GROTE KERK

GEMEENTE DORDRECHT

20e Jaargang nummer 3 September 2016

In deze wijkbrief

Een nieuw seizoen

Oogstdankdienst

Kringwerk 2016-2017

Barbecue 9 september

Contactdienst

Gevangeniszondag 2016

Rooster van kerkdiensten

En overige berichten

2

Inhoudsopgave Vertrouwen Een nieuw seizoen Uit de wijkkerkenraad Verandering opstelling Avondmaal Gevangeniszondag 2016 Eerlijke kleding; weer een stap verder Oogstdankdienst Wetenswaard diaconie Van de Contactdienst Barbecue op vrijdag 9 september 2016 Mag ik me even voorstellen? Kringwerk Grote Kerk 2016-2017 Leerhuis: Maarten Luther en 500 jaar Reformatie Bijbelkring Psalmen Filosofisch café Jongerengesprekskring (1) Jongerengesprekskring (2) Belijdeniskring Rock Solid groep (12-16 jaar) Vervolgcatechese (17-24 jaar) Geloofsopvoeding Kindercatechese: Kerstnachtviering Kindercatechese: Witte Donderdag Overige activiteiten Lieve vluchteling De Grote Kerk nu én in de toekomst Doet u mee met de Vrienden? Diaconaal Aandachts Centrum Bezienswaardig Bachfestival in de Grote Kerk Rooster Kerkdiensten Grote Kerk Gemeente Van de redactie Planning wijkbrief 2016 Wetenswaard

3 4 4 5 7 9

10 11 12 13 13 14 14 17 18 18 19 19 20 21 21 21 22 22 24 25 26 28 29 29 31 33 33 34

De Wijkbrief is de nieuwsbrief van en voor de Grote Kerk Gemeente (wijk 1). Met bijdragen die ten doel hebben informatie te geven en de onderlinge band en betrokkenheid tussen de gemeenteleden te versterken. Bijdragen van de predikant, de kerkenraad, gemeenteleden en hen die zich bij de gemeente betrokken voelen. De Wijkbrief is opgezet in 1997, en verschijnt viermaal per jaar: in maart, juni, september en december.

3

Vertrouwen Ik sla mijn ogen op naar de bergen, van waar komt mijn hulp? Mijn hulp komt van de HEER die hemel en aarde gemaakt heeft (Psalm 121, 1 -2) Het afgelopen jaar was mijn eerste jaar als gemeentepredikant van de Grote Kerk Gemeente in Dordrecht. Voor mij persoonlijk was veel nieuw. Nieuwe mensen, nieuwe plaatsen, een nieuwe start en dus ook nieuwe energie. Tegelijk was er ook veel vertrouwd: het samenkomen rond de Bijbel op zondag, een gemeenschap van mensen bezield door het Woord, prachtige muziek, geloofsbeleving en geloofstwijfel. Al die zaken die het werk van predikant tot het mooiste maken dat er is. Ik voel mij een gezegend mens. In deze gemeente, maar toch ook breder, door te mogen werken in de Kerk, daar waar God mensen samen brengt. Het afgelopen jaar was in maatschappelijk en politiek opzicht een jaar dat (opnieuw) onderstreepte hoezeer onze wereld in verandering is. Aanslagen in Parijs, Brussel, Afghanistan, Pakistan, Turkije, Nice en ga maar door. Een Europese Unie onder vuur, Brexit en een Amerikaanse presidentskandidaat die wijsheid niet als belangrijkste eigenschap lijkt te koesteren. Een wereld in brand, met als haard de spanningen in Irak en Syrië. Veel onzekerheid bij mensen. Op huisbezoeken en in kringen ervaar je die onzekerheid. Het moeilijkste is het als die onzekerheid omslaat in wantrouwen. Helaas proef je dat wantrouwen maar al te vaak in de Nederlandse samenleving. Wantrouwen tegen de overheid, tegen ‘de’ politiek, tegen instanties, tegen vreemdelingen, tegen ‘de’ islam. De Bijbelstekst boven dit stukje kent u allemaal. Het tweede deel is het begin van elke kerk dienst: “Onze hulp is in de naam van de HEER.” Dat zegt de voorganger. U antwoordt: “Die hemel en aarde gemaakt heeft.” Dat is een belijdenis. Een belijdenis die weinig te maken heeft met de evolutietheorie, of met kennis van biologie. Nee, dat is het belijden dat ons leven uiteindelijk in Gods hand ligt. Dat hij oorsprong, doel en zin van alle leven is. Uit dat begin van een kerkdienst spreekt een groot vertrouwen. Geheel anders dan de neiging tot wantrouwen wordt het leven van een gelovig mens bepaald door vertrouwen. Voor de startzondag 2 oktober hebben we dat woord centraal gesteld: vertrouwen. We bedoelen: vertrouwen op deze Ene God, dus vertrouwen op elkaar, vertrouwen in onze medemens. Dat wens ik u van harte toe.

Paul Wansink

4

Een nieuw seizoen De komende maanden gaan we als kerkelijke gemeente een nieuw seizoen in. Ik aarzel altijd als ik dat schrijf, want geloven in God kent natuurlijk geen seizoenen. Bovendien is in de Grote Kerk de zomer, als we naar het gebouw kijken, de drukste periode. Maar goed, een nieuw seizoen. Dan bedoelen we de activiteiten in het kringwerk, in het jeugd- en jongerenwerk en zeker ook de gang van het kerkelijk jaar met de feesten: Kerst, Pasen en Pinksteren. Eerlijk gezegd: ik kijk ernaar uit. Het afgelopen jaar was bijzonder om mee te maken en smaakt naar meer. Een seizoen start je ook. In veel kerken heeft dat tot de gewoonte geleid van een startzondag met allerlei activiteiten. Onze gemeente is daar iets terughoudend in, maar op zondag 2 oktober hebben we wel een bijzondere dienst, met 'Sura Cantat', met aandacht voor het winterwerk, met koffie na afloop. Eigenlijk: bijzonder genoeg. De komende winter loopt in onze gemeente een stagiaire mee. Vroeger heette dat een vicaris. Een student aan het eind van haar opleiding, die afrondend een aantal zaken in onze gemeente zal doen: ze draait mee in kringen, doet een aantal bezoeken, vergadert mee, zal zeker een of twee diensten leiden. Voor een predikant een voorrecht: het mogen begeleiden van een jonge theoloog. Ik hoop dat we als gemeente veel van haar leren. Haar naam is Hanneke Allewijn. Ze stelt zichzelf verderop in deze Wijkbrief aan u voor (bladzijde 13/14). Ik hoop op een goed jaar, vol vertrouwen.

Met een hartelijke groet, Paul Wansink

Uit de wijkkerkenraad In de laatste wijkkerkenraadsvergadering vóór de vakantie zijn veel toekomstgerichte onderwerpen besproken. Naast het bespreken van de standaard onderwerpen zoals de voorbije en komende diensten, is bijvoorbeeld ingestemd met een nieuw format voor de organisatie van de PR van de Grote Kerk Gemeente. We hebben, onder andere door het kerkgebouw, veel mogelijkheden om dát waar we voor staan als christelijke gemeente te delen met de maatschappij waar we in staan. Dat is makkelijk gezegd, maar ook nogal eens lastig vorm te geven. We hebben een heel actieve 'Activiteitencommissie', maar met het nieuwe format voor de PR denken we hier beter aan te kunnen werken.

5

We hebben integraal de ervaringen, vragen, indrukken en vreugden van het eerste seizoen van onze predikant ds. Wansink bij ons gedeeld (dat doen we tussendoor ook zeker, maar dat is vaak in kleiner verband en op specifieke punten. In de vergadering hebben we een soort samenvatting besproken). Praktisch alle gebieden zijn aan de orde gekomen: eredienst, pastoraat, leren, jongerenwerk, overleg en vergaderen, contact naar buiten en PR, studie, vorming en permanente educatie. Grondtoon was (en is) dat we dankbaar zijn dat ds. Wansink en zijn vrouw Lobke zich welkom voelen en ruimte ervaren, en dat wij als kerkenraad dankbaar zijn met het vele werk dat hij in onze gemeente met grote inzet doet. Onze waardering geldt ook voor de betrokkenheid van Lobke en de grote gastvrijheid voor gemeenteleden in de pastorie. Natuurlijk lopen sommige dingen anders dan we gewend waren, maar het is mooi om te zien dat de gemeente dat dan gewoon oppakt. Het komende jaar zullen sommige activiteiten een iets andere vorm of benaming hebben, daarover leest u alles in deze wijkbrief. We kijken vol vertrouwen uit naar een nieuw seizoen! Mocht u ondanks de verscheidenheid aan activiteiten en groepen waar u zich voor kunt aanmelden toch iets missen of een briljant (of gewoon goed) idee hebben dan horen wij dat graag van u. Uiteraard zijn ook de financiën aan de orde gekomen. De kerkrentmeesters hebben een indrukwekkende lijst met initiatieven ontplooid die ofwel besparen ofwel extra inkomsten zullen genereren. Helaas duurt het bij sommige initiatieven wat langer voordat ze ook daadwerkelijk effect hebben, des te beter dat de kerkrentmeesters zo voortvarend te werk gegaan zijn. Over de resultaten zult u regelmatig geïnformeerd worden.

