οι αγγλομαθείς μελετούν τη μετάφραση του ποιήματος του Ελύτη από τους Edmund

Keeley και Philip Sherrard και οι γαλλομαθείς τις μεταφράσεις των ποιημάτων του

Εμπειρίκου από τον Jacques Bouchard. Στη συζήτηση που ακολουθεί με αφορμή και

την άποψη που σκόπιμα αναφέρει ο διδάσκων, ότι δηλαδή «ποίηση είναι αυτό που

χάνεται στη μετάφραση», ακούγεται η άποψη των μαθητών για τις λογοτεχνικές

μεταφράσεις που μελέτησαν. Η ολομέλεια κατά τη συζήτηση προβληματίζεται για

τους στόχους στους οποίους πρέπει να δώσει προτεραιότητα ο μεταφραστής του

ποιητικού κειμένου, να δώσει δηλαδή βαρύτητα στην απόδοση του περιεχομένου ή

της μορφής του ποιήματος που μεταφράζει και τον βαθμό στον οποίο ένα

λογοτεχνικό έργο και ιδιαίτερα ένα υπερρεαλιστικό ποίημα με τα ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά του είναι εύκολο ή δύσκολο να μεταφραστεί σε μια ξένη γλώσσα.

Στόχος είναι να γίνει κατανοητό από τους μαθητές πόσο σύνθετη εργασία είναι η

μετάφραση ενός κειμένου και μάλιστα ποιητικού και ότι η ποιότητα της μετάφρασης




ενός κειμένου εξαρτάται από τις ιδιαίτερες γνώσεις και ικανότητες και τους στόχους

του μεταφραστή (Ricks 1998).

Την πέμπτη διδακτική ώρα της Β΄ φάσης οι μαθητές ασχολούνται με την

απαγγελία αποσπασμάτων από τα ελληνικά ποιήματα με τα οποία ασχολήθηκαν. Οι

μαθητές πρέπει να βρίσκονται σε αίθουσα με δυνατότητα προβολής ταινίας και

σύνδεσης στο διαδίκτυο. Αρχικά η ολομέλεια επιλέγει μία από τις ενότητες του

ποιήματος «Η Μαρίνα των βράχων» και ένα από τα τρία ποιήματα του Εμπειρίκου,

τα οποία έχουν μελετήσει. Αντιγράφουν αρχικά το απόσπασμα από το ποίημα του

Ελύτη στο πλαίσιο που εμφανίζεται όταν ανοίξουν την εφαρμογή της μετάφρασης της

Google και ακούγεται στην ολομέλεια η ηλεκτρονική του ανάγνωση.

Σχολιάζουν το αποτέλεσμα της ανάγνωσης έχοντας υπόψη τους ότι η

συγκεκριμένη εφαρμογή εξυπηρετεί προφανώς όσους ξενόγλωσσους επιθυμούν να

μάθουν ελληνικά. Δίνεται η δυνατότητα να ακουστεί περισσότερες φορές η

ανάγνωση, προκειμένου να σημειώσουν τα πιθανά λάθη οι μαθητές. Το ίδιο γίνεται

και με ένα από τα τρία αποσπάσματα από το έργο του Εμπειρίκου. Στη συνέχεια

ακολουθεί συζήτηση στην τάξη για τη χρησιμότητα της υπηρεσίας μετάφρασης της

Google ως εργαλείου χρήσιμου για όποιον επιθυμεί να μάθει να μιλάει μια ξένη

γλώσσα (στην περίπτωσή μας ελληνικά).

Επίσης, στόχος της συζήτησης είναι να γίνει κατανοητό από τους μαθητές ότι

διαφέρει η ανάγνωση που απλώς γνωστοποιεί σε ακροατήριο ένα κείμενο από την

απαγγελία που αποσκοπεί όχι απλώς να ενημερώσει αλλά και να αρέσει στους

ακροατές ερμηνεύοντας με κάποιον τρόπο το κείμενο. Για την επίτευξη αυτού του

στόχου καλούνται οι μαθητές να αναλάβουν να ετοιμάσουν απαγγελία του

αποσπάσματος από το ποίημα του Ελύτη με το οποίο ασχολήθηκαν την τρέχουσα

ώρα. Συγκεκριμένα ένας μαθητής από κάθε ομάδα θα απαγγείλει το συγκεκριμένο

απόσπασμα, αφού προηγηθεί σχετική συζήτηση στην ομάδα, στην οποία οι μαθητές

πρέπει να αποφασίσουν για θέματα απαγγελίας, όπως ποια σημεία θα τονιστούν με

εντονότερη φωνή, πού θα γίνουν μικρές ή μεγάλες παύσεις, σε ποια σημεία η ροή του




