Guideline for research in BSL-2 papawee · LOGO Guideline for research in BSL‐2 PapaweeSookdee, M.Sc. 1 Content 1.Biosafety 2.Biosafety cabinet ... BSC Class I : ป้องกันผปฏู้ิบตัิงานและส

LOGO

Guideline for research in BSL‐2Papawee Sookdee , M.Sc.

1

Content

1.Biosafety

2.Biosafety cabinet

3.Biosafety level

2

4.Waste handling & Disposal

Biosafety

หลกการ มาตรการ และการปฏบตเพอปองกนอนตรายจากชววตถอนตราย(biohazard materials) สผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอมแบบไมตงใจ(unintentional exposure)

3

Biosafety cabinet

ตชวนรภย (biosafety cabinet) หมายถง ตทไดรบการออกแบบเปน พเศษ สาหรบปองกนผปฏบตงานอนตรายทเกดจากการทดลองหรอวจยทางชววทยา รวมทงปองกนอนตรายทจะแพรออกไปสสงแวดลอมภายนอก

4

Biosafety level

ระดบความปลอดภยทางชวภาพ (biosafety level) หมายถง ระดบความปลอดภยทางชวภาพในการทางานทมการใชสงมชวตดดแปลงพนธกรรม (genetic-modified organisms) เชอจลนทรยกอโรค (infectious agents) และ แมลงพาหะ (arthropod vector) โดยใชในสภาพควบคม

ทงน ในบางประเทศ ระดบความปลอดภยทางชวภาพมความหมายเดยวกบระดบสภาพควบคม

5

Institutional Biosafety Committee

คณะกรรมการดานความปลอดภยทางชวภาพระดบสถาบน (Institutional Biosafety Committee, IBC)

หมายถง คณะกรรมการทสถาบนหรอหนวยงาน แตงตงขนเพอทาหนาทพจารณา ใหคาแนะนา และตรวจสอบการดาเนนงาน หรอ โครงงานวจยทเกยวของกบเทคโนโลยชวภาพสมยใหม พนธวศวกรรม เชอจลนทรย กอโรค (infectious agents) แมลงพาหะ (arthropod vector) ใหเปนไปตาม แนวทางปฏบตความปลอดภยทางชวภาพ

6

ประเภทของงานวจย งานวจยทเกยวกบเชอจลนทรยกอโรค (infectious agents) สงมชวต ดดแปลง

พนธกรรม (genetic-modified organisms) และแมลงพาหะ (arthropod vector) แบงไดเปน 4 ประเภทตามระดบความเสยง ไดแก

งานประเภทท 1 การวจยและทดลองทไมมอนตราย งานประเภทท 2 การวจยและทดลองทอาจเปนอนตรายในระดบตาตอผ

ปฏบตงานในหองทดลอง ชมชน และสงแวดลอมงานประเภทท 3 การวจยและทดลองทอาจมอนตรายตอผปฏบตงานในหอง

ทดลอง แตอาจเปนอนตรายในระดบตาตอชมชนและ สงแวดลอม หรอเกยวกบการรกษาผปวยโดยการดดแปลง พนธกรรม หรอการวจยทอาจมอนตรายในระดบทยงไม เปนททราบแนชด

7

งานประเภทท 4 การวจยและทดลองทอาจเปนอนตรายระดบรายแรงตอ ผปฏบตงานในหองทดลอง ชมชนและสงแวดลอม และ/ หรอขดตอศลธรรม จะไมไดรบอนญาตใหดาเนนการ กจกรรมวจยเหลาน ไดแก

1) งานวจยทไมมมาตรการ และ/หรอขอมลทใชในการ พสจนและควบคมปองกนในเชงวทยาศาสตรอยาง ชดเจน

2) งานวจยและทดลองทมงเนนผลตสงมชวตกอโรค และ/หรอ สารพษ เพอเปาหมายทางสงคราม และ การทาลายลางเผาพนธมนษย

3) งานวจยทดลอง ทมงจะดดแปลงพนธกรรมของมนษย ดวยเทคนคทางพนธวศวกรรม ทไมไดมวตถประสงค ในการรกษาความผดปกตทางพนธกรรม

8

ประเภทของงานวจย

Biological Safety Cabinet

9

Biological Safety Cabinet

10

ออกแบบเพอใชงานกบสงทเปนอนตราย (Biohazardous Agents/Material) เชน เชอไวรส แบคทเรย รวมถงสารเคมบางอยาง โดยอาศยการกรองของ HEPA Filter ใหไดอากาศทสะอาด (Clean Particle-Free Air) ในพนททางาน โดยทวไปตปลอดเชอประเภทนมความสามารถในการปองกนขณะใชงาน ดงน

1.ปองกนผปฏบตงานจากงานหรอผลตภณฑทเปนอนตรายภายในตปลอดเชอ (Personnel Protection)

2.ปองกนงานหรอผลตภณฑจากการปนเปอน (Cross Contamination) กบสงแปลกปลอมตางๆภายนอก (Product Protection)

3.ปองกนสภาพแวดลอมภายนอก (หรอภายในหองทเครองตงอย) จากงานหรอผลตภณฑทเปนอนตรายภายในพนททางาน