Verandering opstelling Avondmaal Het Heilig Avondmaal is een van de meest zichtbare momenten van delen in onze zondagse diensten. Delen zoals we het ons voorstellen in Gods Koninkrijk: in het delen is er overvloed, in het delen is iedereen gelijk voor Gods aangezicht. We zijn blij dat we het avondmaal in een uitgebreide kring van onderlinge verbondenheid kunnen vieren. Huidige opstelling De manier waarop we nu gewend zijn de ‘kring’ te vormen, wordt helaas onderbroken door de kooringangen. Daardoor, en door de verhoging waarop het brood gebroken wordt, ontstaat een soort tweedeling. Daarbij speelt ook dat bij de koorhekken, waar de gemeente het koor inkomt, veel mensen achter elkaar staan. Het zicht op de tafel is voor de gemeenteleden op de achterste rijen daardoor beperkt.

6

Nieuwe opstelling Al met al leek het ons goed om een alternatieve opstelling te proberen. Hierbij staat de gemeente tot aan de trap zodat de kring meer gesloten is, én er meer ruimte ontstaat waardoor de rijen achteraan bij de koorhekken minder dik worden. Verder verandert er niets, we verlaten gewoon op de vertrouwde manier het koor via de kooringangen en gaan via het koorhek weer naar onze plaats terug. In onderstaand schema staat dit weergegeven. De geblokte rondjes zijn koorleden en ambtsdragers. De andere rondjes staan voor de gemeenteleden.

Stap 1: de gemeente staat opgesteld tot de trap. Eerst delen de koster, de leden van 'Sura Cantat' en de organist in het avondmaal. Op hetzelfde moment gaan ambtsdragers met brood en wijn langs bij de gemeenteleden die vooraan op de stoelen zitten. Stap 2: vervolgens gaan de gemeenteleden die voor de kooringangen staan naar voren. Hierdoor komen de kooringangen vrij, zodat iedereen het koor via de kooringangen weer kan verlaten. Stap 3: de gemeenteleden die helemaal vooraan bij de trap staan, gaan naar voren om te delen in brood en wijn en verlaten het hoogkoor via de vrijgekomen ingangen. Stap 4: daarna kunnen de overige gemeenteleden - die voor de koorbanken staan - aangaan, zoals we gewend zijn.

7

Alle gemeenteleden lopen buitenom terug naar de plaats waar ze begonnen zijn, dus weer helemaal tot aan de trap. Planning Zondag 18 september is de eerstvolgende avondmaalsviering. Die zondag willen we deze nieuwe opstelling voor het eerst gebruiken. Tenslotte De aanwezige ambtsdragers zullen de nieuwe manier van opstellen zoveel mogelijk in goede banen leiden. Het zal de eerste keren even wennen zijn. We hopen dat het snel genoeg als vanzelfsprekend loopt, en dat deze verandering niet ten koste gaat van de beleving van het avondmaal. Mocht u vragen hebben, dan horen we dat uiteraard graag.

De diakenen

Gevangeniszondag 2016

'Exodus Nederland' is de grootste landelijke organisatie die met professionals en vrijwilligers opvang- en begeleiding biedt aan ex-gedetineerden, gedetineerden en hun familieleden. Na de door velen gewaardeerde themadienst voor Exodus, die in 2015 in onze kerk werd gehouden, ontstond het idee om voortaan jaarlijks een 'Gevangeniszondag' in onze kerk te organiseren.

8

De Gevangeniszondag 2016 wordt gehouden op 25 september aanstaande. De dienst zal worden voorgegaan door onze predikant Paul Wansink in samenwerking met ds. Jan Kraaijeveld, justitiepredikant binnen de Penitentiaire Inrichting (P.I.) Dordrecht. Deze dienst zal mede in het teken staan van het: Ouders-Kinderen en Detentieprogramma (OKD) van Exodus. De opbrengst van de, tijdens deze dienst te houden, diaconale collecte zal ook voor dit OKD-programma van Exodus bestemd zijn. Wat houdt dit OKD-programma zoal in? Als gevolg van criminaliteit verliezen veel kinderen hun ouders. Kinderen blijven na een arrestatie achter met hun moeder of verzorger. Soms zelfs alleen. Wat maken deze kinderen door? Immers, de afwezigheid van de gedetineerde ouder heeft grote gevolgen voor hun dagelijkse leven. In het OKD-programma krijgen gedetineerden en hun kinderen de kans de band met elkaar tijdens detentie voort te zetten of te herstellen. In eerste instantie is het programma bedoeld voor het kind. In de gevangenis kan het kind zonder andere volwassen familieleden op een ongedwongen wijze spelen en praten met zijn/haar gedetineerde ouder. De bedoeling hiervan is dat de gedetineerde ouder en het kind contact houden om de detentie zo goed mogelijk door te komen zonder van elkaar te vervreemden. Dit programma bestaat in verschillende gevangenissen. Vrijwilligers Vrijwilligers zijn de kinderen van de gedetineerde ouders tot steun. Zij begeleiden kinderen eens per maand naar een kindvriendelijk bezoek in de gevangenis (of tbs-kliniek); zij krijgen ondersteuning van Exodus bij het uitvoeren van deze taak; nemen kinderen mee op een uitstapje, iets wat thuis vaak niet kan omdat bijvoorbeeld de financiële middelen ontbreken; bieden hulp voor het hele gezin bieden een luisterend oor voor de achterblijvende ouder/verzorger; ondersteunen en denken mee bij praktische problemen of problemen met kinderen die voortvloeien uit detentie; begeleiden een kind naar een ex-gedetineerde ouder in een Exodushuis of een bewoner die vrijgekomen is; organiseren ontmoetingsdagen en lotgenotendagen voor deze kinderen; een workshop Vrij Verantwoord Vaderschap voor vaders in de gevangenis om vanuit het kindsbelang na te denken over hun vader-zijn; en professionele opvang voor moeders en kinderen. Meer uitgebreide informatie over dit programma is ook te vinden op www.exodus.nl/diensten/ouders-kinderen-en-detentieprogramma. Link naar een filmpje over dit onderwerp: https://vimeo.com/128519758.

9

Mede namens mijn medediakenen vraag ik van harte uw aandacht en uw gaven voor alle kinderen die verlangen naar hun gedetineerde ouders.

Hartelijke groet, Wilma Meijer

diaken met bijzondere opdracht ten gunste van de werkgroep Justitiepastoraat P.I. Dordrecht, (‘De Dordtse Poorten’)

Eerlijke kleding; weer een stap verder We schreven de afgelopen jaren al een aantal keren over eerlijke kleding. Het is alweer ruim drie jaar geleden dat Rana Plaza, een kledingfabriek in Bangladesh, instortte. Naar aanleiding daarvan zijn betrokkenen van de kledingbranche bezig geweest om na te gaan hoe de werksituatie in de kledingbranche verbeterd kan worden. Gelukkig is er intussen weer een stap in de goede richting gezet. In juli van dit jaar is het Convenant Duurzame Kleding en Textiel ingegaan, dat is ondertekend door kledingbedrijven, maatschappelijke organisaties en de rijksoverheid. De partijen vertegenwoordigen samen een derde van de omzet op de Nederlandse markt. Het convenant is enorm ambitieus en gericht op verbeterde arbeidsomstandigheden, het terugdringen van kinderarbeid, een leefbaar loon, en een minder vervuilende kledingproductie. De uitvoering zal in de komende jaren nog concreet gemaakt moeten worden, waar de Sociaal-Economische Raad op zal toezien. Uitleg is te vinden op www.ser.nl. Hopelijk betekent dit dat we in steeds meer winkels in Nederland eerlijke kleding kunnen kopen. In ieder geval zet Nederland nu wel een belangrijke stap. Wat kunnen wij nu als consumenten doen? Als we echt willen dat de arbeidsomstandigheden bij de productie van onze kleding verbeteren, dan is het belangrijk dat we zelf op dit aspect letten als we kleding kopen. Op www.goedewaar.nl kun je een kledingchecker vinden die aangeeft hoe duurzaam jouw kledingwinkel of -merk is. De kledingchecker is ook als app op de smartphone te zetten. Verder wordt van 8 t/m 16 oktober de 'Dutch sustainable fashion week' georganiseerd waarbij in vele winkels in Nederland duurzame mode beter zichtbaar wordt gemaakt.