λόγου θα είναι αργή ή πιο γρήγορη. Αφού ακουστούν όλοι οι μαθητές που

εκπροσωπούν κάθε ομάδα, η ολομέλεια επιλέγει την απαγγελία που προτιμά. Ο

μαθητής που επιλέγεται απαγγέλλει ξανά το απόσπασμα, γίνεται συζήτηση για τις

επιλογές του στην απαγγελία, όπως τις αποφάσισε η ομάδα του, και στη συνέχεια

ακούγεται το ίδιο απόσπασμα από επαγγελματία ηθοποιό, όπως είναι αναρτημένο στη

σελίδα του Γρηγόρη Βαλτινού στο facebook. Στο τέλος εντοπίζονται οι διαφορές στις

δύο απαγγελίες, συζητούνται και ακούγονται απόψεις για τον βαθμό στον οποίο οι

δύο διαφορετικές εκδοχές επηρεάζουν την απόδοση του νοήματος του κειμένου.

Την έκτη διδακτική ώρα της Β΄ φάσης οι ομάδες ασχολούνται πάλι με την

ανάγνωση ποιημάτων, τη φορά αυτή όμως των ξενόγλωσσων. Είναι απαραίτητη

λοιπόν η αίθουσα προβολών με σύνδεση στο διαδίκτυο και η παρουσία τόσο του

φιλολόγου όσο και των δύο καθηγητών των ξένων γλωσσών (των αγγλικών και των

γαλλικών). Στο γνωστό πλέον πλαίσιο του εργαλείου μετάφρασης της Google

αντιγράφεται πρώτα ένα απόσπασμα από την αγγλική μετάφραση του ποιήματος του

Ελύτη και ακούγεται η ηλεκτρονική ανάγνωση του κειμένου. Οι μαθητές με τη

βοήθεια του καθηγητή των Αγγλικών σχολιάζουν την προφορά και τον βαθμό στον

οποίο τη θεωρούν πετυχημένη. Το ίδιο γίνεται στη συνέχεια με τη γαλλική

μετάφραση ενός από τα τρία αποσπάσματα του Εμπειρίκου. Αναμένεται ότι η

δραστηριότητα αυτή θα ολοκληρωθεί το πρώτο μισό της ώρας.

Στη συνέχεια δίνεται πιο παιγνιώδης χαρακτήρας στο μάθημα. Εκτιμάται ότι η

μελέτη των συγκεκριμένων ποιημάτων που προβλέπει το σενάριο οδηγεί τους

μαθητές στην κατανόηση βασικών γνωρισμάτων του υπερρεαλισμού, όπως είναι η

κυριαρχία του ονείρου, της φαντασίας, του συναισθήματος και του παραλόγου.

Ωστόσο, βασικό γνώρισμα του κινήματος είναι και η απόδοση του τυχαίου. Για να

γίνει κατανοητό αυτό ο φιλόλογος ενημερώνει τους μαθητές για το παιχνίδι των

υπερρεαλιστών στο Παρίσι των αρχών του 20ου αι. γνωστό με το όνομα «εξαίσιο

πτώμα». Στη λεκτική εκδοχή του παιχνιδιού αυτού τρεις ή περισσότεροι παίκτες

γράφουν ο ένας μετά τον άλλο από μία λέξη, ένα ρηματικό ή ονοματικό σύνολο χωρίς




mailto:https://www.facebook.com/Valtinos.Grigoris/posts/429102167177452

να έχουν υπόψη τους τι γράφτηκε από τους προηγούμενους. Στο τέλος

ολοκληρώνεται το ποίημα, το οποίο είναι καθαρά προϊόν της τύχης και

χαρακτηρίζεται από την τολμηρή πρωτοτυπία που δύσκολα διακρίνεται σε ένα

κλασικό έργο τέχνης που αποτελεί αποτέλεσμα της επίπονης και υπό το πρίσμα της

λογικής συγγραφής ενός ποιήματος.

