Upload
pokin-sakarinkhul
View
228
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
สมดประจำตวผปวย
ความดนโลหตสง
หากทานมอาการดงตอไปน กรณามาพบแพทยโดยดวนทนท
ภายใน 1 ชวโมง - ปวดศรษะทนททนใด ตาพรามว อาเจยนพง - แขนขาออนแรง ชาครงซกหรอดานใดดานหนง - ปากเบยว พดลำบาก - สญเสยการทรงตว เดนเซ ทนททนใด
โทรเรยก 1669
โดย สถาบนวจยและประเมนเทคโนโลยทางการแพทย อาคาร 3 ชน 4 ตกกรมการแพทย
กระทรวงสาธารณสข โทร 0-2590-6395 โทรสาร 0-2965-9844 เวบไซด : http://www.dms.moph.go.th/imrta
ชอ-สกล ( นาย / นาง / นางสาว )
....................................................................
เพศ............................. อาย......................ป
ทอย.............................................................
....................................................................
โทรศพท.....................................................
สถานทรกษา...............................................
โทรศพทญาตใกลชด............................
ความดนโลหตสง
เปนภาวะทผปวยมระดบความดนโลหต
เทากบหรอมากกวา 140/90 มลลเมตรปรอทขนไป
ความดนโลหตสง
ความดนโลหต เปนแรงดนเลอดทเกดจากหวใจสบฉด
เลอดไปเลยงทวรางกายซงวดได 2 คา
ความดนโลหตคาบน
คอ แรงดนโลหตขณะทหวใจบบตว
ความดนโลหตคาลาง
คอ แรงดนโลหตขณะทหวใจคลายตว
คาปกตของความดนโลหต
คอ ไมเกน 120/80 มลลเมตรปรอท
(มม.ปรอท)
สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง 1
ตารางแสดงความดนโลหตสงในระดบตางๆ
ปกต
ปกตคอนขางสง
ระดบท 1 ความดน
โลหตสงอยางออน
ระดบท 2 ความดน
โลหตสงปานกลาง
ระดบท 3 ความดน
โลหตสงรนแรง
นอยกวา 120
120-139
140-159
160-179
มากกวาหรอ
เทากบ 180
นอยกวา 80
80-89
90-99
100-109
มากกวาหรอ
เทากบ 109
สาเหต
ผปวยความดนโลหตสงสวนใหญเกดโดยไมทราบ
สาเหตทแนชด แตเชอวาเกดจาก 2 สาเหตใหญ ไดแก
1. กรรมพนธ
2. ปจจยจากสงแวดลอม เปนปจจยทสามารถแกไขได
เชน ภาวะอวน เบาหวาน การรบประทานอาหารรสเคม
การดมเครองดมทมแอลกอฮอลและการสบบหร ภาวะเครยด
เปนตน
รวมทงในผปวยทมโรคประจำตว ไดแก โรคไต
ความผดปกตของหลอดเลอดแดง มเนองอกทตอมหมวกไต
ความผดปกตของตอมไทรอยด หยดหายใจขณะนอนหลบ
ไดรบยาบางชนด
ระดบ
ความดนโลหต
ความดนโลหต
ตวบน
(มม.ปรอท)
ความดนโลหต
ตวลาง
(มม.ปรอท)
2 สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง 3
อาการ
• ระยะเรมแรกสวนใหญจะไมมอาการ ตรวจพบโดย
การตรวจสขภาพประจำป หรอตรวจพบโดยบงเอญ
• ปวดบรเวณทายทอย มกเปนในตอนเชา
• ปวดหว เวยนหว มนงง ออนเพลย เหนอยงายผดปกต
• มอาการแนนหนาอก คลนไสอาเจยน นอนไมหลบ
• ระบบอวยวะสำคญถกทำลาย
- หวใจ เชน เหนอยงาย บวมเทาสองขาง นอนราบ
