H E Y D Ə R Ə L İ Y E V - Azərbaycan Milli Kitabxanası17. AMOKO – Dünyanın ən böyük neft və qaz istehsalçılarından biri. 1989-cu ildə yaradılmışdır. Müxtəlif

H E Y D Ə R Ə L İ Y E V

MÜSTƏQİLLİYİMİZ ƏBƏDİDİR

Çoxcildliyin I-IX cildlərinin köməkçi aparatı

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MƏDƏNİYYƏT VƏ TURİZM NAZİRLİYİ M.F.AXUNDOV ADINA AZƏRBAYCAN MİLLİ

KİTABXANASI

Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 85 illiyinə həsr olunur

Heydər Əliyev

MÜSTƏQİLLİYİMİZ ƏBƏDİDİR

Çoxcildliyin I-IX cildlərinin köməkçi aparatı (Qeydlər, mövzu, coğrafi və şəxsi adlar göstəricisi)

BAKI – 2008

Layihənin rəhbəri Əbülfəs Qarayev – Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Naziri

Elmi məsləhətçilər S.Məmmədəliyeva

L.Məmmədova İxtisas redaktoru və buraxılışa məsul K.Tahirov Redaktorlar G.Səfərəliyeva

S.Mütəllimova Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir: (Çoxcildliyin I-IX cildlərinin köməkçi aparatı).- Bakı, 2008.- 339 səh.

©M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası, 2008

3

Göstərici haqqında

Ümummilli lider, ulu öndər, ХХ əsrin görkəmli

ictimаi-siyаsi

fəаliyyətini

və

əks

dövlət хаdimi Heydər Əliyevin

etdirən “Müstəqilliyimiz əbədidir”

çохcildliyi 1997-ci ildən nəşr оlunmаğа bаşlаnmış və

hələlik kitаbın 20 cildi çаpdаn çıхmışdır.

Аncаq nəşr edilən çохcildliyin 1–9 cildlərinin

köməkçi аpаrаtı (qeydlər, mövzu, cоğrаfi və şəхsi аdlаr

göstəricisi) tərtib оlunmаmışdır.

Respublikа ictimаiyyətinin, müəllimlərin, dövlət

qulluqçulаrının və tədqiqаt аpаrаn bütün аpаrıcı

mütəхəssislərin bu kitаbа оlаn böyük tələbаtı və mаrаğı

nəzərə аlınаrаq Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin

təşəbbüsü ilə M.F.Ахundоv аdınа Milli Kitаbхаnа

tərəfindən çохcildliyin 1-9-cu cildlərinin (qeydlər,

mövzu, şəхsi və cоğrаfi аdlаr göstəricisi) köməkçi

göstəricisi tərtib edilmişdir.

“Şəxsi adlar göstəricisi”ndə şəxslərin soyadları,

cografi adlar göstəricisində isə şəhər, ölkə, liman, çay, dəniz və s. cografi adlar əlifba ardıcıllığı ilə verilmişdir.

İnformasiya tələbatçılarının məlumatını artırmaq

məqsədilə göstəricinin “Qeydlər” bölməsində

çохcildlikdə adları cəkilən bir sira dövlət və ictimai

xadimlər, müxtəlif təşkilat və şirkətlərin başçıları,

əhəmiyyətli neft müqavilələri, assosiasiyalar və s.

haqqında ətraflı informasiya

edək ki, göstəricinin qeyd

şəxslərin tutduqları vəzifələr

dövrə uyğun göstərilmişdir.

verilmişdir. Onu da qeyd

hissəsində adları verilən

çохcildliyin çap olunduğu

4

Mövzu göstəricisində gəldikdə isə göstəricinin

müxtəlif cildlərində gedən eyni mövzular bir rubrika

altında əlifba ardıcıllığı ilə əks olunmuşdur.

Göstəricidən istifаdəni аsаnlаşdırmаq məqsədi ilə

çохcildliyin cildləri qаrа hərflərlə göstərilmiş və оnlаrın

qаrşısındа müvаfiq səhifələr verilmişdir.

Ümid edirik ki, bu vəsаit ulu öndərimiz Heydər

Əliyevin irsini öyrənən tədqiqаtçı və mütəхəssislərə,

kitabxanalara

göstərəcəkdir.

öz işlərində böyük köməklik

Vəsait barədə öz təkliflərini göndərən

mütəxəssislərə əvvəlcədən minnəttarlığımızı

Ünvan: AZ 1000, Bakı şəhəri, Xaqani küç. 29,

Tel.; 493 40 03 E-mail: [email protected]

URL: www.anl.az

oxucu və

bildiririk.

mailto:[email protected]

http://www.anl.az/

__________________________________________________

5

QEYDLƏR

A

1. Abay Kunanbayev (1845-1904)- görkəmli qazax şairi, maarifçi, qazax realist yazılı ədəbiyyatının banisi. A.Kunanbayev yaradıcılığı qazax folkloru, poeziyasıyla sıx bağlıdır. A.Kunanbayev qazax poeziyasını yeni formalarla (müsəddəs, müsəlləs, məsnəvi) zənginləşdirmiş, ona yeni ictimai məzmun gətirmişdir. Təmiz, saf məhəbbəti tərənnüm etmiş, ilin fəsillərinə həsr olunan şeirləri ilə qazax poeziyasının gözəl nümunələrini yaratmışdır. C.4-161-163, 225, 229, 438; C.7-332; C.8-6, 10;

2. Abbasqulu Ağa Bakıxanov, əbədi təxəllüsü Qüdsi (1794-1847)- Azərbaycan alimi, şair, maarifpərvər. Bakı xanı II Mirzə Məhəmmədin (1784-91) oğludur. Rus ordusunda polkovnik rütbəsinədək yüksəlmişdir. 1828-ci ildə Türkmənçayda Rusiya-İran danışıqlarında iştirak etmişdi. Bakıxanovun “Gülüstani-İrəm” (1841) əsəri Azərbaycan tarixşünaslığının inkişafında çox böyük rol oynamışdır. C.1-158; C.3-419; C.4-460;

3. Abbas Abbasov, Abbas Aydın oğlu Abbasov (1949)- 1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti sədrinin birinci müavinidir. C.1-90, 93, 137, 213, 275, 276, 413, 452; C.2-35, 127, 130, 131, 387; C.3-65, 205, 208, 338, 339, 346, 347, 359; C.4-206, 208, 209, 213, 220-222; C.6-232-234, 477; C.7-84, 89, 92, 97, 128, 352; C.9-165, 174, 179;

4. Abid Şərifov, Abid Qoca oğlu Şərifov (1940) – inşaatçı. 1995-ci ildən Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini, Fövqəladə hallar üzrə dövlət komissiyasının sədridir. C.5-261; C.6-112; C.7-280, 281, 474; C.8-53, 222, 470; C.9-417;

5. Abşeron- 1963-cü ildə təşkil edilib. Azərbaycanda inzibati rayon. Ərazisinin böyüklüyünə görə (Şamaxı rayonundan sonra 2-ci yerdədir). Sahəsi 3702 km2. Mərkəzi Xırdalan qəsəbəsidir. C.1-58; C.2-149, 156; C.6-382, 384, 385; C.8-373; C.9-130;

__________________________________________________

6

6. Acip – dünyanın ən iri neft şirkətlərindən biri. İtaliyanın “Acip” şirkəti 1926-cı ildə yaradılmışdır. “Acip” 1995-ci ildən Azərbaycanın layihələrində fəal iştirak edir. Neftin kəşfiyyatı, çıxarılması və emalı ilə məşğul olur. C.4-493, 499, 500, 502; C.5-28, 73, 86, 88; C.6-23; C.7-43, 418; C.9-92, 128;

7. Adolf Hitler (1889-1945)- Nasional-Sosialist Partiyasının füreri (rəhbəri), alman-faşist dövlətinin başçısı (1933-cü ildən reyxkansleri), Almaniyada faşist rejiminin yaradıcısı, II Dünya müharibəsinin əsas təşkilatçısı olmuşdur. İşğal olunmuş ərazilərdə hərbi əsirlərin və dinc əhalinin kütləvi surətdə məhv edilməsinə başçılıq etmişdir. Sovet Ordusu Berlinə girəndə özünə qəsd etmişdir. Nürnberq prosesində hərbi cani elan edilmişdir. C.3-311, 312, 314, 387, 422; C.6-463; C.8-457;

8. Afrika- böyüklüyünə görə Avrasiyadan sonra 2-ci materik. Sahəsi 29,2 mln km2 , adalarla birlikdə 30,3 mln km2. Ekvator onu iki hissəyə bölür. C.2-96; C.3-19, 39, 99; C.6-266, 295, 431; C.8-32; C.9-261, 398, 403;

9. Ağdam- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1993-cü il, 23 iyul). Sahəsi 1094 km2. Əsası 1930-cu ildə qoyulmuşdur. C.1-15, 19, 20, 28, 33-35, 37, 41, 44, 45, 64, 89, 119, 120, 129, 130, 180, 202, 213, 239, 285, 287, 288, 297, 302, 310, 316, 324, 344, 348, 349, 401, 424, 433, 462, 503, 512, 515, 516, 523, 531, 580, 592; C.2-35, 291, 309, 574; C.3-119; C.4-37, 116, 208, 347; C.5-367; C.6-37, 212, 214, 217, 246, 249, 254; C.7-150, 161, 162, 177, 179, 180, 182, 185, 186, 190-194, 277, 281; C.9-222;

10. Axundov adına Azərbaycan Dövlət kitabxanası, M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası – Azərbaycanda ən böyük kitabxana, respublikada çap olunan əsərlərin dövlət kitabsaxlayıcısı, kitabxanaşünaslıq və biblioqrafiyaşünaslıq üzrə elmi-metodik mərkəz. Milli Kitabxananın əsası 1923-cü il 23 mayda qoyulmuşdur. Kitabxananın indiki binası 1960-cı ildə akademik Mikayıl Hüseynovun layihəsi əsasında tikilmişdir. Kitabxanada 25 şöbə, 13 oxu zalı, fondunda isə 4 milyondan yuxarı kitab var. C.3-473; C.5-386;

__________________________________________________

7

11. Akim Abbasov, Akim Əli oğlu Abbasov (1911-1996) – general-mayor. Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmişdir. Müharibədən sonrakı illərdə polk komandiri, diviziya komandirinin müavini və komandiri vəzifələrində işləmişdir. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı olmuşdur. C.5-315;.

12. Albert Qor (31.03.1948, Vaşinqton)- 1992-2000-ci illərdə ABŞ-ın vitse-prezidenti olmuşdur. 1969-1971-ci illərdə ABŞ-ın Silahlı Qüvvələrində hərbi xidmətdə olmuş, Harvard Universitetini arxitektura bakalavrı, Vandervit Universitetini isə hüquq diplomu ilə bitirmişdir. C.1-125; C.2-195, 197, 203, 276, 290, 330; C.6-443; C.8-95, 125, 143, 166, 172-174, 179;

13. Almatı şəhəri- 1929-1999-cu illərdə Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı. C.1-476, 477; C.3-180, 181, 183-185, 188, 202, 259, 309, 310, 318; C.4-221, 225; C.6-279; C.7-309, 433; C.9-295;

14. Almaniya Federativ Respublikası – Mərkəzi Avropada Federativ dövlət. Sahəsi 357 min km2, əhalisi 81,9 milyon nəfərdir. Paytaxtı Berlin şəhəridir. İnzibati cəhətdən 16 əraziyə bölünür. Dövlətin başçısı prezident, hökumətin başçısı Federal kanslerdir. Ali Qanunverici orqanı Bundestaqdır. C.1-11, 134, 170, 321-323, 412; C.2-166, 236, 237, 312, 332; C.3-147, 362, 378, 381, 383, 464; C.4-323-325, 451, 486, 512; C.5-63, 71, 77, 79, 83, 120, 179, 192, 203-207, 213, 214; C.6-129, 153, 154, 206, 215, 267, 433, 463, 467; C.7-12-16, 18-27, 30-32, 34-41, 44-46, 49, 54-57, 59, 61-68, 81, 95, 139, 140, 141, 146, 154, 189, 320, 372, 373, 374; C.8-39, 40, 45, 70-73, 122, 125, 143, 160, 270, 305, 322, 325, 463, 464; C.9-71, 85, 94, 207, 335, 423, 425;

15. Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ) – Şimali Amerikada dövlət. Sahəsi 9,14 milyon km2, əhalisi 265,3 milyon nəfərdir. İnzibati cəhətdən 50 ştata, ştatları isə 3133 qraflığa bölünür. Ali Qanunvericilik orqanı iki palatalı (Nümayəndələr Palatası və Senat) ABŞ konqresidir. Paytaxtı Vaşinqton şəhəridir. C.1-9, 11, 16, 19-21, 28, 29, 74, 86, 118, 120, 122, 125, 131, 133-135, 142, 170, 172, 179, 228, 251, 261, 321-323, 358, 360, 371, 384, 401, 406, 407, 424, 431, 432, 465, 520, 563, 564, 581, 583, 584, 591; C.2-20, 48, 57, 69, 99, 145, 152, 157, 191, 195, 197, 203, 207,

__________________________________________________

8

226, 228, 234, 248, 254, 259, 260, 263, 265, 276, 277, 279, 287, 290, 293, 294, 298, 299, 302, 303, 304, 305, 309, 313, 314, 318-320, 322-328, 330-334, 346, 350, 369, 370, 380, 403, 438, 443, 450, 472, 475, 534, 552, 567, 572, 574, 578-581; C.3-12, 62, 99, 148, 151, 165, 172, 198, 248, 264, 288, 291, 310, 351, 371-373, 375, 380, 385-387, 390, 409, 412, 413, 418, 420, 424, 449, 450, 463, 465, 474; C.4-41, 42, 79-81, 94, 126, 381, 384-388, 390-392, 396, 398, 401, 402, 404-409, 419, 433, 438, 447, 448, 452, 469, 485, 486, 500, 502, 503, 512; C.5-27, 28, 39, 63, 68, 70, 73, 80, 81, 84, 86, 88, 106, 112, 179, 213, 214, 244, 245, 311, 319, 378, 379, 411, 437, 463, 464, 466, 468; C.6-23, 27, 28, 97, 113, 114, 120, 129, 175-177, 182-184, 200, 207, 215, 266, 267, 330, 334, 336, 409, 415, 433, 438-442; C.7-18, 20, 21, 29, 43, 60, 101, 121, 122, 151, 186, 187, 188, 201, 224, 226, 227, 244, 340, 341, 361, 392, 417, 418, 426, 432, 496; C.8-19, 20, 32, 42, 53, 61, 95, 113, 114, 125, 128, 131, 141, 142, 143, 151, 152, 154, 155, 160, 162, 163, 164, 165, 166, 169-174, 177-179, 183, 221, 251, 260, 270, 274, 280, 281, 285, 298, 305, 313, 324, 325, 334, 404, 413; C.9-7, 84-86, 91, 92, 100, 115, 118, 128, 149, 150, 171, 172, 202, 206, 217, 230, 234, 253, 284, 291, 314, 337, 338, 345, 354, 362, 369, 379, 385, 389, 392, 398, 401, 403, 404, 409, 440;

16. “Amerikanın səsi”- ABŞ hökumətinin xarici radioverilişləri idarəsinin adı. 1942-ci ildən fəaliyyət göstərir. Verilişləri 38 dildədir. Retranslyasiya xidmətləri ABŞ-dan başqa Böyük Britaniyanın, AFR-in, Yunanıstanın, bir sıra Asiya və Afrika ölkələrinin ərazisində yerləşir. C.3-379;

17. AMOKO – Dünyanın ən böyük neft və qaz istehsalçılarından biri. 1989-cu ildə yaradılmışdır. Müxtəlif ölkələrdə 42. 000 işçisi var. “AMOKO” Şimali Amerikada ən böyük təbii qaz istehsalçısıdır. Şirkət energetika, neft və qaz emalı, kimya və neft-kimya sahələrində də fəaliyyət göstərir. C.1-352, 407, 409, 419, 426, 440; C.2-202, 228, 255, 294, 299; C.3-155; C.4-388, 407, 411; C.5-27; C.7-43; C.8-169-171, 173, 174; C.9-149, 150, 337, 338;

18. Anar, Anar Rəsul oğlu Rzayev (938)-Azərbaycan yazıçısı, publisist, dramaturq, ictimai xadim, Azərbaycanın Xalq yazıçısı.

__________________________________________________

9

Azərbaycan və SSRİ Dövlət mükafatları laureatıdır. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin və SSRİ xalq deputatı olmuşdur. 1995-ci ildən Milli Məclisin deputatı və Mədəniyyət məsələləri komissiyasının sədridir. 1987-ci ildən Azərbaycan Respublikası Yazıçılar Birliyinin sədridir. Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.2-92, 98, 102; C.4-445; C.5-190, 201; C.7-167, 169; C.8-237, 340;

19. Ankara (ilkin adı Anqora, qədim adı Ankira)- Türkiyənin paytaxtı. Ankara Anadolu yaylasında, 891 m yüksəklikdə, Anqara və Zubuq çaylarının (Sakarya çayının hövzəsi) qovuşduğu yerdədir.

Iqlimi kontinentaldır. İstanbuldan sonra ölkənin ikinci böyük şəhəridir. 1920-ci il aprelin 23-də burada ilk dəfə Türkiyə Böyük Millət Məclisi toplanmış və milli hökuməti təşkil etmişdir. 1923-cü il oktyabrın 29-dan Türkiyə Respublikasının paytaxtıdır. Ankara ölkənin siyasi, iqtisadi və mədəniyyət mərkəzidir. Ankarada universitetlər, konservatoriya, 6 teatr (opera-dram, uşaq, kamera və s), arxeologiya və etnoqrafiya muzeyləri, Milli kitabxana var. C.1-59, 361-363, 376, 383, 386, 406, 431, 557; C.2-15, 17, 52, 291, 399, 400, 401, 406, 411, 454, 458, 468, 474, 479, 486; C.3-331, 332, 348, 389; C.4-41; C.5-46, 160, 161, 173; C.6-117; C.7-431, 432, 434; C.8-5, 23, 50; C.9-282, 286, 294, 296-299, 301, 305, 308, 329, 340, 343, 346, 350, 366, 368, 377, 397, 407;

20. Aralıq dənizi- Atlantik okeanının Avrasiya və Afrika materikləri arasında dəniz. Sahəsi 2,5 mln km2, suyunun həcmi 3754 min km2, orta dərinliyi 1541 m. Körfəzləri Volensiya, Lion, Taranto, Genuya, Qabes. C.2-265, 476; C.6-115, 465; C.7-44, 433; C.8-254; C.9-444;

21. Arif Heydərov- Arif Nəzər oğlu Heydərov (1926-1978)- general-leytenant. II Dünya müharibəsinin iştirakçısı. 1968-1971-ci illərdə SSRİ-nin Türkiyə səfirliyində baş konsulu, 1971-1978-ci illərdə Azərbaycan SSR-nin Daxili İşlər naziri vəzifəsində işləmişdir. C.6-484, 486-492;

22. Arif Məlikov, Arif Cahangir oğlu Məlikov- Azərbaycanın görkəmli bəstəkarı, incəsənət xadimi (1965), xalq artisti (1978).

__________________________________________________

10

“Məhəbbət əfsanəsi” baleti ona şöhrət qazandırmışdır. C.1-138, 331, 381; C.3-158-162; C.6-347; C.7-164;

23. Arif Rəhimzadə, Arif Qafar oğlu Rəhimzadə- 1941-ci ildə anadan olub. Azərbaycanın siyasi və dövlət xadimi. 1990-cı ildən Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin deputatı, 1994-cü ildən Milli Məclis sədrinin birinci müavini olub. C.1-535, 543; C.2-36, 130, 131, 268, 382, 494; C.3-65, 68; C.4-221; C.6-53, 58, 59, 66-69, 474, 476, 477, 483; C.7-83, 84, 89, 97; C.9-172;

24. “Arşın mal alan” filmi- Dahi Azərbaycan bəstəkarı Ü. Hacıbəyovun eyni adlı əsəri əsasında çəkilmiş film. İlk dəfə bu film 1916-cı ildə Bakıda “Film” aksioner cəmiyyətinin təşəbbüsü ilə rejissor Svetlov tərəfindən çəkilmişdir. Lakin bu film çox sönük və təhrif edilmiş şəkildə alınmışdır. İkinci uğursuz addım 1917-ci ildə kino sənəti ilə heç bir əlaqəsi olmayan Belyakov tərəfindən atılmışdır. Demək olar ki, bu çəkilişdə o dövrün heç bir məşhur aktyoru iştirak etməyib və film musiqisiz və dekorasiyasız çəkilib. Üçüncü dəfə “Arşın mal alan” Böyük Vətən müharibəsinin ən ağır illərində Rza Təhmasib tərəfindən kinoya çəkilir. Rza Təhmasib həmin filmdə gözəl aktyor ansamblı seçmiş və rol bölgüsündə heç bir səhvə yol verməmişdir. Rəşid Behbudov, Münəvvər Kələntərli, İsmayıl Əfəndiyev, Ələkbər Hüseynzadə, Lütfəli Abdullayev, Leyla Cavanşirova (Bədirbəyli), Fatma Mehrəliyeva və başqalarının yaratdıqları obrazlar tamaşaçıların xatirindən uzun illərdir ki, silinmir. Dördüncü dəfə “Arşın mal alan” filmi Tofiq Tağızadənin quruluşu əsasında 1965-ci ildə çəkilmişdir. Rollarda: Ağadadaş Qurbanov, Nəcibə Məlikova, Həsən Məmmədov, Leyla Şıxlinskaya və b. çəkilmişdir. C.5-185;

25. Asiya- Assuriya dilində asu- şərq sözündən götürülmüşdür. Planetimizdə ən böyük qitədir. Qurunun təqribən 30 %-ni təşkil edir. Şimal yarımkürəsinin coğrafi qurşaqlarını tutur. Şimaldan cənuba 8200 km, şərqdən qərbə 8500 km-ə qədər uzanır. C.1-321, 423, 467, 471, 472; C.2-96, 304, 307, 410, 421; C.3-19, 20, 27-29, 37, 39, 99; C.4-42, 75; C.5-22, 35, 61, 119, 123, 130, 186, 319, 444, 466, 473; C.6-97, 103, 158, 340, 350; C.7-38, 52, 56, 289, 331, 334, 407, 411, 412, 432, 460; C.8-32,

__________________________________________________

11

252, 261, 423; C.9-44, 56, 77, 201, 231, 233, 239, 255, 309, 403, 442, 443;

26. Asya xanım, Asya Manafova (1941)-1991-ci ildən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, 1995-ci ildən isə “Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya” məsələləri daimi komissiyasının sədridir. C.3-205, 207, 208;

27. Aşqabad vilayəti- Türkmənistanda vilayət. 1973-cü il dekabrın 27-də təşkil edilib (21.11.1939-25.05.1959-cu illərdə vilayət olub). Sahəsi 97,5 min km2 . Mərkəzi Aşqabad şəhəridir. C.1-305, 317, 318, 324, 347, 372, 410, 425, 514, 524; C.2-24, 414, 420-422, 427, 463, 496, 497, 568; C.3-348, 411; C.4-347; C.5-462, 474, 479, 480; C.6-277, 279, 283, 284; C.8-139, 140; C.9-203, 295, 365, 439, 442, 444;

28. Atabəylər dövləti– Azərbaycanda Eldəgizlər sülaləsinin idarə etdiyi qüdrətli feodal dövlət (1136-1225). Azərbaycan Atabəyləri dövlətinin əsasını Azərbaycanın da bir vilayət kimi daxil olduğu İraq Səlcuq sultanlığının başçısı Şəmsəddin Eldəgiz qoymuşdur. Azərbaycan Atabəyləri dövlətinin yaranma tarixi Sultan Məsudun (1135-52) Arranı (Bərdəni) bir iqta kimi Şəmsəddinə verməsi ilə bağlıdır. Paytaxtı müxtəlif vaxtlarda Naxçıvan, Həmədan, Təbriz olmuşdur. C.5-319;

29. ATƏM- Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsi. Müşavirənin Yekun aktı 1975-ci ildə Finlandiyanın paytaxtı Helsinkidə, Avropanın 33 ölkəsi, ABŞ və Kanadanın dövlət və hökumət başçıları tərəfindən imzalanmışdır. Bu sənəd gərginliyin zəiflədilməsi, xalqların yaxınlaşması, Avropada əməkdaşlığın inkişafının uzunmüddətli proqramı kimi mühüm əhəmiyyətə malik olmuşdur.

1990-cı ildə Yeni Avropa üçün Paris Xartiyasının imzalanması və bir sıra yeni institutların yaradılması ilə ATƏM-in fəaliyyətində yeni dövr başlandı. Berlində (1991), Praqada (1992), Stokholmda (1992), Romada (1993), Budapeştdə (1994), Lissabonda (1996) keçirilmiş görüşlər, qəbul olunmuş sənədlər ATƏM-in fəaliyyətində əsaslı dönüşə səbəb oldu.

1994-cü ildə Budapeştdə keçirilən dövlət və hökumət başçılarının Zirvə toplantısında ATƏM təşkilat statusunu itirərək

__________________________________________________

12

ATƏT adlandırılmışdır. C.1-19, 28, 29, 32, 33, 37, 38, 41, 42, 44, 45, 117-119, 125, 130, 131, 133, 180, 203, 210, 211-219, 226, 228, 298, 424, 426, 427, 439, 462, 464, 473, 478, 520, 529, 548-550, 552, 555, 558, 583-586; C.2-7, 10, 17, 19, 20, 23, 29, 42, 52, 57, 62, 69, 77, 110, 121, 136, 146, 157, 178, 179, 275, 292, 301, 302, 310, 312, 319, 331, 332, 375, 394, 405, 406, 422, 438, 439, 442-444, 450, 457, 470, 476, 572-581; C.3-9, 11, 15, 17, 21, 26, 38, 39, 41, 93, 94;

30. ATƏT- Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı. Əsası 1975-ci il iyulun 3-9-da Helsinkidə qoyulmuşdur. Burada Avropanın 33 dövlətinin, ABŞ və Kanadanın dövlət və hökumət rəhbərləri iştirak edirdi. ATƏT “soyuq müharibə”nin qurtarmasından sonra “Ümumavropa Təhlükəsizlik Sistemi”ni formalaşdıran, yeni Avropanın siyasi və iqtisadi həyatının sivil birgəyaşayış qaydalarını müəyyən edən, dövlətlərarası münasibətləri rəqiblik və münaqişə relsindən əməkdaşlıq və qarşılıqlı mənafe istiqamətlərinə yönəldən bir təşkilat funksiyasını icra edir. Azərbaycan 1992-ci ildən ATƏT-in üzvüdür və 1993-cü ilin ikinci yarısından ATƏT-in zirvə görüşlərində, Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev başda olmaqla, Azərbaycan nümayəndə heyəti fəal iştirak edib. C.3-151, 153, 172, 184, 185, 251, 254, 351, 375, 428, 460; C.4-41, 47, 52, 56, 57, 60, 61, 67, 72, 73, 76, 133, 143, 175, 228, 229, 267, 315, 332, 382, 386, 387, 394, 404, 484; C.5-19, 33, 78, 79, 81, 83, 87, 93, 125, 158, 243, 295, 311, 377, 378, 380-382, 388, 411, 437, 468; C.6-29, 101, 164, 215, 281, 332, 333, 334, 402; C.8-69, 72, 86, 87, 89-101, 105-107, 108, 109, 111, 113, 114, 116, 117-120, 122, 124, 125, 127- 130, 132, 136, 137, 139, 140-142, 147, 150, 159, 220, 241, 243, 249, 252, 270, 271, 272, 277, 291, 299, 304, 305, 418, 425, 439; C.9-42, 56, 71, 78, 84, 105, 171, 201, 205, 206, 216, 221-223, 253, 254, 256, 278, 291, 314, 315, 345, 354, 370, 388, 408;

31. ATƏT-in Budapeşt Zirvə görüşü- 1994-cü il dekabrın 3-7-də Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə keçirilmişdir. Görüşdə ATƏT-in üzvü olan ölkələrin dövlət və hökumət başçıları, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan nümayəndə heyəti

__________________________________________________

13

iştirak etmişdir. Heydər Əliyev Budapeşt Sammitində bütünlükdə qitədə sülh konsepsiyasının həyata keçirilməsi üçün çox əhəmiyyətli fəaliyyət göstərmişdi. Budapeşt Zirvə görüşündə ilk dəfə olaraq Dağlıq Qarabağ problemi xüsusi məsələ kimi müzakirə olunmuş və “Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar ATƏT-in fəaliyyətinin intensivləşdirilməsi” haqqında qətnamə qəbul olunmuşdu. C.3-375, 460; C.4-485; C.5-78-83, 381; C.6-189; C.8-91, 94, 111, 119, 120, 130, 141, 147, 158, 220, 305;

32. ATƏT-in Lissabon Zirvə görüşü- 1996-cı il dekabrın 24-də Portuqaliyanın paytaxtı Lissabon şəhərində ATƏT-in 54 üzvünün dövlət və hökumət başçılarının iştirakı ilə növbəti Zirvə toplantısı keçirildi. Toplantıda müzakirə olunan məsələlər arasında Azərbaycan Respublikası nümayəndə heyətinin təkidi ilə gündəliyə salınan Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi geniş diskussiyaya səbəb oldu. Azərbaycan Respublikası nümayəndə heyətinin başçısı Prezident Heydər Əliyevin qəti, prinsipial mövqeyi və gərgin səyi nəticəsində yekun sənədə əlavə kimi qəbul edilən ATƏT sədrinin bəyanatında ilk dəfə olaraq ən yüksək səviyyədə münaqişənin həllinin əsası kimi Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü 53 dövlət tərəfindən qətiyyətlə dəstəkləndi və Dağlıq Qarabağın yalnız Azərbaycan Respublikasının tərkibində statusunun müəyyən olunması öz əksini tapdı. C.7-456-458; C.8-69, 86, 88, 89, 91-100, 103, 105-137, 139, 141-144, 146, 147, 149-151, 158, 159, 161, 166, 179, 184, 220, 229, 232, 249, 272, 275, 277, 291, 304, 312, 317, 404, 413, 418, 439, 440, 464; C.9-42, 57, 68, 70, 84, 105, 117, 118, 171, 187, 197, 201, 202, 206, 216, 222, 223, 234, 253, 254, 275, 278, 284, 291, 314, 339, 345, 353, 354, 364, 369-371, 388, 389, 401, 408, 450;

33. ATƏT-in Minsk qrupu-1992-ci ilin martın 24-də yaradılmışdı. 1997-ci ildə Minsk qrupunun tərkibinə aşağıdakı dövlətlər daxil olmuşdur. Azərbaycan, Ermənistan, Belorus, Almaniya, İtaliya, Rusiya, ABŞ, Fransa, Türkiyə, Danimarka və İsveç. 1994-cü ilin dekabrından Minsk qrupuna iki sədr- Rusiya və İtaliya rəhbərlik edirdi. 1996-cı ilin dekabrından onun üç –Rusiya, ABŞ və Fransa həmsədrləri var. Qrupun əsas vəzifəsi

__________________________________________________

14

Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin sülh yolu ilə aradan qaldırılmasına və Dağlıq Qarabağ probleminin dinc vasitələrlə həll edilməsinə bilavasitə kömək etməkdir. C.3-251, 254, 382; C.4-47, 51, 56, 57, 67, 72, 76, 106, 133, 143, 147, 174, 228, 264, 324, 332, 383, 386, 387, 394, 404, 485; C.5-25, 26, 63, 69, 77, 79, 82, 83, 87, 100 125, 158, 206, 243, 294, 295, 377, 380, 381,411, 437, 468; C.6-27, 28, 97, 113, 120, 146, 169, 175, 207, 334, 335, 432, 433; C.7-12, 100, 101, 103, 106, 308, 309, 314, 316, 320, 321, 374, 399, 405, 426, 434, 456-458; C.8-69, 72, 86-92, 94-100, 109, 112, 115, 116, 119-124, 127-130, 132, 135, 137-144, 149, 159, 240-243, 249, 270, 271, 275, 291, 298, 302, 304-306, 312, 333, 404, 413, 425; C.9-78, 82, 84, 118, 171, 172, 202, 206, 217, 222, 234, 291, 314, 315, 345, 354, 369-371, 389, 409;

34. Atlanta- Corciya ştatının inzibati mərkəzi. Nəqliyyat qovşağı. Bu şəhər 1837-ci ildə yaranıb. 1845-ci ildən əvvəl şəhər- Terminus adlanırdı. Zəncilərin azadlığı uğrunda mərkəzi şəhər olmuşdur. 1996-cı ildə Atlantada Yay Olimpiya Oyunları keçirilmişdir. Bu Olimpiyadada Azərbaycanı 21 nəfər idmançımız təmsil etmişdir. Namiq Abdullayev isə Olimpiya çempionu olmuşdur. C.3-227, 229; C.5-236, 237; C.7-5, 8, 10, 11, 201;

35. Avropa Birliyi (AB)- 1951-1957-ci illərdə yaranmış Qərbi Avropa inteqrasiya təşkilatının adı. Avropa İqtisadi Birliyi (AİB), Avropa Kömür və Polad Birliyi (AKPB), Avropada Atom Energetika Birliyi (AAEB), Avropa Birliyi ümumi prinsiplərin müəyyən edilməsindən birgə fəaliyyətə qədər bir neçə mərhələ (Avropa İnvestisiya Bankının, Avropa Regional İnkişaf Fondunun- vahid valyutaya keçməsi- Avro-ya) keçmişdir. Mühüm mərhələ vahid Avropa Aktı 1986-1987-ci ildən qüvvəyə minmişdir. 1967-ci ildə rəhbər orqanların birləşməsindən sonra- AİB, AKPB və AAEB- Avropa Birliyi- 1993-cü ildə isə Avropa Şurası yarandı. C.2-90; C.6-145; C.7-132, 395; C.9-89;

36. Avropa Parlamenti – Avropa Şurasının orqanlarından biri. İştirakçı ölkələrin əhalisinə görə ümumi səsvermə yolu ilə 5 il müddətinə seçilir. AP-nin aylıq sessiyaları Strasburqda, fövqəladə iclasları AP-nin komitələri işləyən Brüsseldə, Katibliyi isə

__________________________________________________

15

Lüksemburqdadır. Azərbaycan 2001-ci ildən Avropa Parlamentinin üzvüdür. C.5-33;

37. Avropa Şurası (AŞ)-Avropada hökumətlərarası təşkilat. 1949-cu ildə yaradılmışdır. Qərərgahı Fransanın Strasburq şəhərində yerləşir. AŞ-nın əsas məqsədi Avropada sülhü və təhlükəsizliyi qorumaq, seçki sistemində çoxpartiyalılığa riayət etmək, demokratiyanı və insan hüquqlarını qorumaq, möhkəmləndirmək, Avropa ölkələrinin mədəniyyətlərinin yaxınlaşmasına çalışmaq və s. ibarətdir. AŞ-nın ali orqanları Nazirlər Komitəsi, Məsləhət Assambleyası, Sahə nazirliklərinin müşavirəsi və katiblikdir. Azərbaycan 2001-ci ildən AŞ-nın üzvüdür. C.3-260; C.5-29; C.6-315, 350; C.7-18, 19, 80-82, 98-102, 358; C.8-121, 141, 252, 300, 320; C.9-89, 221;

38. Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı – bax ATƏT.

39. Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı – Qərbi və Şərqi Avropa, MDB ölkələrini uzunmüddətli kreditlə təchiz edən regional dövlətlərarası bank. 1990-cı ildə yaradılmışdır. Londonda yerləşir. Bankın 57 üzvü var, həmçinin Avropa İnvestisiya Bankı və Avropa Birliyi ora daxildir. C.3-412-414, 461; C.5-29, 56, 57, 85, 122, 246; C.6-90, 189; C.8-259, 264; C.9-63, 64, 69, 230, 233;

40. Aybəniz Vəkilova, Aybəniz Səməd qızı Vəkilova (1937) - ədəbiyyatçı. Azərbaycanın Xalq şairi Səməd Vurğunun qızı. Hazırda Səməd Vurğunun ev- muzeyinin baş mühafizidir. C.5-200; C.9-13;

41. Ayətüllah Xamnei, Hüseyn Xamnei Seyid Əli (1939) – İranın dini və dövlət xadimi. 1981-1989-cu illərdə İranın Prezidenti, 1989-cu ildən isə İran İslam Respublikasının dini rəhbəri olmuşdur. C.2-50; C.5-325;

42. Azad Avropa “Azadlıq” radiostansiyası- Şərqi Avropanın və başqa regionların bəzi ölkələrində verilişlər aparan ABŞ-ın dövlət radiostansiyası. “Azad Avropa” verilişlərə 1950-ci ildən, “Azadlıq” isə 1953-cü ildən başlamışdır. C.1-39; C.3-378, 379; C.5-198;

__________________________________________________

16

43. Azər Zeynalov, Zeynalov Azər Zeynalabdin oğlu (1964)- müğənni. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti. C.8-340;

44. “Azəravtonəqliyyat” Dövlət Konserni- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2003-cü il 10 iyun tarixli Fərmanı ilə Azəravtonəqliyyat Dövlət Konserni və Azəravtoyol Dövlət Şirkəti ləğv edilmiş və Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat Nazirliyinin 2003-cü il 24 iyun tarixli 04 nömrəli əmri ilə Nazirliyin tərkibində müvafiq olaraq “Avtonəqliyyatservis” və “Yolnəqliyyatservis” Departamenti yaradılmışdır. C.7-141, 152;

45. “Azərbaycan” – Azərbaycan Respublikasında gündəlik, siyasi, ictimai qəzet. Qəzetin əsası 1918-ci ildə qoyulmuşdur. 1992-ci ildən yenidən nəşr edilir. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin orqanıdır. C.1-255, 339; C.2-26, 63, 90, 142, 571; C.3-209; C.4-277;

46. Azərbaycan Beynəlxalq Bankı (ABB)- 1992-ci ildə Xarici İqtisadi Bankın əsasında yaradılmışdır. ABB beynəlxalq və daxili bazarda mövcud olan bütün bank xidmətlərini yerinə yetirir. C.1-276; C.5-483-490; C.8-263;

47. Azərbaycan Beynəlxalq Əməliyyat Şirkəti (ABƏŞ)- 1994-cü ilin axırlarında yaradılmışdır. “Xəzərin Azərbaycan sektorunda neft yataqlarının müştərək işlədilməsi və istifadəyə verilməsi” haqqında Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin və dünyanın bir neçə böyük neft şirkətləri ilə imzalanmış müqavilənin payçıları adından onun şərtlərini həyata keçirmək məqsədilə yaradılmış əməliyyat şirkətidir. Buraya 7 ölkəni (Böyük Britaniya, Yaponiya, Norveç, Rusiya, Türkiyə və Səudiyyə Ərəbistanı) təmsil edən 11 iri neft şirkəti daxildir. C.3-451; C.7-246, 249, 250, 251, 386, 387, 388, 394, 395, 396, 422; C.8-168, 169, 467, 468, 470, 471; C.9-5, 6, 10, 88, 108, 128-132, 252;

48. Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı- Respublikanın ən böyük müsiqi teatrı. Azərbaycan XKS-nin 1920-ci il 1 iyul tarixli Qərarı ilə Birləşmiş Dövlət Teatrı tərkibində opera truppası kimi yaradılmışdı. 1924-cü ildə opera truppası bu teatrdan ayrılaraq müstəqil opera və balet teatrına çevrilmişdir. 1928-ci ildə teatra M.F.Axundovun adı verilmişdir.

__________________________________________________

17

1959-cu ildən Akademik Opera və Balet Teatrı adlanır. C.2-100, 478; C.3-389; C.6-352, 365; C.8-349; C.9-22;

49. Azərbaycan Dövlət Tibb Universiteti, N.Nərimanov adına Respublikada tibb mütəxəsisləri hazırlayan ali məktəb. 1919-cu ildə Bakı universitetinin nəzdnində Tibb fakültəsi, 1920-ci ildə isə həmin fakültənin əsasında müstəqil Tibb İnstitutu yaradılmışdır. Universitetin 8 fakültəsi var. C.5-479; C.9-422;

50. Azərbaycan Dövlət Universiteti, bax: Bakı Dövlət Universiteti. C.4-93, 147, 354, 432, 497; C.5-141, 143-150, 316, 470-475; C.7-293, 294, 297; C.9-100, 320, 346;

51. Azərbaycan Elmlər Akademiyası-Respublikanın ali elmi idarəsi. 1945-ci ildə Bakıda təsis edilmişdir. 2001-ci ilin may ayından Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası adlanır. Azərbaycan Milli EA-nın aşağıdakı bölmələri var: Fizika; Texnika və riyaziyyat elmləri; Kimya elmləri; Yer elmləri; Biologiya elmləri; İctimai elmlər. Azərbaycan EA ölkəmizin mühüm elm mərkəzlərindəndir. Burada elmin müxtəlif sahələrinə dair aktual problemlər üzərində tədqiqat işləri aparılır. Hər il onlarca elmi işin nəticəsi istehsalatda tətbiq olunur. C.1-23, 55, 148, 161, 162, 341; C.2-7, 460, 461, 524, 541; C.3-458; C.4-357, 422, 426, 432, 436, 444, 447, 449, 454, 457, 475; C.5-151-154, 474; C.6-139; C.7-294, 298; C.8-359-368; C.9-19, 20, 356, 418;

52. Azərbaycan Xalq Cəbhəsi (AXC)-ictimai-siyasi təşkilat. 1989-cu ildə təsis konfransı keçirilmiş, Proqram və Nizamnaməsi qəbul olunmuşdur. 1999-cu il iyulun 25-də keçirilmiş Qurultayının qərarı ilə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası adlandırılmışdır. C.1-23, 26, 27, 48-50, 52, 58-62, 91, 98, 102, 111, 120, 122, 132, 152, 174, 175, 190-195, 204, 230, 237-240, 330, 383, 408, 412, 455, 456, 582, 583, 587, 588; C.2-24, 273, 282, 345, 367, 522, 529, 550, 557- 559; C.3-149, 150, 297, 333, 355, 356, 376, 377; C.4-31, 39, 179, 180, 183-185, 188, 190, 250, 251, 258, 259, 268, 370, 371; C.5-257; C.6-82-84, 180, 181, 183, 245, 252, 469; C.9-266, 267, 317, 320, 347, 398-401, 403;

53. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (ADR)- Müsəlman Şərqində ilk dəfə dünyəvi, demokratik respublikanın əsasını qoymuş müstəqil Azərbaycan dövləti. Cəmi 23 ay (1918-ci il

__________________________________________________

18

mayın 28-də yaradılmış, 1920-ci il aprelin 28-də bolşeviklərin və daşnakların səyi ilə devrilmişdir) yaşamışdır. Paytaxtı əvvəlcə Gəncə (1918, 16 iyun – 17 sentyabr), sonra Bakı şəhəri (1918, 17 sentyabr – 1920, 28 aprel) idi. Azərbaycan hökuməti yeni suveren dövlətin müxtəlif problemlərinin həlli yollarında böyük əzmlə çalışırdı. Nazirlər Şurasının 27 iyun 1918-ci il tarixli Fərmanı ilə respublikada dövlət dili türk dili elan edildi. İctimai həyatın digər sahələrinin milliləşdirilməsi sahəsində xeyli iş görüldü. Azərbaycan Respublikasının Parlamenti 1919-cu il avqustun 11-də Azərbaycan vətandaşlığı haqqında Qanun qəbul etdi. Xalq maarifi sahəsində qısa müddətdə böyük tədbirlər həyata keçirildi. Qori müəllimlər seminariyasının Azərbaycan şöbəsi Qazaxa köçürüldü, Bakı Dövlət Universiteti təsis edildi, xarici ölkələrdə kadr hazırlığı məqsədi ilə 1919-1920-ci tədris ilində 100 nəfər gənc Avropanın müxtəlif təhsil müəssisələrinə göndərildi. Məktəblərin xeyli hissəsi milliləşdirildi, kitabxanalar açıldı, savadsızlığın ləğvi üçün kəndlərdə kurslar yaradıldı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət rəmzləri (üç rəngli bayraq, gerb, himn) milli Azərbaycan Dövlət Bankı yaradıldı, 1918-ci ilin martında dağıdılmış neft sənayesi və Bakı-Batum neft kəməri bərpa edildi. C.1-9, 168, 170, 181; C.2-540, 571; C.5-319, 321, 409, 421-423; C.6-307, 308, 310;

54. Azərbaycan Milli Dram Teatrı- Azərbaycanın ən qədim dram teatrı. Tarixi 1873-cü ildə Bakıda səhnəyə qoyulmuş M.F.Axundovun “Lənkəran xanının vəziri” və “Hacı Qara” komediyalarının tamaşası ilə başlanır. Bu teatr 1880-1890-cı illərdə C.Zeynalovun ev tamaşaları, H.Mahmudbəyovun və H.B.Zərdabinin teatr truppaları əsasında yaradıllmışdır.

Azərbaycan SSRİ XKS-nin 1920-ci il 1 iyul tarixli Qərarı ilə Birləşmiş Dövlət Teatrı yaradıldı və buraya bütün teatr truppaları daxil oldu. 1922-ci ildə dram truppası Birləşmiş Dövlət Teatrından ayrılaraq müstəqil fəaliyyət göstərməyə başladı. C.2-100, 101; C.9-12, 19;

55. Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti (ARDNŞ)- Respublikada neft və qazın kəşfiyyatına, çıxarılmasına və emal edilməsinə rəhbərlik edən qurum. 1991-ci ildə təşkil

__________________________________________________

19

edimişdir. Şirkət neft və qaz quyularının qazılması və istifadəyə verilməsi, nəql edilməsi və s. məqsədilə dünyanın bir sıra iri neft şirkətləri ilə sazişlər, müqavilələr bağlamışdır. C.1-82, 135, 407, 412, 554, 570, 590, 595; C.2-15, 163, 164, 195, 197, 202, 226-228, 230, 242, 254, 255, 258-262, 266, 277, 278, 285, 294, 299, 320, 331, 403, 430; C.3-96, 143-145, 261, 327-329, 385-387, 413, 450; C.4-203, 289, 293, 294, 297, 298, 300, 301, 303, 381, 388, 493, 499, 502, 503; C.5-27, 28, 38, 56, 73, 115, 269, 270, 336; C.6-167, 196; C.7-49, 112, 133-136, 238, 242, 322, 386-388, 394, 396, 398; C.8-62, 154, 155, 163, 167, 169, 170, 171, 174, 177, 243, 244, 251, 254, 259, 268, 273, 274, 278, 281, 284, 303, 323, 345, 374, 468, 469; C.9-6, 9, 10, 88, 99, 101, 120, 128, 134, 230, 250, 319, 447;

56. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası- 1995-ci il noyabrın 12-də Azərbaycan xalqı Referendum yolu ilə öz dövlətinin əsas Qanununu- Konstitusiyasını qəbul etdi. Bu Konstitusiya müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycan dövlətinin ilk milli Konstitusiyasıdır. C.1-70, 78, 114, 117, 122, 207, 209, 394, 455, 462; C.2-124, 245, 280, 347, 388; C.3-258, 394, 402, 462; C.4-42, 112, 125, 165, 312, 316, 351, 352, 353, 365, 398, 446, 454, 456, 461, 473, 474, 475, 477, 480, 498, 509, 511; C.5-5, 10, 12, 14, 15-17, 26, 27, 43, 58, 66, 86, 105, 109, 110, 115, 123, 145, 242, 250, 255, 256, 259, 308-310, 322, 323, 440, 456; C.7-30, 35, 41, 42, 101, 132, 158, 168, 218, 286, 310, 358, 377, 404, 413, 415, 487-489, 504; C.8-34, 35, 90, 229, 250, 261, 264, 285, 403;

57. Azərbaycan Tarix Muzeyi- 1920-ci ildə Bakıda yaradılmışdır. 8 şöbəsi, 2 laboratoriyası, 11 fondu, elmi arxivi və kitabxanası var. Muzeyin ekspozisiyası 35 zalda yerləşdirilmişdir. Burada Azərbaycanın mədəni, tarixi və maddi mədəniyyət abidələri toplanılır və qorunub saxlanılır. C.3-141; C.6-15;

58. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi (AYB)- könüllü ictimai təşkilat. Azərbaycan yazıçılarının yaradıcılıq birliyi. 1932-ci ildən 1990-cı ilə kimi Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı adı altında fəaliyyət göstərmişdir. AYB-nin 1200 nəfərdən çox üzvü var. AYB müstəqillik, mənəvi azadlıq və sərbəstlik şəraitində fəaliyyət

__________________________________________________

20

göstərir. AYB-nin Ali orqanı Qurultaydır. C.2-96; C.3-324, 368, 432; C.4-432, 433, 436, 447;

59. “Azərenerji” Dövlət Şirkəti- Respublikamızın ən iri enerji istehsalçısı olmaqla yanaşı, paylayıcı şəbəkələr və elektrik verilişi xətlərinin sayına və uzunluğuna görə də regionda lider mövqe tutur. Hazırda “Azərenerji”nin elektrik verilişi xətlərinin ümumi uzunluğu 150.000 km-ə yaxındır. C.1-492; C.5-267; C.7-112, 151;

60. “Azərkimya” Dövlət Şirkəti- Rəhbər orqanları və katibliyi Azərbaycan Respublikasının Sumqayıt şəhərində yerləşir. C.7-112;

B

61. Babək, Babək əl-Xürrəmi (təqr. 795/798-838)-

Xürrəmilər hərəkatının rəhbəri, görkəmli Azərbaycan sərkərdəsi və siyasi xadimi. Babək Azərbaycan xalqının ərəb istilaçılarına və Xilafətə qarşı azadlıq mübarizəsinə başçılıq etmişdir.

Babəkin rəhbərliyi ilə xürrəmilər 20 ildən çox yadellilərə qarşı mübarizə aparmışlar. Babək hərəkatı Abbasilər xilafəti üçün ciddi təhlükəyə çevrilmişdir. Buna görə də Babək hərəkatının getdikcə güclənməsindən qorxuya düşən Xəlifə Mütəsim Bizans dövləti ilə sülh bağladı və Xilafətin bütün hərbi qüvvələrini xürrəmilərə qarşı göndərdi. 838-ci ildə xəyanət nəticəsində Babəki ələ keçirdilər və işgəncə ilə öldürdülər. C.5-185;

62. “Babək” filmi- 1979-cu ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası tərəfindən çəkilmişdir. Tarixi janrda çəkilən film görkəmli sərkərdə və siyasi xadim, orta əsrlərdə Yaxın və Orta Şərqdə ən qüdrətli antifeodal hərəkatın başçısı Babəkə ithaf olunmuşdur. Filmin yaradıcı heyəti: ssenari müəllifi- Ənvər Məmmədxanlı, quruluşçu rejissor- Eldar Quliyev, Quruluşçu operator- Rasim İsmayılov, bəstəkar- Polad Bülbüloğlu və b. Rollarda: Rasim Balayev, Həsənağa Turabov, Amaliya Pənahova, Tamara Yandiyeva, Şahmar Ələkbərov, Məmməd Verdiyev, Ənvər Həsənov və b. çəkilmişlər. C.5-185;

__________________________________________________

21

63. Bakı Dövlət Universiteti (BDU)- Azərbaycanda elmi-pedaqoji kadrlar hazırlayan ən böyük ali təhsil ocağı, elmi-tədqiqat müəssisəsi. 1919-cu ildə yaradılmışdır. İlk vaxtlar Tibb və Tarix-filologiya fakültələri fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda BDU-nun 17 fakültəsi, onlarla kafedrası, elmi-tədqiqat laboratoriyası və s. var. C.1-168; C.2-539, 540-547, 570; C.3-147; C.6-127, 128, 130, 341- 345; C.8-434-436; C.9-209, 211, 212, 214, 220, 222, 356, 422;

64. “Bakı fəhləsi” zavodu- neft maşınqayırma sənayesinin böyük müəssisələrindən biri. 1900-cü ildə keçmiş “Benkendorf” neft şirkətinin mexaniki emalatxanası əsasında yaradılmışdır. 1928-ci ildən “Bakı fəhləsi” adlanan zavod “Oklahoma”, 1934-cü ildə isə “Fetti” tipli dəzgahlar buraxırdı. C.3-407, 408; C.6-223;

65. Bakıxanovlar sülaləsi – Bakıxanovlar nəslindən olan hərbçilər. Bu nəsildən XIX əsrdə 17 hərbçi olub. Bunlardan Cəfər qulu ağa Bakıxanov (1799-1867) general-leytenant, Həsən ağa Bakıxanov (1834-?) general-mayor, Abdulla ağa Bakıxanov (?-1878) general rütbəsinə qədər yüksəlmişlər. C.5-315;

66. Balaş Azəroğlu, Balaş Allahbaxış oğlu Abizadə (1921)- şair, ədəbiyyatşünas. Azərbaycanın Xalq şairi. Azərbaycan Respubılikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.9-31;

67. Bastiliyanın alınması- Parisdə qala, 1370-1382-ci illərdə tikilmişdir. XV əsrdən həm də dövlət həbsxanası idi. Bastiliyada əsasən siyasi dustaqlar saxlanılırdı. 1789-cu il iyulun 14-də Paris üsyançıları Bastiliyanı hücumla aldılar. Bu, böyük Fransa inqilabının başlanğıcı idi. Bastiliyanın alındığı gün Fransanın milli bayramı (1880) kimi qeyd olunur. C.1-31; C.2-59, 77;

68. Belçika, Belçika Krallığı- Qərbi Avropada dövlət. Sahəsi 30,5 min km2, əhalisi 10,2 milyon nəfərdir. Belçika konstitusiyalı monarxiyadır. Dövlət başçısı kral, Qanunverici orqanı ikipalatalı Parlamentdir. Paytaxtı Brüsseldir. C.1-546, 551; C.3-370, 381, 383; C.6-157, 158, 160, 210, 215; C.7-21; C.8-322, 325;

69. Benyamin Netanyahu (1949)- İsrailin siyasi və dövlət xadimi. 1988-ci ildən “Likud” Partiyasından Knessetə deputat seçilmişdir. 1993-cü ildə “Likud” Partiyasının sədri seçilmişdir. 1996-1999-cu illərdə İsrailin Baş naziri idi. C.8-125;

__________________________________________________

22

70. Beynəlxalq Ahıllar Günü- BMT-nin İnkişaf proqramında son illər ərzində ahıllar problemi geniş yer tutur. 2002-ci ilin aprelində İspaniyanın paytaxtı Madrid şəhərində BMT-nin ahıllar üzrə II Ümumdünya məclisinin keçirilməsi də buna misaldır. 2001-ci il iyunun 22-də “Ahıllara sosial xidmət haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir.

1993-cü ildən başlayaraq hər il oktyabr ayının 1 respublikamızda “Beynəlxalq Ahıllar Günü” kimi qeyd olunur. C.1-198;

71. Beynəlxalq Valyuta Fondu – BMT-nin hökumətlərarası ixtisaslaşdırılmış idarəsi, beynəlxalq valyuta təşkilatı. 1945-ci ildə yaradılmış, 1947-ci ildən fəaliyyətə başlamışdır. İdarə heyəti Vaşinqtondadır. Dünyanın 130-a yaxın ölkəsi fondun üzvüdür. Nizamnaməsinə görə məqsədi beynəlxalq valyuta əməkdaşlığına yardım etmək, ölkələr arasında valyuta-hesablaşma münasibətlərini nizama salmaq, fonda daxil olan ölkələrin ödəmə balanslarını tarazlaşdırmaq və valyuta məzənnəsini tənzimləməkdən ibarətdir. 1922-ci ildə Azərbaycan Respublikası Beynəlxalq Valyuta Fonduna qəbul olunmuşdur. C.2-165, 313, 314; C.3-260, 261, 412- 414, 462, 463; C.4-176, 212, 492; C.5-29, 116, 122, 130, 131, 246, 452, 453-455; C.6-90, 233; C.7-131, 361; C.8-166, 259, 297;

72. Bəxtiyar Vahabzadə, Bəxtiyar Mahmud oğlu Vahabzadə (1925)- Azərbaycanın Xalq şairi, dramaturq, ədəbiyyatşünas. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı, 1991-ci ildən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Azərbaycan Milli EA-nın akademikidir. Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.1-342, 381; C.2-355, 356; C.3-123, 284, 362-365, 367, 368; C.4-350, 426, 445; C.8-331-341;

73. Bəkir Nəbiyev, Bəkir Əhməd oğlu Nəbiyev (1930)- ədəbiyyatşünas, filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikası Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.3-76;

74. Bibiheybət ziyarətgahı- Bakının Şıx kəndində türbə. Rəvayətə görə, türbədə şiələrin yeddinci imamı Museyi Kazımın

__________________________________________________

23

qızı Hökumə və onun Heybət adlı nökəri dəfn olunmuşdur. “Bibiheybət” adının da buradan yarandığı güman edilir. Başqa rəvayətə görə, səkkizinci imam Rzanın qızı və bacısı Bakı yaxınlığında məskən salmış, burada da vəfat etmişlər. Onların dəfn olunduğu yerdə türbə, onun yanında isə 20 metrlik minarəsi olan məscid tikilmişdi. Məscidin XIII əsrin sonunda tikildiyi ehtimal edilir. 1994-1996-cı illərdə məscid yenidən bərpa edilmişdir. C.1-574;

75. Bi-Bi-Si, Britiş Brodkastinq Korporeyşen – Böyük Britaniya radioverilişləri korporasiyası. Əsası 1927-ci ildə Londonda qoyulmuşdur. 1936-cı ildə televiziya ilə verilişlərə başlamışdır. 1932-ci ildən xarici verilişlər şöbəsi bütün sutka ərzində ingilis və 37 xarici dildə dünyanın hər yerinə xəbərlər yayır. C.5-36, 65-69;

76. Bilkənd Universiteti- 1984-cü ildə İhsan Doğramacı tərəfindən yaradılmışdır. Universitetin yaradılmasında təhsil fondu, təhsil və elm fondu, sağlamlıq fondunun iştirakı olub. Təhsil ocağı Parlament aktı əsasında yaradılmışdır. Bu universiteti yaratmaqda əsas məqsəd təkmilləşdirmə və elmi axtarışların aparılmasına yardım etməkdir. C.1-380, 382; C.2-458; C.9-305, 306;

77. Bill Klinton, Uilyam Ceferson Blyad (1946)- ABŞ-ın siyasi və dövlət xadimi. ABŞ-ın 41-ci prezidenti (1992-2000). Klinton xarici siyasətində SSRİ dağıldıqdan sonra yeni müstəqillik qazanmış dövlətlərlə, o cümlədən Azərbaycan Respublikası ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına mühüm əhəmiyyət vermişdir. C.1-17, 125, 583; C.2-57, 69, 203, 276, 278, 287, 290, 293, 302, 318-321, 324, 325, 327, 330-332, 346, 370, 472, 572, 579, 580; C.3-12, 153, 386, 413, 419, 420, 450; C.4-80, 315, 316, 381, 382, 383, 386, 388, 391, 392, 396, 397, 402-404, 408, 409; C.5-80, 106, 244; C.6-28, 440, 442, 443; C.7-18, 60, 187; C.8-19, 122, 152, 166, 172, 179, 335; C.9-95, 379, 403, 440, 441;

78. “Bir cənub şəhərində” filmi- 1969-cu ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası tərəfindən çəkilmişdir. Filmdə insanın mənəvi azadlığa necə böyük çətinliklərlə çıxmasından

__________________________________________________

24

bəhs olunur. Filmin yaradıcı heyəti: ssenari müəllifi- Rüstəm İbrahimbəyov, quruluşçu rejissor- Eldar Quliyev, operator- Rasim Ocaqov, bəstəkar- Fərəc Qarayev və b. Rollarda: Həsən Məmmədov, Eldəniz Zeynalov, Hacı Murad Yegizarov, Sadıq Hüseynov, Susanna Məcidova, Məcid Dadaşov və b. çəkilmişlər. C.5-189;

79. I Dünya müharibəsi (1914-1918)- 1914-cü ilin yayında I Dünya müharibəsi başlamışdır. Bu müharibədə 30-dan çox ölkə iştirak etmişdir. Müharibə 1918-ci ildə başa çatmışdır. C.6-307; C.9-311;

80. Birləşmiş Krallıq – bax Böyük Britaniya, Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı.

81. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) – müasir dünyanın ən nüfuzlu beynəlxalq təşkilatı. Qərərgahı Nyu-York şəhərindədir. Əsas vəzifəsi beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi qorumaq və möhkəmlətmək, dövlətlər arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdir. BMT-nin Nizamnaməsi 1945-ci il iyulun 26-da San-Fransisko konfransında 50 dövlətin nümayəndəsi tərəfindən imzalandı və 1945-ci il oktyabrın 24-də qüvvəyə mindi. Hazırda BMT-yə 198 dövlət daxildir. BMT-nin əsas orqanları Baş Məclis, Təhlükəsizlik Şurası, İqtisadi və İctimai Şura, Qəyyumluq Şurası, Beynəlxalq Məhkəmə və Katiblikdir. 1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası BMT-nin üzvüdür. C.1-16, 19-21, 28, 29, 33, 37, 39, 44, 45, 89, 118, 125, 129-131, 133, 179, 180, 191, 203, 211, 212, 214, 217-219, 226, 228, 279, 298, 320, 351, 360, 384, 388, 393, 401, 406, 414, 423, 424, 434, 439, 462, 463, 471, 473, 474, 476, 520, 529, 548-550, 552, 558, 584; C.2-7, 10, 17, 19, 42, 58, 187, 188, 190, 194, 195, 197, 276, 289, 290, 294, 307, 309, 312, 313, 314, 316, 317, 320, 328, 330, 331, 334, 351, 370, 391, 392, 394, 405, 421, 434-451, 455, 470, 472, 473, 476, 489, 502, 503, 504, 505, 509, 560, 579-581; C.3-48, 103, 172, 201, 250, 251, 254, 288, 377, 428, 457; C.4-16-21, 41, 67, 72, 73, 78, 122, 175, 228, 229, 258, 308, 309, 315, 327-333, 365, 377, 384, 390, 393, 394, 404, 406, 408, 450, 462, 473, 484, 485; C.5-19, 33, 72, 80, 91, 115, 119, 120, 129, 135, 157, 158, 221, 231, 243, 246, 295, 311, 359, 406, 407, 468, 481; C.6-29, 141, 148, 175, 281, 379, 381,

__________________________________________________

25

382, 390, 391, 394; C.7-18, 316, 327, 357, 411, 413; C.8-13, 24, 72, 91, 92, 114, 122, 141, 408, 411, 413; C.9-58, 71, 78, 201, 220, 223, 230, 233, 253, 256, 281, 327, 370;

82. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası (BMTTŞ)- BMT-nin daimi fəaliyyət göstərən mühüm orqanı. BMT-nin Nizamnaməsinə görə beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunmasında əsas məsuliyyət daşıyır. 15 üzvü var: 5 daimi (Çin, Fransa, Rusiya, Böyük Britaniya, ABŞ), 10 üzvü isə 2 il müddətinə seçilir. Şuranın hər bir üzvü bir səsə malikdir. Prosedura məsələlərinə dair qərarlar Şuranın 9 üzvü səs verdikdə qəbul olunmuş sayılır. C.1-16, 19, 20, 28, 29, 33, 38, 39, 44, 89, 118, 125, 133, 180, 203, 212, 218, 219, 226, 298, 351, 384, 401, 414, 424, 433, 439, 462-464, 473-475, 478, 520, 529, 530, 549, 552, 560, 584; C.2-17, 19, 69, 157, 195, 197, 292, 301, 302, 308, 310, 311, 312, 406, 421, 435, 436, 437-440, 442-444, 449, 450, 476, 575, 579; C.3-103; C.6-97, 99, 155; C.8-91;

83. Bolqarıstan- Cənub-şərqi Avropada, Balkan yarımadasının şərqində dövlət. Rumıniya, Yuqoslaviya, Yunanıstan və Türkiyə ilə həmsərhəddir. Şərqdən Qara dənizlə əhatə olunur. Sahəsi 111 min km2. Paytaxtı Sofiya şəhəridir. İnzibati cəhətdən 28 mahala bölünür. C.1-447; C.2-476; C.4-45-49, 52-56, 59-61; C.6-65; C.7-19, 205; C.8-320; C.9-443;

84. Böyük Britaniya, Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı – Qərbi Avropada dövlət. Böyük Britaniya adası, İrlandiya adasının Şimal-Şərq hissəsi, Anqlsi, Uayt, Normand, Orkney, Hebrid, Şetlend adaları və bir sıra kiçik adalardan ibarətdir. Sahəsi 244,1 min km2, əhalisi 58,8 milyon nəfərdir. İnzibati cəhətdən qraflıqlara və qraflıq hüququnda olan şəhərlərə bölünür. Böyük London xüsusi inzibati vahiddir. Böyük Britaniya Parlamentli monarxiyadır. Paytaxtı London şəhəridir. C.1-351, 414, 416, 417, 420, 421, 423, 425, 430, 437, 439, 441, 584, 595; C.2-20, 25, 99, 203, 204, 254, 260, 266, 278, 299, 312-314, 332, 403; C.3-102-105, 248, 310, 424, 450, 463; C.4-202-204, 287, 512; C.5-19, 27, 32, 35, 39, 41, 46-48, 61, 70, 71, 85, 112, 135, 179, 311; C.6-23, 269, 270, 274, 334, 409, 410, 412-

__________________________________________________

26

415, 417, 444, 445; C.7-43, 208-210, 229, 236, 268, 269, 361, 392, 418, 432; C.8-100, 122, 125, 143, 160, 450; C.9-91, 272;

85. Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabı- müasir tarixşünaslıqda Oktyabr çevrilişi də adlanır. 1917-ci il oktyabrın 24-dən 25-nə (noyabrın 6-dan 7-nə) keçən gecə V.İ.Leninin başçılığı ilə bolşeviklər silahlı üsyan edərək müvəqqəti hökuməti devirdilər. Bunun nəticəsində, V.İ.Lenin başda olmaqla, Rusiyada Sovet hökuməti-Xalq Komissarları Soveti yarandı. C.7-86; C.8-368; C.9-334;

86. Böyük Teatr – Rusiya Federasiyasında Dövlət Akademik Böyük Teatr. Əsası 1775-ci ildə Moskvada qoyulmuşdur. Burada xarici və ilk rus operaları və baletləri tamaşaya qoyulur. XX əsrin əvvəllərindən teatrda çalışan vokalistlər və balet ustaları dünya şöhrəti qazanmışlar. C.2-250; C.3-161; C.5-191; C.7-167; C.9-236, 237;

87. Bredli Şerman (24.10.1954, Los-Anceles ş.)- 1974-cü ildə Kaliforniya Universitetini (bakalavr), 1979-cu ildə Harvard Universitetini (hüquq doktoru) bitirmişdir. 1991-1997-ci illərdə Kaliforniya irqi məsələlər üzrə Dövlət Palatasında işləmişdir. 1996-cı ildən Kaliforniya ştatından ABŞ Konqresi Nümayəndələr Palatasına üzv seçilmişdir. Demokratdır. C.9-6-10;

88. Brejnev Leonid İliç (1906-1982) – partiya və dövlət xadimi. 1964-82-ci illərdə Sov. İKP MK-nın Baş katibi, 1977-ci ildən həmçinin SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri olmuşdur. C.2-234; C.3-379; C.5-213, 214; C.6-452; C.7-146; C.8-44-46, 245, 293;

89. Britiş Petroleum (Bi-Pi)- dünyanın ən iri neft şirkətlərindən biri. 1909-cu ildən bir çox ölkələrdə neftin kəşfiyyatı, çıxarılması və emalı ilə məşğuldur. Bi-Pi 1994-cü ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərir. Hazırda ABƏŞ-in əsas operatorudur. C.1-407, 409, 416-419, 426, 436, 437, 440; C.2-202, 228, 255, 294, 299; C.3-103, 156; C.4-407, 411; C.5-19, 27, 39; C.6-23; C.7-43, 418; C.9-6, 338;

90. Bülbül, Murtuza Məşədi Rza oğlu Məmmədov (1897-1961)- Azərbaycan klassik vokal məktəbinin banisi, musiqi folkloru tədqiqatçısı. Bülbülün yaradıcılığı müasir Azərbaycan

__________________________________________________

27

musiqili teatrı tarixində mühüm bir mərhələ təşkil edir. Bülbül Azərbaycan xalq mahnılarını, təsnifləri böyük sənətkarlıqla ifa etmişdir. Azərbaycan Ali Sovetinin deputatı olmuşdur. SSRİ Xalq artisti və SSRİ Dövlət mükafatları laureatı idi. C.1-580; C.2-223, 251; C.4-283, 284; C.6-240, 241; C.8-340; C.9-262;

91. Ziya Bünyadov, Ziya Musa oğlu Bünyadov (1921-1997)- görkəmli Azərbaycan alimi, şərqşünas-tarixçi, ictimai xadim. Böyük Vətən müharibəsi (1941-1945) iştirakçısı. Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, Azərbaycan Respublikası EA-nın həqiqi üzvü. 1989-1997-ci illərdə Azərbaycan Respublikası EA-nın vitse-prezidenti, 1995-ci ildən Milli Məclisin deputatı olmuşdur. 1997-ci ildə Azərbaycanın dövlətçiliyinə və müstəqilliyinə düşmən olan qüvvələr tərəfindən xaincəsinə qətlə yetirilmişdir. C.1-152, 162, 291; C.2-102; C.3-308, 317; C.4-256; C.5-315; C.6-266, 268-270; C.8-372, 375, 376, 447-460;

C

92. Cahangir Cahangirov, Cahangir Şirgəşt oğlu Cahangirov

(1921-1992)- Azərbaycan bəstəkarı. SSRİ Xalq artisti, SSRİ Dövlət mükafatı laureatı idi. C.2-98; C.3-162; C.8-27;

93. Cenevrə konvensiyası- müharibə qurbanlarının müdafiəsi haqqında dörd beynəlxalq konvensiya. 1949-cu il avqustun 12-də imzalanmışdır. C.1-124; C.4-273;

94. Ceyhan limanı- Aralıq dənizi sahilində liman. Uzunluğu 1695 km olacaq Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəmərinin çəkilməsi nəzərdə tutulmuşdur. 1998-ci il oktyabrın 29-da Azərbaycan, Türkiyə, Gürcüstan, Qazaxıstan, Özbəkistan prezidentləri və ABŞ-ın Energetika naziri Bakı-Tbilisi-Ceyhan marşrutunu müdafiə edən “Ankara bəyannaməsi” ni imzalamışlar. C.5-159; C.6-115; C.8-53, 145, 254; C.9-324, 330, 333, 345, 372, 373, 386, 416;

95. Cəbrayıl- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1993-cü il, 23 avqust). Sahəsi 1050 km2. Əsası 1930-cu ildə qoyulmuşdur. C.1-16, 20, 28, 38, 89, 90, 91, 111, 112, 126, 129, 131, 134, 172,

__________________________________________________

28

202, 213, 216, 227, 228, 229, 239, 284, 285, 294, 297, 316, 317, 344, 348, 424, 433, 462, 498, 501, 503, 512; C.2-291, 309, 437, 574; C.4-115, 116, 129, 134, 346; C.6-131, 217, 249; C.7-191, 266, 271-273, 278, 279, 288; C.8-215; C.9-222;

96. Cəfər Cabbarlı, Cəfər Qafar oğlu Cabbarlı (1989-1934)- böyük Azərbaycan yazıçısı, dramaturq. Cabbarlı saysız-hesabsız lirik və satirik şeirlərin, hekayə və dram əsərlərinin müəllifidir.