10

'Solidaridad', een internationaal opererende maatschappelijke organisatie met meer dan 45 jaar ervaring in de verduurzaming van productieketens, heeft ook projecten in de textielsector. Samen met alle betrokkenen in de keten - van boer tot multinational – werken ze aan eerlijke producten, die geen schade toebrengen aan mens of milieu en voor iedereen winstgevend zijn.

Als je 'Solidaridad' nu steunt met een donatie van € 25,00 ontvang je als dank een 'Eerlijk T-shirt'. Zo heb je in elk geval één echt eerlijk item in je kledingkast en kun je anderen inspireren en uitdagen om na te denken over de keuzes die ze maken. Meer informatie over deze actie vind je op www.solidaridad.nl.

De diakenen

Oogstdankdienst De oogstdankdienst, de dienst waarin we expliciet stilstaan bij al het goede dat we ontvangen, raakt aan een thema dat steeds weer actueler wordt beleefd. In welvarende jaren staan we er helaas niet altijd bij stil dat alles wat we ontvangen en kunnen van God gegeven is. In tijden dat het voor grotere groepen mensen moeilijker is om rond te komen, worden we daar hard aan herinnerd. Bij de oogstdankdienst, dit jaar op 30 oktober, geven we hier invulling aan door te delen wat we hebben en te danken voor wat we kregen. Degenen die ruim ontvangen hebben uit Gods hand kunnen hiervan delen met degenen die tekort komen. Daarnaast zal in de dienst een deel van wat gedeeld wordt op de tafel staan, als teken van dankbaarheid voor wat we hebben ontvangen. Wat kunt u hieraan bijdragen:

- de weken voorafgaand aan de oogstdankdienst staat er een bus bij de uitgang. Als u mensen in uw omgeving weet die wat extra’s kunnen gebruiken, kunt u naam en adres in die bus doen. Alle suggesties zijn welkom, het hoeft zeker niet alleen om gemeenteleden te gaan! U kunt de pakketten na de oogstdankdienst meenemen naar het door u aangedragen adres;

11

- op de zaterdagmorgen vóór de oogstdankdienst kunt u, als u iets te delen heeft, levensmiddelen komen brengen in de wijkzaal. Dit kunnen verse producten zijn, maar ook langer houdbare producten zijn welkom. Direct vóór de oogstdankdienst, op zondagmorgen dus, kunt u ook nog levensmiddelen meenemen. Ook zal er een pot staan voor financiële bijdragen, hiermee kunnen we de pakketten aanvullen.

Mochten er levensmiddelen over zijn, dan brengen wij die naar de Voedselbank. We hopen hiermee het delen te kunnen vergemakkelijken en faciliteren. Mocht u vragen hebben dan horen we dat graag!

De diakenen

Wetenswaard diaconie Heeft u spullen (kleding, huisraad, voedsel) over? Die kunt u inleveren bij: - Kledingbank Dordrecht, Sint Jorisweg 74, Dordrecht; ma, di, do, vr 9-14 uur, wo 9-12 uur, telefoon (078) 737 04 24 (tussen 9-12 uur), www.kledingbank-dordrecht.nl. Extra inleverpunt: De Hoop, Sikkelstraat 7 (een afslag eerder dan de hoofdingang), ma, di, wo, do 8-17 uur, vrijdag: 8-12 uur. Tijdens vakanties gesloten; - Huisraadbank Dordrecht, Provincialeweg 114i, Dordrecht; di alleen volgens afspraak. Telefonisch op wo en do van 14-16 uur, telefoon (078) 611 49 37, e-mail info@huisraadbank.nl, www.huisraadbank.nl; - Voedselbank Dordrecht, Provincialeweg 84, Dordrecht; ma-do 13.30-16 uur; telefoon (078) 612 31 19, e-mail voedselaanbod@voedselbankdordrecht.nl, www.voedselbankdordrecht.nl.

12

Van de Contactdienst

Aandacht

Aandacht is een variatie van liefde

Ze is een geschenk

Dat je ontvangt en geven kunt

Ze is niet alleen op zichzelf gericht

Ze ziet ook de ander

Ze verspreidt licht

Ze heeft fantasie en is verrassend

Ze haalt mensen uit de schaduw

Ze is attent en creatief

Ze denkt aan wie gemist wordt

Ze kan stil zijn

Maar ook stem geven aan wat vergeten wordt

Aandacht is voedsel voor de ziel

Onmisbaar als de liefde

Met dit gedicht van Marinus van den Berg hebben we de eerste vergadering van de contactdienst 2016 geopend, en hebben de leden van de contactdienst deze aandacht ook in 2016 in praktijk gebracht iedereen op zijn eigen wijze. De ontmoetingsmiddag in februari, het reisje in mei, de ontmoetingsmiddag eind augustus zijn inmiddels achter de rug. In de herfst starten we dan weer met de voorbereiding voor de kerstmiddag. Naast deze activiteiten hebben de leden door middel van bezoekjes, een kaart of een telefoontje de senioren van de Grote Kerk Gemeente de aandacht willen geven, zoals het gedicht zo mooi verwoord, en willen we er ook het komende seizoen voor u zijn.

Hartelijke groet Janny Tholenaars

13

Barbecue op vrijdag 9 september 2016 Ook dit jaar organiseert de 'Werkgroep PR' weer een barbecue aan het begin van het nieuwe seizoen en wel op vrijdag 9 september aanstaande vanaf 18.00 uur onder de toren. Het doel van deze avond is: ontmoeting en contact met elkaar. Diegenen die er de afgelopen jaren bij waren, weten hoe gezellig het is om elkaar te spreken in een andere en ontspannen setting. De kosten voor deze avond zijn € 12 voor volwassenen en voor kinderen onder de 10 jaar € 5. U kunt zich opgeven via prcommissiegrotekerk@gmail.com of telefonisch (078) 615 38 80. Of na de kerkdienst op de zondagen 21, 28 augustus of 4 september. Het doel van deze avond is: ontmoeting en contact met elkaar. Voor deze avond kunnen we ook nog wat hulp gebruiken. Wilt u de handen uit de mouwen steken en helpen met het klaarzetten of opruimen van de spullen, of wilt u één van de barbecues bemannen, laat het even weten. Wij hopen weer op veel aanmeldingen en een gezellige avond!

Mag ik me even voorstellen? Ik ben Hanneke Allewijn en vanaf september loop ik stage bij ds. Paul Wansink in de Grote Kerk in Dordrecht. Ik ben 34 jaar en woon in Zeist. Aan de Protestants Theologische Universiteit is het gebruikelijk dat studenten het laatste jaar van de predikantsopleiding de gemeente in gaan en stage lopen. Ik kijk ernaar uit om dat te gaan doen in een kerk met een rijk verleden als die van de Grote Kerk! Een mooie bijkomstigheid is dat het jaar in het teken staat van 500 jaar Reformatie: het Lutherjaar. De affiniteit met Luther en zijn theologie is ontstaan toen ik van 2008 tot 2016 in Berlijn woonde.

14

Daar heb ik als kerkelijk werker met preekbevoegdheid voor de Nederlandse Kerk in Duitsland gewerkt in de gemeentes Berlijn en Bellin. Bovendien studeerde ik daar kerkmuziek en begeleidde ik af en toe een Lutherse kerkdienst op het orgel. Hoewel ik al een Master theologie had behaald in Groningen, heb ik voor de Master Predikantschap nog een extra scriptie moeten schrijven. Deze scriptie is een verkenning naar de psychologische kant van het vrijheidsbegrip bij Luther. Op 7 februari zal ik over dit onderzoek meer vertellen tijdens een bijeenkomst. Hierover meer in de informatie over het kringwerk op bladzijde 16. In de komende tijd kunt u mij misschien tegenkomen in vergaderingen, bijbelkringen of pastorale bezoeken. Soms in een actieve rol, soms observerend. Op 18 september zal ik mij tijdens de kerkdienst nogmaals voorstellen. Ik hoop u (dan) te ontmoeten!

Hartelijke groet, Hanneke Allewijn

Kringwerk Grote Kerk 2016-2017 In deze Wijkbrief ook de aankondiging van de activiteiten in het kader van het winterwerk. Inmiddels ben ik een beetje gewend als predikant van de Grote Kerk Gemeente. Het afgelopen jaar heb ik met veel genoegen in diverse kringen meegedaan. Het komend jaar hopen we weer een aantal kringen te organiseren. De bedoeling is enerzijds om elkaar te leren kennen, maar anderzijds ook om inspiratie op te doen. Vooral van de Joodse traditie heb ik geleerd dat geloven ook alles te maken heeft met leren, anders gezegd ons geloof groeit als we het verdiepen. Een dubbele doelstelling dus: wederzijds contact en geloofsverdieping. Mocht u nog niet vaak hebben deelgenomen aan deze vorm van gemeentewerk: u bent echt van harte welkom. Ik durf te zeggen: als u komt, zult u geen spijt hebben.

