Hafta 1 Ve 2 Ilke Ve Yont

5/26/2018 Hafta 1 Ve 2 Ilke Ve Yont

1/104

retimle lgiliTemel Kavramlar ve

Program GelitirmeBLM: 1


2/104

TEMEL

KAVRAMLAR

1. Hafta

renme

retme

retimEitim

Program

Eitim Program

retim Program

Ders Program

retim Ortam

retim Takvimirenme Yaants

Program GelitirmeSreci

RETM LKE VE YNTEMLER


3/104

Temel Kavramlar Canllar arasnda, insan gibi kendi ayaklar stnde

durmak ve ihtiyalarn karlamak amacyla bu kadarsreli bir eitime gereksinimi olan baka bir canlyoktur. nsanlar belli bir evrede doar ve yaam boyuevresiyle etkileimde bulunarak evrelerine uyum

salamaya alrlar. nsanlar, evreleriyle girdikleri etkileim sonucundaformalve informalolarak iki yolla eitim alrlar.

Bireylerin evreleriyle kurduklar serbest etkileimlerisonucunda aldklar eitime kendiliinden kltrlenme-informal,okulda aldklar eitime ise kastlkltrlenme-formaldenilmektedir.



4/104

Eitimi nasl tanmlayabiliriz?

Eitim:En geni anlamyla eitim bireydekendi yaantlar yoluyla davran deiikliimeydana getirme sreci olaraktanmlanabilir.

Tanmn temel zellii vardr:1. Eitim bir sretir.2. Eitim sonucunda bireyde davran

deiiklii meydana gelir.3. Davran deiiklii bireyinyaantlar sonucu meydana gelir.



5/104

Okulda alnan eitim planl,programl, amal formal bireitimdir.

Bu amala, okullardauygulanmak zere retimprogramlar gelitirilmitir.retmenlerin grevi

programlarda yer alanhedefler dorultusundaplanlama yapmak, retmerenme srecini rencilerinyeni davranlar

kazanmalarn salayacakbiimde dzenlemektir.

Tartma:Okulda informal bir eitim var mdr?

GRD IKTI

Yeni davranlarkazandrmak,stenilmeyen davranlarortadan kaldrmakstendik davranlar

pekitirmektir.

Okulun Grevleri



6/104

renme Nedir?

Tanma gre renmenin oluabilmesi etkenebaldr:

Davranlarda bir deime olmaldr.

Bu deime kalc olmaldr.

Deime kiinin evresiyle etkileimisonucunda olumaldr.

renme, bireyin olgunlama dzeyine gre,evresiyle etkileimi sonucu davranlarnda olankalc deimeler dir.



7/104

Davran:Bireylerin bakalar tarafndandorudan doruya ya da dolayl olarak

gzlenebilen etkinlikleridir. nsan davranlarnnzihinsel, duygusal ve bedensel ynleri vardr.retme:Bireyin davranlarnda deiimmeydana getirmek iin yaplan etkinliklerdir.

Dier bir ifadeyle retme; reticilerinrencilere ynelik yaptklar faaliyetlerintmdr.

renmenin iki yolu vardr.Kendi yaantlarmz.Eitimimiz



8/104

renme Alanlar

1. Bilisel Alan:Zihinsel etkinliklerin nplanda olduu alandr.

2. Duyusal Alan:eitli nesne ve olaylara

kar gsterdiimiz duygu vetutumlarmzdr.

3. Devinisel Alan:Bir veya birden okorganmz kullanarak ortaya koyduumuz

davranlardr.



9/104

retim:retme-renme srecinin planlanmasve bu srecin istenilen davranlar

gerekletirebilecek ekilde uygulanmasdr.+renme

retim faaliyetleri nceden belirlenmi hedefler

dorultusunda, planl, programl, yntemli, renme veretme ilkelerine uygun olarak yaplr.retmen, retme-renme srecinindzenleyicisidir.retimde retme ve renme diye iki etkinlik vardr.retme, retmenin etkinlii; renme, rencininetkinliidir.retim faaliyeti srecinde retmen retir; rencirenir.

retim: retme



10/104

ETM VE RETMN KARILATIRILMASI

Eitim geni kapsamldr.

Eitim toplumun her kesiminiiine alr.

Eitim her yerde yaplr.

Eitimin iinde tavr, tutum vealkanlk kazandrma vardr.

Eitim yaam boyu devam eder.

Eitim insan ve hayvana zgdr.

Eitimi seme ansmz yok.

Eitimin hedefleri geneldir.

retim dar kapsamldr.

retim toplumda belliyatakileri iine alr.

retim yasal kurumlarda yaplr.

retimin znde de bilgi, becerive deer duygusu barndrmavardr.

retim bireyin yaamnn belibir dnemi ile snrldr.

retim yalnz insana zgdr.

retimi seme ansmz var.

retimin hedefleri zeldir.



11/104

renmenin Oluum Sreci

KAYNAK/RETMEN

ALICI/RENC

Dnt (Geri-Bildirim)

renme-retme Ortam

renmeYaants ETKLEM



12/104

retim Takvimi:Bir retim ylnda yaplmasdnlen retim etkinliklerinin aylara veya haftalaradatlmasdr.

retim Yl: Herhangi bir eitim kurumununeitime balad tarihten derslerin bittii tarihe kadargeen sredir.

renme Yaants:rencilerin kalc izlidavran deimesine imkan veren yaantlardr.

retim Ortam:Bir okulda ya da snf ortamndaetkili retim yaantlarnn gereklemesi amacylaretmen renci arasnda oluturulan olumlu havadr.



13/104

Eitim

ProgramlarnnTemel eleri



14/104

Program Nedir?

Belirli artlara ve dzene gre bir amaca ulamak iinyaplmas ngrlen ilemlerin btndr.

Program, okulda retilecekleriierir.

Program, bir dizi derstir.

Program, ieriktir.

Program, bir dizi materyaldir.

Program, bir dizi davrantr.

Program, okul tarafndanynlendirilen okul iindeki ve dndakiretilecekleriierir.

Program, okul rehberliinde rencinin tamamlayaca birbirleriyle balantlplan ve renmeyaantlardizisidir.


15/104

Program eitleri

Eitim

Program

retimProgram

Mfredat

Milli Eitimin amalar dorultusundaeitimin hedeflerine ulamak iin yaplacak

etkinliklere eitim program denir.renciye okul iinde ve dnda planletkinlikler yoluyla salanan renmeyaantlarnn tmdr.Belli bir retim basamandaki snflardaokutulacak derslerin amalarn,ieriini,sresini,retim yaantlarn vedeerlendirme srelerini kapsayan almalardr.

Eitim kurumlarnda okutulacak derslerinisimlerini ve ders saatlerini ieren listelerdir.Trkiyede eskiden, basl okulprogramlarna mfredat program denilirdi.


16/104

Program eitleri

DersProgram

rtkProgram

Bir ders sresi iinde yaplacak tm etkinlikleri;dersin,ierii, renme-retme sreci ve lmedeerlendirmenin programlanmasdr.

rencilere hangi konularn hangi dzeyde ve naslkazandrlaca ve deerlendirileceini ieren plandr.

Hedef-kazanm, ierik, eitim durumlar ve deerlendirmedurumlarnda aka belirtilmeyen, eitim kurumlarnnnceden belirlenmi hedefleri dnda gerekletirilen, okulii ve dnda meydana gelen yaantlar yoluyla elde edilen

kazanmlar kapsayan programa denir.rtk program resmi programn dnda, retmerenme sreci iinde ihtiyalara gre ortaya kan bilgi,etkinlik ve uygulamalar kapsar.

rtk program rencinin deiik ihtiyalarn karlamayve yaratc ynlerini gelitirmeyi amalar.


17/104

Program eitleri

AkProgram

Hedef-kazanm, ierik, eitim durumlar ve

deerlendirme durumlarnn aka belirtildii,Anayasa ve Milli Eitim Temel Kanunudorultusunda hazrlanan programa ak programdenir.