Cabbarlı yaradıcılığı Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına böyük təsir göstərmiş, istedadlı dramaturqlar nəslinin yetişməsində mühüm rol oynamışdır. Cabbarlının zəngin irsi Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində layiqli yer tutur. C.1-159, 175; C.2-7, 101, 251; C.4-7; C.6-310, 311; C.7-163, 164; C.9-21, 158;

97. Cəfər Vəliyev, Cəfər Cəbrayıl oğlu Vəliyev (1930)- hüquqşünas. 1953-1978-ci illərdə müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmışdır. 1979-1987-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər naziri olmuşdur. 1992-1999-cu illərdə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri vəzifəsində çalışmışdır. C.4-127, 128, 172, 192, 362, 363, 470, 479; C.5-14, 16;

98. Cəhri- Naxçıvan MR. Bəbək rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 24 km şimalda, Cəhri çayının sahilində, dağ ətəyindədir. C.6-476;

99. Cəlil Məmmədquluzadə, Mirzə Cəlil Hüseynqulu oğlu Məmmədquluzadə (əbədi təxəllüsü Molla Nəsrəddin; 1866-1932)- böyük Azərbaycan yazıçısı, jurnalist, ictimai xadim. Mirzə Cəlilin ictimai-ədəbi fəaliyyəti XİX əsrin 80-cı illərinin axırından XX əsrin 30-cu illərinə qədərki böyük tarixi dövrü əhatə edir. 40 illik yaradıcılığı boyu müxtəlif janrlarda yazdığı əsərləri ilə Mirzə Cəlil Azərbaycan realist ədəbiyyatının yüksək pilləyə qalxmasında müstəsna rol oynamışdır. 1906-cı il aprelin 7-də çıxan “Molla Nəsrəddin” jurnalının nəşrinə başlamaqla Mirzə Cəlil Azərbaycanda, eləcə də Yaxın Şərqdə satirik jurnalistikanın əsasını qoymuşdur. O zamandan Mirzə Cəlil Molla Nəsrəddin adı ilə məşhur oldu. C.1-175; C.2-7, 251, 586; C.3-73, 74, 76-82, 84; C.4-7, 434, 435, 452, 453, 459, 460; C.5-191, 201, 320, 444, 480; C.8-339;

__________________________________________________

29

100. Cəmil Quliyev, Cəmil Bahadur oğlu Quliyev- tarix elmləri doktoru, professor. “Azərbaycan tarixi” kitabının (cild III, 1963) müəlliflərindəndir. 1975-ci ildə “Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası” nın redaktoru işləmişdir. C.6-449, 454;

101. Cəmşid xan Naxçıvanski, Cəmşid xan Səfərqulu oğlu Naxçıvanski (1895-1935) – hərbi xadim, briqada komandiri. Birinci dünya müharibəsində müsəlmanlardan təşkil olunmuş süvari eskadronun komandiri olmuş, şücaətlə vuruşmuş, dördüncü dərəcəli “Müqəddəs Georgi” ordeni ilə təltif olunmuşdur. Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda Cəmşid xan inamla vuruşmuşdur. 1920-ci ilin martında onun alayı Qarabağda daşnaklara qarşı döyüş əməliyyatlarında fəal iştirak etmişdir. 28 aprel (1920) çevrilişindən sonra Azərbaycanın ilk milli atıcı diviziyasının komandiri təyin olunmuş, yüksək ixtisaslı kadr hazırlığında mühüm rol oynamışdır. 30-cu illərin axırlarında Cəmşid xan guya başçılıq etdiyi “casus təxribatçı dəstəsi” ilə mühacirətdə olan qardaşları (İran) ilə əlaqə saxlamaqda təqsirləndirilərək repressiya qurbanı olmuşdur. C.1-177; C.3-469, 471; C.5-315; C.9-428;

102. Con Porter (01.06.1935, Evantson ş.)- 1953-1954-cü illərdə Massaçusets Texnologiya İnstitutunda oxumuşdur. 1957-ci ildə Şimal-Qərb Universitetini (bakalavr), 1961-ci ildə Miçiqan Universitetini (hüquq doktoru) bitirmişdir. 1973-1979-cu illərdə ABŞ Konqresi Nümayəndələr Palatasının İllinoys ştatından üzvü olmuşdur. 1978-ci ildə ABŞ Konqresi Nümayəndələr Palatasına seçkilərdə Respublikaçılar Partiyasından namizəd göstərilmişdir. 1980-cı ildən İllinoys ştatından ABŞ Konqresi Nümayəndələr Palatasının üzvüdür. Respublikaçıdır. C.6-440, 441, 443;

103. Corc Vaşinqton (22.02.1732-04.12.1799)- Şimali Amerikada istiqlaliyyət müharibəsi (1775-1783) zamanı Amerika ordusunun Baş komandanı. ABŞ-ın ilk Prezidenti (1789-1797). Varlı plantasiya sahibi ailəsində doğulmuş, üsyançı ordusunda komandirlik etmiş, 1759-cu ildə polkovnik rütbəsində istefaya çıxmış, 1759-1774-cü illərdə Virciniya Qanunvericilik Məclisinin deputatı olmuşdur. 1775-ci il iyunun 15-də üsyançı ordunun Baş komandanı seçilmiş və nizami ordu yaradaraq İngiltərə ordusunu

__________________________________________________

30

məğlubiyyətə uğratmışdır. 1787-ci ildə C.Vaşinqtonun sədrliyi ilə ABŞ Konstitusiyası hazırlanmışdı (bəzi düzəlişlərlə indi də qüvvədədir); ABŞ-da ikipartiyalı sistemin yaradıcılarındandır. C.Vaşinqton köləliyin tədricən ləğvinin tərəfdarı olmuş və şəxsən özünə məxsus qulların azad edilməsini vəsiyyət etmişdir. C.4-406;

104. Cövdət Hacıyev, Əhməd Cövdət İsmayıl oğlu (1917-2002)- Azərbaycan bəstəkarı, pedaqoq. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti. İki dəfə SSRİ Dövlət mükafatı laureatıdır. C.1-381; C.3-160;

Ç

105. Çeçenistan- 1934-cü il yanvarın 15-də muxtar vilayət

kimi təşkil edilmiş, 1936-cı il dekabrın 5-dən Muxtar Respublikadır. Sahəsi 19,3 min km2. Paytaxtı Qroznı şəhəridir. C.2-304, 422, 455, 470, 475; C.3-12, 170, 187, 202; C.4-113, 114, 382, 401; C.5-37, 91, 106, 278, 279, 281, 282, 285, 396, 397, 406, 407; C.6-89, 152, 153, 188, 374, 375, 399, 403; C.7-199; C.8-63, 137, 250, 294, 306, 307, 319, 362; C.9-105, 203;

106. Çernobıl hadisələri- 1986-cı ilin aprel ayında Çernobıl AES-nin 4-cü enerji blokunda qəza baş verdi. Bunun nəticəsində Ukrayna ərazisinin xeyli hissəsi, həmçinin Belarusiya və Rusiya Federasiyasının Bryansk və Kaluqa əyalətləri də radiaktiv çirklənməyə məruz qaldı. Bunun nəticəsində AES-nin 30 km-də yaşayan əhali bu zonadan köçürüldü. 1986-cı ilin noyabrında 4-cü blok ləğv edildi. C.7-120;

D

107. Dağıstan, Dağıstan Respublikası – Rusiya Federasiyası

tərkibində milli- ərazi qurumu, respublika. 1921-ci il yanvarın 20-də təşkil edilmişdir. Sahəsi 50,3 min km2, əhalisi 2094,6 min nəfərdir. 41 inzibati rayonu, 10 şəhəri, 18 şəhər tipli qəsəbəsi var. Paytaxtı Mahaçqala şəhəridir. Dövlət hakimiyyətinin Ali orqanı 5 il müddətinə seçilən birpalatalı Dağıstan Respublikasının Ali

__________________________________________________

31

Sovetidir. Dağıstan ərazisi bizim eradan əvvəl 1-ci minilliyin axırlarına qədər Qafqaz Albaniyası tərkibində olmuşdur. XIII əsrin əvvəllərində monqol-tatarların hakimiyyətində, 1813-cü ildə “Gülüstan” müqaviləsindən sonra isə çar Rusiyasına birləşdirilmişdir. C.2-218; C.3-200, 202, 207, 208, 343; C.4-144; C.5-286, 393-398; C.7-22, 108, 109; C.8-23, 58, 63; C.9-14, 15, 22, 260, 267;

108. Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti (DQMV)- Azərbaycanda muxtar vilayət, Azərbaycan Respublikasının ayrılmaz hissəsi. 1923-cü il iyulun 7-də yaranıb. Sahəsi 4,4 min km2. Hal-hazırda erməni qəsbkarları tərəfindən işğal edilib. C.1-11, 15, 19-21, 24-29, 32-37, 39-42, 44, 45, 50, 51, 53, 59, 64, 66, 77, 78, 89, 92, 111, 118-120, 129-133, 173, 174, 180, 194, 202, 212-215, 217-219, 225, 228, 230, 231, 239, 248, 251, 279, 284, 285, 292, 293-298, 316, 317, 322, 324, 347, 349, 350, 369, 370, 383, 387-389, 394, 401, 405, 406, 409, 410, 419, 424-428, 431, 433, 434, 438-440, 441, 456-458, 460-462, 464, 473, 474, 503, 507, 510, 513, 515, 517-520, 524, 526, 527, 549, 550, 551, 552, 553, 559, 578, 579, 580, 581, 583-585, 588, 592, 593; C.2-23, 25, 28, 36, 41, 42, 52, 57, 62, 63, 68, 69, 72, 77, 136, 141, 179, 191, 197, 204, 205, 220, 244, 276, 278, 291, 298, 300, 301, 308, 309, 311, 316, 317, 320, 406, 437, 438, 441, 442, 450, 455, 506, 508, 512, 548, 556-558, 574, 575, 577, 580, 586; C.3-17, 21, 25, 35, 90, 106, 108, 171, 183, 197, 199, 255, 329, 352, 374, 443, 445, 461; C.4-38, 51, 52, 57, 61, 72, 89, 115, 145, 188, 254, 255, 258, 264, 265, 284, 315, 317, 331, 371, 381, 382, 387, 394, 398, 512; C.5-25, 62, 63, 66, 67, 79, 86, 87, 89, 90-93, 96, 97, 101, 125, 158, 163, 166, 167, 173, 206, 243, 274, 275, 284, 287, 294, 358, 362, 378-380, 405, 407, 410, 411, 414, 438, 449, 468; C.6-27-30, 45, 55, 78-80, 99, 101, 106, 113-115, 121, 146, 148, 149, 152-155, 162, 164, 165, 169, 176, 177, 186, 237-240, 244, 245, 248, 249, 290, 304, 311, 313, 327, 328, 330, 333-335, 389, 397, 398, 400, 403, 430, 433, 439, 441, 454, 457; C.7-57, 58, 60, 99, 161, 177, 180-182, 186, 187, 190, 191, 224, 225, 263, 275, 284, 285, 308, 309, 314, 325, 330, 364, 398, 399, 405, 427, 435, 462, 479, 480, 487, 496; C.8-88, 90-94, 96, 97, 98, 99-104, 106-109,

__________________________________________________

32

111, 112, 115, 116, 118, 119, 121, 123, 124, 127, 129-131, 134-136, 139, 142, 146-148, 150, 151, 159, 179, 184, 188, 226, 241, 243, 246, 247-249, 269, 271, 274-278, 290, 291, 298-300, 303-305, 311, 312, 318, 323, 326- 328, 413, 432, 439, 440; C.9- 8, 58, 67-69, 70, 81, 85, 86, 116, 117, 121, 128, 129, 133, 197, 202, 205, 206, 216, 222, 234, 240, 253, 254, 258, 275, 281, 284, 311-313, 315, 317, 333, 344, 354, 364, 370, 371, 375, 386-388, 393, 396, 397, 401, 408, 409, 413, 450;

109. Daşkənd Dövlət Universiteti- 1918-ci ildə Xalq Universiteti kimi təsis edilmiş, 1920-ci ildən Türküstan Universiteti, 1923-cü ildən Orta Asiya Dövlət Universiteti, 1960-cı ildən isə Daşkənd Dövlət Universiteti adlanır. C.6-343;

110. Dədə Qorqud- burada “Kitabi-Dədə Qorqud” eposu nəzərdə tutulur. C.5-185, 186; C.8-6, 168;

111. Dinmühəmməd Kunayev, Dinmühəmməd Əhməd oğlu Kunayev (1912-1993)- Qazaxıstanın partiya və dövlət xadimi. Üç dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Qazaxıstan EA-nın akademiki. 1964-1986-cı illərdə Qazaxıstan KP MK-nın birinci katibi, 1971-1986-cı illərdə Sov.İKP MK Siyasi Bürosu üzvü olmuşdur. C.8-46;

112. 9 may Qələbə Günü- faşizm üzərində Qələbə günü (1945). Sovet silahlı qüvvələri dünya mədəniyyətini, eləcə də bəşəriyyəti faşizm əsarəti zülmündən qurtardı. C.1-562-564, 566; C.3-310, 315, 318; C.6-238, 262, 267;C.9-246, 425;

113. “907-ci maddə”- ABŞ Konqresinin 1992-ci il oktyabrın 24-də erməni lobbisinin təzyiqi ilə qəbul etdiyi “Rusiyanın və yeni müstəqillik qazanmış dövlətlərin azadlığını müdafiə aktı” na 907-ci düzəliş nəzərdə tutulur. Düzəliş ABŞ hökumətinin Azərbaycan hökumətinə yardımını qadağan edir. Buna baxmayaraq istər Bill Klinton, istərsə də ondan sonra ABŞ Prezidenti seçilən Corc Buş hökumətləri bu düzəlişin reallığı nəzərə almadığını təsdiq edərək onun ləğv edilməsi təklifini müdafiə etmişlər. Corc Buş hökuməti 2000 və 2003-cü illər üçün bu düzəlişin fəaliyyətdən düşdüyünü qərara almışlar. C.1-125, 583; C.2-332; C.6-438, 443; C.7-187; C.9-403;

__________________________________________________

33

114. “416-cı Taqanroq” diviziyası, 416-cı Azərbaycan diviziyası- 1942-ci ilin mart-sentyabr aylarında Azərbaycanda yaradılmış milli diviziya. Diviziyaya Taqanroq şəhərinin azad edilməsi uğrundakı döyüşlərdə göstərdiyi yüksək əsgəri xidmətə görə “Taqanroq” diviziyası adı verilmişdir. Sovet İttifaqı marşalı D.K.Jukov diviziyanı Berlinə ilk yol açan hissələrdən biri adlandırmışdır. Diviziya Berlinin qapısı sayılan Küstrin şəhərinin alınmasında, Berlin əməliyyatında, Kayzer sarayının təmizlənməsində fəal iştirak etmişdir. C.3-423; C.6-271;

115. Dünya Bankı- BMT-nin hökumətlərarası ixtisaslaşdırılmış idarəsi. 1945-ci ildə ABŞ-da Bretton-Vuds çərçivəsi sistemində yaradılmışdır. İdarə heyəti Vaşinqtondadır. Məqsədi inkişaf etməkdə olan ölkələrin iqtisadi və sosial inkişafına kömək etməkdir. Səhmdar cəmiyyəti formasındadır və iştirakçıları yalnız Beynəlxalq Valyuta Fondunun üzvləridir. Banka 130-dan artıq dövlət daxildir. 1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası Dünya Bankının üzvüdür. C.2-333; C.3-260, 412, 413, 462, 463; C.7-131, 139, 150, 185, 280, 281, 361; C.8-150, 166, 222, 223, 259; C.9-230, 233;

E

116. EKO- İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı. Qərərgahı

Tehrandadır. 1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası bu Beynəlxalq təşkilatın üzvüdür. C.1-18; C.4-484; C.5-311; C.6-100, 101, 105, 106, 109, 277, 281-283; C.8-121; C.9-439, 442, 443, 445;

117. Eksson – dünyada ən iri və ən qocaman sənaye müəssisələrindən biri. Mənzil-qərərgahı Texas ştatının Dallas şəhərində yerləşir. 1882-ci ildə Con Rokfeller tərəfindən yaradılmışdır. Hazırda dünyanın 90-dan çox ölkəsində fəaliyyət göstərir. Korporasiyada 95 min adam işləyir. 18 ölkədə yerləşən 30 neftayırma müəssisəsinin tam və ya şərikli sahibidir. C.3-385-387; C.4-388, 407, 411; C.5-27; C.7-43, 121, 392; C.9-7;

__________________________________________________

34

118. Elçibəy Əbülfəz Əliyev- Əbülfəz Qədirqulu oğlu Əliyev (1938-2000). 1989-cu ildə yaradılan Azərbaycan Xalq Cəbhəsi (AXC) Partiyasının sədri, 1992-1993-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti olmuşdur. C.1-10, 13, 22-27, 40, 46, 50, 52, 53, 59, 60, 70, 104, 113-115, 117, 119, 122, 135, 136, 162, 192, 194, 197, 238, 274, 275, 409, 589, 590, 591; C.2- 22, 62, 263, 367, 533, 552; C.3-88, 289, 399; C.4-32, 33, 35, 39, 183, 189, 430, 460, 468; C.6-46, 183, 184, 243, 246, 470; C.7-278, 483; C.8-50, 51, 52, 216, 217, 340; C.9-316, 317, 319, 320, 346, 347, 400;

119. Elçin, Elçin İlyas oğlu Əfəndiyev (1943)- Azərbaycan yazıçısı, ictimai və dövlət xadimi. Azərbaycan Respublikasının Xalq yazıçısı. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi, Xaricdə Yaşayan Həmvətənlərlə Azərbaycan Mədəni Əlaqələr “Vətən” Cəmiyyətinin sədri vəzifəsində işləmişdir. 1993-cü ildən Azərbaycan Respublikasının Baş nazirinin müavinidir. Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilmişdir. C.1-326, 330, 535; C.2-92, 95, 96, 100, 102, 169, 387; C.3-43, 133, 190, 191, 361; C.4-7, 13, 14, 426; C.5-200, 201, 341; C.7-161-163, 167-170, 257;

120. Eldar Həsənov, Eldar Hümbət oğlu Həsənov (1955)- 1995-2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Baş prokuroru olmuşdur. 2001-ci ildən Azərbaycan Respublikasının Rumıniyada Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiridir. C.2-337; C.3-300, 302, 357; C.4-155, 157, 182, 205, 206, 215, 216; C.5-363, 364; C.6-46, 49; C.7-148;

121. Eldar Quliyev, Eldar Tofiq oğlu Quliyev (1941)- kino rejissoru. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.7-446; C.9-264;

122. Eldar Salayev, Salayev Eldar Yunis oğlu (1933)- fizik, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru (1975), professor (1979), 1983-cü ildən Azərbaycan EA-nın prezidenti olmuşdur. C.1-300, 316; C.2-92, 102, 461, 524; C.7-170; C.8-361, 371, 374, 376, 377, 378, 380, 381;

__________________________________________________

35

123. Elf Akiten – Fransada ən böyük şirkət. 80 ölkədə fəaliyyət göstərən 833 şirkətdən ibarətdir. Karbohidrogenlərin kəşfiyyatı, hasilatı və satışı, kimya və neft-kimya sənayesi, farmokologiya və kasmetologiya sahələri şirkətin əsas fəaliyyət istiqamətləridir. Elmi-tədqiqat fəaliyyətində 8 min elmi işçi çalışır. C.5-275; C.6-414, 416; C.7-43, 122, 238, 392, 398; C.8-241, 244, 251, 259, 262, 266, 269, 273, 274, 278, 281, 284, 290, 303, 316, 323; C.9-6, 91, 92, 131;

124. Elman Rüstəmov- Milli Bankın sədri. C.6-62, 68; C.7-54, 112, 232;

125. Elmira Axundova, Elmira Hüseyn qızı Axundova (1953) – publisist, “Literaturnaya qazeta”nın və “Azadlıq” (ABŞ) radiostansiyasının Azərbaycan Prezidenti yanında Əfvetmə Komissiyasının üzvüdür. “Həsənbəy Zərdabi” mükafatı laureatıdır. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.1-39; C.5-35;

126. Elmira Qafarova, Elmira Mikayıl qızı Qafarova (1934-1993)- Azərbaycanın siyasi və dövlət xadimi. Müxtəlif illərdə respublikanın Maarif naziri, Xarici İşlər naziri, Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini, Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri kimi məsul vəzifələrdə çalışmışdır. C.1-327;

127. Etibar Məmmədov, Etibar Salidar oğlu Məmmədov (1955). Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədri. 1990-1995 və 1995-2000-ci illərdə Milli Məclisin deputatı olmuşdur. C.1-194, 249, 252, 587-590; C.4-170, 171, 180, 181; C.6-246, 252;

Ə

128. Əcəmi, Əcəmi Əbubəkr oğlu Naxçıvani (XII əsrin 20-ci

illəri- XII əsrin sonu)- orta əsr Azərbaycan memarlığının görkəmli nümayəndəsi, Naxçıvan memarlıq məktəbinin banisi. O, Naxçıvanda Yusif ibn Küseyir türbəsini, Möminə xatun türbəsini, böyük Cümə məscidini və mənbələrdə “Darülmülk” adlandırılan Eldəgizlər sarayını yaratmışdır. C.1-161; C.4-10, 11;

__________________________________________________

36

129. “Ədəbiyyat qəzeti”- həftəlik qəzet. 1934-cü ildən çıxır. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin orqanı. 1953-cü ildən “Ədəbiyyat və incəsənət” adı ilə çıxmışdır. Qəzetdə Azərbaycan və xarici ölkə yazıçılarının əsərləri, ədəbiyyat və incəsənət problemlərinə dair məqalələr, publisistik yazılar dərc olunur. C.3-367, 368;

130. Əhməd bəy Ağayev (Ağaoğlu)- Əhməd bəy Mirzə Həsən oğlu Ağayev (1869-1939)- Azərbaycanda türkçülük hərəkatı ideoloqlarından biri. Görkəmli ictimai-siyasi xadim, publisist, hüquqşünas, şərqşünas-islamşünas alim. O, “Nicat”, “Nəşri-maarif”, “Səfa” xeyriyyə cəmiyyətlərinin təşkilində və fəaliyyətində yaxından iştirak etmişdir. XX əsrin 20-ci illərində Türkiyənin dövlət mətbuat bürosunun müdiri təyin edilən Əhməd bəy 2 dəfə Türkiyə Böyük Millət Məclisinə deputat seçilmiş, Ankara Universitetinin professoru olmuşdur. Sovet dönəmində ona qatı “panislamist”, “pantürkist” damğası vurularaq adı və əsərləri qadağan edilmişdir. Həyatının və əsərlərinin geniş surətdə öyrənilməsinə son illərdə başlanılmışdır. İstanbul şəhərində vəfat etmişdir. C.1-158; C.4-459;

131. Əhməd Cavad, Cavad Məmmədəli oğlu Axundzadə (1892-1937)- Azərbaycan şairi. Yaradıcılığında mücərrəd romantizmlə yanaşı, milli istiqlaliyyətə yenidən qovuşmaq arzusundan doğan meyllər mühüm yer tutur. Azərbaycanın ən dəyərli milli ziyalı nümayəndələrini məhv edən sovet totalitar rejiminin repressiya qurbanlarındandır. C.1-380; C.2-7; C.6-309;

132. “Əhrar” Partiyası- siyasi partiya. 1918-ci ilin payızında Bakıda yaradılmışdır. Sədri Aslan bəy Qardaşov idi. C.1-154;

133. Əl-Biruni, Əl-Biruni Əbu Reyhan Məhəmməd ibn Əhməd əl Xarəzmi (973-1048)- orta əsr ensiklopediyaçı alim, əsərlərini ərəb dilində yazmışdır. Tarix, etnoqrafiya, coğrafiya, astronomiya, fizika və s. elm sahələrinə aid 150-dən çox əsərin müəllifidir. C.6-345;

134. Ələsgər Ələkbərov, Ələkbərov Ələsgər Hacağa oğlu (1910-1963) – görkəmli Azərbaycan aktyoru. Azərbaycan və SSRİ Xalq artisti. 1993-cü ildən ömrünün sonunadək Azərbaycan Milli Dram Teatrında işləmişdir. Ələkbərovun yaradıcılığı

__________________________________________________

37

Azərbaycan teatrının inkişafında mühüm rol oynamışdır. C.1-160; C.4-84; C.5-187; C.9-19;

135. Əli İnsanov, Əli Binnət oğlu İnsanov (1946)- tibb elmləri doktoru, professor. Azərbaycan Respublikasının səhiyyə naziri olmuşdur. C.4-256; C.5-23;

136. Əli Nağıyev (1954)- Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziridir (1996). Birinci çağırış Milli Məclisinin deputatı olmuşdur. C.2-517, 519, 520, 524, 531, 533; C.4-256;

137. Əlibəy Hüseynzadə, Əlibəy Hüseyn oğlu Hüseynzadə (1864-1940)- Azərbaycan yazıçısı, jurnalist, filosof, tərcüməçi, ictimai xadim. Rusiyada 1905-1907-ci illər inqilabının təsiri ilə çarizmi, feodal-patriarxal geriliyi, Şərq istibdadını, ətaləti və dini mövhumatı tənqid edən Ə.Hüseynzadə Azərbaycanda burjua ideologiyasının başçılarından biri, “Füyuzatçılar” ədəbi-fəlsəfi cərəyanının əsas nəzəriyyəçisi olmuşdur. Fəaliyyətində “türkləşmək, islamlaşmaq, müasirləşmək” şüarına əsaslanırdı. C.4-459;

138. Əlikram Hümbətov, Əlikram Ələkbər oğlu Hümbətov- 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikasını parçalamaq məqsədilə qanunsuz hərbi qruplaşmaya rəhbərlik etmiş, qondarma “Talış-Muğan Respublikası” nı yaratmağa cəhd göstərmişdir. C.1-65-73, 76-78, 80, 91, 93- 99, 102-110, 252, 284; C.2-273, 280, 282-284, 472, 533, 550, 552, 557-559, 568; C.3-98, 199, 209; C.4-33, 34, 155-157, 182, 185, 190-192, 490; C.6-84, 469; C.7-276, 277; C.8-216, 217; C.9-318;

139. Əlimərdan bəy Topçubaşov (1865-1934)-Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucularından biri. Görkəmli hüquqşünas, ictimai-siyasi və dövlət xadimi, diplomat. 1917-1920-ci illərdə Bakı Müsəlman Şurası Müvəqqəti İcraiyyə Komitəsinin sədri, Azərbaycan Parlamentinin sədri. Paris (Versal) Sülh konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin başçısı olmuşdur. 1934-cü ildə Parisdə vəfat etmişdir. C.1-156, 175; C.2-5; C.3-456; C.5-422, 444; C.6-308;

140. Əliş Ləmbəranski, Əliş Cəmil oğlu Ləmbəranski (1914-1999)- mühəndis, dövlət xadimi. Ləmbəranski müxtəlif illərdə

__________________________________________________

38

Azərbaycan SSR Neft Sənayesi nazirinin müavini, Bakı şəhər ZDS İcraiyyə Komitəsinin sədri, SSRİ Nazirlər Soveti yanında Mikrobiologiya Sənayesi Baş İdarəsi rəisinin birinci müavini, Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini vəzifələrində işləmişdir. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı olmuşdur. SSRİ Dövlət mükafatı laureatı idi. C.5-216;

141. Əlişir Nəvai, Nizaməddin Mir Əlişir (1441-1501)- özbək şairi, mütəfəkkir, dövlət xadimi. Nəvainin lirik şeirləri özbək ədəbiyyatına yeni bir istiqamət vermiş, onu həyat həqiqətlərini, yüksək insani hissləri, insanın daxili aləmini, arzu və istəklərini, etirazlarını sənət dili ilə ifadə vasitəsinə çevirmişdir. Şairin humanist məzmunlu lirik şeirləri özbək bədii dilinin inkişafında, Yaxın Şərqdə yayılmasında mühüm mərhələ olmuşdur. C.4-225; C.5-191; C.6-338, 339, 345, 346; C.8-6;

142. İrşad Əliyev, İrşad Nadir oğlu Əliyev (1944)- 1992-ci ildə Prezident Aparatında məsləhətçi, 1992-1994-cü illərdə Respublika Qaçqınlar və Köçkünlərlə İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri işləmişdir. 1994-cü ilin oktyabr ayından 2004-cü ilə qədər Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı naziri olmuşdur. C.1-535; C.2-387; C.3-65, 338, 342, 346, 347, 408; C.4-206-211, 213, 215, 217, 219, 220; C.6-53, 54, 61, 62; C.7-345, 349, 350, 352; C.9-165, 174, 178, 179;

143. Ənvər Əlixanov, Ənvər Nəzər oğlu Əlixanov (1917-1993)- geoloq, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor. 1961-1970-ci illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin sədri və Ali Sovetin deputatı olmuşdur. C.6-455;

144. Ərzurum, (Erzurum)- Türkiyənin şimal-şərqində şəhər. Ən qədim şəhərdir. 1473-cü ildən Türkiyənin tərkibindədir. Əvvəllər Karin Feodosiopol adlanmış, VII əsrdə xilafətə qatılmış, XI əsrdə Ərzurum səlcuqlar tərəfindən tutulmuş və Ərzən-ər Rum adlanmışdır. Ərzurum adı da elə buradandır. C.6-464; C.7-485; C.9-361;

145. Əsgər Akayev (1944)- Qırğızıstanın siyasi və dövlət xadimi, fizik, akademik. 1989-1990-cı illərdə Qırğızıstan EA-nın prezidenti, 1990-2005-ci illərdə Qırğızıstan Respublikasının Prezidenti olmuşdur. C.2-400, 409; C.4-109, 224, 231, 233, 234,

__________________________________________________

39

237; C.7-431, 436; C.9-194, 196-202, 205-210, 212-215, 219, 220, 222-226;

146. Əsrin müqaviləsi – 1994-cü ilin sentyabrın 20-də Bakıda “Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda “Azəri”, “Çıraq” yataqlarının dərinlikdə yerləşən hissəsinin birgə işlənməsi və hasil olunan neftin pay şəklində bölüşdürülməsi” haqqında dünyanın 11 ən iri neft şirkəti ilə bağlanmış müqavilə. C.2-294, 299, 328, 394, 403, 471, 474, 477, 511; C.3-142, 168, 252, 327, 386, 450, 463; C.4-25, 41, 388, 501; C.5-27, 55, 124, 175, 247, 467; C.6-164, 167, 190, 192, 196, 202, 281, 316, 360, 410, 413; C.7-226, 242, 243-245, 246, 248, 250, 316, 360, 386; C.8-163, 169, 251, 467-469, 470; C.9-149, 323, 385;

F

147. Fatma Abdullazadə, Fatma Hüseyn qızı Abdullazadə

(1948)- elmlər doktoru, professor. Azərbaycan Respublikası Prezident Aparatı Humanitar Siyasət şöbəsinin müdiri. 1995-2000-ci illərdə Milli Məclisin deputatı olmuşdur. C.2-99, 102, 107, 165, 169; C.3-133, 169, 171, 190, 191; C.4-7, 13, 497;

148. Fəhd ibn Əbdüləziz əl Səud (1922)- 1982-ci ildən Səudiyyə Ərəbistanının Kralıdır. C.2-65, 66, 71, 74-76, 81, 85; C.3-25; C.8-55, 445; C.9-162;

149. Fələki Şirvani- əsl adı Məhəmməd. 12-ci əsr Azərbaycan şairi. Fars dillərində yazmışdır. Mənbələrdə Fələki Şirvaninin “Ehkamül Nücum” (“Astrologiyaya dair mühakimələr”) adlı əsər yazdığı da göstərilir. Avtobioqrafik səciyyəli “Həbsiyyə” si 12-ci əsr Azərbaycan ictimai-siyasi şeirinin gözəl nümunələrindəndir. Fələki Şirvaninin təbiət və məhəbbət lirikası yüksək bədii sənətkarlıq timsalıdır. Avropada Fələki Şirvani irsi ilə hələ 17-ci əsrdən maraqlanmışlar. Fələki Şirvaninin “Divan”nı XX əsrdə Londonda və Tehranda nəşr edilmiş, ingilis dilinə sətri tərcümə olunmuşdur. C.1-156, 175;

150. Fərhad Bədəlbəyli, Fərhad Şəmsi oğlu Bədəlbəyli (1947)- Azərbaycan pianoçusu və musiqi xadimi. Ü.Hacıbəyov

__________________________________________________

40

adına Bakı Musiqi Akademiyasının (1991) rektoru, professor. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatıdır. Azərbaycan və SSRİ xalq artisti, beynəlxalq müsabiqələr laureatıdır. Azərbaycan piano məktəbini ləyaqətlə təmsil edən çoxlu sayda pianoçu yetişdirmiş istedadlı pedaqoqdur. Azərbaycan Respublikası Musiqi Xadimləri İttifaqının sədridir. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.3-320-323, 326, 369; C.5-47;

151. Fətəli xan Xoyski (1875-1920) – Azərbaycanın görkəmli siyasi və dövlət xadimi. 1918-20-ci illərdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurasının sədri, Daxili İşlər, Ədliyyə və Xarici İşlər naziri olmuşdur. 1920-ci ildə Tiflis şəhərində erməni terrorçuları tərəfindən xaincəsinə qətlə yetirilmişdir. C.1-154, 156; C.2-5; C.3-456; C.4-459; C.5-421-425, 430, 442; C.6-308, 448, 449; C.8-441;

152. Fikrət Əmirov, Fikrət Cəmil oğlu Əmirov (1922-1984)- görkəmli Azərbaycan bəstəkarı. Simfonik muğam janrının yaradıcısı. Fikrət Əmirov instrumental konsert janrında yazan ilk Azərbaycan bəstəkarlarındandır. Əsərləri, xüsusilə simfonik muğamları Niyazi, Rojdestvenski (Rusiya), L.Stokovski (ABŞ), Ş.Münş (Fransa), Ç.Abendrot (Almaniya) kimi məşhur dirijorların repertuarında səslənmişdir. SSRİ Xalq artisti, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, SSRİ və Azərbaycan Dövlət mükafatları laureatı idi. C.1-381; C.2-250, 251; C.3-160, 162; C.8-334, 335; C.9-159;

153. Fikrət Sadıq, Fikrət Abbas oğlu Sadıqov (1930)- Azərbaycanın Xalq şairi, Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatıdır. C.7-54, 125, 136, 137;

154. Firəngiz Əhmədova, Firəngiz Yusif qızı Əhmədova (1928)- görkəmli Azərbaycan müğənnisi, SSRİ Xalq artisti. F.Əhmədova Azərbaycan, rus və Qərbi Avropa bəstəkarlarının operalarında müvəffəqiyyətlə çıxış edir. O, kamera-vokal əsərlər ifaçısı kimi də məşhurdur. C.3-247;

155. Flavio Kotti (1939)- 1994-99-cu illərdə İsveçrə Xarici İşlər naziri olmuşdur. C.5-377-382, 388; C.8-96, 98, 99, 106, 108, 114, 125, 128, 271;

156. Fransa, Fransa Respublikası- Qərbi Avropada dövlət. Sahəsi 551 min km2, əhalisi 58,4 milyon nəfərdir. İnzibati

__________________________________________________

41

cəhətdən 95 departamentə bölünür. Qanunverici hakimiyyəti iki palatadan (Milli Məclis və Senat) ibarət Parlament həyata keçirir. İcra hakimiyyəti Prezidentə və Nazirlər Şurasına məxsusdur. Paytaxtı Paris şəhəridir. C.2-25, 77, 99, 234, 236, 248, 291, 313, 332, 369, 380; C.3-147, 153, 172, 310, 424; C.4-41, 104, 105, 126, 485, 486, 512; C.5-33, 35, 85, 89, 91, 93, 94, 96, 97, 103, 104, 110-112, 114, 119, 127, 132, 135, 166, 182, 186, 272, 275, 276, 311; C.6-31, 167, 176, 177, 182, 215, 409, 412, 414, 416, 433; C.7-18, 19, 21, 43, 105-107, 122, 151, 189, 227, 238, 239, 361, 392, 398, 400, 401-404, 406, 433; C.8-45, 122, 125, 143, 160, 239-247, 251, 253, 255, 257-259, 262, 263, 265-278, 280-292, 299, 302-306, 309, 311, 313, 315, 316, 320-322, 324-327, 329, 333-336, 341, 404, 413, 450; C.9-73, 81, 82, 84-88, 91, 93, 95, 118-121, 171, 202, 234, 241, 244, 253, 284, 291, 314, 315, 335, 345, 354, 362, 369, 378, 379, 386, 389, 404, 409, 440;

157. Fuad Quliyev, Fuad Xəlil oğlu Quliyev (1941)-Əməkdar mühəndis. 1994-96-cı illərdə Baş nazirin birinci müavini və Baş nazir olmuşdur. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatıdır. C.1-543; C.2-31, 119, 385, 387, 388; C.3-190, 307-309, 316, 318, 334, 346, 347, 382, 383, 394, 396-398, 412, 414; C.4-42, 206, 208, 209, 213, 218, 223, 262, 326; C.5-217, 270, 285, 288; C.6-60, 61, 63, 231, 499; C.7-111, 114, 130, 131, 138, 139, 142, 143, 147, 149, 153; C.8-76, 77;

158. Füzuli, Füzuli Məhəmməd Süleyman oğlu (1494-1556)- Azərbaycanın dahi şairi və mütəfəkkiri. Azərbaycan, fars və ərəb dillərində qəsidə, müsəddəs, rübai, qitə və s. yazmışdır. Aşiqanə qəzəlləri ilə lirik şair kimi şöhrətlənmişdir. Yaradıcılığının zirvəsi olan “Leyli və Məcnun” poeması Azərbaycan, eləcə də Şərq və dünya poeziyasının nadir incilərindəndir. Kərbəlada dəfn edilmişdir. C.1-157, 175, 380; C.2-7, 91-98, 101, 102, 429, 437, 453, 458-460, 462, 467, 470, 478-482, 486, 496, 512, 514, 515, 535, 542, 543, 563; C.3-319, 329, 434; C.4-132, 225, 229, 276, 278, 452, 458-460, 509; C.5-191, 320, 321, 442, 469; C.6-339, 346, 450; C.7-108, 161, 162, 164-167, 170, 173-175; C.8-6, 10, 12, 13-15, 18, 21-33, 54, 68, 341; C.9-211, 221, 311, 383, 393, 418;

__________________________________________________

42

159. Füzuli rayonu- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1993-cü il, 23 avqust). Sahəsi 1386 km2. C.1-16, 20, 28, 33, 34, 44, 89-91, 111, 112, 129, 131, 134, 202, 213, 216, 227, 228, 229, 239, 277, 284, 285, 288, 294, 297, 316, 324, 344, 348, 424, 433, 456, 462, 497, 498, 500, 501, 503, 509, 512, 515; C.2-291, 309, 437, 574; C.3-119, 469; C.4-115, 346, 347, 208; C.5-469; C.6-217, 249, 254, 255, 389; C.7-150, 185, 191, 266, 271, 272, 273, 277, 278, 279, 281, 288, 328; C.8-84, 215, 220;

G

160. Gəncə- Azərbaycanın qədim şəhərlərindən biri. 18

günlük Tiflis fəaliyyətindəın sonra Azərbaycan Milli Şurası və hökuməti Gəncəyə köçdü. Hökumətin burada olduğu dövrdə bütövlükdə dövlət, o cümlədən şəhərin həyatına dair 120-dən çox müxtəlif qərarlar qəbul olundu. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin 1918-ci il 30 iyul tarixli qərarı ilə Gəncə (1804-1918-ci illərdə Yelizavetpol) şəhərinin tarixi adı yenidən özünə qaytarıldı. C.1-10-13, 22, 23, 25, 37, 50, 59, 61, 63, 66, 67, 93, 94, 103, 105, 117, 122, 128, 170, 191, 192, 231, 237, 277, 280, 286, 289, 332, 395, 404, 411, 591; C.2-166, 338, 357, 359, 363, 367, 368, 377-379, 395, 456, 530, 550, 552, 558, 560, 563, 564; C.3-152, 196, 265, 268, 269, 281, 288, 289, 315, 341, 358, 376; C.4-10, 40, 266, 489; C.5-200; C.6-18, 34, 56, 57, 184, 307, 346, 463, 482; C.7-192, 236, 275, 277, 293, 309, 330, 486; C.8-50, 51, 101, 216, 332, 381; C.9-180, 295, 311, 316, 317, 413;

161. Gəncəbasar- Qafqaz Albaniyasının tərkib hissəsi. 1828-ci ilin fevralında Rusiya ilə İran arasında imzalanmış “Türkmənçay” müqaviləsinin şərtinə əsasən buraya fars və türkdilli əhali köçürülmüşdür. C.6-83;

162. “Gülüstan” müqaviləsi (1813)- noyabrın 5-də Gülüstan kəndində Rusiya-İran müharibəsinə son qoyuldu. 1812-ci ilin oktyabrında Aslandüzdə İran qoşunu Rusiya ordusuna məğlub oldu. İran dövləti Rusiyadan sülh bağlamağı xahiş etdi. 1813-cü il oktyabrın 12-də barış aktı, sonra isə sülh müqaviləsi imzalandı.

__________________________________________________

43

Müqaviləyə görə İran dövləti Gəncə, Qarabağ, Şəki, Şirvan, Quba, Bakı və Talış xanlıqlarından, Şərqi Gürcüstan və Dağıstana olan iddiasından əl çəkdi. 1814-cü il sentyabrın 15-də “Gülüstan” müqaviləsi qüvvəyə mindi. C.6-457;

163. Gülüstan sarayı- 1979-1980-ci illərdə H.Əliyevin təşəbbüsü ilə Azərbaycanda böyük dövlət mərasimlərinin keçirilməsi üçün tikilmişdir. C.2-101, 228, 254, 324, 432, 445; C.3-176, 222, 224, 327, 328, 331, 332, 385, 387, 430, 435, 436; C.4-86, 342, 499; C.5-59, 60, 137, 140, 190, 196, 324, 476; C.6-6-9, 344, 345, 412, 413, 424;

164. Gürcüstan Demokratik Respublikası – Cənubi Qafqazda yaranmış müstəqil dövlət (1918-26 may, 1921-25 fevral). Cənubi Qafqazda Ali hakimiyyət orqanı olan Zaqafqaziya Seyminin (1918-23 fevral, 26 may) gürcü fraksiyası Batumda Almaniya nümayəndəliyi ilə gizli danışıqlar aparır və Gürcüstanın müstəqilliyini elan etməyə hazırlaşır. Həmin günlərdə Seymin sosial-demokrat fraksiyanın lideri İ.Q.Sereteli Cənubi Qafqaz xalqlarının konfederasiya halında birləşmək ideyasının özünü doğrultmadığını bildirdi və Türkiyə ilə Batum danışıqlarında təklənməklərini bəhanə gətirərək, Gürcüstanın Seymdən çıxıb, müstəqil Respublika elan olunmasını zəruri hesab etdi. 1918-ci il mayın 26-da Zaqafqaziya Seyminin sonuncu iclasında İ.Q.Sereteli Seymin buraxıldığını və Gürcüstanın müstəqilliyini elan etdi. C.1-11, 125, 178, 315-318, 322, 372, 387, 394, 407, 410, 423, 426, 472-475, 520, 550, 555; C.2-25, 48, 51, 166, 207, 218, 290, 321, 436, 443, 455, 489, 490, 567, 568, 575; C.3-70, 131, 183, 201, 202, 322, 413; C.4-145, 172, 176, 218, 224, 225, 231, 264, 265, 283, 298, 299, 332, 382, 389, 401, 402, 412, 413, 428, 464, 502; C.5-28, 34, 56, 62, 73, 75, 112, 124, 161, 175, 247, 268, 269, 336, 395, 403-451, 454, 462, 463, 467; C.6-29, 32, 55, 64, 65, 69, 80, 81, 122, 140, 151, 152, 187, 188, 205, 207, 296, 299, 300, 330, 332, 336, 350, 392, 393, 396, 402, 405, 406, 429, 431, 432, 434, 448, 464; C.7-44, 52, 61, 62, 102, 120, 125, 141, 187, 283, 308, 320, 323, 394, 421, 432, 433, 436, 445, 464; C.8-13, 16, 23, 52, 56, 125, 137, 145, 168, 250, 252, 254, 282, 307, 373, 405, 415-417, 419, 420-443; C.9-22, 30, 43, 48, 53, 58, 69, 70, 73, 87, 88,

__________________________________________________

44

92, 198, 203, 224, 241, 254-257, 260, 262, 313, 319, 324-326, 331, 332, 341, 345, 372, 376, 377, 385, 386, 391, 397, 400-413, 421, 448- 452;

H

165. Hacıbaba Bağırov (1933-2007)- Respublikanın Xalq

artisti. 1962-ci ildən 1988-ci ilədək Ş.Qurbanov adına Musiqili Komediya Teatrında işləyib. 1989-cu ildə “Tənqid-təbliğ” satira teatrını yaradıb. 1996-cı ildən 2007-ci ilədək Azərbaycan Dövlət Komediya Teatrının direktoru və bədii rəhbəri olub. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.1-567;

166. Hafiz Əsəd, Əsəd Hafiz (1930-2000)- Suriyanın siyasi, hərbi və dövlət xadimi. 1970-1971-ci illərdə Baş nazir, 1971-2000-ci illərdə isə Suriya Ərəb Respublikasının Prezidenti olmuşdur. C.2-97; C.3-41;

167. Helmut Kol (d.1930) – Almaniyanın görkəmli siyasi və dövlət xadimi. 1973-98-ci illərdə Xristian-Demokratlar İttifaqının sədri, 1982-98-ci illərdə isə AFR-də Kansler olmuşdur. H.Kolun ən böyük xidməti ikiyə bölünmüş Almaniyanı birləşdirməsi olmuşdur. C.5-207;

168. Helsinki aktı, 1975-ci il avqustun 1-də Finlandiyanın paytaxtı Helsinkidə Avropanın 33 dövlətinin, ABŞ və Kanadanın dövlət və hökumət başçılarının müşavirəsi oldu. Onlar Avropada təhlükəsizlik və əməkdaşlıq haqqında Zirvə aktını imzaladılar. Azərbaycan Respublikası bu Aktı 1992-ci ildə imzalamışdır. C.1-125; C.2-509, 572, 573, 576; C.9-89, 253;

169. Heydər Hüseynov, Heydər Nəcəf oğlu Hüseynov (1908-1950)- Azərbaycan filosofu, ictimai xadim. Azərbaycan Elmlər Akademiyasının akademiki. SSRİ Dövlət mükafatı laureatı. H.Hüseynov dialektik və tarixi materializm problemləri, fəlsəfə tarixi və s. mövzularda əsərlər yazmışdır. O, Azərbaycan mədəniyyətinin böyük nümayəndələrinin fəlsəfi irsini öyrənmişdir. Onun ədəbiyyatşünaslığa dair də əsərləri var. C.4-256; C.6-310; C.9-20;

__________________________________________________

45

170. Həsən bəy Ağayev, Həsən bəy Məşədi Hüseyn oğlu Ağayev (1875-1920)- görkəmli ictimai-siyasi xadim. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banilərindən və rəhbərlərindən biri. 1901-ci ildə Moskva Universitetinin Tibb fakültəsini bitirdikdən sonra Gəncədə həkimlik fəaliyyəti ilə yanaşı, qəzet və jurnallarda məqalələr dərc etdirir. 1914-cü ilin sonlarında Xudadat bəy Rəfibəyli ilə birlikdə Gəncədə ilk Səhiyyə cəmiyyəti yaratmışdır. 1917-ci ilin sentyabrında “Müsavat”ın 1-ci qurultayında partiyanın MK-nın üzvü seçilmişdir. Azərbaycan Milli Şurasının 1918-ci il mayın 28-də H.B.Ağayevin sədrliyi ilə keçən iclasında Azərbaycanın müstəqilliyi haqqında “İstiqlal” bəyannaməsini ilk olaraq H.B.Ağayev imzalamışdır. C.2-5;

171. Həsən Əliyev, Həsən Əlirza oğlu (1907-1993)- torpaqşünas, ümumi əkinçilik və təbiəti mühafizə sahəsində alim, ictimai-siyasi xadim. Elmlər doktoru, professor. Azərbaycan Milli EA-nın akademiki, Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı. Ayrı-ayrı illərdə Azərbaycan Milli EA-nın Botanika İnstitutunun direktoru, Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı nazirinin birinci müavini və Azərbaycan KP MK-nın katibi, Azərbaycan Milli EA-nın Coğrafiya İnstitutunun direktoru vəzifələrində çalışmışdır. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı olmuşdur. C.1-13, 74;

172. Həsən Hacınski, Məmmədhəsən Cəfərqulu oğlu Hacınski (1875-1931)- Azərbaycanın siyasi və dövlət xadimi, mühəndis. Peterburq Texnoloji İnstitutunu (1902) bitirmişdir. “Hümmət” Partiyasının yaradıcılarından biri. 1911-ci ildən “Müsavat” Partiyasının üzvü olmuşdur. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətində Xarici İşlər, Daxili Ticarət, Sənaye və Ərzaq naziri olmuşdur. Tiflisdə qətlə yetirilmişdir. C.1-154-156; C.2-5;

173. Həsən Həsənov, Həsən Əziz oğlu Həsənov (1940)- Azərbaycanın tanınmış ictimai və siyasi xadimi, diplomat. Ayrı-ayrı illərdə Nazirlər Sovetinin sədri, BMT-də Azərbaycan Respublikasının daimi nümayəndəsi və Xarici İşlər naziri olmuşdur. Hazırda Macarıstanda Azərbaycan Respublikasının fövqəladə və səlahiyyətli səfiridir. Birinci çağırış Azərbaycan

__________________________________________________

46

Respublikası Milli Məclisinin deputatı olmuşdur. C.1-406; C.2-15, 66, 72, 462; C.3-234, 382, 383, 399; C.7-167-171; C.8-337;

174. Həsən Seyidbəyli, Həsən Mehdi oğlu Seyidbəyli (1920-1980)- Azərbaycan dramaturqu, rejissor, yazıçı. Azərbaycanın Xalq artisti. Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri olmuşdur. Onun filmlərində mühüm ictimai, sosial və mənəvi problemlərə toxunulur. Azərbaycan şairi Nəsimiyə həsr olunmuş filmi ən yaxşı tarixi filmlərdən biridir. C.5-188; C.7-447;

175. “Həsrət”, “Ümid” körpüsü- 1992-ci ildə H.Əliyevin təşəbbüsü ilə əsası qoyulmuşdur. Bu körpü Naxçıvanla Türkiyə arasında açılıb. C.5-172; C.6-464-466;

176. Həzi Aslanov, Həzi Əhəd oğlu Aslanov (1910-1945)- tank qoşunları qvardiya general-mayoru, iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı. Böyük Vətən müharibəsinin ilk günlərində döyüşlərdə iştirak edən H.Aslanov Stalinqrad vuruşmasında, 55-ci əlahiddə tank polku feldmarşal Manşteynin tank ordusunun darmadağın edilməsində xüsusi məharət göstərmişdir. 1994-cü ildə Aslanovun 35-ci qvardiya tank briqadası Belarusiyanı, Pribaltika respublikalarını azad etmək uğrundakı vuruşmalarda xüsusilə fərqlənmişdi. H.Aslanov Mitava şəhəri yaxınlığındakı vuruşmada qəhrəmancasına həlak olmuşdur. C.1-563-565; C.3-313, 317; C.5-315; C.6-258, 260, 263, 271; C.7-141; C.8-390; C.9-423-425;

177. Hikmət Çətin (1937)- Türkiyənin siyasi və dövlət xadimi. Ayrı-ayrı illərdə Türkiyə Respublikasının Xarici İşlər naziri, Baş nazirin müavini vəzifələrində çalışmışdır. 1997-1999-cu illərdə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədri olmuşdur. C.2-19, 20, 88; C.6-465;

178. Homer- əfsanəvi qədim yunan şairi. Şəxsiyyəti haqqında məlumat azdır. “İliada” və “Odisseya” poemalarının müəllifi kimi tanınmışdır. C.1-175;

179. Höte, İohann Volfranq (1749-1832)- böyük alman şairi, mütəfəkkir və təbiətşünas. Almaniyada maarifçilik dövrü ədəbiyyatının ən böyük nümayəndələrindən, yeni dövr alman ədəbiyyatının banilərindəndir. Höte yaradıcılığının şah əsəri olan “Faust” faciəsində Avropada maarifçilik ideyalarının inkişafına yekun vurulmuşdur. C.1-155, 160; C.7-34, 65;

__________________________________________________

47

180. Hüseyn Cavid, Hüseyn Abdulla oğlu Rəsizadə (1882-1941)- böyük Azərbaycan şairi, dramaturq. Hüseyn Cavid Azərbaycan mütərrəqi romantizminin banilərindən biri olmuşdur. O, lirik şeirlərin, lirik-epik, epik poemaların müəllifidir.

Hüseyn Cavid daha çox dramaturq kimi tanınmışdır. Onun fəlsəfi və tarixi faciələri forma yeniliyi baxımından Azərbaycan dramaturgiyasında yeni bir mərhələ yaratmış, milli teatr mədəniyyətinin inkişafına qüvvətli təsir göstərmişdir. Azərbaycanın ən dəyərli milli ziyalı nümayəndələrini məhv edən sovet totalitar rejiminin repressiya qurbanlarındandır. C.1-159, 160, 175, 380; C.2-7; C.4-5-13; C.6-309; C.7-468-470, 472, 473, 475, 476, 502; C.8-339;

181. Hüseyn xan Kəlbalı xan oğlu Naxçıvanski (1863-1919)- hərbi xadim. Kəlbalı xan Naxçıvanskinin oğlu, Ehsan xan Kəngərlinin nəvəsidir. Qafqazda və Rusiyanın müxtəlif şəhərlərində hərbi xidmətdə olan Kəlbalıya polkovnik rütbəsi verilmişdir. Birinci dünya müharibəsi cəbhəsində qazandığı qələbələrə və sərkərdəlik məharətinə görə 1916-cı ildə Hüseyn xana tam süvari qoşunu generalı rütbəsi verilmişdir. “Müqəddəs Georgi” ordeninin dörd dərəcəsi ilə, ikinci dərəcəli “Müqəddəs Aleksandr”, “Müqəddəs Vladimir” və bir çox başqa ölkələrin yüksək dərəcəli ordenləri ilə təltif olunmuşdur. Qəbri Sankt- Peterburqdakı Aleksandr Nevski monastırının qəbristanlığındadır. C.3-315;

182. Hüseyn Rəsulbəyov, Hüseyn Cümşüd oğlu Rəsulbəyov (1917-1984)- hərbi xadim, artilleriya general-leytenantı. Böyük Vətən müharibəsi zamanı Odessa, Kerç, Sevastopol və Şimali Qafqazın müdafiəsində iştirak etmişdir. Müharibədən sonra Bakı Hava Hücumundan Müdafiə dairəsi qoşunlarında məsul hərbi vəzifələrdə xidmətdə olmuşdur. Azərbaycan Ali Sovetinin deputatı olmuşdur. C.7-74;

183. Hüseynbala Əliyev, Hüseynbala Əli oğlu Əliyev (1918-1941)- Böyük Vətən müharibəsi qəhrəmanı, qırıcı-təyyarəçi leytenant. Yeysk Hərbi Dəniz Təyyarəçilik məktəbini bitirmişdir. Müharibə başlayarkən Baltik Donanmasının hərbi hava qüvvələrində xidmət etmişdir. O, döyüş uçuşu zamanı düşmənin 3

__________________________________________________

48

təyyarəsi ilə döyüşə girmiş, ölümcül yaralanmasına baxmayaraq 2 təyyarəni vurmuşdur. C.6-263;

184. Hüsni Mübarək, Seyid Məhəmməd Hüsni Mübarək (1928)- Misir Ərəb Respublikasının görkəmli siyasi və dövlət xadimi. 1975-1981-ci illərdə Misir Ərəb Respublikasının vitse-prezidenti, 1981-ci ilin oktyabrından Prezidentidir. C.1-43; C.2-188, 194, 198-200; C.3-24; C.4-122; C.6-112; C.7-19, 240, 241;

185. Hyüston- ABŞ-ın cənubunda şəhər və port. Texas ştatındadır. Əhalisi təqribən 2 milyon nəfərdir. Demək olar ki, dünyanın bütün ölkələri ilə biznes və ticarət əlaqələri saxlayır. Hyüston ABŞ-ın neft biznesinin mərkəzidir. C.2-202, 203, 228, 264; C.7-253;

X

186. Xaqani Şirvani, Əfzələddin İbrahim ibn Nəccar Şirvani

(1126-1199)- Azərbaycan şairi, mütəfəkkir. Xaqani Azərbaycan ədəbiyyatının ən görkəmli simalarındandır. Xaqani Şirvaninin ədəbi irsi olduqca zəngindir. Onun epik poeziyasının ilk mükəmməl nümunələrindən “Töhfət ül-İraqeyn” adlı məsnəvisi, “Mədain xərabələri” adlı məşhur fəlsəfi qəsidəsi, “Həbsiyyə” adlandırılan qəsidələri və mərsiyyələri klassik Şərq ədəbiyyatında kamil əsərlərdir. C.1-156, 175; C.2-7; C.4-276;

187. “Xalq qəzeti”- Azərbaycan Respublikasında gündəlik, siyasi, ictimai qəzet. 1919-cu ildən “Kommunist” adı ilə nəşr edilmişdir. 1991-ci ildən isə “Xalq” qəzeti adlanır. Qəzetin təsisçisi Azərbaycan Republikası Prezidentinin İşlər İdarəsi və qəzetin redaksiya heyətidir. C.2-100, 143;

188. Xavyer Solana (1942)- siyasi xadim, 1995-1999-cu illərdə NATO-nun Baş katibi, 1999-cu ilin iyulundan Avropa İttifaqı Şurasının Xarici Siyasət və Təhlükəsizlik üzrə Baş katibidir. C.6-161; C.8-403, 405, 422, 423;

189. Xeyrəddin Qoca, Xeyrəddin Sayəddin oğlu Qocayev (1950)- Azərbaycan jurnalisti. 1995-2000-ci illərdə Milli Məclisin deputatı, 1997-2002-ci illərdə isə Türkiyə Respublikasının

__________________________________________________

49

İstanbul şəhərində Azərbaycan Respublikasının Baş konsulu olmuşdur. C.4-257;

190. Xəlil Rza Ulusoy (Ulutürk), Xəlil Rza oğlu Xəlilov (1932-1994)- Azərbaycanın Xalq şairi. Azərbaycanda xalq hərəkatının görkəmli öndərlərindən biri. C.2-44, 92; C.3-363, 365; C.4-252, 256; C.7-162;

191. Xəzər dənizi- Dünyada ən böyük qapalı su hövzəsidir. Avropa ilə Asiya sərhəddindədir. Dünyanın ən böyük gölüdür. Uzunluğu Şimaldan Cənuba 1200 km, orta eni 320 km, sahil xəttinin uzunluğu 6,5 min km. C.1-224, 419, 441, 594, 596; C.2-52, 150, 152, 153, 191, 203, 204, 223, 226, 229, 231, 242, 253, 254, 257, 258, 263, 294, 302, 303, 314, 401-403, 411-414, 422, 430, 436, 470, 474, 475, 488, 574; C.3-13, 22, 142, 144, 156, 157, 166, 168, 201, 252, 261, 312, 327, 328, 330, 331, 385, 386, 430, 449, 450, 452, 453, 464; C.4-66, 78, 145, 146, 203, 226, 227, 236, 303, 371, 437, 438; C.5-36, 37, 38, 62, 115, 116, 159, 186, 280, 281, 332, 397, 406, 420, 446, 447, 462-464, 466, 467, 474, 475; C.6-22, 23, 31, 32, 115, 122, 140, 142, 145, 157, 158, 163, 167, 187, 190, 192, 196, 197, 202, 209, 281, 317, 333, 349, 360, 409, 410, 413, 415-417, 428, 429; C.7-8, 238, 242-244, 255, 317, 318, 321, 322, 332, 360, 392, 395, 396, 422, 423, 433, 450, 460; C.8-20, 21, 60, 63, 64, 90, 138, 139, 140, 145, 163, 168, 169, 171, 172, 177-179, 183, 231, 241, 251, 254, 255, 257, 259, 266, 278, 284, 297, 298, 303, 401, 431; C.9-6, 7, 53, 66, 69, 87, 92, 128-132, 231, 233, 323, 325, 378, 379, 385, 443, 444;

192. Xəzəryanı ölkələr- Bura 5 ölkə: Azərbaycan, İran, Türkmənistan, Rusiya, Qazaxıstan daxildir. C.2-475; C.3-453, 454; C.5-36-38, 62, 280, 281, 464, 467; C.6-22, 395, 428, 429; C.7-450, 460;

193. Xocalı- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1992-ci il, 26 fevral). Sahəsi 970 km2. C.1-298, 442, 578, 579; C.3-214, 392; C.4-254; C.5-356, 358, 359, 361, 363, 367, 414, 469; C.6-37, 212, 213, 217, 249; C.7-191; C.8-102, 324, 461; C.9-399;

194. Xocalı soyqırımı – 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə erməni silahlı qüvvələri və Xankəndində yerləşən Rusiyanın 366-cı alayının əsgər və zabitləri Xocalıya hər tərəfdən

__________________________________________________

50

hücum etmiş, şəhəri tamamilə yandırmışlar; 1000 nəfərdən artıq adam öldürülmüş, yüzlərlə şəhər sakini yaralanmış, itkin düşmüşdür. C.1-442; C.3-214, 215, 216, 218, 219, 392; C.5-355-369, 414; C.6-213; C.8-324, 461, 462; C.9-271, 309;

195. Xudiyev Nizami, Nizami Manaf oğlu Xudiyev (1949)- filologiya elmləri doktoru, professor. 1996-cı ildən Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Şirkətinin sədri. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin (1-2-ci çağırış) deputatıdır. C.9-396;

İ

196. İbn Sina, İbn Sina Əbu Əli Hüseyn ibn Abdulla (980-

1037)- alim, filosof, həkim, Şərq aristotelizminin nümayəndəsi. Orta Asiyada və İranda yaşamışdır. Antik fəlsəfi fikrin inkişafında böyük rol oynamışdır. İranın Həmədan şəhərində (1952) İbn Sinaya abidə qoyulmuşdur. C.4-225; C.6-345;

197. İkinci dünya müharibəsi (1939-45)- Almaniya, İtaliya və Yaponiya tərəfindən başlanmış böyük müharibə. İkinci dünya müharibəsi 1939-cu il sentyabrın 1-də Almaniyanın Polşaya girməsi ilə başlandı. Sentyabrın 3-də Böyük Britaniya və Fransa Almaniyaya müharibə elan etdi. 1940-cı il iyunun 10-da İtaliya Almaniyaya qoşuldu. 1941-ci il iyunun 22-də Almaniya SSRİ-yə qarşı müharibə élan etdi. Bununla da Böyük Vətən müharibəsi başlandı. 1942-43-cü illərdə Sovet ordusunun Stalinqrad və Kursk vuruşmalarında qələbəsi Almaniyanı qəti surətdə sarsıtdı. 1944-cü il iyunun 6-da Avropada 2-ci cəbhə açıldı. Bunun da nəticəsində Fransa daxil olmaqla Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa azad olundu. 1945-ci il mayın 2-də Sovet ordusu Berlini aldı. Mayın 8-də Karlsxorstda (Berlin yaxınlığında) Almaniyanın danışıqsız təslim olması haqqında akt imzalandı. 1945-ci il mayın 2-də Sovet ordusu Berlini aldı. Yaponiyanın təslim olması haqqında sənəd isə sentyabrın 2-də imzalandı. Bununla İkinci dünya müharibəsi qurtardı. İkinci dünya müharibəsində 72 ölkə iştirak etmişdir. Müharibədə iştirak edən ölkələrin silahlı qüvvələrində 110 milyon

__________________________________________________

51

adam həlak olmuş, minlərlə şəhər, qəsəbə və kənd dağılmışdı. C.1-177; C.2-41, 256, 502; C.3-424; C.5-22, 23, 71, 184, 185, 234, 315; C.6-262, 266; C.7-33, 34, 184, 189, 262, 292, 293, 372, 404; C.8-37-39, 41, 390, 449, 450, 455; C.9-247, 271, 313, 423, 424;

198. İlham Əliyev, İlham Heydər oğlu Əliyev (1961)-görkəmli ictimai-siyasi və dövlət xadimi, diplomat. 2003-cü ildən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti. Prezident Heydər Əliyevin oğludur. 1994-cü ildən Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin vitse-prezidenti, 1997-ci ildən həmin şirkətin birinci vitse-prezidentidir. Azərbaycan Respublikasının neft strategiyasının həyata keçirilməsində mühüm xidmətləri vardır. İlham Əliyev 1997-ci ildən Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin (AMOK) prezidentidir. Azərbaycan idmançılarının mötəbər beynəlxalq yarışlarda uğurlar əldə etməsində AMOK-un prezidenti kimi böyük xidməti var. 2003-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Baş naziri olmuşdur. Siyasi və dövlət xadimi kimi İlham Əliyev beynəlxalq aləmdə böyük hörmət və nüfuz qazanmış, bir neçə ölkənin ordenləri ilə təltif olunmuşdur. Ölkədə demokratik islahatlar aparılmasında, hüquqi dövlət quruculuğunda, Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin möhkəmlənməsində uğurlu xidmətlər göstərən İlham Əliyev Yeni Azərbaycan Partiyasının I qurultayında partiya sədrinin müavini, II qurultayında (2001) sədrin birinci müavini vəzəfəsinə seçılmişdir. 2005-ci ilin martından isə Yeni Azərbaycan Partiyasının sədridir. 1995-ci ildən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin (1-2-ci çağırış) deputatı, Avropa Şurası Parlament Assambleyasında Azərbaycan Parlamenti daimi nümayəndə heyətinin başçısı olmuşdur. Azərbaycan haqqında, xüsusilə Ermənistanın ölkəmizə hərbi təcavüzü və onun nəticələri, erməni terrorizmi haqqında həqiqətlərin ən mötəbər beynəlxalq təşkilatlar vasitəsilə dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında müstəsna xidmətləri var. “Heydər Əliyev” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.1-55; C.2-202; C.5-38; C.8-338;

199. İlyas Əfəndiyev, İlyas Məhəmməd oğlu Əfəndiyev (1914-1996)- görkəmli Azərbaycan yazıçısı, dramaturq.

__________________________________________________

52

Azərbaycanın Xalq yazıçısı. İ.Əfəndiyevin dram əsərlərinin Azərbaycan Milli Dram Teatrının repertuarının zənginləşməsində müstəsna rolu var. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatıdır. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir. C.1-597;

200. İmam Xomeyni, Ruhulla Musəvi (1903-1989)- 1979-cu ildən İran İslam Respublikasının Başçısı, Ayətüllah. 1964-cü ildə ölkədən qovulmuş, əvvəlcə İraqda, sonra isə Fransada mühacirətdə olmuşdur. 1979-cu ildə İrana qayıtmış, şah rejimini devirməyə və İslam Respublikasını qurmağa nail olmuş inqilaba başçılıq etmişdir. C.5-325; C.8-400;

201. İmam Mustafayev, İmam Daşdəmir oğlu Mustafayev- biologiya elmləri doktoru, professor. C.3-211; C.6-450-452, 457; C.8-372, 379, 381;

202. İmaməli Rəhmanov, İmaməli Şərif oğlu Rəhmanov (1952)- Tacikistanın siyasi və dövlət xadimi. 1992-ci ildə Tacikistan Ali Sovetinin sədri olmuşdur. 1992-ci ilin noyabrından Tacikistan Respublikasının Prezidentidir. C.2-538;

203. İon İliyesku (1930)- Rumıniyanın siyasi və dövlət xadimi. 1989-cu ildə N.Çauşesku rejimi devrildikdən sonra ölkənin və dövlətin bütün məsuliyyətini öz üzərinə götürən Milli Dirçəliş Cəbhə Şurasına başçılıq edib. 1992-1996 və 2000-2002-ci illərdə Moldova Respublikasının Prezidenti. C.4-65, 70, 71, 73, 75, 152; C.6-21-23, 25, 29-33, 35-37, 480; C.7-52;

204. “İpək yolu”, “Böyük İpək Yolu”- beynəlxalq tarixi tranzit-ticarət yolu; eramızdan əvvəl 2-ci əsrin sonlarından eramızın 16-cı əsrinədək fəaliyyət göstərmiş, Çindən Şimali Afrika və İspaniyaya qədər uzanaraq, ayrı-ayrı qolları ilə o zaman dünyanın məlum olan, demək olar ki, bütün ölkələrini birləşdirmişdir.

Əlverişli coğrafi mövqedə yerləşməsi və zəngin maddi sərvətlərə malik olması sayəsində Azərbaycan qədim zamanlardan dünya ölkələri arasında iqtisadi və mədəni əlaqələrdə mühüm yer tutmuşdur.

XX əsrin sonunda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev tərəfindən “Böyük İpək Yolu”nun yenidən

__________________________________________________

53

dirçəldilməsi ideyasının irəli sürülməsi bütün dünyada, xüsusilə də “Böyük İpək Yolu” üstündə yerləşən ölkələrdə ciddi maraqla qarşılandı. Bu məqsədlə 1998-ci ilin sentyabrında Bakıda 33 dövlətin və Avropa Birliyinin iştirakı ilə beynəlxalq konfrans keçirildi. TRASEKA proqramı çərçivəsində nəzərdə tutulan Asiya-Qafqaz-Avropa ticarət dəhlizinin- “Böyük İpək Yolu” nun bərpasının və onun imkanlarından hamılıqla bəhrələnməyin vacibliyi qeyd olundu. C.2-423; C.6-278; C.7-38, 51, 52, 432; C.8-261, 285;

205. İran İslam İnqilabı – İranın daxilində Milli Cəbhənin, xaricdən isə ruhanilərin Fransada mühacirətdə olan başçısı Ayətüllah Ruhulla Xomeyninin rəhbərlik etdiyi ümumxalq hərəkatı. Bu hərəkat getdikcə gücləndi və 1979-cu ildə şah (Məhəmməd Rza Pəhləvi) ölkəni tərk etdi. Sürgündən vətənə qayıtmış İmam Xomeyni İran İslam Respublikasını elan etdi. C.3-176; C.5-322-326;

206. İran İslam Respublikası- Cənub-qərbi Asiyada dövlət. Sahəsi 1,65 mln km2, əhalisi 62,2 mln nəfərdir. Paytaxtı Tehran şəhəridir. İnzibati cəhətdən 24 ostana bölünmüşdür. Ali Qanunverici hakimiyyət orqanı Xalq Şurası Məclisidir. Hökuməti Baş nazir təşkil, Prezident isə təsdiq edir. C.1-11, 18, 48, 52, 58, 59, 79, 95, 109, 110, 121, 125, 134-136, 142, 170, 175, 179, 213-215, 219, 222-227, 229, 236, 251, 268, 285, 294, 297, 322, 324, 419, 423, 424, 428, 452, 453, 459, 463, 472, 475, 520, 555-557, 583; C.2-22, 25, 46-53, 70, 95, 97, 145, 176, 204, 207, 290, 291, 303, 312, 313, 332, 369, 380, 405, 411, 414, 422, 425-428, 430, 475, 496, 568; C.3-22, 24, 70, 153, 157, 176, 187, 375, 411, 453; C.4-176, 251, 255, 385, 459; C.5-19, 34, 67, 68, 95, 106, 112, 123, 133, 190, 311, 324-326, 334, 398, 444, 466; C.6-64, 65, 81, 137, 215, 277, 278, 280, 305, 392, 394, 412, 417, 409, 467; C.7-19, 43, 278, 279, 308, 322, 360, 420, 432, 474, 475, 487, 498, 502, 503; C.8-23, 42, 50, 63, 64, 140, 177, 191, 194, 211, 214, 252, 254, 255, 298, 311, 397, 399, 400, 401, 402; C.9-6, 29, 43, 91, 99, 198, 316, 326, 332, 372, 375, 404, 412, 413, 438, 443, 453;

__________________________________________________

54

207. İsa Qəmbər (1956)- Azərbaycanın siyasi xadimi. “Yeni Müsavat” Partiyasının və Demokratik konfransın sədri. C.1-13, 22, 50, 60, 73, 238, 588, 591; C.2-60; C.4-39, 170, 180, 189, 371, 430, 436; C.6-46, 184, 246, 470; C.7-276, 287, 483;

208. İslam İnkişaf Bankı (İİB)- Beynəlxalq Maliyyə İnstitutu. İİB-nin əsası 1973-cü ilin dekabrında Ciddədə keçirilən müsəlman ölkələri Maliyyə nazirlərinin konfransında qəbul olunmuş Bəyannaməyə əsasən qoyulmuşdur. Bank İslam şəriət qaydalarına riayət edən ölkələrə maliyyə yardımı göstərir. Bankın 55 üzvü var. Azərbaycan Respublikası İslam İnkişaf Bankının 1991-ci ildən üzvüdür. C.2-66, 255; C.5-123; C.6-280; C.7-357, 362, 365;

209. İslam Kərimov, İslam Abduqəni oğlu (1938)- Özbəkistanın siyasi və dövlət xadimi. 1989-1990-cı illərdə Özbəkistan KP MK-nın birinci katibi olmuşdur. 1990-cı ildən Özbəkistan Respublikasının Prezidentidir. C.2-400, 409, 412, 498; C.4-224; C.6-321, 322-326, 332-337, 339, 341, 343-351; C.7-52, 167, 431, 435, 437-443;

210. İslam Konfransı Təşkilatı (İKT) – 1969-cu ildə yaradılmışdır. Müsəlman ölkələrinin çoxunu və Fələstin Azadlıq Təşkilatını birləşdirir. Nizamnaməsinə görə İslam Konfransı Təşkilatının fəaliyyəti müsəlmanların həmrəyliyinin möhkəmlənməsinə, üzv-dövlətlər arasında əməkdaşlığa yönəldilmişdir. İqamətgahı Ciddədədir (Səudiyyə Ərəbistanı). Azərbaycan 1991-ci ildən İKT-nin üzvüdür. C.4-41, 122, 228, 240, 484;

211. İslamabad- Pakistanın paytaxtı, 1960-cı ildə yaranıb. Ravalpindi şəhərindən 28 km aralı, Himalay dağlarının ətəklərindədir. C.3-255; C.6-94, 95, 109, 280; C.9-44, 45;

212. İsmayıl Şıxlı, Şıxlı İsmayıl Qəhrəman oğlu (1919-1995)- istedadlı Azərbaycan yazıçısı, ictimai xadim. Azərbaycanın Xalq yazıçısı. İsmayıl Şıxlı məşhur “Dəli Kür” romanında psixoloji baxımdan dərin xarakterlər yaratmışdır. İsmayıl Şıxlı Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının birinci katibi, SSRİ Yazıçılar İttifaqının katibi olmuşdur. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin deputatı

__________________________________________________

55

seçilmişdir. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.2-56; C.3-123; C.7-162;

213. İsrafil Məmmədov, İsrafil Məhərrəm oğlu Məmmədov (1919-1946)- Sovet İttifaqı Qəhrəmanı. 1941-ci ildə Məmmədovun vzvodu Novqorod vilayətinin Pustınka kəndi yaxınlığında almanların 300 əsgər və zabitini qırmışdı. C.5-315; C.6-263; C.8-390;

214. İsrail – Yaxın Şərqdə dövlət. Sahəsi 20,8 min km2 əhalisi 5,5 milyon nəfərdir. İsrail dövləti BMT-nin Baş Məclisinin 1947-ci il 29 noyabr tarixli qərarına əsasən yaradılmışdır. İsrail inzibati cəhətdən 6 mahala bölünür. Dövlət başçısı Prezidentdir, onu birpalatalı Parlament (knesset) seçir. Hökumətə geniş səlahiyyəti olan Baş nazir başçılıq edir. C.1-225; C.2-51, 268, 269; C.5-378, 386-391; C.8-125, 149, 150;

215. “İstintaq” filmi- 1979-cu ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası tərəfindən çəkilmişdir. Psixoloji dram- sovet cəmiyyətinin psixologiyasındakı ziddiyyətlərdən irəli gələn mənəvi dəyərlərə münasibətin müxtəlifliyindən bəhs edir. Filmin yaradıcı heyəti: ssenari müəllifi- Rüstəm İbrahimbəyov, quruluşçu rejissor- Rasim Ocaqov, operator- Rafiq Qəmbərov, bəstəkar- Emin Sabitoğlu və b. Rollarda: Həsən Məmmədov, Şəfiqə Məmmədova, Aleksandr Kalyagin, Yelena Smirnova, Rasim Balayev, Yevgeni Lebedov və b. çəkilmişlər. C.5-188;

216. İtaliya, İtaliya Respublikası – Avropanın Cənubunda dövlət. Ərazisinə Alp dağlarının Qərb yamacları, Padan düzənliyi, Apenin yarımadası, Siciliya və Sardiniya adaları daxildir. Sahəsi 301 min km2, əhalisi 57,5 milyon nəfərdir. Paytaxtı Roma şəhəridir. İnzibati cəhətdən 20 vilayətə bölünür. C.1-546; C.3-313, 351; C.4-493, 503; C.5-28, 71, 73, 86, 88, 105, 213, 214, 247; C.6-23, 409, 410, 413; C.7-432, 433; C.8-304; C.9-92, 128, 153, 160;

217. “İtoçu” şirkəti- Yaponiyanın “İtoçu” korporasiyası 1958-ci ildə yaradılmışdır. Dünyanın 176 ölkəsində şirkətləri və firmaları var. “İtoçu” 1996-cı ilin avqustundan Bakıda fəaliyyət göstərir. C.7-122, 392; C.8-170, 171, 173, 174, 183; C.9-139, 142;

__________________________________________________

56

218. “İttihad” Partiyası- Azərbaycan Milli Partiyası. İslam ideologiyasına əsaslanırdı. 1918-ci ilin yanvarında Bakıda fəaliyyət göstərən “Rusiyada Müsəlmanlıq” Partiyası ilə Gəncədəki “İttihadi-İslam” cəmiyyətinin birləşməsi nəticəsində yaradılmışdı. C.1-154;

219. “İzvestiya”- Rusiya Federasiyasında gündəlik, ictimai-siyasi qəzet. İlk nömrəsi 1917-ci ildə çıxmışdır. C.1-295; C.3-296;

J

220. Jak Şirak (1932) – Fransanın görkəmli siyasi və

dövlət xadimi. 1974-1976 və 1986-88-ci illərdə Fransanın Baş naziri, 1977-1995-ci illərdə Paris şəhərinin Meri olmuşdur. 1974-1976-cı illərdə qollistlərin Respublikanın Müdafiəsi naminə Demokratik İttifaqı Partiyasının Baş katibi, 1976-cı ildən Respublikanın Müdafiəsi naminə Birlik Partiyasının sədridir. 1995-ci ildən Fransa Respublikasının Prezidentidir. C.3-437; C.4-105, 106; C.5-112, 276; C.7-19, 106, 107, 238, 405, 406; C.8-239, 242, 243, 244, 251, 253-255, 258, 259, 265, 269, 271, 273, 278, 282, 283, 284, 288, 290, 292, 302, 303, 304, 322, 323, 325, 333; C.9-81-84, 86, 87, 118, 119, 171, 241, 243, 244;

K

221. Kəlbalı xan Ehsan oğlu Naxçıvanski (?-1883)- hərbi

xadim, general-mayor. Sonuncu Naxçıvan xan Ehsan Kəngərlinin oğlu, İsmayıl xan Naxçıvanskinin qardaşıdır. Krım müharibəsində (1853-1856) igidliklə vuruşmuş, 1855-ci ildə leyb-qvardiya Qusar polkuna komandir təyin olunmuşdur. 1877-1878-ci illər Rusiya-Türkiyə müharibəsində böyük şücaət göstərmiş, üçüncü dərəcəli “Müqəddəs Stanislav” ordeni, iki “Müqəddəs Georgi” ordeni ilə təltif olunmuş, brilyantla bəzədilmiş qılıncla mükafatlandırılmışdır. C.3-315;

__________________________________________________

57

222. Kalitski Yan (1948)- ABŞ hökumətinin yeni müstəqillik qazanmış ölkələr üzrə energetika və ticarət məsələlərinə dair əlaqələndiricisi, ticarət nazirliyinin xüsusi müşaviri. C.8-173, 178, 179;

223. Kazimirov Vladimir Nikolayeviç- Rusiyanın Xarici İşlər naziri. C.1-20, 29, 111, 131, 212, 214, 218, 251, 347, 349, 440, 515, 524; C.2-52, 578;

224. Kəlbəcər- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1993-cü il, 3-4 aprel). Sahəsi 1936 km2. C.1-28, 33, 35, 36, 38, 41, 44, 89, 129, 130, 180, 202, 213, 231, 239, 284, 285, 297, 315, 316, 324, 344, 348, 349, 401, 402, 424, 433, 462, 512, 529; C.2-291, 309, 437, 442, 443, 574; C.3-374; C.4-115, 208, 346, 347; C.6-40-42, 44-51, 99, 213, 217, 244, 249; C.7-191; C.8-220; C.9-110-117, 121, 124, 125;

225. Kəşmir- Asiyada tarixi vilayət. Qədimdə və orta əsrlərdə Hindistan ərazisində yaranmış müxtəlif dövlət birləşmələrinin tərkibinə daxil olmuşdur. C.2-429; C.3-23, 28, 32; C.4-340-342, 344; C.6-97, 100, 103, 106;

226. “Kitabi- Dədə Qorqud”- Azərbaycan xalq ədəbiyyatının ən qədim yazılı abidəsi. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının yaranmasından 1300 ildən çox vaxt keçir. Elm aləminə XIX əsrdən məlum olan bu qəhrəmanlıq dastanlarının hələlik XV-XVI əsrlərdə köçürülmüş iki əlyazma nüsxəsi (Drezden və Vatikan) tapılmışdır. C.5-185, 186; C.8-6, 168;

227. Konqres, Amerika Birləşmiş Ştatları Konqresi- Ali Qanunverici hakimiyyət orqanı. İki palatadan- Senatdan və Nümayəndələr Palatasından ibarətdir. ABŞ-ın ictimai-siyasi həyatında mühüm rol oynayır.