Leerhuis: Maarten Luther en 500 jaar Reformatie Een leerhuis is een vorm van gemeenteopbouw waar het accent echt ligt op het samen ‘leren’. Het is geen school, maar in een leerhuis buigen we ons over teksten en proberen we ons eigen geloof beter te doorgronden vanuit de bijbel en de geschiedenis van de kerk. Deelnemers verwachten ook zelf een stevige inbreng. In 2017 is het 500 jaar geleden dat Maarten Luther zijn 95 stellingen bekendmaakte. Daaruit ontstond een Reformatie van de kerk, die Europa tot op de dag van vandaag heeft bepaald. Dit seizoen willen we ons leerhuis in

15

het teken stellen van 500 jaar Reformatie en aandacht vragen voor het leven en werk van Luther. In goed overleg hebben we voor dit bijzondere jaar samenwerking gezocht met de Lutherse gemeente in Dordrecht. We hopen op een opkomst vanuit onze beide gemeenten, de predikant van de Lutherse gemeente verzorgt ook een tweetal avonden. Bovendien sluiten we het leerhuis af met een avond in de Lutherse kerk en een korte viering aldaar. Met uitzondering van de laatste bijeenkomst komen we samen in de wijkzaal van de Grote Kerk, op maandagavond, of voor wie ‘s avonds niet kan of wil, op de dinsdagmorgen daarna. 10/11 oktober Maarten Luther en het begin van de Reformatie Het optreden van Maarten Luther en zijn verzet tegen de aflaathandel aan het begin van de zestiende eeuw leidde tot een kerkvorming. De Middeleeuwse Rooms-Katholieke Kerk werd uiteindelijk door hem afgewezen, maar zijn eigen positie ontwikkelde zich in de loop der jaren. Wat was de inzet van de theologie van Luther en waarom leidde dit tot een kerkscheuring? Wat waren de gevolgen voor Europa? Dat zijn de inleidende vragen die we op deze eerste avond behandelen. Luther zelf komt uiteraard aan bod. Immers wie Luther leest komt al snel tot de conclusie dat zijn taal ook na 500 jaar nog springlevend is. Onder leiding van ds. P.L. Wansink 14/15 november Luther en Erasmus De grote humanist Erasmus heeft met zijn uitgave van het Griekse Nieuwe Testament en een nieuwe Latijnse vertaling met annotatie de weg voor Luther bereid. Luther voelde zich thuis bij de humanisten en was ook een Bijbelgeleerde. Toch krijgen Erasmus en Luther een heftig dispuut. Erasmus schrijft een geschrift tegen Luther gericht dat handelt over de vrije wil. Luther antwoordt met een fel geschrift, waarin hij duidelijk maakt dat een mens naar zijn overtuiging beslist geen vrije wil heeft. In een latere terugblik op zijn leven beschouwt Luther dit geschrift tegen Erasmus als een van zijn belangrijkste werken. Het thema is actueel genoeg: hebben wij als mensen vrijheid, en wat is dat dan? Onder leiding van ds. P.L. Wansink

16

12/13 december Twee rijken Voor de theologie van Luther is het van groot belang dat er twee regimenten zijn, een wereldlijk rijk, met de overheid en zijn eigen verantwoordelijkheid en het rijk van het geloof. Dat leidt tot een scheiding tussen de verantwoordelijkheid van de overheid en van de kerk. Deze zogenaamde twee rijken leer is een lastig stuk Lutherse theologie. Het raakt opnieuw aan actuele vragen, immers hoe zit het met kerk en staat en geloof en politiek? Onder leiding van ds. A. Smilde 9/10 januari Luther en de Joden Luthers positie ten opzichte van het Joodse volk is de laatste decennia onderwerp geweest van veel onderzoek. De Protestantse Kerk Nederland heeft officieel afstand genomen van Luthers standpunt en er was de nodige commotie in de media. Uiteraard vraag dit om nadere bespreking. Was Luther inderdaad een antisemiet en wat betekent dat voor zijn theologie en hoe staan wij daar als christenen nu tegenover? Onder leiding van prof. dr. C.M. Kaashoek 6/7 februari Luthers visie op vrijheid als kern van het christen-zijn Een van de kernwoorden in Luthers theologie is het begrip vrijheid. Beroemd is zijn boekje De vrijheid van een christenmens. Hanneke Allewijn, onze vicaris, schreef een scriptie over de spontaniteit in Luthers geloofsbegrip. Zij zal daar deze keer over vertellen. Onder leiding van ds. P.L. Wansink en Hanneke Allewijn 13 maart Wet en evangelie bij Luther Een afsluitende avond om Luthers betekenis nog een keer te peilen. De invalshoek is het voor Luthers zo centrale onderscheid tussen wet en evangelie. Een lastig begrippenpaar. Zeker niet hetzelfde als het verschil tussen Oude en Nieuwe Testament. Luther hield van het Oude Testament en vertaalde de hele Bijbel. Er is evangelie in het Oude Testament en wet in het Nieuwe. Bovendien hebben we wet en evangelie beide nodig. Een prachtige uitdaging om aan de hand van dit begrippenpaar Luther en zijn actualiteit te onderzoeken. We houden deze avond in de Trinitatiskapel aan de Vriesestraat en sluiten af met een korte viering in verbondenheid met de Luthers traditie. Onder leiding van ds. A. Smilde en ds. P.L. Wansink

17

Tijden: maandag 20.00-22.00 uur/dinsdag 10.00-12.00 uur Plaats: wijkzaal Grote Kerk (laatste avond in de Trinitatiskapel) Kosten: €15 per deelnemer voor de vijf keer samen, of eventueel

€3,50 voor één van de samenkomsten apart. Opgave: kan per e-mail wansinkp@planet.nl, maar u kunt ook gewoon

komen.

Bijbelkring Psalmen In de Bijbelkring bespreken we per keer een Bijbelgedeelte, waarbij er ook alle ruimte is voor uitwisseling van vragen en opmerkingen naar aanleiding van het gedeelte. Dit jaar hoop ik een aantal psalmen aan de orde te stellen. In protestantse kerken zijn we gewend psalmen te zingen, het zijn natuurlijk ook prachtige gebeden tot God. Ze hebben de eeuwen door mensen op ongekende wijze geïnspireerd. Bonhoeffer overwon met de psalmen het isolement in zijn cel, in de kloostertraditie vormen de psalmen het hart van de gebedsdiensten. We zullen dit jaar een aantal psalmen aan de orde stellen, zonder twijfel brengt dat ons bij de diepste vragen van ons geloof. We proberen met de keuze van de psalmen ook enigszins de gang van het kerkelijk jaar te volgen. De opzet is als volgt: 25 oktober: Psalm 139 (als inleiding deze psalm vol Godsvertrouwen); 22 november: Psalm 31 (een psalm die getuigt van vertrouwen tot in de

dood); 20 december: Psalm 2 (de psalm van de Kerstnacht); 24 januari: Psalm 42 (de psalm van de doop); 28 februari: Psalm 91 (de psalm van het begin van de veertigdagentijd); 21 maart: Psalm 22 (de lijdenspsalm); 25 april: Psalm 103 (een lofpsalm als slot). Tijd: dinsdagochtenden van 10.00-12.00 uur Plaats: wijkzaal Grote Kerk Leiding: ds. P.L. Wansink Opgave: mag per e-mail wansinkp@planet.nl, u kunt ook gewoon

komen.