Tm eitim kurumlar bu programgerekletirmeye alr.


18/104

Eitim Program

retim Program

Ders Program


19/104

Programn Temel eleri

Hedefler-

kazanmlar

erik (Kapsam) renme-retme

Yaantlarlme ve

Deerlendirme

GER BLDRM (DNT VE DZELTME)

Bireye hangi davranlar kazandrlacak? Davran deimesi iin hangi yaantlar gereklidir?

Yaantlar nasl dzenlenmelidir?

Tasarlanan sonular gerekleti mi?

Temel Sorular:



20/104

1.HedefDavranUzak Hedefler

Genel Hedeflerzel HedeflerDavransalHedefler

Niin Eitim?Ne tip birey?

2. erik(Kapsam)niteler-Tema

Konular

Ne retelim?

3. EitimDurumlar(renme

Yaantlar)retimstratejileriYntem vetekniklerAra vegerelerNaslretelim?Nerederetelim?

Ne zamanretelim?Ne ileretelim?

4. SnamaDurumlar(lme ve

Deerlendirme)

Ne kadar

retildi?Nedzeydehedeflere

ulald?



21/104

Niin?Hedef

(Davran)

Eitim Durumlarretme-renme

Yaantlar

Nasl?

erik

(Kapsam)Ne?

Ne kadar?lme ve

Deerlendirme(Dnt)

Ne kadar?



22/104

Eitim programnn eleri

Hedef (Ama ve kazanm):Yetitirilecek bireydebulunmas uygun grlen, eitim yoluylakazandrlabilir istendik zelliklerdir. Bu aamadasorulan soru NN?dir.

erik (Kapsam, konu, muhteva):Hedef vekazanmlar gerekletirmeyi salayacak bilgi,

beceri ve tutum kazandrmaya ynelik oluturulanbir btndr. erii, konu alan uzman ve programgelitirme uzman birlikte belirlemelidir. Buaamada sorulan soru NE?sorusudur.


23/104

Eitim programnn eleri

Eitim durumlar (retme renme Yaantlar):Hedef ve kazanmlarngerekletirilmesineynelik, ieriinaktarlmasn salayacak retme-renme sre veyaantlarnkapsayan bir btndr. Belli bir zaman sresi

iinde bireyi etkileme gcnde olan d artlardr. Buaamadasorulan soru NASIL?dr.

Deerlendirme (Snama Durumlar): Hedef ve

kazanmlarn gerekleip gereklemediini, gereklemiise hangi seviyede gerekletiini ortaya karmaysalayan, lme ve deerlendirme sre ve sonucunukapsayan bir btndr. Bu aamada NE KADAR? veHANGSEVYEDE?sorularsorulur.


24/104

Soru:I. Niin?

II. Nasl?III. Ne kadar?Bu sorular, program gelitirme srecinde hangi temel elerleilgilidir? (KPSS 2005)

A) HedefB) Hedef

C) DeerlendirmeD) Eitim durumuE) Eitim durumu

DeerlendirmeEitim durumuEitim durumuHedefDeerlendirme

Eitim durumuDeerlendirmeHedefDeerlendirmeHedef

I II III

CEVAP: B



25/104

Soru:Bir retim programnn temel eleri, aadakilerin

hangisinde tam olarak sunulmutur?(KPSS 2003)A) Kritik davranlar; retme-renme etkinlikleri

B) retmen ve renci; ierik; deerlendirme durumlar

C) renci; retme-renme etkinlikleri;okul ynetimiD) zel hedefler; retmen-renme etkinlikleri;deerlendirme durumlar

E) retmen ve renci; okul ynetimi veli

CEVAP: D



26/104

Soru:retme-renme sreleri zerinde aadakilerdenhangisinin etkisi en azdr? (KPSS-2003)

A) rencilerin

B) retmenlerinC) retim programlarnnD) Doal evreninE) lme deerlendirme srelerinin

Soru:Aadakilerden hangisi eitim programlarnn retimsrecine salad yararlardan biri deildir?

A) retmenlere rehberlik etmesiB) retme-renme etkinliklerinin verimliliini artrmas

C) retme-renme faaliyetlerine yn vermesiD) rencilerin tamamen serbest ortamlarda gelimesini

salamaE) lkede ortak bir eitim standardn salama



27/104

Hedefler


28/104

Hedeflerin Trleri

Genel HedeflerGenel sonular gsterir.

llebilir deildir.

retme-renme srecinin

genel zelliklerini gsterir. Programn genel

dorultusunu gsteriri.

renme amalarn tespit

iin bir lt oluturur.

renme Hedefleri retme-renme sreci

sonucunda ulalabileceksonular gsterir.

llebilir. (Davranadntrlerek)

Davran olarak ifadeedilebilirler.



29/104

HEDEFLERN /AMALARIN SEVYELER

lkenin Eitim Felsefesi

Anayasaluzakamalar

Millieitiminuzakamalar

Belirli retimkurumlarnngenelamalar

Belirlidzeydeokullarngenelamalar

Dersingenelamalar

Belirli birkonununretimamalar



30/104

Trk Milli Eitim Sisteminin GenelHedefleri(1739)

Trk Milli Eitimin Genel Amalar; Trk milletinin btn fertlerini;

1.Atatrk inklp ve ilkelerine ve Anayasada ifadesi bulunanAtatrk Milliyetiliine bal; Trk milletinin milli, ahlki, insani,manevi ve kltrel deerlerini benimseyen, koruyan ve gelitiren;

ailesini, vatann, milletini seven ve daima yceltmeye alan;insan haklarna ve Anayasann balangcndaki temel ilkeleredayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan TrkiyeCumhuriyetine kar grev ve sorumluluunu bilen ve bunlardavran haline getirmi yurttalar yetitirmek.


31/104

3.lgi, istidat ve kabiliyetlerini gerekletirerek, gerekli bilgi,beceri, davranlar ve birlikte i grme alkanl kazandrmaksuretiyle hayata hazrlamak ve onlarn kendilerini kutlu klacakve toplumun mutluluuna katkda bulunacak bir meslek sahibiolmalarn salamak.

2. Beden, zihin, ahlk, ruh ve duygu bakmndan dengeli vesalkl ekilde gelimi bir kiilie ve karaktere, hr ve bilimseldnme gcne, geni bir dnya grne sahip insan

haklarna saygl, gir,iken kiilik ve teebbse deer veren,topluma kar sorumluluk duyan yapc, yaratc ve verimli kiilerolarak yetitirmek.

Amacn Amalarn Amalar Kimin Amalarn zellii


32/104

Dzeyi

Hiyerarisi

Hazrlad

rnek

Eitimin kreselamalar

Uluslar araskurulular

neriniteliinde

UNESCOnunbelirledii eitiminkresel amalar

EitiminGenelAmalar

Yasa ilebelirlenmi(1739 S.K)

Eitilmi bireyingenelzellikleriniyanstr.

Trk MilliEitimin GenelAmalar

Okulun

Amalar

Yasa ile

belirlenmi (1739S.K 2547 YK)

Milli Eitim kade-mesini bitirenbireylerin zellik-lerini yanstr.

lkretiminamalar

Birkomisyontarafndan hazrlanrTTKB onaylar

Dersin

Amalar

Bir derste kazan-drlmas gerekenhedeflerdir.

Sosyal Bilgilerdersinin amalar

niteninAmalar

Bir komisyontarafndan hazrlanrTTKB onaylar

Bir derste kazan-drlmas gerekenhedeflerdir.

Salmz koru-yalm nitesininamalar

Konununamalar

Bir komisyontarafndan hazrlanr

TTKB onaylar

Bir konuda renci-den beklenen davra-

nlar ifade eder.