Για τη διεξαγωγή της άσκησης αξιοποιείται σχετική ιστοσελίδα που δίνει τη

δυνατότητα σε χρήστες του διαδικτύου να συνδράμουν με τις δικές τους λέξεις στα

υπό κατασκευή ποιήματα. Κάθε ομάδα, λοιπόν, συγγράφει με τον τρόπο του

«εξαίσιου πτώματος» ένα ποίημα, καθώς ένας μαθητής σε κάθε ομάδα ξεκινά με μια

δική του φράση και οι υπόλοιποι συνεχίζουν χωρίς να βλέπουν τις φράσεις που

προηγήθηκαν εκτός από την τελευταία. Προτείνεται στους μαθητές να γράψουν σε

όποια γλώσσα επιθυμούν (ελληνικά, αγγλικά ή γαλλικά) και να μην ολοκληρώσουν

τα ποιήματά τους, ώστε τις μέρες μέχρι την επόμενη διδακτική ώρα να δοθεί η

δυνατότητα σε χρήστες του διαδικτύου να συμπληρώσουν τη δική τους φράση στο

γοητευτικό παιχνίδι που ξεκινά από μια σχολική τάξη στην Ελλάδα και πιθανόν να

συνεχιστεί από κάποιον πολλά χιλιόμετρα μακριά.

Γ΄ φάση: μία διδακτική ώρα.

Κατά την τρίτη φάση, η οποία διαρκεί μία διδακτική ώρα, οι μαθητές εφαρμόζουν

γνώσεις και δεξιότητες που απέκτησαν από την εφαρμογή του σεναρίου. Καλούνται

λοιπόν ανά ομάδες να θυμηθούν το όνειρο που διηγήθηκαν στην ολομέλεια της τάξης

την πρώτη ώρα εφαρμογής του σεναρίου και να το διασκευάσουν σε ποίημα με τα

γνωρίσματα του υπερρεαλισμού, όπως αυτά τα γνώρισαν τις προηγούμενες

διδακτικές ώρες. Οι μαθητές πρέπει να εφαρμόσουν τα μορφικά χαρακτηριστικά του

υπερρεαλισμού και είναι ελεύθεροι να προσθέσουν στην ποιητική εκδοχή του

ονείρου τους όσες υπερρεαλιστικές εικόνες επιθυμούν. Επίσης, αν θέλουν, μπορούν

να αξιοποιήσουν την τεχνική «εξαίσιο πτώμα» για να συγγράψουν το ποίημα της

ομάδας τους έχοντας υπόψη τους ότι πηγή έμπνευσης για το ποίημα που θα

δημιουργήσουν είναι το όνειρο που αφηγήθηκαν.





Τέλος, οι μαθητές συνοδεύουν τα ποιήματά τους με εικόνες τις οποίες είτε

μπορούν να αναζητήσουν στο διαδίκτυο είτε μπορούν να σχεδιάσουν οι ίδιοι. Και σε

αυτή την περίπτωση δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιηθεί η τεχνική του «εξαίσιου

πτώματος» στην απεικονιστική του εκδοχή. Δηλαδή σε ένα λευκό φύλλο χαρτί κάθε

μαθητής φιλοτεχνεί αυθόρμητα ένα τμήμα σχεδίου, βλέποντας μόνο κάποιες ορατές

απολήξεις του προηγούμενου καλυμμένου σχεδίου και έχοντας υπόψη του ότι το

σχέδιο που θα δημιουργηθεί από το σύνολο των μαθητών της ομάδας θα συνοδεύει το

υπερρεαλιστικό ποίημα που δημιουργήθηκε από τους ίδιους.




ΣΤ. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το φύλλο εργασίας είναι κοινό για όλες τις ομάδες.

Α΄ φάση

1 διδακτική ώρα

1. Αφηγηθείτε στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας σας το πιο «τρελό» όνειρο που

έχετε δει. Συζητήστε μεταξύ σας τα όνειρα της ομάδας και επιλέξτε αυτό που

θα γράψετε στο φύλλο των δραστηριοτήτων σας και θα αφηγηθείτε στην

ολομέλεια της τάξης. Μπορείτε να αφηγηθείτε το όνειρο που θα επιλέξετε στα

ελληνικά, αγγλικά ή γαλλικά.

