V./ V I

: V.: .... \ '' ­ "...,;;­ • : ' __J

Habitat flora fauna, spesies haiwan terancam di duniakini dalam proses dapat status Tapak Warisan Dunia

mdzin@bh.com. my

MOHD ZINALI

Hutan Hujan Royal Belum­Temenggor yang terletak diutara Perak menjadi habi­tat kepada lebih 3,000 spe­sies tumbuhan berbunga,

termasuk tiga spesies tumbuhan ter­besar di dunia iaitu Rafflesia.la menjadi habitat semula jadi ke­

pada 64 spesies paku­pakis, 62 spesieslumut dan tasiknya menjadi habitatkepada 23 spesies ikan air tawar danlima spesies penyu.Hutan yang berkeluasan empat kali

ganda berbanding Singapura itu jugamenjadi lokasi paling sesuai untukhaiwan seperti harimau dan gajahuntuk bergerak dan membiak tanpadiganggu oleh manusia.Pada masa ini, ia menjadi tempat

tinggal kepada 14 mamalia yang pa­ling terancam di dunia termasuk ha­rimau malaya, beruang madu, gajahdan tapir.Sebagai antara hutan simpan ter­

besar yang masih belum diteroka se­pemihnya di Semenanjung Malaysiadan mungkin juga di dunia, hutan inimenyimpan banyak rahsia dan po­tensi untuk diteroka oleh penyelidikdan pencinta alam sekitar.Bahkan. hutan berusia kira­kira 130

juta tahun itu adalah destinasi ter­baik untuk kegiatan ekopelanconganseperti menyaksikan keindahan airteijun, kepelbagaian flora dan faunaserta usaha penyelidikan dan pen­didikan yang menyokong usaha pe­muliharaan kawasan berkenaan.Hutan Hujan Royal Belum­Temeng­

gor yang mempunyai keluasan lebih300,000 hektar itu sebenarnya ter­bahagi kepada empat bahagian iaituTaman Negeri Royal Belum, HutanSimpan Aman Jaya, Pulau Bandingdan Hutan Simpan Temenggor.Bahagian tengah kawasan hutan

berkenaan pula adalah Tasik Temeng­gor yang mempunyai keluasan 15,200hektar, sebuah tasik buatan yang ter­bentuk daripada Empangan Temeng­gor yang dibangunkan pada akhir1960­an bagi membekalkan tenagaelektrik hidro.Pembinaan empangan itu yang me­

nenggelamkan sebahagian kawasanhutan itu juga dikatakan bertujuanmenghapuskan laluan yang pernahdigunakan oleh ahli Parti KomnnisMalaya (PKM) yang berpangkalan diSelatan Thailand untuk menyusup kenegara ini.Bagaimanapun, untuk memasuki

dan menerokai kawasan Hutan HujanRoyal Belum­Temenggor, orang ramaiperlu terlebih dahulu ke Pulau Ban­ding yang terletak di tengah­tengah

it

YPB juga berusahamempromosi HutanRoyal Belum­Temenggor sebagailokasi ekopelancongandunia kerana

hutannya adalahjauh lebih tuaberbanding hutanAmazon di Brazilyang baru berusia60 juta tahun"Abdul Rashid Ab Malik,Ketua EksekutifYPB

tan ekopelancongan. Ia adalah satudaripada 83 pulau yang terbentukselepas kawasan bukit ditenggelamitasik buatan berkenaan.Ketua Eksekutif YPB, Datuk Dr Ab­

dul Rashid Ab Malik, berkata antaraaktiviti yayasan itu ialah untuk men­jalankan penyelidikan supaya kawa­san hutan itu dapat disimpan danpenemuannya dimaklumkan kepadaorang ramai atau pembuat dasar.

Kaya khazanah alamBeliau berkata, sekiranya kawasanberkenaan perlu dibangunkan, pihakyang berkepentingan perlu menye­dari bahawa ia adalah satu kawasanyang kaya dengan khazanah alam dantidak boleh dibangunkan dengan se­wenang­wenangnya."Sebagai contoh, aktiviti pembala­

kan. Walaupun sebahagian kawasanTemenggor boleh digunakan sebagaikawasan pembalakan, bahagian hu­lunya tidak boleh dibalak kerana iasudah diwartakan sebagai taman ne­geri," katanya ketika ditemui di KualaLumpur, baru­baru ini.Beliau ditemui sempena persida­

ngan antarabangsa Badan PenasihatMengenai Kepelbagaian Bio dan Per­khidmatan Ekosistem yang berlang­sung selama seminggu di Pusat Kon­vensyen Kuala Lumpur (KLCC) dari 22hingga 28 Februari lalu.Persidangan yang menghimpunkan

lebih 500 peserta terdiri daripadasaintis terkemuka dunia, pemimpinpolitik dan pembuat dasar itu adalahanjuran Kementerian Sumber Asli