Salmzkorumann

neminikavrayabilme

SoyutGenel

Somut

Davranadnk


33/104

Soru:Trk eitim sisteminde genel hedefler aadakilerden hangisinedayaldr?(KPSS-2005)

A) Trk Milli Eitim Temel Kanununa B) Okul Ynetmeliklerine

C) Tebliler Dergisine D) ura Kararlarna

E) retim Programlarna

Soru:Aadakilerden hangisi Trk Milli Eitim Kanununda belirlenenTrk Milli Eitiminin temel ilkelerinden birisi deildir?

A) Laiklik B) Karma eitim C) Okul-Aile ibirliiD) Yneltme E) Toplumsallama

Soru:Aadakilerden hangisi uzak hedef ifadesidir?

A) letiim becerilerini gelitirebilme

B) Karlat problemlere bilimsel aratrma yntemlerini kullanabilme

C) Teknolojiyi ve bilimsel gelimeleri takip edebilme

D) ada uygarlk seviyesine ulaabilme

E) Salkl yaam alkanlklarn kazanabilme


34/104

Hedef Belirleme

ToplumunGerekleri ve

htiyalar

Konu (disiplin)Alannn Nitelikleri

Bireyin lgi ve

htiyalarDoann Denge ve

Nitelii

Belirleyiciler Szgeler renmernleri

Kazanmlar

BiliselDuyusalDevinisel

Eitim Felsefesi

EitimPsikolojisi

EitimSosyolojisi

EitimEkonomisi

OlasHedefler

AdayHedefler


35/104

Program eitleri

Ak Program

Hedef-kazanm, ierik, eitim durumlar ve snama

durumlarnn aka belirtildii, Anayasa ve Milli Eitim

Temel Kanunu dorultusunda hazrlanan programa ak

program denir. Bu tr programda yetitirilmek istenen

bireydeki zellikler ak ve ayrntl bir ekilde herkesin

anlayabilecei bir dille belirtilir. Tm eitim kurumlar bu

tr program gerekletirmeye alr.


36/104

rtk (Gizil) Program

Hedef-kazanm, ierik, eitim durumlar ve snamadurumlarnda aka belirtilmedii, eitim kurumlarnnhedefi dnda gerekletirilen, okul ii ve dnda meydanagelen yaantlar yoluyla elde edilen kazanmlar kapsayan

programa rtk program denir. Bu tr program, kurum ii ve dnda kazanlan deer,

norm, gr, yaant biimleri vb. ierir. rtk program,eitim program, retim program ve ders program

kapsamnda oluan renci kazanmlarn da kapsar(Demirel, 1999; Marsh, 1997; Wragg, 1997).


37/104

Konumsal Adan Program

Program gelitirme almalar konumsal adan ikieittir; merkez rgt olan Milli Eitim Bakanltarafndan gelitirilen ve brokratik yapya

dayandrlan merkezi program, Yerel ynetimler ierisinde yer alan Milli Eitim

Mdrlkleri bnyesinde ya da okullar tarafndangelitirilen yerel programdr.


38/104

Merkezi Program

Milli Eitim Bakanl Merkez Tekilat tarafndangelitirilen merkezi program, tm lkede belirli birstandardnoluturulmas amacyla deiik

alanlardaki uzmanlarn bir araya gelerekgelitirdikleri programdr.

Merkezi programn hazrlanmasnn temel nedeni,ayn hedefler dorultusunda benzer nitelikleri

tayan bireyler yetitirmektir. Bu tr programlarntemel amac, lkede nitelikbirlii salamaktr.


39/104

htiyalar Belirlenmesi

Genel Hedeflerin Belirlenmesi

Alann Kavram, lke veBecerilerinin Belirlenmesi

renme Alanlarnn Kapsadnitelerin/Temalarnn Belirlenmesi

renme Alanlar ve AlanKapsayan Kazanmlarn

Belirlenmesi

Paydalarla PaylamnSalanmas

Materyal Gelitirilmesi

Programlarn Onaya Sunulmas

Programlarn Denenmesizlenmesi/Deerlendirilmesi

Dier AlanlarlaBalantlar

KavramHaritalarnnOluturulmas

retim Etkinlikleri,

lmeDeerlendirme veretmen Klavuzu

MEB,

Pr

ogramGe

litirmeM

odeli


40/104

Soru Mill Eitim Bakanl Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl

tarafndan hazrlanarak uygulamaya konan retimprogramlarnda belirtilen ama ve etkinlikleri kapsamaz. retme - renme sreci ierisinde ortaya kan bilgiler,dnceler, deerler, uygulamalar ve bu uygulamalarsonucunda rencilerde meydana gelen btn zellikleri

kapsar. Okulun dzeni, kurallar, fiziksel ve psikolojik evresi,yneticilerin ve retmenlerin szl ya da szsz olarakverdikleri btn iletileri kapsar.

Yukarda zellikleri verilen program tr aadakilerdenhangisidir? (KPSS-2008)A)Resm B) Uygulamadaki C) rtkD) Ekstra E) hmal edilen (geersiz)


41/104

Soru. Posner be tr eitim program olduunusylemektedir.Bunlar; resmi program, uygulamadakiprogram,rtk program, ekstra program ve ihmal edilen

(geersiz) programdr.Posnerin eitim programn bu ekilde ayrmasnn

uygulamadaki anlam ya da katks ne olabilir?A) Eitim aratrmaclarnn resm programn nemini

kavramalarna neden olur.B) Eitim reformlarnn baar ve baarszlklarnnnedenlerini belirlemeye yardmc olur.

C) Program gelitirme alannn ne kadar dinamik bir sreolduunun kavranmasna yardmc olur.

D) Program deerlendirmenin sistematik olarak yaplmasgerektiini ortaya koymaya yardmc olur.E) Ayn programn farkl boyutlarn ve farkl akademik

ktlarn belirlemeye yardmc olur.


42/104

Soru. Sarmal programn dayand temel dnceaadakilerden hangisidir?

A) rencilerin, nemli bilgileri kendi kendilerine kefetmeleri

B) renme srecinde deneyimden nce bilginin gerekliolduu

C) rencilere belli kavramlarn belli geliim dzeylerinde

verilmesiD) Yeni renilenlerin n renmeler zerine ina edilmesi

E) rencilerin, retmen klavuzluunda aratrmalar

yaparak kendi kendilerine renmeleri


43/104

Programn zellikleri

Bilimsellik:

Programlarn en belirgin ve nemli zellii bilimsel olmasdr.Tartmaya ak ya da tartmal bilgiler yerine test edilmi veispatlanm bilgiler programa alnr.

Uygulanabilirlik:

Program, teorik olmaktan ziyade insan kaynaklar ve maddikaynaklar asndan uygulanabilir olmaldr. Ayn zamandaprogram, rencinin geliim zellikleri, ilgi ve ihtiyalarna

yant verebilecek dzeyde dzenlenmelidir.


44/104

Esneklik:

Program, adm adm takip edilecek bir kaynak deil,

uygulama alannn zelliine gre (krsal ve kentsel blge,okulun fiziksel olanaklar, rencinin durumu vs)uygulamaclar tarafndan deiiklik yaplabilecek ekildeesnek olmaldr. nk, lkemizde programlar merkeziynetim tarafndan gelitirildiinden programlarn lkenin

her tarafnda ayn ekilde uygulanmasn beklemek hatalolabilecektir.

Anlalrlk:

Programn hedef/kazanmlar, ierii, renme-retmesreleri ve lme deerlendirme gibi unsurlarnn herkestarafndan ayn anlama gelebilecek ekilde ak bir ekildebelirtilmesi gerekir.


45/104

Uygulayclara yardmc olma:

Program, uygulayc konumunda bulunanretmenlere aklayc bilgi, rnek uygulamalar,hangi etkinliklere ne kadar zaman ayrabilecei gibikonulara ynelik klavuz olma niteliinde olmaldr.

Ekonomiklik:Eitim, insan ve maddi kaynaklarnn kullanmasndan olduka pahal bir hizmet olduundandolay program, asgari lde kaynaklarn

kullanlarak renci kazanmlarn gerekletireceknitelikte olmaldr.