Senatın 100 nəfər üzvü var. Ölkənin hər ştatından Senata iki senator seçilir. Nümayəndələr Palatasının 435 üzvü var. Bu Palatanın üzvləri hər seçki dairəsində yaşayan əhalinin sayına görə seçilir. Qanun layihələri hər iki palatada müzakirə olunur. Konqres tərəfindən qəbul olunan qanunları ABŞ Prezidenti təsdiq edir. Hər ilin yanvar ayında ABŞ Prezidenti Senata gələrək ölkənin vəziyyəti barədə hesabat verir. C.2-303, 304; C.6-440, 441; C.8-155; C.9-392, 398, 403;

__________________________________________________

58

228. “Koroğlu”- Azərbaycan, Yaxın Şərq və Orta Asiyada geniş yayılmış qəhrəmanlıq eposu. XVII əsr tarixçilərinin verdiyi məlumatda Koroğlunun və onun silahdaşlarının adı çəkilir. Zaman keçdikcə Koroğlu mərdliyinə, şücaətinə görə türk xalqlarının əfsanəvi qəhrəmanına çevrilmişdir. C.8-6;

229. Kozlariç Deyl Riçard (1945)- Amerika diplomatı, 1994-1997-ci illərdə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Azərbaycanda Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiri olmuşdur. C.4-81, 204; C.9-149;

230. Kraliça Yelizaveta (1926) – Böyük Britaniya Kraliçası. Vindzor sülaləsindəndir. 1952-ci ildə VI Georqun ölümündən sonra taxt-taca sahib olmuşdur. C.5-46; C.6-444;

231. Krım (Krım Respublikası)- Ukraynanın tərkibində respublika. Sahəsi 27 min km2, əhalisi 2205,6 min nəfərdir. 1783-cü ildə Rusiyanın tərkibinə daxil edilmişdir. 1954-cü ildən isə Ukrayna Respublikasının tərkibindədir. C.1-447; C.3-423;

232. Krım dağı- Krımın cənubunda dağ. Uzunluğu 150 km, eni 50 km-ə qədərdir. Cənubda Qara dəniz sahili boyunca uzanan cənub, yaxud Baş tirədən (yayladan) və şimalda iki ön tirədən (orta və ya daxili, hündürlüyü 723 m-dək; Şimal və ya xarici, hündürlüyü 342 m-dək) ibarətdir. C.6-270, 271;

233. Kuçma Leonid Daniloviç (1938)- Ukraynanın siyasi və dövlət xadimi. 1994-cü ildən Ukrayna Respublikasının Prezidentidir. C.2-78; C.4-129, 131, 132, 134-151, 400; C.7-339; C.8-52, 125; C.9-47, 49-60, 63-70, 73-75, 77;

Q

234. Qabil, Qabil Allahverdi oğlu İmamverdiyev (1926-

2007)- Azərbaycan şairi. Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.2-562; C.3-323; C.8-236-238;

235. Qafan- 13-14-cü əsrlərdə Naxçıvan tüməninə daxil olmuş ərazi, Fəzlullah Rəşidəddinin “Azar və əhya” əsərində Qafanın Naxçıvana aid olduğu göstərilir. C.8-212-214;

__________________________________________________

59

236. Qafur Qulam- (1903-1966)- Özbəkistanın Xalq şairi. Özbək sovet ədəbiyyatının yaradıcılarındandır. Bir sıra şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilib. C.6-347;

237. Qalina Pavlovna Vişnevskaya (1926)- görkəmli rus müğənnisi, SSRİ Xalq artisti. M. Rostropoviçin həyat yoldaşı. 1952-1974-cü illərdə Böyük Teatrın aparıcı solistlərindən biri olmuşdur. C.9-235-239, 265, 270;

238. Qara dəniz- (qonaqpərvər dəniz). Avropa ilə Asiya arasındadır. Sahəsi 420,3 min km2, uzunluğu 1148 km, eni 615 km. Orta dərinliyi 1000-2000 m, maksimum dərinliyi 2211 m. Yalnız qərb və şimal-qərbdə sahili liman tiplidir. C.1-440, 441; C.2-301, 402, 476, 488; C.3-70; C.4-78, 382, 389, 502; C.5-28, 34, 56, 62, 73, 75, 124, 156, 175, 247, 285, 336, 337, 405, 407, 413, 435, 463, 467; C.6-22, 23, 31, 115, 122, 142, 188, 350, 392, 424, 426, 428, 430, 434, 437; C.7-44, 52, 61, 64, 433, 457-462, 475; C.8-52, 145, 168, 254, 307, 373, 420, 424; C.9-53, 88, 92, 229, 230, 232, 233, 255, 260, 324, 345, 377, 378, 385, 401, 411, 443, 444;

239. Qara Dəniz Ölkələri İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı- 1992-ci ildə İstanbul Zirvə görüşündə yaradılmışdır. Buraya Albaniya, Azərbaycan, Bolqarıstan, Ermənistan, Gürcüstan, Moldova, Rumıniya, Rusiya, Serbiya, Xorvatiya, Türkiyə, Ukrayna və Yunanıstan daxildir. Bu təşkilat ancaq iqtisadi əməkdaşlıq maraqları əsasında qurulmuş təşkilatdır. İqamətgahı İstanbuldadır. C.4-65-69, 74, 75, 78, 152; C.5-156; C.7-457-462, 475; C.9-230, 232, 233;

240. Qara Qarayev, Qara Əbülfəz oğlu Qarayev (1918-1982)- böyük Azərbaycan bəstəkarı. Musiqisi ümumdünya şöhrəti qazanmış, baletləri respublikamızın və bir sıra dünya teatrlarının səhnəsində tamaşaya qoyulmuşdur. Qarayevin musiqi dili sahəsinə gətirdiyi yeniliklər Azərbaycan və dünya musiqisinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. SSRİ xalq artisti, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, SSRİ Dövlət və Lenin mükafatları laureatı idi. C.1-381; C.2-240, 250, 251; C.3-159, 160, 162, 166; C.4-10; C.5-191; C.7-164; C.8-27, 334, 335, 374, 375; C.9-238, 418;

__________________________________________________

60

241. Qars (Kars)- Türkiyənin şimal-şərqində şəhər. Əhalisi 54 min (1970). X-XI əsrlərdə erməni Qars çarlığının mərkəzi idi. XVI əsrdə Qarsı Türkiyə işğal etdi. Bu şəhər 1921-ci ildə “Qars” müqaviləsinə görə Türkiyənin tərkibinə daxil olmuşdur. C.5-173; C.6-464, 466, 467; C.9-412;

242. “Qars” müqaviləsi (1921)- Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan Sovet Sosialist Respublikaları ilə Türkiyə arasında müqavilə. RSFSR-in iştirakı ilə oktyabrın 13-də Qarsda bağlanmışdır. “Qars” müqaviləsinin 5-ci maddəsi və 3-cü əlavəsi Naxçıvanın ərazi mənsubiyyəti məsələsini bir daha təsdiqlədi, onun sərhədlərini qəti surətdə müəyyənləşdirdi. Qeyd olunan maddədə dürüst və konkret göstərildi: “Türkiyə hökuməti, Sovet Ermənistanı və Azərbaycan hökumətləri razıdırlar ki, indiki müqavilənin III əlavəsində göstərilən sərhədlərdə Naxçıvan vilayəti Azərbaycanın himayəsi altında muxtar ərazini təşkil edir”. “Qars” müqaviləsi beynəlxalq müqavilə kimi Naxçıvanın Azərbaycanın tərkibində muxtar ərazi statusunu təsbit etmişdir. Təsadüfi deyildir ki, Naxçıvan MR-in təhlükəsizliyi hədələnəndə “Qars” müqaviləsi mühüm tarixi sənəd olmaqla onun taleyinin qarantı kimi gündəliyə gəlir. C.5-173;

243. Qazaxıstan Respublikası- Avrasiyanın mərkəzi hissəsində dövlət. Sahəsi 2724,9 min km2, əhalisi 16 679 min nəfərdir. Paytaxtı Astana şəhəridir. Dövlət başçısı- Prezident, Qanunvericilik orqanı birpalatalı Ali Sovetdir. C.1-11, 18, 120, 121, 249, 298, 478, 556; C.2-95, 114, 204, 265, 304, 400, 401, 408, 409, 411-415, 470, 475, 568, 587; C.3-157, 181, 183, 352, 450, 453, 463; C.4-146, 161-164, 401, 402, 413, 437, 438, 439, 464, 502; C.5-68; C.6-336, 399; C.7-87, 90, 121, 306-308, 310-324, 326, 328, 330-335, 395, 431-433, 437, 450-452, 458, 464; C.8-8, 23, 46, 47, 125, 140, 254, 266, 298, 372, 423; C.9-22, 92, 205, 261, 298, 375, 443, 444;

244. “Qobustan”- rüblük incəsənət toplusu. 1969-cu ildən Bakıda nəşr edilir. Jurnalda Azərbaycan və dünya incəsənətinin korifeyləri haqqında məqalələr, bədii yazılar, müsahibələr verilir. “Qobustan”da bədii yaradıcılığın müxtəlif sahələri ilə yanaşı,

__________________________________________________

61

estetika, incəsənət tarixi və nəzəriyyəsi problemləri də əks olunur. C.7-175;

245. “Qoç qrupu” şirkəti- Türkiyənin ən böyük şirkətlərindən biri. “Qoç qrupu” şirkəti Azərbaycanda “Ramstore” supermarketini açmışdır. C.6-135, 136;

246. Qorbaçov, Mixail Sergeyeviç (1931) – 1985-1991-ci illərdə Sov. İKP MK-nın Baş katibi, 1990-1991-ci illərdə SSRİ-nin ilk və son Prezidenti. Qorbaçov “yenidənqurma” adı ilə “aşkarlıq və demokratiya” siyasi xəttini, “humanist, demokratik sosializm” şüarını meydana atdı. Sovet totalitar rejimi ilə uyuşmayan “yenidənqurma” ölkəni dərin siyasi və iqtisadi böhrana saldı. Qorbaçovun milli münaqişələrə səbəb olan siyasəti xüsusən Azərbaycana qarşı qəzəbli, düşmənçilik mövqeyi ilə səciyyələnirdi. Ermənilərin Azərbaycana olan torpaq iddialarını dəstəkləyən Qorbaçov 1990-cı ilin yanvarında Bakıda baş verən “Qanlı Yanvar” faciəsinin, həmçinin Tbilisi və Vilnusdakı qanlı hadisələrin təşkilatçısı və günahkarıdır. C.1-51, 331, 340, 341, 427, 428, 447; C.2-22, 62, 63; C.3-88, 131, 373; C.5-189, 291, 419, 448; C.6-81, 326, 398, 399; C.7-420; C.8-44-48, 245, 247, 293-295, 314, 332, 377, 379; C.9-225, 386;

247. Qreq Laflin (21.01.1942)- Amerikanın görkəmli ictimai-siyasi xadimi. 1988-1996-cı illərdə ABŞ Konqresində Azərbaycanın ən fəal tərəfdarlarından biridir. C.2-323-325; C.3-385; C.4-405, 408;

248. Qubadlı- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1993-cü il, 31 avqust). Sahəsi 802 km2. Əsası 1933-cü ildə qoyulmuşdur. C.1-89, 126, 129, 131, 134, 136, 202, 213, 239, 285, 294, 297, 316, 424, 433, 462, 463, 503; C.2-291, 309, 437, 574; C.3-277, 469; C.4-115, 129, 134, 148, 208, 218, 347; C.6-217, 249; C.7-191, 266, 271-273, 278, 280, 288; C.8-215;

249. “Qurani-Kərim”- ərəbcədən tərcümədə “mütaliə, oxu” deməkdir. Müsəlmanların müqəddəs kitabı. İslamın ehkamlarına görə “Quran”ı Allah Cəbrayıl (Ə) vasitəsilə Məhəmməd Peyğəmbərə (SƏS) göndərib, xalqa çatdırmışdır. “Quran” (610-632) illərdə Məkkə və Mədinədə Məhəmməd Peyğəmbərin (SƏS) “Peyğəmbərlərin vəhyi” formasında söylədiyi moizə, ayin və

__________________________________________________

62

hüquq qanunlarının, and və duaların, ibrətli hekayələrin toplusudur. Quran qafiyəli nəsrlə yazılmış, 114 surə və 6200-dən çox ayədən ibarətdir. Oxunaqlı olmaq üçün 30 hissəyə (cüzə) bölünür. C.2-27, 74, 82, 85, 144, 147, 347; C.3-14, 21, 80, 106, 215, 221, 438, 447, 477; C.4-169, 195; C.5-322, 338, 426; C.6-19, 50;

250. Qurban bayramı- Müsəlman dünyasında ən əziz bayramlardan biri. Qurban bayramı zil-hiccə ayının 10-cu günü başlayır. Müsəlmanlar bu bayramı İslamın əsas şəriətlərindən biri- həcc mərasimlərinin yerinə yetirilməsi və böyük Allahın bəndələrinin günahının bağışlanması günü kimi gözləyirlər. Bu bayramın kökləri İslamdan əvvəlki vaxtlara- Hz. İbrahimin öz oğlu İsmayılı Allaha qurban verməyə hazır olması vaxtına təsadüf edir. C.1-576, 578, 583; C.6-138, 212, 219; C.9-183, 184, 186;

251. Qütb Təbrizi- XIV əsr Qızıl Orda şairi. Nizaminin “Xosrov və Şirin” poemasını ilk dəfə Cağatay türkcəsinə tərcümə (1340) etmişdir. Tərcümənin 1383-1384-cü illərə aid 238 səhifəlik yeganə əlyazması Paris Milli Kitabxanasında saxlanılır. Bu tərcümə haqqında ilk dəfə Deni “Türk dili qrammatikası” (1921) əsərində məlumat vermişdir.

L

252. Laçın- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1992-ci il,

17 may). Sahəsi 1835 km2. C.1-33, 34, 44, 50, 129, 202, 239, 285, 297, 316, 401, 424, 433, 462, 512, 578, 579; C.2-205, 273, 276, 291, 309, 311, 317, 333, 370, 438, 450, 455, 508, 574; C.3-29, 35, 172, 184, 374, 445, 461, 469; C.4-33, 90, 115, 208, 218, 288, 347, 370, 371, 387; C.5-91, 92, 97, 362, 377, 378, 380; C.6-45, 48, 121, 156, 180, 212-214, 217, 218, 236-239, 242-246, 248-251, 253-256, 263; C.7-160, 192, 277;

253. Lahor- Pakistanda şəhər. Pəncab əyalətinin inzibati mərkəzi. Kəraçidən sonra ölkənin 2-ci şəhəridir. C.6-109;

254. Leyboristlər Partiyası, Böyük Britaniya Leyboristlər Partiyası- İngiltərədə iki aparıcı partiyadan biri. Əsası 1900-cü

__________________________________________________

63

ildə qoyulmuşdur. İkinci dünya müharibəsindən sonra 1945-1951, 1964-1970, 1974-1979 və 1997-ci ildən hakimiyyətdədirlər. C.1-437; C.9-272;

255. Leyla Vəkilova, Leyla Məhəd qızı Vəkilova (1927-1999)- Azərbaycanın balet artisti. Azərbaycan və SSRİ Xalq artisti. 1943-1971-ci illərdə M.F.Axundov adına Azərbaycan Akademik Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti olmuşdur. L.Vəkilova milli baletlərdə klassik rəqs texnikası və Azərbaycan xalq rəqslərinə xas elementlərdən məharətlə istifadə etmişdir. C.8-349, 395, 396;

256. Lənkəran- 1930-cu ildə yaranıb. Respublikanın cənub-şərq hissəsindədir. Şərqdə Xəzər dənizi ilə əhatələnir. Sahəsi 661 km2. Mərkəzi Lənkəran şəhəridir. C.1-58, 63-69, 74, 77-79, 91-97, 99, 102-108, 110, 116, 231, 285, 591; C.2-135, 282, 497, 499, 550; C.3-276; C.4-154, 155, 158, 182, 185, 496; C.6-55, 56, 70, 483; C.8-194, 203, 216; C.9-8, 131, 176;

257. “Literaturnaya qazeta” - Rüsiya Federasiyasında ədəbi, ictimai, siyasi qəzet. 1929-cu ildən Moskvada (fasilələrlə) nəşr edilir. C.2-208; C.9-100;

258. London (Böyük Britaniya)- Böyük Britaniyanın paytaxtı. Dünyanın ən böyük şəhərlərindən və limanlarından biri. Əhalisi 7 milyon nəfərdir. İdarəçilik funksiyalarının çoxunu Böyük Londonun Bələdiyyə Şurası və dairə şuraları həyata keçirir. XI əsrin sonu XII əsrin əvvəllərində London rəsmən İngiltərənin paytaxtı oldu. C.1-406, 409, 414, 416, 418, 421, 430, 431, 436; C.2-203, 227, 291; C.3-103, 310, 317, 449; C.5-18, 19, 21, 24, 31-33, 35, 41-43, 46-52, 59, 63, 65, 70, 72, 77, 82, 85-88, 104, 111, 114, 115, 117, 120, 122, 123, 186, 187, 246, 247; C.6-266, 267, 269; C.7-24, 30, 31, 122, 235, 361; C.8-450;

259. Lujkov Yuri Mixayloviç (1936)- Rusiyanın dövlət xadimi. 1987-ci ildə Moskva Soveti İcraiyyə Komitəsinin 1-ci müavini, 1990-cı ildə sədri olmuşdur. 1991-ci ildə Moskva şəhərinin vitse-meri, 1992-ci ildən isə Meri və Moskva hökumətinin Baş naziridir. SSRİ və Rusiya Federasiyasının Dövlət mükafatları laureatıdır. C.1-68; C.2-135;

__________________________________________________

64

260. LUKOYL – “LUKOYL” neft şirkəti 1993-cü ildə Rusiya Federasiyası hökumətinin qərarı ilə yaradılmışdır. Nəhəng sənaye-maliyyə kompleksinə malik olan “LUKOYL” şirkəti Rusiya, MDB və dünyanın bir çox ölkələrində neft məhsullarının hasilatı, emalı, satışı və kəşfiyyatı ilə məşğul olur. Şirkət 1993-cü ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərir. C.2-204, 228, 255, 263, 294, 299, 302; C.3-156; C.4-407, 411, 499; C.5-27, 28, 39, 62, 73, 74, 86, 88, 281, 337; C.6-23, 142, 273, 274, 414, 416; C.7-43, 122, 255, 417-419, 421, 423, 424; C.9-6, 88, 108, 128, 129, 252;

261. Lütfəli Abdullayev, Lütfəli Əmir oğlu Abdullayev (1914-1973) – görkəmli gülüş ustası və aktyor. Azərbaycanın Xalq artisti. SSRİ Dövlət mükafatı laureatı. Abdullayevin yaradıcılığı Musiqili Komediya Teatrı ilə sıx bağlı olmuşdur. L.Abdullayev fitri komediya istedadına, milli kaloritə, ifadəli yumora və zəngin səhnə nüanslarına malik aktyor idi. Bir sıra filmlərə də çəkilmişdir. C.4-256;

262. Lyudmila Zıkina, Zıkina Lyudmila Georgiyevna (1929)- görkəmli rus müğənnisi. Repertuarının əsasını rus xalq mahnıları təşkil edir. SSRİ və Azərbaycanın Xalq artisti, Lenin mükafatı laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanıdır. C.9-228, 249;

M

263. Madlen Olbryat- ABŞ-ın tanınmış diplomatı və dövlət

xadimi. 1937-ci ildə Çexoslavakiyanın Praqa şəhərində diplomat ailəsində anadan olmuşdur. 1959-cu ildə Uelsi kollecini bitirmiş, politologiya sahəsində bakalavr dərəcəsi almışdır. 1968-ci ildə magistr dərəcəsinə, 1976-cı ildə isə Kolumbiya Universitetində fəlsəfə doktoru adına layiq görülmüşdür. 1978-ci ildən ABŞ Prezidenti C.Karterin hökuməti dövründə Milli Təhlükəsizlik Şurasının üzvü seçilmiş, 1984 və 1988-ci illərdə xarici siyasət məsələləri üzrə əlaqələndirici işləmişdir. 1982-ci ildən beynəlxalq münasibətlər üzrə professordur və Corctaun Universitetinin Xarici Siyasət Məktəbindəki “Qadınlar xarici siyasət xidmətində” proqramının direktorudur. 1989-cu ildən Milli Siyasət Mərkəzinin prezidentidir.

__________________________________________________

65

M.Olbryat 1993-cü ilin fevralında Kabinetin üzvü statusunu almış və ABŞ-ın BMT-dəki daimi nümayəndəsi təyin edilmişdir. 1997-2000-ci illərdə ABŞ-ın Dövlət katibi olmuşdur. Çex, polyak, rus və fransız dillərində sərbəst danışır. C.2-276, 290, 330, 332; C.4-404, 409;

264. Mahaçqala (1857-1922-ci illərdə Petrovsk-Port)- Dağıstanın paytaxtı, Xəzər dəniz sahilində liman. Əsası 1844-cü ildə hərbi istehkam kimi qoyulmuşdur. 1922-ci ildə Şəhər Mahaç Dahadayevin şərəfinə Mahaçqala adlandırılmışdır. C.8-23, 63; C.9-443;

265. Mahmud Əbilov, Mahmud Əbdülrza oğlu Əbilov (1898-1972)- hərbi xadim, general-mayor. Böyük Vətən müharibəsi zamanı Pribaltika, Çexoslavakiya və Macarıstanda gedən döyüşlərdə rəşadət göstərmişdir. Müharibədən sonrakı illərdə diviziya komandirinin müavini, atıcı diviziya komandiri, həmçinin SSRİ Ali Sovetinin deputatı olmuşdur. C.5-315;

266. MakDermott– neft şirkəti. 1923-cü ildə yaradılmışdır. Dünyanın strateji cəhətdən mühüm neft-qaz ərazilərində yerləşən şelf yataqlarının işlənməsində ən qocaman podratçılardan biridir. Şirkətin ABŞ-da, Böyük Britaniyada, BƏƏ-də, İndoneziyada, Misirdə və Nigeriyada yerləşən istehsal sahələri dünyada neft-qaz sənayesinin inkişafına xidmət edir. C.2-228, 255, 294, 299; C.3-155; C.4-305, 388, 407, 411; C.5-27, 47; C.7-43; C.8-170;

267. Maqsud Şeyxzadə, Maqsud Məsum oğlu Şeyxzadə (1908-1967)- Özbək yazıçısı, alim və pedaqoq. Özbəkistanın Əməkdar İncəsənət xadimi. Milliyyətcə azərbaycanlıdır. C.6-339;

268. “Manas”- qədim qırğız qəhrəmanlıq eposu. Eposun manasçılar tərəfindən söylənilmiş 18-dən çox variantı qeydə alınmışdır. Nə vaxt yarandığı hələlik dəqiqləşdirilməmişdir. C.8-6, 10;

269. Marti Ahtisaari (1937)- Finlandiyanın siyasi və dövlət xadimi. 1965-ci ildən 1994-cü ilə kimi Finlandiyanın Xarici İşlər Nazirliyində müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. 1965-1994-cü ilə kimi Finlandiya Sosial-Demokrat Partiyasının üzvü olmuşdur. 1994-cü ildən Finlandiya Respublikasının Prezidentidir. C.8-100, 114, 125, 129;

__________________________________________________

66

270. Masallı- Azərbaycanda inzibati rayon. 1930-cu ildə təşkil edilib. Şərqdən Xəzər dənizi, Kiçik Qızılağac körfəzi ilə əhatələnir. Sahəsi 792 km2. Mərkəzi Masallı şəhəridir. C.1-63, 69, 74, 92, 93, 97, 102, 533; C.3-64; C.4-223; C.5-304, 313, 314; C.6-55, 232; C.7-91-93, 97; C.8-203;

271. Mehdi Hüseynzadə, Mehdi Hənifə oğlu Hüseynzadə (1918-1944) – Yuqoslaviyada və Şimali İtaliyada Müqavimət hərəkatı iştirakçısı, məşhur partizan, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, leytenant. Mehdi Hüseynzadə partizan hərəkatında fəal iştirak etmiş və hitlerçilərə qarşı mübarizədə cəsurluğu ilə əfsanəvi şöhrət qazanmışdı. C.1-562; C.3-313, 317; C.5-187, 188, 315;

272. Mehri, Meqri, Miqri rayonu- Ermənistan ərazisində azərbaycanlıların yaşamış olduqları ərazi. Tarixi mənbələrdə bu ərazinin Azərbaycana məxsus olduğu göstərilir. C.6-466, 467; C.8-212, 213, 214;

273. Mədinə Gülgün, Mədinə Nəsrulla qızı Ələkbərzadə (1926-1991)- Azərbaycan şairi. Əməkdar İncəsənət xadimi. 1938-ci ildə ailəliklə Cənubi Azərbaycana köçmüş, milli demokratik hərəkata qoşulmuşdur. Milli hökumət irtica qüvvələri tərəfindən boğulduqdan sonra Bakıya qayıtmışdı. Vətən məhəbbətinin, İran xalqlarının, o cümlədən azərbaycanlıların azadlıq mübarizəsinin tərənnümü şeir və poemalarının əsas mövzusudur. C.8-237;

274. Məhəmməd Hatəmi (1943)- İranın siyasi, ictimai və dövlət xadimi, hiccət-əl-islam, seyid. 1989-1992-ci illərdə İranın mədəniyyət və islam oriyentasiyası naziri olmuşdur. 1997-ci ildən İran İslam Respublikasının Prezidenti olmuşdur. C.9-453;

275. Məhəmməd Peyğəmbər (SƏS), Məhəmməd ibn Abdullah (570/571-632)- İslamın banisi, siyasi və dövlət xadimi. İslama görə Məhəmməd əleyhüssəlam böyük peyğəmbər və Allahın elçisi sayılmış, “Qurani-Kərim”i xalqa çatdırmışdır. C.1-480, 481; C.2-27, 74, 81, 82, 144, 145, 147, 157; C.3-106; C.4-195, 196, 201; C.8-156, 161;

276. Məhsəti Gəncəvi (?-?)- XII əsr Azərbaycan şairi. Məhsəti Gəncəvi rübai janrında yazmışdır. Rübailəri dünyəviliyi, humanizmi, nikbinliyi ilə seçilir. C.1-156, 580;

__________________________________________________

67

277. Məlik Məhərrəmov, Məlik Məlik oğlu Məhərrəmov (1920-1944)- polkovnik, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı. C.3-317; C.5-315; C.6-270;

278. Məmməd Araz, Məmməd İnfil oğlu İbrahimov. Azərbaycanın Xalq şairi. Azərbaycan Respublikası Dövlət mükafatı laureatı. Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuşdur. Adına “Məmməd Araz” ədəbi mükafatı təsis edilmişdir. C.1-200; C.3-361-365, 367;

279. Məmməd Əmin Rəsulzadə (1884-1955) – Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucularından biri. Görkəmli ictimai-siyasi xadim, publisist, “Müsavat” partiyasının yaradıcılarından biri. 1922-ci ildən mühacirətdə yaşamış, 1955-ci ildə Ankarada vəfat etmişdir. C.1-154, 156, 159, 197; C.2-5, 539; C.3-456; C.4-459; C.5-141, 422, 470-472, 474, 475; C.6-308, 341, 468; C.9-209, 215;

280. Məmməd İsgəndərov, Məmməd Əbdül oğlu İsgəndərov (1915-1985)- İctimai-siyasi xadim, neftçi-geoloq. O, 1959-1961-ci illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin sədri olmuşdur. 1970-1971-ci illərdə M.İsgəndərov Azərbaycan EA-nın Dərin neft və qaz yataqları problemləri İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışmışdır. C.6-455;

281. Məmməd Səid Ordubadi, Məmməd Səid Hacağa oğlu Ordubadi (1872-1950)- Azərbaycan yazıçısı, şair, dramaturq, publisist, ictimai xadim. M.S.Ordubadi Azərbaycan ədəbiyyatında daha çox 1930-40-cı illərdə yazdığı tarixi romanları ilə məşhurdur. O, Azərbaycan ədəbiyyatında tarixi roman janrının əsasını qoymuşdur. C.6-456;

282. Mərəzə- Şamaxı rayonunda şəhər tipli qəsəbə. Rayon mərkəzindən 30 km cənub-şərqdə. Bakı-Şamaxı avtomobil yolu kənarında Qobustandadır. 1943-1959-cu illərdə eyniadlı rayonun mərkəzi olmuşdur. C.6-64, 65;

283. Məsud Yılmaz (1947)- Türkiyənin siyasi və dövlət xadimi. 1997-ci ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin Baş naziri olmuşdur. Ana Vətən Partiyasının başqanıdır. C.6-111-116, 118, 119, 123-127, 129-133, 135, 136, 354, 360, 468; C.7-156;

__________________________________________________

68

284. Mikayıl Abdullayev, Mikayıl Hüseyn oğlu Abdullayev (1921-2002)- görkəmli Azərbaycan rəssamı. Azərbaycan təsviri sənətinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. SSRİ Xalq rəssamı, SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü, Azərbaycan Dövlət və Beynəlxalq “Nehru” mükafatları laureatıdır. Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.5-227; C.8-335;

285. Mikayıl Müşfiq, İsmayılzadə Mikayıl Mirzə Əbdülqadir oğlu (1908-1939)- şair. Poeziyasının əsas qayəsi müasirlik, xəlqilik, humanizm olmuşdur. Onun lirikası forma etibarilə novatorluğun ən yaxşı nümunələrindəndir. Azərbaycanın ən dəyərli milli ziyalı nümayəndələrini məhv edən sovet totalitar rejiminin repressiya qurbanlarındandır. C.2-7; C.6-309;

286. Milli Məclis- Azərbaycan Respublikasının “Milli Məclisin təsdiq edilməsi haqqında” 17 may 1996-cı il tarixli qanunu. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 7-ci maddəsinin İV hissəsinə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi (bundan sonra Milli Məclis adlanacaq) Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə onun səlahiyyətlərinə aid edilmiş məsələləri müstəqil həll edir. İlk dəfə İranda 1245-ci ildə çağrılmışdır.

Milli Məclisin fəaliyyətinin əsas prinsiplərini aşkarlıq, siyasi plüralizm və çoxpartiyalılıq, məsələlərin sərbəst müzakirə olunması təşkil edir. Milli Məclisin hər çağırışının növbəti və növbədənkənar sessiyaları ardıcıl sıra sayı ilə adlanır. Bu zaman iclaslar keçirilir. Bu iclaslarda Milli Məclisin deputatlarının iştirakı məcburidir. Milli Məclisi 123 deputat təmsil edir.

Milli Məclis Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində yerləşir. Milli Məclisin binasının xüsusi rejimi Milli Məclisin sədrinin sərəncamı ilə müəyyən edilir. Milli Məclisin sədrinin icazəsi olmadan Məclisin binasında axtarış aparıla bilməz. Hazırda Milli Məclisin Sədri Oqtay Əsədovdur. C.1-12, 13, 15, 22-24, 50, 51, 54, 60, 61, 63, 68-72, 75, 77, 78, 80, 90, 92, 94-96, 98, 102-105, 114, 117, 145, 163-165, 167, 169, 174, 180, 190-192, 195, 197, 222, 238, 246, 247, 250, 255, 260-262, 275, 321, 326-329, 330, 332, 333, 341, 342, 442, 455, 535, 574, 586,

__________________________________________________

69

587, 589, 590, 592; C.2-33, 211, 268, 333, 447, 533, 557, 558; C.3-53, 65, 112, 114, 115, 124, 132, 143, 188, 189, 231, 235, 237, 239, 244, 256, 257, 353, 394; C.4-22, 42, 63, 165-168, 170-173, 184, 191, 312, 316, 320, 338, 367, 368, 377, 378, 420, 428-434, 444-446, 475, 504, 512; C.5-5, 7, 9-12, 15-17, 26, 66, 115, 123, 143, 144, 150, 157, 259, 292, 293, 315, 383, 384, 396, 414; C.6-53, 58, 70, 233, 394, 483; C.7-82, 84, 85, 143, 155, 300, 312, 333; C.8-331; C.9-45, 168, 169, 172;

287. Milli Ordu- Şimali Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin 1918-ci il 26 iyun tarixli qərarı ilə Milli Ordunun formalaşdırılmasına başlanılmış və əsasən azərbaycanlılardan ibarət Milli Ordunun əsası qoyulmuşdur. Milli Ordunun (Cümhuriyyət dövründə) yaradılmasında generallar Səməd bəy Mehmandarov, Əliağa Şıxlinski mühüm rol oynamışlar. Milli Ordunun yaradıldığı gün- iyunun 26-sı bayram günü kimi qeyd edilir. H.Əliyevin 1998-ci il 22 may tarixli fərmanına əsasən iyunun 26-sı Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Günü elan edilmişdir. C.1-38, 94, 96, 106, 139, 229, 231, 234, 244, 277, 278, 302, 323, 344, 345, 346, 348, 435, 456, 457, 482, 484, 494, 495, 498, 507, 516, 547, 563, 565, 566, 587; C.2-10, 11, 12, 36, 37, 42, 43, 62, 68, 84, 136, 137, 146, 153, 157, 158, 176, 178, 179, 184, 186, 219, 220, 275, 281, 282, 285, 292, 317, 344, 346, 360, 368, 372-377, 379, 380, 396, 546, 564; C.3-93, 315, 316, 341, 356; C.4-216; C.5-251, 312, 314, 316, 367, 414, 437; C.6-86, 262, 263, 320; C.7-375, 376, 378, 380-383, 491, 494, 495, 498; C.8-187, 188, 190, 192, 193, 196, 198-200, 220, 232, 233, 348, 355, 389, 390, 411, 422, 457; C.9-41, 302-304;

288. 1990-ci ilin yanvarında Azərbaycanda faciə baş verdi –Yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə fövqəladə vəziyyət elan edilmədən Sovet ordusunun xüsusi təyinatlı cəza dəstələri, dəniz donanmasının və daxili qoşunların bölmələri Bakı şəhərinə yeridildi. Sovet ordusunun bu kütləvi zorakılıq aktı nəticəsində 131 nəfər öldürülmuş, 744 nəfər yaralanmış, yüzlərlə adam qanunsuz həbs edilmiş və itkin düşmüş, dövlət əmlakına, ictimai və şəxsi əmlaka, şəhər təsərrüfatına və vətəndaşlara böyük maddi

__________________________________________________

70

ziyan dəymişdi. 1990-cı ilin “Qanlı yanvar”ı Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda aparılan mübarizə tariximizdə vətənin şəhid övladlarının qanı ilə yazılmış şərəfli səhifə oldu. C.1-107, 194, 326-333, 337-340, 342, 407; C.3-118, 122, 124-130, 132, 135-138, 365, 383; C.4-99, 101, 181, 187, 241, 242, 253; C.5-12, 13, 290-297, 347, 365, 414, 437; C.6-73, 81, 180, 163; C.8-236, 237, 245, 247, 295, 332, 336-338, 342, 343, 375, 377, 379, 386, 387; C.9-111, 399, 400, 425;

289. 1995-ci ilin martında dövlət çevrilişinə cəhd- martın 12-13-də Qazax və Ağstafa, martın 16-17-də isə Bakının 8-ci kilometr qəsəbəsində Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstələrinin bir qrup üzvünün silahlı çıxışı nəzərdə tutulur. Respublika rəhbərliyinin qəti tədbirləri nəticəsində çevriliş cəhdinin qarşısı alındı və silahlı dəstə tərkisilah olundu. C.6-13, 71, 73, 76, 85, 86, 90, 314, 350; C.9-198, 318, 319, 346, 348, 415, 429, 430;

290. 1994-cü ilin oktyabrında dövlət çevrilişinə cəhd- oktyabrın 3-də Gəncə və Qazaxda, həmçinin Bakıda Azərbaycanın dövlətçiliyinə, müstəqilliyinə düşmən olan qüvvələr tərəfindən dövlət çevrilişi cəhdi nəzərdə tutulur. Həmin gün Bakıda fövqəladə vəziyyət elan edilmiş və Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev televiziya və radio ilə xalqa müraciət etmişdi. Gecə olmasına baxmayaraq Bakı və ona yaxın yerlərdən yüz minlərlə insan Prezident Sarayı qarşısına toplaşaraq milli və vətandaşlıq həmrəyliyi nümayiş etdirərək Heydər Əliyevin siyasətini müdafiə etdiklərini bildirmişlər. C.9-26, 120, 122, 198, 202, 203, 266, 267, 317, 318, 323, 369, 344, 346, 388, 399, 400, 405, 415, 429, 430;

291. 1993-cü ildə vətəndaş müharibəsi- burada 1993-cü ilin may-iyun hadisələri nəzərdə tutulur. C.6-82, 83; C.9-104, 122, 198, 267, 316, 344, 399, 428, 429, 430;

292. 1918-ci il Xalq Cümhuriyyəti- burada Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti nəzərdə tutulur.

293. Mingəçevir Su Elektrik Stansiyası (SES)- Zaqafqaziyada ən böyük SES-dən biri, Kür çayının üstündə, Mingəçevir şəhərinin yaxınlığındadır. Tikintisinə 1945-ci ildə başlanmış, 1954-cü ildə işə düşmüşdür. 1957-ci ildə Varvara SES-

__________________________________________________

71

enerji verdikdən və Mingəçevir Su Elektrik Stansiyasına qoşulduqdan sonra Mingəçevir SES silsiləsi adlanır. Gücü 359 min km2 (6 hidroaqreqatdır). C.6-35;

294. “Mir” Dövlətlərarası Teleradio Şirkəti- 1993-cü ildə MDB dövlət başçılarının qərarı ilə yaradılmışdır. Əsasən tamaşaçılara və dinləyicilərə MDB ölkələri və xalqları haqqında məlumat verir. C.6-406; C.7-463-467;

295. Mircəfər Bağırov, Mircəfər Abbas oğlu Bağırov (1896-1956) - 1933-1953-cü illərdə Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi olmuşdur. Bütün SSRİ-də olduğu kimi Azərbaycanda da inzibati-amirlik idarəetmə sisteminin möhkəmləndirilməsinə, totalitar Stalin rejiminin bərqərar olmasına, partiya sıralarını “təmizləmə” adı ilə baş verən repressiyaların həyata keçirilməsinə bilavasitə rəhbərlik etmişdir. C.1-255; C.6-450, 452;

296. Mirzə Fətəli Axundov (1812-1878)- böyük Azərbaycan yazıçısı, dramaturq, materialist filosof. Axundov Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində daha çox pyesləri və fəlsəfi əsərləri ilə tanınmışdır. 1850-1855-ci illərdə yazdığı altı komediya ilə Azərbaycan və bütün Şərq ədəbiyyatında realist dramaturgiyanın əsasını qoymuşdur. C.1-158, 160, 380; C.2-7; C.3-473; C.4-132, 276, 452, 459, 460; C.5-185, 386, 421, 423-425, 430, 442; C.6-449, 450; C.8-440, 441;

297. Mirzə İbrahimov, Mirzə Əjdər oğlu İbrahimov (1911-1993)- Azərbaycan yazıçısı, dramaturq, ictimai və dövlət xadimi. Azərbaycanın Xalq yazıçısı. Azərbaycan nəsrinin görkəmli nümayəndələrindən olan Mirzə İbrahimov bir sıra hekayə, povest və romanların müəllifidir. Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının sədri, birinci katibi, SSRİ Yazıçılar İttifaqının katibi, Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri, Azərbaycan və Afrika ölkələri ilə Sovet Həmrəylik Komitəsinin sədri olmuşdur. M.İbrahimov Azərbaycan Respublikası EA-nın akademiki, Azərbaycan və SSRİ Dövlət mükafatları laureatı, Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı idi. C.1-157; C.2-96; C.6-310, 347; C.8-339; C.9-20.

298. Mirzə Ələkbər Sаbir- Sabir Zeynalabdin oğlu Tahirzadə (1862-1911)- böyük Azərbaycan şairi, mütəfəkkir, ictimai xadim.

__________________________________________________

72

Sabir Azərbaycan ədəbiyyatı, ictimai və bədii fikrinin ən qabaqcıl simalarındandır. O, Azərbaycan ədəbiyyatında tənqidi realizmin, satirik poeziyanın qüdrətli nümayəndəsidir. C.1-175; C.2-7; C.5-201, 320; C.4-435, 452, 460; C.8-339;

299. Mirzə Şəfi Vazeh (1794-1852) – Azərbaycan şairi, mütəfəkkir, maarifçi. Əlyazması halında olan şeir məcmuəsini F.Bodenştedə hədiyyə vermişdir. Almaniyaya qayıdan Bodenşted həmin şeirləri almancaya çevirərək, “Şərqdə min bir gün”, “Mirzə Şəfinin şərqiləri” kitablarında nəşr etdirmişdir. Vazehin şeirlərinin Avropada şöhrət qazandığını görən Bodenşted 1875-ci ildə özünü onların müəllifi elan etmişdir. Ədəbi irsinin cüzi hissəsi bizə çatmışdır. C.5-421, 423-425, 430, 442, 444; C.8-441;

300. Mistislav Rostropoviç, Rostropoviç Mistislav Leopoldoviç- Bakıda doğulmuş böyük rus musiqiçisi, violençelist, dirijor. Lenin mükafatı laureatı, SSRİ Xalq artisti. Bakı Musiqi Akademiyasının fəxri professoru. Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal”, “Şöhrət” və “Heydər Əliyev” ordenləri ilə təltif olunmuşdur. C.9-79-84, 235, 237, 243-245, 247, 250, 253, 254, 257, 264, 265, 269, 270;

301. “Mitsubisi”- yapon şirkəti. Dünyanın 87 ölkəsində filialları olan bu şirkət əsasən elektrotexnika sənayesi, tikinti, maşın avadanlığı istehsalı ilə məşğul olur və özünün sərbəst bankı vardır. Azərbaycanda nümayəndəliyi fəaliyyət göstərir. C.9-142, 143;

302. “Mitsui”- Yaponiyanın qabaqcıl şirkətlərindən biri. 1947-ci ildə təşkil olunmuşdur. Dünyanın 79 ölkəsində nümayəndəliyi var. Əsasən, neftayırma sənayesi ilə məşğul olur. C.9-142;

303. “Molla Nəsrəddin”- həftəlik, illüstrasiyalı ilk Azərbaycan jurnalı. Birinci nömrəsi 1906-cı il aprelin 7-də Tiflisdə çapdan çıxmışdır. 1906-1918-ci illərdə Tiflisdə, 1921-ci ildə Təbrizdə, 1922-1931-ci illərdə Bakıda nəşr olunmuşdur. Redaktoru və naşiri Cəlil Məmmədquluzadə idi. 25 il ərzində 748 nömrəsi çıxmışdır. Mütərəqqi ideyaların carçısı olan “Molla Nəsrəddin” - xalq və demokratiya cəbhəsində duraraq azadlıq düşmənlərini- çar mütləqiyyətini, müstəmləkəçilik siyasətini,

__________________________________________________

73

geriliyi, mövhumatı, millətçiliyi amansız satira atəşinə tuturdu. Bütün təqib və təzyiqlərə baxmayaraq “Molla Nəsrəddin”in haqq səsi Qafqazın hüdudlarını aşıb Rusiyada, bütün Yaxın və Orta Şərqdə eşidilmişdi. “Molla Nəsrəddin”in yalnız Azərbaycanın deyil, eləcə də Yaxın Şərq ölkələrinin ictimai və ədəbi-bədii fikir tarixində müstəsna rolu olmuşdur. C.3-77, 78, 80, 82; C.5-444, 480;

304. Molla Pənah Vaqif (1717-1797)- Görkəmli Azərbaycan şairi, dövlət xadimi. Vaqif qəzəl, müxəmməs, müstəzad və s. formalarda şerlər yazmışdır. Gözəllərin vəsfi Vaqif lirikasının əsas qayəsidir. Vaqif şerindəki realizmə meyl Azərbaycan poeziyasının inkişafına güclü təsir göstərmişdir. Qarabağ hakimi İbrahim xanın (1769-cu il) baş vəziri olmuşdur. C.1-380, 580; C.4-10, 11, 13, 276, 459; C.5-187, 320; C.6-241; C.9-17, 18, 19;

305. Moskva Energetika İnstitutu- 1905-ci ildə yaranıb. Rusiyada ən böyük elmi-tədqiqat, təhsil ocağıdır. Burada mühəndis-elektrotexniklər hazırlanır. C.6-35;

306. Moskva müqaviləsi (1921) – RSFSR ilə Türkiyə arasında bağlanmış müqavilə. Moskva müqaviləsinin 3-cü maddəsi bütünlüklə Naxçıvan məsələsinə həsr edilmiş və orada aydın şəkildə göstərilmişdir ki, danışıqlarda iştirak edən hər iki tərəfin razılığı ilə hazırkı müqavilənin I maddəsinin (V əlavəsində) göstərilən sərhədlərdə Naxçıvan vilayəti Azərbaycanın himayəsi altında, həmin protektoratı Azərbaycanın heç bir üçüncü dövlətə güzəştə getməməsi şərti ilə muxtar ərazi təşkil edir. C.5-173;

307. Moskva şəhəri – Rusiya Federasiyasının paytaxtı. Ölkənin siyasi, inzibati və mədəni mərkəzi, mühüm nəqliyyat qovşağıdır. Əsası 1147-ci ildə Suzdal knyazı Yuri Dolqoruki tərəfindən qoyulmuşdur. C.1-36, 49, 51, 52, 55, 58, 61, 68, 71, 74, 75, 77, 86, 111, 131, 133, 136, 137, 152, 157, 163, 171-174, 180, 184, 188, 189, 196, 254, 255, 293, 331, 332, 340, 341, 407, 410, 427, 464, 465, 514, 521, 524-526, 531, 586; C.2-24, 52, 59, 62, 94, 96, 100, 109, 110, 122, 124, 135, 142, 163, 166, 198, 201, 202, 206, 231, 234, 244, 250, 276, 277, 293, 333, 367, 391, 417, 422, 423, 457, 472, 474, 481, 483, 496, 498, 512, 514, 515, 522,

__________________________________________________

74

530, 534, 535, 551, 561, 562, 564, 567, 578; C.3-40, 50, 73, 90, 98, 123, 124, 130-132, 147, 150, 151, 152, 159-161, 172, 179, 180, 185, 193, 204, 209, 210, 246, 262, 266, 280, 284, 285, 289, 291, 297, 298, 310, 317, 322, 343, 355, 366, 367, 375-377, 379, 409, 419, 431, 435; C.4-3, 14, 26, 33, 35, 41, 67, 109, 113, 157, 182, 183, 192, 229, 241, 249, 263, 266, 280, 282, 290, 391, 399, 400, 427, 442, 443, 460, 491, 512; C.5-39, 56, 73, 74, 78, 94, 120, 127, 147, 173, 186, 188-192, 198-200, 212-215, 219, 246, 261, 262, 272, 277, 279, 282-286, 287, 289, 293, 295, 317, 337, 365, 373, 374, 403, 412, 415, 418, 439, 443, 448, 449, 457, 459; C.6-28, 35, 67, 81, 88, 89, 141, 142, 149, 163, 179, 180, 225, 227, 247, 268, 270, 285, 287, 288, 290, 302, 304, 325, 326, 330, 332, 333, 346, 359, 362, 374, 434, 450, 454, 456, 457, 459, 464, 465, 467, 483, 491; C.7-9, 60, 62, 69, 72, 77, 120, 128, 138, 140, 167, 198, 199, 224, 278, 293, 295, 296, 298, 336, 337, 339, 421, 422, 434, 445-447, 458, 459, 469, 473, 475, 478-481, 499; C.8-23, 41, 43-50, 52, 62, 83, 138, 213, 216, 245, 279, 280, 293-295, 297, 301, 307, 310, 314, 319, 333, 334, 338, 340, 374, 375, 377-379, 450, 452; C.9-73, 79, 81, 83, 85, 87, 88, 92, 93, 97, 98, 100, 106, 107, 115, 119, 120, 124, 136, 154, 155, 157, 169, 172, 173, 203, 205, 235, 236, 240, 241, 246, 249, 253, 256, 257, 265, 267, 284, 290, 295, 298, 318-321, 347, 371, 378, 386, 387, 400, 401;

308. Murtuz Ələsgərov, Murtuz Nəcəf oğlu Ələsgərov (1928)- Azərbaycanın ictimai-siyasi və dövlət xadimi, hüquq elmləri doktoru, professor. Respublikanın Əməkdar hüquqşünasıdır. Yeni Azərbaycan Partiyasının sədr müavini və partiyanın Siyasi Şurasının üzvüdür. 1993-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin rektoru olub. 1995-ci ildə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, 1996-cı ildən isə Sədri seçilib. C.2-544; C.4-256; C.9-45, 245;

309. Mustafa Kamal Atatürk, Qazi Mustafa Kamal (1881-1938)- Türkiyə dövlət, siyasi və hərbi xadimi, Türkiyə Respublikasının banisi və ilk Prezidenti (1923-38). Birinci dünya müharibəsi zamanı Dardanel boğazının müdafiəsində (1915) şücaət göstərmişdir. Atatürk 1919-cu ildə “kamalçılar hərəkatına” – milli azadlıq hərəkatına başçılıq etmişdir. 1920-ci ildə Atatürk

__________________________________________________

75

Ankarada yeni parlament – Türkiyə Böyük Millət Məclisini (TBMM) yaratdı, məclisin və təşkil edilən hökumətin sədri seçildi. Sakariya çayı yaxınlığında qələbəyə görə TBMM Atatürkə “Marşal” rütbəsi və “Qazi” fəxri adını vermişdir. 1922-ci ildə Atatürkün komandanlığı ilə türk ordusu Türkiyəni xarici müdaxiləçilərdən tamamilə azad etdi. Atatürk soyadı ona 1934-cü ildə TBMM tərəfindən verilmişdir. C.1-220, 361, 364-366, 368, 370, 373, 381; C.2-432, 452, 459, 483, 484; C.3-11, 30; C.4-97-100, 414, 459; C.5-144, 168, 169; C.6-118, 461; C.7-454; C.9-275, 280, 287-289, 292, 295, 298, 301, 304, 309, 310,

310. “Mühafizəkarlar” Partiyası- İngiltərədə iki aparıcı partiyadan biri. 1867-ci ildə Torilər Partiyası əsasında yaradılmışdır. İkinci dünya müharibəsindən sonra 1951-1964, 1970-1974, 1979-1997-ci illərdə hakimiyyətdə olmuşlar. C.1-437;

311. Müslüm (Əbdülmüslüm) Maqomayev (1885-1937)- görkəmli Azərbaycan bəstəkarı. 1912-ci ildən ömrünün axırınadək opera tamaşalarına dirijorluq etmişdir. M.Maqomayevin “Şah İsmayıl” operası Azərbaycan opera sənətinin inkişafı tarixində əhəmiyyətli yer tutur. C.1-381;

C.2-247; C.3-161, 361; C.5-444; C.6-310; C.7-336-339; C.9-159;

312. Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB)-1991-ci il dekabrın 8-də Belarusiya, Rusiya və Ukrayna dövlət başçılarının imzaladıqları saziş əsasında SSRİ dağıldıqdan sonra yeni dövlətlərarası birlik kimi yaradılmışdır. Azərbaycan 1993-cü ilin sentyabrında MDB-yə daxil olmuşdur. Tərkibinə keçmiş SSRİ-nin 12 müttəfiq respublikası - Azərbaycan, Belarus, Ermənistan, Gürcüstan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Moldova, Özbəkistan, Ukrayna daxildir. MDB-nin 1993-cü ildə qəbul edilmiş Nizamnaməsində aşağıdakı birgə fəaliyyət sahələri nəzərdə tutulur: insan hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsi; xarici siyasi fəaliyyətin əlaqələndirilməsi; ümumi iqtisadi məkanın formalaşdırılmasında, nəqliyyat sisteminin və rabitənin inkişafında əməkdaşlıq; əhalinin sağlamlığının və ətraf mühitin mühafizəsi; sosial və mühacirət məsələləri, mütəşəkkil cinayətkarlıqla mübarizə; müdafiə siyasətində və xarici

__________________________________________________

76

sərhədlərin qorunmasında əməkdaşlıq. MDB-nin orqanları aşağıdakılardır: Dövlət başçıları Şurası; Hökumət başçıları Şurası; Xarici İşlər nazirləri Şurası; Dövlətlərarası iqtisadi Şura; Mərkəzi Sankt-Peterburq şəhərində olan Parlamentlərarası Assambleya və s. MDB-nin daimi fəaliyyət göstərən orqanı Minsk şəhərində yerləşən Əlaqələndirmə Məsləhət Komitəsidir. C.1-61, 180, 181, 184, 186, 188, 196, 207, 225, 249, 259, 297-299, 305, 317, 318, 347, 371, 372, 383, 425, 478, 508, 514, 520, 521, 523-527, 553-556, 559, 582, 585; C.2-10, 20, 23-25, 61, 62, 134, 142, 164, 165, 198, 199, 200, 201, 206, 207, 290, 304, 313, 394, 412, 443, 444, 457, 496, 512, 581; C.3-89, 90, 153, 259, 309, 310, 463, 464; C.4-78, 116, 133, 139, 438, 506, 509; C.5-95, 277, 283-288, 295, 328, 329, 407, 412, 473, 477, 478, 482; C.6-29, 30, 88, 137, 142, 143, 148, 285-288, 303, 316, 330, 332, 335, 337, 340, 401, 402, 432, 434, 436, 473; C.7-125, 126, 311, 317, 320, 322, 326, 327, 333, 334, 340, 357, 358, 419, 463, 464, 465, 466, 467; C.9-48, 51, 64-66, 75, 81, 83, 87, 89, 94, 96, 103, 105, 119, 169, 172, 195, 197, 202-204, 220, 221, 224, 241, 253, 260, 261, 263, 378;

313. Ayaz Mütəllibov, Ayaz Niyazi oğlu Mütəllibov (1938)- 1989-90-cı illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri, 1990-cı ildə Qorbaçovun təkidi ilə Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi seçilmişdir. 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti olmuşdur. Ayaz Mütəllibov işində ciddi səhvlərə yol vermiş, nəticədə Ermənistan silahlı qüvvələri Dağlıq Qarabağdan azərbaycanlı əhalini çıxarmış və ərazini işğal etməyə nail olmuşlar. C.1-26, 31, 32, 51, 52, 71, 98, 99, 107-110, 160, 331, 332, 455; C.2-59, 60, 367, 378, 472, 533, 534, 552, 557, 559; C.3-97, 149, 152, 199, 209, 271, 280, 289, 291, 297, 377, 399; C.4-33, 38, 155, 180, 182, 183, 185, 186, 189, 190, 244, 245, 250, 251, 370; C.5-282, 363; C.6-47, 82, 88, 89, 141, 142, 180, 245-247; C.7-155, 278, 505, 506; C.8-52, 216, 237; C.9-319, 320, 347;

N

__________________________________________________

77

314. Naxçıvan Dövlət Dram Teatrı- 1922-ci ildə yaradılmışdır. 1920-30-cu illərdən burada fəaliyyət göstərən səhnə ustalarından Ə.Xəlilov, Səfərli və başqalarının tamaşaların hazırlanmasında böyük xidmətləri olmuşdur. Burada Cəlil Məmmədquluzadənin, O.Sarıvəllinin pyesləri tamaşaya qoyulmuşdur. 1965-ci ildə teatra C.Məmmədquluzadənin adı verilmişdir. C.2-522; C.5-191; C.6-257;

315. Naxçıvan Muxtar Respublikası (1920-23-cü illərdə Naxçıvan Sovet Sosialist Respublikası, 1923-24-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Diyarı, 1924-90-cı illərdə Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası, 1990-cı ildən Naxçıvan Muxtar Respublikası) – Azərbaycan Respublikasının tərkibində muxtar dövlət. Muxtar Respublika ərazisinin sahəsi 5,5 min km2, əhalisi 361,2 min nəfərdir. Hazırda 6 inzibati rayonu (Babək, Culfa, Ordubad, Sədərək, Şahbuz, Şərur), 4 şəhəri (Naxçıvan, Ordubad, Culfa, Şərur), 4 şəhər tipli qəsəbəsi (Babək, Şahbuz, Parağaçay, Heydərabad), 207 kənd və qəsəbəsi var. C.1-13, 23-25, 27, 44, 48-50, 52, 59, 60, 63, 79, 113, 119, 125, 130, 133, 152, 177, 231, 327, 341, 408-410, 424, 425, 427, 452, 462, 590, 591; C.2-22, 60, 100, 141, 154, 166, 481, 492, 497, 519, 520-523, 525, 531, 532, 558, 563; C.3-59, 73, 79, 83, 88, 111, 129, 150, 178, 186, 187, 200, 233, 247, 276, 308, 309, 375; C.4-5, 6, 9, 10, 11, 13, 40, 92, 143, 187-189, 241, 243, 244-247, 249-251, 255, 268, 352, 428, 476, 489, 497, 511, 512; C.5-132-134, 160, 171-173, 191, 199, 200, 274, 342, 361, 362, 363, 443, 457, 458; C.6-54, 55, 179, 245, 250, 257, 304, 305, 394, 461, 463-467, 469-472, 475, 476; C.7-72, 79, 127, 128, 160, 196, 197, 216, 278, 298, 468-478, 480-482, 495, 497, 498, 500-508; C.8-36, 37, 40, 42, 47, 49, 50, 51, 138, 147, 193-195, 213, 214, 246, 295, 314, 328, 378, 384; C.9-246, 285, 295, 311, 316, 319, 346, 413, 415;

316. Natəvan, Xurşidbanu. Mehdiqulu xanın qızı (1832-1897)- Azərbaycan şairi. Mehdiqulu xanın qızı, İbrahimxəlil xanın nəvəsidir. “Xan qızı” adı ilə tanınmışdır. Əsərləri dərin səmimiyyəti, incə lirizmi ilə seçilir. Yüksək sənətkarlıq nümunəsi olan şeirlərində təkrir, qoşa qafiyə, rədif, məcaz və s. bədii

__________________________________________________

78

vasitələri məharətlə işlətmişdir. Natəvan həm də istedadlı rəssam olmuşdur. C.4-275, 283; C.6-241; C.9-262;

317. Natiq Əliyev, Natiq Ağaəli oğlu Əliyev (1947)- 1993-cü ildən Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti olmuşdur. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunub. C.1-268; C.2-227, 228; C.3-328; C.4-292-296, 298, 300, 303; C.5-38, 267; C.7-54, 133-136, 139, 152, 247, 388, 390, 395, 396; C.8-62, 177; C.9-130-134;

318. NATO- Şimali Atlantika Təşkilatı. Hərbi-siyasi ittifaq. 1949-cu il aprelin 4-də Vaşinqtonda ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa, Belçika, Niderland, Lüksemburq, Kanada, İtaliya, Portuqaliya, Norveç, Danimarka, İslandiyanın imzaladıqları Şimali Atlantika müqaviləsi əsasında yaradılmışdır. 1952-ci ildə Yunanıstan və Türkiyə, 1955-ci ildə Almaniya, 1982-ci ildə İspaniya NATO-ya qoşulmuşdur. Varşava Müqaviləsi Təşkilatı dağıldıqdan sonra (1990) əvvəllər sosialist ölkələri düşərgəsinə daxil olmuş ölkələrin bir qismi ilkin mərhələ kimi Sülh naminə Əməkdaşlıq Proqramına qoşulmuşdur. Ali orqanı NATO Şurası sessiyasıdır. Mənzil qərargahı Brüsseldədir. C.1-546, 548-553, 555, 556, 558, 560, 561, 585; C.3-153; C.4-58, 59, 74, 176; C.8-140, 300, 308, 403-405, 422, 423; C.9-88;

319. Neft Daşları – Abşeron yarımadasından 42 km cənub-şərqdə, açıq dənizdə, polad dirəklər üzərində salınmış neft “şəhəri”. Bu ərazi oradakı daşların (təqr. 20 ədəd) bəzilərində neft-qaz nişanələrinin olması ilə əlaqədar “Neft Daşları” adlandırılmışdır. “Neft Daşları” rayonunda geoloji kəşfiyyat işlərinə 1946-cı ildən başlanılmışdır. Çıxarılan neft həm tankerlər, həm də boru kəmərləri vasitəsilə sahələrə nəql edilir. C.2-231, 257, 488; C.4-290, 302; C.5-36; C.6-209; C.8-154;

320. Nəbi Xəzri, Nəbi Ələkbər oğlu Babayev (1924-2007) – şair və dramaturq. Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi. Azərbaycan və SSRİ Dövlət mükafatları laureatıdır. C.2-96; C.5-194; C.7-163, 337;

321. Nəcəf bəy Vəzirov, Vəzirov Nəcəf bəy Fətəli bəy oğlu (1854-1926)- Azərbaycan dramaturqu, publisist, teatr xadimi. Nəcəf bəy Vəzirovun humanizmi, yüksək bəşəri idealları

__________________________________________________

79

tərənnüm edən “Müsibəti Fəxrəddin” əsəri Azərbaycan ədəbiyyatında ilk faciədir. Bu əsər Azərbaycan bədii və ictimai fikir tarixində xüsusi yer tutur. C.1-160;

322. Nəriman Nərimanov, Nəriman Nəcəf oğlu Nərimanov (1870-1925) partiya və dövlət xadimi, yazıçı və publisist, həkim. 1917-ci ildən tamamilə kommunistlərin əqidəsini qəbul edir və Bakı Xalq Komissarları Sovetinin tərkibinə daxil olur, Azərbaycan zəhmətkeşlərini Müsavat hökumətinə qarşı mübarizəyə çağırırdı. 1919-cu ildə Nərimanov işləmək üçün Moskvaya çağırılır. 1920-ci il aprelin 27-də Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qələbəsi ərəfəsində Nərimanov qiyabi olaraq Azərbaycan İnqilab Komitəsinin, sonra isə Azərbaycan SSR XKS-nin sədri seçildi. N.Nərimanov SSRİ-nin 1-ci Sovetlər qurultayında (1922) ZSFSR-dən SSRİ MİK-nin sədri seçilmişdi. C.1-158, 159; C.2-7, 544; C.4-435, 459; C.5-334, 444; C.6-239, 309, 346, 448, 449, 450, 452, 456, 457; C.9-110;

323. Nəsib bəy Yusifbəyov (Usubbəyov), Nəsibbəy Yusif oğlu Yusifbəyov (1881-1920)- Azərbaycanın görkəmli dövlət və siyasi xadimi, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banilərindən biri. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 4-cü və 5-ci hökumət kabinələrinə başçılıq etmişdir. Bakı Dövlət Universitetinin yaradılması, 100 nəfərə yaxın azərbaycanlı gəncin Avropanın müxtəlif ali məktəblərinə göndərilməsi, torpaq islahatları haqqında qanun layihəsinin hazırlanması, savadsızlıqla mübarizə kurslarının açılması, məktəb dərsliklərinin hazırlanması və nəşrinə başlanması Usubbəyov hökumətinin mühüm qərarlarındandır. Usubbəyov hökumətinin qəbul etdiyi son qərarlardan biri hərbi ordenlərin, milli himnin, dövlət gerbi və möhürü layihələrinin hazırlanması haqqında qərar idi. Bakının XI Qırmızı Ordu tərəfindən işğalından sonra təqibdən yaxa qurtarmaq məqsədilə şəhəri tərk edən N.Usubbəyli yolda faciəli surətdə qətlə yetirilir. C.1-154, 156; C.2-5; C.3-456; C.5-422; C.6-309;

324. Nəsimi- əsl adı Seyid Əli (1369-1417) – böyük Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri. İmadəddin Nəsimi adı ilə də məşhurdur. Əsərlərini Azərbaycan, ərəb, fars dillərində yazmışdır. Hürufiliyi yaydığı üçün Hələbdə həbs olunmuş, “kafir”, “dinsiz”

__________________________________________________

80

elan edilərək ruhanilərin fitvası ilə vəhşicəsinə öldürülmüşdür. C.1-157, 158, 175; C.2-7, 96-98; C.3-434; C.4-276, 460, 461; C.5-185, 186, 320, 321; C.7-174; C.8-6, 32, 237;

325. Nəsirəddin Tusi Məhəmməd ibn Həsən (1201-1274)- Azərbaycanın ensiklopediyaçı alimi, dövlət xadimi. Təsis etdiyi Marağa Astronomiya Rəsədxanası (1259) qısa müddətdə böyük elmi mərkəzə çevrilmiş, burada bir çox məşhur riyaziyyatçı və astronom alimlər yetişmişdir. C.1-158, 175; C.9-210, 211;

326. Nəvaz Şərif, Məhəmməd Nəvaz Şərif- 1990-1993-cü illərdə Pakistan İslam Respublikasının Baş naziri olmuşdur. C.9-27;

327. “Niçimen”- yapon şirkəti. Azərbaycanda 1993-cü ildən fəaliyyət göstərir və 1997-ci ildə Bakıda öz nümayəndəliyini açmışdır. Şirkət, əsasən qara metallurgiya, yanacaq, elektrotexnika, kimya və yüngül sənaye sahələri ilə məşğuldur. C.9-139, 142;

328. Niyazi, Tağızadə- Hacıbəyov Zülfüqar oğlu (1912-1984)- görkəmli Azərbaycan dirijoru, bəstəkar. Azərbaycan milli dirijorluq məktəbinin formalaşması, inkişafı Niyazinin adı ilə bağlıdır. SSRİ Xalq artisti, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı idi. C.1-381; C.2-247-252; C.3-160, 162, 321; C.4-8; C.7-16, 337; C.9-159, 238;

329. Niyazov Saparmurad, Saparmurad Ata oğlu Niyazov (1940)- Türkmənistanın siyasi və dövlət xadimi. 1985-ci ildə Türkmənistan SSR-in Nazirlər Sovetinin sədri, 1985-ci ilin dekabrından 1990-cı ilə qədər Türkmənistan KP MK-nın birinci katibi olmuşdur. 1990-cı ildən Türkmənistan Respublikasının Prezidentidir. C.2-400, 409, 412, 413, 420, 422, 425, 429, 499; C.3-332, 348, 385; C.4-224; C.5-460- 473, 475; C.6-279, 283, 284, 296, 396; C.9-442, 443;

330. Nizami Gəncəvi, İlyas Yusif oğlu (1141-1209) – dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri. Dünya ədəbiyyatı tarixinə məsnəvi formasında yazdığı beş epik poemadan ibarət “Xəmsə” müəllifi kimi daxil olmuşdur. Nizami Gəncəvinin ilkin Şərq renessansının zirvəsi olan yaradıcılığında dövrünün ən humanist, ümumbəşəri ictimai-siyasi, sosial və mənəvi-əxlaqi idealları

__________________________________________________

81

parlaq bədii əksini tapmışdır. Nizami Gəncəvi həm də dövrünün görkəmli mütəfəkkiri olmuşdur. Onun bütün əsərlərində şəxsiyyət azadlığı, insanın mənəvi azadlığı tərənnüm olunur. C.1-155-157, 175, 380; C.2-7, 94-96, 100, 102, 563; C.3-319, 434; C.4-9, 10, 132, 225, 276, 452, 453, 459-461; C.5-185, 191, 320, 321, 392, 431, 442; C.6-95, 143, 339, 346, 450; C.7-164, 167; C.8-6, 27, 32; C.9-211, 221, 311, 393, 418, 428, 429, 431-433, 435, 437;

331. Novorossiysk limanı- Rusiya Federasiyasının Krasnodar diyarında liman. Bakıdan Novorossiyskə neft kəməri çəkilmiş və 1997-ci ildə istifadəyə verilmişdir. C.4-389, 502; C.5-34, 56, 124, 175, 336, 337; C.6-122, 142, 188; C.7-44, 391; C.8-52, 168, 254, 307, 310, 420; C.9-53, 88, 260, 324, 377, 385;

332. Novruz bayramı- qədim xalq bayramı. Şimal yarımkürəsində astronomik yazın başlandığı gecə-gündüz bərabərliyi günündə (martın 21-22-də) keçirilir. Qədim zamanlardan başlayaraq İran, Azərbaycan, Əfqanıstan, Tacikistan, Özbəkistan və bəzi Şərq ölkələri baharın- yeni ilin gəlişini şənliklərlə qarşılayırlar. Respublikamız müstəqillik qazanandan sonra Novruz bayramı rəsmi ümumxalq bayramı və istirahət günü elan edilmişdir. C.1-482, 483, 485; C.3-245, 253, 263, 278, 279; C.6-5, 6, 10, 11, 13, 14, 19; C.9-32-41;

333. Nursultan Nazarbayev, Nursultan Abiş oğlu Nazarbayev (1940)- Qazaxıstanın dövlət və siyasi xadimi. 1979-cu ildə Qazaxıstan MK-nın katibi, 1984-cü ildə Qazaxıstan Ali Sovetinin sədri, Nazirlər Sovetinin sədri, 1989-1991-ci illərdə Qazaxıstan KP MK-nın birinci katibi, 1990-cı ildə həm də Ali Sovetin Sədri, 1991-ci ildə Qazaxıstan SSR-in Prezidenti və 1991-ci ilin dekabrından Qazaxıstan Respublikasının Prezidentidir. C.1-477, 478; C.2-206, 400, 409-414; C.3-152, 181, 184, 450; C.4-2, 161, 164, 221, 224, 438; C.7-306-315, 316-320, 322-326, 328, 331, 333-335, 431, 436, 451, 452; C.8-125; C.9-444;

334. Nyu-York- ABŞ-ın şimal-şərqində şəhər. Ölkənin ən mühüm iqtisadi, maliyyə, elm, siyasi və mədəniyyət mərkəzi. Atlantik okeanı sahilində Hudzon çayının mənsəbindədir. Sahəsi 816 km2, əhalisi 17 mln-dan çoxdur. Beş inzibati rayona bölünür (Manhattan, Bruklin, Kuins, Bronks, Riçmond). Əsasını 1626-cı

__________________________________________________

82

ildə Yeni Amsterdam adı ilə hollandiyalılar qoymuşdur. 1785-1990-cı illərdə ABŞ-ın paytaxtı olmuşdur. C.2-278, 288, 317, 318, 325, 326, 328, 330, 332, 333, 335, 346, 376, 396, 441, 442, 450, 472; C.3-48, 151, 260, 304; C.4-329, 384, 399, 404, 405, 409, 452, 481, 496; C.5-80, 84, 98, 100; C.6-440, 441; C.7-187; C.9-401;

335. “Nyu-York Tayms” (“Nyu-York vaxtı”)- ABŞ-da gündəlik qəzet. 1851-ci ildən Nyu-Yorkda “Nyu-York Tayms” şirkəti tərəfindən nəşr edilir. Latın Amerikası və Avropa nəşrləri müvafiq olaraq Limada (Peru) və Parisdə (Fransa) çıxır. Tirajı 1 milyondan çoxdur. C.1-38;

336. Nyut Qinqriç (17.06.1943, Pensilvaniya ştatının Harrisberq ş.)- 1961-ci ildə İmori Universitetini (incəsənət bakalavrı), 1968-ci ildə Tyuyleyn Universitetini (incəsənət magistri) bitirmişdir. 1971-ci ildə fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdır. İxtisası müəllimdir. 1974-cü ildə və 1976-cı ildə Respublikaçılar Partiyasından Nümayəndələr Palatasına namizəd irəli sürülmüşdür. 1978-ci ildən ABŞ Konqresi Nümayəndələr Palatasının üzvüdür. C.6-440, 443;

O

337. “Oqonyok” jurnalı- həftəlik ictimai-siyasi, ədəbi-bədii,

illüstrasiyalı jurnal. 1923-cü ilin aprelindən Moskvada nəşr edilir. İlk redaktoru M.F.Koltsov (1938), 1953-cü ildən isə A.B.Sofronov olmuşdur. C.6-301, 369-371, 374-377;

338. Osmanlı imperiyası- Sultan Türkiyəsinin rəsmi adı (Osmanlılar sülaləsinin əsasını qoymuş I Osmanın adındandır). XV əsrin II yarısından Osmanlı dövləti imperiyaya çevrilməyə başlamış, XV-XVI əsrlərdə Asiya, Avropa və Afrikada türk işğalları nəticəsində dünyanın ən böyük dövlətlərindən biri olmuşdur. 1918-ci ildə I Dünya müharibəsində məğlubiyyətdən sonra tamamilə dağıldı. 1922-ci ildə Türkiyə sultanlığına da son qoyuldu. C.8-42; C.9-334, 352, 413;

__________________________________________________

83

Ö 339. Ömər Eldarov, Ömər Həsən oğlu Eldarov (1927)-

görkəmli Azərbaycan heykəltəraşı, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü. Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü. Heykəltəraşlığın müxtəlif janrlarında (monumental abidə, portret, büst, qorelyef və s.) əsərlər yaradır. 1995-ci ildən Milli Məclisin deputatıdır. Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.1-159; C.3-132, 133; C.4-8, 9, 13, 256, 509; C.7-475; C.9-152-157, 159-161;

340. Özbəkistan Respublikası- Orta Asiyanın mərkəzi və şimal hissələrində yerləşir. 1924-cü il oktyabrın 27-də təşkil edilmişdir. Sahəsi 447,4 min km2, əhalisi 25,1 mln. Paytaxtı Daşkənd şəhəridir. Dövlət başçısı-Prezident, Qanunverici orqanı birpalatalı Ali Sovetdir. C.1-18, 121, 249; C.2-400, 401, 409, 412, 415, 470, 498; C.3-352, 409, 410; C.4-93, 94, 146, 236; C.5-63, 64; C.6-321-327, 330-351, 392, 429, 483; C.7-52, 61, 62, 87, 141, 167, 310, 323, 326, 430, 433, 436-441, 443, 451, 455, 458, 464; C.8-8, 10, 23, 423; C.9-92, 221, 255, 257, 298, 299, 443;

P

341. Pakistan, Pakistan İslam Respublikası – Cənubi Asiyada

dövlət. Sahəsi 796 min km2, əhalisi 133,5 milyon nəfərdir. Paytaxtı İslamabad şəhəridir. İnzibati cəhətdən 4 əyalətə və federal paytaxt ərazisinə bölünür. Dövlət başçısı Prezident, Qanunverici orqanı ikipalatalı Parlamentdir. C.1-18; C.2-195, 313, 421, 425, 426, 429; C.3-15, 22, 25, 255, 268, 291; C.4-335-343, 345-349; C.5-466; C.6-15-17, 93-106, 108-110; C.8-472; C.9-27, 44-46;

342. Pasxa bayramı- yəhudi və xristian bayramı. Pasxa əvvəllər yahudilərin Misirdən “çıxıb getmələri” münasibətilə, sonra isə yəhudi xalqının xilaskarının zühurunu gözləməklə, xristianlıqda isə İsa Peyğəmbərin iztirabları, din yolunda özünü fəda etməsi, onun ölümü və yenidən dirilməsi ilə əlaqələndirilir.