dan Alam Sekitar, Pejabat .PenasihatSains Perdana Menteri dan KumpulanIndustri Kerajaan Malaysia.bagi Tek­nologi Tinggi (MIGHT).Abdul Rashid berkata, menyedari

antara petunjuk prestasi utama (KPI)Jabatan Perhutanan Perak adalahperlu menjana pendapatan tertentudengan membenarkan aktiviti pem­balakan, pihaknya berusaha mem­perkenalkan bayaran perkhidmatanekosistem.Beliau berkata, sumbangan atau ba­

yaran yang diterima daripada sya­rikat berkaitan kerajaan (GLC), sya­rikat besar atau orang ramai akandigunakan untuk membolehkan ke­rajaan negeri menyimpan kira­kira117,000 hektar kawasan Hutan Sim­pan Temenggor dan mengelak da­ripada terus dibalak.44 Jika orang ramai, GLC dan syarikat

korporat betul­betul sayangkan kha­zanah yang mempunyai lebih 3,000tumbuhan berbunga dan 10 jenis Ra­fflesia serta enggan ia dibalak, makamereka boleh membayar kepada ta­jalan raya yang menghubungkan ba­

rat dan timur antara Gerik, Perak danJeli, Kelantan.Orang ramai yang berminat me­

neroka alam misteri di hutan simpanitu perlu berurusan dengan YayasanPulau Banding (YPB), sebuah badanbukan kerajaan (NGO) yang ditubuh­kan oleh sebuah syarikat hartanah,Kumpulan Emkay, pada November2007 serta diberi mandat dan tang­gungjawab oleh kerajaan negeri Perakuntuk memulihara Hutan Hujan Be­lum­Temenggor.Penubuhan YPB sebenarnya adalah

antara hasil resolusi sepasukan panelpakar dalam alam sekitar, perhuta­nan dan kepelbagaian bio yang di­wujudkan untuk menyediakan satugaris panduan untuk pembangunandi Pulau Banding serta idea PengerusiKumpulan Emkay, Tan Sri MustaphaKamal Abu Bakar.Pulau Banding yang berkeluasan

243 hektar dibeli sepenuhnya olehKumpulan Emkay untuk memboleh­kan syarikat itu menjalankan kegia­

Afusiflphn Knmal [fcin; fjerrama A/1J1 Majlis Ttrtinggi Yayiibun DarbyCaroline Christine Jltisa'H mcMiumfcitangan/ptafcpncto Majlis PerasmianBelum Discovery Centre di Institut Penyelidikan Hutan Hujan PulauBanding, tahun lalu. irnm \tnnii nazrmmswar bhj

Headline Cabaran pulihara Hutan Hujan Royal Belum-TemenggorMediaTitle Berita HarianDate 04 Mar 2016 Color Full ColorSection Nasional Circulation 125,514Page No 38,39 Readership 947,000Language Malay ArticleSize 1616 cm²Journalist mdzin@bh.com. my MOHD ZIN ALI AdValue RM 55,705Frequency Daily PR Value RM 167,115

Sanctuari Kefafi Tbman Negeri Royal Belum di AirTerjun Sungai Roukytmg menffimhil musa is mini/perjci/uriun ili­nfian mi'iiaiki hr>. dari leti Aivum I'uliwBanding. mj ro N"*nvMi'H­\i7AN" vahya ­kh

I'engmijiing nwlihul tempat tumpuan binatangmen/Hat batu untuk mendapatkan garam di HulanSungai Pnpan. rmu i i/an tam­mh. mi

I CIbung araanah yang akan ditubuh­kan YPB iaitu Tabung Pemuliha­raan Belum (Belum ConservationFund)."Bila kami menerima sumbangan

ini, kami akan memberi sumbanganatau bayaran itu kepada kerajaannegeri sebagai ganti daripada pen­dapatan hasil pembalakan yang se­patutnya diluluskan oleh JabatanPerhutanan negeri di kawasan Te­menggor."Ini dilakukan semata­mata un­

tuk aktiviti pemuliharaan. Kalau ki­ta tidak buat cadangan ini, kerajaannegeri akan terus menjalankan ak­tiviti pembalakan untuk menjanapendapatan mereka. Inilah yang di­namakan bayaran perkhidmatanekosistem," katanya.Selain itu, Abdul Rashid berkata,

sebagai sebuah NGO yang baru ber­operasi kira­kira lapan tahun lalu,pihaknya sudah melakukan dua eks­pedisi saintifik iaitu di Sungai Enampada Oktober 2012 dan di HutanRoyal Belum pada Oktober tahunlalu.Beliau berkata, sehubungan itu,

pihaknya akan mengadakan satusimposium pada 22 hingga 25 Mei inidi Belum Rainforest Resort di PulauBanding untuk memaklumkan pe­nemuan yang diperoleh daripadahasil ekspedisi saintifik di HutanRoyal Belum, tahun lalu.