46/104

Temel Program Kuramlar

EsasicilikPlatonun Devlet adl yaptnda temel halk hizmeti olarakretmenlerden politik yapya hizmet edebilecek ekilde davrangstermeleri beklenir. Bu kuramda eitim, toplumunsrdrlebilmesinin temel unsurudur.

Platonun eitim anlaynda sosyal snflar ayrm bulunur.

Eitimde mantn, doruluun ve gzelliin gelitirilmesinemlidir.

Bilgi nedir? sorusuna Plato, gzellik ve soyut anlamda bilgidir,yantn vererek programda olmas gereken bilgi ya da anlaya dikkateker. Ona gre, mzik ve beden eitimi dersleri eitimin ieriinioluturur. Matematik, corafya ve astronomi ise zihni gelitirmeli vebireylere sonsuz eyler hakknda ileri grllk salamaldr.

Platoya gre eitimin, topluma hizmet edecek st dzey politikliderler yetitirmesi gerekir.


47/104

Ansiklopedik Kuram

Ansiklopedik kurama gre okul program, insanolunun rettii

btn bilgileri iermesi gerekir.

Commenius eitim sistemlerini, doann kanunlarn iermedii yada takip etmedii iin eletirmitir. renmede doanngzlemlenmesi ve onun kanunlarnn renilmesi gerekir.

renme, duyu organlaryla gerekleeceinden Commeniusprogram anlayn programn ilk nce duyu organlarnngelitirilmesi zerine younlamas gerektiini savunmutur.

Ona gre renciler, kitaptan renmek yerine, doann kitabndanrenmelidirler. Bu kuramda, doann bilgileri ile kitaplardaki

szcklerin birlikte renilmesi gerekir.

Bu kurama gre program; matematik, klasik diller, modern diller,fizik, biyoloji, corafya, tarih ve gzel sanatlar iermelidir.


48/104

Politeknik Kuram

Esas; Leninin insanolunun btn sosyo-ekonomik vetarihsel deneyimleri okul programnda olmaldrdncesidir.

Bu kuramnn temel hareket noktas, eitimin bireyleri

toplumsal yaama retici olarak dhil etmesidir. Politeknik programn temel politikas, kapitalist retim

toplumdan insanlar uzaklatrarak toplumsal retimeetkin katlan sosyalist insanlar yetitirmektir.

Politeknik kuramclar, okul programlarnn toplumsal veekonomik uygulamalara katkda bulunan eit insanlaryetitirmek olduunu ileri srmlerdir.


49/104

Pragmatizm

Bilim ve teknolojinin endstri srecine uygulanmasasndan ABDde deiim daha hzl meydanagelmi ve XIX. yzyln sonlarna doru politeknikprograma alternatif bir kuram gelitirilmitir.

Pragmatistler, Amerikan kurumlarnn sosyaldeiimlere eit bir ekilde yant verebilmeleri iinkuramsal olarak kanun, psikoloji, matematik, tp veeitim alanlarnda deiimin gerekli olduunu fark

etmilerdir.Pragmatist program, John Dewey ve HerbertSpencerin dncelerinden etkilenmitir.


50/104

Pragmatizm

Hangi bilgi daha nemlidir? sorusuna bireylerin yetikin

olduklarnda karlaabilecekleri sorunlarn stesinden gelebilecekve bunlar zebilecek trden bilgi nemlidir yant pragmatistkuram zetlemektedir.

Bireylerin karlaabilecekleri sorunlar ounlukla; salkl yaam,

ekonomik bamszlk, aile hayat, topluma katlm, serbest zamanndeerlendirilmesi ve ahlaki kararlardr. Okul programlarnn budorultuda bireyleri yetitirmesi gerekir.

Deweyin pragmatist program kuram anlay ounlukla

ilkretime ynelik olmasna ramen birok Avrupa lkesindeortaretim iin de benimsendii grlmektedir. zellikle 1945ylndan itibaren sosyal deiime uyum salayabilmek iin okulprogramlar bu dorultuda dzenlenmitir.


51/104

ETM PROGRAMLARININ DAYANDIITEMELLER

EitimProgramlarnn

Temelleri

SosyalTemel

Felsefi

Temel

PsikolojikTemel

Tarihi Temel

EkonomikTemel


BilimselTemel


52/104

Program Gelitirmenin Tarihsel Temelleri

Gemite gelitirilmekte olan program ile ilgiliolarak yaplan tm almalarn ve deneyimlerinsonularna baklr.

Gemite uygulanmakta olan programn olumluve olumsuz (hata) ynleri belirlenir.

Gemi uygulamalardan program gelitirme

almalarn destekleyecek sonular karlr.


1. Tarihi Temeller


53/104

Bir konuda daha nce dnlen ve yaplanlar bilmek, o konudaimdi ya da gelecekte yaplacaklara k tutar. Program gelitirme

almalarda bunun istinasdeildir.Batdaprogram gelitirmealmalar lk Eitim Program kitab 1918 ylndaAmerikal yazar FranklinBobbittarafndanyaynlanmtr. Bu eser, eitimdeprogram gelitirme

almalarn tm aamalar ile ele alan ilk kitap olmutur. Bobbit ileCharters program gelitirmededavranyaklamsavunmulardr.

Ralph Tyler, 1949 ylndayaynlad EitimProgram ve retiminTemel lkeleri adl kitabnda eitim yaantlarnn nasl organize

edilebilecei, hedeflere ulama derecesinin nasl belirlenebileceisorularzerinde durmutur.

Hilda Taba, 1962de ProgramGelitirme: Kuram ve Uygulamaadlkitabyaynlamtr. Taba ve Tyler, program gelitirmeyesistematik bir

bakasgetirmilerdir.


54/104

Trkiyede program gelitirme almalar

1924 ylnda karlan Tevhid-i Tedrisat Kanunu ilebalamtr.

1924de Trkiyeye arlan John Deweyin hazrlad rapordorultusundadaha ok ilkretimprogramlarnngelitirilmesine

arlkverilmitir. 1950li yllara kadar Trkiyede program gelitirme almalar

daha ok dersler ve konular listesi hazrlamak eklinde elealnm,1952deTrkiyeye gelerek ky okullarnda incelemeleryapan K.V. Woffordun hazrlad raporla daha sistematik bir

yaklamlayaplmayabalanmtr. 1961dekabul edilen 222 sayl lkretimKanunu ile ilkretim

programlarnndeitirilipgelitirilmesizorunlu hale gelmitir.


55/104


1970liyllarda8 yllkilkretimokulu denemesi ve program almalar

gndeme gelmive bu almalarahzverilmitir.

1982deMilli EitimBakanlprogram gelitirmekonusunda bir model

oluturmuve bu model 2142 saylTeblilerDergisinde yaynlanmtr.

Bu modelin hazrlamailkeleri 1984deyeniden belirlenmitir. Bu model,

ama-davran-ileyi-deerlendirme boyutlar iinde programlarn

derslere gre hazrlanmasesasngetirmektedir.

1990l yllara gelindiinde Milli Eitim sistemimizi yeniden dzenleme

almalariinde program gelitirmeve lme-deerlendirmeyeayrbir

nem verildiigrlmektedir.


56/104


1997de ilkretimin sekiz yla karlmasyla birlikte programdaki tm

dersler sekiz yllkbtnlk esasnadayandrlmtr.

2004 ylnda MEB 2005-2006 eitim-retim ylndan itibaren

uygulanmak zere davran program gelitirme yaklamndan

uzaklaarak yaplandrmac-oluturmac yaklama ynelmitir. Ancak

yeni programda hem davranhem de yapsalcyaklamnunsurlar

grlmektedir.

2004 ylndanerilen bu program gelitirmesrecinin ilerlemeci eitim

felsefesini esas aldsylenebilir.

Okul ncesi eitimprogram2006dagelitirilmi,2013 revize edilmitir.


