Gaz Altı Ark Kaynağı(Tig-Mig-Mag)

Sürekli tel ile koruyucu atmosfer altında yapılan gazaltı kaynağı M.I.G (metal inter gaz), M.A.G (metal aktif gaz) veya G.M.A.W (gaz metal ark kaynağı) olarak tanımlanır. Sürekli tel ile gazaltı kaynağında, gerekli olan ısı enerjisi malzeme ile sürekli tel arasında oluşturulan elektrik arkıyla ortaya çıkar. Kaynak torcu, kaynak bölgesine ilave teli besler, aynı zamanda koruyucu gazı da kaynak bölgesine göndererek kaynak bölgesinin ve kaynak banyosunun havanın kötü etkisinden korunmasını sağlar. Gaz korumasına göre yöntemin adlandırılması değişir. Şayet soy gaz atmosferi altında bir kaynak yapılıyorsa MIG olarak adlandırılır. Aktif gaz koruması altında yapılan kaynak yöntemi ise MAG olarak adlandırılır.

MIG/MAG YÖNTEMİYLE KAYNAK EDİLEBİLEN MALZEMELE

1 ) Karbonlu çelikler

2 ) Paslanmaz çelikler

3 ) Alüminyum ve alaşımları

4 ) Nikel ve alaşımları, bakır ve alaşımları gibi malzemelerde MIG yöntemiyle kaynak edilebilir. Uygulamada KAR-GAZ olarak tanımlanan Argon-Karbon karışım gazı ile hurda iki parça arası dik, köşe, 45 derece açılı kaynak yapıldı. Telin çıkış hızı 10m/dk, gaz basıncı 16bar, 30 Volt ve yaklaşık 253 A olarak ayarlandı ve kaynatıldı. Telin çıkış hızı filometre ile ölçülebilir. Tel kalınlığının 10 katı olarak ayarlanabilir. Örneğin;1,2 mm lik tel için 12-14 m/dk hız ayarlanabilir.

Manyetik Test (MT) : Mıknatıslanma özelliği bulunan Cr lu işlere yüzeydeki hataları görmek için uygulanır.Manyetik akım verilerek demir oksit sıkılan yüzeye ultrasonografik cihazla bakınca çatlaklar belirginleşir.

Ultrasonig Test (UT) : Yüzey üzerindeki görülmeyecek hataları belirlemek içinuygulanan kalite testidir.Yüzey üzerine tutulan çift veya tek elmaslı ultrasonografik uçlar parçaya ses dalgaları gönderir.Ses dalgasının çarpıp geldiği yönde boşluk var demektir.

Penetrant Testi (PT) : Manyetik olmayan parçalardaki yüzey hatalarını tespit etmeye yarar.Yüzey temizlenir.Bekletilir.Penetrant sıkılır.(Kırmızı Boya)Bekletilir.Developer sıkılır.Çatlaklar belirginleşir.

Akdaş dökümde ;

1 Adet 3 Toplu Yatay Hareketli Silindir Makinası bulunmaktadır.

Bu makinelerde bilinen makinelerin tersine alt toplar yatay olarak sağ ve sol hareket etmektedir.Normal bir makinede top merkezleri sabit olduğu için makinenin kıvırma kapasitesi çok değişmez.Ama bu makinelerde alt toplar yatay hareket etmektedir ve üst top yukarı aşağı hareket ettiği için top merkezleri de değiştilebilmektedir ve aynı top çapındaki diğer makinelerden daha kalın malzeme daha dar çaplara kıvırabilmektedir.Ancak bunlar maliyetli ve özel sipariş üzerine üretilen makinelerdir.

Kalıp Yapımında Kullanılan Yardımcı Elemanlar

1)Kum :Derece içerisinde reçine ve asitle beraber konarak kalıbın oluşmasını sağlayan asıl elemandır.Akdaş döküm bünyesinde kullanılan 4 çeşit kum vardır.

a)Silis Kumu: Silisyum içeren kum çeşitidir.Kalıp yapımında bolca kullanılır.Silis kumuyla doğru orantılı olarak alphaset sistem kullanılır.Ucuz bir kumdur.

b)Olivin Kum: Mangan içeren kum çeşitidir.Manganlı dökümlerde modelin özel kısımları olivin kumla kaplanır.İşin daha temiz çıkmasını sağlar.Hızlı donar.