HEPA Filter มความสามารถในการ

กรองอนภาคตางไดเลกถงขนาด 0.3 ไมครอน

หากเปนชนดทมประสทธภาพ 99.99% จะหมายความวา ทกๆ 10,000 รเลก จะม 1 รใหญทอนภาคขนาด 0.3 ไมครอนสามารถหลดเลดรอดออกไปได

11

High Efficiency Particulate Arresting filtersOr High Efficiency Particulate Air

12

Mechanisms of HEPA Filter

https://www.cowaymega.com/what-is-a-hepa-filter/

Biological Safety Cabinet Class I

13

BSC Class I : ปองกนผปฏบตงานและสงแวดลอมเทานน (Personnel and Environment Protection Only)

1. อากาศจากภายนอกถกดดผานพนททางานภายในเครอง โดยกรองโดยแผนกรอง HEPA Filter ทอยดานบนของเครองแลวจงถกปลอยออกภายนอก โดยงานหรอผลตภณฑจะไมไดรบการปองกนจากสงปนเปอนภายนอกใดๆทงสน (อากาศจากภายนอกพดผานผลตภณฑโดยตรง โดยไมไดถก HEPA Filter กรองใหเปนอากาศแตอยางใด)

2. ผปฏบตงานไดรบการปองกนจากงานทเปนอนตรายตางๆ เนองจากอากาศจากภายนอกจะถกดดผานเขาไปในพนททางาน ทาใหสงอนตรายเหลานนไมสามารถวงสวนทางออกมาทาอนตรายกบผปฎบตงานได (Personnel Protection)

14http://biologicalsafetycabinet.com/class-i-biosafety-cabinet-airflow.html

3. ตปลอดเชอชนดนมลกษณะการทางานเหมอนกบตดดควน (Fume Hood) แตจะแตกตางกนทตปลอดเชอนมการตดระบบการกรองดวย HEPA Filter ทาใหสามารถปองกนสงแวดลอมภายนอกไดดวย (โดยปกต ในตดดควนจะไมมการตด HEPA Filter)

Biological Safety Cabinet Class I

15

BSC Class II : ปองกนผปฏบตงาน ผลตภณฑและสงแวดลอม (Personnel, Product and Environment Protection) อากาศจากภายนอกถกดดเขาไปในเครองผานรตระแกรงดานหนา (Front Perforation) โดยไม

ผานพนททางานดานใน เขาไปดานหลงเครองและถกกรองโดย HEPA Filter ทดานบนของเครอง กลายเปนอากาศสะอาด (Clean Particle-Free Air) พดลงมาภายในพนททางาน การหมนเวยนของอากาศลกษณะนทาใหผลตภณฑหรองานทกาลงทาอยถกปองกนจากสงปนเปอนภายนอก (Product Protection)

เหมาะสาหรบงานทเกยวของในระดบ Biosafety Level 1, 2 และ 3 ตปลอดเชอชนดนเปนทนยมและใชงานอยางแพรหลาย เนองจากความสามารถในการปองกน

ทครอบคลมตงแตผปฏบตงาน ผลตภณฑ และสงแวดลอม

Biological Safety Cabinet Class II Class II Type A2 Biological Safety Cabinet

16http://biologicalsafetycabinet.com/class-ii-type-a2-biosafety-cabinet-airflow.html

1. โดยมากทศทางของอากาศจะเปนแนวดงวงผานจากดานบนของพนททางานลงมาดานลาง (Vertical Unidirectional Airflow)

2. อากาศทวงผานพนททางานแลวจะกระจายออกเปนสองสวนวงตรงไปทรตะแกรงดานหนาและหลงเครอง (Front andRear Air Grills) โดยไมมสวนทเลดรอดออกมาทาอนตรายตอผปฏบตงานไดเลย (Personnel Protection)

17http://biologicalsafetycabinet.com/class-ii-type-b2-biosafety-cabinet-airflow.html

Class II Type B2 Biological Safety Cabinet

ความแตกตางระหวาง Sub-type ตางๆ ของ Class II ขนอยกบปรมาณของอากาศทไหลเวยนกลบเขาส working area

18

ปองกนผปฏบตงาน ผลตภณฑและสงแวดลอม (Personnel, Product and Environment Protection)

เหมาะสาหรบงานทเกยวของในระดบ Biosafety Level 1, 2, 3 และ 4

ถอเปนตปลอดเชอทมระดบความปลอดภยสงสด และเหมาะกบงานทเกยวของกบเชอทเปนอนตรายมากทสด โดยจะเหนไดจากการมตวกลางปองกนระหวางผปฏบตงานกบผลตภณฑโดยตรง (Physical Barrier) เชน ชองสวมถงมอ เปนตน

ขณะใชงานเครอง แรงดนภายในพนททางานจะอยในสภาพ Negative Pressure เมอเทยบกบภายนอกเพอปกปองการแพรกระจายของสงอนตรายออกมาภายนอก

Biological Safety Cabinet Class III

Class III Biological Safety Cabinet

19http://biologicalsafetycabinet.com/class-iii-biosafety-cabinet-airflow.html

โ ด ย ม า ก ม ก ม ก า ร ใ ช HEPA Filter สองตวตอแบบอ นกรม เ พ อ เ พ มความสามารถในการกรองและปองกนสงอนตรายทจะเลดรอดสภายนอก