57/104

Program Gelitirmenin

Ekonomik Temelleri Ekonomik kalknma - insangc ilikisi ve eitime ayrlan

bte program gelitirmeye yn verir.

Eitim uygulamalarna ne kadar kaynan ayrld verencilerin retime ynelik bilgi, beceri ve tutumlarasahip olmalar gereklilii program gelitirmede nemlidir.

Ayrca ekonomiye nitelikli insan gc kazandrlmas

hususu programlara yanstlmal, en az maliyetle oksayda hedefin gerekletirilme imknlar gzetilmelidir.


58/104

Program Gelitirmenin Bireysel

(Psikoloiik) Temelleri Program gelitirmenin en nemli temelidir.

rencilerin geliim sreci ve gereksinimleri eitimprogramlarna yn verir.

Program bireylerin kendini gerekletirme srecinedestek olmaldr.

Program gelitirme srecinde eitim psikolojisinin

bulgularndan yararlanlmasn ngrr. Program gelitirme srecinde psikolojik temel

"Nasl"sorusunun cevabn arar. Bireysel temel ise"kim"sorusunun cevabn arar.


59/104

Program gelitirme srecinde renme-retmekuramlarndan yararlanlmasn ngrr.

Program gelitirme srecinde rencilerin ilgiyetenek ve renme stilIeri ve kendinigerekletirme dzeyinin n planda tutulmasn

ngrr.retimde hedeflerin gzlenebilir renci

davranlarna dntrlmesinde ve ieriinanlaml ve dzenli bir ekilde sunulmasndabireysel temel (zellikler) gz nne alnarakretimin hedeflerine daha etkili ulalr.


60/104

Program Gelitirmenin Toplumsal(Sosyal) Temelleri

Programn bireyin sosyal geliimini veuyumunu (toplumsallamasn) salayabilecek

ekilde dzenlenmesidir.Eitim programlar toplumun kltrel mirasn

ve deerlerini bireylere kazandrabilir olmaldr.

Eitim programlar, bireyin sosyal geliimini ve

topluma uyumunu salayacak biimdehazrlanmaldr.


61/104

Okul toplumunun kendisi olmaldr grnearlk verir. Program bireye sosyal sorunlar

zme davrann verebilmelidir.Toplumun yaps, geliimi, deiimi ve dinamik

deerleri program kapsamaldr. Programtoplumun bireylerden beklentilerini

karlayabilmelidir.Toplumsal deiimler ile programlar arasnda iliki

vardr.Toplumun hedefleri programn hedeflerine yn

verir.Eitim program toplumsal deimeler ve

yenilikleri etkilemeli, hzlandrmal ve bu sreten

etkilenmelidir.

P G li ti i F l fi


62/104

Program Gelitirmenin FelsefiTemelleri

Her eitim programnn dayand bir felsefi yaklamolmaldr. Eitim program hangi felsefi yaklamlara dayalolmaldr?

Eitim felsefesi eitimin hedeflerini sorgularve i-dtutarllnsalar.

Eitime ilikin btn uygulamalar inceleyerekaklamalarda bulunur.

retmenlere yol gsterir.

Gemiteki ve gnmzdeki uygulamalar karlatrma vegelecee ilikin yordamalarda (tahminlerde) bulunmaysalar.

Program gelitirme srecinde "Niin"sorusunun cevabnarar.


63/104

Eitimi Etkileyen Felsefeler

Bu felsefelerden idealizm ve realizm geleneksel,

pragmatizm ve existentializm adafelsefelerdir.

dealizm:Gereinmaddi glerden ok fikir, dnceve zihinle

yakndan ilikili olduunu ileri sren bir kuramdr. Geree giden

yolda sezgisel dnceninde bilimsel tutum kadar nemli olduunu

savunur. dealizmegre insannkendisini gerekletirmesive kiisel

geliimien deerlieydir. dealizmdegerek akldrve madde onun

rndr. Okul kltrel mirasoluturandeerleriretmelidir.

Realizm (Gerekilik): D dnyann bilgi ve duygularmzdanbamsz olarak var olduunu savunan felsefe akmdr. Kiisel

tecrbeler ve bilimsel yntem n plandadr. Realizm asndan

renci; gereeulamasbeklenen bireydir.


64/104

Pragmatizm (Yararclk):

nsanniineyarayan eyleringerek ve doruolduunusavunanfelsefi gr. Bu grte bir fikrin, bir inancn ve bir hipotezin

sonularndeerlendirerekgeree varmak nemlidir. Eitimdek

noktas konu deil, ocuktur. ocuun tm yaam bir btn

olduundan eitim; yaama hazrlktan te yaamn kendisidir. Bu

grbenimseyen eitimanlayndabireysel zellikler ve ocuun

etkin katlmnemlidir.

Existentializm (Varoluuluk):

Varoluugregre eitiminamaczgrlklerin artmasdr. Herbir rencinin, kendi deerler sisteminin zgrce ve yetikinlerin

zorlamas olmakszn gelitirilmesine izin verilmeli ve yardmc

olunmaldr. Toplumu gelitirmeyebireyden balanmaldr.

Balca Eitim Felsefesi Yaklamlar


65/104

Balca Eitim Felsefesi YaklamlarDaimicilik:dealist akmn etkisi

Eitimde bireysel farkllklar nemli deildir, renciler iin tek birprogram yeterlidir.Snf ortamnda rencinin kiiliin n plana karlmas deil,retmene ve derse uyumluluu nemlidir.Eitim salam karakterli ve doru insanlar yetitirmelidir.

ocuklara maddi ve manevi eler birlikte verilmelidir.retmen rencilerin dnmelerine yardmc olur. (Soru cevap)Evrensel ve entelektel (Bugn-gelecek-gemi ilikisi) eitim Evrensel nitelikteki(Edebiyat- klasik, felsefe, tarihi, dini) eserlerokutulur.

Sabit eitim programlar uygulanr.stn zekal, akll bireyleri seme ve elit kiileri eitmek temelzelliidir.Temsilcileri:Adler, Mortinerd, Maynard


Esasicilik:


66/104

Esasicilik: dealizm ve realizm akmlarnn etkisi vardr. renci doutan herhangi bir bilgiye sahip olmadndan, okulun

ve programlarn grevi; bilgileri rencilere aktarmaktr

Konu alan nemlidir, renci pasiftir. Eitim kltrel miras aktarmaldr. Geleneksel deerlerin retimi

gerekletirilir. retim sk tutulmaldr, disiplinli olmay gerektiren bir sretir. retmen merkezlidir.

Eitim srecinin zn konu alanlarnn zmsenmesi oluturur. renci zorlanmaldr. rencinin zihinsel geliimi salanmaldr. Uygulamaya deil, kurama arlk verilmelidir. Geleneksel retim yntemleri kullanlmaldr (Ezberleme) Temel beceriler retilmelidir.(Okuma yazma) Zihinsel geliimi salamak ve yetenekli bireyleri eitmek temel

deerdir.Temsilcileri:Horne, Baley ve Kandel


lerlemecilik:


67/104

lerlemecilik: Pragmatist (Faydaclk) yaklamnn eitime uygulanmasdr. renme srecinde renci aktiftir. renci merkezli eitim

esastr. Okulun ve programlarn grevi rencilere bilimsel bir bak

as kazandrmak, srekli deien bilgileri yorumlayabilmebecerisi kazandrmaktr.

rencinin ilgi ve yetenekleri merkeze alnr.

st dzey zihinsel beceriler gelitirilir. Eitim(Okul) yaamla i ie olmaldr Demokratikeitim ortam gelitirilir. Problem zme, bilimsel yntem,proje, gzlem deney gibi

yntemler kullanlr.

Okul yaama hazrlk deil yaamn kendisi olmaldr. renciler yartrlmamal, ibirlii iinde altrlmaldr. Demokratik ve sosyal hayat gelitirme temel zelliidir.