__________________________________________________

84

Əvvəllər yəhudi və xristian pasxaları eyni vaxta təsadüf edirdi. Ümumdünya Xristian Yığıncağı xristian pasxasını yəhudi pasxası qurtarandan bir həftə sonra qeyd etməyi qərara aldı. Bu tarix aprelin 4-dən mayın 8-dək olan dövrə düşür. C.1-545; C.3-388; C.6-134; C.9-227;

343. Pennzoyl – neft və təbii qaz ehtiyatlarının kəşfiyyatı, istismarı, sürtkü yağlarının istehsalı və satışı ilə məşğul olan şirkət. 1989-cu ildə yaradılmışdır. Mərkəzi ofisi ABŞ-ın Hyüston şəhərindədir. 10 min işçisi var. Şirkətin sədri və baş icraçı direktoru Ceyms Peyt, prezidenti isə Stiv Cizbrodur. “Pennzoyl” şirkəti Azərbaycanda 1992-ci ilin əvvəllərindən fəaliyyət göstərir. C.1-407, 409, 440; C.2-228, 255, 294, 299, 567; C.3-155; C.4-295, 299, 388, 403, 407, 411, 499, 502; C.5-27, 28, 73, 86, 88; C.6-23; C.7-43, 122, 134, 418; C.8-154, 155, 170; C.9-128, 129;

344. Pənah Hüseynov, Pənah Çodar oğlu Hüseynov (1957)- 1992-ci il 20 may tarixdə Azərbaycan Respublikasının Dövlət katibi təyin edilmişdir. 1993-cü il aprelin 28-də Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarı ilə Baş nazir vəzifəsinə təsdiq edilmişdir. 1993-cü il iyunun 3-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti H.Əliyevin Fərmanı ilə vəzifəsindən azad edilmişdir. C.1-23, 50, 60, 238, 275, 590, 591; C.3-234, 396, 399; C.4-39, 180; C.6-46, 184, 470, 471;

345. Pəncab, (farscadan tərcümədə “beş su”)- Cənubi Asiyada, Hindistan və Pakistanda tarixi vilayət. Hind-Qanq ovalığının şimal hissəsini tutur. Orta hündürlüyü 150-350 m. Böyük şəhərləri: Lahor (Pakistan), Amritsar (Hindistan). C.6-109, 110;

346. Pikasso Pablo (1881-1973) – dahi fransız rəssamı. Mənşəcə ispandır. Pikassonun yaradıcılığı mürəkkəb, ziddiyyətli və çoxcəhətlidir. Pikassonun müxtəlif dövrlərdə yaratdığı əsərlərdə ekspressionizm, neaklassizim, kubizm, sürrealizm və s. cərəyanlarının yaradıcılıq prinsiplərinə əsaslanmışdır. Erkən yaradıcılığı “mavi” və “çəhrayı” dövrlərə ayrılır. Pikassonun üslub xüsusiyyətləri tez-tez dəyişirdi. 1910-cu illərin ortalarından başlayaraq neoklassizim və realizm ruhunda əsərlər yaradır.

__________________________________________________

85

Pikasso müxtəlif boyakarlıq əsərləri ilə yanaşı heykəltəraşlıq, keramika və qrafika əsərləri yaratmışdır. C.3-47; C.5-96;

347. Ployeşti- Rumıniyanın cənubunda şəhər, əsas neftçıxarma mərkəzi. C.6-34;

348. Polad Bülbüloğlu (1945)- bəstəkar, müğənni, ictimai və dövlət xadimi. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti. TÜRKSOY Beynəlxalq Təşkilatının baş direktorudur. Mahnıları 1960-1970-ci illərdə SSRİ məkanında məşhur estrada müğənnilərinin ifasında səslənmişdir. 1988-ci ildən Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət naziri olmuşdur.

Polad Bülbüloğlu 2002-ci ildə MDB ölkələri Mədəniyyət nazirlərinin mədəni əməkdaşlıq üzrə Şurasının sədri seçilmiş, “2001-ci ildə Türk dünyasına xidmətlərinə görə” TÜRKSAV mükafatı laureatı olmuşdur. C.2-101; C.3-164; C.7-165, 167, 169, 337; C.9-249;

349. Polşa, Polşa Respublikası- Mərkəzi Avropada dövlət. Sahəsi 312,7 min km2, əhalisi 38,7 milyon nəfərdir. İnzabati cəhətdən 49 voyevodalığa bölünür. Ali və yeganə Qanunverici orqanı ikipalatalı Seymdir. Paytaxtı Varşava şəhəridir. C.6-295, 296; C.9-71;

350. “Pravda”- gündəlik ictimai-siyasi qəzet. 1912-ci ildən çıxır. İlk sayı Peterburqda, 1918-ci ilin martından isə Moskva şəhərində nəşr olunur. C.1-441;

351. Primakov, Yevgeni Maksimoviç (1929)- Rusiya Federasiyasının siyasi və dövlət xadimi, diplomat. Rusiya EA-nın akademiki. 1990-cı illərdə Rusiya Federasiyasının Xarici İşlər naziri, Nazirlər Sovetinin Sədri vəzifələrində çalışmışdır. Hazırda Rusiya Federasiyası Sənaye-Ticarət Palatasının prezidentidir. C.5-287, 373; C.8-125, 138, 139, 306;

R

__________________________________________________

86

352. Ramil Usubov (1948)- general-polkovnik. 1994-cü ildən Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər naziridir. C.1-543; C.3-265, 274, 302; C.4-154, 155, 157;

353. Ramiz Mehdiyev, Ramiz Ənvər oğlu Mehdiyev (1938)- Azərbaycanın siyasi və dövlət xadimi, fəlsəfə elmləri doktoru, professor. 1995-ci ildən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının rəhbəridir. 1995-2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı olmuşdur. C.1-543; C.3-65, 191, 205, 206, 209; C.4-13, 190, 223, 432, 447, 449, 455; C.5-359, 366; C.6-64, 65, 68; C.7-153;

354. Rasim Balayev, Rasim Əhməd oğlu Balayev (1948)- Azərbaycan kino artisti. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti, Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.2-99;

355. Artur Rasizadə, Artur Tahir oğlu Rasizadə (1935)- Azərbaycanın dövlət xadimi. 1986-1992-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin birinci müavini işləyib. 1996-cı ildən Azərbaycan Respublikasının Baş naziridir. C.6-230-232; C.7-50, 54, 390, 396; C.8-62, 75-78, 85; C.9-9, 131, 180;

356. Rauf Abdullayev, Rauf Canbaxış oğlu Abdullayev (1937)- Azərbaycan dirijoru. Rauf Abdullayev Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin bədii rəhbəri və baş direktorudur. Azərbaycan Respublikasının Xalq artistidir. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir. C.7-338;

357. Rauf Hacıyev, Rauf Soltan oğlu Hacıyev (1922-1995)- Azərbaycan bəstəkarı. Rauf Hacıyevin operettaları Azərbaycan operettasının inkişafında əhəmiyyətli yer tutur. 1965-1971-ci illərdə Azərbaycan SSR Mədəniyyət naziri olmuşdur. SSRİ və Azərbaycanın Xalq artisti idi. C.1-381;

358. “Respublika” qəzeti- Azərbaycanda gündəlik, siyasi, ictimai, sosial-iqtisadi qəzet. 1996-cı ildən nəşrə başlamışdır. Qəzetin təsisçisi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi və qəzetin redaksiya heyətidir. C.8-332;

359. Rəfael Allahverdiyev, Allahverdiyev Rəfael Xanəli oğlu (1945)- 1993-2001-ci illərdə Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin

__________________________________________________

87

başçısı. 1995-2000-ci illərdə Milli Məclisin deputatı olmuşdur. C.2-524; C.3-188; C.4-256, 362; C.8-217; C.9-159, 160, 435;

360. Rəhim Qazıyev, Rəhim Həsən oğlu Qazıyev (1943) – texnika elmləri namizədi. Azərbaycan Politexnik İnstitutunun müəllimi, 1992-1993-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının Müdafiə naziri olmuşdur. Ordu quruculuğunda kobud səhvlərə yol vermiş, nəticədə Azərbaycan torpaqlarının bir hissəsi, o cümlədən Şuşa şəhəri ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur. C.1-68, 69, 91, 94, 96, 98, 104, 106-111, 113, 160, 194, 197; C.2-273, 280-284, 472, 533, 534, 550, 551, 557, 559; C.3-98, 130, 152, 199, 209, 271, 280, 290, 297, 355, 399; C.4-33, 36, 155, 180-186, 190, 192, 199, 371, 490; C.5-282; C.6-46, 88, 89, 141, 142, 180, 184, 245, 246, 252, 469; C.7-275-278, 287, 493; C.8-216, 217; C.9-122, 317, 318;

361. Rəsul Quliyev, Rəsul Bayram oğlu Quliyev (1947)-1993-1996-cı illərdə Milli Məclisin Sədri olmuşdur. C.1-328, 573, 586; C.2-30, 241, 497; C.3-168, 201, 202, 289; C.4-110, 168, 171, 172, 265, 431, 467, 489; C.6-394; C.7-300;

362. Rəsul Rza, Rəsul İbrahim oğlu Rzayev (1910-1981) – görkəmli Azərbaycan şairi, ictimai xadim. Azərbaycanın Xalq şairi. O, Azərbaycan poeziyasını yeni forma və üslub keyfiyyətləri, orijinal obrazlarla zənginləşdirmişdir. SSRİ Dövlət mükafatı laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı idi. C.2-7, 97; C.4-10; C.5-418; C.6-310; C.8-339;

363. Rəşid Behbudov, Rəşid Məcid oğlu Behbudov (1915-1989) – görkəmli Azərbaycan müğənnisi. Azərbaycan və SSRİ xalq artisti. Müstəsna gözəl səsə malik olan Rəşid Behbudov Azərbaycan vokal məktəbinin görkəmli nümayəndələrindən olmuşdur. SSRİ Dövlət mükafatı laureatı və Sosialist Əməyi Qəhrəmanı idi. C.5-185, 402; C.8-340; C.9-24;

364. R.Behbudov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrı- 1964-cü ildə yaradılıb. Bu teatr dünyanın 45 xarici ölkəsində qastrol səfərində olmuşdur. Mahnı teatrının repertuarında Ü.Hacıbəyov, C.Cahangirov, T.Quliyev, R.Mirişli və digər bəstəkar əsərləri əsas yer tutur. Yarandığı gündən teatr

__________________________________________________

88

Azərbaycan incəsənətinin vokal məktəbinin ən gözəl nümunələrini təbliğ etməkdədir. C.3-246; C.6-275; C.8-13;

365. Roma- İtaliyanın paytaxtı. Ölkənin siyasi, mədəni və iqtisadi mərkəzi. Dünyanın ən qədim şəhərlərindəndir. Onu “əbədi şəhər” adlandırırlar. Ərazisində Vatikan dövləti yerləşir. Romanın adı şəhərin əfsanəvi banilərindən biri Romulun adından götürülmüşdür.

E.ə 6-cı əsrin sonundan Roma quldarlıq respublikasının, e.ə 1-ci əsrdən Roma imperiyasının, 1871-ci ildən Birləşmiş İtaliya Krallığının, 1946-cı ildən isə İtaliya Respublikasının paytaxtıdır. C.1-35, 212; C.6-30; C.8-7; C.9-160, 257;

366. Rumıniya- Cənubi Avropada, Dunayın aşağı hövzəsində dövlət. Sahəsi 237,5 min km2, əhalisi 22,7 milyon nəfərdir. Dövlət başçısı Prezident, Qanunvericilik orqanı ikipalatalı Parlamentdir. Paytaxtı Buxarest şəhəridir. C.1-447; C.4-65, 70, 71, 74-78, 152, 153; C.5-156; C.6-21-26, 29-31, 33-38, 165, 179, 427, 480; C.7-18, 19, 52, 141; C.9-71, 134, 241, 255, 362;

367. Rüstəm İbarahimbəyov, Rüstəm Məmmədibrahim oğlu İbrahimbəyov (1939)- yazıçı, dramaturq, kino-ssenarist. Azərbaycanın Xalq yazıçısı. Azərbaycan, Rusiya və SSRİ Dövlət mükafatları laureatı. 1981-1990-cı illərdə Kinematoqrafçılar İttifaqının birinci katibi, 1990-cı ildən isə sədridir. 1996-cı ildə “Günəşdən usanmışlar” kinofilminin ssenarisinə görə Amerika Kino Akademiyasının “Oskar” mükafatına layiq görülmüşdür. C.3-432, 434; C.7-446, 447; C.9-265;

368. Rüstəm Mustafayev, Rüstəm Məmməd oğlu Mustafayev (1910-1940)- Azərbaycan teatr rəssamı. Azərbaycan realist teatr-dekorasiya sənətinin yaradıcılarından biri. 1933-1938-ci illərdə M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Milli Dövlət Dram Teatrının baş rəssamı olmuşdur. C.3-42; C.9-107;

S

__________________________________________________

89

369. Sabir Rüstəmxanlı, Sabir Xudu oğlu Rüstəmxanlı (1946)- Azərbaycan şairi, publisist, ictimai xadim. Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi. Milli Məclisin üzvüdür. 1991-1995-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Mətbuat və İnformasiya naziri işləyib. Hazırda Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədridir. C.1-194, 330; C.2-99; C.3-209; C.6-297; C.8-237;

370. Salman Mümtaz- əsl adı Salman Məmmədəmin oğlu Əsgərov (1884-1941)- Azərbaycan şairi. Ədəbiyyatşünas, mətnşünas. Aşqabadda təhsil almışdır. Ərəb və fars dillərini öyrənmişdir. C.6-309; C.7-170-174;

371. Sevil Əliyeva, Sevil Heydər qızı Əliyeva (d. 1955)- şərqşünas, ictimai xadim, tarix elmləri namizədi. Prezident Heydər Əliyevin qızıdır. Bəstəkarlıq fəaliyyəti göstərir, bir sıra musiqi əsərlərinin müəllifidir. Sevil Əliyeva 1990-cı illərin birinci yarısından fəal ictimaiyyətçi, müstəqil Azərbaycanda qadın hərəkatının təşkilatçılarından biri kimi fəaliyyət göstərir. “Sevil” Azərbaycan Qadınlar Məclisinin sədridir.

Sevil Əliyevanın İngiltərə-Azərbaycan ictimai- mədəni əlaqələrinin genişləndirilməsində də xidmətləri var. C.1-55; C.8-338; C.9-24, 151;

372. Seyid Əzim Şirvani (1835-1888)- Azərbaycan şairi. O, Azərbaycan və fars dillərində yazmışdır. XIX əsrin 10-cu yarısında ədəbi məktəb yaradan S.Ə.Şirvani lirik və satirik Azərbaycan şeirini zənginləşdirmişdir. Yüksək bədii sənətkarlıqla yazılmış lirik şeirlərində- qəzəl, qəsidə, tərkibbənd, müxəmməs, müsəddəs, rübai, qitələrində-məhəbbət, həyat eşqi tərənnüm olunur. Satirik şeirlərində “xalqın qanını içən” çar məmurlarını ifşa etmişdir. C.1-175; C.2-7; C.4-460;

373. Səfər Əbiyev, Səfər Axundbala oğlu Əbiyev (1950)- general-polkovnik. 1995-ci ildən Azərbaycan Respublikasının Müdafiə naziridir. C.1-213; C.3-287; C.4-487; C.6-89;

374. “8 Mart” Beynəlxalq Qadınlar Günü – iqtisadi, ictimai və siyasi bərabərlik uğrunda mübarizədə qadınların Beynəlxalq Qadınlar Gününün bayram edilməsi Klara Setkinin təklifi ilə 1910-cu ildə sosialist qadınların 2-ci Beynəlxalq konfransında (Kopenhagen) qərara alınmışdı. İlk dəfə bayram 1911-ci ildə bir

__________________________________________________

90

sıra Avropa ölkələrində keçirilmişdir. Azərbaycanda isə bu bayram 1917-ci ildən qeyd edilməyə başlanmışdır. C.3-246, 303; C.5-402, 450; C.9-24-26;

375. Səməd Vurğun, Səməd Yusif oğlu Vəkilov (1906-1956)- Azərbaycanın Xalq şairi. S.Vurğun XX əsr Azərbaycan şeirinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının məsul katibi, sədri, Azərbaycan EA-nın vitse prezidenti olmuşdur, iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı adına layiq görülmüşdür. C.1-150, 175, 380; C.2-7, 96, 251; C.3-73, 368, 369; C.4-7; C.5-187, 195-202, 418; C.6-310, 339, 347; C.7-167, 294, 295; C.8-339, 428; C.9-11-14, 16-23, 136;

376. Səmədbəy Mehmandarov, Səmədbəy Sadiqbəy oğlu Mehmandarov (1857-1931)- hərbi xadim. 1908-ci ildən artilleriya general-leytenantı. 1918-20-ci illərdə Azərbaycan Demokratik Respublikasının Hərbi naziri olmuşdur. 1921-1928-ci illərdə “Azərbaycan Komandirlər Məktəbi”ndə dərs demişdir. C.1-159, 177; C.3-315; C.5-314;

377. Sərəxs- Məşhəd yolu. Türkmənistanda şəhərtipli qəsəbə. 1996-cı ilin mayında burada Azərbaycan, Gürcüstan, Özbəkistan və Türkmənistan arasında bir-birlərinə azad tranzit rejimi vermək haqqında dördtərəfli Saziş imzalanmışdır. C.6-277, 392; C.7-325, 432, 436; C.8-431; C.9-443;

378. Səttar Bəhlulzadə, Səttar Bəhlul oğlu Bəhlulzadə (1909-1974)- görkəmli Azərbaycan rəssamı, müasir Azərbaycan boyakarlıq sənətində mənzərə janrının yaradıcılarından biri. Azərbaycan Respublikası Əməkdar İncəsənət xadimi, Azərbaycanın Xalq rəssamı. Bəhlulzadə yaradıcılığa “Kommunist” qəzetində Əzim Əzimzadənin rəhbərliyi ilə başlamışdır. Onun əsərlərində doğma torpaq və onu dəyişdirən zəhmət adamlarıyla bağlı hədsiz məhəbbət motivləri başlıca yer tutur. Azərbaycanın səfalı guşələri onun lirik mənzərələrində poetik əhval-ruhiyyə və kompozisiya quruluşu baxımından işlətdiyi boyalarda isə kolorit gözəlliyi çox güclüdür. Əsərlərində real mənzərə motivlərini rəssam təxəyyülünün məhsulu olan şərti təsvir formaları ilə əlaqələndirir. Mənzərələrinin koloritində açıq

__________________________________________________

91

rənglərin vəhdəti əsas yer tutur. Azərbaycan Respublikası Dövlət mükafatı laureatıdır. C.3-42-50, 127; C.5-227; C.8-335;

379. Səudiyyə Ərəbistanı, Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı- Cənub-Qərbi Asiyada dövlət. Sahəsi 2,15 milyon km2, əhalisi 18,4 milyon nəfərdir. Paytaxtı Ər-Riyaddır. İnzibati cəhətdən 4 əyalətə bölünür. Səudiyyə Ərəbistanı mütləq teokratik monarxiyadır. Dövlət başçısı Kraldır. Ölkədə bütün hakimiyyət Krala məxsusdur. İcra orqanı Nazirlər Şurasıdır, Şuranı Kral təyin edir və ona başçılıq edir. Hökumətin nəzdində Məşvərət Şurası var. Müsəlmanların iki müqəddəs şəhəri Məkkə və Mədinə Səudiyyə Ərəbistanındadır. C.2-64-68, 70-73, 75, 76, 81, 82, 84, 85, 278, 294, 299, 300, 312-314, 322, 403, 405; C.3-15, 22, 25, 153, 477; C.5-27, 39; C.6-334, 335, 409; C.7-43, 360, 366, 408, 418, 433; C.8-32, 55, 170, 171, 173, 183, 445; C.9-91, 92, 162;

380. Siruz Təbrizli, Siruz Xudadat oğlu Təbrizli (1942)- Azərbaycan yazıçısı və publisist. Birinci (1995) və ikinci (2000) çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatıdır. Yeni Azərbaycan Partiyasının sədr müavinidir. 1996-2001-ci illərdə Respublika Mətbuat və İnformasiya naziri olmuşdur. C.2-521; C.4-246-248, 253, 256, 264;

381. “Sleyper” neft-qaz platforması- Norveçin Şimal dənizində sahildən 240 km məsafədə yerləşir. C.6-293;

382. Sofiya Hüseynova- Azərbaycanın xalq artisti (1982). C.6-257;

383. Soltan Hacıbəyov, Soltan İsmayıl oğlu Hacıbəyov (1919-1974)- Azərbaycan bəstəkarı. SSRİ Xalq artisti, SSRİ Dövlət mükafatı laureatı idi. C.3-162;

384. Sovetlər İttifaqı, Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ)- 1922-1991-ci illərdə keçmiş Rusiya imperiyasının böyük hissəsində mövcud olmuş dövlət. SSRİ-nin yaradılmasına dair Müqaviləyə (dek. 1922) əsasən onun tərkibinə Belarusiya (BSSR), Rusiya (RSFSR), Cənubi Qafqaz respublikaları (ZSFSR); 1936-cı ildən müttəfiq respublikalar-Azərbaycan SSR, Ermənistan SSR, Gürcüstan SSR və Ukrayna SSR, 1925-ci ildən-Özbəkistan SSR, Türkmənistan SSR, 1929-cu ildə Tacikistan SSR, 1936-cı ildə Qazaxıstan SSR, Qırğızıstan SSR, 1940-cı ildən Moldaviya SSR,

__________________________________________________

92

Latviya SSR, Litva SSR, Estoniya SSR daxil olmuşdur. 1991-ci ilin dekabrında Belarusiya, Rusiya və Ukrayna SSRİ-nin mövcudluğunun dayandırıldığını élan edərək Müstəqil Dövlətlər Birliyinin (MDB) yaradılması haqqında saziş imzaladılar (8 dekabr, Minsk). 1991-ci il dekabrın 21-də Latviya, Litva və Estoniya istisna olmaqla keçmiş SSRİ-nin digər müttəfiq respublikalarının başçıları Almatıda Bəyannamə imzalayaraq MDB-nin yaradılması haqqında məqsəd və prinsiplərə qoşulduqlarını bəyan etdilər. C.1-9, 11, 30, 48, 50, 53, 79, 82, 83, 86, 121, 125, 129, 126, 133, 140, 154, 155, 162, 168, 169, 171, 174, 178, 184, 201, 202, 216, 230, 234, 236, 249, 250, 258, 268, 279, 297, 320, 321, 328, 329, 331, 349, 367, 369, 370, 372, 381, 383, 394, 412, 421, 422, 433, 444-446, 451, 459, 460, 464, 466, 467, 470, 471, 473-475, 541, 548, 552, 554, 558-560, 562-565, 567, 569, 585; C.2-23, 24, 36, 39, 40, 51, 61, 62, 66, 67, 71, 72, 96, 101, 110, 113-115, 123, 149, 150, 152, 163, 166, 174, 177, 180, 190, 191, 192, 196, 204, 208, 217, 223, 231, 233, 234, 241, 248, 249, 256, 257, 284, 288-290, 292, 298, 302, 303, 313, 323, 324, 333, 390, 391, 401, 410, 411, 421, 422, 435, 463, 465, 466, 468, 471, 483, 484, 495, 497, 498, 512-514, 518, 519, 535, 544, 548, 556, 557, 568, 583, 584; C.3-14, 40, 51, 54, 58-61, 88, 89, 111, 113, 126, 128, 132, 138, 141, 147, 148, 153, 169, 193-196, 204, 205, 353, 384, 407, 424, 449, 453, 470; C.4-42, 49, 55, 58-60, 71, 72, 91, 107, 136, 140, 146, 147, 164, 169, 187, 188, 237, 242, 248, 257, 262, 263, 266, 279, 280, 282, 290, 316-318, 322, 328, 329, 331, 356, 366, 393, 423, 424, 427-429, 435, 437, 451, 458, 461, 492, 508, 512; C.5-22, 23, 29, 36, 50, 57, 67, 70, 71, 114, 116, 120, 121, 127, 130, 138, 152, 153, 165, 170, 188, 190, 197, 198, 212-215, 219, 227, 232, 236, 262, 272-274, 277, 281, 284, 291, 293, 294, 313, 316, 317, 320, 321, 330, 347, 358, 361, 383, 386, 400, 448-450, 456-459, 462, 465, 467, 473, 477; C.6-58, 67, 81, 105, 119, 149, 150, 155, 166, 178, 179, 195, 221, 224, 225, 242, 260, 261, 266, 267, 269, 288, 295, 301-304, 309, 310, 323, 325, 330, 351, 362, 370-372, 375, 392, 396, 397, 399, 400, 409, 429, 430, 431, 464; C.7-6, 7, 12, 15, 24, 27, 28, 39, 42, 72, 73, 85-91, 95, 113, 119, 120, 136, 140, 146, 166, 168, 181, 184,

__________________________________________________

93

211, 212, 214, 216, 230, 292, 296, 312, 337, 346, 358, 389, 413, 417, 419-421, 428, 445, 465, 469, 480, 481, 493, 494, 498-500, 503; C.8-8, 16, 36, 37, 39-42, 44-46, 48-50, 60, 66, 67, 80, 101, 103, 104, 106, 187-191, 193, 195, 245-247, 253, 254, 274, 282, 293, 294, 297, 301, 307, 308, 310, 313, 314, 316, 320, 337, 338, 344, 350, 356, 362, 365, 366, 374, 379, 387, 447, 449, 450, 452, 453, 460; C.9-12, 55, 91-94, 98-101, 105, 109, 123, 155, 167, 168, 175, 198, 212, 236, 238, 240, 241, 245-248, 250, 251, 265, 269, 290, 295, 309, 312, 313, 322, 334, 337, 362, 386, 400, 403, 414, 423, 427;

385. Stalin İosif Vissarionoviç (1879-1953)- 1922-1953-cü illərdə SSRİ-nin partiya və dövlət rəhbəri. Sosializmin quruculuğuna dair Lenin planında, SSRİ-nin Böyük Vətən müharibəsində (1941-1945) müdafiə qabiliyyətinin möhkəmləndirilməsində və s. rəhbər kimi iştirak etmişdir. Fəaliyyətində nəzəri və siyasi səhvlərin çoxluğu, kobud qanun pozuntuları, bəzi mənfi xüsusiyyətləri Stalinin şəxsiyyətinə pərəstişin istiqamətini dəyişmiş oldu. 1930-cu illərdə baş verən və milyonlarla insanın repressiyasına səbəb olan qanlı cinayətlər məhz onun səhvlərinin nəticəsidir. Təkcə Azərbaycanda “xalq düşməni” kimi 29 min nəfər güllələnmiş və ya sürgün edilmişdir. C.1-156, 159, 255; C.2-240; C.4-434; C.6-451, 453; C.8-40, 45; C.9-93;

386. Stalinqrad- Volqoqrad şəhərinin 1925-1961-ci illərdəki adı. C.1-565; C.6-270, 271;

387. “Statoyl” şirkəti – Norveçin “Statoyl” şirkəti 1972-ci ildən fəaliyyət göstərir. Şirkət Şimal dənizinin Norveç sektorunda ən iri neft-qaz istehsalçısıdır. Hazırda dünyanın 19 ölkəsində neftin kəşfiyyatı, çıxarılması və emalı ilə məşğul olur. Şirkət 1994-cü ildən Azərbaycanın neft layihələrində fəal iştirak edir. C.1-407, 409, 416, 417, 419, 426, 440; C.2-228, 255, 294, 299; C.3-156; C.4-407, 411; C.5-27, 39, 41; C.6-23, 140, 163-165, 167, 172, 187, 192, 198, 202, 291-293, 413-416; C.7-43, 418; C.9-6, 91, 447;

388. Stepanakert- (1923-cü ilə qədər Xankəndi), Azərbaycanda şəhər. 1923-cü ildən Dağlıq Qarabağ Muxtar

__________________________________________________

94

Vilayətinin mərkəzi. Qarabağ silsiləsinin şərq ətəyində, Bakıdan 329 km aralıdadır. C.2-101; C.6-80, 240;

389. Sultan Məhəmməd (1470-ci illərin sonu - 1555) – Azərbaycan rəssamı. XVI əsr Təbriz miniatür məktəbinin başçısı. Sultan Məhəmməd əlyazmaları üçün illüstrasiyalar, real həyat hadisələrini əks etdirən miniatürlər, portretlər yaratmış, süjetli xalçalar və bədii parçalar üçün eskizlər çəkmişdir. Azərbaycan miniatür sənətinin inkişaf zirvəsini təşkil edən Sultan Məhəmməd yaradıcılığı Orta əsr mənbələrində, eləcə də müasir Avropa sənətşünaslığında yüksək qiymətləndirilmişdir. C.3-42, 45; C.4-14; C.5-227;

390. Sumqayıt- 1938-1949-cu illərdə yaranmışdır. Bakıdan 39 km şimal-qərbdə, Xəzər dənizinin sahilində yerləşir. Sahəsi 83 km2, əhalinin sayına görə Gəncədən sonra 3-cü yeri tutur. C.1-58, 136, 237, 411, 516, 531; C.2-70, 166; C.3-182, 183, 196, 277; C.5-29, 114, 115, 130; C.6-34, 56, 362, 378-388, 390-394, 399, 482; C.7-152; C.8-101; C.9-295;

391. Supsa limanı – Qara dəniz sahilində liman. 1996-cı il martın 8-də Bakıdan Supsa limanına neft kəmərinin çəkilməsinə dair beynəlxalq Saziş imzalanmışdır. 1999-cu il aprelin 17-də Bakı-Supsa ixrac boru kəməri, Supsa yerüstü terminalı istifadəyə verilmişdir. Açılışda Azərbaycan nümayəndə heyəti iştirak etmişdi. C.5-56, 124, 175, 336; C.6-188; C.7-44; C.9-53, 88, 324, 345, 377, 385;

392. Surət Hüseynov, Surət Davud oğlu Hüseynov (1959)- 1993-1994-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının Baş naziri olmuşdur. 1994-cü ilin oktyabrında Azərbaycanın müstəqilliyinə, suverenliyinə qarşı yönəlmiş çevriliş cəhdinə rəhbərlik etmişdir. C.1-12, 24-27, 60-62, 64-69, 72, 75, 76, 93, 94, 103-106, 589; C.2-206, 341, 357, 368, 378, 385, 386, 388, 395, 456, 464, 472, 473, 533, 534, 550-552, 557-561, 563, 566; C.3-89, 98, 152, 199, 262, 265, 266, 271, 280, 288, 291, 297, 355, 358, 376, 377, 394, 396, 397, 399, 403; C.4-31-34, 39, 155, 180-182, 186, 188-190, 192, 199, 489, 490, 496, 497; C.5-282; C.6-46, 83, 84, 88, 89, 470; C.7-275-278, 287, 493; C.8-51, 52, 76, 216, 217, 220; C.9-122-124, 267, 317, 318;

__________________________________________________

95

393. Süleyman Dəmirəl (1924)- Türkiyənin görkəmli siyasi, ictimai və dövlət xadimi. Yeddi dəfə hökumətə başçılıq etmiş, 1993-2000-ci illərdə Türkiyə Respublikasının Prezidenti olmuşdur. 1993-cü il mayın 16-dan isə dövlətə rəhbərlik etmiş Süleyman Dəmirəlin siyasi həyatının mənasını Türkiyəni iqtisadi cəhətdən dinamik inkişaf edən, demokratik dəyərlərə əsaslanan, Avropa ilə qovuşan bir dövlətə çevirmək əzmi təşkil etmişdir. Yeni türk dövlətləri ilə münasibətlərin, xüsusilə Azərbaycanla əlaqələrin genişlənməsi və möhkəmlənməsi Süleyman Dəmirəlin diqqət mərkəzində olmuşdur. Süleyman Dəmirəl: “Türkiyə həmişə Azərbaycanın yanındadır, Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkədir, onun inkişaf etməsi üçün əlindən gələn hər bir yardımı göstərmişdir və göstərməkdə də davam edəcəkdir” kəlamına əbədi sadiq dövlət xadimidir. Süleyman Dəmirəl Türkiyə-Azərbaycan, xalqlarımız və dövlətlərimiz arasında sarsılmaz dostluq münasibətlərinə xüsusi diqqət göstərdiyinə görə Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilmişdir. C.1-59, 220, 358, 359, 361-364, 366, 374, 375, 386, 390, 397, 399, 405, 408, 409; C.2-15, 17, 19, 20, 88, 291, 327-329, 334, 369, 399, 400, 402-404, 406-408, 413, 415, 422, 425, 426, 428, 431, 452, 458, 460, 463, 472, 479-481, 483, 484, 486, 496; C.3-12, 32, 290, 327, 450; C.4-96, 98, 154, 224, 225, 392, 416, 509; C.5-135-143, 145-151, 153-155, 157, 161-163, 165-174, 176-180, 244; C.6-18, 119, 124, 126, 133, 354, 465, 466, 468, 469; C.7-22, 431, 455, 456, 475; C.8-5, 12, 50, 108, 125, 143, 151, 152, 332; C.9-126, 230, 232, 273-277, 279, 286, 290-293, 297, 299, 306, 308, 319, 332, 344, 345, 349, 350, 354, 360, 361, 366, 381, 382, 389, 405, 420;

394. Süleyman Rəhimov, Süleyman Hüseyn oğlu Rəhimov (1900-1983)- görkəmli Azərbaycan yazıçısı, ictimai xadim. Azərbaycanın Xalq yazıçısı. Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. Onun əsərlərində Azərbaycan xalqının tam birəsrlik tarixi öz əksini tapmışdır. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri olmuşdur. C.6-310; C.8-335, 339;

395. Süleyman Rüstəm, Süleyman Əliabbas oğlu Rüstəmzadə (1906-1989)- görkəmli Azərbaycan şairi, dramaturq, ictimai xadim. Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. Azərbaycanın xalq

__________________________________________________

96

şairi, SSRİ və Azərbaycan Dövlət mükafatları laureatı. Müharibə dövrü (1941-1945) yaradıcılığında Cənubi Azərbaycanda xalqın həyat və milli azadlıq uğrunda mübarizəsinə həsr olunmuş əsərlər xüsusi yer tutur. C.2-96; C.3-369; C.4-10; C.6-310; C.8-339;

396. “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramı- NATO ilə Şərqi Avropa və keçmiş SSRİ ölkələri arasında siyasi və hərbi sahələrdə əməkdaşlıq sənədi, 1994-cü il yanvarın 10-11-də NATO Şurasının dövlət və hökumət başçıları səviyyəsində Brüsseldə keçirilən görüşündə ABŞ tərəfindən təklif edilmişdir.

Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyev 1994-cü il mayın 4-də NATO-nun Brüsseldəki Mənzil-qərargahında Azərbaycanın “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramına qoşulması haqqında sənədi imzalamışdır. NATO-nun Baş katibi Xavyer Solana ilə görüşündə Azərbaycan Respublikasının təqdimat sənədini ona vermişdir. Həmin sənəd əsasında Azərbaycanın NATO ilə tərəfdaşlığının fərdi proqramı hazırlanmışdır. C.1-550, 552, 553, 555, 556, 558, 561, 585; C.2-17, 291, 313, 573; C.3-153; C.6-140, 161, 174, 206, 216; C.8-403, 405;

Ş

397. Şahbuz rayonu- Naxçıvanda inzibati rayon. 1930-cu ildə

yaranıb. 1963-cü ildə ləğv edilərək ərazisi Babək rayonuna verilmiş, 1965-ci ildən yenidən müstəqil olub. Sahəsi 813 km2. Rayonda bir şəhər tipli qəsəbə, 24 kənd və b. yaşayış tipli məntəqələri var. C.2-492; C.6-474, 475;

398. Şahin Əliyev, Şahin Məhərrəm oğlu Əliyev (1960)- hüquq elmləri namizədi. 1991-ci ildən Prezidentin İcra Aparatının “Qanunvericilik və hüquq ekspertizası məsələləri” şöbəsinin müdiri. C.3-65; C.4-128, 436, 472, 487; C.5-384; C.7-81, 396;

399. Şaxtaxtinski Behbud Ağa (1881-1924)- diplomat. 1917-1918-ci illərdə Bakı Soveti İcraiyyə Komitəsinin, Bakı XKS Fövqəladə komissiyasının üzvü, “Hümmət” təşkilatı Mərkəzi Komitəsinin sədri olmuşdur. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra (1920) Xalq Ədliyyə komissarı, eyni zamanda

__________________________________________________

97

Azərbaycan SSR-in RSFSR-də Fövqəladə nümayəndəsi idi. Naxçıvan diyarının Azərbaycanın tərkibində “muxtariyyət” statusu qazanmasında mühüm mərhələ- Moskva və Qars müqavilələrinin (1921) bağlanmasında Şaxtaxtinskinin böyük xidməti olmuşdur. C.1-156;

400. Şekspir, Uilyam (1564-1616)- dahi ingilis dramaturqu və şairi. Şekspir 37 pyesin – komediyaların, tarixi dramların, faciələrin, poemaların, çoxlu sonetlərin müəllifidir. Dünya dramaturgiyasında faciənəvisliyin inkişafında Şekspirin əsərləri yeni mərhələdir. “Hamlet”, “Otello”, “Makbet”, “Kral Lir”, “Antoni və Kleopatra” faciələri dünya mədəniyyəti xəzinəsinə daxil olmuş, bütün xalqların sərvətinə çevrilmiş, müxtəlif dillərə tərcümə olunmuş, milli səhnələrdə təkrar-təkrar tamaşaya qoyulmuş, ekranlaşdırılmışdır. C.1-160; C.5-321, 442;

401. Şevarnadze Eduard (1928)- Gürcüstanın və SSRİ-nin siyasi və dövlət xadimi. 1972-1985- ci illərdə Gürcüstan KP MK-nın birinci katibi, 1985-1990-cı illərdə SSRİ Xarici İşlər naziri, 1994-2003-cü illərdə Gürcüstanın Prezidenti olmuşdur. C.1-133, 315, 316; C.2-25, 580; C.3-269; C.4-398, 401, 404, 464; C.5-403-408, 412, 416-421, 424, 425, 427-430, 432, 434-436, 441, 444-446, 448-450, 454, 462, 467, 468; C.6-29, 30, 149-155, 207, 299, 300, 405, 448; C.7-52, 283; C.8-56, 125, 415, 416, 418-425, 427, 429, 430, 432, 433, 435-438, 440, 441, 443, 449; C.9-30, 254, 280, 450-452, 449;

402. “Şevron” korporasiyası- dünyanın ən iri beynəlxalq enerji və kimya şirkətlərindən biri. Baş ofisi Kaliforniyanın San-Fransisko şəhərində yerləşir. Neft və kimya sənayesinin bütün sahələrində iş görən “Şevron”un dünyanın 100-ə qədər ölkəsində 450 filialı və birgə müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Dünyanın müxtəlif ölkələrində 41 000 işçisi var. 1879-cu ildə “Pasifik Kost Oyl Kompani” adı ilə fəaliyyətə başlamışdı. C.7-395; C.9-22, 325;

403. “Şevron-Tengiz”- Qazaxıstanın və bir sıra məşhur neft şirkətlərinin təşkil etdiyi neft konsorsiumu (“Şevron-Teksako”, “Eksson-Mobil”, “Likarko”) 1995-ci ildə təşkil olunmuşdur.

__________________________________________________

98

Qazaxıstanın “Tengiz” neft yatağında neftin kəşfiyyatı və emalı ilə məşğul olur. C.7-395; C.8-266; C.9-22, 325, 444;

404. Şeyx Şamil (1797-1871)- Dağıstan və Çeçenistanda çar müstəmləkəçilərinə qarşı mübarizənin rəhbəri, imamlığın başçısı. 1835-ci ilin yayında imam seçilmiş və o vaxtdan dağlıların azadlıq mübarizəsinə başçılıq etmişdi.

Təşkilatçılıq bacarığı və iradəsi sayəsində Şamil dağlıları birləşdirə, yerli feodalları özünə tabe edə bilmiş və hərbi teokratik dövlət-imamlıq yaratmışdı.

1870-ci ildə Məkkəyə ziyarətə gedərkən o, Məkkəyə çatmamış Mədinədə vəfat etmişdi. C.9-14;

405. Şeyxülislam, Paşazadə Allahşükür Hümmət oğlu (1949)- 1980-cı ildən Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin, 1990-cı ildən Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının sədridir. Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilmişdir. C.1-64-67, 340, 388; C.2-85, 147; C.3-14, 123, 124;

406. Şəfiqə Məmmədova, Şəfiqə Haşım qızı Məmmədova (1945)- aktrisa. Azərbaycan Respublikasının xalq artisti. SSRİ və Azərbaycan Respublikası Dövlət mükafatları laureatı. 1995-2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı olmuşdur. C.5-190;

407. Şəhidlər Xiyabanı- Azərbaycanın azadlığı, müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid olmuş mərd oğul və qızların uyuduğu müqəddəs ziyarətgah. 1990-cı il yanvarın 20-də Sovet ordusunun hücumu zamanı həlak olmuş onlarla adam “Dağüstü park”ın qərb hissəsində dəfn edilmişdir. Bura o vaxtdan “Şəhidlər Xiyabanı” adlanır. Xiyabanda eyni zamanda Ermənistan işğalçılarına qarşı Azərbaycan torpaqlarının müdafiəsi uğrunda qəhrəmancasına həlak olanlar da dəfn edilmişdir. 1998-ci ildə burada hündürlüyü 22 m olan əbədi məşəl-abidə qoyulmuşdur. C.2-185, 219; C.3-135, 137, 138, 148; C.6-388, 389; C.8-342; C.9-207, 215, 216, 425;

408. Şəhriyar, Məhəmmədhüseyn Hacı Mirağa oğlu (1906-1988) – görkəmli Azərbaycan şairi, XX əsr Cənubi Azərbaycan və İran poeziyasının ən böyük nümayəndələrindən biri. Azərbaycan və fars dillərində yazmışdır. Şairin “Heydərbabaya salam”

__________________________________________________

99

poeması təkcə onun yaradıcılığında deyil, eləcə də bütün müasir Cənubi Azərbaycan poeziyasında yeni mərhələdir. Burada Cənubi Azərbaycan təbiətinin gözəllikləri, xalqın adət-ənənələri, ana yurduna tükənməz oğul məhəbbəti əlvan poetik boyalarla, canlı xalq dilində tərənnüm edilir. Poemada doğma yurdu Azərbaycanın 2-yə bölünməsini böyük ürək ağrısı ilə nəql edir. Poemanın ən böyük məziyyəti onun xəlqiliyindədir. Poema Cənubi Azərbaycanda anadilli poeziyaya geniş yol açmışdır. Şəhriyarın yaradıcılığı bütün Türk dünyasında böyük şöhrət qazanmışdır. C.5-240; C.9-144;

409. Şıxlinski Əliağa, Əliağa İsmayıl Ağa oğlu Şıxlinski (1865-1943)- hərbi xadim, artilleriya general-leytenantı. Peterburqda artilleriya məktəbini bitirmişdir. Rusiya-Yaponiya müharibəsində (1904-1905) Port-Arturun müdafiəsində göstərdiyi igidliyə görə qızıl qılıncla mükafatlandırılmışdır. 1908-ci ildə polkovnik, 1912-ci ildə isə general-mayor rütbəsi almışdır. Birinci dünya müharibəsində (1914-1918) Petroqradın artilleriya müdafiəsi Şıxlinskiyə tapşırılmışdı. Şıxlinski Nikolay ordusunda “artilleriyanın allahı” hesab olunurdu. 1920-ci ildə Azərbaycan SSR Xalq Hərbi və Dəniz İşləri komissarının müavini işləmişdir. 1929-cu ildə istefaya çıxmışdır. C.1-159, 177; C.3-315; C.5-14;

410. Şirvanşahlar sarayı- Azərbaycan memarlıq kompleksi, Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbinin görkəmli abidəsi. Bakının İçərişəhər hissəsindədir. Bakının XV əsrdə Şirvanşahlar dövlətinin paytaxtına çevrilməsilə əlaqədar tikilmişdir. 1420-1460-cı illər arasında salınmış Şirvanşahlar sarayı ansamblının binaları yerin relyefinə uyğun olaraq inşa edilmişdir. Ərazisinin ən hündür yerində olan Yuxarı həyətdə saray binası (1420-ci illər) və ona bitişik Divanxana (1450-ci illər), Aşağı həyətdə türbə (1435) və minarəli Şah məscidi (1442), Yuxarı həyətin yaxınlığında Seyid Yəhya Cəlaləddin Bakuvinin türbəsi (1450-ci illər) və ona bitişik kiçik məscid yerləşir. Türbə olan həyətin giriş baştağı Şimal darvazası 1585-ci ildə tikilmişdir. Şirvanşahlar sarayı ansamblının yaxınlığında hamam, “Şah kəhrizi”nin qurtaracağında 500 min litr su tutan ovdan qalmışdır. C.1-161; C.4-12;

__________________________________________________

100

411. Şuşa- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1992-ci il, 8 may). Sahəsi 289 km2. C.1-33, 44, 114, 202, 239, 285, 298, 503, 528, 530, 578-580; C.2-276, 277, 293, 309, 311, 317, 333, 370, 406, 438, 450, 455, 508, 574; C.3-29, 35, 152, 172, 374, 375, 445, 461; C.4-10, 13, 33, 90, 115, 228, 254, 264, 275, 283-285, 347, 369-371, 387; C.5-92, 97, 362, 368, 377, 469; C.6-121, 180, 212-214, 217, 218, 236-246, 248-256, 263; C.7-191; C.9-19, 262;

412. Şuşa qalası- (ilk adı Pənahabad). Qarabağ xanlığının banisi Pənahəli xan Cavanşirin 1750-ci illərin əvvəllərində saldırdığı qala. Şuşa şəhərinin adlarından biri Pənahəli xanın şərəfinə adlandırılmışdır. Mühüm strateji mövqedə yerləşən və möhtəşəm qala divarları ilə əhatə edilən Pənahabad qalası tezliklə Azərbaycanın mühüm şəhərlərindən birinə çevrildi. C.4-369, 370; C.6-213, 214;

T

413. Tağıyev Hacı Zeynalabdin Tağı oğlu (1838-1924)-

məşhur messenat, maarifpərvər, “millətin başçısı, atası”, Bakı milyonçusu. Əvvəllər bənna işləmiş Hacı 1872-ci ildən neftçıxarma işinə kapital qoymuş və sahibkarlıq fəaliyyətinə başlamışdır. Bakıda “Tağıyev N.Z. lifli maddələrin emalı üzrə Qafqaz Səhmdar Cəmiyyəti”ni, toxuculuq fabrikini, “Xəzər manifaktura cəmiyyəti”ni, “Tağıyev balıq sənayesi Səhmdar Cəmiyyəti”ni, yerli sahibkarlarla birlikdə Bakı ticarət bankını yaratmış və bank Şurasının sədri seçilmişdi. Savadsız olmuş Hacı savadsızlığın acısını duymuş və buna görə də vətən övladlarının, xüsusilə, kasıb oğlan və qızların təhsil almasına böyük qayğı göstərmişdi. O, öz vəsaiti ilə Yaxın Şərqdə- Bakıda ilk qızlar məktəbi, qadınları işlə təmin etmək üçün Bakıda toxuculuq fabriki, Mərdəkanda sənət məktəbi, teatr binası tikdirir. Qiraətxanalar üçün qəzet və jurnalların pulunu ödəyir, öz xərcinə Azərbaycan şair və alimlərinin əsərlərini, həmçinin azərbaycancaya tərcümələri çap etdirir. 1905-1911-ci illər İran məşrutə hərəkatına silah və pulla yardım edir. İranda onlarla

__________________________________________________

101

məktəbin açılmasına, məktəb ləvazimatı və zəruri kitablarla təmin edilməsinə, daxildə və xaricdə oxuyan və maddi təminata ehtiyacı olanlara daim yardım edirdi. “Kaspi”, “Həyat”, “Füyuzat” kimi qəzet və jurnalların nəşri üçün vəsait ayırmışdı.

Hacı Bakıya “Şollar suyu” çəkdirmiş, Mərdəkanda dən üyüdən elektrik dəyirmanı tikdirmiş və qəsəbənin əhalisini ilk dəfə elektrik işığı ilə təmin etmişdir.

Bütün bu xidmətlərinə və xeyirxahlığına görə dövrünün ən yüksək titul və rütbələrinə layiq görülmüş, orden və medallarla ilə təltif olunmuşdur.C.1-154, 161; C.2-101;

414. Talbott Stroub- ABŞ-ın dövlət xadimi. 1994-cü ilin fevralından həm də Minsk konfransının həmsədri olmuşdur. C.2-330;

415. Talışxanovlar sülaləsi – Talışxanovlar nəslindən olan hərbçilər. Bunlardan Talış xanı və talış qoşununun sərdarı Mir Mustafa xan Talışxanov (? - 1814) general-leytenant; Mir Kazımbəy Talışxanov (1854-1938) general-leytenat; Əsəd bəy Talışxanov (? - 1919) general-mayor rütbəsinə qədər yüksəlmişdir. C.5-315;

416. Tamara Sinyavskaya, Sinyavskaya Tamara İliçna (1943)- məşhur rus müğənnisi. Moskva Böyük Teatrının solisti. SSRİ və Azərbaycanın Xalq artisti. C.7-337;

417. Tansu Çillər (1946)- Türkiyənin siyasi və dövlət xadimi. 1991-ci ildən TBMM-nin üzvü, 1993-cü ildən isə “Doğru yol” Partiyasının sədri, 1993-1995-ci illərdə Türkiyə Cümhuriyyətinin Baş naziri olmuşdur. C.1-133, 137, 221, 363, 366, 399, 405; C.2-19, 20, 88, 496, 577, 579; C.3-12, 291, 327-330, 332-334, 348, 351, 382, 450; C.4-85, 86, 88-98, 100, 101, 103, 154, 382; C.6-119, 354, 465; C.8-150;

418. Tehran – İranın paytaxtı. Ölkənin əsas siyasi, iqtisadi, ticarət-maliyyə və mədəniyyət mərkəzi. Tehranın əsası İX əsrdə Rey şəhərinin yaxınlığında qoyulmuşdur. XIII əsrdə monqollar Reyi dağıtdıqdan sonra Tehran böyüməyə başladı. 1785-ci ildə İranın paytaxtı elan edilmişdir. C.1-59, 225; C.2-50, 52, 53, 95, 427; C.4-41; C.5-190; C.7-434; C.8-23, 50;

__________________________________________________

102

419. Terri Devid Adams (1938) – görkəmli ingilis mühəndis-neftçi, geoloqu. Əmək fəaliyyətinə 1963-cü ildə başlamışdır. 1969-cu ildən “Britiş Petroleum” şirkətinin bir çox ölkələrdə nümayəndəsi, 1994-1998-ci illərdə Azərbaycan Beynəlxalq Neft Konsorsiumunun ilk prezidenti olmuşdur. Azərbaycanda səmərəli fəaliyyətinə görə 1997-ci ildə Britaniya Krallığının “Müqəddəs Mixail və Georgi”, 1998-ci ildə isə Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.3-261; C.5-34, 38, 55, 56, 337; C.7-246, 247, 249-251, 388, 392, 394, 395; C.8-467-470;

420. Teymurləng, Teymur, Əmir Teymur, Topal Teymur (1336-1405)- Orta Asiyanın görkəmli dövlət xadimi, sərkərdə, əmir. Teymurilər imperiyasının banisi. Türkləşmiş barlas tayfasından idi. Sağ çiynindən və dizindən aldığı zədədən ayağı qatlanmadığına görə “Teymurləng” (Topal Teymur) ləqəbi ilə tanınmışdır. Teymurləng üç yürüşündə (1386-1387; 1392-1397; 1399-1404) Azərbaycanda olmuşdur. Əlincə qalası uğrunda 14 il mübarizə aparan Teymurləng buraya 4 dəfə (1387, 1393, 1397, 1400) yürüş etmiş, ciddi döyüşlər aparsa da məqsədinə nail ola bilməmişdir. C.6-339; C.7-168, 430, 433, 437, 439-442, 451, 455;

421. Tiflis (Tbilisi) – Gürcüstan Demokratik Respublikasının (1918-21) paytaxtı. Şəhərin meydana gəldiyi ərazi eramızdan əvvəl 4-3-cü minilliklərdə mühüm yaşayış məskənlərindən biri olmuşdur. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması haqqında “İstiqlal” bəyannaməsi Tiflisdə elan edilmiş, 10-cu hökumət kabinəsinin təşkili və ilk dövlətçilik tədbirləri burada həyata keçirilmişdi. C.1-35, 475; C.3-77, 131; C.5-404, 405, 408, 409, 417, 421-423, 425, 427-432, 434, 436, 443, 444, 446-448, 450, 451; C.6-32, 151, 154, 299, 300, 456, 449; C.8-377, 420, 438, 440-442; C.9-197, 254-256, 400, 449, 450;

422. Tofiq Quliyev, Tofiq Ələkbər oğlu Quliyev (1917-2000)- görkəmli Azərbaycan bəstəkarı. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti. Tofiq Quliyev Azərbaycan estrada musiqisinin yaradıcılarındandır. Yaradıcılığında lirik mahnılar əsas yer tutur. 1973-2000-ci illərdə Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı İdarə Heyətinin birinci katibi olmuşdur. Azərbaycan Respublikasının

__________________________________________________

103

“İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.1-381; C.3-162, 325, 326; C.7-338;

423. Tofiq Zülfüqarov, Tofiq Nadir oğlu Zülfüqarov (1959)- diplomat, fövqəladə və səlahiyyətli səfir. 1993-1994-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyində idarə rəisi işləmiş, 1994-cü ildə Azərbaycan Xarici İşlər nazirinin müavini və Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin tənzimlənməsi üzrə danışıqlarda Azərbaycan Respublikası nümayəndə heyətinin başçısı olmuşdur. 1998-1999-cu illərdə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər naziri vəzifəsində işləmişdir. C.5-82, 83;

424. Toğrul Nərimanbəyov, Toğrul Fərman oğlu Nərimanbəyov (1930)- görkəmli Azərbaycan rəssamı. Məişət, portret, mənzərə və naturmort janrlarında, monumental boyakarlıq, illüstrasiya və teatr rəssamlığı sahələrində fəaliyyət göstərir. Yaradıcılığında monumental boyakarlıq mühüm yer tutur (Azərbaycan Kukla Teatrının foyesindəki panno). “Nəsimi dastanı” xoreoqrafiq poemasına, “Qobustan kölgələri”, “Yeddi gözəl”, “Min bir gecə” baletlərinə verdiyi bədii tərtibat Azərbaycan teatr rəssamlığının qiymətli nümunələrindəndir. Azərbaycanın Xalq rəssamı, SSRİ və Azərbaycan Dövlət mükafatları laureatıdır. C.8-335;

425. Tokio- Yaponiyanın paytaxtı, ölkənin əsas sənaye-maliyyə mərkəzidir.

Tokio XV əsrin ortalarında salınmış (ilk adı Edo) sonralar Tokuqava hakimlərinin iqamətgahına çevrilmişdir. 1869-cu ildə İmperator iqamətgahı Kiotodan Edoya köçürüldü, şəhər Tokio adlandırıldı və Yaponiyanın paytaxtı oldu. C.9-257;

426. “Total”- məşhur fransız neft şirkəti. 1954-cü ildə təşkil olunmuşdur. Bir çox ölkələrdə neftin kəşfiyyatı, emalı və satışı ilə məşğul olur. C.7-392; C.8-243, 244, 251, 253, 259, 262, 269, 273, 274, 278, 281, 284, 290, 303, 316, 323; C.9-92, 131;

427. Trabzon- Türkiyədə şəhər. Qara dəniz sahilində port. Türkiyə-İran avtomobil yolunun başlanğıc məntəqəsidir. C.6-32; C.9-330-332, 374, 411;

__________________________________________________

104

428. Transqafqaz nəqliyyat dəhlizi (TRASEKA)- Avropanı Asiya ilə birləşdirən yol. Bu nəqliyyat dəhlizini Şərqlə Qərbi birləşdirən materik xətti də adlandırmaq olar. Transqafqaz nəqliyyat dəhlizi Azərbaycanı, bütünlükdə Qafqazı Avropa ilə birləşdirir. C.6-315, 320; C.7-52, 61, 64, 141, 310, 317, 323, 432, 433, 436; C.8-285, 423, 431; C.9-92, 197, 199, 201, 220, 224, 255, 257;

429. “Transneft”- neft şirkəti. 1992-ci ilin noyabr ayında Rusiya Prezidentinin Fərmanı ilə birtipli Səhmdar Cəmiyyəti şəklində yaradılmışdır. Şirkət xam neftin Rusiyanın neftayırma zavodlarına və eləcə də xarici ölkələrə nəql olunmasını təmin edir. Şirkətin magistral neft kəmərləri Rusiyada hasil olunan neftin 95,5 faizinin nəqlini təmin edir. C.7-390, 422; C.8-310, 420, 460, 468;

430. Turqut Özal, Özal Turqut (1927-1993) – Türkiyənin görkəmli dövlət və siyasi xadimi. 1980-1982-ci illərdə Dövlət naziri, 1983-1989-cu illərdə Türkiyənin Baş naziri, 1989-1993-cü illərdə Türkiyənin Prezidenti olmuşdur. C.1-366, 397; C.4-97, 98; C.5-170; C.6-119, 354, 466; C.7-22; C.8-5; C.9-350;

431. Türk Dövlətləri Birliyi (TDB)- 1992-ci il oktyabr ayının 30-31-də Ankarada Türkiyə, Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkmənistan dövlət başçılarının iştirak etdikləri toplantıda yaradılmışdır. TDB-nin Nizamnaməsi türkdilli xalqların sosial-mədəni bənzərliyini nəzərə alaraq ortaq mədəni irsin araşdırılmasını, genişləndirilməsini, tanıdılmasını tövsiyə edir. C.7-316;

432. Türk petrolları, Türkiyə petrolları – 1954-cü ildə Türkiyənin neft və qaz sənayesinin inkişafı üçün yaradılmışdır. Karbohidrogen istehsalı və emalı sahəsində Türkiyənin ən böyük şirkətidir. TPAO hazırda MDB, Şimali Afrika və Orta Şərqdə fəaliyyət göstərir. Azərbaycana gələn ilk xarici neft şirkətlərindəndir. C.2-255; C.3-327; C.4-407; C.6-128, 414, 416, 417; C.7-43; C.9-6, 92, 323, 336;

433. Türkiyə Cümhuriyyəti – Qərbi Asiyada və Avropanın cənub-şərqində dövlət. Sahəsi 780,6 min km2, əhalisi 62,7 mln nəfərdir. İnzibati cəhətdən 67 vilayətə bölünür. Paytaxtı Ankara şəhəridir. Dövlət başçısı Prezident, Ali Qanunvericilik orqanı

__________________________________________________

105

Türkiyə Böyük Millət Məclisidir. C.1-10, 11, 16, 18-21, 28, 29, 48, 52, 53, 58, 59, 118, 120, 121, 125, 131-133, 135-137, 142, 170, 172, 179, 220, 221, 226, 228, 249, 251, 264, 354-356, 358-371, 373-378, 380-384, 386, 389-398, 400, 401, 405, 406, 408-410, 423, 424, 430, 451, 456, 459, 472, 475, 520, 555-557, 582, 584, 590; C.2-15, 17-20, 22, 25, 48, 51, 52, 61, 70, 72, 87-89, 95, 98, 99, 145, 176, 202, 207, 227, 228, 248, 249, 254, 255, 259, 260, 265, 278, 290, 291, 294, 296, 299, 312, 313, 314, 317, 318, 322, 327-329, 332, 334, 350, 367, 369, 399-408, 412, 413, 415, 422, 425, 426, 428, 431, 432, 438, 450, 452-455, 458-465, 467-469, 471-476, 478- 484, 486, 487, 496, 551, 574, 577; C.3-12, 15, 22, 32, 153, 157, 172, 187, 248, 272, 273, 280, 291, 327-333, 348, 349, 372, 382, 385, 389, 390, 411, 450, 463; C.4-36, 40, 41, 80, 87, 89-100, 102, 155, 176, 185, 210, 220, 253, 377, 382, 383, 384, 385, 389, 392, 404, 407, 411, 414-416, 451, 459, 489, 496, 510; C.5-27, 39, 75, 95, 133, 135-151, 153-157, 159-163, 168, 169, 171-173, 175, 176, 179, 180, 244, 302, 311, 314, 342, 373, 374, 398, 420, 437, 444, 466, 486; C.6-11, 18, 23, 27, 81, 97, 112-133, 135-137, 175, 215, 219, 252, 305, 334, 352-364, 394, 409, 412, 414, 416, 417, 433, 461, 463-469, 471, 488; C.7-15, 16, 19, 22, 43, 44, 59, 60, 78, 234, 278, 308, 309, 360, 418, 426, 431, 432, 433, 453, 454, 456, 474, 475, 485, 487, 498, 507; C.8-5, 9, 12, 14, 15, 23, 36-40, 42, 50, 52-54, 88, 108, 114, 122, 125, 129, 142, 143, 145, 150-153, 160, 181, 182, 184, 194, 202, 204, 206, 252, 254, 306, 311, 312, 331, 332, 334, 335, 341, 424; C.9-6, 22, 43, 92, 126, 127, 147, 151, 198, 221, 230, 232, 241, 260, 273-281, 283, 285-305, 308-311, 323-337, 340-343, 345-348, 350-354, 356, 357, 359-365, 367, 368, 371-375, 377, 378, 380-384, 386-392, 394-398, 402, 404, 406, 407, 409-413, 415-417, 420-422, 444;

434. “Türkmənçay” Sülh Müqaviləsi (1828)- fevralın 10-da Rusiya və İran arasında Azərbaycanı iki hissəyə- Cənubi və Şimali Azərbaycana bölən müqavilə. Təbrizdən bir qədər cənubda yerləşən Türkmənçay kəndində imzalanıb. Müqaviləyə görə Şimali Azərbaycan Rusiyanın, Cənubi Azərbaycan isə İranın tərkibinə daxil olmuşdur. C.6-457;

__________________________________________________

106

U

435. Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü- Beynəlxalq

bayramlar içərisində daha çox tarixə malik olanı bu bayramdır. Həmin günün qeyd olunması haqqında qərar Beynəlxalq Demokratik Federasiyanın 1949-cu ilin noyabrında keçirilmiş xüsusi sessiyasında qəbul olunmuşdur. Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü ilk dəfə 1950-ci ilin 1 iyununda qeyd olunmuşdur. BMT-nin “Uşaq hüquqları haqqında Konvensiya” adlı sənədi uşaqların hansı dövlətdə yaşamasından asılı olmayaraq, onların hüquqlarını tam əhatə edir. Hazırda Konvensiyaya 189 ölkə qoşulub. Azərbaycan Respublikası bu Konvensiyanı 1992-ci ildə ratifikasiya edib. C.6-365; C.8-185;

436. “Uzaq sahillərdə” filmi- 1958-ci ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası tərəfindən çəkilmişdir. Film Azərbaycan xalqının qəhrəman oğlu Mehdi Hüseynzadənin II Dünya müharibəsi illərində İtaliya və Yuqoslaviyada faşist işğalçılarına qarşı apardığı mübarizəyə həsr edilmişdir. Filmin yaradıcı heyəti: ssenari müəllifi- İmran Qasımov, Həsən Seyidbəyli, quruluşçu rejissor- Tofiq Tağızadə, operator- Əlisəttar Atakişiyev, bəstəkar- Qara Qarayev və b. Rollarda: Nodar Şaşıqoğlu, Y.Boqolyubov, A.Yelikoyeva, Ələsgər Ələkbərov, L.Bordukov və b. çəkilmişlər. C.5-187;

Ü

437. Ümumdünya Bankı- Ümumdünya Bərpa və İnkişaf Bankı. BMT-nin ixtisaslaşdırılmış müəssisəsi, dövlətlərarası valyuta, maliyyə təşkilatı. Əsası 1944-cü ildə qoyulmuşdur. 1946-cı ildən fəaliyyətə başlamışdır. Ümumdünya Bankının üzvləri ancaq Beynəlxalq Valyuta Fondunun üzvləri ola bilər. İdarə heyəti Vaşinqtondadır. Ortamüddətli və qısamüddətli kredit verir. C.2-313, 314; C.4-43, 176, 492; C.5-29-32, 35, 36, 104, 111, 114,

__________________________________________________

107

118-122, 128, 130, 147, 186, 246, 247; C.6-90, 189, 233; C.8-150, 166, 259;

438. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)- BMT-nin ixtisaslaşdırılmış dövlətlərarası idarəsi, məqsədi bütün dünya xalqlarının sağlamlığını yüksək səviyyəyə qaldırmaqdır. 1946-cı ildə yaradılmışdır. ÜST ağır və infeksion xəstəliklərə qarşı mübarizə aparmaqda müxtəlif ölkələrə köməklik göstərir, dərman preparatlarına, narkotik dərmanlara və s. nəzarət edir. Qərargahı Cenevrədədir. C.3-304;

439. Üzeyir Hacıbəyov, Üzeyir Əbdülhüseyn oğlu Hacıbəyov (1885-1948)- dahi Azərbaycan bəstəkarı, musiqişünas alim, publisist, dramaturq, pedaqoq və ictimai xadim. Müasir Azərbaycan peşəkar musiqi sənətinin və milli operasının banisi, SSRİ Xalq artisti, SSRİ Dövlət mükafatı laureatı. C.1-159, 170, 175, 381, 580; C.2-7, 247, 249-251, 458, 478, 486; C.3-73, 160, 161, 313, 314, 319; C.4-7, 275-285; C.5-185, 444; C.6-241, 310; C.7-164, 295, 336; C.8-26, 27, 334, 335; C.9-11, 20, 21, 262, 270, 418;

440. Ü.Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyası- 1921-ci ildə yaradılıb. Bakı Musiqi Akademiyası Azərbaycanda ilk musiqi tədris müəssisəsidir. Buranın 4 fakültəsi var. Təhsil iki pilləlidir- bakalavr və magistratura. Bakı Musiqi Akademiyasının tərkibində Opera studiyası və Musiqi məktəb studiyası fəaliyyət göstərir. C.3-319;

V

441. Vahid Axundov (1942) – iqtisadçı, elmlər doktoru,

professor. 1993-cü ildən Azərbaycan Respublikası İqtisadi Siyasət üzrə Dövlət müşaviridir. C.1-261, 574; C.2-165, 167, 168; C.3-65, 113, 412, 413; C.4-297; C.5-64, 270; C.7-145, 151, 152, 222, 396; C.9-168, 169;

442. Vahid Əhmədov- Baş nazirin birinci müavini. C.1-8, 90, 274, 275, 574;

__________________________________________________

108

443. Van Den Bruk- Avropa Birliyinin İqtisadiyyat Komissiyasının üzvü. C.4-326, 327; C.6-205, 206;

444. Varşava şəhəri- Polşa Respublikasının paytaxtı. Ölkənin siyasi, iqtisadi və mədəniyyət mərkəzidir. Varşava ərazisindəki ilk yaşayış məskənləri 10-cu əsrə aiddir. 1413-cü ildən Mazoviya knyazlığının, 1596-cı ildən isə Polşanın paytaxtıdır. C.2-313; C.9-207, 271;

445. Vasif Talıbov, Vasif Yusif oğlu Talıbov (1960)- dövlət xadimi, 1995-ci ildən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı, 1995-ci ilin dekabrından Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədridir. C.7-474, 500, 502, 505;

446. Vaşinqton- ABŞ-ın paytaxtı. Ölkənin mühüm siyasi, elmi və mədəniyyət mərkəzidir. ABŞ-ın Konstitusiyasına görə Vaşinqtonun idarə olunması federal hakimiyyətin yurisdisiyasına aiddir. Vaşinqtonda Qanunverici hakimiyyəti ABŞ Konqresi həyata keçirir.