แลวหายใจลำบาก
- สมอง เชน ปวดหว ตาพรา คลนไส อาเจยน เปน
อมพาต
- ไต เชน บวม ปสสาวะออกนอยลง
ภาวะแทรกซอนของความดนโลหตสง
ความดนโลหตสงในระยะแรกจะไมมอาการ แตถา
ปลอยเปนเวลานานจะทำใหอวยวะตางๆ ถกทำลายอยาง
ชาๆ จนเสอมสภาพ ไดแก
1.หวใจ ทำใหหวใจโตและหลอดเลอดหวใจหนาตว
และแขงตวขน ทำใหหวใจเตนผดปกต
2.สมอง ทำใหหลอดเลอดในสมองแตก เลอดออก
ในสมอง ซงเปนสาเหตของอมพาต อมพฤกษ
3.ไต ทำใหเลอดไปเลยงไตไมพอ ทำใหไตเสอม
จนถงขนไตวายเรอรง
4.ตา มผลตอหลอดเลอดทตา เชน เลอดออกท
จอตา จอตาหลดลอก ตามว จนถงตาบอด
5. หลอดเลอด ทำใหหลอดเลอดตบแคบหรอโปงพอง
ทำใหปวดแขนขาจากการขาดเลอด
4 สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง 5
การรกษาความดนโลหตสง
1. โดยไมรบประทานยา
ปรบเปลยนพฤตกรรม
- หยดสบบหร
- ไมใหอวน
- ออกกำลงกายเหมาะสม
- ลดการกนอาหารรสเคม หลกเลยงอาหาร
ไขมนสง รบประทานผกผลไม และดมนม
เปนประจำ
2. รบประทานยา
วธการดแลตนเอง
• ควบคมนำหนกตว
• ออกกำลงกายใหสมำเสมอ
• ควบคมอาหาร/รบประทานผกผลไมเปนประจำ
• หลกเลยงอาหารรสเคมจด/ลดปรมาณเกลอในอาหาร
• งดดมเครองดมทมแอลกอฮอล/หยดสบบหร
• หลกเลยงไมใหเกดความเครยด
• หยดยาคมกำเนดททำใหความดนโลหตสง
และควรปรกษาแพทย
• ตรวจวดความดนอยางสมำเสมอ
- ตรวจวดความดนโลหตทสถานบรการสขภาพ
- ตรวจวดความดนโลหตดวยตนเองหรอโดย อสม.ทบาน เปาหมายการรกษา
เพอปองกนการเกดภาวะแทรกซอน
ในผปวยความดนโลหตสง
6 สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง 7
วธการวดความดนโลหตทถกตอง
1. การเตรยมผปวย
- ไมดมชาหรอกาแฟและไมสบบหร กอนทำการวด
30 นาท
- ถายปสสาวะใหเรยบรอย
- นงพกบนเกาอหลงพงพนกเพอไมตองเกรงหลง
และเทา 2 ขางวางราบกบพน ในทสงบ สบาย
เปนเวลา 5 นาท กอนวดความดนฯ
- วดความดนฯ ทแขนขางทไมถนด หรอขางทม
ความดนฯ สงกวา และวางแขนอยระดบเดยวกบ
หวใจ ไมกำมอและไมพดคยขณะวดความดนฯ
2. การเตรยมเครองมอ
ใชเครองวดความดนโลหต ชนดปรอท หรอ ชนดบอก
ตวเลขอตโนมต ทตรวจเชคมาตรฐานสมำเสมออยางนอย
ปละครง
ขอดของการตรวจตดตามภาวะความดนโลหตสง
ดวยตนเองหรอโดยอาสาสมครสาธารณสข
1. ไดคาความดนฯ ในหลายๆ เวลา ซงจะไดคาเฉลย
ความดนฯ ทเปนชวตจรงของผปวย
2. ชวยวนจฉยและแกปญหาภาวะความดนโลหตสง
เฉพาะทสถานพยาบาลและภาวะความดนโลหตสง
เฉพาะทบาน
3. ผปวยความดนฯ สง รบการดแลรกษาสมำเสมอมากขน
และควบคมระดบความดนฯ ไดดขน
4. ชวยบอกพยากรณโรคไดดกวาการวดความดนโลหต
เฉพาะทสถานพยาบาล
8 สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง 9
3. วธการวด
3.1 ใชผาพนแขน พนทตนแขนเหนอขอพบแขน
2 - 3 ซม. และใหกงกลางของถงลมยาง ซงจะมเครองหมาย
วงกลมเลกๆ ทขอบใหอยเหนอหลอดเลอดแดงทขอพบ
แขน (คลำชพจรทแขนดานในเหนอรอยพบเลกนอย)