Temsilcileri:J. Dewey, Bacon, Conte


Yeniden Kurmaclk:


68/104

lerlemecilik akmnn devam niteliindedir.Varoluu ve pragmatist yaklam temel alr.

Eitimin hedefi toplumda gerek demokrasiyisalamak ve toplumu bu ynde yenidendzenlemektir.

Toplumun yeniden yaplandrlmasnda eitim

nemli bir sosyal reform aracdr.Okul toplumsal deiimin en dinamik kurumudur.Demokratik eitim ilkelerinin okulda yaatlmas

esastr.

Eitimde yalnzca mevcut yaam ieren konulardeil, gelecei de ieren konulara yer verilmelidir.Eitimde frsat eitlii salanmaldr.Temsilcileri:J. Dewey ve Bergsondur.

EitimFelsefesi

DayandAkm

Ana lkeler Programeitleri


69/104

Felsefesi Akm eitleri

dealizm Evrensel ve Entelekteleitim,

Deimez gerekler,Hayata hazrlk,

Maddi ve maneviolgular,

Klasik kitaplar

Konu (erik)merkezli

programlar.Deimezprogram.

dealizm veRealizm

ok sk alma vezorlama,

retmen giriimcilii,

Konu alannzmseme,

Zihinsel disiplinmeydana getirme,

Temel beceriler

Konu (erik)merkezliprogramlar.

Temel beceri vekonular

Daimicilik

Esasicilik

EitimFelsefesi

DayandAkm

Ana lkeler Programeitleri


70/104

Felsefesi Akm eitleri

Pragmatizm(Faydaclk)

ocuun ilgisine greeitim,

Etkin katlm,Problem zme becerisi,

Rehber retmen,

Okul hayatn kendisi,

birlii, demokratikeitim,

Hedef merkezlieitim

programlar.rencininihtiyalarna greolumuprogramlar.

Demokratiketkinlikler

Varoluulukve

Pragmatizm

Toplumu yenidendzenleme,

Gerek demokrasiyiyerletirme,

Sosyal reform hareketleri,

Psikolojiden yararlanma,

Kiilik geliiminisalayacak,

duygusal veestetikyetenekleridestekleyenprogramlar,

Frsat e itlikleri

le

rlemecilik

Yeniden

Kurmaclk

Soru: "Okulun bir grevi de bireye iinde yaad toplumun


71/104

Soru: Okulun bir grevi de, bireye iinde yaad toplumundeerlerini kazandrmaktr." Sz edilen grev okulun hangiilevinin kapsamndadr? (KPSS 2001)

A) Toplumsal deimeyi hzlandrma

B) Aklc dnmeyi yaygnlatrma

C) Bireylerin toplumsallamalarn salama

D) Demokrasiye olan inanc glendirme

E) Salkl kiilerin geliimine katkda bulunma.

Soru:Eitim hedefleri belirlenirken sosyal boyutla ilgili olarakyaplacak aratrmalarda aadakilerden hangisinin kapsanmolmas gerekmez? (KPSS 2004)

A) rencinin iinde yaad toplumun salad olanaklar

B) Toplumun sosyo-kltrel ve ekonomik zellikleri

C) Toplumdaki bireylerin kendini gerekletirme dzeyleri

D) Toplumun insan gc gereksinmeleri

E) Toplumun bireyden istedikleri

Soru:


72/104

I. lerlemecilikII. DaimicilikIII. Esasicilik

IV. Yeniden KurmaclkYukardaki eitim felsefesi akmlar en ak, ada ve reformcu

olanndan en tutucu olanna doru sralan aadakilerdenhangisidir?(KPSS-2005)

A) I,IV,III,II B) IV, III, I, II C) III, I, II, IV

D) IV, I, III, II E) IV, II, I, IIISoru:Aadaki seeneklerin hangisinde bir eitim felsefesi ilgili

olduu retim yntemiyle eletirilerek verilmitir?(KPSS-2005)

A) lerlemecilik-Problem zme

B) Esasicilik-Proje yntemiC) lerlemecilik-Dz anlatmD) Esasicilik-Problem zmeE) Yeniden kurmaclk-Dz anlatm

Soru:


73/104

I. Demokratik ve sosyal yaam gelitirmekII. Zihinsel ynden st dzeyde, sekin bireyler yetitirmekIII. Toplumu yeniden yaplandrarak gelitirmekIV. Bireylere zihinsel yetilerini gelitirmelerinde yardmc olmak

Aadakilerin hangisinde bu vurgulamalar n plana karan eitim felsefesiakmlar doru sralanmtr? (KPSS 2004)

A) Daimicilik

B) Yeniden kurmaclkC) lerlemecilikD) lerlemecilikE) lerlemecilik

Esasicilik

lerlemecilikYeniden kurmaclkDaimicilikEsasicilik

lerlemecilik

EsasicilikEsasicilikYeniden kurmaclkYeniden kurmaclk

Yeniden kurmaclk

DaimicilikDaimicilikEsasicilikDaimicilik

Soru:

Program gelitirme srecinde eitim hedeflerinin tutarllnn kontrolnsalayan temel aadakilerden hangisidir?

A) Bireysel temel B) Sosyal temel C) Felsefi temelD) Konu alan temeli E) Psikolojik temel


74/104

Program

GelitirmeYaklamlar



75/104

Program Gelitirme Yaklamlar

Davran Yaklam Bilinen en eski program gelitirme yaklam olan davran

yaklam, eitimin bilim haline getirilmesi abalaryla birlikteretilmitir. Bu yaklama rasyonel bilim yaklam da denilir.Davran yaklamn ortaya karlmas ve sistematik halegetirilmesi eitli hayvanlar (kpek, fare, gvercin, kedi) zerindeyaplan deneysel almalara dayanr (Ekiz, 2001).

1918 ylnda Bobbitt, program gelitirme tekniinin bilimedayandrlmas, bunun iin de hedef/davranlarn tespit edilmesi

gerektiini belirterek davran yaklam program gelitirmeyaklam olarak tantmtr. Bobbitt, bireyin ihtiyalarnndavranlar haline getirilmesi gerektiini ve bu davranlarnn daprograma alnmas gerektiini savunmutur (Bobbitt, 1918).

Davran Yaklam


76/104

Davran Yaklam

Bu yaklama gre gelitirilen programda hedefler, hedefleringereklemesini salayacak davranlar adm adm hazrlanr.Davranlarn bireylerde gzlemlenebilir ve llebilir olmasdurumunda hedeflere ulald dnlr.

Davranlar ise, detayl olarak hazrlanm konular araclylabireylere kazandrlr. Programn temel ilenii bir emaya gredzenlenir.

Hilda Taba, zellikle amalarn detaylandrlarak davranlar halinedntrlmesinin deerlendirme asndan nemli olduu, budeerlendirmenin de etkili retim ve program gelitirme iingerekli olduunu ileri srer.

Davran yaklama gre renmede rn zerinde durulur.Bireyin ne rendii nemlidir. Hazrlanan programdaki konularyoundur. Bu yzden retmenin konular rencilere dorudanaktarmas ve rencilerin ounlukla zihinsel olarak edilgenrenmesi sz konusudur.

Yapsalc Yaklam


77/104

Yapsalc Yaklam

Yapsalc yaklam, davran yaklama alternatifolarak retilmitir. Bilginin, bireyler tarafndanzihinsel srelerin etkin katlmyla oluturulduunuvurgulayan yapsalc (oluturmac) yaklam,

renme olaynn bireysel zmseme veyorumlama srecini gerektirdiini, bireylerin srekliolarak bu sre ierisinde olmalaryla renmeningerekleebilecei zerinde durur.