Selection of a Biological Safety Cabinet

20

Biosafety levels

21

Biosafety levels

ระดบความปลอดภยทาง ชวภาพของหองปฏบตการ เ พอความปลอดภยของผทาการวจยและทดลอง และลดความเสยงจากเชอ จลนทรยกอโรค สงมชวตดดแปลงพนธกรรมหรอเเมลงพาหะ ทอาจเลดลอดสสงแวดลอม

จงไดมการจดทาระบบการปองกนอนตรายทางชวภาพทมการระบถงขอพงปฏบตในขณะปฏบตงานเพอปองกนอนตราย และเครองมอทเกยวของกบระบบความปลอดภยทางชวภาพ (biosafety levels) โดยสามารถแบงออกเปน 4 ระดบ

22

Biosafety level 1 ระบบความปลอดภยทางชวภาพของหองปฏบตการระดบ BSL1 สามารถ ใชไดกบ

การวจยและทดลองเชอจลนทรยทไมกอใหเกดโรค หรอสงมชวตดดแปลงพนธ กรรมประเภทท 1 ซงมอนตรายในระดบตาทสดตอผปฏบตงานและสงแวดลอม

หองปฏบตการทใชระดบความปลอดภยทางชวภาพ BSL1 น ไมจาเปนตองแยกออกจาก หองทวไปภายในอาคาร การทางานจะทาบนโตะปฏบตการทวไป โดยไมจาเปนตองใชอปกรณพเศษใดๆ

บคลากรในหองปฏบตการควรไดรบการฝกฝนเทคนคทาง จลชววทยาและวทยาศาสตรอนๆ ทเกยวของ

สงสาคญทตองมในหองปฏบตการ ระดบ BSL1 นไดแก โตะปฏบตการ อางลางมอ อปกรณวจยและเทคนคทางจล ชววทยาทวไป

23

BSL1

มาตรฐานทวไปในการดาเนนงานระดบความปลอดภยทางชวภาพ 1. มการจากดผเขาออกหองปฏบตการ2. ตองทาความสะอาดพนทปฏบตการอยางนอยหนงครงตอวน และ หลงจาก

สารเคมหกหลน 3. หามใชปากในการดดสารละลายโดยตรงดวย Pipette 4. หามรบประทานอาหาร ดม สบบหร และเสรมสวยในพนทหองปฏบตการ 5. ตองลางมอภายหลงจบตองสารเคม สงมชวตดดแปลงพนธกรรมหรอ

สตวทดลอง และกอนออกจากหองปฏบตการ

24

Biosafety level 1 BSL1

มาตรฐานทวไปในการดาเนนงานระดบความปลอดภยทางชวภาพ 6.ตองระวงมใหเกดการฟงกระจายตลอดกระบวนการหรอวธทใชในการ วจย

ทงหมด ในกรณจาเปน ตองใหมการฟงกระจายนอยทสด 7.ดแลและใหความสนใจเกยวกบสขอนามยในหองปฏบตการ มการ จดการ

สงอานวยความสะดวกตางๆ เชน อางลางมอ เปนตน และควรสวมใสชดท ใชปองกน เชน เสอกาวน ถงมอ เพอลดความเสยงในการสมผสเชอจลนทรยเเละสงมการจากดผ เขาออกหองปฏบตการมชวตดดแปลงพนธกรรม

8. ตองลดการปนเปอนของเสยทงทเปนของแขงและของเหลวกอนนา ไปทง

25


มาตรการพเศษ1. วสดใดๆ ทมการปนเปอน ตองมการลดการปนเปอนกอนนาออกจาก

หองปฏบตการ โดยใสในภาชนะทปองกนการหลดรวและมฝาปดมดชด 2. ควบคมไมใหมแมลงและหนในหองปฏบตการ3. หามนาสตวหรอพชและสงของทไมเกยวของกบงานวจยและทดลองเขาไป

ในหองปฏบตการ

26


อปกรณทใชควบคมระดบความปลอดภยทางชวภาพ BSL1ควรมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลไดแก เสอคลมปฏบตการ ถงมอ

และรองเทาทหมทงเทา เปนอยางนอย

27

ภาพจาก https://www.sigmaaldrich.com/labware/safety.html

Personal Hygiene

Aseptic Technique and Contamination Control


1.หองปฏบตการตองไดรบการออกแบบทงายตอการทาความสะอาด หนาตางทสามารถมองเหนคนทอยขางในหองปฏบตการได

2.โตะปฏบตการตองทนน า กรด ดาง สารตวทาละลายอนทรย และ ความรอนระดบปานกลาง

3.เฟอรนเจอรในหองปฏบตการจะตองมนคง แขงแรง และมพนทระหวาง โตะปฏบตการ ต และอปกรณตางๆ เพอใหสามารถทาความสะอาดได

4.ตองมอางลางมอ ทลางตา (eye washer) เเละทลางตว (bodyshower) ในหองปฏบตการหรอบรเวณหองปฏบตการ