c)Shell Kum: Reçine ile kaplanmış döküm kumudur.Erime noktası 90-100 derecedir.Kokil kalıp ve kırıcı maça yapımında kullanılır.Kolay deformasyona uğramaz.Kabuk kumudur.İç tozun pişmesini engeller.Sürekli pişme olmalıdır.Yoksa kum şişer ve dökümlerde gaz boşlukları oluşturur.Şoklama ya da uzun zaman ve düşük sıcaklıkta ısıtılmalıdır.Diğer kumlardan farklı olarak ısı ve sıcaklıkla katılaşır.

d)Kromit Kum : Krom+Demir+Kum içerir.Kromit kum farklı soğuma zamanlarından dolayı oluşan gerilme farklılıklarını,çekinti ve çatlakları engelleyicidir.Özgül ağırlığı yüksektir.Parçanın ince kısımlarında kromit kum kullanılmalıdır.İşe iki taraftan değen kısımlarda kromit kum kullanılmalıdır.Böylelikle her bölüm aynı anda soğur.

Akdaş Dökümde hurdanın ergitilmesi sırasında K2 indüksiyon ocakları kullanılır.Genelde kullanılan hurda 0.12 C luk hurdadır.Hurda kesit kalınlığı arttıkça Si Mn oranı artar.2000 Mwatt gücündedir.

İndüksiyonla ısıtma metalik iş parçalarını belirtilen sıcaklık ve sürelerde ısıtmakta kullanılan temassız bir ısıtma yöntemidir.Herhangi bir iletken malzeme bir alternatif akım devresinin yanına getirildiğinde kısmen de olsa ısınabilir.İndüksiyonla ısıtma prensibinde alternatif akımın geçeceği bobin ısıtılacak parçanın etrafını sarmakta parçaya temas etmemektedir.Bobin içinden geçen manyetik akım yarattığı manyetik alan içindeki metal parçalardan devresini tamamlar.Akımın yön değiştirmesi manyetik alanı da değiştirir.Bir gerilim oluşur.Gerilimden kaynaklana akım ısı oluşturur.

Şarj Hazırlama

Çelik: Alaşımlı ve alaşımsız olarak bulunabilir.=.8 C ya kadar bulunabilir.Kalıbına beyaz boya sürülür.!500 derecelerde ergimeye başlar.

Pik:Lamel grafitli dökme demirlerdir.Esnekliği düşüktür.Kalıbına kırmızı boya sürülür.

Sfero:Küresel grafitli dökme demirdir.Dökme demirin Mn kazandırılmış halidir.Esnekliği yüksektir.Kalıbına kırmızı boya sürülür.Kaynakla tamiri mümkün değildir.

Kullanılan Alaşıım Elementleri

Ferro Krom

Ferro Wolfrom

Feero Silika Magnezyum

Sfero Piki

Ferro Vanadyum

Ferro Manganez

Karbon

Metalik Nikel

Ferro Titanyum

Ferro Molibden

Kalsiyum Silisyum

1400-1500 derecede ocakta ergiyen maddeden alınan numune spektral analize gönderilir.İçerisindeki alaşım element yüzdeleri belirlenerek ve eklenecek alaşım elementlerini belirlemek için spektrometre cihazında analiz yapılır.

Numune :

wAlınan numune hava ile soğutulur.

wDaha sonra suya atılır.

wAlınan numunenin tabanı taşlanır.

wSpektrometre cihazına konan numuneye argon gazı gönderilir.

wIşınlar göndererek elementlerin ışınları yansıtmasına göre element ölçümü yapar.

wAlınan numuneler 6 ay boyunca saklanmalıdır.

wElementlerin analizine göre hesaplama yapılarak istenilen miktarda element ocağa atılır.

Isıl İşlemler

Malzemenin atomik yapısını en düzenli hale getirmek için uygulanan işlemlere denir.Ergitme sıcaklığının altına kadar ısıtılıp soğutulur.Akdaş dökümde 2 tip ısıl işlem uygulanmaktadır.

Normalizasyon: 850-1050 derece arasında uygulanan yapıyı düzenli hale getirmek için uygulanır.Dökümden gelen parça fırına konup ısıtılır.Fırında bekleme süresi önemlidir.İş kademe kademe ısıtılır.Çünkü gerilme farklılıkları böyle en aza indirilir.Oluşan yapı homojendir.Soğutma havada veya suda olmak üzere yapılır.

Temperleme: 400-750 derece arasında yapılır.Yumuşatma veya gerilme giderme olarak uygulanır.Şekillendirme kabiliyeti burda kazanılır.Isıtıp bekletilir ves soğutulur.Cam elyafı izole eder.