Promosi ekopelancongan"Selain itu, YPB juga akan mengan­jurkan satu Persidangan Antara­bangsa Mengenai Pemuliharaandan Penggunaan Mampan HutanHujan Tropika 2016 juga di BelumRainforest Resort pada 17 hingga 22Oktober depan dengan hasil per­sidangan akan dijadikan sebagaiDeklarasi Belum."YPB berusaha memberi sumba­

ngan dengan menumpukan kepadasatu dua penyelidikan berimpaktinggi dengan keijasama universitiawam dan pusat penyelidikan se­perti Institut Penyelidikan Perhu­tanan Malaysia (FRIM) dan InstitutPenyelidikan dan Kemajuan Perta­nian Malaysia (MARDI)," katanya.Abdul Rashid berkata, YPB ber­

usaha mempromosi Hutan RoyalBelum­Temenggor sebagai lokasiekopelancongan dunia kerana hu­tannya lebih tua berbanding hutanAmazon di Brazil yang baru berusia60juta tahun.Beliau berkata, ramai yang tidak

tahu spesies burung enggang di hu­

tan berkenaan adalah lebihtinggi daripada di Sarawak iaitusebanyak 10 spesies berbandinglapan spesies di Sarawak."Ada tempat tertentu di hutan

berkenaan menjadi lokasi yang se­suai untuk pemerhati burung me­nyaksikan burung enggang terbangpada waktu pagi dan kembali kesarang pada waktu petang."Kita patut berbangga kerana me­

miliki Hutan Royal Bclum­Tcmeng­gor. Kita mungkin boleh membinabangunan paling tinggi di dunia,tetapi kita tidak akan mampu mem­bina hutan paling tua," katanyaSelain itu, Abdul Rashid berkata,

kerajaan kini dalam proses untukmendapatkan status Hutan RoyalBelum sebagai Tapak Warisan DuniaPertubuhan Pendidikan, Kebudaya­an dan Saintifik Pertubuhan Bang­sa­Bangsa Bersatu (UNESCO) de­ngan usaha berkenaan sudah di­mulakan sejak tahun 2014.Beliau berkata, ketika ini, kawa­

san berkenaan sudah diwartakansebagai taman negeri dan menyasaruntuk memperoleh status TapakWarisan Dunia UNESCO pada tahunhadapan atau tahun 2018.

Royal Belum­Temenggor0 Diisytiharkan sebagai Royal Belumoleh Sultan Perak, Sultan Azlan Shah padatahun 2003. Diwartakan di bawahEnakmen Perbadanan Taman Negeri Perak2001 oleh Kerajaan Perak pada 17 April2007.

e Royal Belum mempunyai tiga daripada20 spesies bunga terbesar dunia itu.Salah satu daripadanya dinamakan Azlannsempena nama Sultan'Azlan Shah.

® Dikenal pasti sebagai Kawasan AlamSekitar Sensitif di bawah Pelan FizikalMalaysia 2005 kerana menjadi tempatperlindungan gajah, harimau belang,badak sumbu dan tapir.

®'Belum, belum, beluuuummm!' adalahbunyi yang dihasilkan belalang besaryang menghuni hutan ini, antara sebab iadiberi nama Belum.

© Pulau Banding boleh dijadikan pintumasuk ke semua destinasi pelancongandi Tasik Temenggordan Royal Belum.

|T| Ikuti BH PlusISSJ di www.bharian.com.myuntuk lebih gambar dan video

® Cadangan pembangunan utamasehingga tahun 2015 adalah kawasanpelancongan di Pulau Banding yang sesuaisebagai Hab Pelancongan Utama daerahHulu Perak.

® Tasik Temenggor adalah empanganjanakuasa hidroelektrik di utara Perakyang dibina pada tahun 1970 dan siappada tahun 1974. Air empangan inidisalurkan sebagai bekalan air minumanbagi penduduk Perak dan Pulau Pinang.

® Tasik Temenggor turut dibangunkansebagai lokasi ternakan ikan air tawar.Ikan sungai terdedah kepada kepupusanakibat pembuangan sisa toksik,penyeludupan dan penggunaan bahankimia serta bom ikan, renjatan kuasaelektrik dan tuba

® Sejak tahun 1997, labatan PerikananPerak menghasilkan baka induk danbenih ikan air tawar melalui PusatPerikanan Darat (PPD) di Banding.

Perkampungan OrangAsli di Kampung Amun Damai,Hutan Simp on Koyat tSefum. ffwu sAit ullizan tamadi.uij*

W Sumber•3 Wikipedia

Headline Cabaran pulihara Hutan Hujan Royal Belum-TemenggorMediaTitle Berita HarianDate 04 Mar 2016 Color Full ColorSection Nasional Circulation 125,514Page No 38,39 Readership 947,000Language Malay ArticleSize 1616 cm²Journalist mdzin@bh.com. my MOHD ZIN ALI AdValue RM 55,705Frequency Daily PR Value RM 167,115