2. Η ταινία «Ανδαλουσιανός σκύλος» του Λουίς Μπουνιουέλ που θα

παρακολουθήσουμε χαρακτηρίστηκε από τους κριτικούς ως «τα δεκαεπτά πιο

σοκαριστικά λεπτά στην ιστορία του κινηματογράφου». Επίσης οι δημιουργοί

της ταινίας, ο σκηνοθέτης Λουίς Μπουνιουέλ και ο ζωγράφος Σαλβαντόρ

Νταλί, δήλωσαν πως στόχος τους κατά τη δημιουργία της ταινίας ήταν «να

ανοίξουν όλες τις πόρτες στο παράλογο! Να μην δεχτούν τίποτα άλλο, παρά

μόνο τις εικόνες που τους έκαναν μεγάλη εντύπωση, χωρίς να ψάξουν να

βρουν το γιατί». Όπως διαπιστώνετε στη σελίδα του YouTube όπου είναι

αναρτημένη η ταινία, δεκάδες κινηματογραφόφιλοι ανά τον κόσμο

δημοσιεύουν τα σχόλιά τους. Αφού λοιπόν παρακολουθήσουμε την ταινία,

συζητήστε μεταξύ σας την εντύπωσή σας για αυτήν και, αφού κάνετε εγγραφή

στο YouTube, δημοσιεύστε το δικό σας σχόλιο, είτε ανοίγοντας τη δική σας

συζήτηση είτε απαντώντας σε κάποιο από τα σχόλια που υπάρχουν. Αν

επιλέξετε το δεύτερο, πρέπει να επιλέξετε σχόλιο που είναι γραμμένο στα

αγγλικά ή γαλλικά και να απαντήσετε στην ίδια γλώσσα.

Αν δεν αρκέσει ο διαθέσιμος χρόνος, μπορείτε και από το σπίτι να αναρτήσετε

το σχόλιό σας, εφόσον έχετε σύνδεση στο διαδίκτυο.





Β΄ φάση

1η διδακτική ώρα

1. Το πρώτο μισό της ώρας θα παρουσιαστούν στην τάξη τα σχόλιά σας για την

ταινία του Μπουνιουέλ που παρακολουθήσαμε την προηγούμενη ώρα και θα

ακολουθήσει σχετική συζήτηση.

2. Διαβάστε με προσοχή απόσπασμα από το άρθρο της Τιτίκας Δημητρούλια

«Υπερρεαλισμός/Λογοτεχνία» (Ψηφίδες: Πρόσωπα και θέματα της

Νεοελληνικής Λογοτεχνίας) και το λήμμα Υπερρεαλισμός στο Λεξικό

Λογοτεχνικών Όρων. Στη συνέχεια να αναφερθείτε σε ένα σύντομο κείμενό

σας στις ιδιαίτερες κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες της εμφάνισης του

υπερρεαλισμού στην τέχνη και να αποδελτιώστε τα βασικά γνωρίσματά του

στη λογοτεχνία. Θα παρουσιάσετε την εργασία σας στο τέλος της ώρας,

προκειμένου να συζητήσουμε σύντομα τα θέματα των εργασιών σας και να

συντάξουμε από κοινού στην ολομέλεια της τάξης έναν πίνακα με τα

γνωρίσματα του λογοτεχνικού ρεύματος του υπερρεαλισμού, τα οποία θα

αξιοποιήσουμε στη μελέτη των ποιημάτων που ακολουθούν.


1. Θα διαβάσουμε στην ολομέλεια της τάξης το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη «Η

Μαρίνα των βράχων». Απολαύστε την απαγγελία και στη συνέχεια, αφού

μελετήσετε την εκτενή ερμηνεία του ποιήματος που συνοδεύει το κείμενο

στο σχολικό βιβλίο, παρουσιάστε την ενότητα που αντιστοιχεί στην ομάδα

σας, όπως φαίνεται παρακάτω:

1η ενότητα: 1η ομάδα











http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/683/4523,20492/


Στην παρουσίασή σας δώστε ιδιαίτερη προσοχή στον τόπο και χρόνο, τις

εικόνες, τα υπερρεαλιστικά γνωρίσματα, τη γλώσσα και τα νοήματα της

ενότητάς σας. Να αναρτήσετε την εργασία σας στο ηλεκτρονικό περιβάλλον

της τάξης.