28


5.หองปฏบตการทมการเปดหนาตาง ควรมการปองกนแมลงตางๆ มใหเขามาในหองปฏบตการ 6.มเกาอทางานทมลกษณะเหมาะสมกบการปฏบตงาน ทาดวยวสดทไมดดซบของเหลวและทาความสะอาดไดงาย 7.มหองหรอพนทรวบรวมจดเกบขยะตดเชอทปองกนการปนเปอนเชอโรค

สงอานวยความสะดวกในหองปฏบตการ BSL1

29

Biosafety level 1, BSL1

ระบบความปลอดภยทางชวภาพของหองปฏบตการระดบ BSL2 ใชกบ การวจยและทดลองเกยวกบเชอจลนทรยทกอโรคโดยเฉพาะโรคตดตอทางเลอด ทาง ปากและทางผวหนง สงมชวตดดแปลงพนธกรรม ประเภทท 1 และประเภทท 2 หรอ บางลกษณะของงานประเภทท 3 ซงมความเสยงอยในระดบตาถงปานกลาง

30

Biosafety level 2 BSL 2

Essential biosafety equipment

1.Biological safety cabinets, to be used whenever:— infectious materials are handled; such materials may be centrifuged in the open laboratory if sealed centrifuge safety cups are used and if they are loaded and unloaded in a biological safety cabinet

31


2.Autoclaves to decontaminate infectious materials.

3.Training ; Human error and poor technique can compromise the best of safeguards to protectthe laboratory worker. Thus, a safety-conscious staff, well informed about therecognition and control of laboratory hazards, is key to the prevention of laboratory acquired infections, incidents and accidents. For this reason, continuous in-service training in safety measures is essential.

An effective safety programme begins with the laboratory managers, who should ensure that safe laboratory practices and procedures are integrated into the basic training of employees.

32

Biosafety level 2

มาตรฐานทวไปในการดาเนนงานระดบความปลอดภยทางชวภาพ ตองปฏบตตามขอกาหนดของ BSL1 โดยมขอกาหนดเพมเตมในเรองการ

ดแลหองปฏบตการใหเปนไปอยางเขมงวดมากกวา BSL1และตองมการรายงานความกาวหนาจากการศกษาวจยเชอจลนทรยเเละสงมชวตดดแปลงพนธกรรมตอ IBC อยางสมาเสมอ

33


มาตรการพเศษสาหรบหองปฏบตการ BSL 2 ใหปฏบตตามขอกาหนดของBSL 1 โดยมขอกาหนดเพมเตมไดแก หวหนางาน/โครงการตองเปนผรบผดชอบทกอยางในการปฏบตการ รวมถง รบผดชอบตอ

เหตการณทเกดขนและตอบคคลในหองปฏบตการ หวหนางาน/โครงการ ตองสราง กาหนด วางนโยบายและวธการ ดาเนนการ โดยบคลากรใน

หองปฏบตการตองไดรบคาแนะนาเกยวกบอนตรายและสง ทตองทากอนเขาสหองปฏบตการ หรอหองสตวทดลอง เชน การฉดวคซน เปนตน

หองปฏบตการตางๆ ตองมปายเครองหมายชวภยสากล บนประตเพอ แสดงระดบของการปองกนและควบคมภายในหอง และแสดงถงวธการดาเนนงาน ตามระดบของการปองกนและควบคมของหองปฎบตการ (จดทาโดย IBC) ทงน รวมไปถงอปกรณตางๆ เชน ตแชแขง และตเกบของอนๆ ทเกยวของกบเชอจลนทรย เเละการใชสาร DNA ทไดรบการดดแปลงพนธกรรม โดยมเครองหมายชวภยสากล (universal biohazard symbol)

34


AccessThe international

biohazard warning symbol and sign must be displayed on the doors of the rooms where microorganisms of Risk Group 2 or higher risk groups are handled.

35


Only authorized persons should be allowed to enter the laboratory working areas. Laboratory doors should be kept closed. Children should not be authorized or allowed to enter laboratory working areas. Access to animal houses should be specially authorized. No animals should be admitted other than those involved in the work of the

laboratory

36


Personal protection1. Laboratory coveralls, gowns or uniforms must be worn at all times for work in the

laboratory.2. Appropriate gloves must be worn for all procedures that may involve direct or

accidental contact with blood, body fluids and other potentially infectious materials or infected animals. After use, gloves should be removed aseptically and hands must then be washed.

3. Personnel must wash their hands after handling infectious materials and animals,and before they leave the laboratory working areas.

4. Safety glasses, face shields (visors) or other protective devices must be worn when it is necessary to protect the eyes and face from splashes, impacting objects and sources of artificial ultraviolet radiation.

37


Personal protection5. It is prohibited to wear protective laboratory clothing outside the laboratory, e.g.in

canteens, coffee rooms, offices, libraries, staff rooms and toilets.6. Open-toed footwear must not be worn in laboratories.7. Eating, drinking, smoking, applying cosmetics and handling contact lenses is

prohibited in the laboratory working areas.8. Storing human foods or drinks anywhere in the laboratory working areas is

prohibited.9. Protective laboratory clothing that has been used in the laboratory must not be

stored in the same lockers or cupboards as street clothing.