ตรวจสอบใหผาพนแขนอยตำแหนงระดบเดยวกบหวใจ
ตลอดการวดความดนโลหต
เครองวดความดนโลหตชนดอตโนมต
- ขณะทำการวดใหหนาจอของเครองวดความดนโลหต
หนเขาหาผวด
- เปดเครองวดความดนโลหต และ/หรอ Start เพอ
เรมทำการวด เครองจะทำการวดโดยอตโนมต จนถง
แสดงคาตวเลขความดนโลหต
เครองวดความดนโลหตชนดปรอท
- วดระดบความดนโลหตโดยการฟง ใหวางหฟง
stethoscope เหนอหลอดเลอดแดงทขอพบแขน
แลวบบลมเขาลกยางใหระดบปรอทเหนอกวา
คาความดนฯ ตวบนทคลำได 20 - 30 มม.ปรอท
หลงจากนนคอยๆ ปลอยลมออก เสยงแรกทไดยน
จะเปนคาความดนตวบนขณะหวใจบบตว ปลอย
ระดบปรอทลงจนเสยงหายไป จะเปนคาความดน
ตวลางซงเปนคาความดนขณะหวใจคลายตว
3.2 ใหทำการวดอยางนอย 2 ครง หางกนครงละ
1 - 2 นาท หากระดบความดนโลหตทวดไดตางกนไมเกน
±5 มม.ปรอท นำ 2 คาทวดไดมาเฉลย หากคาความดน
ทวดไดตางกนเกนกวา 5 มม. ปรอท ตองวดครงท 3
และนำคาทตางกนไมเกน ±5 มม.ปรอท มาเฉลย
10 สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง 11
4. ความถและวธการวดความดนโลหต
ในการตรวจตดตามความดนโลหตดวยตนเองหรอ
โดย อสม.
- วดความดนฯ ทบานหรอททำการ อสม. 4-7 วน
ตดตอกน (จะเรมในวนใดกได) โดยในแตละวน
วด 2 ถง 3 ครงในชวงเชา (ภายในสองชวโมงหลง
ตนนอน และยงไมกนยาความดนฯ) และวด 2 ถง
3 ครงกอนนอน (สองชวโมงกอนนอน) และจด
บนทกตวเลขคาความดนฯ ตวบนและตวลาง ใน
สมดบนทกสขภาพประจำตวผปวย
- วธการวดความดนฯ ควรใชวธการ เครองวด เวลา
และสภาวะตางๆ เหมอนหรอใกลเคยงกนในการ
วดความดนโลหตทกครง
เปาหมายระดบความดนโลหตทตองการ
1. ระดบความดนโลหตนอยกวา 135/85 มม.ปรอท
ในผปวยความดนโลหตสงทวไป
2. ระดบความดนโลหตนอยกวา 130/80 มม.ปรอท
ในผปวยทมอายนอย หรอเปนโรคเบาหวาน
โรคหลอดเลอดหวใจ โรคไตเรอรง โรคกลามเนอ
หวใจตาย และผปวยหลงเปนอมพฤกษอมพาต
5. การประเมนภาวะความดนโลหตของผปวย
- คาความดนโลหตทวดไดในวนแรก เปนคาทไมใช
ในการหาคาเฉลย
- นำคาความดนฯ ทงตวบนและตวลางของครงท 2
ถง 7 มาหาคาเฉลย
12 สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง 13
คาความดนโลหตตอนเชา
(คาบน/คาลาง)
วน
เดอน
ป ครงท 1
ครงท 1 ครงท 2
ครงท 2
ครง
ท 1 2 3 4 5 6 7
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /...... ...... /......
คาความดนโลหตกอนนอน
(คาบน/คาลาง)
เฉลย
คาความดนโลหตตอนเชา
(คาบน/คาลาง)
วน
เดอน
ป ครงท 1
ครงท 1 ครงท 2
ครงท 2
ครง
ท 1 2 3 4 5 6 7
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /...... ...... /......
คาความดนโลหตกอนนอน
(คาบน/คาลาง)
เฉลย
คาความดนโลหตตอนเชา
(คาบน/คาลาง)
วน
เดอน
ป ครงท 1
ครงท 1 ครงท 2
ครงท 2
ครง
ท 1 2 3 4 5 6 7
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /...... ...... /......