Ατομική εργασία για το σπίτι

Αφού λάβετε υπόψη σας τις εργασίες όλων των ομάδων, να τις συνθέσετε

ώστε να συντάξετε έναν πλήρη οδηγό ερμηνείας του κειμένου. Να δώσετε στο

κείμενό σας τη δομή που επιθυμείτε, έχοντας υπόψη σας ότι το κείμενό σας

απευθύνεται σε έναν συμμαθητή σας που θέλει να μελετήσει το ποίημα.


1. Θα διαβάσουμε στην ολομέλεια της τάξης τα «Τρία αποσπάσματα» από την

ποιητική συλλογή Ενδοχώρα του Ανδρέα Εμπειρίκου, τα οποία

ανθολογούνται στο σχολικό βιβλίο. Στη συνέχεια να μελετήστε τα

αποσπάσματα και να τα παρουσιάσετε ερμηνεύοντάς τα ως εξής:

1 η και 2 η ομάδα : μελετάτε και παρουσιάζετε το πρώτο απόσπασμα. Στην

παρουσίασή σας να δώσετε βαρύτητα στη λειτουργία των εικόνων και των

αντιθέσεων στο ποίημα, στη γλώσσα του ποιήματος και στα υπερρεαλιστικά

του γνωρίσματα. Ποιο νομίζετε πως είναι το ιδιαίτερο μήνυμα των στίχων;

3 η και 4 η ομάδα : μελετάτε και παρουσιάζετε το δεύτερο απόσπασμα. Στην

παρουσίασή σας να δώσετε βαρύτητα στις εικόνες και τα σχήματα λόγου που

χρησιμοποιούνται για να δοθούν ο ορισμός και τα χαρακτηριστικά της

ποίησης καθώς και στα υπερρεαλιστικά γνωρίσματα του ποιήματος.

5 η και 6 η ομάδα : μελετάτε και παρουσιάζετε το τρίτο απόσπασμα. Στην

παρουσίασή σας να δώσετε βαρύτητα στη λειτουργία των εικόνων και των

αντιθέσεων του ποιήματος καθώς και στην ερμηνεία του ιδιαίτερου νοήματος

των στίχων.





Τις εργασίες σας μπορείτε να τις συνοδεύσετε με εικόνες που θα αναζητήσετε

στο διαδίκτυο ή θα φιλοτεχνήσετε χειρόγραφα και θεωρείτε ότι είναι σχετικές

με το ποίημα που παρουσιάζετε.


1. Ομάδες αγγλομαθών : επιλέξτε στίχους από το ποίημα «Η Μαρίνα των

βράχων» οι οποίοι αποτελούν ολόκληρη νοηματική ενότητα και προσπαθήστε

να τους μεταφράσετε στα αγγλικά χρησιμοποιώντας, αν θέλετε, κάποιο

έντυπο ή ηλεκτρονικό λεξικό.

Ομάδες γαλλομαθών: επιλέξτε στίχους από τα «Τρία αποσπάσματα» της

ποιητικής συλλογής Ενδοχώρα, οι οποίοι αποτελούν ολόκληρη νοηματική

ενότητα, και προσπαθήστε να τους μεταφράσετε στα γαλλικά

χρησιμοποιώντας, αν θέλετε, κάποιο έντυπο ή ηλεκτρονικό λεξικό.

2. Αφού ολοκληρώσετε τη μετάφραση του αποσπάσματος που επιλέξατε,

δοκιμάστε να το ξαναμεταφράσετε κάνοντας χρήση της σχετικής εφαρμογής

της Google . Συζητήστε μεταξύ σας το αποτέλεσμα της μετάφρασης. Θεωρείτε

έγκυρη τη μετάφραση της Google; Αξιολογήστε την σημειώνοντας το

αντίστοιχο σχόλιο στην άκρη δεξιά του πλαισίου όπου γράφεται το

μεταφρασμένο κείμενο. Αν νομίζετε ότι μπορείτε να βελτιώσετε τη

μετάφραση, να υποβάλετε την πρότασή σας εφαρμόζοντας τη σχετική

δυνατότητα, ώστε να ληφθεί υπόψη από την εφαρμογή η δική σας άποψη. Θα

ακολουθήσει συζήτηση σχετικά με την αξιοπιστία της εφαρμογής Μετάφραση

της Google.