38


Personal protection

39

https://www.dur.ac.uk/chemistry/outreach/dusting/students/practicals/

Procedures1. Pipetting by mouth must be strictly forbidden.2. Materials must not be placed in the mouth. Labels must not be licked.3. All technical procedures should be performed in a way that minimizes the formation

of aerosols and droplets.4. The use of hypodermic needles and syringes should be limited. They must not be

used as substitutes for pipetting devices or for any purpose other than parenteral injection or aspiration of fluids from laboratory animals.

5. All spills, accidents and overt or potential exposures to infectious materials mustbe reported to the laboratory supervisor. A written record of such accidents and incidents should be maintained.

40


Procedures6. A written procedure for the clean-up of all spills must be developed and followed.7. Contaminated liquids must be decontaminated (chemically or physically) before

discharge to the sanitary sewer. An effluent treatment system may be required,depending on the risk assessment for the agent(s) being handled.

8. Written documents that are expected to be removed from the laboratory need tobeprotected from contamination while in the laboratory.

41


อปกรณทใชควบคมระดบความปลอดภยทางชวภาพ BSL2 มตชวนรภย Class l / ll หรอระบบการปองกนตางๆในหองปฏบตการซงใชในกรณดงน

1.เมอตองการใชวธการทมศกยภาพในการจดการ หรอเมอกจกรรมนน กอใหเกดการฟงกระจายขน และอาจรวมถงการปนเหวยง บด เขยา หรอการผสมท ใชระบบคลนความถสง การเปดภาชนะบรรจสารเคมซงมแรงดนภายในแตกตางจาก แรงดนภายนอก การใหสงทดลองหรอปลกเชอแกสตวดวยวธการหยอดจมกหรอให สดดม (intranasal inoculation) และการเกบเนอเยอตดเชอจากสตวหรอไข เปนตน

2.ในกรณทสงมชวตดดแปลงพนธกรรม หรอสารเคมทเกยวของม ปรมาณมากหรอมความเขมขนสง อาจทาการปนเหวยงในหองปฏบตการไดตามปกต แตจะใชตชวนรภยเฉพาะในกรณทมการใช sealed beads หรอ centrifuge safety cups

42


43

ระบบความปลอดภยทางชวภาพของหองปฏบตการระดบ BSL3 ใชกบ การวจยและทดลองเกยวกบเชอจลนทรยกอโรคและสงมชวตดดแปลงพนธกรรม ประเภทท 3 โดยเปนสงมชวตกอโรครายแรงและมโอกาสแพรกระจายผานทางระบบหายใจ

สงทตองจดเตรยมและวธการปฏบตในหองปฏบตการระดบ BSL3 มดงน 1. ขอปฏบตทใชในระดบความปลอดภยทางชวภาพ BSL2 ทงหมด 2.สงทเพมเตมจากหองปฎบตการ BSL2 คอตองมหองพเศษทมระบบ ควบคมการถายเท

อากาศแบบ negative pressure ซงตดตงเครองกรอง HEPA (High Efficiency Particulate Air Filter -HEPA Filter) และควรเปนระบบทสามารถลดการเลดลอดของจลนทรยออกสสงแวดลอมใหมากทสด

3. มระบบการควบคมบคคลผานเขาออกทเขมงวดเปนพเศษ 4.ผปฏบตงานในหองปฏบตการระดบความปลอดภยทางชวภาพ BSL3 ตองผานการ

ฝกอบรมการปฏบตงานในหองปฏบตการระดบ BSL3 มากอน

44


อปกรณทใชควบคมความปลอดภยทางชวภาพในหองปฏบตการ BSL3

1. ตชวนรภย Class I Class II หรอ Class III 2. อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล เชน เสอคลมปองกนพเศษ ถงมอ

หนากาก หรอหนากากหายใจ 3. เครองมอเครองใชในสภาพควบคม (physical containment devices) รวมทง

ภาชนะท ใชปน ตองเปนระบบปดมดชด (centrifuge safety cups) และกรงสตวตามแบบท กาหนด เปนตน

45


สงอานวยความสะดวกสาหรบหองปฏบตการ BSL3 ใหปฏบตตามขอกาหนดของBSL 2 โดยมขอกาหนดเพมเตมไดแก

1. ตองแยกหองปฏบตการออกจากพนทอนๆ ทมคนพลกพลานภายใน อาคาร โดยพนฐานจะตองมประตทางเขาสองชนในการเขาสหองปฏบตการจาก ระเบยงทางเขาระหวางตกหรอพนททตดกน โดยมหองเปลยนเสอผา หองอาบนา และมระบบ airlock อยางสมบรณ

2. พนผวกาแพง พน และเพดานจะตองปองกนนาได เพอใหงายตอ การทาความสะอาด ในพนททมรอยเจาะ ตองอดรอยรวตางๆเพอลดการเลดลอดส ภายนอก

46


สงอานวยความสะดวกสาหรบหองปฏบตการ BSL34. เฟอรนเจอรในหองปฏบตการตองแขงแรง และมพนทระหวางโตะ ต อปกรณตางๆ