คาความดนโลหตกอนนอน
(คาบน/คาลาง)
เฉลย
คาความดนโลหตตอนเชา
(คาบน/คาลาง)
วน
เดอน
ป ครงท 1
ครงท 1 ครงท 2
ครงท 2
ครง
ท 1 2 3 4 5 6 7
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /...... ...... /......
คาความดนโลหตกอนนอน
(คาบน/คาลาง)
เฉลย
คาความดนโลหตตอนเชา
(คาบน/คาลาง)
วน
เดอน
ป ครงท 1
ครงท 1 ครงท 2
ครงท 2
ครง
ท 1 2 3 4 5 6 7
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /...... ...... /......
คาความดนโลหตกอนนอน
(คาบน/คาลาง)
เฉลย
คาความดนโลหตตอนเชา
(คาบน/คาลาง)
วน
เดอน
ป ครงท 1
ครงท 1 ครงท 2
ครงท 2
ครง
ท 1 2 3 4 5 6 7
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /...... ...... /......
คาความดนโลหตกอนนอน
(คาบน/คาลาง)
เฉลย
คาความดนโลหตตอนเชา
(คาบน/คาลาง)
วน
เดอน
ป ครงท 1
ครงท 1 ครงท 2
ครงท 2
ครง
ท 1 2 3 4 5 6 7
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /...... ...... /......
คาความดนโลหตกอนนอน
(คาบน/คาลาง)
เฉลย
คาความดนโลหตตอนเชา
(คาบน/คาลาง)
วน
เดอน
ป ครงท 1
ครงท 1 ครงท 2
ครงท 2
ครง
ท 1 2 3 4 5 6 7
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /......
...... /...... ...... /......
คาความดนโลหตกอนนอน
(คาบน/คาลาง)
เฉลย
แบบบนทกความดนโลหตดวยตนเอง หรอ โดย อสม. ทบาน
ขอมลการตรวจการแทรกซอน
1. ตรวจโปรตนใน
ปสสาวะ
2. ตรวจคลนไฟฟา
หวใจ
3. ตรวจนำตาล
ในเลอด
4. ตรวจระดบ
ไขมนในเลอด
การตรวจคดกรองโรค และภาวะตางๆ
วนเดอนปทตรวจ วนเดอนปทตรวจ
......... / ......... / .........
......... / ......... / .........
......... / ......... / .........
......... / ......... / .........
......... / ......... / .........
......... / ......... / .........
......... / ......... / .........
......... / ......... / .........
ปกต ปกต
ผลการตรวจ ผลการตรวจ
ผดปกต ผดปกต
ครงท 1 ครงท 2
ขอมลสวนบคคล
1. ประวตการเปนความดนโลหตสง
ตรวจพบเปนความดนโลหตสงครงแรก
ป พ.ศ. ......................................
พอแมพนอง ในครอบครวเดยวกนเปนความดนโลหต
สงหรอไม ไมเปน เปน
2. ประวตโรคประจำตวอน
(ระบเฉพาะโรคทไดรบการวนจฉยจากแพทยแลว)
ไมม ม ไดแก
1. เบาหวาน 2. ไขมนในเลอดสง
3. โรคไต 4. โรคหวใจ
5. โรคหลอดเลอดสมอง
6. โรคอนๆ (ระบ)......................................
24 สมดประจำตวผปวยความดนโลหตสง
สมดประจำตวผปวย
ความดนโลหตสง
หากทานมอาการดงตอไปน กรณามาพบแพทยโดยดวนทนท
ภายใน 1 ชวโมง - ปวดศรษะทนททนใด ตาพรามว อาเจยนพง - แขนขาออนแรง ชาครงซกหรอดานใดดานหนง - ปากเบยว พดลำบาก - สญเสยการทรงตว เดนเซ ทนททนใด
โทรเรยก 1669
โดย สถาบนวจยและประเมนเทคโนโลยทางการแพทย อาคาร 3 ชน 4 ตกกรมการแพทย
กระทรวงสาธารณสข โทร 0-2590-6395 โทรสาร 0-2965-9844 เวบไซด : http://www.dms.moph.go.th/imrta
ชอ-สกล ( นาย / นาง / นางสาว )
....................................................................
เพศ............................. อาย......................ป
ทอย.............................................................
....................................................................
โทรศพท.....................................................
สถานทรกษา...............................................
โทรศพทญาตใกลชด............................