3. Σας δίνονται οι λογοτεχνικές μεταφράσεις των ποιημάτων που μελετήσατε.

Μελετήστε κυρίως τα αποσπάσματα που μεταφράσετε και εσείς οι ίδιοι.

Συγκρίνετε τις δύο μεταφράσεις, τη λογοτεχνική που έγινε από ειδικούς και τη

δική σας. Θα συζητήσουμε στην τάξη τις απόψεις σας. Σε ποιο βαθμό

θεωρείτε ότι τα ποιητικά χαρακτηριστικά των υπερρεαλιστικών κειμένων

διευκολύνουν ή δυσκολεύουν τη μετάφρασή τους;




https://translate.google.gr/?hl=el&tab=wT





1. Προτείνετε μια από τις ενότητες του ποιήματος «Η Μαρίνα των βράχων» και

ένα από τα τρία αποσπάσματα από την ποιητική συλλογή Ενδοχώρα, τα οποία

θα αποτελέσουν αντικείμενο των δραστηριοτήτων που θα ακολουθήσουν.

2. Θα ακούσουμε την ηλεκτρονική ανάγνωση των αποσπασμάτων στην

εφαρμογή μετάφρασης της Google . και θα ακολουθήσει συζήτηση για την

ποιότητα της ανάγνωσης. Ανταποκρίνεται η συγκεκριμένη ανάγνωση στους

στόχους που υπηρετεί;

3. Ετοιμάστε στην ομάδα σας την απαγγελία του αποσπάσματος από το ποίημα

του Ελύτη που επιλέχθηκε στην αρχή της ώρας. Συζητήστε σε ποια σημεία θα

ανεβάζατε τον τόνο της φωνής σας, πού και πόσο θα σταματούσατε, σε ποια

σημεία θα επιταχύνατε τον ρυθμό της απαγγελίας. Στη συνέχεια κάποιος από

την ομάδα σας θα απαγγείλει το απόσπασμα και στο τέλος η ολομέλεια θα

επιλέξει την πιο πετυχημένη απαγγελία.

4. Θα ακούσουμε τον ηθοποιό Γρηγόρη Βαλτινό να απαγγέλλει το απόσπασμα

που επιλέξαμε. Θα ακολουθήσει συζήτηση με θέμα τις διαφορές ανάμεσα

στην απαγγελία του επαγγελματία ηθοποιού και του συμμαθητή σας που

προηγήθηκε. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι η διαφορετική απαγγελία

επηρεάζει την ερμηνεία του κειμένου;

6η διδακτική ώρα.

1. Θα εξετάσουμε την αξιοπιστία της ηλεκτρονικής μετάφρασης της Google

ακούγοντας την ηλεκτρονική ανάγνωση αποσπασμάτων από τα ποιήματα που

μελετήσαμε μεταφρασμένων στα αγγλικά και τα γαλλικά.

Οι αγγλομαθείς θα αντιγράψετε στο περιβάλλον της ηλεκτρονικής

μετάφρασης απόσπασμα από το μεταφρασμένο στα αγγλικά ποίημα

του Ελύτη και θα ακούσετε την ηλεκτρονική ανάγνωσή του.

Σχολιάστε στην ομάδα σας την προφορά στην ανάγνωση του αγγλικού

κειμένου.




https://www.facebook.com/Valtinos.Grigoris/posts/429102167177452

https://translate.google.gr/?hl=el&tab=wT

Οι γαλλομαθείς θα αντιγράψετε στο περιβάλλον της ηλεκτρονικής

μετάφρασης ένα από τα τρία αποσπάσματα από την ποιητική συλλογή

Ενδοχώρα του Εμπειρίκου και θα ακούσετε την ηλεκτρονική

ανάγνωσή του. Σχολιάστε στην ομάδα σας την προφορά στην

ανάγνωση του γαλλικού κειμένου.

Θα ακολουθήσει συζήτηση με θέμα τη χρησιμότητα της υπηρεσίας

ηλεκτρονικής μετάφρασης της Google για την εκμάθηση των αγγλικών και

των γαλλικών και ειδικά την εκμάθηση της προφοράς.

2. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε ένα βασικό γνώρισμα του υπερρεαλισμού: την

κυριαρχία του τυχαίου, συμμετέχοντας σε ένα παιχνίδι των υπερρεαλιστών

γνωστό από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. με την ονομασία «εξαίσιο

πτώμα». Συγκεκριμένα, σε ομάδες λογοτεχνών στο Παρίσι, ο ένας μετά τον

άλλο οι λογοτέχνες έγραφαν μια φράση χωρίς να γνωρίζουν τις φράσεις που

προηγήθηκαν. Στο τέλος προέκυπτε ένα ποίημα που αποτελούνταν από τους

στίχους που γράφτηκαν κατά τύχη. Εμείς θα παίξουμε την ηλεκτρονική

εκδοχή του παιχνιδιού. Ανοίξτε την υπερσύνδεση και για λίγα λεπτά γνωρίστε

τη σελίδα. Σε κάθε ομάδα ένας μαθητής να αρχίσει το ποίημα γράφοντας στο

σχετικό πλαίσιο ένα λεκτικό σύνολο ή μια μεγαλύτερη φράση χωρίς να τη

δουν οι υπόλοιποι μαθητές της ομάδας. Ο επόμενος μαθητής να συνεχίσει με

τη δική του συνεισφορά στη δημιουργία του κοινού ποιήματος. Οι φράσεις

που θα προσθέσετε μπορούν να είναι στα ελληνικά, τα αγγλικά ή τα γαλλικά.

Δίνεται η δυνατότητα όποτε θέλετε να ολοκληρώσετε το ποίημα. Ωστόσο, σας

προτείνω να το αφήσετε ανοιχτό μέχρι την επόμενη διδακτική ώρα,

προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα σε οποιονδήποτε χρήστη του διαδικτύου

το επιθυμεί να συμμετάσχει στη δημιουργία του κοινού ποιήματος.





Γ΄ φάση: 1 διδακτική ώρα

1. Θυμηθείτε στην ομάδα σας το όνειρο που αφηγηθήκατε την πρώτη ώρα

εφαρμογής του σεναρίου. Να διασκευάσετε την αφήγησή σας σε ποιητικό

κείμενο με τα γνωρίσματα του υπερρεαλισμού. Μπορείτε, αν θέλετε, να

εφαρμόσετε την τεχνική του «εξαίσιου πτώματος» προσθέτοντας καθένας

στην ομάδα σας ένα στίχο και έχοντας υπόψη σας τον σκοπό σας, δηλαδή να

αποδώσετε ποιητικά το παράξενο όνειρο που αφηγηθήκατε.

2. Να συνοδεύσετε το ποίημά σας με μια εικόνα που θα αναζητήσετε στο

διαδίκτυο ή θα σχεδιάσετε οι ίδιοι. Να έχετε υπόψη σας ότι η εικόνα σας

πρέπει να αποδίδει το περιεχόμενο του ποιήματός σας. Και σε αυτήν την

περίπτωση μπορείτε να αξιοποιήσετε την τεχνική του «εξαίσιου πτώματος»

στην απεικονιστική του εκδοχή. Δηλαδή σε ένα λευκό φύλλο χαρτιού

διπλωμένο σε τόσα μέρη όσα είναι τα μέλη της ομάδας σας να σχεδιάσει

καθένας σας ένα σκίτσο χωρίς να το βλέπουν οι υπόλοιποι, ο επόμενος να

συνεχίσει το σχέδιο έχοντας υπόψη του μόνο κάποιες ορατές απολήξεις του

προηγούμενου καλυμμένου σχεδίου.





Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

Είναι δυνατό να ενισχυθεί ο διαθεματικός χαρακτήρας του σεναρίου με τη μελέτη

αγγλικών ή κυρίως γαλλικών υπερρεαλιστικών ποιημάτων, ώστε να εντοπιστούν τα

γνωρίσματα του υπερρεαλισμού τόσο σε ελληνικά όσο και σε ξενόγλωσσα ποιήματα

και οι μαθητές να κατανοήσουν την παγκόσμια διάσταση των ρευμάτων στην τέχνη

και ειδικότερα στη λογοτεχνία.