เพอใหสามารถทาความสะอาดได5. หองปฏบตการแตละหองตองมอางลางมอ อางลางเทา และขอศอก โดยใหตดตงอปกรณ

ดงกลาวอยใกลกบประตทางออก 6. ตองปดหนาตางในหองปฏบตการ และมการปดผนกขอบหนาตาง 7. ประตทางเขาหองปฏบตการ ควรใชระบบปดเองโดยอตโนมตท ปองกนผทไมเกยวของ

เขาไปในหองปฏบตการได และมระบบบนทกการเขาออกของผ ปฏบตงานในหองปฏบตการ เชน ระบบ key card ระบบ key pad หรอระบบ สแกนลายนวมอ หรอจอตา

8. ภายในหองปฏบตการ ตองมเครองอบฆาเชอดวยไอนาความดนสงเพอใชในการลดการปนเปอน

47


สงอานวยความสะดวกสาหรบหองปฏบตการ BSL39. ตองมทอระบายอากาศทเปนระบบ directional airflow ซงจะ ปลอยอากาศออกส

ภายนอก โดยไมแพรกระจายไปยงบรเวณอนของอาคาร 10. อากาศทปลอยจากตชวนรภย Class II หรอ Class III ออกส ภายนอกโดยตรง จะตอง

ผานระบบเครองกรองอากาศดกฝ นละอองทมประสทธภาพสง เปนพเศษ (High Efficiency ParticalateAir filters – HEPA filters) โดย อากาศอาจมการหมนเวยนภายในหองปฏบตการ จงตองมการตรวจสอบตชวนรภย ทก 12 เดอน เปนอยางนอย

11.มประต 2 ชน (Air-lock fitted with automatic- control doors) ทไมสามารถเปดในเวลาเดยวพรอมกนได

12.ความดนอากาศภายในหองเปนแบบ negative pressure มการไหลไปในทศทางเดยว13.สามารถปดหองเพอทาลายเชอได (Disinfection)

48


49A typical Biosafety Level 3 laboratory(graphics kindly provided by CUH2A, Princeton, NJ, USA). 50

https://sva-architects.com/projects/uc-irvine-bsl-3-laboratory/

ระบบความปลอดภยทางชวภาพของหองปฏบตการระดบ BSL4 สามารถ ใชไดกบการทดลองเกยวกบเชอจลนทรยกอโรครายเเรง สงมชวตดดแปลงพนธกรรม ประเภทท 4 รวมถงการใชสงมชวตทมความเสยงสงสด หรอยงไมทราบระดบอนตราย ทชดเจน ในทางปฏบต ตองใชหลกการ และรายละเอยดของระดบความปลอดภยทางชวภาพ BSL3 เปนพนฐานขนตา

51


สงสาคญทตองจดหาและวธการปฏบตในหองปฏบตการระดบ BSL4 มดงน1. อาคารหรอหองปฏบตการ ควรแยกออกจากอาคารหรอพนทอนอยาง

ชดเจน 2. ขอกาหนดและขอปฏบตในระดบความปลอดภยทางชวภาพ BSL3 ทงหมด 3. ตองเปลยนเสอผากอนเขาหองปฏบตการ 4. มทอาบนากอนออกจากหองปฏบตการ 5. ตชวนรภย Class III

52


การออกแบบหองปฏบตการ สถานทตงหองปฏบตการ ตองอยในอาคารทแยกจาก

สถานทอนทงในประเดนของพนทและรบการไหลเวยนอากาศ

สาหรบผปฏบตงานตองมชดพเศษซงมบรรยากาศแรงดนเปนบวก (Positive pressure suite) เพอแยกออกจากสภาพแวดลอมของหองอยางชดเจน

ตองสามารถนาอปกรณเขาออก เคลอนยายออกจากหองปฏบตการได และควรมการออกแบบสาหรบการขยายพนทในอนาคต

53


54

55

สรปความสมพนธระหวาง ระดบชวนรภย ชนดของหองปฏบตการ วธปฏบต เครองมอดานความปลอดภย

56

ตาราง สรปความสมพนธระหวางระดบชวนรภย ชนดของหองปฏบตการ วธปฏบต เครองมอดานความปลอดภย

57

มาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการจลชววทยาทางการแพทย: http://nih.dmsc.moph.go.th/login/filedata/1.pdf

58

มาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการจลชววทยาทางการแพทย: http://nih.dmsc.moph.go.th/login/filedata/1.pdf

ตาราง สรปความสมพนธระหวางระดบชวนรภย ชนดของหองปฏบตการ วธปฏบต เครองมอดานความปลอดภย

59

ขอแตกตางของระดบความปลอดภยทางชวภาพ

Waste handling & Disposal

60


ขยะตดเชอ

ขยะสารเคม

ขยะทวไป

ขยะซงมเหตอนควรใหสงสยวามหรออาจมเชอโรค

ของเสยจากหองปฏบตการทางชวภาพ ทเกดจากวเคราะห ตวอยางเหลอจาก การวเคราะห หรอวจยตางๆ สารประกอบอนทรย อนนทรย ยา รวมถงวตถอนๆ ทปนเปอนสารเคม ซงสามารถกอใหเกด อนตรายตอสขภาพและสงผลกระทบตอสงแวดลอม