Yapsalc Yaklam


78/104

Yapsalc Yaklam

Bu yaklama gre gerek renme, bilginin anlamlandrlmas

srecini gerektirir. Yeni renmeler, nceki renmeler ileilikilendirilir ve anlaml bir sonuca ulalrsa renme meydanagelir. renme, bireyin zihninin etkin kullanm ile onun evre ileetkileimi arasnda gerekleir. Bunun iin bireye, evreselrenme yaantlarnn sunulmas gerekir

Bu yaklama gre gelitirilen programda genel nitelikte hedefleroluturulur, hedeflere ynelik kazanmlar yazlr. Ancak bunlar,youn deildir. renmede hem rn hem de sre nemlidir.

renme srecinde bireyin yaantlar da nemlidir. Bireyinsadece ne rendii deil, rendiiyle ne yapabildii nemlidir.

13 2005t l k l ilk ti l


79/104

13. 2005te uygulamaya konulan ilkretim programlarnndayand belirtilen yaplandrmac (oluturmac)renme yaklam iin aadakilerden hangisi

dorudur?(KPSS-2008)A) retmen, bilgileri yaplandrarak sistematik bir biimderenciye sunmaldr.

B) Bilginin nasl yaplandrlacan ve nasl kulanlacan,ders kitaplar ve retmen klavuzlar ayrntl olarak

anlatmaldr.C) rencilerin, nceden rendikleri bilgileri zaman zamantekrar edip hatrlamalar nemlidir.

D) renciler, retmenden, retim aralarndan vekitaplardan rendikleri bilgileri gerektii zaman ve

kendilerinden istendiinde bir dzen iinde sunmaldr.E) Bilisel etkinlikler iinde renilen yeni bilgiler eskirenilenlerle birlikte yorumlanr, gelitirilir ve sentezlenir.

2 Yeni ilkretim programlarnn dayand renme


80/104

2. Yeni ilkretim programlarnn dayand renmeyaklamlar, renenlerin rendikleri bilgilerle gn-lk yaam durumlar arasnda balant kurmalarna,bilgiyi zmsemelerine ve kalc bilgi edinmelerinefrsat vermektedir.

Bu zellikler dikkate alndnda, yeni ilkretim

programlarnn arlkl olarak hangi eitim felse-fesine dayandrlmaya alld sylenebilir?

A) Yeniden Kurmaclk B) Esasicilik

C) lerlemecilik D) Varoluuluk

E) Daimcilik

Program Gelitirme Modelleri


81/104

Program Gelitirme Modelleri

1.Tyler Modeli

2.Taba Modeli3.Taba-Tyler Modeli

Tyler ModeliTyler tarafndan nerilen program gelitirme modeli,sistematik bir ekilde hazrlanan ilk program olaraktannr. Hatta bu model, klasik model olarak da bilinir.

Tylerin program gelitirme modelinin genel almekilde gsterilmitir.

Kaynak

BiKaynak

T lKaynak

K Al


82/104

Birey Toplum Konu Alan

Olas GenelAmalar

Szge

Eitim FelsefesiSzge

renme Psikolojisi

Kesinlemi retimAmalar

renme YaantlarnnSeimi

renme YaantlarnnDzenlenmesi

renme YaantlarnnYnlendirilmesi

renme Yaantlarnn

Deerlendirilmesi

Progra

mG

elitir

medeTyler

Modeli

htiyalarn Belirlenmesi

Taba Modeli


83/104

Amalarn Belirlenmesi

eriin Seimi

Neyin Nasl DeerlendirileceininSaptanmas

eriin Dzenlenmesi

renme Yaantlarnn Seimi

renme EtkinliklerininDzenlenmesi

Program elerinin Sras velikilerin Kontrol

Taba ModeliTmevarm yaklambenimsenen Taba modelindednyada yaygn olarakbenimsenen programgelitirmedeki ilk aama olanihtiyalarn tespiti bulunur.

Bu modele gre, ilk nceihtiyalar saptanr, ihtiyalardorultusunda hedeflerbelirlenir ve hedeflere greierik dzenlenir. Daha sonrada renme yaantlar ile

deerlendirme etkinlikleribelirtilir. En son basamakta ise,eler sras ve bunlarnilikileri denetlenir.

BALA


84/104

htiyalar Belirle

Genel Amalar Belirle

Amalar Sapta

erii Se

erii Dzenle

renme Yaantlarn Belirle

renme Yaantlarn Dzenle

Deerlendirme Yap

Sonu YeterliDeilse

Ayrntl leriDzenle

lemleriTekrar Belirle

BTR

Sonu Yeterlise

Taba-Tyle

rModeli


85/104

Program Tasarm Yaklamlar

1. Ders ve Konu Merkezli Yaklam2. renci Merkezli (renen

merkezli) Yaklam

3. Sorun Merkezli Yaklam

1. Ders ve Konu Alanl/Merkezli


86/104

Eitim program, her bir konu alannn kendinezg yaps dikkate alnarak dzenlenmektedir.Daimicilik ve Esasicilik ilkelerindenetkilenmitir.retmen merkezli bir yaklambenimser. Bu yaklam drt ekilde grlr:

a. Konu Tasarm

b. Disiplin Tasarm

d. Sre Tasarm c. Geni Alanl (Disiplinler Aras) Tasarm

1. Ders ve Konu Alanl/MerkezliYaklam

a) Konu Tasarm


87/104

dealist felsefeye dayanr.

renciye verilecek geerli ve evrensel niteliktekikonularndzenlenmesi yaplr.

Evrensel deerleri ve dorulan kapsayan konularuzmanlar tarafndan belirlenerek rencinin ya, snfve geliim zelliklerine gre dzenlenir.

renme konular snflarn seviyesine gre

hiyerarik bir sralamayla niteler ve konular eklindebilinenden - bilinmeyene, somuttan - soyuta vebasittenkarmaa doru dzenlenir.

a) Konu Tasarm


88/104

rencilerin ilgi, yetenek ve hazr bulunuluk dzeyleridikkate alnr.

Temel kaynak kitaptr. retim sunu yoluyla yaplr.

Dersler ve konular birbirinde bamszdr. (rnein;

liselerde biyoloji, kimya, matematik, edebiyat gibi derslerinkonular birbirinden kopuk ve bamszdr.

Son yllarda sre tasarml konu alan merkezli yaklamkullanm yaygnlamaktadr. Buna gre tm konular iin

ortak bir renme yolunda ilerlenerek dnme stratejileri,problem zme ve karar verme, eletirici dnmesreleri kullanlr.


89/104

Konular akademik disiplin zerine ina edilmektedir.

renilecek konunun yaps kullanlacak yntemi de

belirler.

Bu yaklamda renci, renme etkinliklerine bizzat

aktif olarak katlr,bilginin transfer edilmesi istenir. Tm

bunlara ramen temelde disiplinler ve retmen vardr.

renciikinci plandadr. Dersler alt birimlere ayrlmtr.

b) Disiplin Tasarm


90/104

Toplu retim modeline (bir ders yada etkinlik merkezde, dierdersler ve etkinlikler de buna paralel olarak dzenlenir) gre yaplanprogram gelitirme yaklamdr.

Konular (dersler) ve etkinlikler birbirleri ile ilikilendirilerekbtnletirilir.

lkretim dnemi ocuunun konular ve etkinlikleri para parave birbirinden bamsz (kopuk) olarak dzenleyip renmesi gtr.Bu dnemde konular ve etkinlikler btnletirilerek daha etkilirenilirler.

lkretimde(I. Kademede) uygulanan mihver ders (Hayat Bilgisi,Sosyal Bilgiler, Fen Bilgisi) merkezde ve ifade ve beceri dersleri(Trke, Matematik, Mzik, Resim) bunun evresinde olarak ilikiseldzenlenir.

) G i Al l T


91/104

Bilgilerin ve konularn disiplinler / dersler arasnda btnletirmesalanarak, daha ilevsel hale getirilmesini salayan biryaklamdr.