18

Filosofisch café Vanuit een groep jongere gemeenteleden is het idee ontstaan om een aantal avonden per jaar bezig te gaan met filosofie. Filosoferen is nadenken over levensvragen. Op een aantal dinsdagavonden willen we belangrijke filosofen en hun denken introduceren. Het concept is simpel. Een deskundige introduceert een filosofisch denker, daarna is er gelegenheid tot het stellen van vragen en vooral ook om gezamenlijk na te praten. De keuze van de filosofen bepaalt mede de verbinding met het christelijk geloof. Filosofie en religie zijn de eeuwen door altijd aan elkaar gerelateerd geweest. We hopen op een aantal inspirerende avonden. De (zeer) voorlopige opzet ziet er als volgt uit: dinsdag 25 oktober: Hannah Arendt; dinsdag 8 november: Plato; dinsdag 22 november: Levinas; donderdag 8 december:Marx (dit omdat 6 december te dicht op Sinterklaas

is); dinsdag 17 januari: Augustinus; dinsdag 31 januari: Kant; dinsdag 14 februari: Spinoza; dinsdag 28 februari: Wittgenstein. Tijd: dinsdagavonden vanaf 20.00 uur

Eerste avond 25 oktober: Hannah Arendt Plaats: Van alle tijden, Grotekerksbuurt 44 Leiding: ds. P.L. Wansink en Willam van Weelden Opgave: via filosofischcafedordrecht.nl, maar u bent van harte welkom

Jongerengesprekskring (1) De jongerenkring is in principe bedoeld voor twintigers en dertigers, maar in de loop van de jaren is de leeftijd wat opgeschoven. Vandaar dat we vorig jaar hebben besloten om ook met een nieuwe groep te starten (zie hieronder). De groep die al een aantal jaren draait komt maandelijks bijeen en bespreekt op een donderdagavond de Bijbeltekst die in de preek de zondag daarop aan de orde komt. Een mooi concept dat de betrokkenheid bij de kerkdienst meteen vergroot. We hebben een behoorlijke groep deelnemers, maar uiteraard zijn nieuwe deelnemers van harte welkom. Deelnemers krijgen een uitnodiging. Nieuwe opgave graag met je mailadres.

19

Eerste datum: donderdagavond 22 september 20.00 uur (overige data worden dan gekozen)

Plaats: Kilwijkstraat 1 Plaats: afwisselend bij deelnemers thuis Leiding: ds. P.L. Wansink Opgave: per e-mail wansinkp@planet.nl

Jongerengesprekskring (2) In overleg met een aantal jonge gemeenteleden willen we proberen nog een tweede jongerenkring te starten. Doelgroep: gemeenteleden van 20-35 jaar. In deze groep willen we geloofsthema’s aan de orde stellen aan de hand van enkele belijdenisgeschriften. Net als in de andere kring gaat het om het geloofsgesprek van en met leeftijdsgenoten. Met enige humor gezegd: gemiddeld zijn de deelnemers iets jonger. Bovendien beginnen we hier met een gezamenlijke maaltijd. Ook hier zijn nieuwe deelnemers van harte welkom. Eerste datum: vrijdagavond 23 september om 18.45 uur Plaats: Kilwijkstraat 1 Plaats: afwisselend bij deelnemers thuis Leiding: ds. P.L. Wansink Opgave: per e-mail wansinkp@planet.nl

Belijdeniskring Belijdenis doen is bepaald niet (meer) vanzelfsprekend. Het is nogal wat om in en voor de gemeente te belijden dat je, al is het aarzelend en met vragen, je leven wilt inrichten in navolging van onze Heer. Ik vind het altijd heel bijzonder als mensen dat doen. Belijdenis doe je niet zomaar en het heeft zeker ook te maken met een vertrouwensband met de wijkpredikant. Ik kan nog niet zo goed inschatten of er al mensen zijn, die dit jaar belijdenis zouden willen doen. Als kerk geven we daartoe in elk geval de mogelijkheid. De doelgroep voor deze kring is eigenlijk drieledig:

- mensen die overwegen belijdenis te doen en zich daarop willen voorbereiden; soms vragen mensen ‘ik wil graag gedoopt worden’. Wie al volwassen is, wordt gedoopt ‘op belijdenis’; zo iemand komt dus ook voor deze kring in aanmerking;

- mensen die onlangs in de kerk getrouwd zijn of een kind hebben laten dopen en toen opnieuw of voor het eerst bewust stil stonden bij

20

kerk en geloof en die zich nu zelf wel eens wat verder willen oriënteren op de achtergronden daarvan;

- mensen die eigenlijk niet zoveel van kerk of geloof afweten, maar om de een of andere reden nieuwsgierig geworden zijn en wat meer achtergrondinformatie zouden willen, voor hen kan deze kring een soort ‘opstap-cursus’ zijn.

Het is dus een kring voor iedereen die na wil denken over gelovend leven. We komen bij elkaar bij mij thuis, in principe komt voor mij de woensdagavond het beste uit en dan om de veertien dagen, maar we maken in onderling overleg een aantal afspraken. Het mooiste moment om belijdenis te doen is in de Paaswake, in de nacht van licht naar donker. Voor een goede voorbereiding is een begin in november dan wel wenselijk Eerste datum: woensdag 9 november Tijd: 20.00-22.00 uur Plaats: Kilwijkstraat 1 Leiding: ds. P.L. Wansink Opgave: per e-mail wansinkp@planet.nl, of u kunt bellen

(078) 645 93 61, of 06 52 05 22 43

Rock Solid groep (12-16 jaar) Het afgelopen jaar zijn we in de loop van de winter met de jongeren van 12-16 jaar bij elkaar gekomen op de zolder van de pastorie aan de Kilwijkstraat. We hebben zo de tienerclub en de catechisatie in één groep gebracht. Het komend jaar willen we dat weer doen. We zijn wel een beetje bang dat de zolder iets aan de kleine kant wordt, zeker als er nog wat meer deelnemers komen. Als het echt te klein wordt hebben we een alternatief in het gebouw ‘Van Alle Tijden’ aan de Grotekerksbuurt. We hebben veel jongeren in een WhatsApp-groep en we hebben van vele ook een mailadres, dus we benaderen de jongeren zeker zelf. Mocht u dit lezen en uw zoon of dochter zou willen meedoen, uiteraard van harte welkom. Op zaterdag 8 oktober beginnen we met een bijzondere start, een kick-off. We verzamelen om 17.00 uur voor de Grote Kerk. Daarna hebben we een flitsende speurtocht uitgezet, die veel van de deelnemers vraagt. We sluiten af met een gezamenlijk frietje. Na 8 oktober komen we op de zaterdagavond bij elkaar vanaf 19.30 uur aan de Kilwijkstraat 1. Steeds om de 14 dagen. Dus 22 oktober, 5 en19 november, 3 en 17 december. Contactpersoon: ds. P.L. Wansink, wansinkp@planet.nl.

21

Vervolgcatechese (17-24 jaar) Met een groepje jongeren van 17-plus hebben voor de vakantie afgesproken zo eens in de maand bij mij te eten en daarna door te praten over geloofsvragen. We zijn al een keer bij elkaar geweest eind augustus en doen dat weer op 30 september en 28 oktober. Mocht je van deze leeftijd zijn en mee willen doen neem dan even contact met mij op. E-mail wansinkp@planet.nl, of telefoon 06 52 05 22 43.

Geloofsopvoeding Het afgelopen jaar hebben we in mei een groep ouders bij elkaar gehad om een drietal avonden van elkaar te leren over de geloofsopvoeding van onze kinderen. Het ging om ouders van jonge kinderen. Het waren inspirerende avonden, waar weer eens bleek dat we allemaal zoeken naar hoe je het geloof in God doorgeeft. Bij voldoende belangstelling hopen we het komend seizoen weer een uitnodiging te doen uitgaan. We denken daarbij niet alleen aan ouders van jonge kinderen, maar ook aan de geloofsopvoeding van kinderen die al iets ouder zijn. Een groep voor ouders van pubers bijvoorbeeld. We benaderen ouders zelf, maar heeft u interesse, aarzel niet dat bij mij aan te geven. E-mail wansinkp@planet.nl

Kindercatechese: Kerstnachtviering We zijn in onze gemeente gewend dat kinderen zich voorbereiden op de eerste avondmaalsviering op Witte Donderdag. Afgelopen jaren heeft een aantal kinderen dat met heel veel plezier gedaan. Steeds is er de vraag, of je niet nog een keer mag meedoen. We willen proberen aan die vraag tegemoet te komen. Alleen is het niet zo handig twee keer hetzelfde te doen. In plaats daarvan willen we de groep van vorig jaar op de zondagen van advent een voorbereiding op kerst aanbieden. Ook nu weer komen we vier zondagen, nu de adventszondagen, na de dienst een half uurtje bij elkaar. We gaan dan een kerstviering voor bereiden. Het is de bedoeling dat we dan op kerstavond om 19.00 uur in het Mariakoor in een donkere en koude kerk een kerstviering hebben met kinderen en ouders en familie. Eigenlijk een eigen kinderkerstnacht. Maar dan wel samen met kinderen voorbereid en samen in de donkere kerk gevierd en beleefd.