Vaşinqton 1791-ci ildə salınmış və ABŞ-ın ilk Prezidenti Corc Vaşinqtonun şərəfinə adlandırılmışdır. C.2-332; C.6-440, 441; C.7-188; C.9-253, 440;

447. Vedibasar mahalı (Vedi və Qarabağlar)- Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistanın) tarixinə görə ən qədim, coğrafi-siyasi mövqeyinə görə ən strateji, təbiətinə görə ən zəngin bölgələrdən biridir. İndiki Ermənistan Respublikası ərazisində, Ermənistan, Azərbaycan, Türkiyə və İranın bügünkü dövlət sərhədlərinin kəsişdiyi yerdə, Araz çayının şərq sahilində, Ağrıdağ vadisinin (Ararat düzənliyinin) Böyük Ağrı və Kiçik Ağrı zirvələri ilə üzbəüz hissəsində yerləşir. Ərazisi 1399,25 km2, rayon mərkəzi İrəvan şəhərindən 49 km-lik məsafədə yerləşən şəhər tipli Böyük Vedi (1646-cı ildən Vedi) qəsəbəsi var. Mahalın adı (Vedi-basar) Vedi çayının adından götürülmüşdür. C.6-463;

448. Vəfa Quluzadə, Vəfa Mirzağa oğlu (1956)- diplomat, fövqəladə və səlahiyyətli səfir. 1969-cu ildən SSRİ Xarici İşlər Nazirliyinin əməkdaşı olmuş, 1975-ci ildən Azərbaycan KP MK-da Mədəniyyət şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmişdir. 1990-cı illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Xarici Siyasət

__________________________________________________

109

Məsələləri üzrə dövlət müşaviri olmuşdur. C.2-277; C.3-376; C.5-79, 80, 82, 83; C.6-114, 115, 156; C.7-284; C.8-102, 141; C.9-172;

449. Vəqfi Qoç- “Qoç qrupu” şirkətinin rəhbəri. C.6-135-137; 450. Vəli Axundov, Vəli Yusif oğlu Axundov (1916-1986)-

tibb sahəsində alim, Azərbaycan KP MK-nın katibi (1958) olmuşdur. Nazirlər Sovetinin sədri (1958-1959), Azərbaycan KP MK-nın I katibi (1959-1969) işləmişdir. C.6-446, 447, 450-460;

451. Əbdürrəhman Vəzirov, Əbdürrəhman Xəlil oğlu Vəzirov (d.1930)-1988-1990-cı illərdə Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi olmuşdur. C.1-255, 331, 332; C.2-60; C.4-35; C.6-47, 82;

452. Vidadi Nərimanbəyov, Vidadi Yaqub oğlu Nərimanbəyov - Azərbaycanın Xalq rəssamı. C.6-270;

453. Viktor Stepanoviç Çernomırdin (1938) – Rusiya Federasiyasının dövlət xadimi. 1992-1998-ci illər Rusiya Federasiyasının Baş naziri olmuş, hazırda Rusiya Federasiyasının Ukrayna Respublikasında fövqəladə və səlahiyyətli səfiridir. C.1-464, 526, 556; C.2-25, 414, 474, 475, 496; C.3-173, 183, 202, 260, 343, 409, 464; C.4-109, 382; C.5-38, 277, 279-282, 285, 288, 295, 337, 373, 394; C.6-142; C.7-138, 199, 459; C.8-64, 100, 109, 114, 125, 129, 132, 138, 139, 143, 307, 468; C.9-252, 260;

454. Vimmer- Almaniya-Qafqaz qrupunun sədri. C.7-81; C.8-73;

455. Vyetnam- Cənub-şərqi Asiyada, Hind-Çin yarımadasında dövlət. Ərazisi yarımadanın şərq sahili boyunca 1650 km (Çin sərhədindən Kamau burnunadək) məsafədə uzanır, eni 50 km-dən 600 km-ə qədərdir. Sahəsi 332,6 min km2. Paytaxtı Hanoy şəhəridir. İnzibati cəhətdən 35 əyalətə və 3 əsas şəhərə bölünür (Hanoy, Hayfon, Xoşimin). C.1-196; C.2-488; C.6-326, 327; C.9-134, 158, 159;

__________________________________________________

110

Y

456. Yaqubova Nailə- “Yeni Müsavat” ın müxbiri. C.1-39, 40;

457. Yaponiya – Sakit okeanın Şərqi Asiya sahilləri yaxınlığındakı adalarda dövlət. Sahəsi 372 min km2, əhalisi 126 milyon nəfərdir. İnzibati cəhətdən 47 prefekturaya bölünür. Yaponiya Konstitusiyalı monarxiyadır. C.1-261; C.2-312; C.5-36, 130, 213-215; C.6-266; C.7-73, 122, 136, 151, 433; C.8-53, 170-174, 178, 183;C.9-92, 139-143, 258;

458. Yasir Ərəfat (1929-2006) – 1969-cu ildən Fələstin Azadlıq Təşkilatı İcraiyyə Komitəsinin sədri, 1996-cı ildən Fələstin Milli administrasiyasının rəhbəri və Fələstin hərbi qüvvələrinin Baş komandanıdır. “Nobel” mükafatı laureatıdır. C.3-25, 39, 40; C.5-300;

459. Yeqor Stroyev, Yeqor Semyonoviç (1937) –Rusiya dövlət xadimi. 1996-2001-ci illərdə Rusiya Federasiyası Federal Məclisinin Sədri olmuşdur. Hazırda Oryol vilayətinin Qubernatorudur. C.5-299;

460. Yeltsin Boris Nikolayeviç (1931-2007) – Rusiyanın siyasi və dövlət xadimi. 1991-2000-ci illərdə Rusiya Federasiyasının ilk Prezidenti olmuşdur. C.1-29, 53, 347, 464, 475, 526, 529, 554, 556, 584; C.2-16, 21, 25, 62, 142, 277, 302, 318-320, 332, 346, 369, 414, 443, 512, 514, 535; C.3-91, 173, 183, 202, 203, 259, 260, 298, 343, 351, 419, 428, 464; C.4-15, 109, 114, 118, 144, 264; C.5-80, 244, 277, 284, 285, 287, 288, 295, 373, 394; C.6-28, 149, 275, 288, 289, 340, 376, 396, 399, 400, 401, 405-407; C.7-60, 62, 69, 254, 283, 314, 320, 322, 459, 509; C.8-57, 300, 301, 306, 309; C.9-82, 83, 89, 103, 105, 119-121, 172, 205, 206, 241, 250, 251, 255, 259, 284, 326, 378, 379;

461. Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP)-Azərbaycanda ən kütləvi-siyasi partiya. YAP 1992-ci il noyabrın 21-də Naxçıvan şəhərində təsis edilib. 81 rayon və 5 minə yaxın ilk partiya təşkilatında birləşən 180 min üzvü var. Partiyada Gənclər Birliyi və Qadın Şurası fəaliyyət göstərir. Parlamentdə 73 deputatla

__________________________________________________

111

təmsil olunur. YAP Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin daha da möhkəmləndirilməsində, ölkəmizdə demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət qurulmasında və iqtisadi-siyasi islahatların həyata keçirilməsində fəal iştirak edir. YAP ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında aparıcı qüvvədir. YAP-ın təsis konfransında (1992) o vaxt Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri işləmiş mərhum Prezidentimiz Heydər Əliyev yekdilliklə Partiyanın sədri seçilmişdi. C.8-331, 341, 447, 457;

462. “Yeni Müsavat” qəzeti- 1992-ci ildən nəşr olunur. Qəzetin təsisçisi İsa Qəmbər, baş redaktoru isə Rauf Arif oğludur. Qəzet ictimai-siyasi məsələlərdən, mədəniyyət və idman mövzularından, eləcə də digər məsələlərdən bəhs edir. C.1-39, 40; C.4-479;

463. Yerevan, Rəvan, Erivan, İrəvan-orta əsrlərdə və yeni dövrdə (1918-ci ilin mayın 29-dək İrəvan) Azərbaycan şəhəri. XVI əsrin əvvəllərində Zəngi çayı sahilində dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə salınmışdır. İrəvan şəhəri dəfələrlə Səfəvi və Osmanlı qoşununun hücumlarına məruz qalmış, gah bu, gah da o biri dövlətin tərkibinə qatılmışdı. İkinci Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828) dövründə, “Türkmənçay” müqaviləsinə (1828) əsasən, Rusiyaya birləşdirildi. XIX əsrin 20-30-cu illərində İran və Türkiyədən köçürülmüş çoxlu erməni İrəvanda yerləşdirilmişdi. 1918-ci ilin mayında Daşnaksütyun Partiyası liderlərinin başçılığı ilə Ermənistan Respublikası yarandı. 1918-ci il mayın 28-də yaradılmış Azərbaycan Cümhuriyyəti hökuməti mayın 29-da keçirdiyi iclasında İrəvan şəhərini “paytaxtı” olmayan Ermənistan Respublikasına güzəştə getdi. C.1-28, 34, 37, 111, 213, 501, 512, 515, 519, 546, 547; C.2-36, 101, 179; C.3-197; C.6-468; C.7-293; C.9-67, 206, 330, 331, 375, 397, 411;

464. Yuqoslaviya- Cənub-şərqi Avropada, Balkan yarımadasının şimal-qərbində dövlət. Sahəsi 255,8 min km2. Paytaxtı Belqrad şəhəridir. Çoxmillətli ölkədir. Macarıstan, Rumıniya, Bolqarıstan, Albaniya, Avstriya, Yunanıstan və İtaliya ilə həmsərhəddir. Qərbdən Adriatik dənizi ilə əhatələnir. C.2-443; C.3-313, 435; C.4-61, 451; C.5-378; C.6-65; C.8-139, 320;

__________________________________________________

112

465. Yuli Qusman, Yuli Solomonoviç (1943)- tanınmış kinorejissor və ictimai xadim, Azərbaycanın Əməkdar İncəsənət xadimi və Xalq artisti. 1993-1995-ci illərdə Rusiya Federasiyası Parlamentinin deputatı olmuşdur. C.7-446, 447;

466. YUNESKO – BMT-nin maarif, elm və mədəniyyət işlərinə baxan hökumətlərarası təşkilatı. 1945-ci ilin noyabrında yaradılmış, 1946-cı ildən fəaliyyətə başlamışdır. Ali orqanı iki ildən bir çağrılan Konfransdır. Katibliyi Parisdədir. Azərbaycan 1992-ci ildən YUNESKO-nun üzvüdür. C.2-93, 98, 514; C.4-161; C.7-166, 168, 169, 434; C.8-13, 23, 24, 32;

467. YUNİSEF, BMT-nin Uşaq Fondu- 1946-cı ildə təsis edilmişdir (1953-cü ildən indiki adı ilə adlanır). BMT-nin müəssisəsi olub, uşaqlar üçün proqramlar üzrə fəaliyyəti əlaqələndirir. Başlıca olaraq inkişaf etməkdə olan ölkələrə yardım göstərir. Maliyyə təsisatlarının mənbələrini hökumətlərin könüllü üzvlük haqları, ictimai təşkilatların, xüsusi şəxslərin və başqalarının ianələri təşkil edir. Fondun rəhbər orqanında- İdarə heyətində 41 dövlət təmsil olunur. Katibliyi Nyu-Yorkda, şöbələri Avropa üzrə Cenevrədə, regionlar üzrə bir sıra inkişaf etməkdə olan ölkələrdə yerləşir. “Nobel” sülh mükafatı laureatıdır. C.2-297, 333, 405; C.3-5-8, 304; C.8-185, 186;

468. Yunokal – neft şirkəti. 1980-cı ildə ABŞ-ın Santa-Paula şəhərində “Kaliforniya neft şirkəti” adı ilə yaradılmışdır. “Yunokal” Azərbaycanda fəaliyyət göstərən ilk beynəlxalq neft şirkətlərindəndir. C.2-228, 255, 294, 299; C.3-156; C.4-388, 407, 411; C.5-27, 466; C.7-43, 121; C.8-169-171, 173, 174;

469. Yuri Safrannik, Yuri Konstantinoviç Safrannik (d.1953)- neftçi-mühəndis. 1993-1994-cü illərdə Rusiya Federasiyasının Yanacaq və Energetika naziri olmuşdur. Hazırda “Mosneft” şirkətinin rəhbəridir. C.3-464; C.4-499; C.5-38, 73; C.6-415;

470. Yusif Hümbətov, Yusif Kərim oğlu Hümbətov (1950)-politoloq, hüquqşünas. 1993-cü ildən Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında İcra Aparatı Ərazi İdarəetmə Orqanları ilə İş şöbəsinin müdiridir. 1995-2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı olmuşdur. C.3-65;

__________________________________________________

113

471. Yusif Səmədoğlu, Yusif Səməd oğlu Vəkilov (1935-1998)- Azərbaycan yazıçısı və ictimai xadim. Azərbaycanın Xalq yazıçısı. Milli Məclisin deputatı və Parlamentdə Beynəlxalq Münasibətlər və Parlamentlərarası Əlaqələr Komissiyasının sədri, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi sədrinin birinci katibi olmuşdur. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunub. C.5-195-199, 201, 202, 418; C.8-340;

472. Yusif Vəzir Çəmənzəminli, Yusif Mirbaba oğlu Vəzirov (1887-1943)- yazıçı. Azərbaycan tənqidi-realist ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi. Azərbaycanın ən dəyərli milli ziyalı nümayəndələrini məhv edən sovet totalitar rejiminin repressiya qurbanlarındandır. C.6-309;

Z

473. “Zaman” qəzeti- Türkiyənin mətbu orqanı.

Azərbaycanda 1991-ci il 24 may tarixindən çapdan çıxıb. Hazırda Azərbaycanda fəaliyyətdədir. C.6-465;

474. Zbiqnev Bjezinski (1928)- Amerikanın siyasi və dövlət xadimi. 1953-1960-cı illərdə Harvard Universitetinin Rusiya tədqiqatçıları mərkəzinin əməkdaşı olmuşdur. 1966-1988-ci illərdə Dövlət Departamentinin Siyasi Planlaşdırma Şurasının üzvü olmuşdur. 1977-1981-ci illərdə ABŞ Prezidentinin Milli Təhlükəsizlik üzrə müşaviri, Təhlükəsizlik Şurasının əməkdaşı olmuşdur. 1981-ci ildən Strateji və Beynəlxalq Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəridir. 1987-1991-ci illərdə ABŞ Prezidentinin Xarici Kəşfiyyat üzrə Müşavirlər Komitəsinin üzvü olmuşdur. 1989-cu ildən Con Norkins Universitetinin Nitse adına Dərinləşdirilmiş Beynəlxalq Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, Amerika-Azərbaycan Ticarət Palatasının fəxri müşaviridir. 10-dan çox kitabın və bir sıra tədqiqatların müəllifidir.C.5-80; C.9-398;

475. Zəngəzur mahalı- XIX əsrin II yarısında Azərbaycanda inzibati ərazi vahidi, 1861-ci ildə təşkil edilmişdir. Çar Rusiyası hökumətinin 1867-ci il dekabr tarixli fərmanına əsasən yaradılmış,

__________________________________________________

114

Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının tərkibinə daxil edilmişdir. C.1-427; C.6-48, 238, 239, 313; C.8-211, 214;

476. Zəngilan- Azərbaycanın işğal olunmuş rayonu (1993-cü il, 29-30 oktyabr). Sahəsi 707 km2. C.1-33, 44, 213, 214, 222-224, 227, 229, 232, 239, 284, 285, 294, 297, 316, 424, 433, 462, 503; C.2-291, 309, 368, 437, 574; C.4-90, 115, 125, 129, 134, 208, 346, 347; C.5-469; C.6-37, 131, 217, 249, 254, 255; C.7-191, 278; C.8-209-215, 219-222;

477. Zərifə xanım, Zərifə Əziz qızı Əliyeva (1923-1985)- görkəmli Azərbaycan oftalmoloqu. Tibb elmləri doktoru, professor, Azərbaycan EA-nın akademiki, Rusiya Tibb EA-nın siyasi və dövlət xadimi Əziz Əliyevin qızı, Prezident Heydər Əliyevin həyat yoldaşı, Prezident İlham Əliyevin anası. Zərifə xanımın Azərbaycanda oftalmologiya elminin inkişafında müstəsna xidmətləri var. O, vaxtı ilə Azərbaycanda geniş yayılmış traxomanın, dünya təcrübəsində birincilər sırasında peşə, xüsusilə kimya və elektron sənayelərində peşə fəaliyyəti ilə bağlı göz xəstəliklərinin öyrənilməsi, profilaktikası və müalicəsinə, habelə oftalmologiyanın müasir problemlərinə dair bir çox sanballı kadrların hazırlanmasına böyük əmək sərf etmişdir. O, Ümumittifaq Oftalmoloqlar Cəmiyyəti Rəyasət Heyətinin, Sovet Sülhü Müdafiə Komitəsinin, Azərbaycan Oftalmologiya Cəmiyyəti İdarə Heyətinin, “Vestnik oftalmologii” (Moskva) jurnalının redaksiya heyətinin üzvü olmuşdur. Yüksək elmi nailiyyətlərinə görə Rusiya Tibb EA-nın M.İ.Averbax adına mükafatına layiq görülmüşdü. C.1-55; C.3-160, 306; C.5-223; C.9-152, 154, 156, 157, 159, 160, 161;

478. Zəroş Həmzəyeva, Zəroş Mirzəbağır qızı Həmzəyeva (1925-2004)- aktrisa. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti. Z.Həmzəyevanın yaradıcılığı C.Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrı ilə sıx bağlıdır. Azərbaycan dramaturqlarının, xüsusilə C.Cabbarlının, habelə dünya klassiklərinin əsərləri Z.Həmzəyevanın repertuarında xüsusi yer tutur. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.2-418;

__________________________________________________

115

Mövzu göstəricisi

A

Abxaziya münaqişəsi: C.8-432; C.9-105;

ABŞ-Azərbaycan əlaqələri: C.1-17; C.2-195, 207; C.8-152, 172, 173;

ABŞ Konqresi: C.2-303, 304; C.6-440, 441; C.8-155; C.9-392, 398, 403;

ABŞ-ın Dövlət Departamenti: C.2-290, 369; C.3-291;

ABŞ-ın “İstiqlaliyyət günü”: C.1-17; C.4-79;

ABŞ-ın Kolumbiya Universitetinin Harriman İnstitutu: C.2-298, 301, 323, 333; ABŞ-ın Milli Təhlükəsizlik Şurası: C.2-276; ABŞ-ın Misirdəki Ticarət Palatası: C.2-190, 195; ABŞ-ın “Mobil” şirkəti: C.7-392; ABŞ-ın neft şirkətləri: C.5-39;

C.8-163-166, 183; ABŞ-ın “Röyter” agentliyi: C.2-442; ABŞ-ın “Si-en-en” televiziya şirkəti: C.2-320; ABŞ-ın Ticarət Palatası: C.8-162, 164, 166, 172, 173; “Acip” neft şirkəti: C.4-493, 499, 500, 502;

C.5-28, 73, 86, 88; C.6-23; C.7-43, 418; C.9-92, 128;

__________________________________________________

116

Ağ ev (Moskva): C.5-279; Ağdam hərbi xəstəxanası: C.5-367; Ağdam rayon İcra Hakimiyyəti: C.2-35; Ağqoyunlular dövləti: C.5-319; Ailə Sağlamlıq Mərkəzi: C.5-219; Aqrar İslahatı Komissiyası: C.7-347-349;

C.9-163-165, 174, 177; “Aqrar islahatların əsasları haqqında” Qanun: C.9-163-165, 173; Aqrar Sənaye Bankı: C.2-133;

C.9-180; Aqrar Sənaye Birliyi: C.2-386; Ali Məhkəmə (Azərb): C.3-415;

C.4-268, 404, 483; C.5-14; C.5-145;

Ali Ümumqoşun Komandirləri Məktəbi (H.Aslanov adına): C.1-178, 563;

C.6-260; Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi: C.2-104;

C.3-179; Alman xalqı: C.7-25-27, 33-35, 65, 66,

372; Almaniya-Azərbaycan Forumu: C.7-26, 30, 31; Almaniya iqtisadiyyatının Şərq Komitəsi: C.7-37, 54, 55; Almaniya Sənaye-Ticarət Palatası Birliyi: C.7-37, 54; Almaniyada “Sənayeçilər evi”: C.7-146; Almaniyadakı Azərbaycan Cəmiyyətləri Federasiyası: C.7-14, 23; Almaniyadakı Azərbaycan Diasporu: C.7-24; Almaniyanın “ABB” şirkəti: C.7-45; Almaniyanın “Altekol” şirkəti: C.7-45;

__________________________________________________

117

Almaniyanın “Bas” şirkəti: C.7-45; Almaniyanın “Döyçe vaqon BO” Firması: C.7-48; Almaniyanın “ELOU-AVT 6” Qurğusu: C.7-49; Almaniyanın “Ferrostal” şirkəti: C.7-45; Almaniyanın “Xes” firması: C.7-50; Almaniyanın Konstitusiyası: C.7-41; Almaniyanın “Qrünvald” şirkəti: C.7-45; Almaniyanın “Mannesman” şirkət: C.7-45; Almaniyanın “Mersedes-Bens” Firması: C.7-67, 68; Almaniyanın sənayesi: C.7-45; Almaniyanın “Simens” firması: C.7-33, 44, 53, 61, 65, 139,

373; Almaniyanın “Solts” şirkəti- C.7-45; Almaniyanın tarixi: C.7-26, 33, 34, 65, 66, 372; Almaniyanın “Tissen” şirkəti- C.7-45; Almatı əsas planı: C.6-279; Amerika Beynəlxalq İnkişaf Şirkəti: C.5-63; Amerika Milli Demokratiya İnstitutu: C.3-375;

C.4-267, 315, 404, 468; Amerikada, Avropada Ermənistan Diasporu: C.7-187, 188, 227;

C.7-20; Amerikanın neft yataqları: C.7-29; “Amerikanın səsi” Radiostansiyası: C.3-379; “AMOKO” neft şirkəti: C.1-352, 407, 409, 419, 426, 440;

C.2-202, 228, 255, 294, 299; C.3-155; C.4-388, 407, 411;

__________________________________________________

118

C.5-27; C.7-43; C.8-169-171, 173, 174; C.9-149, 150, 337, 338;

Ankara Höcətt Universiteti: C.1-376, 378, 379; Antiinhisar siyasəti və sahibkarlığa kömək komitəsi: C.2-501; Aran Korporasiyası: C.1-274, 289; Argentina-Azərbaycan əlaqələri: C.7-340; “Arqumentı i faktı” qəzeti: C.3-262; “Arzu” qəzeti: C.8-384; Asiya İnkişaf Bankı: C.5-123, 130; “Assoşieytedpress” agentliyi: C.1-41; Aşqabad Bəyannaməsi: C.9-439, 442, 445; Aşqabadda “EKO” təş- kilatının Zirvə görüşü: C.6-277, 279, 283; Aşqabadda İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı: C.9-325; Atabəylər dövləti: C.5-319; ATƏM (Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsi): C.1-19, 28, 29, 32, 33, 37,

38, 41, 42, 44, 45, 117-119, 125, 130, 131, 133, 180, 203, 210- 219, 226, 228, 298, 424, 426, 427, 439, 462, 464, 473, 478, 520, 529, 548-550, 552, 555, 558, 583-586; C.2-7, 10, 17, 19, 20, 23, 29, 42, 52, 57, 62, 69, 77, 110, 121, 136, 146, 157, 178, 179, 275, 292, 301, 302, 310, 312, 319, 331, 332, 375, 394, 405, 406, 422, 438, 439, 442-444, 450, 457, 470, 476, 572-581; C.3-9, 11, 15, 17, 21, 26, 38, 39, 41, 93, 94;

__________________________________________________

119

ATƏM-in Minsk Konfransı: C.1-16, 19, 28, 32-37, 39-41, 44, 118, 125, 130, 131, 180, 210, 212, 214, 217-219, 228, 279, 349, 360, 371, 375, 384, 388, 401, 424, 426, 427, 439, 456, 457, 461, 462, 464, 473, 520, 523, 546, 549, 550, 552, 555, 560, 584, 585;

ATƏM-in Minsk qrupu: C.2-17, 19, 20, 23, 29, 42, 52, 62, 69, 110, 121, 136, 146, 157, 178, 179, 275, 277, 292, 301, 302, 310, 312, 319, 331, 332, 346, 375, 406, 422, 438, 439, 444, 450, 457, 470, 575, 578-581; C.3-93, 94;

ATƏM-in Nazirlər Şurası: C.1-44; ATƏM-in üzvü olan ölkələrin dövlət başçılarının Budapeştdəki Zirvə Toplantısı: C.2-572, 573, 577, 580;

C.3-15; ATƏT: C.3-151, 153, 172, 184, 185,

251, 254, 351, 375, 428, 460; C.4-41, 47, 52, 56, 57, 60, 61, 67, 72, 73, 76, 133, 143, 175, 228, 229, 267, 315, 332, 382, 386, 387, 394, 404, 484; C.5-19, 33, 78, 79, 81, 83, 87, 93, 125, 158, 243, 295, 311, 377, 378, 380-382, 388, 411, 437, 468; C.6-29, 101, 164, 215, 281, 332-334, 402; C.8-69, 72, 86, 87, 89-101, 105-109, 111, 113, 114, 116-120, 122, 124, 125, 127-130,

__________________________________________________

120

132, 136, 137, 139-142, 147, 150, 159, 220, 241, 243, 249, 252, 270-272, 277, 291, 299, 304, 305, 418, 425, 439; C.9-42, 56, 71, 78, 84, 105, 171, 201, 205, 206, 216, 221-223, 253, 254, 256, 278, 291, 314, 315, 345, 354, 370, 388, 408;

ATƏT-in Budapeşt Zirvə Toplantısı: C.3-375, 460;

C.4-485; C.5-78, 79, 81-83, 381; C.6-189; C.8-91, 94, 111, 119, 120, 130, 141, 147, 158, 220, 305;

ATƏT-in İslam konfransı: C.9-220; ATƏT-in Minsk konfransı: C.9-202, 253, 314; ATƏT-in Minsk qrupu: C.3-251, 254, 382;

C.4-47, 51, 56, 57, 67, 72, 76, 106, 133, 143, 147, 174, 228, 264, 324, 332, 383, 386, 387, 394, 404, 485; C.5-25, 26, 63, 69, 77, 79, 82, 83, 87, 100 125, 158, 206, 243, 294, 295, 377, 380, 381, 411, 437, 468; C.6-27, 28, 97, 113, 120, 146, 169, 175, 207, 334, 335, 432, 433; C.7-12, 100, 101, 103, 106, 308, 309, 314, 316, 320, 321, 374, 399, 405, 426, 434, 456-458; C.8-69, 72, 86-92, 94-100, 109, 112, 115, 116, 119-124,

__________________________________________________

121

127-130, 132, 135, 137-144, 149, 159, 240, 241-243, 249, 270, 271, 275, 291, 298, 302, 304-306, 312, 333, 404, 413, 425; C.9-78, 82, 84, 118, 171, 172, 202, 206, 217, 222, 234, 291, 314, 315, 345, 354, 369-371, 389, 409;

ATƏT-in Moskva görüşü: C.5-84; ATƏT-in müasir Avropada rolu: C.5-158; Aviasiya və gəmiçilik şirkətləri: C.6-279; Avrasiya dəhlizi: C.9-444; Avrasiya elektroenergetika Sistemi: C.9-233; Avropa Bankı: C.1-437;

C.4-492; C.7-139;

Avropa Birliyi: C.2-572; C.3-370, 411-414, 463; C.4-326, 327; C.6-140, 143, 145-147, 151, 153-155, 160, 168, 174, 205, 216, 315; C.7-18, 29, 35, 36, 81, 132, 283, 310, 358; C.8-99, 114, 120, 121, 128, 129, 142, 144, 166, 252, 253, 265, 316, 320, 321, 465; C.9-77, 78, 89, 261;

Avropa Birliyi ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq: C.6-145;

C.7-132, 395; Avropa Birliyi Komissiyası: C.2-90; Avropa Birliyinin İqtisadi

__________________________________________________

122

Komissiyası: C.9-89; Avropa Əməkdaşlıq və Kooperasiya Təşkilatı: C.5-33; Avropa Gömrük Birliyi: C.5-166; Avropa İqtisadi Birliyi: C.1-546;

C.2-20; Avropa İqtisadi Konstitusiyası: C.3-412; Avropa İqtisadi Şurası: C.2-568;

C.3-343; Avropa iqtisadiyyatı: C.5-166; Avropa İttifaqı: C.4-74, 492;

C.5-204, 247; Avropa mədəniyyəti: C.1-175; Avropa Parlament: C.5-33; Avropa standartları: C.7-18, 30; Avropa Şurası: C.3-260;

C.5-29; C.6-315, 350; C.7-18, 19, 80-82, 98-102, 358; C.8-121, 141, 252, 300, 320; C.9-89, 221;

Avropa Şurası Parlament Assambleyası (Strasburq): C.7-19, 35, 99, 103, 358;

C.9-234; Avropa Şurası və Azərbaycan Respublikası arasında əməkdaşlıq Proqramı: C.7-80, 132; Avropa təhlükəsizliyi modeli: C.9-70; Avropa və Olimpiya çempionları: C.3-228; Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı: C.3-412-414, 461;

C.5-29, 56, 57, 85, 122, 246; C.6-90, 189; C.8-259, 264; C.9-63, 64, 69, 230, 233;

__________________________________________________

123

Avropada “Ali Silahlı Qüvvələr haqqında” müqavilə: C.9-70; Avroviziya: C.1-128; Ayaz Mütəllibovun təşkil etdiyi “Qardaşlıq”adlı silahlı dəstə: C.2-557; “Aydınlıq” qəzeti: C.4-247, 248; “Az Qur” Səhmdar Şirkəti: C.3-165; “Azadlığı dəstələmək haqqında akt”ın 907-ci bəndi: C.1-125, 583;

C.2-332; C.6-438, 443; C.7-187; C.9-403;

“Azadlıq” qəzeti: C.1-255; “Azadlıq” meydanı: C.2-138, 365, 379, 518, 553,

556; C.5-348;

“Azadlıq” radiostansiyası: C.1-39; C.3-378, 379; C.5-198;

“Azersell” rabitə sistemi: C.8-181; Azəravtonəqliyyat Dövlət Konserni: C.7-141, 152; Azərbaycan-Almaniya əlaqələri: C.2-537;

C.7-12, 13, 24, 25, 30, 33, 35-40, 45, 46, 55, 56, 65, 66, 68, 372-374; C.8-70-73, 463, 464;

Azərbaycan-Amerika Ticarət Sənaye Palatası: C.4-409; Azərbaycan Attestasiya Müdafiə Nazirliyi: C.1-533; Azərbaycan Bayrağı Ordeni: C.1-310; Azərbaycan-Belarusiya əməkdaşlığı: C.2-79;

C.7-212, 217;

__________________________________________________

124

Azərbaycan-Belarusiya “Sənaye- tərəfdaşlıq və kooperasiya satış sərgisi”: C.7-211, 213; Azərbaycan Beynəlxalq Neft Konsorsiumu: C.3-385;

C.5-73, 103; Azərbaycan-Böyük Britaniya münasibətləri: C.1-436; Azərbaycan-Çin münasibətləri: C.9-258; Azərbaycan Demokratik Respublikası (ADR): C.1-9, 168, 170, 181; C.2-540, 571;

C.5-319, 321, 409, 421-423;

C.6-307, 308, 310; Azərbaycan dili: C.5-257, 321, 351;

C.7-22, 23, 34, 113, 114; Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti: C.5-400; Azərbaycan Dövlət İqtisad İnstitutu: C.4-9; Azərbaycan Dövlət Qaçqınlar Komitəsi: C.1-237, 281, 512;

C.7-282, 407; C.8-222, 223;

Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti: C.1-82, 135, 407, 412, 554, 570, 590, 595; C.2-15, 163, 164, 195, 197, 202, 226-228, 230, 242, 254, 255, 258-262, 266, 277, 278, 285, 294, 299, 320, 331, 403, 430; C.3-96, 143-145, 261, 327-329, 385-387, 413, 450; C.4-203, 289, 293, 294, 297, 298, 300, 301, 303, 381, 388, 493, 499, 502, 503;

__________________________________________________

125

C.5-27, 28, 38, 56, 73, 115, 269, 270, 336; C.6-167, 196; C.7-49, 112, 133-136, 238, 242, 322, 386-388, 394, 396, 398; C.8-62, 154, 155, 163, 167, 169-171, 174, 177, 243, 244, 251, 254, 259, 268, 273, 274, 278, 281, 284, 303, 323, 345, 374, 468, 469; C.9-6, 9, 10, 88, 99, 101, 120, 128, 134, 230, 250, 319, 447;

Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı: C.2-100, 478;

C.3-389; C.6-352, 365; C.8-349; C.9-22;

Azərbaycan Dövlət Teleradio Verilişləri Şirkəti: C.3-5, 209, 253, 285;

C.4-28; C.5-339;

Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutu: C.5-479;

C.9-422; Azərbaycan Dövlət Universiteti (ADU): C.4-93, 147, 354, 432, 497;

C.5-141, 143-150, 316, 470-475; C.7-293, 294, 297; C.9-100, 320, 346;

Azərbaycan Dram Teatrı: C.2-100, 101; C.9-12, 19;

Azərbaycan Elmlər

__________________________________________________

126

Akademiyası: C.1-23, 55, 148, 161, 162, 341; C.2-7, 460, 461, 524, 541; C.3-458; C.4-357, 422, 426, 432,

436, 444, 447, 449, 454, 457, 475;

C.5-151-154, 474; C.6-139; C.7-294, 298; C.8-359-368;

C.9-19, 20, 356, 418; Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Kitabxanası: C.2-207; Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti: C.5-151-154; Azərbaycan EA Tarix İnstitutu: C.8-369; Azərbaycan-Fransa münasibətləri: C.7-106, 107, 238, 239, 398-406;

C.8-239, 243, 258, 273, 285-290, 292, 313, 333; C.9-244;

“Azərbaycan gəncləri” qəzeti: C.2-424; Azərbaycan- Gürcüstan- Türkiyə enerji sistemləri: C.5-161; Azərbaycan Hava Yolları: C.3-116; Azərbaycan heykəltəraşlığı: C.9-153-156, 160, 161; Azərbaycan-Hindistan əlaqələri: C.7-289, 290; Azərbaycan xəstəxanaları: C.5-479; Azərbaycan Xəzər dəniz neft-qaz yataqları: C.3-448; Azərbaycan İdman Fondu: C.3-230; Azərbaycan iqtisadiyyatının maliyyə vəziyyəti: C.1-568; “Azərbaycan ilə Türkiyə arasında

__________________________________________________

127

strateji əməkdaşlığın dərinləşməsi haqqında” Bəyannamə: C.9-277, 308, 309, 329, 330,

341, 350, 366, 372, 384, 406, 421, 422;

Azərbaycan-İngiltərə münasibətləri: C.1-409; Azərbaycan-İran münasibətləri: C.6-278; Azərbaycan-İran sərhəddi- C.1-213; Azərbaycan-Kalmıkiya münasibətləri: C.9-192; Azərbaycan Kinomatoqrafçı- larının VIII Qurultayı: C.5-182, 183; Azərbaycan Kommunist Partiyası: C.1-341, 407, 554;

C.4-187, 188, 242, 244, 429, 497;

C.5-309; C.8-40, 41, 48, 49, 75, 295, 368, 377-379; C.9-264;

Azərbaycan Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsi: C.2-142; “Azərbaycan qadını” Jurnalı: C.3-384; Azərbaycan Qanunvericiliyi: C.5-145;

C.5-307-309; Azərbaycan-Qazaxıstan münasibətləri: C.7-307, 310, 317-319, 323,

328, 331, 332, 334, 451; “Azərbaycan” qəzeti: C.1-255, 339;

C.2-26, 63, 90, 142, 571; C.3-209; C.4-277;

Azərbaycan-Qırğızıstan

__________________________________________________

128

münasibətləri: C.9-194-196, 200, 213, 219, 220;

Azərbaycan mədəniyyəti: C.3-47, 50, 362; “Azərbaycan müəllimi” qəzeti: C.2-516; Azərbaycan Neft Akademiyası: C.2-256; Azərbaycan neftçiləri: C.3-144, 387; “Azərbaycan” nəşriyyatı: C.2-99, 100; Azərbaycan-Niderland əlaqələri: C.8-465, 466; Azərbaycan Parlamenti: C.3-124;

C.5-5, 12, 13, 15, 16, 26, 43, 58, 61, 109, 115, 164, 205, 248, 250; C.7-30, 42, 103, 104, 132, 358, 415; C.9-310, 320;

Azərbaycan professional musiqisinin baniləri: C.5-444; Azərbaycan Rabitə Nazirliyi: C.1-426;

C.3-415; C.5-180; C.5-180, 339; C.7-75, 76;

Azərbaycan Respublikası Ali Soveti: C.2-137, 141, 226, 228, 326,

334, 341, 366, 472, 502, 522, 524, 578, 582, 587, 588; C.3-64, 88, 114, 123, 131, 180, 201, 270, 285, 288, 377; C.4-185, 192, 249, 316,

321, 356, 425, 426, 430, 431, 467, 471, 472;

C.5-13, 457; C.6-83; C.7-172, 483; C.9-101, 225;

Azərbaycan Respublikası Daxili

__________________________________________________

129

İşlər Nazirliyi: C.1-139-147, 263, 537, 538-542; C.2-35, 335, 341, 376, 386, 562, 564; C.3-267, 268, 274, 275, 285-287, 302, 377; C.4-154-156, 158, 216, 251; C.5-398; C.7-426, 482; C.8-37, 192, 218; C.9-267, 318, 319;

Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi: C.2-335, 337, 339-342, 347,

352, 355, 357, 359, 362, 366, 368, 378, 560; C.3-264-272, 274-277, 280-285, 292, 298- 301, 355-358, 377; C.4-37, 38, 40, 159, 182, 183, 184, 266, 488; C.9-267;

Azərbaycan Respublikası Dövlət Arxivi: C.8-374, 375; Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Ətraf Mühitin mühafizəsi Nazirliyi: C.2-58; Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi: C.2-565;

C.4-190, 268, 379; C.5-109;

Azərbaycan Respublikası Əmlak Komitəsi: C.2-501;

C.3-235, 236, 239, 256, 352, 409;

C.4-63;

__________________________________________________

130

C.5-264, 270; C.6-231-233, 495, 500; C.7-111, 130, 149, 236; C.8-165;

Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi: C.2-106, 180; C.3-230;

C.5-305, 306; C.7-9, 202, 203, 206; C.8-345, 346, 382, 383, 389, 394;

Azərbaycan Respublikası ilə İslam ölkələri arasında əlaqələr: C.7-357, 359, 362, 365, 408;

Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi: C.1-449, 450, 490, 491, 571;

C.2-31, 34, 35, 128-130, 133, 134, 269, 270, 271, 382, 501, 587; C.3-63, 64, 68, 69, 342, 343; C.4-211-213, 215, 217, 219, 222, 223; C.6-60, 62, 63; C.7-347-351; C.8-206;

Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Torpaq Komitəsi: C.1-451;

C.2-501; Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi: C.2-273, 280, 282, 284, 334,

363, 376, 377, 560, 564; C.3-300; C.4-39, 155, 158, 181, 216, 320;

__________________________________________________

131

C.5-359; C.6-485, 489; C.8-192, 218, 375, 385; C.9-180, 181;

Azərbaycan Respublikası Prokurorluğu: C.2-335-337, 350, 352, 355,

378, 564; C.3-288; C.4-154, 180, 182, 216; C.5-235;

Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi: C.1-572;

C.5-221, 223; C.7-136;

“Azərbaycan Respublikasında İnsan inkişafı haqqında hesabat” Kitabı: C.4-16;

C.6-381; Azərbaycan Respublikasının Ali Sovetinin ilk sessiyası: C.5-362; Azərbaycan Respublikasının Baş Dövlət Vergi Müfəttişliyi: C.2-500;

C.4-216; C.6-498; C.7-144, 156;

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyi Günü: C.1-209;

C.2-389, 400, 407, 410, 415; Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyi haqqında” Konstitusiya Aktı: C.2-391; Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi: C.2-334, 442;

C.5-33, 260, 280; C.6-248; C.8-327;

__________________________________________________

132

Azərbaycan Respublikasının İdmançıları: C.5-237; Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası: C.1-70, 78, 114, 117, 122,

207, 209, 394, 455, 462; C.2-124, 245, 280, 347, 388; C.3-258, 394, 402, 462; C.4-42, 112, 125, 165, 312, 316, 351-353, 365, 398, 446, 454, 456, 461, 473-475, 477, 480, 498, 509, 511; C.5-5, 10, 12, 14-17, 26, 27, 43, 58, 66, 86, 105, 109, 110, 115, 123, 145, 242, 250, 255, 256, 259, 308-310, 322, 323, 440, 456; C.7-30, 35, 41, 42, 101, 132, 158, 168, 218, 286, 310, 358, 377, 404, 413, 415, 487, 488, 489, 504; C.8-34, 35, 90, 229, 250, 261, 264, 285, 403;

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti: C.2-30, 33-35, 76, 117, 128,

130, 137, 161-167, 185, 206, 228, 334, 368, 378, 384-388, 397, 475, 587; C.3-63, 64, 68, 113, 116, 190, 192, 205, 234, 243, 244, 345, 348, 394-404, 406, 416, 417, 444, 446; C.4-222, 296-298, 301, 305, 443, 492; C.5-130, 235, 236, 255-271, 306;

__________________________________________________

133

C.6-62-64, 220, 221, 222, 223, 227-229, 234, 236, 386, 493-501; C.7-110-115, 123, 129-131, 138, 142, 143, 145, 151, 152, 155, 156, 171, 174, 219, 222, 236, 280, 282, 348, 351, 352, 396; C.8-61, 75, 77-80, 82, 83, 84, 85, 222; C.9-179, 180;

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin Rəyasət Heyəti: C.6-493, 497, 500; Azərbaycan Respublikasının teatr xadimləri: C.3-249; Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı: C.5-229; Azərbaycan-Rumıniya əlaqələri: C.6-33, 34, 37, 38; Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti: C.9-101, 104, 107; Azərbaycan-Tacikistan münasibətləri: C.1-127; Azərbaycan tarixi: C.7-79, 141, 172, 173, 338; Azərbaycan Tarixi Muzeyi: C.3-141;

C.6-15; Azərbaycan-Tatarıstan əlaqələri- C.8-59-69; Azərbaycan teatrı: C.9-19;

C.9-190; Azərbaycan-Türkiyə Əməkdaşlıq Şurası: C.8-53; Azərbaycan-Türkiyə iqtisadi əməkdaşlığı: C.6-352; Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri: C.1-137, 356, 364;

C.3-327; C.5-156;

__________________________________________________

134

C.6-112, 113; Azərbaycan-Ukrayna dostluq münasibətləri: C.2-78;

C.9-47-56, 59, 60, 64, 69, 73; “Azərbaycan üçün investisiyalar” Beynəlxalq Konfransı: C.5-18, 19, 21, 33, 49, 58,

59, 64; C.9-193;

Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı: C.2-96; C.3-324, 368, 432; C.4-432, 433, 436, 447;

Azərbaycanda-Bakıda “Gürcüstan mədəniyyəti günləri”: C.6-298, 299; Azərbaycanda “Dan Ulduzu” və “Əşrəfi” neft yataqları: C.7-424;

C.8-167, 169-171, 173, 176, 183;

Azərbaycanda Dilçilik İnstitutu: C.7-174; Azərbaycanda əhalinin sosial müdafiəsi: C.1-568; Azərbaycanda xarici sərmayəçilər:C.7-209, 226; Azərbaycanda II Beynəlxalq Ticarət Sərgisi: C.7-268; Azərbaycanda iqtisadi islahatlar: C.7-41, 415, 428, 487;

C.9-163-165, 170, 173, 182, 188, 322;

Azərbaycanda iqtisadi islahatların sosial yönümünün gücləndirilməsi: C.7-112; Azərbaycanda investisiya İmkanları: C.5-18, 19, 21-30, 32, 33, 39,

41, 49, 59; C.7-361;

Azərbaycanda kolxoz-sovxoz Sistemi: C.7-87, 88, 128; Azərbaycanda Məişət Xidməti

__________________________________________________

135

Nazirliyi: C.7-236; Azərbaycanda mətbuat: C.7-59, 158; Azərbaycanda milli azadlıq hərəkatı: C.2-5, 41, 42, 44, 49, 67, 80,

144, 146, 458, 221, 315, 339, 391, 436, 513, 518, 519, 548, 556

Azərbaycanda “Musiqi günü”: C.2-247; Azərbaycanda neft və qaz hasilatı: C.7-54, 101, 106, 243, 433; Azərbaycanda pambıqçılıq: C.2-31, 32, 34, 132-134, 138;

C.9-175; Azərbaycanda Rusiya mədəniyyəti günləri: C.9-104, 107, 109, 136, 138,

249, 250; Azərbaycanda sahibkarlıq: C.2-30, 71;

C.7-218, 219, 221, 227-233, 237;

Azərbaycanda siyasi partiyalar: C.2-141; Azərbaycanda şərabçılıq: C.7-65; Azərbaycanda taxılçılıq: C.2-31-34, 129, 130, 132,

134, 135; Azərbaycanda təhsil sistemi: C.7-261; Azərbaycanda tütünçülük: C.2-31, 34, 134, 135; Azərbaycanda “Ukrayna mədəniyyəti günləri”: C.7-337; Azərbaycanda üzümçülük: C.2-34, 134;

C.7-65; Azərbaycanda yaşayan ləzgi ictimaiyyəti: C.3-193; Azərbaycanın alunit yatağı: C.7-46; Azərbaycanın Beynəlxalq Əməliyyat Şirkəti (ABƏŞ): C.3-451;

C.7-246, 249-251, 386-388, 394-396, 422;

__________________________________________________

136

C.7-246, 249-251, 386-388, 394-396, 422; C.8-168, 169, 467, 468, 470, 471; C.9-5, 6, 10, 88, 108, 128, 129, 130, 131, 252, 132;

Azərbaycanın Brüsseldəki səfirliyi: C.6-160; Azərbaycanın dəniz yolu: C.7-140, 151; Azərbaycanın dövlət bayrağı: C.5-231, 236, 366, 367; Azərbaycanın elektroenergetika Kompleksi: C.7-53, 138; Azərbaycanın ərazi bütövlüyü: C.7-10, 12, 23, 29, 58, 162,

184, 190, 263, 273, 274, 287, 313, 314, 316, 324, 325, 329, 330, 364, 370, 376, 380, 381, 383, 398, 404, 409-411, 414-416, 427, 435, 458, 462, 487, 491, 495, 496, 508;

Azərbaycanın Gömrük Komitəsi: C.1-262; C.2-121, 122, 500;

C.3-109-115, 171, 346; C.4-216; C.6-498; C.7-112, 144, 147; C.8-84, 350-354, 356, 358;

Azərbaycanın Xarici İqtisadi Əlaqələr Nazirliyi: C.7-112, 144, 145, 147; Azərbaycanın idman veteranları: C.7-10; Azərbaycanın İqtisadiyyat Nazirliyi: C.1-113, 262, 276, 491;

C.2-33, 128, 130, 161, 164, 165, 167; C.3-348, 349; C.6-230, 231, 499; C.7-130, 132, 143;

__________________________________________________

137

Azərbaycanın iqtisadiyyatı: C.7-23, 25, 29, 35, 40-42, 79, 80, 116-119, 122-125, 136, 150, 151, 184, 194, 218, 228, 261, 269, 270, 295, 343, 359-361, 364, 391, 396, 415, 487, 508;

Azərbaycanın incəsənət xadimləri:C.7-28; Azərbaycanın İstiqlaliyyət Günü: C.5-172; Azərbaycanın kənd təsərrüfatı: C.2-33, 34, 112, 119, 120,

125-130, 132-136, 138, 150, 160, 164, 165, 190, 198, 207, 267-273, 381, 382, 386, 387, 489-491, 493-500, 582-585, 587; C.7-46-48, 84, 88, 89, 126, 127, 211; C.9-163-165;

Azərbaycanın kənd təsərrüfatı problemləri: C.1-444; Azərbaycanın kimya sənayesi: C.7-43, 292, 295, 420; Azərbaycanın klassik musiqisi: C.7-34; Azərbaycanın Maliyyə Nazirliyi: C.1-259, 260, 262, 264, 271, 491;

C.2-32, 33, 133, 161, 164, 165, 167, 272, 500; C.3-188, 190, 348; C.4-296, 297; C.5-489; C.7-132, 143, 152, 156;

Azərbaycanın maşınqayırma sənayesi: C.2-39 190, 198, 463; Azərbaycanın memarlıq abidələri: C.2-87-89, 100, 419;

C.7-77; Azərbaycanın Milli Olimpiya Komitəsi: C.5-236, 237;

__________________________________________________

138

Azərbaycanın Milli Ordusu: C.1-38, 94, 96, 106, 139, 229, 231, 234, 244, 277, 278, 302, 323, 344-346, 348, 435, 456, 457, 482, 484, 494, 495, 498, 507, 516, 547, 563, 565, 566, 587; C.2-10-12, 36, 37, 42, 43, 62, 68, 84, 136, 137, 146, 153, 157, 158, 176-179, 184, 186, 219, 220, 275, 281, 282, 285, 292, 317, 344, 346, 360, 368, 372-377, 379, 380, 396, 546, 564; C.3-93, 315, 316, 341, 356; C.4-216; C.5-251, 312, 314, 316, 367, 414, 437; C.6-86, 262, 263, 320; C.7-375, 376, 378, 380-383, 491, 494, 495, 498; C.8-187, 188, 190, 192, 193, 196, 198-200, 220, 232, 233, 348, 355, 389, 390, 411, 422, 457; C.9-41, 302-304;

Azərbaycanın Milli radiosu: C.2-275, 330, 355, 365; C.7-70-76;

Azərbaycanın Milli Teatr Gün:- C.3-249; Azərbaycanın Milli televiziyası: C.1-90;

C.2-273, 275, 280, 330, 334, 348, 350, 351, 355, 356, 362, 365, 382, 427, 441, 500, 533; C.5-339-352; C.7-70-76; C.9-385;

Azərbaycanın Mətbuat Nazirliyi: C.2-99;

__________________________________________________

139

Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyi: C.1-107, 232-234, 241, 242, 245, 247, 282-286, 334, 336, 344, 505, 511, 512, 533; C.2-37, 110, 111, 282, 376, 385, 456; C.3-268, 287, 300; C.6-253; C.7-379;

Azərbaycanın Müdafiə Şurası: C.1-232, 234, 246; Azərbaycanın neft-qaz sənayesi: C.4-289, 299, 300; Azərbaycanın neft maşınqayırması sənayes:- C.2-39, 40, 149, 150, 190,

198; Azərbaycanın neft sənayesi: C.2-39-41, 68, 149-152, 154,

156, 163, 190, 197, 198, 202, 223, 224, 227, 232, 233, 236, 239, 241, 242, 243, 256-258, 260, 474;

Azərbaycanın neft yataqları: C.2-40, 71, 149, 150, 152, 155, 191, 197, 198, 223, 226, 229-232, 242, 243, 253, 254, 257, 258, 266, 279, 294, 303, 314, 328, 377, 403, 411, 436, 474, 574;

Azərbaycanın neftayırma sənayesi: C.7-43; Azərbaycanın pravoslav Xristianları: C.5-254;

C.9-227, 248; Azərbaycanın rəssamlıq məktəbi: C.5-228; Azərbaycanın sərmayə imkanları (Beynəlxalq Konfrans): C.5-104; Azərbaycanın təbii sərvətləri: C.7-25, 28, 29, 35, 38, 39,

42, 54, 133, 148, 245, 268, 360, 389;

Azərbaycanın Təhsil Nazirliyi: C.2-105-107, 178, 180;

__________________________________________________

140

C.3-192, 208; C.5-322;

Azərbaycanın Ticarət-Sənaye Palatası: C.1-596;

C.3-448; C.4-287, 288; C.6-408, 410, 411; C.8-266, 267;

Azərbaycanın yəhudi icması- C.3-392; C.7-301; C.9-271;

Azərenerji Dövlət Şirkəti: C.1-492; C.5-267; C.7-112, 151;

“Azəri” neft yatağı: C.1-86; C.2-229, 231, 243, 254, 258, 488; C.3-327, 330, 386; C.4-500; C.6-196, 410, 413; C.7-243, 390, 418; C.9-5, 7, 8, 53, 130-132, 323;

“Azəriqaz” şirkəti: C.1-412, 414; Azərkimya Dövlət Şirkəti: C.7-112; “Azərneftyağ” Birliyi: C.3-165;

C.7-49; Azərneftyağ İstehsalat Birliyində avtomatik idarəetmə mərkəzi: C.2-239; Azərneftyanacaq Neft Birliyi: C.2-234; Azərsutikinti Dövlət Konserni: C.5-375; AzərTac: C.1-443;

C.2-100; B

Bakı Dəmir Yolu Nəqliyyat

__________________________________________________

141

Texnikumu: C.5-473; Bakı Dəniz Limanı: C.3-111; Bakı Dövlət Universiteti (BDU): C.1-168;

C.2-539-547, 570; C.3-147; C.6-127, 128, 130, 341-345; C.8-434-436; C.9-209, 211, 212, 214,

220, 222, 356, 422; “Bakı fəhləsi” zavodu: C.3-407, 408;

C.6-223; Bakı İdman-Sərgi Kompleksi: C.3-448; Bakı İncəsənət Mərkəzi: C.9-152; Bakı Kondisioner Zavodu: C.1-184, 186, 196; C.2-101;

C.5-208, 209, 211-218, 262; C.7-73, 153;

“Bakı Kondisionerləri” Elmi- İstehsalat Birliyi: C.5-208, 209; Bakı limanı: C.9-444; Bakı Metropoliteni: C.1-482; C.2-54;

C.4-417; C.5-208-218;

Bakı Neft İnstitutu (Azərb. Neft və Kimya İnstitutu): C.5-400, 479;

C.7-293; Bakı neftayırma zavodu: C.2-241; “Bakı-Supsa” neft kəməri: C.6-115; Bakı şəhər İcra Hakimiyyəti: C.2-185;

C.5-145; C.6-9; C.9-435;

Bakı şəhəri Baş Polis İdarəsi: C.1-271; Bakı şəhəri internat evləri: C.5-240 “Baki-Tbilisi-Ceyhan” neft

__________________________________________________

142

kəməri: C.8-52, 53, 145; C.9-281, 324, 330, 333, 372, 373, 375, 386, 416;

“Bakı-Tbilisi-Kiyev” Üçlər İttifaqı: C.9-256; Bakıda Beynəlxalq neft-qaz sərgisi: C.7-268, 269; Bakıda diplomatik kompleks: C.2-87, 88; Bakıda ilk Beynəlxalq telefon Stansiyası: C.5-179; Bakıda “İmproşop” Ticarət Mərkəzi: C.7-302; Bakıda Neft Konsorsiumunun Əməliyyat Komitəsi: C.5-34, 35; Bakıdakı “Şimal Dresi”: C.7-53; “Balkani” agentliyi: C.1-440; Bank maliyyə, tədiyyə sistemləri və idxal-ixrac əməliyyatları: C.1-257; Bastiliyanın alınması günü: C.1-31;

C.2-59, 77; Bazar iqtisadiyyatı: C.9-167-170, 173, 322, 392; Belçika Xarici Ticarət Təşkilatı: C.6-157; “Belojevski” sazişi: C.6-29; Berlin divarı: C.8-294; Beynəlxalq “Ahıllar günü”: C.1-198; Beynəlxalq Bank (Azərb): C.1-276;

C.5-483-490; C.8-263;

Beynəlxalq Bank (Paris): C.5-20, 483, 486-490; Beynəlxalq Epizootik Büro: C.6-137; Beynəlxalq İslam “Nicat” təşkilatı: C.2-66, 69, 530, 565;

C.7-407, 408, 410-412; Beynəlxalq İslam Təşkilatı: C.6-19; Beynəlxalq Qadınlar Günü: C.3-246, 303;

C.5-402, 450;

__________________________________________________

143

C.9-24-26; Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi: C.2-312;

C.3-428; C.4-270, 271;

“Beynəlxalq Quru Yol” müqaviləsi: C.5-160; Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası: C.9-230, 233; Beynəlxalq Maliyyə Təşkilatı: C.3-413; Beynəlxalq müsabiqələrin laureat və diplomatları: C.3-319; Beynəlxalq müşahidəçilər qrupu: C.4-360; Beynəlxalq Ticarətin İnkişafına Yardım Komitəsi (Pekin): C.1-466, 468; Beynəlxalq Uşaq İncəsənət Muzeyi: C.6-172; Beynəlxalq Valyuta Fondu: v C.2-165, 313, 314;

C.3-260, 261, 412-414, 462, 463; C.4-176, 212, 492; C.5-29, 116, 122, 130, 131, 246, 452-455; C.6-90, 233; C.7-131, 361; C.8-166, 259, 297;

Beynəlxalq Valyuta Fondunun İcraiyyə Şurası: C.5-453; Beynəlxalq Yenidənqurma və İnkişaf Bankı: C.2-313; Bərdə rayon İcra Hakimiyyəti: C.2-35; Bəstəkarlar İttifaqı (Azərb): C.3-159; Bibiheybət məscidi: C.1-574; “Bİ-Bİ-Sİ” Korporasiyası: C.5-36, 65-69; Bilkənd Universiteti: C.1-380, 382;

C.2-458;

__________________________________________________

144

C.9-305, 306; Binə Hava Limanı: C.1-414;

C.2-64, 187, 201, 287, 399, 417, 420, 434, 453, 512, 572; C.3-9, 370; C.6-21, 93, 111, 140;

Birinci Dünya müharibəsi: C.6-307; C.9-311;

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT): C.1-16, 19-21, 28, 29, 33, 37,

39, 44, 45, 89, 118, 125, 129-131, 133, 179, 180, 191, 203, 211, 212, 214, 217-219, 226, 228, 279, 298, 320, 351, 360, 384, 388, 393, 401, 406, 414, 423, 424, 434, 439, 462, 463, 471, 473, 474, 476, 520, 529, 548-550, 552, 558, 584; C.2-7, 10, 17, 19, 42, 58, 187, 188, 190, 194, 195, 197, 276, 289, 290, 294, 307, 309, 312-314, 316, 317, 320, 328, 330, 331, 334, 351, 370, 391, 392, 394, 405, 421, 434-451, 455, 470, 472, 473, 476, 489, 502-505, 509, 560, 579-581; C.3-48, 103, 172, 201, 250, 251, 254, 288, 377, 428, 457; C.4-16-21, 41, 67, 72, 73, 78, 122, 175, 228, 229, 258, 308, 309, 315, 327-329, 330-333, 365, 377, 384, 390, 393, 394, 404, 406, 408, 450, 462, 473, 484, 485; C.5-19, 33, 72, 80, 91, 115, 119, 120, 129, 135, 157, 158,

__________________________________________________

145

221, 231, 243, 246, 295, 311, 359, 406, 407, 468, 481; C.6-29, 141, 148, 175, 281, 379, 381, 382, 390, 391, 394; C.7-18, 316, 327, 357, 411, 413; C.8-13, 24, 72, 91, 92, 114, 122, 141, 408, 411, 413; C.9-58, 71, 78, 201, 220, 223, 230, 233, 253, 256, 281, 327, 370;

Bişkek Zirvə Toplantısı: C.4-236; C.7-167, 168;

BMT Baş Məclisinin 50-ci Sessiyası: C.6-280; BMT Təhlükəsizlik Şurası: C.1-16, 19, 20, 28, 29, 33,

38, 39, 44, 89, 118, 125, 133, 180, 203, 212, 218, 219, 226, 298, 351, 384, 401, 414, 424, 433, 439, 462-464, 473-475, 478, 520, 529, 530, 549, 552, 560, 584; C.2-17, 19, 69, 157, 195, 197, 292, 301, 302, 308, 310-312, 406, 421, 435-440, 442-444, 449, 450, 476, 575, 579; C.3-103; C.6-97, 99, 155; C.8-91;

BMT-nin Ali Komissarlığı- C.2-451; BMT-nin Baş Məclisi: C.2-195, 278, 287, 288, 293,

306, 308, 314, 315, 318, 328, 330, 331, 335, 393, 436, 472; C.3-94, 151, 288;

BMT-nin “Ətraf mühitə dair” Proqramı: C.2-314;

__________________________________________________

146

BMT-nin “Həkimlər sərhəd tanımır” təşkilatı: C.2-312; BMT-nin İnkişaf proqramı- C.2-314;

C.6-378, 379; BMT-nin Qaçqınların İşi üzrə Ali Komissarlığı: C.2-312, 405, 502-505, 509; BMT-nin Qaçqınların İşi üzrə Ali Komissarlığının Azərbaycan dakı nümayəndəliyi: C.2-502, 503; BMT-nin Nizamnaməsi: C.2-307, 310;

C.6-402, 410; BMT-nin “Rabitə və kommuni- kasiya məsələləri” şöbəsi: C.2-441; BMT-nin Sənaye İnkişafı Təşkilatı: C.5-29, 115; BMT-nin Uşaq Fondu: C.2-312;

C.3-5, 7, 22, 26; “Boinq” tipli təyyarələr: C.2-237; Boliviya xalqının Müstəqillik Günü: C.1-56; “Boz Qurd” Partiyası: C.1-142, 541, 590;

C.3-377; C.4-183;

Böyük Britaniya Xarici İşlər Nazirliyi: C.2-204, 369; Böyük Britaniya Krallığının Milli bayramı: C.6-444; Böyük Britaniyada Azərbaycan Səfirliyi: C.5-41; Böyük Britaniyanın “Ci-Pi-Ti” şirkəti: C.6-273, 274; Böyük Britaniyanın “İnternəşnl treyd eksibişinz” şirkəti: C.7-268, 269; Böyük İpək Yolu: C.1-477; Böyük Koalisiya: C.3-424; Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabı: C.7-86;

__________________________________________________

147

C.8-368; C.9-334;

Böyük Siyasi Saziş: C.2-110, 512, 580, 581; Böyük Sülh Müqaviləsi: C.2-275-277, 316, 317, 394,

450, 454, 578; C.3-11, 15, 93, 254, 262, 426, 460, 461; C.4-21, 90, 111, 307; C.5-78, 82, 163, 243, 288; C.6-169; C.9-172;

Böyük Vətən müharibəsi : C.3-307-310, 312-317, 421, 423; C.4-282, 356; C.5-184, 185, 234, 315; C.6-258, 260, 265; C.9-247, 423-427;

Böyük Vətən müharibəsi Veteranları: C.6-264, 270; Britaniya biznesmenləri: C.5-61; “Britiş Petrolium” şirkəti: C.1-407, 409, 416-419, 426,

436, 437, 440; C.2-202, 228, 255, 294, 299; C.3-103, 156; C.4-407, 411; C.5-19, 27, 39; C.6-23; C.7-43, 418; C.9-6, 338;

Budapeşt Zirvə Toplantısı: C.3-9-11, 17, 21, 38, 94, 153, 251, 254; C.4-60, 67, 147; C.5-78, 79, 81-83, 87;

C

__________________________________________________

148

Caparidze adına zavod: C.2-240; Cenevrə Konvensiyası (1949): C.1-124;

C.4-273; C. Naxçıvanski adına Hərbi məktəb: C.3-471; Cənub-şərqi Asiya Dövlətləri Assosiasiyası: C.6-280; “Ci-Pi-Ti” şirkəti: C.1-418, 426; “Con Braun” şirkəti: C.1-418, 426; “Cümhuriyyət” qəzeti: C.1-255;

Ç

Çavaxişvilli adına Tbilisi Dövlət Universiteti: C.5-427-431; Çeçen-inquş münaqişəsi: C.8-137; Çeçenistan-Rusiya münaqişəsi: C.8-137, 250; Çernobıl Atom Elektrik Stansiyası: C.9-337, 404; “Çeşmə” qəzeti: C.4-509; “Çıraq” neft yatağı: C.2-229-231, 243, 254, 258,

488; C.3-261, 327, 330, 386; C.4-500, 501; C.5-348; C.6-196, 410, 413; C.7-243, 390, 418; C.9-5, 7, 8, 53, 130-132, 323;

Çin Dövlət Şurası: C.6-215; Çin Xalq Respublikasının təşkil olunması günü: C.1-199;

D

__________________________________________________

149

Dağıstan- Azərbaycan münasibətləri: C.5-393-399;

C.7-109; Dağıstan Konstitusiyası: C.5-397; Dağıstanın hüquq-mühafizə Orqanları: C.5-394; Dağlıq Qarabağın Muxtariyyət Statusu: C.9-354, 370, 409; Dağlıq Qarabağın özünüidarə Statusu: C.9-315; Daxili İşlər Nazirliyi (SSRİ): C.5-189;

C.5-189; “Daşkənd” Bəyannaməsi: C.8-9, 16-18; Daşkənd Opera və Balet Teatrı: C.6-347; Daşkənddə İV Zirvə görüşü: C.7-431, 437, 455; “Daşnaksütyun” Partiyası: C.1-154; Davos (İsveçrə) İqtisadi Forumu: C.3-155; “Delovoy mir” qəzeti: C.2-202, 209;

C.9-250; “Delta İntəneşnl”: C.2-255, 278, 299;

C.4-407, 411; C.7-43; C.8-170, 171, 173, 174, 183;

Demokratik İstiqlal Partiyası: C.6-181; “Dədə Qorqud” qazma qurğusu: C.7-242, 246-249, 387, 390; “9 May” Qələbə günü: C.1-562-564, 566;

C.3-310, 315, 318; C.6-238, 262, 267; C.9-246, 425;

416-cı Taqanroq diviziyası: C.3-423; C.6-271;

Dövlət mükafatı laureatları: C.2-223; Dövlət Plan Komitəsi (Azərb): C.5-270;

C.6-225, 230, 231; Dövlət Sosial Müdafiə Fondu: C.7-112, 131; Dövlət Statistika Komitəsi

__________________________________________________

150

(Azərb): C.6-501; C.7-346;

Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi (DTK): C.2-60, 543;

C.4-180, 330, 332; C.5-187, 188, 190; C.8-295, 313; C.9-264; C.9-100, 264, 265;

Dövlətlərarası İqtisadi Komitə: C.2-206; “Drujba narodov” teatrı: C.3-322; Dünya azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü: C.3-87, 99;

C.5-238, 239, 252; C.8-207, 208, 224;

Dünya Bankı: C.2-333; C.3-260, 412, 413, 462, 463; C.7-131, 139, 150, 185, 280, 281, 361; C.8-150, 166, 222, 223, 259; C.9-230, 233;

Dünya Birliyi: C.1-209, 433; C.2-262, 280, 298, 301, 306, 314, 318, 391, 402, 417, 432, 434, 436, 447, 448, 452, 483, 503, 547, 574; C.6-15, 33-36, 104, 117, 143, 157, 166, 167, 269, 270, 295, 316, 321, 343, 348, 392; C.8-11, 90, 92, 146, 163, 186, 187, 230, 252, 299, 306, 316, 394, 400; C.9-42, 43, 56, 82, 86, 118, 196, 211, 216, 281, 303, 312, 407, 446;

Dünya energetika şəhərləri

__________________________________________________

151

nümayəndələrinin görüşü: C.7-253; “Dünya əhalisi və inkişaf” mövzusunda Beynəlxalq konfrans (Qahirə): C.2-187, 188, 194; Dünya kinosu: C.5-183; Dünya ölkələrinin Türkiyədəki səfirləri və diplomatik heyətləri: C.1-383;

E

“Ekonomist” qəzeti: C.1-440; “Ekspansion” jurnalı (Fransa): C.8-280; “Eksson Vençers Si-Ay-Es” neft şirkəti (ABŞ): C.3-385-387;

C.4-388, 407, 411; C.5-27; C.7-43, 121, 392; C.9-7;

Ekvador xalqının Müstəqillik Günü: C.1-57; Elektrotexnika-radiotexnika Nazirliyi (Azərb): C.5-262; “ELOU-ABT 6” qurğusu: C.2-152, 234-237, 239, 241,

242; C.3-168;

“ELOU-ABT 2” qurğusu: C.3-165; “Enerji, ekologiya, iqtisadiyyat” Beynəlxalq Simpoziumu: C.1-81; “Enerji-kemikl” qrupu: C.8-173; Ermənistan-Rusiya əlaqələri: C.2-71, 72; Ermənistan-Türkiyə münasibətləri: C.9-389, 409; Ermənistanın Müdafiə Nazirliyi: C.2-110;

__________________________________________________

152

Ermənistanın Silahlı Qüvvələri: C.9-41, 110, 112, 167, 216, 217, 222, 302, 303, 313, 344, 352, 364, 369, 373, 387, 408;

“Europian” qəzeti: C.1-441;

Ə

“Ədəbiyyat” qəzeti: C.3-368; “Ədəbiyyat və İncəsənət” qəzeti: C.3-367, 368; Əfqanıstan Müharibəsi Veteranları İttifaqı: C.1-244; “Əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi və iqtisadiyyatın maliyyə vəziyyətinin sabitləşdiril- məsi tədbirləri haqqında” fərman (1994, 15 iyun): C.2-120, 160-163, 176; “Əhrar” Partiyası (ADR, 1918): C.1-154; “Əkinçi” qəzeti: C.2-80;

C.4-124; “Əl-Fətih” inqilabı: C.2-182; “Əlincə” Cəmiyyəti: C.2-519;

C.4-248; Əlyazmalar İnstitutu (EA): C.4-9;

C.7-170, 174; C.8-375;

“Əmək kollektivləri haqqında” Qanun: C.9-101, 102; Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiə Fondu: C.7-131; Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərb): C.2-161;

C.3-118; C.5-370;

Ərzrum Universiteti: C.4-40;

__________________________________________________

153

Əsrin müqaviləsi: C.2-294, 299, 328, 394, 403, 471, 474, 477, 511; C.3-142, 168, 252, 327, 386, 450, 463; C.4-25, 41, 388, 501; C.5-27, 55, 124, 175, 247, 467; C.6-164, 167, 190, 192, 196, 202, 281, 316, 360, 410, 413; C.7-226, 242-246, 248, 250, 316, 360, 386; C.8-163, 169, 251, 467, 468-470; C.9-149, 323, 385;

“Əşrəfi-Dan Ulduzu” müqaviləsi: C.9-8, 130, 131;

F

Fələstin-İsrail münaqişəsi: C.8-149, 150; Fələstin muxtariyyəti: C.5-300; “Fiqaro” qəzeti: C.8-305, 307; Frans-Press agentliyi: C.5-166;

C.8-268; Fransa-Azərbaycan Ticarət: Sənaye Palatası: C.8-266, 267, 283, 285; Fransa demokratiyası: C.5-91, 93, 94, 96, 97, 110,

111, 119, 127, 135; Fransa inqilabı: C.8-287; Fransa Kütləvi İnformasiya Vasitələri (KİV): C.9-83; Fransa Parlamenti: C.5-33; Fransa televiziyası: C.5-272; Fransa Ticarət-Sənaye Palatası: C.8-258, 259, 262, 263, 266; Fransanın “Elf akiten” şirkəti: C.5-275;

C.6-414, 416;

__________________________________________________

154

C.7-43, 122, 238, 392, 398; C.8-241, 244, 251, 259,

262, 266, 269, 273, 274, 278, 281, 284, 290, 303, 316, 323;

C.9-6, 91, 92, 131; Fransanın Xarici İşlər Nazirliyi: C.7-401, 402; Fransanın “Liftin” firması: C.2-234-236; Fransanın Milli Bayramı: C.4-104;

C.7-105-107; Fransanın neft şirkətləri: C.5-103; Fransanın “TV 5” kanalı: C.8-316;

G

Geofizika Müştərək Müəssisəsi- C.4-303; Gədəbəy və Daşkəsən mis mədənləri: C.7-45; Gənc Tamaşaçılar Teatrı: C.2-100; Gəncədə Texnologiya İnstitutu: C.1-170; “Gənclik” stansiyası: C.2-54; “Gülüstan”müqaviləsi: C.6-457; “Gülüstan” sarayı: C.2-101, 228, 254, 324, 432,

445; C.3-176, 222, 224, 327, 328, 331, 332, 385, 387, 430, 435, 436; C.4-86, 342, 499; C.5-59, 60, 137, 140, 190, 196, 324, 476; C.6-6-9, 344, 345, 412, 413, 424;

“Günəşli”neft yatağı: C.2-156, 229, 231, 243, 254, 258, 488;

C.3-327, 330, 386;

__________________________________________________

155

C.4-500; C.6-196, 410, 413; C.7-243, 390, 418; C.9-5, 7, 8, 53, 130-132, 323;

Gürcüstan-Abxaziya münaqişəsi: C.8-104, 137, 250; Gürcüstan-Azərbaycan dostluq və əməkdaşlıq əlaqələri: C.2-48, 51, 207;

C.8-415, 416, 427, 430, 433-439, 443; C.9-257, 448, 450-452;

“Gürcüstan” qəzeti: C.5-443; Gürcüstan-Osetiya münaqişəsi- C.8-104, 137, 250; Gürcüstan televiziyası: C.5-446;

C.9-254; Gürcüstanın Dövlət Müstəqilliyi günü bayramı: C.9-448, 449, 452; Gürcüstanın Parlamenti: C.5-408-416; Gürcüstanla-Ukrayna strateji əməkdaşlığı: C.9-341, 450;

H

“Helsinki yekun aktı”: C.1-125; C.2-509, 572, 573, 576;

C.9-89, 253; “H.Əliyev: siyasi portretin cizgiləri” kitabı: C.5-386; Həcc ziyarəti: C.3-438-440, 443;

C.9-162; Hərbi Dəniz Donanmasının Ali Hərbi Dənizçilik məktəbi: C.1-178; “Hər şey insan üçün” I Azərbaycan Beynəlxalq Ticarət sərgisi: C.4-286-288; Həştərxan televiziyası: C.5-330-335; Hz. Məhəmmədin (S.Ə.S) mövludu

__________________________________________________

156

Günü: C.2-144; Hindistan şirkətləri: C.5-36; Hitler faşizmi: C.3-311, 387, 421, 449; “Humanite” qəzeti: C.8-247; Hüseyn Rəsulbəyov adına Rabitə Kolleci: C.7-328;

X

Xalq artistləri (Azərb): C.2-418; Xalq Cəbhəsi (AXC): C.1-23, 26, 27, 48-50, 52,

58-62, 91, 98, 102, 111, 120, 122, 132, 152, 174, 175, 190-195, 204, 230, 237-240, 330, 383, 408, 412, 455, 456, 582, 583, 587, 588; C.2-24, 273, 282, 345, 367, 522, 529, 550, 557-559; C.3-149, 150, 297, 333,

355, 356, 376, 377; C.4-31, 39, 179, 180, 183-185, 188, 190, 250, 251, 258, 259, 268, 370, 371; C.5-257; C.6-82-84, 180, 181, 183, 245, 252, 469; C.9-266, 267, 317, 320, 347, 398-401, 403;

Xalq Komissarları Soveti: C.6-456; “Xalq qəzeti” (keçmiş “Kom- munist”): C.2-100, 143; Xaricdə yaşayan Azərbaycan Diasporu: C.3-380, 381;

C.5-388; C.9-72, 302, 368;

Xarici kəşfiyyat orqanları: C.9-318;

__________________________________________________

157

“Xarici ölkələrə məhsul satışının təmin edilməsi sahəsində nəzarə- tin gücləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında” fərman (1994, 28 iyun) : C.2-119; Xəzər Beynəlxalq Neft Şirkəti: C.9-128-131; Xəzər dənizindəki su nəqliyyatı: C.7-141; Xəzər gəmiçiliyi: C.7-112, 141; “Xəzər” radioqəbuledicisi: C.2-238; Xəzərin Azərbaycan sektoru: C.9-6, 53, 66, 128, 325; Xəzərin statusu: C.8-139, 140, 177, 178, 231,