Benzer zellik tayan bilgi, beceri ve duygular kapsayan

konular ve alanlarn biraraya getirilmesidir. Birbirini ilgilendirenbilgilerin ve etkinliklerin bir disiplinde toplanmas yaklamdr.

rnein;Sosyal bilgiler dersi tarih, corafya, vatandalk bilgisigibi alanlarn; fen bilgisi dersi ise salk bilgisi, aile bilgisi ve hayatbilgisi gibi alanlarn birleiminden olumutur. Fen bilimleri fizik,kimya ve biyoloji alanlarnn birleiminden oluur.

c) Geni Alanl Tasarm

2. renen Merkezli (Etkinlik merkezli)


92/104

e e e e ( t e e )Yaklam

rencilerin ilgi ve ihtiyalar esas alnrBu tasarmlarda, rencinin kendi gzlemleri veyaantsyla renme abasna girmesi temeldir. rencisrece girdikten sonra ilgi ve ihtiyalarna gre renme

etkinlikleri belirlenmektedir. lerlemecilik ilkelerine dayanr.Bu tasarmlar unlardr:

a.ocuk Merkezli Tasarmlar

b.Yaant Merkezli Tasarmlarc.Romantik (Radikal) Tasarmlard.Hmanistik Tasarmlar

M k li Y kl


93/104

renen Merkezli Yaklam

Programn dzenlenmesinde ve elerin belirlenmesindetemel etken renci ilgi ve gereksinimleridir.

Romantik (radikal) yaklama gre okul rencinindoasna gre eitim vermelidir.

erik ve renme yaantlar rencilerin ilgi, yetenek veihtiyalarna gre belirlenir. Program esnektir. ncedenyaplandrlmamtr. rencileri bireysel ibirlii iindealmaya yneltir.

renci yaantlarna nem verilir. Bireysel renmeyenem veren hmanistik akmdan etkilenir.


94/104

a. ocuk Merkezli Tasarmlar

Bu yaklamda eitim programnn ieriini rencilerin ilgi ve

amalarbelirler.

Yaplacakmuhtemel etkinlikler nceden kestirildiihalde, nceden

kesin olarak planlanmamtr. Etkinlikler ve amalar retmen ve

rencilerinibirliiile planlanmaktadr.

Uygulamada genellikle problem zmeyntemi kullanlr.

Tabann kii yaadn renir gr, bu yaklamn anadncesidir.


95/104

b. Yaant Merkezli Tasarmlar

Bu yaklam da ocuk merkezli yaklam gibidir,

ondan farklolarak programlar ocuklar okula geldiktensonra her birinin tek tek ilgisine gre dzenlenmelidir.

Konularda rencilerinsetikleri problemlerin zmne

yardmc olmak amacyla baz deiiklikler vezenginletirmeleryaplabilir.

c Romantik (Radikal) Tasarmlar


96/104

c. Romantik (Radikal) Tasarmlar

Resmi eitimin rencinin geliimini olumsuz etkilediini

savunur.

rencinin yeri ve zaman geldiinde kendi doasnda daha iyi

reneceinisavunur.

Bireysel farkllklargzeten bir yaklamdr.

ocuk snfagirmeden yaplacakherhangi bir programngeerli

olamayacansavunurlar.

Anlaml renmenin olabilmesi iin toplumsal etkinliklere

katlmsalayacakbir program dzenlenmelidir.


97/104

d. Hmanistik Tasarmlar

Bu yaklam insan ilikilerine nem verir. rencinin

kendini gerekletirmesiiin frsatlarverilmesini savunur.

retmenin grevi kiinin kendini tanmasna yardmc

olmaktr.

e) Sre Tasarm


98/104

Bu yaklamagre eitimsosyal bir sretir. Birey bu srete bir eyler

renir. Bu srece bireyin aktif katlm esastr. Bu yaklamda renci nplana kmakta, etkinlik ve yaantlara arlk verilmekte, konular

problematik olarak ele alnmakta, konu alan ile yaant arasnda iliki

olduu savunulmaktadr. Tm konular iin ortak bir renme yolunu

savunan tasarmdr.

Son yllardasre tasarmlkonu alanmerkezli yaklamkullanm

yaygnlamaktadr. Buna gre tm konular iin ortak bir renme yolunda

ilerlenerek dnme stratejileri, problem zme ve karar verme, eletiricidnmesreleri kullanlr. Bu yzden bazkaynaklarda sre tasarmlar

konu alanmerkezli tasarmolarak snflandrlr.

)

3 Sorun Merkezli Yaklam


99/104

Programn dzenlenmesinde bireyin ve toplumunyaamndaki problem durumlar seilir.

Yaam koullar belirleyicidir.

Problem durumu tanmlanarak problemin etkilendii tm

bireyler etkinlie katlr ve sorun zldnde programuygulanmadan kaldrlr.

Yaam artlar ve toplumsal sorunlar zerinde durulur.

Sosyal ve toplumsal problemleri merkeze alan programlardaen kritik nokta incelenecek problem alanlarnn belirlenmesidir.

3.Sorun Merkezli Yaklam


100/104

Bu program tasarmlar; konular arasnda ba kurulmasn,yaparak-yaayarakrenmeninsalanmasnmerkeze alan grlerle

ortaya kmtr. Temel vurgusu sorun zmedir. Yeniden kurmaclk

ilkelerine dayanr.

Sorun merkezli tasarmlarunlardr:

a.YaantartlarTasarm

b. ekirdek (CORE) Tasarm

c.Toplumsal Sorunlar ve Yeniden KurmaclkTasarm


101/104

a. Yaam artlar Tasarm

Sorunlarnmerkeze alndbu yaklamdarenciler

aratrma yapmal, bu sorunlarla ilgili bilimler belirlenip

bulgularndan yararlanlmal ve eitli zm nerileri

getirilmelidir. Bu tasarmn en nemli zellii, rencileri

renmeye ve problem zme srelerini kullanmaya

zendirmesidir.


102/104

b. ekirdek (CORE) Tasarm

Bu yaklamda, kiilerin toplumsal sorunlar zebilecek bilgi

ve becerilerle donanm olarak yetitirilmesi savunulur. Zorunlu

sosyal ihtiyalara programn merkezinde yer verilir. Bu yaklam,

okullarn sosyal gelimede fonksiyonel olmayna kar bir tepkiolarak domutur.

Snf iindeki demokratik uygulamalar tevikedici bir anlaya

sahiptir. birliinedayalrenmemodelini esas almaktadr.

T l l S l Y id K l k T


103/104

c. Toplumsal Sorunlar ve Yeniden Kurmaclk Tasarm

Bu yaklama gre, eitim programlar uygulanmadan ncetoplumsal sorunlar ele alnmal ve eitim programlarna

yanstlmaldr. Eitim hem deiim arac, hem de denge aracdr.

nsansadece yaadandeil,geleceide dnmekzorundadr.

Snf ortam demokratik olmaldr. Uygulamaya arlk verilmelidir.

Eitimortamndakesinlikle cezaya yer verilmemelidir.

Soru:Aadaki yaklamlarn hangisinde konularn ve bilgilerin,disiplinler/dersler arasnda btnleme salanarak, daha ilevsel halegetirilmesini benimseyen tasarm yaklam kullanlmtr? (KPSS 2005)


104/104

g y y ( )

A) Sre yaklam B) Disipliner yaklamC) Geni alan yaklam D) Sarmal yaklam

E) Konu merkezli yaklam

Soru: Snf ii retme-renme srelerinde konu merkezli yaklamlarbenimseyen bir retmen aadakilerden en ok hangisine arlkverir? (KPSS 2003)

A) renci katlmna B) eriin ayrntlarna C) birlikli renmeyeD) ok ynl etkileime E) Grup almasna

Soru:Aadakilerden hangisi renci merkezli program gelitirmeyaklamnn ilkelerinden birisi deildir?A)rencinin doal geliimini destekleme

B)renci etkinliklerine yer vermeC)renmeyi renme yeteneklerini gelitirmeD)rencinin ilgi ve gereksinimlerini karlamaE)rencinin konu alanlarn derinlemesine zmlemesini salama

Documents

Hafta 1 Ve 2 Ilke Ve Yont