22

Kindercatechese: Witte Donderdag In voorbereiding op de avondmaalsviering van Witte Donderdag komen we met een groepje kinderen in de leeftijd van 7-8 jaar op vier zondagen na de kerkdienst bij elkaar. We gaan wat laten zien en hopelijk wat beleven rond wat avondmaal is. We kijken daarbij ook naar de Joodse pesach-viering en we ‘oefenen’ hoe het in de kerk gaat. Zo komen kinderen op hun eigen manier in aanraking met een van de geheimen van het christelijk geloof. Het gaat niet alleen om kennis, maar soms meer om een intuïtieve benadering van Gods weg met ons. Vier zondagen in de veertigdagentijd houden we kindercatechese, aansluitend op de morgendienst. Ik noem vast de data: 19 en 26 maart en 2 en 9 april. De viering op Witte Donderdag is op 13 april. Kinderen die hiervoor in aanmerking komen krijgen een uitnodiging. Voor alle activiteiten geldt: hebt u vragen, neem contact met mij op. ds. P.L. Wansink, e-mail wansinkp@planet.nl, telefoon (078) 645 93 61, of 06 52 05 22 43.

Overige activiteiten Crèche, nevendienst, tienerdienst Nog een klein overzichtje van kerkelijke activiteiten rondom de jongste generatie kerkleden waar groepjes medewerkers voor nodig zijn: is het misschien ook iets voor u/jou, trek dan gerust aan de bel: – de kinderoppas tijdens de kerkdienst op zondagmorgen; kinderen tot 4

jaar zijn hier van harte welkom; ouders en enkele anderen doen om beurten mee in het oppasrooster, - nieuwe medewerkers mogen zich melden bij Jacqueline Rietveld, telefoon 06 24 21 52 51, e-mail jacqueline@grotekerkdordrecht.nl;

– de kindernevendienst voor kinderen van 4 tot 12; zij hebben in de dienst altijd een eigen kinderverhaal; en daarna een viering op hun eigen niveau in de wijkzaal; per zondag doet een tweetal mensen m/v dienst als leiding; wil je hieraan meedoen, neem dan contact op met Jessica Zonnenberg, telefoon (0184) 75 11 49, e-mail jessicazonnenberg@gmail.com;

23

– de tienerdienst voor de jeugd van 12 tot 17 jaar, eens per twee weken in het Klockhuys op het torenplein; in het kerkblad staat precies aangegeven op welke zondagen! Wie interesse heeft om daar als leiding mee te doen, kan contact opnemen met Judith Robbemond, telefoon (078) 785 21 64, e-mail judithbons@hotmail.com.

En wat ook kan… zingen bij ‘Sura Cantat’ Bij het aanbod van het ‘winterwerk’ kan natuurlijk het wijzen op ‘Sura Cantat’ niet ontbreken. Achttien dames sterk vervullen zij de rol van cantorij met veel enthousiasme. Mocht u belangstelling hebben om mee te gaan doen, dan bent u van harte welkom. Een stemtest maakt deel uit van de aannamingsprocedure. Trouwe aanwezigheid wordt zeer op prijs gesteld, alsook het houden van zingen. De repetities zijn op dinsdagavond van 19.45-21.45 uur. Inlichtingen bij Catrien Posthumus Meyjes, telefoon (0345) 51 80 68. En verder - - - - De ontvangstcommissie: de leden hiervan delen op hun beurt bij de

ingang liturgieën uit en collecteren bij de uitgang. Geen zwaar werk, maar je leert er mensen door kennen, en je levert op die manier ook een bijdrage aan het geheel! Wie hieraan mee wil doen, neme contact op met Coby van Schieveen, telefoon 06 40 47 97 88, e-mail schie518@planet.nl.

- Het citypastoraat/de open Grote Kerk: omdat de kerk een groot deel van het jaar dagelijks openstaat voor bezoekers, zijn er altijd vrijwilligers nodig: voor de balie, in de winkel, in de koffie- en theeschenkerij, als gastvrouw/gastheer in de kerk, of bij de ploeg voor klein onderhoudswerk. Als medewerker doe je in een leuke groep mee en ontmoet je veel gasten; u kunt zelf aangeven met welke frequentie u zich wilt inzetten. Inlichtingen hierover en aanmelding als vrijwilliger bij Frits Hiemstra, telefoon (078) 613 76 50, e-mail fjhiemstra@hetnet.nl.

- Het Diaconaal Aandachtscentrum: aan de Singel 273 worden iedere dag mensen ontvangen voor een kop koffie, een praatje, een luisterend oor. Uit verschillende kerkelijke achtergronden zijn velen actief als vrijwilliger; zij krijgen er ook een korte training voor. Wie dit wel wat lijkt of er meer over wil weten, kan contact opnemen met Rikie Bansberg, e-mail coordinator@aandachtscentrumdordrecht.nl.

24

Lieve vluchteling

Welkom, in een land

waar vrijheid van meningsuiting

belangrijker is

dan normen en waarden.

Welkom, in een land

vol tolerantie.

Waar iedereen zichzelf mag zijn,

tenzij je anders bent.

Welkom, in een land

waar religie geen rol speelt,

totdat je een hoofddoek draagt

en knielt voor Allah.

Welkom, in een land

vol van eerlijke leugens.

Waar we voor elkaar klaarstaan,

tenzij jij meer krijgt dan ik.

Welkom, in jouw beloofde land.

Waar je eigenlijk niet welkom bent,

omdat we hier vol zijn

van onszelf.

Catharina den Dekker

25

De Grote Kerk nu én in de toekomst

In 1986 is bij opgravingen onder het koor van de huidige Grote Kerk muurwerk van tufsteen aangetroffen, dat uit de dertiende eeuw stamt. Het gaat dan om een Romaans koor met een opmerkelijk ruime halfronde apsis uit de twaalfde eeuw. Uit archeologische gegevens kan met grote zekerheid geconcludeerd worden dat de kapel, genoemd in een oorkonde die in 1122 vervaardigd is, een voorloper van de Grote Kerk is geweest. Kortom de Dordtse Dom bestaat al zo'n 900 jaar (en wellicht nog langer). Terugkijken is mooi en leerzaam, maar het is zeker belangrijk ook de toekomst voor ogen te houden. In de komende tijd wordt (weer) nagedacht over de toekomst van de Grote Kerk. Zo is er aan de hand van een checklist een 'visitatie' geweest, waarbij met name gekeken is naar de Grote Kerk als toeristische trekpleister. Het gaat dan om de bewegwijzering naar de kerk, de informatievoorziening, het assortiment in de winkel, enzovoort. Van de bevindingen uit deze 'visitatie' is een rapport gemaakt. Eind augustus is daar een eerste bespreking over in kleine kring. De bedoeling is dat het daarna in groter verband wordt gepresenteerd en besproken. Hoe dit dan gaat en met wie, wordt besproken in de vergadering van de coördinatiecommissie. We komen zeker op dit onderwerp terug. De Grote Kerk is echter niet alleen een toeristische trekpleister, maar al sinds de twaalfde eeuw een Godshuis en bijna 29 jaar een Citykerk. De Grote Kerk Gemeente wil een open kerk blijven en iets meegeven aan de bezoekers van de kerk. Dit aspect wordt daarom zeker meegenomen in mogelijke plannen die worden opgezet naar aanleiding van de 'visitatie'. Verder wordt is er nagedacht over aanpassingen van de ontvangstruimte/entree. Dit project kan nog enige tijd duren, gezien alle eisen die door verschillende instanties naar voren worden gebracht en de kosten die daar mee gemoeid zijn. Maar naast alle plannen gericht op de toekomst loopt het seizoen 2016 'gewoon' door en op de agenda voor de komende tijd staan nog de 'Open Monumentendagen' in Dordrecht op 10 en 11 september. Daarna het 'Bachfestival' op 12 tot en met 24 september. Op 22 en 23 september speelt, als onderdeel van het 'Bachfestival', het gezelschap 'Hollands Diep' de muziektheatervoorstelling Beeldenstorm in de Grote Kerk. De 'Kerstmarkt Dordrecht' is op 16, 17 en 18 december 2016. Deze activiteiten vragen ook veel inzet van de vrijwilligers, en nieuwe vrijwilligers blijven daarom welkom.

26

Wilt u zich inzetten in de Grote Kerk, neem dan contact op met Frits Hiemstra, telefoon (078) 613 76 50. Van alle activiteiten in de Grote Kerk blijft u op de hoogte door middel van de site www.grotekerk-dordrecht.nl en de wijkbrieven.

Doet u mee met de Vrienden?

Schrijven dat de Grote Kerk mooi en belangrijk is en het behouden waard, is

preken voor eigen parochie voor de ontvangers van deze wijkbrief. Velen die

geen lid zijn van deze gemeente, zeg maar de meeste burgers van onze

regio, zijn het echter ook eens met deze lof voor de Grote Kerk. De

'Vereniging van Vrienden van de Grote Kerk' te Dordrecht, hierna te noemen:

de Vrienden, is er voor iedereen, die via de verenigingsstructuur een bijdrage

willen leveren aan de Grote Kerk.