Kumlama

Isıl işleniş olan iş daha sonra kumlama bölümüne gider.Burada iş üzerinde kalmış kumlar temizlenir.Kumlama makinasıufak demir bilyeler ile iş üzerine bombardıman edilir.Böylece kumların temizlenmesine yardımcı olur.C yanmasından dolayı olan kırmızılık yerini griye bırakır.

Alın tornalamada takım, iş parçası sonunda merkeze doğru radyal olarak ilerletilir.

Havşa açma, önceden delinmiş deliklere konik veya silindirik yuvalar açma işlemidir. Bu işlem, geliştirilmiş havşa matkapları ile gerçekleştirilir.

G KODLARI (CNC Torna Tezgahı)

G00 Kesici takımın talaş kaldırmadan boşta yaptığı hızlı hareketG01 Kesici takımın talaş kaldırarak yaptığı hareket. Bu hareket hızlı değil belirtilen F değerinde yapılır. G02 Saat ibresinin dönüş yönünde (CW) eğrisel interpolasyon. Bu hareket hızlı değil belirtilen F değerinde yapılır. G03 Saat ibresinin dönüş yönünün aksi yönde (CCW) eğrisel interpolasyon. Bu hareket hızlı değil belirtilen F değerinde yapılır.G04 Belirlenen zamanda bekleme. G17 XY düzlem seçimiG18 XZ düzlem seçimiG19 YZ düzlem seçimiG20 Inch ölçü sistemiG21 Metrik ölçü sistemiG27 Referans noktasına dönüşG28 Tezgahın Sıfır Noktasına (Machine Zero Point) gönderilme komutudur. Tezgah ilk açıldığında bu işlemi kendisi yapar ancak program başlangıcında da G28 yazılarak isteğe bağlı olarak yaptırılabilir.G33 Sabit adımlı vida açmaG34 Değişken adımlı vida açma G40 Kesici Takım Uç yarıçap telafisi iptaliG41 Kesici Takım Uç yarıçap telafisi Solda G42 Kesici Takım Uç yarıçap telafisi SağdaG50 Maximum tezgah devir sayısı sınırlamasıG54 İş parçası sıfırıG70 Finiş tornalama çevrimiG71 Z eksenine paralel Kaba Dışçap Tornalama Çevrimi. Finiş işlemi G70 ile yapılır. G72 X eksenine paralel Kaba Dışçap Tornalama Çevrimi. Finiş işlemi G70 ile yapılır.G73 Kaba profil tornalama çevrimi. Finiş işlemi G70 ile yapılır. G74 Z ekseninde gagalamalı delik delmeG75 Kanal açma çevrimiG76 Çoklu paso ile vida açma çevrimi. Bu çevrimde diş açmadaki her bir paso derinliğinin programcı tarafından girilmesi istenildiğinde kullanılır. Paso derinliklerini isteğine göre programcı belirler.G80 Delik delme çevrimlerinin iptaliG83 Kademeli delik delme çevrimi (Z ekseninde)G84 Kılavuz çekme çevrimiG86 Delik büyütme çevrimiG90 Z eksenine paralel Rectangle Tornalama Çevrimi. Bu çevrim G71' den farklı olarak tek bir satırda yapılır. G92 Diş açma komutu. Bu çevrimde her bir diş açma pasosu tek bir çevrim şeklinde işlenir.G94 X eksenine paralel Rectangle Tornalama Çevrimi. Bu çevrim G71' den farklı olarak tek bir satırda yapılır.G96 Sabit Kesme Hızı (CSS - Constant Surface Speed) G97 Sabit devir sayısı G98 İlerleme birimi mm/dakika G99 İlerleme birimi mm/devir 

M KODLARI (CNC Torna Tezgahı)M00 Program durdurma, tekrar başlamak için Cycle Start düğmesi kullanılır.M01 İsteğe bağlı durdurma,  tekrar başlamak için Cycle Start düğmesi kullanılır.M02 Program sonuM03 Tezgah milini saat ibresi dönüş yönünde (CW) döndür.M04 Tezgah milini saat ibresi tersi dönüş yönünde (CCW) döndür.M05 Tezgah milini durdur.M06 Kesici takım değiştirmeM08 Kesme sıvısını çalıştır.M09 Kesme sıvısını kapat.M10 Ayna kapama (iş parçasını sıkma) M11 Ayna açma (iş parçasını çözme) M17 Alt program sonuM30 Program sonu ve başlangıca dön.M98 Alt program çağırma