257, 421; “Xəzərneftqaz-94” Beynəlxalq Konfransı: C.2-253; Xəzəryanı ölkələrlə əməkdaşlıq: C.7-310, 316; Xocalı soyqırımı: C.1-442;

C.3-214-216, 218, 219, 392; C.5-355-369, 414; C.6-213; C.8-324, 461, 462; C.9-271, 309;

Xristian dini: C.3-106; “Xudojestvennaya literatura” nəşriyyatı: C.1-157;

C.2-94; C.4-460;

İ

İctimai Elmlər Akademiyası (Pekində): C.1-470, 474; Ixtisaslaşdırılmış internat məktəbi: C.1-177; “İki sahil” qəzeti: C.2-531, 532; “İkinci Bakı”, “Üçüncü Bakı”, “Dördüncü Bakı”: C.2-257;

__________________________________________________

158

C.5-281, 401; II Beynəlxalq “Xəzərneftqaz-95” Sərgi Konfransı: C.3-448, 465; İkinci Dünya müharibəsi: C.1-177;

C.2-41, 256, 502; C.3-424; C.5-22, 23, 71, 184, 185, 234, 315; C.6-262, 266; C.7-33, 34, 184, 189, 262, 292, 293, 372, 404; C.8-37-39, 41, 390, 449, 450, 455; C.9-247, 271, 313, 423, 424;

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (EKO) : C.1-18;

C.4-484; C.5-311; C.6-100, 101, 105, 106, 109, 277, 281-283; C.8-121; C.9-439, 442, 443, 445;

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Zirvə Toplantısı: C.5-275; İngiltərə-Azərbaycan Dostluğu “İntersun” şirkəti: C.8-202, 204-206; İpək yolu: C.2-423;

C.6-278; C.7-38, 51, 52, 432; C.8-261, 285;

İran-Azərbaycan dostluq və əməkdaşlıq əlaqələri: C.2-46-53, 207;

C.8-400-402; C.9-332, 453;

İran Xarici İşlər Nazirliyinin Siyasi Araşdırmalar Mərkəzi: C.2-46;

__________________________________________________

159

İran İslam İnqilabı: C.3-176; C.5-322-326;

İran İslam Respublikasının Milli bayramı: C.8-399, 400, 402; İran İslam Respublikasının “OİEK” şirkəti: C.6-417;

C.9-6; İranın Milli Televiziyası: C.6-278; İslam Birliyi Təşkilatı: C.2-66; İslam dini: C.2-65, 66, 68, 70, 72-76, 81,

144-148, 190, 194, 371, 568; C.3-438-440, 477; C.9-312, 367;

İslam dünyası: C.3-14, 477; C.8-26, 158, 398;

İslam İnkişaf Bankı: C.2-66, 255; C.5-123; C.6-280; C.7-357, 362, 365;

İslam İnkişaf Bankının “Investisiya” Konfransı: C.7-357, 358, 362; İslam inqilabı: C.9-91; İslam Xeyriyyəçiləri Təşkilatı: C.3-22, 153; İslam Konfransı Təşkilatı: C.2-66, 69, 72, 313, 394;

C.3-9-12, 14, 17-23, 25, 27, 29, 31-36, 38-40, 94; C.4-41, 122, 228, 240, 484; C.5-19, 311; C.6-99, 100, 280, 281; C.7-316, 358, 364; C.8-120, 445; C.9-44, 418, 419;

İslam Konfransı Təşkilatının Zirvə Toplantısı: C.3-24, 94; İslam Rabitə Təşkilatı: C.2-66; İsrail Dostluq Cəmiyyəti: C.5-386-392;

__________________________________________________

160

İsraildə Azərbaycan diasporu: C.5-388; “İstanbul bəyannaməsi”: C.2-407;

C.6-279; İstanbul konsulluğu: C.9-298; İstanbulda Mədəniyyət Mərkəzi: C.9-419; İstanbulun Atatürk Hava Limanı: C.2-17, 19;

C.3-11, 30; C.9-420;

“İstisu” kompleksi: C.9-115; İsveçrədə yaşayan soydaşlarımız: C.3-146; “İttihad” Partiyası (ADR, 1918): C.1-154; “20 Ocaq” faciəsi: C.9-290; “20 Yanvar” faciəsi: C.1-107, 194, 326-333, 337-

340, 342, 407; C.3-118, 122, 124-130, 132, 135-138, 365, 383; C.4-99, 101, 181, 187, 241, 242, 253; C.5-12, 13, 290-297, 347, 365, 414, 437; C.6-73, 81, 180, 163; C.8-236, 237, 245, 247, 295, 332, 336-338, 342, 343, 375, 377, 379, 386, 387; C.9-111, 399, 400, 425;

“20 Yanvar” metrostansiyası: C.1-482, 485; 26 Bakı Komissarı C.8-368; XXVI Yay Olimpiya Oyunları: C.3-227, 229;

C.5-236, 237; C.7-5-8, 201, 202;

“XXI əsrin gündəliyi: C.2-58; XXII Partiya Qurultayı adına Zavod: C.3-166; “28 Aprel” neft yatağı: C.1-86; “28 May”adına Neft və Qazçıxarma İdarəsi-: C.4-296, 302;

__________________________________________________

161

“28 May” İstiqlaliyyət Günü: C.3-446; “28 May” metrostansiyası: C.2-54; “İzvestiya” qəzeti: C.1-295;

C.3-296;

J

Jurnalistlər Birliyi (Azərb): C.4-447;

K

Kalmıkiya televiziyası: C.5-353; “Karavan” qəzeti: C.7-322; Kasablanka Zirvə Toplantısı: C.3-9, 11, 13, 16-18, 24, 26, 27, 29, 33, 36, 37, 39; “Kaspmorneft” qurğusu C.7-247; “Kayzer İncinirinq” şirkəti: C.1-418, 426; Keşlə Maşınqayırma Zavodu: C.3-407; Kəlbəcər rayon Partiya Komitəsi: C.9-114; Kəlbəcərin işğalı: C.6-244, 245;

C.9-110, 112-114, 116; Kərbəla ziyarəti: C.9-187; Kino sənəti (Azərb): C.4-513;

C.5-80, 182, 183, 185; “Kirpi” jurnalı: C.3-77; “Kitab və cəmiyyət”: C.3-473, 474; Kitabi Dədə Qorqud: C.5-185, 186;

C.8-6, 168; Kiyev şəhər bələdiyyəsi: C.9-62, 64; “Kolxoz və sovxozların islahatı haqqında” Qanun: C.9-163-165; Kollektiv təhlükəsizlik: C.1-297-299, 317, 318, 555,

556, 559; Kommunist Partiyası (SSRİ): C.3-58, 66, 378, 379;

C.8-245, 282, 293, 294, 314;

__________________________________________________

162

Konqo Respublikasının Inqilab günü: C.1-57; “Koroğlu” eposu: C.8-6; Kral Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu: C.1-437;

C.7-322; Küveyt dövlətinin milli bayramı- C.3-213; Kvetta fəaliyyət planı: C.6-279;

Q

Qabon xalqının Müstəqillik günü: C.1-88; Qaçqın ailələri: C.3-6, 7, 14-16, 24, 26; “Qadınların vəziyyətinə dair” IV Ümumdünya Konfransı: C.4-239; “Qafqaz evi”: C.6-150; Qafqaz Ordusu: C.9-413; “Qafqazda əmin-amanlıq, sülh, iqtisadi və mədəni əməkdaşlıq uğrunda” Bəyannamə: C.6-402;

C.9-197, 201; Qafqazda sülh: C.9-303, 327, 371; Qafqazda Sülh forumu: C.5-406, 413; “Qanlı Yanvar” rəssamlıq sərgisi: C.3-122; Qara Dəniz Hövzəsi Ölkələri İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı: C.4-65-69, 74, 75, 78, 152;

C.5-156; C.7-457-462, 475; C.9-230, 232, 233;

Qara Dəniz Hövzəsi Ölkələri İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının İşgüzar Şurası: C.9-232; Qara Dəniz Hövzəsi Ölkələrinin Parlament Məclisi: C.6-423-428; Qara Dəniz Ticarət və

__________________________________________________

163

İnkişaf Bankı: C.7-460; “Qarabağ” neft yatağı: C.3-261;

C.4-493, 499, 502, 503; C.5-28, 101, 248; C.6-410, 416; C.7-394, 424; C.8-169; C.9-8, 128, 129, 133;

“Qaraçaqnaq” qaz-kondensat yatağı: C.2-413; Qaraqoyunlular dövləti: C.5-319; Qarayev adına zavod: C.2-240; “Qardaşlıq” cəmiyyəti: C.6-82; “Qars” müqaviləsi (Ankara): C.5-173; Qarşılıqlı İqtisadi Yardım Müqaviləsi: C.4-60; Qarşılıqlı İqtisadi Yardım Şurası: C.5-401; Qazaxıstan Respublikasının Müstəqillik günü: C.4-417; Qəbələ RLS: C.7-199; Qərb Neft Kəməri: C.7-44; Qərb Neft Şirkətləri Konsorsiumu: C.1-135, 436, 553-555, 594-

597; C.2-226-232, 242, 259, 320, 324, 394, 413, 457, 471, 474, 476, 511; C.3-143, 151;

Qərb standartları: C.7-41; Qırğızıstan Dövlət Universiteti: C.9-210; Qırğızıstanın Gömrük İttifaqı: C.9-204, 205, 261; Qırmızı Əmək Bayrağı: C.2-544; “Qızıl Aypara” Cəmiyyəti: C.7-152;

C.8-223; “Qobustan” jurnalı: C.7-175; Qorbaçovun siyasi bürosu: C.2-62, 63;

__________________________________________________

164

Qori seminariyası: C.3-79; Qurani Şərif: C.2-27, 74, 82, 85, 144, 147,

347; C.3-14, 21, 80, 106, 215, 221, 438, 447, 477; C.4-169, 195; C.5-322, 338, 426; C.6-19, 50;

Qurban bayramı: C.1-576, 578, 583; C.6-138, 212, 219; C.9-183, 184, 186;

L

“Laki injinirinq” firması (Koreya): C.3-165; Lalə-Şövkət Partiyası: C.8-331; Leninqrad Opera və Balet Teatrı: C.2-248; “Leyboristlər” Partiyası: C.1-437;

C.9-272; “Lənkəran dəniz-Talış dəniz” müqaviləsi: C.9-8, 131; “Lənkəran dəniz” və “Talış dəniz” neft yataqları: C.8-242, 244, 251, 259; Lənkəran rayonu İcra Hakimiyyəti: C.6-70; Lissabon bəyanatı C.9-68, 314, 315, 389; Lissabonda ATƏT-in Zirvə Görüşü: C.7-456-458;

C.8-69, 86, 88, 89, 91-100, 103, 105-126, 128-137, 139, 141-147, 149-151, 158, 159, 161, 166, 179, 184, 220, 229, 232, 249, 272, 275, 277, 291,

__________________________________________________

165

304, 312, 317, 404, 413, 418, 439, 440, 464; C.9-42, 57, 68, 70, 84, 105, 117, 118, 171, 187, 197, 201, 202, 206, 216, 222, 223, 234, 253, 254, 275, 278, 284, 291, 314, 339, 345, 353, 354, 364, 369-371, 388, 389, 401, 408, 450;

“Literaturnaya qazeta”: C.2-208; C.9-100;

Londonda A.Smit adına İqtisadiyyat İnstitutu: C.5-18, 21, 24, 31, 32, 35,

39, 46-52, 72, 85, 104, 105, 111, 115, 247; C.7-122, 361;

“Lukoyl” neft şirkəti: C.2-204, 228, 255, 263, 294, 299, 302; C.3-156; C.4-407, 411, 499; C.5-27, 28, 39, 62, 73, 74, 86, 88, 281, 337; C.6-23, 142, 273, 274, 414, 416; C.7-43, 122, 255, 417-419, 421, 423, 424; C.9-6, 88, 108, 128, 129, 252;

M

Maarif Nazirliyi (Sovetlər İttifaqında): C.3-179;

__________________________________________________

166

“MakDermott” şirkəti: C.2-228, 255, 294, 299; C.3-155; C.4-305, 388, 407, 411; C.5-27, 47; C.7-43; C.8-170;

“Manas” qədim qırğız eposu: C.8-6, 10; Marksizm-leninizm ideologiyası: C.2-95;

C.3-309; Material Ehtiyatları Nazirliyi: C.6-230, 231; MDB Dövlət Başçıları Şurası: C.5-299;

C.6-288, 290; C.9-103;

MDB Parlament Məclisi: C.1-524, 585; MDB və Baltiya ölkələrinin “Film festifalı-96”: C.7-444; MDB-nin “Qara Dəniz İqtisadi Birliyi”: C.6-155; MDB-nin Parlamentlərarası Assambleyası: C.3-428; MDB-nin Zirvə toplantısı: C.9-65; Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsi: C.1-492; Metallurgiya Şirkəti (Azərb) : C.3-359, 414; Mədəniyyət Nazirliyi (Azərb): C.3-208;

C.5-229; Mərakeşdə İslam Konfransı: C.7-19; Mərkəzi Asiya-Xəzər-Azərbaycan- Gürcüstan-Türkiyə-Qara dəniz: Aralıq dəniz marşrutu: C.7-433; Mərkəzi Asiya müqaviləsi: C.7-327; Mərkəzi Avropada yaşayan azərbaycanlılar: C.7-14, 16, 24; Mərkəzi İslahat Komissiyası (Azərb): C.3-338; C.9-179;

__________________________________________________

167

Mərkəzi Seçki Komissiyası: C.4-465, 466, 470, 482, 483, 498, 507;

C.5-14, 110; Məşhəd Hava Limanı: C.6-278; Milad bayramı: C.3-106, 108;

C.5-254; C.8-235;

Millətlər Birliyi: C.2-315; Milli Bank: C.1-259, 267, 271;

C.2-161, 163, 167, 272; C.3-190; C.5-487; C.6-498; C.7-49, 64, 112, 132, 174, 232-234; C.9-68;

Milli Dirçəliş Günü: C.2-511, 512, 518, 556; Milli İstiqlal Partiyası: C.1-194;

C.4-168; C.6-181;

Milli Qəhrəmanlar: C.1-301, 302; C.2-153, 183, 377, 552, 558, 563, 564, 570; C.3-468 C.5-315, 316, 359, 367, 368;

Milli Məclis (Azərb): C.1-12, 13, 15, 22-24, 50, 51, 54, 60, 61, 63, 68-72, 75, 77, 78, 80, 90, 92, 94-96, 98, 102-105, 114, 117, 145, 163-165, 167, 169, 174, 180, 190-192, 195, 197, 222, 238, 246, 247, 250, 255, 260-262, 275, 321, 326-330, 332, 333, 341, 342, 442, 455, 535, 574, 586, 587, 589, 590, 592;

__________________________________________________

168

C.2-33, 211, 268, 333, 447, 533, 557, 558; C.3-53, 65, 112, 114, 115, 124, 132, 143, 188, 189, 231, 235, 237, 239, 244, 256, 257, 353, 394; C.4-22, 42, 63, 165-168, 170-173, 184, 191, 312, 316, 320, 338, 367, 368, 377, 378, 420, 428-434, 444-446, 475, 504, 512; C.5-5, 7, 9-12, 15-17, 26, 66, 115, 123, 143, 144, 150, 157, 259, 292, 293, 315, 383, 384, 396, 414; C.6-53, 58, 70, 233, 394, 483; C.7-82, 84, 85, 143, 155, 300, 312, 333; C.8-331; C.9-45, 168, 169, 172;

Milli Məclisin Aqrar Siyasət Komissiyası: C.2-268; Milli mətbuat günü (Azərb): C.2-80;

C.4-124; 1995-ci il dövlət çevrilişinə cəhd: C.6-13, 71, 73, 76, 85, 86, 90, 314, 350;

C.9-198, 318, 319, 346, 348, 415, 429, 430;

1994-cü ilin may-oktyabr hadisələri (dövlət çevrilişinə cəhd): C.9-26, 120, 122, 198, 202,

203, 266, 267, 317, 318, 323, 369, 344, 346, 388, 399, 400, 405, 415, 429, 430;

__________________________________________________

169

1992-ci ilin mayı (fövqəladə vəziyyət): C.9-104, 316, 399; 1993-cü ilin iyun hadisələri: C.6-82, 83;

C.9-104, 122, 198, 267, 316, 344, 399, 428, 429, 430;

1915-ci il hadisələri: C.9-206; 1930-cu illərin Kollektivləşmə Proqramı: C.7-86, 87; 1937-ci ilin represiyaları- C.7-87; Mingəçevir Su Elektrik Stansiyası: C.6-35; Mingəçevir şəhər İcra Hakimiyyəti: C.7-152; Miniatür kitabı: C.3-473; Miniatür məktəbi (Azərb): C.3-42, 45; “Mir” Dövlətlərarası Teleradio Şirkəti: C.6-406;

C.7-463-467; M.F. Axundov adına Azərbaycan Dövlət Kitabxanası: C.3-473;

C.5-386; Misir-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti: C.2-188;

C.7-240; Misir Ərəb Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasında dostluq və əməkdaşlıq əlaqələri: C.2-188, 189, 194, 199, 200; Misir xalqının inqilab günü: C.1-43; C.4-121; Missioner hərəkatı (Azərb): C.9-368; “Mitsubisi” şirkəti: C.9-142, 143; “Mitsui” şirkəti: C.9-142; “Molotov- Ribbentrop” paktı: C.6-30; “Molla Nəsrəddin” jurnalı: C.3-77, 78, 80, 82;

C.5-444, 480; “Mond” qəzeti: C.5-108, 110;

__________________________________________________

170

C.8-326, 327; “Montrö” müqaviləsi: C.2-265; “Moskovski komsomolets” qəzeti: C.4-180; Moskva Beynəlxalq Əlaqələr Universiteti: C.8-334; Moskva Dövlət Hüquq Akademiyası-: C.9-97, 98, 106; Moskva Dövlət Konservatoriyası: C.3-159; Moskva Energetika İnstitutu: C.6-35; “Moskva- Kreml” proqramı: C.5-286, 287; “Moskva” müqaviləsi: C.5-173; Moskva televiziyası: C.9-169, 246; Moskva Universiteti: C.1-171, 172;

C.3-147; C.8-334;

Moskvada Asiya və Afrika Xalqları Həmrəyliyi Komitəsi: C.2-96; Moskvanın Böyük Teatrı: C.2-250;

C.3-161; C.5-191; C.7-167; C.9-236, 237;

Moskvanın Siyasi Bürosu: C.8-43, 44, 46, 47, 245, 246, 293, 313, 314;

Möminə Xatun məqbərəsi: C.4-10, 11; Mövlud bayramı: C.1-319; Musiqili Komediya Teatrı (Azərb):C.2-100; “Muslim Nyus” agentliyi: C.1-441; Müəllimlər Şurası (Azərb): C.3-177, 190, 192; Mühafizə Orqanları (Azərb): C.3-300; “Mühafizəkarlar” Partiyası: C.1-437; “Müharibə qurbanlarının müdafiəsi üzrə” Beynəlxalq Konfrans: C.1-124; “Müsavat” qəzeti: C.1-255; “Müsavat” Partiyası (ADR, 1918): C.1-154, 159;

__________________________________________________

171

“Müsavat” Partiyası: C.2-559; C.4-183, 479, 506, 509; C.6-82; C.9-267, 320;

Müsəlman aləmi: C.3-215; Müsəlman icmaları: C.9-367; Müsəlman ölkələri: C.9-309; M. Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası: C.3-218, 361; Müstəqil Azərbaycan Respublikası Gənclərinin I Forumu: C.5-303;

C.8-382, 383, 385, 394; Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB): C.1-61, 180, 181, 184, 186,

188, 196, 207, 225, 249, 259, 297, 298, 299, 305, 317, 318, 347, 371, 372, 383, 425, 478, 508, 514, 520, 521, 523-527, 553-556, 559, 582, 585; C.2-10, 20, 23-25, 61, 62, 134, 142, 164, 165, 198-201, 206, 207, 290, 304, 313, 394, 412, 443, 444, 457, 496, 512, 581; C.3-89, 90, 153, 259, 309, 310, 463, 464; C.4-78, 116, 133, 139, 438, 506, 509; C.5-95, 277, 283-288, 295, 328, 329, 407, 412, 473, 477, 478, 482; C.6-29, 30, 88, 137, 142, 143, 148, 285, 286-288, 303, 316, 330, 332, 335, 337, 340, 401, 402, 432, 434, 436, 473;

__________________________________________________

172

C.7-125, 126, 311, 317, 320, 322, 326, 327, 333, 334, 340, 357, 358, 419, 463- 467; C.9-48, 51, 64-66, 75, 81, 83, 87, 89, 94, 96, 103, 105, 119, 169, 172, 195, 197, 202, 203, 204, 220, 221, 224, 241, 253, 260, 261, 263, 378;

N

Naxçıvan Ali Məclisi: C.3-111; C.7-479-481, 484, 488, 489, 494, 500, 502-505, 507 C.8-194;

Naxçıvan Dövlət Dram Teatrı: C.2-522; C.5-191; C.6-257;

Naxçıvan Hərbi Qarnizonu: C.7-491; Naxçıvan Klanı: C.3-89; “Naxçıvan” qəzeti: C.2-531, 532; Naxçıvan Memarlıq məktəbi: C.7-79; Naxçıvan Muxtar Respubli: kasının Ali Məclisi: C.6-475; Naxçıvan Muxtar Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi: C.2-558; Naxçıvan Nazirlər Kabineti: C.7-488; Naxçıvan Nazirlər Soveti: C.3-200; “Naxçıvan” neft yatağı: C.3-261; Naximov adına Hərbi məktəb: C.3-471; NATO: C.1-546, 548-553, 555, 556,

558, 560, 561, 585; C.3-153; C.4-58, 59, 74, 176;

__________________________________________________

173

C.8-140, 300, 308, 403-405, 422, 423; C.9-88;

NATO-nun Baş Qərargahı: C.2-291; C.6-140, 161, 175, 206;

NATO-nun “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramı: C.1-550, 552, 553, 555,

556, 558, 561, 585; C.2-17, 291, 313, 573; C.3-153; C.6-140, 161, 174, 206, 216; C.8-403, 405;

“Nedelya” qəzeti: C.2-141; “Neft Daşları”: C.2-231, 257, 488;

C.4-290, 302; C.5-36; C.6-209; C.8-154;

“Neft Daşları” neft: qazçıxarma idarəsi: C.2-488; Neft-Kimya Maşınqayırma Sənayesi Nazirliyi (SSRİ): C.5-261; Neft Maşınqayırma Birliyi: C.3-408; Neftçala pambıq təmizləmə Zavodu: C.2-138; “Neftçi” İdman Sağlamlıq Mərkəzi: C.8-344, 345; “Netaş” şirkəti (Türkiyə): C.5-179; “Nezavisimaya qazeta”: C.1-117;

C.8-425; C.9-204, 256;

“Nərimanov” stansiyası: C.4-417; N.Tusi adına Pedaqoji Universitet: C.4-432; “Niçimen” (Yaponiya şirkəti): C.9-139, 142; Nizami rayon Polis İdarəsi : C.3-270;

__________________________________________________

174

Nobel qardaşları: C.5-70; Norveç-Azərbaycan əməkdaşlığı: C.6-166, 168, 170, 171, 173,

185, 187, 193; C.9-447;

Norveç Krallığının Milli Bayramı: C.6-291;

C.9-446; Norveçin “Kverner injinerinq” şirkəti: C.6-199; Norveçin Qaçqınlara Yardım Şurası: ` C.6-172; Norveçin Sənaye və Energetika Nazirliyi: C.6-415; Norveçin “Sleyper” neft-qaz Platforması: C.6-293; Novruz bayramı: C.1-482, 483, 485;

C.3-245, 253, 263, 278, 279; C.6-5, 6, 10, 11, 13, 14, 19; C.9-32-41;

NTV kanalı: C.9-248, 343; “Nyu York” studiyası: C.2-322; “Nyu-York Tayms” qəzeti: C.1-38; Nyu Yorkdakı Federal Dövlət Ehtiyat Bankı: C.2-333; Nyu Yorkdakı “Türk evi”: C.2-288;

O

“Obşaya” qazeta: C.5-282; Odessalıların cəmiyyəti: C.5-389; Odlar diyarı: C.2-255, 288, 323; Oksidental petrolium: C.4-407; Oktyabr hadisələri (Bakıda): C.3-267, 271, 377, 396;

C.4-34;

__________________________________________________

175

C.6-13, 71, 73, 76, 84, 85, 90, 91, 174, 314, 328, 350;

“Oqonyok” jurnalı: C.6-301, 369-371, 374-377; Olimpiya oyunları: C.8-346, 347; OMON-silahlı dəstəsi: C.6-329;

C.8-52, 151; 15-17 mart hadisələri (Azərb): C.4-22, 489; XI-XIII əsrlərdə fəaliyyət göstərən universitetlər: C.9-210; XVIII əsr Fransız filosofları: C.5-7; Orta Asiya universitetləri: C.9-210; Osetin-inquş münaqişəsi: C.8-104; Oslo Hava Limanı: C.6-163; Osmanlı imperiyası: C.8-42

C.9-334, 352, 413; “Ostankino” televiziya şirkəti: C.1-22, 30;

Ö Özbəkistan-Azərbaycan əlaqələri: C.6-323, 345; Özbəkistan Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasında “Dostluq və əmək daşlıq haqqında” müqavilə: C.6-343; Özbəkistanda Azərbaycan mədəniyyəti günləri: C.6-325, 338;

P

Pakistan-Azərbaycan əlaqələri: C.2-195; C.6-15, 103;

C.9-27, 44-46; Pakistan xalqı: C.6-94-96, 98, 104, 109;

Pakistan İslam Respublikası

__________________________________________________

176

nın Milli bayramı: C.6-15; C.9-44;

Pakistan televiziyası: C.6-105: Paris Xartiyası: C.1-308; Partiya Tarixi İnstitutu: C.8-369, 375; Pasxa bayramı: C.1-545;

C.3-388; C.6-134; C.9-227;

Pekin konfransı: C.4-239; “Pennzoyl” şirkəti: C.1-407, 409, 440;

C.2-228, 255, 294, 299, 567; C.3-155; C.4-295, 299, 388, 403, 407, 411, 499, 502; C.5-27, 28, 73, 86, 88; C.6-23; C.7-43, 122, 134, 418; C.8-154, 155, 170; C.9-128, 129;

“Petrofak” firması (ABŞ): C.3-165; “Pionerlər evi”: C.8-384; Piral hadisələri: C.3-205; “Plats” şirkəti (Böyük Britaniya):C.5-34; Polis Akademiyası (Türkiyədə): C.9-301-304; “Pravda” qəzeti: C.1-441; Prezident Aparatı (Azərb): C.2-34, 35, 102, 103, 130,

137, 165, 169, 228, 334, 349, 356, 358-360, 369, 385, 587; C.3-63, 68, 116, 190, 192, 208, 244, 265, 288, 289, 297, 348, 367, 369, 377, 394- 400; C.4-28, 316, 321; C.5-269; C.6-74;

Prezident Aparatının Humanitar

__________________________________________________

177

Siyasət Şöbəsi: C.2-99, 107; Prezident Aparatının İşlər İdarəsi: C.2-356; Prezident Fondu (Azərb): C.3-191; Prezident sarayı: C.2-91, 103, 112, 125, 160,

267, 361, 378, 381, 384, 404, 435, 472, 489, 553; C.3-51, 109, 152, 177, 193, 231, 279, 285, 300, 307, 335, 421; C.6-22, 25, 40, 52, 112; C.7-80, 83, 201, 218, 238, 240, 271, 289, 307, 317, 340, 342, 386, 398, 417, 453;

Prezidentin İcra Aparatı: C.7-282, 351, 396; C.8-222;

Pridnestrovye-Moldova münaqişəsi: C.8-104; “Puan”- həftəlik jurnalı (Fransa): C.8-276;

R

Radioquraşdırma İstehsalat Birliyi: C.2-238; Ramazan bayramı: C.1-479, 480;

C.3-221-225; C.8-398;

“Registan” kompleksi (Səmərqənd): C.7-469, 442; “Reklamnıy Vestnik”: C.3-88, 91; “Remko” şirkəti: C.2-228, 255;

C.7-43, 392; Respublika Ali Sovetində “Aqrar islahatlar: problemlər və onların həlli yolları” mövzusunda

__________________________________________________

178

Beynəlxalq Konfrans: C.2-582; Respublika Günü (Azərb): C.3-455-457;

C.6-307; Respublika Hüquqi İslahat Komissiyası: C.5-383-385; “Respublika” qəzeti: C.8-332; Respublika Milli Qvardiyası: C.3-468, 470; Respublika Protez-Ortopedik Bərpa Mərkəzi: C.3-117;

C.4-270, 271; Respublika sarayı: C.2-101, 548;

C.3-45, 76, 423, 455; C.4-22; C.6-71, 116; C.7-73, 256, 291, 336, 444;

Respublikada özəlləşdirmə: C.3-231, 334, 353; C.4-43, 63, 64, 267; C.7-40, 111, 149; C.9-95, 123, 177, 263, 322;

Rəssamlıq Akademiyası (Sov.): C.9-155; Rəssamlıq sənəti (Azərb): C.3-46, 49; R. Behbudov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrı: C.3-246;

C.6-275; C.8-13;

“Ria-Novosti” (Rusiya): C.7-60; Roma imperiyası: C.6-30; “Rossiyskaya qazeta”: C.2-22, 26; “Rossiyski fermer” qəzeti: C.1-46; Rus Dram Teatrı: C.2-100;

C.5-191, 392; Rusiya-Azərbaycan dostluq və əməkdaşlıq əlaqələri: C.1-29, 137, 464, 555;

C.2-21, 26, 48, 51, 52, 123, 142, 512, 515;

__________________________________________________

179

C.7-69, 198, 199, 255, 337, 419, 421; C.8-60; C.9- 248, 250, 251, 255;

Rusiya-Azərbaycan müştərək Komissiyası: C.8-309; Rusiya Dövlət Duması: C.6-29;

C.7-90; C.8-146;

Rusiya Federal Konstitusiyası: C.5-397; Rusiya Federal Məclisi: C.6-288; Rusiya Federal Sərhəd Xidmətləri: C.5-327; Rusiya Federasiya Şurası: C.7-90; Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyi: C.1-463, 546;

C.9-378; Rusiya Federasiyasının Bakıdakı səfirliyi: C.6-421; Rusiya Federasiyasının Energetika Nazirliyi: C.5-56; Rusiya Federasiyasının Xarici İşlər Nazirliyi: C.1-111, 133, 214, 225, 347, 514, 515, 546;

C.2-203, 275, 302, 415, 474; Rusiya Federasiyasının Nazirlər Soveti: C.1-349;

C.5-56; Rusiya Federasiyasının “Yeni adlar” Beynəlxalq Xeyriyyə Fondu: C.6-275; Rusiya xalqı: C.7-69; Rusiya imperiyası: C.3-455, 456; Rusiya Kommunist Partiyası: C.5-273; Rusiya mədəniyyəti-: C.1-175; Rusiya Parlamentinin

__________________________________________________

180

Federasiya Şurası: C.4-113, 119, 265; Rusiya-Türkiyə münasibətləri: C.1-137; Rusiyada Hərbi Sənaye Kompleksi: C.7-46; Rusiyanın Baham adalarında neft şirkəti: C.5-63; Rusiyanın kəşfiyyat orqanları: C.9-333; Rusiyanın Kütləvi İnformasiya Vasitələri: C.9-243; Rusiyanın Milli Bayramı“Rusiya nın suverenliyi haqqında Bəyanna mə”nin qəbul olunması günü: C.6-421, 430; Rusiyanın “Sibir” neft yatağı: C.2-257; Rusiyanın Sərhəd Qoşunları: C.3-183, 203;

C.5-282; Rusiyanın “Tümen” neft yatağı: C.2-257; R.Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi: C.3-42, 122, 158;

C.7-196;

S

Sankt-Peterburq Konservatoriyası: C.1-170; “Sante-Fe” şirkəti : C.7-246, 247; Sarbonna Universiteti: C.1-294; “Sevil” Azərbaycan Qadınları Məclisi: C.9-24; Sədərək körpüsü: C.3-111; Səfəvilər dövləti: C.5-319; Sərəxs sazişi: C.9-443; “Səs” qəzeti: C.2-531, 532;

C.4-247, 248, 251; S.Bəhlulzadə adına Sərgi Salonu: C.5-227; Səttarxan adına zavod: C.2-39-41;

__________________________________________________

181

C.3-407, 438, 442, 443, 446;

Səudiyyə Ərəbistanı ilə Azərbaycan Respublikası arasında dostluq və əməkdaşlıq əlaqələri: C.2-64-66, 70-73, 75, 76, 81,

82; C.7-366;

Səudiyyə Ərəbistanının Sənaye Ticarət Palatası: C.2-66; “Si-Ay-Si” neft şirkəti (ABŞ): C.3-385; “Si-En-En” teleşirkəti: C.4-410; Siyasi Büro (SSRİ-də): C.1-162, 554;

C.3-88; C.5-127, 189, 272;

C.6-325; Siyasi partiyalar və ictimai hərəkatlar: C.1-248; “Sobesednik” qəzeti: C.1-50; Sofiyadakı Qara Dəniz Energetika Mərkəzi: C.7-460; “Sofreqaz” şirkəti: C.8-265, 266, 282, 313; Sosial-Demokrat Partiyası: C.2-530, 550, 565;

C.4-190; Sosialist Əməyi Qəhrəmanları: C.2-223, 250, 268; Sovet hakimiyyəti: C.3-53, 66; Sovet İttifaqı Elektrotexnika Sənayesi Nazirliyi: C.5-213; Sovet İKP MK: C.1-51, 156, 159, 253, 340-

343, 407, 408, 554; C.2-63, 96, 100, 106, 192; C.4-427; C.5-188, 309;

Sovet İttifaqı Qəhrəmanları: C.3-308, 313, 317, 318; C.5-188, 315;

Sovet İttifaqının sənaye kompleksi: C.7-46;

__________________________________________________

182

Sovet İttifaqının Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi: C.3-128, 287; Sovet ordusu: C.3-126, 128, 470;

C.5-258, 364, 414, 437; C.6-258;

C.9-240; Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ): C.1-9, 11, 30, 48, 50, 53, 79,

82, 83, 86, 121, 125, 126, 129, 133, 140, 154, 155, 162, 168, 169, 171, 174, 178, 184, 201, 202, 216, 230, 234, 236, 249, 250, 258, 268, 279, 297, 320, 321, 328, 329, 331, 349, 367, 369, 370, 372, 381, 383, 394, 412, 421, 422, 433, 444-446, 451, 459, 460, 464, 466, 467, 470, 471, 473-475, 541, 548, 552, 554, 558-560, 562-565, 567, 569, 585; C.2-23, 24, 36, 39, 40, 51, 61, 62, 66, 67, 71, 72, 96, 101, 110, 113-115, 123, 149, 150, 152, 163, 166, 174, 177, 180, 190-192, 196, 204, 208, 217, 223, 231, 233, 234, 241, 248, 249, 256, 257, 284, 288-290, 292, 298, 302, 303, 313, 323, 324, 333, 390, 391, 401, 410, 411, 421, 422, 435, 463, 465, 466, 468, 471, 483, 484, 495, 497, 498, 512-514, 518, 519, 535, 544, 548, 556, 557, 568, 583, 584; C.3-14, 40, 51, 54, 58, 59-61, 88, 89, 111, 113, 126, 128,

__________________________________________________

183

132, 138, 141, 147, 148, 153, 169, 193-196, 204, 205, 353, 384, 407, 424, 449, 453, 470; C.4-42, 49, 55, 58-60, 71, 72, 91, 107, 136, 140, 146, 147, 164, 169, 187, 188, 237, 242, 248, 257, 262, 263, 266, 279, 280, 282, 290, 316-318, 322, 328, 329, 331, 356, 366, 393, 423, 424, 427-429, 435, 437, 451, 458, 461, 492, 508, 512; C.5-22, 23, 29, 36, 50, 57, 67, 70, 71, 114, 116, 120, 121, 127, 130, 138, 152, 153, 165, 170, 188, 190, 197, 198, 212-215, 219, 227, 232, 236, 262, 272- 274, 277, 281, 284, 291, 293, 294, 313, 316, 317, 320, 321, 330, 347, 358, 361, 383, 386, 400, 448-450, 456-459, 462, 465, 467, 473, 477; C.6-58, 67, 81, 105, 119, 149, 150, 155, 166, 178, 179, 195, 221, 224, 225, 242, 260, 261, 266, 267, 269, 288, 295, 301-304, 309, 310, 323, 325, 330, 351, 362, 370-372, 375, 392, 396, 397, 399, 400, 409, 429-431, 464; C.7-6, 7, 12, 15, 24, 27, 28, 39, 42, 72, 73, 85-91, 95, 113, 119, 120, 136, 140, 146, 166, 168, 181, 184, 211, 212, 214, 216, 230, 292, 296, 312, 337, 346, 358, 389, 413, 417, 419-421, 428, 445, 465, 469,

__________________________________________________

184

480, 481, 493, 494, 498-500, 503; C.8-8, 16, 36, 37, 39-42, 44-46, 48-50, 60, 66, 67, 80, 101, 103, 104, 106, 187-191, 193, 195, 245-247, 253, 254, 274, 282, 293, 294, 297, 301, 307, 308, 310, 313, 314, 316, 320, 337, 338, 344, 350, 356, 362, 365, 366, 374, 379, 387, 447, 449, 450, 452, 453, 460; C.9-12, 55, 91-94, 98-101, 105, 109, 123, 155, 167, 168, 175, 198, 212, 236, 238, 240, 241, 245-248, 250, 251, 265, 269, 290, 295, 309, 312, 313, 322, 334, 337, 362, 386, 400, 403, 414, 423, 427;

SSRİ Bəstəkarlar İttifaqı: C.3-160; SSRİ Konstitusiyası: C.4-461; SSRİ Nazirlər Kabineti: C.5-130; SSRİ-nin Dövlət Plan Komitəsi: C.2-163, 234, 387;

C.3-346; C.4-301;

SSRİ-nin Nazirlər Soveti: C.2-166; C.3-179;

C.5-127, 213, 214, 219, 272; C.9-101, 102, 104, 107;

Soyuq müharibə: C.2-448, 573, 577;

C.9-17; “Speahed ekzibişnz LTD” şirkəti: C.1-596;

C.3-448; C.6-408;

Stalin adına zavod: C.2-240, 241; “Stark enterprayz” firması (ABŞ): C.3-474;

__________________________________________________

185

“Statoyl” şirkəti: C.1-407, 409, 416, 417, 419, 426, 440; C.2-228, 255, 294, 299; C.3-156; C.4-407, 411; C.5-27, 39, 41; C.6-23, 140, 163-165, 167, 172, 187, 192, 198, 202, 291-293, 413-416;

C.7-43, 418; C.9-6, 91, 447;

Stolıpin islahatı: C.6-480; “Suark” agentliyi: C.6-29; Sumqayıt İcra Hakimiyyəti: C.7-152; Sumqayıt Kimyaçıları Mədəniyyət Sarayı: C.6-381; “Supsa” limanı: C.5-56, 124, 175, 336; C.6-188;

C.7-44; C.9-53, 88, 324, 345, 377, 385;

“Suraxanı” neft yatağı: C.2-149; Suvorov adına Hərbi məktəb: C.3-471; “Sülh və Səbr” Beynəlxalq Konfransı (İstanbulda): C.1-357;

Ş

“Şahdəniz” müqaviləsi (Azərb): C.7-392; C.9-5;

“Şahdəniz” yatağı: C.3-261; C.5-35; C.6-23, 187, 189, 412- 416; C.7-106, 238, 394, 418; C.8-52, 169, 266, 303, 401;

__________________________________________________

186

C.9-5-9, 53, 130-132, 323; Şamaxı rayon İcra Hakimiyyəti: C.6-63; “Şelf-1”, “Şelf-2”, “Şelf-3” “Şelf-5” platformaları: C.2-152, 231;

C.9-130, 132; Şevron neft şirkəti: C.7-395;

C.9-22, 325; “Şəfəq” qəzeti: C.7-176; Şəhərlərarası Rabitə Stansiyası: C.5-179; Şəhid ailələri: C.9-182, 314, 369, 425, 426,

428; Şəhid uşaqları və kimsəsiz uşaqlar: C.6-6; Şəhidlər: C.3-6, 7, 137-140, 295, 439,

479, 472; Şəhidlər Xiyabanı: C.2-185, 219;

C.3-135, 137, 138, 148; C.6-388, 389;

C.8-342; C.9-207, 215, 216, 425;

Şəhriyar adına Mədəniyyət Mərkəzi: C.2-517;

C.5-240; C.6-484; C.7-375;

C.8-350, 385; C.9-144;

“Şərq qapısı” qəzeti: C.8-74; Şərq-Qərb dəhlizi: C.9-443; Şərq mədəniyyəti: C.1-175; Şərq musiqisi: C.1-170; Şərq Ölkələri Beynəlxalq Memarlıq Akademiyasının I sessiyası: C.2-419; Şimal-Cənub dəhlizi: C.9-443; Şimal marşrutu üzrə neft kəməri: C.5-277;

__________________________________________________

187

C.7-44, 390, 391; Şimal və Qərb neft kəməri: C.7-44, 390, 391, 421; Şimali Abşeron şirkəti: C.9-130; Şimali Atlantika Əməkdaşlıq Şurası: C.2-15, 16; Şimali Atlantika İttifaqı: C.1-548, 550, 551, 560, 561; Şirvanşahlar dövləti: C.5-319; Şirvanşahlar sarayı: C.1-161; C.4-12; Şuşanın işğalı: C.6-243, 244;

T

Tacikistan-Azərbaycan əlaqələri: C.2-538; Tacikistan xalqının İstiqlaliyyət Günü: C.1-127; Taxıl Məhsulları Dövlət Şirkəti: C.1-271, 276;

C.2-31, 130, 131, 387; C.3-342; C.6-60;

“TASIS-TRASEKA” proqramı: C.6-206; C.7-132, 310, 432;

C.9-230, 233, 443; Tatarıstan neft şirkəti: C.8-61, 62; “Tbilisi bəyannaməsi”: C.6-154, 417;

C.8-438, 439; Tbilisi Dövlət Universiteti: C.8-435, 436; Tbilisi hadisələri: C.8-377; Teatr Cəmiyyəti (Azərb): C.3-322; Texnika və texnologiya: C.2-41, 50, 151, 153, 156,

173, 224, 232, 234, 235, 240-243, 253, 269, 403, 463;

“Tengiz” neft yatağı: C.8-266; C.9-325, 444;

__________________________________________________

188

Təchizat Komitəsi (SSRİ): C.3-346; C.6-230;

Təhsil Fondu (Azərb): C.3-191; Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyası: C.2-103, 105, 222; Tərtər rayon İcra Hakimiyyəti: C.2-35; Təzəpir məscidi: C.2-27, 81, 83, 85, 144,

146, 148, 157; C.8-156;

Ticarət-Sənaye Konserni (Azərb): C.7-236; Ticarət-Sənaye Palatası: C.7-268, 269; Ticarət və İnkişaf Bankı: C.6-279; “Torpaq islahatları haqqında” Qanun (Azərb): C.6-473;

C.7-83-85, 89, 125, 126, 128, 149, 150, 184, 213, 218, 310, 315, 342-344, 349, 353, 362; C.8-82, 232, 285; C.9-166, 167, 356, 392;

“Total” şirkəti: C.7-392; C.8-243, 244, 251, 253, 259, 262, 269, 273, 274, 278, 281, 284, 290, 303, 316, 323; C.9-92, 131;

Transqafqaz nəqliyyat dəhlizi: C.6-315, 320; C.7-52, 61, 64, 141, 310, 317, 323, 432, 433, 436; C.8-285, 423, 431; C.9-92, 197, 199, 201, 220, 224, 255, 257;

Transneft şirkəti (Rusiya): C.7-390, 422; C.8-310, 420, 460, 468;

Türk dili: C.7-22; Türk dövlət başçılarının 2-ci Zirvə Toplantısı: C.2-399, 400, 407, 410, 415; “Türk dövlət və topluqlarının 5-ci

__________________________________________________

189

Dostluq, qardaşlıq iş birliyi” Qurultayı: C.9-147; Türk dünyası: C.6-18;

C.8-5, 10, 12-14, 24, 54; Türk dünyası yazıçılarının III Qurultayı: C.8-5, 9, 10, 12, 13, 24; Türk Hava Yolları: C.2-327, 333; Türk xalqlarının dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq qurultayı: C.2-416;

C.4-311; C.6-18;

Türk təhsil ocaqları: C.9-341; Türkdilli Dövlət Başçılarının IV Forumu: C.7-430; Türkdilli Dövlət Başçılarının III Zirvə Toplantısı-: C.4-224; Türkdilli Dövlətlər Təşkilatı: C.7-316; Türkdilli xalqlar: C.9-306, 310, 390; Türkdilli ölkələr: C.8-5-7, 9, 14, 16-18, 24, 26,

54; Türkiyə-Azərbaycan dostluq və əməkdaşlıq əlaqələri: C.2-15, 17, 19, 20, 25, 48,

52, 61, 87, 88, 207, 431-433, 452-487; C.7-78, 453, 456, 474, 475; C.9-273, 274, 276-281, 285, 286, 291-296, 298, 299, 304-306, 308-311, 320, 327, 329, 340, 341, 347-350, 352, 353, 356-367, 374-376, 382, 384, 389, 392, 394, 402, 405-407, 413, 414, 417, 420, 421;

Türkiyə Böyük Millət Məclisi: C.1-309, 365, 366, 373, 399, 409; C.2-478, 480-482, 486;

__________________________________________________

190

C.4-86; C.5-302; C.6-354; C.9-308-310, 316, 327, 329, 331, 334, 335, 340, 341, 343, 368, 406;

Türkiyə Cümhuriyyətinin “Qızıl ay” təşkilatı: C.2-70;

C.4-270; Türkiyə Gömrük Birliyi: C.5-166; Türkiyə xalqı: C.3-330, 331; Türkiyə iqtisadiyyatı: C.5-166; Türkiyə-İran dostluq əlaqələri: C.7-475; Türkiyə Milliyyətçi Hərəkat Partiyası: C.9-127; Türkiyə ordusu: C.9-304, 368; Türkiyə ordusunun Qafqaz Korpusu: C.5-173; Türkiyə Parlamenti-: C.2-478; “Türkiyə Petrolleri”: C.2-255;

C.3-327; C.4-407; C.6-128, 414, 416, 417; C.7-43; C.9-6, 92, 323, 336;

Türkiyə Respublikasının Bakıdakı səfirliyi: C.5-161; Türkiyə Respublikasının milli bayramı- “Respublika günü”: C.2-431-433; Türkiyə televiziyası-: C.9-290, 395; Türkiyədə yaşayan azərbaycanlılar: C.2-467; Türkiyənin “Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin tanınılması haqqında” Qərarı: C.6-118; Türkiyənin “9 Eylül”

__________________________________________________

191

Universiteti: C.9-349, 351, 352, 357-359, 382;

Türkiyənin Əlican qapısı: C.6-114; Türkiyənin Ərzurum Universiteti: C.7-485; Türkiyənin Xarici İqtisadi Əməkdaşlıq Komitəsi: C.2-462; Türkiyənin iş adamları: C.3-353; Türkiyənin “Qoç qrupu” şirkəti: C.6-135, 136;

Türkiyənin neft şirkətləri (Teletaş, Netaş): C.5-179;

C.6-23; Türkiyənin “Samanyolu” Televiziyası: C.9-340-342, 395, 396; Türkiyənin “Star” şirkəti: C.7-474, 475; Türkiyənin TQRT televiziya kanalı: C.9-396, 401; Türkiyənin TRT- 1 televiziya Proqramı: C.5-149, 161; Türkmənbaşı limanı ilə Bakı limanı arasında olan dəniz nəqliyyat xətti: C.7-141; “Türkmənçay” müqaviləsi: C.6-457; Türkmənistan-Azərbaycan münasibətləri: C.2-420, 421, 423, 425, 426,

429; Türkmənistanın Müstəqillik günü: C.7-168; “Türkologiya” jurnalı: C.4-140, 141, 143-145, 169,

175, 435; Türksoy Beynəlxalq Təşkilatı: C.8-11, 13-18, 24, 33; Türksoy Beynəlxalq Təşkilatının VIII Toplantısı- C.8-11, 13-18, 24, 33; “Türksoy” proqramı: C.2-403;

__________________________________________________

192

U

Ukraynada “Çernobıl” hadisəs: C.7-120; Ukraynanın Ali mükafatı-Yaroslav Mudrıy Ordeni: C.9-49, 50, 63, 75; “Ulduz” stansiyası: C.4-417; “Uluslararası qaynaqlarda Naxçıvan” Beynəlxalq Simpoziumu: C.7-79; Uşaq musiqi festivalı (Bakıda): C.6-365; “Uşaqlar dünyanın sevincidir” Xeyriyyə Telemarafonu: C.3-5; Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü: C.6-365;

C.8-185; “Uşaqların həyatı, müdafiəsi və inkişafına dair” BMT Bəyannaməsi: C.2-297; “Utro Rossiya” qəzeti: C.2-59;

Ü

III Beynəlxalq “Xəzərneftqaz-96” Sərgi Konfransı: C.6-408; Üçüncü dünya ölkələri: C.9-403; Ümid körpüsü: C.4-92;

C.6-464-466; Ümumdünya Bankı: C.2-313, 314;

C.4-43, 176, 492; C.5-29, 30-32, 35, 36, 104, 111, 114, 118-122, 128, 130, 147, 186, 246, 247;

C.6-90, 189, 233; C.8-150, 166, 259;

Ümumdünya İslam Xalq

__________________________________________________

193

rəhbərliyi: C.6-19; Ümumdünya Sağlamlıq Günü: C.3-304, 305; Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı: C.3-304; Ümumxalq nümayəndələri toplantısı: C.2-548, 554; Ü. Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyası: C.3-319; Ü. Hacıbəyovun Ev muzeyi: C.6-241;

V

Vahid Bank: C.9-169; Vakbank: C.4-93; “Varşava” müqaviləsi: C.2-313;

C.4-60, 152; Varşava Müqaviləsi Təşkilatı: C.1-585; “Vaşinqton-Post” qəzeti: C.2-316; Versal Konfransı: C.4-277; “Vesti” proqramı: C.1-456;

C.3-298; Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası: C.4-183

C.6-181; Vilayət Partiya Komitəsi (Naxçıvan): C.4-249, 250;

Y

“Yaxın xaric”: C.2-318; Yaponiya-Azərbaycan əlaqələri: C.9-140, 141; Yaponiya neft şirkətləri: C.5-36; Yaponiyanın “İtoçu” şirkəti: C.7-122, 392;

C.8-170, 171, 173, 174, 183;

C.9-139, 142;

__________________________________________________

194

“Yaşıl kitab”: C.2-182; Yelisey sarayı: C.8-259, 269, 273, 281, 284; “Yeni Azərbaycan” qəzeti: C.2-531, 532; “Yeni Azərbaycan” Partiyası (YAP): C.1-60;

C.2-142, 517-536; C.3-88;

C.4-255, 261, 497; C.6-181; C.8-331, 341, 447, 457;

Yeni il: C.5-226, 229, 236, 237, 240-244, 251-253; C.8-207, 224-229, 233, 234;

Yeni Konstitusiyada “Dövlət dili” haqqında maddə: C.4-422, 426, 428, 429, 432,

434-436, 444, 445, 455, 457, 458, 461-463, 476, 507;

“Yeni Müsavat” qəzeti: C.1-39, 40; C.4-479;

Yenidən sığortalanma şirkəti: C.6-279; Yenikənd Su Elektrik Stansiyası: C.3-261, 413;

C.4-492; C.6-210;

Yerevan-Trabzon xətt: C.9-330, 331; Yerli Sənaye Nazirliyi (Azərb): C.7-236; 77-ci Azərbaycan diviziyası: C.6-271; Yeyinti Sənayesi Şirkəti: C.7-112; YUNESKO: C.2-93, 98, 514;

C.4-161; C.7-166, 168, 169, 434; C.8-13, 23, 24, 32;

YUNİSEF təşkilatı: C.2-297, 333, 405; C.3-5, 7, 8, 304; C.8-185, 186;

YUNOKAL neft şirkəti: C.2-228, 255, 294, 299; C.3-156;

__________________________________________________

195

C.4-388, 407, 411; C.5-27, 466; C.7-43, 121; C.8-169-171, 173, 174;

Z

Zaqafqaziyanın xəritəsi: C.7-64; “Zaman” qəzeti: C.6-465; Ziraət Bankası: C.4-93; “Zod” yatağı: C.9-114; Zuqulba “Gənclik” Mərkəzi: C.5-306;

C.7-5, 8, 9;

__________________________________________________

196

Coğrafi adlar göstəricisi

A

Abdal-Gülablı (Azərb. kəndi)- C.7-180; Aberdin- C.7-253; Abxaziya- C.1-475;

C.5-405, 407, 412, 438, 449; C.6-152; C.8-137, 422, 424, 432, 439; C.9-450;

ABŞ- C.1-9, 11, 16, 19-21, 28, 29, 74, 86, 118, 120, 122, 125, 131, 133-135, 142, 170, 172, 179, 228, 251, 261, 321-323, 358, 360, 371, 384, 401, 406, 407, 424, 431, 432, 465, 520, 563, 564, 581, 583, 584, 591; C.2-20, 48, 57, 69, 99, 145, 152, 157, 191, 195, 197, 203, 207, 226, 228, 234, 248, 254, 259, 260, 263, 265, 276, 277, 279, 287, 290, 293, 294, 298, 299, 302-305, 309, 313, 314, 318-320, 322-328, 330-334, 346, 350, 369, 370, 380, 403, 438, 443, 450, 472, 475, 534, 552, 567, 572, 574, 578-581; C.3-12, 62, 99, 148, 151, 165, 172, 198, 248, 264, 288, 291, 310, 351, 371-373, 375, 380, 385-387, 390, 409, 412, 413, 418, 420, 424, 449, 450, 463, 465, 474;

__________________________________________________

197

C.4-41, 42, 79-81, 94, 126, 381, 384, 385-388, 390, 391, 392, 396, 398, 401, 402, 404-409, 419, 433, 438, 447, 448, 452, 469, 485, 486, 500, 502, 503, 512; C.5-27, 28, 39, 63, 68, 70, 73, 80, 81, 84, 86, 88, 106, 112, 179, 213, 214, 244, 245, 311, 319, 378, 379, 411, 437, 463, 464, 466, 468; C.6-23, 27, 28, 97, 113, 114, 120, 129, 175-177, 182-184, 200, 207, 215, 266, 267, 330, 334, 336, 409, 415, 433, 438-442; C.7-18, 20, 21, 29, 43, 60, 101, 121, 122, 151, 186-188, 201, 224, 226, 227, 244, 340, 341, 361, 392, 417, 418, 426, 432, 496; C.8-19, 20, 32, 42, 53, 61, 95, 113, 114, 125, 128, 131, 141-143, 151, 152, 154, 155, 160, 162-166, 169-174, 177-179, 183, 221, 251, 260, 270, 274, 280, 281, 285, 298, 305, 313, 324, 325, 334, 404, 413; C.9-7, 84-86, 91, 92, 100, 115, 118, 128, 149, 150, 171, 172, 202, 206, 217, 230, 234, 253, 284, 291, 314, 337, 338, 345, 354, 362, 369, 379, 385, 389, 392, 398, 401, 403, 404, 409, 440;

Abşeron- C.1-58;

__________________________________________________

198

C.2-149, 156; C.6-382, 384, 385; C.8-373; C.9-130;

Adana- C.9-361; Afina- C.2-476; Afrika- C.2-96;

C.3-19, 39, 99; C.6-266, 295, 431; C.8-32; C.9-261, 398, 403;

Ağcabədi- C.1-78, 91, 96, 277, 280, 282, 283, 302, 332, 489, 505, 507, 513, 579, 592; C.2-586; C.6-483;

Ağdam- C.1-15, 19, 20, 28, 33-35, 37, 41, 44, 45, 64, 89, 119, 120, 129, 130, 180, 202, 213, 239, 285, 287, 288, 297, 302, 310, 316, 324, 344, 348, 349, 401, 424, 433, 462, 503, 512, 515, 516, 523, 531, 580, 592; C.2-35, 291, 309, 574; C.3-119; C.4-37, 116, 208, 347; C.5-367; C.6-37, 212, 214, 217, 246, 249, 254; C.7-150, 161, 162, 177, 179, 180, 182, 185, 186, 190-194, 277, 281; C.9-222;

Ağdaş- C.1-488; Ağdərə- C.1-15, 298, 324, 344, 348,

515, 516, 523;

__________________________________________________

199

Ağstafa- C.3-59, 268, 269, 271, 276, 281; C.5-375;

Ağstafaçay- C.5-375; Axıska- C.2-505, 506; Aktau- C.9-443; Alan adaları- C.4-387; Almaniya- C.1-11, 134, 170, 321-323,

412; C.2-166, 236, 237, 312, 332; C.3-147, 362, 378, 381, 383, 464; C.4-323-325, 451, 486, 512; C.5-63, 71, 77, 79, 81-83, 87, 120, 179, 192, 203-207, 213, 214; C.6-129, 153, 154, 206, 215, 267, 433, 463, 467; C.7-12-16, 18-27, 30-32, 34-41, 44-46, 49, 54-57, 59, 61-68, 81, 95, 139-141, 146, 154, 189, 320, 372-374; C.8-39, 40, 45, 70-73, 122, 125, 143, 160, 270, 305, 322, 325, 463, 464; C.9-71, 85, 94, 207, 335, 423, 425;

Almatı- C.1-476, 477; C.3-180, 181, 183-185, 188,

202, 259, 309, 310, 318; C.4-221, 225; C.6-279; C.7-309, 433; C.9-295;

Alpamıs- C.4-225; Anadolu- C.2-265;

__________________________________________________

200

C.5-168, 169; C.7-22, 23;

Ankara- C.1-59, 361-363, 376, 383, 386, 406, 431, 557; C.2-15, 17, 52, 291, 399, 400, 401, 406, 411, 454, 458, 468, 474, 479, 486; C.3-331, 332, 348, 389; C.4-41; C.5-46, 160, 161, 173; C.6-117; C.7-431, 432, 434; C.8-5, 23, 50; C.9-282, 286, 294, 296-299, 301, 305, 308, 329, 340, 343, 346, 350, 366, 368, 377, 397, 407;

Anqola- C.1-196; Aralıq dənizi- C.2-265, 476;

C.6-115, 465; C.7-44, 433; C.8-254; C.9-444;

Aran zonası- C.6-54; Araz çayı- C.1-134;

C.2-492; C.3-59; C.5-160, 172; C.6-305, 464-466; C.8-195, 211, 213; C.9-90;

Argentina- C.2-414; C.7-340, 341;

Arpaçay su hövzəsi- C.3-59; C.5-375;

Asiya- C.1-321, 423, 467, 471, 472;

__________________________________________________

201

C.2-96, 304, 307, 410, 421; C.3-19, 20, 27-29, 37, 39, 99; C.4-42, 75; C.5-22, 35, 61, 119, 123, 130, 186, 319, 444, 466, 473; C.6-97, 103, 158, 340, 350; C.7-38, 52, 56, 289, 331, 334, 407, 411, 412, 432, 460; C.8-32, 252, 261, 423; C.9-44, 56, 77, 201, 231, 233, 239, 255, 309, 403, 442, 443;

Asiya ölkələri- C.5-22; Astara- C.1-63, 69, 74, 79, 92, 95-97,

102, 104, 110, 507, 512; C.2-496, 499, 550; C.3-346; C.6-55, 483; C.8-203, 216;

Aşqabad- C.1-305, 317, 318, 324, 347, 372, 410, 425, 514, 524; C.2-24, 414, 420-422, 427, 463, 496, 497, 568; C.3-348, 411; C.4-347; C.5-462, 474, 479, 480; C.6-277, 279, 283, 284; C.8-139, 140; C.9-203, 295, 365, 439, 442, 444;

Atatürk Hava Limanı- C.9-420; Atlanta- C.3-227, 229;

C.5-236, 237; C.7-5, 8, 10, 11, 201;

Avrasiya- C.2-206, 313; C.7-460;

__________________________________________________

202

C.8-6, 423; Avropa- C.1-11, 134, 137, 169, 170,

179, 180, 321, 397, 412, 423, 430-432, 435, 438, 447, 465, 467, 472, 551, 560, 561, 563, 581; C.2-48, 69, 96, 145, 157, 176, 207, 249, 299, 304, 307, 313, 410, 411, 425, 475, 534, 568, 572, 573, 576, 581; C.3-9, 11, 14, 20, 22, 47, 62, 79, 99, 146, 148, 151, 184, 195, 227, 259, 260, 311, 349, 370-373, 380-382, 390, 437; C.4-42, 43, 52, 59, 60, 75, 132, 137, 263, 450, 451; C.5-22, 29, 33, 35, 56, 57, 61, 85, 119, 122, 158, 166, 195, 203, 204, 246, 247, 273, 274, 276, 311, 319, 407, 462-464, 466, 467; C.6-22, 30, 31, 101, 140, 145-147, 149-151, 153, 154, 158, 162, 165, 168, 174, 185, 189, 205, 206, 208, 211, 215, 216, 266, 267, 292, 307, 336, 340, 350, 392, 415, 429; C.7-13-16, 18, 19, 21, 24, 25, 28-30, 38-42, 51, 52, 54, 56, 61, 80, 101, 102, 141, 188, 189, 265, 282, 284, 310, 357, 361, 372, 395, 404, 432, 436, 460, 461; C.8-7, 32, 42, 73, 86, 89, 90, 93-95, 97, 104, 111, 117, 118, 121, 131, 140, 158, 159, 240,

__________________________________________________

203

242, 251-253, 261, 262, 264, 266, 268, 273, 274, 285, 299, 300, 302, 316, 320, 423, 431, 435, 465; C.9-47, 51, 56, 58, 64, 69-71, 77, 89, 92, 95, 117, 153, 201, 205, 216, 221, 224, 230, 233-235, 239, 255, 261, 307, 309, 362, 385, 399, 401, 442, 443;

Avstraliya- C.3-99; Avstriya- C.5-78;

C.6-30, 295, 294; “Azəri” neft yatağı- C.2-229, 231, 243, 254, 258,

488; C.6-196, 413; C.7-243, 390, 418, 425;

C.9-130, 553;

B

Babiy Yard- C.9-271; Badamdard- C.3-419; Baden-Vürtemberq- C.7-67, 68; Bağdad- C.7-434;

C.8-23; Baham adaları- C.5-63; Bakı- C.1-16, 17, 19, 21, 23, 24,

28, 32, 34, 35, 37, 39, 51, 54, 55, 59-61, 64-68, 72, 80, 82, 83, 89, 98, 101, 113, 116-118, 121, 128, 136, 152, 157, 159, 160, 163, 173, 178, 182, 184-186, 188, 213, 214, 219, 231, 236, 238, 270, 271, 276, 329, 334, 336, 338-341, 349,

__________________________________________________

204

357, 367, 386, 395, 397, 401, 404, 407, 408, 411-413, 417, 462, 476, 482, 502, 509, 512, 515, 524, 534, 546, 577, 585, 586, 592, 594-596; C.2-15-17, 22, 25, 26, 40, 52, 54, 59, 60, 81, 87-89, 96, 97, 100, 101, 131, 142, 144, 149-152, 154-157, 165, 166, 169, 179, 183, 185, 202, 203, 207, 210, 219, 227, 228, 231, 234, 236, 240, 241, 254-256, 258, 264, 274, 277, 282, 294, 320-324, 330, 331, 340, 344, 349, 356-359, 363, 367, 369, 377, 378, 394, 402, 404, 412, 419, 422, 427, 434, 452, 454, 456, 457, 470, 471, 473, 477, 478, 483, 496, 502, 519-525, 531, 532, 539-541; C.3-31, 33, 40, 50, 56, 58, 73, 75, 77, 83, 86, 88, 90, 91, 102, 106, 111, 124, 129, 137, 138, 147, 148, 150, 151, 159, 165, 166, 178, 182, 187, 188, 196, 197, 207, 227, 246, 268, 274, 276, 277, 281, 289, 304, 312, 313, 328, 332, 333, 351, 375, 378, 381-383, 386, 389, 411, 418, 419, 424, 428, 435, 436, 448; C.4-32, 34, 81, 85, 148, 149, 154, 156, 159, 176, 182, 189, 200, 202, 229, 243-246, 248, 251, 267, 279, 286, 304, 381,

__________________________________________________

205

390, 399, 400, 404, 417, 428, 499, 500; C.5-12, 18, 34, 59, 60, 80, 82, 86, 100, 101, 108, 112, 124, 126, 132, 133, 135-137, 139, 140, 160, 161, 168, 171, 173, 176, 179, 183, 184, 185, 190, 191, 196, 198, 200, 203, 208-218, 230, 235, 237, 240, 241, 262, 272, 281, 290, 291, 303, 316, 319, 324, 336, 337, 339, 342, 348, 349, 353, 356, 372, 373, 387, 388, 392, 393, 400-403, 414, 415, 422, 435, 452, 461-463, 466, 467, 469-476, 478, 479, 481, 483-486; C.6-9, 10, 12, 15, 19, 21, 26, 32, 33, 37, 41, 48, 54-56, 83, 106, 111, 115, 116, 127, 130, 135, 136, 163, 167, 179, 180, 184, 196, 203, 246, 250, 252, 253, 255, 258, 260, 273, 274, 299, 304, 305, 307, 321, 328, 336, 341-343, 345, 367, 368, 385, 408, 409, 412, 418, 421, 424, 425, 427, 435, 444, 445, 449, 456, 460, 464, 469, 471, 475, 476, 482, 486, 487; C.7-8, 40, 44, 45, 48, 49, 52, 53, 59, 72, 76, 77, 104, 107, 117, 128, 139, 169, 173, 192, 205, 208, 213, 216, 226, 236, 243, 249, 250, 251, 253-255, 260, 264-266, 268, 288, 292, 293, 295, 297, 302, 303, 305, 309, 330, 332, 334, 348, 360,

__________________________________________________

206

367, 374, 386, 392, 398, 400, 401, 407, 417, 419, 423, 425, 428, 444, 449, 460, 463, 468, 469, 471, 473, 475, 477-479, 481, 484, 486, 489, 502, 504, 506-509; C.8-13, 17, 24, 25, 36, 37, 39, 42, 43, 48-50, 53, 54, 60, 61, 63, 64, 70, 76, 101, 104, 138, 154, 155, 164, 165, 174, 181, 183, 185, 202, 208, 216, 227, 245, 246, 259, 263, 265, 282, 295, 303, 310, 314, 322, 324, 327, 329, 331, 337, 373, 403, 408, 412, 415, 420, 428, 433, 442, 456, 457; C.9-14, 27, 28, 30, 31, 33, 38, 40, 51, 57, 61, 62, 64, 72, 77, 83, 84, 99, 107, 112, 129, 148, 149, 152, 153, 157-159, 162, 185, 192, 193, 210-214, 220, 225, 229, 235, 236, 238, 244, 246, 247, 249, 255, 256, 262, 269, 271, 272, 295, 296, 298-300, 307, 311, 313, 316-319, 324, 330, 333, 345, 349, 356, 359, 361-363, 372, 373, 377, 379, 399, 413, 415-417, 422, 425, 428-435, 437, 438, 444, 450-453;

Bakı Dəniz Limanı- C.3-111; C.5-463; C.7-141;

Bakı Hava Limanı- C.9-77; Bakı Mil Kanalı- C.5-375; Bakı Şirvan Kanalı- C.5-375;

__________________________________________________

207

Bakıxanov qəsəbəsi- C.3-419; Balaxanı- C.5-400; Balakən- C.1-110, 286, 580;

C.6-54, 65; Balkan yarımadası- C.2-307; Baltikyanı ölkələr- C.2-411;

C.3-410; C.4-428; C.6-137, 480; C.7-346, 444; C.9-88;

Bastiliya- C.1-31; C.2-59, 77;

Başqırdıstan- C.1-596; C.2-95; C.3-12; C.7-43, 419; C.8-8, 11, 14, 15;

C.9-186, 252; Batumi- C.6-32;

C.9-297; Baykal-Amur magistralı- C.1-171; Bekendorf- C.7-65; Belarusiya- C.1-11, 30, 121, 171, 178,

280; C.2-79, 114, 498; C.5-456; C.6-336; C.7-94, 211-215, 217; C.8-300, 309; C.9-67, 204, 205, 257, 261;

Belçika- C.1-546, 551; C.3-370, 381, 383;

C.6-157, 158, 160, 210, 215; C.7-21; C.8-322, 325;

__________________________________________________

208

Belqrad- C.8-320; Beloveysk- C.5-463, 481; Berlin- C.3-314, 423;

C.6-271; C.7-26, 154; C.8-294; C.9-79, 257;

Bern- C.3-146; Bessarabiya- C.6-30; Beyləqan- C.1-135, 136, 277, 279, 283,

298, 302, 500, 502, 503, 512, 529;

Bənənyard- C.7-479; Bərdə- C.1-78, 89, 489, 507, 509,

511, 513, 529-531, 587, 592; C.2-35, 70, 586; C.3-341; C.4-37, 212, 218; C.6-67; C.9-175;

Bığır kəndi- C.7-385; Bibiheybət- C.2-255; Biləsuvar- C.1-63, 69, 71, 92, 93, 97,

102, 104, 110; C.7-92;

Bilkənd- C.2-458, 486; C.9-305, 306;

Binə- C.1-414, 546; C.2-64, 187, 201, 287, 399, 417, 420, 434, 453, 512, 572; C.3-9, 370; C.9-47, 81, 194, 230, 439;

Binə Hava Limanı- C.1-414; C.2-64, 187, 201, 287, 399, 417, 420, 434, 453, 512, 572; C.3-9, 370;

__________________________________________________

209

C.5-18, 136, 277, 403, 460; C.6-93, 111, 140, 277, 285, 321, 406; C.7-12, 306, 430, 457;

Binəqədi- C.1-282; C.7-252;

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri- C.3-14;

C.8-110; Birləşmiş Krallıq- C.9-272; Bişkek- C.1-585-587; C.2-23;

C.4-225, 236; C.7-167, 168, 433; C.9-208, 295;

Boliviya- C.1-56; Bolqarıstan- C.1-447;

C.2-476; C.4-45-49, 52, 53-56, 59-61; C.6-65; C.7-19, 205; C.8-320; C.9-443;

Bolnisi- C.1-315; C.9-30;

Bonn- C.5-63, 77-79, 81-83, 87; C.7-14, 24, 26, 32, 55, 65, 373; C.8-72;

Borçalı- C.6-48, 49, 463; Bosfor boğazı- C.2-265;

C.5-75; Bosniya- C.1-225;

C.3-22, 32; C.4-62; C.5-379;

__________________________________________________

210

Boyəhmədli kəndi- C.1-28; Böyük Britaniya- C.1-351, 414, 416, 417, 420,

421, 423, 425, 430, 437, 439, 441, 584, 595; C.2-20, 25, 99, 203, 204, 254, 260, 266, 278, 299, 312-314, 332, 403; C.3-102-105, 248, 310, 424, 450, 463; C.4-202-204, 287, 512; C.5-19, 27, 32, 35, 39, 41, 46-48, 61, 70, 71, 85, 112, 135, 179, 311; C.6-23, 269, 270, 274, 334, 409, 410, 412-415, 417, 444, 445; C.7-43, 208-210, 229, 236, 268, 269, 361, 392, 418, 432; C.8-100, 122, 125, 143, 160, 450; C.9-91, 272;

Böyük şor (qəsəbə)- C.7-260, 265-267; Böyük Tağlar (Şuşada kənd)- C.5-368; Braziliya- C.3-85; Bruney- C.3-17, 37; Brüssel- C.1-546, 548, 551, 557, 558,

560, 585; C.2-291; C.3-371, 372, 412, 414; C.4-59, 74, 326, 327; C.6-140, 141, 157, 160, 161, 163, 174, 205-207, 216; C.8-403;

Budapeşt- C.2-572, 573, 575-581;

__________________________________________________

211

C.3-9, 12, 15, 36, 41, 94, 153, 184, 185, 251, 261, 351, 375; C.4-485; C.5-78, 79, 81-83, 87; C.6-164, 188, 189; C.8-111, 119, 120, 141, 158, 220;

Buxarest- C.4-76, 77, 152; C.6-425, 427, 429;

Buzqov- C.7-470;

C Caddə- C.9-294; Cakarta- C.9-223; Cankaya- C.9-274, 276, 279; Cavaxeti- C.9-376; Cenevrə- C.1-212; Ceyhan terminalı- C.5-159;

C.6-115; C.8-53, 145, 254; C.9-324, 330, 333, 345, 372, 373, 386, 416;

Cəbrayıl- C.1-16, 20, 28, 38, 89-91, 111, 112, 126, 129, 131, 134, 172, 202, 213, 216, 227-229, 239, 284, 285, 294, 297, 316, 317, 344, 348, 424, 433, 462, 498, 501, 503, 512; C.2-291, 309, 437, 574; C.4-115, 116, 129, 134, 346; C.6-131, 217, 249; C.7-191, 266, 271-273, 278, 279, 288; C.8-215;

__________________________________________________

212

C.9-222; Cəhri- C.6-476; Cəlilabad- C.1-63, 67, 69, 92, 93, 96,

97, 102, 104, 110, 533; C.3-60, 69; C.4-263;

Cəmcəmli kəndi- C.7-384; Cənub- C.2-207, 338;

C.3-79, 157; C.7-417, 421; C.8-203, 252, 355, 410, 421, 424; C.9-316, 429, 439, 442, 443;

Cənub-şərqi Asiya ölkələri- C.6-280; Cənubi Afrika- C.5-46, 47; Cənubi Asiya- C.1-196; Cənubi Qafqaz- C.1-550, 555;

C.5-422, 438, 439; C.6-55, 146, 238; C.8-419, 420, 438;

Cənubi Osetiya- C.5-449; C.8-424;

Cıdır düzü- C.6-240; C.9-19;

Ciddə- C.2-65, 66, 75; Culfa- C.3-111;

C.7-479;

Ç

Çeçenistan- C.2-304, 422, 455, 470, 475; C.3-12, 170, 187, 202; C.4-113, 114, 382, 401;