De Grote Kerk staat er goed voor en is met meer dan 100.000 bezoekers per

jaar bijna de grootste trekpleister van Dordrecht. Dit monument levert

daarmee een grote bijdrage aan Dordrecht en omgeving. Het is heel

bijzonder dat dit zonder subsidie mogelijk is, vooral dankzij de vele

vrijwilligers en giften. De Vrienden willen dat dit zo blijft, maar dat gaat niet

vanzelf. Vrijwilligers en giften moeten steeds opnieuw geworven worden.

Daarbij komt dat de financiële reserve die de 'Stichting Behoud Grote Kerk'

heeft door huidige rentestand nauwelijks rendement oplevert. Dit is

vergelijkbaar met de situatie bij de pensioenfondsen, waarover zoveel

geschreven wordt.

Ook de Vrienden willen dat de inkomsten van de 'Stichting Behoud Grote

Kerk' op lange termijn voldoende blijven om de uitgaven te dekken, en

denken en werken mee aan initiatieven om de inkomsten te vergroten. Ook

de gemeente Dordrecht denkt daar zo over en zoekt naar mogelijkheden

hierin een bijdrage te leveren. De gemeente kan de Kerk niet subsidiëren

vanwege de scheiding van Kerk en Staat, iets waar alle partijen het mee

eens zijn. Het wordt ook zeer gewaardeerd dat de Grote Kerk van Dordrecht

in eerste plaats een Kerk in de zin van een Godshuis is.

27

Burgemeester Brok op ledenvergadering

De Vrienden hechten zeer aan de constructieve samenwerking tussen alle betrokkenen bij de Grote Kerk. En dat werkt heel goed in de best wel complexe organisatie rond de Grote Kerk, waarin velen met hart en ziel een bijdrage leveren, bij vragen als wie is waar verantwoordelijk voor en wie doet wat. Door verhuizing is er in het bestuur van de Vrienden geen lid meer van de Grote Kerk Gemeente. Samen met de kerkenraad willen we die vacature graag invullen met een bestuurslid dat goed op de hoogte is van het reilen en zeilen van de Grote Kerk Gemeente. De Vrienden hebben in augustus hun nieuwe website gelanceerd. We kunnen zo beter meer mensen voor de Grote Kerk interesseren door de schoonheid en geschiedenis van de Grote Kerk te laten zien en de vele activiteiten beter te presenteren. We willen doorgaan met steunen van initiatieven voor laagdrempelige muziekuitvoeringen en lezingen in en rond de Grote Kerk. De komende jaren wordt herdacht dat de Dordtse Synode 400 jaar geleden plaatsvond, iets dat van wereldwijde betekenis is. De Vrienden willen graag dat de Grote Kerk een belangrijke rol bij deze herdenking speelt met activiteiten voor bezoekers uit de hele wereld.

28

Door samenwerking en de hulp van vrijwilligers hebben de Vrienden ondanks vele activiteiten goed op kosten kunnen besparen en hebben daardoor middelen beschikbaar die de Vrienden graag zorgvuldig besteden aan bestaande en nieuwe initiatieven ten gunste van de Grote Kerk. De Vrienden willen graag dat de lezers van deze Wijkbrief, leden van de Grote Kerkgemeente, ook actief meedoen en meebeslissen in onze vereniging en bij de activiteiten. Als dit u aanspreekt neem vooral contact met ons op. Dit kan via e-mail voorzitter@vriendengrotekerkdordrecht.nl, of telefoon (078) 617 98 52.

Arjan te Raa Voorzitter van de Vereniging van Vrienden van de Grote Kerk te Dordrecht

Diaconaal Aandachts Centrum Het 'Diaconaal Aandachts Centrum' (DAC) zoekt vrijwilligers. Veel van de vrijwilligers die nu actief zijn, zijn al meer dan 10 jaar verbonden aan het centrum. Met plezier, want onderling heerst een vriendschappelijke en collegiale sfeer. Helaas heeft in de voorgaande jaren een aantal van hen om uiteenlopende redenen moeten besluiten te stoppen met dit bijzondere werk. Daarom wordt er gezocht naar nieuwe vrijwilligers! Het DAC is te vinden op de Singel 273. Midden in de stad. Elke dag is het centrum geopend om een welkom te bieden aan sociaal kwetsbare mensen. Het Aandachtscentrum is een initiatief van de kerken in Dordrecht en Zwijndrecht en er werken vrijwilligers uit die kerken vanuit een verlangen om concreet gestalte te geven aan Christus oproep tot barmhartigheid. Wilt u meewerken als vrijwilligers? Neem voor informatie en vragen over de inhoud van het werk van het DAC contact op met mevrouw R. Bansberg, e-mailadres coordinator@aandachtscentrumdordrecht.nl Alvast hartelijk dank!

29

Bezienswaardig 'Onze' Grote Kerk kent veel bezienswaardigheden. Deze zomer trokken ook een aantal kinderen de aandacht; die waren namelijk aan het tekenen in de kerk en de (andere) bezoekers vonden juist hen heel bezienswaardig. De kinderen volgden een cursus bij Sjane de Haan (Kleurpunt) en het is bijzonder hoe zij naar de Grote Kerk kijken én die op papier zetten. Het zicht op de kerk van Linde (8 jaar) is het bekijken waard!

Bachfestival in de Grote Kerk Negen dagen lang (van 16 tot en met 24 september) komt in Dordrecht de rijke wereld van Johann Sebastian Bach (1685-1750) tot leven tijdens meer dan 35 concerten en activiteiten op binnen- en buitenlocaties in de historische binnenstad en in de Drechtsteden. Deze festivaleditie, de eerste onder het artistiek leiderschap van Marieke Grotenhuis, heeft als thema 'Waterwerken' en dat past bij Dordrecht en de Drechtsteden met de Merwedes, de Noord, de Oude Maas en de Kil. In de Grote Kerk zijn er op 6 dagen uitvoeringen in het kader van dit Bachfestival. Op 17 september wordt het festival in onze Grote Kerk geopend door een nieuw werk, Sanctuary (Heiligdom) geschreven door de de Amerikaans/Nederlandse componist David Dramm. Hij heeft zich laten inspireren door het instrumentarium, de ruimte en de geschiedenis van de Dordtse Grote Kerk en Dramm gebruikt het totale instrumentarium van de kerk, dus de 3 (!) orgels: het Bach-orgel, Kam-orgel én het kabinetorgel, plus beiaard, plus elektronica en dans. Niet alleen de instrumenten maar ook de kerk zelf met zijn rijke resonance is een belangrijk onderdeel van de compositie. Sanctuary start buiten, bij het luisteren naar de beiaard, verplaatst zich naar het Bach-orgel en neemt daarna een verrassende eigenwijze route door de kerk. Dansers nemen het publiek mee in de

30

uitgecomponeerde klankroute die op elke plek een andere ervaring zal geven. Origineel orgelwerk van J.S. Bach zal niet ontbreken. David Dramm maakt soepel één grote vorm waarin oude en nieuwe muziek als gelijken naast elkaar staan. Op 18 september is van 14.30 tot 15.40 uur Leo van Doeselaar op het Bach-orgel te horen in het programma Koralen uit de diepe zee I, terwijl om 20.00 uur een concert start van Johanette Zomer, Bart Schneemann en het 'Tulipa Consort' met werken van onder andere Bach en Händel. Op de dag daarna, 19 september, verzorgt tussen 13.00 en 17.00 uur Leo van Doeselaar een masterclass op het Bach-orgel met aansluitend tot 18.00 uur een Speedmasterclass met dezelfde organist. Op 22 september staat op het programma Koralen uit de diepe zee II met Matthias Havinga als organist. Op 22 en 23 september (beide dagen aanvang 21.30 uur) speelt het Dordts muziektheatergezelschap Hollands Diep de voorstelling Beeldenstorm. De historische beeldenstorm brak 450 jaar geleden in heel Europa uit. Het fenomeen beeldenstorm is nooit uit onze samenleving verdwenen: overal, waar een regime – kerkelijk of wereldlijk – maar één waarheid toestaat en waar andere ‘waarheden’ met geweld worden onderdrukt, slaan mensen op de vlucht. De muziektheatervoorstelling Beeldenstorm is gebaseerd op hedendaagse associaties, stelt opnieuw vragen en trekt het geheel naar de hedendaagse samenleving. Heel actueel dus! De nieuwe compositie van Peter-Jan Wagemans is een belangrijk muzikaal uitgangspunt; zij speelt met de ruimte van de Grote Kerk en een diep gevoelde verwantschap met de muziek van J.S. Bach. Een muzikaal spel van vraag en antwoord ontstaat door fragmenten uit koralen of cantates te gebruiken na elke scène. Het toneel is de magistrale Grote Kerk van Dordrecht. Het publiek bevindt zich middenin de scène, de musici, acteurs en zangers spelen op allerlei plekken in de kooromgangen van de kerk. Overal is alles hoorbaar en iedere plek brengt een andere en bijzondere klankervaring met zich mee. Tot slot is op 24 september Koralen uit de diepe zee III geprogrammeerd. Een 'thuiswedstrijd' voor Cor Ardesch! Een zinderend festival door fantastische musici! Kijk voor (andere) locaties, toegangsprijzen en verdere informatie in de dag- en weekbladen en op www.bachfestivaldordrecht.nl.