เศษผง เศษกระดาษ เศษพลาสตกและขยะอนๆทไมเขาขายชนดของขยะตดเชอ หรอขยะเคม ทเกดจากการปฏบตงาน

61

การรวบรวมและกาจดขยะ Waste handling & Disposal

ขยะตดเชอ หมายถง ขยะซงมเหตอนควรใหสงสยวามหรออาจมเชอโรค ไดแก - ขยะจากกระบวนการเกบและเพาะเลยงเชอ เชน เชอ อาหารเลยงเชอ จานเลยงเชอ วสดอน

และ เครองมอทใชเพาะเลยงเชอแลว - ขยะทเปนของเหลวหรอสารคดหลง เชน เลอด ปสสาวะ เสมหะ และสารคดหลงตางๆ - ขยะของมคมตดเชอทใชแลว เชน เขม สวนปลายแหลมของมคมของชดใหสารทางหลอด

เลอด ใบมด หลอดแกว กระบอกฉดยาชนดแกว สไลดแผนกระจกปดสไลด - ขยะมลฝอยอนๆ เชน สาล ผากอซ และผาตางๆ ถงมอ ผาปดจมก กระบอกฉดยาพลาสตก

ปเปต ปเปตทป ผากอชหรอทชชททาความสะอาด Hood

62



1. จดใหมภาชนะสาหรบบรรจขยะตดเชอทมสแดงทบแสง มขอความชดเจนวา ขยะตดเชอ 2. แยกขยะตดเชอทแหลงขยะตดเชอนน หามไมใหปนกบขยะชนดอนๆ 3. ขยะตดเชอประเภทของมคม ใหทงลงในภาชนะสาหรบเกบของมคม ทสภาพแขงแรง

ไมมรอย รว มของมคมททงมปรมาณสะสม 3 ใน 4 สวน ของภาชนะ ใหปดฝา และจดใสถงแดงอกชน ทาลาย ดวยวธ autoclave นาน 15 นาท

4.ของเหลวปนเปอนเชอจากการปฏบตงาน ใหเตมนายาฆาเชอทมความเขมขนสดทาย 1 % sodium hypochlorite โดยใช Clorox ทงไวนาน 10 นาท กอนจะเทของเหลวลงทอนาทง

5. ของแขงปนเปอนเชอจากการปฏบตงาน ใหแชนายาฆาเชอทมความเขมขนสดทาย 1 % sodium hypochlorite โดยใช Clorox ทงไวนาน 10 นาท กอนจะเทของเหลวลงทอนาทง แลวนา ของแขงปนเปอนเชอทงลงในถงขยะตดเชอสแดง

63

ขยะตดเชอWaste handling & Disposal

6. นาขยะตดเชอมารวบรวมตามจดทเจาหนาทจดเตรยมไวใหเพอรอการกาจดตามกระบวนการ

7.ในระหวางรอการจดตองกกเกบในภาชนะทมฝาปด 8.ทาการฆาเชอโดยการ นงฆาเชอ (Autoclave) ทอณหภม 121 องศาเซลเซยส แรงดนไอนา

15 ปอนดตอตารางนว โดยใชระยะเวลานง 15 นาท (ทาการนงฆาเชอทกวน จนทรและพฤหสบด) 9.การเคลอนยายขยะตดเชอภายในอาคาร ตองใชรถเขนททาดวยวสดททาความสะอาดงาย

และมอปกรณทาความสะอาดกรณตกหลน 10.ผปฏบตงานเกบและเคลอนยายขยะตดเชอตองมความรเกยวกบขยะตดเชอ และตอง

สวม เครอง ปองกนอนตรายสวนบคคลขณะปฏบตงานทกครง

64



ขยะปนเปอนสารเคม ขยะสารเคม หมายถง ของเสยจากหองปฏบตการทางชวภาพ ทเกดจากวเคราะห ตวอยาง

เหลอจาก การวเคราะห หรอวจยตางๆ สารประกอบอนทรย อนนทรย ยา รวมถงวตถอนๆ ทปนเปอนสารเคม ซงสามารถกอใหเกด อนตรายตอสขภาพและสงผลกระทบตอสงแวดลอม จดใหมภาชนะสาหรบบรรจขยะเคมทมสนาเงนทบแสง มขอความชดเจนวา ขยะเคม แยกขยะเคมทเกดจากการปฏบตงาน หามไมใหปนกบขยะชนดอนๆ สารทสามารถปลอยทงไดเลย ไดแก สารละลายทเปนกลาง คอสารละลายทมคา pH เทากบ 7 ไดแกนาเกลอ

65

ขยะสารเคมWaste handling & Disposal

สยอมเซลลและเมดเลอดทลางออกจากแผนสไลด สารเคมเขมขนทมนาเปนตวทาละลาย โดยมสารเคมละลายอยไมเกน 5 % สารเคมทตองทาใหเจอจางหรอบาบดเบองตนกอนสงกาจดเพอลดความเปนพษ สารละลายกรดและเบส เชน hydrochloric acid, sodium hydroxide เปนตน ตองเจอจางใหต ากวา 1