__________________________________________________

213

C.5-37, 91, 106, 278, 279, 281, 282, 285, 396, 397, 406, 407; C.6-89, 152, 153, 188, 374, 375, 399, 403; C.7-199; C.8-63, 137, 250, 294, 306, 307, 319, 362; C.9-105, 203;

Çexiya- C.9-71; Çelyabinsk- C.1-27; Çermik- C.9-114; Çernobıl- C.7-120;

C.9-337, 404; Çəmbərəkənd- C.3-123, 435; Çırağan- C.9-395; “Çıraq” neft yatağı- C.2-229-231, 243, 254, 258,

488; C.5-336;

C.6-196, 413; C.7-243, 390, 418, 425; C.9-130, 553;

Çin- C.1-170, 458, 459, 461, 463-468, 470-472, 474, 476, 477, 520, 584; C.2-140, 291, 313, 411; C.3-153; C.4-41, 308, 309, 485, 486, 310; C.6-215, 266, 267; C.7-22, 368-371; C.8-42, 444; C.9-258;

__________________________________________________

214

D

Dağıstan- C.2-218; C.3-200, 202, 207, 208, 343; C.4-144; C.5-286, 393-398; C.7-22, 108, 109; C.8-23, 58, 63; C.9-14, 15, 22, 260, 267;

Dağlıq Qarabağ- C.1-11, 15, 19-21, 24-29, 32-37, 39-42, 44, 45, 50, 51, 53, 59, 64, 66, 77, 78, 89, 92, 111, 118-120, 129-133, 173, 174, 180, 194, 202, 212-215, 217-219, 225, 228, 230, 231, 239, 248, 251, 279, 284, 285, 292-298, 316, 317, 322, 324, 347, 349, 350, 369, 370, 383, 387-389, 394, 401, 405, 406, 409, 410, 419, 424-428, 431, 433, 434, 438-441, 456- 458, 460-462, 464, 473, 474, 503, 507, 510, 513, 515, 517-520, 524, 526, 527, 549-553, 559, 578-581, 583-585, 588, 592, 593; C.2-23, 25, 28, 36, 41, 42, 52, 57, 62, 63, 68, 69, 72, 77, 136, 141, 179, 191, 197, 204, 205, 220, 244, 276, 278, 291, 298, 300, 301, 308, 309, 311, 316, 317, 320, 406, 437, 438, 441, 442, 450, 455, 506, 508, 512, 548, 556-558, 574, 575, 577, 580, 586;

__________________________________________________

215

C.3-17, 21, 25, 35, 90, 106, 108, 171, 183, 197, 199, 255, 329, 352, 374, 443, 445, 461; C.4-38, 51, 52, 57, 61, 72, 89, 115, 145, 188, 254, 255, 258, 264, 265, 284, 315, 317, 331, 371, 381, 382, 387, 394, 398, 512; C.5-25, 62, 63, 66, 67, 79, 86, 87, 89-93, 96, 97, 101, 125, 158, 163, 166, 167, 173, 206, 243, 274, 275, 284, 287, 294, 358, 362, 378-380, 405, 407, 410, 411, 414, 438, 449, 468; C.6-27-30, 45, 55, 78-80, 99, 101, 106, 113-115, 121, 146, 148, 149, 152-155, 162, 164, 165, 169, 176, 177, 186, 237-240, 244, 245, 248, 249, 290, 304, 311, 313, 327, 328, 330, 333-335, 389, 397, 398, 400, 403, 430, 433, 439, 441, 454, 457; C.7-57, 58, 60, 99, 161, 177, 180, 181, 182, 186, 187, 190, 191, 224, 225, 263, 275, 284, 285, 308, 309, 314, 325, 330, 364, 398, 399, 405, 427, 435, 462, 479, 480, 487, 496; C.8-88, 90-94, 96-104, 106-109, 111, 112, 115, 116, 118, 119, 121, 123, 124, 127, 129-131, 134-136, 139, 142, 146-148, 150, 151, 159, 179, 184, 188, 226, 241, 243, 246-249,

__________________________________________________

216

269, 271, 274-278, 290, 291, 298-300, 303-305, 311, 312, 318, 323, 326-328, 413, 432, 439, 440; C.9- 8, 58, 67-70, 81, 85, 86, 116, 117, 121, 128, 129, 133, 197, 202, 205, 206, 216, 222, 234, 240, 253, 254, 258, 275, 281, 284, 311-313, 315, 317, 333, 344, 354, 364, 370, 371, 375, 386-388, 393, 396, 397, 401, 408, 409, 413, 450;

“Dan ulduzu” neft yatağı- C.7-424; C.9-8, 130, 131; Danimarka- C.2-312;

C.3-250, 254; C.5-221; C.8-106;

Dardanel boğazı- C.2-265; Daşkənd- C.4-234, 236;

C.6-252, 253, 246, 326, 342, 346, 347; C.7-325, 430, 431, 433, 436, 437, 440, 442, 451, 455, 458, 475; C.8-9, 16-18; C.9-295;

Daşkəsən- C.1-452; C.7-45, 167;

Davos- C.3-155, 260, 261; C.7-340; C.8-63;

“Dədə Qorqud” neft yatağı- C.9-8, 130, 131, 134; Dərbənd- C.7-108;

C.8-23; Dərnəgül- C.7-216;

__________________________________________________

217

Dəvəçi- C.1-535; C.6-70;

Diyarbəkr- C.6-464; C.9-361;

Dmanisi- C.1-315; Dnepropetrovsk- C.4-132; Dnestr- C.9-203; Düşənbə- C.7-446;

C.9-295;

E

Eçmiədzin- C.1-519; Ermənistan- C.1-9, 11, 15, 16, 19-22, 28,

32-35, 37, 38-40, 44, 45, 48, 50, 52, 53, 59, 63, 64, 77, 89-91, 93, 94, 98, 107, 111, 118, 119, 124, 125, 128-131, 133, 134, 137, 139, 148, 165, 173, 176, 178, 179, 186, 202, 213, 214, 216-218, 222, 225-227, 229, 233, 240, 247, 248, 251, 279, 283, 284, 292-294, 297-299, 301, 302, 306, 315, 316, 318, 320-324, 334, 335, 345, 348, 349, 351, 358-360, 369, 372, 377, 383, 384, 387, 388, 394, 395, 398-402, 404, 406, 407, 417, 418, 422-425, 427-429, 431, 434, 438, 440-442, 447, 456, 457, 460-463, 465, 467, 468, 472-476, 478, 493, 497, 499, 508, 509, 512, 514-521, 523-529, 537, 546-550,

__________________________________________________

218

552, 553, 555, 559-562, 578, 581, 584-587; C.2-8-10, 17-19, 22, 28, 36, 41, 43, 46, 48, 50-52, 63, 66-69, 71-73, 76, 83-85, 101, 110, 121, 124, 126, 137, 141, 144-146, 152, 154, 157, 166, 177-179, 185, 189, 191, 195, 197-201, 205, 207, 220, 244, 263, 264, 275-277, 281, 288, 290-293, 297, 301-304, 308-312, 314, 316-318, 320, 330-334, 338, 344, 346, 361, 370, 373, 375, 376, 389, 390, 393, 394, 405, 406, 413, 421, 422, 426, 435-438, 440-444, 448-451, 454, 455, 457, 463, 464, 468, 469, 475, 476, 489, 490, 492, 504-508, 512, 534, 535, 547, 550, 556, 557, 567, 568, 572, 574-576, 578-580; C.3-6, 9-12, 14-16, 17, 21, 22, 24-26, 28, 29, 31, 34, 35, 38, 41, 52, 92-94, 104, 107, 117, 126, 149, 153, 171, 183, 184, 187, 193, 196, 197, 199, 206, 215, 222, 229, 250, 251, 254, 255, 259, 263-265, 269, 270, 322, 325, 329, 330, 340, 350-352, 354, 370, 372-377, 380-382, 403, 413, 416, 425, 426, 428, 433, 439-441, 443, 457, 459, 460, 465, 466, 469; C.4-6, 18-20, 23, 30, 31, 46, 47, 51, 55, 57, 59, 67, 76, 72, 83, 87, 89, 90, 93, 99-101,

__________________________________________________

219

106, 110-112, 115, 116, 126, 129, 130, 146, 149, 150, 170, 174, 187, 197, 208, 228, 237, 239, 244, 245, 258, 259, 263-265, 270, 273, 283, 284, 298-300, 309, 315, 324, 330-332, 338, 340, 347, 366, 368, 370-372, 377, 378, 383, 385-387, 391-394, 397, 402, 410, 415, 416, 419, 428, 510; C.5-10, 19, 25, 26, 44, 63, 66, 68, 72, 77, 78-85, 87, 89-93, 95-101, 105, 106, 112, 125, 133, 134, 138, 139, 141, 144, 147, 158, 159, 163, 171-173, 205, 206, 243, 244, 250, 269, 274, 275, 283, 284, 287, 288, 293, 294, 310, 330, 342, 346, 356, 358, 362, 377, 378, 380, 381, 387-390, 407, 410, 411, 422, 436-438, 450, 455, 467, 468; C.6-8, 12, 19, 27-29, 36-43, 45, 47, 48, 55, 58, 64, 69, 72, 78-83, 88, 93, 96, 97, 99-101, 106, 107, 112-115, 119-121, 131, 132, 146, 148, 149, 151, 152, 154-156, 161, 162, 164, 165, 169, 170, 175-177, 190, 199, 205-207, 214-216, 236-238, 244-246, 248-252, 263-265, 272, 281, 292, 311-313, 315, 327, 328, 337, 349, 353-355, 358-360, 366, 373, 385, 388-390, 396-400, 402-407,

__________________________________________________

220

430, 432, 433, 438, 439, 442, 445, 454, 455, 463, 466, 468; C.7-12, 19, 27-29, 39, 40, 56-58, 61, 98, 99-102, 106, 116, 117, 161, 162, 177-182, 186-191, 198, 224, 225, 227, 261, 263, 266, 271-273, 276, 279, 283-285, 308, 309, 314, 315, 317, 320, 321, 324, 325, 328, 330, 334, 335, 363, 364, 373, 374, 376, 378, 398, 402, 405, 409, 410, 414, 425-427, 434, 435, 454, 456-458, 462, 470, 471, 478, 486, 487, 491-493, 495, 496, 508; C.8-17, 28, 51, 62, 68, 69, 87, 88, 90-99, 101-116, 121, 123-131, 135, 136, 139-142, 147-149, 157, 159, 160, 183, 184, 189, 191, 209, 211-216, 218, 219, 226, 229, 233, 240, 241, 243, 246-249, 252, 255, 256, 261, 262, 271, 272, 275-278, 282, 291, 298, 299, 303-307, 310-312, 315-318, 322-324, 326, 328, 330, 332, 362, 379, 387, 388, 390, 392, 401, 404, 405, 412, 413, 423, 424, 432, 438-440, 452, 454, 455, 461; C.9-24, 25, 40, 42, 57, 58, 65-69, 72, 77, 81, 82, 84-87, 90, 96, 104, 105, 110, 112-117, 120, 122, 167, 171-173, 184, 197, 201-203, 206, 215, 216, 222-224, 234, 240, 241,

__________________________________________________

221

246, 253, 254, 256, 259-262, 375, 378, 281, 283, 284, 289-291, 302, 303, 312-315, 319, 325-327, 330-333, 336-339, 341-345, 353-355, 364, 368-380, 385, 387-392, 397, 401, 403, 404, 407-413, 424, 428, 429, 431, 439, 440, 450;

Estoniya- C.3-212; C.7-100, 101;

Ə

Əfqanıstan- C.1-18, 225, 240, 243, 244; C.2-51, 421; C.3-28, 32; C.5-398, 466; C.6-97, 100, 103, 431; C.8-410;

Əhmədli qəsəbəsi- C.3-274; Əlcəzair- C.7-421; Ələt qəsəbəsi- C.7-120; Əli Bayramlı- C.6-56;

C.7-192; Əlican qapısı- C.6-114; Əlincəçay- C.5-375; Əmircan- C.3-50; Ənzəli- C.9-443; Ərdəhan- C.6-464; Ərəb ölkələri- C.9-403; Ərzurum- C.6-464;

C.7-485; C.9-361;

“Əşrəfi” neft yatağı- C.7-424; C.9-130, 131;

__________________________________________________

222

Əyriçay- C.5-375; Əzizbəyov kanalı- C.5-375;

F

Fəcən dəmiryolu- C.6-277; Fələstin- C.3-17, 23, 25, 28, 32;

C.5-300; C.6-430, 431; C.8-149, 150; C.9-261;

Finlandiya- C.2-572; C.3-351; C.4-147, 485; C.5-63, 78, 79, 87; C.7-12, 60; C.8-100, 114, 121, 125, 129, 139, 142, 143, 270, 305; C.9-84, 108, 315;

Frankfurt- C.7-154, 284; Fransa- C.2-25, 77, 99, 234, 236,

248, 291, 313, 332, 369, 380; C.3-147, 153, 172, 310, 424; C.4-41, 104, 105, 126, 485, 486, 512; C.5-33, 35, 85, 89, 91, 93, 94, 96, 97, 103, 104, 110-112, 114, 119, 127, 132, 135, 166, 182, 186, 272, 275, 276, 311; C.6-31, 176, 177, 182, 215, 167, 409, 412, 414, 416, 433; C.7-18, 19, 21, 43, 105-107, 122, 151, 189, 227, 238, 239,

__________________________________________________

223

361, 392, 398, 400-404, 406, 433; C.8-45, 122, 125, 143, 160, 239-245, 247, 251, 253, 255, 257-259, 262, 263, 265-278, 280-292, 299, 302-306, 309, 311, 313, 315, 316, 320-322, 324-327, 329, 333-336, 341, 404, 413, 450; C.9-73, 81, 82, 84-88, 91, 93, 95, 118-121, 171, 202, 234, 241, 244, 253, 284, 291, 314, 315, 335, 345, 354, 362, 369, 378, 379, 386, 389, 404, 409, 440;

Füzuli- C.1-16, 20, 28, 33, 34, 44, 89-91, 111, 112, 129, 131, 134, 202, 213, 216, 227-229, 239, 277, 284, 285, 288, 294, 297, 316, 324, 344, 348, 424, 433, 456, 462, 497, 498, 500, 501, 503, 509, 512, 515; C.2-291, 309, 437, 574; C.3-119, 469; C.4-115, 346, 347, 208; C.5-469; C.6-217, 249, 254, 255, 389; C.7-150, 185, 191, 266, 271-273, 277-279, 281, 288, 328; C.8-84, 215, 220;

G

Gədəbəy- C.1-15; C.7-45, 167;

__________________________________________________

224

Gəncə- C.1-10-13, 22, 23, 25, 37, 50, 59, 61, 63, 66, 67, 93, 94, 103, 105, 117, 122, 128, 170, 191, 192, 231, 237, 277, 280, 286, 289, 332, 395, 404, 411, 591; C.2-166, 338, 357, 359, 363, 367, 368, 377-379, 395, 456, 530, 550, 552, 558, 560, 563, 564; C.3-152, 196, 265, 268, 269, 281, 288, 289, 315, 341, 358, 376; C.4-10, 40, 266, 489; C.5-200; C.6-18, 34, 56, 57, 184, 307, 346, 463, 482; C.7-192, 236, 275, 277, 293, 309, 330, 486; C.8-50, 51, 101, 216, 332, 381; C.9-180, 295, 311, 316, 317, 413;

Gəncəbasar- C.6-83; Gərməçatağ- C.7-470; Goranboy- C.1-302, 515, 516, 519, 523,

592; Göycə mahalı- C.6-48, 238, 313; Göyçay- C.1-531;

C.2-497; C.7-385;

“Günəşli” neft yatağı- C.2-229, 231, 243, 254, 258, 488; C.6-196, 413; C.7-243, 390, 418, 425; C.9-5;

__________________________________________________

225

Gürcüstan- C.1-11, 125, 178, 315-318, 322, 372, 387, 394, 407, 410, 423, 426, 472-475, 520, 550, 555; C.2-25, 48, 51, 166, 207, 218, 290, 321, 436, 443, 455, 489, 490, 567, 568, 575; C.3-70, 131, 183, 201, 202, 322, 413; C.4-145, 172, 176, 218, 224, 225, 231, 264, 265, 283, 298, 299, 332, 382, 389, 401, 402, 412, 413, 428, 464, 502; C.5-28, 34, 56, 62, 73, 75, 112, 124, 161, 175, 247, 268, 269, 336, 395, 403-413, 415-436, 438-451, 454, 462, 463, 467; C.6-29, 32, 55, 64, 65, 69, 80, 81, 122, 140, 151, 152, 187, 188, 205, 207, 296, 299, 300, 330, 332, 336, 350, 392, 393, 396, 402, 405, 406, 429, 431, 432, 434, 448, 464; C.7-44, 52, 61, 62, 102, 120, 125, 141, 187, 283, 308, 320, 323, 394, 421, 432, 433, 436, 445, 464; C.8-13, 16, 23, 52, 56, 125, 137, 145, 168, 250, 252, 254, 282, 307, 373, 405, 415-417, 419-443; C.9-22, 30, 43, 48, 53, 58, 69, 70, 73, 87, 88, 92, 198, 203, 224, 241, 254-257, 260, 262, 313, 319, 324-326, 331,

__________________________________________________

226

332, 341, 345, 372, 376, 377, 385, 386, 391, 397, 400, 411-413, 421, 448-452;

H

Hacıqabul- C.7-348; Hadrut- C.1-298; Helsinki- C.1-125, 217;

C.2-509, 572, 573; C.3-461; C.4-20, 67; C.5-157; C.8-86, 89, 98, 112, 117, 119, 123, 130, 139; C.9-89, 253;

Herseqovina- C.3-23, 32; Hələb- C.2-97; Həsrət körpüsü- C.5-172;

C.6-464-466; Həştərxan- C.2-568;

C.3-70; C.5-330-335; C.8-63; C.9-443;

Hind okeanı- C.2-488; Hindistan- C.1-79, 170;

C.3-113; C.5-36; C.6-100; C.7-235, 289, 290; C.8-55; C.9-134;

Hollandiya- C.2-414; C.3-409;

__________________________________________________

227

C.5-463; Horadiz- C.8-220, 222; Hyüston- C.2-202, 203, 228, 264;

C.7-253;

X

Xabarovsk- C.1-171; Xaçmaz- C.1-502, 512, 531, 535; C.2-497;

C.3-113, 200; C.6-54, 65; C.9-178;

Xanbulançay- C.1-74; C.3-59; C.5-375;

Xankəndi- C.1-32, 34-37, 39, 111, 349, 546, 580; C.5-92;

Xanlar- C.2-369; C.3-359; Xarkov- C.4-132;

C.9-76; Xəzər dənizi- C.1-224, 419, 441, 594, 596;

C.2-52, 150, 152, 153, 191, 203, 204, 223, 226, 229, 231, 242, 253, 254, 257, 258, 263, 294, 302, 303, 314, 401-403, 411-414, 422, 430, 436, 470, 474, 475, 488, 574; C.3-13, 22, 142, 144, 156, 157, 166, 168, 201, 252, 261, 312, 327, 328, 330, 331, 385, 386, 430, 449, 450, 452, 453, 464;

__________________________________________________

228

C.4-66, 78, 145, 146, 203, 226, 227, 236, 303, 371, 437, 438; C.5-36-38, 62, 115, 116, 159, 186, 280, 281, 332, 397, 406, 420, 446, 447, 462-464, 466, 467, 474, 475; C.6-22, 23, 31, 32, 115, 122, 140, 142, 145, 157, 158, 163, 167, 187, 190, 192, 196, 197, 202, 209, 281, 317, 333, 349, 360, 409, 410, 413, 415-417, 428, 429; C.7-8, 238, 242-244, 255, 317, 318, 321, 322, 332, 360, 392, 395, 396, 422, 423, 433, 450, 460; C.8-20, 21, 60, 63, 64, 90, 138-140, 145, 163, 168, 169, 171, 172, 177-179, 183, 231, 241, 251, 254, 255, 257, 259, 266, 278, 284, 297, 298, 303, 401, 431; C.9-6, 7, 53, 66, 69, 87, 92, 128-132, 231, 233, 323, 325, 378, 379, 385, 443, 444;

Xəzər dənizinin Azərbaycan sektoru- C.5-27, 36, 37, 62, 115, 119,

159, 175, 186, 332, 336, 406, 426, 447, 462, 463;

Xəzərin Azərbaycan şelfi- C.5-88, 463; Xəzərin Türkmənis- tan sektoru- C.5-463, 464, 475; Xəzəryanı ölkələr- C.2-475;

C.3-453, 454;

__________________________________________________

229

C.5-36-38, 62, 280, 281, 464, 467; C.6-22, 395, 428, 429; C.7-450, 460;

Xınalıq- C.7-197; Xızı- C.2-499, 587;

C.3-63; C.6-66-68, 232, 483; C.7-90;

Xocalı- C.1-298, 442, 578, 579; C.3-214, 392; C.4-254; C.5-356, 358, 359, 361, 363, 367, 414, 469; C.6-37, 212, 213, 217, 249; C.7-191; C.8-102, 324, 461; C.9-399;

Xocavənd- C.1-298; Xorvatiya- C.8-465, 466; Xram çayı- C.2-575; Xudat- C.2-497;

İ

İqdır- C.6-461-464, 466-468, 471, 472; C.7-21, 22, 59; C.9-374, 412;

İmişli- C.1-135, 213, 214, 236, 277, 453, 502, 503, 579; C.6-483;

İndoneziya- C.1-88; İngiltərə- C.1-11, 47, 74, 134, 135,

142, 157, 170, 172, 351, 409,

__________________________________________________

230

410, 412, 414-419, 424, 430, 432, 435, 436, 456, 520, 564, 584; C.2-248, 254, 259, 263, 266, 291, 294, 369, 380, 574; C.3-151, 153, 172, 248, 260; C.4-385, 485, 486; C.5-311; C.6-182, 183, 215, 267; C.7-18, 21, 151, 189; C.8-53, 322, 325, 334; C.9-362;

İordaniya- C.3-16, 17; İraq- C.2-95-97, 443;

C.3-13; C.8-23, 204; C.9-307, 403;

İran- C.1-11, 18, 48, 52, 58, 59, 79, 95, 109, 110, 121, 125, 134-136, 142, 170, 175, 179, 213-215, 219, 222-227, 229, 236, 251, 268, 285, 294, 297, 322, 324, 419, 423, 424, 428, 452, 453, 459, 463, 472, 475, 520, 555-557, 583; C.2-22, 25, 46-53, 70, 95, 97, 145, 176, 204, 207, 290, 291, 303, 312, 313, 332, 369, 380, 405, 411, 414, 422, 425-428, 430, 475, 496, 568; C.3-22, 24, 70, 153, 157, 176, 187, 375, 411, 453; C.4-176, 251, 255, 385, 459; C.5-19, 34, 67, 68, 95, 106, 112, 123, 133, 190, 311, 324-326, 334, 398, 444, 466;

__________________________________________________

231

C.6-64, 65, 81, 137, 215, 277, 278, 280, 305, 392, 394, 412, 417, 409, 467; C.7-19, 43, 278, 279, 308, 322, 360, 420, 432, 474, 475, 487, 498, 502, 503; C.8-23, 42, 50, 63, 64, 140, 177, 191, 194, 211, 214, 252, 254, 255, 298, 311, 397, 399-402; C.9-6, 29, 43, 91, 99, 198, 316, 326, 332, 372, 375, 404, 412, 413, 438, 443, 453;

İrlandiya- C.3-147, 148; C.8-114, 129, 142, 186; C.9-272;

İslamabad- C.3-255; C.6-94, 95, 109, 280; C.9-44, 45;

Ismayıllı- C.1-452; C.3-201; C.8-84, 88;

Israil- C.1-225; C.2-51, 268, 269; C.5-378, 386-391; C.8-125, 149, 150;

Istanbul- C.1-18, 357, 380, 386, 399, 431, 554, 595; C.2-15, 17-20, 58, 69, 202, 203, 227, 264, 265, 290, 327, 330, 333-335, 380, 399-401, 404, 407, 410, 412, 415, 422, 428, 462, 476, 496, 498, 552, 560; C.3-11, 30, 31, 48, 255, 331, 332, 348;

__________________________________________________

232

C.4-459; C.6-117, 279; C.7-22, 164, 165; C.8-88; C.9-230, 232, 241, 255, 258, 274, 276, 279, 298, 327, 338, 366, 377, 381, 390, 395, 401, 405, 418-420;

İstisu- C.6-46; İsveç- C.1-210, 274;

C.2-20, 312, 403, 580; C.3-351; C.5-79, 377, 388; C.6-174, 182; C.8-304;

Isveçrə- C.2-312; C.3-146-148, 155, 409; C.8-113, 125;

İtaliya- C.1-546; C.3-313, 351; C.4-493, 503; C.5-28, 71, 73, 86, 88, 105, 213, 214, 247; C.6-23, 409, 410, 413; C.7-432, 433; C.8-304; C.9-92, 128, 153, 160;

İvanovka- C.1-452, 453; İzmir- C.1-397;

C.9-349-351, 357, 359-364, 366, 382, 397, 442;

J

Jeleznovodsk- C.7-309;

__________________________________________________

233

C.8-147;

K

Kabardin-Balkar- C.6-399; C.8-47;

Kalqari- C.7-253; Kalmıkiya- C.5-353, 354;

C.9-191, 192; Kanada- C.2-226;

C.9-115, 117; Kasablanka- C.3-9, 11, 12, 31, 32, 36, 37,

41, 94; C.4-122; C.6-99, 100; C.7-240, 358, 364;

Keşlə- C.3-407; Kəbə- C.3-438;

C.7-409; Kəlbəcər- C.1-28, 33, 35, 36, 38, 41,

44, 89, 129, 130, 180, 202, 213, 231, 239, 284, 285, 297, 315, 316, 324, 344, 348, 349, 401, 402, 424, 433, 462, 512, 529; C.2-291, 309, 437, 442, 443, 574; C.3-374; C.4-115, 208, 346, 347; C.6-40-42, 44-51, 99, 213, 217, 244, 249; C.7-191; C.8-220; C.9-110-117, 121, 124, 125;

__________________________________________________

234

Kələki- C.1-23, 50, 113-115, 238, 591; C.2-60, 367, 561; C.3-356; C.4-32, 33, 35, 140, 408, 468; C.6-183, 247; C.7-278, 483; C.8-52; C.9-319, 320, 346;

Kəraçi- C.2-72; Kərbəla- C.2-27, 97, 98, 479;

C.7-434; C.8-23; C.9-187;

Kərki- C.7-492; Kərkük- C.8-23; Kəşmir- C.2-429;

C.3-23, 28, 32; C.4-340-342, 344; C.6-97, 100, 103, 106;

Kipr- C.9-326, 371, 391, 409; Kislovodsk- C.6-396, 402, 431, 434, 435;

C.7-69, 283, 320; C.8-438;

Kiyev- C.1-171; C.3-204; C.4-141; C.5-317; C.7-337; C.8-421, 423; C.9-49, 51, 54, 55, 60-64, 68, 75, 88, 124, 256, 271;

Kizlər(Dağıstan)- C.5-397; Klondayk- C.2-208; Kolanı Biçənək- C.2-492;

__________________________________________________

235

Kolumbiya- C.2-298, 323; Komsomolsk-Amur- C.1-171; Konqo- C.1-57; Kopenhagen- C.3-254, 259-261, 273, 343,

372; C.4-17, 35, 41, 399; C.5-221; C.9-319;

Koreya- C.2-242; C.3-165;

Korsika- C.8-306; Köln- C.7-37, 56, 65, 146; Krakov- C.9-271; Krasnovodsk- C.2-422, 470;

C.7-52; Krasnovodsk Dəniz Limanı- C.5-463; Kreml- C.3-312, 435;

C.5-279, 286; C.6-288; C.9-83, 155, 240;

Krım- C.1-447; C.3-423;

Krım dağı- C.6-270, 271; Kronştadt- C.1-341; Kuba- C.9-134; Kutaisi- C.8-56; Kür-Araz ovalığı- C.5-375; Kürdəmir- C.2-269;

C.4-214, 215; Kür çayı- C.5-375, 420;

C.6-210; Küveyt- C.2-208;

C.3-13, 14, 213; C.5-70, 102, 106, 107;

__________________________________________________

236

Q

Qabon- C.1-88; Qafan- C.8-212-214; Qafqaz- C.1-64, 137, 205, 298, 394,

406, 407, 414, 467, 471, 473, 488, 565; C.2-17, 23, 24, 66, 67, 153, 190, 286, 307, 318, 321, 475, 515, 568, 578, 586; C.3-16, 20, 90, 312, 387; C.4-402; C.5-22, 23, 25, 46, 67, 69, 119, 147, 173, 186, 286, 353, 354, 388, 389, 404-407, 410, 413, 427, 428, 435, 438, 439, 444, 446-448, 454, 463, 466-468, 473; C.6-22, 54, 55, 96, 105, 120, 123, 151, 153-155, 157, 158, 161, 170, 177, 186, 188, 191, 278, 312, 313, 396-398, 400, 402-406, 429, 431, 432, 463-466; C.7-27, 56, 62, 81, 102, 190, 200, 285, 308, 317, 334, 398, 399, 405, 410, 452, 460, 461; C.8-39, 73, 86, 137, 148, 150, 245, 249, 250, 252, 262, 265, 266, 268, 291, 297, 308, 405, 418-425, 431, 432, 434, 435, 438, 439, 442, 452; C.9-14, 43, 47, 55, 56, 58, 67, 105, 139, 143, 197, 201, 224, 241, 254-256, 284, 303,

__________________________________________________

237

311, 326, 327, 354, 371, 385, 391, 410, 411, 413, 450, 451;

Qafqaz dağları- C.3-423; C.6-158; C.8-39;

Qafqaz ölkələri- C.5-22, 25; Qahirə- C.2-95, 187, 188, 194, 199,

200, 203, 276, 290, 330, 421, 429, 450; C.4-17, 41, 347; C.5-221; C.7-240;

Qax- C.6-54, 55; Qana- C.6-294, 295; Qara dəniz- C.1-440, 441;

C.2-301, 402, 476, 488; C.3-70; C.4-78, 382, 389, 502; C.5-28, 34, 56, 62, 73, 75, 124, 156, 175, 247, 285, 336, 337, 405, 407, 413, 435, 463, 467; C.6-22, 23, 31, 115, 122, 142, 188, 350, 392, 424, 426, 428, 430, 434, 437; C.7-44, 52, 61, 64, 433, 457-459, 460-462, 475; C.8-52, 145, 168, 254, 307, 373, 420, 424; C.9-53, 88, 92, 229, 230, 232, 233, 255, 260, 324, 345, 377, 378, 385, 401, 411, 443, 444;

Qara dəniz hövzəsi ölkələri- C.6-22, 23, 151, 423-430, 434, 437;

Qara şəhər- C.2-240, 241;

__________________________________________________

238

C.7-249, 250; “Qarabağ” neft yatağı- C.5-28, 101, 248;

C.6-410, 413, 416; C.7-394, 424;

Qardabani- C.1-315; Qars- C.5-173;

C.6-464, 466, 467; C.9-412;

Qayseri- C.9-361; Qazax- C.1-44, 297, 349, 515;

C.2-368, 497; C.3-267-270, 276, 277, 281, 299; C.6-64, 65; C.8-328; C.9-377, 440;

Qazaxıstan- C.1-11, 18, 120, 121, 249, 298, 478, 556; C.2-95, 114, 204, 265, 304, 400, 401, 408, 409, 411-415, 470, 475, 568, 587; C.3-157, 181, 183, 352, 450, 453, 463; C.4-146, 161-164, 401, 402, 413, 437-439, 464, 502; C.5-68; C.6-336, 399; C.7-87, 90, 121, 306-308, 310-324, 326, 328, 330-335, 395, 431-433, 437, 450-452, 458, 464; C.8-8, 23, 46, 47, 125, 140, 254, 266, 298, 372, 423; C.9-22, 92, 205, 261, 298, 375, 443, 444;

Qəbələ- C.2-16;

__________________________________________________

239

C.3-201; C.6-54, 55, 65; C.7-199; C.8-301; C.9-177, 178;

Qərb- C.1-17, 30, 121, 157, 158, 160, 161, 170, 172, 437, 479, 551, 554, 585, 594, 595; C.2-20, 25, 29, 40, 71, 124, 150, 155, 166, 174, 195, 197-199, 202, 203, 207, 208, 212, 220, 226-231, 263, 265, 290, 312, 321, 322, 324, 476, 478, 495, 551, 577, 579; C.3-16, 79, 141, 143, 156, 185; C.5-35, 36, 38, 39, 66, 67, 112, 184, 273, 275, 311, 388, 406, 407, 435, 450; C.6-158, 393, 436, 437; C.8-7, 24, 45, 46, 168, 206, 252, 254, 261, 266, 274, 278, 301, 307, 311, 317, 336, 355, 410, 420, 421, 424, 431, 435, 470; C.9-9, 134, 153, 207, 224, 239, 245, 259, 261, 287, 309, 321, 324, 338, 340, 379, 385, 416, 429, 439, 443;

Qərb ölkələri- C.3-448; C.4-502; C.5-39; C.7-41, 44, 360, 393, 395, 421, 422;

Qərbi Avropa- C.6-140, 205; Qərbi Sibir- C.5-281;

__________________________________________________

240

Qırğızıstan- C.1-18, 121, 249; C.2-400, 401, 409, 415; C.3-352, 409, 410; C.4-172, 176, 231-237, 401; C.6-336; C.7-167, 187, 326, 431, 436; C.8-8, 11, 424; C.9-92, 194-196, 198-200, 202, 204-209, 211-216, 219-221, 223-226, 255, 261, 298, 443;

Qızılqum- C.6-212; Qobustan- C.7-384; Qorada- C.6-270; Qori- C.3-79;

C.5-397, 444; Qorki- C.9-434; Qrenobl (Fransa)- C.8-329; Qroznı- C.7-199; Quba- C.1-531;

C.3-59, 113, 200; C.6-54, 65; C.7-160, 176, 214, 486; C.9-178;

Qubadlı- C.1-89, 126, 129, 131, 134, 136, 202, 213, 239, 285, 294, 297, 316, 424, 433, 462, 463, 503; C.2-291, 309, 437, 574; C.3-277, 469; C.4-115, 129, 134, 148, 208, 218, 347; C.6-217, 249; C.7-191, 266, 271-273, 278, 280, 288; C.8-215;

__________________________________________________

241

Qusar- C.1-512, 535; C.3-200; C.6-54, 55, 65, 66; C.8-330;

L

Laçın- C.1-33, 34, 44, 50, 129, 202, 239, 285, 297, 316, 401, 424, 433, 462, 512, 578, 579; C.2-205, 273, 276, 291, 309, 311, 317, 333, 370, 438, 450, 455, 508, 574; C.3-29, 35, 172, 184, 374, 445, 461 469; C.4-33, 90, 115, 208, 218, 288, 347, 370, 371, 387; C.5-91, 92, 97, 362, 377, 378, 380; C.6-45, 48, 121, 156, 180, 212-214, 217, 218, 236-239, 242-246, 248-251, 253-256, 263; C.7-160, 192, 277;

Lahıc- C.7-197; Lahor- C.6-109; Lahor Hava Limanı- C.6-109; Laos- C.1-196; Leninakan- C.1-501, 512, 519; Leninqrad- C.2-568;

C.3-147, 204, 322; C.5-317; C.6-304, 486; C.7-251, 421; C.9-9, 161;

__________________________________________________

242

Lerik- C.1-63, 69, 74, 92, 93, 97, 102, 104, 447; C.9-186-189;

Lənkəran- C.1-58, 63-69, 74, 77-79, 91-97, 99, 102-108, 110, 116, 231, 285, 591; C.2-135, 282, 497, 499, 550; C.3-276; C.4-154, 155, 158, 182, 185, 496; C.6-55, 56, 70, 483; C.8-194, 203, 216; C.9-8, 131, 176;

“Lənkəran”-dəniz yatağı- C.8-242, 244, 251, 259; Lənkərançay- C.5-375; Lissabon- C.7-456-458;

C.8-69, 86-88, 96, 101, 103, 108, 111, 112, 118, 119, 123, 124, 126, 127, 130, 134, 139, 141-143, 147, 148, 150, 151, 158, 159, 161, 166, 183, 220, 221, 241, 332; C.9-42, 57, 58, 68, 70, 84, 105, 117, 118, 171, 187, 197, 201, 202, 205, 206, 222, 223, 234, 253, 254, 284, 291, 314, 315, 339, 345, 354, 364, 370, 371, 380, 388, 389, 401, 408, 450, 451;

Litva- C.6-480; Liviya- C.2-182; London- C.1-406, 409, 414, 416, 418,

421, 430, 431, 436; C.2-203, 227, 291; C.3-103, 310, 317, 449;

__________________________________________________

243

C.5-18, 19, 21, 24, 31-33, 35, 41-43, 46-52, 59, 63, 65, 70, 72, 77, 82, 85-88, 104, 111, 114, 115, 117, 120, 122, 123, 186, 187, 246, 247; C.6-266, 267, 269; C.7-24, 30, 31, 122, 235, 361; C.8-450;

Lüksemburq- C.6-140, 141, 143-145, 148, 155, 156, 161, 164, 168, 169, 174-176, 205, 206, 210, 216, 248, 434; C.7-18, 132, 283; C.8-91, 121; C.9-89;

M

Macarıstan- C.1-447; C.2-573; C.6-30, 31, 65; C.8-119, 158, 379; C.9-71, 362;

Madagiz- C.1-516; Mahaçqala- C.8-23, 63;

C.9-443; Malayziya- C.3-26, 37; Maldiv adaları- C.3-26; Mamay təpəsi- C.3-313; Marneuli- C.1-315; Martuni- C.1-349; Masallı- C.1-63, 69, 74, 92, 93, 97,

102, 533; C.3-64;

__________________________________________________

244

C.4-223; C.5-304, 313, 314; C.6-55, 232; C.7-91-93, 97; C.8-203;

Maştağa- C.6-48; Mehri- C.6-466, 467;

C.8-212-214; Meksika- C.6-200, 209; Mədinə- C.2-68, 71, 74-76, 81-83;

C.3-20, 153, 438; C.7-366, 409;

Məkkə- C.2-65, 68, 74-76, 81-83; C.3-20, 153, 438, 477; C.7-366, 409; C.9-162;

Mərakeş- C.3-9, 11, 17, 19, 27, 29-31, 94, 153; C.4-122, 347; C.7-19, 240, 358;

Mərəzə- C.6-64, 65; Mərkəzi Asiya- C.1-556; C.2-401, 410, 411, 413;

C.5-130, 463, 468, 473; C.6-100, 105, 335, 336, 350, 429; C.7-52, 61, 308, 310, 325-327, 432, 433, 436, 452; C.8-14, 255, 265, 266, 285, 423; C.9-47, 56, 92, 197, 198, 201, 104, 213, 224;

Məşhəd- C.6-277, 278; C.8-397;

Məşhəd Hava Limanı- C.6-278; Mingəçevir- C.1-531;

__________________________________________________

245

C.2-568; C.3-59; C.6-35, 56; C.7-120, 152, 192;

Minsk- C.3-184, 351, 375, 460, 463; C.5-25, 63, 77, 79, 82, 83, 87, 100, 125, 158, 205, 206, 243, 294, 295, 377, 380, 381, 411, 412, 437, 468; C.6-113, 120, 146, 164, 169, 175, 188, 334, 335, 432, 433; C.7-12, 58, 60, 100, 101, 106, 308, 309, 314, 321, 373, 374, 426, 434; C.8-98; C.9-82, 84, 86, 118, 120, 121, 172, 202, 217, 222, 234, 253, 257, 260, 284, 291, 314, 315, 345, 354, 369, 370, 371, 378, 379, 389, 440;

Misir- C.1-43; C.2-96, 187-191, 194, 195, 199, 200, 276, 313, 445; C.3-153; C.4-42, 121-123; C.7-19, 240;

Moldaviya- C.6-65; Moldova- C.1-11, 447;

C.4-221, 262; C.7-90, 346; C.8-104; C.9-70, 76, 97, 203, 241, 443;

Moskva- C.1-36, 49, 51, 52, 55, 58, 61, 68, 71, 74, 75, 77, 86, 111, 131, 133, 136, 137, 152,

__________________________________________________

246

157, 163, 171-174, 180, 184, 188, 189, 196, 254, 255, 293, 331, 332, 340, 341, 407, 410, 427, 464, 465, 514, 521, 524-526, 531, 586; C.2-24, 52, 59, 62, 94, 96, 100, 109, 110, 122, 124, 135, 142, 163, 166, 198, 201, 202, 206, 231, 234, 244, 250, 276, 277, 293, 333, 367, 391, 417, 422, 423, 457, 472, 474, 481, 483, 496, 498, 512, 514, 515, 522, 530, 534, 535, 551, 561, 562, 564, 567, 578; C.3-40, 50, 73, 90, 98, 123, 124, 130-132, 147, 150-152, 159-161, 172, 179, 180, 185, 193, 204, 209, 210, 246, 262, 266, 280, 284, 285, 289, 291, 297, 298, 310, 317, 322, 343, 355, 366, 367, 375-379, 409, 419, 431, 435; C.4-3, 14, 26, 33, 35, 41, 67, 109, 113, 157, 182, 183, 192, 229, 241, 249, 263, 266, 280, 282, 290, 391, 399, 400, 427, 442, 443, 460, 491, 512; C.5-39, 56, 73, 74, 78, 94, 120, 127, 147, 173, 186, 188-192, 198-200, 212-215, 219, 246, 261, 262, 272, 277, 279, 282-284, 286, 287, 289, 293, 295, 317, 337, 365, 373, 374, 403, 412, 415, 418, 439, 443, 448, 449, 457, 459;

__________________________________________________

247

C.6-28, 35, 67, 81, 88, 89, 141, 142, 149, 163, 179, 180, 225, 227, 247, 268, 270, 285, 287, 288, 290, 302, 304, 325, 326, 330, 332, 333, 346, 359, 362, 374, 434, 450, 454, 456, 457, 459, 464, 465, 467, 483, 491; C.7-9, 60, 62, 69, 72, 77, 120, 128, 138, 140, 167, 198, 199, 224, 278, 293, 295, 296, 298, 336, 337, 339, 421, 422, 434, 445-447, 458, 459, 469, 473, 475, 478-481, 499; C.8-23, 41, 43-50, 52, 62, 83, 138, 213, 216, 245, 279, 280, 293-295, 297, 301, 307, 310, 314, 319, 333, 334, 338, 340, 374, 375, 377-379, 450, 452; C.9-73, 79, 81, 83, 85, 87, 88, 92, 93, 97, 98, 100, 106, 107, 115, 119, 120, 124, 136, 154, 155, 157, 169, 172, 173, 203, 205, 235, 236, 240, 241, 246, 249, 253, 256, 257, 265, 267, 284, 290, 295, 298, 318-321, 347, 371, 378, 386, 387, 400, 401;

Mozambik- C.1-196; Mozdok- C.3-312; Münxen- C.3-378;

__________________________________________________

248

N

Naxçıvan- C.1-13, 23-25, 27, 44, 48-50, 52, 59, 60, 63, 79, 113, 119, 125, 130, 133, 152, 177, 231, 327, 341, 408, 409, 410, 424, 425, 427, 452, 462, 590, 591; C.2-22, 60, 100, 141, 154, 166, 481, 492, 497, 519-523, 525, 531, 532, 558, 563; C.3-59, 73, 79, 83, 88, 111, 129, 150, 178, 186, 187, 200, 233, 247, 276, 308, 309, 375; C.4-5, 6, 9-11, 13, 40, 92, 143, 187, 188, 189, 241, 243-247, 249-251, 255, 268, 352, 428, 476, 489, 497, 511, 512; C.5-132-134, 160, 171-173, 191, 199, 200, 274, 342, 361-363, 443, 457, 458; C.6-54, 55, 179, 245, 250, 257, 304, 305, 394, 461, 463-467, 469, 470-472, 475, 476; C.7-72, 79, 127, 128, 160, 196, 197, 216, 278, 298, 468-478, 480-482, 495, 497, 498, 500-508; C.8-36, 37, 40, 42, 47, 49-51, 138, 147, 193-195, 213, 214, 246, 295, 314, 328, 378, 384; C.9-246, 285, 295, 311, 316, 319, 346, 413, 415;

Nant (Fransa)- C.5-182; Nardaran- C.1-481; “Neft Daşları”- C.2-231, 243;

__________________________________________________

249

C.5-36; Neftçala- C.2-138, 268, 269; Nehrəm- C.6-476;

C.7-479; C.9-363;

Niderland- C.2-312; C.8-465, 466;

Nijni-Novqorod- C.6-58, 59, 476, 479; C.7-90;

Norilsk- C.1-58; Norveç- C.2-254, 259, 260, 278, 294,

299, 314, 322; C.3-450, 463; C.5-27, 39, 71; C.6-23, 140, 163-168, 170-175, 182, 183, 185, 187, 188, 190-198, 200-204, 208-210, 216, 291-293, 299, 334, 409, 410, 413, 415, 417; C.7-19, 43, 122, 360, 418, 428, 433; C.8-53, 281; C.9-91, 94, 446, 447;

Noşəhr limanı- C.9-443; Novodeviçye- C.9-154; Novorossiysk- C.4-389, 502;

C.5-34, 56, 124, 175, 336, 337; C.6-122, 142, 188; C.7-44, 391; C.8-52, 168, 254, 307, 310, 420; C.9-53, 88, 260, 324, 377, 385;

Novosibirsk- C.6-304; Nüvədi kəndi- C.7-214;

__________________________________________________

250

C.8-213, 214; Nyu York- C.2-278, 288, 317, 318, 325,

326, 328, 330, 332, 333, 335, 346, 376, 396, 441, 442, 450, 472; C.3-48, 151, 260, 304; C.4-329, 384, 399, 404, 405, 409, 452, 481, 496; C.5-80, 84, 98, 100; C.6-440, 441; C.7-187; C.9-401;

O

Odessa- C.5-389; Oğuz- C.6-54, 65;

C.9-178; Omsk- C.6-304; Ordubad- C.1-113;

C.6-54, 55; C.7-291, 293, 298, 470, 479;

Orenburq- C.1-596; C.7-43, 419;

Orta Asiya- C.1-11, 171, 225, 299, 421, 474, 556; C.2-51, 95, 114, 401, 414, 415, 463, 498, 587; C.3-312, 352, 410; C.5-68, 69, 130, 160, 161, 186, 444, 462, 473; C.6-278; C.7-61, 87, 90, 94, 141, 458; C.9-91, 92, 210, 336, 414, 443;

__________________________________________________

251

Orta Şərq- C.7-432; Oryol- C.6-58, 59, 476;

C.7-90; Osetiya- C.8-137; Oslo- C.6-163, 171, 172, 185, 187,

191, 192, 195, 210;

Ö

Özbəkistan- C.1-18, 121, 249; C.2-400, 401, 409, 412, 415, 470, 498; C.3-352, 409, 410; C.4-93, 94, 146, 236; C.5-63, 64; C.6-321-327, 330, 332-351, 392, 429, 483; C.7-52, 61, 62, 87, 141, 167, 310, 323, 326, 430, 433, 436-441, 443, 451, 455, 458, 464; C.8-8, 10, 23, 423; C.9-92, 221, 255, 257, 298, 299, 443;

P

Pakistan- C.1-18; C.2-195, 313, 421, 425, 426, 429; C.3-15, 22, 25, 255, 268, 291; C.4-335-343, 345-349; C.5-466; C.6-15-17, 93-106, 108-110;

__________________________________________________

252

C.8-472; C.9-27, 44-46;

Paris- C.1-180, 292, 295, 308, 427, 428; C.2-77; C.3-412, 437, 449, 462, 463; C.4-20, 105, 229, 277; C.5-20, 31, 35, 36, 89, 100, 104, 108, 109, 112-114, 117-121, 132, 157, 186, 246, 247, 272, 274, 483, 486-490; C.6-267, 270; C.8-23, 102, 242-245, 251, 253, 258, 259, 266, 269, 278, 283, 288, 289, 292, 302, 323, 324, 377; C.9-82-84, 118, 119, 124, 235-237, 239, 244;

Pekin- C.1-458, 459, 463, 466, 470, 471, 474; C.4-310; C.7-369; C.9-258;

Pensilvaniya- C.2-323; C.5-70;

Pert- C.7-253; Pervomaysk- C.5-397; Pəncab- C.6-109, 110; Pirşağı- C.6-212; Piteşti- C.6-34; Ployeşti- C.6-34; Poklonnı Qorada- C.6-270; Polşa- C.6-295, 296;

C.9-71; Port-Artur- C.3-315;

__________________________________________________

253

Portuqaliya- C.8-88, 103, 119, 125, 128, 131, 143, 158, 183;

Poti limanı- C.6-32; C.7-52;

Poylu körpüsü- C.5-462; Praqa- C.1-520, 523, 560; Pribaltika- C.1-11, 171, 249, 565; Pridnestrovye- C.8-104; Primorye- C.7-138; Prişib- C.1-95, 109, 282;

C.8-194;

R

Rio-de Janeyro- C.2-58; Roma- C.1-35, 212;

C.6-30; C.8-7; C.9-160, 257;

Rostov vilayəti- C.3-423; Rumıniya- C.1-447;

C.4-65, 70, 71, 74-78, 152, 153; C.5-156; C.6-21-26, 29-31, 33-38, 165, 179, 427, 480; C.7-18, 19, 52, 141; C.9-71, 134, 241, 255, 362;

Rusiya- C.1-10, 11, 16, 19-21, 28-30, 58, 61, 74, 77, 79, 110, 118-122, 131-133, 137, 157, 168-170, 177-180, 214, 219, 221, 223-225, 228, 251, 258, 260, 279, 280, 295, 298, 315, 317, 318, 320, 321, 323, 347, 349,

__________________________________________________

254

358, 360, 367, 370, 371, 384, 401, 406, 407, 410, 418, 419, 421, 423, 424, 431, 432, 440, 441, 456, 459, 463-465, 472, 474, 475, 508, 514, 520, 521, 523, 524, 526, 546, 552-557, 564, 582-586, 596; C.2-5, 6, 7, 10, 16, 19, 21, 23-26, 29, 40, 48, 51, 52, 61, 62, 67, 69, 71, 72, 96, 99, 110, 114, 121, 123, 136, 142, 149, 150, 155, 157, 176, 179, 190-192, 197, 199, 203-205, 207, 208, 220, 223, 228, 244, 248-250, 254, 256, 257, 259, 260, 263, 275, 277, 278, 289, 292-294, 299, 301-304, 310, 312-314, 318, 320-322, 331, 332, 346, 369, 375, 380, 394, 403, 405, 406, 411-415, 421, 430, 438, 439, 443, 444, 450, 455, 463, 470, 474, 475, 480, 496, 498, 512-515, 523, 534, 535, 541, 543, 545, 558-560, 574, 578-581; C.3-12, 15, 90, 91, 93, 147, 148, 151, 153, 161, 170, 172, 173, 180, 182, 183, 196, 197, 201-203, 208, 229, 236, 259, 260, 262, 295, 298, 309, 312, 315, 318, 343, 350, 351, 366, 409, 419, 423, 424, 428, 455, 456, 464, 475; C.4-15, 33, 38, 41, 58, 78, 107-119, 131, 132, 135-137, 140, 145-149, 176, 182, 192,

__________________________________________________

255

253, 264, 265, 282, 318, 329, 330, 334, 382, 385, 398, 400, 402, 428, 460, 485, 486, 493, 499, 503, 509; C.5-27, 28, 34, 36-39, 56, 62, 63, 67, 72-75, 77, 79, 80, 82, 83, 86-88, 91, 92, 94-97, 100, 102, 105, 106, 112, 120, 124, 156, 158, 165, 175, 206, 244, 247, 273, 277, 279-288, 294, 295, 298, 299, 311, 314, 317, 327, 328, 329, 331-334, 336, 337, 353, 359, 372-374, 393-399, 405, 407, 437, 456-459, 463-468, 481, 482; C.6-23, 27, 29, 33, 58, 59, 65, 67, 68, 81, 89, 90, 97, 113, 114, 122, 141-144, 149, 150, 152, 153, 155, 175, 177, 187-189, 197, 224, 252, 261, 270, 271, 273-276, 285, 287-289, 301, 302-304, 307, 336, 338, 340, 359, 362, 369-371, 376, 377, 379, 396, 397, 400, 401, 403, 405-407, 409, 412, 415, 417, 421-423, 448, 457, 468, 469, 476, 479; C.7-43, 44, 46, 60, 62, 69, 90, 94, 121, 122, 124, 126, 128, 129, 138, 139, 142, 154, 189, 198, 199, 200, 224, 227, 254, 255, 283, 308, 309, 319-322, 339, 346, 360, 390, 417-423, 426, 428, 432, 445, 449, 458, 459, 464, 493, 494, 496, 509;

__________________________________________________

256

C.8-7, 23, 52, 53, 59-66, 83, 100, 104, 109, 114, 120, 122, 125, 129, 132, 133, 137-143, 145, 147, 160, 168, 177, 221, 250, 252-256, 270, 274, 279, 280, 282, 294, 295, 297, 298, 300, 301, 305-313, 318, 319, 322, 324, 337, 340, 364, 404, 414, 418, 420, 422-425, 438, 450, 453, 468, 469; C.9-22, 43, 53, 58, 65-67, 69, 76, 81, 83- 90, 92, 93, 96-98, 100-104, 107, 109, 118-122, 128, 136, 138, 153, 155, 169, 172, 175, 176, 198, 202-206, 217, 225, 228, 234, 241, 242, 247-252, 255-261, 263, 266, 281, 284, 291, 314, 315, 318, 321, 322, 324-326, 330, 331, 333, 334, 337, 341-343, 345, 354, 369, 371, 372, 378-380, 385, 389, 391, 392, 397, 401, 403, 404, 409, 410, 440;

Rusiya tərəfi Xəzər dənizi- C.5-62; Rusiyanın Avropa hissəsi- C.5-467; Ryazan- C.5-282;

S

Saatlı- C.3-68; C.6-62; C.9-175, 178;

Sabirabad- C.1-579; C.2-497; C.9-178;

__________________________________________________

257

Sakit okean- C.7-138; Salyan- C.1-535;

C.3-358; C.7-348; C.9-180, 181;

Samara- C.7-43; Sambek yüksəkliyi- C.6-271; Samsun- C.6-32; San-Fransisko- C.4-328; Sankt Peterburq- C.1-27, 170-172;

C.2-96; C.3-79, 409; C.4-264, 282; C.8-41, 138;

Sapun dağı- C.3-423; C.6-270, 271;

Saratov- C.9-247; Seneqal- C.6-31; Seylon- C.3-113; Sədərək- C.1-39;

C.2-563; C.3-111; C.5-160;

Səmərqənd- C.7-439-442, 451, 455; Sərəxs- C.6-277, 392;

C.7-325, 432, 436; C.8-431; C.9-443;

Səudiyyə Ərəbistanı- C.2-64-68, 70-73, 75, 76, 81, 82, 84, 85, 278, 294, 299, 300, 312-314, 322, 403, 405; C.3-15, 22, 25, 153, 477; C.5-27, 39; C.6-334, 335, 409; C.7-43, 360, 366, 408, 418, 433;

__________________________________________________

258

C.8-32, 55, 170, 171, 173, 183, 445; C.9-91, 92, 162;

Sibir- C.1-159, 596; C.3-407; C.4-10; C.6-483; C.7-43, 472; C.8-47, 62, 297; C.9-243, 252;

Simferopol- C.3-423; Sinqapur- C.1-56;

C.3-313; Sofiya şəhəri- C.7-460;

C.8-320; Stalinqrad- C.1-565;

C.6-271; Stavanger- C.6-168, 171, 190, 191, 195,

196, 200, 201, 203, 208-210, 292; C.7-253; C.9-447;

Stavropol- C.5-419, 448; C.8-294, 295;

Stepanakert- C.2-101; C.6-80, 240;

Stokholm- C.3-254; Strasburq- C.7-19, 29; Suma kəndi- C.1-528; Sumqayıt- C.1-58, 136, 237, 411, 516,

531; C.2-70, 166; C.3-182, 183, 196, 277; C.5-29, 114, 115, 130; C.6-34, 56, 362, 378-388, 390, 391-394, 399, 482;

__________________________________________________

259

C.7-152; C.8-101; C.9-295;

Supsa limanı- C.5-56, 124, 175, 336; C.6-115, 122, 188; C.7-44; C.8-52, 115, 145, 168, 254, 307, 420; C.9-53, 88, 324, 345, 377, 385;

Suraxanı- C.2-149, 151, 156; Suraxanı neft yatağı- C.2-149; Suriya- C.2-97;

C.3-40; C.6-468;

Sverdlovsk- C.3-147, 204; C.6-362;

Ş

Şaday- C.7-470; Şahbuz- C.2-492;

C.6-474, 475; “Şahdəniz” neft yatağı- C.5-34, 35, 65, 103;

C.6-187, 197, 410, 412-414, 416, 417; C.7-106, 238, 394, 418; C.9-5-8, 130, 131, 323;

Şamaxı- C.6-65; Şamxor- C.3-59; Şanxay- C.1-459, 471, 476;

C.3-201, 206; C.7-369, 370; C.9-258;

Şəki- C.1-512, 580;

__________________________________________________

260

C.6-54, 65; C.7-486;

Şəmkir- C.1-277; C.5-423;

Şərq- C.1-30, 121, 172, 437, 472, 474; C.2-14, 150, 166, 174, 200, 236, 237, 288, 312, 317, 411, 419, 458, 478, 488, 545; C.3-45, 62, 160, 329; C.5-184, 311, 324, 334, 444; C.6-154, 155, 158, 267, 307, 345, 346, 372, 393; C.7-79, 95, 164, 360, 442; C.8-7, 21, 24, 26, 27, 201, 261, 274, 285, 300, 355, 376, 408, 410, 424, 431; C.9-17, 20, 94, 207, 210, 224, 246, 287, 309, 362, 385, 412, 418, 439, 443;

Şərqi Almaniya- C.5-192; Şərqi Avropa- C.1-551, 560, 585;

C.3-236; C.5-121, 273, 311; C.6-137, 295, 429, 430, 480; C.7-95;

Şərqi İran- C.5-324; Şərur- C.7-479; Şimal- C.2-51, 153, 207, 266, 286,

289, 304, 470, 475, 488, 568; C.3-79, 170, 183, 201, 373; C.4-412; C.5-73, 175, 277, 295, 406, 407; C.6-55, 163, 189, 291, 376; C.7-184;

__________________________________________________

261

C.8-278, 355, 362, 373, 410, 419, 421, 424, 431, 468; C.9-224, 324, 429, 439, 442, 443;

Şimal dənizi- C.2-266, 488; C.6-202, 292; Şimal marşrutu- C.5-73, 277, 295, 406, 407; Şimali İrlandiya- C.1-423;

C.3-102; C.6-444;

Şimali Koreya- C.1-196; Şimali Qafqaz- C.1-121;

C.2-470, 475; C.3-70, 198, 201, 202, 207; C.4-332; C.5-286, 353; C.6-189, 396, 397, 399, 406; C.8-46, 414, 418;

Şimali Osetiya- C.3-12; Şirvan- C.5-319; Şpitsbergen adası- C.7-254; Şri-Lanka- C.6-294, 295; Şuşa- C.1-33, 44, 114, 202, 239,

285, 298, 503, 528, 530, 578-580; C.2-276, 277, 293, 309, 311, 317, 333, 370, 406, 438, 450, 455, 508, 574; C.3-29, 35, 152, 172, 374, 375, 445, 461; C.4-10, 13, 33, 90, 115, 228, 254, 264, 275, 283-285, 347, 369-371, 387; C.5-92, 97, 362, 368, 377, 469;

__________________________________________________

262

C.6-121, 180, 212-214, 217, 218, 236-246, 248- 256, 263; C.7-191; C.9-19, 262;

Şuşa qalası- C.4-369, 370; C.6-213, 214;

Şüvəlan- C.1-480;

T

Tacikistan- C.1-18, 127, 225; C.2-321, 538; C.3-28; C.6-97; C.7-125, 441;

Taqanroq- C.6-271; Talasın- C.4-234, 235; “Talış”dəniz yatağı- C.8-242, 244, 251, 259; Talış dənizi- C.9-8, 131, 316-318; Tambov- C.1-27; Tatarıstan- C.1-596;

C.2-95; C.3-12; C.7-43, 419; C.8-8, 14, 15, 59-69; C.9-178, 244, 258, 377;

Tbilisi- C.1-35, 475; C.3-77, 131; C.5-404, 405, 408, 409, 417, 421-423, 425, 427-432, 434, 436, 443, 444, 446-448, 450, 451; C.6-32, 151, 154, 299, 300, 456, 449;

__________________________________________________

263

C.8-377, 420, 438, 440-442; C.9-197, 254-256, 400, 449, 450;

Tehran- C.1-59, 225; C.2-50, 52, 53, 95, 427; C.4-41; C.5-190; C.7-434; C.8-23, 50;

“Tengiz”neft yatağı- C.9-92, 325, 444; Təbriz- C.2-95;

C.3-77; Tərtər- C.1-512, 515, 523, 530, 587;

C.2-35; C.3-341; C.6-214;

Tərtərçay- C.5-375; Tokio- C.9-257; Tomsk- C.5-419; Tovuz- C.3-268-270, 276, 281;

C.5-375; C.9-30;

Trabzon- C.6-32; C.9-330-332, 374, 411;

Transavropa nəqliyyat dəhlizi- C.7-460; Transilvaniya- C.6-29-32; Transqafqaz magistralı- C.7-52, 61, 64, 141, 310,

317, 323, 432, 433, 436; C.9-56, 69, 92, 220, 224, 255, 257, 443;

Tunis- C.2-72; Tümen- C.7-419; Türkiyə- C.1-10, 11, 16, 18-21, 28, 29,

48, 52, 53, 58, 59, 118, 120, 121, 125, 131-133, 135-137, 142, 170, 172, 179, 220, 221,

__________________________________________________

264

226, 228, 249, 251, 264, 354-356, 358-371, 373-378, 380-384, 386, 389-398, 400, 401, 405, 406, 408-410, 423, 424, 430, 451, 456, 459, 472, 475, 520, 555-557, 582, 584, 590; C.2-15, 17-20, 22, 25, 48, 51, 52, 61, 70, 72, 87-89, 95, 98, 99, 145, 176, 202, 207, 227, 228, 248, 249, 254, 255, 259, 260, 265, 278, 290, 291, 294, 296, 299, 312-314, 317, 318, 322, 327-329, 332, 334, 350, 367, 369, 399-408, 412, 413, 415, 422, 425, 426, 428, 431, 432, 438, 450, 452-455, 458-469, 471-476, 478-484, 486, 487, 496, 551, 574, 577; C.3-12, 15, 22, 32, 153, 157, 172, 187, 248, 272, 273, 280, 291, 327-333, 348, 349, 372, 382, 385, 389, 390, 411, 450, 463; C.4-36, 40, 41, 80, 87, 89, 90, 92-100, 102, 155, 176, 185, 210, 220, 253, 377, 382-385, 389, 392, 404, 407, 411, 414-416, 451, 459, 489, 496, 510; C.5-27, 39, 75, 95, 133, 135, 136-151, 153-157, 159-163, 168, 169, 171-173, 175, 176, 179, 180, 244, 302, 311, 314, 342, 373, 374, 398, 420, 437, 444, 466, 486;

__________________________________________________

265

C.6-11, 18, 23, 27, 81, 97, 112-127, 129-133, 135-175, 215, 219, 252, 305, 334, 352-364, 394, 409, 412, 414, 416, 417, 433, 461, 463-469, 471, 488; C.7-15, 16, 19, 22, 43, 44, 59, 60, 78, 234, 278, 308, 309, 360, 418, 426, 431-433, 453, 454, 456, 474, 475, 485, 487, 498, 507; C.8-5, 9, 12, 14, 15, 23, 36-40, 42, 50, 52-54, 88, 108, 114, 122, 125, 129, 142, 143, 145, 150-153, 160, 181, 182, 184, 194, 202, 204, 206, 252, 254, 306, 311, 312, 331, 332, 334, 335, 341, 424; C.9-6, 22, 43, 92, 126, 127, 147, 151, 198, 221, 230, 232, 241, 260, 273-281, 283, 285-305, 308-311, 323-337, 340-343, 345-348, 350-354, 356, 357, 359-365, 367, 368, 371-375, 377, 378, 380-384, 386, 387-392, 394-398, 402, 404, 406, 407, 409-413, 415-417, 420-422, 444;

Türkmənbaşı limanı- C.5-463; C.7-141; C.9-443;

Türkmənistan- C.1-18, 121, 249, 412; C.2-156, 204, 303, 400, 401, 409, 411-415, 420, 422, 423, 425-427, 429, 463, 470, 475, 491, 497-499, 567;

__________________________________________________

266

C.3-332, 352, 409, 410, 453; C.4-145, 218, 224, 298-300; C.5-165, 268, 269, 455, 460-468, 470- 476, 478-482; C.6-32, 64, 65, 197, 277-280, 283, 284, 330, 350, 392, 429; C.7-22, 52, 61, 87, 141, 168, 310, 323, 431, 433, 436; C.8-8, 140, 266, 298, 311, 400, 423; C.9-92, 255, 257, 298, 325, 336, 442-444;

U

Ukrayna- C.1-11, 30, 120, 121, 170, 171, 178, 280; C.2-78, 114, 250, 498; C.4-129, 131-133, 135-137, 140-146, 148-151, 183, 259, 385, 400, 401, 428; C.5-213, 456; C.6-270, 271; C.7-90, 94, 128, 163, 337, 339, 346, 420, 428, 464; C.8-52, 125, 253, 264, 265, 422-424; C.9-47-56, 58-60, 62-64, 66-78, 88, 92, 118, 158, 176, 241, 255, 257, 337, 341, 372, 404, 421, 443;

Ural- C.1-58; Uzaq Şərq- C.1-171;

C.7-138;

__________________________________________________

267

Ü

“Üç təpə” - C.2-563; Ümid körpüsü- C.5-172;

C.6-464;

V

Varşava- C.2-313; C.9-207, 271; Vaşinqton- C.2-332; C.6-440, 441; C.7-188; C.9-253, 440; Vayxırçay- C.5-375; Vedibasar- C.6-463; Viləşçay- C.1-74; C.3-59; C.5-375; Vilnüs- C.3-132; Vnukova- C.5-287; Volqa- C.8-60, 63, 64; Volqoqrad- C.2-568; C.3-70; C.5-282; Voronej- C.6-362; Vunqtau- C.7-253; C.9-134; Vyana- C.1-36, 212, 547, 586, 587; C.2-277, 579; C.5-78;

C.8-86, 112, 118, 123, 426; Vyetnam- C.1-196;

C.2-488;

__________________________________________________

268

C.6-326, 327; C.9-134, 158, 159;

Vyetnam dəniz şelfi- C.2-488;

Y

Yaxın Şərq- C.1-418, 419, 432, 472; C.3-20; C.5-184, 212, 311, 444; C.7-432; C.8-424;

Yaxın və Orta Şərq- C.8-21, 408, 410-412; Yaponiya- C.1-261;

C.2-312; C.5-36, 130, 213-215; C.6-266; C.7-73, 122, 136, 151, 433; C.8-53, 170-174, 178, 183; C.9-92, 139-143, 258;

Yardımlı- C.1-63, 69, 74, 92, 93, 97, 102, 104, C.1-106, 447;

Yerevan- C.1-28, 34, 37, 111, 213, 501, 512, 515, 519, 546, 547; C.2-36, 101, 179; C.3-197; C.6-468; C.7-293; C.9-67, 206, 330, 331, 375, 397, 411;

Yevlax- C.1-62, 110; C.2-363, 369; C.3-341; C.9-178;

Yəmən- C.3-40; Yuxarı Zeyxur- C.8-330;

__________________________________________________

269

Yuqoslaviya- C.2-443; C.3-313, 435; C.4-61, 451; C.5-378; C.6-65; C.8-139, 320;

Yunanıstan- C.2-20, 380, 476; C.6-467, 468;

Z

Zaqafqaziya- C.1-121, 133, 299, 315, 387, 419, 421, 436, 471, 473-475, 550, 555, 561; C.2-63, 114, 166, 301, 497; C.3-90, 187; C.5-67, 410, 418, 448; C.6-31, 148, 150-155, 161, 393, 398, 399, 432, 433; C.7-40, 64, 200, 308, 320, 452; C.8-93, 142, 147, 252, 262, 403, 405, 431, 432; C.9-105, 201, 203, 239, 254, 443, 451;

Zaqatala- C.2-368, 499, 587; C.3-63, 64, 113; C.4-221, 222; C.6-54, 65-68, 232, 483; C.7-90;

Zambiya- C.6-294, 295; Zaporojye- C.5-213, 214; Zəngəzur- C.1-427;

C.6-48, 238, 239, 313; C.8-211, 214;

__________________________________________________

270

Zəngibasar- C.6-463; Zəngilan- C.1-33, 44, 213, 214, 222-

224, 227, 229, 232, 239, 284, 285, 294, 297, 316, 424, 433, 462, 503; C.2-291, 309, 368, 437, 574; C.4-90, 115, 125, 129, 134, 208, 346, 347; C.5-469; C.6-37, 131, 217, 249, 254, 255; C.7-191, 278; C.8-209-215, 219-222;

“Zod” yatağı- C.9-114, 115; Zuğulba- C.1-578;

C.3-162; C.5-306; C.6-481; C.7-5, 8;

__________________________________________________

271

Şəxsi adlar göstəricisi

A

Abaşidze İrakli- C.5-418; Abaşidze Qriqol- C.5-418; Abbasov Abbas- C.1-90, 93, 137, 213, 275,

276, 413, 452; C.2-35, 127, 130, 131, 387; C.3-65, 205, 208, 338, 339, 346, 347, 359; C.4-206, 208, 209, 213, 220, 221, 222; C.6-232-234, 477; C.7-84, 89, 92, 97, 128, 352; C.9-165, 174, 179;

Abbasov Akim- C.5-315; Abbasov Eldar- C.4-256; Abbasov Qurban- C.1-268;

C.2-223, 224, 488; Abbasov Məmməd- C.2-492;

C.6-479; Abbasov Məzahir- C.3-317;

C.6-270; Abbasov Midhət- C.1-342; Abbasov Namiq- C.2-558;

C.4-156; C.5-359; C.6-89;

Abbasov Natiq- C.4-39; Abbasov Rəsul- C.3-159; Abdiyev Azay- C.2-35; Abduləliyev Ariz- C.4-257; Abdullayev- C.4-215; Abdullayev Əlfəddin- C.4-256;

__________________________________________________

272

Abdullayev Lütfəli- C.5-181; Abdullayev Mikayıl- C.5-227;

C.8-335; Abdullayev Müzamil- C.2-383;

C.3-68; Abdullayev Namiq- C.5-237; C.7-201; Abdullayev Rauf- C.7-338; Abdullayev Tahir- C.4-4, 12; Abdullazadə Fatma- C.2-99, 102, 107, 165, 169;

C.3-133, 169, 171, 190, 191; C.4-7, 13, 497;

Abdurazakov Məhəmməd- C.5-398, 399; Abhuankarin Madhukar Racendra- C.7-289; Abışov Şakir- C.7-152; Abutalıbov Hacıbala- C.4-256; Abutalıbov Ramiz- C.8-327; Acalov Vidadi- C.4-256; Adams Terri Devid- C.3-261;

C.5-34, 38, 55, 56, 337; C.7-246, 247, 249-251, 388, 392, 394, 395; C.8-467-470;

Adıgözəlov Vasif- C.4-453; Adnan Sayqu- C.2-249; Ağakişiyev- C.3-206; Ağalarovlar- C.5-315; Ağamalıyev Fəzail- C.2-138; Ağayev- C.3-287; Ağayev Əhməd bəy- C.1-158;

C.4-459; Ağayev Əlağa- C.5-181; Ağayev Həsən bəy- C.2-5; Ağayev Rafiq- C.4-199; Ahtisaari Marti- C.8-100, 114, 125, 129;

__________________________________________________

273

Axundov- C.6-82; Axundov Əziz- C.4-257; Axundov Fuad- C.7-54, 232; Axundov Mirzə Fətəli- C.1-158, 160, 380;

C.2-7; C.3-473; C.4-132, 276, 452, 459, 460; C.5-185, 386, 421, 423-425, 430, 442; C.6-449, 450; C.8-440, 441;

Axundov Sənan- C.5-217; Axundov Vahid- C.1-261, 574;

C.2-165, 167, 168; C.3-65, 113, 412, 413; C.4-297; C.5-64, 270; C.7-145, 151, 152, 222, 396; C.9-168, 169;

Axundov Vəli- C.6-446, 447, 450-460; Axundova Elmira- C.1-39;

C.5-35; Axundova Sara- C.6-458; Axundova Şəfiqə- C.2-14;

C.3-247; Akayev Əsgər- C.2-400, 409;

C.4-109, 224, 231, 233, 234, 237; C.7-431, 436; C.9-194, 196-202, 205-210, 212-215, 219, 220, 222-226;

Akayeva Məryəm- C.9-219, 226; Akopoviç Levon Ter-Petrosyan- C.6-148-156; Aktaşkutlu- C.9-359; Aqanbekyan Abel - C.1-428;

C.8-247;

__________________________________________________

274

C.9-386; Alekseyev Pavel- C.2-26; Alekseyevna Lyudmila- C.7-449; Alparslan Türkeş- C.9-126, 127; Aluni de Polini- C.5-272; Allahverdiyev Rəfael- C.2-524;

C.3-188; C.4-256, 362; C.8-217; C.9-159, 160, 435;

Amel Con- C.2-255; Anar- C.2-92, 98, 102;

C.4-445; C.5-190, 201; C.7-167, 169; C.8-237, 340;

Andropov Yuri Vladimiroviç- C.7-447; C.8-44, 45, 293, 294; C.9-100, 101;

Ansuxski Əli- C.5-396; Antonov Aleksey- C.5-213; Araslı Elman- C.2-71; Asatiani- C.8-16; Aslan Səyavuş- C.5-181; Aslanov- C.7-141, 152; Aslanov Aslan- C.5-423;

C.7-163; Aslanov Həzi- C.1-563-565;

C.3-313, 317; C.5-315; C.6-258, 260, 263, 271; C.7-141; C.8-390; C.9-423-425;

Aşurbəyli Sara xanım- C.5-301; Atasoy Veysəl- C.3-450;