Επίσης το υλικό που θα παραχθεί κατά την εφαρμογή του σεναρίου, ποιήματα

και εικαστικά έργα των μαθητών, είναι δυνατό να αξιοποιηθούν σε εκδήλωση του

σχολείου με θέμα την ποίηση και ειδικότερα τον υπερρεαλισμό.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Αν κάποιοι μαθητές δεν είναι επαρκείς γνώστες της ξένης γλώσσας που διδάσκονται

στο σχολείο είναι πιθανό να υπάρξει δυσκολία στην εκπόνηση δραστηριοτήτων που

αφορούν τη μετάφραση στίχων στην ξένη γλώσσα. Για αυτό πρέπει να υπάρχει σε

κάθε ομάδα ένας τουλάχιστον μαθητής ο οποίος να μπορεί να αντεπεξέλθει στις

απαιτήσεις των εργασιών αυτών.

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κουτσογιάννης, Δ. 2010. Τα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα παραγωγής λόγου. Στο

Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης

Επιμόρφωσης. τχ.3 Κλάδος: ΠΕ02, 211-236. Πάτρα: ΙΤΥ.

http://blogs.sch.gr/stratilio/files/2014/07/tpe-eidiko-meros.pdf.

David, R. 1998. Η νεοελληνική ποίηση, μεταφρασμένη και αμετάφραστη. Στο Η

γλώσσα της λογοτεχνίας και η γλώσσα της μετάφρασης. Θεσσαλονίκη: Κέντρο

Ελληνικής Γλώσσας.

http://www.greek-language.gr/greekLang/literature/studies/literature_translation/08_ricks.html






http://blogs.sch.gr/stratilio/files/2014/07/tpe-eidiko-meros.pdf

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

MARINA OF THE ROCKSYou have a taste of tempest on your lips—But where did you wanderAll day long in the hard reverie of stone and sea?An eagle-bearing wind stripped the hillsStripped your longing to the boneAnd the pupils of your eyes received the message of chimeraSpotting memory with foam!Where is the familiar slope of short SeptemberOn the red earth where you played, looking downAt the broad rows of the other girlsThe corners where your friends left armfuls of rosemary.

But where did you wanderAll night long in the hard reverie of stone and sea?I told you to count in the naked water its luminous daysOn your back to rejoice in the dawn of thingsOr again to wander on yellow plainsWith a clover of light on you breast, iambic heroine.

You have a taste of tempest on your lipsAnd a dress red as bloodDeep in the gold of summerAnd the perfume of hyacinths—But where did you wanderDescending toward the shores, the pebbled bays?

There was cold salty seaweed thereBut deeper a human feeling that bledAnd you opened your arms in astonishment naming itClimbing lightly to the clearness of the depthsWhere your own starfish shone.

Listen. Speech is the prudence of the agedAnd time is a passionate sculptor of menAnd the sun stands over it, a beast of hopeAnd you, closer to it, embrace a loveWith a bitter taste of tempest on your lips.




It is not for you, blue to the bone, to think of another summer,For the rivers to change their bedAnd take you back to their motherFor you to kiss other cherry treesOr ride on the northwest wind.

Propped on the rocks, without yesterday or tomorrow,Facing the dangers of the rocks with a hurricane hairstyleYou will say farewell to the riddle that is yours.

Elytis, Odysseus. Selected Poems: 1940-1979. 2007. tr.by:Edmund Keeley, Philip Sherrard. London: Anvil Press Poetry.

***

2. Quelques bijoux dans l’herbe. Quelques diamants dansl’ombre. Mais le papillon qui naquit cette nuit annonce l’aube en se débattant dans le bec du crepuscule.

3. La poésie est le développement d’un rutilant velocipede.Nous grandissons tous en elle. Les voies sont immaculées, lesFleurs éloquentes. Des gamines minuscules souvent surgissentDe leurs petals. Pareille excursion n’a pas de fin.

Des rideaux diaphanes sont mes paupièresQuand je les ouvre je vois devant moi tout object de fortuneQuand je les ferme je vois devant moi tout object de désir.

Embiricos, Andréas. 2001. Domaine intérieur. Traduit du grec par Jacques Bouchard Paris: Editions L'Harmattan.




Documents

greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/madenlis... · Web viewΕπιπλέον, προϋπόθεση για την εφαρμογή του σεναρίου