Bron: www.bachfestivaldordrecht.nl

31

Rooster kerkdiensten Grote Kerk Gemeente 04-09 10.30 uur ds. J.P. Kraaijeveld uit Zwijndrecht 11-09 10.30 uur ds. P.L. Wansink 19.00 uur ds. P.L. Wansink, muziekvespers, met medewerking

van De Witt Academy onder leiding van Yvonne Peters. De Witt Academy is onderdeel van de muziekcultuur in ons eigen Dordrecht. We zijn blij dat deze musici in 2016 een bijdrage willen leveren aan de serie vespers in de Grote Kerk.

18-09 10.30 uur ds. P.L. Wansink, dienst van Schrift en Tafel met

medewerking van ‘Sura Cantat' onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes. 25-09 10.30 uur ds. P.L. Wansink, themadienst, koffie drinken na

de dienst. Deze dienst staat in het teken van het justitiepastoraat. Sinds 1 juli is ds. Jan Kraaijeveld als pastor/predikant verbonden aan de penitentiaire inrichting te Dordrecht. Hij zal samen met ds.

Wansink deze dienst leiden, zie het artikel over deze dienst op bladzijde 7/8/9.

19.00 uur ds. P.L. Wansink, gezongen vespers. In deze vespers zal het ensemble voor oude muziek ‘Carminis Consort’ werken van Claudio Monteverdi ten gehore brengen.

02-10 10.30 uur ds. P.L. Wansink, startdienst, koffie drinken na de dienst.

Met medewerking van ‘Sura Cantat' onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes. 09-10 10.30 uur ds. P.L. Wansink 19.00 uur ds. P.L. Wansink, gezongen vespers. Het Trio

Ammicare verleent medewerking aan deze gezongen vespers: Anneke Bliek-Monsma, sopraan, Annemarie Verburg, mezzo sopraan en Pieter van Breugel, alt. De vespers staan in het teken van de overgang naar de herfst, als het kerkelijk jaar iets meer ‘verstilt’.

16-10 10.30 uur ds. C. Schreuder uit Maassluis 23-10 10.30 uur ds. P.L. Wansink, doopdienst, koffie drinken na de

dienst.

32

30-10 10.30 uur ds. P.L. Wansink, oogstdankdienst, zie ook bladzijde 10/11.

19.00 uur ds. P.L. Wansink, gezongen vespers. Met medewerking van 'Cappella Breda' onder leiding van Daan Manneke.

06-11 10.30 uur ds. P.L. Wansink 13-11 10.30 uur ds. mw. C. van der Leest uit Scheveningen 20-11 10.30 uur ds. P.L. Wansink, laatste zondag van het kerkelijk

jaar, dienst van Schrift en Tafel, met medewerking van ‘Sura Cantat' onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes. 19.00 uur ds. P.L. Wansink, gezongen vespers. Uitgevoerd wordt het Requiem van W.A. Mozart door het 'Laurens Kamerkoor' en solisten onder leiding van Gabor van Os. Het requiem van Mozart behoeft nauwelijks introductie. We zijn trots dat het 'Laurens Kamerkoor' dit laatste werk van Mozart uitvoert in de Grote Kerk en dat op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, eeuwigheidszondag.

33

Van de redactie Voor u ligt een Startkrant, maar dan wel in het formaat van een Wijkbrief. In het verleden is er voor gekozen om die Startkrant in een apart formaat uit te geven, maar dat geeft toch problemen met de opmaak. Daarom een Startkrant, die we - gezien het formaat - gewoon Wijkbrief noemen, waar alle informatie over het kringwerk in de komende maanden in staat. En dat bent u ook gewend! Bijgevoegd is ook een Informatieblad. Er zijn vanaf januari veel wijzigingen geweest in de gegevens (andere samenstelling, adressen, enzovoort) en in overleg met de kerkenraad is afgesproken u tussentijds een geactualiseerd Informatieblad te bezorgen. Beide (de Wijkbrief en het Informatieblad) zijn handig om te bewaren. Helaas was het drukwerk van de laatste Wijkbrief (20e jaargang, nummer 2) bepaald niet optimaal. Dat doet afbreuk aan de leesbaarheid en is niet professioneel richting onze adverteerders. Er is contact geweest met het SSKW en we verwachten dat deze uitgave er goed uit zal zien. Heeft u toch klachten, geef die dan a.u.b. door!

Namens de redactie, Chiel Verwaal

Redactieleden: Manon Kerkveld, Kinkelenburg 206, Dordrecht, (078) 617 68 05 Martha Quarré, Aletta Jacobs-erf 214, Dordrecht, (078) 616 12 16 Corry Verbrugge, Abbekesdoel 81, 2971 VD Bleskensgraaf, (088) 616 77 88 Chiel Verwaal, Cronjéstraat 22, Dordrecht, (078) 613 12 23 E-mail redactie: wijkbriefgrotekerk@yahoo.co.uk

Planning wijkbrief 2016 deadline kopij bezorging 11 november 25 november

34

Wetenswaard predikant: ds. P.L. Wansink, Kilwijkstraat 1, 3311 WN Dordrecht, (078) 645 93 61, 06 52 05 22 43, wansinkp@planet.nl voorzitter wijkkerkenraad: mevrouw J.L. Mostert-van Houwelingen, Baanhoek 72, 3361 GL Sliedrecht, (0184) 425051, liannemostert81@gmail.com pastoraal werker: mevrouw A.E. de Waard, Louise de Colignylaan 57, 2983 TT Ridderkerk, 06 36 20 31 37 ouderling-scriba / postadres wijkkerkenraad: mevrouw P.E. van der Hum, Soembastraat 63, 3312 HT Dordrecht, 06 22 35 12 90

penningmeester wijkkas: P.J. Visser, Noordzijde 9, 2969 AP Oud Alblas, (0184) 693 634. Bankrekeningnummer wijkkas NL37 INGB 0000 6573 05, t.n.v. Wijkraad 1 der Hervormde Gemeente

diakonale aanspreekpunten voor wijk 1: Arnout van Delden, Kees Boekelaan 3, 3312 KH Dordrecht, (078) 614 04 70, en Joke Lingen-Baars, Beukmolen 166, 3352 AG Papendrecht, (078) 615 38 80 De wijkkas

Uit dit eigen spaarpotje van de wijk worden veel wijkgebonden uitgaven gedaan, zoals de zondagse liturgie, maar bijvoorbeeld ook deze wijkbrief. Een bijdrage voor de wijkkas is daarom te allen tijde welkom, het gironummer vindt u elders op deze pagina. Collectebonnen

Verkrijgbaar op het Kerkkantoor, Gravensingel 19, Dordrecht, (078) 616 00 07 en te bestellen via bankrekeningnummer NL05 ABNA 0508 0243 90 t.n.v. Kerkvoogdij Hervormde Gemeente Dordrecht. Ook voor een abonnement op de kerkbode, Kerk op Dordt kunt u zich bij het Kerkkantoor aanmelden. Openingstijden: maandag en dinsdag van 9-12 uur. Contactdienst Grote Kerk Gemeente

Contactpersoon van de Contactdienst is mevrouw J. Tholenaars, Octant 277, 3328 SV Dordrecht telefoon 06 38 75 74 28, e-mail jannytholenaars@gmail.com. Penningmeester is mevrouw J.H. Buijzert-Kleiberg, Beekenstein 94, 3328 ZD Dordrecht. Het bankrekeningnummer van de Contactdienst Grote Kerk is NL27 INGB 0663 4759 45 t.n.v. de penningmeester. Website Grote Kerk: www.grotekerk-dordrecht.nl E-mailadres Werkgroep PR: prcommissiegrotekerk@gmail.com

V E R S T E G E N Accountants en adviseurs

W W W . V E R S T E G E N A C C O U N T A N T S . N L

Ons kantoor in Dordrecht is gevestigd aan de Noordendijk 189, Postbus 574

3300 AN DORDRECHT 078-6481555. E-mail: info@verstegenaccountants.nl

Administratieve- en fiscale advisering

Controle van de jaarrekening

Verzorgen van financiële administraties

Verzorgen van salarisadministraties

Persoonlijke aandacht en betrokkenheid