__________________________________________________

275

Atatürk Mustafa Kamal- C.1-220, 361, 364-366, 368, 370, 373, 381; C.2-432, 452, 459, 483, 484; C.3-11, 30; C.4-97-100, 414, 459; C.5-144, 168, 169; C.6-118, 461; C.7-454; C.9-275, 280, 287-289, 292, 295, 298, 301, 304, 309-311, 313, 327, 328, 333, 334, 352, 357, 383, 384, 394, 397, 413, 420;

Aybəniz- C.9-13; Aydın- C.6-481; Aytmatov Çingiz- C.4-234; Azərməhd Hüseyn- C.8-327; Azəroğlu Balaş- C.9-31;

B Babayev Rafiq- C.1-485; Babayev Seyfəl- C.6-82; Babək (Xalq qəhrəmanı)- C.5-185; Babək (Televiziya şirkə- tinin sədri)- C.5-269; Bağırov Hacıbaba- C.1-567; Bağırov Mircəfər- C.1-255;

C.6-450, 452; Baxşəliyev- C.7-384; Baxşəliyev Faiq- C.7-193; Bakatin- C.6-327; Bakıxanov Abbasqulu Ağa- C.1-158; C.3-419;

C.4-460; Bakıxanovlar- C.5-315;

__________________________________________________

276

Balaca Heydər- C.7-384; Balametov Balamet- C.3-200; Balasanyan- C.7-164; Balayev Rasim- C.2-99; Baybakov Nikolay- C.2-234;

C.5-400, 401; Bayqon Qrodin- C.6-412; Bayraqdarov- C.2-127, 128; Bayramov- C.2-342; Bayramov Əkbər- C.4-256; Bayramov Xanoğlan- C.2-488; Bayramov Munis- C.4-256; Bayramov Sultan- C.1-108; Behbudov Rəşid- C.5-185, 402;

C.8-340; C.9-24;

Bekeşev- C.9-105; Bekman- C.1-41; Belikov- C.7-466; Belyavski Yuri- C.2-63; Bertels- C.2-102; Bethoven- C.7-34, 65; Bezrodnaya Svetlana- C.9-109; Bədəlbəyli Əfrasiyab- C.3-160, 162; Bədəlbəyli Fərhad- C.3-320-323, 326, 369;

C.5-47; Bədəlbəyli Şəmsi- C.3-321, 322; Bədirbəyli Leyla- C.3-247; Bədr əl-Əybəni - C.8-173; Bəhlulzadə Səttar- C.3-42-50, 127;

C.5-227; C.8-335;

Bəhmənov Nizami- C.6-240, 241, 243-245; Bəhmənyar- C.1-158, 175; Bəxtiyarov- C.7-152; Bəkdaşi Tofiq- C.3-178;

__________________________________________________

277

Bəkirzadə Qüdrət- C.8-327; Bəndəroğlu- C.9-307; Bəylər- C.6-465; Bəylər Fərman- C.3-300; Bəylər Tofiq- C.3-300; Bhutto Bənəzir- C.2-195, 421, 422, 425, 429;

C.3-25; C.4-347; C.6-16, 17, 93, 95, 99- 104, 106, 109, 110;

Bhutto Zülfüqar- C.6-104; Bjezinski Zbiqnev- C.5-80;

C.9-398; Blaqovest Sendov- C.4-53; Blanton Robert- C.1-352; Bleyer Entoni- C.9-272; Bolşakov Aleksey Alekseyeviç- C.4-334;

C.5-285, 288; Böyük Karl- C.7-52; Brandt Villi- C.9-207; Braun Con- C.2-255; Brazauskas- C.6-480; Brejnev Leonid İliç- C.2-234;

C.3-379; C.5-213, 214; C.6-452; C.7-146; C.8-44-46, 245, 293;

Bromberq- C.5-389; Brundtland Qru Harlem- C.3-450;

C.6-163-166, 170, 171, 174, 185, 186, 188, 191, 195, 208, 210, 292, 293;

Buaren- C.8-267; Burkina- C.3-39; Bülbül- C.1-580;

__________________________________________________

278

C.2-223, 251; C.4-283, 284; C.6-240, 241; C.8-340; C.9-262;

Bünyadov Ziya- C.1-152, 162, 291; C.2-102; C.3-308, 317; C.4-256; C.5-315; C.6-266, 268, 269, 270; C.8-372, 375, 376, 447-460;

Bünyadzadə Dadaş- C.4-459; C.6-456, 457;

Bürner Anders- C.3-351;

C

Cabir Novruz- C.2-95, 99; Cabbarlı Cəfər- C.1-159, 175;

C.2-7, 101, 251; C.4-7; C.6-310, 311; C.7-163, 164; C.9-21, 158;

Cabbarov Muradxan- C.6-255, 256; Cahangirov Asif- C.4-256; Cahangirov Cahangir- C.2-98;

C.3-162; C.8-27;

Camal Əbdül Nasir- C.4-122; Camalova Dilruba- C.1-95, 105, 110;

C.2-135; Cambul- C.7-332; Caparidze- C.2-240;

__________________________________________________

279

Cavadov Bəxtiyar- C.2-342, 355, 356; C.3-301; C.4-37, 38;

Cavadov qardaşları- C.4-34-39, 183; C.6-84;

Cavadov Mahir- C.2-335, 337, 355; C.3-264, 267, 274, 283, 286, 288, 296; C.4-156, 183, 184, 185, 392, 488, 489;

Cavadov Rövşən- C.1-535; C.2-335-337, 340-342, 349, 350, 352, 355-357, 362, 552, 559; C.3-264-290, 292, 296-298, 300, 301, 323, 377; C.4-183-185, 391, 488, 489; C.7-278; C.8-52, 151; C.9-267;

Cavadzadə- C.8-333; Cavanşirlər nəsli- C.2-586; Ceyms Qustav Spet - C.6-378, 379, 381-383, 390,

391, 395; Ceyms Tilli- C.9-130, 133, 135; Cəbiyev Rizvan- C.4-257; Cəbrayılov- C.2-563, 564; Cəbrayılov Fəxrəddin- C.2-368; Cəfər Əli (9 yaşlı rəssam)- C.5-227-229; Cəfərov- C.2-340;

C.3-283, 357; Cəfərov Cəfər- C.5-190; Cəfərov Faiq- C.4-256; Cəfərov Məmmədtağı- C.4-256; Cəfərov Salman- C.4-212, 214-216; Cəlilov Afiyəddin- C.1-213, 535, 585, 586;

__________________________________________________

280

C.2-326, 334, 335, 366, 367, 377, 472, 533, 560; C.3-151; C.4-4, 6, 39, 40, 249, 390, 399; C.8-458;

Cəlilov Firudin- C.3-191; Cindoruq Hüsaməddin- C.1-221, 399, 405; Cövhəri Nəcməddin- C.2-254, 262, 265, 294;

Ç

Çalmer-of Volesi- C.1-351; Çapayev- C.5-185; Çatlı Abdulla- C.8-150, 151; Çavaxaşvilli- C.5-427; Çernenko Konstantin C.8-45, 294; Çernomırdin Viktor- C.1-464, 526, 556;

C.2-25, 414, 474, 475, 496; C.3-173, 183, 202, 260, 343, 409, 464; C.4-109, 382; C.5-38, 277, 279, 280, 281, 282, 285, 288, 295, 337, 373, 394; C.6-142; C.7-138, 199, 459; C.8-64, 100, 109, 114, 125, 129, 132, 138, 139, 143, 307, 468; C.9-252, 260;

Çernyayev V.D.- C.5-337; Çəmənzəminli Yusif Vəzir- C.6-309; Çijevski Aleksandr- C.2-142;

__________________________________________________

281

Çillər Tansu- C.1-133, 137, 221, 363, 366, 399, 405; C.2-19, 20, 88, 496, 577, 579; C.3-12, 291, 327-330, 332-334, 348, 351, 382, 450; C.4-85, 86, 88-98, 100, 101, 103, 154, 382; C.6-119, 354, 465; C.8-150;

Çinnə Məhəmməd- C.9-44, 46; Çolker- C.1-437;

D

Dadaşov Sadiq- C.2-100; Dağıstanlı İsmayıl- C.2-101; Dam Nikolas Van- C.8-465, 466; Daniel Sassu Nqesso- C.1-57; Davudova Mərziyə- C.4-84; De Monbrel- C.8-255; Demiçev Pyotr- C.3-160; Derjinski- C.6-486; Devidenko- C.2-541; Devis Linn- C.8-125; Dədə Qorqud- C.5-185, 186;

C.9-311, 393; Dəmirçizadə (akad.)- C.4-435; Dəmirəl Nəzmiyyə- C.2-485;

C.9-286; Dəmirəl Süleyman- C.1-59, 220, 358, 359, 361-

364, 366, 374, 375, 386, 390, 397, 399, 405, 408, 409; C.2-15, 17, 19, 20, 88, 291, 327-329, 334, 369, 399, 400,

__________________________________________________

282

402-404, 406-408, 413, 415, 422, 425, 426, 428, 431, 452, 458, 460, 463, 472, 479-481, 483, 484, 486, 496; C.3-12, 32, 290, 327, 450; C.4-96, 98, 154, 224, 225, 392, 416, 509; C.5-135-143, 145-151, 153-155, 157, 161-163, 165-174, 176-180, 244; C.6-18, 119, 124, 126, 133, 354, 465, 466, 468, 469; C.7-22, 431, 455, 456, 475; C.8-5, 12, 50, 108, 125, 143, 151, 152, 332; C.9-126, 230, 232, 273-277, 279, 286, 290-293, 297, 299, 306, 308, 319, 332, 344, 345, 349, 350, 354, 360, 361, 366, 381, 382, 389, 405, 420;

Dəmirkol Fərman- C.4-185; C.8-151, 152; C.9-320, 346, 347;

Didro Deni - C.5-7; C.7-105, 403;

C.8-288; Doğramaçıoğlu İhsan- C.1-380, 382;

C.2- 460, 461, 486; C.3-162, 389; C.8-341; C.9-305;

Doko- C.5-215; Dünyamalıyev Zahid- C.1-535;

C.3-268; Dünyamalıyeva Səbinə- C.4-256;

__________________________________________________

283

E

Edilov Elmar- C.1-516; Efros- C.8-334; Eqqar Timoti- C.1-595;

C.2- 254, 262, 266, 294; C.3-450; C.6-415, 445;

Elçibəy Əbülfəz- C.1-10, 13, 22-27, 40, 46, 50, 52, 53, 59, 60, 70, 104, 113-115, 117, 119, 122, 135, 136, 162, 192, 194, 197, 238, 274, 275, 409, 589-591; C.2-22, 62, 263, 367, 533, 552; C.3-88, 289, 399; C.4-32, 33, 35, 39, 183, 189, 430, 460, 468; C.6-46, 183, 184, 243, 246, 470; C.7-278, 483; C.8-50-52, 216, 217, 340; C.9-316, 317, 319, 320, 346, 347, 400;

Eldarov Ömər- C.1-159; C.3-132, 133; C.4-8, 9, 13, 256, 509; C.7-475; C.9-152-157, 159-161;

Eliasson Yan- C.1-349, 456, 520, 524, 584, 585; C.2- 20, 110, 146, 157, 179, 275, 276, 292, 331, 332, 346, 578; C.4-485;

__________________________________________________

284

C.5-79; C.8-305;

Elmira ana- C.3-247; Elmira xanım- C.4-511; Elsəs Araz- C.3-159; Elza xanım- C.7-214; Erve de Şarett- C.7-398, 400, 402, 406; C.8-125, 143, 288, 289, 290, 292, 304, 324;

C.9-88, 87, 244; Essi Amar- C.2-306;

Ə

Əbdüləziz əl Səud- C.2- 65, 66, 71, 74-76, 81, 85; C.3-25; C.8-55, 445; C.9-162;

Əbdülrəhmanov Fuad- C.9-163; Əbdülsəlimzadə Qüdrət- C.3-235, 239, 240; Əbilov- C.9-298; Əbilov Mahmud- C.5-315; Əbiyev Səfər- C.1-213;

C.3-287; C.4-487; C.6-89;

Əbül Xeyir- C.2-189; Əcəmi Əbubəkr- C.1-161;

C.4-10, 11; Əfəndiyev Elçin- C.1-326, 330, 535;

C.2-92, 95, 96, 100, 102, 169, 387; C.3-43, 133, 190, 191, 361;

__________________________________________________

285

C.4-7, 13, 14, 426; C.5-200, 201, 341; C.7-161-163, 167-170, 257;

Əfəndiyev İlyas- C.1-597; Əfzələddin Xaqani- C.1-156, 175;

C.2-7; C.4-276;

Əhməd Cavad- C.1-380; C.2-7;

C.6-309; Əhməd xan Leqari Fərrux- C.4-335, 336, 338, 342, 343, 346-348;

C.6-16, 17, 94, 98, 102, 106, 109, 110;

C.8-472; C.9-45;

Əhməd Məhəmməd Əli- C.7-362, 364, 366; Əhməd Şəmşad- C.6-282; Əhmədov Əhməd- C.1-73, 75; Əhmədov Əli- C.4-256; Əhmədov Mübariz- C.4-256; Əhmədov Nəzir- C.4-256; Əhmədov Vahid- C.1-8, 90, 274, 275, 574; Əhmədova Firəngiz- C.3-247; Əhmədzadə- C.1-492;

C.7-152; Əhmədzadə Aydın- C.4-256; Əkbərov Rövşən- C.2-368, 564; Əl-Biruni- C.6-345; Əl Həci Ömər Bonqo- C.1-88; Əlağa Vahid- C.1-158; Ələkbərov- C.7-112, 423; Ələkbərov Ələsgər- C.1-160;

C.4-84; C.5-187; C.9-19;

__________________________________________________

286

Ələkbərov Rövşən- C.3-287; Ələkbərov Vahid- C.2-255;

C.4-500; C.5-281, 337; C.7-255, 417, 429; C.9-108;

Ələkbərova Şövkət- C.2-98; Ələsgərov Ağasəlim- C.7-97; Ələsgərov Fuad- C.5-384; Ələsgərov Murtuz- C.2-544;

C.4-256; C.9-45, 245;

Ələsgərova Şamama- C.3-305, 306; Əli Əkbər Vilayəti- C.2-46, 50, 332;

C.3-24; Əli Əsgər Aşırım- C.6-462, 463, 472; Əliağa Vahid- C.7-256-259; Əlibəy- C.9-414, 417; Əlixanov Ənvər- C.6-455; Əlişir Nəvai- C.4-225;

C.5-191; C.6-338, 339, 345, 346; C.8-6;

Əliyev Ağaqurban- C.2-488; Əliyev Etibar- C.1-108; Əliyev Əbülfəz- C.1-50; Əliyev Ədalət- C.3-116;

C.7-155; Əliyev Əziz- C.9-15, 146; Əliyev Fuad- C.4-303; Əliyev Həsən- C.1-13, 74; Əliyev Hüseynbala- C.6-263; Əliyev İqrar- C.4-256; Əliyev İlham- C.1-55;

C.2-202; C.5-38;

__________________________________________________

287

C.8-338; Əliyev İrşad- C.1-535;

C.2-387; C.3-65, 338, 342, 346, 347, 408; C.4-206-211, 213, 215, 217, 219, 220; C.6-53, 54, 61, 62;

C.7-345, 349, 350, 352; C.9-165, 174, 178, 179;

Əliyev Kamil- C.2-485; Əliyev M.A.- C.4-84; Əliyev Mirzağa- C.1-160;

C.5-181; Əliyev Mürvət- C.1-535; Əliyev Natiq- C.1-268;

C.2-227, 228; C.3-328; C.4-292-296, 298, 300, 303; C.5-38, 267; C.7-54, 133-136, 139, 152, 247, 388, 390, 395, 396; C.8-62, 177; C.9-130-134;

Əliyev Rasim- C.4-12; C.7-473, 474, 475;

Əliyev Rüstəm- C.2-92; C.7-162;

Əliyev Şahəddin- C.1-535; Əliyev Şahin- C.3-65; C.4-128, 436, 472, 487;

C.5-384; C.7-81, 396;

Əliyev Tahir- C.1-262; C.3-112, 114, 115, 171;

Əliyev Tamerlan- C.9-144-146;

__________________________________________________

288

Əliyev Vilayət- C.4-256; Əliyev Yaşar- C.1-535;

C.8-332; Əliyeva Sevil- C.1-55;

C.8-338; C.9-24, 151;

Əliyeva Zərifə- C.1-55; C.3-160, 306; C.5-223; C.9-152, 154, 156, 157, 159, 160, 161;

Əlizadə Nəriman- C.7-223; Əmənzadə Rafiq- C.4-256; Əmir Mussa- C.2-194; Əmir Teymur- C.6-339;

C.7-168, 430, 433, 437, 439-442, 451, 455;

Əmiraslanov Elçin- C.4-158, 426, 445; Əmirov Fikrət- C.1-381;

C.2-250, 251; C.3-160, 162; C.8-334, 335; C.9-159;

Əmirov Hüseyn- C.1-533; Ənvər Paşa- C.5-173; Ərbakan Nəcməddin- C.7-78;

C.9-286, 332, 344; Ərdal İnönü- C.6-465; Ərəblinski Hüseyn- C.1-161;

C.5-479; Əsgərov Ağabəy- C.4-256; Əsgərov Fərhad- C.1-528; Əsgərov Mirzə- C.2-531;

C.4-257; Əsgərov Nəbi- C.4-256; Əsgərov Şahlar- C.4-256;

__________________________________________________

289

Əyyubov Vurğun- C.1-408; Əzimov Hacıbaba- C.4-191, 192; Əzimzadə Əzim- C.3-77;

C.5-227; Əzizbəyli Ramiz- C.7-258; Əzizbəyova Püstə- C.8-376; Əzizov İbrahim- C.4-256; Əzizov Tofiq- C.3-235, 236, 238-242, 352,

358, 409, 410, 414; C.5-257, 270, 271; C.6-229, 231, 232, 495, 499; C.7-93, 111, 129, 130, 142, 149, 152;

F

Fateh- C.9-383; Fateh əl Albanı- C.2-255; Fatma Qədri- C.4-84; Federiko Mayor- C.4-161, 234;

C.8-24; Fələki Şirvani- C.1-156, 175; Fərabi- C.6-345; Fərəcov Ədalət- C.4-256; Fətəliyev Ramiz- C.5-363; Fəttahov- C.4-6; Flana Huber- C.8-262; Fleri Riçard- C.9-149; Fozen- C.8-73; Fövziyə xanım- C.3-159; Franko İvan- C.4-131; Friman Rom- C.5-56, 57, 85; Fyodorov Viktor- C.2-234;

__________________________________________________

290

G

Gi-Arleti- C.6-416; Göbbels- C.3-314; Gönstə Arpad- C.2-573; Göyüşov- C.7-193; Gündəş Əbru - C.9-151; Günel Xoca Fətullah- C.9-383; Güntəkin Rəşad Nuri- C.2-480;

C.9-311; Gürel Kənan- C.9-320, 348;

H

Hacıbababəyov- C.5-479; Hacıbalayev- C.3-200; Hacıbəyli Timuçin- C.8-327; Hacıbəyov Ceyhun- C.4-277; Hacıbəyov Soltan- C.3-162; Hacıbəyov Üzeyir- C.1-159, 170, 175, 381, 580;

C.2-7, 247, 249-251, 458, 478, 486; C.3-73, 160, 161, 313, 314, 319; C.4-7, 275-285; C.5-185, 444; C.6-241, 310; C.7-164, 295, 336; C.8-26, 27, 334, 335; C.9-11, 20, 21, 262, 270, 418;

Hacıkərimov Şirin- C.1-535; Hacınski Məmməd Həsən- C.1-154, 155, 156;

C.2-5; Hacıyev Adil- C.7-278;

__________________________________________________

291

Hacıyev Ağabala- C.2-387; Hacıyev Allahverdi- C.4-256; Hacıyev Arif- C.6-252, 471; Hacıyev Bəhmən- C.2-488; Hacıyev Cövdət- C.1-381;

C.3-160; Hacıyev Əlif- C.5-367; Hacıyev Hacan- C.4-256; Hacıyev Xanlar- C.4-363; Hacıyev Rauf- C.1-381; Hacıyeva Lalə Şövkət- C.1-214, 315;

C.4-256; C.8-331;

Hacıyeva Sona- C.4-84; Hafiz Əsəd- C.2-97;

C.3-41; Hamid Əbdülhəq- C.2-481; Hamilton Tomas- C.2-255;

C.8-154, 155, 170; Hans Van Den Brukla- C.4-326, 327;

C.6-205, 206; Harl Norvinq- C.6-190-193; Hasilova Xalidə- C.3-384; Haşimi Rəfsəncani- C.1-219, 222-226;

C.2-25, 46, 47, 50, 53, 291, 414, 422, 425, 427, 428, 430, 496, 568; C.5-325; C.6-278; C.7-322; C.8-50, 397, 399, 400, 472; C.9-29, 438;

Haşimi Seyid Əli Əkbər- C.6-412, 417; Helmut Kol- C.5-207; Herd Duqlas- C.1-437;

C.2-20, 204, 332;

__________________________________________________

292

Hersoq Roman- C.4-325; C.5-207;

C.7-12, 32, 35, 38, 52, 55, 63, 81, 146, 373; C.8-71;

Heydərov- C.7-112; Heydərov Arif- C.6-484, 486-492; Heydərov Kəmaləddin- C.7-147;

C.8-351; Heydərov Musa- C.4-256; Heydərova Adilə- C.6-490, 491; Heyerdal Tur- C.6-292; Heyne- C.7-34, 65; Heyzel xanım- C.4-408; Hezl- C.3-449, 465; Hezlmayn Maykl- C.1-437; Hezeltayn- C.3-104;

C.5-85; C.6-273;

Həbibi- C.7-475; C.8-400;

Həcər xanım - C.2-248; Həmid əl Qabid- C.3-27;

C.4-240; Həmidə xanım- C.2-586;

C.5-202; Həmidov- C.3-359, 414; Həmidov İsgəndər- C.1-197, 588, 590;

C.3-202; C.4-184, 192, 436; C.6-184, 470;

C.7-275, 276, 287; C.8-217;

Həmidov Sərdar- C.2-35; Həmzətov Rəsul- C.9-14; Həmzəyeva Zəroş- C.2-418;

__________________________________________________

293

Həsənov- C.8-145, 146; Həsənov Eldar- C.2-337;

C.3-300, 302, 357; C.4-155, 157, 182, 205, 206, 215, 216; C.5-363, 364; C.6-46, 49; C.7-148;

Həsənov Əli- C.2-385; Həsənov Həsən- C.1-406;

C.2-15, 66, 72, 462; C.3-234, 382, 383, 399; C.7-167-169, 171; C.8-337;

Həsənov Namiq- C.7-504; Həsənov Rəşid- C.4-188; Həsənov Tahir- C.2-183, 184, 186, 340; Həsənova Südabə- C.4-190, 363; Hikmət Çətin- C.2-19, 20, 88;

C.6-465; Hippokrat- C.5-226; Hitler Adolf- C.3-311, 312, 314, 387, 422;

C.6-463; C.8-457;

Hoqq Duqlas- C.1-437; Homer- C.1-175; Höte- C.1-155, 160; C.7-34, 65; Hücət Əli- C.2-462; Hümbətov Əlikram- C.1-65-73, 76-78, 80, 91, 93-

99, 102-110, 252, 284; C.2-273, 280, 282-284, 472, 533, 550, 552, 557-559, 568; C.3-98, 199, 209; C.4-33, 34, 155-157, 182, 185, 190-192, 490;

__________________________________________________

294

C.6-84, 469; C.7-276, 277; C.8-216, 217; C.9-318;

Hümbətov Yusif- C.3-65; Hüseyn Cavid- C.1-159, 160, 175, 380;

C.2-7; C.4-5-13; C.6-309; C.7-468-470, 472, 473, 475, 476, 502; C.8-339;

Hüseyn ibn Təlal- C.3-16, 17; Hüseyni Seyid Mehdi- C.6-17; Hüseynli Qabil- C.1-410, 427, 428;

C.2-169; Hüseynov Allahyar- C.4-256; Hüseynov Heydər- C.4-256;

C.6-310; C.9-20;

Hüseynov Əfqan- C.3-468, 469, 471, 472; Hüseynov Əlisəftər- C.1-38; Hüseynov İsrafil- C.2-488; Hüseynov Mikayıl- C.2-100;

C.4-12; C.7-294;

Hüseynov Pənah- C.1-23, 50, 60, 238, 275, 590, 591; C.3-234, 396, 399; C.4-39, 180; C.6-46, 184, 470, 471;

Hüseynov Rəhim- C.3-234, 396, 399; Hüseynov Rizvan- C.2-387; Hüseynov Surət- C.1-12, 24-27, 60-62, 64, 65-

69, 72, 75, 76, 93, 94, 103-106, 589;

__________________________________________________

295

C.2-206, 341, 357, 368, 378, 385, 386, 388, 395, 456, 464, 472, 473, 533, 534, 550, 551, 552, 557-561, 563, 566; C.3-89, 98, 152, 199, 262, 265, 266, 271, 280, 288, 291, 297, 355, 358, 376, 377, 394, 396, 397, 399, 403; C.4-31-34, 39, 155, 180-182, 186, 188, 189, 190, 192, 199, 489, 490, 496, 497; C.5-282; C.6-46, 83, 84, 88, 89, 470; C.7-275-278, 287, 493; C.8-51, 52, 76, 216, 217, 220; C.9-122-124, 267, 317, 318;

Hüseynov Tariyel- C.1-268; C.4-300; C.7-152;

Hüseynov Tofiq- C.4-256; Hüseynov Vaqif- C.2-367, 378;

C.3-98; C.4-186;

Hüseynova- C.9-83; Hüseynova Eleonora- C.5-108; Hüseynova Sofiya- C.6-257; Hüseynzadə Əlibəy- C.4-459; Hüseynzadə Mehdi- C.1-562;

C.3-313, 317; C.5-187, 188, 315;

Hüsni Mübarək- C.1-43; C.2-188, 194, 198, 199, 200; C.3-24; C.4-122; C.6-112;

__________________________________________________

296

C.7-19, 240, 241;

X

Xalisbəyli- C.1-195; Xamnei Ayətüllah- C.2-50;

C.5-325; Xanbabayev Əjdər- C.4-243;

` C.8-458; Xanbabayev Şəmsəddin- C.7-474; Xanım de Şarett- C.8-288, 292; Xanlarova Zeynəb- C.4-256;

C.8-201; Xarəzmi- C.6-345; Xasbulatov R.- C.1-29, 61; Xavər xanım- C.5-197;

C.9-11, 13; Xavyer Solana- C.6-161;

C.8-403, 405, 422, 423; Xayme Pas Samoray- C.1-56; Xeyrəddin Qoca- C.4-257; Xəddam- C.3-40; Xəlil Rza Ulutürk- C.2-44, 92;

C.3-363, 365; C.4-252, 256; C.7-162;

Xəlilov Sabir- C.4-256; Xəlilov Zahid- C.4-256; Xətai- C.2-335; Xoca Nəsrəddin- C.5-480; Xolk- C.1-219; Xomeyni Ayətüllah- C.5-325;

C.8-400; Xoyski Fətəli xan- C.1-154, 156;

C.2-5; C.3-456;

__________________________________________________

297

C.4-459; C.5-421-425, 430, 442; C.6-308, 448, 449; C.8-441;

Xrennikov Tixon- C.3-160; Xruşşov- C.6-451, 452; Xudiyev Nizami- C.9-396; Xurşudbanu Natəvan - C.4-275, 283;

C.6-241; C.9-262;

İ

İbn Sina- C.4-225; C.6-345;

İbrahimbəyov Rüstəm- C.3-432, 434; C.7-446, 447; C.9-265;

İbrahimov Eldar- C.4-256; İbrahimov Elsevər- C.2-563, 564; İbrahimov Hüseyn- C.2-45; İbrahimov İbrahim- C.1-190, 191, 193, 194, 197,

408, 588; C.4-436;

İbrahimov Maqsud- C.3-429-436; C.5-201;

İbrahimov Mirzə- C.1-157; C.2-96; C.6-310, 347; C.8-339; C.9-20;

İbrahimov Nazim- C.2-99; İhsanoğlu Əhmənt- C.9-418; II Həsən- C.3-9, 17, 19, 27, 29, 37; İliyesku İon- C.4-65, 70, 71, 73, 75, 152;

__________________________________________________

298

C.6-21-23, 25, 29-33, 35-37, 480; C.7-52;

İlyasov Musa- C.4-256; İlyumjinov Bloxin- C.5-397; İlyumjinov Kirsan- C.5-353; İmadəddin Nəsimi- C.1-157, 158, 175;

C.2-7, 96-98; C.3-434; C.4-276, 460, 461; C.5-185, 186, 320, 321; C.7-174; C.8-6, 32, 237;

İmam-ət Termezi- C.6-338; İmam Hüseyn- C.2-27;

C.3-478; İmaməl Buxari- C.6-338; İmamverdiyev Sudeif- C.8-331; İmamverdiyeva Südabə- C.4-256; İmanov David- C.7-465; İmanov Müslüm- C.1-268, 492;

C.2-166; C.4-296, 299, 300, 301; C.7-53, 54, 138;

İmanverdiyev Qabil- C.2-562; C.3-323; C.8-236-238;

İmranov Nəriman- C.1-105, 116, 535; C.2-284, 385, 387; C.4-182, 459, 496;

İmranov Yaqub- C.7-251; İndira Qandi- C.7-290; Insanelli Samuel- C.2-306; İnsanov Əli- C.4-256;

C.5-23; İsa Peyğəmbər- C.1-319, 588;

__________________________________________________

299

C.3-106; İsayev İbrahim- C.4-256; İsgəndərov Məmməd- C.6-455; İsmayıl Şıxlı- C.2-56; C.3-123;

C.7-162; İsmayılov- C.7-137, 152; İsmayılov Əjdər- C.4-256; İsmayılov Fikrət- C.4-256; İsmayılov Fuad- C.4-256; İsmayılov Hacı- C.5-190; İsmayılov Mahal- C.4-247; İsmayılov Rüstəm- C.3-313; İsmayılov Səid- C.8-327; İsmayılov Vüqar- C.4-257; İsmayılova Tükəzban- C.3-247; İsmət Lezgin- C.6-4, 466; İşbilən İlham bəy- C.6-465;

J

Jafre Filip- C.6-412, 416;

C.9-91; Jan Perrə- C.4-105, 106; Jelyu Jelev- C.4-45, 47, 48, 53-56, 58, 60,

61; Jirinovski V.F.- C.1-295; Juppe Alen- C.1-292;

C.2-332; C.5-103, 104, 111, 276;

K

Kalamli Mustafa- C.5-302; Kalitski Yan- C.8-173, 178, 179;

__________________________________________________

300

Kalyagin- C.9-265; Kamalov Tapdıq- C.1-535; Kamdessü Mişel- C.5-453-455; Karamanoğlu Altan- C.2-88;

C.3-272, 275, 280; C.9-346;

Kardozo Fernando Enrike- C.3-85; Kazimirov Vladimir Nikolayeviç- C.1-20, 29, 111, 131, 212,

214, 218, 251, 347, 349, 440, 515, 524; C.2-52, 578;

Kazımov Tofiq- C.5-192; Kekkonen Urxo- C.1-58; Kesler- C.7-30; Kənan- C.4-185; Kənan Gürel- C.7-278; Kərimli Hicran- C.4-189; Kərimov Hüsü- C.4-256; Kərimov İslam- C.2-400, 409, 412, 498;

C.4-224; C.6-321, 322, 324-326, 332, 333, 335-337, 339, 341, 343-351; C.7-52, 167, 431, 435, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443;

Kərimov Kəramət- C.2-368, 563; Kərimov Kərim- C.4-14, 252, 256; Kiltin D.- C.9-136; Kinkel Klaus- C.2-332;

C.5-83, 203, 207; C.6-153, 154, 206; C.7-12, 37, 61, 81, 373; C.8-71, 72, 125, 143, 463, 464;

Klinton Bill- C.1-17, 125, 583;

__________________________________________________

301

C.2-57, 69, 203, 276, 278, 287, 290, 293, 302, 318-321, 324, 325, 327, 330-332, 346, 370, 472, 572, 579, 580; C.3-12, 153, 386, 413, 419, 420, 450, 465; C.4-80, 315, 316, 381, 382, 383, 386, 388, 391, 392, 396, 397, 402-404, 408, 409; C.5-80, 106, 244; C.6-28, 440, 442, 443; C.7-18, 60, 187; C.8-19, 122, 152, 166, 172, 179, 335; C.9-95, 379, 403, 440, 441;

Koks- C.1-437; Kol Helmut- C.2-537;

C.4-325; C.7-12, 31, 32, 37, 38, 44, 52, 53, 55, 61, 63, 81, 95, 139, 141, 154, 373; C.8-71, 335, 464;

Kollinz Ceyms- C.2-330; C.4-405; C.5-80;

Kondraşova Larisa- C.3-173; Korneyçuk Aleksandr- C.4-131; Korolyov- C.9-107; Korsunski- C.8-138; Kosıgin Aleksey Nikolayeviç- C.1-58;

C.2-234; C.5-214; C.7-421;

Kostyunin Vladimir- C.6-412, 416; Kotti Flavio- C.5-377-382, 388;

__________________________________________________

302

C.8-96, 98, 99, 106, 108, 114, 125, 128, 271;

Kovalyov- C.7-200; Kozırev Andrey- C.1-347, 526;

C.2-276, 277, 474; Kozlariç Riçard- C.4-81, 204;

C.9-149; Köçəryan Robert- C.5-92, 93;

C.6-148; C.9-69, 81, 85, 86;

Köprülü Fuad- C.2-95, 102; Körtisi Çarlz- C.4-500; Kraliça Yelizaveta- C.5-46;

C.6-444; Krauça Süzan- C.3-448; Kravçuk- C.1-133; Kristofer Uorren- C.2-20, 69, 290, 330; Kuandikov Baltabəy- C.3-450; Kuçma Leonid- C.2-78;

C.4-129, 131, 132, 134-146, 148-151, 400; C.7-339; C.8-52, 125; C.9-47, 49-60, 63-70, 73-75, 77;

Kudryavtsev- C.9-101; Kuqultinov David- C.9-191; Kunanbayev Abay- C.4-161-163, 225, 229, 438;

C.7-332; C.8-6, 10;

Kunayev Dinmühəmməd- C.8-46; Kunts Terri- C.3-385; Kutafin Oleq Yemelyanoviç- C.9-97, 98;

__________________________________________________

303

Q Qafarova Elmira- C.1-327; Qafur Qulam- C.6-347; Qalayeva Antonina- C.2-209; Qali Butros- C.2-195, 197, 306, 308, 309,

330, 434, 435, 439-451, 455, 457, 470, 473, 476, 489; C.4-329; C.6-381;

Qalibə- C.2-183, 185; Qaliyev- C.8-61, 62; Qarabəkir Kazım- C.5-173;

C.9-413; Qaralov Zahid- C.4-256; Qarayalçın Murad- C.2-19, 20; Qarayev Əbülfəz- C.5-236, 237;

C.7-202, 203, 206; C.8-384, 385;

Qarayev Qara- C.1-381; C.2-240, 250, 251; C.3-159, 160, 162, 166; C.4-10; C.5-191; C.7-164; C.8-27, 334, 335, 374, 375; C.9-238, 418;

Qarayev Tamerlan- C.1-327, 330; Qarayev Yaşar- C.2-96; Qaryağdı Cəlal- C.9-153; Qasımov Adil- C.4-256; Qasımov İmran- C.4-10;

C.5-188; Qasımov Rafiq- C.4-256; Qayıbov Tələt- C.4-256;

__________________________________________________

304

Qasımov Tofiq- C.1-330, 408, 588, 591; C.9-320, 347;

Qasımov Vaqif- C.1-535; Qasımova Fidan- C.5-47; Qasımova Xuraman- C.5-47; Qasımzadə Fuad- C.2-95; Qaydar- C.2-61; Qazıyev Rəhim- C.1-68, 69, 91, 94, 96, 98,

104, 106-111, 113, 160, 194, 197; C.2-273, 280-284, 472, 533, 534, 550, 551, 557, 559; C.3-98, 130, 152, 199, 209, 271, 280, 290, 297, 355, 399; C.4-33, 36, 155, 180-186, 190, 192, 199, 371, 490; C.5-282; C.6-46, 88, 89, 141, 142, 180, 184, 245, 246, 252, 469; C.7-275-278, 287, 493; C.8-216, 217; C.9-122, 317, 318;

Qdlyan- C.6-326; Qədimova Sara- C.3-247;

C.7-190; Qədirova (prof)- C.5-223; Qəhrəmanov- C.8-222; Qəhrəmanov Cahangir- C.7-163; Qəhrəmanov Gülabbas- C.7-282; Qəhrəmanov R.- C.1-37; Qəmbərov İsa - C.1-13, 22, 50, 60, 73, 238,

588, 591; C.2-60; C.4-39, 170, 180, 189, 371, 430, 436; C.6-46, 184, 246, 470;

__________________________________________________

305

C.7-276, 287, 483; Qəmbərov Miri- C.2-387; Qəniyev Hüseynağa- C.1-66, 67; Qənizadə- C.6-49, 50; Qəzzafi Müəmmər- C.2-182; Qinqriç Nyut- C.6-440, 443; Qliyer- C.3-161; Qoqoberidze Lana- C.5-450; Qoll de Qoll- C.8-287; Qonçar Oles- C.4-131; Qor Albert- C.1-125;

C.2-195, 197, 203, 276, 290, 330; C.6-443; C.8-95, 125, 143, 166, 172-174, 179;

Qorbaçov Mixail Sergeyeviç- C.1-51, 331, 340, 341, 427, 428, 447; C.2-22, 62, 63; C.3-88, 131, 373; C.5-189, 291, 419, 448; C.6-81, 326, 398, 399; C.7-420; C.8-44-48, 245, 247, 293-295, 314, 332, 377, 379; C.9-225, 386;

Qorki Maksim- C.9-434; Qraçov Pavel- C.2-16; Qrekov- C.6-271; Qriqoroviç Yuri- C.3-161; Qukasyan- C.1-348, 586; Qulak Nikolay- C.4-132; Quliyev Abbas- C.5-315; Quliyev Cəmil- C.6-449, 454; Quliyev Eldar- C.7-446;

C.9-264;

__________________________________________________

306

Quliyev Əli- C.3-313; Quliyev Fuad- C.1-543;

C.2-31, 119, 385, 387, 388; C.3-190, 307-309, 316, 318, 334, 346, 347, 382, 383, 394, 396-398, 412, 414; C.4-42, 206, 208, 209, 213, 218, 223, 262, 326; C.5-217, 270, 285, 288; C.6-60, 61, 63, 231, 499; C.7-111, 114, 130, 131,

138, 139, 142, 143, 147, 149, 153;

C.8-76, 77; Quliyev Həsən- C.4-256; Quliyev İsgəndər- C.4-256; Quliyev Qüdrət- C.7-54, 112; Quliyev Novruz- C.4-256; Quliyev Raqib- C.7-97, 221; Quliyev Rəsul- C.1-328, 573, 586;

C.2-30, 241, 497; C.3-168, 201, 202, 289; C.4-110, 168, 171, 172, 265, 431, 467, 489; C.6-394; C.7-300;

Quliyev Səlahəddin- C.4-257; Quliyev Tofiq- C.1-381;

C.3-162, 325, 326; C.7-338;

Quliyev Ziya- C.8-223; Quluzadə Vəfa- C.2-277;

C.3-376; C.5-79, 80, 82, 83; C.6-114, 115, 156; C.7-284;

__________________________________________________

307

C.8-102, 141; C.9-172;

Qulyayev- C.2-541; Qurban- C.9-183, 184, 186; Qurbani Abdulla- C.5-314; Qurbanov Abdulla- C.5-479; Qurbanov Əsədulla- C.4-256; Qurbanova Hökümə- C.2-101; Qusman Yuli- C.7-446, 447; Quşşin Lev Nikitoviç- C.6-374, 377, 369; Qutyeres Antonio- C.8-125; Quyvin Anatoliy- C.5-331-334; Qütb Təbrizi- C.6-346;

L

Laflin Qreq- C.2-323-325;

C.3-385; C.4-405, 408;

Lambax- C.5-206; Lanq- C.5-21, 85; Lauri Uilyam- C.2-255; Lazarenko- C.9-73; Lebed- C.7-200; Leqo Mari- C.5-108-113; Lembo Paolo- C.4-16;

C.6-389, 390, 393, 394; Lenin Vladimir İliç- C.1-156, 159;

C.2-100; Lennart Meri- C.3-212; Leonid Ata- C.3-107; Leonidze Georgi- C.5-418; Letski- C.3-375;

C.4-404; Ləmbəranski Əliş- C.5-216;

__________________________________________________

308

Libaridyan- C.5-80, 82; C.6-115; C.7-284; C.8-102, 116, 126, 141;

Liqaçov Yeqor Kuzmiç- C.5-189, 419; C.6-326;

C.7-420; Li Pen- C.1-458, 471;

C.4-309; C.7-370; C.9-258;

Litvin Daniel- C.5-76; Litvinova Raisa- C.9-107, 108; Lomako- C.9-114; Lordkipanidze Məryəm xanım- C.5-431; Lozinski- C.5-87; Lujkov Yuri- C.1-68;

C.2-135; Lukaşenko Aleksandr- C.2-79; Luqovaya Liliya- C.4-256;

M

Mahmud əl Səid- C.1-89; C.2-489, 490; C.4-16, 329;

Mahmud Kaşqari- C.4-225; Mahmudov Ağababa- C.4-256; Mahmudov Pənah- C.4-256; Makhafi- C.7-395; Maqanov Ravil- C.6-412; Maqomayev Müslüm- C.1-381;

C.2-247; C.3-161, 361; C.5-444;

__________________________________________________

309

C.6-310; C.7-336-339; C.9-159;

Maqomedov Məhəmmədəli- C.3-207; Maqsudov Fərəməz- C.4-248, 256;

C.8-381; Malbaxov- C.6-399;

C.8-47; Manafova Asya- C.3-205, 207, 208; Manfred Verner- C.1-551, 561; Manuçaryan- C.7-58, 59; Manuel Listre- C.7-340; Mark Dali- C.6-139; Marks Karl- C.1-156; Marqaret af Uqlas- C.1-210, 211, 214, 216-218;

C.2-20; Mayakovski- C.9-434; Maykl Oks- C.4-404; Mayls Riçard Kozlariç- C.3-418-420; Mehdiyev Ramiz- C.1-543;

C.3-65, 191, 205, 206, 209; C.4-13, 190, 223, 432, 447, 449, 455; C.5-359, 366; C.6-64, 65, 68; C.7-153;

Mehmandarov Səmədağa- C.1-159, 177; C.3-315; C.5-314;

Menem Karlos- C.7-340; Metlok Cek- C.2-303; Metreveli Roin- C.5-427; Meycor Con- C.1-314, 414-416, 420, 432,

436, 437, 439, 440, 584, 595; C.2-25, 203, 278, 291; C.3-104, 105, 153, 450;

__________________________________________________

310

C.6-273; C.7-392;

Mədinə Gülgün - C.8-237; Məhəmməd Füzuli- C.1-157, 175, 380;

C.2-7, 91-98, 101, 102, 429, 437, 453, 458-460, 462, 467, 470, 478-482, 486, 496, 512, 514, 515, 535, 542, 543, 563; C.3-319, 329, 434; C.4-132, 225, 229, 276, 278, 452, 458-460, 509; C.5-191, 320, 321, 442, 469; C.6-339, 346, 450; C.7-108, 161, 162, 164-167, 170, 173-175; C.8-6, 10, 12-15, 18, 21-33, 54, 68, 341; C.9-211, 221, 311, 383, 393, 418;

Məhəmməd Hatəmi- C.9-453; Məhəmməd Peyğəmbər (S.Ə.S)- C.1-480, 481;

C.2-27, 74, 81, 82, 144, 145, 147, 157; C.3-106; C.4-195, 196, 201; C.8-156, 161;

Məhəmməd Rza Pəhləvi- C.1-79; Məhəmmədov M.- C.5-394-397; Məhərrəmov Məlik- C.3-317;

C.5-315; C.6-270;

Məhsəti Gəncəvi- C.1-156, 580; Məhtimqulu- C.8-6; Məlikov Arif- C.1-138, 331, 381;

C.3-158-162; C.6-347;

__________________________________________________

311

C.7-164; Məmməd Araz - C.1-200;

C.3-361-365, 367; Məmmədbəyov Zülfü- C.9-28; Məmmədəliyev Yusif- C.1-175;

C.2-7; C.3-313; C.6-310; C.7-291-299; C.8-380; C.9-20;

Məmmədhəsənov Rafiq- C.4-256; Məmmədquluzadə Cəlil- C.1-175;

C.2-7, 251, 586; C.3-73, 74, 76-82, 84; C.4-7, 434, 435, 452, 453, 459, 460; C.5-191, 201, 320, 444, 480; C.8-339;

Məmmədov- C.1-312, 313, 533, 540; Məmmədov Bəxtiyar- C.2-488; Məmmədov Elman- C.5-361, 362, 364, 366, 368; Məmmədov Etibar- C.1-194, 249, 252, 587-590;

C.4-170, 171, 180, 181; C.6-246, 252;

Məmmədov Əli- C.1-276, 533, 540; Məmmədov Əjdər- C.4-496; Məmmədov Əsgər- C.1-281, 535;

C.2-387, 566; Məmmədov İbrahim- C.7-97; Məmmədov İsrafil- C.5-315;

C.6-263; C.8-390;

Məmmədov Kamil- C.3-342, 411; C.6-60, 61;

Məmmədov Qafur- C.5-315;

__________________________________________________

312

C.6-263; Məmmədov Lətif- C.5-367, 368; Məmmədov Mehdi- C.2-100; Məmmədov Məmməd- C.4-256; Məmmədov Məmmədrəfi- C.4-496; Məmmədov Murtuza- C.3-164; Məmmədov Natiq- C.2-368; Məmmədov Nizami- C.4-37; Məmmədov Saleh- C.1-274, 275; Məmmədov Tahir- C.4-257; Məmmədov Tokay- C.9-153; Məmmədov Yaqub- C.6-246, 247; Məmmədova-Kosmodem- yanskaya Dürrə- C.3-311; Məmmədova Şəfiqə - C.5-190; Məmmədzadə Siyavuş- C.4-52; Məmun Abdil Qəyyum- C.3-26; Mərdanov Əmir- C.4-256; Məsimov Əli- C.3-396; Mikayıl Mirzə- C.3-219, 367; Mikayıl Müşfiq- C.2-7;

C.6-309; Mikayılov Şəmistan- C.4-256; Mikola Bajan- C.4-131; Mikoyan- C.4-434; Miller Marti- C.8-173; Mir Heydər- C.6-346; Mirqasımov Mirələsgər- C.7-163;

C.9-158; Mirqasımov Mirəsədulla- C.1-175;

C.2-7; C.3-83; C.6-310; C.7-294;

Mirqasımov Oqtay- C.2-99; Mirzəcanzadə Azad- C.1-183;

__________________________________________________

313

Mirzəyev- C.7-135; Mirzəyev Faiq- C.4-156, 157; Mirzəyev Fuad- C.4-156; Mirzəyev Həsən- C.4-256; Mirzəyev Şəfa- C.4-120, 131-133, 136, 142,

185, 472; C.5-385;

Mitteran Fransua- C.1-31, 292, 295, 296, 305, 322, 423, 584; C.2-25, 77, 291; C.3-153; C.4-105-107, 109, 110, 115, 117, 119, 120; C.5-272; C.7-238, 403; C.8-240, 243, 258, 269, 283, 290, 335;

Mobek Pol- C.5-103; Molla Nəsrəddin- C.5-444, 486; Monteskye- C.5-7;

C.7-105, 403; C.8-288;

Moskaton Qumleylo- C.4-500; Motsart- C.7-65; Mozberq- C.1-212, 218, 546, 547, 585; Möhsün Möhsünov- C.4-256; Möhsün Nəvvab- C.4-275; Murad- C.3-224; Muradov- C.6-66; Muradov Lüdviq- C.4-256; Muradova Aytən- C.8-327; Muradverdiyev Akif- C.2-356; Murvantı Qunnar- C.2-254; Musayev- C.9-180; Musayev Aqil- C.2-368; Musayev Əli- C.3-200, 203, 205, 206, 209;

__________________________________________________

314

Musayev Əlişir- C.4-256; Musayev Səfyar- C.4-256; Musayev Şahin- C.4-199; Musayev Vahid- C.1-106, 107, 109;

C.4-199; Mustafayev Feyruz- C.1-275, 276;

C.2-130, 386, 387; C.3-396;

Mustafayev İmam- C.3-211; C.6-450-452, 457;

C.8-372, 379, 381; Mustafayev Rüstəm- C.3-42;

C.9-107; Mussolini- C.6-30; Mühəmməd Mahadi- C.3-26; Müizzəddin Vəddaullah- C.3-17; Mütəllibov Ayaz- C.1-26, 31, 32, 51, 52, 71,

98, 99, 107-110, 160, 331, 332, 455; C.2-59, 60, 367, 378, 472, 533, 534, 552, 557, 559; C.3-97, 149, 152, 199, 209, 271, 280, 289, 291, 297, 377, 399; C.4-33, 38, 155, 180, 182, 183, 185, 186, 189, 190, 244, 245, 250, 251, 370; C.5-282, 363; C.6-47, 82, 88, 89, 141, 142, 180, 245, 246, 247; C.7-155, 278, 505, 506; C.8-52, 216, 237; C.9-319, 320, 347;

Müzəffər Gəncə- C.6-462, 463;

__________________________________________________

315

N

Nadirov- C.1-572; C.6-46;

Nadirov İnqilab- C.9-114; Nağıyev Əli- C.2-517, 519, 520, 524, 531,

533; C.4-256;

Nağıyev Məmməd- C.5-366; Nağıyev Musa- C.1-161;

C.7-172; Nağıyev Sabir- C.4-256; Naxçıvanski Cəmşid- C.1-177;

C.3-469, 471; C.5-315; C.9-428;

Naxçıvanski Hüseyn Xan- C.3-315; Naxçıvanski Kəlbalı Xan- C.3-315; Naxçıvanskilər- C.5-315; Naximov Pavel Stepanoviç- C.3-471; Nazarbayev Nursultan- C.1-477, 478;

C.2-206, 400, 409-414; C.3-152, 181, 184, 450; C.4-2, 161, 164, 221, 224, 438; C.7-306-313, 315-320, 322-326, 328, 331, 333-335, 431, 436, 451, 452; C.8-125; C.9-444;

Nazim Hikmət- C.2-387; Nehru Cəvahir- C.7-290; Nekrasova Marina- C.5-283; Netanyahu Benyamin- C.8-125; Nəbi Xəzri- C.2-96;

__________________________________________________

316

C.5-194; C.7-163, 337;

Nəbiyev Bəkir- C.3-76; Nəcəfov Maqsud- C.4-256; Nəcəfzadə Kamil- C.3-122, 123; Nərimanbəyov Toğrul- C.8-335; Nərimanbəyov Vidadi- C.6-270; Nərimanov Nəriman- C.1-158, 159;

C.2-7, 544; C.4-435, 459; C.5-334, 444; C.6-239, 309, 346, 448-450, 452, 456, 457; C.9-110;

Nəsirəddin Tusi- C.1-158, 175; C.9-210, 211;

Nəsirov Məmməd- C.4-256; Nəzərli Baba- C.2-273, 280, 284;

C.4-155; Nəzmiyyə xanım- C.5-139, 140, 142, 151; Nihat bəy- C.9-414, 416, 417; Nikitin- C.1-445, 450, 452, 453; Nikolayev- C.3-203; Nikolayev A.İ.- C.5-327, 329; Nikolayevna İvetta- C.6-275; Nisanov- C.3-474; Niyazi- C.1-381;

C.2-247-252; C.3-160, 162, 321; C.4-8; C.7-16, 337; C.9-159, 238;

Niyazov- C.7-52, 431; Niyazov Saparmurad- C.2-400, 409, 412, 413, 420,

422, 425, 429, 499; C.3-332, 348, 385;

__________________________________________________

317

C.4-224; C.5-460-473, 475; C.6-279, 283, 284, 296, 396; C.9-442, 443;

Nizami Gəncəvi- C.1-155-157, 175, 380; C.2-7, 94-96, 100, 102, 563; C.3-319, 434; C.4-9, 10, 132, 225, 276, 452, 453, 459, 460, 461; C.5-185, 191, 320, 321, 392, 431, 442; C.6-95, 143, 339, 346, 450; C.7-164, 167; C.8-6, 27, 32; C.9-211, 221, 311, 393, 418, 428, 429, 431-433, 435, 437;

Nobel qardaşları- C.2-255; C.7-249-251;

Nosov- C.9-161; Novruzov Vaqif- C.1-68, 80, 105, 145, 263,

541, 543; Nuri Natiq- C.2-50; Nuriyev Elnur- C.2-368; Nuriyev Əli- C.4-256; Nuru Paşa- C.5-173; C.9-413;

O

Ocaqverdiyev Məhərrəm- C.3-315; Olbrayt Madlen- C.2-276, 290, 330, 332;

C.4-404, 409; Omelçenko Aleksandr- C.9-60, 61, 62; Ordubadi Məmməd Səid- C.6-456; Orucov Elbrus- C.1-532;

__________________________________________________

318

Orucov Hidayət- C.3-205, 208; Osam Cəfər Fakihi- C.2-255, 262; Osman Faruq Loğoğlu- C.7-453; Osmanlı İsmayıl- C.2-100; Otto Volf Fon Amerongen- C.7-37, 47, 54;

Ö

Ömərov Əli- C.1-58, 275, 535; C.4-256, 496; C.5-363;

Öndər Özər- C.6-282; Özal Turqut- C.1-366, 397;

C.4-97, 98; C.5-170; C.6-119, 354, 466; C.7-22; C.8-5; C.9-350;

P

Paliaşvilli Z.- C.5-432; Papulias Karolos- C.2-20; Paşayev Arif- C.2-273, 280, 284;

C.4-155; Paşazadə Allahşükür- C.1-64-67, 340, 388;

C.2-85, 147; C.3-14, 123, 124;

Pavlovna Qalina- C.9-235-239; Perrani Jan- C.7-107, 400; Pəhləvi Rza Məhəmməd- C.1-79; Pənahov Nemət- C.1-174, 194, 249, 260;

C.2-556; C.4-467, 497;

__________________________________________________

319

Pənahova Amaliya- C.4-82, 83, 314, 315; Pikasso- C.3-47; C.5-96; Pirverdiyev Oruc- C.1-533; Plisetskaya Maya- C.9-241; Podqornı- C.1-79; Polad Bülbüloğlu- C.2-101;

C.3-164; C.7-165, 167, 169, 337; C.9-249;

Pompidu- C.8-287; Porter Con- C.6-440, 441, 443; Pressel- C.5-378, 379; Primakov Yevgeni Maksimoviç- C.5-287, 373;

C.8-125, 138, 139, 306; Puqaç Stanislav- C.2-254, 263; Puşkin Aleksandr Sergeyeviç- C.5-321, 442;

R

Raciv Qandi- C.7-290; Rafaelli Mario- C.1-19-21, 28, 32-42, 45,

118, 210, 213, 218, 219, 549, 401, 423, 584; C.4-485; C.8-304;

Rasizadə Artur- C.6-230-232; C.7-50, 54, 390, 396; C.8-62, 75-78, 85; C.9-9, 131, 180;

Rempon Stiven- C.2-255; Rəfiq Zəka- C.4-467; Rəhimov- C.3-151; C.6-174;

C.7-112;

__________________________________________________

320

Rəhimov Arif- C.1-195; Rəhimov Ədalət- C.1-192; Rəhimov İmaməli- C.1-127; Rəhimov Süleyman- C.6-310;

C.8-335, 339; Rəhimov Şəmsi- C.2-326, 335, 366, 367, 377,

472, 533, 560; C.4-40, 390, 399; C.8-458;

Rəhimov Vadim- C.1-533; Rəhimzadə Arif- C.1-535, 543;

C.2-36, 130, 131, 268, 382, 494; C.3-65, 68; C.4-221; C.6-53, 58, 59, 66-69, 474, 476, 477, 483; C.7-83, 84, 89, 97; C.9-172;

Rəhimzadə Vüqar- C.4-257; Rəhmanov İmaməli- C.2-538; Rəhmanzadə Maral- C.7-160, 196, 197; Rəsul Rza- C.2-7, 97;

C.4-10; C.5-418; C.6-310; C.8-339;

Rəsulbəyov Hüseyn- C.7-74; Rəsulbəyov N.- C.7-74, 328; Rəsulov Ağasəlim- C.8-329; Rəsulova Lidiya- C.2-109, 169;

C.3-189; Rəsulzadə Məmməd Əmin- C.1-154, 156, 159, 197;

C.2-5, 539; C.3-456; C.4-459;

__________________________________________________

321

C.5-141, 422, 470-472, 474, 475; C.6-308, 341, 468; C.9-209, 215;

Rəşidov Şərəf- C.6-324, 326, 346-348, 350; Rıjkov- C.9-102; Rılski Maksim- C.4-131; Rızayev- C.6-89; Rifkind Malkoln - C.3-102, 104, 105;

C.5-85; C.6-445; C.8-100, 125, 143;

Robinson Meri- C.3-147; Rodionov İqor Nikolayeviç- C.7-198, 199;

C.9-65; Rodriqo Borxa Sevalosa- C.1-57; Rostropoviç Mistislav- C.9-79-84, 235, 237, 243-

245, 247, 250, 253, 254, 257, 264, 265, 269, 270;

Rotter- C.3-77; Rumelar Jak- C.9-84, 95; Russo Jan Jak- C.5-7, 96;

C.7-105, 403; C.8-288;

Rustavelli Şota- C.5-431; Rüstəmxanlı Sabir- C.1-194, 330; C.2-99;

C.3-209; C.6-297; C.8-237;

Rüstəmov Adil- C.7-259; Rüstəmov Baloğlan- C.6-270; Rüstəmov Elman- C.6-62, 68;

C.7-54, 112, 232; Rüstəmov İzzət- C.3-133, 260, 382, 383, 446;

C.4-219, 274;

__________________________________________________

322

C.6-254, 255; C.7-152, 281, 282; C.8-222;

Rüstəmov Qədir- C.8-407; Ryurikov- C.3-351; Rzayev Anar- C.3-76; Rzayev Dadaş- C.8-217; Rzayev Zaur- C.1-96, 232;

S

Sabir Əhməd Sabah- C.3-13; Sabir Mirzə Ələkbər- C.1-175;

C.2-7; C.5-201, 320; C.4-435, 452, 460; C.8-339;

Sadıqov Fikrət- C.7-54, 125, 136, 137; Sadıqov İsa- C.3-268; Sadıqov İsmayıl- C.7-171; Sadıqov Nəcməddin- C.1-232;

C.2-355, 356; C.3-287;

Sadıqov Nurəddin- C.1-531, 535; C.3-206; C.7-275;

Sadıqov Səməd- C.1-535; C.2-113, 114, 130, 161, 387; C.3-187, 190; C.4-298; C.5-257-261; C.6-230, 499, 500; C.7-114, 139, 152;

Safeyi Qulam Rza- C.2-50; Safrannik Yuri- C.3-464;

__________________________________________________

323

C.4-499; C.5-38, 73; C.6-415;

Salahov Tahir- C.1-290; C.5-227; C.7-251; C.8-335; C.9-155;

Salahova Zərifə- C.3-474; Salayev Eldar- C.1-300, 316;

C.2-92, 102, 461, 524; C.7-170; C.8-361, 371, 374, 376-378, 380, 381;

Salman Mümtaz - C.6-309; C.7-170, 173, 174;

Samirə- C.3-224; Sammagia Nejla- C.1-41, 42; Sangeli- C.4-262; Santer Jak- C.2-90;

C.3-412; C.4-326; C.6-174, 205, 210; C.7-132;

Sara xanım- C.6-458, 459; Savoskin Georgi- C.4-256; Seleznyov Q.N.- C.5-298;

C.6-421, 422; Semyonoviç Yeqor- C.6-287; Serov- C.8-310; Seyidbəyli Həsən- C.5-188;

C.7-447; Səfəroğlu Bəşir- C.5-181; Səfərov Firudin- C.6-347; Səfərova Səltənət- C.4-37, 38; Səfixanov- C.3-289;

__________________________________________________

324

Səfixanova- C.3-265; Səlimov- C.3-316, 317; Səməd Vurğun- C.1-150, 175, 380;

C.2-7, 96, 251; C.3-73, 368, 369; C.4-7; C.5-187, 195-202, 418; C.6-310, 339, 347; C.7-167, 294, 295; C.8-339, 428; C.9-11-14, 16-23, 136;

Səmədoğlu Yusif- C.5-195-199, 201, 202, 418; C.8-340;

Səmədov Abbas- C.4-256; Səmədov Vasif- C.6-306; Səmədzadə Ziyad- C.3-234; Səncər Sidqi- C.2-255;

C.3-328; C.6-412, 417;

Sərdarov Zakir- C.4-256; Səttarxan Hacıhəsən oğlu- C.2-39-41;

C.3-407; Sidqi Ruhulla- C.1-160;

C.4-84; C.5-187, 479; Sika- C.1-212, 218; Siqanov Aleksandr- C.6-306; Sinyavskaya Tamara- C.7-337; Siym Kallas- C.7-100; Smit Adam- C.5-18, 21, 24, 31, 32, 35,

39, 46-52, 72, 85, 104, 105, 111; C.7-122, 361;

Solovyanenko- C.7-339; Soysal Mümtaz- C.2-296, 332; Spranger Karl Diter- C.3-464;

__________________________________________________

325

Stalin- C.1-156, 159, 255; C.2-240; C.4-434; C.6-451, 453; C.8-40, 45; C.9-93;

Stanislavski- C.8-334; Steysi Don- C.8-173, 178;

C.9-149, 150; Stoltenberq Yens- C.3-450; Stroyev Yeqor- C.5-299; Suxarto (general)- C.1-88; Sultan bəy- C.6-242, 243; Sultan Məhəmməd- C.3-42, 45;

C.4-14; C.5-227;

Suvorov Aleksandr Vasilyeviç - C.3-471; Süleyman Rüstəm- C.2-96;

C.3-369; C.4-10; C.6-310; C.8-339;

Süleymanoğlu Qədir- C.8-327; Süleymanov Nizami- C.1-589; Süleymanov Rəsul- C.7-192; Svyatikovski Tadeuş- C.2-304, 324; Syaopin Den- C.2-140;

C.8-444; Szemin Szyan- C.4-309;

C.9-258;

Ş

Şah İsmayıl Xətai- C.7-338;

__________________________________________________

326

Şahbazi Tağı- C.2-541; Şahıyev Xanış- C.9-186-189; Şahıyeva Səmərqənd- C.9-189; Şahmuradov Nizami- C.3-283, 357; Şaxtaxtinski Behbud bəy- C.1-156; Şakirzadə- C.9-360; Şalahmetov- C.7-466; Şamilov Elcan- C.6-271; Şaumyan Stepan- C.6-452;

C.8-368, 369; Şaymiyev Mintimer- C.8-59-69; Şedrin Rodion- C.9-241; Şekspir Uilyam- C.1-160; C.5-321, 442; Şelokov- C.5-189, 190;

C.7-446; C.9-264;

Şerbakov- C.8-16; Şerbitski- C.4-427; Şerman Bredli- C.9-6-10; Şevarnadze Eduard- C.1-133, 315, 316;

C.2-25, 580; C.3-269; C.4-398, 401, 404, 464; C.5-403-408, 412, 416-421, 424, 425, 427-430, 432, 434-436, 441, 444-446, 448-450, 454, 462, 467, 468; C.6-29, 30, 149-155, 207, 299, 300, 405, 448; C.7-52, 283; C.8-56, 125, 415, 416, 418-425, 427, 429, 430, 432, 433, 435-438, 440, 441, 443, 449; C.9-30, 254, 280, 450, 451, 452, 449;

__________________________________________________

327

Şevçenko Taras- C.4-131; Şeyx Cabir Əl Əhməd Əs Səbah- C.3-213; Şeyx Şamil- C.9-14; Şeyx Zahid ibn Sultan Əl Nəhyan- C.3-14;

C.8-110; Şeyxzadə Maqsud- C.6-339; Şəhriyar Məhəmmədhüseyn- C.5-240;

C.9-144; Şən Yunus- C.9-401, 402; Şərif Nəvaz- C.9-27; Şərifov- C.7-447; Şərifov Abid- C.5-261;

C.6-112; C.7-280, 281, 474; C.8-53, 222, 470; C.9-417;

Şərifzadə Abbas Mirzə- C.1-158, 160; C.4-84;

Şıxlinski Əliağa- C.1-159, 177; C.3-315; C.5-14;

Şiller- C.7-34, 65; Şirak Jak- C.3-437;

C.4-105, 106; C.5-112, 276; C.7-19, 106, 107, 238, 405, 406; C.8-239, 242-244, 251, 253-255, 258, 259, 265, 269, 271, 273, 278, 282-284, 288, 290, 292, 302-304, 322, 323, 325, 333; C.9-81-84, 86, 87, 118, 119, 171, 241, 243, 244;

__________________________________________________

328

Şirəliyev (akad.)- C.4-435; Şirokoqorov- C.7-294; Şirvani Seyid Əzim- C.1-175;

C.2-7; C.4-460;

Şlyadil Lübomir- C.8-263; Şmerlinq- C.3-77; Şmunk- C.8-71, 72; Şoxin Aleksandr- C.1-137; Şostakoviç Dmitri- C.3-160;

C.9-238, 249; Şpranger- C.7-37; Ştraus- C.7-34, 65; Şumeyko Vladimir Fillipoviç- C.4-107, 109, 110, 112, 116,

117, 119, 120, 122, 265;

T

Tağıyev Hacı Zeynalabdin- C.1-154, 161; C.2-101;

Tağıyeva Sona- C.3-179, 186, 193; Tağızadə Tofiq- C.1-353;

C.5-184, 191, 192; C.8-327;

Talbott Stroub- C.2-330; C.8-305;

Talıbov Vasif- C.7-474, 500, 502, 505; Talışxanovlar- C.5-315; Talışinski Xəlil bəy- C.3-315; Talvitiye- C.5-79, 87; Tarşis Dannel- C.7-102; Tatlıyev- C.3-448; Tatyana- C.3-160;

C.9-241;

__________________________________________________

329

Ter-Petrosyan Levon- C.1-34, 37, 39, 91, 131, 213, 293, 294, 324, 347, 409, 410, 426, 514, 519, 524, 526, 546; C.2-63, 276, 317, 318, 332, 346, 455, 575, 576; C.3-184, 270; C.4-392, 397; C.5-82, 84, 88-90, 93, 98, 100, 275; C.6-115, 148-151, 153-156, 161, 164, 169, 175, 176, 177, 206, 248, 397, 405; C.7-263, 458; C.8-93, 95, 101, 102, 109, 114, 115, 121, 125-127, 130, 131, 141, 143, 148, 298; C.9-81, 85, 105, 120, 173, 241, 253, 254, 337-339, 377;

Təbrizli Siruz- C.2-521; C.4-246-248, 253, 256, 264;

Təhməzov Əli- C.1-311, 312, 535; C.2-387, 566;

Təhməzov Paşa- C.1-108; Tixonov Nikolay- C.2-234;

C.9-249; Timoxin- C.5-231; Tkaçenko- C.9-73; Tofiq Fikrət- C.2-481;

C.9-311, 315; Toğrul Türkeş- C.9-127; Toxu Həsən- C.2-367; Tolstoy Aleksey Nikolayeviç- C.8-335; Tolstoy Lev Nikolayeviç- C.8-335; Tomas Foli- C.1-125; Tomas Qolts- C.1-38; Tomas Yanq- C.4-202, 203;

__________________________________________________

330

Tomiç İviça- C.8-465; Topçubaşov Əlimərdan bəy- C.1-156, 175;

C.2-5; C.3-456; C.5-422, 444; C.6-308;

Topçubaşov Mustafa bəy- C.2-7; C.4-354-359; C.5-23; C.6-310, 311; C.7-294; C.8-380; C.9-20;

Tosun Hacı- C.9-396; Tretyakov- C.9-107, 108; Tsyao Şi- C.1-199; Tszyan Tszemin- C.1-458, 466, 584;

C.7-369, 370; Tumarkina Dina- C.5-386, 392; Tuncman F.- C.8-465; Turan xanım- C.4-6, 11;

C.7-473; Tursunzadə Mirzo- C.2-96; Türkelli Feyzulla- C.6-462; Tzunozakini Toşiro- C.8-173, 178;

U Uayt Uilyam- C.2-254, 262, 266, 294;

C.3-385, 387; Udovenko- C.9-73; Uilson- C.6-440; Ukrainko Lesya- C.4-131; Uluq bəy- C.6-339, 345; Urban Andrey- C.5-88; Usubov Ramil- C.1-543;

__________________________________________________

331

C.3-265, 274, 302; C.4-154, 155, 157;

Ü

Ülvi Rəcəb- C.1-158, 160; C.4-84;

V

Vahabzadə Bəxtiyar- C.1-342, 381; C.2-355, 356; C.3-123, 284, 362-365, 367, 368; C.4-350, 426, 445; C.8-331-341;

Vaxtanqov- C.9-136; Vaqif Molla Pənah- C.1-380, 580;

C.4-10, 11, 13, 276, 459; C.5-187, 320; C.6-241; C.9-17-19;

Vaqner- C.7-34, 65; Van Den Brük- C.7-132; Vasilyev Andrey- C.3-91; Vaşinqton Corc- C.4-406; Vazeh Mirzə Şəfi- C.5-421, 423-425, 430, 442,

444; C.8-441;

Vəkilova Aybəniz- C.5-200; C.9-13;

Vəkilova İradə- C.5-463; Vəkilova Xavər- C.9-11; Vəkilova Leyla- C.8-349, 395, 396; Vəqfi Qoç- C.6-135-137; Vəliməmmədov Səyavuş- C.2-35;

__________________________________________________

332

Vəliyev Cəfər- C.4-127, 128, 172, 192, 362, 363, 470, 479; C.5-14, 16;

Vəzirov- C.7-155, 505; Vəzirov Əbdürrəhman- C.1-255, 331, 332;

C.2-60; C.4-35; C.6-47, 82;

Vəzirov Nəcəf bəy- C.1-160; Vəzirov Süleyman- C.2-97;

C.3-313; Vimmer- C.7-81;

C.8-73; Vinoqradov- C.5-190; Vişnevskaya Qalina Pavlovna- C.9-235-239, 265, 270; Vitnis Uilyam- C.2-255; Vold Yohan Nik- C.2-255; Vu Kim Viyə- C.1-56; Vulf- C.7-146, 147;

Y

Yaqub Zəlimxan- C.3-219, 367; Yaqubova Nailə- C.1-39, 40; Yaroslav- C.9-75; Yasir Ərəfat- C.3-25, 39, 40;

C.5-300; Yazov- C.6-327; Yefremov- C.8-334; Yeqorov- C.3-208; Yelistratov- C.6-455; Yeltsin Boris Nikolayeviç- C.1-29, 53, 347, 464, 475,

526, 529, 554, 556, 584;

__________________________________________________

333

C.2-16, 21, 25, 62, 142, 277, 302, 318-320, 332, 346, 369, 414, 443, 512, 514, 535; C.3-91, 173, 183, 202, 203, 259, 260, 298, 343, 351, 419, 428, 464; C.4-15, 109, 114, 118, 144, 264; C.5-80, 244, 277, 284, 285, 287, 288, 295, 373, 394; C.6-28, 149, 275, 288, 289, 340, 376, 396, 399, 400, 401, 405-407; C.7-60, 62, 69, 254, 283, 314, 320, 322, 459, 509; C.8-57, 300, 301, 306, 309; C.9-82, 83, 89, 103, 105, 119-121, 172, 205, 206, 241, 250, 251, 255, 259, 284, 326, 378, 379;

Yeltsina Naina İosifovna- C.7-509; Yermaş- C.5-189; Yesenin Serqey- C.5-333, 334;

C.9-249; Yesman- C.7-294; Yılmaz Məsud- C.6-111-116, 118, 119, 123-

127, 129-133, 135, 136, 354, 360, 468; C.7-156;

Yukalov Yuri- C.8-221; C.9-253;

Yunus İmrə- C.1-380; C.4-225; C.8-6; C.9-311, 315, 393;

Yusifbəyli Nəsib bəy- C.1-154, 156;

__________________________________________________

334

C.2-5; C.3-456; C.5-422; C.6-309;

Yusifov- C.7-112, 152; Yusifov F.- C.5-257, 259; Yusifzadə Xoşbəxt- C.1-268; Yüsəl Əlibəy- C.9-417;

Z

Zabelin Mixail- C.4-256; Zamanov Abbas- C.2-96; Zeybək Namiq Kamal- C.8-53;

C.9-396, 422; Zeynalov Azər- C.8-340; Zeynalov Cahangir- C.5-181; Zeynalova Nəsibə- C.9-190; Zərdabi Həsən bəy- C.2-7, 80;

C.4-124, 459; C.7-158;

Zıkina Lyudmila Georgiyevna- C.9-228, 249; Zibek Kristian- C.8-463, 464; Ziya Paşa- C.4-257; Züqanov- C.8-282; Zülfüqarov Arzuman- C.6-488, 492; Zülfüqarov Tofiq- C.5-82, 83;

__________________________________________________

335

MÜNDƏRİCAT

Ön söz...............................................................................

3

Qeydlər.............................................................................

5

Mövzu göstəricisi..............................................................

115

Coğrafi adlar göstəricisi....................................................

196

Şəxsi adlar göstəricisi........................................................

271

__________________________________________________

336

Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir: (Çoxcildliyin İ-IX cildlərinin köməkçi aparatı)

Kompyuter tərtibatı və dizayn:

N.Şahbazova C.Baxışzadə

Ünvan: Bakı, Xaqani küç. 29 M.F.Axundov adına

Milli Kitabxananın mətbəəsində ofset üsulu ilə çap olunmuşdur.

Sirariş 11 Çapa imzalanmışdır: 17.04.2008

Tirajı 500 Pulsuz

Documents

H E Y D Ə R Ə L İ Y E V - Azərbaycan Milli Kitabxanası17. AMOKO – Dünyanın ən böyük neft və qaz istehsalçılarından biri. 1989-cu ildə yaradılmışdır. Müxtəlif