โมลลตร กอนและหลงเทตองเปดนาตามมาก ๆ formaldehyde หรอ formalin ตองเจอจางใหเปน 0.1 % กอน นาขยะเคมมารวบรวมตามจดทเจาหนาทจดเตรยมไวใหเพอรอการกาจดตามกระบวนการ การเคลอนยายขยะเคมภายในอาคาร ตองใชรถเขนททาดวยวสดททนตอการกดกรอน ม ขนาด

ใหญ มถาดรองเพอกนการรวไหล และมอปกรณทาความสะอาดกรณตกหลน ผปฏบตงานเกบและเคลอนยายขยะเคมตองมความรเกยวกบขยะเคม และตองสวมเครอง ปองกน

อนตรายสวนบคคลขณะปฏบตงานทกครง

66

ขยะสารเคม


ขยะทวไป ขยะทวไป หมายถง เศษผง เศษกระดาษ เศษพลาสตกและขยะอนๆทไมเขาขายชนดของขยะตด

เชอ หรอขยะเคม ทเกดจากการปฏบตงาน จดใหมภาชนะสาหรบบรรจขยะทวไปทมสนาเงนทบแสง มขอความชดเจนวา ขยะทวไป แยกขยะทวไปทเกดจากการปฏบตงาน หามไมใหปนกบขยะชนดอนๆ นาขยะทวไปมารวบรวมตามจดทเจาหนาทจดเตรยมไวใหเพอรอการกาจดตามกระบวนการ ในระหวางรอกาจดมลฝอยทวไป ตองกกเกบในภาชนะทมดชด การเคลอนยายขยะทวไปภายในอาคาร ตองใชรถเขนททาดวยวสดททาความสะอาดงาย และม

อปกรณทาความสะอาดกรณตกหลน ตองทาความสะอาดรถเขน อปกรณในการปฏบตงานอยางนอยสปดาหละครง

67

ขยะทวไปการเคลอนยายขยะชนดตาง ๆ การเคลอนยายขยะตดเชอภายในอาคาร ตองใชรถเขนททาดวยวสดททาความสะอาดงาย และม

อปกรณทาความสะอาดกรณตกหลน ผปฏบตงานเกบและเคลอนยายขยะตดเชอตองมความรเกยวกบขยะตดเชอ และตองสวมเครองปองกนอนตรายสวนบคคลขณะปฏบตงานทกครง

การเคลอนยายขยะเคมภายในอาคาร ตองใชรถเขนททาดวยวสดททนตอการกดกรอน มขนาดใหญ มถาดรองเพอกนการรวไหล และมอปกรณทาความสะอาดกรณตกหลน

ผปฏบตงานเกบและเคลอนยายขยะเคมตองมความรเกยวกบขยะเคม และตองสวมเครองปองกนอนตรายสวนบคคลขณะปฏบตงานทกครง

การเคลอนยายขยะทวไปภายในอาคาร ตองใชรถเขนททาดวยวสดททาความสะอาดงาย และมอปกรณทาความสะอาดกรณตกหลน

68

การขนสงและเคลอนยายวสดอปกรณทางจลชพ (Transfer of mater ials) การขนสงหรอเคลอนยายวตถทางจลชพ ตองใชกลองบรรจตวอยาง 3 ชน (Triple

packaging) สาหรบการขนสง ประกอบดวย 1. ภาชนะชนแรก (Primary packaging) เปนกระบอกฝาเกลยวบรรจตวอยางทแขงแรง

ทนทาน กนนาและไมรว จะหอหมและปองกนหลอดตวอยางไว โดยหลอดตวอยางจะถกบรรจในซองพลาสตกทมตว ดดซบ (Absorbant) ชนดทดดซบของเหลวไดเพยงพอ

2. ภาชนะชนทสอง (Secondary packaging) เปนสวนดานในกลองและฝาทาดวยวสดโฟม สามารถ ปองกนการกระแทกจากภายนอก และใส ice pack เพอชวยใหเกบรกษาตวอยางในสภาพเยนระหวางขนสง

3. ภาชนะชนทสาม (Outer packaging) เปนกลองกระดาษและฝากลองกระดาษดานนอก ททาดวย กระดาษลกฟก เคลอบผวกนนา

69 Company name

Triple Packaging System

70http://carpha.org/publications/LaboratoryUserManual/manual/transportation_packaging.html

LOGO

71

References

Laboratory Biosafety Manual - Third Edition. World Health Organization; 3 edition (December 1, 2004)

แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางชวภาพสาหรบการดาเนนงานดานเทคโนโลย ชวภาพสมยใหมหรอ พนธวศวกรรม (Biosafety Guidelines for Work Related to Modern Biotechnology or Genetic Engineering.) http://www.biotec.or.th/biosafety/images/document/G01-Biosafety%20Guideline.pdf

มาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการจลชววทยาทางการแพทยhttp://nih.dmsc.moph.go.th/login/filedata/1.pdf

72

Documents

Guideline for research in BSL-2 papawee · LOGO Guideline for research in BSL‐2 PapaweeSookdee, M.Sc. 1 Content 1.Biosafety 2.Biosafety cabinet ... BSC Class I : ป้องกันผปฏู้ิบตัิงานและส